Over&Weer Jaargang 43, nr4, 2018-2019, Minder is meer

Afzender: Scouts en Gidsen Vlaanderen vzw, Wilrijkstraat 45, B-2140 Antwerpen - zeswekelijks tijdschrift van Scouts en Gidsen Vlaanderen (uitgezonderd juli & sept) - Afgiftekantoor: Antwerpen X • P409371

zeswekelijks tijdschrift VOOR LEIDING & jins

FEBRUARI 2019

JRG 43

Vooraf

FOTO: Emma Herregods

Wennen Nergens ben ik dichter bij het donker en de nacht dan als scout.

Toen ik als kapoen alleen een veld overstak in de nacht, noemde de leiding mij dapper. Later werd ik ouder en minder dapper. Ik werd bang in het donker. Zeker tijdens de durftochten bij de welpen, jonggivers en givers. Die tochten hadden weinig met durf te maken. Eerder met schrik aanjagen. De helft van de groep deed het in zijn broek. Sommige letterlijk, anderen figuurlijk.

Mijzelf heeft het ook niet geholpen. Ik raakte de moed die ik als kapoen had helemaal kwijt.

Dat vind ik nog altijd jammer. Bij scouting hoort het avontuur opzoeken en daar in groeien.

Samen de nacht verkennen en mogen toegeven dat je het spannend vindt. Onnozele grappen makend struikelen in het donker. Leren omgaan met je angst doe je in een veilige omgeving, niet wit van schrik.

2

Met de welpenleiding kozen we voor een andere aanpak. We maakten onze welpen vertrouwd met het donker en gingen op avondtochten met gedoofde zaklampen. Wie wou, mocht een eindje alleen voorop. Langzaamaan zagen we meer: niet alleen de bomen dichtbij, maar ook wat verder af. En plots ook veel meer sterren. En we hoorden een uil.

We gingen ook op lampiontocht door velden en bossen. Die kleurrijke stippen maakten het donker plots gezellig. We speelden tikkertje in het duister en leerden onze welpen hoe ze zichtbaar blijven in de schemer van de straat.

Het ging niet over klein houden, we wilden onze welpen laten groeien en bijleren.

Dat is waar scouting voor mij over gaat. Samen het donker en elkaars onzekerheden omhelzen.

Anton Smagghe Verbondscommissaris

4 Liedjes van Nowan tot 19/03

Fluospelletjes

22

Verzekeringen for dummies

24

Een Uitwijker in Marokko

6 8 26

Ook in een donker bos kan je spelen

Doe de test:

Hoe ecologisch is jouw givertak?

Het 1-uur-in-hetdonker-spel

10

Risicovol spelen

28

12 30

Asbest in je lokaal?

14 32

Ideeen en tips om de kas te spijzen

Basispijlersdobbelsteenspelletjesturbo

Minder is meer

16 34

Met je ogen dicht of in het pikkedonker

18

Driepikkel of polypedestra? Piokruisje!

20

Klimaatmars

3

Op zaterdag 30 maart organiseert Scouts en Gidsen Vlaanderen de jaarthemanacht in alle hoeken van Vlaanderen. Een actie tegen verspilling. Spelen jullie die avond ook rond 20u30 met elke tak jullie activiteit in het donker? Samen maken we het verschil!

TEKST: Pieter Nuytinck ecologie@scoutsengidsenvlaanderen.be | fb.com/ploegecologie

Alle takken, iedereen Werken de kapoenen samen in het duister om alle lichten te doven? Spelen de kabouters en welpen een spel met spiegels? Sluipen de jonggivers? Creëren de givers schimmen?

Of organiseren de jins iets duister?

Zaklamptikkertje, kaarsendooftocht, geblinddoekt voelen, verduisterd lokaal of gewoon een favoriet spel in het pikkedonker? Mogelijkheden genoeg.

Scoutesk afschakelplan

Het lokale duister

Minder is meer. Daarom doen niet alleen scouts en gidsen, maar doet de hele wereld op 30 maart 2019 tussen 20u30 en 21u30 het licht uit. Want dan is het Earth Hour, de grootste klimaatactie ter wereld, op touw gezet door het WWF. Zetten jullie hier mee jullie schouders onder? Liefst op zaterdagavond en in het donker. Maar je kan de actie steunen met elke activiteit in het jaarthema Minder is meer tijdens dat weekend.

Of hebben jullie dat weekend net een eetfestijn, fuif of quiz gepland? Ook dan kan je iedereen een uurtje door het donker gidsen. Laat je inspireren door deze Over & Weer, de spelen op www. scoutsengidsenvlaanderen.be/jaarthemanacht of gewoon door het woord ‘donker’: een bar met donkere bieren, een dinner in the dark, een fuif met donkere muziek, filmavond met Darkest Hour of een blindproeverij.

4

Grijp de kans die zo’n grote gezamenlijk actie biedt en hang er jullie lokale actie of activiteit aan vast. Samen zijn we zichtbaarder dan alleen.

Zelfs in het donker.

“ En als de avond is neergekomen laat ons alle lichten doven want de sterren staan al teder zonder licht zien we ze zoveel beter “ Het donker is banger voor mij Spelen in het donker is vanzelf spannend en uitdagend. Hou het (emotioneel) veilig. Voor sommige mensen is het donker echt spannend.

En ook stoere binken blijken vaak een klein hartje te hebben in het pikkedonker.

Zonder licht zie je meer Ga voor meer: overtuig tijdens de jeugdraad de andere jeugdverenigingen om mee het licht uit te doen, betrek de buren en ga voor een volledige donkere straat, laat ook de ouders van de leden thuis het licht uitdoven. En schrijf ook de gemeente aan!

Een voorbeeldbrief vind je op:

Groot(s) of klein, met je tak of het hele dorp: gewoon doen. Want wij weten: Minder is meer!

5

Earth Hour – ook de kapoenen spelen in het donker

Ga net als Nowan op pad in het donker! Op 30 maart, tijdens de Jaarthemanacht, doen alle scouts en gidsen het licht uit. Nog geen idee wat je gaat doen voor Earth Hour? Of heb je gewoon nog wat extra inspiratie nodig? Geen nood! Hier vind je een klimaatvriendelijke activiteit speciaal aangepast aan je kapoenen: www.scoutsengidsenvlaanderen.be/jaarthemanacht

Al zingend op tocht Benieuwd op welk ritme Pina Konijn zich ontpopt tot een vlinder?

Wil je graag het strijdlied van Nowan spelen op je gitaar?

Dan is er goed nieuws! De liedjes uit de Steen Van Nowan bestaan niet langer enkel op papier, je kan er ook echt naarluisteren.

Ingezongen door de kapoenen van Scouts en Gidsen Duffel West.

TEKST: Lotte Pynaerts | FOTO: Ruth Das kapoenen@scoutsengidsenvlaanderen.be | fb.com/PloegKapoenenZeehondjes

Met illustraties van Frieda Van Raevels

Neem je kapoenen mee op een muzikale tocht door het verhaal van Nowan en Frie!

Verzamel de kapoenen en zorg dat je de liedjes zo kan afspelen dat de kapoenen de tekst goed kunnen verstaan.

De Vlinder We starten de tocht in dromenland. Het liedje ‘Salto’ neemt ons mee naar het land van Nowan en Frie. Laat de kapoenen ergens rustig gaan zitten of liggen. Vraag hen om niet meer te praten, maar goed te luisteren. Vertel dat we allemaal geboren zijn als een rups en ooit een vlinder worden. Maar dat je niet kan weten wanneer. Soms is het als je jong ben, soms wat later. Vraag hen om zich in hun hoofd voor te stellen dat ze van een rups in een vlinder

6

veranderen. Zeg dat ze alles mogen fantaseren, maar niet praten. Hoe zouden ze eruitzien als vlinder? Waar zouden ze allemaal rondvliegen?

Wat zouden ze doen? Vraag hen, als het liedje gedaan is, om te vertellen wat ze allemaal gedacht en gezien hebben.

Bosbewoners stil De kapoenen moeten proberen zo stil mogelijk te zijn. Ze moeten de duisternis ongemerkt doorkruisen. Tover je lokaal met doeken om tot een donkere grot. Of ga naar een dichtbegroeid bos in de buurt. Het lied ‘Bosbewoners stil’ op de achtergrond zorgt voor een onheilspellende sfeer. Probeer met de hele groep om door de grot of het bos te geraken, met z’n allen lukt het zeker. Samen zijn we sterker dan alleen.

Strijdlied Vipor de slang is de kapoenen op het spoor.

Terugtrekken is geen optie, ze moeten de strijd aangaan. Bedenk samen hoe jullie lawaai kunnen maken: in de handen klappen, potjes

vullen met steentjes of met stokken op potten en pannen slaan. Zet daarna ‘Maak je klaar’ op. Iedereen zingt mee en maakt lawaai. Eerst zachtjes, daarna zo hard mogelijk. Zo luid dat ze het zelfs tot in het protmoeras kunnen horen.

