ICT-Architectuur in beeld In de wereld van de informatiearchitectuur worden vaak parallellen getrokken met de bouwwereld. Naar ons idee gaat deze vergelijking wel en niet op.
Dit noopt tot enige bescheidenheid en dat hebben we in dit boek willen illustreren door in de paginaverwijzing te refereren aan de lange historie in de bouw.
De vergelijking gaat wel op als het gaat over de rol van de architect tussen de opdrachtgever en de aannemer, over het combineren van creativiteit met technisch-inhoudelijke kennis en het laveren tussen verschillende belangengroepen.
Dit boek, vol voorbeelden uit de praktijk, is vooral gemaakt voor managers die direct of indirect met informatievoorziening te maken hebben en zich enigszins ongemakkelijk voelen bij de organisatie ervan of zich juist afvragen hoe ze in de toekomst met de informatievoorziening om zullen gaan. Architectuur heeft niet één doel, maar kan afhankelijk van de vraag diverse doelen dienen. De situatie van elke klant is uniek, maar we hebben toch geprobeerd de vragen die in de markt spelen in categorieën in te delen. Deze categorieën geven houvast bij het doornemen van het boek en bieden bovendien een richting voor de wijze van aanpak.
De vergelijking gaat niet op als het gaat over het resultaat. In de bouw is dit heel concreet en in de ICT blijft het virtueel en abstract. Sterker nog: het is nog maar de vraag of de ontworpen architectuur ooit volledig gerealiseerd zal worden. De vergelijking gaat ook niet op als het gaat over de volwassenheid van het vakgebied. We zijn als informatiearchitecten pas net begonnen…
Dit boek bevat concrete praktijkvoorbeelden, waarin beschreven wordt hoe we te werk zijn gegaan. Ook geven we per praktijkvoorbeeld aan wat het opstellen van een architectuur gebracht heeft. Dit boek is niet te koop! We denken namelijk dat het enige toelichting vraagt en daarom hebben we een aantal exemplaren beschikbaar gesteld aan mensen van wie wij weten dat ze het boek kunnen toelichten. Bas Kruiswijk Ruben van Wendel de Joode Maarten Kuiper Albert van Duijn Rob Poels Michiel Wittkampf Ronald de Vries Marc van Leeuwen
Inhoud 12
14
18
16
24
28
30
26
34
Wie zijn wij? 6
Onderwijs Eilanden van automatisering 12
Overheid Van autonome diensten naar integrale dienstverlening 24
Het belang van architectuur 8
Organisatie Hogeschool
Organisatie Grote gemeente
Case Fusie op fusie
Case EĂŠn loket voor de burger
Logistiek als aandrijfas 14
Een nieuwe informatiearchitectuur 26
Organisatie Regionaal opleidingscentrum
Organisatie Middelgrote gemeente
Case Onderwijslogistiek als centraal thema bij
Case Een visie op informatievoorziening
invoering van competentiegericht onderwijs
De student staat centraal 16
Nieuwe processen en principes in een informatiearchitectuur 28
Organisatie Grote hogeschool/onderwijsinstelling
Organisatie Dienst stadstoezicht
Case Vervanging en integratie van bedrijfssystemen
Case Toekomst betaald parkeren
Vanuit architectuur naar beweging 18
Risico van inconsistentie in kerngegevens 30
Organisatie Middelgrote hogeschool
Organisatie Stadsontwikkelingsbedrijf
Case Architectuur voor een verbeterprogramma
Case Ondernemen met ICT
Eigen weg binnen de uitgestippelde hoofdroute 32 Organisatie Waterschap Case Ontwikkeling van een informatiearchitectuur
als onderdeel van een breed organisatieontwikkelingsproject
2 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
32
36
38
42
40
44 46
Semioverheid Huis op orde 34
Routes in dienstverlening 42
Organisatie Infrastructuurbeheerder
Organisatie Zelfstandig bestuursorgaan in het veld van werk en inkomen
Case Mapping van applicaties op de businessarchitectuur
Case Inzicht in consequenties van het gewijzigde bedrijfsproces
Het zorgstelsel vertaald 36
Vier portalen en een servicebus 44
Organisatie Medisch centrum
Organisatie Zelfstandig bestuursorgaan in het veld van werk en inkomen
Case Inzicht in de samenhang van processen
Case Ge誰ntegreerde informatievoorziening op maat
Een portaal voor interne en externe gebruikers 38
De kluwen ontward 46
Organisatie Infrastructuurbeheerder
Organisatie Zelfstandig bestuursorgaan in het veld van werk en inkomen
Case Toekomstvisie op de informatievoorziening
Case Inzicht in applicaties en koppelingen
48
50 52
De afstand tussen wens en werkelijkheid 40 Organisatie Infrastructuurbeheerder Case Mapping van applicaties op het streefbeeld
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 3
54
56
58
62
60 Financiële dienstverlening Een ‘foto’ maken en daar verbeteracties aan ontlenen 48
Solide basis voor bankieren 56
Organisatie Verzekeraar
Organisatie Bank
Case Minder risico´s en betere performance
Case In kaart brengen van de inpassing van een nieuw
systeem voor bankieren
Samenwerken in een (zorg)netwerk 50 Organisatie Zorgverzekeraar
ECO-Architectuur 58
Case Fundamentele vernieuwing van de informatievoorziening
Organisatie Verzekeraar Case Hoe helpt de architectuur in een dynamische netwerk-
Gebruikmaken van generieke componenten 52
omgeving?
Organisatie Zorgverzekeraar Case Fundamentele vernieuwing informatievoorziening
Verschillende views 60 Organisatie Verzekeraar
Het complexe verzekeringsproces teruggebracht tot de kern 54 Organisatie Verzekeraar Case Van product- naar klantgerichte processen
4 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
Case Doe-het-maar-zelfarchitectuur
64 66
68
70
72
76
74
78
82
80
Bedrijfsleven Fundamentele herbezinning op informatievoorziening 62
Met 47 systemen een HRM-afdeling ondersteunen 70
Dynamiek op de educatieve markt 78
Organisatie Farmaceutisch R&D-bedrijf
Organisatie Afdeling HRM van een multinational
Organisatie Educatieve uitgeverij
Case Uitbreiding van het activiteitenpalet
Case Mismatch tussen nu en het wenkend perspectief
Case De markt van schoolboeken is volop in beweging:
wat zijn de kansen en bedreigingen van ICT?
Migratie naar de gewenste situatie 64
ERP, tenzij...! 72
Organisatie Farmaceutisch R&D-bedrijf
Organisatie Afdeling HRM van een multinational
Case Uitbreiding van het activiteitenpalet
Case Migratie naar de gewenste situatie
Van papieren naar multimediale content 80 Organisatie Educatieve uitgeverij
P&O-systemen vooral administratief gericht en kwalitatief onvoldoende 66
(Virtueel) samenwerken in projecten 74
Case Hoe gaat de ICT ons helpen in de transitie van papie-
Organisatie Ingenieursbureau
ren naar multimediale content?
Organisatie Afdeling HRM van een multinational
Case Samenwerken in een kennisintensieve omgeving
Duidelijkheid na dubbele verandering 82
Case Ondersteuning van het primaire proces
Voortbouwen op een stevig fundament 76
Organisatie Re誰ntegratiebedrijf
e-HRM 68
Organisatie Ingenieursbureau
Case Inzicht in de onderlinge samenhang van applicaties
Organisatie Afdeling HRM van multinational
Case Vanuit een backoffice die op orde is doorstarten
Case Invulling van het e-HRM-beleid
naar een open kennisorganisatie
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 5
Wie zijn wij?
Bas Kruiswijk
Ruben van Wendel de Joode
Maarten Kuiper
Albert van Duijn
Architectuur is geen doel op zich maar een middel
Een goede architectuur is ook een samenvatting.
De kansen die ICT biedt om efficiënter te werken
Nieuwe ontwikkelingen in de ICT bieden organisa-
om de informatievoorziening in een organisatie zo
Bij het maken van een architectuur wordt een
en beter samen te werken zijn groot. Samenwerken
ties niet alleen mogelijkheden om hun interne infor-
vorm te geven, dat ze past bij de ambitie en helpt
organisatie gedwongen keuzes te maken: wat is wel
met collega’s, met andere afdelingen en met partner-
matievoorziening op een hoger plan te tillen, maar
bij het maken van verantwoorde keuzes. Hoe meer
belangrijk en wat niet. Een goede architectuur brengt
organisaties. Maar valkuilen zijn er ook. De omvang
ook om gegevens met andere partijen uit te wisselen
systemen worden geïntegreerd, hoe harder dat
daarmee de van nature complexe organisatie terug
van ICT-projecten neemt toe en daarmee neemt de
en nieuwe diensten of producten aan te bieden. Dit
nodig is. En als die keuzes gemaakt zijn, kunnen
tot haar essentie. Vanuit die essentie zijn managers
bestuurbaarheid ervan af. De belangen zijn boven-
klinkt mooi, maar veel organisaties hebben syste-
architectuurrichtlijnen helpen de samenhang en de
en professionals beter in staat keuzes te maken.
dien groot en het is daarom niet altijd eenvoudig
men die hier nog niet voor toegerust zijn. Nieuwe
kwaliteit te bewaken. Vaak hebben architecten de
Deze keuzes kunnen betrekking hebben op ICT,
een gemeenschappelijke visie te ontwikkelen op de
manieren van werken, met veel verbindingen, zowel
neiging voor politieagent te spelen of zich te buiten
maar dat hoeft niet. Een architectuur kan ook een
richting die het met de ICT binnen de organisatie
intern tussen afdelingen, als extern tussen organisa-
te gaan aan omvangrijke architectuurspecificatie.
leidraad bieden bij het (her)inrichten van processen,
op moet. ICT-architectuur is hét middel om deze
ties, staan haaks op de wijze waarop oudere syste-
De werkelijke kracht van architectuur zit hem juist
het opzetten van nieuwe structuren en het aangaan
gemeenschappelijke visie op ICT te ontwikkelen en
men werden ontwikkeld. Een informatiearchitec-
in het geven van het juiste inzicht en overzicht. Een
van nieuwe samenwerkingsverbanden.
bespreekbaar te maken. Bij het ontwikkelen van een
tuur helpt om nieuwe ontwikkelingen en bestaande
aansprekende plaat is daarbij vaak een fantastisch
ICT-architectuur is het proces minstens zo belang-
systemen met elkaar in verband te brengen. Ze geeft
communicatiemiddel.
rijk als het eindresultaat. Dat is een proces met aan-
een visie op de toekomst en biedt kaders waarin die
dacht voor belangen, context, kansen en knelpunten,
visie kan worden gerealiseerd. Hiermee is het een
een proces van denken en doen.
uitstekend middel voor gebruikers en ICT’ers om met elkaar in gesprek te komen over hoe ICT een organisatie verder kan helpen.
6 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
Rob Poels
Michiel Wittkampf
Ronald de Vries
Marc van Leeuwen
Het ontwikkelen van een architectuur draagt in
Informatie- en communicatietechnologie is voor
ICT is gegroeid tot een asset waarmee organisaties
Een goede architectuur leeft bij alle betrokkenen: bij
belangrijke mate bij tot verbetering van de align-
veel organisaties elementair. ICT voert belangrijke
concurrentievoordeel behalen en waarde toevoegen
managers, bouwers, beheerders, gebruikers, etc.
ment tussen business en ICT. De business moet de
delen van het primaire proces uit, is het gezicht naar
aan de bedrijfsprocessen. De verwachtingen zijn
Iedereen gebruikt de architectuur als metafoor om
architectuur kunnen begrijpen en moet voldoende
de klant/burger en/of maakt een nieuw business-mo-
hooggespannen: ICT als een soort haarlemmerolie
zijn verhaal over de toekomst van de ICT te vertel-
handvatten bieden voor concrete invulling door de
del mogelijk. Toch heeft niet elke organisatie scherp
waarmee strategische doelen te realiseren zijn.
len. Versnippering leidt tot middelmaat en architec-
ICT. Bij het ontwikkelen van een architectuur is
voor ogen welke bijdrage ICT levert en hoe ze deze
De technologie wordt elk jaar beter en veel is moge-
tuur helpt dit proces te doorbreken: ze zorgt ervoor
het proces minstens zo belangrijk als het resultaat.
het beste kan inzetten voor het realiseren van de
lijk. Maar hoe zorgen we ervoor dat we geen oplos-
dat de betrokkenen elkaars belangen beter leren
Draagvlak is een noodzakelijke voorwaarde voor een
doelstellingen van de organisatie. Nadenken over de
singen kiezen die de beheerkosten fors verhogen?
begrijpen. Vanuit dit gemeenschappelijke begrip
succesvolle implementatie van de gewenste archi-
inrichting en ontwikkeling van een organisatie als
Of nieuwe keuzes doen die niet optimaal gebruik
kunnen in de ICT fundamentele verbeterslagen wor-
tectuur.
geheel wordt alom als waardevol beschouwd. Finan-
maken van gedane investeringen in het verleden?
den gemaakt, die de organisatie echt verder helpen.
ciĂŤn, organisatiestructuur, human-talentbeleid en
Nemen we niet te veel risico? Is het haalbaar?
Daarbij is het belangrijk niet de ICT-oplossing als
andere onderwerpen krijgen terecht gestructureerd
Dit zijn vragen die menig CIO of ICT-manager tegen
uitgangspunt te nemen, maar het probleem dat de
aandacht op elk niveau in de organisatie. ICT-
komt bij het definiĂŤren van een business case.
business ervaart.
architecten hebben dezelfde gestructureerde aan-
Het opstellen van een informatiearchitectuur helpt
dacht voor ICT. Architectuur draagt bij tot een
om nieuwe ontwikkelingen en bestaande systemen
gerichte ontwikkeling van ICT in samenhang met
met elkaar in relatie te brengen. Architectuur is een
de doelen en behoeften van de organisatie.
goed communicatiemiddel voor het opstellen van een visie en het maken van keuzes.
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 7
Het belang van architectuur
Vaak gedreven door de ambities van de business worden steeds meer gegevens en informatie met behulp van computers (ICT) uitgewisseld en is het beheer van de systemen steeds complexer geworden. Systemen zijn op elkaar ‘gestapeld’ of aan elkaar ‘geknoopt’; de meeste managers zijn
Om deze neerwaartse spiraal te doorbreken moet het
Inhoudelijk legt ze verbinding tussen de ambitie
management een pas op de plaats maken en investe-
en het ‘hier en nu’, tussen business en ICT, tussen
ren in de kwaliteit van een architectuur die niet al-
behoeften en technologie. Net zo belangrijk als de
leen rekening houdt met businessontwikkelingen op
inhoudelijke verbinding is de relationele binding
langere termijn, maar ook met de (on)mogelijkheden
die door architectuur ontstaat tussen business
van de ICT. Een architectuur als verbinding tussen
en ICT, tussen gebruikers en leveranciers, tussen
business en ICT, tussen informatie en systemen, tus-
architecten en ...
sen functies en processen. Zodat we de consequenties
het overzicht kwijtgeraakt. Het enige houvast dat ze hebben, zijn de getallen in de budgetronde die erop wijzen dat ICT alleen maar duurder wordt.
de systemen, de gegevensverzamelingen. Door dit
en ze niet achteraf moeten bijstellen. En we ook in
overzicht zijn we beter in staat de consequenties
gesprek komen over de bijdrage van ICT in plaats van
van keuzes te overzien. Wat betekent het als…?
over de jaarlijks stijgende uitgaven.
Daarnaast lijkt ICT steeds vaker het realiseren van veranderingen in de
- Een architectuur is een leidraad: voor de inrichting van de organisatie, voor systemen, informatie, etc.
Onze ervaring is dat het woord architectuur veel
weg te staan. Wat te doen om deze neerwaartse spiraal te doorbreken?
- Een architectuur biedt overzicht: van de processen,
van ICT- beslissingen vooraf beter kunnen overzien
Ze is leidend bij het nemen van beslissingen.
beelden oproept. Als we bij onze klanten vragen naar hun architectuur krijgen we de meest uiteenlopende
Bij architectuur denken we al snel aan ICT en tech-
antwoorden. Wel zijn er een aantal rode lijnen uit de
niek. Businessmanagers maken bij architectuur een
antwoorden te halen, die naar onze mening ook het
omtrekkende beweging. Dat is helemaal niet nodig.
belang van een architectuur aantonen:
Een architectuur heb je ook nodig voor het inrichten
- Een architectuur legt verbinding, niet alleen in-
van bijvoorbeeld de bedrijfsvoering. Alleen we noe-
houdelijk maar ook relationeel.
men het dan vaak anders: businessmodel of procesontwerp.
8 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
INFO
RM
AT IE
AR
CH
IT
R
De ICT-schelp
1 Integratievraagstuk
3 Toekomstvraagstuk
2 Functioneel vraagstuk
4 Migratievraagstuk
E
APP
N E S SA RC H
IT E
UR
CT
TU
UU
C
BUSI
T I E A RC H IT E C T U LICA UR
T
EC
HN
IS
CH
RC H EA
IT E C T
UUR
We wagen ons niet aan een definitie omdat dit een
Deze vier architectuurtypen moeten een grote on-
Daarnaast ontstaat er perspectief voor de toekomst.
3 Toekomstvraagstuk
praktijkboek is en we nu juist aan de hand van prak-
derlinge samenhang hebben. Eigenlijk zijn het vier
Veel architecturen zijn ‘verweesd’ en liggen in de
In de ontwikkeling van onze systemen lopen we ach-
tijkvoorbeelden invulling willen geven aan het begrip
manieren om naar één architectuur te kijken, die
bekende lade. Door een interactieve aanpak ontstaat
ter de business aan. Het ontbreekt aan een duidelijke
architectuur.
uiteindelijk tot doel hebben de business in het hart
er betrokkenheid en eigenaarschap. Voorwaarde daar-
visie waar het met ICT naartoe moet. Hoe ziet onze
van de architectuur te ondersteunen met informa-
voor is dat de technische vraagstukken niet centraal
informatievoorziening er op de lange termijn uit en
Volgens ons is iedere ICT-architectuur - hoe inzich-
tievoorziening. Deze samenhang tussen de verschil-
staan, anders haken businessmensen snel af. Het zijn
hoe toekomstvast is onze huidige ICT?
telijk ook - waardeloos zolang er geen verbinding is
lende architecturen is van wezenlijk belang: hij geeft
de businessvragen die in de gesprekken over architec-
met de business. Vanuit dit standpunt zijn we ge-
de architecten inzicht in de wijze waarop concrete
tuur centraal staan:
komen tot een ‘ICT-schelp’. Het hart van deze schelp
applicaties (1) en informatievoorziening (2) de be-
wordt gevormd door de businessarchitectuur. Daarin
drijfsprocessen ondersteunen. En in de wijze waarop
1 Integratievraagstuk
tie er niet eenvoudiger op maakt. Hoe kan ik vanuit
worden de processen in een organisatie afgebakend
de informatiebehoefte wordt afgedekt door appli-
In de loop der jaren hebben we veel systemen ge-
ICT-perspectief beheersbaar migreren, zonder dat ik
die gevoed moeten worden door informatie. Of het
caties (3) en wordt ondersteund door de technische
kocht en ontwikkeld. Alles hangt met elkaar samen,
daarbij het risico loop dat de continuïteit van mijn
nu gaat om het verzenden van een factuur voor een
infrastructuur.
het geheel is daardoor erg duur geworden en aanpas-
bedrijfsvoering in gevaar komt?
nieuw abonnement of het opstellen van de jaarreke-
4 Migratievraagstuk Alles lijkt met elkaar samen te hangen, wat de migra-
sen wordt steeds lastiger. Hoe kunnen we het aantal
ning, het proces is richtinggevend voor de informatie.
De waarde van de architectuur laat zich niet al-
applicaties terugdringen en de overgebleven applica-
Architectuur is geen doel op zich. Ze moet antwoord
Welke informatie we nodig hebben en hoe we die
leen beoordelen op de inhoud. Dit betekent dat de
ties beter integreren?
geven op een van bovenstaande vraagstukken.
organiseren om de business optimaal te bedienen,
verbinding niet alleen tot uiting moet komen in de
geven we weer in een informatiearchitectuur. De
architectuur, maar ook in de stappen om tot een
2 Functioneel vraagstuk
tuur. In de bespreking van de architecturen in dit boek
opslag, distributie en verwerking van informatie
architectuur te komen. Daarbij betrekken wij veel
Onze business is sterk uitgebreid. Klanten stellen
zullen we dan ook nadrukkelijk ingaan op de vraag-
ondersteunen we met applicaties die we onderbren-
medewerkers die elkaar niet dagelijks spreken maar
nieuwe eisen aan onze dienstverlening en producten.
stelling van de klant.
gen in een applicatiearchitectuur. En ten slotte heb-
wel afhankelijk van elkaar zijn. In deze gesprekken,
Kan ik ICT gebruiken om beter bij de behoefte van de
ben we de technologie om deze applicaties te bouwen
werksessies, conferenties, etc., ontstaat beter inzicht
klant aan te sluiten?
en te laten werken, de technische architectuur.
en meer begrip voor de situatie van de ander.
