TA M TA M
ÂŽ
nr.
3 2012
)FU HSPUF BDUJFOVNNFS WNF-Rangerclub Magazine • www.rangerclub.nl
+ pandaspecial + doolhofzoekplaat + actieposter + actie-info + pandaquiz en nog veel meer!
JF U D B S F H O B 3 ' / 8 TAMTAM3_2012_COVERLOS.indd 1
26-01-12 13:12
KIJK OP TV naar NICK BATTLE!
Kijk vanaf zondag 18 maart om 9.00 uu r naar Nick Battle. EĂŠ n van de deelnemers laat dan zien hoe hij/zij actie voer t voor de reuzenpanda! Sa men met vier andere kinderen gaat onze actievoerder de strijd aan tegen een bekend e Nederlander. Wie ga at er winnen?
Kijjk k vanaf zondag 18 maa rt om 9.00 uur na ar Nick Battle! (herhaling op vrijdag)
1BUSJDL XBU WJOE KJK WBO IFU BDUJFEJFS EJFS
2
FOTO F OT PATRICK: OTO PATRICK PAT RICK C : PE PEPIJN E PIJN LEU LEUPEN PEN
Patrick: 'Ik vind de reuzenpanda een ontzettend mooi en bijzonder dier. Ik vind het heel erg dat er nog g maar weinig in het wild leven. Dat jullie massaal actie ie gaan aar voeren voor de reuzenpanda kan ik alleen maar eger toejuichen! Je wilt later toch niet zeggen: vroeger bestonden ze nog, maar nu niet meer.'
Ranger van de Maand ‘Hoi Hupie, wij waren laatst zeilen op de Oosterschelde. Ik wist dat daar bruinvissen voorkomen, dus ik hield het water goed in de gaten vanaf het dek. Op de laatste dag van onze tocht riep mijn vader: “Kijk!� En toen zag ik hun rugvinnen. Ze bleven wel vijf minuten rond onze boot zwemmen!’ Julia (12 jaar)
Wat een geluk dat je ze zag, Julia. Je hoeft niet ver weg om dolfijnen in het wild te zien.
inhoud 2
Kijk naar Nick Battle
4
Hello Ranger!
6
Special: De reuzenpanda
12
Actieposter
14
Samen los voor een groot pandabos!
16
Voer ook online actie
17
Reuzeleuke quiz
18
Reuzenpandadoolhofzoekplaat
19
Wat wil jij weten? Hoe groot is een reuzenpandababy?
22
Puzzels
23
Clubactiviteiten / Volgende keer
24
Hupie
âžł VRAAGJE: Hoeveel uur per dag is de panda 24 uur
gemiddeld bezig met eten? A. 6 uur B. 12 uur C.
Reuzenpanda
(Het antwoord lees je ergens in TamTam)
)FC KJK KF BM PQHFHFWFO WPPS I FU 8/' 3BOHFSBDUJF BGUSBQ FWFOU 8F HBBO TBNFO MPT WPPS FFO HSP PU QBOEBCPT FO EBU NBH JFEFSFFO X FUFO Op 4 maart vormen we daarom samen in Ouwehands Dierenpark Rhenen de reusachtige panda uit het WNF-logo. Aanmelden kan op www.rangerclub.nl/aftrapevent. Doe het snel want er is een beperkt aantal kaarten beschikbaar!
e TAMTAM3_2012_DRUK.indd 3
Wees er snel bij, vol = vol!
3
07-02-12 15:10
H
FMMP 3BOHFS
Stuur je mop, tekening, favoriete dier, knutsel, actie of andere post naar het adres op pagina 23. Je maakt dan kans op een toffe Hupie-sleutelhanger!
+068 7&3)""- */ 5".5". Schrijf je mooiste verhaal of gedicht over de reuzenpanda. Het winnende verhaal wordt geplaatst in TamTam! Alles mag, zorg er alleen wel voor dat je inzending niet langer is dan 300 woorden. Stuur je pandaverhaal of -gedicht voor 30 maart naar het adres op pagina 23. Vergeet niet je naam, adres en leeftijd te vermelden en dat het gaat om ‘TamTamschrijfwedstrijd’. Succes!
73""( )&5 / -&41",,&5 "" ester nog ns Maak keaze op d en pluch Hupie!
Heeft jouw juf of me panda geen lespakket over de of m he at La ? gd aangevraa via en do el sn n da t haar da spakket. www.rangerclub.nl/le
Van welk dier zijn deze drollen? Dit pluizige dier eet bijna alleen planten... Oplossing op pagina 23.
TamTam geeft vijf van deze stoere knuffels weg! Wil jij kans maken op een exemplaar? Geef dan antwoord op de volgende vraag:
WIN! 5x
H zwaar iis een Hoe reuzenpanda bij geboorte? Het antwoord staat ergens in deze TamTam.
