JG 45
Voor leiding, jins en loodsen
#4 — mei 2021
Afzender: Scouts en Gidsen Vlaanderen vzw — Wilrijkstraat 45, B-2140 Antwerpen driemaandelijks tijdschrift (mei, juni, juli) — Afgiftekantoor: Antwerpen X • P409371
FOTO: Trijn Nyckees
Na regen komt zomerkamp!
FOTO: Melanie Vercauteren
De eerste keer Bij de scouts doen we 346 dingen voor de eerste keer. Minstens. Dat is spannend, maar ook enorm leuk. Weet je waarom? Omdat vallen en opstaan bij de scouts zomaar kan. En dat opstaan, dat hoef je nooit alleen te doen. Dat vallen trouwens ook niet. Het gebeurt in groep, en dat maakt het allemaal gemakkelijker. Toch zijn alle eerste
keren steeds spannend. Voor de één al wat spannender dan voor de ander. Het is goed om je als leiding bewust te zijn van die spanning waar je leden, medeleiding of groepsleiding mee worstelen.
Meer weten over ‘eerste keren’ bij de scouts? Blader dan verder naar pagina 8 tot 10.
2
INHOUD
#4 — mei 2021
Verder…
In dit nummer 03
07
14
THEMA
GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG
DIVERSITEIT
Nee is ook oké
Blijf uit mijn hoelahoep
Wij zeggen NEEN tegen racisme
04
07
06 URBAN LEGEND Bij de zeescouts dragen ze blauwe hemden
KAPOENEN
JONGGIVERS
15
Op kamp met leden met autisme
Checklist bij totemisatie
07 GENANT SCOUTSMOMENT Standvastige bergbever
KABOUTERS EN WELPEN
05
12 CORONA/ECOLOGIE
Sjor je voor het eerst
11 COLUMN Hoor ik wel bij de groep?
15
12 SPEL Battle of the Bubbels
ZEESCOUTS
En stretchen maar!
Geen mondmaskers in de rivier, aub!
06
13
15
JINS
CORONA/GIVERS
KAMPTHEMA
(Bege-)leiding
Rustig begonnen is half gewonnen
VORMING
06 BOEKENPLANK Website
Zeil je voor het eerst
14 OUDER AAN HET WOORD Drie postkaarten aan Bloeme 16 UITSMIJTER Silke en Eline van Open kamp
Zo hou je de sfeer erin
IN DE KIJKER
NESTkreten FOTO: Fien Wallays
Verschijnt binnenkort Goed omgaan met elkaars grenzen, ook wanneer iemand moeite heeft om deze aan te geven? Dankzij onze nieuwe tool NESTkreten, maak je werk van een veilig klimaat in jouw scoutsgroep.
08
DOSSIER
FOTO: Trijn Nyckees
Dit is de allereerste keer...
12
CORONA
Ook dit jaar op coronakamp?
ALLE TAKKEN
3
Nee is ook oké Scouting da’s durven, da’s doen, da’s samen grenzen verleggen. Maar wat als de lat toch net te hoog ligt? Wat als een gids of verkenner dat nachtspel toch iets te spannend vindt of je medeleiding die bovenste sjorring niet durft te leggen? Awel, da’s helemaal oké.
GRENZEN VERLEGGEN? De scouts is de plek bij uitstek waar leden hun grenzen kunnen verleggen. Nieuwe dingen uitproberen, op verkenning gaan en durven tuimelen in het leven. Als leiding kan je dit alleen maar aanmoedigen en hen hierin begeleiden. Toch mag dit niet te ver gaan. Er is soms maar een klein verschil tussen de grens verleggen en over de grens gaan. Daarom is het belangrijk om een ruimte te creëren waar leden zich veilig genoeg voelen om ‘nee’ te zeggen wanneer ze iets niet willen doen of iets niet fijn vinden.
EN LEIDING? Niet enkel leden leren nieuwe dingen op de scouts. Ook als leiding leer je steeds bij. En wanneer je iets bijleert, verleg je grenzen. Wie kan je daar beter bij helpen dan je medeleiding? Het kan moeilijk zijn om aan te geven wanneer een grens voor jou overschreden wordt. Ook binnen een leidingsploeg moet er dus ruimte gemaakt worden om ‘nee’ te kunnen zeggen. Zelfs wanneer dit betekent dat je ‘nee’ zegt tegen je vrienden.
GROEPSDRUK Binnen zowat elke groep bestaat er wel een vorm van groepsdruk. Van jonggidsen die elkaar opstoken om ’s nachts de
TEKST: Berenice Coppens FOTO’S: Kaat Baeyens, Trijn Nyckees, Floris van Damme
vieruurtjes te stelen uit de fouragetent tot leiding die een ander uitdaagt om zo lang mogelijk wakker te blijven op kamp. Groepsdruk is overal. Daarom is het net zo dapper als iemand toch ‘nee’ durft te zeggen en zo toch de grens durft aan te geven.
ZONDER WOORDEN Het is niet altijd eenvoudig om met woorden duidelijk te maken wanneer iets over je grens gaat. Soms is ‘stop’ zeggen een grote uitdaging. De lichaamstaal van iemand spreekt soms al boekdelen. Daarom is het belangrijk om hier als (mede-)leiding aandacht voor te hebben. Laat die voelsprieten maar werken! Er zijn een aantal manieren om het elkaar gemakkelijker te maken om je grenzen aan te geven. • Gebruik het comfort-stretch-paniekmodel (pagina 5). • Vraag of iedereen het plan ziet zitten en kijk hierbij goed naar non-verbale signalen (gesloten houding, schuifelen, geen oogcontact maken…). Zie je iemand twijfelen, spreek die dan even aan, weg van de groep. • Active reviewing: Je kan je enthousiasme of twijfels tonen door een aantal vingers op te steken. Veel vingers betekent ‘ik zie het keihard zitten’, weinig vingers betekent ‘ik zie het helemaal niet zitten’. Je kan eerst iedereen de ogen laten sluiten, zodat niemand zich zorgen hoeft te maken over groepsdruk.
NEE AANVAARDEN ‘Nee’ zeggen vraagt om moed. Veel moed. Luister hier ook naar. Wanneer iemand aangeeft dat die iets niet leuk vindt, moet je dit respecteren. Zonder gevolg. Wie ‘nee’ zegt, hoort nog steeds bij de groep en wordt geaccepteerd. Scouts en gidsen die hun grenzen aangeven en zich veilig voelen in de groep, dat kan alleen maar toegejuicht worden.
NESTKRETEN Afhankelijk van de situatie is het gemakkelijk of net heel moeilijk om ‘nee’ te zeggen. Zo gaat iemand misschien sneller toegeven geen boterham met
choco te willen eten dan een totem opdracht niet te zien zitten. Met behulp van NESTkreten (binnenkort te vinden bij je groepsleiding!) kan je als leidingsploeg bekijken welke activiteiten binnen jullie groep wel eens voor onveilige situaties kunnen zorgen en hoe je hiermee aan de slag kan.
DE TAKKEN
#4 — mei 2021
kapoenen@scoutsengidsenvlaanderen.be fb.com/PloegKapoenenZeehondjes
4
Mag het ook eens anders zijn? Op kamp met leden met autisme. Zit er in jullie tak een lid met autismespectrumstoornis (ASS)? En gaan jullie dit jaar voor het eerst samen op kamp? Of hebben jullie er al ervaring mee, maar zou het nog iets vlotter kunnen verlopen? Een artikel vol tips en tricks om er voor iedereen een fantastische ervaring van te maken.
