najaar ----by----
NLATLAS De Nederlandkrachtdrijvendevan WATERHISTORISCHENLWATERATLASHISTORISCHE BERENDSE & PAUL BROOD ‘Minneapolis Sound’ dankzij zijn met de toepasselijke Dirty Mind De jaren tachtig doorkruiste Prince met zijn kenmerkende had verkocht, wist Prince zichzelf bij elk nieuw tijdloos dankzij zijn muzikale talent.
Inhoud R E T R O S P E C TI V E Gianni Versace 1400-1700vanopGezichtengevelshuizen
Van Madonna tot Miles Davis, van Michael Jackson tot Kate Prince Estate bezig om uit The Vault, de kluis die zijn kostbare uitgebracht. Duizenden stukken sluimeren daar nog altijd, en gedetailleerd het ontstaan van zijn uitgebrachte nummers. Stuk voor stuk worden de geheimen van een spectaculaire COMPLEETPRINCEHETVERHAALVANDE684SONGSBenoîtClercCOMPLEETPRINCESONGS684DEVANVERHAALHET compleet “623 pagina’s, STONESROLLING BOWIEDAVID BAROK IN GRONINGEN 1650-1750Freerk J. Veldman Lieke Veldman-Planten GRONINGENINBAROK1650-1750 VeldmanJ.FreerkVeldman-PlantenLieke De eeuwJulianavan p. 4 compleetPrince p. 12 metRembrandtrodebaret p. 22 De schildersAbcoudevanenhetGein p. 30 wateratlasHistorischeNL p. 6 VersaceGianni p. 16 Barok Groningenin p. 24 hetBlokken-dozenopspoor p. 32 Anni + Josef Albers DeAmsterdamschildersvan p. 20 Rembrandt 100 tekeningen p. 34 Anni AlbersJosef+AlbersJosef+Anni zelfportretvanDemetRembrandtrodebaretwildeavontureneenbezadigd Gary Schwartz RembrandtvantekeningenHonderd SchatbornPeter Tekstje 100 tekeningen van Rembrandt Peter Schatborn Peter Schatborn Jeroen Giltaij rembrandt 100 tekeningen De vanuitvindingpatatfriet p. 36 Wim Delvoye p. 38 De UtregGroateKwis p. 40 Wim DelvoyeLabour of Love GroateDe Utreg Kwis De Groate UtregKoosMarsman Kwis Gezichtengevelsop van huizen p. 28
naam
Dirk J. De VriesgevelsopJ.DirkDeVriesGezichtenvanhuizen1400-1700
Alsof ze levensecht zijn, kijken ze voor zich uit: steen vereeuwigde personen herkend willen worden en op die plaats het Laatste Oordeel afwachten. De diepgelovige mens presenteerde zich met zijn aangezicht voor het oog van Christus de Rechter in afwachting van het oordeel: de hemel de hel. Met dat identificerende doel, soms voorzien van namen, wapens wat ze blijvend wilden tonen en bewaren voor de eeuwigheid. Prof.dr. Dirk Jan de Vries bekleedt de bijzondere leerstoel Bouwhistorie Erfgoed aan de Universiteit Leiden. Als senior onderzoeker en coördinator bouwhistorie hij verbonden aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in Amersfoort. Dit boek
derde album,
album
MARTIN
Compleet-serie is hij
van Zeeland. DEDOORSTILLEVENSZEEUWSEMEESTERSUITGOUDENEEUW VAN MISDAAD EN STRAF Paul Nieuwbeerta, Paul Brood & Martin Berendse overNederlandersdeschreefschreefdeoverNederlanders die zich daar niet aan houden? Daarover gaat de zijn niet meer alleen schendingen van de belangen van privépersonen, maar aanslagen op de rechtsorde waarover de overheid moet waken. succes nummer! het grote rembrandt boek Alle schilderijen684 jeroen giltaij-boekgrotehetrembrandtgiltaijjeroen succes nummer! Roerige tieden Zeeland 1975-2000 2de druk! 2de druk! 2de druk! HERMAN VAN HOOGDALEM GIJS WANDERS GEZICHTEN VAN DEMENTIE GEZICHTEN VAN DEMENTIE 6de druk! MUSIS SACRUM 1847 2022 DE BEWOGEN GESCHIEDENIS VAN EEN CONCERTZAAL MUSIS SACRUM 20221847
GeschiedenisKunst
landschappenFascinerende landschappenFascinerende De Hoge Veluwe VeluweHogeDe
EEUWGOUDENUITMEESTERSZEEUWSEDE KATIE HEYNINGEEUWGOUDENDEUITMEESTERSZEEUWSEbuitengewoon populair. Tot nu toe hier echter weinig onderzoek naar gedaan. Hoeveel prenten, tekeningen en schilderijen bezaten de Zeeuwse inwoners eigenlijk? Welke onderwerpen waren hier populair en welke ruimten hingen ze? Domineerden de Hollandse en Brabantse schilders Katie Heyning is freelance kunsthistoricus en conservator van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen. Zij publiceert regelmatig over de cultuurgeschiedenis
Invenimi, corepudis sit volupta sapiscium qui autaqua spellique la nulpario eatis rempore hendae porrum qui comnis vel es num debitae sequia con plit porenimi, sum eos nat exeribus sed quamus dolupta tiatem qui doluptaecat occus ipsam fuga. Uciis acia bearia demporum quuntem la doluptas accum quia accuptati nos simin perio maximus ulparion reruptatur magni hillab is eaqui dolo beratus sin et re in plaut res volut arit de quas es ut dissint plabo. Ut in eaque sequam id moditios esequatur sedipsuntem ditet dernatibusae natior re libusda ectior mollabore ipsuntur simolup tiis exces sa que nossedi oneste nihi cienem fugit hilique volorem fugiatiorum quas modit que officius sinctore ommod que sitam in con estiisquis adi cusam vol laccus es dendict enecaep erumquatio blab imin porpore, ium conem alibus sollatusa aces moluptatem que nusant pos (1635-1680) Cuyp Aelbert Cuyp 12,50 en Overzee passeren verschillende soorten kaarten wil maken van deze rijke collectie. weerspiegelen tijdgeest. Kaarten vertellen verhalen en geven een beeld hoe gebieden Archief. zeker 300.000 kaarten en tekeningen is het tekeningen. Hij redactielid van het tijdschrift
1975-2000Zeeland p. 48 Het RembrandtGroteBoek p. 53 Het KaartenboekGrote p. 56 Gezichtendementievan p. 55 Backlist p. 60 Colofon p. 67 vanStillevensZeeuwsemeesters p. 50 meestersZeeuwseuitdeGoudenEeuw p. 57 misdaadHistorischeatlasvanenstraf p. 52 JonnieThérèse&thuis p. 54 tijdschriftMuseump. 58 KUNSTde tentoonstellingsagenda Ode aan de eenvoud Symbolisme in Vlaanderen magenta logo, en tekst omzetten naarvastepantoneglanslaag Wim Eikelboom & Gijs Dragt Kiek op het VECHTDAL VIJFTIG VERHALEN OVER LEVEND ERFGOED LANGS DE OVERIJSSELSE RIVIER JONNIETHUIS&THÉRÈSE RESTAURANT DE LIBRIJE LIBRIJE-RECEPTENVOORIEDEREEN Aziatischekipopblikenmelkkoemetdikkefriet.Gelaktezeeduivelengepoftetomaatvandebarbecue. Hollandsepintxos,lamsboutmetwatermeloenengin.In zélftemaken,gerechtendiedoorJonnieenThérèseBoervanDeLibrijesomsaljarenmetfamilieenvrienden wordengedeeld.Toegankelijk,maarmeteentwist.Bijdemeestegerechtenwordenookdranksuggesties gegeven.Wijnen,cocktailsenbier.Zodatthuisookkuntlerenpairen. JoëlBroekaert,culinairjournalistenrestaurantrecensentvoor Kiek op het Vechtdal p. 42
Het Nederland zoals we dat vandaag de dag kennen ontstond onder koningin Juliana. Haar regeerperiode (1948-1980) stond in het teken van herstel, verandering en vernieuwing. Van wederopbouw tot nieuwbouwwijken, de onafhankelijkheid van Indonesië en Suriname, de Koude Oorlog, de komst van grote groepen gast arbeiders, de pil en echtscheidingen, krakers en provo’s — een vooruitstrevende tijd onder de leiding van een vooruitstrevende Julianavrouw. was vanwege haar eenvoud en menselijkheid ongekend populair. Ze stond ook bekend om haar moderne ideeën. ‘Ik ben altijd vooruitstrevend geweest’, zegt de oude koningin in 1987 tijdens een interview. ‘Ik doe mijn leven lang mijn best om niet ouderwets te worden.’ Dat vertaalde zich ook naar haar privéleven. In 1937 trouwde ze met de mondaine Bernhard. Het paar brak nadrukkelijk met de sociale conventies van het koninklijke milieu. Ook als moeder kiest ze haar eigen weg: in de roerige jaren zestig tartten de dochters van Juliana onbedoeld gezag en autoriteit met hun partnerkeuzes. Alle vier de dochters trouwen uit liefde. De eeuw van Juliana verbindt land en vorstin. Toen uiteenlopende thema’s als de doodstraf, het zelfbeschikkingsrecht van vrouwen en dekolonisatie het maatschappelijke discours betraden, was het Juliana die positie innam. Zonder Juliana zou het Nederland dat wij vandaag de dag kennen er heel anders uit hebben gezien.
Eerst mens, dan koningin Hommage aan een geliefd vorstin ter ere van het 75-jarig jubileum van haar inhuldiging in 2023
gerelateerde boeken Een vooruitstrevend koningschap in een sterk veranderend Nederland Met bijdragen van onder meer Herman Pleij, Ad van Liempt en Erwin Olaf De eeuw van Juliana Een koningin en haar idealen Pieter Eckhardt; René Kok en Erik Somers (beeldredactie) 160 pag. 23 x 30 cm circa 120 afbeeldingen in kleur en zwartwit gebonden € 29,95 ISBN 978 94 625 8505 8 NUR oktober6802022 In samenwerking met De Nieuwe Kerk, Amsterdam; Koninklijke Verzamelingen, Den Haag Tentoonstelling 15 oktober 2022 t/m 10 april 2023 Vormgeving Van Rosmalen & Schenk
Het Nederlandse water als vriend en vijand
6
Nederland is eigenlijk niet veel meer dan een hele grote rivierdelta. Eén van de grootste afvoerputten van Europa. De strijd met het water maakt een belangrijk deel van onze identiteit uit. Daar komt ook onze rotsvaste overtuiging uit voort dat we in de toekomst het water altijd de baas zullen blijven. Klopt dat historische beeld eigenlijk wel? Waar komen die oprukkende zee en die kolkende rivieren toch steeds vandaan? Tegen wie vechten we eigenlijk al die Heteeuwen?bijzondere van een delta is dat het water altijd van twee kanten komt: vanuit de zee en, via de rivieren, vanuit het achterland. Eigenlijk van vier kanten, want de regen en het grondwater zijn er ook nog. Er is nogal wat nodig om dat te beheersen. Je kunt in onze historische bronnen zien dat twee factoren door de jaren heen bepalend waren voor het succes van ons watermanagement. Om te beginnen is dat het technische vernuft (van molengangen tot stormvloedkeringen) dat ervoor zorgt dat er ver onder de zeespiegel miljoenen mensen kunnen wonen en werken. Minstens even belangrijk was het polderend en organiserend vermogen van onze voorouders. De Historische wateratlas NL brengt onze eeuwenlange worsteling met nat en droog op overzichtelijke wijze in kaart. Daarmee schept de atlas de nodige helderheid over de hoofdlijnen van het verhaal van Nederland Waterland. Het land waar het water vriend en vijand tegelijk is en voor van alles en nog wat kan worden ingezet: energie, transport, landsverdediging en nog heel veel meer.
Martin Berendse is directeur van de OBA (Openbare Bibliotheek Amsterdam) en was eerder onder meer algemeen rijksarchivaris/directeur van het Nationaal PaulArchief.Brood werkte bij het Nationaal Archief en was onder meer rijksarchivaris in Drenthe en Groningen en docent ‘archival studies’ aan de Universiteit Utrecht.
gerelateerde boeken De reeks Historische atlas NL: Nederlandse geschiedenis van alle kanten Historische wateratlas NL De drijvende kracht van Nederland Martin Berendse, Paul Brood 224 24,5pag.x31 cm circa 250 afbeeldingen in kleur gebonden € 34,95 ISBN 978 94 625 8507 2 NUR november680 2022 Vormgeving Richard Bos NLATLAS De Nederlandkrachtdrijvendevan WATERHISTORISCHENLWATERATLASHISTORISCHE MARTIN BERENDSE & PAUL BROOD De haat-liefde verhouding tussen een land en zijn water De eeuwenlange worsteling tussen nat en droog in kaart gebracht
˘ Rechts het gemeenlandshuis van het Hoogheemraadschap van Zeeburg en Diemerdijk (gebouwd 1726), vanuit het noordwesten, links de Zuiderzee. De Diemerdijk was na de ramp met de paalworm in 1732 sinds 1735 met stenen gedekt. In de inzet links de met steen bedekte Diemerzeedijk en de Ipensloter Sluis en rechts het Nieuwe Diep.
