nr.
11
2015 WNF-Rangerclub Magazine • www.rangerclub.nl
OLE EN MAARTEN OP
BORNEO! PAG. 14
Special
Dieren die verzamelen
Humberto Tan (50) is ambassadeur van het Wereld Natuur Fonds. Je kent hem misschien wel als tv-presentator, of van Dance Dance Dance, waar hij danst samen met zijn dochter Julia.
dier voor een dag:
Orang-oetan
Mooiste dier:
‘Ik vind dat een jachtluipaard heel mooi kan bewegen. Als die op volle snelheid is, vind ik dat echt magisch.’
‘Ik zou wel een Amerikaanse visarend willen zijn. Lekker ontspannen elke dag een visje eten. Mmmm.’
dol op mensapen Favoriete dier:
‘Ik ben dol op mensapen: gorilla’s, orang-oetans, chimpansees. Omdat ze zo veel op ons lijken.’
Tan
Geboren: 26 oktober 1965 in Paramaribo (Suriname)
2
st doet om t WNF haar be grijk omdat: ‘He Het WNF is belan ren voor natuur te bewa mooi vinden in de alles wat we nu n.’ van onze kindere or de kinderen de toekomst. Vo
FOTO HUMBERTO: HOLLANDSE HOOGTE
Naam: Hum berto
Hallo Hupie, wij hebben een rijdende winkel gemaakt, met de naam ‘PASINIE’. Met € 2,50 zakgeld hebben we allerlei eetbare dingen gekocht en voor meer geld verkocht. Dan kochten we weer nieuwe dingen en die verkochten we weer. Zo hebben we € 120,opgehaald! Het geld is voor de orang-oetan. Het eten dat we over hadden, hebben we naar de voedselbank gebracht. Groetjes van Niels en Pascale (11 jaar) uit Zwijndrecht Wat een topactie!
Hupie kiest iedere maand uit de clubpost een WNF-Ranger van de maand. Stuur je post naar het adres op pag. 4 en wie weet sta jij straks op deze plek!
inhoud
14
2
De favorieten van... Humberto Tan
4
Hello Ranger
6
Special: Dieren die verzamelen
12
Poster: Wilde hamster
14
Ole en Maarten bij de orang-oetans!
17
Tapir quiz
18
Hoe gaat het met de reuzenpanda?
20
17
6
Wat wil jij weten: Hoe komt een zebra aan zijn strepen?
22
Puzzels
23
Clubactiviteiten / Volgende keer
24
Hupie
Wat is de favoriete kleur van de prieelvogel? a. rood
b. geel
c. blauw
(Het antwoord lees je ergens in deze TamTam)
18
WiN JIJ...
WIN! 6x
spel? ...dit supergekke
KNIPPER KIKKER Knipper Kikker bestaat onder meer uit een knipperende kikkerbril, vier kikkerbekers en tien vliegen. Doel van het grappige en spannende spel is met de kikkerbril op te raden onder welke beker de vlieg is verstopt en op die manier zo veel mogelijk vliegen te vangen. Dit leuke spel is genomineerd voor Speelgoed van het Jaar! Wat moet je doen om kans te maken op dit spannende spel? Stuur je leukste wilde-dierenmop of -raadsel in. Stuur je mop vóór 27 november naar het adres op de volgende pagina. Vergeet niet om je naam, leeftijd en adres te vermelden en 3 dat het gaat om de TamTam-prijsvraag ‘Knipper Kikker’.
w
w
#¶a ĐòB§¬
n
o Stelling van de maand:
Clubpost
De meest bijzondere ‘verzamelaar’ vind ik de:
Stuur je mop, tekening, favoriete dier, knutsel, actie, oplossing of andere post naar het adres hieronder. Je maakt dan kans op een toffe Hupiesleutelhanger! WNF-Rangerclub Postbus 7 3700 AA ZEIST Tel.: (0800)1962 (gratis) E-mail: hupie@wwf.nl • www.rangerclub.nl • facebook.com/ wnfrangerclub
a. Hamster b. Grizzlybeer c. Eikelspecht
Eikelspecht
d. Bij e. Kameel f. Prieelvogel
Wat vind jij? Ga snel naar rangerclub.nl en geef je mening.
a
Actie gevoerd? Stort het geld op NL31 RABO 0300 0000 30. Vergeet niet bij AL je post om je naam, adres en leeftijd te noemen! En als je een digitale foto wilt sturen, zorg er dan voor dat je digitale camera op de hoogste kwaliteitsstand staat, anders is de foto niet bruikbaar voor drukwerk. TamTam heeft haar best gedaan de rechthebbenden van het beeldmateriaal te achterhalen. Als u denkt rechthebbende te zijn, neemt u dan contact op met de redactie.
