Klassieke Zaken Magazine 2012 nr 5

Uitgave van de vereniging klassieke zaken 32ste jaargang oktober 2012 Nr 5

IRIS honD

ek

Ambassadrice voor ­klassieke muziek

et Lassi m mK e ag enaajl g bi Aan

HĂŠt tijdschrift voor liefhebbers van klassieke muziek

exclusieve aanbieding baar Levearnaf v halfber k o to

Henk Neven bezingt de zee

95 14,

De Sunday Times noemde hem naar aanleiding van de cd met liederen van Loewe en Schumann ‘a name to watch’. En Gramophone was lyrisch over het feit dat een jonge zanger al zoveel emotie en uitdrukking in zijn liederen kon leggen. Henk Neven heeft duidelijk indruk gemaakt en dat gaat hij weer doen met zijn tweede cd die kortweg The Sea heet. Deze uitgave is ook niet zomaar een verzameling liederen van Fauré, Schubert en Debussy, maar een schitterend thematisch relaas over de zee. Begeleid door Hans Eijsackers, die Neven naadloos volgt en opstuwt, zingt de Nederlandse bariton over de vreugde en de tranen van de zee. Zeelieden die hun geluk vinden, vrouwen die eenzaam achterblijven, filosofische beschouwingen, sombere overdenkingen, ze zijn er allemaal, gedragen door de prachtige tijdloze melodieën van Fauré, Schubert en Debussy. Een indrukwekkende cd die Henk Neven neerzet als een van de grote jonge liedvertolkers van deze tijd.

KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*

23,95

NU SLECHTS www.klassiekezaken.nl

Fauré, schubert, Debussy The Sea

Henk Neven, Hans Eijsackers onyx 4102 / 125 597 VKZ

* Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten.Zie voor de complete lijst pagina 58* Geadviseerde Klassieke Zakenactieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 23 november 2012. oktober 2012

3

OLOFON klassieke zaken

32e jaargang, nummer 5 - oktober 2012 Winkelprijs € 3,25

Dit tijdschrift wordt geproduceerd door BCM b.v. te Eindhoven in opdracht van de uitgever Vereniging Klassieke Zaken, onder verantwoordelijkheid van Henriëtte Zrour, Soestdijkerstraatweg 21, 1213 VP Hilversum (tevens redactieadres), tel. 035-6229370, e-mail: info@klassiekezaken.nl

deze maand

Hoofdredacteur

Frederike Berntsen

Aad Alblas, Marcel Bijlo, Arjan van Dijk, Hans Heg, Frans Jansen, Paul Janssen, Basia Jaworski, Merlijn Kerkhof, Barend Linders, Ruud Meijer, Doron Nagan, Andrew van Parijs, Jan Peter Raat, Benjamin Rous, Wenneke Savenije, Gerard Scheltens, Oswin Schneeweisz, Jurjen Vis, Jos van der Zanden

foto: paul berends

Aan deze aflevering werkten mee

iris hond: ambassadrice klassiek

6

Frederike Berntsen

wervelwind arabella steinbacher

Vormgeving

Marjanne Gielen, Sandra Koopmans, Nicole Lennards, Lianne Evers, Patrick Hoogduin, Marcha van den Einden, Eric Waterschoot, Rik Janssen

foto: David Blazevic

12

Eindredactie

Coverfoto

Paul Berends

Ledenadministratie

BCM abonnementenservice, Postbus 1392, 5602 BJ Eindhoven. Tel 0900-2022708 (€ 0,10 per minuut) www.bcm.nl

16

foto: Uli Weber

KLASSIEKE ZAKEN verschijnt twee­maandelijks in een oplage van 50.000 stuks.

Het tijdschrift wordt verspreid via de dealers van de Vereniging Klassieke Zaken en aan de Klassieke Zaken Clubleden.

de missie van cecilia

Tharaud à paris

Stopzetten Abonnement

De in dit magazine gerecenseerde cd’s zijn uitsluitend geselecteerd op kwaliteit.

Prijswijzigingen, druk- en zetfouten voorbehouden. ©2012 Vereniging Klassieke Zaken.

Het volgende magazine verschijnt: 23 november 2012

4

oktober 2012

foto: Marco Borggreve

Zoveel mogelijk is getracht rechthebbenden van foto’s te achterhalen. Zij die in verband hiermee niet zijn benaderd kunnen contact opnemen met de uitgever.

23

lang lang: superster met popstatus

aimards veelzijdigheid

foto: Guy Vivien

18

Opzegging van het lidmaatschap kan uitsluitend schriftelijk en dient ten minste acht weken voor het verstrijken van de jaarlijkse termijn te geschieden. Prijswijzigingen lidmaatschap voorbehouden.

exclusieve aanbieding

3

Henk neven bezingt de zee

van de redactie Foto: Maarten van Haaff

en verder

Nieuw seizoen

klassieke zaken aanraders

10 Rachmaninovs werk voor piano solo 10 Vivaldi’s L’oracolo in Messenia 11 itzhak perlman liederen en dansen voor de ziel boxaanbieding

59 ravel in unieke en monumentale box 60 sjostakovitsj compleet klankportret artikelen

6

iris hond ambassadrice Aangenaam...Klassiek

8

nederlands kamerkoor op ontdekkingstocht

12 arabella steinbacher speelt Prokofjev 15 gesualdo consort amsterdam

16 18 21 23

viert Sweelinckjubileum cecilia bartoli’s geheimzinnige missie lang lang en Chopin concertgebouw kamerorkest 25 jaar alexandre tharaud swingt in Parijs

38 pierre-laurent aimard

is artist in residence aan ‘t IJ

43 dallas symphony orchestra op eigen label RUBRIEKEN

4 COLOFON 5 VAN DE REDACTIE 25 aangenaam...klassiek 2012 44 DE BESTE KLASSIEKE CD’S 55 hans hegs column 57 PUZZEL 58 KLASSIEKE ZAKEN SPECIALISTEN

Op vertoon van de clubledenpas krijgen clubleden extra korting.

www.klassiekezaken.nl

Bent u wel eens in Montfort-l’Amaury geweest, ten westen van Parijs? Klein plaatsje, vriendelijke straatjes, kalme sfeer. Daar staat het pittoreske huis waar Maurice Ravel de laatste zestien jaar van zijn leven woonde: Le Belvédère – inderdaad met een prachtig uitzicht vanaf het balkon over de omgeving.

Leunend op de balustrade van zijn optrekje staat Ravel op de cover van een Deccabox met ook daarin een mooi uitzicht, over het complete werk van deze bijzondere componist. De voornamelijk oudere uitvoeringen, in handen van musici als Claudio Abbado, Pierre-Laurent Aimard en Martha Argerich, vormen een van de aanbiedingen in deze uitgave van Klassieke Zaken.

De start van het nieuwe seizoen gaat gepaard met een verse aflevering van Aangenaam...Klassiek. Mendelssohn door violiste Alina Ibragimova, Mozart door fortepianist Kristian Bezuidenhout, Bizets Carmen met Magdalena Kozená in de titelrol – en de lijst met cd’s van de campagne is gelukkig nog veel langer. Lekker rondsnuffelen dus in de bijlage.

Prachtig uitzicht

Een aantal titels van de actie wordt ook in dit magazine belicht: Cecilia Bartoli lanceert haar Mission – een portret van de Italiaanse barokcomponist Agostino Steffani – en pianist Lang Lang biedt een kijkje in zijn leven aan de hand van een Chopinalbum. Twee jubilerende Nederlandse gezelschappen laten ook van zich horen: het Concertgebouw Kamerorkest bestaat 25 jaar en voert Bach uit, en het 75-jarige Nederlands Kamerkoor viert feest met een cd vol Arvo Pärt. Pianiste Iris Hond is ambassadrice van Aangenaam...Klassiek 2012 en vertelt in het coverinterview over haar passie voor de muziek.

En om ook bij het maken van uw afspraken in muzikale sferen te blijven: de Klassieke Muziek Agenda voor het komende jaar komt binnenkort uit, met handige weetjes, belangrijke data en een componistenalfabet.

Frederike Berntsen

125 611 - VKZ AdviesPrijs: €12,95 clubleden: €9,95 Beschikbaar vanaf eind oktober oktober 2012

5

W Leven om 2012 is een belangrijk jaar voor de Haagse pianiste Iris Hond. Ze werd niet alleen benoemd tot ambassadrice van Aangenaam…Klassiek 2012, maar tekende recentelijk ook een platencontract bij het grote Universal. Op haar debuut-cd staan werken van lievelingscomponisten als Rachmaninov, Skrjabin en Janácek.

6

oktober 2012

foto’s: Paul Berends

te spelen

W

We ontdekken haar op een terras van een broeierige warme Haagse Grote Markt. Een nonchalant gekleed meisje op teenslippers dat op geen enkele manier associaties oproept met serieus geachte zaken als recitals of pianoconcerten. Toch staat Iris Hond (25) aan de vooravond van een grootse pianistische carrière. We hebben haar nog maar nauwelijks de hand geschud of de hemelen barsten open, zodat een vlucht naar de sfeervolle Boterwaag de enige optie is voor een gesprek waarbij we het droog houden.

De pianiste komt net terug van een bijeenkomst waarin zij haar rol als ambassadrice voor de campagne Aangenaam…Klassiek 2012 heeft besproken. Toen Iris Hond werd benaderd om die rol te gaan vervullen, aarzelde ze geen moment: ze had zich eigenlijk altijd al een beetje een ambassadrice voor klassieke muziek gevoeld. “Ik heb altijd met één been buiten de klassieke wereld gestaan”, legt ze uit. “Op mijn veertiende ben ik op mezelf gaan wonen. En omdat ik geen zin had om alleen te eten, ging ik in restaurants spelen. Als tegenprestatie kreeg ik daar dan te eten. Ik speelde ook in kroegjes en zo. Ik merkte dat je door de muziek heel veel contact kunt maken, dat mensen die normaal gesproken nóóit naar klassieke muziek zouden luisteren het prachtig vonden wat ik deed. Ik zat gewoon om twee uur ’s nachts in de kroeg Liszt te spelen.”

Maar dat was nog niet alles. Ze speelde op veel jongerenfestivals, entertainde de hiphopvrienden van haar broer en ging met haar Vliegende Vleugel, een piano op wielen, de straat op om haar muziek naar de mensen toe te brengen. Dit najaar gaat haar ambassadeurschap dus een officieel tintje krijgen. “Voor deze campagne heb ik het Eerste pianoconcert van Chopin opgenomen, niet met een groot orkest, maar met een strijkkwintet. Dat was overigens een versie die Chopin zelf ook gebruikte om zijn werk, tijdens huisconcerten en zo, te laten horen aan meer mensen. Dat, en het feit dat het concert in die vorm nog niet zo vaak werd opgenomen, was ook onze insteek.”

Coverinterview

Ook op het debuutalbum, dat ze een paar weken later opnam, had Iris Hond een even weloverwogen als realistische visie. Dat het stukken moesten worden die ze al een leven lang met zich mee droeg, stond van meet af aan vast. “Rachmaninov is mijn lievelingscomponist, maar een hele sonate van hem zou te veel van het goede zijn geweest voor een debuutalbum. Je moet niet alleen aan je persoonlijke voorkeuren denken, maar ook aan een evenwichtig geheel. Daarnaast moet je op zo’n plaat toch zoveel mogelijk va n jezelf laten zien.” Daarom koos Iris Hond ook voor Skrjabin en Janácek, componisten die ze naast Rachmaninov ook heel graag speelt.

Dat spelen begon op haar derde in Harderwijk, gewoon een beetje pingelen, karakteriseert ze die eerste stappen nu. Tot haar veertiende zocht ze haar docenten in de regio, totdat duidelijk werd dat de overstap naar het Koninklijk Conservatorium in Den Haag absoluut noodzakelijk was om verder te komen. Niet om te werken aan een carrière, maar omdat een leven zonder muziek voor haar niet denkbaar was. “Ik zat laatst nog eens wat dingen uit een dagboek uit die tijd na te

“Ik heb altijd met één been buiten de klassieke wereld gestaan”

www.klassiekezaken.nl

lezen”, vertelt ze. “In de weekends ging ik vanuit Den Haag vaak terug naar huis. Thuis wilde ik, omdat daar mijn eigen vleugel stond, dan ook pianospelen. Dat draaide iedere keer weer uit op grote ruzies met bijvoorbeeld mijn broer die op zo’n moment toevallig televisie wilde kijken. Dat ging dan net zo lang door totdat een van ons kwaad naar boven liep. In mijn dagboek las ik, dat ik toen écht niet begreep dat niemand inzag dat ik wel moest spelen. Zoals zij moesten eten en drinken, móést ik spelen. En zo is het eigenlijk nog steeds. Áls ik al eventjes ontspan, dan is dat alleen maar om later weer beter te kunnen spelen.”

Ruud Meijer

Chopin, janácek, rachmaninov e.a.

Iris

€14,99

Iris Hond Decca 002894765081 2 / 125 605 VKZ

Zie pagina 27

oktober 2012

7

75 jaar Ned Op ontdekkin Het Nederlands Kamerkoor en het Nederlands Kamerorkest namen een cd op die geheel gewijd is aan Arvo Pärt.Voor Risto Joost is het zijn tweede Pärt-cd als dirigent van het koor dat zijn 75-jarig jubileum viert. “We zijn samen begonnen aan een ontdekkingstocht.”

Het was pas het tweede project van Risto Joost met het Nederlands Kamerkoor, maar de vorig jaar verschenen cd die eruit voortkwam, met werk van Palestrina en Arvo Pärt, ontlokte de critici loftuitingen die zelfs het veelgeprezen gezelschap zullen hebben doen blozen. Nu is er een opvolger, met uitsluitend muziek van de Estse componist.

Joost (1980) wisselde op de vorige cd delen uit Palestrina’s beroemde Missa Papae Marcelli af met Pärts koorwerken. Dit keer wordt de afwisseling gezocht in de samenwerking met het Nederlands Kamerorkest. Koor en orkest namen een cd op met enkele van Pärts beste werken – de opname maakt deel uit van de campagne Aangenaam…Klassiek 2012. Op de uitgave staan onder meer Fratres (in de versie voor viool, strijkorkest en percussie), het Te Deum en Nunc dimittis. De cd wordt gepresenteerd i n het Amsterdamse Muziekgebouw aan ’t IJ tijdens een feestelijk

8

oktober 2012

weekend – 12, 13 en 14 oktober viert het Nederlands Kamerkoor zijn 75-jarig bestaan met concerten en workshops.

“Alle stukken op de cd zijn exemplarisch voor Pärts late, religieuze stijl”, zegt Joost vanuit Tallinn.

“Tegelijkertijd zijn het allemaal hoogtepunten. Daarmee is de cd volgens mij een soort instapmodel. Ik denk dat daar behoefte aan is in Nederland, waar nog geen Pärttraditie is zoals bijvoorbeeld in Engeland. Ook het Nederlands Kamerkoor heeft zijn werk helemaal niet zo vaak uitgevoerd. Het voelt alsof we samen zijn begonnen aan een ontdekkingstocht. Steeds ontdekken we nieuwe mogelijkheden in de muziek.”

Die ontdekkingstocht zal voor Joost, die aan zijn tweede seizoen als chef-dirigent begint, van een andere orde zijn dan voor de zangers van zijn koor. Hij is als landgenoot van Pärt opgegroeid met diens muziek en zong alle vocale werken van de componist. Uiteindelijk kreeg hij zelfs de kans om met Pärt samen te werken.

Joost omschrijft hem als een be-

Interview

erlands Kamerkoor

gstocht in Pärts muziek hulpzame, bescheiden en grappige man, en zegt dat Pärt – ondanks dat hij nooit publiekelijk over zijn composities praat – heel open is over zijn werk. Maar hoeveel ruimte voor een eigen interpretatie blijft er over als de componist over je schouder meekijkt? “Pärt heeft altijd een heel duidelijk idee hoe zijn werk moet klinken, daarom ontstaa n er altijd nieuwe kleuren als ik met hem praat”, zegt Joost.

“Wij hebben een warme band, maar ik heb ook verhalen gehoord dat hij opnames heeft verboden, ja. Dat komt omdat hij in zijn hoofd hoort hoe het moet klinken. Hij verlangt de hoogst mogelijke muzikale kwaliteit, dus kunnen alleen goede, professionele gezelschappen voldoen

aan zijn standaard. Ook voor de beste koren en orkesten blijven zijn stukken een grote uitdaging.”

Als Joost een opname maakt met Pärts muziek, dan laat hij hem altijd de montage horen, zodat de bedenker van de noten er zijn oordeel over kan vellen. Deze keer is dat er niet van gekomen. “Het is ook niet meer zo hard nodig, denk ik”, lacht Joost. “Ik ben heel tevreden met het resultaat.

We hebben een royale bezetting van 32 zangers, twaalf meer dan op de vorige cd. Los daarvan denk ik dat we nu verder zijn dan toen. Ik merk echt dat het koor anders klinkt. Iedereen is er van doordrongen hoe we deze muziek moeten benaderen: met een heldere klank en veel expressie.”

Jubileumweekend 75 jaar Nederlands Kamerkoor 12, 13 en 14 oktober Muziekgebouw aan ’t IJ Amsterdam

Een cd vol hoogtepunten

Arvo Pärt Te Deum, Fratres e.a.

€14,99 Zie pagina 30

Nederlands Kamerkoor o.l.v. Risto Joost, Nederlands Kamerorkest o.l.v. Gordan Nikolic (viool) Globe GLO 5252

Foto: Geek Zwetsloot

Merlijn Kerkhof

www.klassiekezaken.nl

oktober 2012

9

klassieke zaken aanraders

Dagboek van een gevoelsmens ‘Wat ik probeer te doen als ik muziek schrijf is om simpel en direct te zeggen wat er in mijn hart omgaat’, zo omschreef de componist Sergei Rachmaninov zijn eigen werk in 1941. Het dichtst bij zijn hart kwam hij met zijn composities voor piano. Dat is tenminste wat de drie Oost-Europese en twee Nederlandse laureaten van de YPF Piano Competition op even zovele cd’s laten horen. Rachmaninovs complete werk voor piano solo luistert als het dagboek van een eersteklas gevoelsmens. Soms pinnig en schijnbaar verward, meestal groots, romantisch en meeslepend. En dat alles meesterlijk gespeeld door jonge pianisten die zich net als Rachmaninov volledig overgeven aan de stem van hun hart.

club lede n

€5,-

kor ting

Vintage Vivaldi bij Fabio Biondi

den cluble

,in-g 5 € kort

95 27,

KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*

37,95

NU SLECHTS

Sergei Rachmaninov Complete works for piano solo

Hanna Shybayeva, Nino Gvetadze,Thomas Beijer e.a. etcetera ktc 1450 (5 cd’s) / 125 600 VKZ

5 CD-BOX

Een van de grootste ontdekkingen van de laatste decennia is die van Antonio Vivaldi als operacomponist. De man van de Vier Jaargetijden blijkt een begenadigd dramatisch talent te hebben en in de beste Italiaanse baroktraditie krachtige aria’s van grote schoonheid te schrijven. Fabio Biondi en zijn Europa Galante droegen onder andere met de reconstructie van Bajazet op grootse wijze bij aan deze herwaardering. Met de reconstructie en eerste opname van L’oracolo in Messenia bevestigt hijVivaldi’s meesterschap. En dankzij een cast om direct van te houden en een gedreven ensemble is deze uitgave van begin tot eind vintage Vivaldi. Een must voor elke opera- en Vivaldiliefhebber.

95 24,

KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*

34,95

NU SLECHTS

2 CD-BOX

Antonio Vivaldi L’oracolo in Messenia

Julia Lezhneva,Vivica Genaux,Ann Hallenberg e.a.

Europa Galante o.l.v. Fabio Biondi Virgin Classics 5099960254726 (2 cd’s) / 125 601 VKZ

Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten.Zie voor de ­complete lijst pagina 58. * Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 23 november 2012.

10 oktober 2012

exclusieve aanbieding

Liederen en dansen voor de ziel 1 en 2 Tisjri, in het Nederlands 17 en 18 september, werd de ‘Dag van het Bazuingeschal’, het begin van het Joods Nieuwjaar gevierd. Een moment waarop veel traditionele Joodse liederen klinken. Prachtige melodieën vol overgave en emotie gezongen door een cantor. ‘Liederen van Schubert met rapsodische excursies naar het Midden-Oosten’, zo omschrijft het cd-boekje van Eternal Echoes deze muziek terecht. Op deze cd vinden violist Itzhak Perlman en de Joodse cantor Yitzchak Meir Helfgot elkaar in de gedeelde wortels van hun Joodse achtergrond. Deels improviserend volgen zanger en violist elkaar in indringende duetten die bovendien een prachtig fundament krijgen van een ensemble bestaande uit studenten die deelnemen aan het Perlman Music Program. Alle tien de werken, waaronder uiteraard het traditionele Kol Nidrei, maken deel uit van het standaardcantorrepertoire. Wie ooit genoten heeft van Fiddler on the Roof vindt hier de overtreffende trap van de ‘liederen en dansen voor de ziel’.

www.klassiekezaken.nl

95 15,

KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*

23,95

NU SLECHTS

Eternal echoes

songs & dances for the soul Itzhak Perlman,Yitzchak Meir Helfgot sony 88725420062 / 125 598 VKZ

oktober 201211

Arabella Steinbacher:

nachtegaal

Ook haar nieuwe cd is weer een manifest van opperste zangerigheid 12

oktober 2012

Profiel

op vier snaren Sinds haar internationale debuut in Parijs in 2004 is de Duitse violiste Arabella Steinbacher uitgegroeid tot een soliste van formaat. Ze reist als een wervelwind de wereld over en krijgt overal goede kritieken. Ondertussen neemt ze repertoire op dat haar na aan het hart ligt, zoals Prokofjevs vioolconcerten.

Het is het klassieke verhaal: een jonge violist valt op het allerlaatste moment in voor een ziek geworden collega, grijpt de kans en speelt de sterren van de hemel. De Duitse violiste Arabella Steinbacher deed het in maart 2004 in Parijs. Ze viel in bij het Orchestre Philharmonique de Radio France onder leiding van Sir Neville Marriner en ze speelde Beethovens Vioolconcert alsof haar leven ervan afhing. En dat deed het in feite ook, want de dochter va n een Duitse zanger-pianist en een Japanse zangeres was opeens een internationaa l gev raagde solist. Steinbacher maakte het waar.

The Strad noemde haar New Yorkse debuut in 2006 zonder omwegen ‘a particular highlight of the month’.

München en was ze als vanzelfsprekend op weg om violiste te worden. “Ik heb mij nooit afgevraagd of ik violiste wilde worden”, zei ze ooit. “Het enige wat ik zeker wist is dat ik nooit zangeres wilde worden. Hoewel ik erg houd van de mannelijke stem, heb ik moeite met sopranen. Mijn moeder is een sopraan en als zij boos op mij was, werd haar stem vrij hoog, alsof ze zong. Waarschijnlijk was ik daar bang voor.”

Toch is ze dankbaar dat ze opgroeide tussen twee vocalisten. “Elk inst r u me nt i s e e n i mitat ie va n de menselijke stem, een instrumentalist kan het meeste leren van vocalisten.” En dat is wat Steinbacher gedaan heeft. Recensies van eerdere cd’s zoals de in 2011 verschenen opname met de vioolsonates van Brahms, roemen de klank en de intensiteit die Steinbacher uit haar Booth-Stradivarius haalt: ‘Steinbacher produceert een sensueel geluid vol verleidelijke puurheid dat Brahms’ zangerige lijnen rechtstreeks naar de hemel doet opstijgen’, zo verloor de Classic FM-recensent zich vol bewondering in barokke volzinnen.

