Zomercatalogus 2024 by WBOOKS

Voor de liefhebber van geschiedenis en kunst

ABBA Compleet

Evert Thielen

De luiken open

Kandinsky Pionier van de abstracte kunst

KANDINSKY PIONIER VAN DE ABSTRACTE KUNST KANDINSKY Tjirk van der Ziel ATLAS VELUWE van de ATLAS VELUWE van de nat, maar tegenwoordig gaat het gebied gebukt onder droogte. Hoe komt dat? Welke rol spelen sprengen en beken vroeger en nu? In de diepe ondergrond van de Veluwe ligt de grootste zoetwatervoorraad van ons land opgeslagen. Hoe gaan we daarmee om? Hoe zorgen we voor voldoende water voor drinkwater, landbouw en natuur op de Veluwe? Wim Tjirk van der Ziel (Hattem, 1959) werkt hij als zelfstandig onderzoeker aan natuur, landschap en cultuurhistorie. (Zwolle, 1968) is journalist Geen dag zonder de IJssel de podcast J.M. ten Broek en V.M. Lansink DE OOSTERSPOORWEG DE SPOORLIJN AMSTERDAM ZUTPHEN MET ZIJTAK HILVERSUM UTRECHT De Oosterspoorweg De spoorlijn Amsterdam−Zutphen met zijtak Hilversum−Utrecht inoorlogArcadië 1940 –1945 oorlog in Arcadië 1940-1945 Elyze-Storms-Smeets Nick van den Berg Nederlandse kastelen en landgoederen in de Tweede Wereldoorlog queer & kunst Gemma Rolls-Bentley Gemma Rolls-Bentley Van doek tot digitaal en alles daartussen Met voorwoord van Sir Isaac Julien curated book. LGBTQIA+ individuals humanity and book is not believes change. Licked by the waves New bathers in art Nieuwe baders in de kunst HET VERHAAL VAN DE 114 SONGS COMPLEET HET VERHAAL VAN DE 114 SONGS ABBA COMPLEET 20 De Oosterspoorweg 24 Licked by the waves 26 Schitterende ballast 28 Liefde voor tekenen Inhoud De zomer van WBOOKS 16 Queer & kunst 18 Oorlog in Arcadië 1940-1945 4 ABBA Compleet 8 Evert Thielen 10 Atlas van de Veluwe 14 Kandinsky - Pionier van de abstracte kunst 4

Het Waterrĳke buitenplaatsen Dorpen en steden bewoners veel kunstenaars aan die de schoonheid van De schilders overzicht van deze kunstwerken en plaatst deze in een brede kunsthistorische context, zowel de kunstenaars als de locaties aan de Rotterdam de schilders van Rotterdamde schilders van omslag_Rotterdam/Giethoorn.indd Waterrĳkelandschap met water Kastelen en buitenplaatsen Dorpen en steden zondere bewoners van weerspieschoonrijkdom verleden. achttiende rijke Zij indrukwekkende voorzien aanzien van alleen ook de dragen landschap. Op zich natuurgebieden Loosdrechtse Plassen Vecht, ontde Vechtstreek vastlegden in schilderijen, boeken, tekeningen en prenten. De schilders van de Vechtstreek geeft een uitgebreid overzicht van deze kunstwerken en plaatst deze in een brede kunsthistorische context, waarbij allerlei wetenswaardigheden over zowel de kunstenaars als de locaties aan de orde komen. Jaap Versteegh is beeldend kunstenaar en kunsthistoricus. Hij was werkzaam aan de Universiteit Leiden, schreef meerdere kunstboeken, werkte als gastconservator als kunsthandelaar. Giethoornde schilders van 40 45 Rotterdam Rotterdam heeft het gedurende de oorlogsjaren zwaar te verduren gehad. Vijf dagen slechts had de rampzalige oorlog in mei 1940 geduurd. Vijf lange jaren van Duitse bezetting volgden. Kort na de meidagen werden de bombardementen op de stad hervat de oorlog ging dus gewoon door en geleidelijk groeide de repressie en begon de vervolging van joden en verzetsmensen. Daarnaast werden veel mannen verplicht in Duitsland te werken; vrouwen toe. Die ging in de Hongerwinter haar tol eisen. In dezelfde barre periode werden 52.000 Rotterdamse mannen opgepakt en weggevoerd. En dit alles Dr. J.L. van der Pauw is historicus. Eerder rijke Rotterdam in de Tweede WereldMr. Duperiode 2006J L VAN DER PAUW 40 45 Rotterdam MET DE DEUR IN HUIS TYPOLOGIE VAN DE ENTREERUIMTE IN NEDERLAND CA. 1550-1950 MET DE DEUR IN HUIS Typologie van de entreeruimte in Nederland ca. 1550-1950 Wouter van Elburg ATLAS VAN DE VERDWENEN SPOORLIJNEN IN NEDERLAND V M LANSINK EN M TEN BROEK ATLAS VAN DE VERDWENEN SPOORLIJNEN IN NEDERLAND Speurtochten over tracés en langs ‘railicten’ van verlaten tientallen opgeheven spoorlijnen in Nederland systematisch opgespoord, waarmee de geschiedenis nog meer reliëf krijgt. Een beknopte geschiedenis van de opkomst en ondergang van Victor Lansink en Michiel ten Broek gingen op zoek naar de Atlas van de verdwenen historische kaarten die laten zien dat een spoorlijn nooit echt De meidagen van GERARD GROENEVELD op vijf dagen heftige strijd Nederland ruw meegesleurd in een Wereldoorlog daarvoor in gang had gezet. Over het verloop van Nederlands grondgebied is inmiddels veel bekend gebrek aan eigen beeldmateriaal dat laat zien hoe die verliepen. Daarvoor moeten we opvallend genoeg fotogra in het vooroorlogse Duitsland en aanmoediging leger, maakten dat duizenden soldaten een fotocamera Omdat ze voor privégebruik waren bestemd, bleven die niet door de oorlogsomstandigheden verloren sche herinneringen vaak in handen van opkopers, die ze internetveilingen verhandelen. De auteur verzamelde meer dan oorlogsfoto’s, waarvan een signi cante selectie in dit boek Daarmee wordt hier vaak voor het eerst een verrassende blik traumatische meidagen van 1940. Wereldoorlog en publiceert op dit gebied vooral over culturele ganda en fotogra e. Meest recente publicatie 1940 (2016). dat Roermond niet in België, maar in Nederland kwam te graﬁsche materiaal tot nieuwe overzichtskaarten die stand kwamen en… soms nog steeds niet helemaal (Openbare Bibliotheek Amsterdam) rijksarchivaris/directeur van het Archief en was eerder onder meer rijksHoe ontstond Nederland? Door de strijd tegen de Spanjaarden, het water of nog veel meer? Zijn er nu 17, 7, 10, 11 of 12 Nederlandse provincies? Sinds wanneer komt de Rijn bij Lobith ons land binnen? Waarom wordt de Hedwigepolder in Zeeuws-Vlaanderen weer onder water gezet? En waarom heet de staande leeuw die Nederland op oude kaarten verbeeldt de Leo Belgicus en hij begin Op deze en nog heel veel meer vragen geeft de antwoord in woord en beeld. Een rijk geïllusverdragen en andere sleuteldocumenten het verhaal van namen ‘België’ en ‘Nederland’ precies hetzelfde betehet Nationaal Archief, de schatkamer van onze geschieen de oerversie van onze huidige grondwet (1848) in de zoals het Verdrag van Londen (1839), dat ervoor zorgde DE Ĳ SSEL GEEN DAG ZONDER DE Ĳ SSEL GEEN DAG ZONDER Wim Eikelboom Van de Ĳssel krĳg je nooit genoeg. Veel mensen vinden er in alle seizoenen ontspanning, rust, plezier en troost. In Geen dag zonder de Ĳssel neemt rivierjournalist Wim Eikelboom je mee op zĳn reis langs de rivier. Een reis langs mensen die leven met de Ĳssel. Een reis door het landschap en de natuur. Elke dag heeft iets te bieden: schoonheid, inspiratie, ontroering, een historisch weetje, de gevaren van het water, een kunstwerk, gedicht of iets moois dat groeit of bloeit aan de oevers van de Ĳssel. ‘Ode aan de Ĳssel’ De Telegraaf ‘Een boek om pontificaal in het zicht te leggen’ Hier in Salland Wim Eikelboom struint vrĳwel dagelĳks langs de rivier. Als geboren inwoner van Zwolle is hĳ niet alleen lie ebber van de Ĳssel, maar geldt hĳ ook als kenner van landschap, natuur en cultuurhistorie van de sselvallei. 30 Met de deur in huis 32 De schilders van Rotterdam 39 Nach Holland 40 Kunst in het derde rijk 41 Rotterdam 40-45 42 Geen dag zonder de IJssel 8 in het verleiding & afleiding ar t third reich in the ar t third reich in the Het Duitsland onder regime van Adolf Hitler, ook wel het ‘derde rijk’ genaamd, vertegenwoordigt een gitzwarte bladzijde in de moderne Europese geschiedenis. Het tijdvak wordt gedomineerd door dictatoriale repressie, de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust. Bij deze achtergrond denken we niet zo snel aan beeldende kunst. Niettemin speelde de moderne kunst een belangrijke rol in de propaganda van het nationaalsocialisme en het gewenste imago van Duitsland als leidende natie voor de Europese cultuur. Enerzijds verboden de nazi’s de moderne, experimentele kunststromingen en belasterden deze als Entartete Kunst Anderzijds kreeg de meerderheid van de kunstenaars die wél voldeden aan de criteria van het regime ongekende overheidssteun. Een speerpunt was de Große Deutsche Kunstausstellung die van 1937 tot 1944 jaarlijks plaatsvond in München. Nazileiders, in de eerste plaats Hitler zelf, kochten daar duizenden kunstwerken aan als blijk van hun waardering en steun. De tentoonstellingen werden massaal bezocht en gepopulariseerd met commercieel drukwerk en in de kritiekloze pers. Dit boek gaat over de kunst die tijdens het ‘derde rijk’ op grote schaal werd gecreëerd, geëxposeerd, en verhandeld. Samen met de redacteuren belichten de experts Sabine Brantl, Christian Fuhrmeister, Gregor Langfeld en Gregory Maertz hoe de nazi’s hun kunstsysteem optuigden. Dit boek gaat daarnaast dieper in op het werk van tientallen kunstenaars die in de naziperiode de toppen van hun roem bereikten. Hoe verhielden zij en hun kunst zich tot de nationaalsocialistische propaganda? Hoe profiteerden zij van het regime? Wie waren zij, en hoe moeten we hun zeer uiteenlopende en soms uitzonderlijke kunstzinnige kwaliteiten beoordelen? Jelle Bouwhuis Almar Seinen 34 De schilders van Giethoorn 36 Sporen van Joods leven 37 Historische atlas NL 38 Atlas van de verdwenen spoorlijnen in Nederland 3de DRUK 7de DRUK 7de DRUK 5de DRUK 2de DRUK Maarten Duijvendak Sporen van Joods leven Ontrechting en rechtsherstel in Kampen en IJsselmuiden tijdens en na de Tweede Wereldoorlog Sporen van Joods leven Maarten Duijvendak Sporen van Joods leven in Kampen en IJsselmuiden In 1940 leefde een relatief kleine Joodse gemeenschap aan de monding van de IJssel. De families Boektje, Van Gelderen, Goudsmid, Rudelsheim en Vos vormden daarvan het sociale centrum. Hun bedrijven in de Oudestraat, de Venestraat en de fraaie synagoge aan de IJsseldijk waren bekende punten voor veel Kampenaren. Met de Duitse inval begon een proces van uitsluiting dat aan niemand voorbij ging. Dit boek toont hoe deze families leefden op het moment dat de oorlog begon en alles veranderde. De landelijke en lokale maatregelen tegen Joden worden beschreven en wat die betekenden voor deze families. Centraal staan de houding van de directe omgeving en de rol van de lokale overheid bij de ontrechting, de gedwongen verkoop en roof van bezittingen, gevolgd door de deportaties. Ook is er aandacht voor het naoorlogs rechtsherstel, de terugkeer van overlevenden en hoe het gemeentebestuur daarmee omging. In veel gemeenten in Nederland vindt vergelijkbaar historisch onderzoek plaats. Dit maakt het mogelijk om de gebeurtenissen in Kampen en IJsselmuiden in een landelijk perspectief te zien. Dit boek biedt als eerste een vergelijkend beeld. Sporen van Joods leven bevat veel onbekend fotomateriaal van omstreeks 1940. Maarten Duijvendak studeerde geschiedenis en promoveerde aan de universiteit van Utrecht. Vanaf 1989 was hij werkzaam aan de universiteit van Groningen. Daar was hij tussen 2001 en 2022 hoogleraar economische, sociale en regionale geschiedenis. Hij publiceerde over sociaalhistorische onderwerpen in Nederland, boeren, elites, regionale en stedelijke problematiek en Europees regionaal beleid. De laatste jaren verricht hij onder meer onderzoek naar de ontrechting en het rechtsherstel van de Joodse bevolking op lokaal niveau. Kaart van IJsselmuiden met de polder de Koekoek en de Joodse begraafplaats op de Hoge Zandberg. met daarop aangegeven de adressen en eigendommen.

