Welcome październik

ISSN 1234-4427 9/240 October 2013

www.welcometopoland.net.pl

www.lodzkie.pl www.lodzkie.travel www.wsiodle.lodzkie.pl

Łódzkie godne odkrycia

Województwo łódzkie to prawdziwa turystyczna niespodzianka. Turyści, którzy jeszcze niedawno z niedowierzaniem traktowali region, przekonali się, że to jedno z najciekawszych odkryć na mapie, pełne zabytków, pięknej przyrody i atrakcji.

The province of Łódzkie is a true tourist surprise. Tourists who used to treat this region with suspicion are finding it to be one of the most interesting discoveries, full of historical places of interest, beautiful nature and other attractions.

Najnowszym hitem województwa jest Kompleks Termalno-Basenowy w Uniejowie. Na gości czeka zespół krytych i otwartych basenów zasilanych termalną solanką, zespół odnowy biologicznej, strefa Wellness&SPA, zjeżdżalnie wodne, basen pływacki, brodziki dla dzieci. Z basenów może równocześnie korzystać 1100 osób.

Ogromnym powodzeniem cieszą się Łaźnie Kasztelańskie – średniowieczne SPA. W dębowych baliach można zażyć kąpieli w solance, czekoladzie, wywarze z róży lub nawet.. w piwie.

The latest hit of this region has been the Thermal Pool Complex in Uniejów. Visitors can enjoy outdoor and indoor pools with thermal saline water, a bio-recovery salon, a wellness&spa section, water slides, a professional swimming pool as well as pools for children. The pools have a capacity of 1,100 people. The Łaźnie Kasztelańskie – a mediaeval spa – have also been very popular. There you can undergo saline water, chocolate, rose and even beer treatment in oak baths.

Przez Łódzkie wiedzie pięć szlaków kulturowych o znaczeniu europejskim. Turysta ma tu do wyboru szlak Bursztynowy, Romański, Cysterski, Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej i Grunwaldzki. Oczywiście najlepiej jest poznać je wszystkie, podziwiając zabytki, architekturę i urzekające okolice.

Czekają bezcenne zabytki w Tumie, Łęczycy, Sulejowie, Oporowie, Piotrkowie Trybunalskim... i oczywiście w samej Łodzi.

Five culture-related routes of a European calibre run through Łódzkie. Tourists can choose from the Amber Route, the Romanesque Route, the Cistercian Route, the Warsaw-Vienna Railway Route and the Grunwald Route. It is certainly best to get to know them all, while marvelling at places of interests, old buildings and charming areas. Priceless historical buildings can be found in Tum, Łęczyca, Sulejów, Oporów, Piotrków Trybunalski... and of course in Łódź itself.

Województwo postawiło na turystykę aktywną i była to decyzja słuszna. Miłośnicy żeglarstwa, windsurfingu i kajaków od dawna doskonale znają Zalew Sulejowski, Zbiornik Jeziorsko oraz trasy spływów po Warcie, Pilicy, Bzurze i Rawce. A jeśli turysta woli wędrować po regionie nie tylko szlakami wodnymi, ma do dyspozycji Łódzki Szlak Konny - najdłuższy w Europie. Jego łączna długość to prawie 2 tys. km, a na trasie czeka około 300 stajni i stadnin nie tylko z końmi pod wierzch, lecz także z bryczkami i saniami.

The province has decided to bet on active leisure and it turned out to be a good decision. Sailing, windsurfing and kayaking enthusiasts have long known the Sulejowski Lagoon, the Jeziorsko Reservoir, and the kayaking routes in the Warta, the Pilica, the Bzura and the Rawka. If water is not your thing, you can go for the Łódzki Equestrian Route, the longest of this kind in Europe.

Its total length is almost 2,000 kilometres, and it features about 300 stables and horse riding centres which, apart from horses, provide also carts and sleighs.

Łódzkie to również ponad sto szlaków rowerowych, obejmujących całe województwo. Wszystkie są dobrze oznakowane, a na turystów czeka solidna baza noclegowa i gastronomiczna. Czekają też gościnni i życzliwi ludzie, bogaty folklor, barwne jarmarki, potrawy regionalne i wyroby rękodzieła ludowego.

Michał Jagiełło

In addition, Łódzkie comprises over 100 cycling routes spanning across the province. They are all well-signposted, and the tourists can choose from an extensive range of places to stay and eat. The locals are hospitable and friendly, and the folk culture is rich in colourful markets, regional food and hand-made folk crafts.

Michał Jagiełło

Łódzkie: worth discovering

To wszystko po prostu trzeba zobaczyć.

Zapraszamy!

You simply have to see it for yourself.

Welcome!

Powiat Poznański – mamy się czym pochwalić The Poznań District: we have reasons to be proud

4-5

Kórnik - Spotkanie z Białą Damą Kórnik: an encounter with the White Lady

6-7

Gmina Mosina nie tylko na weekend Mosina: attractive not only at weekends

8-9

Zapraszamy inwestorów • rozmowa z Tadeuszem Czajką, Wójtem Gminy Tarnowo Podgórne Investors are welcome • an interview with Tadeusz Czajka, Head of the Municipality of Tarnowo Podgórne

10-11

Od Racotu do Żerkowa – nowy szlak turystyczny „Podróże z Panem Tadeuszem” From Racot to Żerków: ”Travels with Sir Thaddeus” – a new tourist route.

12

Partnerska współpraca przyrodzie popłaca Environmental benefits of partnership

13

Jubileusz 5 lat RDOŚ Poznań Five years of the RDOŚ in Poznań

14-15

VW Poznań przykładem łączenia wysokiej jakości z troską o środowisko VW Poznań: an example of how high quality and environmental care can be combined

16-17

Pomorze Zachodnie Western Pomerania

18-19

Na grzyby do Drawska. Na wyjątkowe piwo do Czarnkowa Mushroom picking in Drawsko. Unique beer in Czarnków

20-21

Statkiem na (areny) Euro 2012 Sail to (the arenas) of the Euro 2012

22-23

Rozmowa z Marią Jolantą Batycką-Wąsik, Wójt Gminy Lesznowola An interiew with Maria Jolanta Batycka-Wąsik, Head of the Municipality of Lesznowola

25

Rozmowa z Mirosławem Graczykiem – Starostą Toruńskim An interview with Mirosław Graczyk, the Starost of Toruń

26

Sława

27

Welcome to Poland tel. +48 61 8617 000, e-mail: miesiecznik@welcometo.poznan.pl Marketing managers: Ewa Stasiak – mobile 698 805 992 Translation: Kacper Kozicki Correction of text: Lidia Wejman Zdjęcia dzięki uprzejmości: PKP S.A.; MPK Poznań; Poznań Airport – Aero Foto Kaczmarczyk

Wydawnictwo BESSA tel./fax +48 22 877 33 71 THE PUBLISHER OF: Welcome to Warsaw 03-450 Warsaw, 11/3 Ratuszowa tel./fax +48 22 877 33 71 – franczyza 31-503 Cracow, 25A Lubicz St. tel./fax +48 12 421 89 77

We do not take responsibility for the kontent of the advertisements and the sponsored articles.

MAMY SIĘ CZYM POCHWALIĆ

Park Orientacji Przestrzennej w Owińskach.

The Special Education Centre for Blind Children in Owińska.

Powiat Poznański to jeden z największych powiatów w Polsce. Szacuje się, że obecnie zamieszkuje go ok. 380 tysięcy ludzi.

Prognozy Głównego Urzędu Statystycznego wskazują, że w ciągu 20 lat liczba mieszkańców zwiększy się o kolejne 100 tysięcy, co daje 4 miejsce w kraju wśród lokalizacji najchętniej wybieranych do zamieszkania.

Dynamiczny rozwój demograficzny pociąga za sobą również szybki wzrost gospodarczy – obecnie na terenie powiatu działalność gospodarczą prowadzi ok. 45 tysięcy przedsiębiorstw, od małych lokalnych po największe – polskie i międzynarodowe.

pularniejszych należą „Ogólnopolski Festiwal Dobrego Smaku” w Poznaniu, „Szeroko na Wąskiej” w Mosinie, „Rumpuć rokietnicki” czy „Pyra poznańska” w Szreniawie. Ciekawą inicjatywą, tym razem sportową, był również zorganizowany po raz pierwszy „Bieg Aktywnie dookoła Poznania” na lotnisku w Bednarach w gminie Pobiedziska. Wszystkie te wydarzenia mają zachęcić mieszkańców do zdrowego i aktywnego trybu życia oraz korzystania z ekologicznych produktów.

Starostwo Powiatowe w Poznaniu ul. Jackowskiego 18 60-509 Poznań tel. centrala +48 61 8410-500

4

fot. K. Wojszcz

POWIAT POZNAŃSKI – Władze samorządowe dokładają wszelkich starań, by powiat był miejscem przyjaznym nie tylko do zamieszkania i odpoczynku, ale i do inwestowania, nauki i pracy. Dzięki temu dziś znajduje się on na 1. miejscu w Polsce pod względem największej ilości oddanych do użytkowania obiektów produkcyjnych oraz tych związanych z drobną przedsiębiorczością. Inwestorzy kluczowi dla rozwoju mogą liczyć na zwolnienia z podatku i inne ulgi. Wsparcie mogą otrzymać również przedsiębiorcy prowadzący działalność długofalową i innowacyjną, która zapewni mieszkańcom miejsca pracy.

Tak szybki rozwój powiatu sprawia, że konieczne staje się dostosowanie infrastruktury do potrzeb rosnącej liczby ludności. Wymaga to podejmowania zróżnicowanych działań – od remontów dróg po modernizację i przebudowę budynków użyteczności publicznej oraz obiektów jednostek edukacyjnych.

Dzięki realizowanej ze środków unijnych termomodernizacji udało się wyremontować m.in. powiatowe szkoły ponadgimnazjalne oraz szpital w Puszczykowie. Wielkim sukcesem Powiatu okazało się też stworzenie unikalnego na skalę europejską Parku Orientacji Przestrzennej przy Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Dzieci Niewidomych w Owińskach. Umożliwia on dzieciom i młodzieży z dysfunkcją narządu wzroku naukę poruszania się w terenie oraz przyczynia się do ich integracji z osobami widzącymi.

Poza inwestycjami w sferze materialnej, władze powiatu podejmują inne działania służące poprawie komfortu życia w regionie, m.in. organizują akcje prospołeczne, proekologiczne i prozdrowotne. Szczególny nacisk kładą na edukację ekologiczną lokalnej społeczności i kształtowanie nawyków mądrego korzystania z zasobów przyrody. Tym celom służą liczne imprezy, takie jak kampania promocyjna wprowadzająca nowy produkt turystyczny „Naturalnie dookoła Poznania”. To cykl imprez kulinarnych promujących lokalne, naturalne i ekologiczne produkty. Do najpo-

W konwencję tę wpisuje się również najnowszy projekt Powiatu, czyli akcja medialna „Wiecie co jecie w poznańskim powiecie”. Ma ona na celu zapoznanie młodych mieszkańców z zasadami zdrowego żywienia, zmianę złych praktyk żywieniowych i przede wszystkim zaszczepienie mody na zdrowy tryb życia.

– Obecnie co piąty uczeń w Polsce ma nadwagę, w ciągu ostatnich 20 lat liczba dzieci z otyłością wzrosła aż trzykrotnie. To alarmujące dane. – mówi Jan Grabkowski, Starosta Poznański – Przede wszystkim jest to wina złego odżywiania, tzw. „śmieciowego jedzenia” i braku ruchu. Jako samorząd widzimy skalę problemu i właśnie dlatego postanowiliśmy z tym walczyć.

Wszystkie te działania stanowią odpowiedź władz powiatu na konkretne potrzeby mieszkańców regionu i mają na celu poprawę jakości ich życia. Mamy się czym pochwalić. – podkreśla Jan Grabkowski – Najważniejszym kryterium dla nas jest zadowolenie lokalnej społeczności, dlatego od lat z powodzeniem realizujemy ambitne projekty. Dołożymy wszelkich starań, by powiat pod każdym względem był miejscem atrakcyjnym do życia, nauki, pracy i prowadzenia działalności gospodarczej.

THE POZNAŃ DISTRICT: WE HAVE REASONS TO BE PROUD OF

Wiecie co jecie w poznańskim powiecie.

You know what you eat in the Poznań district.

The local authorities have been doing their best to make the district a friendly place not only to live and to rest, but also to invest, study and work. As a result, it ranks 1st in Poland in terms of the number of completed manufacturing facilities as well as those related to small businesses. Key investors may count on tax exemptions and other forms of preferential treatment. Assistance will also be provided for entrepreneurs wishing to engage in long-term and innovative activities creating jobs for the local residents.

dookoła Poznania (‘Naturally around Poznań’), a new tourist product. It is a series of culinary events promoting local, natural and organic products. The most popular include ‘Ogólnopolski Festiwal Dobrego Smaku’ in Poznań, ‘Szeroko na Wąskiej’ in Mosina, ‘Rumpuć rokietnicki’, and ‘Pyra poznańska’ in Szreniawa. An interesting sports initiative was the ‘Aktywnie dookoła Poznania’ run held at the Bednary airport in the municipality of Pobiedziska. All those events aim to promote healthy and active lifestyle and organic products.

Such a rapid development of the district makes it inevitable to adjust the infrastructure to the needs of a growing population.

This requires a range of measures to be taken, from repairing roads to modernising and altering public buildings and educational facilities. Thanks to thermal modernisation carried out with EU funding, local secondary schools and the hospital in Puszczykowo were refurbished. A great success for the district has also been the Spatial Orientation Park which was created at the Special Education Centre for Blind Children in Owińska, a facility which is unique on a European scale. It enables visually-impaired young people to learn how to move around and it assists in their integration with other people.

The latest project follows the same convention: it is a media campaign called ‘Wiecie co jecie w poznańskim powiecie’ (‘You know what you eat in the Poznań district’). It aims to show young people the principles of healthy eating, to change bad nutritional practices and, most of all, to start the trend to live healthy. ‘Currently the fifth of students in Poland are overweight, and in the last 20 years the number of overweight children increased threefold. This is alarming data’ – says Jan Grabkowski, the Governor of the Poznań District. ‘First of all, bad eating habits are to blame: the so-called “junk food” and lack of exercise. As the local government we see the scale of the problem and that is why we decided to combat it’.

Apart from tangible investments, the local authorities have been taking other steps to raise the comfort of life in the region: they organise social, environmental and health campaigns.

Particular emphasis has been put on the environmental education of the local community as well as on shaping the habits of a wise use of natural resources. This has been achieved through numerous events, such as the promotional campaign introducing Naturalnie

All these measures come as a response of the district authorities to specific needs of the region’s population, and they are geared towards raising their quality of life. ‘We have reasons to be proud of’ – Jan Grabkowski emphasizes – ‘The most important criterion for us is a satisfied local community, that is why we have been successful in implementing ambitious projects for years. We will do our best to make the district an all-round attractive place to live, study, work and run a business’.

fot. Z. Maląg

fot. M. Dziedzic

The Poznań district is one of the biggest in Poland. It has an estimated population of about 380,000. The forecasts of the Main Statistical Office indicate that within 20 years the number of residents will rise by another 100,000, which will make it the 4th most popular location chosen to live nationwide.

The consequence of the dynamic demographic development is a rapid economic growth. About 45,000 businesses currently operate in the district, from small local ones to major Polish and international companies.

„Bieg Aktywnie dookoła Poznania” .

The Actively around Poznań run.

5

Urząd Miejski w Kórniku Pl. Niepodległości 1 62-035 Kórnik tel. +48 61 8 170 411

www.kornik.pl

Spotkanie z Białą D An encounter with the White

Dobre połączenia komunikacyjne – drogowe, kolejowe i lotnicze sprawiają, że Kórnik staje się obowiązkową pozycją na szlaku turystycznym w Wielkopolsce. Miasto znajduje się w centralnej części Pojezierza Wielkopolskiego, w sąsiedztwie autostrady A2, zaledwie 20 km od Poznania.

Zachwyca zabytkami architektonicznymi oraz pięknem okolicznych lasów, jezior i rozlewisk Warty.

Odwołując się do historii Kórnika, należy wspomnieć o Szkółkach Kórnickich. Zostały założone przez Działyńskich w 1820 r. dzięki zamiłowaniu rodziny do dendrologii. Na tym gruncie wyrosła jedna z najbogatszych kolekcji roślin w Europie w drugiej połowie XIX w. Ostatni ich właściciel – Władysław Zamoyski w odwołaniu do idei pracy organicznej przyczynił się do utworzenia fundacji „Zakłady Kórnickie” – oddając swoje dobra narodowi polskiemu. W 1952 Polska Akademia Nauk ze Szkółek uczyniła część Zakładu Doświadczalnego. Obecnie powierzchnia gruntów wynosi 40 ha, a w samym Kórniku uprawiane są drzewa iglaste, liściaste, pnącza oraz rośliny wrzosowate.