‘sensueel geluid vol verleidelijke puurheid’

Zoals zo vaak is ook haar weg naar de status van solovioliste een natuurlijke geweest. Op driejarige leeftijd kreeg het hyperactieve kind haar eerste viool in handen ‘om overdag wat te doen te hebben’. Tot haar geluk was haar moeder ter ore gekomen dat een Duitse viooldocent de Japanse Suzukimethode had bestudeerd, en de keuze was snel gemaakt. Op negenjarige leeftijd was Arabella Steinbacher de jongste studente aan de Musikhochschule in haar geboorteplaats www.klassiekezaken.nl

Ook haar nieuwe cd met de Sonate voor viool solo opus 115 en de twee vioolconcerten van Prokofjev, opgenomen met het Rus-

sisch Nationaal Orkest onder leiding van Vasily Petrenko (uitgave: PentaTone), is weer een manifest van opperste zangerigheid. Natuurlijk, waar Prokofjev blaast en stampvoet laat Steinbacher alle reserves varen en krast ze vinnig met de Russische componist mee, maar als het gaat om de romantisch-lyrische kant van de componist is Steinbacher een intense nachtegaal op vier snaren. Ze haalt haar inspiratie uit de ‘oude school’, zegt ze zelf. K reisler, Heifetz, Milstein, dat soort grote namen.

En ondertussen gaat ze hen bij vlagen voorbij. Intenser, emotioneler, lyrischer, gedurfder op momenten. Steinbacher op haar best is de zangeres onder de violisten.

Paul Janssen

Sergei Prokofjev The 2 Violin Concertos, Sonata for Violin Solo in D major Op. 115

Arabella Steinbacher, Russian National Orchestra o.l.v.Vasily Petrenko

PentaTone classics PTC 5186395

oktober 201213

LANG LANG 88725449602

Deluxe versie CD + DVD ‘My life with Chopin’

SIMONE KERMES 88691963962

NIEUW OP SONY CLASSICAL

SOL GABETTA 88725435752

KHATIA BUNIATISHVILI 88691971292

LEIF OVE ANDSNES 88725420582

KRISTJAN JARVI 88725446212

Podium

Gesualdo Consort

viert groots Sweelinckjubileum

Wie anders dan Harry van der Kamp, die met zijn ensemble alle vocale werken van Jan Pieterszoon Sweelinck opnam, zou een waardig jubileumfeest voor de 450 jaar geleden geboren Sweelinck in het Concertgebouw kunnen organiseren? Op 15 oktober gaat het gebeuren.

Z

Zijn beeltenis sierde ooit het ‘geeltje’, het bankbiljet van vijfentwintig gulden. Ook in de componistengalerij in het Concertgebouw is Jan Pieterszoon Sweelinck natuurlijk vertegenwoordigd. Maar zijn muziek zal er, behalve dan misschien in bewerkte vorm, nog zelden te horen zijn geweest. Het Gesualdo Consort Amsterdam - vanaf november heeft het gezelschap een eigen serie in het Muziekgebouw aan ‘t IJ - zal op 15 oktober de noten van de Orpheus van Amsterdam in hun puurste vorm door de Grote Zaal laten klinken, tijdens een groots jubileumconcert ter ere van Sweelincks vierhonderdvijftigste geboortejaar.

Het Gesualdo Consort nam in de afgelopen jaren alle vocale mu ziek va n Sweelinck op op zeventien cd’s, verdeeld over zes gebonden boeken. De serie zal worden voortgezet met Sweelincks klavierwerk en ook aan dit bij het publiek wat beter bekende deel van zijn oeuvre zal op 15 oktober aandacht worden besteed. Kosten noch moeite worden daarbij gespaard, want hoewel

het Concertgebouw zelf over een prachtig orgel beschikt zal er uit Brussel een authentiek Sweelinckorgel naar Amsterdam worden gehaald. Dit tweeduizend kilo zware en vier meter hoge instrument, te vinden in de Onze lieve Vrouw ter Kapellekerk in het hart van Brussel, zal worden gedemonteerd en per vrachtwagen naar Amsterdam worden vervoerd. Bernard Winsemius, de verre opvolger van Sweelinck als organist van de Amsterdamse Oude Kerk, is de aangewezen musicus om licht te werpen op Sweelincks orgelwerk.

Het met instrumentalisten aangevulde Gesualdo Consort plaatst Sweelincks vocale oeuvre, dat bestaat uit zettingen van alle honderdvijftig psalmen en een groot aantal chansons en madrigalen, in de context van zijn tijd.

Harry van der Kamp initieerde in zijn tijd bij het Nederlands Kamerkoor al eens een Sweelinckproject, dat nooit kon worden voltooid, en besloot met zijn Gesualdo Consort de zaken echt grondig aan te pakken. En met resultaat, want de zes delen van Het

foto: Hans Hijmering

Jan Pieterszoon sweelinck: de Orpheus van Amsterdam

Sweelinck Monument zijn al veelvuldig bekroond.

Sweelinck mag dan in zijn vocale muziek niet zo’n nieuwlichter zijn geweest als Monteverdi, hij wist met de polyfone stijl uit de renaissance wel degelijk nieuwe wegen in te slaan. Op klaviergebied reikt zijn invloed zelfs tot en met Bach. Zijn faam als organist en improvisator was tijdens zijn leven al tot heel Europa doorgedrongen en vooral de Noord-Duitsers wisten hem te vinden. Componisten als Scheidemann en Scheidt studeerden bij Sweelinck in Amsterdam en zij brachten het geleerde weer over op hun leerlingen. Dat deden ze door de werken van Sweelinck te laten overschrijven, - maar goed ook, want Sweelincks klavierwerken werden nooit gepubliceerd.

In zijn vocale muziek staat Sweelinck juist weer helemaal aan het eind van de polyfone lijn. Hij werd zeker beïnvloed door componisten als Obrecht en Lassus, maar Sweelincks chansons, madrigalen en motetten hebben onmiskenbaar een zeer persoonlijke en geraffineerde stijl. Uniek zijn de psalmzettingen, waarbij Sweelinck uitgaat van de eenstemmige psalmmelodieën die hij ingenieus tot polyfone weefsels verwerkt.

Op 15 oktober zal Sweelincks veelzijdigheid dus ruimschoots aan bod komen. Een dergelijk eerbetoon voor Nederlands belangrijkste componist in Nederlands belangrijkste muziektempel kan niet anders dan een gedenkwaardige gebeurtenis worden.

Marcel Bijlo

Sweelincks jubileumconcert Gesualdo Consort amsterdam o.l.v. Harry van der Kamp 15 oktober Grote Zaal Concertgebouw Amsterdam Info: www.gesualdoconsort.nl

het sweelinck monument dEEL 1 Glossa 922401 - DEEL 2A Glossa 922402 dEEL 2B Glossa 922403 - DEEL 2C Glossa 922404 dEEL 2D Glossa 922405 - DEEL 3 Glossa 922406

oktober 201215

Cecilia Bartoli’s

Mission

De presentaties van haar eerdere cd’s waren ook al echte happenings. Herinneren we ons Opera Probita, met juweeltjes barokmuziek, en een paar jaar geleden Sacrificium, een terugblik op

het castratendom. Wel, het is opnieuw raak met Cecilia Bartoli. De succesvolste baroksopraan ter wereld verrast dit keer met muziek van Agostino Steffani.

M foto: Uli Weber

Met Mission wordt ingezoomd op Agostino Steffani’s vele sensationele opera’s, waaruit een aantrekkelijke ruiker werd samengesteld. Het is tegelijk een verwijzing naar het veelbewogen leven van de componist, want Steffani was omstreeks 1700 diplomaat, intrigant en spion. Als katholiek trachtte hij met weldoordachte kuiperijen het protestantisme in Duitsland uit te hollen door vorstenhoven zijn invloed op te dringen. Later bekleedde hij ook allerlei geestelijke ambten en bracht hij het zelfs tot bisschop. Een veelzijd ige persoonl i j k -

16

oktober 2012

heid, met een tomeloze machtshonger maar toch de muzen toegedaan.

Het liep niet altijd goed af. In sommige Duitse steden werd hij ontmaskerd en verstoten. Maar steeds was daar dan de troost van de muziek. Steffani maakte vooral naam met kamerduetten, dialogen over de liefde met een sopraan (castraat) in de hoofdrol. Zijn muziek werd gedrukt in Amsterdam.

Aanvankelijk wist Cecilia Bartoli niet meer over Steffani dan de gemiddelde muzieklief hebber. Dat veranderde toen iemand op het idee kwam een roman te schrijven over zijn avontuurlijke leven en wist door te dringen tot de Vaticaanse archieven. Uit dikke mappen corresponde nt ie k wa -

men fascinerende gegevens naar voren, een speelfilm waardig (dat gebeurt vast nog eens). Speculaties te over, daarna: was hij een castraat? Was hij homoseksueel?

Wat had hij met Händel?

Bartoli smulde. Al dat geheimzinnige was

Cecilia Bartoli smult van het geheimzinnige voor haar aanleiding om Steffani’s muziek onder het vergrootglas te leggen. In zijn vele vergeten opera’s ontdekte ze naar eigen zeggen “de ene schoonheid na de andere”. Met onstuitbaar enthousiasme zette ze haar wil door om het publiek daarvan getuige te laten worden. De samenwerking met I Barocchisti en dirigent Diego Fasoles was snel georganiseerd, en het resultaat ligt er nu: Mission. Een cd die tegelijk verschijnt met de Steffani-roman The Juwels of Paradise van Donna Leon.

Daardoor is het eigenlijk meer een project dan een cd-uitgave. Decca verpakt de world premiere recordings in een grootse audio-video-boek-internetpresentatie, met Cecilia Bartoli in de schijnwerpers, maar met daarnaast nog een overvloed aan historisch-biografische informatie.

special Steffani wordt zogezegd ‘geplugd’. Nu al lees je hier en daar over ‘de belangrijkste Italiaanse componist tussen Monteverdi en Vivaldi.’

Overdreven? Wie de vijftien aangrijpende operanummers hoort, spreekt de naam Steffani misschien toch met wat meer eerbied uit. De man die met koningen en keizers verkeerde laat graag helden uit de klassieke oudheid aan het woord zoals Alcibiades, Niobe, Sabina en Arminius - de emoties spatten ervan af. Sommige nummers zijn trouwens duetten, waarbij Cecilia haar stem laat versmelten met die van Philippe Jaroussky, dat andere barokfenomeen. Het zijn de topstukken in deze collectie.

Bij een cd blijft het trouwens niet, ‘The Mission’ gaat ook op tournee. Vanaf 19 oktober gunt Bartoli een reeks gerenommeerde Europese concerthuizen de persoonlijke kennismaking met Agostino Steffani. Op 25 november valt ook het A msterda mse Concer tgebouw die eer te beurt. Zou Steffani’s muziek daar ooit eerder zo prominent hebben geklonken?

Jos van der zanden

Cecilia Bartoli, Kammerorchester Basel 25 november Grote Zaal Concertgebouw Amsterdam info: www.ceciliabartolionline.com

Agostino Steffani Mission

€21,99 Zie pagina 28

www.klassiekezaken.nl

Cecilia Bartoli, I Barocchisti o.l.v. Diego Fasoles Deluxe hardcover editie DECCA 00028947847328 - 125 603 VKZ

oktober 2012

17

Lang Lang

superster met pops Voor het eerst in zijn toch al lange carrière heeft Lang Lang een solo-cd opgenomen met louter werken van Frédéric Chopin. De cd, een Deluxe Limited Edition die ook deel uitmaakt van de actie Aangenaam...Klassiek 2012, gaat vergezeld van een bonus-dvd met unieke beelden van een zeer jonge Lang Lang.

“Chopin vergezelt hem al zijn hele leven”, zegt Lang Lang over de componist die als ‘een ware ambassadeur de klassieke muziek dichter bij de mensen brengt’. Dat hele leven van de Chinese pianist is nog niet eens zo lang. Deze zomer werd de man die in eigen land geldt als superster met een popstatus der tig jaar. Hij draait ondanks deze nog jeugdige leef t ijd al wel bijna twintig jaar op het hoogste niveau mee en is in die tijd uitgegroeid tot een van de meest besproken en bejubelde pianisten van dit moment.

Vooral onder de jongere generaties groeit zijn aanhang nog altijd gestaag. Logisch: hij speelt net zo makkelijk met musici als Herbie Hancock en Paul McCartney als met klassieke collega’s en hij zet net zo lief werk van Chopin en Beethoven op zijn lessenaar als van een popcomponist als Mike Oldfield.

En dan hebben we het nog niet eens over zijn ijver voor de Chinese muziek.

ziek. Zijn grote passie vormden destijds de klassieke cartoons van Disney en Warner.

Tom & Jerry, Donald Duck, dat soort zaken.

“De meeste cartoons werden begeleid door klassieke muziek, vaak werd er zelfs geen woord in gesproken en deed de muziek het werk. Ik leerde zo die taal begrijpen en vond het geweldig.”

Van competitiedier naar mens van vlees en bloed

Al op tweejarige leeftijd raakte L ang Lang gegrepen door de piano en de klassieke mu-

18

oktober 2012

Als vijfjarig jongetje won hij het Shenya ng P ia no concours en werd hij al een begrip in China.

En met het winnen van de International Tchaikovsky Competition for Young Musicians in 1995 kreeg de jonge pianist ook buiten zijn vaderland een naam. In de f inale verpletterde hij iedereen met zijn vertolking van Chopins Tweede pianoconcert. Privéopnamen van dit concert sieren de bonus-dvd en geven de aanloop naar de huidige status van deze pianist een beeld en een klank, net als de even unieke beelden van andere vroege concerten en competities die staan naast recentere registraties van concerten in Berlijn en Londen.

Wie luistert naar die vroege opnamen realiseert zich dat Lang Lang, hoewel hij al jong een ware virtuoos was, een enorme groei heeft doorgemaakt. Een groei van een competitiedier dat alles wil winnen naar een mens van vlees en bloed die de emotionele diepten van Chopins Études op. 25, diens Nocturnes en de Grande

Profiel

status speelt Chopin Valse Brillante op. 18, nr. 1, om een paar tracks van de cd te noemen, prachtig weet in te schatten en bloot te leggen. Dat heeft hij naar eigen zeggen te danken aan Gary Graffman bij wie hij op 14-jarige leeftijd aan het Curtis Institute of Music in Philadelphia ging studeren. “Ik vertelde hem bij mijn eerste les dat ik wilde worden als Tiger Woods, dat ik alle grote pianocompetities wilde winnen.

Graffman begon te lachen en vroeg alleen maar of ik een lange carrière wilde hebben of een kortstondige beroemdheid wilde zijn. Toen ik koos voor de lange carrière zei hij alleen maar: werk hard aan je spel en aan wat je wil zeggen, denk niet aan andere musici. Dat heb ik gedaan en dat doe ik nog steeds.”

Paul Janssen

Frédéric chopin The Chopin album

Lang Lang

Deluxe editie Sony 88725449602 (cd + dvd)

www.klassiekezaken.nl

€19,99 Zie pagina 28

oktober 201219

Interview

Concertgebouw Kamerorkest:

25 jaar musiceren op topniveau

In 1987 kreeg het in 1957 opgerichte Amsterdams Kamerorkest toestemming het kwaliteitslabel ‘Concertgebouw’ te dragen: het Concertgebouw Kamerorkest was geboren. Ter gelegenheid van dit 25-jarig jubileum verschijnt onder meer een gloednieuwe opname met vioolconcerten en dubbelconcerten van Johann Sebastian Bach. hoorbaar: strak gespeeld met beperkt vibrato en veel aandacht voor details in frasering en instrumentatie. “Die speelstijl zit het orkest inmiddels in het bloed, die gaat er nooit meer uit”, zegt Spiering. “Je merkt dat ook jongere musici die minder vaak met Harnoncourt hebben gewerkt het als vanzelf overnemen, heel bijzonder.”

Hoewel het Concertgebouw Kamerorkest geen subsidie ontvangt zijn de gevolgen van de bezuinigingen op cultuur merkbaar.

“Vorig jaar hadden we bijvoorbeeld een enthousiast ontvangen miniserie concerten in Musis Sacrum in Arnhem. Maar daar zijn ze Het Concertgebouw Kamerorkest is volkomen zelfstandig, maar is samengesteld uit leden van het Koninklijk Concertgebouworkest (KCO), een garantie voor topklasse.

Het speelschema wordt om dat van de ‘grote broer’ heen gepland. Dat betekent dus vaak spelen in de vrije tijd, maar de animo onder leden van het KCO om in het kamerorkest te musiceren is groot. Paul Peter Spiering, tweede violist bij het orkest en tot dit jaar artistiek directeur: “Iedereen vindt het heerlijk om met het kamerorkest prachtige stukken te kunnen spelen die bij het grote orkest niet zo snel geprogrammeerd zullen worden, zoals de serenades van Dvorák en Tsjaikovski. En komend seizoen speelt het orkest bijvoorbeeld Ástor Piazzolla’s Vier jaargetijden. Heel nieuw repertoire voor ons, erg spannend.”

Het is niet verrassend dat de prachtig homogene strijkersklank die typerend is voor het Koninklijk Concertgebouworkest ook doorklinkt bij het kamerorkest. In het repertoire uit de klassieke periode is bovendien de invloed van Nikolaus Harnoncourt duidelijk www.klassiekezaken.nl

Een warme, spannende en vitale Bach een groot deel van de subsidie kwijt, en dus zit zo’n serie er dit jaar jammer genoeg niet meer in.” Toch blijft de concertagenda met 10 tot 15 concerten per seizoen goed gevuld, met enkele vaste pijlers zoals de eigen Bachtraditie van het orkest. Elk jaar worden samen met het Bachkoor Holland uitvoeringen van het Weihnachtsoratorium en de MatthäusPassion verzorgd in de Leidse Pieterskerk en op andere plaatsen in het land. “Gelukkig is van gebrek aan belangstelling voor Bach in Nederland nog lang geen sprake; de zalen zitten bij onze uitvoeringen standaard vol.”

En nu is er dus een nieuwe opname met soloen dubbelconcerten van Bach, onderdeel van de actie Aangenaam…Klassiek 2012. Het is de eerste keer dat het orkest werken van de componist op plaat vastlegt. “We hebben

daar wel even over getwijfeld,” zegt Spiering, “omdat we natuurlijk geen gespecialiseerd Bachorkest zijn. We spelen op moderne instrumenten, zonder darmsnaren. Moet je het dan wel doen, die stukken opnemen? Maar toen we ze speelden tijdens concerten waren de reacties zo enthousiast dat we dachten: waarom ook niet eigenlijk?”

En het resultaat mag er zijn: de speelstijl houdt het midden tussen die van het traditionele symfonieorkest en de historische uitvoeringspraktijk, maar toch weet het orkest een individuele stempel op de muziek te drukken. Hier klinkt een warme, spannende en vitale Bach, met een glansrol voor de uit het orkest af komstige solisten - violisten Vesko Eschkenazy en Tjeerd Top en hoboïst Alexei Ogrintchouk. De liefde voor deze muziek en het samenspelen klinkt door in elke noot. Een betere manier om 25 jaar musiceren op topniveau te vieren is nauwelijks denkbaar. Nog vele jaren!

Benjamin Rous

Johann Sebastian Bach The Two Violin Concertos, Double Concerto, Concerto for Violin and Oboe

€14,99 Zie pagina 29

Vesko Eschkenazy e.a., Concertgebouw Chamber Orchestra Pentatone Classics PTC 5186 460

oktober 2012

21

Gesignaleerd

Swinging Paris volgens Alexandre Tharaud

Zijn moeder was danseres, zijn vader bariton en zijn grootvader violist. Alexandre Tharaud bekeerde zich echter pas op zijn 20ste tot de kunst. Hij koos voor piano en studeerde zo hard, dat hij al snel wereldberoemd werd. Op zijn nieuwe album, Le boeuf sur le toit, speelt hij Franse muziek uit de jaren twintig van de vorige eeuw.

w foto: Marco Borggreve

Waarschijnlijk is hij de enige pianist ter wereld die geen vleugel in zijn huis heeft staan.

De eigenzinnige Alexandre Tharaud (Parijs, 1968) wil het zichzelf niet makkelijk maken.

Om het verlangen naar de piano levend te houden zwerft hij door Parijs met een sleutelbos op zak, die hem toegang verschaft tot een aantal appartementen waar hij piano kan studeren. Dat heeft tot schitterende opnames geleid van onder meer Rameau, Scarlatti, Chopin en Bach.

Als Parijzenaar in hart en nieren speelt Tharaud op zijn nieuwe album, Le boeuf sur le toit, een caleidoscoop van klassieke en populaire pianojuweeltjes uit de jaren twintig van de vorige eeuw. De stukke n z ij n v a n componisten en pia nisten die ooit veelv uldig hu n opwachting maakten in het beroemdste jazz-

café van Parijs: Le boeuf sur le toit, genoemd naar het gelijknamige ballet van Darius Milhaud dat in 1920 een ware hype veroorzaakte in de Franse hoofdstad. Tharaud werkt op de uitgave samen met collegamusici als pianist Frank Braley, zangeres Madeleine Peyroux en David Chevallier op de banjo.

Zo populair werd de op de Braziliaanse folklore geïnspireerde balletmuziek, dat Louis Moysés zijn cabaretbar La Gaya, het favoriete café van de dichter Jean Cocteau en zijn vrienden, omdoopte tot Le boeuf sur le toit. Het etablissement werd de ontmoetingsplek bij uitstek voor de Parijse avant-garde. Onderwijl had Milhaud zich na zijn terugkeer uit Brazilië met vijf andere jonge componisten Georges Auric, Louis Durey, Arthur Honegger, Francis Poulenc en Germaine Tailleferre - verenigd tot Les Six, een groep die elke zaterdag bijeenkwam in het legendarische café.

Om Stéphane Villemin te citeren, die deze bijeenkomsten beschreef in Les Six, le Coq et l’Arlequin: ‘De avonden eindigden in Le boeuf sur le toit, waar ze luisterden naar Wiéner die negermuziek op de piano speelde.

Cocteau las er zijn nieuwste gedichten voor. Milhaud, Auric en Arthur Rubinstein speelden Le boeuf sur le toit voor piano zeshandig. Dit stuk, voor het eerst uitgevoerd in het T héât re des Champs-Élysées in 1920, werd de grote hit van alle zaterdagavondparty’s.’

Tharaud: ‘Le boeuf sur le

toit is totaal verschillend van alles wat ik tot nu toe heb opgenomen. Ik leef me uit in de mooiste pianostukjes van uiteenlopende componisten als Ravel, Milhaud, Gershwin, Kern,

De mooiste pianostukjes van Ravel,Milhaud en Gershwin Porter, Kalman en W.C. Handy, de vader van de blues. Ook de originele muziek van het Franse pianoduo Jean Wiéner en Clément Doucet komt aan bod. In Le boeuf sur le toit kwamen behalve de componisten van Les Six, Satie en zelfs Stravinsky, ook andere beroemdheden als Maurice Chevallier, Coco Chanel, André Gide en andere inspirerende figuren uit swinging Paris. Het was de tijd van de vrijheid, jazz en improvisatie. The sky was the limit. Die sfeer probeer ik te vangen op mijn nieuwe cd.’

Wenneke Savenije

Diverse componisten Le boeuf sur le toit – Swinging Paris

€14,99 Zie pagina 29

Alexandre Tharaud, Frank Braley, Madeleleine Peyroux e.a.