ABBA Compleet, het verhaal achter alle songs

Hun hits zijn de ‘oorwurmen’ van ons collectieve muzikale geheugen. Wie heeft er niet een keer meegezongen op ‘Dancing Queen’, ‘Fernando’, ‘Waterloo’ of ‘Mamma Mia’?

Dit boek is de meest complete geschiedenis met de verhalen achter die hits van de supersterren van ABBA.

MUZIEKGESCHIEDENIS GESCHIEDENIS 4

➔ Chronologisch gearrangeerd

en uiterst gedetailleerd neemt de schrijver je mee langs alle songs

➔ Met honderden unieke foto’s, outtakes en uitgebreide toelichtingen bij de albums

➔ Het ultieme boek voor de echte fans die willen weten hoe ingenieus de songs werden geproduceerd en hoe de ABBAleden hun succes beleefden

ABBA Compleet

BENOÎT CLERC

• 528 pag.

• 21 x 27 cm

• circa 400 afbeeldingen in kleur en zwart-wit

• gebonden

• ISBN 978 94 625 8574 4 | NUR 660

• september 2024

€ 59,95 introductieprijs (vanaf 1 december € 69,95)

MUZIEKGESCHIEDENIS GESCHIEDENIS

me gewoon een huis voor dat leeggehaald wordt, met dozen tegen de muren, waar alle meubels uit worden gehaald en waar hier en daar nog wat spulletjes staan en waar de voetstappen van een man nagalmen, die door de kamers loopt en aan het verleden denkt.’36 Productie

‘Knowing Me, Knowing You’ is het eerste nummer dat wordt opgenomen voor de Arrival-sessies in maart 1976 (‘Dancing Queen’ stond al op de band toen deze sessies begonnen) en is een van de belangrijkste nummers van het album. Het nummer, dat oorspronkelijk ‘Number One, Number One’ werd genoemd, werkt bijzonder goed dankzij de harmonische onderbreking tussen de coupletten in mineurakkoorden en de refreinen in majeurakkoorden. De overlapping van de gitaren geeft het nummer – waarvan het ritme bijna disco te noemen is (met de geopende hi-hats die ook al zijn gebruikt op ‘Dancing Queen’) – een zeer rockachtige uitstraling. ‘De ene gitaar speelt de melodie, de andere de harmonieën en weer twee anderen spelen dezelfde powerchords, plus

saxofoon Christer Danielsson: trombone Opname Polar Music Studio Stockholm: 9-10, 28-31 augustus 1979 Techniek Producers: Björn Ulvaeus, Benny Andersson Geluidstechnicus: Michael B. Tretow Arrangementen

in 1979 als single aan het publiek werd aangeboden. De achtergrondtracks zijn opgenomen op 9 augustus 1979, met de werktitel ‘Man After Midnight’. ABBA probeert al snel de discosound uit te wissen ten gunste van een meer rockachtige uitstraling. Björn schrijft de tekst en hernoemt het ‘Been And Gone And Done It’. ‘Elk

de sessies eind augustus terug naar de oorspronkelijke visie, waardoor het nummer, uiteindelijk getiteld ‘Gimme! Gimme! Gimme! (A Man After Midnight)’,

6 MUZIEKGESCHIEDENIS GESCHIEDENIS

ME,

YOU 1976 Benny Andersson, Stig Anderson, Björn Ulvaeus / 4’02 Muzikanten Anni-Frid (Frida) Lyngstad: leadzang, achtergrondzang Agnetha Fältskog: achtergrondzang Benny Andersson: synthesizers, achtergrondzang Björn Ulvaeus: akoestische gitaar, achtergrondzang Janne Schaffer: elektrische gitaar Lasse Wellander: elektrische gitaar Rutger Gunnarsson: basgitaar Ola Brunkert: drums Malando Gassama: percussie Opname Metronome, Stockholm: 23 maart, 24 mei 1976 Techniek Producers: Benny Andersson, Björn Ulvaeus Geluidstechnicus: Michael B. Tretow Single Kant A: Knowing Me, Knowing You / 4’02 Kant B: HappyHawaii(EarlyVersionOf“WhyDidItHaveToBeMe”) / 4’22 Uitgebracht bij CBS/VK bij Epic: 16 februari 1977 (ref. 45-toeren: EPC 4955) Uitgebracht in VS bij Atlantic: mei 1977 (ref. 45-toeren: 3387) Hoogste notering VK: 1 Hoogste notering VS: 14 Ontstaan Dit is niet het eerste nummer in de discograﬁe van ABBA dat over verliefd zijn gaat, en in dit geval over de pijn die een mislukte liefdesrelatie met zich meebrengt (we denken bijvoorbeeld aan ‘Disillusion’, ‘SOS’ en ‘Mamma Mia’). Hier behandelt Ulvaeus het onderwerp vanuit het oogpunt van een

hij

en liefhebbende

brengt de meeste

band maakt. Hoewel alle bandleden zich hierin kunnen vinden, en ABBA in de loop der jaren maar heel weinig op tournee gaat, komen Agnetha en Björn toch niet met elkaar op

die ook over dit onderwerp gaan (‘The Winner Takes It All’, ‘One Of Us’). ‘Op geen enkel moment dacht ik na over mijn persoonlijke geschiedenis. Ik stelde

KNOWING

volwassen stel, dat de pijnlijke herinneringen aan een gezinsleven dat niet meer bestaat onder ogen moet zien. Het moet gezegd worden dat de relatie tussen de tekstschrijver en zijn vrouw Agnetha niet meer

gelukkig is. Björn, ook al is

een attente vader

echtgenoot,

tijd door met de ontwikkeling van ABBA, terwijl Agnetha zich steeds meer verzet tegen het idee om op tournee te gaan

zelfs tegen de opeenvolgende promotietournees die de

een lijn. Als hun huwelijk in 1979 uiteenvalt moet Ulvaeus zich verantwoorden voor de tekst van ‘Knowing Me, Knowing You’, evenals voor die van andere ABBA-nummers

legt

doordacht.’45 Single Foto die wordt gebruikt voor de singlehoes van ‘Knowing Me, Knowing You’ (februari 1977). Volgende pagina's: Opnames voor de videoclip van ‘Knowing Me, Knowing You’, geregisseerd door Lasse Hallström. 202 ARRIVAL OP JE KOPTELEFOON In elk refrein op ‘Knowing Me, Knowing You’ is een van de beroemdste ABBA-kenmerken te horen. Na aandachtig naar alle ‘a-ha’s’ geluisterd te hebben, die hier hoorbaar zijn vanaf 00'43, stellen ABBA-fans in de loop der tijd een lijst samen van alle nummers van de groep waar dit vocale handelsmerk op te horen is: ‘Honey, Honey’ (00'10), ‘Hey Hey Helen’ (2'10), ‘So Long’ (0'20), ‘Money, Money, Money’ (00'57), ‘Hole In Your Soul’ (1'41), ‘Voulez-Vous’ (00'54), ‘Angeleyes’ (00'01), ‘The King Has Lost His Crown’ (1'26), ’You Owe Me One’ (1'03) en ‘Just A Notion’ (00'20). GIMME! GIMME! GIMME! (A MAN AFTER MIDNIGHT) 336 SINGLE / GIMME! GIMME! GIMME! (A MAN AFTER MIDNIGHT) SINGLE Benny Andersson, Björn Ulvaeus / 4’45 Muzikanten Agnetha Fältskog: leadzang, achtergrondzang Anni-Frid (Frida) Lyngstad: achtergrondzang Benny Andersson: synthesizers, achtergrondzang Björn Ulvaeus: achtergrondzang Lasse Wellander: elektrische gitaar Rutger Gunnarsson: basgitaar Ola Brunkert: drums Åke Sundqvist: percussie Martin Bylund, Anders Dahl, Lennart Fredriksson, Gunnar Michols, Claes Nilsson, Bernt Nylund, Bertil Orsin, Lars Stegenberg, Sixten Strömvall, Bo Söderström, Harry Teike: viool Lars Arvinder, Niels Heie, Eduard van der Kwast, Håkan Roos: altviool Kjett Bjurling, Olle Gustafsson: cello Lars O. Carlsson, Halldor Pálsson:

