WaterLink sessie 1: Slim meten voor de klimaat adaptieve stad

Sessie 1: Slim meten voor de klimaat adaptieve stad!

TKI Watertechnologie

Themasessie - Slim meten in de klimaat adaptieve stad

18 februari 2021

TKI Watertechnologie

Programma •

14.15 Welkom en introductie TKI watertechnologie

•

14.25 Kwaliteit van drinkwater onder druk van veranderend klimaat

•

14.30 DAPP Innovaties Veerkrachtige Infrastructuur voor Watervoorzieningen

•

14.35 WaterBattle

•

14.40 Kwaliteitsmeting onder druk

•

14.45 Digitaliseren van assets

•

14.50 Slim meten in Leeuwarden

•

14.55 Discussie

•

15.25 Wrap up

•

15.30 Einde

18-2-2021

2

18-2-2021

TKI Watertechnologie

Huishoudelijke mededelingen

Vragen via de chat box

Microfoon uit

Camera's uit

3

TKI Watertechnologie: kansen innovaties versnellen van idee naar markt

Matthijs Plijnaar Projectmanager watertechnologie Slim meten in de klimaat adaptieve stad - 18 februari 2021

TKI Watertechnologie

Topsector Water & Maritiem

18-2-2021

5

18-2-2021

TKI Watertechnologie

Topsector Water & Maritiem Werkt aan wateruitdagingen met ‘gouden driehoek’ van bedrijfsleven, onderzoeksorganisaties en overheid door ondersteuning van de innovatieve ondernemer Versterkt daarmee de economische positie van de sector Kernteams: Deltatechnologie

Watertechnologie

Maritiem

Water Internationaal

Human Capital

6

18-2-2021

TKI Watertechnologie

Stimuleren innovaties - beleid Missiegedreven kennis- en innovatiebeleid • 4 Maatschappelijke uitdagingen, 6 Kennis en Innovatie Agenda’s (KIA) • 25 missies op de volgende terreinen:

Energie en duurzaamheid

Landbouw, water, en voedsel

Gezondheid en zorg

Sleuteltechnologieën

Veiligheid

7

TKI Watertechnologie

18-2-2021

Stimuleren innovaties – onderzoek met bedrijven Call PPS projecten watertechnologie – 2021 jaarrond open Kennisontwikkeling met bedrijven bij onderzoeksorganisaties 1. 1 € kennisontwikkeling -> 0,30 € PPS-toeslag 2. TKI Watertechnologie vraagt PPS-toeslag aan 3. Investeert in nieuwe TKI-projecten (25 tot 50% toeslag) Watertech Innovatie thema’s binnen Kennis- en innovatieagenda’s (KIA): • Zorgdragen voor schoon en veilig water • Hergebruiken van water en grondstoffen • Energie opwekken en opslaan met water • Slim meten en handelen voor water en infrastructuur

8

TKI Watertechnologie

Stimuleren innovaties - bedrijven MIT regeling (voor mkb) 2021 • Kennisvouchers (tot 3,7k€) - open april • Haalbaarheidsprojecten (tot 20k€) - open april • R&D-samenwerkingsprojecten (tot 200k€ of tot 350k€) - open juni • Innovatiemakelaars gesprek

Innovatiemakelaars binnen TKI Watertech: • Watertechnologie vragen en onderwerpen • Water Alliance • NWP

18-2-2021

9

Dank voor jullie aandacht

Matthijs Plijnaar – Projectmanager Watertechnology m.plijnaar@nwp.nl

TKI Watertechnologie

Kwaliteit van drinkwater onder druk van veranderend klimaat

Joost van Summeren - Wetenschappelijk onderzoeker - KWR

18 februari 2021 Webinar “Slim meten voor de klimaatadaptieve stad”

Kwaliteit van drinkwater onder druk van veranderend klimaat Joost van Summeren KWR Water Research Institute

• Wettelijke norm 25 oC • Doordacht leidingnetontwerp • Anticiperen op: - klimaatverandering - urbanisatie - ondergrondse warmtebronnen

13

BTO 2018.024 (Agudelo-Vera)

Om overschrijdingen in de toekomst te voorkómen, moet de sector nú actie ondernemen!