Virgin Classics 5099960255228

oktober 2012 23

Stersopraan

Anna Netrebko Tsjaikovski’s opera Iolanta

do 8 nov Grote Zaal 20.15 uur met o.a. tenor Sergey Skorokhodov bariton Lucas Meachem bas Vitalij Kowaljow

foto: Dario Acosta

Bestel op concertgebouw.nl/ vocaal

450 JAAR

SWEELINCK JUBILEUMCONCERT

SERIE SWEELINCK

HET CONCERTGEBOUW

MUZIEKGEBOUW A AN ’T IJ

GESUALDO CONSORT AMSTERDAM JUBILEUMCONCERT HET CONCERTGEBOUW 15 okt 20.15 T 0900 6718345 € 1,- p/g www.concertgebouw.nl SERIE SWEELINCK MUZIEKGEBOUW AAN ’T IJ 11 nov 15.00 | 2 dec 15.00 | 3 feb 15.00 | 17 mei 20.15 T 020-7882000 www.muziekgebouw.nl Adv_Klassieke_Zaken_186x125.indd 1

03-09-12 08:49

NU VERKRIJGBAAR BIJ UW CD-SPECIAALZAAK

NIEUWE TOPTITELS VAN KLASSIEKE

WERELDSTERREN

MET VEEL

VOORDEEL 3CD

€ 9,99

*

2 CD’S + BONUS CD IRIS HOND INCLUSIEF CADEAUKAART T.W.V. € 5,* CONSUMENTENADVIESPRIJS

WWW.AANGENAAMKLASSIEK.NL

Iris Hond en Edwin Rutten gezichten van Aangenaam 2012 Ontvang bij aanschaf een extra cadeau van de Nationale EntertainmentCard.

De jonge veelbelovende pianiste Iris Hond is dit jaar de ambassadrice van de Aangenaam Klassiek campagne. Speciaal voor kinderen heeft Edwin Rutten mooie verhalen geschreven en verteld op twee cd’s: Aangenaam Klassiek for Kids. Vanaf 27 september worden deze promotiealbums van de Stichting Entertainmentretail Promotion (STEP) gepresenteerd in entertainmentwinkels in het hele land.

2CD

3CD

€ 9,99

*

€ 9,99 * consumentenadviesprijs

2 CD’S + BONUS CD IRIS HOND INCLUSIEF CADEAUKAART T.W.V. € 5,-

Aangenaam Klassiek 2012

2CD + bonus CD: € 9,99 – inclusief cadeaukaart t.w.v. € 5,Aangenaam Klassiek behoeft eigenlijk geen introductie. Deze 2CD bevat een bijzondere selectie van bekende en nieuwe tracks, waardoor u kennis maakt met de nieuwste releases van dit najaar of opnieuw kennis maakt met pareltjes uit de catalogi van de platenmaatschappijen. De actie-albums van Aangenaam Klassiek zijn t/m 31 januari 2013 met korting aan te schaffen. Centraal staan 8 nieuwe luxe uitgaven van Cecilia Bartoli, Berliner Philharmoniker o.l.v. Sir Simon Rattle, Youri Egorov, Janine Jansen, het Koninklijk Concertgebouw Orkest, Lang Lang en Pieter Wispelwey. Daarnaast kunt u tracks beluisteren van 23 belangrijke klassieke najaarsreleases, uitgevoerd door diverse nationale en internationale topmusici zoals Iris Hond, Jordi Savall, Simone Kermes, Collegium Vocale Gent o.l.v. Philippe Herreweghe, Alexandere Tharaud, Quirine Viersen en Silke Avenhaus, Alison Balsom, Maria João Pires en Tijl Beckand.

Ook dit jaar ontvangt u een bijzonder cadeau: een CD in gelimiteerde oplage van ambassadrice Iris Hond. Op ‘Iris Hond speelt Frédéric Chopin‘ speelt de pianiste het Eerste Pianoconcert, in een bijzondere bewerking voor piano en strijkkwintet. Dit album is speciaal opgenomen voor Aangenaam Klassiek. In het boekje dat is bijgesloten in Aangenaam Klassiek, vindt u tevens aanbiedingen voor tien bestaande cd’s en tien klassieke dvd’s.

Aangenaam Klassiek for Kids

2CD: € 9,99 – inclusief cadeaukaart t.w.v. € 5,Ook aan de kinderen heeft Aangenaam dit jaar gedacht.

Laat uw kinderen of kleinkinderen op een speelse manier kennis maken met klassieke muziek via Aangenaam Klassiek for Kids. Deze cd box bevat twee klassieke meesterwerken voor kinderen op CD1 en een overzicht van alle instrumenten op CD2. Edwin Rutten vertelt… dus dat belooft een muzikaal feestje!

Blijf op de hoogte!

26

Wilt u op de hoogte blijven van Aangenaam Klassiek?

Meldt u zich dan aan via de website en ontvang maximaal 6 keer per jaar ons informatiebulletin per email. Schrijf u nu in voor onze nieuwsbrief op www.aangenaamklassiek.nl en maak kans op een Nationale EntertainmentCard t.w.v. € 50,-

The Young Person’s Guide to the Orchestra is een muzikale compositie van Benjamin Britten uit 1946 met als ondertitel Variaties en fuga op een thema van Purcell. Het werd oorspronkelijk geschreven bij een educatieve documentaire genaamd De instrumenten van het orkest. Het werk is een van de bekendste stukken van de componist en is een van de drie meest gebruikte werken in het muziekonderwijs voor kinderen, samen met Saint-Saëns’ Het Carnaval der Dieren (het andere stuk op deze CD) en Prokofiev’s Peter en de Wolf (en ook Peter zal heel kort acte de présence geven in een van de verhalen!).

Camille Saint-Saëns schreef in 1886 zijn beroemde muzikale parade van exotische en onwaarschijnlijk beesten, Het Carnaval der Dieren. Bij beide werken op deze CD werd het verhaal geschreven én verteld door Edwin Rutten.

Op de tweede CD worden De Instrumenten van het Orkest uitgelegd aan de hand van muziekvoorbeelden uit werken van Bach, Sarasate, Mozart, Paganini, Brahms, Schubert, Webert, Beethoven, Bizet, Tchaikovsky, Rossini en vele anderen. De bijzondere selectie van muziekfragmenten werd gemaakt en deels gespeeld door de violist Yehudi Menuhin, die de oorspronkelijke Engelse versie ook insprak. Het verhaal is nu voor het eerst in het Nederlands verkrijgbaar, ingesproken door Edwin Rutten.

Gratis cadeaukaart

bij Aangenaam t.w.v. € 5,U wordt dit jaar nóg meer verwend. Namens de Nationale EntertainmentCard, de nationale cadeaukaart voor muziek, dvd’s, games of een musicalavondje uit, bieden wij u bij aanschaf van deze Aangenaam boxen een speciale Aangenaam Klassiek cadeaukaart ter waarde van € 5,- aan.

Activeer deze kaart op www.aangenaamklassiek.nl en hierna is deze kaart € 5,- waard. Kijk voor de actievoorwaarden op www.aangenaamklassiek.nl.

*

IRIS HOND Ze kreeg bekendheid als de huispianiste van het programma ‘De Tiende van Tijl’ van Tijl Beckand, maar ze timmerde ook al aan de weg met haar ‘vliegende vleugel’: een vleugel op wielen, waarmee ze overal en nergens concerten geeft. Voor pianiste Iris Hond is klassieke muziek in elk geval meer dan nootjes spelen. Haar debuutalbum met werken van onder andere Chopin, Rachmaninov, Skriabin en Debussy bewijst dat.

Mooie plaatjes, heldere teksten en uitvoeringen om heel enthousiast van te worden.

A star is born!

IRIS HOND Iris Muziek van Chopin, Rachmaninov, Debussy e.a.

Universal - Decca - 00289 4765081

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 14,99 (consumentenadviesprijs)

cover not final

BERLINER PHILHARMONIKER / SIR SIMON RATTLE Ooit een cd zien branden? Deze Carmen spuugt gepassioneerd vuur. Sir Simon Rattle nam de fameuze opera van Bizet dit voorjaar op in een reconstructie van de oorspronkelijke versie. En dat deed hij meteen onvergetelijk goed. Dat kan ook nauwelijks anders met een ontketende Magdalena Kožená en een even sensuele Jonas Kaufmann als het tragische paar Carmen-Don José en een dansant furieus Berliner Philharmoniker in de bak. Na het horen van deze cd houdt iedereen van Carmen.

BERLINER PHILHARMONIKER / SIR SIMON RATTLE

F USIE R EXCL A A B G RIJ VERK DENS J M TI NAA ANGE K DE A E I S KLAS GNE PA CAM

Bizet: Carmen 2CD

ZOLANG DE VOORAAD STREKT!

TOPITEM! ,99

€ 19

Deluxe editie EMI - EMI Classics - 4402852 7

(consumentenadviesprijs)

YOURI EGOROV In 2013 is het al weer 25 jaar geleden dat de Russisch-Nederlandse pianist Youri Egorov overleed. Met zijn fijnzinnige spel wist hij vele liefhebbers te betoveren en gelukkig is er veel vastgelegd. Niet alleen geven de, door schrijver Jan Brokken geselecteerde, twee cd’s een mooi overzicht van Egorov’s repertoire, ook verlevendigen de door Brokken gemaakte selectie uit het boek ‘Het huis van de dichter’ én een selectie uit de documentaire ‘Youri Egorov 1954-1988’ op dvd het beeld van deze immer onvergetelijke toetsenpoëet. Een compleet pakket voor de ware liefhebber.

YOURI EGOROV

ZOLANG DE VOORAAD STREKT!

A Portrait 2CD +DVD

TOPITEM! 99

€ 19,

Deluxe editie: 2CD en DVD EMI - EMI Classics – 9787272 6

EXC VERK LUSIEF RIJG BAAR TIJ DE A DENS ANGE KLAS NAAM SIEK CAM PAGN E

(consumentenadviesprijs)

JANINE JANSEN Na haar intieme en succesvolle cd ‘Beau Soir’ vol Franse pracht, heeft de Nederlandse stervioliste Janine Jansen haar zinnen gezet op Sergei Prokofiev. Ze temt de wilde Rus met prachtig lyrisch spel en maakt hem tot een heerlijk zingende romanticus. Bovendien is alleen de bonus-cd de aanschaf van deze plaat al waard. Ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van het Internationaal Kamer Muziek Festival Utrecht, dat de violiste leidt, klinkt onder andere Schubert’s ‘Kwintet in C’ in een zielsnijdend mooie uitvoering. janine jansen

F USIE R EXCL AA B G J RI VERK DENS M TIJ NAA ANGE K DE A E I S KLAS GNE PA CAM

JANINE JANSEN Prokofiev: Vioolconcert 2 in g, op. 63 Schubert: Strijkkwintet in C 2CD 2CD

prokofiev schubert schönberg

Schönberg: Verklärte Nacht Universal - Decca – 00289 4806687

ZOLANG DE VOORAAD STREKT!

TOPITEM! 99

€ 21,

(consumentenadviesprijs)

27

KONINKLIJK CONCERTGEBOUW ORKEST In 2013 bestaat het Koninklijk Concertgebouworkest, net als Het Concertgebouw, maar liefst 125 jaar. Op vele manieren zal er stil gestaan worden bij dit bijzondere jubileum. Het orkest heeft een unieke relatie met het oeuvre van Gustav Mahler. Willem Mengelberg bleek een groot promotor en de componist stond zelf een aantal keer voor het orkest. Op deze fundamenten groeide een ongekende Mahler-traditie, die in deze prachtige dvd-box of Blu-Ray-box in alle facetten is vastgelegd. De box is het resultaat van de reeks concerten die het Concertgebouworkest gaf tijdens de Mahler jubileumjaren 2010 & 2011. De prachtig vormgegeven luxe set bevat alle symfonieën, gedirigeerd door maar liefst 8 verschillende dirigenten uit de eredivisie, Jansons, Haitink, Boulez. Als extra vindt u in de box ook een aangrijpende vertolking van ‘Das Lied von der Erde’, onder leiding van Fabio Luisi. Een buitenkans.

KONINKLIJK CONCERTGEBOUW ORKEST Mahler: The Symphonies

TOPITEM! ,99

€ 69

Luxe 11 DVD of 11 Blu-Ray Box Codaex - RCO Live - RCODVD 12101 (DVD box) of RCOBLR 12102 (Blu-Ray box)

EXC VERK LUSIEF RIJG BAAR TIJ DE A DENS ANGE KLAS NAAM SIEK CAM PAGN E

ZOLANG DE VOORAAD STREKT!

11 DVD

(consumentenadviesprijs)

LANG LANG

RELEASEDATUM: 12 OKTOBER 2012

Er zijn al mensen die zeggen dat het niet uitmaakt wat het Chinese fenomeen Lang Lang speelt. Alles is goed. Toch veert menig liefhebber op als hij Chopin uit zijn toetsen tovert.

Met enkele Etudes, Nocturnes en Walsen geeft de vriendelijke volksheld een mooi beeld van Chopin. Nog mooier is het dat de cd gepaard gaat met een dvd vol live-vertolkingen van Lang Lang door de jaren heen. En dat gaat terug tot privéopnamen uit 1994.

Een verhelderend document.

F USIE R EXCL BAA G J I R VERK DENS M TIJ NAA ANGE K DE A E SI KLAS GNE PA M A C

LANG LANG

ZOLANG DE VOORAAD STREKT!

The Chopin Album CD +DVD

Deluxe editie: CD + DVD in hardcover verpakking Sony - Sony Classical - 88725449602

TOPITEM! 99

€ 19,

(consumentenadviesprijs)

PIETER WISPELWEY Cellist Pieter Wispelwey viert op grootse wijze zijn vijftigste verjaardag met de lancering van zijn nieuwe album met de ‘Cellosuites’ van J.S. Bach, de bijbel voor solisten, die hij voor de derde maal in zijn carrière heeft opgenomen. Voor deze opname heeft hij zich laten inspireren door de gedachten van Bach-experts Laurence Dreyfus en John Butt. Het meest opmerkelijke is wel dat Pieter Wispelwey speelt in een veel lagere stemming dan voorheen, hetgeen de toch al zo bijzondere ‘Suites’ een diepe klank geeft. Als bonus bij deze 2CD krijgt u een DVD met daarop de documentaire getiteld 392, vernoemd dus naar diezelfde lage stemming (A=392Hz). Wereldwijd wordt er al jarenlang naar deze cd uitgekeken. Zal de eigenzinnige Wispelwey zichzelf wederom overtreffen?

PIETER WISPELWEY

ZOLANG DE VOORAAD STREKT!

J.S. Bach: The Cello Suites 2CD +DVD

Inclusief Bonus DVD Codaex - Evil Penguin Records Classic - EPRC 012

TOPITEM! ,99

€ 21

EXC VERK LUSIEF RIJG BAAR TIJ DE A DENS ANGE KLAS NAAM SIEK CAM PAGN E

(consumentenadviesprijs)

CECILIA BARTOLI Cecilia Bartoli heeft het weer voor elkaar. Na drie jaar windstilte komt de gevierde mezzosopraan met een cd die veel ophef zal veroorzaken. Agostino Steffani (16541728), een Italiaans componist in Duitse dienst, werd jarenlang beschouwd als minderwaardig operacomponist, maar bij Bartoli klinkt het spectaculair. Bovendien is het leven van Steffani, die als speciaal afgezant een grote rol speelde bij vele hete politieke hangijzers, als een spannende film. Het boekje dat schuilgaat in deze deluxe hardcover editie leest daarom ook nog eens als een roman.

28

F USIE R EXCL A A B RIJG VERK DENS M TIJ NAA ANGE K DE A E I S KLAS GNE PA CAM

CECILIA BARTOLI Mission Deluxe hardcover editie Universal - Decca - 00289 4784732

ZOLANG DE VOORAAD STREKT!

TOPITEM! 99

€ 21,

(consumentenadviesprijs)

NIEUWE RELEASES

MAAK KENNIS MET KLASSIEK

SIMONE KERMES

VALENTIN SILVESTROV

Dramma Liederen van de Majo, Porpora & Pergolesi

Sacred Songs

€ 14,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 14,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

(consumentenadviesprijs)

Simone Kermes - sopraan, La Magnifica Comunitá / Isabella Longo Sony - Sony Classical - 88691963962

Kiev Chamber Choir / Mykola Hobdych Challenge Records Int. - ECM New Series - ECM 476 4990

“Coloratuurwonder” en “anti-diva” is ze al genoemd. En terecht. Met haar enorme power en duizelingwekkende coloraturen veroverde de Duitse coloratuursopraan Simone Kermes deze zomer moeiteloos het Concertgebouw en ook op haar jongste cd ‘Dramma’ laat ze zich van haar beste en meest eigenwijze kant horen. Maar liefst acht cd-premières, onder andere van haar favoriete componist Porpora, vertellen welke kant ze op wil. Het maakt niet uit. Elke noot van haar gaat recht naar het hart.

‘De wereld, die zingt over zichzelf’. Zo luidt de simpele definitie van muziek van de Oekraïense componist Valentin Silvestrov. En hij voegt de daad bij het woord, want in zijn religieuze koorwerken is het alsof hemel en aarde elkaar kussen. Hypnotiserende klanken in de geest van Arvo Pärt en Giya Kancheli, die wars zijn van elke politieke lading en die nog eens diep resonerend mooi worden gezongen door het Kiev Chamber Choir. Een all time wereldhit.

JOHANN SEBASTIAN BACH

ALEXANDRE THARAUD & FRIENDS

Ach süßer Trost! - Leipzig Cantatas

Le Boeuf Sur Le Toit Swinging Paris

€ 14,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

€ 14,99

(consumentenadviesprijs)

Collegium Vocale Gent / Philippe Herreweghe T2 Entertainment - PHI - LPH 006

Alexandre Tharaud - piano en vele gastmuzikanten EMI - Virgin Classics - 4407372 5

Al decennialang staat Philippe Herreweghe met zijn Collegium Vocale Gent garant voor gloedvolle Bach-vertolkingen. Toch zal de eigenzinnige dirigent niet snel aan een integrale cyclus van alle Bach-cantates beginnen. Hij moet immers een directe klik met de muziek hebben, dus kiest hij ze liever zelf uit. Gelukkig zijn er genoeg mooie cantates, zoals deze uit Leipzig, waar Herreweghe voor valt en waarmee hij Bach als een waar gevoelsmens van vlees en bloed neer kan zetten. En dat doet hij onvergetelijk mooi.

Le Boeuf sur le Toit was niet alleen het surrealistische ballet van Milhaud, het is sinds de vroege jaren twintig van de 20ste eeuw ook een cabaretpodium annex restaurant in Parijs. Een plek waar de klassieke muziek en de nieuwerwetse jazz elkaar ontmoetten. Deze swingende smeltkroes is het uitgangspunt voor een heldendaad van de Franse pianist Alexandre Tharaud. Alleen achter zijn piano èn met een keur aan gasten, zoals Madeleine Peyroux en de singer/songwriter Bénabar, laat hij klassiek swingen en maakt hij de swing klassiek.

M

ozart Piano Concertos K.453 & 482 Kristian Bezuidenhout

Freiburger Barockorchester Petra Müllejans

WOLFGANG AMADEUS MOZART Piano Concerto 17 in G, K. 453 Piano Concerto 22 in Es, K. 482 TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 14,99

JOHANN SEBASTIAN BACH Concerto For Two Violins in d, BWV 1043 Violin Concertos Nos.1 in a, BWV 1041 & 2 in E BWV 1042 - Concerto For Violin and Oboe in c, BWV 1060 TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

€ 14,99

(consumentenadviesprijs)

Kristian Bezuidenhout - fortepiano, Freiburger Barockorchester / Petra Müllejans harmonia mundi - harmonia mundi france - HMC 902147

Vesco Eschkenazy - viool, Alexei Ogrintchouk - hobo, Concertgebouw Chamber Orchestra Codaex - PentaTone - PTC 5186460

De Zuid-Afrikaanse fortepianist Kristian Bezuidenhout heeft gouden vingers, zoveel is zeker. Alles wat hij aanraakt ontstijgt de fortepiano en wordt muziek zoals muziek bedoeld is. “Zo elegant, zo verrassend en zo expressief”, schreef NRC Handelsblad al eens. “Als een geïnspireerde dirigent bracht hij elk karakter van Mozart’s partituur tot leven.” En zo is het. Met het Freiburger Barockorchester vertelt Bezuidenhout een verhaal dat je steeds opnieuw wilt horen.

De concerten van Johann Sebastian Bach zijn altijd aanstekelijk, maar als twee goede vrienden - die in het Koninklijk Concertgebouworkest spelen - zich met de solopartijen bemoeien, is het feest niet te overzien.

Concertmeester Vesko Eschkenazy en eerste hoboïst Alexei Ogrintchouk laten vol overtuiging horen waarom zij in het “beste orkest ter wereld” spelen en waarom Bach misschien wel de grootste componist ooit is. De concerten spankelen als de beste champagne en het speelplezier dendert de luidsprekers uit. De SACD verschijnt ter ere van het 25-jarig jubileum van het Concertgebouw Kamerorkest, dat dit najaar groots gevierd wordt.

29

NIEUWE RELEASES

FELIX MENDELSSOHN Violin Concertos

HESPERION XXI / JORDI SAVALL Armenian Spirit

€ 14,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

€ 14,99

(consumentenadviesprijs)

Alina Ibragimova - viool, The Orchestra of the Age of Enlightenment / Vladimir Jurowski Codaex - Hyperion - CDA 67795

Hesperion XXI / Jordi Savall T2 Entertainment - Alia Vox - AVSA 9892

De jonge Russische violiste Alina Ibragimova speelt zoals ze eruit ziet: vrolijk, fris, lichtvoetig, maar met een sterk gefundeerde klassieke ondertoon. Alina is een goed voorbeeld van een generatie musici, die thuis is in alle muziekstijlen. Zo blaast ze, gesteund door het even sprankelende Orchestra of the Age of Enlightenment, Mendelssohn’s favoriete ‘Vioolconcert’ nieuw leven in. Even verrassend als verhelderend is de koppeling met Mendelssohn’s vroege ‘Vioolconcert in d’. De componist was slechts dertien jaar, maar net als in het spel van Ibragimova klinkt onder de verfrissende jeugd de stem van een wijze oude geest.

Jordi Savall heeft met zijn Hesperion XXI lak aan de grenzen van de klassieke muziek. Hij begeeft zich meestal in de categorie oud, ouder, oudst en dan ligt de relatie met de volksmuziek voor de hand. De laatste jaren kwam er veel Armeense volksmuziek langs en dito Armeense musici. Met de cd ‘Armenian Spirit’ brengt Savall een eerbetoon aan deze musici en laat hij ondertussen horen dat deze klassieke volksmuziek springlevend is. Een feest waarbij stilzitten onmogelijk is.

JOHANN SEBASTIAN BACH Sonatas & Partitas For Solo Violin, Vol. 2

€ 14,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

ALISON BALSOM Sound The Trumpet – Royal Music Of Purcell And Handel TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

€ 14,99

(consumentenadviesprijs)

Isabelle Faust - viool harmonia mundi - harmonia mundi france - HMC 902124

Alison Balsom - trompet, The English Concert / Trevor Pinnock EMI - EMI Classics - 4403292 0

De opname die violiste Isabelle Faust in 2010 maakte van Bach’s ‘Partita 2 en 3’ en de ‘Sonate 3’, bracht haar internationaal veel bijval. Ze werd moeiteloos vergeleken met de grootste vertolkers van deze Parnassus in het vioolrepertoire en men kon niet wachten op het vervolg met de ‘Partita 1’ en de twee resterende sonates. Dat vervolg is er nu en meteen voor een prijs, die deze prestatie van Isabelle Faust eigenlijk tekort doet.

