Totemmap

TOTEMMAP

COLOFON

© 2015 – 2016 Redactie Scouts en Gidsen Vlaanderen en FOS Open Scouting: -- Carolien Leysen – Energieke Bergbever -- Dries Van Eyck – Pistachegele Enthousiaste Schroefhoorngeit -- Eva Bens – Zachtmoedige Zeehond -- Ger-Jan Bruins – Vertrouwelijke Sneeuwhoen -- Jan Vansantvoet – Enthousiaste Raksja -- Jenthe Franck – Zelfstandige Wolf -- Kevin De Wael – Aanhankelijk Stokstaartje -- Klaas De Jaegher – Hulpvaardige Moeflon -- Mathias Algoet – Speelse Ara -- Sander Heynderickx – Doelgerichte Serval -- Tim Tuerlinckx – Grizzly -- Tine Smits – Passionele Mus -- Wim Buysse – Zorgzame Patrijs Hoofdredactie: -- Pieter Vyncke – Scoutikoosgroene Zachtaardige Spitssnuitdolfijn Eindredactie: -- Jozefien Van Huffel – Eigenzinnige Marter Fotografie: Totem

– de film, Pieter Vyncke, Tine Smits, Silke Nelis, Christophe Lambrechts, Roel Velkeneers, Thomas De Wulf, Jan De Wilde, Jasna Schramme, Jona Suys, Kaatje Populier, Floor Bruggeman, Wouter Van Espen

Productie: -- An Laenen –

Origineel Winterkoninkje

Een publicatie van: -- Ploeg Zingeving, ploeg Jonggivers en ploeg Givers Scouts en Gidsen Vlaanderen -- Ploeg Visie FOS Open Scouting Met dank aan: -- De Pedagogische Commissie Scouts en Gidsen Vlaanderen -- Beleidscommissie FOS Open Scouting -- De auteurs van Het achtste vuur Vormgeving: Madam

Hert

Verantwoordelijke uitgever: -- Christophe Lambrechts – Enthousiaste Wasbeer Scouts en Gidsen Vlaanderen vzw, Wilrijkstraat 45, 2140 Antwerpen -- Pieter Monsart – Vindingrijke Mangoest, FOS Open Scouting vzw, Kortrijksesteenweg 639, 9000 Gent Bronnen

Boeken

-- Scouting for boys, Baden-Powell -- Indianen verhalen, Marita De Sterck, NCOS Averbode -- Het ritme van de Grote Manitoe, Jan Van Reusel -- Zin in scouting?!

-- Het achtste vuur -- Jonsson L., Vogels van Europa, Noord-Afrika en MiddenOosten, Uitgeverij Tirion, 1993, 560 p.

Sites

-- www.worldexplorer.be -- www.wwf.be -- en.wiktionary.org -- www.soortenbank.nl -- www.vogelwachtuden.nl -- animaldiversity.org -- species.wikimedia.org -- en.wikipedia.org

3 | TOTEMMAP

VOOR JE BEGINT TE LEZEN‌ Deze publicatie is een gezamenlijk initiatief van FOS Open Scouting en Scouts en Gidsen Vlaanderen. Om te vermijden dat benamingen eigen aan een van beide bewegingen of aan een bepaalde regio voor een gebrek aan herkenbaarheid zorgen, maakten we enkele afspraken.

Groep/eenheid FOS Open Scouting en Scouts en Gidsen Vlaanderen gebruiken andere benamingen. Een lokale afdeling heet bij FOS Open Scouting een eenheid, bij Scouts en Gidsen Vlaanderen een groep. De seascouts van FOS Open Scouting zijn zeescouts bij Scouts en Gidsen Vlaanderen, de seniors heten jins enzovoort. Deze publicatie gebruikt de termen door elkaar. Vaak staat er groep/eenheid, maar niet altijd, want dat zou de tekst te druk maken.

kapoenen zeehondjes

bevers zeehonden

kabouters (zee-)welpen

welpen

jonggidsen jongverkenners jonggivers scheepsmakkers

jongverkenners jonggidsen aspiranten

gidsen verkenners givers zeeverkenners

verkenners gidsen juniors

jins loodsen

seniors

TOTEMMAP | 4

Geven en krijgen

Indianenwoorden

Voor de verschillende betrokkenen bij een tote-

Hoe scouts het totemgebeuren invullen, varieert

misatie bestaan veel termen. Deze map kiest voor

enorm. Veel groepen gebruiken indianentermen, zoals

‘totemisant’ voor de persoon die getotemiseerd wordt

Manitoe, Papoose en Sachem, maar het kan uiteraard

en dus de totem ontvangt en voor ‘totemisator’ voor

ook zonder. Deze publicatie gebruikt ze daarom niet

de partij die de totem geeft. De totemisator kan één

de hele tijd, maar dat hoeft geen invloed te hebben op

persoon zijn, een (leidings)ploeg, een deel van een tak

de tradities in je groep/eenheid. In voorbeelden gaat

of een hele tak (gids-, verkenner-, jin- of senior-).

het wel vaak over de ‘grote Manitoe’.

Totemraad

Bij grote groepen van de Noord-Amerikaanse indianen stond het woord Manitoe voor ‘geest’, maar

Sommige groepen of eenheden gebruiken daar-

ook wel voor ‘essentie’. De grote Manitoe was de

naast ook de term ‘totemraad’. Deze raad bestaat uit

belangrijkste geest. Volgens sommige stammen was

alle leden en leiding met een totemnaam. In sommige

de Manitoe de schepper die het land aan de indianen

groepen beslist de volledige totemraad mee over elk

gaf. Andere volkeren verbonden de Manitoes aan

aspect van de totemisatie. In andere groepen beslist

een ‘verlangen’. Wanneer een persoon iets wilde

zij enkel over een deelaspect, zoals het al dan niet

verkrijgen of bereiken, nam hij contact op met de

geslaagd verklaren van een opdracht.

sjamaan, die bemiddelde tussen de persoon en de Manitoe. Meer informatie over het gebruik van india-

Gender

nenverhalen en tradities vind je op pagina.

Deze map is bedoeld voor scouts en gidsen met eender welk gender, maar verwijst voor het gemak meestal naar een persoon met ‘hij’ en niet met ‘hij of zij’. Uiteraard gaat het dan over personen met eender

Deze publicatie gebruiken

welk gender, tenzij expliciet vermeld is dat dat niet zo

Voor je ligt een lijvige map. Ze lezen vergt veel

is.

tijd, terwijl je waarschijnlijk vooral benieuwd bent naar de totems zelf. Toch kan het handig zijn de informatie door te nemen. Heb je weinig tijd, dan is er de totemisatiechecklist op de achterkant.

5 | TOTEMMAP

INHOUD HOOFDSTUK 1

TOTEMISATIE?................................... 7 1. Wat en waarom..............................................9 1.1. Wat is totemisatie?............................................... 9 1.2. Kenmerken en doelstellingen ............................. 9

2. Geschiedenis en achtergrond ..................10 2.1. De oorsprong van de totemisatie....................... 10 2.2. De oorsprong van de totemisatie binnen scouting................................................... 11 2.3. De visie van Baden-Powell................................. 12

3. Totemvormen...............................................13 3.1. Totem (of dierennaam)....................................... 13 3.2. Voortotem (of adjectief)...................................... 13 3.3. Andere vormen van totemisatie......................... 14

4. Traditie..........................................................15

HOOFDSTUK 2

5. Het geven van een totem............................30 5.1. Een groepsgebeuren........................................... 30 5.2. Voor het geven van de totem.............................. 30 5.3. Het geven van een totem met een spottotem............................................. 30 5.4. Het bekendmaken van de totem........................ 31 5.5. Geen totem toekennen....................................... 31 5.6. Een totem weigeren............................................ 31 5.7. Na het geven....................................................... 32 5.8. Voorbeelden van aandenkens............................ 32 5.9. Wat als een totem niet meer past...................... 32

6. Inkleding.......................................................33 6.1. Inleiding............................................................... 33 6.2. Indianen............................................................... 33 6.3. Ridders................................................................ 35 6.4. De Kelten – Druïden........................................... 36 6.5. Aboriginals.......................................................... 36 6.6. Afrikaanse volkeren............................................ 36 6.7. Natuur en de vier elementen............................. 37

HOE TOTEMISEREN?........... 17

7. Totemisatie bij Akabe.................................38

1. Inleiding .......................................................19

HOOFDSTUK 3

2. Voor de totemisatie ....................................19 2.1. Een totem kiezen................................................ 19 2.2. Wie is er aanwezig bij de totemisatie?............... 20 2.3. Geheimhouding................................................... 20 2.4. Wanneer totemiseren?....................................... 20 2.5. Voorbereiding van een kleurentotemisatie ....... 21

3. Bezinning......................................................22 3.1. Persoonlijke bezinning....................................... 22 3.2. Een moment om als groep bij stil te staan........ 22

4. Totemopdrachten........................................23 4.1. Inleiding............................................................... 23 4.2. Wat je moet weten als je een totemopdracht geeft.................................... 23 4.3. Over opdrachten en dopen................................. 24 4.4. Voorbeelden van goede totemopdrachten......... 26

TOTEMISATIE BIJ DE BUREN.................................... 41 1. Wallonië........................................................43 2. Frankrijk........................................................43 3. Zwitserland...................................................43 4. Spanje...........................................................44 5. Italië...............................................................44 6. Denemarken.................................................44

HOOFDSTUK 4

DIEREN......................................................... 45

INDEX TOTEMLIJST.................................. 93 INDEX EIGENSCHAPPEN........................ 101

TOTEMMAP | 6

Hoofdstuk 1

TOTEMISATIE? 1. WAT EN WAAROM 2. GESCHIEDENIS EN ACHTERGROND 3. TOTEMVORMEN 4. TRADITIE

9 | TOTEMMAP

1. WAT EN WAAROM hele scouts- of gidsencarrière meegaat. De kern van een geslaagde totemisatie is dan ook een goede samenwerking. Niet alleen het samenhorigheidsgevoel binnen een groep groeit zo, maar ook de verbondenheid met andere scouts en gidsen.

TOTEMISATIE: EEN ‘RECHT’ BINNEN SCOUTING

Totemisatie is binnen scouting een ‘recht’ voor allen. Wanneer iemand zijn opdracht niet tot een goed einde brengt, kan een totemisator beslissen om hem toch een totem te geven voor de getoonde inzet. In andere gevallen volgt een tweede kans, meteen na de niet volbrachte opdracht.

Sommige groepen geven na één of meerdere

1.1. Wat is totemisatie?

gefaalde opdrachten geen totem. Een totem krijg je natuurlijk niet zomaar, maar wie echt inzet toont,

Totemisatie is een gebruik binnen scouting waarbij

heeft er recht op. Misschien krijgt dezelfde persoon

leden of leid(st)ers na het afleggen van een of meer-

een jaar later opnieuw een eerlijke kans? Ook een lid

dere proeven een totem of (dieren-)naam krijgen. De

dat na de totemleeftijd in de groep stapt, moet overi-

totem weerspiegelt de eigenschappen, talenten en

gens de kans krijgen om een totem te krijgen.

persoonlijkheid van de persoon in kwestie.

TALENTWERKING

Op die manier erkent en waardeert de totemisatie mensen binnen een groep. Het is ook een kans voor

Een totemisatie is een moment van engagement,

een individu om aan de groep te laten zien wat hij kan

erkenning en waardering en bijgevolg een kans om

verwezenlijken.

individuele of groepsgebonden talenten van leden en leiding in de kijker te plaatsen. Deze map gaat uit van een positieve totembenadering. Een totem bekrach-

1.2. Kenmerken en doelstellingen

tigt en bevestigt de waarden van een individu binnen een groep. De totemisant kan uitblinken in een indivi-

Hoewel elke groep de concrete totemisatie anders

duele proef of groepsopdracht.

invult, zijn er toch enkele algemene kenmerken.

EVEN STILSTAAN BIJ JEZELF GROEPSBEVORDEREND

In de meeste totemisaties is er ruimte voor bezinDe uitdagingen die totemisanten samen en alleen

ning. De totemisant krijgt tijd om over zichzelf en

aangaan, kunnen een groep dichter naar elkaar doen

zijn of haar engagement in de groep na te denken.

toegroeien. Bovendien is het ook een krachtig gebaar

Een totemisatieopdracht gaat immers niet enkel om

dat de hele groep tijd maakt voor en aandacht heeft

grenzen verleggen, maar is ook een kans om de eigen

voor dat ene lid en voor die totem die vervolgens de

sterktes en zwaktes te ontdekken.

TOTEMMAP | 10

INSPRAAK HEBBEN EN AANVAARD WORDEN

EEN ÉCHTE ROEPNAAM

Inspraak is belangrijk bij een totemisatie. Idealiter

Een totemnaam wordt vaak gebruikt als roep-

helpt de hele groep bij de voorbereiding en de cere-

naam. De totemisatie wordt hierdoor extra bijzonder.

monie. Zo kunnen andere leden en leeftijdsgenoten

Het maakt de totemisant trots omdat hij scout is en

bijvoorbeeld mee brainstormen over namen en eigen-

tot een groep behoort. De totem zelf krijgt ook een

schappen, zij kennen de totemisanten op een andere

belangrijke status. Let wel op dat nog niet getotemi-

manier dan de leiding. Ook de totemisant zelf krijgt

seerde leden zich niet buitengesloten voelen.

een actieve rol toebedeeld. Hij luistert naar de mening van anderen en legt uit hoe hij zichzelf ziet. Daarnaast

SCOUTING DNA: BASISPIJLERS EN FUNDAMENTEN

mag hij kiezen om de toegewezen totemnaam te aanvaarden of te weigeren.

Zowel Scouts en Gidsen Vlaanderen als FOS Open Scouting hebben een aantal elementen die hun iden-

Als hij aanvaardt, neemt hij tegelijk een nieuw

titeit kort maar krachtig bepalen. Bij Scouts en Gidsen

engagement om bij te dragen aan het groepsge-

Vlaanderen spreekt men over basispijlers, bij FOS

beuren. Onderweg ontdekte hij misschien aangename

Open Scouting over fundamenten. Totemisatie sluit

en minder aangename karaktertrekken. Samen met

nauw aan bij de basispijlers en de fundamenten.

de totemnaam accepteert de totemisant wie hij is en belooft hij zijn persoonlijkheid verder uit te bouwen.

2. GESCHIEDENIS EN ACHTERGROND 2.1. De oorsprong van de totemisatie Het gebruik van totems kent zijn oorsprong bij natuurvolkeren in Afrika, Amerika, Siberië en Australië. Vaak maakten bevolkingsgroepen een onderscheid tussen collectieve en individuele totems.

Een collectieve totem, meestal een dier of een ander natuurlijk element, behoorde tot de hele groep.

Het verbond de clan op spirituele wijze. Deze gezamenlijke identiteit kwam naar voren in de kledingkeuze, wapens, haarsnit… van groepsleden. De totem bestempelde de waarden van de gemeenschap.

Sommige volkeren beschouwden de collectieve totem als geestelijke beschermer van de clan. Het patroondier werd gerespecteerd in haar manier van leven, leefomgeving en rustplaats. Soms resulteerde dit in een taboe op het aanraken of eten van het totemdier.

11 | TOTEMMAP

Een individuele totem kregen mensen na een

DE PATROUILLETOTEM VOLGENS BADEN-POWELL

weloverwogen, vastberaden daad. Een jongeman bewees zichzelf bijvoorbeeld door enkele proeven

De overeenkomst tussen de totem van Seton en die

af te leggen. Hij overleefde een tijd in de woestijn of

binnen scouting is niet toevallig. Ook Baden-Powell

redde zich met eenvoudige middelen uit gevaarlijke

voerde enkele jaren na het oprichten van de scouts

omstandigheden. Hij ging op zoek naar de zin van zijn

totems in. Aanvankelijk verwees hij met het woord

bestaan en wat hij kon betekenen voor zijn stam, die

echter louter naar het dier dat zijn naam gaf aan

in vaak harde omstandigheden moest overleven. Met

een patrouille, het ging bij hem dus niet over de hele

de individuele totemnaam erkende de groep nadien

groep.

de eigenheid van de jongeman en nam ze hem op als individu.

In de scouts van Baden-Powell identificeerde elke patrouille zich met een dier. De patrouillenaam diende om een nieuweling enthousiast te maken voor het

2.2. De oorsprong van de totemisatie binnen scouting

leven en de gewoonten van de groep. Deel uitmaken van zulke patrouille was immers pas mogelijk na het afleggen van een belofte. Na de belofte kreeg het

De totemisatie kreeg vorm door elementen

nieuwe lid een schouderlint. De kleuren ervan symbo-

van de Woodcraft Indians, de patrouilletotem van

liseerden de patrouille waarvan men lid werd. Zo

Baden-Powell en mythische verhalen.

ontstonden de patrouillelinten. Baden-Powell voerde ook de patrouille- of totemvlag in als symbool van de

DE WOODCRAFT INDIANS

In 1902 richtte Ernest Thompson Seton in de

eenheid van een patrouille.

MYTHISCHE VERHALEN

Verenigde Staten de Woodcraft Indians op, een organisatie voor jongens en meisjes van alle leeftijden. Hij

Ernest Seton en Robert Baden-Powell hanteerden

wilde het buitenleven promoten en legde binnen de

grotendeels dezelfde principes. Op enkele belangrijke

beweging de nadruk op kamperen, openluchtleven

vlakken verschilden ze echter van mening. Seton zag

en handvaardigheden. Inspiratie haalde hij bij de

zijn Woodcraft Indians louter als recreatie op basis

Noord-Amerikaanse indianen.

van een goed uitgewerkte filosofie, terwijl de scouting van Baden-Powell ook sociaal geëngageerd was. In

Vijf jaar na de oprichting van de Woodcraft Indians organiseerde Robert Baden-Powell, stichter van

1915 nam Seton daarom ontslag als Chief Scout van de Boy Scouts of America.

de scouts, een eerste demonstratiekamp. In 1906 contacteerde Seton Baden-Powell. Hij vroeg promotie

In een poging de basisprincipes van scouting

in Engeland voor de Woodcraftkampen en voor zijn

duidelijk te maken, zocht Baden-Powell in zijn eerste

eigen boek, The Birch Bark Roll of the Woodcraft

boeken inspiratie bij verhalen van ridders, Zulu’s en

Indians. Baden-Powell, toen op zoek naar een manier

indianen. Initiatieriten, bijvoorbeeld het tot ridder

om zijn ideeën over scouting op papier te krijgen,

slaan, bouwden mee aan de sfeer van de scouts- en

reageerde enthousiast. De twee werkten samen en

gidsenwerking. In de periode voor 1914 waren romans

Setons boek beïnvloedde Baden-Powells bestseller

als The Last of the Mohikans (Fenimoore Cooper)

Scouting for Boys.

en Old Shatterhand (Karl May) erg populair. Daarin beschreven de auteurs de zeden en gebruiken van de

Enkele jaren na hun ontstaan voerden de Woodcraft

Noord-Amerikaanse indianen. Hoewel de verhalen

Indians een groepstotem in. Die werd gegeven door

zeer romantiserend en daarom niet realistisch zijn,

de leiding en symboliseerde per groep haar karakte-

inspireerden hun mythische elementen toch in grote

ristieken. De naam kon een dier, boom of plant zijn. In

mate het totemisatiegebeuren.

1910 werd Ernest Seton Chief Scout van de Boy Scouts of America. Hij startte er een ereclan, de Order of the Arrow. Jaarlijks mocht van iedere groep/eenheid na stemming de beste scout toetreden. De initiatie gebeurde door middel van een indiaanse ceremonie.

TOTEMMAP | 12

2.3. De visie van Baden-Powell

Totemisatie leek niet langer bij te dragen aan het ideaal van scouting en Baden-Powell stapte enigszins af van het totemgebruik.

Deze enge focus op indianen en andere volkeren kwam alleen voor bij mannelijke scouts. Gidsen hadden geen totemgebruiken. Hen hield Baden-Powell verhalen voor over verpleegsters, keukenmeiden en militaire boodschappers.

TOT SLOT

Intussen groeide totemisatie uit tot een van de belangrijkste pijlers binnen scouting in Vlaanderen.

Voor veel groepen en eenheden is het een van de factoren die de identiteit van scouting bepalen. Haar geschiedenis is echter moeilijk te achterhalen. Zo is er weinig geweten over de precieze datum van de VERZET TEGEN DE TOTEMISATIE

overgang van groeps- naar individuele totems. FOS Open Scouting houdt sinds 1928 een Gilwellboek bij.

Na de Eerste Wereldoorlog namen veel mensen

Daarin schrijft elke Gilwellgroep een aandenken.

de mythes te serieus. Dit kwam onder meer door de tijdsgeest en door Baden-Powells eigen visie. Deze reageerde als volgt: ,,(…) Sommigen beelden zich in dat men met “Woodcraft” bedoelt dat men zich dient te verkleden als indianen, met pluimen, totems, wampuns en andere bijhorigheden. Dit is helemaal niet het geval.

Onder “Woodcraft” verstaan wij enkel de kennis en de praktijk van het kamperen, het leven in het woud, de kennis van de natuur…” (Headquarter’s Gazette, nov.

1919). Baden-Powell merkte dat ‘indiaantje spelen’ belangrijker werd dan de kern van scouting. Hij keerde zich tegen personen die het pedagogisch model overschaduwden met indianen- en andere mythes.

Een half jaar later schreef iemand anders in hetzelfde tijdschrift: ,, (…) Ik beweer dat een jongen om

een echte scout te worden, volgens het ideaal gesteld door de Chief, hoegenaamd geen naam dient te ontvangen.

Het is niet echt onontbeerlijk dat hij zich Blauwe Tijger of Groene Wolf noemt, noch dat hij een indianenkleed draagt in plaats van een scoutshoed. Dromen dat gij verkenner zijt, schijnt mij meer ideaal en romantiek te bevatten en meer praktische toewijding en geluk, dan dromen dat gij Roodhuid zijt…” (Headquarter’s Gazette, maart 1920).

De eerste totemnaam verschijnt er pas in 1952.

13 | TOTEMMAP

3. TOTEMVORMEN Binnen scouting ontstonden doorheen de jaren verschillende soorten totems.

In dit hoofdstuk worden de voornaamste genoemd. Toevoegingen zijn welkom en worden aangemoedigd.

3.2. Voortotem (of adjectief)

Wat is het?

Een adjectief of voortotem is een aanvulling op de totemnaam. De voortotem vertelt iets meer over de totem of de drager ervan.

-- Ze zet een bepaalde eigenschap of karakter-

3.1. Totem (of dierennaam)

Wat is het?

De totem is een dier waarvan de eigenschappen gelijken op die van de totemisant.

trek extra in de verf.

-- Ze verzacht een bepaalde eigenschap van de eigenlijke totemnaam.

-- Ze vult de totem aan, eventueel om de groei in persoonlijkheid van de totemisant sinds de eerste totemisatie te benadrukken.

-- Ze is een versiering die de totem vervolle-

LEEFTIJD

digt.

Totemisatie gebeurt voornamelijk bij de oudere scoutstakken. De totem is definitief en op jonge leeftijd

HOE GA JE TE WERK?

is een karakter nog veranderlijk. Daarom raden zowel FOS Open Scouting als Scouts en Gidsen Vlaanderen

De voortotem geeft de totemisator veel vrijheid. In

aan pas te totemiseren vanaf het einde van de jong-

deze map staat achteraan een lijst met adjectieven.

verkenners-/jonggidsenwerking, dus ten vroegste

Dit is een leidraad, elders inspiratie zoeken is zeker

vanaf veertien jaar. Ideale leeftijdsgroepen zijn gidsen,

mogelijk. Wanneer je al min of meer een idee hebt,

verkenners, seniors, jins of loodsen en leiding.

is een synoniemenwoordenboek handig. Wil je de totemisant zelf betrekken in de zoektocht naar een

Andere betrokkenen, bijvoorbeeld comitĂŠleden en logistieke helpers, kunnen ook een totem krijgen

voortotem, dan kan je dat doen met bijvoorbeeld het kwaliteitenspel.

als erkenning van hun inzet voor de groep/eenheid.

Op totemisatie staat geen maximumleeftijd, maar

Soms spreekt de voortotem voor zich (Vindingrijke

aanpassing aan de doelgroep is aangeraden. Seniors/

Wasbeer), bij andere voortotems gaat het om beeld-

jins, leiding en stam- of comitĂŠleden mogen niet

spraak en is er meer uitleg nodig (Vulkanische Fuut).

gedwongen worden tot zaken die ze als kinderachtig

Belangrijk is dat de totemisant duidelijk jouw inter-

of achterhaald ervaren.

pretatie van het adjectief meekrijgt.

Vermijd motivaties die compleet los staan van de woordenboekdefinitie, alsook negatief geladen adjectieven.

TOTEMMAP | 14

LEEFTIJD

Sommige groepen geven totem en voortotem

3.3. Andere vormen van totemisatie 3.3.1. KLEURENTOTEM

tezelfdertijd, andere laten er enkele jaren tussen.

Beide werkwijzen hebben voordelen:

Wat is het?

Kleurentotemisatie past het best binnen een -- Wanneer totem en voortotem tegelijk gegeven

senior-/jin-/loodsenwerking. De jins/seniors/

worden, is er meer keuzemogelijkheid. Je kan een

loodsen geven de kleurentotem aan elkaar

duidelijkere naam geven.

binnen een zelf uitgewerkte ceremonie. De tak

-- Een voortotem op latere leeftijd laat nuanceren

spreekt zich uit over de persoonlijkheid van

toe. Dit is handig als het karakter van de jongere

zijn medejins/-seniors en/of jinbegeleiding of

nog verandert. Naarmate je langer samen optrekt,

moderators.

leer je iemand ook beter kennen. Hierdoor wordt de keuze van een voortotem gefundeerder. Het kan ook een meerwaarde hebben om totem en voor-

HOE GA JE TE WERK?

totem te laten bepalen door twee verschillende totemisatoren.

De leden kiezen zelf hoe ze elkaar een kleurentotem geven. Vrijheid en creativiteit zijn de codewoorden.

Kleur met je groep gerust buiten de lijntjes en schep een zinvol ritueel naar eigen aanvoelen.

Welke eigenschappen verbonden zijn aan een kleur, beslist elke groep voor zich. Eenzelfde kleur kan in twee groepen dus een totaal verschillende betekenis hebben. Vertrek bij de basiskleuren (rood, bruin, groen, blauw…) en specifieer (vuurrood, kastanjebruin, frisgroen, azuurblauw, snoepjesgeel…). Aangezien de tak de kleuren definieert, is extreme originaliteit mogelijk (ivoorblauw, gloeiendgrijs, sprinkhaanoranje…).

IN KLEINE GROEP

Grotere groepen jins/seniors worden voor de verschillende stappen best opgesplitst. Daardoor is SUGGESTIE: EEN TWEEDE VOORTOTEM

er meer tijd voor het bedenken en uitwerken van een ceremonie.

Als alternatief voor de kleurentotem (hieronder) of als reflectiemoment na een aantal jaar inzet als leiding kan het interessant zijn om een tweede

3.3.2. STREEFTOTEM

voortotem te geven. Dit extra adjectief geeft meer diepgang aan een totem. Meestal is de hele tak totemisator en weegt het oordeel van de leiding niet

Wat is het?

Een streeftotem is een totem die of een adjectief

zwaarder dan dat van de leden. De nieuwe voortotem

dat een of meerdere eigenschappen benoemt

wordt vaak na de eerste voortotem geplaatst (Wils-

waar iemand naartoe kan of moet werken. Hij

krachtige Aanhankelijke Eland).

wordt vaak gebruikt in groepen die leden op jonge leeftijd totemiseren. De streeftotem geeft kinderen de motivatie om te groeien.

15 | TOTEMMAP

VOORZICHTIGHEID IS BELANGRIJK

3.3.3. SPOTTOTEM

Een streeftotem kan het gevoel geven niet te vol-

Een spottotem is een totem die tijdens de cere-

doen aan de verwachtingen van de groep. Dat mag

monie als grap gegeven wordt of om de spanning op

nooit de bedoeling zijn van een totemisatie.

te bouwen. Het is geen definitieve of officiĂŤle totemnaam. Meer info vind je op 30.

Wat dan wel? Een streeftotem beschuldigt niet, maar nodigt uit om bestaande karaktereigenschappen

3.3.4. MINERAAL-, GEUR-, GROENTE- EN ANDERE

te ontplooien. De streeftotem moet ook haalbaar zijn

GROEPSEIGEN TOTEMS

voor de totemisant. Iemand die soms hyperactief is, totemiseer je dus niet tot Rustige Koala. Toon

Deze vormen van totemisatie zijn eerder zeldzaam,

bij goede evolutie ook altijd de nodige waardering.

maar net zoals kleurentotems geven ze veel vrijheid.

Wanneer bijvoorbeeld GeĂŤngageerde Emoe verant-

Enige voorbereiding is vereist. De groep bepaalt zelf

woordelijkheden begint op te nemen of Relativerende

welke eigenschappen ze verbindt aan verschillende

Fuut zich minder druk maakt, geef hem of haar dan

mineralen, geuren, groenten...

een schouderklopje.

SUGGESTIE: PERMANENTE EN NIET-PERMANENTE STREEFTOTEMS

Wees creatief!

Soms is een streeftotem niet-permanent en wordt hij na een tijd vervangen door een definitieve totem of voortotem. In andere gevallen is de streeftotem permanent. Streeftotems worden soms ook enkel binnen een totemisatieceremonie gebruikt om de totemisant hints te geven over zijn of haar uiteindelijke totem.

4. TRADITIE Totemisatie is een belangrijke traditie binnen scouting en gaat binnen elke groep gepaard met specifieke rituelen. Sommige groepen hebben een eigen lied, andere groepen vaste verkleedkledij. De ene groep werkt met spottotems, de andere niet.

Het doorgeven van die tradities maakt het gebeuren bijzonder.

Wanneer de laatste persoon getotemiseerd is, dooft hij een stuk hout uit het vuur. Hij legt dit in een kist. Alle getotemiseerden fluisteren nu hun naam in de kist. Het volgende jaar wordt het totemvuur aangestoken met dit stuk hout. Zo sterken de voorbije totemisaties die van de komende jaren. De nieuwe getotemiseerden horen er het jaar erop ook bij. Zij krijgen dan de taak om het vuur aan te steken en te onderhouden.

Er zijn bijvoorbeeld groepen die steeds een asrest of half verbrande tak van het totemvuur bijhouden.

Met deze as of stok wordt dan het volgende jaar het vuur aangestoken.

TOTEMMAP | 16

SUGGESTIE

Een aanpassing aan de totemisatie ligt bij veel mensen gevoelig. Denk daar op voorhand goed over na. Groepen die de totemisatie verplaatsen van jongverkenners/jonggidsen/jonggivers naar verkenners/ gidsen/ givers kunnen de eerste twee jaar bijvoorbeeld een alternatief aanbieden aan de leden die verwacht hadden snel een totem te krijgen, maar nu langer moeten wachten.

Tradities kunnen echter ook een schaduwzijde hebben. Veel groepen doen dingen

“omdat het nu

eenmaal al jaren zo gebeurt” en hier en daar leidt net

dat tot mistoestanden. Tradities af en toe doorlichten en eventueel aanpassen is goed, het stimuleert de creativiteit.

Daarom kan het zinvol zijn de totemisatie aan te halen tijdens een groeps- of takraad. Discussieer in kleine groepen over verschillende aspecten en probeer het eens te worden. Enkele richtvragen: -- Is de leeftijd waarop we totemiseren oké? Wat zijn de voor- en nadelen? Wat is een alternatief?

-- Is het tijdstip waarop we totemiseren oké? Wat zijn de voor- en nadelen? Wat is een alternatief?

-- Staat iedereen van de tak of groep achter de manier hoe de ceremonie verloopt?

-- Staat iedereen van de tak of groep achter het type totemopdrachten dat we geven?

Houd eventueel eerst een discussieavond om dan later terug te komen op onderwerp. Werk een nieuwe aanpak tijdig af, zodat je niets last minute op kamp moet beslissen. Vraag eventueel raad aan andere groepen/eenheden over hun aanpak of spreek mensen van FOS Open Scouting of Scouts en Gidsen Vlaanderen aan om je te helpen bij het ‘heruitvinden’ van een traditie.

Hoofdstuk 2

HOE TOTEMISEREN? 1. INLEIDING 2. VOOR DE TOTEMISATIE 3. DE BEZINNING 4. TOTEMOPDRACHTEN 5. HET GEVEN VAN EEN TOTEM 6. INKLEDING 7. TOTEMISATIE BIJ AKABE

19 | TOTEMMAP

1. INLEIDING Of een totemisatie al dan niet slaagt, hangt grotendeels af van hoe een leidingsploeg haar organiseert. Een goed in elkaar gestoken ceremonie wordt niet snel vergeten. Vier elementen zijn daarbij van belang, meestal in onderstaande volgorde: -- Voorbereiding: de totemisatoren denken na over de opdrachten en de bezinning en kiezen de totems.

-- Bezinning: de totemisant denkt na over zichzelf, zijn inzet en engagement. De groep neemt de tijd om stil te staan bij het gebeuren.

-- Opdrachten: er zijn zowel doe- als denkopdrachten.

-- Toekennen van de totem: de totemnaam wordt gegeven en bekendgemaakt aan de rest van de tak tijdens een sfeervolle ceremonie.

De volgende hoofdstukken behandelen deze onderdelen.

2. VOOR DE TOTEMISATIE 2.1. Een totem kiezen

Het kiezen van een goede totem kost tijd, zeker als er veel totemisanten zijn. Begin er ruim op voorhand

Een totemisatie begint met het kiezen van de

mee en geef inspraak aan zoveel mogelijk personen.

juiste totem. Elke eenheid heeft daarvoor zijn eigen

Misschien kan je tijdens het jaar een spel spelen, los

methode. Sommige groepen beginnen bij karak-

van de totemisatie, waarbij leden eigenschappen aan

tertrekken, andere lezen de hele totemmap door.

elkaar geven. De mening van leden is immers erg

Eenmaal de eigenschappen zijn neergeschreven,

waardevol. Zij kennen mekaar op een andere manier

start de zoektocht naar een totemnaam. Brainstorm

dan die waarop leiding hen kennen.

over een aantal alternatieve namen voor hetzelfde dier. Zo vermijd je dat twee leden in een tak of groep dezelfde totemnaam hebben.

TOTEMMAP | 20

Een inspraakmoment hoeft niet per se gekoppeld

2.3. Geheimhouding

te worden aan de totemisatie. Onderstaand voorbeeld maakt dat duidelijk:

De sfeer rond een totemisatie is in sommige groepen/eenheden geheimzinnig. Een enkele keer

-- In onze groep bestaat de voorbereiding op de totemisatie uit twee delen.

legt de totemisant zelfs op het einde van de ceremonie een eed van geheimhouding af. Het versterkt het

-- Voor het eerste deel splitsen we de groep op in

groepsgevoel en het mysterie en kan de totemisatie

eerste-, tweede- en derdejaars. Voor eerstejaars

positief beïnvloeden. Bovendien wordt het verdienen

is alles nieuw, derdejaars kennen elkaar langer en

van een totem op deze manier een nog grotere uitda-

beter. We geven eerst informatie over het gebruik

ging, wat zeker een meerwaarde is.

van totemnamen. Wat is de oorsprong? Hoe staan scouts en gidsen er tegenover? Hoe gaan wij

GEHEIMHOUDING HEEFT OOK NEGATIEVE ASPECTEN

ermee om?

-- In het tweede gedeelte zwijgen de leden, zodat

Het mag niet de bedoeling zijn om bevoorrechte

ze zich kunnen concentreren en elkaar niet te

leden of leiding te creëren. Daarnaast is geheimhou-

veel beïnvloeden. We geven hen kaartjes met

ding een struikelblok in groepen die de totemisatie

adjectieven en een stuk papier. Als ze vinden dat

willen herdenken. Voor ouders en buitenstaanders

een van de adjectieven past bij een van de derde-

zorgt het voor extra vragen. Zij willen, maar mogen

jaars, noteren ze dat. Zo geven we een hele stapel

niet weten wat er ’s nachts met hun kinderen of

kaartjes door. Op die manier drukken eerste - en

vrienden gebeurt. Besef dat een mug snel een olifant

tweedejaars uit hoe zij de derdejaars zien en

wordt als mensen op een muur van mysterie botsen.

ervaren.

-- Met de derdejaars gaan we een stap verder. Hun

Ga daarom zorgvuldig om met geheimhouding en

notities zijn het startpunt voor een gesprek met

vergeet niet dat het doel van een totemisatie altijd

en over elkaar. Alle derdejaars komen aan bod.

belangrijker is dan de verpakking en de gebruikte

Ze geven eventueel uitleg bij wat ze opschreven,

methodiek.

waarna anderen, ook de betrokken personen, reageren. Vaak ontdekt de leiding hierbij zaken die hen niet eerder opgevallen waren.

2.4. Wanneer totemiseren?

-- Na dit gesprek is het aan de leiding om de impressies en meningen van de leden samen te leggen

Op welk moment van de dag en het jaar een tote-

met eigen ideeën. Zo ontstaat een gefundeerde

misatie begint, verschilt van groep tot groep. Sommige

keuze van een totemnaam, gedragen door de hele

groepen/eenheden starten vroeg in de ochtend, andere

groep.

’s avonds laat, nog andere spreiden het gebeuren over een volledige dag of zelfs meerdere dagen.

2.2. Wie is er aanwezig bij de totemisatie?

Begin in elk geval ruim op voorhand aan de voorbereiding. Tijdsgebrek leidt tot onzorgvuldig gekozen

Een totemisatie is groepsbevorderend. De meeste groepen kiezen dan ook voor een ceremonie waarbij de hele tak aanwezig is. Sommige groepen verkiezen echter een gesloten ceremonie met enkel de totemisanten. Een neveneffect hiervan is dat het de groep verdeelt in een geprivilegieerde en een uitgesloten helft. Nog andere groepen houden de totemisatie heel open, zij laten externen of oud-leiding toe. Te veel ‘vreemd’ volk kan echter een groep uit evenwicht halen en totemisanten ongemakkelijk doen voelen.

totemnamen en saaie opdrachten en zo tot een weinig geslaagde totemisatie.

21 | TOTEMMAP

dag eindigt met de avondceremonie, waarbij de totemisant verslag uitbrengt van zijn opdracht.

De ceremonie kan ook volledig ’s avonds of, indien het leiding betreft, ’s nachts plaatsvinden. Fakkels en/ of een kampvuur creëren een gezellige sfeer. Oudere totemisanten ‘s nachts wakker maken en op pad sturen voor een opdracht is ook een mogelijkheid.

In ieder geval moet een totemisatieceremonie een gebeuren zijn waar alle betrokkenen met goede herinneringen aan terugdenken. Het is niet de bedoeling dat leden de dag erna uitgeput en oververmoeid zijn of de hele dag slapen. De fysieke gezondheid van leden en leiding is een belangrijk aandachtspunt.

2.4.1. OP KAMP?

De meeste groepen totemiseren op kamp. Er zijn

2.5. Voorbereiding van een kleurentotemisatie

heel wat voordelen: Voor een kleurentotemisatie is er geen vaste manier -- Tijdens een kamp leer je totemisanten heel goed kennen.

of werkwijze om een totem te kiezen. Ter inspiratie geven we hieronder een voorbeeld.

-- Er is mogelijkheid tot flexibele omgang met de duur en het tijdstip van de totemisatie. Sommige

-- Scheur een hoop gekleurde pagina’s uit tijd-

groepen spreiden het gebeuren over meerdere

schriften (minstens anderhalve à twee keer het

dagen en sluiten af met de totemisatie, andere

aantal totemisanten). Plak elke uitgescheurde

plannen de ceremonie midden in de kampweek.

kleur op een grote (witte) flap en hang de flappen

-- Een hechte kampsfeer versterkt de sfeer bij de

aan de muur. De betrokkenen wandelen een tiental

totemceremonie.

minuten rond en schrijven bij elke kleur zijn of haar

-- Let er wel op dat alle leden iets te doen hebben

gevoelens op. Bespreek daarna elke kleur in groep

tijdens de totemisatie. De dag mag niet alleen om

totdat iedereen zich achter een gezamenlijke visie

de totemisanten draaien.

op de kleuren schaart.

-- Het zoeken naar kleurentotems kan vervolgens op

Een aantal eenheden of groepen trekken voor de

een van de volgende manieren:

totemisatie op weekend. Ze pikken bijvoorbeeld de

~~ Maak voor elke persoon een flap met zijn of haar

totemisanten thuis op, zonder enige aankondiging, om

naam erop en laat iedereen indrukken erbij

het spannend en bijzonder te maken. Uiteraard licht je

noteren. Kies daarna per persoon een kleur op

als leiding wel de ouders in. Een pluspunt is dat een

basis van de eerder gemaakte associaties.

weekend als dit alle getotemiseerden samenbrengt.

~~ Laat elke jin voor zichzelf een kleur zoeken en hierover met de groep in dialoog gaan.