SPONSORLOOP De Jan Ligthartschool uit Vlaardingen heeft met een sponsorloop maar liefst € 2.215,- opgehaald voor de orang-oetan. Fantastisch!
KLUSJES EN CAKEJES Sanne (8 jaar), Bobby (6 jaar) en Jessy (8 jaar) hebben allerlei klusjes gedaan in de buurt. Ook mochten ze lege flessen inleveren. Van het geld hebben ze cakebeslag gekocht en bakten ze cupcakes om te verkopen. Het geld is voor de orang-oetan. Daar zal de orang-oetan blij mee zijn!
Stijn (6 jaar) uit Katwijk aan Zee knutselde deze leuke bewaardoos. Hier kan van alles in. 4
Handig hoor!
PANDABROOD In het puzzelboekje bij TamTam 7/8 stond hoe je pandabrood kon maken. Manouck (11) uit Almere ging aan de slag in de keuken. Manouck: ‘Hij is helemaal gelukt en héérlijk!’.
Uitslag stelling In TamTam 9 kon je stemmen op het mooiste dier van India. De uitslag is: 1. Sneeuwpanter 2. Kleine panda 3. Indische neushoorn
Sander (7 jaar) ‘Ik vind de kleine panda heel erg schattig, leuk en zijn kleuren zijn erg mooi.’
grizzlybeer! Maak kans op deze coole Maak kans op deze pluchen grizzlybeer. TamTam geeft vijf exemplaren weg van deze knuffel. Wil je kans maken op deze lieverd? Doe dan mee met de prijsvraag:
WIN! 5x
Welke vis vindt de grizzlybeer het lekkerst?
Stuur je antwoord vóór 27 november naar het e-mail- of postadres dat staat op pagina 4. Vergeet niet je naam, leeftijd en adres erbij te schrijven en de vermelding TamTam-prijsvraag ‘Grizzlybeer’. Vera (8 jaar) uit Haaksbergen knutselde deze prachtige slang. Wauw, mooi gedaan!
VOOR DE TIJGER We hebben kleren en speelgoed verzameld bij ons thuis. Alles wat niet meer paste, verkochten we voor de tijger. We stonden naast de supermarkt en dat was heel slim, want daar kwamen veel mensen. Aan het eind van de dag hadden we bijna € 50,voor de tijger!
Hoi Hupie, Ik ging afzwemmen voor mijn A en B tegelijk. En toen ging de TamTam ook net over Zwemkampioenen! Wat een toeval hè?
Tes, Naomie, Zoë, Jochem en Emilie uit Nijmegen
Groetjes van Krijn (6 jaar) uit Amsterdam
Julllie zijn een superteam!
Nou, zeker. En gefeliciteerd!
LOPEN VOOR DE NEUSHOORN Toen groep 5-6 van de Blauwe Buut in Nijmegen de Avondvierdaagse ging lopen, deden ze dat niet zomaar. Ze maakten er een sponsorloop van. Zo hebben ze € 389,70 opgehaald. Het geld is voor de neushoorn. Tsjonge, wat goed zeg!
wat lees jij? * wat lees jij? * wat lees jij? * wat lees jij? * wat lees jij? * wat lees jij? * wat lees jij? * wat lees jij? *
B§¬ÙCÃ.ĪMVkf¿Ę
Lekker lezen Er zijn weer leuke nieuw natuuren dierenboeken. Misschien zit er wat voor je bij. Alvast een ideetje voor Sinterklaas? Over het dierenrijk – Encyclopedie voor jong en oud
Auteur: Camille de la Bédoyère Dit mooie, dikke boek staat boordevol informatie over dieren. Niet alleen zoogdieren, maar ook vogels, vissen, reptielen, amfibieën en insecten. Heel handig als je alles wilt weten over wilde dieren!
Brendon Chase
Auteur: BB De broers Robin, John en Harold besluiten weg te lopen en net als Robin Hood in het bos te gaan wonen. In een oude eik maken ze hun huis, en ze genieten van de vrijheid. Kunnen ze echt overleven in de wildernis? Vanaf 10 jaar.
Buitenbeestjes – Ontdek de wereld van insecten
Auteur: Nick Baker Hoeveel weet jij van insecten? Weet jij waarom het fijn is dat er krekels zijn? En kun je zelf mieren houden? In dit boek leer je van alles over deze mooie beestjes.