Een vertolking om jaren van te genieten.

En nu even gewoon van mens tot mens: iedereen die grijze haren en visioenen van ontsporend koper krijgt bij het woord natuurtrompet, schroom niet en koop deze cd. Alison Balsom is niet alleen een van de allermooiste trompettisten ooit, ze heeft ook enorm veel lef. Ze speelt, ondersteund door een briljant begeleidend the English Concert, natuurtrompet in werken van Handel en Purcell en elke noot is zó raak, dat er eigenlijk maar een passend en o zo Engels woord voor is: flabbergasted!

ARVO PÄRT Te Deum - Fratres - Nunc dimitis

ANTONIO MARIA BONONCINI

conceptcover

Messa - Stabat Mater

30

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 14,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

€ 14,99

(consumentenadviesprijs)

Nederlands Kamerkoor, Nederlands Kamerorkest Codaex - Globe - GLO 5252

Concerto Italiano / Rinaldo Alessandrini harmonia mundi - Naïve / Opus 111 – OP 30537

Wie Arvo Pärt zegt, zegt “tintinnabuli”. Met dit Latijnse woord voor ”klokjes” omschreef de componist zijn tot opperste eenvoud terug gebrachte stijl. Die kwam het eerst naar buiten in 1977 in het instrumentale ‘Fratres’. Solist in dit werk is Gordan Nikolic, meesterviolist en concertmeester van het Nederlands Kamerorkest. ‘Nunc dimitis’ uit 2001 is een kort werk voor koor a cappella, maar monumentaal door zijn eenvoud. Hoogtepunt op deze cd is het zelden opgenomen ‘Te Deum’.

In dit werk laat Pärt ons de vreugde over de schepping ondergaan.

De cd verschijnt ter gelegenheid van het jubileum van het Nederlands Kamerkoor, dat dit jaar maar liefst 75 jaar bestaat.

Geen verrassingen meer mogelijk in de oude muziek? Alles al ontdekt? In het geheel niet! Handel-liefhebbers veren misschien op bij de naam Bononcini.

Giovanni Battista Bononcini vocht ooit een muzikaal duel uit met Handel in Londen. Hij verloor, maar hij heeft nog wat scherpzinnige familie achter de hand, zo ontdekte Concerto Italiano. Zijn broer Antonio Maria is minstens zo’n briljante componist, dat bewijst deze opname: de wereldpremière van de ‘Messa’, opgenomen door het dynamische Italiaanse gezelschap.

Inspirerende religieuze muziek met een opzwepend vleugje opera.

conceptcover

MAAK KENNIS MET KLASSIEK

QUIRINE VIERSEN & SILKE AVENHAUS

WOLFGANG AMADEUS MOZART

Works For Cello And Piano

Pianoconcerto 27 in B flat, K 595 en Pianoconcerto 20 in d, K 466

€ 14,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 14,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

(consumentenadviesprijs)

Quirine Viersen - cello, Silke Avenhaus - piano Codaex - Etcetera - KTC 1315

Maria João Pires - piano, Orchestra Mozart / Claudio Abbado Universal - Deutsche Grammophon - 00289 4790075

De Nederlandse celliste Quirine Viersen en de Duitse pianiste Silke Avenhaus zijn de afgelopen jaren stilletjes uitgegroeid tot een duo dat op internationale erkenning kan rekenen. Dat blijkt vooral als ze zich tot minder gangbaar repertoire richten, zoals de ‘Cellosonates’ van Barber, Pfitzner en Weill. De sonate van Barber is zeer geliefd onder cellisten en geldt als een hoogtepunt in de literatuur voor dit instrument. De sonate van Pfitzner is zeer charmant werk, maar de grote verrassing van het album is wel de sonate van Kurt Weill, die hij in 1920 schreef. Een vroeg werk dus, vol melancholie, verlangen en hartstocht.

Pianiste Maria João Pires en dirigent Claudio Abbado hebben een muzikale relatie, die al decennia terug gaat. Het fundament onder die relatie is Mozart. Met het Chamber Orchestra of Europe en met het Orchestra Mozart hebben de twee al diverse pianoconcerten van Mozart vastgelegd. Abbado’s directie past daarbij het even lichte als indringende spel van Pires als een handschoen. Hun uitvoering van de ‘Pianoconcerten 20 en 27’ is als het hernieuwen van een trouwbelofte. Een daad van pure liefde.

JEAN RICHAFORT

MILOŠ KARADAGLI

Requiem

Latino

€ 14,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 14,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

(consumentenadviesprijs)

Cinquecento - ensemble Codaex - Hyperion - CDA 67959

Miloš Karadagli - gitaar, Studioorchester der Europäischen FilmPhilharmonie / Christoph Israel Universal - Deutsche Grammophon – 00289 4790063

De opname die violiste Isabelle Faust in 2010 maakte van Bach’s ‘Partita 2 en 3’ en de ‘Sonate 3’, bracht haar internationaal veel bijval. Ze werd moeiteloos vergeleken met de grootste vertolkers van deze Parnassus in het vioolrepertoire en men kon niet wachten op het vervolg met de ‘Partita 1’ en de twee resterende sonates. Dat vervolg is er nu en meteen voor een prijs, die deze prestatie van Isabelle Faust eigenlijk tekort doet.

Een vertolking om jaren van te genieten.

Zijn eerste cd ‘Mediterraneo’ was goed voor de “Young artist of the year award” van Gramophone. Met ‘Latino’ laat gitarist Miloš Karadagli horen dat hij werkelijk de nieuwe held is van de wereld van zes snaren.

De Montenegrijnse musicus stijgt volledig boven het instrument uit en betovert zijn gehoor met pure muziek. Zo past zijn gitaar naadloos bij de Latijns-Amerikaanse geest en is het nauwelijks voor te stellen dat de muziek van Barrios, Brouwer en Villa-Lobos ooit anders kan klinken.

CLAUDE DEBUSSY Préludes Books 1 & 2

BUGGE WESSELTOFT & HENNING KRAGGERUD Last Spring

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 14,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

€ 14,99

(consumentenadviesprijs)

Pierre-Laurent Aimard - piano Universal - Deutsche Grammophon - 00289 4779982

Bugge Wesseltoft - piano, Henning Kraggerud - viool Challenge Records Int. - ACT Music - ACT 9526-2

De Franse pianist Pierre-Laurent Aimard staat al enige tijd bekend als de grote tovenaar van de toetsenwereld. Voor de razend moeilijke ‘Etudes’ van György Ligeti draaide hij zijn hand niet om. Met de even prachtige als suggestieve ‘Préludes Books 1 & 2’ van Debussy, ook zo’n mijlpaal in de geschiedenis van de klaviermuziek, bewandelt hij nu ingetogener wegen en vertolkt hij subtiel de wonderlijke klankschilderijen van de Franse klavierpoëet. De magie is er niet minder om.

In Noorwegen nemen ze het niet zo nauw met de klassieke muziek.

Klassiek opgeleide violisten duiken in de volksmuziek, jazzpianisten nemen een loopje met Edvard Grieg en het is allemaal even aanstekelijk, mooi en inspirerend. Dat is ook de cd ‘Last Spring’, waarop klassiek violist Henning Kraggerud en jazzpianist Bugge Wesseltoft de lente vieren met klassieke volksmuziek, jazzy verbouwingen van Grieg en meer. Gewoon één keer luisteren is genoeg om de cd de rest van het jaar te blijven afspelen.

31

NIEUWE RELEASES + KLASSIEKE JUWEELTJES

THE KING’S SINGERS

TIJL BECKAND

The Best Of The King’s Singers 2CD

2CD TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 14,99

Tijl ♥ Klassiek Muziek Tussen Aarde en Hemel TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

€ 14,99

(consumentenadviesprijs)

The King’s Singers Codaex - Signum - SIGCD 297

Tijl Beckand - presentator Universal Music - Deutsche Grammophon -00289 4806415

Al meer dan veertig jaar zetten The King’s Singers de standaard, als het om a cappella close harmony gaat. Inmiddels heeft het zestal zo’n honderdvijftig cd’s achter zijn naam staan en staat de kast vol met vele onderscheidingen. Begin 2012 droegen ze nog substantieel bij aan de Grammy voor de cd ‘Light & Gold’ van Whitacre. Op deze twee cd’s herleeft een waar King’s Singers-concert, met hun beste opnamen van oude muziek, nieuwe muziek, klassieke muziek, jazz en pop.

Vorig jaar bracht Tijl Beckand de klassieke muziek, zijn grote liefde, aan de man met het programma ‘De Tiende van Tijl’ en de succesvolle 2cd ‘Tijl ♥ Klassiek’. Met ‘Muziek tussen Aarde en Hemel’ gaat hij op de ingeslagen weg verder. Een cd met even enthousiasmerende als passende inleidingen op de klinkende klassiekers en een tweede cd met briljante volledige uitvoeringen. Onder andere Mahler, Rachmaninov, Ravel en Vivaldi zullen hem dankbaar zijn. En wij ook.

GEORGE GERSHWIN

HENRYK GÓRECKI

Gershwin

Miserere

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 14,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

€ 9,99

(consumentenadviesprijs)

Johannette Zomer - sopraan The Gents, Haags Saxophone Quartet Codaex - Channel Classics - CCS 33312

Los Angeles Master Chorale / Grant Gershon Universal Music - Decca - 00289 4783537

Het is een van de meest verrassende combinaties van de laatste tijd: oude muziekster Johannette Zomer zingt samen met de alleskunners van The Gents songs van Gershwin. En het mooie is: het werkt. Het werkt zelfs fantastisch! Zowel The Gents als Zomer weten, ondersteund door het Haags Saxofoonkwartet, wat swingen is. En als de musici dat overbrengen, zijn de songs van Gershwin absoluut tijdloos. Nice work if you can get it!

De Pool Henryk Górecki was eigenlijk een zonderling. Nadat hij aan het begin van de jaren negentig eeuwige roem voor zijn voeten geworpen kreeg, door het succes van zijn ‘Derde Symfonie’, schrok hij zo, dat hij zich langzaam weer terug trok. Ondertussen is de in 2010 overleden componist wel de man die het in 1981 met stil protest opnam voor de Poolse vakbeweging Solidaridad met een klaaglijk ‘Miserere’ à la Arvo Pärt.

The Los Angeles Chorale maakt er anno 2012 louter schoonheid van.

SIMEON TEN HOLT Canto Ostinato

JEAN SIBELIUS & SERGEI PROKOFIEV Violin Concerto - Humoresques & Violin Concerto 1

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 9,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

32

€ 9,99

(consumentenadviesprijs)

Sandra & Jeroen van Veen - pianoduo Bertus - Zefir - ZEF-9615

Vilde Frang - viool WDR Sinfonieorchester Köln / Thomas Søndergård EMI - EMI Classics - 6844132 6

Sinds de première op 25 april 1979 is ‘Canto Ostinato’ van Simeon ten Holt uitgegroeid tot een hypnotiserende wereldhit. Er zijn inmiddels vele opnamen gemaakt en er zullen nog vele volgen. Ten Holt-specialist Jeroen van Veen droeg al verschillende registraties bij, die alle die hallucinerende kwaliteit van Ten Holt’s noten benadrukken. Samen met Sandra van Veen ging hij terug naar de essentie. Op slechts twee piano’s wordt ‘Canto Ostinato’ wat het in oorsprong misschien wel is: een groots lyrisch liefdeslied.

En opeens was daar Vilde Frang. Nu ja, opeens? Al op 12-jarige leeftijd werd de, nu 26-jarige, violiste uitgenodigd door niemand minder dan Mariss Jansons. Hij hoorde een groot talent, een buitengewone virtuositeit en vooral een enorme liefde voor de muziek. Die liefde straalt van haar visie op de ‘Vioolconcerten’ van Sibelius en Prokofiev af.

IJselijke poolwinden, warme haardvuren, sprookjes-achtige taferelen.

Het is er allemaal en Frang brengt het zo, dat de luisteraar ter plekke van deze muziek gaat houden. Met deze cd won Vilde Frang in 2011 de Edison Klassiek in de categorie ‘Debuut’.

MAAK KENNIS MET KLASSIEK

HUELGAS ENSEMBLE / PAUL VAN NEVEL The Art Of The Cigar

€ 9,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

AMSTEL QUARTET Amstel Tracks NOW! Werken van o.a. Bach, Nyman, Mozart

€ 9,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

(consumentenadviesprijs)

Huelgas Ensemble / Paul van Nevel Sony - Deutsche Harmonia Mundi - 88697771422

Amstel Quartet Challenge Records Int. - Challenge Classics - CC 72534

Op ‘The Art Of The Cigar’ brengt dirigent Paul van Nevel twee van zijn grote liefdes bijeen. De verstokte sigarenroker verzamelde liederen over en odes aan de sigaar door de eeuwen heen en arrangeerde ze voor zijn immer briljant spelende Huelgas Ensemble. Het resultaat is een album, dat niet alleen een tocht vormt door de geschiedenis van sigaar, maar ook een vrolijke blik biedt op de muziekhistorie van de veertiende tot de twintigste eeuw. Verplichte kost in een prachtige verpakking. Zelfs voor niet-rokers.

Met ‘Amstel Tracks’ maakte het Amstel Quartet in 2004 een zeer succesvolle en persoonlijke cd. En met ‘Amstel Tracks NOW’ vervolgde een van Nederlands meest dynamische saxofoonkwartetten deze lijn. Uiteenlopende werken van Bach, Nyman, Tan Dun, Mozart en Barber hebben als gemeenschappelijke noemer dat ze het kwartet als een tweede huid passen. Met “longen met de inhoud van gecertificeerde zuurstofflessen” (de Telegraaf) maken de vier blazers van elke track een klein juweeltje.

2CD

JOHANN SEBASTIAN BACH

KARL JENKINS

Bach Solo Piano – Goldberg Variations & Partitas

Requiem

€ 9,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 9,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

(consumentenadviesprijs)

Glenn Gould - piano Sony - Sony Classical - 88725456542

Marat Bisengaliev - viool, West Kazakhstan Philharmonic Orchestra / Karl Jenkins EMI Music - EMI Classics - 5579662 2

Glenn Gould is en blijft een bijzonder fenomeen. Ook voor de generatie muziekliefhebbers, die deze Canadese pianist niet meegemaakt hebben.

Zijn vertolkingen van de ‘Partita’s’ en de ‘Goldbergvariaties’ van Johann Sebastian Bach zijn immers legendarisch. Eenzaam opgesloten in de studio legde hij met pijnlijke nauwkeurigheid het meerstemmig weefsel bloot. “Om de muziek nieuw leven in te blazen”, zo verwoordde hij het zelf. Vijftig jaar later zijn deze opnamen, nu verzameld op twee cd’s, nog steeds een manifest van muzikale overtuigingskracht.

Ooit was Karl Jenkins toetsenist en saxofonist van de jazzrockband Soft Machine. In 1995 vond hij zijn weg met het project ‘Adiemus’. Klassieke koorwerken met een vleugje pop, jazz en wereldmuziek. Met werken als ‘The Armed Man’ en het ‘Requiem’ ging hij op de ingeslagen weg voort.

Vooral het ‘Requiem’ is een indrukwekkend en bij vlagen swingend koorwerk, waarin de Latijnse misteksten en Japanse haiku over de dood samenvallen alsof ze altijd bij elkaar gehoord hebben. Het ultieme kippenvelrecept.

HAN DE VRIES

CAREL KRAAYENHOF

The Very Best Of Han de Vries

Tango Royal

2CD TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 9,99

(consumentenadviesprijs)

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 9,99

(consumentenadviesprijs)

Han de Vries - hobo EMI Music - EMI Classics - 9787102 6

Carel Kraayenhof - bandoneon, Sexteto Canyengue, Concertgebouw Chamber Orchestra, Netherlands Chamber Choir / Ed Spanjaard Codaex - PentaTone - PTC 5186008

Han de Vries is de hoboïst die het stokje van de gebroeders Stotijn overnam en zo de Nederlandse hoboschool voortzette. Hij was niet alleen zeven jaar eerste hoboïst van het Koninklijk Concertgebouw Orkest, maar vooral ook de solist die van de hobo - in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw - een hip instrument maakte. Het dubbel-cdportret aan de hand van een mooi boeket kamermuziek en hoboconcerten laat De Vries horen als een briljant musicus en een gedreven advocaat voor zijn instrument en het repertoire.

Op 2 februari 2002 werd bandoneonist Carel Kraayenhof een nationale held. Met de aangrijpende noten van Piazzolla’s ‘Adíos Nonino’ wist hij aan de kersverse Prinses Maxima een beeldschone traan te ontlokken.

‘Tango Royal’ vertelde het allemaal nog eens na. De cd werd niet alleen verwelkomd als een herinnering aan een koninklijk huwelijk, maar ook als een meesterlijke samenvatting van de tango. In 2003 won de plaat de Edison Publieksprijs. Een mooie aanbieding voor iedereen die het destijds gemist heeft.

33

KLASSIEKE JUWEELTJES + DVD AANBIEDINGEN

PHILIP GLASS

ERIC WHITACRE

Kundun

Light & Gold

Music From The Original Soundtrack

€ 9,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 9,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

(consumentenadviesprijs)

O.S.T. Performed by Michael Riesman Warner Music - Nonesuch - 7559794602

The Eric Whitacre Singers Universal - Decca - 06025 2743209

In 1997 verfilmde Martin Scorsese de jeugd van de veertiende Dalai Lama.

Het even indrukwekkende als aangrijpende verhaal kreeg een extra dimensie door de muziek van Philip Glass. Repetitief als altijd, maar doordesemd met wonderlijk Tibetaanse invloeden. Ook zonder de beelden is de muziek voor ‘Kundun’ zo sprekend, dat het verhaal zich als vanzelf ontvouwt. Zonder twijfel het beste startpunt om in het oeuvre van Philip Glass te duiken.

Met het koorwerk ‘Cloudburst’ gaf de Amerikaanse componist Eric Whitacre in 1992 op 22-jarige leeftijd zijn visitekaartje af. Prachtige klankwolken, overdonderende effecten, vreemde dissonanten en toch muziek die direct naar het hart gaat. Het was geen toevalstreffer, want Whitacre is een van de meest uitgevoerde componisten van dit moment. Hoe dat komt is te beluisteren op ‘Light & Gold’. Vijftien kortere koorwerken, die allemaal even verbazingwekkend mooi zijn. Niet voor niets kreeg de cd in 2012 al een Grammy Award.

GLENN GOULD

GIOACCHINO ANTONIO ROSSINI

The Alchemist 2DVD

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 9,99

Il Barbiere di Seviglia TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

€ 14,99

(consumentenadviesprijs)

Glenn Gould - piano EMI Music - EMI Classics - 4901289 9

Joyce DiDonato - mezzosopraan, Juan Diego Flórez - tenor, Orchestra of the Royal Opera House, Royal Opera Chorus / Antonio Pappano EMI Music - EMI Classics - 6945819 4

Glenn Gould piano horen spelen is een gebeurtenis, Glenn Gould zien spelen is een blik op een ongekend fenomeen. In 1974 maakte Bruno Monsaingeon een tv-film over de Canadese pianist. Hij trad al tien jaar niet meer voor publiek op, maar liet zich verleiden tot het spelen van werken van Bach tot Schönberg en tot verbale statements over zijn visie op het leven, het pianospelen en de muziek. Het resultaat is een indringend portret van een briljante zonderling.

Het was zo’n beetje voorpaginanieuws in 2009. Joyce DiDonato brak tijdens de eerste voorstelling van Rossini’s ‘Barbier’ in het Royal Opera House haar voet en zong zittend in een rolstoel gewoon verder. Ook de resterende voorstellingen kwam ze haar rolstoel niet uit. Desondanks zette ze met tegenspeler Juan Diego Flórez een droomvoorstelling neer.

De dvd-beelden van deze historische reeks vormen, mede dankzij de aanstekelijke directie van Antonio Pappano, een ‘Barbier’, die in de kast van elke operaliefhebber thuishoort.

GEORGE FRIDERIC HANDEL

LUDWIG MINKUS Don Quichot

Deidamia TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 19,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

34

€ 9,99

(consumentenadviesprijs)

Olga Pasichnyk - sopraan, Sally Matthews - sopraan, De Nederlandse Opera, Concerto Köln / Ivor Bolton Codaex - Opus Arte - OA 1088

Anna Tsygankova, Matthew Golding, Mini & Maxi, Het Nationaal Ballet C&S Entertainment - Arthaus - 101561

‘Deidamia’ was in 1740 de laatste opera die George Frideric Handel zou schrijven. Het verhaal over de koningsdochter Deidamia, die Achilles schuilhoudt en uiteraard verliefd op hem wordt, is bij Handel vooral een vocalistenopera. De schitterende barokke aria’s en de stuwende muziek vormden in het seizoen 2011-2012 het fundament voor een indrukwekkende en ingetogen versie van regisseur David Alden bij De Nederlandse Opera. Een heerlijk barokfeest met hoofdrollen voor Olga Pasichnyk, Sally Matthews en dirigent Ivor Bolton.

Het was een groot succes in 1869 in St. Petersburg: het ballet ‘Don Quichot’ van choreograaf Marius Petipa en componist Ludwig Minkus.

De Russische choreograaf Alexie Ratmansky liet zich inspireren door deze eerste versie van het geliefde ballet en zorgde ervoor dat de uitvoering van het Nationaal Ballet in 2010 door het blad ‘Dance Europe’ werd uitgeroepen tot “Outstanding Productions of the Year”. Ook op dvd swingt het Spaanse temperament en knallen de duizelingwekkende sprongen en virtuoze pirouettes van het scherm af.

MAAK KENNIS MET KLASSIEK

PYOTR ILYICH TCHAIKOVSKY

GIOACHINO ANTONIO ROSSINI

Eugene Onegin TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

2DVD

€ 19,99

La Gazzetta TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

€ 14,99

(consumentenadviesprijs)

Krassimira Stoyanova - sopraan, Bo Skovhus - bariton Koor van De Nederlandse Opera, Koninklijk Concertgebouw Orkest / Mariss Jansons Codaex - Opus Arte - OA 1067

Cinzia Forte - sopraan, Bruno Praticò - bas-bariton, Intermezzo Choir , Orchestra Academy of the Gran Teatre del Liceu / Maurizio Barbacini Codaex - Opus Arte - OA 0953

De Nederlandse Opera staat internationaal in hoog aanzien als het gaat om dvd-registraties. Ook ‘Eugene Onegin’ is begin dit jaar allerwegen omarmd. Logisch. De productie, die vorig jaar in Het Muziektheater stond, kende een droombezetting met Bo Skovhus en Krassimira Stoyanova.

En vooral met het Koninklijk Concertgebouw Orkest, onder leiding van Mariss Jansons. ”Jansons zet ons op een sudderplaatje en voert de hitte geleidelijk op naar een kookpunt”, zo schreef The Times. Het is maar dat u het weet.

Gioacchino Rossini schreef ‘La Gazzetta’ in 1816 kort na ‘Il Barbiere di Siviglia’ en dat is te horen. Veel van de sprankelende muziek is bekend, want hij stal vrolijk uit eerdere werken, maar dat maakt bij Rossini niets uit. Zeker niet op deze dvd-registratie uit Gran Teatro del Liceu, want de eigenlijke ster is regisseur Dario Fo. Fo schreef in Nederland geschiedenis met de knotsgekke verbeelding van Rossini’s ‘Barbier’ en ‘La Gazzetta’ is niet anders. Twee dvd’s lang feest, verbazing, vreugde en schaterlach.

