Malevich President van de ruimte

(1878-1935) werd er wereldberoemd mee. Maar wat is er nou zo knap aan het schilderen van een zwart vierkant? En wat doen die futuristische wezens op de schilderijen van Malevich?

K

a z i m i r M a l e v i c h was een ontdekkings­ reiziger. Altijd bezig met het maken van de meest fantastische kunst. In dit boek stap je in de voet­sporen van de wereldberoemde kunstenaar. Je kijkt door zijn ogen naar het boeren­leven in Rusland, je ontdekt wat hij allemaal in de ruimte zag en je beleeft de over­ winning van de ‘Toekomstmensen’ op de zon.

President van de Ruimte

Toekomstmensen, vliegende steden, zwarte vierkanten & schilderijen van boeren en arbeiders. Kunstenaar Kazimir Malevich

.

President van de Ruimte

Jeugd

kunstena ‘maEchkentenie ts na, maar creëren iets nieuws. ’ ars

Kazimir Mal evic h

Jeugd

Leeftijd: vanaf 9 jaar

Jan Paul Schutten Karen Mertens en Jan van Zijverden

Kazimir

Malevich

Jan Paul Schutten won in 2008 en 2014 de Gouden Griffel

Kazimir Malevich

?!

met tekeningen van

Sieger Zuidersma

Kazimir Malevich President van de Ruimte

Jan Paul Schutten Karen Mertens en Jan van Zijverden met illustraties van

Sieger Zuidersma

Inhoud Tijdreiziger met verf

.3

Vincent en Kazimir op de boerderij Oneindig wit

. 22

Malevich in de spiegel

. 28

De wereld van Kazimir Malevich Malevich in jaartallen

. 36

.6

. 32

Tijdreiziger met verf Jan Paul Schutten Wat is er in hemelsnaam zo bijzonder aan een zwart vierkant?

S

t el j e voor .

En trouwens ook totaal andere werken. Ze zijn te bewonderen in belangrijke musea overal ter wereld.

Maar hoe kan dat? Wat is er zo bijzonder aan een vierkant?

Wie was die Malevich? En wat maakte hij nog meer? Over die vragen gaat dit boek. Want als je weet wie Malevich was, dan snap je waarom hij dit soort kunstwerken maakte. Als je snapt waarom hij dit soort kunst­werken maakte, dan begrijp je meteen iets meer van moderne kunst. En als je meer van moderne kunst begrijpt, dan wordt een bezoek aan een kunst­ museum ineens veel interessanter en leuker. Bovendien inspireert het jou misschien ook wel om net zo’n groot kunstenaar als Kazimir Malevich te worden. Want een groot kunstenaar, dát was hij.

Kazimir Malevich rond 1900

Je schildert een zwart vierkant en gaat ermee naar een museum. Niet alleen koopt het museum jouw zwarte vierkant, later wordt het ook nog eens enorm veel waard. En jij wordt wereld­ beroemd. Onvoorstelbaar toch? Waarom zou iemand in hemelsnaam een schil­ derij van een zwart vierkant kopen?

Zou jij zo’n En waarom zouden zoveel mensen vierkant in je dat schilderij willen zien? Zoiets kan kamer hangen? iedereen toch maken? Toch is dit geen verzonnen verhaal. De schilder en het zwarte vierkant bestaan echt. De schilder heet Kazimir Malevich. Hij maakte niet alleen zwarte vierkanten, maar ook vierkanten in andere kleuren.

bew uste Het vierkant is geen on door met het vorm. Het is gemaakt is het gezicht gevoel te denken. Het van de nieuwe kunst.

‘

Ka zimir Malev ich

’ 3

Kazimir Severinovich Er kwam een dag die schokkend ‘voor me was. Ik zag een schilder die Het

A

van Malevich wilt begrijpen, dan moet je eerst wat meer weten over hem zelf, zijn land en de tijd waarin hij leefde. Kazimir Severinovich Malevich (dat spreek je uit als Ma-lé-wietsj) werd in 1878 geboren in Kiev, in het huidige Oekraïne. Zijn ouders kwamen uit Polen en zijn vader had een goede baan als bedrijfsleider in een suikerfabriek. De familie verhuisde nogal eens en zo kwam het dat Kazimir opgroeide in plaatsen waar kunst en cultuur helemaal niet belangrijk waren. Er waren dan ook geen musea of andere plekken waar hij schilderijen kon bewonderen. Kazimir had dus weinig voorbeelden, maar hij hield wel van schilderen.