Stuur voor 30 maart je antwoord naar het adres op pagina 23. Vergeet niet je naam, leeftijd en adres erbij te schrijven en de vermelding ‘TamTamprijsvraag Hupie’. 4
TAMTAM3_2012_DRUK.indd 4
07-02-12 18:18
,/654&-
In TamTam nummer 12/1 werd jullie gevraagd wat het mooiste dier is met een ‘ding’ op zijn kop.
Liam (8 jaar) knutselde deze mooie reuzenpanda. ‘Ik heb hem Whooli genoemd.’
De uitslag is: OP 1: Eland OP 2: Steenbok OP 3: Kroonkraanvogel
Prachtig!
.01 Er lopen twee leeuwen op de savanne. Zegt de ĂŠĂŠn tegen de ander: ‘Mag ik nu in het midden lopen?’
Martina (10 jaar)
‘De neushoornvogel vind ik ook wel een heel bijzonder dier.’
Lisa Tijhuis
Saskia uit Heerde tekende het actiedier: de reuzenpanda.
Stelling van de maand: Ik ben blij dat ik met de WNF-Rangeractie ook online actie kan voeren voor de reuzenpanda. Reuzenpanda
Wat vind jij? Ga snel naar www.rangerclub.nl en geef je mening.
/*&684'-*54 /*&684'-*54 /*&684'-*54 /*&684'-*54 /*&684'-*54 /*&684'-*54 /*&684'-*54
6*54-"( 45&--*/(
w
%F CFTUF UJQT PN BDUJF UF WPFSFO )PF [BNFM KF [P WFFM NPHFMJKL HFME JO WPPS EF SFV[FOQBOEB %FOOJT "OOF +PZDF FO 'FMJQF IPPSEFO CJK EF CFTUF BDUJFWPFSEFST WBO WPSJH KBBS -FFT IJFS IVO HPVEFO UJQT Dennis: 'Heel beleefd tegen de mensen zijn. Dat is mijn beste tip. Ga ook naar plekken waar veel mensen komen en vraag aan iedereen of ze meedoen. Ik ging bijvoorbeeld naar de kerk en naar een trouwerij.' Anne: 'Mijn gouden tip is om niet bang te zijn om de mensen aan te spreken. Je moet gewoon op ze afstappen en vragen of ze mee willen doen.'
Joyce: 'Ik ben bij m'n moeders werk langs gegaan en ook bij een cafĂŠ van een vriend van m'n vader. Bijna iedereen wilde m'n boekje invullen!' Felipe: 'Ik heb zo veel mogelijk mensen gevraagd of ze mee wilden doen: m'n familie, mensen bij winkels en ook ben ik langs huizen gegaan met mijn actieboekje. Ga dan wel naar een stad, want daar zijn veel huizen bij elkaar.'
EXTRA TIP: Ga samen los! os! Hoe meer mensen actie gaan voeren voor de reuzenpanda, hoe beter. ter. Vraag daarom al je vrienden om mee te doen met de WNF-Rangeractie actie 2012. Heb je je vriendenkaart uit TamTam 2 al ingestuurd of ben n je hem kwijt? Geef het dan online nline door via www.rangerclub.nl/vriendenkaart. 5
"MMFT PWFS POT BDUJFEJFS CIAL SPE
x
xxxxxxxxx Elke euro helpt!
x
xxxxxxxxx
Hoe meer geld de WNFRangeractie opbrengt, hoe beter we de panda kunnen helpen. Maar je helpt de reuzenpanda al met een paar euro...
%F SFV[FO QBOEB Vijftig jaar geleden koos het Wereld Natuur Fonds de reuzenpanda als symbool. De panda is er nog, maar veilig is hij helaas nog niet. Gelukkig kan hij op jullie rekenen! Kleine panda
D
e reuzenpanda is een beer. Familie van de bruine beer en de ijsbeer dus. Toch dankt hij zijn naam aan een dier dat helemaal geen beer is: de kleine panda. Daar lijkt hij namelijk op. Omdat hij vele malen groter is dan kleine Hupie heet hij reuzenpanda. Maar naast een grizzlybeer is de reuzenpanda eerder een dwerg.
/PH [FME[BNFS De panda komt alleen in China voor. Ooit waren daar enorme bamboebossen met panda’s. Maar in China kwamen steeds meer mensen en die hadden steeds meer ruimte nodig. Daardoor waren een paar eeuwen geleden de meeste bamboebossen verdwenen. De panda was toen al zeldzaam, maar nu is hij nog zeldzamer. Hij komt alleen in het bergland van Midden-China voor.