8 ˚ ‘Caerte van het Nieuwediep en de gronden daer annex alsmede van hoofden en paelwerken aldaer die door het knagen van de worm ’t meeredneel gebroken en geruineert sijn’, getekend door J. Wonder Muller, 1734.
22
######
Dat dijken nodig zijn om het water tegen te houden is een open deur. Maar hoe maak je het beste goede dijken? Dat hebben de Nederlanders in de loop der eeuwen, soms door schade en schande, uitgevonden. Het gaat niet alleen om voldoende grond, maar ook om de bescherming van de dijken tegen het water, de beschoeiing. Soms is er echter een onverwachte plaaggeest…
Vanouds wordt voor de beschoeiing van rijshout gebruik gemaakt. Dit zijn twijgen van verschillende houtsoorten, meest wilgen- en elzenhout, die gevlochten worden langs palen of een aan de palen gehecht vlechtwerk. Ook krammatten worden toegepast, bundels riet of stro die op de dijk worden bevestigd. In de zeventiende eeuw begint men ook de onderwateroever te beschermen met grote matten van gevlochten rijshout. Vanaf de vijftiende eeuw worden langs de Zuiderzee slikkerdijken gelegd, die bedekt worden met lappen zeer taaie klei, de slikker. In droge toestand is de klei begroeid met wier of zeegras. Aan de Friese en West-Friese kust wordt ook wier gebruikt. Om te voorkomen dat het wier in zee zakt worden paalconstructies geplaatst. Het gebruik van palen is de meest voorkomende bescherming van dijken, zoals aan de zuidoevers van de Zuiderzee, langs de Waddenkust, de delta van Zuidwest-Nederland en de benedenloop van de grote rivieren. Ideaal zijn de palen niet, zeker wanneer in de achttiende eeuw de paalwormepidemie uitbreekt. De paalworm is een mosselsoort die diepe gaten in het hout boort. Vooral rond 1731 is sprake van een ware plaag. Kilometers aan paalconstructies moeten worden vervangen en men besluit de onderzijde van de dijken van stenen te voorzien. Maar hoe kom je aan zoveel stenen? In Drenthe blijkt het vol te liggen met zwerfkeien en hunebedden, die dan ook in grote hoeveelheden worden verkocht, naar de kust vervoerd en stuk geslagen. Gezien hun grote aantallen op de Drentse heide is de handel in de stenen bijzonder levendig. Maar Drenthe vindt dat de hunebedden als ‘waardige monumenten en vanouds beroemde gedenkteekenen’ bewaard en geconserveerd moeten worden. Daarom is het verbod uit 1734 een bijzonder vroeg besluit om monumenten te beschermen. Je zou het de oudste ‘monumentenwet’ van Nederland kunnen noemen. Het effect is beperkt, het besluit moet een aantal keren worden herhaald. In de achttiende en negentiende eeuw worden zeedijken vooral met zinkstukken versterkt. Deze zinkstukken ter versteviging van de dijkvoet worden van gevlochten wilgentenen en afgedankte visnetten gemaakt. Het afzinken gebeurt door er stenen op te storten. 12 De ontdekking van de paalwormen die de dijkbeschoeiïngen aantasten, 1731. Op de voorgrond drie exemplaren van de paalworm. Tekening van Abraham Zeeman. 23
1731
˙
Paalworm, plaaggeest van de dijken
Het bijzondere van een delta is dat het water altijd van twee kanten komt: vanuit de zee en, via de rivieren, vanuit het achterland
In oktober 2022 presenteert Kunstmuseum Den Haag een grote tentoonstelling over het leven en werk van het kunstenaarsechtpaar Anni en Josef Albers. Na hun opleiding aan het Bauhaus in Duitsland groeien zij in de Verenigde Staten uit tot pioniers van het modernisme. Josef Albers’ onuitputtelijke experiment met kleur en vorm leidt tot zijn beroemde reeks Homage to the Square, terwijl Anni Albers wordt beschouwd als een van de grondleggers van de moderne textielkunst. Aan de hand van ruim 200 werken, bestaande uit schilderijen, textiel, grafiek, sculptuur, meubels en sieraden, demonstreert Kunstmuseum Den Haag hoe een gedeelde artistieke visie en overeenkomstige inspiratiebronnen in de handen van Anni en Josef Albers resulteerden in twee geheel verschillende, maar even belangwekkende oeuvres. De tentoonstelling en publicatie komen tot stand in nauwe samen werking met The Josef and Anni Albers Foundation. Nicholas Fox Weber, directeur van de Foundation, en conservator Willem van Roij leveren een bijdrage aan de catalogus. Daarnaast bevat de publicatie artikelen van Frouke van Dijke en Caro Verbeek, conservatoren van Kunstmuseum Den Haag. Het rijk geïllustreerde boek biedt een heldere introductie op het leven en werk van Anni en Josef Albers, en staat uitgebreid stil bij de door hen gedeelde inspiratiebronnen als muziek en de precolumbiaanse cultuur.
inontmoetKunstenaarsechtpaarelkaarabstractie
10 Frouke van Dijke is conservator bij Kunstmuseum Den Haag. Zij maakte daar onder meer de tentoonstellingen Holland op z’n mooist (2015), Max Liebermann (2018) en Breitner-Israels. Vriendschap en rivaliteit (2020).
gerelateerde boekenAnni + Josef Albers Frouke van Dijke (red.) 208 24,5pag.x29 cm circa 200 afbeeldingen in kleur gebonden € 34,95 ISBN 978 94 625 8522 5 NUR oktober6462022 In samenwerking met Kunstmuseum Den Haag Vormgeving Typography Interiority & Other Serious Matters Anni en Josef Albers openen je ogen voor de wonderen van het alledaags levenNRC Handelsblad Kunstzinnig koppel is van onschatbare waarde voor de moderne kunst Anni AlbersJosef+AlbersJosef+Anni
‘You know how
I got?’
Nadat hij grote successen had geboekt (met ‘Little Red Corvette’, ‘Purple Rain’, ‘Kiss’, ‘Sign O’ The Times’ en ‘Batdance’) en meer dan 100 miljoen albums had verkocht, wist Prince zichzelf bij elk nieuw album opnieuw uit te vinden. Steeds weer kwam hij als herboren terug, altijd verrassend door nieuwe artistieke richtingen en tijdloos dankzij zijn muzikale talent. Van Madonna tot Miles Davis, van Michael Jackson tot Kate alleBush,grote namen in de populaire muziek wilden ooit met hem opnemen. Sinds de onverwachte dood van de artiest in 2016 is The Prince Estate bezig om uit The Vault, de kluis die zijn kostbare en ogenschijnlijk onuitputtelijke muzikale productie beschermt, nummers op te graven die nog niet eerder zijn uitgebracht. Duizenden stukken sluimeren daar nog altijd, en elke release is een wereldwijd evenement. Benoît Clerc, componist voor televisie, reclame en film, is al meer dan vijftien jaar actief op het gebied van Franse muziek. In de Compleet-serie is hij de auteur van de delen gewijd aan Queen en David Bowie. many hits
12
Na twee albums doorspekt met funk en disco, werd de jonge muzikant Prince Rogers Nelson in 1980 de meester van de ‘Minneapolis Sound’ dankzij zijn derde langspeler, met de toepasselijke naam Dirty Mind. Prince, die kort daarna de bijnaam ‘The Kid from Minneapolis’ zou krijgen, wijdde zijn leven aan een uitbundige en gevarieerde muzikale productie. De jaren tachtig doorkruiste Prince met zijn kenmerkende ondeugendheid en durf.
Benoît Clerc, componist voor televisie, reclame en film, is al meer dan vijftien jaar actief op het gebied van Franse muziek. Als verzamelaar van zeldzame platen en oprichter van het Tivoli Songs-label, leidt hij in penitentiaire centra en psychiatrische ziekenhuizen, schrijf- en Inworkshops.compositiede Compleet-serie is hij de auteur van de delen gewijd aan Queen en David Bowie. Voorzijde stofomslag: © Platon/Trunk Archive/PhotoSenso Achterzijde stofomslag: © Richard E. Aaron/Redferns/Getty Images ©Boekband:Gonzales Photo/Alamy Stock Photo COMPLEETPRINCEHETVERHAALVANDE684SONGSBenoîtClercCOMPLEETPRINCEClerc gerelateerde boeken Prince compleet vertelt gedetailleerd over het ontstaan van al zijn 684 uitgebrachte nummers Alle klassieke albums komen langs: van Sign O’ the times tot Parade en van Purple Rain tot Dirty Mind Een biografie in discografievorm van de artiest die zich steeds opnieuw wist uit te vinden Prince compleet Het verhaal van de 684 songs Benoît Clerc 648 pag. 21 x 27 cm circa 400 afbeeldingen in kleur en Vanafgebondenzwartwit1januari 2023 € 69,95 ISBN 978 94 625 8488 4 NUR 660, 666 oktober 2022 introductieprijs € 59,95
2001 DE JAZZ-FUNK-REGENBOOG
Op 16 mei 2000 geeft Prince een persconferentie in New York. Hij kondigt aan dat zijn contractuele verplichtingen met Warner Bros. Records op 31 december 1999 zijn beëindigd en dat hij weer zijn geboortenaam als artiestennaam gaat gebruiken. Prince mag dan wel terug zijn, maar zijn scheiding met Mayte is hem niet in de koude kleren gaan zitten en hij krijgt een flop te verwerken met zijn nieuwe single ‘The Greatest Romance Ever Sold’. Hij verklaart dan ook dat hij zich een tijdje terugtrekt. “Mijn prioriteit is nu om wat tijd te besteden aan het bestuderen van de spiritualiteit van de natuur”, legt de zanger uit. “(…) Ik ga er dus een tijdje tussenuit en hoop in juli, of begin augustus, weer op pad te kunnen gaan.”241 De pauze wordt uiteindelijk maar kort, want hij kondigt ook de creatie van een jaarlijks evenement aan, dat ’Prince: A Celebration’ gaat heten. Gedurende één week, van 7 tot en met 13 juni, wil de artiest in Paisley Park een bijeenkomst houden voor zijn ‘fams’ (naam die hij aan zijn trouwste bewonderaars geeft), waarbij ze de plek kunnen ontdekken, afgewisseld met concerten. “Al die mensen die me door de jaren heen hebben gesteund hebben nooit de kans gehad Paisley Park te bezoeken”, voegt hij eraan toe. “(…) Ik wil graag dat ze zien waar ze aan mee geholpen hebben op te bouwen. Deze interactie, die al jaren duurt, heeft een hechte band tussen ons gecreëerd.”241
396 THE RAINBOW CHILDREN Prince, die zijn leeftijd erkent en authentiekere muziek maakt, krijgt geloofwaardigheidmeermet The Rainbow Children VOOR ECHTE PRINCE-FANS Op 27 juli 1997 vindt er een tentoonstelling plaatsvan de schilder Cbabi Bayoc in het Dignity House vanEast Saint Louis, in de staat Illinois. De stichting Love4 One Another komt er die dag langs om voedsel inte zamelen voor de behoeftigen. Het evenement wordtopgenomen en als Prince de beelden ziet raakt hijonder de indruk van de schilderijen van Bayoc. Op20 oktober 2000 belt het team van Paisley Park metde schilder om wat schilderijen te bestellen, waar-onder Reine Keis Quintet, dat gebruikt zal wordenvoor de hoes van The Rainbow Children, die doetdenken aan die van I Want You van Marvin Gaye, uit1976. Maar let wel, de hoes van het album is geenreproductie van het schilderij, het is een foto vanPrince die ernaast staat.