voor strijkers en koperblazers: Rutger Gunnarsson Kant A: Gimme! Gimme! Gimme! (A Man After Midnight) / 4’45 Kant B: The King Has Lost His Crown / 3’30 Uitgebracht in Zweden bij Polar Music: 15 oktober 1979 (ref. 45-toeren: POS 1256) Uitgebracht in VK bij CBS/Epic: oktober 1979 (ref. 45-toeren: S EPC 7914) Hoogste notering in Zweden: 16 Hoogste notering VK: 3 Ontstaan ‘Gimme! Gimme! Gimme! (A Man After Midnight)’ is een hymne. ABBA is hier op het hoogtepunt van zijn disco-kunnen en het is ongetwijfeld een van de bekendste nummers van de band, samen met onder andere ‘Dancing Queen’ en ‘The Winner Takes It All’. Hoewel de meeste dames het ermee eens zijn en ‘een man na middernacht willen’, is het de moeite waard een stap terug te doen in de tijd en de context te begrijpen waarin het

verschillende

verschillende manieren om het te

en met verschillende arrangementen’, legt Michael B.

in de documentaire Thank You ABBA uit 1994. ‘We voegden hier een ding toe, daar een ding…, het duurde een eeuwigheid!93 Uiteindelijk keren onze vrienden tijdens

toch de discosound krijgt die het verdient. Maar Benny blijft gefrustreerd door deze beslissing en geeft later zelfs toe dat deze muzikale richting van de band een vergissing was en dat hij de voorkeur geeft aan nummers als ‘Money, Money, Money’ of ‘Chiquitita’. Voor de teksten laat Björn zich opnieuw inspireren door de sensualiteit in de liedjes van Donna Summer, zoals hij al eerder heeft gedaan met ‘Summer Night City’, ‘Lovers (Live A Little Longer)’ en ‘Kisses Of Fire’. Agnetha krijgt de macht en eist een man om haar gedachten van haar problemen af te leiden. Het nummer komt in Scandinavië op single uit, maar klimt niet hoger dan nummer 16 in de Zweedse hitlijsten. In de Verenigde Staten komt het helemaal niet uit, behalve een promotie-exemplaar. Met 1980 in aantocht voelt ABBA dat het tij begint te keren en terwijl ‘Gimme! Gimme! Gimme! (A Man After Midnight)’ in algemene onverschilligheid wordt uitgebracht, realiseert de band zich dat het discotijdperk ten einde loopt. Pas in 1992, als ABBA terugkeert in de publieke belangstelling, dankzij de release van het verzamelalbum ABBA Gold - Greatest Hits, krijgt het nummer hernieuwde aandacht. Het wordt nu niet langer onderschat en wordt uiteindelijk de klassieker die we allemaal kennen. Productie Het nummer opent met piano- en gitaar-arpeggio’s, gespeeld door respectievelijk Benny Andersson en Lasse Wellander, maar het is de daaropvolgende synthesizergimmick die het nummer ABBA COMPLEET 337 Opnamesessie voor ‘Gimme! Gimme! Gimme! (A Man After Midnight)’, een van ABBA’s beroemdste nummers. Volgende pagina's: De ABBA-dames spelen met hun publiek tijdens de tournee van 1979. echt zijn identiteit geeft. Het motief (dat een opvallende gelijkenis vertoont met dat van ‘Bul Bul Ensendi’, een nummer van het Indonesische duo Benyamin Sueb en Ida Royani uit 1978) wordt door Benny gespeeld op een Arp Odyssey-synthesizer en vormt de perfecte begeleiding voor de baslijn van Rutger Gunnarsson, die de noten en hun octaven in achtste noten aanslaat. Dit nummer is de grootste discoplaat tussen de ABBA-hits, ondersteund door majestueuze strijkersarrangementen van Gunnarsson, die op alle grootste hits van de Zweden speelt. De achtergrondzang in harmonie, die voor elk couplet wordt gezongen, is heel modern voor die tijd en vooral een knipoog naar The Bee Gees, die de absolute specialisten in harmonieuze kopstemmen zijn. In 2005 werken Madonna en producer Stuart Price aan ‘Hung Up’, een remix van ‘Gimme! Gimme! Gimme! (A Man After Midnight)’. Ze moeten wel toestemming krijgen van Björn en Benny om de beroemde gimmick te mogen gebruiken. ‘Ze kwam niet zelf, maar ze stuurde een vrouw die haar rechterhand was’, vertelt Benny Andersson. ‘Ze moest wel komen, omdat we haar hadden gezegd dat we geen toestemming zouden geven zonder het te hebben gehoord. Ze zei: “Ik laat het jullie beluisteren, maar ik wil het niet via internet sturen, dus er komt iemand langs met een cd”. We luisterden ernaar hier in mijn studio en ik vond het geweldig. Dus hebben we toegestemd en de royalty’s gedeeld.’54

nog wat akoestische gitaren’,

Lasse Wellander uit. ‘Het is heel goed

nummer werd uitgeprobeerd in

muzikale stijlen, met

spelen

Tretow uit

Vanaf hun eerste single in 1972, tot aan hun Grammy-genomineerde studioalbum Voyage en hun recente revolutionaire virtuele tournee, onthult ABBA Compleet het volledige verhaal achter elk nummer dat ABBA uitbracht.

Na tientallen jaren onderzoek weet popmuziekexpert Benoît Clerc alle ins en outs van de omstandigheden die tot de compositie van elk nummer leidden. Op gedetailleerde wijze beschrijft hij de inspiratie voor de teksten, het opnameproces en de instrumenten die werden gebruikt voor het kenmerkende geluid van ABBA. Van het prille begin tot het iconische ‘Waterloo’, de ontstaansgeschiedenis van elk album en nummer dat door de pop-megasterren is uitgebracht wordt grondig uitgespit.

Honderden fantastische foto’s, waaronder zeldzame exemplaren die niet of nauwelijks eerder zijn gepubliceerd, afbeeldingen van de instrumenten die door de band werden gebruikt en foto’s van de muzikanten op het podium en in de studio brengen de hoogte- en dieptepunten van de ABBA jaren weer tot leven.

Benoît Clerc

MUZIEKKENNER

Benoît Clerc, componist voor televisie, reclame en film, is al meer dan vijftien jaar actief op het gebied van Franse muziek. In de Compleet-serie is hij de auteur van de delen gewijd aan Queen en David Bowie.

GERELATEERDE BOEKEN

7 MUZIEKGESCHIEDENIS GESCHIEDENIS

➔ Het oeuvre van Evert Thielen heeft een bijzondere aantrekkingskracht op veel mensen

➔ Zijn schilderijen, vaak geïnspireerd op kunst uit vroeger eeuwen, staan vol symbolische lading

➔ Evert Thielen wordt internationaal geroemd vanwege zijn werken op zeer groot formaat

Dichter bij het realisme van Evert Thielen

Evert Thielen mag zich al meer dan 50 jaar één van de meest succesvolle kunstschilders van Nederland noemen. Ondanks de vele tentoonstellingen en monografische publicaties over de kunstenaar zijn diens kunstfilosofie en keuze voor een ambachtelijk werkproces, emotioneel geladen symboliek en een realistische stijl niet eerder in detail beschreven of in een breder kunsthistorisch kader geplaatst.

GERELATEERDE BOEKEN

8 HEDENDAAGSE KUNST KUNST

Dit boek verklaart voor het eerst Thielens artistieke visie en kunstfilosofie en plaatst het in de geschiedenis van de West-Europese visuele cultuur. Dagmar Thielen, dochter van de kunstenaar, analyseert de betekenis van het oeuvre, de totstandkoming van Thielens’ stijl, de emotionele rode draden van betekenis in diens werk en de realiteiten van het leven van de kunstenaar. De wording, wendingen en werkelijkheid van alle facetten van het leven en de werken van Evert Thielen worden samengebracht in een kader dat emotie, effect en feit op gelijke voet benaderd en het fenomeen Evert Thielen uitdiept op een niet eerder geziene manier.

Dagmar Thielen

KUNSTHISTORICA EN ONDERZOEKER

Dagmar Thielen is kunsthistorica en onderzoeker aan de Katholieke Universiteit Leuven, gespecialiseerd in de visuele cultuur van de 19e eeuw, transhistorische esthetica en het Gesamtkunstwerk. Zij werkte als assistent-curator hedendaagse kunst bij het Museum van Bommel van Dam en als wetenschappelijk medewerker bij de KU Leuven.

Evert Thielen

Wording, wending, werkelijkheid

DAGMAR THIELEN

• 208 pag.

• 24,5 x 29 cm

• circa 150 afbeeldingen in kleur

• gebonden

• ISBN 978 94 625 8631 4 | NUR 646

• september 2024

• TENTOONSTELLING

Museum van Bommel van Dam

15 september t/m 23 februari 2025

• VORMGEVING

Berry van Gerwen

€ 34,95

9 HEDENDAAGSE KUNST KUNST

Van woest en ledig naar Nederlands grootste toeristische paradijs

De Veluwe staat bekend om de uitgestrekte bossen, heidevelden en zandvlakten. Maar ook de randzones horen erbij; ze zijn historisch, geologisch en hydrologisch er onlosmakelijk mee verbonden. In feite is de Veluwe één groot, samenhangend gebied tussen de Rijn, de IJssel en de kust van de Zuiderzee, nu het Randmeer, en kent daardoor uiterst gevarieerde natuur- en cultuurlandschappen. De aanwezigheid van helder stromend water is daarbij voor de bewoners altijd cruciaal geweest.