Vipor glipt weg met de staart tussen zijn benen.

Oef, dat gevaar hebben jullie weer dapper het hoofd geboden.

Zonnewendefeest Als de kapoenen het eindpunt van hun tocht bereikt hebben, worden ze verrast met een groot feest: de zonnewende! Gooi de beentjes los en kijk terug op een bijzondere tocht met Nowan en Frie. Vier uitbundig de goede afloop van jullie avontuur. Teamwerk wordt beloond.

Meer van dat Een tocht door het verhaal is maar één voorbeeld van wat je met de liedjes kan doen. Je kan ze ook zingen tijdens een dagtocht, voor het slapengaan of bij het begin van elke vergadering. Ook als feestmuziek kunnen ze zeker dienen: toon je breakdancekunsten of wieg gewoon zachtjes mee op de melodie van ‘Salto’.

Opgelet: deze liedjes zijn echte oorwurmen. Beluister ze dan ook niet vlak voor een examen of belangrijke presentatie. Anders bestaat de kans dat je plots uit volle borst het zonnewendelied begint te zingen.

Je kan van 20 december 2018 tot 19 maart 2019 alle liedjes downloaden op: SCOUTSENGIDSENVLAANDEREN.BE liedjesvannowan

7

Als de welpen en kabouters bang zijn in het donker... … …dan speel je spelletjes waardoor ze merken dat dat nergens voor nodig is. De koude wintermaanden zijn dé tijd van het jaar om af en toe binnen te spelen.

En hoe kan je dat beter doen dan in het donker?

Met enkele simpele flashy spelletjes, leer je je leden dat donker ook leuk kan zijn.

TEKST: Emma T’Kindt | FOTO: Adriaan Beernaert kabouterswelpen@scoutsengidsenvlaanderen.be | fb.com/kabouterswelpen

1

Verlichte bowling Maak verlichte kegels door zaklampen rond witte bidons vol water te hangen.

Met een fluorescerend bandje rond je bal, ben je startklaar om jullie nachtbaan te openen!

Red de welp

2

Plak een fietslichtje zo af dat het nog een heel klein beetje licht geeft. Geef één welp of kabouter het fietslichtje en vraag hem of haar om zich te verstoppen in een donker lokaal. Daarna mogen de andere welpen of kabouters een voor een binnen.

Wie binnen is, krijgt 30 seconden de tijd om de verloren welp of kabouter te vinden en buiten te dragen. De verloren welp zelf mag niets doen. Lukt het niet binnen de 30 seconden, dan krijgt de zoekende persoon ook een fietslichtje en is hij ook verdwaald.

De zoeker beslist zelf hoe lang hij binnen blijft. Het spel stopt als iedereen weer buiten is.

8

Vlaggenroof

3

Schattentocht Schatten glinsteren in het licht, zo weten de piraten dat het veel waard is. Verstop kleine, reflecterende objecten over het terrein. Aan elk reflecterend object hangt een snoepje of een tip naar de grootste, geheime schat. De piraten verzamelen tips door met hun zaklamp op zoek te gaan naar de reflecterende objecten. Als ze alles verzameld hebben, start de zoektocht naar de almachtige schat.

Vang de welp!

5

Verdeel de kabouters en welpen in 2 teams. Verdeel ook het plein in 2 helften.

Elk team krijgt een lichtgevende vlag (een fluovestje) die ze mogen verstoppen op hun stukje plein. Daarna krijgen alle welpen en kabouters elk 2 lichtgevende armbandjes van min of meer dezelfde soort als hun vlag. Het eerste team dat erin slaagt de vlag van de tegenstanders naar hun kamp te brengen, wint.

4

Spelregels: • De armbandjes moeten altijd zichtbaar blijven en mogen niet verstopt worden onder de kleren.

• Je mag iedereen tikken die op je terrein komt.

• Wie aangetikt is, vliegt in de gevangenis tot iemand van zijn eigen team hem kan bevrijden, door de gevangenis te bereiken zonder getikt te worden.

Doe reflecterend lint of reflecterende tape rond enkele flesjes en verspreid ze in het verduisterd lokaal. Dit zijn weggelopen welpen. Het is de bedoeling om ze allemaal te vangen. De leden mogen vanaf een bepaalde lijn proberen om een lichtgevend armbandje over de fles te gooien en zo de welp te vangen Hoe lang duurt het voor iedereen weer in het nest zit?

Meer donkerspelen voor welpen en kabouters vind je op: www.scoutsengidsenvlaanderen.be/ jaarthemanacht 9

Sluipen in het donker…

Alle lichten uit? Hét ideale moment om een ivers! klassiek sluipspel te pimpen met je jongg en, Pieter Nuytinck | FOTO: Marthe TEKST: Muriel Van der Haegen, Shiraz Brepoels, Jo Verstrek njonggiver jonggivers@scoutsengidsenvlaanderen.be | fb.com/hierleeftee

Het bekende concept Elke patrouille bouwt een kamp met eigen symbolen en moet proberen om tot bij de leiding te sluipen. Eenmaal in het leidingskamp, krijgen ze 5 minuten om de symbolenkaart die er hangt te bekijken en te onthouden. Terug in hun eigen kamp, proberen ze de symbolenkaart zo goed mogelijk na te tekenen. De patrouille die daar het best in slaagt, wint. Dat is de klassieke versie. Maar er zijn veel variaties mogelijk.

Vandenabeele

Variaties Speel het spel in een pikdonker bos met zaklampen of overdag in verduisterde lokalen.

Hang in het kamp een rode sok (of iets anders). Wie die te pakken krijgt, krijgt een voordeel zoals extra tijd, extra tips of leiding die je patrouille komt versterken.

Patrouilles sluipen ook bij elkaar binnen.

Wie kan de meeste symbolen te pakken krijgen?

Op het speelterrein lopen lichtgevende spookjes (fluovestjes). Elk spookje geeft een ecologische tip. Door die tip foutloos aan iemand van de leiding te zeggen, kan je 1 fout in de tekening rechtzetten.

Voor binnengebracht zwerfvuil krijg je extra tips voor je symbolenkaart.

Gebruik relevante logo’s zoals de jaarthemavuilbak, jonggiverrugzak, ...

Of ook: het recyclagesymbool, het logo van Earth Hour of een spaarlamp.

10

Motiveer je jonggivers Maak de symbolenkaart niet te makkelijk!

• Gebruik relevante logo’s zoals de jaarthemavuilbak, jonggiverrugzak, de tekens van op de basispijlersdobbelsteen, het belofteteken of de scoutshand. Of ook: het recyclagesymbool, het logo van Earth Hour of een spaarlamp.

• Je kan ook spelen met de richting van die logo’s: afdrukken op zijn kant of op zijn kop.

• Die logo’s komen in een bepaalde vorm, dus niet gewoon in een raster.

Anders is het te gemakkelijk.

• Of maak een puzzel van verschillende logo’s.

voor Doe zelf actief mee als leiding. Zorg jou rs give jong de je eigen kamp of laat enkele minuten winnen. rs bij Bedenk spelregels die alle jonggive n. ekke betr het spel • Bijvoorbeeld: ze mogen pas een tweede keer in een kamp komen . als iedereen er een keer is geweest p kam het in keer te eers Of: wie een komt, mag 5 minuten blijven, een tweede keer maar 3 minuten, een derde keer nog minder.

• Bijvoorbeeld door op veel verschillende interesses in te spelen. Bedenk bijvoorbeeld ook een rt vertaalsleutel voor de symbolenkaa niet en en ijfer ontc ten die ze moe alleen loopopdrachten.

Hou de schwung in het spel.

Introduceer om de 15 minuten een met nieuwe regel, zoals kaarsjes die je het je voor n dove t moe tool een waterpis an. inga mag p kam

Meer donkerspelen voor jonggivers vind je op: www.scoutsengidsenvlaanderen.be/ jaarthemanacht 11

Hoe eco-logisch is jouw givertak?

Om aan een mooiere en vooral groenere wereld te bouwen, moet iedereen zijn steentje bijdragen.

Maar hoe goed is je eigen givertak bezig? Doe de test!

TEKST: Tom De Beuker | FOTO: Heleen Rottiers givers@scoutsengidsenvlaanderen.be | fb.com/gidsenverkenners

Bij het boodschappen doen kies je volgend vieruurtje.

Het is koud en je hebt het lokaal lekker verwarmd. In jouw givertak speelt volgend tafereel zich het vaakst af:

Alle givers maken zich zo dun mogelijk om de deur maar een fractie van een seconde te moeten openen om binnen te komen.

Uiteraard blijft de deur een hele tijd open staan en roept iedereen luidkeels “doe die deur dicht” alvorens ze gesloten wordt.