Het korte High avontuur Prince gaat uiteindelijk pas in november 2000 weer op pad, met zijn beroemde Hit N Run Tour. Hij heeft de zomer gebruikt om High te produceren, een nieuw album in dezelfde gladde en moderne stijl als Rave Un2 The Joy Fantastic. Met de hulp van de geluidstechnicus Femi Jiya, die Hans-Martin Buff heeft vervangen, zet de artiest een hoogwaardig album op de band, met schunnige teksten, die doen denken aan klassiekers, zoals ‘Cream’, ‘Sexy M.F.’ of ‘Pheromone’. Maar hij zal al snel tot inkeer komen. Omdat hij nu officieel lid is geworden van de Jehova’s getuigen, stapt Prince over op een geloofsleer die hem verbiedt te vloeken en het is voortaan verboden om over dit soort onderwerpen te zingen. Al is dit niet de officiële reden, het is waarschijnlijk wel deze filosofie die hem ertoe doet besluiten High niet uit te brengen. Vanaf die herfst begint hij aan zijn volgende project, met de opnames van zijn meest spirituele plaat: The Rainbow Children. Hij sluit zich op in Paisley Park, met als enig gezelschap Femi Jiya en een paar musici voor bepaalde sessies. De virtuoze John Blackwell, die een nieuwkomer in de groep is en werd ontdekt tijdens zijn tournee met Patti LaBelle, krijgt een belangrijke rol in het komende album. “Prince kwam zich, na het concert met Patti in Madison Square Garden in New York, aan mij voorstellen”, vertelt Blackwell. “Hij vroeg me of ik naar Minneapolis wilde komen om met hem en Larry (Graham) te jammen. De tournee met Patti was bijna afgelopen, maar daarna had ik nog een andere verplichting na te komen, een paar concerten met de Japanse popster Hikaru Utada. Prince heeft gewacht tot ik deze tournee van een maand had afgemaakt en onze samenwerking begon vlak daarna. We hebben officieel een contract getekend op 2 september 2000.”242 Begin 2001, als het album is opgenomen, roept Prince er de saxofonist en fluitist Najee en het vrouwelijke viertal Milenia bij, met wie hij die zomer had samengewerkt op ‘U Make My Sun Shine’. Om de nummers nog meer achtergrondzang te geven nodigt hij ook Kip Blackshire en Morris Hayes uit en hij laat de Hornheadz opdraven voor wat aanvullend blaaswerk op meerdere nummers.
His Royal Badness kende een ongekende muzikale productie Een must-have voor zowel liefhebber als nieuwsgierige kennismaker
Versace,
Gianni de naam zegt genoeg
16 Gianni Versace. Een naam die je direct associeert met stijl, weer barstige verfijning – kleur, creativiteit, kunst. In Gianni Versace Retrospective komt het werk van een van de meest invloedrijke couturiers ooit tot leven. De excentrieke Italiaanse modeontwerper neemt je mee in de wereld van extravagante kleding en uitbundige catwalkshows waarin mode, pop en design op spectaculaire wijze samenkomen. Gianni Versace werd 25 jaar geleden vermoord, maar zijn vooruitstrevende filosofie is nog steeds herkenbaar in het modebeeld van nu. Het Groninger Museum eert Gianni Versace en zijn baanbrekende ontwerpen in een grootse tentoonstelling. Spectaculaire foto’s van heren en damesoutfits, accessoires, stoffen, tekeningen, interieurdesigns en filmopnames van de shows uit zijn glorietijd tussen 1989 en 1997 laten zien hoe uitzonderlijk creatief Gianni Versace was. Hij verbond mode met muziek, fotografie en grafisch ontwerp en liep hiermee voorop bij de transformatie van modeshows en reclamecampagnes in kunstwerken. De Italiaan wist de kunsten samen te brengen zoals nog nooit eerder vertoond. Gianni Versace doorbrak het traditionele man-vrouw beeld door kleding voor beide seksen te ontwerpen en seksualiteit en macht in zijn creaties te verwerken. Zijn openlijke homoseksualiteit maakte hem een belangrijk persoon binnen de LGBTQ-beweging. Boven dien speelde hij een grote rol in het zelfbewustzijn van vrouwen door hun lichaam niet te verhullen. Als slimme marketeer trok hij beroemdheden aan om zijn merk te promoten. Tegelijkertijd maakte hij van onbekende modellen supersterren.
Saskia Lubnow studeerde fashion design en brand management in Italië. Sinds 2017 werkt zij samen met Karl von der Ahé aan het Gianni Versace Retrospec tive-project. Zij cureert wereldwijd tentoonstellingen over de ontwerper. Karl von der Ahé studeerde linguistiek en culturele wetenschappen en is werkzaam in de modewereld. Zijn focus ligt op runway shows en internationale modecompetities.
R E T R O S P E C TI V E Gianni Versace gerelateerde boeken Met de moord op Gianni Versace verloor de modewereld een van de belangrijkste ontwerpers van deze eeuw Een eclectisch imperium van Medusa-hoofden, meanderpatronen en door pop-art geïnspireerde prints Gianni retrospectiveVersace Karl von der Ahé, Saskia Lubnow 160 pag. 24 x 31 cm circa 150 afbeeldingen in kleur gebonden € 39,95 ISBN 978 94 625 8518 8 NUR december680 2022 In samenwerking met Groninger Museum Tentoonstelling 2 december 2022 t/m 7 mei 2023 Vormgeving WAT Ontwerpers/Leon Hulst
18 22 Gianni Versace BAROCCO “Neobarocco" (Autumn/Winter 1991-92) with Op Art, "Wild Barocco" (Spring/Summer 1992) with colours and animal prints (Animalia) and Het boek bij de must see tentoonstelling in het Groninger Museum
Kings and queens 23 Gianni Versace doorbrak het traditionele man-vrouw patroon in de mode en liet zich openlijk inspireren door thema’s als bondage en SM ‘Armani dresses the wife, Versace dresses the mistress’
De hoofdstad gevangen met pen en penseel
20 Werner van den Belt is kunsthistoricus. In zijn werk als museumdirecteur, conservator en schrijver wordt hij gedreven door het samenbrengen van verhalen op het snijvlak van kunst en samenleving. Bob Hardus, journalist, publicist en digital consultant. Groot liefhebber van de Franse impressionisten, de schilders van de Haagse School en de Tachtigers.
Amsterdam is een stad van schilders. De gevels en grachten zijn ontelbare malen vastgelegd. Door Hollandse meesters, Franse impressionisten en Joodse ballingen. Van Rembrandt tot Breitner en van Monet tot Max Beckmann. Hun schilderijen maken deel uit van onze herinneringen én droombeelden van de stad. Het boek De schilders van Amsterdam gaat over groepen kunste naars die verslag doen van de ontwikkeling van het Amsterdam waarin zij leefden. Soms tonen zij de verstilde vertwijfeling van een stad in verval, maar vaker nog zien we een potpourri van afbraak en opbouw. Amsterdam is zoals het leven zelf, voortdurend in ontwikkeling. Hotspots veranderen, stijlen komen en gaan. Veel kunstenaars vonden elkaar aan de rafelranden van de stad. Noodgedwongen schoven ze na enige tijd weer door naar andere plekken waar het leven nog betaalbaar was en de ruimte beschik baar. Zo ging dat in de zeventiende eeuw, op plaatsen die nu onderdeel zijn van de historische binnenstad en zo gaat het nog steeds; waar Amsterdam groeit daar bloeit de schilderkunst.
De schilders van Amsterdam Werner van den Belt, Bob Hardus 300 19,7pag.x19,7 cm circa 280 afbeeldingen in kleur gebonden € 29,95 ISBN 978 94 625 8515 7 NUR oktober6462022 Vormgeving Miriam Schlick Acht groepen kunstenaars in beeld, verdeeld over acht plaatsen in de hoofdstad De groei van Amsterdam is direct verbonden met de werkplaatsen van kunstenaars in de stad Met onder anderen Rembrandt en Breitner, Monet en Max Beckmann gerelateerde boeken
De wilde avonturen
De lotgevallen van de Rembrandt met rode baret zijn bijna te bizar om waar te zijn. Het portret werd in 1823 aangekocht door de Prins van Oranje, de latere koning Willem II, voor zijn kunstcollectie, die de beste Nederlandse privéverzameling ooit was. De gebeurtenissen laten zich lezen als een speelfilm. Eerst door koning Willem in het oorlogsgeweld achtergelaten in Brussel tijdens de Belgische Opstand. In 1918 kwijtgespeeld als erfstuk van zijn nazaten na de Eerste Wereldoorlog. Na de Tweede Wereldoorlog in beslag genomen in Dayton, Ohio. Door de Amerikaanse overheid als vijandelijk bezit verondersteld. En last but not least jarenlang een lastige diplomatieke speelbal tussen Washington en Bonn in de Duits-Amerikaanse betrekkingen tijdens de Koude Oorlog. Daarvoor was het in 1921 ook nog eens gestolen uit het Weimar Museum, en in 1935 door Duitse matrozen in New York geheeld. Sinds Weimar was het slechts tien dagen in 1947 te zien geweest in Dayton, en tien weken in 1967 in Washington. Met dit boek doet het opnieuw zijn intrede in de Rembrandtwereld. De toeschrijving aan Rembrandt is omstreden. Gary Schwartz draagt argumenten aan om het te accepteren voor wat het eeuwenlang was en nog altijd lijkt te zijn, een zelfportret van de meester. Bijgevoegd zijn de resultaten van een recent technologisch onderzoek.
van een zelfportret
22 Gary Schwartz, in 1940 geboren in Brooklyn, New York, woont al sinds 1965 in Nederland. Naast het schrijven van boeken over Jheronimus Bosch, Pieter Saenredam, Rembrandt van Rijn en Johannes Vermeer, en meer dan 500 artikelen en columns, was hij actief als vertaler, redacteur en uitgever en als de oprichter en directeur van CODART.
