Hannah QuinIan & Rosie Hastings
UK Gay Bar Directory (UKGBD) is een bewegend beeldarchief van meer dan honderd homobars, in 2016 gefilmd door kunstenaarsduo Hannah Quinlan en Rosie Hastings. In meer dan vier uur en drie kwartier brengt de film de homobars van het Verenigd Koninkrijk in herinnering, die met sluiting worden bedreigd vanwege stijgende kosten, gentrificatie en groeiende onveiligheid. Volgens een rapport uit 2017 van de stad Londen was 58 procent van de lhbtqia+-bars en -clubs in de hoofdstad dichtgegaan in de tien jaar
voordat UKGBD werd gemaakt. De kunstenaars zien in het vastleggen van deze verdwijnende plekken een ‘belangrijk historisch gebaar en een strategie om assimilatie tegen te gaan’. Door deze heilige plaatsen te filmen terwijl ze leeg zijn, met flitsende lampen en stampende muziek, overdenken de kunstenaars wat homobars nog meer betekenen voor de queer gemeenschap, naast de vreugde, bevrijding en solidariteit van de dansvloer.
UK Gay Bar Directory, Hannah Quinlan & Rosie Hastings, 2016, HD video met geluid op harddrive, 4 uur 47 min.
Spectrum Closing Party, James Bartolacci, 2021, olieverf op doek, 132 x 172 cm
James Bartolacci’s neonschilderij Spectrum
Closing Party, gemaakt tijdens de coronapandemie, is een treurzang voor het verlies van lichamelijk contact dat ooit hoogtij vierde op de zweterige queer dansvloeren in New York. Voor de pandemie begon schilderde de jonge kunstenaar al nostalgisch homoclubs en -bars die leden onder de voortdurende, systematische sluiting van lhbtqia+-feestplekken overal in de Verenigde Staten. Het verbod op bijeenkomsten vanwege de pandemie, die de
al buitensporig frequente sluiting van queer ruimten nog versnelde, zette Bartolacci aan om dieper te graven in het vermogen tot lichamelijke verbinding, en in de levensversterkende kracht van dergelijke plekken. Bartolacci plaatst het publiek midden in de drukke club in Brooklyn, en maakt ons deelgenoot van de extase van de glanzende lichamen, gezamenlijk ritmisch bewegend onder het fluorescerende licht op de dansvloer in Spectrum.
James BartoIacci
De schilderijen van Salman Toor tonen bedwelmende scènes van hedendaags queerleven, vaak in de glanzend gifgroene tinten waar hij het patent op heeft. De lome, bijna vloeibare figuren dragen rijke kleding die verleidelijk om hun lichamen hangt. Bar Boy toont centraal een figuur alleen in een drukke bar, het peinzende gelaat verlicht door de telefoon in zijn hand. Op de voorgrond zit een stel in tedere omhelzing, en de blonde lokken van een slapend personage vallen op de bar. Er zit een pijnlijke romantiek en nostalgie in het schilderij, extra ontregelend doordat het werk een angstaanjagend, niet veel goeds belovend kantje heeft. De scène doet denken aan de verdwenen lhbtqia+-nachtgelegenheden in de thuisstad van de kunstenaar New York en de opkomst van online datingapps voor menselijke relaties. Dat onderstreept dat queerruimten noodzakelijk zijn. Daar kunnen verdrukte personen gemeenschappen vinden, daar kunnen ze leven.
Bar Boy, Salman Toor, 2019, olieverf op multiplex, 121,9 x 152,4 cm
Nina ChaneI Abney
Nina Chanel Abneys collagedrieluik Day Party, Gay Party behoort tot een reeks werken onder de titel ‘Big Butch Synergy’, die samen met de oudere serie ‘Big Butch Energy’ de kruisbestuiving bestudeert van zwarte en queer identiteit in Noord-Amerika. De series zijn afgeleid van coming-of-age-films die zich afspelen op de campussen van Amerikaanse highschools en universiteiten, zoals National Lampoon’s Animal House (1978), Porky’s (1981) en American Pie (1999), populair in de mainstreamcultuur tijdens de jeugd van de
kunstenaar. Films die binair gender benadrukten en queer wegvaagden. In nieuwe versies van scènes uit zulke films concentreert de kunstenaar zich op ervaringen van masculine-of-centre (‘in de kern mannelijke’) vrouwen. De zwarte en bruine dansers dragen kleren in harmonieuze kleuren, waaronder het lichtblauw, lichtroze en wit van de transgendervlag. In haar herkenbare grafische stijl presenteert Abney alternatieve werkelijkheden, gebouwd op vrouwelijke solidariteit, seksuele vrijheid en zelfbeschikking van butches of ‘macho vrouwen’.
