Hermes Airports, WELCOME Magazine Issue 5 by HermesAirports

ISSUE NO 5 / W. 2020 -2021

INSIDERâ&#x20AC;&#x2122;S VIEW

DISCOVER MODERNISED NICOSIA

NICOSIA BY THE PEDIEOS AN ALBUM OF STORIES FROM LARNAKA

INTERVIEW STELLA KYRIAKIDES THE EUROPEAN COMMISSIONER FOR HEALTH AND FOOD SAFETY

NICOSIA- 16B, STASIKRATOUS STR. LIMASSOL- 4-4A, MAXIMOS MICHAILIDES STR. (FRANCHISEES MAX MARA)

Saga Boutique 1 36, Georgiou A’ Street Limassol Tel. +357 25 313126

Saga Boutique 2 Elysium Hotel ***** Paphos Tel. +357 26 102610

Saga Outlet 83, Georgiou A’ Street Limassol Tel. +357 25 321839

OFFICIAL MONO-BRAND STORES LIMASSOL

230, Arch. Makariou III Ave. Tel. +357 25 029400

205, Arch. Makariou III Ave. Tel. +357 25 025577

36, Georgiou A’ Str. Natia House Tel. +357 25 028788

205, Makariou III Ave. Tel. +357 25 020082

PAPHOS

Kings Avenue Mall | Tel. +357 26 020069

LIMASSOL 23 Byron Str., 3727, T: 25365222 | NICOSIA 24 Stasicratous Str., 1065, T: 22766363 PAPHOS 50 Apostolou Pavlou Str.,8046, T: 26930030 | PISSOURI Columbia Beach Resort

www.luigilovesluisa.com

EDITORIAL

W E L C O M E

B A C K

Από τον περασμένο Μάρτιο σε ολόκληρη την υφήλιο ο τρόπος ζωής που γνωρίζαμε κλυδωνίζεται, εξαιτίας μιας πρωτοφανούς πανδημίας. Η ανθρωπότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια μεγάλη παγκόσμια κρίση, ίσως τη μεγαλύτερη της γενιάς μας, που δεν άφησε τίποτα ανεπηρέαστο. Μετά το αρχικό μούδιασμα, αντιληφθήκαμε νωρίς πως έπρεπε να λάβουμε δραστικά μέτρα, αλλάζοντας πολλά απ’ όσα μέχρι πρότινος θεωρούσαμε κεκτημένα. Την ανθρώπινη συνεύρεση και επαφή, την εργασία και την επικοινωνία, τη μετακίνηση και τα ταξίδια, και αρκετές ελευθερίες που θεωρούσαμε δεδομένες. Υιοθετήσαμε αναγκαστικά ένα διαφορετικό τρόπο σκέψης και δράσης. Η πανδημία, άλλωστε, συνιστά μια μεγάλη δοκιμασία κοινωνικής ευθύνης. Ο καθένας από εμάς κλήθηκε να εμπιστευτεί τα επιστημονικά δεδομένα και τους ειδικούς και να δράσει με γνώμονα το γενικότερο καλό. Έστω κι αν η αμφισβήτηση είναι μέσα στην ανθρώπινη φύση, η ωριμότητα της κοινωνίας στο μεγαλύτερο μέρος της οδήγησε σε πειθαρχία και τήρηση των κανόνων, ώστε να μπορέσουμε να προστατέψουμε την ανθρώπινη υγεία και ζωή και να επιστρέψουμε το ταχύτερο σε μια κανονικότητα. Αυτό που κερδίσαμε, όμως, είναι η συνείδηση του πόσο πολύτιμη είναι η ανθρώπινη –διά ζώσης– επαφή, η ελευθερία και η αίσθησή της, αλλά και πόσο μας έλειψαν στοιχεία της ζωής που είχαμε «χτίσει», όπως φυσικά… τα ταξίδια και η εξερεύνηση νέων προορισμών. Σε όλα αυτά που μας αρέσουν αναφερόμαστε και σε αυτό το τεύχος, καθώς σιγά σιγά ελπίζουμε να επιστρέψουμε σε μία νέα κανονικότητα, ξεκινώντας από τους «ανθρώπους». Καθώς ο κάθε τόπος είναι οι άνθρωποί του, σας καλούμε να γνωρίσετε τους ανθρώπους της Κύπρου, που την κάνουν τόσο ξεχωριστή, ιδιαίτερη και αξέχαστη. Γνωστοί για τη φιλοξενία τους, θα μας «περπατήσουν» στον τόπο τους, θα μας παρουσιάσουν τον καλύτερο τρόπο για να γνωρίσουμε τις πόλεις και την επαρχία της Κύπρου, ενώ θα μοιραστούν τα καλά κρυμμένα μυστικά που μόνο αυτοί γνωρίζουν. Το τεύχος που κρατάτε στα χέρια σας, επιχειρεί να μας επαναφέρει στην κανονικότητα, μιλάει για όλα εκείνα που μας κάνουν να νιώθουμε χαρούμενοι και ήρεμοι. Άλλωστε, στην Κύπρο, το νησί με τις διαφορετικές αναγνώσεις, υπάρχουν πολλά για τα οποία κάποιος μπορεί να νιώσει γαλήνια, και η θεματολογία του περιοδικού παρουσιάζει την Κύπρο με τα αληθινά της χρώματα, την αυθεντική ομορφιά της, τον πολιτισμό και τους ανθρώπους της. Είμαστε όλοι εξαιρετικά χαρούμενοι που σας υποδεχόμαστε και πάλι. Η Hermes Airports φροντίζει με μέγιστη υπευθυνότητα την ασφάλεια όσων ταξιδεύουν και το περιοδικό θα συνεχίζει να σας ταξιδεύει μέσα από τις σελίδες του, προτρέποντας να εξερευνήσετε με ασφάλεια τον πανέμορφο αυτό τόπο.

T O

C Y P R U S

Last March, our lives were shaken by an unprecedented pandemic. Since then, humanity is facing a major global crisis, perhaps the greatest of our generation, that has left nothing unaffected. After our initial numbness, we realized early on that drastic measures had to be taken to redefine how we were going to operate in this “new normality”. All of the simple, daily exchanges within the framework of human contact, work, communication, transportation, travel, and the freedom to move therein, we took for granted. We were forced to adopt a completely different way of thinking and going about our daily lives. The pandemic, after all, is a critical test of social responsibility. We put our trust in the experts and their scientific data and act accordingly for the public’s best interests. To doubt is to be human, but, for the most part, maturity, discipline, and laws meant to protect human life have prevailed. After all, we want a return to “normalcy” as soon as possible. What we have gained, however, is the deep understanding of how valuable –in person– human contact and the sense of freedom are. We have, all, missed elements of our life the way we knew it, such as travelling and exploring new destinations. T h is is s u e of We lco m e Magazine is dedicated, as always is, to all the things we love about Cyprus, as we hope to gradually return to some kind of new normalcy, starting with “people”. Since the essence of a place originates with its people, we invite you to meet the locals, those who make Cyprus so special, unique, and unforgettable. Renowned for their hospitality, they will introduce you to their homeland and will be your guides in getting to know the cities and provinces of the island, sharing some of their best-kept secrets along the way. This issue you are now holding in your hands, talks about all those things that make us feel happy and calm, and attempts to bring us back to normalcy. After all, in Cyprus, an island of many different faces, there are numerous sources from which to draw peace and happiness. Therefore this magazine aims to present Cyprus in all its colors, authentic beauty, culture and people. We are all extremely happy to have you back. Hermes Airports responsibly upholds the maximum safety standards for all their travelers and Welcome Μagazine, through its pages, will continue to take you on a journey, urging you to safely explore this beautiful place. Welcome back to Cyprus! MARIA KOUROUPI Senior Manager Aviation Development, Marketing & Communication, Hermes Airports

IOANNIS DRAGOUNIS Καλωσορίσατε ξανά στην Κύπρο. 10 | W E L C O M E

Publisher & Editor in Chief, Welcome Magazine

Fast is too slow. Is the rapid pace of innovation passing your company by?

By building innovation into your business and operating models, KPMG professionals can help your company increase its bottom line by continually delivering new value to your customers. Learn more at kpmg.com.cy

Anticipate tomorrow. Deliver today.

ÂŠ2020 KPMG Limited, a Cyprus limited liability company and a member firm of the KPMG global organization of independent member firms affiliated with KPMG International Limited, a private English company limited by guarantee. All rights reserved. The KPMG name and logo are trademarks used under license by the independent member firms of the KPMG global organization.

Contents

THE OFFICIAL HERMES AIRPORTS MAGAZINE / W. 2020-2021

Armed with an array of handpicked books detailing various aspects of Nicosia’s colourful history, and with Ruth Keshishian as our guide, we set out on a long walk along the banks of the Pedieos.

62 ELDER MAKARIOS ARCHBISHOP OF NAIROBI

AN ALBUM OF STORIES FROM LARNAKA

MARIA LOIZIDOU

52. AN ALBUM OF STORIES FROM LARNAKA Μία βόλτα με τον εικαστικό Εύρο Ευριβιάδη μοιάζει με ταξίδι στο παρελθόν της πόλης. Having the artist Elina Ioannou as our guide, we discover the charm of Limassol through its art. 62 . ELD ER MAK ARIOS ARCHBISHOP OF NAIROBI Ο κοσμαγάπητος Επίσκοπος Ναϊρόμπι, πρότυπο αλτρουισμού και αυτοθυσίας, μας διηγείται την αξιοθαύμαστη πορεία του. The much-loved Archbishop of Nairobi, a role model of altruism and self-sacrifice, shares his admirable story.

16. CHECK IN! Όλα όσα συμβαίνουν στην Κύπρο και έχουν θέση στην ατζέντα μας. Everything that should be on your agenda during your stay in Cyprus. 32. LIMASSOL AGORA Η Δημοτική Αγορά Λεμεσού επέστρεψε, ανακαινισμένη και ανανεωμένη. Limassol Municipal Market has opened its doors once again, completely renovated and renewed. ON THE COVER HARITINI ILIADOU PHOTO: HARRIS KYPRIANOU STYLING: ANDREAS ZEN Chiffon shirt, trousers GOLD BOUTIQUE.

12 | W E L C O M E

34. MEET THE LOCALS Οι Ρένα Δημοσθένους, Ντίμης Μαυρόπουλος και η Ελίνα Κρητικού μας αποκαλύπτονται. Rena Demosthenous, Dimis Mavropoulos and Elina Kritikou open up to us.

40. MARIA LOIZIDOU Η καταξιωμένη εικαστικός μιλά για το έργο της, που κοσμεί το Αεροδρόμιο Λάρνακας. The distinguished visual artist talks about her work of art named "Volant Migrants," which adorns Larnaka Airport. 44. NICOSIA BY THE PEDIEOS Στις όχθες του ποταμού, παρέα με την ιδιοκτήτρια του βιβλιοπωλείου Μούφλον, Ρουθ Κεσισιάν, ξεφυλλίζουμε βιβλία για την ιστορία της πόλης.

I SSU E N o.

68. ON THE PATHS OF ART Με οδηγό την εικαστικό Ελίνα Ιωάννου ανακαλύπτουμε τη γοητεία της Λεμεσού μέσα από την τέχνη της. A walk in the company of visual artist Evros Evriviadis feels like a journey through the city’s past. 76. PAFOS AT A GLANCE Ο αρχιτέκτονας Γιάννης Κουτσόλαμπρος μας ξεναγεί στις πιο όμορφες γωνιές της Πάφου. Giannis Koutsolambros, the architect, takes us on a tour through the most beautiful corners of Pafos.

Contents PUBLISHER / EDITOR IN CHIEF

82. ALEX MICHAELIDES Συνέντευξη με τον συγγραφέα του βιβλίου «Σιωπηλή Ασθενής», που έφτασε στο Νο1 της best seller λίστας των «ΝΥ Times». An interview with the Cypriot author of the book titled "Silent Patient,” which reached No. 1 on The New York Times Best Seller List.

86 MODERNISED NICOSIA

I OA N N I S K . D R AG O U N I S EDITORIAL CONSULTANT

N I KO S KO N TO P O U LO S ART DIRECTOR

I O R DA N I S R OZ I S EDITORIAL DIRECTOR

I S A B E L L A F O U S TA N O U DEPUTY EDITOR

R O M I N A X Y DA CONTRIBUTING EDITORS

M A R I L E N A J OA N N I D E S M A N O L I S K A L AT Z I S KLEANTHIS KLEANTHOUS C H A R A L A M P O S N I KO P O U LO S P I E R I S PA N AG I C H R I S T I N A S KO R D I ELENI XENOU

86. MODERNISED NICOSIA Η πρωτεύουσα οδεύει στο μέλλον. The capital is heading into the future.

TRANSLATIONS

98. STELLA KYRIAKIDES Συνέντευξη με την Ευρωπαία Επίτροπο Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων. An interview with the European Commissioner for Health and Food Safety. 100. THE NEW ERA OF SHIPPING Η κυπριακή ναυτιλία αναδεικνύεται σε ουσιαστικό πυλώνα της τοπικής και της διεθνούς οικονομίας. Cypriot shipping is emerging as an essential pillar of the local and international economy. 106. AGROTOURISM: Α MODEL FOR ALL SEASONS Μια εναλλακτική πρόταση διακοπών για εκείνους που επιζητούν να μάθουν τα καλά κρυμμένα μυστικά του τόπου. An alternative holiday suggestion for those who wish to uncover the land’s hidden secrets.

VA L E N T I N O S V I L A R A S PROOF READING

GEORGIA TSANTIL A ENGLISH TEXT EDITΙΝG/ PROOF READING

BRIAN KNIGHT CONTRIBUTING PHOTOGRAPHERS

112. OUR DAILY BREAD H διαδρομή του κυπριακού ψωμιού από τα βάθη των αιώνων. The origins and the journey of Cypriot bread through the centuries. 118. COMMANDARIA: THE WINE OF KINGS Το «γλυκό νέκταρ» των Ιωαννιτών Ιπποτών. The “sweet nectar” of the Knights Hospitaller. 122. THE ISLAND OF THE KNIGHTS Τα ίχνη των Ιπποτικών Ταγμάτων στην Κύπρο παραμένουν αναλλοίωτα στο χρόνο. The traces left behind by the presence of knightly orders in Cyprus are still intact.

share with us

HARRIS K YPRIANOU PA N AG I OT I S M I N A FASHION STYLING

ANDREAS ZEN PHOTO EDITOR

G E O R G I A G E O R G O P O U LO U

Στείλτε μας στο experience@ dragounismedia. com μία ιστορία από το ταξίδι σας στην Κύπρο μαζί με τις ωραιότερες φωτογραφίες. Εμείς θα δημοσιεύσουμε τις καλύτερες! Send us your story from your visit in Cyprus along with your favourite photos at experience@ dragounismedia. com and we will publish the best!

IMAGES

V I S UA L H E L L A S S H U T T E R S TO C K CHIEF COMMERCIAL DIRECTOR

G I O R G O S Z A N N E TO S COMMERCIAL DIRECTOR

O LG A T S AO U S I ot saousi @ dr agounismedia .com FINANCIAL SERVICES

K S A L L F I N A N C I A L S E RV I C E S LT D PRINTING

HAIDEMENOS ΑΕΒΕ W E LCO M E TO C Y P R U S YO U R S TO B E U N LO C K E D THE OFFICIAL H E R M E S A I R P O RT S LT D M AG A Z I N E B I A N N UA L P U B L I C AT I O N FOR L ARNAK A A N D PA F O S A I R P O RT S PUBLISHED BY

HOW TO USE TH E QR CODE Σε όλο το περιοδικό θα βρείτε QR CODES που θα σας οδηγήσουν σε επιπλέον περιεχόμενο, βίντεο και ενδιαφέρον υλικό. Σας παροτρύνουμε να τα χρησιμοποιήσετε και να διαβάσετε την επιπλέον ύλη. Για να χρησιμοποιήσετε τα QR CODES, απλά ανοίξτε τη φωτογραφική μηχανή του κινητού σας και στρέψτε το προς το εικονίδιο – καθώς τα περισσότερα σύγχρονα κινητά δεν χρειάζονται επιπλέον εφαρμογή. Αν δεν λειτουργήσει έτσι, απλά κατεβάστε ΔΩΡΕΑΝ μια εφαρμογή QR CODES READER από το κατάστημα εφαρμογών του κινητού σας. Σκανάρετε εδώ για να βρεθείτε στην ιστοσελίδα του περιοδικού. Throughout the magazine you will come across QR CODES that will direct you to further online reading, videos and interesting material. We urge you to scan them and view the online content. In order to scan the QR CODES you can either point your mobile phone's camera at the QR CODES –if your mobile phone has the application built in– or simply download for FREE a QR CODE READER from your app store. Scan here and you will be redirected to the magazine's home webpage. 14 | W E L C O M E

I . K . D R AG O U N I S P U B L I C AT I O N S LT D 70 S T. H AT Z I P E T R I S T R E E T, 2 0 57 S T R OVO LO S , N I CO S I A , C Y P R U S T E L . +3 57 2 2 81812 2 info @ dr agounismedia .com H E R M E S A I R P O R T S LT D D O E S N OT N E C E S S A R I LY S H A R E THE OPINIONS EXPRESSED I N T H E M AG A Z I N E . N O PA R T O F T H I S P U B L I C AT I O N M AY B E R E P R O D U C E D I N A N Y WAY W I T H O U T THE PRIOR WRIT TEN PERMISSION OF T H E P U B L I S H E R . T H E M AG A Z I N E IS DISTRIBUTED FREE OF CHARGE. R E S P O N S I B L E AG A I N S T T H E L AW : I OA N N I S K . D R AG O U N I S

PAFOS INNOVATION INSTITUTE

Η Πάφος επενδύει στην Καινοτομία και την Εκπαίδευση με το Pafos Innovation Institute! Το Ακαδημαϊκό αυτό Ίδρυμα, που αποτελεί προϊόν της συνεργασίας του δήμου με το γνωστό Πανεπιστήμιο IDC Herzliya (Reichman University) του Ισραήλ, έχει στόχο την ανάπτυξη της Καινοτομίας και της Έρευνας στην ευρύτερη περιοχή. Pafos is investing in Innovation and Education with the Pafos Innovation Institute! This Academic Institution which is a product of the cooperation between the Municipality and the well-known IDC Herzliya University (Reichman University) of Israel aims at the development of Innovation and Research in the wider region. pii.ac.cy

YOU AR E HER E

N E W

E N T R I E S

•

O P E N I N G S

•

S H O P P I N G

•

B E A U T Y

•

E V E N T S

•

F E S T I VA L S

•

A R T

UNDERWATER MUSEUM Το πρώτο Υποβρύχιο Μουσείο της Μεσογείου, έργο του παγκοσμίου φήμης καλλιτέχνη Jason deCaires Taylor, έρχεται στην Αγία Νάπα. Το μοναδικό αυτό μουσείο θα βρίσκεται σε βάθος 10 μέτρων και θα περιλαμβάνει περί τα 140 γλυπτά, που θα αναπαριστούν ανθρώπινες φιγούρες. The first Underwater Museum in the Mediterranean region, the work of world-renowned artist Jason deCaires Taylor, is arriving in Ayia Napa. This unique museum will be located at a depth of 10 meters and will include about 140 sculptures that will represent human figures.

underwatersculpture.com

16 | W E L C O M E

A MONASTERY MUSEUM Με γοργούς ρυθμούς προχωρά η μετατροπή του Μεσαιωνικού Μοναστηριού Αγίας Νάπας σε μουσειακό χώρο. Σύμφωνα με τα σχέδια, θα δημιουργηθεί ένα αξιόλογο Αρχαιολογικό Μουσείο με σημαντικά εκθέματα και σπάνιες εικόνες, Ερευνητικό Κέντρο και Βιβλιοθήκη, ενώ θα ιδρυθεί και Ινστιτούτο Μεταπτυχιακών Σπουδών. The transformation of the Medieval Monastery of Ayia Napa into a museum is rapidly progressing. According to the plans, a remarkable Archaeological Museum will be created which will be home to important exhibits and rare pictures, a research centre, and a library, while an institute of postgraduate studies will also be established. ayianapa.org.cy

STEPS OF LOVE

A MARKET IS BORN

Νέα πνοή στο εμπορικό κέντρο της Λάρνακας αναμένεται να δώσει η ανάπλαση της παλιάς Δημοτικής Αγοράς. Η 2.000 τ.μ. αγορά θα αποτελείται, μεταξύ άλλων, από κυκλικής μορφής ανοικτά καταστήματα, εστιατόρια, εκθεσιακό χώρο και bars. The renovation of the old Municipal Market is expected to breathe new life into the Larnaka shopping centre. The 2,000 square meter market will consist of circular open-air shops, restaurants, an exhibition centre, as well as bars and more.

Με μεράκι και φαντασία, οι κάτοικοι του ακριτικού χωριού Λύμπια στην επαρχία Λευκωσίας δημιούργησαν την πολύχρωμη «σκάλα της αγάπης», ενώ ζωγράφισαν με έντονα χρώματα πολλά σημεία του χωριού. Επισκεφθείτε το! Μοιάζει με παραμύθι… The inhabitants of the remote village of Lympia in the province of Nicosia, utilizing their passion and imagination, have created the colorful “stairs of love” while painting many parts of the village with bright colors. Paying a visit is a must! It looks like a fairy tale…

larnaka.org.cy

W E L C O M E | 17

CHECK IN

7TH INTERNATIONAL TATTOO CONVENTION

FUN THINGS TO DO

2 /4 / 21 – 4 /4 / 21

Οι καλύτεροι tattoo artists από Κύπρο και εξωτερικό δίνουν ραντεβού στο 7th International Tattoo Convention, στη Λεμεσό. Το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει διάφορα καλλιτεχνικά happenings, όπως live bands και special live body paint, ενώ θα στηθούν μικρά μαγαζάκια με tattoo related accessories. The best tattoo artists from Cyprus and abroad are gathering at the 7th International Tattoo Convention in Limassol. Stalls for tattooing, piercing, body art, live music, and the sale of tattoo-related merchandise are scheduled. v cyprustattooconvention.com

MIND, BODY & SPIRIT FESTIVAL 10/4/21 – 11/4/21

Αποδράστε από την καθημερινότητα και συνδεθείτε με τον εσωτερικό σας

TRADITIONAL CHRISTMAS MARKET 5/12/20 – 6/12/20

Μία από τις μεγαλύτερες χριστουγεννιάτικες αγορές της Κύπρου σας περιμένει στο Παραλιακό Πάρκο Πύλας. Ανακαλύψτε όμορφα στολίδια, χειροποίητες κατασκευές, ξεχωριστά δώρα και νόστιμες λιχουδιές, συντροφιά με ένα φλιτζάνι ζεστό glühwein! One of the largest Christmas markets in Cyprus takes place at Pylas Beach Park. Browse through beautiful ornaments, handmade crafts, unique gifts, and delicious treats with a warm cup of glühwein in-hand! v Tel. +357 96482912

WHITE FEST-ATHLETIC & MUSIC FESTIVAL 23/1/21 – 24/1/21

18 | W E L C O M E

Ζήστε ένα αξέχαστο διήμερο γεμάτο αθλητικές δραστηριότητες και διασκέδαση στο Τρόοδος! Κάντε hiking στο δάσος, yoga στη φύση, αγοράστε χειροποίητες δημιουργίες και… λικνιστείτε σε «δυνατά» dj sets! Experience two unforgettable days of outdoor sports and fun in Troodos! There will be hiking, yoga, flea markets, live DJs, and dancing! v fb.me/e/1lUua4vk4

NICOSIA MARATHON 2021 7/2/2021

Βάλτε τα αθλητικά παπούτσια σας και ετοιμαστείτε για τρέξιμο! Ο Μαραθώνιος Λευκωσίας θα περιλαμβάνει τα αγωνίσματα του Μαραθωνίου, το Παγκύπριο Πρωτάθλημα Ημιμαραθωνίου και τον αγώνα RunCorporate (ομαδικό/ εταιρικό αγώνισμα 5 χιλιομέτρων). Pull your sneakers on and get ready to run! The Nicosia Marathon will include the Marathon races, the Pancyprian Half-Marathon Championship, and the RunCorporate race (5 km/corporate teams). v nicosiamarathonrun.com

κόσμο, στο μεγαλύτερο φεστιβάλ υγείας και ευεξίας στην Κύπρο. Στο ξενοδοχείο St Raphael της Λεμεσού, θα έχετε την ευκαιρία να παρακολουθήσετε διαλέξεις και εργαστήρια, να κάνετε yoga και διαλογισμό και να ανακαλύψετε μια μεγάλη γκάμα από βιολογικά προϊόντα, καλλυντικά και αιθέρια έλαια. Break free from your daily routine and connect with your inner-self at the largest health and wellness festival in Cyprus. Attend lectures and workshops, practice yoga and meditation, and shop among a wide range of organic products, cosmetics, and essential oils. Hosted by the St Raphael Hotel, Limassol. v mbscyprus.com

CHECK IN

A R T

E V E N T S

“YESTERDAY, TODAY AND FOREVER”

“REPROGRAMMING ΕARTH”

“VENICE LACE: THE EVOLUTION OF TRADITION”

U NTIL 23/12/20

U NTIL 5/12/20

U NTIL 18/12/20

Η έκθεση διερευνά την αντίληψη συγχρονικότητας, ενώ ταυτόχρονα τιμά και γιορτάζει τα πέντε χρόνια λειτουργίας της Art Seen – Contemporary Art Projects & Editions στη Λευκωσία, με 20 καλλιτέχνες από Κύπρο και εξωτερικό να εκθέτουν τα έργα τους. The exhibition is exploring the concept of contemporaneity while also honouring and celebrating the first five years of Art Seen – Contemporary Art Projects & Editions in Nicosia. It features art exhibits from 20 different artists from Cyprus and abroad.

Η γη μπορεί να προγραμματιστεί και να επαναπρογραμματιστεί ξανά και ξανά. Η έκθεση στο NeMe Arts Centre στη Λεμεσό εξετάζει τις επιπτώσεις των τεχνολογικών συστημάτων στο περιβάλλον, διερευνώντας με τρόπο κριτικό τις τεχνολογικές λύσεις του σήμερα. Earth can be programmed and reprogrammed over and over again. The exhibition at the NeMe Arts Centre in Limassol, touches on the impact of technological systems on the environment by critically exploring today’s technological solutions.

Η έκθεση στο Καλ λινίκειο Δημοτικό Μουσείο Αθ ηέ νου π α ρουσιάζ ει 47 υπέροχες δαντέλες βενίς κατασκευασμένες από βιρτουόζες κεντήτριες της περιοχής. Η θεματολογία των εργόχειρων ποικίλλει, από τα «πιττωτά» σχέδια μέχρι τις εμπνευσμένες από στοιχεία της φύσης ολόπλουμες δαντέλες! The exhibition at the Kallinikeio Municipal Museum of Athienou showcases 47 wonderful “Venice” embroidery needle laces made by skilled embroiderers of the area. Their themes vary, from the “pittota” designs to the rich laces inspired by nature!

artseeneditions.com

neme.org

athienoumuseum.org.cy

“REBIRTH” U N T I L 27/ 2 / 21

Ο πολιτισμός σπάει τα πολιτικά αδιέξοδα. 219 έργα τέχνης που διασώθηκαν στην Αμμόχωστο μετά το 1974 από Τουρκοκύπριους και τα οποία επιστράφηκαν στην ελληνοκυπριακή κοινότητα, παρουσιάζονται σε μία ξεχωριστή έκθεση, με τίτλο «Ξαναγέννηση», που πραγματοποιείται στην Κρατική Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης – ΣΠΕΛ στη Λευκωσία. Culture smashes through the political deadlocks with 219 works of art which were rescued in Famagusta after 1974 by Turkish Cypriots and returned to the Greek Cypriot community. An extraordinary exhibition will be held at the State Gallery of Contemporary Art – SPEL in Nicosia.

moca.org.cy

20 | W E L C O M E

I’M TALKING ABOUT LIFE U NTIL 6/12/20 Για πρώτη φορά ο Φίκος παρουσιάζει μία ατομική έκθεση στην Κύπρο. Η νέα ενότητα του ζωγράφου -αγιογράφου, που «παντρεύει» με μοναδικό τρόπο τη βυζαντινή με τη σύγχρονη τέχνη, φέρει επιρροές από την αρχαία Ελλάδα, την Ελληνιστική περίοδο, αλλά και την Αίγυπτο. Fikos presents a solo exhibition in Cyprus for the first time. The new chapter of the painter-hagiographer, who blends Byzantine with modern art in a unique way, has influences from ancient Greece, the Hellenistic period, as well as Egypt.

theeditgallery.com

CHECK IN

“THE NUTCRACKER BALLET” 12/12/20 NICOSIA 13/12/20 LIMASSOL

THE BEST

SHOWS & PERFORMANCES “ROCK & OPERA 2” 5/12/20 NICOSIA 6/12/20 LIMASSOL

Ένα μοναδικό έργο, που ανέβηκε στις καλύτερες σκηνές της Ρωσίας, έρχεται για δεύτερη φορά στην Κύπρο! Οι μαγικές φωνές του Θεάτρου Μπολσόι θα ενώσουν ξανά τις δυνάμεις τους παρουσιάζοντας τις πιο γνωστές κλασικές όπερες με απόλυτα... ροκ διάθεση! From the stages of Russia, and returning to Cyprus for a second time, comes a performance like no other. The magical voices of the Bolshoi Theatre are joining forces once again to perform famous, classic operas with a rock twist! v pattihio.com.cy

“SWAN LAKE BALLET” 9/12/20 PAFOS 10/12/20 LIMASSOL 11 / 1 2 / 2 0 N I C O S I A

Ένα από τα σημαντικότερα μπαλέτα όλων των εποχών, η «Λίμνη των Κύκνων», παρουσιάζεται από το Russian Ballet, σε τρεις μαγευτικές παραστάσεις. Μια δημοφιλής και διαχρονική ιστορία αγάπης, βασισμένη στη μεγαλοφυή μουσική σύνθεση του Τσαϊκόφσκι. One of the most important ballets of our time, “Swan Lake” by the Russian 22 | W E L C O M E

Ο «Καρυοθραύστης», το πιο φημισμένο μπαλέτο των γιορτινών ημερών, με την εμβληματική μουσική του Τσαϊκόφσκι, ανεβαίνει στη σκηνή από αστέρια του ρώσικου μπαλέτου. Μικροί και μεγάλοι θα ταξιδέψουν στο μαγικό κόσμο των παραμυθιών, όπου όλα τα όνειρα βγαίνουν αληθινά! “The Nutcracker,” Tchaikovsky’s iconic score for the holidays, paired with the Russian Ballet, is coming to Cyprus. Journey with us into a magical world of fairy tales where dreams for the young and old come true! v pattihio.com.cy

Ballet, will be in Cyprus for three magical performances. A timeless love story based on the genius musical composition of Tchaikovsky. v pattihio.com.cy

“WINTERREISE” 12/12/20

Το εμβληματικό έργο του Franz Schubert, που γράφτηκε πάνω στον κύκλο ποιημάτων του Wilhelm Müller, «ζωντανεύει» από την καταξιωμένη mezzo-soprano Μαρία Μαγδαληνή Ιακώβου. Franz Schubert’s emblematic play, based on the poems of Wilhelm Müller, is brought to life by renowned mezzo-soprano, Maria Magdalene Iakovou. v cyso.org.cy

“BEETHOVEN 250” 17/12 / 20

Ρεσιτάλ πιάνου του Νικόλα Κωσταντίνου προς τιμήν των 250 χρόνων από τη γέννηση του updates επιβλητικού και πρωτοπόρου Ludwig van Beethoven, Σκανάρετε και διαβάστε το οποίο επικεντρώνεται για νέες στις τρεις τελευταίες σονάτες εκδηλώσεις. για πιάνο, που γράφτηκαν Scan and be updated κατά τα έτη 1820-21. on events. A recital by Nicolas Constantinou in honour of the 250th anniversary of the birth of Ludwig van Beethoven will focus on the last three piano sonatas written during the years 1820-21. v cyso.org.cy

CHECK IN

video Δείτε τα αγάλματα να αφηγούνται την ιστορία τους. Watch the statues tell their story.

LARNAKA’S

Ήταν στις αρχές του περασμένου Σεπτέμβρη, όταν η καινοτόμος διαδραστική εφαρμογή με την ονομασία «Larnaka Storytelling Statues» έδωσε… φωνή σε πέντε αγάλματα της Λάρνακας: του Ζήνωνα του Κιτιέα, του Μιχαήλ Κάσιαλου, του Στρατηγού Κίμωνα, του γιατρού Απολλώνιου του Κιτιέα και του Λέοντα της Βενετίας. Στα εν λόγω αγάλματα τοποθετήθηκαν πινακίδες με κωδικούς ταχείας απόκρισης (QR – Quick Response Code). Ο επισκέπτης, σαρώνοντας τον κωδικό με το κινητό του τηλέφωνο, δέχεται «τηλεφώνημα» από το άγαλμα, το οποίο διηγείται την προσωπική του ιστορία και πώς αυτή συνδέεται με την πόλη της Λάρνακας. Στο επόμενο διάστημα οι επισκέπτες θα μπορούν να ενημερωθούν και για αγάλματα και γλυπτά που βρίσκονται στο Ναό του Αγ. Λαζάρου, το Μουσείο Πιερίδη, το Μεσαιωνικό Κάστρο και το Μνημείο των Αρμενίων, καθώς κι εκείνα θα αποκτήσουν τη δική τους φωνή και τη δυνατότητα να διηγούνται τη μεγάλη τους ιστορία. Επίσης, σε συντονισμό με την Hermes Airports, θα περιληφθεί και συγκεκριμένο γλυπτό που βρίσκεται στο Aεροδρόμιο της Λάρνακας. 24 | W E L C O M E

It was in early September that the innovative, interactive application, Larnaka Storytelling Statues, gave... voices to five of Larnaka’s most prominent statues – Zeno of Kition, Michael Kashalos, General Kimon, Dr Appolonios of Kition, and the Winged Lion of Venice. A sign was placed on each of the aforementioned statues featuring a Quick Response Code (QR Code). The visitor, by scanning each code with his/ her mobile device, receives a “call” from each statue, which narrates its own story, and how it is linked to the city of Larnaka. In the near future, visitors will be able to receive information from the statues of Ayios Lazarus church, the Pierides Museum, the Medieval Castle, and the Armenian Genocide Memorial, since these too will acquire their own voice and the opportunity to tell their great stories. Moreover, in cooperation with Hermes Airports, a sculpture in Larnaka International Airport will also have its own story to tell.

Storytelling Statues

CHECK IN

TEXT: KLEANTHIS KLEANTHOUS

NEW FOOD ON THE BLOCK ΟΙ ΝΕΕΣ ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΦΙΞΕΙΣ ΥΠΟΣΧΟΝΤΑΙ ΝΑ ΣΑΣ ΧΑΡΙΣΟΥΝ ΑΞΕΧΑΣΤΕΣ ΓΕΥΣΤΙΚΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ. PROMISING NEW GASTRONOMY IN CYPRUS WAITS TO SERVE YOU WITH UNFORGETTABLE CULINARY EXPERIENCES.

NICOSIA Στην καρδιά της πρωτεύουσας, στον ισόγειο χώρο του MAP Boutique Hotel, δεσπόζει ένα εστιατόριο μοναδικής αισθητικής. Το Scale Restaurant φέρει την υπογραφή του Έλληνα chef Διονύση Ζαχαρόπουλου, με το menu να είναι εμπνευσμένο από τη γαστρονομική κουλτούρα της Μεσογείου. Επιλογές όπως το Cretan pasta και το επιδόρπιο με μαστίχα θα σας συναρπάσουν. In the heart of Nicosia, a restaurant with a unique aesthetic dominates the ground floor of the MAP Boutique Hotel. At Scale Restaurant, Greek chef Dionysis Zacharopoulos has applied his signature to a menu inspired by Mediterranean gastronomy and culture. Dishes such as Cretan pasta and dessert with mastic are sure to captivate you. > 15, STASINOU AVENUE, TEL. +357 22444999

INTERNO3 Αν είστε λάτρης της ιταλικής κουζίνας, στο Interno3, το menu του οποίου επιμελήθηκε ο Ιταλός chef Nicolò Di Puma, θα απολαύσετε αυθεντικά πιάτα της χώρας, όπως ριζότο και ζυμαρικά, αλλά και γλυκές «αμαρτίες», όπως κανόλι και τιραμισού. Η εντυπωσιακή κάβα του περιλαμβάνει πάνω από 100 ετικέτες κρασιών.

AUTHENTIC ITALIAN CUISINE.

At the restaurant Interno3, chef Nicolo Di Puma’s menu is curated for those who love real Italian cuisine. Sample authentic pasta and risotto dishes, and sinfully-delicious sweets like cannoli and tiramisù. The impressive wine cellar stores over a hundred different labels. > 3, MENANDROU, TEL. +357 22516516

Με ένα επιβλητικό δέντρο ελιάς να δεσπόζει στο κέντρο της «πλατείας» του, η Παλαιά Ελιά είναι ένα allday σύγχρονο εστιατόριο με παραδοσιακές γευστικές πινελιές, που σερβίρει κυπριακή και ελληνική κουζίνα. The restaurant Palaia Elia is instantly recognizable by an imposive olive tree that resides in her courtyard, and for its modern take on flavourful, authentic-Cypriot and Greek cuisine with traditional touches. > 44, STADIOU, STROVOLOS, TEL. +357 22252600

SEDICI ITALIAN BAR APERITIVO AND COCKTAILS.

New entry για την πρωτεύουσα είναι και το φινετσάτο Sedici Italian Bar, εμπνευσμένο από τη φιλοσοφία και την κουλτούρα του ιταλικού aperitivo, με καλόγουστες ιταλικές γεύσεις και cocktails. Another new entry is Sedici Italian Bar, which takes inspiration from Italian aperitivo and serves classy, tasteful dishes, aperitifs, and cocktails. > 6, GEORGIOU GRIVA DIGENI AVENUE, TEL. +357 99161622

Must-try το ανανεωμένο menu του Café Mercedes από τον chef Ανδρέα Ανδρέου με... αναβαθμισμένα pinchos. Head chef Andreas Andreou of Café Mercedes has revamped the menu to include new twists on pinchos - a must-try! > 51, LEDRAS, TEL. +357 22270777

26 | W E L C O M E

CHECK IN

LIMASSOL Το Jam Limassol, μέρος του νεοαφιχθέντος city hotel Old Port, αποτελεί το απόλυτο hot-spot της πόλης. Funky διακόσμηση, με τραπεζάκια στο γραφικό πεζόδρομο κοντά στην Πλατεία Κάστρου και στο Παλιό Λιμάνι, σερβίρει λαχταριστό brunch, ζυμαρικά, σαλάτες, burgers, ενώ φημίζεται για τις healthy και vegan προτάσεις του. Jam Limassol, an addition to Hotel Old Port, is the ultimate hot-spot. With a funky atmosphere and picturesque location on a pedestrian street near Castle Square, Jam’s menu includes scrumptious brunches, burgers, pasta, salads, and healthy-vegan options.

JAM LIMASSOL GOURMET STREET FOOD.

> 80, DIMITRAKI DIANELLOU, TEL. +357 70003533

PAFOS

> 7-9, DIMITRIOU MITROPOULOU, TEL. +357 25353209

To vέο αγαπημένο drinking spot βρίσκεται στο Παλιό Λιμάνι της Λεμεσού και ακούει στο όνομα Bar Du Soleil. Mε θέα το απέραντο γαλάζιο, θα απολαύσετε εξαιρετικά signature cocktails, τα οποία μπορείτε να συνοδεύσετε με λαχταριστή σπιτική πίτσα και προσεγμένες ποικιλίες τυριών ή αλλαντικών. Τις Κυριακές σερβίρει και brunch! Bar du Soleil, with views open to the sea, is the new favourite watering hole in Old Port, Limassol: serving delicious, signature cocktails and a menu of homemade pizza, charcuterie, cheeses, and brunch on Sundays. > OLD PORT, TEL. +357 99393944

LARNAΚΑ Το Gastroland Project, στο κέντρο της πόλης, είναι ένας νέος multi-kitchen χώρος, όπου μπορείτε να δοκιμάσετε κυριολεκτικά τα πάντα! Εδώ, δίνουν ραντεβού με τη γεύση διάφορες κουζίνες από πολλές γωνιές του κόσμου, όπως ασιατική, μεξικανική, κυπριακή, γαλλική, ινδική και ιταλική. Θα βρείτε επιλογές από sushi, παγωτά, κρέπες και ό,τι άλλο τραβάει η όρεξή σας! 28 | W E L C O M E

Gastroland Project is a new, multi-kitchen space in the city center where global cuisine unites: Cypriot, Italian, French, Indian, Asian, or Mexican, as well as ice cream and crepes, you can sample anything your appetite desires... literally!

I PLΑΤΕΙΑ SΤΑ ΚΕLΟΚΕDΑRΑ FOR TRADITIONAL FLAVOURS.

Το χωριό Κελοκέδαρα στην Πάφο είναι ένας όμορφος και γραφικός προορισμός για μίνι εξορμήσεις. Εκεί, θα συναντήσετε και το νέο εστιατόριο Η Πλατεία στα Κελοκέδαρα, που σερβίρει καθημερινά πλούσιο brunch, μεσημεριανό αλλά και βραδινό, όλα φτιαγμένα με ολόφρεσκα τοπικά προϊόντα. The village of Kelokedara is a beautiful and charming destination ideal for mini getaways. If you happen to find yourself there, it’s highly advised that you stop in for a bite at the new restaurant, I Plateia sta Kelokedara. Serving brunch, lunch, and dinner made from fresh local products. > ANDREA ARESTI, TEL. +357 99908448

CHECK IN

TEXT: KLEANTHIS KLEANTHOUS

BRUNCH TIME! 5 MUST-TRY ΣΤΕΚΙΑ ΓΙΑ BRUNCH, ΠΟΥ ΘΑ ΚΑΝΟΥΝ ΤΟ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ ΣΟΥ ΑΚΟΜΑ ΝΟΣΤΙΜΟΤΕΡΟ! 5 MUST-TRY HANGOUTS FOR DELICIOUS WEEKENDS!

01/ THE INSTA-WORTHY Το The Boys At Number Five είναι ένα γουστόζικο μαγαζί στη Λευκωσία με μικρό menu, που ειδικεύεται στο brunch. Must-try: Scrambled eggs με μπέικον και πουρέ αβοκάντο επάνω σε μυρωδάτο μαύρο ψωμί. The Boys At Number Five, a gourmet eatery in Nicosia, features select brunch dishes like the much-lauded scrambled eggs, bacon and avocado puree over fragrant black bread.

BOYS AT NUMBER FIVE SOPHISTICATED FLAVOURS.

04/ THE TRADITIONAL Το Μπακάλικο του Χαψή στο χωριό Αγρός προσφέρει το κλασικό κυπριακό «μπούκωμα». Must-try: Τηγανητό αυγό επάνω σε ξεροψημένο ψωμάκι, λούντζα κρασάτη, αιγινό χαλούμι, μαρμελάδες και αναρή με μέλι! In Agros village the Mpakaliko Tou Hapsi takes “mpoukoma” (or mouth stuffing’ as the Cypriots like to call brunch! ) to epic levels. Specialties include fried eggs served over bread rusks, lountza (smoked pork tenderloin) in wine sauce, halloumi, homemade jams and anari (ricotta style) cheese served with local honey.

