2009Lokaal20

NR 20 VAN 16 december 2009 Halfmaandelijks magazine van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten vzw - Paviljoenstraat 9 - 1030 Brussel | verschijnt 20 x per jaar | Afgiftekantoor Gent X | P2A9746

VVSG-MAGAZINE VOOR GEMEENTE EN OCMW

Ieper : nieuw stadsweefsel Ook Prijs Bouwheer voor Antwerpen en Nieuwkapelle

Patrick Janssens in zes jaar van verdeelde stad naar verbonden stad Zeven uitdagingen voor de bibliotheek Pajotse gemeenten kiezen voor intensieve samenwerking

Uw koffiepauze maakt ginder

hier,

het verschil.

“Eigenlijk is Fairtrade erg eenvoudig: wij produceren een kwaliteitsproduct met respect voor mens en milieu, en jullie betalen er een faire prijs voor. En met het extra inkomen investeren we zelf in onze eigen toekomst en deze van onze gemeenschap.”

Grace Mwangi, Kenia

Eén keurmerk, vele koffiemerken.

Max Havelaar is het keurmerk voor fair trade. Wij verkopen zelf niets, wij controleren wél dat 1,5 miljoen families in 59 ontwikkelingslanden een ‘faire’ prijs krijgen voor hun producten. Dat kan gaan over koffie, maar net zo goed over rijst, katoen of fruitsappen. Bovendien garandeert het Max Havelaarkeurmerk op uw product dat het op een sociaal en ecologisch verantwoorde manier tot stand kwam.

www.maxhavelaar.be

Commerce équitable

coffeeRoots. gebrand op kwaliteit

De zachte koffie voor fijnproevers en sportlui Verkoop eigen ambachtelijk gebrande koffie Brésor bvba Léon Gillardlaan 128 1731 Zellik Telefoon: 02/466.78.74 Fax: 02/466.33.44 Website: www bresor.be Mail: info@bresor.be

NR 20 VAN 16 december 2009

VVSG-MAGAZINE VOOR GEMEENTE EN OCMW

Halfmaandelijks magazine van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten vzw - Paviljoenstraat 9 - 1030 Brussel | verschijnt 20 x per jaar | Afgiftekantoor Gent X | P2A9746

BART LASUY

INHOUD

LOKAAL NUMMER 20 VAN 16 DECember 2009

12

Ieper : nieuw stadsweefsel Ook Prijs Bouwheer voor Antwerpen en Nieuwkapelle

Patrick Janssens in zes jaar van verdeelde stad naar verbonden stad

Special Prijs Bouwheer

Zeven uitdagingen voor de bibliotheek Pajotse gemeenten kiezen voor intensieve samenwerking

5 Opinie: Lokale besturen willen klimaatakkoord in Kopenhagen

bart lasuy

Waar Picanol vroeger weefgetouwen fabriceerde, ontstaat nu een nieuw stuk Ieper: de Neerstad. Kalmte heerst over het pleintje tussen bibliotheek en academie.

De Prijs Bouwheer 2009 ging onder meer naar drie projecten van lokale besturen. In Ieper is de Picanol-weefgetouwenfabriek een vernieuwd stadsdeel geworden met bibliotheek en academie, het Antwerpse spoorwegemplacement Noord is ondertussen het levendige Park Spoor Noord, en de dorpskern van Nieuwkapelle onderging een ware metamorfose.

KORT LOKAAL 6 Nieuws, print & web, perspiraat, column

ORGANISATIE Special Prijs Bouwheer Picanol leeft voort in de Neerstad Het biljartlaken van Park Spoor Noord De metamorfose van Nieuwkapelle De Grondvesten: lokale besturen en de Grondwet (2)

FORUM 20 Interview met Patrick Janssens Van verdeelde naar verbonden stad 24 De schatkamer van Josephine Daneels 25 Lokale raad

WERKVELD 26 Interview met Annemie Marnef, Elke Willemse, Tom Bresseleers Bruggenbouwers voor veiligheid 30 Kleine gemeenten zien voordeel in samenwerking 31 Klare kijk - afschaffing drankvergunning 33 Praktijk in Essen: Zuid-Afrikaanse kruisbestuiving 34 Zeven uitdagingen voor de lokale bibliotheek 36 Bibliotheek: zelf inzetten op vier assen 39 Praktijk in Roeselare: week van de digitale kloof

Van verdeelde naar verbonden stad Patrick Janssens wilde met de stad de concurrentie met de groene rand aankunnen: ‘Van bij de aanvang hebben we een positief discours gehouden waarin we ook de problemen erkenden.’ Dankzij een huisstijl, gratis evenementen en een volgehouden inzet op wijkniveau is de sfeer in Antwerpen danig verbeterd.

26 Bruggenbouwers voor meer veiligheid

WETMATIG

41 Berichten 46 Agenda & Triljoen 47 Eindejaarspuzzel

stefan dewickere

20

stefan dewickere

12 15 17 19

Annemie Marnef, Tom Bresseleers en Elke Willemse zijn gemeentelijke coördinatoren integrale veiligheid in respectievelijk Brasschaat, Schoten en Asse: ‘We moeten bruggen slaan en ze in stand houden want de gemeentelijke diensten, de politie, de brandweer, het OCMW, de verenigingen, de scholen hebben te maken met maatschappelijke veiligheid.’

16 december 2009 LOKAAL 3

op m

l in 2

od

e n te

d ec

e sch De crèch

Geme ti ke l s

td ilderen me

a pt

ov

St a

d

Psychia

H e l ft

et

zo nd e

fva sw ieu on or or de we de l w b nv ge r e m an r m w uw od g p la a be el m c c st e vo e h uu m t en tr r or 30 tw de % or g dt sp ee lp ar ad i

rk o c mw a l s he ld e n m e trische p atiĂŤnten Elke gemee en rusthui nte zi sbewoners onder 1 dak j n e Kippe igen g n ve Klagend Lo rmi e burg roen ene ke nde ers die rgi O epa Ee tten ud ren sup por s rk nn p t er z a o

va n a r

Ecologisch

ch r

rt

ges ree t

ns

u

e w eg

b er

a a t n e o een n i c c u p p a et c laamse gem m k e o z e b k e e Een bibliothe voetafdruk van V adsleden e gemeentera

E x-t

02 0

ob t i ini g be s m e d le a a r k 1 lokale s aan lo , e n te Arlalteis advi n e n en g e me is 13 g anagers gev n te

via n a ie k t a en r st ur

er n t n i het

ig

e l eid

n e ij

em

r

e

a

r te n e

js

d aa

o t u

post uw strafste projecten op www.trefdag.be

Innovatie en creativiteit in de praktijk staan centraal op de Trefdag 2010.

Neem zelf actief deel: laat zien wat u in huis hebt en presenteer uw sterke projecten en praktijken.

Stuur uw beste cases in op www.trefdag.be en deel zo uw ervaringen met alle lokale besturen.

opinie mark suykens

Stefan Dewickere

Lokale besturen willen klimaatakkoord in Kopenhagen

LOKAAL is het magazine en ledenblad van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten vzw en verschijnt tweemaal per maand Paviljoenstraat 9, 1030 Brussel T 02-211 55 00 • F 02-211 56 00 lokaal@vvsg.be www.vvsg.be Verantwoordelijk uitgever Mark Suykens, directeur VVSG

H

onderden lokale besturen engageerden zich de voorbije jaren voor het lokale Kyotoprotocol. Intern betekent dit dat ze de nodige stappen ondernemen om de eigen CO2-uitstoot conform de Kyotodoelstelling met Mark Suykens is directeur van de VVSG minstens 7,5% te verminderen tegen 2012. Extern engageert de gemeente zich om de inwoners en de bedrijven op haar grondgebied aan te sporen om hetzelfde te doen en daarbij samen te werken met (milieu)verenigingen, netbeheerders, scholen…

Het Kyotoprotocol is onvoldoende gebleken om de klimaatopwarming fundamenteel tegen te gaan. De Europese Commissie heeft drie nieuwe doelstellingen geformuleerd tegen 2020: 20% reductie van het Onze steden en gemeenten kunnen energiegebruik, 20% hernieuwbare ondertussen het voorbeeld geven door hun energie en 20% minder uitstoot van broeikasgassen. eigen CO2-uitstoot te verminderen en door Van 7 tot 18 december moet de Klimaatconferentie in Kopenhagen hun inwoners, verenigingen en het lokale nieuwe afspraken maken voor na 2012. De wereldleiders twijfelen weer bedrijfsleven nog meer te sensibiliseren. en willen nog eens uitstel.

De tijd dringt. Wij kunnen ons geen mislukking veroorloven. De internationale gemeenschap moet haar interne tegenstellingen overstijgen en resoluut voor een nieuw akkoord met duidelijke engagementen kiezen.

Lokale bestuurders dringen daarom aan op een akkoord. Ondertussen kunnen wij in onze steden en gemeenten zelf het voorbeeld geven, zowel met interne klimaatmaatregelen als met nog meer sensibilisatie van inwoners, verenigingen en het lokale bedrijfsleven. I

Bladmanagement Jan Van Alsenoy Abonnementen VVSG-leden: 80 euro, vanaf 10 ex. 67 euro; niet-leden: 150 euro VVSG, Nicole Van Wichelen T 02-211 55 43 Regie vacatures Nicole Van Wichelen, nicole.vanwichelen@vvsg.be T 02-211 55 43

Regie advertenties Cprojects&Advertising, Peter De Vester, T 03 326 18 92, media@cprojects.be

Kernredactie Pieter Plas, Inge Ruiters, Jan Van Alsenoy, Marlies van Bouwel, Bart Van Moerkerke

Hoofdredactie Marlies van Bouwel, T 02-211 55 46

Columnisten Johan Ackaert, Pieter Bos

Redactiesecretariaat Inge Ruiters, T 02‑211 55 44 Eindredactie Marleen Capelle

Illustraties Bart Lasuy, Stefan Dewickere, Layla Aerts (fotografen), Nix (cartoonist) Vormgeving Ties Bekaert

Drukwerk Schaubroeck (Nazareth) Lokaal wordt gedrukt op het kringlooppapier Cyclus

VVSG-bestuur Jef Gabriels, voorzitter Sas van Rouveroij, voorzitter raad van bestuur Theo Janssens, voorzitter afdeling OCMW’s

Ondertekende artikels verbinden alleen de auteurs. Reacties zijn welkom. De redactie zal deze naar eigen inzicht al dan niet opnemen, inkorten of er melding van maken. Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd en/ of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, elektronische drager of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Met de steun van Dexia en Ethias, partners van de VVSG

16 december 2009 LOKAAL 5

GF

KORT LOKAAL NIEUWS

De website slatoe.be geeft Leuvense jongeren informatie en instrumenten bij pesterijen en geweld.

Preventieproject Pesten en geweld bekroond Met zijn project Pesten en geweld (2008) won de preventiedienst van Leuven de Belgische Prijs voor Veiligheid en Criminaliteitspreventie 2009 in de categorie slachtoffergerichte preventie. De directie Lokale Integrale Veiligheid van de FOD Binnenlandse Zaken riep het project bovendien uit tot beste van de hele wedstrijd. Pesten en geweld ontving een geldprijs van 5000 euro en mocht op 9 december in Stockholm meedingen naar de Europese Prijs voor Criminaliteitspreventie.

H

et Leuvense project Pesten en geweld werkt preventief via originele kanalen en methodieken, en door samenwerking met vele partners. De website slatoe.be levert jongeren van de middelbare scholen informatie en instrumenten bij pesterijen en geweld. Via een e-formulier kunnen ze problemen signaleren en vragen stellen. Tijdens de toneelvoorstellingen Straff! en Goed Gevoel machine ontdekken kinderen van het

lager onderwijs dat pesten onaanvaardbaar is, wat de gevolgen zijn en hoe je er het best op reageert. De studiedagen Zonder slag of stoot leren de schooldirecties, leerkrachten en CLB’s overlast, pesterijen en geweld op school bestrijden en voorkomen. Het Geïntegreerde Aanpak van JongerenOverlast-overleg verzamelt vele partners en is een klankbord over probleemsituaties en over hun behoefte op het vlak van preventie. De partners

komen rechtstreeks in contact met jongeren vanuit een onderwijscontext, het openbaar vervoer van en naar school, de hulpverlening, de stad en de politie.

De winnaar in de categorie situationele preventie van de Belgische Prijs voor Veiligheid en Criminaliteitspreventie 2009 was de preventiedienst Turnhout met het project 23-100 Our Space. In Lokaal 18 verscheen daar een artikel over. In de categorie dadergerichte preventie won de Luikse afdeling van de openbaarvervoermaatschappij TEC met het project Police-TEC-Jeunes.

De laureaat van elke categorie ontving 2500 euro.

Inge Ruiters ÎÎwww.slatoe.be

VVSG toetst beleidsnota’s Vlaamse ministers aan VVSG-memorandum Binnenkort worden de beleidsnota’s 2009-2014 van de Vlaamse ministers in de verschillende commissies van het Vlaams Parlement besproken. De VVSG-medewerkers maakten alvast een analyse van al deze beleidsnota’s aan de hand van het VVSG-memorandum voor de Vlaamse verkiezingen van juni 2009.

6 LOKAAL 16 december 2009

Per minister hebben we zowel de goede elementen als de negatieve en ontbrekende elementen samengezet in een VVSG-nota die we naar alle Vlaamse parlementsleden sturen ter inspiratie voor hun parlementair werk. ÎÎwww.vvsg.be

PRINT & WEB

4828

In Vlaanderen worden jaarlijks iets meer dan 65.000 kindjes geboren. Op basis van een aantal kenmerken van het gezin gaat Kind en Gezin na hoeveel kinderen in kansarme gezinnen geboren worden. In 2007 waren dat er 4828. Om gemeenten onderling te kunnen vergelijken wordt het aantal geboorten in kansarme gezinnen vergeleken met het totaal aantal geboorten. In Tongeren, Antwerpen en Ronse wordt een op de vijf kinderen geboren in een kansarm gezin. In Heusden-Zolder is dat een op de vier. Menen heeft het hoogste aandeel kinderen dat geboren is in kansarme gezinnen, 29,2 procent van de geboorten of bijna een op drie.

Wilt u meer weten over geboorten in uw gemeente, surf dan snel naar www.lokalestatistieken.be

Maandoverzicht ontwikkelingen in Europese besluitvorming

D

e Vlaamse regering publiceert maandelijks een overzicht van algemene ontwikkelingen op de Europese scène. Het document geeft interessante informatie over onderwerpen die belangrijk

zijn voor Vlaanderen en waarvoor een standpunt in de maak is of al werd ingenomen. In het overzicht staan een debriefing over de raadsbijeenkomsten, een lijst van nieuwe voorstellen van richtlijnen, een over-

zicht van de aangenomen richtlijnen, een stand van zaken betreffende omzettingsdossiers, een actualisatie van de inbreukdossiers waarin Vlaanderen gevat is en de EU-agenda voor de volgende maand. Het overzicht maakt duidelijk welke minister of staatssecretaris voor BelgiĂŤ aan de Europese besprekingen deelnam.

Betty De Wachter

ĂŽĂŽiv.vlaanderen.be, knop buitenlands beleid, Europese Unie, Vlaanderen en de EU, rapportering aan de Vlaamse regering

Tot 15 januari: Openbare raadpleging strategie 2020 Europese Commissie De Europese Commissie heeft een strategie voor 2020 uitgewerkt waarbij de klemtoon ligt op het herstel na de financiĂŤle crisis en op het voorkomen van toekomstige crisissen.

Volgens voorzitter JosĂŠ Manuel Barroso zijn drie thematische doelstellingen hierbij van cruciaal belang: kenniseconomie, een maatschappij die kansen biedt aan iedereen, en een competitieve maar sociale en groenere economie. Burgers, verenigingen en overheden kunnen reageren tot 15 januari op EU2020@ec.europa.eu. ĂŽĂŽhttp://ec.europa.eu/eu2020

Online:

MyBelgium Sinds kort is een handig portaal online met overheidsdiensten die toegankelijk zijn via de elektronische identiteitskaart: my.belgium.be. Na aanmelding met de eID krijgt u rechtstreeks toegang tot de onlinediensten van de overheid en tot uw persoonlijke dossiers. Zo hoeft u geen rekening te houden met de openingsuren van de dienst die u nodig heeft. Het aantal onlinediensten zal in de nabije toekomst voortdurend worden uitgebreid. Een ander gedeelte van de portaalsite bevat een overzicht van alle e-diensten die de overheid Belgische burgers en bedrijven aanbiedt. Om snel te vinden wat u zoekt, kunt u deze onlinediensten filteren op thema, doelgroep en bevoegdheidsniveau. http://my.belgium.be, www.belgium.be/nl/online_dienst

De gemeentelijke volksraadpleging in Vlaanderen De nieuwe juridische uitgave De gemeentelijke volksraadpleging in Vlaanderen is een praktische handleiding voor de organisatie van een gemeentelijke volksraadpleging in het Vlaamse Gewest (regelgeving, onderwerp, tijdstip, initiatiefrecht, voorbereiding, stemming, telling, geschillen).

In de bijlagen van het boek zijn een aantal nietbindende modellen opgenomen die inspirerend kunnen zijn voor zowel de initiatiefnemers als de gemeentebesturen die moeten instaan voor de organisatie van een gemeentelijke volksraadpleging. De uitgave bevat een uitgebreide alfabetische index.

P. Dhaenens, De gemeentelijke volksraadpleging in Vlaanderen, uitgeverij UGA, Kortrijk, 39 euro.

16 december 2009 LOKAAL 7

IS UW GEMEENTE HET KMO-VRIENDELIJKST? OVERTUIG UNIZO EN WORD ‘LAUREAAT ONDERNEMENDE GEMEEN NTE 2010’.

UNIZO gaat dit jaar opnieuw op zoek naar de KMO-vriendelijkste gemeente of stad, want KMOvriendelijke initiatieven werken inspirerend. Tijdens de vorige editie waren we helemaal verkocht voor het project van de gemeente Duffel. De titel ‘Laureaat Ondernemende Gemeente’ leverde Duffel heel wat media-aandacht op. Ook uw gemeente kan dit jaar in de picture staan.

Prijs ze aan op www.unizo.be/ondernemendegemeente en vertel ons wat uw gemeente zo KMOvriendelijk maakt. De laureaat 2010 krijgt bovendien een volledige pagina in Het Nieuwsblad.

WWW.UNIZO.BE/ONDERNEMENDEGEMEENTE Een initiatief van

in samenwerking met

KORT LOKAAL NIEUWS

PRINT & WEB

LAYLA AERTS

Indicatorenrapport

Armoede Gent

In de zorgplanning staat welke beslissingen bij het levenseinde mogelijk zijn in een woonzorgcentrum.

Opleiding woonzorgcentra op maat van uw voorziening

H

et woonzorgdecreet vraagt de woonzorgcentra om in hun interne afsprakennota duidelijk hun mogelijkheden betreffende palliatie en euthanasie mee te delen aan bewoners en hun familieleden. Daarnaast moeten de centra een onderhandeld zorg- en begeleidingsplan met de bewoners en hun familieleden opstellen. Hiervoor

vormt de voorafgaande zorgplanning over beslissingen bij het levenseinde een uitstekend instrument. Deze zorgplanning moet binnen een duidelijke visie en een levenseindebeleid gekaderd zijn.

De VVSG wil de directies, diensthoofden bewonerszorg en hoofdverpleegkundigen van de openbare woonzorgcentra ondersteu-

nen bij de ontwikkeling van hun levenseindebeleid met hun medewerkers. Tijdens een tweedaagse opleiding verzorgt een ervaren deskundige in palliatieve zorg en levenseinde in uw eigen woonzorgcentrum een begeleiding op maat van de vragen en behoeften.

Robert Geeraert ĂŽĂŽrobert.geeraert@vvsg.be

KroatiĂŤ zoekt Vlaamse partnerstad voor organisatie van stadsadministratie KroatiĂŤ is zwaar getroffen door de oorlogen in de jaren negentig en probeert zich opnieuw te ontwikkelen. Zeljko Ivancevic, directeur bij het consultancykantoor FIMAECS in Brussel, is als adviseur van de burgemeester van Vukovar betrokken bij de heropbouw van deze Kroatische stad. Een van de knelpunten is het opzetten van een degelijke organisatiestructuur in de stadsadministratie waarbij de huidige ICT-normen kunnen worden toegepast. Vukovar zoekt een Vlaamse stad om samen een project in te dienen voor het Vlaamse programma voor Oost- en Centraal-Europa. ĂŽĂŽzivancevic@fima-ecs.com, T 02-673 95 01, www.fima-ecs.com

Het Indicatorenrapport Armoede is het eerste werkstuk van de Gentse Cel Armoedebestrijding. In deze startnota worden de meest actuele feiten en het beschikbare cijfermateriaal over armoede in Gent in kaart gebracht, en worden praktische oplossingen aangereikt voor een meer gericht armoedebestrijdend beleid op verschillende domeinen.

Armoede wordt in de nota behandeld als een complex fenomeen, dat meerdere levensdomeinen bestrijkt en niet terug te brengen is tot een louter tekort aan financiĂŤle middelen.

Hoewel het rapport verwijst naar de Gentse context, kan het ook een relevante voorbeeldfunctie vervullen voor andere gemeentebesturen of stedelijke omgevingen. De publicatie kan gratis worden gedownload. www.gent.be

Brochure

derdebetalersystemen De Lijn De Lijn stelde een nieuwe losbladige brochure samen over de derdebetalersystemen, met als titel ‘Maak uw gemeente mooier – Kies voor een meer leefbare gemeente: laat uw inwoners goedkoper of gratis rijden met bus en tram’. De brochure bevat per systeem (procentuele tussenkomst op abonnementen, tussenkomst op lijnkaarten, gratis netabonnement voor bepaalde leeftijdscategorieĂŤn enzovoort) een fiche met een beschrijving en een cijfermatig voorbeeld. De brochure wordt aan elke gemeente bezorgd. In sommige entiteiten werd die naar de gemeenten verstuurd, in andere wordt die afgegeven bij het eerstvolgende contact met de klantenbeheerder. Maar gemeenten kunnen de brochure ook al zelf opvragen, of downloaden van de website van De Lijn. www.delijn.be

16 december 2009 LOKAAL 9

KORT LOKAAL NIEUWS

Lokale identiteit is warmer, “ directer maar ook concreter. Het openbreken van een weg of een nieuw huisvuilreglement raakt je directer dan federale of Vlaamse materie. Integratie zal ook steeds beter zichtbaar worden op het lokale niveau.

”

Selahattin Koçak, schepen van Openbare Werken, Gebouwen en Feestelijkheden (sp.a) te Beringen – De Standaard 24/11

“

Actief pluralisme wil zeggen: elkaar ontmoeten. Er is een verschil met passief pluralisme.

Daarbij heb je verschillende groepen die naast mekaar leven. We willen dat kinderen met elkaar opgroeien, en niet naast elkaar.