Het vraagstuk is dan ook bepalend voor de architec-
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 9
Referentiearchitectuur onderwijs ICT als hefboom voor onderwijsvernieuwing
Het is een wenkend perspectief van waaruit concrete plannen kunnen
Praktische waarde van architectuur
Het beroepsonderwijs staat voor grote uitdagingen. Na een periode van
worden gemaakt voor de vernieuwing van de ICT.
Deze opzet heeft een aantal scholen geholpen bij het organiseren van
krimpende budgetten en schaalvergroting komt de student weer centraal
de ICT: met de referentiearchitectuur kan de bestaande situatie beter
te staan. Het onderwijs zal beter worden afgestemd op de talenten, am-
Organiseren van services voor het onderwijs
beoordeeld worden. We hebben de systemen in kaart gebracht en
bities en ervaringen van de student. De student gaat meer verantwoorde-
De kern van de architectuur wordt gevormd door de onderwijslogistiek,
getoetst aan de architectuur. Waar zitten we met witte vlekken en
lijkheid nemen voor zijn ontwikkeling. Student centraal, competentie-
het proces waar de vraag naar onderwijs en het aanbod van services bij
welke systemen passen wel of niet in de architectuur?
gericht onderwijs, een leven lang leren - we zien het allemaal steeds
elkaar komen:
vaker terug in de plannen van het beroepsonderwijs.
- de vraag naar onderwijs komt voort uit de voortgang van (of het
Daarbij wordt nadrukkelijk gekeken naar de ICT. De huidige systemen zijn in de loop der tijd gegroeid, zonder dat daar een duidelijke onder-
De referentiearchitectuur biedt ook houvast bij het uitwerken van de
nadenken over) het leren (het primaire onderwijsproces boven in de
onderwijsvisie. De onderwijsvisie geeft de richting aan, terwijl de
architectuur)
architectuur houvast biedt bij de inrichting van de organisatie, proces-
- het aanbod wordt gevormd door services die in het onderwijs worden
sen en systemen. De referentiearchitectuur is dan het vertrekpunt,
wijsvisie aan ten grondslag lag. In tijden van fusies zijn ze op één hoop
geboden. Die services stellen middelen beschikbaar aan het onderwijs
maar wordt aangepast op basis van de onderwijsvisie van de school.
gegooid; dan komen er veel nieuwe systemen bij, want er wordt maar
en beheren deze middelen (bijvoorbeeld opleiden van docenten,
In die zin is de architectuur onderwerp van discussie en niet in beton
zelden afscheid genomen van systemen. Veel bestuurders vinden dat ICT
onderhoud gebouwen, etc.)
gegoten.
veel geld kost en ervaren al die technologie als een blok aan het been in plaats van als een hefboom voor vernieuwing. Een aantal scholen is met ons de uitdaging aangegaan. Vanuit de ontwik-
- in een logistiek proces worden de juiste middelen, op het juiste moment en in de juiste vorm klaargezet voor het onderwijs. Dit proces is
- grote hogeschool; de ICT-strategie van de hogeschool hebben we
kortcyclisch: aan de vraag naar onderwijs moet in korte tijd kunnen
geconcretiseerd met de referentiearchitectuur. Vervolgens hebben we
worden voldaan. Daardoor ontstaat een dynamische planning.
de bestaande situatie beoordeeld en een ICT-programma opgesteld - ROC; de architectuur is hier gebruikt om de onderwijsvisie verder
kelingen in het onderwijs hebben we een visie ontwikkeld hoe we ICT kunnen gebruiken als hefboom voor vernieuwing. Deze visie hebben we
Deze drie principes vormen de kern van de architectuur die wij hebben
vastgelegd in een architectuur voor het onderwijs. Het is een referentie-
ontworpen. Daarnaast hebben wij gekozen voor één portaal waarlangs
architectuur die bestuurders kunnen gebruiken om hun ICT
alle geautoriseerde gebruikers toegang krijgen tot de informatievoor-
weer in lijn te brengen met hun onderwijsvisie.
ziening.
10 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
Wij hebben drie voorbeelden opgenomen:
uit te werken; ze geeft richting aan de verdere ontwikkeling van ICT - middelgrote hogeschool; de referentiearchitectuur heeft geholpen bij het afbakenen van de ICT-projecten.
Referentiearchitectuur onderwijs
Verantwoordingsrapporatge
Onderwijslogistiek
Student-
Samenwerken (conferencing, forum, chat)
Zoeken
Onderwijs-
Kantoorautomatisering
Mail en agenda
Managementportaal
Managementrapportage
Ketenportaal
Portaal
Archivering documentmanagement
Middleware Identificatie Authenticatie Autorisatie
Infrastructuur
Monitor Logging
Twynstra Gudde
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 11
Eilanden van automatisering Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Hogeschool
Case
4
Fusie op fusie
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
Een hogeschool is in snel tempo gegroeid doordat
Breng de huidige situatie voor niet-technici zo in
Tijdens interviews hebben we de applicaties geïn-
Met deze ‘praatplaat’ kon de verschillende bestuur-
fusie op fusie is gevolgd. Voor specifieke knelpunten
kaart, dat ze weten waar ze over beslissen.
ventariseerd en daarbij van elke applicatie vastge-
ders onder andere duidelijk gemaakt worden dat er
zijn pragmatische oplossingen ontwikkeld, elk met
steld wat de functie was, wie de gebruikers waren,
veel handmatige koppelingen waren (weergegeven
een eigen technische infrastructuur en nauwelijks
van welke infrastructuur gebruik werd gemaakt, en
als roeibootjes), waardoor de gegevens niet altijd
enige samenhang. Het lukt de leiding van de hoge-
wat de onderlinge afhankelijkheid was. Veel applica-
actueel en correct waren. Ook is te zien dat bepaalde
school niet grip te krijgen op ICT; men wordt steeds
ties bleken stand-alone te draaien. Dit inspireerde
eilanden, bijvoorbeeld managementinformatie, maar
voor nieuwe verrassingen geplaatst.
ons ‘eilanden’ te tekenen.
gekoppeld zijn aan een paar andere eilanden. Ten slotte is goed te zien waarom bepaalde locaties (weergegeven als huisjes) niet over de gewenste informatie kunnen beschikken.
12 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
-
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 13
Logistiek als aandrijfas Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Regionaal opleidingscentrum
Case Onderwijslogistiek als centraal thema bij de invoering van competentiegericht onderwijs
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
In de bestaande situatie worden complete opleidin-
Ga na welke eisen competentiegericht onderwijs aan
De architectuurplaat is ontstaan op basis van de dis-
De plaat moet van binnen naar buiten worden gele-
gen veelal in een vaste structuur aangeboden. De
de inrichting van de informatievoorziening stelt. Het
cussie over de kern van de verandering. De conclusie
zen. In de kern staan de middelen die nodig zijn om
leerlingen zijn ingedeeld in klassen en volgen de
gaat er met name om dat er een raamwerk ontstaat
van die discussie was dat de onderwijslogistiek een
het onderwijs te organiseren. Dit zijn de kern-
gekozen opleiding gewoon volgens het vastgestelde
waarbinnen de vernieuwingen stapsgewijs kunnen
centrale rol speelt en dus de kern vormt.Dat is ver-
administraties op het gebied van personeel, facili-
programma. Het is bekend, dat leerlingen bij wie
worden ingevoerd.
volgens in de visualisatie tot uitdrukking gebracht:
teiten, deelnemers, etc. Deze administraties worden
- om wat voor reden dan ook - het onderwijs niet
de onderwijslogistiek staat centraal en vormt het
beheerd en dus is het proces deelnemerregistratie
aansluit bij hun leervoorkeuren, interesse en compe-
kantelpunt tussen het beheer van de
verantwoordelijk voor de kwaliteit ervan. Dit proces
tenties, vaak uitvallen.
resources en de ondersteuning van het daadwerke-
stelt de gegevens beschikbaar aan de onderwijslogis-
lijke leerproces.
tiek. Deze middelste ring is er verantwoordelijk voor
Met de invoering van competentiegericht onderwijs
dat de middelen worden samengebracht voor docen-
wordt beoogd het onderwijs flexibeler in te richten
ten en leerlingen, zodat het onderwijs daadwerkelijk
en zo de uitval te beperken. De leerlingen kiezen
kan plaatsvinden. Daarmee zijn wij aangekomen in
niet meer voor een vastomlijnde opleiding, maar
de buitenste ring van leren (studenten) en volgen
worden begeleid in hun leerloopbaan, waarbij de
(docenten).
vorm en het einddoel niet bij voorbaat vaststaan.
14 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
Leren
Kw al if
Le re n
Klaarzetten
e er ic
Onderwijslogistiek
n
Beschikbaar stellen beheren CMS
CRM
content
HRM
Tracking
relaties
personeel
deelnemers
deelnemerregistratie
faciliteiten
Roosteren
Tracing
rtfo lio
Reserveren
m ne el De
De el ne m
er po
Facilitair management
er
vo lg en
Arrangeren
Adviseren
Volgen
Monitoren
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 15
De student staat centraal Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Grote hogeschool/onderwijsinstelling
Case Vervanging en integratie van bedrijfssystemen
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
Samen met de nieuwe informatiemanager heeft de
Maak de informatiearchitectuur gedetailleerder,
De processen waren in het verleden al in kaart
De plaat moet van rechtsboven naar linksonder
hogeschool een nieuwe ICT-strategie ontwikkeld.
zodat ze voldoende houvast biedt bij de beoordeling
gebracht. Bij het opstellen van de informatiearchi-
gelezen worden. Rechtsboven staan de processen van
Deze strategie is richtinggevend voor de verdere
van ICT-projecten. De informatiearchitectuur dus
tectuur hebben wij die overzichten gebruikt om de
de hogeschool. Op basis van deze processen hebben
ontwikkeling van de ICT. In deze periode zijn er ook
als wenkend perspectief, maar ook als middel om de
referentiearchitectuur op maat te maken. Daardoor
we aan de rechterkant een informatiearchitectuur
veel initiatieven genomen om de informatie-
huidige situatie te beoordelen. En er is behoefte aan
konden we in korte tijd een informatiearchitectuur
opgesteld. Deze wijkt op ĂŠĂŠn belangrijk punt af van
voorziening te verbeteren. Dit leidde tot een aantal
een migratiestrategie om de huidige situatie met het
opstellen. In deze architectuur hebben we alle appli-
de referentiearchitectuur, omdat onderzoek bij de
investeringsvoorstellen. De ICT-strategie is richting-
wenkend perspectief te verbinden.
caties afgebeeld, zodat onmiddellijk duidelijk wordt
hogeschool een belangrijke plaats inneemt.
gevend, maar nog niet voldoende uitgewerkt om
waar de knelpunten zitten en wat er de komende
verantwoord gevolg aan de investeringsvoorstellen
periode moet gebeuren. Op basis van deze architec-
In de informatiearchitectuur hebben we de belang-
te geven.
tuur is vervolgens een migratiestrategie opgesteld.
rijkste applicaties van de hogeschool afgebeeld. Rechtsonder wordt een overzicht van de omvang en urgentie van het probleem geboden. Zo is te zien dat op sommige gebieden verschillende systemen elkaar overlappen. Er is sprake van redundantie van functionaliteit. Andere gebieden worden nog niet ondersteund door systemen.
16 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
Portaal
Onderwijs
Beheren relaties
Beheren personeel
Beheren faciliteiten
Beheren studentgegevens
Beheren onderwijsaanbod
Beheren financiën
Beheren kennis
Beheren projectgegevens
Beschikbaar stellen
Beschikbaar stellen
onderzoeksvraag
oplevering resultaten
haalbaarheidscheck
uitvoering
opdrachtformulering
Uitvoeren
instroom
Besturen
Ondersteuning
opdrachtonderzoeks- haalbaarheidscheck formulering vraag
planning
Onderwijs logistiek
uitstroom
Onderzoeksmanagement oplevering uitvoering resultaten
uitvoering
toetsing
planning
bedrijfsvoering Beheren relaties
Beheren personeel
Beheren faciliteiten
Beheren studentgegevens
Beheren onderwijsaanbod
studenten
onderwijsaanbod
Beheren kennis
Beheren projectgegevens
Beheren financiën
kernregistraties relaties
samenwerken (conferencing, forum chat)
planning
kwalificeren
leren
Ondersteunen
Beschikbaar stellen
Verantwoordings rapportage
Beschikbaar stellen
Onderzoek
Onderwijs
primair proces
Ketenportaal
uitvoering
student volgen
Managementportaal
Verantwoorden resultaten
toetsing
opbouwen portfolio
Managementrapportage
uitstroom
INFORMATIEARCHITECTUUR
planning
Opstellen plannen
personeel
zoeken
faciliteiten
kantoorautomatisering
content
projecten
financiën
archivering documentmanagement
mail en agenda
Middleware
Onderzoek
identificatie authenticatie autorisatie
OWA
Applicatie die niet beoordeeld is of niet beoordeeld kon worden door de werkgroepleden
Relatiebeheer
Applicatie die nu en in de nabije toekomst aan de eisen voldoet
Applicatie die gemiddeld scoort. In de toekomst zou deze applicatie problemen kunnen geven
Leren
Applicatie die nu en in de toekomst niet aan de eisen voldoet. Deze applicatie is aan vervanging toe Portaal Technische kwaliteit
Functionele kwaliteit
Toetsing
Functioneel gebied Ondersteunt direct de uitvoering van onderwijs resp. onderzoek
Generieke voorziening Specifieke basisvoorziening die gepersonaliseerd en geautoriseerd toegang verleent tot de functionele gebieden en generieke voorzieningen
Uitstroom
Kengetallen site stad
EFJ
Legenda informatiearchitectuur Functioneel gebied UÊ" `iÀÃÌiÕ ÌÊ`ii ÊÛÉ ÊÃiVÕ `> ÀÊÊ proces UÊ i iiÀÌÊii Ê iÀ Ài} ÃÌÀ>Ì i UÊ-Ìi ÌÊ `â> i iÊÃiÀÛ ViÃÊ beschikbaar aan primair proces UÊ" `iÀÃÌiÕ ÌÊ iÌʼi }i ½ÊÃiVÕ `> ÀÊÊ proces
www.nl
Progress
BB Elo
Legenda applicatiearchitectuur
monitoring logging
Infrastructuur
BB intranet
DOP
APPLICATIEARCHITECTUUR
PROCESARCHITECTUUR
instroom
Kernregistratie Geen functionaliteit Relaties
Infrastructuur
Rapportage
Generieke voorziening Biedt een generieke voorziening waarvan alle functionele gebieden gebruik (kunnen) maken
Generieke voorziening Specifieke voorziening die voorziet in: a) verzamelen van gegevens uit de functionele gebieden en basisregistraties, b) flexibele rapportage over deze gegevens op basis van generieke hulpmiddelen
Functioneel gebied Ondersteunt het logistieke proces voor de totstandkoming van onderwijs resp. onderzoek
BB CS
ACTO BB intranet Questionmark perception
Alumni Voorlichtings systeem Multivers
Kengetallen site stad
Trinicom
WRB BB Group tool
Syllabus+
Indato
Verlof
HPA
Caso
Caso
Uur400 Mentor Edukaat PMF P&O DVS Fuwasys
SNAP
Progress stage
Syllabus+
ACTO
Stage Q
Questor Accra
Dashboard
HSA
MS-CMS
ACTO Planon Chipnet
Officenet
Multivers
Multivers Moveon
DOP
Uren registratie
WINIBW FMS BB CS
Progress
Uren registratie
FAK-E
BB search Video conf.
Mavim MS office
BB ewo MSN
Dashboard Web
Google mini
O bestanden
Maggie printers
ADS-IMPORT
Outlook
DECOS
BB CS Mavim Web
RPDB
Lan Desk m0832
Actieve Dir
Registratie Mac adressen
Topdesk
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 17
Vanuit architectuur naar beweging Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Middelgrote hogeschool
Case Architectuur voor een verbeterprogramma
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
Een hogeschool heeft haar onderwijs goed georgani-
Gelet op de vele initiatieven en de leeftijd van een
We zijn uitgegaan van de referentiearchitectuur on-
Soms is het belangrijk samen met de organisatie tot
seerd, de studenten zijn tevreden, maar de ICT is de
groot aantal systemen moeten de ICT-voorzieningen
derwijs en hebben die vertaald naar de situatie van
een architectuur te komen. Bij de hogeschool was
laatste jaren achtergebleven. De e-leeromgeving is
behoorlijk ontwikkeld worden. Help ons een toe-
de hogeschool. Belangrijke wijzigingen ten aanzien
minder behoefte aan een incrementele benadering.
sterk verouderd en wordt in de praktijk nauwelijks
komstvaste stap te zetten die goed inspeelt op de
van de referentiearchitectuur waren het onderzoek
Daarom is ervoor gekozen de referentiearchitectuur
meer gebruikt. Op de verschillende locaties zijn
ontwikkeling van het onderwijs.
dat binnen de hogeschool een belangrijke plaats in-
als vertrekpunt te nemen, waardoor de nieuwe
nieuwe initiatieven genomen, maar die hebben niet
neemt en de aandacht voor kennismanagement. Alle
architectuur korte tijd gemaakt kon worden.
tot structurele verbetering geleid. Er liggen investe-
ICT-initiatieven zijn ge誰nventariseerd. Die initiatie-
ringsvoorstellen voor bijvoorbeeld een studievolg-
ven die in de architectuur konden worden opgeno-
systeem, een portaal en een CRM-systeem.
men, kregen prioriteit. Voor strategische projecten werd een programmaplan opgesteld om stap voor stap de architectuur te realiseren.
18 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
Architectuur hogeschool Portaal
Verantwoordingsrapportage
Onderwijslogistiek
Beschikbaar stellen services Beheren relaties
Relaties
Samenwerken (conferencing, forum, chat)
Beheren personeel
Personeel
Zoeken
Beheren faciliteren
Faciliteiten
Beheren studentgegevens
Studenten
Beheren onderwijsaanbod
Beheren kennis
Onderwijsaanbod
Kantoorautomatisering
Beheren financiĂŤn
Content
Beheren projectgegevens
FinanciĂŤn
Mail en agenda
Managementportaal
Managementrapportage
Ketenportaal
Onderzoeken
Projecten
Archivering documentmanagement
Middleware Identificatie Authenticatie Autorisatie
Infrastructuur
Monitor Logging
Twynstra Gudde
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 19
Referentiearchitectuur overheid Ontwikkelingen binnen de overheid
Principes van de referentiearchitectuur NORA
De referentiearchitectuur in beeld
Belangrijke ambities van de Nederlandse overheid zijn nauwelijks
NORA wordt bij de Nederlandse overheid al breed als referentie-
De architectuur van elke overheidsorganisatie wordt in NORA in zijn
zonder substantiële inzet van ICT te realiseren. In de eerste plaats
architectuur geaccepteerd en toegepast.
eenvoudigste vorm als volgt voorgesteld.
streeft de overheid ernaar dat burgers en bedrijven haar slechts één keer gegevens hoeven aan te leveren. Overheidsinstellingen moeten ervoor
Het Droste-effect
zorgen dat ze niet nogmaals gegevens opvragen die al aan een collega-
In de NORA-architectuur wordt de gehele Nederlandse overheid als
organisatie zijn verstrekt. In het verlengde daarvan ligt het ‘no wrong
één geheel gezien, bestaande uit een frontoffice, een midoffice en een
door’-principe, wat betekent dat burgers en bedrijven bij elke over-
backoffice. De frontoffice is op dit niveau het gemeenschappelijke
heidsorganisatie (bij elk loket) kunnen aankloppen met een vraag over
overheidsloket waar burgers en bedrijven diensten kunnen afnemen, en
een dienst van de overheid.
de backoffice wordt gevormd door het stelsel van authentieke basisregistraties. De midoffice wordt gevormd door alle individuele over-
Vooral dit ‘no wrong door’-principe is nogal gecompliceerd.
heidsorganisaties die elk ook weer een eigen frontoffice, midoffice en
Daarom wordt gekeken naar een wellicht aantrekkelijker alternatief:
backoffice hebben.
de éénloketgedachte. Burgers en bedrijven kunnen dan bij één centraal overheidsloket aankloppen om vragen te stellen en/of diensten af te
Onderscheid tussen front-, mid- en backoffice
nemen. Via dit loket zijn alle overheidsdiensten bereikbaar.
