2016
Jaarbericht van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten
COLOFON TEKSTEN VVSG-medewerkers REDACTIE Pieter Plas EINDREDACTIE Marleen Capelle FOTOGRAFIE COVER Layla Aerts INFOGRAFIEKEN Magelaan GRAFISCHE VORMGEVING Ties Bekaert, VVSG-communicatiedienst DRUK Schaubroeck PAPIER Cocoon Offset FSC, 100% gerecycleerd VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Mieck Vos Paviljoenstraat 9 1030 Brussel JUNI 2017
2016
Jaarbericht van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten
03
INHOUD
04 01
05
02 Voorwoord
Verder bouwen op stevige fundamenten
VVSG en haar leden In cijfers
01 Lokaal sociaal beleid
Sociaal wordt kern van lokaal beleid
2
4 6 8
02 Afvalbeleid
Nieuw afvalplan, meer lokaal maatwerk
03 Omgevingsvergunning De laatste rechte lijn
04 Zorgverenigingen
Naadloze zorg bedrijven
14 20 26
07 06 08 09 05 Voedsel
Iedereen wint met korteketenlandbouw
32
06 Fietsbeleid De toekomst is samen fietsen
07 SDG
38
Lokale schouders voor mondiale uitdagingen 44
08 Vluchtelingen
Lokale schakels in opvang en integratie
09 Kinderopvang
Sterke start voor kinderen ĂŠn ouders
VVSG-belangenbehartiging Trends en getallen
50 56 64
3
STEFAN DEWICKERE
VOORWOORD
Verder bouwen op stevige fundamenten Het zijn ongemeen boeiende tijden voor de Vlaamse lokale besturen. Ze moeten gemeente en OCMW integreren, nieuwe modellen uitdokteren voor intergemeentelijke samenwerking en vrijwillige fusie, schaalvergroting en burgernabijheid met elkaar verzoenen. Ze zien grote uitdagingen op zich af komen, maar evengoed grote opportuniteiten. Dit jaarbericht focust daarom niet alleen op het werk van de VVSG rond een hele reeks hete lokale hangijzers, maar zet ook pioniers en trekkers uit heel Vlaanderen in de schijnwerpers.
De wereld waar de lokale besturen middenin staan, evolueert razendsnel. De gemeenten kunnen voor hun beleid rijkelijk putten uit de nieuwste trends en evoluties. Dat is uiteindelijk wat smart cities doen: alle mogelijkheden maximaal benutten om de kwaliteit van leven voor hun burgers, bezoekers en bedrijven te versterken. Niet meer, maar zeker ook niet minder. De lokale besturen kunnen dat niet alleen. De VVSG was twintig jaar geleden een voorloper als het over participatie ging, en we willen lokale besturen blijven begeleiden in hun zoektocht naar manieren om burgers zoveel mogelijk te betrekken bij het beleid. Overal in Vlaanderen staan bewoners te trappelen om hun steentje bij te dragen. We roepen de lokale besturen op om de expertise en het enthousiasme van hun inwoners volop te omarmen. De zeventien duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties – de zogenaamde SDG’s – tonen dat de sleutels voor wereldwijde uitdagingen meer dan ooit op het lokale niveau liggen. Gemeenten zijn vaak laboratoria, waar creatieve en innoverende oplossingen voor grote maatschappelijke vraagstukken naar boven borrelen. De duurzame ontwikkelingsdoelstellingen stimuleren lokale besturen ook om die rol meer dan ooit op zich te nemen. De Vlaamse gemeenten krijgen terecht steeds meer taken en verantwoordelijkheden toebedeeld. Maar daar moeten ook de nodige middelen tegenover staan. De pensioenproblematiek, de taxshift en de geldende criteria binnen het Gemeentefonds zetten de lokale financiën in 2016 onder forse druk. De lokale besturen – alle 308 – zullen in de VVSG een bondgenoot vinden om te ijveren voor nieuwe, eerlijke financieringsmodellen. Wij hebben rond de jaarwisseling van onze voorgangers Mark Suykens en Luc Martens een huis met stevige fundamenten geërfd. We willen op hun elan verdergaan, en de komende jaren verder bouwen aan een open en veerkrachtige organisatie die de cruciale rol van de gemeenten in onze samenleving verder versterkt. Dat doen we schouder aan schouder met de lokale besturen. Mieck Vos, algemeen directeur VVSG Wim Dries, voorzitter VVSG 5
105
308+56 GEMEENTEN & AGB’S
69.859*
17.147*
POLITIEZONES
10.406 lokale politici met een mandaat 308 Burgemeesters
Lokale bestuurders
308 OCMW-voorzitters 1.563 Schepenen 2.751 OCMW-raadsleden (excl. voorzitters)
5.476 Gemeenteraadsleden
3.705*
VVSG-organisatie
152
MEDEWERKERS
57 6
95
18
€ € €
HULPVERLENINGSZONES
€ 17.961.287 Opbrengsten 2016 46,4% Lidmaatschapsbijdragen 17,9% Eigen inkomsten 35,8% Subsidies
DE VVSG EN HAAR LEDEN IN CIJFERS 308+97
69.472*
Werking
OCMW’S & OCMW-VERENIGINGEN
34.000 Adviesvragen van de leden 58 VVSG-werkgroepen 270 Externe commissies met VVSG-deelname 10.850 Deelnemers aan opleiding en studiedagen 45.300 Bezoekjes op maandbasis aan www.vvsg.be 10.500 Abonnees op het magazine Lokaal 32.000 Lezers VVSG-week
27.699*
GEMEENTELIJK ONDERWIJS (GESUBSIDIEERD)
56
11 VLINTER = 11 INTERCOMMUNALES VOOR STREEKONTWIKKELING
27 9.331*
SAMENWERKINGSVERBANDEN ONDER INTERAFVAL
22
ANDERE INTERCOMMUNALE VERBANDEN
*Medewerkersaantallen.
7
STEFAN DEWICKERE
01 LOKAAL SOCIAAL BELEID
SOCIAAL WORDT KERN VAN LOKAAL BELEID
De samenwerking tussen gemeente en OCMW moet in de eerste plaats het sociale beleid dienen. Met de Trefdag Sociaal gaf de VVSG samen met de lokale besturen een krachtig signaal dat we met velen zijn om een versnelling hoger te schakelen en lokaal beleid te realiseren dat niemand in de kou laat staan.
01 LOKAAL SOCIAAL BELEID
Ruim 1100 deelnemers uit alle geledingen van het lokale bestuur stroomden op 26 april naar Antwerpen voor de Trefdag Sociaal. Het was een niet te missen evenement, niet alleen voor politici en medewerkers uit sociale domeinen, maar ook voor verantwoordelijken voor onderwijs, vrije tijd, burgerzaken, ruimtelijke ordening en wonen, economie en veiligheid die mee hun schouders willen zetten onder sterk sociaal beleid.
STEFAN DEWICKERE
#TrefdagSociaal: lokaal is voor altijd sociaal Sterk lokaal sociaal beleid is levensnoodzakelijk. Zo bleek ook uit een enquête onder de 308 burgemeesters en OCMWvoorzitters vóór de Trefdag Sociaal. Betaalbare huisvesting vinden noemen ze de grootste sociale uitdaging. Het gebrek aan een duidelijk wettelijk kader voor de integratie van gemeente en OCMW zien ze dan weer als de grootste beperking voor de ontwikkeling van sociaal beleid. Ze verwachten wel dat de integratie van het OCMW in de gemeente tot meer sociale klemtonen in andere beleidsdomeinen zal leiden. De VVSG presenteerde op de Trefdag Sociaal als antwoord op deze uitdagingen een Manifest voor Moedige Mensen: een wake-upcall aan gemeenten en OCMW’s die lokaal beleid voor altijd verheft tot sociaal beleid. Lezingen boden scherpe argumenten, meer dan zestig praktijken illustreerden – ook op praktijkmarkten en tijdens werkbezoeken – hoe het sociale beleid in de gemeente van de toekomst nu al vorm krijgt. Verbonden met de internationale uitdagingen werden de lokale oplossingen neergeschreven in de duurzameontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties.
Beter en sterker lokaal sociaal beleid moet het hoofddoel zijn van de hele integratiebeweging, en niet een discussie louter over bestuursvormen. – Piet Van Schuylenbergh, VVSG-directeur afdeling OCMW’s –
10
Sterk sociaal beleid versterkt door mensen te steunen vanuit hun mogelijkheden
verbindt door partners bijeen te brengen en samen te werken
stuwt voort door de lokale dynamiek te stimuleren
is gedragen door moedige mensen die er samen met burgers voor zorgen dat iedereen mee is
Uit het Manifest voor moedige mensen naar aanleiding van Trefdag Sociaal
Binnenste Buiten
OCMW ANTWERPEN
‘Werken aan de buitenkant zodat ook de binnenkant er beter van wordt.’ Met Binnenste Buiten versterkt het OCMW Antwerpen (kans)armen met begeleiding op het vlak van persoonlijke hygiëne, stijladvies op maat, een kledingwinkel met enkel nieuwe stukken en een eigen naaiatelier dat kleding ontwerpt en herstelt. Een project dat na tien jaar nog steeds evolueert en droomt.
Buurtwerking voor bakvissen
DANIEL GEERAERTS
OCMW Herentals breidde zijn buurtwerking in de wijk Diependaal uit met een zinvolle tienerwerking voor meisjes. Die kwam er op vraag van de meisjes zelf. Ze waren te oud voor de bestaande kinderwerking, maar hoorden ook niet thuis in de jongerenwerking die vooral gericht is op jongens vanaf zestien.
11
01 LOKAAL SOCIAAL BELEID
Met het nieuwe decreet lokaal bestuur, dat in 2016 voort vorm kreeg, worden de OCMW’s politiek en ambtelijk-organisatorisch zo dicht mogelijk bij de gemeenten gebracht. De VVSG kan zich vinden in deze verregaande integratie, voor zover ze het lokale sociale beleid versterkt.