> 5, THEMISTOKLI DERVI ST, TEL. +357 22660421

02/ THE ELEGANT Στην εσωτερική αυλή και γύρω από την αιωνόβια ελιά του Sir Paul Hotel στη Λεμεσό θα δοκιμάσετε ένα γενναιόδωρο brunch. Must-try: Το γιγαντιαίο club sandwich, το XXL burger, αλλά και τα γευστικά pancakes. Brunch at the Sir Paul Hotel in Limassol is held in a courtyard that surrounds a centuries-old olive tree and features very generous portions. House specialties include the enormous club sandwich, the XXL burger and pancakes to die for. > 5, IFIGENEIAS ST, TEL. +357 25755454

03/ THE TRENDY Ίσως το πιο hip στέκι της Λεμεσού. Το The Cookhouse αποτελεί σημείο συνάντησης του νεαρόκοσμου της πόλης, ιδίως τα Σαββατοκύριακα και ειδικά για brunching. Must-try: Αυγά ποσέ με μπέικον και σπαράγγια και eggs Benedict. The Cookhouse, perhaps Limassol’s trendiest brunch destination, is where the city’s youth swarm on the weekends for beloved dishes like poached eggs with bacon and asparagus, and the incomparable eggs Benedict. > 112, GLADSTONOS ST, TEL. +357 25353434

30 | W E L C O M E

> E110, AGROU AV., TEL. +357 99409108

O5/

THE ORGANIC

Το ιδανικό σημείο για βιολογικό brunch με ολόφρεσκα προϊόντα ακούει στο όνομα Kika’s Garden και βρίσκεται στην Καλλέπεια. Must-try: Αυγά και ζαρζαβατικά από τον κήπο της κυρίας Κίκας και ντόπια αλλαντικά και τυριά που θα λατρέψετε! The ideal location for brunch featuring fresh, organic ingredients and locally grown produce goes by the name Kika’s Garden and is located in Kallepia. Diners will fall in love with Miss Kika’s signature eggs with vegetables, the latter from her own garden, as well as an assortment of local, organic charcuterie and cheese. > 17, THEODOROU KOLOKOTRONI ST, TEL. +357 99459400

Â© LIMASSOL AGORA

32 | W E L C O M E

ORIGINAL EXPERIENCES

LIMASSOL AGOR A

A place for all tastes Η ΑΝΑΝΕΩΜΕΝΗ ∆ΗΜΟΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΛΕΜΕΣΟΥ ΑΝΟΙΞΕ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΛΙΓΟ ΚΑΙΡΟ ΤΙΣ ΠΥΛΕΣ ΤΗΣ ΣΤΟ ΚΟΙΝΟ. ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ! THE RENEWED MUNICIPAL MARKET OF LIMASSOL HAS RECENTLY OPENED ITS GATES TO THE PUBLIC, AND IT’S A MUST SEE!

info Σκανάρετε για να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της Αγοράς Λεμεσού. Scan to visit the Limassol Αgora website.

Το εντυπωσιακότερο δείγμα κλειστής αγοράς στην Κύπρο, με τις χαρακτηριστικές αψιδωτές πύλες, βρίσκεται στην Παλιά Πόλη και αποτελεί μία πετρόκτιστη κατασκευή που απαρτίζεται από μεγάλες αίθουσες και καταστήματα συνολικής έκτασης 3.000 τετραγωνικών μέτρων. Χτισμένη το 1917, σε σχέδια του ξακουστού αρχιτέκτονα Ζαχαρία Βόνδα, αποτελούσε επί δεκαετίες το επίκεντρο της ζωής της πόλης, ένα ζωντανό οργανισμό με δεκάδες εμπόρους, πραματευτές και ντόπιους που την επισκέπτονταν για να αγοράσουν ψάρι, κρέας, φρούτα και φρέσκα λαχανικά. Μετά τη δεκαετία του 1970, η ραγδαία εξέλιξη της περιοχής σήμανε την παρακμή της, για να «αναστηθεί» ξανά σήμερα, ανακαινισμένη, ανανεωμένη και άρρηκτα «συνδεδεμένη» με το μεγαλείο της παράδοσής της. Το στολίδι της Λεμεσού –που χαρακτηρίστηκε πρόσφατα ως «H καλύτερη αγορά της Νοτιοανατολικής Ευρώπης»– καλύπτει όλο το εύρος των επιχειρήσεων αλλά και τις ανάγκες των επισκεπτών με καταστήματα, restaurants, cafés, bars, χώρους αναψυχής για ολόκληρη την οικογένεια, καθώς και ένα σύγχρονα διαμορφωμένο παιδότοπο. Στο μοναδικό αυτό χώρο δεν θα μπορούσε να μη δώσει το παρών και η κυπριακή παράδοση μέσα από την ύπαρξη πολλών καταστημάτων με κυπριακά προϊόντα και είδη λαϊκής τέχνης. Αξίζει να σημειωθεί ότι, πέρα από την ψυχαγωγία του κοινού, στην κορυφή της λίστας των προτεραιοτήτων των ιθυνόντων βρίσκεται και η εφαρμογή των πρωτοκόλλων του υπουργείου Υγείας: κρατούνται αποστάσεις, γίνονται απολυμάνσεις και θερμομετρήσεις, η χρήση της μάσκας είναι απαραίτητη, ενώ ελέγχεται αυστηρά ο αριθμός των ατόμων που μπορούν να εισέλθουν στο χώρο.

Situated in the Old Town is the most impressive example of a closed market in Cyprus. It’s a stone-built construction with characteristic arched gateways and spaces for shops covering an area of 3,000 square meters. Designed and built in 1917 by renowned architect Zacharias Vondas, the Old Town agora has been the centre of city life for decades – a vibrant conglomeration of merchants, shopkeepers, and locals who flocked here to purchase fresh fish, meat, and produce. After the 70s, rapid development of the area marked a decline in the market’s popularity, but in time also led to its current resurrection and renewal – an outcome that is inextricably linked to the greatness of its tradition. This jewel of Limassol, recently described as “The Best Market in Southeast Europe,” accommodates shops, restaurants, cafés, bars, a modern playground, and other recreational venues for families. Cypriot culture is on full display in this unique space, represented by a multitude of shops featuring traditional, local products and examples of folk art. Of special note, Limassol Agora has fully complied with the safety protocols implemented by the Ministry of Health to ensure public safety, a top priority. Such measures include social distancing, the use of masks, disinfectants, temperature monitoring, and a strict limit on the number of visitors entering the premises at any given time. > 47-49, CONSTANTINOU KANARI, LIMASSOL, TEL. +357 70070070 LIMASSOLAGORA.COM

W E L C O M E | 33

MEET THE LOCALS

the Art of

Giving

RENA DEMOSTHENOUS

ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 2020 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟ ΜΕ ΤΙΤΛΟ «ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ», ΚΑΤΑ∆ΕΙΚΝΥΟΝΤΑΣ ΠΩΣ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΣΕ ΜΙΑ ΚΑΛΑ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΗ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ Ο∆ΗΓΗΣΕΙ ΤΟΥΣ ∆ΗΜΟΤΕΣ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΜΙΑΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΝ∆ΥΝΑΜΩΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ ΣΧΕΣΕΩN. AT THE BEGINNING OF 2020, RENA PRESENTED HER FIRST BOOK, “VOLUNTEERING AND LOCAL GOVERNMENT”, DEMONSTRATING THAT STRATEGY DEVELOPMENT WITHIN A WELL-STRUCTURED, LOCAL COMMUNITY CAN LEAD ITS CITIZENS TO CREATE A STRONG CULTURE OF GIVING AND A GREATER SENSE OF UNITY WITHIN THE POPULACE. 34 | WELCOME

TEXT: ROMINA XYDA / PHOTOS: PANAGIOTIS MINA

Η συμμετοχή της στον εθελοντισμό ξεκίνησε μέσα από την επαγγελματική πορεία της ως εκπαιδευτικού στη μέση δημόσια εκπαίδευση. Έχοντας την άποψη ότι ο εκπαιδευτικός πρέπει να είναι πολύπλευρος και όχι απλώς να διδάσκει, αποφάσισε να δημιουργήσει μια ομάδα εθελοντισμού. Οι ρίζες του, ωστόσο, ήταν πολύ πιο βαθιές: «Ο εθελοντισμός ήταν οικογενειακό βίωμα. Από παιδί παρακολουθούσα και άκουγα τον πατέρα μου, ο οποίος ήταν μέλος σε διάφορους κοινωφελείς οργανισμούς και πάντα πρόθυμος να προσφέρει τη βοήθειά του στους συνανθρώπους του. Οι κοινωνικές μου δραστηριότητες στο Δήμο Αγλαντζιάς είχαν ξεκινήσει πολλά χρονιά πριν από την εκλογή μου στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Δίδασκα για πολλά χρόνια στα γυμνάσια της Αγλαντζιάς, με τον εθελοντισμό να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς μου μέσα στον εργασιακό χώρο… Η εκλογή μου το 2016 επισφράγισε τη δέσμευσή μου ως ενεργού πολίτη της κοινωνίας. Ακολούθησαν διάφορες δράσεις, η ένταξή μου σε ΜΚΟ και η συγγραφή του βιβλίου, μια ενσυνείδητη πρωτοβουλία, η οποία προέκυψε μέσα από μακροχρόνια έρευνα και αναλύσεις σε πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας. Σκοπός και στόχος της παρούσας μελέτης είναι η αξιοποίηση των κατάλληλων τεχνικών, ώστε οι δημότες, οι μαθητές ή οργανωμένα σύνολα να αναπτύξουν στάσεις και συμπεριφορές που θα συνεισφέρουν στην κοινότητά τους ή και στην κοινωνία ευρύτερα». Η καλλιέργεια της αλληλεγγύης και της αγάπης διδάσκονται μέσα από την οικογένεια, το σχολείο και την πολιτεία, με το ρόλο της τελευταίας να κατέχει ένα σημαντικό μερίδιο στη διαμόρφωση ενσυνείδητων πολιτών... «Ο ρόλος της πολιτείας είναι να καταφέρει να μετουσιώσει τον εθελοντισμό σε μια βασική υποστηρικτική βοήθεια, καλλιεργώντας στους πολίτες το αίσθημα της εθελούσιας και συνειδητής προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο. Η νέα γενιά έχει μεγαλώσει σε μια κοινωνία με πολυεπίπεδη κρίση αξιών και ιδεολογιών, αλλά και οικονομική. Έμαθε να προσφέρει ή να επιδέχεται αλληλεγγύη, φιλανθρωπία και στήριξη. Έτσι, δημιουργήθηκε ένα σύγχρονο μοντέλο εθελοντισμού, που στοχεύει στην επίλυση σύγχρονων προβλημάτων, όπως οι διακρίσεις, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η οικολογία και ο πολιτισμός. Όσο για τον πραγματικό πλούτο του ανθρώπου, δεν είναι άλλος από την προσφορά στο συνάνθρωπο και στην κοινωνία».

Rena’s participation in volunteering stemmed from her professional career as a teacher in secondary public education. She had a strong belief that teachers should be multifaceted and work beyond the limits of their profession. So she decided to create a volunteer group. However, the roots of her desire to volunteer ran much deeper: “Volunteering has always run deep within my family. As a child, I used to observe and listen to my father who was a member of various charitable organizations and always keen to offer his help to those in need. My social activities in the Municipality of Aglantzia began many years before my election to the ranks of the Local Government. I used to teach for many years at the high schools of Aglantzia, having volunteer work as an integral part of my daily life within my workplace. My election to office in 2016 was the seal on my commitment as an active citizen of my community. This was followed by a multitude of actions; my participation in NGOs and the writing of my book – a conscious initiative that came as a result of lengthy research and analysis of the real needs of society. The objective of this study was to utilize appropriate techniques in order that citizens, students and organized groups develop a stance and attitude that will contribute to their local communities, and beyond.” The cultivation of solidarity and love are primarily taught within the confines of the family, the school and the state, the latter of which plays an important role in the shaping of conscientious citizens... “The role of the state is to transform volunteering into a basic support platform by instilling the value of social contribution within its citizens. The most recent generation has matured within a society that faces a multileveled crisis of values, ideologies, and financial challenges. It has learned to offer and accept solidarity, charity and support. Thus, a new modern concept of volunteering was created, one that aims to solve contemporary problems such as discrimination of all kinds, human rights violations, and environmental and cultural issues. As for real human wealth, it’s none other than giving back to humankind and society.”

«Η νέα γενιά έχει συνειδητοποιήσει ότι ο πραγματικός πλούτος του ανθρώπου δεν είναι άλλος από την προσφορά στην κοινωνία». “The new generation has realized humanity’s greatest gift is giving back to community.”

WELCOME | 35

MEET THE LOCALS

info Σκανάρετε για να επισκεφθείτε το Μουσείο Αυτοκινήτου. Scan to visit the Μotor Μuseum.

the Eternal Car Enthusiast

DIMIS MAVROPOULOS ΣΤΑ ΤΡΙΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΙΑ ΚΡΑΤΗΣΕ ΤΙΜΟΝΙ. ΣΤΑ ΟΚΤΩ Ο∆ΗΓΗΣΕ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ. ΛΙΓΟ ΜΕΤΑ ΤΑ ΕΙΚΟΣΙ ΕΓΙΝΕ ΡΑΛΙΣΤΑΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ «ΘΕΜΑΤΟΦΥΛΑΚΑΣ» ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΥΝ ΕΝΑΝ ΑΙΩΝΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ. AT AGE THREE, HE GRABBED A STEERING WHEEL. AT EIGHT, HE DROVE FOR THE FIRST TIME. SHORTLY AFTER TURNING TWENTY, HE BECAME A RALLY DRIVER. TODAY, HE’S A COLLECTOR OF CLASSIC CARS SPANNING OVER A CENTURY OF AUTOMOTIVE HISTORY.

36 | WELCOME

Dimis’ passion for automobiles started at a very young age. Before turning 4, his favourite toy was a car. “At the age of 8, I started driving without my parents’ knowledge or consent. At 9, when I was driving my mother’s car (without her knowing, of course), I was noticed by the police, and a chase began which lasted 4 hours. As a result, I got arrested, but only because I ran out of gas... At 15, I started racing in speed competitions without a driver’s license. As soon as I finished my military service, I went to London, bought a Ford Escort, and started racing. I raced every single weekend all over most of Europe, Greece, and Cyprus, winning consecutive awards. I participated in Rallycross, Autocross, Rallies, and Driving Test races. My sponsors were Rothmans, Castrol, Mobil, Shell, and Cyprus Airways. I’ve managed to attain a record in Cyprus that hasn’t been beaten. In the space of one year, I participated in 7 races, winning 7 consecutive victories. However, the most memorable experience for me is my participation in the Rothmans Cyprus Rally, an international race where the best, most famous drivers in the world participated.” After his retirement as a rally driver, Dimis Mavropoulos’ interest turned to classic and historic cars. “Since the 90s, I have collected classic cars, and in February of 2014, I made my dream come true by creating the Cyprus Historic and Classic Motor Museum. Today, it features 175 classic and historic cars, a collection of 28,333 miniature cars, and car-related prints of all kinds. It’s a specially designed space where cars are kept, maintained, and displayed with appropriate means to the public. The two rarest exhibits in the museum are 'the Benz 1886', the first motorized vehicle ever made, built by Karl Benz in 1885 in Mannheim, Germany and the Ford Model T 'Roadster' – voted the most important car in the world of the 20th century.”

To πάθος του για το αυτοκίνητο ξεκίνησε σε πολύ μικρή ηλικία, καθώς, πριν κλείσει τα 4 χρόνια του, το αγαπημένο του παιχνίδι δεν ήταν άλλο από ένα στρογγυλό αυτοκινητάκι: «Στα 8 μου χρόνια άρχισα να οδηγώ, εν αγνοία των γονιών μου… Στα 9, ενώ γυρνούσα με το αυτοκίνητο της μητέρας μου –χωρίς βέβαια να το γνωρίζει η ίδια–, έγινα αντιληπτός από την αστυνομία και άρχισε ένα κυνηγητό που κράτησε 4 ώρες. Το αποτέλεσμα ήταν να με συλλάβουν γιατί… ξέμεινα από βενζίνη. Από τα 15 μου άρχισα να τρέχω σε διαγωνισμούς ταχύτητας χωρίς άδεια οδήγησης. Όταν ολοκλήρωσα τη στρατιωτική μου θητεία, πήγα στο Λονδίνο, αγόρασα ένα Ford Escort και άρχισα να αγωνίζομαι. Έτρεχα κάθε Σαββατοκύριακο, σχεδόν σε όλη την Ευρώπη, Ελλάδα και Κύπρο, κατακτώντας αλλεπάλληλες διακρίσεις. Συμμετείχα σε Rallycross, Autocross, Rallies και αγώνες Driving Test με χορηγούς τις εταιρείες Rothmans, Castrol, Mobil, Shell και τη Cyprus Airways, ενώ στην Κύπρο κατάφερα να κατακτήσω ρεκόρ που κανένας δεν έχει μέχρι τώρα. Σε μία μόνο χρονιά συμμετείχα σε 7 αγώνες, κατακτώντας 7 συνεχείς νίκες. Αυτό που θα μου μείνει αξέχαστο, όμως, είναι η συμμετοχή μου στο Rothmans Cyprus Rally, έναν αγώνα διεθνούς εμβέλειας, όπου συμμετείχαν οι καλύτεροι και οι πιο γνωστοί οδηγοί του κόσμου». Μετά τον τερματισμό της καριέρας του, ως οδηγού ράλι, το ενδιαφέρον του Ντίμη Μαυρόπουλου στράφηκε στα κλασικά και ιστορικά αυτοκίνητα: «Από τη δεκαετία του ’90 άρχισα να συλλέγω κλασικά αυτοκίνητα και τον Φεβρουάριο του 2014 έκανα το όνειρό μου πραγματικότητα δημιουργώντας το Μουσείο Ιστορικού και Κλασικού Αυτοκινήτου. Σήμερα, φιλοξενεί 175 αυτοκίνητα, κλασικά και ιστορικά, μια συλλογή με 28.333 μινιατούρες αυτοκινήτων, καθώς και έντυπα σχετικά με το αυτοκίνητο. Πρόκειται για ένα χώρο ειδικά διαμορφωμένο, όπου τα αυτοκίνητα φυλάσσονται, συντηρούνται και αναδεικνύονται –με τα κατάλληλα μέσα– στο κοινό που μας επισκέπτεται. Τα δύο πιο σπάνια εκθέματα που στεγάζονται στο Μουσείο είναι το Benz 1886, το πρώτο μηχανοκίνητο όχημα της ανθρωπότητας, που κατασκευάστηκε από τον Karl Benz το 1885 στο Mannheim της Γερμανίας, και το Ford Model T Roadster, το οποίο έχει ψηφιστεί ως το πλέον σημαντικό αυτοκίνητο στον κόσμο για τον 20ό αιώνα».

«Το Μουσείο φιλοξενεί σήμερα 175 κλασικά και ιστορικά αυτοκίνητα». “Today, the Museum features 175 classic and historic cars.”

PHOTOGRAPHER DMITRY KARLOFF FOR PREMIERE MAGAZINE

TEXT: ROMINA XYDA

W H AT ’ S M Y M O T T O ? «Ό,τι πιστεύουμε πολύ, μπορεί να γίνει!». “Nothing is impossible, as long as we believe!”

WELCOME | 37

MEET THE LOCALS

the Talented

Architect ELINA KRITIKOU

Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑΣ ΜΕ ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ∆ΙΑΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΝΑ «ΚΑΘΡΕΦΤΙΖΕΙ» ΣΤΑ ΣΧΕ∆ΙΑ ΤΗΣ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΚΑΘΕ ΕΠΟΧΗΣ. DISTINGUISHED ARCHITECT ELINA KRITIKOU ASPIRES TO IMPART HER DESIGNS WITH ASPECTS OF REALITY FROM BYGONE ERAS.

38 | W E L C O M E

TEXT: ROMINA XYDA

info Σκανάρετε για να επισκεφθείτε το ΕΚΚΥ Studio. Scan to visit the EKKY Studio.

Ήταν πριν από λίγο καιρό όταν η Ελίνα Κρητικού, η οποία διατηρεί από το 2009 μαζί με το σύζυγό της, τον Γαλλο-ιάπωνα αρχιτέκτονα Kenzo Yamashita, το αρχιτεκτονικό γραφείο EKKY Studio στη Λευκωσία, διακρίθηκε ως μία ταλαντούχα αρχιτέκτονας κάτω των 40 χρόνων. «Πρόκειται για μια αναγνώριση σε ευρωπαϊκό επίπεδο μέσω ενός προγράμματος με πολλές συμμετοχές και μεγάλο ανταγωνισμό μεταξύ άλλων ταλαντούχων αρχιτεκτόνων. Αυτό μας τιμά ιδιαίτερα και επιβραβεύει την προσπάθεια που κάνουμε ως EKKY Studio μέσω των έργων μας στην Κύπρο αλλά και στο εξωτερικό», λέει και συνεχίζει: «Γιατί έγινα αρχιτέκτονας; Στο μυαλό μου, από πολύ μικρή, ήταν η μοναδική επιλογή. Η μόνη εναλλακτική, που θα μπορούσε να υπάρξει, ήταν να ασχοληθώ με το χώρο της τέχνης. Παρ’ όλα αυτά, η αρχιτεκτονική είναι μια μορφή τέχνης που συνδυάζει πέραν των άλλων και τη δημιουργική διαδικασία. Ο αρχιτέκτονας είναι μεταξύ άλλων και καλλιτέχνης…». Για την Ελίνα Κρητικού, ο κόσμος αλλάζει και μαζί του και ο τρόπος που ένας αρχιτέκτονας καλείται να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις που εγκυμονούν οι εν λόγω αλλαγές. Η ματιά και η οπτική γωνία του δημιουργού οφείλουν να βρίσκονται σε μία διαρκή (εκ)κίνηση: «Όταν βλέπω μία σύγχρονη πόλη, σκέφτομαι πως έχουν αλλάξει οι ανάγκες του κόσμου, ο τρόπος που κοινωνικοποιείται μέσα στην πόλη και προβληματίζομαι, όσον αφορά τα νέα δεδομένα, με τα οποία θα σχεδιάζονται οι πόλεις στο μέλλον. Η σύγχρονη πόλη μεταμορφώνεται μαζί με την κοινωνία και καθρεφτίζει την πραγματικότητα της κάθε εποχής… Όσο για το νησί μου, την Κύπρο, είναι ένας τόπος που προσφέρεται για καλή αρχιτεκτονική. Σήμερα, υπάρχει μεγάλη ανάγκη για πολλά νέα έργα, όπως μουσεία, δημόσιες βιβλιοθήκες, πολιτισμικά κέντρα, κολυμβητήρια, στάδια, αθλητικές εγκαταστάσεις, πάρκα, κήπους και πολλά ακόμη, που ευελπιστώ ότι θα καταφέρουν σιγά σιγά να υλοποιηθούν από μελετητές, οι οποίοι θα αναδείξουν με τον καλύτερο τρόπο την τοπική αρχιτεκτονική…».

It wasn’t long ago that Elina Kritikou earned recognition as one of Europe’s 40 most-talented architects under age forty. Together with French-Japanese husband and fellow architect Kenzo Yamashita, the duo has worked to build the reputation of their architectural firm, EKKY Studio in Nicosia, since 2009. What does the recognition mean to them? In her word: “This distinction in Europe is earned through a program involving many entries from other talented architects and is very competitive,” Elina tells us. “This is a great honour for us. All our efforts here at EKKY Studio on projects in Cyprus and abroad are paying off,” Elina pauses momentarily, reflecting. “Why did I become an architect? In my mind, from a very young age, it was the only choice. The only other alternative I considered was to become an artist. Nevertheless, architecture itself is an art form involving many aspects of the creative process. The architect is also an artist.” As far as Elina Kritikou is concerned, the world is always changing. The vision and point of view of the architect must always be fluid: “Whenever I observe a modern city, I ponder on how the world has changed the needs of humanity. Modern cities have changed the way people socialise. I am concerned by the new standards with which cities will be designed in the future. The city and society modernise together, reflecting the reality of their era. Cyprus is a place that suits great architecture. The need for new projects such as museums, public libraries, cultural centres, swimming pools, stadiums, sports facilities, parks, gardens, and more, is greater than ever. I am very hopeful that these will come to fruition at the hands of those who will highlight local architecture in the best possible way.”

I F C Y P R U S WA S AN ARCHITECTUR AL DESIGN... “Θα το χαρακτήριζαν οι προβόλοι, οι εσωτερικές κεντρικές αυλές µε τις εξωτερικές σκάλες, οι πέργκολες µε τα αναρριχητικά φυτά και το άπλετο φως του τόπου µας». “The elements that would characterise it would be the cantilevers, the inner-central courtyards with external staircases, the pergolas with climbing plants, and the abundant light of Cyprus.”

W E L C O M E | 39

INTERVIEW

"Volant migrants" BY MAR IA LOIZIDOU ΜΙΑ ΑΠ’ ΤΙΣ ΣΠΟΥ∆ΑΙΟΤΕΡΕΣ ΚΥΠΡΙΕΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΥΣ ∆ΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕ ΓΙΑ ΤΟ ΑΕΡΟ∆ΡΟΜΙΟ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΚΑΡΙΕΡΑΣ ΤΗΣ, ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΗ ΠΛΕΞΗ ΜΕ ΒΕΛΟΝΑΚΙ, ΕΜΠΝΕΥΣΜΕΝΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΠΑΡΑ∆ΟΣΗ. ONE OF CYPRUS’ MOST IMPORTANT ARTISTS CREATED ONE OF THE LARGEST SCALE PROJECTS OF HER CAREER FOR LARNAKA AIRPORT, UTILIZING HANDMADE CROCHET INSPIRED BY THE CYPRIOT TRADITION. 40 | W E L C O M E

TEXT: PIERIS PANAGI / PHOTOS: N. KARATZAS AND S. STRATIS

info Σκανάρετε για να μάθετε περισσότερα για τα έργα της. Scan to learn more about her work.

Ποια είναι η αξία της έκθεσης σε δημόσιους χώρους; Κατ’ αρχάς εκτιμώ ότι η έκθεση σε δημόσιους χώρους δεν είναι οικεία σε όλους τους καλλιτέχνες. Απαραίτητη προϋπόθεση γι’ αυτό είναι να σε ενδιαφέρουν τα κοινά. Παράλληλα, στο δημόσιο χώρο πρέπει να σε απασχολήσουν ποιοι τον χρησιμοποιούν, πώς κυκλοφορεί το φως, ποια είναι η ιστορία του. Η μεγάλη διαφορά με ένα έργο που εκθέτεις σε μια γκαλερί ή σε ένα μουσείο, είναι ότι στο δημόσιο χώρο ο περαστικός θα το αντικρίσει ξαφνικά μπροστά του. Θα το αντιμετωπίσει χωρίς να είναι επιλογή του. Πώς προέκυψε η ονομασία του, «Φτερωτοί Μετανάστες»; Πρωτίστως, να αναφέρω ότι αυτό το έργο εντάσσεται στην ευρύτερη αξιόλογη συλλογή έργων τέχνης της Hermes Airports, αλλά και στο πολύ ενδιαφέρον project τους, το «Sense of Place». Το έργο αιωρείται πάνω από το κεφάλι μας και απεικονίζει τα αποδημητικά πουλιά της Κύπρου. Έτσι, στις 4 επιφάνειες αντικρίζει

What is the value of an exhibition in public places? First of all, I appreciate the fact that an exhibition in a public place does not speak to all artists as a concept. A prerequisite for this is a genuine interest in public affairs. At the same time, when exhibiting in a public space, you need to be concerned with who uses it, how light travels through it, as well as what the history behind it is. The biggest difference between an exhibit in a gallery and one in a museum is that, in a public space, the passer-by will see it in front of them, all of a sudden. Encountering it won’t be a matter of choice. How did the name, “Volant Μigrants”, come about? First, l need to mention that this piece is both a part of the remarkable art collection of Hermes Airports and of their highly interesting project called “Sense of Place”. The piece of art hovers above our heads and depicts the migratory birds of Cyprus. Thus, on 4 surfaces, one can see the birds of the four seasons. We have, among others, swallows in spring, the wonderful flamingos in winter, the robins in autumn, and

Υφαίνοντας ένα πολύ λεπτό ανοξείδωτο σύρμα, η καλλιτέχνις δίνει μορφή σε έργα εξαιρετικής λεπτοτεχνίας. By weaving a very thin stainless steel wire into shape, the artist gives shape to art pieces of exceptional finesse.

W E L C O M E | 41

INTERVIEW

Στις τέσσερις επιφάνειες του έργου «πετούν» τα αποδημητικά πουλιά της Κύπρου. The migratory birds of Cyprus “fly” on the four surfaces of the artwork.

42 | W E L C O M E

κανείς τα πουλιά των τεσσάρων εποχών. Την άνοιξη έχουμε ανάμεσα σε άλλα τα χελιδόνια, το χειμώνα τα υπέροχα φλαμίνγκο, το φθινόπωρο τον κοκκινολαίμη και το καλοκαίρι τον πουπούξιο. Παράλληλα, η κάθε εποχή έχει ένα κύριο χαρακτηριστικό. Δηλαδή, το καλοκαίρι έχει τα στάχυα, ο χειμώνας το νερό της αλυκής κ.ο.κ. Έτσι, κάποιος, βλέποντάς το, θα αποχαιρετά την Κύπρο με κάτι εξαιρετικά κυπριακό. Ουσιαστικά, πρόκειται για μια σύνθεση. Είναι, μάλιστα, και η πρώτη φορά στην καριέρα μου που δούλεψα ως ζωγράφος, με την έννοια ότι έπρεπε να δέσουν μεταξύ τους πολλά και διαφορετικά στοιχεία. Η βάση για το έργο είναι ένα υλικό που ξέρω να χρησιμοποιώ πολύ καλά: ένα πολύ λεπτό ανοξείδωτο σύρμα, που παράγουν για εμένα συνεργάτες μου στη Γαλλία, για να μπορεί να μπλεχτεί στο χέρι. Πρόκειται για μια παραδοσιακή, κυπριακή τεχνική, αλλά ταυτόχρονα ενώνεται με όλες τις παραδοσιακές τεχνικές πλεξίματος στον κόσμο. Είναι κάτι που συνδέει τους ανθρώπους, γι’ αυτό αν δει το έργο ένας Γάλλος, ένας Άγγλος ή ένας Πορτογάλος, σίγουρα θα νιώσει οικεία. Πώς ήταν να δουλεύεις ένα έργο τέτοιας κλίμακας κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού; Το να σε υποχρεώνουν να είσαι περιορισμένος, αποτελεί μια συνθήκη εξαιρετικά δύσκολη για όλους και το lockdown είναι το πιο απαγορευτικό στοιχείο για να παράξεις έργο. Κι αυτό, διότι το έργο θέλει να ονειρεύεται το θεατή του. Είχα, όμως, την τύχη η Hermes Airports να μας δώσει το πράσινο φως τον Ιανουάριο, επομένως ήταν ευλογία για μένα και τους συνεργάτες μου που είχαμε δουλειά. Έγινε από πριν μια μεγάλη

hoopoes in summer. At the same time, each season has a main feature. For example, summer has its cobs, winter has the water of the salt lake, and so on. So, whenever anyone looks at it, they will say farewell to Cyprus with a vision of something supremely Cypriot. It is essentially a composition. In fact, it is the first time in my career that I worked as a painter in the sense that so many different elements had to be tied in together. The basis for the project is a material that I know how to use all too well – a very thin, stainless steel wire produced for me by my partners in France, so that it can be woven by hand. This is a traditional-Cypriot technique, but at the same time it is connected with all the traditional knitting techniques common around the world. It’s something that instantly connects people. So, whoever sees it, whether they are French, English, or Portuguese, will definitely feel a sense of familiarity. What was it like working on a project of this magnitude during the lockdown? Being forced to be limited is an extremely difficult situation for everyone, and a lockdown is extremely prohibitive when it comes to producing work. Nevertheless, I was fortunate enough that Hermes Airports gave us the green light in January. Having something to work on was a blessing for me and my co-workers. A great deal of preparation took place before and so that we had a solid, general idea of the project, and we communicated for clarifications and details. The process was somewhat lonely at first, but I was sure that it would attract a lot of attention along the way. During the lockdown, what is it that you missed the most?

προεργασία, έτσι ώστε να υπάρχει ένας μπούσουλας και επικοινωνούσαμε για διευκρινίσεις και λεπτομέρειες. Είχε μοναξιά, αλλά ήξερα ότι το έργο στην πορεία θα κερδίσει πολλά βλέμματα. Τι σου έλειψε περισσότερο την περίοδο που ήμασταν κλεισμένοι στα σπίτια μας; Η επαφή με τους άλλους και τα ταξίδια, παρόλο που τον Μάρτη είχα πάει στο Παρίσι για να παραγγείλω τα υλικά του έργου. Είδα τις εκθέσεις που επιθυμούσα και γέμισα τις μπαταρίες μου. Παρ’ όλα αυτά, ήταν μια μεγάλη περίοδος χωρίς τον ενθουσιασμό που έχει κανείς όταν ταξιδεύει. Πού θες να ταξιδέψεις; Στους τόπους που πηγαίνω συνήθως. Ξέρεις, δεν είμαι εξωτικός ταξιδιώτης, με την έννοια του τουρίστα. Δυστυχώς, δεν έχω ταξιδέψει σε χώρες που δεν έχω δουλειά. Το Παρίσι μου είναι απαραίτητο και μου λείπει. Η Αθήνα αποτελεί ένα μεγάλο κομμάτι της επαγγελματικής μου οικογένειας, με στενούς φίλους που τροφοδοτούν την εξέλιξη της δουλειάς. Γενικά, θέλω να επιστρέφω στις χώρες που γνωρίζω και μου είναι οικείες. Πες μου κάτι τελευταίο... Όταν αντικρίσει κάποιος το έργο σου, τι είδους συναισθήματα θα ήθελες να νιώσει; Η πρώτη μου έγνοια είναι να μην τον αναστατώσω. Θα ήθελα να πάρει μια βαθιά ανάσα. Σίγουρα, δεν θα ήθελα να νιώσει θαυμασμό, αλλά συγκίνηση. Γιατί αυτό; Το να με θαυμάζουν για τη δεξιοτεχνία μου, θα το θεωρούσα αποτυχία. Δεν με ενδιαφέρει καθόλου να περιγράψω την αλχημεία του έργου ή να προσέξει κάποιος ότι έχει πολύ κόπο. Στην πρώτη εντύπωση δεν βλέπεις πώς είναι κατασκευασμένο κάτι. Γι’ αυτό θέλω να λειτουργεί διακριτικά. Να είναι τόσο οικείο όσο ένα δέντρο. Σαν να ήταν πάντα εκεί. Πώς βλέπεις ένα σύννεφο και σε συγκινεί; Έτσι θα ήθελα να γίνει και εδώ.

Human contact and traveling, though I traveled to Paris in March to place an order for the project materials. I visited all the exhibitions I had my heart set on and recharged my batteries. Still, it was a long time to go without the excitement of traveling. Where do you want to travel to? I absolutely need Paris, and I miss it. Athens is another place I travel to often. It is home to a large part of my professional family, with close friends who fuel the development of my work. I generally prefer to return to countries I know and Ι am familiar with. Mainly to places where I usually go. You know, I’m not an exotic traveler or a proper tourist. Unfortunately, I haven’t traveled to countries that didn’t involve my work. Tell me one last thing. When someone looks at your work, what kind of emotions would you like them to feel? My first concern is that they don’t find them upsetting. I would like them to take a deep breath. The feeling of admiration is not my goal. Being moved is what I am after. How come? As far as I’m concerned, being admired for my skill or having someone recognize how much effort was required, would be a failure. Describing the alchemy of one of my pieces is of no interest to me. One can not see how something is made at first glance, therefore I want them to work discreetly, be as familiar as a tree - as if they were always there. How the simple sight of a cloud can be so moving... Exactly like that!

Πρωταρχικός στόχος της Μαρίας Λοϊζίδου είναι τα έργα της να προκαλούν συγκίνηση. Maria Loizidou’s primary goal is for her art to deeply move people.

EXTRA INFO • Η συνολική έκταση του έργου ξεπερνά τα 100 τετραγωνικά μέτρα. • Χρησιμοποιήθηκαν περισσότερα από 316.800 μέτρα σύρμα ανοξείδωτου χάλυβα. • Για το έργο δούλεψαν 25 άτομα από Κύπρο και Γαλλία. • Χρειάστηκαν περισσότερες από 8.150 εργατοώρες για να ολοκληρωθεί. • Το έργο «Φτερωτοί Μετανάστες» βρίσκεται στο Αεροδρόμιο Λάρνακας μετά τον Έλεγχο Αποσκευών και εντάσσεται στο ευρύτερο project «Sense of Place». Πρόκειται για μια πρωτοβουλία της Hermes Airports, που στοχεύει στον εμπλουτισμό των Αεροδρομίων Λάρνακας και Πάφου με έργα που αφυπνίζουν τις αισθήσεις και τα συναισθήματα των επιβατών, προβάλλοντας εντονότερα την κυπριακή κουλτούρα και παράδοση.

• The total area covered by the project exceeds 100 square metres. • More than 316,800 metres of stainless steel wire were used. • 25 people from Cyprus and France worked on the project. • It took more than 8,150 man-hours to complete. • The project “Volant Migrants” is located in Larnaka Airport after the Baggage Check Area, and is part of the wider project called “Sense of Place”. This is an initiative by Hermes Airports that aims to enrich Larnaka and Pafos Airports with artwork that awakens the senses and emotions of passengers, highlighting Cypriot culture and tradition.

W E L C O M E | 43

INSIDER’S VIEW

TEXT: ELENI XENOU

info Σκανάρετε για να επισκεφθείτε την επίσημη ιστοσελίδα της Λευκωσίας. Scan to visit the official website of Nicosia.

The Walkers NICOSIA BY THE PEDIEOS ΑΝ ΘΕΛΕΤΕ ΝΑ ΖΗΣΕΤΕ ΤΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΟΧΙ ΩΣ ΑΠΛΟΙ ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ ΑΛΛΑ ΩΣ ΤΑΞΙ∆ΙΩΤΕΣ, ∆ΕΝ ΕΧΕΤΕ ΠΑΡΑ ΝΑ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΤΕ ΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ Ι∆ΙΟΚΤΗΤΡΙΑΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΥ ΜΟΥΦΛΟΝ, ΡΟΥΘ ΚΕΣΙΣΙΑΝ. ∆ΥΟ ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ ΣΤΙΣ ΟΧΘΕΣ ΤΟΥ ΠΕ∆ΙΑΙΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ, ΣΥΝ∆ΥΑΣΜΕΝΟΙ ΜΕ ΕΝΑ ΣΩΡΟ ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ. THE BEST WAY TO EXPERIENCE NICOSIA AS A SEASONED TRAVELER, AS OPPOSED TO THE COMMON TOURIST, IS TO FOLLOW IN THE FOOTSTEPS OF RUTH KESHISHIAN, LOCAL AND PROPRIETOR OF THE BOOKSTORE MOUFFLON. ARMED WITH AN ARRAY OF HANDPICKED BOOKS DETAILING VARIOUS ASPECTS OF NICOSIA’S COLOURFUL HISTORY, AND WITH RUTH AS OUR GUIDE, WE SET OUT ON TWO LONG WALKS TO EXPLORE THE CITY ALONG THE BANKS OF THE PEDIEOS.

ΡΟΥΘ ΚΕΣΙΣΙΑΝ Ιδιοκτήτρια του βιβλιοπωλείου Μούφλον και ξεναγός μας στη Λευκωσία. RUTH KESHISHIAN Proprietor of the bookstore Moufflon and our guide through Nicosia.

44 | W E L C O M E

η συναντώ στο βιβλιοπωλείο της, ένα από τα πιο ιστορικά της πόλης με εξειδίκευση στις κυπριακές εκδόσεις. Έχει ήδη ξεχωρίσει σε ένα ράφι μια ολόκληρη στοίβα από βιβλία. «Αυτά θα συντροφεύσουν τη βόλτα μας», λέει, χαρίζοντάς μου ένα ζεστό χαμόγελο. Και κάπως έτσι, με διάθεση ταξιδιώτη, ξεκινάμε με τη Ρουθ τη μακρινή μας βόλτα κατά μήκος του Πεδιαίου ποταμού. «Παρότι είναι ποτάμι», μου λέει, «μόνο κατά τους χειμερινούς μήνες μπορείς να δεις τα καταρρακτώδη νερά

I met Ruth at her bookstore, one of the most historic in town that specializes in Cypriot publications. She has already armed herself with a stack of of volumes for our journey. “These will accompany us on our stroll,” she says, flashing a warm smile. Thus prepared, Ruth and I begin our long promenade along the banks of the Pedieos. “Even though it’s a river,” says Ruth, “it’s only during winter that the waters rise and flow at full capacity. The rest of the year sees its various, remaining pools attract a wide variety of birds, butterflies and frogs. Οf course, this detracts nothing from enjoying a stroll during the

INSIDER’S VIEW

Περπατώντας στις όχθες του Πεδιαίου, του μεγαλύτερου σε μήκος ποταμού της Κύπρου. Οι Βενετοί τον ανακατεύθυναν, με αποτέλεσμα να ρέει έξω από τα τείχη, αντί διά μέσου της πόλης. Walking on the banks of Pedieos, the longest river in Cyprus. The Venetians redirected it, making it flow out of the walls instead of through the city.

του. Τον υπόλοιπο καιρό οι λιμνούλες από τα ακίνητα νερά του προσελκύουν μια πληθώρα από πουλιά, πεταλούδες και βατράχια. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι η βόλτα τους καλοκαιρινούς μήνες είναι δυσάρεστη. Ένα σωρό πανύψηλοι ευκάλυπτοι, οι οποίοι μεταφέρθηκαν από την Τασμανία πριν από έναν ολόκληρο αιώνα, για να “στραγγίσουν” τα έλη του εδάφους που περιέβαλλαν τις ακτές του ποταμού, προσφέρουν σκιά στους επίδοξους εξερευνητές». Δύο εκδόσεις για την άγρια φύση της Κύπρου («Wild Life of Cyprus», «Illustrated Flora of Cyprus») μετατρέπουν τον περίπατό μας σε μια επιμορφωτική περιπέτεια, ενώ η Ρουθ συνεχίζει να μου χαρίζει πολύτιμες πληροφορίες, λέγοντας πως «ο ποταμός διασχίζει πολυάριθμα χωριά που σήμερα έχουν μετατραπεί σε προάστια της ευρύτερης Λευκωσίας, στρέφεται γύρω από την περιτειχισμένη πόλη και ρέει στις πεδιάδες της Μεσαορίας, προτού χυθεί στη θάλασσα, προς τα ανατολικά στην αρχαία πόλη της Σαλαμίνας...».