In het geval van een individuele overheidsorganisatie wordt de frontoffice gevormd door een loket (of portaal) waar de diensten worden
Deze ontwikkelingen vereisen dat de overheid haar gegevens-
aangeboden. De backoffice wordt gevormd door de ondersteuning van
De architectuur is opgebouwd uit een frontoffice (groen), mid-
huishouding op orde brengt. Hiervoor is een stelsel van authentieke
de primaire en secundaire processen van de betreffende overheids-
office (oranje) en backoffice (blauw), die onderling met elkaar zijn
basisregistraties in het leven geroepen. Daarnaast moeten de verschil-
organisatie.De midoffice vormt hier het kantelpunt om de vraaggerich-
verbonden door een servicebus (geel). De overheid als geheel wordt
lende overheden technische en organisatorische voorzieningen treffen
te frontoffice aan te sluiten op de aanbodgerichte backoffice.
vervolgens als volgt weergegeven.
om informatie te kunnen delen en diensten aan elkaar en aan burgers en bedrijven te kunnen aanbieden. 20 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
Gemeenschappelijke Front Office
Kadaster GBA Gemeente Handelsregister KvK Gebouwen Belastingdienst
Kadaster
Burger
UWV
Topografie
Provincie
Adressen
Ministerie
Kentekens
Bedrijf
Waterschap OverheidsTransactiepoort
Polisadministratie Inkomen
Servicebussen Etc.
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 21
Servicebus
Hoe zit dat nu in het gebruik?
Voor een dienst Stadstoezicht waren nieuwe processen en diensten
De manier om frontoffice, midoffice en backoffice met elkaar te verbin-
Deze referentiearchitectuur is een belangrijk uitgangpunt voor de architec-
ontworpen; die hebben wij vertaald in een architectuur. Tot slot hebben
den is de inrichting van een zogenaamde servicebus waarlangs met
tuur van veel overheidsorganisaties, die haar ieder op hun eigen manier
we een voorbeeld opgenomen van een waterschap dat er behoefte aan
berichtenverkeer kan worden gecommuniceerd. De servicebus verzorgt
uitwerken. Bepaalde overkoepelende organisaties hebben voor sommige
had de generieke referentiearchitectuur van NORA te vertalen naar zijn
de routering en het transport van berichten van de vrager van een ser-
instanties, zoals gemeenten en waterschappen, een specifieke uitwerking
eigen situatie.
vice naar de leverancier van een service. De servicebus die de gemeen-
beschikbaar. Deze manier van werken zorgt ervoor dat elke overheidsorga-
schappelijke frontoffice verbindt met de individuele overheidsorganisa-
nisatie op dezelfde manier op de basisregistraties en de gemeenschappelij-
ties en de gemeenschappelijke basisregistratie, wordt gevormd door het
ke frontoffice is aangesloten en dat de koppelingen tussen de verschillende
totaal aan servicebussen van alle individuele overheidsorganisaties.
overheidsorganisaties op dezelfde principes gebaseerd zijn.
Basisregistraties
De architecturen die wij voor overheidsorganisaties maken, zijn toege-
Ten slotte speelt het stelsel van authentieke basisregistraties een
spitste uitwerkingen van deze referentiearchitectuur. Enerzijds nemen
belangrijke rol. Het gebruik van deze registraties is verplicht en elke
we de principes van de landelijke referentiearchitectuur NORA en de
organisatie is verplicht om inconsistenties te melden.
eventueel verbijzonderde architecturen mee, en anderzijds komen we tegemoet aan de ambities en strategische keuzes van de betreffende
De midoffice is hier opgebouwd uit de totale verzameling van over-
overheidsorganisatie. Bovendien zorgen we ervoor dat knelpunten wor-
heidsorganisaties die door een stelsel van onderling gelinkte servicebus-
den weggenomen.
sen met elkaar verbonden zijn. De backoffice wordt gevormd door de landelijke basisregistraties en de frontoffice door een gemeenschappe-
Wij hebben voor twee gemeenten de referentiearchitectuur uitgewerkt:
lijke frontoffice (voor synchrone en/of interactieve dienstverlening) en
voor een grote gemeente op blz 24 en een middelgrote gemeente op
een overheidstransactiepoort (voor asynchrone/niet-interactieve dienst-
blz 26. De eerste case is vooral gericht op het uitwerken van het begrip
verlening). Deze landelijke frontofficevoorzieningen zijn gekoppeld met
‘servicegeorĂŻenteerde architectuur’, terwijl het in de tweede case om
elke van de frontoffices van de individuele overheidsorganisaties.
compleetheid en samenhang gaat.
22 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 23
Van autonome diensten naar integrale dienstverlening Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Grote gemeente
Case Eén loket voor de burger
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
De verschillende diensten van de gemeente (varië-
Ondersteun ‘één loket voor de burger’ met
Op basis van de NORA-referentiearchitectuur en
De plaat geeft aan dat de verschillende doelgroepen
rend van gemeentebelasting tot groenvoorziening)
informatietechnologie zonder de kracht van het
best practices van de gemeente hebben we een eerste
via verschillende media in contact kunnen komen
zijn autonoom en hebben een eigen portfolio van
decentrale ondernemerschap van de diensten te veel
houtskoolschets gemaakt. De verschillende hoofden
met relevante gemeentelijke informatie. Afhankelijk
systemen. Bij de burger komt de informatievoor-
uit te hollen?
van dienst hebben die besproken met de ICT-
van hun rol krijgen ze toegang tot voor hen relevante
ziening gefragmenteerd over. Waar sprake is van
manager van de betreffende dienst. Op basis van de
gegevens. De verschillende functies die aangeboden
integratie is die ad hoc met tijdelijke oplossingen
conclusies is de plaat diverse malen aangepast. Bij
worden, zijn ondergebracht in services. Hierbij is
gerealiseerd.
de uiteindelijke versie hebben we aangegeven welke
onderscheid gemaakt tussen generieke, specifieke
bestuurlijke consequenties het een en ander zou
en externe services. Deze services worden door de
hebben. Het geheel is ter besluitvorming voorgelegd
‘orkestratie’ aangestuurd. Hierin worden de verschil-
en vervolgens multimediaal (verfilming van een
lende zaken gedefinieerd en ook de stappen (lees
praktijkcase, visualisering van verschillende stappen
services) die daarbij een rol spelen. De services
in de architectuur) in een grote bijeenkomst
maken gebruik van de basisregistraties. Een subset
gepresenteerd.
van basisregistraties is centraal beschikbaar in de vorm van een gegevensmagazijn dat snel toegang geeft tot de meest relevante gegevens.
24 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
Bedrijven
Personen
Bezoeker
Bedrijf
Beveiliging
Presentatie
Adressen Percelen
Gebouwen
Basisregistratiegegevens
Topografie BRT
Catalogus Producten& Diensten
Facility mgt
Document mgt. Financieel mgt. (grootboek)
Datamart
Datawarehouse
Digid
Intake
GEO
Beheer generiek
Notaris
Internet
Datamart
Datawarehouse
RWS GEO
HRM
Financial mgt. (incasso)
OLAP
Digitaal klantdossier (UWV/CWI)
GEGEVENSUITWISSELING
Online raadplegen & wijzigen gegevens
Balie
Bank-Giro centrale
Rijksoverheid
Woningcoรถperatie
Gegevensmagazijn
Makelaar
Authenticatie en Autorisatie
ORKESTRATIE
Zakenmagazijn
@
Burger
Verzorgingstehuis
UWV
Elektronische gegevensuitwisseling
Medewerkers
Diensten
Belastingdienst
EXTERNE SERVICES
Medewerkers
Beheer specifiek
Artsen
Gemeentelijke bedrijven Deelgemeenten
KvK
RDW
CONCERNINFORMATIEARCHITECTUUR
GENERIEKE SERVICES ONDERSTEUNEND PROCES
SPECIFIEKE SERVICES
GENERIEKE SERVICES PRIMAIR PROCES MANAGEMENTINFORMATIE
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 25
Een nieuwe informatiearchitectuur
Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Middelgrote gemeente
Case Een visie op de informatievoorziening
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
Vijf kleine gemeenten worden samengevoegd tot
Help ons met het opstellen van een informatie-
De referentiearchitectuur die de rijksoverheid in het
De hoofdindeling in frontoffice, midoffice, backof-
één grote nieuwe gemeente en er worden beleids-
architectuur die aansluit bij het streefbeeld voor de
kader van het programma ‘Digitale Overheid’ heeft
fice en een portaal is gebaseerd op de referentie-
documenten opgesteld over onder andere besturing,
komende jaren.
opgesteld, diende als uitgangspunt bij het opstellen
architectuur. Bij de frontoffice zijn de diensten
dienstverlening en informatievoorziening.
van de architectuur voor deze gemeente.
weergegeven, bij de backoffice de producten en bij
Het doel van het beleid rond de informatievoor-
We hebben een aantal belangrijke beleidsthema’s van
front- en backoffice met elkaar te verbinden. In het
ziening is problemen op te lossen die samenhangen
de nieuwe gemeente getoetst op ICT-consequenties.
midden van de plaat zijn de basisgegevens weerge-
met de samenvoeging van gegevens en applicaties,
Een beleidsthema als het nemen van verantwoorde-
geven om het belang van het centraal beheren en
en met de ondersteuning van dezelfde dienst-
lijkheid voor basisregistraties is in de architectuur
ontsluiten van deze gegevens te benadrukken.
verlening in alle vijf oorspronkelijke gemeenten.
opgenomen via het centraal beheren en ontsluiten
de midoffice de procesondersteuning die nodig is om
van deze basisregistraties.
De plaat is opgenomen in het beleidsvisiedocument informatievoorziening en heeft daarbij gediend als eerste concretisering van het beschreven beleid.
26 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
In for mat iea rch it ect uur R a a d s l ed e n PORTAL
E x t r an e t
Backoffice
Ketenpar t ners
Werk, inkomen en zor g
B u s ine s s P r o c e s s M a n ag e m e n t
Frontoffice Productenc a t a lo g u s
In te r n e t
In t a k e
P o st
Burgers
M e s sa g e b r o k e r Data w arehouse
B urge rz a ke n (Web) Content m a n ag e m e n t
UWV
In t er n e t
B edr i j v e n
In t er n e t
O n d e r w i js
Midoffice
PORTAL
B e la s t i n g e n
K amer van koophan del GBA
B ouwen en wo nen
E x tr a n e t
I n f o r m a ti e B e h e e r Groep
Andere ov er he de n
Klant Coproducent Bur ger Bewo ner
B eheer openbare r u im t e n M i li e u
GB A P e r so o n s- , A d re s o b je c t -, H e f fi n ge n z a a k g e r e la t e e r d R e g . P u b lr B ep . GBK. G e b o u we n D i g . b e s t.p l
Informatieverstrekking
Telefoon
B ed r i j v en
Kl a n t v o lg sy s t e e m
B a li e
Open bare or de e n v e i li g h e i d
G e n e r i ek e f un c t i o n a l it e i t e n B e d r ij f s v oe ri n g
Do cu men t m a n a ge m e n t
Workflowmanagement
B a si sr e g i str a t ie s
Vraaggerichte b e l e i d so n d e r s t e u n i n g
Kantoora u to m a ti se r in g
L e ge n d a Fu nc t io nee l geb ie d B as is geg eve ns B e r ic h tu it w is s e lin g Toegangslaag Burgers
G e b ru i k e r s g r o e p O mg evi ng
I n t r an e t Be st uu r der s e n me de w e r ke r s
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 27
Nieuwe processen en principes in een informatiearchitectuur Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Dienst stadstoezicht
Case Toekomst betaald parkeren
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
In 2002 is voor de Dienst Stadstoezicht van een
Stel een informatiearchitectuur op die past bij de
Samen met de medewerkers van de Dienst Stads-
De plaat geeft de informatiearchitectuur voor dit
grote stad een nieuw concept voor betaald parkeren
nieuwe processen en principes die horen bij
toezicht is vastgesteld wie de gebruikers zijn en zijn
nieuwe parkeerconcept weer. Hij biedt houvast
ontwikkeld: ‘Toekomst betaald parkeren’ (TBP).
‘Toekomst betaald parkeren’.
de verschillende processen en activiteiten die bij het
bij het bepalen van de benodigde applicaties en de
TBP-concept horen, geïnventariseerd. Vervolgens is
technische infrastructuur, maar kan ook gebruikt
bekeken welke informatievoorziening nodig is om
worden om op verschillende momenten in de ont-
deze processen en activiteiten te ondersteunen,
wikkeling vast te stellen in welke mate de gewenste
rekening houdend met de voor het project geformu-
architectuur al is gerealiseerd en welke aanpassingen
leerde ICT-uitgangspunten.
en aanvullingen nog nodig zijn.
28 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 29
Š Twynstra Gudde
Authentieke gegevens
Vergunningsgebied
T&M
RDW
KvK
Leasemij.
Automatendata
Precariodata
HT
Controleren parkeerrecht
HT-data
RDW
HT-data
Internetdata
Overige
GBA
Handhaven parkeerregime
TB-PA-04
Genereren managementinformatie
Parkeertijd Mobiel via belprovider
Handterminal
GPS
Kennis
HT
Post
Kentekeninfo
Info/productaanvragen
Parkeergelden
Gegevensin-/uitvoer
FinanciĂŽ le gegevens
Gegevensuitwisseling
CJIB/Tobias
Precariodata
Automaatdata
Data Warehouse
ING bank
Interpay
Klem-/sleepdata
Handhavers DST-medewerkers
TB-PA-04
Opbrengst stadsdelendata
Klachten/ bezwarendata
Externe bronnen
Klemdata
Debiteurendata
AVB data
Sleepdata
Parkeerrechtdata
NHA data
Accountdata
Informatiedata
Informatie verstrekken
Financieel afhandelen
Klachten-/ bezwarendata
Afhandelen klachten en bezwaren
DST-Front: Helpdesk- Intranet/Extranet-Parkeerautomaat
Beheren automaten
Ledigen automaten
BelProviders
Externe bronnen
GPS conversiedata
D/W/M data
Vergunningsdata
Automatendata
GBA
Stadsdelen
OZB
Stratentabel
Automaatopbrengsten
NOC/NSF
Kadaster
BIG
Externe bronnen
Vergunningsdata
Accountdata
Accountbeheer
Matchen
Parkeerrechtdata
Vergunningsdata
Valideren
Uitgeven en wijzigen incidenteel parkeerrecht
Gegevenslogistiek
Autorisatie
MediumConversie
DST-Front: Helpdesk-Internet, Intranet/Extranet-Parkeerautomaat
TB-PA-04
Parkeerders Stadsdelen
Uitgeven accounts en vergunningen
Informatiearchitectuur Toekomst Betaald Parkeren
Risico van inconsistentie in kerngegevens Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Stadsontwikkelingsbedrijf
Case Ondernemen met ICT
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
Bij een grote gemeente is een divisie verantwoorde-
Schets het wenkend perspectief voor de informatie-
We hebben eerst het primaire proces in kaart
De plaat laat duidelijk zien dat de kern van de
lijk voor stadsontwikkeling. Deze divisie voert niet
voorziening van de divisie Stadsontwikkeling.
gebracht en bekeken welke informatie nodig was om
informatievoorziening van het ontwikkelingsbedrijf
alleen administratieve taken uit, zoals erfpacht-
de processen uit te voeren. Deze informatiebehoefte
niet op orde was. Om dezelfde kerngegevens vast te
administratie, maar werkt ook vaak in projectmatig
hebben we gestructureerd tot een samenhangende
leggen werden veel verschillende systemen gebruikt.
verband met veel externe partijen.
informatiearchitectuur en getoetst bij verschillende
Los van het feit dat dit veel extra werk kostte, bete-
sleutelfiguren uit de business en de ICT. Daarna
kende het een groot risico van inconsistente gegevens.
De meeste systemen zijn echter gericht op het
hebben we de huidige systemen in het wenkend
Hiermee werd duidelijk dat het aantal applicaties
ondersteunen van het administratieve proces. Voor
perspectief geplaatst.
teruggebracht en redundantie in de gegevensopslag
het uitvoeren van projecten zijn vaak stand-alone
beperkt moest worden. Dit laatste is opgelost door de
deeloplossingen ontwikkeld.
toepassing van standaard-middleware.
30 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 31
Eigen weg binnen de uitgestippelde hoofdroute Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Waterschap
Case Ontwikkeling van een informatiearchitectuur als onderdeel van een breed organisatieontwikkelingsproject
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
Deze organisatie werkt aan een breed organisatie-
Help ons een informatiearchitectuur te ontwikkelen
De opbouw van de referentiearchitecturen (NORA
De plaat toont de basisstructuur van de gebruikte
ontwikkelingsproject. De informatievoorziening
die specifiek aansluit bij de referentiearchitecturen
en de architectuurmodellen binnen de sector)
referentiearchitecturen: een frontoffice-, midoffice-
is daar een belangrijk onderdeel van. Omdat het
die op landelijk en sectoraal niveau al ontwikkeld
vormde de basis. Vanuit de beleidsuitgangspunten en
en backofficestructuur, omsloten door een service-
waterschap heeft ingezien dat effectievere informa-
zijn en die ons eigen beleid verder vorm geeft. Ook is
de actuele knelpunten is vervolgens bekeken welke
bus. De backoffice is opgedeeld in een landelijke
tievoorziening vraagt om visie op de samenhang,
het van belang dat diverse actuele knelpunten, zoals
onderdelen nadere uitwerking of verdieping behoef-
backoffice (de basisregistratie aan de rechterkant) en
is de ontwikkeling van een informatiearchitectuur
het maken van managementrapportages, worden
den. Daarnaast is de backoffice volledig in zijn
een specifiek deel (de verschillende primaire en
centraal gesteld bij het maken van het informatie-
weggenomen.
samenstellende generieke en specifieke functionali-
secundaire bedrijfsfuncties onderin). De frontoffice
teit uiteengerafeld.
is in deze plaat verder uitgewerkt naar de verschil-
beleidsplan.
lende (interne, externe en landelijke) voorzieningen Een andere belangrijke drijfveer voor het opstellen van een architectuur zijn de ontwikkelingen die zich in de gehele sector voordoen. De referentiearchitectuur die voor de sector is opgesteld, is gebaseerd op NORA, de landelijke referentiearchitectuur.
32 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
waaruit hij bestaat.
Informatiearchitectuur Hoogheemraadschap Integrale rapportage (sturing en verantwoording)
ManagementPortaal
Authenticatie en autorisatie
Procesbesturing
Waterschapsdatabase
Basisregistraties (opgeschoond)
Monitoring en logging
Basisregistraties (buffer, synchronisaties)
Overheidstransactiepoort
GBA Handelsregister Gebouwenregister
Kernregistraties (generieke registraties)
Transformatie
Gemeenschappelijke frontoffice
Data Warehouse
Zaakmagazijn
Transport
HDSRburgerPortaal (internet)
Enterprise Servicebus
Kadaster Topografie Adressen Kentekens Polisadministratie Inkomen
Belastingen
Waterbeheer
Zuiveringen
Procesautomatisering
Planvorming
Waterbeheer
Vaarwegen
Zuiveringen
Belastingen
Keringen
Calamiteiten
Vergunning en handhaving
Financieel mgt.
Regelgeving
Kant. Aut.
Muskusratbestrijding
Projectmanagement
Faclitair & ICT
Kennismanagement
FinanciĂŤn
Doc. management
Personeel & Organisatie
Relatiebeheer Medewerkersportaal (intranet en mobiel werken)
Op. rapportage
Specifieke registraties
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 33
Huis op orde Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Infrastructuurbeheerder
Case Mapping van applicaties op de businessarchitectuur
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
Een van de drie organisaties die is voortgekomen
Maak inzichtelijk voor welke bedrijfsprocessen de
Met deskundigen uit de ‘business’ is intensief
De plaat toont het primaire proces op een vrij hoog
uit de verzelfstandiging van de Nederlandse Spoor-
ondersteuning onvoldoende is en of er sprake is van
samengewerkt om te komen tot een overzicht van
abstractieniveau. De verzameling applicaties is
wegen wil zich ontwikkelen tot ‘regisseur van het
overlappende functionaliteit. Op basis van die gege-
het primaire proces. Vervolgens zijn de belangrijkste
onder de ondersteunende processen afgebeeld, zodat
spoor’. De eerste fase in die ontwikkeling wordt
vens kan dan een ICT-beleidsplan worden gemaakt.
ondersteunende bedrijfsprocessen geïnventariseerd
in één oogopslag zichtbaar is welke processen niet of
‘Huis op orde’ genoemd om aan te geven dat als
.
en is bekeken welke applicaties gebruikt werden.
nauwelijks worden ondersteund, en welke applica-
eerste stap een ICT-beleidsplan moet worden gemaakt dat de richting en kaders bepaalt.