Jij kan als leiding benoemen wat je ziet, maar je lid kan ook aangeven hoe het gaat. Spreek eventueel ook al af wat kan helpen als rood (gespannen, boos) bereikt wordt op de thermometer. • Sommige kinderen met ASS hebben nood aan voorspelbaarheid. Overloop samen de kampplanning en vertel per dag wat jullie gaan doen. Bang dat je dan alles verklapt? Vraag om zeker te zwijgen tegen andere leden. En met ‘we gaan een bosspel spelen‘ verklap je eigenlijk nog niet veel, maar wel genoeg om voor de nodige rust te zorgen.
KAMPVOORBEREIDINGEN • Belangrijke kanttekening: ieder kind met ASS is anders en heeft dus andere noden. Leer je leden dus goed kennen. En betrek daarbij de ouders. Zeker bij leden met autisme maakt dat een groot verschil, omdat het voor hen een extra uitdaging is om aan te geven wat er moeilijk loopt. Ouders kennen hun kinderen het best. Ze kunnen jullie tips geven over wat hun kinderen nodig hebben en hen thuis al wat voorbereiden voor alles wat er op hen afkomt.
OP KAMP ZELF • Verken de eerste dag samen het terrein en ga op zoek naar een rustig hoekje. Wordt het even te veel en te druk? Dan biedt dat vluchthoekje verlichting.
• Maak samen met het kind een thermometer die van blij en ontspannen naar boos en gespannen gaat. Werk eventueel met kleurtjes. Zo heb je op kamp een gemeenschappelijke kleurencode.
• Neem ‘s morgens en ‘s avonds vijf minuutjes om samen de dag te overlopen. Zo bied je aan het begin van de dag duidelijkheid over wat er te verwachten valt. Op het einde van de dag
blik je samen terug. Je kan dan ook tips vragen om het die dag makkelijker te maken. • Las rustmomentjes in doorheen de dag. Weet dat het ook oké is als een kind met ASS er even voor kiest om zich af te zonderen. Maar hier gewoon op voorhand afspraken over. • Maak een duidelijk dagschema met afbeeldingen en overloop dat elke ochtend. Eigenlijk hebben wel meer – zeker jonge - leden daar deugd van. • Bekijk samen of het nodig is om bepaalde afspraken uit te leggen aan de rest van de groep; denk op voorhand goed na over hoe je dat kan zeggen. Respecteer daarbij altijd de mening van degene over wie het gaat.
NA HET KAMP • Pols tussen het kamp en de start van het nieuwe jaar nog eens hoe het kamp was. Wat liep er goed en heeft geholpen en wat zou er volgend jaar beter kunnen?
TEKST: Evelien Noyens, Marieke Van Broeckhoven FOTO’S: Marie Bracquiné, Manon Steegmans
?
Hebben jullie met al dat coronagedoe al nagedacht over een spetterend kampthema?
5
w LAAT JE INSPIREREN OP PAGINA 15.
Kom jij deze zomer mee grenzen verleggen op cursus? En stretchen maar! Je leden laten groeien binnen een veilige maar uitdagende situatie? ’t Zal wel zijn. En jawel, dat kan ook op kamp. Hoe je dat doet? Bekijk het als een zwemband. Lig je in het midden, dan ben je helemaal op je gemak. In je comfortzone heb je geen zorgen. Het kan een plaats zijn (je zetel, het leidingslokaal) maar evengoed een activiteit (tekenen, sjorren) of een situatie waarin je je bevindt (in je gezin, bij vrienden, op een nieuwe school). Ga je op de rand van de zwemband zitten, dan wordt het stresserender. Je bent niet meer helemaal op je gemak en voelt kriebels in je buik. Veel of weinig, afhankelijk van hoe ver je uit je comfortzone stapt. Ook de stretchzone is voor iedereen anders. Die ene giver vindt het spannend om hulp te vragen. Voor een ander is dat zingen op de bonte avond. Door jezelf uit te dagen, leer je bij. Zo vergroot je je comfortzone. Wat gebeurt er als je te veel stretcht en van de zwemband valt? Dan geraak je in paniek. Het beste is dan om zo snel mogelijk terug naar comfort gaan. Beter: zorg dat je leden of medeleiding er nooit in komen. Van paniek leer je niets bij en het verkleint alleen de comfortzone.
10 TOT 15 AUGUSTUS
3 TOT 9 JULI 7 TOT 13 AUGUSTUS 9 TOT 15 AUGUSTUS
5 TOT 8 AUGUSTUS
6 tot 8 AUGUSTUS
3 TOT 9 JULI 7 TOT 13 AUGUSTUS 11 TOT 17 SEPTEMBER
9 TOT 15 AUGUSTUS
vorming@scoutsengidsenvlaanderen.be fb.com/vorming
TEKST: Sanne Baeten FOTO: Dries van Eyck
DE TAKKEN
#4 — mei 2021
jins@scoutsengidsenvlaanderen.be fb.com/jins.scoutsengidsenvlaanderen
6
(Bege-)leiding Aanvankelijk zal je als jin- of loodsenleiding de groep nog op sleeptouw nemen bij het organiseren van activiteiten en projecten. Maar hoe verder het jaar vordert, hoe meer je rol evolueert van leiding naar begeleiding.
TEKST: Marieke van Broeckhoven FOTO: Floris van Damme
Je stimuleert en inspireert je leden om zelf het voortouw te nemen. Zo leren jins en loodsen zelf activiteiten in elkaar steken, waar jij als begeleiding dan ook erg enthousiast aan deelneemt. Door die evolutie kan het zijn dat de grenzen tussen lid en leiding wat vervagen. Dat is ook niet abnormaal: veel van je jins worden volgend jaar zelf leiding en het is logisch dat het verschil tussen jou en
je jins minder groot is dan pakweg tussen de jonggivers en hun leiding. Samen naar een feestje gaan, wat vriendschappelijker omgaan met elkaar of samen eens een pintje drinken rond een kampvuur kan en mag dan ook zeker bij een jinjaar horen. Belangrijk is om hierbij als begeleiding in je achterhoofd te houden dat je nog steeds een ver-
antwoordelijkheid draagt. Het is immers niet omdat die grens wat vager is dat ze er niet meer is. Uiteraard vertrouw je meer toe aan je jins dan aan andere leden, maar uiteindelijk draag jij als begeleiding wel de eindverantwoordelijkheid voor de groep. Probeer hier als leiding dan ook steeds een goed evenwicht in te vinden. Dat kan bijvoorbeeld door met je jins duidelijke afspraken te maken over wat kan en wat niet kan binnen de groep. Als de afspraken gekend en gedragen zijn door de groep zal het gemakkelijker zijn om terug in de meer controlerende leidingsrol te stappen waarbij je deel uitmaakt van het begeleiden van een groep jins.
URBAN LEGEND
BOEKENPLANK
Website Zag je ‘t al? De website van Scouts en Gidsen Vlaanderen werd in een nieuw jasje gestoken. Niet zomaar een nieuwe look (je kan niet meer spreken van een web-SAAI-t nu), de site werd vernieuwd op jouw maat! Meer info, tips en inspiratie voor (groeps-)leiding en gemakkelijker te vinden. Want jullie zijn het waard. Net zoals leden, ouders en structuurvrijwilligers het ook waard zijn, ook zij kregen hun eigen stekje. Op naar de website dus! TEKST: Ise Kenis
ZEESCOUTS DRAGEN BLAUWE HEMDEN Nee, eigenlijk niet. Zeescouts met blauwe hemden zie je wel degelijk af en toe verschijnen in het straatbeeld, maar dat is niet het standaarduniform van Scouts en Gidsen Vlaanderen. Zeescouts bij Scouts en Gidsen Vlaanderen dragen een donkerblauwe (korte) broek, zwarte wollen trui, een T-shirt en een
gele das. Je herkent ze ook aan de kepies, matrozenmutsen en zeewelpenpetjes. Uitzondering op de regel is Zeescouts De Schorre in Oostende, zij dragen wel blauwe hemden.
