binnenin: de unieke
Stadsregiokaart
dromen en echte plannen voor de volgende decennia op één kaart!
Dromen en feiten over de toekomst van Beerse, Oud-Turnhout, Turnhout en Vosselaar
april 2015
WWW.MIJN2040.BE
Mijn 2040 ekspres niet serieus, maar ook niet om te lachen !
Staat de fusie op til?
16 in 2016 ?
zie pag. 17
VOORZITTER VLAAMSE VERENIGING BETER BESTUUR
filip de rynck hoopvol ‘er is een nieuw middenveld’
pag. 14
kort artikeltje
kort artikeltje 2
fusie? toekomstplannen
* voor 2040 uitgelekt!
(‘t is niet helemaal serieus, maar ook niet om mee te lachen)
stuur ons
je droom en win!
volg ons op
pag. 7
mijn2040
Over de dromen voor de Stadsregio van een pak burgers. Ook die van jou?
eenmalige krant • gratis • een uitgave van burgerbeweging De Koep en Vormingplus Kempen • ver. uitg. Koen Aerts, p/a Steenweg op Mol 66, 2300 Turnhout
2
intro
Burgers dromen de toekomst
Zoek de verschillen Turnhout grote markt
1990
door
Jef Van Eyck
Mensen willen meer en meer betrokken worden bij het reilen en zeilen in hun gemeente. Dat is een prima zaak: de lokale samenleving is immers van ons allemaal. Sinds de jaren ’70 van vorige eeuw werd die betrokkenheid van burgers georganiseerd met adviesraden (jeugdraad, sportraad, cultuurraad,…). 40 jaar later lijkt dat niet langer de beste manier. In die adviesraden komen vaak enkel vertegenwoordigers van verenigingen samen. Vandaag zijn er echter ook heel wat mensen actief buiten die verenigingen om. Ook die hebben een zinvolle stem in de dialoog tussen bestuur en burgers over de organisatie van de eigen gemeente. En dus moeten we op zoek naar nieuwe manieren om die burgerparticipatie vorm te geven. Dat is geen eenvoudige klus. Maar als we samen, bestuurders en burgers, afspreken dat we wat tijd nemen om te experimenteren met zulke nieuwe vormen, dan zetten we wel stappen vooruit. Dat is precies wat we met het project MIJN2040 willen doen. Vormingsorganisatie Vormingplus Kempen en burgerbeweging De Koep sloegen de handen in elkaar om burgers op een nieuwe, creatieve manier te betrekken bij de toekomst van hun eigen leefgemeenschap: die voor de stadsregio Beerse, Oud-Turnhout, Turnhout, Vosselaar. De boodschap dat gemeenten nauwer moeten samenwerken, komt van verschillende kanten. Wij willen daarom ook nagaan of je op de schaal van de stadsregio burgers kan laten dialogeren met de lokale besturen. In 2015 trokken we de straat op en verzamelden we toekomstdromen van burgers. Ruim 50 van hen brachten we samen op een ‘Droomdag’ in september. We bedachten er creatieve plannen voor onze regio in 2040. 25 jaar verder en dus ver weg van de politieke realiteit van vandaag.
De resultaten van die Droomdag leggen we met deze MIJN2040-krant voor aan alle inwoners van de stadsregio. In deze krant lees je niet enkel hoe een pak burgers naar de toekomst kijkt, maar vragen we ook aan alle burgers van de stadsregio naar hun ideeën over 2040.
2015
2040
In juni van dit jaar gaan we op tournee langs de vier gemeenten van de Stadsregio om te tonen welke ideeën over de toekomst werden geformuleerd. Tot slot leggen we in september alle bevindingen van dit project ter inspiratie voor aan de bestuurders en adviesraden van de Stadsregio. We hopen dat we daarmee een aanzet geven voor nieuwe vormen van burgerbetrokkenheid in onze regio.
droom de tien verschillen
Veel leesplezier!
colofon mijn2040 ekspres Een eenmalige uitgave naar aanleiding van het project Mijn2040 - Burgers durven dromen, aangestuurd door burgerbeweging De Koep en Vormingplus Kempen.
oplage 30.000 exemplaren, huis-aan-huisbedeeld door bpost
druk DKZET Hapert (NL)
redactie Vormingplus Kempen / De Koep Prins Boudewijnlaan 9 bus 2 2300 Turnhout
cartoon • gie opmaak Vormingplus Kempen
werkten mee Martine Coppieters, Alain Decorte, Dominic De Preeuw, Dirk Raeymaekers, Roel Sels, Karl van den Broeck, Jef Van Eyck, Jan Van Hout
cartoons Gie
graphics Willem Pirquin
foto’s beeldzoeker.be, hansvangeel.com, krims.be, krisvanexel.be, graagzien.com, stefandewickere.be
Dromen kunnen plannen worden
3
D
romen worden snel al afgedaab als onhaalbare kinderlijke fantasietjes. Maar was er wel een vliegtuig gekomen als er niet eerst de droom van de mens was om te vliegen? En gaat de beroemdste toespraak uit de geschiedenis niet over de begeesterende kracht van dromen? Als mensen de kans krijgen om te dromen, dan komen er waardevolle, inspirerende en positieve ideeën naar boven.
En dus daagde ‘mijn 2040’ de burgers van Beerse, Vosselaar, Turnhout en Oud-Turnhout uit om de geesten open te zetten en vrijuit te kijken naar hoe de regio er over 25 jaar ideaal zou kunnen uitzien. En wat blijkt? Hoe verschillend mensen ook zijn, wanneer ze dromen, komen dezelfde wensen naar boven. Hieronder vindt u de vele dromen, uiteenlopend en toch verwant, overzichtelijk gebundeld in 4 thema’s.
De regio De stadsregio waarin mensen in 2040 hopen te wonen, is er een die dynamisch is, gezellig en waar de politiek durft te kleuren buiten de veilige en voorspelbare lijntjes. Hopelijk komt er een dynamiek die is aangezwengeld door creativiteit. De deelnemers dromen dat er ruimte wordt gecreëerd waar experiment en kunst zich kunnen ontwikkelen.
Ook is het belangrijk dat jong talent wordt ondersteund en kansen krijgt om zich te ontwikkelen, of dat nu is op cultureel, sportief of nog een ander gebied. Er mag ook wat meer durf zijn, zo luidt het. En dat is een appèl aan iedereen: politiek, bedrijfsleven, burgers. Als je ergens voor staat, als je het lef hebt om ten minste te proberen, dan werk je aan een stad/regio waar we fier op kunnen zijn. En dat blijken mensen toch te willen: fier kunnen zijn op hun gemeente. Gezelligheid is ook een sleutelwoord dat veel terugkomt. Je kan het eigenlijk niet meten, er zijn geen cijfers op te plakken en
Als je ergens voor staat, als je het lef hebt om ten minste te proberen, dan werk je aan een regio waar we fier op kunnen zijn. toch is gezelligheid een factor die niet mag worden vergeten in hoe onze regio wordt bestuurd en vorm gegeven. Mensen hopen te leven in een omgeving waar er tijd en plaats is voor plezier, voor genieten, voor onthaasten.