34 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
ties mogelijk overlappende functionaliteit leveren.
B us in es s arc hit ect u u r
Aanleggen en beheren
2. In stand h oud en
1 Mo dif ic e r en ( nie uw b ouw )
G e re a l i s e e r d e n ieu w bo uw
1 .1 Beleid/ initiĂŤren
1. 2 Verkennen
N et w er k s t udi e Pr og r amm ad e fi ni ĂŤ r in g
Gerealiseerde innovaties
Gerealiseerd beheer
1. 3 U i tv o e r e n pl a n s tu die
Verkenning MIP
3 In nov er en
1.4 Re ali s er e n
Planstudie
2. 1 B e s t u re n
2 .2 Voorbereiden
Besturings informatie
Pr o duc t ie pl an
2. 3 R e a l i s e re n
G er eal ise er d o nd er ho ud
SAP L CM RCB Project management systemen Object registratie systemen Document management systemen I n f r a At l a s GBG Aa n b e s t e d e n O RS Ra pie / Ra da r O pt im iz e r I RI S P r o du c t i e p l a n S y s t e m e n Gebr. Vergoeding systemen
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 35
Het zorgstelsel vertaald Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Medisch centrum
Case Inzicht in de samenhang van processen
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
Een medisch centrum heeft een visiedocument
Geef ons inzicht geven in de onderlinge samenhang
De informatiearchitectuur is opgebouwd vanuit
De plaat verbeeldt de manier waarop het medisch
opgesteld over het verlenen van zorg in de regio:
van de verschillende processen en activiteiten bin-
uitgangspunten, suggesties en voornemens die de
centrum zijn informatievoorziening in de komende
‘Het Zorgstelsel’. Dit vormt de basis voor de ver-
nen ‘Het Zorgstelsel’, zodat we een weldoordachte
I&A-adviescommissie en de (operationeel) managers
jaren op basis van de vier basiswaarden voor ICT wil
nieuwbouwplannen, die op hun beurt een nieuw
ICT-strategie kunnen bepalen voor de middellange
tijdens workshops hadden geformuleerd. Ze waren
gaan inrichten. De architectuur geeft de onderlinge
referentiepunt vormen voor de toepassing van ICT
termijn.
daarbij uitgegaan van de plannen voor de toekom-
samenhang van de verschillende processen en activi-
stige huisvesting van het medisch centrum.
teiten binnen ‘Het Zorgstelsel’ weer en vormt zo een
op langere termijn. Er zijn vier basiswaarden voor ICT benoemd, waarbij de nadruk ligt op de primaire
leidraad bij het bepalen van de benodigde applicaties
zorgprocessen.
en technische infrastructuur. De plaat heeft vooral als communicatiemiddel gewerkt. Duidelijk is immers te zien welke bijdrage ICT levert aan ‘het verlenen van zorg in de regio’. Daarnaast is vanuit de architectuur een kalender gemaakt waarop staat aangegeven wanneer bepaalde programma’s en projecten in gang worden gezet.
36 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
Het zorgstelsel Medisch Centrum
Protocollenbank
Productgericht werken/datamanagement
Electronische agenda Managementinformatiesysteem VOIP/unified messaging
Telewerkservice
Centrale inkoop/voorraadbeheer
E-Procurement/JIT Intranet/extranet/Internet
Ordercommunicatie
AI/expert systemen Computersimulaties/scenario's
Organisatiebarometer
ERP
Online productiegegevens
Aanwezigheidsregistratie Workflowmanagement Smartcard
ICT-beheer regio Zaanstreekwaterland
Kennismanagementsystemen
3
Aanvraag interne klant & activiteiten volgsysteem
Kennis Planningsgegevens FinanciÎle gegevens Managementgegevens
Robotisering/werken op afstand
Personeelsgegevens
Beheergegevens
Kennis uitwisselen
Informatie/ communicatievoorziening creÎren & beheren
HR- adviseren
Vergaderen Financiëel afhandelen
Menugegevens
CTG
Koken Sturen (CMI) Opleiden Schoonmaken Linnen verzorgen
Brandweer Status inventaris gegevens
Voorraden houden
Technisch onderhouden
Taxi Bloedbank
4
Inkopen Verloskundigen
Apotheekgegevens
Medische facaliteiten
2
De patiÎnt als middelpunt Tandartsen
Evean thuiszorg/ verpleging & verzorging
Parkeren
Generieke patiÎntengegevens:
Psychiatrische zorgverlenen
Fysiotherapeuten
ï Naw gegevens ï Verzekering ï Huisarts ï SOS-gegevens Regionale revalidatiecentra
PatiÎnten huisvesten Psychiatrischegegevens
Zorgverleners Openbare apotheken Zorgkantoor
Pat. logistiek gegevens
Onderzoeken
b ru
ik e
I nf
rs p
rof
iele
n: O
o rm
r de
Informatievoorlichting geven
atie
rc o
log
mm
ist i
un i
e k:
c ati
I nfo
e (tr
rm a
a ns
ac t i
t ro m
e ), r
en ,
e gi s
or de
trere
rcom
mun
(poliklinische) OK-gegevens
i c a ti
Dialysegegevens
e
n, ra a dp l e gen Identificeren , mu
Consultgegevens
teR reonlle n: P
Afspraakgegevens
a ti Î n t ,
mana
g em e n
t, a d m i
n is t r a ti
ef m ed e
ed i s ch s p
e c i al is t e n ,
Zorgboulevard
v e rpl ee g k u n
d ig e n , p a ra m e
d ia , fa c il i te r e nd m e d
Revalidatiegegevens
LMR
1
Etc.
Neurologiegegevens + overzicht specialismen
Planningsgegevens
Fysiotherapiegegevens
CBZ
Onderzoeksgegevens Ministerie VWS
Capaciteitsgegevens
Cardiologie Klachtgegevens
werker, m
Capaciteitsgegevens
Planningsgegevens
Consulteren
Klachten ontvangen
Informatieve gegevens
Voorlichting via email
Anamnese via internet
Spoedeisende hulp verlenen
Afspraken maken
t ies
NVZ
Behandelen
Huisartsen
Duin & Bosch (AFZ) Riagg
Eurotransplant
Parkeeraanvragen
Ge
Radiologiegegevens
Provinci
Ziekenhuizen: AMC, VU Waterland ZKH, Boven Y, Rode kruis ZKH, Westfries gasthuis, Overige
Winkelen
Online boodschappen doen gegevens
Laboratoriagegevens
Orde van medischspecialisten
Consultgegevens Gynaecologie
Finetuning van medische apparatuur op afstand
Gemeente
ewerker, interne adviseur, medisch faciliterend medewerker
Toegang/medium: Intranet, internet, email, mobiel, t
Albert Heijn
e l ef o o n , f ax / p
i ek ) o s t , b a l ie ( f y s
Zorgverzekeraars Inspectie
Afvalverwerking
Commit Arbo
Opleidingscentra
Openbaarvervoer
Politie
VZA
Uitvaartverzorging
Maatschappen Spraakherkenning
Aankomst en vertrekhal
Sirene
Telemedicatie
Internet cafè Multimedia/infotainment
Diagnostiek thuis
Afspraken via internet
Irisscan/vingerafdruk
C2000
EVS
PDMS
(regionaal ) EPD PACS/beelden
Kantoorwerk verrichten
Faciliteren
Contact hebben
1 2 3 4
Faciliteiten voor patiënten Klant Actoren Processen Faciliteiten tijdens contact tussen zorgverlener en patiënt
Gegevensbronnen Andere actoren Toepassingen
Faciliteiten voor zorgverlener
Ondersteunende faciliteiten
© Twynstra Gudde
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 37
Een portaal voor interne en externe gebruikers Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Infrastructuurbeheerder
Case Toekomstvisie op de informatievoorziening
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
In het ICT-beleidsplan van deze organisatie zijn een
Ontwerp een samenhangende toekomstvisie op de
Als eerste stap zijn de externe ontwikkelingen en
Op de plaat zijn de belangrijkste thema’s in een
aantal belangrijke thema’s in kaart gebracht. Het zijn
informatievoorziening, waarbij rekening gehouden
knelpunten vertaald in concrete elementen die in
samenhangend beeld weergegeven. De basisgegevens
deels thema’s die te maken hebben met externe
wordt met de externe ontwikkelingen en de gecon-
de architectuur een plaats moesten krijgen. Hierbij
staan centraal en zijn te ontsluiten via een infra-
ontwikkelingen, zowel in de technologie als in de
stateerde knelpunten.
kan gedacht worden aan het centraal beheren en
structuur voor gegevensuitwisseling. Zowel interne
eigen bedrijfstak. Voor een ander deel komen de
ontsluiten van basisgegevens en het faciliteren van
als externe gebruikers krijgen toegang tot deze
thema’s voort uit de knelpunten die geïnventari-
informatie-uitwisseling binnen de eigen organisatie
infrastructuur via een portaal.
seerd zijn bij de analyse van het bedrijfsproces en de
en met derden. Rondom deze concrete elementen is
bestaande applicaties.
de informatiearchitectuur ontworpen.
De benodigde functionaliteit is geclusterd en benoemd en de bestaande applicaties zijn er vervolgens op afgebeeld.
38 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
Kengetallen
Gebruiksvergoeding
Planning
Assetmanagement
Relatiebeheer
Prestatie contractmanagement
Projectmanagement Grondverwerving O p e ra t i e
K ost en ma nag em ent & i nk oop
Object-datamanagement
PORTAL
Aanbestedingsmanagement Jur i dis c he ond er s t eu nin g
Veiligheid & mi li eu
Storingsmanagement
Fa c il it y ma nagem ent
Procesmanagement
G eg eve ns u it wi s s el ing
Contractmanagement
Co mmu ni c a t ie
Analyse & diagnose
O n d e rs t e u n i n g
Projectmanagement
Projecten
ContrGaecg teenvensuitwisseliP ne grsoneel
P r odu c t iep la nni ng
H RM
D o c u m e n t en
O b jec t e n
F i n a n c i ĂŤn
Beheer
Fin anc iĂŤn
PORTAL
Be s tu r i n g
D a s h bo a r d ( m a n a g e m e n t i n fo r m a t i e e n K P I ' s )
Lifecyclemanagement
P re s t a t i e c o n t r a c t - e n r el at ie beh ee r
I nfo r m at iear ch it ect uu r
Project-/procesaannemer
PORTAL
Object-datamanagement
PORTAL
Opdrachtgever
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 39
De afstand tussen wens en werkelijkheid Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Infrastructuurbeheerder
Case Mapping van applicaties op het streefbeeld
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
In het kader van het ICT-beleidsplan is het wenkend
Geef in de informatiearchitectuur het wenkend
Door het bestaande applicatielandschap op de ont-
De basis van de plaat wordt gevormd door de infor-
perspectief weergegeven in de vorm van een
perspectief weer en maak duidelijk in hoeverre de
wikkelde informatiearchitectuur af te beelden werd
matiearchitectuur. In deze informatiearchitectuur is
informatiearchitectuur waarin alle benodigde
bestaande applicaties aan dit streefbeeld tegemoet-
zichtbaar in hoeverre dit streefbeeld al gerealiseerd
elke applicatie geplaatst over dat deel van de functi-
functionaliteit en infrastructurele voorzieningen in
komen en in welke mate de applicaties elkaar in
was.
onaliteit dat door die applicatie wordt ondersteund.
beeld zijn gebracht.
functionaliteit overlappen.
40 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
Waar veel applicaties een klein functioneel gebied Er is eerst een inventarisatie gemaakt van de func-
ondersteunen, is sprake van overlappende functio-
tionaliteit en de voorzieningen die de bestaande ap-
naliteit. Op plaatsen waar functionaliteit niet door
plicaties bieden. Op basis daarvan zijn de applicaties
applicaties wordt afgedekt, is er mogelijk behoefte
op de plaat gepositioneerd.
aan nieuwe applicaties.
SAP
GIL KARIT KIS
Primavera ARPOS RIBUB
SAP AM SAP PM SAP PS
SAP HR
SAP FICO
Smarteam
RCB
PMS
Opdrachtgever SAP SD
LCM
PORTAL
Objectregistratiesystemen
ADLIB
ARTIWIN
Docs Open
Infra Atlas
GBG
Operatie
PORTAL
Ondersteuning
Projecten
ORS
VIS
URS
JDS
Rapie/ Radar
Optimizer
IRIS
Procesmanagement
Gegevensuitwisseling
Ondersteunende Systemen
Aanbesteden 2000
Projectmanagement
Personeel Contracten Gegevensuitwisseling
Productieplanning
Documentmanagements ystemen
Documenten
Objecten
FinanciĂŤn
Dashboard (managementinformatie en KPI's)
PORTAL
Besturing
Railinfrabeheer
Primavera
GVNS
NVGB
PIF/TIF Bron bestand
Quo Vadis
Gebr. VergoedingsSystemen
Productieplan 2000
Productieplans ystemen
605TGIN7d-5
PORTAL
Projectmanagements ystemen
Prestatiecontract- en relatiebeheer
I nfo r m at iear ch it ect uu r
Project-/procesaannemer
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 41
Routes in dienstverlening Organisatie
Integratie
Toekomst
Zelfstandig bestuursorgaan in het veld van werk en inkomen
Case
Functioneel
Inzicht in de consequenties van het gewijzigde bedrijfsproces
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
Het veld van werk en inkomen is door een ingrijpen-
Stel een businessarchitectuur op waarin het bedrijfs-
Op basis van een al bestaand overzicht van het
Op de plaat is het bedrijfsproces op hoofdlijnen weer-
de stelselherziening sterk in beweging gekomen. De
proces duidelijk in beeld gebracht wordt en die ook
bedrijfsproces hebben we gekeken naar de conse-
gegeven. In de tweede kolom van de plaat zijn de
verschillende organisaties hebben andere taken
inzicht geeft in de relatie met de ketenpartners én de
quenties van de veranderingen die op dit moment
verschillende ‘routes’ onderscheiden waarlangs
gekregen, zijn samengevoegd tot grotere organisaties
benodigde informatievoorziening.
worden doorgevoerd. Deze consequenties zijn gevi-
de dienstverlening aan klanten (werkzoekenden)
sualiseerd en herkenbaar en communicabel gemaakt.
verloopt. Op deze manier wordt voor elke ‘route’
en deels geprivatiseerd. Een van die organisaties fungeert als loket voor de klant; de informatie-
Want ondanks of misschien wel dankzij de zorgvul-
duidelijk over welk bedrijfsproces het gaat. Boven-
voorziening wordt daardoor heel belangrijk voor de
dig maar vrij technisch opgezette applicatiearchitec-
dien wordt duidelijk dat dienstverlening en over-
samenwerking in de keten. Er is dan ook een nieuw
tuur is niet eenvoudig te bepalen wat de impact van
dracht aan een ketenpartner parallel lopen.
systeem geïntroduceerd waarmee het veranderde
de wijzigingen in het bedrijfsproces van deze organi-
bedrijfsproces en de samenwerking in de keten beter
satie op de informatievoorziening en de relaties met
De plaat is vervolgens gebruikt om te bepalen
worden ondersteund. Naar aanleiding daarvan is er
de ketenpartners is.
welke functies de informatievoorziening moet ver-
ook een applicatiearchitectuur opgesteld.
42 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
vullen.
Businessarchitectuur Poortwachter
Dienstverlening gericht op werkzoekende - Route A
Legenda
Ketenpartner
Bedrijfsproces Werkzoekendenbemiddeling
Klantontvangst
Functioneel gebied
Eigen organisatie
Informatie & Advies
Bepalen route
Verstrekte informatie
Bepalen klantprofiel
Maken afspraken
Vastgesteld klantprofiel
Afspraken
Bepaalde vervolgroute
Werkintake
Uitkeringsintake
Ingeschreven werkzoekende
Arbeidsmarktkansenanalyse
Aangevraagde uitkering
Bemiddelingsgesprekken
Opgesteld re誰ntegratieadvies
Ketenpartner
Uitgevoerde bemiddelingsgesprekken
Resultaat Input-outputrelatie
Kennismanagement
Werkzoekenden diensten
Rapportage
Werkgevers diensten
Werkzoekendendiensten
Bemiddeling
Informatie & advies
Parallelle dienstverlening
Vacaturebemiddeling
Vacatureacquisitie
Beschikbare vacature
Werkzoekendenbemiddeling
Juridische diensten
Vacatureintake
Vacaturematching
Ingeschreven vacature
Ketenpartner
Dienstverlening gericht op werkzoekende - Route B
Dienstverlening gericht op werkgever
Plaatsing
Ontslagvergunning
Tewerkstellingsvergunning
Verleende of geweigerde ontslagvergunning
Overige wettelijke taken
Overdracht dossier GSD
Verleende of geweigerde tewerkstellingsvergunning
Re誰ntegratiediensten
Overgedragen dossier
Werkgeversdiensten
Uitgevoerde re誰ntegratieactiviteiten
Werkzoekendendiensten
Bemiddeling
Verklaringen & vergunningen
Bemiddeling
Parallelle dienstverlening
Secundair proces
Bedrijfsvoering
Beleidsmatig besturen
Organisatorisch beheersen
Operationeel beheersen
Beheren informatie & advies
Beheren kennis
Kennismanagement
Ketenpartner
Werkzoekendenbemiddeling
Beheer
Beheren post
Registratie werkzoekende
Indiceren WSW
Geregistreerde werkzoekende
Rapportage
Ketenpartner
Dienstverlening gericht op werkzoekende - WSW
Adviseren gemeente
Uitgevoerde WSW-indicatie
Advies
Werkzoekendendiensten
Bedrijfsvoering
Parallelle dienstverlening
605TGIN7d-7
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 43
Vier portalen en een servicebus Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Zelfstandig bestuursorgaan in het veld van werk en inkomen
Case Geïntegreerde informatievoorziening op maat
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
Deze organisatie is het loket in de keten van werk
Gekozen is voor een concept waarbij iedere doel-
We hebben eerst per doelgroep de informatiebehoefte
De informatiebehoefte is weergegeven in de vorm
en inkomen. De dienstverlening wordt traditioneel
groep via een eigen portaal toegang krijgt tot de
op hoofdlijnen in kaart gebracht door de functiona-
van gevraagde functionaliteit en benodigde gegevens,
via een uitgebreid netwerk van vestigingen aan
informatie die ze nodig heeft.
liteit te clusteren in functionele gebieden, gegevens-
los van de ondersteunende applicaties. Omdat er
klanten (werkzoekenden en werkgevers) geleverd.
gebieden en infrastructurele voorzieningen. Daarna
sprake is van vier doelgroepen, zijn er vier portalen
Steeds meer diensten worden echter rechtstreeks,
Stel een informatiearchitectuur op die deze visie
hebben we in beeld gebracht via welke kanalen de
onderkend die de functionaliteit voor de verschil-
zonder tussenkomst van een adviseur, aan de klant
op de toekomstige informatievoorziening in beeld
vier doelgroepen de functionaliteit gebruiken.
lende groepen gebruikers ontsluiten en is er een
geleverd. Daarnaast ontstaat er een steeds hechtere
brengt, los van het bestaande applicatielandschap.
samenwerking in de keten, waardoor ook keten-
‘servicebus’ die uniforme integratie en uitwisseling van gegevens ondersteunt.
partners afnemers van (informatie)diensten worden. Ten slotte wil het management inzicht hebben in de
De bedoeling van de plaat is ook om de bestaande
efficiëntie en effectiviteit van de dienstverlening.
applicaties en gegevensverzamelingen af te beelden, zodat duidelijk wordt welke functionaliteit nog ontbreekt en waar sprake is van overlap.