ΕΚΤΟΣ ΤΩΝ ΤΕΙΧΩΝ Ο∆ΟΣ ΓΛΑ∆ΣΤΩΝΟΣ, ΠΑΛΙΟΙ ΑΓΙΟΙ ΟΜΟΛΟΓΗΤΕΣ Αφετηρία η οδός Γλάδστωνος, ένας από τους ομορφότερους δρόμους της πόλης, όπου τα παλιά αρχοντικά σπίτια με τους πλούσιους, καταπράσινους κήπους συνθέτουν ένα σκηνικό γεμάτο από ιστορικές αναφορές, 46 | W E L C O M E

summer months. A large number of tall Eucalyptus trees, transplanted from Tasmania to drain the marshes that form on the riverbanks, also provide shade for eager explorers.” Two publications about nature in Cyprus (“Wild Life of Cyprus,” and “Illustrated Flora of Cyprus”) are fitting accompaniments to the start of our adventure. Ruth showers me with valuable information along the way, saying “The river runs through numerous villages that are now suburbs of the wider Nicosia, snakes around the city walls, then flows into the plains of Mesaoria before meeting the sea east of ancient Salamina…”

OUTSIDE THE WALLS GLADSTONOS STREET, THE OLD AYIOI OMOLOYITES We begin with one of Nicosia’s most picturesque streets, Gladstonos, an avenue lined with historic mansions and manicured, green gardens. Our surroundings, which compose a scene filled with historical references, forms the perfect context to what is written in the book “The Architecture of the Cypriots during British Rule 1878-1960.” The end of the road leads us to the river path, a small oasis in the city centre. We turn onto Agchialou Street for a jaunt through the old village of Ayioi Omoloyites, then make our way to Platanos tavern where a traditional, Cypriot lunch awaits. While pointing to numerous puppets that decorate the tavern

INSIDER’S VIEW

στις οποίες μπορείς να εμβαθύνεις διαβάζοντας το βιβλίο «Τhe Architecture of the Cypriots during British Rule 1878-1960». Το τέλος του δρόμου μάς οδηγεί στο μονοπάτι του ποταμού, μια μικρή όαση στο κέντρο της πόλης. Στρίβουμε στην οδό Αγχιάλου για ένα μικρό περίπατο στο παλιό χωριό των Αγίων Ομολογητών και σταματάμε στην ταβέρνα Πλάτανος, για ένα μεσημεριανό διάλειμμα με κυπριακή κουζίνα. Οι τοίχοι είναι διακοσμημένοι με ένα σωρό μαριονέτες. «Είναι φτιαγμένες από τον παππού του ιδιοκτήτη, το διακεκριμένο κουκλοπαίχτη της Χλώρακας, Πάφιο», με πληροφορεί η Ρουθ. ΠΑΛΙΟ ΧΩΡΙΟ ΤΟΥ ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ Μια άλλη στροφή κατά μήκος του ποταμού οδηγεί στο παλιό χωριό του Στροβόλου, όπου τα σπίτια διατηρούν την παραδοσιακή αρχιτεκτονική και την ατμόσφαιρα της αυθεντικής κυπριακής φιλοξενίας. Απολαύστε παραδοσιακό φαγητό στην ταβέρνα Το Μαντρί και επισκεφθείτε το παλιό αποικιακό κτίριο του δήμου, το οποίο φιλοξενεί περιοδικές εκθέσεις Κυπρίων καλλιτεχνών. Αν ανήκετε στην κατηγορία των πιο φιλόδοξων περιπατητών, μπορείτε να συνεχίσετε τη βόλτα σας, πάντα κατά μήκος του ποταμού, μέχρι το παλιό χωριό της Λακατάμιας, με τα ευδιάκριτα, αυθεντικά κυπριακά χρώματα. Κι αν επιζητάτε μια πιο περιπετειώδη διαδρομή, μπορείτε να προχωρήσετε μέχρι και την πηγή στα Κονιά, πάνω από την Ιερά Μονή Μαχαιρά – θα χρειαστείτε, ωστόσο, μερικές μέρες και αρκετές στάσεις.

Η οδός Γλάδστωνος, ένας από τους ομορφότερους δρόμους της πόλης. Μια στάση για φαγητό στην παραδοσιακή ταβέρνα «Πλάτανος». Gladstonos Street, one of the most beautiful streets in the city. A stop for food in the traditional “Platanos” tavern.

walls, Ruth informs me that, “These were handmade by a famous puppeteer, Pafios, none other than the proprietor’s grandfather.” THE OLD VILLAGE OF STROVOLOS Another turn along the river leads to the old village of Strovolos, where the houses retain the traditional architecture and atmosphere of authentic Cypriot hospitality. Two worthwhile stops are a building which dates from the colonial period, previously occupied by city hall, now a venue for Cypriot art, and To Mandri, a restaurant serving delicious, local cuisine. W E L C O M E | 47

Η Πύλη Πάφου γνωστή και ως San Domenico. Το νεοκλασικό κτίριο που στεγάζει την Εθνική Βιβλιοθήκη. Η Καθολική Εκκλησία του Τιμίου Σταυρού χρονολογείται από το 1900. The Pafos Gate also known as San Domenico. The neoclassical building that houses the National Library. The Catholic Church of the Holy Cross dates back to 1900.

48 | W E L C O M E

ΕΝΤΟΣ ΤΩΝ ΤΕΙΧΩΝ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΠΥΛΗΣ ΠΑΦΟΥ «Οι Βενετοί με τους εξειδικευμένους μηχανικούς τους ήταν αυτοί που ανακατεύθυναν τον Πεδιαίο ποταμό και τον έκαναν να ρέει γύρω από τη βόρεια πλευρά της πόλης, αντί διά μέσου της μεσαιωνικής, της οποίας οι κήποι διακοσμούσαν και τις δύο όχθες του». Η Ρουθ είναι μια κινητή βιβλιοθήκη σκέφτομαι, καθώς εκείνη με ρωτά αν είμαι έτοιμη για τη δεύτερη βόλτα μας. Γνέφω καταφατικά και αμέσως μετά μου διευκρινίζει πως, σ’ αυτή τη βόλτα, η παρουσία του ποταμού θα είναι μόνο νοερή. «Ένας περίπατος μέσω της Πύλης Πάφου μας δίνει την αίσθηση της ροής του ποταμού, ο οποίος σήμερα αντικαθίσταται από ένα δρόμο που ονομάζεται κατ’ ευφημισμόν “Πράσινη γραμμή”». Πύλη Πάφου. Αριστερά βλέπουμε τα ερείπια του café Spitfire, άλλοτε σημείο αναφοράς για τους ντόπιους, και πιο πέρα την πέτρινη λατινική εκκλησία του Τίμιου Σταυρού της Φραγκισκανικής Τάξης. «Λέγεται πως ο Άγιος Φραγκίσκος σταμάτησε στην Κύπρο καθ’ οδόν για την Παλαιστίνη», με πληροφορεί η Ρουθ. Στροφή προς τα δεξιά και μπροστά μας στέκει το κατάλοιπο ενός κτιρίου ρομανικού-γοτθικού ρυθμού, το μοναδικό που έχει απομείνει από το μεγάλο παλάτι των Λουζινιανών (13ο αι.), το οποίο έφτανε μέχρι τους δημοτικούς κήπους. Σήμερα, το κτίριο αυτό αποτελεί το Πολιτιστικό Κέντρο Καστελιώτισσα. Οι αψίδες εσωτερικού

If you belong to the category of more ambitious explorers, then following the river all the way to the historic village of Lakatamia, with its distinctly authentic Cypriot colours, is certainly worth the extra exertion. A more adventurous route is the hike to the river’s source at Konia, high above the Holy Monastery of Machairas, though a few days extra and several rest stops are mandatory.

WITHIN THE WALLS THROUGH THE PAFOS GATE “Venetian engineers are responsible for diverting the flow of the Pedieos around the north side of the city. During medieval times the river ran through the city centre where lavish gardens were erected on both banks.” I can’t help but entertain the thought that Ruth is a veritable, living library. She asks if I’m ready for our second trek and I nod in approval. She informs me that during the next part of our walk, the river’s presence must exist in our imaginations. “A stroll through the Pafos Gate will provide a sense of the river’s original course, a route now referred to as the Green Line.” Pafos Gate. On the left, we see the ruins of café Spitfire, once a landmark for the locals, and shortly beyond this the stone facades of the Holy Cross Catholic Church of the Franciscan Order. “It’s said that Saint Francisco stopped in Cyprus on his way to Palestine,” Ruth mentions. Turning right, we encounter the remnants of a Roman-Gothic structure, the only one left of the 13th century Lusignan Palace which stretched

INSIDER’S VIEW

χώρου δημιουργούν μια όμορφη εικόνα και παρέχουν άριστη ακουστική υποστήριξη για τις συναυλίες που διεξάγονται συχνά. Χαζεύουμε τα όμορφα αρχοντικά της οδού Μεγάλου Αλεξάνδρου, φτάνουμε στο εστιατόριο Σιαντρής, φημισμένο για τα κυπριακά πιάτα του. Στάση για γλυκό του κουταλιού και επ’ ευκαιρία η Ρουθ μού συστήνει το βιβλίο «Historic Nicosia», με τη λεπτομερή περιγραφή της πλούσιας πολυεπίπεδης πόλης, όπως διαμορφώθηκε διά μέσου των αιώνων. ΠΛΑΤΕΙΑ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗΣ Από την οδό Πυγμαλίωνος διασχίζουμε την οδό Λήδρας και φτάνουμε στη Νικοκλέους. Στα δεξιά, το ιστορικό ζαχαροπλαστείο Hurricane, στους τοίχους του οποίου βρίσκεται αναρτημένη η 80χρονη ιστορία του. Λίγο μετά, συναντάμε ένα όμορφο, λευκό νεοκλασικό κτίριο που στεγάζει την Εθνική Βιβλιοθήκη, κάτω από την οποία βρίσκεται η ταβέρνα Berlin με καλό σουβλάκι και ψητά στη σχάρα. Εδώ δεσπόζουν παλιά αρχοντικά, η εκκλησία της Παναγίας της Φανερωμένης, το πρώτο γυμνάσιο θηλέων και το μικροσκοπικό θρησκευτικό κτίριο όπου σώζονται υπολείμματα βυζαντινών, λατινικών και οθωμανικών χαρακτηριστικών. Στο ίδιο δρομάκι βρίσκεται και το δημοφιλές εστιατόριο Ματθαίος με τα κυπριακά μαγειρευτά του, που δίνει στη Ρουθ την αφορμή για ακόμα δύο προτάσεις βιβλίων: το «Cyprus: A Culinary Journey» και το «For the Love of the Wine». ΠΑΛΙΑ ∆ΗΜΟΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ Από την οδό Ασκληπιού, μπαίνουμε δεξιά στη Διο-

all the way to the Municipal gardens. This structure, the Kasteliotissa Medieval Hall, now serves as a cultural centre and venue for the arts. The Hall’s interior arches impress not only in their engineering, but also provide excellent acoustics for music performances. Moving along we marvel at the beautiful mansions lining Megalou Alexandrou Street and eventually arrive at Siantris, a famous restaurant renowned for its Cypriot cuisine. Dropping in for traditional spoon desserts, we take the opportunity to flip through the book “Historic Nicosia,” one which describes in detail the many, multifaceted aspects of the city as it has been shaped over the centuries.

Το Γυμνάσιο Φανερωμένης που ιδρύθηκε το 1859 από τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Μακάριο Α’ και το Πολιτιστικό Κέντρο Καστελιώτισσα. Faneromeni High School founded in 1859 by the Archbishop of Cyprus Makarios I and the Kasteliotissa Medieval Hall.

FANEROMENI SQUARE From Pygmalionos Street we cross over to Ledras and arrive at Nikokleous. On our right we spot the historic Hurricane pastry shop, the space inside covered in decor telling of its 80 year history. Further on we come to the National Library with a rich collection of publications and archives housed inside a beautiful building of the neoclassical style. Close by is the Berlin Tavern, known for great souvlaki and grilled fare. The area to the right of this is dominated by old mansions, the Church of Panayia Faneromeni, home to the city’s first exclusively-female high school, and a tiny building where one can see signs of Byzantine, Latin and Ottoman religious influence in the architecture. In the vicinity is Mathaios, famed for its traditional-Cypriot dishes where Ruth introduces two more books: “Cyprus: A Culinary Journey,” and “For the Love of Wine.” W E L C O M E | 49

INSIDER’S VIEW

Ξυλουργείο επί της Διονυσίου. Στην οδό Ερμού συναντάμε το Δημοτικό Κέντρο Τεχνών NiMAC και το Κέντρο Εικαστικών Τεχνών και Έρευνας (CVAR). Πίσω από τον αρχαιολογικό χώρο, το μοντέρνο κτίριο που φιλοξενεί το νέο δημαρχείο της πόλης. Carpentry on Dionysiou. On Ermou Street we find the Municipal Arts Center NiMAC and the Centre of Visual Arts and Research (CVAR).

νυσίου, προχωρώντας νοερά κατά μήκος του ποταμού, ανάμεσα στους ξυλουργούς και τους σιδηρουργούς. Το φωτογραφικό βιβλίο του Νίκου Φιλίππου, «Off the Map», που αποτυπώνει μικρές επιχειρήσεις και ασυνήθιστους χαρακτήρες, οι οποίοι παρέμειναν κρυμμένοι στην Παλιά Λευκωσία, αποτελεί ένα άψογο συμπλήρωμα των εικόνων που αντικρίζουμε. Ο δρόμος καταλήγει στην Παλιά Δημοτική Αγορά με το εκμοντερνισμένο στιλ της – μια κενή πλέον αγορά, γεμάτη αναμνήσεις. Ό,τι απέμεινε από το παρελθόν της είναι το εστιατόριο Άγ. Γεώργιος, επίσης με κυπριακή κουζίνα. Ο περίβολος ανοίγει σε ένα μεγάλο αρχαιολογικό χώρο που μαρτυρά την ύπαρξη ενός κτιρίου της μπρούτζινης εποχής του 12ου αιώνα π.Χ. Το μοντέρνο κτίριο που αναδεικνύεται στα άκρα είναι το νέο δημαρχείο της πόλης. Ο∆ΟΣ ΕΡΜΟΥ Περνάμε από το NiΜAC –την Παλιά Ηλεκτρική, που μετατράπηκε σε σύγχρονη γκαλερί τέχνης– και στρίβουμε στην οδό Τεμπών, που μας οδηγεί στην Πενταδαχτύλου, η οποία τελειώνει στην οδό Ερμού, στις παλιές όχθες του ποταμού. Στα δεξιά, συναντάμε το Κέντρο Εικαστικών Τεχνών και Έρευνας (CVAR), το μουσείο ταξιδιωτών με τη μόνιμη συλλογή του που

50 | W E L C O M E

OLD MUNICIPAL MARKET From Asklipiou Street we turn right onto Dionysiou and meander among the carpentry and blacksmith shops along the river’s original course. Nicos Philippou’s photographic book “Off The Map”, one that depicts the small businesses and unusual characters still tucked away within this storied section of Old Nicosia, is a perfect complement to what we’re seeing. The street ends at the Old Municipal Market, today a modern square filled with memories of a bygone era. What remains of that past includes the Cypriot restaurant St George. From St George’s courtyard one can see an archeological site dating from the 12th century BC, evidence of a Bronze Age settlement. The modern building that stands out at the edges is the new City Hall. ERMOU STREET We pass by NiMAC (Palia Ilektriki), an old electricity plant-turned modern art gallery, shuffle down Tempon Street leading to Pentadaktylou, and arrive at Ermou Street on the banks of the old river. To our right is the amazing Centre of Visual Arts & Research (CVAR), host to permanent collections housed within a refurbished flour mill. To our left is Pharos Arts Foundations, a renovated shoe factory-turned venue for classical music concerts. The end of Ermou diverts into three roads following old tributaries of the Pedieos River. To the left is Chrysaliniotissa, an area with magnificent mansions, two ancient Byzantine

INSIDER’S VIEW

στεγάζεται σε έναν αναπαλαιωμένο αλευρόμυλο. Στα αριστερά, το Pharos Arts Foundations, ένα αναπαλαιωμένο εργοστάσιο υποδημάτων, που φιλοξενεί συναυλίες κλασικής μουσικής. Η Ερμού τελειώνει σε τρεις δρόμους, τους παλιούς παραπόταμους του Πεδιαίου. Στα αριστερά η περιοχή Χρυσαλινιώτισσα με τα θαυμάσια αρχοντικά της και τις δύο αρχαίες βυζαντινές εκκλησίες της, καθώς και το πολιτιστικό κέντρο του Πανεπιστημίου Κύπρου Αξιοθέα. Ο τρίτος δρόμος είναι η οδός Αμμοχώστου, με την Γκαλερί Γκαράζ και παραδίπλα την πρόσοψη του τζαμιού Taht-el-kale (Tahtakale) που συνδέεται με μια βενετσιάνικη δομή. «Αυτό το μικρό κτίριο που βρίσκεται πλάι από το τζαμί είναι το παλιό σπίτι διοδίων όπου πλήρωναν οι Λευκωσιάτες για να διασχίσουν τον ποταμό», με ενημερώνει η Ρουθ. ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ Στη συνέχεια, συναντάμε το Μουσείο Χαρακτικής Χαμπή, το οποίο στεγάζεται σε έναν αναπαλαιωμένο φούρνο και φιλοξενεί έργα του σπουδαίου Κύπριου χαράκτη Χαμπή. Μια βόλτα στα αριστερά, μας φέρνει στο πάρκο Μελίνα Μερκούρη, που προσφέρει θέα της βενετσιάνικης πέτρας, μέρος του καμπυλωτού προμαχώνα. Και ένα μονοπάτι στο πλάι, που οδηγεί σε ένα ύψωμα πάνω από την Πύλη είναι ό,τι καλύτερο για τον επίλογο της βόλτας μας. «Εδώ βλέπεις όλη την πόλη στα ανατολικά, καθώς και μια υπέροχη θέα της Κερύνειας», λέει η Ρουθ, και σχεδόν ψιθυριστά προσθέτει: «Εδώ φαντάζεσαι το πώς ο ποταμός θα είχε ακολουθήσει το δρόμο του προς την Ανατολή».

churches, and the cultural centre Axiothea of the University of Cyprus. On the third of the three streets, Ammochostou, we find the art gallery Garage, and a few meters away the Taht-el-kale (Tahtakale) mosque that is attached to a smaller structure of Venetian origin. “This little building next to the mosque is the old toll house where Nicosians used to pay a fee in order to cross the river,” Ruth informs. A VISION OF THE RIVER Further down we reach the Hambis Printmaking Museum. Occupying a space that was once an old bakery, it features the work of master printmaker, Hambis. A sidestep to our left leads to the community gardens of Melina Merkouri Park, offering views of Nicosia’s Venetian Walls and their fortifications. A trail takes us to a hill overlooking the Famagusta Gate, where our journey together comes to a conclusion. “From here we can see the entire eastern part of town, as well as a magnificent view of Kyrenia,” says Ruth. “From this point, one can only imagine the direction the river might have taken as it flowed away into the east,” she adds, her voice hushed to a whisper.

Προχωρώντας νοερά κατά μήκος του ποταμού, η οδός Ερμού, η αρχαία βυζαντινή εκκλησία στη Χρυσαλινιώτισσα και το τζαμί Tahtakale. Στην Παλιά Αγορά, το εστιατόριο «Αγ. Γιώργιος». Moving along the path that was once the river. Ermou Street, the ancient Byzantine church in Chrysaliniotissa and the Tahtakale mosque. In the Old Market, “St George” restaurant.

W E L C O M E | 51

INSIDER’S VIEW

TEXT: ELENI XENOU / PHOTOS: PANAGIOTIS MINA

info Σκανάρετε για να επισκεφθείτε την επίσημη ιστοσελίδα της Λάρνακας. Scan to visit the official website of Larnaka.

AnΟFAlbum STORIES FROM LARNAKA ΜΙΑ ΒΟΛΤΑ ΣΤΗ ΛΑΡΝΑΚΑ ΜΕ ΞΕΝΑΓΟ ΤΟΝ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟ ΕΥΡΟ ΕΥΡΥΒΙΑ∆Η ΜΟΙΑΖΕΙ ΣΑΝ ΝΑ ΞΕΦΥΛΛΙΖΕΙΣ ΕΝΑ ΑΛΜΠΟΥΜ ΜΕ ΑΣΠΡΟΜΑΥΡΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΠΟΥ «ΑΝΤΑΝΑΚΛΟΥΝ» ΤΗΝ ΑΡΧΟΝΤΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΥΡΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ. A WALK AROUND LARNAKA WITH VISUAL ARTIST EVROS EVRIVIADES FEELS LIKE TURNING THE PAGES OF A PHOTO ALBUM FILLED WITH PRINTS THAT CAPTURE THE AURA, MAJESTY, AND HISTORY OF THIS CITY IN STARK BLACK AND WHITE.

INSIDER’S VIEW

Η παραλία των Φοινικούδων, το στολίδι της Λάρνακας. Χαρακτηριστικό σοκάκι της περιοχής. Το Ευρυβιάδειο Γυμνάσιο, το οποίο δώρισε στην πόλη ο παππούς του Εύρου Ευρυβιάδη. Finikoudes beach, the jewel of Larnaka. A typical alley of the area. The Evriviadiο High School which was donated to the city by Evros Evriviades’ grandfather.

ον συναντώ στο σπίτι του, στην οδό που φέρει το όνομά του. «Παράξενο να κατοικείς σε ένα δρόμο που έχει το όνομά σου», το πρώτο μου σχόλιο, μετά τις συστάσεις. Χαμογελά, μου λέει πως είναι προς τιμήν του παππού του, δωρητή του Ευρυβιάδειου Γυμνασίου. «Υπήρχαν φορές που έπρεπε να δώσω τα στοιχεία μου σε κάποια δημόσια υπηρεσία και όταν τους έλεγα πως με λένε Εύρο Ευρυβιάδη, κατοικώ στην οδό Ευρυβιάδη και έχω φοιτήσει στο Ευρυβιάδειο Σχολείο, νόμιζαν πως τους κάνω πλάκα», μου λέει αμέσως μετά. Γελάμε. Με κερνάει εσπρέσο. Ο Κοτζέλο, ο γάτος του με τα μεγάλα πράσινα μάτια, εμφανίζεται στο σαλόνι σαν ένας ακόμη πίνακας. Το σπίτι του μοιάζει με μουσείο μοντέρνας τέχνης, μόλις δύο βήματα από την παραλία των Φοινικούδων, δίπλα στο σημείο όπου βρισκόταν κάποτε το φημισμένο οικογενειακό ξενοδοχείο τους, Τέσσερα Φανάρια. Εικαστικός, εκπαιδευτικός, αλλά κυρίως ένας αυθεντικός Λαρνακέας, που μέσα σε κάθε δρομάκι του ιστορικού κέντρου ανιχνεύει προσωπικές ιστορίες και θύμισες από μια Λάρνακα που μόνο αν γνωρίσεις το παρελθόν της, μπορείς να νιώσεις το παρόν της. «Από πού θέλεις να ξεκινήσουμε;», με ρωτάει κι εγώ του απαντώ πως είμαι πανέτοιμη να τον ακολουθήσω προς πάσα κατεύθυνση. Διαισθάνομαι πως μία βόλτα με τον Εύρο Ευρυβιάδη θα μοιάζει με ταξίδι στο χωροχρόνο…

ΕΥΡΟΣ ΕΥΡΥΒΙΑ∆ΗΣ Εικαστικός και ο ξεναγός μας στη Λάρνακα.

EVROS EVRIVIADES Visual artist and our guide through Larnaka.

ΣΤΗ ΓΕΙΤΟΝΙΑ ΤΟΥ ΤΗΝ ΠΑΛΙΑ Οδός Ευρυβιάδου. Κατεβαίνουμε τα σκαλοπάτια του σπιτιού του, στα δεξιά μας η παραλία των Φοινικούδων, η μέρα είναι υπέροχη, βγάζει φωτογραφίες τα σύννεφα, καλημε54 | W E L C O M E

We meet at Evros’ house on a street that happens to share his surname. “It is strange to live on a street that shares your name,” I say. Evros smiles and tells me that the street was named in-honour of his grandfather, the great benefactor of Evriviadio High School. He then says that, “There were times when I had to give my details to a public office, and when I told them my name, Evros Evriviades, and that I lived on Evriviades Street and attended Evriviadio High School, they thought I was joking with them.” We laugh. He offers me an espresso. Evros’ cat, Kotzelo peers at me from the living room with big green eyes. His house resembles a museum of modern art. It’s a breath away from Finikoudes beach, near the spot where the family hotel, Tessera Fanaria (Four Lanterns), used to be. Evros is a dedicated artist and educator, but deep down he is an authentic Larnacean who can recall memories and stories from every street in the city’s historic centre. “Where do you want to start?” he asks. I say that I’m ready to follow him in any direction. I feel that a walk with Evros Evriviades will be a journey across time...

E. EVRIVIADES ARCHIVE

INSIDER’S VIEW

CLOCKWISE FROM ABOVE • Το θρυλικό ξενοδοχείο της οικογένειας Ευρυβιάδη, «Τέσσερα Φανάρια». Το παραλιακό μέτωπο της πόλης, η αποβάθρα στο βάθος της οποίας διακρίνεται η οικία του τελώνη κι ένας κυριακάτικος περίπατος μιας άλλης εποχής στην παραλία των Φοινικούδων. • The legendary hotel of the Evriviades family “Four Lanterns.” The city’s coastal front. The dock with the customs officer’s house at its edge. A stroll in a different era on Finikoudes beach.

W E L C O M E | 55

Το Μουσείο Πιερίδη, το παλαιότερο ιδιωτικό μουσείο στην Κύπρο, με αντικείμενα που χρονολογούνται από το 4000 π.Χ. έως και το 15ο αιώνα. The Pierides Museum, the oldest private museum in Cyprus with exhibits dating from 4000 BC up to and including the 15th century.

56 | W E L C O M E

ρίζει ένα-δύο περαστικούς και στρίβουμε αριστερά. Μου εξηγεί πως κάποτε όλα συνέβαιναν εδώ, στο κέντρο της πόλης, και δεν χρειαζόσουν αυτοκίνητο· όλα ήταν δίπλα σου –ταχυδρομείο, αστυνομία, θέατρα, σινεμά, σχολεία κι ακόμα πιο παλιά όλα τα προξενεία–, γι’ αυτό και ποτέ του δεν έμαθε να οδηγεί, αλλά και γιατί του αρέσει να περπατάει. Τον ρωτώ για τα Τέσσερα Φανάρια, το θρυλικό οικογενειακό ξενοδοχείο τους, που άφησε ιστορία με τις ορχήστρες και τις εκθέσεις σπουδαίων ζωγράφων. «Ήταν πράγματι μια άλλη εποχή», μου λέει χωρίς ύφος νοσταλγίας – είναι ήδη χορτασμένος από εμπειρίες. «Στο ξενοδοχείο μεγάλωσα. Η μητέρα μου, να φανταστείς, δεν μαγείρευε ποτέ, εκεί τρώγαμε όλοι μας. Ο πατέρας μου έφερνε ορχήστρες από το εξωτερικό, όπως μια πενταμελή ορχήστρα με δύο πιάνα, από την Πολωνία, δεκαετία του ’60, που έπαιζε κάθε βράδυ. Ήταν ένας χώρος γεμάτος τέχνη και φινέτσα», περιγράφει και υποθέτω πως από εκεί άντλησε τα πρώτα του δημιουργικά ερεθίσματα… Η περιγραφή διακόπτεται γιατί είμαστε ήδη στη Ζήνωνος Κιτιέως, μπροστά σε διατηρητέο κτίριο του 18ου αιώνα, το οποίο αρχικά χρησιμοποιήθηκε ως πανδοχείο για τους ταξιδιώτες που έφταναν στο λιμάνι με τα ζώα τους κι αργότερα, επί Αγγλοκρατίας, μετατράπηκε στη Λέσχη Λάρνακας (English Club). «Η μεγάλη αυλή του έγινε το πρώτο γήπεδο τένις στην Κύπρο», μου λέει, «από τα πρώτα σπορ που εισήγαγαν οι Άγγλοι στην πόλη…». Με πληροφο-

THE OLD NEIGHBOURHOOD We descend the stairs from his house onto Evriviades Street. To our right is Finikoudes beach. The day is glorious. Evros snaps several shots of the clouds, greets one or two passers-by, then we turn down a street on our left. He explains that everything used to happen in the city centre. Everything was so close that you didn’t need a car – post office, police station, theatres, cinemas, schools and consulates. That’s why he never learned to drive, and prefers to walk. I ask him about Tessera Fanaria, the legendary-family hotel with a legacy of hosting orchestras and exhibitions of great painters. “This was a different era,” Evros says without a hint of nostalgia. He’s already had his share of experiences. “I grew up there. My mother never had to cook a meal, as we always ate at the hotel. My father used to invite orchestras from abroad, such as a five-member orchestra with two pianos from Poland during the 1960s. They played every night. The place was full of art and had finesse,” he recalls. I wager that the hotel was probably a source for Evros’ first creative stimuli. Our talk gets interrupted as we enter the area Zinonos Kitieos and find ourselves in front of a landmark 18th-century building. It was once an inn to accommodate travelers arriving from abroad with exotic animals in tow! Later, it was transformed into the Larnaka Club (English Club) during the British occupation. “Its large courtyard became the first

INSIDER’S VIEW

ρεί πως τώρα το ανακαινίζουν και θα χρησιμοποιείται ως χώρος τέλεσης πολιτιστικών εκδηλώσεων και πολιτικών γάμων, ενώ θα περιλαμβάνει κι ένα μικρό Μουσείο Λαϊκής Τέχνης. Απέναντι, σε ένα αρχοντικό αποικιακού ρυθμού, που χτίστηκε το 1815, στεγάζεται το Μουσείο Πιερίδη, το παλαιότερο ιδιωτικό μουσείο στην Κύπρο. Τα αντικείμενα που εκτίθενται στο χώρο χρονολογούνται από το 4000 π.Χ. μέχρι το 15ο αιώνα.

tennis court in Cyprus,” he tells me, “one of the first sports introduced by the British to the city.” Evros goes on to say that the building is under current renovation and will become a venue for cultural events, civil weddings, and will include a small museum of folk art. Opposite this, the Pierides Museum, the oldest private museum in Cyprus, resides in a colonial mansion built in 1815. The objects on exhibition date from 4000 BC until the 15th century.

ΠΑΛΙΕΣ ΑΠΟΘΗΚΕΣ ΚΑΙ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Στρίβουμε δεξιά, στη Βασιλέως Παύλου, εκείνος μπροστά, εγώ ξωπίσω να κρατώ σημειώσεις. «Εδώ είναι το κτίριο της πρώην Οθωμανικής Τράπεζας», μου λέει. Επί Αγγλοκρατίας ήταν η επίσημη τράπεζα της αποικιακής κυβέρνησης και διέθετε θησαυροφυλάκιο υψίστης ασφαλείας. Αντικρίζω ένα επιβλητικό διατηρητέο, που πλέον έχει περιέλθει στη δικαιοδοσία του δήμου, ο οποίος το ανήγαγε σε πυρήνα πολιτισμού, στεγάζοντας σ’ αυτό τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών αλλά και το Ίδρυμα Φοίβου Σταυρίδη. Το ίδρυμα διαθέτει μια πλούσια συλλογή ανεκτίμητης αξίας από έγγραφα και κειμήλια –σπάνιες εκδόσεις ταξιδιωτικών βιβλίων, επιστολές ιστορικών προσωπικοτήτων, σειρές εφημερίδων του 19ου και του 20ού αιώνα– γύρω από την ιστορία της Λάρνακας και της Κύπρου – πολύτιμο υλικό για ξένους και ντόπιους μελετητές. Τώρα κατευθυνόμαστε προς το Δημοτικό Ιστορικό Μουσείο. «Ήταν το σπίτι του πρώτου αποικιακού λιμενάρχη και χτίστηκε το 1881», με πληροφορεί και μου εφιστά την προσοχή στην ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του, αναζητώντας παράλληλα στο κινητό του ασπρόμαυρες φωτογραφίες που απεικονίζουν τη Λάρνακα της τότε εποχής. Παρόμοιες φωτογραφίες βρίσκονται και στο εσωτερικό του μουσείου, στο οποίο μπορεί κάποιος να μάθει όλη την ιστορία της πόλης. Πιο

OLD WAREHOUSES AND THE OTTOMAN BANK We take a right turn towards Vasileos Pavlou Street, he leads as I follow and try to take notes. “This is the building of the former Ottoman Bank,” he tells me. During the British occupation, it was the official bank of the colonial government that also included a maximum security treasury. I turn my head towards an imposing monument, one that is transformed by the municipality into a centre for culture. Inside are the House of Arts and Literature and the Phivos Stavrides Foundation. The Stavrides Foundation retains a rich collection of invaluable documents and heirlooms. These are rare editions of travel books, letters by historical figures, newspapers from the 19th to 20th centuries covering about the history of Larnaka and Cyprus, all valuable material for foreign and local scholars. We make our way, to the Municipal History Museum. “It was the house of the first colonial harbour master,” he informs me, “built in 1881.” Directing my attention to the architecture, Evros scans his mobile for black and white photos of Larnaka from the same era. Original photographs can be found inside the museum where one can learn the entire history of the city. Further down in Plateia Evropis, five colonial-

Η Λέσχη Λάρνακας, η μεγάλη αυλή της οποίας υπήρξε το πρώτο γήπεδο τένις στην Κύπρο! Ακριβώς απέναντι, το Ίδρυμα Φοίβου Σταυρίδη. The Larnaka Club whose large courtyard was the first tennis court in Cyprus! Just across, the Phivos Stavrides Foundation.

W E L C O M E | 57

INSIDER’S VIEW

CLOCKWISE FROM ABOVE • Το Δημοτικό Ιστορικό Μουσείο, «θεματοφύλακας» φωτογραφιών που «αφηγούνται» όλη την ιστορία της πόλης. Στην Πλατεία Ευρώπης, πέντε παλιές αποθήκες αποικιακού ρυθμού, μέρος του παλιού τελωνείου, προβάλλουν σήμερα αναπαλαιωμένες. Χαρακτηριστικό αρχοντικό. • The Larnaka Historic Archive Museum, “guardian” of photographs of the city. In Plateia Evropis, five old colonial warehouses. The restored warehouses today. Mansion of the area.

58 | W E L C O M E

INSIDER'S VIEW

κάτω, στην Πλατεία Ευρώπης, πέντε παλιές αποθήκες αποικιακού ρυθμού, μέρος του παλιού τελωνείου, προβάλλουν αναπαλαιωμένες. Σήμερα, αποτελούν τη Δημοτική Πινακοθήκη, που φιλοξενεί εκθέσεις σύγχρονης τέχνης και πολιτιστικές εκδηλώσεις. ΑΡΧΟΝΤΙΚΑ, ΚΑΛΟΓΡΙΕΣ ΚΑΙ ΓΚΡΑΦΙΤΙ Λεωφόρος Γρηγόρη Αυξεντίου, με το κεντρικό Αστυνομικό Τμήμα να δεσπόζει στη γωνία, απομεινάρι κι αυτό της αποικιοκρατικής αρχιτεκτονικής. Ο κ. Ευρυβιάδης επιταχύνει το βήμα του, προσπερνά τα καινούργια κτίρια –στα οποία δεν αναγνωρίζει κάποια ιδιαίτερη αισθητική αξία– και μου δείχνει δύο παλιά αρχοντικά, τα οποία ανήκουν σε παλιές οικογένειες της Λάρνακας. Είναι τα μόνα που έχουν απομείνει ως δείγμα της σπουδαίας αρχιτεκτονικής που κυριαρχούσε κάποτε. «Σκέψου πως όλος ο δρόμος ήταν γεμάτος από τέτοια αρχοντικά», παρατηρεί, κι εγώ φαντάζομαι πανέμορφους κήπους με βουκαμβίλιες και γιασεμιά και γυναίκες να κάθονται ράθυμα στα μπαλκόνια… Στρίβουμε στην οδό Κίμωνος και φτάνουμε στη Σχολή Καλογραιών Αγίου Ιωσήφ. Ο κ. Ευρυβιάδης μου αφηγείται την ιστορία της, πως «γύρω στο 1844 έφθασαν στην Κύπρο τέσσερις μοναχές του Τάγματος του Αγίου Ιωσήφ, για να προσφέρουν στους φτωχούς και να μυήσουν τα κορίτσια στη γαλλική εκπαίδευση», κι εγώ σκέφτομαι πως μοιάζει σαν αρχή από ταινία εποχής. Το βλέμμα μου πέφτει πάνω σε μια επιγραφή, αναρτημένη στο πίσω μέρος των επιβλητικών καμάρων και αφιερωμένη στη μνήμη της Σοφί Σαμπόν (Sophie Chambon), της καλόγριας που ίδρυσε τη μονή και περιέθαλψε χιλιάδες ανθρώπους.

era warehouses once utilized by customs are now restored into venues for contemporary art exhibits and cultural events, all part of the Municipal Gallery. MANSIONS, NUNS AND GRAFFITI On Grigoris Afxentiou Avenue, we encounter the central Police Department building, one more remnant of colonial architecture dominating the street corner. Evros quickens his pace past modern buildings that, according to him, have no aesthetic value. Instead, he takes me to two mansions belonging to families with a long history in Larnaka. They are the only surviving examples of their architectural type in the area. “Imagine this entire street lined with such mansions,” he observes, and I picture beautiful gardens filled with bougainvillea, jasmine, and women sitting casually on their balconies. We turn towards Kimonos Street and reach the Saint Joseph Convent. Evros chimes in with, “around 1844, four nuns of the Order of St. Joseph arrived in Cyprus to offer help to the poor, and to introduce the French system of education to female students.” Upon hearing this, I imagine this story in the context of a period film. My eyes are drawn onto an inscription on an imposing archway that is dedicated to the memory of Sophie Chambon, the nun who founded the monastery and cared for thousands of people. Across the street is the Archaeological Museum. Exhibits from the Neolithic settlements of Kalavasos and Choirokoitia are kept alongside findings from the ancient city of Kition. Ivory and alabaster items are

Το κεντρικό Αστυνομικό Τμήμα της πόλης. Η Σχολή Καλογραίων Αγίου Ιωσήφ. Η καλόγρια και ιδρύτρια της μονής Σοφί Σαμπόν περιέθαλψε χιλιάδες ανθρώπους. The city’s central Police Department. Saint Joseph Convent, whose founder, nun Sophie Chambon, cared for thousands of people.

W E L C O M E | 59

INSIDER’S VIEW

Το Αρχαιολογικό Μουσείο φιλοξενεί, μεταξύ άλλων, εκθέματα από την αρχαία πόλη του Κιτίου. H οδός Καραολή και Δημητρίου, o δρόμος των γκραφιτάδων. Το Τέμενος Ζουχούρι, ένα από τα σημαντικότερα αρχαία μνημεία της πόλης. The Archaeological Museum houses, among other things, exhibits from the ancient city of Kition. Karaoli and Dimitriou Street, the road of graffiti artists. The Zuhuri Mosque, one of the most important ancient monuments of the city.

60 | W E L C O M E

Απέναντι βρίσκεται το Αρχαιολογικό Μουσείο. «Σ’ αυτόν εδώ το χώρο», μου λέει ο κ. Ευρυβιάδης, «βρέθηκαν τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα της αρχαίας πόλης, του βασιλείου του Κιτίου και δίπλα τα κατάλοιπα του αρχαίου λιμανιού». Μαθαίνω, επίσης, πως βρέθηκαν εγχάρακτα σχέδια πλοίων επάνω σε τοίχους κτιρίων και εντυπωσιάζομαι. Στο Αρχαιολογικό Μουσείο υπάρχουν εκθέματα από τους νεολιθικούς οικισμούς της Καλαβασού και της Χοιροκοιτίας, καθώς επίσης και από την αρχαία πόλη του Κιτίου. Αντικείμενα από ελεφαντόδοντο και αλάβαστρο αποτελούν τεκμήρια των εμπορικών σχέσεων της Κύπρου με τις περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου. Επιστρέφουμε στη Γρηγόρη Αυξεντίου και περνάμε από το Ευρυβιάδειο Γυμνάσιο. «Στα παλιά τα χρόνια ήταν οι Μεγάλοι Ευεργέτες που έχτιζαν τα σχολεία», μου εξηγεί και με πληροφορεί πως ο παππούς του έζησε στην Αλεξάνδρεια για χρόνια κι όταν επέστρεψε αποφάσισε να δωρίσει στην πόλη του ένα σχολείο. Μπαίνουμε στην οδό Ερμού, έναν από τους πιο εμπορικούς δρόμους της Λάρνακας. Περπατάμε μέχρι την πλακόστρωτη Πλατεία Ερμού και περνάμε μπροστά από ένα μικρό ζαχαροπλαστείο με το όνομα Fairy Cakes, «κάνει τα καλύτερα cupcakes στην πόλη», μου λέει και το σημειώνω για να το επισκεφθώ μια μέρα. Από την οδό Ερμού στρίβουμε στην oδό Καραολή και Δημητρίου, όπου ξαφνικά το οπτικό μας κάδρο γεμίζει από γκράφιτι. «Eίναι ο δρόμος των γκραφιτάδων», με πληροφορεί. Του λέω πως μου αρέσουν αυτές οι αντιφάσεις: μέσα σε μόλις λίγα βήματα να πηγαινοέρχεσαι στο χρόνο, από το αρχαίο Kίτιον και τις καλόγριες στα γκράφιτι του σήμερα.

evidence of Cyprus’ trade relations with the eastern Mediterranean. “In this area”, Evros points out, “the remains of the ancient city and port dating from the Kition Kingdom were found.” Also, detailed engravings of sea-going vessels were discovered in sections of the remaining walls. We return to Grigoris Afxentiou Street and pass the Evriviadio High School. “Back in the day, it was the great benefactors who built the schools,” Evros explains. He then tells me that his grandfather lived in Alexandria for years, and when he returned, he built a high school for his city. We enter Ermou, one of the most commercial streets in Larnaka. We walk to a paved square and pass a small patisserie named Fairy Cakes. “They make the best cupcakes in town,” says Evros, and I duly make a note of it. From Ermou, we make a turn towards Karaoli and Dimitriou. Suddenly all we see is graffiti. “This street

INSIDER’S VIEW

Η ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΤΕΜΕΝΟΥΣ Φτάνουμε στην οδό Αγίου Λαζάρου, όπου μερικά από τα παλιά αρχοντικά έχουν μεταμορφωθεί σε μπουτίκ ξενοδοχεία, ένα εκ των οποίων το Lokàl Hotel, αγαπημένο του κ. Ευρυβιάδη για τα ωραία μπαλκόνια του και την προσεγμένη αισθητική του. Λίγο πιο κάτω, η Αποθήκη 79, που κάποτε ήταν χάνι (το 1880) και τώρα έχει μεταμορφωθεί σε έναν πολυχώρο, όπου εκτίθενται έργα Κύπριων καλλιτεχνών της συλλογής Καραγιάννη. Περπατάμε την Αγίου Λαζάρου μέχρι το Τέμενος Ζουχούρι, κτίσμα του 19ου αιώνα και ένα από τα σημαντικότερα αρχαία μνημεία της πόλης. Ο κ. Ευρυβιάδης με προτρέπει να φωτογραφίσω μια επιγραφή του, πάνω από μια επιβλητική πόρτα, «σύντομα δεν θα υπάρχει εδώ», μου λέει και αμέσως μετά μου εξηγεί πως ήδη έχουν αρχίσει τις εργασίες για ανάπλαση του τεμένους και κυρίως της μεγάλης αυλής του, η οποία φτάνει μέχρι την παλιά τουρκική αγορά. Πρόκειται για ένα από τα πιο εκσυγχρονιστικά σχέδια ανάπλασης στην καρδιά του ιστορικού κέντρου κι αυτή η τεράστια αυλή –που τώρα αντικρίζω– θα μεταμορφωθεί σε πλακόστρωτη πλατεία με μικρά μαγαζάκια, εστιατόρια αλλά και έναν ξενώνα που θα φιλοξενεί νέους καλλιτέχνες. ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΜΕ ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΟΥΣ ΜΕΖΕ∆ΕΣ Χαζεύουμε ακόμα κάποια παλιά αρχοντικά της οδού Λαζάρου και συμφωνούμε πως ήρθε η ώρα για μεσημεριανό. «Έχω ήδη κάνει κράτηση στο ταβερνείο Του Ρουσιά», μου λέει και χαίρομαι ιδιαίτερα, γιατί σε μια τέτοια βόλτα αξίζει ένας επίλογος με τα πιο γευστικά παραδοσιακά πιάτα του τόπου. Αφού παραγγέλνουμε τις μπίρες μας, αποφασίζω να κάνω στον κ. Ευρυβιάδη την ερώτηση που σκεφτόμουν τόση ώρα. «Τι είναι αυτό που σας δίνει τόση ενέργεια;», τον ρωτώ σχεδόν ψιθυριστά. Και το ίδιο ψιθυριστά μου απαντά πως… «πρέπει να διατηρείς την παιχνιδιάρικη διάθεσή σου απέναντι στη ζωή, ό,τι κι αν συμβαίνει». Πόσο ωραία συμβουλή, αναλογίζομαι, και τσουγκρίζουμε τα ποτήρια μας… στην υγεία μας!

belongs to these artists,” he informs me. I tell him that I enjoy these visual contrasts. Within a few steps, one can skip across time from ancient Kition, then to the nunnery, and finish on the graffitied streets of today. THE RENOVATION OF THE MOSQUE We reach Ayiou Lazarou Street, where several old mansions have been turned into boutique hotels. Lokàl Hotel is one of Evros’ favourites due to its beautiful balconies and well-planned aesthetics. A little further on is Warehouse 79. An inn in 1880, it has been transformed into a multi-purpose space where Cypriot artworks from the Karagiannis Collection are exhibited. We walk along Ayiou Lazarou Street to the 19th-century Zuhuri Mosque, one of the city’s most important monuments. I’m urged by Evros to photograph an inscription above an imposing door. “It won’t be here much longer,” he says, telling me that the renovation of the mosque is already underway to include the large courtyard that stretches to the old Turkish market. Soon it will be paved into a square lined with shops, restaurants, and a hostel for young artists. It is one of the most modernizing renovations to impact the heart of the historic centre.