”

Raymonda Verdyck, gedelegeerd bestuurder van GO!, naar aanleiding van het hoofddoekenverbod in het Vlaamse gemeenschapsonderwijs – De Standaard 23/11

Ik denk dat we de bestuurlijke “ organisatie van Brussel enigszins moeten herdenken, een soort van Brussel DC, naar analogie met Washington en andere grote steden die een heel specifieke bestuursstructuur hebben.

”

Criminoloog Brice De Ruyver naar aanleiding van de recente rellen in Anderlecht – Metro 23/11

Iedereen schreeuwt dat het “ een schande is dat de mensen op straat belanden, maar als we plaatsen vinden, worden we teruggefloten door de lokale besturen. Niemand wil die mensen huisvesten.

”

Staatssecretaris voor Maatschappelijke Integratie Philippe Courard (PS) – Knack 25/11

De woorden die nu over België “ circuleren bij asielzoekers in het buitenland, zijn ‘hotels’ en ‘financiële steun’. Dat laatste was zogezegd weggewerkt, maar is door het doorverwijzen naar de OCMW’s ondertussen alweer volop in gebruik.

”

Pieter Degryse, directeur van Vluchtelingenwerk Vlaanderen – Knack 25/11

In het regeerakkoord staat dat “ we naar een bedrijfsvriendelijk partnership met de gemeenten streven. Maar de gemeenten vragen wel een financiële compensatie bij elke stap die we zetten om de lokale belastingdruk op de bedrijven te verlichten. En die compensatie kan nu niet.

”

Vlaams minister-president Kris Peeters – De Tijd 28/11

10 LOKAAL 16 december 2009

Ecologische voetafdruk in Noord en Zuid Terwijl de klimaatconferentie in Kopenhagen het nieuws domineert, ijvert Harelbeke voor een duurzame samenleving. Niet alleen door zelf aandachtig om te springen met energie, maar ook door zijn inwoners en die van zusterstad Eenhana (Namibië) te sensibiliseren voor de impact die zij achterlaten op de aarde.

M

et de campagne Hoe duurzaam is de Harelbekenaar? wil de stad nagaan hoe de Harelbeekse ecologische voetafdruk eruitziet.

In samenwerking met het World Wildlife Fund, een van de grootste onafhankelijke natuurbehoudsorganisaties met de meeste ervaring ter wereld, heeft de milieudienst van Harelbeke een online-instrument gemaakt waarmee de inwoners hun ecologische voetafdruk kunnen berekenen.

Bovendien wil de NoordZuiddienst van Harelbeke een soortgelijke oefening doen bij zijn partner in het Zuiden. Dat is sinds 2007 Eenhana in Namibië.

De bruikbare oppervlakte van de aarde gedeeld door het aantal bewoners geeft de beschikbare voetafdruk van één wereldburger. Die bedraagt momenteel 2,1 ha.

Als we daarboven zitten, verbruiken we de natuurlijke rijkdommen sneller dan zij zich kunnen herstellen.

En dat is met een gemid-

LAYLA AERTS

PERSPIRAAT

Onze gemiddelde voetafdruk is 5,1 hectare, terwijl er maar 2,1 hectare per persoon beschikbaar is.

delde voetafdruk van 2,7 ha per wereldburger op dit ogenblik ruim het geval. In België is de berekening nog meer onrustwekkend: de gemiddelde voetafdruk van een Belg is 5,1 ha. De afdruk van een Afrikaan is gemiddeld 1,4 ha. Daarom wil Harelbeke berekenen wat de voetafdruk in Eenhana is. De vergelijking tussen de voetafdruk van Noord en Zuid is een nieuw element in de campagne om Harelbeke duurzamer te maken. Uit

noodzaak, want de enige oplossing om de planeet draaiende te houden is gewoonweg stoppen met het overmatige gebruik van de natuurlijke hulpbronnen.

We hebben namelijk geen tweede planeet in reserve.

Een uitdaging die de milieudienst en de Noord-Zuiddienst in Harelbeke samen willen aangaan.

Christophe Ramont ÎÎwww.harelbeke.be/nieuws/hoeduurzaam-is-de-harelbekenaar

Tot 15 februari: Steun voor lokale projecten duurzaam afval- en energiebeheer Het Fonds Duurzaam Afval- en Energiebeheer van de Koning Boudewijnstichting steunt duurzame en innovatieve projecten in verband met afval- en energiebeheer in Vlaanderen. Vanaf dit jaar komen ook lokale projecten in aanmerking.

De projecten moeten een multiplicatoreffect hebben en met andere partners tot stand gekomen zijn. Mogelijke indieners zijn lokale verenigingen, scholen, jeugdbewegingen, lokale milieuraden en instellingen. Een project indienen kan tot 15 februari. De financiële steun voor een project met een lokale focus bedraagt 2500 euro. ÎÎwww.kbs-frb.be

Pieter BOs column

Climate Action Map verspreidt lokale initiatieven wereldwijd

K

openhagen komt vaak in het nieuws als gaststad voor de wereldtop over het klimaat die begin december van start ging.

De Deense vereniging van steden en gemeenten roept haar eigen leden en collega’s van andere landen op lokale oplossingen voor de klimaatproblematiek kenbaar te maken. Lokale

besturen krijgen immers steeds meer af te rekenen met de gevolgen van de klimaatwijzigingen. Nationale overheden kunnen doelstellingen en globale maatregelen uitwerken, maar die moeten wel lokaal uitgevoerd worden. De Local Climate Action Map is een niet-commercieel initiatief waarvan lokale besturen van over de hele wereld gebruik kunnen maken om hun voorstellen en ideeën kenbaar te maken. Op dit ogenblik staan al voorbeelden van Deense, Spaanse en Amerikaanse steden op de site.

Betty De Wachter

De schuld van de banken Een hoorzitting, ergens in een Vlaamse stad.

Vanuit vogelperspectief ziet het publiek er grijs uit. Vanuit kikvorsperspectief blank. Ik zit daar ergens tussenin. Qua perspectief dan toch. Ik zit vooraan, waardoor een groot deel van het publiek me automatisch bij de kikkers rekent. Binnen in mij roept een stem wanhopig: ‘Kus mij, kus mij dan toch, ik ben een prins!’ Maar niemand hoort het en niemand kust mij.

‘Kust mijn kloten,’ zegt een man. Als argumentatie vindt hij dat ruim voldoende. Hij leunt achterover. Tevreden over zichzelf, ontevreden over de rest van de wereld. Maar hoewel zijn oproep duidelijk hoorbaar was, wordt ook hij niet gekust. Het zijn geen onverbiddelijke zoeners, deze straatbewoners.

Wat ik vanuit mijn perspectief zie, zijn vooral wenkbrauwen. Gefronste wenkbrauwen.En mondhoeken die omlaag hangen. De bron van ergernis is onduidelijk. De powerpoint was kleurrijk en liet een heraangelegde straat zien met geometrisch perfecte bomen, vrijwel geen auto’s en veel flanerende mensen met kinderen aan de hand. Kan het idyllischer?

Helaas. Idylles zijn niet aan dit publiek besteed. Het staat met al z’n voeten in de prozaïsche werkelijkheid van onhandig gehannes met bakken bier en sixpacks Cola Light, verstopte rioolputjes en bladeren die zich meedogenloos laten vallen en papperige glijbanen vormen waarop argeloze voetgangers botten en benen breken.

‘Hoeveel parkeerplaatsen komen er bij?’

Van de grijns van de vraagsteller is af te lezen dat hij het antwoord al kent.

‘Er vallen er enkele weg,’ zegt de medewerker van het studiebureau, ‘maar daardoor hebben we voor de schoolingang plaats gecreëerd voor de moeders die hun kinderen opwachten.’

‘En de vaders dan?’

In zo’n publiek zit altijd ook één vrolijke Frans.

‘Voor de vaders ook,’ geeft de ontwerper sportief toe.

‘En die zwarte dingskes, wat zijn dat?’

Het is al gezegd, maar kennelijk verloren gegaan in het gefrons.

‘Zitbanken,’ zeg ik, terwijl het studiebureau

de cursor op het verdachte object afstuurt, ‘voor de moeders én de vaders.’

Rumoer. Geschuifel. Gemor. Hier en daar een doorleefde vloek.

Nu is het aan mij om de wenkbrauwen te fronsen. De kloof. Met de burger. Het is er één van onbegrip.

‘Niet dat wij tegen banken zijn, meneer,’ waagt een dame dan toch een poging tot toelichting. Ze klinkt vriendelijk, slooft zich uit om niet in een bepaalde hoek te worden gedrongen. Maar al snel geeft ze haar zoektocht naar gepaste woorden op. Het komt eruit: banken trekken niet alleen ouders aan, maar ook jongeren. En niet dat wij iets tegen jongeren hebben, meneer, wij zijn zelf ook jong geweest, daar niet van. Maar het zijn hángjongeren, van een andere cultuur bovendien, en daar valt niks aan te zeggen. Als je ze vraagt wat minder lawaai te maken of hun blikjes in de vuilnisbak te doen, dan roepen ze dat je een hoer bent.

Instemmend gemompel in de zaal. Er is hier veel ervaringsdeskundigheid bijeen.

‘Zelfs als je alleen nog maar voorbij wandelt, word je al uitgescholden,’ zegt een oud vrouwtje: ‘Ik durf niet meer buiten.’

‘Kutmarokkanen,’ vat een vent het samen.

Zijn tattoos verraden dat hij geen boodschap heeft aan politieke correctheid.

‘Op zich hebben die banken daar niks mee te maken,’ probeer ik en ik doe ook nog iets met woorden als ‘overleg’, ‘handhaving’ en ‘wederzijds begrip’.

Vergeefs. De banken worden van het plan geschrapt en vervangen door stevige palen waar moeders noch vaders iets mee aankunnen als ze wachten op hun kroost. De gemoederen bedaren.

Terwijl de zaal leegstroomt, komen enkele bewoners mij behoedzaam meedelen dat zij de bankjes wel zagen zitten: ‘Maar ja.’

Onderweg naar huis bedenk ik dat de aanwezigheid van een wijkagent zinvol had kunnen zijn. Misschien was er dan nog wel een bank geweest. Eén waarop die wijkagent af en toe plaats had kunnen nemen om een praatje te maken. Met kutmarokkanen en lulbelgen.

Misschien, heel misschien had die bank dan zelfs gerendeerd. I

ÎÎwww.climateactionmap.org

16 december 2009 LOKAAL 11

BART LASUY

12 LOKAAL 16 december 2009

SPECIAL PRIJS BOUWHEER

Picanol leeft voort in de Ieperse Neerstad De verlaten Picanolsite in het hart van Ieper is in enkele jaren tijd omgeturnd in een nieuw stadsdeel, de Neerstad. Via publiek-private samenwerking kwam een opmerkelijke mix tot stand van culturele functies, sociale woningen, appartementen, lofts, handelszaken en een nieuwe publieke ruimte. En dat met behoud van de waardevolle gebouwen op de site. Bart Van Moerkerke

D

e Ieperse academie voor beeldende kunst groeit en bloeit. Ze heeft, net als de academie voor muziek en woord, meer dan duizend leerlingen. De ateliers van de academie zijn gehuisvest in de vroegere montagehal van weefgetouwenfabrikant Picanol, een werkelijk imposante ruimte. Bij de herbestemming van het gebouw werd de structuur in gewapend beton behouden. De ateliers nemen twee van de drie beuken van de hal in. In de belendende ruimtes vindt de academie voor woord en muziek onderdak, er is zelfs een kleine concertzaal.

De gerenoveerde constructiehal is zonder twijfel het meest in het oog springende maar lang niet het enige onderdeel van de Neerstad, een project waarvoor de stad Ieper de Prijs Bouwheer 2009 kreeg in de categorie Hergebruik en Herbestemming.

De nieuwe stedelijke bibliotheek, het stadsarchief, de academies, woningen, winkels en een stedelijk plein maken van de Neerstad een echt nieuw stadsdeel op een steenworp van het centrum van Ieper.

Locatiestudie De Polenlaan en het aanpalende plein Kattenkerkhof waren lange tijd een synoniem voor Picanol. Aan de straatzijde lagen de kantoren van de weefgetouwenfabrikant, daarachter de productieafdeling, een organisch gegroeid amalgaam van gebouwen en magazijnen in de schaduw van de grote montagehal. De productieafdeling verhuisde decennia geleden al naar de Steverlynckstraat in het zuiden van de stad, de kantoren en de demonstratiehal bleven tot het begin van de eeuw aan de Polenlaan. Toen kwam het gigantische

De academie voor beeldende kunst is gehuisvest in de gerenoveerde montagehal van Picanol. De structuur in gewapend beton is imposant.

terrein volledig leeg te staan en dreigde de verwaarlozing van de fabrieksgebouwen zich uit te breiden naar heel de site.

In diezelfde periode kwam ook een andere grote site in Ieper vrij, de Veehalle vlak bij het station.

De stad van haar kant was op zoek naar nieuwe locaties voor haar culturele infrastructuur: een cultuurcentrum, een bibliotheek, een fuifzaal, onderdak voor het deeltijds kunstonderwijs. Stefan Deprae-

houdelijke bestek omschreef de stad nauwgezet haar verwachtingen – de functies die ze op de site wou onderbrengen, de lokalen en ruimtes die ze nodig had – en haar visie op de stedenbouwkundige ontwikkeling van de plek. In het voorjaar van 2005 besliste Ieper in zee te gaan met de groep Vanhaerents-Van Roey, met architectenbureau Buro II als onderaannemer. Op dat ogenblik had de stad de site al aangekocht, met 30 procent Vlaamse subsidies. De niet-waardevolle gebouwen waren al afgebroken, voor 90 procent met Vlaams geld. Maar toen de stad ook een dossier indiende om subsidies als stadsvernieuwingsproject te krijgen, ving ze bot. Bij een tweede poging kreeg ze centen voor verder ontwerpend onderzoek.

‘Stedenbeleid had niet zozeer vragen bij de ontwikkeling van de site op zich maar

Stefan Depraetere: ‘Voor de stad was het van meet af aan duidelijk dat we dit project niet alleen konden ontwikkelen.

We hadden lang niet de volledige site nodig. Ook voor privé-investeerders waren er dus veel mogelijkheden.’ tere, vroeger hoofd van de dienst Patrimonium en intussen stadssecretaris: ‘In 2001 zette de West-Vlaamse Intercommunale een studie op om vraag en aanbod bijeen te brengen. Daaruit kwam de Picanolsite naar voren als een uitstekende potentiële locatie voor de bibliotheek, het stadsarchief en de academies. Voor de stad was het van meet af aan duidelijk dat we dit project niet alleen konden ontwikkelen.

We hadden lang niet de volledige site nodig voor de culturele functies die we er wilden onderbrengen. Ook voor privé-investeerders waren er dus veel mogelijkheden.’

Private partner Om budgettaire ontsporingen zoals met de renovatie van het zwembad te vermijden wilde de stad een PPS-constructie opzetten met één private partner, volgens de DBFM-formule: design, build, finance, maintain. Na een eerste marktverkenning werd het PPS-dossier geopend. In het in-

wel bij de inpassing in de omgeving,’ zegt Stefan Depraetere. ‘Wat zou er gebeuren met het Kattenkerkhof, het plein aan de voorkant van de Picanolsite? Hoe zat het met de verbinding van het Kattenkerkhof met de kop van de Vaart even verderop?

Hoe zou de site verbonden worden met het stadscentrum en met de Weverijstraat?

We hebben toen Robbrecht & Daem onder de arm genomen. Dat bracht ons wel wat in tijdnood maar het heeft geloond. Bij de derde poging werd onze subsidieaanvraag goedgekeurd, we kregen 1,5 miljoen euro steun. En het project is er beter door geworden.’

Bibliotheek Het Kattenkerkhof, vroeger niet meer dan een parkeerterrein voor Picanol, is een plein geworden met twee grote groentafels. In uitvoering van de stedenbouwkundige studie van Robbrecht & Daem komt in de toekomst op het plein, aan de kant 16 december 2009 LOKAAL 13

Stijn Bollaert

Stijn Bollaert

Stijn Bollaert

SPECIAL PRIJS BOUWHEER

van de kop van de Vaart, nog een beperkt bouwvolume voor handelszaken en appartementen. De Polenlaan is afgesloten voor doorgaand verkeer en geeft toegang tot een ondergrondse parkeergarage voor bewoners en bezoekers van de Neerstad.

Vroeger lagen aan de Polenlaan de kanto-

met het stadsarchief. De archiefstukken zijn ondergebracht in een achttal geklimatiseerde lokalen met een mobiel rekkensysteem. De leeszaal is ruim en heeft niets gemeen met de stoffige kamertjes waarmee archieven nog te veel, vaak ten onrechte, worden geassocieerd.

Stefan Depraetere: ‘In de Neerstad overheerst de kalmte die overeenstemt met de culturele functies die er een plaats kregen.’ ren van Picanol, nu komt er een mix aan functies. Van de kantoren en winkels is voorlopig nog niet veel te zien, de lofts zijn in wording. Wel af is de bibliotheek die loodrecht op de Polenlaan staat. Vanaf de straat kun je door het raam een blik werpen in het gebouw, binnengaan doe je via het hart van de site. De bieb is voor een deel ondergebracht in de gerenoveerde en verbouwde ijzergieterij, het grootste deel is nieuwbouw in de rode baksteen waarin ook de Picanolgebouwen waren opgetrokken. De bibliotheek is zeer ruim en open.

De leeszaal op de eerste verdieping, onder de oude betonnen draagstructuren, is indrukwekkend, met mooi binnenvallend licht. De bieb deelt haar entreehal 14 LOKAAL 16 december 2009

Beeldenplein Boven het archief en uitkomend op de Weverijstraat bouwde de private partner 23 koopappartementen. In het hart van de site trok hij zeventien sociale woningen op van twee verdiepingen en met een kleine stadstuin. Na de oplevering werden ze gekocht door de socialehuisvestingsmaatschappij Ons Onderdak, die ze nu verhuurt aan haar cliënten. De wandelweg

tussen de bibliotheek en de sociale woningen loopt uit op een nieuw verkeersvrij plein, het Beeldenplein. Het is het hart van de site, met aan de ene kant de bibliotheek en aan de andere kant de vroegere constructiehal van Picanol waar nu de stedelijke academies zijn ondergebracht. Stefan Depraetere: ‘De academies groeien, de bieb heeft al meer bezoekers dan op haar oude locatie. We merken dat er een wisselwerking is tussen de verschillende functies op de site, ze versterken elkaar.’

Het plein is open aan de zijde van de Weverijstraat waar de stad in de toekomst een ongebruikt terrein van 1,5 hectare hoopt te kunnen (laten) ontwikkelen. Dat is op dit ogenblik nog in privéhanden. Op het Beeldenplein staat een ruime overdekte fietsenstalling. Na de aanplanting van groen en de plaatsing van straatmeubilair en van enkele kunstwerken moet dit een nieuwe ontmoetingsplek worden in de stad. Er is plaats voor een podium.

Voor fietsers en voetgangers is er een doorsteek van het plein naar het stadscentrum. De site is dus aan drie kanten ontsloten – de Polenlaan, de Weverijstraat en het stadscentrum – en is op die manier een schakel tussen het stadscentrum, eventuele toekomstige ontwikkelingen in de Weverijstraat en de kop van de Vaart.

Maar zodra je in de Neerstad bent, overheerst toch de kalmte die in overeenstemming is met de culturele functies die er een plaats kregen.

Bart Van Moerkerke is redacteur van Lokaal

Ieper, 18 februari Picanolsite De VVSG organiseert op donderdagvoormiddag 18 februari een bezoek aan de Picanolsite. www.vvsg.be (kalender)

Stijn Bollaert

Stijn Bollaert

Het biljartlaken van Park Spoor Noord Een park van 1,6 kilometer lang en 18 hectare groot, midden tussen de 19de-eeuwse arbeiderswijken Dam, Stuivenberg en het Eilandje: amper tien jaar geleden geloofde enkel een handvol ‘dromers’ in het project. Nu is het er, het Park Spoor Noord, een nieuwe trekpleister voor Antwerpen. BART VAN MOERKERKE

D

e twee watertuinen waren in de warme zomer van 2009 de topattractie van het Antwerpse Park Spoor Noord – de grote met waterspiegel en fonteinen, de kleine met spring- en mistfontein. Kinderen ravotten er naar hartenlust in het ondiepe water. De iets oudere buurtbewoners kwamen er pootjebaden of genoten van een glaasje op het zomerterras van Café Cargo, vlak naast het water. Nu de herfst al een heel eind gevorderd is, staat er alleen nog een regenplasje in de watertuinen. Café Cargo en het zomerterras zijn verdwenen, tot volgende zomer.

De actie in het park heeft zich verplaatst naar de skatebowl. Een heleboel kinderen en jongeren wagen zich met hun skates of BMX-fiets aan halsbrekende toeren.

Anderen doen het iets rustiger aan. Een jongeman heeft het zich gemakkelijk gemaakt in een van de hangmatten. Enkele schoolmeisjes zitten op een bank te praten. Een man fietst over het hoofdpad.

Een jongetje laat even de hand van mama los, klautert op een speeltoestel, glijdt naar beneden en loopt zijn moeder achterna. Een eenzame jogger werkt zich in het zweet. Toch één dissonant: vier jonge kerels, verdeeld over twee lawaaierige brommers, negeren het bord dat gemotoriseerd verkeer verboden is en scheuren door het park. De politie die even later stapvoets voorbijrijdt, is te laat.

Stad regisseur Dat 18 van de 24 hectare van het vroegere spoorwegemplacement bij het station Antwerpen-Dam werden omgevormd tot het Park Spoor Noord lijkt nu een even verstandige als logische keuze. In de aanliggende wijken Dam, Stuivenberg en Seefhoek is groen een schaars goed.

De behoefte aan een plek om tot rust te komen, elkaar te ontmoeten, te spelen of te sporten was groot. Maar de realisatie van een groot park op de NMBS-gronden was zeker niet vanzelfsprekend. In 1998 werd de bestemming van het gebied ge-

gemengde invulling van de site. Maar binnen de stedelijke planningscel groeide de overtuiging dat de stad zelf de regie van het hele project in handen moest nemen.

Subsidies in het kader van het grootstedenbeleid lieten de stad toe personeel aan te werven om het project te leiden.

Een team van vier mensen ging aan de slag: twee planners en twee voor wat het wervende programma werd genoemd – zij legden zich toe op inspraak en participatie van de buurtbewoners in allerlei projecten, onder meer het toekomstige park.

Het team kreeg de steun van de stedelijke communicatiedienst.

Biljartlaken Vanaf dat ogenblik nam het planningsproces een andere en definitieve wending.

Het werk van het team mondde uit in drie denkdagen waar de visie van de stad werd

Binnen de stedelijke planningscel groeide de overtuiging dat de stad zelf de regie van het hele project in handen moest nemen. wijzigd, van een zone voor openbaar nut naar een zone voor stedelijke ontwikkeling. Over meer groen was op dat ogenblik zeker geen consensus, de vraag naar meer huisvesting en meer ruimte voor bedrijven klonk even hard. De spoorwegmaatschappij, als eigenaar van de site, en de stad, die een BPA moest opmaken, waren als partners aan elkaar vastgeklonken en moesten samen een oplossing vinden.