Tekenen met takken
Auteurs: Saskia Koper en Barbara Rijpkema Wat ga je doen met ál die blaadjes, eikels, takjes, steentjes en kastanjes? Knutselen natuurlijk! Dit boek geeft creatieve tips om van je natuurvondsten de mooiste kunstwerken te maken. Tot 12 jaar.
5
xxxxxxxxxxxxxxxxxx Werkwoorden genoemd naar dieren
xxxxxxxxxxxxxxxxx
Verzamelaa Misschien spaar jij dierenplaatjes. Of geld, om iets leuks van te kopen. Veel dieren sparen ook. Meestal eten. Sommige – zoals hamsters – zijn daar erg goed in.
WEETJE 1 Een gaai verstopt soms wel tienduizend eikels.
Gaai
A
ls een cheeta een gazelle gevangen heeft, moet hij snel eten. Anders pakken de hyena’s zijn prooi af. De luipaard heeft daar geen zin in: hij sleept zijn prooi een boom in. Daar kan hij rustig eten. En als hij het niet op kan, komt hij later terug.
Geheime voorraad
Een vos legt soms zelfs een voorraad aan. Als hij de kans krijgt om vijf fazanten te pakken, dan doet hij dat. Eén fazant kan hij wel op, de rest verstopt hij op een geheime plek. De gaai legt een geheime voorraad eikels aan. In het najaar verzamelt deze slimme vogel er duizenden. Die verstopt hij in de grond, allemaal op een andere plek. En het knappe: hij onthoudt waar. Zo komt hij de winter door. 6
➜
zijn prooi Luipaard sleept in een boom.
Hamsteren
IJsberen
Voor de winter verzamelt de hamster veel voedsel in zijn hol. Als mensen hamsteren, kopen ze veel in als voorraad.
In een dierentuin loopt een ijsbeer soms urenlang heen en weer. Als een mens dat doet noem je dat daarom ijsberen.
aars
specia
l
WEETJE 2 Er is eens een hamsterhol gevonden met 60 kilo graan en noten.
ONDERGRONDSE SCHATKAMER
Als er ĂŠĂŠn dier goed is in hamsteren is het natuurlijk de HAMSTER. Hij maakt een hol om in te overwinteren. Behalve een slaapkamer heeft hij daarin ook een voorraadkamer. In het najaar propt hij buiten zijn wangen vol noten en zaden en brengt ze naar zijn hol.
Vos met fazant
Eekhoorn verstopt nootjes in boom.
7
xxxxxxxxxxxxxxxxxx
Een uiltje knappen
Werkwoorden genoemd naar dieren
Als iemand een uiltje knapt, doet hij overdag een dutje. De meeste uilen slapen ook overdag, vandaar.
xxxxxxxxxxxxxxxxx
HOUTEN VOORRAADKAST
De EIKELSPECHT uit Amerika eet eikels. Om die te bewaren, hakt hij ronde gaatjes in een boom. In elk gat past één eikel. De spechten leven met een hele familie. Ze leggen samen een voorraadkast aan en zorgen allemaal voor de bewaking.
Eikelspechten
Honingbijen
Honingpotmieren
Volle voorraadkast
8
Bijen verzamelen nectar uit bloemen. Die brengen ze naar hun nest. Daarin hebben ze honderden potjes gekleid van bijenwas: vet spul dat ze zelf met hun achterlijf maken. De nectar maken ze dikker en zoeter. Zo wordt het honing en die blijft lang goed. Met al die potjes vol honing komen ze de winter wel door.
➜
LEVENDE HONINGPOTJES
Bijen bouwen raten om honing in te bewaren, maar mieren kunnen dat niet. HONINGPOTMIEREN hebben er toch wat op gevonden. Sommige mieren uit het volk worden propvol gestopt. Als goudgele knikkers hangen deze mieren als levende honingpotjes aan het plafond van het nest. Als ze worden gekieteld, braken ze een drupje honing op.
Tijgeren
Buffelen
Als soldaten als een sluipende tijger met hun buik over de grond kruipen, noem je dat tijgeren.
