Klassieke Zaken oktober 2013 nr.5

Uitgave van de vereniging klassieke zaken 33ste jaargang oktober 2013 Nr 5

k ie ss et La m mK e ag enaajl g bi Aan

HĂŠt tijdschrift voor liefhebbers van klassieke muziek

Op de Franse toer met

lucas & arthur

jussen

88883744012

88697953502

8876549204

88883701332

NIEUW OP SONY CLASSICAL

88883742542

BELUISTER ALLE NIEUWE RELEASES VIA KLASSIEK.FILTR.NL

foto: Decca/Daniel regan

exclusieve aanbieding

Brahms’ eikenhouten warmte

KLASSIEKEZAKEN adviesprijs* per exemplaar

23,95

14,95

www.klassiekezaken.nl

Riccardo Chailly heeft zich met zijn Gewandhausorchester op Brahms gestort. Dat resulteerde niet alleen in een magistrale opname van de orkestwerken van Brahms, maar ook in een briljante vertolking van het Vioolconcert met Leonidas Kavakos als solist. Op deze prachtige cd wordt het concert zinvol aangevuld met de Rapsodieën van Bartók en enkele Hongaarse dansen van Brahms met Péter Nagy achter de vleugel. Zo wordt het volksmuziekkarakter in het werk van Brahms mooi onderstreept. Maar de grote verrassing van deze cd blijft het Vioolconcert. Wat een mooie eikenhouten warmte komt er uit het orkest, wat een heerlijk zangerige vioollijnen zet Kavakos ertegenover. Kavakos en Chailly hebben elkaar echt gevonden als het gaat om de perfecte combinatie van romantische warmte en hedendaagse precisie.

Hoeveel opnamen van Brahms’ Vioolconcert u ook in huis heeft, deze mag u niet missen.

Brahms, bartók violin concerto e.a.

Leonidas Kavakos, Gewandhausorchester o.l.v. Riccardo Chailly Decca classics 0289 478 5342 8 / 135 658 vkz

* Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 59* Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 22 november 2013.

OLOFON klassieke zaken

33e jaargang, nummer 5 - oktober 2013 Winkelprijs € 3,25

Dit tijdschrift wordt geproduceerd door BCM b.v. te Eindhoven in opdracht van de uitgever Vereniging Klassieke Zaken, onder verantwoordelijkheid van Henriëtte Zrour, Soestdijkerstraatweg 21, 1213 VP Hilversum (tevens redactieadres), tel. 035-6229370, e-mail: info@klassiekezaken.nl

deze maand

Hoofdredacteur

Frederike Berntsen

Marcel Bijlo, Joep Christenhusz, Arjan van Dijk, Hein van Eekert, Hans Heg, Frans Jansen, Paul Janssen, Basia Jaworski, Merlijn Kerkhof, Andrew van Parijs, Jan Peter Raat, Benjamin Rous, Gerard Scheltens, Oswin Schneeweisz, Jeroen Stoffels, Jurjen Vis, Jos van der Zanden

foto: marc ribes

Aan deze aflevering werkten mee

13

jaroussky’s farinelli

14

Frederike Berntsen Vormgeving

lang lang ‘to the masses’

Marjanne Gielen, Sandra Koopmans, Nicole Lennards, Patrick Hoogduin, Marcha van den Einden, Eric Waterschoot, Rik Janssen, Tein

foto: Harald Hoffmann

Eindredactie

Coverfoto

KLASSIEKE ZAKEN verschijnt twee­maandelijks in een oplage van 40.000 stuks.

Het tijdschrift wordt verspreid via de dealers van de Vereniging Klassieke Zaken en aan de Klassieke Zaken Clubleden.

BCM abonnementenservice, Postbus 1392, 5602 BJ Eindhoven. Tel 0900-2022708 (€ 0,10 per minuut) www.bcm.nl

20

kansas girl didonato

harriet krijgh: brahms op een strad

Stopzetten Abonnement

Opzegging van het lidmaatschap kan uitsluitend schriftelijk en dient ten minste acht weken voor het verstrijken van de jaarlijkse termijn te geschieden. Prijswijzigingen lidmaatschap voorbehouden.

Zoveel mogelijk is getracht rechthebbenden van foto’s te achterhalen. Zij die in verband hiermee niet zijn benaderd kunnen contact opnemen met de uitgever.

Prijswijzigingen, druk- en zetfouten voorbehouden.

4

oktober 2013

38

23

foto: marco borggreve

©2013 Vereniging Klassieke Zaken.

Het volgende magazine verschijnt: 22 november 2013

alexander melnikov aan ‘t IJ foto: nancy horowitz

De in dit magazine gerecenseerde cd’s zijn uitsluitend geselecteerd op kwaliteit.

intieme mahler van ­gerhaher

foto: OSM Pierre-Étienne Bergeron

Ledenadministratie

foto: josef fischnaller

Stephanie Pistel

exclusieve aanbieding

3 brahms’ eikenhouten warmte klassieke zaken aanraders

van de redactie Foto: Maarten van Haaff

en verder

De meesterhand

10 tous les soleils het recept tegen melancholie 10 Sol gabetta voorVivaldiliefhebbers 11 Spaanse zomer in huis met thomas beijer boxaanbieding

60 ruslandbox meeslepende kleurenpracht artikelen

Op de Franse toer met lucas en arthur jussen 9 toonmeesters bij deVPRO 13 philippe jaroussky een moderne Farinelli 14 lang lang en simon rattle ideale combi 17 ypf eert pianolegende youri egorov 18 riccardo chailly Brahmsvertolker bij uitstek 20 joyce Didonato spreekt met haar luisteraar 23 christian gerhaher kiest voor intieme Mahler 24 Muziekliefde en kwaliteit bij outhere music 37 Feest voor de Noorderkerkconcerten 38 harriet krijgh speelt pure Brahms 41 mariinski en Gergjev in Den Haag 42 alexander melnikov aan ‘t IJ 45 Così in het Concertgebouw 6

RUBRIEKEN

Op de tentoonstelling Vermeer & Music in de Londense ­N ational Gallery kon het publiek de meesterhand van ­Vermeer bewonderen in schilderijen die het muzikale tijdverdrijf in de Gouden Eeuw weergaven. Precies die kleur, dat schaduw­l ijntje, die lichtval op de gitaar; de meester aan het werk, een genot voor de kijker.

De hand van de meester komt ook terug in de campagne ­A angenaam Klassiek 2013. Want wat hebben Philippe ­Jaroussky, Janine Jansen, Maria João Pires, de Berliner Philharmoniker en het Gewandhausorchester met elkaar gemeen? Stuk voor stuk zijn het fantastische artiesten en gezelschappen. Maar ook – juist om hun kwaliteiten – maken ze deel uit van de campagne Aangenaam Klassiek. Op de kersverse ­a lbums v a n de z e ste r r e n staa n werken va n Porpora tot Schubert en Rachmaninov.

Muzikaal genot

Pianiste Pires uit het rijtje is een van de wegwijzers geweest voor de broers Lucas en Arthur Jussen; ze gaf hen haar muzikale kunsten door. En ziedaar: de mannen hebben zojuist hun derde cd uitgebracht bij Deutsche Grammophon, Jeux, met Frans repertoire van Poulenc, Ravel en Fauré. Daarmee staan ze tussen de wereldnamen in de campagne, en bovendien zijn ze ambassadeurs van Aangenaam Klassiek.

4 COLOFON 5 VAN DE REDACTIE 27 aangenaam klassiek

Heel aangenaam, deze actie, want de schijfjes plus een bonus-cd die de Jussenbroers exclusief hebben opgenomen, zijn te verkrijgen voor een habbekrats.

47 HANS HEGS COLUMN 48 DE BESTE KLASSIEKE CD’S 58 klassieke kinderzaken 59 KLASSIEKE ZAKEN SPECIALISTEN 59a puzzel

Op ver toon van de clubledenpas krijgen clubleden extra korting.

www.klassiekezaken.nl

Van meester op leerling, en daarna vooral van meester en leerling op het publiek. Het uitdragen van de kunst, daar gaat het om – in de National Gallery, en ook in dit magazine. Met als resultaat, hopelijk, dat de luisteraars straks met de musici delen wat die al spelend ondervonden: het muzikale genot.

Frederike Berntsen oktober 2013

5

Op de Franse toer Na de debuut-cd van 2010 (Beethoven) en een al even bewonderde Schubertproductie zetten de gebroeders Arthur en Lucas Jussen een nieuwe stap in hun carrière met Jeux: zonnige muziek van Franse componisten. Dit najaar zijn ze ook ambassadeurs van Aangenaam Klassiek. Doel: jongeren warm maken voor klassieke muziek. Wie kan dat beter dan wie zelf jong, levenslustig en succesvol is?

D

“Ditmaal gaan jullie op de Franse toer.

Was dat jullie eigen idee?”

Arthur (17): “Uiteindelijk gaan wij er zelf over, maar we nemen wel veel advies van anderen aan. Eigenlijk gaat dat altijd in samenspraak met heel veel mensen. Met onze ouders, en ook met onze docenten, zoals Jan Wijn. In het begin was ik erg onzeker over de muziek, vandaar dat ik het nu zie als een overwinning. Anderhalf, twee jaar geleden had ik nooit gedacht dat we dit nog eens zouden opnemen. Jan Wijn heeft me de partituur leren begrijpen. Ik vergelijk het met school, met wiskunde bijvoorbeeld. Iemand legt het je uit, je krijgt inzicht en naderhand pas je het zelf toe. Zo’n gevoel heb ik ook bij deze muziek.”

“Luister je naar andere uitvoeringen, of laat je je juist zo min mogelijk door anderen beïnvloeden?”

“Normaal gesproken dat laatste. Eerst studeer je op zo’n stuk, je zet het als het ware in de grondverf. Daarmee wordt er iets van jezelf in het stuk geprint, iets wat niet meer weg kan gaan. Daarna komt de rest. Dan is nadoen onmogelijk, dat heb je dan vermeden.”

“Jij speelt de solostukken van Poulenc.

Wat voor indruk heb je nu van hem?”

“Wel, ik denk dat het een heel vrolijke man was, iemand die met veel humor in het leven stond. Dat hoor je heel goed in zijn muziek. Soms zijn er imitaties van andere

6

oktober 2013

componisten, dat je ineens denkt: hé, Mozart. Maar toch hoor je altijd weer dat het Poulenc is. Ik herken nu bijvoorbeeld een echt ‘Poulenc-akkoord’ - daar kan ik heel erg van genieten.”

“Jullie spelen ook vierhandige stukken.

Hoe komen jullie tot gezamenlijke beslissingen?”

“Gek genoeg praten we er niet vaak over.

Soms is het ook niet met woorden uit te leggen, je voelt het gewoon. Normaal gesproken studeren we een stuk eerst alleen. Pas in de laatste fase werken we dan samen. Ik denk dat we wat muzikaliteit betreft gewoon op één lijn zitten, daar zijn niet veel woorden voor nodig. We kennen elkaars spel natuurlijk ook door en door. De verdeling van bas en diskant gaat ook vanzelf. Het is niet zo dat iemand het liefst links doet of zo, zeker niet als de partijen gelijkwaardig zijn.”

en stijl zo dicht tegen mij aan zit. Ik kan eerlijk zeggen dat ik met veel plezier naar Arthur luister en dat heb ik echt niet met alle pianisten. Bij anderen denk ik wel eens: dat had ik toch een beetje anders gedaan zoiets heb ik bij Arthur weinig.”

“Jullie zijn dit najaar ambassadeurs van Aangenaam Klassiek. Wat is daarbij jullie rol?”

“Ik denk dat het fijn is voor jonge mensen dat ze zich met ons kunnen identificeren.

Wij zijn zelf jong en denken over veel zaken hetzelfde als anderen van onze leeftijd en we maken ook hetzelfde mee. Daarmee komt muziek denk ik een stuk dichterbij voor hen, ze wordt tastbaarder.

Ikzelf vind het fantastisch om naar een uitvoering van bijvoorbeeld Horowitz te luisteren.

Maar ik kan me best voorstellen dat zoiets lastig is voor jongens en meisjes van onze leeftijd die totaal geen ervaring hebben met klassieke muziek. Die krijgen dan een zware en serieuze opname te zien of te horen van weliswaar een van de grootste pianisten ooit, maar het blijft dan toch moeilijk.

Zien ze ons, dan is die afstand veel minder groot. Zelf hebben we het geluk gehad dat we van jongs af aan altijd omringd zijn geweest door muziek. Mijn vader is paukenist in het Radio Filharmonisch Orkest en mijn moeder is dwarsf luitiste en geeft les. Er stond thuis een piano en daar ben ik ge-

“we kennen elkaars spel door en door”

“Wat bewonder jij nu het meest aan het spel van je broer?”

“Oei, da’s moeilijk, zeg. Maar wat mij het meest inspireert, geloof ik, is de rust die Lucas in zijn spel heeft en ook uitstraalt. Dat vind ik wel iets waar ik nog veel van kan leren.”

“En jij, Lucas, wat bewonder jij aan Arthurs spel?”

“Lucas (20): “Phoe... Eigenlijk bewonder ik alles, er is geen andere pianist die qua spel

coverinterview

foto: stephanie pistel

er met de Jussens

Lucas en Arthur Jussen 2 oktober Concertgebouw, Amsterdam concertgebouw.nl

woon maar achter gaan zitten. Van het een kwam het ander en zo zijn we gekomen waar we nu zijn.”

“Hebben jullie wel eens een gevoel van: jeetje, wat overkomt ons allemaal?”

“Ja, het is echt allemaal fantastisch. Er zijn ook wel momenten dat er stress is, hoor, en dat er veel geregeld moet worden en zo.

Maar we mogen niet klagen. Er is hier thuis een... nou ik wil niet zeggen een hele mawww.klassiekezaken.nl

chine aan het werk, maar iedereen is er toch heel erg mee bezig. Als we dan de kroon op ons werk kunnen zetten, zoals met een cd, is dat geweldig. We kijken uit naar 2 oktober, naar ons concert in de Kleine Zaal van het Concertgebouw! Daar gaan we het hele programma spelen en wordt de cd officieel gepresenteerd.”

Fauré, Poulenc, Ravel Jeux

Lucas en Arthur Jussen Deutsche Grammophon 0028948104499

Jos van der Zanden oktober 2013

7

NIEUW

op Deutsche Grammophon en DECCA in prijs verlaagd

in prijs verlaagd

in prijs verlaagd in prijs verlaagd

in prijs verlaagd

www.deutschegrammophon.com

www.deccaclassics.com

Special

Toonmeesters Inmiddels is het alweer even geleden dat de legendarische documentairereeks Toonmeesters het licht zag. Een kleine twintig jaar om precies te zijn. Midden jaren negentig sloegen Reinbert de Leeuw en bevriend regisseur Cherry Duyns de handen ineen om een serie van acht componistenportretten te maken, stuk voor stuk gewijd aan een vooraanstaand naoorlogs toondichter.

De VPRO komt met een puike dvd-uitgave.

O

Op het eerste gezicht lijkt het een wat willekeurig octet. Hoe verhoudt de even virtuoze als expressieve complexiteit van György Ligeti zich bijvoorbeeld tot het toegankelijke neospirituele idioom van Henryk Gorecki?

En wat verbindt de absurdistische geest van Mauricio Kagel en de mysterieuze klankwereld van Sofia Goebaidoelina?

De bindende factor heet in dit geval Reinbert de Leeuw. In die zin vormt Toonmeesters niet alleen een kleurrijke dwarsdoorsnede van het componeren in de late twintigste eeuw. De serie schetst tevens een intiem portret van de bevlogen dirigent en musicus, die onlangs vijfenzeventig is geworden.

bejaarde Franse meester, voor de gelegenheid overgekomen uit Parijs, rustig meelezen in de partituur. Een hevig transpirerende De Leeuw smeekt intussen de juiste noten af bij het orkest: “Nee, nee... snéller!” “Kunnen we nu áls-jé-blíeft...!”

Even onvergetelijk zijn de diverse werkbezoeken. De ontmoeting met Galina Oestvolskaja bijvoorbeeld, door Duyns met gevoel voor ‘tristesse’ in beeld gebracht. Bij wijze van hoge uitzondering ontvangt de mensenschuwe componiste De Leeuw in haar Petersburgse flatje, waar ze hem – consequent buiten beeld – op het juiste tempo van haar Trio wijst.

Of de ontmoeting met Henryk Gorecki, die spontaan ontaardt in een quasi-geïmproviseerde dollemansrit voor piano vierhandig.

Persoonlijke favoriet: de jiskefetachtige scène die zich ontspint wanneer een schaterende Mauricio Kagel in zijn werkkamer een ‘sehr lebendiges’ concert voor

“Nee, nee... snéller!”

Die bevlogenheid spat bij vlagen van het scherm. Zoals tijdens een een repetitie van Olivier Messiaens La Transfiguration de Notre Seigneur Jesu-Christ. We zien de

Claude Vivier

Henryk Gorecki

Mauricio Kagel

sirene en misthoorn ten beste geeft. Al blijkt uit een indringende vertolking van ...den 24. xii. 1931 dat het in zijn absurdistische muziektheater niet alleen maar lachen geblazen is.

Natuurlijk komt De Leeuw ook zelf uitvoerig aan het woord. Vertelt hij waarom de magische muzikale wereld van Claude Vivier zijn idee over muziek volledig op z’n kop zette.

Weidt hij uit over de lyrische zang en elektronische klankschaduwen in A king, riding van Klaas de Vries, de enige Nederlander in het gezelschap.

Verrassende bonus: een integrale uitvoering van Oestvolskaja’s Vijfde pianosonate. Evenals een interview met Cherry Duyns, waarbij De Leeuw, schipperend tussen praatstoel en pianokruk, een weergaloos college muziekgeschiedenis geeft.

Maar ook zonder die extraatjes is deze Toonmeesters-box een must voor de muziekliefhebber die wel eens verder luistert dan 1940.

Joep Christenhusz

Olivier Messiaen

Toonmeesters Acht portretten van hedendaagse componisten

door Reinbert de Leeuw en Cherry Duyns

György Ligeti www.klassiekezaken.nl

Galina Oestvolskaja

VPRO VD13138 (4 dvd’s + boekje)

Klaas de Vries

Sofia Goebaidoelina oktober 2013

9

klassieke zaken aanraders

Rouwverwerking in een feelgoodmovie? De Franse auteur en regisseur Philippe Claudel draait er zijn hand niet voor om. In de film Tous les soleils laat hij een docent barokmuziek worstelen met de dood van zijn vrouw, terwijl zijn opgroeiende puberdochter langzaam de liefde ontdekt. Claudel jongleert vaardig met komedie en melancholie en weet de muziek van de cd La Tarantella, het juweeltje dat L’Arpeggiata opnam met Marco Beasley, een cruciale rol te laten spelen. De Italiaanse Tarantella kan immers ziekten als melancholie genezen, zo luidt de volkswijsheid. Omdat zowel de film als de volledige cd kleine meesterwerkjes zijn, zitten ze voor een klein prijsje samen in een doosje.

ble clu

14,95

KLASSIEKEZAKEN adviesprijs* per exemplaar

19,95

tous les soleils philippe claudel lumière lum B521 / 135 660 vkz

een must voor vivaldiliefhebbers Sol Gabetta is al even onderweg met ‘het project Vivaldi’. Il Progetto Vivaldi 1 en 2 werden ware succesnummers. Il Progetto Vivaldi 2 behaalde zelfs in verschillende landen de cd-top 100. Vivaldi had zich ongetwijfeld thuis gevoeld tussen al die popmuziek.

Il Progetto Vivaldi 3 borduurt voort op de succesformule en zet drie celloconcerten van Vivaldi in de context van onbekende werken van Platti, Zani en Chelleri die Gabetta ontdekte in het Duitse Schloss Wiesentheid. Meesterlijke barokmuziek in de lijn van Vivaldi, die Gabetta met Cappella Gabetta onder leiding van haar broer briljant speelt. Een absolute must voor alle Vivaldiliefhebbers.

den

10%

DVD + CD

foto: Uwe Arens

Het recept tegen ­melancholie

ting kor

ble clu

23,95

15,95

KLASSIEKEZAKEN adviesprijs* per exemplaar

den

10% ting kor

diverse componisten Il Progretto Vivaldi 3

Sol Gabetta, Cappella Gabetta o.l.v.Andrés Gabetta (viool) sony 0886979535022 / 135 661 vkz

10

oktober 2013

Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten. Zie voor de ­complete lijst pagina 59. * Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 22 november 2013.

klassieke zaken aanraders

foto: Lucas van Woerkum

spaanse zomer in huis Is het mogelijk dat een jonge Nederlandse pianist Spaanse muziek van Albéniz, Granados, Falla, Rodrigo en Mompou speelt alsof hij een geboren Spanjaard is? Sinds de cd Canción y Danza van Thomas Beijer kan deze vraag met een hartstochtelijk ja beantwoord worden.

Zo klinkt de Fantasia Baetica van Falla alsof er een flamencogitarist achter de toetsen zit en lijkt Evocación, het eerste deel van Iberia van Albéniz, het werk van een melancholische Spaanse zanger. En om het plaatje compleet te maken geeft Beijer met zijn eigen Poema del cante jondo ook zijn visitekaartje af als componist. Een cd om de zomer nog even in huis te houden.

14,95

KLASSIEKEZAKEN adviesprijs* per exemplaar

21 ,95 10%

ble clu

den

ting kor

diverse componisten Canción y Danza

Thomas Beijer

Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten. Zie voor de ­complete lijst pagina 59. * Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 22 november 2013.

Lyrone Records LR C002 / 135 663 vkz

oktober 2013

11

profiel

Philippe Jaroussky

een moderne Farinelli

Zeg Farinelli, en de meeste mensen denken aan bijna onzingbare muziek, die het uiterste vergt van de vertolker. Composities die voor deze castraat werden geschreven zijn voor veel barokzangers wat de Mount Everest voor alpinisten is: een ultieme uitdaging. Op zijn nieuwste cd bereikt countertenor Philippe Jaroussky overtuigend de top.

D foto: Marc Ribes

De Franse countertenor Philippe Jaroussky nam al eerder een cd op met muziek gecomponeerd voor een castraatzanger, Arias for Carestini. Maar Farinelli, de beroemdste achttiende-eeuwse castraat, is natuurlijk van een net andere orde, alleen al om de mythische connotaties die die naam bij veel luisteraars oproept. Tijdgenoten schrijven dat Farinelli beschikte over een uitzonderlijk pure en krachtige sopraanstem. Of dat natuurlijke geluid benaderd kan worden door mannen die in falset zingen is een langlopende discussie.

In de bekende film Farinelli uit 1995 werd de stem van countertenor Derek Lee Ragin nog digitaal vermengd met die van sopraan Ewa Mallas-Godlewska om het bijna bovennatuurlijke geluid van de castraat te vangen.

Jaroussky laat horen dat die digitale trukendoos anno 2013 dicht kan blijven. Hij staat model voor een nieuwe generatie countertenoren die de afgelopen twee decennia is opgestaan, die allen de enorme veelzijdigheid il-

lustreren van de hoge mannenstem. Op een recente opname van de opera Artaserse van Leonardo Vinci nemen Jaroussky en niet minder dan vier collega-countertenoren de vijf belangrijkste mannen- én vrouwenrollen voor hun rekening.