Η «Αποθήκη 79» ήταν κάποτε χάνι. Σήμερα, έχει μεταμορφωθεί σε έναν πολυχώρο, όπου εκτίθενται έργα Κυπρίων καλλιτεχνών της συλλογής Καραγιάννη. Το παλιό αρχοντικό και νυν μπουτίκ ξενοδοχείο, «Lokàl». “Warehouse 79” was once an inn. Today, it has been transformed into a multi-space where works by Cypriot artists from the Karagiannis collection are exhibited. The old mansion and now boutique hotel, “Lokàl.”

EPILOGUE WITH TRADITIONAL BITES After admiring some old mansions on Lazarou Street, we decide that it’s high time for lunch. “I’ve already booked us at the tavern Tou Roushia,” he tells me. I’m very pleased; the amazing walk we’ve had is deserving of a fine meal of delicious, local cuisine. After ordering beers, I turn to Evros with a question I’ve been itching to ask for quite a while. “What is it that gives you so much energy?” I ask in a whisper. He answers, “It is imperative that you maintain your playful attitude towards life, no matter what happens.” I think to myself, what a wonderful piece of advice as we raise our glasses together. Cheers! W E L C O M E | 61

DISTINQUISHED CYPRIOT

62 | WELCOME

TEXT: CHARALAMBOS NIKOPOULOS

ELDER MAKARIOS ARCHBISHOP OF NAIROBI

The Mission ΥΠΗΡΕΤΕΊ ΤΟΝ ΧΡΊΣΤΊΑΝΊΣΜΟ ΣΤΗΝ ΑΦΡΊΚΗ ΕΔΏ ΚΑΊ ΜΊΣΟ ΑΊΏΝΑ, ΑΠΟΤΕΛΏΝΤΑΣ ΜΊΑ ΑΠΟ ΤΊΣ ΠΊΟ ΕΞΕΧΟΥΣΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΊΑΚΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΊΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗΣ. ΣΤΗ ΖΊΜΠΑΜΠΟΥΕ ΚΑΊ ΊΔΊΏΣ ΣΤΗΝ ΚΕΝΥΑ, Ο ΚΟΣΜΑΓΑΠΗΤΟΣ 75ΧΡΟΝΟΣ ΕΠΊΣΚΟΠΟΣ ΝΑΪΡΟΜΠΊ ΑΝΟΊΓΕΊ ΔΡΟΜΟΥΣ ΜΕ ΝΕΑΝΊΚΗ ΟΡΜΗ, ΑΠΟΤΕΛΏΝΤΑΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ΑΛΤΡΟΥΊΣΜΟΥ ΚΑΊ ΑΥΤΟΘΥΣΊΑΣ. ARCHBISHOP MAKARIOS HAS BEEN SERVING CHRISTIANITY IN AFRICA FOR MORE THAN A HALF-CENTURY, AS ONE OF THE MOST PROMINENT FIGURES IN THE CYPRIOT-ORTHODOX MISSION. IN ZIMBABWE AND ESPECIALLY IN KENYA, THE MUCH-BELOVED 75-YEAR-OLD BISHOP HAS BEEN PAVING THE WAY WITH YOUTHFUL VIGOR, SETTING AN EXAMPLE OF ALTRUISM AND SELF-SACRIFICE.

Ζει εδώ και περίπου μισό αιώνα στην Αφρική, μεταφέροντας το μήνυμα της αγάπης, της αδελφοσύνης, της χαράς και της ελπίδας, στην πιο βασανισμένη ήπειρο του πλανήτη. Ταυτόχρονα, έχει επιδράσει καταλυτικά στο εκπαιδευτικό σύστημα της Κένυας, ιδρύοντας και λειτουργώντας σχολεία όλων των βαθμίδων, Ιερατική και Τεχνική Σχολή, και προσφέροντας υλική και πνευματική τροφή και στέγη σε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους που στερούνταν και τα βασικά. Ένα καλύτερο μέλλον και ένα τεράστιο έργο, για το οποίο ο ίδιος μιλάει διακριτικά και χωρίς τις κλισέ μεγαλοστομίες για τους Ευρωπαίους που ελεούν τους Αφρικανούς. Η ουσία, άλλωστε, δεν ταιριάζει με τον εντυπωσιασμό. Η πορεία του συναρπαστική· περιλαμβάνει καθοριστικές συναντήσεις με φωτισμένες μορφές της Ιστορίας και θαυμαστές συμπτώσεις, που για έναν Χριστιανό δεν ήταν παρά η εκδήλωση της θείας πρόνοιας. Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΛΙΣΗ ΣΤΗΝ ΚΛΗΣΗ Ο κατά κόσμον Ανδρέας Τηλλυρίδης γεννήθηκε το 1945 στη Λεμεσό. Από μικρό παιδί αγαπούσε τη μουσική και η έφεσή του στις νότες, την αρμονία και τις μελωδίες ήταν φανερή. Στο δημοτικό και στο γυμνάσιο ήταν μέλος της χορωδίας, ενώ στα εφηβικά του χρόνια γράφτηκε στο παράρτημα του Εθνικού Ωδείου Λεμεσού. Εκεί είχε την ευκαιρία να ασχοληθεί με το πιάνο. Αυτό ήταν κάτι που τον γέμιζε απεριόριστα· αργότερα, μπορούσε να συνθέτει και να συνταιριάζει αισθήματα και μουσικές και όσοι τον έχουν ακούσει λένε ότι θα μπορούσε να είχε διαπρέψει ως μουσικός. Η μουσική φαντάζει σε εκείνα τα εφηβικά χρόνια σαν ο απόλυτος προορισμός, όμως ο δικός του σκοπός ήταν, όπως αποδείχθηκε, η ανακούφιση του ταλαιπωρημένου, περιφρονημένου και –τις περισσότερες φορές– απελπισμένου συνανθρώπου.

Archbishop Makarios has been living in Africa for a half century, delivering a message of love, brotherhood, joy, and hope across the most tormented continent on Earth. Meanwhile, he has been catalytic for the Kenyan education system, by founding and operating schools of all levels, including seminary, and technology schools, and by providing material and spiritual nourishment and shelter for tens of thousands of people that lack even the most basic of necessities. Makarios’ mission is backed by an extraordinary body of work, for which he prefers to be discreet and free of any cliché or pompous declaration. After all, the essence of his work does not mix well with sensationalism. His story is fascinating; it includes some decisive encounters with enlightened historic figures and wonderful coincidences, most of which, for a Christian, are nothing more than the manifestation of divine providence. But let us start from the beginning.

support Ενισχύστε κι εσείς τα παιδιά της Κένυας. Support the children in Kenya.

FROM INCLINATION TO A CALL Andreas Tillyrides (the future Archbishop) was born in Limassol in 1945. His first love was music. When it came to music notes, harmonies and melodies, his aptitude was apparent from an early age. In primary and high school, he was a member of the choir. He spent his teenage years enrolled in the branch of the National Conservatory of Limassol. There he had the opportunity to learn how to play the piano, which was very fulfilling. Later on, Andreas was able

WELCOME | 63

DISTINQUISHED CYPRIOT

Μετά τη στρατιωτική του θητεία πηγαίνει στην to compose and combine feelings with music. Το 1998 εξελέγη Μητροπολίτης Αγγλία για να σπουδάσει μουσική στο Trinity Those who had the chance to hear his work, were Ζιμπάμπουε, ενώ College of Music. Μελετούσε πάρα πολύ και δεν adamant that he could shine as a musician. A fuτο 2001 μετετέθη στην Ι.Μ. Κένυας, το κρύβει ότι φανταζόταν τον εαυτό του να έχει ture career in music seemed inevitable. However, με την οποία διατηρεί μπροστά του μια ορχήστρα, να τη διευθύνει και Andreas’ true calling was to prove differently δεσμούς ζωής. ταυτόχρονα να συνοδεύει στο πιάνο – κάτι, φυσικά, guiding him down a path toward relieving the He was elected as Archbishop of Zimbabwe το φανταστικό και απραγματοποίητο, ενδεικτικό suffering of those who were abandoned and in 1998 and was όμως της λατρείας του για τη μουσική. Και ενώ όλα desperate. transferred to the Holy φαίνονταν να είχαν μπει σε ένα ρυθμό, ο Θεός είχε After completing his mandatory military serArchdiocese of Kenya in 2002, a country he για εκείνον άλλο σχέδιο, το οποίο άρχισε να ξετυvice, Andreas moved to England to study music remains bound to for life. λίγεται όταν συνάντησε από κοντά έναν (μετέπειτα) at the Trinity College of Music. He spent endless άγιο της Ορθοδοξίας, τον μοναχό Σωφρόνιο του hours at study and often dreamt of conducting Έσσεξ. «Πού να διανοηθώ ότι στα 21 μου χρόνια θα συναντούσα έναν an orchestra while playing piano simultaneously. It was a fantasy, σύγχρονο άγιο, ο οποίος γνώριζε ήδη, μέσα από την επικοινωνία που something of pure imagination, but most likely unattainable. Nevείχε με τα θεία και επουράνια, τι έπρεπε να ακολουθήσω στην πορεία ertheless, it was indicative of his love for music. While everything της ζωής μου. Από μουσικός, θεολόγος! Αυτή ήταν μια σταθερή και seemed to be falling into place, God had different plans for him. αμετάκλητη εντολή από τον ουρανό. Ο Γέροντας Σωφρόνιος γνώριζε These plans began to unfold when Andreas crossed paths with εκ των προτέρων, από την πρώτη συνάντησή μας, τι θα γίνω και πώς monk Sophrony of Essex, who subsequently became a saint. θα εξελιχθεί η ζωή μου!», αφηγείται ο ίδιος γλαφυρά, εξηγώντας πώς “At age twenty-one, it was inconceivable that I would meet with η κλίση μετατράπηκε σε κλήση. Η συνάντηση με τον Σωφρόνιο θα a modern saint who already knew, through divine inspiration, the είναι καθοριστική. Σημαντική είναι, ωστόσο, και η γνωριμία του με path that I would follow in life. From a musician to a theologian! τον Εθνάρχη Μακάριο, ο οποίος τον βοήθησε σε κρίσιμες στιγμές It was a solid and irrevocable command from above. Elder Sophτης ζωής του, υπηρετώντας και αυτός την επουράνιο μέριμνα. «Είχα rony already knew from our first meeting what I would become τη μεγάλη ευλογία και τιμή να συναντήσω στη ζωή μου τον αείμνηστο and how my life would evolve,” recounts the Archbishop lavishly. Αρχιεπίσκοπο και Εθνάρχη Κύπρου, Μακάριο τον Γ΄. Να ήταν τυχαίο; Δεν The encounter with Sophrony turned an inclination into a calling, νομίζω. Και αυτό ήταν μέσα στο σχέδιο του Θεού σε ανύποπτο χρόνο. but his acquaintance with Ethnarch Makarios was equally imΉμουν μαθητής στη Δ΄ τάξη και ζήτησα να τον συναντήσω και σαν με portant. As a servant of the divine, the Ethnarch helped Andreas ρώτησε τι ήθελα να γίνω, είπα “μουσικός”. Με άκουσε με προσοχή και through critical moments in his life. “I was blessed and honored μου έδωσε 20 λίρες, με τις οποίες αγόρασα ένα μεγάλο εγκυκλοπαιδικό to be able to meet the late Archbishop and Ethnarch of Cyprus,

64 | WELCOME

Ένας χαρισματικός λεξικό της μουσικής στα αγγλικά, για να αρχίσω να Makarios the III. Was it a coincidence? I think not. άνθρωπος που προετοιμάζομαι», θυμάται ο ίδιος. Ωστόσο, δεν It was unexpected, but certainly God’s plan. I was βρέθηκε στην Αφρική είναι μόνο αυτό. Ο εμβληματικός Αρχιεπίσκοπος a fourth-grader when I asked to meet him, and δεκαετίες πριν, υπηρετώντας του έστελνε κάθε χρόνο 200 λίρες, προκειμένου when he asked what I wanted to become in life, my τους ανθρώπους της να υποστηρίξει τις θεολογικές του σπουδές στο response was that I wanted to become a musician. πολύ πριν γίνει κληρικός. Παρίσι. «Όταν πλέον τελείωσα τις σπουδές μου στο Makarios listened attentively, then gave me 20 A charismatic man that found himself Παρίσι, το 1972, βρεθήκαμε πρόσωπο με πρόσωπο. pounds which I spent on a large, English-encyin Africa some Ήταν ανάγκη να τον συναντήσω, ύστερα από προτροclopedic dictionary of music to begin my studies,” decades ago, serving its people long πή του Γέροντα Σωφρόνιου. Έπρεπε να εξασφαλίσω he recalls. But that was just the beginning. The before becoming τα απαιτούμενα χρήματα για τις διδακτορικές σπουδές emblematic Archbishop would send Andreas a clergyman. στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, που ήθελα να 200 pounds per year to support his theological συνεχίσω. Ο Γέροντας Σωφρόνιος με παρότρυνε να studies in Paris. “In 1972, having completed my επισκεφθώ τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο και να του ζητήσω το ποσό studies in Paris, we met again, face to face. It was a crucial meetπου απαιτούσε το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Φυσικά, δεν ήξερα ing. I had to secure the necessary funds to proceed with doctoral πώς να παρουσιάσω το όλο θέμα στον Αρχιεπίσκοπο. Όταν πήρε στα studies at Oxford University. Elder Sophrony encouraged me to χέρια του τα πτυχία μου από το Παρίσι, ο ίδιος, από μόνος του, μου visit Ethnarch Makarios to ask for the required amount. Naturally, είπε: “Βλέπω, αγαπάς τη μόρφωση. Τι θα έλεγες για ένα διδακτορικό;”. I had no clue how I would go about presenting the issue to the Δεν χρειάστηκε πια να του ζητήσω τίποτε, αφού ο ίδιος πρότεινε ν’ Archbishop. When he took my degrees from Paris in his hands, αναλάβει όλα τα έξοδα για τις σπουδές μου στην Οξφόρδη. Όταν he proceeded to say, ‘I can tell you love education. How about a επέστρεψα πίσω στη Μονή και το έλεγα στον Γέροντα, μου απάντησε: Ph.D.?’. Before I could take the opportunity to ask, the Archbishop “Το ήξερα, γι’ αυτό επέμενα να πας να τον συναντήσεις’’». Έτσι άρχισε offered to fund my studies at Oxford University. I returned to Elder τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Sophrony at his monastery and told him all about it. ‘I knew it’, Την ίδια εποχή, χτιζόταν και η Ιερατική Σχολή στην Κένυα, στην he exclaimed, ‘which is why I urged you to meet with him’.” Thus, οποία ο αείμνηστος Μακάριος είχε βάλει το θεμέλιο λίθο, το 1971. Andreas began his studies at Oxford University. «Ξαφνικά, χωρίς να το περιμένω, λαμβάνω μήνυμα από τον ΑρχιεπίDuring this period, the Seminary in Kenya was being built, σκοπο να κατέβω στην Κύπρο για τρεις μέρες. Απόρησα για την ξαφνική which was founded by the late Makarios in 1971. “Suddenly, εκείνη πρόσκληση και διερωτήθηκα τι να ήθελε. Τελικώς, η συνάντηση without expecting it, I received a message from the Archbishop αυτή υπήρξε σημαδιακή, γιατί μου άνοιξε το δρόμο για την Αφρική». asking me to return to Cyprus for three days. I was baffled by this Αμέσως αναχώρησε για την Κένυα, όπου επιδόθηκε, ως λαϊκός, στην abrupt invitation and wondered what it could be? Ultimately, the

WELCOME | 65

προετοιμασία της λειτουργίας της Ιερατικής Σχολής, διορισθείς συγχρόνως και διευθυντής της. Τελικώς, το 1992, μπήκε στην ιεροσύνη, όταν χειροτονήθηκε Διάκονος, Πρεσβύτερος και Επίσκοπος Ριρούτας.

Κάθε εβδομάδα πραγματοποιεί επισκέψεις και ιερουργεί σε όλη την Κένυα, που μετράει πάνω από 300 ενορίες. He visits and officiates in parishes all around Kenya on a weekly basis. Their number exceeds that of 300.

Η ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ Το Ευαγγέλιο γράφει «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη», αλλά το να φύγεις από το δυτικό κόσμο και να πας σε ένα μέρος όπου η πείνα, η φτώχεια και η ανέχεια κυριαρχούν, δεν είναι απλό. Είναι μια εμπειρία που σε αλλάζει, όσο δυνατός και αν είσαι. Την ίδια στιγμή, οι προκλήσεις είναι τεράστιες, αν θέλεις η ιεραποστολή να έχει αυθεντικό νόημα και να μην αποτελεί επιβολή ή προσπάθεια προσηλυτισμού. Να είναι μια αγνή διακονία που θα φέρνει φως στη ζωή των ανθρώπων. Να πώς τα περιγράφει ο ίδιος: «Διδάχθηκα τι σημαίνει να αγαπάς και να αποδέχεσαι τον πλησίον σου, τον διπλανό σου, τον αδελφό σου, τον οποιοδήποτε κάθε χρώματος και καταγωγής. Αυτό στάθηκε το σύμβολο και το σύνθημα καθ’ όλη τη διάρκεια της διακονίας μου στην Αφρική. Είχα μπροστά μου ολόκληρο το οικοδόμημα πολιτισμών και ηθών, γλωσσών και εθίμων. Έπρεπε, πάση θυσία, να γίνω ένα μαζί τους, να μην αισθάνομαι ξένος και άγνωστος. Να αναγνωρίσω στο πρόσωπό τους τον Χριστό». Αυτός ήταν ο μόνος τρόπος για να μπορέσει να αισθανθεί ότι ανήκε πια εκεί που τάχθηκε να αφιερώσει τη ζωή του. Και το πέτυχε, όχι δίχως δυσκολίες, καθώς είναι μια διαδρομή με πόνο. «Σκέφτομαι συχνά τις τραγικές καταστάσεις που έζησα, όταν για πρώτη φορά κάθισα μαζί με τα ορφανά που μαζέψαμε από τους δρόμους, τους τενεκέδες των σκουπιδιών και τους υπονόμους, όπου ζούσαν, και τους δώσαμε ένα κρεβατάκι, να ξεκουράσουν το ταλαιπωρημένο τους σώμα, ένα πιάτο ζεστό φαγητό, λίγα ρούχα για να καλύψουν τη γυμνότητά τους και άλλα τόσο απαραίτητα για την καλλιέργειά τους. Είναι

66 | WELCOME

meeting was monumental since it paved the way for me to Africa.” Andreas soon departed for Kenya. There he devoted himself as a layman to preparing the operation of the Seminary. Simultaneously, he became its director. Finally, in 1992, Andreas joined the priesthood and was ordained as Deacon, Elder, and Bishop of Riruta.

THE MISSION IN AFRICA The gospel says, “Strive to instill knowledge to all nations.” However, departing from the western world to a place where hunger, poverty, and misery prevail is no easy task. It’s a life-changing experience, no matter how strong you may be. The challenges are immense in a mission that must be authentic and not an imposition or attempt at proselytism. The goal is to provide a pure ministry that brings light to people’s lives. According to Archbishop Makarios, “I was taught what it means to love and accept your neighbor, your brother, and every single person regardless of race or nationality. This has been the symbol and motto throughout the duration of my ministry in Africa. I had the whole edifice of cultures and morals, languages and customs in front of me. I had to become one with them, at all costs, so as not to feel like a foreigner or stranger. I had to identify Christ within their faces.” Thus, with this conviction, Makarios devoted himself entirely to his station. Success would only come after many painful trials and tribulations. “I often think of the tragedies I witnessed: when I first met orphaned children that we rescued from the refuse and sewage-filled streets, giving them beds where they could rest their afflicted bodies, warm food, clothing, and things necessary for

κάτι που μ’ έχει συγκλονίσει, όταν αντίκρισα για πρώτη their education. I was shocked to my core when I Ως πνευματικός ποιμένας άνω του 1.000.000 φορά αυτά τα ταλαιπωρημένα και τραυματισμένα ψυχικώς met these neglected and psychologically-wounded Ορθόδοξων Χριστιανών παιδιά, αφού δεν είχαν ποτέ συναντήσει στη ζωή τους children. None knew of their biological parents σπανίως ξεκουράζεται. τούς βιολογικούς γονείς τους, δεν είχαν μια γωνιά, για or had a place to call home. They had no concept Being the spiritual shepherd of over να πουν ότι τους ανήκει και να μπορούν να κινηθούν of identity. They were numb and without hope,” 1,000,000 Orthodox και να αισθανθούν όπως θέλουν κι όπως επιθυμούν», he recounts, visibly moved at the recollection Christians doesn’t leave much time for rest. λέει με συγκίνηση μιλώντας για τα παιδιά, μικρά κι of small, abandoned children that, without asεγκαταλελειμμένα, που κάτω από άλλες συνθήκες sistance, would have died or become criminals. θα πέθαιναν ή θα κατέληγαν εγκληματίες. Life in Kenya is demanding but also fascinating. H καθημερινότητά του στην Κένυα είναι εξαιρετικά απαιτητική αλλά και Sleep is a luxury, and travel is constant. Dozens of material and συνάμα συναρπαστική. Λίγος ύπνος, πολλά χιλιόμετρα, δεκάδες ζητήματα spiritual issues needing immediate attention are part of every υλικής και πνευματικής φύσης που χρήζουν επίλυσης. Φυσικά, αρκετά τα day. Moreover, a multitude of obstacles always present themεμπόδια. Ποτέ όμως δεν απελπίστηκε, ούτε φοβήθηκε ούτε παραδό- selves. However, Archbishop Makarios never gave up hope. He θηκε. Ταξιδεύει στο χώρο της επισκοπικής του διακονίας, διδάσκει στην is bold and never surrendered. He travels around the area of his Πατριαρχική Σχολή και καθημερινά συναντάει ανθρώπους όλων των Episcopal ministry, teaches at the Patriarchal School and meets φυλών, γλωσσών και τάξεων. Όντας πολύγλωσσος, εκτός από αγγλικά, people of all races, languages, and classes daily. Multilingual, γαλλικά, ρωσικά, ιταλικά, μιλάει και αρκετές αφρικανικές διαλέκτους –σε he learned to speak English, French, Russian, Italian, and several πάνω από 30 από αυτές έχουν μεταφραστεί τα λειτουργικά κείμενα, με African dialects. Due to his initiative, liturgies have been transπρωτοβουλία του–, κάτι που του δίνει την ευκαιρία να καταλαβαίνει βαθιά lated into more than 30 dialects, allowing him the opportunity την κουλτούρα των ανθρώπων εκεί. Και όσο ο σπόρος του Ευαγγελίου to better understand the local culture. The more the seeds of εξαπλώνεται και εμφυτεύεται στις καρδιές των ανθρώπων της Αφρικής, the Gospel spring roots in the hearts of African people, the more τόσο παίρνει δύναμη για να συνεχίζει το έργο του, μέχρι και όσο του strength he gains to carry on his work, God willing. “With divine επιτρέψει ο Θεός. Άλλωστε, «με θεϊκή έμπνευση και επέμβαση μπορέ- intervention and inspiration, we built all of this using superhuman σαμε να χτίσουμε όλα αυτά και με υπεράνθρωπες δυνάμεις, αντικρίζοντας powers, and often even facing death,” says Makarios. With these ουκ ολίγες φορές ακόμη και το θάνατο». Με τα δώρα αυτά, αλλά και με gifts, along with humility and discernment, he carries on, and ταπείνωση και διάκριση συνεχίζει, και «όσο κι αν ως άνθρωποι κάποτε “though we sometimes get tired as humans, we never cave, since κουραζόμαστε, δεν λυγίζουμε, αφού αποκαλύπτεται μπροστά μας ένα θεϊκό we are witnessing a divine and unique miracle unravel in front of και ανεπανάληπτο θαύμα, μέσα από το γεγονός της συνεχούς παρουσίας us, through the everlasting presence of the Holy Spirit that truly και δράσης του Αγίου Πνεύματος που πραγματικά κρατά την ψυχή μας». preserves our soul.”

WELCOME | 67

CYPRUS UNLOCKED

TEXT: ELENI XENOU

info

Σκανάρετε για να επισκεφθείτε την επίσημη ιστοσελίδα της Λεμεσού. Scan to visit the official website of Limassol.

LIMASSOL

On the paths of Art... ΑΝ ΕΧΕΤΕ ΤΗΝ ΑΙΣΘΗΣΗ ΟΤΙ Η ΛΕΜΕΣΟΣ ΕΞΑΝΤΛΕΙΤΑΙ ΣΤΟ ΤΡΙΠΤΥΧΟ «ΗΛΙΟΣ – ΘΑΛΑΣΣΑ – ΠΟΛΥΤΕΛΗ ΞΕΝΟ∆ΟΧΕΙΑ», ∆ΕΝ ΕΧΕΤΕ ΠΑΡΑ ΝΑ ΜΑΣ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΤΕ ΣΤΗ ∆ΙΑ∆ΡΟΜΗ ΠΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ Η ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΕΛΙΝΑ ΙΩΑΝΝΟΥ, ΣΤΙΣ ΛΕΩΦΟΡΟΥΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ. IF YOU ARE UNDER THE IMPRESSION THAT LIMASSOL HAS NOTHING MORE TO OFFER OTHER THAN THE STEREOTYPICAL “SUN, SEA, AND LUXURY HOTELS” EXPERIENCE, ALL YOU HAVE TO DO IS EXPLORE THE PATHS OF ART WITH ARTIST ELINA IOANNOU.

εστά κρουασάν για πρόγευμα στην αυλή της, μια-δυο κουβέντες για τη νέα δουλειά που ετοιμάζει –εδώ και μερικά χρόνια λαξεύει την κυπριακή πέτρα, μεταμορφώνοντάς τη σε υπέροχα γλυπτά–, μερικές ερωτήσεις για τα μαθήματα που παραδίδει στη Σχολή Καλών Τεχνών του ΤΕΠΑΚ, και είμαστε έτοιμες για τη βόλτα μας στον πολιτιστικό πλούτο της πόλης. Εκεί όπου μπορείτε να ανακαλύψετε πραγματικούς θησαυρούς…

CYPRUS UNLOCKED

ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ Πρώτος σταθμός το Αρχαιολογικό Μουσείο στη γωνία της οδού Λόρδου Βύρωνος, απέναντι ακριβώς από το αποικιακού χαρακτήρα ξενοδοχείο Curium Palace, ένα από τα ιστορικότερα της πόλης. «Επισκέπτομαι συχνά το Αρχαιολογικό Μουσείο», παραδέχεται η Ελίνα, καθώς μπαίνουμε στην αυλή του. Της αρέσει να περιπλανιέται στην πίσω πλευρά του κήπου, εκεί όπου βρίσκονται στοιβαγμένα κομμάτια από ευρήματα αρχαιολογικών ανασκαφών (κίονες, ακροκέραμα, γούρνες κ.ά.). «Βγάζω ένα σωρό φωτογραφίες κάθε φορά», λέει, κι αυτό κάνει και τώρα με το κινητό της, ενώ με παρακινεί να παρατηρήσω τις λεπτομέρειες του κάθε ευρήματος. Είναι φανερό πως για εκείνη αποτελούν πηγή έμπνευσης. «Δημιουργικά ερεθίσματα;», τη ρωτώ, γνέφει καταφατικά κι αμέσως μετά μπαίνουμε στο εσωτερικό του κτιρίου. «Στο μουσείο εκτίθενται ευρήματα που καλύπτουν όλη την αρχαιότητα, από τη 10η χιλιετία π.Χ. μέχρι και το τέλος της Ρωμαϊκής περιόδου, τα οποία βρέθηκαν κυρίως στην περιοχή της Αμαθούντας», μου εξηγεί. Παρατηρούμε τα πήλινα ειδώλια με έντονες τις επιδράσεις ανατολικών στοιχείων, τα δείγματα κεραμικής και γλυπτικής, τα κιονόκρανα, τα αντικείμενα μεταλλοτεχνίας και τα ασβεστολιθικά αγάλματα. Με τη ματιά χορτάτη από αρχαιολογικές αναφορές, βαδίζουμε για τον επόμενο προορισμό μας: τη Δημοτική Πινακοθήκη.

ΜΕ ΘΕΑ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ

ΕΛINA ΙΩΑΝΝΟΥ Εικαστικός και η ξεναγός μας στη Λεμεσό.

ELINA IOANNOU Visual artist and our guide through Limassol.

70 | WELCOME

Μπαίνοντας στο αυτοκίνητο, της ζητώ λεπτομέρειες για την καινούργια της δουλειά. «Μεγάλα γλυπτά με υλικό την κυπριακή πέτρα», μου απαντά. «Πρέπει να είσαι από τις ελάχιστες γυναίκες στον κόσμο που λαξεύουν την πέτρα», σχολιάζω, αλλά εκείνη –χαμηλών τόνων όπως πάντα– το προσπερνά. Με σπουδές στη Γαλλία και συμμετοχές σε πολλές διεθνείς εκθέσεις και Μπιενάλε, η Ελίνα έχει αναμφισβήτητα δημιουργήσει το δικό της καλλιτεχνικό αποτύπωμα στη σύγχρονη εικαστική κυπριακή σκηνή, σκέφτομαι, καθώς προσεγγίζουμε σιωπηλές τον παραλιακό δρόμο. Εκεί, όπου η θάλασσα μοιάζει σήμερα «παραδομένη» σε μια απόλυτη νηνεμία. Τα μεγάλα καράβια στο βάθος της «μεταμορφώνουν» το όλο σκηνικό σε

Over a breakfast of warm croissants in her yard, Elina talks about her newest passion project: several yearsworth of carving Cypriot stone into wonderful sculpture. After sharing information about courses she teaches at the Department of Fine Arts of the Cyprus University of Technology (CUT), we depart for a stroll to discover this city’s cultural wealth and treasures.

EXCAVATIONS THROUGH THE PAST Our first stop is the Archeological Museum on the corner of Lord Byron Street, directly across from the historic, colonial-style hotel, Curium Palace. “I often visit the Archeological Museum,” Elina confesses as we enter its courtyard. She enjoys lingering at the back garden where a collection of archeological finds resides: columns, antefixes, troughs, etc. “I take dozens of pictures every time,” she says, wielding her cellphone and directing my attention to every detail. The finds are an obvious source of inspiration to her. “Creative stimuli,” I ask? Elina nods in agreement as we head inside. “This museum is home to artifacts that cover all antiquity, from the 10th millennium BC until the end of the Roman period. Most finds were in the area of Amathounta,” she explains. Among them are clay figurines with ties to eastern influence, samples of pottery, sculpture, limestone statues, capitals, and metalwork. With our thirst for archeology quenched, we carry on to our next stop, the Municipal Gallery.

A VIEW TO THE SEA As we get in Elina’s car, I ask for details about her new project. “Large sculpture carved in Cypriot stone,” she replies. “You must be among the few women in the world that sculpt in stone,” I remark, but she humbly sets my comment aside. Having studied in France and participated in many international exhibitions, including the Biennale, Elina has undoubtedly left her artistic imprint on the contemporary Cypriot art scene. I ponder this as we approach the coastal road where the sea looks completely surrendered to stillness. The large vessels in the distance transform the

πίνακα. «Ωραίος “πρόλογος” για τη Δημοτική Πινακοθήκη», της λέω, κι εκείνη μου κλείνει συνωμοτικά το μάτι. Οδός 28ης Οκτωβρίου. Το κτίριο της Πινακοθήκης –ένα ιδιαίτερο αρχιτεκτόνημα– χτίστηκε, όπως με πληροφορεί η Ελίνα, «το 1938, από τον Γερμανοεβραίο αρχιτέκτονα Βενιαμίν Γκίνσμπουργκ, ενώ αργότερα έγινε σ’ αυτό προσθήκη νέου κτιρίου». Περιπλανιόμαστε πρώτα στο παλιό κτίριο, όπου «συναντάμε» όλους σχεδόν τους πρωτεργάτες της κυπριακής τέχνης (Διαμαντής, Κάσιαλος, Παράσχος, Ιωαννίδης, Κάνθος, Νικολαΐδου κ.ά.). Τα έργα τους μας ταξιδεύουν στα γνήσια χρώματα του τόπου και στις συμβολικές διαστάσεις μιας άλλης εποχής. Ύστερα, περνάμε στο καινούργιο κτίριο, στη νεότερη γενιά εικαστικών με τις νατουραλιστικές τάσεις και τις σύγχρονες αντιλήψεις περί ζωγραφικής, παρατηρώντας την εξελικτική πορεία της κυπριακής τέχνης. Λίγο πριν φύγουμε, η Ελίνα φωτογραφίζει στην είσοδο ένα γλυπτό του σπουδαίου Κύπριου κεραμίστα Βαλεντίνου Χαραλάμπους και εγώ χαζεύω τον «Ταύρο» του γλύπτη Κυριάκου Καλλή, που «απλώνεται» στον κήπο με φόντο το γαλάζιο της θάλασσας.

ΣΑΝ ΠΑΛΙΟ ΣΙΝΕΜΑ Σταθμεύουμε στην περίφημη Πλατεία Ηρώων, εκεί όπου χτυπά σήμερα η καρδιά της πολιτιστικής Λεμεσού, με το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΤΕΠΑΚ), τη Στέγη Σύγχρονου Χορού, τις δεκάδες γκαλερί και τον πιο σημαντικό πολιτιστικό φορέα της, το Θέατρο Ριάλτο, να δεσπόζει

view into a painting. “Such a nice segue to the Municipal Gallery,” I quip, and Elina responds cheekily with a wink. 28th October Street: the gallery building, a unique architectural structure, was built “in 1938 by German-Jewish architect Veniamin Ginzburg, while another building was added on later,” Elina informs. Wandering the old building, we stumble upon all the pioneers of Cypriot art: Diamantis, Kashalos, Paraschos, Ioannides, Kanthos, Nicolaidou, among others. Their creations take us back to the genuine colours of the land and to the symbolic dimensions of another era. We depart for the new building to observe work from the most recent generation of Cypriot artists. They seem to have developed a more naturalistic, modern approach to painting. Just before we leave the gallery, Elina pauses to photograph a sculpture by famous Cypriot potter Valentino Charalambous. Meanwhile, in the garden, I turn my attention to sculptor Kyriakos Kallis’ “Bull” staged against a backdrop of the deep, blue sea.

Στο Αρχαιολογικό Μουσείο εκτίθενται ευρήματα από τη 10η χιλιετία π.Χ. μέχρι και το τέλος της Ρωμαϊκής περιόδου, ενώ στη Δημοτική Πινακοθήκη στεγάζεται ολόκληρος ο κόσμος της κυπριακής τέχνης. The Archaeological Museum exhibits findings from the 10th millennium BC up to the end of the Roman period, while the Municipal Gallery houses the whole world of Cypriot art.

LIKE THE OLD MOVIES We stop at Plateia Iroon (Hero’s Square), the beating heart of culture in Limassol. The CUT, the House of Modern Dance, dozens of galleries reside here, while Limassol’s most important cultural institution, the Rialto Theatre, dominates the city centre. Built in 1933, the theatre was the first modern cinema in the country. The doors closed in the 1980s, then reopened in 1999, fully-renovated

WELCOME | 71

CYPRUS UNLOCKED

στο κέντρο της πόλης. Παλιό σινεμά κάποτε, χτίστηκε το 1933 και αποτέλεσε τον πρώτο σύγχρονο –για τα πρότυπα της τότε εποχής–κινηματογράφο της χώρας. Έκλεισε τη δεκαετία του ’80, για να επιστρέψει το 1999 ανακαινισμένος, διατηρώντας ταυτόχρονα σημαντικά κομμάτια από το μεγαλοπρεπές παρελθόν του. «Σήμερα, αποτελεί έναν από τους πιο δραστήριους πολιτιστικούς φορείς της Κύπρου», μου λέει η Ελίνα, απαριθμώντας όλες τις συναυλίες, τα φεστιβάλ, τα θέατρα και τις χορευτικές παραστάσεις που παρακολούθησε εδώ. Παραστατικές τέχνες με την υπογραφή Κυπρίων και ξένων καλλιτεχνών συνθέτουν το πολιτιστικό του πρόγραμμα. «Και βέβαια το καλοκαίρι δεν χάνουμε με τίποτα τις βραδιές υπαίθριου σινεμά, που διοργανώνει στο χώρο στάθμευσης, αλλά και τις νύχτες μουσικής στην Πλατεία Ηρώων».

ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ∆ΙΑΛΟΓΟΣ Από το Θέατρο Ριάλτο περπατάμε μέχρι τη συμβολή των οδών Ελλάδος και Ενώσεως. Σε ένα κτίριο της δεκαετίας του ’60, «φοβερά μοντέρνο για την εποχή εκείνη», όπως παρατηρεί η Ελίνα, στεγάζεται ο εκθεσιακός χώρος του Κέντρου Τέχνης ΝeMe, ο οποίος εστιάζει στη σύγχρονη τέχνη μέσα από την έρευνα και το διάλογο μεταξύ καλλιτεχνών και πολιτιστικών ιδρυμάτων από την Κύπρο και το εξωτερικό. Συμφωνούμε πως οι εκθέσεις του NeMe παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς εμπεριέχουν μια πιο κριτική προσέγγιση της τέχνης. «Το ίδιο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η γειτονιά, την οποία διάλεξε το NeMe για να στεγάσει τις εκθέσεις του», της λέω, καθώς βαδίζουμε μπροστά σε μικρά κορνιζοποιεία, εργαστήρια γυαλιού και παραδοσιακά ξυλουργεία, που αφήνουν μέσα μας το νοσταλγικό άρωμα μιας άλλης εποχής…

ΑΠΟΘΗΚΕΣ ΜΕ ΙΣΤΟΡΙΑ Διασχίζουμε την οδό Αγίου Ανδρέου, το δρόμο με τα μικρά καταστήματα που πωλούν σουβενίρ, για να φτάσουμε στον επόμενο σταθμό μας: το Δημοτικό Κέντρο Τεχνών – Αποθήκες Παπαδάκη στην οδό Στάθη Παπαδάκη. Ένα παλιό κυπριακό καφενείο με το όνομα Το Αδιέξοδο –πνιγμένο σε γλάστρες με βασιλικό–αποτελεί το καλύτερο σημείο για έναν καφέ, ο χρόνος ωστόσο δεν μας το επιτρέπει. «Η ιστορία των Αποθηκών Παπαδάκη

72 | WELCOME

and preserving much from its glorious past. “Today it’s one of the most active cultural institutions in Cyprus,” Elina says, and then recounts all the concerts, festivals, theatrical plays, and dance performances she attended there. Performing arts by Cypriot artists and others from abroad compose Rialto Theatre’s cultural program. “Naturally, in summer we never miss open-air cinema nights that are organised in the parking area, as well as evenings with live music in Plateia Iroon.”

CONTEMPORARY DIALOGUE From Rialto Theatre, we walk to the junction at Ellados Street and Enoseos. In a 60s building, “unbelievably modern for its time,” Elina mentions, we find the exhibition space of NeMe Art Centre, an institution that focuses on modern art through research and dialogue between artists and cultural institutions in Cyprus and abroad. We agree on the fact that NeMe’s exhibitions are of particular interest as they present a more critical approach to art. “The neighbourhood that NeMe chose to house its exhibitions is of equal interest,” I say to Elina as we walk in front of small frame shops, glass workshops, and traditional carpentry shops that exhume the nostalgic scent of a bygone era.

