ĐỀ CƯƠNG TN TRUNG TÂM SINH HOẠT VĂN HOÁ CỘNG ĐỒNG BẾN BÌNH ĐÔNG

TRUNG TÂM SI NH HOẠT VĂN HOÁ CỘNG ĐỒNG t ạiBẾN BÌ NH ĐÔNG

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

MỤC LỤC 03

1. VĂN HOÁ ĐẶC TRƯNG VÙNG ĐẤT BẾN BÌNH ĐÔNG 1.1 Giới thiệu về Bến Bình Đông .................................................. 04 1.2 Lịch sử hình thành và phát triển............................................ 05 1.3 Đặc trưng tính cách con người ........................................... 09

11

2. TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI, THỂ LOẠI, CÔNG NĂNG 2.1 Tên đề tài ................................................................................... 12 2.2 Thể loại và chức năng công trình ........................................ 14 2.3 Phân loại .................................................................................... 19 2.4 Một số hoạt động văn hoá đặc trưng trong công trình . 20

25

3. LẬP NHIỆM VỤ THIẾT KẾ 3.1 Quy mô....................................................................................... 26 3.2 Tiêu chuẩn cho các hạng mục ............................................ 27 3.3 Nhiệm vụ thiết kế ..................................................................... 33

47

4. XÁC VÀ PHÂN TÍCH KHU ĐẤT 4.1 Vị trí khu đất............................................................................... 48 4.2 Mối liên hệ khu đất và các vùng lận cận .......................... 49 4.3 Đặc điểm số liệu về điều kiện tự nhiên ............................... 50 4.4 Phân tích hiện trạng ................................................................ 54 4.5 Giao thông tiếp cận ............................................................... 55 4.6 Hướng nhìn công trình ............................................................ 56 4.7 Đánh giá chung ....................................................................... 57

58

5. TIÊU CHÍ – ĐỊNH HƯỚNG THIẾT KẾ 5.1 Tiêu chí về quy hoạch............................................................. 59 5.2 Tiêu chí định hương phát triển du lịch ................................. 60 5.3 Tiêu chí dự trữ, phát triển ........................................................ 60 1

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP 5.4 Định hướng thiết kế ................................................................. 61 63

6. PHỤ LỤC 6.1 Tiêu chuẩn thiết kế .................................................................. 64 6.2 Tài liệu tham khảo .................................................................... 65

2

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

1 VĂN HOÁ ĐẶC TRƯNG VÙNG ĐẤT BẾN BÌNH ĐÔNG 3

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP 1.1

Giới thiệu về Bến Bình Đông

Bến Bình Đông xưa (khu vực Trần Văn Kiểu quận 6 và bến Bình Đông quận 8 ngày nay) vị trí dọc theo hai bờ Kênh Đôi, được xem là một bộ phận quan trọng của Chợ Lớn, Sài Gòn. Nhờ vị trí địa lý đắc địa tạo sự thuận lợi về đường thủy, tiết kiệm chi phí chuyên chở và phù hợp nền kinh tế nông nghiệp.

Theo nhà văn Sơn Nam, bến Bình Đông chạy dài từ cầu Chà Và tới gần đình Bình An. Hiện nay theo bản đồ, con đường Bến Bình Đông bắt đầu từ chỗ cầu Nguyễn Tri Phương (xa hơn cầu Chà Và khoảng 1 km) tới chỗ giao nhau giữa rạch Lò Gốm và kinh Tàu Hũ (gần trùng với vị trí Sơn Nam đã nêu). Trong Sổ tay tên đường ở TPHCM, Lê Trung Hoa ghi: Bình Đông là bến nằm trên địa bàn các phường 11, 13, 14, 15 quận 8, từ đường Tùng Thiện Vương đến kinh Ngang số 3, dài 4.150 met, lộ giới 20 mét. Cũng trong tài liệu trên, Lê Trung Hoa cho biết: Thời Pháp thuộc, bến này mang tên Quai des Jonques. Ngày 4/5/1954 đổi thành bến Lý Thái Tổ. Ngày 22/3/1955 đổi thành Bến Bình Đông đến nay. Bình Đông vốn là tên thôn từ 1820.

4

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP 1.2

Lịch sử hình thành và phát triển

Nhắc đến lịch sử của chợ nổi trên sông ở Bến Bình Đông là nói đến quá trình hình thành và tồn tại hơn 300 trăm năm của kênh Tàu Hủ. Đó là vì chợ nổi được định hình trên con kênh Tàu Hủ xưa, nổi tiếng là đầu mối giao thông quan trọng của thành phố. Đây cũng là nơi giao thương của miền Tây Nam Bộ và Đông Nam Bộ.

Bà con thương lai Đồng bằng sông Cửu Long mang nông sản lên Sài Gòn bán và, rồi nhập về đồ gia dụng đi phân phối khắp miền Tây.

Kênh Tàu Hủ xưa vốn chỉ là con kênh nhỏ hẹp, khó khăn cho tàu bè đi lại. Trong khi đó, tàu bè lại là phương tiện vận chuyển chính khi xưa. Chính trong sự khó khăn này mà mùa xuân Kỷ Mão năm 1819, vua Gia Long đã ra lệnh cho Phó Tổng trấn Gia Định lúc bấy giờ chỉ huy cải tạo, nạo vét lại. Sự hình thành của kênh Tàu Hủ được nhắc đến qua sự kiện trong Quốc Triều Sử Toát Yếu của Chính Biên ghi lại “… Khiến Phó Tổng trấn Hoàng Công Lý đem 10 vạn dân, cấp tiền gạo đào sông từ thành Phiên An thông đến sông Mã Trường Giang. Đào xong rồi, Ngài (Gia Long) đặt tên là An Thông Hà. Đàng sông đã thông, thuyền bè qua lại đêm ngày, chỗ ấy thành một chỗ đô hội lợi ích cho dân lắm.” Kênh Tàu Hủ chảy ngang Chợ Lớn xưa nên còn có tên là rạch Chợ Lớn hay Kinh Mới.

Dọc theo kênh Tàu Hủ có nhiều cầu cao cẳng, nét đặc trưng của xứ Chợ Lớn, vì cầu rất cao và có bậc thang bộ hành lên xuống dễ dàng, xe đạp dắt tay hoặc khiêng vai qua lại không khó, nhưng bất tiện vì xe cộ chạy qua không được. Cầu này cốt ý làm ra để giúp người hai bên cầu qua lại bằng chân, khỏi đi đò đi ghe tốn thời gian, duy xe cộ phải chạy vòng ngã khác, còn đường nước vẫn lưu thông, ghe chài và tàu có thể chui qua luồn lại không trở ngại lắm.

Ngoài ra, dọc hai bên bờ kênh có nhiều nhà máy xay gạo danh tiếng nhất như hiệu Nam Long, hiệu Kiến Phong, đều của Hoa Kiều. Nhiều chành lúa gạo dựng san sát liền nhau từ Bình Tây đến Bình Đông. Ngày xưa, hàng trăm chiếc thuyền lớn nhỏ thay phiên ra vào bến, chở lúa gạo, hàng hóa từ Sài Gòn về lục tỉnh và 5

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP ngược lại. Gạo và các mặt hàng khác cũng từ đây mà xuất khẩu ra nước ngoài.

Hãng rượu Bình Tây cũng ở về hữu ngạn kênh Chợ Lớn này.

Hai dãy nhà máy bên bờ kênh được một thời thịnh vượng. Khi Nhật Bản chiếm Sài Gòn, các nhà máy này bị Nhật trưng dụng về quân sự, trở nên những đích cho máy bay Đồng Minh dội bom. Và hiện nay nhà kho của nhà máy được trưng dụng làm kho dự trữ hoặc cho các doanh nghiệp thuê.

Qua thời gian, ngoài là trung tâm giao thương quan trọng của vựa lúa miền Nam, bến Bình Đông còn mang đậm nét kiến trúc đặc trưng của cộng đồng người Hoa tại Việt Nam. Đồng thời mang dấu ấn trong hoạt động kinh tế cũng như sự giao thoa văn hóa Đông và Tây. Nơi đây, ghe thuyền không những là phương tiện di chuyển, chuyên chở mà còn làm nơi sinh sống của người dân từ khắp mọi miền.

Bến Bình Đông còn được nói đến là một khu chợ hoa sầm uất sinh hoạt trên ghe thuyền vào dịp cận Tết.