Andere groepen kaderen de start van een totemi-

~~ Verdeel de groep in kleine groepen. Laat elke

satie in een 24-uren activiteit, een paasbivak of een

groep voor een andere groep kleuren kiezen uit

gewoon weekend.

de opgestelde lijst. Achteraf kunnen de keuzes in de hele groep besproken worden.

2.4.2. OVERDAG, ’S AVONDS OF ’S NACHTS?

-- De jins/seniors werken tot slot een leuke ceremonie uit om elkaar hun kleurentotem te geven.

Een totemisatie kan gebeuren op elk moment van

Aan het einde van die ceremonie krijgt ieder lid een

de dag. Vaak begint ze voor de totemisanten overdag

kaartje of aandenken met duiding over zijn of haar

met een opdracht die ze individueel, samen of zowel

kleurentotem.

alleen als in groep moeten volbrengen. Die (halve)

TOTEMMAP | 22

3. BEZINNING Tijdens een totemisatie wordt de totemisant aangemoedigd om na te denken over zichzelf, zijn inzet en engagement in en buiten de groep.

Ook voor andere leden is het een gelegenheid om stil te staan bij hun rol in de groep en terug te blikken op hun eigen totem. Zo wordt een totemisatie meer dan een opnameritueel en iets waar de hele groep sterker uitkomt.

-- Span een lange draad door het bos, langs een reeks hindernissen. De totemisant krijgt een rauw ei mee als presentatie van de groep. Hij krijgt hierbij de opdracht het ongeschonden te houden terwijl hij de draad volgt. Op welke manier draagt hij of zij zorg voor de groep en zijn leden?

-- Laat de totemisant karaktereigenschappen van zichzelf benoemen die beginnen met de verschillende letters van zijn naam. Bespreek die eigen-

Het bezinnend aspect van totemisatie kan op meerdere manieren worden ingevuld. Een voorbeeld is een

schappen samen met de totemisanten en ga op zoek naar een totem.

(halve)dagopdracht voor elke totemisant, waarbij hij stil staat bij zichzelf, zijn talenten en de groep of, naast

Een warme ontvangst na een bezinnende tocht

een gezamenlijke hoofdopdracht, per totemisant een

bevordert een zachte landing. Bestook de totemisant

kleinere persoonlijke opdracht. Tijdens de ceremonie

niet meteen met diepzinnige vragen. Geef hem de tijd

waarbij je de totemnaam geeft, kan je in het begin

om weer te wennen aan de groep. Vraag bijvoorbeeld

een kort bezinnend moment inlassen, waarin de tote-

pas na een maaltijd hoe hij de opdrachten heeft ervaren.

misanten voor de tak toelichten hoe zij zichzelf zien binnen de groep.

De bezinningsopdrachten zijn louter een poging tot reflectie, falen kan niet. Het is immers niet voor iedereen even gemakkelijk om gedachten en gevoelens onder

3.1. Persoonlijke bezinning

woorden te brengen. Laat de totemisant zelf kiezen wat hij of zij kwijt wil over zijn ervaringen onderweg.

Zorg voor een sfeer waarin totemisanten zonder afleiding over zichzelf kunnen reflecteren. Geef hen een of meerdere grote of kleine bezinnende opdrachten mee. Zorg voor opdrachten op maat, zodat ze er daadwerkelijk iets aan hebben.

VOORBEELDOPDRACHTEN:

De bezinningsopdrachten zijn louter een poging tot reflectie, falen kan niet

-- Stuur de totemisant alleen op tocht of laat hem een kaarsenspoor volgen in een grot of een kerk.

-- Laat de totemisant een tijd alleen kamperen, ga als leiding op bezoek. Geef hem een kleine (reflectie-)

3.2. Een moment om als groep bij stil te staan

opdracht mee.

-- Laat de totemisanten elk een deel van de nacht bij

Een totemisatieceremonie is ook de uitgelezen kans

het kampvuur waken en het vuur brandend houden.

voor een bezinning in de hele tak. Wat is scouting? Hoe

-- Laat hen hun eigen plaats in de groep uitdrukken

beleven we het kamp? Wat waren leuke of moeilijke

aan de hand van een tekening of collage.

momenten? Wanneer respecteerde ik een medelid

-- Stuur de totemisant met een camera op stap om

niet? Wanneer werkten we goed samen in de patrouille?

een foto te maken die de groep voorstelt: een

Door voor het toekennen van de totems stil te staan bij

kudde koeien, een bos waarvan de ene boom boven

de groep geef je de avond een extra dimensie. Maak

de andere uitsteekt, een mierennest vol krioelende

ook tijd om aan de leden uit te leggen wat totemisatie

beestjes… Hij duidt zichzelf aan op de foto en legt

is en waarom we totemiseren. Zo begrijpen de leden

uit waarom.

dat het over meer gaat dan ‘ een dierennaam krijgen’.

23 | TOTEMMAP

4. TOTEMOPDRACHTEN 4.1. Inleiding

4.2. Wat je moet weten als je een totemopdracht geeft

Bij zo goed als elke totemisatie horen opdrachten: ludieke spelletjes, denkopdrachten, doe-opdrachten.

Je kan de nadruk leggen op een goede samenwerking, opdrachten kiezen die bij elke totemisant passen of beide combineren.

Groepsopdrachten laten alle groepsleden samen-

Investeer tijd in goede totemopdrachten.

Herhaal nooit zomaar de opdrachten van een eerdere editie, maar zoek een aangepaste opdracht voor elke totemisant.

4.2.1. ZINVOL?

werken en doen hen stilstaan bij het functioneren van de groep in zijn geheel. Let er wel op dat iedereen de kans krijgt om iets in te brengen. Je kan ook een

Een opdracht is zinvol als hij aan minstens een van de volgende criteria beantwoordt:

aantal personen gericht laten samenwerken, bijvoorbeeld omdat ze elkaar goed aanvullen.

-- De totemisant ontdekt en herkent zichzelf (talenten, karakter, grenzen).

Bij persoonlijke opdrachten zijn de totemisanten

-- De totemisant leert iets nieuws of verlegt grenzen.

op zichzelf aangewezen om, eventueel met hulp van

-- De totemisant kan zijn talenten laten zien (aan

buitenaf, iets te verwezenlijken. Voorbeelden zijn

zichzelf maar ook aan anderen).

opdrachten zijn waarbij de totemisanten hun talenten

-- De opdracht heeft een concreet resultaat (anderen

volledig kunnen benutten of waarbij ze in een veilige

helpen, iets gemaakt hebben, een aandenken

sfeer persoonlijke grenzen verkennen of verleggen.

hebben…).

Naast de ‘echte’ individuele opdracht kan je voor bij het kampvuur ook een ludieke opdracht geven. De

Het is meestal geen goed idee om de keuze van

echte opdracht hoeft niet altijd of volledig in het bijzijn

opdrachten volledig van de traditie te laten afhangen.

van de hele groep uitgevoerd worden. Probeer goed

Het iemand lastig maken of iemand vernederen enkel

in te schatten in welke mate leden om kunnen met

en alleen omdat dat traditie is, biedt geen meer-

aandacht en met eventueel falen in het bijzijn van

waarde. Neem de tradities in je groep/eenheid dus af

anderen.

en toe kritisch onder de loep en maak het onderscheid tussen waardevolle en andere gewoonten.

4.2.2. OP MAAT VAN HET INDIVIDU EN DE GROEP

Een groepsopdracht moet aan alle totemisanten de mogelijkheid bieden om iets bij te dragen. Ga dus na of je werkelijk aan iedereen gedacht hebt en voeg eventueel elementen toe om een extra eigenschap of talent van bepaalde totemisanten aan te spreken.

TOTEMMAP | 24

4.2.3. HAALBAAR?

Kies opdrachten waarvan je denkt dat de totemisant ze binnen de gegeven tijd tot een goed einde kan brengen. Een succeservaring bevordert de groepssfeer. Nog belangrijker is dat de totemisant iets leert of zich kan bewijzen en met voldoening kan terugblikken. Merk je gedurende de totemisatie dat je een opdracht hebt onderschat, pas de vereisten dan aan.

4.2.4. FYSIEKE EN EMOTIONELE VEILIGHEID

Een lid mag tijdens een totemisatie nooit in gevaar komen. Alle richtlijnen en regels voor een normale activiteit blijven gelden en er is geen reden om plots op een andere manier om te gaan met water, vuur of het verkeer.

Stel dat jonggiver Thomas bij zijn eerste opdracht via een apenbrug de beek in klautert. Hij haalt de overkant, glijdt toch nog uit en belandt in de modder.

Naast fysieke is ook emotionele veiligheid van

Natte voeten of vuile knieën waren echter niet het doel

belang. Het is niet de bedoeling dat leden worden

van de opdracht – dat was om de overkant te bereiken,

vernederd of belachelijk worden gemaakt. Een lid

het evenwicht te bewaren en niet te vallen. Jonggivers

moet ten allen tijde de leiding kunnen aanspreken.

die met Thomas lachen, kan je rustig terechtwijzen,

Eventueel kan een peter of meter worden aangeduid.

terwijl je Thomas zelf een stevige schouderklop geeft.

Hij is er toch maar mooi geraakt.

Comfort-, stretch- en paniekzones zijn een leidraad: Stel dat diezelfde Thomas als overgangsopdracht -- In het normale leven bevinden mensen zich in de

een vieze brij moet opeten. Als hij slaagt, bereikt

comfortzone. Ze ervaren alles als veilig en normaal.

hij weinig. Het is onduidelijk wat het doel is van een

-- Wanneer iets mensen positief uitdaagt, komen ze

dergelijke opdracht, anders dan iemand voor het

in de stretchzone.

-- Wanneer mensen in een situatie komen waarbij ze blokkeren omdat ze bang zijn, bereiken ze de

plezier vernederen. Weten of Thomas zich al dan niet sterk houdt wanneer hij de opdracht uitvoert, heeft voor niemand een meerwaarde.

paniekzone.

De grenzen tussen de verschillende zones liggen voor iedereen anders. Een persoon kan op een ladder klimmen en zich volledig comfortabel voelen, terwijl een ander dit als een paniekmoment ervaart. Een goede totemopdracht haalt een totemisant uit de comfortzone, maar duwt hem nooit uit de stretchzone de paniekzone in.

Kortom, een goede opdracht…

-- heeft een uitdagend, leuk of spannend doel voor leden, waar ze iets van opsteken.

-- heeft niets te maken met vernederen, spotten of uitlachen.

-- wordt door leiding met gezond verstand geleid en begeleid.

4.3. Over opdrachten en dopen Het is niet eenvoudig om een goede totemopdracht te bedenken. Of opdrachten gepast zijn of niet hangt af van inhoud en context. Welk doel heeft de opdracht en vooral, wat is het effect ervan bij zowel opdrachtgever als uitvoerder?

TIP

Hou bij het voorbereiden van je opdrachten rekening met lokale gebruiken en wetten, zeker in het buitenland.

25 | TOTEMMAP VOLGENDE TREFWOORDEN HELPEN JE ALS LEIDING OM OPDRACHTEN VERANTWOORD TE LATEN VERLOPEN:

Niet elke opdracht past ook in een bos, een stad of een begraafplaats. Als voorbijgangers of ouders aanstoot nemen aan het gebeuren, is het voor de totemisant moeilijk om er helemaal voor te gaan of er positief op terug te kijken.

Doelgroep Stel jezelf de vraag of opdrachten passen bij de tak waarvoor ze bedoeld zijn. Enerzijds is het fijn als een proef aansluit

bij de leefwereld van je leden, anderzijds en bijzonder zijn.

mag een totemisatie best origineel

Ontwikkeling Toestemming

De ene jongere is de andere niet, ook al hebben ze dezelfde leeftijd. Pas opdrachten aan aan wat een

Forceert een opdracht de totemisanten niet of zet

of vindingrijkheid. Iedereen heeft zijn talent. Een

het hen niet te sterk onder druk? Durf groepsdruk aan

totemopdracht hoeft niet per se voor iedereen

te pakken en stimuleer leden om verder te denken

gemakkelijk haalbaar zijn, maar moet wel op maat

dan dwaze of vuile voorstellen en om opdrachten

zijn van de totemisant.

te zoeken die ze zelf ook zouden willen en durven

Als een totemisant een opdracht echt niet wil doen en hij dus geen toestemming verleent, ga je met hem of haar in gesprek en zoek je samen naar een alternatief of middenweg. uitvoeren.

Context

lid al dan niet durft of kan vanwege gestalte, kracht

Respect Respecteer de totemisant. Wat telt is dat hij een doel

probeert te bereiken, iets bijleert of een eerlijke grens

verlegt. Leden die zeer vuile opdrachten bedenken, rem je niet alleen af, maar leg je ook uit waarom die niet thuishoren in scouting.

Past een opdracht bij de plaats, het moment, de sfeer‌ ? Overdag of in het donker? Grappig of serieus? Bij een totemisatie sta je stil bij wie je bent en toon je jezelf aan de groep. Enkel in een emotioneel

veilige omgeving kunnen leden zichzelf zijn en zich

kwetsbaar opstellen. Een totemisatie wordt gemaakt of gekraakt door de sfeer.

Respecteer bovendien de natuur en materiaal. Dieren

doden of dingen kapot maken is nutteloos, schaadt ons imago en hoort absoluut niet thuis in scouting.

TOTEMMAP | 26

4.4. Voorbeelden van goede totemopdrachten

4.4.2. VERTROUWENSSPELEN

4.4.1. GROEPSOPDRACHTEN

ze in alle rust uit en gebruik je verstand.

-- Maak een radiospot en zorg er voor dat ze de

--

De nadruk ligt bij deze spelen op vertrouwen. Voer

De erehaag:

stel alle leden in twee rijen tegenover

volgende dag op een lokale/vrije radio gedraaid

elkaar op, armen gestrekt naar de andere rij. De

wordt. Schrijf-, acteer-, musiceer- en zangtalent

totemisant loopt tegen hoge snelheid door de

komen hier sowieso aan bod, maar ook technische

gang, iedereen in de rij trekt op tijd zijn armen

knobbels en vlotte jongens zijn nodig om de spot in

terug.

de ether te krijgen.

--

-- Geef de totemisanten een lijst van kleine en grotere

Rots in de branding:

de totemisant legt geblind-

doekt een korte afstand af zonder de grond te

opdrachten, eventueel met een rode draad, die ze

raken. Onderweg komt hij hindernissen tegen,

gedurende de dag of namiddag moeten uitvoeren.

gevormd door de lichamen van de andere leden

Bouw elementen in die specifieke talenten van je

van de groep. Ze vormen bijvoorbeeld een rots

leden aanspreken. Vermijd clichés zoals balpennen

die de totemisant trapsgewijs beklimt of een grot

leegschrijven of rondjes lopen.

waar hij doorheen kruipt. Minstens twee leden van

-- Organiseer een 24-urenspel. De totemisanten

de groep geven aanwijzingen, ondersteunen en

moeten in de 24 uur voorafgaand aan de ceremonie aan de hand van moeilijke tips een

begeleiden.

--

aantal voorwerpen (een tamtam, water, een bijl,

De plank: de totemisant staat geblinddoekt in het

midden van de cirkel van de totemraad. Hij laat

amuletten…) vinden, in een straal van een aantal

zich als een plank vallen, de persoon achter hem

kilometer rond het kamp. Ze moeten ze bovendien

vangt hem op, duwt hem voort naar de andere kant

sneller te pakken zien te krijgen dan de leiding en de foeriers, die ook nog eens auto’s en gsm’s ter beschikking hebben. De tegenstanders kunnen

van de cirkel, enzovoort.

--

Vrije vlucht: de totemraad vormt twee rijen naast elkaar, dicht bijeen en met de handen in de lucht.

elkaar bijvoorbeeld uitschakelen door elkaars

De totemisant wordt op de klaarliggende handen

hoofddoek af te pakken. Als apotheose is er de

gelegd en doorgegeven tot het einde van de rij.

confrontatie: gedurende een halfuur moeten de totemisanten hun kamp verdedigen tegen leiding of leden.

4.4.3. INDIVIDUELE (DAG-)OPDRACHTEN

-- Laat de totemisanten binnen een afgesproken tijd een vuur maken dat een touwtje dat op 50 cm

In wat volgt staan acht voorbeelden van totemop-

hoogte hangt doorbrandt, zonder daarbij lucifers

drachten uit groepen of eenheden. Laat je inspireren,

of aanstekers te gebruiken.

maar denk vooral creatief verder.

-- Koppel een extra dimensie aan een nachtwake. De leden moeten gedurende de avond of nacht een vuur brandend houden terwijl de leiding het vuur

VOORBEELD 1

probeert te doven met waterballonnen.

-- Kies voor een uitdagende opdracht: ~~ Overbrug met twee balken en zes steunpunten

Wie? Tine gaat graag op tocht. De tweedaagse is voor haar het hoogtepunt van het kamp. Tine is

een rivier en zorg dat de hele groep droog de

een actieve en enthousiaste jonggiver die com-

overkant bereikt.

mentaar durft geven op anderen.

~~ Bak een omelet op twee meter hoog. ~~ Maak een dragend vuur …

Opdracht?

Tine krijgt een stafkaart waarop

enkele stukken ontbreken. Zij moet naar de verschillende plaatsen stappen, de stukken land observeren en de kaart aanvullen met de juiste kaartsymbolen, kleuren…

27 | TOTEMMAP

Onderweg maakt ze een kruiswoordraadsel dat

VOORBEELD 3

aan de volgende criteria voldoet: horizontaal zoekt zij voor elke jonggiver en leiding op kamp

Wie? Arnaud is een enthousiaste en vooral muzi-

één woord, een positieve eigenschap van de

kale en creatieve verkenner. Sjorren, stappen en

jonggiver of leid(st)er in kwestie. Deze woorden

tenten opzetten laat hij liever aan anderen over.

moet ze zo onder elkaar zetten dat verticaal, in

Hij vrolijkt de boel wel op met een liedje of een

een centrale as, vier woorden verschijnen die

verhaal.

haarzelf typeren: twee goede eigenschappen en twee eigenschappen waar zij aan wil werken.

Opdracht?

Arnaud krijgt de opdracht een kin-

dervakantieboek van minimaal vijftien pagina’s te maken met kleurprenten, raadseltjes, moppen, een strip, een verhaal en rekenoefeningen. Doorheen het boek schetst hij aan de hand van die tekeningen, strip, prenten… zijn persoonlijke leefwereld (hobby’s, familie, school…) en zijn vaardigheden (hoe is hij in een groep, wat kan hij goed, goede en minder goede eigenschappen…).

De uitkomsten van de rekensommen die in het boek staan, zijn voor hem betekenisvolle cijfers: zijn geboortedatum, telefoonnummer, huisnummer, schoolresultaten…

Daarnaast moet hij naar een plaats stappen en daar het straatbeeld van de hoofdstraat natekenen. Ook dit wordt verwerkt in het kindervakantieboek. Hij zoekt er ook enkele kleine stukken speelgoed, waarmee hij een willekeurig verhaal maakt van twee minuten. De speelgoedjes

VOORBEELD 2

steekt hij samen met zijn kindervakantieboek in een grote speelbox die hij ’s avonds afgeeft.

Wie? Christophe is een positieve, rustige giver die graag dingen in elkaar knutselt, sjort en bouwt.

Fietsen is zijn hobby. Je kan op hem rekenen in

VOORBEELD 4

de patrouille. Bij zijn vrienden voelt hij zich op zijn gemak en laat hij zich horen, naar buitenstaan-

Wie? Maurits zit nog maar twee jaar in de scouts.

ders is hij eerder terughoudend.

Voordien zat hij in een andere jeugdbeweging.

Maurits heeft een grote verantwoordelijkheidszin

Opdracht? Christophe krijgt een fietskader. Ver-

en neemt zijn taak als patrouilleleider ernstig. Hij

trekkende hiervan gaat hij in de omliggende

is enthousiast en steekt graag de handen uit de

dorpen op zoek naar verschillende onderdelen

mouwen.

om de fiets verder in elkaar te steken. Vervolgens moet hij op het kampterrein een fietsbehendigheidsparcours maken. Dit legt hij in de vooravond af met zijn zelf samengestelde fiets.

Opdracht?

Maurits moet in de buurt van het

kampvuur een podium sjorren met daarnaast de vitrinekasten, toonbank... van een scoutsmuseum. In dit museum stelt hij verschillende scoutselementen tentoon. Als een echte toeristische gids legt hij de betekenis van de scoutsvlag en scoutshand, het werken met kaart en kompas, het gebruik van gamel en van de tekens, de vereisten voor stevige stapschoenen… uit.

TOTEMMAP | 28

Het scoutsmuseum mag verder knus en gezellig ingericht worden. Via een facebookpagina brengt hij alle leiding op de hoogte. In de vooravond komen zij op bezoek in het scoutsmuseum. Op dat moment gaat hij op zijn podium staan en zingt hij het beloftelied en het avondlied (dat hij in de loop van de dag indien nodig uit het hoofd heeft geleerd). Daarna gidst hij hen door het scoutsmuseum.

VOORBEELD 5

Wie? Sarah is een rustig, sociaal meisje en bovenal een muzikant in hart en nieren. Hoewel zij er altijd bij is, hoor je haar niet altijd. Zij is steeds enthousiast voor de scoutsactiviteiten en de patrouille kan op haar rekenen.

VOORBEELD 7

Opdracht? Sarah moet zich verkleden in een Mid-

Wie? Felix wil de hele tijd voetballen. De kookwed-

deleeuwse troubadour. Ze brengt vijf muziek-

instrumenten samen, waarvan minstens drie

strijd op kamp is zijn lievelingsactiviteit. Felix is een vrolijke, enthousiaste jongverkenner.

zelfgemaakt zijn en ook een echt geluid voortbrengen. De rest verzamelt ze bijvoorbeeld in het dorp. Sarah gaat ook op zoek naar vijf plaat-

Opdracht? Felix richt twee shelters in. Van een

shelter maakt hij een restaurant. Hij moet

selijke liedjes. Zij schrijft de teksten op en leert

hiervoor dus een tafel sjorren en werken met

deze van buiten. In de vooravond voert zij deze

accessoires die de plek nuttig, comfortabel en

vijf liedjes samen met haar muziekinstrumen-

gezellig maken. In de tweede shelter maakt

ten in haar verkleedkleren op.

hij een keuken voor zichzelf. Daarin komt minstens een echt aanrecht. Felix gaat op zoek naar koks- en oberkledij en doet deze aan. Ver-

VOORBEELD 6

volgens moet Felix in zijn keuken een vijfgangenmenu klaarmaken. De ingrediënten voor dit

Wie? Kevin is een stevige jin. Hij is een creatieve

menu (bv. brandnetelsoep) zoekt hij zelf. Felix

geest die altijd knutselt. Hij is erg enthousiast en

mag geen gasvuren gebruiken en zal dus zelf

een echte durver. Eva lijkt op het eerste zicht zwijg-

een putvuur moeten maken, hout zoeken… om

zaam. Ze is heel behulpzaam en attent naar haar

de gerechten klaar te maken.

medejinners toe. Ze houdt wel van een uitdaging.

Elke gang van dit menu weerspiegelt bovendien

Opdracht?

Kevin wordt als eerste op de hoogte

een deel van zijn leven, zijn leefwereld (vaardighe-

gebracht van zijn opdracht. Hij krijgt drie luci-

den, hobby’s…). De uitleg erover is terug te vinden

fers mee. Hij heeft een hele dag de tijd om een

op de menukaart. In de vooravond presenteert hij

vlot te maken. ’s Avonds zal de groep langsko-

in zijn restaurant zijn vijfgangenmenu en vertelt

men. Dan moet hij naar een eiland varen, waar

hij het verhaal achter ieder gerecht.

hij met de drie lucifers een vuur aansteekt. Dit vuur brengt hij veilig naar de andere jins op de oever. Zonder Kevins medeweten krijgt ook Eva een opdracht. Zij moet overdag ongezien op het eiland geraken en er zich verstoppen voor Kevin. Wanneer Kevins vuur brandt, dooft ze dit zo snel mogelijk.

29 | TOTEMMAP

VOORBEELD 8

Wie?

4.4.4. NAZORG

Soraya is een verstandige, rustige jonggids

Pols na de opdracht bij de totemisant hoe hij of zij

die graag wordt uitgedaagd. Zij is een scout in

de opdracht heeft ervaren. Laat hem of haar fier zijn

hart en nieren: sjorren, tenten opzetten, op tocht

als een opdracht geslaagd is. Het is mogelijk dat een

gaan… zijn voor haar de hoogtepunten van het

lid deze opdracht als moeilijk, beangstigend of erg

kamp. Ze is een enthousiaste en verantwoorde-

ervoer. Steek in dit geval hem of haar een hart onder

lijke patrouilleleidster.

de riem. De opdracht op zich is niet het belangrijkst.

Opdracht? De totemopdracht van Soraya draait

4.4.5. KLEINE OPDRACHTEN AAN HET KAMPVUUR

om de vier natuurelementen. Eerst maakt ze een vuur op water (een beek, een vijver…). Het

De grote opdrachten kunnen aangevuld worden

minikampvuur moet minimaal vijf minuten blij-

met een kleine opdracht aan het kampvuur. Dit is ook

ven branden op een drijvende constructie.

een prima manier om dode momenten te vermijden.

Vervolgens maakt ze een vlieger die echt kan

-- De totemisant maakt vijf pannenkoeken uit zelfge-

opstijgen. Op deze vlieger staat een woord dat

maakt deeg op het kampvuur. Hij krijgt de ingre-

haar typeert en leesbaar is vanop de grond wan-

diënten, maar niet de verhoudingen. De verhou-

neer de vlieger in de lucht is. Het derde deel

dingen vragen is mogelijk, maar dan moet hij vijf

draait rond aarde. Aan de hand van klei stelt zij haar eigen patrouille voor.

extra pannenkoeken maken.

-- De totemisant boetseert zijn eigen gebit in klei bakt dit in het kampvuur.

Met zeven kleifiguren vertelt ze een kort ver-

-- Twee totemisanten bereiden een komische sketch

haal waarin het kampleven, haar visie op elk

voor en voeren die, eventueel verkleed, op aan het

patrouillelid en op zichzelf als derdejaar aan

kampvuur.

bod komen. Voor de figuren sjort ze een kleine

-- De totemisant maakt een lied van tien regels die

tafel, die vastzit aan een grote stoel, naast het

elk uit een bekend lied komen. Het resultaat voert

kampvuur. Vanuit deze stoel vertelt ze haar

hij uit in vier stijlen, telkens in aangepaste kledij.

kortverhaal. De rest van de tijd mag de Manitoe of degene die de totemceremonie leidt in de stoel zitten.

TOTEMMAP | 30

5. HET GEVEN VAN EEN TOTEM Laat de totemisant eventueel voor de hele groep verslag uitbrengen over zijn opdracht, ook als die al jaren vaststaan. Elke ervaring is immers verschillend en persoonlijk.

5.2. Voor het geven van de totem Vlak voor het geven van de totemnaam, kan je kiezen voor een klein ritueel: -- Als laatste proef schrijven de totemisatoren de totemnaam op de rug van de totemisant. Die moet zijn totemnaam ontdekken met behulp van een spiegel en een kaars.

Het geven van een totemnaam gebeurt meestal met een ritueel en tradities.

Inkleding is onontbeerlijk. Belangrijk is dat de totemisant zich vrij moet kunnen uitspreken over de voorgestelde totem en de gelegenheid moet krijgen de totem te aanvaarden of te weigeren. Hij toont zich formeel akkoord of niet. Bedenk dus op voorhand een alternatief.

Na het gebeuren krijgt de totemisant vaak een aandenken met bijvoorbeeld een afbeelding of de karaktereigenschappen van het toegewezen dier.

-- De totemisant gooit een voorwerp dat zijn ‘oude ik’ vertegenwoordigt, bijvoorbeeld een zelfgemaakt poppetje of een papiertje met zijn naam, in het kampvuur voor hij de totemnaam ontvangt.

-- De totemisatoren sommen de eigenschappen van het totemdier op voor ze de totem toekennen.

-- De totemisatoren geven hints over de totemnaam door de totemisant bepaalde acties van het totemdier te laten uitbeelden: vliegen als een vogel, huilen als een wolf... Zorg ervoor dat de totemisant niet belachelijk gemaakt wordt.

5.3. Het geven van een totem met een spottotem 5.1. Een groepsgebeuren Een spottotem wordt enkel gebruikt binnen een Het geven van een totemnaam is een uiting van

ceremonie, nooit als definitieve totemnaam of

verbondenheid en van respect van de groep voor

adjectief. Spottotems drukken met een knipoog een

het individu. De ceremonie is dan ook idealiter een

aantal negatieve en positieve karaktertrekken van de

groepsgebeuren. Leden of medeleiding worden

totemisant uit. Het is nooit de bedoeling om iemand

aangemoedigd aanwezig te zijn. Hun applaus en

daadwerkelijk een bespottelijke totem te geven of

bemoedigingen bevestigen dat een totemisant opge-

hem of haar hiermee te kwetsen.

nomen wordt in de groep.

31 | TOTEMMAP

Een aantal scoutsgroepen geven voor de eigenlijke

5.5. Geen totem toekennen

totemnaam een aantal spottotems in een soort van

,,Is uw totem …

(Tomaatachtige Blobvis, Drijvend Soepoog, Plakkerige Kwal, Afwasmachine-bij-gebrek-aan-beter, Gele Plakslak)?”

De groep antwoordt: ,,Neen, veel beter.” Eventueel dialoog. De Grote Manitoe vraagt:

Bij veel groepen hangt het verwerven van een totem samen met het voltooien van een totemopdracht.

Oordeel echter niet te snel bij een mislukte opdracht.

Evalueer allereerst of de opdracht wel degelijk goed

kan deze stap een keer of twee herhaald worden. Dan

en haalbaar was, eventueel aan de hand van de

,,Uw totem is … (echte totem)”. De groep antwoordt: ,,Ja, die is goed”.

checklist op de rug van deze kaft. Kijk ook naar de

geeft de Grote Manitoe de echte totem:

inzet van de totemisant. Wanneer een totemisant echt zijn best deed, maar niet of niet volledig is geslaagd in zijn opdracht, kan je het proces en/of de inzet belonen in plaats van het eindproduct.

5.4. Het bekendmaken van de totem Beslis je desondanks om geen totem toe te Een totem krijgen is een belangrijk moment. Vaak

kennen, leg de totemisant dan eerst en vooral zeer

wordt de totemnaam of voortotem plechtig voorge-

goed uit waarom hij nog geen totem krijgt. Leg snel

lezen door de leiding of de Grote Manitoe. Het kan

een moment in de nabije toekomst vast voor een

ook creatiever:

herkansing. Dit kan meteen nadien, de volgende dag, op een weekend in het komende scoutsjaar, op een

-- De totemisant krijgt de totem gegraveerd op een

hiervoor speciaal ingericht moment of (ten laatste)

houten blokje en ingepakt in een stuk oud papier.

met de totemisanten van het komende jaar. Overleg

Op het papier staat de voornaam van de totemisant.

goed met alle betrokkenen: de totemisant zelf, de

Als de totemisant de totem accepteert, gooit hij het

medetotemisanten, de andere leden en eventueel de

papier met zijn voornaam in het vuur. Accepteert

leidingsploeg en de ouders van de totemisant. Waak

hij de totem niet, dan gooit hij het houten blokje

erover dat de totemisant niet enkel een slecht gevoel

in het vuur.

overhoudt aan de totemisatie, want dat kan een reden

-- Alle totemisanten krijgen een fakkel. In het handvat

zijn om de scouts de rug toe te keren.

steekt een papiertje met daarop de totem of voortotem. Een voor een mogen de totemisanten de naam lezen en, indien zij de keuze accepteren, de

5.6. Een totem weigeren

totem uitspreken voor de hele groep.

-- Alle aanwezigen beginnen de totem te fluisteren.

Na het voorlezen van de totem aan de totemisant

Ze verhogen het volume totdat de totemisant het

wordt meestal gevraagd of hij de totem aanvaardt. Een

totemdier verstaat.

totemisant heeft het recht zijn totem te weigeren. Besef

-- De totemisant krijgt tijdens de opdracht zijn totem

dat dit veel moed kost en een veilig gevoel vereist.

mee in een verzegelde koker of brief. Na voltooiing mag hij de totem lezen. De koker of brief is meteen een mooi aandenken.

Het weigeren van een totem is een moeilijk moment, zowel voor de totemisatoren als de totemisanten.

Vermijd echter impulsieve reacties. Richt afhankelijk van de situatie meteen een nieuw totemisatiemoment

Een totem krijgen is een belangrijk moment.

in of stel het totemiseren even uit. Vaak werden in het proces verschillende totems overwogen. Je kan een van deze opties als nieuwe totem gebruiken.

Denk in elk geval goed na over de reden van de weigering en ga in dialoog met de totemisant. Vraag waaraan hij zich stoort. Is het de naam of gaat het om de eigenschappen van het dier? Eventueel kan je ook in dialoog gaan met de andere leden. Vinden zij dat de totem bij de totemisant past?

TOTEMMAP | 32

5.7. Na het geven

-- Je kan je totem op je hemd of das schrijven, borduren of tekenen.

Na het geven van de totem is er vaak een moment van erkenning of bevestiging. Zo is het in veel scouts-

-- Een kralenketting met evenveel kralen als er leden van de groep/eenheid zijn.

groepen de gewoonte dat de totemisant zijn nieuwe

-- De totemtekst op een spiegel. De totemisant ziet

naam in de vier windrichtingen roept. In sommige

zichzelf en zijn totem wanneer hij in de spiegel

groepen of eenheden wordt de totem vanaf dan een

kijkt.

roepnaam. Andere rituelen zijn ook mogelijk:

-- Een gipsafgietsel van bijvoorbeeld een indianen-

-- Na de totemisatie organiseren de totemisatoren

-- Een boekje met uitleg over totemisatie met daarin

hoofd met daarop de totemnaam. een rustige en stille tocht door de velden. De

de totem en een foto of prent van het totemdier.

aanwezigen dragen een persoonlijke fakkel. Op het

-- Een badge met tekening en naam van het totem-

einde van de tocht wordt hiermee een groot vuur ontstoken. Wanneer alle betrokkenen rond het

dier.

-- T-shirts of sweaters met de totemnamen.

vuur staan, zetten de totemisanten een stap naar voren en spreken hun (voor)totem uit.

-- Na de totemisatie worden de totemisanten in een kring verwelkomd. Daar krijgen ze een handdruk van alle getotemiseerden.

-- Na de totemisatie wordt de totemnaam tijdens de groepsinformatie aan de hele groep gepresenteerd.

-- De naam van de totemisant wordt bijgeschreven in een zilveren boek waarin alle totemnamen van de groep/eenheid staan. Publicatie in het groepstijdschrift kan ook.

5.8. Voorbeelden van aandenkens Een aandenken rondt de totemisatie af en bevestigt de toegewezen totems. Mogelijke aandenkens zijn de volgende:

5.9. Wat als een totem niet meer past

-- Bezorg elke totemisant bij de start van de tote-

Soms is een lid na verloop van tijd niet meer

misatie een halsketting met een grote en een

tevreden met zijn totemnaam. Zoek in dat geval de

reeks kleine houten kralen. Op elke kraal staat de

totem op of vraag om raad bij de totemisatoren van

totemnaam van de totemisant en het jaar van de

destijds. Zij kunnen meer uitleg geven bij de betekenis

totemisatie. Volgens de indianentraditie mag de

van de totem, nuanceren of verduidelijken waarom

totemisant de halsketting tijdens de ceremonie

de naam gekozen werd. In sommige gevallen is het

niet afnemen, aanraken of bekijken. Zo kan hij de

mogelijk een nieuwe totemisatie te organiseren. Dit

totemnaam nog niet zien. Op het einde van de tote-

gebeurt in samenspraak met de totemisant en na

misatie geeft de totemisant een kleine kraal van

degelijke argumentatie.

zijn ketting aan elk lid van de totemraad. Zij rijgen die kraal aan hun eigen halsketting als symbool van samenhorigheid en bevestiging in de groep. De totemisant mag de halsketting met de grote kraal houden en kan hem aanvullen met de kralen van de totemisaties waar hij aan deelneemt.

-- Een dasring met totemnaam.

33 | TOTEMMAP

6. INKLEDING 6.2. Indianen 6.2.1. INDIANEN

De oorspronkelijke bewoners van Amerika worden bij ons vaak ‘indianen’ genoemd. De term is verwarrend, het is een benaming voor verschillende etnische groepen die op het hele Amerikaanse continent voorkwamen. Ze noemen zichzelf The first Nation People.

In Vlaanderen ontstond een hele beeldvorming rond (cowboys en) indianen. Een aantal elementen komen vaak terug: -- Grote Manitoe: bij grote groepen van de NoordAmerikaanse indianen was een ‘Manitoe’ een geest

6.1. Inleiding

of essentie. De Grote Manitoe was de belangrijkste geest. Deze rol kan opgenomen worden door de

Gepaste inkleding maakt een totemisatie onvergete-

groeps- of takleider.

lijk. Ze zorgt ervoor dat het ritueel zowel door de tote-

-- Papoose: indiaans voor ‘kind’, hij of zij die nog niet

misanten als door de rest van de groep naar waarde

bewezen heeft tot de stam te mogen behoren. Dit

geschat wordt, versterkt de betrokkenheid van de leden

zijn de totemisanten.

en geeft het gevoel een uniek moment van verbonden-

-- (Grote) Sachem: de verzameling van alle leden

heid mee te maken. Ze helpt ook om los te komen van

van de groep met een totemnaam. Kan ook enkel

het alledaagse. Geblinddoekt en op tromgeroffel naar

het hoofd van de totemraad zijn of de aanwezige

een kampvuurgrond geleid worden maakt indruk.

leiding.

-- (Grote) speerman of opperhoofd: leider van de

De sfeer bij een totemisatie kan vertrekken vanuit

ceremonie.

een verhaal, een volk, een plaats... Verhalen en rituelen van en over de Noord-Amerikaanse indianen

6.2.2. HONDERDEN TALEN

worden vaak gebruikt, maar er zijn genoeg andere mogelijkheden. Je kan werken met de natuurele-

Noord-Amerika kende ooit meer dan vierhonderd

menten, met ridders en hofdames of met de symbo-

indiaanse talen. Zo is voor de Navajo-indianen alles

liek van de Aboriginals. Zoek in de bibliotheek of op

voortdurend in beweging. Hun taal bestaat dan ook

internet naar originele invalshoeken. Hoe meer je te

vooral uit werkwoorden.

weten komt, hoe sterker de inkleding.

In de volgende paragrafen staan enkele voorbeelden. Houd in het achterhoofd dat dit slechts voorbeelden zijn, eigen ideeën samen uitwerken maakt het geheel nog unieker. Interesse in de Azteken?

De oude Grieken? Elementen van allerlei culturen kunnen een plaats hebben binnen je totemritueel.

DOE-TIP

Fantaseer met je leden een eigen taal bij elkaar die je kan gebruiken tijdens het kamp of het totemritueel of laat de leden hun totemnaam in een zelf ontwikkelde symbooltaal schrijven.

TOTEMMAP | 34

6.2.3. SCHILDERKUNST

6.2.5. TEXTIELBEWERKING & SIERADEN

Van oudsher schilderden de indianen op bewerkt en

De indianen maakten tassen, buidels, gordels,

onbewerkt leder, op bizonhuiden, op hout. Ze beschil-

sjerpen en medicijntasjes in prachtige patronen,

derden hun totems, maskers en houten huizen en hun

versierd met pennen, kralen, metaal of linten.

gebruiksvoorwerpen van hout, boombast en leer.

Aanvankelijk weefden ze met plantaardige vezels als maïsstro, daarna met stug dierenhaar en nog

DOE-TIP

Verzamel bij de schoenmaker of lederfabrikant wat leerafval. Een afgedankte leren riem kan je bewerken met een mes en textielstiften.

6.2.4. BEELDHOUWKUNST

later met wol die door vrouwen met plantenextracten gekleurd was. Van schelpen, klei, been, hout, dierentanden en klauwen maakten ze sieraden.

DOE-TIP

Maak een totemketting. Elke totemisant kerft een kraal uit hout.

Indiaanse maskers werden als heilige voorwerpen beschouwd en nooit zomaar voor het plezier gebruikt.

6.2.6. LICHAAMSVERSIERING

Ze hoorden bij rituelen en stelden vaak mythische figuren voor. Maskerdragende indianen spraken

Met vingers, borstels of stokjes beschilderden de

tijdens een ceremonie nooit, de maskers droegen

indianen de huid. Sommige stammen maakten tatoe-

immers de macht van mytische wezens in zich.

ages door houtskool, roet of plantaardige vetstoffen op het lichaam te wrijven.