In Azië doen waterbuffels zwaar werk voor de boeren. Als je hard werkt om iets af te krijgen, noem je dat buffelen.
s p e c ia l
Vet als reserve Er zijn ook veel dieren die zich volvreten en zo een voorraad vet in hun eigen lijf aanleggen. De egel bijvoorbeeld. Die eet in de herfst zoveel wormen en kevers als hij kan. Daarna hoeft hij tijdens zijn winterslaap niks meer te eten. De Groenlandse walvis blijft ’s winters wakker. Dan is er in de poolzee weinig te eten maar ’s zomers eet hij heel veel. Hij krijgt dan een speklaag van een halve meter dik. Dubbel handig, want dat vet houdt hem ook lekker warm.
zalm Grizzlybeer met
➜
VETTE BEER
In Canada zijn de winters lang en koud. Dan kunnen de GRIZZLYBEREN weinig eten vinden. Maar als in de herfst de ZALMEN de rivier op trekken, vieren de beren feest. Ze vangen zoveel als ze kunnen. Als de winter invalt, zijn ze moddervet. Daarna slapen ze tot het voorjaar, zonder een hap te eten.
9
xxxxxxxxxxxxxxxxxx Werkwoorden genoemd naar dieren
xxxxxxxxxxxxxxxxx
Vogelen Vissen doe je met een hengel, maar vogelen met een verrekijker. Het betekent: vogels kijken.
WEETJE 3 Als een mol veel wormen vangt, bijt hij ze in hun kop. Zo blijven ze leven maar kunnen ze niet wegkruipen en bederven ze niet.
Dromedaris
Bulten voor de dorst In de woestijn is een vetlaag niet handig. Veel te warm. Daarom bewaart de dromedaris zijn vet boven op zijn rug. Dat is zijn reserve voor een reis door de woestijn. Kamelen hebben zelfs twee bulten. Is het vet op, dan hangen die slap. Als vet verteert, komt er ook water vrij. Die vetbulten zijn dus niet alleen tegen de honger, maar ook tegen de dorst.
10
➜
Na-apen
Kikkeren
Apen zoals de chimpansee zijn slim. Heeft er één een slimme truc verzonnen, dan zullen de andere hem na-apen.
Op je hurken zitten en op en neer springen als een kikker noem je kikkeren. Heel vermoeiend.
special
Kamelen in de woestijn kunnen door hun vetbulten dagen zonder eten en drinken.
Ekster
vogels Satijnblauwe prieel
Kamelen
Vogel met museum Bestaan er ook dieren die iets verzamelen dat ze mooi vinden? Net als wij? Jazeker. Eksters nemen graag glimmende spullen mee naar hun nest. De vreemdste verzamelaar is de satijnblauwe prieelvogel uit Australië. Het mannetje verzamelt alles wat blauw is. Daarvan maakt hij een tentoonstelling. In een speciaal gebouwd museum van takjes die hij blauw schildert met sap van blauwe bessen. De vrouwtjes komen kijken. Is ze onder de indruk, dan mag het mannetje met haar paren.
SLAAPZAK VOL WATER
De WATERZAKKIKKER leeft in de Australische woestijn. Hij zit onder de grond tot er een stortbui valt. Dan moet hij snel eten en eitjes leggen. Voordat het water weg is, zuigt hij zich vol en graaft zich weer in. Na een tijdje laat zijn oude huid los. Dan lijkt het net of hij in een waterzakje zit.
Waterzakkikker
Zo heeft elke hamsteraar voordeel van zijn verzameling. Eten tegen de honger, drinken tijdens droogte of een mooie verzameling om een vriendin te versieren. Wie wat bewaart, die heeft wat! ◆ 11
FOTOGRAFIE: M. WATSON / ARDEA
‘Jippie! We hebben gewonnen en gaan met Zapp Your Planet op expeditie naar Borneo. Presentator Maurice Lede gaat ook mee. We hebben er veel zin in!' Groetjes, Ole en Maarten
Hier zie je de WNF-Rangers Ole en Maarten. Uit de duizenden actievoerders van de WNF-Rangeractie zijn zij uitgekozen om op expeditie te gaan. Dat betekent dat ze naar Borneo mochten om te kijken wat WNF voor de orang-oetans doet!
Ole en Maarten orang-oetans!
FOTOGRAFIE: MARIAN VAN HEERDE, TANJA GREVE, REINOUT BOLWEG, ROBERT FORTUIJN, DANIELA ROELAND, MIKE WARMELS.
N
a een vliegreis van ruim 17 uur landen Ole en Maarten op Borneo. Maar dan zijn ze er nog niet. Per boot gaan ze het bos in, want daar is geen weg. Op zoek naar de orang-oetan! Diep in het bos staat een groen huis, dat is het onderzoekscentrum van het Wereld Natuur Fonds. Hier bestuderen onderzoekers de orangoetans en andere wilde dieren die leven in het natuurpark Sebangau.