Cứ mỗi dịp xuân về, người dân ở TP HCM và các nơi lân cận đều háo hức tìm về để ngắm nhìn và tận hưởng chút khí xuân giữa lòng đô thị. Theo dòng nước trải dài hàng cây số của dòng Kênh Đôi, hàng loạt các ghe, thuyền đậu san sát, biến dòng kênh thành dòng 6

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP sông hoa kiểng, đủ sắc hương. Cảnh quan trên bến dưới thuyền đơn thuần, cuộc sống trên sông ghe thuyền, mua bán trên bến bãi đã tạo nên nét văn hóa đặc trưng của người miền Nam và Tây Nam Bộ ngay trên bến Bình Đông.

Cho đến nay, chợ hoa Bến Bình Đông ở TP.HCM mà người dân địa phương vẫn quen gọi là chợ hoa “trên bến dưới thuyền” đã có tuổi đời ngang bằng lịch sử hình thành trung tâm Sài Gòn – Gia Định. Cứ sau ngày 20 tháng Chạp hàng năm, bến Bình Đông lại nhộn nhịp ghe xuồng chở đầy ắp hoa kiểng từ miền Tây về bán cho người dân thành phố chơi xuân. "Trên bến dưới thuyền" - một hình ảnh không biết từ bao giờ đã được gắn liền cho chợ hoa Tết trên bến Bình Đông.

Hiện nay, Bến Bình Đông đã khoác lên mình diện mạo khác, nhưng vẫn giữ gìn được với hình ảnh truyền thống song song với không gian đô thị hiện đại. Hằng ngày vẫn còn các ghe thuyền tập kết hàng về miền Tây nhưng đã thưa thớt dần. Dù bây giờ bị thu hẹp nhưng con kênh Tàu Hũ thuộc rạch Chợ Lớn vẫn là một tuyến giao thông đường thủy thuận lợi để vận chuyển hàng hóa kinh tế nông nghiệp từ các tỉnh miền Tây lên Sài Gòn. Dù nhiều nét kiến trúc xưa đã bị phá vỡ, thay bằng khung cảnh hiện đại, sôi nổi hơn, nhưng không khí Tết xưa vẫn còn lưu lại, níu giữ nét văn hóa truyền thống ngày xuân cho Sài Gòn.

Nhiều công trình kiến trúc mới được xây dựng dọc theo hai dòng Kênh Đôi. Sự phát triển đó có thể nói đến là dự án đại lộ Đông Tây với hạ tầng trải dài trên địa bàn các quận 1, 2, 4, 5, 6, 8, Bình Tân và huyện Bình Chánh. Người dân có thể di 7

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP chuyển thuận lợi hơn từ Đông sang Tây và ngược lại. Từ đó, giao thông thuận tiện hơn trong việc vận chuyển hàng hóa từ các cảng thành phố đi miền Đông và Tây Nam Bộ. Dự án còn góp phần cải tạo môi trường nước tại khu vực dọc kênh Tàu Hũ và là điểm kết nối trung tâm thành phố hiện nay.

Chính các giá trị về mặt kinh tế và văn hóa nên khu vực bến Bình Đông đã trở thành sự lựa chọn cho những cư dân mong muốn tìm kiếm một nơi an cư để lạc nghiệp. Từ nhu cầu đó những dự án căn hộ dọc theo hai bờ Kênh Đôi đang dần hình thành để đem đến một cuộc sống sung túc cho cư dân và thay đổi diện mạo của Bến Bình Đông.

8

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP 1.3

ĐẶC TRƯNG VỀ TÍNH CÁCH CON NGƯỜI

Người Hoa có làm ăn theo nghề gia đình, cha truyền con nối, ít thuê người ngoài, không bỏ nghề bao giờ. Vì thế, khắp Chợ Lớn, chúng ta toàn gặp những con đường suốt mấy chục năm chỉ bán đúng một mặt hàng, không đổi ngành và cũng không ai ăn cắp nổi.

Người Hoa khi di cư từ Trung Quốc sang Việt Nam, ngoài mang theo những nét văn hoá truyền thống của mình còn mang theo tập quán kinh doanh quen thuộc của họ. Họ thường có xu hướng kinh tế gia đình, làm và theo đuổi nghề cha truyền con nối. Vì thế, ở mỗi nẻo đường Chợ Lớn, chúng ta dễ dàng bắt gặp hình ảnh một mặt hàng được bày bán bền vững ở một khu vực cụ thể, không thay đổi và không nơi đâu có thể mô buôn bán như vậy.

Kinh doanh giỏi, giàu có nhưng hầu hết người Hoa lại sống rất tiết kiệm. Một trong những triết lý của họ là ăn ở cần–kiệm. Ở khu có người Hoa sinh sống, hầu như rất khó để kiếm được một kẻ “ăn mày”. Bởi họ không có thói quen cho tiền như nhiều người dân khác ở Sài Gòn. Ngược lại, người Hoa lại luôn sẵn sàng hỗ trợ việc làm, giúp người khác tự mưu sinh. Đối với họ, giúp là phải giúp cho giàu, không phải chỉ để có ăn cho qua ngày đoạn tháng. Thành ra người Hoa ở Chợ Lớn đa phần đều cần mẫn làm việc, không nhờ vả và cũng ít phung phí.

9

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP Người Sài Gòn nói riêng và người Việt Nam nói chung hay có sở thích đi dạo chợ hoa trong những ngày cận Tết, sắm cho mình những chậu kiểng ưng ý nhất để về trưng bày trong nhà thêm sức sống tươi vui cho những ngày đầu năm mới. Bến Bình Đông vẫn là một trong những chợ hoa nổi tiếng nhất TP.HCM, bất chấp nhiều địa điểm hiện đại và tiện lợi hơn đã xuất hiện. Thuyền ghe ngược xuôi tấp nập đậu san sát trên bến thuyền, nhộn nhịp cả một khúc sông, chứa đựng không khí háo hức của ngày Tết. Dọc theo ven bờ sống là hàng loạt cây cảnh tuyệt đẹp được chào bán. Trải qua nhiều biến động của thời gian, chợ hoa bến Bình Đông vẫn được lưu giữ, trở thành nét duyên dáng cổ truyền rất riêng giữa một đô thị đang chuyển mình mạnh mẽ.

Hiện nay những khung cảnh xưa cũ gần như được tái diễn sau mỗi dịp Tết đến, người mua người bán gọi nhau í ới, tiếng kênh va vào mạn thuyền làm nên những thanh âm chộn rộn vui tai tại chợ hoa lạ lẫm nhất Sài Gòn.

Ngày nay, chợ hoa Bến Bình Đông được phát triển thành chợ hoa trọng điểm của Quận 8, được trang trí, quản lý, an ninh hơn và là địa điểm tham quan, mua sắm hoa Tết truyền thống đông khách nhất thành phố.

10

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

2

TỔNG QUAN VỀ

ĐỀ TÀI, THỂ LOẠI, CÔNG NĂNG 11

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

2.1 -

TÊN ĐỀ TÀI Nằm trong chuyển tiếp giữa vùng Đông và Tây Nam Bộ và những lý do lịch sử và địa lý đã khiến Sài Gòn luôn là thành phố đa dạng văn hóa. Ngay từ giai đoạn thành lập, dân cư của Sài Gòn đã thuộc nhiều dân tộc khác nhau: Kinh, Hoa, Chăm,... Thời kỳ thuộc địa rồi Chiến tranh Việt Nam, Sài Gòn hấp thụ thêm nền văn hóa Âu – Mỹ. Cho tới những thập niên gần đây, những hoạt động kinh tế, du lịch tiếp tục giúp thành phố có nền văn hóa đa dạng hơn. Đặc biệt là khu vực Chợ lớn – Bến Bình Đông, nơi lưu trữ những nét văn hoá đặc sắc của người Hoa, người Kinh: hào sảng, thân thiện và hiếu khách. Nhưng nổi bật lên hết chính là những giá trị văn hoá, truyền thống, những giá trị đặc trưng của vùng đât kênh Tàu Hủ - Bến Bình Đông cần được lưu trữ, bảo tồn và phát huy trong thời đại hội nhập ngày nay của đất nước ta.

-

Khu vực Bến Bình Đông – xưa là nơi tập trung, vận chuyển lúa gạo lớn nhất vùng Nam Bộ; nay chỉ nhộn nhịp vào thời điểm trước Tết, khi ghe xuồng nhộn nhịp chở hoa, cây cảnh để bán cũng như để người dân chiêm ngưỡng. Tuy nhiên khu vực này chưa có một trung tâm sinh hoạt và giao lưu văn hoá đúng nghĩa để cộng đồng xung quanh: người dân khu vực quận 8, người dân sống trên ghe xuồng, khu vực quận 5, 6 và cả khách du lịch có thể sinh hoạt, tham quan và trải nghiệm hình ảnh “Trên bến dưới thuyền”.

