คู่มือครู รายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3

สำ�หรับครู เท่านั้น ลิขสิทธิ์ สสวท. ห้ามเผยแพร่หรือแจกจ่ายบนสื่อสาธารณะ ห้ามจำ�หน่าย

คำ�นำ�

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) มีหน้าที่ในการพัฒนาหลักสูตร วิธีการเรียนรู้ การ ประเมินผล การจัดทำ�หนังสือเรียน คู่มือครู แบบฝึกทักษะ กิจกรรม และสื่อการเรียนรู้เพื่อใช้ประกอบการเรียนรู้ในกลุ่ม สาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ของการศึกษาขั้นพื้นฐาน คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๓ นี้จัดทำ� ตามสาระและมาตรฐานการเรียนรู้ กลุม ่ สาระการเรียนรูว้ ท ิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสูตร แกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช ๒๕๕๑ โดยมีเนื้อหาเกี่ยวกับหลักสูตรเทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ) ตาราง วิเคราะห์การจัดทำ�หน่วยการเรียนรู้ รวมทั้งตัวอย่างแผนการจัดการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับหนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๓ ที่ต้องใช้ควบคู่กัน สสวท. หวังเป็นอย่างยิ่งว่า คู่มือครูเล่มนี้จะเป็นประโยชน์ต่อการจัดการเรียนรู้และเป็นส่วนสำ�คัญในการพัฒนา คุณภาพและมาตรฐานการศึกษา ขอขอบคุณผูท ้ รงคุณวุฒิ บุคลากรทางการศึกษาและหน่วยงานต่าง ๆ ทีม ่ ส ี ว่ นเกีย่ วข้องใน การจัดทำ�าไว้ ณ โอกาสนี้

(ศาสตราจารย์ชูกิจ ลิมปิจำ�นงค์) ผู้อำ�นวยการสถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี กระทรวงศึกษาธิการ

คำ�ชี้แจง

สถาบันส่งเสริ ม การสอนวิ ทยาศาสตร์ แ ละเทคโนโลยี (สสวท.) กระทรวงศึ ก ษาธิ ก าร ได้ พั ฒ นาหลั ก สู ต รวิ ช า คอมพิวเตอร์อย่างต่อเนื่ อง โดยมี การประกาศใช้ ห ลั ก สู ต รครั้ ง แรกในปี พ.ศ ๒๕๒๘ ในระดั บ มั ธ ยมศึ ก ษาตอนปลาย และมีการประกาศใช้ในระดับมัธยมศึกษาตอนต้นและมัธยมศึกษาตอนปลาย ในปี พ.ศ. ๒๕๓๒ และมีการปรับปรุง หลักสูตรอย่างต่อเนือ ่ ง ต่อมา มีการประกาศใช้หลักสูตรการศึกษาขัน ้ พืน ้ ฐานพุทธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) และกำ�หนดให้รายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ) สาระที่ ๔ เทคโนโลยี กลุ่มสาระ การเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ซึ่งเป็นสาระการเรียนรู้พื้นฐานสำ�หรับนักเรียนทุกช่วงชั้น

คู่ มื อ ครู เ ล่ ม นี้ เ ป็ น คู่ มื อ ประกอบรายวิ ช าพื้ น ฐานวิ ท ยาศาสตร์ แ ละเทคโนโลยี เทคโนโลยี (วิ ท ยาการคำ � นวณ) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๓ ซึ่งมีจุดประสงค์ให้ผู้เรียนมีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับการพัฒนาแอปพลิเคชัน สร้างสรรค์ผลงาน ด้วยภาษาไพทอน สร้างสรรค์ผลงานด้วย Scratch การประมวลผลข้อมูล อินเทอร์เน็ตของสรรพสิ่ง และการใช้เทคโนโลยี สารสนเทศอย่างรูเ้ ท่าทัน ซึง่ เป็นพืน ้ ฐานทีส ่ �ำ คัญต่อการนำ�ไปใช้ชวี ต ิ ประจำ�วันโดยการจัดการเรียนรูแ้ บ่งเป็นกิจกรรมต่าง ๆ เพือ ่ เป็นแนวทางให้ครูผส ู้ อนใช้ในการวางแผนการจัดการเรียนรูใ้ ห้บรรลุจด ุ ประสงค์ทต ี่ งั้ ไว้ และสามารถนำ�ไปจัดการเรียนรู้ โดยใช้เวลา ๔๐ ชั่วโมง ใน ๑ ภาคเรียน หรือขึ้นอยู่กับความเหมาะสมและความพร้อมของโรงเรียน

สสวท. หวังเป็นอย่างยิ่งว่าคู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ) เล่มนี้ จะเป็นประโยชน์แก่ผู้สอน และผู้ที่เกี่ยวข้องทุกฝ่าย ที่จะช่วยให้การจัดการศึกษาด้านวิทยาศาสตร์มีประสิทธิภาพ และประสิ ท ธิ ผ ล หากมี ข้ อ เสนอแนะใดที่ จ ะทำ � ให้ คู่ มื อ ครู เ ล่ ม นี้ มี ค วามสมบู ร ณ์ ยิ่ ง ขึ้ น โปรดแจ้ ง สสวท. ทราบด้ ว ย จะขอบคุณยิ่ง

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี กระทรวงศึกษาธิการ

คำ�แนะนำ�การใช้คู่มือครู

รายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

คู่มือครูเล่มนี้ประกอบด้วย 14 กิจกรรม ซึ่งแต่ละกิจกรรมมีจุดประสงค์การเรียนรู้ ทักษะกระบวนการ ความรู้เดิม ที่ นั ก เรี ย นต้ อ งมี สาระสำ � คั ญ สื่ อ และอุ ป กรณ์ แนวทางการจั ด กิ จ กรรมการเรี ย นรู้ ใบกิ จ กรรม แบบทดสอบ การวั ด และประเมินผล สื่ อและแหล่ งข้ อมู ลเพิ่ ม เติ ม และข้ อ เสนอแนะอื่ น ๆ รวมถึ ง ภาคผนวกซึ่ ง มี แ บบประเมิ น และเกณฑ์ การประเมินแต่ละกิจกรรม ทั้งนี้ผู้สอนจะเป็นผู้ดำ�เนินการจัดการเรียนรู้ และเพื่อให้การเรียนรู้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ควรใช้คู่กับหนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 สาระการเรียนรู้เทคโนโลยี กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) เพื่อให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ในระดับชั้นที่สูงขึ้นได้ และสามารถบรรลุ 4 ตัวชี้วัด คือ

1. พัฒนาแอปพลิเคชันที่มีการบูรณาการกับวิชาอื่นอย่างสร้างสรรค์

2. รวบรวมข้อมูล ประมวลผล ประเมินผล นำ�เสนอข้อมูลและสารสนเทศ ตามวัตถุประสงค์โดยใช้ซอฟต์แวร์ หรือบริการบนอินเทอร์เน็ตที่หลากหลาย

3. ประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูล วิเคราะห์สื่อและผลกระทบจากการให้ข่าวสารที่ผิด เพื่อการใช้งานอย่าง รู้เท่าทัน

4. ใช้ เ ทคโนโลยี ส ารสนเทศอย่ า งปลอดภั ย และมี ค วามรั บ ผิ ด ชอบต่ อ สั ง คม ปฏิ บั ติ ต ามกฎหมายเกี่ ย วกั บ คอมพิวเตอร์ ใช้ลิขสิทธิ์ของผู้อื่นโดยชอบธรรม

กิจกรรมในคู่มือครูนี้มีความสอดคล้องกับตัวชี้วัด โดยกำ�หนดเวลาในการเรียนรู้จำ�นวน 40 ชั่วโมง การจัดกิจกรรม การเรียนรู้จะดำ�เนินตามลำ�ดับตั้งแต่กิจกรรมที่ 1 ถึง 14 รายละเอียดดังตารางต่อไปนี ้

กิจกรรมที่

เรื่อง

ตัวชี้วัด

ใช้กับหนังสือเรียน

เวลา

บทที่

(ชั่วโมง)

หมายเหตุ

1

การประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูล

3

6

2

2

เหตุผลวิบัติ

4

6

2

3

รู้เท่าทัน ฉันปลอดภัย

4

6

2

4

กฎหมายน่ารู้

4

6

2

5

การใช้งานลิขสิทธิ์ที่เป็นธรรม

4

6

2

6

การพัฒนาแอปพลิเคชัน

1

1

2

7

จัดการข้อมูลเบื้องต้น

1

2

4

เลือกสอน

8

โมดูล tkinter

1

2

4

กิจกรรมที่ 7-8

9

รายการข้อมูล

1

3

4

หรือ 9-10 ตาม

10

สนุกกับ Scratch

1

3

4

ความเหมาะสม

11

ประมวลผลข้อมูล

2

4

6

12

ดาต้าที่ท้าทาย

2

4

4

13

อินเทอร์เน็ตของสรรพสิ่ง

1

5

4

14

การสร้างแอปพลิเคชัน

1 - 4

1-6

6

1

-

หมายเหตุ

1.

2.

3.

4.

5.

แนวทางจัดการเรียนรู้ เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ) Coding with KidBright https://www.kidbright.org/kidbright/update-เอกสารเผยแพร่/

8

สำ�หรับด้านการเขียนโปรแกรมนั้น ในคู่มือครูเล่มนี้จะนำ�เสนอ 3 ส่วน คือ ภาษาไพทอน กิจกรรมที่ 7 – 8 โปรแกรม Scratch กิจกรรมที่ 9 - 10 และ KidBright ซึ่งผู้สอนสามารถเลือกสอนได้ตามความเหมาะสมของผู้เรียน ส่วนท้ายเล่มมีภาคผนวกซึ่งประกอบไปด้วยแบบประเมินต่าง ๆ ให้ผู้สอนใช้ในการประเมินนักเรียนระหว่างเรียน และเมื่อสิ้นสุดการดำ�เนินกิจกรรมการเรียนรู้ กิจกรรมภายในคู่มือครูเล่มนี้เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลางและศึกษาความรู้ด้วยตนเองก่อนทำ�ใบกิจกรรม ทั้งนี้ผู้สอน ควรสังเกตอย่างใกล้ชิด หากผู้เรียนไม่สามารถทำ�ความเข้าใจ ควรร่วมกันสรุปความรู้ก่อนดำ�เนินกิจกรรมต่อไป ผู้สอนสามารถประยุกต์การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ให้เข้ากับบริบทของโรงเรียน แนวคำ � ตอบและสื่ อ ประกอบการเรี ย นรู้ สามารถดาวน์ โ หลดได้ ที่ http://oho.ipst.ac.th/TG-CSM3 ผู้ ส อน ควรศึกษาคำ�ชี้แจงก่อนการใช้งาน ทั้งนี้หากมีการแก้ไข ระบบจะมีการปรับปรุงไฟล์ให้ทันสมัยอย่างสม่ำ�เสมอ

สารบัญ กิจกรรมที่

การประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูล ใบกิจกรรมที่ 1.1 เช็คให้ชัวร์

กิจกรรมที่

เหตุผลวิบัติ ใบกิจกรรมที่ 2.1 ร่วมด้วยช่วยกันพิจารณา ใบกิจกรรมที่ 2.2 เหตุผลวิบัติในโลกออนไลน์

8 12 13

กิจกรรมที่

รู้เท่าทัน ฉันปลอดภัย

14

ใบกิจกรรมที่ 3.1 รู้เท่าทัน ฉันปลอดภัย ใบกิจกรรมที่ 3.2 ปลอดภัย ได้ตรงปก

22 24

กิจกรรมที่

กฎหมายน่ารู้

26

กิจกรรมที่

การใช้งานลิขสิทธิ์ที่เป็นธรรม ใบกิจกรรมที่ 5.1 ลิขสิทธิ์ใช้อย่างไร ให้ถูกต้อง

34 39

กิจกรรมที่

การพัฒนาแอปพลิเคชัน ใบกิจกรรมที่ 6.1 สรรสร้างของขวัญ

40 45

กิจกรรมที่

จัดการข้อมูลเบื้องต้น ใบกิจกรรมที่ 7.1 ตามหาข้อมูล ใบกิจกรรมที่ 7.2 ประมวลผลข้อมูล ใบกิจกรรมที่ 7.3 ทำ�ข้อมูลให้เป็นภาพ ใบกิจกรรมที่ 7.4 หาค่าดัชนีมวลกาย

48 52 54 56 58

กิจกรรมที่

โมดูล tkinter ใบกิจกรรมที่ 8.1 เครื่องคิดเลข ใบกิจกรรมที่ 8.2 tkinter สร้างส่วนต่อประสานกราฟิกกับผู้ใช้ ใบกิจกรรมที่ 8.3 แอปชนแอป

60 64 67 70

1 2 3 4 5 6 7 8

ใบกิจกรรมที่ 4.1 ทำ�แบบนี้ผิดหรือไม่ ใบกิจกรรมที่ 4.2 ผิดหรือถูก

2 6

31 33

กิจกรรมที่

รายการข้อมูล ใบกิจกรรมที่ 9.1 คู่หรือคี่ ใบกิจกรรมที่ 9.2 สนุกกับรายการ

72 76 78

กิจกรรมที่

สนุกกับ Scratch ใบกิจกรรมที่ 10.1 Don’t Move ใบกิจกรรมที่ 10.2 เกมสอยดาว ใบกิจกรรมที่ 10.3 The Maze

80 84 86 87

กิจกรรมที่

ประมวลผลข้อมูล ใบกิจกรรมที่ 11.1 ปัญหาคืออะไร ใบกิจกรรมที่ 11.2 รวบรวมข้อมูล ใบกิจกรรมที่ 11.3 ประมวลผลข้อมูล ใบกิจกรรมที่ 11.4 ข้อมูลนี้ มีความหมาย

90 98 100 101 105

กิจกรรมที่

ดาต้าที่ท้าทาย ใบกิจกรรมที่ 12.1 ดาต้าที่ท้าทาย

108 111

กิจกรรมที่

อินเทอร์เน็ตของสรรพสิ่ง ใบกิจกรรมที่ 13.1 กระดานข่าว ใบกิจกรรมที่ 13.2 MQTT-Bingo ใบกิจกรรมที่ 13.3 ฤาษีแปลงสารผ่าน MQTT ใบกิจกรรมที่ 13.4 IoT Smart Home ใบกิจกรรมที่ 13.5 IoT for Life ใบความรู้ที่ 13 การใช้งาน MQTTlens

114 120 121 122 123 125 126

กิจกรรมที่

การสร้างแอปพลิเคชัน ใบกิจกรรมที่ 14.1 การศึกษาความต้องการ ใบกิจกรรมที่ 14.2 การออกแบบและการสร้างแอปพลิเคชัน

128 132 134

ภาคผนวก

แบบประเมิน

136

9

10 11 12 13

14

กิจกรรมที ่

1

เวลา 2 ชั่วโมง

การประเมินความน่าเชือ ่ ถือของข้อมูล 1. ตัวชี้วัด

ประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูล วิเคราะห์สื่อและผลกระทบจากการให้ข่าวสาร ที่ผิด เพื่อการใช้งานอย่างรู้เท่าทัน 2. สาระการเรียนรู้

การประเมินความน่าเชือ ่ ถือของข้อมูล เช่น ตรวจสอบและยืนยันข้อมูล โดยเทียบเคียง

จากข้ อ มู ล หลายแหล่ ง แยกแยะข้ อ มู ล ที่ เ ป็ น ข้ อ เท็ จ จริ ง และข้ อ คิ ด เห็ น หรื อ ใช้

PROMPT 3. จุดประสงค์ ให้ผู้เรียนสามารถ 3.1 บอกวิธีการประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูล 3.2 ประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูลจากแหล่งต่าง ๆ

กิจกรรมที่ 1 | การประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

4. ทักษะและกระบวนการ (ที่เป็นจุดเน้น ทักษะในศตวรรษที่ 21)

ทักษะการทำ�งานร่วมกัน

ทักษะการคิดวิเคราะห์

ทักษะการสื่อสาร 5. ความรู้เดิมที่นักเรียนต้องมี ซึ่งจะสอดคล้องกับส่วน “ทบทวนความรู้เดิม/สำ�รวจความรู้ก่อนเรียน”

6. สาระสำ�คัญ

ถ้าข้อมูลที่นำ�มาใช้ในการเรียนรู้และการทำ�งาน มีความถูกต้อง เหมาะสม และน่าเชื่อถือ จะทำ�ให้เกิดการเรียนรู้ และทำ � งานได้ อ ย่ า งมี ป ระสิ ท ธิ ภ าพ ก่ อ นการนำ � ข้ อ มู ล จากแหล่ ง ต่ า ง ๆ มาใช้ ต้ อ งผ่ า นกระบวนการประเมิ น ความน่ า เชื่ อ ถื อ ด้ ว ยการตรวจสอบและยื น ยั น ข้ อ มู ล โดยอาจใช้ ห ลั ก การ PROMPT ซึ่ ง ได้ แ ก่ การนำ � เสนอ ความสัมพันธ์ วัตถุประสงค์ วิธีการ แหล่งที่มา และเวลา (Presentation, Relevance, Objectivity, Method, Provenance, Timeliness: PROMPT) 7. สื่อและอุปกรณ์ 7.1 ใบกิจกรรม ใบกิจกรรมที่

เรื่อง

เวลา (นาที)

1.1

เช็คให้ชัวร์่

60

7.2 อื่น ๆ

เครื่องคอมพิวเตอร์ที่เชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต สลากประเภทของข้อมูล แบบประเมินใบกิจกรรมที่ 1.1 แบบประเมินการทำ�งานกลุ่ม แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน แบบสังเกตพฤติกรรมการใช้เทคโนโลยีอย่างรู้เท่าทัน หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ) ชัน ้ มัธยมศึกษาปีท ่ี 3 สถาบัน ส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

3

4

กิจกรรมที่ 1 | การประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

8. แนวทางการจัดการเรียนรู้ 8.1 การจัดเตรียม

8.1.1 ใบกิจกรรมที่ 1.1 ตามจำ�นวนกลุ่ม

8.1.2 สลากที่เกี่ยวกับลักษณะของข้อมูล 3 ประเภท ได้แก่ บทความ รูปภาพ วิดีโอ ตามจำ�นวนกลุ่ม

8.1.3 แบบประเมินใบกิจกรรมที่ 1.1 แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน

แบบประเมินการทำ�งานกลุ่ม และแบบสังเกตพฤติกรรมการใช้เทคโนโลยีอย่างรู้เท่าทัน 8.2 ขั้นตอนการดำ�เนินการ

8.2.1 ผู้สอนถามผู้เรียนว่า

1) ข้อมูลที่นำ�มาจากอินเทอร์เน็ตเพื่อทำ�รายงานหรือสร้างชิ้นงานในรายวิชาต่าง ๆ เชื่อถือได้หรือไม่

2) เราทราบได้อย่างไรว่าข้อมูลที่นำ�มาทำ�รายงานน่าเชื่อถือ

8.2.2 ผู้ ส อนตั้ ง คำ � ถามในประเด็ น สำ � คั ญ หรื อ ประเด็ น ที่ เ กี่ ย วข้ อ งกั บ ผู้ เ รี ย น เช่ น จั ง หวั ด ที่ มี ป ระชากร

น้ อ ยที่ สุ ด คื อ จั ง หวั ด อะไร และมี ป ระชากรจำ � นวนกี่ ค น แล้ ว ให้ ผู้ เ รี ย นสื บ ค้ น ข้ อ มู ล เพื่ อ หาคำ � ตอบ

โดยใช้แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือที่สุด โดยกำ�หนดให้แต่ละกลุ่มต้องใช้แหล่งข้อมูลที่ไม่ซ้ำ�กัน

8.2.3 ผู้ เ รี ย นแต่ ล ะกลุ่ ม ตอบคำ � ถาม พร้ อ มระบุ แ หล่ ง ข้ อ มู ล ลงในเอกสารออนไลน์ ท่ี ผู้ ส อนแชร์ ไ ว้ เช่ น

Google Docs, Padlet พร้อมบอกเหตุผลว่าเพราะเหตุใด ข้อมูลที่ตนเองค้นหามาจึงมีความน่าเชื่อถือ

8.2.4

8.2.5

8.2.6

8.2.7

ชื่อกลุ่ม

คำ�ตอบ

URL

เหตุผลที่คิดว่าข้อมูลน่าเชื่อถือ

ผู้เรียนศึกษาหัวข้อ 6.1 การประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูล จากหนังสือเรียนในบทที่ 6 ผู้สอนสุ่มผู้เรียนตอบคำ�ถามเพื่อประเมินความรู้ของผู้เรียนจากการศึกษาด้วยตนเอง ดังนี้ 1) ข้อมูลที่ดีต้องมีลักษณะอย่างไรบ้าง 2) ประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูลได้อย่างไร 3) ประเมินว่าข้อมูลมีความทันสมัยได้อย่างไร 4) ประเมินว่าแหล่งที่มาของข้อมูลมีความน่าเชื่อถือได้อย่างไร ผู้สอนให้ผู้เรียนร่วมกันตอบคำ�ถามกิจกรรมที่ 6.1 ข้อ 1 จากหนังสือเรียน ผู้เรียนแต่ละกลุ่มนำ�เสนอข้อมูลของตนเองหน้าชั้นเรียนโดยการเข้าไปที่ URL ที่เป็นแหล่งข้อมูล ที่ระบุไว้ในข้อ 8.2.3 แล้วให้เพื่อนในชั้นเรียนร่วมกันอภิปรายตามหลักการ PROMPT ดังนี้ 1) ข้อมูลชัดเจนหรือไม่ 2) ข้อมูลหรือคำ�ตอบตรงกับความความต้องการหรือไม่​่ 3) ข้อมูลตรงตามวัตถุประสงค์หรือไม่ 4) ข้อมูลเป็นข้อเท็จจริงหรือความคิดเห็นของบุคคล

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 1 | การประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

5) แหล่งข้อมูลมีความน่าเชื่อถือหรือไม่

6) ข้อมูลมีความทันสมัยหรือเป็นปัจจุบันหรือไม่

8.2.8 ผู้เรียนและผู้สอนร่วมกันพิจารณาว่าข้อมูลของกลุ่มใดน่าเชื่อถือ และกลุ่มใดไม่น่าเชื่อถือ พร้อมทั้ง

ให้เหตุผลประกอบ

8.2.9 ผู้สอนให้ตัวแทนผู้เรียนแต่ละกลุ่มออกมาจับสลากที่เกี่ยวกับลักษณะของข้อมูล 3 ประเภท ได้แก่

บทความ รูปภาพ วิดีโอ

8.2.10 ผู้เรียนแต่ละกลุ่มศึกษาและทำ�ใบกิจกรรมที่ 1.1 เช็คให้ชัวร์

8.2.11 ผู้เรียนแต่ละกลุ่มส่งตัวแทนนำ�เสนอผลที่ได้จากการทำ�ใบกิจกรรมที่ 1.1 หน้าชั้นเรียน โดยนำ�เสนอ

เว็ บ ไซต์ ท่ี อ้ า งถึ ง หลั ง จากการนำ � เสนอเสร็ จ สิ้ น ในแต่ ล ะกลุ่ ม ผู้ ส อนเปิ ด โอกาสแสดงความคิ ด เห็ น

หรือข้อเสนอแนะเพิ่มเติม

8.2.12 ผู้สอนสุ่มผู้เรียนให้อภิปรายถึงประโยชน์และความสำ�คัญของการประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูล

และการนำ�ข้อมูลที่ได้ไปใช้งาน 9. การวัดและประเมินผล 9.1 ตรวจคำ�ตอบจากการทำ�ใบกิจกรรม 9.2 ประเมินการทำ�ใบกิจกรรมที่ 1.1 9.3 สังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน 9.4 ประเมินการทำ�งานกลุ่ม 9.5 แบบสังเกตพฤติกรรมการใช้เทคโนโลยีอย่างรู้เท่าทัน ซึ่งจะสังเกตภาพรวมทั้งภาคเรียน 10. สื่อและแหล่งข้อมูล

11. ข้อเสนอแนะ 11.1 ประเด็ น คำ � ถามในการนำ � เข้ า สู่ บ ทเรี ย นสามารถเปลี่ ย นแปลงได้

อาจเป็ น เรื่ อ งใกล้ ตั ว หรื อ เรื่ อ งที่ มี ค วามสำ � คั ญ ต่ อ การใช้ ชี วิ ต

ประจำ�วันของผู้เรียน 11.2 การตอบคำ � ถามในชั่ ว โมงที่ 1 ผู้ ส อนต้ อ งเน้ น ย้ำ � การให้ เ หตุ ผ ล

ประกอบการตั ด สิ น ใจว่ า ทำ � ไมข้ อ มู ล ที่ ผู้ เ รี ย นเลื อ กมาจึ ง มี ค วาม

น่าเชื่อถือ และให้ผู้เรียนทำ�งานร่วมกันผ่านเอกสารออนไลน์ 11.3 กิจกรรมนี้เน้นให้ผู้เรียนได้ประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูลที่อยู่

ในลักษณะต่ า ง ๆ ทั้ งที่ เป็ นบทความ รู ป ภาพ วิ ดี โ อ และลั ก ษณะ

อื่น ๆ ผู้สอนควรยกตัวอย่างให้ครอบคลุม 11.4 ผู้สอนควรเปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้ร่วมอภิปราย แสดงความคิดเห็น

เพือ่ ตรวจสอบความตระหนักในการประเมินความน่าเชือ่ ถือของข้อมูล สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

5

6

กิจกรรมที่ 1 | การประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 1.1 เช็คให้ชัวร์ 1. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

2. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

3. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

4. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................ ให้นักเรียนศึกษาหัวข้อ 6.1 การประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูล แล้วสืบค้นข้อมูลในประเด็นสำ�คัญหรือประเด็น ที่เกี่ยวข้องกับนักเรียน หรือสิ่งที่นักเรียนสนใจ ตามประเภทของข้อมูลที่จับสลากได้ จากแหล่งข้อมูลที่นักเรียนคิดว่า น่าเชื่อถือมากที่สุด 1.

2.

3.

4.

ประเภทของข้อมูลที่จับสลากได้ คือ บทความ รูปภาพ วิดีโอ แหล่งข้อมูลทีเ่ ลือกมา คือ (ให้ระบุ URL) …………………………………………………………………………….………………… ……………………………………………………………………………………………………………………..……………...................... นั ก เรี ย นคิ ด ว่ า ข้ อ มู ล ที่ พ บในแหล่ ง ข้ อ มู ล ที่ เ ลื อ กมาเป็ น ข้ อ เท็ จ จริ ง หรื อ ความคิ ด เห็ น ส่ ว นตั ว ของบุ ค คลใด บุคคลหนึ่ง เพราะเหตุใด ข้อเท็จจริง เพราะ …………………………………………………………………..……………………...…….......................... ข้อคิดเห็น เพราะ …………………………………………………………..……………………………………........................... ตรวจสอบรายการย่อยและประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูล ว่าแต่ละประเด็นผ่านการประเมินตามหลักการ PROMPT หรือไม่ พร้อมทั้งบอกเหตุผล

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 1 | การประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ประเด็น

ตรวจสอบรายการย่อย

4.1 การนำ�เสนอ (Presentation)

ชัดเจน ไม่คลุมเครือ ใช้ภาษาถูกต้อง ตรงกับความต้องการ เนื้อหากระชับ

4.2 ความสัมพันธ์ (Relevance)

สอดคล้องกับสิ่งที่ต้องการ นำ�ไปใช้ได้ทันที

4.3 วัตถุประสงค์ (Objectivity)

เป็นข้อเท็จจริง ไม่มีเจตนาอื่นแอบแฝง

4.4 วิธีการ (Method)

สอดคล้องกับจุดประสงค์ เป็นระบบ

4.5 แหล่งที่มา (Provenance)

ชัดเจน เชื่อถือได้

4.6 เวลา (Timeliness)

ระบุช่วงเวลา เป็นปัจจุบัน

ผลการประเมิน ผ่าน

ไม่ผ่าน

เหตุผล

จากการประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูล พบว่า ผ่าน ไม่ผ่าน การประเมิน เนื่องจาก .......…………... .…...………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………..……………...…………………………..……………............... ………………………………………………………………………..……………...…………………………..……………............... ………………………………………………………………………..……………...…………………………..……………............... นักเรียนมีวิธีการตรวจสอบความน่าเชื่อถือของแหล่งข้อมูลอย่างไร …………………….....……………………………… ………………………………………………………………………..……………...…………………………..……………............... ………………………………………………………………………..……………...…………………………..……………............... ………………………………………………………………………..……………...…………………………..……………............... ………………………………………………………………………..……………...…………………………..……………....................... ………………………………………………………………………..……………...…………………………..……………....................... สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

7

กิจกรรมที ่

2

เวลา 2 ชั่วโมง

เหตุผลวิบต ั ิ 1. ตัวชี้วัด

ประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูล วิเคราะห์สื่อและผลกระทบจากการให้ข่าวสาร ที่ผิด เพื่อการใช้งานอย่างรู้เท่าทัน 2. สาระการเรียนรู้

เหตุผลวิบัติ (logical fallacy) 3. จุดประสงค์ ให้ผู้เรียนสามารถ 3.1 บอกลักษณะข้อมูลที่เป็นเหตุผลวิบัติ 3.2 อภิปรายข้อมูลที่เป็นเหตุผลวิบัติ

กิจกรรมที่ 2 | เหตุผลวิบัติ คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

4. ทักษะและกระบวนการ (ที่เป็นจุดเน้น ทักษะในศตวรรษที่ 21)

ทักษะการทำ�งานร่วมกัน

ทักษะการคิดวิเคราะห์

ทักษะการสื่อสาร 5. ความรู้เดิมที่นักเรียนต้องมี ซึ่งจะสอดคล้องกับส่วน “ทบทวนความรู้เดิม/สำ�รวจความรู้ก่อนเรียน”

การใช้เทคโนโลยีอย่างปลอดภัย เช่น ข้อมูลส่วนตัว ผลกระทบของการเผยแพร่ข้อมูลที่ไม่เหมาะสม 6. สาระสำ�คัญ

เหตุผลวิบัติ (logical fallacy) เป็นการโต้แย้งโดยใช้เหตุผลที่ไม่ถูกต้องหรือไม่สอดคล้องกับประเด็นที่กำ�ลัง โต้แย้ง เพื่อนำ�มาสนับสนุนความคิดเห็นของตนเอง เหตุผลวิบัติสามารถจำ�แนกได้เป็น 2 แบบ คือ แบบเป็นทางการ และไม่ เ ป็ น ทางการ ซึ่ ง เหตุ ผ ลที่ นำ � มาใช้ ไ ม่ ไ ด้ นำ � ไปสู่ ข้ อ สรุ ป ที่ ถู ก ต้ อ งหรื อ ได้ ข้ อ สรุ ป ที่ ขั ด แย้ ง กั บ ความเป็ น จริ ง เหตุผลวิบัติอาจเกิดขึ้นในหลายลักษณะ เช่น การให้เหตุผลโดยละเว้นข้อเท็จจริง การกล่าวถึงสิ่งที่อยู่นอกประเด็น การมองไม่รอบด้าน 7. สื่อและอุปกรณ์ 7.1 ใบกิจกรรม ใบกิจกรรมที่

เรื่อง

เวลา (นาที)

2.1

ร่วมด้วยช่วยกันพิจารณา

30

2.2

เหตุผลวิบัติในโลกออนไลน์

60

7.2 อื่น ๆ

เครื่องคอมพิวเตอร์ที่เชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต สลากตามสถานการณ์ในกิจกรรมที่ 6.2 ในหนังสือเรียน แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน แบบประเมินการทำ�งานกลุ่ม หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เทคโนโลยี (วิ ท ยาการคำ � นวณ) ชั้ น มั ธ ยมศึ ก ษาปี ที่ 3 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

9

10

กิจกรรมที่ 2 | เหตุผลวิบัติ คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

8. แนวทางการจัดการเรียนรู้ 8.1 การจัดเตรียม

8.1.1 ใบกิจกรรมที่ 2.1-2.2 ตามจำ�นวนกลุ่ม

8.1.2 สลากตามสถานการณ์ในกิจกรรมที่ 6.2 ในหนังสือเรียน

8.1.3 แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน และแบบ

ประเมินการทำ�งานกลุ่ม 8.2 ขั้นตอนการดำ�เนินการ

8.2.1 ผู้สอนนำ�เข้าสู่บทเรียนโดยเปิดวิดีโอที่เป็นสถานการณ์เกี่ยวกับเหตุผลวิบัติให้ผู้เรียนชม อย่างน้อย

2 เรื่อง จากตัวอย่างสถานการณ์ต่อไปนี้

https://www.youtube.com/watch?v=B3BAh086sYs (สืบค้นเมือ่ วันที ่ 19 สิงหาคม 2562)

https://www.youtube.com/watch?v=d1YDrL9bEh0 (สืบค้นเมือ่ วันที ่ 19 สิงหาคม 2562)

https://www.youtube.com/watch?v=iyCZnj9Z6jg (สืบค้นเมือ่ วันที ่ 19 สิงหาคม 2562)

https://www.youtube.com/watch?v=eTLeg2Rfjho (สืบค้นเมือ่ วันที ่ 19 สิงหาคม 2562)

https://www.youtube.com/watch?v=ajRkGzjBatI (สืบค้นเมือ่ วันที ่ 19 สิงหาคม 2562)

8.2.2 ผู้สอนตั้งคำ�ถามแล้วสุ่มให้ผู้เรียนตอบคำ�ถามดังนี้

1) จากตัวอย่างผู้เรียนสังเกตเห็นพฤติกรรมอะไรบ้าง

2) ผู้เรียนเห็นด้วยและไม่เห็นด้วยกับอะไรบ้าง อย่างไร

8.2.3 ผู้เรียนศึกษาหัวข้อ 6.2 เหตุผลวิบัติ จากหนังสือเรียนในบทที่ 6

8.2.4 ผู้สอนแบ่งผู้เรียนเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 3-4 คน จับสลากเพื่อเลือกสถานการณ์ตามหนังสือเรียน

กิจกรรมที่ 6.2 จากนั้นทำ�ใบกิจกรรมที่ 2.1 ร่วมด้วยช่วยกันพิจารณา

8.2.5 ตัวแทนแต่ละกลุ่มนำ�เสนอผลที่ได้จากการทำ�ใบกิจกรรมที่ 2.1 หน้าชั้นเรียน

8.2.6 ผู้ เ รี ย นร่ ว มกั น ยกตั ว อย่ า งสถานการณ์ ข องเหตุ ผ ลวิ บั ติ ที่ เ คยพบในชี วิ ต ประจำ � วั น ที่ แ ตกต่ า ง

จากสถานการณ์ในใบกิจกรรม และร่วมกันอภิปรายว่าทำ�ไมผู้เรียนจึงคิดว่าเป็นเหตุผลวิบัติ

8.2.7 ผู้เรียนแต่ละกลุ่มทำ�ใบกิจกรรมที่ 2.2 เหตุผลวิบัติในโลกออนไลน์

8.2.8 ผู้เรียนแต่ละกลุ่มนำ�เสนองาน โดยเปิด URL แหล่งข้อมูลที่เลือกมา แล้วให้เพื่อนในชั้นเรียนร่วมกัน

วิพากษ์ว่าเป็นเหตุผลวิบัติจริงหรือไม่

8.2.9 ผู้ เ รี ย นร่ ว มกั น อภิ ป รายว่ า เหตุ ผ ลวิ บั ติ ส่ ง ผลเสี ย ต่ อ สั ง คมอย่ า งไร และมี วิ ธี ก ารป้ อ งกั น หรื อ แก้ ไ ข

ไม่ให้เกิดเหตุผลวิบัติได้อย่างไรบ้าง 9. การวัดและประเมินผล 9.1 ตรวจคำ�ตอบจากการทำ�ใบกิจกรรม 9.2 สังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน 9.3 ประเมินการทำ�งานกลุ่ม สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 2 | เหตุผลวิบัติ คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

10. สื่อและแหล่งข้อมูล

11. ข้อเสนอแนะ 11.1 การนำ � เสนอตั ว อย่ า งวิ ดี โ อสถานการณ์ ที่ เ กี่ ย วกั บ เหตุ ผ ลวิ บั ติ ผู้ ส อนอาจหา

สถานการณ์ปัจจุบันหรือเหตุการณ์ใกล้ตัวผู้เรียนอื่น ๆ เพิ่มเติม 11.2 ผู้สอนแนะนำ�ให้ผู้เรียนพิจารณาอย่างมีวิจารณญาณ รู้จักสังเกต ไม่คล้อยตาม

เนือ ้ เรือ ่ ง และต้องหาประเด็นทีเ่ ป็นเหตุผลวิบต ั จิ ากสถานการณ์ตา่ ง ๆ โดยผูส ้ อน

อาจจะแนะนำ�ในช่วงแรก 11.3 การทำ � ใบกิ จ กรรมที่ 2.1 เป็ น การให้ ผู้ เ รี ย นแสดงความคิ ด เห็ น ต่ อ สถานการณ์ ผู้ ส อนต้ อ งเน้ น เรื่ อ งการให้

เหตุผลเพื่อสนับสนุนความคิดของตนเองอย่างเหมาะสม 11.4 การทำ�ใบกิจกรรมที่ 2.2 เป็นการหาตัวอย่างสถานการณ์ที่เกิดขึ้นจริงในสังคม ผู้สอนควรเปิดโอกาสให้ผู้เรียน

ได้ สื บ ค้ น อย่ า งอิ ส ระ ไม่ ปิ ด กั้ น ตั ว อย่ า งเรื่ อ งการใช้ ภ าษาที่ ไ ม่ เ หมาะสม เพราะกิ จ กรรมนี้ มี จุ ด ประสงค์

ให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ เรื่อง เหตุผลวิบัติ แต่ถ้าสถานการณ์มีการใช้ภาษาที่ไม่เหมาะสม ผู้สอนควรสอดแทรก

มารยาทและการใช้สื่อสังคมออนไลน์ที่เหมาะสมด้วย

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

11

12

กิจกรรมที่ 2 | เหตุผลวิบัติ คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 2.1 ร่วมด้วยช่วยกันพิจารณา 1. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

2. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

3. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

4. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................ ให้นักเรียนศึกษาหัวข้อ 6.2 เหตุผลวิบัติ แล้วพิจารณาสถานการณ์ในกิจกรรมที่ 6.2 ข้อ 1 ในหนังสือเรียน แล้วตอบ คำ�ถามให้ถูกต้อง ครบถ้วน 1.

2.

3.

สถานการณ์ที่กลุ่มนักเรียนได้รับ คือ ………………………………………………………….………………………………………… …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... นักเรียนเห็นด้วยกับข้อความในสถานการณ์ดังกล่าวหรือไม่ เพราะเหตุใด เห็นด้วย เพราะ …………………………………………………………………………….…………………………………………… ไม่เห็นด้วย เพราะ …………………………………………………………………………………………………….……………… นักเรียนคิดว่า สถานการณ์ดังกล่าวเป็นเหตุผลวิบัติอย่างไร ให้อธิบายพร้อมยกเหตุผลที่ถูกต้องและเหมาะสม ประกอบ ……………......…....……………………………………………..……………………...…….......................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....……………………… …………..……………………………………................... ............................................................................ …………………….............………....……………………… …………..…………………………………….................... ............................................................................ …………………….............………....……………………… …………..…………………………………….................... ............................................................................ ............................................................................

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 2 | เหตุผลวิบัติ คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 2.2 เหตุผลวิบัติในโลกออนไลน์ 1. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

2. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

3. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

4. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

1.

2.

3.