Scenario modellering met numerieke tools TKI ENGINE

• Gebruik van modelleertools voor het bepalen van: - hotspot-locaties - impact van klimaatscenario’s - impact van network ontwerp filosofie

• Modelvalidatie met veld- & lab-metingen

14

ICAIR (Universiteit van Sheffield)

Meetlocatie Kralingen (Evides)

Maatregelen: keeping it cool

Tot 2 oC

15

Ca. 2 oC

Ca. 2 oC

1 – 2.5 oC

1 – 3.5 oC

BTO 2018.024 (Agudelo-Vera)

Toewerken naar een klimaatbestendig leidingnet • Drinkwaterbedrijven helpen met effectief coördineren met stakeholders ondergrondse architectuur (gemeenten, energiebedrijven, kabelbedrijven, etc.)

• Toepassen van kennis & tools op specifieke netwerken: - Waar bevinden zich toekomstige hotspots?

- Welke (combinatie van) maatregelen zijn effectief, betaalbaar en praktisch haalbaar?

16

17

Dank voor Uw aandacht!

Groningenhaven 7 3433 PE Nieuwegein The Netherlands T +31 (0)30 60 69 511 E info@kwrwater.nl I www.kwrwater.nl

Joost.van.Summeren @kwrwater.nl @KWR_Water

KWR

KWR_Water

TKI Watertechnologie

DAPP Innovaties Veerkrachtige Infrastructuur voor Watervoorzieningen Andrew Warren - Climate Change Adaptation and IWRM Expert - Deltares

Planning for Improved Resilience in Drinking Water Infrastructure Decision making under deep uncertainty

Andrew Warren andrew.warren@deltares.nl

18 February 2021

Problem: DWI Resilience Supply risks

Demand risks

Network risks

• • • •

• • • •

• Heterogenous network arrangements • Network connections • Pipeline failures

Climate change Source pollution Production site failure Increased competition for resources (inc. environment)

Demand growth/decline Demand spikes Independent abstractions New technologies

20

Problem: DWI Resilience Supply risks

Demand risks

Network risks

• • • •

• • • •

• Heterogenous network arrangements • Network connections • Pipeline failures

Climate change Source pollution Production site failure Increased competition for resources (inc. environment)

Demand growth/decline Demand spikes Independent abstractions New technologies

21

Problem

How can we improve the long-term resilience of drinking water infrastructure given deep uncertainty?

1. No significant supply disruptions 2. Environmental needs are met 3. Service must be affordable

22

Solution: Long-term planning toolkit for resilient DWI Uncertainties Economic growth

Strategic performance metrics

Water price Population change

Demand Module

Service: reliability, resilience, vulnerability

Technological development

Distribution Network Module

Water quality/pollution Climate conditions (T, E)

Network arrangement: density, efficiency, redundancy

Service disruption Costs: unit production/delivery

Interventions

Resources Module

Demand management Supply capacity expansion Network organization

23

Preliminary results (network arrangements)

2. Sparse

1. Isolated

4. Redundant

3. Connected

5. Meshed

24

Preliminary results (network arrangements): Resilience across 25,000 potential futures

Reliability: Satisfaction percentage of system-wide demand for a given future state (100% indicates no shortage)

Shortage count: Number of nodes that are unable to deliver the full demand for a given future state (out of 39 nodes) 25

Preliminary results (network arrangements): Comparison of trade-offs between reliability and CAPEX