-

Nói về yếu tố vị trí địa lý thì đâu đó trong khu chộn rộn tấp nập của quận 8 – nơi mà người dân rất thiếu một không gian sinh hoạt văn hoá, yếu tố bối cảnh cần được quan tâm ở đây cho một trung tâm văn hoá với điều kiện địa hình nhiều kênh rạch, có lợi thế về giao thông đường thuỷ; từ đó mà khai thác các yếu tố mặt nước trong sinh hoạt văn hoá ở đây, tạo được sự 12

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP gần gũi, hoà hợp về cảnh quan lẫn thói quen nhìn và sinh hoạt của người dân.

-

Ngoài ra, dọc tuyến đường Bến Bình Đông, còn sót lại nhưng khu nhà kho cũ từ thời Pháp thuộc. Trong đó một số dãy nhà kho liên tiêp ngưng sử dụng và chờ giải toả. Do vậy, cần có giải pháp thay đổi công năng của những khu nhà kho cũ đó thay vì đập bỏ. Đồng thời việc giữ lại được những kiến trúc Đông Dương còn là việc ngầm lưu giữ những giá trị tốt đẹp của khu vực nơi đây.

Với những lý do trên, TRUNG TÂM SINH HOẠT CỘNG ĐỒNG tại BẾN BÌNH ĐÔNG sẽ là nơi gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị văn hoá sông nưóc, góp phần bảo tồn những giá trị văn hoá đặc trưng đang dần biến mất, ... và cũng là nơi sinh hoạt, đóng góp cho việc phát triển nhu cầu tinh thần của người dân nơi đây.

13

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

2.2 THỂ LOẠI VÀ CHỨC NĂNG CÔNG TRÌNH VĂN HOÁ GIÀU TRUYỀN THỐNG & VĂN HOÁ ĐỊNH HÌNH TƯƠNG LAI Theo thói quen, nhắc đến văn hoá , ta thường nghĩ ngay đến những giá trị truyền thống. Tuy nhiên, văn hoá còn bị chia phối bởi môi trường tự nhiên xung quanh và ý thức cộng đồng dân cư ở từng thời điểm và bối cảnh khác nhau.

Một “giá trị văn hoá” tính đến nay được hiểu là thứ được đúc kết khi ta đứng ở một thời điểm hiện tại và nhìn nhận một quá trình trong quá khứ, do đó mang tính truyền thống.

Trong bối cảnh hiện tại của Việt Nam là một nước đi sau về nhiều lĩnh vực khác nhau, việc mường tượng ra những “giá trị” mới, chưa hề có trước đây nhưng trong khuôn khổ bị chi phối bối cảnh xung quanh (điều kiện tự nhiên, giá trị văn hoá truyền thống,...), như một cốt mốc để định hướng chuỗi hành vi, hoạt động của con người đến lúc đạt được nó, cũng là một “giá trị văn hoá” nhưng lại mang tính định hình tương lai.

14

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP a. Định nghĩa Trung tâm Văn hoá KHÁI NIỆM Trung tâm sinh hoạt văn hoá là một không gian công cộng, một tâm điểm thúc đẩy các hoạt động xã hội và cũng là nơi để giữ gìn những giá trị văn hoá đáng quý của từng vùng miền. Hoạt động giao lưu theo định nghĩa trong từ điển Tiếng Việt là hoạt động trao đổi tiếp xúc qua lại giữa hai luồng khác nhau.

Trung tâm sinh hoạt văn hoá là nơi trưng bày và lưu trữ các sản phẩm của cộng đồng dân cư địa phương, góp phần duy trì và phát triển các nét văn hoá khu vực. Các học giả thuyết trình trước công chúng đó là hoạt động phân phối văn hoá, công chúng tham gia các buổi xem phim, đọc sách báo, xem triển lãm, bảo tàng,.. đó là hoạt động tiêu dùng các giá trị văn hoá. Tham gia các cuộc thảo luận, trao đổi toạ đàm tại các câu lạc bộ, hội trường tham gia lễ hội hay các cuộc thi đấu, cung cấp các thông tin là hoạt dộng trao đổi tiếp xúc.

Tóm lại, trung tâm sinh hoạt văn hoá là nơi có đầy đủ những điều kiện về quy mô vật chất, đa dạng về loại hình đảm bảo cho việc lưu trữ, tổ chức và phát triển các hoạt động văn hoá, văn nghệ, nghiên cứu, hội thảo, giao lưu,...

LƯỢC SỬ PHÁT TRIỂN THẾ GIỚI THỜI KÌ NGUYÊN THUỶ Từ khi loài người phát hiện ra lửa thì các hình thức tụ họp quanh đống lửa để tổ chức ăn mừng, hoặc xua đuổi thú dữ cũng xuất hiện. Đây là hình thức sơ khai nhất của một nơi chốn giao tiếp và kết nối cộng đồng.

15

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP CỔ ĐẠI Ở các nền văn minh cổ đại như Ai Cập, Lưỡng Hà, Hy Lạp, La Mã, kiến trúc công cộng ngày càng phát triển thịnh vượng.

Tiêu biểu là sự xuất hiện của các rạp hát, đấu trường, nhà tắm, công cộng, nơi sinh hoạt tâm linh,... đảm nhiệm chức năng phục vụ chung cho một cộng đồng lớn.

TRUNG ĐẠI Thời kỳ trung đại, kiến trúc nhà thờ, nhà hát phát triển hơn cả, lấn át các loại hình văn hoá khác.

16

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP HIỆN ĐẠI Các loại hình công trình văn hoá ngày càng đa dạng, với các chức năng được hình thành rõ ràng như: Giao lưu văn hoá Biểu diễn nghệ thuật Trung tâm văn hoá Do Thái Da Chang/ Trung Quốc, 2015

Trưng bày, quảng bá Thể dục – thể thao Tôn giáo ...

Nhà thờ giấy Kobe/ Shigeru Ban, 2005

Trung tâm văn hoá thể thao Zhoushi/ Trung Quốc, 2013

VIỆT NAM TRUYỀN THỐNG Chùa Chùa đóng vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của người Việt Nam nên

Chùa Keo/ Thái Bình

từ lâu có thể coi nơi sinh hoạt văn hoá tâm linh truyền thống.

17

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP Đình làng Đình được sử dụng làm nhà cộng đồng của một làng và đáp ứng ba

Đình làng Đình Bảng/ Bắc Ninh

chức năng chính: tín ngưỡng, hành chính và sinh hoạt văn hoá.

Nhà Rông Nhà Rông là kiểu nhà sàn dân tộc được sử dụng làm nhà cộng đồng cho các đồng bào dân tộc thiểu số ở

Nhà rông dân tộc Ba Na/ Kon Tum

Tây nguyên, là nơi diễn ra các lễ hội truyền thống của làng và là nơi họp của những người quản lý làng.

HIỆN ĐẠI Thời nay, các hình thức nhà sinh hoạt

Nhà

văn hoá phổ biến của người Việt Nam

Thành phố Hồ Chí

là Trung tâm thể dục – thể thao và các Nhà văn hoá thanh – thiếu niên

thiếu

nhi

Minh

Sân

vận

động

Hàng Rẫy/ Hà Nội

18

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

2.3

PHÂN LOẠI

a. Phân loại theo cấp quản lý Theo phân cấp quản lý nhà văn hoá được chia thành các loại sau: -

Nhà văn hoá xã (phường)

-

Nhà văn hoá quận (huyện)

-

Nhà văn hoá tỉnh (thành phố)

-

Nhà văn hoá quốc gia...

b. Phân loại theo đối tượng sử dụng Theo từng đối tượng sử dụng cụ thể nhà văn hoá được phân loại như: -

Nhà văn hoá thiếu nhi

-

Nhà văn hoá thanh niên

-

Nhà văn hoá phụ nữ

-

Câu lạc bộ dành cho người cao tuổi...

c. Phân loại theo quy mô sức chứa phòng khán giả Phân loại theo quy mô sức chứa của phòng khán giả -

Loại nhỏ và sức chứa từ 100-300 chỗ

-

Loại vừa có sức chứa từ 300-600 chỗ

-

Loại lớn có sức chứa từ 600-1200 chỗ

-

Loại lơn hơn 1200 chỗ được xác định thuộc về Cung văn hoá.