Rembrandt met rode baret De wilde avonturen van een bezadigd zelfportret Gary Schwartz 304 pag. 19 x 25 cm circa 150 afbeeldingen in kleur gebonden € 59,95 ISBN 978 94 625 8517 1 NUR november646 2022 Vormgeving Victor de Leeuw het grote rembrandt boek Alle schilderijen684 jeroen giltaij-boekgrotehetrembrandtgiltaijjeroen GOUDEN EEUW h E t G r Ot E b OE k EEUWGOUDENOEbkGOUDEN EEUW bOE k h gerelateerde boeken RembrandtvantekeningenHonderd SchatbornPeter 100 tekeningen van Rembrandt Peter Schatborn Jeroen Giltaij rembrandt 100 tekeningen zelfportretvanDemetRembrandtrodebaretwildeavontureneenbezadigd Gary Schwartz De zoektocht van Rembrandtkenner Gary Schwartz leest als een kunsthistorische detective
De
Freerk J.Veldman werd vanaf het moment dat hij de leiding kreeg op de Menkemaborg geïntrigeerd door de magnifieke schoorsteenmantels in dat huis. Veer tig jaar onderzoek, in archieven, aan de voorwerpen zelf, en ook in het buitenland heeft geresulteerd in dit boek, dat mede door zijn vrouw Lieke Veldman-Plan ten geschreven werd. Bij ‘barok’ zal niemand dadelijk aan Groningen – stad en provincie – denken. Toch zijn hier in de tweede helft van de zeventiende en de eerste helft van de achttiende eeuw belangrijke barokke ontwerpen tot stand gekomen: torenbekroningen, kerkmeubilair, interieurs van borgen en stadswoonhuizen, met daarin portretten, maar ook voorbeelden van historieschilderkunst. Vaak ontstonden deze intrigerende ensembles in samenwerking tussen verschillende kunstenaars: de architect Allert Meijer ontwierp voor de orgel bouwer Arp Schnitger orgelkassen, waarvan het beeldsnijwerk door Jan de Rijk werd verzorgd, terwijl Jan de Rijk in het Provinciehuis en op de borg Menkema samenwerkte met de schilder Hermannus FreerkCollenius.en Lieke Veldman, die bijna een heel leven hebben gewijd aan onderzoek naar deze periode, presenteren de resultaten hiervan in dit boek, waarin archiefmateriaal en een zorgvuldige analyse van kunstwerken tot nieuwe inzichten en toeschrijvingen leiden. Ook in het buitenland hebben ze schilderijen en interieurs opgespoord, die uit Groningen afkomstig zijn. De vier genoemde kunstenaars worden in dit boek in een bredere samenhang voorgesteld, terwijl hun werk in catalogi gedetailleerd toegankelijk wordt gemaakt. De vele illustraties laten een indrukwekkende wereld van pracht en praal zien. Hoewel nog maar enkele borgen bewaard zijn gebleven en stadswoonhuizen door veranderingen in smaak en mode vaak van hun barokke inrichting zijn ontdaan, is nog verrassend veel uit deze bloeiperiode overgebleven. Daarvan geeft dit boek een overtuigend beeld. vanbarokperiodebloeiendeGroningen
gerelateerde boekenBarok in Groningen 1650 1750 Freerk Veldman, Lieke Veldman-Planten 352 pag. 22 x 24 cm circa 400 afbeeldingen in kleur en zwartwit gebonden € 34,95 ISBN 978 94 625 8510 2 NUR 646, november6932022 In samenwerking met Stichting Groninger Historische Publicaties Vormgeving Bloemvis, Groningen BAROK IN GRONINGEN 1650-1750Freerk J. Veldman Lieke Veldman-Planten GRONINGENINBAROK Drie herontdekte kunstenaars zijn verantwoordelijk voor de Groninger barok
36 HC 19 26
een
HC 19 1704 De Zalige Dood Doek, l49 x 117 cm. In 1704 werd te Groningen een afdeling van de sinds 1648 bestaande ‘Broederschap van de Zalige Dood’ opgericht. De leden kwamen bij elkaar in de bidplaats van de Sociëteit bij der Aa, het gebouw van de Jezuïeten in Groningen. Deze Broederschap heeft naar alle waarschijnlijkheid bij Collenius dit schilderij besteld. Het doel van de Broederschap was om door bijzondere devotie van de stervende Jezus en zijn moeder Maria voor elk der leden een zalig sterfuur te verkrijgen. De gravure HC 19A en de twee onder dat nummer vermelde andere voorstellingen van de Zalige Dood maken het denkbaar dat het schilderij van Collenius omgeven was door vier smalle, nu verdwenen panelen, waarvan drie met een geraamte en één met een Herkomst:opschrift.pastorie van de rooms-katholieke kerk, Oude Kijk in ’t Jatstraat, Groningen; veiling Groningen (J. van den Ende), december 1987. Literatuur: Jaarverslag GM 1985-1989, 51; Knol 1997a, 25 (afb.). Eigenaar: Groninger Museum, Groningen, inv.nr. 1987.0458. HC 19A 1714 De Zalige Dood Gesigneerd Colenius in, J.Bouch, fe Gravure, titelpagina van de brochure ‘Niet sekerder als DE DOODT’, Antwerpen 1714. In het Groninger Museum bevindt zich een rechthoekige in reliëf uitgevoerde koperen plaat die dezelfde voorstelling en teksten heeft als deze gravure (eigenaar gemeente Groningen, bruikleen aan het Groninger Museum, inv.nr.0000.0528). Daarnaast bestaat er een klein achttiende-eeuws schilderij met twee zijvleugels en een halfrond opzetstuk, dat in het middendeel dezelfde afbeelding laat zien als HC 19 (eigenaar parochie H.Martinus, Groningen, afgebeeld in Steensma 1975,139). Het halfronde bovendeel is gevuld met een cartouche en op de beide zijvleugels zijn twee staande geraamtes afgebeeld, de een met een palmtak in de wolken, de ander te midden van vlammen. Onder de geraamtes nog kleine
cartouche. De teksten in de cartouches luiden hier Daer worden gherecommandeert in de ghebeden van een ieder alle de lidt=maeten van t'Broeder=schap der Salighe Doodt die die doodelijck cranck sijn en die overleden sijn Herkomst: De brochure is uitgegeven en gedrukt in Antwerpen bij Allard Aaltsz, 1714. Brochure aanwezig in Archief Nederlandse Provincie S.J., Nijmegen (120/C19g). Literatuur: Dirkse 1991, 93, afb. 16. HC 20 1705 Offer van Iphigeneia Gesigneerd en gedateerd: H. Collenius 1705 Doek, ovaal 150 x 117,5 cm, schoorsteenstuk. Dit onderwerp is ook afgebeeld op HC 24 en HCHerkomst:226. legaat mevr. J.A. Hendriks-Bolhuis, Groningen 1970. Eigenaar: Groninger Museum, Groningen, inv.nr. 1970.0047. HC 19a HC 20 De hoofdrolspelers in dit boek zijn schrijnwerker Allert Meijer; Jan de Rijk, een weergaloze beeldhouwer; de schilder Hermannus Collenius en de wereldberoemde orgelbouwer Arp Schnitger
Catalogus Hermannus Collenius 37
Als senior onderzoeker en coördinator bouwhistorie is hij verbonden aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in Amersfoort. Alsof ze levensecht zijn, kijken ze voor zich uit: in steen vereeuw igde koppen op gevels van historische huizen. Ze wekken een realistische indruk, maar toch neemt men meestal aan dat het anonieme, decoratieve onbekenden zijn. Dit boek laat zien dat achter de hoofden echte mensen schuilen. Het zijn persoonlijke portretten van echtparen die het huis lieten bouwen, soms samen afgebeeld met hun kinderen, voorouders, of voorbeeldige historische figuren.
Niet eerder is in de (inter)nationale kunstgeschiedenis op deze schaal aandacht besteed aan de gezichten op gevels. Het onderzoek van Dirk Jan de Vries laat zien dat de in steen vereeuwigde personen herkend willen worden en op die plaats het Laatste Oordeel af wachten. De diepgelovige mens presenteerde zich met zijn aangezicht voor het oog van Christus de Rechter in afwachting van het oordeel: de hemel of de hel. Met dat identificerende doel, soms voorzien van namen, wapens of huismerken, lieten mensen zich afbeelden op schilderijen, schouwen en ook op gevels. De Vries onderzocht en fotografeerde meer dan tweehonderd gevels uit de periode 1400-1700. Zijn bevindingen laten een terugkerend patroon zien en maken het mogelijk de in steen vereeuwigde hoofden van opdrachtgevers te identificeren. Deze geheel nieuwe, multidisciplinaire benadering van de oudere architectuur laat zien hoe huizen en mensen met elkaar verbonden waren, wat ze blijvend wilden tonen en bewaren voor de toekomst.
28
Dirk Jan de Vries bekleedt de bijzondere leerstoel Bouwhistorie & Erfgoed aan de Universiteit Leiden.
Gezichten van steen, mensen van vlees en bloed
D e S n t J a n D S a e s H e g e b o c d e s Her ogenbosch Bouwsculp uu e bouwgesch ede is 5 55 gerelateerde boeken Een unicum in kunsthistorisch onderzoek: niet eerder zoveel aandacht voor gezichten op gevels Meer dan 200 gevels uit Nederland, Duitsland, België en Catalonië Gezichten op gevels van huizen 1400 1700 Dirk J. de Vries 208 pag. 23 x 29 cm circa 200 afbeeldingen in kleur en zwartwit paperback met flappen € 29,95 ISBN 978 94 625 8506 5 NUR september648 2022 In samenwerking met Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Vormgeving Marjo Starink 1400-1700vanopGezichtengevelshuizen Dirk J. D e VriesgevelsopJ.DirkDeVriesGezichtenvanhuizen1400-1700
‘Holland op zijn mooist’, zo beschreef de botanicus Jac. P. Thijsse het Gein. Ook schilders ontdekten de schoonheid van dit kronkelende, door groen omgeven riviertje dat begint in Abcoude en eindigt bij Driemond. Al zo’n 150 jaar geleden trokken kunstenaars van de Haagse School naar het Gein, en begin twintigste eeuw werd het een bron van inspiratie voor vele anderen, onder wie Piet Mondriaan die er tientallen werken schilderde van het landschap, molens en Hetboerderijen.Geiniseen dankbare bron van inspiratie gebleven, tot op de dag van vandaag. Heel wat kunstenaars, zoals Piet van Wijngaerdt, Rinus Duin, Jan Vluggen en Folkert Post woonden en werkten in het nabije Abcoude – dat zelf eveneens inspireerde. In De schilders van Abcoude en het Gein worden ongeveer 45 lokale kunstenaars en een paar honderd van hun mooiste werken gepresenteerd. Het betreft zowel schilders van toen als schilders van nu. Hun creaties vormen een unieke collectie die voor het eerst in boekvorm wordt samengebracht. Met recht kon Dedalo G. Carasso zeggen: ‘Het Gein is door boeren gemaakt en door kunstenaars geschapen’. van Abcoude en het Gein
30
De in Abcoude woonachtige Hubrecht Duijker schreef meer wijnboeken dan wie ook, en is actief in de wereld van de kunst. Hij bezocht en besprak tientallen musea, publiceerde in het tijdschrift Atelier, is actief in kunstorganisaties en schildert zelf zo intensief dat hij de naam van zijn beroep veranderde van wijnschrijver in vinpressionist.
De milde weelde
Het eerste boek over de kunstenaars van deze streek De schilders van Abcoude en het Gein vingen ‘Holland op z’n mooist’ De schilders van Abcoude en het Gein Hubrecht Duijker 240 19,7pag.x19,7 cm circa 220 afbeeldingen in kleur gebonden € 24,95 ISBN 978 94 625 8516 4 NUR oktober6462022 Vormgeving Miriam Schlick gerelateerde boeken
32
Begin jaren twintig van de vorige eeuw werd besloten een deel van het Nederlandse spoorwegnet te elektrificeren. Exploitatie met elektrische treinen was economisch gezien veel aantrekkelijker dan het gebruik van stoomtreinen, zo was gebleken met elektrische tractie op de Hofpleinlijn tussen Rotterdam en Scheveningen. Tussen 1924 en 1932 werden door de Nederlandse Spoorwegen 259 rijtuigen voor de elektrische dienst in gebruik genomen, waarvan de helft bestond uit zogenoemde motorrijtuigen. Deze stalen rijtuigen, aangeduid als Materieel ’24, bestonden uit tien verschillende types en konden tot bijna elke gewenste samen stelling gecombineerd worden. Vanwege het robuuste, vierkante uiterlijk kregen deze treinen de bijnaam blokkendozen. Tot op de dag van vandaag een begrip bij de spoorwegliefhebber. Blokkendozen op het spoor neemt de lezer mee door de boeiende geschiedenis van dit roemruchte materieel. Een lange geschiedenis, want na het einde van de blokkendozen als treinstellen in de reizigersdienst kregen deze rijtuigen functies van uiteenlopende aard, variërend van motorpost- tot museumrijtuig. Ook aan die periode, die tot de dag van vandaag doorloopt, wordt veel aandacht besteed. Van de vele schitterende foto’s in dit boek, waarvan een groot deel afkomstig is uit de nalatenschap van N.J. van Wijck Jurriaanse, zijn talrijke nog niet eerder gepubliceerd. Materieel tekeningen en overzichten completeren dit unieke boek.
Beeldboek over een spoorwegklassieker
Carel van Gestel was leraar Engels. Hij heeft een groot aantal rijk geïllustreerde boeken en artikelen geschreven over de Nederlandse spoorwegen. Zijn laatste boek is Stroomlijn op het spoor
gerelateerde boeken Met een groot aantal niet eerder gepubliceerde foto’s van belangrijke spoorwegfotografen Het nieuwe standaardwerk over een van de meest geliefde materieeltypes op het Nederlandse spoorwegnet Blokkendozen op het spoor Het Materieelroemruchte’24van NS Carel van Gestel 160 pag. 21 x 28 cm circa 350 afbeeldingen in kleur en gebondenzwartwit € 39,95 ISBN 978 94 625 8513 3 NUR november680 2022 Vormgeving Erik Vos De geschiedenis van de blokkendoos duurt voort tot vandaag de dag
Peter Schatborn was hoofdconservator van het Rijks prentenkabinet in het Rijksmuseum. Hij is gespeciali seerd in 17de-eeuwse tekeningen. Schatborn maakte onder meer tentoonstellingen voor Fondation Custodia (Parijs) en The Frick Collection (New York). Jeroen Giltaij begon in het Museum Boijmans van Beuningen en schreef de catalogus van de tekeningen van Rembrandt en zijn school. Later werd hij daar hoofdconservator oude schilder- en beeldhouwkunst. Van hem verschijnt dit jaar Het Grote Rembrandt Boek tekenaar
De meester als
beschikbare
34
schilderijen,
Rembrandt is een veelzijdig kunstenaar. Naast zijn bekende heeft hij talloze tekeningen nagelaten — bijbelse en mythologische scènes, figuurstudies, landschappen, dieren, portretten en zelfs kopieën van werk van andere kunstenaars. Er is een duidelijke ontwikkeling te zien vanaf zijn eerste naar zijn laatste tekeningen. Zoals hij zich als schilder ontwikkelde, zo heeft hij zich ook als tekenaar ontwikkeld. De invloed die hij daarbij op zijn vele leerlingen had was onmiskenbaar. In Rembrandt 100 tekeningen wordt een chronologische selectie gemaakt van de honderd meest bijzondere tekeningen van Rembrandt, voor zover mogelijk op ware schaal en met alle informatie. De selectie werd gemaakt door Peter Schatborn (voorheen Rijksmuseum Amsterdam) en Jeroen Giltaij (voorheen Museum Boijmans Van Beuningen Rotterdam).
