fair
#30 • sept-okt ‘19
volg ons op
Het magazine voor eerlijke handel
INKOM
EN
oxfamwereldwinkels.be
JK
OR A FA I • F
BITE TO FIGHT
V N R EE EER
Oxfam-chocolade = leefbaar inkomen JUSTE: Belgisch kwaliteitsbier, fair én lokaal! Tips voor een duurzaam najaar
COME •
OO
R
IN
LI
nieuw!
Fotoblog
2 fair
Fotoblog
Het beste uit twee werelden Brouwer Pierre Delcoigne van de Belgische Oxfampartner Brasserie des LĂŠgendes controleert het kookproces van de wort, de basis voor het bier. Die is gemaakt van gerst die Pierre zelf teelt, op luttele kilometers van zijn brouwerij in Ath. Later in het brouwproces voegt hij fairtrade-gecertificeerde ingrediĂŤnten uit het Zuiden toe, zoals cacao en quinoa. > Lees alles over de drie gloednieuwe Oxfam-bieren op p. 26!
nieuw! JUSTE blond, tripel of bruin 3 fair
Inhoud
08
Strijd voor eerlijke chocolade
17
12
Artisanaal keramiek uit Vietnam
Week van de Fair Trade
Fair-o-meter Hoe fair is je gemeente?
Shop nu ook online in jouw wereldwinkel. shop.oxfamwereldwinkels.be
Ruilactie! Kijk snel op p. 07
product
wereld
26 Belgisch kwaliteitsbier Fairder dan fair
06 Statiegeld op plastic en blik Een goed idee!
19 Kleur voor je humeur Vrolijke kleurtjes uit het Zuiden
22 World Mix In een wip aan tafel!
13 Refu Interim bevolkt de Oxfam-caravan
24 Recept Fingerfood in Japanse stijl
Agenda? Blader snel naar bladzijde 32. 4 fair
visie
Shop nu ook online in jouw wereldwinkel. shop.oxfamwereldwinkels.be
Vind de wereldwinkel in jouw buurt op oxfamwereldwinkels.be/winkels
Welkom
14
Vrijwilliger Hanne organiseert duurzaam denkfestival
30
Scholen zetten hun tanden in eerlijke handel
“Je doet samen iets moois en wordt er zelf blij van” Daarom zou ik andere jongeren zeker aanraden om een Wereldwinkel op School te beginnen. Ik werk mee in het wereldwinkeltje op mijn school, het Xaveriuscollege in Borgerhout, en vind dat superplezant. Het voelt gewoon erg goed om iets te doen voor producenten in het Zuiden, terwijl het mij geen enkele moeite kost.
Lees fair online issuu.com/wereldwinkels P. 18 Verzorgingsproducten met zwarte thee en bergamot
op de koffie
moment
16 Ontbijten in stijl
25 Maand van de Fair Trade In de ibis-hotels
32 Activiteiten bij jouw plaatselijke wereldwinkel
31 CTR+ALT+DEL Future Proof reboot onze maatschappij
Vrijwilliger worden? oxfamwereldwinkels.be/vrijwilliger Verkoop fairtradeproducten, voer actie en campagne, praat in op politici, geef workshops over eerlijke handel … of bedenk JOUW unieke manier om alle handel eerlijk te maken. Geen enkel idee is te gek!
Mijn medeleerlingen komen graag in onze wereldwinkel langs. Dat snap ik perfect: zelf koop ik ook liever kleren en spullen in de kringloopwinkel, dan in een grote supermarkt of kledingketen. Die wereld vind ik fake en opgeklopt, je voelt er geen echte band met de mensen die de producten maken. Tijdens de Week van de Fair Trade is eerlijke handel alomtegenwoordig bij ons op school. Vorig jaar wonnen we zelfs OxfamWereldwinkels’ wedstrijd met onze acties! We deden onder andere een rollenspel in de klas. Dan was je bijvoorbeeld een ‘cacaoboer’ of een ‘multinational’. In onze rol discussieerden we over allerlei stellingen en over oneerlijkheid. Heel boeiend allemaal!
Dries Ramdani (14 jaar) vrijwilliger Wereldwinkel op School Xaveriuscollege Borgerhout > Kriebelt het op de school van jouw kinderen ook om eerlijke handel in de kijker te zetten? Kijk op p. 30 of op de vernieuwde website oxfamwereldwinkels.be/scholenactie! 5 fair
Etalage Product
Visie
Echt Belgisch, echt eerlijk Nieuw in jouw Oxfam-Wereldwinkel: twee lekkernijen waar je voortaan écht trots op kan zijn. Want ze versmelten de beste ingrediënten uit Noord en Zuid tot de fairste, typisch Belgische specialiteiten op de markt.