#BNCPF Het opvallendst aan de reuzenpanda is misschien wel zijn eten. Panda’s eten namelijk bijna alleen maar bamboe. Het zijn dus echte planteneters. Heel anders dan neef ijsbeer. Maar eigenlijk niet heel anders dan de bruine beer: die eet vooral vruchten en gras. Een panda lust best vlees, maar hij eet het bijna nooit. Er zijn verschillende soorten bamboe, maar de panda lust er maar een paar. Alle bamboeplanten van een soort bloeien tegelijk in ÊÊn gebied. Dan maken ze zaden en... gaan dood. Als dat gebeurt met de lievelingsbamboe van de panda, dan moet hij naar een ander bamboebos. 6
➜
TAMTAM3_2012_DRUK.indd 6
07-02-12 18:10
Met € 4,- kunnen we… ...één bamboestruik planten en twee jaar verzorgen. Bamboe groeit snel, dus de panda’s hebben snel plezier van hun nieuwe bamboebos.
N W
O Z
WEETJE 1 De panda is ongeveer 12 uur per dag aan het eten.
De reuzenpanda is helemaal niet zo reusachtig. Op vier poten is zijn rug 65 tot 75 cm hoog.
Reuzenpanda
PR OB LE EM 1:
04´
.*/%&3 #".#0&#
fgebied jaar is in het lee De laatste veertig lft van al het he de n da er van de panda me kapt De bomen zijn ge bos verdwenen. j te maken vri d on gr de voor hout en om voor akkers.
OP LO SS IN G:
1&/
,"11&/ .&5 ,"1
jnen. meer bos verdwi Er mag niet nog k. Nu is oo ina Ch ering van Dat vindt de reg men te kappen. bo er me g no het verboden om n om te ldwerkers kome Er moeten wel ve houdt. an en zich daara 7 zorgen dat iedere
TAMTAM3_2012_DRUK.indd 7
07-02-12 18:12
x
xxxxxxxxx Elke euro helpt!
x
xxxxxxxxx
Met € 12,- kunnen we… … 6 meter hek rond de leefgebieden weghalen. Zo kan de panda weer in een ander bamboebos komen. Om met een andere panda te paren bijvoorbeeld.
PR OB LE EM 2:
´ )&, 30/% )&5 #04 schermen zijn er
7BO TOVJU UPU TUBBSU
be Om de bossen te gezet. hekken omheen tien jaar geleden En om jong s. er kk ha ut ho Tegen stropers en nu kunnen en groeien. Maar bos te kunnen lat n als ze de bie ge naar andere de panda’s niet . ren pa n lle of wi honger hebben
OP LO SS IN G:
8&( %"5 )&,
het Wereld en! Met hulp van Weg met die hekk er hekwerk nu al 75 kilomet Natuur Fonds is kilometer 0 80 g ar er is no weggehaald. Ma te gaan.
De ronde oortjes zijn dicht behaard tegen de kou.
Door de zwarte vlekken lijken de ogen erg groot, maar ze zijn maar klein. Hij ziet ook niet zo best.
Zijn prima neus is extra gevoelig voor de geur van andere panda’s.
Zijn wangen zijn bol vanwege zijn sterke kauwspierballen. De kiezen zijn erg sterk. Handig, want bamboe kauwen is zwaar werk. Aan de hoektanden zie je dat de reuzenpanda een echte beer is. Hè? Een zesde vinger? Nee: een knobbel aan zijn pols. Die gebruikt hij als duim: om bamboe vast te houden. 8
Lange, stevige nagels. De panda kan ermee graven maar ook meppen als het moet.
Met € 80,- kunnen we… …een veldwerker opleiden. Daarna kan hij het leefgebied van de panda goed beschermen.
PR O B LE EM
3:
37"5&/´ 5& ,-&*/& 3&4& n groot leefgebied nodig. en ee Panda’s hebb g bamboe is, gebied weini Als er in een bos kunnen. ar een ander moeten ze na a’s kunnen nd pa ze andere Ook moeten paren. vinden om te
WEETJE 2 Het grootste pandareservaat is groter dan de provincie Friesland.
: O PLO SS IN G
/01&/ aten kunnen, andere reserv ar na s . Panda’s ed Als panda’ bi , n groter leefge ee ze en bb ebos te komen he n een bambo ite et bu m et n ni durven en verbinde e de reservat dus moeten w . os boeb stroken bam
""/ &-,""3 ,
Zijn dikke vacht heeft de panda wel nodig. Waar hij woont, wordt het ’s winters ijzig koud.
Het kleine staartje valt net over zijn poepgat.
