Spelling

rt."'.,

. r

:,d$.-j

De Bibliotheek

*-

*

.roninser curtuur Ăˆ,"

| . De uitgang -en -en wordt geschrevenals: . uitgangvan werkwoorden: bv.sloapen,schrieven,housten . als meervoudsuitgang van zelfstandigenaamwoorden: bv.katten,baisten,poepetonen . als uitgangvan stoffelijke bijvoeglijkenaamwoorden: bv.holten,golden,ketoenen.

Uiaondering!Woorden die in het Nederlandseindigenop op -elenen -eren,worden in het Groningsals -eln en -ern geschreven:bv.wandeln, scheuveln,vergoadern,Iuustern, zulvern.

2 . Het gebruikvande apostrof De lidwoorden t (Nederlands:het) en n (Nederlands:een) worden in het G roningszonder apostrof geschreven.

Dit geldt ook voor het persoonlijk voornaamwoord k (Nederlands:ik): bv.n peerd,t èl mens,k heb die n zet nait zain.

's 's 's winters enz.worden in Nederlandsewoorden als morgens, middags,'savonds, maandags,'s het Groningszonder apostrofgeschreven.Daarbij wordt de s aan het woord vastgeplaktsmórgens, 's smoandoags, swinters.Zondagsen zomers wordt in het Gronings: smidd(o)ags, soaven(d)s, sundoagsen summers,dus niet szundoagsen szummers.De z wordt weggelaten.

3 . Accenttekens Gebruik zo weinig mogelijkaccent-tekens.Deze worden alleengebruikt om misverstandente voorkomen:bv.klokje = klokie (uurwerk), klèkie = klokle (borreltje),winst = financielewinst,winst = heimwee, rog(ge) = rug, règ(ge) = ro88e (graansoort), en het veelgebruikte of = of (dit of dat), èf = kunnen worden gebruikt om de lengte af (Schrijfnooit oaf;Oaf is een meisjesnaam).Accenttekens van klinkersaan te geven:bv.bèr(re) = bed,Schewèl= Schildwolde,kèl(le) = kou, èl(le) = oude 4 . ' . . . .

. Achtervoegsels

Spel het Nederlandseachtervoegsel-ig als -eg:bv.neudeg,oar(d)eg,zunneg Spelhet Nederlandseachtervoegsel-erig als -erg:bv.zanderg,kieperg Spelhet Nederlandseachtervoegsel-elig als -eleg:bv.doezelg,bunzelg Spel het Nederlandseachtervoegsellijk(e) als -liek,-lek,-elk bv.aiglie( kwoalek,makkelk Spel het Nederlandseachtervoegsel-ischgewoon als -isch: bv.typisch,praktisch Spel het Nederlandseachtervoegsel-zaamals -zoam:bv.ainzoam,lankzoam . Spel het Nederlandseachtervoegsel-ing als -en: bv.wonen,keuren,taiken,veraandern.

Uit het zinsverbandzal blijkenof het gaat om het zelfstandignaamwoord of om het werkwoord. . Spel het Nederlandseachtervoegsel-atsieals oatsie:bv.alimemtoatsie . Spel het Nederlandseachtervoegsel-tie als -sie,-tsie,-zie of -tie: bv.resepsie,plietsie,vekaanzie,productie. . Spelhet Nederlandseachtervoegsel-sie of -cie (wanneer de c als s wordt uitgesproken),als -zie:bv.kemizzie,pervinzie

Het gebruik van het Nederlandse lidwoord de: . In Noord-Groningen wordt de weinig gebruikc bv.Op íebriek. . InWest-Groningenwordt de vaak als e gebruikc bv.Op e febriek. . In Oost-Groningenhecht de zich gemakkelijkaan het volgendewoord en verliest dan zijn klinker.In plaats

5 . Een ij of een ei Woorden in het Groningsmet een ij- of ei-klankworden met een ij geschreven:bv.dij, brij, twil, snij, maaljoagerij.

Uit het Nederlandsovergenomenwoorden als universiteit,kwaliteit,scheidsrechter e.d.blijvenonveranderd.

van de klinker wordt een apostrof geschreven:bv.Op d'febriek.

Over het algemeengeldt dat bij het gebruik van het lidwoord de, dat als het lidwoord wordt gevolgddoor een woord dat begint met een klinker of een h, d'wordt geschreven:bv.d'hond, d'eerste,d'aander.d'wordt aan het beginvan een zin klein geschreven.

7. Verkleinwoorden

Het woord daarnabegint met een hoofd leter: bv. d'Eerste, d'Ainegste.

6 . -€ot Spelzelfstandiggebruiktevoornaamwoordenmet -enc bv.mienent,dienent,heurent,joenent. houksent,dizzent,gounent.

Het basiswoordgeldt als uitgangspuntvoor de vorming van het verkleinwoord. . Woorden op -g,-k, -t krijgen -le in de verkleinuitgang:bv.wegie,houkie,zetje. . Woorden op -1,-n krijgen -tle in de verkleinuitgang: bv.poaltje,boontje. ' Woorden op -f, -m, -p, -r, -s en klinker krijgen -ke in de verkleinuitgang:

l

bv.pafke,roamke,lapke,deurke,viske,buike. . Woorden op -ng krijgen -kje in de verkleinuitgang: bv.jonkje geldt dat sommigebasiswoordenin het verkleinwoord Uiaondering!Voor hetVeenkoloniaals de uitgangie hebben.Alshet basiswoordin dit gevalook nog eindigt op t, wordt de t in het verkleinwoord weggelaten:bv.roam-roampie,wicht-wichie,gezicht-gezichie.

I . Vreemde woorden Spelvreemde woorden als in het Nederlands:bv.computer,stereo,auto.

9 . lnterpunctie De interpunctievindt plaatsvolgensde geldenderegelsvoor het Nederlands.