De mensen Het is duidelijk dat mensen heel
graag opnieuw meer contact met elkaar willen. Woorden die vaak werden uitgesproken zijn: warmte, vriendschap, geluk, harmonie, vrijheid, sereniteit, balans. Het is belangrijk dat de mens centraal staat in de manier waarop beleid wordt gevoerd. Het is al geruime tijd een maatschappelijke trend dat er steeds meer onafhankelijkheid bij ieder individu komt te liggen. Daarbij komt ook meer eigen verantwoordelijkheid. Waar vroeger overheid, kerk, maatschappij,… je weg bepaalden, kunnen we nu meer zelf onze keuzes maken. Zelfredzaamheid primeert. Maar lang niet iedereen kan daar zo goed mee overweg. Er is een (te) grote druk komen te liggen op onszelf om het eigen welbevinden te regelen. Wat hulp is dus welkom. Wie heeft deelgenomen aan de oefening van ‘mijn2040’ rekent erop dat er genoeg structuren zullen bestaan waarin mensen elkaar vinden, zodat ze niet alleen komen te staan. Dat kan zich bijvoorbeeld uiten in andere manieren van samenwonen dan vandaag. Cohousing en kangoeroewonen maken ook in 2015 al opgang. Ook het gevoel van veiligheid blijft belangrijk, in al zijn aspecten. Werken aan veiligheid en het wegwerken van angst blijft ook de komende decennia hoog op de agenda staan.
4
Verbondenheid De stad, de gemeente, de regio, … is van iedereen. Dat is het uitgangspunt waarmee we 2040 willen maken. Voor een mooi 2040 dromen we van meer wisselwerking tussen burger en politiek, een sociale stadsregio en aandacht voor diversiteit en kindvriendelijkheid. Het moet de bedoeling zijn dat als je leeft in Turnhout, Oud-Turnhout, Vosselaar en Beerse, je gewoon je ding kan doen, dat er een aangename en relaxte sfeer is en dat mensen mekaar begroeten, met elkaar in contact komen en met elkaar begaan zijn. De mensen dromen daarbij van een verkeersvrij centrum met veel terrasjes en als het even kan, een kiosk waar muziek wordt gespeeld. In die autovrije straten kan de lokale economie worden gestimuleerd. Ook hoopt men op rusthuizen die gezellig en betaalbaar zijn. Het droomspel, duidelijk toch meer dan zomaar een vrijblijvend spelletje, leverde uitgesproken standpunten op over hoe we samen sterker staan.
louter van bovenuit naar beneden wordt bestuurd, maar eerder van onderuit, vanuit de burgers zelf. Niet top down, maar bottom up, heet dat dan. Dat vraagt en creëert tegelijkertijd meer engagement van burgers en meer burgerzin. Als er meer gebruik wordt gemaakt van de talenten van de burgers, vraagt dat natuurlijk wel een inspanning van Burgers moeten mee architect die burger. Maar worden van hun stad. Dat vraagt het levert ook betroken creëert meer engagement en meer kenheid op. En burgerzin. dat is waar het onze dromers uiteindelijk om te doen is: meer verbondenheid, meer samenhorigheid. Andere stijl Mensen rekenen op een andere En opnieuw weerklinkt de hoop stijl in het beleid van de stad, de op een stad/gemeente/regio gemeenten, de stadregio, of wel- waar men trots op kan zijn. ke structuur we dan ook kennen. De inwoners van Oud-Turnhout, Het is de bedoeling dat burgers Beerse, Vosselaar en Turnhout mee architect worden van hun hopen dat in de evolutie naar stad. Dat betekent dat er niet 2040 ook bij dit thema wat meer
durf te zien zal zijn, dat de geesten open staan om ook buiten de lijntjes te kleuren. Ook de verwachting van een socialere regio komt duidelijk naar boven. Dat zou zich tegen 2040 moeten uiten in bijvoorbeeld meer dienstbaarheid bij iedereen en meer transparantie in de bestaande diensten en systemen. In 2015 vinden mensen vaak hun weg niet doorheen alle instanties en procedures. Ook hier is het zaak om mekaar te helpen, wat zorg te dragen voor elkaar en mensen waar nodig wat te ondersteunen in het verkrijgen of behouden van hun zelfredzaamheid.
Meer verbonden Diversiteit is een ander wezenlijk onderdeel van verbondenheid. De deelnemers aan ‘mijn 2040’ erkennen dat de multiculturele samenleving nu eenmaal een realiteit is. Het komt er dus op aan
hoe je met die diversiteit omgaat. Naast ‘bekend en vertrouwd’ is er ‘nieuw en onbekend’. Daar moeten we met respect mee omgaan en er voor zorgen dat iedereen gelijke kansen krijgt. Angst moet worden weggewerkt en in de plaats daarvan moet er voor worden gezorgd dat we elkaar ontmoeten en elkaar leren kennen. In dat streven naar sociale cohesie en tolerantie is ook aandacht voor de leefomgeving een belangrijk element. Er worden verscheidene zaken opgenoemd die hierbij kunnen helpen: meer ruimte voor jongeren en kinderen, speelpleintjes in alle wijken, ecologische volkstuintjes, … Ook de nieuwe woonvormen komen hier opnieuw ter sprake. Cohousing zorgt er bijvoorbeeld voor dat je niet individueel afgezonderd blijft. De wereld en dus ook onze stadsregio zal tegen 2040 nog wat drukker bevolkt zijn. Met dat in het vooruitzicht vinden mensen het belangrijk dat de leefomgeving zeker kindvriendelijk blijft, met genoeg ruimte voor spelende kinderen, als het even kan in een harmonische leefomgeving.
De fysieke ruimte De idealen komen tot uiting in hoe je de wereld rondom je organiseert, hoe je omgaat met je leefomgeving, met ruimtelijke ordening en dergelijke. Tegen 2040 is de ideale stadsregio er een waar natuur en groen een belangrijke plaats innemen. Er moet genoeg ongerepte natuur overblijven waar het mogelijk is om te spelen, te wandelen, te ontspannen, te genieten van de rust. De Kempen is ook nu al de thuishaven van de belangrijkste stiltegebieden van Vlaanderen.