Największą atrakcją miasta jest XIV-wieczny Zamek należący w przeszłości do rodzin Działyńskich,

6

Potockich i Zamoyskich. Na uwagę zasługuje znajdująca się w nim Biblioteka Kórnicka założona w 1828 r. zawierająca wiele starodruków, a nawet rękopisy Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Cypriana Kamila Norwida oraz Napoleona. Zamkowi towarzyszy legenda o Białej Damie, która tuż przed północą ożywa z obrazu francuskiego malarza Antoniego Pesne. Duch Teofili z Działyńskich Szołdrskiej-Potulickiej przechadza się po komnatach i parku aż do świtu.

Zamek Kórnicki, trzy oficyny, wozownia oraz pawilon zamkowy są otoczone Arboretum. Jest to jeden z największych w Europie Środkowej park dendrologiczny. Znajduje się w nim około 3 tys. odmian drzew i krzewów. Najbardziej cenionymi okazami są: magnolie, azalie, lilaki oraz różaneczniki. To właśnie w tym miejscu kwitnie życie kulturalne mieszkańców – na terenie podzamcza odbywają się koncerty muzyczne, warsztaty malarskie, rzeźbiarskie oraz zjazdy fanów motoryzacji.

Będąc w Kórniku należy zobaczyć rynek z XV-wiecznym układem ulic, wzniesiony przez Górków w 1437 gotycki Kościół Parafialny p. w. Wszystkich Świętych oraz neobarokowy ratusz. Od niedawna mieszkańcy

i turyści mogą odbywać spacery na promenadzie im. Wisławy Szymborskiej wzdłuż Jeziora Kórnickiego. W przededniu 90 urodzin poetki odsłonięto pierwszy jej pomnik na świecie. Posąg Noblistki znajduje się tuż przy ławeczce, na której siedzi kot na kartkach z jej wierszami.

Jest wiele sposobów na ciekawe spędzanie wolnego czasu w Kórniku i okolicach. Godnymi polecenia trasami rowerowymi i pieszymi są: „Borówiecki Ring Rekreacyjny”, „Pierścień dookoła Poznania”, „Kórnicki Pierścień Rowerowy” oraz „Szlak Bobrowy”, w którym mieści się wieża widokowa w Czmeńcu umożliwiająca podziwianie z 15 m starorzecza Warty i rozległych łąk. Warto skorzystać z kompleksu basenów, siłowni i hali sportowej w Centrum Rekreacji i Sportu Oaza oraz z kortu tenisowego Hotelu „Rodan”. W okresie letnim można wypożyczać sprzęt wodny przy kąpieliskach oraz wybrać się na rejs statkiem po Jeziorze Kórnickim. Liczne jeziora stanowią także całoroczną atrakcją dla wędkarzy. Łańcuch zbiorników wodnych zwany Rynną Kórnicko-Zaniemyską, kompleks pałacowo-parkowy, perełki architektoniczne i liczne wydarzenia kulturalne sprawiają, że to 22-tysięczne miasto jest chętnie odwiedzane przez turystów. Warto się wybrać na spotkanie z Białą Damą o każdej porze roku.

Damą Lady Well-communicated by road, rail and air, Kórnik has made it to the list of mandatory places to visit on the tourist routes across Greater Poland. The city is situated in the central part of the Greater Poland Lakeland, in the vicinity of the A2 motorway, just 20 km away from Poznań. The local historical buildings, beautiful local forests, lakes and riverside areas continue to enchant visitors.

When talking about Kórnik’s history, one should not forget Szkółki Kórnickie, the local plant nurseries. They were established by the Działyńskis in 1820 owing to the family’s love of dendrology. This gave birth to one of the most extensive plant collections in Europe of the second half of the 19th century. Władysław Zamoyski, their last owner, inspired by the idea of organic work, gave his estate away to the Polish nation, contributing to the creation of the Zakłady Kórnickie foundation. In 1952, the Polish Academy of Sciences adopted part of the plant nurseries for their Experimental Plant. Currently, they cover an area of 40 hectares. Kórnik is home to plantations of conifer trees, leafy trees, vines and heathers.

The town’s biggest attraction is the 14th-century castle which was owned by the Działyński, Potocki and Zamoyski families in the past. Its important part is the Library of Kórnik, set up in 1828, which features many old books including handwritten manuscripts by Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Cyprian Kamil Norwid and Napoleon. The castle has its own legend of the White Lady: she rises from Antoine Pesne’s painting just before midnight. The ghost of Teofila Szołdrska-Potulicka from the Działyński family wanders around the castle and the park until dawn.

The Kórnik Castle with its three outhouses, a coach house

and a pavilion is surrounded by the Arboretum. It is one of Central Europe’s largest tree parks and is home to about 3,000 varieties of trees and shrubs. The most valuable ones include lilacs, magnolias, azaleas and rhododendrons.

The local cultural life is focused around this venue, with concerts, painting and sculpting workshops, as well as car enthusiasts meetings being held at the castle.

When in Kórnik, it is worth visiting the market square with its 14th-century street alignment, the Gothic All Saints’ Parish Church from 1437 and the Neo-baroque town hall. The locals and the tourists like to take walks along the recentlybuilt promenade along Lake Kórnickie, dedicated to the poet Wisława Szymborska. Before her 90th birthday, her first monument in the world was unveiled there. Standing next to it is a bench with a cat which is sitting on sheets of paper with her poems.

There are many interesting ways to spend your free time in Kórnik and its surroundings. The cycling and walking routes which are worth recommending include: Borówiecki Ring Rekreacyjny (The Recreational Ring of Borówiec), Pierścień dookoła Poznania (The Ring Around Poznań), Kórnicki Pierścień Rowerowy (The Cycling Ring of Kórnik) and Szlak Bobrowy (The Beaver Route) which features the 15-metre tall observation deck in Czmoniec, from which you can admire river Warta’s old bed and the nearby meadows. It is also worth visiting the swimming pool, the weight-lifting room and the sports hall of the Oaza Sports and Recreation Centre as well as the tennis courts at the Rodan Hotel. In the summertime, water equipment can be rented around swimming areas. You can also take a boat cruise around Lake Kórnickie. The plethora of lakes provide all-year-round attractions for fishing enthusiasts.

Places eagerly visited by tourists include the so-called Rynna Kórnicko-Zaniemyska channel, along with the palace and park complex and other architectural gems.

Combined with a range of cultural events they make this 22,000-strong town a popular destination among tourists.

Every time of the year is good for an encounter with the White Lady.

7

Gmina Mosina atrakcyjna nie tylko na weekend Gmina Mosina położona nad malowniczą rzeką Wartą w samym centrum Wielkopolski, 18 km na południe od Poznania, to doskonałe miejsce na weekendowe wyjazdy, ale z pewnością warto tu także zatrzymać się na dłużej, by z dala od wielkomiejskiego zgiełku odpocząć wśród pięknego krajobrazu. Co roku dziesiątki tysięcy osób na rowerach i pieszo wędrują po najpiękniejszych jej zakątkach, by odpocząć i zobaczyć atrakcje turystyczne znane w całej Polsce.

Zapraszamy do odwiedzenia tego naturalnie pięknego miejsca, które tworzą trzy główne formy ochrony przyrody: Wielkopolski Park Narodowy, Obszary Natura 2000 i Rogaliński Park Krajobrazowy. To właśnie m.in. faunę i florę tych terenów oraz panoramę Poznania można zobaczyć z blisko 17-metrowej drewnianej wieży widokowej położonej w Mosinie na Pożegowie. Dla turystów przygotowano parking i kładkę spacerową łączącą parking z wieżą, dwie wiaty biwakowe, gdzie można usiąść, odpocząć, podziwiać niesamowity krajobraz oraz poczytać o walorach przyrodniczych terenu na tablicach edukacyjno-informacyjnych. Obiekt jest ogólnie dostępny i chętnie odwiedzany.

Obok tego terenu przebiegają zarówno piesze jak i rowerowe szlaki turystyczne. W tym roku niedaleko wieży otwarte zostało także miejsce wykorzystywane do kąpieli „Glinianki”. Walory Wielkopolskiego Parku Narodowego można także docenić wybierając się na spacer jednym z pięciu znakowanych szlaków turystycznych, których łączna długość wynosi 85 km. Przygotowano m.in: trasę im prof. Adama Wodziczki o długości 9,5 km, trasę „Szlak Kosynierów” - 8 km, trasę im. Cyryla Ratajskiego - 13 km, trasę im. Bernarda Chrzanowskiego - 12 km. Warta polecenia jest trasa piesza im. Cyryla Ratajskiego prowadząca z Mosiny przez Osową Górę w pobliżu studni Napoleona - źródełka, z którego według legendy pił sam cesarz zwiedzający okolice po zwycięstwie nad Prusami w 1809 roku.

zoleum wzorowana na rzymskiej świątyni Maison Carree z Nimes k. Marsylii. Za czasów Raczyńskich była to kaplica pałacowa. W podziemiach znajduje się mauzoleum rodziny Raczyńskich, w którym w 1993 r. pochowano zmarłego w Londynie ostatniego męskiego potomka rodu - Edwarda Bernarda Raczyńskiego, prezydenta RP na uchodźstwie.

Szeroką ofertę turystyczną Gminy Mosina uzupełnia oferta kulturalna i sportowa. W centrum Mosiny w dawnej synagodze z około 1876 roku działają Galeria Miejska, oraz Izba Muzealna. Odbywają się tutaj wernisaże, wystawy i spotkania z artystami znanymi w całym kraju. Nieopodal Galerii, przy Skwerze Eleganta stoi pomnik tej postaci.

Kompleksy boisk sportowych, ścieżki rowerowe, ośrodki jeździeckie, przystań żeglarska oraz zorganizowane zajęcia ruchowe sprzyjają dbaniu o dobrą kondycję i propagowaniu zdrowego stylu życia. Szczegółowe informacje dotyczące wydarzeń sportowych i kulturalnych znaleźć można na www.mosina.pl oraz na Facebooku, gdzie funkcjonuje strona „Mosin@ turystycznie”.

Zapraszamy do Gminy Mosina!

Z drugiej strony Gminy, nad Wartą położony jest kompleks pałacowo – parkowy w Rogalinie - Rezydencja Rodu Raczyńskich. To jedno z najcenniejszych późnobarokowych założeń rezydencjonalnych w Polsce ze świetnymi zbiorami malarstwa, rokokowym ogrodem, parkiem krajobrazowym i wiekowymi dębami. Jego atrakcyjność turystyczną podnosi malownicze położenie w dolinie Warty. W przypałacowym parku rosną najbardziej znane dęby, noszące imiona trzech legendarnych braci słowiańskich – Czecha, Lecha i Rusa. Wraz z pozostałymi okazami rosnącymi w Rogalińskim Parku Krajobrazowym stanowią jedno z największych w Europie skupisk wielowiekowych dębów szypułkowych.

Spośród nich aż 860 to pomniki przyrody liczące od 300 do 600 lat i osiągające obwód od 400 do 700 cm. W Rogalinie zachęcamy także do zwiedzenia Kościoła św. Marcelina wybudowanego w 1820 r. z inicjatywy ówczesnego właściciela Rogalina Edwarda Raczyńskiego jako kaplica - mau8

opracowanie Marlena Chmielewska

Mosina: attractive not only at weekends dedicated to Cyryl Ratajski is 13 km long, while the route dedicated to Bernard Chrzanowski is 12 km long. The Cyryl Ratajski route, leading from Mosina through Osowa Góra near the well of Napoleon: a spring which, according to the legend, was used by Napoleon himself when he visited the area after defeating Prussia in 1809.

Mosina lies on the picturesque river Warta, in the very heart of Greater Poland, 18 km south of Poznań.

It is an excellent place for weekend trips, but you can also stay here for longer if you wish to take a break from the big city hustle and bustle among beautiful landscapes. Every year, thousands of cyclists and walkers wander around its most beautiful corners in order to relax and visit all the popular tourist attractions.

We would like to encourage you to visit this naturally beautiful place which is made up by three main forms of environmental protection: the Wielkopolski National Park, the Natura 2000 areas and the Landscape Park of Rogalin. It is the wildlife of these areas and a panorama of Poznań that can be admired from the 17-metretall wooden watchtower located in Pożegów in Mosina.

There is a car park and a walking bridge for tourists, the latter connecting the car park with the tower. There are also two roofed rest areas where you can sit down, take a rest and enjoy the magnificent landscape while reading about the natural qualities of this area from the information boards. The place has been open to the public and popular among visitors. There are walking and cycling tourist routes nearby. This year, the Glinianki swimming area was opened near the watchtower. You can enjoy the delights of the Wielkopolski National Park by taking a walk along one of the five signposted tourist routes, the total length of which is 85 km. The route dedicated to professor Adam Wodziczka is 9.5 km long, the Scythe Men Route is 8 km long, the route

On the other edge of the municipality, on the banks of the Warta, there is the park and palace complex in Rogalin, the residence of the Raczyński family. It is one of the most valuable late-Baroque manors in Poland, with an excellent collection of paintings, a rococo garden, a landscape park and centuries-old oaks. Its attractiveness for tourists is boosted by its picturesque location in the Warta valley. In the park surrounding the palace, there are the three famous oaks, named after three legendary Slavic brothers: Lech, Czech and Rus. Along with other trees growing in the Landscape Park of Rogalin, they make up one of the largest and the oldest colonies of English oaks in Poland. As many as 860 of them are natural monuments aged 300-600 years, with a circumference ranging from 400 to 700 cm. We also recommend visiting the St Marcelin’s church in Rogalin, built in 1820. It was built on the initiative of Edward Raczyński, the then owner of Rogalin, as a chapel and a museum inspired by the Maison Carree temple in Nimes near Marseilles. In the times of the Raczyńskis, it used to be the palace chapel. The underground rooms host a museum of the Raczyński family, where in 1993 Edward Bernard Raczyński, Polish president in exile, and the last surviving male descendant of the family, who had died in London, was buried.

The extensive tourist offer is complemented by culture and sport. In the centre of Mosina, the former synagogue (which dates back to about 1876) is home to the Municipal Gallery and the Museum Chamber. Vernissages, art exhibitions, and meetings with popular artists are held here. Near the Gallery, by the Dandy Square, there is a monument to a Dandy. Football facilities, cycling paths, horse-riding centres, a yacht marina and group fitness activities are conducive for a healthy lifestyle and general fitness. Detailed information about sporting and cultural events can be found at www.mosina.pl and on the Mosin@ turystycznie page on Facebook.

Welcome to the Municipality of Mosina!

Municipality of Mosina/Gmina Mosina • Pl. 20 Października 1 • 62-050 Mosina • tel. 48 61 8109 500 • fax 48 61 8109 558 • e-mail: um@mosina.pl • www.mosina.pl • skype: um-mosina • Facebook: Mosin@ turystycznie

9

Inves Gmina Tarnowo Podgórne oferuje ponad 400 hektarów przygotowanych pod inwestycje. Są to tereny w pełni uzbrojone, przeznaczone w miejscowych planach zagospodarowania pod aktywizację gospodarczą.

Jesienią 2014 roku zostanie ukończona budowa Parku Wodnego Tarnowskie Termy. W jego bezpośrednim sąsiedztwie, na terenie ok. 10 hektarów, ma powstać Park Zdrowia – Gmina Tarnowo Podgórne poszukuje inwestorów, którzy chcieliby przyłączyć się do powstania zespołu obiektów, w których oferowane będą usługi medyczne, rehabilitacji, nowoczesnej kosmetologii, SPA i rekreacji, także z wykorzystaniem korzystnych właściwości wód geotermalnych. Ma to być miejsce wyróżniające się na wielkopolskiej mapie rekreacji.

Ponadto w tym roku Gmina kończy inwestycje na rzecz poprawy dostępności terenów przy drodze krajowej nr 92. Znajduje się tam ok. 150 hektarów, przeznaczonych pod aktywizację gospodarczą.

The Municipality of Tarnowo Podgórne offers 400 hectares of land ready for investment. It is fully connected to the utilities and designated for economic activation in local zoning plans.

In the autumn of 2014, the Tarnowskie Termy Water Park will be completed. A Health Park is to be created on the adjacent 10 hectares of land. The Municipality of Tarnowo Podgórne is looking for investors willing to contribute to the creation of a number of facilities providing medical services, physiotherapy, modern beauty treatments, SPA and recreation, also using the beneficial properties of the hot springs. This will be a place which will stand out on the leisure map of Greater Poland.

In addition, this year will see the completion of the Municipality’s investments aimed at increasing the accessibility of the land located along the national route 92. The land is about 150 hectares in size and is designated for economic activation.

Urząd Gminy Tarnowo Podgórne / Tarnowo Podgórne Municipal Office: ul. Poznańska 115, 62-080 Tarnowo Podgórne, tel. +48 61 8959 200, ug@tarnowo-podgorne.pl

Kontakt dla inwestorów / Contact for investors: Justyna Krynicka, tel. +48 61 8959 271, fu@tarnowo-podgorne.pl

interview with Tadeusz Czajka, Head of the Municipality of Tarnowo Podgórne What are the basic benefits of investing in the municipality of Tarnowo Podgórne?

