20 mei 2014 , pag. 18
ACHTER GROND LESBOEK GRONINGS De één studeerde planologie en is ambtenaar. De ander studeerde taalkunde en literatuurwetenschap. Samen schreven ze het boekje Hogelandster waarkwoorden.
‘Een pens vol werk’
¬ Hindry Schoonhoven (r) en Christopher Bergmann. Pieter Broesder s het schreef, schreefs, schreef, schreven, of toch net even anders. Hindry Schoonhoven (35) en Christopher Bergmann (28) misten bij de cursus Gronings voor Gevorderden van Huis van de Groninger Cultuur en de stichting Grunneger Toal een hulpmiddel, een handleiding bij het leren van Groningse werkwoorden. Daarom kwamen ze er zelf met een. Als docent Groninger taal zat Hindry om een duidelijke uitleg verlegen. Hij rept van een woud aan verschillende vervoegingen. ,,Dat zijn er zoveel. Mensen zien door de bomen het bos niet meer. We misten een duidelijke leidraad. Op voor de hand liggende vragen willen we een antwoord geven.’’ Zo gezegd, zo gedaan. Het klinkt zo eenvoudig. Wie de lange lijst met werkwoorden ziet die is opgenomen, kan Hindry’s uitspraak - het was een pens vol werk - alleen beamen. Een testversie van het boekje Hogelandster waarkwoorden verscheen onlangs en wordt al in de lessen gebruikt. ,,De cursisten kunnen er mee aan het stoeien en met op- en aanmerkingen komen’’, zegt Hindry. ,,De wijzigingen worden in de uitein-
I
Foto Corné Sparidaens
delijke tekst verwerkt.’’ Het concept is digitaal in te zien op de website van Huis van de Groninger Cultuur. De auteurs legde zich twee beperkingen op. Één naar leeftijd en één naar geografische beperking. ,,We richten ons op het dialect van Noord-Groningen, het Hogelandsters. Daarbij zijn we uitgegaan van een spreker die in de jaren 1950 is geboren. We benadrukken dat de lijst voor geen enkele individuele spreker helemaal zal kloppen. Wat voor de één een gangbaar is, vindt de ander verouderd of te nieuwerwets.’’ De twee vormen een bijzonder duo. Hindry kreeg het Gronings met de paplepel ingegoten. Hij werd geboren in Delfzijl en groeide op in Appingedam. Z’n ouders spraken Gronings. Na zijn studie werkte hij op verschillende plekken in het land. In 2008 kwam hij naar het Noorden terug. ,,Ik wilde meer weten over het Gronings en ging allerlei cursussen volgen, ook bij Siemon Reker. Het beviel zo goed dat ik in 2013 zelf als docent Grunnegers begon.’’ Hoe anders is het verhaal van Christopher. Hij komt uit Frankfurt am Main, in de Duitse deelstaat Hessen. Als promoverend taalwetenschapper is hij verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen. In twee
jaar tijd leerde hij uitstekend Nederlands en Gronings. En nu staat hij als co-auteur vermeld op een lesboekje Gronings. ,,Wie had dat gedacht. Bij mij thuis in Duitsland niemand.’’ ,,Ik spreek Duits, ga naar Nederland en wil dus ook Nederlands leren. En dan kom je in Groningen en hoor je dat er meer is. Voor mij is het dan een logische stap mij verder te oriënteren. Dan wil ik ook het Gronings onder de knie krijgen.’’ Dat horen mag letterlijk genomen worden. ,,Mijn belangstelling voor het Gronings werd gewekt door muziek van onder andere Pé en Rinus, van Harry Niehof. Ik begreep de teksten niet helemaal. Dat moet anders, dacht ik.’’ De onderzoeker meldde zich aan voor een cursus Gronings en kwam uiteindelijk in de leergroep van Hindry. De twee vullen elkaar prima aan. Hindry vooral komt met vragen en opmerkingen, die door Christopher van taalkundig commentaar worden voorzien. ,,Door het Gronings is mijn belangstelling voor dialecten alleen gegroeid, ook voor het Hessisch en Pfälzisch van thuis. Wat mijn volgend project is? Limburgs leren denk ik. Mijn vriendin woont in Mönchengladbach, dicht bij de Limburgse grens en komt uit Venlo.’’