➔ Een boeiende atlas over de geschiedenis van de Veluwe, vanaf de ijstijd tot aan de dag van vandaag

➔ Historische kaarten, schetskaarten en dronefoto’s tonen de ontwikkeling van het grootste aaneengesloten natuurgebied van Europa

➔ Intermezzo’s schetsen de Veluwe in de context van klimaatverandering, waterbeheer en ruimtelijke plannen

10 GESCHIEDENIS HISTORISCHE ATLASSEN

Tjirk van der Ziel

SCHRIJVER, GEOGRAAF EN RURAAL SOCIOLOOG

Tjirk van der Ziel is schrijver, geograaf en ruraal socioloog. Vanuit zijn woonplaats Ede werkt hij als zelfstandig onderzoeker aan duurzaamheidsprojecten op het snijvlak van natuur, landschap en cultuurhistorie.

Wim Eikelboom JOURNALIST

Wim Eikelboom is journalist met een voorliefde voor rivieren, landschap en cultuurhistorie. Op zijn naam staan Geen dag zonder de IJssel, de podcast IJsselverhalen en Kiek in het Vechtdal

Atlas van de Veluwe

TJIRK VAN DER ZIEL, WIM EIKELBOOM (PODCAST)

• 160 pag.

• 24,5 x 31 cm

• circa 200 afbeeldingen in kleur en zwart-wit

• gebonden

• ISBN 978 94 625 8632 1 | NUR 693

• september 2024

• VORMGEVING

Richard Bos

€ 24,95

11 GESCHIEDENIS HISTORISCHE ATLASSEN

De Atlas van de Veluwe belicht deze rol door de eeuwen heen en trekt de lijnen door naar het heden en de toekomst. Nu klimaatverandering leidt tot extremer weer met langere perioden van droogte afgewisseld met veel neerslag in soms korte tijd, wordt zorgvuldig waterbeheer belangrijker dan ooit. Dat stelt de Veluwe voor grote uitdagingen. Ten behoeve van deze publicatie zijn dronefoto’s gemaakt, evenals speciale hoogtekaarten en grafische visualisaties van het ontstaan van

de stuwwallen tot inspirerende vergezichten op ontwikkelingen in de loop van deze eeuw.

Bij de atlas verschijnt een podcast met verhalen over water op de Veluwe. Welke rol spelen sprengen en beken vroeger en nu? Hoe zorgen we voor voldoende water voor drinkwater, landbouw en natuur op de Veluwe? Wim Eikelboom zoekt het uit en brengt de kaarten in de atlas tot leven met stromende verhalen.

48 49 Een beek ontspringt in het naburige bos, stroomt daarlangs en stort zich, na in de heerlijkheid Dorenweerd een korenmolen- en vijf papiermolens te hebben rondgedreven, in de Rijn uit. Met welgevallen weidt hier het oog over de uitgestrekte graanvelden uit die, midden in de heide aangelegd, met de dorre landstreek een treffende tegenstelling vormen. Maar wanneer men zich naar het bos begeeft en daar de kronkelende loop van de beek opwaarts tot aan diens oorsprong volgt, die zich hier door aanmerkelijke hoogten een weg wringt - dáár kalm en effen dicht bij de oppervlakte stroomt, ginds over de stenen op de ongelijke grond schuimend bruist, elders zich geheel onder het lage struikgewas verbergt terwijl de grootste verscheidenheid van allerlei trotse bomen en daaronder berken die qua hoogte en omvang in dit gewest door geen andere worden overtroffen, het dichtste lommer biedt - dan voelt men met verrukking het onovertrefbare van het schoon van de ruwe natuur dat zich hier zo geheel ongekunsteld in de zachtste beelden vertoont. Paulus Nijhoff, 1824 ↓ Gedeelte van het landgoed Wolfheze, gemaakt in opdracht van de NV Exploitatie van het Landgoed Wolfheze in 1911. Het noordwesten ligt boven. De gronden behoorden bij kasteel Doorwerth en werden vanaf 1917 in delen doorverkocht aan diverse nieuwe eigenaren die er veelal villa’s en landhuizen met tuinen lieten aanleggen. De uitsnede toont het midden van de kaart (1:25.000) met vier beken: P = Papiermolenbeek, R = Rondeelbeek, W = Wolfhezerbeek, H = Heelsumse beek. In 1939 wil Natuurmonumenten ook een deel aankopen. Jac. P. Thijsse merkt op dat als de aankoop slaagt, de vereniging dan “een mooi sprengengebied en de bovenloop van een Veluwsche beek” in handen krijgt. Gelders Archief ← Manuscriptkaart van de heerlijkheid Doorwerth uit ca 1780. Het kasteel ligt in de uiterwaarden met rondom een tuin met slingerpaadjes en waterpartijen die in dezelfde tijd is aangelegd. Aan de doorgaande weg - de Fonteinallee - ligt het gehucht Doorwerth. De huizen zijn verdwenen en verplaatst naar bovenop de stuwwal waar d veze kaart het Doorwertsche bos intekent. Het domein omvat verder het Heelsumse beekdal en grote oppervlakten aan heidevelden op de Veluwe. Collectie Geldersch Landschap & Kasteelen → Aquarel met blik op kasteel Doorwerth, de Rijn en de Betuwe, vermoedelijk midden negentiende eeuw. Dit uitzicht werd in de loop van die eeuw steeds meer belemmerd toen op de Veluwezoom bossen werden aangelegd. Gelders Archief → Vijvers met watervallen op landgoed De Oorsprong in Oosterbeek, 1904. Gelders Archief H W P R

12 HISTORISCHE ATLASSEN GESCHIEDENIS

13 HISTORISCHE ATLASSEN GESCHIEDENIS

GERELATEERDE BOEKEN

Volg Wassily Kandinsky op zijn reis van het impressionisme naar de abstracte kunst

Wassily Kandinsky (Moskou 1866-Parijs 1944) is van niet te onderschatten betekenis geweest voor de kunst. Zijn ontwikkeling verliep van figuratief, bijna impressionistisch werk, naar een organische, hybride vormentaal. Dit boek laat de artistieke weg van de Russisch-Franse kunstenaar zien. Hij was een van de pioniers van de abstracte kunst die de kunstwereld op zijn kop zette.

➔ Maak kennis met Kandinsky, aan de hand van 60 meesterwerken uit een van de belangrijkste collecties ter wereld

➔ Boek en tentoonstelling markeren het begin van samenwerking tussen H’ART Museum en Centre Pompidou

GERELATEERDE BOEKEN

14 KUNST MODERNE KUNST

Kandinsky werd geboren in tsaristisch Rusland, vestigde naam als leraar aan het vermaarde Bauhaus in Duitsland, ontvluchtte het fascisme en kwam terecht in Frankrijk waar hij tot Fransman werd genaturaliseerd. Oorlogen, crises en revoluties hadden hun beslag op de kunstenaar. Zijn onwaarschijnlijke levensverhaal is terug te zien in de rijkdom van zijn kunst.

Dat er zoveel van hem bewaard bleef, is te danken aan zijn weduwe Nina. Zij schonk kunst en archiefstuk-

Angela Lampe

CONSERVATOR MODERNE KUNST

Angela Lampe promoveerde als kunsthistoricus aan Sorbonne Université in Parijs. Ze is sinds 2005 conservator moderne kunst in Musée National d’Art Moderne/Centre Pompidou. Hier heeft ze een groot aantal tentoonstellingen georganiseerd. Ze publiceerde onder meer monografieën over Kandinsky, Chagall en Rouault.

ken aan de Franse staat. Daar kwamen ze terecht in Centre Pompidou, een van de grootste musea voor moderne en hedendaagse kunst ter wereld. Dit boek verschijnt bij de tentoonstelling in H’ART Museum. Het museum laat topstukken zien als Mit dem schwarzen Bogen (1912), Accord réciproque (1942) maar ook het levensgrote Salon (1922). Het is de reconstructie van het Bauhauswerk dat tijdens het bombardement op Berlijn verloren ging.

Kandinsky

Pionier van de abstracte kunst

ANGELA LAMPE

• 144 pag.

• 22,5 x 27 cm

• circa 100 afbeeldingen in kleur en zwartwit

• paperback met flappen

• ISBN 978 94 625 8636 9 | NUR 646

• juni 2024

• IN SAMENWERKING MET

H’ART Museum Amsterdam & Centre Pompidou

• TENTOONSTELLING

19 juni t/m 10 november 2024

• VORMGEVING

Vanessa van Dam

€ 29,95

15 KUNST MODERNE KUNST

16 HEDENDAAGSE KUNST KUNST

Een kennismakingduizelingwekkende met queer kunst

Dit is een nieuw perspectief op kunstgeschiedenis. Queer & kunst positioneert in heldere lijnen en prachtig geïllustreerd de kunst van kunstenaars van over de hele wereld. Bekende namen als Isaac Julien, Nicole Eisenmann en Tom of Finland, maar ook nieuwe sterren aan het artistieke firmament.

Dit is het langverwachte standaardwerk over queer kunstgeschiedenis. Het gaat over kunst gemaakt door kunstenaars uit LGBTQ+ communities van over de hele wereld vanaf eind jaren 1960 tot nu. Maar het is veel meer dan dat. Het introduceert inspirerende, soms schurende kunst waar de levendigheid en onbeschaamdheid vanaf spat. Het gaat over de veerkracht van de menselijke geest, over kunst die zoekt naar een plek buiten gebaande paden, inclusief en met ruimte voor het individu en voor anderen. Die plek is voor velen buiten de westerse wereld verre van vanzelfsprekend.

De auteur van dit boek, internationaal gevierd expert op het gebied van queer kunst, laat zien hoe rijk en aansprekend het onderwerp is. Ongeacht je achtergrond of identiteit. Ze cureerde voor dit boek werk van hedendaagse queer kunstenaars en groepeerde het onder de noemers Queer Spaces, Queer Bodies en Queer Power.

Queer & kunst gaat voorbij aan de grenzen tussen ‘hoge kunst’ en street art, nieuwe en gevestigde kunst en het aanbod van kunstgaleries en de influencers. Dit boek geeft eindelijk een stem aan al die kunstenaars die lang niet of veel te weinig gehoord werden.