ให้นักเรียนค้นหาตัวอย่างสถานการณ์ที่แสดงถึงเหตุผลวิบัติในโลกออนไลน์มา 1 ตัวอย่าง อาจจะอยู่ในรูปของ กระดานข่าว คลิปวิดีโอ โพสต์ หรืออื่น ๆ สถานการณ์ที่กลุ่มนักเรียนเลือก คือ ………………………………………………………….………………………………………… แหล่งข้อมูล .....…………………………………………………………………………….…………………………………………… ...……..........................…………………….............………....…………………………………..……………………………………... สถานการณ์แสดงถึงเหตุผลวิบัติ เนื่องจาก ……………......…....……………………………………………..…………………… ...……..........................…………………….............………....…………………………………..……………………………………... ........................…………………….............………....…………………………………..…………………………………….............. .............…………………….............………....…………………………………..……………………………………......................... นักเรียนมีวิธีการป้องกันหรือแก้ไขไม่ให้เกิดเหตุผลวิบัติกับตนเองได้อย่างไรบ้าง ...……..........................…………………….............………....…………………………………..…………………………………….. ........................…………………….............………....…………………………………..…………………………………….............. .............…………………….............………....…………………………………..……………………………………......................... .............…………………….............………....…………………………………..……………………………………......................... ขณะที่ตัวแทนแต่ละกลุ่มนำ�เสนอสถานการณ์​์ตัวอย่าง ให้นักเรียนสรุปประเด็นที่แสดงถึงเหตุผลวิบัติของทุกกลุ่ม ...……..........................…………………….............………....…………………………………..…………………………………….. ........................…………………….............………....…………………………………..…………………………………….............. .............…………………….............………....…………………………………..……………………………………......................... .............…………………….............………....…………………………………..……………………………………......................... ........................…………………….............………....…………………………………..…………………………………….............. .............…………………….............………....…………………………………..……………………………………......................... .............…………………….............………....…………………………………..……………………………………......................... .............…………………….............………....…………………………………..……………………………………......................... .............…………………….............………....…………………………………..……………………………………......................... สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

13

กิจกรรมที ่

3

เวลา 2 ชั่วโมง

รูเ้ ท่าทัน ฉันปลอดภัย 1. ตัวชี้วัด

ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภัยและมีความรับผิดชอบต่อสังคม ปฏิบัติตาม กฎหมายเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ ใช้ลิขสิทธิ์ของผู้อื่นโดยชอบธรรม 2. สาระการเรียนรู้

การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภัย เช่น การทำ�ธุรกรรมอิเล็กทรอนิกส์

การซื้อสินค้า ซื้อซอฟต์แวร์ ค่าบริการสมาชิก ซื้อไอเท็ม

การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างมีความรับผิดชอบ เช่น ไม่สร้างข่าวลวง ไม่แชร์ขอ ้ มูล

โดยไม่ตรวจสอบข้อเท็จจริง 3. จุดประสงค์ ให้ผู้เรียนสามารถ 3.1 อธิบายผลกระทบ แนวทางป้องกัน และวิธีการแก้ปัญหาข่าวลวง 3.2. เลือกวิธีปฏิบัติเมื่อพบข่าวลวง 3.3. บอกข้อควรคำ�นึงและแนวทางปฏิบัติในการทำ�ธุรกรรมอิเล็กทรอนิกส์

กิจกรรมที่ 3 | รู้เท่าทัน ฉันปลอดภัย คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

4. ทักษะและกระบวนการ (ที่เป็นจุดเน้น ทักษะในศตวรรษที่ 21)

ทักษะการทำ�งานร่วมกัน

ทักษะการคิดวิเคราะห์

ทักษะการสื่อสาร 5. ความรู้เดิมที่นักเรียนต้องมี ซึ่งจะสอดคล้องกับส่วน “ทบทวนความรู้เดิม/สำ�รวจความรู้ก่อนเรียน”

แนวทางการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภัย

แนวทางปฏิบัติเมื่อพบเนื้อหาที่ไม่เหมาะสม

การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างมีความรับผิดชอบ 6. สาระสำ�คัญ

การรู้เท่าทันในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศซึ่งจะช่วยให้ผู้ใช้รู้ว่าควรปฏิบัติอย่างไรในการใช้งานเทคโนโลยี สารสนเทศในชีวิตประจำ�วัน รวมทั้งการปฏิบัติเมื่อพบกับข่าวลวงหรือเนื้อหาที่ไม่เหมาะสม ซึ่งจะช่วยให้การใช้งาน เทคโนโลยีสารสนเทศมีความปลอดภัยยิ่งขึ้น ในขณะที่การใช้งานอย่างมีความรับผิดชอบจะช่วยให้ปัญหาต่าง ๆ ที่จะเกิดขึ้นจากการใช้งานเทคโนโลยีสารสนเทศลดน้อยลง 7. สื่อและอุปกรณ์ 7.1 ใบกิจกรรม ใบกิจกรรมที่

เรื่อง

เวลา (นาที)

3.1

รู้เท่าทัน ฉันปลอดภัย

30

3.2

ปลอดภัย ได้ตรงปก

30

7.2 อื่น ๆ

เครื่องคอมพิวเตอร์ที่เชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต บัตรสถานการณ์ใบกิจกรรมที่ 3.1 แบบประเมินใบกิจกรรมที่ 3.1 แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน แบบประเมินการทำ�งานกลุ่ม หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

15

16

กิจกรรมที่ 3 | รู้เท่าทัน ฉันปลอดภัย คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

8. แนวทางการจัดการเรียนรู้ 8.1 การจัดเตรียม

8.1.1 ใบกิจกรรมที่ 3.1-3.2 ตามจำ�นวนกลุ่ม

8.1.2 บัตรสถานการณ์ใบกิจกรรมที่ 3.1

8.1.3 แบบประเมินใบกิจกรรมที่ 3.1 แบบสังเกตพฤติกรรม

การมีส่วนร่วมในชั้นเรียน และแบบประเมินการทำ�งานกลุ่ม 8.2 ขั้นตอนการดำ�เนินการ

8.2.1 ผู้สอนยกตัวอย่างสถานการณ์ 2 สถานการณ์ เพื่อให้ผู้เรียนพิจารณาว่าสถานการณ์ใดเป็นข่าวลวง

หรือเป็นข้อเท็จจริง เช่น

สถานการณ์ที่ 1 “สิ้นตำ�นานนักบู๊ไทย โทนี่ จา ทัชชกรยีรัมย์ เคลื่อนย้ายกลับสุรินทร์ทำ�พิธี ผู้กำ�กับ

Fast9 แถลงเย็นนี้”

สถานการณ์ที่ 2 “การให้เด็กต่�ำ กว่า 2 ขวบเล่นอินเทอร์เน็ต แท็บเล็ต หรือโซเชียลมีเดียต่าง ๆ จะทำ�ให้

เด็กสมาธิสั้น”

ถ้ามีสถานการณ์ที่เป็นข่าวลวง ให้ผู้เรียนร่วมกันอภิปรายเพื่อตอบคำ�ถามต่อไปนี้

ผู้สร้างหรือผู้เผยแพร่ข่าวนั้นหวังผลอะไร

มีบุคคลใดที่ได้รับผลกระทบจากสถานการณ์นี้บ้าง อย่างไร

ผู้เรียนมีแนวทางปฏิบัติเพื่อแก้ไขปัญหานี้อย่างไร

8.2.2 ผู้สอนสุ่มผู้เรียนเพื่อตอบคำ�ถามว่ามีหลักการพิจารณาข้อเท็จจริงหรือข่าวลวงอย่างไร

8.2.3 ผู้ เ รี ย นศึ ก ษาหั ว ข้ อ 6.3.2 การรู้ เ ท่ า ทั น สื่ อ และ 6.3.3 ข่ า วลวงและผลกระทบ จากหนั ง สื อ เรี ย น

ในบทที่ 6

8.2.4 ผู้สอนแบ่งผู้เรียนเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 4 คน แล้วแจกบัตรสถานการณ์ใบกิจกรรมที่ 3.1

8.2.5 ผู้สอนให้ผู้เรียนค้นหาข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับสถานการณ์ที่ได้รับ แล้วทำ�ใบกิจกรรมที่ 3.1

รู้เท่าทัน ฉันปลอดภัย

8.2.6 ผู้สอนสุ่มผู้เรียนนำ�เสนอผลที่ได้จากการทำ�ใบกิจกรรมที่ 3.1

8.2.7 ผู้ ส อนและผู้ เ รี ย นร่ ว มกั น อภิ ป รายสรุ ป การใช้ เ ทคโนโลยี ส ารสนเทศอย่ า งมี ค วามรั บ ผิ ด ชอบ เช่ น

ไม่ ส ร้ า งข่ า วลวง ไม่ แ ชร์ ข้ อ มู ล โดยไม่ ต รวจสอบข้ อ เท็ จ จริ ง

และแนวทางการป้องกันตนเองจากการถูกโน้มน้าวด้วยเนื้อหา

ที่ เ ป็ น เท็ จ และมี ผ ลกระทบต่ อ ผู้ อื่ น เพื่ อ ไม่ ใ ห้ ต กเป็ น เครื่ อ งมื อ

ทางการตลาดหรือทำ�ให้เกิดผลประโยชน์กับบุคคลใดบุคคลหนึ่ง

8.2.8 ผู้สอนให้ผู้เรียนศึกษาหัวข้อ 6.3.1 การทำ�ธุรกรรมอิเล็กทรอนิกส์

อย่างปลอดภัย จากหนังสือเรียนในบทที่ 6

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 3 | รู้เท่าทัน ฉันปลอดภัย คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

8.2.9 ผู้ สอนและผู้ เรี ยนร่ วมอภิ ปรายเกี่ ย วกั บ การทำ �ธุ รกรรมอิ เ ล็ ก ทรอนิ ก ส์ ใ นชี วิ ต ประจำ �วั น ซึ่ ง จะต้ อ ง

ระมัดระวังและมีความรอบคอบ เช่น การซื้อสินค้าออนไลน์ ผู้ซื้อสินค้าไม่เห็นสินค้าจริง และไม่ได้รับ

สินค้าทันทีหลังจากชำ�ระเงิน ซึ่งอาจเป็นช่องทางให้เกิดการฉ้อโกง นอกจากนี้สินค้าที่ได้รับมาไม่ตรง

ตามข้อมูลทีโ่ ฆษณา และไม่มค ี ณ ุ ภาพ โดยยกตัวอย่างสถานการณ์ทม ี่ ป ี ญ ั หา เช่น “สาวโวยถูกโกง 3,000

ซื้อของออนไลน์แต่ไม่ได้ของ ไลน์ไปก็บล็อก โทรไปก็ไม่รับ” โดยให้ผู้เรียนร่วมกันอภิปรายว่า ก่อนการ

สั่งซื้อสินค้าออนไลน์ ผู้เรียนต้องพิจารณาประเด็นใดบ้างเพื่อประกอบการตัดสินใจ

8.2.10 ผู้เรียนทำ�ใบกิจกรรมที่ 3.2 ปลอดภัย ได้ตรงปก

8.2.11 ผู้สอนสุ่มผู้เรียนออกมานำ�เสนอผลที่ได้จากการทำ�ใบกิจกรรมที่ 3.2 พร้อมกับสรุปแนวคิดในการ

พิจารณารายละเอียดสินค้าและร้านค้าก่อนการสั่งซื้อสินค้า รวมทั้งการติดตามผลหลังการสั่งซื้อ

8.2.12 ผูส ้ อนและผูเ้ รียนร่วมกันอภิปรายสรุป การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภัย เช่น การทำ�ธุรกรรม

อิเล็กทรอนิกส์ การซื้อสินค้า ซื้อซอฟต์แวร์ ซื้อไอเท็ม และการชำ�ระค่าบริการสมาชิก 9. การวัดและประเมินผล 9.1 ตรวจคำ�ตอบจากการทำ�ใบกิจกรรม 9.2 ประเมินใบกิจกรรมที่ 3.1 9.3 สังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน 9.4 ประเมินการทำ�งานกลุ่ม 10. สื่อและแหล่งข้อมูล

11. ข้อเสนอแนะ 11.1 การตอบคำ�ถามในใบกิจกรรมที่ 3.1 - 3.2 ผู้สอนอาจให้แต่ละกลุ่มเขียนคำ�ตอบลงในเว็บไซต์หรือบริการต่าง ๆ

ที่ผู้เรียนสามารถแสดงความคิดเห็นหรือใช้งานร่วมกันได้ เช่น Google Docs, Padlet 11.2 กิจกรรมนี้เน้นให้ผู้เรียนใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างมีความรับผิดชอบ เช่น ไม่สร้างข่าวลวง ไม่แชร์ข้อมูล

โดยไม่ตรวจสอบข้อเท็จจริงและการใช้เทคโนโลยีอย่างปลอดภัย เช่น การทำ�ธุรกรรมอิเล็กทรอนิกส์ ซื้อสินค้า

ซื้อซอฟต์แวร์ ซื้อไอเท็ม ชำ�ระค่าบริการสมาชิก ทั้งนี้ผู้สอนควรให้ความสำ�คัญ คอยดูแลให้คำ�ปรึกษาอย่าง

ใกล้ชด ิ 11.3 ผู้ ส อนอาจยกตั ว อย่ า งสถานการณ์ ที่ เ ป็ น ปั จ จุ บั น ให้ ผู้ เ รี ย นพิ จ ารณาถึ ง ข่ า วลวง การตรวจสอบข้ อ เท็ จ จริ ง

ก่อนแชร์ข้อมูล และแนวทางการป้องกันตนเองจากการถูกโน้มน้าวด้วยเนื้อหาที่เป็นเท็จและมีผลกระทบต่อ

ผู้รับเพื่อไม่ให้ตกเป็นเครื่องมือทางการตลาด และอาจยกตัวอย่างเว็บไซต์ที่พิสูจน์ข่าวลวง เช่น

ทาง Youtube รายการชัวร์นะแม่ อย่าแชร์มั่ว รายการชัวร์ก่อนแชร์

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

17

18

กิจกรรมที่ 3 | รู้เท่าทัน ฉันปลอดภัย คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ทางเว็บไซต์ https://www.khaosod.co.th/monitor-news https://www.thairath.co.th/tags/แชร์มั่ว https://news.kapook.com/topics/ข่าวปลอม

ทาง facebook https://www.facebook.com/DramaAdd https://www.facebook.com/SureAndShare 11.4 ผูส ้ อนควรระมัดระวังในการยกตัวอย่างสถานการณ์ เพราะบางกรณี

อาจเป็นการชี้นำ�ให้ผู้เรียนทำ�ตาม 11.5 หากมีเวลาเพียงพอ ผู้สอนควรให้ผู้เรียนอภิปรายประเด็นในแบบ

ฝึ ก หั ด ท้ า ยบทจากหนั ง สื อ เรี ย น หรื อ แทรกไปในกิ จ กรรมอื่ น

เพื่อให้ผู้เรียนตระหนักและมีจิตสำ�นึกในการใช้เทคโนโลยีอย่างมี

ความรับผิดชอบ 11.6 นำ�คำ�ถามชวนคิดมาอภิปรายระหว่างการจัดกิจกรรมการเรียนรู้

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 3 | รู้เท่าทัน ฉันปลอดภัย คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

บัตรสถานการณ์ใบกิจกรรมที ่ 3.1 สถานการณ์ที่ 1 มีการเผยแพร่ขอ ้ มูลในเครือข่ายสังคม แถบสีดา้ นล่าง หลังหลอดยาสีฟันนั้นมีความหมาย ดังนี้ เขียว... วัสดุธรรมชาติ น้ำ�เงิน... วัสดุธรรมชาติ และ ยา แดง... วัสดุธรรมชาติ และ ส่วนผสมเคมีภัณฑ์

สถานการณ์ที่ 2 มีการเผยแพร่ข้อมูลในเครือข่ายสังคม “ดาวเคราะห์ นิ บิ รุ หรื อ Planet X จะพุ่ ง ชนโลก 23 กั น ยายน จะส่งผลให้สิ้นโลก”

ดำ�... เคมีภัณฑ์ล้วน ๆ ฉะนั้น ถ้าเป็นไปได้ ควรเลือกสีเขียวหรือสีน้ำ�เงิน แต่ในท้องตลาดส่วนใหญ่เป็นสีดำ�

สถานการณ์ที่ 4

สถานการณ์ที่ 3 นาซา เร่ ง หาทางสกั ด ก่ อ นสาย ดาวเบนนู ชนโลก ถึงขั้นคิดใช้ นิวเคลียร์ทำ�ลาย

“NASA พยากรณ์ ว่ า ปี นี้ กระแสน้ำ � อุ่ น เอลนี โ ญ่ จะไหลย้ อ นสู่ เ อเชี ย ทำ � ให้ ไ ทยมี ฝ นตกชุ ก เป็ น พิ เ ศษ และคาดการณ์อีกว่า กลางเดือนกันยายน 2560 น้ำ�จะ ท่วมใหญ่กรุงเทพ เมืองชายฝั่งของไทย ระดับน้ำ�จะสูง ขนาดท่วมตึก 4 ชัน ้ ไฟจะดับไปทัว่ เป็นเวลา 7 เดือนกว่า น้ำ�จะลด จะเกิดมหาพายุ Super Tornado ถล่มไทย น้ำ�เหนือไหล น้ำ�ทะเลหนุนสูง กรุงเทพกลายเป็นเมือง บาดาล”

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

19

20

กิจกรรมที่ 3 | รู้เท่าทัน ฉันปลอดภัย คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

สถานการณ์ที่ 5 นายพลข้างกายท่านนายกคนหนึ่ง คือคนอนุมัติให้พาราควอต ต่ อ อายุ ตั ว แทนบริ ษั ท สารพิ ษ ไปยื่ น หนั ง สื อ มี ก ารออกมารั บ หนังสือเอง ตอนผู้ บ ริ โ ภคไปยื่ น ไม่ มี ใ ครออกมารั บ หนั ง สื อ เลย คนไทยทุ ก คนต้ อ งทราบเรื่ อ งนี้ การต่ อ อายุ ใ ห้ ใ ช้ ส ารเคมี พิ ษ ฆ่าคนไทย ฆ่าเด็กไทยทีจ่ ะเกิดมา มีใบสัง่ จากรัฐบาลมติกรรมการ วัตถุอันตราย กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ คำ�สั่งมาจากบริษัท สารพิษยังจะบอกมันดีหรือ

สถานการณ์ที่ 6 มีการเผยแพร่ขอ ้ มูลในเครือข่ายสังคม “ร่างกฎหมาย ใหม่ทหารเกณฑ์เป็น 4 ปีเต็ม ไม่มีผลัด ไม่มีกลับบ้าน”

สถานการณ์ที่ 7 มี ก ารเผยแพร่ ข้ อ มู ล ในเครื อ ข่ า ยสั ง คม “เปิ ด บั ญ ชี ออมสิน รัฐแจก 3,000 บาท”

สถานการณ์ที่ 8 “เคยได้มีโอกาสคุยกับอาจารย์หมอที่ผ่าตัดด้วยวิธีการส่องกล้อง ท่านกำ�ชับว่า ให้งดบริโภคหอยแครงเนื่องจากเป็นอาหารที่เชื้อมะเร็ง

ชอบและเป็นอาหารต้องห้ามสำ�หรับเพศหญิงทุกวัย เพราะจะทำ�ให้ เกิดก้อนเนื้องอกแล้วสามารถพัฒนาเป็นก้อนโต ๆ ขึ้นได้อย่างรวดเร็ว จึงขอแชร์มาด้วยความปรารถนาดี”

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 3 | รู้เท่าทัน ฉันปลอดภัย คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

สถานการณ์ที่ 10 การออกกำ�ลังกายกลางแจ้ง ลดความเสี่ยงโรคหัวใจ จึ ง ไม่ แ ปลกเลยที่ เ ราจะเห็ น ผู้ สู ง อายุ ท่ี ว่ิ ง หรื อ เดิ น ออกกำ�ลังกายตอนเช้าเป็นประจำ�มีสุขภาพร่างกายที่ แข็ ง แรงมาก เพราะฉะนั้น หากใครไม่ อ ยากเสี่ย งเป็ น โรคหัวใจให้มาออกกำ�ลังกายกลางแจ้งกัน

สถานการณ์ที่ 9 “เป็นกรดไหลย้อน ห้ามนอนตะแคงขวา”

ตัวอย่างคลิป ชัวร์ก่อนแชร์ : เลือกซื้อยาสีฟันให้ดูแถบสีตรงปลายหลอด เผยแพร่เมื่อ 22 พ.ย. 2015

https://www.youtube.com/watch?v=a-YXNS6tDOw

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

21

22

กิจกรรมที่ 3 | รู้เท่าทัน ฉันปลอดภัย คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 3.1 รู้เท่าทัน ฉันปลอดภัย สมาชิกกลุ่มที่ ……...… 1. ชือ ่ -สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…

2. ชือ่ -สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…..

3. ชือ่ -สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…..

4. ชือ ่ -สกุล ……………………………….…………………………………….…..…………………………….…...

1.

2.

3.

ให้นักเรียนศึกษาหัวข้อ 6.3.2 การรู้เท่าทันสื่อ และ 6.3.3 ข่าวลวงและผลกระทบ จากหนังสือเรียน สถานการณ์ที่กลุ่มนักเรียนได้รับ คือ ……....…………………………………..…………………....………………………………… …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... จากสถานการณ์ ใ นข้ อ 2 นั ก เรี ย นคาดว่ า ผู้ ใ ห้ ข้ อ มู ล มี วั ต ถุ ป ระสงค์ อ ะไร มี บุ ค คลใดที่ ไ ด้ รั บ ผลกระทบจาก สถานการณ์นี้บ้าง อย่างไร ผู้ให้ข้อมูลมีวัตถุประสงค์ ……………......…...................................……………………………………………..……… …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... บุคคลที่ได้รั บผลกระทบ ...……………......….................................……………………………………………..……… …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... ผลกระทบที่ได้รับ คือ ……………......…..........................................……………………………………………..……… …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………...........................

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 3 | รู้เท่าทัน ฉันปลอดภัย คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

4. จากสถานการณ์ หากมีผู้อื่นโพสต์ข้อมูลนี้ในเครือข่ายสังคมและแท็กนักเรียนด้วย นักเรียนจะปฏิบัติอย่างไร

ให้ทำ�เครื่องหมาย หน้าข้อความ (เลือกได้มากกว่า 1 ข้อ) กดไลค์ (Like) คอมเมนต์ต่อโพสต์ บล็อกผู้โพสต์ แจ้งผู้โพสต์ให้แก้ไขข้อความ แจ้งผู้โพสต์ให้ลบออก แจ้งผู้ปกครองหรือครู แจ้งเจ้าหน้าที่รัฐหรือตำ�รวจ รายงานปัญหากับผู้ให้บริการ ลบแท็ก ตั้งค่าไม่ให้แท็กถ้าไมไ่ด้รับอนุญาต อื่น ๆ โปรดระบุ ……………………………………………………………………….......................................................... ไม่เผยแพร่

เผยแพร่ต่อ

บันทึกเก็บไว้

5. ให้นักเรียนยกตัวอย่างสถานการณ์ข่าวลวง แล้ววิเคราะห์ถึงวัตถุประสงค์ ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นหากมีการแชร์สู่สังคม และแนวทางปฏิบัติเพื่อแก้ปัญหานี้

ตัวอย่างสถานการณ์ ……………......…...................................……............………………………………………..………

…………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... แหล่ ง ข้ อ มู ล ……………......…...................................……………...................………………………………..……… …………………….............………....…………………………………..……………...……………………........................... …………………….............………....…………………………………..………………...……………………........................... …………………….............………....…………………………………..………………....……………………........................... ผู้สร้างหรือผู้เผยแพร่ส่ือนั้นมีวัตถุประสงค์อะไร …......…........................................……………………………………… …………………….............………....…………………………………..………………………. …………………….............………....…………………………………..……………………… …………………….............………....…………………………………..……………………… มีบุคคลใดที่ได้รับผลกระทบจากสถานการณ์นี้บ้าง อย่างไร ........................... …………………….............………....…………………………………..…......……………… …………………….............………....…………………………………..…….......…………… …………………….............………....………………………………….......………………… นักเรียนมีแนวทางปฏิบัติเพื่อแก้ปัญหานี้อย่างไร ................................................ …………………….............………....………………………………...…..………………….… …………………….............………....………………………...………….....………………… …………………….............………....……………………………….......…..………………… สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

23

24

กิจกรรมที่ 3 | รู้เท่าทัน ฉันปลอดภัย คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 3.2 ปลอดภัย ได้ตรงปก สมาชิกกลุ่มที่ ……...… 1. ชือ ่ -สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…

2. ชือ่ -สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…..

3. ชือ่ -สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…..

4. ชือ ่ -สกุล ……………………………….…………………………………….…..…………………………….…...

1.

2.

ให้นักเรียนศึกษาหัวข้อ 6.3.1 การทำ�ธุรกรรมอิเล็กทรอนิกส์อย่างปลอดภัย จากหนังสือเรียน หากผู้ปกครองนักเรียนต้องการสั่งซื้อสินค้าออนไลน์ โดยเลือกชำ�ระค่าสินค้าผ่านบัตรเครดิต นักเรียนจะแนะนำ� ผูป ้ กครองในการทำ�ธุรกรรมอิเล็กทรอนิกส์ ให้ปลอดภัยได้อย่างไร ……....…………………………………..………………… …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....……………………….....…………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..………………… …………………...........................…………………….............………....…………… ……………………..……………………………………...........................……………… …….............………....…………………………………..………………………………… …...........................…………………….............………....…………………………… ……..……………………………………...........................……………………........... ..………....…………………………………..…………………………………….............

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 3 | รู้เท่าทัน ฉันปลอดภัย คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

3.

ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มเลือกสินค้าที่ต้องการซื้อมา 1 อย่าง แล้วให้ค้นหาว่าถ้านักเรียนจะสั่งซื้อสินค้าผ่านช่องทาง ออนไลน์จะเลือกสั่งผ่านช่องทางใด จากร้านค้าหรือเว็บไซต์ใด พร้อมอธิบายเหตุผลประกอบว่าทำ�ไมจึงเลือก เช่นนั้น สิ น ค้ า ที่ ต้ อ งการสั่ ง ซื้ อ คื อ .......……........................................…………………………………..………………… …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... ช่องทางออนไลน์ที่จะสั่งซื้อสินค้า คือ ……………......…...................................……………………………………………. …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... เพราะ …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………...........................

เลือกสั่งซื้อร้านนี้ เพราะ …………………………………………………………………………………………………………………… ………………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..…………………… ………………...........................…………………….............………....………………… ………………..……………………………………...........................……………………... ..........………....…………………………………..…………………………………….......... .................…………………….............………....…………………………………..……… ……………………………...........................…………………….............………....…… ……………………………..……………………………………...........................………… ………….............………....…………………………………..………………………………

…………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... ร้านค้าหรือเว็บไซต์ที่ต้องการซื้อ คือ ...……………......….................................……………………………………………. …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... วิธีการสั่งซื้อ คือ …………………….............………....…………………………………..……………………………………............ …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... ช่องทางการชำ�ระเงิน คือ …………………….............………....…………………………………..………………………………… …………………….............………....…………………………………..……………………………………...........................

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

25

กิจกรรมที ่

4

เวลา 2 ชั่วโมง

กฎหมายน่ารู้ 1. ตัวชี้วัด

ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภัยและมีความรับผิดชอบต่อสังคม ปฏิบัติตาม กฎหมายเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ ใช้ลิขสิทธิ์ของผู้อื่นโดยชอบธรรม 2. สาระการเรียนรู้

กฎหมายเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์และการใช้คอมพิวเตอร์ 3. จุดประสงค์ ให้ผู้เรียนสามารถ 3.1 อภิปรายแนวปฏิบัติในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศที่ถูกกฎหมาย 3.2. ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศตามสิทธิและหน้าที่ของตนเอง และไม่ละเมิดสิทธิ์ของผู้อื่น

กิจกรรมที่ 4 | กฎหมายน่ารู้ คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

4. ทักษะและกระบวนการ (ที่เป็นจุดเน้น ทักษะในศตวรรษที่ 21)

ทักษะการทำ�งานร่วมกัน

ทักษะการคิดวิเคราะห์

ทักษะการสื่อสาร 5. ความรู้เดิมที่นักเรียนต้องมี ซึ่งจะสอดคล้องกับส่วน “ทบทวนความรู้เดิม/สำ�รวจความรู้ก่อนเรียน”

แนวทางการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภัย

แนวทางปฏิบัติเมื่อพบเนื้อหาที่ไม่เหมาะสม

การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างมีความรับผิดชอบ 6. สาระสำ�คัญ

ข้ อ กำ � หนด ระเบี ย บ และกฎหมายที่ เ กี่ ย วข้ อ งกั บ เทคโนโลยี ส ารสนเทศและการใช้ เ ทคโนโลยี ส ารสนเทศ มีวัตถุประสงค์เพื่อให้การใช้งานเทคโนโลยีสารสนเทศเป็นไปด้วยความเรียบร้อย ประเทศไทยมีพระราชบัญญัติ ที่ เ กี่ ย วข้ อ งกั บ คอมพิ ว เตอร์ แ ละเทคโนโลยี ส ารสนเทศ และมี ก ารปรั บ ปรุ ง ให้ ทั น สมั ย อยู่ ส ม่ำ � เสมอ โดยสามารถ ศึกษารายละเอียดต่าง ๆ ได้จากพระราชบัญญัติดังนี้

พระราชบัญญัติการพัฒนาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม พ.ศ. 2560

พระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทําความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550 และแก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2)

พ.ศ. 2560 7. สื่อและอุปกรณ์ 7.1 ใบกิจกรรม ใบกิจกรรมที่

เรื่อง

เวลา (นาที)

4.1

ทำ�แบบนี้ผิดหรือไม่

30

4.2

ผิดหรือถูก

30

7.2 อื่น ๆ

เครื่องคอมพิวเตอร์ที่เชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต แบบประเมินใบกิจกรรมที่ 4.1 แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน แบบประเมินการทำ�งานกลุ่ม หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

27

28

กิจกรรมที่ 4 | กฎหมายน่ารู้ คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

8. แนวทางการจัดการเรียนรู้ 8.1 การจัดเตรียม

8.1.1 ใบกิจกรรมที่ 4.1-4.2 ตามจำ�นวนกลุ่ม

8.1.2 แบบประเมินใบกิจกรรมที่ 4.1 แบบสังเกตพฤติกรรม

การมีส่วนร่วมในชั้นเรียน และแบบประเมินการทำ�งานกลุ่ม 8.2 ขั้นตอนการดำ�เนินการ

8.2.1 ผู้สอนร่วมสนทนากับผู้เรียน เรื่อง การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างไรให้ถูกกฎหมาย ยกตัวอย่าง

การกระทำ�ที่มีความผิดตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำ�ความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์

เช่น ผบช.น. เตรียมเรียกสอบผู้โพสต์ภาพ ตึกโรงแรมหรูโรดวู้ด บริเวณแยกเพลินจิตเอียง เหมือนจะ

พังถล่ ม ลงมา ชี้ ห ากมี เ จตนาทำ � ให้ เ กิ ด ความวุ่ น วาย ปชช.แตกตื่ น เจอเอาผิ ด พ.ร.บ.คอมพิ ว เตอร์

หวังเชือดให้ดูเป็นตัวอย่าง อย่าโพสต์ด้วยความคึกคะนอง

(ที่มา https://www.thairath.co.th/news/local/bangkok/1040567)

แล้วให้ผู้เรียนร่วมกันอภิปรายเพื่อตอบคำ�ถามต่อไปนี้

ผู้สร้างหรือผู้เผยแพร่ข่าวนั้นหวังผลอะไร

มีบุคคลใดที่ได้รับผลกระทบจากสถานการณ์นี้บ้าง อย่างไร

การกระทำ�ดังกล่าวมีความผิดตาม พ.ร.บ.ว่าด้วยการกระทำ�ความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ หรือไม่ เพราะเหตุใด

8.2.2 ผู้สอนให้ผู้เรียนศึกษาหัวข้อ 6.4 กฎหมายเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ จากหนังสือเรียนในบทที่ 6

8.2.3 ผู้สอนแบ่งผู้เรียนเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 4 คน แล้วให้ทำ�ใบกิจกรรมที่ 4.1 ทำ�แบบนี้ผิดหรือไม่

8.2.4 ผู้สอนสุ่มตัวแทนแต่ละกลุ่มออกมานำ�เสนอผลที่ได้จากการทำ�ใบกิจกรรมที่ 4.1

8.2.5 ผู้ ส อนและผู้ เ รี ย นร่ ว มกั น อภิ ป รายสรุ ป การใช้ เ ทคโนโลยี ส ารสนเทศอย่ า งมี ค วามรั บ ผิ ด ชอบ เช่ น

ไม่สร้างข่าวลวง ไม่แชร์ข้อมูลโดยไม่ตรวจสอบข้อเท็จจริง

8.2.6 ผู้สอนเปิดคลิปสถานการณ์ตัวอย่าง การกระทำ�ที่มีความผิดตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำ�

ความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ เช่น คลิปโพสต์ด่าคนอื่นบนโซเชียลเสี่ยงติดคุก (ชัวร์หรอ?)

(ที่มา: https://www.youtube.com/watch?v=gHemSPnyC8o)

8.2.7 ผู้เรียนแต่ละกลุ่มทำ�ใบกิจกรรมที่ 4.2 ผิดหรือถูก

8.2.8 ผู้สอนสุ่มผู้เรียนออกมานำ�เสนอผลที่ได้จากการทำ�ใบกิจกรรมที่ 4.2

8.2.9 ผูส ้ อนและผูเ้ รียนร่วมกันอภิปรายสรุป ข้อกำ�หนด ระเบียบ และกฎหมายต่าง ๆ ทีเ่ กีย่ วข้องกับการใช้งาน

เทคโนโลยีสารสนเทศ เพื่อให้สามารถใช้งานได้อย่างปลอดภัยและเป็นไปด้วยความเรียบร้อย

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 4 | กฎหมายน่ารู้ คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

9. การวัดและประเมินผล 9.1 ตรวจคำ�ตอบจากการทำ�ใบกิจกรรม 9.2 ประเมินใบกิจกรรมที่ 4.1 9.3 สังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน 9.4 ประเมินการทำ�งานกลุ่ม 10. สื่อและแหล่งข้อมูล

กฎหมายการกระทำ�ความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ https://ictlawcenter.etda.or.th/laws 11. ข้อเสนอแนะ 11.1 การตอบคำ�ถามในใบกิจกรรมที่ 4.1 - 4.2 ผู้สอนอาจให้แต่ละกลุ่มเขียนคำ�ตอบลงในเว็บไซต์หรือบริการต่าง ๆ

ที่ผู้เรียนสามารถแสดงความคิดเห็นหรือใช้งานร่วมกันได้ เช่น Google Docs, Padlet 11.2 กิ จ กรรมนี้ เ น้ น ให้ ผู้ เ รี ย นใช้ ง านเทคโนโลยี ส ารสนเทศอย่ า งถู ก ต้ อ งตามระเบี ย บและกฎหมาย ทั้ ง นี้ ผู้ ส อน

ควรให้ความสำ�คัญ คอยดูแลให้คำ�ปรึกษาอย่างใกล้ชิด 11.3 ผู้สอนอาจยกตัวอย่างสถานการณ์ปัจจุบันให้ผู้เรียนพิจารณาว่า ผิดพ.ร.บ.คอมพิวเตอร์หรือไม่ เพราะเหตุใด

แล้วมีใครได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์นี้บ้าง อย่างไร 11.4 ผู้สอนควรระมัดระวังในการยกตัวอย่างสถานการณ์ เพราะบางกรณีอาจเป็นการชี้นำ�ให้ผู้เรียนทำ�ตาม 11.5 ผู้สอนให้ผู้เรียนอภิปรายประเด็นในแบบฝึกหัดท้ายบทจากหนังสือเรียน หรือแทรกไปในกิจกรรมอื่น เพื่อให้

ผู้เรียนตระหนักและมีจิตสำ�นึกในการใช้เทคโนโลยีอย่างมีความรับผิดชอบ หากมีเวลาเพียงพอ 11.6 ระหว่างการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ผู้สอนอาจนำ�คำ�ถามชวนคิดมาอภิปรายในชั้นเรียน

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

29

30

กิจกรรมที่ 4 | กฎหมายน่ารู้ คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ตัวอย่างคลิป พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ คลิปเรื่องควรรู้ พ.ร.บ.คอมฯ 60 เผยแพร่เมื่อ 3 ก.ค. 2017

https://www.youtube.com/watch?v=HLs-nS2cH1U กฎท่องโลกออนไลน์ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ ปี 2560 เผยแพร่เมือ ่ 22 พ.ค. 2017

https://www.youtube.com/watch?v=KEe5BmUsXx4

รายงาน พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ กับการเผยแพร่ข้อมูลลามกอนาจาร เผยแพร่เมื่อ 12 ม.ค. 2018

https://www.youtube.com/watch?v=8Y9Iu1-2PQU แชร์ ต้องคิด พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ เผยแพร่เมื่อ 4 มิ.ย. 2018

https://www.youtube.com/watch?v=GeVfpj6VF0s แชร์ข้อมูลบิดเบือนผ่านโซเซียลมีความผิด พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ เผยแพร่เมื่อ 3 มิ.ย. 2018

https://www.youtube.com/watch?v=LWjC3lBSAJU

ตัวอย่างการกระทำ�ที่มีความผิดตาม พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์

คลิปโพสต์ด่าคนอื่นบนโซเชียลเสี่ยงติดคุก (ชัวร์หรอ?) | ชัวร์นะแม่ อย่าแชร์มั่ว | วันที่ 28 ก.ย. 60 https://www.youtube.com/watch?v=gHemSPnyC8o คลิปภัยออนไลน์! เพจร้านค้าตัดต่อภาพรายการทีวีดังหลอกขายของ ทีมงานเตรียมเอาผิด เผยแพร่เมื่อ 24 ม.ค. 2018 https://www.youtube.com/watch?v=Gj8f3mKfIEw คลิป ตร.ยันเบอร์โทรฉุกเฉินเมืองไทยยัง 191 เหมือนเดิม ใครโพสต์มั่วระวังโดน พ.ร.บ.คอมฯ เผยแพร่เมื่อ 23 ธ.ค. 2018 https://www.youtube.com/watch?v=nj3ZJVVNLLY คลิปนักข่าวโดนความผิดฐาน พ.ร.บ.คอมฯ หลังทวิตเตือนภัยสงกรานต์ เผยแพร่เมื่อ 4 พ.ค. 2017 https://www.youtube.com/watch?v=eZv2OekLick สั่งฟ้องผู้บริหารบริษัทพันปีฯ คดีฉ้อโกงประชาชน-พ.ร.บ.คอมฯ เผยแพร่เมื่อ 1 พ.ย. 2018 https://www.youtube.com/watch?v=aHaUp3bHIv4

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 4 | กฎหมายน่ารู้ คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 4.1 ทำ�แบบนี้ผิดหรือไม่ สมาชิกกลุ่มที่ ……...… 1. ชือ ่ -สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…

2. ชือ่ -สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…..

3. ชือ่ -สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…..

4. ชือ ่ -สกุล ……………………………….…………………………………….…..…………………………….…...

1. ให้นักเรียนศึกษาหัวข้อ 6.4 กฎหมายเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์

2. วิเคราะห์เหตุการณ์ต่อไปนี้ว่าข้อใดผิด พ.ร.บ.ว่าด้วยการกระทําความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์

แล้วให้ทำ�เครื่องหมาย ในช่องมีความผิด ที่

เหตุการณ์

มีความผิด

1

หญิงคอมเมนต์ฝากร้านขายเสื้อผ้าใน IG ของกุ้ง ทำ�ให้กุ้งเกิดความรำ�คาญ

2

แคทกดไลค์ (Like) Youtube เกี่ยวกับการหมิ่นสถาบันพระมหากษัตริย์

3 4 5 6 7 8

มิ้นต์โพสต์ชื่นชมนักเรียนที่ได้รับรางวัลเหรียญทองจากการแข่งขันตัดต่อภาพยนตร์ โดยไม่ปิดบังใบหน้า

ก้อยโพสต์ฝากร้านขายเสื้อผ้าออนไลน์ใน Facebook กลุ่มตลาดนัดแม่และเด็ก กัสโพสต์คลิปที่แอบถ่ายเด็กนักเรียนผู้หญิงและผู้ชายเดินจับมือกันใน Facebook โดยไม่ปิดบังใบหน้า

เจี๊ยบนำ�เพลงที่กำ�ลังเป็นที่นิยมมาตัดต่อมิวสิคใหม่แล้วเผยแพร่ใน Youtube ต่อนำ�ภาพพื้นหลังจากเว็บไซต์ที่แจกฟรีมาตัดต่อทำ� ปกแฟ้มประวัติผลงาน (portfolio) ใส่แฟ้มวิชาแนะแนว

หยกเป็นผู้ดูแลเพจขายรองเท้ามือสอง พบว่ามีการโพสต์ฝากร้านขายของปลอม แล้วไม่ลบข้อความออกจากเพจ

9

กั้วกดแชร์ข่าวประชาสัมพันธ์การดาวน์โหลดคู่มือครูจาก Facebook IPST Thailand

10

แนนโพสต์ข้อความถึงเพื่อนในห้องด้วยถ้อยคำ�ที่แสดงความเกลียดชังใน Facebook

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

31

32

กิจกรรมที่ 4 | กฎหมายน่ารู้ คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

3.

ให้นก ั เรียนเลือกเหตุการณ์จากข้อ 2 ทีเ่ ลือกตอบผิด แล้วอธิบายว่าผิดเพราะเหตุใด มีบทลงโทษผูก ้ ระทำ�ผิดอย่างไร แล้วมีใครที่ได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์นี้บ้าง พร้อมให้เหตุผลประกอบ เหตุการณ์ขอ ้ ...........................................……........................................…………………………………..………………… เหตุผลที่มีความผิด ...................……............................................…………………………………..………………… …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………...................................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... บทลงโทษสำ�หรับผู้กระทำ�ความผิด .....……………......…...................................…………………………………………….