44 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
Informatiearchitectuur Legenda Adviseurs
werkplek
Intranet Medium conversie-kanaalspecifiek
Gegevensgebied
ADVISEURSPORTAAL
Functioneel gebied Telefoon
Toegangsschil
Procesbesturing
Externe bron
Werkzoekendendiensten
Werkgeversdiensten
Werkzoekendendossier Agenda
Infrastructurele voorziening
Klantprofiel
Uitkering
Polis
Werkzoekende
Verklaringen & vergunningen
Werkgeversdossier
Bemiddeling CV
Vacature
Persoon
Werkgever
Ontslagvergunning
Tewerkstellingsvergunning
Beroep & bezwaar
Bedrijf Kanalen
Keten partner
Referentiegegevens
Verwijsadministratie
KETENPORTAAL
B&O
Informatie & advies
KLANTPORTAAL
Competenties
Werkgever
SERVICE BUS
Werkzoekende Actor/gebruiker
Berichten
Bedrijfsvoering Webdiensten
FinanciĂŤn
HRM
Datawarehouse
Documenten
Statische content
Internet
Fac. zaken
Beursvloer/ klantpc.
Internet
Bedrijfsvoering
Rapportage Organisatorisch Beleidsmatig
Kennismanagement Documentmanagement
Contentmanagement
Teletekst
Zuilen
MANAGEMENTPORTAAL Telefoon
Intranet
werkplek
Management
605TGIN7d-6
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 45
De kluwen ontward Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Zelfstandig bestuursorgaan in het veld van werk en inkomen
Case Inzicht in applicaties en koppelingen
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
De belangrijkste applicatie ter ondersteuning van
Geef inzicht in al deze koppelingen, in eerste instan-
In het kader van de vervanging van het primaire
Op de plaat zijn alle bestaande applicaties in beeld
het primaire proces is sterk verouderd en voldoet,
tie alleen voor de nieuwe applicatie. Doe dit daarna
systeem waren de koppelingen al op hoofdlijnen
gebracht in de situatie na de implementatie van het
mede door de stelselherziening, niet meer aan de
voor het totale applicatielandschap.
gespecificeerd. Daarna is per koppeling bepaald hoe
nieuwe primaire systeem. Tussen de applicaties zijn
behoefte. Het bestaande systeem is intussen
die tot stand moest worden gebracht. Het bestaande
de koppelingen weergegeven. Er worden vier typen
vervangen. Omdat het gaat om de belangrijkste
berichtenverkeer is op dezelfde manier in beeld
koppelingen onderkend, die elk door een speciaal
applicatie in het primaire proces, zijn de consequen-
gebracht. Zo ontstond een organisatiebrede
symbool zijn weergegeven. Elke koppeling is voor-
ties voor de koppelingen met andere applicaties
applicatiearchitectuur.
zien van een nummer en een naam om eenduidige
groot.
communicatie mogelijk te maken. De infrastructurele voorzieningen die in de koppelingen een rol spelen (de servicebus, het portaal en de netwerkvoorzieningen), zijn ook in de plaat weergegeven.
46 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
Applicatiearchitectuur
Adviseur
Applicatie
Portaal
Zuilen
Uit te faseren applicatie
Landelijke teletekst
Infrastructurele voorziening
Bemiddelen
1 6
Digiforms
Postcode 6
Koppeling
Vacature export 9 11-2324-25
SONAR
ABS
ExtraNet inkijk
Applicatiegebruik
13-15-1820-28-3031-33-34
2-5-12
16-1719-21-2729-32
ExtraNet Werkzoekende meldingen
13
Werkzoekendendetails
8
Ketenpartners
B&O
37
10
Bemiddelen
B&O Service
CV
Elise
NVS
35 36
Vacature Vacature
5
Werkzoekende
Servicebus
Berichtuitwisseling (asynchroon) Werkzoekende
Web service (synchroon) Database export/import (bulk uitwisseling)
35 Vacature
2
16-1719-21-2729-32
Netwerk
CV
website.nl
13-15-1820-28-3031-33-34
ExtraNet meldingen
Intake ExtraNetmelding Vooraankondiging WW
Matching engine
Intake
ExtraNet meldingen
3 Werkzoekende
Match
B&O
36
ExtraNet
PGI
7
Internet
Link (directe schermaanroep)
Werkzoekende 12
Werkgever
Werkzoekende
Overzicht koppelingen ID
38
10
ExtraNet inkijk
ExtraNet inkijk
4
4
4
export
export
export
Intake
MAIC
e-intake
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 15 16 17 18 19 20 21
AMISYS export
AMISYS
22 23 24 25 27 28 29
MIP export
MIP
30 31 32 33
AKA
B&E
34 35 36 37 38
Naam Business Portal/Single Sign-on SONAR -> Werk.nl werk.nl -> SONAR (webservice) AmiSYS/MIP (PARK) -> Match Engine ABS aanroep ABS vraagt gegevens B&O-tabel Postcodetabel E-intake ExtraNet Inkijk: VIS -> ExtraNet Inkijk ExtraNet melding: Vooraankondiging WW ExtraNet melding: Overdrachtsformulier WWB (ABW) ExtraNet melding: Retourmelding overdrachtsformulier WWB (ABW) ExtraNet melding: Melding einde uitkering met reden WWB (ABW) ExtraNet melding: Reïntegratieadvies -> Gemeente ExtraNet melding: Terugkoppeling reïntegratieadvies Gemeente -> ExtraNet melding: Kennisgeving -> Gemeente a) mededeling b) verwijtbaar ExtraNet melding: Terugkoppeling kennisgeving Gemeente -> vewijtbaar KA-omgeving (koppeling met outlook) ExtraNet Inkijk: LRD (SoFi nummer) ExtraNet Inkijk: LRD (Ad hoc) ExtraNet Inkijk: inkijk in ExtraNet melding: Melding einde uitkering reden WW ExtraNet melding: Reïntegratieadvies -> ExtraNet melding: Terugkoppeling reïntegratieadvies -> ExtraNet melding: Aanvraag reïntegratieadvies -> ExtraNet melding: Aanvraag WW (niet-modulair) ExtraNet melding: Overdrachtsformulier WW ExtraNet melding: Retourmelding overdrachtsformulier -> ExtraNet melding: Kennisgeving -> a) mededeling b) verwijtbaar ExtraNet melding: Terugkoppeling kennisgeving -> verwijtbaar werk.nl -> Match Engine ABS -> Match Engine Match ExtraNet Inkijk:
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 47
Een ‘foto’ maken en daar verbeteracties aan ontlenen Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Verzekeraar
Case Minder risico´s en betere performance
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
De ontwikkeling van de technische architectuur
Breng de kwaliteit van de huidige technische infra-
Samen met een werkteam bestaande uit medewer-
De wijze waarop de plaat tot stand is gekomen en
maakt deel uit van een groter programma waarin
structuur zo in beeld, dat concrete verbeteracties in
kers van veel verschillende ICT-disciplines hebben
weergegeven, heeft inzicht gebracht en geleid tot
een strategisch informatieplan is ontwikkeld. Een
gang gezet kunnen worden.
we een inventarisatie gemaakt van de onderdelen
concrete acties om onder andere de risico’s weg te
van de stappen van het plan is een ‘foto’ te maken en
van de huidige infrastructuur (LAN, WAN, pc’s, ser-
nemen en de performance te verbeteren. Om te
daarmee de kwaliteit van de huidige technische
vers, mainframe, telefonie, etc.) en van applicaties
beginnen is bijvoorbeeld de ‘ster’ uit het netwerk
infrastructuur te beoordelen. Dat helpt om de migra-
en ontwikkeltools. Op deze manier ontstond overall
gehaald en het aantal ontwikkeltools en platforms
tie vorm te geven.
inzicht in de technische architectuur. Op basis daar-
teruggebracht. Bovendien is ervoor gekozen de
van zijn bottlenecks benoemd, die vervolgens zijn
mainframefunctionaliteiten te outsourcen.
vertaald in verbeteracties.
48 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 49
Samenwerken in een (zorg)netwerk Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Zorgverzekeraar
Case Fundamentele vernieuwing informatievoorziening
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
Een zorgverzekeraar besteedt veel tijd aan het
Geef aan welke mogelijkheden er zijn om het aantal
Allereerst hebben we de klant (de verzekerde) cen-
Een zorgverzekeraar is onderdeel van een netwerk,
uitwisselen van informatie met allerlei externe
handmatig verrichte administratieve werkzaam-
traal gesteld en bepaald welke externe partijen direct
veel partijen hebben rechtstreeks contact met zijn
partijen. Veel gebeurt handmatig. Geautomatiseerde
heden terug te dringen.
te maken hebben met de dienstverlening aan die
klanten. De kwaliteit van de dienstverlening is dus
uitwisseling is afgestemd op een specifieke doel-
klant. Vanuit dit perspectief zijn we gaan kijken naar
sterk afhankelijk van een goede informatie-
groep.
de informatie-uitwisseling tussen de verschillende
uitwisseling tussen de verschillende partijen. Op de
partijen.
plaat is te zien dat daar veel partijen bij betrokken zijn, dat nog veel handmatig gebeurt en bij elektronische uitwisseling verschillende media worden gebruikt. Daarmee kan worden vastgesteld op welke punten de informatievoorziening verbeterd kan worden.
50 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
t 4 U BU JTU JTDIF NBSLU *OfPSNBU JF t $JSDVMBJSFT
Naar ...
t 4UBOEBBSESBQQPS UBHFT t ,FOOJT
Van ...
K CA
Van ... t # VdHFU WPPSTU FMMFO
Naar ... t 3FHFMHFWJOH t $JSDVMFJBSFT t 5BSJFfCFTDIJLLJOHFO
t 1PMJTHFHFWFOT t %FDMBSBUJFT t 4DIBEF VJULFSJOH
t 1PMJTHFHFWFOT t %FDMBSBUJFT t 4DIBEF VJULFSJOH
Naar ...
Voorbeelden: t ... t ... t ... t ... t ...
t /"8 WFS[FLFSEF t %FDMBSBUJF t "ENJOJTUSBUJF LPTUFO
Van ...
t /"8 WFS[FLFSEF t %FDMBSBUJF t "ENJOJTUSBUJF LPTUFO
Naar ...
Van ...
t .BTTBNVUBUJFT t 7FSLMBSJOHFO t *OLPPQDPOUSBDUFO
Naar ...
t .BTTBNVUBUJFT t 7FSLMBSJOHFO t *OLPPQDPOUSBDUFO
Van ...
TDI SJGU t # FU BMJOHTWFSBOU XPPSdJOH
t $POU SPMF WPPS
Naar ...
t # FUBMJOHTPQESBDIU "/# ;
Van ...
Voorbeelden: t ... t ... t ... t ... t ... t ...
t 5F WFSXFSLFO NVUBUJFT t 5FSVHCFMOPUJUJFT
Naar ...
Voorbeelden: t ... t ...
t 5PFUTSFTVMUBUFO Naar ... t 1FSJPEJFL WFSQMJDI UF SBQQPSUBHFT t $FOUSBMF SFBDUJF t $JSDVMBJSFT t 1FSJPEJFL UF DPO USPMFSFO TUBOEFO
Van ...
t (FHFWFOT WFS[F LFSEFO t 3JDIUMJKOFO WPPS
Van ...
Voorbeelden: t ... t ...
Voorbeelden: t t t t t t t
@
t 0GGFSUF t 8FSLHFWFSTWFS LMBSJOH t "BONFMEJOH t .VUBUJFT
Naar ...
t 5FSVHSBQQPSUBHF
Naar ...
t "EWJFT t #PSEFSFM t 1PMJT t 1SPNPUJFNBUFSJBBM t .BOBHFNFOU *OGP
Van ...
t 7FSBOUXPPSEJOH
Van ...
AWB Z
Contextdiagram zorgverzekeraar
rs keraa verze (zorg)
CT G
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 51
t .BDIUJHJOHFO t %FDMBSBUJFT t 1FSGPSNBODF .BOBHFNFOU *OGPSNBUJF
Naar ...
Voorbeelden: t ... t ... t ... t ... t ...
t 7FS[FLFSEFO Naar ... t 0QFOTUBBOEF WPS EFSJOHFO t #FUBMJOHFO t #FUBMJOH JODBTTP t 0O JOCBSF WPSEF LPTUFO SJOHFO t *ODBTTPLPTUFO t 1SFNJF CFUBMJOHFO
Van ...
Voorbeelden: t ... t ...
TWA
Voorbeelden: t ... t ... t ... t ... t ... t ... t ... t ...
t 7FS[FLFSEF t $POUSBDU t .BDIUJHJOHFO t #FUBMJOHFO t .BOBHFNFOU JOGPSNBUJF
Van ...
Voorbeelden: t ... t ...
Voorbeelden: t ... t ... t ... t ... t ... t ...
t 7PPSMJDIUJOH t 4UBUJTUJFLFO t ,FOOJT
Van ...
t $JSDVMBJS t #VEHFU ;' t (FME t "BOWVMMFOEF WFS BOUXPPSEJOH
Naar ... t 1FSJPEJFL WFSQMJDIUF SBQQPSUBHFT t 3FHFMHFWJOH t 6JUWPFSJOHTWFSTMBH t 3FTVMUBBUUPFUTJOH
Van ...
CVZ
t ,MBDIUFO t 7SBHFO t 4VHHFTUJFT
Naar ...
t #FMFHHJOHTSFTVM UBUFO
Naar ...
t 3JDIUMJKOFO WPPS CFMFHHFO t 5F CFMFHHFO WFSNP HFO
Van ...
t "BONFMEJOH
Naar ...
t 1PMJT t #FWFTUJHJOH WBO BBONFMEJOH
Van ...
@
t "BONFMEJOH t $POUSBDU t %FDMBSBUJFT t 1SFNJF CFUBMJOHFO t .VUBUJFT t $PSSFTQPOEFOUJF
Naar ...
t 1PMJT t 4DIBEFVJULFSJOH t .BOBHFNFOU *OGP t 1SPWJTJF
Van ...
t 3FHFMHFWJOH t &JTFO BBO SBQQPS UBHFT
Naar ...
t 3BQQPSUBHFT t 4VCTJEJFBBOWSBBH t 7SBHFO
Van ...
"DU JWJU FJU FO dJF VJU bFT U FFd [JKO
,PFQFMPSHBOJT BU JFT U PF[JDIU IPVdFOdF JOT U BOU JFT FO bFMFJdT bFQBMFST
1BSU JKFO XBBS dF WFS[FLFSdF SFDIU T U SFFLT DPOU BDU PWFS LBO IFbbFO
4 BNFOXFSLJOHT WFSbBOdFO
)PPH
(FNJEEFME
Berichtenverkeer per week: -BBH
-FHFOEB Legenda
t .VUBUJFT t %FDMBSBUJFT
Naar ...
t 5F WFSXFSLFO NVUBUJFT FO EFDMBSBUJFT PQ QBQJFS
Van ...
@
%BUBDPNNVOJDBUJF
%JTLFUUF UBQF DBSUJEHF
& NBJM
1BQJFS
Wijze van berichtuitwisseling in 2001
Gebruikmaken van generieke componenten Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Zorgverzekeraar
Case Fundamentele vernieuwing informatievoorziening
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
Een zorgverzekeraar wil snel kunnen inspelen op
Ontwikkel een informatiearchitectuur waarmee snel
Op basis van strategische keuzes voor de informatie-
Voor de totale informatievoorziening wordt geen
veranderingen in de markt. Het is dan noodzakelijk
kan worden ingespeeld op veranderingen en nieuwe
voorziening zijn architectuurprincipes vastgesteld.
specifieke oplossing naar doelgroep ontwikkeld: alle
om intensief samen te werken met veel partijen. De
partners in het netwerk toegang kunnen krijgen tot
Deze principes zijn vervolgens weergegeven in een
doelgroepen moeten in principe gebruik kunnen
huidige systemen zijn vaak ontwikkeld voor één spe-
relevante gegevens.
‘houtskoolschets’ van de gewenste situatie. De
maken van dezelfde services, zoals relatiebeheer,
cifieke doelgroep met als consequentie dat er weinig
schets is in diverse workshops met specialisten,
mediumconversie, toegangsschil en gegevensinvoer.
generieke functionaliteit is. Los van het feit dat dit
gebruikers en managers getoetst.
Wel wordt door middel van het verlenen van autori-
kostbaar is in onderhoud en beheer, is het ook
saties bepaald wie welke service mag aanroepen.
weinig flexibel. Het is dus vrij arbeidsintensief om
Het wordt nu gemakkelijk om nieuwe partijen
samen met partners nieuwe diensten te ontwikkelen
toegang te geven tot de functionaliteit die ze nodig
en uitwisseling van informatie met deze partners
hebben. Ook is het relatief eenvoudig om nieuwe
mogelijk te maken.
functionaliteit toe te voegen, omdat gebruikgemaakt kan worden van generieke services.
52 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 53
Het complexe verzekeringsproces teruggebracht tot de kern Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Verzekeraar
Case Van product- naar klantgerichte processen
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
De verschillende sectoren (schade, leven, hypothe-
Breng het totale primaire proces in kaart, zodat op
We hebben uit de verschillende productgerelateerde
De plaat geeft compact het primaire proces bij
ken, pensioenen) van een verzekeringsbedrijf hebben
basis daarvan de kwaliteit van de verschillende
processen de generieke stappen gedestilleerd. Deze
een verzekeraar weer. Alle relevante processtappen
elk hun eigen systemen ontwikkeld. Vanuit het per-
systemen in relatie tot het primaire proces beoor-
generieke processtappen hebben we opnieuw geor-
voor nu en in de toekomst komen hier aan de orde,
spectief van de totale organisatie is er veel overlap-
deeld kan worden.
dend. In een aantal workshops heeft dit definitief
los van de specifieke producten. Het processchema
vorm gekregen.
blijkt een prima hulpmiddel om met de bestuurders
pende functionaliteit en weinig synergie tussen de systemen.
te discussiĂŤren over de systemen die de processtapHet uiteindelijk ontstane processchema hebben we
pen ondersteunen. Sommige processen blijken niet
in het vervolgproject gebruikt als ordeningsprincipe
en andere blijken door een grote verscheidenheid aan
om de systemen te inventariseren.
systemen ondersteund te worden. We hebben dus materiaal voor een forse sanering geleverd.