WAREHOUSES WITH A STORY We cross Ayiou Andreou Street, a street with small souvenir shops, to our next stop, the Municipal Art Centre – Apothikes Papadaki (Papadakis Warehouses) on Stathis Papadakis Street. An old Cypriot coffee shop named To Adieksodo (The Dead End), drenched in pots of basil, is the best spot for coffee, but time is not on our side. “The story of the Papadakis Warehouses is reasoning enough for someone to visit. They are the oldest surviving warehouses in the city,” Elina tells me. They were declared as buildings of historical value (landmarks) in 1995 and stand as chronological links to the crossover from the Ottoman era to British rule. Their transformation into a cultural centre happened with absolute respect for their history. Today, the warehouses serve as an exhibition venue that aspires to unite the local arts scene with others from abroad. I take notes as we conclude our

Το «Θέατρο Ριάλτο», που δεσπόζει στο κέντρο της πόλης, υπήρξε ο πρώτος σύγχρονος κινηματογράφος της χώρας. Σήμερα, αποτελεί έναν από τους πιο δραστήριους πολιτιστικούς φορείς της Κύπρου. Dominating the city centre, the “Rialto Theatre” was the first modern cinema in the country. Today, it is one of the most active cultural institutions in Cyprus.

CYPRUS UNLOCKED

Στην Πλατεία Ηρώων με τη Στέγη Σύγχρονου Χορού, τις δεκάδες γκαλερί και το «Θέατρο Ριάλτο», χτυπά σήμερα η καρδιά της πολιτιστικής Λεμεσού. The heart of cultural Limassol today beats in Plateia Iroon, where the Limassol Dance House, dozens of galleries and the “Rialto Theatre” are situated.

Το Κέντρο ΝeMe εστιάζει στη σύγχρονη τέχνη, ενώ το ίδιο αντικείμενο κλείνει μέσα του και το Δημοτικό Κέντρο Τεχνών – Αποθήκες Παπαδάκη. Πρόκειται για τις παλαιότερες αποθήκες που σώζονται σήμερα στην πόλη.

The NeMe Art Centre focuses on contemporary art. The exhibits inside the Limassol Municipal Art Centre – Apothikes Papadαki are also of that nature. These are the oldest warehouses that survive in the city today.

WELCOME | 73

είναι από μόνη της ένας λόγος για να τις επισκεφθεί κανείς, καθώς πρόκειται για τις παλαιότερες αποθήκες που σώζονται μέχρι σήμερα στην πόλη», μου λέει η Ελίνα. Κηρύχτηκαν διατηρητέες το 1995 και χαρακτηρίζουν χρονολογικά το μεταίχμιο της αλλαγής από την Οθωμανική περίοδο στην Αγγλοκρατία. Η μετατροπή τους σε κέντρο τεχνών έγινε με απόλυτο σεβασμό στην ιστορία τους και σήμερα αποτελούν ένα σημαντικό εκθεσιακό χώρο, που προσδοκά να συνδέσει την τοπική με τη διεθνή εικαστική σκηνή. Κρατώ σημειώσεις και κλείνουμε την επίσκεψή μας θαυμάζοντας τα έργα της σημαντικής Κύπριας ζωγράφου, Νίτσας Χατζηγεωργίου.

ΣΤΟΑ ∆ΗΜΙΟΥΡΓΩΝ

74 | WELCOME

Η «Eins Gallery», σημείο έκφρασης και προβολής της σύγχρονης τέχνης. The “Eins Gallery,” a shelter for the expression and promotion of contemporary art.

«Κάποτε, στα 90s, ήταν εμπορικό κέντρο», μου λέει η Ελίνα, καθώς μπαίνουμε στη Στοά Λανίτη – ή αλλιώς Αγορά Ανεξαρτησίας. «Όταν άρχισε να ερειπώνει –ιδιαίτερα μετά την κρίση– και λόγω της μείωσης των ενοικίων, διάφοροι δημιουργοί άρχισαν να παίρνουν τα καταστήματα και να τα μετατρέπουν σε στούντιο, με αποτέλεσμα σήμερα να “κατοικείται” στο μεγαλύτερο μέρος της από δημιουργούς και τεχνίτες». Σ’ αυτή τη στοά επέλεξε ο εικαστικός Χριστόδουλος Παναγιώτου –ο Κύπριος καλλιτέχνης που είναι πλέον διεθνώς αναγνωρισμένος με έργα του στη μόνιμη συλλογή του Pompidou και στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Στοκχόλμης– να δημιουργήσει το The Island Club, ένα μη κερδοσκοπικό εκθεσιακό χώρο, στον οποίο παρουσιάζει έργα τόσο από την Κύπρο όσο και από το εξωτερικό, προτείνοντας μια άλλη αισθητική εμβάθυνση. Και βέβαια μ’ αυτήν του την κίνηση τοποθετεί τη στοά στο διεθνή χάρτη των εικαστικών αναζητήσεων! Από το The Island Club περνάμε τώρα στην Eins Gallery, που αποτελεί και τον τελευταίο σταθμό της πο-

CYPRUS UNLOCKED

visit by admiring paintings from prominent Cypriot artist Nitsa Hadjigeorgiou.

ARCADE OF CREATORS “Once upon a time during the 90s it was a mall,” Elina mentions as we enter the Lanitis Arcade, also known as Agora Anexartisias (Independence Market). “When it started to fall apart, especially after the financial crisis, several artists began to move in and turn the shops into studios. Today, the result is that it is primarily inhabited by creators and craftsmen.” This is the exact place where artist Christodoulos Panayiotou, a world-renowned Cypriot artist with works housed in Centre Pompidou and the Museum of Modern Art in Stockholm, chose to create The Island Club, a non-profit arts centre with a unique aesthetic which hosts exhibitions from Cyprus and

CYPRUS UNLOCKED

λιτιστικής μας βόλτας. Απέναντι σχεδόν από το γνωστό μπαράκι Library, στην οδό Θέμιδος, ο ιδιοκτήτης της Γκαλερί Πενήντα Πλην Ένα (που έκλεισε το 2014), Τάσος Στυλιανού, επέλεξε να μεταφέρει τη φρεσκάδα που χαρακτήριζε τις εικαστικές προτάσεις της παλιάς γκαλερί του, σε έναν καινούργιο χώρο, ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής. Σ’ αυτό το νέο χώρο, επιδίωξή του είναι μέσα από ατομικές και ομαδικές εκθέσεις να προβάλλει σύγχρονους Κύπριους εικαστικούς αλλά και ιδιαίτερες προτάσεις από το εξωτερικό.

ΗΤΑΝ ΕΝΑΣ… ΓΑΤΟΣ «Mήπως ήρθε η στιγμή για εκείνο τον καφέ;», ρωτώ την Ελίνα κι εκείνη συμφωνεί, λέγοντάς μου: «Θα σε πάω σε ένα γουστόζικο καφενεδάκι, όπου συχνάζουν καθηγητές και φοιτητές της Σχολής Καλών Τεχνών». Le Chat το όνομά του, που σημαίνει «γάτος». Και κάπου εκεί, στην πλατεία Πανεπιστημίου, στην οδό Γιάγκου Ποταμίτη, σε ένα χαλαρό καφενεδάκι, με φιγούρες της τέχνης να περιφέρονται γύρω μας, απολαμβάνουμε κυπριακό καφέ και γλυκό του κουταλιού, βάζοντας άνω τελεία στις πολιτιστικές περιπλανήσεις μας. Τελεία, άλλωστε, δεν μπορεί να μπει ποτέ σε αυτές…

abroad. This move is the reason the arcade has earned a permanent spot on the map to cultural journeys! From The Island Club we move on to our last stop on this cultural journey, the Eins Gallery. Opposite the well-known bar Library on Themidos Street, Tasos Stylianou, proprietor of Eins Gallery and the now-closed Peninta Plin Ena (closed in 2014), chose to transfer the artistic freshness that characterized the old gallery into a new space with unique architecture. In this new venue, through both solo and group exhibitions, Tasos aims to promote contemporary artists from Cyprus and abroad.

THERE WAS THIS CAT “Isn’t it time for that coffee,” I ask Elina? She agrees, saying, “I will take you to a very tasteful, little coffee shop that is a favorite with teachers and students of the School of Fine Arts,” named Le Chat (The Cat). Around the area of Panepistimiou Square and Giagkos Potamitis Street, in a relaxed-little coffee shop filled to the brim with artist types, we enjoy our Cypriot coffee and spoon dessert, thus ending our cultural journey... for now. Besides, you can never really end this journey...

Από το «The Island Club», δημιούργημα του σπουδαίου εικαστικού Χριστόδουλου Παναγιώτου, για έναν καφέ στο ατμοσφαιρικό «Le Chat», όπου συχνάζουν καθηγητές και φοιτητές της Σχολής Καλών Τεχνών. From “The Island Club,” a creation of the great visual artist Christodoulos Panayiotou, having a coffee in the atmospheric “Le Chat,” where the patrons are mostly teachers and students of the School of Fine Arts.

Η Στοά Λανίτη ή αλλιώς Αγορά Ανεξαρτησίας «κατοικείται» στο μεγαλύτερο μέρος της από δημιουργούς και τεχνίτες, κάτι που την τοποθετεί στο διεθνή χάρτη των εικαστικών αναζητήσεων. The Lanitis Commercial Arcade or Independence Market is mostly “inhabited” by artists and craftsmen, a characteristic that definitely puts it on the map of artistic quests. WELCOME | 75

CYPRUS UNLOCKED

ΜΙΑ ΜΟΝΑ∆ΙΚΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΙΣ ΠΙΟ ΟΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΓΩΝΙΕΣ ΤΗΣ ΠΑΦΟΥ, ΜΕ ΞΕΝΑΓΟ ΤΟΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑ ΙΩΑΝΝΗ ΚΟΥΤΣΟΛΑΜΠΡΟ. A UNIQUE TOUR THROUGH THE MOST BEAUTIFUL AND IMPORTANT SPOTS IN PAFOS, WITH ARCHITECT IOANNIS KOUTSOLAMBROS AS OUR GUIDE.

Pafos

at a Glance

TEXT: CHRISTINA SKORDI

info Σκανάρετε για να επισκεφθείτε την επίσημη ιστοσελίδα της Πάφου. Scan to visit the official website of Pafos.

CYPRUS UNLOCKED

Οι κάτοικοι της πόλης έχουν μια ιδιαίτερη σχέση με τη θάλασσα, με πολλούς από αυτούς να κολυμπούν χειμώνα-καλοκαίρι. Μία από τις αγαπημένες τους παραλίες είναι τα Δημοτικά Μπάνια, με θέα το Μεσαιωνικό Κάστρο της Κάτω Πάφου, όπου βουτάς από μία αποβάθρα. Αυτό για τους ντόπιους σημαίνει πως πηγαίνουν, κολυμπούν, κάνουν ένα ζεστό ντους και φεύγουν κατευθείαν για τη δουλειά! Εκεί θα συναντήσετε κόσμο από τις 6:30 το πρωί. The inhabitants of Pafos have a special relationship with the sea. Most swim year-round. One of the most beloved beaches is the Municipal Baths. With a view of the Medieval Castle of Kato Pafos, bathers enter the sea by diving from a dock. For locals, it’s a convenient means to take a quick dip and have a warm shower, before heading into work (some as early as 6:30 in the morning!)

ALAMY/WWW.VISUALHELLAS.GR

A DIP IN THE SEA

LOCAL WINES

02.

Τα τελευταία χρόνια, οι κάτοικοι της Πάφου τσουγκρίζουν τα ποτήρια τους με ντόπια κρασιά, χάρη στην ολοένα και πιο έντονη άνθηση των οινοποιείων της. Ο λόγος για τα πρόσφατα βιολογικά κρασιά του Τσαγκαρίδη, αλλά και του οινοποιείου «Βουνί Παναγιάς». Οι γηγενείς ποικιλίες σταφυλιού όπως Σπούρτικο, Λευκάδα, Μωροκανέλα και Μαραθεύτικο δίνουν στο κρασί μία μοναδική γεύση κι ένα φίνο άρωμα, που εκτιμώνται ιδιαίτερα από ντόπιους και τουρίστες. In recent years, residents of Pafos have been filling their glasses with local wines thanks to the blossoming and everincreasing popularity of Cypriot wineries. Two reasons for this surge in popularity are the bio wines produced by the wineries Tsangarides and Vouni Panayias wineries. The indigenous grape varieties Spourtiko, Lefkada, Morokanella (baby cinnamon) and Maratheftiko are responsible for these wines’ very unique taste and fine aroma, all of which are greatly enjoyed and appreciated by locals and visitors alike. 78 | W E L C O M E

THE FABRICA HILL «Τοποθετημένος» απέναντι από το Mall της Πάφου, ο αρχαιολογικός χώρος στο λόφο της Φάμπρικας είναι εκπληκτικός. Κοιτάζοντας τα κατάλοιπα του αρχαίου θεάτρου, ενός από τα μεγαλύτερα που υπήρξαν στο νησί (χρονολογείται από τον 4ο αι. π.Χ.), αναρωτιέσαι στ’ αλήθεια πώς μια τόσο μικρή πόλη είχε τη δυνατότητα να ψυχαγωγεί 5 χιλιάδες ανθρώπους. Εκεί στο λόφο, μια υπόσκαφη πολιτεία, γεμάτη απομεινάρια κατακτητών και πολιτισμών, περιμένει τον επισκέπτη να την ανακαλύψει. Situated exactly opposite the Mall of Pafos, the archeological site atop Fabrica hill is truly something to behold. While gazing upon the remnants of the ancient theatre here, one that dates from the 4th century BC and is recorded by history to be one of the largest such structures on the island, it is no small wonder that such a small settlement could entertain upwards of 5,000 people! One can find the remnants of conquerors and civilizations waiting to be discovered there.

THE MODERN FACE

04.

Στην Πάφο το τελευταίο δημόσιο έργο πραγματοποιήθηκε το 1960. Ήταν το Πρώτο Λύκειο. Στην πραγματικότητα, η πόλη ζούσε με την «κάθοδο» των κατοίκων από τα γύρω χωριά. Γέμιζε τα πρωινά και μετά το μεσημέρι ερήμωνε. Γι’ αυτό και το κέντρο δεν γνώρισε καμία ανάπτυξη μέχρι το 2017, όταν η Πάφος ανέλαβε να φιλοξενήσει την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Ανάμεσα στα έργα που έγιναν, ήταν και το επί σειρά ετών εγκαταλελειμμένο Χάνι του Ιμπραήμ. Με την ανακαίνισή του κατάφερε να αποτελέσει ξανά πόλο έλξης ξένων και ντόπιων επισκεπτών, αλλά και να δώσει ζωντάνια στην πόλη. The last civic project in Pafos was the building of the city’s first Lyceum (High School) in 1960. At this time Pafos’ economy was entirely dependent on income from neighbouring villages, the inhabitants of which flocked to the area’s businesses in the morning, but cleared out by the afternoon. This prolonged economic vacuum resulted in a complete lack of development in the city centre until 2017, the year Pafos was designated the European Capital of Culture. Civic projects returned, some in the form of complete restorations to historic sites and buildings. Ibrahim’s Khan, a structure in the heart of Old Town with ties to ancient mercantilism, witnessed a complete renovation. This initiative attracted new businesses such as café and bars, which in turn attracted younger crowds, breathing new life into the city’s neighbourhood.

AROUND THE MOUNTAIN VILLAGES Ανεβαίνοντας στην ορεινή Πάφο, ανάμεσα στα πολλά χωριά που μπορεί κανείς να επισκεφθεί, βρίσκονται ο Στατός και ο Άγιος Φώτιος. Σ’ αυτά τα δύο χωριά, ο χρόνος μοιάζει να πάγωσε, με την ατμόσφαιρα να αναδύει μια γοητεία απ’ τα παλιά. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η Λετύμπου, με τις εφτά γειτονιές και το εκπληκτικό εκκλησάκι της, τον Άγιο Κήρυκο. Σημειώστε πως υπάρχει μόνο άλλο ένα αφιερωμένο στον Άγιο, που βρίσκεται στην Ικαρία. Among the many villages to visit in the mountainous parts of Pafos, Statos and Ayios Photios are of exceptional note. The distant past remains present in these villages, and time seems to stand still. The seven neighbourhoods and lovely little chapel of Ayios Kirikos are of great interest in the village of Letymbou. Worth noting is the fact that there is only one other chapel dedicated to this saint, this being on the island of Ikaria.

W E L C O M E | 79

CYPRUS UNLOCKED

AGIOS AGAPITIKOS Μια μοναδική μικρή σπηλιά στο βορειοανατολικό μέρος της πόλης είναι αυτή του Αγίου Αγαπητικού. Εκεί πηγαίνουν… επίδοξοι ερασ τές και ανάβουν το καντήλι για να βρουν το ταίρι τους – μία συνήθεια που, σύμφωνα με θρύλους, έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα. Agios Agapitikos is a unique, small cave in the northeastern part of town. In a tradition that dates back to ancient times, lovers in waiting come here to light a candle in hopes of finding a soul mate.

ON THE HILL OF MOUSALLAS Το καλύτερο μέρος για να συντονιστείτε με την πόλη σε μια πρώτη γνωριμία μαζί της είναι ο λόφος του Μουσαλά, χάρη στην πανοραμική θέα που προσφέρει. Στο caférestaurant Muse θα απολαύσετε το πιο όμορφο ηλιοβασίλεμα της Πάφου! Ψάξτε και για το Εθνογραφικό Μουσείο, που έστησε ο αρχαιολόγος Γιώργος Ηλιάδης – ήταν το σπίτι του, στο οποίο συνεχίζει να ζει η σύζυγός του, η κ. Χρύσω. Εντός, υπάρχει ένα μοναδικό συνονθύλευμα αντικειμένων από την αρχαιότητα (θα δείτε κι έναν τάφο της ελληνιστικής εποχής, λαξευμένο σε βράχο) και θησαυροί της κυπριακής παράδοσης. Thanks to the panoramic views, the best spot to tune into Pafos and become acquainted with the city’s layout, is the hill of Mousallas. At Muse café kitchen bar, one can enjoy the most beautiful sunset view in Pafos. The hill is also home to the Ethnographic Museum of Pafos. Created by archeologist George Eliades and residing within his own personal home, the museum contains a unique collection of ancient artefacts and other Cypriot treasures. Among these is a rock carved tomb dating from the Hellenistic period. The spouse of Mr. Eliades, Mrs. Chryso, still resides in the hometurned-Museum to this day.

NATURAL BEAUTY

08.

Σε όποιον αρέσουν οι εξορμήσεις στη φύση αξίζει να κάνει έναν περίπατο στο φράγμα της Κανναβιούς και να περπατήσει σε ένα περιβάλλον εξαιρετικού κάλλους. Η μοναδικότητά του έγκειται στο στενό σχήμα του, το οποίο επιτρέπει στον επισκέπτη να απολαύσει τη θέα απ’ όλες τις πλαγιές της κοιλάδας που είναι γεμάτες νερό. Απέχει από την πόλη της Πάφου 40 χιλιόμετρα και βρίσκεται χτισμένο στην πορεία του ποταμού Έζουσα. The Kannaviou Reservoir is ideal for those that love taking excursions in nature, and is definitely worth exploring the area’s unmatched beauty. The reservoir’s uniqueness lies in its narrow shape which makes it possible for visitors to enjoy panoramic views of the valley filled with water. Only 40km away from the city of Pafos, it is built on the course of the Ezousa river.

AROUND THE PURLIEU

09.

Η ανάπλαση στην τουρκοκυπριακή περιοχή του Μούτταλου μπορεί να μην έχει αποδώσει ακόμα καρπούς, αλλά η ανάπτυξή της είναι προσδοκώμενη. Η περιοχή που έπεσε για χρόνια σε μαρασμό, λόγω των ταραχών του 1964 και της τουρκικής εισβολής το 1974, προσφέρεται για μια όμορφη βόλτα. Κάντε μία στάση στην ταβέρνα Τα Πέριξ, μοναδική και με υπέροχη καλοκαιρινή αυλή, στο menu της οποίας θα ανακαλύψετε ψαγμένα πιάτα από την ελληνική κουζίνα και αρκετές χορτοφαγικές επιλογές. The gentrification of the Turkish-Cypriot region of Mouttalos has yet to come to fruition, but the development of the area is on the horizon. Still recovering from the 1964 riots and Turkish invasion of 1974, Mouttalos; (in spite of these hardships); still has its charms. Stop into Ta Perix, a one of a kind taverna for its innovative Greek cuisine and vegetarian dishes. Their lovely courtyard is ideal for summer dining.

A NIGHT AROUND THE NEOCLASSICALS Η γειτονιά των νεοκλασικών σχολείων, δίπλα στο δημόσιο κήπο και το δημαρχείο, είναι πολύ όμορφη και ιδιαίτερα εντυπωσιακή κυρίως το βράδυ, μετά την πρόσφατη φωταγώγησή της. Συνδυάστε τη βόλτα σας με ένα γαστρονομικό «ταξίδι» στην ταβέρνα Κουτουρού, γνωστή για την «πειραγμένη» κυπριακή κουζίνα της και τους γευστικούς μεζέδες της. Adjacent to the Public Gardens and City Hall, this neighbourhood is immediately identifiable by its neoclassical school buildings. New lighting in the area has make it especially impressive to see at night. Compliments of Koutourou, the area is known for great food with unique, gastronomic twists on traditional Cypriot cuisine (a must stop).

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΥΤΣΟΛΑΜΠΡΟΣ Αρχιτέκτονας. O ξεναγός μας στην Πάφο.

YANNIS KOUTSOLABROS Architect. Our guide through Pafos.

W E L C O M E | 81

INTERVIEW

TEXT: ROMINA XYDA

ΓΕΝΝΉΘΉΚΕ ΣΤΉΝ ΚΎΠΡΟ ΑΠΟ ΠΑΤΕΡΑ ΕΛΛΉΝΟΚΎΠΡΙΟ ΚΑΙ ΜΉΤΕΡΑ ΑΓΓΛΙΔΑ, ΣΠΟΎΔΑΣΕ ΑΓΓΛΙΚΉ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΉΜΙΟ ΤΟΎ ΚΕΪΜΠΡΙΤΖ ΚΑΙ ΠΉΡΕ ΤΟ ΜΕΤΑΠΤΎΧΙΑΚΟ ΤΟΎ ΣΤΉ ΣΕΝΑΡΙΟΓΡΑΦΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΎΤΟ ΚΙΝΉΜΑΤΟΓΡΑΦΟΎ ΣΤΟ ΛΟΣ ΑΝΤΖΕΛΕΣ. HE WAS BORN IN CYPRUS TO A GREEK-CYPRIOT FATHER AND ENGLISH MOTHER. HE STUDIED ENGLISH LITERATURE AT CAMBRIDGE UNIVERSITY AND RECEIVED A MASTER OF ARTS IN SCREENWRITING FROM THE AMERICAN FILM INSTITUTE IN LOS ANGELES.

ALEX

Michaelides THE “NY TIMES” Όταν ο δρόμος του σεναριογράφου τον οδήγησε σε αδιέξοδο, έγραψε το πρώτο του βιβλίο, σκαρφάλωσε στην κορυφή της best seller λίστας των «New York Times», «έκλεισε» τη μεταφορά του στη μεγάλη οθόνη με την εταιρεία παραγωγής του Brad Pitt και άνοιξε τα φώτα της πιο απόλυτης επιτυχίας… Το συγγραφικό ντεμπούτο σας ήταν μία πραγματική έκπληξη, με το βιβλίο σας «Η σιωπηλή ασθενής» (Τhe Silent Patient) να γίνεται best seller σε ολόκληρο τον κόσμο. Είχατε κάποια υποψία της τεράστιας αυτής επιτυχίας; Για να είμαι ειλικρινής, δεν πίστευα ότι θα διάβαζε κάποιος το βιβλίο μου και ίσως αυτός να ήταν και ο λόγος που το έγραψα με τόση ελευθερία. Γι’ αυτό και όταν ο εκδότης μου μου τηλεφώνησε για να μου πει ότι μπήκε στην best seller λίστα των «New York Times» στο #1, δεν τον πίστευα. Νόμιζα ότι μου έκανε πλάκα. Ήταν μία εκπληκτική, μία εξωπραγματική εμπειρία. Για μερικές ημέρες ένιωθα σαν να περπατάω πάνω σε ένα σύννεφο. Η μεγαλύτερη ικανοποίηση στη ζωή μου

82 | WELCOME

When his path as a screenwriter came to a deadend, Alex wrote his first novel and watched it climb “The NY Times” Best Sellers list. His segue into Hollywood’s film industry came through an agreement with Brad Pitt’s production company, Plan B, for the future adaptation of “The Silent Patient” onto the big screen. Your debut as a writer was a huge surprise. Your book, “The Silent Patient”, became a global best seller. As far as you’re concerned, was there any indication of that upcoming success? Honestly, I didn’t really believe that anyone would read my book. Perhaps that is why I wrote it with such freedom, and why I was in complete disbelief when my publisher called and said that my book had earned the number one spot on “The NY Times” best sellers list. I thought it was a prank. It was a wonderful, surreal

BEST-SELLING AUTHOR

ήταν, ωστόσο, το γεγονός ότι συνδέθηκα με αναγνώστες από ολόκληρο τον κόσμο, που διάβασαν και απόλαυσαν το βιβλίο μου. Θέλω να ευχαριστήσω όλους όσοι με διάβασαν και εύχομαι να απολαύσουν εξίσου το βιβλίο κι αυτοί που θα με διαβάσουν στο μέλλον. Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης; Υπάρχει μέσα στο βιβλίο κάτι από τον εαυτό σας; Το «Silent Patient» είναι το αμάλγαμα τριών δικών μου εμμονών. Η μία είναι η τραγωδία «Άλκηστις» του Ευριπίδη, η άλλη είναι η ψυχοθεραπεία και η τρίτη η Αγκάθα Κρίστι και ο Χίτσκοκ. Όταν αυτά τα τρία στοιχεία –το σασπένς, η ψυχολογία και η τραγωδία– συναντήθηκαν στο μυαλό μου, συνέβη κάτι μαγικό. Θα μπορούσα, επίσης, να πω ότι πηγή του «Silent Patient» ήταν κατά κάποιον τρόπο και η αποτυχία, καθώς το βιβλίο αυτό γράφτηκε σαν μια κίνηση απελπισίας ύστερα από μια αποτυχημένη και ψυχοφθόρα καριέρα σεναριογράφου – σαν μια απόπειρα να γράψω κάτι για το οποίο θα είχα τον απόλυτο έλεγχο από την αρχή μέχρι το τέλος.

84 | WELCOME

experience. For a few days, I felt as if I was walking on a cloud. However, it was the opportunity to connect with my readers across the world that was most satisfying. I thank all of them, and I hope future readers will enjoy it just as much. What was the source of inspiration for “The Silent Patient”? Is there anything of yourself in it? “The Silent Patient” is an amalgamation of three obsessions; the tragedy “Alcestis”’ by Euripides, psychotherapy, and the suspense of Agatha Christie and Hitchcock. When these three elements –tragedy, psychology, suspense– came together in my mind, something magical happened. I could also say that failure was a driving force behind “The Silent Patient” because I wrote it out of desperation. After a failed and soul-destroying career as a screenwriter, I wanted to write something wherein I would retain full control from beginning to end.

INTERVIEW

«Στην Uma Thurman χρωστάω πάρα πολλά. Κανείς δεν μου είχε αφιερώσει ποτέ τόσο πολύ χρόνο χαρίζοντάς μου το δώρο της σοφίας του». “I owe so much to Uma Thurman... No one had ever devoted so much of their time to me, sharing the gift of their wisdom.” Αληθεύει ότι η Uma Thurman έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην Is it true that Uma Thurman played a key role in the book’s επιτυχία του βιβλίου και πώς; success, and in what way? Της χρωστάω πάρα πολλά. Με την Uma γίναμε καλοί φίλοι στην ταινία I owe so much to Uma Thurman. She and I became good friends «SOS – Έρχονται οι Βρετανοί» (The Con is On, 2018). Εγώ συνυπέγραφα during the filming of “The Con is On”, in 2018. I was a co-writer το σενάριο, εκείνη κρατούσε το ρόλο της πρωταγωνίστριας. Παρότι δεν on the film, and she played the leading role. Even though it wasn’t ήταν ένα καλό έργο, την παρατηρούσα να εργάζεται άκοπα για να το κάνει a very good film, I watched Uma work tirelessly in an attempt καλύτερο – και για να κάνει εμένα καλύτερο. Κανείς δεν μου είχε αφιερώσει to improve it. Her efforts inspired me to become better. No one ποτέ τόσο πολύ χρόνο χαρίζοντάς μου το δώρο της σοφίας του. Εκείνη την had ever devoted so much of their time to me, sharing the gift εποχή έγραφα το βιβλίο κι όταν της μίλησα γι’ αυτό, μου έδωσε καταπληκτικές of their wisdom. I was writing the book at the time, and when I ιδέες, όπως το να απεικονίσω την Αλίσια ως ζωγράφο. Μετά τις συμβουλές told her about it, she gave me all kinds of wonderful ideas, such της έγραψα όλο το βιβλίο απ’ την αρχή! Νιώθω απέραντη ευγνωμοσύνη στο as depicting Alicia as a painter. Taking her advice into account, πρόσωπό της και σχεδιάζω να γράψω μία τηλεοπτική σειρά αποκλειστικά I re-wrote the whole book from the beginning! I am incredibly για εκείνη, έτσι ώστε να έχω την ευτυχία να ξανασυνεργαστώ μαζί της. grateful to Uma. I plan to write a TV series exclusively for her, Τα δικαιώματα του βιβλίου έχουν αγοραστεί από την εταιρεία just for the honor of working with her again. παραγωγής Plan B, πίσω από την οποία βρίσκεται ο Brad Pitt. The rights to the book were bought by the production Ποια ήταν η πρώτη σας αντίδραση όταν το μάθατε; company Plan B, which is linked to Brad Pitt. What was your Παρότι είμαι μεγάλος θαυμαστής του Brad Pitt, δεν τον έχω γνωρίσει first reaction when you heard about it? ακόμη. Είμαι πολύ χαρούμενος που η εταιρεία του, η Plan B, ένας I’ve not met Brad Pitt, though I’m a fan. I’m very excited that κινηματογραφικός κολοσσός που παράγει εξαιρετικές ταινίες, θα his company Plan B, an industry giant, will be involved with αναλάβει την παραγωγή της ταινίας που θα βασίζεται στο βιβλίο μου. the film based on my book. Moreover, I’m particularly excited Και είμαι ιδιαιτέρως ευτυχής που παραγωγός θα είναι ο Jeremy Kleiner, that the producer is Jeremy Kleiner, who has won two academy ο oποίος έχει κερδίσει δύο Όσκαρ, ένα για το «Moonlight» και ένα awards for the films “Moonlight” and “Twelve Years a Slave”. An για το «Twelve Years a Slave». Σε όλο αυτό αναμειγνύεται και ένας incredible director is also involved in this endeavor. However, εξαιρετικός σκηνοθέτης, αλλά, δυστυχώς, δεν μπορώ I’m not at liberty to reveal his name just yet. να σας αποκαλύψω ακόμη το όνομά του. You moved from Cyprus to London two deΠριν από δύο δεκαετίες μετακομίσατε από την cades ago. What do you miss the most about Κύπρο στο Λονδίνο. Τι σας λείπει από το νησί και the island, and what are your strongest memories? ποιες είναι οι πιο δυνατές αναμνήσεις σας; Αναπολώ τον ήλιο, το φαγητό και το να περνάω αρκετό When I think of Cyprus, I reminisce about the χρόνο στην ύπαιθρο και στην παραλία. Ήμουν αρκετά sun, the food, spending time outdoors and on μοναχικό παιδί και πάντα περιφερόμουν στις παραλίες the beach. I was a fairly solitary child and was χαμένος στη δική μου φαντασία. Ο πατέρας μου και τα always roaming around the beaches lost in my αδέλφια του είχαν ένα παραθαλάσσιο κτήμα, όπου περimagination. My father and his siblings owned νούσαμε όλοι μαζί τα καλοκαίρια μας. Αυτή η εμπειρία, το a place by the sea where we would spend our να είμαι μέσα στη φύση και δίπλα στο νερό, βιώνοντας summers. That experience... being in nature by the τόση ελευθερία, ήταν αναμφισβήτητα η καλύτερη της water, enjoying such freedom, was undoubtedly ζωής μου. Θυμάμαι επίσης τη γιαγιά μου, τη μαγειρική the most fortunate in my life. I also remember της και τις ιστορίες που μου έλεγε… Οι γονείς μου ζουν my grandmother, her cooking, and the stories she info ακόμα στη Λευκωσία και τους επισκέπτομαι όποτε έχω would tell… My parents still live in Nicosia, and I την ευκαιρία – κάτι που, δυστυχώς, δεν προκύπτει πολύ visit them whenever I get the chance, which isn’t «Η σιωπηλή ασθενής» συχνά. Τα ξαδέλφια μου και οι καλύτεροι φίλοι μου ζουν very often, unfortunately. One of my sisters, my κυκλοφορεί από ακόμα εκεί, όπως επίσης και μία από τις αδελφές μου, cousins, and best-friends still live there. That is τις Εκδόσεις «Διόπτρα». “Τhe Silent Patient” γι’ αυτό και η Κύπρος θα είναι πάντα το σπίτι μου. Μου why Cyprus will always be my home. I miss the is published in Greek λείπει ο τρόπος ζωής, οι παραλίες, το φαγητό. Μια μέρα lifestyle, the beaches, the food. I would love to language by θα ήθελα πολύ να βασίσω μία νουβέλα εκεί. write a novel set in Cyprus one day. “Dioptra Publication”

WELCOME | 85

COVER STORY

The capital of Cyprus is a living museum inside and around of which the form of a modern city emerges harmoniously. While keeping its classical beauty intact, Nicosia is changing: its image has been enhanced through innovative building projects by significant architects. Heading out with actress and radio producer Haritini Iliadou, we start at the Jean Nouvel tower, the “first modern landmark of Nicosia’s city centre,” and Eleftherias Square that bears the signature of the late Zaha Hadid. It is obvious that the capital of Cyprus is heading straight into the future! We notice that the aesthetic upgrade is obvious everywhere you look. The beauty of this reborn city has clearly begun to unite with its rich history, a clear mark of its timelessness.

M O D R E N I N I C O S I A E D PHOTOGRAPHER: HARRIS KYPRIANOU STYLING: ANDREAS ZEN

Η πρωτεύουσα της Κύπρου είναι ένα ζωντανό μουσείο, δίπλα και μέσα στο οποίο αναδύεται αρμονικά η μορφή μιας σύγχρονης πόλης. Κρατώντας αναλλοίωτο το κλασικό κάλλος της, η Λευκωσία αλλάζει: μεγάλα έργα σπουδαίων αρχιτεκτόνων ανοίγουν νέους ορίζοντες στην εικόνα της. Ξεκινώντας με την ηθοποιό και ραδιοφωνική παραγωγό Χαριτίνη Ηλιάδου από τoν πύργο του Jean Nouvel, το «πρώτο σύγχρονο τοπόσημο του κέντρου της Λευκωσίας», και την Πλατεία Ελευθερίας, που φέρει την υπογραφή της αείμνηστης Zaha Hadid, είναι φανερό ότι η πρωτεύουσα της Κύπρου οδεύει κατευθείαν στο μέλλον! Παρατηρούμε πως η αισθητική αναβάθμιση δίνει το παρών σε κάθε γωνιά της. Κοιτάζουμε γύρω μας… η ομορφιά της αναγεννημένης πόλης ενώνεται με τη μεγάλη ιστορία της, σημάδι πως είναι παντοτινή…

Geometric patterned blazer and skirt MARELLA.

COVER STORY

Η ΠΛΑΤΕΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΕΠΑΝΑΣΧΕ∆ΙΑΣΜΕΝΗ ΑΠΟ ΤΗ ∆ΙΕΘΝΟΥΣ ΦΗΜΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΣΣΑ ΖAHA HADID. Η ΠΙΟ ΓΝΩΣΤΗ ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕ ΣΗΜΕΙΟ-ΣΤΑΘΜΟ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ.

Single breasted wool coat Zadig & Voltaire, LUIGI LOVES LUISA.

ELEFTHERIAS SQUARE REDESIGNED BY THE INTERNATIONALLY RENOWNED ARCHITECT, ZAHA HADID. CYPRUS’ MOST FAMOUS SQUARE HAS BEEN A MILESTONE IN THE ISLAND’S HISTORY.

COVER STORY

LEFT: Chain print blouse and skirt Red Valentino, TIFFANY BOUTIQUE. RIGHT: Silk maxi dress RATT.

ΤΟ 360, ΤΟ ΚΤΙΡΙΟ-ΟΡΟΣΗΜΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ, ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΚΑΡ∆ΙΑ ΤΗΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΑΠΡΟΣΚΟΠΤΗ ΘΕΑ 360 ΜΟΙΡΩΝ. THE LANDMARK BUILDING OF THE CITY, THE 360, IS LOCATED IN THE HEART OF COMMERCIAL NICOSIA AND OFFERS AN UNOBSTRUCTED 360 DEGREE VIEW OF THE CITY.

COVER STORY

Off shoulder blouse, pencil trousers RATT.

ΤΟ ΑΝΩΤΑΤΟ ∆ΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ. ΕΝΑ ΞΕΧΩΡΙΣΤΟ ΚΤΙΡΙΟ ΠΟΥ ΕΝ∆ΥΝΑΜΩΝΕΙ ΤΗ ΣΧΕΣΗ ΤΩΝ ∆ΗΜΟΣΙΩΝ ΧΩΡΩΝ ΜΕ ΤΗ ΝΕΑ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ.

THE SUPREME COURT OF NICOSIA. A UNIQUE BUILDING THAT REINFORCES THE LINK BETWEEN PUBLIC SPACES AND THE NEW IMAGE OF NICOSIA.

COVER STORY

LEFT: Taffeta trench coat and asymmetrical skirt, double leather belt MAXMARA. RIGHT: Double breasted tailored suit Iceberg, LABELS BOUTIQUE.

ΟΙ ΕΣΤΙΕΣ UNIHALLS TRINITY ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΤΟ ΠΙΟ ΠΟΛΥΤΕΛΕΣ ΚΤΙΡΙΟ ΦΟΙΤΗΤΙΚΩΝ ΕΣΤΙΩΝ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΚΑΙ ΥΠΟΣΧΟΝΤΑΙ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ ΥΨΗΛΟΥ ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΣΕ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΑΠΟ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ. THE UNIHALLS TRINITY DORMITORIES ARE THE MOST LUXURIOUS STUDENT RESIDENCE BUILDINGS IN CYPRUS AND GUARANTEE A HIGH LEVEL OF HOSPITALITY TO STUDENTS FROM ALL OVER THE WORLD.

ΣΕ ΕΝΑ ΥΠΕΡΟΧΟ ΚΤΙΡΙΟ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ, Η ΛΕΒΕΝΤΕΙΟΣ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΕΝΩΝΕΙ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΜΕ ΤΗ ∆ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ, ΣΕ ΕΝΑ ΠΑΝΕΜΟΡΦΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΜΕ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ ΦΩΤΙΣΜΟ. IN A MAGNIFICENT BUILDING IN THE CENTRE OF NICOSIA, THE LEVENTIS GALLERY UNITES ART WITH CREATION IN A BEAUTIFUL ENVIRONMENT WITH EXCELLENT LIGHTING.

COVER STORY

LEFT: Flared checkered midi dress, large waisted belt Sara Roka, TIFFANY BOUTIQUE. RIGHT: Long satin dress and shirt BLANC STUDIO.

Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΘΟΚ (ΘΕΑΤΡΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΚΥΠΡΟΥ) «ΠΑΝΤΡΕΥΕΙ» ΤΗΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΑΡΤΙΟΤΗΤΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ. ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ, ΚΑΤΙ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΑΠΟ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ! THE ARCHITECTURE OF THOC (THEATRICAL ORGANIZATION OF CYPRUS) FUSES ARTISTIC PERFECTION WITH AESTHETIC QUALITY. THE RESULT ALMOST EXCEEDS PERFECTION!