ISABELLE PATEER
Integratie en samenwerking Zo zullen alle gemeenteraadsleden automatisch deel uitmaken van de OCMW-raad, komt er één secretarisdirecteur voor gemeente én OCMW, en zullen beide organisaties vlot personeel aan elkaar kunnen overdragen. Vanaf 2019 gaat het hele Gemeentefonds naar de gemeente die het geld uiteraard ook zal gebruiken om de activiteiten van het OCMW te financieren. Ondertussen werken op het terrein almaar meer gemeenten en OCMW’s samen in allerlei vormen en gradaties en op maat van het eigen bestuur. Daar hebben ze de federale of Vlaamse overheid niet voor nodig. Wat lokale besturen vooral
drijft, is de zorg voor goede sociale dienstverlening in hun gemeente. Het VVSG-ondersteuningsaanbod Veerkrachtig sturen, productief samenwerken begeleidt managementteams van gemeente en OCMW, zodat ze hun leidende taak binnen de organisatie kunnen uitvoeren, ook en vooral bij grote veranderingen. De verregaande samenwerking gemeente-OCMW is een voorbeeld van zo’n ingrijpende verandering die managementteams uitdaagt. De VVSG heeft daarbij extra aandacht voor betrokkenheid van politiek verantwoordelijken, leidinggevenden van het middenkader en medewerkers.
Dilbeek kantelt zijn organisatie Dilbeek verandert fundamenteel en ambitieus en laat zich daarbij inspireren door principes van de ‘innovatieve arbeidsorganisatie’: bredere, interessantere functies en teams met meer zelfsturing vergroten de mogelijkheden om vraaggestuurd te werken. Tegelijk hertekent het de hele organisatiestructuur procesgestuurd. Het OCMW en de gemeentelijke diensten Welzijn & Preventie en Onderwijs worden samen in een ‘stroom’ Welzijn ondergebracht.
12
Voedseloverschot komt goed terecht
JOHAN VAN DROOGENBROECK
Het OCMW van Oudenaarde zette samen met Delhaize de schouders onder een sociale kruidenierswinkel waar mensen met de laagste inkomens voordelig voeding, verzorgings- en schoonmaakproducten kunnen kopen. Door de samenwerking met de omliggende OCMW’s kunnen ook mensen uit vijf omliggende gemeenten er terecht. In 2016 werkte Delhaize ook samen met de OCMW’s van Turnhout, Vilvoorde, Kortrijk, Antwerpen, Roeselare en Dendermonde.
FOTOGRAAF STAD GENT AAN TE VULLEN
Werken aan buurtgevoel Met de wijksubsidie Wijk aan Zet beweegt Gent zich met stijgend succes op het raakvlak van buurt-, welzijns- en vrijetijdswerk, met als belangrijkste invalshoek de verbetering van het buurtgevoel. In 2016 bestond het ondersteuningsprogramma tien jaar. In Leuven stimuleren wijkmanagers warm samenleven met een koffiekar die bewoners naar buiten lokt.
VVSG
De grote sociale verworvenheden van veertig jaar OCMW-werking moeten met dezelfde middelen voortgezet kunnen worden. – Mark Suykens, tot eind 2016 algemeen directeur VVSG –
13
BART LASUY
02 AFVALBELEID
NIEUW AFVALPLAN MEER LOKAAL MAATWERK
In september keurde de Vlaamse regering het nieuwe afvalplan goed. Lokale besturen krijgen meer vrijheid in het organiseren van hun afvalbeleid. De afvalinzameling bijvoorbeeld kan meer op maat van de gemeente gebeuren. Op Vlaams niveau is een verdere daling met tien procent van het huishoudelijke restafval het doel.
MOOIMAKERS - DANIEL COLLEWAERT
02 AFVALBELEID
Mooimakers Mooimakers (het vroegere Indevuilbak) wil Vlaanderen bevrijden van zwerfvuil en sluikstorten. Individuele burgers, bedrijven, scholen, verenigingen en lokale besturen maken samen de straten, parken en buurten weer mooi. De VVSG is partner en begeleidt tien gemeenten in het uitstippelen van een zwerfvuilbeleid.
Koksijde houdt de vullingsgraad van de openbare vuilnisbakken bij. Hieruit blijkt dat heel wat inwoners ze gebruiken voor hun restafval. Het verkleinen van de inwerpopening van die vuilnisbakken kan dat probleem verhelpen. De Panne worstelt met het afvalgedrag van haar tijdelijke bewoners. Ze gebruiken niet steeds de verplichte gemeentelijke vuilniszak of houden geen rekening met de ophaalkalender. Zo ontstaan her en der kleine sluikstorten. De kustgemeente zoekt samen met de immokantoren die appartementen verhuren, naar een oplossing. In het uitgestrekte, landelijke Bekkevoort ligt er te veel klein zwerfvuil langs de wegen. Mooimakers en de gemeente brengen de plekken in kaart waar af en toe een sluikstort ontstaat. Vooral de oude holle wegen hebben er sterk onder te lijden.
In de loop der jaren zijn we een sterk duo geworden voor het Vlaamse afvalbeleid: gewestelijke coördinatie door de OVAM en lokale uitvoering door Interafval en de intercommunales. Een duo dat de juiste balans gevonden heeft tussen gemeenschappelijke doelstellingen enerzijds en maatwerk anderzijds. Het nieuwe Uitvoeringsplan is daarvan, denk ik, een schoolvoorbeeld. – Mevrouw Henny De Baets, administrateur-generaal van de OVAM op de viering van 20 jaar Interafval in Mechelen. –
16
P+MD: sorteren wordt nog beter Het correct sorteren van pmd blijft moeilijk verlopen. Begin 2016 start Fost Plus een proefproject met drie alternatieve inzamelscenario’s. Een als P+MD geafficheerde lichtpaarse zak maakt het verschil met de gangbare pmd-inzameling duidelijk. Inwoners van Aalter mogen alle plastic verpakkingen in hun paarse zak stoppen, Wervik beperkt zich tot de harde kunststofverpakkingen. Waregem volgt Wervik, maar inwoners beschikken daarnaast nog over een aparte zak enkel voor folies. Al snel blijkt dat de gemeenten én hun inwoners enthousiast zijn over de uitgebreide inzamelmogelijkheden. De VVSG en Interafval dringen al langer aan op uitbreiding van de fractie kunststoffen in de blauwe zak, en hopen dan ook dat dit het begin is van een nieuw succesvol hoofdstuk in de inzameling van verpakkingsafval.
IVAGO
Collectieve inzamelpunten in Gent Het nieuwe Vlaamse afvalplan stapt af van de verplichte inzameling aan huis van restafval, gft, pmd en papier en karton. Gemeenten kunnen op een loopafstand van maximaal 200 meter in een collectief inzamelpunt voorzien. Onder meer de afvalintercommunale IVAGO maakt daar in Gent werk van. Op een sorteerpunt staan vijf inwerpzuilen voor evenveel afvalstromen: restafval, gft, pmd, glas, papier en karton. Onder de zuilen zitten grote, ondergrondse verzamelbakken. Glas, papier en karton worden er gratis ingezameld, de drie andere afvalstromen zijn betalend. Betalen gebeurt met de IVAGO-kaart die ook voor de containerparken wordt gebruikt. De tarieven zijn dezelfde als vroeger bij de inzameling aan huis.
INCOVO
INCOVO komt naar je toe met een mobiel recyclagepark Ook bij de recyclageparken zet het nieuwe afvalplan een en ander in beweging. Eén recyclagepark per gemeente is niet langer verplicht, nu moeten negentig procent van de inwoners op maximaal vijf kilometer van een recyclagepark wonen. Ook nieuwe formules zien het levenslicht. Op een mini-recyclagepark zullen stadsbewoners veel voorkomende afvalstromen kunnen afleveren. Met een mobiel recyclagepark komt de inzamelaar op een bepaalde dag naar de mensen toe. Onder meer de afvalintercommunale INCOVO zamelt op die manier kleine hoeveelheden afval in van mensen die bijvoorbeeld niet over een auto beschikken om zelf naar het recyclagepark te rijden.
17
02 AFVALBELEID De Week van de Afvalophaler
VVSG
Ondanks de inspanningen van de afvalintercommunales om de impact van de afvalinzameling op het verkeer tot een minimum te beperken, krijgt elke afvalophaler dagelijks minstens een keer met onaangepast gedrag van andere weggebruikers te maken. Ook de medewerkers van recyclageparken worden met dit soort reacties geconfronteerd. Tijdens de Week van de Afvalophaler van 21 tot en met 25 november riep Interafval iedereen op om meer aandacht te hebben voor het belangrijke werk dat afvalophalers en medewerkers van recyclageparken verrichten. De campagne kreeg veel weerklank: vuilniszakken werden versierd met tekeningen en bedankstickers, mensen bakten koekjes voor de afvalophalers of een taart voor recyclageparkwachters.
Naar één communicatiestrategie voor de publieke afvalsector
STEFAN DEWICKERE
Alle afvalintercommunales worstelen met dezelfde communicatievragen: hoe bereik je de juiste doelgroepen, hoe communiceer je bij evenementen, wat te doen met vragen van inwoners op sociale media enzovoort? Een werkgroep van communicatieverantwoordelijken van de Interafval-leden komt vier keer per jaar samen om zich over die vragen te buigen en van elkaar te leren. Om de publieke afvalsector nog efficiënter op de kaart te zetten, investeren alle leden in een communicatiefonds. Met de middelen zal een gezamenlijke communicatiestrategie ontwikkeld worden.