Figuren op de totempalen van de indianen van de noordwestkust tonen mytische wezens en voorouders

DOE-TIP

in dierlijke gedaante. Bepaalde kenmerken worden beklemtoond: de snavel van de dondervogel of de raaf, de tanden van de bever, de rugvin van de orka…

DOE-TIP

Laat de leden individueel of per patrouille maskers van papier-maché, gips, brooddeeg of grote stukken schors maken. Inspiratie vinden ze bij hun eigen totemdier of een beeltenis naar keuze. Een kleine totempaal in elkaar knutselen kan ook.

Bodypainting, hennatatoo’s, een hand met verf in een bepaalde kleur in het gezicht van de getotemiseerden en in een andere kleur voor de totemisanten.

6.2.7. BOUWKUNST

Tipi’s of verplaatsbare kegelvormige tenten werden gemaakt van hoge palen en dierenhuiden en waren afgestemd op het nomadenleven. Wie een tipi binnenkwam, moest zich volgens bepaalde regels bewegen, telkens in de richting van de zon.

DOE-TIP

Bouw een zweethut van natuurlijke materialen. Een geraamte van stevige sjorbalken en paletten, opgevuld met gras en leem, of een echte tipi. vormen het geraamte. In deze constructie kunnen de totemisanten ‘gezuiverd’ worden of nadenken over hun kwaliteiten en hun werkpunten.

35 | TOTEMMAP

6.3. Ridders

6.2.8. MUZIEK

De indianen gebruikten zowel vocale als instru-

In de verhalen over Koning Arthur en de ridders van

mentale muziek om in contact te komen met hogere

de Ronde Tafel werden schildknapen na een lange

krachten of om te genezen. Soms is het moeilijk

opleiding in een ceremonie tot ridder geslagen. Op de

te bepalen of een voorwerp als muziekinstrument

vooravond van het gebeuren nam de jongeman een

of ritueel werktuig gebruikt werd. Ratels waren

ritueel bad om zich te zuiveren van alle zonden. Daarna

echte genezingswerktuigen. Men maakte ze van

legde hij zijn nieuwe zwaard en wapenuitrusting op het

kalebassen, het schild van een schildpad, hoeven of

altaar van de kapel, waar hij de hele nacht bleef bidden.

huiden van dieren... Trommels werden gemaakt van

Dit noemde men de nachtwake. ‘s Morgens werd hij in

uitgeholde boomstammen. Powwowtrommels waren

een fraai fluwelen gewaad gekleed en kreeg hij zijn

erg groot en indrukwekkend. Errond konden verschil-

gouden sporen, zijn riddergordel en zijn zwaard. Na

lende zangers zitten.

het plechtig uitspreken van de ridderlijke voornemens werd hij door de heer met een lichte slag van een hand

Scouts en Gidsen Vlaanderen kennen verschillende totemliederen. Veel groepen hebben een eigen lied.

of het plat van een zwaard tot ridder geslagen. Daarna volgde een groot feest.

Een specifiek lied komt echter bij een heel aantal groepen terug. Het wordt wel steeds op andere wijze gezongen.

Wie vieren de totem van de Manitoe Gepland door de Sachem van de Ka-Wa-Hoe Oe-oe, oe-oe, oe-oe Een ander totemlied is:

Bij de Grote Manitoe, de machtige Sachem, krijg je voor altijd een prachtige totem. ‘t Is groter dan een beer... ‘ t Is kleiner dan beer... ‘ t Is... ‘t Is... ‘t Is… Dit lied wordt enkele keren herhaald. Wanneer de Grote Manitoe het tijd acht om de totemnaam bekend te maken, roept hij de totemnaam uit nadat de aanwezigen minstens drie keer ,,’t Is...” gezegd hebben.

DOE-TIP

Maak een powwow door een olievat ondersteboven te draaien. Voor de stokken zaag je oude bezemstelen op dezelfde lengte. Natuurlijk kun je ook trommels maken met een echt vel dat je spant over een ton of een groot blik.

DOE-TIP

Laat een lid of leiding die reeds een totem heeft de totemisant voorbrengen voor de edelman (de groep).

Laat de totemisant zich na het uitspreken van zijn werkpunten wassen met water uit een schaal die klaarstaat.

Zo reinigt hij zich van zijn zonden.

Laat de totemisant een eed voorbereiden en voor zijn edelman (de groep) uitspreken.

Geef de totem zoals men vroeger iemand tot ridder sloeg.

De totemisant knielt voor de edelman. Laatstgenoemde tikt hem driemaal zachtjes aan (twee keer op de schouders, een keer op het hoofd) met de brede kant van het zwaard.

TOTEMMAP | 36

6.4. De Kelten – Druïden

Aboriginals gebruiken deze ‘röntgenstijl’ omdat ze geloven dat niet alleen mensen, dieren en geesten,

Een druïde had een belangrijke positie in de Kelti-

maar ook andere voorwerpen er van binnen helemaal

sche gemeenschap. Volgens de Romeinse auteur

anders uitzien dan van buiten. Pas na verloop van tijd

Plinius mocht de druïde als enige de maretak, een

ontdek je de echte kern.

plant die in eiken groeit, verzamelen. Die diende onder meer als antiserum tegen vergif. Plinius beschreef ook zijn kleding en vaste attributen: een snoeimes, een koperen ketel en een wit gewaad (de andere bewoners droegen een broek). Een druïde bezat alle kennis die voor een stam van belang was. Door jarenlange vorming wist hij alles over godsdienst, natuurkundige verschijnselen en de Keltische wetten.

DOE-TIP

De druïde leidt de totemceremonie.

Het gebeuren verloopt geheimzinnig.

Bovenal moet de natuur in al haar elementen (vuur, wind, aarde en water) behouden blijven. Laat de totemisanten een opdracht doen die te maken heeft met de vier elementen (zie ook paragraaf 6.7.).

Vraag aan de totemisanten om samen totemwetten op te stellen waar ze zich aan willen houden: een soort belofte om aan zichzelf te werken, de ander te aanvaarden…

DOE-TIP

Knutsel enkele typische elementen om de totemisatie in te kleden: didgeridoo’s, vogelbekdieren, stippel-body-painting, boemerangs, koala’s… De Aboriginalcultuur is een rijke bron van inspiratie. Je kan de totemisanten ook tijdens hun tocht elementen uit de natuur laten verzamelen. Hiermee maken ze dan later een dromenvanger.

Stippel de totem of een afbeelding van het totemdier met verf op de rug van de totemisant, alvorens hij zijn totem te weten komt.

Ook het idee van de ‘echte kern’ kan je in de toteminkleding verwerken. Na elke opdracht of doorheen de dagen ontdekken de totemisanten een stukje van hun totemtekst (de echte kern). Pas tijdens de ceremonie komen ze te weten welk dier hun totemdier is.

6.6. Afrikaanse volkeren Veel Afrikaanse volkeren kennen totemisatie op

6.5. Aboriginals

heel verschillende manieren. De Dogon uit Mali laten totemkrijgers een voor een van de heuvels afdalen,

Het scheppingsverhaal van de Aboriginals is

het lichaam bewegend op maat van gedempt trom-

inspirerend. Ze geloven in een droomtijd, duizenden

geroffel. De totemkrijgers dragen een masker dat de

jaren geleden, waarin goden de toen nog kale

Dogon leefwereld symboliseert. De maskers zijn net

aarde bewoonden. De godheden droomden van een

als bij de indianen heilige voorwerpen, ze stellen vaak

wereld met bergen, bomen, water, een zon, sterren

mythische figuren voor. Het tromgeroffel gaat door

en mensen en dieren. Daarom boetseerde de god

tijdens de ceremonie en stopt pas bij zonsondergang.

Wanjina een man en een vrouw zoals die in zijn droom voorkwamen. Hij gaf ze leven en de andere goden creëerden de rest van de aarde. Toen de wereld er voldoende wenselijk uitzag, trokken de goden zich terug.

Bij de Aboriginals heeft elke stam een totemdier of -plant die ze beschouwen als hun voorouders. Ze mogen hun totemdier of -plant nooit doden of opeten.

Eén keer in het jaar wordt dit taboe verbroken tijdens een totemceremonie.

Tekeningen van Aboriginals herken je meteen. Het zijn schilderijen van kangoeroes of zeekoeien of de belangrijkste organen en wervelkolom van die dieren.

DOE-TIP

Maak zelf slaginstrumenten waarmee je de totemceremonie ritmisch kan begeleiden.

Maak een totemmasker waarop je de kop van het dier of verschillende symbolen die naar het totemdier verwijzen afbeeldt. De totemisant moet het masker dragen naar aanloop van de bekendmaking van zijn totem.

37 | TOTEMMAP

6.7.2. WATER

Water doet denken aan leven, gedachten, emoties en zuiverheid. Alle leven is ontstaan uit water en bijna alle organismen nemen water tot zich om in leven te blijven. Water is tegelijkertijd heel helder en ondoorgrondelijk, net zoals onze gedachten en emoties: soms zichtbaar en duidelijk, soms onzichtbaar en kronkelend.

DOE-TIP

Gebruik water om je te wassen voor het totemritueel, bij wijze van zuivering.

6.7. Natuur en de vier elementen

6.7.3. AARDE

Totemisatie was en is sterk verweven met de natuur

Aarde staat symbool voor betrouwbaarheid en

en de oerelementen (water, aarde, lucht en vuur).

stabiliteit: een rots om op te bouwen, iets wat niet

Mogelijke invalshoeken vind je hieronder.

zomaar vergaat. In een tijdspanne van miljoenen jaren verandert de aarde slechts traag.

6.7.1. VUUR

DOE-TIP

Vuur symboliseert de zon. Die wordt uitgedaagd om overvloedig te schijnen en voor een rijke oogst te zorgen. In oude culturen werden bij offervuren veldvruchten verbrand en zo aan de goden geofferd.

Totemisaties vinden vaak plaats rond een kampvuur. Het is intiemer en brengt de groep vanzelf dicht

Als teken voor stabiliteit en betrouwbaarheid kan elke totemisant een steentje aanbrengen, eventueel met zijn of haar totem erop, om samen een steenman te maken.

Deze toont aan voorbijgangers de plaats van totemisatie.

Indien goed gebouwd kan hij de eeuwigheid trotseren.

bij elkaar.

6.7.4. LUCHT

DOE-TIP

Laat de totemisant een stuk papier met zijn eigen naam in het vuur gooien. Dit is een teken van vernieuwing: de totemnaam vervangt de oude naam. Een nota met werkpunten of slechte gewoontes laten opbranden zorgt voor zuivering. Spectaculaire effecten kunnen bekomen worden door een handvol bloem of magnesiumpoeder in de vlammen te werpen. Wees uiteraard voorzichtig en probeer het op voorhand voldoende uit.

Lucht symboliseert verandering, flexibiliteit en verbondenheid. Lucht laat ons toe te communiceren met elkaar en de wind draait naar alle richtingen van de planeet.

DOE-TIP

Schreeuw je nieuwe totemnaam naar de vier windrichtingen om je naamsverandering duidelijk te maken voor de hele wereld.

TOTEMMAP | 38

7. TOTEMISATIE BIJ AKABE Scouts- en gidsengroepen vind je overal en in alle soorten. Akabe is het scouts- en gidsenwerk dat zich specifiek richt tot kinderen en jongeren met een beperking.

Ook deze groepen bezitten bijzondere vaardigheden en talenten. Het doel van Akabe is inclusie: elke persoon, ongeacht zijn of haar beperkingen, moet kansen en mogelijkheden krijgen om deel uit te maken van de samenleving en van scouting.

totem samen met drie andere givers. De leiding heeft hiervoor een leuke opdracht uitgewerkt, rekening houdend met kwaliteiten en groeikansen. Ze geven eerst uitleg over de betekenis van een totem en welke rituelen eigen zijn aan de groep.

De opdracht van Ruben bestaat erin om op een grasveld een tekening van een huis na te maken met voorwerpen die kunnen dienen als muren, ramen, deuren‌ Ruben mag niets aanraken en mag als enige de tekening van het huis bekijken. Hij kan rekenen op de hulp van medegivers, aan wie hij taken mag toewijzen. Dit is voor Ruben, die zijn groepsgenoten erg goed kent, een veilige opdracht. De taak daagt Ruben ook uit om de leiding op zich te nemen. Het is een mooie kans om zich te bewijzen en om verborgen talenten te prikkelen. De leiding houdt een oogje in het zeil. Zo kan Ruben zijn totemopdracht vol goede moed starten.

Een goede totemisatie daagt de leden uit om stil te staan bij zichzelf Ook bij Akabe is totemisatie een traditie om fier op te zijn. De dierennamen vormen bij Akabe een begrip en heel wat oudere leden lopen te pronken met een

’s Avonds bij het kampvuur leggen alle givers hun

voortotem. Een goede totemisatie daagt de leden uit

opdracht uit aan de rest van de tak. Iedereen is in

om stil te staan bij zichzelf en om op een prikkelende

uniform. De totemisanten delen een beker water met

manier de eigen grenzen af te tasten. Uiteraard is dit

hun leiding en begraven een stuk papier met een

ook mogelijk bij Akabe.

minder mooie eigenschap van zichzelf in de aarde.

Nadat ze akkoord zijn gegaan met hun totem, roepen

Ruben is een enthousiaste giver met een verstandelijke beperking. Hij is ieders vriend en kent zijn medegivers door en door. Zijn grote droom is om hulpleiding te worden bij zijn groep, via het leden-in-leidingproject. Hij spreekt de giverleiding hier vaak over aan en uit dan de bezorgdheid dat hij zijn mannetje niet zou kunnen staan. Op kamp krijgt Ruben zijn

ze hun totem in de vier windrichtingen.

39 | TOTEMMAP

TIPS VOOR TOTEMISATIE BIJ AKABE: -- Veel Akabeleiding hebben geen scoutsverleden,

--

Maak de totemopdracht uitdagend. Kijk verder dan

waardoor sommige groepen of takken geen erva-

de beperking en maak de opdrachten niet makke-

ring hebben met het geven van totems. Het scouteske

lijker omwille van die beperking.

gevoel in de groep brengen kan door totemisatie in te voeren bij de leiding. Nadien kan je verderbouwen

aan totemisatie voor leden.

--

Stem de totemopdrachten individueel af

op elk

Akabelid en zorg dat er steeds iemand van de leiding bij hem of haar in de buurt blijft. Als extraa

--

Geef voldoende uitleg over de rituelen en de betekenis van een totem. Vooral autistische Akabeleden

raken gemakkelijk verward door de beeldspraak

van de dierennaam. Leg ook duidelijk uit dat de eigenschappen van een bepaalde totem niet overeen hoeven te komen met het stereotiepe (soms negatieve) beeld van het dier, bijvoorbeeld de koppigheid van een ezel.

tje kan je een groepsopdracht bedenken voor alle totemisanten.

TOTEMMAP | 40

Hoofdstuk 3

TOTEMISATIE BIJ DE BUREN Totemisatie zit stevig in onze scoutscultuur ingebakken.

Toch zijn er wereldwijd slechts een handvol landen die met totems werken.

De meeste landen hebben nog nooit van totemisatie gehoord.

We selecteerden enkele opvallende persoonlijke verhalen.

43 | TOTEMMAP

1. WALLONI De Waalse scouts hebben een gelijkaardig systeem voor totemisatie als de Vlaamse.

Ze worden na hun eerste jaar gids of verkenner ingewijd in de groep. Na een jaar krijgen de ‘nieuwelingen’ hun totem van de leiding en de getotemiseerde leden.

Vincent – Les Scouts

Nilgaut Force Tranquille (Stille kracht Nijlgau Boselaphus tragocamelus) Mijn totem kreeg ik als eerstejaarsgiver. Samen met de andere eerstejaars legden we een parcours vol

2. FRANKRIJK Franse scouts gaven lange tijd totems, maar stellen het systeem de jongste jaren in vraag. Leden kregen een dierennaam, gebaseerd op hun uiterlijk, en een voortotem die te maken heeft met hun karakter. Het systeem staat ter discussie omdat velen het geen meerwaarde vinden binnen scouting. Slechts tien tot vijftien procent van de Franse scoutsgroepen geeft nog totems.

Adèle Reboul

Hardnekkige Buizerd

hindernissen af, waarbij we elkaar hielpen. Ook van de oudere leden kregen we hulp. Het daaropvolgende

Ikzelf kreeg nog een totem, toen ik 12 was. Dat

ritueel was gebaseerd op de verhalen van de indianen.

was niet meer dan een leuke gebeurtenis. Een

Bloot bovenlichaam, schmink… Ik moest mijn naam in

totem krijgen veranderde niets voor mij. We spreken

hout snijden en vervolgens in het vuur werpen. Vanaf

elkaar niet aan met onze totems, dus ze hebben ook

dan kon ik verder leven onder mijn scoutsnaam… Het

niet zoveel betekenis. Mijn associatie ermee stopte

was een intens moment. Totems worden bij ons geba-

intussen ook. Het gebeurde af en toe dat mensen

seerd op fysieke eigenschappen, de voortotem gaat

vernederd werden. Dat hoort helemaal niet thuis in

over ons karakter.

de scouts. Persoonlijk ben ik wel voor totemiseren, op voorwaarde dat het iemands sterke punten onder de

Sarah Koval

aandacht brengt.

Barzoï – Il est libre max (Soort hond en de titel van een liedje als voortotem) Mijn totem kreeg ik als lid. Mijn voortotem kreeg ik pas toen ik al 21 was. De opdracht was toen helemaal

3. ZWITSERLAND

anders. Ik moest een reflectie maken over mezelf en over de anderen die op dat moment hun voortotem zouden krijgen. Nu ik er op terugkijk, was dat een heel waardevolle opdracht. Mijn medeleiding en de patrouilleleiders kozen mijn voortotem. Daarbij was

In Zwitserland is een totem meer een bijnaam. Men spreekt men soms ook wel van een doopnaam, maar een link met het christendom is er niet.

het vooral belangrijk dat de voortotem andere kwaliteiten benadrukte dan mijn eigenlijke totem.

Op de website van de Zwitserse scouts zijn al meer dan 6000 namen verzameld. Dit zijn niet allemaal dieren. De namen kunnen te maken hebben met zowel karaktereigenschappen als uiterlijk, hobby’s…

TOTEMMAP | 44

4. SPANJE Niet alle Spaanse groepen geven totemnamen, de keuze ligt bij de groep zelf. Als er getotemiseerd wordt, is het om de traditie in ere te houden.

Elías Py

Vliegende Adelaar In mijn groep krijg je je totemnaam niet, je kiest zelf een dier met wiens karakter je je kan identificeren.

Daarom hoef je er ook geen opdrachten voor te doen.

De avond voor je je belofte doet, kies je je naam. Aan het kampvuur spreken eerst alle scouts hun totem uit.

Daarna is het de beurt aan de nieuwkomer. Je legt uit welke naam je gekozen hebt en waarom. We zingen Ani-Kuni en intussen gooi je een stuk hout in het vuur

6. DENEMARKEN

waarop je totem en de datum staan. De assen van dat vuur gaan vervolgens in een grote glazen kruik. Het is in onze groep een belangrijk voorwerp, omdat de assen van elk vuur sinds de allereerste totemisatie in onze groep erin bewaard worden.

5. ITALI In Italië heeft elke groep zijn eigen traditie.

Hoewel niet elke groep totems geeft, gaat het er in de groepen die dit wel doen een beetje aan toe zoals in België.

Deense scouts kennen totems, maar de tradities en gebruiken verschillen erg van groep tot groep. In sommige groepen krijg je je totem op elfjarige leeftijd, in andere tijdens je eerste grote groepshike.

De namen variëren van Junglebooknamen over bijnamen tot totems zoals wij ze kennen.

Katinka Emilie Puls

Vlok (Zoals in sneeuwvlok) Ik was altijd heel klein en tenger en had een erg lichte haarkleur. Volgens mij inspireerde dat mijn leiders in hun totemkeuze. Ik vind het niet erg, ik ben

Je krijgt je totem als verkenner of gids op kamp.

Het hele gebeuren is strikt geheim en de totem-

er heel blij mee. Iedereen in mijn groep heeft een scoutsnaam.

proeven gebeuren ‘s nachts. De totem is meestal een dierennaam die verwijst naar je uiterlijk. De voortotem

Het ritueel in mijn groep gaat als volgt. Tijdens mijn

is een adjectief dat je karakter beschrijft. Het wordt in

eerste scoutskamp werd ik in het midden van een

het Italiaans achter het substantief, de totem, geplakt

donkere kamer geplaatst. Rond mij stonden kaarsen

(Lupo (wolf) Generoso (vrijgevig)). Hoewel totemisatie

en mijn medescouts. Het voelde heel ceremonieel

zo’n 25 jaar geleden niet echt gebruikelijk meer was,

en ik was erg zenuwachtig. De scoutswet en belofte

wint de traditie terug meer terrein.

werden opgezegd, ik moest mijn leider nazeggen.

Ik beloofde mijn best te doen, daarna kreeg ik mijn scoutsnaam. De anderen klapten en wensten me proficiat.

Hoofdstuk 4

DIEREN

47 | TOTEMMAP

A 1.

Aalscholver - Comorant:

7. Albatros - Grootmalmok:

Deze zeevogel duikt al zwemmend. Op die manier

De Albatros is een prachtige, statige en krachtig

voorziet hij zich behendig van vis. De Aalscholver is

gebouwde zeevogel. Hij beweegt sierlijk en schijnt

sociaal en nestelt in kolonies op kliffen of in hoge

geen rust nodig te hebben. Een combinatie van

bomen in het binnenland. Hij werkt goed en efficiĂŤnt

doorzettingsvermogen, uithoudingsvermogen en een

samen met zijn soortgenoten. Na het vissen lijkt hij

slimme manier om gebruikt te maken van de wind

in alle rust van de zon te genieten. De Aalscholver is

stellen hem in staat grote afstanden af te leggen. De

stil van aard, maar laat wel van zich horen als hij in

Albatros is een trouw dier dat broedt in grote groepen.

groep is

2.

Aap - Simia:

8. Alk - Kittlitz’ alk, Xantus: Deze zeevogel met zwarte kop zwemt en duikt gemak-

De Aap is verstandig, maar laat zich toch dikwijls

kelijk. De Alk houdt het bij een korte vlucht, want in de

beetnemen. Hij is zeer levendig en enorm beweeglijk.

lucht lijkt hij wat onhandig. De Alk leeft en broedt in

De Aap is potsierlijk en vrolijk. Hij is moedig. Een

grote groepen. De Alk is zorgzaam voor zijn jongen.

vrouwelijke Aap zorgt goed voor haar jong.

3.

Aardeekhoorn - Boeroendoek:

9.

Alpaca - Paco:

De Alpaca is een koppig en trots dier. Als hij ergens

De Aardeekhoorn is overdag actief. Hij is een goede

zijn zinnen op zet, is hij daar niet van af te brengen

klimmer, maar blijft meestal liever op de grond. De

en volhardt hij hardnekkig. De Alpaca is kieskeurig

Aardeekhoorn maakt een ingewikkeld ondergronds

wat zijn voedsel betreft. De Alpaca leeft in een goede

gangenstelsel. Hij is populair. De Aardeekhoorn is

verstandhouding met soortgenoten.

kieskeurig en een zeer bedreven hamsteraar.

4. Adder - Aspisadder, Pofadder:

10. Alpenhond - Aziatische wilde hond, Dhole, Adjak, Rode hond:

De Adder is een dikke slang met harde schubben die

Deze wilde hond heeft een groot aanpassingsver-

bestand is tegen leven in koude streken. Hij heeft een

mogen. Hij is slank, snel en heeft een groot uithou-

vast woongebied en leeft solitair. Hij is een inventieve

dingsvermogen. Vooral zijn reukzin en gehoor zijn

jager en erg doelmatig. De Adder is niet agressief,

sterk ontwikkeld. De Alpenhond leidt een hecht

maar bij gevaar kan hij dreigend overkomen

gemeenschapsleven en is erg sociaal, maar hij kan

5.

Agame - Bergduivel, Hardoen, Kraaghagedis:

Deze hagedis is een schrokop. Hij is grappig, ondeu-

fel reageren op vreemden.

11. Amerikaanse zeearend - Witkopzeearend:

gend, nieuwsgierig en uitdagend. De Agame past zich

De Amerikaanse zeearend eet voornamelijk vis. Hij

vlot aan. Hij is erg snel, soms merkwaardig, maar

is heel flexibel en past zijn jachtmethodes aan aan

ongevaarlijk. De Agame is verzot op zon en warmte.

de omstandigheden. De Amerikaanse zeearend kan

Hij imiteert zijn vijanden door grootdoenerij.

lange tijd doodstil blijven zitten, waarbij geen enkele

6.

Agoeti - Goudhaas, Boskonijn:

Dit slanke knaagdier is grappig en bedrijvig. Het is onvermoeibaar. Deze brutale rakker is helemaal niet bang. Onder soortgenoten kan de Agoeti soms onverdraagzaam zijn.

beweging in de omgeving hem ontgaat. De Amerikaanse Zeearend is trouw aan zijn partner en gehecht aan zijn horst.

TOTEMMAP | 48

12. Anaconda - Waterboa :

17. Arend - Adelaar:

Deze waterminnende reuzenslang brengt het grootste

Deze imponerende, koninklijke roofvogel is moedig

deel van zijn tijd door in een rivier en voedt zich met

en sluw. Hij heeft een grenzeloos geduld. De Arend is

landdieren die komen drinken. Na het eten geniet hij

goed ontwikkeld, zowel op lichamelijk als geestelijk

voldaan van de zon. De Anaconda is uniek en zeer

vlak. Hij heeft een fiere en kalme aard. De Arend is

gevoelig voor trillingen van de grond of het water. Hij

gevoelig en zal steeds duidelijk zijn ongenoegen laten

is snel en listig, maar toch behoedzaam.

blijken. Hij volhardt hardnekkig in een eens opgevat

13. Ani - Koeroeba, Melkobo: Deze koekoek behoort tot de meest ongewone vogels ter wereld. De Ani is buitengewoon sociaal. Hij leeft in groepen die zich gedragen als een hechte familie.

De Ani blijft steeds dicht in de buurt van de groep.

Hij werkt samen om het gemeenschappelijk territorium te verdedigen. Als ĂŠĂŠn van de vogels gewond is, beschermen de andere vogels hem vol medelijden.

14. Antilope - Addax, Bongo, Nyala, Oryx, Tiang: De Antilope is een groot hert dat in groep leeft. De Antilope is geduldig, slank, snel, voorzichtig en elegant. Zijn zintuigen zijn sterk ontwikkeld, zodat hij alles opmerkt. De Antilope leeft in vrede met andere verwante dieren. De Antilope is levendig, behendig en lieftallig. Hij is intelligent en leert uit ervaring.

15. Ara - Geelvleugelara, Ara macao, Ara arakanga, Bokraaf:

In vergelijking met andere papegaaien is de Ara rustig en ernstig. Hij went snel aan een nieuwe omgeving en is volgzaam en trouw als hij goed behandeld wordt.

Deze intelligente vogel is nieuwsgierig van aard. De Ara leeft op goede voet met soortgenoten maar kan nukkig zijn tegenover vreemden.

16. Arassari - Halsbandarassari: Deze kleine Toekan is een brutale grapjas. Hij ziet er slordig uit, maar is het niet. Hij is opgewekt en monter. Druk bezig zijn is zijn lust en zijn leven. De Arassari is een echte speelvogel. Hij is plagerig. Hij valt niet meteen op. De Arassari leeft in troepen. Bij gevaar gaat hij niet op de vlucht, maar helpt hij zijn soortgenoten.

plan. Zelfs door tegenstand laat hij zich niet van zijn voornemen afbrengen. De Arend is leergierig, trots en waardig.

49 | TOTEMMAP

B 18. Baardkoekoek - Coua:

23. Beermarter - Bintoerong, Beerkat:

Deze vogel heeft een los donsachtig verenkleed. Hij is

De Beermarter heeft een unieke gespierde grijp-

geduldig, maar ook roekeloos. De Baardkoekoek blijft

staart. Hij is trouw en volgzaam. De beermarter leidt

lang stilzitten tot een prooi voorbijkomt en reageert

een kalm en gezapig leven. Wanneer hij actief is, laat

dan snel en behendig. Niets ontgaat hem. De Baard-

hij van zich horen. Hij is lief en zachtaardig en lijkt

koekoek is trouw aan zijn uitkijkpost: als iets hem

iedereen graag te mogen. De Beermarter is rustig en

doet opschrikken, vliegt hij er nooit ver vandaan.

speels, maar hij kan soms agressief zijn als hij in het

19. Banteng: Dit wild hoefdier is roodbruin tot bruinzwart met

nauw wordt gedreven.

24. Beloega - Witte dolfijn, Witte walvis:

zijwaarts omhoog gebogen hoorns. De Banteng is een

Deze witte dolfijn heeft een krachtig lichaam met

sterke en taaie klimmer. Hij is gehard, zelfzeker en

daarop een kleine afgeronde kop. De Beloega is

steeds op zijn hoede. Hij heeft een groot uithoudings-

communicatief en soms luidruchtig. Hij is een goede

vermogen en leeft in kudden. De Banteng is veelzijdig

zwemmer met een groot uithoudingsvermogen. De

en nuttig.

Beloega leeft in groep en leidt een zwervend bestaan.

20. Baviaan - Anubis, Hamadryas: Deze op de grond levende aap is stevig gebouwd en

Hij is snel en speels.

25. Beo - Mina:

leeft in hechte groepen waarbinnen een strenge

Deze koddige, sprekende vogel voelt zich op alle

rangorde heerst. De Baviaan is bezorgd, moedig en

terreinen thuis. Hij leeft in groepjes. De Beo is

heeft een groot aanpassingsvermogen. Hij kan soms

nieuwsgierig, erg actief, rumoerig, maar soms ook

opvliegend reageren. De Baviaan is vooruitziend en

schuw. Hij is aanhalig, vriendelijk en steeds snel

een goede na-aper.

geĂŻnteresseerd. De Beo is een goede imitator.

21. Beensnoek - Kaaimansnoek:

26. Bergbever - Stompstaarteekhoorn:

Deze grote zoetwatervis verkiest rustige, ondiepe

Dit actieve knaagdier waagt zich nooit ver van zijn hol.

waters. Hoewel hij een roofvis is, is hij vreedzaam van

Het is ordelijk en vlijtig. Het duldt zowat alle dieren

aard en niet agressief. Hij leeft in kleine groepen. De

in zijn territorium, zolang ze geen kwade bedoelingen

Beensnoek is opportunistisch en een opmerkzame

hebben. Als de Bergbever moeilijkheden ondervindt,

speurder. Hij kan bewegingsloos genieten in het

is hij standvastig en inventief. Hij geeft zelden op voor

water, maar kan ook razendsnel zijn.

hij een oplossing heeft gevonden. In een vertrouwde

22. Beer - Bruine beer, Baloe, Geestbeer: De Beer is een groot en sterk dier. Hij is niet zo vinnig,

omgeving is de Bergbever rustig.

27. Berglemming - Lemmus, Lemo:

maar compenseert dit met een fantastisch uithou-

Dit kleine knaagdier leeft op de toendra en op berg-

dingsvermogen. Hij zwemt en klimt goed. De Beer is

weiden. Het is gehard en is zowel overdag als ‘s

intelligent en heeft een groot aanpassingsvermogen

nachts actief. Bij gevaar laat de Berglemming zijn

en improvisatietalent. De Beer is gemoedelijk en

soortgenoten niet in de steek. Hij is sociaal en past

gezellig, maar ook onberekenbaar, waardoor hij

zich gemakkelijk aan. De Berglemming is avontuurlijk

gevaarlijk kan zijn.

en wat roekeloos.

TOTEMMAP | 50

28. Berner sennenhond:

32. Blauwe reiger - Garza, Hoko:

De Berner sennenhond is een grote, krachtig

Deze vogel heeft een lange sterke snavel en een

gebouwde berghond. Hij is graag buiten en houdt van

zwarte band door het oog die doorloopt in de kuif.

vrij rondlopen. Hij is leergierig, gehoorzaam, waak-

Hij is voorzichtig en eerder schuw. De Blauwe reiger

zaam en opmerkzaam. De Berner sennenhond is

is heel geduldig en niet kieskeurig. Zijn bewegingen

zachtmoedig, verdraagzaam en past zich gemakkelijk

zijn sierlijk, bedaard, langzaam en bedachtzaam. De

aan. Hij is zelfstandig, maar daardoor soms ook wat

Blauwe reiger leeft in kolonies gedurende het broed-

eigenwijs. De Berner sennenhond heeft een goede

seizoen, maar meestal in kleine groepen of alleen

inborst. Tegenover bekenden is hij aanhankelijk.

tijdens de rest van het jaar.

29. Bever - Castor:

33. Blauwe vinvis:

De Bever is een werkzaam, vooruitziend en voor-

Dit zeezoogdier is het grootste dier dat ooit op aarde

zichtig knaagdier. Deze goede zwemmer en duiker

leefde. Ondanks zijn omvang heeft het een elegant

leeft in kolonies. Hij verzet zich tegen dwang. De

voorkomen. De Blauwe vinvis is een doorzetter en

Bever is sociaal, maar eerder zwijgzaam en kent

legt trektochten van duizenden kilometers af. Hij is

weinig vijanden. Hij is ingenieus en heeft een enorme

vreedzaam en heeft geen natuurlijke vijanden. De

bouwlust. De Bever is trouw en blijft zijn hele leven bij

Blauwe vinvis leeft vaak alleen, maar ook in paren of

zijn partner.

kleine groepen en soms in grote groepen. Hij is zeer

30. Bij - Dar: De Bij is een sociaal insect. Hij werkt hard en is altijd

communicatief en staat bekend om zijn gezang.

34. Blauwe zeeslak - Zee-Zwaluw, Blauwe-Draak, Blauwe-Engel:

bezig. Bijen hebben hierbij een duidelijke taakverdeling. De Bij pikt snel zaken op door ouderen te obser-

De Blauwe zeeslak is een unieke bewoner van de

veren en leert al doende. Hij is altruïstisch. Wat hij ook

tropische oceanen. Hij is volgzaam en drijft mee met

doet, het is steeds gericht op het welzijn van anderen.

de stroming. Wanneer hij zijn doel in zicht krijgt,

Een Bij is toekomstgericht.

werkt hij er rustig naartoe. De Blauwe zeeslak is

31. Bizon - Wisent: De Bizon is goedaardig en vreesachtig. Hij wordt onrustig en onvoorzichtig als iets of iemand hem

nieuwsgierig en leert al doende nieuwe dingen. Hij is kieskeurig en veelzijdig.

35. Boomklever - Sitta:

ergert. De Bizon leeft in kuddes met een duidelijke

Deze vogel doet niemand kwaad en heeft geen

hiërarchie. In die kuddes worden de zwakkeren

vijanden. Hij is afhankelijk en laat zich dikwijls sneller

beschermd. De Bizon is ontvankelijk voor vriendschap

horen dan zien. De Boomklever is actief en altijd

en leert graag.

druk in de weer. Soms kan hij op de meest ongelegen tijdstippen koppige momenten hebben, maar in het algemeen is de Boomklever gezellig. Hij houdt eerder van kleine groepen.

51 | TOTEMMAP

36. Bosbok - Pongo, Kulungu:

40. Buffel - Anoa, Arni, Karbouw:

Deze kleine antilope heeft sterk ontwikkelde zintuigen

Dit tamme dier is gezellig van aard, maar het wordt

en kan hele grote sprongen maken. Hij leeft alleen,

vaak verkeerd beoordeeld. De Buffel is zelden luid-

in paren of kleine familiegroepjes. De Bosbok is

ruchtig. Hij leeft zeer hecht met de rest van de kudde.

actief en kan zich goed aanpassen aan veranderende

De Buffel is zeer zorgzaam en werkt goed samen. De

omstandigheden. Hij is verdraagzaam tegenover

Buffel verdedigt andere groepsleden verdedigen als

soortgenoten. De Bosbok is wat schuchter, maar ook

ze in gevaar zijn. Een kudde heeft geen echte leider.

dapper. Aangezien hij hevig weerstand biedt, vinden

Buffels besluiten samen of om de beurt waar ze heen

aanvallers in hem geen gemakkelijke prooi.

gaan.

37. Bosduiker - Tuba, Phuti:

41. Buizerd - Buteo, Agoeja:

Deze kleine antilope is een snel en schuw dier dat bij

Deze roofvogel is een langzame vlieger, maar kan

het minste gevaar het bos induikt. Hij weet zich tussen

plots razendsnelle duikvluchten maken. De Buizerd

hindernissen snel en behendig voort te bewegen. Hij

handelt doordacht en gebruikt de opstijgende warme

heeft een grote overlevingsdrang, ook in moeilijke

lucht om zonder veel energie te zweven. Hij heeft vaak

tijden weet hij zichzelf te redden. Een koppel deelt

een afwachtende houding en zit dan op de uitkijk. De

alles met elkaar en wijkt zelden van elkaars zijde. De

Buizerd is flexibel en heeft een goed aanpassingsver-

Bosduiker is gehecht aan zijn leefgebied en blijft het

mogen. De Buizerd verzorgt zijn jongen goed en geeft

liefst binnen zijn comfortzone.

ze lang onderricht.

38. Boxer:

42. Bultrug - Kohola, Langarmvinvis:

Deze hond is blijmoedig, goedmoedig en vrijmoedig.

Deze indrukwekkende walvis is zowel een mysterie

De Boxer is trouw en aangenaam. Hij is makkelijk

als een bron van fascinatie. Zijn afmeting en acroba-

te temmen. De Boxer is erg beweeglijk en heeft een

tisch gedrag maken hem populair. Hij is zeer commu-

speels karakter. Hij waakt streng over zijn territorium

nicatief en zingt complexe, betoverende liederen. Hij

en is een dapper dier.

is sociaal en nieuwsgierig. De Bultrug is actief en

39. Brulaap - Caraya, Aloeatta: Wanneer de Brulaap ‘s morgens ontwaakt, markeert

werkt samen om te jagen.

43. Bunzing - Grison, Zorilla:

hij meestal meteen zijn territorium met zijn karak-

De Bunzing is behendig, vlug en listig. Hij is behoed-

teristieke gebrul. Hij leeft in groep en beweegt zich

zaam, scherpzinnig en moedig. De Bunzing is

langzaam en bedaard voort, behalve wanneer hij

onverschillig voor pijn of ongemak. Hij kan zich goed

speelt of opgewonden is. De Brulaap heeft nauwelijks

aanpassen aan zijn omgeving. Hij is vooral ‘s nachts

vijanden. Hij is soms lichtgeraakt maar ook verras-

actief. De Bunzing is vooruitziend: hij legt voedsel-

send gevoelig, braaf en lief.

voorraden aan.

TOTEMMAP | 52

C 44. Caracara - Carancho:

49. Cobra - Brilslang, Koningscobra:

Deze parmantige vogel is een aaseter en is erg

Deze slang is bekend om zijn typische dreighouding,

nieuwsgierig. Hij is heel sociaal en intelligent. De

waarbij hij zich tot een meter opricht. De Cobra went

Caracara durft veel. Hij is snel en weet steeds aan

snel aan een nieuwe omgeving. Op zich is hij niet

een bedreiging te ontkomen. Hij heeft een groot

agressief, maar als het moet verdedigt hij zich heftig.

aanpassingsvermogen, waardoor hij in staat is bij

De Cobra doet niet aan broedverzorging maar hij blijft

uitdagingen de gemakkelijkste oplossing te kiezen.

wel in de buurt om over het nest te waken.

De Caracara laat zich zelden afschrikken.

45. Cavia - Cobaye, Guinees biggetje:

50. Collie - Lassie: Deze slanke hond met zijn spitse snuit heeft

Dit kleine en grappige knaagdier leeft op grasvlaktes

een sympathiek voorkomen. Hij is joviaal, trouw,

en slaapt in zelfgemaakte holen. Het is intelligent en

verstandig, toegewijd en bedachtzaam. De Collie

zelfstandig. Het is gezellig, vriendelijk en zachtaardig.

heeft een goed geheugen en is dankbaar van aard.

De Cavia is een uitgesproken groepsdier en is voort-

Soms is hij jaloers.

durend in gesprek met soortgenoten.

46. Chimpansee - Akatia:

51. Comorenwever - Fodi, Foudia, Wever: De Fodi is een felgekleurde en opvallende zangvogel.

De Chimpansee is een grote, sterke mensaap. Net als

Hij is verdraagzaam, trouw en weinig schuw. Hij geeft

alle apen is hij verstandig te noemen‌ en toch laat

een erg rustige indruk maar is innerlijk zeer levendig.

hij zich soms op een onnozele manier verschalken.

Meestal bouwt de Fodi een nest met een ingewikkelde

Hij is het meest levendige en meest beweeglijke

structuur, maar soms maakt hij er zich gemakkelijk

zoogdier. Hij is een potsierlijke en vrolijke kwast. De

van af.

Chimpansee is moedig en de moeder-aap zorgt goed voor haar jongen.