We have been consequently creating conditions conducive to business development. The most important include a stable tax policy and real estate tax exemptions. We also have a good location.

Above all, we have access to the international road network thanks to direct links with the A2 motorway.

The proximity of Poznań means rail and air links.

As the Municipal Office, we provide professional assistance throughout the entire investment process.

Are you open to new investments?

Certainly. The municipality is home to 400 hectares of available land designated for investments.

They are fully connected to the utilities and featured in zoning plans as designated for economic activation.

We are continuously taking measures to make our investment offer more attractive. Together with the Poznań District and with the support of the National Programme of Local Roads Alteration we are building and modernising roads in order to include another 150 hectares along the national route 92. I hope that these areas, fully connected to the utilities and with good transport links, will prove interesting for investors.

Tarnowo Podgórne has won many awards for its collaborations with businesspeople.

What is the source of success?

Many important institutions have noticed how well we have been working together with businesspeople, and this has been appreciated with a 10

number of awards: we came 1st in a ranking of local governments of the Rzeczpospolita daily, we were awarded Gmina Fair Play (“Municipality Fair Play”), Markowy Samorząd (“Local Government Brand”), Europejski Certyfikat Rzetelna Gmina (“European Certificate for Reliable Municipalities”) and previously also Samorząd Przyjazny Przedsiębiorczości (“Business-friendly Local Government”). I consider these awards to be a confirmation of the rightness and correctness of the joint efforts that have been made by the local government and businesses.

At the beginning of the 1990s, we have decided to prepare the municipality for investors from home and abroad. That consisted in drafting zoning plans and developing infrastructure. Up until today, 220 foreign businesses have invested over a billion dollars; they include MAN, LIDL, Imperial Tobacco, Kimball Electronics Polska, Stihl, Schattdecor and John Deere. The municipality became home for big Polish companies, such as Korbanek, Intrex, Jakon, Matbet, Pol-Mak and Balma. I am happy that Tarnowo Podgórne is chosen by businesses which are characterised by modern technologies and innovative manufacturing solutions, and also by leading companies from the services sector.

Currently, 4,500 businesses operate from here.

They have created more than 30,000 jobs. This is the largest labour market in the suburban area of Poznań.

Thank you for your time. I wish you every success.

by Renata Ratajczak

Zainwestuj przy wo

Your investment nea

Zapraszamy inwestorów

stors are welcome

ww w . tar nowo-podgorne.pl

dach termalnych ) (i nie tylko

ar hot springs nd more) (a

rozmowa z Tadeuszem Czajką, Wójtem Gminy Tarnowo Podgórne Jakie są podstawowe korzyści wynikające z inwestowania w Gminie Tarnowo Podgórne?

Konsekwentnie tworzymy warunki sprzyjające rozwijaniu przedsiębiorczości. Najważniejsze to stabilna polityka podatkowa oraz możliwe zwolnienia z podatku od nieruchomości. Wyróżnia nas też korzystne położenie. Przede wszystkim – dzięki bezpośredniemu połączeniu z autostradą A2 mamy dostęp do międzynarodowej sieci drogowej.

Bliskość Poznania gwarantuje łączność kolejową i lotniczą.

Jako Urząd Gminy służymy merytorycznym wsparciem podczas całego procesu inwestycyjnego.

Czy są Państwo otwarci na kolejne inwestycje?

Oczywiście. Na terenie Gminy znajduje się 400 ha wolnych terenów przeznaczonych pod inwestycje.

Są w pełni uzbrojone, przeznaczone w miejscowych planach zagospodarowania pod aktywizację gospodarczą. Nieustannie podejmujemy działania, by podnosić atrakcyjność naszej oferty inwestycyjnej.

Obecnie – wspólnie z Powiatem Poznańskim, przy wsparciu z Narodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych – budujemy i modernizujemy drogi, by uruchomić kolejne 150 hektarów przy drodze krajowej nr 92. Mam nadzieję, że te w pełni uzbrojone, dobrze skomunikowane obszary znajdą się w kręgu zainteresowania inwestorów.

Gmina Tarnowo Podgórne wielokrotnie była nagradzana za współpracę z przedsiębiorcami. Gdzie leży źródło sukcesu?

Wiele instytucji opiniotwórczych zauważa naszą dobrą współpracę z przedsiębiorcami, o czym świadczy wiele nagród i wyróżnień, np.

I miejsce w Rankingu Samorządów dziennika „Rzeczpospolita”, Gmina Fair Play, Markowy Samorząd czy Europejski Certyfikat Rzetelna Gmina, wcześniej Samorząd Przyjazny Przedsiębiorczości.

Te tytuły traktuję jako potwierdzenie słuszności i poprawności naszych działań na rzecz współpracy samorządu i biznesu.

Już na początku lat dziewięćdziesiątych postawiliśmy na przygotowanie Gminy do przyjęcia inwestorów krajowych i zagranicznymi. Polegało to na opracowaniu planów zagospodarowania przestrzennego oraz budowie infrastruktury. Do dziś 220 firm zagranicznych zainwestowało ponad miliard dolarów, m.in. MAN, LIDL, Imperial Tobacco, Kimball Electronics Polska, Stihl, Schattdecor czy John Deere. Na terenie Gminy wyrosły także duże polskie firmy, np. Korbanek, Intrex, Jakon, Matbet, Pol-Mak czy Balma. Cieszę się, że Gminę Tarnowo Podgórne wybierają przedsiębiorstwa reprezentujące nowoczesną myśl techniczną i innowacyjne rozwiązania produkcyjne czy wiodące firmy usługowe. Dziś funkcjonuje u nas 4,5 tys. firm, które wygenerowały ponad 30 tys. miejsc pracy. To największy rynek pracy w poznańskiej strefie podmiejskiej.

Dziękuję za poświęcony czas i życzę realizacji planów.

Rozmawiała Renata Ratajczak 11

Od Racotu do Żerkowa - nowy szlak turystyczny „PODRÓŻE Z PANEM TADEUSZEM” www.podrozezpanemtadeuszem.pl To efekt projektu współpracy, realizowanego od lutego 2012 r. przez Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Gościnna Wielkopolska” i Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Zaścianek”, w ramach Osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013.

Cel projektu: Rozwój funkcji turystycznych na obszarze partnerów projektu współpracy poprzez realizację celów szczegółowych:  Wytyczenie i oznakowanie szlaku turystycznego „Podróże z Panem Tadeuszem” związanego z pobytem Adama Mickiewicza.  Promocję wytyczonego szlaku i idei produktu turystycznego „Podróże z Panem Tadeuszem” Wykorzystano unikatowe w skali kraju dziedzictwo kulturowe związane z udokumentowanym pobytem Adama Mickiewicza na obszarach partnerów projektu - wytyczono i oznakowano 12 miejsc w miejscowościach: Bielewo, Choryń, Cichowo, Dębno, Dolsk, Gryżyna, Kopaczewo, Lubiń, Racot, Śmiełów, Turew i Żerków: „...bo gdzieżby, jak nie tu, zaznał gościny, przeżył chwile wzruszeń, poznał obyczaje dworskie i szlacheckie, historie, które farbami poetyckiej wyobraźni odmalowane zostały na kartach niezwykłej poemy” 1 Odwiedzając 12 miejscowości Wielkopolski - jak w 12 księgach „Pana Tadeusza”, dając się ponieść historii, przeniesiesz się w czasie, poznasz nie tylko miejsca w których przebywał wieszcz, ale poczujesz klimat epoki.

Szlak możesz przemierzyć samochodem, rowerem a fragmenty również konno.

Zapoznaj się z mapą i szukaj: 2 tablice informacyjne (szlakowe) o produkcie i szlaku turystycznym, 13 tablic kierunkowych i 12 tablic informacyjnych w miejscowościach.

Przy zastosowaniu ciekawych pomysłów i nowatorskich rozwiązań nawiązujących do literatury i filmu A. Wajdy, promowania wytyczonego szlaku i idei produktu turystycznego, dokonano poprzez:

fot. J. Antkowiak, J. Jędraszczyk

From Racot to Żerków: Travels with Sir Thaddeus, a new tourist route.

The route encompasses 12 localities in Greater Poland: Bielewo, Choryń, Cichowo, Dębno, Dolsk, Gryżyna, Kopaczewo, Lubiń, Racot, Śmiełów, Turew and Żerków, all related to Adam Mickiewicz’s stay in the region. The route can be explored by car, bicycle and even on horseback.

Get carried away by history and set off on Travels with Sir Thaddeus.

 Przewodnik „Podróże z Panem Tadeuszem”, autorstwa Andrzeja Kuźmińskiego,  Wersja audio przewodnika na płycie CD, którego fragmenty czyta Krzysztof Globisz,  Piosenki promocyjnej „Gościnna jest Wielkopolska”, autorstwa Tomka Wachnowskiego,  Opracowanie i udostępnienie w internecie interaktywnej gry edukacyjnej (www.pzpt.pl), 1

Andrzej Kuźmiński - Przewodnik „Podróże z Panem Tadeuszem”

 Daj się ponieść historii - promocja interaktywnej gry edukacyjnej Podróże z Panem Tadeuszem - Konkurs dla młodzieży gimnazjalnej,  Teledysk promujący szlak i idę produktu turystycznego „Podróże z Panem Tadeuszem”,  „Zajazd Mickiewiczowski” - impreza promocyjna– Skansen filmowy „Soplicowo” w Cichowie,  „Zajazd w Zaścianku” - impreza promocyjna w Śmiełowie na terenie parku przy muzeum im. Adama Mickiewicza.

Jednak największym zainteresowaniem cieszył się konkurs dla gimnazjalistów i oczywiście Zajazdy - plenerowe imprezy w Cichowie i Śmiełowie.

Na terenie skansenu Soplicowo można było posłuchać fragmentów Pana Tadeusza czytanych przez Jerzego Grałka, odtwórcę Wojskiego w filmie „Pan Tadeusz” A. Wajdy, piosenki promocyjnej Tomka Wachnowskiego -„Gościnna jest Wielkopolska”, obejrzeć występy zespołu SEMPLICZE, czy spektakl „...i poszli w kraj świata” Kościańskiego Teatru Kameralnego. W Śmiełowie zaś, uczestnicy Zajazdu w Zaścianku mieli możliwość uczestniczenia w widowisku historyczno – artystycznym. W tym wyjątkowym i niezwykle urokliwym miejscu, zaprezentowano w bardzo ciekawy i niekonwencjonalny sposób program artystyczny „Szlachcic, Sarmata, szabla, armata”. Podczas spektaklu były wiwaty z harmaty, „o pochodzeniu, obyczajności, ubiorze i wojaczce szlachty polskiej”- spektakl interaktywny z udziałem publiczności, tańce markietanek i wspólne pląsy z publicznością, czyli nauka tańca dawnego, prezentacja wojsk cudzoziemskiego autoramentu, ćwiczenia żołnierskie dla publiczności (robienie szablą, koncerzem, rapierem), pojedynki z użyciem broni białej: szabel, szpad, rapierów i zabawy żołnierskie dla publiczności.

W finałowym spektaklu „Zajazd - czyli rzecz o rozwiązywaniu sporów sąsiedzkich w dawnej Rzeczypospolitej”, zagrali aktorzy z grupy „APIS” z Gniewu, pod przewodnictwem Pana Jacka Ordowskigo.

Swoje umiejętności aktorskie zaprezentowali również uczniowie Szkoły Podstawowej im. Adama Mickiewicza w Żerkowie w - „Niezwykłym spotkaniu”, przedstawieniu przygotowanym przez Małgorzatę Karcz.

Po spektaklu publiczność zaproszono na drugą część projektu, tj. na seanse filmowe – „Historia Polski wg Kabaretu Moralnego Niepokoju” i seans filmowy w plenerze „Pan Tadeusz” A. Wajdy.

Pogoda i publiczność dopisała i „po latach” romantyczny poeta ponownie „zagościł” w Śmiełowie.

DAJ SIĘ PONIEŚĆ HISTORII I ODWIEDŹ SZLAK „Podróże z Panem Tadeuszem”

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie.

Partnerska współpraca przyrodzie popłaca Rozmowa z Januszem Łakomcem, dyrektorem Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego Panie Dyrektorze, jaka jest idea tworzenia wielkoprzestrzennych obszarów chronionych, jakimi są parki krajobrazowe?

Chodzi przede wszystkim o zachowanie w jak najmniej przekształconym stanie walorów przyrodniczych, krajobrazowych, a także kulturowych tych obszarów. Parki realizują zadania wynikające z ustawy o ochronie przyrody, spełniają rolę ośrodków edukacyjnych, zapewniają warunki dla rekreacji i turystyki.

Tereny parków nie są wyłączone z życia i działalności gospodarczej człowieka. Jakie niesie to dla nich zagrożenia?

Zagrożeniem jest niewłaściwe i nadmierne użytkowanie tych obszarów, przez ich zaśmiecanie, presję inwestycyjną, chaotyczną urbanizację czy zbytnią koncentrację turystyki. Prowadzona w parkach działalność gospodarcza powinna odbywać się w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju, to znaczy w pełnej harmonii pomiędzy skuteczną ochroną przyrody, a potrzebami użytkowników parków.

Pogodzenie ochrony przyrody z rozwojem to zapewne niełatwy kompromis...

Niełatwy, ale konieczny, służy zachowaniu walorów parku i uporządkowanemu korzystaniu z jego dobrodziejstw. Dojście do konsensusu to nie lada wyzwanie, wymagające uwzględnienia wielu różnych wizji, interesów i aspiracji. Aby go osiągnąć niezbędna jest odpowiednia świadomość, dobra wola i współdziałanie wielu podmiotów: mieszkańców, przedstawicieli gmin i powiatów, turystów, przedsiębiorców i oczywiście służb parków. Nie byłoby takich problemów, gdyby istniał obowiązek sporządzania przez gminy miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Ten dokument to antidotum na konflikty, na inwestycyjny chaos, na utratę przyrodniczych i estetycznych walorów środowiska.

Mimo wszystko porozumienie jest możliwe. Przykładem wzorcowej współpracy jest Park Krajobrazowy Puszcza Zielonka. Jakie są jej efekty?

Opracowany Plan Ochrony Parku oraz odpowiednie uchwały organów gmin, pozwoliły na uporządkowanie ładu przestrzennego w tym parku i zmniejszenie niekorzystnych dla jego środowiska procesów. Efektom wspólnych działań poświęcono seminarium w 20. rocznicę powstania parku, pokazując, że dobrą wolą i umiejętnością wspólnego działania można osiągnąć satysfakcjonujące, dla wszystkich, rezultaty. Budowa kanalizacji, oczyszczalni, infrastruktury turystycznej, wytyczanie szlaków, publikacje dotyczące ochrony środowiska, to wspólne osiągnięcia, które przekładają się na rozwój oraz skuteczną ochronę najcenniejszych walorów tego obszaru. Łącząc bowiem siły, można także połączyć środki potrzebne na realizację ważnych dla środowiska projektów.

Wręcz modelowo układa się współpraca z samorządem powiatu poznańskiego, z jego zarządem i radą. Wspólnie zrealizowane przedsięwzięcia zaowocowały cyklem szkoleń dla radnych powiatu, sołtysów, nauczycieli i młodzieży, a także czynną ochroną polegającą na posadzeniu w parkach krajobrazowych na terenie powiatu poznańskiego, kilku tysięcy drzew.

Szeroka koalicja na rzecz ochrony przyrody popłaca. Warto zatem zabiegać o pozyskanie dla niej jak największej liczby sprzymierzeńców.

Oczywiście. Okazuje się bowiem, że w ochronie przyrody, ustawy czy odgórnie wytyczane kierunki, nie są wystarczająco skutecznym instrumentem. Niezbędna jest także dobra wola i chęć współdziałania ludzi, którzy mają wpływ na gospodarowanie przestrzenią parków. Rzecz w tym, aby podjąć ten wysiłek, zasiąść do wspólnych rozmów i poszukać najkorzystniejszych rozwiązań. Wobec niesprzyjających warunków prawnych, kompetencyjnych i finansowych, to najlepsza droga do sukcesu i najlepszy sposób na to, aby w postępującym procesie przekształceń cywilizacyjnych nie utracić bezcennej wartości, jaką jest przyroda.

Dziękuję za rozmowę.

Rozmawiała Ewa Stasiak

Environmental benefits of partnership The idea behind landscape parks is to protect and retain the natural condition of the environment, landscape and culture. The parks carry out tasks laid down in the Environmental Care Act; they play a role of educational centres, they provide conditions for recreation and tourism.

Threats to the parks include an excessive investment pressure on the areas where they are located, along with chaotic zoning and a disproportionate number of tourists. Business in the parks should be conducted in compliance with the rules of sustainable development, i.e. in full harmony with effective protection of the environment and the needs of park users.