De technische kant van de afvalinzameling
STEFAN DEWICKERE
Afval is meer dan de vuilnisbak of -zak. Aan het ophalen of inzamelen van afval zit een zeer technische kant. De diversiteit aan ophaalsystemen en aan recyclageparken is groot. Over die technische aspecten steekt de werkgroep Inzameling van Interafvalleden regelmatig de koppen bijeen. Maar evengoed gaat het over softwareprogramma’s voor het uittekenen van ophaalroutes of over de kledij van ophalers en recyclageparkwachters.
Dankzij de Werkgroep Inzameling leer ik de sector snel beter kennen en steek ik veel op van de goede praktijken van andere afvalintercommunales. — Tom D’Hanis, IVAREM –
18
20 jaar
19
IVAGO
Interafval, het samenwerkingsverband van de VVSG, alle Vlaamse afvalintercommunales en andere lokale besturen die instaan voor lokaal afvalbeleid bestaat twintig jaar. Dat werd gevierd in Mechelen.
BART LASUY
03 OMGEVINGSVERGUNNING
LAATSTE RECHTE LIJN NAAR DE OMGEVINGSVERGUNNING
De langverwachte omgevingsvergunning kwam er niet zonder slag of stoot, maar ze betekent dan ook een bijzonder ingrijpende verandering voor de Vlaamse gemeenten. De omgevingsvergunning vervangt niet alleen de stedenbouwkundige vergunning en de milieuvergunning, ze doet ook de papierberg in stads- en gemeentehuizen drastisch krimpen.
Betere dienstverlening en meer zeggenschap over eigen grondgebied
LAYLA AERTS
03 OMGEVINGSVERGUNNING
Met de komst van de omgevingsvergunning zijn de stedenbouwkundige vergunning, de milieuvergunning en de verkavelingsvergunning verleden tijd. Voor aanvragen met zowel een stedenbouwkundig- als een milieuaspect kunnen de gemeenten tot een beter afgewogen besluitvorming komen. Bovendien zorgt de eengemaakte vergunning voor een aanzienlijke administratieve vereenvoudiging. De dienstverlening aan burgers en bedrijven vaart wel bij de omgevingsvergunning. Zij dienen één aanvraag in en krijgen één beslissing. Voor de VVSG was het van meet af aan duidelijk dat het invoeren van de omgevingsvergunning geen louter technische ingreep mocht zijn. De gemeenten moeten meer te zeggen krijgen over de ontwikkeling van hun eigen grondgebied. Ze moeten over méér vergunningsaanvragen kunnen beslissen dan voor de komst van de omgevingsvergunning het geval was. Het spreekt voor zich dat ze ook voldoende financiële middelen moeten krijgen om die bijkomende bevoegdheden vlot en correct uit te oefenen.
Op termijn wordt het digitale werkproces voor ons én voor de architecten, burgers en bedrijven routine. Dat zal leiden tot tijdswinst en tot meer efficiëntie. – Martine Kenis, diensthoofd Ruimtelijke Ordening en Wonen Brasschaat –
22
1 aanvraag – 1 beslissing binnen 60 dagen De eengemaakte vergunning vereenvoudigt de administratie en verbetert de dienstverlening
Voorzichtig positief
Zes pioniers in Vlaanderen Vier Vlaamse gemeenten gingen net als de provincies en de Vlaamse overheid op 23 februari 2017 van start met de omgevingsvergunning. In de loop van april en mei volgen er nog twee. De andere gemeenten volgen 1 januari 2018.
Dilsen-Stokkem was een van de eerste instappers in Vlaanderen. Burgemeester Lydia Peeters kijkt ‘voorzichtig positief’ terug op de opstartfase. “De omgevingsvergunning is een grote stap vooruit, de digitale eengemaakte vergunning is de toekomst. De eerste 50 dossiers die we hebben behandeld – voor ruimtelijke ordening, milieu én gemengde materie – tonen dat, wanneer alles vlot verloopt, bedrijven en burgers op een snellere en efficiëntere behandeling kunnen rekenen. Er zijn wel nog teveel kinderziektes en teveel haperingen. Zowel architecten als onze eigen omgevingsambtenaren hebben al meermaals stevig gevloekt omdat het systeem plat lag. Ik hou mijn hart een beetje vast wanneer het omgevingsloket de komende maanden dossiers uit álle 308 Vlaamse gemeenten moet verwerken. Maar we zijn nog altijd tevreden met onze keuze om vanaf dag één mee te doen. Als pilootgemeente dragen we graag ons steentje bij aan een betere werking van het omgevingsloket.”
STEFAN DEWICKERE
Brasschaat: radicaal digitaal Brasschaat was enkele jaren terug al een van de eerste gemeenten om vergunningsdossiers te digitaliseren en burgers, bedrijven en architecten aan te moedigen om ook hun aanvraag meteen digitaal in te dienen. Dat vroeg zowel technische investeringen (in bijvoorbeeld een groot scherm) als een cultuurswitch van de gemeentelijke diensten. “Voor de gemeentelijke administratie is het digitale bouwdossier een omwenteling,” legt diensthoofd Ruimtelijke Ordening en Wonen Martine Kenis uit. “Je moet alles goed voorbereiden: de uitrusting van de werkplekken, de vergaderzalen en de nieuwe werkwijze bij dossierbehandeling. Binnen onze diensten werken we nu radicaal digitaal. Dit betekent dat elke medewerker het digitaal werken aankan, maar ook dat aan college en burgers de digitaal ingediende dossiers consequent digitaal worden voorgesteld. Op termijn wordt het proces voor ons én voor de architecten, burgers en bedrijven routine. Dat zal leiden tot tijdswinst en tot een grotere efficiëntie.
23
03 OMGEVINGSVERGUNNING
De Vlaamse overheid moet het omgevingsloket klaar hebben, en de gemeenten en provincies moeten leren met dat loket te werken en hun dossierbehandelsysteem aanpassen.
LAYLA AERTS
Tijdige, goed gemotiveerde beslissingen garanderen Het uitrollen van de omgevingsvergunning is een monsteroperatie, waar jaren van intensieve voorbereiding aan vooraf gaan. Dat geldt voor de aanvragers, die hun aanvraag volgens bepaalde regels digitaal moeten indienen, maar evengoed voor de overheid. Sinds 23 februari moeten de meeste stedenbouwkundige vergunnings-aanvragen al op digitale wijze worden ingediend volgens het loket Digitale Bouwaanvraag (DBA-loket). Dit loket hapert echter geregeld. En ook die paar gemeenten die al met het Omgevingsloket werken ondervinden heel wat moeilijkheden. Daardoor kunnen er soms geen aanvragen worden ingediend en zag de Vlaamse overheid zich genoodzaakt om het op papier of USB-stick indienen van vergunningsaanvragen onder voorwaarden weer mogelijk te maken. De VVSG drukte verschillende keren haar bezorgdheid hierover uit. Het minste wat gemeenten moeten kunnen verwachten, is een vlot werkend DBA- of Omgevingsloket.
De digitale eengemaakte vergunning is de toekomst. We zijn blij dat we als pilootgemeente ons steentje kunnen bijdragen aan een betere werking van het omgevingsloket. – Lydia Peeters, burgemeester van Dilsen-Stokkem –
24
Digitalisering doet papierberg slinken
25
BART LASUY
De omgevingsvergunning moet ook de papierberg in de gemeentehuizen doen slinken. De behandeling van de vergunningsdossiers gebeurt, op alle verschillende niveaus, volledig digitaal. En ook de bouwaanvragen die architecten indienen – de grote meerderheid van de aanvragen – gebeuren voortaan alleen nog digitaal. Geen papieren rompslomp meer, en een clean desk voor de gemeentelijke ambtenaren.
STEFAN DEWICKERE
04 ZORGVERENIGINGEN
NAADLOZE ZORG BEDRIJVEN
In tijden van verandering hertekenen lokale besturen hun organisaties en zijn ze meer dan ooit op zoek naar manieren om goede dienstverlening te blijven waarborgen. De mogelijkheid een zorgvereniging op te richten kwam vanaf 2016 versterkt in de kijker. De VVSG ondersteunt lokale besturen bij het onderzoeken van dit spoor.
04 ZORGVERENIGINGEN
De integratie van gemeente en OCMW, de scheiding van de functies van regisseur en initiatiefnemer, de budgettaire krapte, de evolutie naar samenwerking en het zoeken naar de juiste schaal verklaren de stijgende populariteit van zorgverenigingen. Overal in Vlaanderen, van de Noordzee tot tegen Maastricht, denken besturen na over de oprichting van een zorgvereniging: alleen of in samenwerking, met enkelen of met velen, voor één dienst of meerdere, alle mogelijke varianten duiken op.
28
BART LASUY
Samen voor zorg
‘Zorgbedrijf’, ‘zorgvereniging’, ‘zorggroep’ zijn verschillende namen voor hetzelfde, namelijk publiekrechtelijke OCMW-verenigingen die zich met zorg bezighouden. Het OCMW van Antwerpen koos als eerste voor de naam Zorgbedrijf, aanvankelijk als werktitel en later als naam voor zijn OCMWvereniging. OCMW Roeselare volgde. De VVSG gebruikt graag de term ‘zorgvereniging’. Een officiële definitie is er niet, in de praktijk geven mandatarissen en ambtenaren er de meest uitlopende betekenissen aan. Voor de VVSG gaat het om een organisatie waarbinnen een of meer vormen van zorg bijeen worden gebracht met de bedoeling integrale zorg aan te bieden: op maat van de veranderende cliënt die naadloos kan overstappen van warme maaltijden en schoonmaak- of klusjesdienst naar gezinszorg en zelfs residentiële zorg. Dit operationele concept wordt juridisch vertaald in een OCMW-vereniging van een of meer OCMW’s.