26

Next steps •

Elaborate analysis with full range of demand & resources uncertainties

•

Scenario discovery to establish set of critical futures

•

Assessment of potential interventions to improve resilience

•

Formulation of transitional adaptation pathways

27

Contact andrew.warren@deltares.nl www.deltares.nl

|

pathways.deltares.nl

TKI Watertechnologie

WaterBattle

Nathaniel Lartey - Sales Manager – Grendel Games

Water Battle changing water-consumption behaviour with serious gaming

The challenge

Global demand for fresh water will exceed supply by 40% in 2050* Population growth, climate change and government regulations make water production more and more challenging. * UN-endorsed projections

grendelgames.com | waterbattle.nl

Serious Gaming

Other 9% External use 5%

• Awareness creation • Behavioural change

Dish washing 9% Personal washing 44%

Clothes washing 11%

Toilet flushing 22%

Questions and Suggestions ☺

Dr. Nathaniel Lartey nathaniel@grendelgames.com +31 (0) 620416899

www.grendelgames.com

TKI Watertechnologie

kwaliteitsmeting onder druk

Corina Carpentier - Managing Director/Expert Waterkwaliteitsmonitoring - Sensileau

KWALITEITSMETING ONDER DRUK Dr. Corina Carpentier

Waterlink Symposium Themasessie: Slim meten voor de klimaat-adaptieve stad 18 februari 2021

Waterkwaliteitssensoren en drinkwaterproductie

Waterkwaliteitssensoren en drinkwaterproductie

Waterkwaliteitssensoren en drinkwaterproductie

iToxcontrol: microLAN Daphina Toximeter: bbe Moldaenke Mosselmonitor: Aquadect

Waterkwaliteitssensoren en drinkwaterproductie

iToxcontrol: microLAN Daphina Toximeter: bbe Moldaenke Mosselmonitor: Aquadect

Waterkwaliteitssensoren en drinkwaterproductie

iToxcontrol: microLAN Daphina Toximeter: bbe Moldaenke Mosselmonitor: Aquadect

Waterkwaliteitssensoren en drinkwaterproductie

iToxcontrol: microLAN Daphina Toximeter: bbe Moldaenke Mosselmonitor: Aquadect

Waterkwaliteitssensoren en drinkwaterproductie

iToxcontrol: microLAN Daphina Toximeter: bbe Moldaenke Mosselmonitor: Aquadect

Kwaliteitsmonitoring in het leidingnet Aanleiding: corona, overstroming, …

Kwaliteitsmonitoring in het leidingnet Aanleiding: corona, overstroming, …

Stand van zaken m.b.t on-site waterkwaliteitsmonitoring in het leidingnet

Kwaliteitsmonitoring in het leidingnet Aanleiding: corona, overstroming, …

Stand van zaken m.b.t on-site waterkwaliteitsmonitoring in het leidingnet

Barrières voor grootschalige inzet sensoren: Geschikte technologie Aanschafkosten grote aantallen sensoren Onderhoudsbehoefte Geschikte locatie Verwerking stortvloed aan data Handelingsperspectief?

Technologische ontwikkelingen gaan snel

Technologische ontwikkelingen gaan snel Low-cost sensoren

Technologische ontwikkelingen gaan snel Low-cost sensoren Big data analytics

Technologische ontwikkelingen gaan snel Low-cost sensoren Big data analytics Doorontwikkeling: E-nose

Technologische ontwikkelingen gaan snel Low-cost sensoren Big data analytics Doorontwikkeling: E-nose Sensoren t.b.v. bewustwording

E-nose: van gasmeting naar geurherkenning Klimaatverandering: Opwarming leidingwater → risico op kwalitatieve veranderingen Bacteriële nagroei Geur en smaak

Langdurige perioden van droogte: bronkwaliteit mogelijk onder druk

E-nose: van gasmeting naar geurherkenning Klimaatverandering: Opwarming leidingwater → risico op kwalitatieve veranderingen Bacteriële nagroei Geur en smaak