Die moeten we koesteren, zodat het ‘stille’ in de stille Kempen nog meer een troef wordt. Nieuwe plannen in de woonkernen moeten rekening houden met wat hierboven al allemaal is opgesomd: ruimte voor spelende kinderen, een levendige stad met veel voetgangers, terrasjes, lokale economie, bloemen, fietspaden, … Architectuur en ruimtelijke plannen moeten niet alleen daarvan vertrekken, maar ook rekening houden met gezondheid, duurzaamheid en harmonie. Ook rekenen mensen op genoeg sportinfrastructuur, het liefst verweven in de leefomgeving, zoals voetbalpleintjes in de wijken. Tegelijk is er nog nood aan meer binnenruimtes waar mensen terechtkunnen voor groepsactiviteiten: sportieve, culturele en sociale. Hoe realiseer je dat het best? Opnieuw komen dezelfde principes naar voor: door burgers mee architect te laten worden van hun regio, door ruimte te laten voor initiatief, door genoeg out of the box te durven en kunnen denken. En natuurlijk ook door optimaal gebruik te maken van nieuwe technologie. Er wordt ook geopperd dat het treinstation toch zeker binnen de ring moet blijven. Natuurlijk sluit dat een mogelijk tweede station buiten de stadskern niet uit…
5
cartoon • gie
Zoek de verschillen vosselaar cingel
1990
2015
2040
Enkele dromers
Mieke Leys
ben verdick
“Ik was net 20+40 geworden toen de Droomdag plaatsvond. Dromen over 2040 was voor mij dromen over een stadsregio waar ik als bejaarde zou leven. Maar uit de boeiende gesprekken bleek snel dat cohousing, verkeersluwe straten met brede voetpaden, bereikbare buurtwinkels waar lokale producten te koop zijn, goed openbaar vervoer, wijkateliers waar je samen kan klussen en een praatje slaan, … dromen zijn die deelnemers van alle leeftijden en achtergronden bleken te smaken en te koesteren. Dromen zijn bedrog? Nee, niet als je het enthousiasme, de positieve dynamiek, de aanstekelijke humor en creativiteit van de bonte groep deelnemers kon ervaren.”
“Ik? Ik droom van een fijn afgewerkte stad. Met fijne mensen die ook zo met mekaar omgaan. Waar de dingen goed worden aangepakt, gepoetst en geschikt. Waar ze op mekaar zijn afgestemd: de mensen, de straten en pleinen, de verkeerders en de sport- en andere culturele spelers. Een afgewogen stad ook, in evenwicht met natuur, verbruik en opbrengst, soorten van mensen en waar elke ingreep de andere respecteert. Waauw. Zo’n stad waar je van voelt dat er zorgzame bestuurders, werkers, vormgevers en genieters zijn. Waar ik nu een beetje en steeds meer fier op ben. En zo een glimlach in de straten tovert."
Wannes Van Coillie
Karl van den Broeck
“Wat ik vooral motiverend vond aan de Droomdag, is dat we niet bleven hangen in praktische beslommeringen en onhaalbaarheden. Aan het eind van de namiddag hadden we dan ook droombeelden maar in essentie bleken ze rond haalbare waarden opgebouwd. Het was ook inspirerend dat iedereen, ongeacht de verschillende achtergronden en motivaties, elkaar vond in dat optimisme."
“Tijdens de droomdag droomde ik samen met een heel diverse groep over de stadsregio van morgen. Een vrouw die het elke maand moeilijk heeft om rond te komen met haar leefloon, een jongeman van Marokkaanse afkomst die eindelijk een eigen stek gevonden had, een journalist die ook acteur is en een sociaal assistente. Het resultaat was een poëtische, maar toch radicale toekomstdroom van een groot hertenpark in het midden van de stad. Utopie? Nooit het hert van Turnhout onderschatten...”
6
10 thema’s voor de toekomst
W
e wonen in een welvarend land. We hebben het lang nog niet zo slecht hier in de Kempen. Maar een samenleving is altijd in beweging. In onze stadsregio zullen er altijd nieuwe uitdagingen zijn, om het even wie er bestuurt. En dus kunnen we er als betrokken bewoner best mee over nadenken en mee over praten. Dat is een veel betere optie dan aan de kant blijven staan en klagen. Zo verandert er immers niets. Uit rapporten over de toekomst van Vlaanderen en uit de vele gesprekken die we de afgelopen maanden voerden over de toekomst van onze regio, selecteerden we een aantal onderwerpen en thema’s die we zonder twijfel op ons bord gaan krijgen. Die kwesties gaan ook over uw toekomst. Het zou dus fijn zijn daarover SAMEN na te denken. Dan kunnen we ook SAMEN keuzes maken.
GEMEENTEN WORDEN GROTER
NATUUR ONDER DRUK
De Vlaamse regering stuurt aan op meer samenwerking tussen gemeenten. Een kans of een bedreiging? Hoe zetten we onze regio op de kaart naast andere (succesvolle) stadsregionale gebieden?
De natuur komt in Vlaanderen steeds meer onder druk. Onze regio behoort tot de groenste van Vlaanderen. Een geweldige troef. Wat moeten we doen om die situatie te behouden of nog te verbeteren? Welke kansen biedt die groene troef ?
MEER KLEUR De samenleving wordt steeds diverser en gekleurder. Een onomkeerbare evolutie die je vandaag het best merkt in de lagere scholen. Hoe worden we daar samen beter van? Wat moet daarvoor gebeuren?
KLIMAAT ONDER DRUK De Klimaatconferentie van Parijs in december 2015 leverde voor het eerst wereldwijde afspraken op over klimaatkwesties. Met de campagne
Kempen 2020 engageerden 29 burgemeesters zich om 20 % CO2 reductie te realiseren in de Kempen. Hoe kan de stadsregio hierin het voortouw nemen? Welke gemeenschappelijke acties zijn mogelijk?
KOPLOPER IN CULTUUR Onze regio is in Vlaanderen mee koploper inzake culturele infrastructuur en voorzieningen. Is die infrastructuur voldoende beschikbaar voor stadsregionale burgers? Hoe kan cultuurparticipatie geoptimaliseerd worden?
7
Droom nog even mee In 2040 zal onze stadsregio er heel anders uit zien. Hopelijk nog beter en prettiger om in te wonen. Waarvan droom jij voor 2040? Welk creatief idee hoop jij dan gerealiseerd te zien?
Bezorg ons jouw droom met deze invulstrook: ARMOEDE
WERK EN ECONOMIE
Armoede is ook in onze regio een probleem dat om aandacht vraagt. Op welke wijze kan in toekomstige beleidsplanning aandacht gegeven worden aan wonen, werken, mobiliteit, maatschappelijke dienstverlening en culturele participatie voor mensen in armoede?