** Mini-interview ** Naam: Liu Xiaohai Leeftijd: 41 jaar Liu Xiaohai werkt voor het Wereld Natuur Fonds in China. Daar houdt hij zich bezig met het beschermen van de reuzenpanda. ‘In China zijn er 62 reservaten voor de reuzenpanda. Dat is bijna drie kwart van alle pandabossen. In Qinling, het gebied waar jullie actie voor gaan voeren, liggen 19 reservaten. Dat is mooi, maar het zou beter zijn als al die losse reservaten samen één groot pandabos zouden vormen. Panda’s hebben namelijk een groot leefgebied nodig, groter dan sommige reservaten. Als alle reservaten samen één groot reservaat vormen, dan kunnen panda’s makkelijker verse bamboe vinden en een partner om mee te paren. Een deel van de actieopbrengst zal worden gebruikt om de reservaten met elkaar te verbinden. Doe dus mee en ga samen los voor een groot pandabos!’ ◆ In de komende nummers vertelt Liu Xiaohai meer over de reuzenpanda, de bedreigingen voor dit dier én hoe deze kunnen worden opgelost.
De behaarde voetzolen beschermen tegen kou en gladheid.
Wat wil jij weten over de reuzenpanda en zijn leefgebied? Stuur je vraag naar hupie@wwf.nl en wie weet beantwoordt Liu Xiaohai hem in een volgend nummer! 9
TAMTAM3_2012_DRUK.indd 9
07-02-12 15:15
x
xxxxxxxxx Elke euro helpt!
x
xxxxxxxxx
Met € 300,- kunnen we… …alles kopen wat een veldwerker of onderzoeker nodig heeft om zijn werk te doen. Een tent, sslaapzak, sl aapzak, verrekijker en nog veel meer.
SPECIAL
WEETJE 3 Er leven nog 1600 panda’s in het wild.
Pandamoeder met jong van een halfjaar.
PR OB LE EM 4:
$)5´
5& 8&*/*( 50&;*
nda’s vaten zijn de pa In sommige reser voorbeeld bij n zij Er . ilig ve nog steeds niet met een n willen vangen stropers die herte een k oo d. Daarin kan lus van ijzerdraa n lawaaiige me ko er Of . en rak panda verstrikt st verstoren. mensen die de ru
OP LO SS IN G:
34 (0&%& 7&-%8&3,& ten goede veldwerkers e pandareserva Als all rust en die zorgen voor krijgen, kunnen veiligheid.
10
7PPSUQMBOUJOH
7FSTOJQQFSE
De voortplanting van de panda is ook bijzonder. Bijzonder traag... Panda’s krijgen bijna altijd één jong per keer. Soms een tweeling, maar daarvan overleeft er meestal maar één. De moeder wordt pas opnieuw zwanger als het jong groot is. Het aantal panda’s neemt dus niet bepaald snel toe. Al helemaal niet omdat het vrouwtje niet altijd een mannetje kan vinden om te paren.
De panda kon vroeger makkelijk van het ene naar het andere bamboebos wandelen, maar nu vaak niet. Tussen de bamboebossen liggen nu namelijk akkers, dorpen en wegen. Omdat het pandabos steeds meer versnipperd is, heeft de reuzenpanda moeite om zijn lievelingsbamboe en andere panda’s te vinden.
➜
Met € 1000,- kunnen we… …één motor voor de veldwerker kopen om te gebruiken bij onderzoek en patrouilles.
PR O B LE EM
5:
%& 8&(´ 410038&( */ nu veel wegen en spoora worden spoorlijn
In Chin ook een egd. Er komt wegen aangel langrijk leefbe n ee g, lin in dwars door Q Zo wordt het reuzenpanda. re gebied van de e in het ande en t om van he nog moeilijker men. gebied te ko
:
O PLO SS IN G
5 &&/ 1"/%"%6$
aanleggen e de spoorlijn De mensen di ede overgo k oo er t en da men: moeten zorg ko s a’ n voor pand id met oe steekplaatse gr be ede bruggen tunnels of br bamboe.