Trung tâm Văn hoá thành phố Đà Nẵng

19

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

2.4 MỘT SỐ HOẠT ĐỘNG SINH HOẠT VĂN HOÁ ĐẶC TRƯNG CỦA CÔNG TRÌNH a. Không gian trưng bày triển lãm Lịch sử hình thành Vùng Bến Bình

-

Đông Nhắc đến lịch sử của chợ nổi trên sông ở Bến Bình Đông là nói đến quá trình hình thành và tồn tại hơn 300 trăm năm của kênh Tàu Hủ. Đó là vì chợ nổi được định hình trên con kênh Tàu Hủ xưa, nổi tiếng là đầu mối giao thông quan trọng của thành phố. Đây cũng là nơi giao thương của miền Tây Nam Bộ và Đông Nam Bộ -

Gốm sứ

Thuở Sài Gòn sơ khai, làng nghề gốm Hưng Lợi (phường 16, quận 8) được các nhà khảo cổ học nghiên cứu và đánh giá tuổi đời hơn 300 năm.

Theo một số tài liệu, khu di tích lò gốm Hưng Lợi được phát hiện và tiến hành khảo cổ giai đoạn 1997-1998. Trong đợt khảo sát vào tháng 4/1997, lò gốm Hưng Lợi là một gò đất cao khoảng 5 mét và có

20

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP cấu trúc khá phức tạp. Xung quanh di tích là những vùng trũng và có nhiều ao nhỏ, nơi khai thác đất để làm gốm. Phía Nam bị sụp, về phía Bắc của di tích đã bị người dân san phẳng làm khu nghĩa địa nhỏ.

Có ba nhóm sản phẩm chính từ lu và những sản phẩm chính ở lò gốm Hưng Lợi là gốm men xanh trắng và men nhiều màu gồm có tô, đĩa, bát, cốc, ly đèn, lư hương, ấm trà, bình rượu, thìa muỗng và được khắc họa hình hoa văn.

21

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP b. Khối học tập Trung tâm sinh hoạt văn hoá công đồng Bến Bình Đông sẽ gồm các lớp học nâng cao văn hoá. Vừa là nơi trao đổi học tập ngoại ngữ, đặc biệt là Tiếng Anh và Tiếng Hoa. Vừa là nơi tạo điều kiện cho trẻ em, người lớn sống trên thuyền bè xung quanh khu vực dến học tập. Đây còn là nơi học tập về các phong tục văn hoá của người Hoa và người Việt.

22

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP c. Khối sinh hoạt câu lạc bộ Trung tâm sinh hoạt văn hoá cộng đồng tại Bến Bình Đông sẽ bao gồm các câu lạc bộ: -

CLB ca kịch

-

CLB nghệ thuật truyền thống

-

CLB ẩm thực

-

CLB sinh vật cảnh

-

CLB dưỡng sinh

.

23

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP d. Sinh hoạt cộng đồng Hầu hết các hình thức sinh hoạt nghệ thuật các lễ hội truyền thống của người Hoa, người Việt thường diễn ra trong không gian cộng cộng như đường phố, sân công viên. Những hoạt động nghệ thuật thườn gắn liền với cuộc sống người dân nên sân khấu tương dối đơn giản. Các hình thức văn hoá được sân khấu hoá nhằm mục đích sinh hoạt đồng thời góp phần vào công việc bảo tồn nét văn hoá truyền thống của cha ông ta để lại, nhưng chủ yếu vẫn là dưới hình thức các câu lạc bộ Đo đó hình thức sân khấu ở đây là một hình thức sân khấu giao lưu theo kiến trúc truyền thống có khả năng giao lưu 3 mặt. Do đó không gian giao lưu với khán giả cả 3 mặt.

Vì vậy không gian giao lưu này sử dụng hình thúc sân khâu mở là phù hợp nhất. Phù hợp với không gian sinh hoạt cộng đồng.

24

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

3 LẬP NHIỆM VỤ THIẾT KẾ CÔNG TRÌNH 25

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

3.1 QUY MÔ CÔNG NĂNG Trung tâm sinh hoạt văn hoá cộng đồng có quy mô được xác định dựa trên: -

Là công trình văn hoá của thành phố Hồ Chí Minh, mang tính trung tâm văn hoá, thương mại của một khu vực

-

Công trình thuộc quận, bán kính phục vụ là 3,5 km với thời gian đi lại là 20 phút.

Số liệu tính toán quy mô công trình: -

Xác định quy mô bằng cách dựa trên quy mô dân số khu vực Bến Bình Đông và phục vụ xung quanh.

-

Đối tượng phục vụ là dân cư khu vực quận 8, quận 5, quận 6, người dân khu vực thành phố Hồ Chí Minh và khách du lịch (tìm hiểu văn hoá, giao lưu, trao đổi, tham quan).

-

Số chỗ phục vụ: Dân số quận 8

431.969 người

Dân số quận 5

178.615 người

Dân số quận 6

258.945 người

Số chỗ trong công trình (1000 dân/ 10 chỗ) Lấy 50% số chỗ

8670 người

4335 người

QCXD 01:2014/ BXD Theo bán kính phục vụ

Vậy công trình có quy mô đáp ứng cho 4300 – 4500 người.

26

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

3.2 TIÊU CHUẨN CHO CÁC HẠNG MỤC CÔNG NĂNG Các không gian chức năng chính của trung tâm sinh hoạt văn hoá cộng đồng gồm: -

Sảnh giao lưu

-

Sân sinh hoạt: không gian tổ chức lễ hội, biểu diễn ngoài trời có chức năng tăng cường sinh hoạt cộng đồng, là đầu mối tiếp cận các chức năng khác. Đồng thời là nơi tổ chức các sự kiện ngoài trời.

-

Khán phòng biểu diễn

-

Trưng bày triển lãm: Hành lang minh hoạ lịch sử hình thành khu vực Bến Bình Đông, giới thiệu các làng nghề, ...)

-

Khối học nghề, thư viện: nơi đào tạo, lưu trữ các thông tin, tài liệu về vùng Bến Bình Đông. Đồng thời là nơi các chuyên gia tham gia tìm hiểu về văn hoá, tổ chức các buổi hội thảo.

-

Khối hội quán, câu lạc bộ: nơi giao lưu, sinh hoạt của người dân khu vực

-

Khối dịch vụ: chức năng ăn uống, giải trí

-

Hành chính, nghiệp vụ

-

Các phòng kỹ thuật phụ trợ

27

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP CƠ SỞ ĐỀ XUẤT DIỆN TÍCH, QUY MÔ CÁC HẠNG MỤC CÔNG NĂNG

KHỐI CHỨC

HẠNG MỤC

NĂNG

CHI TIẾT Thời gian vào của khách Thời gian ra của khách

TIÊU CHUẨN

15-30 phút

5-20 phút

Sảnh

0.6 m2/người

Hành lang nghỉ

≥4m

Kích thước cửa ra vào Khu vệ sinh

1 m/100 người 25 nam hoặc 25 nữ/ 1 xí, rửa

Thể tích khán KHỐI BIỂU DIỄN

phòng trung

8 m3/ người

bình Diện tích khán phòng

1-1.2 m2/người

Độ sâu khán phòng trung

20-25 m

bình Khoảng cách thoát người

< 20-25 m

Thời gian thoát người ra khỏi

2 phút

phòng

28

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP Độ dốc thoát người Quan hệ tỉ lệ 3 chiều (H:B:L)

≤ 10%

2:3:5

Khoảng cách giữa lan can đến dãy đầu

900-1500 mm

tiên Khoảng cách giữa màn ngăn cháy đến dãy ghế đầu tiên

khấu

sân khấu

ngăn cháy Diện tích quảng trường Chiều rộng cửa

TRIỂN LÃM

Có dàn nhạc 5 m > 2 lần độ mở miệng

khấu kể từ màn

BÀY,

m

Độ rộng sân

Chiều sâu sân

KHỐI TRƯNG

Không có dàn nhạc 3

tối thiểu

Cháy >

3⁄ 4

chiều rộng

sân khấu

0.25 m2/ người

≥ 1.6 m

Sảnh

0.6 m2/ người

Hành lang

≥4m

Vệ sinh

50 nữ hoặc 70 nam / xí

Thể tích phòng tham quan

20.5-30 m2/ người

29

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP Diện tích khu

Phụ thuộc kích thước

trưng bày

và số lượng vật phẩm trưng bày

Diện tích khu

20-30% diện tích khu

kho, xưởng

trưng bày

Diện tích giao

20-30% diện tích khu

thông

trưng bày

Quản lý học KHỐI

tập

HỌC

Phòng học

1.15-1.5 m2/ người

TẬP

Phòng máy

2-2.5m2/ người

Vệ sinh nam –

25 nam hoặc 25 nữ/ 1

nữ

xí, rửa

KHỐI

Chiều cao KHỐI

trung bình

HỌC

Diện tích người

TẬP,

đọc

THƯ

Diện tích cho

VIỆN

18-24 m2

THƯ VIỆN

nhân viên

4-4.5 m

1.5 m2/ người

5 m2/ người

Kho sách

400 quyển/ m2

Phòng cho

10-20 m2 bố trí giữa

mượn sách

phòng đọc và kho

Văn phòng thủ thư Khu vực giao nhận

20 m2

10-16 m2

30

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP Phòng photocopy Diện tích giới thiệu sách