…………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... ผู้ที่ได้รับผลกระทบ และเหตุผลประกอบ ...……………......…................................…………………………………………. …………………….............………....…………………………………..……………………………… ……...........................………………………….............………....…………………………….... .……..……………………………………...........................…………………….............……….. ..…………………….......……………..……………………………………........................... …………………….............………....………………......…………………..………………………… …………………….............………....………………......…………………..………………………… …………………….............………....………………......…………………..………………………… …………………….............………....………………......…………………..…………………………

…………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... .....……………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………...........................

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 4 | กฎหมายน่ารู้ คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 4.2 ผิดหรือถูก สมาชิกกลุ่มที่ ……...… 1. ชือ ่ -สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…

2. ชือ่ -สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…..

3. ชือ่ -สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…..

4. ชือ ่ -สกุล ……………………………….…………………………………….…..…………………………….…...

ให้นักเรียนอ่านสถานการณ์ต่อไปนี้ สถานการณ์ เจี๊ยบโพสต์ทวงหนี้กุ้ง จำ�นวน 2,000 บาท ผ่านทาง Facebook แต่ในความเป็นจริงกุ้งยืมเงินไปเพียง 200 บาท โดยมีเพื่อนกดถูกใจ 10 คน และต๋อมแชร์โพสต์จำ�นวน 1 ครั้ง

จากสถานการณ์ข้างต้น ให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายและตอบคำ�ถามต่อไปนี้ 1. กุ้งสามารถแจ้งความดำ�เนินคดีทางกฎหมายกับเจี๊ยบได้หรือไม่ เพราะเหตุใด …………………….............………....…………………………………..……....………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..…....…………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..…....…………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………...........................

2. เจี๊ยบมีความผิดหรือไม่ อย่างไร ……....…………………………………..…………………................................................... …………………….............………....…………………………………..……………….......……………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………........………………........................... …………………….............………....…………………………………..………………........……………………........................... …………………….............………....…………………………………..…………………....…………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………...........................

3. จากสถานการณ์มีบุคคลอื่นที่มีความผิดตาม พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ อีกหรือไม่ เพราะเหตุใด …………………….............………....…………………………………..…………………....…………………........................... …………………….............………....…………………………………..………………………...……………........................... …………………….............………....…………………………………..…………………………………............….......................... …………………….............………....…………………………………..…………………………………............….......................... สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

33

กิจกรรมที ่

5

เวลา 2 ชั่วโมง

การใช้งานลิขสิทธิท ์ เ่ี ป็นธรรม 1. ตัวชี้วัด

ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภัยและมีความรับผิดชอบต่อสังคม ปฏิบัติตาม กฎหมายเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ ใช้ลิขสิทธิ์ของผู้อื่นโดยชอบธรรม 2. สาระการเรียนรู้

การใช้ลิขสิทธิ์ของผู้อื่นโดยชอบธรรม (fair use) 3. จุดประสงค์ ให้ผู้เรียนสามารถ 3.1 อภิปรายลักษณะการใช้งานลิขสิทธิ์ที่เป็นธรรม 3.2. ใช้งานลิขสิทธิ์ที่เป็นธรรม

กิจกรรมที่ 5 | การใช้งานลิขสิทธิ์ที่เป็นธรรม คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

4. ทักษะและกระบวนการ (ที่เป็นจุดเน้น ทักษะในศตวรรษที่ 21)

ทักษะการทำ�งานร่วมกัน

ทักษะการคิดวิเคราะห์

ทักษะการสื่อสาร 5. ความรู้เดิมที่นักเรียนต้องมี ซึ่งจะสอดคล้องกับส่วน “ทบทวนความรู้เดิม/สำ�รวจความรู้ก่อนเรียน”

ลิขสิทธิ์ 6. สาระสำ�คัญ

เจ้าของผลงานที่มีลิขสิทธิ์สามารถดัดแปลง แก้ไข ทำ�ซ้ำ� เผยแพร่ และอนุญาตให้ผู้อื่นใช้ผลงานของตนเองได้ การใช้ผลงานลิขสิทธิ์ของผู้อื่นจะต้องขออนุญาตก่อนเสมอ อย่างไรก็ตามกฎหมายก็มีข้อยกเว้นในบางกรณีที่สามารถ ใช้ผลงานที่มีลิขสิทธิ์ได้โดยไม่ต้องขออนุญาต 7. สื่อและอุปกรณ์ 7.1 ใบกิจกรรม ใบกิจกรรมที่

เรื่อง

เวลา (นาที)

5.1

ลิขสิทธิ์ใช้อย่างไร ให้ถูกต้อง

40

7.2 อื่น ๆ

เครื่องคอมพิวเตอร์ที่เชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต

บัตรสถานการณ์ใบกิจกรรมที่ 5.1

แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน

แบบประเมินการทำ�งานกลุ่ม

หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 8. แนวทางการจัดการเรียนรู้ 8.1 การจัดเตรียม

8.1.1 ใบกิจกรรมที่ 5.1 ตามจำ�นวนกลุ่ม

8.1.2 บัตรสถานการณ์ใบกิจกรรมที่ 5.1

8.1.3 แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน

และแบบประเมินการทำ�งานกลุ่ม

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

35

36

กิจกรรมที่ 5 | การใช้งานลิขสิทธิ์ที่เป็นธรรม คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

8.2 ขั้นตอนการดำ�เนินการ

8.2.1 ผู้สอนถามผู้เรียนว่า

1) ลิขสิทธิ์หมายถึงอะไร

2) งานสร้างสรรค์อะไรบ้างที่มีลิขสิทธิ์

8.2.2 ผู้สอนตั้งคำ�ถามที่เป็นประเด็นสำ�คัญหรือประเด็นที่เกี่ยวข้องกับผู้เรียน เช่น นักเรียนมีวิธีศึกษาข้อมูล

ก่ อ นนำ � รู ป ภาพมาใช้ ง านอย่ า งไร เพื่ อ ไม่ ใ ห้ ล ะเมิ ด ลิ ข สิ ท ธิ์ หลั ง จากนั้ น อาจให้ ผู้ เ รี ย นดู ค ลิ ป วิ ดี โ อ

ที่เกี่ยวกับลิขสิทธิ์ เช่น รู้ทันลิขสิทธิ์จาก https://www.youtube.com/watch?v=XPRrvR69Iyc

แล้วร่วมกันสรุปสิ่งที่ได้

8.2.3 ผู้ ส อนนำ � อภิ ป รายว่ า ผู้ เ รี ย นอาจนำ � งานที่ มี ลิ ข สิ ท ธิ์ ม าใช้ ไ ด้ แต่ ต้ อ งใช้ อ ย่ า งเป็ น ธรรมกั บ เจ้ า ของ

ผลงานนั้น โดยให้ผู้เรียนศึกษาหัวข้อ 6.5 การใช้งานลิขสิทธิ์ที่เป็นธรรม จากหนังสือเรียนในบทที่ 6

พร้อมร่วมกันสรุปเนื้อหาลงในเอกสารออนไลน์ที่ผู้สอนแชร์ไว้ เช่น Google Docs, Padlet แล้วให้

ผู้เรียนร่วมกันอภิปรายสรุป

8.2.4 ผู้ ส อนแบ่ ง ผู้เ รี ย นออกเป็ น กลุ่ม กลุ่ม ละ 4 คน และให้ แ ต่ ล ะกลุ่ม ส่ ง ตั ว แทนออกมาจั บ สลากเพื่อ

เลือกบัตรสถานการณ์

8.2.5 ผู้สอนให้ผู้เรียนศึกษาเนื้อหาจากหนังสือเรียนและศึกษาเพิ่มเติมจากอินเทอร์เน็ตในเนื้อหาที่เกี่ยวข้อง

กับบัตรสถานการณ์ที่ได้รับ แล้วทำ�ใบกิจกรรมที่ 5.1 ลิขสิทธิ์ใช้อย่างไร ให้ถูกต้อง

8.2.6 ผู้สอนสุ่มตัวแทนกลุ่มออกมาสรุปคำ�ตอบจากการทำ�ใบกิจกรรมที่ 5.1

8.2.7 ผู้สอนตั้งคำ�ถามเพื่อประเมินความรู้ของผู้เรียน ดังนี้

1) ข้อยกเว้นการละเมิดลิขสิทธิ์ที่กำ�หนดต้องไม่ขัดกับสิ่งใดบ้าง

2) การนำ�รูปภาพจากอินเทอร์เน็ตมาใช้งานในลักษณะใดที่จำ�เป็นต้องขออนุญาต และลักษณะใดไม่จำ�เป็นต้องขออนุญาต จากเจ้าของลิขสิทธิ์

3) หากนักเรียนซื้อซีดีเพลงมาอย่างถูกต้อง เมื่อใช้แล้วนักเรียนสามารถนำ�ไปขายต่อได้หรือไม่

4) นักเรียนสามารถสำ�เนาโปรแกรมคอมพิวเตอร์ไว้ใช้งานสำ�หรับป้องกันต้นฉบับสูญหายได้หรือไม่

8.2.8 ผู้สอนแและผู้เรียนร่วมกันอภิปรายสรุปการใช้ผลงานลิขสิทธิ์ของผู้อื่นโดยชอบธรรม 9. การวัดและประเมินผล 9.1 ตรวจคำ�ตอบจากการทำ�ใบกิจกรรม 9.2 สังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน 9.3 ประเมินการทำ�งานกลุ่ม 10. สื่อและแหล่งข้อมูล

กรมทรัพย์สินทางปัญญา http://www.ipthailand.go.th/ 11. ข้อเสนอแนะ 11.1 ประเด็นคำ�ถามในการนำ�เข้าสู่บทเรียนสามารถเปลี่ยนแปลงได้ อาจเป็นเรื่องใกล้ตัว

หรือเรื่องที่มีความสำ�คัญต่อการใช้ชีวิตประจำ�วันของผู้เรียน

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 5 | การใช้งานลิขสิทธิ์ที่เป็นธรรม คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

บัตรสถานการณ์ใบกิจกรรมที ่ 5.1 สถานการณ์ที่ 1 ริทโพสต์คลิปมิวสิควิดีโอของศิลปินลงใน Youtube ของตนเอง โดยให้เครดิตกับเจ้าของลิขสิทธิ์

สถานการณ์ที่ 3 บิวอัดคลิปวิดีโอเล่าถึงเนื้อหาสำ�คัญของภาพยนตร์ ที่กำ�ลังเข้าฉาย ลงในสื่อสังคมออนไลน์ของตนเอง

สถานการณ์ที่ 5 กุ้ ง ซื้ อ โปรแกรมคอมพิ ว เตอร์ สำ � หรั บ ใช้ ล งในคอมพิวเตอร์ของตนเองได้เพียงเครื่องเดียว ต่อมาเจี๊ยบอยาก ใช้ โ ปรแกรมคอมพิ ว เตอร์ นั้ น จึ ง ให้ กุ้ ง ลงโปรแกรม คอมพิวเตอร์ที่ซื้อมาให้ตนเองด้วย

สถานการณ์ที่ 2 ตองเขี ย นรี วิ ว แสดงความคิ ด เห็ น เกี่ ย วกั บ ลิ ป สติ ก รุน ่ ใหม่ของยี่ห้อหนึ่ง ลงในสื่อสังคมออนไลน์ของตนเอง

สถานการณ์ที่ 4 ร้านถ่ายเอกสารหน้าโรงเรียนทำ�สำ�เนาหนังสือเรียน รายวิ ช าเพิ่ ม เติ ม คณิ ต ศาสตร์ ไ ว้ สำ � หรั บ จำ � หน่ า ยแก่ นักเรียน

สถานการณ์ที่ 6 เนสดาวน์โหลดรูปภาพจากอินเทอร์เน็ตมาใช้ประกอบ รายงานของตนเองจำ � นวน 1 รู ป และมี ก ารอ้ า งอิ ง แหล่งทีม ่ าโดยเจ้าของภาพมีรูปภาพทั้งหมด 10 รูป

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

37

38

กิจกรรมที่ 5 | การใช้งานลิขสิทธิ์ที่เป็นธรรม คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

สถานการณ์ที่ 7 จัมโบ้เปิดเพลงจากแผ่น ซี ดี ท่ี ต นเองซื้ อ มาสลั บ กั บ เปิ ด จากใน Youtube ให้ ลูกค้าทีม ่ ารับประทานอาหาร ในร้านของตนเองฟัง

สถานการณ์ที่ 9 ฟิ ว ตั ด ต่ อ เพลงสากลที่ กำ � ลั ง เป็ น ที่ นิ ย มในขณะนี้ จำ�นวน 8 เพลงมาเรียงต่อกัน โดยแต่ละเพลงใช้เวลา 10 วินาที เพื่อประกอบการเต้นเข้าจังหวะงานวันขึ้น ปีใหม่

สถานการณ์ที่ 11 กิ๊บแชร์ลิงก์คลิปวิดีโอการทำ�อาหารของผู้อ่ืนลงใน สือ ่ สังคมออนไลน์ของตนเอง พร้อมทัง้ เขียนคำ�บรรยาย

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถานการณ์ที่ 8 อาทนำ � รู ป ถ่ า ยที่ อ อฟโพสต์ ล งในสื่ อ สั ง คมออนไลน์ มารวบรวมเป็นเล่ม แล้วจำ�หน่ายให้กับผู้อื่น

สถานการณ์ที่ 10 อาเธอร์ เ สี ย ค่ า บริ ก าร ให้กับเว็บไซต์ที่ให้บริการ ด า ว น์ โ ห ล ด เ พ ล ง โ ด ย อาเธอร์ ด าวน์ โ หลดเพลง ไว้ ใ นมื อ ถื อ ของตนเอง และแชร์เพลงต่อให้เพื่อน

สถานการณ์ที่ 12 ต้าร์คัดลอกข้อความ ในหนั ง สื อ เรี ย น 1 หน้ า ไปใส่ ใ นสื่ อ นำ � เสนอเพื่ อ นำ � เสนอหน้ า ชั้ น เรี ย น ในรายวิชาประวัตศ ิ าสตร์

กิจกรรมที่ 5 | การใช้งานลิขสิทธิ์ที่เป็นธรรม คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 5.1 ลิขสิทธิ์ใช้อย่างไร ให้ถูกต้อง 1. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

2. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

3. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

4. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันพิจารณาบัตรสถานการณ์ที่ได้รับแล้วตอบคำ�ถามต่อไปนี้

1.

2.

บัตรสถานการณ์ที่กลุ่มตนเองได้รับ คือ ...……………......….................................…………………………………………. …………………….............………....………………………………….......……......………………………………........................... ………………………….............………....………………………..…………..…...…………………………………........................... …………………….............………....……………………....……………..……...………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..…….....………………………………........................... …………………….............………....………………………………….....…….....………………………………........................... …………………….............………....…………………………………......…………………….......………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………...................................... การกระทำ�ของตัวละครในบัตรสถานการณ์ที่ได้รับ มีลักษณะใดบ้าง ตัวละครในสถานการณ์ คือ ………………………………………………….....................………………………….………………… หารายได้จากการกระทำ�ดังกล่าว ใช่ ไม่ใช่ ไม่ระบุ เจ้าของผลงานสูญเสียรายได้ ไม่มีผลกระทบ สูญเสียรายได้ ปริมาณที่นำ�มาใช้ เหมาะสม มากเกินไป ไม่ระบุ การอ้างอิง มี ไม่มี

3.

จากสถานการณ์นักเรียนคิดว่าเป็นการใช้งานลิขสิทธิ์ที่เป็นธรรม หรือเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ เพราะเหตุใด …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………..................................... สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

39

กิจกรรมที ่

6

เวลา 2 ชั่วโมง

การพัฒนาแอปพลิเคชัน 1. ตัวชี้วัด

พัฒนาแอปพลิเคชันที่มีการบูรณาการกับวิชาอื่นอย่างสร้างสรรค์ 2. สาระการเรียนรู้

ขั้นตอนการพัฒนาแอปพลิเคชัน 3. จุดประสงค์ ให้ผู้เรียนสามารถ 3.1 อธิบายขั้นตอนการพัฒนาแอปพลิเคชัน 3.2. ใช้เครื่องมือช่วยวางแผนและติดตามความก้าวหน้าในการพัฒนาแอปพลิเคชัน

ได้อย่างถูกต้อง

กิจกรรมที่ 6 | การพัฒนาแอปพลิเคชัน คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

4. ทักษะและกระบวนการ (ที่เป็นจุดเน้น ทักษะในศตวรรษที่ 21)

ทักษะการทำ�งานร่วมกัน

ทักษะการคิดวิเคราะห์

ทักษะการสื่อสาร 5. ความรู้เดิมที่นักเรียนต้องมี ซึ่งจะสอดคล้องกับส่วน “ทบทวนความรู้เดิม/สำ�รวจความรู้ก่อนเรียน”

แนวคิดเชิงคำ�นวณ และขั้นตอนการแก้ปัญหา 6. สาระสำ�คัญ

ในการพั ฒนาแอปพลิ เคชั นหรื อซอฟต์ แ วร์ ค อมพิ ว เตอร์ ถ้ า เรามี ก ารวางแผนพั ฒ นาอย่ า งเป็ น ระบบ โดยใช้ เครื่อ งมื อ มาช่ ว ยวางแผนและติ ด ตามความก้ า วหน้ า ของงานที่ ทำ � จะช่ ว ยให้ พั ฒ นาซอฟต์ แ วร์ ไ ด้ ต รงตามความ ต้องการของผู้ใช้ได้อย่างครบถ้วนและลดความผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้น รวมถึงช่วยลดต้นทุนในการพัฒนา ซึ่งขั้นตอน การพัฒนาแอปพลิเคชัน ได้แก่ การศึกษาความต้องการ การออกแบบ การสร้างแอปพลิเคชัน และการทดสอบ 7. สื่อและอุปกรณ์ 7.1 ใบกิจกรรม ใบกิจกรรมที่

เรื่อง

เวลา (นาที)

6.1

สรรสร้างของขวัญ

60

7.2 อื่น ๆ

การ์ดคัมบัง (Kanban Card) หรือ กระดาษ Post-it กระดานคัมบัง (Kanban Board) หรือ บอร์ด กระดาษสีสำ�หรับพับเป็นรูปต่าง ๆ เครื่องคอมพิวเตอร์ที่เชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน แบบประเมินการทำ�งานกลุ่ม หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เทคโนโลยี (วิ ท ยาการคำ � นวณ) ชั้ น มั ธ ยมศึ ก ษาปี ที่ 3 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

41

42

กิจกรรมที่ 6 | การพัฒนาแอปพลิเคชัน คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

8. แนวทางการจัดการเรียนรู้ 8.1 การจัดเตรียม

8.1.1 ใบกิจกรรมที่ 6.1 ตามจำ�นวนกลุ่ม

8.1.2 การ์ดคัมบัง หรือ กระดาษ Post-it ตามจำ�นวนกลุ่ม

8.1.3 กระดานคัมบัง หรือ บอร์ด ตามจำ�นวนกลุ่ม

8.1.4 กระดาษสีสำ�หรับพับเป็นรูปต่าง ๆ ทั้ง 3 แบบ และกรรไกร ตามจำ�นวนกลุ่ม และขวดโหลใส่ของขวัญ

จำ�นวน 5 ขวด

8.1.5 แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน และแบบประเมินการทำ�งานกลุ่ม 8.2 ขั้นตอนการดำ�เนินการ

8.2.1 ผูส้ อนและผูเ้ รียนร่วมกันอภิปรายว่า หากได้รบ ั มอบหมายให้ท�ำ งานกลุม ่ นักเรียนจะทำ�อย่างไรให้งานนัน ้

ประสบความสำ�เร็จ เช่น มีการวางแผนการทำ�งาน แบ่งหน้าที ่ และติดตามความก้าวหน้าของแต่ละงาน

ได้อย่างไร โดยยกตัวอย่าง หากผู้เรียนทั้งห้องต้องการวางแผนการทำ�ของขวัญวันเกิดให้เพื่อนที่เกิด

ในเดือนนี้ จะมีวิธีการอย่างไรบ้าง

8.2.2 ผู้ส อนให้ ผู้ เ รี ย นร่ ว มกั น นำ � เสนอคำ � ตอบ โดยให้ ต อบลงในเอกสารออนไลน์ ที่ ผู้ ส อนแชร์ ไ ว้ ใ ห้ เช่ น

Google Docs, Padlet โดยให้ผู้เรียนระบุงานที่ต้องทำ�พร้อมระบุชื่อผู้รับผิดชอบแต่ละงาน

8.2.3 ผู้สอนให้ผู้เรียนศึกษาหัวข้อ 1.1 การพัฒนาแอปพลิเคชัน จากหนังสือเรียนในบทที่ 1 และร่วมกัน

อภิปรายสรุปสิ่งที่ได้จากการศึกษา แล้วผู้สอนถามผู้เรียนว่าหากต้องการวางแผนการทำ�ของขวัญ

วันเกิดให้เพื่อน จะมีวิธีการอย่างไรบ้างและดำ�เนินการตามขั้นตอนการพัฒนาแอปพลิเคชันได้หรือไม่

อย่างไร

8.2.4 ผูส้ อนและผูเ้ รียนร่วมสรุปกระบวนการวางแผนการทำ�ของขวัญวันเกิดให้เพือ ่ น (ผูส้ อนแนะนำ�ผูเ้ รียนว่า

ขั้นตอนในการวางแผนอาจมีมากกว่าหรือน้อยกว่านี้)

8.2.5 ผู้เรียนศึกษาหัวข้อ 1.2 การวางแผนการพัฒนา จากหนังสือเรียน แล้วผู้สอนสุ่มผู้เรียนสรุปความรู้

ทีไ่ ด้จากการศึกษา แล้วยกตัวอย่างงาน 1 งาน ให้ผเู้ รียนร่วมกันตอบ เช่น งานตัดกระดาษมีความสำ�คัญ

ระดับใด ประเภทงานเป็นอย่างไร การพับกระดาษเป็นรูปตามกำ�หนดใช้เวลาเท่าใด

8.2.6 ผูส้ อนจำ�ลองสถานการณ์กบ ั ผูเ้ รียนว่า “หากนักเรียนทัง้ ห้องต้องการร่วมกันทำ�ของขวัญให้กบ ั เพือ่ น 5 คน

โดยการพับกระดาษออกมาเป็นรูปต่าง ๆ อย่างน้อย 3 รูปแบบ นักเรียนจะมีขั้นตอนการพับกระดาษ

เพื่อทำ�ของขวัญสำ�หรับเพื่อนทั้ง 5 คนอย่างไร”

8.2.7 ผู้สอนแบ่งผู้เรียนออกเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 6 คน แล้วแจกใบกิจกรรมที่ 6.1 และการ์ดคัมบัง

8.2.8 ผู้สอนและผู้เรียนร่วมกันสนทนาในประเด็นต่อไปนี้

1) แต่ละกลุ่มจะพับกระดาษเป็นรูปอะไรบ้าง และจำ�นวนเท่าใด

2) แต่ละกลุ่มต้องทำ�งานอะไรบ้าง และใครเป็นผู้รับผิดชอบ

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 6 | การพัฒนาแอปพลิเคชัน คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

3) แต่ละกลุ่มมีการจัดลำ�ดับความสำ�คัญของงานที่ทำ�อย่างไร

4) เวลาที่ใช้ในการทำ�งานแต่ละงาน

8.2.9 ผูส ้ อนให้ผเู้ รียนทำ�ใบกิจกรรมที ่ 6.1 สรรสร้างของขวัญ ข้อ 1-2 ให้เสร็จครบทุกกลุม ่ จากนัน ้ ให้แต่ละกลุม ่

ส่งตัวแทนนำ�การ์ดคัมบังมาติดที่กระดานคัมบังหน้าชั้นเรียน ในช่อง สิ่งที่ต้องทำ� (To do) แล้วทำ�

ใบกิจกรรมที่ 6.1 ข้อ 3

8.2.10 ผู้ ส อนเริ่ ม จำ � ลองสถานการณ์ ก ารทำ � ของขวั ญ โดยเริ่ ม จั บ เวลาและตรวจสอบว่ า ผู้ เ รี ย นปฏิ บั ติ ง าน

ตามรายละเอียดของงานที่ได้รับมอบหมายได้ถูกต้องหรือไม่ โดยสังเกตดังนี้ ลำ�ดับการ ทำ�งาน

รายละเอียด ของงานที่ทำ�

เริ่มต้นตรวจสอบ ก่อนการทำ�งาน

ตรวจสอบ ระหว่างการทำ�งาน

ตรวจสอบ หลังการทำ�งานเสร็จแล้ว

1

ตัดกระดาษสำ�หรับพับ

การ์ดคัมบังอยู่ในช่อง

การ์ดคัมบังอยู่ในช่อง

การ์ดคัมบังอยู่ในช่อง

2

พับกระดาษเป็นรูป…….

การ์ดคัมบังอยู่ในช่อง

การ์ดคัมบังอยู่ในช่อง

การ์ดคัมบังอยู่ในช่อง

พับกระดาษเป็นรูป…….

การ์ดคัมบังอยู่ในช่อง

การ์ดคัมบังอยู่ในช่อง

การ์ดคัมบังอยู่ในช่อง

พับกระดาษเป็นรูป…….

การ์ดคัมบังอยู่ในช่อง

การ์ดคัมบังอยู่ในช่อง

การ์ดคัมบังอยู่ในช่อง

รวบรวมสิ่งที่พับ

การ์ดคัมบังอยู่ในช่อง

การ์ดคัมบังอยู่ในช่อง

การ์ดคัมบังอยู่ในช่อง

3

ทั้ง 3 แบบ

สิ่งที่ต้องทำ� สิ่งที่ต้องทำ� สิ่งที่ต้องทำ� สิ่งที่ต้องทำ�

ใส่ขวดโหลสำ�หรับเพื่อน สิ่งที่ต้องทำ� ทั้ง 5 คน

สิ่งที่กำ�ลังทำ� สิ่งที่กำ�ลังทำ� สิ่งที่กำ�ลังทำ� สิ่งที่กำ�ลังทำ� สิ่งที่กำ�ลังทำ�

สิ่งที่ทำ�เสร็จแล้ว สิ่งที่ทำ�เสร็จแล้ว สิ่งที่ทำ�เสร็จแล้ว สิ่งที่ทำ�เสร็จแล้ว สิ่งที่ทำ�เสร็จแล้ว

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

43

กิจกรรมที่ 6 | การพัฒนาแอปพลิเคชัน

44

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

8.2.11 ผู้สอนและผู้เรียนร่วมกันอภิปราย สรุปผลและความรู้ที่ได้จากการทำ�ใบกิจกรรมที่ 6.1

8.2.12 ผู้เรียนศึกษาหัวข้อ 1.3 เครื่องมือช่วยวางแผนและติดตามความก้าวหน้า จากหนังสือเรียน และให้

แต่ ล ะกลุ่ ม ทดลองสร้ า งงาน 1 งานในเทรลโล พร้ อ มกำ � หนดรายละเอี ย ดของงาน ซึ่ ง ในส่ ว นนี้ จะเป็นการทดลองสร้างงาน ซึ่งจะอยู่ในช่องที่จะทำ� (Things To Do)

8.2.13 ผู้สอนตั้งคำ�ถามเพื่อประเมินความรู้ของผู้เรียน ดังนี้

1) กระบวนการพัฒนาแอปพลิเคชันประกอบด้วยอะไรบ้าง

3) กระดานคัมบังประกอบด้วยกี่ช่อง และแต่ละช่องมีความหมายอย่างไร

2) ข้อความที่เขียนในการ์ดคัมบัง ประกอบด้วยอะไรบ้าง 4) กระดานคัมบังมีประโยชน์กับเราอย่างไร

8.2.15 ผู้สอนและผู้เรียนช่วยกันสรุปเนื้อหาทั้งหมดอีกครั้ง

9. การวัดและประเมินผล

9.1 ตรวจคำ�ตอบจากการทำ�ใบกิจกรรม

9.3 ประเมินการทำ�งานกลุ่ม

9.2 สังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน

10. สื่อและแหล่งข้อมูล

เว็บไซต์ เทรลโล trello.com

11. ข้อเสนอแนะ

11.1 ประเด็นคำ�ถามในการนำ�เข้าสู่บทเรียนสามารถเปลี่ยนแปลงได้ อาจเป็นเรื่องใกล้ตัว

11.2 ผู้สอนแนะนำ�รูปที่ผู้เรียนในชั้นเรียนจะพับกระดาษออกมาเป็นรูปต่าง ๆ ได้หมดทุกคน

หรือเรื่องที่มีความสำ�คัญต่อการใช้ชีวิตประจำ�วันของผู้เรียน

11.3 ผู้สอนอาจสุ่มผู้เรียนออกมา 2 คนเพื่อช่วยผู้สอนตรวจสอบการทำ�งานของทุกกลุ่ม ในระหว่างที่ทำ�กิจกรรม

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 6 | การพัฒนาแอปพลิเคชัน คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 6.1 สรรสร้างของขวัญ 1. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

2. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

3. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

4. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

5. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

6. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

1. สถานการณ์ คื อ นั ก เรี ย นต้ อ งการทำ � ของขวั ญ ให้ กั บ เพื่ อ น 5 คน โดยการพั บ กระดาษเป็ น รู ป แบบต่ า ง ๆ 3 รู ป แบบ และรวบรวมกระดาษที่ พั บ แล้ ว ใส่ ข วดโหล 5 ขวด สำ � หรั บ เพื่ อ นแต่ ล ะคน โดยแต่ ล ะขวดใส่ ก ระดาษที่ พั บ แตกต่างกันดังนี้

ขวดที่ 1 ใส่กระดาษที่พับรูปที่ 1 และรูปที่ 3 ขวดที่ 2 ใส่กระดาษที่พับรูปที่ 2 และรูปที่ 3 ขวดที่ 3 ใส่กระดาษที่พับรูปที่ 1 รูปที่ 2 และรูปที่ 3 ขวดที่ 4 ใส่กระดาษที่พับรูปที่ 3 ขวดที่ 5 ใส่กระดาษที่พับรูปที่ 1 และรูปที่ 2

โดยให้มีสมาชิก 1 คนทำ�หน้าที่กำ�กับติดตามการทำ�งาน และตรวจสอบความถูกต้องของการโยกย้าย

การ์ดคัมบัง บนกระดานคัมบังเพื่อให้สอดคล้องกับการทำ�งานจริง

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

45

กิจกรรมที่ 6 | การพัฒนาแอปพลิเคชัน

46

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

2. การวางแผนการทำ�ของขวัญให้เพื่อน โดยกรอกข้อมูลลงในตารางต่อไปนี้

ลำ�ดับที ่

1

รายละเอียดของงานที่ทำ�

ระดับความสำ�คัญ

ผู้รับผิดชอบ

ระยะเวลา

ตัดกระดาษสำ�หรับพับรูปที่ 1 คือ

รูป ………....………................................... ................................. ................................. ....................

ตัดกระดาษสำ�หรับพับรูปที่ 2 คือ

รูป ………....………................................... ................................. ................................. ....................

ตัดกระดาษสำ�หรับพับรูปที่ 3 คือ

รูป ………....………................................... ................................. ................................. ....................

พับกระดาษรูปที่ 1 คือ

2

รูป ………....………................................... ................................. ................................. ....................

พับกระดาษรูปที่ 2 คือ

3

รูป ………....………................................... ................................. ................................. ....................

พับกระดาษรูปที่ 3 คือ

4

รูป ………....………................................... ................................. ................................. ....................

รวบรวมสิ่งที่พับแล้วใส่ขวดโหล

5

สำ�หรับเพื่อนคนที่ 1

รวบรวมสิ่งที่พับแล้วใส่ขวดโหล

สำ�หรับเพื่อนคนที่ 2

รวบรวมสิ่งที่พับแล้วใส่ขวดโหล

สำ�หรับเพื่อนคนที่ 3

รวบรวมสิ่งที่พับแล้วใส่ขวดโหล

สำ�หรับเพื่อนคนที่ 4

รวบรวมสิ่งที่พับแล้วใส่ขวดโหล

สำ�หรับเพื่อนคนที่ 5

................................. ................................. .................... ................................. ................................. .................... ................................. ................................. .................... ................................. ................................. .................... ................................. ................................. ....................

โดยผู้ที่รับผิดชอบกำ�กับติดตามการทำ�งานคือ ………………………………….

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 6 | การพัฒนาแอปพลิเคชัน คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

3. นำ�รายละเอียดของงานที่ทำ�ในข้อ 2 ไปเขียนลงในการ์ดคัมบัง และทำ�งานตามที่กำ�หนดพร้อมกับย้ายการ์ด ไปอยู่ในช่องที่สอดคล้องกับการทำ�งาน 4.

กลุ่ ม ของนั ก เรี ย นได้ ป ฏิ บั ติ ต ามรายละเอี ย ดของงานที่ ไ ด้ รั บ มอบหมายสำ � เร็ จ หรื อ ไม่ ให้ ร ะบุ ปั ญ หาและ แนวทางแก้ไข ............................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

47

กิจกรรมที ่

7

เวลา 4 ชั่วโมง

จัดการข้อมูลเบือ ้ งต้น 1. ตัวชี้วัด 1.1 พัฒนาแอปพลิเคชันที่มีการบูรณาการกับวิชาอื่นอย่างสร้างสรรค์ 1.2 รวบรวมข้อมูล ประมวลผล ประเมินผล นําเสนอข้อมูล และสารสนเทศ

ตามวัตถุประสงค์ โดยใช้ซอฟต์แวร์หรือบริการบนอินเทอร์เน็ตที่หลากหลาย 2. สาระการเรียนรู้

ซอฟต์แวร์ที่ใช้ในการพัฒนาแอปพลิเคชัน เช่น Scratch, python, java, c,

AppInventor

การประมวลผลเป็ น การกระทำ � กั บ ข้ อ มู ล เพื่ อ ให้ ไ ด้ ผ ลลั พ ธ์ ที่ มี ค วามหมายและ

มีประโยชน์ต่อการนำ�ไปใช้งาน

การใช้ซอฟต์แวร์หรือบริการบนอินเทอร์เน็ตทีห ่ ลากหลายในการรวบรวม ประมวลผล

สร้ า งทางเลื อ ก ประเมิ น ผล นำ � เสนอ จะช่ ว ยให้ แ ก้ ปั ญ หาได้ อ ย่ า งรวดเร็ ว ถู ก ต้ อ ง

และแม่นยำ� 3. จุดประสงค์ ให้ผู้เรียนสามารถ 3.1 เขียนโปรแกรมประมวลผลข้อมูลเป็นสารสนเทศ 3.2 เขียนโปรแกรมทำ�ข้อมูลให้เป็นภาพ

กิจกรรมที่ 7 | จัดการข้อมูลเบื้องต้น คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

4. ทักษะและกระบวนการ (ที่เป็นจุดเน้น ทักษะในศตวรรษที่ 21)

ทักษะการทำ�งานร่วมกัน

ทักษะการคิดวิเคราะห์

ทักษะการสื่อสาร

ทักษะการแก้ปัญหา 5. ความรู้เดิมที่นักเรียนต้องมี ซึ่งจะสอดคล้องกับส่วน “ทบทวนความรู้เดิม/สำ�รวจความรู้ก่อนเรียน”

การเขียนโปรแกรมด้วยภาษาไพทอนเบื้องต้น เช่น ใช้คำ�สั่งในการรับข้อมูล ประมวลผลข้อมูล แสดงผลข้อมูล

การทำ�งานแบบมีทางเลือก วนซ้ำ�

ข้อมูลและการประมวลผล 6. สาระสำ�คัญ

การประมวลผลสารสนเทศเบื้อ งต้ น ด้ ว ยภาษาไพทอน ทำ � ได้ โ ดยใช้ โ มดู ล pandas ช่ ว ยในการอ่ า นข้ อ มู ล ประมวลผลและทำ�ข้อมูลให้เป็นภาพ สำ�หรับนำ�ไปใช้งานตามจุดประสงค์ต่าง ๆ ได้ 7. สื่อและอุปกรณ์ 7.1 ใบกิจกรรม ใบกิจกรรมที่

เรื่อง

เวลา (นาที)

7.1

ตามหาข้อมูล

45

7.2

ประมวลผลข้อมูล

60

7.3

ทำ�ข้อมูลให้เป็นภาพ

45

7.4

หาค่าดัชนีมวลกาย

60

7.2 อื่น ๆ

เครื่องคอมพิวเตอร์ที่เชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต แบบประเมินการแก้ปัญหาและการเขียนโปรแกรม แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน แบบประเมินการทำ�งานกลุ่ม หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

49

50

กิจกรรมที่ 7 | จัดการข้อมูลเบื้องต้น คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

8. แนวทางการจัดการเรียนรู้ 8.1 การจัดเตรียม

8.1.1 ใบกิจกรรมที่ 7.1 ตามจำ�นวนคน และใบกิจกรรมที่ 7.2 - 7.4 ตามจำ�นวนกลุ่ม

8.1.2 ติดตัง้ โปรแกรม PyCharm Edu ในเครือ่ งคอมพิวเตอร์ (ดาวน์โหลดจาก https://www.jetbrains.com

/pycharm-edu/download/ แนะนำ� 2019.2.2) หรือติดตั้งไอดีอีสำ�หรับเขียนโปรแกรมภาษา

ไพทอนตัวอื่น เช่น Winpython, Python3.7

8.1.3 แบบประเมินการแก้ปัญหาและการเขียนโปรแกรม แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน

และแบบประเมินการทำ�งานกลุ่ม

8.1.4 ไฟล์ขอ ้ มูลทีต ่ อ ้ งนำ�มาประมวลผลในใบกิจกรรม ได้แก่ score.csv, Data1.csv, Data2.csv และไฟล์ ที่ ใ ช้ ป ระกอบการประมวลผลตั ว อย่ า งในหนั ง สื อ เรี ย น ได้ แ ก่ studentData.csv, studentData-noHeader.csv และ sciScore.csv 8.2 ขั้นตอนการดำ�เนินการ

ชั่วโมงที่ 1 - 2

8.2.1 ผูส้ อนให้ผเู้ รียนยกตัวอย่างข้อมูลในชีวต ิ ประจำ�วันทีส่ นใจ เช่น ข้อมูลประวัตน ิ ก ั เรียน ข้อมูลคะแนนสอบ

ข้อมูลสุขภาพ พร้อมบอกประโยชน์ในการนำ�ข้อมูลไปใช้งาน

8.2.2 ผูส้ อนถามผูเ้ รียนถึงข้อมูลทีส่ นใจว่าประกอบไปด้วยข้อมูลย่อยอะไรบ้าง เช่น ประวัตน ิ กั เรียน ประกอบด้วย

เลขประจำ � ตั ว ชื่ อ สกุ ล วั น เดื อ นปี เ กิ ด ชื่ อ ผู้ ป กครอง น้ำ � หนั ก ส่ ว นสู ง แล้ ว จะนำ � ข้ อ มู ล เหล่ า นั้ น

มาประมวลผลได้อย่างไร เช่น ต้องการหาคนที่น้ำ�หนักมากที่สุด หาจำ�นวนคนที่มีอายุ 15 ปีขึ้นไป

8.2.3 ผู้สอนแนะนำ�ให้ผู้เรียนรู้จัก Pandas ซึ่งเป็นโมดูลในภาษาไพทอนที่ช่วยอำ�นวยความสะดวกในการ

ประมวลผลข้ อ มู ล แล้ ว ร่ ว มกั น ทบทวนการเขี ย นโปรแกรมด้ ว ยภาษาไพทอนเบื้ อ งต้ น และติ ด ตั้ ง

โมดูล pandas

8.2.4 ผู้เรียนศึกษาหัวข้อ 2.1.1 การติดตั้งโมดูล Pandas ในโปรแกรม PyCharm EDU จนถึง หัวข้อ 2.1.4

การเชื่อมโยงข้อมูล แล้วเขียนโปรแกรมตัวอย่างที่ 2.1-2.4 จากหนังสือเรียนในบทที่ 2

8.2.5 ผู้เรียนทำ�ใบกิจกรรมที่ 7.1 ตามหาข้อมูล แล้วผู้สอนสุ่มผู้เรียนนำ�เสนอคำ�ตอบ

8.2.6 ผูส้ อนและผูเ้ รียนร่วมกันอภิปรายสรุป ข้อมูลทีเ่ ก็บใน Pandas ทีเ่ ป็น Series และ DataFrame การอ่าน

ไฟล์ข้อมูลที่เป็นซีเอสวี การใช้คำ�สั่งในการแสดงผลข้อมูลจากไฟล์ การนับจำ�นวนข้อมูล และการ

นำ�ข้อมูลมาหาค่าเฉลี่ย

8.2.7 ผู้เรียนศึกษาและเขียนโปรแกรมตัวอย่างที่ 2.5-2.8 จากหนังสือเรียน

8.2.8 ผู​ู้เรียนและผู้สอนร่วมกันสรุปคำ�สั่งในการหาค่าเฉลี่ยแยกตามกลุ่ม การจัดเรียงข้อมูล การเชื่อมโยง

ข้อมูลจากไฟล์ 2 ไฟล์ และผู้สอนแนะนำ�ถึงการอ่านไฟล์จากโปรแกรม Microsoft Excel

8.2.9 ผู้เรียนทำ�ใบกิจกรรมที่ 7.2 ประมวลผลข้อมูล แล้วผู้สอนสุ่มผู้เรียนนำ�เสนอคำ�ตอบ

8.2.10 ผูส้ อนและผูเ้ รียนร่วมกันอภิปรายสรุป แนวทางปฏิบต ั ใิ นการใช้งานโมดูล pandas สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 7 | จัดการข้อมูลเบื้องต้น คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ชัว่ โมงที ่ 3 - 4

8.2.11 ผู้สอนให้ผู้เรียนยกตัวอย่างการทำ�ข้อมูลให้เป็นภาพที่พบในชีวิตประจำ�วัน เช่น แผนภูมิสรุปจำ�นวน

นั ก เรี ย นในแต่ ล ะระดั บ ชั้ น กราฟแสดงอุ ณ หภู มิ ใ นแต่ ล ะวั น แล้ ว อภิ ป รายถึ ง ประโยชน์ ข องข้ อ มู ล

ที่แสดงเป็นภาพ

8.2.12 ให้ ผู้ เ รี ย นศึ ก ษาหั ว ข้ อ 2.1.5 การทำ � ข้ อ มู ล ให้ เ ป็ น ภาพ แล้ ว เขี ย นโปรแกรมตั ว อย่ า งที่ 2.9-2.10

จากหนังสือเรียน

8.2.13 ผูเ้ รียนทำ�ใบกิจกรรมที ่ 7.3 ทำ�ข้อมูลให้เป็นภาพ และใบกิจกรรมที ่ 7.4 หาค่าดัชนีมวลกาย

8.2.14 ผู้สอนและผู้เรียนร่วมกันอภิปรายสรุป การรวมข้อมูล การทำ�ข้อมูลให้เป็นภาพ และการนำ� Pandas

ไปใช้ประโยชน์ในด้านอืน ่ ๆ 9. การวัดและประเมินผล 9.1 ตรวจคำ�ตอบจากการทำ�ใบกิจกรรม 9.2 ประเมินการแก้ปัญหาและการเขียนโปรแกรม 9.3 สังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน 9.4 ประเมินการทำ�งานกลุ่ม 10. สื่อและแหล่งข้อมูล

เว็บไซต์เขียนโปรแกรมภาษาไพทอนออนไลน์ https://repl.it/languages/python3

เว็บไซต์ภาษาไพทอน https://www.python.org/

เว็บไซต์ที่ให้ข้อมูลเกี่ยวกับ Pandas เช่น

https://pandas.pydata.org/pandas-docs/stable/getting_started/10min.html

https://pandas.pydata.org/pandas-docs/stable/user_guide/index.html

https://pandas.pydata.org/Pandas_Cheat_Sheet.pdf

11. ข้อเสนอแนะ 11.1 สำ�หรับการประเมินผล ผู้สอนอาจให้ผู้เรียนผลัดกันทดสอบโปรแกรม โดยทดสอบจากข้อมูลเข้าหลายชุด

ที่ครอบคลุมกรณีที่เป็นไปได้ทั้งหมด 11.2 สำ�หรับโรงเรียนที่ใช้ระบบปฏิบัติการ Windows XP นั้น จะรองรับโปรแกรมไพทอนได้สูงที่สุด คือ ไพทอน

เวอร์ชัน 3.4.4 ให้ดำ�เนินการติดตั้งโปรแกรม PyCharm Edu 3.5 สำ�หรับเขียนโปรแกรม

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

51

52

กิจกรรมที่ 7 | จัดการข้อมูลเบื้องต้น คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 7.1 ตามหาข้อมูล 1. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

1.

