12 januari 2016 , pag. 26
Even gain vrouger INTERVIEW Hij vindt zichzelf niet per se een schrijver, meer een kwoajong. Jan de Jong heeft zijn wortels in Groningen, maar woont in Assen. Stichting t Grunneger Bouk gaf zijn verhaal Ain van Boeskool uit als begunstegersbouk. LOUIS VAN KELCKHOVEN
I
n de eerste alinea van Ain van Boeskool, een van de nominaties voor de Dagblad van het Noorden Streektaalprijs 2015, scheert een zeventienjarig meisje haar schaamstreek. Geen dagelijkse kost in de Groninger streektaal. ,,Er zijn er die het boek willen wegleggen, maar het toch in één ruk uitlezen’’, zegt schrijver Jan de Jong uit Assen. ,,Seks in de streektaal, ik dacht: waarom niet? Dag van vandoag. Even gain vrouger, even gain boer mit zien maaid.’’ Jan de Jong (1951) werd geboren in Tjamsweer, bij Appingedam. Van zijn zevende tot zijn twintigste woonde hij in Bedum. Tot 2006 was hij beroepsmilitair en nu is hij met functioneel leeftijdsontslag. Zijn beroep bracht hem naar Assen. ,,Ik wilde na mijn pensionering wel weer naar het Hogeland, noar de klaai, maar mijn vrouw is een Drent en zij vindt dat het daar tocht.’’ Sinds 2007 publiceert De Jong in de tijdschriften Krödde en Toal en Taiken, schrijft hij columns voor Webloug en leest hij voor op literatuurfestivals en bij lokale radiostations. ,,Ik ben begonnen met gedichten schrijven, daarna korte verhalen en columns. Soms komt er maanden niets en dan wordt er weer iedere dag geschreven. Ik vind mijzelf geen veelschrijver. Meer een kwoajong.’’ De Jong werkt zijn verhaallijnen en personages niet vooraf in aantekeningen uit. ,,Ik ga zitten en zie wel wat er komt. Ik heb een dikke kop, daar zit een hoop in. Als ik schrijf brengt het een het ander boven. Mijn doel is de schrieverij meer onder de aandacht brengen. Voor streektaalmuziek is al veel aandacht, het geschreven woord is het ondergeschoven kindje. Er liggen een bundel met vijftig korte verhalen en twee streekromans klaar. Nu nog een uitgever.’’ Het voorbije jaar is er van schrij-
Streektaalschrijver Jan de Jong.
FOTO JASPAR MOULIJN
Seks in de streektaal, ik dacht: waarom niet? ven weinig gekomen, nadat bij De Jong uitgezaaide darmkanker werd vastgesteld. ,,In het UMCG wilden ze nog wel iets proberen. Na chemotherapie en een operatie verdween tegen alle verwachtingen in de kanker. Wonder boven wonder ben ik schoon verklaard en er is weer uitzicht op leven. Ik moet mij daar weer op instellen.’’ Eén van De Jongs langere verhalen kwam bij stichting t Grunneger Bouk in Scheemda op tafel. ,,Ik had gevraagd om een reactie, wil graag weten wat mensen van mijn schrijverij vinden, zodat ik mij kan verbe-
teren en ontwikkelen. Tot mijn verbazing wilde men mijn verhaal als begunstegersbouk uitgeven voor de abonnees van Toal en Taiken.’’ De reacties op Ain van Boeskool zijn overwegend lovend. Het geschetste milieu, waarin wordt gedronken, nog meer gerookt en waar mensen wars zijn verandering, is het perfecte decor voor het verhaal waarin de dochter des huizes haar nieuwsgierigheid bekoopt met een ongewenste zwangerschap. De Jong heeft de vertelling omwille van de lengte beperkt. ,,Er zijn reacties dat er meer in het verhaal zit. Dat klopt, maar ik heb er bewust voor gekozen binnen de honderd pagina’s te blijven. En ik hou van een verhaal met onverwachte wendingen en een open einde.’’
Ain van Boeskool van Jan de Jong is verschenen bij stichting t Grunneger Bouk in Scheemda. ISBN 978-9070323-55-4