This approach aims to protect the parks’ characteristics and to use their resources wisely. However, it requires goodwill and joint effort of many entities: representatives of municipalities and districts; residents, tourists, entrepreneurs and, obviously, park services.

The Puszcza Zielonka (Zielonka Forest) Landscape Park is an example of what such cooperation should look like and how beneficial its effects can be for the environment. The Park Protection Plan, along with the relevant resolutions of municipal authorities, allowed to put the spatial planning in order and to limit the processes which are harmful for the environment. Developing sewage networks and tourist infrastructure, marking out routes, as well as publishing related to environmental care are all efforts which have resulted in the growth and protection of valuable natural assets of this area.

The cooperation with the local government of the Poznań district has been a model one. It resulted in a series of workshops and also in active protection consisting in planting several thousand trees.

The best results in environmental care are achieved through the good will and willingness to collaborate on the part of those who are responsible for park management. It is all about making an effort, initiating joint discussions and searching for the best solutions. Despite some unfavourable legal, competency and financial determinants, this is the best road to success and the best way to save the environment in the process of progressing transformations related to civilisation.

Janusz Łakomiec Director of the Landscape Park Complex of the Province of Greater Poland

fot. Karolina Ferenc, Artur Golis, Michał Klawiński, Archiwum ZPKWW

RDOŚ w Poznaniu, ul. 28 Czerwca 1956 r. nr 223/229, tel. +48 61 831 1177, fax +48 61 831 1199

Five years of the

Jolanta Ratajczak

Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Poznaniu

It has been five years since the environment-related reform of the central administration. On 15 November 2008, the Regional Environmental Care Directorate (RDOŚ) in Poznań was created, and took over the environmental care tasks hitherto carried out by the Voivode of Greater Poland. ‘During that period we became a recognisable institution which takes an active part in investment processes, while watching over the environment and sustainable development of Greater Poland’, says Jolanta Ratajczak, head of Poznań’s RDOŚ. The need to take into account the limitations resulting from the effects that projects might have on the environment is connected with additional expenses. However, it is the duty of both the Regional Directorate and investors to care about the natural heritage which should be preserved for the future generations.

Major investments for which the environmental constraints were identified by the Regional Director for Environmental Care in Poznań include: the city’s Rondo Kaponiera traffic hub (which is currently being altered), the completed extension of the Poznań Rapid Tram route to the Western Station, the railway station, the tram route to the Lecha-Franowo housing estate, the terminal and runway of the Ławica airport, the modernised Wolsztyn-Luboń railway line, the waste incineration plant in Konin, and the ring roads of Leszno, Rawicz, Jarocin and Ostrów Wielkopolski. ‘Our operations are therefore a combination of technological advances, the use of EU funds and the economic activity of the region. This way we indirectly support its economic status’, says Ms Ratajczak.

A constructive dialogue with investors has been vital for the processes overseen by the RDOŚ.

This dialogue includes developing such variants of task completion that will minimise their subsequent pressure on the environment. This is particularly true for line investments, such as the construction of the 14

expressways S5, S8, S11; the modernisation of the E59 Poznań-Wrocław railway line, and the E20/CE20 trans-European rail corridor which runs through 74 municipalities in five provinces. A good example of such collaboration has been the A2 motorway, whose section Nowy Tomyśl-Świecko was opened in 2011.

Even though the majority of the clients of the Regional Directorate include private entities, the public sector has been very active in the last five years. This was encouraged by the demand resulting from an unsatisfactory condition of the local infrastructure, and sometimes lack thereof. The perspective of acquiring significant financial assistance from the European Union had contributed to the increasing involvement of municipalities in undertakings connected with roads, water supply and sewage. ‘The November conference will aim to sum up our collaboration with municipal governments in the last five years; we would like to take this opportunity to exchange experiences with representatives of local communities and to present innovative technical solutions which make it easier to carry out environmental impact assessments’, says Ms Ratajczak. This is about a computer system which is used to collect, to process and to provide information about conducted environmental impact assessments, repeated environmental impact assessments, strategic environmental impact assessments and assessments of the impact of undertakings on the Natura 2000 areas. The system manages information about the tasks that are being carried out in one location and presents their flow in a clear way. It also provides access to highlydetailed information, makes it easier to search it out according to various criteria and, subsequently, to oversee similar cases. ‘It will be possible to use the database created by the General Environmental Care Directo-rate to make information available to the public, to monitor the course of proceedings, but, above all, it will simplify and unify the procedure of presenting to the General Director for Environmental Care the annual information about environment-related proceedings’, says Ms Ratajczak.

RDO

5 OŚ

e-mail: sekretariat.poznan@rdos.gov.pl Godziny przyjęć interesantów: poniedziałek 8:15 – 16:00, od wtorku do piątku 7:45 – 15:30

lat

Mija pięć lat od reformy administracji rządowej w zakresie ochrony środowiska. Z dniem 15 listopada 2008 r. powstała Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Poznaniu, przejmując dotychczasowe zadania służb Wojewody Wielkopolskiego z zakresu ochrony przyrody i środowiska.

– W ciągu tego okresu staliśmy się rozpoznawalną instytucją, która aktywnie uczestniczy w procesie inwestycyjnym, dbając jednocześnie o stan środowiska przyrodniczego i zrównoważony rozwój Wielkopolski – mówi Jolanta Ratajczak, szefowa poznańskiej RDOŚ. Konieczność uwzględniania ograniczeń, wynikających z oddziaływania przedsięwzięć na środowisko, wiąże się z poniesieniem dodatkowych nakładów.

Jednakże powinnością zarówno Regionalnej Dyrekcji, jak i inwestorów jest troska o dziedzictwo przyrodnicze, które należy zachować dla przyszłych pokoleń.

Aktualnie przebudowywany w Poznaniu węzeł komunikacyjny Rondo Kaponiera, ukończone przedłużenie Poznańskiego Szybkiego Tramwaju do Dworca Zachodniego, dworzec kolejowy, trasa tramwajowa os. Lecha-Franowo, terminal i pas startowy na lotnisku Ławica, modernizowana linia kolejowa Wolsztyn-Luboń, spalarnia odpadów w Koninie czy

www.poznan.rdos.gov.pl

budowane obwodnice Leszna, Rawicza, Jarocina, Ostrowa Wielkopolskiego – to tylko kilka najistotniejszych inwestycji, dla których uwarunkowania środowiskowe określił Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Poznaniu.

– Nasza działalność jest zatem pochodną wykorzystywania środków europejskich, postępu technologicznego i aktywności gospodarczej regionu. W ten sposób pośrednio wspieramy jego kondycję ekonomiczną – zauważa dyrektor Ratajczak.

Podstawowe znaczenie w postępowaniach prowadzonych przez RDOŚ ma konstruktywny dialog z inwestorami. W dialogu tym wypracowywane są takie warianty realizacji inwestycji, aby ich późniejsza presja na środowisko była jak najmniejsza. Dotyczy to zwłaszcza przedsięwzięć liniowych, jak budowa dróg ekspresowych S5, S8, S11, modernizacja linii kolejowej E59 Poznań-Wrocław, czy transeuropejskiego II Korytarza Kolejowego E20, C-E20, który przebiega przez tereny 74 gmin z pięciu województw. Dobrym przykładem takiej współpracy jest również otwarta w 2011 roku autostrada A2 na odcinku Nowy Tomyśl-Świecko.

Mimo, że wśród klientów Regionalnej Dyrekcji dominują podmioty prywatne, to sektor publiczny w mijającym pięcioleciu również wykazał dużą aktywność inwestycyjną. Sprzyjało temu zapotrzebowanie wynikające z niezadowalającego stanu lokalnej infrastruktury, a czasami nawet jej braku. Perspektywa pozyskania znaczącego wsparcia finansowego Unii Europejskiej przyczyniła się do wzrostu zaangażowania gmin w przedsięwzięcia związane z przebudową dróg, wodociągów czy kanalizacji.

– I właśnie pewnemu podsumowaniu naszej współpracy z samorządami gminnymi w ostatnich pięciu latach będzie służyć listopadowa konferencja, w ramach której chcemy wymienić się doświadczeniami z przedstawicielami lokalnych społeczności oraz zaprezentować nowatorskie rozwiązania technicznie usprawniające prowadzenie ocen oddziaływania na środowisko – wyjaśnia dyrektor Ratajczak. Chodzi o system informatyczny służący do zbierania, przetwarzania i udostępniania informacji o postępowaniach w zakresie ocen oddziaływania przedsięwzięć na środowisko, ponownych ocen oddziaływania na środowisko, strategicznych ocen oddziaływania na środowisko oraz ocen oddziaływania przedsięwzięć na obszary Natura 2000. System ten pozwala uporządkować informacje o wykonywanych czynnościach w jednym miejscu i w przejrzysty sposób zaprezentować ich tok, zapewnia dostęp do informacji o wysokim stopniu szczegółowości, ułatwia ich wyszukiwanie według różnych kryteriów i późniejsze prowadzenie spraw o podobnym charakterze. – Stworzona przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska baza danych będzie mogła być wykorzystywana w udostępnianiu informacji społeczeństwu, monitorowaniu przebiegu postępowań, przede wszystkim jednak ujednolici i uprości procedurę przedkładania Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska corocznej informacji o postępowaniach środowiskowych – zwraca uwagę dyr. Ratajczak.

15

VW Pozna

an example of how high quality and environmental care can be combined

Volkswagen Poznań’s operations comprise three plants in Poznań. In the area of utility car manufacturing, the company deals with special car body designs meeting specific requirements of the customers, as well as the production of castings in the Volkswagen Poznań Foundry. Products from Poznań are sold in markets worldwide, and customers praise them for their quality, reliability, functionality, aesthetics and modern design.

The company was established 20 years ago, and this year it will be celebrating its 20th anniversary. In the 20 years of the company’s history, numerous eco-friendly solutions were introduced in order to reduce the impact of technological processes on the environment.

Low-waste and energy-saving technologies are used in the manufacturing of cars and components at VW Poznań.

Raw materials used for production are in many cases recovered or recycled. The company prides itself on using low-emission technologies of joining elements, waste-free methods of soundproofing enclosed spaces and water soluble paint in the painting process.

Moreover, water is saved thanks to cascade car body rinses, and heat produced during painting is reused in car manufacturing. Eco-friendly solutions are also used during the production of castings.

For years, VW Poznań has been steadily perfecting measures aimed at environmental care. The Foundry implemented the Environment Management System compliant with ISO 14001 as early as 2002. Two years later, in 2004, it was introduced in other VW plants in Poznań.

This year, VW Poznań plants have been particularly focusing on rational waste management. This has resulted in obtaining another certificate: ISO 50001 – Energy Management System.

The awarded certificates are proof that VW Poznań has met all the legal requirements relating to environmental care and that the company is involved in reducing energy indicators through continuous enhancement of eco-friendly systems and actions.

Audits conducted by an independent certifying body have confirmed that the company deserves to be called a factory which cares about the environment.

Since the beginning of its operations, Volkswagen Poznań has been actively supporting local communities.

The plant has been very serious about the environmental issues. The company gets involved in numerous initiatives put forward by the residents of Poznań and its surrounding areas. Its assistance is aimed primarily at Greater Poland’s youngest. Out of care for their development and safety, Volkswagen Poznań built and co-financed the construction of playgrounds in the vicinity of the factory. In addition, VW Poznań engages in projects raising ecological awareness both among its own staff and in its immediate environment.

In 2012, a programme called Niebieskie Granty (“Blue Grants”) was developed, which fits in with the strategy of social involvement that the company has been gradually implementing. The aim of the contest is to support projects, programmes disseminating knowledge about environmental care, shaping attitudes and awareness of the society, promoting active eco-education and providing assistance for eco-friendly initiatives in the province of Greater Poland. In the last year’s 2nd edition, the total of grants was PLN 24,000 and included a 12-month lease of the VW Caddy car in the BlueMotion version.

An important initiative supporting sustainable development is the Think Blue philosophy. The Volkswagen Corporation does not want to limit itself only to manufacturing highly eco-friendly cars. Its aim includes concepts and ideas which go beyond products

VOLKSWAGEN POZNAŃ SP. Z O.O. ul. Warszawska 349, Poznań 16

and technologies. Conscious involvement for the benefit of the natural environment requires, besides developing durable innovations aimed at sustainable development, also new models of behaviour. The Think Blue concept aims to encourage more eco-friendly behaviours. The next step in environmental care is the Think Blue. Factory. concept. Along with the Think Blue. Factory. concept the plant takes environmental responsibility and makes an important contribution to establishing the position of an eco-leader: “By 2018, we want to become a leader in the motoring industry, both in terms of economics and the environment”. – Martin Winterkorn, CEO of Volkswagen AG As a matter of fact, the plants comprised by the VW corporation are obligated to reduce the strain on the natural environment, which occurs during production, per manufactured car, and also the share of components by 25% compared to the 2010 levels. All that in a continuous and durable way. Five key indicators are the values in the Think Blue. Factory. regulation and indicate the progress: based on specific indicators for energy, water, waste, CO2, and volatile compounds.

All of the above goes to show that in the modern car industry high effectiveness and quality of manufacturing can be combined with actions benefitting local communities and the environment, which contribute to building the image of the company as environmentally involved. This is very important, as environmental aspects are becoming increasingly significant for potential customers and car users.

tel. +48 61 876 17 81,

fax +48 61 876 14 73

ań

przykładem łączenia wysokiej jakości z troską o środowisko

Volkswagen Poznań obejmuje swoją działalnością trzy zakłady na terenie Poznania. W obszarze produkcji samochodów użytkowych firma zajmuje się zabudową specjalną w celu spełnienia szczególnych wymagań klientów oraz produkcją odlewów w Odlewni Volkswagen Poznań. Poznańskie produkty sprzedawane są na rynkach całego świata a klienci chwalą je za jakość, niezawodność, funkcjonalność, estetykę i nowoczesny design.

Firma powstała 20 lat temu i w tym roku obchodzi swój jubileusz. W dwudziestoletniej historii firmy wprowadzono wiele rozwiązań proekologicznych mających wpływ na zmniejszenie wpływu procesu technologicznego na środowisko naturalne.

Przy produkcji samochodów oraz komponentów w VW Poznań stosuje się technologie nisko odpadowe oraz oszczędzające media. Surowce podczas produkcji w wielu przypadkach poddawane są odzyskowi lub oddawane są do recyclingu. Przedsiębiorstwo może pochwalić się niskoemisyjnymi technologiami łączenia elementów, bezodpadowymi metodami wygłuszania przestrzeni zamkniętych oraz wykorzystywaniem podczas procesu lakierownia lakierów rozcieńczalnych w wodzie.

Ponadto dzięki kaskadowemu płukaniu karoserii oszczędza się wodę, a wytwarzane podczas lakierowania ciepło, jest ponownie wykorzystywane w czasie produkcji pojazdów. Również podczas produkcji odlewów wykorzystuje się rozwiązania proekologiczne.

VW Poznań konsekwentnie od lat pracuje nad doskonaleniem działań na rzecz ochrony środowiska. Już w 2002 roku Odlewnia wdrożyła System Zarządzania Środowiskiem według Normy ISO 14001. Dwa lata później 2004 roku wdrożyły je pozostałe zakłady VW w Poznaniu.

W tym roku zakłady VW Poznań szczególną uwagę zwracają na racjonalną gospodarkę mediami. Zaowocowało to uzyskaniem kolejnego certyfikatu – ISO 50001 – Systemu Zarządzania Energią. Zdobyte certyfikaty dokumentują spełnienie przez zakłady VW Poznań wszelkich wymagań prawnych dotyczących ochrony środowiska oraz zaangażowania przedsiębiorstwa w obniżenie wskaźników

energetycznych poprzez stałe doskonalenie systemów i działań proekologicznych.

Audyty prowadzone przez niezależną jednostkę certyfikującą, potwierdzają, że przedsiębiorstwo zasługuje na miano fabryki dbającej o środowisko.

Od początku swojej działalności Volkswagen Poznań aktywnie wspiera lokalne społeczności. Zakład bardzo poważnie podchodzi do kwestii ochrony środowiska. Firma angażuje się w liczne inicjatywy mieszkańców Poznania i okolic. Swoje wsparcie kieruje przede wszystkim do najmłodszych Wielkopolan. W trosce o ich rozwój i bezpieczeństwo Volkswagen Poznań zbudował lub dofinansował budowę placów zabaw w okolicy fabryki.

Ponadto VW Poznań podejmuje liczne projekty mające na celu podniesienie świadomości ekologicznej zarówno wśród swoich pracowników, jak i w swoim najbliższym otoczeniu.