Heel veel zelfs. En nog meer hield hij van schoonheid.

Die zag hij overal in. Zo kon hij uren naar de sterren­ hemel kijken. Of naar de natuur. Zelfs het borduurwerk dat de vrouwen in boeren­dorpjes maakten, vond hij mooi. ls je het werk

?!

in is geboren Of Malevich and.

9 weet niem 7 8 1 in f o 1878 wijs en geboortebe Er is geen beetje alevich een zelf deed M tijd r zijn leef e v o ig n in z geheim 4

.

een dak aan het schilderen was. dak werd zo groen als de bomen en de hemel. Dit bracht mij op het idee dat met deze verf de bomen en de hemel weergegeven konden worden.

Kazimir Malevic h

’

Schilderen, schilderen en nog eens schilderen

O

mocht Kazimir naar de kunst­opleiding in Kiev. Daar leerde hij om zo natuur­ getrouw mogelijk te schilderen. Dat wilde hij maar al te graag en Kazimir was een prima leerling. Heel lang kon hij alleen niet op die opleiding blijven, Is een schilderij want na een jaar moest zijn mooier als het vader voor zijn werk naar Koersk echter lijkt? verhuizen. En Kazimir ging mee.

Hij kreeg in Koersk geen kunst­ opleiding meer, maar bleef toch schilderen. Hij richtte zelfs een groepje op met andere kunstenaars. Intussen ging Kazimir bij de spoorwegen werken om geld te verdienen. Dat geld had hij nodig omdat hij naar de kunstacademie van Moskou wilde gaan. Maar geld was niet het grootste probleem: Kazimir werd niet aangenomen. Ze vonden hem helaas nog niet goed genoeg. Hoewel, helaas… Hij nam les bij de schilder Fyodor Rerberg. Bij deze oude meester leerde hij heel veel. p z ij n v ij f t i e n de

Minder echt is echter

?!

K

vooral geleerd om zo realistisch* mogelijk te schilderen. Hoe meer een schilderij op de werkelijkheid leek, des te beter het was.

Dankzij Fyodor Rerberg kwam hij in aanraking met heel andere schilderstijlen. Eén van die stijlen was het impressionisme. Impressionistische schilderijen lijken van een afstand wel levensecht, maar hoe dichterbij je komt hoe grover de penseelstreken worden en hoe min­ der precies alles wordt. Bekende schilders in die stijl zijn Claude Monet, Edgar Dégas en Pierre-Auguste Renoir.

Impressionistische schilders hoefden niet zo nodig heel precies te schilderen, ze wilden vooral de sfeer of het gevoel van een bepaalde situatie weer­geven.

Impressionistische schilderijen zijn dan ook vaak leven­ dige taferelen met mensen of juist rustige landschappen.

Het licht en de kleuren zijn daarbij enorm belangrijk. Bij een goed gemaakt impressionistisch schilderij heb je snel­ ler het gevoel dat je er zelf bij bent, dan bij een realistisch schilderij.

Malevich tekende op elk snippertje papi er dat hij kon vinden. Hij ha d altijd een schetsboekje bij zich

a z i m i r h a d t ot da n t oe

.

Kunst die interessanter is dan de werkelijkheid

H

Zomerlandschap, Kazimir Malevich, omstreeks 1929

sprak Kazimir enorm aan.

Net als de stijl die daaruit voortvloeide: het post­ impressionisme*. Die stijl ging nog net iets verder dan het impressionisme. Bij het postimpressionisme ging het er helemaal niet meer om dat een schilderij natuur­getrouw leek.

Het gevoel dat een schilderij teweegbracht was veel belangrijker.