Onder impuls van de NMBS leek het aanvankelijk de kant uit te gaan van een zeer

vastgelegd: een stadspark van achttien hectare en zes hectare voor commerciële ontwikkeling aan de kant van de Leien.

Eind 2001 kwam het daarover tot een akkoord met de spoorwegen. Via de procedure van de Open Oproep werd het ontwerpen van de hele site – park en bebouwd deel – toevertrouwd aan Secchi en Vigano (Milaan) en bureau Kromwijk (Maastricht). Het park is intussen gerealiseerd.

Op de kop van het park is het eerste bouwproject gestart, de toren van de douane.

16 december 2009 LOKAAL 15

daniel geeraerts

daniel geeraerts

SPECIAL PRIJS BOUWHEER

Hoe de rest van het te bebouwen deel zal worden ingevuld, is nog koffiedik kijken.

Vast staat dat de Artesis Hogeschool Antwerpen er een nieuwe campus zal bouwen. Er komen uiteraard ook woongelegenheden, kantoren en handelszaken, en misschien een nieuw ziekenhuis.

‘De basis van het parkontwerp van Secchi en Vigano is een groen biljartlaken dat wordt uitgerold,’ zegt planner Ellen Lamberts van het projectteam Spoor Noord.

‘Het park is een grasveld met hoogstammige bomen, zonder struikgewas. Dat is een expliciete keuze in functie van de veiligheid. Het hoofdpad loopt in de lengteas van het park, van oost naar west. Het park is heel belangrijk voor de fietsers- en voetgangersverbindingen in het noorden van Antwerpen. Over enkele jaren zal een brug voor zachte weggebruikers over de Noorderplaats het park verbinden met het Eilandje en de Scheldekaaien. In noordzuidrichting herstelt de padenstructuur in het park de historische verbindingen die door het spoorwegemplacement waren doorgeknipt.’

Scepsis gecounterd Spoor Noord is een bespeelbaar en transparant park. Aan de wandelboulevard staan speeltoestellen. Voor de allerkleinsten zijn er vier speeltuintjes. Skaters en BMX’ers hebben hun eigen plek. En er zijn natuurlijk de watertuinen met ernaast een grote zandspeeltuin. Opmerkelijk, in het oorspronkelijke ontwerp was Spoor Noord een park zonder water. De watertuinen zijn het grootste en meest zichtbare resultaat van het participatieproces dat met de buurt werd opgezet. Voor veel bewoners was water een must. Dat werd 16 LOKAAL 16 december 2009

duidelijk tijdens de twee grootste communicatie- en participatiecampagnes, Park in Zicht in 2003 en Tournée Générale twee jaar later. Ellen Lamberts: ‘In het begin was er, begrijpelijk, veel scepsis in de buurt: een park, dat zou er nooit komen.

Park in Zicht was een campagne die we met jonge ontwerpers uit de buurt opzetten. Een onderdeel ervan was een event in de grote spoorwegloods. Die werd gedurende een week ingericht als park. Er

schooluren zal de Hogeschool Antwerpen ze gebruiken, op andere ogenblikken is ze voor Buurtsport. Wat met de grootste loods zal gebeuren, is nog niet uitgemaakt.

De loodsen zijn niet de enige spoorweggebouwen die een tweede leven krijgen in het park. De stelplaats voor het tractiematerieel waar sinds 1886 locomotieven en treinonderdelen werden onderhouden, is een overdekte publieke ontmoetingsplaats

De watertuinen zijn het grootste en meest zichtbare resultaat van het participatieproces dat met de buurt werd opgezet. kwamen meer dan 3000 mensen op af. De buurt besefte toen dat het ons menens was met de parkplannen. Toen twee jaar later het BPA werd goedgekeurd en het zeker was dat het park er zou komen, hebben we met Tournée Générale het intussen zeer technische plan vertaald in een voor iedereen begrijpelijk en leesbaar plan. We zijn dat overal gaan toelichten.’

Tweede leven Naast spelen is sporten heel belangrijk in het park. Het jonge geweld uit de buurt kan zich uitleven op de vele polyvalente sportterreinen. Er zijn verschillende lussen voor joggers en fietsers. Ook een deel van het complex van spoorwegloodsen in het park krijgt een sportieve invulling. In één loods zal Buurtsport, dat voorlopig opereert vanuit de tijdelijke accommodatie de sportballon, onderdak krijgen. De meest oostelijke loods zal plaats ruimen voor een nieuwbouwsporthal. Tijdens de

geworden. De twee voorbije zomers was dit de thuishaven van Café Cargo maar het is ook een plek waar evenementen kunnen worden georganiseerd. Ook het vlakbij gelegen opleidingsgebouw kreeg een nieuwe bestemming als thuishaven voor het deeltijds kunstonderwijs, de buitenschoolse kinderopvang en een jeugdlokaal. Ernaast komt een nieuwe school voor kinderen van 2,5 tot veertien jaar.

Publieke en commerciële functies op de kop van de site, de herbestemming van spoorweggebouwen, en bovenal een stedelijk park van achttien hectare tot stand gebracht onder impuls van een projectteam dat veel aandacht had voor inspraak en participatie van de bevolking, dat Park Spoor Noord de Prijs Vlaams Bouwheer 2009 kreeg in de categorie Geïntegreerde Opdracht hoeft geen verwondering te wekken.

Bart Van Moerkerke is redacteur van Lokaal

stefan dewickere stefan dewickere

stefan dewickere

De metamorfose van Nieuwkapelle Nieuwkapelle is een van die dorpen in de Westhoek waar de tijd lang bleef stilstaan. Het dorp had een sombere aanblik en er liep een weg doorheen die het dorpsplein onveilig maakte. Maar de voorbije jaren onderging het dorpje een complete metamorfose.

Hiervoor kreeg bouwheer Diksmuide de Prijs Bouwheer, categorie Publieke Ruimte.

Marlies van Bouwel

B

oven de immense vlakte van de IJzer draaien de molenwieken van twee nieuwe windturbines: de Lepel en de Boterpot, genoemd naar de straten die erlangs lopen. ‘Die zijn van Beauvent, een lokale coöperatieve die ijvert voor windenergie,’ zegt Eric De Keyser, schepen in Diksmuide. ‘Koen Stuyven van Vectris – vroeger Langzaam Verkeer – noemt die windturbines de kerktorens van de toekomst. Voor hem zijn het nieuwe landmarks.’ De windturbines staan dicht bij een put, die ontstond door zandwinning voor de aanleg van wegen, zoals het stuk van de E40 tussen Jabbeke en Calais. ‘Die put ligt op wandelafstand van Nieuwkapelle. We hebben een nieuwe wandelweg aangelegd over de Oude Zeedijk naar de windmolens en dan naar de put. Bij mooi weer ligt deze ligweide vol met mensen die zonnebaden of picknicken.’ Op deze herfstdag aast alleen een eenzame visser op snoek. Omdat de auto’s op zomerdagen tot aan de waterrand parkeerden, heeft Eric De Keyser er in de lengte boomstammen vast laten ankeren. ‘Nu moeten de auto’s wel in de lengte geparkeerd wor

den.’ Hij wijst naar de andere kant van de put: ‘Aan de kant van het dorp is er een rietkraag vol fauna en flora.’

Eerder had Eric De Keyser me aan het station opgepikt voor een ritje doorheen

helft van Diksmuide in de Westhoek ligt, begon ik op slag te dromen over een vernieuwingsproject voor de meeste van de veertien dorpen rondom Diksmuide.

Meteen vernam ik dat zoiets niet mogelijk was, dus zijn we van start gegaan met Nieuwkapelle. Daar was de nood het hoogst. Het dorpje van pakweg 165 huizen stagneerde. Er was een beetje leegstand en de bewoners investeerden niet meer in hun huizen. Omdat een gewestweg de dorpskern doormidden sneed, was het vooral met de verkeersleefbaarheid slecht gesteld. Al dertig jaar was er

Eric De Keyser: ‘Eigenlijk komt het dorpsvernieuwingsproject uit het dorp zelf, zodat er heel weinig protest is geweest tegen die volledige vernieuwing.’ de IJzervlakte. In de auto vertelde hij dat er negen jaar geleden een bijna volledig nieuw college aantrad. ‘Toen de Vlaamse Landmaatschappij haar werking kwam voorstellen vernam ik dat de Westhoek, het stuk tussen de Noordzee, de IJzer en de Franse grens, in aanmerking kwam voor het landinrichtingsproject De Westhoek met een mogelijke betoelaging tot zeventig procent voor dorpskernvernieuwingsprojecten. Omdat zowat de

niets gebeurd aan het openbare domein en dus lagen er heel veel verschillende stenen en tegels in de stoepen.’

Met inspraak Volgens Eric De Keyser bood de waterplas een grote troef voor Nieuwkapelle. ‘Bovendien is er een actieve school die ook kinderen van buiten het dorp aantrekt. Er is een voetbalploeg. Een kleine waterzuiveringsinstallatie van de VLM zuivert het 16 december 2009 LOKAAL 17

afvalwater van het dorp. Maar dat rietveld werkte niet goed genoeg omdat het afvalwater niet gescheiden werd. Bij hevige regen was het water te veel gemengd. Er moest dus gescheiden riolering komen.’

Omdat Diksmuide een goed ontwerp voor Nieuwkapelle wilde, koos het college voor de Open Oproep. ‘De Vlaamse bouwmeester, toen nog Bob Van Reeth, had tien bureaus geselecteerd. Het was voor mij als nieuwbakken schepen een hele ervaring. We moesten er vijf uit kiezen. Daarna is Bernardo Secchi hier twee dagen komen rondlopen, maar we heb-

stefan dewickere

stefan dewickere

Stijn Bollaert

SPECIAL PRIJS BOUWHEER

er meer toezicht op het dorp. Dat is onze achterliggende redenering.’

Spontane heropleving De projectdefinitie van de Zevensprong bevatte zeven elementen: het versterken van het sociale weefsel, de scheiding van het rioleringsstelsel, een verbinding maken tussen de put en het dorp, de landschappelijke integratie in het polderlandschap, het herstellen van de verkeersleef baarheid door de heraanleg van de gewestweg, het verbeteren van het wooncomfort en van de kwaliteit van de publieke

Erik De Keyser: ‘We gingen ervan uit dat als je investeert in het publieke domein de mensen ook beginnen te investeren in hun huizen. En ondertussen zien we dat dit inderdaad zo is.’ ben gekozen voor Langzaam Verkeer, nu Vectris. Vanaf toen is er ook een tweede partner in het verhaal gekomen: Samenlevingsopbouw. Via Dorp in zicht hebben ze de bevolking geraadpleegd over al wat er zou veranderen. Daaruit is een dorpsraad gegroeid die nauw bij het hele project betrokken was. Eigenlijk komt het project uit het dorp zelf, zodat er heel weinig protest is geweest tegen die volledige vernieuwing. De dorpsraad is nu nog actief. Het is de bedoeling om hem op termijn een budget ter beschikking te stellen. We willen in alle veertien dorpen rond Diksmuide bewonersplatformen oprichten en ze een eigen budget geven.

We willen vooral ook klein beginnen en als het goed gaat dat budget verhogen. De investeringen blijven wel dezelfde maar de mensen van een bewonersplatform wonen zelf ter plaatse, hierdoor neemt de betrokkenheid toe en misschien komt 18 LOKAAL 16 december 2009

ruimte. De andere partners in dit project waren de VLM voor de dorpskerninrichting, het Vlaamse Gewest afdeling Wegen voor het nieuwe wegdek en de Vlaamse Milieumaatschappij voor de riolering.

We rijden Nieuwkapelle in via de gewestweg. Aan de ingang versmalt de weg zodat automobilisten automatisch vertragen. ‘Dat was de bedoeling van Vectris, zij konden niet goed weten dat dit minder werkt op een weg met weinig verkeer,’ glimlacht De Keyser.

De trottoirbanden zijn laag, de natuursteen ligt over de hele breedte van de straat. Het geeft ruimtelijke rust. Hij wijst naar een huis dat pas gevoegd werd, maakt me attent op een bouwwerf. ‘Aan het wooncomfort hebben we niets gedaan. We gingen ervan uit dat als je investeert in het publieke domein de mensen ook beginnen te investeren in hun huizen. En dat is zo, ondertussen zien we dat

de bewoners hun ramen vernieuwen, de gevel opnieuw voegen en dat er opnieuw wordt gebouwd. We hebben ook de socialehuisvestingsmaatschappij gevraagd om er te bouwen en de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen heeft al een aannemer aangesteld voor de aanleg van de wegenis waardoor er negen woningen gebouwd kunnen worden. Dat is tamelijk veel op dat niveau.’

Achter het schooltje komt het socialewoningbouwproject met zicht op het landschap. Vroeger was dit kerkgrond met volkstuintjes. ‘Elke woning zal contact hebben met de straat,’ dat is voor Eric De Keyser zeer belangrijk.

We stappen uit aan de kerk. De mooie kerkhofmuur werd hersteld. Op het vroegere braakliggende veldje tegenover de kerk werden ondertussen zes appartementen gebouwd. Er staat een gloednieuw bushokje voor de belbus. Het kijkt uit op een petanquebaan.

Een eindje verderop heeft de gemeente het perceel naast het voetbalveld aangekocht voor een parkeerterrein en een speelpleintje. ‘De wilgen moeten nog geplant worden, we willen het dorp in het groen zetten.’

Zonder de sociale huisvesting heeft het project een slordige drie miljoen euro gekost waarvan Diksmuide er 580.000 heeft betaald. Volgens Eric De Keyser is Diksmuide een stad met beperkte financiële middelen: ‘We hebben een enorm openbaar domein, vijftien kerkfabrieken en toch maar 16.000 inwoners. We beschikken niet over de financiële middelen om al onze kleinstedelijke functies op te nemen.’

Hij kijkt nog eens goedkeurend rond: ‘Het ziet er hier nu echt fris en aantrekkelijk uit.’

Marlies van Bouwel is hoofdredacteur van Lokaal

Territoriale organisatie, gelijkheid, aansprakelijkheid, sociale grondrechten en inspraak

I

n de vorige Grondvesten zagen we al hoe belangrijke principes van lokaal bestuur zoals gemeentelijke autonomie, administratief toezicht en openbaarheid van de gemeentezaken rechtstreeks worden geregeld door de Grondwet. De gemeenten worden in de Grondwet verder nog enkele keren letterlijk vermeld. Wat territoriale organisatie betreft bijvoorbeeld, bepaalt artikel 4 dat elke gemeente deel uitmaakt van een van de vier taalgebieden van België, en regelt artikel 165 de oprichting van agglomeraties en federaties van gemeenten (waarbij organisatie en bevoegdheden van deze agglomeraties en federaties worden geënt op die van de gemeentelijke instellingen, volgens de principes van grondwetsartikel 162 – zie Grondvesten 11). Verkiezingen voor de federale Kamer van volksvertegenwoordigers, en bij uitbreiding voor alle bovenlokale bestuursniveaus, moeten volgens de Grondwet op gemeentelijk niveau worden georganiseerd (o.m. art. 61, 62). Voorts kregen het gelijkheidsbeginsel en het verbod op discriminatie (art. 10 en 11) bij de grondwetsherziening van 25 april 2007 met artikel 11bis een belangrijke aanvulling die ook rechtstreeks betrekking heeft op de lokale bestuurlijke organisatie. Dit artikel legt niet alleen het principe vast van de gelijke toegang voor vrouwen en mannen tot de door verkiezing verkregen mandaten en de openbare mandaten, het verzekert ook de aanwezigheid van personen van verschillend geslacht in de colleges van burgemeester en schepenen, in de raden en vaste bureaus van de OCMW’s, en in de uitvoerende organen van districten en intercommunales (behalve wanneer de afgevaardigden daar rechtstreeks worden verkozen). Uiteraard vindt men de weerslag hiervan in zowel het Gemeentedecreet (art. 44, §4) als het OCMWdecreet (art. 9 en 60, §4).

Een aanzienlijk aantal bepalingen van de Grondwet heeft daarnaast een indirecte, maar daarom niet minder wezenlijke impact op de werking en organisatie van lokale besturen. Zo vormt naast de gelijke toegang tot het openbaar ambt (zie hoger) ook de aansprakelijkheid van openbare ambtenaren (‘Geen voorafgaand verlof is nodig om vervolgingen in te stellen tegen openbare ambtenaren wegens daden van hun bestuur’ – art. 31) begrijpelijkerwijze een belangrijk principe voor het personeelsbeleid van lokale besturen. Van essentiële betekenis zijn ook de sociale grondrechten van burgers in België zoals die door de Grondwet worden erkend.

Het ‘recht om een menswaardig leven te leiden’ omvat volgens artikel 23 onder meer het recht op: arbeid en billijke arbeidsvoorwaarden; sociale zekerheid,

bescherming van de gezondheid; sociale, geneeskundige en juridische bijstand; behoorlijke huisvesting; de bescherming van een gezond leefmilieu; en culturele en maatschappelijke ontplooiing. Artikel 24, §3 voegt daar het recht op onderwijs aan toe. Gemeenten en OCMW’s zijn vanzelfsprekend op vele manieren werkzaam om de sociale grondrechten voor hun burgers te waarborgen. (Bij uitbreiding zijn bijvoorbeeld ook afvalbeleid en rioolbeheer hier relevant, omdat ze een noodzakelijk onderdeel vormen van behoorlijke huisvesting en van een gezond leefmilieu.) Maar het is met name het lokale sociale beleid dat werd opgezet met de integrale doelstelling voor ogen: het betreffende decreet van 3 maart 2004 definieert lokaal sociaal beleid immers als ‘het geheel van de beleidsbepaling en acties van lokaal bestuur en de acties van lokale actoren, met het oog op het garanderen van de toegang van elke burger tot de rechten, vastgelegd in artikel 23 en 24, §3 van de Grondwet’. Het decreet legt de coördinatie van dat beleid uitdrukkelijk bij de lokale besturen (art. 6), en stelt dat ‘de Vlaamse regering in dit verband de nadere regels bepaalt’ (art. 7). (Overigens, indien de Vlaamse overheid invulling zou geven aan artikel 7, zodat artikel 6 reëel wordt, zou dit een revolutie betekenen op het vlak van het welzijnsbeleid: het zou immers een einde maken aan de fragmentering van het welzijnsaanbod na een lange geschiedenis van verzuiling; zie ook Grondvesten 2, Lokaal nr. 8.)

Het grondwettelijke recht (GW art. 28) om verzoekschriften in te dienen bij openbare overheden vinden we vertaald in artikelen over inspraak van de burger in zowel het Gemeente- als het OCMW-decreet. Verder verleent de Grondwet met artikel 32 aan burgers het recht om elk bestuursdocument te raadplegen en er een afschrift van te krijgen (art. 32). Deze bepaling ligt aan de basis van het decreet op de openbaarheid van bestuur (2004) en is natuurlijk ook van toepassing op gemeenten en OCMW’s (over de openbaarheid van gemeentezaken in GW art. 162, zie vorige Grondvesten).

Tot de overige grondwettelijke bepalingen waarmee lokale besturen rekening moeten houden, behoren het recht op de eerbiediging van het privéleven (art. 22), alsook het recht om (vreedzaam en ongewapend) te vergaderen (art. 26). Bijeenkomsten in de open lucht blijven wel volledig onderworpen aan de politiewetten (zie ook Grondvesten 7, Lokaal nr. 14). Pieter Plas In De Grondvesten van Lokaal 1 leest u over ‘Administratief toezicht’.

De Grondvesten belicht de kernbegrippen uit de werking van de lokale besturen in hun historische evolutie.

Lokale besturen en de Grondwet (2)

12

De grondvesten

16 december 2009 LOKAAL 19

20 LOKAAL 16 december 2009

stefan dewickere

‘Hoe zorg je er als lokaal bestuur voor dat je zwaar genoeg weegt zonder dat het onmogelijk wordt voor Vlaanderen om belangrijke projecten te realiseren?’

Momenteel circuleren in Vlaanderen niet minder dan zes concurrerende voorstellen voor de bouw van nieuwe afvalverbrandingsinstallaties.

De verleiding zal groot zijn om ze te vullen met afval dat eigenlijk voor recyclage bedoeld is.

FORUM interview PATRICK JANSSENS

Van verdeelde naar verbonden stad Patrick Janssens is intussen zes jaar burgemeester. Antwerpen was al die tijd nooit uit de media weg te branden. In de grootste stad van Vlaanderen gebeurt er natuurlijk veel: van diefstal of doodslag tot Spoor Noord of andere stadsontwikkelingsprojecten en onlangs de volksraadpleging over de Lange Wapper. Maar ondertussen ziet Antwerpen er niet alleen aantrekkelijker uit, het is er ook prettiger wonen, zeggen voor- en tegenstander van Janssens. Marlies van Bouwel

P

atrick Janssens zit nog niet neer of hij benadrukt dat niet alleen hij maar een grote ploeg mensen de voorbije jaren hard heeft gewerkt om beleidsmatig een groot verschil te maken.

‘Voor de Visa-affaire werkten de beleidsmakers zeer individueel.

Daarna zijn we als een ploeg gaan werken om samen iets te realiseren, ik zie mij eerder als vereniger van die ploeg.’

We hebben het over 2003. Hoe was de sfeer toen in Antwerpen?

‘In die tijd heerste er een negatieve sfeer. Vooral de oudere mensen vonden vroeger alles beter. En ze beschikten natuurlijk over stevige argumenten: vroeger werden de Olympische Spelen in Antwerpen gehouden, er waren twee voetbalploegen die in eerste klasse speelde, en natuurlijk hadden we Rubens en nog zoveel meer. Het gevoel dat alles erop achteruit ging, was aloverheersend. Ook in de media kwam Antwerpen heel negatief in beeld.

De steden in Vlaanderen hadden geen positief imago en dat heeft ook te maken met de politieke situatie van de laatste twintig jaar.

Het grootstedenbeleid werd federaal pas zo benoemd toen de verkiezingsuitslagen problematisch werden.’

‘Antwerpen was zes, zeven jaar geleden een zeer verdeelde stad.

Het cordon sanitaire was voelbaar. Al sinds ’94 werd de stad bestuurd onder het motto allen tegen één. Ook tussen de stad en de districten bestond verdeeldheid en de bevolking was verdeeld tussen een jongere bevolking van wie de ouders of grootouders naar hier migreerden en de oudere bevolking die al generaties in Antwerpen leefde. Ik pretendeer helemaal niet dat alles ondertussen beter is. Maar toen waren er toch nogal wat elementen die aanleiding gaven tot verdeeldheid.’

Hoe kwam de kentering?