Day Party, Gay Party from the series ‘Big Butch Synergy’, Nina Chanel Abney, 2022, papiercollage op paneel, drieluik, elk paneel 243,8 x 182,9 cm
I. Queer Spaces
Kunstenaar Xiyadie werkt onder pseudoniem omdat openheid en expliciet homo-erotische kunst maken in China grote risico’s inhouden. Hoewel hij al jong besef had van zijn seksualiteit trouwde hij met een vrouw en kreeg kinderen, voordat hij in 2005 verhuisde van het Chinese platteland naar Beijing en zich aansloot bij de ondergrondse queer gemeenschap. Op dat punt in zijn leven nam hij zijn gekozen naam aan – die Siberische vlinder betekent, een symbool voor overleven in de zwaarste omstandigheden – en begon zijn kunst te exposeren. Zijn ingewikkelde scènes maakt hij
in de oude Chinese papiersnijtraditie, meestal beschouwd als een vrouwelijk ambacht. Hij leerde het van zijn moeder. Het werk van Xiyadie roept clandestiene buitenmomenten uit zijn eigen leven in herinnering, ondergedompeld in verlichtende elementen uit de natuur. Het staat voor vreugde, vergetelheid en gelukzaligheid in een leven vol onderdrukking.
Joy 乐, Xiyadie, 1999, papiersnijwerk met kleurstof op waterbasis en Chinese pigmenten op Xuan-papier, 176 x 176 x 4 cm
Nash Glynn is bekend om de naakte zelfportretten waarin haar eigen transvrouwelijke vorm centraal staat. Op Self Portrait with One Foot Forward and One Hand Reaching Out stapt het naakte lichaam van de kunstenaar een droomachtig landschap binnen terwijl ze zich naar opzij wendt en de hand uitnodigend uitstrekt, ons met haar kennersblik en opgetrokken wenkbrauw aansporend haar te volgen. In een spel met schaal en perspectief torent haar lange figuur uit boven het bos, wat haar een sterk mythische uitstraling en kracht
geeft: zij bezit de sleutel tot dit etherische paradijs. Glynns kenmerkende palet tekent het hele schilderij, babyroze en hemelsblauw treffen elkaar in de golvende, vlezige wolken en haar lichte huid. Er is koelte waar warmte zou moeten zijn, wat een subtiele spanning onder het oppervlak verraadt. De kunstenaar stapt een toekomst binnen op weg naar een verre regenboog achter de horizon, en neemt ons mee naar een wereld vol hoop en belofte.
Nash GIynn
Self Portrait with One Foot Forward and One Hand Reaching Out, Nash Glynn, 2020, acrylverf op doek, 121,9 x 90 cm
‘Seasons Meatings’, Dale Lewis, 2021, van links naar rechts: Caretakers (2021), Constant Gardener (2021), Migration (2021), The Herd (2021); alle werken olie- en acrylverf op doek, 200 x 170 cm
In ‘Seasons Meatings’, Dale Lewis’ serie van vier grote schilderijen, hebben levensgrote mannenfiguren buiten seks in elk van de seizoenen. De veranderende jaargetijden worden overgebracht via de kleding van de figuren en tekenen van de natuur: de kleur van de hemel, kale bomen, bloeiende planten en (grappig voyeuristische) dieren. Uitbundig en expressief verfgebruik geeft elke scène een vol karakter en onrustige energie. De serie, vol
kunsthistorische verwijzingen, is geïnspireerd op de seizoensschilderijen van Pieter Bruegel de Oudere en gebruikt het traditionele format van de vier seizoenen, terwijl de drie personages steeds zijn gemodelleerd naar De Drie Gratiën. De kunstenaar is verfrissend expliciet in de weergave van het cruisen en wil dat het voor de kijkers voelt alsof zij elke scène toevallig zijn binnengevallen terwijl ze de hond uitlieten, waarna ze ondubbelzinnig duidelijk wordt wat hier gebeurt.