Net als de compositie of de kleuren. Deze schilderijen zagen er dus nog minder echt uit. Vincent van Gogh is zo’n schilder die in deze stijlen werkte. Als je zijn schilderijen ziet, dan valt het op dat hij kleuren en vormen gebruikt die je in het echt niet ziet, maar die wel mooi zijn. Voor Kazimir, die zo van schoonheid hield, was dit enorm interessant. Waarom zou je zo realistisch mogelijk schilderen als je met mooiere kleuren en vormen méér kon zeggen? et impressionisme

5

Vincent en Kazimir op de boerderij

Karen Mertens

Malevich was dol op boeren. In Nederland was ook een kunstenaar met een grote voorliefde voor het boerenleven. Dat was Vincent van Gogh. Je kent hem vast wel van schilderijen als ‘De aardappel­eters’ en ‘Zonnebloemen’. Vincent van Gogh leefde net iets eerder dan Kazimir Malevich. Hij stierf in het jaar dat de kleine Kazimir z’n twaalfde verjaardag vierde en besloot om kunstenaar te worden. Van Gogh maakte kunst waar Malevich graag naar keek.

Boeren zijn echt Vincent van Gogh tekende en schilderde tijdens zijn korte leven vooral boeren. Bij boeren voelde hij zich gelukkig. ‘Ik ben een boerenschilder’ zei hij, ‘Boeren zijn tenminste echt’. Ook Malevich was helemaal in zijn element op het platteland. Als jongetje bewonderde hij het kleurrijke borduurwerk van

Van Gogh in Drenthe

Maaister, Kazimir Malevich, 1928-1929

Maaier met sikkel, Vincent van Gogh, 1889 6

de boerinnen en soms hielp hij boerenfamilies met het versieren van hun kachels en vloeren.

Volgens Malevich leefden boeren op het platteland in vrijheid en daar was hij erg jaloers op.

Soms ontsnapte Malevich zelfs even uit z’n atelier om koeien te zien en mestlucht op te snuiven. Kwam hij onderweg een boer tegen, dan maakte hij altijd even een praatje.

Van Gogh ging ook graag naar de boeren toe. Zo belandde hij in 1883 in Drenthe. Een andere schilder had hem namelijk verteld dat je in deze provincie fantastisch in de open lucht kon schilderen. Dat was toen hevig in de mode. Maar de arme Van Gogh hoopte vooral ook dat het leven in Drenthe lekker goedkoop zou zijn.

Bovendien wilde hij alleen nog maar rust. Het was namelijk net uit met z’n vriendin. In het dorpje NieuwAmsterdam huurde Vincent een hotelkamertje. Hij ging er hard aan de slag. Binnen drie maanden maakte hij zestien tekeningen, zeven schilderijen en heel veel schetsen.

Het beste schilderij Eén van de schilderijen die Van Gogh in Drenthe maakte, was ‘De Turfschuit’.

Volgens mensen die verstand hebben van kunst, is dat het beste schilderij dat Van Gogh in Drenthe produceerde.

Het schilderij is losjes geschilderd,

ar boeren. Ik, kunstena de n te rk we en ld ve de Op ige de velden en de ‘kleur in de dop, bewonderde en et den waren of suikerbi ie w t he n aa e di s’ er arbeid g gingen sjes in kleurige kledin . rooiden. Groepen mei in rijen over de akkers

‘

Ka zimir Malev ich

’

Dief en moordenaar

De Turfschuit, Vincent van Gogh, 1883

maar maakt toch een krachtige indruk. En ondanks dat het een beetje donker en somber is, zitten er opvallend veel bijzondere licht- en kleur­ effecten in. Van Gogh was zelf ook erg tevreden over het schilderij van de turfschuit.

Dat schreef hij in een brief aan zijn broer Theo.

Vincent had hoge verwachtingen toen hij in Drenthe aankwam. Het was er inderdaad rustig en goedkoop. En de Drenten waren fantastisch, dat wel.

Maar de Drenten hielden niet van Van Gogh. Ze begrepen hem niet, lachten hem uit en beweerden zelfs dat hij een dief en een moordenaar was.

Vlak voor kerst 1883 ging Van Gogh naar zijn familie in Noord-Brabant.