PRODUCTION: NOTIS PANAYIOTOU, MAKEUP & HAIR: ANDREAS ZEN, ASSISTANT STYLIST: FROSSO MAVROU

INTERVIEW

STELLA KYRIAKIDES

Optimism

IS ESSENTIAL TO ACHIEVE THINGS H ΕΥΡΩΠΑΙΑ ΕΠΙΤΡΟΠΟΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΜΙΛΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΕΙΡΟΤΕΡΗ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΠΟΧΗΣ, ΑΛΛΑ ∆ΗΛΩΝΕΙ ΑΙΣΙΟ∆ΟΞΗ, ΞΕΚΑΘΑΡΙΖΟΝΤΑΣ ΠΩΣ ΟΤΑΝ ΤΑ ΑΦΗΣΟΥΜΕ ΟΛΑ ΠΙΣΩ ΜΑΣ, ΘΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΟΦΟΤΕΡΟΙ. THE EUROPEAN COMMISSIONER FOR HEALTH AND FOOD SAFETY TALKS ABOUT THE WORST GLOBAL HEALTH CRISIS IN RECENT MEMORY. EVER THE OPTIMIST, SHE IS CONFIDENT THAT WHEN THE PANDEMIC IS BEHIND US, WE WILL BE THE WISER FOR IT. Επίτροπε, όταν η πανδημία τελειώσει, πιστεύετε ότι θα είμαστε σοφότεροι; Πιο σοφοί και πιο δυνατοί ελπίζω ότι θα είμαστε. Η πανδημία μάς έχει κάνει όλους να συνειδητοποιήσουμε, περισσότερο από ποτέ, τη σημασία της υγείας και την προτεραιότητα που θα πρέπει να της δίνουμε, αν θέλουμε να έχουμε λειτουργικές κοινωνίες και οικονομίες. H έξοδος από την κρίση θα πρέπει να μας βρει περισσότερο ενωμένους στον τομέα της υγείας, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Συνειδητοποιήσαμε πως δεν υπάρχει τίποτα πιο πολύτιμο στη ζωή μας. Καταλάβαμε πως, αν θέλουμε οι κοινωνίες μας ή οι οικονομίες μας να ευημερούν, θα πρέπει πρώτα να θωρακίσουμε τον τομέα της υγείας. Γιατί αποδείχθηκε πως είναι συγκοινωνούντα δοχεία. Είναι εξάλλου γι’ αυτό το λόγο που εμείς, ως Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχουμε προτείνει δύο σημαντικές καινοτομίες προς την κατεύθυνση αυτή. Το νέο αυτόνομο πρόγραμμα EU4Health, με προϋπολογισμό 5,1 δισ., το οποίο θα στοχεύσει στην ενδυνάμωση των συστημάτων υγείας των κρατών-μελών, θα στηρίξει την καινοτομία, την πορεία μας προς μια ενοποιημένη ψηφιακή υγεία κ.ά. Την ίδια ώρα, έχοντας αντλήσει διδάγματα από την πανδημία, προτείνουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας, η οποία θα μας παρέχει τη δυνατότητα να αλλάξουμε τα θεμέλια στον τομέα της υγείας στην Ευρώπη. Το 2020 θα το θυμόμαστε ως τη χρονιά όπου ξέσπασε η χειρό-

Commissioner, when this pandemic is over, do you think we will be any wiser? I hope we will be wiser and stronger. This pandemic has made us all realize, more than ever, the importance of health and the priority it deserves if we want to have functional societies and economies. Our way out of the crisis should find us more united in the field of health, both at the European and global level. We realized that there is nothing more precious in our lives other than health, and if we want social and economic prosperity, we must first strengthen healthcare. These are inextricabely linked. That is why the European Commission has proposed two crucial initiatives. First, the new autonomous program EU4Health, with a budget of 5,1 billion-euro, will aim to strengthen Member States’ health systems, will support innovation and the path to a unified digital health and more. Second, because of the lessons we have learned from this pandemic, new proposals outlining steps for creating a European Healthcare Union have been submitted. 2020 will forever be remembered as the year of the worst global health crisis in recent memory. As the Commissioner for Health and Food Safety, what has been most challenging for you? I would say time. The biggest challenges were to send aid,

«Καταλάβαμε πως, αν θέλουμε οι κοινωνίες μας ή οι οικονομίες μας να ευημερούν, θα πρέπει πρώτα να θωρακίσουμε τον τομέα της υγείας. Γιατί αποδείχθηκε πως είναι συγκοινωνούντα δοχεία». 98 | W E L C O M E

TEXT: PIERIS PANAGI

τερη, παγκόσμια υγειονομική κρίση. Ως Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων, μπορείτε να περιγράψετε ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που είχατε να αντιμετωπίσετε; O χρόνος θα έλεγα. Η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν να σταλεί βοήθεια, να βρεθούν οι λύσεις σε μια κρίση χωρίς προηγούμενο, να αλλάξουν νομοθεσίες, ώστε να διευκολύνουμε τα κράτη-μέλη και τους πολίτες μας, να συντονιστούμε σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, ώστε να βγούμε όσο το δυνατόν συντομότερα από την πανδημία και με τις λιγότερο δυνατόν, υπό τις περιστάσεις, απώλειες. Και την ίδια στιγμή να προσπαθούμε ασταμάτητα να βρούμε τους τρόπους, ώστε να προστατευτούμε στο μέλλον από παρόμοιες πανδημίες ή ασθένειες, αλλά και να προετοιμαστούμε για τις συνέπειες που θα αφήσει πίσω της η πανδημία, οι οποίες είναι δυστυχώς πολυεπίπεδες. Επίσης, είναι η μάχη για το εμβόλιο. Ποτέ στην ιστορία της ανθρωπότητας δεν υπήρξε παρόμοια κινητοποίηση. Δόθηκε άμεσα η χρηματοδότηση σε κατασκευαστές εμβολίων, προχωρήσαμε σε διαπραγματεύσεις για την προαγορά τους και το πιο σημαντικό είναι πως καταφέραμε να προβούμε στις απαραίτητες ενέργειες, ώστε ένα εμβόλιο να είναι σε θέση να κυκλοφορήσει, όχι σε δέκα χρόνια όπως γινόταν μέχρι τώρα, αλλά μέσα σε 12-18 μήνες. Και αυτό χωρίς να διακινδυνεύσουμε την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά του. Αλήθεια, τι πυροδότησε το ενδιαφέρον σας για την πολιτική; Δεν αισθάνθηκα ποτέ να έχω την ανάγκη να περάσω τις δικές μου πολιτικές απόψεις στον κόσμο, αλλά είχα πάντα έντονο το συναίσθημα ότι μπορώ να αλλάξω πράγματα, καταστάσεις, νοοτροπίες και νομοθεσίες, μέσα από σκληρή δουλειά, επιμονή και διαβούλευση. Αυτό ήταν το δικό μου κίνητρο και η κινητήριος δύναμή μου. Να μιλώ με τον κόσμο. Να τον ακούω. Να μαθαίνω, αλλά και να παίρνω δύναμη από αυτόν. Γιατί αυτή πιστεύω ότι είναι η πεμπτουσία της ενασχόλησης με τα κοινά. Πρώτα να ακούμε και μετά να πράττουμε. Εξακολουθώ να βλέπω την πολιτική με την ίδια οπτική ματιά και με την ίδια αισιοδοξία. Η αισιοδοξία και η θετικότητα είναι δύο απ’ τα κύρια χαρακτηριστικά σας. Παραμένετε αισιόδοξη όταν σκέφτεστε το μέλλον; Πιστεύετε πως θα μπορέσουμε να ζήσουμε ξέγνοιαστοι ξανά; Το να έχω θετική στάση απέναντι στη ζωή, είναι στοιχείο του χαρακτήρα μου, που διατηρώ και σε ό,τι αφορά το χώρο της δουλειάς μου. Παρόλο που η φετινή χρονιά ήταν και εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολη, με τραγικές συνέπειες για πάρα πολύ κόσμο, είμαι πεπεισμένη ότι μπορούμε μέσα από τη συνεργασία ως χώρες αλλά και ως πολίτες να την ξεπεράσουμε. Και ότι ναι, θα έρθει η μέρα που θα μπορούμε να ταξιδεύουμε, να συναντάμε τις οικογένειες και τους φίλους μας, που θα έχουμε ξανά κοινωνικές συναναστροφές. Ωστόσο, είμαι επίσης βέβαιη ότι, βγαίνοντας από την κρίση, θα έχουμε πια μια διαφορετική προσέγγιση σε ό,τι αφορά τη σημασία της υγείας μας. Όλοι έχουμε τις δύσκολες στιγμές μας, ιδίως όταν βιώνουμε δυσάρεστες καταστάσεις. Αυτό είναι ανθρώπινο. Το σημαντικό, όμως, είναι να μπορούμε να ανασκουμπωθούμε και να συνεχίσουμε. Εγώ προσωπικά επιλέγω να βλέπω πάντα το ποτήρι μισογεμάτο. Αυτό πιστεύω ότι καθόρισε, εν πολλοίς, την πορεία μου, ακόμη και μπροστά σε δύσκολες καταστάσεις που είχα να αντιμετωπίσω.

to find solutions amidst an unprecedented crisis, to change laws in order to support Member States and our citizens, and to co-ordinate at European and global levels to end this pandemic as soon as possible with minimal losses. Concurrently we had to work towards being better protected from pandemics in the future but also prepare for the consequences that this pandemic will leave behind which, unfortunately are multifaceted. Another big challenge is developing a vaccine. Never in history there has been such mobilization. Funding was immediately given to vaccine manufacturers. We negotiated for their purchase in advance and, most importantly, we managed to take necessary steps to ensure that a vaccine could be released within 12-18 months without compromising its safety and effectiveness. What triggered your interest in politics? I’ve never felt the need to share my own political views with the world, but I’ve always felt strongly that I could change things, situations, mentalities and laws through hard work, perseverance and consultation. This is my motivation and my driving force; to speak with people, listen to them, learn from them, and draw inspiration from them. I believe this is essential in public affairs; to listen first, then act. I continue to approach my work with the same vision and optimism. Optimism and positivity are two of your fundamental traits. Are you still optimistic about the future? Do you think we will ever be able to live a carefree existence again? Having a positive attitude in life is part of my character and work ethic. Although this year continues to be very difficult with tragic consequences for many people, I’m convinced that through cooperation, both as countries and citizens, we will persevere. And yes, a day will come when we can travel, meet our families, our friends and have social lives again. I’m also confident that when we emerge from this crisis, we will have a different approach to the importance of our health. We all have difficult moments, especially in unpleasant situations. This is human nature, but we must gather ourselves and continue. Personally, having overcome difficulties in my life, no matter how unpleasant, I always see the glass half-full and that has determined my course.

“We realized that there is nothing more precious in our lives other than health, and if we want social and economic prosperity, we must first strengthen healthcare. These are inextricabely linked.” W E L C O M E | 99

BUSINESS STORY

ΤΟ ΕΛΚΥΣΤΙΚΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ, ΤΟ ΕΥΝΟΪΚΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΆΙΣΙΟ, ΟΙ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΚΆΙ ΤΆ ΕΡΓΆ ΥΠΟΔΟΜΉΣ, ΣΕ ΣΥΝΆΡΤΉΣΉ ΜΕ ΤΉΝ ΚΟΜΒΙΚΉ ΓΕΩΓΡΆΦΙΚΉ ΘΕΣΉ ΤΟΥ ΝΉΣΙΟΥ, ΔΉΜΙΟΥΡΓΟΥΝ ΜΕΓΆΛΕΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΓΙΆ ΤΉΝ ΠΟΡΕΙΆ ΤΉΣ ΝΆΥΤΙΛΙΆΣ.

THE NEW ERA OF

Shipping

DUE TO THE FAVOURABLE ECONOMIC BENEFITS, THE ATTRACTIVE LEGAL FRAMEWORK, THE PROGRESSIVE DEVELOPMENT OF INFRASTRUCTURE AND CYPRUS’ KEY GEOGRAPHICAL LOCATION, EXPECTATIONS ARE HIGH FOR THE FUTURE OF SHIPPING.

100 | WELCOME

TEXT: MANOLIS KALATZIS

info Σκανάρετε για να επισκεφθείτε την επίσημη ιστοσελίδα του υφυπουργείου Ναυτιλίας. Scan to visit the official website of Shipping Deputy Ministry.

Στις σύγχρονες συνθήκες της παγκοσμιοποίησης, η ναυτιλία, με τις διάφορες μορφές της, καθίσταται ουσιαστικός πυλώνας της τοπικής και διεθνούς οικονομικής δραστηριότητας. Η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ και οι σχετικές υποδομές που δημιουργήθηκαν, διαμόρφωσαν μια νέα πραγματικότητα, η οποία οδήγησε την Κύπρο στον εκσυγχρονισμό, αναδεικνύοντας τη ναυτιλία σε βασικό μοχλό της εξωστρέφειας μιας αναπτυσσόμενης οικονομίας. Σημειωτέον, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η αναβάθμιση του Τμήματος Εμπορικής Ναυτιλίας και του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού σε υφυπουργεία.

Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΚΛΑ∆ΟΥ Έτσι, λοιπόν, κατά τα δυόμισι χρόνια λειτουργίας του υφυπουργείου Ναυτιλίας, έχουν γίνει σημαντικά βήματα για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του κυπριακού νηολογίου, με προσέλκυση νέων πλοίων. Σήμερα, ο κυπριακός στόλος ξεπερνά τα 23 εκατομμύρια τόνους χωρητικότητας, ενώ οι εταιρείες, που είναι ενταγμένες στο ειδικό φορολογικό πλαίσιο που ισχύει για τη ναυτιλία, αυξήθηκαν από 168 σε 243. Σημαντική είναι και η ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού, καθώς στα κυπριακά πλοία εργάζονται 55.000 ναυτικοί, πέραν των 9.000 εργαζομένων στις ναυτιλιακές εταιρείες που εδρεύουν στην Κύπρο. Αξιοσημείωτη είναι και η συμβολή της ναυτιλίας στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ) με 7%, ενώ το 3% του συνολικού αριθμού του ενεργού εργατικού δυναμικού του νησιού απασχολείται στην ευρύτερη ναυτιλιακή βιομηχανία. Αιχμή του δόρατος, η ευέλικτη και συμφέρουσα για τις ναυτιλιακές επιχειρήσεις φορολογία, η ενίσχυση της εμπειρογνωμοσύνης του ανθρώπινου δυναμικού, η 24ωρη εξυπηρέτηση που προσφέρει το υφυπουργείο Ναυτιλίας, η συνεχής βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών με τη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας, το κύρος της κυπριακής σημαίας και η ενεργός συμμετοχή της χώρας στα διεθνή και ευρωπαϊκά ναυτιλιακά δρώμενα. Με τα δεδομένα αυτά, ο ναυτιλιακός τομέας μπορεί αναμφίβολα στο μέλλον να αποτελέσει σημαντικό αναπτυξιακό πόλο της εθνικής οικονομίας.

Η ΠΟΝΤΟΠΟΡΟΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΙΣΧΥΡΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΝΗΟΛΟΓΙΟ Το κυπριακό νηολόγιο εκσυγχρονίζεται και παρέχει σε μεγάλες εταιρείες τη δυνατότητα να επιλέξουν την Κύπρο ως βάση για τις δραστηριότητές τους. Σε αυτήν την κατεύθυνση συμβάλλουν πρωτοβουλίες όπως η αναθεώρηση της τιμολογιακής πολιτικής του νηολογίου, η κατάργηση των αρχικών τελών εγγραφής ποντοπόρων πλοίων, η απλούστευση των διαδικασιών εγγραφής και η αναθεώρηση της πολιτικής εγγραφής πλοίων. Οι εν λόγω δράσεις έφεραν τα τελευταία 2,5 χρόνια 100 νέα πλοία, με την τάση προς την περαιτέρω ενίσχυση του νηολογίου να καταγράφεται δυναμική. Σε αυτήν την προσπάθεια συνέβαλε θετικά και η πρόσφατη έγκριση της ΕΕ για παράταση του φορολογικού συστήματος που αφορά τη ναυτιλία μέχρι το 2030, στο πλαίσιο των κοινοτικών κατευθυντήριων γραμμών για κρατικές ενισχύσεις στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών. Η εν λόγω εξέλιξη θα συμβάλει ουσιαστικά στην ενίσχυση της θέσης της Κύπρου ως ναυτιλιακού

Η ΕΕ ενέκρινε την παράταση του ευνοϊκού φορολογικού καθεστώτος για τη ναυτιλία μέχρι το 2030. The EU recently approved the extension of the shipping tax regime until 2030.

Given the pace of globalization, the renewal of shipping infrastructure in Cyprus is more vital to its commerce than ever before. Cyprus’ integration into the EU, combined with the installation of new infrastructure and leadership, has led to rapid modernization. Riding this “wave of change” are the Deputy Ministries of Shipping and Tourism, offices that are pushing infrastructure and commerce to the forefront.

SECTOR DEVELOPMENTS In its first years of operation, the Shipping Deputy Ministry took major steps to attract new business from leading industry magnates, thus increasing the level at which the Cypriot register competes. Today, the fleet exceeds 23 million tons of tonnage. The number of companies incorporated into the registry and the special tax regime for shipping, has increased from 168 to 243. The Ministry has also strengthened human resources. The fleet now employs 55,000 onboard crew in addition to 9,000 employees. The industry’s contribution to the national GDP is a remarkable 7%, while 3% of the active labour force in Cyprus is employed by the broader shipping industry. Of utmost importance is the special tax regime for shipping, investments in human resources and their expertise, and the 24-hour services offered by the Shipping Deputy Ministry. Moreover, the continuous improvement of those services by way of new digital technology and active participation in international shipping events have been successful driving forces for the industry. Based on these factors, the shipping sector will undoubtedly prove to be an important factor in the future growth of the economy.

WELCOME | 101

BUSINESS STORY

Το μεγάλο έργο αναφορικά με το νέο λιμάνι και τη Μαρίνα Λάρνακας θα ξεκινήσει τον Ιανουάριο του 2021. Το κόστος του θα ανέλθει σε 1 δισ., ενώ αναμένεται να αποφέρει οικονομικά οφέλη 120 εκατ. ευρώ το χρόνο. The large-scale project with regards to the new port and the Larnaka Marina will start in January 2021. The total cost will reach 1 billion euros while it is expected to achieve a turnover of 120 million euros annually.

κέντρου και στην αύξηση των ναυτιλιακών εταιρειών που δραστηριοποιούνται σε αυτήν. Καθώς η στασιμότητα σε ένα διαρκώς εξελισσόμενο τομέα θα ισοδυναμούσε με συρρίκνωση και «οπισθοχώρηση», έχουν ήδη σχεδιαστεί δράσεις που θα διατηρήσουν την Κύπρο στο επίκεντρο των ναυτιλιακών εξελίξεων. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν: • Αξιοποίηση της ανανεωμένης ταυτότητας και των βελτιώσεων που έχουν υιοθετηθεί, με στόχο την αποτελεσματική προώθηση και προβολή του κυπριακού ναυτιλιακού πλέγματος. • Αναβαθμισμένη και ενισχυμένη συμμετοχή σε διεθνείς ναυτιλιακές εκθέσεις και συνέδρια. • Περαιτέρω ενίσχυση των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων της κυπριακής ναυτιλίας, όπως για παράδειγμα στον τομέα των σκαφών αναψυχής. • Παροχή περιβαλλοντικών κινήτρων σε νεότευκτα πλοία ή σε πλοία με μειωμένο Σχεδιαστικό Δείκτη Ενεργειακής Αποδοτικότητας. • Περαιτέρω ενίσχυση της παρουσίας και της ενεργής συμμετοχής της κυπριακής ναυτιλίας στη διαμόρφωση ναυτιλιακής πολιτικής σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. • Σύσφιγξη των διεθνών σχέσεων και της συνεργασίας με σημαντικά ναυτιλιακά κράτη, με στόχο τη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας της ναυτιλιακής βιομηχανίας. • Συνέχιση της προσπάθειας αυτοματοποίησης, περαιτέρω αναβάθμιση των υφιστάμενων συστημάτων αλλά και υιοθέτηση νέων εφαρμογών και εκσυγχρονισμού των διαδικασιών του υφυπουργείου Ναυτιλίας. • Προώθηση της ναυτιλιακής τεχνολογίας και καινοτομίας μέσω συνεργασιών και πρωτοβουλιών όπως το Cyprus Marine and Maritime Institute (CMMI).

Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑΣ Η γεωγραφική θέση της Κύπρου αποτελεί, από μόνη της, συγκριτικό πλεονέκτημα για την ανάπτυξη και εξειδι-

102 | WELCOME

THE ΟCEAN-GOING SHIPPING COMPANIES AND THE SOLID CYPRIOT REGISTER The Cypriot Register is being modernized to attract large companies to the island for their base of operations. Measures such as the revision of the registration’s pricing policy, the abolition of initial registration fees for ocean-going vessels, the simplification of registration procedures, and a revision of the ship registration policy, have been the main contributing factors in this development. The implementation of these strategies has resulted in the registration of almost 100 new ships during the last 2,5 years or so, with an obvious developing trend toward further, dynamic reinforcement of the register in the near future. The recent approval for an extension of the shipping tax regime until 2030 within EU guidelines for state aid in maritime transport will also play a key role in efforts to grow in the industry. This extension will substantially contribute to the strengthening of Cyprus’ position as a shipping centre. An increase in shipping companies based on the island is expected. To remain a leader in such a fast-moving industry, the country’s strategy must evolve to facilitate constant revisions to planning. Thus, the deputy minister has already taken concrete steps to keep Cyprus at the forefront of maritime developments, including: • Utilisation of a new identity and improvements to effectively showcase and promote Cyprus’ maritime network. • Enhanced participation in international shipping exhibitions and conferences. • Strengthening the competitive advantages in other sectors of shipping, such as the yacht sector. • Incentives for newly-built ships that meet recent environmental standards, or ships with reduced Energy Efficiency Design Index (EEDI).

κευμένων κλάδων της ναυτιλίας, όπως οι κρουαζιέρες. Η συνεχής ανάπτυξη των τελευταίων ετών υπέστη σημαντικό πλήγμα από την πανδημία, χωρίς, ωστόσο, να μειωθεί το ενδιαφέρον και κυρίως χωρίς να εξανεμιστούν οι προοπτικές για την προσεχή χρονιά. Στόχος είναι να καταστεί η Κύπρος προορισμός κρουαζιέρας, κάτι που, ως γνωστόν, έχουν επιτύχει η Ελλάδα, η Ιταλία, η Μάλτα, το Ισραήλ και η Αίγυπτος. Παράλληλα, προωθείται και ο στόχος καθορισμού των κυπριακών λιμανιών ως σταθμών μεγάλων κρουαζιέρων (port of call) που πραγματοποιούνται από μεγάλες ναυτιλιακές του εξωτερικού. Το νεοσύστατο υφυπουργείο Τουρισμού βρίσκεται στη διαδικασία καθορισμού κινήτρων, που θα καταστήσουν τα κυπριακά λιμάνια ελκυστικά για βάση έναρξης κρουαζιέρων στην Ανατολική Μεσόγειο και αλλού. Τα κίνητρα δεν θα είναι αμιγώς οικονομικά, αλλά και ποιοτικά. Για τον λόγο αυτό, σχεδιάζεται διαφημιστική καμπάνια σε διεθνή ΜΜΕ, ώστε να προβληθούν τα πλεονεκτήματα του νησιού τόσο σε ταξιδιωτικούς πράκτορες όσο και σε ταξιδιώτες που αγαπούν την κρουαζιέρα. Σε αυτό το πλαίσιο, επιδιώκονται συνέργειες και με γειτονικές χώρες, οι οποίες θα ενισχύουν με αμοιβαίο τρόπο το εν λόγω τουριστικό προϊόν. Μέχρι πριν από μερικούς μήνες –πριν από την έναρξη της πανδημίας– είχε παρατηρηθεί σημαντική αύξηση των πλοίων που προσέγγιζαν την Κύπρο, στο πλαίσιο κρουαζιέρων στην Ανατολική Μεσόγειο. Δυστυχώς, οι σχεδιασμοί ανετράπησαν λόγω της υγειονομικής κρίσης, αλλά το ενδιαφέρον παραμένει υψηλό για το 2021, με εταιρείες όπως η Royal Caribbean, η MSC, η Costa, η Silversea, η Norwegian, η Tui, η Αida, η Holland America και η Carnival να προτίθενται να εντάξουν την Κύπρο στους σταθμούς των πλοίων τους. Για τον λόγο αυτό, πέραν του λιμανιού της Λεμεσού που μπορεί να εξυπηρετήσει μεγάλα κρουαζιερόπλοια, προχωρά με σημαντικά βήματα η δημιουργία υποδομών σε Λάρνακα, Πάφο και Αγία Νάπα.

• A stronger presence and active participation in the formulation of European and global shipping policies. • Strengthening international relations and cooperations with the industry’s leading nations to ensure mutual growth and success in the industry. • Further automation and upgrades to existing systems, as well as the adoption of new applications and modernized procedures in the Deputy Ministry of Shipping. • Promoting maritime technology and innovation through partnerships and initiatives with the Cyprus Marine and Maritime Institute (CMMI).

Το λιμάνι της Λεμεσού είναι το μεγαλύτερο της Κύπρου και ένα από τα πιο πολυσύχναστα στο μεσογειακό διαμετακομιστικό εμπόριο. The port of Limassol is the largest port in Cyprus and one of the busiest in the Mediterranean transit trade.

THE CRUISES Cyprus’ geographical position is a unique competitive advantage for special shipping sectors as well (for example, cruise ships). The constant, steady growth achieved these past years has suffered significantly due to the pandemic. However, interest remains high and prospects for the year ahead look good. The goal is to establish Cyprus as one of the top cruise destinations in the Mediterranean alongside Greece, Italy, Malta, Israel, and Egypt. This includes operations and accommodation for large cruise ships at Cyprus’ port of calls. The newly formed Deputy Ministry of Tourism is negotiating incentives to attract cruise lines to utilize Cypriot ports as launching points for cruises in the Mediterranean and beyond. These incentives will be both financial and qualitative. An international advertising campaign is underway targeting the cruise industry, travel agents, and travelers. Finally, efforts are underway to synergize with neighbouring countries to strengthen tourism in the area for the mutual benefit of everyone. Until a few months ago, prior to the pandemic, a significant increase was noted in the number of ships that made a port of call in Cyprus during their routes in the eastern

WELCOME | 103

BUSINESS STORY

Το κολοσσιαίο έργο της υπερπολυτελούς Μαρίνας της Αγίας Νάπας περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, οικιστικές μονάδες υψηλών προδιαγραφών και εμπορικά καταστήματα. The extensive project of the luxurious Ayia Napa Marina includes, among others, high-quality housing as well as commercial units.

104 | WELCOME

ΝΕΕΣ ΜΑΡΙΝΕΣ & ΕΡΓΑ ΥΠΟ∆ΟΜΗΣ Αξιοσημείωτη πρόοδος καταγράφεται και στον τομέα της ανάπτυξης Μαρίνων για υποδοχή, εξυπηρέτηση, ελλιμενισμό και συντήρηση των σκαφών αναψυχής, σε Λεμεσό, Πάφο, Λάρνακα και Αμμόχωστο. Ειδικότερα: • Η Μαρίνα Λεμεσού, δυναμικότητας περίπου 1.000 σκαφών (650 θέσεις ελλιμενισμού στο θαλάσσιο χώρο και 350 θέσεις για επισκευή, συντήρηση, αποθήκευση στο χερσαίο χώρο στο καρνάγιο), με δυνατότητα ελλιμενισμού mega yachts μέχρι 115 μέτρα. Ένα ολοκληρωμένο έργο που διαθέτει και οικιστικές μονάδες, που συνδυάζονται με τις θέσεις στάθμευσης των σκαφών αναψυχής. • Από το 1986 λειτουργεί η Μαρίνα St. Raphael στη Λεμεσό, με δυνατότητα ελλιμενισμού 237 σκαφών μήκους έως και 30 μέτρων και βύθισμα 4 μέτρων. Πρόκειται για ιδιωτική ανάπτυξη του ξενοδοχείου St. Raphael. • Η υπό κατασκευή υπερπολυτελής Μαρίνα Αγίας Νάπας, δυναμικότητας 600 σκαφών, με δυνατότητα ελλιμενισμού mega yachts μέχρι 85 μέτρα. Το κολοσσιαίο αυτό έργο περιλαμβάνει, επίσης, οικιστικές μονάδες υψηλών προδιαγραφών, εμπορικά καταστήματα αλλά και όλες τις απαραίτητες ανέσεις για τους διαμένοντες και τους επισκέπτες της. • Η Μαρίνα Παραλιμνίου, δυναμικότητας 300 περίπου σκαφών, βρίσκεται και αυτή υπό διαμόρφωση και θα περιλαμβάνει οικιστικές και εμπορικές αναπτύξεις. Στόχος είναι να είναι έτοιμη μέχρι το καλοκαίρι του 2021, αν και οι επιπτώσεις της πανδημίας δημιουργούν καθυστερήσεις. • Τέλος, στα σχέδια βρίσκεται και η δημιουργία Μαρίνας στην Πάφο, η οποία θα λειτουργεί συνδυαστικά με αγκυροβόλιο για μεγάλα κρουαζιερόπλοια. Yπολογίζεται να είναι δυναμικότητας 1.000 σκαφών, ενώ θα συμπεριλαμβάνει οικιστικές, γραφειακές, εμπορικές και άλλες απαραίτητες για τη λειτουργία της αναπτύξεις. Σημειωτέον, η Μαρίνα Πάφου θα κηρυχθεί επίσημο σημείο εισόδου στη Δημοκρατία της Κύπρου.

Mediterranean. Unfortunately, the pandemic stymied these numbers. Nonetheless, the figures forecast for 2021 look promising, with the cruise lines Royal Caribbean, MSC, Costa, Silversea, Norwegian, Tui, Aida, Holland America, and Carnival intending to make a port of call in Cyprus. Aside from the port of Limassol that can already accommodate large ships, the creation of an infrastructure in Larnaka, Pafos, and Ayia Napa is proceeding at a fast pace.

NEW MARINAS AND INFRASTRUCTURE There is significant growth in developing marinas for the reception, service, docking, and maintenance of recreational yachts. • Limassol Marina: +/- 1,000 boat capacity (650 berths at sea, 350 berths for repair, maintenance, and storage at the boatyard) –capacity to accommodate mega yachts up to 115 meters– complete development including housing conjoined with docking berths for yachts. • St. Raphael Marina, Limassol: in operation since 1986 –mooring capacity of 237 boats up to 30 meters long with draughts of 4 meters– private development by St Raphael Hotel. • Ayia Napa Marina: currently under construction: +/- capacity of 600 boats, capacity to accommodate 85-meter mega-yachts- a colossal project to include luxury housing, shopping, and amenities for residents and visitors. • Paralimni Marina: +/- capacity of 300 boats –under construction– residential and commercial developments projected to be complete by the summer of 2021 (Delays are expected due to the pandemic). • Pafos Marina (planning stages) –a future declaration as an official entry point of the Republic– anchorage for large cruise ships –estimated capacity of +/- 1000 boats– to include commercial, business, and residential developments.

WELCOME | 105

DISCOVER AUTHENTICIT Y

AGROTOURISM: A MODEL FOR ALL SEASONS ΕΝΑΣ ΑΣΤΕΙΡΕΥΤΟΣ ΦΥΣΙΚΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ, ΜΕ ΥΠΕΡΟΧΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΑ ΚΑ∆ΡΑ ΚΑΙ ΜΙΑ ΠΛΗΘΩΡΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΩΝ ΠΟΥ Ο∆ΗΓΟΥΝ ΣΕ ΕΝΑΝ ΑΛΛΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ, ΣΑΣ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ ΝΑ ΤΟΝ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΤΕ. INEXHAUSTIBLE NATURAL WEALTH, EXQUISITE PANORAMAS, AND ABUNDANT PATHWAYS LEADING TO ANOTHER WAY OF LIFE ARE WAITING TO BE DISCOVERED!

Η Κακοπετριά, ένας ανεκτίμητος θησαυρός φυσικού κάλλους. Kakopetria, an invaluable treasure of natural beauty.

106 | WELCOME

ο τελευταίο διάστημα η ερώτηση «διακοπές;» φέρνει στα χείλη, όλο και πιο συχνά, την αβίαστη απάντηση «αγροτουρισμός». Μια ιδέα που παίρνει ερεθίσματα από την κυπριακή φύση και βρίσκει εφαρμογή σε επισκέψιμα αγροκτήματα, πανέμορφα μονοπάτια, περιποιημένα καταλύματα, παραδοσιακούς ξενώνες, διατηρητέα αρχοντικά, γραφικά χωριουδάκια, οινοποιεία και συνεταιρισμούς, όπου οι αγροτικές ασχολίες και οι γεωργικές δραστηριότητες έχουν τη δική τους αξία και γοητεία. Πλάι σε αυτά, αναδύεται η ήπια επιχειρηματικότητα και τα λαογραφικά μουσεία, τα ιστορικά αρχεία και οι γιορτές τοπικών προϊόντων, η ποδηλασία, η πεζοπορία, η παρατήρηση των πουλιών και η βοτανολογία – λόγοι και αφορμές για να γνωρίσει ο ταξιδιώτης σε βάθος τον τόπο και τους ανθρώπους του και να γίνει μέρος της ζωής και της ιστορίας του.

Increasingly, when the question of holiday experiences comes to the fore, the answer that effortlessly comes to mind is “agrotourism.” Fueling this concept is Cyprus’ raw, natural beauty – picturesque villages, historic mansions, stunning walks in nature, accommodation in well-tended, traditional guesthouses, wineries, farming, and cooperatives facilitating active participation in agriculture. Compliments to these are folk-art museums, historical archives, farmer’s markets, flea markets, cycling, hiking, bird watching, as well as botany – all incentives for the traveller to gain a deeper knowledge of the land, its people and the life Cyprus offers. In recent years, agrotourism in Cyprus has been developing on increasingly solid ground thanks to the Cyprus Agrotourism Company. A network of accommodations has been created in approximately 60 villages. These have been renovated to include modern comforts, but maintain their rugged authenticity.

TEXT: CHARALAMPOS NIKOPOULOS

Τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο ο αγροτουρισμός έχει οργανωμένη μορφή, χάρη στην Κυπριακή Εταιρεία Αγροτουρισμού. Σε περίπου 60 χωριά έχει δημιουργηθεί ένα πλήρες δίκτυο καταλυμάτων, τα οποία έχουν ανακαινιστεί διατηρώντας την αυθεντικότητά τους, αλλά παρέχοντας όλες τις σύγχρονες ανέσεις. Πολιτισμός, τοπική κοινωνία, γαστρονομία, ύπαιθρος, φύση και παράδοση είναι τα βασικά στοιχεία μιας πρότασης διαφυγής στο βουνό. Κάποια καταλύματα απέχουν λίγα χιλιόμετρα από τις ακτές της Λάρνακας και της Πάφου, ενώ κάποια άλλα βρίσκονται μακριά από αυτές, στους πρόποδες και στις πλαγιές του Τροόδους, καλύπτοντας και τις περιοχές Λεμεσού και Λευκωσίας, στην καρδιά του νησιού.

ΛΕΥΚΩΣΙΑ Στην επαρχία Λευκωσίας αγροτουριστικά καταλύματα υπάρχουν στα ορεινά θέρετρα Ασκά, με τη μοναδική χλωρίδα και το σπάνιο δέντρο Απανιά, στη φημισμένη και καταπράσινη Κακοπετριά, με το υδάτινο στοιχείο των ποταμών να κυριαρχεί και τα λαογραφικά μουσεία να δίνουν το στίγμα μιας άλλης εποχής, στον Καλοπαναγιώτη που προσφέρεται για πεζοπορία, ορεινή ποδηλασία, αλλά και ψάρεμα στο φράγμα. Δίπλα στην Κακοπετριά βρίσκεται η Γαλάτα, μέσα σε μια καταπράσινη κοιλάδα με νερόμυλους και μεσαιωνικές εκκλησίες, ενώ τα χωριά Σπήλια και Κούρδαλι –επίσης στην περιοχή του Τροόδους– προσφέρουν ηρεμία, χαλάρωση και υγιεινό κλίμα όλο το χρόνο. Πιο κοντά στην πρωτεύουσα, βρίσκεται ο Λυθροδόντας (περίπου 30 χλμ. από τη Λευκωσία), με ελαιόδεντρα όπου φτάνει το μάτι, επισκέψιμα ελαιοτριβεία, αλευρόμυλους και

Εlements such as culture, the local community, gastronomy, rural countryside, nature, and tradition are combined into a year-round package offering escape into idyllic settings. Some of these are located just a few kilometres from the shores of Larnaka and Pafos. Others are further inland in regions of Limassol and Nicosia, and more are nestled back into the Troodos mountains in the heart of Cyprus.

Η Κύπρος διαθέτει σχεδόν 200 αγροτουριστικές μονάδες, εγκατεστημένες σε ειδυλλιακά σημεία. Cyprus boasts a total of almost 200 agrotourism units, all of which are located in idyllic spots.

NICOSIA In the province of Nicosia, one can find the village of Aska, with its unique flora and the rare tree Apania, as well as various agroaccommodations in splendid surroundings. In the famous, green- covered village of Kakopetria, where the element of water is dominant, await folk art museums housing works from a bygone era. Kalopanayiotis is suitable for hiking, mountain biking, and fishing around the dam. Next to Kakopetria, in a green valley lined with watermills and medieval churches, is the village Galata. The villages of Spilia and Kourdali are also located in the Troodos region, offering peace, relaxation, and a healthy climate yearround. Lythrodontas is situated closer to the capital (about 30km from Nicosia). Surrounded by olive groves as far as the eye can see, the hospitable locals are happy to share their customs and point guests in the direction of olive and flour mills open to visitors. At an altitude of 1,100 metres, on the northern slopes of the Troodos mountain range, is the village Pedoulas. Surrounded by pines, cherry trees, and natural springs, Pedoulas,

info Σκανάρετε για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον αγροτουρισμό στην Κύπρο. Scan to learn more about agrotourism in Cyprus.

WELCOME | 107

Τα χωριά Πεδουλάς και Λόφου παρέχουν, μεταξύ άλλων, διαμονή υψηλού επιπέδου! The villages of Pedoulas and Lofou provide, among other things, high quality accommodation.

φιλόξενους ανθρώπους που θα σας ενημερώσουν για τα έθιμα του χωριού. Ο πιο δημοφιλής προορισμός, όμως, είναι ο Πεδουλάς σε υψόμετρο 1.100 μέτρων, στις βόρειες πλαγιές της οροσειράς του Τροόδους: περιτριγυρισμένος από πεύκα, πηγές και κερασιές, έχει πλούσια πολιτιστική ζωή που αναδεικνύει τα ήθη και τα έθιμα του τόπου, αλλά και boutique hotels για διαμονή υψηλού επιπέδου.

ΛΕΜΕΣΟΣ Στην επαρχία Λεμεσού ο Αγρός αποτελεί διαχρονικά δημοφιλή επιλογή, καθώς συνδυάζει το απαράμιλλο φυσικό περιβάλλον με τη ζεστή φιλοξενία και τα αξιοθέατα με το καλό φαγητό. Μην παραλείψετε να γευθείτε τη Ζιβανία (δυνατό αλκοολούχο ποτό που παράγεται από στέμφυλα και ξηρά κρασιά), αλλά και τα παραδοσιακά γλυκά κουταλιού που θα βρείτε σε κάθε γωνιά του. Σήμα κατατεθέν του χωριού το τριαντάφυλλο, που θα ανακαλύψετε σε δεκάδες εκδοχές –πόσιμες και βρώσιμες μορφές– και θα το λατρέψετε. Η Κυπερούντα είναι ένα ακόμη ιδανικό μέρος για να μείνει κάποιος, ειδικά το χειμώνα. Πολλές επιλογές, σημαντικά αξιοθέατα και καταπληκτική φύση για το μεγαλύτερο ορεινό χωριό της Κύπρου. Εδώ οι μηλιές και οι αμπελώνες διαμορφώνουν ένα τέλειο σκηνικό σε μεγάλο υψόμετρο (περίπου 1.300 μέτρα), ενώ η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Αρσενίου του Καππαδόκη (5ος αιώνας) και το ξακουστό Οινοποιείο Κυπερούντας υπόσχονται συναρπαστικές εμπειρίες. Πανέμορφο και πλακόστρωτο σε μεγάλο μέρος του το Όμοδος, μέσα σε αμπέλια, μηλιές, δαμασκηνιές, αχλαδιές, ροδακινιές και χρυσομηλιές (βερικοκιές), ενώ πολλές επιλογές προσφέρει και η Φασούλα, που απέχει μόλις 7 χιλιόμετρα από τη Λεμεσό. Μία πιο διακριτική επιλογή είναι η Ανώγυρα, διάσημη για τις χαρουπιές, το χαρουπόμελο και το παστέλι της, την πέτρινη αρχιτεκτονική, που θυμίζει την εποχή των Ιπποτών, αλλά και τα βυζαντινά αξιοθέατά της. Από εκεί και πέρα, το Άρσος, που βρίσκεται στα σύνορα με την επαρχία Πάφου και περικυκλώνεται από αμπελώνες αποτελώντας ένα από τα πιο παραγωγικά κρασοχώρια του νησιού, η γειτονική Βάσα Κοιλανίου με παρόμοια γεωγραφικά χαρακτηριστικά, η ήρεμη και αναζωογονητική Ποταμίτισσα με τα

108 | WELCOME

one of the most popular of these mountain villages, possesses a rich cultural life highlighting the customs and traditions of the place, as well as luxury accommodation in boutique hotels.

LIMASSOL Agros, in the province of Limassol, is a timeless and popular choice, as it combines the incomparably beautiful natural environment with warm hospitality, countless attractions, and good food. Take the opportunity to sample Zivania, a strong alcoholic drink made from grape pomace and dry wine, and traditional spoon sweets, the latter found in shops around every corner. The village mascot is the rose, which is available in dozens of versions both drinkable and edible – all worthy of falling in love with! The village of Kyperounta is one more destination that can’t be missed, especially during winter. The largest of the mountain villages in Cyprus, Kyperountas boasts multiple options for travelers – historical sites and the great outdoors among them. Apple trees and vineyards complement the settings at high altitude (about 1,300 metres), while the 5th-century Byzantine church of Ayios Arsenios of Cappadocia, and the famous Kyperountas Winery guarantee memorable experiences. Omodos, a beautiful village paved throughout its largest part, is located in an agriculturally-friendly region full of apple, plum, pear, peach and apricot trees. Moreover, Fasoula, located just 7km from Limassol, has many options. Another choice is Anogyra, famous for its carob trees, carob honey, and brittle candy pasteli. The stone architecture and Byzantine sites are reminiscent of the Crusading era. Moreover, Arsos, located on the border with the province of Pafos and surrounded by vineyards, is one of the most productive winemaking villages on the island. Vasa Koilaniou village, neighbour to Arsos, has similar geographical features. The plantain trees and pure food in Potamitissa exude calm and refreshment. The various rock features in Apsiou are of particular interest to geologists. Then there are the up and coming villages

DISCOVER AUTHENTICIT Y

πλατάνια, το ποτάμι και το αγνό φαγητό, η Αψιού με τη μεγάλη ποικιλία πετρωμάτων, που ελκύει το γεωλογικό ενδιαφέρον διαφόρων επιστημόνων, αλλά και τα ανερχόμενα χωριά Βουνί, Λεμύθου, Συκόπετρα, Λόφου αποτελούν προτάσεις σύμφωνες με τις αρχές του αγροτουρισμού και γίνονται όλο και συχνότερα πόλος έλξης επισκεπτών που αποζητούν αποδράσεις με νόημα. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει για τις Πλάτρες, αγαπημένο τόπο παραθερισμού του νομπελίστα ποιητή Γιώργου Σεφέρη, που βρίσκονται σε ένα απαράμιλλο φυσικό τοπίο με αιωνόβια δέντρα, καταρράκτες και σπάνια πανίδα.

ΛΑΡΝΑΚΑ Στην επαρχία Λάρνακας βρίσκεται ένα από τα ομορφότερα χωριά, τα Λεύκαρα, που είναι διάσημο για τα κεντήματά του (λευκαρίτικα) και την αργυροχοΐα και προσφέρεται για περιπάτους και επισκέψεις στα μνημεία. Δίπλα του το χωριό Κάτω Δρυς με τις βελανιδιές, το οινοποιείο και τις περίφημες μαρμελάδες και στον ευρύτερο ορεινό όγκο το χωριό Βάβλα, που έχει κηρυχθεί διατηρητέο χάρη στα λευκά πέτρινα σπίτια του, αλλά είναι ξακουστό και για το μέλι του. Ιδιαίτερα προνομιακή και εύκολη στην πρόσβαση,

of Vouni, Lemythou, Sykopetra, and Lofos that operate also in accordance with the principles of agrotourism and have become beacons for those seeking meaningful getaways. Special mention should be made of Platres, a favorite vacation spot of Nobel Prize-winning poet George Seferis, located in an incomparable landscape of age-old trees, waterfalls, and rare fauna.

LARNAKA In the province of Larnaka stands one of Cyprus’ most beautiful villages, Lefkara, famous for its leukarite, a form of embroidery, and silversmithing. The area is ideal for walks and visits to nearby monuments. Next to Lefkara is the village of Kato Drys, with oak trees, a winery, and home to delicious local jams. In the wider mountain range is the village of Vavla that is designated a protected site thanks to its white stone houses and delectable honey. Easy to access is the village Skarinou, located on the road that connects Nicosia, Limassol, and Larnaka. Skarinou is distinguishable by the traditional stone architecture of its homes, the hearty cuisine, and treasured local folklore.

Βουνί, Κάτω Δρυς, Τόχνη και Όμοδος: Όποιο σημείο κι αν επιλέξετε, η απάντηση είναι «αποφόρτιση από τον έντονο ρυθμό της ζωής στην πόλη…». Vouni, Kato Drys, Tochni and Omodos: Whichever destination you choose, “a departure from the intense pace of life in the city…” is the common denominator.

WELCOME | 109

Από τη Μονή Παναγίας του Κύκκου στον καταπράσινο Κάθηκα. Το χωριό που ξεχωρίζει για την εκπληκτική θέα του προς βουνό και θάλασσα. From the Monastery of Panayia tou Kykkou to the lusciously green Kathikas; the village that stands out for its stunning mountain and sea views.