The heart wants what the heart wants, Adham Faramawy, 2021, video, 21 min.
Het werk van Adham Faramawy komt voort uit onderzoek naar identiteit, lichamen, verlangen en queer ideeën van wat natuurlijk is. The heart wants what the heart wants is een film over verstrengeling in soortenrijke ecosystemen. Drie dansers zweven een Engelse tuin in en uit, terwijl bomen melk afscheiden, er nectar lekt en insecten over het scherm kruipen op muziek waar vogelzang en ruisende bladeren doorheen klinken. Faramawy, die in de film de gedaante heeft aangenomen van een buitenaards wezen met prothesespijkers en glinsterende huid, deelt verhalen van jonge mensen die zich een weg banen door migratie, verlangen, gender en een gevoel van saamhorigheid. Faramawy heeft voorbeelden gezocht van het bestaan van queers in de Arabische taal en in tradities uit het MiddenOosten, en parallellen getrokken met symbolische plantvormen. Hij merkt ‘hoe comfortabel het is als je weet dat het al eerder is voorgekomen’.
Adham Faramawy
In Try n’ Pull tha Rains in on Me haalt Christina Quarles inspiratie uit het ingewikkelde en veelzijdige leven in een lichaam met vele identiteiten, als cisgender queer vrouw van gemengde huidskleur. Ze omarmt wat ze beschrijft als ‘een overdaad aan identiteit’. Quarles schildert structuren die dansen over het doek, dat zo verzadigd raakt van de bruisende intensiteit van het leven als queer. Er zijn vijf figuren, met een mengeling van intimiteit en onwetendheid, sommigen zonder gezicht, als silhouet of opgaand in elkaar of in het oppervlak van het doek. De scène speelt
zich af in een etherisch landschap, de scherpe regenboogstrepen snijden door het beeld en door een regenboog bovenaan. Quarles nodigt de kijker uit om de diepere betekenis te verkennen van het bewonen van je eigen lichaam, en van de kracht van verbinding met andere queerlichamen en de wereld om ons heen.
Try n’ Pull tha Rains in on Me, Christina Quarle s, 2022, acrylverf op doek, 213,4 x 182,9 x 5,1 cm
Het project van multidisciplinair kunstenaar Carlos Motta We Who Feel Differently is een online ‘databasedocumentaire’ bestaand uit interviews, gesprekken en nieuwsberichten over ‘kritieke punten van de hedendaagse queercultuur’. Uitgangspunt is dat we een rechtvaardiger wereld zouden krijgen als we verschillen omarmden en assimilatie
bestreden, en dat verschillen in seksualiteit en gender aanleiding kunnen zijn voor allianties, solidariteit en zelfbeschikking. Het project krijgt de vorm van publicaties, tentoonstellingen, evenementenseries en symposia in verschillende steden, die de dialoog blijven verbreden en steeds meer nuances toevoegen aan de plaatselijke politiek rond queers.