BART AERTS LASUY LAYLA
In de lokale gemeenschap zullen woonzorgcentra meer samenwerken, ongeacht hun inrichtende macht. Het is een traject via geleidelijke processen, omdat mensen elkaar kennen en mensen het verschil blijven uitmaken. – Johan Demuynck, Zorgbedrijf Antwerpen –
Landschap zorgverenigingen Bepalen vandaag het landschap van de zorgbedrijven: Zorgbedrijf Antwerpen (sinds 2009), Zorgbedrijf Roeselare (sinds 2015), Zorgbedrijf Brasschaat (in samenwerking met Zorgbedrijf Antwerpen, sinds 2016), Zorgbedrijf Ouderenzorg Genk (sinds 2015), Zorggroep Orion Turnhout (sinds 2016), Zorgbedrijf Klein-Brabant (Sint-Amands en Puurs, sinds 2017), Zorgbedrijf Leuven (sinds 2017), en Zorgbedrijf Meetjesland (operationele start 1 januari 2018). Uiteraard zijn er nog tal van publiekrechtelijke OCMWverenigingen die al veel langer bestaan en die ook een belangrijke zorgpoot aanbieden, zoals KINA p.v., Welzijnszorg Kempen, Welzijnsregio Noord-Limburg en Welzijnskoepel West-Brabant. En daarbij komen dan nog de vele OCMW-verenigingen van privaat recht.
STEFAN DEWICKERE
Samen eten is gezellig In oktober stelde het Zorgbedrijf Roeselare, waarin alle zorgactiviteiten van stad en OCMW zijn ondergebracht, een nieuwe gratis dienstverlening voor. De medewerkers die ’s middags de warme maaltijden aan huis leveren, blijven ook af en toe bij de klanten eten. Uit een onderzoek van het Zorgbedrijf naar de eetgewoonten van zijn klanten is namelijk gebleken dat ongeveer twee derde regelmatig alleen eet, de helft doet dat zelfs elke dag. Het idee dat de meesten het aangenaam vinden vinden af en toe eens met iemand samen te kunnen eten en ondertussen een babbeltje te doen, groeide uit tot het nieuwe project. Zo eet Magda soms samen met Jenny, bij wie ze maaltijden levert. Ze genieten allebei van het gezelschap. “Samen eten is toch plezanter dan alleen, hoewel ik goed alleen kan zijn”, aldus Jenny.
29
04 ZORGVERENIGINGEN Zwitsers zakmes Een zorgbedrijf is als een Victorinox, het bekende Zwitserse zakmes: beschikbaar in alle vormen, maten en gewichten, met veel of weinig functies, van heel eenvoudig tot ingewikkeld. Pas als we weten wat we ermee willen doen, weten we welk model we het best kopen. Hebben we misschien een zaag nodig? Of eerder een vijl en een schaar? Of alles samen? Zo is het ook met zorgverenigingen. Al naargelang de de motivatie van het bestuur worden ze beschouwd als antwoord op heel uiteenlopende vraagstukken. Ook de manier van samenwerken kan sterk afhankelijk zijn van de partners rond de tafel. Als OCMW moeten we daarom goed nadenken over wat we willen bereiken. Wat is ons doel en wat hebben we daarvoor nodig? Als we het niet alleen kunnen, kunnen we het dan met samenwerking? Is een zorgvereniging het beste middel of instrument om dat te doen? Deze evaluatie is nodig, voordat we met een zorgvereniging beginnen.
STEFAN DEWICKERE
Vormingenreeks ‘Samen een zorgvereniging oprichten’
200+
30
inschrijvingen van lokale politici en medewerkers voor de eerste VVSG-vormingenreeks over zorgverenigingen
Toen de VVSG eind 2015 en begin 2016 deze meerdaagse vormingenreeks organiseerde, schreven vele lokale politici en medewerkers van gemeenten en OCMW’s zich prompt in. De reeks bood een totaalbeeld van de inhoudelijke en juridische vragen, gaf ideeën over de werkwijze, wees op valkuilen en uitdagingen en raakte specifieke regelgeving en procedures aan die van belang zijn in de sectoren ouderenzorg, thuiszorg en kinderopvang.
Wat er al is … De VVSG maakte een leidraad waarmee OCMW’s statuten voor een publiekrechtelijke OCMWvereniging kunnen ontwikkelen. — De administratieve stappen die een OCMW moet zetten om een OCMW-vereniging op te richten, goten we in een kort overzicht. — De bijdrage ‘Juridische structuur en OCMW-vereniging’ beantwoordt de belangrijkste vragen in verband met de OCMWvereniging van publiek recht: over de rechtspersoonlijkheid, het begin en einde van een OCMW-vereniging van publiek recht, haar relatie tot het OCMW, de organen van de vereniging, bestuurlijk toezicht en aansprakelijkheid. — In vraag en antwoord belicht de bijdrage ‘Administratieve organisatie van een OCMW-vereniging’ wat de beleids- en beheerscyclus, het meerjarenplan en de btw betekenen voor een zorgvereniging.
…en wat nog moet komen
LAYLA AERTS
In 2017 organiseert de VVSG een nieuwe vormingenreeks. We beginnen met een leernetwerk voor de trekkers van startende zorgverenigingen, werken aan een publicatie en houden de vinger aan de pols door met de zorgverenigingen in gesprek te gaan. 31
BART LASUY
05 VOEDSEL
IEDEREEN WINT MET DE KORTEKETENLANDBOUW
Voedsel met het bio- of fairtradelabel, plukboerderijen, donderdag veggiedag of veertig dagen zonder vlees, stadsimkers en boerenmarktjes: almaar meer willen mensen weten wat ze eten en dromen ze ervan zelf hun maaltje te kweken. Na de kookhype testen mensen hun groene vingers.
05 VOEDSEL
STEFAN DEWICKERE
‘De band met voedsel was de afgelopen decennia sterk afgenomen, maar nu halen veel mensen hem weer aan. Ze zijn bezig met gezonde voeding, met het verkleinen van hun ecologische voetafdruk. Gemeenten kunnen die band zichtbaar maken,’ zegt Joke Schauvliege, Vlaams minister van Landbouw.
34
MICHIEL DEVIJVER
De gemeente is de brug tussen producent en consument ‘Alle boeren openen tegenwoordig hun deuren. Het is een waarborg voor de kwaliteit van hun producten, ze moeten hoge standaarden voor duurzaamheid halen. De gemeente kan de brug slaan tussen producent en consument.’ Voor minister Joke Schauvliege betekent die brug korteketenpromotie, maar ook een gemeentelijke geschenkmand met hoeveproducten of sociale initiatieven om voedselverlies te verminderen. Voor haar gaat de regietaak van de lokale besturen nog verder, van het aankopen van lokale producten voor het lokale dienstencentrum, het woonzorgcentrum, de scholen of de kinderopvang tot het afleveren van vergunningen: ‘Daarin hebben lokale besturen een sturende taak. Als ze een vraag voor ruimtelijke ordening krijgen, moeten ze een visie klaar hebben liggen op welke activiteiten ze waar willen.’
Mensen die nu bezig zijn met stadslandbouw, experimenteren met het model van de toekomst, korteketenlandbouw en een rechtstreekse band tussen producent en consument. – Dirk Holemans, coördinator denktank Oikos –
Zes toekomstscenario’s voor meer open ruimte Veel landbouwbedrijven zijn de laatste jaren geëvolueerd van kleinschalige hoevebedrijfjes naar grotere spelers op de wereldmarkt. Die schaalvergroting veroorzaakt spanningen. Maar er bestaan oplossingen voor grootschaliger landbouw die tegelijk de open ruimte versterken. Daarvoor is een nieuwe manier van werken nodig die sectorale strategieën overschrijdt. Daarnaar zoekt het Open Ruimte Platform, dat opgericht is door de Vlaamse Landmaatschappij samen met de VVSG, de Vereniging Vlaamse Provincies en Ruimte Vlaanderen. Het Platform heeft zes toekomstscenario’s uitwerkt, zes wervende verhalen waarbij de open ruimte meer sturend wordt bij toekomstige ontwikkelingen.
Stadsrandbouw landbouwactiviteiten behouden of hoeves ombouwen tot collectieve bewoning of collectieve functies – Voedsellandschap zones specifiek voor productie, verwerking en distributie van voedsel – Landschapsbouw het landschap wordt een nieuw, natuurlijk en publiek park – Smarter Agro bedrijfsvoering koppelen aan collectieve waterbuffering, een mobiliteitsplan en nieuwe energiekringlopen – Ambitieuze landschappen regionale parken in verstedelijkt Vlaanderen – Open-ruimte-infrastructuur landbouw, natuur, economie, energie en recreatie gekoppeld aan de waterproblematiek in een performante blauwe infrastructuur
STEFAN DEWICKERE
STEFAN DEWICKERE
STEFAN DEWICKERE
Een boodschap of een vraag? De Buurtkar is hier voor u vandaag! De Buurtkar brengt niet alleen verse en lokale producten naar alle Bornemnaars, het is ook een mobiel dienstencentrum voor zowel de gemeente als het sociaal huis. Vertrouwde gezichten die de buurtbewoners helpen met hun boodschappen, maar evengoed een praatje slaan en peilen naar de zorgbehoeften van ouderen of mindermobielen. Voeg daar nog een aspect van sociale tewerkstelling en de betrokkenheid van de lokale middenstand aan toe en je krijgt een vernieuwend recept voor een breed geïntegreerd lokaal sociaal project. De eigenlijke aanleiding voor het ontstaan van de Buurtkar was dat ouderen en minder mobiele inwoners zelf verse producten wilden kunnen aankopen. Doordat er verschillende buurtwinkels in de afgelegen deelgemeenten sloten en de enige overgebleven mobiele handelaar met pensioen ging, werd dit probleem nijpend. Maar de kar is er niet alleen voor de ouderen, maar voor elke inwoner van Bornem.
35
05 VOEDSEL De Buurderij
GF
In het voorjaar van 2016 telt België al 68 Buurderijen (in het voorjaar van 2017 zijn het er al 94, vooral in Vlaanderen). Een Buurderij brengt één keer per week enkele lokale boeren op één locatie samen, klanten uit de buurt komen er hun vooraf bestelde producten halen. De producenten bepalen zelf de prijs voor hun producten, zodat ze een fair inkomen krijgen. Bewoners leren de boeren en hun lokale en seizoensgebonden producten kennen.