52. Coscoroba:

47. Chinchilla:

Deze kleine zwaan heeft zijn naam te danken aan het

Dit bevallige knaagdier is argeloos en nieuwsgierig.

die niet zo opvallend is omdat de hij zich goed aanpast

Het is beminnelijk, monter en verstandig. Het ligt

aan de omgeving. De Coscoroba leeft nauw samen

graag te genieten in de zon. De Chinchilla is een

met zijn soortgenoten. Hij zorgt goed voor zijn jongen

groepsdier dat een groot medeleven voelt ten opzichte

en beschermt soortgenoten. De Coscoroba blijft

van soortgenoten en hen waar nodig uit de nood helpt.

voortdurend in contact met de anderen.

De Chinchilla gaat af op zijn buikgevoel.

48. Civetkat - Loewak, Moesang:

geluid dat hij maakt. Het is een tere en zachte vogel,

53. Coyote - Prairiewolf: Deze hondachtige haalt bij het jagen hoge snelheden.

De kleine en slanke Civetkat zoekt steeds gezelschap.

De Coyote is communicatief, intelligent en flexibel. Hij

Hij vertrouwt anderen snel en is kalm, maar kan

werkt goed samen met zijn soortgenoten. De Coyote

lawaaierig worden. De Civetkat is behendig, houdt

is een groepsdier, maar is ook graag alleen. De Coyote

in alle omstandigheden zijn evenwicht en heeft een

blijft zijn hele leven trouw aan zijn partner. Een paar

krachtig lichaam. Dit nachtdier is een doordachte en

gaat samen op stap om de jongen te leren jagen.

listige jager.

53 | TOTEMMAP

D 54. Dagpauwoog:

59. Diksnavelmees - Picoloro:

De Dagpauwoog is een enorm geliefde vlinder. Hij

Deze meesachtige zangvogel is een behendige acro-

valt dan ook op met zijn levendige kleur. Toch kan

baat die vaak klautert in bamboestengels en takken.

de Dagpauwoog zich ook verbazingwekkend goed

De Diksnavelmees is een groepsdier. Door zijn

camoufleren. Deze flexibele vlinder is trouw aan zijn

constante gekwetter verraadt hij zijn aanwezigheid.

omgeving, maar past zich snel aan op nieuw terrein

De Diksnavelmees leeft liefdevol samen met anderen.

en aan onvoorziene omstandigheden.

55. Damhert - Dama, Damao, Daino:

60. Dingo: Deze wilde Australische hond blaft niet, maar

Het Damhert is klein, ongedurig en onrustig. Het leeft

communiceert via een wolfachtig gehuil. De Dingo is

in grote groepen, tenminste als de omstandigheden

intelligent en zeer zelfstandig en daardoor moeilijk

het toelaten. Het merendeel van de tijd leeft het

tembaar. Hij leeft in kleine, hechte families. Hij is

Damhert in roedels. Het stelt zich dan verdraagzaam

een doorzetter bij het jagen. De Dingo is afwisselend

op ten opzichte van soortgenoten. Het Damhert is

actief en rustig.

speels en vrolijk, maar niet zo schuw en voorzichtig als andere herten.

61. Distelvink - Putter:

56. Das - Meles:

Deze bekoorlijke zangvogel is bekend om zijn

De Das leeft in zijn hol, dat hij goed onderhoudt. Dit

tinkelende zang en dansende vlucht. De Distelvink

grote hol gaat vaak ook meerdere generaties mee.

is verstandig, behendig, ijverig en onrustig. Hij is

Hij leeft intens samen met zijn familieleden en is

een sociale en praatgrage vogel die vrijwel altijd in

zorgzaam voor zijn familie. De Das wil boven alles

groepen leeft en gezellig met elkaar kwettert.

zijn zelfstandigheid bewaren. Hij beweegt traag en

magische combinatie van rijke kleuren, klaterende,

behoedzaam. Bij gevaar trekt de Das zich terug.

62. Dolfijn - Tuimelaar:

57. Dikdik - Madoqua:

De Dolfijn is gezellig, dartel, vrolijk en heel beweeg-

De naam van deze kleine antilope verwijst naar de

vriendelijk. Door de gebogen lijnen van zijn bek lijkt

alarmroep waarmee hij andere dieren waarschuwt

de Dolfijn te glimlachen.

voor dreigend gevaar. De Dikdik is snel, actief en werkt goed samen. De Dikdik is vreedzaam en leeft in kleine groepjes. Partners zijn trouw aan elkaar.

58. Dikhoornschaap - Bergschaap, Bighorn:

lijk. Hij is een knappe imitator en ondeugend maar

63. Doornkruiper: De Doornkruiper is een zeer zeldzame zangvogel die leeft in het struikgewas. Hij heeft een bruin, onopvallend verenkleed, maar laat zich geregeld duidelijk

Dit wilde schaap is gekend om zijn grote horens. Het

horen. Hij loopt snel en is een knappe imitator. Hij

is behendig en kan de meest steile rotshellingen

bouwt een degelijk nest en is zorgzaam voor zijn

beklimmen. Het is een groepsdier en het is verdraag-

jongen.

zaam voor andere kuddes. Overdag is het doorgaans actief. In de zomer gaat het Dikhoornschaap het liefst genieten op een zonnig plekje.

TOTEMMAP | 54

64. Doornsnavel - Acanthiza:

69. Dwergmuis - Oogstmuis:

Deze zangvogel leeft bij voorkeur in dichte bossen.

Deze kleine muis leeft in dichtbegroeide graslanden.

Hij leeft in groepen en houdt door zacht te kwet-

Hij is actief en behendig. Als er iets verdachts gebeurt,

teren voortdurend contact met zijn soortgenoten. De

verstart hij en speurt hij de omgeving af. De Dwergmuis

Doornsnavel kan geluiden bijzonder goed imiteren.

gedraagt zich erg territoriaal, behalve in de winter want

Hij is acrobatisch. Hij is erg bouwlustig en heeft vaak

dan werkt hij goed samen om te overleven.

twee nesten.

65. Draaihals - Jynx:

70. Dziggetai - Khulan: Deze Mongoolse wilde ezel is verstandelijk erg

Deze kleine specht legt grote afstanden af. De

begaafd en is gezellig van aard. Hij is levendig, wakker,

Draaihals dankt zijn naam aan zijn lenige hals. Deze

beweeglijk en schrander. Hij is alert en opmerkzaam.

wendbaarheid gebruikt hij vooral in nood. Hij is door-

De Dziggetai heeft een sterk uithoudingsvermogen.

dacht en onderhoudt het nest heel plichtsgetrouw. De

Hij leeft in groepen en trekt doorgaans langs vaste

Draaihals is een volhardende vogel die voor niets of

routes rond.

niemand wijkt.

66. Drongo - Kuifdrongo: De Drongo is een mooie, opvallende zangvogel die vooral in dichte bossen leeft. Hij is actief en nieuwsgierig. Hij valt dikwijls op door zijn aantrekkelijk gezang. Hij is luidruchtig en een goede imitator. De Drongo verdedigt zijn nest onverschrokken en fel, ook tegen indringers die veel groter zijn, zoals roofvogels.

67. Duif - Tortel, Columba, Nicobar: De Duif is sierlijk in haar bewegingen. Deze vriendelijke vogel heeft een bevallige houding. Hij vliegt snel en heeft een grote uithouding en een sterk oriëntatievermogen. De Duif steekt weinig energie in de bouw van haar nest. Hij is dan ook snel tevreden.

68. Dwerghert - Kantjil, Meminna, Muishert: Dit grappige hert is erg bedrijvig en speels. het is een zeer goede zwemmer en duiker. Meestal leeft het Dwerghert eerder teruggetrokken, maar tijdens de bronsttijd leeft het met soortgenoten. het is behoedzaam en verstandig. Overdag is het Dwerghert eerder rustig, ’s avonds en ’s nachts is het actief.

55 | TOTEMMAP

E 71. Edelhert - Elnias:

76. Eland - Alces:

Het Edelhert heeft een imposante verschijning. Het is

Dit majestueuze hert is het grootste hert ter wereld.

de hele dag door actief. Toch is het over het algemeen

Het leeft in moerassen en bossen in koude streken.

rustig en voorzichtig. Tijdens de bronsttijd verandert

Deze rustzoeker leeft meestal solitair en straalt

zijn gedrag echter volledig. De roedel van een Edel-

innerlijke rust uit. Wanneer het erop aan komt, is

hert kent een sterke hiĂŤrarchie.

hij wel een groepsdier en leeft hij samen. De Eland

72. Eekhoorn - Perri, Xerus: De Eekhoorn is een slim, listig en pijlsnel knaagdier.

verdedigt zich goed. Hij is sterk, snel en moedig.

77. Emoe - Karlaya:

Als hij jong is, is hij vrolijk en dartel. Hij houdt ervan

Deze Australische vogel kan niet vliegen. Hij trekt

om geliefkoosd te worden. Hij is altijd bedrijvig en

hele streken door en is zeer actief. Op hete zomer-

zich altijd bewust van zijn eigen kunnen. De Eekhoorn

dagen is de Emoe vaak het enige actieve dier. Hij kan

staat vooral bekend als volleerd acrobaat die sierlijk

dankzij zijn groot uithoudingsvermogen een lange

van boom tot boom springt. Meestal reageert de

periode lopen. Hij kan als dat nodig is ook een explo-

Eekhoorn erg uitdagend op een indringer, waarna hij

sieve snelheid halen. De Emoe is zeer nieuwsgierig en

achter een boom of tak verdwijnt.

zelden agressief.

73. Egel - Epelrus:

78. Ever - Everzwijn, Pongan:

De Egel gaat vooral ‘s nachts op zoek naar voedsel.

De Ever past zich snel aan elk terrein aan. Hij beweegt

Hij is niet veeleisend. Hij is bedrijvig, oplettend en

vlug en kan goed zwemmen. Met zijn gevoelige snuit

waakzaam. De Egel is niet territoriaal en duldt soort-

doorzoekt hij de bodem naar kleine kostbaarheden

genoten in zijn territorium. De Egel neemt snel een

van de natuur. De Ever stelt zich verdedigend op

verdedigingshouding aan als er gevaar dreigt.

wanneer hij gewond is en beschermt zijn jongen zeer

74. Eidereend - Eider: Deze forse zee-eend kan opmerkelijk snel vliegen en heel goed duiken. Hij is gehard en goed aange-

heftig. De Ever leeft in kleine groepen, is krachtig en hulpvaardig.

79. Ezel - Kiang, Onager, Ghorkhar, Khur, Emippo:

past aan het leven aan de noordpool. Hij is gezellig,

De Ezel wordt vaak geassocieerd met domheid,

verdraagzaam en sociaal. De Eidereend leeft samen

maar dat is onterecht. Hij is bijzonder intelligent en

in zwermen van duizenden vogels. Hij werkt graag en

voorzichtig. De Ezel is eigenzinnig: hij doet niets wat

goed samen en heeft een sterke band met zijn soort-

hij niet wil doen. Is echter eenmaal zijn vertrouwen

genoten. De Eidereend keert steeds terug naar zijn

gewonnen, dan is hij vriendelijk en volgzaam en sluit

geboorteplek om een nest te bouwen.

hij soms vriendschappen voor het leven. De Ezel

75. Ekster - Pica: De Ekster staat bekend om de gewoonte om glinsterende voorwerpen te verbergen. Hij is zelfverzekerd, intelligent en zeer nieuwsgierig. Als hij merkt dat hij wordt aanvaard, wordt de Ekster vlug vriendschappelijk en soms opdringerig. Hij heeft een sterk gemeenschapsgevoel. Deze nuttige vogel is vaak erg opgewonden. De Ekster babbelt onafgebroken met een verbazingwekkende rijkdom aan klanken.

maakt zich graag nuttig. Hij is erg sterk en heeft een goed uithoudingsvermogen. Hij leeft in groep en is vaak erg actief en levendig.

TOTEMMAP | 56

F 80. Fazant - Phasianus, Goudfazant, Chigi:

85. Forel - Trota, Taimen:

De Fazant is een rustige en statige vogel die de

De Forel is een voorzichtige en pijlsnelle roofvis.

kunst verstaat om zijn schoonheid voordelig te doen

Zijn kleurverscheidenheid is afhankelijk van plaats,

uitkomen. De Fazant is snel onafhankelijk en zelf-

humeur en leeftijd. Deze krachtige gebouwde vis kan

standig. De fazant kan zeer goed imiteren en toneel

tegen de stroom in zwemmen. De Forel is een actieve

spelen. Hij is een bevreesd dier dat wanneer een

zwemmer die moeilijk stil kan zijn. Hij let steeds goed

vijand nadert, doet alsof hij gewond is.

op zijn omgeving.

81. Fennek - Woestijnvos:

86. Franjeaap - Guereza, Colobini, Colobus:

De Fennek is een kleine vos met grote oren. Hij leeft

Deze langharige aap is een boombewoner, die zelden

vooral in woestijnen. De Fennek is sluw, opmerkzaam

op de grond komt. De Franjeaap leeft sociaal in

en heeft gevoelige zintuigen. Dit holendier komt

groepen die elk hun leider hebben, maar waarin alle

vooral ‘s nachts uit zijn hol. De Fennek is erg actief

dieren gelijkwaardig zijn. Hij is ontspannen en vrien-

en speels.

delijk. Hij gaat respectvol om met de anderen.

82. Fitis - Fitiso, Timba:

87. Franjepoot - Falaropo:

Deze levendige zangvogel vrolijkt de wouden op, maar

De Franjepoot is zowel een steltloper als een goede

duldt geen soortgenoten in het broedgebied. Zijn

zwemmer. Deze vogel komt rusteloos over door zijn

bewegingen tonen een grenzeloze blijmoedigheid. De

unieke manier om voedsel te zoeken. De Franjepoot

Fitis is steeds in beweging en zijn zang is aantrekke-

is over het algemeen zorgzaam voor zijn kroost en kan

lijk.

die heftig verdedigen tegen indringers.

83. Flamingo - Sorewilka:

88. Frankolijn:

Deze opvallende vogel lijkt teer en fragiel, maar hij

Deze fazantachtige leeft op graslanden en in het

overleeft goed in zelfs de moeilijkste omstandigheden.

struikgewas. Deze vogel past zich aan alle levens-

Hij is sociaal en leeft in grote gemeenschappen.

omstandigheden aan. De Frankolijn is stil, maar hij

De verschijning van een indringer is voldoende om

kan verrassen met zijn drukke roep. Hij is trouw en

opschudding ter veroorzaken in de hele kolonie. De

zorgzaam voor zijn kroost.

Flamingo is gevoelig. Hij is herkenbaar aan zijn voortdurende grappige gesnater.

89. Franse bulldog:

84. Fluithaas - Pika:

Deze hond is rustig en blaft niet als dat niet nodig

Deze haasachtige heeft korte poten en korte en brede

wichtig. Hij is aanhankelijk en toegewijd en heeft veel

oren. Hij is behendig en kan zich zeer snel over gladde

genegenheid nodig. Hij is erg gesteld op gezelschap.

rotsen verplaatsen. De Fluithaas is erg communicatief. Hij gebruikt zowel een roep als een zang om met soortgenoten te communiceren. De Fluithaas is zeer

is. De Franse bulldog is intelligent, moedig en even-

90. Fregatvogel - Fregata:

bedrijvig en sociaal. Hij is overdag actief, maar doet

De grote zeevogel is uniek door zijn opvallende rode

graag eens een dutje.

keelzak. Hij deelt een tak met soortgenoten om zijn nest te bouwen. De Fregatvogel heeft een groot uithoudingsvermogen en kan uren in de lucht blijven. Hij is een goede, snelle en behendige vlieger met een krachtige vlucht. Soms ontfutselt hij andere jagers hun prooi.

57 | TOTEMMAP

G 91. Fret - Fura, Fretka:

94. Gaai - Vlaamse Gaai, Meerkol:

De Fret is een gedomesticeerde bunzing. Hij is een

Deze intelligente spotvogel is een geslepen, onrustige

verwoede jager die zich graag nuttig maakt bij

en levendige rover. Hij kan allerlei geluiden natuur-

het vangen van konijnen. Hij is komiek, speels en

getrouw nabootsen. De Gaai is begaafd en onderhou-

beweeglijk. Hij is gezellig en heeft gezelschap nodig.

dend. Hij past zich gemakkelijk aan.

De Fret is betrouwbaar en verdraagzaam. Hij past zich vlug aan.

95. Gaffelbok - Gaffelantilope, Pronghorn:

92. Fuut - Dodaars:

De Gaffelbok is ĂŠĂŠn van de snelste landdieren ter

Deze steltloper heeft lange poten en een korte staart.

dag actief en legt grote afstanden af in groep. De

Hij leeft in trouwe paren in een territorium waar hij

Gaffelbok is erg nieuwsgierig. Hij komt graag een

zelden uitkomt. De Fuut is eerder onhandig op het

kijkje nemen, totdat hij opgeschrikt wordt door een

vasteland en waagt zich er daarom weinig. Hij is een

plotse beweging. Hij is gehard tegen de koude. De

strenge ouder en een goede opvoeder. De Fuut is een

Gaffelbok is erg scherpzinnig: zowel zijn reuk als zicht

volhardende, voorzichtige, beweeglijke en sierlijke

zijn goed ontwikkeld.

wereld. Hij leidt een zwervend bestaan. Hij is de hele

vogel.

96. Galago - Komba:

93. Fuutkoet - Watertrapper:

Deze kleine, nachtactieve aap heeft een apart voor-

De Fuutkoet is een goede en snelle renner. Deze

komen. Hij heeft een ronde kop, grote ogen en een

geheimzinnige

teruggetrokken

lange pluimstaart. Hij leeft in groep en is verdraag-

bestaan, slechts zelden krijgt men hem te zien. De

zaam. De Galago kruipt behendig en met sprongen

Fuutkoet vlucht dan snel half vliegend en half zwem-

door de bomen. De Galago is niet kieskeurig. Hij roept

mend het struikgewas terug in. Deze krachtige vogel

met een luide stem naar soortgenoten.

vogel

leidt

een

draagt zijn jongeren mee op zijn rug.

97. Gaur - Gayal, Kouprey: Dit grote wilde rund leeft in een kudde geleid door een stier. Ondanks zijn grootte en kracht en zijn gevaarlijke horens leeft de Gaur in harmonie met andere dieren en kan hij timide overkomen. Soms zal de Gaur imponeren met zijn kracht. De Gaur werkt goed samen met soortgenoten.

98. Gaviaal - Gavialo: Deze lange krokodil heeft een lange, smalle snuit.

Hij leeft meer in het water dan andere krokodillen.

De Gaviaal ligt vaak te genieten in de zon, net onder het wateroppervlak. Hij is erg vredelievend en valt zelden of nooit aan. Deze geduldige jager eet vooral kleine visjes. De Gaviaal leeft in kleine groepen en is beschermend voor zijn familie.

TOTEMMAP | 58

99. Gazelle - Boloko, Lamagazelle, Dibatag:

104. Genetkat - Genoto:

De Gazelle is intelligent, erg vlug, levendig, behendig

Dit roofdier is een goede klimmer. Hij is vooral ‘s

en gracieus. Hij is schrander, sluw en zeer voorzichtig.

nachts actief en jaagt dan intelligent en doordacht. Hij

De Gazelle is lieftallig en leeft in vrede met andere

beweegt zich sierlijk, snel en behendig voort en houdt

verwante dieren. Hij kan hoge snelheden ontwikkelen,

tijdens het lopen het lichaam dicht bij de grond. De

maar doet dit slechts zelden, om aan een belager te

Genetkat is nieuwsgierig en houdt vanuit hoge bomen

ontkomen.

zijn omgeving in het oog.

100. Geep - Belone:

105. Gibbon - Lar, Siamang, Wau-wau, Oenka, Hoelok:

De Geep is een makreelachtige vis met sterk verlengde kaken. Hij is flexibel en staat vooral bekend

De Gibbon is een intelligente aap. Hij is behendig, snel

om de gewoonte om uit het water te springen en

en lawaaierig. Hij is sociaal, speels en zachtmoedig

vervolgens langs het wateroppervlak te scheren. De

en over het algemeen heeft hij weinig vijanden. De

Geep is erg snel en leeft altijd in scholen. Hij vertoont

Gibbon staat bekend om zijn lenigheid.

een zekere speelsheid wanneer hij zijn acrobatische sprongen maakt.

106. Gier - Condor:

101. Geit - Bezoar, Thar:

De Gier heeft een enorme vleugelspanwijdte en lijkt

De Geit leeft in kleine groepjes in onherbergzame,

zichtig. Hij is gezellig en hij werkt goed samen om

rotsachtige streken. Hij is een behendige klimmer.

voedsel te vergaren. De Gier deelt het voedsel met

De Geit is onrustig, levendig en speels. Hij is nieuws-

zijn soortgenoten. Hij heeft een groot uithoudings-

gierig en onderzoekend. Hoewel hij overal aan knaagt

vermogen en doorzettingsvermogen en een eindeloos

en alles lust, is hij kieskeurig in wat hij eet. De Geit

geduld. De Gier leeft in groepen met een strenge

heeft een goed aanpassingsvermogen.

discipline en rangorde.

102. Gekko - Tokkeh:

107. Giraf - Yoma, Twiga:

Deze schubhagedis is een nachtdier. Hij beweegt zich

Dit vreemde dier beweegt zich gracieus en lieftallig

snel en verrassend, maar onzeker voort. De Gekko

voort. De Giraf is schrander en verstandig. Ondanks

houdt niet altijd van vrede en rust, maar is huiselijk

zijn grootte is hij zachtmoedig en vredelievend. Enkel

en stelt gezelligheid wel op prijs. Als deze goede

wanneer hij lastig gevallen wordt, verdedigt de Giraf

klimmer onverwachts valt, komt hij steeds op zijn

zich met zijn krachtig gespierde poten.

pootjes terecht.

103. Gems - Goral:

langzaam te vliegen. Hij is sociaal en weinig voor-

108. Gnoe - Wildebeest: De Gnoe is een onstuimige, vrolijke buffel met gevoel

Met zijn veerkrachtige voetzolen en flexibele poten is

voor humor. Hij maakt uitgelaten bokkensprongen en

hij een ijverige en behendige klimmer. De zintuigen

toont zijn strijdlust door met zijn polsen in de grond

zijn erg gevoelig. De Gems is heel gezellig. Hij leert

te wroeten. De Gnoe is een kuddebeest dat grote

de jongen geduldig klauteren en springen. De Gems

afstanden aflegt. De Gnoe is fier en temperamentvol.

is taai en eet zowat alles. Er kan een sterke rivaliteit

Als hij schrikt, rent hij plotseling weg.

optreden tussen Gemzen.

59 | TOTEMMAP

109. Goendi - Kamvinger:

114. Goudvink - Gimpel, Pirolo:

Dit knaagdier leeft in de woestijn tussen de rotsen. De

Ondanks zijn opvallende uiterlijk wordt de Goudvink

Goendi is behendig en kan zich snel voortbewegen.

vaak over het hoofd gezien. Hij is vlijtig en levendig.

Naar de buitenwereld toe is zijn gedrag eerder

De Goudvink is voorzichtig en zorgzaam en besteedt

onopvallend: hij verraadt zich alleen maar als hij zich

veel zorg aan zijn nest. In de broedtijd geraken twee

beweegt. Bij soortgenoten is de Goendi erg commu-

mannetjes wel eens verwikkeld in een gevecht,

nicatief en bevordert hij zo de groepssfeer. Hij kan

waarbij ze doof en blind worden voor alle gevaar.

enorm genieten van de zon.

110. Golden retriever - Labrador:

115. Grauwe gans - Anser, Hansa: Deze grote grijze watervogel is altijd erg op zijn hoede

Deze Labrador is sociaal en van nature vriendelijk

en verdedigt zijn kroost voortdurend. Hij kan goed

en open. Hij is geduldig, tolerant en evenwichtig van

zwemmen en vliegen. De Grauwe gans is erg trouw en

aard. Hij is energiek, werklustig en erg hulpvaardig.

smeedt sterke sociale banden. Hij blijft levenslang bij

De Golden retriever is intelligent en leergierig. Hij

zijn partner. De Grauwe gans heeft een grote eetlust.

onthoudt gemakkelijk wat hem wordt aangeleerd.

Hij is steeds trouw en gehoorzaam. Omdat de Golden retriever volgzaam is, is hij een goede gids langs bestaande paden.

111. Gorilla:

116. Griel - Burhinus: Deze steltloper verkiest rustige broed- en jaaggronden. Hij is een onopvallende vogel, behalve in zijn krachtige vlucht. In die vlucht hebben de vleugels een opvallend patroon. Hij leeft in groep en is ‘s nachts

De Gorilla is een grote indrukwekkende mensaap. Hij

actief. Overdag is hij stil, maar ‘s nachts zingt hij. De

is eerder schuw, ondanks zijn intimiderende uiterlijk.

Griel is erg waakzaam en opmerkzaam en slaat bij het

De Gorilla is intelligent, maar wordt laat zelfstandig.

minste gerucht alarm.

Hij heeft een expressief uiterlijk. Hij is niet erg strijdlustig, maar vredelievend. De Gorilla leeft in kleine families.

112. Goudhaan - Goudhaantje:

117. Griend - Calderon: Deze grote dolfijnachtige leeft in grote groepen. Hij is zeer sociaal, ook met andere diersoorten. Hij is erg volgzaam en leeft hecht met zijn soortgenoten

Deze zangvogel is Europa’s kleinste vogeltje. Actief

samen. De Griend is actief en speels. Hij voert een

en vlug fladdert deze rusteloze vogel van boom naar

schouwspel op met acrobatische sprongen.

boom. Hoewel het Goudhaantje klein is, is dit geharde dier in staat tot grote prestaties. Tijdens de trek legt hij vaak enorme afstanden af. Het vindingrijke Goudhaantje is steeds op jacht naar insecten.

113. Goudplevier - Wilster:

118. Grijs bokje - Caprinae: Het charmante Grijs bokje heeft fijn ontwikkelde zintuigen. Het zoekt niet vaak gezelschap op, maar is niet vijandig tegenover anderen. Het is voorzichtig, schrander en leergierig. Bij gevaar maakt het Grijs

Deze waterminnende steltloper wandelt met snelle

bokje zich bijna onzichtbaar voor belagers. Het is

trippelpassen en stopt geregeld. De Goudplevier is

lenig en behendig. Het Grijs bokje is zorgzaam en

bijzonder waakzaam. Hij beweegt zich behendig en

beschermt jongere en zwakkere dieren. Het is opof-

sierlijk voort. Zijn kuif en verenkleed zijn opvallend.

feringsgezind en volhardend.

Hij verdedigt moedig zijn broedplaats. De Goudplevier is sociaal. Hij maakt een melodieus geluid, waarbij hij zijn kop omhoog houdt alsof hij voortdurend luistert.

TOTEMMAP | 60

H 119. Grizzlybeer - Grizzly:

124. Haai - Selachi:

De Grizzlybeer is een imposante beer met een lange

Deze roofvis is een vlugge zwemmer. De Haai zwemt

snuit. Deze uitstekende zwemmer leeft graag alleen.

zijn prooi voorbij en keert zich dan plots om, zodat

Hij is actief, maar geniet ook van een lange winter-

hij beter en bij verrassing kan toehappen. Hij heeft

slaap. De Grizzlybeer is intelligent, nieuwsgierig en

krachtige zintuigen en is nieuwsgierig, oplettend en

speels. Hij is gemoedelijk en gezellig, maar blijft

speels. De Haai heeft een uitgesproken persoonlijk-

onberekenbaar en kan daardoor gevaarlijk zijn.

heid. Slechts enkele haaiensoorten zijn gevaarlijk.

120. Groenling - Groenvink, Groninger:

125. Haan:

De Groenling is een kleurrijke zangvogel. Met zijn

De Haan is niet altijd even doordacht. Toch heeft hij

opmerkelijke zang communiceert hij vanuit hoge

een goed geheugen. Hij is lawaaierig en erg harts-

boomtoppen met zijn soortgenoten. Deze levendige

tochtelijk. De Haan is territoriaal en zal zijn gebied

en vrolijke vogel is een goede imitator en is erg

fel verdedigen. De Haan is vooral in de paartijd erg

sociaal ingesteld. De Groenling leeft in grote groepen

pronkerig.

en houdt van het gezelschap van andere vogels.

Tijdens het broedseizoen maakt hij vaak acrobatische duikelingen.

121. Grondeekhoorn - Soeslik, Ziesel:

126. Haas - Graheri, Rusakko: De Haas is vrolijk en slim. Door verschillende sprongen af te wisselen houdt hij zijn achtervolgers voor de gek. De Haas gaat nooit recht naar zijn

De Grondeekhoorn leeft alleen of in kleine groepjes.

leger, hij gebruikt omwegen en listen om zijn doel te

Hij is heel actief, maar houdt niet van slecht weer. De

bereiken. Hij is voorzichtig, oplettend en honkvast.

Grondeekhoorn is behoedzaam en waakzaam. Niets

De Haas is niet territoriaal en is verdraagzaam naar

ontgaat hem en bij gevaar waarschuwt hij de andere

soortgenoten.

dieren. De Grondeekhoorn bereidt zich goed voor op zijn winterslaap en hamstert zijn voedsel.

127. Hagedis - Tjitjak, Tuarta, Varaan:

122. Grondel - Gobio, Goujon, Geuvie:

Dit kleine en slanke reptiel is vlug. Het is een goede

De Grondel is een kleine, sterke en erg energieke

voedsel. De Hagedis is doelgericht en perfect aange-

vis. Hij leeft op de bodem in zout of brak water, vaak

past aan zijn omgeving. Hij kan erg genieten van de

onder of tussen stenen, en is goed in camouflage. Hij

zon.

is een groepsdier en leeft in scholen van minstens zes dieren. De Grondel is erg tolerant en leeft vaak in harmonie samen met andere diersoorten.

123. Guppy - Regenboogvis, Miljoenenvisje, Missionarisvisje:

plantrekker en al van jongs af aan zoekt het zijn eigen

128. Hamster - Woelmuis: Het grappige uiterlijk van de Hamster kan misleidend zijn, want hij gedraagt zich territoriaal. Hij is energiek en nieuwsgierig. Een Hamster is vlug zelfstandig en leeft solitair. Hij is netjes en houdt van orde. De

Deze kleine, pretentieloze vis heeft felle kleuren die

Hamster legt grote voorraden aan. Hij is dus vooruit-

constant veranderen in het licht. De Guppy is geliefd.

ziend en goed georganiseerd.

Hij is vreedzaam en bij uitstek een groepsdier dat niet graag alleen leeft. De Guppy is flamboyant en pronkt met zijn grote waaierstaart. Hij heeft een groot aanpassingsvermogen: als zoetwatervis kan hij ook wennen aan zeewater.

61 | TOTEMMAP

129. Havik - Astur:

134. Hert - Hinde, Axis, Muntjak, Poedoe, Sambar, Wapiti:

De Havik is een middelgrote roofvogel die zijn nest jarenlang blijft onderhouden. Hij is wat terughoudend

Alle bewegingen van het Hert zijn sierlijk, fier en

en honkvast. De Havik ontwijkt obstakels op zijn weg

waardig. Het Hert is voorzichtig. Wanneer het zich

als geen ander. Hij is moedig, krachtig en buitenge-

veilig voelt, geeft het zijn vertrouwen. Het heeft

woon vlug. De Havik is fel en onstuimig.

uitstekend ontwikkelde zintuigen. In de bronsttijd

130. Hazelmuis - Arganaz: De Hazelmuis leeft in loofbos of struikgewas en houdt een winterslaap. Hij is een goede klimmer.’s Nachts is hij zeer actief en beweeglijk. De Hazelmuis heeft een goed gehoor en reukzin, maar een nog betere tastzin.

Hij is trouw aan zijn familie en omgeving.

131. Hazewind - Windhond, Galgo, Maneto, Podenco, Saluki:

wordt het Hert dikwijls voor de geringste kleinigheid driftig en boos. Het Hert is gevoelig en sociaal, maar onderling strijdlustig. De Hinde is vlug, waakzaam en onafscheidelijk van haar jongen.

135. Hoenderkoet - Anioema: De Hoenderkoet is een grote, struis gebouwde vogel.

Deze uitzonderlijke vogel leeft in groep en verkiest water boven land. Wanneer hij iets nieuw leert kennen of iets potentieel gevaarlijk opmerkt, laat hij zich opmerken door zijn luid geroep. De Hoenderkoet kan

Deze sierlijke en lenige hond is erg opmerkzaam. Hij is snel zeer enthousiast, maar kan ook zeer rustig zijn. De Hazewind is gevoelig, gehoorzaam, aanhankelijk en betrouwbaar. Hij is niet erg kieskeurig.

132. Herdershond:

zich uitstekend verdedigen.

136. Hokko - Cracida, Sjakohoender: Deze hoenderachtige bosvogel heeft met zijn ongewone kuif op de kop een opvallend uiterlijk. De Hokko leeft diep in het woud, ver van de bewoonde wereld.

Deze gehoorzame hond voelt zich goed in groep, maar

Wanneer hij vliegt is de vlucht zwaar maar snel

kan ook alleen zijn plan trekken. Deze sportieve door-

en effectief. Tijdens het broedseizoen is de Hokko

zetter geeft graag het goede voorbeeld en zal daarom

lawaaierig. Hij draagt lang zorg voor zijn jongen.

niet snel klagen. De Herdershond is leergierig, impulsief en daarom soms snel op zijn tenen getrapt.

137. Hond:

133. Hermelijn - Mink, Amerikaanse nerts:

Naast zijn intelligentie en zijn uithoudingsvermogen

Dit slanke dier heeft een fraaie pels. Hij weet wat hij

hecht zich vlug aan één persoon, waarmee hij snel

wil en zal zijn doel hoe dan ook bereiken. De Herme-

en goed samenwerkt. Soms gaat de Hond gebukt

lijn is behendig, snel, familiaal ingesteld en vrijheids-

onder eenzaamheid. Hij heeft een soepel karakter en

lievend.

vooral als hij jong is, is hij erg speels. De Hond is een

staat de Hond bekend om zijn sociale aard. Hij

betrouwbaar dier.

138. Hop - Barao: Deze vogel heeft een roodbruin verenkleed met een lange, gepunte zwarte kuif. Hij is een vrolijke zangvogel die veel en graag zingt. Hij is tamelijk fier, maar slordig in het onderhouden van zijn nest. De Hop is voorzichtig, vreesachtig en steeds trouw aan zijn familie. Hij zoekt alleen gezelschap voor de trek.

TOTEMMAP | 62

I 139. Houtduif - Palumbo:

141. Ibis - Corocoro:

De Houtduif zoekt graag gezelschap op. Hij heeft een

Deze watervogel heeft een opmerkelijk lange snavel.

groot aanpassingsvermogen en komt dus ook voor

Over het algemeen is het geen schuwe vogel. Hij leeft

in steden. In het open veld blijft hij eerder schuw.

in grote kolonies en heeft niet veel vijanden. De Ibis is

Bij de geringste verstoring vliegt hij luid weg. Op de

verstandig en heeft een rustige en waardige manier

grond stapt de Duif parmantig rond en drinkt hij met

van doen.

gulzige slokken. De Duif kan zowel genieten van een waterpoel als van de zon. Eenmaal hij een territorium heeft afgebakend, verdedigt hij dit soms door een aggressieve houding aan te nemen.

140. Hyena - Aardwolf, Strandwolf, Impeesa:

142. IJsbeer - Poolbeer: De IJsbeer zwerft alleen of in kleine familiegroepen.

Als hij in groep leeft, is hij vrij tolerant tegenover de anderen. Hij zwemt uitstekend maar traag en is zowel overdag als ’s nachts actief. De IJsbeer is over het

De Hyena leeft en jaagt in grote groepen. Hij is zwijg-

algemeen ongevaarlijk, maar is onvoorspelbaar als

zaam, maar heeft een kenmerkende lach. De Hyena

hij hongerig is. Hij is een opportunistische jager.

is behoedzaam, aanhankelijk en trouw. De Hyena is listig en meedogenloos. Hij heeft een groot uithoudingsvermogen en is sterk.

143. IJsduiker - Himbrimi: Deze vogel kan tot op grote diepte duiken en zo ontsnappen als hij belaagd wordt. De IJsduiker heeft zich aangepast aan het leven op het water. Hij is echter onbeholpen in nieuwe omgevingen, waar hij zich enkel begeeft uit noodzaak. De IJsduiker leeft in kleine troepen. Hij heeft een luide roep. De jongen liften af en toe mee op de rug van volwassen dieren.

144. IJsvogel - Smyrna: Deze krachtige en actieve vogel heeft een kleurig verenkleed en een fiere houding. De IJsvogel is steeds op zijn hoede. Hij is erg gehecht aan zijn jongen. De IJsvogel is volhardend.

145. Impala - Rooibok: Deze antilopesoort leeft op open vlakten en in licht beboste gebieden, in de nabijheid van water. De Impala heeft een natuurlijke elegantie. Hij is slank, wendbaar en lenig. Hij is evenwichtig en zachtaardig. De Impala heeft goede zintuigen. Hij is snel en voorzichtig. Hij leeft in kuddeverband.

63 | TOTEMMAP

J 146. Jabiroe - Reuzenooievaar:

151. Jak - Bromrund:

Deze ooievaar leeft in grote groep langs moerassen

Dit grote, wilde hoefdier heeft een zware dikke

en rivieren. Hij draagt zorg voor zijn nest en gebruikt

vacht en een ruig uiterlijk. Het is een sterke en taaie

het meerdere jaren. De Jabiroe is voorzichtig en

klimmer. De Jak is gehard, zelfzeker en moedig. Hij

verdraagzaam. Wanneer hij vriendelijk behandeld

leeft in kudden. Dit veelzijdig dier heeft een groot

wordt, is hij trouw en dankbaar.

uithoudingsvermogen.

147. Jacana - Kamparra, Lelieloper:

152. Jakhals:

Deze langhalzige moerasvogel is een goede zwemmer

De Jakhals is een slanke hondachtige met een sier-

en hij loopt heel sierlijk. Hij leeft in grote groepen.

lijke houding. Hij leeft in groep en heeft een goed

De Jacana is meestal zwijgzaam, maar hij kan zich

gemeenschapsleven. Hij is snel en levendig en is

duidelijk laten gelden. Hij besteedt niet veel aandacht

vooral ‘s nachts actief. De Jakhals heeft een groot

aan zijn nest. De Jacana beschermt de kroost erg

uithoudingsvermogen. De Jakhals is niet kieskeurig

zorgvuldig.

in wat hij eet.

148. Jachtluipaard - Cheeta:

153. Jako - Grijze roodstaartpapegaai:

Het Jachtluipaard leeft alleen, maar jaagt soms

Deze papegaai is een typische boomvogel. Als het

samen. Hij is aanhankelijk en speels. Het Jachtlui-

begint te schemeren, gaat de Jako in grote groep

paard is fraai en verstandig. Hij is het snelste landdier

op zoek naar voedsel. Hij is de meest geliefde onder

ter wereld. Hij besluipt zijn prooi sluw en sprint er

de papegaaien. De Jako is zachtmoedig en vrolijk.

dan razendsnel achteraan. Als de prooi voldoende

Hij is leerzaam, uitermate intelligent, voorzichtig en

voorsprong heeft, geeft het Jachtluipaard op, uitgeput

gevoelig.

door de plotse uitbarsting van energie.

149. Jaguar:

154. Jan-van-gent - Rotspelikaan: De Jan-van-gent is een typische zeevogel. Hij maakt

Dit roofdier is de sterkste van de katachtigen. Niets

indrukwekkende zweefvluchten en is een goede

houdt een Jaguar tegen. Wanneer hij jaagt, is hij

vlieger. Hij is even zachtmoedig als verstandig. De

uiterst voorzichtig en geduldig. Hij is sterk en heeft

Jan-van-gent is buitengewoon sociaal, zolang hij niet

goed ontwikkelde zintuigen. De Jaguar is niet kies-

lastig gevallen wordt. Hij is zorgzaam en houdt veel

keurig en is flexibel: als hij geen prooi vindt, verhuist

van zijn jongen. Hij nestelt in grote kolonies.

hij. Hij is vooruitziend: soms verbergt hij zijn prooi voor later. De Jaguar houdt van water en is een goede zwemmer.

150. Jaguarundi - Wezelkat, Waterjaguar: Deze katachtige leeft het liefst aan de rand van het bos, nabij het water. De Jaguarundi is een goede zwemmer. Hij is actief en voorzichtig. De Jaguarundi is gezellig en heeft een levendig temperament, maar is niet agressief. Hij leeft vaak alleen, maar ook in paren of in kleine groepen.

TOTEMMAP | 64

K 155. Kaaiman - Caimao:

160. Kangoeroe - Wallaroe, Quokka, Forester:

Deze krokodilachtige kan zich op het droge over korte

De Kangoeroe is een merkwaardig dier. Hij is sociaal

afstanden verbazend snel verplaatsen. In het water is

en hecht zich doorgaans aan één persoon. Hij is

hij actief en vlug. Er zijn weinig dieren die hem kunnen

beschermend ten opzichte van zijn familie en van

aanvallen. De Kaaiman heeft een groot territorium dat

de zwakkeren in de groep. Bij het minste gerucht

hij niet actief verdedigt. Hij jaagt listig. De Kaaiman is

reageert de Kangeroe angstig of juist roekeloos. Hij

zorgzaam voor zijn jongen en leert ze jagen.

heeft een groot aanpassingsvermogen.