Een betere illustratie van de ema ncipat ie van het stemtype is nauwelijks denkbaar. De opname met de bijzonder uitdagende muziek gecomponeerd voor Farinelli is dan ook niet meer dan een logische vervolgstap.

Jaroussky, vermaard om zijn pure, hooggeplaatste geluid, heeft geen enkele moeite met het technisch complexe vocale vuurwerk in bravourearia’s vol loopjes en trillers. Hij weet bovendien te ontroeren in de prachtige, langzame aria’s met brede, smachtende melodieën.

Daarnaast lijkt zijn stem de afgelopen jaren aan kracht te hebben gewonnen, waardoor hij ook in de lage registers overtuigt. Geen moment bekruipt de luisteraar het gevoel te moeten luisteren naar een compromis; Jaroussky overtuigt zonder meer als een moderne Farinelli.

De Fransman koos voor aria’s van één enkele componist, Nicola Antonio Porpora, zangleraar van Farinelli, en hij dook zelf de muzikale archieven in om materiaal te verzamelen.

Niet minder dan negen aria’s die nog nooit eerder werden opgenomen zijn het resultaat van Jaroussky’s musicologische inspanningen. De composities geven ons niet alleen een beeld van de beroemde castraat, maar ook van de buitengewone kwaliteiten van zijn leermeester, die in zijn muziek blijk geeft van een uitzonderlijk gevoel voor de bijzondere

aspecten van de zangkunst van zijn protegé.

Jaroussky ziet het als een persoonlijke missie om aandacht te vragen voor zangers of componisten die niet de erkenning krijgen die ze volgens hem verdienen. Zo verschenen bijvoorbeeld al Caldara in Vienna, met aria’s van Antonio Caldara, en La dolce fiamma, gewijd aan de muziek van Johann Christian Bach, op het kantelpunt tussen de barokke en klassieke periode. Met zijn jongste project bewijst Jaroussky dat ook Porpora een prominente plek verdient tussen de sterren aan het barokfirmament, en dat de bodem van de schatkist met onontdekte vocale juwelen nog lang niet in zicht is.

bijzonder uitdagende muziek

Benjamin Rous

Philippe Jaroussky 20 oktober, 19 januari ‘14 Concertgebouw, Amsterdam concertgebouw.nl

Nicola Porpora Farinelli – Porpora arias

Philippe Jaroussky, Cecilia Bartoli, Venice Baroque Orchestra o.l.v.Andrea Marcon Erato Classics 5099993413022 (Deluxe cd)

oktober 2013

13

Lang duikt in ‘Bring classical music to the masses’ is het adagium van publiekslieveling Lang Lang.

Uit zijn discografie zou je tot nu toe een voorkeur voor het romantische repertoire ­kunnen aflezen, maar met Bartók en P ­ rokofjev kiest hij rigoureus voor twee moderne ­klassieken. En hoe!

H Photocredits: Harald Hoffman

Het verhaal is vaak verteld hoe Lang Lang als klein Chinees jongetje gegrepen werd door de klassieke muziek via een Tom & Jerry-cartoon met een Hongaarse rapsodie van Liszt. Sindsdien is zijn carrière explosief omhooggeschoten via een wonderkindschap dat hem op vele binnen- en buitenlandse podia bracht. Hij bezocht al jong allerlei internationale concoursen, die hij allemaal won. Hij speelt met de grootste orkesten en dirigenten en al zijn opnamen zijn een succes bij een breed publiek. Geen wonder, want met zo’n techniek, zoveel virtuositeit en zo’n innemende en inspirerende persoonlijkheid word je de lieveling van elk publiek.

Het resulteerde in eerbewijzen als het spelen op het openingsconcert van de Wereldcup in 2008 en het dragen van de Olympische vlam als ambassadeur van China bij de Spelen van 2012. Hij is ook nooit te

14

oktober 2013

gesignaleerd

Lang de moderne klassieken beroerd om in tv-shows over de hele wereld aan te treden en zijn welbespraakte zegje te doen. Zulke activiteiten lijken niet zo erg te passen bij serieuze musici, maar ze brengen wel de klassieke muziek ‘naar de massa’s’. En dat is hard nodig.

samen in een ideale verklanking. Lang Lang heeft een overvloed aan flair, staat volledig boven de lastige techniek, maar toont ook diepgaand inzicht. Dat deelt hij met R ­ attle, wiens liefde voor de fraaie details toch de grote spanningsbogen intact laat.

Men zou kunnen denken dat Lang Lang kiest voor het mak kelijke succes, met repertoire uit de romantiek dat het grote publiek het meest aanspreekt. Maar nu hij de dertig is gepasseerd, horen we ook steeds meer diepgang in zijn vertolkingen.

Met Sir Simon Rattle en het Philadelphia Orchestra gaf hij eerder dit jaar uitvoeringen van Beethovens Derde pianoconcert.

Critici waren blij verrast door de groei die Lang Langs spel nog steeds doormaakt.

Nu is er dan een cd met Rattle en diens eigen Berliner Philharmoniker, die Lang Lang laat horen in twee werken die al lang behoren tot het vaste repertoire, maar die aantonen hoe hij zijn horizon aan het verbreden is.

Geweldige uitvoeringen, door de geluidstechnici perfect vastgelegd, die u niet mag m i s s e n . E e n mo o i e bonus is de bijbehorende dvd, met een interessante documentaire over de totstandkoming van deze opnamen. Grote musici van dichtbij: wat wil je nog meer?

ideale verklanking

Bartók, Prokofjev Pianoconcerten

Lang Lang, Berliner Philharmoniker o.l.v. Simon Rattle Sony 88883732262 (CD + DVD deluxe / limited ed.)

Gerard Scheltens

Het tweede concert van Bartók is wel het meest onromantische en onmelodische dat je je kunt voorstellen. Hamerende ritmen, bijtende dissonanten en een vingerbrekende pianistiek maken dit fantastische werk uit 1932 tot een fenomenale uitdaging voor elke pianist. Maar het is bepaald geen showpiece voor virtuositeit. Het vertegenwoordigt een moderne tijdgeest die ook ruim tachtig jaar na dato nog springlevend is. En hetzelfde kan gezegd worden voor het spitse, speelse, altijd weer verrassende Derde pianoconcert van Prokofjev uit 1921. Lang Lang, Rattle en een van ­­­‘s werelds toporkesten werken in deze twintigste-eeuwse klassiekers naadloos www.klassiekezaken.nl

oktober 2013

15

Interview

R e c h t s t r e eks u it d e z i e l Vijfentwintig jaar geleden overleed de Russische pianolegende Youri Egorov in Amsterdam. Hij was pas drieëndertig jaar. De Young Pianist Foundation eert hem met een herdenkingsconcert. Jorge Luis Prats is een van de vijf pianisten die een hommage brengen.

Toen hij werd gevraagd voor het herdenkingsconcert kreeg Jorge Luis Prats de vraag of hij Youri Egorov eigenlijk wel kende. “Wat denk je zelf?”, antwoordde de Cubaanse pianist.

“Toen ik studeerde had iedereen het over hem.” Twee keer hoorde hij hem live. Prats herinnert zich een van de Prokofjev-sonates, een concert in Moskou. “Daar zat een man zonder pretenties die betoverend speelde. De muziek kwam niet uit de piano, maar rechtstreeks uit zijn ziel.”

Prats is erbij als op zaterdag 22 november in het Muziekgebouw aan ’t IJ in Amsterdam een herdenkingsconcert plaatsvindt voor Youri Egorov. In die stad overleed de pianolegende uit Kazan in 1988 aan de gevolgen van aids – hij was pas drieëndertig jaar. Zijn reputatie was toen al groot: recensenten prezen hem als dichter aan de vleugel. Ondanks zijn vroege dood liet hij een brede discografie na. Zijn nalatenschap wordt beheerd door de Young Pianist Foundation, die ook het concert organiseert.

Jorge Luis Prats zal onder meer een etude spe-

len van Sergei Bortkiewicz. Naast de Cubaan maken Boris Berman, Evgeni Koroliov en Emile Naumoff hun opwachting. Ook Elisabeth Leonskaja treedt op. Zij speelde naar Russisch gebruik aan Egorovs doodsbed.

Hoewel Prats in Moskou studeerde in de periode vlak voor Egorov in 1976 de SovjetUn ie ont vlucht te, kwam het nooit tot een ontmoeting. “In de Sovjet-Unie sloot iedereen zich op in zijn studeerkamer”, vertelt Prats aan de telefoon. “Er was nauwelijks interactie. Je speelde met de deur dicht. Tegelijkertijd wilde iedereen het land uit.”

Ook Prats zelf werd sterk in zijn bewegingsvrijheid gehinderd door zijn vaderland, Cuba, waardoor hij pas op relatief late leeftijd doorbrak op de internationale concertpodia. Maar als Egorov en hij iets overeenkomstig hebben, dan is het de houding dat niets belangrijker is dan de muziek. “De feilloze techniek van de Russische school stelde Egorov in staat om compleet vrij te zijn op het podium”, zegt Prats. “Je zag het ook in de manier waarop hij zich kleedde. Zo informeel. Hij zag eruit als

een kind, maar speelde met een diepgang en oprechtheid die je zelden hoort.”

“Egorov was een verfijnd musicus. Het was bijzonder om zo’n jonge man zo begeesterd en vol energie te zien spelen in een tijd waarin het steeds meer ging om correcte plaatsing van de noten. Eigenlijk was hij in dat opzicht een ouderwetse pianist – spiritueel pianospel was niet de norm.

Daarom staat hij zo dicht bij mij. Ik voel me ook geen moderne pianist. Tegenwoordig word je als pianist geacht veel noten op grote snelheid te spelen, voor de betekenis is geen oog meer.”

Prats, die als hij niet op tournee is zijn tijd verdeelt over de Verenigde Staten, Colombia en Spanje, mist karakterpianisten als Egorov.

Als docent (voor de Young Pianist Foundation geeft hij ook een masterclass) doet hij er alles aan om jonge musici te stimuleren voorbij de noten te gaan. “Als dat lukt, maakt dat mij trots. Maar talenten als Youri Egorov zijn zeldzaam. Daarom ben ik blij dat ik bij kan dragen aan zijn herinnering.”

Youri Egorov: dichter aan de vleugel

Merlijn Kerkhof

Youri Egorov

www.klassiekezaken.nl

Jorge Luis Prats

A tribute to Youri Egorov 16 november Muziekgebouw aan ’t IJ, amsterdam ypf.nl muziekgebouw.nl

oktober 2013

17

Met de opname van het orkestrale werk van Brahms voegt Riccardo Chailly weer een mijlpaal toe aan zijn opvallende 足discografie met het Gewandhausorchester. Want wie de Italiaanse 足dirigent nooit als een Brahmsinterpreet heeft 足beschouwd, kan die mening volledig bijstellen.

foto: mat hennek

Riccardo C Brahmsvertolker bij uitstek 18

oktober 2013

special

Riccardo Chailly voelt zich als een vis in het water als chef-dirigent van het Gewandhausorchester Leipzig. En hij wordt er gewaardeerd ook. Deze zomer werd zijn contract wederom opengebroken en mede op initiatief van het stadsbestuur verlengd tot 2020. Logisch, want Chailly heeft het orkest de afgelopen jaren teruggebracht op het hoogste internationale niveau. Hij deed dat met een groot besef van de rijke Leipziger traditie en een waar fingerspitzengefühl voor vernieuwende en vooral zwierige Italiaanse accenten. “Wat er in Leipzig gebeurde is niet te herhalen. Het was zo uniek”, zei Chailly al eens.

“We zijn nu bezig in een nieuwe tijd met een nieuwe generatie. (…) Hoewel de traditie heel belangrijk is, wil ik de focus inmiddels enigszins verleggen naar de latere romantiek. Dat is mijn uitdaging.”

Chailly heeft die uitdaging serieus genomen en de rijke Leipziger historie systematisch doorgelopen. Na het zo met Leipz ig verbonden werk va n Bach, heef t ­C hailly de aandacht ger icht op latere componisten die een sterke band hadden met de stad zoals Beethoven (die er zelf maar één keer een bezoek bracht), Mendelssohn (die er van 1835 tot zijn dood in 1847 Kapellmeister was) en nu Brahms.

Johannes Brahms kwam voor het eerst in de stad van Bach kort nadat zijn Eerste symfo-

nie in Wenen had geklonken en was weggezet als ‘Beethovens Tiende.’ Daags voor het concert in Leipzig schreef hij aan zijn goede vriendin Elizabeth von Herzogenberg, bij wie hij zou verblijven: ‘Drie dagen voor het concert begin ik al te transpireren en drink ik kamillethee; na een fiasco zelfmoordpogingen enzovoort… Je zult zien hoever een wanhopig componist kan gaan.’

Het viel mee. Leipzig ontving de symfonie met luid gejuich en de liefde voor het werk van Brahms bleef. Zo ging zijn Vioolconcert er in 1879 in première en de componist zelf was er tot kort voor zijn dood een geregelde gast.

Ook bij Riccardo Chailly is Brahms met regelmaat langsgekomen. Al bij het Koninklijk Concertgebouworkest had Chailly veel aandacht voor het werk van de Duitse brombeer. Hij nam in 1993 de vier symfonieën met het orkest op, maar deze registratie werd geen g root succes. Inmiddels is Chailly twintig jaar verder en vooral in Leipzig doordrongen van een groots historisch bewustzijn dat zijn Italiaanse explosiviteit perfect in balans houdt met de milde Duits-Oostenrijkse tonen van Brahms.

Ook is hij niet over een nacht ijs gegaan.

Zorgvuldig bestudeerde Chailly het orkestrale oeuvre van Brahms, wat zelfs enkele discografische premières als de twee Intermezzi uit opus 116 en 117, georkestreerd door Paul Klengel, en de eerste uitvoeringsversie van het Andante uit de Eerste symfonie opleverde. En bij wijze van perfect nagerecht nam Chailly ook nog het Vioolconcert op met de briljante violist Leonidas Kavakos, een cd die apart in oktober verschijnt.

En het eindresultaat? Om kort te gaan: na een bijzondere Bachkenner en een Beethoveninterpreet om rekening mee te houden is Chailly nu een Brahmsvertolker bij uitstek. Want het mediterrane Italiaanse klimaat doet de Duitse heuvelgigant meer dan goed.

Paul Janssen

aandacht voor de Duitse ­brombeer

Chailly

Johannes Brahms The symphonies

Gewandhausorchester o.l.v. Riccardo Chailly Decca classics 0289 478 5344 2 (3 cd’s)

Brahms, bartók violin concerto e.a.

Leonidas Kavakos, Gewandhausorchester o.l.v. Riccardo Chailly Decca classics 0289 478 5342 8

Zie voor de exclusieve aanbieding pagina 3

www.klassiekezaken.nl

oktober 2013

19

Joyce DiDona spreekt met haar

Eens in de zoveel tijd verschijnen er compilatie-cd’s van klassieke artiesten. Platenmaatschappijen rapen hoogtepunten bij elkaar en brengen een disc uit met een mooie foto en een fancy titel. Mezzosopraan Joyce DiDonato democratiseerde dit proces: ze vroeg haar bewonderaars om advies en hulp.

D

De fans hebben er geen gras over laten groeien. Inmiddels gesignaleerd: diverse asfaltwegen met de beschilderde tekst ‘#ReJoyce is coming’ (inclusief een modieuze hashtag) en koffiekopjes, soepblikken, schoolborden en door coöperatieve huisdieren opgehouden bordjes met soortgelijke kreten. En dan is er het promotiefilmpje waarin een imposante reeks operamensen (onder wie de mezzosopranen Jamie Barton en Frederica von Stade, componist Jake Heggie en bariton Thomas Hampson en zijn halve familie) schaamteloos reclame maakt: ‘Verheug u!’ Het wordt ons duidelijk. Er komt een nieuwe cd van Joyce DiDonato: ReJoyce.

De Amerikaanse mezzosopraan viert tien jaar opnamen maken met een compilatiedubbelalbum, dat ze via oproepen op Facebook en Twitter helemaal liet samenstellen door haar bewonderaars: foto’s, teksten, de titel, een deel van de publiciteit en ook de keuze uit DiDonato’s cdoeuvre. Het siert de zangeres en het werk dat zij de afgelopen jaren heeft gedaan dat het resultaat de hele operageschiede-

20 oktober 2013

nis tot aan de eenentwintigste eeuw bestrijkt, zonder namen als Verdi, Wagner of de voor mezzosopranen obligate Carmen van Bizet, maar wel met aria’s van Vivaldi, Porta, Orlandini en Giacomelli en songs van Richard Rodgers en Harold A rlen (de cd-première va n een door Kansas girl DiDonato intiem gezongen Somewhere over the rainbow). Händel en Rossini domineren het programma, maar er is ook plaats voor Mozart, Gluck, Berlioz, Strauss en Heggie. Hier en daar duiken andere grote zangers op: Von Stade, Anna Netrebko en Patrizia Ciofi.

De methode past bij de zangeres: de afgelopen jaren heeft Joyce DiDonato namelijk als geen andere zanger de social media weten te gebr uiken om dichter bij haar publiek te komen.

Het begon met blogposts op haar website, waarbij ze in zeer goed geschreven teksten een boeiende en steeds integere blik gaf in het operabedrijf. Op YouTube verschenen achter-de-schermendocumentaires, waar van de spannendste misschien wel die is waarin we haar meemaken tijdens een uitvoering van Der Rosenkavalier en ze ons meeneemt langs de backstage crew en een ietwat perplexe, maar goed meespelende Anne Schwanewilms (‘the amazing Marshallin’). Ze

maakt ook educatieve filmpjes, zoals een interview met de Italiaanse bariton Alessandro Corbelli over het zingen van recitatieven bij Rossini, en ze beantwoordt vragen van bewonderaars en jonge zangers. Welbespraakt, vriendelijk en intelligent: een ideale docente.

Bij het beluisteren van ReJoyce valt weer eens op hoe indrukwekkend DiDonato’s techniek is: het spervuur van de snelle noten imponeert in de aria’s van Rossini en die uit de barokperiode. Haar stemgeluid is op zichzelf niet zo karakteristiek dat het uit duizenden herkenbaar is, maar de licht-droevige klank die eroverheen hangt en die enigszins herinner t aan Dame Janet Baker, het heldere licht in de hoogte, de k we t s b a a r he i d van een lyrische sopraan en de verrassende vlam die begint te f lak keren in woede aria’s raken het hart. Het belangrijkste is wellicht dat de genereuze persoonlijkheid hoorbaar blijft in de vertolking: Joyce DiDonato spreekt met haar luisteraar, ook als ze zingt.

verrassende vlam

Hein van Eekert

special

ato

luisteraar

Joyce Didonato 11 november Concertgebouw Amsterdam concertgebouw.nl

foto: Josef Fischnaller

ReJoyce The best of Joyce DiDonato

Diverse Uitvoerenden

Erato classics 50999 9341212 4 (2 cd’s)

www.klassiekezaken.nl

oktober 2013

21

NEDERLANDS DANS THEATER

PRESENTEERT EXCLUSIEF IN DEN HAAG

VALERY GERGIEV’S MARIINSKY

VR 15 NOV 19:00

THE LITTLE HUMPBACKED HORSE begeleid door Mariinsky Orkest o.l.v. Valery Gergiev

ZA 16 EN ZO 17 NOV 19:00

GISELLE

begeleid door Mariinsky Orkest

“No company dances Giselle with more elegant refinement than the Mariinsky” THE NEW YORK TIMES

LUCENT DANSTHEATER | KAARTVERKOOP (070) 88 00 333 | WWW.NDT.NL Project is realized with support of the Ministry of culture of the Russian Federation and within the frame of Russia - Holland Year 2013

redactie

Intieme Mahler van

Christian Gerhaher Bariton Christian Gerhaher en dirigent Kent Nagano lieten drie liederencycli van Mahler live opnemen door Sony. De liederenster deelt Mahlers persoonlijke gevoelens met het publiek in de zaal en bij de speakers.

I foto: OSM Pierre-étienne bergeron

‘Ik heb een gloeiend mes, een mes zo diep in mijn borst. O wee! Het snijdt zo diep, in elke vreugde en elk plezier!’ Woorden uit Gustav Mahlers Lieder eines fahrenden Gesellen. Als je ze iemand naast je plotseling zou horen zeggen, terwijl je aan de koffie zit op een terrasje, zou je je een ongeluk schrikken: een dergelijke geëmotioneerde uitlating hoort niet thuis in de openbaarheid. Volgens de Britse krant The

Christian Gerhaher www.klassiekezaken.nl

Guardian kan bariton Christian Gerhaher er echter een welgevulde Royal Albert Hall mee aan zijn lippen laten hangen: ‘Zijn uitvoering van Mahlers Lieder eines fahrenden Gesellen was sensationeel – intiem en geconverseerd, ook al was hij samen met een orkest en zong hij in een enorme ruimte.’

De liederen van Gustav Mahler zitten vol met persoonlijke mededelingen: ‘Als mijn lief gaat trouwen, heb ik mijn treurige dag.’

Of: ‘Het zijn de twee blauwe ogen van mijn schat, die mij de wereld in hebben gestuurd.’ Mahler verwerkte op eigen teksten een ongelukkige liefde in zijn Lieder eines ­fahrenden Gesellen. In zijn Kindertotenlieder, op gedichten van Friedrich Rückert, gaat het om de emoties van een ouder die zijn kinderen verloren heeft. Mahler legde die emoties muzikaal hartverscheurend vast, tot groot ongemak van zijn echtgenote Alma: hun eigen kinderen waren immers in leven. Nog wel.

Mahler geloofde dat kunst niet alleen toonde wat was geweest, maar ook wat er nog komen kon. Hij bleek gelijk te krijgen.

In de concertzaal luisteren we in gezelschap van honderden anderen naar deze hartenkreten, zonder de gêne die ons wellicht op een terras zou overvallen. Liederen als die van Mahler maken ons deelgenoot van gevoelens die we herkennen, maar die we zelf niet snel en plein public zouden willen uiten of aanhoren.

Generaties zangers en zangeressen hebben vormgegeven aan Mahlers ontboezemingen in liedvorm: uitbundig, ingehouden, verstild of hartverscheurend, krachtig of breekbaar.

Christian Gerhaher kiest in deze liederen voor intimiteit. Ze maken deel uit van zijn favoriete repertoire, net als voor zijn grote voor-

beeld Dietrich Fischer-Dieskau, bij wie hij ooit masterclasses volgde en wiens ‘helderheid en lichtheid’ hij bewondert. Zo zei hij in een interview met de website operafocus.com: ‘Tegenwoordig zijn er veel donker gemaakte, grote en omvangrijke stemmen die de indruk geven van veel testosteron en viriliteit. Dat is niet mijn soort van zingen. Zingen is voor mij geen manier om mannelijkheid te etaleren; het is een samenkomen van ideeën en sensualiteit.’

Gerhaher zong begin 2012 de Rückert Lieder, de Kindertotenlieder en de Lieder eines fahrenden Gesellen van Mahler in de concertzaal met het Orchestre symphonique de Montréal en dirigent Kent Nagano.