Inzake werkgelegenheid is het belangrijk om voldoende bedrijven in de stadsregio te hebben, al wijst alles op een evolutie naar steeds meer automatisering en steeds minder handenarbeid. En dus moet er ook voldoende aandacht geschonken worden aan economische ontwikkelingen die uitgaan van onze troeven: toerisme, cultuur, natuur, recreatie, … Op welke wijze wordt nagedacht over de transitie van de lokale economie naar een meer innovatieve economie die dicht aansluit op deze troeven.
STRUCTUUR SAMENLEVING Inzake gezinssamenstelling maakt onze samenleving een opvallende evolutie door: éénoudergezinnen, toenemend aantal singles, meer (alleenstaande) ouderen,... Anderzijds ontvolken bepaalde villawijken en trekken ouderen naar de gemeentelijke centra. Deze evolutie heeft verregaande gevolgen voor het woonbeleid. Welke antwoorden heeft de stadsregio op deze evolutie? Wat kan er inzake wonen nog, en wat niet meer?
onale trams, taxiboten op de vaart, …?
SCHAARSE RUIMTE Ruimte wordt alsmaar schaarser. Hoe kan ruimte gerecupereerd worden of ongebruikte ruimte aangewend worden? En waarvoor? Tegen 2040 zullen lang niet alle kerken meer gebruikt worden, veel platte daken bieden ruimte voor energiewinning of daktuinen,… Op welke wijze kunnen burgers betrokken worden bij het nadenken en herbestemmen van dit nieuwe ruimtegebruik?
naam
_____________________________________
e-mailadres:____________________________________ Omschrijf je droom in maximum 5 zinnen: ______________________________________________ ______________________________________________ ______________________________________________ ______________________________________________ ______________________________________________ ______________________________________________ ______________________________________________ ______________________________________________ ______________________________________________
MOBILITEIT
______________________________________________
Ook onze stadsregio ontsnapt niet aan de hinder die het toenemende verkeer met zich meebrengt. Hoe kan maximaal ingezet en geëxperimenteerd worden met technieken die alternatieven bieden: elektrische auto’s, fietsen en bussen, stadsregi-
______________________________________________ De creatiefste dromen leggen we tijdens een overleg in september van dit jaar voor aan de vier gemeentebesturen. Uiteraard zetten we ze ook op www.mijn2040.be Breng je dromen op papier mee naar onze Keettour (zie pag. 16), stuur ze naar Mijn2040, Prins Boudewijnlaan 9/2, 2300 Turnhout of tik ze in op Mijn2040.be/droom-nog-even-mee.
Zoek de verschillen beerse gasthuisstraat
1990
2015
8
STADSREGIOKAART:
De legende Op de middenpagina vind je deze kaart van de stadsregio. Daarop verzamelden we zowel een aantal plannen die volgende jaren gerealiseerd worden als de dromen die op de Droomdag van 5 september 2015 bedacht werden.
1
Cohousingprojecten in de hele stadsregio, bijvoorbeeld in herbestemmingsprojecten als De Lint in Oud-Turnhout
2
De ondertunneling van de ring rond Turnhout ter hoogte van het Stadspark, een project uit de jaren '20 (van deze eeuw). Wij dromen ervan om dergelijke ondertunneling in functie van meer groenruimte, op meerdere plaatsen te realiseren tegen 2040
10
Wij dromen van nog meer dergelijke tuinen: minstens één in elk dorp of elke buitenwijk van de stadsregio. Daarom voorzien we daar telkens een gemeenschapswijktuinhuis: de draaischijf voor wijktuinen (met biogroentenautomaten), maar ook een gemeenschappelijk atelier voor herstelklussen en een wijkuitleenpost van gemeenschapsmaterialen.
11
Wij dromen eveneens over daktuinen voor voedselproductie : bv. op gemeentehuizen, bedrijven, ...
12
De geplande uitbreiding van de industriezone langs het kanaal in Beerse biedt mogelijkheden voor nieuwsoortige bedrijven...
13
...zoals bijvoorbeeld een Riksjafabriek waar riksjafietsen geproduceerd worden die in de stadsregio als alternatief openbaar vervoermiddel worden ingezet, met afzet in heel Vlaanderen: goed voor een tiental jobs. De riksja’s hebben in de centra voorrang in het verkeer.
3
Ondergrondse tunnels voor zowel stadsregiotrams als elektrische deelauto’s.
4
Herbestemming van een aantal kerken (publieke activiteiten, andere religies,…). De MoskeRK op de Turnhoutse Markt is alvast een inspirerend voorbeeld.
5
Zonnepanelen op publieke gebouwen : kerken, gemeentehuizen, scholen,…
6
Verschillende types windmolens in publieke en private ruimten en gebouwen
14
7
De diepegeothermieinstallaties en de tegen 2040 volledig aangelegde warmtenetten van de stadsregio leveren hernieuwbare energie voor alle gezinnen en publieke instellingen. Samen met de windmolens en zonnepanelen maken ze van de stadsregio een energieneutrale regio.
Ook de inrichting van enkele depots voor levering van goederen aan de vaart in Beerse en/of randparkings. Kleine (elektrische) bestelwagens brengen die goederen tot bij de handelaars in het stadscentrum.
15
De na vele jaren discussie gerealiseerde verbindingsweg tussen industriezone Beerse-kanaal en de E34 zal in 2040 een belangrijke rol spelen in dat lokaal (elektrisch) transport van goederen
8
Alternatieve en aangepaste woonvormen voor jongeren, alleenstaanden, mensen met een beperking, ouderen,… bieden voldoende differentiatie voor ieders woonbehoeften en dringen leegstand terug: bijv. kangoeroewonen. Nieuwe gebouwen worden enkel nog vergund als ze geschikt zijn of kunnen worden voor gemengde woonvormen (cohousing, kangoeroewonen, …)
9
Op de Turnhoutse Stadsboerderij is een publieke tuin gestart voor gezonde voedselproductie. Onder andere in het noorden van de stad voorzien we ruimte voor permacultuurtuinen.
16
17
Bewoners van rusthuizen en woonzorgcentra worden niet langer weggestoken in zulke instellingen, maar worden verdeeld over de stad in allerlei inclusieve woonvormen. Zo komen de rusthuizen leeg te staan. Die kunnen worden omgevormd tot wijkgezondheidscentra met o.a. een repaircafé, een buurtbiowinkel, een troevenbank,… Over de hele stadsregio staan tientallen oplaadpalen voor elektrische fietsen en auto’s.
� vervolg op pagina 13 ! �
9
In de Warande wonen DINA MO,
Kuns t in Zicht, Stripgids, MOOO V,
Ar -Tur, STORMOPKOMST en de Kaaim
an.
Š Bart Van der Moeren
advertenties
Stadsregiokaart 2040 Graag meer uitleg bij deze plannen en dromen? Die vind je op pagina 8 en 13.