Een krachtig geschreven en rijk geïllustreerd boek over de vele gezichten van hedendaagse queer kunst

Eindelijk zichtbaarheid en erkenning voor queer kunst en kunstenaars

Gemma Rolls-Bentley

TENTOONSTELLINGSMAKER

Al meer dan twintig jaar gezaghebbend auteur en tentoonstellingsmaker, en voorvechter van diversiteit in de hedendaagse kunstwereld. Samen met queer kunstenaars maakte ze veelbesproken tentoonstellingen. Rolls-Bentley is gastdocent aan het Royal College of Art in Londen.

Queer & kunst

Van doek tot digitaal en alles daartussen

GEMMA ROLLSBENTLEY

• 240 pag.

• 19,5 x 24 cm

• circa 180 afbeeldingen in kleur en zwartwit

• gebonden

• ISBN 978 94 625 8647 5 | NUR 646

• juli 2024

• VORMGEVING Leonardo Collina

€ 39,95

17 HEDENDAAGSE KUNST KUNST

Nederlandse landgoederen voor de oorlog, in bezettingstijd en tijdens de wederopbouw

Wat was de rol van Nederlandse kastelen en buitenplaatsen tussen 1940 en 1945? Daarover gaat dit rijk geïllustreerde boek.

Behalve mobilisatie en vordering, bespreekt het dagelijks leven, bescherming, schade, verwoesting en herdenken. Oorlog in Arcadië schijnt nieuw licht op een onbekend onderwerp.

➔

Het Nederlandse landgoederenonderzoek over de periode 19401945 was tot nu toe zeer onderbelicht

➔ Oorlog in Arcadië is gebaseerd op nieuw onderzoek naar 1300 landgoederen

GERELATEERDE BOEKEN

18 TWEEDE WERELDOORLOG GESCHIEDENIS

Vele eeuwen is het Nederlandse landschap beïnvloed door de aanwezigheid van grootgrondbezit van adel, stedelijke regenten en andere elite. Het zijn plekken die aangeduid werden als ‘Arcadië’, als paradijs op aarde.

In de periode 1940-1945 werd alles anders. Nederlandse, Duitse en geallieerde legers vorderden een kastelen en landhuizen met hun boerderijen en gronden. De huizen werden gebruikt als militaire hoofdkwartieren, scholen, ziekenhuizen, weeshuizen en barakken. De landerijen werden benut voor houtoogst en de jacht. Soms lagen de landgoederen in de frontlinie en speelden zij maandenlang een militaire rol, zoals bij de Slag om Arnhem. Bunkers, loopgraven en geschutsopstellingen moesten de vijand op een afstand houden. De strijd zorgde voor beschadiging en soms vernietiging van het gebouwde en landschappelijke erfgoed.

Op basis van nieuw onderzoek naar 1300 landgoederen weten we dat meer dan 90 landgoederen door het Nederlandse leger gebruikt werden tijdens de mobilisatie en 400 landgoederen gevorderd zijn door de Duitse bezetter voor uiteenlopende functies. Zo’n 105 kastelen en landhuizen werden compleet verwoest door oorlogsgeweld en honderden raakten licht tot zwaar beschadigd. Ook is gekeken naar het lot van Joodse buitenplaatsen, het dagelijkse leven op een landgoed en kasteeltoerisme in bezettingstijd en de wederopbouw van Arcadië na 1945.

Elyze Storms-Smeets

HISTORISCH GEOGRAAF EN LANDSCHAPSHISTORICUS

Elyze Storms-Smeets is historisch geograaf en landschapshistoricus bij het Gelders Genootschap. Ze was initiatiefnemer en projectleider van Oorlog in Arcadië. Elyze is als wetenschappelijk adviseur betrokken bij de Nederlandse Kastelenstichting.

Nick van den Berg

KUNSTHISTORICUS

Nick van den Berg is kunsthistoricus bij het Gelders Genootschap. Hij is met name geïnteresseerd in interieurgeschiedenis en elitegeschiedenis uit de periode 1850-1940 en heeft zich hier gedurende zijn studie en loopbaan in gespecialiseerd. Sinds januari 2024 is hij als adviseur erfgoed werkzaam bij Het Cultuurfonds.

Oorlog in Arcadië 1940-1945

Nederlandse kastelen en landgoederen in de Tweede Wereldoorlog

ELYZE STORMSSMEETS, NICK VAN DEN BERG (RED.)

• 416 pag.

• 23 x 28 cm

• circa 400 afbeeldingen in kleur en zwart-wit

• gebonden

• ISBN 978 94 625 8634 5 | NUR 680

• juli 2024

• IN SAMENWERKING MET

Gelders Genootschap & Nederlandse

Kastelenstichting

• VORMGEVING Erlend Schenk

€ 49,95 introductieprijs (vanaf 1 oktober € 59,95)

19 TWEEDE WERELDOORLOG GESCHIEDENIS

De eerste spoorlijn in Nederland die onverbloemd werd aangelegd uit oogpunt van concurrentie

— 150 jaar geleden werd het eerste deel van de Oosterspoorweg in gebruik genomen. Over een spoorwegmaatschappij die een bierhal en een tolgaarderswoning moest bouwen, over drie aan elkaar grenzende stations in Amersfoort en over zijlijntjes naar een zendstation, een paleis en een sigarenkistjesfabriek.

SPOORWEGEN GESCHIEDENIS

De Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij (HIJSM) zocht rond 1870 aansluiting op het internationale netwerk van spoorlijnen door de aanleg van de Oosterspoorweg. Ze ging daarmee de concurrentie aan met de Rijnspoorweg die van Amsterdam via Arnhem naar Duitsland liep. Daarbij speelde ze onder een hoedje met de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen. Het eerste deel van de Oosterspoorweg werd op 10 juni 1874 in gebruik genomen. In anderhalve eeuw is er veel veranderd. Stations werden geopend, uitgebreid, vernieuwd of gesloten, de HIJSM werd een deel van NS, concurrentie verdween maar kwam in een andere gedaante weer terug. De Oosterspoorweg bracht het armelijke Gooi in korte tijd tot grote bloei met de eerste grote forensenstations van het land. Het imposante station Utrecht Maliebaan werd het Spoorwegmuseum en in Utrecht is zelfs een stuk van het Oosterspoor veranderd in een park.

Michiel ten Broek

Victor Lansink

Michiel ten Broek werkte jaren voor de NS en tegenwoordig voor een groot ingenieursbureau op gebied van spoorweginfrastructuur. Victor Lansink werkt voor de collectie historisch beeldmateriaal van Het Utrechts Archief. De auteurs houden zich al jaren intensief bezig met verdwenen en bestaande spoorlijnen.

De Oosterspoorweg

De spoorlijn Amsterdam− Zutphen met zijtak Hilversum−Utrecht

MICHIEL TEN BROEK, VICTOR LANSINK

• 192 pag.

• 24,5 x 30,5 cm

• circa 250 afbeeldingen in kleur en zwart-wit

• gebonden

• ISBN 978 94 625 8635 2 | NUR 680, 693

• juni 2024

• IN SAMENWERKING MET

Het Spoorwegmuseum

• TENTOONSTELLING

24 april t/m 1 november 2024

• VORMGEVING

Victor de Leeuw

€ 34,95

GESCHIEDENIS SPOORWEGEN

Maar voor het ontwerp van het station liet de HIJSM zich van zijn royale kant zien. Er werd een ontwerp gemaakt voor een fors, 85 meter breed gebouw met 19 rondboogvensters op de begane grond. De opzet is symmetrisch, met lange zijvleugels en een hoog middendeel met een luifel en dubbele pilasters aan de gevel en frontons op beide hoeken van het middendeel. De grote, hoge ontvangsthal gaf toegang tot de beide zijvleugels waarin zich de wachtkamers, de restauratie en andere voorzieningen bevonden. De opening zonder veel plichtplegingen vond plaats op 10 juni 1874.

SPOORWEGEN GESCHIEDENIS 06-05 Panorama van het nieuwe Centraal Station in 1890. 06-04 Ontwerptekening uit 1882 van P.J.H. Cuijpers en A.L. van Gendt in drie delen voor het nieuwe Centraal Station. JACOB OLIE 06-05 06-04 174 175 35-01 Ontwerptekening van het station Utrecht Maliebaan, ca. 1874. 35-02 Station Utrecht Maliebaan in 1878 35-03 Het voltallige personeel van station Utrecht Maliebaan, 1905. Het meest imposante en ook het meest omstreden station aan de Oosterspoorweg is zonder twijfel Utrecht Maliebaan. Omstreden, want over de plaats van het station is veel te doen te geweest. Als het aan de HIJSM had gelegen, was het station midden in het Hieronymusplantsoen aan de singel aan de oostkant van de stad gekomen, precies tussen het Lucasbolwerk en het Lepelenburg. Het station zou dan heel dicht bij de stad gelegen hebben en zou een aantrekkelijk alternatief zijn geweest voor de Utrechters om naar Amsterdam te reizen in plaats van het Rijnspoorstation van de NRS. Direct na het bekend worden van de plannen in 1870 stak er echter een storm van protest op, zowel van de kant van de gemeente als van de burgerij die de aantrekkelijke singelplantsoenen met hun wandelmogelijkheden volledig verloren zagen gaan. De gemeente kwam nog met een plan om de spoorlijn alsnog westelijk om Utrecht te leiden, maar dat zou voor de HIJSM duur en omslachtig uitpakken en bovendien wilde ze zo ver mogelijk van het Rijnspoorstation blijven. Er werden petities georganiseerd, brochures gepubliceerd en de HIJSM gaf een tegen-brochure uit met een fraaie ingekleurde plattegrond waarop de zaken wel erg rooskleurig werden voorgesteld. Op de plattegrond in de brochure telt het stationsemplacement niet meer dan drie sporen, er is geen ruimte voor een tweede perron en van een draaischijf of een goederenloods en een locomotievenloods is geen sprake. De publieke opinie bleef echter mordicus tegen een station midden in het singelplantsoen. Uiteindelijk, na veel vijven en zessen en nadat ook de minister er zich mee had bemoeid, koos de HJSM voor een alternatief tracé, meer oostelijk achter de Maliebaan langs. Ook dat was niet geheel naar de zin van de gemeente, maar het was beter dan dwars door het singelplantsoen. In een relatief onbebouwd terrein achter de Maliebarrière werd het station nu geprojecteerd. Weliswaar kon de Maliebarrière (de huidige Maliebrug) als toegang naar het station dienen, maar het lag wel minder centraal dan de HIJSM had gewild. De gemeente Utrecht moest overigens opdraaien voor de meerkosten die de HIJSM moest maken voor het verlegde tracé, en ook moest de gemeente voor de toegangsweg zorgen.