2.

ศึกษาหัวข้อ 2.1.2 โครงสร้างข้อมูลของ Pandas 2.1.3 ไฟล์ขอ ้ มูลในรูปแบบซีเอสวี และ 2.1.4 การเชือ ่ มโยงข้อมูล แล้วทดลองเขียนโปรแกรมตัวอย่างที่ 2.1 - 2.4 จากหนังสือเรียนในบทที่ 2 และให้นักเรียนสรุปสิ่งที่ได้ …………………….............………....………………………………….......……......………………………………........................... ………………………….............………....………………………..…………..…...…………………………………........................... …………………….............………....……………………....……………..……...………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..…….....………………………………........................... ………………………….............………....………………………..…………..…...…………………………………........................... …………………….............………....……………………....……………..……...………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..…….....………………………………........................... …………………….............………....………………………………….....…….....………………………………........................... …………………….............………....…………………………………......…………………….......………………........................... …………………….............………....…………………………………......…………………….......………………...........................

เขียนโปรแกรมชื่อ ex_71.py เพื่อแสดงข้อมูลรหัสประจำ�ตัวนักเรียน ชื่อ และคะแนนสอบ จากไฟล์ score. csv โดยให้มีหัวตารางเป็น ID, Name, Score

ไฟล์ score.csv มีรายละเอียดดังนี้ 31750,somsak,60

31751,somchai,45 31752,suwit,89 31753,anake,56

31754,banjob,87 31755,chawit,76 31756,derek,35 31757,onjai,77

31758,lalana,80

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ตัวอย่างผลลัพธ์

0 1 2 3 4 5 6 7 8

ID Name Score 31750 somsak 60 31751 somchai 45 31752 suwit 89 31753 anake 56 31754 banjob 87 31755 chawit 76 31756 derek 35 31757 onjai 77 31758 lalana 80

กิจกรรมที่ 7 | จัดการข้อมูลเบื้องต้น คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

3. เขียนคำ�สัง่ โดยใช้ DataFrame จากข้อ 2 ให้แสดงผลลัพธ์ดงั ต่อไปนี้ ผลลัพธ์

คำ�สั่ง

4.1 แสดง DataFrame ทั้งหมด

4.2 แสดง ชื่อกับคะแนน

4.3 แสดงชื่อ 5 คนแรก

4.4 แสดงข้อมูลนักเรียนที่มีคะแนนตั้งแต่ 50 คะแนนขึ้นไป

4.5 แสดงจำ�นวนนักเรียนทั้งหมด

4.6 แสดงคะแนนเฉลี่ยของนักเรียนทั้งหมด

4.7 แสดงคะแนนเฉลี่ยของนักเรียน 4 คนสุดท้าย

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

53

กิจกรรมที่ 7 | จัดการข้อมูลเบื้องต้น

54

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 7.2 ประมวลผลข้อมูล 1. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

1. เขียนโปรแกรมตัวอย่างที ่ 2.5 - 2.8 จากหนังสือเรียนในบทที่ 2 2. ให้นักเรียนเตรียมไฟล์ Data1.csv และไฟล์ Data2.csv จากครูผู้สอน แล้วเขียนโปรแกรมรวมข้อมูล ทัง้ 2 ไฟล์ ชือ่ ex_72.py ตามคำ�สัง่ ดังนี้ import pandas as pd

stdData1=pd.read_csv('Data1.csv') stdData2=pd.read_csv('Data2.csv') mData = stdData1.merge(stdData2)

3. เขียนคำ�สัง่ โดยใช้ DataFrames จากข้อ 2 ให้แสดงผลลัพธ์ดงั ต่อไปนี้ ผลลัพธ์ 3.1 แสดงข้อมูลทั้งหมดของการรวมข้อมูล 3.2 แสดงข้อมูล ชื่อชั้นเรียน ชื่อนักเรียน และหมู่เลือด 3.3 แสดงข้อมูล ชื่อชั้นเรียน ชื่อนักเรียน ความสู ง และเลขประจำ�ตัว โดยเรียงลำ�ดับตามความสูง จากมากไปน้อย 3.4 แสดงข้อมูล ชือ ่ ชัน ้ เรียน เลขที ่ ชือ ่ นักเรียน และ น้ำ � หนั ก เรี ย งตามชื่ อ ชั้ น เรี ย นและเลขที่ จาก น้อยไปมาก 3.5 แสดงค่าน้ำ�หนักเฉลี่ยแยกตามหมู่เลือด 3.6 แสดงค่าความสูงของคนที่สูงที่สุดในแต่ละ ชั้นเรียน

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คำ�สั่ง

กิจกรรมที่ 7 | จัดการข้อมูลเบื้องต้น คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

4.

ให้นักเรียนเขียนโปรแกรมเพื่อแสดงข้อมูลใน Data1.csv โดยลบข้อมูลชื่อ Adebayor ให้เหลือเป็นช่องว่าง เมื่อรันโปรแกรมจะได้ผลลัพธ์อย่างไร …………………….............………....………………………………….......……......………………………………........................... ………………………….............………....………………………..…………..…...…………………………………........................... …………………….............………....……………………....……………..……...………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..…….....………………………………........................... ………………………….............………....………………………..…………..…...…………………………………........................... …………………….............………....……………………....……………..……...………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..…….....………………………………........................... …………………….............………....………………………………….....…….....………………………………........................... …………………….............………....…………………………………......…………………….......………………........................... …………………….............………....…………………………………......…………………….......………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………...................................... …………………….............………....………………………………….......……......………………………………........................... ………………………….............………....………………………..…………..…...…………………………………........................... …………………….............………....……………………....……………..……...………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..…….....………………………………........................... ………………………….............………....………………………..…………..…...…………………………………...........................

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

55

56

กิจกรรมที่ 7 | จัดการข้อมูลเบื้องต้น คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 7.3 ทำ�ข้อมูลให้เป็นภาพ 1. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

1.

2.

ศึกษาหัวข้อ 2.1.5 การทำ�ข้อมูลให้เป็นภาพ แล้วเขียนโปรแกรมตัวอย่างที่ 2.9 จากหนังสือเรียนในบทที่ 2 เขียนโปรแกรมชื่อ ex_73.py แสดงฮิสโทแกรมของน้ำ�หนัก ที่มีชื่อเป็น Weight Frequency โดยแสดงน้ำ�หนัก (Weight) ที่มีค่าอยู่ระหว่าง 60-80 กิโลกรัม แบ่งเป็น 21 ช่วง บนแกน x และแสดงจำ�นวนคน (Frequency) บนแกน y ที่ มี ค่ า อยู่ ร ะหว่ า ง 0-5 และแสดงเส้ น กริ ด ตามแนวแกน x ทุ ก 2 กิ โ ลกรั ม และตามแนวแกน y ทุก 1 ค่าความถี่ โดยมีตัวอย่างผลลัพธ์ดังนี้

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 7 | จัดการข้อมูลเบื้องต้น คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

3. เขียนโปรแกรมแสดงแผนภาพการกระจายของความสัมพันธ์ระหว่างน้�ำ หนักและส่วนสูง โดยให้แสดงเลขประจำ�ตัว ของเจ้าของข้อมูลตรงตำ�แหน่งที่แสดงบนแผนภาพ ตัวอย่างการแสดงผลลัพธ์มีดังนี้

34003

180

34006 175

34024

34012

34025

34030

170 Height

34010

34018

34000 34017

34016

34023

34007 34034 34013 34029

34015

34014

165

34002

34001

160

34026

34022

34011 34004 34009

155

34005

34025

150

62.5

65.0

67.5

70.0

34019

34020 72.5

34028

75.0

77.5

80.0

Weight

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

57

58

กิจกรรมที่ 7 | จัดการข้อมูลเบื้องต้น คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 7.4 หาค่าดัชนีมวลกาย 1. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

1.

ดาวน์โหลดไฟล์ข้อมูลน้ำ�หนักและส่วนสูงของทุกคนจากไฟล์ bmi.csv แล้วเขียนโปรแกรมในกิจกรรมที่ 2.1 ข้อ 1-2 จากหนังสือเรียนในบทที่ 2 ตามขั้นตอนการแก้ปัญหา แล้วบันทึกชื่อไฟล์เป็น act21.py การวิเคราะห์และกำ�หนดรายละเอียดของปัญหา ข้อมูลเข้า คือ ……………….……………….……………….………......................................................……….………………. ข้อมูลออก คือ ……………….…………………….……………….……………….……………….……………….……….……………… วิธีในการตรวจสอบข้อมูล มีดังนี้ …………………….............………....………………………………….....…….....………………………………........................... …………………….............………....…………………………………......…………………….......………………........................... …………………….............………....…………………………………......…………………….......………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………...................................... การวางแผนการแก้ปัญหา

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 7 | จัดการข้อมูลเบื้องต้น คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

การดำ�เนินการแก้ปัญหา โดยเขียนโปรแกรมได้ดังนี ้

ถ้านักเรียนต้องการเห็นความสัมพันธ์ของดัชนีมวลกายของทุกคนในภาพรวม ข้อมูลที่ได้จากการรันโปรแกรม ข้อ 1 เหมาะสมหรือไม่ หรือควรจะแสดงข้อมูลในรูปแบบใดจึงจะแสดงได้ชัดเจนขึ้น …………………….............………....………………………………….....…….....………………………………........................... …………………….............………....…………………………………......…………………….......………………........................... …………………….............………....…………………………………......…………………….......………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………...................................... …………………….............………....………………………………….....…….....………………………………...........................

BMI & Weiht/Height Relationship เขียนโปรแกรมในกิจกรรมที ่ 2.1 ข้อ 3 17 18 175 19 18 จากหนังสือเรียน แล้วบันทึกชื่อไฟล์ 20 23 17 เป็ น act21_3.py ตั ว อย่ า งผลลั พ ธ์ 170 32 19 ที่ได้มีดังนี้ 16 165

22

Height

2.

3.

23

160 23 24 155 21

24 24 25

150

50

31 60

70 Weight

80

90

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

59

กิจกรรมที ่

8

เวลา 4 ชั่วโมง

โมดูล tkinter 1. ตัวชี้วัด

พัฒนาแอปพลิเคชันที่มีการบูรณาการกับวิชาอื่นอย่างสร้างสรรค์ 2. สาระการเรียนรู้

ขั้นตอนการพัฒนาแอปพลิเคชัน ซอฟต์แวร์ที่ใช้ในการพัฒนาแอปพลิเคชัน

เช่น Scratch, python, java, c, AppInventor 3. จุดประสงค์ ให้ผู้เรียนสามารถ 3.1 เขียนโปรแกรมสร้างส่วนต่อประสานกราฟิกกับผู้ใช้ 3.2 สร้างแอปพลิเคชันด้วยภาษาไพทอน

กิจกรรมที่ 8 | โมดูล tkinter คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

4. ทักษะและกระบวนการ (ที่เป็นจุดเน้น ทักษะในศตวรรษที่ 21)

ทักษะการทำ�งานร่วมกัน

ทักษะการคิดวิเคราะห์

ทักษะการสื่อสาร

ทักษะการแก้ปัญหา 5. ความรู้เดิมที่นักเรียนต้องมี ซึ่งจะสอดคล้องกับส่วน “ทบทวนความรู้เดิม/สำ�รวจความรู้ก่อนเรียน”

คำ�สั่งพื้นฐานในภาษาไพทอน

การใช้งานฟังก์ชัน 6. สาระสำ�คัญ

การเขี ย นโปรแกรมที่ มี ส่ ว นต่ อ ประสานกราฟิ ก กั บ ผู้ ใ ช้ จ ะช่ ว ยให้ ม องเห็ น ภาพรวมของโปรแกรมได้ ดี ข้ึ น ใช้งานง่าย และมีความน่าสนใจ ในภาษาไพทอน สามารถทำ�ได้โดยการใช้ tkinter ซึ่งเป็นโมดูลที่ช่วยในการเขียน โปรแกรมทีม ่ สี ว่ นต่อประสานกราฟิกกับผูใ้ ช้ 7. สื่อและอุปกรณ์ 7.1 ใบกิจกรรม ใบกิจกรรมที่

เรื่อง

เวลา (นาที)

8.1

เครื่องคิดเลข

20

8.2

tkinter สร้างส่วนต่อประสานกราฟิกกับผู้ใช้

60

8.3

แอปชนแอป

120

7.2 อื่น ๆ

เครื่องคอมพิวเตอร์ที่เชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต โมดูล tkinter แบบประเมินการแก้ปัญหาและการเขียนโปรแกรม แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน แบบประเมินการทำ�งานกลุ่ม หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

61

62

กิจกรรมที่ 8 | โมดูล tkinter คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

8. แนวทางการจัดการเรียนรู้ 8.1 การจัดเตรียม

8.1.1 ใบกิจกรรมที่ 8.1-8.3 ตามจำ�นวนกลุ่ม

8.1.2 ติดตั้งโปรแกรม PyCharm Edu ในเครื่องคอมพิวเตอร์ (ดาวน์โหลดจาก https://www.jetbrains

.com/pycharm-edu/download/ แนะนำ� 2019.2.2) หรือติดตั้งไอดีอีสำ�หรับเขียนโปรแกรม

ภาษาไพทอนตัวอื่น เช่น Winpython, Python3.7

8.1.3 แบบประเมินการแก้ปัญหาและการเขียนโปรแกรม แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน

และแบบประเมินการทำ�งานกลุ่ม

8.1.4 ไฟล์โปรแกรมเครือ ่ งคิดเลขอย่างง่ายในตัวอย่างที ่ 2.11 - 2.15 จากหนังสือเรียน เพือ ่ ให้ผเู้ รียนทดสอบ

การรันโปรแกรม ได้แก่ ex2_11.py, ex2_12.py, ex2_13.py, ex2_14.py และ ex2_15.py 8.2 ขั้นตอนการดำ�เนินการ

ชั่วโมงที่ 1 - 2

8.2.1 ผู้ ส อนให้ ผู้ เ รี ย นยกตั ว อย่ า งการใช้ ง านโปรแกรมคอมพิ ว เตอร์ ห รื อ แอปพลิ เ คชั น ในชี วิ ต ประจำ � วั น

ที่ทำ�ให้การดำ�เนินชีวิตของผู้เรียนสะดวกมากขึ้น เช่น แอปพลิเคชันพยากรณ์อากาศ แอปพลิเคชัน

แสดงสภาพการจราจร

8.2.2 ผู้สอนให้ผู้เรียนศึกษาหัวข้อ 2.2 การสร้างส่วนต่อประสานกราฟิกกับผู้ใช้ และทดลองรันโปรแกรม

อย่างง่ายจากตัวอย่างที่ 2.11 - 2.13 จากหนังสือเรียนในบทที่ 2

8.2.3 ผู้ เ รี ย นศึ ก ษาตั ว อย่ า งที่ 2.14 แล้ ว ร่ ว มกั น สรุ ป รู ป แบบการเขี ย นโปรแกรมเครื่ อ งคิ ด เลขอย่ า งง่ า ย

8.2.4 ผู้เรียนศึกษาตัวอย่างที่ 2.15 - 2.16 แล้วร่วมกันอภิปรายสรุป และให้ผู้เรียนทำ�ใบกิจกรรมที่ 8.1

เครื่องคิดเลข หลังจากนั้นผู้สอนสุ่มตัวแทนผูเ้ รียนนำ�เสนอคำ�ตอบ

8.2.5 ผู้เรียนทำ�ใบกิจกรรมที่ 8.2 tkinter สร้างส่วนต่อประสานกราฟิกกับผู้ใช้

8.2.6 ผู้สอนสุ่มผู้เรียนนำ�เสนอคำ�ตอบและวิธีการแก้ปัญหา และร่วมกันสรุปการใช้งานโมดูล tkinter

ชัว่ โมงที ่ 3 - 4

8.2.7 ผูส้ อนให้ผเู้ รียนแบ่งกลุม ่ แล้วจับสลากโจทย์ส�ำ หรับการเขียนโปรแกรมเพือ ่ พัฒนาแอปพลิเคชัน ดังนี้ โจทย์ท ่ี 1 แปลงอุณหภูม ิ (Temperature) โจทย์ท ่ี 2 แปลงศักราช (Era) โจทย์ท ่ี 3 แปลงสกุลเงิน (Currency) หรือ โจทย์อน ่ื ๆ ตามทีผ ่ สู้ อนเห็นสมควร

8.2.8 ให้ผ้เู รียนทำ�ใบกิจกรรมที่ 8.3 แอปชนแอป พร้อมทั้งพัฒนาโปรแกรมให้สามารถทำ�งานได้ตามที่โจทย์

กำ�หนด

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 8 | โมดูล tkinter คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

8.2.9 ผู้เรียนแต่ละคนผลัดกันตรวจสอบโปรแกรม โดยนำ�ข้อมูลทดสอบที่ผ้เู รียนเตรียมไว้ จากใบกิจกรรมที่

8.3 ข้อ 2 มาตรวจสอบกับโปรแกรมของเพื่อนที่ได้โจทย์เดียวกัน หลังจากนั้นผู้สอนสอบถามผล

การตรวจสอบแล้วให้ผเู้ รียนนำ�เสนอสาเหตุและวิธแี ก้ไขในกรณีทโ่ี ปรแกรมแสดงผลลัพธ์ไม่ถก ู ต้อง 9. การวัดและประเมินผล 9.1 ตรวจคำ�ตอบจากการทำ�ใบกิจกรรม 9.2 ประเมินการแก้ปัญหาและการเขียนโปรแกรม 9.3 สังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน 9.4 ประเมินการทำ�งานกลุ่ม 10. สื่อและแหล่งข้อมูล

เว็บไซต์เขียนโปรแกรมภาษาไพทอนออนไลน์ https://repl.it/languages/python3

เว็บไซต์ภาษาไพทอน https://www.python.org/

เว็บไซต์ที่ให้ข้อมูลเกี่ยวกับ tkinter เช่น

https://www.geeksforgeeks.org/python-gui-tkinter

https://effbot.org/tkinterbook/tkinter-index.htm

https://www.javatpoint.com/python-tkinter-button 11. ข้อเสนอแนะ 11.1 ผู้สอนควรกระตุ้นให้ผู้เรียนคิดวิธีการตรวจสอบความถูกต้องให้ครอบคลุมทุกกรณีในขั้นตอนการวิเคราะห์

และกำ�หนดรายละเอียดของปัญหา หากมีกรณีใดที่โปรแกรมไม่รองรับให้เขียนส่วนดักจับกรณีดังกล่าวไว้ 11.2 ผู้สอนอาจให้ผู้เรียนผลัดกันทดสอบโปรแกรมในขั้นตอนการตรวจสอบและปรับปรุง โดยทดสอบจากข้อมูล

เข้าหลายชุดที่ครอบคลุมกรณีที่เป็นไปได้ทั้งหมด 11.3 การเขียนโปรแกรมตามตัวอย่างในหนังสืออาจใช้เวลามากในการพิมพ์ ผู้สอนอาจแจกไฟล์บางส่วนเพื่อให้

การเขียนโปรแกรมเป็นไปได้อย่างรวดเร็ว 11.4 หากมีเวลาเพียงพอผู้สอนอาจให้ผู้เรียนค้นหาโปรแกรมหรือเว็บไซต์ที่สามารถแปลงไฟล์ .py เป็นไฟล์ .exe

เพื่อสามารถนำ�ไปใช้งานโดยไม่ต้องติดตั้งโปรแกรมภาษาไพทอน

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

63

64

กิจกรรมที่ 8 | โมดูล tkinter คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 8.1 เครื่องคิดเลข สมาชิกกลุ่มที่ ……...… 1. ชือ ่ -สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…

2. ชือ่ -สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…..

3. ชือ่ -สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…..

4. ชือ ่ -สกุล ……………………………….…………………………………….…..…………………………….…...

1. ศึกษาหัวข้อ 2.2 การสร้างส่วนต่อประสานกราฟิกกับผู้ใช้ และทดลองรันโปรแกรมตัวอย่างที่ 2.12 - 2.14 แล้วทำ�กิจกรรมที่ 2.2 ข้อ 1 จากหนังสือเรียน แล้วให้นักเรียนเขียนคำ�สั่งในการแสดงปุ่มต่อไปนี้ลงตาราง ปุ่มหมายเลข 1

คำ�สั่งที่ใช้ในการแสดงปุ่ม button1 = tk.Button(m, text='1', width=25, command=lambda: press('1')) button1.pack()

2

4

8

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 8 | โมดูล tkinter คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

2. ศึกษาตัวอย่างที่ 2.15 - 2.16 แล้วให้นักเรียนทำ�กิจกรรมที่ 2.2 ข้อ 2 จากหนังสือเรียน โดยสมมติเครื่องคิดเลขของนักเรียนเป็นดังนี้ และให้นักเรียนเขียนคำ�สั่งในการแสดงปุ่มลงตารางต่อไปนี้

ปุ่มหมายเลข 1

คำ�สั่งที่ใช้ในการแสดงปุ่ม button1 = tk.Button(m, text='1', width=6, command=lambda: press('1'))

button1.grid(row=1, column=0)

2

4

8

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

65

66

กิจกรรมที่ 8 | โมดูล tkinter คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

3. เขียนโปรแกรมให้เครื่องคิดเลขจากข้อ 2 สามารถทำ�งานได้ แล้วตอบคำ�ถามต่อไปนี้ 3.1 ปุ่ม Clear ทำ�หน้าที่ล้างข้อมูลใน label1Text นักเรียนสร้างฟังก์ชันสำ�หรับปุ่ม Clear ได้ดังนี้

มีคำ�สั่งในการเรียกใช้งานฟังก์ชันสำ�หรับปุ่ม Clear อย่างไร

3.2 นักเรียนได้ใช้ฟังก์ชันในโปรแกรมตัวอย่างที่ 2.16 มาประกอบในโปรแกรมเครื่องคิดเลขของนักเรียนหรือไม่

อย่างไร

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 8 | โมดูล tkinter คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 8.2 tkinter สร้างส่วนต่อประสานกราฟิกกับผู้ใช้ สมาชิกกลุ่มที่ ……...… 1. ชือ ่ -สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…

2. ชือ่ -สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…..

3. ชือ่ -สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…..

4. ชือ ่ -สกุล ……………………………….…………………………………….…..…………………………….…...

1. เขียนโปรแกรมต่อไปนี้ แล้ววาดผลลัพธ์และตอบคำ�ถาม 1 2 3 4 5 6 7 8 9

import tkinter as tk m=tk.Tk() redbutton =tk.Button(m,text='Red',width=8) redbutton.pack() greenbutton =tk.Button(m,text='Green',width=8) greenbutton.pack() bluebutton =tk.Button(m,text='Blue',width=8) bluebutton.pack() m.mainloop()

วาดรูปผลลัพธ์จากโปรแกรมข้างต้น

1.1

1.2

หากต้องการให้ปุ่มแต่ละปุ่มเรียงต่อกันตามแนวนอนใน 1 แถว จะต้องแก้ไขโปรแกรมอย่างไร …………………......................…………………………………………………………………………………………………… …………………......................…………………………………………………………………………………………………… …………………......................……………………………………………………………………………………………………...… หากต้องการเปลี่ยนสีปุ่มให้ตรงกับชื่อของปุ่ม จะต้องแก้ไขโปรแกรมอย่างไร …………………......................………………………………………………………………………………………………… …………………......................……………………………………………………………………………………………………..... …………………......................…………………………………………………………………………………………………… สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

67

กิจกรรมที่ 8 | โมดูล tkinter

68

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

2. เขียนโปรแกรมต่อไปนี้ 1 2 3

import tkinter as tk import random def rand(n):

4

rdm=random.randint(1,int(n))

5

label2Text.set(str(rdm))

6

def clear():

7

label2Text.set('')

8

entry1.delete(0,5)

9

entry1.insert(1,1)

10

m=tk.Tk()

11

label2Text=tk.StringVar()

12

m.title('Random')

13

label1=tk.Label( text = 'ผลสุ่ม' ,width = 10)

14

label1.grid(row=0, column=0)

15

label2=tk.Label(m,textvariable=label2Text, borderwidth=2, relief="ridge",width=20,bg='grey')

16

label2.grid(row=0,column=1,columnspan=2)

17

label3=tk.Label(text='กำ�หนดค่าสูงสุด',width=10)

18

label3.grid(row=1,column=0)

19

entry1=tk.Entry(m)

20

entry1.grid(row=1,column=1,columnspan=2)

21

button1=tk.Button(m,text='Random',width=8)

22

button1.grid(row=2,column=0)

23

m.mainloop()

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 8 | โมดูล tkinter คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

3.

4.

จากโปรแกรมข้างต้น คำ�สั่งสำ�หรับกำ�หนดสีให้กับ Widgets lable2 เป็นสีเทา คือ ......................................... ................................................................................................................................................................................ ถ้าต้องการเพิ่มปุ่ม Clear และปุ่ม Close ให้ได้ดังรูปตัวอย่าง โดยกำ�หนดให้ button2 เป็นปุ่ม Clear และ button3 เป็นปุ่ม Close คำ�สั่งที่ใช้ คือ

................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................

5. ปรับปรุงโปรแกรมลงในปุ่ม Close ดังนี้

button3 = tk.Button(m, text='Close', width=8,

command=lambda: m.destroy())

ผลลัพธ์เมือ ่ กดปุม ่ Close คือ .............................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................

6. เขียนคำ�สั่งปุ่ม Random และปุ่ม Clear ให้สมบูรณ์ button1 = tk.Button(m, text='Random', width=8,

command=lambda:________________(entry1.get()))

button2 = tk.Button(m, text='Clear', width=8, ____________________)

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

69

70

กิจกรรมที่ 8 | โมดูล tkinter คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 8.3 แอปชนแอป สมาชิกกลุ่มที่ ……...… 1. ชือ ่ -สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…

2. ชือ่ -สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…..

3. ชือ่ -สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…..

4. ชือ ่ -สกุล ……………………………….…………………………………….…..…………………………….…...

1. โจทย์ทก ี่ ลุม ่ นักเรียนได้รบ ั คือ ……………......................………………………………………………………………..……………

2. ให้นักเรียนออกแบบและเขียนโปรแกรมของโจทย์ที่ได้รับตามขั้นตอนการแก้ปัญหาต่อไปนี้ 2.1 การวิเคราะห์และกำ�หนดรายละเอียดของปัญหา มีดังนี้

1) ข้อมูลเข้า คือ …………………......................………………………...........…………………………………………

2) ข้อมูลออก คือ …………………......................…………………….........……………………………………..………

3) วิธีการตรวจสอบความถูกต้อง มีดังนี้

…………………......................………………………………………………………………………………………………………

…………………......................……………………………………………………………………………………………………....

…………………......................………………………………………………………………………………………………………

…………………......................………………………………………………………………………………………………………

2.2 การวางแผนการแก้ปัญหา

2.2.1 ส่วนต่อประสานกับผู้ใช้ (User Interface: UI)

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 8 | โมดูล tkinter คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

2.2.2 ตารางแสดงรายละเอียดวิดเจ็ต ดังนี้ ลำ�ดับที่

ชื่อวิดเจ็ต

หน้าที่

2.2.3 รหัสลำ�ลองหรือผังงาน มีดังนี้

2.3 เขียนโปรแกรมตามที่นักเรียนออกแบบไว้ในข้อ 2.2 แล้วทดสอบการทำ�งานเพื่อตรวจสอบความถูกต้อง 2.4 ให้เพื่อนกลุ่มอื่นร่วมทดสอบโปรแกรม แล้วบันทึกข้อผิดพลาดเพื่อใช้ในการปรับปรุงหรือแก้ไขโปรแกรม สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

71

กิจกรรมที ่

9

เวลา 4 ชั่วโมง

รายการข้อมูล 1. ตัวชี้วัด 1.1 พัฒนาแอปพลิเคชันที่มีการบูรณาการกับวิชาอื่นอย่างสร้างสรรค์ 1.2 รวบรวมข้อมูล ประมวลผล ประเมินผล นําเสนอข้อมูลและสารสนเทศ ตามวัตถุประสงค์

โดยใช้ซอฟต์แวร์หรือบริการบนอินเทอร์เน็ตที่หลากหลาย 2. สาระการเรียนรู้

ซอฟต์แวร์ที่ใช้ในการพัฒนาแอปพลิเคชัน เช่น Scratch, python, java, c,

AppInventor

การประมวลผลเป็ น การกระทำ � กั บ ข้ อ มู ล เพื่ อ ให้ ไ ด้ ผ ลลั พ ธ์ ที่ มี ค วามหมายและ

มีประโยชน์ต่อการนำ�ไปใช้งาน

การใช้ซอฟต์แวร์หรือบริการบนอินเทอร์เน็ตทีห ่ ลากหลายในการรวบรวม ประมวลผล

สร้ า งทางเลื อ ก ประเมิ น ผล นำ � เสนอ จะช่ ว ยให้ แ ก้ ปั ญ หาได้ อ ย่ า งรวดเร็ ว ถู ก ต้ อ ง

และแม่นยำ� 3. จุดประสงค์ ให้ผู้เรียนสามารถ 3.1 ใช้บล็อกคำ�สั่งในการตรวจสอบการเลือกลูกศรซ้าย/ขวา 3.2 ใช้บล็อกคำ�สั่ง List ในการจัดการข้อมูล 3.3 เขียนโปรแกรมโดยใช้รายการในการแก้ปัญหา

กิจกรรมที่ 9 | รายการข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

4. ทักษะและกระบวนการ (ที่เป็นจุดเน้น ทักษะในศตวรรษที่ 21)

ทักษะการทำ�งานร่วมกัน

ทักษะการคิดวิเคราะห์

ทักษะการสื่อสาร

ทักษะการแก้ปัญหา 5. ความรู้เดิมที่นักเรียนต้องมี ซึ่งจะสอดคล้องกับส่วน “ทบทวนความรู้เดิม/สำ�รวจความรู้ก่อนเรียน”

การใช้ คำ � สั่ ง ที่ มี ก ารทำ � งานแบบลำ � ดั บ มี ท างเลื อ ก และวนซ้ำ � โดยมี ก ารรั บ ข้ อ มู ล การแสดงผล การใช้ ตั ว

ดำ�เนินการ และตัวแปร 6. สาระสำ�คัญ

ตั ว แปรเป็ น ชื่ อ ที่ กำ � หนดขึ้ น เพื่ อ ใช้ เ ก็ บ ข้ อ มู ล และเรี ย กใช้ ใ นการทำ � งาน ซึ่ ง ขณะใดขณะหนึ่ ง ตั ว แปรจะมี ไ ด้ เพียงค่าเดียวเท่านั้น แต่ถ้าต้องการเก็บหลายค่าสามารถทำ�ได้โดยสร้างเป็นรายการ (List) โดยใน Scratch 3.0 บล็อกคำ�สั่งสำ�หรับสร้างรายการจะอยู่ในกลุ่มบล็อก Variables แล้วเลือกบล็อกคำ�สั่ง Make a List เมื่อมีการ สร้ า งรายการใหม่ โ ปรแกรมจะสร้ า งบล็ อ กต่ า ง ๆ ที่ เ กี่ ย วข้ อ งกั บ รายการนั้ น เพิ่ ม เติ ม เพื่ อ ใช้ ใ นการทำ � งานต่ า ง ๆ เช่น การลบ/แทรกข้อมูลในรายการ การอ้างถึงข้อมูลในรายการ บล็อกคำ�สั่ง 7. สื่อและอุปกรณ์ 7.1 ใบกิจกรรม ใบกิจกรรมที่

เรื่อง

เวลา (นาที)

9.1

คู่หรือคี่

45

9.2

สนุกกับรายการ

45

7.2 อื่น ๆ

เครื่องคอมพิวเตอร์ แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน แบบประเมินการทำ�งานกลุ่ม หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

73

74

กิจกรรมที่ 9 | รายการข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

8. แนวทางการจัดการเรียนรู้ 8.1 การจัดเตรียม

8.1.1 ใบกิจกรรมที่ 9.1 - 9.2 ตามจำ�นวนผู้เรียน

8.1.2 ติ ด ตั้ ง โปรแกรม Scratch offline Editor 3.0 หรื อ Scratch

Desktop ในเครื่องคอมพิวเตอร์ หรือใช้โปรแกรม Scratch แบบ

ออนไลน์ https://scratch.mit.edu

8.1.3 แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน และแบบประเมินการทำ�งานกลุ่ม 8.2 ขั้นตอนการดำ�เนินการ

ชั่วโมงที่ 1 - 2

8.2.1 ผู้ ส อนให้ ผู้ เ รี ย นยกตั ว อย่ า งการใช้ ง านโปรแกรมคอมพิ ว เตอร์ ห รื อ แอปพลิ เ คชั น ในชี วิ ต ประจำ � วั น

ที่ทำ�ให้การดำ�เนินชีวิตของผู้เรียนสะดวกมากขึ้น เช่น แอปพลิเคชันพยากรณ์อากาศ แอปพลิเคชัน

แสดงสภาพการจราจร

8.2.2 ผู้ ส อนทบทวนการทำ � งาน คำ � สั่ ง ต่ า ง ๆ ของโปรแกรม Scratch เช่ น คำ � สั่ ง ที่ ใ ช้ ต รวจสอบเงื่ อ นไข

คำ � สั่ ง เงื่ อ นไขแบบสองทางเลื อ ก คำ � สั่ ง วนซ้ำ � ไม่ รู้ จ บ คำ � สั่ ง กำ � หนดตำ � แหน่ ง เริ่ ม ต้ น ของตั ว ละคร

คำ�สั่งกระจายสาร คำ�สั่งรับสาร

8.2.3 ผูเ้ รียนศึกษาหัวข้อ 3.1 ผลรวมของฉันเป็นจำ�นวนคูห ่ รือไม่ แล้วร่วมกันพิจารณา วิเคราะห์สถานการณ์

ที่กำ�หนดให้จากหนังสือเรียนในบทที่ 3 และร่วมกันตอบคำ�ถาม

8.2.4 ผูส ้ อนและผูเ้ รียนทบทวนขัน ้ ตอนการแก้ปญ ั หา 4 ขัน ้ ตอน ได้แก่ การวิเคราะห์และกำ�หนดรายละเอียด

ของปัญหา การวางแผนการแก้ปัญหา การดำ�เนินการแก้ปัญหา และการตรวจสอบและประเมินผล

8.2.5 ผู้เรียนศึกษาและทดลองเขียนโปรแกรมตามตัวอย่างที่ 3.1 การสร้างโปรแกรมผลรวมของฉันเป็น

จำ�นวนคู่หรือไม่ จากหนังสือเรียน แล้วให้ผ้เู รียนทำ�ใบกิจกรรมที่ 9.1 คู่หรือคี่ เพื่อปรับปรุงโปรแกรม

ให้มค ี วามสมบูรณ์ยง่ิ ขึน ้

8.2.6 ผู้สอนคัดเลือกผู้เรียนที่สามารถปรับปรุงโปรแกรมให้มีความน่าสนใจ มานำ�เสนอผลงานหน้าชั้นเรียน

ถึงแนวคิดและวิธีการ ก่อนการสรุปร่วมกันถึงคำ�สั่งและรูปแบบการเขียนโปรแกรม

ชั่วโมงที่ 3 - 4

8.2.7 ผู้ ส อนยกตั ว อย่ า งสถานการณ์ ที่ ต้ อ งมี ก ารเก็ บ ข้ อ มู ล หลายรายการไว้ ใ นตั ว แปรเดี ย วกั น สามารถ

ทำ � ได้ อ ย่ า งไร ยกตั ว อย่ า งเช่ น ชื่ อ เพื่ อ นในห้ อ งหรื อ ชื่ อ อาหารที่ ช อบ หากเก็ บ ข้ อ มู ล ไว้ ใ นตั ว แปร

จะเก็ บ ได้ เ พี ย งค่ า เดี ย ว ซึ่ ง ก็ ห มายถึ ง การเก็ บ ชื่ อ อาหารที่ ช อบได้ 1 ชนิ ด แต่ ถ้ า หากเรามี อ าหาร

ที่ชอบมากกว่า 1 ชนิด เราต้องสร้างตัวแปรเพื่อเก็บชื่ออาหารให้เท่ากับจำ�นวนรายชื่ออาหารที่ชอบ

ซึ่งถ้าหากมีจำ�นวนมากอาจสร้างความสับสนหรือข้อผิดพลาดได้ง่าย

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 9 | รายการข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

8.2.8 ผู้เรียนศึกษาวิธีการสร้างรายการ และบล็อกคำ�สั่งที่ใช้สำ�หรับรายการ ในหัวข้อ 3.2 รายการข้อมูล

แล้ ว ทดลองเขี ย นโปรแกรมตามตั ว อย่ า งที่ 3.2 หาน้ำ � หนั ก เฉลี่ ย ของเพื่ อ นในห้ อ งด้ ว ยรายการ

จากหนังสือเรียน หลังจากนั้นร่วมกันอภิปรายกับผู้สอน แล้วให้ผู้เรียนทำ�ใบกิจกรรมที่ 9.2 สนุกกับ

รายการ

8.2.9 ผู้สอนสุ่มผู้เรียนนำ�เสนอคำ�ตอบและร่วมกันสรุปเกี่ยวกับการใช้งานรายการและประโยชน์ของการ

ใช้งานรายการ 9. การวัดและประเมินผล 9.1 ตรวจคำ�ตอบจากการทำ�ใบกิจกรรม 9.2 สังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน 9.3 ประเมินการทำ�งานกลุ่ม 10. สื่อและแหล่งข้อมูล

11. ข้อเสนอแนะ 11.1 หากผู้เรียนมีความรู้พื้นฐานมากเพียงพอ การทำ�ใบกิจกรรมที่ 9.1 ข้อ 3-8 ผู้สอนอาจให้ผู้เรียนทำ�ด้วยตนเอง

ไม่ต้องทำ�ตามขั้นตอนที่กำ�หนดไว้ในใบกิจกรรม

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

75

กิจกรรมที่ 9 | รายการข้อมูล

76

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 9.1 คู่หรือคี่ 1. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................ ให้นักเรียนศึกษาหัวข้อ 3.1 ผลรวมของฉันเป็นจำ�นวนคู่หรือไม่ และเขียนโปรแกรมตามตัวอย่างที่ 3.1 การสร้าง โปรแกรมผลรวมของฉันเป็นจำ�นวนคู่หรือไม่ จากหนังสือเรียนในบทที่ 3 แล้วตอบคำ�ถามต่อไปนี้

1. กรอกผลลัพธ์ของการรันโปรแกรมตัวอย่างที่ 3.1 ลงในตาราง ลำ�ดับที่

2.