TOMÁS LUIS DE VICTORIA

WOLFGANG AMADEUS MOZART

God’s Composer

The Great Mass

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 14,99

€ 9,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

(consumentenadviesprijs)

The Sixteen / Harry Christophers Codaex – Coro – COR 16100

Leipzig Ballet, Gewandhausorchester Leipzig / Balázs Kocsár Codaex - Euroarts - EA 2054608

De Spaanse componist en priester Tomás Luis de Victoria wijdde zijn leven, naar eigen zeggen, aan God. In 2011 was het vierhonderd jaar geleden dat De Victoria stierf. Voor de BBC aanleiding om met The Sixteen van Harry Christophers een schitterende documentaire te maken. Prachtige Spaanse beelden, ter zaken doend commentaar en vooral hemels mooie uitvoeringen van Victoria’s ingetogen en vaak sombere muziek. Een dvd om heel vrolijk van te worden.

De choreograaf Uwe Scholz stierf in 2004 op 45-jarige leeftijd. Een van de grote meesterwerken die hij achterliet was ‘The Great Mass’, een ballet dat de mens en de mensheid in al zijn groots- en kleinheid neerzet op schitterende religieuze muziek van vooral Mozart, maar ook van György Kurtág en Arvo Pärt. Het fenomenale Leipzig Ballet bracht dit op klassieke balletleest geschoeide werk in 2005 en de live-registratie daarvan vormt nu een prachtig eerbetoon. En een must have voor alle liefhebbers van grootse balletten.

JI Í KYLIÁN

GIUSEPPE VERDI

Forgotten Memories

Simon Boccanegra

A Film By Don Kent & Christian Dumais-Lvowski TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

2DVD

€ 9,99

(consumentenadviesprijs)

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 14,99

(consumentenadviesprijs)

Ji í Kylián, Nederlands Dans Theater C&S Entertainment - Arthaus - 101579

Plácido Domingo - tenor/bariton, Orchestra & Chorus of the Metropolitan Opera / James Levine Sony Music - Sony Classical - 886978066497

Ji í Kylián was van 1975 tot 1999 artistiek directeur van het Nederlands Dans Theater en is nog steeds verbonden aan het gezelschap als huischoreograaf. Door zijn poëtische en symbolische stijl, maakte Kylián school en werd het NDT een belangwekkend internationaal gezelschap.

In de vorig jaar nieuw verschenen documentaire ‘Forgotten Memories’ is er alle aandacht voor het leven en werk van deze levende legende. Een uniek en vooral intiem portret, dat afgesloten wordt met het complete ballet ‘Wings of Wax’.

Er is maar één reden om deze dvd onverwijld aan te schaffen: Plácido Domingo. Hij zingt in de Met-productie uit 2010 de titelrol. Zo is de fameuze tenor op 69-jarige leeftijd te horen als bariton, een register dat hij naast zijn tenorrollen de laatste jaren heeft geperfectioneerd. En het staat meteen als een huis. Ook de rest van de cast en de directie van James Levine maken deze herneming van de beroemde regie van Giancarlo del Monaco tot een puntje-van-de-stoelbelevenis.

35

NU VERKRIJGBAAR BIJ UW CD-SPECIAALZAAK

l a v a n r a C t He VERHAAL EN VERTELLER

EDWIN RUTTEN

2CD

€ 9,99

*

INCL. CADEAUKAART T.W.V. € 5,* CONSUMENTENADVIESPRIJS

WWW.AANGENAAMKLASSIEK.NL

www.ceciliabartolionline.com

De schreeuw van

Pierre-Laurent Artist in residence in het Amsterdamse Muziekgebouw aan ’t IJ, een nieuwe cd: de Franse pianist Pierre-Laurent Aimard doet van zich horen.

foto: Marco Borggreve

Eigenlijk zou Pierre-Laurent Aimard het liefst niets zeggen over de Préludes van Debussy, want “alles wat je zegt doet afbreuk aan het mysterie van deze prachtige werken”. In januari speelt Aimard de twee boeken met Préludes in Muziekgebouw aan ‘t IJ in Amsterdam. Ook maakt de integrale opname van deze werken deel uit van de actie Aangenaam...Klassiek 2012.

Debussy liet zich weliswaar door concrete beelden inspireren (van vallende herfstbladeren tot de bestorming van de Bastille), de Préludes zijn geen programmatische muziek à la Richard Strauss. Niet voor niets plaatste Debussy titels als Danseuses de Delphes of Feuilles mortes pas na de laatste maatstreep, alsof ze er eigenlijk niet toe doen. “Deze muziek is zo rijk aan beelden, stemmingen en kleuren”, zegt Aimard. “Je ontdekt steeds weer iets nieuws. Het was mijn grote wens om deze werken integraal op te nemen en uit te voeren. Dat het nu ook nog Debussyjaar is – de wereld viert zijn

38 oktober 2012

honderdvijftigste geboortedag – bleek een gelukkige samenloop van omstandigheden.”

Aimard heeft naam gemaakt als specialist op het gebied van nieuwe muziek. Boulez, Messiaen, Ligeti en Tristan Murail: met die componisten is zijn naam verbonden. Toch noemt hij zichzelf geen specialist. Aimard: “Mensen plakken te snel etiketten, zo zit onze wereld nu eenmaal in elkaar.

Mensen willen een duidelijk plaatje, met de realiteit heeft dat niets va n doen.” G eef hem eens ongelijk.

Zijn opnames van Bach (Die Kunst der Fuge) en Beethoven (met Harnoncourt) werden alom geroemd, en de wijze waarop hij de Préludes van Debussy onder handen neemt is ook van hoog niveau.

Aimard is een eminent kamermusicus, hij begeleidt zangers, doceert en treedt op als solist. “Ik noem mijzelf niet eens pianist.

Ik ben musicus. Dat ik piano speel is louter toeval”, zegt hij.

Met ons land onderhoudt Aimard een in-

nige band, hij is hier al jaren geregeld te gast. Die vriendschapsband wordt de komende tijd stevig geïntensiveerd. Als artist in residence geeft hij een drietal concerten in Muziekgebouw aan ’t IJ: op vrijdag 11 januari staan de Préludes centraal, op woensdag 27 maart ontfermt hij zich over Messiaen – de monumentale cyclus voor piano solo Vingt regards sur l’enfant Jésus – en op zaterdag 2 februari begeleidt hij violist Thomas Zehetmair in een smaakvol samengesteld programma met werken va n Moz a r t , C r u mb, Webern, Bartók en Beet hoven. Het is een typerend programma voor Aimard. “Ik hou van traditie én van vernieuwing”, zegt hij. “Dat is voor mij de essentie van kunst. Ik zal niet ophouden om mij hiervoor sterk te maken. Dat is mijn missie. Helaas leven we in een wereld die vooral geïnteresseerd is in sport. Kunst is belangrijk: soms zou ik het wel uit willen schreeuwen.”

“Ik hou van ­traditie én van vernieuwing”

Oswin Schneeweisz

Interview

Aimard €14,99 Zie pagina 31

Claude Debussy Préludes Books 1 & 2

Pierre-Laurent Aimard DG 4779982 - 125 602 VKZ

Pierre-Laurent Aimard vrijdag 11 januari 2013 zaterdag 2 februari 2013 woensdag 27 maart 2013 Muziekgebouw aan ’t IJ Amsterdam info: www.muziekgebouw.nl/aimard

www.klassiekezaken.nl

oktober 2012

39

labelPortret

Dallas Symphony Orchestra

gaat live op eigen label Aan het begin van dit jaar waagde het Dallas Symphony Orchestra de sprong: het orkest lanceerde een eigen cd-label: DSO Live. De eerste vier cd’s zijn nu verschenen, en laten een avontuurlijk orkest horen dat overduidelijk door het vuur gaat voor chef-dirigent Jaap van Zweden.

Het London Symphony Orchestra, het Chicago Symphony Orchestra en het Koninklijk Concertgebouworkest, om er maar een paar te noemen, gingen al voor: vermaarde symfonieorkesten die op een eigen label opnames uitbrengen van overwegend liveconcerten. Ongetwijfeld zullen nog vele gezelschappen dit voorbeeld volgen. Het geeft de orkesten de vrijheid zich te presenteren in repertoire waarvoor zij bij gevestigde platenlabels misschien geen gelegenheid krijgen. Bovendien vangen de opnames vaak de opwinding van de liveconcertervaring, waarmee het een geweldige manier is om je als orkest aan een g root publ iek te presenteren. DSO Live heeft het geluk in Naxos een internationale distributeur van formaat te hebben gevonden die ervoor zorgt dat het nieuwe orkestlabel wereldwijd beschikbaar is.

dens bij Amerikaanse toporkesten, en door de onlinemuziekautoriteit Musical America werd hij uitgeroepen tot Dirigent van het Jaar 2012. Dallas zal zich gelukkig prijzen dat het deze ‘superstar conductor’ aan zich heeft weten te binden. Er is overduidelijk een enorme chemie tussen hem en het DSO; critici spreken zelfs van een heuse artistieke metamorfose van het orkest sinds de komst van de Nederlandse dirigent.

In zekere zin zijn de vier nu uitgebrachte opnames dan ook een viering van Van Zwedens eerste termijn als chef-dirigent. De aanstaande wittebroodsweken zijn bijvoorbeeld al duidelijk hoorbaar in het gedisciplineerde en gepassioneerde orkestspel in de Vijfde en de Zevende symfonie van Beethoven, de eerste werken die hij met het orkest opnam in 2007, kort voordat hij chef werd.

I n de Vierde en Vijfde sy mfonie va n Tsjaikovski, die de hoofdmoot vormen van de twee andere cd’s, worden de dynamische contrasten in de partituur maximaal uitgebuit. Er is duidelijk nagedacht over een aantrekkelijke programmering: naast de grote symfonieën van Tsjaikovski staan op de cd’s

Avontuurlijk orkest gaat door het vuur voor Jaap van Zweden

Maar het label beschikt over nog een troef: met Jaap van Zweden heeft het orkest een buitengewoon mediagenieke dirigent in huis. Van Zwedens populariteit in de Verenigde Staten lijkt geen grenzen te kennen.

Zijn balboekje is rijkelijk gevuld met optre-

ook wat lichtere werken van de componist, zodat verschillende kanten van zijn muzikale persoonlijkheid worden belicht.

In de vierde uitgave laat DSO Live zich van zijn avontuurlijkste kant zien. Naast de opnames van ijzeren repertoire is namelijk ook een cd verschenen met een wereldpremière: het stuk August 4, 1964 van de Amerikaanse componist Steven Stucky, dat hij schreef in opdracht van het orkest. Het is een grootschalig vocaal werk, een politiek oratorium over de in de titel genoemde beslissende dag in het presidentschap van de uit Texas afkomstige Lyndon B. Johnson, dat in stijl enigszins doet denken aan de politieke muziekdrama’s van John Adams. Net als veel andere Amerikaanse generatiegenoten componeert Stucky in een toegankelijk, overwegend tonaal idioom.

Het valt te prijzen dat DSO Live dit werk nu bij een breed publiek introduceert.

In de komende jaren zullen ongetwijfeld nog vele opnames volgen van gedenkwaardige concerten van het Dallas Symphony Orchestra onder Van Zwedens leiding. Het is te hopen dat het label voortgaat op de ambitieuze ingeslagen weg, zodat iedereen de artistieke ontwikkeling van orkest en dirigent op de voet kan blijven volgen.

Benjamin Rous

Ludwig van Beethoven

Pjotr Iljitsj Tsjaikovski

Pjotr Iljitsj Tsjaikovski

Fifth symphony, Seventh symphony

Fifth symphony, Capriccio italien

Fourth symphony, Suite No. 4 Mozartiana

Dallas Symphony Orchestra o.l.v. Jaap van Zweden

Dallas Symphony Orchestra, Dallas Symphony Chorus o.l.v. Jaap van Zweden

DSO Live DSOLIVE001

DSO Live DSOLIVE002

DSO Live DSOLIVE003

DSO Live DSOLIVE004

Dallas Symphony Orchestra o.l.v. Jaap van Zweden

www.klassiekezaken.nl

Dallas Symphony Orchestra o.l.v. Jaap van Zweden

Steven Stucky August 4, 1964

oktober 2012

43

cdBesprekingEN orkest

orkest

Ottorino Respighi

Antonio Cartellieri

Orchestra Sinfonica di Roma o.l.v. Francesco LaVecchia

Evergreen Symphony Orchestra o.l.v. Gernot Schmalfuss

Brilliant Classics 94393 (2 cd’s) / €

CPO 777 667-2 / €€

Het is een ambitieus project van Brilliant Classics om de integrale orkestwerken van Ottorino Respighi (1879-1936) op te nemen. Want deze componist heeft meer gemaakt dan de Fontane en Pini di Roma waarop zijn eeuwige faam berust.

Deel twee van de serie is nu uit, en het resultaat is indrukwekkend. Sommige werken zijn zeer aantrekkelijk. Iets minder interessant is het Vioolconcert, een vroeg werk à la Vivaldi, en het Concerto a cinque, gemodelleerd naar een barok concerto grosso. Maar Vetrate di chiesa is een schitterend vierluik waarin Respighi’s liefde voor oude (kerk)muziek weerklinkt in brede, melancholische melodielijnen en modale harmonieën. In Notte tropicale uit Impressioni brasiliane schildert Respighi met grootse instrumentatie op magistrale wijze een verleidelijke en exotische Braziliaanse nacht. Als je dat hoort wil je dáár zijn! In het drieluik gewijd aan de drie schilderijen van Botticelli in het Uffizimuseum in Florence (Trittico Botticcelliano) citeert Respighi Vivaldi’s Primavera bij de verklanking van het gelijknamige doek van Botticelli, en schetst hij een beeldschoon, stralend muzikaal portret van Botticelli’s Geboorte van Venus. De uitvoeringen door het Orchestra Sinfonica di Roma onder leiding van Francesco La Vecchia vormen een waar pleidooi voor deze ten onrechte zelden uitgevoerde composities.

Doron Nagan

Zijn herkomst is moeilijk vast te stellen: Boheems, Duits, Pools, Oostenrijks?

Zijn vader was Italiaans, zijn moeder Lets. In elk geval had de jonggestorven Antonio Cartellieri (1772-1807) in Wenen les van Antonio Salieri en was hij bevriend met Beethoven. Hij heeft als violist onder hem gespeeld, onder meer bij de première van de Eroica. Later werd hij hofcomponist bij de Boheemse graaf Lobkowicz. Hij schreef een paar opera’s en oratoria, maar ook vier symfonieën, waarvan er tot nu toe maar twee bekend waren. In het cd-boekje vertelt dirigent Gernot Schmalfuss smakelijk over de elf jaar durende zoektocht naar de nummers 3 en 4. Het was de moeite waard, want Cartellieri was een kundig componist. De symfonieën hebben een hechte vierdelige structuur, alleen in de tweede ontbreekt het menuet. Cartellieri’s stijl is die van de Weense klassieken en net als Beethoven staat hij te trappelen op de breuklijn tussen klassiek en romantiek. Galante passages worden afgewisseld met uitbarstingen vol Sturm und Drang. De uitvoeringen komen uit Taiwan, waar ze goed raad weten met dit Weense idioom. Het spel is alert, stijlbewust en mooi gedetailleerd. Laat u eens verrassen door een boeiende componist in de schaduw der groten.

Gerard Scheltens

Complete Orchestral Music –Volume 2

Respighi’s verleidelijke en exotische Braziliaanse nacht

orkest

Complete Symphonies

Boeiende componist in de schaduw der groten

orkest

Franz Schubert

Diverse componisten

Royal Flemish Philharmonic o.l.v. Philippe Herreweghe

Orquesta Sinfónica diVenezuela o.l.v.Theodor Kuchar

PentaTone PTC5186446 (Sacd)/ €€

Brilliant Classics 9262 / €

De tekstschrijver van het boekje windt er geen doekjes om. Onder de kop ‘Onrijp en onvoltooid’ vertelt hij dat Brahms de vroege symfonieën van Schubert niet voor publicatie geschikt achtte. Vervolgens dat Schubert zijn Zesde niet ‘Große Sinfonie’ had mogen noemen, om te concluderen dat het werk heterogeen en potpourri-achtig is. Ontwapenend eerlijk, dat wel, en in lijn met wat Schubert zelf eertijds te horen kreeg toen hij met zijn symfonieën een uitgever benaderde: huiswerk van schooljongens drukken wij niet. Maar wie de bevlogenheid hoort waarmee Philippe Herreweghe deFilharmonie dirigeert, zal erkennen dat ook deze Zesde de nodige potentie heeft. Goed, Schubert speelde nog leentjebuur bij Beethoven, maar leg er eens symfonieën van tijdgenoten naast - het genie is onloochenbaar. Dan is daar de Achtste (op de cd hypercorrect maar irritant Zevende genoemd), die Herreweghe in een opmerkelijk klassiek kader plaatst. Eindelijk eens een dirigent die die eerste zeven maten ontmythologiseert en gewoon speelt wat er staat: pianissimo bassen zonder ritenuto’s, fermates of andere romantische opsmuk. Geen onheilspellende geesten die uit de onderwereld losbreken, maar gewoon een herkenbaar motief waarop Schubert herkenbaar zijn gehele openingsdeel bouwt. Een verademing.

Jos van der zanden

Er zijn genoeg Latijns-Amerikaanse componisten die weten hoe ze een orkest moeten laten swingen, maar bij niemand swingt een orkest zó als bij Silvestre Revueltas. Eigenlijk vind ik zijn oeuvre nog interessanter dan dat van die andere Latijns-Amerikaanse grootheid, Alberto Ginastera. De twee kopstukken van de klassieke muziek met een zuidelijke bite zijn de pijlers onder het repertoire van deze cd met het Orquesta Sinfónica di Venezuela onder leiding van dirigent Theodor Kuchar.

Kuchar houdt een over tuigend pleidooi voor het orkestwerk Janitzio van Revueltas. Ik kende het nog niet, maar zou het niet meer willen missen. Net zoals in andere werken van Revueltas is het klinkend resultaat geniaal, extreem, grenzeloos en volstrekt onconventioneel. Evenals Sjostakovitsj is Revueltas een meester in het betere knip- en plakwerk van hoge en lage cultuur. Opzwepende ritmes, sentimentele melodielijnen en Mexicaanse volksmuziek worden bruusk doorsneden met grillige dissonanten en vreemde harmonieën. Zijn muziek laat de luisteraar naar adem snakkend achter, zeker als hij zo energiek wordt uitgevoerd als door dit oudste orkest van Venezuela. Of het nu de vier dansen van Ginastera betreft of onbekendere werken van Fernández, Márquez en Moncayo: er wordt met flair en overtuigingskracht gespeeld. Een heerlijke cd.

Oswin schneeweisz

Symphony No. 6, Symphony No. 7

Herreweghes Schubert: een verademing

44 oktober 2012

Latin American Classics

Geniaal, extreem, grenzeloos en volstrekt onconventioneel

cdBesprekingEN orkest

orkest/concert

Christian Westerhoff Symphony, Clarinet Concerto, Double Concerto

Gustav Mahler Symphony No. 1

Budapest Festival Orchestra o.l.v. Iván Fischer

Sebastian Manz, Albrecht Holder, Symphonieorchester Osnabrück o.l.v. Hermann Bäumer

Channel Classics CCSSA33112 (SACD) / €

CPO 777 598-2 / €€

Wie het cultureel klimaat van het tegenwoordige Boedapest in ogenschouw neemt, zal vreemd opkijken van het gegeven dat Gustav Mahler hier een van zijn slechtste uitvoeringen beleefde. Met ‘Vader Jacob in mineur’, ofwel het derde deel van zijn Eerste symfonie, leek hij de knuppel in het (conservatieve) hoenderhok te hebben gegooid. Maar wat een contrast: de late negentiende eeuw tegenover nu; de diffuse akoestiek van het Vigadógebouw tegenover de transparantie van het Kunstpaleis, waar Iván Fischer deze cd opnam. De transparantie die deze opname in zo’n grote mate kenmerkt is niet simpelweg de verdienste van de locatie. Allereerst kan ik überhaupt niet zo snel een wollige Hongaarse uitvoering opnoemen. Iván Fischer echter, die eerder met Mahlers Tweede, Vierde en Zesde aan de slag ging, heeft de doorzichtige voordracht tot kunst verheven. Want was het niet een van Mahlers vernieuwingen de grenzen tussen de genres te doen vervagen door bezettingen van verschillende omvang voor te schrijven? Fischer begrijpt dat en brengt de turbulente finale van de Eerste met een compactheid waar menig kamerorkest jaloers op zou worden.

En dat, terwijl de dun bezette passages uitblinken in geheimzinnigheid. Op Fischer zijn we nog niet uitgekeken!

Andrew van Parijs

Mocht u, net als ik, Osnabrück beschouwd hebben als een Duitse provinciestad waar je alleen langskomt zonder er ooit te hoeven aanleggen, dan is dit het moment om er anders over te gaan denken. Niet alleen het CPO-label komt uit Osnabrück, maar ook het symfonieorkest en zelfs de componist van deze aangename muziek, die sterk aan Mozart doet denken. Christian Wilhelm Westerhoff (1763-1806) was violist en contrabassist aan het hof van Burgsteinfurt en later in Bückeburg.

Zijn klarinetconcert uit 1798 en het acht jaar oudere dubbelconcert zijn wat conventioneel vormgegeven - een hemelbestormer was Westerhoff niet - maar wijzen wel op een grondige kennis van de techniek van blaasinstrumenten. Bijzonder voor iemand die zelf strijker was. Heel moeilijk zijn ze niet, maar ze klinken effectvol en virtuoos. Sebastian Manz en Albrecht Holder grijpen de kansen die de werken bieden met enthousiasme aan. Bepaald feestelijk gaat het toe in de vierdelige symfonie uit 1796, waaraan toegevoegde altviolen extra sonoriteit verlenen. Trompetten en pauken spelen een voorname rol – er was zeker wat te vieren in Bückeburg.

Deze musici hebben die boodschap prima begrepen, en wie deze cd in huis haalt heeft ook wat te vieren.

Gerard Scheltens

De doorzichtige voordracht van Iván Fischer

concert

Effectvol, virtuoos en feestelijk

vocaal

Bloch, Bruch

Schelomo,Voice in the wilderness, Kol Nidrei Natalie Clein, BBC Scottish Symphony Orchestra o.l.v. IlanVolkov

diverse componisten O lieb, so lang du lieben kannst

Marion van den Akker, Rian de Waal

Hyperion CDA67910 / €€

The Valthermond Recordings Vol. 3 / €

Ernest Blochs werk Schelomo vormt de neerslag van jarenlang schetswerk voor wat een vocale versie van het Bijbelboek Prediker zou moeten worden. De titel Schelomo verwijst naar de Hebreeuwse naam van koning Salomo aan wie het auteurschap van Prediker wordt toegeschreven. Een taalprobleem – Engels, Frans of Duits waren naar Blochs mening niet geschikt als voertaal voor het werk, terwijl hij zijn eigen kennis van het Hebreeuws onvoldoende achtte – loste zich vanzelf op toen hij in 1915 de Russische cellist Alexander Barjanski ontmoette en Bloch besloot het werk voor cello en orkest te ‘vertalen’. Zo kwam het in 1916 na anderhalve maand schrijven gereed. Geen enkel ander instrument lijkt beter geschikt als drager van het Joodse heilige woord dan de cello, met zijn diepe, melancholische klank. Dat blijkt ook uit het in 1881 door Max Bruch geschreven Kol Nidrei en Blochs andere composities Voice in the wilderness en het microintervalrijke From Jewish Life, dat door Christopher Palmer werd bewerkt voor cello en orkest.