CarIos Motta
Omslag van We Who Feel Differently, Carlos Motta, 2011
Cursieve paginacijfers verwijzen naar een afbeelding
A
Abney, Nina Chanel 54, 54–5 abstract expressionisme 76
ACT UP (AIDS Coalition to Unleash Power) 174, 175, 175, 179, 181, 187, 188
Adam 138
Adichie, Chimamanda 176
Adnan, Etel 61, 61
Afrika 72, 227 afrofuturisme 103, 231
Aguilar, Laura 184, 184
A.I.R. 158
Ajamu X 195, 195
Al-Maria, Sophia 225, 225
Alabanza, Travis 196
Amer, Ghada 169, 169
Amerika zie Verenigde Staten Amerikaanse marine 202
Americana 105
Amos, Emma 23
Anderson, Jon 202
Angus, Patrick 47, 47
Anohni and the Johnsons 106
Anthology Editions 164
Antihomowet (2014) 176
Anti-Homoseksualiteitswet (2023) 205
Art on the Grid, New York City 119
Ashton Harris, Lyle 108, 108–9
Association of Black Photographers 139 assume vivid astro focus 46, 46
Atlas, Charles 51, 51
Autograph 139
B
Babirye, Leilah 205, 205
Bacon, Francis 209, 209
Bahrein 101
Baker, Gilbert 135
Baldock, Jonathan 74, 74
Baldwin, James 35, 57, 98, 107
Baltrop, Alvin 60, 60
Barnette, Rodney 52
Barnette, Sadie 52, 52
Bartolacci, James 43, 43
Bas, Hernan 69, 69
Basco, Tosh 225
Beijing 62
Bell, Vanessa 20
Benares 170
Berlijn 40
Bey, April 231, 231
Bianchi, Tom 216–17, 216
Biënnale van Venetië 27, 66, 200
Bing, Bernice 76, 76
Biren, Joan E. (JEB) 164, 164, 189
Blocton, Lula Mae 163, 163
Bloomsbury Group 20
Boffin, Tessa 143, 143
Bond, Justin Vivian 121
Bosch, Hieronymus 220
Boston 206
Böttner, Lorenza 102, 102
Bowery, Leigh 40, 40, 50, 51
Boyland, Jarvis 23, 23
Braden, Melissa D. 27
Bradford, Mark 133, 133
Branca, Glenn 51
Brasileiro, Castiel Vitorino 228
Brathwaite-Shirley, Danielle 140, 140
Bregula, Karolina 166, 166
Brighton 139
British Black Arts Movement 94
Brixton Artists Collective 139
Brody, Nancy Brooks 188
Bronson, AA 180, 180
Brooklyn 43, 221
Brudaşcu, Cornel 123, 123
Bruegel, Pieter de Oudere 65
Burns, A.K. 121, 121
CCadmus, Paul 202, 202
Cairo 169
Californië 28
Campaign Against Homophobia 166
Canada 180
Caribisch gebied 72
Carland, Tammy Rae 30, 30, 31
Carson, Anne 122
Cartoon Network 226
Castro, San Francisco 160
Central Saint Martins College 225
Charleston 20, 21
Chase, Jonathan Lyndon 95, 95
Chechnya 177
Cherokee 204
Cherry Grove, Fire Island 214
Chiachio, Leo 198, 198
Chiachio & Giannone 198, 198
China 62
Chinatown, Londen 25
Chinatown, San Francisco 70
Choctaw 204
Chow, Whiskey 25, 25 christendom 139
Christopher Street Liberation Day Parade 150
Clark, Michael 51
Clark, Than Hussein 224, 224
Cluj School 123
coloristisch 98
Communistische Partij 66
Condé Nast 188
Coney Art Wall 223, 223
Corinne, Tee A. 112, 113
Cotton Club 57
Courbet, Gustave 159
Cronin, Patricia 193, 193
Crufts Dog Show 50
Queer & kunst is een bewijs van de diepgaande impact van kunst en cultuur en de veerkracht van de menselijke geest. Dit boek is niet alleen voor de lhbtqia+-gemeenschap; het is voor iedereen die gelooft in de kracht van kunst om grenzen te overstijgen en verandering teweeg te brengen.
Sir Isaac Julien, filmmaker en installatiekunstenaar
Queer & Kunst toont de enorme reikwijdte van queer kunst; dat het soms uitschreeuwt, tegendraads is en een plek voor zichzelf opeist maar tegelijkertijd ook voelt als een warme omhelzing. Het demonstreert de potentie van het voorstellen van een betere wereld: “een revolutie van de verbeelding waar iedereen altijd vrij is.”
Van het doek tot in de club, van galerie tot op straat, en van traditioneel tot wild: Queer & kunst is een onstuimige verzameling van bijna tweehonderd kunstwerken die de rijkdom, zelfexpressie en veerkracht van het queerleven weerspiegelen.
Gerenommeerd queer-kunstexpert Gemma
Rolls-Bentley schreef dit boek als een ongeremde viering van de relatie tussen creativiteit en lhbtqia+-identiteit. Werkelijk inclusief en met kunstwerken afkomstig uit de hele wereld, biedt dit boek een fris perspectief op de caleidoscopische, veranderende en glinsterende wereld van het queerleven. Queer & kunst geeft een stem aan al die kunstenaars die lang niet of veel te weinig gehoord zijn.
Manique Hendricks, conservator hedendaagse kunst Frans Hals Museum