3.

ตัวแปร num1 มีค่าเท่ากับ

ตัวแปร num2 มีค่าเท่ากับ

ตัวแปร result มีค่าเท่ากับ

ผลลัพธ์เมื่อตัวละคร Answer (ตะกร้า) สัมผัสกับตัวละคร Even

** ผลการรันโปรแกรมที่บันทึก เกิดจากการคลิกธงเขียวเพียง 1 ครั้ง แล้วมีการทดสอบโปรแกรมตามลำ�ดับ ในกรณีที่ผลรวมของตัวแปร num1 และตัวแปร num2 เป็นจำ�นวนคี่ แล้วตัวละคร Answer สัมผัสกับตัวละคร ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น คือ ……………………………………………………………………………………………………………………...…. เพิ่มตัวละคร Wrong เป็นเครื่องหมายกากบาทซึ่งจะแสดงเมื่อผู้ใช้ตอบผิด โดยให้เขียนคำ�สั่งเพื่อให้ตัวละคร Wrong แสดงเครื่องหมายเป็นเวลา 1 วินาที แล้วซ่อนตัวละคร

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 9 | รายการข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

4.

ที่ตัวละคร Answer ให้นักเรียนเขียนบล็อกคำ�สั่งกระจายสาร broadcast เพื่อส่งสารไปที่ตัวละคร Wrong ที่มีการรับสาร wrong จากข้อ 3 …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………...........................

…………………….............………....…………………………………..……………………………………......................................

5. เขียนเงื่อนไขเมื่อค่าในตัวแปร result เป็นจำ�นวนคู่ และตัวละคร Answer เลื่อนชนตัวละคร จะแสดงเครื่องหมายผิด

6 เขียนเงื่อนไขเมื่อค่าในตัวแปร result เป็นจำ�นวนคี่ และตัวละคร Answer เลื่อนชนตัวละคร จะแสดงเครื่องหมายถูก

7. เขียนคำ�สั่งเพิ่มคะแนน 5 คะแนนให้กับตัวแปร score เมื่อตัวละคร Answer เลื่อนชนตัวละคร

8. เขียนคำ�สั่งลบคะแนน 2 คะแนนจากตัวแปร score เมื่อตัวละคร Answer เลื่อนชนตัวละครผิด

9. เขียนโปรแกรมเพิ่มเติมส่วนอื่น ๆ ให้มีความน่าสนใจ

ได้ถูกต้อง

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

77

78

กิจกรรมที่ 9 | รายการข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 9.2 สนุกกับรายการ 1. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................ คำ�ชี้แจงตอนที่ 1 ให้นักเรียนศึกษาหัวข้อ 3.2 รายการข้อมูล จากหนังสือเรียนในบทที่ 3 แล้วพิจารณาว่าควร

เก็บข้อมูลในรูปแบบตัวแปร หรือรายการ แล้วตั้งชื่อให้เหมาะสม ข้อมูล รหัสนักเรียนของนักเรียนชั้น ม.3 อายุของคุณแม่ ชื่อโรงเรียน จำ�นวนนักเรียนทั้งหมดของโรงเรียน ผลลัพธ์ของ 5+(4-3) รายชื่อนักฟุตบอลทีมโรงเรียน ชื่อของวันแต่ละวันใน 1 สัปดาห์

รูปแบบการเก็บข้อมูล

ชื่อ

ตัวแปร รายการ

ตัวแปร รายการ

ตัวแปร รายการ

ตัวแปร รายการ

ตัวแปร รายการ

ตัวแปร รายการ

ตัวแปร รายการ

คำ�ชี้แจงตอนที่ 2 ให้นักเรียนศึกษาหัวข้อ 3.2 รายการข้อมูล จากหนังสือเรียนและเขียนโปรแกรมตามตัวอย่าง

ที่ 3.2 หาน้ำ�หนักเฉลี่ยของเพื่อนในห้องด้วยรายการ แล้วตอบคำ�ถามต่อไปนี้ 1. ผลลัพธ์ของโปรแกรมตัวอย่างที่ 3.2 ตัวละครพูดว่า ……………….........................................................…………… ........................................................................................................................................................................... สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 9 | รายการข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

2. เขียนโปรแกรมตรวจสอบว่าข้อมูลน้ำ�หนักใดในรายการที่มีค่ามากที่สุด การวางแผนการแก้ปัญหา (รหัสลำ�ลอง)

3. เขียนโปรแกรมตามทีอ ่ อกแบบไว้ โดยเมือ ่ รันโปรแกรม ผลลัพธ์น�้ำ หนัก คือ ....…….......................................………

4. เขียนโปรแกรมตรวจสอบว่ามีคนที่มีน้ำ�หนักน้อยกว่า 50 กิโลกรัม กี่คน การวางแผนการแก้ปัญหา (รหัสลำ�ลอง)

5. เขียนโปรแกรมตามทีอ ่ อกแบบไว้ พร้อมทัง้ ตรวจสอบและปรับปรุง โดยเมือ ่ รันโปรแกรม ผลลัพธ์น�้ำ หนักทีน ่ อ ้ ยกว่า 50 กิโลกรัม มีจำ�นวน ...................... คน คำ�ชี้แจงตอนที่ 3 ให้นักเรียนทำ�กิจกรรมที่ 3.2 จากหนังสือเรียน แล้วตอบคำ�ถามด้านล่าง 1. เมื่อคลิกธงเขียวตัวละครจะพูดว่า ……………………………………………………………………………………………………….

2. รายการ myFavFood มีจำ�นวนข้อมูลทั้งหมด …….................……... ข้อมูล โดยมีการเรียงลำ�ดับข้อมูลจาก รายการที ่ 1 จนถึงรายการสุดท้ายอย่างไร ……………………………………………………………………………………………… ...........................................................................................................................................................................

3. หากคลิกธงเขียวเพื่อรันโปรแกรมอีกครั้ง จะมีจำ�นวนข้อมูลทั้งหมด ………...............….. ข้อมูล โดยมีการเรียง ลำ�ดับข้อมูลจากรายการที่ 1 จนถึงรายการสุดท้ายอย่างไร ……………………………………………………………………… …………………………….........................................................................................................................................

4. ให้นักเรียนเขียนโปรแกรมในกิจกรรมที่ 3.2 ข้อ 2 จากหนังสือเรียน สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

79

กิจกรรมที ่

10 เวลา 4 ชั่วโมง

สนุกกับ Scratch 1. ตัวชี้วัด

พัฒนาแอปพลิเคชันที่มีการบูรณาการกับวิชาอื่นอย่างสร้างสรรค์ 2. สาระการเรียนรู้

ซอฟต์แวร์ที่ใช้ในการพัฒนาแอปพลิเคชัน เช่น Scratch, python, java, c,

AppInventor 3. จุดประสงค์ ให้ผู้เรียนสามารถ 3.1 ใช้งานกลุ่มบล็อก Vedio Sensing ในการแก้ปัญหา 3.2 ออกแบบและเขียนโปรแกรมที่มีการใช้งานวิดีโอ 3.3 สร้างแอปพลิเคชันด้วยโปรแกรม Scratch

กิจกรรมที่ 10 | สนุกกับ Scratch คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

4. ทักษะและกระบวนการ (ที่เป็นจุดเน้น ทักษะในศตวรรษที่ 21)

ทักษะการทำ�งานร่วมกัน

ทักษะการคิดวิเคราะห์

ทักษะการสื่อสาร

ทักษะการแก้ปัญหา 5. ความรู้เดิมที่นักเรียนต้องมี ซึ่งจะสอดคล้องกับส่วน “ทบทวนความรู้เดิม/สำ�รวจความรู้ก่อนเรียน”

การใช้ คำ � สั่ ง ที่ มี ก ารทำ � งานแบบลำ � ดั บ มี ท างเลื อ ก และวนซ้ำ � โดยมี ก ารรั บ ข้ อ มู ล การแสดงผล การใช้ ตั ว

ดำ�เนินการ และตัวแปร 6. สาระสำ�คัญ

Scratch สามารถนำ � มาสร้ า งสื่ อ เรี ย นรู้ เกมต่ า ง ๆ โดยการออกแบบโปรแกรมแล้ ว เขี ย นคำ � สั่ ง ควบคุ ม การ ทำ�งานของตัวละคร เก็บข้อมูลลงในรายการ ใช้ข้อมูลในรายการมาประมวลผล ใช้งานร่วมกับวิดีโอ ตรวจจับการ สัมผัสใช้งานร่วมกับปุ่มคีย์บอร์ด เพื่อเพิ่มความน่าสนใจให้กับแอปพลิเคชันมากขึ้น 7. สื่อและอุปกรณ์ 7.1 ใบกิจกรรม ใบกิจกรรมที่

เรื่อง

เวลา (นาที)

10.1

Don’t Move

60

10.2

เกมสอยดาว

60

10.3

The Maze

60

7.2 อื่น ๆ

แบบประเมินการแก้ปัญหาและการเขียนโปรแกรม เครื่องคอมพิวเตอร์ แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน แบบประเมินการทำ�งานกลุ่ม หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

81

82

กิจกรรมที่ 10 | สนุกกับ Scratch คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

8. แนวทางการจัดการเรียนรู้ 8.1 การจัดเตรียม

8.1.1 ใบกิจกรรมที่ 10.1 - 10.2 ตามจำ�นวนผู้เรียน และใบกิจกรรมที่ 10.3 ตามจำ�นวนกลุ่ม

8.1.2 ติดตั้งโปรแกรม Scratch offline Editor 3.0 หรือ Scratch Desktop ในเครื่องคอมพิวเตอร์ หรือใช้โปรแกรม Scratch แบบออนไลน์ https://scratch.mit.edu

8.1.3 ไฟล์ introVideo.sb3 เพื่อนำ�เข้าสู่บทเรียน

8.1.3 แบบประเมินการแก้ปัญหาและการเขียนโปรแกรม แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน

และแบบประเมินการทำ�งานกลุ่ม 8.2 ขั้นตอนการดำ�เนินการ

ชั่วโมงที่ 1 - 2

8.2.1 ผู้สอนให้ผู้เรียนยกตัวอย่างผลงาน สื่อเรียนรู้ เกม ที่รู้จัก แล้วผู้สอนเปิดตัวอย่างโปรแกรมที่เขียนด้วย

Scratch ให้ผเู้ รียนดู และวิเคราะห์วา่ สามารถใช้บล็อกคำ�สัง่ ใดในการทำ�งานและใช้อย่างไร และเชือ่ มโยง

ถึงสือ ่ ทีม ่ ใี นปัจจุบน ั ทีม ่ี ก ี ารทำ�งานร่วมกับกล้อง ซึง่ ใน Scratch ก็สามารถทำ�ได้เช่นกัน โดยเปิดตัวอย่าง

ไฟล์โปรแกรม Scratch ที่มีการใช้งานร่วมกับกล้องให้นักเรียนดูเป็นตัวอย่าง

8.2.2 ผูส้ อนให้ผเู้ รียนศึกษาหัวข้อ 3.3 การเขียนโปรแกรมร่วมกับวิดโี อ จากหนังสือเรียนในบทที่ 3 และ แนะนำ�

เกีย ่ วกับการใช้งานกลุม ่ บล็อกคำ�สัง่ Video Sensing ซึง่ เป็นการใช้กล้องของคอมพิวเตอร์ในการรับค่า

ต่าง ๆ เช่น การตรวจจับการเคลื่อนไหว

8.2.3 ผู้สอนและผู้เรียนร่วมกันสรุปเกี่ยวกับการใช้งานกลุ่มบล็อกคำ�สั่ง Video Sensing

8.2.4 ผู้เรียนศึกษาและทดลองเขียนโปรแกรมตามตัวอย่างที่ 3.3 เกม Don't Move แล้วร่วมกันพิจารณา

และวิเคราะห์สถานการณ์ทก่ี �ำ หนดให้จากหนังสือเรียน และตอบคำ�ถามในใบกิจกรรมที่ 10.1 Don't Move

8.2.5 ผู้เรียนศึกษาหัวข้อ 3.4 การสร้างแอปพลิเคชันด้วย Scratch และ ทดลองเขียนโปรแกรมตามตัวอย่าง

ที่ 3.4 เกมสอยดาว จากนั้ นให้ ผู้ เ รี ย นทำ �ใบกิ จ กรรมที่ 10.2 เกมสอยดาว ข้ อ 1-3 และถ้ า มี เ วลา

เพียงพอให้ทำ�ข้อ 4 ด้วย

8.2.6 ผู้สอนสุ่มผู้เรียนออกมานำ�เสนอผลลัพธ์ และร่วมกันสรุปเกี่ยวกับการสร้างแอปพลิเคชันด้วย Scratch

ชั่วโมงที่ 3 - 4

8.2.7 ผู้สอนแนะนำ�ผู้เรียน เรื่อง การสร้างแอปพลิเคชัน พร้อมยกตัวอย่างเกม Pacman โดยให้ผู้เรียน

ดูตัวอย่างได้จากเว็บไซต์ Google

8.2.8 ผู้สอนและผู้เรียนร่วมกันวิเคราะห์เกมจากตัวอย่างว่ามีข้อมูลเข้า ข้อมูลออก และมีเงื่อนไขใดบ้าง

ของเกมที่จะทำ�ให้ได้คะแนนหรือเสียคะแนน

8.2.9 ผูเ้ รียนทดลองออกแบบและเขียนแอปพลิเคชันตามทีส่ นใจ หรือผูส้ อนอาจให้ท�ำ ตามใบกิจกรรมที ่ 10.3

The Maze

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 10 | สนุกกับ Scratch คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

8.2.10 ผูส ้ อนให้ผเู้ รียนออกมานำ�เสนอผลงานโดยการนำ�เสนอหน้าชัน ้ เรียนหรืออัปโหลดขึน ้ เว็บไซด์ Scratch

Online เพื่อให้ผู้เรียนคนอื่นร่วมกันแสดงความคิดเห็น

8.2.11 ผูส้ อนและผูเ้ รียนร่วมกันสรุปผลการพัฒนาแอปพลิเคชัน ในการสร้าง การออกแบบ การเขียนโปรแกรม

และการปรับปรุงพัฒนาโปรแกรม 9. การวัดและประเมินผล 9.1 ตรวจคำ�ตอบจากการทำ�ใบกิจกรรม 9.2 ประเมินการแก้ปัญหาและการเขียนโปรแกรม 9.3 สังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน 9.4 ประเมินการทำ�งานกลุ่ม 10. สื่อและแหล่งข้อมูล

11. ข้อเสนอแนะ 11.1 ในใบกิจกรรมที่ 10.1 เครื่องคอมพิวเตอร์ที่ใช้สำ�หรับจัดกิจกรรมจำ�เป็นต้องมีกล้องวิดีโอสำ�หรับเชื่อมต่อ

คอมพิ ว เตอร์ ห รื อ กล้ อ งเว็ บ แคม หากไม่ มี อุ ป กรณ์ ดั ง กล่ า วผู้ ส อนอาจใช้ เ ครื่ อ งคอมพิ ว เตอร์ ที่ มี ก ล้ อ งวิ ดี โ อ

แสดงโปรแกรมและผลลัพธ์ ให้ผู้เรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็นและวิเคราะห์การทำ�งาน เพื่อให้ผู้เรียนทราบ

ถึงวิธีการใช้งานกลุ่มบล็อกคำ�สั่ง Video Sensing 11.2 สำ � หรั บ การทำ � ใบกิ จ กรรมที่ 10.2 ใช้ ใ นกรณี ที่ ผู้ เ รี ย นไม่ ส ามารถวิ เ คราะห์ แ นวทางการเขี ย นโปรแกรมได้

จึงใช้ใบกิจกรรมในการนำ�ทางให้ผเู้ รียน และผูส้ อนควรกระตุน ้ ให้ผเู้ รียนเขียนโปรแกรมในส่วนอืน ่ ๆ ให้โปรแกรม

มีความน่าสนใจยิ่งขึ้น 11.3 ระหว่างการทำ�ใบกิจกรรมที่ 10.1 ข้อ 2 จะมีการประยุกต์ รายการ กับการเขียนโปรแกรม ให้ผู้สอนและ

ผู้เรียนร่วมกันทบทวน บล็อกคำ�สั่ง List

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

83

กิจกรรมที่ 10 | สนุกกับ Scratch

84

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 10.1 Don’t Move 1. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

คำ�ชี้แจง ให้นักเรียนสร้างตัวละครหน้ากากหรือใช้ไฟล์หน้ากากค้างคาว bat.sprite3 โดยดาวน์โหลดได้จากลิงก์

1. เขี ย นโปรแกรมตามตั ว อย่ า งที่ 3.3 จากหนั ง สื อ เรี ย นแล้ ว รั น โปรแกรมโดยคลิ ก ปุ่ ม ธงเขี ย ว ปฏิ บั ติ ต าม

ในหนังสือเรียนในบทที่ 3 แล้วตอบคำ�ถาม

และตอบคำ�ถามต่อไปนี้ 1.1 คลิกที่ปุ่ม

ผลลัพธ์ที่ได้ คือ …………………….............…………………………………………………………….

1.2 ให้นักเรียนหยุดนิ่งสักครู่ หลังจากนั้นขยับใบหน้า ผลลัพธ์ที่ได้ คือ ……………………………………………………

……………………………………………………………………............................................……………………………........

……………………………………………………………………............................................……………………………........

) แล้วก็ตาม มีผลให้คะแนนติดลบลงเรือ ่ ย ๆ หากนักเรียนต้องการหยุดการทำ�งานของกล้องให้น�ำ บล็อกคำ�สัง่

……………………………………………………………………............................................……………………………........

หมายเหตุ เมื่อมีการรันโปรแกรม ( (

มาวางพื้นที่เขียนโปรแกรมแล้วคลิกที่บล็อกคำ�สั่ง 1 ครั้ง และถ้าต้องการเริ่มรันโปรแกรมใหม่

อีกครั้งก็กดปุ่มธงเขียว

2.1 ที่ ตั ว ละคร

) กล้องเว็บแคมที่จอจะทำ�งานตลอดเวลาแม้ว่านักเรียนจะกดปุ่มหยุด

2. ทำ�กิจกรรมที่ 3.3 จากหนังสือเรียน อาจปรับจากโปรแกรมในข้อ 1 ปฏิบัติตาม และตอบคำ�ถามต่อไปนี้

button1 เมื่ อ มี ก ารคลิ ก ปุ่ ม Start ชุ ด ตั ว ละครจะเปลี่ ย นไป นั ก เรี ย นจะเพิ่ ม คำ � สั่ ง สำ�หรับกำ�หนดค่าเริม ่ ต้นเวลา โดยใช้บล็อกคำ�สัง่ …………………………………….............................. นอกจากนี้

ซึ่งจะกำ�หนดค่าเป็น 1 โดยใช้บล็อกคำ�สั่ง …...........................................................………………………………

จะมีตัวแปรที่กำ�หนดสถานะว่ามีการคลิกปุ่มแล้ว โดยตั้งชื่อตัวแปรว่า ……………………...............……….…..

2.2 ที่ตัวละครหน้ากาก เมื่อมีการขยับใบหน้า โปรแกรมจะตรวจสอบว่ามีการคลิกที่ปุ่ม

หรือไม่ถ้ามีการ

คลิกปุ่ม START และมีการขยับใบหน้า โปรแกรมก็จะบันทึกเวลาลงรายการที่นักเรียนสร้างขึ้น

คือ …………………………......….................................................................................................……………......

ชื่อ ……………………...............................………...................……….. คำ�สั่งที่ใช้ในการบันทึกเวลาลงรายการ เมื่อมีการบันทึกเรียบร้อยแล้ว จะกำ�หนดให้โปรแกรมรอการคลิกปุ่ม START ใหม่ โดยจะกำ�หนดสถานะ ค่าตัวแปรสำ�หรับการคลิกปุม ่ ให้มค ี า่ เป็น 0 โดยใช้บล็อกคำ�สัง่ ………….............………………………………….....

……………………………………………………………………............................................……………………………........ ……………………………………………………………………............................................……………………………........

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 10 | สนุกกับ Scratch คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

และเมือ ่ มีการบันทึกเวลาลงรายการแล้ว นักเรียนจะเปลีย่ นตัวละครปุม ่ START ทีม ่ ก ี ารกด ให้เปลีย่ นชุด ตัวละครสำ�หรับพร้อมกดอย่างไร และเปลี่ยนที่ตัวละครใด ………….............……………………………….….... โปรแกรม

ตัวละคร …………………………………….

โปรแกรม

ตัวละคร …………………………………….

3. เขียนโปรแกรมเพิ่มเติมจากข้อ 2 เพื่อค้นหาเวลาที่อยู่นิ่งได้นานที่สุดในรายการ

ตัวอย่างรหัสลำ�ลองการหาเวลาสูงสุดในรายการ

2. กำ�หนดค่าตัวแปร i

1. กำ�หนดตัวแปรเพื่อเก็บค่าเวลาที่อยู่นิ่งได้นานที่สุด max 3. ทำ�ซ้ำ�คำ�สั่งต่อไปนี้ จนกว่าจะครบทุกข้อมูลในรายการ

0

0

3.1 ถ้าข้อมูลในรายการที่ i > max ให้ max 3.2 เพิ่มค่า i อีก 1

ข้อมูลในรายการที่ i

4. แสดง max

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

85

กิจกรรมที่ 10 | สนุกกับ Scratch

86

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 10.2 เกมสอยดาว 1. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................ คำ�ชี้แจง ให้นักเรียนศึกษาหัวข้อ 3.4 การสร้างแอปพลิเคชันด้วย Scratch จากหนังสือเรียนในบทที่ 3 และเขียน

โปรแกรมตามตัวอย่างที่ 3.4 เกมสอยดาว แล้วปรับปรุงโปรแกรมดังต่อไปนี้ 1. ปรับปรุงโปรแกรมให้เพิ่มรางวัล โดยทุกรางวัลที่มีอยู่ในรายการ จะมีอย่างละ 2 ชิ้น 1.1 ปรับปรุงโปรแกรมที่ตัวละคร …………………….............................................................……………………….

1.2 คำ�สั่งที่ใช้ในการเพิ่มรางวัล คือ

2.

เพิ่มดาวดวงเล็ก และเพิ่มรางวัลสำ�หรับดาวดวงเล็ก แล้วเขียนโปรแกรมเพิ่มเติมให้มีการคำ�นวณเมื่อผู้ใช้ คลิกดาวดวงเล็กแล้วจะมีการแสดงรางวัลและคำ�นวณรายได้จากการขายดาวดวงละ 10 บาท นักเรียนมีแนวทาง ในการปรับปรุงโปรแกรมอย่างไร ……………....…………………………………………………………………………………………………………………………………..... ……………....…………………………………………………………………………………………………………………………………..... ……………....………………………………………………………………………………………………………………………………….....

3. เพิ่มตัวละครไม้ เพื่อใช้สำ�หรับสอยดาว ให้นักเรียนเขียนคำ�สั่งที่ตัวละครดาว เพื่อสร้างบล็อกคำ�สั่งกระจายสาร broadcast ส่งสารไปที่ตัวละครไม้

4. เขียนคำ�สั่งในตัวละครไม้เพื่อรับสารจากตัวละครดาว เพื่อให้ไม้สอยดาวเคลื่อนที่ตามตัวชี้เมาส์

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 10 | สนุกกับ Scratch คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 10.3 The Maze สมาชิกกลุ่มที่ ……...… 1. ชือ ่ -สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…

2. ชือ่ -สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…..

3. ชือ่ -สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…..

4. ชือ ่ -สกุล ……………………………….…………………………………….…..…………………………….…... ให้นักเรียนพิจารณากิจกรรมท้ายบทจากหนังสือเรียนในบทที่ 3 แล้วดำ�เนินการแก้ปัญหาตามขั้นตอนดังนี้ 1. วิเคราะห์และกำ�หนดรายละเอียดของปัญหา ข้อมูลเข้า คือ ……………………………………………………………………........……………………………………………………... ข้อมูลออก คือ ……………………………………………………….......…………………………………………………………………... ………………………....………………………………………………………………………………………………………………………..... ………………………………………………….....……………………………………………………………………………………….……... วิธีตรวจสอบข้อมูล มีดังนี้ ………………………....………………………………………………………………………………………………………………………..... ………………………………………………….....……………………………………………………………………………………….……... ………………………....……………………………………………………………………………………………………………………….....

2. วางแผนการแก้ปัญหาและการเขียนโปรแกรม เป็นดังนี้ 2.1 โปรแกรมเพื่อควบคุมการเดินของตัวละคร เมื่อกดลูกศรขึ้น (up arrow) ตัวละครจะเปลี่ยนเป็นรูป

ให้แก้ไขโปรแกรม เมื่อเดินชนกำ�แพงจะไม่เดินทะลุกำ�แพงทางด้านบน รหัสลำ�ลอง/ผังงาน

โปรแกรมมีดังนี ้

เมื่อมีการกดลูกศรขึ้น เปลี่ยนพิกัด y เพิ่มอีก 10 หน่วย เปลี่ยนชุดตัวละครให้ตัวละครมีปากขึ้นด้านบน ตรวจสอบว่าตัวละครมีการชนขอบสีดำ�หรือไม่ ถ้าใช่ให้ลดค่าพิกัด y ลง 10 หน่วย

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

87

88

กิจกรรมที่ 10 | สนุกกับ Scratch คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

2.2 โปรแกรมควบคุมการเดินของตัวละคร เมื่อกดลูกศรซ้าย (left arrow) ตัวละครจะเปลี่ยนเป็นรูป

ให้แก้ไขโปรแกรม เมื่อเดินชนกำ�แพงจะไม่เดินทะลุกำ�แพงทางด้านซ้าย รหัสลำ�ลอง/ผังงาน

โปรแกรมมีดังนี ้

เมื่อมีการกดลูกศรซ้าย ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ...........................................................................

2.3 โปรแกรมควบคุมการเดินของตัวละคร เมื่อกดลูกศรขวา (right arrow) ตัวละครจะเปลี่ยนเป็นรูป

ให้แก้ไขโปรแกรม เมื่อเดินชนกำ�แพงจะไม่เดินทะลุกำ�แพงทางด้านขวา รหัสลำ�ลอง/ผังงาน เมื่อมีการกดลูกศรขวา ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ...........................................................................

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

โปรแกรมมีดังนี ้

กิจกรรมที่ 10 | สนุกกับ Scratch คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

2.4 โปรแกรมควบคุมการเดินของตัวละคร เมื่อกดลูกศรลง (down arrow) ตัวละครจะเปลี่ยนเป็นรูป ให้แก้ไขโปรแกรม เมื่อเดินชนกำ�แพงจะไม่เดินทะลุกำ�แพงทางด้านล่าง รหัสลำ�ลอง/ผังงาน

โปรแกรมมีดังนี ้

เมื่อมีการกดลูกศรลง ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ...........................................................................

2.5

แก้ไขโปรแกรมที่ตัวละคร ……..............…………………. ซึ่งเมื่อเดินชนจุดแดง

รหัสลำ�ลอง/ผังงาน

แล้วจุดแดงจะหายไป

โปรแกรมมีดังนี ้

เมื่อมีการคลิกตัวละครโคลนของไวตามิน ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ...........................................................................

3. แก้ไขโปรแกรมให้แสดงคะแนน เมื่อเดินชนจุดแดง คะแนนจะเพิ่มขึ้น 1 คะแนน

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

89

กิจกรรมที ่

11 เวลา 6 ชั่วโมง

ประมวลผลข้อมูล 1. ตัวชี้วัด

รวบรวมข้อมูล ประมวลผล ประเมินผล นำ�เสนอข้อมูลและสารสนเทศ ตามวัตถุประสงค์ โดยใช้ซอฟต์แวร์หรือบริการบนอินเทอร์เน็ตที่หลากหลาย 2. สาระการเรียนรู้

การรวบรวมข้อมูลจากแหล่งข้อมูลปฐมภูมิและทุติยภูมิ ประมวลผล สร้างทางเลือก

ประเมินผล จะทำ�ให้ได้สารสนเทศเพื่อใช้ในการแก้ปัญหาหรือการตัดสินใจได้อย่าง

มีประสิทธิภาพ

การประมวลผลเป็ น การกระทำ � กั บ ข้ อ มู ล เพื่ อ ให้ ไ ด้ ผ ลลั พ ธ์ ที่ มี ค วามหมายและ

มีประโยชน์ต่อการนำ�ไปใช้งาน

การใช้ซอฟต์แวร์หรือบริการบนอินเทอร์เน็ตทีห ่ ลากหลายในการรวบรวม ประมวลผล

สร้ า งทางเลื อ ก ประเมิ น ผล นำ � เสนอ จะช่ ว ยให้ แ ก้ ปั ญ หาได้ อ ย่ า งรวดเร็ ว ถู ก ต้ อ ง

และแม่นยำ� 3. จุดประสงค์ ให้ผู้เรียนสามารถ 3.1 นิยามปัญหาจากสถานการณ์ที่กำ�หนด 3.2 วิเคราะห์ปัญหาจากสถานการณ์ที่กำ�หนด 3.3 ออกแบบเครื่องมือสำ�หรับจัดเก็บข้อมูลเพื่อตอบคำ�ถามที่ต้องการ 3.4 ประมวลผลข้อมูลด้วยวิธีการที่เหมาะสม 3.5 ทำ�ข้อมูลให้เป็นภาพอย่างเหมาะสม

กิจกรรมที่ 11 | ประมวลผลข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

4. ทักษะและกระบวนการ (ที่เป็นจุดเน้น ทักษะในศตวรรษที่ 21)

ทักษะการทำ�งานร่วมกัน

ทักษะการคิดวิเคราะห์

ทักษะการสื่อสาร 5. ความรู้เดิมที่นักเรียนต้องมี ซึ่งจะสอดคล้องกับส่วน “ทบทวนความรู้เดิม/สำ�รวจความรู้ก่อนเรียน”

การรวบรวมข้อมูลจากแหล่งข้อมูลปฐมภูมิ การประมวลผล สร้างทางเลือก การประเมินผล

ชนิดของข้อมูล

การใช้ Google Forms ในการรวบรวม และใช้ Google Sheets ในการประมวลผล

การสร้างทางเลือก และการนำ�เสนอ 6. สาระสำ�คัญ

การเก็บรวบรวมข้อมูลจากแหล่งต่าง ๆ ต้องวิเคราะห์วต ั ถุประสงค์ของการนำ�ข้อมูลไปใช้ เพือ ่ นำ�ไปสูก ่ ารเลือกวิธี การเก็บรวบรวมข้อมูลอย่างเหมาะสม เช่น การสังเกต การสัมภาษณ์ การสอบถาม การสำ�รวจ การสนทนากลุ่ม หลังจากนั้นจึงออกแบบเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล และดำ�เนินการเก็บข้อมูลตามที่ได้วางแผนไว้ เมื่อได้ข้อมูล มาแล้วต้องมีการตรวจสอบความถูกต้องและครบถ้วน เพื่อให้ได้ข้อมูลที่เหมาะสมสำ�หรับการนำ�ไปประมวลผลต่อไป 7. สื่อและอุปกรณ์ 7.1 ใบกิจกรรม ใบกิจกรรมที่

เรื่อง

เวลา (นาที)

11.1

ปัญหาคืออะไร

30

11.2

รวบรวมข้อมูล

30

11.3

ประมวลผลข้อมูล

40

11.4

ข้อมูลนี้ มีความหมาย

20

7.2 อื่น ๆ

เครื่องคอมพิวเตอร์ที่เชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต แบบประเมินการนิยามและวิเคราะห์ปัญหา แบบประเมินการออกแบบการเก็บรวบรวมข้อมูล และแบบ ประเมินการประมวลผลข้อมูล แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน แบบประเมินการทำ�งานกลุ่ม หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

91

92

กิจกรรมที่ 11 | ประมวลผลข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

8. แนวทางการจัดการเรียนรู้ 8.1 การจัดเตรียม

8.1.1 ใบกิจกรรมที่ 11.1-11.4 ตามจำ�นวนกลุ่ม

8.1.2 ไฟล์ข้อมูลสำ�หรับใบกิจกรรมที่ 11.3 และ 11.4

8.1.3 บัตรสถานการณ์ใบกิจกรรมที่ 11

8.1.4 แบบประเมิ น การนิ ย ามและวิ เ คราะห์ ปั ญ หา แบบประเมิ น การออกแบบการเก็ บ รวบรวมข้ อ มู ล

แบบประเมินการประมวลผลข้อมูล แบบสังเกตพฤติกรรมการมีสว่ นร่วมในชัน ้ เรียน และแบบประเมิน

การทำ�งานกลุ่ม 8.2 ขั้นตอนการดำ�เนินการ

ชั่วโมงที่ 1 - 2

8.2.1 ผู้สอนตั้งคำ�ถามว่า “นักเรียนเคยสังเกตไหมว่า เมื่อเข้าเว็บไซต์ เครือข่ายสังคม หรือแอปพลิเคชัน

ในการสั่งซื้อสินค้า จะมีข้อมูลโฆษณาสินค้า หรือข้อมูลเกี่ยวกับสิ่งที่นักเรียนสนใจปรากฏอยู่เสมอ”

ให้ผู้เรียนร่วมกันอภิปรายถึงสาเหตุที่เป็นไปได้ที่ทำ�ให้เกิดการโฆษณานั้น

8.2.2 ผู้เรียนศึกษาหัวข้อ 4.1 ข้อมูลดีมีชัยไปกว่าครึ่ง จากหนังสือเรียนในบทที่ 4 แล้วร่วมกันอภิปรายถึง

ความสำ�คัญและประโยชน์ของข้อมูล

8.2.3 ผู้เรียนศึกษาหัวข้อ 4.2 การนำ�ข้อมูลมาใช้ในการแก้ปัญหา เรื่อง การนิยามปัญหา และการวิเคราะห์

ปัญหา จากหนังสือเรียน

8.2.4 ผู้เรียนร่วมกันทบทวนสิ่งที่ได้จากการศึกษาจากสถานการณ์ปัญหาขยะในโรงเรียน

8.2.5 ผู้สอนแบ่งผู้เรียนเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 4 คน แล้วแจกบัตรสถานการณ์ใบกิจกรรมที่ 11

8.2.6 ผูส้ อนให้ผเู้ รียนค้นหาข้อมูลทีเ่ กีย่ วข้องกับสถานการณ์ทไี่ ด้รบ ั แล้วทำ�ใบกิจกรรมที ่ 11.1 ปัญหาคืออะไร

8.2.7 ผู้สอนสุ่มตัวแทนแต่ละกลุ่มออกมานำ�เสนอผลที่ได้จากการทำ�ใบกิจกรรมที่ 11.1

8.2.8 ผู้เรียนร่วมกันอภิปรายสรุปการนิยามปัญหาและการวิเคราะห์ปัญหา

8.2.9 ผู้สอนให้ผู้เรียนศึกษาเรื่อง การรวบรวมข้อมูล จากหนังสือเรียน แล้วทำ�ใบกิจกรรมที่ 11.2 รวบรวม

ข้อมูล

8.2.10 ผู้ ส อนสุ่ ม ตั ว แทนแต่ ล ะกลุ่ ม ออกมานำ � เสนอผลที่ ไ ด้ จ ากการทำ � ใบกิ จ กรรมที่ 11.2 พร้ อ มกั บ สรุ ป

แนวคิ ด ในการพิ จ ารณาการเลื อ กใช้ ข้ อ มู ล และรู ป แบบการเก็ บ ข้ อ มู ล พร้ อ มทั้ ง ร่ ว มกั น ออกแบบ

เครื่องมือเพื่อใช้ในการจัดเก็บข้อมูล

8.2.11 ผู้สอนและผู้เรียนร่วมกันอภิปรายสรุปการกำ�หนดและวิเคราะห์ปัญหา และการเก็บรวบรวมข้อมูล

ชั่วโมงที่ 3 - 6

8.2.12 ผูส้ อนยกตัวอย่างข้อมูลทีม ่ ค ี วามผิดพลาดทีเ่ กิดจากความไม่สมบูรณ์ ไม่เป็นรูปแบบเดียวกันไม่ครบถ้วน

ไม่ทันสมัย จากนั้นให้ผู้เรียนร่วมกันพิจารณาว่ามีส่วนใดที่ผิดพลาด และคิดว่าผิดพลาดอย่างไร

8.2.13 ผู้สอนให้ผู้เรียนศึกษา เรื่อง การเตรียมข้อมูล จากหนังสือเรียน สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 11 | ประมวลผลข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

8.2.14 ผูส้ อนแบ่งผูเ้ รียนเป็นกลุม ่ กลุม ่ ละ 4 คน แล้วให้ผเู้ รียนทำ�ใบกิจกรรมที ่ 11.3 ประมวลผลข้อมูล ข้อ 1-2

จากนั้นผู้สอนสุ่มผู้เรียนตอบคำ�ถาม

8.2.15 ผู้เรียนเปิดลิงก์ข้อมูลจากกิจกรรมที่ 4.1 ข้อ 2 ในหนังสือเรียน แล้วให้วิเคราะห์ความผิดปกติของ

ข้อมูล แล้วตอบคำ�ถามในใบกิจกรรมที่ 11.3 ข้อ 3

8.2.16 ผู้สอนให้ผู้เรียนร่วมกันอภิปรายว่าพบความผิดปกติของข้อมูลในตำ�แหน่งใดบ้าง และจะปรับปรุง/

แก้ไขข้อมูลอย่างไร

8.2.17 ผู้เรียนแต่ละกลุ่มทำ�การปรับแก้ไขข้อมูลที่มีความผิดปกติ (data cleansing) ตามที่พบว่ามีความ

ผิดพลาด แล้วตอบคำ�ถามในใบกิจกรรมที่ 11.3 ข้อ 4

8.2.18 ผู้ เ รี ย นแต่ ล ะกลุ่ ม ศึ ก ษา เรื่ อ ง การประมวลผลข้ อ มู ล จากหนั ง สื อ เรี ย น แล้ ว ออกแบบการกำ � หนด

รหัสแทนข้อมูล ออกแบบการประมวลผลข้อมูล และดำ�เนินการประมวลผลข้อมูลเพื่อตอบคำ�ถาม

ในใบกิจกรรมที่ 11.3 ข้อ 5-6

8.2.19 ผู้สอนสุ่มผู้เรียนตอบคำ�ถามที่ได้จากการประมวลผลตามใบกิจกรรมที่ 11.3 ข้อ 5-6

8.2.20 ผู้สอนนำ�เสนอตัวอย่างการทำ�ข้อมูลให้เป็นภาพ ทำ�ให้มีความชัดเจน เข้าใจง่าย แล้วให้ผู้เรียนร่วมกัน

อภิปรายถึงข้อดี-ข้อเสีย

8.2.21 ผู้ ส อนถามผู้ เ รี ย นว่ า “ถ้ า ต้ อ งการนำ � เสนอข้ อ มู ล ที่ ไ ด้ จ ากการประมวลผลให้ น่ า สนใจ จะนำ � เสนอ

ในรูปแบบใดได้บ้าง และมีการสร้างอย่างไร”

8.2.22 ผู้เรียนแต่ละกลุ่มศึกษา เรื่อง การนำ�เสนอข้อมูล จากหนังสือเรียน และทำ�ใบกิจกรรมที่ 11.3 ข้อ 7