*
TEKST: Roosje Raeymaekers
7
w KIJK OP PAGINA 14
Blijf uit mijn hoelahoep Over (seksueel) grensoverschrijdend gedrag. Speelvechten, toekijken, gluren, aaien, zoenen, knuffelen, vrijen. Stoeien, flirten en (experimenteren met) seks is leuk. Maar soms overschrijdt het een fysieke of emotionele grens van iemand. Hoe weet je waar de grens ligt? Door de hoelahoep!
Om in te schatten of een seksueel getinte situatie oké is of niet, maken we in het jeugdwerk gebruik van de methodiek (N)iets mis mee?!. Die is gebaseerd op het vlaggensysteem van Sensoa en gebruikt zes criteria en vier vlaggen om seksueel gedrag te beoordelen. De zes criteria zijn: wederzijdse toestemming, vrijwilligheid, gelijkwaardigheid, ontwikkelingsniveau, context, impact. Veel van de mogelijk grensoverschrijdende situaties zijn afhankelijk van al deze factoren waardoor het beoordelen van een situatie niet altijd zwart-wit is. Daarom gebruikt het vlaggensysteem meerdere kleuren van vlaggen voor het maken van een indeling. De vier vlaggen: groen, geel, rood en zwart, van aanvaardbaar seksueel gedrag naar licht, ernstig tot zwaar. In de doos van (N)iets mis mee?! zitten 31 seksueel getinte situaties en hoe je er best op reageert. Allemaal helder uitgelegd en aangeduid met een gekleurde vlag. De situaties zijn herkenbaar voor iedereen die in scoutsleiding staat (jonggidsen die vragen of een koppeltje bij de kabouters elkaar een kusje willen geven (gele vlag) of verkenners die afspreken om tijdens een spelletje in de borsten van de gidsen te knijpen en dat daarna ontkennen (rode vlag)). Het vormingsmateriaal kan je ontlenen via je districtscommissaris of in een Hopper Winkel bij jou in de buurt.
Niet elke vorm van seksueel grensoverschrijdend gedrag is slecht bedoeld. Kinderen en jongeren leren en gaan daarbij soms over grenzen. Hoe je hen daarin kan helpen groeien, lees je op pagina 3.
Wie: Standvastige bergbever We waren allemaal nog best klein toen we op ons eerste tentenkamp gingen als lid. In onze scoutsgroep hebben we een tak tussen de welpen en jonggivers en zelf een hudo schuppen was nog wat hoog gegrepen. Daarom moesten we zolang de hudo niet af was, de eerste helft van het kamp, ons gevoeg doen in het bos. Uiteindelijk stond hij er dan toch. De behendigste uit de groep had de hudo getest en goedgekeurd. Na een tijdje moest ik ook gaan. Ik wilde nog het bos in, maar dat mocht niet meer. De
hudo dus maar op. Spannende ervaring, want er waren maar twee balken boven de put. Eentje om op te zitten, en eentje om tegen te leunen. Je kan het je al inbeelden. Die tweede hing veel te ver. Ik tuimelde er dus in. Stinken! Daarnaast deed mijn voet nog eens enorm veel pijn, maar roepen ging niet meer. Uiteindelijk bleek hij nog eens gebroken te zijn ook. Op dat moment allemaal best gênant. Maar nu kunnen we er wel mee lachen. ILLUSTRATIE: Kevin Cuyt
Grensoverschrijdende situaties bespreekbaar maken, goed inschatten en er gepast op reageren, leer je als leiding al doende. Scouts en Gidsen Vlaanderen is hard aan het werk om jullie daarin als leiding beter te ondersteunen. Dit artikel is een eerste stap. Meer info kan je vinden op onze website: https://www. scoutsengidsenvlaanderen.be/grensoverschrijdend-gedrag. Ook volgend scoutsjaar blijven we het thema verder uitwerken.
jonggivers@scoutsengidsenvlaanderen.be fb.com/hierleefteenjonggiver
Iedereen heeft een persoonlijke ruimte, bubbel of onzichtbare hoelahoep rondom zich. En we moeten zelf kunnen bepalen wie erin mag komen. Anders voelen we ons onveilig. (Meer info over deze hoelahoep, of het Comfort-StretchPaniekmodel, vind je op pagina 5.)
GÊNANT SCOUTSMOMENT
Soms komen we als leiding in aanraking met situaties waarin het zoeken is hoe best te reageren. Een goede inschatting van een situatie is al een goede stap naar een weloverwogen reactie. Word je zelf geconfronteerd met een seksueel grensoverschrijdende situatie die je niet goed kan inschatten? Neemt iemand jou in vertrouwen over een ernstige seksueel grensoverschrijdende situatie en weet je niet wat je moet doen? Je bent niet alleen: • Kijk of je iemand kan aanspreken binnen je groep bij wie je je veilig voelt. • Ook Scouts en Gidsen Vlaanderen heeft een aanspreekpunt integriteit (API) die kan luisteren en/of samen met jou kan zoeken wat er mogelijk is. Je kan hiervoor mailen naar Aagje: ar@scoutsengidsenvlaanderen.be • Ook kan je (anoniem) terecht bij Tele-Onthaal of 1712. • Op deze website vind je ook veel informatie over seksueel geweld: https://www.seksueelgeweld.be. TEKST: Jolien Vanrooy FOTO: Luna Vanden Daele
givers@scoutsengidsenvlaanderen.be fb.com/gidsenverkenners
?
Op zoek naar een artikel met een hoge aaibaarheidsfactor? Blader snel door naar ‘Ouder aan het woord’.
CHECKLIST VOOR JE TOTEMISATIE Staat er deze zomer bij jullie een totemisatie op het kampprogramma? Een goede en leerrijke totemisatie vraagt een degelijke voorbereiding en fijngevoelige begeleiding. Deze handige checklist helpt je om niets te vergeten.
EEN TOTEMOPDRACHT IS: • zinvol, • haalbaar, • fysiek veilig, • op maat van het individu en de groep, • emotioneel veilig.
Als iemand een totemopdracht niet ziet zitten of te spannend vindt, ga dan het gesprek aan. Bekijk wat wel lukt. Vraag de persoon waarmee die zichzelf wel wil uitdagen. Zo wordt de opdracht misschien nog waardevoller. Een nee tijdens een totemisatie staat niet gelijk aan geen totem krijgen. MEER TIPS over goed totemiseren vind je in de Totem-app en in de Totemmap. Die laatste vind je op www.scoutsengidsenvlaanderen.be/publicaties/totemmap
TEKST: Berenice Coppens FOTO: Totem, de film.
DOSSIER
Dit is de allereerste keer... Als kapoen voor de eerste keer vijf dagen van huis. Als jongverkenner voor het eerst je eigen kookhoek sjorren. Als eerstejaars leiding voor de eerste keer omgaan met leden die heimwee hebben. Scouting zit vol met eerste keren en dat is spannend. Maar eerste keren zijn ook geweldig schoon, opwindend en memorabel. Als scout en gids grijpen we die eerste keren, met beide handen. In een veilige omgeving, in je tweede thuishaven. Want scouts, da’s niet voor niets durven! TEKST: Jarne Beliën, Ise Kenis FOTO’S: Fien Wallays, Marie Duchateau, Marie Vochten, Noah Schoenmakers, Marie Vandriessche
#4 — mei 2021
FOTO: Trijn Nyckees
8
I
n dit dossier nemen we je dan ook mee in de wondere wereld van de eerste keren op kamp. Met deze tips tover je die eerste keer om tot een onvergetelijke ervaring die iedereen, ook jou, helpt groeien als scout en gids.