156. Kaketoe - Galah:

161. Kapucijnaap - Kesi-kesi, Apella:

De Kaketoe is schrander, verstandig, ernstig, zacht-

Dit aapje hadden de orgeldraaiers vroeger bij zich

moedig en zeer erkentelijk. Hij is nieuwsgierig en

om geld op te halen. De Kapucijnaap leeft in groep.

heeft een goed geheugen. De Kaketoe sluit graag

Hij is heel intelligent en probeert problemen op te

vriendschap. Hij wordt onvriendelijk als hij slecht

lossen door na te denken. Hij vindt het leuk om met

behandeld wordt en hij zal dit niet snel vergeten.

iets bezig te zijn, vooral omdat hij graag iets moois

157. Kameel - Dromedaris, Bukht, Gamal, Tulu: In normale omstandigheden is de Kameel goedaardig en volgzaam. Hij is erg zelfstandig en trekt zich goed

maakt. De Kapucijnaap is snel volwassen en heeft weinig vijanden.

162. Karekiet - Kucha:

uit de slag. De Kameel is taai en heeft een groot

Met zijn voortdurend gebabbel is deze zangvogel

uithoudingsvermogen. Hij leeft sober. De Kameel

gezellig en vrolijk. Hij maakt een kunstig nest. De

heeft een fiere houding en een sierlijke gang.

jongen verlaten het nest voor ze kunnen vliegen en

158. Kameleon - Calumma, Furcifer: Deze hagedis is heel bedachtzaam. Zijn ogen bewegen afzonderlijk van elkaar. Met de verandering van kleur van zijn huid – een uitstekende camouflage – drukt

klimmen dan wat rond in de rietkragen. De Karekiet zorgt goed voor zijn jongen en volgt ze nog lang na het uitvliegen. Hij is behendig en actief.

163. Karper - Kroeskarper, Goudkarper, Hi-Goi:

hij ook zijn humeur uit. De Kameleon is gemoedelijk,

Deze bekende vis heeft twee baarddraden onder zijn

rustig en traag, maar kan soms explosief uit de hoek

bek. Hij houdt ervan rond te trekken, maar is toch

komen.

honkvast. In de winter keert de Karper terug naar

159. Kanarie - Canarino: De Kanarie is een kleine zangvogel. Hij is vlijtig en levendig en over het algemeen niet schuw, maar wel voorzichtig. Hij besteedt veel zorg aan de bouw van

diep water, waar hij in grote scholen overwintert. Hij is een echt groepsdier. De Karper is gehard en taai.

Sommige karpers graven zich in om te overleven.

164. Kat - Felis:

zijn nest. De Kanarie is een goede imitator. Hij kan de

De Kat is onafhankelijk van aard en verwildert snel.

zang van andere vogels leren.

Hij is zelfstandig en vrijheidslievend. De Kat besluipt een prooi met eindeloos geduld. De kat is beweeglijk, speels en een levensgenieter.

65 | TOTEMMAP

165. Katfret - Bassariscus, Cacomistle:

170. Kievit - Vanelo, Bibic, Quero-Quero:

Deze wasbeerachtige is een nachtdier en hij blijft

Deze steltloper is een forse weidevogel. Hij is

daardoor eerder uit het zicht. Hij is slank en sierlijk

bijzonder waakzaam. Hij verdedigt de broedplaats

gebouwd. De Katfret neemt graag een zonnebad. Hij

heel moedig, zelfs stoutmoedig. Bij gevaar veinst de

is behendig en snel. Bij gevaar is de Katfret inventief

Kievit een gebroken vleugel en probeert hij zo een

en bootst hij het geluid van een ander dier na.

naderend roofdier weg te lokken bij het nest. De Kievit

166. Kauw - Kavka, Rokur: Deze kleine kraaiachtige staat bekend om zijn roep “Kauw-kauw�. Hij is levendig, behendig en slim. De Kauw weet onder alle omstandigheden zijn opgewekte

is heel sociaal en heeft gemeenschapszin. Hij heeft een langzame vlucht, maar kan ook acrobatische trucjes uithalen in de lucht.

171. Kikker - Rana, Mantella:

humeur te bewaren en zijn omgeving op te vrolijken.

De Kikker is gezellig. Hij is doorgaans levendig en

Hij heeft een buitengewoon sterke gemeenschapszin

monter. De Kikker bezit een goed onderscheidings-

en heeft over het algemeen veel vrienden.

vermogen. Deze fantastische springer is voorzichtig,

167. Kea - Nestor: Deze papegaai heeft een donkergroen verenkleed.

schuw en listig.

172. Kiwi - Snipstruis:

Wanneer hij opvliegt komt zijn kleurenpracht tot uiting.

Deze loopvogel rent en springt razendsnel, maar kan

De Kea is nieuwsgierig en heeft een goed geheugen.

niet vliegen. Hij is voorzichtig en geruisloos. Hij kan

Hij is erg slim en creatief. De Kea is ernstig, zacht-

fel reageren op indringers. De Kiwi heeft een uitste-

moedig, goedaardig, grappig en goed geluimd. Hij is

kende reukzin, wat uniek is voor vogels. Hij heeft een

zuinig, opvallend en aanhalig.

uitzonderlijke tastzin op de snavelpunt. Deze nacht-

168. Kemphaan: Deze steltloper zoekt met zijn gevoelige snavel naar

vogel leeft in paren en is trouw.

173. Klauwier - Klapekster:

voedsel in vochtig gras of ondiep water. Hij heeft veel

Deze vaak fraai gekleurde zangvogel staat bekend

zelfvertrouwen en is zeer bedrijvig. De Kemphaan

om zijn inventieve jacht. De Klauwier vangt zijn prooi

blijft trouw met zijn soortgenoten in groep bijeen.

vanuit duikvlucht en is uniek doordat hij zijn prooi

Enkel tijdens de paartijd verandert het gedrag van de

spietst op een tak. Hij is een goede zanger en imitator.

Kemphaan: dan kan hij prikkelbaar zijn.

De Klauwier is actief en energiek. Hij is een echt

169. Kever - Scarabee: De Kever verschilt van de andere insecten door zijn bepantserd schild. Hij is een wakker diertje en leeft in groep. De Kever verweert zich hevig: zowel met een

competitiebeest. De Klauwier is waakzaam en soms territoriaal en hij verdrijft iedere rustverstoorder in de buurt van zijn nest.

174. Klipdas - Dassie, Rotsklipdas:

passieve (kleur, schild) als een actieve (snel rennen

Dit kleine dier leeft op rotsen of in bomen en eet

of zwemmen) verdediging. Hij kan inventief zijn: soms

planten. Hij is een uitstekende klimmer. De Klipdas is

doet hij ter verdediging alsof hij dood is.

een groepsdier en hij hecht veel belang aan een goede verstandhouding in de groep. Hij houdt van zonnebaden. Hij is gehoorzaam, zachtmoedig, geduldig en zelden prikkelbaar. De Klipdas leert al spelend en is erg verstandig.

TOTEMMAP | 66

175. Kluut - Avoceta:

180. Koi - Nishikigoi, Brokaatkarper:

Deze prachtige witte, slanke steltloper heeft een

Deze zeer kleurrijke karper is een kweekvariant van

gedeeltelijk zwarte kop en zwarte strepen op de vleu-

de gewone karper. Hij is mooi en elegant. De Koi is

gels. Hij leeft in dichte en grote groepen. Deze goede

vriendelijk en geĂŻnteresseerd in de andere. Hij is

zwemmer beweegt heel sierlijk. De Kluut is bedrijvig

gehard, actief en zwemt steeds in groep. Hij is veel-

en beweeglijk, maar ook moedig en waakzaam. Hij

eisend voor zijn leefomgeving. De ene keer ligt de Koi

beschermt zijn familie en jongen fel.

stil te genieten, de andere keer zwemt hij vol energie

176. Knobbelzwijn - Wrattenzwijn, Pumba: Dit opvallende zwijn houdt ervan om zich door de

rond.

181. Kokako:

modder te wentelen. Hij is weerbaar en leeft onbe-

Deze zangvogel heeft een opmerkelijke lel onder

vreesd op de savanne. Hij is verstandig, uitgesproken

de snavel. Hij is van ver te horen en heeft een mooi

sociaal en heeft een sterke familieband. Het Knobbel-

gezang. De Kokako is heel actief, maar vliegt zelden.

zwijn is verdraagzaam wanneer andere families in zijn

Hij is dapper. Deze zeldzame vogel werkt goed samen.

leefomgeving komen. Hij is zorgzaam voor de jongen en onbaatzuchtig. Het Knobbelzwijn is overdag actief, maar schuilt vaak voor de hitte in holen.

177. Koala - Buidelbeer:

182. Kolibrie - Amazilia, Hommelelf: De Kolibrie kan door zijn zeer snelle vleugelslag in de lucht stil blijven hangen. Hij is uniek: hij kan als enige vogel ook achteruit vliegen. De Kolibrie is rijk

Dit buideldier is rustig. De Koala draagt zorg voor zijn

en gracieus getooid. hij is snel, behendig en leeft heel

jongen. Hij is grappig, verdraagzaam en aanhankelijk.

intensief. De Kolibrie kan genietend baden en heeft

De Koala hecht zich gemakkelijk.

nauwelijks vijanden. Hij is hartstochtelijk, fel, niet

178. Koedoe - Sitatoenga: Deze statige draaihoorn-antilope is levendig en

bang en laat zich niet doen.

183. Kongoni - Kama, Konzi, Bubale, Hartenbeest:

behendig. De Koedoe is bijzonder vlug en verstandig.

Deze grote antilope leeft op de savanne. Hij ziet er

Hij is over het algemeen zeer vredelievend. Soms zijn

wat onbeholpen uit maar beweegt sierlijk en snel.

er wel krachtmetingen tussen dieren om de domi-

De Kongoni leeft in grote groep, is sociaal en kalm

nantie.

van aard. Wanneer hij wordt uitgedaagd, kan hij fel

179. Koekoek - Guira: Deze trekvogel legt voornamelijk ’s nachts grote afstanden af. Hij is bedrijvig, onrustig en luidruchtig bij soortgenoten. De Koekoek is opportunistisch bij

reageren, al is hij niet agressief. De Kongoni verdedigt zijn jongen sterk en waarschuwt zijn soortgenoten bij gevaar.

184. Konijn - Katoenstaart, Kunec, Conejo:

het leggen van zijn eieren, die hij deponeert in het

Het Konijn is vooral in de schemering actief en hij leeft

nest van een andere vogel. Hij is inventief: de kleur en

in grote groepen. Hij is intelligent, sociaal, aangenaam

afmeting van het koekoeksei zijn aangepast aan die

en gezellig. Het Konijn is levendig, nieuwsgierig en

van het gebruikte nest.

soms wat ondeugend. Hij verzorgt zijn jongen goed.

Hij is voorzichtig en hij heeft een groot aanpassingsvermogen.

67 | TOTEMMAP

185. Kookaburra - Lachvogel, Dacelo:

190. Krokodil - Jacala, Baya:

De Kookaburra is de grootste ijsvogelsoort. Zijn roep

De Krokodil komt enkel aan land om van de zon te

lijkt erg op een lach. Hij leeft in groep, samen met

genieten en lijkt een constante grijns op de snuit te

zijn familie. Hij heeft een goed geheugen en een grote

hebben. Hij is zeer krachtig en taai. De Krokodil is

oplettendheid. De Kookaburra is trouw en geduldig.

op korte afstanden over het land en in het water zeer

Hij is zorgzaam voor de jongen en behulpzaam voor

snel. Als jager heeft hij snelle reflexen en een goed

de eigen familieleden. De Kookaburra verdedigt het

nachtzicht. De Krokodil is een doorzetter.

nest en de jongen fel.

186. Koolmees - Mees, Meisa:

191. Kwartel - Codorna: Deze kleine vogel maakt een typisch snorrend geluid

Het voorkomen, doen en laten van deze zangvogel

in de vlucht. Vaak wordt hij dan ook eerder gehoord

zijn zeer aantrekkelijk. Hij is veelzijdig begaafd en erg

dan gezien. Hij is de hele dag door actief. De Kwartel

nuttig. De Koolmees is bedrijvig, behendig, vrolijk,

is creatief en geheimzinnig. De Kwartel is zeer attent

opgewekt, nieuwsgierig maar kan ook twistziek zijn.

voor anderen.

Hij is sociaal en trekt rond in familieverband.

187. Kraai - Cornix, Kraka, Korniko:

192. Kwartelsnip - Attagis: De Kwartelsnip heeft korte poten en een korte snavel

Deze zangvogel heeft een overwegend zwart veren-

en is herkenbaar aan zijn snelle zigzagvlucht. Deze

kleed. Hij is intelligent en heeft een sterk gemeen-

sociale steltloper leeft in groep. Hij is onopvallend,

schapsgevoel. Hij vertrouwt enkel wie hem welwillend

onverstoorbaar en zeker niet bang. Bij gevaar is de

is. De Kraai heeft een groot uithoudingsvermogen en

Kwartelsnip inventief en brengt hij zijn belager in de

een goed aanpassingsvermogen.

war.

188. Kraanvogel - Sarus:

193. Kwikstaart - Motacilla, Pieper, Petsjora:

Deze sierlijk bewegende vogel met zeer lange poten

Deze zangvogel wipt voortdurend met zijn lange,

trekt elk jaar over en weer tussen zijn broedgebied

donkere staart. De Kwikstaart is heel beweeglijk, altijd

en zijn winterverblijf. De Kraanvogel is vriendelijk,

bezig en opgewekt van aard. Hij houdt van gezelschap,

gezellig, schrander. Hij toon veel genegenheid naar

spelen en stoeien. De Kwikstaart is dikwijls onrustig

soortgenoten. Hij is actief en loopt meestal kalm en

en zijn nest is een tamelijk slordig bouwsel.

rustig. De Kraanvogel is voorzichtig en kieskeurig wat zijn gezelschap betreft.

189. Krekel - Grillo, Syrsa: Dit insect is een verbazingwekkende muzikant, die zich graag laat horen. Hij is ijverig en leeft zorgeloos.

De Krekel geniet graag in zonnige graslanden of aan de bosrand. Hij is niet kieskeurig. Soms is de Krekel achterdochtig. Hij leeft graag in groep.

TOTEMMAP | 68

L 194. Lama - Guanaco:

199. Lepelaar - Ajaja:

De Lama leeft met soortgenoten in een goede

Deze grote witte vogel is herkenbaar aan zijn snavel,

verstandhouding.

hij

die er als een grote lepel uitziet. Hij leeft in kolonies

humeurig en prikkelbaar zijn. In het algemeen is de

Tegenover

vreemden

kan

en blijft zijn hele leven trouw aan die kolonie. De Lepe-

Lama een zachtaardig dier. Hij is ook heel nieuws-

laar apprecieert rust en is verdraagzaam tegenover

gierig, kalm en rustig. De Lama heeft een groot

anderen, maar hij kan er ook van genieten alleen

aanpassingsvermogen en kan snel lopen.

te zijn. Hij houdt van gezelligheid. De Lepelaar is

195. Lampongaap - Laponderaap: De Lampongaap leeft in grote groepen. Hij is vrijmoedig en heeft een onbewogen houding. Deze grote

expressief. Hij is zorgzaam voor zijn jongen en leert hen foerageren.

200. Libel - Lantaarntje, Odonata:

aap wordt niet snel onrustig en is heel geduldig,

De Libel is een sierlijk insect met schitterende vleu-

vooral in het gezelschap van zijn soortgenoten.

gels. Hij vangt zijn eten in de vlucht. Hij is een snelle,

196. Leeuw - Aslan, Leo,Simba: Deze zogenoemde koning van de dieren is ĂŠĂŠn van de sterkste en moedigste roofdieren. Hij communiceert met allerlei geluiden en zijn gebrul is indrukwekkend.

De Leeuw is sociaal, trots en edel. Hij rooft enkel in

doortastende en zeer wendbare jager. De Libel merkt alles op en gaat zeer doelgericht te werk. Hij maakt optimaal gebruik van de kansen die zijn omgeving hem bieden.

201. Lieveheersbeestje - Pim-pam-poen, Kapoen, Pieternel, Engelbeestje, Hemelbeestje:

nood en kan lui zijn.

197. Leeuwaapje - Goudkopleeuwaapje:

Deze kleine kever met zwarte stipjes weet steeds erg goed wat er rond hem gebeurt. Als hij wordt aangevallen is hij creatief en doet hij alsof hij dood is.

Deze kleine aap heeft een lange, zijdeachtige vacht

Ondanks zijn schattige uiterlijk kan het Lieveheerst-

met manen op zijn kop. Het Leeuwaapje is gezellig en

beestje zich goed verdedigen en is het een goede

de hele dag opgewekt en erg levendig. Hij is handig en

jager. Door zijn kleurenpracht valt het erg op.

een snelle klimmer. Het Leeuwaapje leeft in familieverband en hij zorgt goed voor de jongen, ook als het niet zijn eigen jongen zijn.

198. Leeuwerik - Mirafra, Calandrella, Alauda:

202. Lijster - Zanglijster, Pitta: De middelgrote zangvogel heeft een luide en zeer gevarieerde, levendige zang. De Lijster is begaafd, beweeglijk, behendig, verstandig, vrolijk, onrustig en

De Leeuwerik is levendig van aard. Hij zit zelden stil

gezellig. Als hij vriendelijk wordt behandeld, toont hij

en is onrustig. De Leeuwerik zingt onophoudelijk en

veel liefde. Wanneer de Lijster begint te zingen, krijgt

met volharding. Tijdens de paartijd vecht hij moedig,

hij een zekere ijdelheid en wordt hij stoutmoedig.

maar zonder veel schade aan te brengen.

203. Linsang: De Linsang is een slank en mooi civetkatachtig roofdier. Hij is opmerkzaam. Deze nachtelijke jager is beweeglijk en klimt behendig en sierlijk. Om de zoveel tijd bouwt hij een nieuwe thuis. Door zijn verborgen levenswijze blijft de Linsang mysterieus.

69 | TOTEMMAP

M 204. Lori (aap):

209. Maki - Bandro, Bokomboeti, Mongoz, Vari, Waloewie:

Dit nachtactieve aapje eet insecten. Hij is voorzichtig en sluw. De Lori heeft een uitstekend onderschei-

Deze halfaap is lenig, behendig en vlug. De Maki leeft

dingsvermogen en een ongelooflijk geheugen. Hij is

in groep en is afwisselend actief en rustig. Soms is hij

zelfbewust, moedig en trots. Hij gedraagt zich trouw,

koppig. De Maki geeft een aangename indruk en hij is

aanhankelijk en dankbaar. De Lori beweegt zich

gewoonlijk zachtaardig, zorgzaam en vreedzaam.

handig, levendig en snel voort. Hij is gezellig en de hele dag opgewekt.

210. Maleise beer - Biroeang, Honingbeer:

205. Lori (papegaai) - Vini:

Deze overwegend zwarte, kleine beer is een volleerd

Deze kleine felgekleurde papegaai is zeer actief,

het grootste deel van de dag rustend in de bomen door

kan goed vliegen en is erg wendbaar. De Lori is

en geniet van de zon. ‘s Nachts is hij actief. De Maleise

nieuwsgierig. Soms is hij druk en luidruchtig. Met

beer is trouw, voorzichtig, intelligent en levenslustig.

zijn clowneske karakter treedt de Lori graag op de

klimmer. Hij is lenig en handig. De Maleise beer brengt

voorgrond.

211. Mamba - Groene mamba:

206. Luiaard - Cholo, Choloepus, Ai, Oenau:

De meest gevaarlijke gifslang van Afrika heeft sierlijke

Dit middelgrote nachtzoogdier klimt en hangt het

De Mamba kan onstuimig en nerveus zijn, maar valt

grootste deel van de tijd in bomen en komt amper

toch niet zomaar aan en is zelden agressief. Hij zal

op de grond. Hij is het liefst alleen en gaat snel zijn

eerder een dreigende houding aannemen. De Mamba

eigen weg. De Luiaard is voorzichtig, kalm en rustig

is een behendige klimmer.

en hij trekt zich goed uit de slag. Hij is tactisch in het

bewegingen en is bliksemsnel. Hij zonnebaadt graag.

misleiden van roofdieren.

212. Mandril - Mandrillo:

207. Luipaard - Panter, Irbis, Bagheera:

Deze grote aap heeft een kenmerkende blauwe,

Dit prachtige, krachtige roofdier is behendig en

kin. Hij is beweeglijk. De Mandril is sociaal en leeft

vlug. Het is een goede zwemmer en klimmer. De

in groepen waarin een strenge rangorde heerst. Hij

Luipaard brengt de dag zonnebadend en rustend. ‘s

is bezorgd, moedig en heeft een groot aanpassings-

Nachts trekt hij behoedzaam en zeer alert op jacht.

vermogen. Hij is vooruitziend. De Mandril blijft steeds

De Luipaard kan zich goed verborgen houden. Hij is

contact houden met soortgenoten.

verstandig en moedig.

208. Lynx - Los, Bobcat:

paarse en rode tekening op zijn kop en een feloranje

213. Manenwolf - Guara: De Manenwolf is een bruinrode wilde hondachtige met

Deze fors gebouwde kat heeft duidelijke bakke-

lange poten. Hij wordt door de Indianen ‘vos op stelten’

baarden en een opvallend korte dikke staart. Hij

genoemd. Hij is een opmerkelijke verschijning. Hij is

houdt van zonnebaden overdag. De Lynx is een goede

trouw en sociaal. De Manenwolf is beweeglijk, legt

vechter. Hij is sterk, grimmig, waakzaam en leeft

grote afstanden af en heeft een groot uithoudingsver-

doorgaans alleen. Omdat hij vooral ‘s nachts jaagt,

mogen. Hij is zorgzaam voor zijn kroost.

heeft hij scherpe ogen. De Lynx rent zelden, maar hij is een onvermoeibare loper.

TOTEMMAP | 70

214. Mangoest - Ichneumon, Faraorat:

219. Margay - Tigrillo:

Dit klein katachtig roofdier beweegt zich heel snel

Deze kleine katachtige is een uitgesproken bosbe-

voort en kan goed klimmen. De Mangoest is waak-

woner. De Margay houdt altijd moeiteloos zijn even-

zaam, speels en actief. Hij rust graag en is gek op

wicht. Hij is lenig, behendig en een echte acrobaat. De

zonnebaden. De Mangoest is vindingrijk en werkt goed

Margay voert zorgeloos stunts uit in de bomen. Hij is

samen. Hij beschermt zijn kroost plichtsgetrouw.

levendig en altijd actief.

215. Manoel - Pallaskat:

220. Marmot - Tarbagan:

Deze katachtige voedt zich met kleine knaagdieren.

Dit knaagdier leeft in de bergen en heeft een compact

Hij is intelligent en jaagt door hinderlagen op te zetten.

lichaam en korte poten. Hij is opmerkzaam, voor-

Hij is kieskeurig wat zijn voedsel betreft en zorgvuldig

zichtig en waakzaam. De Marmot is volgzaam en

in de verzorging van zijn vacht. De Manoel kan een

leergierig. De Marmot verzorgt zijn vacht terwijl hij in

felle vechter zijn. Hij zorgt goed voor zijn jongen.

de zon ligt te genieten. Dit groepsdier is erg commu-

216. Manta - Reuzenmanta, Grote Duivelsrog, Adelaarsrog:

nicatief.

221. Marter - Edelmarter, Boommarter, Fluwijn, Steenmarter, Charsas, Simoeng, Tayra:

De Manta is de grootste bekende rog. Ondanks zijn grootte is hij ongevaarlijk. Hij is traag en sierlijk,

De Marter is een boomartiest. Hij is vlug en beweeg-

maar bij gevaar kan hij razendsnel wegzwemmen. De

lijk. Hij is schrander, listig en behoedzaam. De Marter

Manta is een geheimzinnig dier. Hij zwemt doelgericht

is moedig en bloeddorstig, maar lief voor zijn jongen.

en in een rechte lijn. In de buurt van land zwemt hij

Hij is gezellig, maar soms liever alleen. Hij is makke-

genietend rond.

lijk te vangen met een lekker hapje of een schitterend

217. Mara - Patagonische haas, Pampahaas: Dit cavia-achtige knaagdier staat hoog op zijn poten

voorwerp.

222. Meerkat - Makako:

en heeft grote, rechtopstaande oren. Hij is actief, kan

De Meerkat is een nieuwsgierige aap. Hij is bedrijvig

snel rennen, maar geniet ook graag in de zon. De

en houdt van de zon. Hij is steeds waakzaam, zeer

Mara is erg trouw. Deze woestijnbewoner is rustig en

snel en meestal rustig en sociaal. De Meerkat is zeer

vreedzaam. De Mara deelt de verantwoordelijkheid

beschermend naar jonge soortgenoten toe.

over de zorg voor jongen met zijn soortgenoten.

218. Maraboe - Arum:

223. Meerkoet - Waterkip: Deze vogel zwemt op het water en hangt rond langs

Deze grote ooievaar heeft een kale nek en kop en een

de graskanten. Wanneer hij duikt is hij doelgericht.

lange, dikke snavel. Hij is een uitgesproken groeps-

De Meerkoet kan grote afstanden afleggen en is een

dier. De Maraboe is eerder stil, maar hij kan zich ook

doorzetter. Hij kan zich goed verdedigen en is bescher-

duidelijk laten horen. Hij is goedaardig, verstandig

mend naar soortgenoten. De Meerkoet werkt goed

en handig. De Maraboe is verdraagzaam voor andere

samen om aanvallen van roofdieren te vermijden.

diersoorten.

71 | TOTEMMAP

224. Meerval - Val, Visduivel, Siluro:

229. Mol - Talpa:

Deze vis is de grootste zoetwatervis in Europa. Hij is

De Mol is een ondergrondse graver. Hij heeft een

sterk, tolerant en flexibel en voelt zich thuis in rivieren

uitstekend gehoor en een goede reuk- en tastzin.

met een wisselend waterpeil, maar ook in meren met

De Mol is rusteloos en geeft niet snel op. Hij is snel

ondiepe randen. ‘s Nachts is de Meerval actief en

zelfstandig en leeft volgens een vast schema. Met zijn

gaat hij op jacht. Dit roofdier heeft veel lef en moed,

werkijver is de Mol tot veel in staat. Hij heeft een goed

aangezien hij zelfs watervogels en kleine zoogdieren

richtingsgevoel. De Mol is erg gehecht aan zijn eigen

aanvalt.

plek en deelt deze niet graag.

225. Meeuw - Lachmeeuw, Zilvermeeuw:

230. Monniksrob - Rob:

De Meeuw is bevallig en komt lieftallig over, maar

De Monniksrob is een moedig en sierlijk zeezoogdier.

waar ze dikwijls komt en buit vindt, kan ze brutaal zijn.

In nood is hij een snelle en behendige zwemmer. Dit

De houding is edel en verraadt een zekere fierheid. De

groepsdier zal niemand aanvallen als hij niet lastig

Meeuw is ijverig. Hij heeft een sterk uithoudingsver-

wordt gevallen. Hij geniet van zonnebaden op vochtige

mogen. De Meeuw vergeet nooit een betekenisvolle

stranden. In moeilijke situaties biedt hij hevig weer-

ervaring.

stand.

226. Merel - Merula, Merlo:

231. Muis - Huismuis, Bosmuis:

De Merel is een uitbundige zangvogel en hij zoekt

Dit kleine knaagdier is energiek: het springt, klimt

graag gezelschap op. Hij is een dankbare gast, niet

en huppelt. De Muis is heel vrolijk, argeloos en

kieskeurig op zijn voedsel. De Merel is flexibel in

verstandig. Hij hoort scherp, ruikt op grote afstand

een veranderende leefomgeving. Hij beschikt over

en ziet voortreffelijk. De Muis is rusteloos, begerig en

een kostelijke en grappige woordenschat en met zijn

heeft een grote snoeplust.

gezang trekt hij graag de aandacht.

227. Mier - Formica, Meyra, Myra:

232. Mus - Huismus, Ringmus: Deze kleine bruine zangvogel is zeer bedrijvig en slim.

De Mier is heel vlug en ijverig. Hij is een stille werker.

De Mus heeft een sociaal karakter, maar soms kan

De Mier is heel sociaal. Hij doet alle werk, ongeacht

hij brutaal zijn. Wanneer hij goed behandeld wordt,

wat of voor wie het is. Hij is door samenwerking in

schenkt de Mus snel vertrouwen en kan hij soms wat

staat tot grootse bouwwerken. De Mier is zeer sterk

opdringerig overkomen. Als hij achtervolgd wordt, is

voor haar grootte en is in groep zeker een te duchten

hij voorzichtig.

tegenstander.

228. Miereneter - Tamandua:

233. Mustang: Dit wilde prairiepaard is onstuimig, driftig en brui-

De Miereneter is opmerkelijk door zijn lange snuit.

send van leven. Hij leeft in kudden en toont zich als

Deze zwerver is een goede klimmer en zwemmer.

de leider die door iedereen gevolgd wil worden. Iets

Ondanks zijn schuifelende gang is hij actief en een

dat hem hindert op zijn weg, kan vertrapt worden. De

rusteloze zoeker. Bij gevaar verweert de Miereneter

Mustang is heel moedig en bezorgd om het welzijn

zich heftig. Hij is gesteld op zijn vertrouwde territo-

van de anderen. Hij geeft voor hen zijn leven. Wie

rium.

zijn vertrouwen kan winnen, mag hem als vriend beschouwen.

TOTEMMAP | 72

N 234. Nachtaap - Doeroecoeli, Uilaapje, Grijsneknachtaapje:

239. Neushoorn - Kifaru, Rhino: Dit grote hoefdier is beweeglijk en snel, maar heeft

Deze luidruchtige aap leeft in de regenwouden. Hij

een beperkt uithoudingsvermogen. De Neushoorn is

heeft een goed geheugen en is heel handig: bij het

zowel overdag als ’s nachts actief, maar last af en toe

zoeken naar voedsel gebruikt hij zijn staart om af te

een rustpauze in waarvan hij erg geniet. Hij is alert en

remmen. De Nachtaap is een waardig en loyaal dier.

heeft een goede reukzin en goed gehoor. De Neus-

Hij hecht veel belang aan zijn familie.

hoorn is op verdediging ingesteld. Hij leeft volgens

235. Nachtegaal - Galan, Slavik: Deze zangvogel beweegt zich op een doordachte manier voort. Zijn houding is waardig en getuigt van

vaste principes, is trouw en voelt zich goed in kleine groepjes.

240. Newfoundlander - Waterhond:

een zekere trots. De Nachtegaal is bedaard en eerder

Deze Canadese hond is buitengewoon zachtmoedig.

stil, maar in de schemering zingt hij adembenemend

Door zijn leergierigheid, intelligentie en geduld is

mooi. Tegenover andere vogels is hij vreedzaam en hij

de Newfoundlander aangenaam gezelschap. Hij is

zal zelden ruziĂŤn. De Nachtegaal stelt vertrouwen in

vriendelijk en tolerant. Onder bedreiging toont de

anderen.

Newfoundlander zijn moed en is hij erg waakzaam.

236. Nandoe - Rhea: Deze loopvogel trekt grazend over grote open vlaktes.

Hij komt goed overeen met zijn soortgenoten.

241. Nijlpaard - Hippo, Kiboko:

De Nandoe is sociaal en verdraagzaam, niet alleen

Met zijn enorme afmetingen en grote muil is het

ten opzichte van familie en vrienden, maar ook naar

Nijlpaard een uniek en indrukwekkend dier. Hij houdt

anderen. Hij is rustig en een doorzetter. Als hij gewond

van zonnebaden in het water en koppelt zo het nuttige

is, loopt hij gewoon verder. Hij volgt de troep zolang hij

aan het aangename. Hij is zorgeloos, leeft graag in

kan. De Nandoe loopt en springt snel, maar beweegt

gezelschap en zorgt goed voor de eigen kroost. Het

voorzichtig.

Nijlpaard lijkt sloom, maar aan land kan hij snel lopen

237. Narwal - Zee-eenhoorn: Deze dolfijnsoort is gemakkelijk te herkennen aan de hoorn op het voorhoofd, een uitgegroeide tand.

De Narwal is snel, behendig en onschadelijk. Hij leeft sociaal in kleine scholen, maar komt graag samen in grotere groepen. Hij zorgt goed voor zijn jongen. De Narwal heeft een rustige manier van doen. Als hij opgejaagd is, kan hij opmerkelijk snel zijn.

238. Neusbeer - Coati, Pizote: Deze kleine beer leeft in bosrijke gebieden. Hij is verlekkerd op insecten en weet deze op de meest vindingrijke manieren te verkrijgen. De Neusbeer is komisch en lijkt onverschillig. Toch is hij voorzichtig en aandachtig van aard. De Neusbeer is luidruchtig en kan de meest uiteenlopende geluiden voortbrengen.

en is hij erg wendbaar. Het Nijlpaard volgt steeds dezelfde paden en zijn passage is nooit onopgemerkt.

73 | TOTEMMAP

O 242. Oeakari - Kortstaartaap:

246. Ooievaar - Magoeari, Indische gaper, Nimmerzat:

Deze aap is heel behendig en actief. Op de grond voelt hij zich niet zo op zijn gemak. Hij leeft zowel in kleine

Deze sierlijke vogel houdt van gezelligheid. Hij vliegt

als in grote groepen. De Oeakari is heel aanhankelijk,

doorgaans grote afstanden in groep. De groepsband

maar houdt van zijn vrijheid. Zijn uiterlijk en zijn dolle

wordt onderhouden door altruïstisch gedrag. Daar-

streken maken hem tot een populair dier..

naast heeft hij ook tijd voor zichzelf nodig. Jongen

243. Oehoe - Bubo, Gufo: Deze grote uil heeft zijn naam te danken aan zijn roepgeluid. Door zijn imposante verschijning heeft hij weinig vijanden. Hij is waakzaam en als hij onraad ruikt, zal hij elders een rustige plek zoeken. De Oehoe

worden grootgebracht in een goed verzorgd nest. De Ooievaar is geduldig en heeft een snel reactievermogen. Hij drukt zijn humeur uit door het geklepper van zijn snavel.

247. Opossum - Yapok, Cuica:

kan urenlang muisstil blijven zitten en dan plots in

Deze buidelrat heeft een buitengewoon scherp

actie schieten. Hij is een opportunistische jager en

gehoor en leeft overwegend ‘s nachts. De Opossum is

vooruitziend. Hij verdedigt zijn jongen hardnekkig en

erg weerbaar: slangen kunnen hem niet vergiftigen.

een paartje blijft levenslang bij elkaar.

Deze alleseter en behendige klimmer handhaaft zich

244. Okapi: Dit zeldzame en opmerkelijke dier heeft een bruin lichaam, met zwarte en witte strepen op de poten en de achterzijde. De Okapi is schrander en verstandig

makkelijk onder alle omstandigheden en is verdraagzaam. Hij heeft een goed geheugen en is vindingrijk wanneer hij aangevallen wordt.

248. Orang-oetan - Pongo:

en buitengewoon lieftallig. Ondanks zijn grootte is

Orang-oetan betekent letterlijk ‘bosmens’. Hij is

hij zachtmoedig en vredelievend. Alleen wanneer de

gevoelig en zachtaardig. De Orang-oetan is vlug onaf-

Okapi lastig wordt gevallen, verdedigt hij zich met zijn

hankelijk. Hij is goed gehumeurd, speels, nieuws-

krachtig gespierde poten.

gierig en op gezelschap gesteld. Op de grond lijkt hij

245. Olifant - Gajah, Hathi, Tembo: De Olifant is het grootste en zwaarste landdier. Hij leeft in kudden waar het recht van de sterkste geldt.

onbeholpen. De Orang-Oetan heeft een mysterieuze blik en bewaart steeds een kalme waardigheid.

249. Oranje passiebloemvlinder:

Een Olifant is tam, gewillig, leergierig, hardwerkend,

Deze grote tropische vlinder heeft fel oranje vleugels.

behulpzaam, intelligent en waakzaam. Hij is niet

De Oranje passiebloemvlinder is dapper en gebruikt

agressief, behalve als je hem kwaad doet. De Olifant is

zijn charme en inzicht om problemen te vermijden.

sterk en heeft goed ontwikkelde zintuigen. Hij maakt

Zo kan hij veilig voedingstoffen halen uit het oogvocht

expressieve bewegingen met zijn slurf. Een Olifant is

van de kaaiman. De Oranje passiebloemvlinder komt

zachtmoedig, geduldig en heeft een goed geheugen.

zweverig over, maar is een echte planmaker.

250. Oribi: Deze gazelle leeft gewoonlijk in paren en is de hele dag door actief. Hij is een lichte slaper en wekt de anderen met een schrille alarmroep bij gevaar. Hij slaat de situatie liever van op afstand gade. De Oribi is zeer nieuwsgierig en voorzichtig. Hij is erg honkvast en keert steeds terug naar het eigen territorium.

TOTEMMAP | 74

P 251. Orka - Orcinus, Zwaardwalvis:

255. Paard - Tarpan, Flicka:

De Orka is een imposant waterzoogdier. Hij is een

Het Paard is levendig, krachtig, beweeglijk en

razendsnelle zwemmer, waakzaam en een geduchte

schrander. Zijn bewegingen zijn bevallig en statig.

jager. De Orka is verstandig, doordacht en een echt

Als hij goed wordt behandeld, is hij vreedzaam en

groepsdier. Hij werkt vlot samen om het beoogde

goedaardig. Hij verdedigt zich met bijten en stampen

resultaat te behalen. De Orka leeft in families met

en heeft een groot uithoudingsvermogen. Hij commu-

een duidelijke leider. Ook met anderen weet de Orka

niceert met anderen met zijn houding en gezichtsuit-

goed samen te leven en hij kan zich aanpassen als

drukking.

dat nodig is.

252. Ornaatelfje:

256. Paca - Gibnut: De Paca is een knaagdier dat je herkent aan de strepen

Deze zangvogel bouwt een overdekt nest van gras

op zijn rug. De Paca is snel en behendig en beweegt

en spinrag. Hij is een goede zanger en imitator. Het

zich wandelend, klimmend, zwemmend en springend

Ornaatelfje is actief en rusteloos. Hij leeft in groep,

voort. Overdag is hij weinig actief, ‘s avonds des te

is trouw en werkt goed samen. Hij onderhoudt en

meer. Hij heeft een groot aanpassingsvermogen en

verdedigt zijn territorium samen met anderen. Het

uithoudingsvermogen. De Paca heeft uiterst scherpe

Ornaatelfje kan zich aanpassen aan een verande-

zintuigen. Ondanks zijn kleine gestalte kan hij luid-

rende omgeving en leert vlot bij.

ruchtig zijn.

253. Oropendola:

257. Pad - Bufo:

Deze felgekleurde zangvogel zingt het hele jaar door.

Gezelligheid is misschien wel de belangrijkste karak-

Hij is sociaal en broedt in dicht bevolkte kolonies

tertrek van de Pad. Hij heeft doorgaans een levendige,

waarbij de nesten soms tegen elkaar zijn gebouwd.

montere natuur en hoort zichzelf graag kwaken.

De Oropendola is creatief en bouwlustig en bouwt

Soms gaat hij ook helemaal op in de omgeving en is

erg mooie, hangende nesten. Hij maakt zich nuttig

hij bijna onzichtbaar. Hij is voorzichtig. De Pad is een

als insecteneter en geniet ook graag van lekkers. De

opportunistische jager die alles pakt wat in zijn bek

Oropendola is meestal zwijgzaam, maar als hij zich

past. Hij heeft een groot onderscheidingsvermogen

laat horen, is hij duidelijk te herkennen.

en aanpassingsvermogen.

254. Otter - Zeeotter, Visotter, Sero:

258. Pademelon:

Deze meesterlijke zwemmer en duiker heeft goed

Deze kleine kangoeroe leeft in dichte bosjes en

ontwikkelde zintuigen. Een Otter is moedig, vrolijk,

ondoordringbaar struikgewas. Na zonsondergang

sterk en intelligent. In het algemeen is hij niet

komt de Pademelon tevoorschijn. Hij roffelt met zijn

kieskeurig. De Otter is goedaardig. Deze behendige

achterpoten op de grond om anderen voor gevaar te

zwerver kan zich goed camoufleren.

waarschuwen. De Pademelon is behendig, voorzichtig, aangenaam en gezellig. Hij zorgt goed voor zijn jongen.