Als

genoemd,

ook het ontwerp voor het station van Baarn wordt toegeschreven, maar feitelijk is er daarvan geen bewijs. Waarschijnlijker wellicht is dat een van de tekenaars van het bouwbureau van de Oosterspoorweg met talent voor architectuur zich heeft kunnen uitleven op het ontwerp, dat weliswaar uitbundig, maar ook gangbaar is voor de architectuur van die tijd. De bouw van het station, inclusief locomotievenloods met vijf sporen en een draaischijf en andere bijgebouwen, werd aangenomen door de aannemerscombinatie Verwaayen en Kooy uit Arnhem/Amsterdam voor fl. 203.300.-. Dat was overigens exclusief de gietijzeren overkapping van de sporen, waarvoor een apart bestek werd gemaakt. De opdracht werd gegund aan de Nederlandsche Stoomboot Maatschappij te Rotterdam, die voor fl 143.000 een ruim 172 meter lange en 23 meter brede overkapping bouwde. De kap steunde op de perrongevel van het hoofdgebouw en verder op 34 gietijzeren, rijk gedecoreerde kolommen. Hij werd

35 G.L. MULDER 35-02 35-03 HIJSM 35-01 22

architect van dit monumentale station wordt dikwijls A.L. van Gendt

aan wie

Utrecht Maliebaan ¬ 16.5 km

➔ Het standaardwerk over 150 jaar Oosterspoorweg

➔ Michiel ten Broek en Victor Lansink vatten de plannen, aanleg, grote ontwikkelingen en ook bijzondere details in woord en beeld

GERELATEERDE BOEKEN

GESCHIEDENIS SPOORWEGEN

De blik van de kunstenaar op de badende mens

— Ontdek hoe moderne en hedendaagse kunstenaars het klassieke thema baders vormgeven. Het boek bij de internationale tentoonstelling in Museum MORE laat de voortdurende fascinatie zien voor de dit onderwerp. Het werk van meer dan 65 kunstenaars biedt een rijk spectrum aan verrassende visies op de badende mens.

➔ Moderne en hedendaagse kunst van 65 kunstenaars uit binnen en buitenland

➔ Van prachtig intiem tot ironisch en van klein en kwetsbaar tot spectaculair

MODERNE KUNST KUNST 24

Maite van Dijk

ARTISTIEK DIRECTEUR

MUSEUM MORE

Maite van Dijk is sinds 2021 artistiek directeur van Museum MORE in Gorssel en Museum

MORE-Kasteel Ruurlo. Onder haar hoede zijn lovend ontvangen tentoonstellingen georganiseerd.

GERELATEERDE BOEKEN

Het onderwerp baders heeft een lange kunsthistorische traditie die nog altijd springlevend blijkt. In de negentiende eeuw verdwenen langzaam de klassieke of Bijbelse voorwendselen om baders te schilderen, en er werd ruim baan gegeven aan de bader tout court. Half of geheel naakte vrouwen – en soms mannen – die in de buitenlucht in en om het water werden geschilderd. Hoewel het onderwerp zich vaak en plein air bevindt, is het verre van natuurlijk: het is een kunstmatige constructie die vragen oproept over de representatie van het lichaam, seksualiteit, de mannelijke (of vrouwelijke) blik, natuur en vitaliteit.

Het boek stelt een grote verscheidenheid aan moderne en hedendaagse kunstenaars voor die dit thema vaak hebben verkend in hun werk, waarbij ook vele nieuwe, speciaal voor de tentoonstelling gemaakte, kunstwerken te zien zullen zijn. Een greep uit de kunstenaars: Marlene Dumas, Claire Tabouret, Simone Kennedy Doig, Carel Willink, Amoako Boafo, Lydia Pettit, Jenna Gribbon, Neo Matloga, Katherine Bradford, Danny Fox, Jean Jullien, Vivian Greven, Niki de Saint-Phalle en Aristide Maillol.

Licked by the waves

Nieuwe baders in de kunst

MAITE VAN DIJK

• 144 pag.

• 24 x 28,5 cm

• circa 75 afbeeldingen in kleur

• gebonden

• ISBN 978 94 625 8633 8 | NUR 646

• juli

• IN SAMENWERKING MET

Museum MORE

• TENTOONSTELLING

7 juli t/m 6 oktober

• VORMGEVING

Studio Spass

€ 29,95

25 KUNST MODERNE KUNST

Beheren en behouden van geplaagde kastelen en buitenplaatsen

Schitterende ballast beschrijft de Nederlandse kastelen en buitenplaatsen in de roerige twintigste en eenentwintigste eeuw. Een tijd waarin dit erfgoed steeds kwetsbaarder werd als gevolg van maatschappelijke veranderingen. Hoe ga je dan om met deze ‘schitterende ballast’?

➔ Een nieuwe benadering van landgoederen en kastelen, gezien op de golven van de woelige laatste eeuw en in het licht van de toenemende democratisering

➔ Nieuwe functies en aanpassingen in het exterieur en interieur waren niet zelden onderwerp van stevige discussie

GERELATEERDE BOEKEN

26 KASTELEN GESCHIEDENIS

Huizen van de elite werden in toenemende mate gezien als ‘niet meer van deze tijd’ en werden verkocht, herbestemd of gesloopt. Landgoederen werden opgegeten door uitdijende dorpen en steden. Bewoners die tegen de tijdgeest in wilden vasthouden aan hun bezit, moesten op zoek naar creatieve en innovatieve oplossingen om de steeds hogere woonlasten en belastingmaatregelen te kunnen dragen. Dit boek belicht dit erfgoed en zijn oude en nieuwe gebruikers vanuit diverse invalshoeken: onder andere sociale, politieke, kunst- en cultuurhistorische, koloniale, feministische en landschappelijke aspecten komen aan bod.

Hanneke Ronnes

HOOGLERAAR HISTORISCHE BUITENPLAATSEN

Hanneke Ronnes is bijzonder hoogleraar Historische buitenplaatsen en landgoederen aan de Rijksuniversiteit Groningen. Haar onderzoek is interdisciplinair en richt zich op (historische) architectuur en de politiek van de sociale ruimte.

Conrad Gietman

HISTORICUS EN REDACTEUR

Conrad Gietman is freelance historicus en redacteur, en werkt tevens bij de Hoge Raad van Adel in Den Haag. Hij schreef onder meer Republiek van adel, Wapenregister van de Nederlandse adel, en Biljoen. Kasteel, bewoners, landgoed. Tot voor kort was hij hoofdredacteur van Het Buiten.

Claartje Wesselink

CULTUURHISTORICUS

Claartje Wesselink is freelance cultuurhistoricus. Ze schrijft boeken en artikelen over kunst, cultuur, geschiedenis en erfgoed van de twintigste eeuw. Voorheen werkte ze als universitair docent aan de Universiteit van Amsterdam en de Rijksuniversiteit Groningen.

Schitterende ballast

Buitenplaatsen in de moderne wereld

CONRAD GIETMAN, HANNEKE RONNES, CLAARTJE WESSELINK

• 288 pag.

• 24,5 x 29 cm

• circa 250 afbeeldingen in kleur en zwart-wit

• gebonden

• ISBN 978 94 625 8637 6 | NUR 680

• augustus

• VORMGEVING

Rosmalen Schenk

€ 39,95

27 KASTELEN GESCHIEDENIS

Een heerlijk overzicht van hedendaagse tekenkunst in Nederland

Liefde voor tekenen is een viering van de hedendaagse tekenkunst. Het gaat hier om tekenen in de breedste opvatting van het artistieke medium. Het tekenen als een spel, een middel, een expressievorm of een hogere kunst. Het boek is er voor iedereen die van tekenen en tekenkunst houdt en biedt een afspiegeling van de beeldende kunst in Nederland in de afgelopen dertig jaar.

➔ Drie kunstenaars presenteren hun keuze uit Stedelijk Museum Schiedam

➔ Rode draad is de ‘Condition Humaine’, de menselijke conditie

KUNST TEKENKUNST

GERELATEERDE BOEKEN

Het boek bevat een overzicht van de 600 werken uit de voormalige NOG Collectie, de bedrijfscollectie van SNS Reaal die in 2021 in zijn geheel geschonken is aan Stedelijk Museum Schiedam. We kijken ernaar door de ogen van drie hedendaagse kunstenaars: Fatima Barznge, Susanna Inglada en Koen Taselaar. In het boek vertellen ze over hun artistieke praktijk en de liefde voor de tekenkunst. Uit de collectie lichten ze kunstwerken uit die aansluiten bij hun eigen werk.

Het werk van Koen Taselaar ontstaat door het vrijelijk associëren met letters, beelden, symbolen. Fatima Barznge maakt kunst waarin ze zowel invloeden van islamitische kunsttradities als van de Europese moderne kunst laat zien. De belangrijkste thema’s in het werk van Suzanna Inglada zijn het menselijk lichaam, machtsrelaties en genderongelijkheid.

Catrien Schreuder

KUNSTHISTORICUS

Catrien Schreuder is Hoofd Kunst en Geschiedenis van het Stedelijk Museum Schiedam. Schreuder is kunsthistoricus met als specialisme de beeldende kunst uit Nederland vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw. Eerder publiceerde ze onder meer over Yayoi Kusama, kunstkritiek in Nederland en videokunst.

Krista van der Bron

KUNSTHISTORICUS

Krista van der Bron is zelfstandig kunsthistoricus, met als specialisme de moderne en hedendaagse Nederlandse en Spaanse kunst. Ze publiceerde onder andere over kunstenaarsateliers, vrouwelijke twintigste-eeuwse kunstenaars en diverse bedrijfscollecties.

Liefde voor tekenen

Kunstenaars kiezen uit de collectie

KRISTA VAN DER BRON, CATRIEN SCHREUDER

• 160 pag.