24-80 m2/ phòng

nhóm

Chiều cao 3.2-4.2 m

thuật và xưởng Phòng sinh hoạt có tính yên tĩnh

CÂU LẠC BỘ

Phòng hội thảo

4.5m2/ người Có thể làm 1 cửa ra

S < 50m2

1-1.2m

S > 60m2

KHỐI DỊCH VỤ

1.3-1.5 m2/ chỗ

Phòng sinh hoạt

Phòng sinh hoạt

HÀNH

1.7 m2/ chỗ

khách CLB

nghiên cứu

CHÍNH VÀ ĐIỀU

2-2.5 m2/ chỗ

nhóm, tiếp

Các phòng

KHỐI HÀNH

20-40 sách/ m2

Phòng sinh hoạt

Các phòng kỹ

KHỐI SINH HOẠT,

8-12 m2

Có thể làm 2 cửa

Phòng làm việc

4.5 m2/ người

Phòng họp

0.75 m2/ người

Phòng nghỉ nhân viên

0.5 m2/ người

Vệ sinh nam –

25 nam hoặc 25 nữ/ 1

nữ

xí, rửa

Khu ăn

1.5 m2/ chỗ

Khu giải khát

0.8 m2/ chỗ 31

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP Kho

0.6 m2/ chỗ

Gia công

0.8 m2/ chỗ

Soạn

0.2 m2/ chỗ

Quản lý

0.2 m2/ chỗ

Giao thông

15-20% diện tích đất xây dựng

CÁC TIÊU CHUẨN KHÁC

Diện tích đỗ xe:

25 m2/ chiếc

Xe máy

40 m2/ chiếc

Xe ô tô 5 chỗ Xe ô tô 25 chỗ

32

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

3.3 NHIỆM VỤ THIẾT KẾ BẢNG THỐNG KÊ QUY MÔ CÔNG TRÌNH THÀNH PHẦN Đất xây dựng công trình Đất quảng trường, sân bãi Đất giao thông, cây xanh, mặt nước Tổng diện tích khu đất Tổng diện tích sàn sử dụng Số tầng cao công trình

DTXD (m2)

TỈ LỆ (%)

14500

50

7200

24.8

7300

25.1

29000

100

12454 5-6 TẦNG

Hệ số sử dụng đất

0.86

Mật độ xây dựng

50%

BẢNG THỐNG KÊ TỶ LỆ CÁC KHỐI CHỨC NĂNG STT

THÀNH PHẦN

DTXD (m2)

TỈ LỆ (%)

1

Khối sảnh

1125

9.0

2

Khối trưng bày, triển lãm

3147

25.3

3

Khối biểu diễn, hội thảo

2938

23.6

3453

27.7

866

6.9

4 5

Khối học tập, thư viện, sinh hoạt câu lạc bộ Khối dịch vụ

6

Khối hành chính, quản lý

481

3.9

7

Khối kỹ thuật phụ trợ

444

3.6

12454

100

Tổng diện tích sàn xây dựng

33

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

BẢNG THỐNG KÊ DIỆN TÍCH, CHIỀU CAO CÁC KHỐI CHỨC NĂNG

HẠNG MỤC CHỨC NĂNG

GHI CHÚ

DIỆN

CHIỀU

TÍCH

CAO

(m2)

(m)

Khối sảnh đón tiếp và phục vụ khách

1125

Tính cho 2000 người (0.35 m / người)

700

4.2-6

0.03m2/ người.

Tính cho 1000 người

30

3.6

0.15 m2/ người

75

3.3

0.2m2/ người

100

3.6

Triển lãm tạm thời

Phòng trưng bày ≥ 65 m2

100

3.6

Vệ sinh nam

3 xí - 3 tiểu - 3 rửa

30

3.0

Vệ sinh nữ

3 xí - 3 rửa

30

3.0

60

3.3

Sảnh chính Quầy thông tin hướng dẫn (catalogue, vé, sách, bản đồ,...)

Sảnh + Quầy gửi đồ Khu vực ngồi chờ, thư giãn

Quầy lưu niệm

2

34

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

HẠNG MỤC CHỨC NĂNG

GHI CHÚ

Khu khán giả

DIỆN

CHIỀU

TÍCH

CAO

(m2)

(m)

1177 Bố trí sát bên ngoài khán phòng,

Sảnh chờ, giải lao

không bao gồm diện tích quầy và giao thông (45-50% diện tích hội

325

5-6

48

2.8-3

72

3

trường)

Quầy bán vé Khu gửi đồ

Có thể tiếp cận trực tiếp từ bên ngoài Gần lối vào chính, trong sảnh vào, tính cho 600 người, 0.04 m2 Khán phòng đa năng 600 chỗ, có

Khán phòng

khả năng thay đổi bố trí mặt bằng; khán đài có thể xếp lại

720

1-1.2 m2/ chỗ Vệ sinh nam

2 xí - 4 tiểu - 2 rửa

30

3.0

Vệ sinh nữ

4 xí - 3 rửa

30

3.0 35

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

Khu sân khấu và các phòng phụ trợ Sân khấu chính Sân khấu phụ

2 sân khấu phụ, mỗi sân khấu phụ 50 m2

1135 150

-

100

-

Kho phông màn

Tiếp cận được sân khấu

60

3.0

Kho nhạc cụ

Tiếp cận được sân khấu

60

3.0

Kho ghế

Tiếp cận được sân khấu

100

3.0

Phòng nghỉ diễn viên

Tiếp cận được sân khấu

80

3.0

Phòng thay đồ, hoá

50 người

trang tập thể

Tiêu chuẩn 2 m2/người, 2 phòng

200

3.0

100

3.0

Phòng biên tập

30

3.0

Phòng đạo diễn

20

3.0

20

3.0

20

3.0

Phòng kỹ thuật điện

20

3.0

Phòng điều hoà

20

3.0

20

3.0

15

3.0

20

3.0

24

3.0

40

3.0

36

3.0

Phòng thay đồ, hoá trang cá nhân

Phòng chuyên viên kỹ thuật Phòng quản lý hội trường

Điều khiển âm thanh

Quan sát được sân khấu, vị trí cuối khán phòng

Phòng điều khiển ánh

Quan sát được sân khấu, vị trí cuối

sáng

khán phòng

Điều khiển Spotlight

Nằm 2 bên khán phòng, đối diện sân khấu

Phòng hành chính Phòng làm việc Vệ sinh diễn viên

2 phòng mỗi phòng 20 m2 Nam: 25 người/ xí – 15 người/ tiểu Nữ: 15 người/ xí – 25 người/ rửa

36

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

HẠNG MỤC CHỨC NĂNG

GHI CHÚ

Khối hội thảo

DIỆN

CHIỀU

TÍCH

CAO

(m2)

(m)

626

Sảnh

30% phòng hội thảo

90

4.2-6

Phòng hội thảo

100 chỗ (tính cho 1,5 m2/ người)

300

3.6

Phòng diễn giả

2 phòng

30

3.0

Phòng họp báo

50 chỗ (tính cho 1,2 m2/ người)

60

3.0

Phòng phục vụ

24

3.0

Phòng kỹ thuật

24

3.0

Phòng máy chiếu

20

3.0

Phòng phiên dịch

10

3.0

Kho

30

3.0

20 18

3.0

Vệ sinh

Nam: 3 xí - 3 tiểu - 3 rửa Nữ: 3 xí - 3 rửa TỔNG CỘNG

2938 37

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

HẠNG MỤC CHỨC NĂNG

GHI CHÚ

DIỆN TÍCH

CHIỀU CAO

(m2)

(m)