75 | TOTEMMAP

259. Palmtortel - Lemoenduif, Hamanku:

264. Pardelkat - Ocelot, Dwergluipaard:

Deze duif leeft zowel in paren als in groep. In de groep

Deze katachtige heeft lange poten en een prachtig

houdt hij van discussie. De Palmtortel vliegt meestal

gekleurde vacht. Hij is zeer actief en een uitstekend

langzaam, maar als hij door een roofvogel achterna

klimmer. De Pardelkat is zeer behendig en in staat

gezeten wordt, kan hij zeer hoge snelheden ontwik-

een vogel tijdens zijn vlucht te vangen. Hij is een echt

kelen. De Palmtortel is populair door de combinatie

nachtdier. Overdag slaapt hij in de bomen, bijna onop-

van zijn fraaie uiterlijk, zijn makheid en zijn wellui-

vallend door zijn goede camouflage. Hij verdedigt zich

dende roep. Zijn nest ziet er slordig en luchtig uit,

fel. De Pardelkat heeft een groot aanpassingsver-

maar is toch enorm stevig.

mogen en vertoeft in verschillende leefomgevingen.

260. Panda - Reuzenpanda, Bamboebeer:

265. Parelhoen - Zwarte parelhoen, Stipkip:

De Panda is heel zeldzaam en daardoor niet zo

Deze vogel is gehard en bijzonder goed aangepast aan

bekend. Hij leeft ook in ontoegankelijke gebieden. Hij

warme, droge streken. Hij heeft een goed geheugen.

is speels van aard en heeft een ongewoon uiterlijk.

De Parelhoen is zeer lawaaierig. Hij is niet schuw,

Hij is spontaan, vrolijk, behendig en aanhankelijk. Hij

maar wel op zijn hoede. Hij is zeer hartstochtelijk.

past zich snel aan en blijft goed geluimd.

261. Papegaai - Amazonepapegaai:

266. Parkiet - Grasparkiet, Budgie: De Parkiet is een kleine papegaaiachtige met een

De Papegaai is de verstandigste onder de vogels,

prachtig verenkleed en een lange staart. Dit nachtdier

maar ook de meest humeurige. Hij is voorzichtig en

is vrolijk en sociaal. De Parkiet is intelligent en een

sluw. De Papegaai heeft een goed geheugen, is trots,

goede imitator. Hij houdt ervan te kwetteren en kan

moedig, zelfbewust, schrander en trouw, maar ook

luidruchtig zijn. De Parkiet is ondernemend. Soms

opvliegend. De Papegaai is een goede imitator en

geniet hij van wat rust. Beide ouders zorgen goed voor

zorgt voor veel plezier met zijn grappige reacties. De

de jongen.

jonge vogels zijn heel sociaal.

262. Papegaaivis:

267. Patrijs - Perdix, Veldhoen: De Patrijs is een standvastige en rustige akkervogel,

Deze vis heeft een bek die lijkt op de snavel van een

slim, verstandig en leerzaam. Deze vogel past zich

papegaai. Deze sociale diersoort leeft in scholen in het

aan alle levensomstandigheden aan. Hij heeft een

koraalrif. Hij is zeer kleurrijk. De Papegaaivis is een

goed gemeenschapsgevoel en is vredelievend. Hij is

drukke zwemmer. Hij heeft fascinerende gewoonten,

opofferingsgezind en bijzonder teder en trouw tegen-

waaronder het maken van een beschermende cocon

over partner en kroost. De Patrijs toont deze eigen-

waarin hij elke nacht veilig slaapt. De Papegaaivis is

schappen alleen bij zijn familie. Hij verlevendigt de

de hele dag in de weer.

omgeving. De Patrijs is kalm, voorzichtig en tevreden.

263. Paradijsvogel - Wimpeldrager:

268. Pauw - Pavo:

Deze schitterende zangvogel heeft een prachtig,

De Pauw is een prachtige vogel. Hij is erg nieuwsgierig

kleurrijk verenkleed. Hij is trots, maar loopt niet te

en heeft een goed geheugen. De Pauw is lawaaierig

koop met zijn talenten, om jaloezie te vermijden. De

en je herkent hem vanop afstand aan zijn roep. Hij is

Paradijsvogel is dapper. Tijdens de paringstijd voert

erg hartstochtelijk. Deze opgewekte pronker is trots

hij ingewikkelde rituelen uit en is er een grote onder-

en leidt een regelmatig leven in kleine families.

linge wedijver. De Paradijsvogel is zorgzaam voor zijn kroost.

TOTEMMAP | 76

269. Pekari - Navelzwijn, Napasika:

274. Plevier:

Deze varkensachtige heeft een donkergrijze of bruine

Deze steltloper houdt van water. Hij is zowel overdag

vacht. Hij is sociaal, gezellig en actief. De Pekari is

als ’s nachts actief. De Plevier is behendig en sierlijk.

over het algemeen niet agressief, maar kan scherp uit

Hij maakt een melodieus geluid, heeft een opvallend

de hoek komen. Hij leeft in kuddes waarvan de leden

verenkleed en een groot uithoudingsvermogen. Hij

elkaar beschermen. Wanneer anderen het territorium

legt enorme afstanden af op weg van en naar het

binnenkomen, werken Pekari’s samen om een muur

broedgebied. De Plevier beschermt zijn jongen goed

te vormen. De Pekari houdt van vaste structuur in zijn

en lokt de vijanden van hen weg door te doen alsof

leven.

hij een gebroken vleugel heeft en dus een makkelijke

270. Pelikaan - Gumbula: Deze watervogel staat bekend om zijn opvallend

prooi is.

275. Poedel - Toy, Capitano:

uiterlijk en gedrag. De Pelikaan is even zachtmoedig

De Poedel is een aanhankelijke en verstandige hond

als verstandig. Hij is sociaal en kan het vinden met

met een haast onfeilbare reukzin. Hij is fijngevoelig en

alle dieren. De Pelikaan is een gracieuze vlieger en

daarom soms kleinzerig. Hij is uiterst opmerkzaam.

ook op het water is hij sierlijk. De Pelikaan heeft een

De Poedel is een van de meest geliefde honden. Hij is

enorm uithoudingsvermogen en werkt bij de jacht

erg goedaardig. Hij is niet graag alleen, maar houdt

goed samen met zijn soortgenoten.

van zijn vrijheid.

271. Penseelaapje - Oeistiti:

276. Poema - Bergleeuw, Zilverleeuw, Cougar, Koegoear:

Dit klauwaapje is actief. Het beweegt vaak zelfs het meest wanneer andere dieren in de schaduw liggen

Deze grote krachtige kat beweegt zich sierlijk en met

te rusten. Tegenover vreemden is hij wantrouwig en

groot gemak voort. Hij leeft eerder solitair, maar is

prikkelbaar. Over het algemeen is het Penseelaapje

wel verdraagzaam en niet aggressief tegenover soort-

eigenzinnig. Hij is behendig en klimt goed. Deze goede

genoten. De Poema toont zijn moed bij gevaar. Hij

imitator is soms vreesachtig van aard. Het Penseel-

heeft een grote vitaliteit. Zelfs als hij dodelijk verwond

aapje bekommert zich om een zieke kameraad.

is, vecht hij verwoed door. De Poema is vooruitziend.

272. Pimpelmees - Capellina:

277. Pony - Shetlandpony:

Deze vogel heeft een onvergelijkbaar verenkleed, met

Dit kleine paard staat bekend om zijn kracht en uithou-

blauwige kop, staart en vleugels en een geel lijf. Met

dingsvermogen. Hij is levendig, wakker, beweeglijk en

zijn sterke klauwen klimt hij erg goed. De Pimpel-

schrander. Zijn bewegingen zijn bevallig en statig. De

mees is een slimme, vrolijke, beweeglijke vogel met

Pony is bijzonder alert en taai en hij kan zich goed

levendige kleuren. Hij heeft een fijne lokroep.

verdedigen. Soms is hij een tikje eigenwijs. De Pony

273. Pinguïn - Keizerspinguïn, Koningspinguïn, Macaronipinguïn, Adéliepinguïn:

Deze vogel gebruikt zijn vleugels om door het water te klieven, zoals andere vogels door de lucht vliegen. Hij is levendig, gezellig, luidruchtig, argeloos en sociaal.

De Pinguïn is buitengewoon behendig. Als hij broedt, is hij ijverig en opofferingsgezind. De Pinguïn leidt een regelmatig leven.

is vreedzaam en goedaardig tegenover andere dieren, zolang ze hem geen kwaad doen.

77 | TOTEMMAP

R 278. Poolvos - Blauwvos, Sneeuwvos:

282. Raaf - Corbie, Korako:

De Poolvos heeft een mooie, weelderige, witte vacht.

De Raaf is de grootste en krachtigste van de kraai-

Hij leeft in kleine horden en bouwt complexe burchten.

achtigen. Hij is sterk, listig en behendig. Hij voert

Hij is honkvast, gehard, past zich aan de omgeving aan

grappige en dolle streken uit. De Raaf is intelligent

en is tevreden met wat hij daar vindt. De Poolvos is

en leert gemakkelijk. Hij eet meestal aas en hamstert

sociaal en verdraagzaam tegenover andere dieren in

voedsel.

zijn territorium. De Poolvos is vooruitziend en bewaart overtollig eten voor perioden van schaarste.

283. Ree - Capriolo, Karaca:

279. Potto - Angwatibo, Beermaki:

Dit nachtdier kan zich geruisloos door het dichte

De Potto is een langzame halfaap met een dichte

kleine hert zijn lieftallig en behendig. Het heeft goed

wollige vacht. Deze boombewoner is een nachtdier.

ontwikkelde zintuigen. Het is voorzichtig en zacht-

De Potto is zeer sterk en hangt vaak uren na elkaar

moedig. De Ree is vriendelijk en gezellig.

in hoge takken. Hij heeft een groot doorzettingsvermogen en is nieuwsgierig. In zijn vertrouwde omgeving is de Potto altruĂŻstisch. Hij kan zich vlug bewegen als hij dit wil.

280. Prairiehond - Cynomys: De Prairiehond is een op en onder de grond levend knaagdier. Een hol huisvest vaak een enorme kolonie.

De Prairiehond is sociaal en waakzaam. Hij is boven-

struikgewas voortbewegen. De bewegingen van dit

284. Rendier - Kariboe: Het Rendier is schrander en heeft een mooi uiterlijk.

Het is nuttig en eerder zwijgzaam. Deze taaie trekker heeft een groot uithoudingsvermogen. Het Rendier leeft in kudden en vindt overal zijn weg.

285. Renvogel - Vorkstaartplevier, Temmincks renvogel:

dien slim en pijlsnel. Als hij jong is, houdt hij ervan geliefkoosd te worden en is hij vrolijk en dartel. De

Deze steltloper heeft een opvallende opgerichte

Prairiehond is altijd bezig en is zich bewust van eigen

houding en relatief lange poten. Hij is energiek en een

kunnen.

goede hardloper, die echter ook plots stil kan staan en

281. Python - Tijgerpython, Koningspython, Kaa, Liasis:

Deze grote wurgslang is zeer gevoelig voor tril-

die niet dikwijls vliegt. De Renvogel is behoedzaam en heeft een groot aanpassingsvermogen.

286. Ringstaartmaki - Katta, Hira:

lingen van de grond. De Python is snel en een goede

Deze halfaap heeft een lange pluimstaart. Hij is een

klimmer, zwemmer en duiker. Hij is rustig, stil en

lawaaimaker in groepsverband, maar is verder erg

eerder passief, maar kan ook levendig zijn. De Python

aardig, zachtaardig en gracieus. Hij is niet agressief.

handelt doordacht en jaagt door hinderlagen op

De Ringstaartmaki is aantrekkelijk en beweegt zich

te zetten. Zijn prooi verslindt hij gulzig. De Python

vlug en omzichtig voort.

beschermt het eigen nest strijdbaar.

287. Rivierdolfijn - Baiji, Boto: De zoetwaterdolfijn houdt zich op in troebel water om zich te verbergen. Door zijn unieke manier van kijken, aan de hand van sonargeluiden, is de Rivierdolfijn zeer zelfredzaam. Hij is zeer intelligent en de jongen zijn leergierig. De Rivierdolfijn heeft weinig vijanden.

TOTEMMAP | 78

S 288. Rode Lynx - Bobcat:

292. Saiga - Saiga antilope:

De Rode Lynx dankt zijn Engelse naam ‘Bobcat’ aan

De snuit van deze antilope doet denken aan een kleine

zijn korte staart. Deze kat is een krachtig en onbe-

slurf. Hij leeft in grote kudden en is niet graag alleen.

vreesd roofdier. Hij jaagt vooral ‘s nachts en volgt

De Saiga is sociaal, al kan hij soms vechtlustig zijn. Hij

meestal dezelfde jachtpaden. Toch kan hij ook goed

is snel en krachtig en heeft een groot uithoudingsver-

inspelen op verschillende situaties. De Rode Lynx is

mogen. De Saiga is een goede trekker. Hij heeft een

gesteld op zijn territorium en heeft een groot uithou-

grote overlevingsdrang. Wanneer er gevaar dreigt,

dingsvermogen.

slaat soms de hele kudde in paniek, hoewel ze zich

289. Roek - Graula: De Roek is een grote zangvogel met een zwart veren-

even dikwijls hardnekkig verdedigt.

293. Saki:

kleed met blauwige metaalglans. Hij is nadrukkelijk

Deze aap is heel actief en levendig. Hij zoekt de hele

aanwezig op plaatsen waar hij zich thuis voelt. Op de

dag naar vruchten. De Saki is niet bang van aard en

grond heeft hij een trotse stap. De Roek is vreedzaam

verkent graag onbekend terrein. Hij is trouw en hij

en heeft weinig vijanden, omdat hij zich gemakkelijk

verdedigt zijn soortgenoten fel. Al staat hij wantrouwig

aansluit bij grote luidruchtige groepen. Hij is niet

en vijandig tegenover andere dieren, hij zal niet snel

kieskeurig. De Roek bouwt slordige nesten.

als eerste tot de aanval overgaan. Wanneer hij een

290. Roerdomp - Bito, Balaban: Deze reigerachtige vogel heeft een perfecte bruine schutkleur. Hoewel hij niet vaak opvalt in het rietland,

ander dier heeft leren kennen, is hij toegewijd en behulpzaam. De Saki leert veel uit ervaring.

294. Salangaan:

kan hij zich wel laten gelden met zijn roep. De Roer-

Deze vogel is een levendige en rusteloze acrobaat. Hij

domp is vooral actief in de schemering, maar ook

is humoristisch, creatief en kunstzinnig. Hij heeft een

overdag is hij op zoek naar kikkers. Hij is veeleisend.

sterk aanpassings- en oriënteringsvermogen dat hem

De Roerdomp heeft een indrukwekkende houding.

in staat stelt snel in een nieuwe omgeving te aarden.

291. Roodborstje - Roodborst, Punarinta: Deze zangvogel toont zijn vrolijke en opgewekte aard bij iedere gelegenheid. Hij is voorzichtig. In de omgang met anderen toont het Roodborstje soms

De Salangaan is een uitgesproken groepsdier, dat in grote kolonies leeft. Omdat hij vlug en verstandig is, ontsnapt hij makkelijk aan zijn belagers.

295. Saterhoen - Tragopaan:

plagerige neigingen. Zijn zang is melodieus en heeft

De Saterhoen leeft alleen of in kleine groepjes in de

een melancholieke toon.

bergwouden. Hij is niet wantrouwig. Wanneer hij zich eenmaal aan een nieuwe situatie heeft aangepast, is hij trouw en aanhankelijk. Hij is geduldig en kalm en reageert zelden impulsief, ook niet als er gevaar dreigt. De Saterhoen heeft een sterke overlevingsdrang en is niet bang van aard.

79 | TOTEMMAP

296. Schaap - Moeflon, Arkal, Argali, Valais zwartneus schaap:

300. Scholekster - Bonte piet: De Scholekster is een waad- en trekvogel. Dit groeps-

Het Schaap is een uitgesproken groepsdier. Alleen

dier is behulpzaam tegenover vrienden. Hij is ordelijk

geeft het snel de moed op, maar in groep kan het

en meestal opgewekt, maar soms plots opvliegend en

vele omstandigheden aan. Het reageert dikwijls

luidruchtig. Hij is verstandig, soms listig. De Scholek-

verstandig. Het Schaap is nieuwsgierig en voorzichtig.

ster is territoriaal en zal zijn gebied met een zekere

Het heeft vooral voor de oudere dieren veel respect

agressiviteit verdedigen.

en toont zich volgzaam tegenover hen. Zelden is het Schaap opvliegend, meestal is het kalm en mild tegenover soortgenoten.

297. Schaarbek - Rayador:

301. Schorpioen - Sira-sira, Alakdan: Dit indrukwekkend dier heeft een gekrulde gifstekel.

De Schorpioen wordt daarom vaak beschouwd als agressief, maar is dat niet. Hij zal enkel steken

Deze vogel leeft in kolonies langs kusten en rivieren.

wanneer hij in het nauw wordt gedreven. Hij is gehard

Hij is ordelijk en werkt steeds samen met soortge-

en bestendig. De Schorpioen is honkvast en voelt

noten, waarbij ze elkaar aflossen. De Schaarbek

zich het best in zijn vertrouwde omgeving. Hij handelt

is vriendelijk en gedienstig. Hij is eerlijk en gaat

doordacht in tijden van schaarste. Wanneer de Schor-

behendig te werk, zonder een spoor van luiheid te

pioen zijn pantser verliest, is hij zacht en kwetsbaar.

vertonen. De Schaarbek stelt rust en kalmte op prijs.

De kolonie verhuist snel als er onrust of gevaar dreigt om de orde zo vlug mogelijk te herstellen.

298. Schildpad - Trionyx, Testudo:

302. Schrijvertje - Schrijverken, Draaikever: Deze glanzende blauwzwarte kever leeft in sloten en meren. Het Schrijvertje beweegt zich behendig en sierlijk voort op het wateroppervlak. Het kan goed

De Schildpad kan, ondanks zijn zware pantser,

zwemmen en uitstekend duiken en vliegen. Het voelt

aanzienlijke afstanden afleggen. Hij is gehard, een

zich goed in grote groepen. Hoewel het zeer snel over

volhouder en tegen veel opgewassen. De Schildpad is

het water glijdt, botst het nooit met soortgenoten.

speels, maar het grootste deel van dag brengt hij door

Het Schrijvertje is altijd bezig en handelt snel. Het is

in rust. Wanneer hij echter in actie schiet, is hij een te

bescheiden en verstopt zich soms onder water.

duchten tegenstander. De Schildpad is intelligent en hij heeft een goed geheugen. Hij is opmerkzaam door zijn goed zicht en reukvermogen.

299. Schoenbekooievaar - Markoeb, Schoensnavel:

303. Schroefhoorngeit - Markhoor: De Schroefhoorngeit voelt zich het meest op zijn gemak in kleine, hechte groepjes. Hij staat niet vijandig tegenover andere dieren, maar zoekt er niet

De Schoenbekooievaar is een bijzonder dier. Hij leeft

snel contact mee. Hij is fraai, verstandig, nieuwsgierig,

stil en eenzaam, soms in kleine groepjes in voor veel

voorzichtig en lenig. Hij is gehard door het leven in

dieren ontoegankelijk gebied. Hij heeft een uitzon-

onherbergzame streken. Een jonge Schroefhoorngeit

derlijk uithoudings- en doorzettingsvermogen. De

is snel zelfstandig en gaat graag op onderzoek uit. Hij

Schoenbekooievaar is verstandig. Hij is altijd klaar om

is opvallend leergierig.

op gevaar te reageren: voorzichtigheid is zijn tweede natuur. Als hij eenmaal vriendschap heeft gesloten, is hij heel trouw.

TOTEMMAP | 80

304. Secretarisvogel - Secretario:

308. Sijs:

De Secretarisvogel is eerder zwijgzaam. Toch kan hij

Deze zangvogel heeft een opvallende vlucht. Hij

heel enthousiast zijn en dit duidelijk laten merken. Hij

heeft een gele vleugelstreep en een gevorkte zwarte

is behulpzaam en ijverig en hij beschermt vooral de

staart. Hij is argeloos en in zekere zin lichtzinnig. De

zwakkere soortgenoten. Deze trotse vogel reageert

Sijs leert gemakkelijk. Hij is gezellig, vredelievend en

snel bij gevaar. Hij is verstandig en heeft veel inzicht.

vertrouwelijk. De Sijs is vreesachtig.

De Secretarisvogel is eerder gesloten tegenover vreemden, maar des te vriendelijker tegen bekenden.

309. Sikahert - Sika:

305. Seriema - Chunga, Kuifseriema:

Het Sikahert is zeer verstandig en voorzichtig. Het

Deze bodembewonende vogel heeft lange poten, een

gezelschap. Het Sikahert is behendig en levendig en

lange nek en een lange staart. Hij beweegt meer al

het leeft met de meeste verwante dieren in vrede. Het

rennend dan al vliegend. De Seriema is nieuwsgierig

blijft steeds opgewekt en is soms wat rusteloos. Het is

en werklustig: hij is de hele dag druk in de weer. Hij

volhardend, maar kan op een eerder genomen beslis-

is verstandig en gaat steeds geordend te werk. In de

sing terugkomen. Het Sikahert is opofferingsgezind

eigen groep zet de Seriema zich erg hard in. Hij kan

en trots.

luidruchtig zijn en gedraagt zich meestal vredelie-

mijdt grote groepen en voelt zich goed in beperkt

vend.

310. Sint-Bernard - Barry:

306. Serval - Wolvenhert:

Deze beroemde Sint-Bernardshond staat vooral

Deze katachtige is krachtig, lenig en voelt zich thuis in

mensen in het gebergte. Hij is bijzonder sterk,

wilde graslanden. Hij is doorgaans opvallend vriende-

scherpzinnig en uitermate trouw. Hij is gezellig. De

lijk. Als hij wordt aangevallen, verdedigt hij zich echter

Sint-Bernard is moedig, goedaardig en heeft een

hardnekkig en meedogenloos. De Serval zoekt niet zo

groot verantwoordelijkheidsgevoel.

vaak gezelschap op. Hij jaagt volhardend en sluw. Hij gedraagt zich trots. Met zijn voorzichtigheid en kalmte doorstaat de Serval zeer verscheiden leefomstandigheden.

307. Sifaka - Kroonsifaka, Zijdesifaka:

bekend om zijn speurtochten naar verdwaalde

311. Slaapmuis - Hazelmuis, Bosslaapmuis, Relmuis: Dit opmerkelijke dier is dapper en onbevreesd, maar wordt soms opgeschrikt door kleinigheden. Hij is beweeglijk, acrobatisch en guitig van aard. De naam verwijst naar de vele rustpauzes die hij nodig heeft,

Deze halfaap voelt zich goed in kleine groep. Hij is

waarbij hij niet graag gestoord wordt. De Slaapmuis

uiterst vreedzaam en vriendelijk. Hij is gevoelig en

is nieuwsgierig en trekt graag op onderzoek uit. Als

heeft fijn ontwikkelde zintuigen. Hij is vreedzaam

hij zich concentreert, heeft hij weinig oog voor wat

maar kan zich onverdraagzaam tonen tegenover

er rond hem gebeurt. De Slaapmuis is verstandig,

anderen. De jongen worden door de Sifaka zorgzaam

vindingrijk en steeds bezig.

beschermd, soms bijna vertroeteld. Hij is slim en bedachtzaam. Alleen bij gevaar wordt hij snel onzeker en luidruchtig. De Sifaka houdt ervan ondeugende of uitdagende streken uit te halen. Hij is meelevend en eerlijk. Hij is zelden uitermate enthousiast, maar wel behulpzaam en gedienstig.

81 | TOTEMMAP

312. Slangehalsvogel - Anhinga:

316. Sneeuwhoen - Alpensneeuwhoen,

Witstaartsneeuwhoen, Spitsvleugelhoen:

Deze grote, sociaal levende watervogel is uiterst behendig, snel en atletisch. Hij gaat doortastend te

De Sneeuwhoen is erg gehard. Hij groeit op in een

werk en verkent graag onbekend terrein, maar keert

eerder vijandelijke omgeving, maar door zijn sterke

steeds naar vertrouwde plaatsen terug. De Slan-

aanpassingsvermogen slaat hij zich er doorheen.

gehalsvogel is ordelijk, zorgzaam en geduldig. Hij

Soms is hij angstig, maar hij blijft waakzaam en

verdedigt zijn territorium fel, maar zwakkere dieren

beheerst en zal nooit paniekerig doen. De Sneeuw-

kunnen op zijn hulp rekenen. Hij toont zich dankbaar

hoen voelt zich het best in kleine groepjes. Hij stelt

tegenover degenen die hem helpen. Bij een eerste

rust en kalmte op prijs en is opofferingsgezind.

kennismaking is hij wat afstandelijk, maar als hij iemand beter kent, is hij uiterst trouw.

317. Sneeuwstormvogel - Sneeuwpetrel:

313. Slankbeer - Olingo, Makibeer, Martilla:

Deze elegante vogel is krachtig, snel en lenig. Hij is

Deze kleine beerachtige heeft een geelbruine vacht

zich dankbaar en leeft in vrede met andere dieren.

en een lange, dik behaarde staart. De Slankbeer is

De werkkracht en inzet van de Sneeuwstormvogel

een nachtdier dat in de bomen woont en hij heeft goed

zijn vaak fenomenaal. Hij is geliefd om zijn dappere,

ontwikkelde zintuigen. Hij is zeer lenig en kan zijn

vrolijke en opgewekte houding. Als de Sneeuw-

evenwicht zeer goed behouden. Dit maakt van hem

stormvogel soms boos wordt, onderneemt hij nadien

een echte durver. Hij draagt goed zorg voor zichzelf.

stappen om het goed te maken.

De Slankbeer heeft een luide roep om over een grote

een schrandere en opmerkzame volhouder. Hij toont

afstand te communiceren met soortgenoten.

318. Sneeuwuil - Hedwig:

314. Slechtvalk:

Deze krachtige vogel is sterk en niet snel van zijn stuk

De Slechtvalk staat bekend om zijn concentratiever-

Hij is zeker niet bang en in staat om zich te verdedigen

mogen en zijn nauwkeurigheid. Hij is erg oplettend,

tegen veel grotere dieren. De Sneeuwuil is niet luid-

waakzaam en vlug. Zijn snelheid en reactievermogen

ruchtig, lijkt vaak afwezig, maar kan met doordachte

zijn fabelachtig. De Slechtvalk is trouw, werkzaam

ideeĂŤn voor de dag komen. Zijn verschijning blijft

en rustig van natuur. Alleen als hij zijn jongen wil

zelden onopgemerkt.

beschermen, wordt hij onberekenbaar. Hij leert snel.

te brengen. De Sneeuwuil reageert rustig en bedaard.

De Slechtvalk is vriendelijk, wijs en volhardend.

319. Snip:

315. Smelleken - Merlin:

Deze steltloper is voorzichtig en erg schrander,

Het Smelleken is een kleine en onopvallend valk. Hij

koortsachtig op zoek. Hierbij laat hij zich eerder leiden

is dapper en durft ook grotere dieren weerstaan. Hij

door zijn gevoel dan door weloverwogen beslissingen.

verdedigt zijn territorium fel, maar laat zich daar-

Hij kan zich goed verbergen en zal in een groep zelden

buiten graag benaderen. Hij is geduldig, mild en wijs.

haantje-de-voorste zijn. Toch kan hij bij gevaar onver-

Het Smelleken vliegt lenig en snel. Hij gaat steeds

wacht sterk reageren. De Snip zal op zo’n ogenblik de

doordacht en schrander te werk. Hij is spaarzaam,

leiding nemen.

vreedzaam en zorgzaam van aard. Het Smelleken is tamelijk honkvast, maar past zich niettemin goed aan nieuwe omgevingen aan .

scherpzinnig en listig. De Snip is rusteloos en soms

TOTEMMAP | 82

320. Snoek - Hauki, Waterwolf:

325. Spitsmuis - Wimperspitsmuis, Suncus, Cokia:

Deze grote zoetwatervis is verstandig en soms brutaal.

Dit kleine muisachtige dier is een insecteneter. Hij is

Hij is een roofvis die met veel energie voor de dag kan

een geduchte rover die graag en veel eet. De Spitsmuis

komen. Wanneer de Snoek niet bedreigd wordt, is hij

is buitengewoon actief. Hij is sterk en nerveus en

rustiger en kalm. Hij is vriendelijk en vreedzaam, maar

neemt enkel korte rustpauzes. De Spitsmuis is erg

heeft het moeilijk met concurrentie van soortgenoten.

beschermend voor zijn territorium en toont zich

De Snoek is zelfverzekerd en alert. Deze mysterieuze

agressief tegenover indringers. Hij rent snel en trekt

vis is een expert in camouflage en verrassing.

zich steeds goed uit de slag.

321. Specht - Picus, Dwergspecht, Boomklopper:

326. Spitssnuitdolfijn - Butskop, Zifio:

De Specht is opgewekt van aard. Hij vrolijkt de omge-

Deze middelgrote, sterke walvisachtige is enorm

ving op door zijn lachende roep en zijn innemend

nieuwsgierig. Alles wat onbekend is, onderzoekt hij.

gedrag. Hij is schrander en waakzaam. De Specht

De Spitssnuitdolfijn leert veel uit ervaring en geeft die

is zorgzaam voor zijn jongen. Iedereen kent hem

ervaring door aan anderen. Hij is schuw. De Spits-

omwille van zijn luide tromgeroffel, maar als hij

snuitdolfijn is luisterbereid, geduldig en heeft een

onraad bespeurt houdt hij daar onmiddellijk mee op.

sterk verantwoordelijkheidsgevoel. Zieke of gewonde

322. Sperwer - Spreeuwenarend, Musket, Klamper, Krahui:

soortgenoten worden niet in de steek gelaten.

327. Spitsvogel - Artamus:

Deze roofvogel heeft een opvallende geel oog. De

Deze levendige en energieke zangvogel is erg wend-

Sperwer is dapper en soms brutaal. Al schertsend

baar. Hij vangt insecten in de lucht. De Spitsvogel is

jaagt hij met een verrassingsaanval anderen schrik

gezellig en hoegenaamd niet egoĂŻstisch. Hij leeft zeer

aan. Hij is krachtig, volhardend en heeft een groot

sociaal in grote groepen. Hij is hulpvaardig. De Spits-

concentratievermogen. De Sperwer bouwt zijn nest

vogel is vrolijk, ondeugend en pakt problemen luchtig

slordig. Hij draagt geduldig en waakzaam zorg voor

aan. Hij gaat zelden bij de pakken neerzitten.

zijn jongen.

323. Spiesbok - Gemsbok, Passan, Beisa:

328. Spoorkoekoek - Centropus, Coucal: De Spoorkoekoek is een forse grondvogel. Hij bouwt

Deze antilope heeft twee grote hoorns en leeft in

een verzorgd, stevig en goed verborgen nest. Deze

een zeer droog klimaat. De Spiesbok is volhardend

stoutmoedige vogel haalt soms gedurfde acties uit om

en rusteloos. Hij leeft in vrede en werkt gemakkelijk

zijn jongen te voeden. Hij is levendig en openhartig,

met anderen samen. Als hij wordt aangevallen kiest

maar zelden uitbundig. De Spoorkoekoek heeft een

hij meestal de vlucht, maar wanneer hij in het nauw

diepe en verdragende roep.

gedreven is, durft hij aan te vallen. De Spiesbok is dan ook een niet te onderschatten tegenstander.

324. Spinaap - Slingeraap, Kwatta, Muriqui:

329. Spotlijster - Katvogel, Sidderspotlijster, Mimus, Zwarte lijster:

Deze zangvogel trekt de aandacht door zijn kwaliteiten

Deze aap staat bekend om zijn behendigheid. Hij

als imitator. Hij heeft een vrolijke aard en werkt graag

verplaatst zich vlot over alle denkbare terreinen en voelt

samen. Hij verdedigt zijn territorium fel, maar eens

zich overal thuis. De Spinaap leeft in groep. Rangorde

de Spotlijster anderen kent, laat hij hen met rust. Als

is belangrijk, maar wordt niet streng gehandhaafd. Hij

de Spotlijster aan een taak is begonnen, werkt hij er

is een echte genieter. De Spinaap is speels, verstandig

koortsachtig en rusteloos aan verder. De Spotlijster is

en snel enthousiast, maar even snel verstrooid.

ordelijk en tamelijk honkvast.

83 | TOTEMMAP

330. Spreeuw - Star, Starling:

334. Staartmees:

Er bestaat geen meer vrolijke, blijmoedige en

Deze kleine zwart-wit-roze zangvogel heeft een lange

opgewekte vogel dan de Spreeuw. Hij beschouwt

staart. De Staartmees is acrobatisch, zeer actief

alle omstandigheden met rust, jovialiteit en een

en rusteloos. Hij laat zich voortdurend horen. Hij is

wereldwijze blik. Hij verliest nooit zijn goed humeur.

nieuwsgierig en voelt zich overal thuis. De Staart-

De Spreeuw is bescheiden, slim en speels. Hij leert

mees is zorgzaam en sociaal. Hij is een meester in

gemakkelijk iets bij. De Spreeuw heeft een groot

het bouwen van nesten.

aanpassingsvermogen. Hij kent een hecht familieleven en verdedigt zich dapper tegen vijanden.

335. Steenarend - Goudarend:

331. Springbok - Insephe:

Deze edele roofvogel heerst fier over zijn territorium.

De Springbok leeft in grote groepen met een sterke

Tijdens de jacht is hij snel en behendig. De Steena-

sociale structuur. Hij is zachtmoedig, nieuwsgierig

rend heeft een beperkte familie en blijft die zijn hele

en rustig. Hij is steeds waakzaam, verstandig en

leven trouw. Hij heeft de naam gevaarlijk te zijn,

vriendelijk. De Springbok leeft in vrede met anderen.

maar is rustig van aard. Hij zal eerder beschermen

Zijn naam verwijst naar de sprong die hij maakt om

dan bedreigen. Enkel wanneer hij rechtstreeks wordt

de kudde te waarschuwen voor dreigend gevaar. De

aangevallen zal hij zich fel verdedigen. De Steenarend

Springbok zal zelden de confrontatie verkiezen. Hij

is een volhouder.

laat een soortgenoot niet in de steek.

332. Springhaas:

De Steenarend is waakzaam, rustig en verstandig.

336. Steenbok - Waliasteenbok, Toer: De Steenbok is vooral bekend om zijn behendigheid

Dit kleine knaagdier heeft sterk ontwikkelde achter-

en zijn evenwichtsgevoel. Deze bergbewoner leeft in

poten. Hiermee kan hij in vergelijking met zijn grootte

groep en hecht belang aan de rangorde binnen de

heel ver springen. De Springhaas voelt zich thuis in

groep. Hij is vriendelijk en nieuwsgierig, maar soms

kleine groepen. De Springhaas leeft in ingenieuze en

wat koppig. Hij leert veel van ouderen. De Steenbok

gecompliceerde holen. Hij is honkvast en blijft steeds

is sterk maar zal zijn kracht niet snel tegen anderen

in de buurt van zijn veilige hol. Hij is opmerkzaam,

gebruiken. Hij is speels, leeft in vrede met zijn omge-

snel, behendig en vlijtig.

ving en past zich snel aan.

333. Sprinkhaan - Jilpir, Panzi:

337. Steenloper:

Deze levensgenieter vertoeft graag op zonnige

Zoals wel meer bij trekvogels is vooral het uithou-

graslanden. Hij heeft lange achterpoten waarmee hij

dingsvermogen van de Steenloper opvallend. Hij

ver kan springen om aan gevaar te ontsnappen. Hij

beschermt zijn jongen hardnekkig. Hij is de hele

heeft weinig vijanden, is voorzichtig en geduldig. De

dag op zoek naar voedsel en soms is hij een beetje

Sprinkhaan heeft een groot aanpassingsvermogen.

hebzuchtig. De Steenloper is snel, verstandig en

Met zijn opvallend gekleurde vleugels maakt de

praktisch aangelegd. Hij heeft organisatietalent en

Sprinkhaan een bijzonder geluid.

werkkracht.

TOTEMMAP | 84

338. Stekelstaarteekhoorn - Anomalure:

342. Steltkluut:

De Stekelstaarteekhoorn leeft in hoge bomen waar

Deze vogel is een gracieuze en lieftallige steltloper.

hij zich snel, lenig en met grote sprongen verplaatst.

Hij heeft een edele houding en is eervol. Hij bouwt

Hij kan zich erg goed verschuilen als er gevaar dreigt:

een ingenieus en verzorgd nest. De Steltkluut is mild,

zelfs een grote groep is nauwelijks op te merken. Hij is

vrijheidslievend en slim. In een onbekende omgeving

vreedzaam, een beetje nerveus zo nu en dan, levendig

neemt hij een afwachtende houding aan. Toch gaat de

en guitig. De Stekelstaarteekhoorn is gevoelig en

Steltkluut vaak naar nieuwe verblijfplaatsen op zoek,

heeft goed ontwikkelde zintuigen.

grotendeels uit nieuwsgierigheid. Hij past zich goed

339. Stekelstaarteend - Witkopeend: De Stekelstaarteend is een goede duiker. Hij bouwt

aan.

343. Steltral - Roatelo:

zijn nest kunstig en zorgt ervoor dat het goed

Deze opmerkelijke vogel voelt zich vooral in groep

verscholen ligt. De Stekelstaarteend is leergierig,

thuis, waarin de verantwoordelijkheid voor jongen

snel en ordelijk. Als zijn jongen bedreigd worden, kan

en voedsel wordt gedeeld. De Steltral bezit een sterk

hij onverwacht agressief worden. De Stekelstaarteend

gevoel voor teamgeest. Hij heeft weinig vijanden. De

is vrijheidslievend.

Steltral is dankbaar, hulpvaardig en gaat steeds door-

340. Stekelstaartzwaluw: Vooral de snelheid en wendbaarheid van deze zwaluw

dacht te werk.

344. Steppelemming:

zijn fenomenaal. Hij heeft een groot aanpassingsver-

Dit knaagdier heeft een lange dichte vacht. De

mogen voor nieuwe broedplaatsen. De Stekelstaart-

Steppelemming is vooruitziend en gaat met overleg

zwaluw houdt ervan in grote groepen te leven. Af en

te werk. Hij is klein, maar zeker niet kwetsbaar. Hij

toe lijkt hij erg gehaast, doet hij wat zenuwachtig en

is opgewekt, speels en vrolijk. De Steppelemming

heeft hij minder aandacht voor zijn omgeving. De

vertoont geen agressief gedrag, ook niet tegenover

Stekelstaartzwaluw is behulpzaam, dankbaar en

andere dieren. Hij is uitermate nieuwsgierig. Hij is

doorgaans eerlijk en openhartig.

bouwlustig, maar niet altijd werkzaam. De Steppe-

341. Stekelvarken - Coendou, Noko, Landak: Dit knaagdier is een klein en stil nachtdier dat overdag

lemming leert snel, vooral door ervaring.

345. Stern - Opaalstern, Elfenstern Lachstern:

genietend ligt te zonnebaden voor zijn hol. Het Stekel-

Deze zeevogel vliegt vlug en behendig. Hij is zorgeloos

varken is standvastig en moeilijk te overhalen, soms

en vrolijk. Meestal is de Stern mild en begrijpend,

een beetje eigenwijs. Zolang hij zich niet bedreigd

maar als hij voor jongen moet zorgen, kan hij ook

voelt, is hij vriendelijk en vreedzaam. Als hij zich dan

wel jaloers en opvliegend zijn. Hij is praatgraag. Een

toch aangevallen voelt, verdedigt hij zich fel en hard-

doortocht van een Sternkolonie blijft dan ook zelden

nekkig. Het Stekelvarken is rustig, zachtmoedig en

onopgemerkt.

een goede leermeester. Al maakt hij soms een trage indruk, hij is in staat om zeer snel te reageren.

346. Steur - Huso, Sterlet: De Steur is de grootste zoetwatervis ter wereld. Hij is rustig, kalm en waardig. De Steur kan enkel rechtdoor zwemmen en heeft veel ruimte nodig om te bewegen.

Met zijn doorzettingsvermogen kan hij de oceaan overzwemmen. De Steur is gevoelig en niet snel bang.

85 | TOTEMMAP

347. Stokstaartje - Timon, Surikato, Meerkat:

351. Struisvogel - Struto:

Deze energieke graver bouwt een ingewikkeld

De Struisvogel is de snelste loopvogel ter wereld. Hij is

gangenstelsel. Hij is erg sociaal en vaak aanhankelijk.

sterk, beweegt soepel en heeft een groot uithoudings-

Hij voelt zich met opvallend gemak overal thuis. Het

vermogen. Hij is zeer opmerkzaam. De Struisvogel is

Stokstaartje handelt zelden instinctief: het leert veel

verdraagzaam tegenover andere diersoorten en werkt

uit ervaring. Het heeft een goed geheugen en is erg

goed samen in groep. Hij is een genieter. Bij conflict

schrander. Het Stokstaartje is gezellig, vriendelijk,

kan de Struisvogel een geduchte tegenstander zijn.

grappig en speels, maar ook steeds waakzaam en uitermate dapper. Het ligt graag in de zon, maar kan ook plots onstuimig en drukdoend met iets bezig zijn.