Veel lof in dit geval voor Natalie Clein die al eerder met werk van Zoltán Kodály zegevierde. Maar ook voor Ilan Volkov die vol overtuiging het beste uit het BBC Scottish Symphony Orchestra naar boven haalt.

Andrew van Parijs

Deze cd is een uitgave van het huismerk van pianist Rian de Waal (19582011) en zijn vrouw, mezzosopraan Marion van den Akker. Een monument, een laatste liefdesdienst van de zangeres aan haar overleden man: liederen en pianowerken die voor hen beiden en voor hen samen betekenis hadden. Op YouTube zijn de twee nog als duo te zien in een mooi filmpje dat eindigt in een ontroerende omhelzing. Vooral in de ambitieuze wagneriaanse liederen van Liszt en Duparc komt de dramatische stem van Van den Akker met haar formidabele, krachtige hoogte (althobo!) goed tot haar recht. Tussen de liederen door speelt De Waal composities en bewerkingen van Liszt, onder meer van Schumanns Widmung: Du meine Seele, du mein Herz, du meine Wonn’, o du mein Schmerz. Vrijwel alle opnamen dateren uit onbezorgde jaren, maar twee zijn er uit De Waals laatste maanden, toen hij wist dat hij niet lang meer te leven had. Het motto van Liszts Liebestraum is ook de titel van deze cd: O lieb, so lang du lieben kannst.

Dat is wijsheid. Rian de Waal, je was een geweldige pianist en we hebben veel in je verloren.

Jurjen Vis

De diepe, melancholische klank van de cello

www.klassiekezaken.nl

O lieb, so lang du lieben kannst

oktober 2012 45

cdBesprekingEN vocaal

vocaal

Berlioz, Ravel

Gustav Mahler

Herminie, Les nuits d’été, Shéhérazade

Des KnabenWunderhorn

Wolfgang Holzmair, Charles Spencer

Véronique Gens, Orchestre National des Pays de la Loire o.l.v. John Axelrod

Onyx ONYX 4100 / €€

Ondine ODE1200-2 / €€

Begin 19e eeuw bewerkten de dichters Clemens Brentano en Achim von Arnim talloze oude volksgedichten en gaven deze in drie bundels uit onder de titel Des Knaben Wunderhorn. De reeks werd een ware bestseller en behoorde tot begin vorige eeuw in talloze huishoudens tot de standaardpoëzie. Tegenwoordig zijn de gedichten alleen nog bekend door de toonzettingen van Mahler, die er ruim twintig toonzette, en waarvan een groot deel is uitgegroeid tot ware klassiekers. En terecht. Het beroemde mahleriaanse idioom met zijn duistere harmonieën maakt van ieder lied een mysterieuze vertelling vol humor, ironie en treurnis. En die sfeer is in goede handen bij de inmiddels 60-jarige bariton Wolfgang Holzmair, die met zijn enorme staat van dienst een ware oude rot in het liedrepertoire mag heten. Zijn lichte baritontimbre, soms neigend naar het tenorregister, vertoont nergens slijtage en is onverminderd flexibel en krachtig. Samen met pianist Charles Spencer, veteraan in de liedbegeleiding, heeft hij een doorleefde cd tot stand gebracht waarin de decennialange ervaring van begin tot eind hoorbaar is. Boeiend dat uit de Lieder aus der Jugendzeit ook minder bekende Wunderhornliederen zijn opgenomen, waarvan Nicht wiedersehen! de aangrijpendste is. Voor de ware Mahlerliefhebbers!

Frans Jansen

Sinds haar cd Nuit d’étoiles met Franse liederen (2000) kan sopraan Véronique Gens (1966) bij mij niet meer stuk. Dat kon ze toch al niet. Wat een vrouw, wat een heerlijk geluid, wat een uitstraling, wat een dictie. In de loop der jaren heeft haar stem aan ruimte, diepte en donkerte gewonnen. Bravo! In 2000 had Gens Berlioz’ Nuits d’été al een keer opgenomen. Tien jaar later deed ze het weer, ditmaal samen met Shéhérazade van Ravel, en die opname is nu verschenen. Een klassieke combinatie, deze cycli, 50 jaar geleden beproefd door Régine Crespin met het Orchestre de la Suisse Romande onder Ernest Ansermet. Die registratie is een icoon, gelukkigmakend, en zal altijd overeind blijven; Crespins fluwelen stem, het geheim van Ansermets orkest, waarin van alles versmelt in morose halftinten. Gens heeft een heel eigen benadering: minder statisch, scherper, getekend door de oude muziek en soms wat sneller. Ze heeft minder warmte in de hoogte dan Crespin, maar haar tekstgevoeligheid is sterker. Het is allemaal heel concreet, alles hoor je, elk individueel instrument van het Orchestre National des Pays de la Loire, elke syllabe van de tekst. We zitten midden in het orkest van Ravel, de grote tovenaar. Een sensatie!

Jurjen Vis

Doorleefde Mahler

vocaal

Véronique Gens: wat een vrouw, wat een heerlijk geluid

koor

Imogen Holst ChoralWorks

Diverse componisten Taizé

Choir of Clare College, Cambridge & The Dmitri Ensemble o.l.v. Graham Ross

Naïve T570 / €€

Harmonia Mundi HMU907576 / €€

Taizé is geen Aziatisch gerecht of nieuwe vechtsport maar een plaats in MiddenFrankrijk waar in 1940 een oecumenische kloostergemeenschap werd gesticht.

Tijdens WO II was het een toevluchtsoord, in de jaren vijftig trok het steeds vaker jongeren voor een gemeenschappelijke geloofsbeleving. Wie de website www. taize.fr bezoekt, ontdekt dat de kloosterorde inmiddels wereldwijd vele volgelingen heeft en dat producten uit de ateliers online besteld kunnen worden. De liefhebber van het gregoriaans vermoedt overigens ten onrechte dat in Taizé de eeuwenoude eenstemmigheid wordt beoefend. Wie de cd Ô toi, l’au-delà de tout opzet, belandt in een weldadige wereld van genoeglijke Franstalige melodieën die direct de associatie met carols uit de kersttijd oproepen. Begeleid door enkel orgel of een ensemble van fluit, gitaar en strijkers, vervlechten diverse solisten hun aansprekende en kalmerende gezangen, in voortdurende afwisseling met een devoot zingend gemengd koor. Hoewel de uitvoeringen prima verzorgd en opgenomen zijn, gaat het hier niet om een artistieke prestatie, maar om het voeren van de luisteraar naar een sfeer buiten het direct waarneembare, daar waar voor de uitvoerenden de goddelijke inspiratie ligt. Voor wie dit aanspreekt, is het goed te weten dat deze nieuwe cd uit Taizé reeds vijftien voorgangers heeft.

Arjan van Dijk

Zelden verschijnt er een cd-productie met zoveel beeldmateriaal van de componist. Imogen Holst (1907-1984), wier kunnen als toondichteres bijna in vergetelheid rust, staat in één keer duidelijk op het netvlies. Ze was de dochter van Gustav Holst (van The Planets), maar vooral jarenlang assistente van Benjamin Britten en binnen het Engelse muziekleven veelal organisatorisch actief. Holst studeerde compositie aan het Royal College of Music in Londen waar ze, de twintig net gepasseerd, onder toezicht van Ralph Vaughan Williams een mis in a-klein voor onbegeleid koor afleverde. My goodness! Is er in de componistenhemel nog plaats naast Gerald Finzi en Frank Martin?! Graham Ross dirigeert het vlekkeloos intonerende en perfect van dynamiek wisselende koor van Clare College uit Cambridge. Three psalms voor koor en strijkers: komt James MacMillan toch niet helemaal uit de lucht vallen. Hallo my fancy, whither wilt thou go? Alleen al vanwege dit compositorische hoogstandje moet Britten wel een plaatsje voor zijn toegewijde assistente hebben vrijgehouden, en anders wel vanwege haar briljante orkestratie van zijn cantate Rejoice in the lamb, oorspronkelijk met orgel. Geloof het of niet: anno 2012 een cd vol met wereldpremières op geluidsdrager. A bloody shame!!

Arjan van Dijk

Ô toi, l’au-delà de tout

Weldadige wereld van genoeglijke Franstalige melodieën

46 oktober 2012

Wereldpremières Imogen Holst: my goodness!

cdBesprekingEN oratorium

oratorium

Frederick Delius

Felix Mendelssohn

A Mass of Life, Prelude and Idyll

Elijah

The Bach Choir, Bournemouth Symphony Orchestra en solisten o.l.v. David Hill

Wroclaw Philharmonic Choir, Gabrieli Consort & Players o.l.v. Paul McCreesh

Naxos 8572861-62 (2 cd’s) / €

Signum SIGCD300 (2 cd’s) / €€

Het beluisteren van A Mass of Life behoeft een waarschuwing vooraf: mogelijk denkt u een opera van Wagner of Strauss te horen. Dit oratorium van Frederick Delius (1862-1934) is namelijk alles behalve een mis, en eigenlijk een opera op fragmenten uit Also sprach Zarathustra. In deze filosofische novelle laat Nietzsche de profeet Zarathustra na jaren van ballingschap in de bergen weer onder de mensen komen, met als verworven inzicht: de mens heeft een eigen wil en zijn doel is boven het dierlijke uit zijn gelukbrengende bestemming als ‘Übermensch’ te bereiken. Zarathustra, hier vertolkt door de glorieus zingende bariton Alan Opie, komt veelvuldig aan het woord. Zijn tegenspelers: een tenor en een sopraan, die zijn liefde voor het leven bezingen, en een mezzo die het in de rol van Leven ziet aankomen dat hij haar met zijn dood ontrouw zal zijn.

Zarathustra’s trouwste metgezel op zijn reis van verhullende nacht naar verlichtende dag is het wat op afstand klinkende maar formidabel zingende Bach Choir van dirigent David Hill. Aangevuld met een grandioos uitgevoerde Prelude and Idyll, een liefdesscène met lang orkestraal voorspel, is deze cd-set onmisbaar voor elke romanticus die graag ver voorbij het gewone reikt.

Arjan van Dijk

Zo authentiek mogelijk - bij negentiende-eeuwse muziek betekent dat het omgekeerde van klein en transparant. Groots en monumentaal moest het zijn, massaal en overdonderend. Paul McCreesh voegde de daad bij het woord. Hij versterkte bij Mendelssohns oratorium Elijah zijn Gabrieli Consort met een uit de kluiten gewassen koor uit Polen, het Wroclaw Philharmonic Choir, en bracht daarmee in totaal een leger van ruim vierhonderd musici op de been. En dat voor een dirigent die bij de Matthäus-Passion als een van de eersten een koor van één zanger per partij verkoos! Maar het is consequent, want in 1846 was het bij de première van Elijah in Birmingham precies zo.

Horen en zien vergaat je bij de volumineuze koornummers, met name aan het eind van de twee bedrijven. Bij al dat akoestisch vuurwerk (schelle trompetten, verdubbeld slagwerk) voegt zich ook nog eens een monumentaal orgel waarop werkelijk alle registers worden opengetrokken. Bij een dergelijke massaliteit is er de dreiging van schreeuwen bij de zangers, maar daarvoor waakt McCreesh - hij houdt de artistieke teugels strak gespannen. De perfecte vocale cast rondt het hoge niveau van deze productie af. Een elektriserende Elijah zoals we die zelden horen.

Jos van der zanden

Formidabel zingend Bach Choir

oratorium

Elektriserende Elijah bij Paul McCreesh

ensemble

Georg Friedrich Händel

Janácek, bittová

Christopher Purves, Sara Connolly e.a., The Sixteen o.l.v. Harry Christophers

Iva Bittová, Nederlands Blazers Ensemble

Coro COR16103 (3 cd’s) / €€€

NBE Live NBECD 031 / €€

Groots is de best passende typering: voor Georg Friedrich Händels fysieke wederopstanding die resulteerde in Saul, voor een omvang in lengte en bezetting die rond 1740 ongekend waren bij een oratorium, en voor het libretto dat recht uit het hart lijkt te komen van een van Händels vurigste bewonderaars: Charles Jennens. Händel kiest dan ook een royale ouverture, alsof het publiek best nog even mag wachten op groots drama. Dat geduld wordt overigens ruimschoots beloond. Händel was, zoals bekend, uiterst efficiënt in zijn gebruik van theatrale middelen – dat hij daarmee de zeggingskracht vergroot is een grote verdienste van hem. Van begin tot eind schildert hij een meeslepend verhaal, waarin hij zich zowel een voortvarend vernieuwer toont als een oprecht conservator van Henry Purcells erfgoed. Tussen een even eenvoudig als doeltreffend unisono en een kippenvel teweegbrengende uitvaartceremonie komen alle taferelen voorbij die je van Händel mag verwachten. En dat alles in de uitvoering door een gevierd gezelschap als Harry Christophers’ The Sixteen met een keur aan solisten. Verwachtingen zijn er om te worden waargemaakt. En daarmee lijken de voortreffelijke dictie, het beweeglijke doch effectieve continuowerk en een oprecht gevoel voor dramatiek verklaard.

Andrew van Parijs

De tegenwoordig in New York wonende Tsjechisch-Moravische violiste en zangeres Iva Bittová en het Nederlands Blazers Ensemble hebben iets met elkaar. Logisch, net als de immer inspirerende Nederlandse blazersclub begeeft Bittová zich graag in de schemergebieden tussen klassiek, volksmuziek en avant-garde om uiteindelijk met enthousiasmerende nieuwe muziek boven water te komen. Zo’n twaalf jaar geleden bracht de combinatie met het programma en de gelijknamige cd Dance of the Vampyres de werelden van Bittová en haar land- en geestgenoot Leos Janácek al eens bijeen, en begin 2012 kwamen deze twee weer samen in het programma My funny lady. Zowel Bittová als de blazers bleken met dit programma experimenteler, emotioneler, rijper en vooral gekker dan ooit. En dat is te horen op de nu verschenen gelijknamige live-cd. De prachtig voor blazers bewerkte delen uit de pianocyclus Op een overwoekerd pad van Janácek contrasteren mooi met de even hilarische als ontroerende capriolen die de blazers en Bittová uithalen in het eigen werk van de Tsjechische stem- en snarenkunstenares. Sombere verstilling gaat met een scherpe haarspeldbocht over in hysterisch, sequenza-achtig gelach en weer terug naar quasiaarzelend vioolspel om vervolgens te belanden in een stevige volksmuziekachtige puls.

Vintage NBE. Paul Janssen

Saul

Oprecht gevoel voor dramatiek

www.klassiekezaken.nl

My funny lady

Blazers en Bittová gekker dan ooit

oktober 2012 47

cdBesprekingEN ensemble authentiek

kamermuziek

Diverse componisten

diverse componisten

La Petite Bande - A Portrait

Division-Musick

La Petite Bande o.l.v. Sigiswald Kuijken

Musicke & Mirth

ACCENT 24271 (3 cd’s) / €€

Ramée RAM 1104 / €€

Het doek lijkt gevallen voor La Petite Bande - althans wat overheidssubsidie betreft. Vlaanderen laat een ensemble sterven dat de muziekcultuur tot bloei heeft gebracht – nota bene terwijl het ensemble het trotse veertigjarig bestaan viert. Deze 3-cd-box getuigt van het artistieke lef van oprichter Sigiswald Kuijken en zijn groep. Allerlei zaken die nu voor zich spreken werden door La Petite Bande geïnitieerd. Bijvoorbeeld een countertenor in Glucks Orfeo, historische instrumenten in Haydns Schöpfung, één zanger per koorpartij in Bachs cantates, de violoncello da spalla (een soort schoudercello) in Vivaldi’s Jaargetijden en ga zo maar door. Het is allemaal bijeengebracht in deze box, een fascinerend overzicht in drie secties, respectievelijk opera, barok & klassiek en Bach. Allemaal indertijd verschenen op het label Accent, waarmee Kuijken vanaf het prille begin de samenwerking zocht en waarmee in elk geval tot januari aanstaande verder wordt gewerkt. Als je al die mijlpalen in deze box hoort, begrijp je waarom Kuijken zo verontwaardigd uitroept: “Als één barokensemble zijn nek heeft uitgestoken, dan wij wel.” Dat La Petite Bande sneuvelt vanwege de samenwerking met de muziekwetenschap is dan ook een gotspe - dat zou juist aanleiding moeten zijn voor méér subsidie.

Jos van der zanden

Typerend voor het zeventiende-eeuwse Engeland was het improviseren boven een zich herhalend basmotief ofwel ground. Beginnend met lange noten in de bovenstem (het kon ook om meer sololijnen tegelijk gaan) ontwikkelde zich als vanzelf een steeds rijker versierd notenbeeld door de lange noten uit het begin in steeds kleinere notenwaarden op te delen. Deze werkwijze wordt in het algemeen diminutie genoemd; de Engelse componist Christopher Simpson daarentegen sprak ook wel van Division-Musick.

Omdat ingewikkelde improvisaties niet goed konden worden uitgevoerd op de gangbare basgamba’s werden hiervoor kleinere en wendbaardere instrumenten gebruikt, de zogenaamde division viols. Een van de vroegste werken waarin dit type instrument voorkomt is Simpsons Suite in G. Daarin is goed te horen wanneer beide divisionviolspelers steeds verder moeten opschakelen, tot de grenzen van de virtuositeit zijn bereikt. Behalve Simpson, die deze manier van improviseren toelichtte in zijn traktaat The Division-Viol, or the Art of Playing upon a Ground, is ook William Lawes op deze cd vertegenwoordigd, met de even doorwrochte als meeslepende Suite in g. Opzienbarend zijn John Jenkins’ lyraconcerti, waarvoor Musicke & Mirth de samenwerking aanging met violiste Amandine Beyer.

Andrew van Parijs

Fascinerend overzicht van La Petite Bande

kamermuziek

Opzienbarende muziek uit Engeland

kamermuziek

Ludwig van Beethoven

Franz Schubert

Kristóf Baráti, Klára Würtz

Olivier Marron, Arcanto Quartett

Brilliant Classics 94310 (4 cd’s) / €

Harmonia Mundi HMC 902106 / €€

Beethoven schreef zijn tien sonates voor viool en piano tussen 1798 en 1812.

Anders dan zijn symfonieën of strijkkwartetten zijn ze over het algemeen zonnig van aard. De eerste sonates zijn bijna frivool te noemen, de latere werken, nog steeds goedgehumeurd, winnen aan diepgang en reflectie; ze vormen een bijzondere weerspiegeling van Beethovens ontwikkeling. In deze opname van de complete sonates door de Hongaarse violist Kristóf Baráti en de Hongaarse, in Nederland wonende en werkende pianiste Klára Würtz voor Brilliant Classics, spat het spelplezier ervan af. De twee musici geven een goede interpretatie van zowel de drie vroege sonates op. 12 (opgedragen aan Salieri, een van Beethovens mentors) als van de latere, wat serieuzere werken. Dit mede dankzij hun trefzekere, vurige en robuuste spel.

Het duo is uitmuntend op elkaar ingespeeld en vertolkt de frisheid, energie en voortvarendheid van Beethovens kamermuziek met een haast ouderwetse benadering: een maximum aan expressie zonder al te veel poespas. Het Rondo van op. 12 nr. 1 straalt joie de vivre uit in de sprankelende uitvoering van Baráti en Würtz. En het Allegro van de Frühlingsonate staat bol van zangerigheid.

Würtz en Baráti excelleren. Een geweldige cd-box van geweldige musici met een maximale prijs-kwaliteitverhouding.

Doron Nagan

Er wordt wel eens beweerd dat alleen strijkkwartetten die zich 24 uur per dag volledig wijden aan het kwartetspel echte topuitvoeringen kunnen leveren.

Een voorbeeld van een gezelschap dat het tegendeel bewijst is het Arcanto Quartett. Geen fulltimekwartet, want alle leden – eerste violiste Antje Weithaas, tweede violist Daniel Sepec, altvioliste Tabea Zimmermann en cellist Jean-Guihen Queyras – hebben hun eigen indrukwekkende carrières als solist en in andere kamermuziekverbanden. Maar op elkaar ingespeeld zijn ze zeker, zo blijkt wel uit hun sublieme opname van Schuberts beroemde Strijkkwintet.

Voor dit (volgens velen) hoogtepunt uit de kamermuziek kreeg het kwartet versterking van cellist Olivier Marron. De vijf topmusici spelen met gedoseerd vibrato, produceren een frisse, open klank en houden de luisteraar met korte dynamische bogen constant bij de les. Een veelheid aan details wordt blootgelegd in het ontwapenende Allegro ma non troppo, en het daaropvolgende Adagio in E-groot (met het duistere middendeel in de vloekende toonsoort f-klein) zal zelden zo listig en verleidelijk hebben geklonken. De aanpak van het Arcanto Quartett is niet alleen complementair aan die van andere geroemde uitvoeringen, hij overtuigt ook op alle fronten. Bindend luisteradvies!

Merlijn Kerkhof

Complete violin sonatas

String Quintet op. 163

Trefzeker, vurig en robuust Beethovenspel

48 oktober 2012

Schubert met bindend luisteradvies

cdBesprekingEN kamermuziek

piano

Carlos Micháns

Dravidian Moods, Divertimento for eight strings, Piano Quintet

Ludwig van Beethoven

Utrecht String Quartet e.a.

Sonatas op. 26, 31, 54, 90

MDG 603 1752-2 / €€

Harmonia Mundi HMC 902138 / €€

Kamermuziek die de aandacht beetpakt en niet meer loslaat. Elk moment gebeurt hier iets waar de luisteraar meer van wil weten. Is het de dynamiek? Het steeds wisselende tempo? De ongewone, maar altijd begrijpelijke melodie? Het is muziek uit de periode rond het jaar 2000, muziek met zeggingskracht en zelfvertrouwen, optimistische klanken zou je kunnen zeggen. Carlos Micháns zet zich niet af tegen welke traditie dan ook. Hij vraagt zeker virtuositeit van zijn musici, maar pronkt er niet mee.

Hij noemt zijn muziek niet zozeer modern als wel eigentijds. Sprekend over zijn culturele achtergrond, vindt hij het begrijpelijk dat mensen een tango of andere Zuid-Amerikaanse ritmes in zijn muziek menen te horen “al is het alleen nadat ze mijn naam hebben gehoord of ergens hebben gelezen dat ik in Argentinië ben geboren.” Het Piano Quintet uit 1994 is misschien traditioneel, maar het zit vol vondsten van uiteenlopende stijl. De Dravidian Moods (2007-2008), met een prachtige door Pauline Oostenrijk gespeelde hobopartij, fascineren niet alleen door de Zuid-Indiase thema’s. De lyriek van de Tamils, met oude christelijke wortels, klinkt soms geheimzinnig, soms uitbundig, maar steeds verrassend.