het grote rembrandt boek Alle schilderijen684-boekgrotehetrembrandtgiltaijjeroen GOUDEN EEUW h t G r Ot b OE k EEUWGOUDENOEbkGOUDEN EEUW bOE k h zelfportretvanDemetRembrandtrodebaretwildeavontureneenbezadigd gerelateerde boeken RembrandtvantekeningenHonderd SchatbornPeter Peter Schatborn Jeroen Giltaij rembrandt 100 tekeningen Een beredeneerde keuze uit de honderden tekeningen die Rembrandt heeft nagelaten Bijbelse figuren, mythologische scènes, flora en fauna en zelfs kopieën van andere kunstenaars 100Rembrandttekeningen Peter Schatborn, Jeroen Giltaij 160 pag. 23 x 28 cm circa 150 afbeeldingen in kleur gebonden € 29,95 ISBN 978 94 625 8508 9 NUR november646 2022 Vormgeving Victor de Leeuw
De uitvinding van de trapfiets met pedalen, kettingaandrijving en luchtbanden zorgde voor een grote verandering. Je kon nu zelf bepalen wanneer je weg wilde en waar je heen wilde. Je kon het dorp verlaten. De fiets gaf vrijheid. En dan de uitvinding van de lift met valbeveiliging – dat was een sensatie. Elk warenhuis, hotel en appartementencomplex wilde een lift. De lift heeft de moderne stad mogelijk gemaakt. De aardappeleters van Van Gogh hadden in 1885 geen benul van wat er gaande was, laat staan van wat er nog zou komen: van de naaimachine tot de zonnebril, van de container tot het koffiefilterzakje, van chocola tot stortbeton, van schroevendraaier tot lippenstift. Dit boek, vol schitterende illustraties, bevat vijftig verhalen over uitvindingen die ons leven op een onvoorstelbare manier hebben veranderd. Wie is de uitvinder van de lucifer, van het strijkijzer, van de draaideur, van de rits, van Monopoly? Wie van de beha? En wie is de uitvinder van patatfriet?
Jaffe Vink is schrijver en filosoof. Hij publiceerde Brief aan mijn dochter, Hollandse stellingen, Het gifschip, Wie is er bang voor de vooruitgang en Holy Shit
36
De grote ‘life hacks’ uit de geschiedenis
gerelateerde boeken Een keuze uit de veelgelezen columns van Jaffe Vink in Trouw Op het oog eenvoudige uitvindingen met een groot effect op ons dagelijks leven De uitvinding van patatfriet En 49 andere uitvindingen die ons leven hebben veranderd Jaffe Vink 160 pag. 17 x 24 paperbackcm met flappen € 24,95 ISBN 978 94 625 8519 5 NUR oktober6802022 Vormgeving Afra Dijkstra
Grensvervagende werken van een conceptueel meester
38 Yvette van der Zande studeerde kunstgeschiedenis aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Vanaf 2014 is zij nauw betrokken bij Het Noordbrabants Museum waar zij als conservator verantwoordelijk is voor ver schillende tentoonstellingen waaronder de tentoon stelling Wim Delvoye: Labour of Love Kritisch maar met een knipoog kijkt Wim Delvoye (Wervik, België, 1965) naar de huidige samenleving. Dit resulteert in kunstwerken die grenzen doen vervagen. In zijn kunst komen het verleden en het heden samen. Er is aandacht voor het vakmanschap maar ook voor de ready-made en alledaagse populaire objecten. Wim Delvoyes kunst is conceptueel. Als kunstenaar draagt hij verschillende petten: de ontwerper-ondernemer. Heraldische strijkplanken, gasflessen beschilderd in Delfts blauw, cement-trucks, de Cloaca-machine, getatoeëerde varkens, bewerkte motorbanden en verwrongen kruisbeelden; het zijn maar enkele van zijn verrassende en uiterst originele werken. Alle toveren ze een glimlach op het gelaat van de bezoekers die ernaar kijken. De internationaal gelauwerde kunstenaar Wim Delvoye heeft over de hele wereld geëxposeerd en zijn werk is opgenomen in de belangrijkste museumcollecties. In Het Noordbrabants Museum in ’s-Hertogenbosch is vanaf 29 oktober een groot overzicht van zijn werk te zien. Het zal de eerste solotentoonstelling in Nederland zijn.
Design ontmoet kunst in het werk van Wim Delvoye Gasflessen in Delfts blauw, getatoeëerde varkens en verwrongen kruisbeelden gerelateerde boekenWim Delvoye Yvette van der Zande (red.) 96 22,5pag.x27 cm circa 50 afbeeldingen in kleur paperback met flappen € 24,95 ISBN 978 94 625 8521 8 NUR 646 In samenwerking met Het Noordbrabants Museum, ‘s-Hertogenbosch Tentoonstelling 29 oktober 2022 t/m 29 januari 2023 Vormgeving Frederik de Wal Wim DelvoyeLabour of Love
Hoe goed ken jij Utrecht eigenlijk?
40 Koos Marsman is het alter ego van Ton van den Berg, Utrechter in hart en nieren. Hij schreef al diverse keren mee aan boeken over de stad Utrecht zoals Van stadsie tot stad (met Ad van Liempt) en Neude (als eindredac teur). Sinds 2013 presenteert hij op z’n Utregs quizzes over de stad Utrecht. Dit jaar viert Utrecht 900 jaar stadsrechten. Een goede aanleiding voor een echte Utregse Kwis, bedacht Koos Marsman die bekend staat als de ‘ambasedeur van de Uteregse vollekstaol’. Samen met productieleider Peter Gieling ging hij aan de slag en met hulp van veel enthousiaste vrijwilligers is een groots evenement uit de grond gestampt waar 900 Utrechters aan deelnamen in de tien wijken van DrieUtrecht.keer
deden de 900 Utrechters in spannende voorrondes mee aan De Groate Utreg Kwis en dat eindigde in een grote finale in de Bibliotheek Neude in het oude monumentale postkantoor. Daar werd geconcludeerd dat deelnemen aan de kwis geweldig leuk is, niet per se om te winnen maar vooral omdat je bij de kwis meer te weten komt over ‘t stadsie Utreg. U begrijpt het al, al die vragen die in de kwis werden gesteld, en die gaan over toen en nu en over Utrecht en Utrechters in alle diversiteit, vormen de basis voor het boek De Groate Utreg Kwis. Je kan met het rijk geïllustreerde boek (alleen of met anderen) testen wat je al van ‘t stadsie weet, maar veel belangrijker: je steekt er wat van op!
gerelateerde boekenDe Groate Utreg Kwis Koos Marsman 160 14,5pag.x20 cm circa 150 afbeeldingen in kleur en paperbackzwartwitmet flappen € 22,95 ISBN 978 94 625 8524 9 NUR november693 2022 Vormgeving Richard Bos GroateDe Utreg Kwis De Groate UtregKoosMarsman Kwis Een vermakelijk en inzichtelijk quizboek dat je keer op keer kunt toetsen om je kennis van Utrecht te testen Niet alleen de ultieme kennistest om alleen of met elkaar te spelen, maar ook een fijn feitjes- en weetjesboek
Wim Eikelboom is journalist met een voorliefde voor verhalen langs rivieren. Hij is een goede verteller met oog voor de menselijke maat. Op zijn naam staan de podcasts IJsselverhalen, Rivierverhalen en Eik & Ik, waarin hij verhalen verzamelt over de boom die hij zijn leven lang meedraagt. Gijs Dragt is documentair fotograaf en beeldend kun stenaar. Al meer dan twee decennia werkt hij vanuit zijn atelier in het Vechtdal. Dragt mag graag ‘struinen’ door steden en natuur. Hij vindt zijn beeld onderweg. De Vecht is een liefelijke kronkelrivier in het laagland van Overijssel. Inwoners van het Vechtdal koesteren hun verhalen, tradities en gewoonten. Vaak is dat gekoppeld aan feestdagen, het landschap of het is op een andere manier geworteld in de cultuur van het Vechtdal. Het gaat om levend erfgoed van generatie op generatie. Van paasbulten, eetgewoonten, streeknamen en andere verhalen die worden doorverteld. Niet weids, niet groots, maar weergaloos in meegaandheid. Zo typeert een dichter de rivier. Weerspiegelt zich dat ook in de bewoners in het Vechtdal? Wat leeft er aan tradities en (eigen)aardigheden langs de stroom tussen Gramsbergen en Zwolle? In Kiek op het Vechtdal doen rivierjournalist Wim Eikelboom en fotograaf Gijs Dragt een greep uit het immaterieel erfgoed langs de Vecht.
Vechtdalbewonersvan
42 Verhalen
gerelateerde boeken Met een podcast over Vechtdalverhalen door Erben Wennemars en Wim Eikelboom Kiek op het Vechtdal Vijftig verhalen over levend erfgoed langs de Overijsselse rivier Wim Eikelboom , Gijs Dragt 96 pag. 22 x 22 cm circa 75 afbeeldingen in kleur gebonden € 19,95 ISBN 978 94 625 8511 9 NUR oktober6932022 In samenwerking met Ruimte voor de Vecht Vormgeving Richard Bos Karakteristieke gewoonten van de bewoners langs een kronkelrivier Wim Eikelboom & Gijs Dragt Kiek op het VECHTDAL VIJFTIG VERHALEN OVER LEVEND ERFGOED LANGS DE OVERIJSSELSE RIVIER 1
Elio Pelzers werkt als communicatieadviseur en freelance reisjournalist. Hij is oud-archivaris van de Stichting Het Nationale Park De Hoge Veluwe en schreef verschillende publicaties over het Park. Wereldwijd waarderen mensen de landschappen van Het Nationale Park De Hoge Veluwe, zoals de natte en droge heide, het stuifzand, de oude bossen, landgoederenlandschappen en oude landbouwenclaves. Die kenmerken zich door een grote variatie en bijzondere ontstaanswijze. Verschillende van die landschappen herbergen een zeldzame en unieke flora en fauna. Daarnaast verrijken de kunst en architectuur van het echtpaar Anton en Hélène Kröller-Müller en het door hen gestichte museum de landschappen, die samen één geheel vormen. De landschapsgeschiedenis reikt ver terug en is in het veld nog duidelijk terug te vinden. Door het vele wetenschappelijke onder zoek naar de landschappelijke geschiedenis en natuurhistorie weten we veel van de Veluwse (cultuur)landschappen af. Daar profiteert de bezoeker van Het Nationale Park De Hoge Veluwe van, die er kan wandelen, fietsen, ontspannen en recreëren. Dit boek vertelt het verhaal van die landschappen en stelt de lezer in staat ze te herkennen, te begrijpen en er nog meer van te genieten. Een park, maar ook een waaier aan landschappen 44
gerelateerde boekenDe Hoge FascinerendeVeluwelandschappen Elio Pelzers 96 pag. 17 x 21 cm circa 100 afbeeldingen in kleur gebonden € 19,95 ISBN 978 94 625 8483 9 NUR 410, november6932022 In samenwerking met Stichting Het Nationale Park De Hoge Veluwe Vormgeving Lori Lenssinck On-Nederlandse schoonheid en biodiversiteit in een internationaal gewaardeerd natuurgebied Er zijn weinig nationale parken met zo’n verscheidenheid aan landschappen als Het Nationale Park De Hoge Veluwe landschappenFascinerende De Hoge VeluwelandschappenFascinerendeVeluweHogeDe
Hoe de tijdgeest weerklinkt in een concertzaal van naam en faam
In 2022 is het 175 jaar geleden dat in Arnhem een groot zangersfeest werd gehouden. Het was 1847, de stad was uit de beknellende omwalling gebroken en er was plek aan de fraaie singels voor een huis voor de muzen, een Musis Sacrum of Huis voor Muziek. De Arnhemse zaal die voor die gelegenheid werd gebouwd, is wellicht de oudste concertzaal in Nederland die continu in gebruik bleef. Daarvoor onderging de zaal wel acht metamorfoses, acht architectonische en stedenbouwkundige ontwikkelingen. Iedere nieuwe fase werd ingeluid met feestelijke openingsconcerten, geprogrammeerd naar de geest der tijd. Musis Sacrum bewoog mee met het Nederlandse muziekleven. Soms was ze vroeg in de ontwikkeling en soms wat later dan de grote zalen in de Randstad. Op de podia was niet alleen muziek te horen; politieke bijeenkomsten, exposities en zelfs sportwedstrijden hadden er tot in de 21ste eeuw plaats. Met de allerlaatste verbouwing keerde de cultuur definitief terug: de Muzenzaal, de Van Beinumzaal en de Parkzaal bieden plek aan symfonisch repertoire, kamermuziek, wereld- en popmuziek. Oorlog, bestemmingsplannen en bezuinigingen bedreigden de zaal. In Musis Sacrum Arnhem 1847-2022 schrijft Ingrid D. Jacobs over de bewogen geschiedenis van Musis Sacrum, in relatie tot de ontwikkeling van de stad en het muziekleven van de Arnhemmers. Ingrid D. Jacobs is cultuurhistorisch onderzoeker, schrijver en verteller. Ze publiceerde al eerder over Musis Sacrum, muziekleven, architectuur en stadsontwikkeling in Arnhem. 46
Musis sacrum 1847-2022 De bewogen geschiedenis van een concertzaal Ingrid Jacobs 160 pag. 22 x 24,5 cm circa 100 afbeeldingen in kleur en zwartwit Vanafgebonden17februari 2023 € 29,95 ISBN 978 94 625 8523 2 NUR november693 2022 In samenwerking met Musis sacrum Vormgeving Erlend Schenk introductieprijs € 27,95 De Arnhemse concertzaal beweegt mee met het Nederlandse muziekleven gerelateerde boeken MUSIS SACRUM 1847-2022 DE BEWOGEN GESCHIEDENIS VAN EEN CONCERTZAAL MUSIS SACRUM 20221847
De jonge, geschiedenisroerigevan Zeeland in beeld
48 Socioloog Wim van Gorsel werkt bij de afdeling Kennisdiensten en Collecties van ZB Bibliotheek van Zeeland in Middelburg. In 2021 verscheen zijn boek Aolles wier anders. Zeeland 1950-1975 een fotoboek waarin de wederopbouwperiode van Zeeland centraal stond. De jaren van de wederopbouw worden gekenmerkt door een vrijwel continue economische groei. Daar komt vanaf de jaren ’70 geleidelijk verandering in. Door een verslechtering van de concurrentiepositie van Nederlandse bedrijven, de oliecrisis en een stagnerende verzorgingsstaat wordt er door het bedrijfsleven en de overheid massaal bezuinigd en loopt de werkloosheid snel op. De maatschappelijke onvrede is groot, ook in Zeeland. Dit manifesteert zich in de jaren ’80 vooral in protesten en stakingen. Onvrede is er in die jaren onder de bevolking ook over de wapen wedloop tussen Oost en West en over het gebruik van kernenergie. De protesten hiertegen komen in een stroomversnelling door de grote kernramp in Tsjernobyl in 1986. De kerncentrale in Borssele wordt in die jaren het middelpunt van het landelijk protest. In de jaren ’90 belandt de samenleving in een nieuw tijdperk. De muur is gevallen en de welvaart neemt weer snel toe. Toch zijn er voor veel werknemers ook nieuwe bedreigingen zoals automatisering, privatisering en fusieprocessen. In dit boek wordt een beeld geschetst van Zeeland in de periode 1975-2000. Een onrustige periode, of op zijn Zeeuws: ‘Roerige tieden.’ Aandacht wordt gegeven aan veranderingen in de infra structuur, landbouw, industrie, dienstverlening en toerisme. Ook technologische ontwikkelingen en digitalisering komen aan bod, evenals vrije tijd, kunst en cultuur, sport en jongeren.