Nest Na een goede nacht en bami als ontbijt, gaan Ole en maarten op pad met de parkwachter. Hij leert ze alles over de orang-oetan. Zo maakt de orang-oetan elke dag een nieuw slaapnest hoog in de boom. En dat bedje houdt hij lekker schoon. Zelf bouwen de jongens een nest na op de grond. Best comfortabel!
Minder bomen
14
Het gaat slecht met de orang-oetan omdat er steeds minder bomen voor hem zijn. Er worden heel veel bomen gekapt. Dat gebeurt om palmolieplantages te planten. Je ziet rijenlang kleine oliepalmen, zo ver als je kan kijken. In deze bomen kan de orang-oetan niet wonen. Ze zijn niet hoog genoeg om in te slingeren en hij houdt niet van de vruchten. Palmolie zit in heel veel producten die wij elke dag gebruiken. Zoals chips, koekjes, shampoo en gel.
➜
Orang-oetannest We schrokken erg van het verbrande bos.
Hier zie je ons met Maurice op de grond, in ons zelfgemaakte nest.
helpen de We hielpen een dam te bouwen en een bos aan te planten.
Dit is dus een tros palmolievruchten.
Wil je de afleveringen van Ole en Maarten bekijken? Check rangerclub.nl/tv.
Het gekapte hout voeren ze weg via kanalen. Alleen stroomt zo ook het water weg, en wordt de grond heel droog en zijn er ook vaak bosbranden. Heel erg om te zien dat het bos van de orangoetan hierdoor verloren gaat.
Dam bouwen Het Wereld Natuur Fonds heeft een oplossing bedacht om de verdroging van het bos tegen
te gaan. En Ole en Maarten mogen helpen. Samen bouwen ze een dam in een van de kanalen. Daardoor blijft het water in het bos staan. De parkwachters van het WNF hebben zo al meer dan 1000 dammen gebouwd. Het gebied blijft zo vochtig en er komen minder branden voor. En dat is goed nieuws voor de orang-oetan.
➜
15
Kijk eens hoeveel fruit orang-oetans per dag eten!
‘Pas na een week zien we orang-oetans in het wild. Ze bewegen supergrappig, het zijn net mensen. Wat zijn ze mooi! We kunnen er wel uren naar kijken.’
Opvangcentrum Sommige orang-oetans zijn verjaagd of gewond geraakt door de branden. In het bos bezoeken Ole en Maarten een opvangcentrum. Hier zitten bijna vijfhonderd orangoetans. Stichting BOSF zorgt voor deze dieren en bereidt ze voor om uitgezet te worden in het wild. De apen krijgen les in fruit zoeken, boomklimmen en nesten bouwen. Alles wat een orang-oetan nodig heeft om te overleven.
Boompjes planten Ole en Maarten helpen ook met het aanplanten van het orang-oetanbos. Met al het geld dat de kinderen in Nederland voor de orang-oetan hebben opgehaald, kunnen er wel 240 voetbalvelden vol met bomen aanplant worden. Ze nemen jonge boompjes mee naar een veld waar het bos afgebrand is. Met een stok maken ze gaten in de grond. Daar planten ze de boompjes in. Dit is het begin van het orang-oetan bos. Nog maar 239 voetbalvelden te gaan. Hier kan de orang-oetan over 5 jaar weer lekker door de bomen slingeren, want dan zijn de bomen groot genoeg voor orang-oetans om in te leven. Wat een top-expeditie! ◆ We planten bomen voor de toekomst voor de orang-oetan!
16
Tapir-quiz
quiz
Je weet misschien dat de tapir een slurfje heeft. Maar wat weet je verder nog over deze vreemde dikkerd? Test het met deze quiz.
1.
Het slurfje van de tapir bestaat uit twee vergroeide lichaamsdelen. Eén is de neus. Welk is de andere?
2.
Hoeveel hoeven heeft een tapir per poot?
a. Onderlip b. Bovenlip c. Voorhoofd
Per poot ....... hoeven.
3.
Waarvoor gebruikt een tapir zijn slurf? Kruis drie juiste antwoorden aan.
■ als snorkel tijdens het zwemmen. ■ om zijn oren mee schoon te maken. ■ om bladeren te plukken tijdens ■
het eten. om te ruiken of er vijand in de buurt is. om noten mee van ■ de grond te zuigen.
4.
5.
8.