• 23 x 28 cm

• circa 200 afbeeldingen in kleur

• gebonden

• ISBN 978 94 625 8638 3 | NUR 646

• juli

• IN SAMENWERKING MET

Stedelijk Museum Schiedam

• TENTOONSTELLING

6 juli t/m 15 september

• VORMGEVING

Berry van Gerwen

€ 29,95

KUNST TEKENKUNST

GERELATEERDE BOEKEN

Plattegronden van het Nederlandse woonhuis

— Architectuurhistoricus Wouter van Elburg deed onderzoek naar de ruimte achter Nederlandse voordeuren: de entree. Zijn gedachte was dat deze ruimte een rol speelt in hoe een huis verder is ingedeeld. Op basis van 2500 plattegronden van huizen tussen 1550 en 1950 identificeerde hij acht verschillende entreeruimtes.

➔ Nieuw onderzoek naar de geschiedenis van het woonhuis in Nederland levert staalkaarten op van de woonhuisplattegrond

➔ Voor het onderzoek werden entreeruimtes geanalyseerd van boerderijen, woonhuizen en landhuizen, kastelen en buitenplaatsen

wim weve huizen in delft n de 16de en 17de eeuw w m w e v h u z e n i n d f t n d e 1 d e n 7 d e e e u w h b k d b b h D d h -

BOUWGESCHIEDENIS GESCHIEDENIS 30

Voor het onderzoek werd gekeken in de woonhuizencollectie van Vereniging Hendrick de Keyser én, uit oogpunt van representativiteit, naar woonhuisplattegronden die bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te vinden zijn. Rijksmonumenten, maar ook een groot aantal afgebroken panden. Acht varianten werden vastgesteld: de entreeruimte met nevenfuncties (zoals huizen waar je in de woonkamer of keuken binnenkomt), het tochtportaal, het voorhuis, de vestibule, de gang, de dwarsgang, de hal en de trappenhuis-entree.

Typologisch plattegrondonderzoek naar ruimtes (zogeheten ‘ruimtetypen’) biedt een verdieping en aanvulling op bestaande inzichten over constructies, materialen en huistypen van historische Nederlandse woonhuizen. Het bestuderen van plattegronden, en dan met een nadruk op de verschijningsvorm van afzonderlijke ruimtes, is in de architectuurgeschiedenis een nieuw onderzoeksgebied.

Wouter van Elburg

ARCHITECTUURHISTORISCH ONDERZOEKER

Wouter van Elburg studeerde kunstgeschiedenis met een specialisatie in architectuurgeschiedenis. Na een master erfgoedstudies ging hij als architectuurhistorisch onderzoeker aan de slag bij Vereniging

Hendrick de Keyser. Naast zijn baan schreef hij een proefschrift over historische Nederlandse woonhuisplattegronden. Het nieuwe boek is hiervan de handelseditie.

Met de deur in huis

Typologie van de entreeruimte in Nederland, ca. 1550-1950

WOUTER VAN ELBURG

• 192 pag.

• 22 x 27 cm

• circa 100 afbeeldingen in kleur en zwart-wit

• paperback met flappen

• ISBN 978 94 625 8639 0 | NUR 646

• september

• IN SAMENWERKING MET

Vereniging Hendrick de Keyser

• VORMGEVING

Erlend Schenk

€ 34,95

31 BOUWGESCHIEDENIS GESCHIEDENIS

Op zoek naar het DNA van Rotterdamse kunst

— Ontdek de Laurenskerk als baken van kunstenaars.

De Zandstraatbuurt als het Montmartre van Rotterdam, totdat de sloophamer kwam. Beleef hoe de havens onstuimig groeiden en het mastenwoud verandert in een wolkendek van rookpluimen. Ervaar het onvermijdelijke bombardement.

En de wederopbouw. De schilders van Rotterdam legden het vast.

➔ Bestaat er zoiets als Rotterdamse schilderkunst?

➔ Waar stad en kunst elkaar omarmen, is de haven nooit ver weg

➔ Een bondgenootschap van economie, stadsontwikkeling en kunst maakten Rotterdam de stad die het nu is

32 KUNSTENAARSKOLONIES KUNST

GERELATEERDE BOEKEN

Werner van den Belt KUNSTHISTORICUS

Werner van den Belt is kunsthistoricus. In zijn werk als museumdirecteur, conservator en schrijver wordt hij gedreven door het samenbrengen van verhalen op het snijvlak van kunst en samenleving.

Bob Hardus

JOURNALIST EN HOOFDREDACTEUR

Bob Hardus is journalist en hoofdredacteur van HaagseSchoolorg. Hij is auteur van diverse boeken en publicaties over de Franse impressionisten, de schilders van de Haagse School en de Tachtigers.

Van Verschuier tot Jongkind en De Lorme tot Langendijk. Van Richters tot Van Mastenbroek, Toorop, Gubbels en Van Lieshout. Dit boek gaat niet over Pieter de Hoogh, Breitner, Kees van Dongen of Willem de Kooning. Zij werden in Rotterdam geboren, maar wilden er niet zijn. Kunsthistoricus Werner van den Belt en journalist Bob Hardus onderzoeken de levens, de werken en inspiratiebronnen van kunstenaars die zich vereenzelvigen met de enerverende geschiedenis van de koopmansstad aan de Maas.

Rotterdam is een stad voor kunstenaars die het water en het werk niet schuwen maar omarmen. Hoge luchten, volle kades en de weerbarstigheid van hout op steen en stoom op staal in weer en wind. Handen uit de mouwen. Pen op papier, kwasten op het doek, glas in lood of een spuitbus op de muur. De drager is vaak bijzaak. Als het maar werkt; gedreven door en vaak zelfs drijvend óp het water.

De schilders

van Rotterdam

WERNER VAN DEN BELT, BOB HARDUS

• 240 pag.

• 19,7 x 19,7 cm

• circa 200 afbeeldingen in kleur en zwart-wit

• gebonden

• ISBN 978 94 625 8640 6 | NUR 646

• juni

• VORMGEVING

Miriam Schlick

€ 24,95

33 KUNSTENAARSKOLONIES KUNST

Het water, de bruggen, de kleur van het riet dat afsteekt tegen een blauwe lucht

Jaarlijks bezoeken honderdduizenden toeristen uit binnen- en buitenland het idyllische waterdorp Giethoorn. De vele bruggetjes over de grachten en de romantische boerderijen met vaak fraai aangelegde tuinen worden massaal bewonderd en gefotografeerd. De aantrekkingskracht gaat verder terug in de tijd. Al voor 1900 wisten kunstenaars de weg naar Giethoorn te vinden.

➔ Binnen het waterdorp werd alles en iedereen vervoerd met een punter

➔ Veel romantiek ging verloren, maar gelukkig hebben kunstenaars

Giethoorn, zoals het ooit was, op het doek vereeuwigd

GERELATEERDE BOEKEN

34 KUNSTENAARSKOLONIES KUNST

Berber van der Veer

Berber van der Veer (Giethoorn) heeft kunstgeschiedenis en filosofie gestudeerd in Groningen. Haar masterscriptie De opkomst en de ondergang van de Gieterse schilderkunst is cum laude ontvangen. Ze is werkzaam in het Groninger Museum.

Eind negentiende eeuw was het unieke karakter van het dorp alleen bekend bij zijn bewoners en een enkele van elders komende kunstenaars Van toerisme was geen sprake. Giethoorn was slechts moeizaam over water bereikbaar en verder nagenoeg van de buitenwereld afgesloten.

Dankzij de tot de Haagse School behorende kunstenaars, onder wie Willem Bastiaan Tholen en Paul Joseph Constantin Gabriël, zijn wij bekend met het Giethoorn zoals het er toen uitzag. Vanaf het begin van de twintigste eeuw volgden de ‘modernen’ die in Giethoorn zochten naar vernieuwing. Later hebben lokale kunstenaars als Hendrik Broer en Piet Zwiers de sfeer van Giethoorn prachtig vastgelegd.

De schilders

van Giethoorn

BERBER VAN DER VEER

• 200 pag.

• 19,7 x 19,7 cm

• circa 150 afbeeldingen in kleur en zwart-wit

• gebonden

• ISBN 978 94 625 8641 3 | NUR 646

• september

• VORMGEVING

Miriam Schlick

€ 24,95

35 KUNSTENAARSKOLONIES KUNST

Sporen van Joods leven

Onthechting en rechtsherstel in Kampen en IJsselmuiden tijdens en na de Tweede Wereldoorlog

MAARTEN DUIJVENDAK

• 192 pag.

• 17 x 24 cm

• circa 100 afbeeldingen in kleur en zwart-wit

• paperback met flappen

• ISBN 978 94 625 8630 7 | NUR 693

• verschenen

• IN SAMENWERKING MET

Stadsarchief Kampen

• VORMGEVING

Victor de Leeuw, DeLeeuwOntwerper(s)

€ 19,95

Sporen van Joods leven

— In 1940 leefde een relatief kleine Joodse gemeenschap aan de monding van de IJssel. De families Boektje, Van Gelderen, Goudsmid, Rudelsheim en Vos vormden daarvan het sociale centrum. Hun bedrijven in de Oudestraat, de Venestraat en de fraaie synagoge aan de IJsseldijk waren een bekend punt voor veel Kampenaren. Met de Duitse inval begon een proces van uitsluiting dat aan niemand voorbij ging.

Dit boek toont hoe deze families leefden op het moment dat de oorlog begon en alles veranderde. De landelijke en lokale maatregelen tegen Joden worden beschreven en ook wat die betekenden voor deze families. Centraal staan de houding van de directe omgeving en de rol van de lokale overheid bij de ontrechting, de gedwongen verkoop en roof van bezittingen, gevolgd door de deportaties. Ook is er aandacht voor het naoorlogs rechtsherstel, de terugkeer van overlevenden en hoe het gemeentebestuur daarmee omging.

In veel gemeenten in Nederland vindt vergelijkbaar historisch onderzoek plaats. Dit maakt het mogelijk om de gebeurtenissen in Kampen en IJsselmuiden in een landelijk perspectief te zien. Dit boek biedt als eerste een vergelijkend beeld.

Maarten Duijvendak

Maarten Duijvendak studeerde geschiedenis en promoveerde aan de universiteit van Utrecht. Vanaf 1989 was hij werkzaam aan de universiteit van Groningen. Daar was hij tussen 2001 en 2022 hoogleraar economische, sociale en regionale geschiedenis. De laatste jaren verricht hij onder meer onderzoek naar de ontrechting en het rechtsherstel van de Joodse bevolking op lokaal niveau.