Op een enkele dromer na, sluit iedereen de deur achter zich.

t (zaterdag 30 Om de jaarthemanach je givers voor de zen kie , maart) te vieren volgende activiteit: t-buffet en een Een all-you-can-ea f met zware spetterend verlichte fui ine in het ach km roo bassen en een lokaal. arslicht en Een sluipspel bij ka mpvuur. ka een d ron len verha kleine zakjes chips Een filmavond met mpfilm. en de nieuwste natuurra

12

kiwi’s en ananassen

mandarijntjes en necta

appelen en peren

rines

fel op iddelde ontbijtta Hoe ziet een gem er op rs dat je jouw give weekend eruit na hebt losgelaten? zijn en en wat beleg Een paar brod n het aa t ak ra ge et op geopend maar ni eden lh ekend. Hoevee einde van het we nt. ka te ks onze ster inschatten is niet um één beleg is er maxim Van elk soort n zijn ke ak dz . De broo verpakking open om zig be al n zij s er gesloten en de giv st te zetten. alles in de koelka en oco zijn geopend Alle potten ch boteren ev s overgebl nog ¾ vol. De ze eurd ch rs ve n zij dzak hammen per broo op g kin ak rp ve n zij t en de kaas ligt ui de grond.

Wij gaan op kamp dit jaar met:

carpoolende ouders

de bus of de trein

het vliegtuig

Als onze givertak de lokalen moe t opruimen en kuisen:

… kan ik de vuilzakken meteen buit en zetten, staat de verwarming uit en staan de deuren open om de vloe r te laten drogen.

… moet de leiding zeggen dat de etensresten op de composthoop moeten en niet bij het restafval. De Ecoverbus is helaas halfleeg en de ingang van het lokaal lijkt wel een schuimfuif.

… laten de vuilnismannen alle zakk en staan omdat er niet gesorteerd is, staat de verwarming op zijn heetst en staan de deuren volledig open omd at je givers dat de snelste manier van drogen vinden.

t: meestal als volg Op kamp eten we vlees, gerecht met vis of Elke dag een . es rti dreven po maar niet in over n tbundig eten. Ee Kampeten is ui per ks tic hs fis of acht groot stuk vlees te gie r nodig om ener persoon zijn zeke g. lgende da hebben voor de vo week ens eenmaal per We eten minst ie. met z’n allen vegg

De resultaten van jouw givertak Merendeel

:

Voor jouw givers is de jaarleuze een dagelijkse realiteit. Moedig je givers aan om het vol te houden en leg hen eens in de watten omdat ze zo’n voorbeeldgroep zijn.

Merendeel

:

… ligt er nog een stuk sjortouw in een van de kampen en een papiertje van het vieruurtje in het bos.

Jouw givergroep draagt het milieu een warm hart toe, maar kan hier en daar nog wel een extra inspanning doen. Spoor de givers extra aan bij de keuze van hun vervoer naar de scouts en maak ze nog meer bewust van hun eetgewoontes op weekends en het kamp. Jullie zijn alleszins op de goede weg.

… zijn er alleen maar sporen van bottines maat 38-44 te vinden in het bos.

Merendeel

… liggen er meer Stratego-kaartjes in het bos dan er teruggegeven zijn aan de leiding en verdelen felgeschilderde bomen het bos nog in vier spelgebieden.

Na een bosspel met givers

ts of men er met de fie Hoeveel givers ko lijkse ke we de ar rvoer na het openbaar ve vergadering? van de groep.

Minder dan ¾ s vraag? Alle giver Wat is dat voor natuurlijk! n ¾ van de groep.

Zeker meer da

:

Jouw givergroep laat het graag breed hangen en dat is te merken aan jullie impact op het milieu. Maak de givers bewuster van hun engagement als scout en gids ten aanzien van de natuur en gebruik het jaarthema of acties als Earth Hour om hen extra te sensibiliseren. Niet bij de pakken blijven zitten, maar actie ondernemen is de boodschap. Met een paar kleine aanpassingen in jouw groep, zijn jullie snel op de goede weg.

Donkerspelen voor givers vind je op: www.scoutsengidsenvlaanderen.be/ jaarthemanacht 13

Het 1-uur-in-het-donker-spel TEKST: Laura Van den Brande | FOTO: Lucas Flies jins@scoutsengidsenvlaanderen.be | fb.com/jins.scoutsengidsenvlaanderen

Tijdens de nacht van het jaarthema doen we het met alle scouts en gidsen in het donker.

De ideale avond om met je jins of loodsen volledig los te gaan in een nachtspel. Speciaal voor deze gelegenheid hebben we een echte jinklassieker, het 1-uur-spel, in een donker jasje gestoken.

Het 1-uur-in-het-donker-spel duurt, zoals de naam al doet vermoeden, exact 1 uur en wordt gespeeld in een of meerdere donkere lokalen.

Elke jin krijgt een tijdschema waarop alle minuten vermeld staan, met voor elke minuut de opdracht die hij of zij moet uitvoeren. De begeleiding houdt de tijd in het oog en roept de minuten om, waarop de jins telkens alles laten vallen waar ze mee bezig waren om aan hun volgende opdracht te beginnen.

De enige vereiste voor het 1-uur-in-het-donkerspel is een goede opdrachtenmix: laat je jins zich af en toe helemaal uitleven op hun eentje, maar laat ze ook samenwerken of elkaar juist tegenwerken bij bepaalde opdrachten. Hiernaast vind je een stukje van de opdrachtenlijsten voor drie jins ter inspiratie.

WIN! Facebook Challenge Jullie hebben het misschien al gehoord: dit jaar kan je meedoen aan de grote Facebook Challenge! Voltooi vijf uitdagingen met je groep om de enige echte jinhangmat te winnen.

Die hangmat biedt niet alleen enkele heerlijke relaxmomentjes op kamp, ze is ook het ideale hulpmiddel om met je jins of loodsen stil te staan bij de keuze om in leiding te gaan. Benieuwd naar de uitdagingen en de spelregels? Neem zeker een kijkje op de Facebookpagina van ploeg Jins!

TIP TIP TIP Lezen in het donker?

De jins of loodsen moeten elke minuut hun nieuwe opdracht kunnen lezen. Je kan hen vragen om een zaklamp mee te nemen of je kan de opdrachten doorsturen zodat ze hem op hun smartphone kunnen raadplegen.

Het volledige 1-uur-spel-in-hetdonker kan je terugvinden op: www.scoutsengidsenvlaanderen.be/ jaarthemanacht 14

minuut

jin 1

jin 2

jin 3

01

Werk iemand tegen.

Tel tot 60.

Doe zoveel mogelijk kleren aan.

02

Zoek een vriendje en stel jezelf voor aan de hand van je portefeuille of sleutelbos.

Zoek een vriendje en stel jezelf voor aan de hand van je portefeuille of sleutelbos.

Zoek een vriendje en stel jezelf voor aan de hand van je portefeuille of sleutelbos.

03

Laat iemand schrikken.

Doe zoveel mogelijk kleren aan.

Verstop je stiekem. De andere jins mogen niet weten waar je zit.

04

Draai rond je as.

Moedig iemand overdreven enthousiast aan.

Blijf stilletjes zitten. Zorg ervoor dat je nog niet gezien wordt.

Je bent een piepend kuiken.

Ga op zoek naar moeder kip.

Je bent een piepend kuiken.

Ga op zoek naar moeder kip.

Heb je haar gevonden? Zet je er dan stilletjes bij.

Heb je haar gevonden? Zet je er dan stilletjes bij.

De andere jins komen je zoeken.

Maak af en toe het geluid van een moederkip om hen op weg te helpen, maar maak het hen niet te gemakkelijk.

06

Geef complimentjes.

Zing het jaarlied.

Zing het jaarlied.

07

Doe zoveel mogelijk lichten aan.

Hou het zo donker mogelijk.

Hou het zo donker mogelijk.

08

Wissel met iemand van schoenen.

Wissel met iemand van schoenen.

Wissel met iemand van schoenen.

53

Maak met z'n allen een zitkring door op elkaars schoot te gaan zitten.

05

54

...

Verstop de schoenen die je aanhebt.

Maak met z'n allen een zitkring door op elkaars schoot te gaan zitten.

Verstop de schoenen die je aanhebt.

Maak met z'n allen een zitkring door op elkaars schoot te gaan zitten.

Verstop de schoenen die je aanhebt.

55

Moedig iemand overdreven enthousiast aan.

Steek zoveel mogelijk theelichtjes aan.

Steek zoveel mogelijk theelichtjes aan.

56

Doe je eigen schoenen aan.

Doe je eigen schoenen aan.

Doe je eigen schoenen aan.

57

Tel met de groep tot 15. Je mag geen 2x achter elkaar een getal zeggen. Als 2 jins tegelijk praten moet je opnieuw beginnen.