Khu đón tiếp

382

Sảnh

Tính cho 1000 người

250

5.0-6.0

Quầy vé

2 nhân viên, 5m2/ nhân viên

10

2.8-3.0

Gần lối vào chính, trong sảnh Gửi đồ

vào, tính cho 600 người

24

3.0

60

3.0

0.04 m / người 2

Cửa hàng quà lưu niệm Vệ sinh

Phục vụ khách tham quan, người xem biểu diễn Nam: 3 xí - 3 tiểu - 3 rửa

20

Nữ: 3 xí - 3 rửa

18

Khu trưng bày và triển lãm

1900

Trưng bày ngắn hạn Trưng bày dài hạn

3.0

Trưng bày theo 3 chủ đề:

950

-

150

-

38

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP - Lịch sử khẩn hoang – hình thành vùng Bến Bình Đông - Sản phẩm thủ công truyền

500 300

thống - Sinh hoạt đời sống và văn hoá Kiến trúc và điêu khắc cộng

Trưng bày ngoài trời

-

đồng Việt-Hoa

Khu vực kho

865

Kho trung chuyển

Lưu ý về vấn đề an toàn

50

3.0

220

3.0

Kho triển lãm đa năng

200

3.0

Phòng kỹ thuật nghiệp vụ

120

3.0

Phòng lắp ráp

65

3.0

Phòng thủ kho và quản lý kho

150

3.0

Sảnh chuyển năng

60

3.0

Kho tiếp nhận và phân loại

Đủ chỗ cho 2 xe tải lớn, tiếp cận với kho trung chuyển

TỔNG CỘNG

3147

39

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

HẠNG MỤC CHỨC NĂNG

GHI CHÚ

Khối học tập

DIỆN

CHIỀU

TÍCH

CAO

(m2)

(m)

262 2 phòng học ngoại ngữ

Phòng học

2 phòng học văn hoá

200

3.0

50 – 60 m / phòng 2

Vệ sinh

Nam: 3 xí - 3 tiểu - 3 rửa

20

Nữ: 3 xí - 3 rửa

18

Kho, phụ trợ

24

Thư viện

3.0 3.0

843

Sảnh, gửi đồ

40

3.0

Giới thiệu sách

40 sách/ m2, 500 đầu sách

15

6.0

Tra cứu sách

3 chỗ tra cứu, 3 m / chỗ

12

-

Phòng đọc chung

100 chỗ - 2 m2/ chỗ

200

3.0

Phòng đọc tạp chí

2 m2/ chỗ

40

3.0

2

40

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP Phòng dọc thiếu nhi

2 m2/ chỗ

Phòng photocopy Quầy thủ thư

Cho mượn, giao dịch

Kho sách

40

3.0

12

3.0

24

3.0

120

3.0

Phòng đọc vi tính – CD

4 m / máy

80

3.0

Kho sách đóng

1.2 m / 1000 đầu sách

150

3.0

Kho CD-Rom

10 chỗ - 3 m2/ chỗ

30

3.0

40

3.0

5 m2/ người

40

3.0

Nam: 3 xí - 3 tiểu - 3 rửa

20

Nữ: 3 xí - 3 rửa

18

2

2

Sảnh nhập sách-tài liệu Phòng làm việc Vệ sinh khách

Khối sinh hoạt câu lạc bộ

3.0

2348

Phòng sinh hoạt câu lạc bộ

Câu lạc bộ

-

CLB ca kịch

200

-

CLB nghệ thuật truyền thống

150

-

CLB ẩm thực

150

-

CLB sinh vật cảnh

200

-

CLB dưỡng sinh

200

Sảnh giao lưu, trưng bày

250

3.0

500

-

2 phòng; 80 m2/ phòng

160

3.0

Nam: 3 xí - 3 tiểu - 3 rửa

20

Nữ: 3 xí - 3 rửa

18

Không gian biểu diễn công cộng Phòng sinh hoạt chung Vệ sinh

-

Vườn sinh vật cảnh,

3.0

500

vườn thiền TỔNG CỘNG

3453

41

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

HẠNG MỤC CHỨC NĂNG

GHI CHÚ

DIỆN

CHIỀU

TÍCH

CAO

(m2)

(m)

Khu ẩm thực và cửa hàng Quầy hàng ẩm thực

866 90

4.2-6

300

3.6

30

3.0

60

3.0

24

3.0

24

3.0

Khu pha chế

20

3.0

Kho đồ uống

10

3.0

Phòng quản lý

30

3.0

Y tế

24

3.0

Cửa hàng

200

3.0

Khu ăn uống Rửa Kho thực phẩm

30% phòng hội thảo 100 chỗ (tính cho 1,5 m2/ người) 2 phòng 50 chỗ (tính cho 1,2 m2/ người)

Kho cho thuê Cafe trong nhà

200 chỗ; 1.4 m / chỗ 2

Nam: 3 xí - 3 tiểu - 3 Vệ sinh khách

rửa Nữ: 3 xí - 3 rửa

Vệ sinh nhân viên

20 18

Nam: xí - 1 tiểu - 1 rửa

8

Nữ: 1 xí - 1 rửa

8

3.0

3.0

42

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

HẠNG MỤC CHỨC NĂNG

GHI CHÚ

DIỆN

CHIỀU

TÍCH

CAO

(m2)

(m)

Khối hành chính, điều hành

481

Sảnh

50 nhân viên

100

3.0

Tiếp tân

2 nhân viên, 5 m / nhân viên

10

3.0

Phòng phục vụ

9

3.0

Tiếp khách

24

3.0

Phòng kế hoạch

30

3.0

Phòng hành chính

24

3.0

Phòng tài chính

24

3.0

Phòng kế toán, tài vụ

24

3.0

30

3.0

24

3.0

40

3.0

Phòng lưu trữ

24

3.0

Phòng kỹ thuật

24

3.0

Phòng họp

40

3.0

24

3.0

30

3.0

2

Phòng giám đốc, tiếp khách Phòng phó giám đốc Phòng tổ chức sự kiện

Gần lối vào chính, trong sảnh vào

Phòng nghỉ nhân viên Vệ sinh

2 phòng, 15 m / phòng 2

43

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

HẠNG MỤC CHỨC

GHI CHÚ

NĂNG

DIỆN

CHIỀU

TÍCH

CAO

(m2)

(m)

Khu TDTT, cảnh quan, quảng trường Sân TDTT Cảnh quan cây xanh

7200 500 -

Quảng trường văn hoá

1200

Bãi xe khách

5000

Bãi xe nhân viên

500

44

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

HẠNG MỤC CHỨC

GHI CHÚ

NĂNG

DIỆN

CHIỀU

TÍCH

CAO

(m )

(m)

2

Khối kỹ thuật phụ trợ

444

Phòng kiểm soát báo

12

3.0

cháy trung tâm Trạm biến thế

Bố trí bên ngoài công trình

16

Phòng máy phát điện

36

3.0

Điều khiển điện trung

24

3.0

Điều hoà trung tâm

150

5.0-6.0

Bể nước sinh hoạt

30

-

Bể nước chữa cháy

20

-

Bể thu nước thái

24

-

Bể xứ lý nước thải

24

-

Hầm phân tự hoại

24

-

Phòng máy bơm

12

-

Khu thu, xử lý rác

36

3.0

Phòng nhân viên M&E

12

3.0

Phòng tổng đài thông

12

3.0

12

3.0

tâm

tin liên lạc Phòng bảo vệ

45

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

46

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

4 XÁC ĐỊNH & PHÂN TÍCH KHU ĐẤT XÂY DỰNG

47

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

48

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

4.2

MỐI LIÊN HỆ VÙNG – KHU VỰC

Khu đất chọn xây dựng Trung tâm sinh hoạt văn hoá cộng đồng tại Bến Bình Đông là nhà máy Bột mì Bình Đông. Theo định hướng quy hoạch đến năm 2020, thì sẽ di dời khu sản xuất phi nông nghiệp ra ngoại thành.

Cho nên khu đất sẽ chuyển đổi công năng thành khu vực công trình công cộng và công viên cây xanh. Điều này có vai trò hết sức thuận lợi cho việc hình thành và phát triển công trình.

BẢN ĐỒ LIÊN HỆ KHU VỰC VỚI CÁC CẢNH QUAN,CÔNG TRÌNH VÙNG LÂN CẬN Giao thông khu vực:

Văn hoá khu vực:

- Đường Bến Bình Đông: đường liên kết của quận 5, 6 và quận 8. Nằm

- Có lịch sử văn hoá hơn 300 năm.

Chịu ảnh hưởng văn hoá của

song song với Đại lộ Võ Văn Kiệt.

- Kênh Tàu Hũ – Kênh Đôi: là tuyến đường thuỷ cấp khu vực. Liên kết với vùng Tây Nam Bộ

người Hoa là chủ yếu.