Inspireert deze kaart jou? Op de Keet-tour (zie pag. 16) kan je je eigen toekomstplan voor de regio maken op een reuzeversie van deze kaart. Kom gerust langs. Wij zijn benieuwd naar je ideeĂŤn! Maar je kan de kaart ook uit de krant halen en boven je bed hangen. Dan weet je meteen waarnaar je kan uitkijken.
R NRUO UT
12 13 11
14
36
1
20 18
21
19
30 8 Wijkuitleen
15
BEERSE 6
10 Wijkuitleen
23
VOSSELAAR
3 I TAX
16
24 YOU TURNR
7
Vlimmeren
25
www.mijn2040.be
17
9
26
19 7 31
YOUR TURN
YOUR TURN YOUR TURN
YOUR TURN
YOUR TURN
STADS
9
YOUR TURN
35
Oosthoven BOERDERIJ
29
34
18
DE LIEREMAN
Wijkuitleen
23
P Wijkuitleen
5
22
VAN N O SAL HET
MPE
13 1
KE
32
N
4
DE
OUD-TURNHOUT
10
YO TURUR N
2
TURNHOUT
Schorvoort
3
28
27
Zevendonk YOUR TURN
YOUR TURN
YOUR TURN
YO TU UR RN
33
Zwaneven 35
Wijkuitleen
17
YOUR TURN
PRIORIJ VAN CORSENDONK
(ver) Durf dromen van uw eigen woning!
Gratis g? in schatt 42 42 014 41 Spring binnen op een van onze infodagen. Maak kennis met onze opleidingen en kom ontdekken, twijfelen, vergelijken, ontmoeten en beleven. Wedden dat je nog méér zin krijgt om eraan te beginnen?
Turnhout • Herentals • Geel • Antwerpen Droomt u ook van een eigen woonst of voelt u dat het tijd is voor verandering? Maak uw droom waar en plan een veilige toekomst vol geborgenheid en comfort! Kijk op www.vansweevelt.be en vind het huis van uw dromen...
thomasmore.be/infodagen
Wenst u advies inzake het kopen, verkopen of investeren in vastgoed? Wij helpen u met plezier verder!
za. 23 april / za. 25 juni / wo. 31 aug.
kantoor Turnhout, Graatakker 91 014 41 42 42 • info@vansweevelt.be • www.vansweevelt.be
Advert_DurfDromen_A4.indd 1
11/04/2016 11:02:48
ALLE DAGEN OPEN jten Ontbi 8 u.
SWINGEN BIJ DING E
GEN A D N ) (e BARZO ZOENEN ZOMER
eten SUGGESTIEBORD weeksuggesties verse dagsoepen burgerij pizza’s men biologische boterham ten vegetarische gerech koffie met gebak
IN U T SPEEL TER ontmoeten
f
na a v g a d elke
RAS
DRINKEN
n e s n a d
binnenterras
Eetcafé - Feesterij - Terras ARRANGEMENTEN FEESTJES barzoen@warande.be 0470 50 14 14 • www.barzoen.be Warandestraat 42 • 2300 Turnhout
bier vd maand van ‘t vat
ERTEN C N O C B U L C IS T A GR
13
De legende � vervolg van pagina 8 �
18
Opening van de aquastrade A1. Centrale as is het Kanaal Dessel-Schoten, maar er wordt aansluiting gemaakt met regionale beken en rivieren die in functie daarvan zijn opengemaakt en uitgebreid tot een waterwegnetwerk. De boten worden aangedreven met hernieuwbare energieconcepten. Er varen drie verschillende boottypes op de A1: • watertaxi’s die onderweg stoppen aan verschillende watertaxikades • een comfortabele, veilige en goedkope schoolboot die de schoolkinderen - met een betaalbaar abonnement - via de vaart naar het stadscentrum brengt. Aan boord is er wifi zodat onderweg al taken kunnen worden gemaakt • publieke boten van de (Water)Lijn zorgen voor transport van en naar de verschillende gemeenten.
19
Aanlegplaatsen voor de schoolboot en boten van de (Water) Lijn
20
Tegelijkertijd wordt op de aquastrade een duurzaam viskwekerijproject gestart, in nauw overleg met nabijgelegen buurten en volgens de internationale regels over duurzame visserij.
21
Maximaal inzetten op groen- en natuurgebieden: die verhogen de leefkwaliteit van de burgers en de aantrekkelijkheid van onze regio. Die open ruimte moet verschillende functies hebben: rust- en stiltegebieden, recreatiegebieden, ongerepte natuur (voor planten en dieren, waterhuishouding, luchtzuivering,…). Het in 2020 gerealiseerde Stadsbos past in onze dromen daarover.
22
Pleinen en open (spel)ruimten voor kinderen, culturele en publieke activiteiten en manifestaties, zoals bijvoorbeeld het Salon van de Kempen op de Turnhoutse markt. Zo'n plaatsen maken dat senioren veel meer buiten komen, het doorbreekt hun isolement en verhoogt de omzet van lokale horeca.
23
Directe verbindingen vanuit de vier gemeenten met de groene en open ruimten van onze regio: de troef van de stadsregio. Wij genieten in 2040 volop van de rond 2020 gerealiseerde groene fietsverbinding tussen Malle en Turnhout-station, de groene fietsverbinding tussen Turnhout, Oud-Turnhout en Arendonk en de groene, recreatieve routes rond De Liereman die op hun beurt verbonden werden met andere natuurgebieden in de omgeving.
24
Kleine elektrische wagens in de gemeentelijke centra.
25
Ondergrondse randparkings aan de randen van de vier gemeenten met aansluitend openbaar vervoer: tram, boot, elektrische busjes, pendelfietsen… Vrijgekomen bovengrondse parkings worden aantrekkelijke beleefpleinen.
26
Die ondergrondse parkings en beleefpleinen worden verlicht met energie uit windmolens van een lokale energiecoöperatie.
27
Via fietstunnels hebben fietsers en voetgangers makkelijke verbindingen tussen de gemeentelijke centra en de groene buitengebieden.
28
Vergeten en lang geleden dichtgesmeten waterlopen worden terug blootgelegd en zorgen voor recreatie en beleving in de stad en dorpen.
29
Vergeten (en soms al jaren afgesloten) zandwegen worden opnieuw opengesteld en als trage weg toegankelijk gemaakt voor voetgangers en fietsers.
30
Aangetrokken door de aanwezigheid van herten, everzwijnen, vossen, dassen en ander klein wild werd nu ook de eerste wolf gespot in de opnieuw aaneengesloten bosgebieden rond de stadsregio.