W roku 2012 stworzono program o nazwie “Niebieskie Granty”, który wpisuje się w strategię zaangażowania społecznego, którą firma sukcesywnie realizuje. Celem konkursu jest aktywne wspieranie projektów, programów działających na rzecz poszerzania wiedzy o ochronie środowiska, kształtowania postaw i świadomości ekologicznej społeczeństwa, propagowania aktywnej edukacji ekologicznej oraz wspieranie lokalnych inicjatyw służących ochronie środowiska na terenie Województwa Wielkopolskiego. W zeszłorocznej II Edycji programu pula grantów wynosiła 24 000 zł oraz roczne użyczenie samochodu VW Caddy w wersji BlueMotion.

Ważną inicjatywą na rzecz zrównoważonego rozwoju jest filozofia „Think Blue.” Koncern Volkswagen nie chce się ograniczać tylko do produkcji samochodów wyróżniających się wysokim stopniem ekologiczności. Celem

są koncepcje i pomysły wykraczające poza granice produktów i technologii. Świadome zaangażowanie na rzecz środowiska naturalnego wymaga poza opracowaniem trwałych innowacji ukierunkowanych na zrównoważony rozwój również nowych wzorców zachowań. Koncepcja „Think Blue.” ma za zadanie zachęcić do zachowania bardziej przyjaznego dla środowiska.

Kolejnym krokiem w dziedzinie ochrony środowiska jest koncepcja „Think Blue. Factory.” Wraz z koncepcją „Think Blue. Factory.” zakład przejmuje na siebie ekologiczną odpowiedzialność oraz wnosi istotny wkład w wypracowanie pozycji eko-lidera: „Do roku 2018 chcemy być liderem w branży motoryzacyjnej – zarówno w aspekcie ekonomicznym, jak i ekologicznym.” – Martin Winterkorn, Prezes Spółki Volkswagen AG. W gruncie rzeczy zakłady należące do koncernu VW zobowiązane są do roku 2018 obniżyć obciążenie środowiska naturalnego powstałe w toku produkcji w przeliczeniu na wyprodukowany pojazd oraz udział komponentów o 25% w porównaniu ze stanem z roku 2010. I to w sposób ciągły oraz trwały. Pięć kluczowych wskaźników stanowi przy tym wielkości regulacji „Think Blue. Factory.“ i uwidacznia postęp: w oparciu o zdefiniowane wskaźniki dla energii, wody, odpadów, CO2 oraz lotnych związków.

Wszystko to świadczy, iż w nowoczesnym przemyśle motoryzacyjnym można połączyć wysoką efektywność i jakość produkcji z działaniami na rzecz lokalnych społeczności i środowiska, które budują wizerunek firmy zaangażowanej proekologicznie. Jest to bardzo ważne, ponieważ aspekty ekologii mają coraz większe znaczenie dla potencjalnych klientów i użytkowników samochodów.

ww w.vol k s wa g e n -p o z n a n . p l 17

18

Pomorze Zachodnie jest niewątpliwie jednym z najpiękniejszych i najbardziej różnorodnych pod względem turystycznym regionów Polski. Położone jest w północno-zachodniej części Polski, graniczy z Niemcami, a przez Bałtyk z Danią i Szwecją, należy do najpiękniejszych i najbardziej czystych ekologicznie regionów kraju. Jest bogate w walory naturalne, może pochwalić się 185 km odcinkiem wybrzeża morskiego, szerokimi piaszczystymi plażami, tysiącem czystych jezior, kompleksami leśnymi pełnymi zwierzyny i ptactwa. Na terenie województwa znajdują się dwa parki narodowe, parki krajobrazowe i ścisłe rezerwaty. Pomorze Zachodnie obfituje w liczne szlaki turystyczne: piesze, rowerowe, kajakowe, konne, ścieżki spacerowe i edukacyjne, które są niezwykle istotne dla regionu. W ślad za tą różnorodnością idzie rozmaitość oferty turystycznej, gwarantującej udany wypoczynek.

Western Pomerania is undoubtedly one of the most beautiful and diverse regions of Poland in terms of tourism. It is situated in the north-western part of Poland; it borders Germany and, through the Baltic Sea, also Denmark and Sweden. It is one of the most picturesque and ecologically clean regions of the country. It is rich in natural resources: 185 km of coast, wide sandy beaches, a thousand clear lakes, and forest complexes full of animals and birds.

The province is home to two national parks, as well as landscape parks and strict reserves. Western Pomerania abounds in tourist routes for walking, cycling, kayaking, horse-riding, as well as educational trails, which are very important for the region. The diversity goes hand in hand with a varied tourist offer which guarantees successful holidays.

Na turystów czekają dziesiątki tysięcy miejsc noclegowych, poczynając od campingów i pól namiotowych, poprzez kwatery prywatne, pensjonaty, hotele, ośrodki wczasowe i sanatoryjne, na noclegach w dworach i zabytkowych pałacach kończąc.

Tourists can choose from dozens of accommodation offers, from campsites to private lodging, to guesthouses, hotels, spas, leisure centres, to accommodation in old manors and palaces.

Pomorze Zachodnie obfituje w niespotykane nigdzie indziej walory klimatyczne, morską nasyconą jodem bryzę, pokłady leczniczej borowiny i solanki, które są podstawą rozwiniętej sieci usług, zabiegów leczniczych, rehabilitacyjnych oraz usług Spa i Wellness, świadczonych w oparciu o bogatą bazę zabiegową. Naturalne walory lecznicze miejscowości, ich leczniczo-uzdrowiskowy mikroklimat stanowią podstawę funkcjonowania słynnych zachodniopomorskich uzdrowisk, takich jak: Świnoujście, Kamień Pomorski, Kołobrzeg, Połczyn Zdrój czy Dąbki. Pobyt w uzdrowiskach sprzyja odpoczynkowi, nie tylko ze względu na profesjonalne zabiegi, ale także ze względu na ich położenie, niekiedy zaledwie kilka kroków od morza. Komfort i elegancja pokoi zapewniają gościom, spokój i wygodę.

Western Pomerania offers unique climatic qualities, iodine-rich breeze, peats and saline waters, all of which are resources used by an extensive network of entities providing medical procedures, physiotherapy, as well as spa & wellness services. Natural medicinal qualities of the local towns, along with their spa micro-climate, provide the base for the functioning of famous Western Pomeranian spa resorts, such as Świnoujście, Kamień Pomorski, Kołobrzeg, Połczyn Zdrój and Dąbki. Staying in spa resorts is conducive to rest, not only because of professional treatments, but also owing to their location, sometimes only a few steps away from the sea. Comfort and elegance of the rooms will provide the guests with a peaceful and comfortable stay.

Pomorze Zachodnie to nie tylko odpoczynek w ciszy. Walory naturalne stwarzają doskonałe warunki do spędzenia czasu wolnego w bardziej aktywny sposób. Pomorze Zachodnie to znakomite pola golfowe, odwiedzane przez graczy z całego świata, to raj dla miłośników sportów wodnych takich jak żeglarstwo, kajaki, windsurfing, kitesurfing czy nurkowanie.

Pomorze Zachodnie to nie tylko przepiękne tereny, nietuzinkowe walory przyrodnicze, intrygujące zabytki, różnorodność atrakcji turystycznych, to także wypoczynek, zdrowie, uroda i relaks!

Western Pomerania is not only just quiet rest. Its natural assets provide an excellent environment for spending free time in a more active way. Western Pomerania is home to excellent golf courses visited by players from all over the world; it is a paradise for water sports enthusiasts interested in sailing, kayaking, windsurfing, kitesurfing or diving. Western Pomerania is more than just beautiful landscapes, unique natural assets, intriguing historical places of interest, a variety of tourist attractions; it is also rest, health, beauty and relaxation!

www.gminadrawsko.pl

NA GRZYBY DO DRAWSKA!

Wywiad z Markiem Tchórzką, Wójtem Gminy Drawsko GMINA DRAWSKO to RAJ DLA GRZYBIARZY, a jakie atrakcje proponuje turystom?

Naturalność Puszczy Noteckiej, która należy do obszaru Natura 2000, kryje bogactwo fauny i flory.

Przyjezdni znajdą tu nie tylko grzyby, runo leśne ale i miejsca, w których warto się zatrzymać. Na szlakach turystycznych można podziwiać okazałe dęby upamiętniające ważne dla Polaków wydarzenia historyczne, zabytki i pomniki przyrody, takie jak okazałe kościoły, cmentarze, głazy narzutowe, aleje dębowe, jesionowe i lipowe. Mamy szlak napoleoński i szlaki rowerowe, które pozwalają dotrzeć w najdalej i najpiękniej położone zakątki gminy, w krajobrazie których dominują rzeki i jeziora.

Na szczególne wyróżnienie zasługuje rzeka Miałka- stała trasa spływów kajakowych oraz rzeka Noteć, która stała się inspiracją do stworzenia warunków do wypoczynku, rekreacji i przedsiębiorczości tego regionu. I tak powstała przystań wodna “Yndzel” w Drawsku! Infrastrukturę turystyczną uzupełniają gospodarstwa agroturystyczne, hotel wraz z kompleksowym ośrodkiem wypoczynkowym, który zapewnia wypoczynek dla grup zorganizowanych.

Atrakcjami turystycznymi są jazda konna i wędkarstwo oraz cykl imprez kulturalno-rozrywkowych “Lato w Puszczy Noteckiej”, który inauguruje organizowany od 2000 r. Odlotowy Festyn Grzybowy “Grzyby, las wokół nas”.

Gmina Drawsko wspólnie z Miastem Czarnków realizuje projekt STATKIEM NA EURO 2012, który związany jest z powstaniem nowoczesnych przystani jachtowych. W jaki sposób z PRZYSTANI “YNDZEL” mogą korzystać turyści?

Budynek przystani to część świetlicowa, wypoczynkowa wraz z miejscami noclegowymi, sanitariatami oraz magazynem sprzętu, w którym można wypożyczyć kajaki oraz rowery. Do dyspozycji jest pole biwakowe, boisko do siatkówki plażowej, dwie plaże – jedna na półwyspie, druga na stałym lądzie, miejsce na ognisko. Pomosty pływające zapewniają przejście na drugą stronę półwyspu oraz cumowanie jednostek pływających. Są też dwa slipy – wewnętrzny i zewnętrzny, które umożliwiają wodowanie lub wciąganie na brzeg niewielkich jednostek. Jednym słowem mamy całe zaplecze sanitarne i energetyczne wraz z punktami medialnymi na pomostach (woda i energia elektryczna), które są dostępne dla każdego. Nad właściwą organizacją przystani czuwa osoba, która zawsze służy swą pomocą i wszelkimi informacjami.

sztandarowej imprezy w naszym regionie “Grzyby, las wokół nas”. Gmina Drawsko znana jest także z pęckowskich kołocy – ciast wypiekanych przez lokalne gospodynie. “Lubicie kołoce, kołaczcie do Pęckowa” to hasło największej imprezy kulturalno-rozrywkowej w Pęckowie zachęcające do odwiedzenia tego miejsca i skosztowania przysmaków, takich jak: drożdżowiec, sernik, makowiec, czy jabłecznik. Specjalnością kuchni naszego regionu jest również dziczyzna.

Wszyscy lubią pamiątki z podróży. Jaki souvenir warto przywieźć z DRAWSKA? Z własnego doświadczenia nie polecam kupowania gadżetów, które z upływem lat trafiają do kosza.

Największą i najbardziej indywidualną pamiątką dla każdego będą zdjęcia i wspomnienia przypominające minione chwile, miejsca i ludzi. Dla koneserów polecam grzyby; jeśli nie świeże, to w specjalnych słoiczkach w kształcie grzyba, które będą smacznym wspomnieniem naszego regionu.

Rozmawiała: Sylwia Kozłowska-Andrzejak

Każdy turysta poszukuje czegoś nie tylko dla ducha, ale i dla ciała. Na jakie specjały zaprasza GMINA DRAWSKO? Oczywiście na grzyby! Dodam, że degustacja zupy i potraw grzybowych odbywa się podczas

MUSHROOM PICKING IN DRAWSKO

An interview with Marek Tchórzka, head of Drawsko municipality The municipality of Drawsko is a paradise for mushroom pickers, but what attractions does it have for tourists?

– The untouched Notecka Forest, part of the Natura 2000 area, with its hidden wealth of fauna and flora.

Visitors will find here not only mushrooms and fruits of the forest, but also places worth stopping by. Along the tourist routes you can marvel at the magnificent oaks commemorating Polish historical events as well as monuments and natural monuments including impressive churches, cemeteries, glacial erratics, along with avenues of oaks, ashes and lindens. We have a Napoleonic route and cycle trails which will let you reach the most distant and the most beautiful corners of the municipality, where rivers and lakes dominate the landscape.

The Miałka river deserves a special mention as a popular kayaking route. The Noteć river has become an inspiration to create conditions for leisure, recreation and entrepreneurship in this region. This is how the Yndzel marina in Drawsko came into existence. Tourist facilities are complemented by agritourism farms and a hotel with a comprehensive leisure centre, which can accommodate organised groups.

Tourist attractions include horse riding and fishing as well as a series of cultural and entertainment

events under a common name “Summer in the Notecka Forest”, which opens the “Mushrooms and the forest around us” Cool Mushroom Fest held since 2000.

– The project called ON BOARD OF A SHIP TO UEFA EURO 2012, carried out by the municipality of Drawsko in cooperation with the town of Czarnków, is related to the creation of modern yacht marinas. The building houses facilities for leisure, accommodation, sanitary and equipment storage; the latter features also kayak and bicycle rentals. You can stay at a campsite and enjoy a beach volleyball sand court as well as two beaches (one on the peninsula, the other one on the mainland) and a place for a bonfire. Thanks to the floating piers you can walk to the other side of the peninsula and moor your vessel. There are two slips (internal and external) which make it possible to dock small vessels.

In a word, we have comprehensive sanitary and energy facilities including utility connections on the piers (water and electricity), which are available to the public. There is always a person in charge of managing the marina, so there is always someone who can provide you with assistance and information.

Every tourist is looking for something not only for the soul but also for the body. What specialities does Drawsko municipality have to offer?

– Mushrooms of course! Let me add that you can taste mushroom soups and dishes during the “Mushrooms and the forest around us” fest, which is our region’s flagship event. The municipality of Drawsko is also known for pęckowskie kołoce, a kind of pastry baked by the local housewives. “If you like kołoce, go to Pęckowo” reads the slogan of Pęckowo’s biggest cultural and entertainment event, encouraging you to visit the place and try such specialities as: drożdżowiec (yeast cake), cheesecake, makowiec (poppy seed cake), and apple pie. The specialities of our region’s cuisine include also game dishes.

Everybody likes travel souvenirs. Which keepsakes are worth bringing home from Drawsko?

– My own experience tells me that you should not buy gadgets which will end up in trash as time passes.

The greatest and the most personal souvenirs for everyone will be the photos and memories bringing to mind the times, the places and the people. If you are a connoisseur, I would like to recommend the mushrooms; if not fresh then in special mushroomshaped jars. They will be a tasty keepsake from our region.

The project has been co-financed by the European Regional Development Fund as part of the Wielkopolska Regional Operational Program for 2007-2013.

10

EUROPEAN FUNDS FOR THE DEVELOPMENT OF AN INNOVATIVE WIELKOPOLSKA

www.czarnkow.pl

NA WYJĄTKOWE PIWO DO CZARNKOWA!

Wywiad z Franciszkiem Strugałą, Burmistrzem Miasta Czarnków CZARNKÓW to MIASTO Z CHARAKTEREM, a jakie atrakcje proponuje turystom?

Położone na skraju Puszczy Nadnoteckiej, w pradolinie Noteci Miasto jest stolicą jednego z najpiękniejszych zakątków Wielkopolski zwanego Szwajcarią Czarnkowską i oferuje turystom liczne atrakcje. Czyste powietrze i woda, urokliwe jeziora i lasy przyciągają amatorów ciszy, pieszych wędrówek, wycieczek rowerowych, wędkarstwa, łowiectwa i grzybobrania. Zwiedzanie miasta warto rozpocząć od tarasu widokowego, na którym znajduje się nowoczesna luneta firmy Nikon do obserwacji wspaniałej panoramy Czarnkowa i okolic.

Warto odwiedzić także: Muzeum Ziemi Czarnkowskiej, późnogotycki kościół parafialny pw. św. Marii Magdaleny z 1580 roku z renesansowymi nagrobkami rodziny Czarnkowskich, zabytkowy budynek browaru z 1871 roku, w którym cały czas warzone jest znakomite piwo i skocznię narciarską, na której obecnie już nie odbywają się skoki, ale roztacza się z niej malowniczy widok na Czarnków. Od maja do września czynny jest kompleks basenów odkrytych z podgrzewaną, krystalicznie czystą wodą. Ponadto na amatorów rekreacji nad wodą czeka nowoczesna przystań wodna z wszelkimi usługami jakie chciałby spotkać turysta. Marina Czarnków jest miejscem do dobrego wypoczynku, czy grillowania lub spróbowania swoich sił przesiadając się do kajaka czy łodzi. W Czarnkowie odbywa się wiele imprez

plenerowych takich jak „Dni Ziemi Czarnkowskiej” i „Dzień spieczonego Bliźniaka”. W tym roku planowane jest zorganizowanie dwóch nowych „Œwiêta Noteci” i „Sunrise Karaoke Dance Party”.