- Liên kết với vùng văn hoá của thành phố Gia Định cũ.

- Trong khu vực xung quanh có các công trình văn hoá lịch sử lầu đời.

49

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

4.3

ĐẶC ĐIỂM SỐ LIỆU VỀ ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN

Khu vực thuộc khí hậu nhiệt đới gió mùa cận xích đạo, có hai mùa chính quanh năm: mùa khô nắng và mùa mưa.

-

Nhiệt độ không khí:

Số giờ năng trung bình/ tháng 160 – 270 giờ Nhiệt độ không khí trung bình 27oC. Nhiệt độ cao tuyệt đối 40 oC, nhiệt độ thấp tuyệt đối 13.8 oC. -

Độ ẩm bình quân:

Độ ẩm bình quân: 79,5% Độ ẩm cao tuyệt đối 100% (tháng 7,10,11,12) Độ ẩm tuyệt đối 20% (tháng 3) Lượng bốc hơi lớn trong năm 1350 mm, trung bình 3,7 mm/ ngày -

Lượng mưa:

Trung bình 1949 mm trong 159 ngày Mùa mưa kéo dài 6 tháng (tháng 5 đến tháng 10) -

Lượng sương:

Số ngày có sương mù trong năm (10-15 ngày) Số tháng có sương mù ít nhất (tháng 10, 11, 12) -

Bức xạ mặt trời:

Tổng lượng bức xạ trung bình: 3445 cab/ năm Tổng lượng bức xạ nhỏ nhất: 1324.8 cab/ năm Tổng lượng bức xạ lớn nhất: 3687.8 cab/ năm 50

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP  Số giờ nắng trung bình 6.3 giờ/ năm

Biểu kiến mặt trời tại khu đất

- Nắng Tháng có số giờ nắng cao nhất là 8,6 giờ/ngày (tháng 2), tháng có số giờ nắng ít nhất là 5,4 giờ/ngày. Số giờ nắng cả năm khoảng 1.890 giờ.

- Gió Hướng gió thịnh hành ở khu vực Quận 8 là Đông Nam và Tây Nam. Gió Đông Nam và Nam thịnh hành vào mùa khô; gió Tây Nam thịnh hành vào mùa mưa; riêng gió Bắc thịnh hành vào giao thời giữa hai mùa. Hướng gió hoạt động trong năm có ý nghĩa quan trọng trong việc bố trí các khu công nghiệp, dân cư, nhất là các ngành công nghiệp có khả năng gây ô nhiễm không khí.

51

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP -

Địa hình

Địa hình và địa mạo Quận 8 được hình thành bởi sự chia cắt của các con sông và kênh rạch. Địa hình của Quận bằng phẳng, độ dốc của địa hình nhỏ hơn 0.1% nhưng thấp, trũng. Cao độ trung bình của Quận là 1.20m trong đó khu vực có độ cao thấp nhất là phường 7 (0.3m) và khu vực có độ cao cao nhất là phường 2 (2.0m) quận có đến 2/3 diện tích tự nhiên nằm dưới ngưỡng của đỉnh chiều cường lịch sử 1.60m (tháng 11 năm 2011) trong đó vùng bị ảnh hưởng lớn nhất cũng là khu vực có địa hình thấp nhất là phường 6, phường 7, phường 15 và phường 16. Đặc điểm: bị các kênh Đôi, Tàu Hủ, sông Cần Giuộc, rạch Hiệp Ân, rạch Ông Lớn, Ông Nhỏ, Xóm Củi, Ruột Ngựa, Bà Tàng, Lò Gốm, Kênh Ngang số 1, Kênh Ngang số 2, Kênh Ngang số 3 lại chia nhỏ Quận 8 thành những khu vực riêng biệt được kết nối qua hệ thống cầu.

-

Địa chất

Nằm ở rìa võng chuyển tiếp giữa vùng nâng Đông Nam Bộ và đới sụt võng Cửu Long. Trên mặt lộ ra các sản phẩm sét, bột, cát chứa nhiều bùn thực vật là các lớp (đất yếu), chưa được quá trình nén chặt tự nhiên, có tuổi Holocen, nên sức chịu tải của đất rất yếu từ 0.3 kg/cm2 tới 0.7 kg/cm2, chiều dày các lớp trầm tích trẻ Holocen rất dày và không ổn định, đáy lớp từ 40.3m tới 41.2m.

Bên dưới các lớp trầm tích Holocen, là các trầm tích Pleistocen, Pliocen, chúng phủ không chỉ hợp lên bề mặt đá móng Mezozoi có tuổi Juta - Kreta ở độ sâu >100m. Bên cạnh đó vào mùa mưa mực nước ngầm dâng cao cách mặt đất từ 0.5 – 0.8 m đã tạo ra những hiện tượng không có lợi cho các công trình xây dựng.

Thuỷ văn Mạng lưới sông chính -

Kênh Tẻ, Kênh Đôi được tách ra từ sông Sài Gòn tại cửa Tân Thuận, Quận 4, dài khoảng 32 km, đoạn chảy qua Quận 8 dài 12 km, bề rộng nhất đạt 130m, khu vực hẹp nhất rộng 75m.

52

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP Sông Cần Giuộc là sông nhánh của sông Soài Rạp, hợp lưu tại ngã 3 sông Soài Rạp và sông Vàm Cỏ, đoạn chảy qua Quận 8 dài 2.2km.

Các kênh, rạch trong Quận Hệ thống sông, kênh, rạch của Quận 8 khá dày, bao gồm nhiều kênh rạch lớn nhỏ như: sông Bến Lức, sông Ông Lớn, kênh Lò Gốm, kênh Tàu Hủ, rạch Hiệp Ân, rạch Nước Lên,... với tổng chiều dài khoảng 30km. Hệ thống kênh rạch này kết hợp với các rạch nhỏ, mạng lưới thoát nước dọc tuyến đường giao thông tạo ra hệ thống thoát nước chính cho toàn Quận, tạo khả năng tiêu nước về mùa mưa cũng như khi triều cường.

Hệ thống sông, kênh, rạch như trên đã tạo nên những lợi thế riêng của quận trong giao thông đường thủy, điều tiết không khí, tiêu thoát nước mưa, nước thải trong khu dân cư, các cơ sở sản xuất...

Chế độ thuỷ văn của các sông, kênh, rạch phụ thuộc vào 2 yếu tố chính là chế độ bán nhật triều sông Sài Gòn và chế độ mưa. Biên độ triều trung bình từ 1.01.1m, triều cường cao nhất là 1.6m nhỏ nhất là 0.3m

53

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

4.4

PHÂN TÍCH HIỆN TRẠNG

TRỤC GIAO THÔNG CHÍNH

Phường 13: Tập trung

Phường 14: Tập trung

Phường 15: Mang tính

phát

phát triển các không

tình và hướng nội phù

doanh thương mại kết

gian

các

hợp với các không gian

hợp với dịch vụ. Trở

không gian sinh hoạt

bảo tồn và duy trì. Kết

thành khu vực giải trí. Dễ

cho khu vực dân cư hiện

hợp với các công trình

dàng gắn kết với khu

hữu. Tận dụng các khu

mang tính lịch sử và văn

vực trung tâm hiện tại

nhà xưởng cũ để làm

hoá của khu vực tạo

(Quận 1) và tương lai

không gian sinh hoạt

thành một quần thể

(Quận 2).

văn hoá.

bảo tồn.

triển

về

khinh

sinh

hoạt

54

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

4.5

GIAO TIẾP CẬN KHU ĐẤT

Khu đất có khả năng tiếp cận cả giao thông đường bộ và đường thuỷ. Đồng thời nằm trong tuyến giao thông chính tại khu vực Bến Bình Đông.

Tuy nhiên lộ giới đường hiện tại là 20m và là tuyến chính

cho nên cần giải quyết vấn đề lối vào chính phù hợp

- Đường bộ: Khu đất tiếp cận với trục giao thông Đường Bến Bình Đông, lộ giới 20 m.

Ngoài ra còn hướng tiếp cận lộ giới 15m, hướng Tây nam so với khu đất.

- Đường thuỷ: Hướng tiếp cận đường thuỷ từ kênh Tàu Hủ hướng Tây bắc của khu đất.

- Bãi xe: Khu đất có 2 lối tiếp cận nên có thể mở lối vào của bãi xe bên hông khu đất.

NHẬN XÉT: Từ những yếu tố trên, cần giải quyết vấn đề giao thông cho phù hợp với quy hoạch chung. Bố trí cần xem xét kỹ càng để bố trí không gian động tĩnh cho công trình.