Lokaalmarkt
GF
Elke vrijdagmiddag heeft in een leegstaand fabriekspand in Deerlijk een markt plaats waar een tiental lokale producenten hun waar verkopen. De organiserende vzw Lokaal heeft er een moderne versie van de traditionele boerenmarkt van gemaakt. Er is een centraal betaalsysteem, een gezellige bar gemaakt door de Kortrijkse sociale werkplaats Constructief en een ruimte voor kinderanimatie. De vzw werkt samen met het sociaal huis. Op dit moment kijkt de organisatie uit naar een grotere ruimte.
Proeven van de stad van de toekomst
MICHIEL DEVJVER
Het nieuwe landbouwmodel Urban Smart Farm zoekt naar een mobiele en compacte oplossing voor duurzame stedelijke voedselproductie. Voeding is een belangrijk en bindend element in meerdere projecten.
30 september 2016 eerste Lokale Voedseldag van de VVSG in de Bijloke in Gent succes met
200+ 36
deelnemers
Volgende drie jaar is de VVSG het
aanspreekpunt Lokale Voedselstrategie dankzij financiering van de Vlaamse Landmaatschappij.
De Landgenoten
BART LASUY
De Landgenoten is een stichting en coรถperatie die landbouwgrond koopt en verhuurt aan bioboeren. Samen met een groeiende beweging van bijna duizend boeren en burgers kochten de Landgenoten al tien hectare grond voor vier biolandbouwbedrijven. Vooral voor nieuwe boeren zonder familiale landbouwachtergrond is het anders onmogelijk een bedrijf te starten.
37
JELLE VERMEERSCH
06 FIETSBELEID
38
DE TOEKOMST IS SAMEN FIETSEN
Meer dan 45 gemeenten tekenden het afgelopen jaar het charter Sterk Fietsbeleid, een initiatief van Fietsberaad Vlaanderen. Ook de resultaten van de Fietstelweek en veel straffe lokale praktijken tonen dat het de gemeenten menens is met de centrale plaats van de fiets in het mobiliteitsbeleid. De VVSG is blij dat ze mee haar schouders onder de werking van Fietsberaad Vlaanderen kan zetten. Â 39
06 FIETSBELEID STEFAN DEWICKERE
Charter Sterk Fietsbeleid
40
In 2011 legde de European Cyclists’ Federation de universele uitgangspunten en engagementen voor een sterk fietsbeleid vast in het Charter van Sevilla. Het benadrukt het grote potentieel en de vele voordelen van fietsen voor functionele en recreatieve doeleinden. Fietsberaad Vlaanderen zette het om in een charter Sterk Fietsbeleid met zeven uitgangspunten en drie engagementen (zie inzet). Gemeenten die het document ondertekenen, verbinden zich ertoe nog tijdens de lopende bestuursperiode maatregelen te nemen en acties op te zetten voor minstens drie van de uitgangspunten en engagementen. Intussen hebben volgende 46 gemeentes dat al gedaan: Affligem, Antwerpen, Bierbeek, Bonheiden, Brasschaat, Brugge, Deinze, Denderleeuw, Dendermonde, Dilbeek, Diksmuide, Geel, Gent, Harelbeke, Hasselt, Herentals, Ingelmunster, Kaprijke, Koksijde, Kortrijk, Kuurne, Leuven, Lier, Lommel, Merelbeke, Peer, Oostende, Oosterzele, Opwijk, Poperinge, Ranst, Roeselare, Schoten, SintNiklaas, Sint-Truiden, Tessenderlo, Tienen, Torhout, Turnhout, Vorselaar, Wetteren, Wevelgem, Wijnegem, Wuustwezel, Zemst en Zoersel.
Fietsen is snel, gemakkelijk en goedkoop. — Fietsen bevordert de verkeersveiligheid. — Fietsen zorgt voor een gezonde bevolking. — Fietsen bespaart ruimte. — Nieuwe technologieën bevorderen het fietsen. — Fietsen draagt bij aan het economische weefsel. — Fietsen is duurzaam.
Investeer in een fietscultuur. — Maak werk van comfort en veiligheid voor de fietser. — Luister naar fietsers.
STEFAN DEWICKERE
Drie engagementen
Zeven uitgangspunten
Twee jaar geleden stelde de programmaraad van Fietsberaad Vlaanderen het charter Sterk Fietsbeleid voor aan de Vlaamse gemeenten. Intussen ondertekenden al 46 Vlaamse gemeenten de uitgangspunten en engagementen, en zetten ze die om in concrete acties.
Het project gaat niet over fietsen, dat is maar bijkomstig. Het gaat uiteindelijk om herwonnen vrijheid. Het geeft een oplossing aan de eenzaamheid die mensen ervaren wanneer ze in een woonzorgcentrum wonen.
MOBIEL 21
www.fietsenzonderleeftijd.be
Fiets je mee? Het project Fietsen Zonder Leeftijd geeft het plezier van een eindje fietsen terug aan mensen die niet (meer) zo mobiel zijn. Met een riksja geraken senioren of minder mobiele mensen weer wat verder en wordt hun leefwereld net dat tikkeltje groter. Eenzaamheid verdwijnt even en spontaan komen er verhalen naar boven, met als resultaat een gezellige babbel met de vrijwilliger die hen vervoert.
De Deen Ole Kassow, bedenker van Cycling Without Age of Fietsen Zonder Leeftijd, richtte een platform op waar vrijwilligers zich kunnen aanmelden om een elektrisch aangedreven riksja te besturen. Senioren of minder mobiele mensen kunnen dan een ritje door de stad en de regio boeken. Dit project heeft wereldwijd succes, net omdat het zo simpel is. De wens om buiten te komen is bij mensen die in een woonzorgcentrum verblijven, ongelooflijk groot. Als je hun vraagt: ‘Zullen we even een eindje buitengaan?’, zeggen ze meteen allemaal: ‘Ja!’ Dat verlangen om de buitenlucht te kunnen ademen is universeel. Met de bakfiets kun je het vervullen. Momenteel zijn er al lokale initiatieven in Antwerpen, Turnhout en Wetteren.
161
gemeenten telden mee
met de FietsTelweek.
41
CAMPAGNEBEELD FIETSTELWEEK - JELLE VERMEERSCH
06 FIETSBELEID
De Vlaming fietst meer én verder De resultaten van de tweede Fietstelweek bevestigen de tendensen van 2015. Steeds meer Vlamingen springen op de fiets. Het fietsverkeer in Vlaanderen stijgt jaarlijks met ongeveer 2 tot 6%. De groei laat zich sterk zien in de kernen van gemeenten en op de fietssnelwegen. Ook valt op dat de fietsafstanden toenemen. De Vlaming is bereid langer te fietsen, hoofdzakelijk over de fietssnelwegen en voor verplaatsingen naar het werk.
42
Onder impuls van Fietsberaad Vlaanderen verzamelden de Vlaamse overheid, de gemeenten, de provincies en vrijwilligers van de Fietsersbond tussen 19 en 26 september 2016 gegevens om het fietsgedrag van de Vlaming beter te begrijpen. Dit gebeurde aan de hand van twee telmethoden: telgegevens van fietsers die een bepaalde plek passeerden, en fietstrajecten op basis van de Fietstelapp. Uit deze gegevens blijkt dat het merendeel van de fietsverplaatsingen van, naar of binnen een stedelijke of gemeentelijke kern gebeurt. De Vlaming fietst gemiddeld zo’n 5,75 km. Deze resultaten pleiten voor een fietsvriendelijk beleid in stads- en dorpskernen. Verschillende gemeenten hebben dit begrepen en spelen hierop in door de aanleg van een zone 30 en fiets- en schoolstraten en door aangepaste circulatie- en parkeermaatregelen die het autoverkeer beperken in snelheid of volume. Sterk fietsbeleid en goede infrastructuur leidt echt tot meer fietsers, niet alleen binnen de kernen maar ook erbuiten. De resultaten van de Fietstelweek tonen ook aan dat fietssnelwegen de Vlaming verder doen fietsen. Fietsverplaatsingen over een fietssnelweg hebben een gemiddelde lengte van 11,8 km. Dat is meer dan het dubbele van de gemiddelde lengte van alle geregistreerde fietsverplaatsingen. Ook de gemiddelde snelheid op fietssnelwegen ligt een stuk hoger, namelijk 23,8 km/u tegenover 20,6 km/u voor trips over gewone wegen. Deze resultaten weerspiegelen de geregistreerde fietsverplaatsingen van de app-gebruikers.
Sint-Truiden investeert in een fietscultuur via een schoolfietsenproject
STEFAN DEWICKERE
‘Wij kopen telkens vijftien à twintig fietsen aan die we ter beschikking stellen van een school. Daarmee kunnen klassen naar de bieb, naar het zwembad, naar het natuurgebied fietsen in plaats van de bus te nemen. Momenteel doen er zes scholen mee, in 2017 komen er twee bij. De fietsen worden onderhouden en hersteld door leerlingen van een andere school, die op deze manier ervaring opdoen,’ vertelt mobiliteitsambtenaar Johan Vangeffelen.
Gemeenten investeren steeds meer in het verzamelen van fietsdata. Tijdens de voorbije editie van de FietTelweek groeide het aantal deelnemende gemeenten van 150 naar 161 en het aantal geregistreerde fietsbewegingen van 1 naar meer dan 2 miljoen fietsers.
Fietsen is snel, makkelijk en goedkoop en zorgt bovendien voor een gezonde bevolking STEFAN DEWICKERE
Maar in Wetteren is het gemeentebestuur ervan overtuigd dat fietsen ook voor iedereen een manier is om meer aansluiting te vinden bij de samenleving. Via een vormingsaanbod voor fietsers leren bewoners van serviceflats met een elektrische fiets rijden. Er is ook een cursus fietsen voor volwassenen, die vooral mensen met een migratieachtergrond aanspreekt.