Sony nam de concerten live op. Een enkele maal horen we een kuch, maar verder lijken we alleen te zijn met de uitvoerenden: we kunnen ongegeneerd op zoek naar de ideeën en sensualiteit van Gerhaher.

sensationele uitvoering

Hein van Eekert

Gustav Mahler Rückert Lieder, Kindertotenlieder, Lieder eines fahrenden Gesellen

Christian Gerhaher, Orchestre symphonique de Montréal o.l.v. Kent Nagano Sony 88883701332

oktober 2013 23

Muziekliefde en

Outhere

Kleinere cd-labels hebben het moeilijk. Maar het zijn juist de kleine labels die met verrassende uitgaven komen. De onafhankelijke Belgische productiemaatschappij Outhere Music biedt een aantal van deze labels onderdak, waarbij kwaliteit en muziekliefde vooropstaan. Sinds 1 juli heeft Outhere bovendien een nieuwe tak: Outhere Distribution.

E

Er zijn tegenwoordig heel wat cd-labels die bijzondere producties uitbrengen, maar niet de middelen hebben om hun cd’s ‘in de markt te zetten’. Daarvoor is een partner nodig die de markt voor elk specifiek muziekgenre goed kent. Outhere Music kan die ondersteuning bieden. Een aantal fijnproeverslabels op het gebied van de oude muziek heeft bij Outhere

24 oktober 2013

onderdak gevonden. Daaronder zijn Alpha, met ensembles als Le Poème Harmonique en Café Zimmermann, Ricercar met onder andere La Fenice en Doulce Mémoire, Ramée met de Nederlandse gambiste Mieneke van der velden en vele jonge barokensembles, ­Aeolus met veel ensembles voor middeleeuwse muziek uit Frankrijk, Zig-Zag Territoires met onder meer Jos van Immerseel, Gli Incogniti van Amandine Beyer en Ensemle 415 van Chiara Banchini en het eigen label Phi

Labelportret

kwaliteit bij

Music van Philippe Herreweghe. Ieder label is autonoom en heeft een eigen catalogus, maar Outhere biedt ze voortdurend ondersteuning en begeleiding.

Alle labels binnen Outhere maken cd’s die op alle fronten met de grootst mogelijke zorg omgeven zijn, zowel muzikaal inhoudelijk als wat betreft de uiterlijke vormgeving en de bij de cd geleverde documentatie. Wie op www. outhere-music.com de catalogi van de diverse labels doorneemt – naast veel oude muziek is er ook latere klassieke muziek, jazz en wereldmuziek te vinden – wil van geen crisis op de cd-markt horen. Ieder label kent zo zijn eigen specialiteiten en heeft naast veel muziek van onbekende componisten ook topuitvoeringen van het bekendere repertoire in de catalogus staan. De mix van gevestigde namen als Philippe Herreweghe en jonge en-

www.klassiekezaken.nl

sembles als Les Muffatti is bovendien bijzonder aantrekkelijk. Alle bij Outhere ondergebrachte labels vertrouwen op hun beurt weer volledig op de kwaliteiten en creativiteit van de musici en geven die veel vrijheid in wat ze willen opnemen. Dat is belangrijk, omdat op

Outhere Music: grote speler op de klassieke cd-markt die manier veel repertoire voor het voetlicht kan worden gebracht dat bij de grotere labels niet aan bod komt. Outhere Music is hierin een belangrijke schakel, zowel voor de musici als voor de labels.

Sinds 1 juli heeft Outhere ook nog eens een nieuwe distributietak, Outhere Distribution. Hierdoor kan Outhere nog veel meer labels onder zijn hoede nemen dan tot nu toe. Onder die nieuwe labels bevinden zich Accent en Carus en binnenkort volgen RCO Live (eigen label van het Koninklijk Concertgebouworkest) en Naxos.

Ook dit zijn allemaal labels die de hoogst mogelijke kwaliteitsmaatstaven hanteren.

Outhere Music is dus een grote speler op de klassieke cd-markt aan het worden, en dat is goed nieuws voor de muzikale fijnproevers die ook in deze tijd van streaming en downloaden nog steeds waarde hechten aan een muzikaal en geluidskwalitatief hoogstaande en mooi vormgegeven cd.

Marcel Bijlo

oktober 2013 25

JANINE JANSEN

RELEASEDATUM 11 oktober 2013

CONCERTEN 11 december Eindhoven, Muziekgebouw 14 december Groningen, Oosterpoort 15 december Amsterdam, Concertgebouw

www.janinejansen.com

NIEUWE TOPTITELS VAN KLASSIEKE

WERELDSTERREN

MET VEEL

VOORDEEL 3CD

€ 9,99

*

2 CD’S + BONUS CD ARTHUR & LUCAS JUSSEN INCLUSIEF CADEAUKAART T.W.V. € 5,* CONSUMENTENADVIESPRIJS

NU VERKRIJGBAAR BIJ UW CD-SPECIAALZAAK OF ONLINE VIA WWW.AANGENAAMKLASSIEK.NL

Arthur & Lucas Jussen en Edwin Rutten gezichten van Aangenaam 2013 Ontvang bij aanschaf een extra cadeau van de Nationale EntertainmentCard.

De Nederlandse broers en pianisten Arthur en Lucas Jussen zijn dit jaar de ambassadeurs van de Aangenaam Klassiek campagne. Speciaal voor kinderen heeft Edwin Rutten wederom een mooi en spannend verhaal geschreven en verteld op twee cd’s: Aangenaam Klassiek for Kids Richard Wagner: Der Ring des Nibelungen. Vanaf 26 september worden deze promotiealbums van de Stichting Entertainmentretail Promotion (STEP) gepresenteerd in entertainmentwinkels in het hele land.

2CD

3CD

€ 9,99

€ 9,99

*

* consumentenadviesprijs

2 CD’S + BONUS CD ARTHUR & LUCAS JUSSEN INCLUSIEF CADEAUKAART T.W.V. € 5,-

Aangenaam Klassiek 2013

Aangenaam Klassiek for Kids

2CD + bonus CD: € 9,99 – inclusief cadeaukaart t.w.v. € 5,Aangenaam Klassiek behoeft eigenlijk geen introductie.

Deze 2CD bevat een bijzondere selectie van bekende en nieuwe tracks, waardoor u kennis maakt met de nieuwste releases van dit najaar of opnieuw kennis maakt met pareltjes uit de catalogi van de platenmaatschappijen.

De actie-albums van Aangenaam Klassiek zijn t/m 31 januari 2014 met veel voordeel aan te schaffen.

2CD: € 9,99 – inclusief cadeaukaart t.w.v. € 5,Ook aan de kinderen heeft Aangenaam dit jaar gedacht.

Laat uw kinderen of kleinkinderen op een speelse manier kennis maken met klassieke muziek via Aangenaam Klassiek for Kids: Richard Wagner - Der Ring des Nibelungen.

Centraal staan 4 nieuwe luxe uitgaven van het Amsterdam Sinfonietta, Janine Jansen, Lang Lang en Arthur & Lucas Jussen. Erg speciaal dit jaar is een boek met 6 CD’s van pianist Rian de Waal. Daarnaast kunt u tracks beluisteren van 20 belangrijke klassieke najaarsreleases, uitgevoerd door diverse nationale en internationale topmusici zoals o.a. het Camerata RCO, Christian Gerhaher, Hannes Minnaar, Mitsuko Uchida, Philippe Jaroussky, Alison Balsom, Renée Fleming, Isabelle Faust en het Osiris Trio. In het boekje dat is bijgesloten in Aangenaam Klassiek, vindt u tevens tien aanbiedingen voor bestaande cd’s en tien klassieke dvd’s.

Ook dit jaar ontvangt u een bijzonder cadeau: een CD in gelimiteerde oplage van ambassadeurs Arthur & Lucas Jussen. Op ‘Encores‘ spelen de broers Jussen hun favoriete “encores” (toegiften). Dit album is speciaal opgenomen voor Aangenaam Klassiek 2013.

F USIE R EXCL A A B G RIJ VERK DENS M TIJ NAA ANGE K A DE E I S KLAS GNE PA CAM

In 2013 is het 200 jaar geleden dat de componist Richard Wagner werd geboren. Hij schreef het meesterwerk Der Ring des Nibelungen, een van de langste en meesleependste opera’s ter wereld. Het is een meer dan spannend muzikaal verhaal met waternimfen, dwergen en goden, reuzen en de vloek van de ring.

Normaliter duurt het rond de 15 uur om de gehele opera te beluisteren. Edwin Rutten heeft een unieke nieuwe Ring gesmeed en vertelt op de opnames in deze box in 2 uur zijn versie van het verhaal. De muziek wordt uitgevoerd door het Symfonieorkest van de Beierse Omroep en geweldige zangers onder leiding van Bernard Haitink. Deze Ring is daarmee een waar muzikaal avontuur voor jong en oud.

Gratis cadeaukaart

bij Aangenaam t.w.v. € 5,Namens de Nationale EntertainmentCard, de nationale cadeaukaart voor muziek, dvd’s, games of tickets, ontvangt u bij aanschaf van deze Aangenaam boxen een speciale Aangenaam Klassiek cadeaukaart ter waarde van € 5,00.

Activeer deze kaart op www.aangenaamklassiek.nl en hierna is deze kaart € 5,00 waard. Kijk voor de actievoorwaarden op www.aangenaamklassiek.nl.

ARTHUR & LUCAS JUSSEN De pianobroers Arthur en Lucas Jussen behoeven ongetwijfeld geen introductie meer. Sinds ze zich in de spotlights profileren verandert alles wat ze doen in goud. Het leverde ze in 2011 de Edison Publieksprijs op. En terecht. Na cd’s met werken van Beethoven en Schubert bewijzen ze hun kwaliteiten nu weer met een heerlijke cd vol Frans repertoire van onder anderen Fauré (het prachtige ‘Dolly’), Poulenc en Ravel. Bovendien hebben zij het Aangenaam Klassiek cadeau, de even aanstekelijke cd met ‘toegiften’, speciaal voor deze campagne opgenomen.

ARTHUR & LUCAS JUSSEN Jeux

Universal - Deutsche Grammophon 00289 4810449

ZOLANG DE VOORAAD STREKT!

TOPITEM! ,99

€ 17

(consumentenadviesprijs)

*

AMSTERDAM SINFONIETTA Al vijfentwintig jaar weet Amsterdam Sinfonietta internationaal de aandacht te trekken met kamermuzikale vertolkingen op het scherpst van de snede. Om het jubileum te vieren combineert het strijkorkest het ‘Tiende Strijkkwartet’ van Shostakovich met een indrukwekkende ‘Concertino’ uit 1948 van diens goede vriend Weinberg. Amsterdam Sinfonietta ontdekte dit nimmer uitgevoerde meesterwerk en bracht het in 2009 in première. De gratis bijgevoegde dvd over vijfentwintig jaar orkestlief en -leed verklaart waarom de uitvoeringen van dit strijkorkest van zo’n dwingende schoonheid zijn.

AMSTERDAM SINFONIETTA

ZOLANG DE VOORAAD STREKT!

Shostakovich: Chamber Symphonies op. 110a & 118a CD +DVD

EXC VERK LUSIEF RIJG BAAR TIJ DE A DENS ANGE KLAS NAAM SIEK CAM PAGN E

TOPITEM! 99

Weinberg: Concertino op. 42 Inclusief DVD met documentaire New Arts International - Channel Classics Records - CCS SA 34313

€ 19,

(consumentenadviesprijs)

JANINE JANSEN F USIE R EXCL BAA G J I R VERK DENS M TIJ NAA ANGE K A E D SIE KLAS GNE PA M A C

In 2007 verraste stervioliste Janine Jansen met een prachtige kamermuzikale Bach-cd.

Wereldwijd werd haar vertolking van de ‘Inventionen’ en de tweede ‘Partita’ bejubeld.

Een vervolg met de ‘Vioolconcerten’ van Bach kon niet uitblijven. Dat vervolg is er nu: dezelfde intieme kamermuzikale benadering, dat zelfde hemelse vioolspel, ze maken Bachs ‘Vioolconcerten’ als nieuw. En voor wie er geen genoeg van kan krijgen is de nog niet eerder op cd verschenen ‘Triosonate in G’ op een apart schijfje bijgeleverd.

JANINE JANSEN

ZOLANG DE VOORAAD STREKT!

Bach Concertos

TOPITEM! 99

Inclusief bonus CD

€ 19,

2CD Universal - Decca - 00289 4786188

LANG LANG In eigen land wordt hij als een popster op handen gedragen en ook elders is de Chinese meesterpianist Lang Lang een fenomeen. Logisch: elke noot raakt rechtstreeks het hart.

En als hij Sir Simon Rattle en de Berliner Philharmoniker achter zich weet, worden ook een showstopper als Prokofievs ‘Derde Pianoconcert’ en Bartóks razend lastige ‘Tweede Pianoconcert’ emotioneel geladen pianopijlen. En de gratis dvd bij deze deluxe-editie vertelt nog eens in beeld van de enorme speelvreugde. Wondermooi en buitengewoon aanstekelijk.

Verkrijgbaar vanaf 4 oktober 2013

LANG LANG, BERLINER PHILHARMONIKER / SIR SIMON RATTLE Prokofiev 3, Bartók 2 CD +DVD

Deluxe editie inclusief bonus DVD Sony - Sony Classical - 88883732262

(consumentenadviesprijs)

EXC VERK LUSIEF RIJG TIJDE BAAR N DE A ANGE S KLAS NAAM SIEK CAM PAGN E

ZOLANG DE VOORAAD STREKT!

TOPITEM! 99

€ 19,

(consumentenadviesprijs)

RIAN DE WAAL Rian de Waal’s levenslange fascinatie voor de virtuose pianotranscripties, zoals die van Liszt, Godowsky en Busoni, inspireerde hem tot het schrijven van een dissertatie over dit genre.

Zijn in 2008 vastgestelde ziekte verhinderde hem dit project te voltooien. Zijn doorzettingsvermogen leidde er toe dat er uiteindelijk toch een fantastisch boek is ontstaan met 6 CD’s, waarmee hij op onnavolgbare wijze zijn fascinatie verdedigt. Rian de Waal stierf in 2011 en liet ons met zijn ‘Metamorphoses’ een schat aan kennis en briljante muziek na.

RIAN DE WAAL Metamorphoses, the Art of the Virtuoso Piano Transcription 2CD

Boek + 6 CD’s Eburon - ISBN nummer: 978-90-5972-755-7

VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 75,00 (vaste boeken prijs)

NIEUWE RELEASES

HOLDY (1809-1847)

, basset horn and string quintet t, basset horn and string quintet

CO

Sweet Dumplings & Cheese Strudel Mozart - Mendelssohn

in F major, KV Anhang 90 (580b) ajor, KV 581 t major, KV Anhang 91 (516c)

CAMERATARCO

heese Strudel

Sweet Dumplings MOZART

& Cheese Strudel MENDELSSOHN

members of the Royal Concertgebouw Orchestra

CHAMBER ORCHESTRA THE SOLOISTS OF RUSSIA www.gutmanrecords.nl

HANNES MINNAAR Bach Inspirations

CAMERATA RCO WWW.CAMERATA-RCO.COM

tra

CAMERATA RCO Sweet Dumplings & Cheese Strudel

€ 14,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

JEROEN WEIERINK, NIKOLAY USENKO

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

€ 14,99

(consumentenadviesprijs)

Camerata RCO Bertus - Gutman Records - CD131

Hannes Minnaar - piano New Arts International - COBRA Records - COBRA 0038

In ruil voor zijn lievelingsmaaltijd, bestaande uit zoete dumplings en kaasstrüdel, schreef Felix Mendelssohn in 1832 een tweetal operateske duetten voor klarinet, bassethoorn en piano. Vader en zoon Bärmann waren even gelukkig met de noten als Mendelssohn met de maaltijd.

De briljante musici uit het Koninklijk Concertgebouworkest laten deze mooie ontmoeting herleven en vervolmaken de cd met onder andere het ‘Klarinetkwintet’ van Mozart. Puur kamermuzikaal genot dat laat horen hoezeer Mozart en Mendelssohn de toen nog jonge klarinetfamilie omarmden.

Pianist Hannes Minnaar heeft zich na zijn veelbesproken derde prijs bij de Koningin Elisabethwedstrijd in 2010 bewezen als een veelzijdig pianist. Inmiddels kan hij bogen op een goed gefundeerde internationale carrière. Dat die niet alleen stoelt op zijn spel, maar ook op verrassende programmakeuzes, bewijst hij met zijn tweede solo-cd. Op ‘Bach Inspirations’ is Bach de rode draad, die via bewerkingen en parafrases van onder anderen Liszt en Rachmaninov leidt naar de vroege twintigste eeuw. Verplichte kost voor elke Bachliefhebber.

IVÁN FISCHER

MITSUKO UCHIDA

Mahler: Symphony 5

Schumann: G Minor Sonata, Waldszenen, op. 82 & Gesänge der Frühe

€ 14,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

€ 14,99

(consumentenadviesprijs)

Budapest Festival Orchestra / Iván Fischer New Arts International - Channel Classics Records - CCS SA 34213

Mitsuko Uchida – piano Universal - Decca - 00289 4785393

Iván Fischer doet met zijn Budapest Festival Orchestra alles anders.

Gedegen onderzoek, lange repetities, vele concerten en dan pas een werk aan de cd toevertrouwen. Dat levert veel op. Na de veelgeprezen opnamen van Mahlers ‘Symfonieën 1, 2, 4 en 6’, heeft Fischer nu de ‘Vijfde Symfonie’ opgenomen met het bekende ‘Adagietto’. We kunnen kort zijn: als u nog niets van Mahler in huis heeft, koop deze cd. Als u al alles van Mahler in huis heeft, koop deze cd.

Mitsuko Uchida heeft de afgelopen decennia een trouwe schare fans opgebouwd, maar ook voor de “nieuwkomers” is het een feest om naar deze Japanse pianiste te luisteren. Zeker als ze Schumann speelt. “Ze bereikt het perfecte evenwicht tussen de ongebreidelde fantasie en het strikte classicisme van Schumann”, aldus The Guardian. Ook op deze cd met de ‘Pianosonate nr. 2’, ‘Waldszenen’ en vooral het minder bekende maar onaards mooie ‘Gesänge der Frühe’, een zucht van verstilde schoonheid vlak voor Schumanns dood.

THE HARMONIE ENSEMBLE NEW YORK Tchaikovsky: The Nutcracker Suites TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 14,99

(consumentenadviesprijs)

DANIEL BARENBOIM Verdi: Requiem 2CD TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 17,99

(consumentenadviesprijs)

The Harmonie Ensemble New York / Steven Richman harmonia mundi - harmonia mundi usa - HMU 907493

Anja Harteros - sopraan, Eli-na Garancˇa - mezzosopraan, Jonas Kaufmann - tenor, René Pape - bas, Orchestra e coro del teatro alla Scala / Daniel Barenboim Universal - Decca - 00289 4785245

The Harmonie Ensemble New York blinkt uit in bijzondere fusies tussen jazz en klassiek. Zo bracht het gezelschap eerder de jazzbewerkingen van Ferdie Grofé uit van orkestwerken van Gershwin. Nu gaat het ensemble nog een stap verder en herwaardeert het de bewerking die Duke Ellington en Billy Strayhorn maakten van Tchaikovsky’s ‘Notenkraker Suites’. Klassiek in een strak jazzpak, maar zo swingend en smaakvol gedaan, dat stilzitten onmogelijk is. Beleef Tchaikovsky’s beroemde noten in een heel nieuw licht.

“Een opera in kerkelijke vermomming”, noemde de legendarische Duitse dirigent Hans von Bülow Verdi’s ‘Requiem’. Daniel Barenboim lijkt deze stelling in zijn nieuwe opname van Verdi’s meesterwerk volledig te onderschrijven. Ook het vocale kwartet is met de opera sterren Anja Harteros, Eli-na Garanc ˇ a, Jonas Kaufmann en René Pape geheel ingezet om de opera in de noten te laten stralen. En dat doen ze. Vanaf de eerste sombere strijkerstonen tot het hoopgevende ‘Libera me’ is en blijft het een adembenemende luisterervaring.

MAAK KENNIS MET KLASSIEK

IL POMO D’ORO

RICCARDO CHAILLY

Vivaldi: Concerti per due violini et archi

Brahms: The Symphonies 3CD

€ 14,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

€ 29,99

(consumentenadviesprijs)

Dmitry Sinkovsky, Il Pomo D’Oro / Riccardo Minasi harmonia mundi - Naïve/OPUS111 - OP30550

Gewandhausorchester / Riccardo Chailly Universal - Decca - 00289 4785344

Toen het in 2000 begon, leek het een krankzinnig project: The Vivaldi Edition wilde niets anders dan de meer dan 450 manuscripten van Antonio Vivaldi, die in de Universiteitsbibliotheek van Turijn liggen, documenteren op uiteindelijk meer dan honderd cd’s. Men is inmiddels over de helft en ook met deze ‘Concerten voor twee violen en strijkers’ wordt geschiedenis geschreven en blijkt weer hoezeer Vivaldi het concert naar zijn hand zette. Levendig, speels, opzwepend en minstens zo pakkend als de ‘Vier Jaargetijden’.

Riccardo Chailly is op een indrukwekkende wijze de geschiedenis van het Gewandhausorchester Leipzig aan het herschrijven. En terecht wordt hij daarvoor inmiddels op handen gedragen in de stad waar Bach en later Mendelssohn triomfen vierden. Ook Brahms kwam graag in Leipzig; hij bracht er onder andere zijn eerste drie symfonieën in première. Reden voor Chailly en zijn Gewandhausorchester om de luid bejubelde cd-reeks te vervolgen met de ‘Symfonieën’ van Brahms en enkele andere orkestwerken. Een driedubbel-cd om te koesteren.

PHILIPPE JAROUSSKY

GREGOR HORSCH

Farinelli: Porpora Arias

Röntgen: Complete Cello Concertos

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 14,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

€ 14,99

(consumentenadviesprijs)

Philippe Jaroussky - countertenor, Venice Baroque Orchestra / Andrea Marcon Erato Classics - 9341302

Gregor Horsch - cello, Netherlands Symphony Orchestra / David Porcelijn Econa Records - CPO - CPO 777234-2

Philippe Jaroussky zingt meesterlijke aria’s van de nagenoeg vergeten, maar briljante Nicola Porpora, een tijdgenoot van Vivaldi. Porpora schreef vele aria’s voor de fameuze castraat Farinelli, zoals het uitvoerige boekje van deze mooie deluxe-editie uitgebreid beschrijft en Jaroussky laat deze opwindende tijden van de castraten herleven. Bovendien krijgt de Franse countertenor voor twee zinderende duetten gezelschap van niemand minder dan Cecilia Bartoli én geeft de aanschaf van deze cd de mogelijkheid om Jaroussky binnenkort met flinke korting live in Nederland te aanschouwen.

De Duits-Nederlandse componist Julius Röntgen wordt nog altijd ten onrechte onderschat. De goede vriend van Edvard Grieg en navolger van het werk van onder anderen Johannes Brahms gold in zijn tijd internationaal als een begenadigd componist. Dat blijkt ook weer uit de ‘Drie Celloconcerten’. Hij schreef ze, geïnspireerd door zijn zoons Engelbert en Edvard, die begenadigde cellisten waren. Gregor Horsch, solocellist van het Koninklijk Concertgebouworkest, breekt nu een lans voor deze meeslepende concerten. Een romantische verrassing van Hollandse bodem.