54 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
Procesmodel verzekeraar
Verzekeren +
s Risico s 6ERMOGEN s 'EMAK
1. Onderzoeken markt / concurrentie
s 6ERZEKERD RISICO s "EHEERD VERMOGEN s3ERVICE
2. Ontwikkelen (combinatie van) verzekerings-/ vermogensproduct
3. Bewerken markt
4. Verkopen/ contracteren
MarktmogelijkHEDEN
Combinatie van verzekerings producten
Aanvragen
1.1 s "EPALEN EVENTS 2.1 1.2 s -ARKTONDERZOEK 1.3 s #ONCURRENTIE 2.2 analyse 1.4 s "EOORDELEN 2.3 kansen/ bedreigingen 1.5 s 3EGMENTEREN 2.4 potentiĂŽle doelgroepen 1.6 s 0ORTFOLIO ANALYSE klanten/ producten 1.7 s 6ASTSTELLEN RISICOPROFIELEN
s $EFINIÔREN PRODUKTINHOUD s "EPALEN grondslagen/ rekenregels s "EPALEN voorwaarden en tarieven s "EPALEN VARIATIE MOGELIJKHEDEN
3.1 s "EPALEN doelgroepen 3.2 s )NKOPEN ontwikkelen bestanden 3.3 s "EPALEN benadering 3.4 s "ENADEREN POTENTIÔLE klanten
5. "EHEREN
"EHEERDE contracten en polissen
s/VEREENKOMST s$EKKING
4.1 s "EPALEN inspecteren (combinatie van) risico's 4.2 s (ERVERZEKEREN 4.3 s !CCEPTEREN aangeboden risico's 4.4 s "EREKENEN PREMIE vaststellen condities 4.5 s 6ERSTREKKEN OFFERTE 4.6 s /NDERHANDELEN 4.7 s 3LUITEN overeenkomst 4.8 s 6ERSTREKKEN voorlopige dekking 4.9 s 2ELATIEBEHEER
6. !FHANDELEN
5.1. )NDIVIDUEEL COLLECTIEF BEHEER
s -UTEREN s 0ROLONGEREN s "EÔINDIGEN s 6ERSTREKKEN polis-/ vermogensdocumenten 5.1.5 s )N %XCASSO 5.1.6 s !RCHIVEREN 5.1.1 5.1.2 5.1.3 5.1.4
5.2. 0ORTEFEUILLE BEHEER
5.3. Financieel BEHEER
5.3.1 s 6ERWERKEN 5.2.1 s 0ORTEFEUILLE analyse in-/uitgaande 5.2.2 s 2ELATIEBEHEER geldstromen 5.2.3 s !CTUARIÔLE 5.3.2 s 6ERWERKEN ONVERPLICHT GELD analyse 5.2.4 s !CTUALISEREN risico's 5.2.5 s "ELEGGEN 5.2.6 s %XTERNE verslaglegging
6.1. Claim/ uitkering
6.1.1
6.1.2 6.1.3 6.1.4 6.1.5 6.1.6 6.1.7
s /PNEMEN SCHADE gebeurtenis s 6ASTSTELLEN RECHTEN s 4OEKENNEN AFWIJZEN s !FWIKKELEN s 6ERHALEN s 5ITKEREN BEÔINDIGEN s !RCHIVEREN
6.2. 3ERVICE levering
6.2.1 s /NTVANGEN verzoek 6.2.2 s 6ASTSTELLEN dekking 6.2.3 s :ORG DRAGEN VOOR service/levering 6.2.4 s %VALUEREN
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 55
Solide basis voor bankieren Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Bank
Case In kaart brengen van de inpassing van een nieuw systeem voor bankieren
De situatie
De werkwijze
De plaat
Internetbankieren is intussen een belangrijk
Er is een grote behoefte deze problematiek beter
De opbouw van het nieuwe systeem voor elektro-
Er zijn twee platen gemaakt. De eerste plaat toont
onderdeel van de dienstverlening geworden, maar
onder de aandacht van beslissers en beleidsmakers
nisch bankieren is geanalyseerd en in een lagen-
een groot en complex systeem voor elektronisch
het systeem dat internetbankieren ondersteunt, is
te brengen.
structuur geplaatst. Op deze manier wordt met
bankieren, bestaande uit een frontofficegedeelte en
ontstaan in een tijd van pionieren met deze - toen
name onderscheid gemaakt tussen de frontoffice-
een interfacelaag. In de interfacelaag zijn naast
nieuwe - vorm van dienstverlening. De eisen aan
De opdracht
laag, waar de gebruikersinteractie plaatsvindt, en een
enkele generieke functies ook een groot aantal
betrouwbaarheid en beschikbaarheid en de vraag
Breng de situatie direct na de invoering van het
interface of servicebuslaag, waar de aansluiting met
specifieke functies ondergebracht.
naar nieuwe diensten zijn intussen zo toegenomen,
nieuwe systeem in beeld en schets daarnaast een
de back-office wordt gemaakt. Voortbordurend op
dat het bestaande systeem niet meer voldoet.
eindsituatie.
deze opbouw in lagen is vervolgens een situatie uit-
De tweede plaat toont een situatie waarin het
gewerkt waarbij de functiemiddenlaag, de enterprise-
systeem voor elektronisch bankieren wordt beperkt
servicebus, een generieke voorziening wordt.
tot een frontoffice. De interfacelaag wordt enterprise-
Met de beoogde invoering van een nieuw systeem
Op deze manier wordt inzichtelijk gemaakt voor
voor elektronisch bankieren doet zich de vraag voor
welke opgave de bank de komende periode staat en
servicebus genoemd en wordt een generieke
welke eisen dit stelt aan de informatievoorziening
wordt tevens een visie neergelegd op de manier
voorziening. Alle functies die in de eerste situatie
binnen de bank als geheel. Want hoewel het nieuwe
waarop de informatievoorziening voor elektronische
nog oneigenlijk in de interfacelaag waren opgenomen,
systeem voor elektronisch bankieren een grote stap
dienstverlening in de breedste zin georganiseerd
zijn verhuisd naar de front- of de backoffice.
vooruit lijkt te zijn, is de bank zich ervan bewust dat
moet worden.
De tweede plaat fungeert daarmee als het referentie-
de opbouw van de totale keten (dus inclusief de afhandeling in de backoffice) niet optimaal is. Dit wordt mede veroorzaakt door de beperkingen van de andere systemen, maar die beperkingen zullen de komende jaren worden weggenomen.
56 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
punt voor de gewenste eindsituatie.
Architectuur Internetbankieren - Huidige situatie
Klantenservice en beheermedewerker
Algemeen publiek
Interne werkplek
Zakelijke klant
Internet
Intern netwerk
Architectuur Internetbankieren - Gewenste situatie
Klantenservice en beheermedewerker
Particuliere en klein zakelijke klant
Bank.nl
Algemeen publiek
Interne werkplek
Zakelijke klant
Internet
Intern netwerk
Particuliere en klein zakelijke klant
Bank.nl
Statische content
Statische content
Beveiliging Beveiligde toegang
Beveiligde toegang
Beveiliging
Statische content
Presentatie
Authenticatie en Autorisatie
Internetbankieren Frontoffice Klant
Beheer
Internetbankieren
Autorisatie
Producten
Internetbankieren Frontoffice Beheer
Transactie initiatie
Overzicht Producten en rekeningen
Betaalopdrachten
Binnenland
Buitenland
Geagendeerd
Spoed
Authenticatie en Autorisatie
Internetbankieren
Internetbankieren Frontoffice Beheer
Periodiek
Autorisatie
Transactie initiatie
Overzicht Producten
Producten en rekeningen
Betaalopdrachten
Binnenland Spoed
Buitenland
Geagendeerd
Periodiek
E-Banking E-Bank E-Ban E B ki ki king
Behee Beheer h r
Status bericht
Boeking
Internetbankieren Frontoffice Klant
Beheer
E-Banking E-Banki E-Ban B ki king
Behee Beheer h r Rekeninghouders en producten
Statische content
Presentatie
Betaalopdracht Rekeninghouders en producten
Status bericht
Boeking
Betaalopdracht
Internetbankieren Interfacelaag Routering
Matchen van betaalopdrachtbevestigingen
User- en productmanagement
Rekeninghouders en producten
Relatiebeheer
Transformatie
User- en productmanagement
Enterprise-Servicebus
Betaalopdrachtstatus
Geagendeerde en periodieke betalingen
Betaa BetaalB t lopdrachten, opdrachten boekingen, saldo
Rekeninghouders en producten Spoed
Validatie en clearing spoed
Status
Boeking
Buitenland
Settlement
Validatie en clearing buitenland
Status
Clearing
Routering
Transformatie
Authenticatie Autorisatie
Monitoring
Security
Beheer van berichten en services
Beheerservices
Boeking
Betalingsverkeerservices
Binnenland
Betaalopdracht
Status bericht
Validatie
Relatiebeheer
Contractmanagement
Settlement
Validatie
Clearing
Transactieinitiatie
Geagendeerde en periodieke batalingen
Transactieinitiatie
BackOffice
BackOffice Externe gegevensuitwisseling
Interne werkplek
Externe gegevensuitwisseling
Interne werkplek
Backoffice medewerker
Backoffice medewerker Equens
Swift
Equens
Swift
LEGENDA Gebruiker
Kanaal
Services (synchroon)
Berichtuitwisseling (Asynchroon)
Functionaliteit
Infrastructurele voorziening
Gegevensopslag
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 57
ECO-Architectuur Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Verzekeraar
Case Hoe helpt de architectuur in een dynamische netwerkomgeving
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
Een pas gefuseerd verzekeringsbedrijf wil een breed
Ontwikkel een architectuur die de distributie-
In eerste instantie hebben we de feitelijk benodigde
Op de plaat is te zien dat de grenzen van de orga-
scala aan producten en diensten via verschillende
kanalen en de te leveren producten en diensten
componenten geordend en met elkaar in verband ge-
nisatie flexibel zijn. Immers, het prikkeldraad is
(deels nog aan te boren) kanalen aanbieden. Deze
maximale flexibiliteit biedt.
bracht. Deze ordening gaf volgens de opdrachtgever
gemakkelijk te verzetten. De processen worden
de dynamiek van de markt onvoldoende weer.
gesymboliseerd door een meanderende rivier die
producten en diensten worden deels zelf en deels door derden geleverd. De verwachting is dat in de
deels binnen de organisatie loopt en deels erbuiten.
loop van de tijd een zekere dynamiek gaat ontstaan
Vanuit de processen worden verschillende services
tussen producten die het concern zelf uitvoert
aangeroepen. Deze services zijn stabiel in de tijd
en producten die het door derden laat verzorgen.
en worden daarom aangeduid door stenen. Welke
Hetzelfde geldt voor de afzetkanalen. Ook hier moet
services beschikbaar zijn, staat in de gouden gids van
het mogelijk zijn snel nieuwe kanalen te introduce-
services. De services liggen zowel binnen als buiten
ren en eventuele slecht functionerende kanalen te
de organisatie. De services buiten de organisatie
sluiten.
zijn aangegeven met een stippellijn. De verschillende merken die door de verzekeraar gevoerd worden, nemen een dominante plaats op de plaat in. Ze worden gesymboliseerd door de vlaggen die bij het strandhuis staan. In algemene zin staat de bovenkant van de plaat voor de distributiekant en de onderkant voor de serviceverlening aan de klant.
58 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
Informatiearchitectuur
Toezichthouders
Collectiviteiten
@
Individuele verzekerden
Dashboards
Procesbesturing Product
Product Concept
Dienst
Ondersteunende services
Dienst
Klachtenadministratie Intermediair
AWBZ
Procesbes
turing
Declaratieverwerking
In- & Excasso Relatiemanagement Campaignmanagement
Declaratieverwerking
Dienstverlening
Klantbeeld
Segmentering
@
Schadeadministratie
Kennisregels
Klantkennis
Schadeherstelbedrijf
Contentmanagement
Polisadministratie
Uitvoer Zorgaanbieders: - Ziekenhuis - Huisarts - Fysiotherapie
DBC
Herverzekering
Polisadministratie (Web) Service Extern
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 59
Verschillende views Organisatie
Integratie
Toekomst
Verzekeraar
3
Case
Functioneel
Migratie
Doe-het-maar-zelfarchitectuur
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
Het wenkend perspectief is ontwikkeld, maar nog te
Ontwikkel een soort kladblok waarop verschillende
We hebben de ECO-Architectuur ontdaan van de
De basisplaat is dezelfde als de eerder beschreven
abstract om duidelijk te maken wat er moet gebeu-
views geprojecteerd kunnen worden.
mooie plaatjes om ruimte te maken voor projectie
ECO-Architectuur. De gebruikte systemen hebben
van andere gegevens. We hebben zelf twee voor-
we erop geprojecteerd. Te zien is waar dubbele func-
beeldviews gemaakt: systemen in relatie tot de
tionaliteit zit en waar nog functionaliteit ontbreekt.
ren om het te realiseren.
services (zoals hier afgebeeld) en een overzicht van de services die geraakt worden voor een specifiek project. De architecten gebruiken de kale versie als ‘kladblok’ voor overleg met projectmanagers, businessmanagers en ICT-specialisten.
60 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
Informatiearchitectuur
Verloop kantoor
Collectiviteiten
Volmachten Dashboard Product
Product
Dienst
Dienst
Concept Klachtenadministratie
Ondersteundende services
Leveranciers externe producten en diensten
AWBZ
Campagnemanagement Legenda
Declaratieadministratie
Incasso Dienstverlening
Klantkennis Relatiemanagement
Identificatie & Autorisatie Integratieplatform
Schadeafhandeling
Segmentering
Schadeherstelbedrijf
Portaal KlantKlantbeeld beeld
Distributie Dienstverlening Aantal systemen <5
Contentmanagement
Polisadministratie
Uitvoer Zorgaanbieders: - Ziekenhuis - Huisarts - Fysiotherapie
DBC
> 5, < 15 Serviceverlenende organisaties
Herverzekering > 15
Gegevens intermediar
Dubbele functionaliteit Unieke functionaliteit
Polisadministratie
Nog niet ingevulde functionaliteit
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 61
Fundamentele herbezinning op informatievoorziening Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Farmaceutisch R&D-bedrijf
Case Uitbreiding activiteitenpalet
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
Een farmaceutisch R&D-bedrijf heeft een productie-
Breng het primaire proces in kaart en maak aan de
Eerst hebben we het primaire proces in kaart ge-
De eerste plaat geeft het primaire proces weer, aan
bedrijf overgenomen in het buitenland. De infor-
hand daarvan een schets van de gewenste functiona-
bracht, inclusief de relatie met de partijen in de om-
de basis waarvan de informatiebehoefte is vastge-
matievoorziening moet voor deze nieuwe situatie
liteit voor de onderneming als geheel.
geving. Daarna zijn de sleutelfiguren ge誰nterviewd
steld. De tweede plaat toont de informatiearchitec-
om de informatiebehoefte vast te stellen. De bevin-
tuur, waarin de gedetailleerde functionele eisen met
dingen zijn vertaald in een informatiearchitectuur
gekleurde blokjes zijn weergegeven. De laatste plaat
die de gewenste functionaliteit voor het primaire
laat zien hoe de informatiearchitectuur samenhangt
proces in beeld brengt. Ten slotte is per deelproces
met de architectuur van het primaire proces.
geheel opnieuw geregeld worden.
aangegeven welke functionaliteit nodig is. De informatiearchitectuur hebben we vervolgens gebruikt om de huidige applicaties af te beelden en het migratieplan te ontwikkelen.
62 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
IT Master plan Primary process outline
Required IT functionality Pharmaceutical authorities
Pharmaceutical authorities Business development
Regulatory affairs
Research & development
Contracting & market development
Market introduction & forecast
Production
Development and Production of (generic) Pharmaceutical products Changing because of expiring patents, requests of partners or own improving ideas
2.1 Research & development
4. Market introduction & forecast
2.1.1.1 Assess characteristics of the products 2.1.1.2 Syntheses 2.1.1.3 Development of the API
4. 2.1.2 Regulatory Analytical affairsR&D
2.1.2.1 Development of analyticaL methods regarding: ! Stability ! Characteristics ! Etc.
2.1.3 Pharmaceutical R&D
Actual sales & forecast
4.1 Market introduction 4.2 Obtain and control resources
2.2 Contracting & market development
5.1 Purchase
2.2.1 Search for partners and commit them to the specific product 2.2.2 Create commitment 2.2.3 Market development 2.2.4 Present dossier to pharmaceutical authorities
2.1.1 Chemical R&D
2.1.4 Clinical R&D
Suppliers IngrediÎnts packaging
Registration dossier
Base documents registration dossier GMP-batch
5. Production
5.1..1 Sample 5.1.2 Releasing 5.1.3 Registration
2.1.5 Toxiological R&D
5.2 Production
Ingredients & packaging
Finished product
5.2.2 Production pharmaceutical forms
5.2.1 Production API
5.2.1.1 Production 2.1.3.1 Development of the 2.1.4.1 Development of the 2.1.5.1 Development of the planning clinical studies toxiological studies pharmaceutical 2.1.4.2 Execute clinical 2.1.5.2 Execute toxiological 5.2.1.2 API production formulation 5.2.1.3 Quality & change studies studies 2.1.3.2 Trail batches: control ! Stability results 5.2.1.4 Stock ! Impurity profile 2.1.3.3 Qualification batches
5.3 Distribution
API
5.2.2.1 Production Bulk planning products 5.2.2.2 Production batches (regular) 5.2.2.3 Quality & change control 5.2.2.4 Stock
5.3.1 Product releasing 5.3.2Product distribution to partners
Human resources
Finance & control
Quality Assurance
External production
5.2.3 Packaging
5.2.3.1 Packaging 5.2.3.2 Stock
IT Architecture Human resources
Enterprise portal
Finance & control
Quality Assurance
External production
LIMS
Planning
Laboratory instrruments
1.1 Spot opportunities Project 1.2 Assessment of: proposal ! Market size ! Market value ! Complexity product ! Necessary technology ! Patent situation 1.3 Formulate project proposal
4. 3. Regulatory affairs
Partners in sales and distribution
Suppliers ingrediÎnts & packaging materials
2. Product development
Partners in sales and distribution
1. Business development
API, patents, (generic) bulk products, or wrapped products
Storage & Analysis
Release
Enterprise Resource Planning
Document Management
Knowledge Management
Manufacturing
Customer service
Dossier
Distribution
Human resources
Non-GMP documents
Library
External databases
Financial
Management information
(Send) Version control
Expert system
Knowledge development
Multi Project Management
Project knowledge
End user computing
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 63
Migratie naar de gewenste situatie Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Farmaceutisch R&D-bedrijf
Case Uitbreiding activiteitenpalet
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
Bij deze organisatie is een informatiearchitectuur
Maak een plan voor migratie van de huidige situatie
We hebben de bestaande systemen en ervaren
De plaat geeft de huidige situatie aan door afbeelding
opgesteld als wenkend perspectief voor de
naar het wenkend perspectief.
knelpunten in het ontworpen wenkend perspectief
van de bestaande applicaties in de gewenste architec-
getekend. Duidelijk werd in hoeverre de gewenste
tuur. Te zien is dat bepaalde functionaliteit niet of
informatiearchitectuur gevuld was met de bestaande
onvolledig door applicaties wordt ondersteund.
informatievoorziening.
applicaties. Vervolgens wordt in drie stappen aangegeven Vervolgens hebben we in discussie met het
hoe van de bestaande situatie wordt gemigreerd
management vastgesteld met welke prioriteit en in
naar de gewenste situatie. Hierbij wordt een deel van
welke stappen de gewenste informatiearchitectuur
de bestaande applicaties vervangen en blijft een
ingevuld moest worden met nieuwe of gewijzigde
ander deel bestaan.
applicaties.
64 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
IT Master plan; Current situation and migration path IT Architecture
Current situation Enterprise portal
Standard packages:
Enterprise portal
Bottle-necks current situation
Exact Network 1 No connection between the several separated networks LIMS
2 Impossible to share and access data outside own network 3 Different networks and operating systems have relatively high maintenance costs
End user computing LIMS
Enterprise resource planning
Document management
Knowledge management
Multi project management
LIMS
Document Management
Enterprise resource planning
Knowledge Management
Multi Project Management
Laboratory instruments
Customer service
Dossier
Project knowledge
Planning
Manufacturing
Customer service
5 Different operating systems, high maintenance costs 6 Data collection by hand and the possibility to manipulate raw data
20 Manufacturing
Planning
4 Some stand-alone PC's
Software analyse instruments
Stocksys
Dossier
Project Knowledge
17 18
21
7 Back-up of local data is a lot of work and could be forgotten 8 Difficult to compare data of different instrumentsLIMS
11
Qumas
22
9 LIMS Hispania is running on DOS and should be converted
Distribution
Analysis
Human resources
Non-GMP documents
Library
Laboratory instruments
Laboratory instrruments
10 Has no LIMS and needs a planning function in the short-term ERP BPCS
External databases
11 Organon systems stop in march 2001, no real alternative is available now 12 No functionality available to assess non-financial personnel data
Distribution
Analysis 9
6
7
8
Library
Non-specific documents
10
Chemaccess
External databases
13 Lack of functionality in Exact, this causes a lot of handwork 14 Exact is not working properly (DOS version)
Tailor-made applications (MS Acces prototype):
16 19 13 14
5
Human resources
12
15 Almost no management information Document management
DOCIS & directory structure
16 Inflexible directory structure 17 QUMAS documents are difficult to find
Forecast (M&S)
18 Distribution of Dossiers is a lot of work and it is difficult to keep all the dossiers up-to-
15 Release
Financial
Management information
(Send) Version control
Expert system
date
Planning (QC)
Knowledge development
Release
Financial
Management information
Expert system
(Send) Version overview
Knowledge development
19 DOCIS is still a prototype and not suited for production 20 Documents older than 2,5 years are only available on a stand-alone Apple system
Library database
Knowledge management 21 No adequate facilities to share knowledge within Multi-project management
Document Management System (RA)
22 Current organisation and tools not adequate to monitor projects End-user computing 23 No uniformity in version MS-Office software (international)
Other:
24 Different tools for the same purpose External databases (30) 25 E-mail & internet not available for everyone End user computing
26 Synthon MS Word templates need a lot of disk space and are difficult to handle
23 24
End user computing
Information on CD
in combination with pictures
25 26
Migration path Enterprise portal
Document management
Knowledge management
Project knowledge
Planning
Manufacturing
Customer service
Dossier
Analysis
Distribution
Human resources
Non-specific documents
Library
External databases
Release
Financial
Management information
(Send) Version control
Expert system
Knowledge development
Multi project management
LIMS
Enterprise resource planning
Knowledge management
Dossier
Project knowledge
Planning
Manufacturing
Customer service
Analysis
Distribution
Human resources
Non-specific documents
Release
Financial
Management information
(Send)Version Control
End user computing
Library
Expert system
External databases
Knowledge development
Multi project management
LIMS
Enterprise resource planning
Phase 2 finished end 2002
UÊDocumentation and knowledge transfer of all MS Access systems used UÊUniformity MS Office software UÊ Introduction MS Outlook for all employees UÊMake current intranet available for all employees UÊSelect a Multi-project management package and define integral projects for the four different R&D departments
UÊRoll-out of ERP phase 2 UÊIntroduction of a LIMS system UÊSelect a groupware for package to facillitate knowledge sharing UÊSelect and implement an expert system UÊFind final solution as the document management system
Document management
Knowledge management
Dossier
Project Knowledge
Planning
Manufacturing
Customer service
Analysis
Distribution
Human resources
Non-specific documents
Library
Release
Financial
Management information
(Send)Version Control
Expert system
End user computing
Phase 1 finished end 2001
UÊConversion of the Novell network to the preferred platform UÊPreparation and installation of a computer room UÊSet up WAN via VPN UÊSecure Laptops UÊConversion of the LIMS system to preferred platform UÊIntroduction ERP system (phase 1)
Document management
Laboratory instruments
Enterprise resource planning
Lab oratory instruments
Laboratory instruments
LIMS
Enterprise portal
Enterprise portal
Multi project management
External databases
Knowledge development
End user computing
Phase 3 finished end 2003
UÊMake an enterprise portal in order to make all relevant information available in a uniform way to all employees
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 65
P&O-systemen vooral administratief gericht en kwalitatief onvoldoende Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Afdeling HRM van een multinational
Case Ondersteuning van het primaire proces
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
De afdeling HRM maakt gebruik van een groot
Inventariseer welke systemen er zijn en in welke
Samen met de afdeling is het primaire proces in
Op de plaat is te zien dat de bestaande systemen
aantal systemen. Men heeft onvoldoende inzicht in
mate ze het primaire proces ondersteunen. Ga ook
kaart gebracht en aangegeven welke systemen de
vooral gericht zijn op de salaris- en arbeidsvoor-
de mate waarin deze systemen het primaire proces
na of er sprake is van dubbelingen, verschillende
verschillende stappen in het proces ondersteunen.
waardenadministratie en dat er niet of nauwelijks
ondersteunen. De vele systemen en (afwijkende)
systemen die hetzelfde proces ondersteunen.