Roeselare wil meer en betere fietsenstallingen
STEFAN DEWICKERE
Het aantal inwoners neemt er toe, en veel mensen wonen in flats of kleine huizen en kunnen dus hun fiets dikwijls niet binnenzetten. Goede stallingsmogelijkheden aan of in de woning zijn nochtans belangrijk, ze beïnvloeden niet alleen het gebruik maar ook het bezit van een (goede) fiets. En op een goede fiets rijd je prettiger! In navolging van praktijkcases elders maakt Roeselare werk van het comfort en de veiligheid voor fietsers. De behoefte aan buurtfietsenstallingen werd al in 2016 onderzocht en in 2017 zal de stad in een pilotwijk de mogelijkheden ervoor uitwerken.
43
BART LASUY
08 SDG’S
LOKALE SCHOUDERS VOOR MONDIALE UITDAGINGEN
Met zeventien sustainable development goals (SDG’s) streven de Verenigde Naties wereldwijd tegen 2030 duurzame ontwikkeling na in de breedste zin, met aandacht voor ecologische, sociale, economische en culturele aspecten. Veel doelstellingen raken aan de bevoegdheden van lokale besturen: armoede, gezondheid, duurzame productie, onderwijs, infrastructuur‌ Ze realiseren is enkel mogelijk als lokale besturen er de schouders onder zetten.
STEFAN DEWICKERE
05 SDG’S
Duurzame ontwikkeling trekt iedereen in het bad In vergelijking met de acht millenniumdoelstellingen is de nieuwe agenda met zeventien strategische ontwikkelings-doelen en 169 targets een flink stuk lijviger. Voor Cil Cuypers is het ‘een ambitieus plan dat van een veel integralere en globalere visie vertrekt dan de millenniumdoelstellingen’. Kathleen Depoorter wijst erop dat ze iedereen aanbelangen: overheden op alle beleidsniveaus, het bedrijfsleven, verenigingen, burgers. In het Zuiden en in het Noorden. ‘Ze pakken de problemen bij de wortel aan. Overheden in het Noorden zullen er rekening mee moeten houden.’ Tine Heyse vult aan: ‘We zijn voorbij de opsplitsing Noord-Zuid. Ook hier is er armoede, ook hier moeten we aan een duurzame wereld werken. Wat we hier doen, heeft invloed op de hele wereld.’
De millenniumdoelstellingen waren nog sterk gedrenkt in de oude visie op ontwikkeling: de westerse wereld bepaalt de richting en de rest moet volgen. Met de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen zeggen we voor het eerst dat we voor enkele wereldproblemen allemaal in hetzelfde schuitje zitten en dat we ze samen moeten oplossen.
– Alexander De Croo, federaal minister van Ontwikkelingssamenwerking –
46
STEFAN DEWICKERE
‘De duurzame ontwikkelingsdoelstellingen zijn ambitieus, integraal en globaal. Ze zullen veel inspanningen vragen, van iedereen.’ Dat zeggen drie schepenen bevoegd voor ontwikkelingssamenwerking: Cil Cuypers (Bierbeek), Kathleen Depoorter (Evergem) en Tine Heyse (Gent).
Merelbeke laat zijn licht op Toucountouna schijnen
BERT JANSSENS
Het Beninse Toucountouna, waarmee Merelbeke sinds 2014 een stedenband heeft, heeft enkel in het centrum aansluiting op het elektriciteitsnet. Op het platteland is een olielamp vaak de enige lichtbron bij het studeren, koken en zelfs bevallen. In overleg met het bestuur en de ngo Solar Zonder Grenzen installeerde Merelbeke een zonnekiosk in Toucountouna. Zonne-energie biedt een ideaal antwoord op de plaatselijke energieproblemen. Een lokale zelfstandige, door Solar Zonder Grenzen opgeleid, houdt de kiosk open. Inwoners kunnen er oplaadbare lampen huren en opladen. Ook andere batterijen kunnen ze er goedkoop herladen. De zonnekiosk is een groot succes. Mogelijk wordt het initiatief uitgebreid.
Walk for Water in Peer en Zonhoven
STEFAN DEWICKERE
Wereldwijd moeten miljoenen mensen, vaak jonge meisjes, dagelijks meer dan zes kilometer lopen om drinkbaar water te halen. Om hun steun te betuigen trokken 800 leerlingen uit Peer en Zonhoven op Wereldwaterdag hun wandelschoenen aan en namen ieder een liter water mee. Ze waren sterk onder de indruk van de beproevingen die veel leeftijdsgenoten wereldwijd ondergaan. In Peer hergebruikte de stad het water om de planten te besproeien. De bestuurders van Zonhoven ondertekenden publiekelijk een charter om het waterverbruik tegen 2020 met twintig procent te reduceren. Peer werkte ook een toeristische waterwandeling uit. Wandelaars komen langs verschillende waterplekken in Peer en worden zich bewust van de waterproblematiek.
De realisatie van de SDG’s zal lokaal gebeuren of zal niet gebeuren. – Wim Dries, burgemeester van Genk en voorzitter van de VVSG –
en
en
GAAT?
GAAT?
NOG TIJD ZAT.be, een initiatief van Don-Bosco Groot-Bijgaarden, Regina Caelilyceum Dilbeek, Gemeente Dilbeek, Politie Dilbeek, Logo Zenneland en CGG Ahasverus
VU: Gemeente Dilbeek, Gemeenteplein 1, 1700 Dilbeek
VU: Gemeente Dilbeek, Gemeenteplein 1, 1700 Dilbeek
‘Nog tijd zat’ in Dilbeek De jeugddienst, de dienst welzijn, de politie, enkele Dilbeekse scholen en lokale organisaties hebben de handen in elkaar geslagen voor de campagne ‘Nog Tijd Zat’, die jongeren afraadt op jonge leeftijd alcohol te drinken. Met gratis sensibiliseringsmateriaal zoals bierkaartjes, posters, polsbandjes en stickers wordt de aandacht gevestigd op alcoholgebruik en de negatieve kanten ervan. De campagne richt zich ook op de directe omgeving van de jongeren, onder meer via informatieavonden. Het is bewezen dat wanneer ouders of vrienden alcohol gebruiken, de kans groter is dat jongeren dat zelf ook doen.
GEMENTE DILBEEK
WEL K TYP E BEN JIJ R ALS HET OVE
WEL K TYP E BEN JIJ R ALS HET OVE
NOG TIJD ZAT.be, een initiatief van Don-Bosco Groot-Bijgaarden, Regina Caelilyceum Dilbeek, Gemeente Dilbeek, Politie Dilbeek, Logo Zenneland en CGG Ahasverus
47
Global goals, local focus Op 27 mei 2016 organiseerde de VVSG in Antwerpen de internationale conferentie ‘Global Goals, Local Focus: de gemeentelijke vertaling van de duurzame-ontwikkelingsdoelen’. Wat betekenen de duurzame ontwikkelingsdoelen voor het lokale beleid? Hoe kunnen we deze internationale agenda gebruiken voor onze gemeentelijke prioriteiten en hem inschakelen in ons lokaal mondiaal beleid en in onze internationale gemeentelijke partnerschappen? 220 deelnemers uit binnen- en buitenland bogen zich over deze vragen. De conferentie werd besloten met de ondertekening van de engagementsverklaring ‘Global goals, local focus: lokale besturen engageren zich voor de duurzame ontwikkelingsdoelen’. Intussen hebben 61 Vlaamse gemeenten deze verklaring ondertekend.
Duffel zet in op duurzame bedrijfsterreinen In opdracht van de gemeente Duffel heeft de intercommunale voor streekontwikkeling IGEMO de KMO-zone Itterbeek verduurzaamd. Ondernemingen die er een lot willen bemachtigen, moeten aantonen dat duurzaamheid voor hen essentieel is, onder meer qua mobiliteit, gebouwen, afvalbeheer en energiegebruik. IGEMO zelf verzorgde de aanleg van een gescheiden rioleringssysteem, een kleinschalige waterzuiveringsinstallatie, ondergrondse waterreservoirs voor bluswater en energiezuinige openbare verlichting. Ook opvallend is de nadruk op groenruimtes.
48
DANIEL DEWICKERE
STEFAN DEWICKERE
05 SDG’S
SDG’s op de agenda van veel gemeenten De VVSG organiseerde in 2016 vier algemene SDG-vormingen met 114 deelnemers uit 61 Vlaamse gemeenten. In acht gemeenten gaf ze een individuele SDG-informatiesessie aan het managementteam, het ambtenarenkorps, de adviesraden of het college van burgemeester en schepenen. De VVSG sprak in UN City Hall Talks in Brugge, Gent, Mechelen en Antwerpen voor in het totaal ongeveer 270 personen. Van de brochure Lokale schouders voor mondiale uitdagingen werden al 2350 exemplaren verspreid bij de lokale besturen. De komende jaren zal de aandacht voor de SDG’s alleen maar toenemen. In 2017 begint de VVSG aan een project met een twintigtal gemeenten om de doelstellingen te integreren in het gemeentelijk beleid.
Voor de realisatie van de SDG’s hebben we in elke gemeente aanjagers nodig, sterke mensen die op lokaal niveau een goed verhaal neerzetten.
49
ARCHIEF ANTWERPEN
– Mark Suykens, oud-directeur VVSG –
STEFAN DEWICKERE
08 VLUCHTELINGEN
LOKALE SCHAKELS IN OPVANG EN INTEGRATIE
Lokale besturen spelen een sleutelrol in het vluchtelingenbeleid: eerst bij de opvang van asielzoekers, waar gemeenten en OCMW’s een waardevolle partner zijn voor de federale overheid, daarnaast en daarna bij de integratie van vluchtelingen, waarbij ze worden ondersteund door Vlaanderen. De VVSG monitorde en faciliteerde de samenwerking tussen de verschillende betrokkenen ook in 2016 intensief.