Barend Linders

De Spaanse pianist Javier Perianes trok al eerder de aandacht met bijzondere opnames van pianomuziek van Manuel de Falla, Frederic Mompou, Manuel Blasco de Nebra en Franz Schubert. Met zijn nieuwe album Moto perpetuo waagt Perianes zich wederom op bekend terrein: het album omvat vier Beethovensonates, die al door talloze pianisten werden opgenomen: opus 26, 31, 54 en 90. Maar Perianes, die deze pianosonates integer vertolkt met een warmbloedige muzikaliteit, uitgebalanceerde fraseringen en een fluweelzacht en zangerig toucher, kiest in tegenstelling tot zijn collega’s een originele invalshoek. Rode draad in deze werken van Beethoven is dat ze alle vier eindigen met een moto perpetuo-deel, de rusteloos voortjagende notenstroom die de muziek doet klinken alsof er nooit meer een einde aan zal komen. Het was een vorm die de romanticus Beethoven bijzonder aansprak, omdat hij zich bij uitstek leende voor alles wat noten doet reiken naar hemelse hoogten. Rusteloosheid, grenzeloosheid en romantiek vormen drie handen op één buik. Perianes voelt dat goed aan, maar kadert omwille van de volmaaktheid de onrust in tot woest stromende bergbeekjes.

Wenneke Savenije

Moto perpetuo

Micháns’ optimistische klanken

piano

Beethovensonates met een originele invalshoek

piano

Felix Mendelssohn

Diverse componisten

Ronald Brautigam

Jorge Federico Osorio

BIS BISSA 1982 (SACD) / €€

Cedille CDR 90000 132 / €

Wat is Ronald Brautigams levensopdracht? Zoveel mogelijk klaviermuziek smaakvol aan het publiek toevertrouwen? Opera’s door René Jacobs, klavierwerken door Brautigam: het zijn die dingen die het leven net iets leuker maken… En waarom? Elke nieuwe creatie verwerft zich een plaats tussen al hetgeen al langer bestaat. Een tijdgenoot van Felix Mendelssohn had logischerwijze geen flauw idee van laten we zeggen Richard Strauss, maar waarschijnlijk wel van Joseph Haydn. En dan tref je in Brautigam een uitvoerende die weliswaar in het hier en nu leeft, maar Mendelssohn speelt alsof het gisteren is geschreven. Hij geeft, hoorbaar nog onder de indruk van alle nieuwigheden, versieringen precies de plaats die ze verdienen. De meester in het fraseren verstaat de kunst muziek nog net iets mooier te maken. Het blijven tenslotte liederen; de woorden – vanzelfsprekend in superlatieven – schieten je als vanzelf te binnen wanneer je deze opname tot je neemt. Om uiteindelijk te concluderen: zo mooi, hier zijn geen woorden voor! Want gaat het niet om Brautigam zelf, dan is het wel de Pleyel 1830-kopie van Paul McNulty die bewondering afdwingt, zeker het repetitiemechaniek, zoals het Lied opus 30 nr. 4 in b-klein duidelijk maakt.

Andrew van Parijs

Wie denkt er bij salonmuziek aan Mexico? Het land aan de andere kant van de Atlantische Oceaan ligt niet voor de hand – eerder doemen beelden op van negentiende-eeuws Parijs, waar pianovirtuozen als Frédéric Chopin en Franz Liszt – en mindere goden – optraden. De muziek van de salons, vaak melodieus en op dansen gebaseerd, waaierde uit over de hele wereld. Tot in Mexico gingen componisten aan de slag met mazurka’s en walsjes.

Ricardo Castro (18641907) bijvoorbeeld was zeer gecharmeerd van Chopin en componeerde in diens idioom. Een generatie later, die van Manuel Ponce (1882-1948), werd in Mexico nog steeds salonmuziek gemaakt.

Ponce is de bekendste componist op deze cd, en vanwege zijn verdiensten voor de integratie van volksmuziek in de Mexicaanse kunstmuziek ook de meest salonfähige. Maar ook zijn mazurka’s klinken nog enorm Chopiniaans. Al zijn alle stukken op de cd Europees georiënteerd en blinken ze niet uit in originaliteit, ze zijn verrassend goed in hun soort. Fijne melodieën zijn het, die zich prima staande houden naast hun soortgenoten die een halve eeuw eerder in Parijs klonken. En onder de vingers van pianist Jorge Federico Osorio worden ze beslist niet minder.

Merlijn Kerkhof

Lieder ohneWorte

Ronald Brautigam: meester in het fraseren

www.klassiekezaken.nl

Salón Mexicano

Mexicaanse salonmuziek met fijne melodieën

oktober 2012 49

www.quadrevisie.nl

Tel. 0161 432 451 KvK Breda 20064173

cdBesprekingEN piano

orgel

Alexander Skrjabin

César Franck

Dmitri Alexeev

JorisVerdin

Brilliant Classics 94388 (2 cd’s) / €

Ricercar RIC 324 (2 cd’s)/ €€

Alexander Skrjabin is een groot componist, en dat wordt niet genoeg van de daken geschreeuwd. Misschien slaat zijn muziek niet zo aan vanwege een opvallende gespletenheid: zijn vroege oeuvre is heel romantisch met sterke invloeden van Liszt en Chopin, terwijl zijn latere werken (na 1903) juist abstract, vernieuwend en modern zijn. Deze ontwikkeling wordt duidelijk in de tien pianosonates die Skrjabin in zijn te korte leven (hij overleed 43 jaar oud) schreef. Brilliant Classics vond in pianist Dmitri Alexeev de perfecte en ideale vertolker voor dit deel van Skrjabins piano-oeuvre. Skrjabin zelf zou een grandioze pianist zijn geweest met een onbeschrijfelijk uniek palet aan kleur en dynamische nuances. Welnu, Alexeev lijkt wel in Skrjabins huid te zijn gekropen. Zijn begrip van de muziek is volkomen, of die nu romantisch is of revolutionair. In het eerste deel van Sonate nr. 2 zíén we dankzij het parelende spel het kabbelende, glinsterende water waarop we varen. En met zijn heldere robuuste, maar nooit overdonderende spel weet Alexeev in Sonate nr. 4 de vereiste dromerige rust en de nerveuze onrust perfect over te brengen. Wat een geweldige vertolker voor deze grootse muziek.

Doron Nagan

Naast de beroemde Six pièces (1868), de Trois pièces (1878) en de Trois chorals (1890), de absolute hoogtepunten in het oeuvre van César Franck, schreef hij tussen 1858 en 1863 ook 44 stukken voor harmonium of orgel, bedoeld voor gebruik in de eredienst. Deze werden na Francks dood in 1905 uitgegeven als Pièces posthumes. Bij mijn weten verschenen ze nooit eerder integraal op cd. Joris Verdin legde in 1980 weliswaar een selectie ervan vast op het Cavaillé-Collorgel (1854) te Saint-Brieuc. Nu kiest hij voor de integrale Pièces posthumes waarvoor hij naar de kathedraal te Saint-Omer toog die een imposante Cavaillé-Coll uit 1855 herbergt.

Daarnaast legde Verdin ook vier niet uitgegeven (‘inédites’) stukken van Franck vast. Curieus genoeg opent hij de cd met het eerste orgelwerk dat Franck in 1846 schreef, en dat in 1973 ontdekt werd: Pièce en mi bémol majeur.

Het is een soort fanfare. Dat zijn Franckopnamen van de Six pièces, de Trois pièces en de Trois chorals destijds met goud werden bekroond bewijst wel dat Joris Verdin een uitgelezen vertolker is van deze Franse orgelliteratuur. Wat mij betreft krijgen deze Pièces posthumes ook een gouden plak.

Aad Alblas

Complete Piano Sonatas

Oeuvres posthumes et inédites

Dmitri Alexeev: geweldig vertolker van Skrjabin

renaissance

Gouden plak voor Franckuitvoeringen

renaissance

Diverse componisten

Diverse componisten

Concerto Romano o.l.v. Alessandro Quarta

La Grande Chapelle o.l.v. Albert Recasens

Christophorus CHR 77361 / €€

Lauda LAU012 (2 cd’s)/ €€

In 1511 bracht Maarten Luther een bezoek aan Rome. De stad voldeed niet aan de verwachtingen van de latere kerkhervormer: Luther omschreef haar na zijn pelgrimage als ‘de hel op aarde’. Rome was rauw en chaotisch, en tot overmaat van ramp diende de kerk die onderdak bood aan Duitse pelgrims tevens als afwerkplek voor prostituees. Toch zal Luther veel moois hebben gezien, en vooral gehoord. In de tijd dat hij Rome bezocht klonk in de kerken en paleizen nog altijd de muziek van de Franco-Vlaamse polyfonisten, al verloor zij terrein ten gunste van Italiaanse stijlen waarin juist de melodie vooropstond. Het ensemble Concerto Romano heeft muziek bij elkaar gezocht die destijds in Rome moet hebben geklonken. Op de cd Luther in Rom worden religieus en wereldlijk repertoire afgewisseld; naast vocale klinkt instrumentale muziek en allerlei destijds dominante genres zijn vertegenwoordigd. Door de variatie van de klanken van de kerk tot de straat krijg je het gevoel alsof je door het Rome van toen wandelt. De stukken zijn prachtig uitgevoerd en hoorbaar met kennis van de omstandigheden benaderd. De composities mogen stilistisch nogal verschillen, maar sluiten mooi op elkaar aan. Uitstekende cd!

Merlijn Kerkhof

Jammer, deze cd verscheen te laat voor Pasen. Maar wat zou het. De feestelijke motetten van Tomás Luis de Victoria, Giovanni Pierluigi da Palestrina en een aantal minder bekende toondichters klinken net zo mooi onder de kerstboom als aan de paastafel. Victoria is een van de belangrijkste Spaanse renaissancecomponisten, maar hij werd, zo valt duidelijk te horen in de goed gekozen selectie werken op deze dubbelcd, krachtig beïnvloed door componisten uit de Nederlanden en natuurlijk door zijn leraar Palestrina. La Grande Chapelle ijvert al jaren voor de Spaanse oude muziek van middeleeuwen tot barok, en de cd’s van het gezelschap kenmerken zich door een luxueuze presentatie en verzorgde uitvoeringen. Hier horen we een krachtige koorklank die ook nog instrumentaal wordt ondersteund. Maar in de enorme Spaanse kathedralen moet toch ook een flink volume gemaakt zijn door de zangers, getuige het vaak maar kleine aantal zangersnamen dat we op de bewaard gebleven inventarislijsten vinden. Meestal horen we Victoria van de meer introverte kant, bijvoorbeeld in zijn vaak opgenomen lamentaties en requiem, maar de forse aanpak van La Grande Chapelle past deze muziek voor het paasfeest echt als een handschoen.

Marcel Bijlo

Luther in Rom

La fiesta de Pascua en Piazza Navona

Luthers hel op aarde

www.klassiekezaken.nl

Krachtige koorklank in feestelijke motetten

oktober 2012 51

cdBesprekingEN barok

barok

Diverse componisten

Philipp Dulichius

Sogno Barocco

Sacred Motets

Ensemble Weser-Renaissance Bremen o.l.v. Manfred Cordes

Anne Sofie von Otter, Ensemble Cappella Mediterranea o.l.v. Leonardo García Alarcón

cpo 777 352-2 / €€

Naïve V 5286 / €€

De Pommerse Lassus wordt hij wel genoemd, Philipp Dulichius (1562-1631).

Hij was meer dan veertig jaar kapelmeester in het nu Poolse Stettin. De overeenkomst met zijn Vlaamse voorganger zit in de complexe vocale polyfonie.

Dulichius volgt veelal de regels van wat later de prima pratica wordt genoemd.

En hij is zo streng dat hij maar zes melodieën gebruikt. Grote lutheraanse soberheid belet hem echter niet een opmerkelijke muzikale rijkdom te realiseren. Zijn 232 motetten, allemaal voor de liturgie, zijn geschreven voor vijf, zes, zeven of acht stemmen. Tijdens zijn leven was er veel belangstelling voor, maar na zijn dood belandde alles in archieven waar het werk pas aan het eind van de 19e eeuw werd herontdekt. Manfred Cordes presenteert op deze cd een zorgvuldig samengestelde selectie. De motetten zijn gerangschikt naar het in 1547 door Glarean beschreven systeem van de twaalf modi. Dulichius zelf hechtte aan de variëteit van de modi. Hij koos ze in overeenstemming met zijn interpretatie van de teksten. Dat is zeker voor de hedendaagse luisteraar een subtiel uitdrukkingsmiddel. Het Ensemble WeserRenaissance Bremen hanteert het met grote toeleg, getrouw aan de muzikale opvattingen in de 16e eeuw.

Barend Linders

Vroeger zong Anne Sofie von Otter liever in opera’s van Händel en Vivaldi. In de lange aria’s kon ze zich laten gelden. Nu is de Zweedse mezzo met het natuurlijke timbre ouder en wijzer, schrijft ze in het tekstboekje van haar nieuwe cd Sogno Barocco, en gaat ze voor de opera’s waar het zwaartepunt in het recitatief ligt. Op de cd, die muziek bevat van Monteverdi, Cavalli en de minder bekende Luigi Rossi en Francesco Provenzale, laat ze in ieder geval horen dat ze meer durft: ze zingt vrijer dan voorheen en durft op aangrijpende momenten tegen de noot aan te intoneren, waarmee ze een spannend effect sorteert. Het opvallendste werk is Provenzales cantate Squarciato appena havea, gebaseerd op het verhaal over de Zweedse koningin Maria Eleonora van Brandenburg die te horen krijgt dat haar man is omgekomen op het slagveld. Von Otter en het Ensemble Cappella Mediterranea geven een uitvoering vol toeters en bellen, met percussie in de geest van Jordi Savalls Le Concert des Nations, om de paar maten een andere combinatie van instrumenten in het basso continuo, een zwierige lijn op de kornet en een spits gezongen slotkoor.

Merlijn Kerkhof

Muzikale rijkdom in lutheraanse soberheid

barok

Toeters en bellen bij Von Otter en co

barok

Antonio Bononcini

Johann Sebastian Bach

Messa a cinque concertata, Stabat Mater

Sonatas & Partita BWV 1001-1003 Isabelle Faust

Concerto Italiano o.l.v. Rinaldo Alessandrini

Harmonia Mundi HMC902124 / €

Naïve OP30537 / €

Een musicus die Bach speelt moet tegenwoordig zo’n beetje musicoloog zijn. Welke stemming, al dan niet vibrato, wat voor instrument, tot op welke hoogte ornamentiek, welke frasering en tempo? Bij Bachs Vioolsonates en -partita’s zijn de problemen extra complex, want de muziek ontbeert harmonie. Isabelle Faust is zich van de moeilijkheden bewust. ‘Met vier vingers op vier snaren kun je de polyfonie en de harmonie alleen maar suggereren’, schrijft ze in het boekje, ‘de rest wordt aan de mentale verwerking van de luisteraar overgelaten.’ Mooi geformuleerd, want dat is de essentie van deze merkwaardig kale muziek: dat je zelf invult wat eraan ontbreekt. Bach maakt lijnen en samenklanken niet af, levert alleen fragmenten. Lastig voor een musicus om toch het muzikale discours vast te houden. Isabelle Faust lukt het. Wat bij menig collega verkeerd gaat, het metrum vasthouden, is bij haar veilig, in weerwil van veel lastige versieringsnootjes en arpeggio’s. Ook in de eenvoud heerst haar talent. Luister naar de Double uit BWV 1002, wat een intimiteit! De cd lijkt geen montages te kennen, de delen gaan vaak in elkaar over, alsof het een liveopname is. Dat kenmerkt de allergrootsten.

Jos van der zanden

De zogeheten historisch geïnformeerde uitvoeringspraktijk heeft niet alleen transparante speelwijzes gebracht, maar ook een onstilbare honger naar nieuwe oude muziek. Regelmatig wordt in bibliotheken over de hele wereld onbekend repertoire gevonden en de Italiaanse barok lijkt wat dat betreft een hoorn des overvloeds, want zelfs ongekend Vivaldimateriaal blijft opduiken. De kans is groter bij tegenwoordig minder bekende meesters, zoals Antonio Bononcini (1677-1726), die het als cellist en componist via aanstellingen in Bologna en Rome tot kapelmeester aan het hof van Karel VI in Wenen bracht. Bononcini’s traditioneel larmoyante Stabat Mater was al bekend, maar zijn Messa a cinque concertata lag nog in de conservatoriumbibliotheek van Florence. Rinaldo Alessandrini maakte de partituur speelklaar en bracht met zijn Concerto Italiano begin dit jaar de première in het Wiener Konzerthaus. Het goede nieuws is verder dat de opname deel uitmaakt van de campagne Aangenaam...Klassiek 2012, en terecht, want hoe avontuurlijk kan een miszetting zijn!

Bononcini blijkt een geniaal contrapunticus, die boven een trefzekere instrumentale begeleiding verschillende melodieën behendig tot grote gezamenlijke expressie weet te combineren. In afwisseling met het koor vormen maar liefst acht solisten een heuse vocale parade die van de aloude mis bijna opera maakt...

Arjan van Dijk

Isabelle Faust: een van de allergrootsten

52 oktober 2012

Avontuurlijk repertoire uit de Italiaanse barok

cdBesprekingEN barok

barok

Antonio Vivaldi

Monteverdi, Frescobaldi, Castaldi

Concerti da camera

Salve Regina

Collegium Pro Musica o.l.v. Stefano Bagliano

Il Pegaso o.l.v. Maurizio Croci

Brilliant Classics 94332 (3 cd’s) / €

Brilliant Classics 94286 / €

Dat Antonio Vivaldi meer instrumentale muziek schreef dan alleen vioolconcerten weten we zo onderhand wel, maar zijn achttien Concerti da camera voor strijkers en blazers zijn nog steeds te weinig te horen. Goed idee dus van Collegium Pro Musica om ze alle achttien op cd te zetten.

De bezetting verschilt per concert, maar blokf luit, hobo en viool, en soms ook fagot, hebben altijd belangrijke partijen. Net als zijn collega Telemann wist ook Vivaldi voor ieder instrument dankbaar te schrijven, maar hij weet er – het bloed kruipt tenslotte waar het niet gaan kan – af en toe wel een virtuoos vioolsolootje tussendoor te gooien. In Italië zelf vonden deze concerti niet veel aftrek, maar in Duitsland des te meer. In Italië had men toch liever muziek voor alleen strijkers en Vivaldi schreef deze concerti dus vooral voor de vele goede musici die hij in Dresden ontmoette. Het jonge Italiaanse ensemble dat we hier horen, beschikt eveneens over topmusici op ieder instrument maar maakt vooral indruk door het in alle opzichten perfecte ensemblespel. Het continuo is afwisselend bezet met klavecimbel en (kamer)orgel. Dit is een heerlijke uitgave.

Marcel Bijlo

Op deze cd horen we bekend en onbekend werk van Claudio Monteverdi en Girolamo Frescobaldi, onbetwist de grootste vernieuwers uit het begin van de zeventiende eeuw op respectievelijk vocaal en instrumentaal gebied. Organist Maurizio Croci stelde een aantrekkelijke selectie samen, met een aantal recent ontdekte versies van het Salve Regina, geschreven door Monteverdi. In dit soort kerkmuziek domineren meestal de sopranen en countertenors, maar hier wordt nu eens gekozen voor twee tenoren en een bas. Hun krachtige stemmen passen ook mooi bij het indrukwekkende orgel, met van die typische scherpe Italiaanse registers. De luit zorgt af en toe voor wat verstilling. De stukken vloeien op een heel natuurlijke manier in elkaar over en dat luistert erg prettig. De meeste werken zijn kort en dan zit je niet te wachten op iedere keer tien seconden stilte. Croci en de zijnen zorgen er wel voor dat we precies kunnen horen waar het ene stuk ophoudt en het volgende begint. Ondanks de zeer robuuste klank van het orgel is dit toch een heel intieme cd, het instrument staat in een ruimte zonder al te veel kerkgalm.

Dit is een prachtige uitgave van Brilliant Classics, een label dat de laatste tijd erg veel moois uit Italië haalt.

Marcel Bijlo

Perfect ensemblespel van Collegium Pro Musica

barok

Moois uit Italië

opera

diverse componisten La Monarcha – 17th-century music from the Spanish territories

Christoph Willibald Gluck Il trionfo di Clelia

Cordevento

Hélène Le Corre, Mary-Ellen Nesi e.a., Armonia Atenea o.l.v. Giuseppe Sigismondi de Risio

Brilliant Classics 94352 / €

MDG 609 1733-2 (3 cd’s) / €€€

De componisten op deze cd waren allemaal ook instrumentalisten. Andrea Falconieri en Bartolomé de Selma y Salaverde bespeelden diverse blaasinstrumenten, Gaspar Sanz en Santiago de Murcia de gitaar en Antonio de Cabezón was een virtuoos op de toetsen. Blokfluitist Erik Bosgraaf, gitarist Izhar Elias en klavecinist-organist Alessandro Pianu kruipen dus letterlijk in de huid van hun zeventiende-eeuwse collega’s. Met Cordevento, een ensemble in wisselende samenstellingen, heeft Bosgraaf al diverse cd’s gemaakt waar de stukken vanaf vliegen en wat dat betreft worden we bij deze nieuwe al helemáál niet teleurgesteld. De zeventiende-eeuwers lieten in hun muziek ook alle ruimte voor improvisatie en dat laten Bosgraaf en zijn collega’s zich natuurlijk geen twee keer zeggen. Door de afwisseling tussen verschillende typen blokfluiten en gitaren en tussen klavecimbel en orgel krijgen de vele korte stukken allemaal een eigen sfeer mee. Daarbij is er zowel ruimte voor vuurwerk als voor ingetogenheid, en dat maakt deze cd heel aantrekkelijk. Deze musici, die allen tot de jongste generatie behoren, laten horen hoe vanzelfsprekend het is dat je in deze muziek minstens de helft van je noten improviseert. Dat leidt hier tot een geweldig resultaat.

Marcel Bijlo

Nooit van Il Trionfo di Clelia gehoord? Ik ook niet. Na de zeer succesvolle première in 1763 werd de opera niet meer uitgevoerd. De reden? Wellicht omdat één jaar na de vooruitstrevende Orfeo Gluck is teruggegaan naar het operaseriaprincipe met veel da-capoaria’s en secco recitatieven. Bovendien konden de meeste Europese operahuizen zich de vele spectaculaire speciale effecten niet veroorloven. Exit Clelia. Het verhaal, van Metastasio: Clelia, een Romeinse edelvrouw, wordt gegijzeld door de koning van de Etrusken, ontsnapt om haar geliefde bij te staan, keert terug en wordt voor haar moed beloond met de vrijheid en het afblazen van de oorlog. Het is natuurlijk fantastisch dat we kennis kunnen maken met onbekende en vergeten composities uit de geschiedenis, dat verrijkt je kennis en je historisch besef, maar zelf vind ik dit werk een beetje saai. Het ligt niet aan de uitvoering, die is voortreffelijk (Mary-Ellen Nesi!), al heb ik een beetje moeite met Hélène Le Corre (Clelia). Ongeacht of we het mooi, spannend of saai vinden, één ding is zeker: het is van groot belang dat er ook mindere werken aan de vergetelheid worden onttrokken. Alleen dan kunnen we in het juiste perspectief naar de muziekontwikkeling kijken.

