repte’ gebied van Nederland, een waar paradijs voor schilders! Kunstenaars van de Haagse school sporen elkaar aan om er toch ook eens een kijkje te nemen. Ook buitenlandse kunstenaars raken onder bekoring van de provincie. In de kunst wereld wordt ‘Drentsch’ een handelsmerk dat staat voor een oeroud landschap met uitgestrekte heidevelden, mysterieuze hunebedden en schilderachtige dorpen. De schilders van Drenthe laat zien dat de landschappen van deze kunstenaars stuk 60 voor stuk hebben bijgedragen aan de vorming van visuele identiteit van Drenthe. Auteur Annemiek Rens is kunsthistoricus. Als conservator is zij verbonden aan het Drents Museum.
Drenthe
de schilders van
ewapend met potlood en later veldezel en tubeverf, trotseren kunstenaars het woeste maar wonderschone Drentse landschap al vanaf de achttiende eeuw. Eerst met een topografisch, maar vanaf de negentiende eeuw steeds meer met een artistiek doel. Ze schilderen eerst romantische landschappen die de overweldigende natuur laten zien, daarna steeds meer de impressionistische, vlot geschilderde natuurgezichten met aandacht voor uitgesproken kleuren. De modderige verbindingswegen en het gebrek aan moderne voorzieningen nemen de kunstenaars op de koop toe. Drenthe is in hun ogen het laatste ‘onge
Drenthe
proloog sporen uit G het verleden zand en hei in het dorp boerenleven veen en turf epiloog
de schilders van
28
< afb. 010 Jan van Ravenswaay, Landschap met vee, 1825, olieverf op doek, 57,5 x 72 cm, Drents Museum Dit landschap met vee is een illustratie van het beeld dat Jan van Ravenswaay heeft van het landelijke Drenthe. Romantisch en idyllisch. Van Ravenswaay, beïnvloed door de Duitse Romantiek, woont vanaf 1838 bijna tien jaar in
Drenthe, eerst in Zweeloo en daarna in Westerbork. Vermoedelijk heeft het Drentse natuurschoon de kunstenaar naar de provincie gelokt net als de romantische schilders Van Drielst en Kiers. Van Ravenswaay maakt niet alleen schilderijen van landschappen en schuren, maar ook tekeningen over de Drentse folklore. Die verschijnen in de eerste Drentse volksalmanak van 1837.
afb. 011 Jan van Ravenswaay, Stalinterieur met schapen, 1829, Oost-Indische inkt op papier, 32,5 x 46 cm, Drents Museum
29
36
afb. 018 George Lourens Kiers, Gezicht op de Vaart te Assen, 1862, olieverf op doek, 59 x 87 cm, Drents Museum 37
56
afb. 034 Johan Briedé, Hunebed bij Eext, 1928, olieverf op doek, 36,5 x 53 cm, Drents Museum, langdurig bruikleen RCE 57
142
afb. 109 Johannes Ates, Drentse boerenschuur aan zandweg, ongedateerd, olieverf op doek, 28 x 41 cm, Drents Museum 143
166
< afb. 128 Willem Hamel, Schaapsscheerder, 1890-1894, olieverf op paneel, 35 x 39 cm, Drents Museum, schenking Stichting Schone Kunsten rond 1900
afb. 129 Franz Courtens, Schaapscheren in Drenthe, 1901, olieverf op doek, 110 x 175 cm, Drents Museum, schenking Stichting Vrienden van het Drents Museum

167
afb. 173 Jannes de Vries, Deel van de boerderij van J. Nijland te Lheebroek, Dwingeloo, 1977, olieverf op doek, 60 x 100 cm, Drents Museum 222
afb. 174 Arnold Pakkoo, Landschap bij Diever, 1965, olieverf op doek, 78,5 x 98,5 cm, Drents Museum, schenking uit een particuliere collectie
>> afb. 175 Berend Groen, Het Looner Diep – Voorjaar, 1981, olieverf op paneel, 65 x 65 cm, Drents Museum
223
afb. 182 Siemen Dijkstra, Morgenland – Rondveen Dwingeloo, 1998, Kleuren 232
houtsnede, 38 x 94 cm, Drents Museum, schenking ING collectie, Nederland
colofon COLOFON
UITGAVE
WBOOKS, Zwolle info@wbooks.com www.wbooks.com i.s.m. Drents Museum info@drentsmuseum.nl www.drentsmuseum.nl TEKST Annemiek Rens VORMGEVING Miriam Schlick FOTOGRAFIE JAV Studio’s Assen Tom Haartsen Wim Kluvers © 2017 WBOOKS / Drents Museum / Annemiek Rens Tweede druk, 2022 ISBN 978 94 625 8227 9 NUR 646
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, het zij elektronisch, mechanisch, door foto kopieën, opnamen of op enige andere wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever heeft ernaar gestreefd de rechten met betrekking tot de illustraties volgens de wettelijke bepalingen te regelen. Degenen die desondanks menen zekere rechte te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Van werken van beeldende kun stenaars aangesloten bij een CISAC- organisatie is het auteursrecht geregeld met Pictoright te Amsterdam © c/o Pictoright Amsterdam 2022.
Deze uitgave is mede mogelijk gemaakt dankzij financiële bijdragen van: - Prins Bernard Cultuurfonds Drenthe - Gemeente Aa en Hunze
repte’ gebied van Nederland, een waar paradijs voor schilders! Kunstenaars van de Haagse school sporen elkaar aan om er toch ook eens een kijkje te nemen. Ook buitenlandse kunstenaars raken onder bekoring van de provincie. In de kunst wereld wordt ‘Drentsch’ een handelsmerk dat staat voor een oeroud landschap met uitgestrekte heidevelden, mysterieuze hunebedden en schilderachtige dorpen. De schilders van Drenthe laat zien dat de landschappen van deze kunstenaars stuk 60 voor stuk hebben bijgedragen aan de vorming van visuele identiteit van Drenthe. Auteur Annemiek Rens is kunsthistoricus. Als conservator is zij verbonden aan het Drents Museum.
Drenthe
de schilders van
ewapend met potlood en later veldezel en tubeverf, trotseren kunstenaars het woeste maar wonderschone Drentse landschap al vanaf de achttiende eeuw. Eerst met een topografisch, maar vanaf de negentiende eeuw steeds meer met een artistiek doel. Ze schilderen eerst romantische landschappen die de overweldigende natuur laten zien, daarna steeds meer de impressionistische, vlot geschilderde natuurgezichten met aandacht voor uitgesproken kleuren. De modderige verbindingswegen en het gebrek aan moderne voorzieningen nemen de kunstenaars op de koop toe. Drenthe is in hun ogen het laatste ‘onge
Drenthe
proloog sporen uit G het verleden zand en hei in het dorp boerenleven veen en turf epiloog
de schilders van