In het voorjaar eet de panda tot wel 40 kilo bamboe per dag. In het najaar ongeveer 10 kilo. ,PN JO BDUJF Het Wereld Natuur Fonds heeft al veel gedaan om de panda te beschermen. Maar hij is nog steeds niet buiten gevaar. Daarom heeft het WNF nog meer plannen gemaakt. Om te zorgen dat er bamboebossen komen die met elkaar verbonden zijn en waar de panda veilig kan leven en rondtrekken. Jij kunt daarbij helpen. Hoe? Door mee te doen met de WNF-Rangeractie 2012: ‘Samen los voor een groot pandabos’. Veel succes en namens de panda: reuzebedankt! ◆ 11
TAMTAM3_2012_DRUK.indd 11
07-02-12 15:16
Opmaak P012-015.indd 12
26-01-12 14:09
Opmaak P012-015.indd 13
26-01-12 14:09
888 3"/(&3$-6# /-
%0& .&& )&-1 %& 1"/%" © WWF-Canon, Zhao Naxun
NFU F F N T O P IFMQ KJK L K J HSPPU M O S F V F V S U P B P / FO MPT W N B T XBU 4 F J F J D U F D S B Q F F E FS MFFT K J ) 4VDDFT T P Q C B U B T E O S P QB 4UBQ WP O F P E U KF NPF
;P XFSLU EF BDUJF 1 Vraag iedereen; ouders, buren, familie of zij de panda willen helpen. 2 Laat ze de actiekaart invullen. 3 Schrijf het bedrag dat ze geven over op het Dankkaartje, en scheur dat af. et afgescheurde Dankkaartje. 4 Overhandig het
%JU IFC KF OPEJH Actieboekje • Pen • Terugstuurenvelop •
14
Opmaak P012-015.indd 14
07-02-12 15:46
.JKO CPFLKF JT WPM • Ga dan snel naar www.rangerclub.nl of bel 0800 – 1962 (gratis) en vraag een nieuw boekje aan. Het boekje dat vol is, stuur je naar ons terug. In de terugstuurenvelop. • En als je niemand meer kunt vinden om een actiekaart in te vullen en je boekje is nog niet vol, wat dan? Dan stuur je het boekje toch op! Zelfs als je maar één kaart hebt ingevuld, help je de panda. • Terugstuurenvelop kwijt? Geen nood! Schrijf dit adres op je eigen envelop: WNF-Rangerclub, Samen los voor een groot pandabos, Antwoordnummer 10244, 2700 VB Zoetermeer. Postzegel plakken hoeft niet!
5*14 • Je vader, je moeder of verzorger willen vast wel je eerste actiekaart invullen. En wat dacht je van je opa, oma, tante, oom… Kortom, laat je familie alles zien! • Stuur je actieboekjes uiterlijk 31 mei 2012 terug • Stuur het hele actieboekje terug (ook als het nog niet vol is), dus geen losse kaarten • Wil je meer tips? Kijk op www.rangerclub.nl of bel 0800-1962 (gratis). • Wonen je opa of tante ver weg en lukt het niet om met een actieboekje bij hen langs te gaan? Vraag dan of ze een actiekaart via internet willen invullen. /actiek Meer informatie vind je op rangerclub.nl/actiekaart.
#FMPOJOH WPPS KPV Stuur je actieboekje op en ontvang een Panda oorkonde* Als het je lukt om 1 of 2 actieboekjes vol te krijgen, krijg je iets extra’s: • Een Panda fotolijstje (van karton) bij een vol actieboekje • Een Panda sleutelhanger bij twee volle actieboekjes * Cadeautjes worden eind juli verzonden, na afloop van de actie
De 50 beste actievoerders ontvangen daarnaast een speciale prijs: Hoofdprijs voor de allerbeste actievoerder: een weekendverblijf in een Efteling Bosrijk huisje (inclusief toegang park voor max. 4 personen)*
Prijs 2 t/m 5: Efteling entreebewijzen (5 stuks), inclusief 1 parkeerkaart* Prijs 6 t/m 50: een prachtige WNF Panda-knuffel *Prijzen worden aangeboden door de Efteling
15
Opmaak P012-015.indd 15
07-02-12 15:46
OJFVX
7PFS PPL
POMJOF BDUJF
,VO KF OJFU NFU KF BDUJFCPFLKF CJK PQB FO PNB MBOHT PNEBU [F UF WFS XFH XPOFO
#BSTU FS OFU FFO POXFFST CVJ MPT PQ IFU N PNFOU EBU KF OBBS C VJUFO XJMU HBBO PN BDUJF UF WPFSFO
0G XJM KF KF HFXPPO MFLLFS WBOVJU KF MVJF TUPFM JO[FUUFO WPPS EF SFV[FO QBOEB
%PF EBO POMJOF NFF NFU EF 8/' 3BOHFSBDUJF
)PF XFSLU IFU Ga naar www.rangerclub.nl/actiekaart en tik het e-mailadres in van de persoon die je wilt vragen jouw actie te steunen voor de reuzenpanda. Hij of zij krijgt dan een mailtje met informatie over de WNF-Rangeractie 2012 én een link waarmee hij of zij kan betalen. Ten slotte krijg jij weer een mailtje als het geld is gestort. Makkelijk zat. Ga dus ook online los voor een groot pandabos!
16
XXX SBOHFSDMVC OM BDUJFLBBSU
L
w
Q U I Z
Reuzeleuke quiz Deze TamTam staat bomvol weetjes over de reuzenpanda. Ben jij nu een pand adeskundige? Test het met deze quiz! 2. Van welk dier is de reuzenpanda familie?
1. Welke kleur hebben de poten van de panda?
3. De panda heeft een knobbel aan zijn hand. Met welke vinger is die knobbel te vergelijken?
a. De kleine panda. b. De koalabeer. c. De ijsbeer.
a. De voorpoten zijn zwart, de achterpoten wit. b. Alle poten zijn zwart. c. Alle poten zijn wit.