Tel met de groep tot 15. Je mag geen 2x achter elkaar een getal zeggen. Als 2 jins tegelijk praten moet je opnieuw beginnen.

Tel met de groep tot 15. Je mag geen 2x achter elkaar een getal zeggen. Als 2 jins tegelijk praten moet je opnieuw beginnen.

58

Zet alle theelichtjes in het midden van het lokaal.

Vertel je leukste jinactiviteit aan iemand.

Zet alle theelichtjes in het midden van het lokaal.

59

Neem een kaars, doe een wens en blaas de kaars daarna uit.

Neem een kaars, doe een wens en blaas de kaars daarna uit.

Neem een kaars, doe een wens en blaas de kaars daarna uit.

60

Zing het avondlied.

Zing het avondlied.

Zing het avondlied.

15

Laat je kassa rinkelen!

De zomerkampen komen dichterbij (joepie!) of het wordt dringend tijd dat er een nieuw dak op jullie lokaal komt?

Kortom: jullie kunnen wel wat extra centjes gebruiken?

Spijs jullie kas met een knaller van een kasactie!

TEKST: Lie Van Roeyen | FOTO’S: Maarten Vanachter, Stien Van Kerckhoven, Joris Hillaert groepsleiding@scoutsengidsenvlaanderen.be | fb.com/ploeggrl

Een concept

Een plan: draaiboek

Organiseer je voor het elfde jaar op rij een spaghettiavond? En hebben jullie zin om het met je groep eens helemaal over een andere boeg te gooien?

Organiseer een brainstormsessie met de leidingsploeg waarin echt alles kan en mag, no limits! Hier alvast enkele ideetjes:

Een draaiboek is the key tot een geslaagd evenement. Maar waaruit bestaat zo’n draaiboek?

Schijt je rijk: verdeel je terrein in hokjes waar iedereen geld op kan inzetten, laat er een koe/paard/geit/ cavia op los en… schijten maar! Het winnende vakje krijgt een leuke prijs en ondertussen genieten de omstaanders van een heerlijk hapje en drankje.

Handen uit de mouwen! Een jinklusjesdienst, leiding die je het hele jaar door kan boeken als babysit of helpers op recepties in de buurt.

Anderen maken graag van jullie diensten gebruik!

Voorbereiding Logistiek: tafels, stoelen, een terrein, lampen en bierglazen. Begin op tijd te zoeken naar het nodige materiaal.

Heb je het niet allemaal in het lokaal liggen? Ga eens kijken bij uitleendiensten van de gemeente of de provinciale uitleendienst.

Winkellijstje: hoeveelheden zijn vaak moeilijk in te schatten. Hadden jullie vorig jaar 40 potten tomatensaus over? Pas dan de hoeveelheden aan in het draaiboek. Wees ook zo nauwkeurig mogelijk. In plaats van “gerief voor spaghetti voor 500 personen” schrijf je gedetailleerd de hoeveelheden per ingrediënt uit.

Sponsors: winkeliers steunen al eens graag de plaatselijke jeugdbeweging.

Start vroeg genoeg met je sponsorzoektocht. Om winkeliers te overtuigen van je concept kan het volgende van pas komen: sponsorbrief; flyer van je evenement; enthousiaste leiding in uniform.

16

Reclame Dag zelf: wat moet er allemaal gebeuren op de dag zelf?

Takenverdeling: maak op voorhand afspraken van wie wat gaat doen.

Zo vermijd je dat er leid(sters) met hun vingers staan te draaien en weet iedereen goed wat er van hen verwacht wordt.

To-dolijst: niet iedereen zal even goed op de hoogte zijn van wat er moet gebeuren. Communiceer de takenlijst zo duidelijk mogelijk op voorhand en maak ook op de dag zelf een lijst met wat er van iedereen verwacht wordt en het verloop van je evenement.

Communicatie: stel een of meerdere verantwoordelijke(n) aan die het aanspreekpunt zijn tijdens het evenement.

Maak een Facebookevenement aan. Je kan het eventueel ook laten sponsoren zodat iedereen uit de buurt je evenement op zijn of haar tijdlijn ziet passeren.

Flyers en affiches maken je evenement zichtbaar in het straatbeeld. Je kan het drukwerk ook laten sponsoren door de drukker zelf en hun logo op je flyers/ affiches zetten.

Mail en site: via de Groepsadministratie kan je naar alle leden en ouders mailen om je evenement te promoten.

Evaluatie Geslaagd nieuw concept gevonden of in stijl geflopt? Evalueer het hele proces op de eerstkomende groepsraad. Zo kan iedereen zijn of haar zegje doen over de voorbereiding en het evenement zelf. En vergeet het draaiboek niet aan te passen!

TIP TIP TIP Stel een werkgroep samen die zowel bestaat uit leiding als groepsleiding.

Zo geef je verantwoordelijkheid aan je medeleiding en hoef je als groepsleiding niet al het werk te doen.

Smakelijke voorbeelden van vegetarische eetfestijnen vind je op SCOUTSENGIDSENVLAANDEREN.BE eetfestijn

17

Met je ogen dicht, zie je meer Ook met akabe gaan we voluit voor de jaarthemanacht.

Geen idee wat je zoal in het donker kan doen? Laat je inspireren.

TEKST: Ruben Franken | FOTO: Bert Goyvaerts akabe@scoutsengidsenvlaanderen.be | fb.com/akabescouts

Afvalmemory

Proeven of ruiken

Er was eens ... afval. Maar niet zomaar afval. Het was afval leek zo goed op elkaar dat je het bijna niet uit elkaar kon houden.

Zoals het harige paar en de zachte twee.

Maar ze waren allemaal hun afvalvriendje kwijt geraakt in het donker. Kunnen jullie de afvalparen weer bijeenbrengen door te voelen?

Hmmm, lekker! Voorzie een paar stukjes fruit. Laat iedereen in het donker ruiken of een stukje proeven. Wie raadt het eerste wat het is? Is het een lychee? Is het een aardbei? Neen, dat is het niet.

Vuurtorenspel Andere leden herkennen Vraag aan alle leden om in het pikdonker op één lijn te gaan staan of zitten. Wie kan voelen wie wie is? En wie herkent de meeste mensen?

Omdat alle lichten uit zijn, brandt Wout De Vuurtoren niet meer. Dus zal Wout De Vuurtoren geluid moeten maken. Maar overal hoor je het lawaai van leden die als rotsen zijn waar de golven tegenaan slaan.

Wie kan naar de vuurtoren varen zonder de rotsen te raken?

Verstoppertje in het donker Ga met z’n allen naar buiten of doe het licht uit. Daarna verstopt iemand zich en gaan de anderen hem of haar zoeken.

Wie de verstopte vindt, mag er gezellig bij gaan zitten.

18

Slapende zoo In de zoo zitten mensen die dierengeluiden maken. Flore is op bezoek in die dierentuin, maar omdat alle lichten uit zijn, ziet ze helemaal geen dieren. Dus klopt ze enkele keren op de deur van de dierentuin, zodat de dieren geluid maken.

Kan ze raden wie het dierengeluid maakt?

Klapspel - Tikkertje Laten we buiten in het donker tikkertje gaan spelen. Maar dan zien we elkaar toch niet? Dat klopt, dus moet Bart de tikker en iedereen die meedoet de hele tijd in de handen klappen om zo iedereen te vinden en te kunnen tikken.

Probeer ‘glowsticks’, ballonnen of andere plastic

voorwerpen te vermijden.

Ga 100% voor fantasie en verbeelding (gratis, milieuvriendelijk en heel plezant) en werk met een thema zoals piraten, Vikingen of dieren.

Prikkels Spelletjes in het donker zijn ideaal om extra in te zetten op zintuigen. Heel de dag lang komt er van alles op ons af en selecteren we wat we belangrijk vinden en wat we aan ons voorbij laten gaan. Zo luisteren we bijvoorbeeld naar de tv maar horen de auto’s buiten niet voorbijrijden, de verwarming niet tikken en de hond niet ademen. Dat is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Bij sommige van onze leden komen alle prikkels tegelijkertijd binnen, bij anderen geen enkele prikkel of net veel te sterk. Ook de verwerking van al die prikkels vraagt vaak veel energie.

Dan kan het goed doen om je bewust te worden van je zintuigen. Door bijvoorbeeld één zintuig (het zicht) uit te schakelen. Zo wordt iedereen zich plots veel bewuster van alle andere indrukken.

Donkerspelen voor akabe vind je op: www.scoutsengidsenvlaanderen.be/ jaarthemanacht 19

Handig bij het sjorren Van plan om een (vuur)shelter, kribbevuur of speeltuig te sjorren?

Met drie- of vierpikkel en dus achtsjorring of polypedestra?

Dan kan een piokruisje van pas komen.