31
Buurten worden omgevormd tot gezellige woonomgevingen met voldoende voorzieningen, inclusieve woonmogelijkheden, degelijk en goedkoop transport naar andere stadsdelen, buurtgerichte activiteiten,… Bij de aanleg van nieuwe wijken zoals bijv. de Heyzijdse Velden moet dat het uitgangspunt zijn.
32
Diversiteit wordt de norm. Net als elders in Vlaanderen wordt de samenleving diverser: arm-rijk, jong-oud, Vlaams culturele achtergrond-andere culturele achtergrond, ...
33
Stimuleren van lokale economie en lanceren van lokaal geld (complementaire munt) dat enkel in lokale economie wordt verhandeld, bijvoorbeeld in de Troevenbank.
34
Sportfaciliteiten op dorps- en stadspleinen.
35
Gedifferentieerde campingmogelijkheden en recreatiegebieden bijvoorbeeld in gemeentelijke parken.
36
Ook cargofietsen worden een belangrijk transportmiddel in de fietsvriendelijke stadsregio.
Zoek de verschillen oud-turnhout zweepes ven
1990
2015
14
Nu al mee met het nieuws van morgen Dit is het streeknieuws van 2040!
nieuwe open ruimte beschikbaar gekomen. Het initiatief startte in 2016 met het openstellen van een voormalig fabrieksterrein. Uit het Panorama De Vries bleek dat er meer groen was in de stad dan over het algemeen was geweten. Dat leidde tot een rondvraag bij privé-eigenaars en die bleken spontaan bereid om hun tuin open te stellen. Met een structurele steun van het stadsbestuur kende dit burgerinitiatief snel een hoge vlucht. In één wijk brachten maar liefst 150 eigenaars hun voortuin in. Zo veranderde de wijk binnen het jaar van een grijze straat in een groot park.
’T KAN VLOT
T
oen in september 2015 55 burgers samenkwamen om te brainstormen over hoe onze stadsregio er zou kunnen uitzien in 2040, was het sluitstuk van de oefening om zoveel mogelijk ideeën en wensen te bundelen en daarover een krantenbericht te schrijven. Dat leverde verrassende, geestige, maar vooral heel inspirerende resultaten op.
Volgens de artikels is het tegen dan gelukt om van de stadsregio Turnhout-Beerse-Vosselaar-Oud-Turnhout één gemeente te maken, zodat alle burgers op dezelfde manier kunnen genieten van de stedelijke en gemeentelijke diensten. Onze burgemeester heeft een buitenlandse naam, er is veel groen en er is veilig en vlot verkeer, deels over het water. Hoe hebben we dat
Zoek de verschillen beerse houtseweg-vaartstraat
1990
2015
allemaal voor elkaar gekregen? Hier een bloemlezing uit wat u in 2040 mogelijk in het nieuws leest:
GROEN VERVANGT MUREN In Turnhout is de 500ste muur van een privétuin gesloopt. Hiermee is in totaal al 261 ha aan
In Turnhout is de nieuwe verkeerssituatie officieel van start gegaan. De zwakke weggebruiker wordt nu de sterke weggebruiker. De oude rollen worden omgedraaid. Bij de feestelijke start namen duizenden fietsers en voetgangers het centrum van stadsregio Turnhout in. Vervuilende motorvoertuigen worden uit het stadscentrum gebannen. Drie randparkings, een volledige overkapping en tal van maatregelen zorgen ervoor dat ieder-
15 een op een aanvaardbare manier op zijn bestemming geraakt. De stadsregio is hier toonaangevend op Europees vlak. Dit initiatief oogst daarom veel belangstelling bij burgerbewegingen uit heel Europa. Burgemeester Fatima Peeters: “Ik ben bijzonder fier. We realiseren hiermee het belangrijkste punt uit ons bestuursakkoord: ‘samen voor een duurzame regio’.
aangedreven door een ingenieus systeem van sluizen, zonne-energie, warmtekrachtkoppeling. Het is de bedoeling dat Bambi Boats een burgerinitiatief blijft. De organisatie oordeelt dat vervoer een fundamenteel recht is voor iedereen en daarom beter niet door een privéonderneming wordt geëxploiteerd.
PARKING SECTOR 3 VOLTOOID
De langverwachte ‘hertenplek’ in het hart van Taxandria is plechtig geopend door burgemeester Fatima Van Genechten. Zij had de eer om de symbolische eerste drol op te ruimen. De opening van de hertenplek is de bekroning van een project dat begon in 2020. Vanaf dat jaar verschenen plots opnieuw herten in het straatbeeld van Turnhout, Beerse, Vosselaar en Oud-Turnhout. Burgers begonnen spontaan de herten te verzorgen. Omdat een structurele oplossing voor het fenomeen noodzakelijk werd, zijn burgerbewegingen, wijkcomités en individuele burgers erin geslaagd om genoeg geld te verzamelen om 2ha te kopen op de Turnova-site. Die was ooit nog bedoeld om er een shoppingcentrum te realiseren. Het stadsregiobestuur op zijn beurt realiseerde een groene vinger van de Grote Markt naar het stadspark. Die moet de vrije doorgang van de herten door de stad garanderen. Burgemeester Van Genechten: “De realisatie van nog groene vingers vanuit Beerse, Vosselaar en Oud-Turnhout is gepland voor de komende maanden. Bij dit initiatief hoort ook een nieuw verkeersreglement. Dat moet de veiligheid van hert en mens garanderen. In Taxandria moeten automobilisten voortaan voorrang geven in plaats van nemen.” Het hertenpark wordt beheerd door burgers die in beurtrol de dieren voederen en uitwerpselen verwijderen. Het zal als stukje park in de stad ook fungeren als ontmoetingsplaats.
Na Vosselaar en Beerse krijgt ook Oud-Turnhout zijn ondergrondse parking. Sector 3 in Schoonbroek wordt plechtig geopend door stadsregioverantwoordelijke Fatima Peeters. Vanuit deze parking is het mogelijk om vlot met de fiets of trolley (tram) het centrum van Turnhout te bereiken. Het project kon gefinancierd worden met de steun van Janssen, Soudal en crowdfunding ‘De Koep’.
‘BAMBI BOATS’ Onder grote belangstelling is de nieuwe aquastrade Aa1 geopend in de stadsregio. Deze watertaxiroute, uniek en baanbrekend in Eurazië, moet de mobiliteitsproblemen in de stadsregio wegspoelen en de stadsregio op de kaart zetten als het Venetië van de Kempen.