348. Stormvogel - Fulmar, Petrel: Deze kleine, dapper vogel schiet vlak over het water in een grillige, behendige vlucht. Hij heeft een sterk oriënteringsvermogen. De Stormvogel komt zelden aan land en keert steeds naar hetzelfde nest terug. Hij gaat de gevaren niet uit de weg en bedenkt steeds een verstandige oplossing. Al lijkt hij niet altijd vriendelijk, hij is toch erg sociaal. Hij voelt zich thuis in grote groepen. De Stormvogel is waakzaam en edelmoedig.

349. Strandloper: Deze vogel laat zich niet snel opmerken. De Strandloper is opofferingsgezind en zal voor soortgenoten grote risico’s nemen. De Strandloper is actief en heeft een opvallend uithoudingsvermogen. Hij past zich aan alle leefomstandigheden goed aan.

350. Streepmuis: De Streepmuis is waakzaam en bedrijvig. Hij heeft scherpe ogen en is een behendig klimmer. Hij is kwetsbaar maar dapper. De Streepmuis is sportief en nieuwsgierig. Hij speelt graag en veel. Hij leeft zorgzaam in kleine en grote groepen. De Streepmuis laat zijn gedrag en stressgevoeligheid beïnvloeden door de groep.

TOTEMMAP | 86

T 352. Tagoean - Vliegende eekhoorn, Ljoetaga:

357. Tijger - Tigris, Bengaalse tijger:

Deze vliegende eekhoorn valt op door zijn rode kleur

Deze prachtige kat verenigt in zich een verleidelijke

en grote ogen. De Tagoean is een goede klimmer die

schoonheid en een ontembare wildheid. De Tijger is

fantastische zweefsprongen maakt. Hij is vooruitziend

zich goed bewust van zijn kracht. Hij leeft en werkt

en speurt het luchtruim af alvorens hij zijn vlucht

graag alleen, maar voelt zijn soortgenoten toch zeer

aanvat. Dit nachtdier is moedig. De Tagoean is snel,

goed aan. Hij is vriendschappelijk en deelt zijn voedsel

lenig en levendig.

met anderen als hij er teveel heeft. De Tijger vermijdt

353. Taipan: De Taipan is een zeer giftige koraalslang. Hij bijt echter enkel wanneer hij in het nauw wordt gedreven.

fysieke conflicten met soortgenoten en zoekt naar andere oplossingen. De Tijger is dapper.

358. Tjiftjaf:

Dan verdedigt hij zich fel. Hij is sterk en krachtig en

Deze kleine insecteneter en zangvogel heeft een

heeft een zeer goed zicht. De Taipan is alert en scant

opmerkelijke roep. Die roep gebruikt de Tjiftjaf om

de omgeving heel nauwgezet. Bij het jagen is hij erg

aan andere dieren duidelijk te maken dat men zijn

strategisch. De Taipan heeft een groot aanpassings-

territorium betreedt. De Tjiftjaf is blijmoedig. Door

vermogen.

zijn constante zoektocht naar eten is hij onrustig en

354. Tapir - Danta, Anta: De Tapir is een grote planteneter met een korte slurf. Hij is goedhartig, vreedzaam en nieuwsgierig.

beweeglijk. Zijn nest is mooi onderhouden. De Tjiftjaf is dapper en vreest geen rovers.

359. Toekan - Toco:

Bij gevaar verbergt hij zich in het water. De Tapir is

De Toekan is een prachtige vogel die vooral bekend is

alert. Hij reageert uiterst gevoelig op zijn omgeving.

door zijn kleurrijke snavel. Deze snavel gebruikt hij op

De Tapir is een gewoontedier dat zijn eten zoekt rond

een inventieve manier. Als deze oerwoudbewoner zijn

vertrouwde, goed gekende paden.

monotone roep laat klinken, is de Toekan over grote

355. Tarpon - Megalops: Deze forse, krachtige vis heeft grote, zilverglanzende schubben en grote ogen. De Tarpon zwemt zeer snel en imponeert met spectaculaire sprongen. Deze

afstanden te horen. Hij is ondernemend en speels. De Toekan is een goede imitator, rusteloos en nonchalant.

360. Toepaja - Boomspitsmuis:

geharde vis is uniek en soms ongrijpbaar. Hij heeft

Dit kleine, insectenetende zoogdier met een spitse

een groot uithoudingsvermogen. De Tarpon past zich

neus is voortdurend onderweg. Hij is zeer actief,

aan de meest moeilijke omstandigheden aan.

rusteloos en soms nerveus. De Toepaja is doorgaans

356. Termiet - Witte mier: De Termiet is een sociaal insect dat in grote groepen leeft. De groep kent een duidelijke taakverdeling. De

verdraagzaam, behalve bij voedselschaarste. De Toepaja is vindingrijk en handig.

361. Toerako - Loerie, Bananeneter:

Termiet is een harde werker. Hij kan zeer goed samen-

De Toerako is een actieve en fraaigekleurde vogel. Hij

werken om zo prachtige bouwwerken te maken van

kan heel goed klimmen en klauteren. Hij is mooi en

verscheidene meters hoog. Hij is goed georganiseerd.

snel. Hij past zich goed aan veranderende omstandig-

De Termiet kan zich in groep goed verdedigen.

heden aan. De Toerako is interessant, nieuwsgierig en zeer sociaal. De Toerako is beschermend en waarschuwt niet alleen zijn soortgenoten maar ook andere dieren bij gevaar.

87 | TOTEMMAP

V 362. Torenvalk - Gheppio, Valk:

364. Veldmuis:

Vanwege zijn gezellige aard en de zorgzaamheid voor

Dit kleine knaagdier heeft een ruige vacht en korte

zijn jongen krijgt deze vogel veel sympathie. Hij is

staart. Het is geweldig snel. Het springt, klimt en

snel, behendig en niet vlug vermoeid. De Torenvalk

huppelt. De Veldmuis is zeer vrolijk, goedhartig, arge-

gedraagt zich moedig en flink. Hij is een geduchte

loos en verstandig. Hij hoort scherp, ruikt op grote

rover, maar dat vergeet men snel omdat zijn stijl

afstand en ziet voortreffelijk. De Veldmuis is vooruit-

bewondering afdwingt. De Torenvalk heeft een sier-

ziend en verzamelt voedselvoorraden in zijn nest.

lijke vlucht en is een echte acrobaat op dat gebied.

Hij is erg opmerkzaam. De Torenvalk is krachtig en moedig.

365. Vink - Boekvink, Botvink: Deze vlijtige en levendige zangvogel is gezellig, vreedzaam en vrolijk. In het algemeen is de Vink niet schuw, maar wel voorzichtig. Hij besteedt veel zorg aan de

U

bouw van het nest en onderhoudt het regelmatig. De

363. Uil - Kerkuil, Strigo:

366. Vleermuis - Kalong, Yarasa, Kelawar:

De Uil is een krachtige en actieve jager die ‘s nachts

Dit nachtdier heeft met echolocatie een heel eigen,

op pad gaat. Hij heeft goed ontwikkelde oren en ogen.

goed ontwikkeld zintuig. De Vleermuis is een zeer

De Uil is opmerkzaam: elk moment observeert hij het

nuttig dier. Het leeft in grote groepen en verzorgt zijn

gebied rondom zich. De Uil is erg goed in camouflage.

jongen goed. De Vleermuis is erg beweeglijk en een

Hij is stilzwijgend, proper en nuttig. De Uil is moedig

zeer behendige vlieger. De Vleermuis is een unieke

en behendig. Hij helpt zwakkere soortgenoten.

jager en is zeer opmerkzaam.

Vink is opgewekt en trouw. Hij leert zijn typische zang van de oudere vogels.

367. Vlinder - Koolwitje, Citroenvlinder: De Vlinder heeft een karakteristieke flapperende vlucht en erg opvallende vleugelkleuren. Ondanks zijn kleurenpracht kan hij zich in rustperiodes ook onopvallend gedragen. Hij is een zeer lieflijke vlieger en een echte levensgenieter. De Vlinder ondergaat af en toe een metamorfose. Dit is het moment waarop de Vlinder op zoek gaat naar nieuwe uitdagingen.

368. Vogelbekdier: Dit kleine zoogdier met een opvallende snavel leeft in het water en is een uitzonderlijke zwemmer. Het Vogelbekdier is zeer uniek: het is een zoogdier dat eieren legt, het enige zoogdier met een snavel en één van de weinige giftige zoogdieren. Het Vogelbekdier is flexibel, verdraagzaam en kent weinig vijanden.

Op bepaalde momenten is hij onverstoorbaar. Hij is doordacht en gebruikt meerdere holen om snel te ontkomen bij gevaar.

TOTEMMAP | 88

W 369. Vos - Vulpes, Gewone Vos, Rode Vos:

371. Walrus - Morsa, Mursu, Walvispaard:

De Vos is een slank en sierlijk roofdier. Hij beseft het

Dit grote, sterke en indrukwekkende zeezoogdier met

gevaar wel, maar vreest het niet. Hij is stoutmoedig

lange slagtanden leeft in de poolgebieden. De Walrus

en sluw. De Vos is verstandig en vindingrijk. Hij is een

is een sociaal dagdier en hij is zeer gezellig. Hij

opportunist. De Vos is in staat om zich constant aan

verkiest grote groepen, zit graag dicht bij de anderen

te passen aan een nieuwe situatie en heeft een grote

en heeft weinig vijanden. De Walrus is een genieter.

overlevingsdrang.

Hij is gevoelig.

370. Vuursalamander - Goudsalamander:

372. Wasbeer - Raccoon, Procyon:

Deze zeer grote salamander heeft een opvallend, fel

Deze kleine boombewoner kan zich goed handhaven

gekleurd vlekkenpatroon. De Vuursalamander is een

in verschillende omgevingen en eet bijna alles. De

actief nachtdier. Als hij volwassen is, heeft hij bijna

Wasbeer is intelligent en bevallig. Hij maakt met zijn

geen vijanden. Hij is trouw en standvastig en keert

behendigheid en lenigheid een aangename indruk. Hij

bijna altijd terug naar zijn woonplaats. Hij heeft een

is vrolijk, opgewekt en nieuwsgierig. De Wasbeer is

goed oriĂŤntatievermogen. De Vuursalamander is een

plagerig en guitig. In nood is hij moedig en behulp-

echte speelvogel.

zaam.

373. Wever - Widavink: Deze zangvogel leeft in grote groepen en is vooral bekend om de speciale manier waarop hij zijn nest zorgvuldig bouwt. De Wever pronkt graag met zijn prestaties. Hij blijft altijd bezig met de bouw van nieuwe nesten. De Wever is slim en scherpzinnig. Hij is altijd aan het kwetteren.

374. Wezel - Muishond: Deze marterachtige is het kleinste roofzoogdier ter wereld. De Wezel is stoutmoedig, dapper, buitengewoon behendig en gespierd. Hij valt soms prooien aan die vele keren groter zijn dan zichzelf. De Wezel is vooruitziend. Hij jaagt soms op meer dieren dan hij nodig heeft en slaat die dan op als voorraad. De Wezel is familiaal ingesteld en vrijheidslievend.

375. Wielewaal - Oriolo: Deze fel gele zangvogel met zwarte vleugels leeft in de boomtoppen. Met zijn welluidende zang is hij graag gezien. De Wielewaal kibbelt graag. Hij is onrustig en moedig. Hij maakt een kunstig geweven nest. Hij is zorgzaam voor zijn familie.

89 | TOTEMMAP

376. Wilde eend - Lacha:

381. Wulp - Zarapito:

De Wilde eend leeft in vijvers, moerassen, meren en

Deze snipachtige, grote steltloper is opvallend door

sloten. Deze watervogel eet kleine visjes, slakken en

zijn lange, gebogen snavel. Hij is voorzichtig en leeft

wormen, maar is zeer flexibel in zijn voedselkeuze.

in groep. De Wulp is scherpzinnig en schrander. Hij

De Wilde eend is sociaal en gezellig. Hij is verdraag-

is gemeenzaam, liefdevol en gehoorzaam. Tijdens de

zaam en zeer tolerant. De Wilde eend heeft een groot

vlucht is de Wulp op het gehoor te volgen door zijn

aanpassingsvermogen. Hij is actief, beweeglijk en

prachtige, mysterieuze, jodelende zang.

voorzichtig.

377. Winterkoninkje - Winterkoning: Het Winterkoninkje is een opgewekte en blijmoedige zangvogel. Het is erg vitaal, behendig en snel.

Het handelt stoutmoedig. Bij gevaar verliest het zijn stoutmoedigheid, maar die keert snel terug. Het Winterkoninkje verliest zelden zijn vrolijke stemming en zelfs in volle winter zingt het alsof het lente is.

Het Winterkoninkje hecht veel belang aan een goede verstandhouding met zijn naaste omgeving.

378. Wolf - Raksha, Akela, Lupus, Phao, Phaona: De roedels van deze sociale hondachtige zijn strikt georganiseerd. Hij communiceert intensief met zijn kenmerkend gehuil, tenminste als de sociale band sterk is. De Wolf is handig, sluw en vindingrijk. Hij handelt trouw tegenover soortgenoten en hecht belang aan een goed gemeenschapsleven. De Wolf heeft een groot uithoudingsvermogen. Hij past zich snel aan een nieuwe situatie aan.

379. Wombat: Een Wombat is een rustig buideldier. Hij is territoriaal en graaft in zijn leefgebied een ingenieus gangenstelsel. Hij draagt veel zorg voor zijn jong. De Wombat is grappig, verdraagzaam en aanhankelijk. Hij is stevig en gehard voor moeilijke omstandigheden. De Wombat verspilt niets.

380. Wouw - Koningswouw, Chil: Deze grote roofvogel heeft een groot uithoudingsvermogen. De Wouw is verstandig. Zijn vlucht is erg rustig. De Wouw is in staat om komedie te spelen om zijn prooi te verschalken en is een opportunist. De Wouw is sociaal, trouw en gezellig.

TOTEMMAP | 90

Z 382. Zalm - Salmo, Salmono:

387. Zeepaardje - Zeenaald:

Deze grote vis heeft een groot uithoudingsvermogen.

Deze schattige en gracieuze zoutwatervis leeft in

De Zalm is een doorzetter die honderden kilometers

water met een rijke plantengroei. Hij is de hele dag

kan afleggen met betrekkelijk weinig voedsel. Hij is

actief, maar kan ook bewegingloos blijven hangen.

fors en krachtig gebouwd, maar toch sierlijk. Hij durft

Het Zeepaardje beweegt zich steeds rustig voort. Het

tegen de stroming in te gaan. De Zalm heeft een hoog

voelt zich het best in kleine groep en is betrouwbaar.

ontwikkelde reukzin. Hij is fel en energiek.

Het Zeepaardje is vriendelijk en waardeert een stevige

383. Zebra - Quagga, Zeb: Dit zeer sociale dier leeft op de uitgestrekte graslanden. De Zebra is levendig, krachtig en de hele dag door actief. Hij heeft een groot uithoudingsver-

vriendschapsband. Het verkiest zijn vertrouwde omgeving, maar kan zich aanpassen aan een nieuwe omgeving.

388. Zeeschildpad - Kasa, Penyu, Ponyu:

mogen. Hij is schrander en vriendelijk. De Zebra leeft

Dankzij zijn gestroomlijnde schild schiet de krachtige

in familiegroep met een strikte hiĂŤrarchie. Hij heeft

Zeeschildpad aan een hoge snelheid door het water.

een langdurige, sterke familieband. De Zebra draagt

Deze unieke reiziger legt grote afstanden af en heeft

sterk zorg voor de jongere, oudere en zwakkere fami-

een groot uithoudingsvermogen. De Zeeschildpad is

lieleden.

steeds beweeglijk en stopt zelden met zwemmen.

384. Zebramangoest - Mungo: De Zebramangoest dankt zijn naam aan de gestreepte tekening op zijn rug. Hij is zeer communicatief,

Hij keert graag terug naar zijn vertrouwde plek. Hij is vriendelijk en intrigerend.

389. Zeewolf - Beringzeewolf, Merikissa:

opgewekt en goedaardig. De Zebramangoest leeft

De krachtige Zeewolf heeft een opvallend gebit. In

in familieverband en jaagt in groep op zijn prooi. De

tegenstelling tot andere vissen wisselt hij elk jaar

Zebramangoest is alert, vindingrijk en zeer sociaal.

zijn tanden. Hij gebruikt zijn lange tanden om schaal-

385. Zeeduivel - Staartvis, Lotte: Met zijn grote stekel lokt deze platte zoutwatervis andere vissen. De Zeeduivel heeft een relaxte levensstijl, maar hij kan ook plots razendsnel in actie treden. Hij is efficiĂŤnt en inventief. De Zeeduivel is een

dieren te pakken en is daarom uniek of zelfs excentriek. Ondanks zijn uiterlijk en naam is de Zeewolf vriendelijk en betrouwbaar. Een taak voert de Zeewolf steeds moeiteloos uit.

390. Zwaan - Angsa, Wani:

meester in de camouflage en blijft vaak op de achter-

De Zwaan is een grote, statige en sierlijke watervogel.

grond. Toch kan hij zich ook duidelijk laten gelden.

Hij is verstandig en vlug van begrip. De Zwaan getuigt

386. Zeehond - Kotick, Phoca, Largha Zeehond:

van zelfvertrouwen, maar uit dit niet en is eerder rustig. Hij heeft een groot aanpassingsvermogen. De Zwaan is trouw en teder voor de jongen. Hij verdedigt

De Zeehond is een vrij klein waterroofdier. Hij is

de kroost fel, maar zal enkel heftig reageren als hij

behendig, een goede zwemmer en duiker die enkel uit

wordt uitgedaagd.

het water komt om te rusten of te zonnen. Hij leeft in kleine kudden en is sociaal. De Zeehond is leerzaam, bedrijvig en vinnig. Hij is vriendelijk. De Zeehond kan gevat uit de hoek komen.

91 | TOTEMMAP

391. Zwaardvis - Kardhal, Todak: Deze ‘koning der vissen’ heeft een extreem lange bovenkaak in de vorm van een zwaard. De Zwaardvis leeft in kleine groep en heeft weinig vijanden. Hij heeft een groot doorzettingsvermogen. Hij is verdraagzaam.

De Zwaardvis is zeer snel en behendig. Zijn sprongen boven het water zijn indrukwekkend.

392. Zwaluw - Huiszwaluw, Boerenzwaluw, Hirundo: Deze snelle, sierlijke vlieger jaagt tijdens zijn vlucht op insecten. De Zwaluw is behendig en kunstig. Deze zangvogel is hulpvaardig en bedrijvig. De Zwaluw is uitgesproken sociaal, betrouwbaar en leeft nauw samen in grote groepen. Hij is flexibel en weinig kieskeurig. De Zwaluw is beschermend voor zijn jongen.