Daarna zijn deze systemen beoordeeld naar kwaliteit
ondersteuning is voor beleidsprocessen of de service-
procedures zijn het gevolg van de decentrale bedrijfs-
op het gebied van gebruik en beheer en operationeel
verlening aan medewerkers of managers. Kortom:
voering; de zaak is nogal complex.
en/of strategisch belang, zodat nu duidelijk is in
daarin moet nog verder ge誰nvesteerd worden.
welke systemen nog ge誰nvesteerd moet worden. Ook is te zien dat de bestaande systemen niet allemaal voldoen en dat investeringen nodig zijn om te komen tot een kwalitatief goede ondersteuning van het primaire proces.
66 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
Primair proces P&O met ondersteunende systemen top -HRM -diensten tegen minimale kosten
t NJTTJF WJTJF TUSBUFHJF 1 0
t BSCFJETWPPSXBBSEFO t CFOVU BSCFJETQPUFOUJÑFM t DPSSFDUF FO UJKEJHF WFSXFSLJOH NVUBUJFT medewerkergegevens
Vaststellen benodigde competenties
HRM-beleid
HRM-beleid
Arbeidsvoorwaarden en beloning invullen
Competentieprofielen
Arbeidsvoorwaarden
Gewenste competenties
Werven en selecteren
Ondersteunende systemen
ontwikkelen
Mgt. audit (acces database)
4
SPSS
17
Registratie gewaar42 benodigde deerde functies
3
Int. vacaturebank
13
SPSS
17
Connexys
6
18
Informer (Impromptu)
SSS Regress
22
Registratie gewaar42 deerde functies
Legenda (Tussen)resultaat Activiteit
Uitstromen
Ontwikkelen en begeleiden medewerkers
Bonus PAO (acces database)
SSS CAO
Administreren Salaris en arbeidsvoorwaarden
Competenties invullen
26
VSTAT
16
Int. vacaturebank
13
SSS SBR
20
P-invoer
44
Exact salaris
39
Argus Gold
45
DWP
38 26
14
Persmaster
1
Navraagbestand Salreg.
15
Autolease
2
OutSPIN (HVR)
33
12
Paymaster
5
Intracom
29
Testapplicatie
43
Girotel
7
MRS
30
Persmaster
1
Ohra
8
InfoSPIN (FTP)
27
Autolease
9
Vakkennismeting Herpl. inf. systeem (HIS) Cursisten admin. systeemCAPP
2
Spaarln/contrib.
INSPIN
28
Programma registratie MD opleidingen
11 21
Debiteuren admie PZ Informer (Impromptu)
37
SSS WAO
Telefoonnota’s 10 (excell) Bewerken salspecs 36
Gemal
24
34
Cool
23
41
SPIN
25
Pers.geg. in database
40
Actief onderhoud
SSS SBR
20
Uitgifte sys. regnrs. 35
/PPE[BLFMJKL POEFSIPVE
SSS Employee
19
SPIN
25
Raadplegen historie SALP Functienamen reg. systeem
Investeren /FHFSFO PWFSXFHFO VJUGBTFSFO
31 32
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 67
e-HRM Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Afdeling HRM van een multinational
Case Invulling van het e-HRM-beleid
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
De afdeling HRM wil voor de medewerkers alle
Bedenk een oplossing waarmee het e-HRM-beleid
We hebben de informatiebehoefte van de medewer-
De medewerker staat centraal en heeft via een HR-
relevante gegevens over arbeidsvoorwaarden online
gestalte kan krijgen. Geef daarbij duidelijk aan hoe
kers en managers ge誰nventariseerd aan de hand van
portal toegang tot een breed scala aan HRM-dien-
beschikbaar stellen. Ook moeten medewerkers de
de nieuwe diensten gekoppeld kunnen worden aan
de strategische visie. Bovendien hebben we gekeken
sten, persoonlijk en op maat. De HRM-consultants
mogelijkheid krijgen zelf gegevens te wijzigen of
de backoffice-administratiesystemen.
aan welke informatie de HRM-consultants behoefte
maken gebruik van backofficesystemen die voor
secundaire of tertiaire arbeidsvoorwaarden aan te
hebben. Die behoefte bleek bij beide groepen
een belangrijk deel gevoed worden door de HR-
vullen. Dit onder de noemer e-HRM (electronic
fundamenteel anders te zijn. Dit hebben we uit-
portal.
Human Resources Management).
gewerkt in een informatiearchitectuur met een expliciete link naar het primaire proces van de
In het verleden zijn verschillende projecten gestart, maar nooit tot een goed einde gebracht. Het blijkt vooral moeilijk een koppeling met de vele backoffice-administraties te maken.
68 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
HRM-afdeling.
Gewenste HRM informatiearchitectuur
ie istrat min sad i r a Sal
Inzetplanning en registratie
Regre s
Finance & Control
Personeelsadministratie Ad m in is tre ren s al ar i s en arbeidsvoorwaarden
Salarisberekening (Logia CMG, RAET)
C -M AO
en
e ul od
HR-Mutaties
Ui
ts
tro
m
Keuzesimulatie
Pensioen Autolease
Managementinformatie
HR Portal Bele
id & A r
Arbeidsvoorwaarden
Cur s
Trainingmodules
beidsvoorwaarden
Personeelsvoorziening
Personeelsplanning
ist e
nad mi en
tia
in ist ra tie
dm
n re cte si at ele s la en rp e n H ve er W
ng
Bedrijfsmaatschappelijk werk
sa
s er & rk en e el dew ikk e tw n m Onide le ge Be tie tr a
n is
Po t
Vacaturevoorziening
Beoordelingen
la d
m
ini
str
a ti
e
Legenda EB Partners
Vacatureadministratie Primair proces HRM Extract ten behoeve van managementinformatie Koppeling tussen systemen
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 69
Met 47 systemen een HRM-afdeling ondersteunen Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Afdeling HRM van een multinational
Case Mismatch tussen nu en het wenkend perspectief
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
Vanuit de organisatiestrategie is een wenkend
Ga na in hoeverre de gewenste functionaliteit
We hebben alle systemen ge誰nventariseerd en geplot
De plaat laat zien hoe dramatisch de situatie ten
perspectief geschetst voor de informatievoorziening:
door de huidige systemen wordt gefaciliteerd en stel
op de gewenste situatie. Met ervaringsdeskundigen
opzichte van het wenkend perspectief is. De afde-
de medewerkers staan centraal en maken gebruik
vast welke systemen deze functionaliteit leveren.
zijn we nagegaan in hoeverre de gewenste functiona-
ling HRM beschikt over maar liefst 47 systemen,
van e-HRM-diensten, de HRM-consultants worden
liteit afgedekt werd. We hebben verder ook nog geke-
waarvan alleen al negen voor de salarisadministratie.
optimaal ondersteund en hoeven minder admini-
ken naar de platforms waarop de systemen draaiden.
Verder is (door het gearceerde vlak) te zien dat de
stratief werk te doen en de manager krijgt adequate
systemen vooral gericht zijn op administratieve han-
managementinformatie.
delingen. Vooralsnog wordt de e-HRM-gedachte dat de medewerkers veel zaken online kunnen afhandelen via een portal op maat, nauwelijks ondersteund.
70 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
A B C D E F G 1 Personeels- en salarisadministratie 2 Registratie van lease autoâ&#x20AC;&#x2122;s, contracten etc.
HRM-informatiearchitectuur
3 Jaarlijkse gevensverwerking en berekening mbt het gehele proces rond afspraken en uiteindelijk vaststellen van het bonusbedrag 4 Jaarlijkse gevensverwerking mbt kwaliteit
Huidige situatie
5 Salarisadministratie
6 Een online-recruitersysteem
39 40 29 36 tratie 23 24 dminis 8 a s 7 ari l a 5 S
Inzetplanning en -registratie
45
7 Verrichten betalingen 8 Tegemoetkoming ziektekosten 9 Database met tegemoetkomingsbedragen
22 Re gres
Finance & Control
P e r s on eelsadmin is t r a t i e
11 Programma registratie MD-opleidingen 12 Planning cursisten & docenten alsmede facturering
Ad m in is t re ren s al ar i s s vo orw aa r d en e n ar bei d
Salarisberekening
18
13 Webtoepassing waarin alle interne vacatures worden opgenomen 14 Vakkennismeting
C 21
e ul od
19
-M AO
20
en
44 2
31
ts
10
34
HR-Mutaties
tro
m
Keuzesimulatie
Ui
Pensioen Autolease 1
17
32
15 Een Excel-toepassing waarmee gegevens van te herplaatsen personen worden vastgelegd & rapportages gegenereerd 16 Een DOS-toepassing waarmee gegevens van SMTcliĂŤnten worden vastgelegd & rapportages gegenereerd 17 Statistische bewerkingen op grote databestanden 18 Loonkostensimulaties mbv grote databestanden 19 Bruto/Netto salarisberekeningen en loonkostenberekening voor individuele gevalllen 20 Bruto/Netto salarisberekeningen en loonkostenberekening 21 Kostenberekeningen van ziekte- en wao gevallen 22 Loonkosten ivm schadeverhaal agv verzuim door ongevallen 23 Viewersysteem voor de productieresultaten van de salarisverwerking 24 Salarisadministratie. Berekent de salarissen en verzorgt alle relevante uitvoer. ( loonstroken, boekhouding, jaaropgaven) 25 Personeels- en salarisadministratie 26 Querytool tbv de database die behoort bij de applicatie
26 30
27
Managementinformatie
33
38
28
HR Portal
29 35 id & Ar
42
46
37
Bele
25
47 41
Personeelsvoorziening
Arbeidsvoorwaarden
3
14
Personeelsplanning
iste
nad
12
43
Trainingmodules
C urs
11
b eidsvo orwaarden
9
10 Registratie van betaalde telefoonnotaâ&#x20AC;&#x2122;s
mi
27 Querytool voor uitvraag van 25-gegevens bij meerdere databases 28 Zorgt voor de integratie en verzending van decentraal aangemaakte interfacebestanden uit 25 29 Webtoepassing voor het aanbieden en ophalen van bestanden tbv 24 & 25 30 Registratie van meldingen en behandelvoorstellen
te
nt
16
ial
in ist ra tie
13 6
dm
Bedrijfsmaatschappelijk werk
n i re ts cte aa ele pl s r n He ne ve 15 er W
ng
4
sa
s er & erk en w el de ikk e tw n m On ide le ge Be e ti tr a
n is
Po
Vacaturevoorziening
Beoordelingen
ad
mi
nis
tr a
tie
Vacatureadministratie
EB Partners
Legenda
Legenda
Primair proces HRM Extract ten behoeve van managementinformatie Koppeling tussen systemen
% niet ingevuld
A B C D E F G
Stand Alone Extern Internet Corporate netwerk HRM netwerk BI EB netwerk
31 Zoekbestand tbv van navragen van derden voor actuele en historische dienstverbanden 32 Zoekbestand tbv van navragen betreffende diensttijd 33 Tool die ervoor zorgt dat de decentrale databases worden bijgewerkt met de door HRM vastgelegde mutaties in de beheersfuncties 34 Historie van de gegevens uit SALP ten tijde van oud HRM-systeem 35 Programma met accessbestand waarin de uitgegeven registernummers worden bijgehouden 36 Programma waarmee bijzondere bewerkingen worden uitgevoerd op het printbestand van salarisstroken en jaaropgaven 37 Bijhouden van debiteurensaldi van medewerkers voor interne en externe debiteuren 38 Webtoepassing waarin voorgedefinieerde rapporten geraadpleegd kunnen worden met (berekende) gegevens uit 24 en 25 39 DOS-toepassing tbv van de berekening van salarissen 40 Database met basisgegevens en resultaten van salarisberekeningen 41 Bestand met gedefinieerde functies
42 Bestand met functies waarvan het functieniveau is vastgelegd
43 44 45 46 46 47
Uitvoeren van diverse individuele tests Opslag van loonstroken Proformaloonberekening Opslag van loonstroken Beschikbaar stellen van informatie over personeelsvoorzieningen/faciliteiten Boekhoudprogramma Boekhoudprogramma
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 71
ERP, tenzij...! Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Afdeling HRM van een multinational
Case Migratie naar de gewenste situatie
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
Op basis van de strategie van de organisatie is een
Geef aan hoe gemigreerd kan worden naar de
We hebben samen met inhoudelijk deskundigen
Op de plaat is te zien welke functionaliteit door het
wenkend perspectief geschetst voor de informatie-
gewenste situatie, gegeven de beleidsrichtlijn ‘ERP,
bekeken welke systemen vanuit de functionaliteit
ERP-systeem afgedekt kan worden en welke bestaan-
voorziening: ERP, tenzij…! Dat betekent dat zoveel
tenzij…!’
die ze bieden, vervangen zouden kunnen worden
de systemen dan nog overblijven. Duidelijk is dat
mogelijk systemen moeten worden omgezet in ERP;
door ERP. Hierbij hebben we het principe ‘ERP, ten-
een groot deel van de systemen kan worden omgezet
alleen wanneer dat echt niet mogelijk is, moet een
zij...!’ gehanteerd.
naar ERP. Daarvoor moet in CAO-onderhandelingen
andere oplossing worden gezocht.
het aantal afwijkende regelingen gefaseerd worden teruggebracht.
72 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
Functies zitten ook in nieuw ERP-systeem 1
HRM-informatiearchitectuur
Ja Ja
nvt nvt
3
Jaarlijkse gevensverwerking en berekening mbt het gehele proces rond afspraken en uiteindelijk vaststellen van het bonusbedrag
Ja
nvt
4
Ja
nvt
5
Jaarlijkse gevensverwerking mbt kwaliteit medewerkers Salarisadministratie
Ja
nvt
6
Een online-recruitersysteem
Nee
Nee
7 8 9
Verrichten betalingen Tegemoetkoming ziektekosten Database met tegemoetkomingsbedragen
Nee Ja Ja
Ja
10 Registratie van betaalde telefoon nota’s
Nee
Nee
11 Programma registratie MD-opleidingen 12 Planning cursisten & docenten alsmede facturering
Ja Ja
nvt nvt
13 Webtoepassing waarin alle vacatures worden opgenomen 14 Vakkennismeting
Ja
nvt
Nee
Nee
15 Een Exceltoepassing waarmee gegevens van te herplaatsen personen worden vastgelegd & rapportages gegenereerd
Ja
nvt
16 Een DOS-toepassing waarmee gegevens van SMTcliënten worden vastgelegd & rapportages gegenereerd
Nee
Nee
17 Statistische bewerkingen op grote databestanden 18 Loonkostensimulaties mbv grote databestanden 19 Bruto/Netto salarisberekeningen en loonkostenberekening voor individuele gevalllen 20 Bruto/Netto salarisberekeningen en loonkostenberekening 21 Kostenberekeningen van ziekte- en wao gevallen 22 Loonkosten ivm schadeverhaal agv verzuim door ongevallen 23 Viewersysteem voor de productieresultaten van de salarisverwerking 24 Salarisadministratie. Berekent de salarissen en verzorgt alle relevante uitvoer. ( loonstroken, boekhouding, jaaropgaven)
Nee Nee Nee
Nee Nee Nee
Nee
Nee
Nee Nee
Nee Nee
Ja
nvt
Ja
nvt
25 Personeels- en salarisadministratie 26 Querytool tbv de database die behoort bij de applicatie 25
Ja Ja
nvt nvt
27 Querytool voor uitvraag van gegevens bij meerdere databases 28 Zorgt voor de integratie en verzending van decentraal aangemaakte interfacebestanden uit 25 29 Webtoepassing voor het aanbieden en ophalen van bestanden 23 & 24 30 Registratie van meldingen en behandelvoorstellen
Ja
nvt
Ja
nvt
2
Functies beschikbaar in nieuw ERP-systeem
ratie inist adm aris Sal
Inzetplanning en registratie
22
Regre s
Finance & Control
Personeelsadministratie
Uitfaseren buiten nieuw ERP-systeem
Personeels- en salarisadministratie Registratie van lease auto’s, contracten etc.
nvt
Ad m in is t re ren s al ar i s s vo or w aa r d en e n ar bei d
Salarisberekening
18
C -M AO
21
tro
m
en
e ul od
20
19
34
HR-Mutaties
17
Ui
ts
Keuzesimulatie
Pensioen Autolease
32 10
30
Managementinformatie
HR Portal Bele id & Ar
46 47
14
Arbeidsvoorwaarden
b eidsvo orwaarden
Personeelsvoorziening
43
C urs
Trainingmodules
Personeelsplanning
iste nad
nvt
Nee
Nee
31 Zoekbestand tbv van navragen van derden voor actuele en historische dienstverbanden 32 Zoekbestand tbv van navragen betreffende diensttijd 33 Tool die ervoor zorgt dat de decentrale databases worden bijgewerkt met de door HRM vastgelegde mutaties in de beheersfuncties 34 Historie van de gegevens oud HRM-systeem
Ja
nvt
Nee
Nee
Ja
nvt
Nee
Nee
35 Programma met accessbestand waarin de uitgegeven registernummers worden bijgehouden 36 Programma waarmee bijzondere bewerkingen worden uitgevoerd op het printbestand van salarisstroken en jaaropgaven
Ja
nvt
Nee
Ja
37 Bijhouden van debiteurensaldi van medewerkers voor interne en externe debiteuren 38 Webtoepassing waarin voorgedefinieerde rapporten geraadpleegd kunnen worden met (berekende) gegevens uit 24 & 25
Nee
Ja
Ja
nvt
39 DOS-toepassing tbv van de berekening van salarissen 40 Database met basisgegevens en resultaten van salarisberekeningen
Nee
Ja
Ja
nvt
41 Bestand met gedefinieerde functies
Ja
nvt
42 Bestand met functies waar het funtieniveau is vastgelegd
Ja
nvt
mi
Ja
te
nt
16
ial
in ist ra tie
dm
6
n i re ts cte aa ele pl s er n e H n ve er W
ng
Bedrijfsmaatschappelijk werk
sa
s er & erk en w el de ikk e tw n m On ide le ge Be ie t tr a
n is
Po
Vacaturevoorziening
Beoordelingen
ad
mi
nis
tr a
tie
Vacatureadministratie
EB Partners
Legenda Primair proces HRM Extract ten behoeve van managementinformatie Koppeling tussen systemen Huidig systeem Functies ook beschikbaar in ERP-systeem Managementinformatie Functies niet beschikbaar in ERP-systeem
43 44 45 46 46 47
Uitvoeren van diverse individuele tests Nee Proformaloonberekening Ja Opslag van loonstroken Opslag van loonstroken Ja Beschikbaar stellen van informatie over personeelsBeschikbaar stellen van informatie over personeelsNee voorzieningen/faciliteiten voorzieningen/faciliteiten Boekhoudprogramma Boekhoudprogramma Nee
Nee nvt nvt Nee Nee
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 73
(Virtueel) samenwerken in projecten Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Ingenieursbureau
Case Samenwerken in een kennisintensieve omgeving
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
De organisatie werkt in een netwerk intensief samen
Ontwikkel een informatiearchitectuur waarin we
Samen met een groep nieuwe medewerkers van
De plaat geeft weer dat kennis in deze organisatie
met verschillende partners. Ook klanten worden
kunnen samenwerken met verschillende partijen en
de organisatie hebben wij vanuit de verschillende
centraal staat. Daaromheen staan de belangrijkste
nauw betrokken bij te realiseren projecten.
snel relevante actuele kennis kunnen ophalen en
perspectieven eisen opgesteld waaraan de informa-
datasets die nodig zijn bij het acquireren en uit-
De informatievoorziening is hier niet op ingesteld.
delen.
tievoorziening moet voldoen. Die zijn uitgewerkt in
voeren van opdrachten. Deze data moeten ook met
Het is niet mogelijk om klanten toegang te geven
‘mindmaps’. Deze mind maps hebben we getoetst bij
elkaar in verband gebracht kunnen worden: welke
tot een relevante subset informatie. Alle relevante
senior medewerkers, partners en klanten. De eisen
medewerker zit op welk project, bij welke relaties
documenten moeten expliciet overgeheveld worden
aan de informatievoorziening zijn vertaald in ver-
hebben we welke projecten gedaan, wie heeft aan
naar een specifieke projectomgeving met de nodige
schillende services die beschikbaar zouden moeten
welk project meegedaan en wat zijn de relevante
risico’s van inconsistentie en een bijna onmogelijke
zijn. Dit heeft geleid tot een wenkend perspectief.
documenten bij dit project?
zoektocht naar actuele informatie. In het primaire proces (blauwe schil rondom de kerngegevens) moet vooral samenwerken ondersteund worden. Voorts moeten bedrijfsmiddelen beschikbaar worden gesteld en medewerkers ondersteund in hun professionele ontwikkeling. Rondom het primaire proces zijn een aantal thema’s vastgesteld die het primaire proces ondersteunen of specifiek zijn voor een bepaalde doelgroep. De services zijn toegankelijk voor de verschillende doelgroepen: klanten, partners, bedrijfsvoering en de medewerkers van de organisatie.