Hoe ziet een baby-tapir eruit?
Waar of onzin?
a. Met pyjama-streepjes als een jong wild zwijn. b. Kaal en roze als een jong konijn. c. Pluizig en gevlekt als een jonge cheeta.
In drie van deze landen komen tapirs voor. Kruis die landen aan. ■ Egypte ■ Indonesië ■ Australië ■ Suriname ■ Brazilië ■ Canada
waar/onzin:
Er zijn vier soorten tapirs. waar/onzin:
Tapirs bestaan al meer dan 50 miljoen jaar. waar/onzin:
Bij gevaar vlucht een tapir het water in. waar/onzin:
Een tapir eet per dag ongeveer 30 kilo planten.
A.
6. Wat heeft een tapir niet?
a. Goede ogen b. Een goede neus c. Een dikke huid
7.
waar/onzin:
Welke van deze twee is de Maleise tapir?
Een tapir-moeder is meer dan een jaar zwanger.
Lees de antwoorden op pagina 23.
B.
17
D v a gr
WEETJE 1 De reuzenpanda is een beer. Hij is dus familie van de bruine beer en de ijsbeer.
Zó beschermen w Drie jaar geleden voerden WNF-Rangers actie voor de reuzenpanda. Want de panda werd ernstig bedreigd. Weet jij veel over dit dier? En hoe gaat het nu eigenlijk met de reuzenpanda?
D
e reuzenpanda komt alleen voor in China. Daar leeft hij in bamboebossen. Want hij is dol op bamboe. Sterker nog, dat is het enige wat hij eet, vaak wel twaalf uur op een dag. Vroeger waren de bossen heel groot, en kwam de panda in een groter gebied voor. Maar de mensen hadden steeds meer ruimte nodig. Ze bouwden huizen, wegen en akkers. Daardoor had de panda steeds minder ruimte en ook minder bamboe om te eten. In 2003 waren er nog maar zo’n 1600 reuzenpanda’s over.
Jonkies krijgen
18
De bossen waren verdeeld in losse stukjes. Door stroken bamboebos te planten tussen de bossen kunnen de panda’s weer naar elkaar toe.
De bamboebossen werden niet alleen kleiner, de gebieden versnipperden, waardoor panda’s gescheiden werden. Ze konden niet van het ene
naar het andere gebied. Dat kan lastig zijn als je een partner zoekt om een jonkie mee te krijgen. Panda’s krijgen meestal maar één jong per keer. En de moeder wordt pas opnieuw zwanger als het jong groot is. Dat schiet dus niet zo op... Gelukkig bracht de WNF-Rangeractie van 2012 veel geld op. Dat geld ging naar oplossingen om de bamboebossen met elkaar te verbinden.
En, gaat het beter met de reuzenpanda? Ja! Er is hard gewerkt aan de oplossingen. Op de foto’s zie je wat er gedaan is. Er zijn nu al zo’n 250 reuzenpanda’s meer dan bij de laatste telling! We moeten ze wel blijven beschermen, maar dit is al een mooi resultaat. ◆
Door de zwarte vlekken lijkt het alsof een panda grote ogen heeft, maar ze zijn niet zo groot. Door de WNF-Rangeractie konden ook veel
Hekken worden weggehaald, zodat
nieuwe spullen worden
de panda beter op zoek kan naar eten of een andere panda.
gaten Veldwerkers houden in de worden. pt geka dat er geen bomen
aangeschaft, zoals tenten
ijn of weg door Als er een spoorl et er een goede een bos loopt, mo r panda’s komen: oversteekplek voo de brug. een tunnel of bre duct. nda pa Dat heet een
voor de veldwerkers.
WEETJE 2
n we de reuzenpanda Dat is namelijk verboden.
Yes! Een reuzenpanda.
Door dit soor t camera’s ku nnen de veldwerkers in de gaten houd en welke dieren er voorbij kome n.
Een reuzenpanda is helemaal niet zo groot... Op vier poten is zijn rug tot 75 centimeter hoog.
De poort tot het nieuwe Qinling panda-parad ijs!
Er zijn nu al zo’n 250 reuzenpanda’s méér dan bij de laatste telling! 19
Wil jij ook
je dierenvraag insturen?
Op pagina 4 lees
je naar welk adres je hem kunt sturen.
‘Hoi Hupie,
hoe komt de zebra aan
zijn strepen?’ Martijn (8 jaar) uit Heerlen
Hoe komen zebra’s eigenlijk aan hun strepen? En heeft dat zwart-witte streepjespatroon ook voordelen?