Fair trade en de SDG’s: hoe zit dat eigenlijk?
nieuw!
In 2015 stelden de Verenigde Naties een blauwdruk op voor een duurzamere toekomst: de Sustainable Development Goals of kortweg SDG’s. Deze zeventien concrete ontwikkelingsdoelen stellen de mondiale uitdagingen van deze tijd op scherp. Denk aan armoede, ongelijkheid, klimaatverandering, vrede en rechtvaardigheid. Voor fairtrade-organisaties zoals OxfamWereldwinkels scheppen de SDG’s een helder kader. Ze bevestigen dat fair trade deel uitmaakt van een wereldwijd streven naar een beter leven voor iedereen. Omgekeerd helpt fair trade om de SDG’s te te behalen.
JUSTE bier
Ontdek hoe dit bier tot stand komt op blz. 26.
nieuw!
Chocolade Bite To Fight Lees alles over dit fairder dan faire project op blz. 8.
Meer weten over de relatie tussen eerlijke handel en de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen? Kijk op oxfamwereldwinkels.be/SDGs
Visie
nieuw! oxfamwereldwinkels.be
zit in het nieuw! Strakker, overzichtelijker, inspirerender en meer to the point dan ooit. Ga eens kijken!
Oxfam ijvert voor statiegeld op plastic en blik Dit voorjaar is Oxfam lid geworden van de Statiegeldalliantie, die actief pleit voor de invoering van statiegeld op drankblikjes en plastic drankflessen. Want we moeten verstandiger omspringen met de kostbare grondstoffen waarvan deze verpakkingen gemaakt zijn. In landen die al statiegeld voor deze verpakkingen aanrekenen, gaan mensen hun afval veel beter sorteren. Dat zorgt voor minder zwerfvuil. Bovendien kunnen we plastic flessen en blikjes beter recycleren als we ze afzonderlijk inzamelen. statiegeldalliantie.org
6 fair
Koning klant Wereld
Eindelijk een dokter in de buurt Al sinds haar oprichting maakt de Argentijnse wijncoöperatie La Riojana er een erezaak van om échte impact te hebben op de gemeenschap rondom haar, het dorp Tilimuqui bij Chilecito in Noordwest-Argentinië. Ze investeert de fairtradepremie die ze krijgt onophoudelijk in basisvoorzieningen. Na een waterput, een middelbare school en een gemeenschapscentrum bouwt de coöperatie nu met man en macht aan een volgend groot project: een medisch centrum. Op dit ogenblik zijn de bewoners van deze regio nog aangewezen op een rondreizende dokter die één keer per week langskomt. Vanaf 2021 zullen de 10.000 inwoners terecht kunnen in het nieuwe centrum voor algemene gezondheidszorg. Daar komt ook een afdeling voor kinderen en één die zich specialiseert in een ziekte die in deze streek vaak voorkomt, door een gebrek aan ijzer in het drinkwater. Daarvoor werken ze samen met de Universiteit van Chilecito. Op oxfamwereldwinkels.be/la-riojana lees je alles over de investeringen van La Riojana. Bekijk zeker ook het filmpje!
Moment
Ruilactie za. 12 oktober Kom naar een Oxfam-Wereldwinkel en ruil een lege chocoladeverpakking van om het even welk merk voor een Bite to Fight-chocoladetablet (200 g).
“Hier doe ik met een gerust hart boodschappen” Mij kom je regelmatig tegen in de wereldwinkel in mijn buurt. Of bij Akker & Ambacht, de coöperatieve kruidenierswinkel die nauw met de wereldwinkel samenwerkt. Waarom? Ik vind dat de mensen die mijn eten produceren moeten verdienen waar ze recht op hebben. Wij vinden het toch ook logisch om correct betaald te worden voor ons werk? Bij Oxfam ben ik er gerust in dat dat in orde is. Eén van de producten die ik altijd in de wereldwinkel koop, is koffie. De Ethiopia is mijn favoriet. En van de yucachips ben ik een nog grotere fan geworden, sinds ik las welke trieste toestanden er achter sommige mainstream-chips schuilgaan. Veel mensen denken: ‘Waarom zou ik nog naar de wereldwinkel gaan? Je vindt tegenwoordig toch fair trade in de supermarkt.’ Dat klopt, maar ze zien over het hoofd dat Oxfam nog zo veel meer doet. Naast een winkel is het vooral een vrijwilligersorganisatie die echt werkt aan een eerlijkere wereld. Anke Hintjens Klant in Oxfam-Wereldwinkel Mariakerke