JONGERE TAKKEN Nieuw: de allereerste keer op scoutskamp gaan, dat is spannend voor iedereen. Voor ‘t eerst ergens anders slapen, je ouders langere tijd missen en je eigen boterhammetjes met choco maken. Kapoenen, kabouters en welpen leren graag en veel en proberen veel uit op een kamp. Kinderen zijn dan ook heel leergierig op die leeftijd. Ze zijn vaak onverschrokken en springen vaak sneller in het onbekende, al is iedereen anders natuurlijk. Maar dat nieuwe valt niet te onderschatten.
Wat kan je als leiding doen? SUCCESERVARINGEN Die eerste keer laat een enorme indruk na en die willen we natuurlijk zo aangenaam mogelijk maken. Dat wil niet zeggen dat een eerste kamp het zotste kamp ooit moet zijn met de extravagantste activiteiten. Een succeservaring zit bij kinderen van die leeftijd dan ook in de kleine dingen. Dat ene nieuwe vriendje, dat toffe platterustmoment, die gekke leidster, die zorgzame leider of dat zotte spel. Die dingen maken het verschil.
BABBELEN Praat met je leden en probeer te weten te komen hoe zij het ervaren. Je kan dat doen in een gezellig hoekje op het kampterrein in de vorm van een knuffelmoment of verhaal. Zo kom je al snel te weten wat er speelt bij je leden, wie zich goed voelt, wie zich wat minder voelt en waar je wat meer aandacht aan moet besteden als leiding.
9
Voor alles een eerste keer
Vaak bespaar je jezelf als leiding talloze mails en telefoontjes door een simpele infoavond te organiseren voor het kamp of door op huisbezoek te gaan. Bereid eventueel een korte presentatie voor waarin je de grote bezorgdheden probeert weg te halen en prangende vragen beantwoordt. Het organiseren van zo’n infoavond op zich toont al dat jullie je verantwoordelijkheid serieus nemen en zorgt voor extra vertrouwen bij ouders. TIP! Organiseer op het einde van het werkjaar (voor de kampinschrijvingen) al een minikamp aan of in de lokalen voor de jongere takken. Dat werkt drempelverlagend voor het échte kamp en geeft hen al een eerste succeservaring. Meer kampinschrijvingen gegarandeerd!
FOTO: Fien Wallays
BETREK DE OUDERS Ook voor de ouders is het vaak de eerste keer dat ze hun kind voor lange tijd toevertrouwen aan iemand anders. Dat is niet vanzelfsprekend en ouders van jongere leden hebben dan ook vaak veel vragen en bezorgdheden.
OUDERE TAKKEN Nieuw: zelf koken, constructies sjorren, een totem krijgen en zonder leiding op tocht. Veel van die eerste keren bij jonggidsen, jongverkenners en givers gaan vaak gepaard met extra verantwoordelijkheid, wat bij sommige leden tot wat meer spanning, stress of druk kan leiden. Op deze leeftijd meten jongeren zich voortdurend met anderen in de groep en is groepsdynamiek, maar ook groepsdruk, belangrijker dan ooit. Het is cruciaal dat iedereen zich goed en thuis voelt
in die groep, zodat er een veilige ruimte ontstaat waarin iedereen zonder angst nieuwe dingen durft uit te proberen.
Wat kan je als leiding doen? EEN VEILIGE OMGEVING In het creëren van die veilige omgeving en stimulerende groepsdynamiek, heb je als leiding een essentiële rol. Patrouilles kunnen een grote rol spelen. In die veilige omgeving kunnen leden proeven van de nieuwigheden
van de tak. Eerstejaars leren bij van de oudere leden. Stimuleer je derdejaars door hen extra verantwoordelijkheid te geven. Zij kunnen de nieuwe leden vaak heel wat bijleren op een laagdrempelige manier. ZET IN OP DE STERKTE VAN JE LEDEN Speel ook in op de kwaliteiten van je leden. Hou bij het verdelen van rollen binnen een patrouille of spel rekening met de talenten van je leden. Zo voelt iedereen zich comfortabel in zijn rol en kunnen ze ook zelf andere leden iets bijleren.
DOSSIER
BOUW RUSTIG OP Om die talenten, maar evengoed de grenzen van leden binnen de groep te leren kennen, start je het kamp rustig op en verlaag je ook tijdens het kamp het tempo regelmatig even. Plan veel rust, kook- en chillmomentjes in tijdens de eerste dagen. Tijdens die dode momenten wordt er vaak nog het meest aan groepsbinding gedaan, ideaal dus bij het begin van het kamp. Net als bij de jongere leden kunnen een rusthoek en reflectiemomenten ook helpen om zicht te krijgen op wat er zich in de groep afspeelt. Een avondronde kan echt veel waard zijn. Begin ook voor het kamp al aan die sterke groepssfeer. Op pagina 13 van deze Over & Weer vind je tips. En hou ook de blog op www.scoutsengidsenvlaanderen.be in de gaten. Daar publiceren we in juni extra teambuildingsactiviteiten. Zo kunnen jullie ook na dit moeilijke coronajaar als een hechte groep op kamp vertrekken.
OEFENEN Oefen voor het kamp ook al eens de technieken. Sjor een constructie of zet samen tenten op tijdens een activiteit of een weekend.
LEIDING
FOTO: Oona Duchateau
Nieuw: en dan stap je in leiding en gaan er plots veel deuren voor je open, ook die van de mysterieuze leidingstent. Leiding zijn brengt veel vrijheid, maar tegelijkertijd ook extra verantwoordelijkheid met zich mee. Daardoor kan je je op kamp best onzeker voelen. Was dat spel wel goed genoeg? Zullen de leden zich amuseren? Zal het tof zijn in de leidingsploeg? Welke rol neem ik op in de groep, in de leidingstent ‘s avonds?
‘T IS AL UITGEVONDEN Duik ook eens in de publicaties van Scouts en Gidsen Vlaanderen ter inspiratie: de In{Leiding, de takhandboekjes, de Speel op Veilig... Of denk maar aan de zeven van de activiteit. Dat zijn de zeven belangrijkste onderdelen waarmee je een activiteit kan bedenken. Varieer met die bouwstenen en je hebt zo een originele activiteit bedacht. Check het op www.scoutsengidsenvlaanderen.be/ leiding/spelen/hoe-maak-je-een-spel. Een heus draaiboek voor kampvoorbereidingen, van kampplaats tot vervoer tot kampplanning, staat voor jullie klaar en beschikbaar op www.scoutsengidsenvlaanderen.be/kamp-en-weekend.
MEDELEIDING UW VRIEND? Zorg ervoor dat de teamsfeer tussen jou en je medeleiding goed zit voor je op kamp vertrekt door in te zetten op teambuilding, bijvoorbeeld tijdens de kampvoorbereidingen. Doe die eens gezellig bij iemands thuis in plaats van aan de scoutslokalen.
#4 — mei 2021
(hopelijk figuurlijke) brandjes die geblust dienden te worden. Ook dat is oké en ook dat hoort erbij. .
Wat kan je als nieuwe groepsleiding doen? VOORBEREIDING IS WEER DE KEY! De perfecte sjorring maak je niet op 1-2-3 en dat geldt ook voor je kamp. Zorg dat alles wat je op voorhand kan doen op voorhand af is.