ALISON BALSOM

RENÉE FLEMING

The Sound of Alison Balsom

Guilty Pleasures

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 14,99

(consumentenadviesprijs)

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 14,99

(consumentenadviesprijs)

Alison Balsom - trompet Warner Classics - 0191622

Renée Fleming - sopraan, Philharmonia Orchestra / Sebastian Lang-Lessing Universal - Decca 00289 4785107

Ze begon trompet te spelen door de inspiratie van jazzgrootheid Dizzy Gillespie, vond haar weg in de klassieke muziek en verovert nu de wereld met haar overdonderende vertolkingen van barokmuziek.

Wie de Engelse trompetster, die het instrument weer ‘sexy’ wist te maken, tot nu toe gemist heeft, kan nu kennis maken met ‘The Sound of Alison Balsom’. Een prachtige deluxe-editie, met de mooiste barokmuziek van onder anderen Purcell, Bach en Handel, loepzuiver gespeeld op natuur- en andere historische trompetten. Het resultaat is onweerstaanbaar.

“Gewoon liederen waar ik erg van houd en die ik graag zing”, zo noemt Renée Fleming haar jongste cd. ‘Guilty Pleasures’ is inderdaad precies dat: een verzameling prachtige vocale bonbons, die Fleming wondermooi zingt. Berlioz, De Falla, Delibes, Tchaikovsky, Corigliano, de traditional ‘Oh Danny Boy’ en grote verscheidenheid aan mooi, prachtig, vrolijk en ontroerend raast smaakvol langs. Bovendien krijgt de “People’s Diva” voor een aantal duetten gezelschap van mezzosopraan Susan Graham. Dat is dubbel genieten.

NIEUWE RELEASES + KLASSIEKE JUWEELTJES

ISABELLE FAUST Bartók: Violin Concertos 1 & 2

MARIA JOÃO PIRES & ANTONIO MENESES The Wigmore Hall Recital

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 14,99

€ 14,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

(consumentenadviesprijs)

Isabelle Faust - viool, Swedish Radio Symphony Orchestra / Daniel Harding harmonia mundi - harmonia mundi france - HMC 902146

Maria João Pires - piano, Antonio Meneses - cello Universal - Deutsche Grammophon - 00289 4790965

Isabelle Faust heeft zich inmiddels ontpopt tot een alleskunner op de viool. Na haar veelgeprezen opname van de concerten van Beethoven en Berg, waagt ze zich nu aan de vioolconcerten van Béla Bartók. Het is muziek die haar na aan het hart ligt en die ze uitstekend leerde kennen door haar docent Denes Zsigmondy, een goede vriend van Bartók.

Dat de hand van de meester zelf niet ver weg is, klinkt door in elke noot.

Volks, swingend, sereen en sophisticated tegelijk.

“Something close to perfection”, zo vatte de Telegraph het recital dat de Portugese pianiste Maria João Pires en de Braziliaanse cellist Antonio Meneses in 2012 gaven in de Londense Wigmore Hall samen. De bezielde uitvoeringen van werken van Schubert, Brahms en Mendelssohn zijn met deze live-opname nu voor iedereen beschikbaar. Intieme kamermuziek op het scherpst van de snede. En wie de immer briljante Pires ook graag alleen hoort, kan op deze cd wegdromen bij Brahms’ ‘Intermezzi op. 117’.

SIR SIMON RATTLE

CHRISTIAN GERHAHER

Rachmaninov: The Bells, Symphonic Dances

Mahler: Orchestral Songs

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 14,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

€ 14,99

(consumentenadviesprijs)

Luba Orgonášová - sopraan, Dmytro Popov - tenor, Mikhail Petrenko - bas, Rundfunkchor Berlin, Berliner Philharmoniker / Sir Simon Rattle Warner Classics - 9845192

Christian Gerhaher - bariton, Orchestre Symphonique de Montréal / Kent Nagano Sony - Sony Classical - 88883701332

De koorsymfonie ‘The Bells’ uit 1913, opgedragen aan Willem Mengelberg en zijn Concertgebouworkest, en de ‘Symfonische Dansen’, het laatste orkestwerk dat Sergei Rachmaninov voor zijn dood in 1943 schreef, behoren tot de meest kleurrijke composities van deze componist. Daarom is het een waar feest dat nu de Berliner Philharmoniker en chef-dirigent Sir Simon Rattle zich over deze werken buigen. Een cd waarbij de volumeknop wat hoger mag en de buren met plezier mee zullen luisteren.

Bariton Christian Gerhaher heeft de melancholie als vanzelfsprekend in zijn stem zitten, een stem die volgens critici even “intens” als “spiritueel” is.

Het zijn precies de ingrediënten die nodig zijn om misschien wel de mooiste cycli van orkestliederen uit te voeren: Mahlers ‘Kindertotenlieder’, zijn ‘Rückertlieder’ en de ‘Lieder eines fahrenden Gesellen’. Samen met Kent Nagano en het Orchestre Symphonique de Montréal vertelt Gerhaher meesterlijke en ontroerende kleine verhaaltjes. Een cd die luistert als een parelketting.

SIGISWALD KUIJKEN

OSIRIS TRIO

J.S. Bach: The Orchestral Suites

Schönberg & Weigl: Verklärte Nacht Works for Piano Trio

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 14,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

€ 14,99

(consumentenadviesprijs)

La Petite Bande / Sigiswald Kuijken Outhere Distribution - Accent - ACC 24279

Osiris Trio New Arts International - Challenge Classics - CC 72614

Al in 1983 namen Sigiswald Kuijken en zijn La Petite Bande de zo geliefde ‘Orkestsuites’ van Bach op. De opname ontketende een revolutie door de historische instrumenten waarop men speelde en door de kleine bezetting. Inmiddels is ook Kuijken dertig jaar kennis en ervaring verder. Daarom maakte hij een nieuwe opname van de ‘Orkestsuites’. Het elan van toen, gecombineerd met de ervaring van het heden, zorgen ook nu weer voor een verfrissende luistersensatie. Een cd die in geen enkele platenkast mag ontbreken.

Wie nog steeds schrikt bij het horen van de naam Schönberg, heeft ‘Verklärte Nacht’ niet gehoord. Hier is Schönberg de eenzame romanticus aan het woord, die aarzelend op de drempel van de twintigste eeuw staat. Vooral de versie voor pianotrio is van een onaardse schoonheid.

Het vijfentwintig jaar bestaande Osiris Trio combineert het werk met het uit 1938 stammende ‘Pianotrio’ van Weigl. De eerste helft van de twintigste eeuw in een notendop en een schitterende markering van een bijzonder jubileum.

MAAK KENNIS MET KLASSIEK

THE CARDINALL’S MUSICK Tallis: Salve intemerata

HOLLAND BAROQUE SOCIETY MEETS ERIC VLOEIMANS Old, New & Blue

€ 14,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

€ 14,99

(consumentenadviesprijs)

The Cardinall’s Musick / Andrew Carwood New Arts International - Hyperion - CDA 67994

Eric Vloeimans - trompet, Holland Baroque Society New Arts International - Channel Classics Records - CCS SA 35613

“De stemmen van Andrew Carwood en zijn metgezellen van The Cardinall’s Musick zijn nog in staat om Antarctica in vuur en vlam te zetten”, zo puntig vatte The Times de kwaliteiten van dit Engelse vocale ensemble samen.

En er is niets teveel mee gezegd. Na de muziek van William Byrd, richt het gezelschap zich nu op de religieuze muziek van Thomas Tallis, het absolute muzikale hoogtepunt van de Engelse renaissance. Vocale juwelen voor levensgenieters en fijnproevers.

De jazz van trompettist Eric Vloeimans en de snorrende oude muziek van Tallis, Deprez en Bach. Alleen Holland Baroque Society kan zulke schijnbare uitersten bijeenbrengen. De ontmoetingen van het ensemble met Vloeimans groeiden uit tot ware happenings en transformeerden zowel de barokmuziek als Vloeimans eigen werk tot een geheel nieuw en spannend genre. Ook op de cd slaat de vonk van deze bijzondere ontmoeting over. Weer een parel in de discografie van Holland Baroque Society.

2CD

CHOIR OF KING’S COLLEGE, CAMBRIGDE

ANDREAS SCHOLL & TAMAR HALPERIN

J.S. Bach: Magnificat

Wanderer

€ 9,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

€ 9,99

(consumentenadviesprijs)

Choir of King’s College, Cambridge, The Academy of Ancient Music / Stephen Cleobury Warner Classics - 5569942

Andreas Scholl - countertenor, Tamar Halperin - piano Universal - Decca - 00289 4784696

“Bijzonder Engels”. Wat in sommige gevallen een punt van kritiek kan zijn, is in het geval van het Choir of King’s College, Cambridge en de Academy of Ancient Music onder leiding van Stephen Cleobury een eersteklas aanbeveling. De verzameling Bachwerken op deze twee cd’s, zoals het ‘Magnificat’ en de ‘Missa Brevis in A’, wordt al jaren geroemd vanwege de geweldige koorzang en de zorgvuldigheid van solisten als Ian Bostridge, Michael Chance en Susan Gritton. Een opname die nooit verveelt.

Na de cd met liederen van Oswald von Wolkenstein, waarop hij ook zijn baritonstem liet horen, heeft de fameuze countertenor Andreas Scholl zijn vleugels verder uitgeslagen. Met de cd ‘Wanderer’ betreedt hij een repertoiregebied dat de hoogste mannenstem meestal links laat liggen: liederen van Haydn, Mozart en vooral Schubert en Brahms. Scholl bewijst, met Tamar Halperin aan zijn zijde, dat zijn stem de liederen een hele nieuwe dimensie kan geven. En ja, ook zijn bijzonder mooie bariton klinkt weer even.

JORDI SAVALL

KRISTJAN JÄRVI

Lully: L’Orchestre du Roi Soleil

Pärt: Cantique

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 9,99

(consumentenadviesprijs)

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 9,99

(consumentenadviesprijs)

Le Concert des Nations / Jordi Savall T2 Entertainment - Alia Vox - AV 9807

Rundfunk-Sinfonieorchester Berlin, RIAS Kammerchor / Kristjan Järvi Sony - Sony Classical - 88697723342

Jean-Baptiste Lully en Lodewijk XIV konden het erg goed vinden met elkaar. Vanaf het moment dat de componist in februari 1653 samen met de Zonnekoning in een ballet aan het hof danste, wist hij de aandacht op zich te vestigen. Enkele weken later was hij hofcomponist en zou hij de Franse barokmuziek significant veranderen. Jordi Savall brengt op deze klassieker met zijn Concert des Nations de sfeer van het hofleven feilloos tot klinken in twee meesterwerken van Lully.

“Iedereen die van koorzang en vormen van minimal music houdt is gelukkig met deze cd”, zo luidde de conclusie na het verschijnen van de cd met Arvo Pärts ‘Stabat Mater’, diens ‘Cantique des degrès’ en de ‘Derde Symfonie’ onder leiding van Kristjan Järvi. De cd geeft met de symfonie uit 1971 en de recentere koorwerken een mooi beeld van de ontwikkeling van Pärt. Bovendien is de componist al decennialang een huisvriend van de Järvi-familie. Authenticiteit ten top.

KLASSIEKE JUWEELTJES + DVD AANBIEDINGEN

PAUL HILLIER Rachmaninov: Vespers & Complete All-Night Vigil

€ 9,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

DARIA VAN DEN BERCKEN Handel: Suites for Keyboard

€ 9,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

(consumentenadviesprijs)

Estonian Philharmonic Chamber Choir / Paul Hillier harmonia mundi - harmonia mundi usa - HMU 807504

Daria van den Bercken - piano Sony - Sony Classical - 88765418832

Sergei Rachmaninov was erg gelukkig met zijn eigen ‘Vespers, op. 37’.

Hij wilde zelfs dat een deel van het werk tijdens zijn begrafenis zou klinken. En dat is niet zo gek, want de componist heeft het hart van de Russisch-orthodoxe traditie weten te vangen en dat gecombineerd met zijn eigen gevoel voor timing en muzikaal drama. Paul Hillier moedigde in 2008 het Estonian Philharmonic Chamber Choir aan tot een zeer bewogen uitvoering die iedere keer weer rechtstreeks het hart raakt.

De “aanstekelijke lichtheid”, gecombineerd met de “melancholie en berusting”, deed de Nederlandse pianiste Daria van den Bercken zwichten voor de zelden uitgevoerde klavecimbelsuites van George Frideric Handel. Haar Russisch bloed kwam haar goed van pas en zij legde dramatische lagen bloot, die haar met Handel over de wereld deed reizen. Wie de cd tot nu toe gemist heeft, heeft echt wat gemist. Van den Bercken noemde haar kennismaking met de Handel van de toetsen “een openbaring”. Dat is deze cd ook.

DANIEL HOPE

DAWN UPSHAW

Spheres

Górecki: Symphony 3

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 9,99

€ 9,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

(consumentenadviesprijs)

Daniel Hope - viool, Jacques Ammon - piano, Leden van de Rundfunkchor Berlin, Deutsches Kammerorchester Berlin / Simon Halsey Universal - Deutsche Grammophon - 00289 4790571

Dawn Upshaw - sopraan, London Sinfonietta / David Zinman Warner Music - Nonesuch - 7559792822

“Ik ben al heel lang gefascineerd door de oneindigheid van het universum.

Als je dat combineert met de muziek der sferen van de oude Grieken - muziek als kunstvorm, die de verhoudingen in het heelal weerspiegelt is het idee om naar een hedendaags soort muziek der sferen te zoeken al snel geboren.” Dat zei violist Daniel Hope over zijn jongste cd-project ‘Spheres’. De jongste violist ooit van het Beaux Arts Trio heeft er een fascinerende klankreis van gemaakt. Laat u verrassen.

In 1992 nam London Sinfonietta onder leiding van David Zinman de ‘Derde Symfonie’ uit 1976 op van de tot dan toe onbekende Henryk Górecki. De thematiek van verlies en Holocaust, de indringend trage voortgang van de muziek en de etherische en loepzuivere stem van sopraan Dawn Upshaw brachten de cd veelvuldig op de draaitafels van Classic FM en opeens werd de ‘Symfonie der Klaagzangen’ van de in 2010 overleden Poolse componist een wereldsucces. Ruim twintig jaar later is de opname nog steeds onweerstaanbaar.

ARTEMIS QUARTET Schubert: String Quartets 13, 14, 15

ENSEMBLE ULF HOELSCHER Bruch: String Octet, String Quintet & Piano Quintet

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 9,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

€ 9,99

(consumentenadviesprijs)

Artemis Quartet Erato Classics - 6025122

Ensemble Ulf Hoelscher Econa Records - CPO - CPO 999451-2

Een jaar geleden bracht het Duitse Artemis Quartet, na het voltooien van een reeks met alle Beethovenkwartetten, een cd uit met de late strijkkwartetten van Schubert. Dankzij het Beethovenproject wist het kwartet vooral de verschillen tussen Schubert en Beethoven te benadrukken. Het resultaat: een registratie van onder andere het ‘Rosamunde Kwartet’ en ‘Der Tod und das Mädchen’, waarin Schubert meer Schubert is dan ooit.

Dan weer introvert en melancholisch, dan weer bijna panisch dramatisch, maar altijd meeslepend mooi.

De kamermuziek van Max Bruch is als zijn ‘Eerste Vioolconcert’ en ‘Kol Nidrei’: ongecompliceerd melodisch en overweldigend romantisch. Het gebrek aan vernieuwingsdrang joeg het merendeel van het oeuvre van Bruch naar de vergetelheid, maar daar huist het geheel ten onrechte.

Violist Ulf Hoelscher en zijn ensemble houden met onder andere het ‘Strijkoctet’ een warm pleidooi voor de romantische ongecompliceerdheid en de kracht van de lyriek van de componist, die genoegen moest nemen met een leven in de schaduw van Brahms.

MAAK KENNIS MET KLASSIEK

JOYCE DIDONATO

GUSTAVO DUDAMEL

Rossini: Le Comte Ory

The Promise of Music

2DVD

€ 14,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

Juan Diego Flórez - tenor, Diana Damrau - coloratuursopraan, Joyce DiDonato mezzosopraan, Susanne Resmark - mezzosopraan, Michele Pertusi - bas-bariton, Stéphane Degout - bariton, Orchestra and Chorus of the Metropolitan Opera / Maurizio Benini

€ 9,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

(consumentenadviesprijs)

Simón Bolívar Youth Orchestra of Venezuela / Gustavo Dudamel Universal Music - Deutsche Grammophon - 00440 0734427

Erato Classics - 0709599 Rossini’s laatste komische opera, ‘Le Comte Ory’, leek op voorhand een mislukking te worden. Hij goochelde verhalen door elkaar, leende uit een eerdere opera en dat moest het worden. De première in 1828 werd een onverwacht succes, maar het werk zou nooit het standaardrepertoire halen. Pas in 2011 klonk de opera voor het eerst in de Metropolitan Opera in New York. Juan Diego Flórez, Diana Damrau en Joyce DiDonato maakten er, mede dankzij de passende regie, een ware Rossini openbaring van.

Als er één item verplichte kost zou moeten zijn voor iedereen, dan is het deze dvd. Waar is muziek toe in staat? Hoe kan het jong en oud verbroederen, hoop geven, vreugde, plezier? Vragen die worden beantwoord op ‘The Promise of Music’, niet alleen een documentaire over het inmiddels wereldberoemde Venezolaanse muziekeducatieprogramma El Sistema, maar ook een registratie van vurige optredens van de orkesten die uit dit systeem voortkomen, zoals het swingende Simón Bolívar Youth Orchestra.

In één woord aanstekelijk!

PYOTR ILYICH TCHAIKOVSKY

ANGELA GHEORGHIU Puccini: Tosca

The Nutcracker & The Mouse King

€ 9,99

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

(consumentenadviesprijs)

Het Nationale Ballet, Holland Symfonia / Ermanno Florio C&S Entertainment - Arthaus - 101636

€ 9,99

(consumentenadviesprijs)

Angela Gheorghiu - sopraan, Jonas Kaufmann - tenor, Bryn Terfel - bas-bariton, Lukas Jakobski - bas, Jeremy White - bas, Hubert Francis - tenor, ZhengZhong Zhou - bariton, Orchestra and Chorus of the Royal Opera House Covent Garden / Sir Antonio Pappano

Warner Classics - 4040639 “Kinderlijke verbeelding is aan de macht. En dat werkt, ook voor volwassenen”, schreef het Parool na een uitvoering van ‘De Notenkraker & De Muizenkoning’ van Het Nationale Ballet. In december 1996 startte het gezelschap met de uitvoeringen van Tchaikovsky’s ‘Notenkraker’. Alleen wel met een Nederlands tintje. Toer van Schaik en Wayne Eagling maakten er een spannende Hollandse voorstelling van, die inmiddels door meer dan een half miljoen mensen is bezocht en die met deze beeldregistratie een nog veel groter bereik vindt.

CECILIA BARTOLI Viva Vivaldi

TIJDELIJK VERKRIJGBAAR VOOR SLECHTS

€ 9,99

Het was een gekkenhuis bij Covent Garden, toen bekend werd dat in juli 2011 Puccini’s ‘Tosca’ twee avonden gezongen zou worden door een absolute topcast: Angela Gheorghiu, Jonas Kaufmann en Bryn Terfel. Er ontstond wereldwijd een enorme run op kaartjes en velen moesten teleurgesteld worden.

Tot de dvd kwam. Want ook op het tv-scherm springt de vonk volledig over, wat mede te maken heeft met het geweldige orkestwerk onder leiding van chef-dirigent Sir Antonio Pappano. Een must voor elke operaliefhebber.

BLIJF OP DE HOOGTE Wilt u op de hoogte blijven van Aangenaam Klassiek?

Meldt u zich dan aan via de website en ontvang maximaal 6 keer per jaar informatie over de campagne per email.

(consumentenadviesprijs)

Cecilia Bartoli - mezzosopraan, Il Giardino Armonico / Giovanni Antonini EMI Classics - 2165879 Een dvd met een historische status. In 1999 bracht mezzosopraan Cecilia Bartoli ‘The Vivaldi Album’ uit, met toen volstrekt onbekende aria’s van de Italiaanse barokcomponist. Het was het eerste projectmatige album van La Bartoli en het bracht haar wereldfaam. Ook de Vivaldiconcerten met Il Giardino Armonico werden wereldwijd bejubeld en de dvd met een Parijse concertregistratie groeide uit tot een klassieker. Wie deze dvd niet kent kan nu voordelig kennismaken met de overrompelende kracht van de jonge(re) Bartoli.

Schrijf u nu in voor de nieuwsbrief op www.aangenaamklassiek.nl en maak kans op een Klassieke Zaken Nationale EntertainmentCard t.w.v. € 50,-.

VOOR LIEF HEBBERS VAN KLASSIEKE MUZIEK

Richard Wagner

s e d g n i R r De elungen Nib VERHAAL EN VERTELLER

EDWIN RUTTEN

2CD

€ 9,99

*

INCL. CADEAUKAART T.W.V. € 5,* CONSUMENTENADVIESPRIJS

NU VERKRIJGBAAR BIJ UW CD-SPECIAALZAAK OF ONLINE VIA WWW.AANGENAAMKLASSIEK.NL

Special

Vijftien jaar Noorderkerkconcerten

Amsterdamser kan het niet: een gracht met een rustieke brug, een rondvaartboot, kooplieden op het marktplein, studentencafé’s, Jordanees straatplezier. Wie de majestueuze Noorderkerk bezoekt, krijgt het er allemaal gratis bij. Al sinds de zeventiende eeuw verheft deze parel van Amsterdam zich op de Noordermarkt, ten westen van de Prinsengracht.

foto: Joep Lennarts

een nieuw jasje heeft gestoken. Een tweede volgt op 9 november. Maar natuurlijk is ook het openingsconcert op 28 september al een echt jubileumsfeest. Het viool-pianoduo Vesko Eschkenazy (concertmeester van het Koninklijk Concertgebouworkest) en Marietta Petkova staat dan klaar om de aftrap te verzorgen met Mozart, Debussy en Brahms.

Muzikaal vuurwerk verzekerd.

Arno Bornkamp

In de jaren negentig was er echter paniek.

De kerk vroeg dringend om restauratie en de gemeente moest diep in de buidel tasten.

Toen het gebouw in 1998 weer in volle glorie was hersteld, werd daarom een voorwaarde gesteld: voortaan ook culturele activiteiten in het gebouw. De Stichting Noorderkerkconcerten ontfermde zich over het muzikale aandeel. Doel: laagdrempelige klassieke concerten op ruim dertig zaterdagmiddagen per jaar. Als het even kan met topmusici, maar ook jong talent niet verwaarlozen. Vijftien jaar bestaan ze inmiddels, tijd voor een feestje.

Dat feest is verweven in het nieuwe seizoen.

Er zijn namelijk bijzondere ‘borrelconcerten’, waarbij na afloop een drankje wordt geserveerd en iedereen een praatje kan maken met de musici of organisatoren. De eerste ‘borrel’ is op 26 oktober, nadat saxofonist Arno Bornkamp de Partita’s van J.S. Bach in www.klassiekezaken.nl

Artist in residence is Pieter Wispelwey. Hij geeft zelf een concert en masterclasses op 2 november, het eerste concert van drie in die maand rond het thema ‘Benjamin Britten 100 jaar’. De Noorderkerk viert dan de honderdste geboortedag van de Britse Orpheus, die daarom tot driemaal toe in het zonnetje wordt gezet.