5. Hoeveel bamboe kan een panda per dag op?
a. Pink. b. Middelvinger. c. Duim.
6. Als een reuzenpanda op vier poten staat, hoe hoog is zijn rug dan ongeveer? a. 70 cm (formaat Sint-Bernardhond). b. 100 cm (formaat Shetlandpony). c. 150 cm (formaat nijlpaard).
a. 4 kilo. b. 40 kilo. c. 400 kilo.
4. Waarom heeft een panda van die bolle wangen? a. Door zijn stevige kauwspieren. b. Hij propt ze altijd vol bamboe. c. Er groeit lang, pluizig haar op.
7. Hoeveel reuzenpanda’s leven er ongeveer in het wild? a. 1600. b. 16.000. c. 160.000.
8. Een pandamoeder weegt ongeveer 65 kilo. Hoeveel weegt een pasgeboren pandababy?
10. Wat is het Chinese woord voor panda?
a. 1 gram. b. 100 gram. c. 10 kilo.
9. Wat is het grootste probleem voor de reuzenpanda? a. Er wordt veel op de panda gejaagd om zijn mooie vacht. b. Panda’s komen moeilijk bij een ander bamboebos als dat nodig is. c. Er groeit bijna geen bamboe meer in China.
a. Beishung. b. Baiji. c. Tjaptjoi.
Oplossing op pagina 23
17
Opdracht 1: Kun jij deze doolhofzoekplaat oplossen? Wat moet je doen? • Allereerst zoekt papa-panda zijn vrouwtje en kind. Papa staat links onderin bij de vlag. Zijn vrouw en kind zijn rechts bovenin, ook bij de vlag. Vind jij de goede weg over het bruine pad door het doolhof?
ILLUSTRATIE: MIRJAM BOOM
Opdracht 2: Speurtocht! • Zoek alle muizen, hoeveel tel je er? • Zoek de zwaaiende panda. • Zoek de panda die in de sneeuw rolt. • Tel hoeveel reuzenpanda’s er bamboe aan het eten zijn. • Zoek de panda die op zijn handen loopt. • Zoek de panda die een dansje doet. • Zoek de panda die slaapt. • Zoek de panda die met zijn rug naar je toe staat.
• • • •
Zoek de panda met bloem. Hoeveel panda's drinken uit de rivier? Zoek de spelende tijgertjes. Hoeveel schildpadden tel je in en naast de rivier?
18
TAMTAM3_2012_DRUK.indd 18
26-01-12 13:22
19
TAMTAM3_2012_DRUK.indd 19
26-01-12 13:23
W A T
W I L
upie, ‘Ha H : ) r a a boren 8 j pasge Erik ( n e e s root i jk?’ hoe g eigenli a d n a np reuze
J I J
W E T E N ?
Je zou het niet zeggen, maar jij was bij je geboorte groter en hariger dan een pandababy. Maar hij groeit wel een stuk sneller dan jij!
7BO NJOJCBCZ OBBS SFV[FOQBOEB Oei, ik groei! Hoe groeit een reuzenpanda na de geboorte verder? Dat zie je hieronder. Volg de ontwikkeling van minibaby naar reuzenmoeder. 20 september 2006 (5 dagen oud) ‘Hallo wereld, hier ben ik! Ik kan nog niets zien, maar ik voel de warmte van mijn mama. Ik voel ook dat er een broertje of zusje op mijn moeder kruipt. We hangen elk aan een tepel en drinken ons groot.’
20
29 september 2006 (2 weken oud) ‘Ik weeg nu al bijna 1 kilo. Mijn vacht heeft allemaal witte en zwarte haartjes. Ik heb nu de prachtige pandatekening. Ook zijn mijn oren uitgegroeid tot van die schattige rondjes. Mijn ogen zijn nog niet goed open, maar ik merk dat we in een soort grot zitten.’
15 november 2006 (2 maanden oud) ‘Hoera, ik weeg nu 3500 gram. Net zo zwaar als een mensenbaby. Minder leuk is dat ik mijn broertje niet meer heb gezien. Hij groeide lang niet zo goed als ik. Hij heeft het niet gered...’
r 2006 (8 uur
15 septembe
oud)
a is bij de n reuzenpand De baby van ee maar 10 tot is ij H erg klein. el . he te or bo ge zo’n 100 gram lang en weegt t. aa m to n 17 centimeter als ee er even groot Dat is ongeve eleken een rg ve ee m daar Zijn moeder is kilo. Ook is 65 middeld ge gt ee w j zi : reuzin ababy is riger. Een pand steken ze een stuk ha Er . al ka helemaal a jn uit bi ijk el m na witte haartjes paar plekken k lij ijn ch rs maar op een aa w bij je geboorte y ab ab nd zijn vel. Jij had pa n d dan ee of ho je op ar meer ha f! op zijn hele lij
15 februari 2007 (5 maanden oud) ‘Vandaag ben ik voor het eerst naar buiten gegaan. Ik heb al wat bamboestengels vastgepakt en er een hap van genomen. Jammie, best wel lekker! Weer eens wat anders dan die melk. De volgende dagen ga ik in wat bomen klimmen. Maar niet te hoog, hoor!’