PERFECTIE IS OVERGEWAARDEERD Scouting is leren, groeien en vooral je plan trekken. Dat wil niet zeggen dat een degelijke voorbereiding en uitwerking van je kamp niet nodig is, maar wel dat het een leerproces is en dat oké is om
hier en daar een steek te laten vallen. Gelukkig heb je als groepsleiding dan een legertje van mensen achter je die klaarstaan om op terug te vallen. Ook al voelt het soms alsof alles bij jou terecht komt, vergeet nooit dat je jouw verantwoordelijkheden en engagement deelt met je voltallige leidingsploeg, foeriers en materiaalmeesters. Vraag dus om hulp en wees eerlijk en open over je twijfels. Er zijn zeker mensen met bergen ervaring rondom jou. TIP! Gaat het toch even serieus fout op kamp, weet dan dat jouw districtscommissarissen jouw eerste aanspreekpunt zijn (na de hulpdiensten uiteraard als dat nodig is). Denk ook aan het noodnummer van Scouts en Gidsen Vlaanderen. Het
GROEPSLEIDIIINNNG! Naast je medeleiding heb je natuurlijk ook nog altijd de groepsleiding om op terug te vallen. Lopen de kampvoorbereidingen een beetje stroef of zijn er wrevels binnen jouw team tijdens het kamp? Krop ze dan niet op. Betrek je groepsleiding en zoek samen zo snel mogelijk naar een oplossing.
GROEPSLEIDING
Wat kan je als leiding doen?
Nieuw: je eerste grote groepskamp als groepsleiding is waarschijnlijk ook meteen de spannendste ervaring in je groepsleidingscarrière. Logisch ook, want plots ben je de eindverantwoordelijke van het kamp en voelt het alsof je alle zorgen en problemen op je schouders draagt.
VOORBEREIDING IS DE KEY Je goed voorbereiden doet wonderen. Begin op tijd met je kampvoorbereiding en bundel alles tot een overzichtelijk draaiboek waarin je niet enkel de spelen, maar ook alle praktische informatie zoals contactinfo en dergelijke stopt die je tijdens het kamp nodig zal hebben.
Tegelijkertijd is het ook verdomd de moeite waard om achteraf te kunnen terugblikken op een zalig kamp vol lachende gezichten en onvergetelijke momenten. Anderzijds zal er ook hier en daar een traantje gevloeid zijn, sommige dingen zullen niet verlopen zijn zoals je hoopte en er waren misschien enkele
FOTO: Marie Vochten
10
11
Voor alles een eerste keer
noodnummer is altijd bereikbaar voor een ongeval of ernstige crisis, niet voor algemene informatie. Schrik niet, je komt terecht op een voicemail. Spreek je telefoonnummer in en beschrijf de situatie. Je wordt snel teruggebeld door een stafmedewerker. 0032 474 26 14 01
‘HOOR IK WEL BIJ DE GROEP?’ Ik ging pas voor het eerst mee op kamp als welp. Heimwee kan ik me op die leeftijd niet herinneren. Mijn drang naar zelfstandigheid is altijd groot geweest, wellicht groter dan mijn verlangen naar de nestwarmte thuis. FOTO: Fien Wallays
DE ONVERGETELIJKSTE KEER Klaar om op kamp te vertrekken? Ook al zit het vol eerste keren? ‘t Zal wel zijn! Onthoud dat niet alles perfect zal verlopen en vooral dat dat oké is. Op een eerste keer kan je verderbouwen en waar kan je dat beter dan in de veilige omgeving van je scouts- en gidsengroep? Als scout en gids stellen we ons open voor nieuwe uitdagingen, grijpen we die met beide handen en blijven we groeien; altijd onderweg.
COLUMN
De mentale uitdaging van een kamp begon voor mij pas bij de jonggivers. Mijn eigen onzekerheid in omgaan met mijn emoties als puber gecombineerd met een eeuwige strijd om erbij te horen, of zo voelde ik het toch. Dat kamp kan ik me dan ook nog goed herinneren als een emotionele rollercoaster, met supermooie ’wat een heerlijke groep’- maar ook hele eenzame ’hoor ik wel bij die groep’-momenten. Voor mijn leiding zal ik in die rollercoaster wel niet altijd de gemakkelijkste geweest zijn.
FOTO: Floris van Damme
Het is wel uit dat kamp dat ik mijn inspiratie haalde toen ik als welpenleider de heimwee van onze jonge wolven probeerde op te vangen. Ik kende het gevoel van heimwee dan wel niet zo goed, ik wist wel maar al te goed dat een kamp lang weg van huis heftig kan zijn voor kinderen én jongeren van alle leeftijden. Als je als leiding dan een veilige plek kan bieden waar die gevoelens er gewoon mogen zijn, dan is dat evenveel waard als dat fantastisch ingeklede spel of die verrassend uitgestippelde tocht. Al wens ik jullie toch vooral een oververdiend zorgeloos kamp vol heerlijke herinneringen. #tzalwelzijn Wim, Verbondscommissaris
TIP VOOR STARTENDE LEIDING.
Hangen met je leden, da’s de MAX!
Aan het kampvuur zitten met je medeleiding is ook leuk, maar daar heb je waarschijnlijk nog genoeg andere momenten voor.
FOTO: Trijn Nyckees
Geniet extra hard van momenten dat je tijdens het kamp bij je leden kan zijn! Dat kan tussen twee spellen of wanneer een andere groep de afwas doet. Pas als je je leden echt leert kennen ervaar je het volle plezier dat leiding zijn is.
12
CORONA
#4 — mei 2021
Ook dit jaar op coronakamp? Helaas, ook dit zomerkamp zal nog overschaduwd worden door coronamaatregelen. Hoe het er praktisch zal uitzien weten we op dit ogenblik – eind april – nog niet. Je kan het volgen op www.scoutsengidsenvlaanderen.be/ corona, we passen de informatie daar aan van zodra we zelf weten wat de regels voor het jeugdwerk zijn. Maar wat het ook wordt, laat het je vooral niet demotiveren. Geef toe, we zijn ondertussen allemaal semi-experts geworden in het organiseren van activiteiten en kampen tijdens een pandemie. We moeten het warm water dus niet opnieuw uitvinden. We halen alvast wat good practices van vorig jaar boven. • Grenzeloos bubbelplezier op een begrensd kamp. Zo goed als iedereen heeft zijn tak of groep moeten opdelen in bubbels. En dat lukte niet alleen door goede afspraken maken met leden en leiding, er kwam ook een visuele afbakening van het kampterrein
aan te pas met hekken, pictogrammen, balken en sjortouw. • Mondmaskers to the rescue. Eenmaal dat je buiten de grenzen van je bubbel stapt, is het natuurlijk verplicht om voldoende afstand te houden en een mondmasker te dragen. Met die toffe, gepersonaliseerde maskers is dat bijna een deel van ons uniform geworden. • Hou het proper. Schenk aandacht aan dagelijkse hygiëne, normaal niet meteen het sterkste punt van scouts en gidsen op kamp, maar jullie deden het geweldig. Vaste routines om de handen te wassen, elke bubbel zijn eigen materiaal of materiaal grondig reinigen wanneer het naar de andere bubbel moest. Top! TIP: laat het de pret niet bederven! TEKST: Charlotte Somers FOTO: Trijn Nyckees
ecologie@scoutsengidsenvlaanderen.be fb.com/ecologie
Geen mondmaskers in de rivier, aub! SPEL
Battle of the Bubbels Wat de coronamaatregelen zullen zijn deze kampzomer, weten we nog niet bij het schrijven van deze Over & Weer. Maar we geven je alvast een coronaproof, bubbel-overkoepelend spel mee. Perfect om met de hele groep van te genieten. Getest en goedgekeurd door Scouts Eversel. FASE 1: PUNTEN SPROKKELEN VOOR HET FINALESPEL De bubbels nemen het tegen elkaar op in verschillende korte battles die elke bubbel op zijn terrein individueel kan uitvoeren: om ter snelst met een spons een emmer vullen met water, om ter luidst roepen, om ter snelst sjorren. Pas de moeilijkheidsgraad van de opdrachten aan aan de leeftijd van de leden in de bubbel, bijvoorbeeld een kleinere emmer voor de kapoenen. Na elke opdracht noteer je de score van elke bubbel op een groot bord aan de vlaggenmast op neutraal terrein, waar iedereen het kan zien.