Roerige tieden Zeeland 1975 2000 Wim van Gorsel 144 pag. 24 x 31 cm circa 120 afbeeldingen in kleur en zwartwit gebonden € 29,95 ISBN 978 94 625 8520 1 NUR november693 2022 In samenwerking met ZB Bibliotheek van Zeeland Vormgeving Gijs Dragt gerelateerde boeken Het logische vervolg op het fotoboek Aolles wier anders Prachtige foto’s uit de collectie van de ZB Bibliotheek van Zeeland laten een verrassend beeld zien Roerige tieden Wim van Gorsel Zeeland 1975-2000
In dit boek wordt eerst een overzicht gegeven van de stilleven schilderkunst in de Nederlanden in de zeventiende eeuw. Aan bod komen de diverse soorten stillevens, welke centra speelden een rol, wat was toonaangevend werk, wie waren de belangrijke meesters en wie waren de afnemers/kopers van stillevens. Het kernhoofdstuk behandelt de stillevenschilderkunst in Zeeland, min of meer chronologisch. Wie schilderde wat, waar, wanneer en voor wie? Door welk werk en door welke kunstenaars lieten de in Zeeland werkzame schilders zich inspireren en hoever strekte hun eigen invloed? Tot de meest bekende Zeeuwse stillevenschilders behoren Ambrosius Bosschaert de Oude, die aan het begin van de eeuw belangrijk bijdroeg tot de ontwikkeling van de bloemstilleven schilderkunst, en Adriaen Coorte, die aan het einde van de eeuw een heel eigen kijk op het stilleven had die nu enorm wordt gewaardeerd, maar die tot ver in de vorige eeuw nauwelijks enige bekendheid genoot, zeker niet buiten Zeeland. Het boek sluit af met een overzicht van de in Zeeland werkzame stillevenschilders.
Zeeuwse stillevens vol kostbaarheden
Fred G. Meijer was ruim 36 jaar werkzaam bij het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie in Den Haag. Sinds medio 2017 is hij werkzaam als zelf standig kunsthistoricus. Zijn kernspecialiteit betreft de Noord- en Zuid-Nederlandse stillevenschilderkunst uit de zeventiende en achttiende eeuw. Een van zijn vele publicaties is de monografie over François Ryckhals die eerder in deze serie verscheen. 50
Specialist Fred G. Meijer brengt de Zeeuwse stillevenschilders voor het voetlicht Nieuw deel in de monumentale reeks over Zeeuwse meesters uit de Gouden Eeuw Stillevens door Zeeuwse meesters uit de Gouden Eeuw Fred G. Meijer 96 pag. 17 x 24 cm circa 100 afbeeldingen in kleur paperback met flappen € 17,95 ISBN 978 94 625 8512 6 NUR december646 2022 In samenwerking met Stadhuismuseum Zierikzee Vormgeving Marinka Reuten DEDOORSTILLEVENSZEEUWSEMEESTERSUITGOUDENEEUW FRED G. MEIJER 220718_ZM_Stillevens_Omslag.indd 1 25-07-2022 16:59 EEUWGOUDENUITMEESTERSZEEUWSEDE KATIE HEYNINGEEUWGOUDENDEUITMEESTERSZEEUWSEgedaan. Hoeveel prenten, tekeningen schilderijen bezaten Zeeuwse gerelateerde boeken
Paul Nieuwbeerta, Paul Brood & Martin Berendse boeken anders doen vermoeden, is de Nederlandse samenleving veiliger dan ooit van de geschiedenis van misdaad en straf Een samenleving kan niet zonder regels. Maar wat te doen met hen die zich daar niet aan houden?
Daarover gaat de Historische atlas van misdaad en straf. Tweeduizend jaar geleden, in de tijd van de Romeinen en Germanen, worden misdaden in eigen kring bestraft. Pas in de loop van de middeleeuwen krijgt de overheid geleidelijk een rol. Strafbare feiten zijn niet meer alleen schendingen van de belangen van privé personen, maar ook aanslagen op de rechtsorde, waarover de overheid moet waken. Hoewel de media soms anders doen vermoeden, is het aantal moorden en doodslagen in onze tijd maar een eeuw Wel is er nieuwe witteboordencriminaliteit Daar konden van dromen. biedt
een rijk geïllustreerd overzicht van de Nederlandse geschiedenis van misdaad en straf. Historische atlas van misdaad en Nederlandersstrafover de schreef Paul Nieuwbeerta, Paul Brood, Martin Berendse 176 24,5pag.x31 cm circa 200 afbeeldingen in kleur en gebondenzwartwit € 34,95 ISBN 978 94 625 8494 5 NUR verschenen680 Wat te doen met mensen die zich niet aan de regels houden? NLATLAS De Nederlandkrachtdrijvendevan WATERHISTORISCHENLWATERATLASHISTORISCHE
geleden.
succes nummer! VAN MISDAAD EN STRAF
Hoewel de media
overNederlandersdeschreefschreefdeoverNederlanders gerelateerde
criminaliteit: cybercrime,
en een goed georganiseerde drugsmafia.
de Limburgse Bokkenrijders alleen maar
fractie van een
Rijk geïllustreerd overzicht
Historische atlas van misdaad en straf
het grote rembrandt boek Alle schilderijen684 jeroen giltaij-boekgrotehetrembrandtgiltaijjeroen Echt alle schilderijen van Rembrandt Alle Rembrandts verzameld in één boek. Er zijn in totaal 684 schilderijen die of aan de Hollandse meester toegeschreven zijn of in het verleden aan hem toe geschreven werden — allemaal zijn ze opgenomen in Het Grote Rembrandt Boek. Het onderzoek voor dit boek heeft jaren in beslag genomen. Bij het verzamelen van de werken is nagegaan waar ze zijn en wat erover is gezegd. Titels, maten, signaturen en verblijfplaatsen zijn gecontroleerd. Elk schilderij heeft een korte tekst over toeschrijving, voorstelling en datering. Vaak is de mening van de samensteller over deze soms lastige kwesties toegevoegd. Er zijn hier zelfs enkele vroeger afgeschreven schilderijen toch aan Rembrandt Registerstoegekend.achterin op toeschrijving, onderwerp, kunstenaar en bewaarplaats helpen bij het zoeken. GOUDEN EEUW h E t G r Ot E b OE k EEUWGOUDENOEbkGOUDEN EEUW h gerelateerde boekenHet Grote Rembrandt Boek Alle 684 schilderijen Jeroen Giltaij 496 pag. 24 x 30,5 cm circa 700 afbeeldingen in kleur Vanafgebonden15januari 2023 € 100,ISBN 978 94 625 8499 0 NUR oktober646 Vormgeving Marjo Starink succes nummer! introductieprijs € 75,00
Aziatischekipopblikenmelkkoemetdikkefriet.Gelaktezeeduivelengepoftetomaatvandebarbecue. Hollandsepintxos,lamsboutmetwatermeloenengin.InJonnie&ThérèseThuisvindtugerechtenomthuis zélftemaken,gerechtendiedoorJonnieenThérèseBoervanDeLibrijesomsaljarenmetfamilieenvrienden wordengedeeld.Toegankelijk,maarmeteentwist.Bijdemeestegerechtenwordenookdranksuggesties gegeven.Wijnen,cocktailsenbier.Zodatuthuisookkuntlerenpairen. Dereceptenendranksuggestieswordenaanelkaargeregendoordezowelluchtigealsslimmetekstenvan JoëlBroekaert,culinairjournalistenrestaurantrecensentvoorNRCHandelsbladenVrijNederland
Gebruikdehulsalshandigeboekenstandaard. www.wbooks.comwww.librije.com
1 NUR verschenen440 In
Vormgeving
Dragt 2de druk!
De teksten in het boek zijn van Joël Broekaert, bekend als culinair columnist en restaurantrecensent in NRC Handelsblad
Het wordt Jonnie en Thérèse van driesterrenrestaurant De Librije meer dan eens gevraagd: wat eten jullie nu eigenlijk thuis? In dit kookboek lees je wat er bij de familie Boer op tafel komt, en het mooiste is: iedereen kan het maken. Jonnie en Thérèse nemen je mee naar hun huis en plekken die als thuis voelen, en laten zien wat daar zoal gekookt wordt. De gerechten zijn toegankelijk, maar worden allemaal opgetild door een typische Librije-twist. Het boek staat vol met smakelijke en eenvoudig te bereiden recepten met ingrediënten die overal verkrijgbaar zijn. Daarnaast is er drankadvies: van wijnen tot theeën, van bieren tot cocktails. Verrassende smaakcombinaties, eenvoudig thuis te bereiden voor vrienden en familie.