Miasto Czarnków wspólnie z Gminą Drawsko realizuje projekt STATKIEM NA EURO 2012, który związany jest z powstaniem nowoczesnych przystani jachtowych. W jaki sposób z MARINY mogą korzystać turyści?

Marina w Czarnkowie to nowoczesny obiekt, zbudowany z dofinansowaniem ze środków Unii Europejskiej.

W związku z tym, aż do 2016 roku turyści, którzy przypłyną do Czarnkowa mogą bezpłatnie zacumować, a także bez żadnych opłat skorzystać z nowoczesnej infrastruktury sanitarnej, grilla, pola namiotowego, wi-fi, oraz wysokiej jakości slipu. Za symboliczną opłatą do dyspozycji turystów pozostają kajaki, łodzie i turystyczne rowery miejskie.

Każdy turysta poszukuje czegoś nie tylko dla ducha, ale i dla ciała. Na jakie specjały zaprasza MIASTO CZARNKÓW? Browar w Czarnkowie oferuje wyśmienite piwo zarówno pasteryzowane, jak i niepasteryzowane oraz piwo ciemne. Nowością jest Piwo Korzenne oraz Miodowe. Czarnkowskim piwem zachwycają się piwosze od kilkunastu pokoleń! Tylko w Czarnkowie

można kupić to wyjątkowe piwo prosto z browaru w sklepiku firmowym. Sprzedawane jest już od pokoleń w tradycyjnych małych butelkach 0,33l. Nowością jest także piwo w butelce 0,75 l. Czarnkowska Mleczarnia, nagrodzona licznymi tytułami i nagrodami, zaprasza do skosztowania jej wyśmienitych produktów z mleka.

Czarnkowska masarnia proponuje ucztę dań mięsnych o niepowtarzalnym smaku i walorach z najwyższej półki! Czarnkowskie restauracje i kawiarnie serwują znakomite posiłki i przekąski, finezyjne desery oraz tradycyjne polskie dania obiadowe z najprawdziwszym polskim schabowym, pierogami i wspaniałym bigosem.

Każdy znajdzie coś smacznego!

Wszyscy lubią pamiątki z podróży. Jaki souvenir warto przywieźć z CZARNKOWA? Zwyczajem już się stało, iż turyści wracają do swoich domów z przynajmniej jednym sześciopakiem piwa z czarnkowskiego browaru. Można także kupić pamiątkowe kufle z herbem Miasta Czarnków oraz logo browaru. Najważniejsze są jednak wspaniałe wspomnienia i poczucie, że odwiedziło się miasto, w którym warto było się zatrzymać i do którego chce się wracać!

Rozmawiała Sylwia Kozłowska-Andrzejak

UNIQUE BEER? IN CZARNKÓW!

An interview with Franciszek Strugała, the Mayor of Czarnków Czarnków is a town with character, but what attractions does it have for the tourists?

– Located at the edge of the Nadnotecka Forest, in the Noteć’s old river bed, the town makes up one of the most beautiful corners of Wielkopolska, called Szwajcaria Czarnkowska (“the Czarnków Switzerland”), and offers a variety of attractions for the tourists.

Clean air and water, charming lakes and forests attract those seeking peace and quiet and enjoying walking trips, cycling tours, fishing, hunting and mushroom picking. Numerous local agritourism farms offer cosy accommodation. You can begin your tour from the observation deck featuring a modern Nikon telescope to experience the wonderful panorama of Czarnków and its surroundings. The following places are also worth a visit: the Museum of the Czarnków Land; late-gothic Maria Magdalena’s parish church from 1580, home to the Renaissance tombs of the Czarnkowski family; the old brewery building from 1871, which still serves its own excellent beer; a ski jump which is no longer used, but the view over Czarnków from there is amazing. The complex of outdoor swimming pools with heated water is open from May to September. In addition, water sports enthusiasts can enjoy the modern marina, offering all the services tourist are likely to expect. The Czarnków

Marina is a good place for rest, barbecuing, kayaking or boating. Czarnków is the stage for many open-air events, such as the “Czarnków Land Days” or the “Burnt Twin Day”. This year, we are looking forward to holding the “Festival of Noteć’s Flavours” and the “Sunrise Karaoke Dance Party”.

The project called ON BOARD OF A SHIP TO THE UEFA EURO 2012, carried out by the municipality of Drawsko in cooperation with the town of Czarnków, is related to the creation of modern yacht marinas.

How can the marina be used by the tourists?

– The marina in Czarnków is a modern one, built with financial assistance from the European Union.

Because of that, it will be free to moor there and use it until 2016. You can also barbecue, pitch your tent there or use Wi-Fi internet, all free of charge. For a little cost you can rent kayaks, boats and city bikes.

Every tourist is looking for something not only for the soul but also for the body. What specialities does Czarnków have to offer?

– The Czarnków brewery offers excellent lager and ale, both pasteurized and unpasteurized. The new offerings include varieties with added honey and spices. The local beer has been a hit with the local beer enthusiasts for many generations! You can buy

this unique beer directly from the brewery only in Czarnkow in the brewery shop. It is sold in traditional, small bottles (33cl), and also in six-packs, which make it easier to carry. Novelties include large 75cl bottles. Moreover, the Czarnków Dairy will tempt you to try its award-winning dairy products. We have something healthy for everyone! Czarnków’s butchers will invite you to a feast of unforgettable gourmet meat dishes. The local restaurants and cafés offer scrumptious meals and snacks, exquisite desserts and traditional Polish dishes including the classic schabowy pork cutlet, pierogi dumplings and an excellent bigos stew. We have something delicious for every palate.

Everybody likes travel souvenirs. Which keepsakes are worth bringing home from Czarnków?

– The tourists usually leave with at least one sixpack of the local beer. You can also buy souvenir beer mugs with the Czarnków Town emblem or the brewery logo on them. However, it is the wonderful memories that are the most valuable, along with the feeling that you have been to a town worth visiting and coming back to!

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 FUNDUSZE EUROPEJSKIE - DLA ROZWOJU INNOWACYJNEJ WIELKOPOLSKI

11

www.gminadrawsko.pl

In July 2011, the most innovative HARBORS in Poland have been commissioned for use Czarnków and Drawsko in the Wielkopolska Region.

Harbors are the gates to Wielkopolska’s wide variety of tourist services and facilities.

Tourists have a growing interest in nature recreation, far away from the hustle and bustle of big city life. Polish regions make every attempt to fulfill their needs and expectations.

Wielkopolska is a region that abounds in scenic beauty, local traditions and customs, and it has a community of enterprising and hard working people.

River Noteć is an important waterway and the only connection between Poland’s largest rivers of Vistula and Odra.

The Wielkopolska Region is developing new sailing routes to provide endless opportunities for water tourism. New harbors, marinas and high-standard tourist facilities enhance the appeal of our Region’s scenic beauty and rich history.

International waterways E-70, E-40 and E-30 and the WielkopolskoLubusko-Kujawsko-Pomorska Loop connect Poland’s former Euro 2012 host cities – Poznań, Gdańsk, Wrocław, Warsaw and Cracow.

The harbors on river Noteć in Drawsko and Czarnków are situated close to Poznań, and they are a convenient venture point for discovering sightseeing attractions in Wielkopolska’s capital city.

The new harbors will contribute to the development of tourism in Wielkopolska by reviving waterway traffic on river Noteć and providing Polish and foreign visitors with attractive facilities.

SAIL TO EURO 2012 f o s the arena

ZAPRASZAMY SERDECZNIE DO KORZYSTANIA Z NOWOCZESN FEEL FREE TO USE OUR TOP-STANDARD YAC

www.teraznotec.pl

The marinas in Drawsko and Czarnków: – are modern and innovative facilities, – offer guarding and monitoring services for your boat, – provide comprehensive tourist services, including board and accommodation, boat storage, slipping, access to public services, – are situated only 60 minutes away by boat from Poznań, one of the host cities of the Euro 2012 (harbors operate equipment rentals), – provide active recreation services, organize sports and entertainment events.

The project has been co-financed by the European Regional Development Fund as part of the Wielkopolska Regional Operational Program for 2007-2013.

12

EUROPEAN FUNDS FOR THE DEVELOPMENT OF AN INNOVATIVE WIELKOPOLSKA

www.czarnkow.pl W lipcu 2011 w Wielkopolsce, w Czarnkowie i Drawsku otwarto nowoczesne, a co najważniejsze w skali Polski, nowatorskie obiekty turystyczne – PRZYSTANIE WODNE. Przystanie wodne to „bramy” do bogatej oferty turystycznej regionu. Dzisiaj, wielu turystów szuka odpoczynku na łonie natury, z dala od nowoczesności, gwaru i dużych aglomeracji miejskich.

Włodarze polskich regionów starają się zaspokoić te oczekiwania.

Wielkopolska to region szczególnie bogaty w walory środowiska naturalnego, zwyczaje, tradycje, a także, co warto podkreślić, w solidnych, pracowitych i gospodarnych ludzi. „Uzbrojona” w odpowiednią infrastrukturę rzeka Noteć to jedyne możliwe połączenie dwóch największych polskich rzek: Odry i Wisły.

W Wielkopolsce powstają Szlaki Wodne, które są doskonałym miejscem dla turystyki wodnej. Nowe przystanie, mariny i inne obiekty turystyczne uzupełniają walory przyrodnicze, krajobrazowe i historyczne Naszego Regionu.

Międzynarodowa Droga Wodna E-70, E-40 i E-30 oraz Pętla Wielkopolsko-LubuskoKujawsko-Pomorska, łączy miasta, które były areną rozgrywek sportowych EURO 2012 tj. Poznań, Gdańsk, Wrocław, Warszawa i Kraków.

Niewielkie odległości, Przystani Wodnych na rzece Noteć w Drawsku i Czarnkowie, do Poznania, stanowią dogodną bazę wypadową do korzystania z atrakcji turystycznych oferowanych przez Stolicę Wielkopolski.

Nowe przystanie wodne, przyczynią się do rozwoju znaczenia turystyki w Wielkopolsce, wznowienia żeglowności Noteci oraz stworzą infrastrukturę dla turystów polskich i zagranicznych.

STATKIEM NAarenEURO 2012 y

NYCH PRZYSTANI JACHTOWYCH W CZARNKOWIE I W DRAWSKU CHT MARINAS IN CZARNKÓW AND DRAWSKO Przystanie wodne w Drawsku i Czarnkowie to: – nowoczesna i innowacyjna infrastruktura, – bezpieczne, strzeżone i monitorowane obiekty przystani, – kompleksowe usługi dla turystów: noclegowe, gastronomiczne, przechowywania łodzi, slipowania, usługi związane z infrastrukturą socjalną, – tylko 60 minut jazdy do stolicy Wielkopolski – POZNANIA, jednej z aren EURO 2012 (możliwość wypożyczenia środka transportu), – miejsce organizacji turystyki aktywnej i imprez sportoworozrywkowych.

www.teraznotec.pl

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 FUNDUSZE EUROPEJSKIE - DLA ROZWOJU INNOWACYJNEJ WIELKOPOLSKI

13

www.lesznowola.pl

Praca jest moją pasją Rozmowa z Marią Jolantą Batycką-Wąsik, Wójt Gminy Lesznowola Pełni Pani funkcję włodarza Gminy Lesznowola już 15 lat. Ma Pani silny mandat społeczny, znakomite wyniki w zarządzaniu gminą. Jak osiąga się taki sukces?

Szanuję ludzi a praca jest moją pasją. Samorząd to gra zespołowa, a mnie otacza zespół kompetentnych współpracowników, z którymi mogę zrealizować każdy - nawet najtrudniejszy projekt. To daje ogromną satysfakcję. Poza tym, traktuję gminę jak swój drugi dom i myślę, że mieszkańcy to doskonale czują.

Trudno wymienić jakąkolwiek dziedzinę, w której Gmina Lesznowola nie odniosłaby spektakularnych sukcesów. To zarówno infrastruktura drogowa i techniczna, przedsiębiorczość, sport, oświata, ekologia. Co wpłynęło na tak prężny i wszechstronny rozwój gminy?

Rzeczywiście, jeszcze kilkanaście lat temu Lesznowola była gminą typowo rolniczą. Dzisiaj to nowoczesna, dynamiczne rozwijająca się gmina o charakterze mieszkaniowo - usługowym. Motorem napędowym jej rozwoju z pewnością były trafne decyzje Samorządu Gminy w zakresie polityki przestrzennej. Bardzo wcześnie zdecydowaliśmy się na uchwalenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które porządkują ład przestrzenny i zdecydowanie ułatwiają procesy inwestycyjne. Dziś planami objętych jest prawie 100 % powierzchni gminy i wciąż trwają intensywne modyfikujące prace planistyczne. Ponadto, aktualny plan zagospodarowania przestrzennego jest dostępny na stronie internetowej urzędu gminy, dzięki czemu potencjalni inwestorzy mogą bez wizyty w urzędzie zapoznać się z przeznaczeniem i sąsiedztwem danej nieruchomości. O innych walorach przyciągających inwestorów, a także przyszłych mieszkańców już pani Redaktor wspomniała – to dobrze rozwinięta infrastruktura techniczna oraz społeczna, wysoki poziom gminnej oświaty, dobry stan dróg lokalnych czy troska o ekologię.

Lesznowola koncentruje nowoczesny przemysł z udziałem kapitału krajowego i zagranicznego. Jakie atuty gminy najbardziej przyciągają inwestorów?

Do głównych atutów Lesznowoli z pewnością należy jej dogodne położenie - w bezpośrednim sąsiedztwie stolicy oraz międzynarodowego Lotniska Chopina. Przez teren gminy przebiegają trzy ważne arterie komunikacyjne o znaczeniu ponadregionalnym i krajowym. Ponadto bardzo ważna jest stabilna polityka podatkowa oraz przyjazny i otwarty na nowe inicjatywy samorząd.

tu w Mysiadle. Na jakim etapie znajduje się ta inwestycja i jakie są jej koszty?

Pod koniec sierpnia br. oddaliśmy do użytku część edukacyjną I etapu tej inwestycji, a 2 września w CEiS zabrzmiał pierwszy dzwonek dla prawie 500 uczniów. Dzieci i młodzież uczą się w komfortowych warunkach i przyjemnym otoczeniu. Obecnie kończymy prace wykończeniowe hali sportowej o wymiarach olimpijskich, która zostanie oddana do użytku jeszcze w tym roku. I etap inwestycji kosztował gminę ponad 50 milinów złotych. To dla lesznowolskiego Samorządu olbrzymi wysiłek finansowy, bowiem Centrum w całości finansowane jest ze środków własnych gminy.

Wólka Kosowska to nazwa znana nie tylko mieszkańcom Polski. Jakie są zalety ulokowania w gminie największego w kraju skupiska azjatyckiego handlu?

Wólka Kosowska to prawie 500 firm handlowych, które stanowią około 10 proc. wszystkich podmiotów gospodarczych zarejestrowanych na terenie gminy. Jest to olbrzymi potencjał nie tylko gospodarczy, ale również społeczny. Dzięki temu jesteśmy gminą wielokulturową i nowoczesną.

Dokonania gminy, w tym Pani osobiste dla nich zasługi, zostały dostrzeżone i uhonorowane wieloma prestiżowymi nagrodami i wyróżnieniami. Które z nich ceni sobie Pani najbardziej?

Wszystkie nagrody bardzo mnie cieszą i są bardzo ważne, ponieważ stanowią potwierdzenie, że Lesznowola to dobry adres. Jeśli chodzi o te osobiste, to najbardziej cenię tytuł Europejczyk Roku 2011 oraz tytuł Kobieta Sukcesu Mazowsza.

Czy ma Pani swój wypróbowany sposób na relaks i odreagowanie codziennych stresów?

Moją receptą na relaks są książki biograficzne i jazz.

Obecnie realizowana jest największa inwestycja gminna – imponująco nowoczesne Centrum Edukacji i Spor-

Dziękuję za rozmowę.

Lesznowola is a modern, dynamically developing residential municipality with access to services, though a dozen or so years ago it was still a typical rural one. The motor behind its development was provided by the right decisions taken by the local government in terms of spatial planning. Currently, almost 100% of the municipality’s area is covered by zoning plans which organise the spatial order and facilitate investment processes.

Lesznowola’s main advantages include its good location in the immediate vicinity of the capital city and its international Chopin airport. Three major supra-regional and national routes run through the municipality. The qualities which have been attracting investors and future residents include a developed technical and social infrastructure, high quality of municipal schooling, good condition of the local roads and care about the environment. Also of im-

portance have been the stable tax policy and the local government which is open to new initiatives.

The biggest investment currently carried out in Lesznowola, financed from the municipality’s own resources, is the modern Sports and Education Centre in Mysiadło. The first stage of the investment – the education section and an Olympic-size sports hall – has cost more than PLN 50 million.