η Σκαρίνου βρίσκεται πάνω στον οδικό άξονα που ενώνει Λευκωσία, Λεμεσό και Λάρνακα. Διακρίνεται για την πέτρινη παραδοσιακή αρχιτεκτονική των σπιτιών της και φημίζεται για τη χορταστική κουζίνα της και τους λαογραφικούς θησαυρούς της. Τη λίστα συμπληρώνουν η Χοιροκοιτία, ο Ψεματισμένος, η Καλαβασός και η Τόχνη, που βρίσκονται πιο κοντά στα παράλια και ξεχωρίζουν για τις νέες αφίξεις καταλυμάτων, τα οποία υπηρετούν την ιδέα μιας κοσμοπολίτικης ευζωίας.

ΠΑΦΟΣ

PAFOS Στην επαρχία Πάφου καταλύματα αγροτουρισμού προσφέρονται στα χωριά Γιόλου, Γουδί, Δρούσια, Επισκοπή, Κάθηκας, Καλλέπεια, Ακουρδάλια, Νικόκλεια, Πάνω Παναγιά, Αρόδες, Χούλου, Μηλιού, Πόλη Χρυσοχούς. Από αυτά, ο Κάθηκας σίγουρα ξεχωρίζει για το καταπράσινο τοπίο, τα πέτρινα σπιτάκια του, αλλά και την εκπληκτική θέα τόσο προς το βουνό όσο και προς τη θάλασσα. Φημισμένο για τις ταβέρνες και τα κρασιά του, είναι ένα μέρος όπου η κυπριακή γαστρονομία αναδεικνύει την πιο αγνή και ανόθευτη μορφή της. Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε και το καταφύγιο γαϊδουριών, για να γνωρίσετε από κοντά αυτά τα υπέροχα ζώα. Η μυστηριακή Επισκοπή παρουσιάζει και αυτή τεράστιο ενδιαφέρον λόγω της άγριας γοητείας της, μια συνάρτηση των μονώροφων σπιτιών, των βράχων που δεσπόζουν από πάνω της (και θυμίζουν τα ελληνικά Μετέωρα) και των μυστικών της που χάνονται στους αιώνες – ποτάμια, κοιλάδες, νερόμυλοι, ενετικά γεφύρια, ξωκλήσια και ερειπωμένα κτίσματα, στα οποία αξίζει να περιηγηθείτε. Η Παναγιά, το πιο απομακρυσμένο από τα χωριά της Πάφου, οφείλει το όνομά της στις πολλές εκκλησίες και τα μοναστήρια που βρίσκονται στο χωριό ή κοντά σε αυτό και είναι αφιερωμένα στην Παναγία, με πιο γνωστή την εκκλησία της Παναγίας της Ελεούσας (16ος αιώνας) στο κέντρο του χωριού, το ιστορικό Μοναστήρι Παναγίας Χρυσορρογιάτισσας και τη Βυζαντινή Μονή Παναγίας του Κύκκου. Το χωριό, όμως, είναι διάσημο και για το αγρινό, το άγριο πρόβατο που ζει στην περιοχή, και θεωρείται απειλούμενο είδος. Σημειωτέον, στην επαρχία της Πάφου μπορείτε να συνδυάσετε τη διαμονή σας με την επίσκεψη σε κάποιο κοντινό οινοποιείο, από τα αρκετά και ενδιαφέροντα που υπάρχουν στην περιοχή και τα οποία συνεχίζουν μια παράδοση πολλών αιώνων.

110 | WELCOME

Rounding out this list of villages are Choirokoitia, Psematismenos, Kalavasos, and Tochni, located closer to the island’s shores, with accomodations offering a sense of cosmopolitan wellbeing.

In the province of Pafos, agrotourist accommodations are available in the villages of Giolou, Goudi, Droushia, Episkopi, Kathikas, Kallepia, Akourdalia, Nikoklia, Pano Panayia, Arodes, Choulou, Miliou, and Poli Chrysochous. Of these, Kathikas stands out for its lush landscape, its stone-built houses, and amazing views both towards the mountains and the sea. Famous for its taverns and wine, it is a place where Cypriot gastronomy has achieved its purest and most unadulterated form. Do not miss out on visiting the small donkey shelter and the chance to connect with these wonderful animals up close. The mystical and charming village of Episkopi has much to offer. Dominated by rock formations above, and unique clusters of single-story homes below, the scene is reminiscent of Meteora. The rivers, valleys, watermills, Venetian bridges, chapels, and ruins in the vicinity still hold onto secrets from centuries past and are worthy destinations to explore. Panayia, the most remote among the villages of Pafos, is named for the many churches and monasteries in the area, most dedicated to Holy Mother (Panayia). The most prominent of the churches are Panayia Eleousa (16th century) that occupies the village centre, the historic Monastery of Panayia Chrysorogiatissa, and the Byzantine Monastery of Panayia tou Kykkou (Kykkos Monastery). Also iconic of the area are the “agrino”, an endangered species of wild sheep. There are a multitude of noteworthy wineries in Pafos carrying on with traditions of winemaking established in centuries past, many of them offering public tours and tastings.

FOOD HALL

OUR DAILY

BREAD ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ, ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΜΙΑ ΙΣΧΥΡΗ ΠΑΡΑ∆ΟΣΗ ΣΥΝΗΓΟΡΟΥΝ ΣΤΗ ΜΑΚΡΑ ∆ΙΑ∆ΡΟΜΗ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΨΩΜΙΟΥ, ΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΠΟΛΛΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΑΠΟ ΜΙΑ ΑΚΟΜΗ ΤΡΟΦΗ.

HISTORICAL SOURCES, ARCHEOLOGICAL FINDINGS, AND STRONG TRADITIONS SUPPORT THE TALE OF CYPRIOT BREAD SO MUCH MORE THAN JUST ANOTHER TYPE OF FOOD.

112 | W E L C O M E

TEXT: MARILENA JOANNIDES

W E L C O M E | 113

FOOD HALL

πό τα λόγια του κωμικού ποιητή Εύβουλου, «Μα, είναι φοβερό να δεις και να τα προσπεράσεις της Κύπρου τα ψωμιά και καβαλάρης να ’σαι, γιατί σαν τον μαγνήτη τους τραβούν τους πεινασμένους…», έως τη φράση ενός ξένου περιηγητή του 16ου αι., «Πουθενά στον κόσμο δεν βρήκα τόσο καλό ψωμί όσο αυτό που δοκίμασα στην Αμμόχωστο», η Κύπρος υπήρξε ανέκαθεν φημισμένη για το σιτάρι και το ψωμί της. Ανά τους αιώνες καλλιεργήθηκαν στην Κύπρο διάφορα είδη σιταριού, με κυρίαρχο όλων το σκληρό σιτάρι, το οποίο αποτελεί και το ιδανικότερο για την παρασκευή του ιδιαίτερου τοπικού ψωμιού με τη χαρακτηριστική γεύση, που το διαφοροποιεί κατά πολύ από εκείνα άλλων χωρών. Η «κυριαρχία» του κυπριακού ψωμιού έγκειται τόσο στην ποιότητα του ντόπιου σιταριού όσο και στη χρήση των ιδιαίτερων διογκωτικών μέσων που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή του: το προζύμι και τον «εργάτη» (για τα γνωστά αρκατένα), τα οποία προσδίδουν στα κυπριακά ψωμιά μία εξαιρετική γεύση και πολλές ευεργετικές ιδιότητες. Το ψωμί στην Κύπρο παρασκευάζεται παραδοσιακά από ντόπιο αλεύρι αλεσμένο σε πετρόμυλο, ζυμωμένο καλά με προζύμι, νερό κι αλάτι και ψημένο σε ξυλόφουρνο. Το σχήμα του είναι συνήθως στρογγυλό ή πλάθεται σαν «δαχτυλιά» και ονομάζεται «κουλούρι». Μια σημαντική τοπική ιδιαιτερότητα, όσον αφορά το παραδοσιακό ψωμί της Κύπρου, είναι η χρήση κύμινου μαζί με σησάμι για εξωτερική επικάλυψη – χαρακτηριστικό των ζυμωμάτων στην επαρχία Πάφου.

In the words of comedic poet, Eubulus, “Hard it is to see Cyprian loaves and ride by; like a magnet they draw the hungry to them,” in addition to this quote by a foreign traveler during the 16th century, “Nowhere in the world have I found such exquisite bread as the one I sampled in Famagusta,” it is clear that Cyprus has always been renowned for its wheat and its bread. For centuries, many varieties of wheat have been cultivated in Cyprus, predominantly durum wheat. Durum is special in that it imparts Cypriot bread with distinct flavours not found among other breads originating from neighbouring countries. The popularity of Cypriot bread is based not only on the quality of local wheat, but also on the use of specific leavening agents for its preparation; normal sourdough, as well as “Arkatis” (a special yeast used in baking Arkatena bread), are also responsible for the exquisite taste and beneficial properties of Cypriot bread. Cypriot bread is traditionally prepared using local flour ground in a stone mill. This is well kneaded with yeast, water, salt, and baked in a wood-burning oven. The dough is usually worked into oblong shapes called “koulouria” or “daktylia”. An important local attribute of traditional Cypriot bread comes from the use of cumin together with sesame seeds on the exterior, which is typical of the province of Pafos.

ΚΑΘΕ ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ ΜΙΑ ΝΟΣΤΙΜΙΑ

From Pafos, we move to the province of Larnaka, which is known for its semolina koulouria, also known as “festive” koulouria. The kneading of this bread requires a laborious process and many helping hands. In the village, Kambos Tsakistras, “singing” koulouria are

«Τραγουδιστό» κουλούρι, «Γεννόπιτα», γαλένα. Κάθε γεύση έχει τον τόπο και τα μυστικά της! “Singing” koulouria, Gennopita, and galena. Every flavour has its origins and secrets!

114 | W E L C O M E

Από την Πάφο μεταφερόμαστε στην επαρχία Λάρνακας και στα κουλούρια με σιμιγδάλι –τα «γιορτινά»–, το ζύμωμα των οποίων αποτελεί μια επίπονη διαδικασία που απαιτεί πολλά

DIFFERENT REGIONS, DIFFERENT DELICACIES

χέρια. Κι από τη Λάρνακα στον Κάμπο της Τσακκίστρας και στο «τραγουδιστό» κουλούρι, με το οποίο, κατά το παρελθόν, «καλούσαν» στα χωριά τον κόσμο σε γάμους, με τη συνοδεία τραγουδιού και λαούτου. Αυτό το μοναδικό κουλούρι έχει τη μορφή περίτεχνης «γυρισταρκάς» ή «γλισταρκάς», τις οποίες μπορούμε εύκολα να βρούμε και σήμερα αποξηραμένες σαν ένα νόστιμο παξιμάδι. Οι Κύπριες νοικοκυρές έφτιαχναν μια μεγάλη ποικιλία από ζυμώματα για τα Χριστούγεννα ή «Πάσκα των Γεννών» με κύριο πρωταγωνιστή τη «Γεννόπιτα» ή Χριστόψωμο. Αυτό το μυρωδάτο εορταστικό ψωμί ήταν «πλουμισμένο» με μεγάλη προσοχή και φροντίδα και η διακόσμησή του περιλάμβανε οπωσδήποτε έναν σταυρό – το σύμβολο της Χριστιανοσύνης και συχνά μαυρόκοκκο, για να διώχνει τους καλικάντζαρους. Ένας πολύ ιδιαίτερος τύπος παραδοσιακού ψωμιού είναι και τα αρκατένα των ορεινών περιοχών. Ο «αρκάτης» είναι προζύμι που παρασκευάζεται από τον αφρό ρεβιθιών, τα οποία φουσκώνουν (μουλιάζουν) για ώρες μέσα σε χλιαρό νερό με αρωματικά. Να «φκάλει» κάποιος αρκάτη θεωρείται τέχνη που απαιτεί υπομονή και χρόνο –τόσο όσο δούλευε παλιά ένας εργάτης (!)–, καθώς το προζύμι αυτό ΔΕΝ ανανεώνεται. Κάθε φορά πρέπει να γίνεται νέο από την αρχή. Kυρίως είναι γνωστά τα αρκατένα Ομόδους, τα οποία είναι προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης. Άλλα ιδιαίτερα κουλούρια είναι τα καρπασίτικα – ζυμωμένα με αναρή και γάλα και αρωματισμένα με μέχλεπι, γλυκάνισο και κανελογαρίφαλα. Αυτά είναι γιορταστικά πασχαλινά κουλούρια, αλλιώς γνωστά και σαν «μυλλωμένα», σε αντίθεση με τα «νηστίσιμα», που ολόχρονα ζυμώνονταν στο παραδοσιακό σπίτι και μπορούσαν, βέβαια, να καταναλωθούν και κατά τις ημέρες της νηστείας. Επίσης εορταστικά είναι και τα γαλένα της Πάφου, τα οποία είναι ζυμωμένα με γάλα. Κι όταν το Πάσχα πρόσθεταν σε αυτά κομματάκια με το ιδιαίτερο τοπικό τυρί, μεταμορφώνονταν σε τυρόπουλες – τυρόπιτες δηλαδή, στην τοπική διάλεκτο.

the specialty. In the past, these koulouria were offered as invitations to wedding guests accompanied by singing and the sounds of a lute. These particular koulouria are unique in that they hold the elaborate shape of “gyristrakas”, or “glistrakas”, which can be found today as delicious, dried rusks. Historically, Cypriot women used to prepare an array of breads for Christmas. “Gennopita,” also known as “Christopsomo” (Christ bread), is a fragrant and festive bread made with great care and attention to detail, having for decoration a Christian cross and black cumin seeds to scare away the “Kallikantzaros” (a type of goblin in Greek folk tradition). Arkatena is a very distinct bread traditionally made in the mountainous parts of Cyprus. Named after “arkatis,” a type of sourdough made from the froth of chickpeas soaked in lukewarm water with various spices, the preparation of arkatis is considered an art that requires patience and time. Due to the nature of arkatis, which does not keep like other sourdough yeast, it must be prepared fresh every time. Today, the Omodos Arkatena is officially listed as a product of Protected Designation of Origin, and is the most well known. Other special koulouria are the “Karpasitika” (from the occupied village Karpasi) which are kneaded with anari (whey cheese) and milk, and scented with mahlepi (Mahleb in Arabic-an aromatic spice), anise, cinnamon and clove. These festive koulouria, also known as “millomena,” are specific to Easter and should not be confused with “nistisima”, a type of vegan koulouria prepared yearround and consumed during Lent and other religious days of fasting. Yet another festive delicacy is “galena,” which is kneaded with milk, and comes from Pafos. For Easter, galena is combined with local cheese to form “tiropoules” (cheese pies).

Παστόπιτες, ταχινόπιτες, σχινόπιτες. Οι πίτες στο κυπριακό τραπέζι έχουν την τιμητική τους. Pastopites, tahinopites, shinopites. Pies are always present in Cypriot meals.

W E L C O M E | 115

FOOD HALL

ΧΙΛΙΕΣ ΚΑΙ ΜΙΑ ΠΙΤΕΣ…

116 | W E L C O M E

A THOUSAND AND ONE PIES In general, Cypriot “pites” (pies) are prepared with bread dough into which types of greens, olives, or halloumi cheese are added. These pites, or “poules” as they’re known in Pafos, are traditionally baked in a wood-burning oven. Other pies worth mentioning are “ksiniatopites” made with wild sorrels, “koliantropites” made with fresh coriander, “marathopites” made with green fennel, and “strouthopites” made with “strouthkia” (wild greens). Other pies are “kromiopoules” (onion pies), “tiropoules” (cheese pies), and pies made with “thalassokrambia”, an ingredient native to the northern, coastal regions of Cyprus, also used in making “pourekia” (pasties). Additional pies worth mentioning are “kokkonopites” (wild seed pies), “pastopites” (sausage meat pies) from Kokkinohoria, and “pourgouropites” (pork meat pies) made with bulgur and lard (pork fat) and baked in a “plaka” (roaster). While still on the subject of pies, we would be remiss not to mention “niskiopites” (pies baked on “niskia” – an open hearth). Because niskiopites aren’t made with sourdough (“litratzenes” – without sourdough), they are very easy to prepare, can include other ingredients such as olives, and are suitable for fasting. On the sweeter side of things, “tahinopites” (tahini pies), though difficult to prepare, are exceptional for their unique flavour. These sweet, delicious pies are also suitable for times of fasting. “Lagopites,” pies native to Karpasia, are made with loosely-kneaded dough and baked on a natural stone over a wood fire. These pies are consumed with honey during two religious days of strict, oil-free fasting; September 14, feast day of the Holy Cross, and August 29, the feast day of St John the Baptist. Similar pies called “tripites” are the tradition in Pafos. These pies are baked on a “satzi” (grilling plate) to mark the end of the harvest season. Over time, the dough used to make bread and pies began to evolve with the addition of various ingredients such as oil, milk, and orange juice. Spinach pies, halloumopites (halloumi cheese pies), and olive pies are considered to be modern takes on traditional recipes. Lastly, Cypriot pita bread deserves an honourable mention. Derived from traditional “sakopites,” Cypriot pita bread has earned a reputation for timeless value and simplicity, and is a staple in any souvlaki recipe.

Η Μαριλένα Ιωαννίδου, εδώ και είκοσι χρόνια, ερευνά την παράδοση και την ιστορία της Κύπρου γύρω από το φαγητό. Marilena Joannides has been researching the tradition and history of food in Cyprus for twenty years.

Με ζύμη ψωμιού μέσα στην οποία ζυμώνονται χόρτα, ελιές και χαλούμι γίνονται οι «πούλλες» στην Πάφο ή πίτες στην υπόλοιπη Κύπρο. Αυτές είναι οι κυπριακές πίτες που παραδοσιακά ψήνονται σε ξυλόφουρνο. Από αυτές αναφέρουμε τις καρπασίτικες ξινιατόπιτες με άγρια ξινολάπαθα, τις κολιαντρόπιτες, τις μαραθόπιτες και τις στρουθόπιτες με τα άγρια χόρτα «στρουθκιά», τις κρομμυοπούλες, τυρόπουλες ή ακόμα τις πίτες με θαλασσοκράμπια (με τα οποία στις κατεχόμενες βόρειες ακτές της Κύπρου έφτιαχναν και πουρέκια). Ακόμα, τις κοκκονόπιτες (σχινόπιτες ή τριμιθόπιτες), τις παστόπιτες στα Κοκκινοχώρια με τα παραδοσιακά αλλαντικά («παστά») και τις πουργουρόπιτες με «μίλλαν» (λίπος) από τα «παστά», τις οποίες έψηναν σε γάστρα (πλάκα). Μένοντας στις πίτες, δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε τις νισκιόπιτες (πίτες ψημένες πάνω στη «νισκιά» – εστία με ξύλα) που ήταν «λυτρατζένες» (χωρίς προζύμι), με ή χωρίς ελιές, πανεύκολες στην παρασκευή τους και νηστίσιμες. Νηστίσιμες επίσης, αλλά όχι και τόσο εύκολες στην παρασκευή είναι οι ταχινόπιτες – οι κατ’ εξαίρεση γλυκές, μοναδικές και πεντανόστιμες κυπριακές πίτες με ταχίνι. Με χαλαρή ζύμη ψωμιού, την οποία έψηναν πάνω σε πέτρα που έβγαζαν από τη γη και ζέσταιναν με ξύλα, γίνονταν στην Καρπασία οι λαγγόπιτες, που τρώγονταν με μέλι κατά τη διάρκεια δύο ημερών αυστηρής και άλαδης νηστείας: στις 14 Σεπτεμβρίου, γιορτή του Σταυρού, και στις 29 Αυγούστου, γιορτή του Προδρόμου, ενώ στην Πάφο παρόμοιες πίτες έψηναν σε ανάποδη «σάτζη» όταν «εποθέριζαν» (στο τέλος του θερισμού) και τις ονόμαζαν «τρυπητές». Με την πάροδο του χρόνου, η ζύμη για τις πίτες άρχισε να αλλάζει και στην απλή ζύμη ψωμιού προστέθηκαν διάφορα υλικά όπως λάδι, γάλα ή χυμός πορτοκαλιού, με αποτέλεσμα τις πιο σύγχρονες σπανακόπιτες, τις χαλουμόπιτες και τις ελιόπιτες ή χαλουμωτές. Σταθερή αξία πάντα, οι πολύ διαδεδομένες απλές πίτες (με προέλευση τις παραδοσιακές σακόπιτες), που χρησιμοποιούνται ως πίτες για σουβλάκια και είναι ευρέως γνωστές με την ονομασία «κυπριακές πίτες».

FOOD HALL

W E L C O M E | 117

WINE CULTUR E

COMMANDARIA

THE WINE OF KINGS 118 | W E L C O M E

TEXT: CHRISTINA SKORDI

ΟΣΟ ΟΙ ΕΙ∆ΗΜΟΝΕΣ ΑΠΟ∆Ι∆ΟΥΝ ΤΑ ΕΥΣΗΜΑ ΣΤΟ ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΟ ΚΡΑΣΙ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ, ΕΜΕΙΣ ΓΕΥΟΜΑΣΤΕ ΤΟ ΓΛΥΚΟ ΝΕΚΤΑΡ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ ΙΠΠΟΤΩΝ ΣΚΙΑΓΡΑΦΩΝΤΑΣ ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΟΥ. WHILE EXPERTS PAY TRIBUTE TO OUR OLDEST WINE, WE SIP ON ITS SWEET NECTAR, COMPLIMENTS OF THE HOSPITALLERS, AND SKETCH ITS CONTEMPORARY PROFILE.

ι χαρακτηρισμοί που της έχουν αποδοθεί στο πέρασμα των αιώνων είναι πολλοί, όπως και οι θρύλοι που κατά καιρούς τη συνόδευσαν: κυπριακό νάμα, κρασί των Σταυροφόρων, απόστολος των κρασιών, γλυκό σαν Μούσα, οίνος άκρατος, λιαστός οίνος, θησαυρός… Βάζοντας την Kουμανταρία στο γευστικό μικροσκόπιο ενός ειδικού, θα διακρίνει κάποιος αρώματα μελιού, αποξηραμένων φρούτων, χαρουπιού, καφέ, καραμέλας, ξύλου και βανίλιας. Ένα κρασί με πυκνή και βελούδινη υφή, ισορροπημένη γεύση και εντυπωσιακή μακρά αρωματική επίγευση, που αγαπήθηκε όσο λίγα. Τις πρώτες αναφορές για το πληθωρικό ποτό με την ιδιαίτερη θέση στα πλουσιότερα τραπέζια της Ευρώπης και της Ανατολής –«το κρασί των βασιλέων και τον βασιλιά των κρασιών» κατά τον Ριχάρδο τον Λεοντόκαρδο, όταν το πρωτοδοκίμασε τη μέρα του γάμου του με τη βασίλισσα Βερεγγάρια στην Κύπρο– τις συναντάμε το 3500 π.Χ. Το αρχαιότερο κείμενο γράφτηκε γύρω στα 800 π.Χ. από τον Ησίοδο, ο οποίος στο ποίημά του «Έργα και Ημέραι» αναφέρεται λεπτομερώς στο «κύπριο νάμα», εξηγώντας τον τρόπο παρασκευής του κρασιού «που δεν έλειπε από τα συμπόσια των Φαραώ και των βασιλιάδων της Μεσογείου». Παρ’ όλα αυτά, η Κουμανταρία αναδείχτηκε και τελειοποιήθηκε κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας, το 1192 μ.Χ., όταν έφτασαν στο νησί οι Ιωαννίτες Ιππότες, οι οποίοι γνώριζαν πολύ καλά τα μυστικά της παραγωγής του κρασιού. Εκείνοι, λοιπόν, του έδωσαν τη μορφή που έχει μέχρι σήμερα και το εμπορεύτηκαν, χαρίζοντάς του φήμη σε σημαντικά κέντρα της τότε εποχής. Το όνομά του οφείλεται στους ίδιους και την περιοχή παραγωγής του, που βρισκόταν υπό τη διοίκησή τους, τη La Grande Commanderie. Για την ιστορία, υπήρχαν τότε τρεις Κομμανταρίες, με μεγαλύτερη και ισχυρότερη εκείνη που είχε έδρα το χωριό Κολόσσι της επαρχίας Λεμεσού, στα χωράφια του οποίου καλλιεργούνταν αμπέλια εξαίρετης ποιότητας. Η φήμη της Κουμανταρίας ήταν τέτοια, ώστε να κερδίσει το πρώτο καταγεγραμμένο διαγωνισμό γευσιγνωσίας, τη «Μάχη των Οίνων», που πραγματοποιήθηκε από τον Γάλλο βασιλιά Φίλιππο Αύγουστο το 13ο αιώνα.

info Σκανάρετε για να επισκεφθείτε το Κυπριακό Μουσείο Οίνου. Scan to visit the Cyprus Wine Museum.

Multiple titles and descriptions have been linked to Commandaria through the centuries; Cypriot Nama, the Wine of Crusaders, the Apostle of Wines, sweet as a muse, pure wine, sun-kissed wine, treasure, and just as many legends. Having put Commandaria under scrutiny by master sommeliers, one will detect notes of honey, dried fruits, carob, coffee, caramel, wood and vanilla. It is a dense wine with a velvety texture, well-balanced flavours, and an impressively long-lasting, aromatic aftertaste that is appreciated like few others. The origins of Commandaria can be traced back to 3500 BC. Around 800 BC, the Greek poet Hesiod made a full analysis concerning the production of Cypriot Nama in his poem, Works and Days. He spoke of wine “that was always present at the symposiums of the Pharaoh and the tables of Mediterranean Kings.” In 1191, having sampled Commandaria at nuptials to Berengaria of Navarre, Richard the Lionheart was said to remark that the wine was “the Wine of Kings and The King of All Wines.” So it seems that Commandaria has always held a special place on the noblest tables in Europe and the East. Commandaria was further perfected during the Frankish occupation of 1192 AC, when the Knights Hospitaller, having already

W E L C O M E | 119

WINE CULTUR E

Μία βόλτα με το αυτοκίνητο στη σημερινή περιοχή της Κουμανταρίας θα σας οδηγήσει νοτιοανατολικά του Τροόδους, στην επαρχία Λεμεσού. Τα δεκατέσσερα Κουμανταροχώρια (Λάνια, Δωρός, Μονάγρι, Συλίκου, Άγιος Γεώργιος, Άγιος Μάμας, Καλό Χωριό, Καπηλειό, Άγιος Παύλος, Λουβαράς, Ζωοπηγή, Άγιος Κωνσταντίνος, Αψιού και Γεράσα) βρίσκονται σε υψόμετρο 500-900 μέτρων και είναι γεμάτα αμπελώνες από τις ντόπιες ποικιλίες σταφυλιών, το Μαύρο και το Ξυνιστέρι. Η Κουμανταρία παράγεται είτε με την ανάμειξη των δύο αυτών ποικιλιών είτε με την κάθε μία ξεχωριστά, και μόνο στα χωριά αυτά, βάσει των αυστηρών κανονισμών για κρασί με ΠΟΠ (Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης). Όταν τελειώσει ο τρύγος –ξεκινάει κάθε Σεπτέμβριο–, τα σταφύλια τοποθετούνται κάτω από τον μεσογειακό ήλιο έως και δέκα ημέρες, μέχρι να αφυδατωθούν και να αυξηθεί η περιεκτικότητά τους σε σάκχαρα, δίνοντας έτσι στο ποτό την ιδιαίτερη, γλυκιά γεύση του. Οι σταφίδες, στη συνέχεια, συμπιέζονται, η απορροή συλλέγεται και πραγματοποιείται η ζύμωση σε δεξαμενές ή τεράστια πιθάρια. Μετά την οινοποίηση, η Κουμανταρία πρέπει να παλαιώσει σε δρύινα βαρέλια για τουλάχιστον δύο χρόνια πριν κυκλοφορήσει στην αγορά. Όλα αυτά τα γραφικά χωριά, λοιπόν, διαθέτουν κάτι ιδιαίτερο να προσφέρουν στους επισκέπτες τους, κυρίως την ικανότητα να τους μυήσουν στον κόσμο της Κουμανταρίας αλλά και να τους ταξιδέψουν σε σημαντικές στιγμές της οινικής κυπριακής ιστορίας. Στην περιοχή λειτουργούν τέσσερα οινοποιεία, το Οινοποιείο Μενάργος στο Μονάγρι, το Παραδοσιακό Οινοποιείο και Μουσείο Ρεβέκκα σε ένα αναπαλαιωμένο αγροτικό σπίτι στον Άγιο Μάμα, το Οινοποιείο Παναγιώτης Καρσεράς στον Δωρό και το Οινοποιείο της Συνερ-

120 | W E L C O M E

extensive knowledge of winemaking and its secrets, settled on the island. They refined Commandaria into the wine that it is today, singing its praises and spreading its reputation across many of the major centres of commerce in the Mediterranean at the time. The wine's namesake is attributed to the area in which the Hospitallers produced it, La Grande Commanderie. According to history, three Commanderies were in operation at the time. The largest and most influential of these was based in the village of Kolossi in Limassol province, where the highest quality vineyards were said to have been cultivated. Later, Commandaria’s reputation was such that it won the first recorded wine-tasting competition, the “Battle of the Wines,” hosted by King Philippe Augustus of France in the 13th Century. A drive through the region of Commandaria today will lead you southeast of Troodos in Limassol province. The fourteen Commandaria villages (Commandarochoria –Lania, Doros, Monagri, Silikou, Ayios Georgios, Ayios Mamas, Kalo Chorio, Kapilio, Ayios Pavlos, Louvaras, Zoopigi, Ayios Constantinos, Apsiou and Gerasa) are located at altitudes between 500 to 900 meters, and consist of vineyards growing the local grape varieties Black and Xinisteri respectively. Commandaria can be a mix of these two varieties, or of one individually. Based on strict regulations governing wine production in areas under the protected designation of origin (PDO), Commandaria is made exclusively in the Commandarochoria. At the end of the harvest season, grapes are exposed to the Mediterranean sun for up to ten days to dehydrate. This increasing their sugar content imparting Commandaria with its distinctive, sweet taste. The raisins are subsequently compressed, the effluent collected, then fermented in large tanks or pots. After their vinification, Commandaria must age in oak barrels for at least two years before being placed on the market. The picturesque Commandarochoria have something unique to offer, most notably the opportunity to enter into the world of Commandaria and learn the history of Cypriot winemaking. There are four operating wineries in the area; Menargos Winery in Monagri, the

Η Kουμανταρία πήρε την ταυτότητά της από τη θέση που, ως επί το πλείστον, παράγεται, το σημερινό Κολόσσι. Commandaria has assumed its identity from the location where it is mostly produced, today know as Kolossi.

WINE CULTUR E

Γλυκιά γεύση και πλούσιο άρωμα συνθέτουν την ιστορία της Κουμανταρίας, η οποία τελειοποιήθηκε από τους Ιωαννίτες Ιππότες. The history of Commandaria, which was perfected by the Κnights Hospitaller, is one of sweet taste and dense aroma.

γατικής Εταιρείας Αμπελουργών στο Καλό Χωριό, τα οποία μπορείτε να επισκεφθείτε. Σημειώστε στο χάρτη άλλες δύο σημαντικές στάσεις: το Ιστορικό Μουσείο Κουμανταρίας στη Ζωοπηγή, όπου φιλοξενείται μόνιμη έκθεση με πολλά αντίγραφα κυπριακών αρχαίων δοχείων κρασιού, πινάκων, εικόνων και οπτικών μέσων, μέσα από τα οποία παρουσιάζεται η ιστορία της Κουμανταρίας μαζί με τις πτυχές της καθημερινής ζωής, της τέχνης και του κυπριακού οινικού πολιτισμού. Ακόμα, στο Θεματικό Μουσείο Αποθήκευσης Κουμανταρίας στη Λάνια –ίσως το πιο όμορφο από όλα τα Κουμανταροχώρια– παρουσιάζονται, μεταξύ άλλων, τα μεγάλα πιθάρια, στα οποία συνήθιζαν να αποθηκεύουν το γλυκόπιοτο αυτό κρασί, αλλά και εργαλεία που χρησιμοποιούσαν κατά τη διαδικασία παραγωγής του. Η Κουμανταρία ανακτά σήμερα τη χαμένη αίγλη της χάρη σε αρκετά οινοποιία, που συνεχίζουν το έργο που ξεκίνησαν τότε οι Ιωαννίτες Ιππότες και προσφέρεται κυρίως ως επιδόρπιο κρασί: ως ο γλυκός επίλογος ενός γεύματος ή δείπνου, που οι καλεσμένοι μας θα θέλαμε να θυμούνται για καιρό.

Revecca Winery Museum in Ayios Mamas, Panayiotis Karseras Winery in Doros, and the Synergatiki Etairia Ampelourgon (Associated Company of Viticulturists) in Kalo Chorio, all of which are open to visitors. Two more important locations must be noted on your map. The first is the Historic Museum of Commandaria at Zoopigi. This houses a collection of ancient Cypriot wine pot replicas along with paintings, pictures and visual media showcasing the history of Commandaria. The second is the Thematic Museum of Commandaria Storage in Lania, arguably the most beautiful village among the Commandarochoria. There are a collection of large pots where the wine used to be stored, as well as tools and other items once used in the production process. Today, Commandaria is regaining its former glory thanks to the wineries in Cyprus that still carry on with the traditions established by the Hospitallers. Traditionally served as a dessert wine, we hope that this sweet conclusion to an evening meal will be cherished by our guests for a very long time to come. W E L C O M E | 121

HISTORY

TEXT: CHARALAMPOS NIKOPOULOS

THE ISLAND OF THE

KNIGHTS ΠΑΡΌΤΙ Η ΡΌΔΌΣ ΚΑΙ Η ΜΑΛΤΑ AΠΌΚΑΛΌΥΝΤΑΙ «ΝΗΣΙΑ ΤΩΝ ΙΠΠΌΤΩΝ», ΤΌ ΙΔΙΌ ΠΡΌΣΩΝΥΜΙΌ ΜΠΌΡΕΙ ΝΑ ΑΠΌΔΌΘΕΙ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΌ. ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΌΥΣ ΑΠΌ ΔΥΌ ΑΙΩΝΕΣ, ΤΌ ΝΗΣΙΦΙΛΌΞΕΝΗΣΕ ΔΥΌ ΑΠΌ ΤΑ ΠΙΌ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΤΑΓΜΑΤΑ ΤΌΥ ΜΕΣΑΙΩΝΑ: ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΌΗΤΩΝ ΝΑΪΤΩΝ. ALTHOUGH RHODES AND MALTA ARE MORE COMMONLY ASSOCIATED WITH THE CRUSADERS, CYPRUS CAN ALSO LAY CLAIM TO MUCH THE SAME. FOR MORE THAN TWO CENTURIES, THE ISLAND WAS A BASE OF OPERATIONS FOR TWO OF THE MOST ICONIC KNIGHTLY ORDERS OF THE MIDDLE AGES; THE KNIGHTS HOSPITALLER AND THE KNIGHTS TEMPLAR.

122 | W E L C O M E

Το χωριό Φοίνικας ήταν ένα φυσικό απόρθητο φρούριο των Ναϊτών. Ο βασιλιάς της Αγγλίας Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος. Foinikas village was an invincible natural fortress for the Τemplars. Κing Richard I of England, the Lionheart.

πό τη στιγμή που οι Σταυροφορίες συνδέθηκαν με την απελευθέρωση των Αγίων Τόπων και την εξασφάλιση της δυνατότητας των Χριστιανών να πραγματοποιούν ιερές οδοιπορίες και προσκυνήματα εκεί, τα Ιπποτικά Τάγματα αναγνωρίστηκαν ως μια ιδιότυπη στρατιά του Θεού, η οποία μαχόταν, προστάτευε και φιλοξενούσε τους προσκυνητές. Εξασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο, ως αντάλλαγμα, σημαντικά προνόμια, κατάφεραν γρήγορα να αποκτήσουν πλούσια εδάφη στην Ευρώπη, τη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή – ανάμεσά τους και το νησί της Κύπρου, το οποίο αποτέλεσε ιδιοκτησία και φέουδό τους. Το νησί γνώρισε από την καλή και την ανάποδη τα δύο πιο σημαντικά Ιπποτικά Τάγματα της Ιστορίας, αρχικώς τoυς Ναΐτες και ύστερα τους Ιωαννίτες, και υπήρξε πεδίο δράσης τους για πάνω από 200 χρόνια. Με αρχηγείο στην Ιερουσαλήμ και πλήρη στρατιωτικό εξοπλισμό, οι έφιπποι μοναχοί με τους μανδύες (οι πρώτοι λευκό με κόκκινο σταυρό, κόκκινο ή μαύρο με λευκό οκτάκομβο σταυρό οι δεύτεροι) και τα ξίφη πήραν μέρος σε ιερές μάχες και πολιορκίες, αλλά και σε αιματοχυσίες και δολοπλοκίες, χαλαρώνοντας τις ασκητικές τους υποχρεώσεις: αγαμία, ακτημοσύνη, υπακοή. Tρεις έτσι κι αλλιώς δύσκολες συνθήκες έγιναν με το πέρασμα των χρόνων απραγματοποίητες για ορισμένους από αυτούς και η δράση τους –ειδικά των Ναϊτών– σημείο αντιλεγόμενο. Η γοητεία τους, ωστόσο, παραμένει αναλλοίωτη μέσα στους αιώνες, με θρύλους, μυστήρια, γεγονότα και φήμες να συμπλέκονται, καθιστώντας δυσδιάκριτα τα όρια μεταξύ αλήθειας και μύθου. Το πώς, όμως, βρέθηκαν οι Ιππότες στην Κύπρο ήταν και ένα παιχνίδισμα της τύχης. Το καλοκαίρι του 1190, ο βασιλιάς της Αγγλίας Ριχάρδος ο Α΄ ο Λεοντόκαρδος αναχώρησε μέσω της θάλασσας προς την Άκρα. Ήταν η αρχή της Γ΄ Σταυροφορίας, η συνέχεια του ιερού πολέμου που εκτυλισσόταν στην Παλαιστίνη, με αμέτρητα επεισόδια και ανατροπές. Μια θαλασσοταραχή, ωστόσο, έφερε τα πλοία του στη Λεμεσό, μερικούς μήνες μετά, όπου η υποδοχή από τον σφετεριστή του θρόνου του νησιού, Ισαάκιο Δούκα Κομνηνό, δεν ήταν η πρέπουσα. Ο ανιψιός του αυτοκράτορα Μανουήλ Α΄ Κομνηνού είχε βρεθεί μυθιστορηματικώς στην Κύπρο, την οποία απέσχισε από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και την καταδυνάστευε, μένοντας στην Ιστορία ως ένας ιδιαίτερα οξύθυμος και φαύλος ηγεμόνας, κάτι που φάνηκε και στον τρόπο που διαχειρίστηκε τα αιτήματα του Ριχάρδου για τροφή και στέγη, τον οποίο προσπάθησε να εκδιώξει από το λιμάνι. Με συνοπτικές διαδικασίες, ο Άγγλος βασιλιάς κατέκτησε την Κύπρο, συλλαμβάνοντας τον τύραννο, και την πούλησε αμέσως (το καλοκαίρι του 1191) στους Ναΐτες Ιππότες, έναντι ενός τεράστιου για την εποχή ποσού – 100 χιλιάδων δηναρίων (χρυσά νομίσματα 24 καρατίων). Η κίνησή του φαινόταν σαν μια τέλεια λύση, καθώς εξασφάλιζε ότι το στρατηγικά κρίσιμο νησί

ALAMY/WWW.VISUALHELLAS.GR

From the moment crusaders set out on their mission to “liberate” the Holy Land and secure safe passage for Christians traveling the holy routes, these knights became sui generis, a class of warriors in a league above all others (God’s armies). However, protection came at a high price. Soon, these militant orders amassed great wealth in the acquisition of land throughout parts of Europe, the Mediterranean, and the Middle East. For good or bad, Cyprus became the property and fiefdom of two of the most iconic crusading orders in history. The first to arrive were the Templars, followed by the Hospitallers. For over two centuries, Cyprus served as a base of operations for both. Headquartered in Jerusalem with the bulk of their military might, the Templars and Hospitallers waged holy war against the armies of Islam. These mounted, warrior-monks stood out on the battlefield in their respective surcoats, the Templars in white bearing a red cross, the Hospitallers in black bearing the Rhodian Cross. In time, accusations arose telling of wanton bloodshed, heresy, and broken vows. For the Templars especially, these conspiratory intrigues became impossible to overcome and are still a point of scholarly contention. Interest in the origins and history of these orders has only grown through the centuries, as has their legendary status. Stories abound, blurring the line between fact and fiction. However, the fashion in which they found themselves in Cyprus was a game of chance. In the summer of 1190, King Richard I of England, the Lionheart, departed for Akra (Acre) by sea. It was the beginning of the Third Crusade, a continuation of a holy war unfolding in Palestine with a script filled with countless twists and turns. After a few months at sea, storms forced Richard to sail his ships to Limassol, where his reception from the tyrant Isaac Doukas Komninos, a usurper to the throne of Cyprus, was less than cordial. Isaac, the nephew of Emperor Manuel A΄ Komninos, came by the throne through unsavoury means, sanctioned outright oppression, and severed political and religious ties with the Byzantine Empire by way of succession. Isaac made no attempt to hide his character upon Richard’s arrival, refusing his requests for food and shelter, and mounting attempts to drive England’s king out of Limassol’s port. Without much effort, the Lionheart W E L C O M E | 123

HISTORY

της Κύπρου θα βρισκόταν στα χέρια Χριστιανών αφιερωμένων φανατικά στο σκοπό της διασφάλισης και της υπεράσπισης του ελέγχου των Αγίων Τόπων. Επιπλέον, με τα χρήματα που θα έπαιρνε, θα μπορούσε να συνεχίσει τη χρηματοδότηση των στρατιωτικών επιχειρήσεων για την ανακατάληψη των ιερών τόπων. Τα πράγματα, όμως, εξελίχθηκαν κάπως διαφορετικά.

Στο Κολόσσι, οι Ιωννίτες Ιππότες έχτισαν το πρώτο φρούριο που αποτέλεσε το κέντρο της στρατιωτικής τους διοίκησης (Μεγάλη Κομμανδαρία). The Knights Hospitaller built their first fortress at Kolossi, which was the centre of their military administration (Grand Command).