74 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
Informatiearchitectuur Partner
Klant
Managementinformatie
Operationele ondersteuning
Advies en engineering
Project
Finance & Control
Relatie
Facility Management
Kennis
Samenwerken
Medewerker
Bedrijfsmiddelen
Documenten
Project control
HRM Professionele ontwikkeling & Self service
Marketing
Medewerker
Communicatie
Bedrijfsvoering
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 75
Voortbouwen op een stevig fundament Organisatie
Integratie
Toekomst
Ingenieursbureau
3
Case
Functioneel
Migratie
Vanuit een backoffice die op orde is doorstarten naar een open kennisorganisatie
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
Het wenkend perspectief is duidelijk omschreven.
Maak duidelijk wat er moet gebeuren om van de
De eerder omschreven abstracte themaâ&#x20AC;&#x2122;s hebben we
Op de plaat staan alle knelpunten met bliksem-
De bestaande systemen zijn beoordeeld op kwaliteit
huidige situatie naar het geschetste wenkend per-
geconcretiseerd naar services. In een workshop met
schichten aangegeven. De services en de ondersteu-
en op hun belang voor de organisatie. De knelpunten
spectief te komen. En bepaal welke prioriteiten we
business- en ICT-medewerkers is de kwaliteit van de
nende systemen zijn rood, oranje en groen gekleurd.
zijn in kaart gebracht.
moeten stellen.
services beoordeeld. Verder hebben we de beoorde-
De kleuren staan voor onvoldoende, voldoende en
ling van de systemen en de knelpunten afgezet tegen
goed. De plaat laat zien dat finance, engineering,
de verschillende themaâ&#x20AC;&#x2122;s. In het managementteam is
HRM en communicatie redelijk op orde zijn. Het
per thema het belang gewogen en zijn de prioriteiten
knelpunt zit vooral in de kerngegevens, de marke-
aangegeven.
ting en de operationele ondersteuning.
76 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
Informatiearchitectuur Services
- Website (HTML) Intra- & Internet - Geografische presentatie (GIS), Google Earth - PDA, Smartphones - Brochure (PDF) - Film (Flash) - Externe koppelingen (XML)
Partner
Klant Managementinformatie - Operationele stuurinformatie - Managementrapportage - Portfolioanalyse - Ad hoc queries maken - Managementportal
Operationele ondersteuning - Externe datakoppelingen (bijvoorbeeld binnen consortium) - Werkprocessen (Workflow) - Formulieren en sjablonen - Bouwplaats management
Engineering - Tekenen & Rekenen - Bestek & Begroting - Ontwerp (incl 3D) - Modelleren - GIS
Relatie
- Digitaal projectdossier (relevante documenten, Offerte/opdracht) - Projectstructuur (coderingen) - Betrokkenen & rol in project (medewerkers, partners, opdrachtgever, medewerkers opdrachtgever) - Projectevaluatie
Finance & Control - Debiteuren- en crediteurenbeheer - Resultaatsbepaling - Financiële rapportage, Fiscaliteit & Auditing - Consolidatie - Betalingsverkeer / Treasury - Kostentoerekening - Autorisatiestructuur
Project
- Relatiegegevens (NAW, contactpersoon) - Profielen (klant, partner) - Historie - Contactregistratie - Projectevaluatie en feedback
Kennis
Samenwerken
Bedrijfsmiddelen
- Best practices (encyclopedie, lessons learned) - Procedures en richtlijnen (Normen en voorschriften, “Health & Safety”, Normen en voorschriften, Voorwaarden en bijsluiters) - Zoeken relevante data in andere bronnen (medewerkers, projecten, relaties en documenten) - Voorbeeldoffertes
- Samenwerken aan documenten of 3D-ontwerp - E-mail - Online Messenging (chat) - Video conferencing
Medewerker
Projectcontrol - Projectadministratie - Projectbewaking (voortgang) - Voor- en nacalculatie - Risicomanagement - Contractmanagement - Projectmanagement
- Persoonlijke informatie (NAW, telefoon, foto, e-mail) - Kennis en ervaring (CV) - Profiel - Persoonlijke content (Blogs, artikelen)
- ICT-hulpmiddelen (PC, telefoon, PDA) - Bestelling & reserveringen - Werkplek (kantoor, thuis, onderweg, gedetacheerd) - Kantoorfaciliteiten (restaurant, parkeren, vergaderzalen) - Videoconferencing
- Gebouwenbeheer - ICT-infrastructuur - Catering - Schoonmaak - Helpdesk - (Informatie)beveiliging
Documenten
- Opleidingsplan - Persoonlijk ontwikkelingsplan - Arbeidsvoorwaarden - Declaraties - Verlofaanvraag
- Documenten - Metadata (project, soort document, auteur, etc) - Versies - Archief - Bewaartermijnen
Professionele ontwikkeling & Self service - Accountmanagement - CRM-analyse, business intelligence, marktplannen - Lead management (Prospects/suspects) - (Lost) order analyse - Aanbestedingen / tenders - Prekwalificaties - Klanttevredenheid - Concurrentieanalyse - Klantprofielen
Marketing
Medewerker
Facility Management
Communicatie
- Authenticatie (token, password) - Services op maat
HRM - Personeelsadministratie - Arbeidsvoorwaarden & Salariëring - Opleidingsaanbod en -organisatie - Performance-management - Informatieverstrekking medewerkers (Arbo, ziekte etc) - Ziekteverzuim - Ontwikkelingsprogramma’s (JOP, TSM etc.) - Werving en selectie
- Nieuwsvoorziening in- en extern - Brochures, productbladen, handleidingen - Evenementen, vakbeurzen en congressen - Pers & Media - Referentieprojecten
Bedrijfsvoering
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 77
Dynamiek op de educatieve markt Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Educatieve uitgeverij
Case De markt van schoolboeken is volop in beweging; wat zijn de kansen en bedreigingen van ICT?
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
ICT zorgt voor fundamentele veranderingen op de
Geef aan welke (nieuwe) eisen aan de ICT gesteld
In een expertbenadering hebben we de verschillende
Op de plaat is te zien hoe de relaties tussen de
schoolboekenmarkt. Klassiek waren de rollen strak
worden als wij onze positie op deze dynamische
marktpartijen met elkaar in verband gebracht. Per
verschillende partijen liggen en welke producten en
verdeeld: de auteur ontwikkelde samen met de edu-
markt willen versterken.
partij hebben we bekeken wat de huidige situatie is
diensten via deze relaties worden aangeboden. Zo
catieve uitgeverij een leermethode en de uitgeverij
en wat de uitgeverij beoogt. Op basis van strategi-
levert de auteur e-content aan de educatieve uitgeve-
probeerde die te slijten aan de scholen. De leerlingen
sche notaâ&#x20AC;&#x2122;s hebben we de ambities van de uitgever
rij en aan contentproviders. De educatieve uitgeverij
bestelden de boeken bij de distributeur.
in kaart gebracht als uitgangspunt voor een priorite-
maakt reclame bij de leerling, levert tijdschriften en
ringsdiscussie in de organisatie.
e-content.
Verwacht wordt dat vooral door digitaal drukken en het bieden van e-content de drempel naar deze
De dikte van de pijl geeft de intensiviteit van de
markt lager wordt. Dat betekent dat steeds meer par-
informatie-uitwisseling aan (frequentie * volume).
tijen er een rol gaan spelen en mogelijk interessante
Te zien is dat veel pijlen zich richten op de leer-
niches ontdekken. Contentproviders met (gespeciali-
ling, terwijl er vroeger veel meer informatie naar de
seerde one-issue-)internettoepassingen zullen komen
school of de ouders ging.
en gaan, en daardoor het educatieve uitgeverijlandschap steeds een ander aanzicht geven. Ook distributeurs zijn nu bezig zelf (e-)content te leveren.
78 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
Context schema educatieve uitgeverij
Printing & Realisatie
Educatieve uitgeverijen
School portal
Ouder
Distributeurs
Kind (Leerling)
Docent
Auteur
Schoolleiding
Internet
Adverteerder
Content provider
Informatieuitwisseling (Frequentie * volume) Laag Midden Hoog
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 79
Van papieren naar multimediale contentprovider Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Educatieve uitgeverij
Case Hoe gaat de ICT ons helpen in de transitie van papieren naar multimediale content?
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
De staande organisatie is gericht op het maken van
Onderzoek wat wij moeten doen om de productie
Vanuit de beschreven deeloplossingen en de business-
De verschillende doelgroepen staan verschillende
papieren content. Daarnaast zijn er diverse initia-
van content media-onafhankelijk te ontwikkelen en
architectuur is eerst een houtskoolschets gemaakt.
kanalen ter beschikking. Afhankelijk van hun rol in
tieven om e-content te ontwikkelen. De content is
multimediaal te ontsluiten.
Die is getoetst bij het businessmanagement en de
de organisatie hebben ze toegang tot specifieke ser-
op verschillende plaatsen en in verschillende media
ICT-afdeling. Op basis van de uitkomst van de dis-
vices. Centraal in de architectuur staan de content
opgeslagen.
cussies is de plaat bijgesteld.
en het primaire proces dat die content moet ontwikkelen.
80 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
Informatiearchitectuur 2010
Distributeur Partners in Printing
Adverteerder Ouder Partners in Realisatie
Docent Medewerker
Schoolleiding
Student
Auteur
Internetsites
Autenticatie & Autorisatie ELO & Methodesite
Advies
Leerobjecten
Content maken of samenstellen
(Technische) Redactie
Interne en externe Content
Opmaken
Bestellen
Metadata
Beheren
Electronisch ontsluiten
Marketing
Leveren
Service
Folio & POD
Sales
Masterdata
Business intelligence Logistics
Finance
Kantoorautomatisering
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 81
Duidelijkheid na dubbele verandering
Organisatie
Integratie
Toekomst
Functioneel
Migratie
Reïntegratiebedrijf
Case Inzicht in de onderlinge samenhang van applicaties
De situatie
De opdracht
De werkwijze
De plaat
Als gevolg van de stelselherziening in het veld van
Het nieuwe systeem ter ondersteuning van het
Alle applicaties zijn geïnventariseerd. Bovendien is
De plaat is opgebouwd rondom de hoofdstappen van
werk en inkomen zijn bepaalde taken geprivatiseerd,
primaire proces is weliswaar geïmplementeerd,
vastgesteld in welke mate ze het nieuwe bedrijfs-
het primaire bedrijfsproces. In elke stap zijn de appli-
waaronder de reïntegratie van langdurig werklozen.
maar er zijn ondersteunende systemen blijven
proces ondersteunen. De informatie was zeer ver-
caties genoemd die het betreffende proces ondersteu-
Een organisatie die voorheen als overheidsinstelling
bestaan die eigenlijk helemaal niet passen bij de
snipperd, waardoor er een vrij uitgebreide inter-
nen. De koppelingen en de technische kenmerken
opereerde moet als private onderneming de strijd
nieuwe situatie.
viewronde nodig was om alles boven tafel te krijgen.
staan op de plaat. In de ring rondom de applicaties
gaan. Het bedrijfsproces moet ingrijpend gewijzigd
Geef ons inzicht in het applicatielandschap, zodat
De discussies over nut en noodzaak konden niet
worden en daarom is gekozen voor een nieuw ICT-
we kunnen discussiëren over het nut en de noodzaak
louter aan de hand van een plaat gevoerd worden;
systeem.
van de diverse applicaties.
daarom werd ook een toelichting geschreven waarin
met andere bedrijven op de reïntegratiemarkt aan-
zijn de verschillende ontsluitingskanalen voor de
de functionaliteit, technische omgeving en de knelpunten aan de orde kwamen.
82 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
gebruikersgroepen te zien.
Informatiearchitectuur
CLIËNT
WERKGEVER
E N T E R P R I S E P O RTA L
C OC AO C HA C H
CONTRAC TBEHEERDER CONTRACTBEHEERDER
Contractbeheer
E XE P EXRPTE R T
Contract uitvoering
W W
E M P L O*YA B I9L I T Y / 9 "
DaVinci DaVinci ï Vacatureregistratie UÊ6>V>ÌÕÀiÀi} ÃÌÀ>Ì i ï Kandidatenregistratie UÊ > ` `>Ìi Ài} ÃÌÀ>Ì i ï Matching UÊ >ÌV }
W W
C oCnot n r atcrtaecnt e n
T rTa rj eacj teecnt e n
C lCi Îlni tëennt e n
V aVcaa ct uarteus r e s W EW E
WE
Oracle Financials Financials ï Grootboek UÊ À ÌL i ï Debiteuren UÊ iL ÌiÕÀi ï Crediteuren UÊ Ài` ÌiÕÀi ï Cashmanagement UÊ >Ã > >}i i Ì ï Vaste activa UÊ6>ÃÌiÊ>VÌ Û>
K K
W W
DECOS DECOS ï Postregistratie UÊ* ÃÌÀi} ÃÌÀ>Ì i
Relaties Relaties
Rapportage Rapportage Rapportage portage Rapportage
W W Business Objects Business Objects ï Integrale UÊ Ìi}À> i rapportages ÊÊÀ>«« ÀÌ>}iÃ
S S PView PView ï PersoneelsUÊ*iÀà ii à administratie ÊÊ>` ÃÌÀ>Ì i ï Arbeidsvoorwaarden UÊ ÀLi `ÃÛ ÀÜ>>À`i ï Declaraties UÊ iV >À>Ì ià ï Ziekteverzuim en UÊ< i ÌiÛiÀâÕ Êi Ê vakantie ÊÊÛ> > Ì i
S S
W W
IPA IPA ï Salarisadministratie UÊ-> >À Ã>` ÃÌÀ>Ì i
W W
W
Personeel Personeel
Portfolio Management Portfolio Management ï Producten en diensten UÊ*À `ÕVÌi Êi Ê` i ÃÌi vanÊKLIQ
ProductPor tfolio ProductPortfolio
Marketing/productontwikkeling
E-Business E-Business ï Virtuele PersoneelsU6 ÀÌÕi iÊ*iÀà ii à manager ÊÊ > >}iÀ ï Vervangingsbank UÊ6iÀÛ> } }ÃL> ï Virtueel MobiliteitsUÊ6 ÀÌÕii Ê L Ìi Ìà centrum ÊÊVi ÌÀÕ
Verantwoording
KLIQ.nl WEBSITE
Sturing
K LII N Q PTLRAAZN AET
DeclaQ DeclaQ ï Reiskostendeclaraties UÊ,i à ÃÌi `iV >À>Ì ià vanÊÊÊÛ> ÊV l Ìi cliÎnten
ODSODS ï Reiskostendeclaraties UÊ,i à ÃÌi `iV >À>Ì ià vanÊÊÛ> ÊV l Ìi KLIQ medewerkers
MEDEWERKER-P&O
ACCOUNTMANAGER
REœ N ÏTN EG I EA T I E RE T REAT GR
Ondersteuning
Relatiebeheer
Financiën FinanciÎn
ACCOUNTMANAGER
IBS IBS ï Registratie inkoop UÊ,i} ÃÌÀ>Ì iÊ « scholing ÊÊÊÃV }
KERNGEGEVENS
KLIQSales Sales ï (PotentiÎle) klanten UÊ* Ìi Ì l i®Ê > Ìi ï CommerciÎle UÊ iÀV l iÊ activiteiten ÊÊ>VÌ Û Ìi Ìi ï Verkoopkansen UÊ6iÀ « > Ãi ï Offertes UÊ"vviÀÌiÃ
MARKT
K K
DaVinci DaVinci ï CliÎntenregistratie UÊ l Ìi Ài} ÃÌÀ>Ì i ï Matching UÊ >ÌV }
E I G E N O R G A N I S AT I E
CONTRAC TMANANGER
W W
FoQus FoQus ï Contracten UÊ ÌÀ>VÌi ï CliÎntdossier UÊ l Ì` ÃÃ iÀ ï CliÎntvolgsysteem UÊ l ÌÛ }ÃÞÃÌii ï Urenregistratie UÊ1Ài Ài} ÃÌÀ>Ì i
E MEP M L OPYA B IYL A I TBY I L I T Y LO
MEDEWERKER-P&C
CONTRACTMANANGER
W W
PlanQ PlanQ ï Contracten UÊ ÌÀ>VÌi ï CliÎntdossier UÊ l Ì` ÃÃ iÀ ï Aansturing facturering UÊ > ÃÌÕÀ }Êv>VÌÕÀiÀ }
REœ N T E G I E / , / R AT ,
OPDRACHTGEVER
W W
CUS CUS ï Contracten UÊ ÌÀ>VÌi ï Urenregistratie UÊ1Ài Ài} ÃÌÀ>Ì i
W W PView/Reporter PView/Reporter ï PersoneelsUÊ*iÀà ii à rapportages ÊÊÀ>«« ÀÌ>}iÃ
Management
RRAAPPP P OO R TA P OERPTA L TA L R TGAE G OR
K LII N Q PTLRAAZN AET
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 83
Colofon
Samenstelling
Vormgeving
Twynstra Gudde
Xerox Creative
Bas Kruiswijk Ruben van Wendel de Joode
Druk
Maarten Kuiper
Klomp Grafische Communicatie
Albert van Duijn Rob Poels
Twynstra Gudde
Michiel Wittkampf
Stationsplein 1
Ronald de Vries
3818 LE Amersfoort
Marc van Leeuwen
Postbus 907 3800 AX Amersfoort
Redactie
Tel 033 4677777
Twynstra Gudde
Fax 033 4677666
Annamarie van Dijk
info@twynstragudde.nl www.twynstragudde.nl
Productie en organisatie Twynstra Gudde Rob Poels
84 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur
Samen met onze opdrachtgevers komen tot nieuwe antwoorden op vragen, tot het creĂŤren van kansen. Dat betekent goed luisteren, durven doorvragen en kritisch blijven. Eigenschappen die onze adviseurs en managers kenmerken. Zodat u de juiste strategische keuzes kunt maken. Resultaat: een andere, verfrissende kijk op uw vraagstuk, met oplossingen die echt werken. Onze mensen staan u terzijde. Twynstra Gudde staat erachter.
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 85