Hij liet al z’n bezittingen in het hotel achter, omdat hij dacht snel weer terug te zijn. Maar Van Gogh kwam er nooit weer. Toen het hotel in 1904 werd verbouwd, gingen al zijn spullen – ook de tekeningen, schetsen en schilderijen – gewoon in de houtkachel.

Er was immers niemand die zulke rare dingen wilde hebben…

7

2.315 kilometer verderop In hetzelfde jaar zag Malevich, die 2.315 kilometer verderop in Moskou woonde, voor het eerst een schilderij in de stijl waarin Van Gogh werkte.

Het was ‘Kathedraal van Rouen’ van Monet, een impressionistisch schilderij. Malevich was superenthousiast en zei: ‘vanaf nu ben ik een impressionist’. Hij schilderde een tijd lang op dezelfde manier als de impressionisten. Malevich bestudeerde voor zijn werk veel schilderijen, vooral van… Vincent van Gogh. Later schilderde hij nog in een heleboel andere stijlen. Maar hoe hij ook schilderde, boeren en boerinnen speelden altijd een grote rol.

.

Boeren, Kazimir Malevich, 1928-1929

Kathedraal van Rouen, Claude Monet, 1894

Twee eigenwijze ‘vooroplopers’ Vincent van Gogh en Kazimir Malevich deelden niet alleen hun fascinatie voor boeren. Hun levens draaiden helemaal om kunst. Ze wilden zichzelf steeds 8

?!

Als je de boeren bekijkt die Malevich aan het einde van zijn leven schilderde, dan zie je dat het leven op het platteland erg zwaar was

verbeteren en waren allebei ‘voor­ op­lopers’. Malevich en Van Gogh bedachten nieuwe manieren van schilderen waarmee ze andere kunstenaars inspireerden. Hoewel ze soms door niemand werden begrepen, piekerden ze er niet over om dingen mooier te schilderen dan ze waren. En schilderen wat anderen wilden, deden ze ook niet. Toen ze stierven, zaten ze allebei nog vol ideeën.

Een wereld van kubussen en bollen

E

die Kazimir interesseerden. In 1907 zag hij op een tentoon­ stelling werk van allerlei moderne schilders uit West-Europa en dat inspireerde hem enorm. Kazimir wilde voortaan niet meer natuurgetrouw schilde­ ren. Hij wilde vernieuwen, net als de Europese schilders. Eerst maakte hij veel (post­)impressionis­ tisch werk. Vanaf 1911 maakte hij schilderijen die meer bij een andere stroming pasten: het kubisme*.

De schilder Pablo Picasso heeft ook veel kunst in deze r wa r e n n o g m e e r s t i j l e n

stijl gemaakt. Kubisten vonden dat elke vorm in de natuur was opgebouwd uit voorwerpen met rechte lijnen of cirkels. Je kon dus alles schilderen met behulp van bollen en rechthoeken. Vandaar dat je veel hoekige vormen en bollen ziet in het werk van Malevich uit die tijd. Door de invloed van het kubisme werd zijn werk steeds moderner en moderner. Hij gebruikte meer abstracte vormen, oftewel vormen die niet bedoeld zijn om iets voor te Zou je andere stellen. Tegelijkertijd bleef Malevich dingen schilderen ook trouw aan zijn afkomst: hij als je ergens anders schilderde vaak taferelen die te maken opgroeit? hadden met het boeren­leven.

Tála niew môet mák

M

De houthakker, Kazimir Malevich, 1912

a l e v i c h w i l d e n i e t meelopen met de andere schilders. Hij wilde vooroplopen en nieuwe dingen maken. Als het om schilderen ging, dan voelde hij zich als een god. Zoals God een wereld had gemaakt die nog niet bestond, zo wilde Malevich schilderijen maken zoals die nog nooit hadden bestaan. Hij ging weer over op een nieuwe stijl: het futurisme*. Het futurisme (‘futuro’ bete­ kent ‘toekomst’) zette zich af tegen alle bestaande regels in de taal. Weg met alle oude regeltjes, vonden de futuristen. De taal moest weer opnieuw uitgevonden worden.