The municipality is home to nearly 5,000 businesses, out of which about 10% are Asian businesses located in Wólka Kossowska. This is a giant social and economic potential which makes the municipality a multicultural and modern one.

The municipality of Lesznowola has won several dozen awards and distinctions.

Maria Jolanta Batycka-Wąsik The Head of the Municipality of Lesznowola

Rozmawiała Ewa Stasiak

Starostwo Powiatowe w Toruniu ul. Towarowa 4-6 87-100 Toruń tel. +48 56/662 88 00 starostwo@powiattorunski.pl powiattorunski.pl

O dynamicznym rozwoju Powiatu Toruńskiego

rozmawiamy z Mirosławem Graczykiem – Starostą Toruńskim Mija 15. rocznica usamorządowienia powiatów w Polsce. Jak Pan, jako Starosta Toruński ocenia ten czas?

stanowią bowiem cenną informację zwrotną, pozwalającą dostosować naszą pracę do oczekiwań klientów.

węzłami oraz modernizacja drogi krajowej Warszawa-Szczecin pozwalają skuteczniej pozyskiwać potencjalnych inwestorów.

Okres ten powinno się podsumowywać w oparciu o ocenę stopnia realizacji zadań, przejętych przez odrodzone samorządy powiatowe. Był to niewątpliwie czas wzmożonego reformowania wielu obszarów: zaniedbanej oświaty, pomocy społecznej, niedoinwestowanej służby zdrowia a także koniecznej modernizacji sieci dróg powiatowych. To lata budowania w społeczeństwie świadomości funkcjonowania samorządu powiatowego, jak również żmudnego dopracowywania wzajemnych relacji między poszczególnymi szczeblami administracji samorządowej i rządowej. Według mojej oceny ten krótki, 15-letni okres, należy zaliczyć do dobrych. Pomimo tego, że przyszło nam działać w nienajlepszym systemie finansowania, samorządy powiatowe bardzo dobrze poradziły sobie z większością postawionych im wyzwań.

Powiat Toruński wysoko oceniany jest za dynamiczny rozwój i wyniki ekonomiczne.

W obecnym kryzysie tak dobra opinia staje się jeszcze cenniejsza. Ma Pan sprawdzony „przepis na sukces”?

A jak żyje się mieszkańcom Powiatu?

Starostwo Powiatowe w Toruniu to laureat wielu prestiżowych nagród i konkursów.

Które z nich ceni Pan najbardziej?

Każda nagroda, która wiąże się z rzetelną i obiektywną oceną naszej pracy i funkcjonowania samorządu cieszy. Szczególnie, gdy nie są to konkursy komercyjne, odpłatne. Dlatego naprawdę duże znaczenie miał dla nas tegoroczny awans na 11. miejsce w Ogólnopolskim Rankingu Gmin i Powiatów ZPP, czy też zajęcie prestiżowej, 2. lokaty w konkursie „Markowy samorząd” Wolters Kluwer Polska. Oceny te pozwalają zobaczyć i porównać, jak funkcjonuje nasz powiat na tle innych, podobnych mu jednostek samorządu terytorialnego. Ale nie mniej ważne są opinie, które podczas naszej codziennej pracy przekazują nam mieszkańcy. To one

Na taką opinię pracuje nie tylko samorząd powiatowy. To także efekt działań samorządów gminnych. Współpraca i wspólna realizacja zadań jest zawsze ważniejsza od indywidualnych chęci i możliwości. Tak postrzeganą pracą staramy się dodatkowo wzmacniać „naturalne” atuty powiatu toruńskiego, takie jak położenie i dobre skomunikowanie z otoczeniem zewnętrznym.

Dobre położenie komunikacyjne, rozbudowana infrastruktura techniczna, obecność firm o uznanej światowej marce podnoszą atrakcyjność inwestycyjną. Na co jeszcze mogą liczyć potencjalni inwestorzy?

Najogólniej rzecz ujmując, panuje u nas dobry klimat dla przedsiębiorczości. Staramy się sprawnie obsługiwać mieszkańców i inwestorów, co podobno pozytywnie wyróżnia właśnie nasz powiat na tle innych samorządów Atutem jest to, że w sercu powiatu toruńskiego zlokalizowane jest miasto Toruń, będące nie tylko perłą historii i atrakcją turystyczną, lecz również otwartym i kreatywnym ośrodkiem akademickim oraz gospodarczym. Coraz więcej toruńczyków chce mieszkać i inwestować na naszym terenie. O tym, że nasz powiat to miejsce atrakcyjne pod względem mieszkaniowym i gospodarczym potwierdza utrzymujące się od lat dodatnie saldo migracji. Duże znaczenie ma poprawa układu komunikacyjnego. Budowa autostrady z dwoma

Jako samorządowcy mamy ciągły niedosyt.

Brak możliwości spełnienia wszystkich rosnących oczekiwań mieszkańców jest naszą codziennością. Jednak oceniając z dystansu minione lata przyznać trzeba, że poziom jakości życia na naszym terenie bardzo szybko rośnie.

Nowoczesne i dobrze wyposażone szkoły – od podstawowej do ponadgimnazjalnej – z dobrą, wartościową ofertą zajęć dodatkowych, rosnąca liczba dzieci objętych opieką przedszkolną.

Wzorowo działający szpital powiatowy, dobra opieka w domach pomocy społecznej. Coraz lepszy stan techniczny dróg wszyskich kategorii. Rozbudowana i wyremontowana baza rekreacyjno-sportowa oraz kulturalna pozwalają mieszkańcom coraz bardziej aktywnie i coraz zdrowiej spędzać wolny czas. Obecnie jesteśmy w trakcie budowy blisko 70. kilometrowej sieci dróg rowerowych, która pozwoli połączyć miasto Toruń z atrakcyjnymi miejscami w powiecie toruńskim.

Panie Starosto chciałabym zapytać o plany na najbliższą przyszłość?

Najważniejsze plany to skuteczne doprowadzenie do ukończenia wszystkich tych inwestycji, które realizujemy z wykorzystaniem środków unijnych, no i dalsze, wspólne z innymi samorządami przygotowywanie inwestycji w zakresie infrastruktury drogowej i komunikacji publicznej.

Dziękuję za poświęcony czas i życzę skutecznej jak do tej pory realizacji planów.

w w w . p o w i a t t o r u n s k i . p l 26

Rozmawiała: Renata Piątkowska-Ratajczak

Sława

Legenda o Źródełku miłości

D

awno, dawno temu w zamku nad Jeziorem Tarnowskim mieszkał hrabia z piękną córką. Dziewczyna spacerowała często nad brzegiem jeziora.

Spotykała nieraz młodego urodziwego rybaka, który przynosił do zamku złowione przez siebie ryby. Wkrótce młodzi zapałali do siebie ogromną miłością. Spotykali się ukradkiem w lesie lub nad jeziorem. Jednak zawistny sługa, któremu również podobała się piękna córka hrabiego, wyśledził miejsce schadzek zakochanych i o wszystkim opowiedział swemu panu. Rozgniewał się hrabia i wysłał swoich żołnierzy, aby złapali rybaka i zakuli go w kajdany. Dziewczyna usłyszała rozkaz swojego ojca, wymknęła się ukradkiem i leśnymi ścieżkami pobiegła nad brzeg jeziora. Spotkała tam swego ukochanego. Młodzi upadli na kolana i z płaczem błagali bóstwa o to aby zawsze mogli być razem. Bóstwa wysłuchały ich próśb: dziewczynę zamieniły w sosnę, a rybaka w buka. Stoją do dziś nad brzegiem jeziora – sosna spleciona z bukiem, a spod ich korzeni płyną łzy – źródło miłości.

Woda ze źródła ma magiczną moc: kto się jej napije, ten kochać będzie zawsze. (,,7 Dni w Sławie. Przewodnik turystyczny” – Alfred Rösler, Ryszard Gryca)

A

The legend of the Spring of Love

long time ago, there was a count, who lived with his daughter in a castle by Lake Tarnowskie. The girl would often walk by the lake shore. She would meet up with a handsome fisherman who supplied fish for the castle. Soon, they fell in love. They would meet in secret, in the forest or by the lake, until one day someone told on them to the count. He got angry and sent soldiers to capture the fisherman. The girl ran to the lake shore and met with her loved one. They prayed to the gods that they can be together. Their wishes were fulfilled: the girl turned into a pine and the fisherman a beech. To this day, they stand by the lake, intertwined. The water from the spring has magic power: whoever will drink from it, will love forever.

to nowoczesne, prężnie rozwijające się, przepojone świadomością własnej tradycji miasto, które od lat kojarzy się przede wszystkim z Jeziorem Sławskim. Kilkadziesiąt ośrodków wypoczynkowych, pensjonatów i kwater prywatnych położonych w samej Sławie oraz w Radzyniu, Lubiatowie i Tarnowie Jeziernym zapewnia doskonałą bazę noclegową. Można też wypożyczyć nie tylko kajaki, rowery wodne i łodzie, ale również jachty czy żaglówki.

Latem, w czasie wakacji, po jeziorze kursuje statek wycieczkowy – Lubuszanin, z pokładu którego można podziwiać Śląskie Morze z jego trzema wyspami: Ptasią, Dziką i Kormoranów. Wypraw kajakowych nie trzeba ograniczać do pływania po samym jeziorze. Kanałami i rzekami można się przedostać do grupy jezior Przemęcko-Wieleńskich, a stamtąd wypłynąć na Konwaliowy Szlak Kajakowy czy Kajakową Pętlę Cysterską.

Jezioro Sławskie jest największym w gminie i na Pojezierzu Sławskim, ale nie jedynym. Spośród dziewięciu pozostałych jedne przyciągają turystów czystą wodą, plażami i ośrodkami wypoczynkowymi, inne zaś ciszą i spokojem… Spragnieni miłości powinni odwiedzić Tarnów Jezierny położony nad dwoma jeziorami: Tarnowskim Dużym i Tarnowskim Małym, a konkretnie źródełko miłości, zlokalizowane obok splecionych ze sobą sosny i buku – patrz ramka z Legendą.

Wbrew pozorom gmina Sława to nie tylko raj dla wodniaków i wędkarzy.

Także amatorzy pieszych wędrówek i wypraw rowerowych znajdą tu coś dla siebie. Jednym z urokliwszych miejsc są Wzgórza Pszczółkowskie nęcące licznymi jarami, wąwozami i wzniesieniami. Na Szubienicznej Górze przed wiekami – jak sama nazwa wskazuje – wieszano skazańców, aby byli przestrogą dla podróżnych zmierzających ze Sławy przez Wschowę do Głogowa. Na Starej Winnej Górze (najwyższe wzniesienie w okolicy, 131 m n.p.m.) można odnaleźć pozostałości budynków dawnych winnic, przed laty na południowo-wschodnich stokach wzgórza uprawiano bowiem winorośl.

Kto raz przemierzy sławskie szklaki czy to wodne czy piesze, chętnie tu wróci… Do ciszy i piękna miejscowej przyrody, do licznych atrakcji turystycznych... bo przecież wszystkie drogi prowadzą do Sławy!

Sława is a rapidly developing town. It is mostly known for the nearby Lake Sławskie. Several dozen leisure centres, spas and private B&Bs located in Sława as well as in Radzyń, Lubiatów and Tarnów Jezierny make up its accommodation offer.

In the summer, the Lubuszanin cruise ship provides an excellent way of enjoying the views of the “Silesian Sea” with its three islands: Ptasia (Bird Island), Dzika (Wild Island) and Kormoranów (Cormorant Island). Kayaking options are not limited to the lake itself. Using the canals and rivers you can get as far as the Przemęcko-Wieleńskie group of lakes, and from there sail over to the Lily-of-the-valley Kayak Route or the Cistercian Kayak Circuit.

Lovers should visit Tarnów Jezierny which lies at the shores of two lakes, Tarnowskie Duże and Tarnowskie Małe; in particular, they should see the spring of love, located near two trees, a pine and a beech, entangled in a love hug.

The municipality of Sława is a paradise not only for water sports and fishing enthusiasts; hikers and cyclists will also feel at home here.

Whoever tries the local routes, whether by water or by foot, will want to come back.

27

Rekomendujemy / We rekommend

MORE THAN JUST A HOTEL...

Don Prestige Residence, located in the very heart of the city, in the Old Market Square, is an ideal place for everyone visiting Poznań.

Visitors can choose from 73 comfortable rooms, an underground car park, and a fitness room. The Residence features a conference hall for up to 100 people. Modern interiors, conference equipment (flipchart, screen and projector), well-organised gastronomy in the form of the Shades restaurant and bar will make it possible to hold any corporate meeting. The Shades restaurant, which daily offers European cuisine mixed with exotic Eastern flavours, is a place which is just perfect for family celebrations and all types of functions.

Where to go

ul. Św. Marcin 2, 61-803 Poznań, tel. +48 61 8590 590, fax. +48 61 8590 591 welcome_kwiecien2012.qxd 7/20/2012 9:48 AM Page 1 www.donprestige.com, e-mail: reception@donprestige.com

A COMBINATION OF A PUB AND A MUSEUM Muzeum Socrealizmu

Proletaryat has been a cult venue since its inception 10 years ago.

A provoking Lenin’s bust at the door, the walls decorated with paintings, and a plethora of things related to the spirit of the past era make up a unique atmosphere. Here you can have a coffee in a glass with an aluminium spoon, naturally-brewed Proletaryat beer, old-style lemonade and Polish vodka; the latter can be enjoyed with some herring and gherkins or bread with lard topping. The pub hosts meetings with interesting people. This is the perfect place for trips down the memory lane with your friends or an evening meeting over a pint of good beer and chill-out music.

By visiting Proletaryat you contribute to saving Polish classic cars, as the venue donates most of its revenue to their restoration. So far two old fire engines, a FIAT 125p and a black Volga were restored; works are underway on rebuilding the cult JELCZ bus, the so-called “cucumber”.

PUB’S & CLUBS

GIRASOLE

Klub Muzyczny 13/15 Nowowiejskiego St. tel. +48 61 853 28 81 Co wieczór gramy inn¹ muzykê www.alcatraz.pl

27 ¯ydowska St. tel. +48 61 851 37 29 www.girasole.com.pl e-mail: trattoria�girasole.com.pl Otwarte od 12 do ostatniego goœcia. Polecamy kuchniê w³osk¹ i œródziemnomorsk¹

80/82 Stary Rynek

RESTAURACJA HOTEL NH Poznañ

9 Wrocawska St., www.proletaryat.pl ALCATRAZ

SPANISH GARDEN AT THE HEART OF THE OLD ROTOWN OM 55

tel. +48 61 855 32 24 67 Œwiêty Marcin St. Tapas Bar is one of the most famous and popular restaurants in Poznań, www.room55.pl tel. +48 61 624 88 00 which has already become an inherent element in the topography of the Stary fax +48 61 624 88 01 nhpoznan�nh-hotels.com RESTAURANTS Rynek Square. It is the meeting place for those who find pleasure in unusual www.nh-hotels.com KA REC G JA AC AUR EST R food and a glass of good wine, sherry or any other favourite drink.

PIANO BAR MYKONOS The restaurant specialises in gambas in white wine and garlic sauce, beefsteak Restaurant & Cafe 14 Wolnoœci Sq. tel. +48 61 853 34 36 BROWAR PUB S³odownia with pepper, grilled meats and other tapas... otw. pn.-pt. 11-23, sob.-niedz. 12-23 42 Pó³wiejska St. In the Summer, Tapas Bar offers a garden, where visitors maywww.tawerna-mykonos.com.pl sit and enjoy the Old Market Square tel./fax +48 61 859 65 70 CAFE BORDO atmosphere in the very heart of Poznań. The garden is open from the very morning – www.pianobar.poznan.pl visitors may enjoy www.slodownia.com Restauracja-Kawiarnia a fantastic outdoor breakfast out of a great variety: French, spicy, Spanish, Polish, intercontinental a 28 ¯ydowska St. Lokalizacja: Stary Browar or wejœcie tel. +48 61 851 00 81 Sztuki lub od tapas-breakfast. The garden is open until very late at night – aswww.cafebordo.com customary in Spain.zul.Dziedziñca Koœciuszki Uniesienia dla podniebienia w najIn the evening you may sit down with your friends enjoying a mojito or a capirinha. CHIÑSKA RESTAURACJA piêkniejszym ogrodzie Starówki

THE MEXICAN

AZALIA

19 Kramarska St. (od ul.Wielkiej) tel. +48 61 851 05 36 www.mexican.pl

34 Œw. Marcin St. tel. +48 61 853 24 42 open 12 pm-10.30 pm www.azalia.poznan.pl

60 Stary Rynek/Wrocławska, tel. +48 61 852 85 32, www.tapas.pl

chiñski masa¿

THE MAGIC OF GIRASOLE Girasole is the perfect getaway for all those who want to escape the Old Town’s noisy tourist bustle and spend a quiet evening with friends over good food and wine. It is also the ideal venue for a lunch meeting with a friend or a romantic date.