FASE 2: HET FINALESPEL In het finalespel neemt de leiding van elke bubbel het tegen elkaar op in een heuse estafetterace op het neutrale terrein. Elke bubbel staat op zijn eigen terrein langs de kant om te kunnen supporteren. Hoe meer punten de bubbels verdienden in fase 1, hoe minder handicaps hun leiding krijgt tijdens de estafette: geblinddoekt, aan elkaar gebonden, … Welke leiding legt de race het snelst af en haalt zo de overwinning binnen voor zijn of haar bubbel? Hebben jullie een kampthema? Zalig! Verweef dit spel in je rode draad en geef ludieke namen aan de battles. Succes!
TEKST: Jarne Beliën FOTO: Floris van Damme
Als scouts en gidsen is de natuur onze troef. En is ecologisch leven ons op het lijf geschreven. Wordt dit een grotere uitdaging in een coronajaar? Met deze tips helpen we je alvast op weg. • Probeer het gebruik van plastic wegwerphandschoenen te vermijden. Vraag aan leiding en leden om eigen werk- of tuinhandschoenen mee te nemen en die te gebruiken. • Gebruik ecologische zeep om de handen te wassen. Koop zoveel mogelijk zeep en alcoholgel in bulk aan en vul daarmee zeepdispensers die je dan telkens kan hergebruiken. Tip: in veel steden zijn er al verpakkingsvrije winkels te vinden. Daar verkopen ze vaak ook navulverpakkingen voor ecologische zeep en/of alcoholgel. Bovendien bieden ook veel apothekers zelf aan om alcoholgelverpakkingen bij te vullen.
• Vraag aan je leden en leiding om herbruikbare mondmaskers te dragen. Op kamp is dat een iets grotere uitdaging, maar je kan vragen om meerdere mondmaskers mee te brengen en je kan de mondmaskers ook afkoken in een pot. Voorzie reserve herbruikbare mondmaskers voor leden die hun mondmasker vergaten. En zorg ervoor dat iedereen zijn mondmasker op een hygiënische manier kan bewaren. In aparte papieren zakken bijvoorbeeld. • Neem de fiets! Coronaproof en uitstootvrij. TEKST: Charlotte Somers FOTO: Marie Declerck
13
givers@scoutsengidsenvlaanderen.be fb.com/gidsenverkenners
“En net dat groepsgevoel maakt van een goed kamp een geweldig kamp.”
TEKST: Eva Bens & Gitta van Goethem FOTO: Jurian Kerstens, Fien Wallays
Rustig begonnen is half gewonnen We moeten het jullie niet vertellen: het afgelopen jaar liet wat te wensen over. We zagen elkaar te weinig, zeker in grote groep. We hebben niet zoals andere jaren als groep naar het kamp kunnen toeleven. En net dat groepsgevoel maakt van een goed kamp een geweldig kamp. Gelukkig zijn er heel wat manieren om daarmee aan de slag te gaan. “En net dat groepsgevoel maakt van een goed kamp een geweldig kamp.”
STA TIJDENS JE KAMPVOORBEREIDINGEN STIL BIJ DE GROEPSSTRUCTUUR. Kregen de eerstejaars de kans om de rest echt te leren kennen? Hadden jullie altijd dezelfde of afwisselende bubbels? Met een beeld van de groep zoals hij nu is, kan je verder inzetten op een hechtere groep.
NESTEN EN PATROUILLES ZIJN EEN WARME THUIS BINNEN DE GROEP. Nesten en patrouilles zijn de ideale manier om op kleinere schaal in te zetten op groepsbinding. Door samen te koken en te slapen, elkaar te steunen en te versterken, krijg je al snel een sterke groep, met plaats voor ieders talent. Meer weten over werken met nesten en patrouilles? Lees de takboekjes of kijk op www.scoutsengidsenvlaanderen.be/ leiding/mijn-tak
EEN TACTISCH GEKOZEN THEMA EN RODEDRAADSPEL KAN DE GROEPSBINDING VERGROTEN. Kies spelen waar samenwerken centraal staat, zonder al te veel competitie of tegen elkaar spelen. Of jullie nu allemaal samen trainen om ninja’s te worden, een virus uit te roeien of de mol te ontmaskeren, een rode draad vol samenwerking versterkt de groep.
Elk kamp begint met aankomen en opbouwen. Dat is vaak een pittige start. Geef je leden vanaf dag één meteen zoveel mogelijk inspraak. De kapoenen richten zelf een themahoek in en de gidsen en verkenners bedenken hun eigen tafelconstructies. Laat de tweede- en derdejaars jonggivers nog eens knopen herhalen met de eerstejaars, zeker als de techniekenvergadering dit jaar weggevallen is. Zo dragen alle leden meteen actief bij aan het kamp.
MAAK DE UITDAGING IN DE ACTIVITEITEN TIJDENS HET KAMP STEEDS GROTER, LAAT ZE MEEGROEIEN MET DE GROEP. Zo bouw je naar een hoogtepunt op het einde. En dan… het zwarte gat. Jullie hebben een hechte groep gecreëerd. Laat die niet verloren gaan en maak ergens in de cloud een mapje om foto’s met elkaar te delen, een playlist met kamphits of zorg voor een activiteit om af te ronden.
TIJDENS DE EERSTE HELFT VAN JE KAMP LEG JE EEN STEVIGE BASIS. Ook lege momenten dragen bij aan de groepssfeer. Vrij spel en platte rust zijn niet enkel waardevol voor leiding, maar zorgen ook voor betere groepsbinding. Let wel op de leden die buiten de groep vallen. Voor hen zijn die momenten moeilijker.
OOK WANDELEN EN DE WEG ZOEKEN ZIJN GOEDE TEAMBUILDING. Een-, twee-, driedaagses plan je dus best niet pas helemaal op het einde. Tijdens het dagje chilldagje nadien, kunnen jullie dan een rustige quiz plannen. Niet ‘wie weet het meeste?’ maar ‘wie kent de medeleden het best?’
TEKST: Mieke Heymans FOTO: Trijn Nyckees, Fien Wallays
EN VERDER
#4 — mei 2021
diversiteit@scoutsengidsenvlaanderen.be fb.com/diversiteit
14
Wij zeggen NEE tegen racisme!
• Een slachtoffer is een slachtoffer: leg de schuld niet bij het slachtoffer van racisme. Ongeacht de context, racisme kan niet. • Sommigen doen een racistische daad zonder zich daar bewust van te zijn of ze doen het in een moment waarop ze hun zelfbeheersing verliezen. Het is niet omdat je iets racistisch doet, dat je racistisch bent. Enkel de handeling is racistisch. Keur daarom de daad af en niet de persoon. • Iedereen verdient een tweede kans. Zeker in het jeugdwerk. Help jongeren hun fouten in te zien en daaruit te leren. Werk samen aan een context waarin racisme niet thuishoort.