Of, zoals een futurist van toen het had kunnen zeg­ gen: ‘tála niew môet mák’. Want zo schreven ze, met zelf­bedachte woorden en gekke leestekens. Hun gedachte­gang sprak iemand als Malevich natuurlijk heel erg aan.

Met nog enkele andere schilders verlegde hij de ideeën van de futuristen naar de schilderkunst.

9

t uit wat en waar, Bek ijk een schilderij (maakt nie tijdje goed naar en een plaatje mag ook ). Kijk er een anderen. L euk om bedenk wat je allemaal wilt ver of op je telefoon. uit te proberen op de computer

Koe en viool, Kazimir Malevich, 1913

M

niet alleen voor de schoonheid. Hij had een boodschap met zijn schilderijen. En omdat hij wist dat de meeste mensen die er nooit uit zouden halen, schreef hij begeleidende teksten op de achterkant. Het is alleen de vraag of iedereen die wel snapte.

Zo schilderde hij in 1912/1913 een koe en een viool met op de achterkant de uitleg. Het schilderij was bedoeld om onlogisch te zijn. Vandaar een koe en een viool. Het werk is een gevecht tegen de dingen die de meeste mensen ‘gewoon’ vinden, zo schreef hij.

Malevich bedacht een nieuwe naam voor zijn stijl: het a-logisme*, het niet-logische.

Om dat idee nog duidelijker te maken liep hij rond met een knalrode pollepel in zijn knoopsgat. Niet bepaald logisch.

Maar dat was dan ook precies de bedoeling… alevich schilderde

Malevich draagt een rode pollepel op zijn overhemd, 1914-1915

10

Een koe met een viool

?!

Tijdens de op voering van de opera beledigden de acteurs het pu bliek en gooide n glazen water en thee vanaf he t podium naar de toeschouwers

.

Weg met de logica!

1913 k r e e g Malevich de vraag of hij het decor en de kostuums voor een opera wilde ontwerpen. Die opera heette ‘Overwinning op de zon’. Er was nauwelijks geld voor, dus alles moest eenvoudig uitgevoerd worden. En er was ook geen orkest, alleen maar een valse piano.

Dat laatste maakte toch niet uit, want minder dan de helft van de artiesten kon zingen. Na één keer repeteren werd de opera opge­ voerd. Niemand begreep het stuk en al snel liep de helft van de mensen in de zaal weg. Dat vond Malevich niet erg. Er viel niets aan te snappen. Je moest alle logica overboord gooien. En als je dat deed, dan kwam er ‘diepzinnig­ heid’ voor in de plaats. Alleen door a-logisch na te denken kwam je op totaal nieuwe, diepzinnige gedachten en ideeën. Trouwens, één van de decorstukken was een zwart vierkant. Dat stelde de zon voor, a-logisch toch? Van dat zwarte vier­ kant bleef overigens niets over. Het werd aan het eind van de voorstelling door de ‘Toekomstmensen’ verscheurd. Dat was de overwinning op de zon.

Schets en kostuum van een ‘Toekomstmens’, Kazimir Malevich

I

n

Malev ich schilderde niet alleen, hij ont wierp ook operakostuum s. Zo tekende hij de pak ken van zogenaamde ‘Toekoms tmensen’. Hoe ziet jou w toekom stmens eruit?

Ver kleed je als toekom stmens of teken er eentje.

11

De overheersende stijl

H

de opera bracht Malevich op nieuwe ideeën. Volgens hem kon je elke gedachte of elk gevoel weergeven in abstracte vormen. Zijn werk kreeg daarom weer een andere stijl.