แล้วนำ�เสนอผลงานหน้าชั้นเรียน

8.2.23 ผู้ เ รี ย นแต่ ล ะกลุ่ ม เปิ ด ลิ ง ก์ ข้ อ มู ล การใช้ ส มาร์ ต โฟน จากกิ จ กรรมท้ า ยบทที่ 4 ในหนั ง สื อ เรี ย น

แล้ววิเคราะห์ข้อมูลที่ได้รับลงในใบกิจกรรมที่ 11.4 ข้อมูลนี้ มีความหมาย

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

93

94

กิจกรรมที่ 11 | ประมวลผลข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

8.2.24 ผู้สอนตั้งคำ�ถามเพื่อสรุปเนื้อหาด้วยประเด็นต่อไปนี้ แล้วสุ่มผู้เรียนนำ�เสนอคำ�ตอบ

1) ข้อมูลที่ได้จากการเก็บรวบรวมสามารถนำ�มาประมวลได้ทันทีหรือไม่ ถ้าไม่ต้องมีกระบวนการ อย่างไร

2) การทำ�ความสะอาดข้อมูลมีประโยชน์ต่อการประมวลผลอย่างไร

3) ทำ�ไมจึงต้องกำ�หนดรหัสแทนข้อมูลก่อนการประมวลผล

4) กระบวนการในการได้มาซึ่งสารสนเทศและการนำ�เสนอข้อมูลให้น่าสนใจมีอะไรบ้าง 9. การวัดและประเมินผล 9.1 ตรวจคำ�ตอบจากการทำ�ใบกิจกรรม 9.2 ประเมินการนิยามและการวิเคราะห์ปัญหา 9.3 ประเมินการออกแบบการเก็บรวบรวมข้อมูล 9.4 ประเมินการประมวลผลข้อมูล 9.5 สังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน 9.6 ประเมินการทำ�งานกลุ่ม 10. สื่อและแหล่งข้อมูล

gg.gg/phonedata3 11. ข้อเสนอแนะ 11.1 ใบกิจกรรมที่ 11.1 และ 11.2 ผู้สอนสามารถเพิ่มเติมหรือปรับสถานการณ์ตัวอย่างที่กำ�หนดให้ตามความ

เหมาะสมกับบริบทของโรงเรียน หรือเลือกเพียง 1 สถานการณ์ แล้วให้ผู้เรียนศึกษาสถานการณ์เดียวกัน 11.2 การทำ � กิ จ กรรมจะใช้ ก ารประมวลผลด้ ว ยโปรแกรมตารางทำ � งาน Google Sheets ผู้ ส อนอาจปรั บ ให้ ใ ช้

โปรแกรมตารางการทำ�งานอื่น ๆ ได้ เช่น Microsoft Excel

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 11 | ประมวลผลข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

บัตรสถานการณ์ใบกิจกรรมที ่ 11 สถานการณ์ที่ 1 โรงเรี ย นแห่ ง หนึ่ ง มี ค รู จำ � นวน 50 คน นั ก เรี ย นจำ � นวน 1,200 คน เปิดสอนในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-6 ต้องการ กำ � หนดรายชื่ อ ชุ ม นุ ม ที่ จ ะเปิ ด ในปี ก ารศึ ก ษานี้ ใ ห้ ต รงตาม ความต้ อ งการของนั ก เรี ย นแต่ ล ะระดั บ ชั้ น มากที่ สุ ด โดย จำ � นวนชุ ม นุ ม ที่ ส ามารถเปิ ด ได้ ต้ อ งไม่ เ กิ น จำ � นวนครู ที่ มี เนื่ อ งจากครู แ ต่ ล ะคนสามารถเปิ ด ชุ ม นุ ม ได้ เ พี ย ง 1 ชุ ม นุ ม แต่ละชุมนุมสามารถรับนักเรียนได้ไม่เกิน 30 คน นักเรียน ทุกคนต้องมีชุมนุมและสามารถเลือกได้เพียง 1 ชุมนุมเท่านั้น

สถานการณ์ที่ 2 พรรคกล้าคิด กล้าทำ� ต้องการลงสมัครเลือกตั้งประธาน นักเรียนในปีการศึกษานี้ และต้องการกำ�หนดนโยบายที่ตรง กับความต้องการของนักเรียนในโรงเรียน โดยสมาชิกพรรค มีข้อตกลงร่วมกันว่านโยบายหลักของพรรคจะมีจำ�นวน 3 ข้อ จึงได้มีแนวคิดในการสำ�รวจความต้องการของนักเรียนแต่ละ ระดับชั้นเพื่อนำ�มากำ�หนดเป็นนโยบายหลักของพรรค

สถานการณ์ที่ 3 โรงเรียนแห่งหนึ่งได้ปรับปรุงโรงอาหารโดยการขยายร้าน อาหารเพิ่มเติมอีกจำ�นวน 3 คูหาเพื่อรองรับจำ�นวนนักเรียน ที่ เ พิ่ ม ขึ้ น ทางโรงเรี ย นต้ อ งการจั ด หาร้ า นอาหารมาเพิ่ ม ซึ่งต้องตรงกับความต้องการของนักเรียน และมีคุณค่าทาง โภชนาการ

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

95

96

กิจกรรมที่ 11 | ประมวลผลข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

สถานการณ์ที่ 4 โรงเรียนมัธยมศึกษาแห่งหนึ่งต้องการจัดกิจกรรมในวัน ขึ้ น ปี ใ หม่ โดยมี กิ จ กรรมหลั ก คื อ การจั บ สลากเพื่ อ แลก ของขวั ญ ระหว่ า งนั ก เรี ย น โดยหลายปี ที่ ผ่ า นมานั ก เรี ย นมี ข้ อ เสนอว่ า ควรกำ � หนดราคาของขวั ญ แยกตามระดั บ ชั้ น โดยนั ก เรี ย นชั้ น มั ธ ยมศึ ก ษาตอนปลายควรมี ร าคาของ

ของขวั ญ สู ง กว่ า นั ก เรี ย นในระดั บ ชั้ น มั ธ ยมศึ ก ษาตอนต้ น โรงเรียนจึง นำ�ข้อเสนอดังกล่าวมาปรับปรุงการกำ�หนด ราคา ของของขวัญให้เหมาะสมกับระดับชัน ้

สถานการณ์ที่ 5 ในปี ก ารศึ ก ษานี้ โรงเรี ย นมี น โยบายที่ จ ะพานั ก เรี ย น ระดับชั้น ม.3 ไปทัศนศึกษานอกสถานที่ โดยจัดให้เดินทาง วั น ละ 1 ห้ อ ง ให้ นั ก เรี ย นเป็ น ผู้ เ ลื อ กสถานที่ ที่ ต้ อ งการจาก ตัวเลือกที่กำ�หนดให้ไม่น้อยกว่า 3 สถานที่ เพื่อให้สอดคล้อง กับความต้องการของนักเรียนแต่ละห้องมากที่สุด ซึ่งสถานที่ เหล่านั้นสามารถเดินทางไป-กลับได้ภายใน 1 วัน และมีค่า ใช้จ่ายไม่เกิน 350 บาทต่อคน

สถานการณ์ที่ 6 ในเดือนมีนาคม โรงเรียนจัดงานตลาดอาชีพ ซึ่งนักเรียน ระดั บ ชั้ น ม.3 ในแต่ ล ะห้ อ ง ได้ รั บ มอบหมายให้ เ ปิ ด ร้ า น เพื่ อ จำ � หน่ า ยสิ น ค้ า ประเภทขนมหวานที่ ส นองต่ อ ความ ต้องการของนักเรียนในโรงเรียน โดยโรงเรียนให้การสนับสนุน ต้นทุนห้องละ 2,000 บาท

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 11 | ประมวลผลข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

สถานการณ์ที่ 7 โรงเรียนต้องการสำ�รวจความคิดเห็นในกิจกรรมการเข้าค่ายลูกเสือ ของนั ก เรี ย นชั้ น ม.3 เพื่ อ นำ � ผลการประเมิ น มาใช้ ป รั บ ปรุ ง การจั ด ค่ายลูกเสือในปีถัดไป

สถานการณ์ที่ 8 โรงเรี ย นแห่ ง หนึ่ ง ต้ อ งการกำ � หนดนโยบายเกี่ ย วกั บ สวั ส ดิ ภ าพ และความปลอดภั ย ในการเดิ น ทางมาโรงเรี ย นของนั ก เรี ย น และ ต้องการนำ�เสนอข้อมูลเกี่ยวกับการเดินทางมาโรงเรียนของนักเรียน แยกตามระดับชั้นต่อผู้อำ�นวยการ สถานการณ์ที่ 9 คณะกรรมการนั ก เรี ย นของโรงเรี ย นแห่ ง หนึ่ ง พบว่ า มี นั ก เรี ย น บางส่วนมาโรงเรียนสายเป็นประจำ�และไม่ทันร่วมกิจกรรมหน้าเสาธง ทำ � ให้ นั ก เรี ย นกลุ่ ม นี้ ไ ม่ ท ราบข้ อ มู ล ข่ า วสารบางอย่ า งของโรงเรี ย น คณะกรรมการนักเรียนต้องการแก้ไขปัญหาและออกแบบกติกาเพื่อ ให้นก ั เรียนมาโรงเรียนทันเวลา เช่น นักเรียนทีม ่ าสายเกิน 5 ครัง้ /เดือน จะถูกหักคะแนนความประพฤติ 10 คะแนน เป็นต้น สถานการณ์ที่ 10 คณะกรรมการนั ก เรี ย นของโรงเรี ย นแห่ ง หนึ่ ง ต้ อ งการจั ด ลาน กิจกรรมเพื่อให้นักเรียนเข้าร่วมกิจกรรมที่ตนสนใจ โดยแบ่งกิจกรรม ออกเป็นประเภทศิลปะ-ดนตรี กีฬา และวิชาการ ซึ่งแต่ละประเภท อาจมี นั ก เรี ย นสนใจแตกต่ า งกั น คณะกรรมการนั ก เรี ย นต้ อ งการ ออกแบบกิ จ กรรมแต่ ล ะประเภทอย่ า งหลากหลายและเพี ย งพอ สำ�หรับรองรับนักเรียนตามความสนใจ

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

97

98

กิจกรรมที่ 11 | ประมวลผลข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 11.1 ปัญหาคืออะไร สมาชิกกลุ่มที่ ……...… 1. ชือ ่ -สกุล ….……………………….…..…....................................……......….…... เลขที ่ ................

2. ชือ ่ -สกุล ….……………………….…..…...........................................…………... เลขที ่ ................

3. ชือ ่ -สกุล ….……………………….…..…....................................…....……….…... เลขที ่ ................

4. ชื่อ-สกุล ….……………………….…..…..........……….................................…... เลขที่ ...............

1.

2.

3.

4.

ศึกษาเนื้อหาบทที่ 4 เรื่อง การนิยามปัญหา และการวิเคราะห์ปัญหา จากหนังสือเรียน รับบัตรสถานการณ์จากครู สถานการณ์ทไี่ ด้รบ ั มอบหมาย คือ สถานการณ์ท ี่ ……………………....................………… จากสถานการณ์ที่กลุ่มได้รับ 3.1 ปัญหาจากสถานการณ์ คือ ……………………………………………….........……………………………………....………… ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........………………………………………………………………………………………………………………………..

3.2 เงื่อนไข/ข้อกำ�หนด ตามสถานการณ์ คือ ………………...........…………………………………………………….....…... ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. จากปัญหาในข้อ 3 นักเรียนสามารถวิเคราะห์ปัญหาได้ ดังนี้ 4.1 นักเรียนต้องการข้อมูลอะไรบ้างเพื่อแก้ปัญหาข้างต้น ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………… ………………………..……………………..........………………………………………………………………………… ……………………………………………..……………………..........…………………………………………………… …………………………………………………………………..……………………..........……………………………… ……………………………………………………………………………………….................................................

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 11 | ประมวลผลข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

4.2 นักเรียนจะออกแบบการเก็บข้อมูลอย่างไรให้ครอบคลุมสาเหตุทั้งหมด ข้อมูล

4.3

ชนิดของข้อมูล (เช่น ตัวเลข ข้อความ)

รูปแบบของข้อมูล (เช่น ตัวเลข อาจมีรูปแบบ เป็นจำ�นวนเต็มหรือ ทศนิยม วันที่ มีรูปแบบ วว/ดด/ปปปป หรือ ดด/วว/ปปปป)

เพื่อให้การเก็บรวบรวมข้อมูลเพียงพอสำ�หรับการวิเคราะห์ปัญหา นักเรียนจะกำ�หนดขอบเขตในประเด็น ต่อไปนี้อย่างไร 1) ปริมาณข้อมูลที่ต้องการจัดเก็บ ………………………………………………………………………......……………

2) ระยะเวลาในการเก็บรวบรวมข้อมูล …………………………..…………………………………….......……………

3) ช่วงเวลาในจัดเก็บข้อมูล ……………………………………………………………………………….........……………

4) แหล่งกำ�เนิดข้อมูล หรือสถานที่ที่จะไปเก็บข้อมูล …………………………………………………......…………..

5) ผู้ให้ข้อมูล ………………………………………………………………………………………………………………............. สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

99

100

กิจกรรมที่ 11 | ประมวลผลข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 11.2 รวบรวมข้อมูล ่ -สกุล ….……………………….…..…....................................……......….…... เลขที ่ ................ สมาชิกกลุ่มที่ ……...… 1. ชือ 2. ชือ ่ -สกุล ….……………………….…..…...........................................…………... เลขที ่ ................

3. ชือ ่ -สกุล ….……………………….…..…....................................…....……….…... เลขที ่ ................

4. ชื่อ-สกุล ….……………………….…..…..........……….................................…... เลขที่ ...............

1. ศึกษาเนื้อหาบทที่ 4 เรื่อง รวบรวมข้อมูล จากหนังสือเรียน 2. จากสถานการณ์ในใบกิจกรรมที่ 11.1 ที่นักเรียนแต่ละกลุ่มได้รับ นักเรียนจะเก็บข้อมูลจากใคร หรือแหล่งข้อมูลใด ………………………………………………..……………………………………………........………………………………………………… ………………………………………………..………………………………………………........……………………………………………… ………………………………………………..…………………………………………........…………………………………………………… ข้อมูลที่นักเรียนจะเก็บเป็นข้อมูลประเภท (เลือกได้มากกว่า 1 ประเภท)

ข้อมูลปฐมภูมิ ข้อมูลทุติยภูมิ 3. จากแหล่งข้อมูล/กลุ่มผู้ให้ข้อมูลในข้อ 2 นักเรียนใช้วิธีการใดในการเก็บรวบรวมข้อมูล และเก็บรวบรวมข้อมูล อย่างไร อธิบายพร้อมทั้งให้เหตุผลประกอบ (เลือกได้มากกว่า 1 วิธี)

การสังเกต การสำ�รวจ

การสอบถาม

การสัมภาษณ์

อื่น ๆ (โปรดระบุ) ……………………………………......................................... เพราะ .................................................................................................... ……………………..........…………………………………………………………………… …………………………………………………..……………………..........……………… ……………………………………………………………………………………………………….............................................. ……………………..........………………………………………………………………………………………………………………… ……………………..........………………………………………………………………………………………………………………… ……………………..........………………………………………………………………………………………………………………… ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………..... ……………………..........………………………………………………………………………………………………………………...

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 11 | ประมวลผลข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 11.3 ประมวลผลข้อมูล สมาชิกกลุ่มที่ ……...… 1. ชือ ่ -สกุล ….……………………….…..…....................................……......….…... เลขที ่ ................

2. ชือ ่ -สกุล ….……………………….…..…...........................................…………... เลขที ่ ................

3. ชือ ่ -สกุล ….……………………….…..…....................................…....……….…... เลขที ่ ................

4. ชื่อ-สกุล ….……………………….…..…..........……….................................…... เลขที่ ...............

1.

2.

3.

ศึกษาเนื้อหาบทที่ 4 เรื่อง การเตรียมข้อมูล จากหนังสือเรียน ให้นักเรียนตอบคำ�ถามในกิจกรรมที่ 4.1 ข้อ 1 จากหนังสือเรียน แล้วตรวจสอบคำ�ตอบกับเพื่อน ………………………………………………..……………………………………………........………………………………………………… ให้นักเรียนศึกษาข้อมูลตามลิงก์ในกิจกรรมที่ 4.1 ข้อ 2 จากหนังสือเรียน แล้ววิเคราะห์ความผิดปกติของข้อมูล ตามตารางต่อไปนี้ ตำ�แหน่ง

ความผิดปกติที่พบ

ประเภทของความผิดปกติ ความสมบูรณ์ (validity)

รูปแบบเดียวกัน ความครบถ้วน (uniformity) (completeness)

ความทันสมัย (timeliness)

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

101

กิจกรรมที่ 11 | ประมวลผลข้อมูล

102

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

4.

5.

จากข้อ 3 ให้นักเรียนปรับ/แก้ไขข้อมูลให้ถูกต้อง โดยมีการปรับปรุงหรือลบข้อมูลใดบ้าง ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. จากข้อมูลที่กำ�หนด ให้นักเรียนใส่เครื่องหมาย / ในช่องวิธีการประมวลผลที่เหมาะสมกับข้อมูลที่กำ�หนด (สามารถเลือกใช้ได้มากกกว่า 1 รูปแบบ) ข้อมูล

วิธีการประมวลผล ความถี่

ร้อยละ

พิสัย

ฐานนิยม

มัธยฐาน

ค่าเฉลี่ย

เพศ อายุ น้ำ�หนัก ส่วนสูง เกรดเฉลี่ย วิชาที่ชอบ

6. จากข้อมูลให้นักเรียนใช้โปรแกรมตารางทำ�งาน ในการหาคำ�ตอบต่อไปนี้และระบุสูตรในการคำ�นวณ ข้อมูล จำ�นวนนักเรียนชาย/หญิง

สารสนเทศ 1. จำ�นวนนักเรียนชาย 2. จำ�นวนนักเรียนหญิง 3. ร้อยละของนักเรียนชาย 4. ร้อยละของนักเรียนหญิง

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สูตรในการคำ�นวณ

กิจกรรมที่ 11 | ประมวลผลข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ข้อมูล อายุ (ปี)

สารสนเทศ

สูตรในการคำ�นวณ

5. อายุเฉลี่ย 6. คำ�นวณอายุ ณ ปีปัจจุบันของนักเรียน

น้ำ�หนัก (กิโลกรัม)

จากวันเดือนปีเกิด

7. น้ำ�หนักสูงสูด 8. น้ำ�หนักต่ำ�สุด 9. น้ำ�หนักเฉลี่ย 10. นักเรียนที่มีน้ำ�หนักน้อยกว่า 50 กก. มีจำ�นวนกี่คน

11. นักเรียนที่มีน้ำ�หนักมากกว่า 50 กก.

ส่วนสูง (เซนติเมตร)

มีจำ�นวนกี่คน

12. ส่วนสูงสูงสุด 13. ส่วนสูงต่ำ�สุด 14. ส่วนสูงเฉลี่ย 15. นักเรียนที่มีส่วนสูงน้อยกว่า 160 ซม.

มีจำ�นวนกี่คน

16. นักเรียนที่มีส่วนสูงมากกว่า 160 ซม.

เกรด

มีจำ�นวนกี่คน

17. เกรดเฉลี่ยสูงสุด 18. เกรดเฉลี่ยต่ำ�สุด 19. เกรดเฉลี่ยแยกตามเพศชาย 20. เกรดเฉลี่ยแยกตามเพศหญิง 21. เกรดเฉลี่ยของเพศใดสูงกว่ากัน

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

103

104

กิจกรรมที่ 11 | ประมวลผลข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ข้อมูล วิชาที่ชอบ

สารสนเทศ 22. วิชาที่ชอบอันดับ 1 23. วิชาที่ชอบอันดับ 2 24. วิชาที่ชอบอันดับ 3 25. รายการวิชาที่ชอบของเพศชาย 26. รายการวิชาที่ชอบของเพศหญิง

ดัชนีมวลกาย

27. หาค่าดัชนีมวลกายของนักเรียนแต่ละคน

7. ให้นักเรียนทำ�ข้อมูลต่อไปนี้ให้เป็นภาพ (data visualization) 7.1 สัดส่วนของเพศชายและเพศหญิง

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สูตรในการคำ�นวณ

กิจกรรมที่ 11 | ประมวลผลข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

7.2 ความสัมพันธ์ของอายุ (ปี) และค่าน้ำ�หนักเฉลี่ยจำ�แนกตามอายุ (กิโลกรัม)

7.3 ความสัมพันธ์ของเพศและเกรดเฉลี่ยจำ�แนกตามเพศ

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

105

106

กิจกรรมที่ 11 | ประมวลผลข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 11.4 ข้อมูลนี้ มีความหมาย สมาชิกกลุ่มที่ ……...… 1. ชือ ่ -สกุล ….……………………….…..…....................................……......….…... เลขที ่ ................

2. ชือ ่ -สกุล ….……………………….…..…...........................................…………... เลขที ่ ................

3. ชือ ่ -สกุล ….……………………….…..…....................................…....……….…... เลขที ่ ................

4. ชื่อ-สกุล ….……………………….…..…..........……….................................…... เลขที่ ...............

1.

2.

จากการวิเคราะห์ข้อมูลการใช้สมาร์ตโฟนจากลิงก์ในกิจกรรมท้ายบทที่ 4 ในหนังสือเรียน นักเรียนจะนำ�ข้อมูลใด ไปใช้ประโยชน์ด้านใดได้บ้าง ตัวอย่างเช่น ต้องการทราบข้อมูลนักเรียนระดับชั้นใด ภาคใด ใช้สมาร์ตโฟนมากที่สุดและใช้งานโดยเฉลี่ยกี่ชั่วโมง ต่อวัน ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. เพื่อให้ทราบข้อมูลในข้อ 1 นักเรียนใช้ค่าสถิติใดบ้างในการวิเคราะห์ ตัวอย่างเช่น ร้อยละ ความถี่ ค่าเฉลี่ย ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........………………………………………………………………………………………………………………………..

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 11 | ประมวลผลข้อมูล คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

3. จากข้อ 1 ให้นักเรียนนำ�เสนอข้อมูลด้วยภาพ

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

107

กิจกรรมที ่

12 เวลา 4 ชั่วโมง

ดาต้าทีท ่ า้ ทาย 1. ตัวชี้วัด

รวบรวมข้อมูล ประมวลผล ประเมินผล นำ�เสนอข้อมูลและสารสนเทศ ตามวัตถุประสงค์ โดยใช้ซอฟต์แวร์หรือบริการบนอินเทอร์เน็ตที่หลากหลาย 2. สาระการเรียนรู้

การรวบรวมข้อมูลจากแหล่งข้อมูลปฐมภูมิและทุตยภูมิ ประมวลผล สร้างทางเลือก

ประเมินผล จะทำ�ให้ได้สารสนเทศเพื่อใช้ในการแก้ปัญหาหรือการตัดสินใจได้อย่าง

มีประสิทธิภาพ

การประมวลผลเป็นการกระทำ�กับข้อมูลเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่มีความหมายและ

มีประโยชน์ต่อการนำ�ไปใช้งาน

การใช้ซอฟต์แวร์หรือบริการบนอินเทอร์เน็ตทีห ่ ลากหลายในการรวบรวม ประมวลผล

สร้ า งทางเลื อ ก ประเมิ น ผล นำ � เสนอ จะช่ ว ยให้ แ ก้ ปั ญ หาได้ อ ย่ า งรวดเร็ ว ถู ก ต้ อ ง

และแม่นยำ� 3. จุดประสงค์ ให้ผู้เรียนสามารถ 3.1 รวบรวมข้อมูลโดยใช้ซอฟต์แวร์หรือบริการบนอินเทอร์เน็ต 3.2. ประมวลผลข้อมูลด้วยวิธีการที่เหมาะสม 3.3. ทำ�ข้อมูลให้เป็นภาพโดยใช้ซอฟต์แวร์หรือบริการบนอินเทอร์เน็ตที่หลากหลาย

กิจกรรมที่ 12 | ดาต้าที่ท้าทาย คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

4. ทักษะและกระบวนการ (ที่เป็นจุดเน้น ทักษะในศตวรรษที่ 21)

ทักษะการทำ�งานร่วมกัน

ทักษะการคิดวิเคราะห์

ทักษะการสื่อสาร 5. ความรู้เดิมที่นักเรียนต้องมี ซึ่งจะสอดคล้องกับส่วน “ทบทวนความรู้เดิม/สำ�รวจความรู้ก่อนเรียน”

การนิยามปัญหา การวิเคราะห์ปัญหา และการเก็บรวบรวมข้อมูล

การประมวลผลข้อมูล และการทำ�ข้อมูลให้เป็นภาพ

เครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล 6. สาระสำ�คัญ

การเก็บรวบรวมข้อมูลจากแหล่งต่าง ๆ ต้องวิเคราะห์วัตถุประสงค์ของการนำ�ข้อมูลไปใช้ เพื่อนำ�ไปสู่การเลือก วิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลอย่างเหมาะสม เช่น การสังเกต การสัมภาษณ์ การสอบถาม การสำ�รวจ การสนทนากลุ่ม หลังจากนั้นจึงออกแบบเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล และดำ�เนินการเก็บข้อมูลตามที่ได้วางแผนไว้ เมื่อได้ ข้อมูลมาแล้วต้องมีการตรวจสอบความถูกต้องและครบถ้วน เพื่อให้ได้ข้อมูลที่เหมาะสมสำ�หรับการนำ�ไปประมวลผล การใช้ ซ อฟต์ แ วร์ ใ นการประมวลผลจะทำ � ให้ ไ ด้ ส ารสนเทศที่ ถู ก ต้ อ งและรวดเร็ ว นอกจากนั้ น การใช้ ซ อฟต์ แ วร์ เพื่อช่วยนำ�เสนอข้อมูลหรือทางเลือกในการแก้ปัญหาจะทำ�ให้ประเมินผลและตัดสินใจได้อย่างมีประสิทธิภาพ 7. สื่อและอุปกรณ์ 7.1 ใบกิจกรรม ใบกิจกรรมที่

เรื่อง

เวลา (นาที)

12.1

ดาต้าที่ท้าทาย

240

7.2 อื่น ๆ

แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน

แบบประเมินการทำ�งานกลุ่ม

หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 8. แนวทางการจัดการเรียนรู้ 8.1 การจัดเตรียม

8.1.1 ใบกิจกรรมที่ 12.1 ตามจำ�นวนกลุ่ม

8.1.2 แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน

และแบบประเมินการทำ�งานกลุ่ม

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

109

110

กิจกรรมที่ 12 | ดาต้าที่ท้าทาย คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

8.2 ขั้นตอนการดำ�เนินการ

ชั่วโมงที่ 1 - 2

8.2.1 ผู้สอนร่วมสนทนากับผู้เรียนเกี่ยวกับตัวอย่างการกำ�หนดปัญหาโรงเรียนมีขยะจำ�นวนมาก

ในหนังสือเรียน โดยให้ผู้เรียนพิจารณาว่าโรงเรียนของเรามีปัญหาดังกล่าวหรือไม่ อย่างไร

8.2.2 ผู้สอนแบ่งผู้เรียนเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 3-4 คน ร่วมกันศึกษาและวิเคราะห์ปัญหาที่เกิดขึ้นในโรงเรียน

หรื อ ในชุ ม ชนที่ มี ผ ลกระทบกั บ ผู้ เ รี ย น และตอบคำ � ถามลงในใบกิ จ กรรมที่ 12.1 ดาต้ า ที่ ท้ า ทาย

ข้อ 1-3

8.2.3 ผู้ เ รี ย นแต่ ล ะกลุ่ ม นำ � เสนอปั ญ หาที่ ต นสนใจ และให้ เ พื่ อ นในชั้ น เรี ย นและผู้ ส อนร่ ว มกั น อภิ ป ราย

ถึงความเหมาะสมและความเป็นไปได้ในการไปเก็บรวบรวมข้อมูล

8.2.4 ผู้เรียนแต่ละกลุ่มออกแบบวิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลแล้วตอบคำ�ถามลงในใบกิจกรรมที่ 12.1 ข้อ 4-5

8.2.5 ผู้เ รี ย นแต่ ล ะกลุ่ม สร้ า งเครื่อ งมื อ สำ � หรั บ นำ � ไปเก็ บ รวบรวมข้ อ มู ล โดยผู้ส อนแนะนำ � ให้ ใ ช้ เ ครื่อ งมื อ

ทีเ่ หมาะสม เช่น แบบสอบถามออนไลน์ แบบสังเกต แบบสัมภาษณ์

8.2.6 ผู้ เ รี ย นแต่ ล ะกลุ่ ม นำ � เสนอเครื่ อ งมื อ ที่ ส ร้ า ง แล้ ว ผู้ ส อนและเพื่ อ นในชั้ น เรี ย นร่ ว มกั น อภิ ป รายถึ ง

ความเหมาะสมและความสะดวกในการนำ�ไปใช้

8.2.7 ผู้ ส อนมอบหมายให้ ผู้ เ รี ย นแต่ ล ะกลุ่ ม ไปเก็ บ รวบรวมข้ อ มู ล นอกเวลาเรี ย น เพื่ อ นำ � ข้ อ มู ล มาใช้ ใ น

การเรียนในครั้งถัดไป

ชั่วโมงที่ 3-4

8.2.8 ผู้สอนร่วมสนทนากับผู้เรียนถึงปัญหาในการเก็บรวบรวมข้อมูล และมีการแก้ปัญหาอย่างไร

8.2.9 ผู้เรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันตรวจสอบข้อมูลว่ามีความผิดปกติหรือไม่ อย่างไร

8.2.10 ผู้เรียนแต่ละกลุ่มประมวลผลข้อมูล โดยผู้สอนกำ�ชับว่าผลที่ได้ต้องสอดคล้องกับปัญหาที่กำ�หนดไว้

8.2.11 ผู้ เ รี ย นแต่ ล ะกลุ่ ม สร้ า งงานนำ � เสนอ โดยทำ � ข้ อ มู ล ให้ เ ป็ น ภาพ และเผยแพร่ ผ ลงานนำ � เสนอบนสื่ อ

สังคมออนไลน์ที่เหมาะสม ให้เพื่อนเข้าชมและแสดงความคิดเห็น 9. การวัดและประเมินผล 9.1 ตรวจคำ�ตอบจากการทำ�ใบกิจกรรม 9.2 สังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน 9.3 ประเมินการทำ�งานกลุ่ม 10. สื่อและแหล่งข้อมูล

11. ข้อเสนอแนะ

-

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 12 | ดาต้าที่ท้าทาย คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 12.1 ดาต้าที่ท้าทาย 1. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

2. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

3. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

4. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

ให้นักเรียนร่วมกันกำ�หนดปัญหาที่สนใจในโรงเรียนหรือชุมชน

1.

2.

3.

ปัญหา คือ ...……………......….................................................................... …………………….............………....………………………………….......……......…… ……………………….............………....………………………..…………..…...……… …………………….............………....……………………....……………..……...……… …………………….............………....…………………………………..…….....………… …………………….............………....………………………………….....…….....…… …………………….............………....…………………………………......…………………….......………………........................... เงื่อนไข / ข้อจำ�กัดของปัญหา คือ ………………………………………………….....................…………….…………….……… ………………………….............………....………………………..…………..…...…………………………………........................... …………………….............………....……………………....……………..……...………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..…….....………………………………........................... …………………….............………....………………………………….....…….....………………………………........................... …………………….............………....…………………………………......…………………….......………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………...................................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………...................................... ผลลัพธ์ที่ต้องการจากการแก้ปัญหา …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………........................... …………………….............………....…………………………………..………………………………...........……........................... …………………….............………....…………………………………..……………………………………...........................

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

111

กิจกรรมที่ 12 | ดาต้าที่ท้าทาย

112

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

4. ข้อมูลที่จำ�เป็นต่อการแก้ปัญหา

5.

ข้อมูล

ชนิดของข้อมูล

รูปแบบของข้อมูล

เพือ ่ ให้การจัดเก็บข้อมูลเพียงพอสำ�หรับการวิเคราะห์ปญ ั หา นักเรียนจะกำ�หนดขอบเขตในประเด็นต่อไปนีอ ้ ย่างไร 1) ปริมาณข้อมูลทีต ่ อ ้ งการจัดเก็บ ……………………………….....…………………………………………………………….......

2) ระยะเวลาในการเก็บรวบรวมข้อมูล …………………………..…………………………….....…………………………….......

3) ช่วงเวลาในจัดเก็บข้อมูล ………………………………………………………………………….....………………………..........

4) แหล่งกำ�เนิดข้อมูล หรือสถานทีท ่ จี่ ะไปเก็บข้อมูล ………………………………….………...........………………….........

5) ผู้ให้ข้อมูล ……………………………………………………………………….......……………………………………………........ นักเรียนจะเลือกวิธีการใดในการเก็บรวบรวมข้อมูล พร้อมทั้งออกแบบและสร้างเครื่องมือสำ�หรับเก็บข้อมูลที่ ต้องการ ……………………………..……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………..……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………..…………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………..………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………..…………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………..………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………..…………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………..………………… ……………………………………………………………………………………………………

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 12 | ดาต้าที่ท้าทาย คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

6. ข้อมูลที่ได้จากการเก็บรวบรวม มีความผิดปกติหรือไม่ 6.1 มี ไม่มี 6.2 ความผิ ด ปกติ ที่ พ บคื อ อะไร และมีิ วิ ธี ทำ � ความสะอาด

ข้อมูลที่ผิดปกติอย่างไร ......……………………………..…………………………………………… ….........……………………………………………………………………… ………….........…………………..……………………………………………

7.

8.

…………………………………………………………………………......... ……………………………..……………………………………………….........……………………………………………………………… ……………………………..………………………………………………….........…………………………………………………………… ……………………………..…………………………………………………….......………………………………………………………… ……………………………..……………………………………………………….........…………………………………………………….... ……………………………..…………………………………………………………........………………………………………………….... ……………………………..…………………………………………………………….......………………………………………………… ……………………………..………………………………………………………………........……………………………………………… ……………………………..………………………………………………………………….........………………………………………….... ……………………………..…………………………………………………………………….....………………………………………… ……………………………..……………………………………………………………………........……………………………………… ค่าสถิติที่ใช้ประมวลผลมีอะไรบ้าง เพื่อตอบคำ�ถามในข้อ 3 ……………………………..……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………..……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………..……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………..……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………..……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………..……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………..……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………..……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………..……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………..……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………..……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………..………………………………………………………………………………………………………………………. ทำ�ข้อมูลให้เป็นภาพ แล้วสร้างงานนำ�เสนอ ให้สอดคล้องกับผลลัพธ์ที่ต้องการในข้อ 3 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

113

กิจกรรมที ่

13 เวลา 4 ชั่วโมง

อินเทอร์เน็ตของสรรพสิง่ 1. ตัวชี้วัด

พัฒนาแอปพลิเคชันที่มีการบูรณาการกับวิชาอื่นอย่างสร้างสรรค์ 2. สาระการเรียนรู้

Internet of Things (IoT) 3. จุดประสงค์ ให้ผู้เรียนสามารถ 3.1 อธิบายองค์ประกอบและขั้นตอนการทำ�งานของ IoT ผ่านโพรโทคอล MQTT 3.2 ใช้โพรโทคอล MQTT รับ-ส่งข้อมูล 3.3 สร้างระบบจำ�ลองการเชื่อมต่อระหว่างอุปกรณ์ที่มีการใช้งาน IoT

กิจกรรมที่ 13 | อินเทอร์เน็ตของสรรพสิ่ง คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

4. ทักษะและกระบวนการ (ที่เป็นจุดเน้น ทักษะในศตวรรษที่ 21)

ทักษะการทำ�งานร่วมกัน

ทักษะการสื่อสาร

ทักษะด้านคอมพิวเตอร์ และเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร 5. ความรู้เดิมที่นักเรียนต้องมี ซึ่งจะสอดคล้องกับส่วน “ทบทวนความรู้เดิม/สำ�รวจความรู้ก่อนเรียน”

6. สาระสำ�คัญ

อิ น เทอร์ เ น็ ต ของสรรพสิ่ ง หรื อ ไอโอที (Internet of Things: IoT) เป็ น การเชื่ อ มโยงอุ ป กรณ์ ต่ า ง ๆ เช่ น อุปกรณ์ไฟฟ้า ตัวตรวจวัด เข้ากับโครงข่ายอินเทอร์เน็ต ทำ�ให้สามารถส่งข้อมูลตรวจวัดจากสภาพแวดล้อมไปยัง เครื่องคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์อื่น ๆ ที่เชื่อมอยู่กับระบบอินเทอร์เน็ตได้

MQTT (Message Queuing Telemetry Transport) เป็นโพรโทคอลที่นำ�มาใช้ในงาน IoT เพื่อแลกเปลี่ยน ข้อมูลระหว่างอุปกรณ์โดยผ่านเซิร์ฟเวอร์ตัวกลาง (broker) ประกอบด้วยฝั่งที่แจ้งข้อมูล (publisher) และฝั่งที่ ขอรับข้อมูล (subscriber) โดยจะต้องระบุตัวอ้างอิงที่เป็นหัวข้อ (topic) ของข้อมูลที่จะรับส่งให้ตรงกัน 7. สื่อและอุปกรณ์ 7.1 ใบกิจกรรม ใบกิจกรรมที่

เรื่อง

เวลา (นาที)

13.1

กระดานข่าว

30

13.2

MQTT-Bingo

30

13.3

ฤาษีแปลงสารผ่าน MQTT

30

13.4

IoT Smart Home

30

13.5

IoT for Life

60

7.2 ใบความรู้

ใบความรู้ที่ 13 เรื่อง MQTTlens 7.3 อื่น ๆ

เครื่องคอมพิวเตอร์ที่เชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต

แอปพลิเคชัน MQTTlens และ IoT MQTT Panel

แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน

แบบประเมินการทำ�งานกลุ่ม

หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ) ชั้นมัธยมศึกษา

ปีที่ 3 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

115

116

กิจกรรมที่ 13 | อินเทอร์เน็ตของสรรพสิ่ง คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

8. แนวทางการจัดการเรียนรู้ 8.1 การจัดเตรียม

8.1.1 ใบกิจกรรมที่ 13.1 - 13. 5 ตามจำ�นวนกลุ่ม

8.1.2 ติดตั้ง MQTTlens สำ�หรับระบบปฏิบัิติการวินโดวส์

IoT MQTT Panel สำ�หรับสมาร์ตโฟนที่ใช้ระบบปฏิบัติการแอนดรอยด์

8.1.3 กระดาษสำ�หรับทำ�บัตรแจ้งข่าวสาร และบัตรขอแจ้งข่าวสาร

8.1. แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน และแบบประเมินการทำ�งานกลุ่ม

8.2 ขั้นตอนการดำ�เนินการ

ชั่วโมงที่ 1 - 2

8.2.1 ผู้สอนยกตัวอย่างนวัตกรรมสำ�หรับร้านซักผ้าที่ลูกค้าสามารถจองคิว สั่งงาน และติดตามการซักผ้า

ผ่ า นแอปพลิ เ คชั น สมาร์ ต โฟน และเจ้ า ของร้ า นตรวจสอบข้ อ มู ล ผ่ า นเว็ บ ไซต์ ไ ด้ (washeasy.me)

จากสถานการณ์ดังกล่าว ให้ผู้เรียนร่วมกันอภิปรายเพื่อตอบคำ�ถามต่อไปนี้

เครื่องซักผ้า สมาร์ตโฟน และเครื่องเซิร์ฟเวอร์ของเว็บไซต์ ติดต่อสื่อสารกันได้อย่างไร

นักเรียนรู้จักระบบอื่นที่มีการทำ�งานเหมือนระบบที่ยกตัวอย่างหรือไม่

8.2.2 ผู้เรียนศึกษาหัวข้อ 5.1 องค์ประกอบของระบบไอโอที จากหนังสือเรียนในบทที่ 5

8.2.3 ผู้สอนแบ่งผู้เรียนเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 4 คน แล้วแจกใบกิจกรรมที่ 13.1 กระดานข่าว พร้อมกับบัตร

แจ้ ง ข่ า วสารและบั ต รขอรั บ ข่ า วสาร โดยผู้ ส อนและผู้ เ รี ย นจะแสดงบทบาทสมมติ เ พื่ อ จำ � ลองการ

ทำ�งานของ MQTT

8.2.4 ผู้ ส อนแจ้ ง หั ว ข้ อ หลั ก ตั ว อย่ า งเช่ น england, china, japan, thailand, korea และหั ว ข้ อ ย่ อ ย

ตัวอย่างเช่น food, song, sport, city แล้วให้แต่ละกลุ่มช่วยกันคิดหัวข้อตามรูปแบบและกรอก