TEKST: Cisse Verbert en Niek Hoste | FOTO’S: Erwin De Blanger technieken@scoutsengidsenvlaanderen.be | fb.com/ploegtechnieken

Wie een achtsjorring wil maken, zegt steevast iets als: “Mannen, haalt eens wat takskes uit het bos om tussen de balken te leggen”. Na een tijdje komt de ene terug met een takje met een diameter van 2 cm, de ander met een van 7 cm.

Het gevolg is een zeer ongelijkmatige sjorring die zich moeilijk laat manipuleren. Ploeg Technieken stelt daarom de meest recente uitvinding in de wetenschap van het sjorren voor (merci Cisse  ): het piokruisje.

In elk lokaal slingert wel ergens een afdankte of gebroken bezemsteel rond. En ook hier is minder meer! Gooi die steel vooral niet weg. Je kan hem in geen tijd ombouwen tot een handig hulpmiddel om tot een evenwichtige en veilige sjorring te komen.

DIY Je kan eenvoudig een piokruisje maken met twee stukken bezemsteel.

Materiaal voor 1 piokruisje bezemsteel 15 cm lang bezemsteel 25 cm lang rondelletje, Ø gat 4mm vijsje 3,5 x 35mm of 3,5 x 40mm Gereedschap zaag meter en potlood schroevendraaier boormachine met houtboor Ø 4mm Piokruisje maken

Voor je begint Zorg voor voldoende ruimte tussen de kop van de balken en de sjorring, zo blijft er plaats voor een nokbalk of bijvoorbeeld de voet van een vlaggenmast.

20

Boor in het midden van de bezemsteel van 15cm lengte, een gaatje van 4mm.

Leg beide bezemsteeltjes op elkaar zodat aan één zijde de beide uiteinden gelijkliggen.

Plaats het rondelletje tussen beide bezemsteeltjes in en monteer het vijsje.

Piokruisje bij driepikkel

Leg de 3 sjorbalken naast elkaar en bindt ze aan een kant voorlopig bij elkaar.

vooraanzicht

Piokruisje bij polypedestra

Voor een vierpikkel maak je het piokruisje best iets langer en dikker, bijvoorbeeld van een steel van een riek. Omdat je hier met je vingers echt wel tussen de balken moet kunnen. De bedoeling blijft hetzelfde. De piokruisjes houden de verschillende balken op dezelfde afstand van elkaar. Bind ook hier de balken aan de andere kant tijdelijk bij elkaar.

Trek aan de andere kant de sjorbalken uit elkaar en steek de 2 piokruisjes ertussen.

TIP TIP TIP

Doordat ĂŠĂŠn been van het piokruisje langer is dan de rest, houdt de zwaartekracht het geheel op zijn plaats.

Schilder de uiteinden van je piokruisje in twee opvallende kleuren. Zo vind je het sneller terug in het gras en stookt niemand ze per ongeluk op.

vooraanzicht

Maak je achtsjorring.

21

Verzekeringen for dummies TEKST: Michiel Neefs | FOTO’S: Lucas Flies, Joris Hillaert beheer@scoutsengidsenvlaanderen.be

De ledenpolis Iedereen die lidgeld betaalt aan Scouts en Gidsen Vlaanderen, is verzekerd tijdens en op weg naar scoutsactiviteiten, overal ter wereld.

Dankzij die ledenpolis ben je zowel verzekerd voor lichamelijke ongevallen, als voor schade die leden veroorzaken.

De lokalenpolis Elke scoutsgroep is bovendien verzekerd voor schade aan het lokaal of aan groepsmateriaal.

Door die lokalenpolis is het groepsmateriaal zelfs verzekerd tijdens het transport, bijvoorbeeld een tent die beschadigd geraakt op weg naar het kampterrein.

Extra verzekeringen Wist je dat je als groep nog een hele hoop andere verzekeringen kan afsluiten bij Scouts en Gidsen Vlaanderen? Dat kan van pas komen als je een fuif organiseert of op kamp gaat. Zo is er een autoverzekering, een materiaalverzekering, een tijdelijke verzekering voor niet-leden en een evenementenverzekering.

Geen idee welke extra verzekeringen je moet afsluiten voor de organisatie van jullie fuif of groot straatfeest? Op www.scoutsengidsenvlaanderen.be/ extraverzekeringpersonen vind je een flowchart terug. Beantwoord kort een paar vragen en je weet meteen welke extra verzekering(en) je moet afsluiten.

22

Wist je dat… … nieuwe leden twee keer naar een activiteit mogen komen voor je hen moet verzekeren? Gebeurt er een ongeval tijdens één van die eerste keren, , dan kan je ze op dat ogenblik lid maken in de Groepsadministratie en zijn ze verzekerd, ook voor die eerste twee keer. … je het aangifteformulier binnen de 8 werkdagen na het ongeval moet opsturen naar Ethias? Zo ben je zeker van een vlotte afhandeling. … je na een ongeval best meteen de kosten terugvraagt aan de ouders? De verzekering en mutualiteit stort het geld immers terug aan de ouders, niet aan de groep. … je sympathisanten die komen helpen, op een activiteit of op kamp, best kan verzekeren via de tijdelijke verzekering niet-leden. Het kost maar 4 euro per persoon en bespaart je een hoop ellende als er iets gebeurt.

Quizje

Een ongeval, wat nu?

Wanneer iemand van de leden of leiding een ongeval heeft, of wanneer er schade is aan materiaal, doe je zo snel mogelijk aangifte. Aangifteformulieren kan je vinden op www.scoutsengidsenvlaanderen.be/ verzekering. Er zijn twee formulieren: één voor lichamelijke ongevallen en burgerlijke aansprakelijkheid en één voor materiaal.

Sinds november 2018 moet je het aangifteformulier niet meer afdrukken, invullen en opsturen. Je kan het nu op je computer invullen en gewoon mailen naar Ethias. Minder is meer!

Een kapoen wordt ziek op kamp. Je gaat naar de dokter en koopt medicijnen. Wordt dat terugbetaald door de verzekering?

Onderweg naar de scouts valt een jonggiver met de fiets. Hij is niet gewond en zijn fiets is niet beschadigd, maar er is een spiegel van een geparkeerde wagen afgebroken. Verzekerd of niet?

Een jin krijgt een wespenbeet in de keel en moet naar de spoed. De angel wordt verwijderd, maar de jin moet nog even blijven ter controle.

Verzekerd of niet?

1: Nee, die kosten worden niet terugbetaald. Ziekte kan je overal overkomen, thuis, op school, maar helaas ook wel eens op kamp. Dat heeft niets met de scoutsactiviteit op zich te maken. • 2: Ja, dat is verzekerd. Onderweg naar een activiteit geldt de ledenpolis en is onopzettelijke schade aan een derde verzekerd. Let op: dat geldt niet als je met een gemotoriseerd voertuig naar de scouts komt. Kom je bijvoorbeeld met de brommer, dan is dat niet verzekerd. • 2: Ja, dat is verzekerd. Insectenbeten gelden als lichamelijk ongeval en zijn in tegenstelling tot ziekte wel verzekerd.

23

Een Uitwijker in Marokko TEKST & FOTO’S: Dorien Vandenbruane en Anneleen Lauwers overenweer@scoutsengidsenvlaanderen.be

Eind oktober vertrokken wij, Anneleen en Dorien, agc’s Diversiteit van gouw Antwerpen met 25 jongeren, waaronder zes jins naar Marokko. Om een klein busje om te bouwen tot speelkaravaan, een eigen Uitwijker dus.

Het project kreeg de naam JISR Caravan (jisr betekent bruggen bouwen).

Dorien: Na een lange zoektocht kochten we een busje in Marokko. Een week lang toverden we met ongeveer 50 jongeren en begeleiders het busje om tot een educatieve tool vol spel- en workshopmateriaal. We werkten educatief spelmateriaal uit over thema’s als cultuur, milieu en sport. De JISR Caravan rijdt ondertussen echt rond in Marokko om kinderen al spelend te laten kennismaken met de verschillende thema’s.

Anneleen: Om de cultuur zo goed mogelijk te leren kennen, verbleven we in gastgezinnen.

Toen Dorien, Hazel (een jin) en ik aankwamen, hadden we alle drie enorm veel dorst en honger.

Maar we kregen dat niet uitgelegd omdat ons gastgezin enkel Arabisch sprak. Dus zijn we die eerste avond maar met een lege maag in ons

24

bed gekropen. Onze gastvrouw Hakima was supervriendelijk en behandelde ons als haar eigen dochters. De volgende ochtend kwam ze ons dan ook wakker maken met een dikke kus, zoals een echte mama.

Dorien: We kregen ’s ochtends ook een heel uitgebreid ontbijt met onder andere harira, een soort maaltijdsoep. Die moesten we zeker opeten want dat zou ons reinigen (of dat is toch wat wij ervan maakten, want we communiceerden in gebarentaal). We kregen ook een snelcursus Arabisch, want elke ochtend wees Hakima de gerechten die op tafel lagen aan en vertelde ze wat het was in het Arabisch.

