Jacqueline du Pré Een fantastische celliste

JACQUELINE DU PRÉ

EEN FANTASTISCHE CELLISTE

Door Eddie Vetter

Jacqueline du Pré: het is een legendarische naam. Ze leek de wereld aan haar voeten te hebben, maar haar carrière kwam voortijdig ten einde toen ze werd getroffen door een ongeneeslijke ziekte. Behalve de legende is er nu ook de klinkende werkelijkheid: een box met 23 cd’s waarop te horen is wat een fantastische celliste zij is geweest.

Jacqueline du Pré werd in 1945 geboren in Oxford. Haar Franse naam dankte ze aan haar vader, die afkomstig was van het Kanaaleiland Jersey. De muzikale genen had ze van haar moeder, een pianiste. Nog voor haar vijfde verjaardag hoorde ze op de radio iemand cello spelen. Het zou haar leven bepalen. “Ik was een van die kinderen die andere kinderen niet kunnen uitstaan”, vertelde ze eens in een interview. “Ik voelde steeds dat ik in de cello een geweldig geheim bezat, en dat bewaakte ik angstvallig. Alleen als ik speelde, was ik niet verlegen en dan kon het me niet schelen wat er gebeurde.” Vanaf haar tiende kreeg ze les van de befaamde cellist William Pleeth, die haar leerde dat ze niet alleen met hart en ziel, maar ook met haar hele lichaam moest musiceren. Hoewel ze later studeerde bij Casals, Tortelier en Rostropovitsj, zou Pleeth altijd haar ‘cellovader’ blijven. Reeds als puber van dertien kwam ze op de televisie en trad ze in het openbaar op. Toen ze op haar twintigste haar debuut in de Verenigde Staten maakte, met het Celloconcert van Elgar, was ze al een ster. Ze leerde Daniel Barenboim kennen en trouwde met hem in Jeruzalem, tijdens de Zesdaagse Oorlog. Het leven leek haar toe te lachen, maar het fortuin keerde zich tegen haar. Steeds vaker haperden de spieren. De diagnose: multiple sclerose. Na 1973 zou ze niet meer optreden. Ze overleed in 1987, 42 jaar oud, in haar huis in Londen.

De box met 23 cd’s bevat de vele opnamen die zij in haar korte carrière heeft gemaakt. Op de oudste speelt ze als prille maar ongelooflijk getalenteerde tiener suites van Bach en sonates van Brahms en Britten. In 1962 begon haar intensieve samenwerking met EMI in de legendarische studio van Abbey Road in Londen. De ene na de andere lp verscheen. In 1965 schreef ze geschiedenis met de opname van Elgars Celloconcert, begeleid door het London Symphony Orchestra onder leiding van Sir John Barbirolli. Haar naam zou voor altijd aan dit concert verbonden blijven. Ze heeft alle grote celloconcerten op de plaat gezet, in de studio en live in zalen over de hele wereld. Haar gepassioneerde interpretaties raken gevoelige snaren: van Haydn tot Dvorák en van Schumann tot Saint-Saëns. Maar haar hart ging evenzeer uit naar kamermuziek. Uiteraard speelde ze vaak samen met Daniel Barenboim, die haar als dirigent en pianist begeleidde. Ontroerend is de registratie van sonates van Chopin en César Franck. Ze had in 1971 al een jaar niet opgetreden vanwege haar ziekte, maar voelde zich plotseling wat beter. De studio aan Abbey Road werd in allerijl in gereedheid gebracht. Het zou de laatste opname van Jacqueline du Pré zijn.

Du Pré schreef geschiedenis met de opname van Elgars Celloconcert

JACQUELINE DU PRÉ THE COMPLETE WARNER RECORDINGS

WARNER 190296611384 (23CD) VKZ.NL/222343 € 114,99