08 VLUCHTELINGEN
De federale overheid is bevoegd voor de opvang van asielzoekers en spreekt daarvoor de lokale besturen aan. De meeste OCMW’s hebben jarenlange ervaring met de opvang van asielzoekers in een lokaal opvanginitiatief (LOI). Door de hoge instroom in 2015 dreigde er in 2016 een tekort aan opvangplaatsen. Om dat te voorkomen werkte de federale overheid aan een verplicht spreidingsplan voor LOI’s, in overleg met de VVSG, ook al was die geen voorstander van zo’n verplichting. De OCMW’s hebben immers altijd vrijwillig voldoende plaats beschikbaar gesteld. Ook nu boden ze duizenden extra LOI-plaatsen aan. Het spreidingsplan werd uiteindelijk niet geactiveerd.
LAYLA AERTS
Van opvang van asielzoekers naar uitstroom van vluchtelingen Een van de grootste uitdagingen voor de LOI’s is de uitstroom van bewoners met een positieve beslissing die de materiële opvang verlaten en zelfstandig gaan wonen. Door de hoge instroom in de tweede helft van 2015, het stijgende aantal positieve beslissingen in 2016 en de invoering van het nieuw opvangmodel waardoor de LOI’s instaan voor de uitstroom van alle bewoners die een positieve beslissing krijgen, zijn de LOI’s voortdurend onder hoge tijdsdruk op zoek naar betaalbare en gepaste woningen. De VVSG bepleitte een langere uitstroomtermijn met mogelijkheid om die te verlengen. Uiteindelijk werd het in de praktijk een uitstroomtermijn van drie maanden, verlengbaar met één maand. De VVSG vraagt monitoring en een evaluatie van het nieuwe opvangmodel om desgevallend bij te sturen.
van
6620 in september 2015
naar
9363 in september 2016
LOI-plaatsen aangeboden door Vlaamse OCMW’s
52
Goede communicatie is alles
Solidariteit voeden
DANIEL GEERAERTS
Het LOI van het Vlaams-Brabantse Herent bundelde de recepten van zijn bewoners in een boekje en presenteerde dat mét proevertjes aan het publiek op de Herentse Wereldmarkt van 1 mei 2016. Het bleek een positieve en laagdrempelige manier om de activiteit van het LOI in de kijker te plaatsen en de solidariteit met vluchtelingen te bevorderen. Herent kreeg er dit jaar de Gastvrij Award van Vluchtelingenwerk Vlaanderen voor. Ook de VVSG steunt als partner de campagne ‘Gastvrije Gemeente’ van Vluchtelingenwerk Vlaanderen. In 2016 mochten Heist-opden-Berg en Ieper zich nog Gastvrije Gemeente noemen, met de mobiele speelpleinwerking De Speelkoffer voor kinderen op de vlucht. En Ieper kreeg een prijs voor ‘Aan tafel in de bieb, scholieren op de babbel’.
STEFAN DEWICKERE
Fedasil ondersteunde in 2016 het proefproject ‘comLoi’, dat hulpverleners in lokale opvanginitiatieven een nieuw communicatie-instrument in handen geeft. Op Vlaams niveau begeleidt het Agentschap Integratie en Inburgering het project, de VVSG zit mee in de stuurgroep. Het instrument wijst hulpverleners de weg naar het meest geschikte communicatiemiddel voor elke specifieke context en brengt ze de vaardigheden bij om diverse communicatiemiddelen correct te gebruiken. De LOI’s van Maldegem en Roeselare deden met hun lokale partners dienst als proeftuinen en zagen hun dienstverlening voor asielzoekers nog merkelijk verbeteren. Het project is een succes, het wordt vrijwel zeker uitgebreid.
Opvangen is wegwijs maken De Iraakse Ali Adel, zijn Syrische vrouw Alaa en dochter Ansaam werden bij hun aankomst in Lille opgewacht door maatschappelijk werker Sven Tormans. In amper vijf maanden tijd maakte hij het jonge gezin wegwijs, van de eerste schooldag van Ansaam tot de aangifte van hun tweede kindje Fatima op de burgerlijke stand. Het OCMW Lille biedt met zijn LOI sinds 2001 opvang aan kandidaat-vluchtelingen. ‘Het is opslorpend werk maar ik houd ervan,’ zegt Tormans. ‘Je moet van alles iets weten en dat schept uitdagingen. Gelukkig kunnen we rekenen op de VVSG om de snel veranderende wetgeving bij te houden.’ Ali Adel: ‘Toen Sven ons hier in onze tijdelijke woning achterliet, zijn mijn vrouw en ik beginnen huilen van geluk. We zijn zo dankbaar dat we in een veilig land zonder oorlog kunnen verblijven.’
Het is opslorpend werk maar ik houd ervan. Je moet van alles iets weten en dat schept uitdagingen. Gelukkig kunnen we rekenen op de VVSG om ons wegwijs te maken in de snel veranderende wetgeving. – Sven Tormans, maatschappelijk werker OCMW Lille –
53
08 VLUCHTELINGEN Natuurlijk is integratie een belangrijke taak voor de overheid, maar ik vind dat ook burgers hun verantwoordelijkheid kunnen nemen. Als we samenwerken, kan het alleen maar beter en sneller gaan.
Lokale besturen zijn belangrijke schakels in de snelle integratie van erkende en subsidiair beschermde vluchtelingen. Ze hebben grote ervaring in het toeleiden naar taallessen, het zoeken naar een geschikte woonst, de begeleiding naar werk. Maar de huidige toestroom van (erkende) vluchtelingen vergt extra ondersteuning van de overheid.
155
gemeenten kregen in 2016
22,5
miljoen euro van Vlaanderen voor de integratie van vluchtelingen.
54
LAYLA AERTS
Van opvang naar samenleven
Lisa, 27 – huisgenoot van de 18-jarige Achmad in buddyproject ‘Curant’ voor de begeleiding van jonge nieuwkomers/vluchtelingen van OCMW Antwerpen en partners
De Vlaamse regering maakte 22,5 miljoen euro extra middelen vrij om lokale besturen te ondersteunen naar aanleiding van de vluchtelingeninstroom. De middelen werden op basis van objectieve criteria toegekend aan de gemeenten waar de instroom het hoogst was. Zo kregen 155 gemeenten subsidies om hun bestaande aanbod te versterken of om de lokale regie betreffende vluchtelingen op te nemen. Elk lokaal bestuur kan maatwerk bieden, de planlast wordt tot een minimum beperkt. De lokale besturen zetten met graagte vrijwilligers in om de nieuwkomers wegwijs te maken in de gemeenten, een woning te vinden of Nederlands te oefenen. Samen met het Agentschap Integratie en Inburgering, het Agentschap Binnenlands Bestuur, Atlas vzw en In-Gent vzw organiseerde de VVSG in september inspiratiedagen in Gent en Leuven. Via talrijke workshops met goede praktijken over uiteenlopende thema’s kregen mandatarissen en medewerkers inspiratie voor een effectieve inzet van de Vlaamse subsidies in hun gemeente, OCMW en/of samenwerkingsverband. Naar aanleiding van de inspiratiedagen verscheen ook een inspiratiebundel.
Schakelklas
VVSG-ARCHIEF
Een aanzienlijk aantal jonge nieuwkomers zijn enerzijds te oud voor de Onthaalklas Anderstalige Nieuwkomers (OKAN), maar anderzijds nog niet voldoende rijp voor volwassenenonderwijs en de arbeidsmarkt. In Kortrijk engageerden de stad en het OCMW deskundige partners om voor deze doelgroep een schakelklas in te richten. Op het lesprogramma staan Nederlands, Frans en sport, en daarnaast onder meer een luik beroepsoriëntering, modules maatschappelijke oriëntatie en diverse soorten vorming van het OCMW over bijvoorbeeld huisvesting en financiën.
Intergemeentelijke wegwijzers
BART LASUY
Proactief onthaalbeleid is even noodzakelijk in regio’s waar relatief minder personen van buitenlandse herkomst verblijven. De lokale besturen van de Middenkempen zetten via het intergemeentelijk samenwerkingsproject Wegwijzer in op toegankelijk onthaal en toegankelijke dienstverlening voor anderstalige nieuwkomers. In het onderwijs ligt de nadruk op sterke participatie van anderstalige ouders en hun kinderen. Elke nieuwkomer moet binnen drie maanden na aankomst zijn weg kunnen vinden in het plaatselijke dienstenaanbod, en gemeenten en OCMW’s investeren in de interculturele competenties van hun personeel. Op 17 juli 2016 ondertekenden de VVSG en de CAW’s een samenwerkingsprotocol. De VVSG had daar bij minister Jo Vandeurzen op aangedrongen, nadat ze in de loop van 2016 verschillende signalen van lokale besturen had ontvangen dat de afstemming en samenwerking over het begeleiden van erkende vluchtelingen en het toeleiden naar woningen moeilijk verliep. Het samenwerkingsprotocol vormt een kader waar elk lokaal bestuur naar kan verwijzen en op terug kan vallen in de samenwerking met het CAW dat actief is in de gemeente.
Nieuwkomers hebben baat bij geïntegreerd onthaal
VVSG-ARCHIEF
Een overkoepelende welzijnscampus met een één-loket-onthaal stemt zorg- en welzijnsvragen beter op elkaar af. Met zo’n campus met dienstencentrum en lokaal opvanginitiatief slaagde Dilbeek erin bijkomende dienst- en hulpverlening aan te bieden op zijn grondgebied, zeker ook voor het stijgende aantal anderstalige nieuwkomers. Uitdagingen op het gebied van taalverwerving, integratiebeleid, welzijn en gezondheid, tewerkstelling, wonen, onderwijs en ouderenzorg kunnen zo veel vlotter worden behandeld.