DRIE postkaarten aan een scout 1 juli 2009
Lieve kapoen Bloeme, Hoe gaat het op kamp? Ben je goed aangekomen? Hoe ziet het kampterrein eruit? Zijn de foeriers braaf? Of doen ze soms wat gek? Is het eten lekker? Heb je al veel gespeeld? Het is mooi weer, dus geniet er maar van. En flink eten hé en vergeet ook je tanden niet te poetsen! Groetjes van mama (en ook van papa een dikke zoen). PS: En oh ja, wees voorzichtig want je hebt pas een week geleden je arm gebroken!
TEKST: Lies van der Wouden FOTO: Floris van Damme
Bloeme op haar eerste scoutskamp bij Scouts 121 in Mortsel.
Doe jij ook mee? Enkele concrete tips: • Keur racisme altijd af, ongeacht de context, het is belangrijk om altijd in te grijpen en nooit te zwijgen. Hoe klein of onbewust het voorval ook is, het kan schade toebrengen aan het slachtoffer.
OUDER AAN HET WOORD
• Doe beroep op de omstaanders. Je zal niet altijd aanwezig kunnen zijn om racisme in je groep te vermijden. Zorg ervoor dat iedereen begrijpt waarom racisme niet oké is en moedig leden en leiding aan om te reageren op een manier die voor hen goed voelt. • Blijf rustig en neem een open houding aan. Het heeft geen zin om te beginnen roepen of zomaar straffen op te leggen. Op lange termijn werkt dat eerder omgekeerd en zal de situatie in je groep niet veranderen. Ga in dialoog met alle betrokkenen en kom samen tot een oplossing. Zo komt iemand die in fout ging tot inzicht, en krijgt een slachtoffer vertrouwen. • Bepaal je eigen grens. Soms wordt de situatie je te veel en krijg je het niet meer alleen opgelost. Of heeft racisme een impact op jou als leiding en heb je nood aan ondersteuning. Je kan dan hulp inroepen van ploeg Diversiteit, je gouw of professionele organisaties.
Via www.jeugdwerktegenracisme.be kan je meer informatie vinden.
30 juli 2020
Beste leiding van ons Bloeme, Bedankt voor de vele jaren dat jullie alles hebben gegeven om onze kinderen een geweldige tijd te bezorgen. Bedankt voor jullie tijd, jullie energie, jullie enthousiasme, jullie verantwoordelijkheid, jullie tent vol talent, jullie dromen. Bedankt voor elke zondag plezier en voor die bergen goesting om er telkens weer te staan! Voor ons was het telkens een oefening in loslaten, in vertrouwen. Jullie beseften dat goed en zetten jullie beste beentje voor om alles twaalf jaar in goede banen te leiden. Oneindige dank hiervoor! Het zit erop nu, die onbezorgde scoutstijd. Vanaf nu staat ze aan de andere kant en zal ze samen met jullie hetzelfde doen, hopelijk ook nog vele jaren lang. Groetjes, Heidi (mama van Bloeme)
15 juli 2021
Beste ‘Rozenkwartswitte Pittige Argali’,
Maak met een elastiekkoordje een kroon van afgevallen bladeren. Of maak een tipi van gedroogde takken. Versier ze met kralen, veren of verfstiften.
Hoe gaat het daar op kamp? Zijn de jojo’s braaf? Luisteren ze flink? Je let toch goed op hé, want ze zijn nog zo klein. Wees je voorzichtig? En hou ze goed in de gaten want ze zijn met zoveel! Bezorg ze de tijd van hun leven! groetjes, mama PS: Ik heb vertrouwen in jou, lieve leidster Bloeme! TEKST: Heidi van Hees
zeescouting@scoutsengidsenvlaanderen.be fb.com/zeescouting
kabouterswelpen@scoutsengidsenvlaanderen.be fb.com/kabouterswelpen
15
Sjor je voor het eerst? Jonge leden kijken op kamp of weekend met verwonderde blikken naar de indrukwekkende sjorconstructies van gidsen, verkenners, jins en leiding. Grijp je kans om dat gevoel van ontzag en bewondering om te zetten in enthousiasme bij je welpen en kabouters, jonggidsen en jongverkenners. Doe dat bij welpen en kabouters met heel eenvoudige knopen, niet te vaak en heel luchtig. Begin ook bij eerstejaars jonggidsen met eenvoudige knopen en laat de uitdaging groeien. Regelmatig spelenderwijs oefenen houdt het voor iedereen leuk. Ook bij de oudere takken. Verwerk de verschillende knopen van een sjorring in een bosspel waarbij je leden in plaats van bijvoorbeeld hamburgeringrediënten of racewagenon-
Zeil je voor het eerst
derdelen, verschillende knopen kunnen verdienen. De leiding die een opdracht goedkeurt, legt stap voor stap uit hoe je te werk gaat en waar je op moet letten. Als een groepje alle knopen heeft verzameld, kunnen ze naar de sjorhoek gaan om een hele sjorring te leren maken. Het team dat als eerste met z’n allen een sjorring kan maken, wint!
Deze zomer vertrekken heel wat zeescouts met hun zeilboten richting Zeeland. Door het coronavirus konden zeeverkenners hun vaartechnieken niet verfijnen. En hoewel kunnen varen essentieel is, is terug aan land geraken, of een sleepje vragen op een windstille dag dat ook.
Kleed je activiteit helemaal in door de leiding die de makkelijke knopen uitlegt een gele band te geven, de leiding die de moeilijke knopen uitlegt een groene en de leiding die de hele sjorring op het einde aanleert een zwarte.
Oploeven en afvallen lukt de meesten wel. Maar een landvast richting ponton gooien, is voor velen een ander verhaal. Met dit spel kan je het hen leren. TEKST: Haike Vercoutter FOTO: Lotte Eilers
TEKST: Roosje Raeymaeker FOTO: Dirk Dhondt
*
Toneeltjes moeten vooral met twee dingen rekening houden: 1. creativiteit is grenzeloos en 2. de menselijke aandachtsspanne niet. Ga er dus eerst driedubbelvierkant over met je ideeën en durf daarna dapper schrappen. Hou het grote verhaal simpel en deel het op in stukjes. Volg het soapschema: introduceer kleine conflicten die snel worden opgelost en grote conflicten die langer
aanslepen. Ruimte voor improvisatie doet je spelers levensechter voorkomen. Fysieke humor (slapstick) werkt al sinds de eerste holbewoner zijn teen stootte en is dan ook verplichte kost. Het thema stopt ook niet bij het toneeltje. Grootse decorstukken werken altijd als inkleding, maar het zit ‘m evengoed in de details. Neem uitspraken uit het toneeltje over in je taalgebruik. Vertel grappige verhalen bij het kampvuur over de verschillende personages. Verstop een belangrijk voorwerp, dat de held natuurlijk kwijt is, vlakbij de tenten van de jongste leden. En de proef op de som: als het thema helemaal goed zit, kan je het gebruiken om de afwas gedaan te krijgen.
De leden staan op vijftien meter van het raster. Om beurt gooit één persoon per groep de lange lijn richting het raster. Het vakje waarop ze landt, is de opdracht die ze moeten vervullen. De groep die als eerste alle opdrachten heeft voltooid, wint. Belandt de lange lijn een paar keer op hetzelfde vakje? Geen probleem, zo kunnen ze meer oefenen.
Eerste hulp bij niet-zeescouts. Een lange lijn is een touw dat aan boord gebruikt wordt. Het anker wordt hier bijvoorbeeld aan vast geknoopt.