Langdurige perioden van droogte: bronkwaliteit mogelijk onder druk

Elektrochemische sensoren ontwikkeld in jaren ’90

E-nose: van gasmeting naar geurherkenning Klimaatverandering: Opwarming leidingwater → risico op kwalitatieve veranderingen Bacteriële nagroei Geur en smaak

Langdurige perioden van droogte: bronkwaliteit mogelijk onder druk

Elektrochemische sensoren ontwikkeld in jaren ’90

Recente ontwikkelingen: zelflerende algoritmen om geuren te identificeren Databases van bekende geuren WT1: Rubix

Citizen-science projecten Klimaatverandering → waarde van water

Citizen-science projecten Klimaatverandering → waarde van water Sensoren: hulpmiddel

Colorimetrische sensor (Chen et al., 2017) Bluetooth pH-sensor: Hanna instruments

Citizen-science projecten Klimaatverandering → waarde van water Sensoren: hulpmiddel

Colorimetrische sensor (Chen et al., 2017) Bluetooth pH-sensor: Hanna instruments

Data analytics tools: omgaan met onregelmatige datasets

KWALITEITSMETING ONDER DRUK Dr. Corina Carpentier

Waterlink Symposium Themasessie: Slim meten voor de klimaat adaptieve stad 18 februari 2021

TKI Watertechnologie

Digitaliseren van assets

Valerie Dresscher - Projectleider Leidingnet van de Toekomst - Evides

LEIDINGNET VAN DE TOEKOMST Valerie Dresscher Evides Waterbedrijf

LEIDINGNET VAN DE TOEKOMST “Met behulp van data hebben we optimaal inzicht in ons leidingnetwerk en kunnen we doelgericht, onderbouwd, snel en kosteneffectief handelen.”

VERSLIMMEN?

“Assets digitaliseren zodat zij periodiek en automatisch data verzenden via een draadloos netwerk”

VERSLIMMEN ASSETS Slimme meters

Slimme dataloggers

Slimme afsluiters

Slimme brandkranen

Slimme inspectie technieken

Slim inmeten

UITDAGINGEN

Finding the right balance

Van behoefte naar product

Van innovatie naar implementatie

TKI Watertechnologie

Slim meten in Leeuwarden

Mario Maessen - Senior datascientist - Vitens

Slim meten in Leeuwarden 18 februari 2021

Waarom meten?

•

Traditionele operationele doeleinden • Lekken opsporen • Drukgolven minimaliseren • Optimalisatie beheer

•

Klantinteractie • Verbruik neemt toe met temperatuur maar waar gebruiken klanten het water voor?

• Hoe kan je de klant bewegen waterverbruik te verminderen?

• Communicatie met bewoners (die dat willen!) m.b.t. waterverbruik

•

Volgen water in de leidingen ivm waterkwaliteit • Water leeft • Optimaliseren stroming in de wijk waar verblijftijd het langst is • Maken real-time digital twin

Proeftuin Leeuwarden

Opsporen drukgolven Detecteren en opsporen oorzaak drukgolven

Combineren van drinkwaterdata en rioleringsdata

•

Pilot Leeuwarden, eerste resultaten

•

(data oktober)

Doel voor Vitens is bepalen drinkwaterverbruik

dat niet wordt afgevoerd door riolering (tuintjes sproeien, zwembadjes vullen) Doel voor gemeente: aandeel rioolvreemd water

Smart DMA Westeinde (1400 slimme meters) Meetpunt druk, flow, EGV Meetpunt multimeter waterkwaliteit

Meetpunt EGV Slimme watermeter

Smart DMA Westeinde (1400 slimme meters) Meetpunt druk, flow, EGV Meetpunt multimeter waterkwaliteit

Meetpunt EGV Slimme watermeter

Verblijftijd meten met temperatuur 21 aug 2020

aanvoer

afvoer

www.vitensinnoveert.nl

TKI Watertechnologie

Discussie

TKI Watertechnologie

Bedankt voor uw deelname