ลงในใบกิจกรรมที่ 13.1 ข้อ 1

8.2.5 ผู้สอนแบ่งกลุ่มผู้เรียนให้รับหน้าที่เป็นฝ่ายแจ้งข่าวสาร และฝ่ายขอรับข่าวสารในรอบที่ 1 โดยให้

จำ�นวนกลุ่มของทั้งสองฝ่ายมีจำ�นวนเท่ากันหรือใกล้เคียงกันที่สุด

8.2.6 ผู้เรียนกลุ่มที่เป็นฝ่ายขอรับข่าวสารหรือซับสไครบ์ (subscriber) เลือกหัวข้อจากข้อ 1 ที่ต้องการ

เพื่อไปส่งบัตรขอรับข่าวสารที่คนกลาง (ผู้สอน หรือตัวแทนผู้เรียน) แล้วคนกลางจะแจ้งถ้ามีหัวข้อ

ตรงกับที่ร้องขอ โดยกรอกข้อมูลลงบัตรขอรับข่าวสาร

8.2.7 ผู้เรียนในกลุ่มแจ้งข่าวสารหรือพับบลิช (publisher) เลือกหัวข้อ 1 หัวข้อเขียนลงในบัตรแจ้งข่าวสาร

มาส่งผู้สอนที่ทำ�หน้าที่เป็นคนกลางหรือโบรกเกอร์ (broker)

8.2.8 ผู้สอนสรุปกลุ่มขอรับข่าวสารที่สามารถเลือกหัวข้อตรงกับที่มีผู้แจ้งไว้ แล้วสุ่มผู้เรียนออกมา 2-3 กลุ่ม

ถามข้อมูลที่กลุ่มนั้น ๆ ได้รับ จากนั้นให้กลุ่มแจ้งข่าวสารและขอรับข่าวสารสลับบทบาทกันแล้วทำ�

กิจกรรมอีกครั้งในรอบที่ 2

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 13 | อินเทอร์เน็ตของสรรพสิ่ง คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

8.2.9 ผู้ ส อนให้ ผู้ เ รี ย นทำ � กิ จ กรรมที่ 5.1 จากหนั ง สื อ เรี ย นในบทที่ 5 แล้ ว ผู้ ส อนสุ่ ม ผู้ เ รี ย นเพื่ อ ตอบ

คำ�ถาม

8.2.10 ผู้ ส อนแนะนำ � โปรแกรมแอปพลิ เ คชั น MQTTlens ใน Chrome web store แล้ ว ให้ ผู้ เ รี ย น

ศึกษาใบความรู้ที่ 13 เรื่อง MQTTlens หลังจากนั้นให้ผู้เรียนติดตั้งโปรแกรม

8.2.11 ผู้สอนแจ้งที่อยู่โบรกเกอร์สาธารณะและหัวข้อที่ใช้พับบลิชผ่าน MQTT broker ตัวอย่างเช่น hostname : broker.hivemq.com port : 1883 (tcp)

รายละเอียดที่ผู้สอนกำ�หนด

publish (topic) : ipst/m301/test (ให้ผู้สอนเปลี่ยน ipst เป็นอักษรย่อของโรงเรียนแทน)

ใน MQTTlens และแจ้งให้นักเรียนทราบ ข้อมูลที่พับบลิช (ไม่แจ้งผู้เรียนโดยตรง)

message : วิทยาการคำ�นวณ ม.3

8.2.12 ผู้เรียนแต่ละกลุ่มเปิดแอปพลิเคชัน MQTTlens เชื่อมต่อโบรกเกอร์ แล้วซับสไครบ์ตามรายละเอียด

ที่ ผู้ ส อนแจ้ ง เมื่ อ ได้ รั บ ข้ อ มู ล กลั บ แล้ ว ให้ บ อกว่ า ข้ อ มู ล ที่ ไ ด้ คื อ อะไร หลั ง จากนั้ น ผู้ ส อนทดลอง

พับบลิชข้อมูลอื่น ๆ ตามต้องการ แล้วสอบถามผู้เรียนว่าได้รับข้อมูลใดบ้าง

8.2.13 ผู้เรียนแต่ละกลุ่มรับใบกิจกรรมที่ 13.2 MQTT-Bingo แล้วเลือกเขียนเลข 1- 100 ลงในตาราง 16

ช่องของกิจกรรมที่ 13.2 ข้อ 2 ทั้ง 2 ตาราง ช่องละ 1 ตัวเลขจนครบ 16 ช่อง โดยตารางเดียวกัน

ห้ามใช้ตัวเลขซ้ำ�กัน

8.2.14 ผู้สอนแจ้งรายละเอียดของ MQTT Broker และหัวข้อที่ใช้ในการเล่นบิงโก ตัวอย่างเช่น hostname : broker.hivemq.com port : 1883 (tcp) publish (topic) : ตัวอักษรย่อชื่อโรงเรียน/m301/bingo

รายละเอียดที่ผู้สอนพับบลิช

8.2.15 ผู้เรียนแต่ละกลุ่มใช้ MQTTlens เชื่อมต่อ MQTT Broker แล้วซับสไครบ์หัวข้อที่ผู้สอนกำ�หนด

8.2.14 ผู้สอนเลือกสุ่มเลข 1-100 แล้วพับบลิชผ่าน MQTTlens ไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะมีกลุ่ม ผู้เรียนบิงโก

8.2.15 ผู้ เรี ยนแต่ ละกลุ่ ม รอรั บข้ อมู ล ที่ ผู้ ส อนพั บ บลิ ช ถ้ า มี ตัว เลขในตารางที่ เ ขี ย นไว้ ต รงกั บ ข้ อ มู ล ที่ ไ ด้ รั บ

ให้ผู้เรียนกากบาทที่ตัวเลขนั้น เมื่อกากบาทครบ 4 ตัวเลขเรียงกันในแนวนอน แนวตั้ง แนวทแยง

ให้ยกมือทั้งกลุ่มแล้วร้องบิงโก

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

117

118

กิจกรรมที่ 13 | อินเทอร์เน็ตของสรรพสิ่ง คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

8.2.16 ผู้ ส อนและผู้ เ รี ย นร่ ว มกั น สรุ ป การแลกเปลี่ ย นข้ อ มู ล ผ่ า น MQTT จากการทำ � กิ จ กรรมที่ 13.1

และกิจกรรมที่ 13.2 และสรุปรายละเอียดที่ใช้การติดต่อผ่าน MQTT ได้แก่ ที่อยู่โบรกเกอร์ พอร์ต

โพรโทคอล (ในกิจกรรมใช้ TCP) และหัวข้อสำ�หรับพับบลิชหรือซับสไครบ์

ชั่วโมงที่ 3-4

8.2.17 ผูส้ อนแบ่งผูเ้ รียนเป็นกลุม ่ กลุม ่ ละ 4-5 คน โดยกำ�หนดหมายเลขแต่ละกลุม ่ เป็น 1-10 (ขึน ้ อยูก่ บ ั จำ�นวน

กลุ่ม) เพื่อใช้ในการเรียงลำ�ดับส่งข้อความตามลำ�ดับหมายเลขกลุ่ม

8.2.18 ผู้ ส อนและผู้ เ รี ย นช่ ว ยกั น ทบทวนขั้ น ตอนพร้ อ มกั บ ทดสอบการรั บ -ส่ ง ข้ อ มู ล ผ่ า น MQTT โดยใช้

MQTTlens จากบทเรียนชั่วโมงที่ผ่านมา

8.2.19 ผู้สอนและผู้เรียนร่วมกันตกลงรายละเอียดในการเชื่อมต่อ MQTT และรูปแบบหัวข้อของแต่ละกลุ่ม

แล้วทำ�ใบกิจกรรมที่ 13.3 ฤาษีแปลงสารผ่าน MQTT

8.2.20 ผู้เรียนกลุ่มแรกเริ่มพับบลิชข้อความไม่เกิน 5 พยางค์ เมื่อกลุ่มถัดไปที่ซับสไครบ์รอไว้ได้รับข้อความให้

แต่งเพิ่มจากข้อความที่ได้มาอีก 5 พยางค์แล้วพับบลิช (แนะนำ�ให้ผู้เรียนเลือกข้อความแล้วกดปุ่ม

Ctrl-C เพื่อคัดลอกไปวางในกล่อง Message ด้วยปุ่ม Ctrl-V แทนการพิมพ์ข้อความใหม่ทั้งหมด)

ทำ�ต่อไปเรื่อย ๆ จนกระทั่งถึงกลุ่มสุดท้ายให้พับบลิชข้อความทั้งหมด โดยกลุ่มเริ่มต้นซับไครบ์รอไว้

อยู่แล้วจะได้รับข้อความที่ทุกกลุ่มแต่งเพิ่มกลับมา

ตัวอย่างเช่น กลุ่มผู้เรียน

รับข้อความ

กลุ่ม 1 (กลุ่มเริ่มต้น)

กลุ่ม 2

-

subscribe: ipst/class3-1/group1/ message message: วันหนึ่งฉันเดินอยู่

แจ้งข้อความ publish: ipst/class3-1/group1/ message message: วันหนึ่งฉันเดินอยู่ publish:

message:

ipst/class3-1/ group2/message วันหนึ่งฉันเดินอยู่ หน้าร้านสะดวกซื้อ

หัวข้อที่ผู้สอนจะซับสไครบ์ คือ สถาบัน/ชั้นเรียน/+/message

ตัวอย่างเช่น ipst/class3-1/+/message (เครื่องหมายบวก หมายถึง ข้อความใด ๆ ก็ได้)

หมายเหตุ ทุกกลุ่มสามารถซับสไครบ์หัวข้อของกลุ่มก่อนหน้ารอได้เลย

8.2.21 เมื่อส่งข้อความครบ 1 รอบจนมาสิ้นสุดที่กลุ่มเริ่มต้นได้รับข้อความแล้ว ให้สมาชิกในกลุ่มเริ่มต้น

อ่านข้อความ แล้วแต่ละกลุ่มช่วยกันตรวจสอบความถูกต้อง สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 13 | อินเทอร์เน็ตของสรรพสิ่ง คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

8.2.22 ผูเ้ รียนศึกษาเนือ ้ หาหัวข้อ 5.2 กรณีศก ึ ษาการพัฒนาแอปพลิเคชันไอโอที “ระบบรดน้�ำ ต้นไม้อต ั โนมัต”ิ

จากหนังสือเรียน

8.2.23 ผู้ ส อนและผู้ เ รี ย นร่ ว มกั น อภิ ป รายถึ ง ส่ ว นประกอบของระบบรดน้ำ � ต้ น ไม้ อั ต โนมั ติ และถ้ า จะต้ อ ง

เพิ่มเติมหรือปรับปรุง ผู้เรียนจะเพิ่มส่วนใด และมีการทำ�งานอย่างไร

8.2.22 ผูส ้ อนแนะนำ�แอปพลิเคชัน IoT MQTT Panel ในสมาร์ตโฟนระบบแอนดรอยด์ และสาธิตการใช้งาน

เชื่อมต่อ MQTTlens กับ IoT MQTT Panel

8.2.23 ผู้ เ รี ย นทุ ก กลุ่ ม จั บ คู่ ร ะหว่ า งกลุ่ ม 2 กลุ่ ม แล้ ว ทำ � ใบกิ จ กรรมที่ 13.4 IoT Smart Home แล้ ว ใช้

แอปพลิเคชัน IoT MQTT Panel สร้างแผงควบคุม Smart Home หลังเดียวกัน โดยแผงควบคุม

ของทั้งสองกลุ่มจะต้องควบคุมและแสดงผลค่าที่ปรับปรุงได้แบบเรียลไทม์ เช่น กลุ่ม A เลื่อนสวิตช์

สั่งปิดไฟ จะส่งผลให้สวิตช์ของกลุ่ม B เปลี่ยนเป็นสถานะปิดด้วย

8.2.24 ผู้เรียนกลุ่มที่จับคู่ทั้งสองกลุ่มร่วมกันกำ�หนดชื่อหัวข้อที่ใช้ในการควบคุมผ่าน MQTT แล้วบันทึกใน

ใบกิจกรรมที่ 13.4 ข้อ 1 และรายละเอียดของพาเนลที่ใช้ในใบกิจกรรมที่ 13.4 ข้อ 2

8.2.25 ผู้ เ รี ย นแต่ ล ะกลุ่ ม เริ่ ม ทดสอบกั บ กลุ่ ม คู่ ข องตนเองว่ า สามารถสั่ ง งานจากกลุ่ ม หนึ่ ง ไปปรั บ ปรุ ง ค่ า

ในแผงควบคุมของอีกกลุ่มหนึ่งได้หรือไม่ หลังจากนั้นให้อภิปรายในกลุ่มถึงการนำ�ไปประยุกต์

8.2.26 ผู้เรียนแต่ละกลุ่มทำ�ใบกิจกรรมที่ 13.5 IoT for Life แล้วนำ�เสนอผลงานและอภิปรายร่วมกันถึง

ข้อดีและข้อเสีย และสิ่งที่ควรปรับปรุงของแอปพลิเคชันที่ผู้เรียนได้ออกแบบ

8.2.27 ผู้สอนและผู้เรียนช่วยกันสรุปการนำ�ความรู้เกี่ยวกับระบบไอโอทีไปประยุกต์ใช้งาน 9. การวัดและประเมินผล 9.1 ตรวจคำ�ตอบจากการทำ�ใบกิจกรรม 9.2 สังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน 9.3 ประเมินการทำ�งานกลุ่ม 10. สื่อและแหล่งข้อมูล

11. ข้อเสนอแนะ 11.1 ผู้ ส อนควรตรวจสอบการเชื่ อ มต่ อ โบรกเกอร์ MQTT ที่ ใ ช้ ง าน

ได้จริงโดยใช้รายชื่อโบรกเกอร์จาก https://github.com/mqtt/

mqtt.github.io/wiki/public_brokers ก่อนเริ่มคาบเรียน

11.2 ใบกิ จ กรรมที่ 13.4 ต้ อ งมี ส มาร์ ต โฟนประกอบการสอน ดั ง นั​ั้ น ถ้ า โรงเรี ย นไม่ มี ส มาร์ ต โฟน ให้ ผู้ ส อนอธิ บ าย

11.3 ใบกิจกรรมที่ 13.5 หากเวลาไม่เพียงพออาจให้ผู้เรียนทำ�เป็นรายงานส่ง

และยกตัวอย่างประกอบแทน

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

119

กิจกรรมที่ 13 | อินเทอร์เน็ตของสรรพสิ่ง

120

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 13.1 กระดานข่าว สมาชิกกลุ่มที่ ……...… 1. ชือ ่ -สกุล ….……………………….…..…....................................……......….…... เลขที ่ ................

2. ชือ ่ -สกุล ….……………………….…..…...........................................…………... เลขที ่ ................

3. ชือ ่ -สกุล ….……………………….…..…....................................…....……….…... เลขที ่ ................

4. ชื่อ-สกุล ….……………………….…..…..........……….................................…... เลขที่ ...............

คำ�สั่ง ให้นักเรียนเลือกใช้หัวข้อหลักและหัวข้อย่อยต่อไปนี้ หัวข้อหลัก 1. Thailand

2. China

หัวข้อย่อย 1. food

2. city

3. Japan

1. เขียนหัวข้อ (topic) และข้อมูลตามหัวข้อที่เลือกมา 3 หัวข้อ โดยใช้หัวข้อที่กำ�หนดให้ หัวข้อ

ข้อมูล

ตัวอย่าง China/food

ซาลาเปา

2. ให้เลือกหัวข้อจากข้อ 1 แล้วกรอกลงในบัตรแจ้งข่าวสารหรือบัตรขอรับข่าวสารตามบทบาทที่ได้รับ รอบที่ 1 บทบาทของกลุ่ม

Publisher (ผู้แจ้งข่าวสาร)

Subscriber (ผู้ขอรับข่าวสาร)

Publisher (ผู้แจ้งข่าวสาร)

Subscriber (ผู้ขอรับข่าวสาร)

หัวข้อที่ใช้ ข้อมูลที่แจ้ง/ได้รับ รอบที่ 2 บทบาทของกลุ่ม หัวข้อที่ใช้ ข้อมูลที่แจ้ง/ได้รับ

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 13 | อินเทอร์เน็ตของสรรพสิ่ง คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 13.2 MQTT-Bingo สมาชิกกลุ่มที่ ……...… 1. ชือ ่ -สกุล ….……………………….…..…....................................……......….…... เลขที ่ ................

2. ชือ ่ -สกุล ….……………………….…..…...........................................…………... เลขที ่ ................

3. ชือ ่ -สกุล ….……………………….…..…....................................…....……….…... เลขที ่ ................

4. ชื่อ-สกุล ….……………………….…..…..........……….................................…... เลขที่ ...............

1.

2.

ข้อมูลที่ใช้ในแอปพลิเคชัน MQTTlens สำ�หรับขอรับตัวเลขจากครู Hostname …………………………………………………………………………….....…………………Port …………....…………. วิธีการที่ใช้ Publish Subscribe หัวข้อ (topic) …………………………………………………………………………...........……………………………………………. ให้นักเรียนเลือกเขียนตัวเลข 1 - 100 ลงในช่องตารางต่อไปนี้ให้เต็มทุกช่อง เมื่อครูพับบลิชตัวเลขมาตรงกับที่ นักเรียนเขียนไว้ในตาราง ให้ทำ�เครื่องหมายกากบาททับตัวเลขนั้น และหากกากบาทตัวเลขในตารางครบ 4 ตัว ในแนวตั้ง แนวนอน หรือทแยงมุม จะถือว่าเป็นผู้ชนะในเกมบิงโกรอบนั้น ตารางบิงโกรอบที่ 1 ตารางบิงโกรอบที่ 2

3. บันทึกเลขที่ได้รับจากครูตามลำ�ดับ ลำ�ดับ #1 #2 #3 #4 #5 #6 #7 #8 #9 #10 #11 #12 #13 #14 #15 #16 รอบที่ 1 รอบที่ 2

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

121

122

กิจกรรมที่ 13 | อินเทอร์เน็ตของสรรพสิ่ง คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 13.3 ฤาษีแปลงสารผ่าน MQTT สมาชิกกลุ่มที่ ……...… 1. ชือ ่ -สกุล ….……………………….…..…....................................……......….…... เลขที ่ ................

2. ชือ ่ -สกุล ….……………………….…..…...........................................…………... เลขที ่ ................

3. ชือ ่ -สกุล ….……………………….…..…....................................…....……….…... เลขที ่ ................

4. ชื่อ-สกุล ….……………………….…..…..........……….................................…... เลขที่ ...............

1.

2.

3.

ข้อมูล MQTT Broker ที่เลือกใช้ในแอปพลิเคชัน MQTTlens Hostname …………………………………………………………………………….....………………… Port …………....…………. ให้เขียนรายละเอียดในการขอรับข้อมูล วิธีการที่ใช้ Publish Subscribe รูปแบบหัวข้อ สถาบัน/ชั้นเรียน/ชื่อกลุ่ม/message ตัวอย่างหัวข้อ ipst/class3-1/group1/message หัวข้อ (topic) …………………………………………………………………………...........………………………………………….…. ข้อความ (message) ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ให้เขียนรายละเอียดในการแจ้งข้อมูล วิธีการที่ใช้ Publish Subscribe หัวข้อ (topic) …………………………………………………………………………...........……………………………………………. ข้อความ (message) ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........………………………………………………………………………………………………………………………..

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 13 | อินเทอร์เน็ตของสรรพสิ่ง คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 13.4 IoT Smart Home สมาชิกกลุ่มที่ ……...… 1. ชือ ่ -สกุล ….……………………….…..…....................................……......….…... เลขที ่ ................

2. ชือ ่ -สกุล ….……………………….…..…...........................................…………... เลขที ่ ................

3. ชือ ่ -สกุล ….……………………….…..…....................................…....……….…... เลขที ่ ................

4. ชื่อ-สกุล ….……………………….…..…..........……….................................…... เลขที่ ............... สถานการณ์ กลุ่มนักเรียนได้รับมอบหมายให้จำ�ลองการควบคุม Smart Home ที่ใช้งานระบบไอโอที ด้วยแอปพลิเคชัน IoT MQTT Panel โดยใช้แผนผังและแบบร่างแผงควบคุมไอโอทีต่อไปนี้ แผงควบคุม IoT ไฟห้องนอน Switch on=เปิด off=ปิด

ประตูสมาร์ตล็อค Switch on=เปิด off=ล็อค

ระบบไฟฟ้าในครัว Switch on=เปิด off=ปิด

เครื่องปรับอากาศ Vertical Meter ช่วงอุณหภูมิ 0-50 หน่วย °C

ตัวปรับอุณหภูมิเครื่องปรับอากาศ Slide ช่วงสั่งงาน 16-30 หน่วย °C

แผนผัง IPST Smart Home ดัดแปลงมาจาก www.cubi.casa/floor-plans-smart-homes-iot/ 1. จากแผนผัง Smart Home ให้กำ�หนดหัวข้อที่ใช้ใน MQTT รูปแบบหัวข้อ สถาบัน/ชั้นเรียน/ชื่อกลุ่มทั้งคู่/บริเวณในบ้าน/อุปกรณ์ ตัวอย่างหัวข้อ ipst/class3-1/group12/bedroom/light บริเวณในบ้าน

อุปกรณ์

door

smart lock

bedroom

light

living room

air conditioner

kitchen

power

หัวข้อ (topic)

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

123

124

กิจกรรมที่ 13 | อินเทอร์เน็ตของสรรพสิ่ง คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

2. ให้ใช้แอปพลิเคชัน IoT MQTT Panel เชื่อมต่อ MQTT Broker แล้วสร้างแผงควบคุมตามตัวอย่างที่กำ�หนดให้ 2.1 ข้อมูลโบรกเกอร์

Broker web/ IP Address ……………………..........…………………………………………………………………..…

Port …………………...................................................................……………… Network protocol TCP 2.2 ข้อมูลพาเนลควบคุม

3.

ชื่อพาเนล

ชนิด

Payload

วิธีการแลกเปลี่ยน

ประตูสมาร์ตล็อค

Switch

on= ................................... off= ..................................

topic (publish) subscribe

ไฟห้องนอน

Switch

on= ................................... off= ..................................

topic (publish) subscribe

ระบบไฟฟ้าในครัว

Switch

on= ................................... off= ..................................

topic (publish) subscribe

เครื่องปรับอากาศ

Vertical Meter

max= ................................ min= .................................

topic (publish) subscribe

ตัวปรับอุณหภูมิ

Slide

max= ................................ min= .................................

topic (publish) subscribe

จากกิจกรรม Smart Home ที่นักเรียนได้ทดลองสามารถนำ�ไปพัฒนาต่อยอดได้อย่างไร ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........………………………………………………………………………………………………………………………..

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 13 | อินเทอร์เน็ตของสรรพสิ่ง คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 13.5 IoT for Life สมาชิกกลุ่มที่ ……...… 1. ชือ ่ -สกุล ….……………………….…..…....................................……......….…... เลขที ่ ................

2. ชือ ่ -สกุล ….……………………….…..…...........................................…………... เลขที ่ ................

3. ชือ ่ -สกุล ….……………………….…..…....................................…....……….…... เลขที ่ ................

4. ชื่อ-สกุล ….……………………….…..…..........……….................................…... เลขที่ ...............

1.

2.

3.

4.

ให้นักเรียนร่วมกันออกแบบแอปพลิเคชันที่ใช้ประโยชน์จากไอโอทีในชีวิตประจำ�วัน ในประเด็นต่อไปนี้ ชื่อแอปพลิเคชัน ……………………….……………….....................................……………………………………………………........ ……………………..........………………………………………………………………………………………………………………………....... จุดประสงค์ของแอปพลิเคชัน ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........………………………………………………………………………………………………………………………..…… ………………..........………………………………………………………………………………………………………………………..………… …………..........………………………………………………………………………………………………………………………..……………… ……..........………………………………………………………………………………………………………………………..…………………… ..........………………………………………………………………………………………………………………………..…………………......... ส่วนประกอบของแอปพลิเคชันมีอะไรบ้าง และใช้งานอย่างไร ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........………………………………………………………………………………………………………………………..…… ………………..........………………………………………………………………………………………………………………………..………… …………..........………………………………………………………………………………………………………………………..……………… ……..........………………………………………………………………………………………………………………………..…………………… ..........………………………………………………………………………………………………………………………..…………………......... ประโยชน์ที่จะได้รับจากการใช้แอปพลิเคชัน ……………………..........……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..........………………………………………………………………………………………………………………………..…… ………………..........………………………………………………………………………………………………………………………..………… …………..........………………………………………………………………………………………………………………………..……………… ……..........………………………………………………………………………………………………………………………..…………………… ..........………………………………………………………………………………………………………………………..…………………......... สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

125

กิจกรรมที่ 13 | อินเทอร์เน็ตของสรรพสิ่ง

126

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบความรู้ที่ 13 การใช้งาน MQTTlens ขั้นตอนการใช้งานมีดังนี้ 1. ติดตั้งแอปพลิเคชัน MQTTLens บน Google Chrome โดยเข้าไปที่ oho.ipst.ac.th/mqttlens แล้วคลิกที่ปุ่ม Add to Chrome

2. เปิดแอปพลิเคชัน MQTTLens จะปรากฏหน้าต่าง MQTTlens ให้คลิกเครื่องหมาย + ที่ Connections

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 13 | อินเทอร์เน็ตของสรรพสิ่ง คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

3. จะปรากฏหน้าต่าง Add a new Connection ดังนี้

1)

2)

3)

ให้ เ ติ ม ชื่ อ Connection Name ที่ ต้องการ เติมชื่อโบรกเกอร์ เช่น broker.hive mq.com, test.mosquitto.org คลิกปุ่ม Save

4. จะปรากฏหน้าต่างดังนี้

วิธีใช้งาน • เมื่อทำ�หน้าที่เป็นผู้ซับสไครบ์ ให้พิมพ์หัวข้อที่ต้องการที่ช่อง topic หมายเลข 1 แล้วคลิกปุ่ม SUBSCRIBE • เมื่อทำ�หน้าที่เป็นผู้พับบลิช ให้พิมพ์หัวข้อที่ต้องการที่ช่อง topic หมายเลข 2 และใส่ข้อความที่ต้องการส่ง ในช่อง Message หมายเลข 3 แล้วคลิกปุ่ม PUBLISH • ข้อความที่เกิดจากการดำ�เนินการต่าง ๆ จะแสดงที่ Subscriptions หมายเลข 4 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

127

กิจกรรมที ่

14 เวลา 6 ชั่วโมง

การสร้างแอปพลิเคชัน 1. ตัวชี้วัด

พัฒนาแอปพลิเคชันที่มีการบูรณาการกับวิชาอื่นอย่างสร้างสรรค์ 2. สาระการเรียนรู้

ขั้นตอนการพัฒนาแอปพลิเคชัน

ซอฟต์ แ วร์ ที่ ใ ช้ ใ นการพั ฒ นาแอปพลิ เ คชั น เช่ น Scratch, python, java, c,

AppInventor 3. จุดประสงค์ ให้ผู้เรียนสามารถ 3.1 พัฒนาแอปพลิเคชันตามที่วางแผนไว้ 3.2 แก้ปัญหาที่เกิดขึ้นระหว่างการลงมือพัฒนาแอปพลิเคชัน 3.3 ทำ�งานร่วมกับผู้อื่น

กิจกรรมที่ 14 | การสร้างแอปพลิเคชัน คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

4. ทักษะและกระบวนการ (ที่เป็นจุดเน้น ทักษะในศตวรรษที่ 21)

ทักษะการทำ�งานร่วมกัน

ทักษะการคิดวิเคราะห์

ทักษะการสื่อสาร

ทักษะด้านคอมพิวเตอร์ และเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร 5. ความรู้เดิมที่นก ั เรียนต้องมี ซึ่งจะสอดคล้องกับส่วน “ทบทวนความรู้เดิม/สำ�รวจความรู้ก่อนเรียน”

กระบวนการพัฒนาแอปพลิเคชัน

การวางแผนการพัฒนาแอปพลิเคชัน

การใช้งานซอฟต์แวร์ที่ช่วยในการพัฒนาแอปพลิเคชัน

การประมวลผลข้อมูล 6. สาระสำ�คัญ

การดำ�เนินการพัฒนาแอปพลิเคชันเป็นการลงมือปฏิบัติตามขั้นตอนของกระบวนการพัฒนาแอปพลิเคชัน ซึ่งประกอบด้วย การศึกษาความต้องการ การออกแบบ การสร้างแอปพลิเคชัน และการทดสอบการทำ�งาน และยัง ต้ อ งมี ก ารกำ � กั บ ติ ด ตามและตรวจสอบความคื บ หน้ า ตามระยะเวลาที่ กำ � หนด รวมทั้ ง แก้ ไ ขปั ญ หาและอุ ป สรรค ที่เกิดขึ้นเพื่อให้แอปพลิเคชันสำ�เร็จตามเป้าหมาย โดยอาศัยการทำ�งานและตัดสินใจร่วมกัน 7. สื่อและอุปกรณ์ 7.1 ใบกิจกรรม ใบกิจกรรมที่

เรื่อง

เวลา (นาที)

14.1

การศึกษาความต้องการ

60

14.2

การออกแบบและการสร้างแอปพลิเคชัน

300

7.2 อื่น ๆ

เครื่องคอมพิวเตอร์ที่เชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต แบบประเมินการนำ�เสนอแอปพลิเคชัน แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน แบบประเมินการทำ�งานกลุ่ม หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เทคโนโลยี (วิ ท ยาการคำ � นวณ) ชั้ น มั ธ ยมศึ ก ษาปี ที่ 3 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

129

130

กิจกรรมที่ 14 | การสร้างแอปพลิเคชัน คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

8. แนวทางการจัดการเรียนรู้ 8.1 การจัดเตรียม

8.1.1 ใบกิจกรรมที่ 14.1-14.2 ตามจำ�นวนกลุม ่

8.1.2 แบบประเมินการนำ�เสนอแอปพลิเคชัน แบบสังเกต

พฤติกรรมการมีสว่ นร่วมในชัน ้ เรียน และแบบประเมิน

การทำ�งานกลุม ่ 8.2 ขัน ้ ตอนการดำ�เนินการ

ชัว่ โมงที่ 1-2

8.2.1 ผู้สอนร่วมสนทนากับผู้เรียนเกี่ยวกับแอปพลิเคชันที่ผู้เรียนนิยมใช้ในชีวิตประจำ�วัน โดยพิจารณาว่า

แอปพลิ เ คชั น เหล่ า นั้ น ถู ก สร้ า งขึ้ น เพื่ อ วั ต ถุ ป ระสงค์ ใ ด มี ป ระโยชน์ ห รื อ ช่ ว ยอำ � นวยความสะดวก

ในชีวิตประจำ�วันอย่างไร เหตุใดบางแอปพลิเคชันได้รับความนิยมมาก เช่น แอปพลิเคชัน ViaBus

เป็ น แอปพลิ เ คชั น นำ � ทางและติ ด ตามรถโดยสารประจำ � ทางแบบเรี ย ลไทม์ ถู ก พั ฒ นาขึ้ น โดย

คนไทยเพื่ อ ตอบสนองความต้ อ งการและอำ � นวยความสะดวกให้ ผู้ ใ ช้ ใ นด้ า นการวางแผนและการ

เดินทาง

8.2.2 ผู้ ส อนและผู้ เ รี ย นร่ ว มกั น ทบทวนขั้ น ตอนการพั ฒ นาแอปพลิ เ คชั น และการประมวลผลซึ่ ง จะนำ �

มาใช้ในการหาข้อสรุปในการพัฒนาแอปพลิเคชัน

8.2.2 ผู้ ส อนแบ่ ง ผู้ เ รี ย นออกเป็ น กลุ่ ม กลุ่ ม ละ 4 คน และให้ ผู้ เ รี ย นแต่ ล ะกลุ่ ม ร่ ว มกั น วิ เ คราะห์ ปั ญ หา

และความต้องการในการพัฒนาแอปพลิเคชัน แล้วบันทึกผลการปรึกษาลงในใบกิจกรรมที่ 14.1

ศึกษาความต้องการ แล้วให้ผเู้ รียนแต่ละกลุม ่ นำ�เสนอผลการศึกษาความต้องการกับผูส้ อน

8.2.3 ผู้เ รี ย นแต่ ล ะกลุ่ม ร่ ว มกั น ออกแบบโครงสร้ า งและแนวทางการพั ฒ นาแอปพลิ เ คชั น แล้ ว บั น ทึ ก ลง

ในใบกิจกรรมที่ 14.2 การออกแบบและการสร้างแอปพลิเคชัน

ชัว่ โมงที่ 3-6

8.2.4 ผู้ เ รี ย นแต่ ล ะกลุ่ ม ลงมื อ สร้ า งแอปพลิ เ คชั น ตามที่ ไ ด้ อ อกแบบไว้ พร้ อ มทดสอบการทำ � งานของ

แอปพลิเคชันให้เป็นไปตามความต้องการของผูใ้ ช้

8.2.5 ผู้ เ รี ย นแต่ ล ะกลุ่ ม สร้ า งกระดานคั ม บั ง ให้ ส มาชิ ก ในกลุ่ ม และผู้ ส อนสามารถติ ด ตามความก้ า วหน้ า

ของงานได้

8.2.5 ผู้เรียนแต่ละกลุ่มเปิดให้ผ้ใู ช้รว่ มทดสอบโปรแกรม พร้อมบันทึกผลการทดสอบลงใน Google Forms

ทีผ ่ เู้ รียนสร้างขึน ้ ในใบกิจกรรมที่ 14.2 ข้อ 6

ชัว่ โมงที่ 7-8

8.2.7 ผูเ้ รียนแต่ละกลุม ่ กำ�หนดรูปแบบการนำ�เสนอแอปพลิเคชันเพือ ่ สร้างความน่าสนใจให้ผลงานกลุม ่

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 14 | การสร้างแอปพลิเคชัน คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

8.2.8 ผู้ เ รี ย นนำ � เสนอผลงานแอปพลิ เ คชั น ภายในเวลาที่ กำ � หนดจนครบทุ ก กลุ่ ม ระหว่ า งการนำ � เสนอ

ผู้เรียนกลุ่มอื่นที่เป็นผู้ฟังช่วยกันประเมินแอปพลิเคชันของกลุ่มเพื่อนที่นำ�เสนอ โดยใช้แบบประเมิน

การนำ�เสนอแอปพลิเคชัน กลุ่มละ 1 ชุดหรือใช้ไฟล์แบบประเมินที่เป็น Google Forms ที่ผู้สอน

เตรียมไว้

8.2.9 ผู้เรียนแต่ละกลุ่มนำ�เสนอผลงาน โดยครูเปิดโอกาสให้กลุ่มอื่นซักถาม และระหว่างการนำ�เสนอให้

ผูเ้ รียนทุกกลุม ่ ได้ประเมินผลงานของเพือ ่ นกลุม ่ อืน ่

8.2.10 ผูส้ อนและผูเ้ รียนร่วมกันสรุปเกีย่ วกับการพัฒนาแอปพลิเคชัน 9. การวัดและประเมินผล 9.1 ตรวจคำ�ตอบจากการทำ�ใบกิจกรรม 9.2 ประเมินการนำ�เสนอแอปพลิเคชัน 9.3 สังเกตพฤติกรรมการมีสว่ นร่วมในชัน ้ เรียน 9.4 ประเมินการทำ�งานกลุม ่ 10. สื่อและแหล่งเรียนรู้

11. ข้อเสนอแนะ 11.1 ผูส้ อนควรเชิญทีป ่ รึกษาร่วม (ถ้ามี) เข้าฟังการนำ�เสนอและเผยแพร่แอปพลิเคชัน และควรมีสว่ นในการประเมิน

การนำ�เสนอแอปพลิเคชันร่วมกับผูส้ อน 11.2 ผูส้ อนแนะนำ�ผูเ้ รียนให้เผยแพร่แอปพลิเคชันทีพ ่ ฒ ั นาเรียบร้อยแล้วผ่านสือ ่ ทีเ่ หมาะสม

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

131

กิจกรรมที่ 14 | การสร้างแอปพลิเคชัน

132

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 14.1 การศึกษาความต้องการ 1. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

2. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

3. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

4. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

1. ปัญหา คือ ………………………………………………………………………………………………………………………..…………….. ...........………………………………………………………………………………………………………………………..……………........

2. สาเหตุของปัญหา

สาเหตุของปัญหา

ลำ�ดับความสำ�คัญ

3. เลือกสาเหตุของปัญหาในข้อ 2 เพื่อสร้างแอปพลิเคชัน

...........………………………………………………………………………………………………………………………..……………........

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………....………………………................................... ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………....………………………................................... ……………………………………………………………………………………………....………………………...................................

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 14 | การสร้างแอปพลิเคชัน คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

4. จากสาเหตุ ข องปั ญ หาข้ อ 3 ให้ นั ก เรี ย นระบุ ข อบเขตงานเพื่ อ เป็ น แนวทางในการนำ � ไปพั ฒ นาแอปพลิ เ คชั น เช่ น นั ก เรี ย นต้ อ งการสร้ า งแอปพลิ เ คชั น ช่ ว ยน้ อ ง ๆ ฝึ ก ทั ก ษะการคำ � นวณ นั ก เรี ย นอาจระบุ ข อบเขตว่ า แอปพลิเคชันนี้ท�ำ งานอะไรได้บ้าง ทำ�ได้แค่ไหน และแต่ละงานมีลักษณะอย่างไร

...........………………………………………………………………………………………………………………………..……………........

5.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………....………………………................................... ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………....………………………................................... ……………………………………………………………………………………………....………………………................................. ให้ นั ก เรี ย นนำ � ประเด็ น ในข้ อ 4 มาทำ � แบบสอบถามซึ่ ง อาจทำ � ใน Google Forms เพื่ อ ถามความต้ อ งการ ของเพื่อน ครู ผู้ปกครอง หรือผู้ที่จะเป็นผู้ใช้แอปพลิเคชันนี้ ว่าต้องการให้แอปพลิเคชันที่นักเรียนจะออกแบบ มีลักษณะอย่างไร

6. ประมวลผลความต้องการของผู้ใช้จากข้อ 5 แล้วสรุปเพื่อนำ�มาเป็นข้อมูลในการสร้างแอปพลิเคชัน ดังนี้

1. …………………………………………………………………………………….…………………………….……………………………..

2. …………………………………………………………………………………………………………………………..……………………..

3. …………………………………………………………………………………………………………………………………..……………..

4. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

5. ……………………..………………………………………………………………………………………………………………………….. สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

133

กิจกรรมที่ 14 | การสร้างแอปพลิเคชัน

134

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

ใบกิจกรรมที่ 14.2 การออกแบบและการสร้างแอปพลิเคชัน 1. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

2. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

3. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

4. ชื่อ-สกุล ………………………………….…………………………………….…..…………………………….…... เลขที่ ................

1. ชื่อแอปพลิเคชัน คือ ………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………..…………………………………………………………………………………………………………………………

2. การวางแผนการพัฒนาแอปพลิเคชัน ลำ�ดับที ่

รายละเอียดของงาน

ระดับความสำ�คัญ ผู้รับผิดชอบ

3. นำ�รายละเอียดในข้อ 2 ไปสร้างกระดานคัมบัง (Kanban board)

4. ให้นักเรียนสร้างแอปพลิเคชันตามที่ได้วางแผนไว้

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ระยะเวลา

กิจกรรมที่ 14 | การสร้างแอปพลิเคชัน คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

5. เมื่อสร้างแอปพลิเคชันเรียบร้อยแล้ว ให้ผู้ใช้ได้ทดสอบการทำ�งานพร้อมประเมินผล (อาจนำ�ข้อมูลที่ได้จากการ ประมวลผลความต้องการของผู้ใช้ในใบกิจกรรมที่ 14.1 ข้อ 6 มาเป็นรายการในการประเมินด้วย) ที่

1

2

3

4

5

6

7

8

9

รายการ

ระดับการประเมิน

ผ่าน

ไม่ผ่าน

ข้อเสนอแนะ ในการปรับปรุงแก้ไข

10

6. ผู้เรียนสร้าง Google Forms การประเมินตามรายการข้างต้น ให้ผู้ใช้ใช้ประกอบการทดสอบแอปพลิเคชัน

7. ผู้เรียนเตรียมสื่อหรือโปรแกรมสำ�หรับนำ�เสนอผลงาน

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

135

แบบประเมิน

ภาคผนวก คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

แบบสังเกตและแบบประเมิน

แบบสังเกต/แบบประเมิน

กิจกรรมที่ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

1. แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน

✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓

2. แบบประเมินการทำ�งานกลุ่ม

✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓

3. แบบสังเกตพฤติกรรมการใช้เทคโนโลยีอย่างรู้เท่าทัน

✓ ✓ ✓ ✓ ✓

4. แบบประเมินการทำ�ใบกิจกรรมที่ 1.1

✓

5. แบบประเมินการทำ�ใบกิจกรรมที่ 3.1 ✓ 6. แบบประเมินการทำ�ใบกิจกรรมที่ 4.1 ✓ 7. แบบประเมินการแก้ปัญหาและการเขียนโปรแกรม ✓ ✓ ✓ 8. แบบประเมินการนิยามและการวิเคราะห์ปัญหา ✓ 9. แบบประเมินการออกแบบการเก็บรวบรวมข้อมูล ✓ 10. แบบประเมินการประมวลผลข้อมูล ✓ 11. แบบประเมินการนำ�เสนอแอปพลิเคชัน ✓

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

137

ภาคผนวก

138

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

แบบสังเกตพฤติกรรมการมีสว่ นร่วมในชัน ้ เรียน คำ�ชี้แจง ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน ตามรายการประเมินและเกณฑ์ที่กำ�หนด (แบบประเมินนี้ใช้สำ�หรับกิจกรรมที่ 1-14 )

รายการสังเกต ที่

ชื่อ - สกุล

การซักถาม และร่วมแสดง ความคิดเห็น

3

2

1

การตอบ คำ�ถาม 3

2

ความ รวม ระดับ ร่วมมือในการ (9 ทำ�กิจกรรม คะแนน) ผ่าน ไม่ผ่าน 1 3 2 1

ลงชื่อ .................................................................. ผู้ประเมิน (................................................................)