W ispelwey spe elt Brittens Suites voor cello solo. De Noorderkerkbuurt kent Wispelwey op zijn duimpje en hij deed actief mee aan het restauratieproject. ‘Na vijfentwintig jaar naast de kerk te hebben gewoond, na tien jaarlijkse benefiet-Bachavonden voor plamuurherstel en orgelpijpen, na meerdere zaterdagmiddagen in de onovertroffen serie Noorderkerkconcerten, is het een persoonlijk feestje voor me om nu dit project in die heerlijke, tot de verbeelding sprekende ruimte te mogen doen’, zegt hij.

‘Gelardeerd met de masterclasses en de sa-

menwerking met jonge getalenteerde musici wordt het iets waar ik me zeer op verheug.’

De Noorderkerkconcerten vormen inmiddels een begrip, binnen maar ook buiten Amsterdam. Dat komt mede door de kansen die de concertreeks biedt aan jong talent. En aan musici die door bezuinigingen en anderszins op de professionele podia moeilijk een plaats kunnen veroveren. Met Pieter Wispelwey als kwaliteitsbewaker krijgen minder bekende musici en ensembles een kans. Zo speelt bijvoorbeeld op 12 oktober het Barokensemble Eik en Linde muziek die in vroeger eeuwen door de Amsterdamse uitgever Estienne Roger op de markt werd gebracht. Daaronder concerten van Pietro Locatelli, een Europese grootheid die eens zelf aan de Prinsengracht woonde en die ongetwijfeld ook de Noorderkerk van binnen zag. Een mooie wandelbestemming na af loop van zo’n Noorderkerkconcert, hij woonde op nummer 506 en er is een gedenkplaat...

Muzikaal vuurwerk verzekerd

Jos van der Zanden

Voor informatie zie: noorderkerkconcerten.nl

oktober 2013

37

Interview

harriet Krijgh

speelt pure

Harriet Krijgh is nog geen naam die door Nederland gonst. Toch heeft de Nederlandse celliste al een behoorlijke carrière achter de rug. Haar derde cd op het label Capriccio met de Cellosonates van Brahms moet haar na het winnen van het ­Nationaal Celloconcours vorig jaar ook in eigen land op de kaart zetten.

Lange tijd was ze een goed bewaard geheim, en hoewel de Nederlandse celliste Harriet Krijgh pas tweeëntwintig lentes telt, klinkt ze als een ware vintage port op haar jongste cd met de Cellosonates van Johannes Brahms. Ze wordt begeleid door pianiste Magda Amara, maar de belangrijkste troef is de door Stradivarius gebouwde cello die ooit toebehoorde aan Jacqueline du Pré. ‘Zij zit in de genen van het instrument’, zegt Krijgh in e e n p r omot ie f i l mp j e voor de cd. Het mag zo zijn, feit blijft dat de musicienne de sonates werkelijk fabelachtig speelt.

“Ik wil mij profileren als solist en ik houd erg van kamermuziek”, verklaart de in Wenen wonende celliste haar keuze om na de Haydnconcerten de sonates van Brahms op te nemen. “Men zegt vaak dat een musicus enigszins op leeftijd moet zijn voor Brahms, maar dit zijn de sonates die ik het langst speel. Ik ben er echt mee vergroeid.”

Harriet Krijgh bewondert de natuurlijkheid en de lyriek van Brahms. “Eigenlijk hoop ik nog altijd dat er ergens een celloconcert van Brahms opduikt. De cello is toch het instrument dat voor mij het beste

bij deze componist past. Het grappige daarbij is dat de beide sonates heel verschillend zijn. De eerste begint heel intiem terwijl het tweede en derde deel klassiek van opzet zijn. De tweede sonate is bijna een symfonie. Dit is een werk dat je echt moet leren kennen. Maar vooral in het vierde deel vallen de lyriek en de volksliedachtige kwaliteiten op. Ik zie Brahms daar al zingend door het bos lopen. Het is zulke pure muziek.”

En zo speelt de celliste haar ook; onbevangen, maar doordrongen van een diep besef van de traditie. “Het heeft mij bij m’n ontwikkeling ontzettend geholpen dat ik al sinds mijn dertiende in Wenen woon en studeer”, ve rk l a a r t K r ijg h zelf haa r enor me muzikaliteit. “Elke steen in Wenen ademt muziek.”

Ze begon haar leven gewoon in Nederland, in een gezin dat niet bijzonder mu z i k aa l was, maa r mu z iek wel be schouwde als een vanzelfsprekend onderdeel van de opvoeding. De drie oudere broers van Krijgh bespeelden al een instrument, en de kleine Harriet was verkocht toen ze zich als vierjarig meisje ontfermde over een rondslingerende cello. Ze kreeg al snel officieel les. Het bracht haar naar de Jong Talentklas van Lenian Benjamins aan het Utrechts Conservatorium,

“Ik zie Brahms daar al zingend door het bos lopen”

38 oktober 2013

en haar weg in Nederland leek uitgestippeld.

Tot ze Lilia Schulz-Bayrova ontmoette.

Het klikte en de jonge Krijgh vertrok naar Wenen om bij haar te studeren aan het Konservatorium Wien Privatuniversität.

Ze sloot haar bachelor in 2012 af en studeert nu verder in Wenen en Frankfurt.

“Ik blijf mezelf ontwikkelen en verdiepen, want als musicus raak je nooit uitgeleerd.”

Krijgh is erg blij dat ze vorig jaar het Nationaal Celloconcours won tijdens de Amsterdamse Cello Biënnale. “Ik speel heel veel in de omliggende landen, maar heel weinig in Nederland. Door de Cello Biënnale komt daar verandering in, en dat is fijn. Ik voel me nog altijd thuis in Nederland en het land is ook voor mij als mens heel belangrijk.”

Paul Janssen

Johannes Brahms The Cello Sonatas

Harriet Krijgh, Magda Amara Capriccio C5173

brahms

foto: NancyHorowitz

www.klassiekezaken.nl

oktober 2013

39

88883732262

LANG LANG SIMON RATTLE BERLINER PHILHARMONIKER

DELUXE EDITION MET BONUS DVD

Redactie

Mariinski en Gergjev in Den Haag Het Mariinski Ballet danst op 15 november in het Lucent Danstheater te Den Haag het sprookje The little humpbacked horse en de daaropvolgende dagen het meesterwerk Giselle. Het gezelschap wordt daarbij begeleid door het Mariinski Orkest dat op 15 november onder leiding staat van niemand minder dan Valeri Gergjev.

absolute wereldtop

Valeri Gergjev

foto: marco borggreve

O

‘On ne travail plus, on s’amuse’, zei Adolphe Adam ooit, waarmee hij doelde op het componeren van balletmuziek. Deze lichtvoetige woorden van de componist van Giselle staan in schril contrast met de ontberingen die de ballerina’s van het Mariinski Ballet – het oudste klassieke balletgezelschap ter wereld – moeten doorstaan tijdens hun carrière. Uiterste discipline, eindeloze repetitiedagen en slopende uitvoeringen vormen vanaf het tiende levensjaar de strak geregisseerde levens van deze muzen. Maar het resultaat is er dan ook naar. De ballerina’s van het Mariinski behoren tot de absolute wereldtop. Zij blinken uit in technische perfectie, ze zijn de voortzetters van een indrukwekkende traditie, maar ze zijn vooral interessant, ‘omdat ze zichzelf meebrengen. Tederheid, vuur, diepte, gevoeligheid, schoonheid.’ Met deze woorden worden ze omschreven door Gergjev, directeur van het Mariinski Theater.

Het Mariinski heeft een lange en rijke geschiedenis. Meer dan 250 jaar geleden ontstond in St.-Petersburg het balletgezelschap dat later zou uitgroeien tot een van de voornaamste ter wereld. Sinds 1996 is Gergjev

daar de artistiek en algemeen directeur, maar al sinds zijn studentenjaren is hij verbonden aan het ballet- en operagezelschap en het bijbehorend orkest – toen nog Kirov Theater geheten. Gergjev heeft zich altijd volop ingezet voor het behoud van het Mariinski. Toen hij in 1988 op vijfendertigjarige leeftijd chefdirigent werd, had het orkest niet de reputatie waarop het gehoopt had. Nu, vijfentwintig jaar later, is het repertoire aanzienlijk uitgebreid. Naast de vele opera’s en balletten staan ook alle symfonieën van Mozart, Beethoven, Mahler en Sjostakovitsj op de speellijsten.

Daarnaast mag het gezelschap zich nu rekenen tot de betere orkesten in de wereld. Dit alles is te danken aan de onvermoeibare inzet van Gergjev, die het orkest internationaal in de muziekwereld wist te positioneren en ervoor zorgde dat Russisch talent in Rusland bleef. Hij overtuigde de regering meerdere malen van het belang van het Mariinski en kreeg zo de financiële middelen tot zijn beschikking die het gezelschap nodig had – met als meest recente resultaat het tweede Mariinski Theater dat op 2 mei van dit jaar is geopend en een ruime 530 miljoen euro kostte.

De verspreiding van Ruslands roem houdt niet op, want in het kader van de internatio-

nale samenwerking met het Nederlands Dans Theater – en tevens vanwege het Nederland-Ruslandjaar – komt het Mariinski naar Den Haag met twee balletten. Het eerste, The little humpbacked horse, werd in 1864 al voor het eerst door het Mariinski uitgevoerd in St.-Petersburg. Op 15 november zal de versie uit 1955 van de Russische componist Rodion Sjtsjedrin te zien zijn in de choreografie van Alexei Ratmanski uit 2009.

Het tweede ballet is de klassieker Giselle, die op 16 en 17 november zal worden uitgevoerd in de choreografie van Marius Petipa, de grootste choreograaf uit de negentiende eeuw en van 1869 tot zijn dood in 1910 het hoofd van het Mariinski Theater. Gergjev zal dan niet dirigeren, maar met de fantastische prima ballerina Diana Visjneva in de titelrol op de 16e belooft het nu al een gedenkwaardige voorstelling te worden.

Jeroen Stoffels

foto: N.Razina

Mariinski en Gergjev 15 t/m 17 november Lucent Danstheater Den Haag ndt.nl

www.klassiekezaken.nl

oktober 2013

41

foto’s: Marco Borggreve

42 oktober 2013

Veelzijdig musicus

Alexan

Interview

nder Melnikov Pianist Alexander Melnikov is dit seizoen artist in residence van het ­Muziekgebouw aan ’t IJ. Vier keer komt hij naar Amsterdam, één concertdag is geheel gewijd aan kamermuziek. “Ik probeer mijzelf niet op de voorgrond te plaatsen.”

A

Altijd als hij met de trein naar Amsterdam reist, komt Alexander Melnikov erlangs: het Muziekgebouw aan ’t IJ. De zaal is de pianist zeer lief. “Waar in Europa vind je nu zo’n concertzaal? Ik kan haar alleen vergelijken met zalen in Japan”, zegt Melnikov. “De akoestiek is geweldig, zo helder en eerlijk.”

De Rus is dit seizoen artist in residence aan ‘t IJ, een eer die vorig jaar de Franse pianist Pierre-Laurent Aimard te beurt viel. Melnikov (Moskou, 1973) komt vier keer naar Amsterdam – als solist en als kamermusicus. Op 9 februari beklimt hij zelfs drie keer het ­podium: dan organiseert hij een dag in het ­­teken van de kamermuziek, getiteld Melnikov & Friends.

“Ik probeer mijzelf niet op de voorgrond te plaatsen”, zegt Melnikov. “Ik geef één solorecital, met Brahms, Schubert, Skrjabin en Prokofjevs Zesde pianosonate. Maar dat is ook wel genoeg.” Daarnaast soleert hij bij Amsterdam Sinfonietta in Mozarts Negende pianoconcert. Op de kamermuziekdag komen muzikale vrienden langs.

De Duitse violiste Isabelle Faust is er uiteraard bij. Melnikov en zij vormen al jaren een hecht duo en hun opnames werden met belangrijke muziekprijzen bekroond. Wat is het geheim van die samenwerking? Melnikov: “Toen ik haar voor de eerste keer hoorde, was ik meteen verliefd op haar spel. We hebben blijkbaar de-

zelfde muzikale smaak. Er is weinig om over te discussiëren, alles gaat automatisch.”

Tijdens het laatste concert op de kamermuziekdag staat de muziek van Paul Hindemith centraal. Zijn sonates voor viool, trombone en hoorn komen voorbij. Op dit moment bereidt Melnikov zich voor op een Hindemith-album.

“Programmeurs kijken zo vaak over zijn muziek heen. In deze serie krijg ik eindelijk de kans om haar onder de aandacht te brengen. Daar ben ik het Muziekgebouw erg dankbaar voor.”

Behalve Isabelle Faust treedt er nog een beroemd musicus aan met wie Melnikov al jarenlang een vruchtbare muzikale relatie heeft: Andreas Staier. Met de klavecinist-fortepianist speelt hij vierhandige Schubertwerken op fortepiano. Het was Staier die Melnikov in de vroege jaren negentig introduceerde in de klankwereld van de historische uitvoeringspraktijk. “Hij was niet mijn docent , wat v a a k wordt geschreven. Ik heb wel masterclasses van hem gehad. Die waren van grote invloed.

We zijn vrienden geworden en dat zijn we gebleven.”

Juist vanwege die link met Staier wordt over Melnikov geschreven dat in zijn spel het Europese historisch verantwoord musiceren en de Russische school (lees: Svjatoslav Richter) samenkomen. Melnikov moet van die typeringen niets hebben. “Ik denk wel dat ik me, als Rus, in het historisch verantwoorde domein extra moest bewijzen, ja. Die stereotypen zijn nog niet verdwenen. Maar ik heb me nooit aan een school geconformeerd. Ik

“de akoestiek is geweldig, zo helder en eerlijk”

www.klassiekezaken.nl

Isabelle Faust en Alexander Melnikov

geloof niet meer in scholen. Iedereen kan tegenwoordig van alle speelwijzen kennisnemen en daar uithalen wat hij wil. Dat heb ik ook gedaan.”

Met het stempel veelzijdig musicus kan hij wél leven. “Al praat ik niet graag over mijzelf. Ik zou de laatste moeten zijn om over mijzelf te oordelen. Ik doe gewoon mijn best en ik hoop dat ik niemand teleurstel.”

Merlijn Kerkhof

Alexander Melnikov e.a.

25 oktober (Solo) 9 februari ‘14 (Melnikov & Friends) 19 maart ‘14 (Solo met Amsterdam Sinfonietta) 2 april ‘14 (Duo met Andreas Staier) Muziekgebouw aan ’t IJ Amsterdam muziekgebouw.nl/melnikov

oktober 2013 43

Ook in de Kleine Zaal

bestel op concertgebouw.nl/ kleinezaal

3 oktober

Violiste Emmy Storms: tango’s en traditionals 11 oktober

Inon Barnatan speelt Schubert en Debussy 12 oktober

Asko|Schönberg verdiept zich in de fifties 13 oktober

Een zondagmiddag met het Vermeer Trio 29 oktober

Christianne en Rick Stotijn in één concert

Podium

Così fan tutte in het Concertgebouw Niets zo veranderlijk als oprecht bezworen liefde, lijkt de boodschap van Mozarts Così fan tutte. Toont de componist zich hier van zijn meest cynische, of juist van zijn meest gevoelige kant? Op 15 oktober voeren het Orkest van de Achttiende Eeuw en cappella amsterdam de opera uit in het Concertgebouw.

muzikaal meesterwerk

foto: Ronald Knapp

Ed Spanjaard

paren die door het bedrog worden gevormd misschien niet uiteindelijk de koppels die écht voor elkaar zijn bestemd? De passende stemtypen, hoog en laag, hebben elkaar immers gevonden. Così fan tutte zou je kunnen zien als tragikomedie: is alles alleen een ironisch, ja zelfs cynisch spel geweest, of is er sprake van oprechte nieuwe liefde? Het is een fascinerende vraag die Mozart, in misschien wel zijn mooiste opera, bij de toeschouwer oproept.

Benjamin Rous

Così fan tutte 15 oktober Concertgebouw, Amsterdam concertgebouw.nl

oktober 2013 45

www.klassiekezaken.nl

Cappella Amsterdam

foto: Marco Borggreve

Opera heeft nooit een prominente plek in het repertoire van het Orkest van de Achttiende Eeuw ingenomen, en het was dan ook een aangename verrassing dat het orkest in 2011 een reeks uitermate enthousiast ontvangen uitvoeringen van Die Entführung aus dem Serail van Mozart verzorgde. Dat moet naar meer hebben gesmaakt, want nu komt het orkest met Mozarts Così fan tutte. Dit keer onder ­leiding van gastdirigent Ed Spanjaard, die zich ongetwijfeld zal ontpoppen als fijn­gevoelig Mozartspecialist. Op tournee door Nederland en België doet de productie n ­ atuurlijk ook het Amsterdamse Concertgebouw aan.

Voor deze uitvoering is een geweldige cast bij elkaar gebracht. Bij de dames een Nederlands-Belgisch onderonsje.

De ontrouwe zusters uit Ferrara, Fiordiligi en Dorabella, worden gezongen door Lenneke Ruiten – die in Die Entführung met het Orkest van de Achttiende Eeuw ook al schitterde als Konstanze – en mezzo Rosanne van Sandwijck. De Vlaamse sopraan Ilse Eerens zingt dienstmeisje Despina. De Zweedse tenor Anders Dahlin, ook al in de herhaling van Die Entführung, en de Duitse bariton André Morsch nemen de bedrogen verleiders Ferrando en Guglielmo voor hun rekening. Don Alfonso, het cynische brein achter de hele verleidingsweddenschap, wordt gezongen door veteraan David WilsonJohnson.

Wie zich de uitvoering van Don Giovanni door John Eliot Gardiner in het kader van het

Holland Festival van 1994 nog kan herinneren (en voor wie dat niet kan: hij staat integraal op YouTube!), weet wat een fantastische plek het Concertgebouw kan zijn voor de uitvoering van opera’s van Mozart. Voor die productie werden vrijwel alle gangpaden, ingangen en loges van het gebouw gebruikt voor de mise-en-scène. Zal regisseur Jeroen Lopes Cardozo zich net zo uitleven voor deze productie van Così?

Maar wat de theatrale effecten ook mogen worden, Così fan tutte is bovenal een muzikaal meesterwerk. Er wordt over deze opera vaak wat geringschattend gedaan in vergelijking met de twee andere opera’s waarin Mozart samenwerkte met librettist Lorenzo da Ponte, Le nozze di Figaro en Don Giovanni. Dat heeft ongetwijfeld met het verhaal te maken.

Twee mannen sluiten een weddenschap om vermomd als buitenlanders elkaars geliefde te verleiden, en die laatsten worden in de meeste producties al om de tuin geleid door een enkele nepsnor.

Maar wie verder kijkt, of eigenlijk vooral luistert, voorbij deze schijnbare oppervlakkigheid, ontdekt een compleet universum aan oprechte menselijke emoties. Zijn de nieuwe

Kun je als dochter ontsnappen aan je moeders trauma’s?

Een autobiografische roman met een sleutelrol voor muziek

WWW.QUADREVISIE.NL Armand van Ommeren T. 0161 432451

©BCM

Vanaf 17 oktober in elke boekhandel devioolvanmijnmoeder.nl facebook.com/devioolvanmijnmoeder lsamsterdam.nl

KvK Breda 20064173

Column Hans Heg

O foto Hans Hijmering

Op 8 september werd Reinbert de Leeuw 75 jaar. Een mooi moment om de pianist, componist, dirigent en wat al niet, eens in het zonnetje te zetten. Als spin in het web van de moderne muziek in Nederland speelde hij een ongelofelijk belangrijke rol. En dat doet bij nog steeds. Ook in het buitenland. Zijn actieradius reikt vanaf de late Liszt en de vroege Schönberg, via Messiaen en Ligeti tot nog levende grootmeesters als John Adams en György Kurtág.

De Leeuws repertoire is ongekend omvangrijk. Hij verdedigt het bovendien met een passie en een inzet waar de jaren geen vat op lijken te krijgen. Wat meteen de vraag oproept: is zo’n volgeladen muzikantenbestaan wel in één doosje met acht cd’s te vatten? Natuurlijk niet. Zelfs de gratis bijgeleverde bonus-cd met oude opnamen van pianowerken van Satie-in-slow-motion – hoe fraai en indringend ook – biedt nauwelijks voldoende luisterstof om het beeld van deze muziekmaniak te omvatten.

Wat het jubileumdoosje biedt is een soort hoorcollege aan de hand van grootse of op z’n minst intrigerende werken van Frank Martin (Die Weise von Liebe und Tod des Cornets Christopher Rilke), Leos Janácek en Igor Stravinsky (koorwerken), Henryk Górecki (Kleines Requiem en Lerchenmusik), Claude Vivier (o.a.

Prologue pour un Marco Polo), Sofia Goebai-

Reinbert de Leeuw www.klassiekezaken.nl

Feestje met rouwrand doelina (Jetzt Immer Schnee), Galina Oestvolskaja (Composition I en II) en Olivier Messiaen (Quatuor pour la fin du temps) plus George Antheil (Ballet Mécanique en A Jazz Symphony).

Behalve de laatste cd met werken van Messiaen en Antheil, uit 1977 respectievelijk 1980, dateren alle andere registraties uit de jaren negentig. Met andere woorden: die klinken meestal fantastisch. Daarbij dringt zich meteen de vraag op: hoe is het mogelijk dat er in de twintigste eeuw zó onwaarschijnlijk divers werd gecomponeerd in Europa? En ook in Rusland. Het geraffineerde idioom van de mystica Goebaidoelina is in niets te vergelijken met de genadeloze klappen die haar radicale landgenote Oestvolskaja uitdeelt.

Ook de andere componisten lijken ieder op een andere planeet te hebben geleefd. Sinds 1974, het geboortejaar van het door Reinbert de Leeuw opgerichte Schönberg Ensemble, weten we dat hij al die stijlen moeiteloos beheerst. Niet in de laatste plaats doordat hij altijd persoonlijk contact zocht met ‘zijn’ componisten. Voor zover ze nog in leven waren, uiteraard. Ze werden bij repetities en opnamen betrokken en ook uitgenodigd voor de concerten. Veel kwam dus uit de eerste hand. En dat bepaalt mede de waarde van deze bloemlezing.

Maar daar moet wel een hoge prijs voor worden betaald – afgezien van de spotprijs die bij aanschaf moet worden neergeteld. Het boekje bevat nauwelijks relevante informatie over de componisten en hun werken. Geen woord over achtergrond en ontstaan. Bovendien wordt bij Górecki en Oestvolskaja gesuggereerd dat ze nog in leven zouden zijn. De Pool overleed in 2010 en ‘de vrouw met de hamer’ uit Sint-Petersburg verwisselde in 2006 al het

aardse voor het eeuwige! Hoe is het mogelijk dat Decca (zeg maar de Nederlandse tak van Universal) zo achteloos met dit verjaardagscadeau is omgesprongen.

Zou Decca daar in Londen ook mee zijn weggekomen toen ze de Benjamin Britten Centennial Edition aan het voorbereiden waren?

Daarom klamp ik me liever vast aan wat exburgemeester Job Cohen vijf jaar geleden zei, toen hij De Leeuw mocht benoemen tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Verdiend en toepasselijk! Bij die gelegenheid vergeleek hij – sch r ik n iet – De Leeuw met Willem Men gelber g , d ie vóór de Tweede Wereldoorlog ook bijna alle grote componisten van zijn tijd (met behulp van de reputatie van zijn orkest) naar Amsterdam wist te lokken.