Een stijl waarin alles Ik heb de blauwe abstract geworden lampenkap van de hemel was en je geen herken­ ken rok naar beneden get bare dingen meer kon en ben aan de andere kant , onderscheiden. Het pte die beland in de witte werk van Malevich de vrije oneindigheid. bestond vanaf 1915 Kazimir Mal evic h uit schilderijen met alleen maar recht­ hoekige en ronde vormen in zwart, rood, of andere kleu­ ren. Of uit ‘monochromes’. Dat zijn schilderijen die met dezelfde kleur gemaakt zijn, zoals witte vormen op een et meewerken aan

‘

’

Verdwijnende constructie, Kazimir Malevich, omstreeks 1917

achtergrond van een net iets andere kleur wit. Het bijzon­ dere aan deze schilderijen was dat ze nooit op de kop kon­ den hangen. Ze waren zo gemaakt dat ze altijd even mooi waren, hoe je ze ook hing. Bovendien leek er een soort beweging in te zitten. Net als bij de lijntjes die je ach­ ter stripfiguren ziet die hard rennen. Alleen… Malevich had geen strips als voorbeeld. Hij is daarmee één van de uitvinders van die lijnen. De striptekenaars van nu mogen hem dus dankbaar zijn!

12

De tramlijn naar het gekkenhuis Rood vierkant, Kazimir Malevich, 1915

I

1915 w e r d Malevich uitgenodigd om deel te nemen aan een expositie in een belangrijk museum in Sint-Petersburg. De titel van die tentoonstelling was ‘Tramlijn V’ en die naam sloeg, je raadt het al, nergens op. Naast Malevich exposeerden er tien andere kunste­ naars. Allemaal droegen ze een rode pollepel in hun n

De tentoonstelling ‘0,10’ in Sint-Petersburg.

Als je goed kijkt, zie je het zwarte vierkant van Malevich boven in de hoek hangen

knoopsgat. Er kwamen vijf schilderijen van Malevich te hangen waar hij als uitleg bij schreef: ‘De maker weet niets van deze werken’. De tentoonstelling was alles­ behalve een succes. Een krant beschreef ‘Tramlijn V’ als een tramlijn die regelrecht naar het gekkenhuis leidde.

En al snel werden alle kunstwerken van de tentoon­ stelling uit het museum verbannen. Later volgde er een tweede tentoonstelling in de stad, die heette ‘0,10’. Op de schilderijen kwamen geen herkenbare dingen meer voor, alleen rechthoekige vlakken. Maar ook, jawel, het zwarte vierkant. Net als een rood vierkant trouwens.

Wat is een rood vierkant?

M

Malevich nou met zijn schil­ derijen? Hij wist dat niemand ze zou begrijpen.

Daarom schreef hij op de achterkant van het rode vier­ kant: ‘Dit is een realistische schilderkundige versie van een boerin in twee dimensies’. Voor Malevich bestond realistisch schilderen dus niet uit het namaken van de werkelijkheid. Realistisch schilderen was laten zien hoe zijn wereld eruit zag. De abstracte vormen waren een nieuwe ‘taal’. Een taal zonder logica die je aan het denken zette. Een taal die bovendien het zuiverste gevoel weergaf. Zuiverder dan de taal die we dagelijks gebruiken. a a r wa t b e d o e l d e

13

?!

Van som mige jen maakte eri schild Malevich meer dan één exemplaar. Zo zijn er maar liefst vier zwarte vierkanten. Het oudste zwarte vierkant mag Rusland niet uit.

Het is gemaakt in 1915 en hangt in de Tretjakov Galerie

.

En dat zwarte vierkant dan? llereerst is het

zwarte vierkant (net als het rode) meer dan een vierkant. Het is een zwart vlak, omgeven door een witte rand.

Die witte rand noemde Malevich het ‘niets’.

Het ‘oneindige’.

En, ‘het witte heelal’.

Het zwarte vierkant was een raam dat uitkeek op die oneindige ruimte.

Maar er was nog iets. Tijdens de tentoonstelling ‘0,10’ hing het schilderij hoog in een hoek van de zaal. Op die plaats hangen gelovige Russen schilderijen van heiligen.

Malevich plaatste het vierkant dus op dezelfde hoogte als heiligen uit de Bijbel of zelfs God, zodat het ook een religieuze betekenis kreeg. En al eerder was het de zon, zoals in de opera. Zo was het zwarte vierkant dus een symbool voor heel veel dingen.

14

Zwart vierkant, Kazimir Malevich, omstreeks 1923

A

Tijdreizen met verf

E

als boerin.