‘Van bij de aanvang hebben we geprobeerd een positief programma voor de stad te hebben. Het was onze ambitie de le

venskwaliteit in de stad te verbeteren zodat ze de concurrentie met de groene rand aankon. Op korte termijn wilden we vooral werken aan de sfeer in de stad, als eerste fase in een langetermijnproject. De eerste resultaten zijn zichtbaar: de mensen zijn weer fier op hun stad. Van bij de aanvang hebben we een positiever discours gehouden waarin we toch ook de problemen erkenden: de achteruitgang van bepaalde wijken, de onveiligheid en het vuil in sommige straten. Het was een parler vrai. Daarnaast hebben we van meet af aan geïnvesteerd in evenementen en communicatie.’

En u gaf het Antwerpse logo een stralenkrans?

‘Dat logo is onderdeel van onze huisstijl. We hebben hard aan die huisstijl gewerkt en door de versnippering in de communicatie tegen te gaan, hebben we het communicatiebudget drastisch kunnen verlagen. Elke individuele campagne past nu in die ene huisstijl. Dat is efficiënter, je bereikt een groter resultaat met een kleiner budget.’

Evenementen kosten wel heel veel geld.

‘Maar evenementen op het openbare domein hebben een verenigend effect. Per definitie zijn die evenementen gratis: de nieuwjaarsreceptie op de Grote Markt, de komst van de olifant van Royal de Luxe, de Zomer van Antwerpen, maar ook de 01/10-concerten die we zelf niet organiseerden maar mee mogelijk maakten, passen in dat beleid. Ook voor sport werkt het bestuur zeer ondersteunend: Antwerpen heeft nu het Belgische kampioenschap wielrennen, de Marc Herremans-triatlon, de 10 miles en zoveel meer.’

‘Daarnaast werken we ook op andere vlakken. Voor veiligheid hebben we nu een strak aangestuurd politiekorps, voor de gemeentelijke administratieve sancties een legertje toezichtsambtenaren die streng optreden. In deze bestuursperiode hebben we 16 december 2009 LOKAAL 21

FORUM interview PATRICK JANSSENS

de capaciteiten van de veegploegen sterk uitgebreid en ook de problematiek van het zwerfvuil pakken we aan. We hebben de problemen benoemd en sorteren stap voor stap resultaten. Ons communicatiebeleid sluit daar naadloos bij aan.’

Is dit de citymarketing toegepast op Antwerpen?

‘Voor ons is de citymarketing in eerste instantie gericht op de eigen inwoners, wij willen dat de bewoners zich met hun stad verzoenen. En we halen resultaat, bekijk het maar in de stadsmonitor: de ontevredenheid neemt stilaan af.’

al fors in dat project geïnvesteerd, wat natuurlijk conflictueus was en uitliep op het referendum. Wat nu? Een aantal werkgroepen buigen er zich nu over en ik hoop dat de Vlaamse regering zich realiseert dat de uitslag van het referendum gefundeerd is.

Maar ik maak me zorgen. De maanden van de waarheid moeten nog komen.’

Het referendum was nieuws van nationaal niveau. Is dat goed geweest voor de stad?

‘Dat is dubbel voor de stad. Er waren veel mensen bij het project betrokken. De opinies lagen ver uiteen. Ik zag een hoge graad van agressie tegenover de verenigingen maar ook ten aanzien van het bestuur. We moeten erover waken dat de verdeeldheid niet opnieuw de kop opsteekt.’

‘Het was de eerste keer dat we een referendum op zulke schaal in Antwerpen hebben georganiseerd. We hadden ervaring met verkiezingen maar niet met hoe je als overheid partner bent in de discussie en hoe je neutrale informatie moet verschaffen zodat de bevolking een goede keuze kan maken.’

STEFAN DEWICKERE

En hoe betrek je die burgers erbij? Hoe staat u tegenover georganiseerd burgerverzet, zoals tegen het project van de Lange Wapper?

‘Aan de ene kant hebben we geïnvesteerd in initiatieven van de burger. Met Opsinjoren hebben we duizenden dingen kunnen doen op straatniveau met opruimacties gekoppeld aan feesten. We hebben stedelijk wijkoverleg als er ingrepen gebeuren op het openbare domein. Net zoals vele bestuurders hebben ook wij te maken met groeipijnen om een evenwichtigere relatie uit te bouwen met de verenigingen. Straten-Generaal bestaat nu Zou u vaker een referendum willen organiseren? tien jaar. We zijn ze fors tegengekomen op ‘Het is goed dat het systeem een beperking het Kievitplein. Eigenlijk is de cirkel nu rond. oplegt. Je kunt niet besturen bij referendum.

Al voor de Visa-affaire was er vanuit kwaliVoor een project van deze omvang kan het ‘Van bij de aanvang hebben we teitsoogpunt een goed plan voor het nieuwe geen kwaad. Herhaaldelijk werd gezegd dat Kievitplein achter het Centraal Station. Maar het project veel te complex was voor een eeneen positief discours gehouden om in Antwerpen te blijven eiste Alcatel-Bell, voudig ja of neen. Maar tijdens de evolutie van dat zijn diensten wilde centraliseren, ingrehet debat werd de discussie tot de essentie bewaarin we onder meer ook pen in het plan. Toen ontstond er veel buurtperkt: wil je de sluiting van de ring zo dicht protest onder leiding van Straten-Generaal. bij de stad of niet? Een referendum is als verde problemen erkenden: de We hebben toegevingen gedaan waardoor kiezingen: je moet complexe dossiers vereenhet plan niet verbeterde. Onder druk van voudigen zodat mensen partner kunnen zijn verloedering, de onveiligheid en de buurt en het beleid kwamen er dan nog in de beslissingen. Op dat vlak was het zeker enkele bijsturingen. Voor alle betrokkenen geen negatieve ervaring. Maar eigenlijk was het vuil in de straten.’ was dat een traumatische ervaring. Maar dit type van referendum beter vijf jaar eerder we zijn er ook door gegroeid. We hebben er georganiseerd. Nu zitten toch heel veel menlessen uit geleerd, bijvoorbeeld voor de aansen met een slecht gevoel.’ pak van de heraanleg van de Scheldekaaien. Dit voorjaar heb‘In die zin was het voor ons het moment van de waarheid. De ben we een breed overleg georganiseerd met het middenveld kwaliteit van de publieke ruimte is het belangrijkste element in en de burgers. Die inspraakronde kwam op het goede mode kwaliteit van een stad. Mensen hebben weinig privéruimte, ment: bij het begin van het hele proces waarbij de masterplanze hebben geen tuin of maar een heel kleintje. Door het traject ners ook de opmerkingen van de burgers konden meenemen.’ van de Lange Wapper hadden we minder mogelijkheden om de ‘Daar tussendoor fietste de Oosterweelverbinding langs. Het stad in het noorden verder uit te breiden en om de kwaliteit te laatste jaar ontstond er toch een verstandhouding tussen beverbeteren in een moeilijke buurt. We willen nog uitbreiden, er stuursleden en Ademloos en Straten-Generaal om het project kunnen nog veel mensen aan het water wonen en in die buurt, grondig bij te sturen. Het is ook een symbooldossier geworden maar dat was in strijd met het project van de Lange Wapper. Als en zoveel meer. Alles draaide om de levenskwaliteit en zoals het project was besproken in 2005 in plaats van in 2002, dan ik al zei, willen we die verbeteren om de concurrentie met de hadden we sterker gestaan om het tegen te houden. Voor lokale groene rand aan te kunnen gaan waar mensen met hogere inkobesturen is dat belangrijk: hoe zorg je ervoor dat je sterk genoeg mens en met kinderen geneigd waren naartoe te trekken zodat bent, zwaar genoeg weegt zonder dat het onmogelijk wordt voor de mobiliteitsproblemen toenamen.’

Vlaanderen om belangrijke projecten te realiseren? Vaak bedrei‘Maar het tracé van de Lange Wapper is een aanslag op de levensgen die projecten de leef baarheid in gemeenten. Wij worden kwaliteit van de mensen die in het noorden van de stad wonen. vaak gezien als de boze stad, maar voor kleinere gemeenten is Daarom hebben we ons mee achter het protest geschaard. Het dit nog veel meer dagelijkse kost. Lokale besturen moeten een had te veel nadelen voor de ontwikkeling van die buurt die einpartner zijn van Vlaanderen zoals wij niet in de weg mogen staan delijk uit een negatieve spiraal komt. Maar ondertussen was er van de actiegroepen. Dat is niet eenvoudig.’

22 LOKAAL 16 december 2009

STEFAN DEWICKERE

In het begin van ons gesprek vertelde u dat het cordon sanitaire zorgde Waar moet Antwerpen over tien jaar staan? Of over negen jaar? voor verdeling in Antwerpen. Hoe zit dat dan nu?

‘Over negen jaar? Dan is Antwerpen schuldenvrij. Dan zijn er ‘Ook op dat vlak is de sfeer veranderd, dit is minder relevant geworveel grote projecten klaar: het militaire hospitaal, het voetbalden. Lange tijd hebben we ons door kritiek laten gijzelen. In Antstadion, de heraanleg van de kaaien, Regatta aan het Galgenwerpen was dat heel voelbaar. We zaten toen met een groot ideoloweel. Dan is het openbare domein beter geworden en kunnen gisch probleem door een politieke stroming in opgang. Eigenlijk veel meer mensen beter wonen. Al de rest is daarvan afgeleid. De zijn er historisch twee fouten gebeurd. Kiezers van het Vlaams Bedienstverlening zit wel goed, we hebben onderwijs, cultuur en lang werden gecatalogeerd, alsof je met hen geen rekening hoefde gezondheidszorg die goed genoeg is. Shoppen is in Antwerpen te houden. Maar het ging wel om een derde van prettiger en beter dan in Wijnegem Shopping de bevolking. De stad zat in een zeer defensieve Center. Het gaat meer over het leven zelf, goed rol. Bovendien had de stad de neiging te weinig wonen in een goede omgeving zodat de druk aan zelfkritiek te doen. In 2003 zijn wij begonom de stad te verlaten verdwenen zal zijn. Daar nen met zelfkritiek, met het erkennen dat de is alles voor in gang gezet. De bouw van een kritiek van de oppositie op sommige vlakken nieuwe stadswijk is een project van tien jaar. juist was. Die oppositie vond het moeilijk dat Dat kunnen we doen op plekken in de stad die we ons minder defensief gingen opstellen.’ hun historische functie verloren zijn: het Ei‘De verhouding met buurtgroepen die kritiek landje, Spoor Noord en het militaire hospitaal hadden op het beleid is ondertussen aanzienlenen zich tot herontwikkeling. Op sommige lijk verbeterd. Ze krijgen niet altijd gelijk maar andere plekken kun je van nul beginnen. Het ze zijn wel kind aan huis op het stadhuis. Zo Galgenweel wordt een echt nieuwe stadswijk komt bijvoorbeeld de buurtgroep De Bilzen, net zoals het stuk op het Zuid waar vroeger de oudere Vlamingen die in Antwerpen-Noord spoorweg zat. Daar start je met een schone lei. wonen, op voor zijn wijk. Ik zie die mensen Het is een uitdaging om ervoor te zorgen dat minstens twee keer per jaar. Op hun terechte het niet stampvol wordt gebouwd.’ punten van kritiek werken wij met de politie en de overlastambtenaren. Dat gebeurt misMet sociale woonwijken? schien niet altijd op de manier die zij willen ‘Met sociale woningen maar ertussen ook maar ze zien zelf hoe hun buurt erop vooruit duurdere huizen. Stedenbouw is de basis van ‘We hebben hard aan die gaat. Ze zijn heel gevoelig voor die kanteling. alles. Kijk maar naar het Zuid, in de genetische Het is belangrijk voor een lokaal bestuur dat code van het Zuid zit zoveel kwaliteit dat het huisstijl gewerkt en hebben het de bevolking je als partner ziet.’ zichzelf genereert. In het militaire hospitaal is dat zeker mogelijk, op het Eilandje ook, maar communicatiebudget drastisch Antwerpen is natuurlijk wel een heel grote stad. Is ook met de nieuwe wijken.’ ze niet te groot om beheersbaar te zijn? verlaagd. Hiervoor moesten we ‘De grootte van de stad is perfect, ze is groot Moeten er dan meer Antwerpenaren komen? Is een genoeg om interessant te zijn. Het is fantashalf miljoen niet genoeg? wel de versnippering tegengaan tisch om er burgemeester te mogen zijn. Ant‘De ruimte die we nu hebben moeten we met werpen is groot genoeg om internationaal mee kwaliteit invullen, niet om de bevolking te in de communicatie.’ te tellen: op het vlak van de diamant, cultuur, doen groeien maar om mensen te doen blijpetrochemie, mode en shopping. Een half ven. Zonder levenskwaliteit trekken de mensen miljoen inwoners zorgt toch nog voor enige met geld weg. In de meeste Vlaamse steden is convivialiteit die grotere steden niet hebben. Ik kan morgen zo die trend gekeerd. Dat is ook te danken aan de Vlaamse en de taxichauffeur worden in Antwerpen. Ik kom op elke straathoek federale overheid. Maar het is ondertussen niet minder onrustvan de stad. Ik kan bij wijze van spreken alle grote verenigingen wekkend geworden. We moeten erover waken dat de aandacht wel een keer per jaar ontmoeten. In Gent gaat de burgemeester niet verslapt of we zitten snel terug in het dal.’ op zaterdag aanbellen, dat lukt mij niet, daarvoor is Antwerpen net te groot. Ik heb eerder een relatie met de georganiseerde burger. Maar neem Brussel met zijn negentien gemeenten, dat wordt moeilijker voor het close contact dat ik wel heb.’

Marlies van Bouwel is hoofdredacteur van Lokaal

Innovatie en creativiteit in de praktijk staan centraal op de Trefdag 2010.

Neem zelf actief deel: laat zien wat u in huis hebt en presenteer uw sterke projecten en praktijken. Stuur uw beste cases in op www.trefdag.be en deel zo uw ervaringen met alle lokale besturen.

16 december 2009 LOKAAL 23

DE SCHATKAMER VAN JOSEphINE DANEELS

De mensen in je gemeente moeten het goed hebben ‘Als schepen heb ik Beerse leren kennen. Omdat ik uit VlaamsBrabant kwam en de mentaliteit in de Kempen toch anders is, vond ik dat ik zelf uit mijn schelp moest komen. Ik kan iedereen de politiek aanraden. Was ik jonger, ik zou het meteen opnieuw doen.’

J

osephine Daneels-Vandenbossche stopt deze maand volledig met de politiek: ‘Ik ben zeventig jaar, het is mooi geweest. Ik kom uit Brussegem. Op mijn 27ste werd ik weduwe, met een dochtertje van twee maanden. Acht jaar later kwam ik mijn huidige echtgenoot tegen. Hij had in het Kempische Beerse een eigen drukkerij en een papierhandel. Ik ben in die papierhandel gaan werken waar ik ook kranten verkocht en de Lotto. Zo leerde ik heel veel mensen kennen. Niet lang nadat ik in ’75 in Beerse was komen wonen, kreeg ik de vraag om voorzitster te worden van de beweging van ondernemende vrouwen, het huidige Markant.

In die periode dacht ik er al over om in de politiek te stappen, ik werd toen ook sterk aangemoedigd door Jef Boeckx die daarna burgemeester werd. Hij wilde graag vrouwen op de lijst. Omdat mijn man wijd en zijd bekend is, heb ik als Josephine Daneels campagne gevoerd. Van de zevende plaats werd ik in 1988 meteen verkozen als eerste vrouwelijke schepen van Beerse met Sociale Zaken, Milieu en Ruimtelijke Ordening

‘

als bevoegdheden. De volgende beleidsperiode kreeg ik er ook nog Cultuur bij. Tot op mijn 58ste heb ik dat gecombineerd met de winkel, daarna kon ik alle tijd in de politiek steken en in Ziekenzorg, waarvan ik ook nog tien jaar voorzitter ben geweest. Nu ben ik er nog kernlid.’

‘Als vrouwelijke schepen werd ik in het college op handen gedragen. Maar ik moest mijn dossiers heel goed kennen. Als vrouw kun je andere accenten leggen, je kunt de scherpe hoekjes van de mannen wat afronden. Dikwijls zijn zij toch categorieker.

Natuurlijk moet je de regels in pakweg ruimtelijke ordening volgen, maar je moet soms ook begrip tonen voor de mensen en samen naar oplossingen zoeken.’

‘Toen we in 2001 naar de oppositiebanken werden verwezen, heb ik gevraagd om in de OCMW-raad te mogen zetelen. Ik werd wat ouder en door Ziekenzorg had ik de noden van de oudere mensen in onze gemeente leren kennen. Als OCMW-raadslid heb je een goed zicht op wat er leeft bij oudere mensen en mensen die het niet zo goed hebben, daarom heb ik daar bewust voor gekozen. Bij de vorige verkiezingen begon de leeftijd al te tellen en had ik de stille hoop om vanaf de laatste plaats niet meer verkozen te worden. Maar het draaide anders uit, ik heb toen gevraagd voorzitter van het OCMW te mogen worden.’

‘Ik lieg niet als ik zeg dat ik de voorbije jaren veertig uur per week in mijn mandaat heb gestoken. Ik was

Als vrouw kun je in de politiek toch andere accenten leggen, je kunt de scherpe hoekjes van de mannen wat afronden.

24 LOKAAL 16 december 2009

’

STEFAN DEWICKERE

LOKALE RAAD ?

Moeten lokale besturen verloren inkomsten van hun mandatarissen bijpassen?

!

Het Gemeente- en het OCMW-decreet hebben voor de lokale mandataris een compensatieregeling uitgewerkt. indien hij door zijn mandaat onvrijwillig andere inkomsten verliest, zoals (een deel van zijn) pensioen, werkloosheidsuitkering of studiebeurs.

Dit geldt niet voor inkomstenverlies door deeltijds werken, politiek verlof of loopbaanonderbreking. Voor de wetgever is dit een vrijwillig verminderde wedde (andere dan die uit het mandaat).

Of je hiermee mensen aanmoedigt meer tijd aan hun mandaat te besteden, is nog maar de vraag.

Sinds 1 juli 2009 is de procedure voor de aanvraag van een aanvulling van presentiegelden of wedde vereenvoudigd. Voortaan beslist niet meer de OCMW- of gemeenteraad over de aanvraag, maar de OCMW- dan wel de gemeentesecretaris. Als aan de voorwaarden is voldaan, is deze wel verplicht de aanvulling te laten uitbetalen. Er speelt dus geen opportuniteitscontrole (meer).

Raadsleden Voor gemeente- en OCMW-raadsleden mag de som toegevoegd aan het college, maar had geen stem in de gemeenteraad. Toch volgde ik alle vergaderingen want anders kun je niet meepraten. En er zijn veel vergaderingen. Vanmorgen stond ik al om acht uur op het OCMW voor het Vast Bureau. Vroeg in de ochtend heb je een fris hoofd.’

‘De drie voorbije jaren heb ik geijverd voor 37 bijkomende serviceflats. In Beerse zijn er nu dertig, maar de wachtrijen zijn lang. De bouwaanvraag is al op het college gekomen. Ik heb ook veel tijd gestoken in ons nieuwe dienstencentrum. De tofste tijd in de politiek vond ik toch de voorbije jaren als voorzitter van het OCMW. Me inzetten voor mensen die het minder goed hebben, ligt me.’

‘Een goede samenwerking tussen oppositie en meerderheid vind ik belangrijk, ook dat de meerderheid voorstellen aanvaardt van de minderheid.

Vooral in het OCMW mag de partij niet spelen, maar ook in de gemeenteraad mogen ze soms de politiek vergeten, het gaat er vooral om dat de mensen in je gemeente het goed hebben. In de vorige beleidsperiode gebeurde dat niet, als voorzitter wilde ik dat zeker anders aanpakken. Ik zeg dat ook tegen mijn opvolger: Denk goed na, je zit er voor alle mensen, niet voor de partij.’

‘Dat ik een buitenstaander was, vond ik vooral in het begin een nadeel, al leerde ik in de winkel gelukkig veel mensen kennen. Het voordeel was wel dat ik soms nuchterder een beslissing kon nemen. Maar als ik naar Brussegem rijd, heb ik toch nog heimwee want mijn familie woont er. Aan de andere kant hangt ons samengestelde gezin heel goed aaneen. Mijn man heeft ook altijd achter mijn politieke beslissingen gestaan.

Ik ben een gelukkig mens. Nu ga ik helemaal uit de politiek, ik wil lezen en reizen en nog vrijwilligerswerk doen. Ik heb al een mailtje ontvangen van de vrijwilligerswerking van het rusthuis. Ik ga zeker nog wat doen, maar ik wil ook meer tijd maken voor de kleinkinderen.’ I MvB

van hun presentiegelden en de aanvulling niet hoger zijn dan de wedde van een schepen in een gemeente met 50.000 inwoners.

Let op: deze grens doet vermoeden dat elke mandataris in een gemeente met minder dan 50.000 inwoners een aanvulling kan aanvragen. In de praktijk moet deze grens als ‘de wedde van een schepen in een gemeente van klasse 19 (35.001-50.000 inwoners)’ gelezen worden. Het valt te betwijfelen dat de wetgever dit bedoeld heeft. Het zou dan ook veel logischer zijn dat men de grens eenvoudigweg aanpast naar 50.001 inwoners.

In het uitvoeringsbesluit van 5 juni 2009 wordt de procedure voor het ontvangen van een aanvulling vastgelegd. Raadsleden moeten deze aangetekend aanvragen bij het college of de OCMW-raad. Bij de aanvraag moeten ze alle nuttige bewijsstukken toevoegen.

Zodra de gemeente- of OCMW-secretaris vaststelt dat aan de voorwaarden werd voldaan, stuurt het bestuur een aangetekende brief naar de betrokkene met vermelding van het bedrag van de aanvulling. Deze gaat in op de eerste dag van de maand die volgt op die waarin de aanvraag werd gedaan. Het raadslid moet het bestuur verder wel op de hoogte houden van elke wijziging in zijn financiële situatie die van invloed is op de aanvullingsprocedure.

Uitvoerende mandatarissen Voor schepenen, burgemeesters,

OCMW-voorzitters en -ondervoorzitters is er merkwaardig genoeg geen procedureregeling meer uitgewerkt sinds 1 juli 2009. Dat betekent dat de bevoegde raad zélf een regeling moet uitwerken. Het is niet meer dan logisch dat die gelijklopend is met die voor raadsleden.

Het enige wat verder nog over de compensatieregeling voor uitvoerende mandatarissen is bepaald, is dat de aanvulling en de wedde van de mandataris samen nooit hoger mogen zijn dan een schepenwedde (voor schepenen, OCMW-voorzitters en –ondervoorzitters) dan wel een burgemeesterswedde (voor burgemeesters) in een gemeente met 50.000 inwoners. Wat hierboven werd gezegd over deze dubieuze grens, gaat hier uiteraard ook op.

Vermindering van presentiegeld/wedde? Het lijkt merkwaardig dat u als mandataris niet zou kiezen voor een aanvulling van uw wedde of presentiegelden, maar voor een vermindering ervan.