Basia Jaworski

Vuurwerk en ingetogenheid bij Cordevento

www.klassiekezaken.nl

Voortreffelijke uitvoering van onbekende Gluck

oktober 2012 53

cdBesprekingEN opera

opera dvd

Charles-Simon Catel Sémiramis

Francesco Cavalli La Didone

Maria Riccarda Wesseling, MathiasVidal e.a., Le Concert Spirituel o.l.v. Hervé Niquet

Anna Bonitatibus, Kresimir Spicer e.a., Les Arts Florissants o.l.v.William Christie Regie: Clément Hervieu-Léger

Glossa GCD 921625 (2 cd’s) / €€€

Opus Arte OA1080D / €€€

In première gegaan in 1802, daarna ten grave gedragen en pas weer in 2011 opnieuw tot leven gewekt. Zo verging het Sémiramis van CharlesSimon Catel, een Parijse tijdgenoot van Beethoven. Zijn lyrische tragedie in drie bedrijven, gebaseerd op een toneelspel van Voltaire, is een echt tijdsdocument: Frans neoclassicisme op een moment dat de ‘grand opéra’ van de romantici op het punt stond door te breken. Opera’s als deze hoor je vrijwel nooit, het is een uniek overgangswerk van twee tijdperken. Catel was leraar harmonieleer aan het conservatorium, en dat is te horen. Steeds zoekt hij naar interactie. Veel samenzang daarom, soloaria’s zijn er maar weinig. Ook zoekt hij naar orkestrale effecten. Recensenten waren daar niet over te spreken en nagelden de componist aan de schandpaal. Vorig jaar sloeg een aantal Franse organisaties de handen ineen om koor en orkest van Le Concert Spirituel deze opera geënsceneerd op de planken te laten brengen. Van dat huzarenstukje in Montpellier is deze dubbel-cd het klinkende resultaat. Je kunt niet anders dan vol lof zijn over de muzikale prestaties, zeker ook van de cast. Al is dirigent Hervé Niquet niet altijd even ritmevast, hij laat zich met tempofluctuaties meeslepen door de emotierijke muziek.

Jos van der zanden

Al het goddelijke is mensenwerk, al het menselijke is goddelijk – dat zou het motto kunnen zijn van het regieconcept dat de jonge regisseur Clément Hervieu-Léger maakte voor William Christies productie van Cavalli’s La Didone.

De productie beleefde de premiére op 16 oktober 2011 in het Théâtre de Caen en verschijnt nu bij het Opus Artelabel op dvd. Het is een bijzondere uitgave, aangenaam om naar te luisteren en te kijken. De eerste akte speelt zich volledig af op de schimmige ruïnes van Troje, de tweede en derde akte zijn iets kleurrijker, maar echt visueel spektakel ontbreekt. Alles draait om de personages (bij Cavalli pleegt Dido geen zelfmoord, maar trouwt uiteindelijk met Larba) en hun emotionele interacties.

In de zaal komt zo’n concept wellicht wat karig over, vandaar waarschijnlijk het sobere applaus voor Hervieu-Léger na afloop, maar op het scherm werkt het prima. Christie levert met zijn Les Arts Florissants wat we van hem gewend zijn: een perfecte muzikale uitvoering. Voeg daarbij de prachtige stemmen van Anna Bonitatibus en Kresimir Spicer en je hebt een juweel van een dvd. Na Monteverdi en Rameau is Cavalli de volgende componist uit de vroegbarok die de laatste jaren steeds meer in de belangstelling is komen te staan. En terecht; zijn muziek verdient een renaissance.

Oswin Schneeweisz

Emotierijke muziek opnieuw tot leven gewekt

opera dvd

Een perfecte muzikale uitvoering

tango

Charles Gounod Roméo et Juliette

Nino Machaidze, Stefano Secco e.a., Coro e Orchestra dell’Arena diVerona o.l.v. Fabio Mastrangelo Regie: Francesco Micheli

Diverse componisten Tango Rhapsody

Duo Lechner Tiempo, Orchestra della Svizzera Italiana o.l.v. Jacek Kaspszyk

Bel Air Classiques BAC081 (2 dvd’s) / €€€

Avanti Classic 5414706 1033-2 (sacd + dvd) / €€

Nino Machaidze is inmiddels van een van de meest veelbelovende jonge sopranen tot een echte diva uitgegroeid. Ze heeft het allemaal: ze is mooi, slank, kan goed acteren en – het voornaamste – ze beschikt over een prachtig instrument waarmee ze veel collega’s van haar generatie overtroeft. Juliette is Machaidzes paradepaardje. Ze heeft haar in Amsterdam gezongen als een lastminutevervangster voor Patrizia Ciofi. Met die rol maakte ze ook haar debuut in Salzburg, eveneens als vervangster, nu voor Anna Netrebko. Tegenwoordig hoeft ze niemand meer te vervangen, nu is zíj de ster. Gounods Roméo et Juliette werd in augustus 2011 in Verona opgenomen. De moderne productie is een beetje bizar, zeker voor Verona. Het begin doet het meest aan de West Side Story anno 2011 denken, en daarna belanden we in een soort circus. Echt snappen doe ik het niet, maar ik vind het mooi en spannend. In ieder geval zitten we niet in Srebrenica, zoals bij regisseur Olivier Py, een verademing! Bovendien: waar kunnen de geliefden uit Verona zich beter thuis voelen dan daar, waar ook Juliettes huis staat, met balkon en al? Stefano Secco is een prachtig getimbreerde Roméo en Artur Rucinski een schitterende Mercutio. Het orkest onder leiding van maestro Fabio Mastrangelo is spetterend goed.

Basia Jaworski

Bewerkingen van tango’s van Ástor Piazzolla zijn er inmiddels te over. Sinds Gidon Kremer zich zo’n twintig jaar geleden met de Argentijnse grootmeester van de hoekige swing en de melancholische lyriek ging bemoeien, is Piazzolla ook onder klassieke musici gemeengoed. En die bewerkingen vallen niet altijd mee, want de tango is werkelijk een genre dat je in je bloed moet zitten. Wat dat aangaat is deze geheel aan de tango gewijde cd van het pianoduo Karin Lechner en Sergio Tiempo een verademing. Natuurlijk helpt het dat het tweetal Argentijns van geboorte is, maar wat vooral bijdraagt is dat ze gestudeerd hebben bij Pablo Ziegler, die hier ook als bewerker en componist een bijdrage levert. Ziegler was jarenlang de vaste pianist van Piazzolla en geldt tegenwoordig als de belangrijkste vertegenwoordiger van de nuevo tango. De werken van Ziegler en Piazzolla – uiteraard ook Adiós Nonino – swingen, zweten en zuchten zoals het hoort en zelfs de monochromie van de twee piano’s is geen enkel bezwaar. Ook in het nieuwe stuk dat goede vriend en (film)componist Féderico Jusid aan het tweetal opdroeg, de Tango Rhapsody voor twee piano’s en orkest, gaat het er warmbloedig aan toe.

Een cd die de tango eer aandoet.

Paul Janssen

Mooie en spannende Roméo et Juliette

54 oktober 2012

Swingen, zweten en zuchten

Column Hans Heg

H

Het is bijna vijftig jaar geleden maar het concert staat nog altijd in mijn geheugen gegrift: het allerlaatste recital van Nan Merriman, op 27 april 1965, in de Kleine Zaal van het Concertgebouw. Het publiek stond op zijn kop.

Een van haar fans riep na de laatste toegift (een hartverscheurend gezongen Think on me) luidkeels: “Thank you, Miss Merriman!”. Geen wonder dat de radio-opname later op een piratenlabel verscheen.

Wie opYouTube of op de site van 401DutchDivas kijkt, kan die opname (deels) nog terugvinden. Merriman was echter helemaal geen Nederlandse zangeres. Ze werd geboren in Pittsburgh en studeerde in Los Angeles, onder anderen bij Lotte Lehmann. Na het winnen van een tv-concours werd ze al vroeg ontdekt door Arturo Toscanini, die haar vanaf 1943 regelmatig uitnodigde voor zijn concerten met het NBC-orkest in New York. In de RCA-box met zijn complete discografie duikt ze regelmatig op.

Hij was gefascineerd door Merrimans opmerkelijke mezzosopraan. Een ‘weelderige’ stem, volgens de International Dictionary of Opera, ‘instantly recognizable for its warm, characterful use of vibrato’. Een kruidig vibrato dat overigens lang niet iedereen beviel.

Die mensen hielden meer van het gesoigneerde geluid van Kathleen Ferrier of Aafje Heynis. De uitbundige, felle of rauwe keel die Merriman kon opzetten (vaak pal naast verfijnde en daardoor onvergetelijke hoge noten), bracht haar publiek niettemin geregeld in extase.

Ze bezat een ander timbre dan we gewend waren, maar om Merrimans intense muzikaliteit, haar temperament en persoonlijkheid

www.klassiekezaken.nl

‘DUTCH DIVA’ UIT AMERIKA! kon je niet heen.Toscanini zette haar bewust in als Orfeo (Gluck), in Beethovens Missa Solemnis en in alle Verdi-opera’s waarin een mezzopartij zat. Herbert von Karajan engageerde haar in de jaren vijftig meteen voor zijn Londense opnamen van Falstaff en Cosí fan tutte – naast sterren als Schwarzkopf, Panerai en Bruscantini. De rollen van Meg Page en Dorabella waren Merriman op het lijf geschreven.

De uitbundige, felle of rauwe keel die Nan Merriman kon opzetten, bracht haar publiek geregeld in extase In Amsterdam maakte ze furore door haar recitals met Jean Antonietti en Felix de Nobel. Onder Eduard van Beinum groeide ze uit tot een geliefde Mahlerzangeres. In 1956 nam ze met hem Das Lied von der Erde en de Lieder eines fahrenden Gesellen op voor Philips.

Met tenor Ernst Haefliger en opnieuw het Concertgebouworkest volgde in 1963 een tweede registratie voor Deutsche Grammophon, dit keer onder Eugen Jochum. Een unicum in de historie van het orkest.

Onvoorstelbaar eigenlijk: Merriman, die zich in het Spaanse repertoire kon ontpoppen als een onvervalste felle flamencozangeres, wist je bij Mahler diep in het hart te raken door haar sublieme vocale eenvoud. Maar in april 1965 kwam er ineens een eind aan dit alles.

Ze besloot op haar 45ste, op het hoogtepunt

van haar carrière, te stoppen. Ze trouwde met tenor Tom Brand, vestigde zich in Limburg en zou nooit meer zingen.

Wat bleef zijn haar opnamen, waarvan sommige helaas niet of moeilijk verkrijgbaar zijn.

BellaVoce heeft er twee in zijn catalogus. De een met opera-aria’s, live geregistreerd in het Concertgebouw. De andere is een bijzondere uitvoering van Das Lied von der Erde uit Hamburg (4 april 1965), omdat Merriman daar een werkelijk verpletterend expressieve Fritz Wunderlich naast zich had.

Van de twee solo-lp’s met meesterpianist Gerald Moore (Frans en Spaans repertoire), die EMI in 1955 nog in mono uitbracht, heeft het Engelse label Testament een ingekorte compilatie op cd in zijn catalogus. Met als gevolg dat een aantal liederen van Fernando Obradors en de Zeven Spaanse volksliederen van Falla buiten de boot zijn gevallen. Schande! Dit was nou juist haar grote specialiteit. Zou het niet eens tijd worden om deze ‘fout’ te herstellen? Al was het maar als postume hommage aan een grote zangeres, die in juli – nagenoeg onopgemerkt door de muziekpers – op 92-jarige leeftijd in Los Angeles overleed.

1134 SBT

oktober 2012 55

GREAT BOXES

AT SMALL PRICES

Super Low Budget Box Campaign until 28/12/2012*

Folder with all 194 titles available at your Klassieke Zaken Specialist. * offer valid while stocks last

emiclassics.com | youtube.com/emiclassics | twitter.com/emiclassics | facebook.com/emivirginclassics | spotify:user:emivirginclassics

puzzel Jan Peter Raat

Instrumentenanagram: Onderstaande fantasiefiguren zijn een anagram van het instrument dat zij bespelen, en kunnen in onderstaand schema worden ingevuld. (b.v.: Tom Terp=Trompet) De gearceerde hokjes geven dan van boven naar beneden een toepasselijk woord als oplossing van deze puzzel.

1 ) Bas Cortan 2 ) Boy Kader 3 ) Tom Broen 4 ) Flip Naut 5 ) G.Loer 6 ) H.Roon 7 ) I.Traag 8 ) Vera Kil 9 ) To Gaf 10) R.Hap 11) Karin Tel 12) Cor Cadeno 13) A.Rits 14) Ab Hotol

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

oplossing

14

Stuur uw oplossing met naam, adres en/of e-mailgegevens voor 25 oktober 2012 naar: Vereniging Klassieke 足Zaken, Postbus 226, 1200 AE Hilversum of 足algemeen@klassiekezaken.nl.

Onder de goede inzenders worden 10 cd's verloot van 足Salve Regina door Il Pegaso.

Met dank aan Brilliant Classics.

Oplossing puzzel Klassieke Zaken Magazine nr. 4-2012 Recitalkeuze www.klassiekezaken.nl

Prijswinnaars Naam Plaats Dhr./Mw. J. van Dijk ALMELO Dhr. A. Schrijver DE LIER Dhr. R. Lousberg EPE Mw. E. Mathies- Klazes AMSTERDAM Dhr. F.J. van Moorsel DEVENTER Dhr./Mw. E.D. van Putten OUD-BEIJERLAND Dhr. W. ten Wolde HOUTEN Mw. T. Gon巽alves- Elvers AMERONGEN Dhr. I. Ronckers WEERT Dhr. J. van Andel CAPELLE A/D IJSSEL

De prijswinnaars ontvangen een cd met De Triomfeerende Min van Carolus Hacquart.

Met dank aan Codaex Benelux. oktober 2012 57

klassieke zaken specialisten  Winkels met postorderservice

DEventer De Woestijnroos 

Alle besproken cd’s in het magazine zijn te allen tijde door de Klassieke Zaken Specialist te bestellen.

Kleine Overstraat 30-32 / 0570-642491 www.woestijnroos.nl

ALKMAAR Boekhandel Feijn 

DORDRECHT Dordrecht Klassiek 

Laat 47 / 072-5409944 www.feijn.nl

Voorstraat 435 / 078-6122169 info@dordrechtklassiek.nl

ALMELO Hilarius Broekhuis 

DRIEBERGEN CD Artline V.O.F. 

Koornmarkt 24 / 0546-456717 www.boekhandelbroekhuis.nl

Traaij 1-C / 0343-521532 www.cdendvd.nl

AMERSFOORT De Algemene Boekhandel

EINDHOVEN Bullit Klassiek 

Leusderweg 184-188 / 033-4622222 www.algemeneboekhandel.nl

Heuvel Galerie 140 / 040-2465107 www.bullitklassiek.nl

AMSTELVEEN Bijenkorf CD Afd.

Bijenkorf CD Afd.

Galerij 12 / 020- 4418646 BijAmstelveen@shops.fame.nl AMSTERDAM Broekmans & Van Poppel 

Van Baerlestraat 94 / 020-6751653 www.broekmans.com

Bijenkorf

Piazza 1 / 040-2367821 BijEindhoven@shops.fame.nl emmen Plantage Vermeer

Noorderstraat 38-40 / 0591-642088 www.vermeer.plantage.nl ENSCHEDE Boekhandel Broekhuis 

Dam 1 / 020-6257238 BijAmsterdam@shops.fame.nl

Marktstraat 12 / 053-4325210 www.boekhandelbroekhuis.nl

Charles Muziek

ERMELO Riemer & Walinga CD Afd. 

Weteringschans 193 / 020-6265538 charlesmuziek@planet.nl Concerto  Utrechtsestraat 54-60 / 020-6245467 www.concerto.nu Fame Music B.V. (magna plaza)  Nieuwezijds Voorburgwal 182 / 020 - 6382525 www.fame.nl APELDOORN Nawijn en Polak boekverkopers 

Marktplein 24 / 055-5212709 www.nawijn-polak.nl

ARNHEM Muziekhandel Bergmann 

Koningsstraat 19 / 026-4423014 www.bergmann.nl Bijenkorf CD Afd.

Ketelstraat 45 / 026-3554686 BijArnhem@shops.fame.nl BERGEN OP ZOOM Quist Boekhandel 

Fortuinstraat 22-24 / 0164 240 232 www.quistboeken.nl

BREDA

Muziekhandel Spronk  Alleen postorder / 076-521 5213 www.muziekvanspronk.nl COEVORDEN

Music Store  Friesestraat 50 / 0524-517332 www.musicstore.nl DELFT Muziekhandel Van Buytene 

Binnenwatersloot 16 / 015-2123853 www.cdklassiek.nl

DEN HAAG Bijenkorf CD Afd.

Wagenstraat 32 / 070-3456345 BijDenHaag@shops.fame.nl Caminada 

Alleen postorder / 070-3466277 www.caminada.nl vanLeest/Paagman

Frederik Hendriklaan 217 / 070-3383838 www.vanleest.nl

Stationsstraat 131 / 0341-552405 www.riemer-walinga.nl

GRONINGEN Boekhandel Van der Velde 

A-Kerkhof 45-47 / 050-3125593 www.boekhandelvandervelde.nl Het Carillon 

Oude Ebbingestraat 64 / 050-3123625 www.hetcarillon.nl

Plato Groningen 

Oude Ebbingestraat 41 / 050-3135055 www.platomania.nl

HAARLEM Bruno Klassiek 

Gierstraat 50 / 023-5323240 www.brunoklassiek.nl HEERLEN Smeets Klassiek & Jazz 

Akerstraat 5 / 045-5715550 www.smeetsklassiek.nl

HENGELO Boekhandel Broekhuis 

Weemenstraat 45 / 074-2910267 www.boekhandelbroekhuis.nl ’s-HERTOGENBOSCH Pieter van Os CD 

Snellestraat 44 / 073-6131150 www.pietervanoscd.nl

HOUTEN BOEKHANDEL WIJS

Spoorhaag 144-146 / 030-6353916 www.boekwijs.nl KROMMENIE Erwin Vermast CD-DVD Shop 

Zuiderhoofdstraat 2 / 075-6216382 www.erwinvermast.nl LEEUWARDEN Boekhandel Van der Velde 

Nieuwestad 57-59 / 058-2132360 leeuwarden@boekhandelvandervelde.nl Poort 

Voorstreek 6 / 058-2123905 www.poortmusic.nl LEIDEN Firma Van Luyken 

Breestraat 97 / 071-5120035 vanluijken-klassiek@hotmail.com

58 oktober 2012

LEIDEN

Plato Leiden  Vrouwensteeg 4-6 / 071-5149689 www.platomania.nl Velvet Music  Nieuwe Rijn 34 / 071-5128157 www.velvetmusic.nl MAASSLUIS Mastersound 

Noordvliet 29 / 010-5917822 peter@mastersoundonline.nl

MAASTRICHT Bijenkorf CD Afd.

Achter het Vleeshuis 26 / 043-3256728 BijMaastricht@shops.fame.nl MIDDELBURG De Drukkerij 

Markt 51 / 0118-886874 www.drukkerijmiddelburg.nl

NIJMEGEN

Boekhandel Roelants  LUX, Marienburg 38-39 / 024-3221734 www.roelants.com Kroese Klassiek 

Molenstraat 126 / 024-3221346 www.kroese-online.nl OLDENZAAL Lansink HiFi, Video & CD’s 

Grootestraat 20 / 0541-512981 lansinkhifi@planet.nl Roden boekhandel daan nijman 

Heerestraat 87 / 050-5012967 http://www.daannijman.nl

ROOSENDAAL Het Verboden Rijk 

Passage 8-14 / 0165-529223 www.verbodenrijk.nl

ROTTERDAM Bijenkorf CD Afd.

Coolsingel 105 / 010-2131170 BijRotterdam@shops.fame.nl Donner

Lijnbaan 150 / 010-2019114 Donner@shops.fame.nl vanLeest Donner Klassiek

Lijnbaan 150 / 010-4046100 www.vanleestklassiek.nl SNEEK Boekhandel Van der Velde 

Kruizenbroederstraat 36 / 0515-423900 sneek@boekhandelvandervelde.nl UTRECHT Bijenkorf CD Afd.

St. Jacobstraat 1a / 030-2314465 BijUtrecht@shops.fame.nl Boudisque Classique  Vredenburg 31 / 030-2394030 www.boudisque.nl VENLO Sounds Recordshop BV 

Parade 66 / 077-3510625 www.sounds-venlo.nl

ZUTPHEN Music All In 

Beukerstraat 24 / 0575-516444 www.musicallin.net Zwolle

Plato Zwolle  Klokkensteeg 14 / 038-4225354 www.platomania.nl

Gemiddelde adviesprijzen bij de ­aangesloten Klassieke Zaken Specialisten: 5 - 20 euro = € 21 - 35 euro = €€ 36 - 50 euro = €€€ 51 euro en meer = €€€€

exclusieve Boxaanbieding

clublede n

€5,-

kor ting

Unieke en monumentale Ravelbox

95 49,

KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*

69,95

NU SLECHTS

14 CD-BOX

maurice ravel The complete edition

Claudio Abbado, Pierre-Laurent Aimard, Charles Dutoit, Cecilia Bartoli e.a.

Decca 478 3725 (14 cd’s) / 125 612 VKZ

* Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 58* Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 23 november 2012. www.klassiekezaken.nl

Op 28 december 1937 stierf Ravel in een ziekenhuis in Parijs. Hij was slechts 62 jaar en liet een even compact als invloedrijk oeuvre na: de Bolero, La valse, Pavane pour une infante défunte, Daphnis et Chloé, om maar enkele van de bekendste werken te noemen.

Schitterende melodieën, verfijnde kamermuziek, opzwepend orkestwerk en altijd die Franse benadering die balanceert tussen gedecideerde afstand en emotionele omhelzing. Ravels muziek verrast steeds weer, dat is wat deze box van veertien cd’s vertelt.

Een unieke en monumentale box, want voor het eerst in de geschiedenis is het complete werk van Ravel samengebracht op cd. Bovendien zijn de uitvoeringen en de uitvoerenden, met onder anderen Claudio Abbado, Pierre-Laurent Aimard, Charles Dutoit en Cecilia Bartoli, van de allerhoogste categorie. Een buitenkans. oktober 2012

59

n blede u cl

, 0 €1

exclusieve Boxaanbieding

ting r ko

Compleet klankportret van een genie

95 59,

KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*

89,95

NU SLECHTS

51 CD-BOX

De geschiedenis van de Sovjet-Unie in muziek, dat is het oeuvre van Dmitri Sjostakovitsj. Niet alleen zijn de grote gebeurtenissen van de twintigste eeuw, zoals deTweedeWereldoorlog, de censuur en de dood van Stalin even aangrijpend als hilarisch in zijn werk te volgen, ook wist Sjostakovitsj de grote Russische musici van zijn tijd aan zich te binden. Zo droeg hij werken op aan onder anderen David Oistrakh, Gennady Rozhdestvensky en Mstislav Rostropovitsj. Ze komen allemaal langs in deze unieke, 51 cd’s tellende Sjostakovitsj Editie. Bijzondere opnamen, historische opnamen, aangrijpende opnamen, vrolijke opnamen, ze schetsen een intrigerend beeld van deze componist, die ook zelf als uitvoerend musicus te horen is. Zijn symfonieën, concerten, kamermuziek, balletmuziek en ook filmmuziek zitten vol melodieën die in het hoofd blijven hangen en noten die laten voelen wat leven in de Sovjet-Unie betekende. De mooi verzorgde box is een sieraad in huis en biedt voor een heel klein prijsje het meest complete klankportret van het grootste genie dat Rusland in de twintigste eeuw heeft voortgebracht.

Dmitri Sjostakovitsj Shostakovich Edition Symfonieën, concerten, strijkkwartetten e.a.

David Oistrakh, Mstislav Rostropovitsj, Gennady Rozhdestvensky e.a.

Brilliant Classics 9245 (51 cd’s) / 125 599 VKZ

biedt u deze uitgave aan.

* Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 58* Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 23 november 2012.