124 | W E L C O M E

ΟΙ ΝΑΐΤΕΣ ΑΓΟΡΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Οι σκληροτράχηλοι «Φτωχοί Συστρατιώτες του Χριστού και Υπερασπιστές του Ναού του Σολομώντα», όπως αποκαλούνταν οι Ναΐτες, έδιναν λογαριασμό μόνο στον πάπα και επέβαλλαν τους δικούς τους κανόνες, αλλά και βαριά φορολογία στα μέρη που καταλάμβαναν. Έτσι έγινε και στην Κύπρο, την οποία είδαν ως μια ευκαιρία για να εδραιώσουν την επιρροή τους στην περιοχή. Ωστόσο, αμέσως φορολόγησαν δυσβάστακτα τους κατοίκους της, με αποτέλεσμα η λαϊκή δυσαρέσκεια να μην αργήσει να διαφανεί, ενώ ταυτόχρονα προσέβαλλαν με τη συμπεριφορά τους το θρησκευτικό συναίσθημα των κατοίκων, επιχειρώντας να τους επιβάλουν τον Ρωμαιοκαθολικισμό, αδιαφορώντας για το ότι ο κυπριακός πληθυσμός ήταν Ελληνορθόδοξος και κομμάτι της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας από το 330 μ.Χ. Έτσι, οι ντόπιοι, που είχαν δει με καλό μάτι την παρέμβαση του Ριχάρδου, λόγω του ότι τους απάλλαξε από τον τύραννο Ισαάκιο, αντιτέθηκαν στο νέο καθεστώς που επέβαλαν οι Ναΐτες. Η δυσαρέσκεια οδήγησε σε εξέγερση την άνοιξη του 1192, η οποία, αν και καταπνίγηκε στο αίμα, ανάγκασε τους Ιππότες να επιστρέψουν το νησί στον Ριχάρδο ως βάρος – γεγονός μοναδικό στην Ιστορία! Παρότι οι Ναΐτες αποχώρησαν ως ανεπιθύμητοι από την Κύπρο, η σύντομη παραμονή τους σε αυτήν ήταν η απαρχή του Βασιλείου της Κύπρου, το οποίο διακυβερνήθηκε από γαλλικούς βασιλικούς οίκους με το σύστημα της φεουδαρχίας ως το 1489. Η παραίτηση των Ναϊτών οδήγησε τον Ριχάρδο στο να πουλήσει εκ νέου το νησί, αυτή τη φορά στον Γκυ, ο οποίος ξεκίνησε τη δυναστεία των Λουζινιάν και μαζί τη Φραγκοκρατία.

conquered Cyprus, captured the tyrant, and immediately sold the holdings to the Templars in the summer of 1191 for 100 thousand dinars in 24-karat gold coins (a huge sum of money at the time). This was a shrewd transaction on Richard’s part, as it ensured that the strategically positioned island would remain in the hands of devout Christians sworn to securing and defending Christendom in the Holy Land. Moreover, with such a massive sum, Richard could continue to fund his military operations. THE PURCHASE OF CYPRUS The stubborn, Poor Fellow-Soldiers of Christ and Defenders of the Temple of Solomon, a reference to the Knights Templar, may have answered to the Pope in principle, but in practice imposed their own rule of law in territories they occupied. Heavy taxation was commonplace. Concerning Cyprus, the Templars considered the island a key strategic asset in consolidating their regional influence. However, the unbearable nature of taxation on Cypriot inhabitants soon stirred popular dissent. Accusations of religious oppression took root among the people. The Templars stood accused of habitually insulting their deep religiousness by attempting to impose Roman Catholicism. That the inhabitants were Greek Orthodox and had been loyal vassals of the Byzantine Empire since 330 AD were facts that meant little to the order. Thus, those that welcomed Richard’s intervention and removal of the tyrant Isaac now stood in opposition to the Templar regime. Dissent turned into a bloody uprising in the spring of 1192. The outcome persuaded the Templars to relinquish their control of the island to Richard, citing an “unruly” populace as their excuse (a unique event in Cypriot history)! The Templar’s sudden departure from Cyprus led Richard to sell the island’s holdings once more, this time to Guy de Lusignan of France. This event marked the founding of the Lusignan dynasty and, subsequently, the Frankish occupation. This new “Kingdom of Cyprus” would be ruled by the French and their feudal system until 1489.

HISTORY

Το 1911 μ.Χ. ο βασιλιάς της Αγγλίας Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος εισβάλλει στην Κύπρο και υψώνει τη σημαία του στο τότε Βυζαντινό φρούριο της Λευκωσίας. In 1911 AD King of England, Richard the Lionheart invades Cyprus and raises his flag in what was then the Byzantine fortress of Nicosia.

W E L C O M E | 125

HISTORY

ΟΙ ΙΩΑΝΝΙΤΕΣ Ε∆ΡΑΙΩΝΟΝΤΑΙ Τους Ναΐτες στο νησί διαδέχθηκαν γρήγορα οι Ιωαννίτες, μετά τη στέψη του Αμωρύ το 1194, στη θέση του Γκυ που είχε πεθάνει. Όπως είναι γνωστό, το Τάγμα τους ιδρύθηκε στα Ιεροσόλυμα λίγο μετά την κατάληψη της πόλης, το 1099, από τους Σταυροφόρους της Α΄ Σταυροφορίας. Γνωστοί και με την ονομασία Οσπιτάλιοι (εκ του «hospitality»), λόγω του ότι διατηρούσαν ξενώνα φιλοξενίας και περίθαλψης των προσκυνητών απέναντι από τον Πανάγιο Τάφο, ήταν οι πρώτοι που είχαν ανακαλύψει τον τραπεζικό δανεισμό, κάτι που τους έδινε αξιοσημείωτη δύναμη. Το ιπποτικό αυτό Τάγμα, αναμφίβολα πιο μετριοπαθές σε σχέση με τους Ναΐτες, βοήθησε να εδραιωθεί η Φραγκοκρατία και διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην πορεία του νησιού, συνεισφέροντας στην ασφάλεια και την οχύρωσή του. Μάλιστα, έπειτα από σχεδόν έναν αιώνα, το 1291, το Τάγμα μετέφερε αναγκαστικά την έδρα του στη Λεμεσό, μετά την κατάληψη της Ιερουσαλήμ από τον Σαλαντίν, διωγμένο από τους μουσουλμάνους. Το αξιοσημείωτο είναι ότι, παρότι οι Ναΐτες αποχώρησαν από το νησί αρχικώς, επέστρεψαν σταδιακά και από το 1267 και μετά συνυπήρχαν με τους Ιωαννίτες, σε μια περίεργη ισορροπία επιρροής με άφθονες πολιτικές δολοπλοκίες. Οι ανταγωνισμοί έγιναν πιο έντονοι το 1291 με την πτώση της Άκρας, που ανάγκασε και τους Ναΐτες να καταπλεύσουν μαζικά και εκείνοι στην Κύπρο, η οποία εκείνη την περίοδο θύμιζε στην κυριολεξία ιπποτικό βασίλειο. Η διάλυση του Τάγματος των Ναϊτών το 1313 (επίσημα στην Κύπρο) ύστερα από μακροχρόνιες κατηγορίες για ακραία αιρετική συμπεριφορά, δίκες και φυλακίσεις, μπορεί να μην ήταν αντίστοιχη όσων φρικαλεοτήτων συνέβησαν στην Ευρώπη (κάψιμό τους στην πυρά), εντούτοις σήμανε το οριστικό τους τέλος. Η περιουσία, το ταμείο, ο οπλισμός και τα φέουδά τους περιήλθαν στην κατοχή των Ιωαννιτών, ενώ οι Ναΐτες πέρασαν στη σφαίρα της θεολογικής συνωμοσιολογίας.

Ο Πύργος της Χοιροκοιτίας αποτελούσε το οχυρωματικό κάστρο της περιοχής κατά την εποχή της Φραγκοκρατίας. Καταστράφηκε το 1426 από τους Οθωμανούς Μαμελούκους. The Tower of Choirokoitia was the area’s fortress during the Frankish period. It was destroyed in 1426 by the Ottoman Mameluks.

126 | W E L C O M E

ΤΑ ∆ΙΑΣΠΑΡΤΑ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ Όπως και να έχει, τα ιπποτικά ίχνη στην Κύπρο είναι έντονα. Το περίφημο γοτθικό κάστρο του Κολοσσίου στη Λεμεσό και τα τρία κάστρα στον Πενταδάκτυλο (Άγιος Ιλαρίωνας, Βουφαβέντο, Καντάρα) είναι τα πιο γνωστά απομεινάρια εκείνης της επικής εποχής, αλλά δεν είναι τα μοναδικά αξιοθέατα του είδους. Τοπωνύμια όπως το «Σπιτάλλιν» της Λευκωσίας εκ του «Hospitaliers» (Ιωαννιτών), ονόματα χωριών όπως το «Τέμπλος» εκ των Ναϊτών ή Τεμπλάρων (Templiers, που προέρχεται από τη λατινική λέξη templum = ιερό, ναός), αλλά και μεσαιωνικά παρατηρητήρια που μοιάζουν με μικρά κάστρα όπως ο «Κούλας» που βρίσκεται στο χωριό Αλαμινός, κοντά στη Λάρνακα, μαρτυρούν το πέρασμα των σταυροφόρων. Ακόμη και το πιο γνωστό κρασί του νησιού, η γλυκιά Κουμανταρία, πήρε το όνομά του από τους Ιωαννίτες Ιππότες. Commanderie ή Commandaria ήταν η περιοχή όπου βρισκόταν η κεντρική διοίκηση του Τάγματος, γύρω από την οποία υπήρχε μια μεγάλη εύφορη γη με αμπελώνες, που του ανήκε. Για αυτό και οι περισσότερες ετικέτες του εν λόγω κρασιού έχουν αναφορά σε ιπποτικά εμβλήματα, στον σταυρό ή ακόμη και στον προστάτη του τάγματος, τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή.

THE ESTABLISHMENT OF THE KNIGHTS HOSPITALLER In Cyprus, the Templars were replaced by the Hospitallers following the coronation of Amory in 1194, the successor to Guy. The Knights Hospitaller founded their order in Jerusalem shortly after its capture in 1099 by Christian armies in the First Crusade. The Hospitallers (derived from “hospitality”) maintained a guesthouse across from the Holy Sepulcher for the boarding and care of pilgrims. Theirs was the first among their order to accommodate bank loans, a practice that gained them remarkable influence. This cavalry order, undoubtedly more moderate than their Templar counterparts, would assist in the establishment of the Frankish occupation and played a major role in the development of Cyprus as a fortified island. Almost a century later, in 1291, persecution by Muslims forced the order to move its headquarters to Limassol after the sack of Jerusalem by Saladin’s armies. In the same year, the city of Akra also fell to Saladin, forcing the Templars to flee en masse. Both Orders returned to Cyprus after Saladin’s victories in 1291, established headquarters, and fomented a peculiar balance of opposing influence and political intrigue. Finally, after years of extreme accusations of heresy, witch trials, imprisonment, and torture, the Knights Templar were effectively dissolved by 1313, thereafter passing into the annals of history and theological conspiracy. All Templar assets on Cyprus were inherited by the Hospitallers. SCATTERED IMPRINTS No matter the case, both Templar and Hospitaller left behind substantial traces of their existence on the island. The gothic castle of Kolossi in Limassol and the three castles in Pentadaktylos (Ayios Hilarion, Voufavento, Kandara) are the most recognizable from that era, but certainly not the only ones of their kind. Local place names such as Spitallin in Nicosia derive from Hospitallers. Names of villages such as Templos derive from Templiers (Latin templum for sanctuary or temple), but also medieval observatories that resemble small castles, such as Koulas located in the village Alaminos near Larnaca, are proof of the crusaders’ influence. Even Commandaria, Cyprus’ most famous wine, takes its name from the Knights Hospitaller. Commanderie is the fertile region full of vineyards where the Hospitallers had their headquarters. That is why most labels on bottles of Commandaria include the knightly emblem of a cross or a likeness of St. John the Baptist.

AIRPORT S T O R I E S

WELCOME TO LARNAKA AND PAFOS AIRPORTS DISCOVER MORE ABOUT OUR AIRPORTS, SUCCESSES OVER THE PAST FEW MONTHS AND THE PEOPLE THAT HAVE CONTRIBUTED TO OUR ACHIEVEMENTS.

info Î¤he official webpage of Hermes Airports LCA / PFO

NEWS The pandemic has changed travel, nonetheless, at Hermes Airports we have made sure that your journey through our airports is a pleasant and safe experience. Since the beginning of the pandemic, we have implemented specific procedures in collaboration with the government, which safeguard the health protocols in place. At Larnaka and Pafos Airports we have secured the successful implementation of specific and targeted initiatives which are focused on the safety of passengers and the whole airport community.

DURING THESE UNPRECEDENTED TIMES WE ARE EXPERIENCING,

ONLY PASSENGERS AND STAFF ARE ALLOWED TO ENTER THE TERMINAL BUILDING.

THE USE OF A MEDICAL

PROTECTIVE FACE MASK IS MANDATORY THROUGHOUT YOUR STAY AT THE AIRPORT WHILST YOU MUST KEEP A PHYSICAL DISTANCE OF 2 METERS FROM THOSE AROUND YOU WHERE FEASIBLE.

GROWTH 2019

AT THE SAME TIME, WE HAVE INCREASED

THE FREQUENCY OF CLEANING AND INSTALLED MORE THAN 50 HAND SANITIZERS WHICH ARE AVAILABLE FOR USE BY PASSENGERS AND STAFF.

MOREOVER, WE HAVE RECONFIGURED THE AIRPORT AREAS WHILE THE SEATING IN ALL WAITING AREAS HAS BEEN REARRANGED

AND CLEAR MARKINGS HAVE BEEN PLACED TO KEEP EVERY OTHER SEAT EMPTY.

In addition, there is a constant communication of messages to the passengers through the airport screens and regular public address announcements. The staff is important in our communication as they inform the passengers about the health measures and the relevant procedures before and after their journey. You can find more information about the measures implemented at the airports in the following link hermesairports.com/covid-19/qa.

128 | W E L C O M E

A SIGNIFICANT ACCREDITATION 2020 has been a year of uncertainty in many ways. Our main priority has been to make people feel safe and confident when travelling through our airports. Larnaka and Pafos Airports have been accredited with the Airport Health Accreditation by the Airports Council International World which has assessed the new health measures and procedures introduced as a result of the pandemic. Areas covered by the accreditation include cleaning and disinfection, physical distancing (where feasible and practical), staff protection, physical layout, passenger communication, and facilities. The accreditation is an affirmation that the measures adopted at the airports are at the top of all international standards and reflects the efforts of the whole airport community.

ACI ACCREDITATION DIGITAL PLATFORMS

www.hermesairports.com AIRPORT

FREE Wi-Fi INTERNET ACCESS FOR ALL VISITORS CONNECT WITH US @CyprusAeropolis

FACEBOOK

TWITTER

YOU TUBE

INSTAGRAM

LINKEDIN â&#x20AC;&#x201C; Hermes Airports Ltd LATEST NEWS

DESTINATION CYPRUS

AIRLINE OFFERS

COMPETITIONS

NEWS 2020 STORYLINE IN PICTURES 1

2 7

1. To ACI ανακοίνωσε πως οι Διεθνείς Αερολιμένες Λάρνακας και Πάφου απέσπασαν τη Διαπίστευση Υγείας Αεροδρομίου. Η σημαντική διάκριση είναι εξαιρετικής σημασίας τόσο για την Hermes Airports όσο και για την Κύπρο καθώς αυτό σημαίνει ότι όλα τα πρωτόκολλα που αφορούν την πανδημία εφαρμόζονται απόλυτα. Ανάμεσα σε άλλα, η επιτροπή αξιολόγησε τα μέτρα καθαριότητας και απολύμανσης, την προστασία επιβατών και προσωπικού, τη διαμόρφωση των χώρων αλλά και την επικοινωνία ενημέρωσης του κοινού. 2. Η Wizz Air ανακοίνωσε τη δημιουργία βάσης στο Αεροδρόμιο Λάρνακας με 3 αεροσκάφη και επέκταση του πτητικού της προγράμματος από την Κύπρο προς 16 δρομολόγια, από τα οποία τα 13 είναι καινούρ130 | W E L C O M E

γιοι προορισμοί. Οι επιπρόσθετες θέσεις 5. Βελτιώνοντας ακόμα ετησίως υπολογίζονται πέραν των 900.000 περισσότερο τα μέτρα συμβάλλοντας έτσι περαιτέρω στην αεροκοινωνικής αποστασιπορική αγορά της Κύπρου και στη δημιοποίησης, η Hermes ουργία περισσοτέρων από τριάντα νέων, Airports προχώρηάμεσων θέσεων εργασίας. σε στην εγκατάστα3. Ολοκληρώθηκε η ανακαίνιση στους χώση των μηχανημάτων Tagomat® και ρους καταστημάτων και καφεστιατορίων Bagomat. Αναγνωρίζοντας τις τεχνολοεντός του Αεροδρομίου Λάρνακας παρέγικές εφαρμογές και καινοτομίες η διαχοντας στους επιβάτες μια νέα διαδροχειρίστρια εταιρεία των αεροδρομίων μή και ακόμα πιο βελτιωμένη ταξιδιωτιαναβαθμίζει την εμπειρία των επιβατών κή εμπειρία. Τόσο τα καταστήματα όσο απλοποιώντας τη διαδικασία Self-Tagging και τα καφεστιατόρια έχουν αναβαθμικαι Baggage Drop Off. στεί και εμπλουτιστεί με ακόμα περισσό- 6. Η διεθνώς καταξιωμένη καλλιτέχνις Ματερα προϊόντα. ρία Λοϊζίδου παρέδωσε το νέο της έργο 4. Το πρόγραμμα “Hermes Academy” ανα«Φτερωτοί Μετανάστες». Οι αναχωρούγνωρίστηκε από την Αρχή Ανάπτυξης Ανντες επιβάτες θα έχουν την ευκαιρία να θρώπινου Δυναμικού ως εκπαιδευτικό δουν το εντυπωσιακό έργο να αιωρείίδρυμα. Η Ακαδημία θα έχει την ευκαιρία ται από την οροφή του Αεροδρομίου να προσφέρει επιμορφωτικά μαθήματα Λάρνακας, μετά τον έλεγχο αποσκευστην ευρύτερη κοινότητα του αεροδρομίου. ών (διαβάστε περισσότερα στη σελ. 40).

ροσβεστικής τεχνολογίας ενώ παρόμοια ή αντίστοιχα μοντέλα οχημάτων χρησιμοποιούνται στα μεγαλύτερα αεροδρόμια του κόσμου. 5.

7. Στο πλαίσιο του project Sense of Place ολοκληρώθηκε πρόσφατα στο Αεροδρόμιο της Πάφου μια εντυπωσιακή τοιχογραφία 120 τ.μ., η οποία καλύπτει τον τοίχο πίσω από τα σημεία ελέγχου εισιτηρίων (check-in counters). H σύνθεση του έργου «Ταξίδι στην πόλη της Κύπριδος», των Κυπρίων καλλιτεχνών Γιώργου Γκάρεθ Χρίστου και Στέλιου Τζίβα, αντικατοπτρίζει την πλούσια φυσική ομορφιά και πολιτιστική κληρονομιά της Πάφου αλλά και γενικότερα της Κύπρου.

8. Δύο καινούργια οχήματα Rosenbauer, τύπου Panther, εντάχθηκαν στον στόλο της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας στο Αεροδρόμιο Λάρνακας. Τα νέα οχήματα είναι εξοπλισμένα με την τελευταία λέξη της πυ-

1. Larnaka and Pafos Airports have been accredited with the Airport Health Accreditation by the Airports Council International (ACI World). This important recognition is pivotal for Cyprus and for Hermes Airports as it affirms that all the health and safety measures are completely implemented. Areas covered by the committee include cleaning and disinfection, passenger and staff protection, physical layout as well as passenger communication amongst others. 2. Wizz Air established a new base at Larnaka Airport with 3 based aircraft and a further expansion of its existing network with 16 routes, 13 of which are new destinations. More than 900,000 additional seats are added to its Larnaka network which further support the market of Cyprus and the creation of more than 30 new direct job positions. 3. The redesign of the commercial areas has recently been completed at Larnaka airport offering passengers a new pathway and a further improved passenger experience. Both the shops as well as the cafes and restaurants have been upgraded and enriched with new products and brands. 4. The Hermes Academy programme has been recognized by the Human Resources

Development Authority (HRDA) as an approved training institution. The Academy will have the opportunity to offer training courses to the wider airport community. Hermes Airports has recently completed the installation of the Tagomat and Bagomat kiosks which allow a SelfTagging and Baggage Drop Off process at Larnaka and Pafos Airports. The project is part of the strategy for upgrading the customer experience through technological advancements. The new kiosks are in line with the current travel standards and simplify the Self-Tagging and Baggage Drop Off process. The internationally acclaimed artist Maria Loizidou has delivered her new artwork “Volant Migrants“. Departing passengers will have the opportunity to see the impressing art piece hanging from the ceiling of Larnaka Airport, after security check. (Read more in page 40). An impressive 120m2 mural adorns the wall behind the Check In counters of Pafos Airport. The wall painting “A trip to the city of Aphrodite“ by Cypriot artists Giorgos Gareth Christou and Stelios Tzivas, is part of the Sense of Place project and represents the rich natural beauty and cultural heritage of Pafos and Cyprus. Two new state-of-the-art Rosenbauer Panthers have joined the Larnaka Airport Fire Brigade fleet. The robust vehicles are equipped with the latest firefighting equipment. Similar or the same vehicles are used at some of the world’s largest and busiest airports. W E L C O M E | 131

NEWS 2020 STORYLINE IN PICTURES 10

9. Η Hermes Airports σ τ η ρί ζον τα ς τ η ν πρωτοβουλία του Σοφία για τα Παιδιά φιλοξένησε στους χώρους του Αεροδρομίου Λάρνακας την έκθεση «Giraffes for Hope». Oι επιβάτες είχαν την ευκαιρία να δουν τις 20 εντυπωσιακές καμηλοπαρδάλεις, οι οποίες φιλοτεχνήθηκαν αφιλοκερδώς από ισάριθμους καλλιτέχνες, με στόχο την οικονομική ενίσχυση των προγραμμάτων του Σοφία για τα Παιδιά. 10. Η Hermes Airports απέδειξε για άλλη μια φορά την κοινωνική της υπευθυνότητα, εστιάζοντας στη μείωση του αποτυπώματός της λειτουργίας των αεροδρομίων της Κύπρου στο περιβάλλον. Το προσωπικό της εταιρίας έλαβε ένα οικολογικό δώρο που περιλάμβανε μια πάνινη τσάντα, ένα επαναχρησιμοποιήσιμο θερμός, ένα επαναχρησιμοποιήσιμο μπουκάλι και δυο μεταλλικά καλαμάκια. 11. Η Hermes Airports κέρδισε δυο βραβεία στα Cyprus Event Awards 2020, στις ακόλουθες κατηγορίες: Corporate Events και Event Management με αφορμή το 29ο ACI EUROPE Annual Assembly & 132 | W E L C O M E

Congress που οργανώθηκε στη Λεμεσό το 2019. 12. Tο Αεροδρόμιο Λάρνακας εξασφάλισε μια σημαντική διάκριση στο πλαίσιο του

30ού συνεδρίου του Διεθνούς Συμβουλίου Αεροδρομίων Ευρώπης (Airports Council International - ACI Europe) καθώς απέσπασε τιμητική μνεία στην κατηγορία αεροδρομίων 5 έως 10 εκατ. επιβατών στο πλαίσιο των βραβείων «Καλύτερα Αεροδρόμια στην Ευρώπη» για το 2020. Τα αεροδρόμια αξιολογήθηκαν για τις επιδόσεις, την ευελιξία και τα αποτελέσματά τους σε ένα περιβάλλον έντονων προκλήσεων όπως αυτό διαμορφώθηκε λόγω της πανδημίας.

9. Hermes Airport s supported the latest project of Sophia For Children, by hosting the “Giraffes for Hope” exhibition at Larnaka Airport. Passengers had the opportunity to see 20 amazing giraffes which were created by the artists, aiming to financially support the Sophia Foundation programmes. . 10. Hermes Airports continues to focus on its strategy to reduce the carbon

footprint from the operation of the airports of Cyprus on the environment. Reinforcing this commitment once again, the company has provided the staff of Hermes with an eco-friendly and useful set which included a tote bag, a reusable thermos, a reusable bottle and two stainless steel straws. 11. Hermes Airports has received two awards at the Cyprus Events Awards, in the categories of Corporate Events and Event Partners/Suppliers (Production & Organisation). The two awards have been presented for hosting of the 29th Annual General Assembly & Congress by the Airports Council International (ACI Europe) and the social events held in Limassol, in June 2019. 12. Larnaka International Airport has received an important accolade during the 30th Annual Congress and General Assembly of the Airports Council International (ACI Europe), as it was highly commended in the category 5-10 million passengers at the Best Airport Awards 2020. The airports were evaluated based on their performance, agility, and results in a newly created environment deriving from the pandemic.

W E L C O M E | 133

BRAND NEW SHOPPING EXPERIENCE Τ Ο Μ Ε ΓΑ Λ Υ Τ Ε Ρ Ο FA C E - L I F T της 12χρονης ιστορίας του Αε-

T H E G R E AT E S T “ FA C E L I F T ” in the 12-year history of Larnaka

ροδρομίου Λάρνακας ολοκληρώθηκε πρόσφατα. Τα έργα ανακαίνισης τόσο των εμπορικών καταστημάτων όσο και των καφέ-εστιατορίων μεταμόρφωσαν το εσωτερικό του Αεροσταθμού. Νέα φιλοσοφία, μεγαλύτεροι χώροι, μοντέρνα διαρρύθμιση κερδίζουν τις εντυπώσεις δίνοντας την αίσθηση του μοντέρνου και του αρμονικού.

Airport has been completed in November. The renovation works of both the retail area as well as the cafés and restaurants completely transformed the interior of the airport. A new concept with bigger areas and a modern reconfiguration gives an impeccable first impression and delivers a sense of freshness and harmony.

Μόδα και αρώματα υψηλής ποιότητας είναι μερικά από τα πράγματα που θα βρει κανείς στα ανανεωμένα καταστήματα του Αεροδρομίου Λάρνακας. High end fashion and perfumes are just some of the products you will find in the brand-new shopping area of Larnaka Airport.

Μια τεράστια ποικιλία από κρασιά & οινοπνευματώδη καλύπτουν όλες τις ανάγκες προσφέροντας διάφορες επιλογές για δώρα. The great selection of wines & spirits to meet your needs with a range of gift options.

Ανάμεσα σε άλλα, ο επιβάτης έχει την ευκαιρία να ανακαλύψει ακόμα περισσότερο την Κύπρο με επιλεγμένα Kypriaka προϊόντα. Among others, you have the opportunity to discover more about Cyprus through a collection of Kypriaka products.

134 | W E L C O M E

CULINARY EXPERIENCE

Νέες διεθνείς αλυσίδες προστέθηκαν στη βεντάλια των καφέ-εστιατορίων του Αεροδρομίου Λάρνακας. New international brands have been added in the Food & Beverage area of Larnaka Αirport . Ο επιβάτης μπορεί να απολαύσει τοπική και διεθνή κουζίνα χαλαρώνοντας με λίγο καφέ ή ένα ποτήρι κρασί πριν από την αναχώρησή του. You can enjoy local and international cuisine and unwind over a cup of coffee or a glass of wine before your flight departure.

Ο ταξιδιώτης έχει διάφορες επιλογές για φαγητό το χρόνο που βρίσκεται στο αεροδρόμιο. Yοu have several dining options during your stay at the airport.

W E L C O M E | 135

AIRPORT SERVICES LARNAKA & PAFOS AIRPORTS ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΑΕΡΟΛΙΜΕΝΩΝ | AIRPORT INFORMATION SERVICES Διαθέσιμη όλο το 24ωρο | Available 24 hours/7 days TEL.: 77778833 (τοπικές κλήσεις/local calls only)

+357 25123022 (διεθνείς κλήσεις μόνο/int. calls only) EMAIL: info@hermesairports.com customerservices@hermesairports.com Για οποιαδήποτε βοήθεια, μπορείτε να επισκεφθείτε το Γραφείο Πληροφοριών στο επίπεδο Αναχωρήσεων (περιοχή Check In) For any assistance at Larnaka Airport, you can visit the Airport Information Desk located at the Departures (Check In Area)

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ | SERVICES Τα Αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου παρέχουν δωρεάν σύνδεση WiFi στους επιβάτες και τους επισκέπτες | Larnaka and Pafos Airports provide free WiFi to the passengers and visitors Ζωντανές ενημερώσεις για τις εκδηλώσεις, προσφορές και πολλά άλλα | Live updates on airport info, events, offers and more @CyprusAeropolis Facebook | Twitter | Instagram | YouTube Για το πτητικό πρόγραμμα μπορείτε να επισκεφθείτε την επίσημη ιστοσελίδα των αεροδρομίων | For flight info, you can visit the official airport website www.hermesairports.com Μπορείτε να επικοινωνήσετε με το Τηλεφωνικό Κέντρο Χώρων Στάθμευσης | You can contact our Parking Call Centre for any queries Διαθέσιμο για τα Αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου Available for Larnaka and Pafos Airports TEL.: +357 24030026 EMAIL: booking@hermesairports.com Για απορίες σχετικά με υπηρεσίες για Άτομα με Αναπηρία (ΑμΕΑ) και Άτομα με Μειωμένη Κινητικότητα μπορείτε να επικοινωνήσετε με την εταιρεία S&L Airport Services Ltd | For queries regarding Disabled Persons and Persons with Reduced Mobility, you can contact the S&L Airport Services Ltd | Για Αεροδρόμιο Λάρνακας | For Larnaka Airport TEL.: +357 24008400 | EMAIL: lca.prmsupervisor@slairportservices.com | Για Αεροδρόμιο Πάφου | For Pafos Airport TEL.: +357 26007075 | EMAIL: pfo.prmsupervisor@slairportservices.com

ΤΡΑΠΕΖΕΣ, ATMs ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΟΣ | BANKS, ATMs & CURRENCY EXCHANGE Θα βρείτε υποκατάστημα τράπεζας στο Αεροδρόμιο Λάρνακας που παρέχει ξένο συνάλλαγμα και βασικές τραπεζικές υπηρεσίες, όπως και Αυτόματες Ταμειακές Μηχανές (ATM) και στα δύο αεροδρόμια | You will find a local bank branch at Larnaka Airport that provides foreign exchange and basic banking facilities, and ATMs at both airports • Τράπεζα Κύπρου Επίπεδο Αναχωρήσεων Αεροδρόμιο Λάρνακας | Bank of Cyprus Departures Level Larnaka Airport TEL.: +357 24008676 • Υπηρεσία Συναλλάγματος | Currency Exchange: Αεροδρόμιο Λάρνακας | Larnaka Airport TEL.: +357 24008833 (Arrivals) | +357 24008834 (Departures) | EMAIL: info@onexchange.com.cy | Αεροδρόμιο Πάφου | Pafos Airport TEL.: +357 96459101 EMAIL: info@onexchange.com.cy

136 | W E L C O M E

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ & ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ | SERVICES & FACILITIES Αίθουσες Αναμονής Διακεκριμένων Επιβατών (Αναχωρήσεις, μετά το Διαβατηριακό Έλεγχο) | Lounges (Departures, after Passport Control) • Aspire Lounge (Αεροδρόμιο Λάρνακας | Larnaka Airport) TEL.: +357 24008538 EMAIL: lca.executivelounge@slairportservices.com • Aegean Lounge (Αεροδρόμιο Λάρνακας | Larnaka Airport) TEL.: +357 24008444 | EMAIL: lca-lounge@aegeanair.com • Premium Lounge (Αεροδρόμιο Πάφου | Pafos Airport) TEL.: +357 26007330 | EMAIL: premiumlounge@cyairports.com Υπηρεσία Φύλαξης Αποσκευών και Άδειων Κουτιών Ποδηλάτων| Baggage Storage and Storage of Empty Bicycle Boxes: Αεροδρόμιο Λάρνακας | Larnaka Airport TEL.: +357 99876141 | EMAIL: info@safe-sac.com | Αεροδρόμιο Πάφου | Pafos Airport TEL.: +357 99876142 | EMAIL: info@safe-sac.com Υπηρεσία Περιτύλιξης Αποσκευών Αεροδρομίου Λάρνακας | Baggage Wrap Larnaka Airport TEL.: +357 99876141 Υπηρεσία Αχθοφόρου Αεροδρομίου Λάρνακας | Porter Service Larnaka Airport TEL.: +357 99339936 Επιστροφή του ΦΠΑ Αεροδρομίων Λάρνακας και Πάφου | VAT Tax Free Larnaka and Pafos Airport • Global Blue Tax-Free TEL.: +357 24008760 | +357 96638878 (Russian speaking) | EMAIL: info@global-blue.com • Planet Tax-Free TEL.: +357 24008715 EMAIL: office.cy@planetpayment.com

ΤΑΞΙ∆ΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΒΡΕΦΗ ΚΑΙ ΠΑΙ∆ΙΑ | TRAVELLING WITH BABIES AND CHILDREN Χώροι Αλλαγής Πάνας & Θηλασμού | Baby Changing Rooms & Breastfeeding Facilities Σημεία Αεροδρομίου Λάρνακας | Larnaka Airport Locations • Χώρος Ζύγισης Αποσκευών (Επίπεδο 2) | Check-In Area (Level 2) • Χώρος Αναχωρήσεων (Επίπεδο 2) | Departure Gates Area (Level 2) • Χώρος Παραλαβής Αποσκευών (Επίπεδο 1) | Baggage Reclaim Area (Level 1) Σημεία Αεροδρομίου Πάφου | Pafos Airport Locations • Αφίξεις – Στο Χώρο Παραλαβής Επιβατών | At the Meeters & Greeters Area • Πύλες Επιβίβασης – Δίπλα από την Αίθουσα Αναμονής «Premium Lounge» Departure Gates Area – Νext to the “Business Lounge” • Χώρος Παραλαβής Αποσκευών – Aπέναντι από τον Ιμάντα Παραλαβής Αποσκευών Αρ. 2 | Baggage Reclaim Area – Οpposite Baggage Reclaim Belt No 2

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΓΙΑ ΑMΕΑ ΚΑΙ ΑΜΚ | DISABLED PERSONS AND PRM Τα Αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου παρέχουν βοήθεια σε Άτομα με Αναπηρία (ΑμΕΑ) και σε Άτομα με Μειωμένη Κινητικότητα (ΑΜΚ) κατά την άφιξη, αναχώρηση και τη μετεπιβίβασή τους. Εάν γνωρίζετε ότι θα χρειαστείτε βοήθεια στο αεροδρόμιο, παρακαλείσθε όπως ενημερώσετε την αεροπορική εταιρεία ή τον ταξιδιωτικό σας πράκτορα κατά την κράτηση του εισιτηρίου σας ή τουλάχιστον 48 ώρες πριν από την αναχώρησή σας, προκειμένου να καλυφθούν οι απαιτήσεις σας κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο και να καταστεί το ταξίδι σας όσο πιο άνετο γίνεται. Το Aεροδρόμιο Λάρνακας είναι εξοπλισμένο με το Eagle Lifter, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ασφαλή και αποτελεσματική μεταφορά ακινητοποιημένων επιβατών ή υπέρβαρων επιβατών που δεν είναι σε θέση να έχουν πρόσβαση στο κάθισμά τους στο αεροσκάφος χωρίς βοήθεια. Η κράτηση για τη μεταφορά σας με το Eagle Lifter γίνεται μέσω EMAIL: lca.eaglelifter@slairportservices.com | Larnaka and Pafos Airports provide a high level of services to Disabled Persons and Persons with Reduced Mobility (PRM) for arrival, departure and transit. If you know that you will need assistance at the airport, please inform your airline or travel agent at the time of your flight ticket booking or at least 48 hours prior your departure to accommodate your requirements as best as possible and to make your journey as comfortable as possible. Larnaka Airport is equipped with the Eagle Lifter which can be used for the safe & efficient transfers of completely immobile passengers or oversized/overweight passengers who may not reach their aircraft seat unaided. Bookings for the Eagle Lifter via email at EMAIL: lca.eaglelifter@slairportservices.com

ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΑΠΟ/ΠΡΟΣ ΤΑ ΑΕΡΟ∆ΡΟΜΙΑ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΚΑΙ ΠΑΦΟΥ | ACCESS TO/FROM LARNAKA AND PAFOS AIRPORTS Λεωφορεία | Shuttle Service Kapnos Airport Shuttle TEL.: +357 24008718 | +357 77771477 EMAIL: info@kapnosairportshuttle.com • Limassol Airport Express TEL.: +357 77777075 | +357 97779090 | EMAIL: info@limassolexpress.eu • Abelair Aviation Limited TEL.: +357 24008650 EMAIL: info@abelair.com.cy • Cyprus Public Transportation TEL.: 1416 EMAIL: contactus@publictransport.com.cy (Διαθέσιμο μόνο από το Αεροδρόμιο Λάρνακας Available only from Larnaka Airport) Υπηρεσίες Ταξί Aεροδρομίου Λάρνακας | Larnaka Airport Taxi Services TEL.: +357 99654886 | +357 24656195

•

ΓΡΑΦΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΕΝΟΙΚΙΑΣΗΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ | CAR RENTAL OFFICES • AVIS BUDGET: Αεροδρόμιο Λάρνακας | Larnaka Airport TEL.: +357 24008707 | Αεροδρόμιο Πάφου | Pafos Airport TEL.: +357 26007318

• HERTZ: Αεροδρόμιο Λάρνακας | Larnaka Airport TEL.: +357 24008692 | Αεροδρόμιο Πάφου | Pafos Airport TEL.: +357 26007313

• EUROPCAR: Αεροδρόμιο Λάρνακας | Larnaka Airport TEL.: +357 24008686 | Αεροδρόμιο Πάφου | Pafos Airport TEL.: +357 26822633

• SIXT: Αεροδρόμιο Λάρνακας | Larnaka Airport TEL.: +357 25257724 | Αεροδρόμιο Πάφου | Pafos Airport TEL.: +357 25257727

• ASTRA PETSAS: Αεροδρόμιο Λάρνακας | Larnaka Airport TEL.: +357 22558120 (Astra) TEL.: +357 24643350 (Petsas) Αεροδρόμιο Πάφου | Pafos Airport TEL.: +357 22558140 (Astra) TEL.: +357 26423046 (Petsas)

ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ | IMPORTANT INFORMATION Γραφείο Απολεσθέντων Αντικειμένων της Αστυνομίας Airport Police Lost & Found Station | Αεροδρόμιο Λάρνακας | Larnaka Airport TEL.: +357 24804715 | +357 24804716 Αεροδρόμιο Πάφου | Pafos Airport TEL.: +357 26806446 Αναζήτηση Αποσκευών | Lost & Found Baggage Για αναζήτηση αποσκευών παρακαλείσθε όπως επικοινωνήσετε με τις αντίστοιχες αεροπορικές εταιρείες ή την εταιρεία Επίγειας Εξυπηρέτησης της αεροπορικής εταιρείας σας | For lost baggage please contact your respective airline or the Local Ground Handling Company appointed by the airline. • SWISSPORT: Larnaka Airport TEL.: +357 24008535 | Pafos Airport TEL.: +357 26007235 • LGS HANDLING: Larnaka Airport TEL.: +357 24008620 | Pafos Airport TEL.: +357 26007258 • ABELAIR: TEL.: +357 24008650 • AIRTRANS: TEL.: +357 24008470 • CTT AVIATION: TEL.: +357 24008656 Έλεγχος Διαβατηρίων και Θεώρησης Εισόδου (Visa) | Passport Control & Visas Μονάδα Αεροδρομίου Λάρνακας Larnaka Airport Unit TEL.: +357 24804623 | +357 24804621 Μονάδα Αεροδρομίου Πάφου | Pafos Airport Unit TEL.: +357 26 806449 | +357 26 806419. Νοσοκόμος Αεροδρομίου | Airport Nurse Αεροδρόμιο Λάρνακας | Larnaka Airport TEL.: +357 24008315 Αεροδρόμιο Πάφου | Pafos Airport TEL.: +357 26007325

Departures Scan to view real time departure times LCA / PFO W E L C O M E | 137

P ROT E C T YO U R S ELV E S AND OTHERS FROM

covid-19 +1 5

the Φοράμε ενδεδειγμένη μάσκα σε όλους τους χώρους, προστατεύοντας εμάς και τους γύρω μας. Always wear an appropriate mask in all areas, thus protecting yourself and those around you.

Τηρούμε αυστηρά τις αποστάσεις μεταξύ μας και αποφεύγουμε τον συγχρωτισμό. Always maintain strict distances between yourself and others, and avoid close contact.

ΕΝΗΜΕΡΩΝΟΥΜΕ ΑΜΕΣΑ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΟΥ ΝΙΩΣΟΥΜΕ Α∆ΙΑΘΕΣΙΑ ΚΑΙ ΕΧΟΥΜΕ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ. IMMEDIATELY INFORM THE AUTHORITIES IF YOU FALL ILL AND/OR EXHIBIT ANY SYMPTOMS ASSOCIATED WITH THE COVID VIRUS.

golden

RULES

Πλένουμε συχνά και σχολαστικά τα χέρια μας και κάνουμε χρήση αντισηπτικού. Wash your hands thoroughly as often as possible and use antiseptic.

ΑΠΟΦΕΥΓΟΥΜΕ ΝΑ ΑΓΓΙΖΟΥΜΕ ΜΕ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΜΑΣ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΜΑΣ – ΜΑΤΙΑ, ΜΥΤΗ, ΣΤΟΜΑ. AVOID ANY TOUCHING OF THE FACE – YOUR EYES, NOSE, AND MOUTH.

Βήχουμε ή φτερνιζόμαστε στον αγκώνα μας ή σε χαρτομάντιλο και όχι στα χέρια μας. Coughing or sneezing should always be done in the crook of your elbow or in tissue, never in your hands.

Για περισσότερες πληροφορίες και συνεχή ενημέρωση σχετικά με την εξέλιξη της πανδημίας στην Κύπρο και τα ισχύοντα μέτρα επισκεφθείτε την ιστοσελίδα https://www.pio.gov.cy/coronavirus/eng ή σκανάρετε το QR CODE Για αναφορά επείγοντος περιστατικού σχετικά με τον κορονοϊό ή για να καλέσετε ασθενοφόρο, καλέστε στο 1420. For continuous, updated information about COVID-19 in Cyprus and the current measures implemented, visit the website https://www.pio.gov.cy/coronavirus/eng or scan the QR CODE. To report a coronavirus related emergency or to call an ambulance, dial 1420.

A D D R E S S E S • ΒLANC STUDIO: 7 Αyias Elenis, Nicosia, T. 22314717. • GOLD BOUTIQUE: 31E Stasikratous St, Nicosia, T. 22511517. • LABELS BOUTIQUE: 65 Arch. Makariou III, Nicosia, T. 22375090. • LUIGI LOVES LUISA: 24 Stasikratous St, Nicosia, T. 22766363. 23 Lord Byron St, Limassol, T. 22766363. 353 28th October St, T. 22766363. 50 Apostolou Pavlou Av., Pafos, T. 26930030. • MAXMARA: 16B Stasikratous St, Nicosia, T. 22670388. 14 Maximos Michaelides St, Limassol, T. 25581460. Weekend MaxΜara: 9A Mnasiadou & Stasikratous St, Nicosia, T. 22670388. • MARELLA: 15 Mnasiadou St, Nicosia, T. 22671138. • RATT: 7 Κypranoros, Nicosia, T. 99176585. • TIFFANY BOUTIQUE: 77 Makarios Av., Nicosia, T. 22374070. Olympic Residence Complex, 353 28th October St, Limassol, T. 25582777.

138 | W ELCOM E

Order in seconds. Delivered in minutes.

Download the app now!