Librijereceptenvooriedereen
54 JONNIETHUIS&THÉRÈSE RESTAURANT DE LIBRIJE LIBRIJE-RECEPTENVOORIEDEREEN
Boer en Joël Broekaert 198 19,5pag.x25 cm circa 200 afbeeldingen in kleur paperback € 29,95 ISBN
Jonnie & Thérèse Thérèse 978 94 625 8504 samenwerking met De Librije, Zwolle Gijs
Thuis Jonnie &
HERMAN VAN HOOGDALEM GIJS WANDERS GEZICHTEN VAN DEMENTIE GEZICHTEN VAN DEMENTIE gerelateerde boeken Uitgebreide herdruk van dit aangrijpende boek Gezichten van dementie is een samenwerking tussen kunstschilder Herman van Hoogdalem en journalist Gijs Wanders. Herman van Hoogdalem maakt portretten van mensen die dementeren, journalist Gijs Wanders interviewde verwanten en geliefden van de geportretteerde mensen met de ziekte van Alzheimer. In de gesprekken met Gijs Wanders staat telkens de relatie tussen familie en persoon met dementie centraal. Veranderingen in karakter en gelaats uitdrukking maken een diepe indruk op de directe omgeving, waardoor de grote portretten van Herman van Hoogdalem soms confronterend kunnen zijn: hij heeft de gevoelens van onzekerheid, leegte, ont hechting en berusting op de metershoge schilderijen weten te vangen. Zowel de portretten als de interviews geven een indringend beeld van wat deze ontwrichtende ziekte voor zoveel mensen betekent. Gezichten van dementie Gijs circa22104HermanWanders,vanHoogdalempag.x22cm30afbeeldingenin kleur gebonden € 27,95 ISBN 978 94 625 8525 6 NUR verschenen646 Vormgeving Peter Boersma Liefdevolle portretten van mensen met dementie 6de druk!
Het56 Grote Kaartenboek Vijf eeuwen cartografie Ron Guleij 384 24,5pag.x32 cm circa 500 gebondenafbeeldingen € 5449,95 ISBN 978 94 625 8481 5 NUR verschenen680 In samenwerking met Nationaal Archief Vormgeving Afra Dijkstra In Het Grote Kaartenboek staan de mooiste kaarten uit de Nederlandse geschiedenis. Maar elke kaart, hoe esthetisch aantrekkelijk ook, vertelt tegelijkertijd een verhaal. Ze weerspiegelen de geest van een tijdvak, geven een beeld van verdwenen gebieden. De verhalen achter de kaarten openen een venster naar tekenende episodes uit de geschiedenis. Kaarten werden en worden gebruikt bij de uitvoering van belangrijke (overheids)taken. Rondom zes thema’s worden in dit boek unieke kaarten in chronologische volgorde getoond en uitgelegd. De kaarten worden historisch ingebed en in de context geplaatst door collectiespecialist cartografie Ron Guleij. Daarnaast hebben acht gastauteurs, specialisten binnen het thema, hun licht laten schijnen op de collectie. Het Grote Kaartenboek bevat ook een handleiding voor het gebruik van de meer dan 140 afzonderlijke kaarten archieven met de verschillende kruisverbanden en blikt ook terug op ruim 150 jaar kaartbeheer. Handboek voor de liefhebbers van oude kaarten gerelateerde boeken 2de druk! Een cursus kaartgebruik door de eeuwen heende Volkskrant
EEUWGOUDENUITMEESTERSZEEUWSEDE KATIE HEYNINGEEUWGOUDENDEUITMEESTERSZEEUWSE gerelateerde boeken Schilderijen waren in het Zeeland van de zeventiende eeuw buitengewoon populair. Tot nu toe is daar weinig onderzoek naar gedaan. Hoeveel prenten, tekeningen en schilderijen bezaten de Zeeuwse inwoners eigenlijk? Welke onderwerpen waren hier populair en in welke ruimte hingen ze? Domineerden Hollandse en Brabantse schilders de Zeeuwse markt of kocht men schilderijen lokaal en ging het vooral om werk van Zeeuwse meesters? En wie waren dat dan? Zeeuwse meesters uit de Gouden Eeuw geeft antwoord op die Ervragen.werd veel geschilderd in de zeventiende eeuw. In de grote musea zijn hier alleen de mooiste en beste voorbeelden te zien. Een goed beeld van wat er bij de burgerij thuis aan de muren hing, kan men daar niet krijgen. Dit boek helpt dit beeld te corrigeren en bijna vergeten meesters, die in hun tijd wel degelijk aanzien genoten, weer enige bekendheid te geven. Zeeuwse meesters uit de Gouden Eeuw Katie Heyning 96 pag. 17 x 24 cm circa 100 afbeeldingen in kleur paperback met flappen € 17,95 ISBN 978 94 625 8264 4 NUR september646 2022 In samenwerking met Stadhuismuseum Zierikzee Vormgeving Marinka Reuten Zeeuwse fijnuitschilderkunstde17eeeuw Het eerste deel uit de reeks opnieuw verkrijgbaar Ook in Zeeland werden huiskamers in de 17e eeuw opgesierd met schilderijen 2de druk! DEDOORSTILLEVENSZEEUWSEMEESTERSUITGOUDENEEUW
58 Museumtijdschrift, het grootste kunsttijdschrift van Nederland is informatief, actueel en verrassend. Het biedt sinds 1988 een unieke mix uit het tentoonstellingsaanbod van kunst en fotografie tot erfgoed en design. Met een column van Pauline Broekema en de veelgeprezen tentoonstellingstips. Het tijdschrift verschijnt 8x per jaar. Voordeel voor abonnees • Gratis digitale uitgave • Exclusieve aanbiedingen op kunst- en geschiedenisboeken • Winacties Tentoonstellingsagenda Bij Museumtijdschrift ontvangt u gratis de meest complete tentoonstellingsagenda van Nederland op handig zakformaat. • tentoonstellingsagenda-app • museumtijdschrift.nl • wekelijkse nieuwsbriefdigitale
www.museumtijdschrift.nl Het meest 18 29aprilmei museumtijdschriftnr52022magenta logo, en magenta bol en tekst omzetten naar pantone +806vaste glanslaag museumtijdschrift.nl/winkel Sluit nu een kortlopend abonnement af en geef 3 nummers van Museum tijdschrift cadeau voor slechts € 27,50. U ontvangt als cadeaugever een chique cadeaubon, leuk om te geven! Bel 038 - 467 34 00 of ga isMuseumtijdschriftDitwww.museumtijdschrift.nl/winkel/cadeau-abonnementen/naaraanbodisgeldigtot1januari2023.leukomtegevenénomtekrijgen! 3x
MUSEUMHETKUNSTHEDENDAAGSEREEKSINKUNSTENAARSREEKSKOLONIESNEDERLANDNOORDBRABANTSOUDEKUNST(TOT1850) Schilderkunst in Laren Є 978946258105024,95 Kunst Rondom BergensedeSchool Є 978946258121024,95 De schilders van De Ploeg Є 978946258098524,95 De schilders van Drenthe Є 978946258227924,95 De schilders van Domburg Є 978946258260624,95 De schilders van Staphorst Є 978946258209524,95 De schilders van de Veluwezoom € 978946258336824,95 schildersdorpNunspeet € 978946258352824,95 De schilders langs de IJssel € 978946258351124,95 De schilders van Dongen € 978946258361024,95 De schilders van Urk € 978946258369624,95 De schilders van Egmond € 978946258393124,95 De vanschildersdeDuin- en Bollenstreek € 978946258426624,95 De schilders van Volendam € 978946258440224,95 De schilders van de Zaan € 978946258438924,95 De schilders van de Biesbosch € 978946258480824,95 De schilders West-Frieslaandvan € 978946258479224,95 De schilders van Limburg € 978946258427324,95 De schilders van de Vechtstreek € 978946258495224,95 epiloogveenboerenleveninzandhetsporenprolooguitverledenenheihetdorpenturf de schilders van H Egmond vanschildersde Egmond A Chinese journeyThe Sigg Collection Є 978946258258324,95 Eva Jospin - Paper Tales € 978946258415019,95 Shao Fan - Between truth and illusion € 978946258381810,00 GOUDEN EEUW b OE k EEUWGOUDENOEk h GOUDENBOEKBOEKHETTEEUW BOEKBOEK EEUWGOUDEN Jeroen GiltaijGiltaijJeroenGOUDEN EEUW BOEK De Hollandse EEUWGOUDENDEVANHOLLANDERS HOLLANDERS VAN EEUWGOUDENDE De groepsportretten van beroemde zeventien maar vanwege hun grote aantal en forse formaat bijzondere culturele erfgoed zien. een coproductie van het Amsterdam context van de Hollandse stedelijke samenleving Wat bracht ze ertoe om zich gezamenlijk laten Wat was de rol van de geportretteerden binnen Arnoldus Anthonissenvan € 978948451817,95 Het land van de suikermolen € 978946258368924,95 Francoys Ryckhals € 978946258334417,95 Jonge Rembrandt € 978946258364119,95 Jan de (1626/1627-1697)Braij Є 978946258206424,95 Het Grote Gouden Eeuw Boek Є 978906630465959,95 Ferdinand Bol en Govert FlinckmeesterleerRembrandtslingen Є 978946258221714,95 In het licht van Cuyp - Aelbert Cuyp & GainsboroughConstable - Turner € 978946258455629,95 Het Gouden Eeuw Boek (midsize) Є 978946258180734,95 Ferdinand Bol - het huis, de collectie, de kunstenaar Є 978946258220014,95 Meester werken uit Wenen € 978946258375712,50 Hollanders van de Gouden Eeuw Є 978907865352319,95 Gerrit GijsAmsterdamLambertsdoorenFloor € 978946258489124,95 Een Aertparadijskoninklijk-Schouman Є 978946258185214,95 De Schatkamer! € 978907865379014,95 De romantiek in het Noorden Є 978946258239214,95
OUDE KUNST (TOT 1850) VERVOLG MODERNE (1850-1970)KUNST Kunst De serene blikvier realisten Є 978946258255229,95 De ExtraPloegMuros € 978946258395524,95 Alexej Jawlenskyvon Є 978946258289724,95 Romanovs in de ban van de ridders € 978907865385139,95 Zwart € 978946258371929,95 Titus - Zoon van Rembrandt Є 978946258305412,50 miniatuurZuid-Nederlandsekunst € 978946258249139,95 Rembrandts naakte waarheid Є 978946258133312,50 socialRembrandt’snetwork (Nederlands) € 978946258314612,50 Vis in beeld € 978946258329012,50 Rembrandt & Saskia - Liefde in de Gouden Eeuw € 978946258286612,50EEUWGOUDENDEUITMEESTERZEEUWSEVANPORTRETTEN GOUDENUITMEESTERSDOORPORTRETTENZEEUWSEDEEEUW Portretten door Zeeuwse meesters uit de Gouden Eeuw 978946258410517,95 Pieter de Hooch € 978946258327617,50 PastelsHet pastelportret in Nederland Є 978946258261319,95 PirschportrettenAanzienlijke-Adolf € 978946258496919,95 Amsterdam door de ogen van Carel Willink € 978946258464824,95 Breitner & Israels € 978946258383214,95 Escher op reis € 978946258275034,951900Droomkunst&2000 € 978946258003913,50 Godinnen van de art nouveau € 978946258404439,95 In vervoering van Voerman € 978946258350412,50 Jan van Herwijnen € 978946258448824,95 Johanna 1865-1950Eijbergenvan € 978946258473024,95 Kirchner & Nolde € 978908526111729,50 Maria Lassnig € 978946258330614,75 Moesman Surrealisme- en de Seksen Є 978946258370229,95 Marius 1867-1932Bauer Є 978946258216329,95 Nieuwe kaders € 978946258391734,95 Nieuwe wegenDe Ploeg € 978946258337511,50 Paul Citroen T d p P a u C o e n T u m m e p Paul CitroenTussen modernisme en portret € 978904008533819,95 Picasso’s Suite Vollard € 978946258408224,95 Russische AvantRevolutieGarde in de kunst € 978907865388239,95 Stilleven € 978946258347412,50 Schilder Mankestederheidvan-Jan Є 978946258349834,95 Symbolisme in Vlaanderen € 978946258416729,95 Stien EelsinghExpressionist van Staphorst € 978946258428029,95 Uit het keurslijf € 978946258466239,95 SPREZZATURA 1860-1910SCHILDERKUNSTITALIAANSEJAARVIJFTIGSPREZZATURA SPREZZATURA Sprezzatura € 978946258332029,95 Theo 1841-1930Colenbrander Є 978946258008412,50