COÖPERATIE VOOR VERVOER Het was Lieve Van de Water die in 2015 met een gedurfde ingeving aan de wieg stond van dit project. “Alle pogingen met fiets of openbaar vervoer ten spijt, slaagde ik er niet in om tijdig de schoolpoort te halen”, vertelt de nu 40-jarige Lieve. “Tot ik op een dag het idee kreeg om voor de kortste weg te kiezen. Dat was de Aa, een waterloop die achter onze tuin liep en me bijna tot aan de schoolingang kon voeren. Met mijn opgeknapte kano stootte ik op een ochtend af en sindsdien kwam ik nooit meer te laat.” Het succes werkte aanstekelijk. “Aanvankelijk pikte ik met mijn bootje enkele passagiers op, maar enkele maanden later waren we al in de weer met acht schippers en evenveel bootjes.” Het initiatief groeide uit tot de coöperatie Bambi Boats. Die ontwikkelde op het kanaal Dessel-Schoten de Aquataxi en de Aquakade. De eerste vaart van de boot ‘De Turnhoutilus’ vormt nu een hoogtepunt in het bestaan van Bambi Boats. Deze en andere boten van de coöperatie worden
Burgemeester Hicham El Yakloufi: “Het is niet simpel om dat in enkele woorden samen te vatten. In grote lijnen komt het erop neer dat het centrum zo goed als autovrij is. In de plaats is er veel aandacht gekomen voor alternatief vervoer, zoals de schoolboot.
HERTENPLEK
OUDEJAARSRECEPTIE Op de laatste dag van 2040 is de stadsregio door zijn wijken en buurten getrakteerd op een groot eindejaarsfeest. Dat vond plaats op de Grote Markt in Turnhout. Inwoners van de stadsregio woonden het feest massaal bij, dat werd georganiseerd om de positieve veranderingen te vieren van de afgelopen jaren. Die maakten de stadsregio tot een voorbeeld van ‘ruimte op mensenmaat’.
Ook is er de afgelopen jaren hard gewerkt aan aangepaste vormen van samenwonen. Dat resulteerde in minder leegstand en meer actief burgerschap. De buurten staan nu centraal. Kijk maar naar de buurtwinkels hier vandaag op het feest.”
Scholier Jef: “De schoolboot is de max. Ik kan elke ochtend samen met mijn maten nog wat chillen. En die wifi is handig om mijn schooltaken nog door te sturen.”
Zoek de verschillen oud-turnhout steenweg op mol
1990
2015
16
Mijn2040 komt naar je toe In mei en juni trekt Mijn2040 met een werfkeet rond in de stadregio. Ook daar krijg je de kans om jouw dromen voor 2040 kenbaar te maken. Je kan er ook de voorstellen zien die andere inwoners van de stadsregio al bij elkaar droomden. Bovendien kan je op de kaart van de stadsregio jouw toekomstideeĂŤn creatief vorm geven, als was het je eigen maquette.
2040?
antiek- & rommelmarkt stadsparkfeesten turnhout
lentebraderij vosselaar
zomer op het plein oud-turnhout
zondag
zondag
vrijdag
zondag
mei
juni
juni
juni
15
5
Zoek de verschillen turnhout gasthuisstraat
1990
avondmarkt beerse
2015
10
19
17
zestien in '16? In 2040 word je dan wel 40.
Nu nog onvoorstelbaar, maar dan hoor je bij de generatie die de stadsregio bestuurt en uitbouwt.
Schrijf een brief naar jezelf
Kom ‘m mee inmetselen
Dat wilden we je vragen: schrijf een brief naar jezelf. Beschrijf daarin jouw toekomstdromen en vertel hoe je hoopt dat de stadsregio er dan zal uitzien. Stuur die brief vervolgens naar ons* en voeg je naam en adres toe.
Samen met jou gaan we alle droombrieven op een geheime locatie ergens inmetselen. Die bergplaats wordt pas in 2040 opnieuw geopend. Noteer zaterdag 17 september alvast in je agenda: dat wordt de grote inmetseldag.
* Mijn 2040 Prins Boudewijnlaan 9/2 2300 Turnhout
WEERBERICHT
WEERSPREUK
JAAR 2040
JAAR 2040
Het jaar begint opnieuw met veel overstromingen. In januari en februari is de gemiddelde temperatuur overdag 18°C. Voorlopig krijgen we de algemene temperatuur nog niet opnieuw naar beneden. Tot half maart is Hof Ter Duinen weer een strandcafé. Omdat ook de Aa weer breed stroomt, kan je zeker nog tot half april aan het Hofke van Chantraine waterfietsen huren bij Fietsen Bred’Aa. Het verkeer van en naar de industriezone aan o.m. de Everdongenlaan en de Steenweg op Tielen gebeurt traditiegetrouw met bootjes. Vanaf mei warmt het nog meer op en krijgen we een zomer met gemiddelde dagtemperaturen van 28 graden.
Blinkt ’s zomers de zon als goud, dan wordt de winter weer niet koud Als het regent in mei, is april voorbij Zijn de winters weer te warm, dan stoken w’ons tenminste niet meer arm Staan de akkers vaak te droog, dan vind je de boeren aan den toog. Wat baten kaars en bril als het snikheet is in april Roept de merrie te vroeg om haar hengst, dan is’t weer niet zoals gewengst.
HOROSCOOP JAAR 2040 VOS: Als het waar is dat een vos wel zijn haren verliest, maar niet zijn streken, dan zit het voor u wel snor in 2040. KONIJN: U lijkt te zitten op een berg. Een berg van mogelijkheden. Tijd om wat dieper te graven. BEER: Verkoop uw vel niet voor u geschoten hebt. Als het toch positief uitdraait, wees dan niet zo ongelikt om ons te vergeten. HERT: Het gaat keihard voor u. Na uw goed draaiende bistro in Hertals, start u ook een zaak in Taxandria. De naam Bambi Bars past het best bij u. TWERLING: U krijgt te maken met een persoon uit uw naaste omgeving.
LIEREMAN: U zoekt graag de stilte op en dat doet u met natuurwandelingen. Pas op: het kan gaan gagelen. RAADSHEER: U gelooft niet in astrologie en leest dus geen horoscopen. Daarom komt bij u een voorspelling zeker uit. HEER: Door te azen op een klavertje vier, zal u eigenlijk tegen uw eigen ruiten schoppen. Gelukkig weet u met de nodige patience het tij te keren en kan het echte hartenjagen beginnen. Wanneer u daarbij met eenentwintigen gaat wippen, zal u enkele zwarte pieten ontmoeten. BOER: Let op uw ganzen. Iemand preekt de passie, maar drukt snel zijn snor.
18
Goede relatie zorgt voor beste resultaat
Als burgers en bestuur elkaar inspireren Mijn2040 wil nadenken over de toekomst en dromen over oplossingen voor problemen van morgen. Tegelijkertijd wil Mijn2040 nagaan hoe burgers en bestuurders samen kunnen werken aan die oplossingen voor de toekomst. We doen dat niet zomaar. Overal in de wereld, en dus ook in België en Vlaanderen wordt nagedacht over die toekomst. Zowel over de uitdagingen die op ons afkomen als over de manier hoe we daarrond kunnen samenwerken (burgerparticipatie).