Maar in bepaalde gevallen hangt er aan de andere inkomsten ook een deel sociale bescherming vast en kan het voordeliger zijn te kiezen voor de andere inkomsten en ervoor te zorgen dat uw vergoeding als mandataris binnen bepaalde grenzen blijft. In dat geval vraagt u een vermindering van uw presentiegelden of uw wedde aan op dezelfde wijze als bij een aanvulling. Ook hier is er voor raadsleden een wettelijke procedure uitgewerkt, voor uitvoerende mandatarissen niet.

Mail uw vragen over het statuut van de mandataris naar david.vanholsbeeck@vvsg.be

16 december 2009 LOKAAL 25

26 LOKAAL 16 december 2009

stefan dewickere

In de veiligheidsketen heb je vier schakels: proactief optreden, preventie, repressie en nazorg.

De twee eerste schakels zijn het werkterrein van de coรถrdinator integrale veiligheid.

Momenteel circuleren in Vlaanderen niet minder dan zes concurrerende voorstellen voor de bouw van nieuwe afvalverbrandingsinstallaties.

De verleiding zal groot zijn om ze te vullen met afval dat eigenlijk voor recyclage bedoeld is.

WERKVELD interview Annemie Marnef, Elke Willemse, Tom Bresseleers

Bruggenbouwers voor veiligheid Veiligheid is lang niet meer een zaak van de politie alleen. Iedereen kan een bijdrage leveren aan meer maatschappelijke veiligheid. Een gemeentelijke coördinator integrale veiligheid zet alle partners op één lijn. Vaak wordt hij of zij rechtstreeks aangestuurd door de burgemeester. Bart Van Moerkerke

S

teeds meer gemeenten hebben er één, een coördinator integrale veiligheid. Maar wat doet die en wat niet? En waar staat hij of zij in de gemeentelijke organisatie? We vroegen het aan drie ervaringsdeskundigen. Elke Willemse nam anderhalf jaar geleden de functie op in Asse. Ongeveer op hetzelfde moment ging Annemie Marnef aan de slag in Brasschaat. Tom Bresseleers ruilde een jaar geleden een baan bij de gemeentelijke jeugddienst voor die van coördinator integrale veiligheid in Schoten.

Opmerkelijk, Annemie Marnef en Tom Bresseleers zijn ook verantwoordelijk voor de nood- en interventieplanning in hun gemeente, voor alles wat met rampenplanning te maken heeft dus.

In Asse hoort dat niet tot het takenpakket van Elke Willemse.

Zij stuurt dan weer wel de twee gemeenschapswachten aan. Dat doet ook Annemie Marnef met de drie gemeenschapswachten van Brasschaat. Tom Bresseleers heeft daar niets mee te maken vanwege het simpele feit dat Schoten geen gemeenschapswachten heeft. U merkt het, in één zin uitleggen waar een coördinator integrale veiligheid mee bezig is, dat lukt niet.

Hoe omschrijft u de essentie van uw werk?

Tom Bresseleers: ‘We moeten bruggen slaan en in stand houden.

De gemeentelijke diensten, de politie, de brandweer, het OCMW, de verenigingen, de scholen, ze hebben allemaal te maken met maatschappelijke veiligheid maar ze vormen nog te vaak eilandjes.

Een coördinator integrale veiligheid moet mensen bij elkaar brengen om samen te werken aan meer veiligheid. Partners kennen en aanspreken, dat is de essentie van ons werk. We moeten zoveel mogelijk contacten leggen, in en buiten het gemeentehuis, zodat we een goed veiligheidsadvies kunnen geven aan de burgemeester.’

Annemie Marnef: ‘De coördinator integrale veiligheid moet alle partners op één lijn zetten. In Brasschaat hebben de korpschef en de brandweercommandant er heel erg op aangedrongen dat er bij de gemeente een aanspreekpunt kwam voor alles wat met veiligheid te maken heeft. Met het oog op de nood- en interventieplanning natuurlijk, maar ook om de zonale actieplannen van de politie een steviger basis te geven in de gemeente.’

Waar staat de coördinator integrale veiligheid in het organogram van de gemeente?

Elke Willemse: ‘Ik sta onder de burgemeester en de secretaris.

Asse heeft ook een schepen integrale veiligheid, uiteraard werk ik in nauw overleg met hem. Ik zetel in een structureel overlegorgaan, de kerngroep integrale veiligheid, met onder meer de burgemeester, de schepen en de zonekorpschef.’

Annemie Marnef: ‘De gemeente heeft voor de verschillende beleidsdomeinen telkens een coördinator. Ik val onder geen enkele beleidscoördinator. Ik rapporteer rechtstreeks aan de secretaris en vooral aan de burgemeester. Er is wel heel veel contact met andere gemeentelijke diensten, met de politie en de brandweer.’

Tom Bresseleers: ‘Ik heb een gelijkaardige positie in het organogram, onder de burgemeester en de secretaris. Bij de lokale politie is er maandelijks een vergadering van het BOT, het Beleidsondersteuningsteam, om de dagelijkse werking en de stand van zaken van de zonale actieplannen te evalueren. De burgemeester en ik nemen hier actief aan deel en lichten er de bestuurlijke inbreng toe.’

16 december 2009 LOKAAL 27

WERKVELD interview Annemie Marnef, Elke Willemse, Tom Bresseleers

Elke Willemse: ‘Ik heb mijn bureau wel bij de politie. Niet op het hoofdcommissariaat maar bij de wijkwerking. Dat heeft veel voordelen.

De politie en zeker de wijkagenten zijn heel belangrijke partners voor de coördinator integrale veiligheid. Bovendien werken de gemeenschapswachten in hetzelfde kantoor, ik kan hen makkelijk aansturen.’

Zijn jullie bezig met strafbare feiten of gaat het vooral om leefbaarheid?

Elke Willemse: ‘Straf bare feiten zijn een zaak voor de politie, al zijn onze gemeenschapswachten via de wetgeving op de gemeentelijke administratieve sancties ook wel bezig met bestraffing. Maar onze focus ligt toch duidelijk op de leefbaarheid in de gemeente. Natuurlijk speelt de politie daar ook een belangrijke rol in via de gemeenschapsgerichte politiezorg.’

Elke Willemse: ‘Strafbare feiten zijn een zaak voor de politie, onze focus ligt toch duidelijk op de leefbaar-

Tom Bresseleers: ‘In de veiligheidsketen heb je vier schakels: proactief optreden, preventie, repressie en nazorg. De twee eerste schakels zijn ons werkterrein. We zijn bezig met gemeenschapsgerichte, maatschappelijke veiligheid.’

heid in de gemeente.’

Met welke gemeentelijke diensten werken jullie vooral samen?

Elke Willemse: ‘Met de milieudienst, de jeugddienst, de sociale dienst, de technische dienst.

Met de milieudienst gaat het bijvoorbeeld over sluikstorten, over zwerfvuil. We hebben nu samen een plan tegen zwerfvuil opgesteld. Met de jeugddienst spreken we over hangjongeren maar evengoed over fuifbeleid. Op sociaal vlak zetel ik in een werkgroep met de sociale dienst, het OCMW, het CAW, het CLB, de politie en lokale hulporganisaties. Vorig jaar hebben we gewerkt rond zelfdoding omdat dit probleem plots heel groot werd in Asse. Dit jaar was het thema slachtofferhulp. Ik maak ook deel uit van een werkgroep drugs en alcohol die door ons is opgezet. De samenwerking met de technische diensten gaat bijvoorbeeld over huisvuilophaling of de aanpak van vandalisme.’

Tom Bresseleers: ‘De politie, de gemeentelijke diensten, de verenigingen, de scholen, eigenlijk is iedereen een potentiële partner. We werken bijvoorbeeld ook samen met de fietshandelaars om initiatieven op te zetten in verband met goede fietsverlichting of het tegengaan van fietsdiefstal.’

STEFAN DEWICKERE

Annemie Marnef: ‘In ons zonaal actieplan staan drie prioriteiten: diefstal in woningen, intrafamiliaal geweld en verkeer. De gemeente moet zich daarbij toeleggen op preventie. Wij moeten de inbrekers niet pakken, we moeten de burgers sensibiliseren om hun woning zo veilig mogelijk te maken. In het verkeer moeten we ervoor zorgen dat de kinderen hun fluovestje aantrekken, dat hun fiets in orde is. Ook voor intrafamiliaal geweld is preventie onze hoofdopdracht maar we moeten er bijvoorbeeld ook voor zorgen dat mensen weten waar ze terechtkunnen als er iets gebeurt of we moeten huisartsen opleiden zodat ze op een goede manier omgaan met intrafamiliaal geweld. Het is niet onze taak om met daders om te gaan of slachtoffers op te vangen.’

hebben. Daarom vind ik het ook goed dat ik betrokken ben bij de wettelijk verplichte bemiddeling als minderjarigen een gemeentelijke administratieve sanctie krijgen. Dan kan ik de jongere uitleggen waarom iets in een politiereglement is ingeschreven. Het is niet om hem te pesten dat hij zijn hond aan de leiband moet houden, maar omdat mensen bang zijn van loslopende honden.

En zwemmen in een plas nabij de autoweg is verboden omdat het gevaarlijk is.’

STEFAN DEWICKERE

Jullie bureau staat in het gemeentehuis?

Annemie Marnef: ‘Ja, en daar ben ik blij mee. Het is voor iedereen duidelijk dat ik niet bij de politie hoor. Ik adviseer de burgemeester en ik word door hem aangestuurd. Ik neem een neutrale positie in ten opzichte van de verschillende partners.’

Annemie Marnef: ‘Ik

Hebben jullie een plan integrale veiligheid?

Elke Willemse: ‘Neen, wij werken heel ad hoc en projectmatig. Onze kerngroep – met de burgemeester, de schepen, de korpschef en de OCMWvoorzitter – komt heel regelmatig samen. Daar bespreken we waar iedereen mee bezig is, hoe de samenwerking verloopt en welke de prioriteiten zijn voor de komende weken en maanden. De planlast is al groot genoeg.’

Annemie Marnef: ‘Ik heb het afgelopen jaar heel veel geïnvesteerd in de nood- en interventieplanning en afgelopen zomer doorkruiste de Mexiadviseur. Ik heb hard U vermeldde het al, via de gemeenschapswachten caanse griep dan ook nog eens de werking. Een heeft jullie functie toch ook een repressief aspect. plan integrale veiligheid hebben we niet maar moeten vechten om dat Elke Willemse: ‘Ook voor onze gemeenschapsdat wil niet zeggen dat er helemaal geen planwachten is het belangrijkste niet dat ze zoveel ning is. De zonale veiligheidsraad maakt zonale aan iedereen duidelijk mogelijk bestuurlijke verslagen opmaken en actieplannen op en wij schakelen ons in die planboetes uitschrijven, hun hoofdtaak is sensibilinen in. Ik rapporteer aan de zonale veiligheidste maken.’ seren en informeren.’ raad: wat is er gebeurd, in hoeverre zijn de doelstellingen gehaald? We hebben bijvoorbeeld ook een werkgroep Annemie Marnef: ‘We leggen de bevolking heel goed uit wat geintrafamiliaal geweld die duidelijk heeft vooropgesteld wat ze meentelijke administratieve sancties zijn en welke voordelen ze wil realiseren en die rapporteert aan de zonale veiligheidsraad.’

28 LOKAAL 16 december 2009

ben geen preventie-

Is de coördinator integrale veiligheid bekend in de gemeente?

Annemie Marnef: ‘In het begin heb ik vaak ervaren dat mensen een verkeerd beeld hadden van mijn taakinhoud. Medewerkers van de gemeente kwamen met allerlei vragen bij mij over arbeidsveiligheid. Maar ik ben geen preventieadviseur.

Ik heb hard moeten vechten om dat aan iedereen duidelijk te maken.’

Elke Willemse: ‘Integrale veiligheid laat zich niet zo makkelijk omschrijven. Je kunt wel zeggen wat het niet is – preventie op het werk bijvoorbeeld – maar wat je wel doet, kun je alleen maar verduidelijken door veel over projecten te communiceren via de website, via het gemeentelijke informatieblad. Ik heb de indruk dat dit werkt, ook bij de inwoners.’

beter wil omschrijven. Op zich niet slecht, maar dat mag niet verder gaan dan een niet-limitatief kader dat de lokale overheid kan invullen afhankelijk van de lokale behoeften.’

Elke Willemse: ‘Met enkele buurgemeenten hebben we een collegagroep integrale veiligheid opgericht, allemaal recent gestarte coördinatoren.

Het is belangrijk dat we overleggen, samenwerken en ervaringen uitwisselen. Het is nog een jonge functie.’

STEFAN DEWICKERE

Tom Bresseleers: ‘Toen ik pas in functie was, heb ik een startnota opgesteld. Eerlijk, ik heb nog niet de helft ervan gerealiseerd. Je mag nog zo preventief en planmatig werken aan integrale veiligheid, elke dag zijn er wel brandjes te blussen, dagelijks steekt er wel een overlastfenomeen de kop op. Je zult dus altijd voor een deel ad hoc moeten werken en voor een deel planmatig. Voor dat laatste hebben we de sturende werkgroep waarover ik al sprak, het BOT. Daar wordt alles wat we doen afgetoetst aan het zonale veiligheidsplan.’

Tom Bresseleers: ‘De politie, de gemeentelijke diensten, de verenigingen, de scholen, iedereen is een potentiële partner.’

Tom Bresseleers: ‘De invulling van de taak verschilt van gemeente tot gemeente. Ik heb begrepen dat Binnenlandse Zaken de taak van de coördinator integrale veiligheid wat

Wordt jullie advies al ingewonnen in de fase van de beleidsvoorbereiding, op het ogenblik dat er bijvoorbeeld een nieuwe wijk wordt gepland?

Tom Bresseleers: ‘Neen, dat automatisme zit er nog niet in bij alle diensten. Natuurlijk weet ik via het diensthoofdenoverleg wel welke dossiers op het college zullen komen. Daar kan ik dan op anticiperen. Als een verkavelaar een wijk wil ontwikkelen, kan ik bijvoorbeeld de technische dienst vragen om bepaalde zaken in het lastenboek op te nemen zoals het plaatsen van degelijke en veilige fietsenstallingen zodat er minder fietsdiefstallen zijn. Of als er een bank moet komen ergens bij een speeltuintje, kan ik voorstellen om enkel met een zitplank te werken. Anders gaan jongeren op de rugleuning zitten en maken ze met hun voeten de zitplank vuil, wat dan voor wrevel zorgt bij andere gebruikers. Maar ik moet zelf mijn oren en ogen openhouden, de reflex om mij automatisch te contacteren is er vaak nog niet.’

Bart Van Moerkerke is redacteur van Lokaal

Brussel, 25 en 26 januari – Leertraject integrale veiligheid: samenwerken en coördineren Het leertraject integrale veiligheid verschaft inzicht in de samenwerkingsprocessen die nodig zijn voor integrale veiligheid en geeft je vaardigheden om deze processen in goede banen te leiden. In de eerste module van het leertraject Samenwerken en coördineren krijg je op de eerste dag inzicht in de succesfactoren, op de tweede dag worden vaardigheden ingeoefend die belangrijk zijn bij het opzetten van samenwerkingsverbanden. Ook de volgende module communiceren en vergaderen komt in 2010 aan bod. www.vvsg.be (kalender)

advertentie

Snel ruimte nodig??

Snel nood aan ruimte? Op zoek naar een snelle, flexibele oplossing?

Een duidelijke, gedetailleerde offerte binnen de 48u? Verifieerbare kwaliteit, niet enkel in België maar wereldwijd?

Frisomat ontwerpt, produceert en bouwt reeds 30 jaar innovatieve gebouwen uit koudgewalst, verzinkt staal. Een juiste prijs en korte levertijd voor elk project. Just in time, in overeenstemming met lokale statische normering.

Snel ruimte nodig, praat met ons.

Lokaal08_nl_sept08.indd 1

www.frisomat.be

10/03/2009 15:17:23

16 december 2009 LOKAAL 29

SASKIA BOETS

WERKVELD Plattelandsbeleid

Kleine gemeenten zien voordeel in samenwerking Plattelandsgemeenten krijgen steeds meer opdrachten. Maar vaak ontbreken de middelen en het personeel om ze succesvol uit te voeren. Zeven Pajotse gemeenten nemen hun toekomst samen in handen. Met financiële ondersteuning van Europa (Leader), Intercommunale Haviland, Regionaal Landschap Zenne, Zuun & Zoniën en de gemeentebesturen komt er een Huis van het Pajottenland. Op 12 november 2009 ondertekenden de burgemeesters officieel het samenwerkingsakkoord op het gemeentehuis van Roosdaal. Liesbet Belmans

I

n het Pajottenland, bekend om zijn glooiend landschap, Lambiekbieren, Brueghel en boerenpaarden, dromen de gemeentebesturen al tien jaar van meer en beter samenwerken. Zeven landelijke gemeenten – Bever, Galmaarden, Gooik, Herne, Lennik, Pepingen en Roosdaal – staan voor dezelfde uitdagingen: het zijn relatief kleine, dunbevolkte gemeenten met een steeds moeilijkere financiële situatie. De begroting laat weinig ruimte om extra personeel aan te werven dat de toenemende specialisatie binnen bepaalde beleidsdomeinen kan opvolgen. Bovendien worden ze geconfronteerd met een groeiend aantal plattelandstaken die een specifieke werkwijze vragen, zijn ze weinig bekend en zijn er weinig middelen om te communiceren.

Maar er zijn ook sterke troeven: alle betrokken gemeenten voelen zich Pajot, hebben dezelfde soort kernen en buitengebied, liggen in een vrij onontgonnen streek en hebben enorme ontwikkelingskansen voor landbouw, natuur en recreatie.

Regionaal denken, lokaal handelen De voorbije Leaderperiode (2000-2006) leerden de gemeentebesturen en het middenveld binnen Pajottenland +, de Plaatselijke Groep van Leadergebied Pajottenland, samenwerken aan plattelandsprojecten. Dat bleek een zeer positieve ervaring.

Met het project Huis van het Pajottenland (op dit moment een virtueel huis) gaan de gemeentebesturen een stap verder. Door meer samenwerking willen ze plattelandsthema’s in een regionale 30 LOKAAL 16 december 2009

context aanpakken. Sommige beleidsdomeinen, zoals mobiliteit, ruimtelijke ordening en toerisme, overschrijden immers de gemeentegrenzen. Hiervoor is het nuttig een streekvisie te ontwikkelen, gezamenlijk actie te ondernemen en te communiceren.

Een van de voortrekkers van het Huis van het Pajottenland is Michel Doomst, burgemeester van Gooik: ‘Met dit samenwerkingsverband geven we een duidelijk signaal aan de Vlaamse overheid. Fusioneren is voor ons geen optie. Als plattelandsgemeenten willen we onze eigen identiteit behouden en kort bij de mensen blijven. We zijn ervan overtuigd dat we dankzij regionale samenwerking een sterk lokaal beleid kunnen voeren. We versterken dus onszelf én de Pajotse regio.’

Start van burgemeestersoverleg De intergemeentelijke samenwerking krijgt onder meer vorm in een maandelijks overleg tussen burgemeesters/schepenen en eventueel betrokken ambtenaren. Deze intensieve beleidssamenwerking is nieuw voor de regio. Elk gemeentebestuur zal de kans krijgen lokale problemen op regionaal niveau te bespreken. De oplossingen die uit de bus komen, zullen niet altijd de ideale zijn voor elke individuele gemeente. Maar de aanpak van meerdere thema’s zal globaal elke gemeente een bonus opleveren.

Lien Standaert, medewerker Streekontwikkeling Pajottenland & Zennevallei van Intercommunale Haviland, begeleidt de bijeenkomst: ‘Tijdens het maandelijkse overleg wisselen de burgemees-

KLARE KIJK Voor beleidsdomeinen, zoals mobiliteit, ruimtelijke ordening en toerisme, willen de zeven Pajotse gemeenten samen een visie ontwikkelen, actie ondernemen en samen communiceren.

ters van gedachten over typische plattelandsthema’s of knelpunten. Zo hebben ze een platform om sneller en efficiënter bepaalde problemen op te lossen.’

Het uiteindelijke doel is het ontstaan van nieuwe, gemeenteoverschrijdende projecten, meer uitwisseling en kostenbesparing. ‘Alles kan aan bod komen. Dorpskernversterking, streekidentiteit, welzijn of het uitlenen en de gezamenlijke aankoop van materiaal.’

Zulke samenwerking is niet evident. Michel Doomst: ‘Bij intergemeentelijk samenwerken moeten alle partners zich goed voelen. Iedereen moet aan bod kunnen komen en sommige gemeenten moeten de kans krijgen om sneller te gaan dan de andere. We hebben ook een duwtje in de rug nodig. Onder meer dankzij middelen uit Leader kunnen we deze samenwerking opzetten. We hopen op verdere ondersteuning vanuit de gebiedsgerichte werking van de provincie en vanuit Vlaanderen, en op uitwisseling met andere regio’s binnen de VVSG.’

Michel Doomst: ‘Het burgemeestersoverleg is een van de nuttigste dingen die er in het Pajottenland ooit gestart zijn.

Streekvisie is nodig om lokaal sterker uit de verf te komen!’

Het Pajottenland als streek op de kaart zetten Het project Huis van het Pajottenland loopt tot juni 2012. Naast meer samenwerking op beleids- en bestuursniveau wil het project ook werken aan de versterking van het Pajotse regiogevoel. Momenteel kennen de meeste inwoners de waarden en identiteit van hun eigen gemeente wel, maar niet deze van de buurgemeenten. Wandpanelen met symbolen van alle zeven gemeenten, een educatief kaartspel en een lessenpakket zullen ervoor zorgen dat elke gemeente zich kan profileren als deel van het grotere streekgeheel.

De Pajotse gemeenten gaan bovendien meer samen communiceren.

Via de Pajottenkrant en een maandelijkse nieuwsbrief zullen streekgenoten op de hoogte blijven van wat er in andere gemeenten gebeurt, van grensoverschrijdende activiteiten en evenementen en van de Leaderwerking.

Ten slotte richten de gemeenten zich op recreanten en toeristen. Via enkele fietslussen met uitkijkpunten en de informatieborden ‘Kijk op het Pajottenland’ zullen bezoekers de streek kunnen ontdekken en beleven.

Liesbet Belmans is VVSG-stafmedewerker platteland • Meer informatie over het Huis van het Pajottenland is te verkrijgen bij Lien Standaert, lien.standaert@pajottenland.be.

Alles over het Pajottenland vindt u op www.pajottenland.be.

• Kent u nog inspirerende voorbeelden van samenwerking tussen lokale besturen?

Geef dan een seintje aan Liesbet Belmans, stafmedewerker platteland, liesbet.belmans@vvsg.be.

?

Worden drankvergunningen op 28 december 2009 afgeschaft?

!

Alleen de drankvergunningen voor sterkedrank worden afgeschaft, voorlopig is dat nog niet het geval voor gegiste dranken.