15 maart 2008 (1,5 jaar oud) ‘Ik ben nu anderhalf en heb het bamboebos verkend. Ik kan nu heel goed voor mezelf zorgen. Mijn mama heb ik eigenlijk niet meer nodig. Ik denk dat ik haar binnenkort ga verlaten. Ze heeft nu ook wel andere dingen aan haar hoofd. Laatst zag ik haar bij een mannetje. Niks voor mij, dat kleffe gedoe!’
Wil jij ook je dierenvraag insturen? Op pagina 23 lees je naar welk adres je hem kunt sturen.
25 maart 2011 (5,5 jaar oud) ‘Zo’n vier jaar later denk ik daar wel anders over. Ik ben nu vijfenhalf en wil ook wel jonkies krijgen. Ik lok een mannetje om met me te paren door met mijn staart langs een boomstam te schuren. Dat doe ik terwijl ik op mijn voorpoten sta. Na vijf maanden zal ik ook een jong krijgen.’
21
TAMTAM3_2012_DRUK.indd 21
07-02-12 15:08
L S
-FLLFS CBNCPF FUFO
In het voorjaar eet de reuzenpanda wel 40 kilo (40.000 gram) bamboe per dag. Voor deze drie reuzenpanda’s ligt lekker veel bamboe klaar. Ze eten steeds tegelijk hun maaltijden. Welke panda heeft het eerst 40 kilo gegeten? En welke als tweede en welke als laatste?
12.380 gr.
6.870 gr.
13.100 gr.
➧
"
29.500 gr.
725 gr.
829 gr.
5500 gr.
3100 gr.
14.800 gr.
16.600 gr.
9700 gr.
➧
$
- &5 5 &3 4 - "/ (
voorbeeld:
ebo
e
b a m b
be bobo
bamoeb e
m
Verbind de gelijke plaatjes met ĂŠĂŠn lijn (zie voorbeeld). Je mag daarbij de lijnen van een ander plaatje niet kruisen, de lijn mag ook niet schuin lopen. Wil je het jezelf extra moeilijk maken, dan moet je ook nog eens alle vakjes gebruiken.
oe
boe
ba
Het lijkt alsof in deze letterslang heel vaak het woord bamboe staat. Toch staat het woord er maar ĂŠĂŠn keer in. Weet jij waar?
b
5SFL FFO MJKO
b oe
b bam oema ae b mb e mo
7500 gr.
a
o
3000 gr.
➧
#
ebombaeb
P
*OWVMQV[[FM 1.
Als je deze puzzel oplost, lees je in de oranje kolom van boven naar beneden iets dat helemaal met onze WNFRangeractie te maken heeft. De eerste letter is al ingevuld.
22
2.
3. 4.
am
1. De reuzenpanda eet vooral ... 2. De reuzenpanda is het logo van het ... 3. Net als jagers als de leeuw, tijger en beer, is de reuzenpanda een ... 4. De reuzenpanda leeft in het wild alleen in ...
m a
7500 gr.
5e maaltijd
mb
150 gr.
m
4e maaltijd
b
3e maaltijd
a e be
2e maaltijd
mboeb
1e maaltijd
bo
P U Z Z E
b
Oplossingen op pagina 23
o
Adres voor alle clubpost AM AM TA M TAM MT A MTA TAMTA TA T TAMT
ÂŽ
nr.
3
(voor brieven, moppen, acties, tekeningen, prijsvragen etc.)
WNF-Rangerclub Postbus 7 3700 AA ZEIST 0800 1962 (gratis) e-mail: hupie@wwf.nl www.rangerclub.nl
Heb je geld opgehaald om de natuur en de bedreigde wilde dieren te beschermen (bijvoorbeeld met een sponsorloop, geknutselde dingen verkopen of een dansvoorstelling)? Stort het dan op bankrekening 30.00000.30 van de WNF-Rangerclub te Zeist. Vergeet niet erbij te zetten voor welk dier je geld is! Heb je leuke foto’s van je actie? Stuur die dan op! Mail naar hupie@wwf.nl.
Als je een digitale foto wilt sturen, n zorg er dan voor datt je digitale camera op de hoogste kwaliteitsstand staat, anders is de foto niet bruikbaar voor drukwerk.