TOTEMMAP | 92

93 | TOTEMMAP

INDEX TOTEMLIJST -- Aalscholver..................................1

-- Anser........................................115

-- Beerkat......................................23

-- Aap...............................................2

-- Anta..........................................354

-- Beermaki.................................279

-- Aardeekhoorn..............................3

-- Antilope......................................14

-- Beermarter................................23

-- Aardwolf...................................140

-- Anubis........................................20

-- Beisa........................................323

-- Acanthiza...................................64

-- Apella.......................................161

-- Beloega......................................24

-- Addax.........................................14

-- Ara arakanga.............................15

-- Belone......................................100

-- Adder ...........................................4

-- Ara macao..................................15

-- Bengaalse tijger......................357

-- Adelaar.......................................17

-- Ara..............................................15

-- Beo.............................................25

-- Adelaarsrog.............................216

-- Arassari......................................16

-- Bergbever..................................26

-- Adéliepinguïn...........................273

-- Arend..........................................17

-- Bergduivel....................................5

-- Adjak..........................................10

-- Argali........................................296

-- Bergleeuw................................276

-- Agame .........................................5

-- Arganaz....................................130

-- Berglemming.............................27

-- Agoeja........................................41

-- Arkal.........................................296

-- Bergschaap................................58

-- Agoeti...........................................6

-- Arni.............................................40

-- Beringzeewolf..........................389

-- Ai..............................................206

-- Artamus...................................327

-- Berner sennenhond..................28

-- Ajaja.........................................199

-- Arum........................................218

-- Bever..........................................29

-- Akatia.........................................46

-- Aslan........................................196

-- Bezoar......................................101

-- Akela........................................378

-- Aspisadder...................................4

-- Bibic.........................................170

-- Alakdan....................................301

-- Astur........................................129

-- Bighorn......................................58

-- Alauda......................................198

-- Attagis......................................192

-- Bij...............................................30

-- Albatros........................................7

-- Avoceta.....................................175

-- Bintoerong.................................23

-- Alces...........................................76

-- Axis...........................................134

-- Biroeang..................................210

-- Alk................................................8

-- Aziatische wilde hond................10

-- Bito...........................................290

-- Aloeatta......................................39

-- Baardkoekoek............................18

-- Bizon..........................................31

-- Alpaca..........................................9

-- Bagheera.................................207

-- Blauwe reiger............................32

-- Alpenhond..................................10

-- Baiji..........................................287

-- Blauwe vinvis.............................33

-- Alpensneeuwhoen...................316

-- Balaban....................................290

-- Blauwe zeeslak..........................34

-- Amazilia...................................182

-- Baloe..........................................22

-- Blauwe-Draak...........................34

-- Amazonepapegaai...................261

-- Bamboebeer............................260

-- Blauwe-Engel............................34

-- Amerikaanse nerts..................133

-- Bananeneter............................361

-- Blauwvos..................................278

-- Amerikaanse zeearend.............11

-- Bandro.....................................209

-- Bobcat......................................208

-- Anaconda ..................................12

-- Banteng.....................................19

-- Bobcat......................................288

-- Angsa.......................................390

-- Barao.......................................138

-- Boekvink..................................365

-- Angwatibo................................279

-- Barry........................................310

-- Boerenzwaluw.........................392

-- Anhinga....................................312

-- Bassariscus.............................165

-- Boeroendoek...............................3

-- Ani..............................................13

-- Baviaan......................................20

-- Bokomboeti.............................209

-- Anioema...................................135

-- Baya.........................................190

-- Bokraaf......................................15

-- Anoa...........................................40

-- Beensnoek.................................21

-- Boloko........................................99

-- Anomalure...............................338

-- Beer...........................................22

-- Bongo.........................................14

TOTEMMAP | 94 -- Bonte piet................................300

-- Charsas....................................221

-- Dibatag.......................................99

-- Boomklever................................35

-- Cheeta......................................148

-- Dikdik.........................................57

-- Boomklopper...........................321

-- Chigi...........................................80

-- Dikhoornschaap........................58

-- Boommarter............................221

-- Chil...........................................380

-- Diksnavelmees..........................59

-- Boomspitsmuis.......................360

-- Chimpansee...............................46

-- Dingo..........................................60

-- Bosbok.......................................36

-- Chinchilla...................................47

-- Distelvink...................................61

-- Bosduiker..................................37

-- Cholo........................................206

-- Dodaars......................................92

-- Boskonijn.....................................6

-- Choloepus................................206

-- Doeroecoeli..............................234

-- Bosmuis...................................231

-- Chunga.....................................305

-- Dolfijn.........................................62

-- Bosslaapmuis..........................311

-- Citroenvlinder..........................367

-- Doornkruiper.............................63

-- Boto..........................................287

-- Civetkat......................................48

-- Doornsnavel...............................64

-- Botvink.....................................365

-- Coati.........................................238

-- Draaihals...................................65

-- Boxer..........................................38

-- Cobaye.......................................45

-- Draaikever...............................302

-- Brilslang....................................49

-- Cobra.........................................49

-- Dromedaris..............................157

-- Brokaatkarper.........................180

-- Codorna...................................191

-- Drongo.......................................66

-- Bromrund................................151

-- Coendou...................................341

-- Duif.............................................67

-- Bruine beer................................22

-- Cokia........................................325

-- Dwerghert..................................68

-- Brulaap......................................39

-- Collie..........................................50

-- Dwergluipaard.........................264

-- Bubale......................................183

-- Colobini......................................86

-- Dwergmuis.................................69

-- Bubo.........................................243

-- Colobus......................................86

-- Dwergspecht............................321

-- Budgie......................................266

-- Columba....................................67

-- Dziggetai....................................70

-- Buffel..........................................40

-- Comorant.....................................1

-- Edelhert.....................................71

-- Bufo..........................................257

-- Comorenwever..........................51

-- Edelmarter..............................221

-- Buidelbeer...............................177

-- Condor.....................................106

-- Eekhoorn...................................72

-- Buizerd.......................................41

-- Conejo......................................184

-- Egel............................................73

-- Bukht.......................................157

-- Corbie.......................................282

-- Eider...........................................74

-- Bultrug.......................................42

-- Cornix.......................................187

-- Eidereend...................................74

-- Bunzing......................................43

-- Corocoro..................................141

-- Ekster.........................................75

-- Burhinus..................................116

-- Coscoroba..................................52

-- Eland..........................................76

-- Buteo..........................................41

-- Coua...........................................18

-- Elfenstern................................345

-- Butskop....................................326

-- Coucal......................................328

-- Elnias.........................................71

-- Cacomistle...............................165

-- Cougar.....................................276

-- Emippo.......................................79

-- Caimao.....................................155

-- Coyote........................................53

-- Emoe..........................................77

-- Calandrella..............................198

-- Cracida.....................................136

-- Engelbeestje............................201

-- Calderon..................................117

-- Cuica........................................247

-- Epelrus.......................................73

-- Calumma.................................158

-- Cynomys..................................280

-- Ever............................................78

-- Canarino..................................159

-- Dacelo......................................185

-- Everzwijn....................................78

-- Capellina..................................272

-- Dagpauwoog..............................54

-- Ezel............................................79

-- Capitano...................................275

-- Daino..........................................55

-- Falaropo.....................................87

-- Caprinae..................................118

-- Dama..........................................55

-- Faraorat...................................214

-- Capriolo....................................283

-- Damao........................................55

-- Fazant........................................80

-- Caracara....................................44

-- Damhert.....................................55

-- Felis..........................................164

-- Carancho...................................44

-- Danta........................................354

-- Fennek.......................................81

-- Caraya........................................39

-- Dar.............................................30

-- Fitis............................................82

-- Castor........................................29

-- Das.............................................56

-- Fitiso..........................................82

-- Cavia...........................................45

-- Dassie......................................174

-- Flamingo....................................83

-- Centropus................................328

-- Dhole..........................................10

-- Flicka.......................................255

95 | TOTEMMAP -- Fluithaas....................................84

-- Ghorkhar....................................79

-- Gufo..........................................243

-- Fluwijn.....................................221

-- Gibbon......................................105

-- Guinees biggetje........................45

-- Fodi............................................51

-- Gibnut.......................................256

-- Guira........................................179

-- Forel...........................................85

-- Gier...........................................106

-- Gumbula..................................270

-- Forester...................................160

-- Gimpel......................................114

-- Guppy.......................................123

-- Formica....................................227

-- Giraf.........................................107

-- Haai..........................................124

-- Foudia........................................51

-- Gnoe.........................................108

-- Haan.........................................125

-- Franjeaap...................................86

-- Gobio........................................122

-- Haas.........................................126

-- Franjepoot..................................87

-- Goendi......................................109

-- Hagedis....................................127

-- Frankolijn...................................88

-- Golden retriever.......................110

-- Halsbandarassari......................16

-- Franse bulldog...........................89

-- Goral........................................103

-- Hamadryas................................20

-- Fregata.......................................90

-- Gorilla......................................111

-- Hamanku.................................259

-- Fregatvogel................................90

-- Goudarend...............................335

-- Hamster...................................128

-- Fret.............................................91

-- Goudfazant.................................80

-- Hansa.......................................115

-- Fretka.........................................91

-- Goudhaan.................................112

-- Hardoen.......................................5

-- Fulmar.....................................348

-- Goudhaantje.............................112

-- Hartenbeest.............................183

-- Fura............................................91

-- Goudhaas.....................................6

-- Hathi.........................................245

-- Furcifer....................................158

-- Goudkarper..............................163

-- Hauki........................................320

-- Fuut............................................92

-- Goudkopleeuwaapje................197

-- Havik........................................129

-- Fuutkoet.....................................93

-- Goudplevier..............................113

-- Hazelmuis................................130

-- Gaai............................................94

-- Goudsalamander.....................370

-- Hazelmuis................................311

-- Gaffelantilope............................95

-- Goudvink..................................114

-- Hazewind.................................131

-- Gaffelbok....................................95

-- Goujon......................................122

-- Hedwig.....................................318

-- Gajah........................................245

-- Graheri.....................................126

-- Hemelbeestje..........................201

-- Galago........................................96

-- Grasparkiet..............................266

-- Herdershond............................132

-- Galah........................................156

-- Graula......................................289

-- Hermelijn.................................133

-- Galan........................................235

-- Grauwe gans............................115

-- Hert..........................................134

-- Galgo........................................131

-- Griel.........................................116

-- Hi-Goi.......................................163

-- Gamal.......................................157

-- Griend......................................117

-- Himbrimi..................................143

-- Garza..........................................32

-- Grijs bokje................................118

-- Hinde........................................134

-- Gaur...........................................97

-- Grijsneknachtaapje.................234

-- Hippo........................................241

-- Gaviaal.......................................98

-- Grijze roodstaartpapegaai.......153

-- Hira..........................................286

-- Gavialo.......................................98

-- Grillo........................................189

-- Hirundo....................................392

-- Gayal..........................................97

-- Grison.........................................43

-- Hoelok......................................105

-- Gazelle.......................................99

-- Grizzly.......................................119

-- Hoenderkoet............................135

-- Geelvleugelara...........................15

-- Grizzlybeer...............................119

-- Hokko.......................................136

-- Geep.........................................100

-- Groene mamba........................211

-- Hoko...........................................32

-- Geestbeer..................................22

-- Groenling.................................120

-- Hommelelf...............................182

-- Geit...........................................101

-- Groenvink.................................120

-- Hond.........................................137

-- Gekko.......................................102

-- Grondeekhoorn........................121

-- Honingbeer..............................210

-- Gems........................................103

-- Grondel....................................122

-- Hop...........................................138

-- Gemsbok..................................323

-- Groninger.................................120

-- Houtduif...................................139

-- Genetkat..................................104

-- Grootmalmok...............................7

-- Huismuis..................................231

-- Genoto......................................104

-- Grote Duivelsrog......................216

-- Huismus...................................232

-- Geuvie......................................122

-- Guanaco...................................194

-- Huiszwaluw..............................392

-- Gewone Vos..............................369

-- Guara.......................................213

-- Huso.........................................346

-- Gheppio....................................362

-- Guereza......................................86

-- Hyena.......................................140

TOTEMMAP | 96 -- Ibis............................................141

-- Katoenstaart............................184

-- Korako......................................282

-- Ichneumon...............................214

-- Katta.........................................286

-- Korniko....................................187

-- IJsbeer.....................................142

-- Katvogel...................................329

-- Kortstaartaap..........................242

-- IJsduiker..................................143

-- Kauw........................................166

-- Kotick.......................................386

-- IJsvogel....................................144

-- Kavka.......................................166

-- Kouprey......................................97

-- Impala......................................145

-- Kea...........................................167

-- Kraaghagedis...............................5

-- Impeesa...................................140

-- Keizerspinguïn.........................273

-- Kraai.........................................187

-- Indische gaper.........................246

-- Kelawar....................................366

-- Kraanvogel...............................188

-- Insephe....................................331

-- Kemphaan...............................168

-- Krahui......................................322

-- Irbis..........................................207

-- Kerkuil.....................................363

-- Kraka........................................187

-- Jabiroe.....................................146

-- Kesi-kesi..................................161

-- Krekel.......................................189

-- Jacala.......................................190

-- Kever........................................169

-- Kroeskarper.............................163

-- Jacana......................................147

-- Khulan........................................70

-- Krokodil....................................190

-- Jachtluipaard...........................148

-- Khur...........................................79

-- Kroonsifaka..............................307

-- Jaguar......................................149

-- Kiang..........................................79

-- Kucha.......................................162

-- Jaguarundi...............................150

-- Kiboko......................................241

-- Kuifdrongo.................................66

-- Jak............................................151

-- Kievit........................................170

-- Kuifseriema.............................305

-- Jakhals.....................................152

-- Kifaru.......................................239

-- Kulungu.....................................36

-- Jako..........................................153

-- Kikker.......................................171

-- Kunec.......................................184

-- Jan-van-gent...........................154

-- Kittlitz’ alk....................................8

-- Kwartel.....................................191

-- Jilpir.........................................333

-- Kiwi..........................................172

-- Kwartelsnip..............................192

-- Jynx............................................65

-- Klamper...................................322

-- Kwatta......................................324

-- Kaa...........................................281

-- Klapekster...............................173

-- Kwikstaart................................193

-- Kaaiman...................................155

-- Klauwier...................................173

-- Labrador..................................110

-- Kaaimansnoek...........................21

-- Klipdas.....................................174

-- Lacha.......................................376

-- Kaketoe....................................156

-- Kluut........................................175

-- Lachmeeuw.............................225

-- Kalong......................................366

-- Knobbelzwijn...........................176

-- Lachstern.................................345

-- Kama........................................183

-- Koala........................................177

-- Lachvogel.................................185

-- Kameel.....................................157

-- Koedoe.....................................178

-- Lama........................................194

-- Kameleon.................................158

-- Koegoear..................................276

-- Lamagazelle..............................99

-- Kamparra.................................147

-- Koekoek...................................179

-- Lampongaap............................195

-- Kamvinger...............................109

-- Koeroeba....................................13

-- Landak.....................................341

-- Kanarie....................................159

-- Kohola........................................42

-- Langarmvinvis...........................42

-- Kangoeroe................................160

-- Koi............................................180

-- Lantaarntje..............................200

-- Kantjil.........................................68

-- Kokako.....................................181

-- Laponderaap............................195

-- Kapoen.....................................201

-- Kolibrie.....................................182

-- Lar............................................105

-- Kapucijnaap.............................161

-- Komba........................................96

-- Largha Zeehond......................386

-- Karaca......................................283

-- Kongoni....................................183

-- Lassie.........................................50

-- Karbouw.....................................40

-- Konijn.......................................184

-- Leeuw.......................................196

-- Kardhal....................................391

-- Koningscobra.............................49

-- Leeuwaapje..............................197

-- Karekiet...................................162

-- Koningspinguïn........................273

-- Leeuwerik................................198

-- Kariboe.....................................284

-- Koningspython.........................281

-- Lelieloper.................................147

-- Karlaya.......................................77

-- Koningswouw..........................380

-- Lemmus.....................................27

-- Karper......................................163

-- Konzi........................................183

-- Lemo..........................................27

-- Kasa.........................................388

-- Kookaburra..............................185

-- Lemoenduif..............................259

-- Kat............................................164

-- Koolmees.................................186

-- Leo...........................................196

-- Katfret......................................165

-- Koolwitje..................................367

-- Lepelaar...................................199

97 | TOTEMMAP -- Liasis........................................281

-- Megalops.................................355

-- Nicobar......................................67

-- Libel.........................................200

-- Meisa........................................186

-- Nijlpaard..................................241

-- Lieveheersbeestje...................201

-- Meles..........................................56

-- Nimmerzat...............................246

-- Lijster.......................................202

-- Melkobo.....................................13

-- Nishikigoi.................................180

-- Linsang....................................203

-- Meminna....................................68

-- Noko.........................................341

-- Ljoetaga...................................352

-- Merel........................................226

-- Nyala..........................................14

-- Loerie.......................................361

-- Merikissa.................................389

-- Ocelot.......................................264

-- Loewak.......................................48

-- Merlin.......................................315

-- Odonata....................................200

-- Lori (aap)..................................204

-- Merlo........................................226

-- Oeakari.....................................242

-- Lori (papegaai).........................205

-- Merula......................................226

-- Oehoe.......................................243

-- Los...........................................208

-- Meyra.......................................227

-- Oeistiti......................................271

-- Lotte.........................................385

-- Mier..........................................227

-- Oenau.......................................206

-- Luiaard.....................................206

-- Miereneter...............................228

-- Oenka.......................................105

-- Luipaard...................................207

-- Miljoenenvisje..........................123

-- Okapi........................................244

-- Lupus.......................................378

-- Mimus......................................329

-- Olifant.......................................245

-- Lynx..........................................208

-- Mina...........................................25

-- Olingo.......................................313

-- MacaronipinguĂŻn......................273

-- Mink.........................................133

-- Onager.......................................79

-- Madoqua....................................57

-- Mirafra.....................................198

-- Oogstmuis..................................69

-- Magoeari..................................246

-- Missionarisvisje.......................123

-- Ooievaar...................................246

-- Makako....................................222

-- Moeflon....................................296

-- Opaalstern...............................345

-- Maki.........................................209

-- Moesang....................................48

-- Opossum..................................247

-- Makibeer..................................313

-- Mol...........................................229

-- Orang-oetan............................248

-- Maleise beer............................210

-- Mongoz.....................................209

-- Oranje passiebloemvlinder.....249

-- Mamba.....................................211

-- Monniksrob..............................230

-- Orcinus.....................................251

-- Mandril.....................................212

-- Morsa.......................................371

-- Oribi..........................................250

-- Mandrillo..................................212

-- Motacilla..................................193

-- Oriolo........................................375

-- Manenwolf...............................213

-- Muis.........................................231

-- Orka.........................................251

-- Maneto.....................................131

-- Muishert.....................................68

-- Ornaatelfje...............................252

-- Mangoest.................................214

-- Muishond.................................374

-- Oropendola..............................253

-- Manoel.....................................215

-- Mungo......................................384

-- Oryx............................................14

-- Manta.......................................216

-- Muntjak....................................134

-- Otter.........................................254

-- Mantella...................................171

-- Muriqui.....................................324

-- Paard........................................255

-- Mara.........................................217

-- Mursu.......................................371

-- Paca.........................................256

-- Maraboe...................................218

-- Mus..........................................232

-- Paco.............................................9

-- Margay.....................................219

-- Musket.....................................322

-- Pad...........................................257

-- Markhoor.................................303

-- Mustang...................................233

-- Pademelon...............................258

-- Markoeb...................................299

-- Myra.........................................227

-- Pallaskat..................................215

-- Marmot....................................220

-- Nachtaap.................................234

-- Palmtortel................................259

-- Marter......................................221

-- Nachtegaal..............................235

-- Palumbo...................................139

-- Martilla.....................................313

-- Nandoe.....................................236

-- Pampahaas..............................217

-- Meerkat (aap)...........................222

-- Napasika..................................269

-- Panda.......................................260

-- Meerkat (stokstaartje).............347

-- Narwal.....................................237

-- Panter......................................207

-- Meerkoet..................................223

-- Navelzwijn................................269

-- Panzi........................................333

-- Meerkol......................................94

-- Nestor......................................167

-- Papegaai..................................261

-- Meerval....................................224

-- Neusbeer.................................238

-- Papegaaivis..............................262

-- Mees.........................................186

-- Neushoorn...............................239

-- Paradijsvogel...........................263

-- Meeuw......................................225

-- Newfoundlander......................240

-- Pardelkat.................................264

TOTEMMAP | 98 -- Parelhoen................................265

-- Prairiewolf.................................53

-- Salmono...................................382

-- Parkiet.....................................266

-- Procyon....................................372

-- Saluki.......................................131

-- Passan.....................................323

-- Pronghorn..................................95

-- Sambar....................................134

-- Patagonische haas..................217

-- Pumba......................................176

-- Sarus........................................188

-- Patrijs.......................................267

-- Punarinta.................................291

-- Saterhoen................................295

-- Pauw........................................268

-- Putter.........................................61

-- Scarabee..................................169

-- Pavo..........................................268

-- Python......................................281

-- Schaap.....................................296

-- Pekari.......................................269

-- Quagga.....................................383

-- Schaarbek................................297

-- Pelikaan...................................270

-- Quero-Quero............................170

-- Schildpad.................................298

-- Penseelaapje...........................271

-- Quokka.....................................160

-- Schoenbekooievaar.................299

-- Penyu.......................................388

-- Raaf..........................................282

-- Schoensnavel...........................299

-- Perdix.......................................267

-- Raccoon...................................372

-- Scholekster..............................300

-- Perri...........................................72

-- Raksha.....................................378

-- Schorpioen...............................301

-- Petrel.......................................348

-- Rana.........................................171

-- Schrijverken.............................302

-- Petsjora....................................193

-- Rayador....................................297

-- Schrijvertje...............................302

-- Phao.........................................378

-- Ree...........................................283

-- Schroefhoorngeit.....................303

-- Phaona.....................................378

-- Regenboogvis..........................123

-- Secretario................................304

-- Phasianus..................................80

-- Relmuis....................................311

-- Secretarisvogel........................304

-- Phoca.......................................386

-- Rendier....................................284

-- Selachi.....................................124

-- Phuti...........................................37

-- Renvogel..................................285

-- Seriema...................................305

-- Pica............................................75

-- Reuzenmanta..........................216

-- Sero..........................................254

-- Picoloro......................................59

-- Reuzenooievaar.......................146

-- Serval.......................................306

-- Picus........................................321

-- Reuzenpanda...........................260

-- Shetlandpony...........................277

-- Pieper.......................................193

-- Rhea.........................................236

-- Siamang...................................105

-- Pieternel..................................201

-- Rhino........................................239

-- Sidderspotlijster......................329

-- Pika............................................84

-- Ringmus...................................232

-- Sifaka.......................................307

-- Pim-pam-poen........................201

-- Ringstaartmaki........................286

-- Sijs............................................308

-- Pimpelmees.............................272

-- Rivierdolfijn..............................287

-- Sika..........................................309

-- PinguĂŻn.....................................273

-- Roatelo.....................................343

-- Sikahert...................................309

-- Pirolo........................................114

-- Rob...........................................230

-- Siluro........................................224

-- Pitta..........................................202

-- Rode hond..................................10

-- Simba.......................................196

-- Pizote.......................................238

-- Rode Lynx.................................288

-- Simia............................................2

-- Plevier......................................274

-- Rode Vos..................................369

-- Simoeng...................................221

-- Podenco...................................131

-- Roek.........................................289

-- Sint-Bernard............................310

-- Poedel......................................275

-- Roerdomp................................290

-- Sira-sira...................................301

-- Poedoe.....................................134

-- Rokur.......................................166

-- Sitatoenga................................178

-- Poema......................................276

-- Roodborst................................291

-- Sitta............................................35

-- Pofadder......................................4

-- Roodborstje.............................291

-- Sjakohoender...........................136

-- Pongan.......................................78

-- Rooibok....................................145

-- Slaapmuis................................311

-- Pongo (aap)..............................248

-- Rotsklipdas..............................174

-- Slangehalsvogel......................312

-- Pongo (antilope).........................36

-- Rotspelikaan............................154

-- Slankbeer.................................313

-- Pony.........................................277

-- Rusakko...................................126

-- Slavik........................................235

-- Ponyu.......................................388

-- Saiga antilope..........................292

-- Slechtvalk................................314

-- Poolbeer..................................142

-- Saiga........................................292

-- Slingeraap................................324

-- Poolvos.....................................278

-- Saki..........................................293

-- Smelleken................................315

-- Potto.........................................279

-- Salangaan................................294

-- Smyrna.....................................144

-- Prairiehond..............................280

-- Salmo.......................................382

-- Sneeuwhoen............................316

99 | TOTEMMAP -- Sneeuwpetrel...........................317

-- Strandwolf...............................140

-- Tuimelaar...................................62

-- Sneeuwstormvogel..................317

-- Streepmuis..............................350

-- Tulu..........................................157

-- Sneeuwuil................................318

-- Strigo........................................363

-- Twiga........................................107

-- Sneeuwvos...............................278

-- Struisvogel...............................351

-- Uil.............................................363

-- Snip..........................................319

-- Struto.......................................351

-- Uilaapje....................................234

-- Snipstruis.................................172

-- Suncus.....................................325

-- Val.............................................224

-- Snoek.......................................320

-- Surikato...................................347

-- Valais zwartneus schaap.........296

-- Soeslik.....................................121

-- Syrsa........................................189

-- Valk...........................................362

-- Sorewilka...................................83

-- Tagoean....................................352

-- Vanelo.......................................170

-- Specht......................................321

-- Taimen.......................................85

-- Varaan......................................127

-- Sperwer...................................322

-- Taipan.......................................353

-- Vari...........................................209

-- Spiesbok..................................323

-- Talpa.........................................229

-- Veldhoen..................................267

-- Spinaap....................................324

-- Tamandua................................228

-- Veldmuis..................................364

-- Spitsmuis.................................325

-- Tapir.........................................354

-- Vini...........................................205

-- Spitssnuitdolfijn.......................326

-- Tarbagan..................................220

-- Vink..........................................365

-- Spitsvleugelhoen.....................316

-- Tarpan......................................255

-- Visduivel...................................224

-- Spitsvogel.................................327

-- Tarpon......................................355

-- Visotter.....................................254

-- Spoorkoekoek..........................328

-- Tayra.........................................221

-- Vlaamse Gaai.............................94

-- Spotlijster................................329

-- Tembo......................................245

-- Vleermuis.................................366

-- Spreeuw...................................330

-- Temmincks renvogel...............285

-- Vliegende eekhoorn.................352

-- Spreeuwenarend.....................322

-- Termiet.....................................356

-- Vlinder......................................367

-- Springbok.................................331

-- Testudo....................................298

-- Vogelbekdier............................368

-- Springhaas...............................332

-- Thar..........................................101

-- Vorkstaartplevier.....................285

-- Sprinkhaan..............................333

-- Tiang..........................................14

-- Vos............................................369

-- Staartmees..............................334

-- Tigrillo......................................219

-- Vulpes......................................369

-- Staartvis...................................385

-- Tigris........................................357

-- Vuursalamander......................370

-- Star..........................................330

-- Tijger........................................357

-- Waliasteenbok.........................336

-- Starling....................................330

-- Tijgerpython.............................281

-- Wallaroe...................................160

-- Steenarend..............................335

-- Timba.........................................82

-- Waloewie..................................209

-- Steenbok..................................336

-- Timon.......................................347

-- Walrus......................................371

-- Steenloper...............................337

-- Tjiftjaf.......................................358

-- Walvispaard..............................371

-- Steenmarter............................221

-- Tjitjak.......................................127

-- Wani.........................................390

-- Stekelstaarteekhoorn.............338

-- Toco..........................................359

-- Wapiti.......................................134

-- Stekelstaarteend.....................339

-- Todak........................................391

-- Wasbeer...................................372

-- Stekelstaartzwaluw.................340

-- Toekan......................................359

-- Waterboa....................................12

-- Stekelvarken............................341

-- Toepaja.....................................360

-- Waterhond...............................240

-- Steltkluut.................................342

-- Toer..........................................336

-- Waterjaguar.............................150

-- Steltral.....................................343

-- Toerako....................................361

-- Waterkip...................................223

-- Steppelemming.......................344

-- Tokkeh......................................102

-- Watertrapper.............................93

-- Sterlet......................................346

-- Torenvalk.................................362

-- Waterwolf.................................320

-- Stern........................................345

-- Tortel..........................................67

-- Wau-wau..................................105

-- Steur........................................346

-- Toy............................................275

-- Wever.......................................373

-- Stipkip......................................265

-- Tragopaan................................295

-- Wever.........................................51

-- Stokstaartje.............................347

-- Trionyx......................................298

-- Wezel........................................374

-- Stompstaarteekhoorn...............26

-- Trota...........................................85

-- Wezelkat..................................150

-- Stormvogel..............................348

-- Tuarta.......................................127

-- Widavink...................................373

-- Strandloper..............................349

-- Tuba...........................................37

-- Wielewaal.................................375

TOTEMMAP | 100 -- Wilde eend...............................376

-- Zilvermeeuw............................225

-- Wildebeest...............................108

-- Zorilla.........................................43

-- Wilster......................................113

-- Zwaan.......................................390

-- Wimpeldrager..........................263

-- Zwaardvis.................................391

-- Wimperspitsmuis....................325

-- Zwaardwalvis...........................251

-- Windhond.................................131

-- Zwaluw.....................................392

-- Winterkoning...........................377

-- Zwarte lijster...........................329

-- Winterkoninkje........................377

-- Zwarte parelhoen....................265

-- Wisent........................................31 -- Witkopeend..............................339 -- Witkopzeearend.........................11 -- Witstaartsneeuwhoen.............316 -- Witte dolfijn................................24 -- Witte mier................................356 -- Witte walvis................................24 -- Woelmuis.................................128 -- Woestijnvos................................81 -- Wolf..........................................378 -- Wolvenhert:..............................306 -- Wombat....................................379 -- Wouw........................................380 -- Wrattenzwijn............................176 -- Wulp.........................................381 -- Xantus..........................................8 -- Xerus..........................................72 -- Yapok........................................247 -- Yarasa.......................................366 -- Yoma.........................................107 -- Zalm.........................................382 -- Zanglijster................................202 -- Zarapito....................................381 -- Zeb...........................................383 -- Zebra........................................383 -- Zebramangoest.......................384 -- Zeeduivel..................................385 -- Zee-eenhoorn..........................237 -- Zeehond...................................386 -- Zeenaald..................................387 -- Zeeotter...................................254 -- Zeepaardje...............................387 -- Zeeschildpad...........................388 -- Zeewolf.....................................389 -- Zee-Zwaluw...............................34 -- Ziesel........................................121 -- Zifio..........................................326 -- Zijdesifaka................................307 -- Zilverleeuw...............................276

--

101 | TOTEMMAP

INDEX EIGENSCHAPPEN -- Aandachtig: 238

-- Avontuurlijk: 27, 367

-- Aangenaam: 38, 184, 240, 258, 372

-- Bedaard: 32, 39, 235, 318

-- Aangepast: 74, 127, 143, 179, 265, 278, 295 -- Aanhalig: 25, 167 -- Aanhankelijk: 28, 89, 131, 137, 140, 148, 177, 204, 242, 260, 275, 295, 347, 379 -- Aanpassend: 5, 10, 11, 15, 20, 22, 27, 28, 36, 41, 43, 44, 49, 52, 54, 74, 78, 83, 88, 91, 94, 101, 123, 127, 139, 143, 149, 158, 160, 163, 166, 184, 187, 194, 212, 224, 247, 251, 252, 256, 257, 260, 264, 265, 267, 285, 288, 294, 299, 306, 316, 324, 330, 333, 334, 336, 340, 342, 349, 353, 355, 361, 367, 369, 372, 376, 378, 379, 387, 390 -- Aantrekkelijk: 66, 82, 186, 286 -- Achterdochtig: 187, 189 -- Acrobatisch: 42, 59, 64, 72, 100, 117, 120, 170, 219, 294, 311, 334, 362 -- Actief: 25, 26, 27, 35, 36, 42, 57, 58, 60, 66, 68, 69, 71, 77, 79, 81, 84, 85, 95, 112, 117, 119, 121, 130, 144, 150, 152, 155, 162, 173, 176, 180, 181, 184, 188, 191, 193, 205, 214, 217, 219, 228, 242, 250, 252, 262, 264, 269, 271, 280, 293, 325, 334, 349, 360, 361, 363, 370, 376, 383 -- Afhankelijk: 35 -- Afwachtend: 41, 129, 250, 295, 304, 342 -- Alert: 70, 207, 239, 277, 320, 353, 354, 384 -- Altruïstisch (onbaatzuchtig): 30, 176, 246, 279, 327 -- Apart: 96 -- Argeloos: 47, 231, 273, 308, 364 -- Assertief: 211 -- Atletisch: 312 -- Attent: 191, 377

-- Bedachtzaam: 32, 50, 158, 307, 338, 354, -- Bedrijvig: 3, 6, 30, 68, 72, 73, 84, 112, 161, 168, 175, 179, 186, 222, 232, 302, 305, 311, 337, 350, 356, 373, 386, 389, 392 -- Begaafd: 14, 70, 94, 186, 202 -- Begrijpend: 345 -- Behendig: 1, 3, 14, 18, 37, 43, 48, 58, 59, 61, 69, 84, 90, 96, 99, 101, 102, 103, 104, 105, 109, 113, 118, 133, 162, 165, 166, 174, 178, 182, 186, 202, 203, 207, 209, 211, 219, 221, 230, 237, 242, 247, 254, 256, 258, 260, 264, 271, 273, 274, 281, 282, 283, 286, 297, 302, 309, 312, 324, 332, 335, 336, 345, 348, 350, 352, 361, 362, 363, 364, 366, 372, 374, 377, 386, 391, 392 -- Behoedzaam: 12, 19, 32, 43, 56, 68, 69, 115, 121, 140, 144, 188, 207, 221, 265, 271, 285, 293, 299 -- Behulpzaam: 30, 47, 79, 185, 245, 293, 300, 304, 307, 310, 340, 372

-- Bouwlustig: 3, 29, 63, 64, 159, 253, 278, 332, 334, 339, 344, 347, 356, 373, 379 -- Brutaal: 6, 16, 225, 232, 320, 322 -- Charmant: 118, 249, 321 -- Communicatief: 24, 33, 42, 45, 53, 60, 64, 84, 96, 109, 120, 196, 220, 246, 255, 259, 266, 272, 313, 328, 334, 358, 359, 373, 378, 384 -- Competitief: 103, 114, 134, 173, 178, 186, 263, 320 -- Creatief: 161, 167, 191, 201, 253, 294 -- Dankbaar: 50, 146, 156, 204, 226, 312, 317, 340, 343 -- Dapper: 16, 36, 38, 66, 181, 182, 192, 249, 263, 311, 315, 322, 330, 344, 346, 347, 348, 350, 357, 358, 374 -- Dartel: 62, 72, 280 -- Delend: 37, 106, 357 -- Doelgericht: 4, 30, 34, 127, 200, 216, 223

-- Beïnvloedbaar: 350

-- Doordacht: 41, 48, 65, 104, 125, 235, 251, 281, 301, 315, 318, 343, 368

-- Bemiddelend: 357

-- Doortastend: 200, 312

-- Bescheiden: 218, 302, 330

-- Doorzettend: 7, 43, 60, 77, 85, 106, 132, 190, 223, 229, 236, 276, 279, 292, 295, 299, 346, 369, 382, 391

-- Beschermend: 16, 27, 31, 52, 57, 78, 87, 98, 116, 118, 121, 134, 135, 147, 160, 175, 183, 214, 222, 223, 243, 258, 269, 274, 281, 293, 304, 307, 314, 325, 326, 328, 331, 335, 337, 339, 345, 361, 390, 392

-- Driftig: 134, 233 -- Druk: 16

-- Betrouwbaar: 91, 131, 137, 387, 389, 392

-- Durver: 44, 224, 313, 328, 348, 349, 374

-- Bevallig: 47, 67, 225, 255, 277, 372

-- Edel: 196, 225, 335, 342

-- Beweeglijk: 2, 38, 46, 62, 70, 82, 91, 92, 130, 164, 175, 193, 202, 203, 212, 213, 221, 239, 255, 272, 277, 311, 358, 366, 376, 388

-- Eerlijk: 297, 340

-- Bezorgd: 20, 212, 233 -- Blijmoedig: 38, 82, 330, 358, 377

-- Edelmoedig: 348 -- Eervol: 342 -- Eetlustig: 115, 231, 325 -- Efficiënt: 1, 136, 385 -- Eigenwijs: 28, 277, 341

TOTEMMAP | 102 -- Eigenzinnig: 79, 271, 382 -- Elegant: 14, 33, 145, 180, 317 -- Energiek: 110, 122, 128, 148, 173, 231, 285, 320, 327, 347, 382 -- Enthousiast: 131, 304, 307, 324

-- Genieter: 1, 5, 12, 21, 47, 58, 84, 98, 109, 119, 127, 139, 165, 174, 180, 182, 189, 190, 207, 208, 210, 211, 216, 217, 220, 230, 238, 239, 241, 253, 324, 341, 347, 351, 371, 386

-- Ernstig: 15, 156, 167

-- Georganiseerd: 128, 328, 305, 356

-- Ervaringsgericht: 14, 30, 34, 293, 326, 344, 347

-- Geruisloos: 172

-- Evenwichtig (karakter): 89, 110, 145 -- Expressief: 111, 158, 199, 245 -- Familiaal: 13, 29, 56, 111, 133, 138, 176, 185, 186, 197, 234, 251, 253, 268, 303, 307, 309, 316, 330, 335, 374, 378, 383, 384

-- Gespierd: 23, 374 -- Gevat: 386 -- Gevoelig: 17, 83, 131, 132, 134, 153, 248, 307, 319, 338, 346, 354, 371 -- Gewoontedier: 70, 143, 229, 239, 241, 250, 269, 273, 288, 354

-- Fascinerend: 262

-- Gezapig: 23

-- Fel: 129, 182, 215, 382

-- Gezellig: 22, 35, 40, 45, 61, 62, 70, 74, 89, 91, 102, 103, 106, 119, 120, 139, 150, 162, 171, 184, 188, 193, 202, 221, 226, 241, 246, 257, 258, 269, 273, 283, 308, 310, 327, 347, 362, 365, 371, 376, 380

-- Fier: 17, 108, 134, 138, 144, 157, 225, 335 -- Fijngevoelig: 275 -- Flamboyant: 123 -- Flexibel: 11, 15, 41, 53, 54, 100, 103, 137, 149, 224, 226, 309, 351, 368, 376, 392 -- Fraai: 133, 148, 173, 259, 303 -- Gebalanceerd (evenwicht): 48, 219, 313, 336 -- Geconcentreerd: 314, 322 -- Geducht: 251, 325, 362 -- Geduldig: 11, 14, 17, 18, 32, 98, 103, 106, 110, 149, 164, 174, 185, 195, 240, 243, 246, 295, 312, 315, 322, 326, 333 -- Gehard: 4, 19, 27, 74, 95, 112, 151, 163, 180, 265, 298, 301, 303, 316, 355, 379 -- Gehecht: 11, 37, 144, 160, 177, 229 -- Gehoorzaam: 28, 110, 131, 132, 174, 381 -- Geïnteresseerd: 25, 180 -- Gemakzuchtig: 51, 196 -- Gemeenschapsgevoel: 75, 170, 187, 267 -- Gemoedelijk: 22, 119, 158 -- Genegen: 89, 91, 188

-- Gulzig: 5, 139, 281 -- Handig: 197, 205, 210, 218, 228, 234, 360, 378, 389 -- Hardnekkig: 9, 17 -- Hardwerkend: 29, 30, 245 -- Hartstochtelijk: 71, 125, 182, 265, 268 -- Hebzuchtig : 231, 337 -- Hiërarchisch: 20, 31, 71, 106, 212, 324, 331, 336, 383 -- Honkvast: 4, 18, 26, 37, 54, 56, 74, 92, 126, 129, 130, 146, 163, 250, 278, 301, 312, 329, 332, 348, 354, 370, 387, 388 -- Huiselijk: 102 -- Hulpvaardig: 78, 110, 297, 300, 327, 343, 392 -- Humeurig: 194, 261 -- Humoristisch: 108 -- Ijverig: 29, 61, 103, 189, 193, 225, 227, 229, 273, 297, 304, 314, 317

-- Goed geheugen: 50, 110, 125, 156, 167, 185, 204, 225, 234, 245, 247, 261, 265, 268, 298, 347

-- Imiterend: 5, 20, 25, 62, 63, 64, 66, 80, 94, 120, 159, 165, 173, 252, 261, 266, 271, 329, 359

-- Goed oriëntatiegevoel: 67, 110, 284, 294, 310, 348, 370

-- Imponerend: 4, 17, 49, 97, 355

-- Goedaardig: 31, 38, 157, 167, 218, 254, 255, 275, 277, 310, 354, 364, 384 -- Goedgeluimd: 167, 260, 330 -- Gracieus: 99, 107, 182, 270, 286, 342, 387 -- Grappig: 5, 6, 45, 68, 83, 91, 128, 167, 177, 205, 226, 238, 242, 282, 294, 347, 379 -- Grimmig: 208 -- Groepsdier: 1, 8, 14, 16, 19, 20, 24, 25, 31, 39, 40, 45, 47, 53, 58, 59, 61, 64, 70, 76, 79, 83, 86, 91, 95, 96, 97, 106, 108, 109, 116, 122, 123, 132, 135, 139, 145, 152, 154, 161, 163, 168, 169, 174, 183, 189, 192, 195, 218, 220, 230, 233, 236, 245, 246, 248, 251, 252, 267, 280, 284, 286, 292, 296, 300, 302, 324, 327, 336, 343, 350, 381 -- Groepsdier (grote groep): 7, 55, 100, 117, 120, 140, 141, 146, 147, 151, 153, 175, 184, 340, 348, 356, 366, 371, 392 -- Groepsdier (kleine groep): 21, 35, 57, 78, 98, 101, 143, 332, 386, 387, 391 -- Guitig: 311, 338, 372

-- Impulsief: 132 -- Indrukwekkend: 42, 71, 111, 119, 154, 196, 216, 241, 243, 251, 290, 301, 371, 391 -- Ingenieus: 29, 51, 332, 342, 379 -- Instinctief: 47 -- Intelligent: 15, 22, 44, 45, 53, 60, 75, 79, 89, 94, 99, 104, 105, 110, 111, 119, 137, 153, 161, 184, 187, 210, 215, 240, 245, 254, 266, 282, 287, 298, 372, 390 -- Interessant: 361 -- Intrigerend: 388 -- Inventief: 4, 22, 26, 41, 54, 80, 124, 163, 165, 169, 170, 173, 179, 192, 274, 259, 380, 385 -- Jaloers: 50, 345 -- Joviaal: 50, 330 -- Kalm: 17, 23, 48, 183, 194, 206, 248, 295, 296, 297, 306, 316, 320, 346 -- Kibbelend: 375 -- Kieskeurig: 3, 9, 34, 101, 188, 215 -- Kleurrijk: 51, 54, 61, 85, 120, 123, 144, 167, 173, 180, 182, 205, 253, 262, 263, 272, 359, 361, 367, 370

103 | TOTEMMAP -- Koddig: 25 -- Koppig: 9, 35, 209, 336 -- Krachtig: 7, 24, 28, 48, 78, 90, 93, 97, 107, 116, 129, 144, 190, 207, 244, 255, 277, 282, 288, 292, 306, 317, 318, 322, 353, 355, 357, 362, 363, 382, 383 -- Kunstig: 162, 339, 375, 392 -- Kwetsbaar: 83, 350 -- Lachend: 321 -- Langzaam: 39 -- Leergierig: 14, 17, 28, 30, 31, 110, 118, 132, 153, 220, 240, 245, 252, 267, 282, 287, 303, 308, 314, 330, 336, 339, 365, 386 -- Lenig: 65, 105, 118, 131, 145, 200, 209, 210, 219, 303, 306, 313, 315, 317, 338, 352, 372

-- Mysterieus: 42, 93, 191, 203, 216, 248, 320, 381 -- Nachtelijk: 43, 48, 68, 73, 81, 96, 102, 104, 116, 130, 152, 165, 206, 234, 235, 341, 352, 363, 366, 370 -- NaĂŻef: 2, 46 -- Nauwkeurig: 314 -- Nerveus: 211, 325, 338, 340, 360 -- Niet kieskeurig: 32, 96, 103, 131, 149, 152, 189, 226, 247, 254, 278, 289, 372, 376, 392 -- Niet veeleisend: 73 -- Nieuwsgierig: 5, 15, 25, 34, 42, 44, 47, 66, 75, 77, 95, 101, 104, 119, 124, 128, 156, 167, 184, 186, 194, 205, 222, 248, 250, 268, 279, 293, 296, 303, 305, 311, 326, 331, 334, 336, 342, 344, 350, 354, 361, 372

-- Openhartig: 110, 328, 340 -- Opgewekt: 16, 186, 193, 197, 204, 291, 300, 309, 317, 321, 330, 344, 365, 372, 377, 384 -- Opgewonden: 39, 75 -- Oplettend: 124, 126, 185, 314, 352, 353 -- Opmerkelijk: 213, 237, 244, 249, 311, 343 -- Opmerkzaam: 11, 18, 21, 28, 36, 41, 69, 70, 73, 81, 85, 104, 116, 121, 131, 171, 172, 174, 200, 201, 203, 220, 275, 317, 332, 351, 362, 363, 366 -- Opofferingsgezind: 118, 233, 267, 273, 309, 316, 349 -- Opportunistisch: 21, 142, 179, 200, 243, 257, 369, 380

-- Observerend: 363

-- Opvallend: 51, 59, 66, 90, 100, 106, 113, 136, 140, 167, 191, 201, 208, 226, 268, 270, 274, 285, 308, 322, 333, 345, 352, 358, 367, 368, 370, 389, 391

-- Onafhankelijk: 80, 164, 242

-- Opvliegend: 20, 345

-- Onberekenbaar: 22, 119, 142

-- Opvrolijkend: 166

-- Levenslustig: 210, 352

-- Onbevreesd: 6, 44, 65, 66, 176, 227, 288, 311, 369

-- Opvoedend (leermeester): 41, 53, 92, 103, 155, 199, 326, 341

-- Lichtgeraakt: 39

-- Onbewogen: 195

-- Liefdevol: 39, 59, 381

-- Onderhoudend: 94

-- Ordelijk: 26, 128, 297, 300, 312, 329, 339, 365

-- Liefkozend: 72

-- Ondernemend: 262, 266, 359

-- Lieftallig: 47, 99, 107, 244, 283, 342, 367

-- Ondersteunend: 143

-- Listig: 12, 43, 48, 72, 90, 94, 126, 140, 155, 171, 221, 281, 282, 300, 380

-- Ondeugend: 5, 62, 184, 307, 327

-- Levendig: 2, 14, 46, 51, 70, 79, 82, 94, 99, 101, 114, 120, 150, 152, 159, 166, 171, 178, 184, 197, 198, 202, 205, 219, 233, 255, 257, 273, 276, 277, 293, 294, 309, 327, 328, 338, 352, 365, 377, 383 -- Levensgenieter (genieter): 164, 333, 367

-- Luidruchtig: 24, 25, 35, 39, 48, 66, 96, 105, 125, 135, 136, 143, 179, 181, 202, 205, 234, 238, 256, 257, 265, 266, 268, 273, 286, 290, 300, 305, 313, 321, 333, 359 -- Luisterbereid: 326 -- Majestueus: 76

-- Nonchalant: 359 -- Nuttig: 19, 79, 91, 179, 363, 366

-- Onderzoekend: 101, 326

-- Organisator: 337 -- Overleggend: 344 -- Parmantig: 44, 80, 139 -- Plagerig: 16, 291, 322, 372

-- Ongedurig: 55

-- Plantrekker: 127, 132, 157, 325, 327

-- Ongewoon: 13

-- Plichtsbewust: 65, 214, 356

-- Ongrijpbaar: 355

-- Potsierlijk: 2, 46

-- Onhandig: 8, 92

-- Praatlustig: 61, 75, 83, 84, 162, 259, 345, 373

-- Onopvallend: 52, 63, 109, 116, 118, 122, 158, 165, 192, 264, 287, 290, 315, 319, 349, 363, 385

-- Prachtig: 7, 175, 357 -- Praktisch: 337

-- Meedogenloos: 140

-- Onrustig (rusteloos): 31, 55, 61, 87, 94, 101, 179, 193, 198, 202, 358, 375

-- Melodieus: 113, 189

-- Onstuimig: 108, 129, 233

-- Merkwaardig: 5

-- Ontembaar: 357

-- Moedig: 2, 17, 20, 43, 46, 76, 89, 113, 129, 151, 170, 175, 196, 204, 207, 212, 221, 224, 230, 233, 240, 254, 261, 276, 293, 295, 310, 318, 352, 362, 363, 375

-- Ontspannen: 86, 385

-- Pronkerig: 80, 123, 125, 202, 268, 373

-- Onvermoeibaar: 6, 7

-- Respectvol: 86, 296

-- Onverstoorbaar: 192, 368

-- Roekeloos: 18, 27, 160

-- Onvoorzichtig: 31, 106, 125

-- Rusteloos: 112, 228, 229, 231, 252, 294, 319, 323, 329, 334, 359, 360

-- Meelevend: 13, 47

-- Monter: 16, 47, 171, 257

-- Opdringerig: 75, 232

-- Pretentieloos: 123 -- Prikkelbaar: 168, 194, 271 -- Probleemoplossend: 161

TOTEMMAP | 104 -- Rustig: 15, 21, 26, 34, 51, 60, 68, 71, 76, 80, 89, 131, 141, 158, 177, 188, 194, 195, 199, 206, 210, 214, 217, 222, 236, 237, 243, 259, 267, 281, 296, 297, 298, 316, 318, 320, 331, 335, 341, 346, 379, 380, 387, 390 -- Rustzoeker: 76, 116 -- Samenwerkend (teamspeler): 1, 40, 42, 52, 53, 57, 69, 74, 97, 106, 122, 137, 148, 153, 181, 214, 223, 227, 251, 252, 269, 270, 297, 323, 329, 343, 344, 351, 384 -- Schattig: 201, 387 -- Scherpzinnig: 10, 12, 14, 36, 43, 78, 81, 95, 103, 118, 124, 130, 134, 145, 149, 190, 204, 208, 229, 231, 239, 245, 247, 254, 256, 257, 275, 281, 283, 287, 298, 307, 310, 313, 319, 338, 350, 353, 363, 364, 366, 373, 381, 382 -- Schrander: 70, 99, 107, 118, 156, 188, 221, 244, 255, 277, 284, 317, 319, 321, 347, 381, 383 -- Schuw: 25, 32, 36, 37, 111, 171, 174, 326, 338 -- Sierlijk: 7, 32, 67, 72, 92, 104, 113, 131, 134, 147, 152, 157, 165, 175, 183, 188, 200, 203, 211, 216, 230, 246, 274, 276, 302, 362, 369, 382, 390, 392 -- Slaapgraag: 311 -- Slim: 7, 72, 126, 166, 167, 188, 206, 232, 267, 272, 280, 307, 330, 342, 368, 373 -- Slordig: 138, 193, 259, 289, 322 -- Sluw: 17, 81, 99, 148, 164, 204, 261, 306, 369, 378 -- Snel: 5, 10, 12, 14, 18, 21, 24, 37, 44, 53, 57, 63, 67, 72, 74, 76, 77, 78, 84, 85, 90, 93, 95, 99, 100, 102, 104, 105, 109, 113, 129, 133, 136, 145, 148, 152, 155, 165, 172, 178, 182, 183, 190, 194, 197, 200, 211, 214, 217, 222, 230, 236, 237, 239, 243, 246, 256, 259, 279, 280, 287, 286, 292, 304, 312, 315, 317, 325, 332, 335, 337, 338, 339, 340, 341, 351, 352, 355, 361, 362, 364, 377, 385, 388, 391, 392 -- Snel tevreden: 67

-- Sociaal: 1, 9, 10, 13, 15, 23, 27, 30, 42, 44, 48, 52, 60, 61, 74, 83, 86, 89, 90, 105, 106, 110, 113, 115, 117, 120, 134, 137, 154, 160, 166, 170, 176, 180, 183, 184, 186, 187, 192, 193, 196, 199, 209, 212, 213, 222, 227, 232, 236, 237, 239, 240, 242, 253, 259, 261, 262, 266, 269, 270, 273, 275, 278, 280, 289, 292, 312, 327, 331, 334, 347, 348, 356, 361, 371, 373, 377, 378, 380, 383, 384, 386, 392 -- Solidair: 183 -- Solitair: 4, 36, 37, 53, 76, 118, 119, 121, 128, 142, 148, 150, 199, 206, 208, 276, 299, 303, 306, 357 -- Spaarzaam: 157, 167, 196, 315, 379 -- Speels: 16, 23, 24, 38, 39, 55, 61, 68, 81, 91, 100, 101, 105, 117, 119, 124, 137, 148, 164, 174, 193, 214, 248, 260, 298, 324, 330, 336, 344, 347, 350, 359, 370 -- Spontaan: 260 -- Sportief: 350 -- Standvastig: 26, 133, 267, 301, 318, 341, 370 -- Statig: 7, 80, 178, 255, 390 -- Sterk: 19, 22, 46, 58, 76, 79, 85, 122, 135, 140, 149, 151, 196, 201, 208, 224, 227, 230, 245, 254, 272, 279, 282, 298, 310, 325, 326, 336, 351, 353, 356, 371, 379, 385 -- Stil: 1, 88, 227, 283, 284, 299, 341, 363 -- Stoutmoedig: 170, 202, 369, 374, 377 -- Strijdlustig: 108, 134 -- Sympathiek: 50 -- Taai: 19, 103, 151, 157, 163, 190, 277, 284 -- Tactisch: 206, 353 -- Teder: 390 -- Temperamentvol: 108, 150, 300, 386 -- Territoriaal: 38, 39, 69, 82, 125, 128, 139, 173, 228, 288, 300, 312, 315, 325, 329, 335, 358, 379

-- Traag: 56, 158 -- Trots: 9, 17, 196, 204, 235, 261, 263, 268, 289, 304, 306, 309 -- Trouw: 7, 11, 15, 23, 29, 37, 38, 50, 51, 53, 57, 88, 92, 110, 115, 130, 138, 140, 146, 168, 172, 185, 199, 204, 210, 213, 217, 234, 239, 243, 252, 261, 267, 293, 295, 299, 310, 314, 335, 365, 370, 378, 380, 390 -- Uitbundig: 108, 226 -- Uitdagend: 5, 72, 292 -- Uithoudend: 7, 10, 19, 22, 24, 65, 67, 70, 77, 79, 90, 106, 108, 112, 127, 137, 140, 151, 152, 157, 187, 208, 213, 223, 225, 255, 256, 270, 274, 277, 284, 288, 292, 299, 337, 349, 351, 355, 362, 378, 380, 382, 383, 388 -- Uniek: 12, 23, 34, 77, 87, 90, 135, 182, 355, 366, 368, 388, 389 -- Veeleisend: 180, 290 -- Veelzijdig: 19, 34, 151, 186 -- Verantwoordelijk: 310, 326, 343 -- Verdedigend: 4, 10, 23, 36, 40, 49, 66, 73, 76, 78, 87, 107, 113, 115, 125, 135, 139, 169, 170, 172, 175, 182, 183, 185, 201, 228, 239, 252, 264, 292, 300, 301, 306, 319, 323, 329, 330, 341, 351, 353 -- Verdraagzaam: 9, 26, 28, 36, 51, 55, 58, 59, 73, 74, 76, 86, 90, 91, 96, 97, 110, 117, 122, 126, 146, 176, 177, 194, 199, 218, 236, 247, 278, 296, 351, 360, 368, 376, 379, 391 -- Verlegen: 97 -- Verrassend: 88, 102, 124, 128, 158, 216, 320, 322 -- Verstandig: 2, 46, 47, 50, 61, 68, 70, 107, 141, 148, 154, 156, 174, 176, 178, 202, 207, 218, 231, 244, 249, 251, 261, 270, 275, 294, 296, 299, 300, 303, 304, 305, 308, 309, 311, 315, 320, 324, 331, 335, 337, 348, 364, 369, 380, 390 -- Verstrooid: 324 -- Vertrouwend: 48, 75, 79, 134, 232, 235, 308

-- Teruggetrokken: 68, 93, 229

-- Verzamelend: 75

-- Terughoudend: 129, 304

-- Verzoenend: 317

-- Toegewijd: 50, 89, 293

-- Verzorgd: 56, 128, 129, 159, 215, 220, 313, 342, 358, 363, 365

-- Toekomstgericht: 30 -- Tolerant: 122, 142, 224, 240, 376

105 | TOTEMMAP -- Vindingrijk (inventief): 112, 214, 238, 247, 249, 279, 311, 360, 369, 378, 384 -- Vlijtig: 26, 63, 114, 159, 332, 365 -- Vlug (snel): 43, 112, 127, 134, 207, 209, 221, 227, 314, 345 -- Volgzaam: 15, 23, 34, 79, 110, 117, 157, 220, 245, 259, 296 -- Volhardend: 9, 17, 26, 33, 36, 65, 92, 118, 144, 198, 298, 306, 309, 314, 317, 322, 323, 327, 335 -- Voorbeeldig: 132 -- Vooruitziend: 3, 20, 29, 43, 121, 128, 149, 212, 243, 276, 278, 282, 301, 344, 352, 364, 374 -- Voorzichtig: 29, 32, 71, 79, 85, 92, 99, 114, 118, 126, 134, 138, 145, 146, 149, 150, 153, 159, 171, 172, 184, 188, 201, 206, 210, 220, 232, 236, 238, 250, 257, 258, 261, 267, 271, 283, 291, 296, 299, 302, 303, 306, 309, 319, 333, 365, 376, 381 -- Vredelievend: 98, 107, 111, 178, 305, 308 -- Vreedzaam: 14, 21, 33, 35, 57, 77, 99, 118, 123, 209, 217, 235, 244, 255, 267, 276, 277, 289, 307, 309, 317, 323, 331, 336, 338, 341, 344, 354, 365 -- Vreesachtig (Schichtig): 31, 37, 56, 69, 80, 83, 93, 95, 138, 139, 160, 292, 308, 311, 316, 325 -- Vriendelijk: 25, 45, 62, 67, 79, 86, 110, 180, 188, 240, 283, 297, 304, 306, 307, 314, 320, 331, 336, 341, 347, 383, 386, 387, 388, 389 -- Vriendschappelijk: 31, 75, 156, 166, 357, 377, 387 -- Vrijgevochten: 28, 29 -- Vrijheidlievend: 133, 164, 339, 342, 374 -- Vrijmoedig: 38, 195 -- Vrolijk: 2, 46, 55, 62, 72, 82, 108, 120, 126, 138, 153, 162, 166, 231, 248, 254, 260, 266, 272, 280, 291, 321, 327, 329, 344, 345, 364, 365, 372, 377 -- Waakzaam: 28, 49, 57, 73, 104, 113, 115, 116, 121, 134, 135, 170, 173, 175, 183, 208, 214, 220, 222, 240, 243, 245, 246, 250, 251, 258, 280, 314, 346, 321, 322, 331, 335, 347, 348, 350 -- Waardig: 17, 134, 141, 234, 235, 248, 346 -- Wakker: 169

-- Wantrouwig: 15, 194 -- Weerbaar: 176, 247 -- Welluidend: 259 -- Wendbaar: 65, 129, 145, 200, 241, 327, 340 -- Wereldwijs: 330 -- Werklustig: 110, 305, 329, 337, 356 -- Zachtaardig (mild): 23, 45, 52, 145, 194, 209, 248, 286, 315, 342, 345 -- Zachtmoedig: 28, 105, 107, 153, 154, 156, 167, 174, 240, 244, 270, 283, 331, 341 -- Zanglustig: 33, 42, 59, 61, 63, 66, 82, 84, 112, 116, 138, 159, 162, 181, 198, 235, 252, 253, 291, 358, 365, 375, 377, 381 -- Zelfbewust: 72, 133, 204, 261, 280, 357 -- Zelfredzaam: 37, 206, 249, 287 -- Zelfstandig: 28, 29, 45, 56, 60, 80, 128, 157, 164, 229, 248, 275, 303 -- Zelfzeker: 19, 75, 151, 168, 320, 390 -- Zenuwachtig: 340 -- Zorgeloos: 189, 241, 327, 345 -- Zorgvuldig: 147, 215, 328, 329, 373 -- Zorgzaam: 2, 8, 13, 40, 41, 46, 49, 52, 56, 63, 65, 87, 88, 93, 114, 118, 136, 146, 154, 155, 159, 162, 176, 177, 184, 185, 197, 199, 209, 212, 213, 215, 217, 221, 233, 237, 241, 246, 258, 263, 266, 271, 307, 312, 315, 321, 322, 326, 328, 334, 343, 345, 350, 362, 363, 366, 375, 379, 383 -- Zwervend: 24, 95, 360 -- Zwijgzaam (stil): 29, 40, 140, 147, 304, 363

TOTEMMAP | 106

DE TOTEMISATIE CHECKLIST! Een totemisatie vergt tijd en inspanning.

Deze checklist leidt je doorheen de totemmap en helpt om niets te vergeten.

Sta even stil bij jullie totemisatie en check of dit overeenstemt met onze lijst.

Voorbereiding

Geven van een totem

(hoofdstuk 1 en 2)

(hoofdstuk 2, p29 e.v.)

Sta stil bij:

Denk aan:

{{Welke totemvorm? {{Traditie {{Een totem kiezen

{{Sfeer {{Intimiteit {{Ceremonie {{Ritueel {{Aandenken {{Nabespreking / nazorg

{{ {{ {{ {{ {{ {{

Begin er ruim op voorhand mee Neem er tijd voor Verzamel eigenschappen Zorg voor inspraak Weeg alle opties af Maak een zorgvuldige keuze en bekijk de alternatieve namen

{{Wie is er aanwezig? {{Waar en wanneer? {{Inkleding, rituelen Totemopdrachten (hoofdstuk 2, p23 e.v.)

{{Individuele opdracht {{Groepsopdracht {{Doeopdracht {{Denkopdracht

Bezinning (hoofdstuk 2, p32 e.v.)

Individueel: Totemisant denkt na over‌ {{zichzelf {{zijn inzet {{zijn engagement

In groep: {{Stilstaan bij elke totemisant {{Stilstaan bij zijn rol in de groep {{Stilstaan bij scouting

De opdracht is‌ {{zinvol {{haalbaar {{fysiek veilig {{op maat van het individu en de groep {{emotioneel veilig? {{ {{ {{ {{ {{ {{

met toestemming van het lid het past in de context het past bij de doelgroep het hoort bij de ontwikkeling van het lid het is met respect voor het lid gegeven het lid behoudt zijn zelfrespect

TIP

Check ook de leuke voorbeelden en tips in deze map.

VEEL SUCCES!