Kampthema: zo hou je de sfeer erin Dagelijks stortbad aan sfeer, lijmer aller brokken, verdamper der heimweetraantjes: het kampthema. Een mens leeft niet van water en brood alleen; Neen, ook een slecht verklede leidingsploeg zonder al te veel acteertalent is noodzakelijk. Hoe zetten zij het monster van Themastein het best onder hoogspanning?
LANGE LIJNBINGO * Teken een raster met krijt op de grond. In elk vakje kan je een opdracht schrijven met verschillende scheepstechnieken zoals knopen leggen, een boot optuigen, een lange lijn opscheren…
TEKST: Stef Boogers FOTO: Fien Wallays
16
UITSMIJTER
#4 — mei 2021
(GROEPS)LEIDING AAN HET WOORD Scouts en Gidsen Vlaanderen telt bijna 11.750 actieve leiders en leidsters. Op deze pagina tonen twee van hen het achterste van hun tong.
Eline (24) Studie/job? kinderverpleegkunde maar nog aan het bij studeren voor tropische geneeskunde.
Open kamp is een scoutskamp voor kinderen en jongeren die niet bij een scoutsgroep aangesloten zijn. Dat om 101 verschillende redenen. Op deze achterflap laten we twee leidsters uit Open kampen aan het woord. Silke komt uit Gouw Land van Egmont, en Eline uit Gouw Waas.
Hobby? pottenbakken en scouts Scoutservaring? 6 jaar leiding in eigen groep, 3 jaar open kamp
Silke (23) Studie/job? leerkracht lager onderwijs Hobby? is daar tijd voor naast de scouts? Scoutservaring? 6 jaar leiding in eigen groep, 3 jaar op Open Kamp
TEKST & FOTO’S: Trijn Nyckees
Rol op Open Kamp: Ik ben nu adjunctgouwcommissarig (AGC). Als AGC hebben de touwtjes in handen. Soms spring in ook in als leiding.
Waar kijk je tegen op op Open kamp? De leden op het einde weer de grote wereld insturen. Je weet dat niet iedereen terugkeert naar een fijne plek.
Rol op Open kamp: Ik ben ook AGC, wij leiden alles in goede banen. We ondersteunen de leiding als er iets wat moeilijker gaat.
Waar ben je trots op? Waar we nu staan. We hebben Open kamp in onze gouw echt mee opgebouwd.. En we hebben laatst eigen dassen besteld!
Speciaal aan Open kamp? Open kamp is ‘de champions league voor de leiding’ zei iemand ooit. En dat is het ook. Ervaringen uit eigen groepen worden samengelegd en zo krijg je de zotste dingen.
Waar ben je trots op als trekker van Open kamp? Dat je scoutsleiding ruimte biedt om kansen te grijpen. De leidingsploeg is net als de leden een bont allegaartje. Maar door dat gemeenschappelijk doel werkt dat echt goed.
Speciaal aan Open kamp? Leiding is extra ervaren en enthousiast. En alle leden hebben een andere achtergrond, heel boeiend.
Wat is het grootste verschil met een gewoon kamp? De leden kennen onze gewoontes nog niet. Alles is echt nieuw. Maar dat maakt het net leuk. Je kan ze alles leren kennen.
Wat is je totem? Directe Gnoe, ik ben daar enorm fier op. En het klopt na al die jaren nog steeds. Waar word je heel enthousiast van op Open kamp? Veel leden komen aan als een soort minivolwassene met een hele hoop stress door hun eigen problematiek. Maar na een paar dagen hebben ze door dat ze hier weer kind kunnen zijn. Ze laten dan alles los. Prachtig.
Vragen? Scouts en Gidsen Vlaanderen Nationaal Secretariaat Wilrijkstraat 45, B-2140 Antwerpen Tel. 03 231 16 20 info@scoutsengidsenvlaanderen.be www.scoutsengidsenvlaanderen.be RPR Antwerpen - 0407.138.494 scoutsengidsenvlaanderen Hoofdredactie Trijn Nyckees Eindredactie Sabine De Schutter, Jules Van den bergh en Janna Dergent V.U. Wim Verschueren, Wilrijkstraat 45, 2140 Antwerpen Taalcorrectie Joris Claus Opmaak volta x communicatie in vorm Illustraties: Bart Schoofs Drukkerij Graphius
Waarom moet je als leiding mee op Open kamp? Je leert jezelf beter kennen. Je hebt leden die geen Nederlands spreken. Maar je moet dat wel geregeld krijgen. Ga gewoon één keertje mee en je bent verliefd op Open kamp.
Wat is je totem? Swingende Springbok. Ik ben er nog steeds trots op. Ook op Open kamp geven we onze givers trouwens een totem. Zo leren ze de tradities van de scouts kennen. Waar word je heel enthousiast van op Open kamp? Kinderen met andere achtergronden die elkaar zaken bijleren, dat is het mooiste wat er is. Waar kijk je tegen op op Open kamp? De opruim? Zoals bij elk kamp.
Extra exemplaar - uitschrijven- digitale versie? Met Over & Weer wil Scouts en Gidsen Vlaanderen haar actieve leiding inspireren, laten nadenken en laten uitproberen. We brengen de pedagogische visie, praktische informatie en richtlijnen van Scouts en Gidsen Vlaanderen bij leiding thuis (‘over’) en tonen actieve leiding in woord en beeld (‘weer’). Elk gezin waar iemand woont die bij Scouts en Gidsen Vlaanderen ingeschreven is als jin, actieve leid(st)er of met een ondersteunende functie, ontvangt automatisch Over & Weer. Wil je een extra exemplaar? Dat kan. Mail naar onthaal@scoutsengidsenvlaanderen.be. Wil je minder of geen bijlages, liever een digitale versie of echt geen tijdschrift meer ontvangen? Dat kan via groepsadmin. scoutsengidsenvlaanderen.be. Iedereen die lid is van Scouts en Gidsen Vlaanderen kan zich daarop inloggen. Meer info op: www.scoutsengidsenvlaanderen.be/uitschrijven-tijdschriften
Jouw gegevens Jouw persoonsgegevens van alle leden worden verwerkt door Scouts en Gidsen Vlaanderen vzw. We gebruiken die gegevens voor het ledenbeheer en om je op de hoogte te houden van onze activiteiten. Raadpleeg ons volledige privacybeleid via www.scoutsengidsenvlaanderen.be/privacy. Je kan je gegevens altijd opvragen of veranderen via info@scoutsengidsenvlaanderen.be of per brief bij Scouts en Gidsen Vlaanderen vzw, Wilrijkstraat 45, 2140 Antwerpen. Informatie, verzoeken of klachten over de verwerking van persoonsgegevens? Mail naar privacy@scoutsengidsenvlaanderen.be
Leiding worden op Open Kamp?
Contacteer je gouw of stuur een mailtje naar openkamp@scoutsengidsenvlaanderen.be
Welke leid(st)er moet er eens op de achterkant van Over & Weer staan? Mail naar overenweer@scoutsengidsenvlaanderen.be!
Missie Wij zijn scouts en gidsen, meisjes en jongens, elk met een eigen verhaal. Iedereen kan erbij. We gaan samen op verkenning en durven tuimelen in het leven. De natuur is onze troef. We geloven in onszelf, in elkaar en in iets meer. We spelen een spel dat niet luchtledig is, in vrije tijd die niet vrijblijvend is. Met groot plezier en kleine daden komen we op voor onze omgeving en voor een kleurrijk V laanderen. Zo dromen we luidop van gelukkige mensen in een rechtvaardige wereld.