Het verblijf in de gastgezinnen was een grote ervaring en iedereen besefte dat we blij mogen zijn met de luxe die wij hebben in België. Wij hadden de niet-luxueuze situatie in Marokko toch wel een beetje onderschat.

Anneleen: Elke middag bezochten we een organisatie in een andere stad of een ander dorp. Daar kregen we wat uitleg en aten er ook. Zo leerden we de heerlijke Marokkaanse keuken en de plaatselijke gewoontes beter

xx Groetjes :)

kennen. We zijn echte kenners geworden van goede en slechte tajines. En zoals de traditie het voorschrijft, aten we zoals iedereen met onze handen. De eerste keer wisten we niet zo goed hoe we daaraan moesten beginnen, maar de andere jongeren waren heel vriendelijk en legden met plezier uit hoe we dat gepast konden doen.

“We werden totaal onverwacht door ons

Het mooiste aan de uitwisseling was dat we als individuen uit verschillende organisaties vertrokken, maar zondagochtend als een hechte groep thuiskwamen. Een groep die veel had beleefd en nog meer had bijgeleerd. Ondanks alle verschillen in cultuur, taal en gewoontes begrepen we elkaar en maakten we het doel van het project waar. Een uitwisseling om nooit te vergeten.

gastgezin gevraagd om mee te gaan naar een

Marokkaanse trouw. We kregen lange, chique feestjurken, gigantische hakken aan en ons haar werd gestyled. Het was een avond om nooit meer te vergeten.”

— Jakoba, jin scouts Zurenborg “Ik vond het grappig dat de jongeren van

Marokko vonden dat ik na een tijdje al heel

goed geïntegreerd was in de Marokkaanse cultuur. Ik kreeg zelfs een nieuwe naam.

Samenwerkingsproject De JISR Caravan ontstond als project om Vlaamse jongeren kennis te laten maken met het jeugdwerk in Marokko en omgekeerd met als doel een duurzaam effect op de plaatselijke jongerenorganisaties.

Dit project was een samenwerking tussen JES, Kras, Formaat, Scouts en Gidsen Vlaanderen en de stad Antwerpen.

De organisaties uit Marokko die hun schouders mee onder dit project zetten waren ISAAF in Jerada en L’Homme et Environnement in Berkane.

Voortaan ga ik als Billal door het leven.”

— Briek, jin scouts Zurenborg

25

Risicovol spelen TEKST: Wietske Van Pelt | FOTO’S: Jonathan De Maeyer, Hana Reynaert vorming@scoutsengidsenvlaanderen.be | fb.com/VormingInScouting

De scouts, een plek waar blauwe plekken nog toegelaten zijn Voor we beginnen, denk even na: wat was jouw lievelingsplek om te spelen als kind?

Gelukkig zijn er nog plaatsen waar kinderen en jongeren risico’s leren nemen. Van kapoenen die hun eerste marshmallows in het vuur houden tot jonggidsen die alleen hun weg zoeken op tocht.

Wat is een risicovolle activiteit?

Hoogte boomklimmen of van een tak springen diepte leren inschatten, je eigen lichaam leren kennen

Kinderen zijn geen vazen De kans is groot dat je een plaats koos waar een beetje risico aan verbonden was en misschien ook uit het zicht van je ouders. Dat is normaal!

Het zit ingebakken bij kinderen en jongeren om op zoek te gaan naar mogelijkheden om uitdagend en avontuurlijk te spelen.

Oh voorspoed, oh ramp! We zien namelijk dat kinderen de natuurlijke drang om risico’s te nemen almaar minder kunnen ontwikkelen.

Drukker verkeer, minder groen in de woonomgeving en een samenleving waar veiligheidsnormen de bovenhand nemen, zorgen ervoor dat kinderen en jongeren minder buitenspelen en op avontuur trekken.

Snelheid schommelen of van een helling rollen controle een beetje afgeven, grenzen leren kennen Gereedschappen hamer en nagels, pijl en boog of helpen bij het koken dagelijkse taken en vertrouwen in je fijne motoriek Elementen vuur of water leren omgaan met potentieel gevaarlijke situaties Stoeien elkaar achtervolgen of speelvechten sociale interactie, grenzen aangeven Verstoppen uit het zicht spelen of doolhof een omgeving leren kennen, je verantwoordelijkheid nemen Wat leer je hier algemeen uit? aanpassen, creatief zijn (verschillende oplossingen zoeken), zorgen dat je veilig bent en blijft, doorzetten, zelfvertrouwen

26

Tips om risicovol spel te begeleiden Laat de leden zelf bepalen wat ze haalbaar vinden. Bijvoorbeeld door ze een hindernis te laten bouwen die ze spannend vinden, maar toch zouden nemen. Je kan ook vooraf afspraken maken samen met hen: “Hoe hoog denk je dat je zou kunnen klimmen zodat je zelf naar beneden kan komen?�

Moedig niet te hard aan en dwing niemand om een risico te nemen, want dan lijkt het alsof je niet gelooft dat ze zelf weten wat ze durven.

Grijp enkel in als het gevaarlijk begint te worden. Leg dan niet meteen het spel stil, maar probeer dingen aan te passen zodat het wel veilig wordt.

comfort stretch = risicovol spelen paniek

Weet je niet zeker of je moet ingrijpen?

Tel in je hoofd tot 15. Waarschijnlijk hebben de kinderen zelf al een inschatting gemaakt of een oplossing gevonden.

Wil je de kinderen even alleen in het bos laten? Geef per groepje een keukenwekker mee die je zelf instelt.

Als de wekker afgaat, moeten ze terug komen.

Zoals je ziet is risicovol spelen een topactiviteit! Het is dus geen vrij spel en vereist een actieve begeleidershouding.

At the end of your comfortzone Bij risicovol spelen ga je op zoek naar uitdaging.

Dat betekent dat kinderen en jongeren uit hun comfortzone komen, de plaats waar ze zich volledig op hun gemak voelen. Het is niet de bedoeling dat kinderen en jongeren in de paniekzone komen, waarbij ze zich bang voelen.

Dan leren ze niets meer bij. Het gaat dus om net voldoende kriebels in je buik.

Meer weten of spelen?

Ga op animator cursus tijdens de paasvakantie, in juli of in augustus!

Meer info op www.scoutsengidsenvlaanderen.be/vorming

Basispijlersdobbelsteenspelletjesturbo TEKST: Bertrand Goethals | FOTO: Brecht Verstreken zingeving@scoutsengidsenvlaanderen.be fb.com/PloegZingevingScoutsGidsenVlaanderen

Bij scouting werken we met vijf basispijlers: ploegwerk, dienst, medebeheer, engagement en zelfwerkzaamheid. Dat is een kapstok voor alles wat we samen proberen te realiseren.

Sommige basispijler zijn ongetwijfeld al sterk aanwezig in jullie werking of activiteiten. Andere basispijlers liggen minder voor de hand en kunnen wat extra aandacht gebruiken.

Sinds enkele jaren, staan de basispijlers allemaal samen op één dobbelsteen. Gemakkelijk om te onthouden, maar vooral leuk om mee te spelen.

Klaar om samen met de leden aan de slag te gaan met de basispijlers? Hier volgen alvast vijf hapklare ideeën in de vorm van de enige echte dobbelstenenturbo. Ter inspiratie.

Estafette Bij elk symbool op de dobbelsteen hoort een opdracht, het vlammetje is een joker. Voor je met je team begint over te lopen, gooi je met de dobbelsteen om te weten wat je moet doen. Als je klaar bent, gooi je nog een keer om de volgende opdracht te bepalen. Soms moet je een opdracht meerdere keren uitvoeren. Het groepje dat als eerste alle opdrachten heeft gedaan, wint.

kapoenen/welpen

jonggivers/givers/jins

Eerst loopt één iemand en die komt dan de tweede halen, die komen dan samen de derde halen tot iedereen samen een laatste keer overloopt.

Help elkaar oversteken zonder dat degene die ‘overgaat’ de grond raakt.

Blinddoek iemand en help hem met de rest van de groep naar de overkant.

Draag elkaar over in een draagberrie.

Breng samen een brandend theelichtje naar de overkant zonder dat het uitgaat.

Steek een lucifer aan en breng hem naar de overkant zonder dat hij uitgaat. Steek daar met de lucifer een theelichtje aan.

Kies samen welke opdracht jullie met de groep gaan doen.

Iedereen van de groep klimt over een obstakel zonder hulp.

28

Loop over en schrijf een talent van jezelf of iemand van de groep op het blad. Geen enkel talent mag twee keer voorkomen.