Een zwart vierkant dat een raam is naar het oneindige, maar misschien ook God. Schilderijen als taal zonder logica…

Maak je geen zorgen als je er niets van begrijpt. Er waren maar weinig mensen in de tijd van Malevich die hem snapten. En ook tegenwoordig nog zijn er kunstlief­ hebbers die helemaal niets met de bizarre ideeën van Sommige die ‘rare’ Rus heb­ muziek moet je ben. Malevich vaker horen voordat dacht voort­durend je het mooi vindt. Zou na over zijn kunst. dat bij het kijken naar schilderijen ook zo Hij was met zijn ideeën en werken? gedachten veel verder dan andere mensen. En al kon hij alles schilderen wat hij wilde, voor hem was zo’n vierkant op dat moment het hoogst bereikbare, het beste van het beste. Maar wat je zéker zult begrijpen, is dat de schilderijen van Malevich voor die tijd revolutionair waren.

Tegenwoordig hangen musea vol met werken waarvan mensen zeggen: ‘Ja, maar dat kan ik ook!’

In de tijd van Malevich waren dit soort werken ongehoord. Alsof je Heavy Metal muziek laat horen aan mensen van 200 jaar geleden en verwacht dat ze het mooi vinden. Malevich was eigenlijk een tijdreiziger. Hij reisde naar de toekomst. Niet met een tijdmachine, maar met verf. en rood v ierk ant

Suprematisme, Kazimir Malevich, 1915-1916

?!

Malevich zou aan één van zij n leerlingen hebben verteld dat hij een hele week niet kon ete n, drinken en slapen, nadat hij had ont dekt dat een zwart vierkant op een wit vlak een schilderij kon zij n

.

15

Uitgave WBOOKS, Zwolle info@wbooks.com www.wbooks.com Drents Museum, Assen info@drentsmuseum.nl www.drentsmuseum.nl Tekst Jan Paul Schutten, Karen Mertens en Jan van Zijverden Illustraties Sieger Zuidersma Vormgeving Spletters Grafische Vormgeving, Utrecht

Jeugd

© 2014 WBOOKS / Drents Museum / de auteurs Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

De uitgever heeft ernaar gestreefd de rechten met betrekking tot de illustraties volgens de wettelijke bepalingen te regelen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.

Van werken van beeldende kunstenaars aangesloten bij een CISAC-organisatie is het auteursrecht geregeld met Pictoright te Amsterdam. © Pictoright Amsterdam 2014.

ISBN 978 94 625 8048 0 NUR 646, 247

Dit boek is gemaakt bij de tentoonstelling ‘Kazimir Malevich – De jaren van de figuratie’ in het Drents Museum in Assen (23 november 2014 – 15 maart 2015).

Dit boek is mede mogelijk gemaakt door:

Samenwerkings足partner

Begunstigers

Hoofdsponsors

Immuniteit足足verstrekker

Sponsors

Indemniteit足verstrekker

Subsidiegever

(1878-1935) werd er wereldberoemd mee. Maar wat is er nou zo knap aan het schilderen van een zwart vierkant? En wat doen die futuristische wezens op de schilderijen van Malevich?

K

a z i m i r M a l e v i c h was een ontdekkings­ reiziger. Altijd bezig met het maken van de meest fantastische kunst. In dit boek stap je in de voet­sporen van de wereldberoemde kunstenaar. Je kijkt door zijn ogen naar het boeren­leven in Rusland, je ontdekt wat hij allemaal in de ruimte zag en je beleeft de over­ winning van de ‘Toekomstmensen’ op de zon.

President van de Ruimte

Toekomstmensen, vliegende steden, zwarte vierkanten & schilderijen van boeren en arbeiders. Kunstenaar Kazimir Malevich

.

President van de Ruimte

Jeugd

kunstena ‘maEchkentenie ts na, maar creëren iets nieuws. ’ ars

Kazimir Mal evic h

Jeugd

Leeftijd: vanaf 9 jaar

Jan Paul Schutten Karen Mertens en Jan van Zijverden

Kazimir

Malevich

Jan Paul Schutten won in 2008 en 2014 de Gouden Griffel

Kazimir Malevich

?!

met tekeningen van

Sieger Zuidersma