W
ist je dat zebra's in de buik van hun moeder helemaal zwart zijn? Een tijdje voor de geboorte krijgt hij pas de opvallende zebrastrepen. Biologen hebben onderzocht wat het voordeel van de strepen is. Ze zijn het er nog niet precies over eens. Wat vind jij het beste voordeel?
De strepen va VOORDEEL 1: STREEPJESCODE
20
Voor een jonge zebra is het fijn om zijn moeder gemakkelijk te herkennen. Als de kudde op hol slaat na een aanval is het belangrijk dat het jong zijn eigen moeder snel terugvindt. De streepjes van elke zebra zijn net wat anders. Deze streepjescode kan het veulen helpen om duidelijk te zien waar zijn moeder heen rent.
VOORDEEL 2: VERWARRING ZAAIEN
Als een jager, bijvoorbeeld een leeuwin, een prooi wil vangen, richt hij zich het liefst op één enkele zebra. Toch kan de leeuwin snel in de war raken. Niet alleen doordat de dieren op hol slaan bij gevaar. Maar ook omdat de leeuwin een beetje tureluurs kan worden van al die strepen. Zo ziet de jager door al die strepen minder goed aan welke kant de kop zit. En weet hij dus minder snel waar hij de zebra aan moet vallen.
AAN HET STREEPJESPATROON OP DE BILLEN KUN JE DE VERSCHILLENDE TYPEN ZEBRA’S HERKENNEN.
BURCHELL-ZEBRA Dit is de meest voorkomende zebra. Bij alle dieren lopen brede, zwarte strepen van boven naar beneden over hun lijf. Op de hoeven en de romp lopen de strepen van links naar rechts (horizontaal). Ook het gezicht en de stijve manen zijn gestreept.
GRÉVY-ZEBRA Een opvallend grote zebra. Hij is te herkennen aan zijn witte buik een zwarte streep midden over zijn rug. Hij heeft meer en smallere strepen dan de Burchell-zebra.
Burchell-zebra’s
BERGZEBRA Vrij kleine zebra, die te herkennen is aan een lap huid onder aan zijn keel. Hij leeft in rotsachtige, droge gebieden.
vann ddee zzebra eb VOORDEEL 3: AFKOELING
Misschien heb je wel eens gemerkt dat zwarte kleren in de zon veel warmer worden dan witte. Bij zebra’s worden de zwarte strepen ook warmer dan de witte. Hierdoor gaat er tussen de zwarte en witte strepen een soort verkoelend windje stromen. De strepen zouden de zebra’s dus helpen om af te koelen. Dat is geen overbodige luxe als je midden in Afrika in de brandende zon staat te grazen.
VOORDEEL 4: MINDER STEEKVLIEGEN
Vliegen en muggen landen minder snel op een zwart-wit gestreept velletje om te steken. Door hun strepenpatroon hebben zebra’s dus minder last van bloedzuigende insecten. Dat ze minder bloed verliezen is maar een heel klein voordeeltje. Maar doordat ze minder gestoken worden, hebben ze ook minder snel last van ziektes die sommige muggen en steekvliegen overbrengen. ◆
21
invuller
Vul de dieren in. Van boven naar beneden vind je een bijzondere aap.
Een andere naam voor deze antilope is ‘wildebeest’.
1. 2. 3.
m
Witte beer die op de Noordpool leeft
4.
5. De goede
Zwart-wit gestreept hoefdier
6.
oplossingen staan op
pagina 23.
7. deze Van welk dier is pootafdruk?
r=sv
r t die : He P s I n T rge je e vind eze in d ! Tam m Ta
ui=e -b
--------------
Welk dier hoort niet in het rijtje? d.
TIP 1: vliegen
b.
a.
c.
a.
TIP 2:
b.
ei
c.
d. .......... hoort in dit rijtje niet thuis
d.
TIP 3: eten
22
.......... hoort in dit rijtje niet thuis
a.
b.
c. .......... hoort in dit rijtje niet thuis
Kom bij de WNF-Rangerclub! nr.
11
2015 WNF-Rangerclub Magazine • www.rangerclub.nl
Ben jij 6 jaar of ouder? En dol op wilde dieren? Dan is de WNF-Rangerclub écht iets voor jou! Want WNF-Rangers komen op voor wilde dieren, zoals de reuzenpanda, de haai en de orang-oetan.
Voor maar ¤ 2,50 per maand!