Schattenjacht Zorg voor veel dobbelstenen. Verstop ze (of laat ze verstoppen door de leden) en organiseer een schattenjacht in twee teams. Laat de leden daarna een zo lang mogelijke slinger of zo hoog mogelijke toren maken met de gevonden dobbelstenen.

Zingevingsmomentje Wat zou er beter gaan in de patrouille/ groep/wereld als basispijler x meer aanwezig was? Droom samen over een betere wereld en maak daarna dromenvangers met de dobbelsteen erin verwerkt.

Help, wij hebben zo geen dobbelstenen Stuur op facebook een berichtje naar ploeg Zingeving en wij sturen er met veel plezier op. In tussentijd kan je natuurlijk ook een gewone dobbelsteen gebruiken.

Brainstormen 1 tegen allen Zet volgende opdrachten op een flap: Ontwar samen een grote knoop in touwtrektouw.

Van zodra je het touw hebt aangeraakt, mag je het niet meer loslaten.

Tel alle ervaringsjaren van leiding en leden op (eventueel zonder te praten).

Geef elkaar een massage.

De leden maken een spel voor de leiding.

Iedereen moet exact 1 minuut stil zijn.

Voor de oudere leden: laat de groep gooien met de dobbelsteen en vervolgens een (technieken)opdracht bedenken over de basispijler die ze gedobbeld hebben. Bijvoorbeeld: Steek samen een vuur aan, maar iedereen heeft een handicap/beperking.

Sjor samen een brug.

Maak een creatieve dropping om de ouders te bedanken.

Sjor een stemhok/maak een prikbord voor input.

Maak allemaal iets dat je nog nooit gemaakt hebt.

29

t

Asbes

Asbest in je lokaal TEKST: Piet Termont | FOTO’S: Lucas Flies, Scouts Ruisbroek lokalen@scoutsengidsenvlaanderen.be | fb.com/ploeglokalen

Asbest

Een ongezond natuurproduct Asbest is een verzamelnaam voor enkele natuurlijke minerale vezels. In het verleden werd het massaal gebruikt in de bouw voor allerlei toepassingen, golfplaten zijn de bekendste. Het was goedkoop, sterk, slijtvast, hittebestendig en isolerend.

Vandaag is het een verboden product, maar het zit nog in veel oude gebouwen, en dus ook in oude scoutslokalen.

Risico?

“Ons dak bestond volledig uit asbestgolfplaten. Onze dakgoot is ondertussen vervangen en midden januari begint een aannemer aan het vervangen van de golfplaten.”

— Don Bosco Scouts Ruisbroek

“We hebben een vraag: Wat als we het dak van onze oude lokalen willen renoveren? Het dak bestaat uit Eternit golfplaten zoals veel oude jeugdlokalen.”

— Akabe Heverlee

Herkenbaar?

Lees dan zeker verder!

30

Asbestproducten bestaan uit microscopisch kleine vezels die we, wanneer ze in de lucht vrijkomen, kunnen inademen, waarna ze zich diep in de longen nestelen. Ons lichaam is niet in staat om die stof af te breken en daardoor kan ze 20 tot 40 jaar later tot asbestose en long(vlies) kanker leiden. Daarom: minder is meer.

Hechtgebonden of ongebonden Er zijn hechtgebonden producten waarbij het asbest stevig verankerd zit in het dragermateriaal, bijvoorbeeld asbestcement (golfplaten, leien, buizen). Als die producten nog in goede staat zijn, komen er nauwelijks vezels vrij waardoor het risico bijna nul is.

Er zijn echter ook ongebonden producten. Het asbest zit dan min of meer los, bijvoorbeeld in isolatie rond verwarmingsbuizen of afdichtingskoord van oude kachels of branders.

Hier moet je extra waakzaam zijn omdat de vezels veel gemakkelijker vrijkomen. Verwijder het nooit zelf.

Meer weten? www.cjt.be – kies voor Ondersteuning.

Zoek bij de trefwoorden naar bouwmaterialen. Je vindt er onder andere erkende firma’s en laboratoria. http://www.vlaanderen.be en zoek op ‘asbest’

Opsporing verzocht Is jullie lokaal na 2001 gebouwd met nieuwe materialen, dan ben je zeker dat er geen asbest in zit. Zijn jullie lokalen of delen ervan ouder?

Dan ga je best op onderzoek. Als je weet dat er asbest aanwezig is in je lokaal, bekijk dan hoe versleten het is. Als je plannen hebt om te verbouwen, dan kan je hechtgebonden asbest onder strikte voorwaarden weghalen. Twijfel je of asbest in het materiaal aanwezig is, stuur dan een staal naar een erkend laboratorium.

Asbest aanwezig? Geen paniek!

Het grootste gevaar is niet zozeer de aanwezigheid van asbest, maar wel de manier waarop je het behandelt, verwerkt of verwijdert.

Zagen, slijpen, snijden, schuren, boren of afspuiten van asbesthoudende producten doe je niet. Ook de staat waarin het zich bevindt, speelt een belangrijke rol: door slijtage of erosie kunnen vezels vrijkomen.

Actie ondernemen?

Advies: laat een ongeschonden asbesthoudend product zitten waar het zit of bescherm het tegen schade (bijvoorbeeld bekisting rond verwarmingsleidingen met plaasterisolatie).

Moet asbest toch verwijderd worden, weet dan dat je enkel hechtgebonden asbest zelf mag verwijderen. Voor los of ongebonden asbest moet je altijd een erkende firma inschakelen.

Wil je zelf hechtgebonden asbest verwijderen, hou dan rekening met het volgende: • Informeer je goed: Wat zijn precies de gevaren?

• Bescherm jezelf: stofmasker (klasse P3), stofbril en wegwerpoverall.

• Bevochtig het materiaal intens, zodat eventueel vrijkomende asbestvezels niet wegwaaien.

• Verwijder het materiaal voorzichtig.

Voorkom dat het materiaal breekt.

• Gebruik geen boormachine of slijpschijf.

• Meng asbesthoudend afval niet met ander bouw- en sloopafval.

• Breng het onmiddellijk naar het containerpark (afzonderlijke container).

Hergebruik is verboden!

• Zorg binnen voor een goede verluchting en maak achteraf alles schoon met water, niet met een stofzuiger. Ook buiten gebruik je beter water en geen borstel.

TIP TIP TIP Informeer ook eens bij je gemeente.

Misschien kunnen zij jullie een financieel duwtje in de rug geven als het gaat om het veilig en asbestvrij maken van je lokaal.

31

Minder is meer Heel veel groepen gaan aan de slag met het jaarthema. Wij pikten er een paar uit.

Meer van minder!

FOTO’S: Scouts & Gidsen De Pinte - Zevergem, Scouts & Gidsen Berlaar, De IV, Scouts Sint-Johannes ecologie@scoutsengidsenvlaanderen.be | fb.com/ploegecologie

De IV

28 oktober 2018

Spelen, vechten en ... recycleren

#Min

Scouts Sint-Johannes 20 september 2018

Dag ouders en leden!

Dit jaar draait het jaarthema ‘Minder is Meer’ rond minder afval, minder verspilling en meer milieubewust zijn. We willen onze leden & leiding dan ook aansporen om hier actief aan deel te nemen.

Wij trekken het concept ‘autoloze zondag’ graag het hele jaar door tijdens onze vergaderingen. Dit wil zeggen: wie NIET met de auto naar de scouts komt, maakt kans op toffe gadgets voor op de fiets, step, rollerskates,…

3 Keer per jaar zal de leiding klaar staan met een toffe beloning voor alle leden die milieubewust naar de scouts komen. Onaangekondigd natuurlijk!

De boodschap luidt dus: Hoe meer je trapt of stapt, hoe meer kans op een tof gadget! 

Scouts en Gidsen De Pinte 6 november 2018

cken!!

Gij zult onze geboden gaan che

32

Scouts en Gidsen Berlaar

19 november 2018

nderismeer

#Minderismeer #bingo #groeneridders Tadaaaa hier zijn ze dan: de groene ridders van scouting Berlaar! 3 enthousiastelingen met maar 1 doel: onze scouts en zo de wereld waarin onze leden opgroeien een beetje mooier & groener maken.

Zo worden onze toiletten binnenkort doorgespoeld met regenwater, wordt onze oude scouts kledij herbruikt en spelen we het gehele jaar met de hele scouts een super tof groen spel! Bij dit spel is het de bedoeling dat de verschillende takken zo veel mogelijk opdrachtjes vervullen en hiermee kunnen ze een fantastisch leuke prijs winnen op groepskamp.

Heb jij nog groene ideetjes waar ze mee aan de slag kunnen? Spreek Ardan, Ine, of Martha gerust aan of laat een berichtje onder deze foto’s Groe(n)tjes de groene ridders 

- Zevergem

Nieuwsgierig naar de Bingo?