Op de Ministerraad van 17 juli 2009 is het wetsontwerp tot de aanpassing van sommige wetgevingen aan de Europese Dienstenrichtlijn goedgekeurd.

Hierdoor is de regelgeving voor de drankvergunningen van sterkedrank, die ook in dit wetsontwerp opgenomen is, opgeheven. De omzettingswet treedt op 28 december 2009 in werking.

Op 8 september 2009 heeft de Raad van State advies verleend over het wetsontwerp. De wetsontwerptekst is op basis van de opmerkingen van de Raad van State aangepast. De wet van 28 december 1983 betreffende het verstrekken van sterkedrank en betreffende het vergunningsrecht wordt opgeheven. Het Koninklijk Besluit van 3 april 1953 tot samenordening van de wetsbepalingen inzake de slijterijen van gegiste dranken en het Koninklijk Besluit van 4 april 1953 tot regeling van de uitvoering van de wetsbepalingen inzake de slijterijen van gegiste dranken, worden niet opgeheven. De Raad van State oordeelt immers dat de gewone federale wetgever daartoe niet bevoegd is. De Bijzondere Wet van 16 januari 1989 betreffende de financiering van de Gemeenschappen en de Gewesten onttrekt de fiscale bevoegdheden betreffende de drankvergunningen aan de gewone federale wetgever en wijst ze toe aan de Gemeenschappen en Gewesten die daardoor als enige bevoegd zijn om de Koninklijke Besluiten van 1953 op te heffen.

Als de gewesten niet akkoord gaan met de afschaffing of voorlopig niets doen, blijven de Koninklijke Besluiten van 1953 dus bestaan. Omdat die Koninklijke Besluiten slaan op de vergunning van gegiste dranken zoals bier, wijn en aperitief, kunnen de gemeenten nog steeds gebruik maken van de uitsluitingsgronden en/of de hygiënevereisten opgenomen in die Koninklijke Besluiten voor quasi alle drankgelegenheden. Elke drankgelegenheid serveert wel wijn en bier, maar niet altijd sterkedrank. Kortom, als de gewesten blijven stilzitten, zou dat voor de gemeenten en steden voorlopig een goede zaak zijn.

Volgens het verslag bij het aangepaste wetsontwerp moet de federale overheidsdienst Financiën een overleg organiseren met de deelstaten om tot een oplossing te komen. De werkgroep horeca van de VVSG levert inspanningen om tot een goede oplossing voor de gemeenten te komen, rekening houdend met de Europese Dienstenrichtlijn. De gemeenten zien de opheffing van deze wetgeving niet zitten en werken daarom aan een eigen voorstel tot reglementering.

Mail uw vragen over drankvergunningen naar petra.dombrecht@vvsg.be, over de Europese Dienstenrichtlijn naar stefan.thomas@vvsg.be, over de rol van de lokale politie naar koen.vanheddegem@vvsg.be 161 december 2009 LOKAAL 31

HET KIND VAN DE REKENING

HET KIND VAN DE REKENING 1

Cahiers SCHULDENLAST

Cahiers Schuldenlast 1

Het Vlaams Centrum Schuldbemiddeling lanceert een reeks van nieuwe publicaties i.s.m. uitgeverij Politeia: de Cahiers Schuldenlast. Het eerste cahier in de reeks verschijnt niet toevallig in de periode van Sinterklaas en de kerstman. ‘Het kind van de rekening’ vraagt aandacht voor de bijzonder moeilijke situatie van kinderen die opgroeien in een gezin met schuldenlast.

‘Het kind van de rekening’ bestaat uit twee delen: enerzijds is er een schets van het leven van de tienjarige Lars, gebaseerd op ware feiten; anderzijds is er een methodologisch deel, waarin begrippen en grondhoudingen uit de contextuele hulpverlening worden gelinkt aan het verhaal van Lars.

In de publicatie wordt benadrukt hoe cruciaal het is het kind te betrekken bij het parcours van de hulpverlening – een traject dat zich vaak over een lange periode uitstrekt als het om schuldhulpverlening gaat. Het in kaart brengen van de volledige familiecontext van het kind door het opstellen van een genogram is daarbij een allereerste stap. Verder wordt toegelicht aan de hand van het verhaal welke belangrijke rol

loyauteiten, destructief recht en parenticatie spelen. Ook is er aandacht voor de grondhouding van de schuldhulpverlener, met name meerzijdige partijdigheid en verbindende vraagstelling.

Auteur Yvette Desmet put uit haar jarenlange ervaring als hulpverlener met gezinnen die kampen met schuldoverlast.

Ze gaf ook heel wat opleidingen aan hulpverleners die met deze doelgroepen werken. Het resultaat is een beklijvend en tegelijk realistisch verhaal dat talrijke aanknopingspunten biedt om het beste uit de contextuele hulpverlening toe te passen op wat te vaak als een technische kwestie wordt aanzien.

Cahiers Schuldenlast ➔ ‘Het kind van de rekening’ is het eerste cahier in de reeks Cahiers Schuldenlast van het VCS. ➔ ‘EHBS - Eerste Hulp Bij Schulden’, het tweede cahier in de reeks, verschijnt begin 2010. ➔ Per kalenderjaar zullen drie cahiers verschijnen.

Bestelkaart Politeia // Ravensteingalerij 28 // 1000 Brussel // Fax: 02 289 26 19 // Tel: 02 289 26 10. Of bestel via www.politeia.be // e-mail: info@politeia.be

Ja, ik bestel ..... ex. van ‘Het kind van de rekening’, isbn 978-2-509-00478-9, prijs € 21* ..... ex. van het ‘Handboek Schuldbemiddeling’**, hét standaardwerk voor al wie als schuldbemiddelaar aan de slag is, VVSG-leden € 149*, niet-leden € 169* Mijn bestuur is lid van de VVSG: Ja Neen Naam: ......................................................................................................................................................................................

Functie: ....................................................................................................................................................................................

Organisatie/bestuur: ................................................................................................................................................................

E-mail: .....................................................................................................................................................................................

Tel.: ..........................................................................................................................................................................................

Adres: .......................................................................................................................................................................................

BTW: ........................................................................................................................................................................................ * Prijzen inclusief btw, exclusief verzendingskosten, geldig tot 31/3/2010. Check voor exacte prijzen steeds onze website www.politeia.be ** Het betreft hier een losbladig werk. De aanvullingen worden mij toegestuurd aan 0,46 euro/blz., de cd-updates aan 29 euro tot schriftelijke wederopzegging.

Uw gegevens worden door ons in een bestand bijgehouden en niet aan derden doorgegeven. Overeenkomstig de wet op de privacy heeft u inzage- en correctierecht

Datum en handtekening

bert janssens

PRAKTIJK

ESSEN – Nogal wat Vlaamse gemeenten hebben net als Essen zusterbanden in Zuid-Afrika. Bijna overal vormen ?? jeugd en jeugdbeleid een thema van samenwerking. Onder impuls van Essen gingen die Zuid-Afrikaanse partners van Vlaamse gemeenten bij elkaar de mosterd halen.

Kruisbestuiving in het Zuiden Lokale besturen worden nationaal en internationaal almaar meer erkend in hun rol op het gebied van internationale samenwerking via partnerschap met een gemeente aan de andere kant van de wereld. Maar het is geen vlot te bewandelen pad, want onderweg blijken de culturele, sociale en politieke context vaak zo verschillend dat hij succesvol handelen bemoeilijkt. Essen trok als een van de twaalf deelnemende gemeenten aan het federale programma gemeentelijke internationale samenwerking op pad met haar partnergemeente Witzenberg, gelegen in de Westkaap van Zuid-Afrika. Hier wil ze de plaatselijke jongeren meer ontplooiingskansen bieden zodat ze opgroeien tot geïnformeerde, opgeleide en verantwoordelijke mensen. Het instrument hiervoor is een jeugdcentrum met een opleidingsaanbod, een advies- en informatiecentrum en ruimte voor ontspanning en ontmoeting.

Mangaung op uitnodiging van de VVSG uitleggen hoe zij hún jeugdcentra opgezet hadden. Zij gaven mee commentaren op de eerste ontwerpen van het jeugdcentrum in de wijk Tulbagh, motiveerden hun keuze voor de drie pijlers van hun jeugdcentra (ontspanning en sport; informatie, advies en ondersteuning; training en educatie) en verklaarden hoe ze het vrijwilligersprobleem aangepakt hadden. De aanwezige Tulbaghse jeugdraad en de Witzenbergse (jeugd)ambtenaren luisterden samen met de Essense delegatie aandachtig. Omgekeerd inspireerde Witzenberg de delegatie uit Mangaung met zijn structuur van de jeugdraad en zijn plaatselijke afdelingen als belangrijke ‘stakeholders’ in het uitwerken van het jeugdbeleid. En zo ondersteunde de stedenbandwerking de kruisbestuiving tussen twee Zuid-Afrikaanse gemeenten.

Mangaung in Witzenberg

Stellenbosch is een buurgemeente van Witzenberg en werkt via de stedenband met Dilbeek ook samen voor jeugdbeleid.

Tijdens een werkbezoek aan het kleinschalige jeugdcentrum Mooi Water Complex in de wijk Franschoek zaten de Tulbaghse jeugdraad en de Witzenbergse jeugdconsulenten in het publiek. Vooral de toelichting

Gent werkt al jaren samen met Mangaung, het voormalige Bloemfontein, op het gebied van jeugdcentra. In deze stad zijn diverse jeugdcentra en jeugdwerkers actief. Tijdens een werkbezoek van de Essense delegatie aan Witzenberg kwamen de jeugdwerkster en de stedenbandcoördinator van

Witzenberg in Stellenbosch

over de organisatie Youth Empowerment Actie sloeg aan. Zij doet in dezelfde wijk aan straathoekwerk met onder meer een uitgebreid ontspanningsaanbod. Dit laatste is vrij uniek. De meeste Zuid-Afrikaanse jeugdorganisaties spitsen zich toe op het jeugdwelzijnswerk met allerlei vormende, preventieve en educatieve programma’s. De succesformule voor een actief jeugd(welzijns)beleid is het resultaat van vrijwillige medewerking van de jeugdsector met de gemeentelijke diensten die de structuren en het coördinerende personeel leveren. En deze les nam de delegatie mee terug naar Witzenberg.

En hoe nu verder?

Gemeenten kunnen zeker veel van elkaar leren. Dat is in het Zuiden niet anders dan hier. Door ervaringsuitwisseling, informatiedoorstroming, werkbezoeken en overleg kunnen we deze interessante vorm van intergemeentelijke samenwerking verder ontwikkelen. Duurzame resultaten realiseren binnen een stedenband is een lang proces waar versterking door expertise en ervaring van collega’s meer dan welkom is.

We kunnen hier alleen maar een pleidooi voeren voor meer van hetzelfde.

Ronny Frederickx en Wekke Buyens

ii Ronny Frederickx is secretaris, Wekke Buyens is cultuurbeleidscoördinator in Essen

16 december 2009 LOKAAL 33

stefan dewickere

WERKVELD CULTUUR

uitdagingen voor de lokale bibliotheek Hoe zorg ik ervoor dat ik nieuwe klanten win en bestaande behoud? Welke vorming en training hebben medewerkers nodig om een optimale dienstverlening te verzekeren? Hoe schakel ik de werking van de bibliotheek meer in het gemeentelijke beleid in? Dit zijn enkele van de managementuitdagingen binnen de bibliotheekwereld. Met het project organisatieontwikkeling ondersteunen Locus en Bibnet de lokale bibliotheken om professioneel met die zeven uitdagingen om te gaan. Sandra Denis, Philippe Liesenborghs en Maike Somers

H

et project organisatieontwikkeling is een logische stap na de imagocampagne De Bib. Het leven van a tot z die in 2007 werd gestart. Deze campagne was voor vele bibliotheken de aanleiding om hun werking in vraag te stellen en te verbeteren.

Wat vele jaren vanzelfsprekend was, de afhandeling van de taken, de benadering van de klanten, de positie binnen de gemeente en de lokale gemeenschap en de omgang met het gemeentebestuur, werd geëvalueerd. Knelpunten werden geformuleerd.

De bibliotheken zullen in de komende jaren een ander aanzien krijgen. Hoe dit eruit zal zien, is afhankelijk van hoe op volgende uitdagingen wordt ingegaan.

1

Inzetten op wat de bibliotheek uniek maakt bij haar publiek Welke uitdagingen ook, de kernopdracht van de bibliotheek blijft overeind: elke burger gelijke en vrije toegang bieden tot kennis, cultuur, informatie en ontspanning. De bibliotheek heeft hiervoor sterke troeven, die nog onvoldoende worden ingezet. Een eerste troef is de eigen collectie, jaar na jaar opgebouwd 34 LOKAAL 16 december 2009

volgens de behoeften en verwachtingen van het publiek. Verder: de vrije toegang.

Het bibliotheeklandschap is een fijnmazig netwerk van kleine en grote bibliotheken, gespreid over heel Vlaanderen. De drempel is laag, de dienstverlening staat open voor iedereen. Ongeveer een derde van de bevolking is klant van de bibliotheek. De sector heeft een klantenbestand waarop menige onderneming jaloers kan zijn. Te meer omdat de bibliotheken hun klanten kennen: ze weten wie er bij hen over de vloer komt en waarvoor. Dit klantenbestand wordt echter te weinig ‘gekapitaliseerd’. Bibliotheken laten te veel kansen liggen om hun klanten aan zich te binden. Vandaar uitdaging 1: de bibliotheken moeten hun strategische sterktes veel meer uitspelen.

2

Aandacht voor de lokale specificiteit en het gemeentelijke beleid Ook al maakt de bibliotheek deel uit van het gemeentelijke beleid, toch is ze dikwijls geen onderwerp van gesprek bij het gemeentebestuur. Bibliotheken zijn eerder een gegevenheid, een decretale ver-

plichting. Het gemeentebestuur bekijkt de bibliotheek niet altijd als een krachtig beleidsinstrument dat mee het lokale beleid uitvoert. Maar ook bibliotheken staan wat dubbel tegenover het eigen bestuur. Aan de ene kant identificeren ze zich vooral met de bibliotheekwereld en beschouwen ze andere bibliothecarissen eerder als collega’s.

Aan de andere kant zien we dat bibliotheken almaar meer uit hun cocon komen en links leggen met andere gemeentediensten.

Dat is ook nodig, want de eigen lokale en maatschappelijke context wordt voor de bibliotheken in de toekomst belangrijker.

Ze zullen meer dan nu getoetst worden op hun bijdrage aan het lokale beleid en het bereiken van de gemeentelijke doelstellingen. Het is dan ook essentieel dat bibliotheken zich uitdrukkelijker inschrijven in dit gemeentelijke beleid en hun werking en dienstverlening enten op de lokale context.

Samenwerking, ook structureel, met andere gemeentelijke diensten is het motto.

3

Inspelen op het gewijzigde gedrag van mensen in een digitale omgeving Via het internet hebben veel mensen toe-

??

gang tot een pak informatie die ze niet meer in de bibliotheek komen zoeken.

Daaruit afleiden dat de informatierol van bibliotheken uitgespeeld zou zijn, is echter kort door de bocht. De opdracht blijft om zoveel mogelijk burgers te laten participeren aan de voordelen van het informatieaanbod. Het digitale informatieaanbod met zijn voor- en nadelen (denk maar aan objectiviteit: is de opgeroepen informatie wel correct?) wijzigt wel de aard van de dienstverlening. De meerwaarde van de bibliotheken zal verschuiven naar de zorg voor een heldere en betrouwbare ontsluiting, en het beter toegankelijk maken van duurdere of moeilijk bereikbare informatie, content. Ook bij het helpen vinden van informatie is een taak weggelegd voor de bibliotheek. Verder hebben de bibliotheken de opdracht om er mee voor te zorgen dat iedereen mee is op de digitale snelweg.

Deze opdrachten vertalen in concrete acties is de derde uitdaging voor de bibliotheeksector.

4

De werkprocessen optimaliseren Net zoals in andere organisaties komen alle activiteiten in de bibliotheek tot stand via werkprocessen. De boekbehandeling of het uitlenen volgt een specifieke, haast gestandaardiseerde aanpak.

Er is echter weinig aandacht voor procesmanagement: doorgaans wordt niet beschreven welke stappen elke activiteit omvat en wordt onvoldoende nagegaan wat efficiënter kan verlopen. Willen bibliotheken doelmatiger werken, dan moeten

ze uitdaging 4 aangaan: de werkprocessen stroomlijnen en continu verbeteren om tijd vrij te maken voor inhoudelijke taken en om kosten te reduceren.

5

Lokale stempel op de infrastructuur Een ‘bibliotheek’ is een concept.

Of men nu een bezoek brengt aan de eigen of aan een onbekende bibliotheek, of het om de hoofdbibliotheek in de stad gaat of om een kleine, landelijke bibliotheek, de ervaring is vaak gelijk. Bibliotheken lijken in inrichting, dienstverlening, sfeer heel erg op elkaar. Nochtans worden ze opgericht voor en door lokale gemeenschappen en dus mag je verwachten dat de lokale context er een stempel op drukt.

Dat bijvoorbeeld een wat excentrische ligging zou leiden tot het koppelen van bibliotheekinfrastructuur aan andere publieke dienstverlening, of dat in een wijk met een hoog percentage ouderen de bibliotheek een ontmoetingsplek zou zijn waar senioren bij kranten en weekbladen de actualiteit bespreken. De bibliotheek weerspiegelt nu te weinig het profiel van de gemeenschap waarvoor ze werkt. Uitdaging 5 bestaat erin dat de bibliotheek, samen met andere relevante (gemeentelijke) partners, haar omgeving en positie analyseert en van hieruit een relevante werking ontwikkelt die stevig in de lokale gemeenschap ingebed is.

Nieuw organisatiemodel uitwerken Zo goed als elke gemeente in Vlaanderen heeft een autonome bibliotheek. Die lokale verankering is een sterkte, maar

heeft ook een keerzijde. Er zijn veel kleine bibliotheken (bijna één op drie wordt gedragen door minder dan drie VTE) en die schaal is te klein om een toekomstgerichte werking te ontplooien. Samenwerking en schaalvergroting staan voor de deur: het bovengemeentelijk organiseren van bepaalde processen, structureel samenwerken, zowel binnen de gemeente met andere diensten en instellingen, als in netwerkverband binnen de regio of intergemeentelijk.

Schaalvergroting is de zesde uitdaging voor de bibliotheeksector.

Geschikt personeelsbeleid uitwerken 1978 is een mijlpaal in de bibliotheekgeschiedenis. Het toenmalige bibliotheekdecreet gaf een stevige impuls aan de oprichting van openbare bibliotheken, met een sterke instroom van nieuwe medewerkers in de sector als gevolg. Dertig jaar later staan de bibliotheken voor een grote personeelsuitstroom, maar de instroom lijkt niet verzekerd. Bovendien evolueerde, met de maatschappij, ook het appel dat op bibliotheken wordt gedaan. Nieuwe opdrachten vergen andere competenties, voor bepaalde taken zelfs andere types van medewerkers.

Om de uitdagingen op korte en lange termijn aan te kunnen, is een aangepast personeelsbeleid noodzakelijk. Het gemeentelijke personeelsbeleid moet die behoeften alerter meenemen in het aanwervings- en vormingsbeleid.

Sandra Denis, Philippe Liesenborghs en Maike Somers zijn medewerkers van Locus en Bibnet 16 december 2009 LOKAAL 35

WERKVELD CULTUUR

Bibliotheek: zelf inzetten op vier assen De zeven uitdagingen waarvoor de bibliotheken staan, zijn een zaak van iedereen, maar geen taak voor iedereen. Sommige uitdagingen overstijgen de dagelijkse werking van de lokale bibliotheek en vragen om een meer centrale aanpak: de digitalisering, het organisatiemodel of de vertaling van de globale kijk in aangepaste bibliotheekinfrastructuur die geënt is op de lokale context. Voor de vier andere uitdagingen kunnen bibliotheken op korte termijn wel zelf aan de slag. Sandra Denis, Philippe Liesenborghs en Maike Somers

O

m bibliotheken te ondersteunen bij de ontwikkeling van hun strategische sterktes, hun samenwerking met andere diensten in de eigen gemeente, het stroomlijnen van werkprocessen en een beter personeelsbeleid ontwikkelden Locus en Bibnet het voorbije jaar verschillende instrumenten (methodieken en technieken). Deze helpen de bibliotheek haar werking op deze punten te verbe-

teren en veranderingen door te voeren.

Er werden ook instrumenten ontwikkeld om de eigen werking te evalueren.

Zelfevaluatie als begin Als uitgangspunt van een verandertraject wordt zelfevaluatie vooropgesteld.

Locus en Bibnet ontwikkelden een vragenlijst waarmee bibliotheken inzicht krijgen in het gehanteerde leiderschap,

de strategie en het beleid, het medewerkersbeleid, het middelenbeheer en het procesmanagement. Bibliotheken die een kritische kijk op hun werking willen, kunnen met deze vragenlijst ook hun belangrijkste stakeholders aanspreken.

Op basis van deze zelfanalyse kunnen bibliotheken bepalen waarop zij prioritair moeten inzetten: een beter klantenmanagement, een toekomstgericht medewerkersbeleid, een grotere interactie met het lokale bestuur of een doelgerichte verbetering van werkprocessen. Voor de verbetering van het medewerkersbeleid werd onder meer een competentiematrix ontwikkeld. Die geeft een beeld van de competenties die nodig zullen zijn wanneer een medewerker van taak of functie verandert. Bibliotheken die bepaalde werkprocessen doelgericht willen verbe-

advertentie

Gres rioleringsproducten : … sterk (sterker dan beton) … bestand tegen chemicaliën, olie, reinigingsmiddelen, hoge temperaturen … onderhoudsvriendelijk … bestand tegen hogedruk- of mechanische reiniging … milieuvriendelijk … minimum levensduur van 150 jaar … dus duurzaam!

Keramo Steinzeug N.V.

Paalsteenstraat 36 | 3500 Hasselt | Tel. (+32) (0)11 21 02 32 | Fax. (+32) (0)11 21 09 44 info@keramo-steinzeug.be | www.steinzeug-keramo.com

36 LOKAAL 16 december 2009

teren, kunnen bijvoorbeeld gebruik maken van rekenmodellen die helpen om de personeelsinzet te berekenen en om de mogelijke gevolgen van het aanpassen van processen in te schatten. Om de interactie met het lokale bestuur te optimaliseren kunnen de bibliotheken dan weer een stakeholdersanalyse uitvoeren om een duidelijker zicht te krijgen op belanghebbenden en de relatie tot hen. Om het klantenmanagement te ondersteunen werd onder meer een checklist ontwikkeld waarmee een bibliotheek verschillende klantendrempels kan opsporen en wegwerken.