55
STEFAN DEWICKERE
09 KINDEROPVANG
EEN STERKE START VOOR KINDEREN EN OUDERS
Kinderopvang heeft een niet te onderschatten impact op kinderen Ên hun ouders. De lokale besturen in Vlaanderen bereiken met hun opvangaanbod bijna 30.000 baby’s en peuters, en via de buitenschoolse opvang nog eens 100.000 schoolgaande kinderen. De VVSG biedt daarbij sterke ondersteuning.
09 KINDEROPVANG
Kinderopvang is een krachtig instrument in de strijd tegen kinderarmoede, maar nog te weinig kinderen uit kansarme gezinnen gaan er naartoe. Lokale besturen nemen volop initiatief om kwetsbare gezinnen beter te bereiken.
STEFAN DEWICKERE
De sociale functie van kinderopvang Ruim ĂŠĂŠn op de tien kinderen in Vlaanderen wordt geboren in een kansarm gezin. Opgroeien in armoede heeft verregaande gevolgen voor de ontwikkeling van intellectuele, sociale en emotionele vaardigheden bij kinderen. In de kinderopvang krijgen kinderen talrijke prikkels, leren er de Nederlandse taal en komen er door de band goed voorbereid op de kleuterschool uit. Ouders krijgen dan weer de ruimte om te werken, om te solliciteren, om een opleiding te volgen, en ze bouwen in de kinderopvang een eigen netwerk op.
23
medewerkers telt het VVSG-Steunpunt Kinderopvang
58
1826
ledenadviezen door het VVSG-Steunpunt Kinderopvang
Zorgbedrijf Roeselare: de Tovertuin
STEFAN DEWICKERE
De Tovertuin, waar diverse sociale partners in de stad samenwerken, is een wekelijkse ontmoetingsruimte voor ouders. De Tovertuin helpt ouders uit kwetsbare gezinnen een band met hun kind ontwikkelen en creĂŤert een stimulerende omgeving voor kinderen tot drie jaar. Ook de Toverboxen, spelkoffers die ontwikkeld werden binnen dit project, moedigen ouders aan thuis samen te spelen met hun jonge kind(eren).
OCMW Kortrijk: brugfiguur kinderopvang
KinderPraat
1547 abonnees
15 nummers
STEFAN DEWICKERE
De brugfiguur leidt kwetsbare gezinnen naar de kinderopvang en pikt ook tal van signalen over problematische thuissituaties op. Ze neemt het over waar de taak van de kinderbegeleider stopt, en slaat een brug tussen ouders met jonge kinderen en diverse diensten zoals het sociaal huis, huisvesting, scholen, OCMW, tolkendienst en gezinsondersteuning.
135
bezoeken ter plaatse door medewerkers van het VVSG-Steunpunt Kinderopvang
59
09 KINDEROPVANG
Het aantal onthaalouders daalt zorgwekkend. Voor elke onthaalouder die start, zijn er twee die stoppen. Het VVSG-Steunpunt Kinderopvang en vzw DIVOPRA lanceerden daarom een campagne.
CAMPAGNEBEELD
Gezinsopvang weer attractief maken Vijf eretitels – pureekampioen, brabbelbuddy, pampervedette, groeispurter en hartenveroveraar – geven de onthaalouders de waardering die ze verdienen. De campagne benadrukt de waardevolle taak van onthaalouders, belicht de emotionele (en financiële) voordelen en countert administratieve en financiële twijfels. Een krachtige nota – in samenwerking met de verantwoordelijken, onthaalouders en ouders zelf – werd de basis voor verdere actie om het beroep van onthaalouder weer aantrekkelijk te maken.
Pureekampioen Gezinsopvang in de kijker
OCMW TREMELO
Met grote wegwijzers wil OCMW Tremelo de zichtbaarheid van onthaalouders vergroten en de troeven van kleinschalige, warme, huiselijke dagopvang onderstrepen. De wegwijzers met voornaam van de onthaalouder en kilometerafstand tot de opvanglocatie werden voor 12 oktober, dag van de onthaalouder, op twee centrale punten in de gemeente geplaatst. Ze zijn ook symbolisch: kinderen zetten bij onthaalouders hun eerste pasjes op hun levensweg.
60
OCMW Heist-op-den-Berg maakte in de zoektocht naar onthaalouders gebruik van het campagnemateriaal ‘pureekampioen’. Die inspanningen leverden vijftien reacties op, en een maand later kunnen ze met al zeker vijf kandidaten verder aan de slag gaan voor selectie. Op korte termijn betekent dit hopelijk de start van vijf nieuwe, gemotiveerde onthaalouders.
Buitenschoolse kinderopvang
STEFAN DEWICKERE
Eind 2015 zette de Vlaamse regering het licht op groen voor een conceptnota die moet leiden naar een decreet over opvang en vrije tijd van schoolkinderen. De nota legt de regie van die opvang bij de lokale besturen, met een sterke klemtoon op de samenwerking tussen de kinderopvangvoorzieningen, scholen, sport-, cultuur-, jeugd- en vrijetijdssectoren en het deeltijds kunstonderwijs. De VVSG formuleerde haar visie tijdens een hoorzitting in het Vlaams parlement in maart 2016. De conceptnota over buitenschoolse opvang was ook onderwerp op de Ronde van Vlaanderen die de VVSG organiseerde voor de lokale mandatarissen in 2016, en op de Trefdag Sociaal.
Zomer in Willebroek De sportdienst, cultuurdienst, dienst toerisme en evenementen, buitenschoolse kinderopvang en jeugddienst zitten samen rond de tafel om één gezamenlijk type vakantieaanbod te realiseren. ‘Zomer in Willebroek’ (ZOWI) kreeg ook een eigen mascotte: Zowi de Dino. Niet alleen de mensen van de stad Willebroek, maar ook een hele ploeg vrijwilligers maken van de Zomer in Willebroek een unieke ervaring.
Gezonde snacks, buitenbazaar en een kidsgids STEFAN DEWICKERE
De buitenschoolse kinderopvang van Eeklo slaat de handen in elkaar met ouders, scholen en een hele reeks andere lokale partners. Dat levert onder andere sportsnacks voor kinderen op, binnenschoolse opvang, een buitenbazaar, gedeeld gebruik van infrastructuur en materiaal, zorgoverleg, een ouderraad en een kidsgids.
61
09 KINDEROPVANG De Gouden Kinderschoen
STEFAN DEWICKERE
De Gouden Kinderschoen bekroont de inzet en investeringen van lokale besturen voor kinderopvang. Elk jaar gaat het VVSG-Steunpunt Kinderopvang op zoek naar inspirerende en vernieuwende projecten. Lokale besturen kunnen zelf projecten voordragen. De vijf winnaars (in even veel categorieĂŤn) krijgen een trofee, een fotoreportage en eeuwige roem.
MICHIEL DEVJVER
De Speelbank
2060 deelnemers
62
118
evenementen voor verantwoordelijken kinderopvang (over pedagogisch beleid, kwaliteit en voor kinderopvang relevante thema’s)
Veel en goed spelen is buitengewoon belangrijk voor kinderen. Via spel leren ze zich uitdrukken en ontdekken ze zichzelf, anderen en de wereld rondom hen. Speelbank.be, een initiatief van de VVSG en Diverscity, is een onlinedatabase met speelactiviteiten voor kinderen tot drie jaar. Je kunt er ook zelf speelactiviteiten toevoegen. Zo willen we kinderbegeleiders, onthaalouders, pedagogisch medewerkers van lokale besturen en iedereen die graag met jonge kinderen speelt, inspireren en informeren om spelen nog prettiger te maken. De speelactiviteiten op speelbank.be vertrekken van de interesses en ervaringen van de kinderen, ze werden pedagogisch gescreend en getest op de speelvloer.
68
regionale overlegmomenten met verantwoordelijken kinderopvang (over beleid, actualiteit en praktijk kinderopvang)
1524 deelnemers
Voor beleidsmedewerkers heeft de VVSG-overleggroep Kinderopvang een grote toegevoegde waarde. De regelgeving die we lokaal moeten vertalen, is niet altijd even duidelijk. Hier krijgen we een duidelijk zicht op de concrete toepassingen ervan. LAYLA AERTS
– Koba Geebelen, stad Genk –
63
VVSG-infografiek2_KVV_HR.pdf
1
22/05/17
17:09
VVSG-BELANGENBEHARTIGING: TRENDS EN CIJFERS 16
Landelijke gemeenten bestuurskrachtmetingen bij landelijke gemeenten
Thuiszorg 111 werkbezoeken en 8 stuurgroepen
Maatschappelijke integratie
€
92 miljoen extra subsidies aan OCMW’s om cliënten beter te begeleiden dankzij tussenkomst VVSG
Kinderopvang 135 werkbezoeken en 68 overlegmomenten
85
Ouderenzorg overlegmomenten en werkgroepen 64
Financiën 3,5% stijging van het Vlaamse Gemeentefonds 6% verlaging van de btw op investeringen in schoolgebouwen, een aanzienlijke besparing
Politiezones
€
25 miljoen extra dotatie voor 34 politiezones dankzij VVSG
26
Mobiliteit vergaderingen voor de voorbereiding van het concept ‘basisbereikbaarheid’
Cultuurbeleid vertegenwoordigers dragen bij aan de visienota cultureel erfgoed
68 10
Internationaal Vlaamse gemeenten ondertekenen engagementsverklaring Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen
Personeelszaken keer Comité C
(met overheidsvakbonden)
61 Uiteraard is dit slechts het topje van de ijsberg, en veel aspecten van belangenbehartiging vallen niet in cijfers te vatten.
120
De VVSG onderhandelt over meer dan 120 beleidsdossiers met de federale en Vlaamse overheid.
Over het beleidswerk dat de VVSG het voorbije jaar verrichtte, leest u uitgebreider via www.vvsg.be/publicaties (rubriek Jaarbericht)