Heb je een interessante dierenvraag? Mail de vraag plus je (digitale) foto met je naam, adres en leeftijd naar hupie@wwf.nl.
2012
)FU HSPUF BDUJFO N )FU HSPUF BDUJFOVNNFS NNFS
WN WNF NF-Rangerclub ang nger rclub Magazine agazi ag zin ine • www.rangerclub.nl www. w.r rang nger rclub.nl
+ pandaspecial d + doolhofzoekplaat + actieposter + actie-info + pandaquiz en nog veel meer!
F BDUUJJFF SB SBD SBDU FFSBDU HFSBDU OH 3BOH ' 3B /' 8/' 8/' 3B 8
WNF-Ranger doet mee!
Volgende keer in TamTam
! g i t t a Sch
TamTam 3, maart 2012 COVER Reuzenpanda, Zhao Naxun / WWF-Canon COLOFON TamTam, WNF-Rangerclub Magazine is een uitgave van het Wereld Natuur Fonds en verschijnt 10x per jaar. Voor â‚Ź 2,50 per maand ben je WNF-Ranger.
Wie: Emiel Leeftijd: 8 jaar Woonplaats: Den Bosch
Voor adreswijzigingen: www.wnf.nl/gegevenswijzigen Knuffels worden aangeboden door Mimex brands & labels
Artdirection en vormgeving: Marjolein Ruiter GraďŹ sch Ontwerp Actiemateriaal Panda-actie: Most Remarkable Medewerkers: Geert-Jan Roebers, Ronald Sinoo, Frits Vaandrager, Mirjam Boom, Schwandt Infographics FotograďŹ e: Arkive, Corbis, Dreamstime, Getty Images, Hollandse Hoogte, iStock, MasterďŹ le, SuperStock, WWF-Canon Productiebegeleiding: Graphic, Leusden LithograďŹ e: GraďŹ media, Amsterdam Druk: Drukkerij Roto Smeets, Weert TamTam heeft haar best gedaan de rechthebbenden van het beeldmateriaal te achterhalen. Als u denkt rechthebbende te zijn, neemt u dan contact op met de redactie. Het Wereld Natuur Fonds legt gegevens vast ter uitvoering van de bijdrage aan de Rangerclub. Ook kunnen we deze gegevens gebruiken om u en/of uw kind te informeren over onze activiteiten, projecten en producten. Als u op deze informatie geen prijs stelt kunt u dit schriftelijk melden aan het Wereld Natuur Fonds, Antwoordnummer 7040, 3700 TA Zeist.
1. Waarom ben je WNF-Ranger geworden? ‘Ik vind dieren heel leuk. En toen ik de reclame op tv zag, wilde ik helemaal graag lid worden.’ 2. Wat heb jij gedaan voor het Wereld Natuur Fonds? ‘Bij onze naschoolse opvang was een jaarfeest. We hadden daar een tafel met allemaal dingen over het WNF. Ik deed daar een brief bij, zodat iedereen WNF-Ranger kon worden.’ 3. Doe je mee met de WNF-Rangeractie ‘Samen los voor een groot pandabos’? ‘Ja, zeker wel!’ ◆
Jonge dieren
.BBL EF SFV[FOQBOEBLOVUTFM
Clubactiviteiten www.rangerclub.nl AGENDA MAART
Papier: Satimat Green FSCÂŽ Folie: recyclebaar materiaal (LDPE), dat onschadelijk is voor mens, dier en plant.
4 MAART AFTRAPEVENT WNFRANGERACTIE (Ouwehands Dierenpark Rhenen)
10 MAART BOMEN ZAGEN (WNF-Regioteam Assen & Emmen)
Doe ook mee aan een Clubactiviteit bij jou in de buurt. De vrijwilligers van het Wereld Natuur Fonds organiseren allerlei activiteiten voor WNF-Rangers. Op www.rangerclub.nl staat de volledige agenda en kun je je aanmelden voor activiteiten. Neem altijd je WNF-Rangerpaspoort mee.
Oplossingen: Vraagje b. 12 uur Drollen het zijn natuurlijk pandadrollen! Reuzeleuke quiz 1: b, 2: c, 3: c, 4: a, 5: b, 6: a, 7: a, 8: b, 9: b, 10: a Doolhofzoekplaat 27 muizen, 10 bamboe etende reuzenpanda’s, 3 drinkende panda’s, 5 schildpadden Lekker bamboe eten panda B heeft als eerste 40 kilo gegeten, panda C als tweede en panda A als laatste Invulpuzzel 1: bamboe, 2: WNF, 3: roofdier, 4: China. Uitkomst: panda
Concept en realisatie: Scripta Media, Amsterdam
23
Hupie de kleine panda
TAMTAM3_2012_DRUK.indd 24
door Ronald Sinoo
26-01-12 13:25