OLE EN MAARTEN OP
BORNEO! PAG. 14
Als WNF-Ranger krijg je: • • • •
Special
Dieren die verzamelen TamTam 11 november 2015 COVERBEELD: Grizzlybeer, Eric Baccega / Nature Picture Library
10x per jaar het beestachtige clubblad TamTam Je eigen WNF-Rangerpaspoort en stickers Een superleuk welkomstcadeau Gratis toegang of korting op ruim 50 attractie- en dierenparken, onder andere Apenheul, Artis en Omniversum
Ga naar www.rangerclub.nl of bel gratis (0800) 1962!
Clubactiviteiten &zo Tijdens de Nationale Buitenspeeldag organiseerde het WNF-Regioteam Utrecht de Olympische Spelen. Niet echt, maar de Olympische Spelen van Kind tegen Dier.
Olympische Spelen
J
e kon meedoen aan vier superleuke spellen. Bijenspel: Hierbij moest je zo snel mogelijk met 2 pollepels stuifmeelkorrels van A naar B rennen. Cheeta-prooispel: De prooi was een WNF-knuffel die werd weggetrokken. Probeer die maar eens te pakken... Kangoeroe-spel: Wie sprong, vanuit stilstand, het verst? Hmmm, niemand
haalde de 12 meter van de kangoeroe. IJsberen-ijsschotsspel: Je moest van schots naar schots springen en aan het eind een zeehondenknuffel aantikken. Weten wat er bij jou in de buurt gebeurt? Kijk op www.rangerclub.nl bij ‘Clubactiviteiten’. ◆
OPLOSSINGEN: Vraagje pag. 3 c Tapir quiz 1: b; 2: drie hoeven per poot, dus in totaal twaalf hoeven; 3: juist zijn: snorkel, bladeren plukken, ruiken; 4: a; 5: Indonesië, Suriname en Brazilië; 6: a; 7: b; 8: alle uitspraken zijn waar Invuller 1: gnoe, 2: stekelvarken, 3: muskusos, 4: ijsbeer, 5: giraffe, 6: zebra, 7: poolvos. Oplossing: neusaap Rebus ijsvogel Pootafdruk Het is van een tapir Welk dier hoort hier niet? 1 d: papegaai; de andere vogels kunnen niet vliegen (struisvogel, kasuaris en kiwi); 2 b: leeuw; de andere dieren leggen eieren (krokodil, slang en flamingo); 3 a: cheeta; de andere dieren zijn planteneters (reuzenpanda, okapi en kangoeroe).
COLOFON TamTam, WNF-Rangerclub Magazine is een uitgave van het Wereld Natuur Fonds en verschijnt 10x per jaar. Voor € 2,50 per maand ben je lid van de WNF-Rangerclub. Kijk op www.rangerclub.nl of bel 0800-1962 (gratis).
Voor adreswijzigingen: www.wnf.nl/gegevenswijzigen
Productiebegeleiding: Graphic, Leusden
Knuffels worden aangeboden door IBTT
Lithografie: Grafimedia, Amsterdam
Concept en realisatie: Scripta Communicatie, Amsterdam
Druk: Drukkerij Roto Smeets, Weert
Artdirection en vormgeving: Marjolein Ruiter Grafisch Ontwerp & Media, Amsterdam Met medewerking van: Geert-Jan Roebers, Frits Vaandrager (tekst), Ronald Sinoo (strips)
Papier: Roto Green Silk 60 Folie: recyclebaar materiaal (LDPE), dat onschadelijk is voor mens, dier en plant.
Fotografie: Ardea, BOSF, Image Select, Minden, Nature Picture Library, Shutterstock, SuperStock, WWF-Canon
WNF-Ranger Adviesteam: Naut uit Harreveld, Karlijn uit Zeist, Lois uit Maarssen, Luca uit Utrecht, Yinthe uit Doetinchem, Stefan uit Dreumel, Amy uit Bergschenhoek, Silke uit Schagen, Channah uit Rotterdam, Marinka uit Castricum, Julia uit Apeldoorn, Tom uit Amsterdam, Jayden uit Hardenberg, Lieke uit Breda, Danielle uit Roosendaal, Robin uit Spanbroek, Joris uit Amsterdam, Remco uit Apeldoorn, Jonathan uit Gouda en Niels uit Zierikzee.
Capibara
nde Volge . keer..
Alles over de dieren in de
PANTANAL
23
de kleine panda
door Ronald Sinoo
Retouradres: WNF-Rangerclub | Postbus 7 | 3700 AA ZEIST