Je kunt hem vinden op de facebookpagina van Scouts en Gidsen Berlaar !

#scouties

33

Klimaatmars TEKST: Hannah Leyns

“Wij gingen naar de Klimaatmars omdat we ons als scouts extra verbonden voelen met de natuur.

Omdat stadsscouts als wij dagelijks de nefaste effecten van de vervuiling ervaren. Onze kampen in de natuur brengen ons jaarlijks tot rust en om die te beschermen willen we graag in actie komen.

Milieubehoud sluit heel goed aan bij ons jaarthema “Minder is Meer.”

— Thomas Kayaert districtsmedewerker bij District Brussel Op zondag 2 december stapten meer dan honderd leden van Scouts en Gidsen Vlaanderen mee tijdens de Klimaatmars in Brussel. Zij aan zij met FOS Open Scouting, Chirojeugd Vlaanderen, JNM, KSA, onze Waalse scoutsfamilie en nog zoveel andere jongeren. Omdat wij als jeugd de eerste generatie zijn die de zwaarste gevolgen van de klimaatverandering zullen meemaken en de laatste generatie die er iets aan kan doen.

“Nu er internationaal gesproken wordt over stappen om de klimaatverandering tegen te gaan, vond ik het mijn morele plicht als scout (ik citeer: ‘de natuur is onze troef’) te tonen dat dit een topic is waar we echt wakker van liggen.

Stilzitten is geen optie meer als onze toekomst op het spel staat.”

— Hylke van Scouts Sint-Kristoffel Scheldewindeke

Lidgeld 2018-2019: 32,90 euro

Afzender: Scouts en Gidsen Vlaanderen Nationaal Secretariaat Wilrijkstraat 45 | 2140 Antwerpen Tel. 03 231 16 20 | Fax 03 232 63 92 info@scoutsengidsenvlaanderen.be

Hoofdredactie: Mieke Heymans Eindredactie: Sabine De Schutter V.U.: Anton Smagghe, Wilrijkstraat 45, 2140 Antwerpen Taalcorrectie: Joris Claus, Ise Kenis, Alexandre Bazelaire Opmaak: volta | vormgeving Drukkerij: Druk in de Weer Foto kaft: Jef Deyaert Werkten mee aan dit nummer: Emma T’Kindt, Tom De Beuker, Ruben

Franken, Cisse Verbert, Niek Hoste, Michiel Neefs, Wietske Van Pelt, Bertrand Goethals, Piet Termont, Maïté Liekens, Laura Van den Brande, Dorien Vandenbruane, Anneleen Lauwers, Tom Praet, Anton Smagghe, Ise Kenis, Lie Van Roeyen, Muriel Van der Haegen, Shiraz Brepoels, Jo Verstreken, Pieter Nuytinck, Hanna Leyns.

Missie: Wij zijn scouts en gidsen, meisjes en jongens, elk met een eigen verhaal. Iedereen kan erbij. We gaan samen op verkenning en durven tuimelen in het leven. De natuur is onze troef. We geloven in onszelf, in elkaar en in iets meer. We spelen een spel dat niet luchtledig is, in vrije tijd die niet vrijblijvend is. Met groot plezier en kleine daden komen we op voor onze omgeving en voor een kleurrijk Vlaanderen. Zo dromen we luidop van gelukkige mensen in een rechtvaardige wereld.

Over & Weer is een tijdschrift voor leiding en jins die lid zijn van Scouts en Gidsen Vlaanderen.

Iemand van je groep heeft Over & Weer niet ontvangen?

Bel tussen 9 en 17 uur naar het Nationaal Secretariaat van Scouts en Gidsen Vlaanderen: 03 231 16 20.

Wil je een extra Over & Weer?

Bel dan tussen 9 en 17 uur naar het Nationaal Secretariaat van Scouts en Gidsen Vlaanderen: 03 231 16 20 of mail naar secretariaat@scoutsengidsenvlaanderen.be Adreswijzigingen geef je door aan de persoon die zich in jouw groep met de administratie bezighoudt (‘de verantwoordelijke groepsadministratie’). Het heeft geen zin om adreswijzigingen door te geven aan het Nationaal Secretariaat van Scouts en Gidsen Vlaanderen. Al wat wij nationaal aanpassen, wordt vroeg of laat overschreven met informatie uit de groepen.

Ook als je geen lid bent van Scouts en Gidsen Vlaanderen, kan je een abonnement nemen op Over & Weer voor 8 euro voor zes nummers. Bel daarvoor naar Scouts en Gidsen Vlaanderen, Wilrijkstraat 45, 2140 Antwerpen, 03 231 16 20.

De betaling van het abonnement wordt per factuur geregeld.

De persoonsgegevens van alle leden worden verwerkt door Scouts en Gidsen Vlaanderen vzw. We gebruiken die gegevens voor het ledenbeheer en om je op de hoogte te houden van onze activiteiten. Raadpleeg ons volledige privacybeleid via www.scoutsengidsenvlaanderen.be/privacy. Je kan je gegevens altijd opvragen of veranderen via info@scoutsengidsenvlaanderen.be of per brief bij Scouts en Gidsen Vlaanderen vzw, Wilrijkstraat 45, 2140 Antwerpen. Informatie, verzoeken of klachten over de verwerking van persoonsgegevens? Mail naar privacy@ scoutsengidsenvlaanderen.be Schenkingen aan Scouts en Gidsen Vlaanderen kunnen steeds gestort worden op rekeningnummer BE55 4096 5041 4144. Giften van minimum 40 euro zijn aftrekbaar van uw belastbaar inkomen.

Papier: Over & Weer wordt gedrukt op Cyclusprint, honderd procent gerecycleerd en chloorvrij. Onze drukker gebruikt zo ecologisch mogelijke producten en procedures zodat we dit blad zo milieuvriendelijk als kan produceren.

Tijdens de jaarthemanacht doet ook Hopper het licht uit.* * Alle andere dagen vind je ons makkelijker.

www.hopper.be

KLEEF HIER JE GROEPSFOTO

Deze pagina is van?

Scouts & Gidsen Sint-Bavo Eversel Wie vult dit in? Jarne en Lauren (groepsleiding).

Hoeveel leden en leid(st)ers telt jullie groep? Wij zijn met 198 leden en 34 leid(st)ers.

Een interessant geschiedkundig feit? We vieren dit jaar ons 30-jarig bestaan.

Hoe ziet jullie speelterrein eruit?

We hebben een groot speelterrein met onze befaamde ‘berg’ aan

de lokalen. Op wandelafstand kunnen we ons uitleven in de Everselse bossen. omstreken.

Hebben jullie veel/weinig speelterrein?

Wij hebben een leuk en groot speelterrein, met heuveltjes,

gras, een tennisplein en een zandspeelterrein.

Oudste leiding / jongste leiding? Onze oudste leider is Guy, hij is van 1974. Hij is al 29 jaar scoutsleiding. De jongste leider is Lowie, hij is van het jaar 2000.

Bijnamen van leiding of leden?

Evy, Pol, Sjakie, John, Tjeunie, Luigi, Big G en Kheun

De gekste totem in je groep? De gekste totem hebben we niet echt maar een grappige totem is die

van Mathias. Hij is een dromerige slaapmuis.

Aantal koppels onder de leiding? Door de jaren heen zijn er verschillende koppels gevormd en onlangs is er nog één pril bijgekomen, hehe ;)

Welke activiteit maakt je groep uniek? We bouwden ooit een enorme douchetoren op kamp waar we ons met warm stromend water konden douchen. Daar zijn we nog altijd trots op!

Wat is jullie beste verkoopstruc op een financiële activiteit? Toffe reclame maken en sociale media

spammen ;)

Het stiekemste kusplekje in/rond de lokalen?

Onder het afdak van de voetbalpleinen.

Het zotste kampthema ooit bedacht? Het zotste vinden wij ‘piraten’. Niet voor het thema maar omdat we een supercoole en grote boot hadden gesjord dat kamp. Die boot heeft ook aan de wall of fame gehangen op Herfstontmoeting.

Wat zou je kiezen als je één ding zou mogen veranderen aan je groep? Dat alle leiding aanwezig en op tijd is op de vergaderingen/kerstviering, haha..

Wat is de beste kampmaaltijd ooit klaargemaakt? De spaghetti van onze cookies en die hotdogs op familiedag gaan er altijd in!

Wat is de langste discussie ooit geweest op de groepsraad?

Of we de kawellen zouden opsplitsen in

een kabouter- en een welpentak.

Waar zijn jullie niet zo trots op? Het matige bezoekersaantal van onze scoutsfuif, lol.

Wat wens je je groep toe tegen 2030? Een even toffe leidingsploeg en even zotte leden als nu!

Elke Over & Weer laat een scouts- en gidsengroep het achterste van zijn tong zien.

Zelf invullen? overenweer@scoutsengidsenvlaanderen.be