Daarom is des te schrijnender dat Reinbert de Leeuw en zijn huidige Asko|Schönberg nu met de grootste culturele afbraak in Nederland sinds tijden worden geconfronteerd.

In Het Parool noemde hij die ‘genadeloze’ politiek onlangs ‘respectloos’ en ‘ondraaglijk’. De relatieve bloei van de ensemblecultuur is voltooid verleden tijd: ‘Het is vreselijk om mee te maken’.

de leeuws repertoire is ongekend omvangrijk

Diverse componisten Reinbert de Leeuw – 75 jaar

Diverse uitvoerenden

Decca 4807987 (8 cd’s) + *bonus-cd Satie (*exclusief voor clubleden)

Nu slechts € 24,95

oktober 2013

47

cdBesprekingEN orkest

vocaal

Diverse componisten

Louis Spohr

Guilty Pleasures

Symphonies 4 & 5

NDR Radiophilharmonie o.l.v. Howard Griffiths

Renée Fleming, Philharmonia Orchestra o.l.v. Sebastian Lang-Lessing

CPO 777 745-2 (sacd) / € 22,95

Decca Classics 4785107 / € 23,95

Zoals menig negentiende-eeuwse componist worstelde Louis Spohr met de muzikale erfenis van Ludwig van Beethoven. Nadat Spohr naam had gemaakt als vioolvirtuoos en zich vervolgens wijdde aan het genre opera, begon hij na 1830 met het schrijven van symfonieën. Opgejaagd van het ene concept naar het andere schreef de componist zijn Vierde als vierdelig symfonisch gedicht, gebaseerd op Die Weihe der Töne van de kort tevoren overleden dichter Carl Pfeiffer.

Deze nieuwe loot aan de symfonische stam is zeker opmerkelijk te noemen, maar aan de gebruikelijke karakteristieken van bijvoorbeeld oorlogs- of begrafenismuziek ontkom je niet, wil je je niet te veel van de onderliggende tekst vervreemden. En zo kunnen de gedachten van de luisteraar zomaar afdwalen naar Joseph Martin Kraus’ begrafenismuziek voor de Zweedse koning Gustav III uit 1792. Los van de vraag of Spohr Kraus’ muziek daadwerkelijk heeft gekend, gaat het er vooral om in hoeverre het mogelijk is origineel te zijn. Waarschijnlijk zouden we veel van Beethovens tijdgenoten beter op waarde kunnen schatten als onze oren niet zouden zijn belast met ervaringen uit het verleden. Maar de nimmer aflatende drive van Howard Griffiths’ uitvoering brengt ons een eind op weg.

Guilty pleasures kun je het best vertalen met heimelijke genoegens, pleziertjes waarvoor je helemaal gaat, maar waarvoor je je tijdens en na het genot toch een beetje schaamt: achter elkaar een doos bonbons leegeten, om maar eens wat te noemen. Wat betreft de nieuwste cd van Renée Fleming is de titel navoelbaar als je van mening bent dat een absolute topzangeres anno 2013 haar publiek niet meer moet strelen met overbekend repertoire uit de negentiende eeuw: Villanelle van Berlioz, Phidylé van Duparc, het bloemenduet van Delibes (samen met Susan Graham) enzovoort. Akkoord, het is niet vernieuwend en we zouden graag een cd van Fleming hebben met gedurfd en avontuurlijk repertoire, maar... de liederen en aria’s die zij zingt zijn zo onverslijtbaar verrukkelijk en het is zo mooi en zo sensueel wat Fleming doet, dat het de zonde waard is. Die absolutie geldt niet alleen voor Fleming, maar ook voor ons, luisteraars. De zangeres geeft ons uit haar fruitmand de heerlijkste vruchten van haar rijpe herfst.

Eerlijk gezegd, van traditionals als O Danny boy – weelderig georkestreerd en prachtig gezongen en begeleid – zou ik graag een hele cd vol hebben. Met Fleming, uiteraard, en dat mooie orkest.

Andrew van Parijs

Jurjen Vis

Spohr met drive

vocaal

Mooi en sensueel

vocaal

juan Vázquez

Gentil Señora Mia 16th-century songs and villancicos

Diverse componisten

QuinkVocal Ensemble

Dominik Wörner, Simon Bucher

Brilliant Classics 94711 / € 7,95

ARS 38 500 / € 22,95

Sinds de oprichting in 1978 heeft het Nederlandse vocaal ensemble Quink diverse samenstellingen gehad. Tenor Harry van Berne en bas Kees Jan de Koning zingen mee sinds midden jaren 90, toen het nog een kwintet was.

Met sopraan Marjon Strijk en alt Elsbeth Gerritsen is Quink momenteel een kwartet, hoewel op deze opname van meerstemmige liederen van de zestiende-eeuwse Spaanse componist Juan Vázquez ook sopraan Mariëtte Oelderik veelvuldig te horen is. Door de eclatante opmars die het Gesualdo Consort Amsterdam met Het Sweelinck Monument heeft gemaakt, is Quink wat ondergesneeuwd geraakt, maar aan de liefhebber van delicaat uitgevoerde polyfonie mag dit ensemble met zeer divers repertoire niet ongehoord voorbijgaan.

De villancico ontstond in de vijftiende eeuw op het Iberisch schiereiland door het meerstemmig zetten van populaire volksmelodieën, hoewel in de eeuwen daarna steeds vaker ook geestelijke zangteksten werden gebruikt. Vázquez was een van de componisten die het genre op hoger artistiek peil brachten, en zeker in de in mineur getoonzette villancico’s betuigt hij zich niet de mindere van een Josquin of een Byrd in hun wereldlijke toonkunst. Het gaat wat ver om van een monument te spreken, maar Quink brengt hier minimaal een fraai verzorgd eerbetoon.

Aandacht bij de platenmaatschappijen voor het fraaie liederenrepertoire uit Noord-Europa komt en gaat. Een warm welkom dus voor deze disc met Nordische Lieder, op Duitse en Zweedse teksten. De cd bevat een première: de in 1852 gecomponeerde Duitstalige Bilder des Orients van de Deen Niels Gade zijn een romantische streling voor het oor. Van de vijf gekozen liederen van Edvard Grieg sluiten de eerste twee, jeugdwerken bijna, aan op Gades schumannachtige stijl, de latere klinken naar Griegs rijpere werken. De cd bevat tevens werk van de Zweed Ture Rangström, maar de Fin Yrjö Henrik Kilpinen komt met zijn Duitse cyclus Lieder um den Tod als de meest individuele stem naar voren: Der Tod und der Einsame Trinker krijgt een buitengewoon effectieve dramatische vertolking van de zanger en zijn pianist. In Vergeefse pijnen van Jean Sibelius tovert Simon Bucher een imposant golvenspel uit het klavier, terwijl bas-bariton Dominik Wörner klinkt als een licht beschonken zeebonk. Wörner valt op door gedurfde keuzes en scherpe karakterisering, die soms suggereren dat hij beschikt over twee verschillende stemmen. Bucher volgt hem met heldere sfeertekeningen. Een cd met bijzonder repertoire en een persoonlijke invalshoek.

Arjan van Dijk

Hein van Eekert

Nordische Lieder

Fraai verzorgd ­eerbetoon

48 oktober 2013

Romantische streling voor het oor

cdBesprekingEN vocaal

vocaal

Gustav Mahler

Giuseppe Verdi Messa da Requiem

Lieder eines fahrenden Gesellen, Kindertotenlieder, Rückert-Lieder

Anja Harteros, Elina Garanca e.a.

Orchestra e Coro del Teatro alla Scala o.l.v. Daniel Barenboim

Christian Gerhaher, Orchestre symphonique de Montréal o.l.v. Kent Nagano

Decca 478 5245 (2 cd’s) / € 26,95

Sony 88883701332 / € 20,95

‘Dood en leven zullen verstommen wanneer de schepping zal herrijzen om zijn rechter rekenschap te geven’, klinkt het (in het Latijn) na het trompettenkoor, de bazuinen uit het Laatste Oordeel verklankend. Er zijn indrukwekkende requiemmissen gecomponeerd; we noemen toonzetters als ­Britten, Berlioz, Fauré en Mozart, maar in dit ondermaanse is er slechts een die de luisteraar haast daadwerkelijk bij de haren voor zijn Schepper sleept: de Messa da Requiem van Verdi. Dat de Italiaanse stercomponist van romantische opera’s zijn dodenmis opdroeg aan de patriottische schrijver Manzoni en dat hij het Libera me al had gecomponeerd voor een niet uitgevoerd eerbetoon aan de gestorven Rossini wist u mogelijk al, en doet eigenlijk niet terzake als u deze nieuwe opname met Daniel Bairenboim heeft opstaan.

Live opgenomen in de Scala te Milaan, waar Verdi zelf het werk ook dirigeerde, gaat de allerhoogste lof naar het opnameteam van Decca: hoeveel details zijn te beluisteren en hoe ideaal is de balans tussen koor, orkest en solisten! De bas René Pape net iets te keurig voor Verdi’s operateske pathos, maar wat een hemelse zangeres is sopraan Anja Harteros! Verstomd blijven we achter na zoveel ingrijpende en troostende muzikale schoonheid.

Concertorganisatoren zouden ze vermoedelijk nooit zo achter elkaar plannen: de Lieder eines fahrenden Gesellen, de Kindertotenlieder en de Rückert-Lieder. De Kindertotenlieder alleen al zijn aangrijpend genoeg om je tijdelijk in een staat van totale verslagenheid te krijgen. Er hoort een pauze na: eerst koffie, dan een Schubertsymfonie. En toch nemen zangers de drie cycli van Gustav Mahler vaak samen op: Brigitte Fassbaender deed het, Thomas Hampson deed het en Christian Gerhaher heeft het nu ook gedaan.

Gerhaher is een verteller die de sfeer klein probeert te houden. Als luisteraar lijk je persoonlijk met hem in gesprek. In de Kindertotenlieder mijdt hij de grote emotie: het moment waarop Fassbaender bijvoorbeeld midden in een frase totaal gebroken over kan komen, dat komt men bij Gerhaher niet tegen. Hij bouwt zeker spanning op, werkt per cyclus langs een grote lijn. Kent Nagano en het Orchestre symphonique de Montréal zetten daar helderheid en eenvoud onder - met prachtige soli van de blazers - en soms een bijna analytische aanpak. Dat wil niet zeggen dat het hart niet wordt geraakt, maar het gebeurt minder direct, langzamer en uiteindelijk, voor wie voor deze benadering openstaat, net zo intens.

Arjan van Dijk

Hein van Eekert

Troostende muzikale schoonheid

koor/orkest

In gesprek met Christian Gerhaher

kamermuziek

Sergei Rachmaninov The Bells, Symphonic Dances Luba Orgonásová e.a.

Berliner Philharmoniker, Rundfunkchor Berlin o.l.v. Sir Simon Rattle

Diverse componisten Violin Showcase

Matthieu Arama, Aurélien Pontier

Warner Classics 9845192 / € 14,95

Brilliant Classics 94748 / € 7,95

Sergei Rachmaninov zei aan het einde van zijn leven over The bells dat dit het werk was waar hij het meest van hield. En over de Symfonische dansen die hij vlak voor zijn dood schreef, merkte hij op: ‘Ik weet niet hoe het gebeurde, het moet mijn laatste vonk zijn geweest’. Simon Rattle voegt deze twee meesterwerken nu met de Berliner Philharmoniker samen op zijn eerste cd onder de vlag van Warner, dat EMI overnam. En dat doet hij onweerstaanbaar goed.

De beide liveopnamen uit 2010 (Symfonische dansen) en 2012 klinken letterlijk als een klok en Rattle weet als niet-Rus de volle pracht en diepte van de twee partituren voor het voetlicht te brengen. Hij heeft voor The bells niet alleen steun van het indrukwekkende Rundfunkchor Berlin, maar ook van een Russisch meestertrio aan vocalisten. Met Luba Orgonásová, Dmytro Popov en Mikhail Petrenko kan het bijna niet misgaan. Volop genieten. Dat is het ook van de meeslepende Symfonische dansen. Rattle nam dit drieluik al eens eerder op met het City of Birmingham Symphony Orchestra. Dat was een mooie registratie, maar hij is inmiddels duidelijk ouder en wijzer, en vooral: hij durft meer. En dat in combinatie met de musici van de Berliner Philharmoniker…

Oost-Europeese folklore, Hongaarse dansen, zigeunermuziek, expressieve vioolacrobatiek: het is allemaal te horen op deze opmerkelijke cd. De Franse violist Matthieu Arama stelde een boeket samen waarin zijn speelstijl en virtuositeit optimaal tot hun recht komen. Veel exotische glissando’s, een flexibel ritme, grote contrasten tussen verstilling en juichende exclamaties. De Hongaarse dansen van Brahms bijvoorbeeld vragen daarom, evenals de Zigeunerweisen van Sarasate. Arama laat horen dat je als violist veel kanten op kunt met deze stukken. De typisch Oost-Europese benadering in zijn spel werd hem bijgebracht door Igor Oistrach aan het conservatorium van Brussel. Maar er zijn ook spetterend moeilijke werken, zoals de Mozes Fantasie van Paganini en de Variaties opus 15 van Henryk Wieniawski, muziek waar menig violist de tanden op stukbijt. In werken voor viool en piano als Salut d’amour van Elgar wordt Arama begeleid door Aurélien Pontier, ook niet de eerste de beste. De cd heet Violin Showcase maar is meer dan dat: de warmte en passie die schuilgaan in de noten blijven overal bewaard. Arama bespeelt een schitterende Stradivarius uit 1713 die hij in permanente bruikleen heeft van een gefortuneerde Franse wijnboer.

Paul Janssen

Jos van der Zanden

Onweerstaanbaar goed

www.klassiekezaken.nl

Warmte en passie op een Stradivarius

oktober 2013

49

cdBesprekingEN kamermuziek

kamermuziek

Ludwig van Beethoven

Ludwig van Beethoven

Timora Rosler, Klára Würtz

Quartetto di Cremona

Brilliant Classics 94624 (2 cd’s) / € 9,95

Audite 92.680 (SACD) / € 22,95

Bij eerste beluistering lijkt de nieuwe opname van Beethovens cellosonates van Timora Rosler en Klára Würtz weinig uitgesproken. Ontbreekt er misschien iets? Als er iets ontbreekt, is het robuustheid. Celliste Rosler is geen krachtpatser, maar een verfijnde zangeres die zichzelf misschien iets te veel wegcijfert in de talrijke passages waarin een virtuoze pianopartij de aandacht opeist. Pianiste Würtz neemt alle hoekigheid weg; zij kiest voor een serene, klassieke verteltrant in plaats van een romantische waarin de dynamische contrasten worden benadrukt. Maar hoe meer je luistert, hoe meer opvalt hoe goed de twee op elkaar zijn ingespeeld. Ze kennen de stukken door en door. Dat geldt niet alleen voor de sonates, maar ook voor de variaties op See, the conqu’ring hero comes uit Händels Judas Maccabaeus en die op de twee aria’s uit Mozarts Zauberflöte. De musici, afkomstig uit respectievelijk Israël en Hongarije en beiden verbonden aan het Utrechts Conservatorium, zorgen voor genoeg momenten van kamermuzikale glinstering. Ook aan de technische kant lijkt veel aandacht besteed, op de opnamekwaliteit is nauwelijks iets aan te merken. En voor de lage Brilliant Classics-prijs hoef je deze dubbel-cd zeker niet te laten liggen.

Het Quartetto di Cremona gooit al meer dan een decennium hoge ogen op het gebied van kamermuziek uit alle stijlperiodes, zowel in het internationale concertcircuit als op cd. Onlangs is met het Duitse label Audite overeengekomen om de komende twee jaar alle zestien strijkkwartetten van Beethoven op te nemen. Een mooi project. Op het eerste deel is gekozen voor werken uit Beethovens zogeheten vroege, midden en late periode; dat geeft een representatief overzicht van de stilistische ontwikkeling die de componist in ruim een kwart eeuw heeft doorgemaakt. Echoot in opus 18 nr. 6 nog de sfeer van Haydn en Mozart na, in opus 95 horen we de onstuimige revolutionair tegen de achtergrond van de Napoleontische oorlog, terwijl in het laatste kwartet (opus 135) van een rijpe mildheid sprake is en de klassieke vormen steeds meer worden losgelaten. Zo verlangt ieder werk een geheel eigen benadering. Gezien hun veelzijdigheid weten de vier Italianen daar vakkundig op in te spelen en versmelt hun zuidelijk temperament wonderschoon met de wereld van de Eerste Weense School. Dat is veelbelovend voor de resterende dertien kwartetten. Kortom, een prachtige serie om straks compleet in de kast te hebben staan.

Merlijn Kerkhof

Frans Jansen

Cello Sonatas &Variations

Complete String Quartets,Vol. 1

Kamermuzikale glinstering

advertentie

Beethoven met zuidelijk temperament

kamermuziek

Ludwig van Beethoven Adelaide – Beethoven and the guitar Izhar Elias, Fernando Cordas, ZefiraValova, Ivan Iliev Brilliant Classics 94631 / € 7,95

Beethoven op de gitaar? Schreef die dan muziek voor dat instrument? Nee, maar arrangeurs weten van wanten. Tijdens Beethovens leven al verscheen bijvoorbeeld de hier opgenomen Serenade opus 8. Andere stukken werden door tweederangs figuren of gewiekste uitgevers zoals Diabelli bewerkt, of er werden potpourri’s van gemaakt. Zonder auteursrechtelijke bescherming kon dat probleemloos. Protagonist op deze cd is de Nederlandse gitarist Izhar Elias, die hoorbaar plezier beleeft aan deze pseudoBeethoven. Drie medespelers opereren in zijn schaduw. Indrukwekkend zijn vooral het langzame deel uit een Razoemovski-strijkkwartet en delen uit de Pianosonate opus 26. De expressie van het origineel blijft goeddeels bewaard en het is boeiend om de meerstemmigheid en dynamische contrasten nu eens op een instrument als de gitaar te horen. Ook de Serenade is speels en grappig, daarin mis je weinig.

Anders ligt het met het lied Adelaide, de binnenkomer op de cd: de altviool doet je smachten naar de originele zangstem. Een potpourri van uitgever Diabelli is daarentegen weer idiomatisch. De cd is met liefde gemaakt: een leuk vormgegeven boekje (al ontbreekt een repertoire-overzicht) en een goed geschreven tekst met kwinkslagen.

Beethoven op gitaar

Jos van der Zanden

www.klassiekezaken.nl

oktober 2013

51

cdBesprekingEN kamermuziek

kamermuziek

diverse componisten

Diverse componisten

Ermanno Brignolo

Maria João Pires, Antonio Meneses

Brilliant Classics 9427 / € 27,95

Deutsche Grammophon 479 0965 / € 14,95

Een cd-box met een misleidende titel die desondanks van grote historische en artistieke waarde is. The Andrés Segovia Archive bevat zeven cd’s vol solowerken voor gitaar – en een enkel werk voor gitaar en orkest – die geschreven zijn voor de grote pionier Andrés Segovia (1893-1987). Vanaf de tweede kwart van de twintigste eeuw zette hij in zijn eentje de gitaar op de kaart als een modern solo-instrument. Hij wist vele componisten te bewegen solostukken voor hem te schrijven. Dat resulteerde niet alleen in een aantal baanbrekende werken, maar ook in een groot archief met soms nimmer uitgevoerde composities. Dit archief is nu uitstekend door de jonge Italiaanse gitarist Ermanno Brignolo opgenomen. Het levert een mooi beeld op van de kringen waarin Segovia verkeerde plus een aantal belangwekkende cdpremières, zoals de Hommage à Manuel de Falla voor gitaar en orkest van Alexander Tansman. Dit is alleen niet de ‘complete guitar music written for Andrés Segovia’ zoals de ondertitel op de box fier meldt. Juist de belangwekkendste en bekendste klassiekers als de Douze Études van Heitor Villa-Lobos en de Quatre Pièces Brèves van Frank Martin ontbreken. Waardevol completerend is de uitgave wel.

Maria João Pires, de Portugese pianiste, en Antonio Meneses, de Braziliaanse cellist die lid was van het fameuze Beaux Arts Trio, gaven een recital in de Wigmore Hall. Een zaal in een Londense straat die nauwelijks opvalt en daarom perfect past bij dit bescheiden tweetal. Musici zonder sterallures, die ‘gewoon’ gaan zitten en spelen. Althans zo lijkt het, want wat ze vervolgens laten horen is fantastisch. Pires is een wonder van kalme beheersing en evenwicht. Meneses heeft een prachtige, sonore klank die ook in de hoogste registers puur en klankrijk blijft. Beiden tonen een technische perfectie die geen doel op zichzelf is, maar dienstbaar blijft aan de muziek. En zo klinkt Schuberts Arpeggionesonate in een ideale vertolking: lyrisch, elegant en emotioneel tegelijk. In Brahms’ Eerste cellosonate horen we een levendige dialoog, maar toch stelt de pianiste zich dienstbaar op tegenover haar collega. Zij is alleen aan het woord in Brahms’ late Intermezzi, die door haar ingetogen, zoekende toon heel spannend worden. Het programma wordt gecompleteerd met een bewerkt Lied ohne Worte van Mendelssohn en afgesloten met Bach als toegift. Ik had er graag bij willen zijn, op die gedenkwaardige januariavond in 2012 in de uitverkochte Wigmore Hall.

Paul Janssen

Gerard Scheltens

The Andrés Segovia Archive

TheWigmore Hall Recital

Van grote historische en artistieke waarde

kamermuziek

Wonder van beheersing en evenwicht

piano

Claude Debussy

Diverse componisten

Nelson Goerner

Around theWorld

Emmanuel Pahud, Christian River

L’Isle Joyeuse, Images Book I, Etudes Book II, Estampes

Warner Classics 50999 6153992 1 / € 24,95

Zig-Zag territoires ZZT 326 / € 22,95

‘Deze cd mag gezien worden als een soundtrack van mijn leven’, zegt fluitist Emmanuel Pahud over zijn nieuwste cd. Zijn vader reisde voor zijn werk bij een Amerikaans bedrijf over de hele wereld en de kinderen volgden in zijn voetsporen.

Voor Around the World verzamelde Pahud muziek uit alle delen van de wereld en van alle tijden. Werken van onder meer Béla Bartók, Ravi Shankar, Händel, Elliott Carter en Astor Piazzolla. Het nettoresultaat is een luisterrijke cd met lichtgewicht muziek in een pakkende uitvoering. Al vraag je je als luisteraar soms wel af wat de Indiase muziek van Ravi Shankar met de Fluitsonate op. 1 nr. 2 van Händel of de tangobewerkingen van Piazzolla te maken heeft. Pahud speelt zoals gebruikelijk op zeer overtuigende en muzikale wijze en hij wordt op deze cd vaardig begeleid door gitarist Christian River. Pahud laat zijn fluit zingen. Zijn Händel klinkt prachtig, al lijkt hij zich weinig aan te trekken van de authentieke uitvoeringspraktijk. Dat maakt zijn aanpak een beetje ouderwets romantisch, maar zijn fluitspel is snoepgoed voor de oren.