HEDENDAAGSE KUNST BEELDENDE(1970-NU) (1850-1970)MODERNEMODEFOTOGRAFIEOVERZICHTSWERKENKUNSTKUNST VERVOLG Kunst Arnout van Albada Є 978946258181412,50 Van Goghs Intimi € 978946258340517,50 David Schnell € 978946258380124,95 Vergezichten - Johan Dijkstra € 978946258348149,95 GetekendSporen kindermishandelingvan € 978946258413624,95De ondergang van Abraham Reiss 9 schilderijen door Jeroen Krabbé De ondergang van Abraham Reiss € 978946258500319,95 Viva la Frida! Life and Art of Frida Kahlo € 978946258458729,95 Gezichten van dementie Є 978946258143224,95 JR Chronicles € 978946258470929,95 Het Nijsinghhuis € 978946258433416,95 Henk Lassche Het wisselende licht Є 978904007768529,50 Kristina SchuldtBrutal Paradise € 978946258462424,95 Mag ik gaanLeven en sterven met dementie Є 978946258284224,95 Matthias Weischer € 978946258411224,95 Norbert Tadeusz € 978946258492129,95 Pieter Laurens MolNachtvlucht € 978946258491424,95 Rainer Fetting ziet Van Gogh € 978946258475424,95 Sam Drukker - De man in de spiegelZelfportretten € 978946258474724,95 Tamara MullerPlay € 978946258436524,95 Vanwege Vincent € 978946258476129,95 Wij zorgen € 978946258418124,95 Abstracte Kunst - Een geschiedeniswereld € 978946258399324,95 Allemaal Wonderen € 978946258374029,95 Angst voor het naakt € 97890786537526,95 De magie van het beeld - Oek de Jong € 978946258445719,95 Het Nederlandsegrote kunst boek € 978946258278159,95 Het Grote Vrouwen Kunst Boek € 978946258390059,95 Levend Landschap € 978946258486024,95 Alexine TinneHaar wereldbeeld € 978946258471634,95 Dalí en niets anders € 978946258446424,95 Fotografie wordt kunst € 978946258358012,50 Sacha - 50 jaar modefotografie € 978946258447124,95 Maison Amsterdam € 978907865387527,95 De Zeeuwse streek drachtenGoed gemutst Є 978946258401339,95 De Zeeuwse streek drachten Handboek- voor het maken van kleding Є 978946258253839,95
ENGELSTALIGKUNST GeschiedenisKunst HISTORISCHE ENARCHEOLOGIEATLASSENOUDHEID Historische Atlas NL Є 978946258317739,95 StadsatlasHistorischeNL € 978946258442639,95 StreekatlasHistorische NL € 978946258388739,95 Atlas van de IJssel € 97894625389434,95 Historische atlas van de Biesbosch Є 978946258429739,95 Historische atlas van misdaad en straf € 978946258494534,95 Historische atlas van Voorne-Putten € 978946258485329,95 Historische atlas van Zeeland Є 978946258435834,95 Polders in kaartNoord-west Brabant 1565-1590 Є 978946258257612,50 Gids voor de hune bedden in Drenthe en Groningen Є 978904000704617,95 ARMENIËOUDEHETUITSCHATTEN ARARATDEVANBANDE IN DE BAN VAN DE ARMENIË In de ban van de Ararat € 978946258373329,95 Iran - Bakermat van de beschaving Є 978946258267512,50 Mysterie in het veen - Het meisje van Yde Є 978946258102914,95 Sicilië en de zee Є 978946258113512,50 Abraham van Dijck (1635-1680) Є 978946258331349,95 Ferdinand Bol and Govert Flinck - New Research Є 978946258222439,95 Goddesses of Art Nouveau € 978946258405129,95 In the light of Cuyp - Aelbert Cuyp & GainsboroughConstable - Turner € 978946258457029,95 North & South - Medieval art from Norway and Catalonia € 978946258355929,95 Rembrandt and Saskia - Love and Marriage in the Dutch Golden Age € 978946258303012,50 Rembrandts social network € 978946258325212,50 ArtstheinRevolutionAVANT·GARDERUSSIAN RUSSIANAVANT·GARDE Avant-GardeRussianRevolution in the Arts € 978907865389939,95 The Great Golden Age Book Є 978946258027559,95 Treasury! € 978907865378314,95 Tsars and Knights € 978907865386839,95 Under the spell of Hercules Segers € 978946258173929,95 Viva la Frida! Life and Art of Frida Kahlo € 978946258459429,95
2018WERELDOORLOGTWEEDE16Geschiedenise&17eEEUWe&19eEEUWe&21eEEUW Branden of betalen € 978946258493816,95 De kracht van Luther € 978946258225512,50 Geschiedenis van Zeeland deel 2 Є 978904000753817,50 Gouden vrouwen € 978946258403727,95 Hemelbestormers € 978946258449519,95 Het Grote VOC Boek Є 978946258177739,95 Het Oude WaterlinieHollandseBoek € 978946258425919,95 Aan de grachtenSurinaamse € 978946258363419,95 Geschiedenis van Delft vanaf 1795 Є 978946258094722,50 Paul van Vlissingen & zoon - Onder nemers in stoom € 978946258392424,95 90 jaar MarilynOmzien naar een iconische vrouw Є 97890786536227,50 Alles van melk Є 978906630089714,95 Als de Russen komen € 97894625832079,95 De eeuw van de Volkskrant € 978946258431034,95 De Jaren 80 Doemdenkers- en positivo’s Є 97894625820409,95 Een hele eer Є 978946258112819,95 Een geschiedenisverborgen € 978946258344339,95 Goede Namen € 978946258460024,95 De Tweede Wereld oorlog in 100 foto’s € 978946258367224,95 Delft 40-45 Є 97894625806959,95 Drenthe 40-45 Є 97894625804979,95 Groningen 40-45 Є 97894808179,95 Het groot stakers boek € 97894625835669,95 Het Grote Rail Away Boek € 978946258439634.95 Het Liberalen Boek Є 97890400783618,95 Het BoekLuchtmacht Є 97890663046288,95 transportenBuitengewone € 978946258498329,95 De Jodenvervolging in foto’s € 978946258315339,95 De oorlog gaat nooit voorbij € 978946258377124,95 De oorlog in het museum Є 978946258005334,50 Het Schaats Boek Є 97890400775628,95 Hitchcock compleet € 978946258397959,95 Snaren, spiegels en plakband Є 97894625816859,95 Turning Points € 978904007681719,50 MIDDELEEUWEN De Moderne Devotie Є 978946258295824,95 Franciscus van Assisi Є 978946258128912,50
Geschiedenis WERELDOORLOGTWEEDE VERVOLG CULTUREELGESCHIEDENISSPOORWEGMUZIEKGESCHIEDENISOVERZICHTSWERKENGESCHIEDENISERFGOED Het Grote 40-45 boek (midsize) Є 978946258171524,95 Hier is het gebeurd € 978946258422829,95 40-45Kennemerland Є 97894625812729,95 Neergestort € 978946258420439,95 Ons vonnis werd in feite levenslangGerrit Pit € 978946258417419,95 Rivierenland 40-45 Є 97894625812279,95 Stad in oorlogAmsterdam ‘40-’45 € 978946258191339,95 Zwolle 40-45 Є 97894625803679,95 De wereld aan het werk € 978946258468634,95 Denkers, doeners, durfals € 978946258497624,95 Gekomen om te blijven - 900 jaar Utrecht € 978946258490724,95 Het Grote Kaarten boek € 978946258494549,95 ’t is doan 600 jaar boeren leven in Twente Є 978946258472324,95 Tydingen die belang hebben € 978946258454924,95 Wapenspreuken € 978946258463134,95 Bob Dylan compleet Є 978946258154869,95 David compleetBowie € 978946258453269,95 Jimi compleetHendrix € 978946258341229,95 Queen compleet € 978946258432759,95 AmsterdamUtrechtRandstadspoorRhijnspoorVantot Є 978946258292717,50 Atlas van Nederlandspoorlijnenverdwenendein Є 978946258138839,95 De Rijden1939-1945inSpoorwegenNederlandseoorlogstijdvoorVaderlandenVijand Spoorwegstaking Jodentransporten • Herinnering Dirk GuusMulderVeenendaa 1939-1945oorlogstijdSpoorwegenNederlandse De oorlogstijdSpoorwegenNederlandsein € 978946258333712,50 De spoor wegen in Nederlands-Indië € 978946258409934,95 De Gouden Koets € 978946258441924,95 De kerk tijdmachineals Є 97894625827437,50 De mooiste kastelen en voorname huizen van Noord-Brabant € 978946258353517,50 De vanMunsterabdijRoermond Є 978946258379539,95 Atlas van Twickel € 978946258421134,95 Biljoenbewoners,Kasteel,landgoed € 978946258385649,95 De 100 mooiste kerken Noord-Brabantvan Є 978904000745329,95 De duivel en zijn moer Є 97894625823619,95 Stroomlijn op het spoor € 978946258424339,95 Tot het rode licht gedoofd is Є 978946258270517,50 De aanAlkmaar-BergenstoomtramZee Є 978946258091614,95 Het Grote Spoor Boek (midsize) € 978946258461734,95 Spoor van mensen € 978946258376439,95 Stoom bij NS in de jaren dertig € 978946258437239,95
Geschiedenis It could only be Heineken € 978946258406829,95 Kasteel HelmondBiografie van een waterburcht € 978946258484624,95 Kerkinterieurs in Nederland € 978946258126559,95 Molens. Altijd in beweging € 978946258478524,95 Over profeten, wijze en dwaze (Kerkdriel)maagden Є 978946258283529,95 Pierre Cuypers € 978946258117314,95 Relieken € 978946258280412,50 Tien KasteeleeuwendeHaar € 978946258503459,95 Biesbosch Haringvlieten- natuur van wereldklasse € 978946258452529,95 De lenteZwolse-Dolf 1945-1976fotografeertHennekedestad Є 978946258252119,95 Deining in de IJsseldelta € 978946258311519,95 Den Haag 19451970 - Mooie stad achter de duinen € 978946258456329,95 Dus u kent Biesbosch?de Є 978946259276714,95 Het Den Haag Boek Є 978946258135719,95 Het Gelderland Boek Є 978904000658619,95 Het Gouda Boek Є 978904000706419,95 Het Hoge Veluwe Boek Є 978904007672519,95 Het waardKrimpenerBoek Є 978946258187619,95 Het BoekLeeuwarden Є 978906630572419,95 Ken je de Mijnstreek Є 978946258231614,95 Ken je Leeuwarden Є 978946258232314,95 Ken je Zwolle Є 978946258104314,95 Keramiekstad Є 978946258129611,25 Neude € 978946258382524,95 Op zoek naar de schatten van de Vecht Є 978946258299614,95 Rotterdam in wederopbouwde Є 97829,9594625 8107 4 StadsgezichtenUtrecht in transitie Є 978946258147011,50 Stappen door m’n stadsie € 978946258467927,95 1930-1960Utrecht € 978946258362729,95 Van stadsie tot stad - Utrecht 1950-1975 Є 978946258186929,95 Van 1945-1975-naarweilandenwoonwijkenVoorne-Putten Є 978946258324529,95 Wadapatja € 978946258345024,95 CULTUREEL ERFGOED VERVOLG Winkelpuien in Nederland Є 978946258012114,95 De Nieuwe Kerk Amsterdam Є 978907865369314,95 De kerkSint-MaartensteDoorn Є 978906630466629,95 Dudok Є 978906630556424,95KODUD D U D O K Interieurs van Nederlandherrijzend € 978946258217019,95 REGIONAAL
Colofon WBOOKS Boerendanserdijk 33a 8024 AE Zwolle Postbus 1129 8001 BC Zwolle Tel. www.wbooks.cominfo@wbooks.com038-4673400 Directeur-uitgever Marti mhuetink@wbooks.comHuetink Uitgever Johan de jdebruijn@wbooks.comBruijn buitendienstAccountmanager Arend aoole@wbooks.com06-53264234Oole Marketing & sales Margriet instagramfacebooktwittermkersten@wbooks.com038-4673400Manonmbuitenhuis@wbooks.com038-4673400BuitenhuisvandeWater-KerstenWBOOKSuitgeverWBOOKSuitgeverijwbooksuitgeverij Voor België Mythras Books BV Duboisstraat 50 2060 Antwerpen +32 361 29 www.mythrasbooks.beinfo@mythrasbooks.be93 Verkoop buitendienst Joeri Dewallef +32 470 65 13 joeri.dewallef@mythrasbooks.be94 Verkoop binnendienst Pieter Geelen Ingrid van de Vloet +32 3 361 bestellingen@mythrasbooks.be2993 Ontwerp ErlendBUROGRAPHICSchenk Lithografie PR VermeldeDigitaaluitgaven en gegevens over prijzen, ontwerpen en verschijningsdata onder voorbehoud. afkomstigomslag:Afbeeldingen:uit De eeuw van Juliana deze afkomstigpagina:uit Barok in Groningen afkomstigachterzijde:uit Anni + Josef Albers REGIONAAL VERVOLG ENGELSTALIGGESCHIEDENIS GrebbeWandelgidsliniepad Є 978946258015217,95 1950-1975Zeeland € 978946258423529,95 It could only be Heineken € 978946258412929,95 The Dutch East India Company Book Є 978946258178439,95 The Golden Coach € 978946258444024,95 The persecution of the Jews photographsin € 978946258316039,95
