Museumtijdschrift 6 - 2023

Adriaen van de Venne, ‘Zelfportret’, ca. 1615, olieverf op paneel, 18,5 x 13,5 cm, Mauritshuis, Den Haag

Hilma af Klint, ‘WUS/De zevenster, groep VI, nr. 14, Evolutie’, 1908, courtesy Hilma af Klint Foundation, Stockholm

Vincent van Gogh, ‘Twee vrouwen in het veen’, Drenthe, 1883, Van Gogh Museum, Amsterdam

72

OUDE KUNST

36

13-20

MUSEUM - KORT

Museumtijdschrifttips:

De mooiste tentoonstellingen inclusief de Vooruitblik

79-87

MUSEUM & MEER

het atelier

Fiona Lutjenhuis

een dag uit het leven van Maria Roosen

boeken recensies en tips varia

museumnieuws

lezerspagina

‘de bezoeker’, reacties

COLUMNS

42 65

Pauline Broekema

De krachtpatserij negeren

Musea in beweging

Beheer, behoud en ontzamelen

34 71

22 28 36

Adriaen van de Venne

Veelzijdige meester gevierd in Middelburg, waar zijn carrière begon door Erik Spaans

MODERNE KUNST

Spirituele abstractie

De Zweedse Hilma af Klint blijkt een geestverwant van Piet Mondriaan door Stefan Kuiper

HEDENDAAGSE KUNST

Ai Weiwei

Wereldster strijdt in zijn werk onvermoeibaar voor menswaardigheid door Eline Crijns

OUDE KUNST

5 generaties Brueghel

De rol van vrouwen in de beroemdste kunstenaarsfamilie van ons land

door Joke de Wolf

KUNST & ERFGOED

Diefstal

Het Mauritshuis toont verhalen en dilemma’s rond roofkunst en restitutie door Edo Dijksterhuis

MODERNE KUNST

Van Gogh in Drenthe

“Superbe!” Eenzame en sombere schilder vindt zijn ‘landje’ door Myrthe Meester

MODERNE KUNST

Chaïm Soutine

Stem op uw favoriete tentoonstelling + prijsuitreiking in het Drents Museum

De 10 genomineerden

Kunstreis

Met Museumtijdschrift naar

Düsseldorf en het Ruhrgebied

Eeuwige buitenstaander zag hallucinerende schoonheid in het gruwelijke door Jaron Beekes

ARCHEOLOGIE

Gaius Julius Caesar

De welbespraakte, Romeinse veldheer kwam ook in de Lage Landen door Theo Toebosch

Ai Weiwei, 2012

Boerenschilder met een businessplan

Van prinsen tot bedelaars, Oranje-propaganda en maatschappelijke satire: de veelzijdige zeventiende-eeuwse kunstenaar Adriaen van de Venne draaide er zijn hand niet voor om. Voor het eerst is een groot overzicht van zijn werk te zien.

DOOR ERIK SPAANS

‘Het vertrek van een hoogwaardigheidsbekleder uit Middelburg’, 1615, olieverf op paneel, 63 x 132 cm, Rijksmuseum, Amsterdam

VERWANTE GEESTEN

MODERNEKUNST-

Piet Mondriaan en de Zweedse Hilma af Klint hebben elkaar nooit ontmoet, maar maakten een soortgelijke ontwikkeling door. Kunstmuseum Den Haag plaatst het werk van beide pioniers van de abstractie naast elkaar. DOOR STEFAN

KUIPER

et blijft iets wonderlijks, creativiteit. Het komt uit onszelf voort, maar we hebben er nooit volledige controle over. Het moment waarop en de mate waarin het zich aandient, is ongewis: het kan stilstaan, het kan stromen, een enkele keer is het een dijkdoorbraak. Inspiratie noemen we zo’n moment van creatieve hoogtij en sinds de Oudheid wordt het gepersonifieerd door de muzen. Deze negen dochters van Zeus (Kalliope, Kleio, Euterpe, Thaleia, Melpomene, Terpsichore, Erato, Polyhymnia en Ourania) beschikten over de verschillende artistieke disciplines en bepaalden of de beoefenaars ervan het ene na het andere meesterstuk afleverden of dat de enige producten van hun inspanningen teleurstelling en frustratie waren. Ook de Zweedse kunstenaar Hilma af Klint (1862-

H1944) werd in haar werk geleid door zulke artistieke godheden. Anders dan de meeste kunstenaars echter, meende zij dat die wezens werkelijk bestonden.