Intensief traject Intussen is de eerste stap naar de verspreiding van deze uitgewerkte methodes en instrumenten in de bibliotheekpraktijk gezet. Dertig bibliotheken volgen momenteel een intensieve opleiding, waarbij plenaire studiedagen, individueel consult, huiswerk en intervisie in kleine groepjes elkaar afwisselen. Het traject startte in

oktober met de zelfevaluatie die de deelnemende bibliotheken een goed beeld geeft van hun werking, van de sterke punten en van de domeinen waaraan ze extra aandacht kunnen besteden. Dit vormt de basis voor een individueel traject, in de eerste helft van 2010, waarbij elke bibliotheek wordt begeleid bij de invoering van de verschillende instrumenten en methodieken. Vanaf het najaar van 2010 staan de instrumenten ter beschikking van de hele bibliotheeksector. Samen met partners als de provinciale diensten of instellingen voor streekgericht bibliotheekbeleid zullen Locus en Bibnet de instrumenten dan in de hele bibliotheeksector verspreiden.

Een goed werkende en eigentijdse bibliotheek is een strategische troef voor het lokale beleid bij het realiseren van gemeentelijke doelstellingen. Door zichzelf systematisch te evalueren om vervolgens te kunnen evolueren kan de bibliotheek lokaal een maatschappelijk relevante

dienstverlener blijven. Samenwerking met andere (gemeentelijke) partners en een grotere afstemming op de lokale context zijn doorslaggevend voor succes. De geformuleerde uitdagingen bieden het lokale bestuur en de bibliotheek hiervoor een referentiekader waaraan beleid en werking getoetst kunnen worden. Ze zijn tevens een vertrekpunt voor een ruimer debat over de positie van de bibliotheek in de hedendaagse samenleving en de nieuwe rol(len) die ze in de toekomst kan opnemen. Voor Locus en Bibnet is het een uitdaging op zich om bibliotheken en lokale besturen mee te nemen in dit verhaal.

Sandra Denis, Philippe Liesenborghs en Maike Somers zijn medewerkers van Locus en Bibnet

• Voor informatie: http://zevenuitdagingenbib.wordpress.com

Gedeelde kennis is dubbele kennis De beste manier om kennis te vergroten, is ze te delen met anderen.

Daarom is ons kantoor georganiseerd in vakgroepen die elkaar overlappen. Resultaat: een vruchtbare kruisbestuiving die de kennis van onze advocaten telkens weer verruimt. En dat komt elke cliĂŤnt ten goede. Wilt u meer weten over onze aanpak? Neem eens een kijkje op onze website, of bel ons voor een afspraak.

Mechelsesteenweg 27 2018 Antwerpen parking | Hemelstraat telefoon | + 32 3 232 50 60 fax | + 32 3 232 30 50 www.gsj.be e-mail | info@gsj.be

16 december 2009 LOKAAL 37

NU S LECHTS

€

39!

*

MILIEUHANDHAVING IN UW GEMEENTE: OPENBARE NETHEID EN DE AANPAK VAN AFVALGERELATEERDE OVERLAST Lokale besturen hebben alle sleutels in handen om hun gemeente aangenaam en proper te maken en te houden, zodat mensen zich er goed en veilig voelen. Dat kan onder meer door die zaken aan te pakken waaraan heel wat mensen zich ergeren: zwerfvuil, illegaal aangeplakte affiches, bekladde gevels, ... In de nieuwste aanvulling van het handboek “Lokaal afvalbeleid” leest u alles over lokaal netheidsbeleid en de integrale aanpak van afvalgerelateerde overlast.

Volgende thema’s komen daarbij aan bod: - Welke instrumenten heb je als lokaal bestuur om de publieke ruimte schoon te houden?

- Hoe meet je overlast door afval?

- Hoe kan je overlast voorkomen door een verstandige inrichting van de publieke ruimte, door sensibilisering in combinatie met een goede afvaldienstverlening?

- Wat is de beste manier voor een hedendaagse reiniging van het openbaar domein?

- Welke handhavingsmogelijkheden bestaan er tegen sluikstorten, zwerfvuil, illegale afvalverbranding, …?

Deze topics worden geïllustreerd met praktijkvoorbeelden uit de lokale besturen.

Het handboek “Lokaal afvalbeleid” Het losbladige handboek “Lokaal afvalbeleid” wijst u de weg in de wettelijke verplichtingen en mogelijkheden en biedt u steun bij het werken aan een nette omgeving. De structuur van het handboek volgt de cruciale fasen van afvalverwerking: van preventie, inzameling, vervoer, recyclage en storten tot uiteindelijk de verbranding van afval. Daarnaast wordt uitgebreid stilgestaan bij de financiering van het lokale afvalbeleid en de mogelijkheden tot toezicht en sanctionering.

De redactie van het boek staat onder leiding van Christof Delatter, coördinator van Interafval en VVSG-stafmedewerker Afvalbeleid.

BESTELKAART Politeia, Ravensteingalerij 28, 1000 Brussel, Fax 02 289 26 19, Tel 02 289 26 10. Of bestel via www.politeia.be, info@politeia.be Ja, ik bestel …………

ex. van het handboek Lokaal Afvalbeleid (€ 39)*

Naam Functie Bestuur/Organisatie E-mail

Tel.

Adres

BTW Datum *

Prijzen incl. btw, excl. verzendingskosten, geldig tot 31 december 2009. Het betreft hier een losbladige publicatie. Aanvullingen worden u automatisch toegestuurd tegen € 0,46 per blz., cd-updates tegen € 29 per stuk en dit tot schriftelijke wederopzegging.

Handtekening

Uw gegevens worden door ons in een bestand bijgehouden en niet aan derden doorgegeven. Overeenkomstig de wet op de privacy heeft u inzage- en correctierecht.

PRAKTIJK

ROESELARE – Tijdens de Digitale Week probeert het Vlaams Steunpunt Nieuwe Geletterdheid, een initiatief van LINC vzw, samen met alle mogelijke organisaties en lokale besturen de digitale kloof te dichten. Gemeenten, OCMW’s en bibliotheken vormen de schakel tussen laagdrempelige initiatieven en kansengroepen die moeilijk toegang vinden tot de digitale media.

Stad brengt lokale initiatieven tegen digitale kloof in kaart

Voor de organisatie van de Digitale Week van 5 tot 12 maart 2010 slaan sociaal huis welwel en de bibliotheek de handen in elkaar.

Ze beschikken over een actieve stuurgroep van stads- en OCMWpersoneelsleden, afgevaardigden van de werkwinkel en de dienstencentra die hun praktische informatie zoals adressenlijsten bezorgen. Het sociaal huis sensibiliseert de verenigingen om deel te nemen aan de Digitale Week en geeft praktisch advies bij de organisatie van hun activiteiten. Greet Claeys, wijkwerker van het sociaal huis van Roeselare, licht toe: ‘Naast een aankondiging in het stedelijke maandblad Rechtstreeks en een reclamefilmpje op de regionale tv-zender Trefpunt stuurden we alle sociaal-culturele verenigingen een uitnodiging voor het algemene informatiemoment.

Daar gaven we concrete en praktische informatie, maar ook een toelichting over de digitale kloof als sociaal fenomeen en over het opzet van de digitale week door LINC vzw.’

De bibliotheek is verantwoordelijk voor de inhoudelijke kant van de zaak. ‘Op vraag van de verenigingen die deelnamen aan de eerste editie, organiseren we op 10 december een Meet & Greet-netwerkdag voor de partners en de kansengroepen,’ legt bibliotheekdirecteur Gino Dehullu uit. ‘Tijdens dit ontmoetingsmoment kunnen de verenigingen en alle partners kennismaken met elkaars initiatieven en met de kansengroepen. Hierdoor zullen hiaten in het programma-aanbod aan het licht komen. Daar kunnen de verenigingen dan op inspelen. Door een goede samenwerking van alle partners en een betere afstemming van hun activiteiten op elkaar zal het programma nog beter bij de behoeften van de doelgroepen aansluiten. De stedelijke diensten

GF

Van 28 maart tot 3 april 2009 deed Roeselare voor de eerste keer mee aan de Digitale Week. Als regisseur stimuleerde de stad alle sociaal-culturele verenigingen om tegelijk en gratis activiteiten te organiseren. Ze maakte een programmabrochure en verzorgde gemeenschappelijke publiciteit, ze richtte computerlokalen in en stelde haar infrastructuur ter beschikking. Liefst vijfhonderd digibeten die moeilijk hun weg in de talloze mogelijkheden van het internet vinden, namen deel aan een van de vijftig activiteiten.

Ze maakten kennis met allerlei toepassingen zoals surfen op het internet, formulieren invullen via het e-loket, photoshop, praktisch gsm-gebruik of een partijtje Wii-bowlen op groot scherm.

Tijdens de Digitale Week konden de bezoekers van de Roeselaarse woensdagmarkt kennismaken met www.rechtenverkenner.be van de Vlaamse overheid.

In het sociaal huis welwel en de infomobiel van de Vlaamse infolijn surften geïnteresseerden onder begeleiding naar hun rechten en plichten op het internet.

zullen over de hele stad computerklassen inrichten waar de activiteiten kunnen plaatshebben.’ De ontwikkeling van de publiciteit gebeurt door sociaal huis welwel en de bibliotheek. Het campagnebeeld en de affiches van de Digitale Week stelt LINC vzw ter beschikking. Om de brochure nog beter af te stemmen op de kansengroepen zal Wablieft ze in klare taal herschrijven.

In dezelfde periode van de Digitale Week 2010 organiseren Wallonië en Brussel la Semaine Numérique. De coördinatoren zijn Technofutur TIC en Banlieues asbl. Door de organisatie van studiedagen in het Vlaamse en federale parlement wil het Vlaams Steunpunt Nieuwe Geletterdheid een brug slaan tussen de organisaties en de overheid.

Inge Ruiters

ii Bruno Daems, openbare bibliotheek De Vriendschap Roeselare, T 051-27 26 80, bdaems@roeselare.be en Greet Claeys, wijkwerker sociaal huis welwel Roeselare, T 051-26 21 80, gclaeys@roeselare.be, www.digitaleweek.be, www.vsng.be

16 december 2009 LOKAAL 39

De politiezone Schelde-Leie is op zoek naar een

SintMartens-Latem de Pinte

Nazareth

Politiezone Schelde-Leie

Gavere

Informaticus m/v en

Communicatiedeskundige m/v Voorwaarden Houder zijn van een diploma of getuigschrift bachelor (niveau B) en voor de informaticus houder zijn van een diploma bachelor in de informatica of ICT. Wij bieden Een voltijdse tewerkstelling in een statutaire betrekking; een gratis hospitalisatieverzekering en minimaal 32 dagen vakantie.

Bijkomende inlichtingen en functiebeschrijving Bijkomende inlichtingen en functiebeschrijving zijn te verkrijgen bij Kristine Vansteeland, Florastraat 19, 9840 De Pinte, T 09-321 76 65 of kristine.vansteeland@pzschelde-leie.be.

De functiebeschrijving, het gewenste profiel en de voorwaarden zijn na te lezen op de website van de politiezone: www.scheldeleie.be.

Solliciteren dient te gebeuren via www.jobpol.be.

Gemeente Zaventem werft aan:

De Intercommunale Vereniging voor Crematoriumbeheer in de Provincie Antwerpen (IVCA) is een opdrachthoudende vereniging die de twee crematoria in de provincie Antwerpen (Wilrijk en Turnhout) beheert. Zij zoekt voor indiensttreding per 1 oktober 2010:

Algemeen Directeur IVCA m/v Aanbod

- Een boeiende en uitdagende functie met verantwoordelijkheid en ruimte voor initiatief. Een stabiele en aangename werkomgeving binnen een innovatieve organisatie.

- Wij bieden een correct salaris met extralegale voordelen, afgestemd op uw ervaring.

Profiel en competenties

- We kijken uit naar personen met een universitair diploma aangevuld met vier jaar ervaring in een leidinggevende functie.

- U bent verantwoordelijk voor de algemene leiding van de organisatie.

- Als persoon bent u een coach en een overlegfiguur. U bent communicatief vaardig en heeft een ondersteunende en sturende attitude. U kunt beslissingen nemen en steunt daarbij op uw synthetisch en strategisch vermogen.

- Een uitgebreid functieprofiel wordt u op aanvraag toegezonden.

Hoe solliciteren?

Kandidaten voor deze functie kunnen hun aanvraag vóór 15 januari 2010 richten aan IVCA J. Moretuslei, 2 2610 Antwerpen

Meer info Meer informatie over de selectieprocedure kunt u verkrijgen bij de personeelsdienst van IVCA: T 03-740 03 02 of raymond.marien@ivca.be

Gemeente Zwijndrecht organiseert een vergelijkende wervingsselectie en legt een werfreserve aan voor

diensthoofd Studie en Aanbestedingen (Openbare werken)

1 technisch coördinator (B4-B5) - statutair

• U doet de voorbereiding, de coördinatie, de opvolging en de controle van de uitbestede werken.

• U geeft leiding aan de medewerkers van deze afdeling.

Je functie Je coördineert de dagelijkse activiteiten van de technische dienst en op technisch vlak ben je de rechterhand van het departementshoofd Grondgebiedszaken.

Je geeft leiding en ondersteuning aan de technisch bestuursmedewerkers.

Je doet voorstellen inzake ontwerp en aanleg van de projecten die onder jouw verantwoordelijkheid vallen om zo bij te dragen tot een aantrekkelijke gemeente.

Voor nieuwe projecten van jouw dienst geef je advies en sta je mee in voor het ontwerp, de plannen en de werfopvolging.

Je wordt ingeschakeld in de wachtdienst tijdens avond- en weekenduren.

minstens bachelordiploma met minimaal drie jaar relevante ervaring

diensthoofd Culturele aangelegenheden & Gemeenschapsbeleid masterdiploma

• U geeft leiding aan de jeugddienst, de academie, de dienst cultuur & toerisme, de sportdienst, de bibliotheek en de dienst onderwijs.

• U doet beleidsvoorbereidend, -ondersteunend en -uitvoerend werk.

financieel adviseur masterdiploma

• U doet aan beleidsondersteuning (analyses en rapportering), aan beheerscontrole (opvolging internecontrolesysteem) en staat in voor de boekhouding van het AGB. • U geeft leiding aan een aantal medewerkers van de financiële dienst.

De gemeente Zaventem selecteert op basis van competenties met aandacht voor gelijke kansen voor elke kandidaat.

Je profiel Je bent minstens in het bezit van een bachelordiploma of een diploma van het hoger onderwijs van 1 cyclus in een technische richting.

Je hebt een opleiding genoten van minimum 300 u. in een technische richting bouwkunde, mechanica of elektriciteit of bent bereid deze te volgen tijdens de proeftijd.

Je hebt minstens 4 jaar beroepservaring op niveau B of een gelijkwaardig niveau.

Een uitgebreide taakomschrijving en de functievereisten vind je op www.zwijndrecht.be.

Wij bieden • een voltijdse functie in vast dienstverband • brutomaandsalaris: min. 2705,58 euro – max. 4761,07 euro, aangevuld met maaltijdcheques, een gratis hospitalisatieverzekering en een fietsvergoeding • interessante vakantieregeling • relevante ervaring (ook uit de privé) wordt meegenomen.

Geslaagde kandidaten worden opgenomen in een wervingsreserve met een duur van twee jaar.

Wij bieden voor deze functie • een uitdagende job vol afwisseling • maaltijdcheques, fietsvergoeding en/of terugbetaling abonnement openbaar vervoer • een hospitalisatieverzekering voor jou en je gezin • 35 dagen vakantieverlof en 14 betaalde feestdagen • ervaring in de privésector komt in aanmerking voor je geldelijke anciënniteit.

Interesse Bezorg dan ten laatste 4 januari 2010 uw kandidatuur aan het college van burgemeester en schepenen, Diegemstraat 37, 1930 Zaventem, samen met uw cv en een kopie van uw diploma’s.

Vraag je sollicitatieformulier bij personeelszaken@zwijndrecht.be of t 03 250 48 50. Stuur dit samen met je sollicitatiebrief en cv naar het college van burgemeester en schepenen, Binnenplein 1 te 2070 Zwijndrecht. Je kandidatuur moet ten laatste op donderdag 7 januari 2010 door de post afgestempeld zijn of afgeven worden bij de personeelsdienst. Vanaf 24 december 2009 in de namiddag t.e.m. 3 januari 2010 zijn de gemeentediensten gesloten.

Voor meer informatie: www.zaventem.be, doorklikken naar vacatures of personeelsdienst, myriam.vanderlinden@zaventem.be of T 02 717 88 50.

40 LOKAAL 16 december 2009

Interesse?

wetmatig berichten

Besparingen in onderwijs: wat zijn de gevolgen?

Op 13 november keurde de Vlaamse regering het programmadecreet 2010 goed. Daardoor wordt volgend jaar 72 miljoen euro bespaard in het onderwijs. Sommige besparingsmaatregelen hebben al effect vanaf 1 januari, andere pas vanaf 1 september 2010 of later.

Besparingen in het onderwijs zijn principieel af te keuren, maar het Onderwijssecretariaat van de Steden en Gemeenten van de Vlaamse Gemeenschap (OVSG) apprecieert wel dat over de inhoud van het decreet kon worden onderhandeld. Zo werd een aantal van de oorspronkelijke besparingsvoorstellen die het stedelijke en gemeentelijke onderwijs zouden treffen, bijgestuurd of geschrapt. Welke maatregelen zullen besturen, scholen en personeel nu het meest voelen?

Aan het mechanisme van de financiering van scholen wordt niet geraakt en de werkingsmiddelen zullen niet verminderen, maar gemeenten en scholen zullen de besparingen vooral voelen doordat de werkingsmiddelen voor het leerplichtonderwijs in 2010 niet worden geïndexeerd. De overheid garandeert wel dat de basisfinanciering per leerling niet lager zal liggen dan in 2009. In de subsidiëring van schoolgebouwen wordt niet gesnoeid, maar ook deze middelen worden niet geïndexeerd – een spijtige zaak, want de schoolgebouwen in Vlaanderen kampen met levensgrote problemen.

Verder schrapt het programmadecreet 2010 de middelen voor het mentorschap. Dat werd in 2007 ingevoerd om studenten in hun stage en leraren tijdens hun eerste jaar voor de klas te begeleiden. De al opgedane ervaring kan dus niet verder worden opgebouwd. Als compensatie komt er zo snel mogelijk een globaal debat over de loopbaan van de leraar.

Daarnaast wil de overheid 20 procent besparen op nascholing. Uit recent onderzoek blijkt nochtans dat Vlaamse leraren in vergelijking met hun buitenlandse collega’s weinig nascholing volgen. Deze besparing geldt ook voor de vorming van directeurs en evaluatoren.

Niet langer ‘Duurzaam naar school’

Het project ‘Duurzaam naar school’ wordt geschrapt, en dit zal wegen op de begroting van de 111 gemeenten die hier enthousiast mee begonnen waren. Zij gingen het engagement aan om de leerlingen te motiveren zoveel mogelijk te voet of per fiets naar school te komen (Stappen en Trappen) langs veilige trajecten. De Vlaamse overheid geeft hiervoor geen middelen meer. Ook voor het netoverschrijdende leerlingenvervoer dat veertien gemeenten organiseren, vallen de Vlaamse subsidies weg.

LAYLA AERTS

Werkingsmiddelen en schoolgebouwen, mentorschap en nascholing

De werkingsmiddelen voor het leerplichtonderwijs worden in 2010 niet geïndexeerd.

Ambities voor de toekomst: wat na 2010?

Eind oktober stelde minister van Onderwijs Pascal Smet zijn beleidsnota 2009-2014 voor met ambitieuze toekomstplannen. Hopelijk zal er in de tweede helft van de legislatuur voldoende financiële ruimte zijn om deze doelstellingen uit te voeren. Maar dat is dan voor na 2011, waarin eerst nog eens 142 miljoen euro moet worden bespaard. anne.berckmoes@ovsg.be

meer informatie op www.ovsg.be

advertentie

www.publius.be Dé referentie in publiek recht en de lokale sector

16 december 2009 LOKAAL 41

OCMW Knesselare & OCMW Waarschoot zoeken:

ontvanger / financieel beheerder OCMW Knesselare en OCMW Waarschoot zoeken allebei een halftijdse ontvanger. De mogelijkheid bestaat om de twee betrekkingen te combineren tot een voltijdse functie. Deze combinatie is een mogelijkheid en geen vereiste.

• De financieel beheerder is de financiële spilfiguur van het OCMW. Hij/zij controleert de wettelijkheid en adviseert het bestuur inzake de financiële beleidsaspecten.

• Hij/zij is verantwoordelijk voor de financiële verslaggeving en dit alles via een modern financieel management met toepassing van nieuwe financiële beheerstechnieken, inclusief interne controle en interne audit.

De gemeente Sint-Pieters-Leeuw organiseert een niet-vergelijkende aanwervingsselectieprocedure met aanleg van een werfreserve voor het bevorderingsambt van

directeur voor de gemeentelijke basisscholen.

De informatiebundel kun je opvragen bij Marie-Josée Vandevelde, T 02-371 22 83, mariejosee.vandevelde@sint-pieters-leeuw.be of Anne Thewissen, T 02-371 22 38, anne.thewissen@sint-pieters-leeuw.be.

Voor je kandidaatstelling stuur je ten laatste 29 januari 2010 een sollicitatiebrief samen met je cv, een uittreksel uit de geboorteakte, een kopie van de vereiste diploma’s en getuigschriften, een uittreksel uit het strafregister en een nationaliteitsbewijs of in voorkomend geval het attest van vrijstelling naar het college van burgemeester en schepenen, Pastorijstraat 21, 1600 Sint-PietersLeeuw of per e-mail naar personeel@sint-pieters-leeuw.be.

Voorwaarden • Belg zijn • slagen voor de selectieprocedure • in het bezit zijn van een diploma van licentiaat of master (gewestelijk ontvangers in statutair dienstverband zijn vrijgesteld van de diplomavereiste).

Wij bieden • een competitief loon (minstens € 1718,82 bruto per maand voor een halftijdse betrekking) • maaltijdcheques • hospitalisatieverzekering • fietsvergoeding • uitgebreide vakantieregeling • een benoeming in statutair dienstverband.

Interesse Sollicitatiebrief met cv en kopie van uw diploma kunt u tot 5 januari 2010 versturen naar: • OCMW Knesselare, Maldegemseweg 3, 9910 Knesselare • OCMW Waarschoot, Dorp 1/1, 9950 Waarschoot.

Indien u kandidaat bent voor de beide functies dient u zich kandidaat te stellen in beide OCMW’s. De selectieprocedure voor beide betrekkingen gebeurt gezamenlijk.

Er wordt een wervingsreserve van drie jaar aangelegd.