55

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

4.6

HƯỚNG NHÌN CÔNG TRÌNH

Công trình chỉ có một hướng nhìn ra kênh Tàu Hủ

Có thể nhận biết công trình: Trên trục đường chính dẫn vào công trình.

Hoặc từ phía đại lộ Võ Văn Kiệt nhìn qua

56

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

4.7

ĐÁNH GIÁ CHUNG

Thuận lợi: -

Khu đất nằm trong khu quy hoạch công cộng của quận 8. Phù hợp với tình hình phát triển chung về kinh tế - xã hội của quận

-

Khu đất có 2 cách tiếp cận nên cần tận dụng khi thiết kế.

-

Các hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị như nguồn cấp điện, cấp nước, hướng thoát nước cho khu vực đều rất thuận tiện, sẵn có.

-

Nằm trên công trình có sẵn nên cần kiểm tra, xem xét kết cấu để tận dụng và lưu giữ các yếu tố kiến trúc cũ có giá trị còn sót lại.

Khó khăn: -

Khu vực nằm xung quanh là khu dân cư nên giao thông khá phức tạp – hẻm.

-

Khả năng chịu tải của nền đất yếu, ảnh hưởng việc xây dựng hệ thống hạ tầng, các công trình kiến trúc, đặc biệt là công trình cao tầng

-

Tình trạng ngập vào mùa lũ lụt cũng gây nhiều khó khăn trong công tác quy hoạch, xây dựng.

57

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

5 TIÊU CHÍ ĐỊNH HƯỚNG THIẾT KẾ 58

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

5.1

TIÊU CHUẨN VỀ QUY HOẠCH

Ngoài các yêu cầu về số tầng cao trung bình (5-10 tầng), mật độ xây dựng (40%) thie bên cạnh còn có những tiêu chí cần lưu ý khi quy khu đất như sau: Cần đạt được: - Tiếp cận giao thông (giap thông đối ngoại) thuận tiện.

- Hệ thống giao thông nội bộ hợp lý, gắn kết thuận lợi, hữu cơ các khu chức năng.

- Phân khu chức năng rõ ràng (khu động – khu tĩnh) - Tạo được các mảng cây xanh tập trung, mặt nước, quảng trường, sân bãi dù về số lượng và đúng về chất lượng.

Hạn chế: - Yếu tố bị chia cắt không gian giữa khu đất và khu dân cư xung quanh bởi các tuyến giao thông đối ngoại - Yếu tố ô nhiễm tiếng ồn, ô nhiễm mùi từ kênh có thể phát sinh.

59

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

5.2

ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH

Quận 8 đưa ra các giải pháp: Từng bước chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo định hướng dịch vụ - thương mại - công nghiệp sạch gắn với từng bước khôi phục và phát triển truyền thống kinh tế “trên bến dưới thuyền” mang tính hiện đại; tăng cường quản lý trong lĩnh vực tài chính và ngân sách; phát triển đô thị bền vững, xây dựng đồng bộ hệ thống kết cấu hạ tầng và bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu; nâng cao chất lượng hoạt động các lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hoá, thể thao; đẩy mạnh phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” gắn với thực hiện nếp sống văn minh, mỹ quan đô thị...

Việc triển khai và phục hồi du lịch đường sông, một trong những sản phẩm chiến lược trong định hướng phát triển sản phẩm đầy thách thức nhưng cũng đầy tiềm năng của Tp.HCM. Một trong những ngành kinh tế mũi nhọn sẽ đóng góp nhiều GDP cho thành phố nói chung và cho quận 8 nói riêng. Vậy nên tiêu chí về phát triển du lịch của công trình là ko thể bỏ qua

5.3

TIÊU CHÍ DỰ TRỮ - PHÁT TRIỂN

- Giải pháp phân chia khu đất cần chú ý yếu tô liên hệ ở tương lai của các cụm công tình công cộng với nhau - Đồng thời có gảii pháp tổ chức tận dụng khu đất dự trữ đem lại các lợi ích về cảnh quan, môi trường cho tổng thể khu đất chung.

60

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

5.4

ĐỊNH HƯỚNG THIẾT KẾ

- Công trình mang tính chất văn hoá đặc trưng vùng Bến Bình Đông, cần thể hiện rõ nét nhất giữa con người với văn hoá, con người với thiên nhiên và con người với con người. Đó có thể là hình ảnh lúa gạo, là con thuyền của làng nghề truyền thống.

- Công trình mang tính mở để tăng tính giao lưu.

- Là một trong những hình ảnh tiêu biểu cho thành phố Hồ Chí Minh và hình ảnh “ trên bến dưới thuyền” nên tạo hình công trình hoặc giải pháp không gian có hình tượng mang bản sắc văn hoá đặc trưng.

-

Do tính chất đa dạng với nhiều hoạt động sinh hoạt văn hoá ngoài trời của công trình, sinh viên đề xuất giải pháp tổ hợp phù hợp khối tháp tầng (Khối silo), tố chức cảnh quan liên kết với kênh rạch thành phố.

61

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

- Đảm bảo định hướng không gian tốt, giao thông thuận tiện, ngắn gọn, phù hợp với cảnh quan xung quanh.

- Sinh viên định hướng thiết kế công trình với hình khối đơn giản, đường nét nhẹ nhàng nhưng tạo ấn tượng mạnh. Không gian kiến trúc kinh hoạt, dễ sử dụng.

- Với vị trí khu đất như đã phân tích, ta thấy khu đất nằm tại khu vực với đất đai hạn chế, nằm trong khu vực dân cư đông đúc, với địa hình bằng phẳng nên bố trí dạng hợp khối, cao tầng là hợp lý cho việc tổ chức trung tâm sinh hoạt văn hoá người dân nơi đây.

- Tạo mảng xanh đủ, cần thiết cho khu đất.

62

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

6

PHỤ LỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

63

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

6.1

TIÊU CHUẨN

Những tiêu chuẩn, quy chuẩn và số liệu cần thiết trong quá trình thiết kế được tìm thấy trong các tài liệu sau đây: TCXDVN 281: 2004

Nhà Văn hoá – Thể thao.

TCXDVN 264: 2002

Nhà và công trình- Nguyên tắc cơ bản xây dựng công trình để đảm bảo người tàn tật tiếp cận sủ dụng

TCVN 2748: 1991

Phân cấp công trình xây dựng - Nguyên tắc chung.

TCXDVN 276: 2003

Công trình công cộng - Nguyên tắc cơ bản thiết kế.

TCVN 4474-1987

Thoát nước bên trong nhà và công trình - Tiêu chuẩn thiết kế.

TCVN 4513-1988

Cấp nước bên trong nhà và công trình - Tiêu chuẩn thiết kế.

TCVN 2622 -1995

Phòng cháy, chống cháy cho nhà và công trình- Yêu cầu thiết kế.

TCVN 5687- 1991

Thông gió điều tiết không khí, sưởi ấm - Tiêu chuẩn thiết kế

TCXD 16- 1986

Chiếu sáng nhân tạo trong công trình dân dụng

TCXD 25-1991

Đặt đường dây điện trong nhà ở và công trình công cộng-Tiêu chuẩn thiết kế

TCXD 27- 1991

Đặt thiết bị điện trong nhà ở và công trình công cộng- Tiêu chuẩn thiết kế

TCXDVN 355:2005

Tiêu chuẩn thiết kế nhà hát – phòng khán giả - Yêu cầu kỹ thuật

TCVN 3981:1985

Trường đại học-Tiêu chuẩn thiết kế

TCXDVN 264: 2002

Nhà công trình – nguyên tắc cơ bản xây dựng công trình để đảm bảo ngườI tàn tật tiếp cận sử dụng.

64

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP 6.2

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Architects’ Data (third edition), Enrst and Peter Neufert The Architects’ Handbook, edited by Quentin Pickard RBA Architecture Design Notebook Bản đồ hiện trạng, quy hoạch Quận 8 Nguyên lý thiết kế nhà hát – Hoàng Đạo Cung Nguyên lý thiết kế bảo tàng – Tạ Trường Xuân Một số xu hướng kiến trúc đương đại nước ngoài – Lê Thanh Sơn Giáo trình không gian trưng bày Biên khảo Sơn Nam - Đồng bằng sông Cửu Long - Nét sinh hoạt xưa và văn minh miệt vườn

Đồ án tốt nghiệp các năm trước

Website tham khảo: www.archdaily.com kienviet.net

www.arch2o.com/#home www.dezeen.com/ www.wikipedia.com www.tuoitre.vn www.quan8.hochiminhcity.gov.vn/

65