PROGRESSIEF

Het is u wellicht niet ontgaan: het werk van Af Klint is bezig aan een onstuitbare opmars. Niet alleen haar werk trouwens, ook de persoon staat volop in de belangstelling. De laatste jaren verschenen er over het schilderende medium een biografie, een graphic novel, een documentaire en een film. Voorts: exposities in de Londense Serpentine Gallery en het Solomon R. Guggenheim Museum in New York. Met name het retrospectief in het Guggenheim was een publiekssucces, de best bezochte tentoonstelling in de geschiedenis van het museum. Het zegt evenveel over de aantrekkingskracht van het fenomeen Hilma als over de preoccupaties van onze tijd. Af Klint is het soort kunstenaar waarmee je als progressief kunstinstituut anno 2023

Alfred Waldenburg, ‘Piet Mondriaan’, 1909

Fotograaf onbekend, ‘Hilma af Klint in haar atelier’, ca. 1895, Hilma af Klint Foundation, Stockholm

Hilma af Klint, ‘SUW, groep IX, nr. 17, De zwaan’ (detail), 1915, olieverf op doek, 150,5 x 151 cm, Hilma af Klint Foundation, Stockholm

Op de bres voor

menselijkheid

Met zijn maatschappijkritische beelden, geënt op eeuwenoude tradities en moderne massaconsumptie, slaat Ai Weiwei een brug tussen kunst en activisme. De Chinese wereldster krijgt in Rotterdam een royale overzichtstentoonstelling.

DOOR ELINE CRIJNS

‘Study of Perspectives’, 1995-2011, zaaloverzicht Design Museum, Londen (foto: Ed Reeve), in de Kunsthal is een zwartwitversie van dit werk te zien

rol. Ze laten een fascinerend beeld zien van van jonge Hollandse kunstenaars op zoek naar inspiratie, liefde vie de Bohème’.

Kleurige

Voor het Derde Rijk

Sol LeWitt

Tal R & Mamma Andersson

Meer lezen? Kijk op www.museumtijdschrift.nl voor actuele informatie, tips, recensies en interviews

Museumtijdschrift nummer 7

ligt op 17 oktober in de winkel

Museumtijdschrift verschijnt 8x per jaar (om de 6 weken en tijdens zomer en winter om de 8 weken)

Een prachtig welkomstcadeau voor nieuwe abonnees

cadeau bij een jaarabonnement

La Bohème

La Bohème | Hollandse kunstenaars in Parijs 1866-1874

In La Bohème, Hollandse kunstenaars in Parijs 1866-1874 wordt het beeld geschetst van het artistieke, onconventionele en arme, maar vrije leven van vier jonge schilders in de romantische wereldstad Parijs. Jacob Maris, Frederik Hendrik Kaemmerer, David Adolphe Constant Artz en Matthijs Maris beleefden er een productieve en enerverende tijd: ‘La vie de Bohème’.

144 pagina’s, gebonden, 23 x 28 cm, ISBN 978 94 625 8561 4 € 29,95

cadeau bij een tweejarig abonnement

Fenomenale Vrouwen in de Schilderkunst

Fenomenale vrouwen in de schilderkunst is precies wat de titel doet vermoeden: een royaal overzicht van meer dan 300 vrouwelijke schilders en hun werk, dat zich uitstrekt over bijna 5 eeuwen. Dit baanbrekende boek vertelt een rijker en meer divers verhaal over de schilderkunst dan tot voor kort werd gedaan. Met kunstenaars van over de hele wereld, bekende vrouwelijke schilders uit de geschiedenis en de meest spraakmakende rijzende sterren van vandaag.

348 pagina’s, gebonden, 25 x 29 cm, ISBN 978 94 625 8558 4, € 59,95 (introductieprijs geldig tot 30 september, daarna € 69,95)

Tal R, ‘Blue Towel’, 2022

Zaaloverzicht Joods Museum van België (foto: Hugard & Vanoverschelde)

Albert Janesch, ‘Wassersport’ (detail), 1936, Deutsches Historisches Museum, Berlin