FILIP DE RYNCK HOOGLERAAR BESTUURSKUNDE UGent, VOORZITTER VAN DE VLAAMSE VERENIGING VOOR BETER BESTUUR
‘Politici moeten ervoor zorgen dat burgers zo actief mogelijk zijn of worden’
M “Traditionele gezagsinstanties verliezen impact op de levenswijze van burgers. De gezagsrelatie tussen overheid en burger verschuift naar een onderhandelingsrelatie. Door de informatisering zoeken burgers zelf informatie en vormen ze een mening. Nieuwe (sociale) media verspreiden snel nieuwe ideeën en helpen burgers om zich snel te organiseren. Het wordt minder duidelijk wie de burgers vertegenwoordigen omdat ze deel uitmaken van verschillende netwerken, vaak in kortstondige verbanden en rond één thema. Middenveldorganisaties en politieke partijen verliezen hierdoor aan representativiteit.” Uit: Vlaanderen 2050, een langetermijnstrategie voor Vlaanderen opgemaakt door de Vlaamse regering o.l.v. Minister President Bourgeois
ensen verenigen zich steeds meer tijdelijk of op een heel andere manier dan via de klassieke organisaties. In Gent alleen al zijn 900 groepjes jongeren met muziek bezig , 900 organisaties met welzijnsproblemen. Je krijgt dus een nieuw middenveld, veel grilliger, autonomer, creatiever,… Gemeentebesturen zullen zich daaraan moeten aanpassen. Ze bepalen veel minder de agenda: burgers nemen zelf initiatief en wachten niet tot het bestuur klaar is. Vroeger wist een politicus wie zijn achterban was, nu niet meer. Hij moet dus constant draagvlak zoeken, aansluiting zoeken bij wat leeft in de samenleving. In plaats van eenzijdig van binnen naar buiten te denken, moet hij van buiten naar binnen denken, partnerschappen aangaan. Het is de plicht van een politicus om er voor te zorgen dat de burgers zo actief mogelijk zijn of worden. Dat wil zeggen dat het bestuur voorzichtig moet zijn met wat het zelf doet. Waar burgers en bestuur elkaar inspireren, worden de beste resultaten geboekt. Besturen moeten burgers verleiden om initiatief te nemen. Besturen hebben managers voor van alles, ICT, personeel, ... maar er zijn maar weinig ambtenaren bezig met het belangrijkste dat gemanaged moet worden: de relatie met de burgers. Ik denk dat het organiseren van betrokkenheid van burgers de kerntaak wordt. Politici hebben daar een heel belangrijke rol in. We moeten naar leiders die inspireren en die de vaardigheid hebben om met participatie van burgers om te gaan. Die bij het ene proces zelf veel doen en bij het andere niet tussenkomen en dingen laten gebeuren. De beste burgemeesters gaan voluit voor het creëren van netwerken met burgers en middenveld.
DAVID VAN REYBROUCK CULTUURHISTORICUS, ARCHEOLOOG EN SCHRIJVER
‘Democratisch bestel is verschraald tot het kleuren van een stembolletje’
P
articipatie is een van de mogelijke manieren om nieuwe vormen van betrokkenheid van burgers een kans te geven. De burger kan zich op elk moment van de dag politiek informeren, hij kan mobiliseren via nieuwe vormen van middenveld en sociale media. Maar zijn feitelijke macht is beperkt tot het kleuren van een bolletje om de zoveel jaar. Wat een verschraling van wat een democratisch stelsel zou kunnen zijn. Ik kan me moeilijk een gemeente zonder gemeenteraad voorstellen. Ik denk dat elke democratie bestaat uit twee elementen: het recht om af te vaardigen en het recht om voor te stellen. Dat eerste recht is goed geregeld en in procedures gegoten maar die tweede poot is nu nog onvoldoende ontwikkeld. We moeten echt op zoek naar een evenwicht tussen de twee.
MARK SUYKENS DIRECTEUR VERENIGING VLAAMSE STEDEN EN GEMEENTEN urgers doen veel zaken die de gemeente ten goede komen, bijvoorbeeld door zelf een speelstraat tijdens de vakanties te organiseren. Dan gaat het over doe-participatie, over doedemocratie. Een bestuur kan dit actief burgerschap stimuleren door open te staan voor nieuwe initiatieven en niet alles zelf te willen doen. Je ziet buiten het klassieke verenigingsleven tal van nieuwe initiatieven van burgerschap. Het lokaal bestuur zou dat moeten toejuichen en die initiatieven ondersteunen door ze veel ruimte te geven. Soms zie je wel dat een stad zo’n initiatief doodknuffelt door er allerlei administratieve regels aan te koppelen.
B
19
Zoek de verschillen vosselaar cingel
1990
2015
YVES DE WEERDT SOCIOLOOG, VITO
‘Dat het fout kan gaan, is geen reden om er niet aan te beginnen.’
D
e overheid kan burgerbewegingen als een zegen zien en werk maken van een constructief kader waarin iedereen vanuit zijn sterktes bijdraagt aan maatschappelijke verandering. Burgers die mee beleid maken, vormen een enorme meerwaarde, hoe oncomfortabel dit voor veel politici nog aanvoelt. Als je mensen vraagt om advies te geven, laat hen dan ook weten wat je ermee doet. En dat is de taak van de overheid. Maar ook daar is de tijd voorbij dat de overheid kon zeggen: ‘Deze materie gaat jullie petje te boven. Laat dit maar aan de experts over.’ Veel burgers in die processen zijn zelf expert, en soms vaak meer dan de overheid waarmee ze aan tafel zitten. De overheid moet daarbij niet denken aan de moeite en de inspanning die het zal kosten om iedereen goed te informeren en te betrekken. Ze moet juist denken aan de winst die het oplevert: naast een burger die veel beter begrijpt wat beleid maken inhoudt, ook extra krediet, extra draagvlak, extra energie, extra kennis, extra inzichten… Dat er in dit leerproces ook wel eens dingen grondig mis zullen lopen, is geen reden om er niet aan te beginnen. Opnieuw, in een zo sterk wijzigende context kan je niet halsstarrig blijven vasthouden aan oude recepten.
MARK SUYKENS: ‘Het lokaal bestuur
zou nieuwe burgerinitiatieven moeten toejuichen en ze veel ruimte geven.’
20
FILMFESTIVAL TURNHOUT / 19 APRIL • 1 MEI
W WW.M OOOV.B E DE WARANDE T U R N H O U T www.warande.be