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สรุปผลการ ประเมิน

ภาคผนวก คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

เกณฑ์การให้คะแนน ระดับคะแนน

รายการสังเกต

1. การซักถามและร่วม แสดงความคิดเห็น

1 (ปรับปรุง)

มีการซักถามปัญหา

มีการซักถามปัญหา

ไม่ซักถาม

คิดเห็นอย่างสม่ำ�เสมอ

2. การตอบคำ�ถาม

หรือร่วมแสดงความคิดเห็น เป็นครั้งคราว

และไม่ร่วมแสดงความ

ตอบคำ�ถามอย่างสม่ำ�เสมอ ตอบคำ�ถามแต่ไม่สม่ำ�เสมอ

3. ความร่วมมือในการทำ�

2 (พอใช้)

และร่วมแสดงความ

กิจกรรม

3 (ดี)

ให้ความร่วมมือ

ในการทำ�กิจกรรม

ที่ครูกำ�หนดอย่างสม่ำ�เสมอ

ให้ความร่วมมือ

ในการทำ�กิจกรรม

คิดเห็น

ไม่มีการตอบคำ�ถาม ไม่ให้ความร่วมมือ

ในการทำ�กิจกรรม

ที่ครูกำ�หนดเป็นครั้งคราว

ที่ครูกำ�หนด

ระดับคุณภาพ

คะแนนรวม

ระดับ

8-9

ดี

5-7

พอใช้

3-4

ปรับปรุง

สรุปผลการประเมิน ผ่าน มีระดับคุณภาพ พอใช้ ขึ้นไป ไม่ผ่าน มีระดับคุณภาพ ปรับปรุง

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

139

ภาคผนวก

140

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

แบบประเมินการทำ�งานกลุม ่ คำ�ชี้แจง ให้ผู้สอนประเมินการทำ�งานกลุ่ม ตามรายการประเมินและเกณฑ์ที่กำ�หนด (แบบประเมินนี้ใช้สำ�หรับกิจกรรมที่ 1-14 )

รายการประเมิน ที่

ชื่อ - สกุล

การแสดง และรับฟัง ความคิดเห็น

3

2

1

การให้ความ ร่วมมือ 3

2

1

รวม ระดับ ความ (9 รับผิดชอบ คะแนน) ผ่าน ไม่ผ่าน 3 2 1

ลงชื่อ .................................................................. ผู้ประเมิน (................................................................)

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สรุปผลการ ประเมิน

ภาคผนวก คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

เกณฑ์การให้คะแนน รายการประเมิน

ระดับคะแนน

1. การแสดงและรับฟัง ความคิดเห็น

3 (ดี)

2 (พอใช้)

1 (ปรับปรุง)

แสดงความคิดเห็น

แสดงความคิดเห็น

ไม่แสดงความคิดเห็น

และรับฟังความคิดเห็น

แต่ไม่รับฟังความคิดเห็น

ให้ความร่วมมือ

ให้ความร่วมมือ

ของผู้อื่น

2. การให้ความร่วมมือ

และกระตือรือร้นในการ

3. ความรับผิดชอบ

ทำ�งานที่ได้รับมอบหมาย

ทำ�งานกลุ่ม

เสร็จทันเวลา

ของผู้อื่น

ไม่ให้ความร่วมมือ

ในการทำ�งานกลุ่ม

ในการทำ�งานกลุ่ม

ทำ�งานที่ได้รับมอบหมาย

ไม่ทำ�งานที่ได้รับมอบหมาย

ตามที่ได้รับมอบหมาย เสร็จไม่ทันเวลา

ระดับคุณภาพ

คะแนนรวม

ระดับ

8-9

ดี

5-7

พอใช้

3-4

ปรับปรุง

สรุปผลการประเมิน

ผ่าน มีระดับคุณภาพ พอใช้ ขึ้นไป ไม่ผ่าน มีระดับคุณภาพ ปรับปรุง

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

141

ภาคผนวก

142

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

แบบสังเกตพฤติกรรมการใช้เทคโนโลยีอย่างรูเ้ ท่าทัน คำ�ชี้แจง ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมการนำ�ข้อมูลไปใช้ การนำ�เสนอข้อมูล และการเผยแพร่ข้อมูล ตามรายการประเมิน และเกณฑ์ที่กำ�หนด โดยสังเกตทั้งภาคเรียน (แบบประเมินนี้ใช้สำ�หรับกิจกรรมที่ 1-5)

ที่

ชื่อ - สกุล

สรุปผลการ รวม ระดับ ประเมิน (10 ข้อ ข้อ ข้อ ข้อ ข้อ ข้อ ข้อ ข้อ ข้อ ข้อ คะแนน) ผ่าน ไม่ผ่าน 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 การสังเกตพฤติกรรม

ลงชื่อ .................................................................. ผู้ประเมิน (................................................................)

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ภาคผนวก คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

รายการสำ�หรับการสังเกตพฤติกรรมมีดังนี้

1.

ผู้เรียนนำ�สื่อจากอินเทอร์เน็ตมาใช้แล้วมีการอ้างอิงที่มาครบถ้วน

2.

ผู้เรียนใช้สื่อต่าง ๆ อย่างถูกกฎหมาย

3.

ผู้เรียนแชร์ข้อมูลที่น่าเชื่อถือ

4.

ผู้เรียนโพสต์หรือแสดงความคิดเห็นอย่างมีเหตุผล

5.

ผู้เรียนโพสต์หรือคอมเมนต์อย่างสร้างสรรค์และเป็นประโยชน์ต่อผู้อื่น

6.

ผู้เรียนโพสต์ แสดงความคิดเห็น หรือโต้แย้งโดยใช้เหตุผลที่ไม่ถูกต้องหรือไม่นำ�ข้อเท็จจริงมาพิจารณา

7.

ผู้เรียนโพสต์หรือแสดงความคิดเห็นด้วยถ้อยคำ�หยาบคาย

8.

ผู้เรียนเผยแพร่ข้อมูลที่เป็นข่าวลวง

9.

ผู้เรียนแชร์ข้อมูลที่ไม่ใช่ข้อเท็จจริง โดยไม่ได้มีการตรวจสอบความถูกต้องก่อน

10. ผู้เรียนกดไลค์ข้อมูลหรือโพสต์ที่ไม่เหมาะสม หลอกลวง หรือข้อมูลที่ตรวจสอบข้อเท็จจริงไม่ได้

เกณฑ์การให้คะแนน

สังเกตพฤติกรรมส่วนใหญ่ที่พบ แล้วให้คะแนนดังนี้

ถ้าพบพฤติกรรม

ถ้าไม่พบพฤติกรรม

ข้อ 1-5

ข้อ 6-10

ให้ข้อละ 1 คะแนน

ให้ข้อละ 1 คะแนน

ระดับคุณภาพ

คะแนนรวม

ระดับ

9-10

ดี

6-8

พอใช้

1-5

ปรับปรุง

สรุปผลการประเมิน

ผ่าน มีระดับคุณภาพ พอใช้ ขึ้นไป ไม่ผ่าน มีระดับคุณภาพ ปรับปรุง

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

143

ภาคผนวก

144

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

แบบประเมินใบกิจกรรมที่ 1.1 คำ�ชี้แจง ให้ผู้สอนตรวจคำ�ตอบในใบกิจกรรมที่ 1.1 โดยใช้เกณฑ์การประเมินที่กำ�หนด (แบบประเมินนี้ใช้สำ�หรับกิจกรรมที่ 1)

รายการประเมิน

ที่

กลุ่ม

การวิเคราะห์ ข้อมูลที่ได้จาก การสืบค้น

การสืบค้น ข้อมูล

การประเมิน ตามหลักการ PROMPT

รวม (9 คะแนน)

ลงชื่อ .................................................................. ผู้ประเมิน (................................................................)

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ระดับ

สรุปผล การประเมิน ผ่าน ไม่ผ่าน

ภาคผนวก คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

เกณฑ์การประเมิน ระดับคะแนน

รายการประเมิน

3 (ดี) ระบุแหล่งข้อมูลได้ถูกต้อง

1. การสืบค้นข้อมูล (ข้อ 1-2)

จากการสืบค้น (ข้อ 3)

3. การประเมินตามประเด็น PROMPT (ข้อ 4)

1 (ปรับปรุง) สืบค้นข้อมูลตามประเด็น

และตรงตามประเภท

-

วิเคราะห์ข้อมูลที่ได้จาก

วิเคราะห์ข้อมูลที่ได้จากการ

ของข้อมูล

2. การวิเคราะห์ข้อมูลที่ได้

2 (พอใช้)

ที่กำ�หนดไม่ได้

การสืบค้นและให้เหตุผล

สืบค้นได้ถูกต้อง

ตรวจสอบรายการย่อย

ตรวจสอบรายการย่อย

ประกอบถูกต้อง

ผลการประเมิน และให้

เหตุผลที่ถูกต้องครบทั้ง 6 ประเด็น

วิเคราะห์ข้อมูลที่ได้จาก

การสืบค้นและให้เหตุผล ประกอบไม่ถูกต้อง

ตรวจสอบรายการย่อย

ผลการประเมิน และให้

เหตุผลที่ถูกต้องครบ 4 - 5 ประเด็น

ผลการประเมิน และ

ให้เหตุผลที่ถูกต้องครบ 2 - 3 ประเด็น

ระดับคุณภาพ

คะแนนรวม

ระดับ

8-9

ดี

5-7

พอใช้

3-4

ปรับปรุง

สรุปผลการประเมิน

ผ่าน มีระดับคุณภาพ พอใช้ ขึ้นไป ไม่ผ่าน มีระดับคุณภาพ ปรับปรุง

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

145

ภาคผนวก

146

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

แบบประเมินใบกิจกรรมที่ 3.1 คำ�ชี้แจง ให้ผู้สอนตรวจคำ�ตอบในใบกิจกรรมที่ 3.1 โดยใช้เกณฑ์การประเมินที่กำ�หนด (แบบประเมินนี้ใช้สำ�หรับกิจกรรมที่ 3)

รายการประเมิน

ที่

กลุ่ม

การระบุ สถานการณ์

การระบุ (ข้อ 3)

การระบุ แนวทาง การปฏิบัติ

การระบุ (ข้อ 5)

รวม (12 คะแนน)

ลงชื่อ .................................................................. ผู้ประเมิน (................................................................)

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ระดับ

สรุปผล การประเมิน ผ่าน ไม่ผ่าน

ภาคผนวก คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

เกณฑ์การประเมิน ระดับคะแนน

รายการประเมิน

1. การระบุสถานการณ์ (ข้อ 2) 2. การระบุ • วัตถุประสงค์ • ผู้ได้รับผลกระทบ

3 (ดี)

2 (พอใช้)

1 (ปรับปรุง)

เขียนสถานการณ์ครบถ้วน

เขียนสถานการณ์ไม่ครบถ้วน

เขียนสถานการณ์ไม่ครบถ้วน

สื่อความหมายได้ชัดเจน

แต่ยังสื่อความหมายได้

และไม่สื่อความหมาย

มีรายละเอียดถูกต้อง

มีรายละเอียดไม่ถูกต้อง

มีรายละเอียดไม่ถูกต้อง

ครบถ้วน สมบูรณ์และครบ

หรือไม่ครบถ้วนบางประเด็น

หรือไม่ครบถ้วนทุกประเด็น

ระบุแนวทางการปฏิบัติตน

ระบุแนวทางการปฏิบัติตน

ระบุแนวทางการปฏิบัติตน

ที่สามารถปฏิบัติตามได้

ที่สามารถปฏิบัติตามได้

มากกว่า 3 แนวทางขึ้นไป

มากกว่า 2 แนวทางขึ้นไป

ทั้ง 3 ประเด็น

• ผลกระทบที่ได้รับ (ข้อ 3) 3. การระบุแนวทางการ ปฏิบัติตน (ข้อ 4) 4. การระบุ

มีรายละเอียดถูกต้อง

• สถานการณ์

ที่สามารถปฏิบัติตามได้แค่ 1 แนวทาง

มีรายละเอียดไม่ถูกต้อง

ครบถ้วน สมบูรณ์และครบทั้ง หรือไม่ครบถ้วนบางประเด็น

• แหล่งข้อมูล • วัตถุประสงค์การเผยแพร่

มีรายละเอียดไม่ถูกต้อง

หรือไม่ครบถ้วนทุกประเด็น

5 ประเด็น

• บุคคลที่ได้รับผลกระทบ • แนวทางแก้ปัญหา (ข้อ 5)

ระดับคุณภาพ

คะแนนรวม

ระดับ

10-12

ดี

7-9

พอใช้

4-6

ปรับปรุง

สรุปผลการประเมิน

ผ่าน มีระดับคุณภาพ พอใช้ ขึ้นไป ไม่ผ่าน มีระดับคุณภาพ ปรับปรุง

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

147

ภาคผนวก

148

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

แบบประเมินใบกิจกรรมที่ 4.1 คำ�ชี้แจง ให้ผู้สอนตรวจคำ�ตอบในใบกิจกรรมที่ 4.1 โดยใช้เกณฑ์การประเมินที่กำ�หนด (แบบประเมินนี้ใช้สำ�หรับกิจกรรมที่ 4)

รายการประเมิน

ที่

กลุ่ม

ความถูกต้อง

การระบุบุคคลที่ได้รับ ผลกระทบและเหตุผล

รวม (6 คะแนน)

ลงชื่อ .................................................................. ผู้ประเมิน (................................................................)

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ระดับ

สรุปผล การประเมิน ผ่าน ไม่ผ่าน

ภาคผนวก คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

เกณฑ์การประเมิน รายการประเมิน

ระดับคะแนน

3 (ดี)

2 (พอใช้)

1 (ปรับปรุง)

1. ความถูกต้อง (ข้อ 2)

ตอบถูกต้อง 8-10 ข้อ

ตอบถูกต้อง 5-7 ข้อ

ตอบถูกต้องน้อยกว่า 5 ข้อ

2. การระบุบุคคลที่ได้รับ

ระบุผู้ที่ได้รับผลกระทบ

ระบุผู้ที่ได้รับผลกระทบ

ไม่ได้ระบุผู้ที่ได้รับผล

ผลกระทบและเหตุผล

จากเหตุการณ์และอธิบาย

จากเหตุการณ์ แต่อธิบาย

กระทบจากเหตุการณ์

เหตุผลครบถ้วน

เหตุผลไม่ครบถ้วน

(ข้อ 3) ระดับคุณภาพ

คะแนนรวม

ระดับ

5-6

ดี

3-4

พอใช้

2

ปรับปรุง

สรุปผลการประเมิน

ผ่าน มีระดับคุณภาพ พอใช้ ขึ้นไป ไม่ผ่าน มีระดับคุณภาพ ปรับปรุง

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

149

ภาคผนวก

150

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

แบบประเมินการแก้ปญ ั หาและการเขียนโปรแกรม คำ�ชี้แจง ให้ผู้สอนตรวจคำ�ตอบการแก้ปัญหาและการเขียนโปรแกรม ตามรายการประเมินและเกณฑ์ที่กำ�หนด (แบบประเมินนี้ใช้สำ�หรับกิจกรรมที่ 7, 8)

รายการประเมิน ที่ กลุ่ม

ส่วนต่อประสาน ผลการ การวิเคราะห์และ การวางแผน แสดงผล/ กำ�หนดรายละเอียด ผู้ใช้ /การออกแบบ เพื่อแก้ปัญหา หน้ า จอสำ � หรั บ ผู ใ ้ ช้ ทดสอบ ของปัญหา

รวม (12 คะแนน)

ลงชื่อ .................................................................. ผู้ประเมิน (................................................................)

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ระดับ

สรุปผล การประเมิน ผ่าน ไม่ผ่าน

ภาคผนวก คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

เกณฑ์การให้คะแนน ระดับคะแนน

รายการประเมิน

1. การวิเคราะห์และกำ�หนด รายละเอียดของปัญหา

3 (ดี)

2 (พอใช้)

1 (ปรับปรุง)

• กำ�หนดข้อมูลเข้า

• กำ�หนดข้อมูลเข้า

• กำ�หนดข้อมูลเข้า

• กำ�หนดข้อมูลออก

• กำ�หนดข้อมูลออก

• กำ�หนดข้อมูลออก

• กำ�หนดวิธีการตรวจสอบ

• กำ�หนดวิธีการตรวจสอบ

• กำ�หนดวิธีการตรวจสอบ

ข้อมูล (ถูกต้องทุกประเด็น) ข้อมูล (ถูกต้อง 2 ประเด็น ข้อมูล (ถูกต้อง 1 ประเด็น จาก 3 ประเด็น)

จาก 3 ประเด็นหรือไม่ ถูกต้องเลย)

2. ส่วนต่อประสานผู้ใช้/การ

ส่วนต่อประสานผู้ใช้มี

ส่วนต่อประสานผู้ใช้มี

ส่วนต่อประสานผู้ใช้มี

องค์ประกอบครบถ้วน

องค์ประกอบไม่ครบถ้วน

แนวทางการแก้ไขปัญหา

แนวทางการแก้ไขปัญหา

แนวทางการแก้ไขปัญหา

สามารถแก้ปัญหาได้ถูกต้อง

สามารถแก้ปัญหาได้มากกว่า

สามารถแก้ปัญหาได้น้อยกว่า

สมบูรณ์

ครึ่งหนึ่งของปัญหาทั้งหมด

ครึ่งหนึ่งของปัญหาทั้งหมด

ถูกต้องและครบถ้วน

ส่วนใหญ่ถูกต้อง

บางส่วนถูกต้อง

ออกแบบหน้าจอสำ�หรับผู้ใช้ องค์ประกอบครบถ้วน เหมาะสมและสมบูรณ์

3. การวางแผนเพื่อแก้ปัญหา

4. ผลการแสดงผล/ทดสอบ ระดับคุณภาพ

คะแนนรวม

ระดับ

11-12

ดี

7-10

พอใช้

4-6

ปรับปรุง

สรุปผลการประเมิน

ผ่าน มีระดับคุณภาพ พอใช้ ขึ้นไป ไม่ผ่าน มีระดับคุณภาพ ปรับปรุง

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

151

ภาคผนวก

152

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

แบบประเมินการนิยามและการวิเคราะห์ปญ ั หา คำ�ชี้แจง ให้ผู้สอนตรวจคำ�ตอบในใบกิจกรรมที่ 11.1 โดยใช้เกณฑ์การประเมินที่กำ�หนด (แบบประเมินนี้ใช้สำ�หรับกิจกรรมที่ 11)

รายการประเมิน ที่

กลุ่ม

การออกแบบ ข้อมูล

การระบุขอบเขต

การนิยาม การวิเคราะห์ การเก็บรวบรวม การเก็บรวบรวม ปัญหา ปัญหา

รวม (12 คะแนน)

ข้อมูล

ลงชื่อ .................................................................. ผู้ประเมิน (................................................................)

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ระดับ

สรุปผล การประเมิน ผ่าน ไม่ผ่าน

ภาคผนวก คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

เกณฑ์การประเมิน ระดับคะแนน

รายการประเมิน

1. การนิยามปัญหา

3

2

1

ระบุปัญหาและเงื่อนไขจาก

ระบุปัญหาและเงื่อนไขจาก

ระบุปัญหาและเงื่อนไข

และครบถ้วนทุกประเด็น

ประเด็น

ไม่ถูกต้อง

สถานการณ์ได้ถูกต้อง

สถานการณ์ได้ถูกต้องบาง

จากสถานการณ์ได้

2. การวิเคราะห์ปัญหา

ระบุข้อมูลที่ต้องการ

ระบุข้อมูลที่ต้องการได้

ระบุข้อมูลที่ต้องการไม่ได้

3. การออกแบบการเก็บ

ระบุข้อมูลที่ต้องการ

ระบุข้อมูลที่ต้องการ

ระบุข้อมูลที่ต้องการ

ได้ครบถ้วน

ไม่ครบถ้วน

รวบรวมข้อมูล

ชนิดขอมูล รูปแบบข้อมูล

ชนิดข้อมูล รูปแบบข้อมูล

ชนิดข้อมูล รูปแบบข้อมูล

4. การระบุขอบเขตการ

ระบุขอบเขตในการจัดเก็บ

ระบุขอบเขตในการจัดเก็บ

ระบุขอบเขตในการจัดเก็บ

ได้ครบถ้วนและถูกต้อง

ข้อมูลครบถ้วนและถูกต้อง

เก็บรวบรวมข้อมูล

ทุกประเด็น

ไม่ถูกต้อง

ได้ถูกต้องแต่ไม่ครบถ้วน

ข้อมูลครบถ้วนและถูกต้อง

ข้อมูลไม่ครบถ้วน

บางประเด็น

ระดับคุณภาพ

คะแนนรวม

ระดับ

11-12

ดี

7-10

พอใช้

4-6

ปรับปรุง

สรุปผลการประเมิน

ผ่าน มีระดับคุณภาพ พอใช้ ขึ้นไป ไม่ผ่าน มีระดับคุณภาพ ปรับปรุง

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

153

ภาคผนวก

154

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

แบบประเมินการออกแบบการเก็บรวบรวมข้อมูล คำ�ชี้แจง ให้ผู้สอนตรวจคำ�ตอบในใบกิจกรรมที่ 11.2 โดยใช้เกณฑ์การประเมินที่กำ�หนด (แบบประเมินนี้ใช้สำ�หรับกิจกรรมที่ 11)

รายการประเมิน

ที่

กลุ่ม

แหล่งในการ เก็บรวบรวมข้อมูล

วิธีการเก็บ รวบรวมข้อมูล

รวม (6 คะแนน)

ลงชื่อ .................................................................. ผู้ประเมิน (................................................................)

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ระดับ

สรุปผล การประเมิน ผ่าน ไม่ผ่าน

ภาคผนวก คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

เกณฑ์การประเมิน ระดับคะแนน

รายการประเมิน

3

2

1

ระบุแหล่งในการเก็บ

ระบุแหล่งในการเก็บรวบรวม

ระบุแหล่งในการเก็บ

และจำ�นวนข้อมูลเหมาะสม

ข้อมูลไม่เหมาะสม

และจำ�นวนข้อมูล

ระบุวิธีการเก็บรวบรวม

ระบุวิธีการเก็บรวบรวมข้อมูล

ระบุวิธีการเก็บรวบรวม

เหตุผลที่ถูกต้อง

ต้องหรือไม่ระบุเหตุผล

1. แหล่งในการเก็บรวบรวม ข้อมูล

2. วิธีการเก็บรวบรวมข้อมูล

รวบรวมข้อมูลได้ถูกต้อง

ข้อมูลได้เหมาะสม และมี

ข้อมูลได้ถูกต้อง แต่จำ�นวน

รวบรวมข้อมูลไม่ถูกต้อง ไม่เหมาะสม

ได้เหมาะสมแต่เหตุผลไม่ถูก

ข้อมูลไม่เหมาะสม

ระดับคุณภาพ

คะแนนรวม

ระดับ

5-6

ดี

4

พอใช้

2-3

ปรับปรุง

สรุปผลการประเมิน

ผ่าน มีระดับคุณภาพ พอใช้ ขึ้นไป ไม่ผ่าน มีระดับคุณภาพ ปรับปรุง

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

155

ภาคผนวก

156

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

แบบประเมินการประมวลผลข้อมูล คำ�ชี้แจง ให้ผู้สอนตรวจคำ�ตอบในใบกิจกรรมที่ 11.3 โดยใช้เกณฑ์การประเมินที่กำ�หนด (แบบประเมินนี้ใช้สำ�หรับกิจกรรมที่ 11)

รายการประเมิน ที่

การระบุวิธีการ การกำ�หนด ประมวลผล ความผิดปกติ รูปแบบการ สะอาดข้อมูล ของข้อมูล ประมวลผลข้อมูล และคำ�ตอบ

กลุ่ม การวิเคราะห์ การทำ�ความ

รวม การทำ�ข้อมูล ให้เป็นภาพ

(15 คะแนน)

ลงชื่อ .................................................................. ผู้ประเมิน (................................................................)

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ระดับ

สรุปผล การประเมิน ผ่าน ไม่ผ่าน

ภาคผนวก คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

เกณฑ์การประเมิน ระดับคะแนน

รายการประเมิน

3 (ดี)

1 (ปรับปรุง)

วิเคราะห์และระบุความ

วิเคราะห์และระบุความผิดปกติ

วิเคราะห์และระบุความ

ผิดปกติของข้อมูลได้ถูกต้อง

ของข้อมูลได้ถูกต้อง

ผิดปกติของข้อมูลไม่ถูกต้อง

และครบถ้วน

แต่ไม่ครบถ้วน

หรือระบุไม่ได้

1. การวิเคราะห์ความผิดปกติ ของข้อมูล

2 (พอใช้)

ู ต้อง ปรับปรุง/แก้ไข ข้อมูลได้ถูกต้อง 2. การทำ�ความสะอาดข้อมูล ปรับปรุง/แก้ไข ข้อมูลได้ถก และครบถ้วนทุกตำ�แหน่ง

ปรับปรุง/แก้ไข ข้อมูลไม่ได้

แต่ไม่ครบทุกตำ�แหน่ง

3. การกำ�หนดรูปแบบการ

กำ�หนดรูปแบบการประมวลผล กำ�หนดรูปแบบการประมวลผล กำ�หนดรูปแบบการประมวลผล

ประมวลผลข้อมูล

ข้อมูลได้ถูกต้องและเหมาะสม

ข้อมูลได้ถูกต้องและเหมาะสม

ข้อมูลได้ถูกต้องและเหมาะสม

ทุกรายการ

แต่ผิดพลาดไม่เกิน 3 รายการ

แต่ผิดพลาด 4 รายการขึ้นไป

4. การระบุวิธีการประมวลผล ระบุวิธีการและคำ�ตอบจากการ ระบุวิธีการและคำ�ตอบจากการ ประมวลผลได้ถูกต้อง และ

ประมวลผลได้ถูกต้อง และ

การประมวลผลได้ถูกต้อง

ผิดพลาดไม่เกิน 3 รายการ

ผิดพลาด 4-6 รายการ

และผิดพลาด 6 รายการขึ้นไป

ทำ�ข้อมูลให้เป็นภาพได้ถูกต้อง

ทำ�ข้อมูลให้เป็นภาพได้ถูกต้อง

ทำ�ข้อมูลให้เป็นภาพไม่ได้

และเหมาะสมกับลักษณะ

แต่ยังไม่เหมาะสมกับลักษณะ

ของข้อมูล

ของข้อมูล

และคำ�ตอบ 5. การทำ�ข้อมูลให้เป็นภาพ

ระบุวิธีการและคำ�ตอบจาก

ระดับคุณภาพ

คะแนนรวม

ระดับ

13-15

ดี

10-12

พอใช้

5-9

ปรับปรุง

สรุปผลการประเมิน

ผ่าน มีระดับคุณภาพ พอใช้ ขึ้นไป ไม่ผ่าน มีระดับคุณภาพ ปรับปรุง

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

157

ภาคผนวก

158

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

แบบประเมินการนำ�เสนอแอปพลิเคชัน กลุ่มผู้ถูกประเมิน ............................................................................................................ ชั้น ม.3/.................................. คำ�ชี้แจง ให้นักเรียนประเมินการนำ�เสนอแอปพลิเคชันของเพื่อน และให้ข้อสังเกต/ข้อเสนอแนะตามประเด็นที่กำ�หนด ที่

ระดับ

รายการ

1

เนื้อหาที่นำ�เสนอ

2

ความสำ�เร็จของชิ้นงาน

3

รูปแบบการนำ�เสนอ

4

การนำ�เสนอด้วยวาจา

5

การใช้สื่อประกอบการนำ�เสนอ

6

เวลาในการนำ�เสนอ

3

2

1

คะแนนรวม

สรุปผลการประเมิน

ผ่าน

ไม่ผ่าน

กลุ่มผู้ประเมิน ……………………………………………………….………………….

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ข้อสังเกต/ข้อเสนอแนะ

ภาคผนวก คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

เกณฑ์การประเมิน ระดับคะแนน

รายการประเมิน

3 (ดี)

2 (พอใช้)

1. เนื้อหาที่นำ�เสนอ

เนื้อหาถูกต้อง ตรงประเด็น

เนื้อหาบางส่วนไม่ถูกต้อง

และมีรายละเอียดครอบคลุม

เนื้อหาถูกต้อง ตรงประเด็นแต่มี

และไม่ครอบคลุม

2. ความสำ�เร็จของ

ชิ้นงานสมบูรณ์ ใช้งานได้จริง

รายละเอียดบางส่วนไม่ครอบคลุม ชิ้นงานขาดความสมบูรณ์ใน

ชิ้นงานไม่สมบูรณ์ หรือไม่ตรง

บางส่วน หรืออาจมีการเปลี่ยน

กับที่ได้วางแผนไว้

ตรงตามที่ได้วางแผนไว้

ชิ้นงาน

1 (ปรับปรุง)

แปลงบ้างจากที่ได้วางแผนไว้

มีรูปแบบและเทคนิคการนำ�เสนอ มีรูปแบบและเทคนิคการนำ�เสนอ

3. รูปแบบการนำ�เสนอ

ที่น่าสนใจและนำ�เสนอได้อย่าง ชัดเจน เข้าใจง่าย

4. การนำ�เสนอด้วยวาจา

มีรูปแบบและเทคนิค

ที่น่าสนใจหรือนำ�เสนอได้อย่าง

การนำ�เสนอไม่น่าสนใจ

ชัดเจน เข้าใจง่าย

และนำ�เสนอได้ไม่ชัดเจน

• เสียงดังฟังชัด ออกเสียงชัดเจน • เสียงดังฟังชัด ออกเสียงชัดเจน • เสียงดังฟังชัด ออกเสียง แบ่งวรรคตอนได้ถูกต้อง

• กิริยาท่าทางเป็นธรรมชาติ • มีปฏิสัมพันธ์กับผู้ฟัง (ครบ 3 ประเด็น)

แบ่งวรรคตอนได้ถูกต้อง

ชัดเจน แบ่งวรรคตอนได้

• กิริยาท่าทางเป็นธรรมชาติ

ถูกต้อง

• มีปฏิสัมพันธ์กับผู้ฟัง (ปรากฏ

• กิริยาท่าทางเป็นธรรมชาติ

2 จาก 3 ประเด็น)

มีปฏิสัมพันธ์กับผู้ฟัง (ปรากฏ 1 ประเด็นหรือ

5. การใช้สื่อประกอบ การนำ�เสนอ

สื่อประกอบการนำ�เสนอ ดึงดูดความสนใจ และ เหมาะสมกับเนื้อหา

6. เวลาในการนำ�เสนอ

นำ�เสนอตรงตามเวลา ที่กำ�หนด

ไม่ปรากฏเลย) สื่อประกอบการนำ�เสนอ

สื่อประกอบการนำ�เสนอ

ดึงดูดความสนใจ แต่ไม่

ไม่ดึงดูดความสนใจ หรือ

เหมาะสมกับเนื้อหา

ไม่เหมาะสมกับเนื้อหา

ใช้เวลาน้อยหรือมากกว่า

ใช้เวลาน้อยหรือมากกว่า

เวลาที่กำ�หนดไปเล็กน้อย

เวลาที่กำ�หนดไปมาก

ระดับคุณภาพ

คะแนนรวม

ระดับ

11-14

พอใช้

15-18

8-10

ดี

ปรับปรุง

สรุปผลการประเมิน

ผ่าน มีระดับคุณภาพ พอใช้ ขึ้นไป ไม่ผ่าน มีระดับคุณภาพ ปรับปรุง

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

159

ภาคผนวก

160

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

บรรณานุกรม กรมทรัพย์สินทางปัญญา. (2562). คู่มือการใช้งานลิขสิทธิ์ที่เป็นธรรม. สืบค้นเมื่อ 2 มกราคม 2562,

จากเว็บไซต์ http://ipthailand.go.th/ โครงการสื่อการสอนโปรแกรมมิ่งในโรงเรียน. สืบค้นเมื่อ 1 มีนาคม 2562. จากเว็บไซต์ https://www.kid-bright.org ราชกิจจานุเบกษา. (2560). พระราชบัญญัติ ว่าด้วยการกระทำ�ความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2560.

สืบค้นเมื่อ 25 มีนาคม 2562, จากเว็บไซต์ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/ PDF/2560/A/010/24.PDF

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2558). หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานเทคโนโลยี

สารสนเทศและการสื่อสาร ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 (พิมพ์ครั้งที่ 6). กรุงเทพฯ: สกสค. สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2558). หนังสือเรียนรายวิชาเพิ่มเติมเทคโนโลยี

สารสนเทศและการสื่อสาร ภาษาไพทอน. กรุงเทพฯ: สกสค.

Agile Alliance. (2013). What is Agile Software Development?. Retrieved 4 April 2015.

Andrew Powell-Morse. (2016). Waterfall Model: What is it and When Should You Use It?

Retrieved December 8, 2018, from https://airbrake.io/blog/sdlc/waterfall-model bbs.unibo.eu. (2018). Elections: the role of Big Data in political campaigns. Retrieved June 6, 2019,

from https://www.bbs.unibo.eu/hp/elezioni-il-ruolo-dei-big- data-nelle-campagne-politiche-2/ Chris roffey. (2013). Python: Next Steps. Cambridge: Cambridge University Press Chris roffey. (2016). Python: Building BIG apps (5th ed). Cambridge: Cambridge University Press geeksforgeeks.org. (2018). Tkinter Calculator application. Retrieved November 2, 2018, from

https://www.geeksforgeeks.org/python-simple-gui-calculator-using-tkinter Google Play. (2019). IoT MQTT Panel. Retrieved March 1, 2019, from

https://play.google.com/store/apps/details?id=snr.lab.iotmqttpanel.prod&hl=en Kanban. (2015). Retrieved February 1, 2019, from https://en.wikipedia.org/wiki/Kanban

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ภาคผนวก คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

Kashmir Hill. (2012). How Target Figured Out A Teen Girl Was Pregnant Before Her Father Did.

Retrieved June 6, 2019, from https://www.forbes.com/sites/kashmirhill/2012/02/16/

how-target-figured- out-a-teen-girl-was-pregnant-before-her-father-did/#1ea9bfa26668 Lustig, I., Dietrich, B., Johnson, C., & Dziekan, C. (2010). The analytics journey. Analytics Magazine,

3 (6), 11-13. Retrieved September 2, 2019, from http://analytics-magazine.org/the analytics-journey/ netpie.io. (2019). About NETPIE. Retrieved March 1, 2019, from https://netpie.io/#about-us OASIS Standard. (2014). MQTT Version 3.1.1. Retrieved March 1, 2019, from http://docs.oasis-open.

org/mqtt/mqtt/v3.1.1/os/mqtt-v3.1.1-os.html Open.edu. (2014). Advanced evaluation using PROMPT. Retrieved March 1, 2019, from http://www.

open.ac.uk/libraryservices/documents/advanced-evaluation-using-prompt.pdf Python.org. (2019). Python 3.7.4 documentation. Retrieved August 5, 2019, from https://docs.python.

org/release/3.7.4/ Python.org. (2019). tkinter-Python interface to TCl/TK. Retrieved August 5, 2019, from https://docs.

python.org/3/library/tkinter.html Python.org. (2018). turtle - Turtle graphics. Retrieved June 10, 2018, from https://docs.python.org/3/

library/tkinter.html Scratch.mit.edu. (2019). Scratch 3.0. Retrieved February 25, 2019, from https://scratch.mit.edu Tomi Mester. (2018). Pandas tutorial. Retrieved February 2, 2019, from https://data36.com/pandas tutorial-1-basics-reading-data-files-dataframes-data-selection trello.com. (2019). Using Trello. Retrieved February 1, 2019, from https://help.trello.com/

category/698-category

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

161

ภาคผนวก

162

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

คณะผู้จัดทำ� คณะที่ปรึกษา

1. ศ. ดร.ชูกิจ ลิมปิจำ�นงค์

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

2. ดร.ศรเทพ วรรณรัตน์

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คณะผู้จัดทำ�คู่มือครู

1. ผศ. ศิริกร จันทร์นวล

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

2. ผศ. ดร.ชวลิต ศรีสถาพรพัฒน์

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

3. รศ. ดร.สมชาย นำ�ประเสริฐชัย

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

4. ผศ. ดร.ชัยพร ใจแก้ว

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

5. นายกิตติ์ดนัย แจ้งแสงทอง

โรงเรียนหนองเสือวิทยาคม จังหวัดปทุมธานี

6. นางสาวกัญญาวีร์ วุฒิศิริพรรณ

โรงเรียนมัธยมวัดหนองจอก กรุงเทพมหานคร

7. นายบุญสิทธิ์ แซ่อึ้ง

โรงเรียนสายน้ำ�ผึ้ง ในพระอุปถัมภ์ฯ กรุงเทพมหานคร

8. ดร.พัชรพล ธรรมแสง

โรงเรียนบุญเหลือวิทยานุสรณ์ จังหวัดนครราชสีมา

9. ดร.สุชิรา มีอาษา

โรงเรียนนครนายกวิทยาคม จังหวัดนครนายก

10. นางสาวมณฑารพ สิงห์โตเกษม

โรงเรียนพรหมานุสรณ์ เพชรบุรี จังหวัดเพชรบุรี

11. นายสุธนัย สุธาประดิษฐ์

โรงเรียนศรัทธาสมุทร จังหวัดสมุทรสงคราม

12. นายอลงกต หาญชนะ

โรงเรียนราชสีมาวิทยาลัย จังหวัดนครราชสีมา

13. นายเรวัตร งะบุรงค์

โรงเรียนหนองเสือวิทยาคม จังหวัดปทุมธานี

14. นายพรพจน์ พุฒวันเพ็ญ

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

15. นางสาวทัศนีย์ กรองทอง

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ภาคผนวก คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ)

คณะผู้พิจารณาร่างคู่มือครู

1. ผศ.ศิริกร จันทร์นวล

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

2. ผศ.ดร.ชวลิต ศรีสถาพรพัฒน์

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

3. ผศ.ดร.ชัยพร ใจแก้ว

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

4. ผศ. ดร.ปรวัฒน์ วิสูตรศักดิ์

มหาวิทยาลัยเทคโนโลยี พระจอมเกล้าพระนครเหนือ

5. นางสาวโศภิษฐ์ สวนปลิก

โรงเรียนกำ�แพงเพชรพิทยาคม จังหวัดกำ�แพงเพชร

6. นายบุญสิทธิ์ แซ่อึ้ง

โรงเรียนสายน้ำ�ผึ้ง ในพระอุปถัมภ์ฯ กรุงเทพมหานคร

7. นายสุธนัย สุธาประดิษฐ์

โรงเรียนศรัทธาสมุทร จังหวัดสมุทรสงคราม

8. ดร.พัชรพล ธรรมแสง

โรงเรียนบุญเหลือวิทยานุสรณ์ จังหวัดนครราชสีมา

9. นางสาวนุกูล สถาพร

ตาคลีประชาสรรค์ จังหวัดนครสวรรค์

10. นางสาวมณฑารพ สิงห์โตเกษม

โรงเรียนพรหมานุสรณ์ เพชรบุรี จังหวัดเพชรบุรี

11. นางสาวกมลวรรณ ทองบุญเหลือ

โรงเรียนเทพศิรินทร์ กรุงเทพมหานคร

12. นายพรพจน์ พุฒวันเพ็ญ

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

13. นางสาวทัศนีย์ กรองทอง

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คณะบรรณาธิการ

1. นางสาวนารี วงศ์สิโรจน์กุล

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

2. ผศ. ดร.รวิวรรณ เทนอิสสระ

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

3. นายพรพจน์ พุฒวันเพ็ญ

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

4. นางสาวทัศนีย์ กรองทอง

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

163