Een informatiebundel met alle voorwaarden kunt u verkrijgen door te mailen naar secretaris.ocmw@waarschoot.be

42 LOKAAL 16 december 2009

Uw personeelsadvertentie in Lokaal, VVSG-week én op de VVSG-website Inlevering advertenties: Lokaal 2 (1 tot 15 februari 2010): 7 januari 2010 Lokaal 3 (16 tot 28 februari 2010): 21 januari 2010 Informatie: Nicole Van Wichelen • T 02-211 55 43 • nicole.vanwichelen@vvsg.be

STEFAN DEWICKERE

wetmatig berichten

Toezicht: weigering visum blijft uitzonderlijk Bijna drie jaar na de inwerkingtreding van het Gemeentedecreet hebben de gemeenteontvangers nog niet echt veel visa op voorgenomen verbintenissen geweigerd. Ook het aantal geweigerde eerste handtekeningen door de secretaris bleef zeer beperkt. Dat blijkt uit cijfers die de VVSG opvroeg bij het Agentschap Binnenlands Bestuur.

Hoewel het Gemeentedecreet veel belang hecht aan de ontwikkeling van een goed internecontrolesysteem door elk bestuur zelf, werden een aantal van die controleprocedures toch door de decreetgever opgelegd.

De meest in het oog springende zijn het visum en de eerste handtekening.

Visum

Voordat een budgethouder een verbintenis kan aangaan, moet de ontvanger een visum toekennen waarmee hij de wettelijkheid en regelmatigheid bevestigt. Door het Hersteldecreet van begin 2009 weten we nu ook dat het alleen gaat om verbintenissen die een uitgaande nettokasstroom veroorzaken. Bovendien kan de gemeenteraad, na advies van de ontvanger, bepaalde zaken van een voorafgaand visum vrijstellen. De gemeenteraad moet daarbij wel binnen de lijnen blijven die de Vlaamse regering heeft vastgelegd.

Een ontvanger die van oordeel is dat een voorgenomen verbintenis niet wettelijk of regelmatig is, moet het visum weigeren. Op dat moment kan het college van burgemeester en schepenen de uitgave toch viseren, maar die beslissing moet aan de gouverneur worden voorgelegd.

Bovendien is de collegebeslissing pas uitvoerbaar na 50 dagen.

De VVSG vroeg aan de provinciale afdelingen van het Agentschap Binnenlands Bestuur (ABB) hoeveel visumweigeringen er sinds 1 januari 2007 in de gemeenten zijn geweest. (De regel geldt voor de OCMW’s pas sinds 1 juli 2009.) We wilden ook weten in hoeveel gevallen deze toezending heeft geleid tot een schorsing van de beslissing door de gouverneur. Dat leverde volgende gegevens op: Geweigerde visa

Schorsingen door de gouverneur

Antwerpen Limburg Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant West-Vlaanderen

7 8 12 18 4

0 (0%) 2 (25%) 4 (33%) 8 (44%) 1 (25%)

Totaal

49

15 (31%)

Er waren voor 308 gemeenten in een periode van bijna drie jaar dus 49 gevallen waarin een ontvanger een visum heeft geweigerd. Dat betekent dat in die periode ongeveer één gemeente op zes hiermee is geconfronteerd. Het werkelijke aantal ligt nog lager, omdat we weten dat enkele gemeenten meer dan één keer in het lijstje voorkomen. In een klein derde van de gevallen werd de visumbeslissing van het college nadien ook geschorst door de gouverneur. Dat gebeurde relatief vaker in Vlaams-Brabant, en tot nu toe nog niet in Antwerpen. De aantallen per provincie zijn echter te klein om er betrouwbare conclusies aan te verbinden.

Op het eerste gezicht heeft de invoering van het visum dus niet geleid tot een obstructie in de gemeentelijke besluitvorming. Wegens de procedure voor de gouverneur, die sterk vertragend werkt, proberen de meeste besturen wellicht om het nooit tot een formele weigering te laten komen. Een dossier dat mankementen vertoont, wordt wellicht in veel gevallen gewoon teruggestuurd naar de diensten, zodat het nadien wel zonder problemen geviseerd kan worden.

Aangezien in zowat 70% van de gevallen de procedure voor de gouverneur niet tot een schorsing leidt, vragen we ons af of deze bijzondere toezichtsregeling niet kan verdwijnen. Uiteindelijk is de ontvanger toch verplicht om regelmatig over het (niet) toekennen van het visum te rapporteren aan de gemeenteraad. Via die weg is er voldoende democratische controle ingebouwd.

Handtekening

Door het Gemeentedecreet ligt de wettigheids- en regelmatigheidscontrole niet alleen meer bij de ontvanger, maar ook bij de secretaris. De decreetgever vond het nodig om een girale betaling pas te laten doorgaan nadat de secretaris met een eerste handtekening op de betaalopdracht heeft bevestigd dat de verrichting regelmatig is. Deze controle moet gebeuren voor alle betalingen in uitvoering van uitgaven. Vrijstellingen door de gemeenteraad zoals bij het visum zijn hier niet mogelijk.

De rest van de procedure loopt wel gelijk. Als de secretaris de eerste handtekening niet wil plaatsen, kan het college de betaling bevelen.

Maar ook die beslissing moet naar de gouverneur en krijgt pas uitvoering na een periode van 50 dagen.

We kregen hierover van de provinciale afdelingen van ABB volgende 16 december 2009 LOKAAL 43

Het stadsbestuur organiseert selectieproeven voor de aanwerving en de aanleg van een wervingsreserve voor volgende voltijdse betrekkingen:

Sectordirecteur grondgebiedzaken (A5a-A5b – statutair) Zeker in je

job bij de

haven.

Het Gemeentelijk Havenbedrijf beheert, onderhoudt en exploiteert de volledige infrastructuur: van dokken en sluizen tot kranen, sleepboten en baggerschepen. Het resultaat? Een hecht team dat trots is om de haven mee uit te bouwen. Met volle overtuiging en volle kracht vooruit, als (m/v):

Adviseur overheidsopdrachten Jouw uitdaging: Bij het coördineren van de overheidsopdrachten van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen begeleid en adviseer je de bevoegde beslissingsorganen op juridisch en administratief vlak. Je zorgt dat de wetgeving op overheidsopdrachten strikt maar creatief en innovatief wordt nageleefd, waardoor je meerwaarde creëert op het gebied van prijs en kwaliteit.

Door wettelijke procedures optimaal op te volgen en te matchen aan de interne besluitvorming garandeer je interne en externe klanten een efficiënte dienstverlening. Je leidt de dienst overheidsopdrachten, waarbij je je medewerkers coacht, begeleidt en superviseert, opdrachten toewijst en zorgt voor opleidingen en trainingen over de wetgeving op overheidsopdrachten. Je rapporteert rechtstreeks aan onze CEO. De technisch zeer complexe dossiers behandel je zelf. Jij bent het aanspreekpunt van het Havenbedrijf bij geschillen, waarbij je adviseert, overleg pleegt en onderhandelt met alle betrokken partijen om juridische risico’s uit te sluiten. Een bedrijfswagen krijg je ter beschikking.

De sectordirecteur coördineert de organisatie en de werking van de diensten ruimtelijke ordening en huisvesting, openbare werken en verkeer, leefmilieu en economische bedrijvigheid.

Sectorcoördinator interne zaken, communicatie en burgerzaken (A4a-A4b – statutair) De sectorcoördinator coördineert de organisatie en de werking van ondersteunende diensten (secretariaat, informatica, logistiek/patrimoniumbeheer, personeelsdienst, onderwijs en archief) en burgergerichte diensten (burgerzaken, communicatie/klachtencoördinatie en sociale projecten).

Sectorcoördinator vrijetijdszaken (A4a-A4b – statutair) De sectorcoördinator coördineert de organisatie en werking van de diensten die instaan voor het stedelijke vrijetijdsbeleid: cultuur/evenementen, toerisme, bibliotheek, cultuurcentrum, sport en jeugd.

Beleidsmedewerker stedenbouwkundige vergunningen – architect (A1a-A3a – statutair) Deze beleidsmedewerker coördineert de wettelijke procedures voor vergunningen. Hij/zij is de eindverantwoordelijke voor het afleveren van stedenbouwkundige vergunningen.

Hoofdtechnicus cultuurcentrum (B1-B3 – statutair) De hoofdtechnicus organiseert, coördineert en controleert alle theatertechnische opdrachten verbonden aan de eigen en receptieve programmatie van het cultuurcentrum.

Buurtwerker (B1–B3 – contractueel)

Jouw profiel: Je hebt een universitair (master of licentiaat) of een HOLT-diploma (bij voorkeur licentiaat in de rechten of in een richting georiënteerd op overheidsorganisatie) of gelijkwaardige relevante ervaring. Daarbij beschik je over een basiskennis algemeen administratief recht en een grondige kennis van de wetgeving op overheidscontracten en -opdrachten.

De buurtwerker heeft als opdracht het uitbouwen van een buurtgerichte jeugdwerking met specifieke aandacht voor maatschappelijk kwetsbare jongeren. Hij is tegelijkertijd een volwaardig medewerker van de jeugddienst, verantwoordelijk voor de voorbereiding, coördinatie en uitvoering van het stedelijke jeugdbeleid, als onderdeel van het stedelijke sociale en culturele beleid.

Uiterste inschrijvingsdatum: 31 december 2009

Mobiliteitsambtenaar (B1–B3 – statutair)

Ons aanbod: Bij het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen kun je rekenen op een gevarieerde job met stimulerende verantwoordelijkheden en plaats voor nieuwe initiatieven. Verder bieden we een aantrekkelijk loonpakket met onder andere maaltijdcheques, extralegaal pensioen, hospitalisatieverzekering, fietsvergoeding, mobiliteitsvergoeding en verzekering arbeidsongeschiktheid. Het Havenbedrijf beschikt over een strijkdienst en onze werkomgeving is rookvrij.

Interesse?

Inschrijvingsformulieren en documentatiemappen zijn verkrijgbaar bij de personeelsdienst van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen, en op onze vacaturewebsite.

Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen Personeelsdienst, Havenhuis, Entrepotkaai 1, 2000 Antwerpen.

Tel. 03 205 22 79, 03 205 20 95 of 03 205 20 76.

E-mail: talent@haven.antwerpen.be

www.havenvanantwerpen.be/jobs

De mobiliteitsambtenaar is belast met de voorbereiding en de uitvoering van het stedelijke mobiliteitsplan en met de voorbereiding en de opvolging van de uitvoering van de aanvullende reglementen op het wegverkeer.

Gis- coördinator (B1 – B3 – statutair) De Gis-coördinator coördineert de opbouw, de opvolging en de actualisering van het geografische informatiesysteem.

Coördinator Sociale Zaken (B1–B3 – statutair) De coördinator Sociale Zaken coördineert de werking van de buitenschoolse kinderopvang en de strijkwinkel, werkt sociale projecten uit en vervult een beleidsvoorbereidende en uitvoerende rol bij het lokale sociale beleid.

U kunt meer inlichtingen opvragen bij de personeelsdienst (T 054-31 33 06 – 054-31 32 53) of raadpleeg www.ninove.be (Administratieve diensten/ Personeel/vacatures). Mailen kan ook naar personeelsdienst@ninove.be.

Een infovergadering over deze vacatures is er op donderdag 17 december 2009 om 19.30 uur in de raadszaal van het stadhuis, Centrumlaan 100.

Personen met een beperking kunnen vragen bij een deelname aan de selectieproeven te verhelpen aan de hinderpalen van hun handicap.

De kandidaturen moeten op straffe van nietigheid toegestuurd worden aan het Stadsbestuur Ninove, Personeelsdienst, Centrumlaan 100, 9400 Ninove, ten laatste op 29 januari 2010 met verplicht gesteld sollicitatieformulier.

Kopie(s) van diploma(s) of andere bekwaamheids-bewijzen moeten worden bijgevoegd.

44 LOKAAL 16 december 2009

wetmatig berichten

gegevens, opnieuw voor de periode sinds 1 januari 2007 en uitsluitend voor de gemeenten: Geweigerde eerste handtekeningen

Schorsingen door de gouverneur

Antwerpen Limburg Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant West-Vlaanderen

1 0 12 5 4

0 (0%) 0 (0%) 3 (25%) 1 (20%) 0 (0%)

Totaal

22

4 (18%)

Het totale aantal geweigerde handtekeningen ligt in drie provincies lager dan bij de visa (met in Limburg zelfs nog geen gevallen), maar in Oost- en West-Vlaanderen zien we dezelfde aantallen. Alleen in OostVlaanderen en Vlaams-Brabant heeft de gouverneur al collegebeslissingen om in de plaats van de secretaris te treden geschorst. Dergelijke schorsingen gebeurden in minder dan ĂŠĂŠn vijfde van de gevallen, waardoor hier dus nog meer dan bij het visum de vraag rijst of een procedure via de gouverneur wel nuttig en nodig is.

Eenvoud

Met deze cijfers kunnen we alleen een eerste oppervlakkige analyse maken van de effecten van bepaalde controleprocedures die het Gemeentedecreet (en later ook het OCMW-decreet) heeft ingevoerd.

Grondiger onderzoek zou moeten nagaan welke dossiers tot weigeringen aanleiding geven: ligt het aan de inhoud ervan, aan de wijze

! Â r e s i j i h

waarop iets wordt voorbereid, aan de houding van secretaris en/of ontvanger, aan de relatie tussen politiek en administratie, of spelen nog andere factoren hierin een rol?

In elk geval pleiten we ervoor om de komende periode werk te maken van een grondige screening van beide organieke decreten, gevolgd door het schrappen van een pak overbodige regels. Of die over het visum en de eerste handtekening daar ook bij horen, moet in overleg met de sector worden bekeken. We moeten vooral inzetten op een goed internecontrolesysteem in elke gemeente en elk OCMW. Op dat moment kunnen een pak centraal opgelegde detailregels gerust verdwijnen, zeker wanneer de externe audit die internecontroleregels regelmatig tegen het licht zal houden en aan de besturen suggesties voor verbeteringen doet. jan.leroy@vvsg.be

Decreet van 23.01.2009 tot wijziging van het Gemeentedecreet [Hersteldecreet], Inforumnummer 232070 Gemeentedecreet, art. 158-162 - Planning en financieel beheer - Uitvoering van het budget, budgethouderschap en beheer van middelen - Budgethouderschap, Inforumnummer 204095 Gemeentedecreet - art. 163 - Planning en financieel beheer - Uitvoering van het budget, budgethouderschap en beheer van middelen - Uitvoering van de betalingen, inning van de ontvangsten en beheer van de kasmiddelen, Inforumnummer 204097 OCMW-decreet - art. 162 - Financiering, planning en financieel beheer - Uitvoering van het budget, budgethouderschap en beheer van de middelen - Budgethouderschap, Inforumnummer 227775 OCMW-decreet - art. 165 - Financiering, planning en financieel beheer - Uitvoering van het budget, budgethouderschap en beheer van de middelen - Uitvoering van de betalingen, inning van de ontvangsten en beheer van de kasmiddelen, Inforumnummer 227777

bestel

nu uw

VVSG solidariteitsagenda

2010 tel. 02-211 55 19 tel. 02-211 55 20 fax 02-211 56 57 viviane.arents@vvsg.be

www.vvsg.be

16 december 2009 LOKAAL 45

AGENDA

Kortrijk 14 januari Neerpelt 2 februari Oostmalle 2 maart Leuven 10 maart Gent 16 maart Onderwijs, dagelijkse kost?

Secuncaire scholen maken werk van kostenbeheersing. www.kbs-frb.be (evenementen) Antwerpen 19 januari Brugge 21 januari Hasselt 2 februari Preventie van agressie op school Informatiesessie met workshop over agressiepreventie in onderwijs. www.vvsg.be (onderwijs/kalender) Berchem 21 januari De gemeenteboekhouding: de financiële cyclus van meerjarenplanning tot jaarrekening Praktische leidraad voor de opmaak van een meerjarenplanning, voor startende lokale topambtenaren. www.ontvangers.be Geel 22 januari en 4 februari De Pinte 16 maart en 1 april Aan de balie van het sociaal huis: een vraagverduidelijking Vorming over communicatieve denkkaders met handvatten om inzicht te krijgen in de reële hulpvraag van cliënten aan de balie van het sociaal huis of in het OCMW. www.vvsg.be (kalender) Brussel 25 en 26 januari Leertraject integrale veiligheid: samenwerken en coördineren Een inspirerend traject voor coördinatoren integrale veiligheid: hoe kun je verschillende diensten of organisaties laten samenwerken en die samenwerking in goede banen leiden? www.vvsg.be (kalender)

NIX TrIljoen

46 LOKAAL 16 december 2009

Kortrijk 26 januari, 2 februari en 9 februari Art. 60-tewerkstelling als opstap naar een reguliere job: Hoe maximaal benutten?

Tweedaagse interactieve vorming over het belang van goede begeleiding tijdens een sociale tewerkstelling art. 60 en de rol van trajectbegeleider als bemiddelaar tussen cliënt en werkplaats. www.vvsg.be (kalender) Leuven vanaf 28 januari Hasselt vanaf 12 februari Gent vanaf 25 februari Brugge vanaf 26 februari Mechelen vanaf 5 maart Intervisie hoofdverpleegkundigen ouderenzorg Ondersteuning voor hoofdverpleegkundigen en systematische uitwisseling tussen collega’s op vier dagen verspreid over 2010. www.vvsg.be (kalender) Vlaanderen en Nederland 28 januari Gedichtendag 2010 Poëziefeest met als thema Over de grens in scholen, bedrijven, boekhandels, cultuurhuizen en bibliotheken. www.gedichtendag.com Mechelen 2 en 11 februari Energievraagstukken voor hulpverleners Modulaire vorming over energie en armoede van het Vlaams Centrum Schuldbemiddeling en de VVSG. www.vvsg.be (kalender)

Gent vanaf 5 februari Mechelen vanaf 5 maart Samen groeien als directeur van een woonzorgcentrum Directeurs van woonzorgcentra reflecteren in collegagroepen over de werking van hun woonzorgcentrum en hun eigen aanpak, op vier dagen verspreid over 2010. www.vvsg.be (kalender) Bornem 8 februari en 1 maart Time management Time management als selfmanagement voor maatschappelijk werkers en leidinggevenden van de sociale dienst met als resultaat minder stress en meer controle over de eigen tijdsbesteding. www.vvsg.be (kalender) Brussel 9 februari De beleidscontext van lokale besturen Inleiding tot vijftien beleidsdomeinen door VVSG-stafmedewerkers, voor startende lokale topambtenaren. www.ontvangers.be Schaarbeek 11 en 12 februari Bemiddelingsvaardigheden voor leidinggevenden Opleiding voor leidinggevenden over bemiddelen bij kleine en grote conflicten in hun team en in de organisatie. www.vvsg.be (kalender) Brussel 11 februari Tussen stedenband en gemeenschapsband Hoe kun je als lokaal bestuur samenwerken met het Zuiden? Voor iedereen die vanuit het lokale bestuur de band met het Zuiden wil versterken, van projectmatig tot een intensieve samenwerking. www.vvsg.be (kalender)

EINDEJAARSPUZZEL 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10 11 12 13 14 15

x

1

x

2

PRIJSVRAAG

3

x

4

x

x

5

x x

schiftingsvraag in. Knip onderstaande antwoordstrook uit

x

(alleen originele pagina’s uit Lokaal worden aanvaard) en stuur ze vóór 8 januari 2010 naar:

8

Lokaal – eindejaarspuzzel – Paviljoenstraat 9, 1030 Brussel.

x

9

x

10 11

x

x

12

De namen van de drie winnaars verschijnen in Lokaal 2 op 1 februari 2010. De winnaar ontvangt een toegangsticket voor twee personen voor de Trefdag op 6 mei 2010.

De tweede prijs is een activiteit in een cultureel centrum

13 14

in de goede volgorde waardoor ze een plek worden die in de loop van 2009 nieuwe bewoners kreeg. Vul ook de

6 7

Verzamel de letters in de vakjes met een ‘x’, rangschik ze

voor twee personen (u kiest zelf uw activiteit en cultureel

x

x

centrum). De derde prijs is een VVSG-solidariteitsagenda.

x

15

Horizontaal

Verticaal

1. Stuurgroepen waarvan de Vlaamse gemeenten en OCMW’s er sinds 1 juli 2009 616 tellen 2. Volkshuishouding met een dipje – Start 3. Baskische versie van het IRA – Hygiëneattribuut met Mexicaanse inslag 4. Romeinse Rijk – Voedsel – Stem – Onecht 5. Plaagde – Europees betaalsysteem – Stad met keizersboom en koekjes 6. Noorse god – Sluiting – Frisdrank 7. Honing – Griekse letter 8. Een gepensioneerde prof krijgt het voor zijn naam – Peters kookpot – Dosis drugs 9. Land dat ook rivier is – Steekbeest – Chinese maat 10. Aarde, Venus en Mars – Werkte weg 11. Oevergroen – Op de beurs waren ze tot maart 2009 met velen – Deur aan de Maas 12. Verorberde – Roep op – Niet vroege – Chemisch dakgootelement 13. Cruyff ziet er altijd baten bij – Moeilijke 14. Griekse godin – Spoeden – Vervelende 15. Barst – Plek – Stadsboten.

1. Document met toekomst 2. Daden – Soldaat 3. Ervaringsdeskundige bij zeespiegelstijgingen – Snavel – Bestraffende brandstof – Handel 4. Meisje – In het jaar Onzes Heren – Waarmerken – Persoonlijk voornaamwoord 5. Potloodbestrijder – Hevig – Nogal 6. Loopvogel – Olm – Kraan 7. Capabel voor een plek rond de regeringstafel – Nieuw 8. Belofte – West-Vlaams dorp – Troefkaart – Ongaarne windrichting 9. Opbergmiddel – Vogel 10. Oorzaak van gebrekkige integratie 11. Voelt – Bijbeldeel – Afgekorte voormalige grootmacht – Frank De Winne zette er zijn eerste ruimtestapjes 12. Bouwland – Kookboekenjargon voor eetlepel – As – Open bosplek 13. Voedsel zoeken – Berustende zucht – Harmonische notencombinatie 14. Zwart tuinbeest – Gemeentelijke speler op zoek naar kapitaal 15. Sint – Staatkundig – Lidwoord

Woord Schiftingsvraag

Hoeveel correcte antwoorden op deze puzzel zullen ons tijdig bereiken?

Naam Bestuur of organisatie Functie binnen uw bestuur of organisatie Adres

16 december 2009 LOKAAL 47

ruimte geven | giving space | créer l’espace

triamant haspengouw velm

Hoogleedsesteenweg 415 B-8800 Roeselare T +32 51 21 11 05 F +32 51 22 46 74 E info@buro2.be www.buro2.be administratief centrum assenede *

Bellevue 5, 7th floor B-9050 Ledeberg (Gent) T +32 9 210 17 10 F +32 9 210 17 19 E info@buro2.be www.buro2.be

J. Jordaensstraat 18a B-1000 Brussel T +32 2 641 88 00 F +32 2 640 53 55 E info@archi.be www.archi.be

ontmoetingshuis voor Jongeren ‘t hoeKhuis KortriJK **

* Fotograaf: Dries Van den Brande [Wienerberger] ** Fotograaf: Kris Vandamme