Bij zijn debuut in de Amsterdamse serie Meesterpianisten (7 april jl.) speelde de Argentijnse pianist Nelson Goerner (1969) verschillende stukken die ook op zijn eerste Debussy-cd zijn te horen. Het gaat Goerner erom de vernieuwer Debussy te presenteren. Diens Études (1915) zijn het hoogte- en tevens eindpunt van een ontwikkeling die met de Estampes (1903) en kort daarop L’isle joyeuse en Images was ingezet. Volgens de pianist de modernste muziek die ooit voor de piano is geschreven. Debussy’s genialiteit wordt nog altijd nauwelijks op waarde geschat. Zijn revolutie was subtiel; zonder te breken met het verleden ging hij voort op de weg van Rameau, Chopin en Liszt. Zijn pianopalet is uniek. Weldadig is de rust die Goerner uitstraalt in stukken als Hommage à Rameau en de etude voor de arpeggio’s.

Beide composities zijn nog behoorlijk tonaal, klassiek van bouw (A-B-A) en aanlokkelijk ook voor negentiendeeeuwse oren. Goerners rijke pedaalgebruik trekt ze misschien meer naar de romantiek dan terecht is. In toccatacomposities als Jardins sous la pluie, Mouvement en de etudes voor de chromatiek en de repeterende noten is de componist abstract en los van traditie en tonaliteit. Indrukwekkend precies uitgevoerd. Graag meer van deze godenspijs.

Oswin Schneeweisz

Jurjen Vis

Snoepgoed voor de oren

52

oktober 2013

Nelson Goerners weldadige rust

cdBesprekingEN piano

piano

Robert Schumann

Franz Schubert

Impromptus D899, Piano Sonata D664 e.a.

G minor Sonata,Waldszenen, Gesange der Frühe

See Siang Wong

Mitsuko Uchida

Sony 88765 44596 2 / € 22,95

Decca 478 5393 / € 14,95

Hij stamt van Chinese ouders, werd geboren in Nederland (Arnhem), maar woont tegenwoordig in Zwitserland. See Siang Wong is een gewezen leerling van Marjès Benoist en doceert nu zelf aan de Universiteit van Zürich. De 34-jarige heeft al de nodige cd’s op zijn naam staan, maar deze Schubertproductie op Sony is in alle opzichten de kroon op zijn oeuvre. In België kreeg hij er al de Golden Label Award voor, zeg maar de Belgisch Edison. Daar zal het niet bij blijven, want de vier Impromptus van Schubert zijn uiterst meeslepende klankschilderingen. Opvallend zijn het sobere pedaalgebruik en de lichte, parelende rechterhand. Wong demonstreert in interviews een behoorlijke bronnenkennis als het om Schubert gaat. Tempo, rubato, effecten, romantisering - hij heeft er zijn mening over. Op de cd ook de minder vaak gehoorde Pianosonate D664. ‘Die schreef hij in een onbekommerde fase van zijn leven’, zegt Wong, ‘voor een vriendinnetje. Hij is de vrucht van levensgeluk en zo wil ik hem ook laten klinken.’ Wel, dat lukt hem, in weerwil van de melancholie die in het Andante de overhand heeft. Ook de overige stukken koos Wong niet zonder reden, zoals blijkt uit het booklet.

Eindeloos nadenken en bijschaven vormden vaste onderdelen in Robert Schumanns compositieproces. Net als aan zijn eerdere Sonate in fis lag aan het langzame deel van de Sonate in g een gedicht van Justinus Kerner ten grondslag – behalve aan Schumann is zijn naam verbonden aan de kruising van de wijnrassen Riesling en Trollinger. Niet alleen onderwierp Schumann dit langzame deel aan een herziening, ook herschreef hij op verzoek van zijn vrouw Clara de finale; deze zou in de oerversie zelfs te moeilijk zijn voor kenners en ‘dat is toch de groep waarvoor je schrijft’. Dit weloverwogen praktische advies aan een onstuimig kunstenaar illustreert overigens dat het eigenlijk niet zo heel erg is een compositie van Schumann in eerste instantie niet (geheel) te begrijpen. Inderdaad: als op deze cd iets opvalt is het wel het spanningsveld tussen het bedachtzame enerzijds en het oncontroleerbare van de spraakwaterval in noten anderzijds. En laat het nu juist dit element zijn waarmee Mitsuko Uchida de luisteraar moeiteloos weet vast te houden. Nu weer zoekend, dan weer bedrieglijk zachtjes voortkabbelend, dan ineens spannend, echter nergens vrijblijvend. De zorgvuldige nuancering van de karakterstukken Waldszenen en Gesange der Frühe spreekt boekdelen.

Jos van der Zanden

Andrew van Parijs

Schubert met bronnenkennis

fortepiano

Zorgvuldige nuancering bij Mitsuko Uchida

orgel

Beethoven, Mozart

Fantasiasonata in D, Sonata Pathétique, Fantasia in D minor, Sonata in A minor

Louis Vierne

Martin Oei

Hans-Eberhard Roß

Zefir Records ZEF 9633 / € 20,95

Audite 92.674 (SACD) / € 22,95

Van Beethoven zijn meer onvoltooide dan voltooide composities bewaard gebleven, schrijft musicoloog Cees Nieuwenhuizen in het tekstboekje van de nieuwe cd van pianist Martin Oei. Nieuwenhuizen heeft het speelklaar maken (lees: voltooien) van die werken tot zijn levensdoel gemaakt. Op deze cd heeft Oei zich gebogen over een sonate die werd gevonden in het zogeheten Kafka-schetsboek. Beethoven zou deze Fantasiesonate in D, die in samenklanken, vorm en thema’s al hint naar later werk, rond zijn tweeëntwintigste hebben gecomponeerd. Een relatief vroeg werk dus, dat wordt uitgevoerd door een eveneens jeugdige pianist – Martin Oei is pas zeventien en geldt als een van de grote pianotalenten van Nederland. De sonate is boeiend, maar geen openbaring.

Oei speelt vlot, dwingend en is – al is dat op fortepiano iets lastiger te beoordelen dan op een Steinway – technisch vergevorderd. In zijn uitvoering van de sonate Pathétique valt op dat hij het langzame deel van alle pathos ontdoet, wat ook wel eens mag. Daarna speelt hij Mozarts Fantasia KV 397 en Sonate nr. 8 in a. Die muziek geeft hij wat meer adem mee; zij klinkt op het instrument van Michael Rosenberger uit 1800 beter dan de Beethovens.

De blinde componist Louis Vierne was de vaste organist van de Notre-Dame in Parijs. Hij had een tragisch leven, maar toch beleefde hij een gelukkige periode toen hij in 1899 zijn mooie eerste orgelsymfonie schreef. Hij trouwde in dat jaar met Arlette Taskin, die er overigens veel later vandoor ging met de orgelbouwer Charles Mutin aan wie Vierne in 1903 zijn tweede symfonie opdroeg. Aan beide werken is te horen dat de jonge componist nog bezig was zich te ontworstelen aan de invloed van Widor. Het bijzondere van de opnamen van Hans-Eberhard Roß in de St.-Martinskirche in de Beierse stad Memmingen is niet alleen zijn fraaie spel, dat grote spanningsbogen trekt en van diepgaand inzicht getuigt. Het is ook de kwaliteit van de opnamen, waarbij het moderne orgel van Goll uit 1998 schitterend is weergegeven, zonder dat je ooit aan de volumeknoppen hoeft te draaien bij de grote dynamische verschillen die Franse orgelmuziek vaak kenmerken. Roß’ complete opnamen van Viernes zes orgelsymfonieën zal nog twee delen bevatten. Zij verschijnen om te herdenken dat Vierne in 2012 75 jaar dood was. Een waardig eerbetoon. Wel slordig dat hier 1837 als sterfjaar wordt genoemd.

Merlijn Kerkhof

Gerard Scheltens

Nieuwe Beethoven vlot en dwingend

www.klassiekezaken.nl

Complete Organ symphoniesVol. I

Een waardig eerbetoon aan Louis Vierne

oktober 2013 53

DE MOOISTE RELEASES VAN DIT NAJAAR AANGENAAM IN PRIJS

9845192

SIR SIMON RATTLE

Jaroussky duikt in de wereld van de meest beroemde castraat aller tijden, Farinelli en zijn mentor en docent, de componist Porpora. Dit album, waarop tevens twee duetten te horen zijn met mezzosopraan Cecilia Bartoli, brengt hoogtepunten uit Porpora’s vele opera’s.

LIVE 20/10/2013 EN 19/1/2014 • HET CONCERTGEBOUW, AMSTERDAM

THE SOUND OF ALISON BALSOM

Een nieuwe opname van Rachmaninov’s meesterwerken Symphonic Dances en The Bells, uitgevoerd door een van de meest gerenommeerde orkesten ter wereld o.l.v. Sir Simon Rattle. Een zeldzame kans om zijn interpretaties van deze werken te horen.

KING’S COLLEGE CHOIR, CAMBRIDGE

ARTEMIS QUARTET

Deze selectie van Bach met meer dan 2,5 uur muziek, uitgevoerd door een van de bekendste koren ter wereld, bevat een mooi uitgebalanceerd programma dat nagenoeg elk aspect van zijn kerkmuziek omvat. De solisten, waaronder Ian Bostridge, zijn van het allerhoogste kaliber.

Het Artemis Quartet, dat wordt geprezen om zijn ‘romantische expressiviteit’, brengt Schubert’s laatste drie strijkkwartetten. Deze werken roemt Artemiscellist Eckart Runge om hun ‘ongelooflijke eenvoud en puurheid’ en hun ‘bijna angstaanjagende modernisme’.

BACH: MAGNIFICAT

De bekendste vrouwelijke trompettist aller tijden, Alison Balsom, is erin geslaagd om een door mannen gedomineerd terrein van de muziekindustrie te veroveren. Op deze luxe uitgevoerde 1CD speelt ze pareltjes uit het barokrepertoire.

PRIJSKNALLER

5569942 – 2CD

PRIJSKNALLER

ALISON BALSOM

RACHMANINOV: THE BELLS/ SYMPHONIC DANCES

FOR KIDS

SCHUBERT: STRING QUARTETS NO. 13, NO. 14, NO. 15

EDWIN RUTTEN

WAGNER: DER RING DES NIBELUNGEN Rutten heeft een unieke nieuwe Ring gesmeed en vertelt in 2 uur zíjn versie van een van de langste en meeslependste opera’s ter wereld. Uitgevoerd door het Symfonieorkest van de Beierse Omroep o.l.v. Haitink, is deze Ring een waar muzikaal avontuur voor jong en oud.

DVD

2165879

DVD

4040639

DVD

2013012 – 2CD

FARINELLI: PORPORA ARIAS

0709599 – 2DVD

PHILIPPE JAROUSSKY

6025122 – 2CD

KOOP DE MET CD EN GA NAAR G N TI R O K KY’S JAROUSS N IN TE R E CONC AM AMSTERD

NIEUW 0191622 – 1CD Casebound deluxe

NIEUW

9341302 – 1CD Casebound deluxe

NIEUW

ANGELA GHEORGHIU

CECILIA BARTOLI

JOYCE DiDONATO

Het is niet overdreven dat de twee voorstellingen van Tosca in het Royal Opera House in juli 2011 geschiedenis hebben geschreven. Kent’s sfeervolle productie wordt uitgevoerd door een topcast met o.a. Gheorghiu, Kaufmann en Terfel o.l.v. Pappano.

Een DVD vol prachtige, zeldzame aria’s uit opera’s van Vivaldi, geregisseerd door Brian Large. Bartoli’s vocale vuurwerk wordt hier ondersteund door het barokensemble van wereldklasse, Il Giardino Armonico.

Rossini’s laatste komische opera wordt hier uitgevoerd door een spectaculair trio bestaande uit Juan Diego Floréz, Diana Damrau en Joyce DiDonato. Deze productie staat onder regie van Broadway regisseur Bartlett Sher en wordt gedirigeerd door Rossini-specialist Maurizio Benini.

PUCCINI: TOSCA

VIVA VIVALDI

ROSSINI: LE COMTE ORY

cdBesprekingEN vocaal

barok

Carlo Gesualdo

Arcangelo Corelli

CollegiumVocale Gent o.l.v. Philippe Herreweghe

Gli Incogniti o.l.v. Amandine Beyer (viool)

Phi LPH 010 (2 cd’s) / € 22,95

Zig-Zag Territoires ZZT 327 / € 31,95

De dit jaar vierhonderd jaar geleden overleden Carlo Gesualdo blijft met voorsprong de meest vreemde, raadselachtige, intrigerende en zelfs verachtelijke componist van de late renaissance en de vroege barok in Italië. Hij heeft een wonderlijke biografie die niet alleen getuigt van een volkomen vervreemding en een obsessieve liefde voor muziek, maar ook van moordlust. Hij liet vakkundig zijn echtgenote en haar minnaar om zeep helpen en de rijke edelman Gesualdo kwam er nog mee weg ook. Zijn buitengewoon avontuurlijke madrigalen zijn mede dankzij het Gesualdo Consort Amsterdam en het Kassiopeia Kwintet redelijk bekend, maar zijn religieuze muziek, vooral de Responsoria et alia ad Officium Hebdomadae Sanctae spectantia uit 1611, kan nog wel wat steun gebruiken. En die krijgen de Tenebrae Responsoria voor de donkere metten van de Goede Week twee cd’s lang van het betoverend zingende Collegium Vocale Gent onder leiding van Philippe Herreweghe. De Responsoria zijn minder extreem en contrastrijk dan het Vijfde en Zesde madrigaalboek die uit ongeveer dezelfde tijd stammen, maar wat Gesualdo doet met klank- en beeldschildering door de hemel te laten stralen of de afgrond chromatisch open te laten gaan, grenst nog steeds aan het ongelooflijke. Een echte puntje-van-de-stoel-cd.

Slechts zes opusnummers telt het oeuvre van Arcangelo Corelli. De opussen 1 tot en met 4 bestaan elk uit twaalf triosonates voor twee violen en continuo, opus 5 bevat de twaalf vioolsonates en opus 6 bevat de twaalf concerti grossi die pas na Corelli’s dood werden uitgegeven. Maar met dit overzichtelijke oeuvre heeft Corelli wel een hele generatie componisten diepgaand beïnvloed.

In de concerti grossi zet hij steeds een groep van twee violen en een cello tegenover het orkest. Er bestaan vele complete opnamen van opus 6, en Gli Incogniti van violiste Amandine Beyer nestelt zich met een nieuwe, complete opname meteen in de allervoorste gelederen. Beyer heeft veel affiniteit met Corelli – zoals al bleek tijdens een overrompelend optreden op het Festival Oude Muziek twee jaar geleden – en weet deze affiniteit perfect op haar medemusici over te brengen. Ieder deeltje krijgt precies de juiste toets mee, of het nu gaat om een gestileerde dans, een langzaam adagio of een snel fugatisch deel. De boeiende manier waarop het ensemble het karakter van ieder deel weet te treffen zorgt ervoor dat de twaalf concerti, in tegenstelling tot in sommige andere uitvoeringen, makkelijk in één keer te beluisteren zijn.

Een geweldige uitgave dus.

Paul Janssen

Marcel Bijlo

Responsoria 1611

The Complete Concerti Grossi

Puntje-van-de-stoel-cd

barok

Precies de juiste toets

barok

diverse componisten

Federico Maria Sardelli

David Hansen, Academia Montis Regalis o.l.v. Alessandro De Marchi

Modo Antiquo o.l.v. Federico Maria Sardelli

DHM 8888 374 4012 / € 20,95

Brilliant Classics 94749 / € 7,95

Het lijkt een trend te zijn geworden om het vergeten repertoire van de grote prima donna’s en castraten van de achttiende-eeuwse Italiaanse opera nieuw leven in te blazen. Hedendaagse sterren als Bartoli, Kermes en Jaroussky namen daarin het voortouw en vele anderen volgden hun voorbeeld. De jongste aanwinst op dit terrein komt van de Noors-Australische countertenor David Hansen. Op het eerste soloalbum van dit aanstormend talent met de onwaarschijnlijk blauwe ogen staat de rivaliteit tussen de beroemdste castraat aller tijden, Farinelli (1705-1782), en zijn collega’s Caffarelli, Carestini en ­Bernacchi centraal. Want jaloezie en ellebogenwerk in de operatheaters waren destijds aan de orde van de dag. Van de negen aria’s zijn er maar liefst acht een wereldpremière op cd. Gelukkig is het resultaat niet uitsluitend vocaal vuurwerk geworden, maar een evenwichtige mix van virtuositeit en lyriek, waarbij Hansens enorme bereik en flexibiliteit prachtig tot hun recht komen. Vreemd genoeg maken juist de ingetogen stukken meer indruk dan de overweldigende virtuoze delen waar de zanger hoorbaar zijn muzikale grenzen bereikt. Hoogtepunt is de aria Sento due fiamme in petto uit Vinci’s Il Medo waarin stem en hobo als twee vlammen samensmelten tot één hartstochtelijk vuur. Kippenvel!

Het ensemble Modo Antiquo kennen we vooral van zijn spetterende Vivaldiuitvoeringen, op cd en in de ZaterdagMatinee. Maar fluitist en ensembleleider Federico Maria Sardelli componeert zelf ook, en hoe! Deze cd biedt een psalmzetting en een aantal soloconcerten in de stijl van Vivaldi en een klavecimbelsuite in Franse stijl. Sardelli schrijft geen neobarokmuziek, maar echte barokmuziek en beschouwt deze composities beslist niet als een leuk geintje voor even tussendoor.

Hij is er al evenmin op uit om barokvervalsingen te produceren – dat zou hij in het geval van Vivaldi makkelijk kunnen. Voor iemand die de muziek van Vivaldi in de genen heeft zitten en alle luimen en nukken van deze componist kent, is het dus geen probleem zelf in diens huid te kruipen en zijn stijl volledig recht te doen. Nergens wordt het een trucje. Hoewel ook de andere stukken op deze cd er mogen zijn, maken de ’Vivaldiconcerten’ de meeste indruk. Zet Vivaldi op het cd-doosje en je gelooft het. Sardelli’s ensemble speelt zoals altijd met volle overtuiging en de vonken vliegen er weer af. Maar wie dit hoort, vraagt zich wellicht af of de recente Vivaldi-ontdekkingen, die Sardelli ook op cd zette, inderdáád wel door de beroemde Venetiaan zijn gecomponeerd.

Frans Jansen

Marcel Bijlo

Rivals – Arias for Farinelli & Co.

Baroque Concertos, Psalm, Chamber Music

Kippenvel!

www.klassiekezaken.nl

Nergens een trucje

oktober 2013 55

cdBesprekingEN barok

barok

Nicola Porpora

Louis Couperin

Farinelli – Porpora arias

Chaconne de Mr Couperin Pièces de clavecin Bob van Asperen

Philippe Jaroussky, Cecilia Bartoli, Venice Baroque Orchestra o.l.v. Andrea Marcon

Aeolus AE-10124 / € 22,95

Erato Classics 5099993413022 / € 14,95

Louis Couperin is de oom van de veel beroemdere François Couperin. Louis ontwikkelde de door zijn leraar Jacques Champion de Chambonnières geïntroduceerde Franse klavecimbelstijl verder door. Die stijl was geënt op de Franse luitmuziek en kenmerkt zich door het veelvuldig gebruik van gebroken akkoorden. In zijn puurste vorm is deze stijl aanwezig in het door Louis Couperin bedachte genre van de prélude non mesurée, een langzaam uit te voeren prelude zonder maatstrepen waarbij het tempo geheel aan de uitvoerder is.

Het was Johann Jakob Froberger, bevriend met Louis Couperin, die deze stijl in de noordelijke landen zou introduceren. Bob van Asperen prefereert, net als veel van zijn collega’s, de muziek van Louis Couperin boven die van François, juist vanwege de vrijheid die de componist biedt. Hij werkt momenteel aan een complete opname van Louis Couperins klavecimbelmuziek waar deze cd deel van uitmaakt. Van Asperens stijl is wat flamboyanter en minder bezonken dan die van zijn leraar Gustav Leonhardt in hetzelfde repertoire en hij bespeelt een fraai instrument dat prachtig is opgenomen. Een mooie uitgave die nieuwsgierig maakt naar de andere delen van deze serie.

Componist en zanger, docent en leerling: deze nieuwe aria-cd van Philippe ­Jaroussky is meer dan het doorsnee portret van een vaak vergeten operaidool of componist waar veel barokzangers tegenwoordig mee op de proppen komen. Nicola Porpora (1686-1768) was behalve componist een zeer invloedrijk zanginstructeur met de beroemde popsterren van zijn tijd, de castraten Caffarelli en Farinelli, als zijn leerlingen. Hij gaf bovendien onderricht aan meesterlibrettist Metastasio en aan de componisten Johann Adolf Hasse en Joseph Haydn. Porpora definieerde de belcantostijl en de in de serieuze opera gebruikte ariavormen. Het was dankzij Porpora dat Metastasio en Farinelli elkaar leerden kennen en elkaar brieven bleven schrijven met ‘Dierbare tweelingbroer’ als aanhef. Uit de door Jaroussky gemaakte selectie van aria’s (uit onder meer Ifigeneia in Aulis, Polifemo en Orfeo) krijgen we een goed beeld van Farinelli’s verbluffende techniek en virtuositeit, maar ook van Porpora’s speciale talent om vooral in de langzame, intieme aria’s adembenemende momenten te creëren. Andrea Marcon dirigeert het Venice Baroque Orchestra met scherpe precisie en soms ietwat te brute kracht, maar er is nergens een gebrek aan energie. Cecilia Bartoli komt even langs voor twee duetten en kronkelt haar stem vol warmte om die van Jaroussky.

Marcel Bijlo

Hein van Eekert

Couperin in flamboyante stijl

barok

Geen gebrek aan energie

barok

Diverse componisten

Antonio Vivaldi

Alison Balsom, Scottisch Ensemble e.a.

Café Zimmermann

Warner Classics 1916225 / € 14,95

Alpha 193 / € 22,95

Het kan niet uitblijven: zo gauw een musicus wat meer succes heeft dan gemiddeld komt er op een gegeven moment een soort verzamel-cd. Gelukkig zijn de beste verzamel-cd’s niet alleen voer voor de muziekliefhebber die al het voorgaande gemist heeft, maar ook voor de doorgewinterde ‘fan’. Zo’n cd is The Sound of Alison Balsom. De Engelse trompettiste heeft in relatief korte tijd het instrument een sexy imago gegeven. Maar daarbij is Balsom natuurlijk razend muzikaal en weet ze echt een bijzonder geluid uit de trompet te halen.

Dat bewijst ze ook weer op deze uitgave, met deels eerder verschenen opnamen van werk van Albinoni, Bach, Torelli en andere barokke grootheden, en deels mooie, niet eerder door haar vastgelegde stukken van Purcell en Händel.

Bovendien geven de hele verpakking en het cd-boekje alle eer aan de trompettiste met mooie foto’s en zinvolle informatie. Maar het belangrijkste blijft natuurlijk de muziek. En op dat vlak bewijst Balsom zich als een begenadigd barokvertolkster, zowel op natuurtrompet als op een modern instrument.

Misschien voor de puristen niet altijd even ‘barok’, maar daar staat tegenover dat Balsom zelfs met een enkele noot iedereen recht in het hart weet te raken.