GERELATEERDE BOEKEN

36 REGIONALE GESCHIEDENIS GESCHIEDENIS

➔ ‘Heerlijk salontafelboek’ De Volkskrant

GERELATEERDE BOEKEN

7de Hoe de huidige landsgrenzen tot stand kwamen (en soms nog steeds niet duidelijk zijn)

— Hoe ontstond Nederland? Door de strijd tegen de Spanjaarden, het water of nog veel meer? Zijn er nu 17, 7, 10 of 12 Nederlandse provincies? En waarom heet de staande leeuw die Nederland op oude kaarten verbeeldt de Leo Belgicus en is hij begin zeventiende eeuw gaan zitten?

Op deze en nog heel veel meer vragen geeft Historische atlas NL antwoord. Een rijk geïllustreerd overzichtswerk waarin oude kaarten, vredesverdragen en andere sleuteldocumenten het verhaal van de wording van Nederland vertellen. Veruit de meeste historische stukken komen uit Nationaal Archief, de schatkamer van onze geschiedenis. Uiteraard zijn onze onafhankelijkheidsverklaring, het Plakkaat van Verlatinge (1581), en de oerversie van onze huidige grondwet (1848) in de atlas opgenomen. Maar ook veel onbekendere stukken, zoals het Verdrag van Londen (1839), dat ervoor zorgde dat Roermond niet in België, maar in Nederland kwam te liggen, komen aan bod.

Historische atlas NL

Hoe Nederland zichzelf bijeen heeft geraapt

MARTIN BERENDSE, PAUL BROOD

• 208 pag.

• 24,5 x 31 cm

• circa 250 afbeeldingen in kleur en zwart-wit

• gebonden

• ISBN 978 94 625 8317 7 | NUR 680

• verschenen

• VORMGEVING

Richard Bos

€ 39,95

HISTORISCHE ATLASSEN GESCHIEDENIS 37

➔ ‘Deze mooie, onderhoudende en toegankelijke atlas vormt een uitstekende leidraad voor het zelf ontdekken van landschappelijke sporen van voormalige spoorlijnen’ Tijdschrift voor historische geografie

Atlas van de verdwenen spoorlijnen in Nederland

MICHIEL TEN BROEK, VICTOR LANSINK

• 208 pag.

• 24,5 x 30,5 cm

• circa 400 afbeeldingen in kleur en zwartwit

• gebonden

• ISBN 978 94 625 8400 6 | NUR 680

• verschenen

• VORMGEVING

Frank de Wit

€ 39,95

Een spoorwegatlas over verdachte dijkjes in het landschap en andere spoorse relicten

— Atlas van de verdwenen spoorlijnen in Nederland laat zien dat een spoorlijn nooit helemaal verdwenen is. Door de uitgebreide infrastructuur blijven er altijd restanten over. Twee kenners hebben tientallen opgeheven spoorlijnen in Nederland systematisch onderzocht en de restanten in beeld gebracht. Daarnaast hebben zij archiefmateriaal en beelden uit het verleden opgespoord, waarmee de geschiedenis nog meer reliëf krijgt. Een beknopte geschiedenis van de opkomst en ondergang van deze spoorlijnen maakt het sfeervolle Atlas van de verdwenen spoorlijnen in Nederland compleet.

➔ ‘De atlas is zoveel meer dan een prachtig kijkboek. (…) Een goede gids voor wie zelf op pad wil om nog oude spoorlijnen en infrastructuur te zoeken’ Railhobby

GERELATEERDE

7de 38

DE OOSTERSPOORWEG DE SPOORLIJN AMSTERDAM-ZUTPHEN DE OOSTERSPOORWEG Als politiek-economische bezwaren en gebrek aan investeerders geen hadden –Regionet Het verleden het heden van een spoorlijn waaraan jaar eigenlijk alles De Oosterspoorweg De spoorlijn Amsterdam−Zutphen met zijtak Hilversum−Utrecht SPOORWEGEN GESCHIEDENIS

BOEKEN

Duitse oorlogskiekjes van de inval in Nederland

— Op 10 mei 1940 werd Nederland ruw meegesleurd in een wereldoorlog die Hitler het jaar daarvoor in gang had gezet. Over het verloop van de gevechten op Nederlands grondgebied is inmiddels veel bekend. Verrassend is het gebrek aan eigen beeldmateriaal dat laat zien hoe de strijd verliep. Daarvoor moeten we opvallend genoeg bij de Duitsers zijn.

De populariteit van fotografie in het vooroorlogse Duitsland en aanmoediging ervan vanuit het Duitse leger, maakten dat duizenden soldaten een fotocamera meenamen in de strijd. Omdat ze voor privégebruik waren bestemd, bleven hun kiekjes – voor zover die niet door de oorlogsomstandigheden verloren gingen – decennialang verborgen. Gerard Groeneveld verzamelde meer dan tien jaar dergelijke oorlogsfoto’s, waarvan een significante selectie in dit boek is opgenomen. Daarmee wordt in Nach Holland een verrassende blik geboden op die traumatische meidagen van 1940.

➔ ‘Het is alsof je in een verboden document mag kijken. Nach Holland is een historisch document’ De Limburger

➔ ‘Sommige van Groenevelds ontdekkingen hebben de potentie iconisch te worden’ Historisch Nieuwsblad

GERELATEERDE BOEKEN

Nach Holland

De meidagen van 1940 door Duitse ogen GERARD GROENEVELD

• 160 pag.

• 24 x 31 cm

• circa 220 afbeeldingen in zwart-wit

• gebonden

• ISBN 978 94 625 8245 3 | NUR 680

• verschenen

• VORMGEVING

Afra Dijkstra, Riesenkind

€ 34,95

5de

GESCHIEDENIS TWEEDE WERELDOORLOG 39

Kunst in het derde rijk

Verleiding en afleiding

JELLE BOUWHUIS, ALMAR SEINEN

• 240 pag.

• 17 x 24 cm

• circa 150 afbeeldingen in kleur en zwart-wit

• gebonden

• ISBN 978 94 625 8576 8 | NUR 646

• verschenen

• IN SAMENWERKING MET

Museum Arnhem

• VORMGEVING

Erlend Schenk

€ 24,95

Duitse kunst uit de periode 1933-1945

Welke kunst was officieel toegestaan in naziDuitsland? Dat de nationaalsocialisten de moderne kunst uitsloten, is bekend. Maar dat het Duitse rijk onder Hitler de hedendaagse kunst aanwendde als propagandamiddel, kunsttijdschriften liet verschijnen en omvangrijke tentoonstellingen organiseerde, weten slechts weinigen. Steunden de kunstenaars het regime, steunde het regime de kunstenaars, of beide?

De officiële kunst uit de periode 1933 tot 1945 is uit het collectieve geheugen verdwenen, omdat ze sindsdien nauwelijks meer is getoond. Kunst in het derde rijk plaatst de kunstenaars en hun werken terug in de kunstgeschiedenis. Onderwerpen komen aan de orde tegen de context van de kunstwerken zelf, de betreffende kunstenaars, hun carrières, en de waardering van hun werk voor, tijdens en na het naziregime.

➔ ‘De grootste verrassing van Kunst in het derde rijk is dat de nazikunst veel minder eenvormig is dan de kwalificaties kitsch en UnKunst doen vermoeden’ NRC

GERELATEERDE BOEKEN

2de

40 KUNST MODERNE KUNST

GERELATEERDE BOEKEN

Beelden van de havenstad in oorlogstijd

Rotterdam heeft het gedurende de oorlogsjaren zwaar te verduren gehad. Vijf dagen slechts had de overrompelende oorlog in mei 1940 geduurd. Vijf lange jaren van Duitse bezetting volgden. Al kort na de meidagen werden de bombardementen op de stad hervat – het oorlogvoeren ging dus gewoon door – en geleidelijk groeide de repressie en begon de vervolging van Joden en van allen die zich tegen de bezettende macht keerden. Daarnaast werden veel mannen verplicht in Duitsland te werken; vrouwen en kinderen bleven alleen achter. De schaarste nam bovendien steeds meer toe. Die ging vooral in de Hongerwinter haar tol eisen. In dezelfde barre periode werden 52.000 Rotterdamse mannen opgepakt en weggevoerd. En dit alles speelde zich af in een gehavende, onttakelde en volledig ontwrichte stad.

➔ ‘Uniek boek over de oorlogstijd’ Oud-Rotterdammer

➔ In deze derde, herziene en geactualiseerde druk verwerkte de auteur veel nieuwe informatie en afbeeldingen

Rotterdam 40-45

HANS VAN DER PAUW

• 144 pag.

• 24 x 31 cm

• 130 afbeeldingen in kleur en zwart-wit

• gebonden

• ISBN 978 94 625 8629 1 | NUR 693

• verschijningsdatum

• IN SAMENWERKING MET

Stadsarchief Amsterdam

• VORMGEVING

Afra Dijkstra, Riesenkind

€ 29,95

3de

GESCHIEDENIS TWEEDE WERELDOORLOG 41

Geen dag zonder de IJssel

WIM EIKELBOOM

• 376 pag.

• 19,7 x 19,7 cm

• circa 365 afbeeldingen in kleur en zwart-wit

• gebonden

• ISBN 978 94 625 8565 2 | NUR 693

• verschenen

• VORMGEVING

Richard Bos

€ 29,95

365 verhalen over de mooiste rivier van het land

—

Veel mensen noemen de IJssel de mooiste rivier van Nederland. Rivierjournalist Wim Eikelboom heeft de IJssel ook in zijn hart gesloten. Jarenlang struint Wim Eikelboom langs de rivier. Zijn boek Geen dag zonder de IJssel bevat voor alle dagen van het jaar een verhaal of geschiedenis, voorzien van foto’s uit familie-albums en streekarchieven en collecties van andere amateurfotografen. Ook maakte hij een keus uit verhalen van vroeger en nu over natuur, landschap en cultuurhistorie. Voor inwoners van de IJsselvallei een feest van herkenning. Voor mensen van elders is het boek een prachtige manier om de IJssel meer te leren waarderen.

➔ ‘Hommage aan een vriendelijke en open rivier met intrigerende kronkels, bijzondere flora én bekroond met schilderachtige wolkenluchten’ De Telegraaf

GERELATEERDE BOEKEN