Girasole became popular with the regulars for its cosy interiors and a spacious, beautifully designed winter garden full of flowers and its own unique charm. The restaurant serves excellent Italian and Mediterranean cuisine and a wide variety of fine wines. What more could anyone ask for? Perhaps good company, which is the only thing that the guests have to provide, and Girasole will take care of the rest. Girasole is a place where you can relax in a truly magical atmosphere. ul. Żydowska 27, tel. +48 61 851 37 29 www.girasole.com.pl 28

Where WhereWhere totogogoto go Muzeum Socrealizmu Muzeum Socrealizmu

PUB’S & CLUBS PUB’S & CLUBS ALCATRAZ Klub Muzyczny ALCATRAZ 13/15 Nowowiejskiego St. Klub Muzyczny tel. +48 61 853 28 81 13/15 Nowowiejskiego St. Co wieczór gramy inn¹ muzykê tel. +48 61 853 28 81 www.alcatraz.pl Co wieczór gramy inn¹ muzykê www.alcatraz.pl ROOM 55 80/82 Stary Rynek ROOM 55 tel. +48 61 855 32 24 80/82 Stary Rynek www.room55.pl tel. +48 61 855 32 24 www.room55.pl

RESTAURANTS RESTAURANTS

RESTAURACJA GRECKA MYKONOS RESTAURACJA GRECKA

14 Wolnoœci Sq. MYKONOS tel. +48 61 853 34 36 14 Wolnoœci Sq. otw. pn.-pt. 11-23, sob.-niedz. 12-23 tel. +48 61 853 34 36 www.tawerna-mykonos.com.pl otw. pn.-pt. 11-23, sob.-niedz. 12-23 www.tawerna-mykonos.com.pl CAFE BORDO Restauracja-Kawiarnia CAFE BORDO 28 ¯ydowska St. Restauracja-Kawiarnia tel. +48 61 851 00 81 28 ¯ydowska St. www.cafebordo.com tel. +48 61 851 00 81 Uniesienia dla podniebienia w najwww.cafebordo.com piêkniejszym ogrodzie Starówki Uniesienia dla podniebienia w najpiêkniejszym ogrodzie Starówki THE MEXICAN 19 Kramarska THE MEXICAN St. (od ul.Wielkiej) 19 Kramarska St. tel. +48 61 851 05 36 (od ul.Wielkiej) www.mexican.pl tel. +48 61 851 05 36 www.mexican.pl

GIRASOLE 27 ¯ydowska St. GIRASOLE tel. +48 61 851 37 29 27 ¯ydowska St. www.girasole.com.pl tel. +48 61 851 37 29 e-mail: trattoria�girasole.com.pl www.girasole.com.pl Otwarte od 12 do ostatniego e-mail: trattoria�girasole.com.pl goœcia. Polecamy kuchniê w³osk¹ Otwarte od 12 do ostatniego i œródziemnomorsk¹ goœcia. Polecamy kuchniê w³osk¹ i œródziemnomorsk¹ RESTAURACJA HOTEL NH Poznañ RESTAURACJA HOTEL 67 Poznañ Œwiêty Marcin St. NH tel. +48 61 624 88 00 67 Œwiêty Marcin St. fax +48 61 624 88 01 tel. +48 61 624 88 00 nhpoznan�nh-hotels.com fax +48 61 624 88 01 www.nh-hotels.com nhpoznan�nh-hotels.com www.nh-hotels.com PIANO BAR Restaurant PIANO BAR & Cafe BROWAR PUB S³odownia Restaurant & Cafe BROWAR PUB St. S³odownia 42 Pó³wiejska tel./fax +48 61 859 65 70 42 Pó³wiejska St. www.pianobar.poznan.pl tel./fax +48 61 859 65 70 www.slodownia.com www.pianobar.poznan.pl Lokalizacja: Stary Browar wejœcie www.slodownia.com z Dziedziñca Sztuki lub od Lokalizacja: Stary Browar wejœcie ul. Koœciuszki z Dziedziñca Sztuki lub od ul.CHIÑSKA Koœciuszki RESTAURACJA CHIÑSKA AZALIA RESTAURACJA 34 Œw. Marcin St. AZALIA tel. +48 61 853 24 42 34 Œw. Marcin St. open 12 pm-10.30 pm tel. +48 61 853 24 42 www.azalia.poznan.pl open 12 pm-10.30 pm chiñski masa¿ www.azalia.poznan.pl chiñski masa¿

29

Trzebaw-Rosnówko 1 Poznańska St. tel. +48 61 810 81 08, +48 61 819 52 60 fax +48 61 819 52 55 www.delicjusz.pl

2 Św. Marcin St. tel. +48 61 8590 590 fax. +48 61 8590 591 e-mail: reception@donprestige.com www.donprestige.com

ul. Parkowa 48, 64-330 Opalenica tel. +48 61 44 824 00 www.hotelremes.pl info@hotelremes.pl

HOTEL RZYMSKI 22 K. Marcinkowskiego Ave tel. +48 61 852 81 21 fax +48 61 852 89 83 www.hotelrzymski.pl e-mail: hotel@rzymski.pl

IBB ANDERSIA HOTEL 3 Andersa Sq. tel. +48 61 667 80 00 andersia@andersiahotel.pl www.andersiahotel.pl HOTEL VIVALDI 9 Winogrady St. tel. +48 61 858 81 00 fax +48 61 853 29 77 www.vivaldi.pl e-mail: vivaldi@vivaldi.pl

HOTEL MALTA*** CAMPING MALTA**** 98 Krañcowa St. tel. +48 61 876 62 03 fax +48 61 876 62 83 www.posir.poznan.pl

GREEN HOTEL**** 1a Jeziorna St. Poznañ – Komorniki tel. +48 61 810 80 75 fax +48 61 810 81 23 www.greenhotel.pl rezerwacja@greenhotel.pl Jedyne takie miejsce!

HOTEL SPORT 34 Chwia³kowskiego St. tel. +48 61 833 05 91 fax +48 61 833 24 44 www.posir.poznan.pl

NH Poznań 67 Świêty Marcin St. tel. +48 61 624 88 00 fax +48 61 624 88 01 nhpoznan@nh-hotels.com www.nh-hotels.com

DWÓR W SKRZYNKACH Skrzynki, 1 Parkowy Sq. tel. +48 61 819 62 25 fax +48 61 819 63 81 Hotel, konferencje, imprezy plenerowe, okolicznościowe

HOTEL ORANGE PRZEŹMIEROWO 14a Poznañska St. PrzeŸmierowo tel. +48 61 651 86 00 fax +48 61 651 86 01 www.hotelorange.pl

PENSJONAT ZACISZE RESTAURACJA Poznañ-Plewiska 471 Grunwaldzka St. tel. +48 61 867 56 66 www.zacisze.poznan.pl

GOŚCINIEC SUCHOLESKI 6 Sucholeska St. Suchy Las tel. +48 61 892 69 92 www.gosciniec-sucholeski.com.pl e-mail: recepcja@gosciniecsucholeski.com.pl

HOTEL GROMADA*** POZNAŃ 7 Babimojska St. tel. +48 61 866 92 07 fax +48 61 867 31 61 www.gromada.pl e-mail: hotelpoznan@gromada.pl HOTEL POZNAŃSKI 4 Krañcowa St., 62-030 Luboñ k/Poznania tel. +48 61 649 99 88 www.hotelpoznanski.pl HOTEL-RESTAURACJA T&T 4 Metalowa St. tel. +48 61 864 12 81 fax +48 61 864 12 82 www.hoteltt.com.pl e-mail: hotel@hoteltt.com.pl HOTEL TWARDOWSKI**** 358a G³ogowska St. tel. +48 61 83 99 800 www.hoteltwardowski.pl

HOTEL TANZANIT Kolsko, Jesionka 57 tel: +48 68 352 40 00 e-mail: hotel@hoteltanzanit.pl www.hoteltanzanit.pl HOTEL SZRENICA Szklarska Porêba 29 Turystyczna St. tel/fax +48 75 717 35 98 e-mail: recepcja@hotelszrenica.pl www.hotelszrenica.pl

Hotel Restauracja 35 Poznañska St, 62-020 Swarzêdz tel. +48 61 81 73 147 mobile +48 607 376 916 e-mail:palacykpodlipami@palacyk.com.pl www.palacyk.com.pl

www.welcometopoland.net.pl

Informacje / Useful information

DON PRESTIGE RESIDENCE

DELICJUSZ

MAT'S HOTEL 115 Bu³garska St. tel. +48 61 868 78 31 fax +48 61 861 41 78 www.hotelmats.pl

30

HOTEL-RESTAURACJA



 of TORUŃ’S

FORT IV

FORT I V

- Certy

fikowa

ny Pro

dukt Tu r

ystyczn

y Roku

2009

PTG Twierdza Toruń Fort IV 87-100 Toruń ul. B. Chrobrego 86 tel. +48 56 655 82 36 +48 56 655 81 34 biuro@fort.torun.pl

If you are thinking about visiting the Copernicus City, think about what else you can see when you finish sightseeing the Old Town. It is true that in Toruń you have “Gothic at your fingertips”, but there is something more: 22 km of Prussian walls was erected around the city in the 19th century.

Their fate varied throughout centuries, but these days the Toruń Fortress is open for tourists.

Out of the unique system of fortifications, Fort IV Yorck-Żółkiewski stands out as the only one that is fully accessible for tourists. More than ten years of revitalisation turned the fourhectare space into a unique tourist spot.

The underground sightseeing route will make you go back in time to the times when Prussian infantry regiments were stationed there. It is open for visitors all year round.

You can take the route on your own or with a guide in a uniform. The route features rare elements of military equipment and is also inhabited by bats.

An additional attraction of Fort IV is the possibility of spending the night in the 19thcentury barracks. The guests can choose from 146 beds in the fort’s casemates. Barrack halls and officer rooms of various standards are available to visitors. Prices range from PLN 19 to PLN 42 per person. Of course, as in real barracks, you will also need food. The Forteczna Restaurant fits in with the military atmosphere.

Fort IV, as a tourist organiser, makes a great base for trips. In addition, our staff include a regiment of young, energetic and passionate guides who offer guided tours also in historical costumes. Comprehensive tourist infrastructure and complete accommodation packages (such as Program Kadet or Toruń w pigułce) will make your stay in Toruń unforgettable.

The infrastructure of the building is adapted for holding training courses and conferences in the Fortress. The adapted fort halls and courtyards, combined with professional service are great for organising corporate events, even for several hundred people.

Fort IV is one of three tourist destinations in Toruń which were awarded the prestigious certificate of the Polish Tourist Organisation for The Best Tourist Product. However, what makes us truly proud is what the tourists tend to say: …what we did not find in Toruń, we found at the Toruń Fortress.

Welcome!

Emilia Czerwińska

FORTU IV w TORUNIU

Jeśli myślisz o wyjeździe do Grodu Kopernika to zastanów się, co więcej możesz zobaczyć, kiedy już zwiedzisz Stare Miasto. Faktem jest, że Toruń to „Gotyk na dotyk”, ale jest tu coś więcej, bowiem w XIX wieku miasto zostało otoczone pierścieniem pruskich fortyfikacji o obwodzie 22 km. Przez szereg wieków ich losy bywały różne – dziś Twierdza Toruń otwiera się na turystów.

Z unikatowego zespołu fortyfikacji uwagę przyciąga Fort IV Yorck – Żółkiewski, który jest jedynym w pełni udostępnionym dla ruchu turystycznego obiektem. Ponad dziesięć lat rewitalizacji sprawiło, że na prawie czterohektarowej powierzchni turysta odnajdzie to, czego nie znajdzie nigdzie indziej.

Podziemna trasa zwiedzania pozwala na podróż w czasie do chwili, kiedy w forcie stacjonowały pruskie kompanie piechoty. Udostępniona jest dla ruchu turystycznego przez cały rok. Można ją przebyć indywidualnie lub z przewodnikiem w mundurze. Na trasie turystycznej znajdują się unikatowe elementy wyposażenia wojskowego, a także można spotkać fortecznych mieszkańców... nietoperze.

Dodatkową atrakcją Fortu IV jest możliwość noclegu w XIX-wiecznych koszarach. Do dyspozycji gości oddajemy 146 miejsc noclegowych w kazamatach fortecznych. Dla nocujących w Forcie IV rekrutów przygotowane są sale koszarowe oraz pokoje oficerskie o różnym standardzie.

Ceny kształtują się od 19 do 42 zł od osoby Oczywiście w prawdziwych koszarach nie może zabraknąć jedzenia. Wojskowy klimat podtrzymuje Restauracja Forteczna.

Fort IV jako organizator turystyki, stanowi doskonałą bazę wypadową dla wycieczek. Dodatkowo nasze szeregi zasila regiment młodych, energicznych i ogarniętych pasją przewodników oprowadzających również w strojach historycznych. Pełna infrastruktura turystyczna, gotowe pakiety pobytowe (np.

Program Kadet, Toruń w pigułce) stwarzają gwarancję niezapomnianych chwil spędzonych w Toruniu.

Infrastruktura obiektu przystosowana jest do organizacji szkoleń i konferencji w Twierdzy. Zaadaptowane sale forteczne, dziedzińce – majdany oraz profesjonalna obsługa sprzyja organizacji imprez firmowych i szkoleniowych nawet dla kilkuset osób.

Fort IV jest jednym z trzech obiektów turystycznych w Toruniu wyróżnionych prestiżowym certyfikatem Polskiej Organizacji Turystycznej jako „Najlepszy Produkt Turystyczny”, jednak prawdziwą dumą napawają słowa turystów: ...to czego nie znaleźliśmy w Toruniu było w Twierdzy Toruń.

Zapraszamy Emilia Czerwińska

w w w . f o r t . t o r u n . p l

31

 OCHRONA ŚRODOWISKA

TESTED PARTNER IN ENVIRONMENTAL RESEARCH

 BHP

 GEOLOGIA

SPRAWDZONY PARTNER W BADANIACH ŚRODOWISKOWYCH

In an ongoing effort to meet our clients’ expectations, EKOLAB has implemented a management system compliant with the PN-EN ISO/IEC -17025: 2005 standard as well as PCA requirements. We have been awarded Accreditation Certificate No. AB 869 that will enable us to expand the range of the offered laboratory services.

Spełniając oczekiwania naszych klientów wdrożyliśmy system zarządzania, zgodny z wymaganiami normy PN-EN ISO/IEC -17025: 2005 oraz obowiązującymi dokumentami PCA i otrzymaliśmy certyfikat akredytacji nr AB 869. Uzyskany certyfikat akredytacji pozwala na dynamiczny rozwój oferowanych usług badawczych.

The EKOLAB Laboratory offers the following analytical services:  physical and chemical analyses of water, sewage, sediment, soil, waste, air samples,  tests inspecting the working environment,  air pollution measurements,  measurements of industrial, traffic and railway noise,  tests investigating the purity of industrial plants, ventilation systems and compressed air systems in pharmaceutical plants.

Laboratorium EKOLAB oferuje następujące badania i pomiary:  analizy fizyczno-chemiczne wody, ścieków, osadów, gleby, odpadów, próbek powietrza,  pomiary środowiska pracy,  pomiary emisji zanieczyszczeń do powietrza,  pomiary hałasu przemysłowego, drogowego, kolejowego,  pomiary czystości pomieszczeń, układów wentylacyjnych oraz sprężonego powietrza w zakładach farmaceutycznych.

EKOLAB is also a provider of CONSULTING services in the area of environmental protection, including:  monitoring business clients’ conformance to environmental protection regulations,  assisting business clients in acquiring environmental permits, including integrated permits,  monitoring the observance of environmental protection requirements during investment projects,  acoustic analyses, designing technologies for reducing noise emissions.

Poza tym świadczymy kompleksowe usługi KONSULTINGOWE z zakresu ochrony środowiska obejmujące:  doradztwo w zakresie zgodnego z prawem ochrony środowiska funkcjonowania firm,  prowadzenie postępowań w sprawie wydania pozwoleń środowiskowych, w tym pozwoleń zintegrowanych,  prowadzenie procesu inwestycyjnego z punktu widzenia ochrony środowiska,  analizy akustyczne i projekty technologii ograniczenia emisji hałasu.

Our GEOLOGY and HYDROGEOLOGY department develops and performs:  geological and hydrogeological documentation,  soil tests,  rigging services.

Nasza pracownia GEOLOGII I HYDROGEOLOGII oferuje wykonanie:  dokumentacji geologicznych i hydrogeologicznych,  badań gruntu,  prac wiertniczych.

Our services meet the highest quality standards

Gwarantujemy usługi na najwyższym poziomie

EKOLAB Sp. z o.o. : Kobylnica , ul. Południowa 5, tel. +48 61 651 01 01 e-mail: ekolab@ekolab.pl

www.ekolab.pl

17