Antonio Vivaldi liet, zoals de meesten van zijn collega’s, zijn bundels met concerten en sonates in Amsterdam drukken. Daar immers was de muziekdruktechniek het hoogst ontwikkeld. Maar muziekuitgever Estienne Roger was niet ingenomen met Vivaldi’s L’Estro Armonico, 12 concerti opus 3 met wisselende instrumentaties. Dat was nou net het probleem, vond Roger. Want een bundel met concerti voor nu eens twee violen en twee celli, dan weer vier violen en dan weer viool en cello was niet makkelijk te verkopen. ‘Schrijf nu gewoon weer concerten voor één viool’, moet hij Vivaldi hebben gesmeekt. Aldus geschiedde, want opus 4 biedt twaalf concerten met uitsluitend een viool in de solopartij. L’Estro Armonico, het opus 3 van Vivaldi, behoort intussen wel tot zijn meest gespeelde opusnummers. Juist door die wisselende combinaties van groepjes instrumenten is dit een bijzonder aantrekkelijke verzameling. Het Franse Café Zimmermann, bekend van zijn voortvarende Bachvertolkingen, presenteert nu zeven van de twaalf concerten. Net als op hun Bach-cd’s weet het ensemble ook hier van opschieten. De snelle delen sprankelen en in de langzame delen is er ruimte voor reflectie. Doordat deze uitvoeringen ideaal zijn, is het eigenlijk jammer dat het ensemble niet koos voor een complete opname van alle twaalf concerten.

Paul Janssen

Marcel Bijlo

The Sound of Alison Balsom

Estro Armonico - Libro Secondo

Begenadigd barokvertolkster

56 oktober 2013

Café Zimmermann weet van opschieten

cdBesprekingEN opera

kameropera

Daniel Auber La Muette de Portici

Diego Torre, Oscar de la Torre e.a.

Anhaltische Philharmonie o.l.v. Anthony Hermus

Grigory Frid

The Diary of Anne Frank Eva Ben-Zvi, Bolshoi Theatre Orchestra o.l.v. Andrey Christiakov

CPO 777 694-2 / € 39,95

Brilliant Classics 9296 / € 7,95

De winnares van onder meer het Internationaal Vocalisten Concours Angelina Ruzzafante schittert in de rol van Elvire op deze bijzondere opname van Aubers De stomme van Portici. Het is een opname die recht doet aan de speelse stijl van Auber, de Franse Rossini. Van de tientallen opera’s die Auber schreef is De stomme van Portici – de eerste echte grande opera – de bekendste. Niet in de laatste plaats omdat de uitvoering van deze nationalistische opera op 24 augustus 1830, ter gelegenheid van de verjaardag van Koning Willem I, een historische gebeurtenis bleek. De rellen die tijdens de uitvoering in Brussel uitbraken, vormden het begin van de Belgische Revolutie. Het werk is al lang niet meer zo populair als in de negentiende eeuw, maar met deze opname houdt dirigent Anthony Hermus wel een overtuigend pleidooi voor rehabilitatie.

Toegegeven, Auber is een ongelofelijke Rossinikloon, maar zijn muziek is meeslepend en er wordt op hoog niveau door orkest (Anhaltische Philharmonie), koor (Opernchor des Anhaltischen Theaters) en solisten (onder meer Ruzzafante, Oscar de la Torre en Angus Wood) gezongen en gemusiceerd.

De Opera Collection van Brilliant Classics haalt niet alleen enigszins in vergetelheid geraakte opnamen van bekende opera’s uit de archieven, maar ook opera’s die op cd weinig circulatie beleefden. De lage prijs heeft een nadeel: geen libretto. Dat nadeel laat zich voelen bij Het dagboek van Anne Frank, een kameropera uit 1968 voor soliste en klein ensemble van de Rus Grigory Frid (1915-2012): de trackindeling geeft aan welke delen van het dagboek door Frid verklankt zijn, maar dit zijn teksten die je helemaal direct zou willen kunnen volgen. Sopraan Eva Ben-Zvi komt ons gelukkig een heel eind tegemoet in haar vertolking van de titelrol. Ze zingt op meisjesachtige toon en weet binnen dat kader verwondering, woede, frustratie en tederheid met zuiver vocale middelen voor ons op te roepen. Frids muziek zit de stem nooit in de weg: ze herinnert met haar invloeden van Weill en Hindemith aan de tijd waarin het verhaal zich afspeelt. De kameropera ontwijkt de valkuil waar een aantal Achterhuisverfilmingen wel inloopt: die van sentimentaliteit. De muziek is soms duister en rauw, soms zelfs enigszins jazzy, maar wordt nergens goedkoop en blijft getuigen van een integere dramatiek.

Oswin Schneeweisz

Hein van Eekert

Overtuigend pleidooi

opera-aria’s

Kameropera met integere dramatiek

cross-over

Giuseppe Verdi TheVerdi Album

Jonas Kaufmann, Orchestra dell’Opera di Parma o.l.v. Pier Giorgio Morandi

Windstreken

Sony 88765492042 / € 20,95

CUP 8054 / € 20,95

Jonas Kaufmann is hot, heel erg hot. ‘Der begehrteste Tenor der Welt’ heeft dan ook alles mee: een stem uit duizenden, charisma, intelligentie, muzikaliteit, buitengewone acteerkwaliteiten en – eerlijk is eerlijk – hij heeft de ‘looks’.

Met veel verschillende rollen op zijn repertoire, van Massenet tot Wagner, is hij ook zeer veelzijdig.

Maar kan hij dan ook alles zingen? Zijn eerste recital met uitsluitend Verdiaria’s, waarvoor hij zijn vertrouwde label Decca heeft ingeruild voor Sony, brengt mij in twijfel. Duca en Macduff heeft hij al ver achter zich gelaten, maar aan Otello is hij duidelijk nog niet toe. Niet dat het hem aan kracht ontbreekt, het is meer dat hij nog te ver van de rol afstaat. Ook over zijn Radames ben ik niet enthousiast, al vind ik het diminuendo aan het eind van Celeste Aida heel erg mooi. Zijn Carlo is van een ongekende schoonheid en zijn Alvaro smaakt naar meer. Ook Manrico ligt hem goed, al klinkt zijn hoge c in Di quella pira een beetje geknepen. Maar het meest weet hij mij in Destatevi, o pietre! te overtuigen. De dirigent legt vreemde tempovoorkeuren aan de dag: eerst hollen en dan radicaal remmen… Desalniettemin een cd om te hebben.

De naam van het ensemble doet het ergste vermoeden. Windstreken. Je verwacht een klinkend cultuurrelativistisch betoog, van elke windstreek wat.

Zo vaak gaat het mis met die goedbedoelde cross-overprojecten, maar hier wordt alle twijfel vanaf de eerste tel weggenomen. Sopraansaxofonist Pieter de Mast verwelkomt in de opener Cabre perdu de luisteraar met zijn warme, indringende toon. Wat volgt is een opzwepend stuk vol geslaagde improvisaties. Smaakmaker in de ritmesectie – want dat is de rol die hij voor het grote deel aanneemt – is cellist Jörg Brinkmann. Hij rockt, buit zijn instrument uit en verkent alle mogelijke speelwijzen. Voor interessante harmonisaties op kistorgel zorgt Sebastiaan van Delft. Zijn stijl roept herinneringen op aan zowel Frank Martin als jazzpianist Thelonious Monk. De rol van alleskunner Oene van Geel, recent winnaar van de Boy Edgar Prijs, is relatief bescheiden: hij levert op deze cd helaas geen composities af, maar soleert wel jazzy op zijn altviool. Verrassend is de bijdrage van het kamerkoor van het Leidse studentengezelschap Collegium Musicum. De zangers zijn verdienstelijke amateurs. Sowieso fijn voor de afwisseling op deze toch al zeer diverse cd, waarop alleen enkele oriëntalistische clichés uit de toon vallen.

Basia Jaworski

Merlijn Kerkhof

Verdi van veelzijdige Kaufmann

www.klassiekezaken.nl

Mundum Renovavit

Rockende cello en jazzy altviool

oktober 2013

57

klassieke

Kinder zaken

...voor Kinderen en andere volwassenen

Der Ring des Nibelungen

D

RichaRD WagneR

Dank voor jullie mails. Opzoeken van fragmenten met het cd-tellertje werkt kennelijk goed!

Een schriftelijke luistercursus!

Maar nu: ik wil al jaren het verhaal van Der Ring des Nibelungen schrijven en vertellen, met de muziek van Richard Wagner. Jullie nieuwsgierig maken.

In de campagne Aangenaam Klassiek for Kids heb ik het verhaal zo kort en duidelijk mogelijk samengevat, opgeschreven en op twee cd´s verteld. Dan weet je in ieder geval waar het verhaal over gaat en wie wie is, en je krijgt een indruk van de soort zang, de muziek en het orkest.

(op twee cd’s)

p

luisteropdracht Op welke cd en op welke track en op welke tijd van je cd-tellertje hoor je in het verhaal de reuzen opkomen? richard wagner

Der ring Des nibelungen Eva Martón,Waltraud Meier, James Morris e.a.

Bavarian Radio Chorus, Bavarian Radio Symphony Orchestra o.l.v. Bernard Haitink EMI ClassICs 50999 5194792 7 (14 Cd’s)

een beginnetje Bernard Haitink is de dirigent op alle cd’s.

De Ring is een verhaal van alle tijden, met liefde, haat, liegen en bedriegen, blijdschap, wrok, wraak, moed en trouw. Inderdaad… wij mensenkinderen lijken als twee druppels Rijnwater op de figuren in dit oerverhaal.

Daarom worden deze opera’s nog steeds over de hele wereld uitgevoerd.

Sommige figuren en voorwerpen krijgen eigen noten, een eigen motief. Een aantal van die motieven staat op een aparte track. Je kunt ze misschien herkennen als je naar een cd luistert of in de opera bent.

dit is mijn wens

Er is een track hoe je mee kunt doen met de Wagner Ronde Ring Quiz. In het cd-boekje staat een woordenlijstje met wat minder bekende woorden. Wat betekenen deze woorden: koen, sneuvelen, aambeeld, gastrecht, gnoom, ‘des Nibelungen’?

Als je in de opera bent, hoop ik dat je elkaar aanstoot en fluistert: “Nu komt dat stukje met het goud stapelen… oh, dat is die reus die… dit is het muziekje dat hoort bij het zwaard… hoor: twee motieven door elkaar!... wat voor kleren hebben ze aan?… zo meteen komt Waltraute… nu gaat Wotan alles nog eens een keer her-

oktober 2013 2013 5 8 oktober 58

halen, poeh!… hoe maken ze het vuur rond Brünnhilde?… hoe ziet de Tarnhelm eruit?…

Bij De Nederlandse Opera is de Ring te zien: www.dno.nl

Kennisvraagje Hoe heet de lievelingsdochter van Wotan?

Iets voor in de klas? Iedereen die het goede antwoord mailt (of het foute) op één of beide vragen, krijgt de Wagner Ronde Ring Oorkonde toegestuurd.

En… de hoofdprijs is een kijkje achter de schermen bij De Nederlandse Opera. Hojotoho!

Mailen maar! edwinrutten@edwinrutten.nl Nou dag!

aangenaam KlassieK for Kids

Der Ring des Nibelungen Verhaal en verteller Edwin Rutten sTEP 2013 012 (2 Cd’s)

Edwin Rutten

ps. als je weet hoe de ring in elKaar zit, duurt ie ooK minder lang. pps. wie in je omgeving lijKt op wie in het verhaal? ai! hoef je niet te mailen.

klassieke zaken specialisten  Winkels met postorderservice

De in dit magazine besproken cd’s zijn te allen tijde door de Klassieke Zaken Specialist te bestellen.

ALKMAAR Boekhandel Feijn 

emmen Plantage Vermeer

Noorderstraat 38-40 / 0591-642088 www.vermeer.plantage.nl

Nieuwe Rijn 34 / 071-5128157 www.velvetmusic.nl

ALMELO Hilarius Broekhuis 

ENSCHEDE Boekhandel Broekhuis 

MAASSLUIS Mastersound 

AMERSFOORT De Algemene Boekhandel

ERMELO Riemer & Walinga CD Afd. 

MIDDELBURG De Drukkerij 

AMSTERDAM boudisque 

GOES Boekhandel en uitgeverij De Koperen Tuin 

NIJMEGEN Boekhandel Roelants 

Laat 47 / 072-5409944 www.feijn.nl

Koornmarkt 24 / 0546-456717 www.boekhandelbroekhuis.nl

Leusderweg 184-188 / 033-4622222 www.algemeneboekhandel.nl

Marktstraat 12 / 053-4325210 www.boekhandelbroekhuis.nl

Stationsstraat 131 / 0341-552405 www.riemer-walinga.nl

LEIDEN Velvet Music 

Noordvliet 29 / 010-5917822 peter@mastersoundonline.nl

Markt 51 / 0118-886874 www.drukkerijmiddelburg.nl

Alleen postorder / 020-3704502 www.boudisque.nl

Centrum de Veste / Keizersdijk 16 / 0113-231072 www.koperentuin.nl

LUX, Marienburg 38-39 / 024-3221734 www.roelants.com

Broekmans & Van Poppel 

GRONINGEN Boekhandel Van der Velde 

Kroese Klassiek 

Van Baerlestraat 94 / 020-6751653 www.broekmans.com

Charles Muziek

Weteringschans 193 / 020-6265538 charlesmuziek@planet.nl Concerto 

Utrechtsestraat 54-60 / 020-6245467 www.concerto.nu APELDOORN Nawijn en Polak boekverkopers 

Marktplein 24 / 055-5212709 www.nawijn-polak.nl BERGEN OP ZOOM Quist Boekhandel 

Fortuinstraat 22-24 / 0164 240 232 www.quistboeken.nl

BREDA Muziekhandel Spronk / De Vrije Boekhandel 

Veemarktstraat 40/ 076-521 5213 www.muziekvanspronk.nl

COEVORDEN Music & more 

Friesestraat 50 / 0524-517332 www.blackvinyl.nl

DELFT Muziekhandel Van Buytene 

Binnenwatersloot 16 / 015-2123853 www.cdklassiek.nl

den haag jazz center 

Wagenstraat 125a / 070-3639129 www.jazzcenter.nl DEventer De Woestijnroos 

Grote Overstraat 26 / 0570-618201 www.woestijnroos.nl DORDRECHT Dordrecht Klassiek 

Voorstraat 435 / 078-6122169 www.dordrechtklassiek.nl

de muziekdragerij 

Voorstraat 411 / 078-6163489 demuziekdragerij@gmail.com DRIEBERGEN CD Artline V.O.F. 

Traaij 1-C / 0343-521532 www.cdendvd.nl

EINDHOVEN Bullit Klassiek 

Heuvel Galerie 140 / 040-2465107 www.bullitklassiek.nl

A-Kerkhof 45-47 / 050-3125593 www.boekhandelvandervelde.nl Het Carillon 

Molenstraat 126 / 024-3221346 www.kroese-online.nl

noordwijk Boekhandel van der meer 

Oude Ebbingestraat 64 / 050-3123625 www.hetcarillon.nl

Vuurtorenplein 10 / 071-3613073 www.libris.nl/vandermeer

Plato Groningen 

Roden boekhandel daan nijman 

Oude Ebbingestraat 41 / 050-3135055 www.platomania.nl

HAARLEM Bruno Klassiek 

Gierstraat 50 / 023-5323240 www.brunoklassiek.nl HEERENVEEN Binnert Overdiep 

Dracht 60 / 0513-622533 www.binnertoverdiep.nl HEERLEN Smeets Klassiek & Jazz 

Akerstraat 5 / 045-5715550 www.smeetsklassiek.nl

HENGELO Boekhandel Broekhuis 

Weemenstraat 45 / 074-2910267 www.boekhandelbroekhuis.nl ’s-HERTOGENBOSCH Pieter van Os CD 

Snellestraat 44 / 073-6131150 www.pietervanoscd.nl

HOUTEN BOEKHANDEL WIJS

Spoorhaag 144-146 / 030-6353916 www.boekwijs.nl KROMMENIE Erwin Vermast CD-DVD Shop 

Zuiderhoofdstraat 2 / 075-6216382 www.erwinvermast.nl LAREN Larense Boekhandel

Naarderstraat 9 / 035- 5382312 www.larenseboekhandel.nl LEEUWARDEN Boekhandel Van der Velde 

Nieuwestad 57-59 / 058-2132360 leeuwarden@boekhandelvandervelde.nl Poort 

Heerestraat 87 / 050-5012967 http://www.daannijman.nl

ROOSENDAAL Het Verboden Rijk 

Passage 8-14 / 0165-529223 www.verbodenrijk.nl

SCHAGEN Boekhandel Plukker

Gedempte Gracht 71-75 / 0224- 212941 www.boekhandelplukker.nl SNEEK Boekhandel Van der Velde 

Kruizenbroederstraat 36 / 0515-423900 sneek@boekhandelvandervelde.nl SOEST Boekhandel Van de Ven

Soesterbergsestraat 54-C / 035- 6012419 www.boekhandelvandeven.nl Velp boekhandel jansen & de feijter 

Emmastraat 6 / 026-3628959 www.eenpassievoorboeken.nl VENLO Sounds Recordshop BV 

Parade 66 / 077-3510625 www.sounds-venlo.nl

wijk bij duurstede Boekhandel Pettinga 

Markt 12 / 0343 – 577300 boekhandelpettinga@planet.nl ZUTPHEN Music All In 

Beukerstraat 24 / 0575-516444 www.musicallin.net Zwolle

Plato Zwolle  Klokkensteeg 14 / 038-4225354 www.platomania.nl

Voorstreek 6 / 058-2123905 www.poortmusic.nl LEIDEN

Plato Leiden  Vrouwensteeg 4-6 / 071-5149689 www.platomania.nl

Bij alle in dit magazine besproken cd’s staat een adviesprijs vermeld.

oktober 2013

59

puzzel Jan Peter Raat

GEOGRAFISCHE MUZIEKPUZZEL Iedereen heeft de afgelopen vakantieperiode gereisd, dat deden ook vele componisten die zich voor vele werken door de indruk van die bestemmingen lieten insprireren.

1. SOUVENIR DE FLORENCE 2. SCHOTSE FANTASIE 3. DE KALIEF VAN BAGDAD 4. PARIJSE SYMFONIEËN 5. JERUSALEM 6. PINI DI ROMA 7. FINLANDIA 8. JAPANESE SUITE 9. ALPENSYMFONIE 10. SIBERIA 11. A LONDON SYMPHONY 12. WIENER BLUT 13. BEIERSE DANSEN 14. FOUR NORWEGIAN MOODS 15. ITALIAANSE SERENADE 16. PRAAGSE SYMFONIE 17. ROEMEENSE DANSEN 18. LE ROI DE LAHORE 19. DE BARBIER VAN SEVILLA 20. FINSE RHAPSODIE 21. GIULIO CESARE IN EGITTO 22. NACHTEN IN DE TUINEN VAN SPANJE 23. EL SALON MEXICO 24. THREE PLACES IN NEW ENGLAND 25. HONGAARSE RHAPSODIEËN 26. HEBRIDENOUVERTURE 27. DIE RUINEN VON ATHEN

In de eerste kolom staan, in willekeurige volgorde, composities die een geografische naam dragen. In de tweede kolom staan de namen van de componisten.

Koppel deze namen aan de composities en vul hieronder de corresponderende letter bij het nummer in. Er verschijnt dan wederom een ‘geografische’ compositie met de naam van de componist.

oplossing 1

2

3

4

5

6

7

8

9

Stuur uw oplossing met naam, adres en/of e-mailgegevens voor 22 oktober 2013 naar: Vereniging Klassieke ­Zaken, Postbus 226, 1200 AE Hilversum of ­algemeen@klassiekezaken.nl.

Onder de goede inzenders worden 10 cd’s met Prokofjev en Bartók door Lang Lang verloot. Met dank aan Sony Music ­Nederland.

Oplossing puzzel Klassieke Zaken Magazine nr. 4-2013: Cavatina met Cabaletta www.klassiekezaken.nl

10

11

12

13

14

15

16

17

VAUGHAN WILLIAMS SIBELIUS MOZART VERDI TSJAIKOVSKI MASSENET HÄNDEL WOLF BARTÓK J. STRAUSS JR. GLAZOENOV ROSSINI BRUCH HAYDN HOLST BOIELDIEU GIORDANO STRAVINSKY R. STRAUSS COPLAND BEETHOVEN LISZT ELGAR MENDELSSOHN IVES RESPIGHI FALLA

18

19

20

21

22

23

(D) (R) (N) (A) (H) (V) (-) (E) (-) (A) (N) (A) (O) (G) (S) (N) (-) (S) (E) (R) (S) (H) (N) (M) (A) (A) (B)

24

25

Prijswinnaars Naam Plaats Dhr./Mw. W.P. Sterk SNEEK Mw. S. Berkhof DEN BOMMEL Dhr./Mw. A.M. Platteel LEIDSCHENDAM Dhr. M.P. de Feijter DOORN Dhr./Mw. J. Langhout BAARN Mw. A. Wolsink HENGELO (GLD) Dhr./Mw. W. Top GORINCHEM Dhr. H. van Verseveld AMSTERDAM Mw. A.M. Frederici DEN HAAG Dhr./Mw. C.F.A. Langschmidt KRIMPEN A/D IJSSEL

De prijswinnaars ontvangen het boek Diva - Portretten van beroemde en ­beruchte zangeressen. Met dank aan Joost Galema.

26

27

Best el snel voor de moo i plaa ste tsen !

KAMERMUZIEK VAN WERELDKLASSE De mooiste hedendaags klassieke strijkkwartetten & kamermuziek

DOOR O.A. JUILLIARD QUARTET (25/1) / ARDITTI QUARTET (8/3) ALEXANDER MELNIKOV & ISABELLE FAUST (9/2) STEVEN ISSERLIS (13/5) / QUATUOR YSA타E (14/12)

MUZIEKGEBOUW.NL/KAMER / 020 788 2000

exclusieve Boxaanbieding

meeslepende kleurenpracht

34,95

KLASSIEKEZAKEN adviesprijs* per exemplaar

69,95

10 CD box + gratis cd

Zoals Nederland en Rusland al eeuwen iets met elkaar hebben, wat dit jaar uitgebreid herdacht wordt in het bilaterale Nederland-Ruslandjaar, zo heeft het Rotterdams Philharmonisch Orkest iets met de Russische muziek. Niet alleen dankzij Valeri Gergjev, die er jarenlang chef-dirigent was, maar ook al dankzij voorgangers als Edo de Waart en David Zinman. En tegenwoordig dankzij chef-dirigent Yannick NézetSéguin. Om het Nederland-Ruslandjaar met een uitroepteken te eindigen kunt u nu deze prachtige, tien cd’s tellende Ruslandbox van het RPhO met extra korting aanschaffen. Een rijk gevulde box met bijzondere opnamen van werk van onder anderen Rimski-Korsakov, Prokofjev, Moessorgski, Borodin en Sjostakovitsj. Bovendien krijgt u de recentere opname van Tsjaikovski’s Zesde symfonie door het orkest onder leiding van Nézet-Séguin er gratis bij. Ontdek de rijkdom van het meest Russische orkest van Nederland en verbaas u opnieuw over de meeslepende kleurenpracht van de Russische componisten. Een cd-box als klinkende wodka. op ij aanko Gratis b x o -b d -c 0 van de 1 Diverse Russische componisten diverse werken

Rotterdams Philharmonisch Orkest o.l.v. David Zinman, Edo de waart,Valeri Gergjev Decca 00289 480 7522 (10 cd’s) / 133 641 vkz

biedt u deze uitgave aan.

* Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 59* Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 22 november 2013.