En laat meteen je stem horen … of liever, lezen! Stuur samen met duizenden andere bezorgde consumenten een boodschap naar de sleutelpersonen in de Belgische chocoladesector. Bij je nieuwe Bite to Fight-tablet krijg je een postkaart om meteen in de Oxfam-brievenbus ter plaatse te deponeren. Hiermee willen we de Belgische chocoladesector herinneren aan hun gemaakte engagementen en voeren we samen de druk op om alle Belgische chocolade eerlijk te maken (zie p.8). Kijk voor de actievoorwaarden op oxfamwereldwinkels.be/wereldwinkeldag
7 fair
Visie
Oxfam ontbloot z’n tanden En strijdt met Bite to fight-chocolade voor een leefbaar inkomen Chocolade is big business, zeker in België. Maar de oneerlijke verdeling in de sector zorgt nog steeds voor grote problemen bij de cacaoboeren. De Oxfam-chocoladerepen met cacao uit Ivoorkust trekken daarom vanaf september een nieuw jasje aan. Hiermee vestigt OxfamWereldwinkels de aandacht op de hardnekkige problemen in de sector en de nieuwe campagne daarover: Bite to Fight (for a fair income). Oxfam strijdt samen met de cacaoboeren voor een fair en leefbaar inkomen. Boeren moeten ontegensprekelijk de garantie hebben op een waardig leven. En de gehele cacaosector moet daarvoor ijveren! Van fabrikant, over supermarkt tot consument. Wat dit concreet inhoudt en hoe we het samen kunnen verwezenlijken, dat lees je hier. BRUSSELS, WE HAVE A PROBLEM … 2,1 miljoen kinderen in kinderarbeid, structurele armoede en hallucinant veel ontbossing. De cijfers van de recente Cacaobarometer (VOICE, 2018) spreken niet zo fraaie boekdelen. Hoog tijd om een versnelling hoger te schakelen in de strijd om eerlijke chocolade. Hoog tijd ook dat België uit zijn pijp komt, want we zijn zo trots op ‘onze chocolade’. Zowel bedrijven als de overheid hebben een belangrijke rol te spelen. 8 fair
Visie
Nood zoekt wet Als vooraanstaand ‘chocoladeland’ moet België dringend zijn verantwoordelijkheid opnemen. Vrijwillige initiatieven en labels op verpakkingen lossen maar een deel van het probleem op en zijn te verdeeld. Een overkoepelende, geregelde wetgeving die streng toeziet op ethische werkomstandigheden, kinderarbeid, milieu enz. is dringend nodig. Dit heet een zorgplicht. Naast onze buurlanden hinken we beschamend ver achterop. Frankrijk voerde recent bijvoorbeeld een zorgplicht in: bedrijven zijn er voortaan bij wet verplicht om ‘zorg’ te dragen voor elke schakel in hun keten. Van de boer die het produceert, over de transporteur die het vervoert, tot de fabrikant die het verpakt. Ook de impact op het milieu, daar én hier, valt hieronder. oxfamwereldwinkels.be/zorgplicht
Als fairtradepionier is OxfamWereldwinkels uiteraard niet aan een proefstuk toe. Samen met onze vrijwilligers zetten we eerlijke handel op de kaart en konden we verschillende bedrijven al bewegen om stappen te zetten in de richting van eerlijke handelsrelaties. We lobbyen ook onophoudelijk voor een alternatief handelsbeleid, en streven naar het minimaliseren van de globale ongelijkheid. Met deze nieuwe campagne en nieuwe wikkel rond de reep onderstreept OxfamWereldwinkels dat ‘een beetje meer’ nog ontoereikend is. Cacaoboeren hebben recht op een leefbaar inkomen en ondanks talrijke initiatieven zijn ze daar nog ver van verwijderd. De wantoestanden in de cacaosector zijn ondertussen algemeen bekend en hardnekkig: wijdverspreide kinderarbeid en maniakale ontbossing van het regenwoud. Het zijn symptomen van het onderliggende probleem: een cacaoboer in West-Afrika verdient niet genoeg. Gemiddeld maar een derde van wat hij of zij zou moeten verdienen om een waardig bestaan te kunnen leiden.
RISICOVOLLE ONDERNEMING Bij de risico’s die de cacaoboeren elk jaar moeten dragen, kunnen wij ons weinig voorstellen. Elk jaar wachten ze bang af: zal de oogst meevallen? Hoe hoog zal de prijs dit jaar zijn? Kunnen de kinderen naar school? Zal er genoeg te eten zijn? Zaken waarvan een grote cacaohandelaar of een chocoladefabrikant zelden wakker ligt. In een duurzame cacaosector worden die risico’s verdeeld tussen consumenten, bedrijven en boeren. Een boer heeft namelijk ook garanties nodig: op vaste contracten, aangehouden ondersteuning en – niet onbelangrijk – een eerlijke prijs.
school, een appeltje voor de dorst ... Het zijn basisbehoeften, toch? Het lijkt vanzelfsprekend dat die voor iedereen ingevuld zijn, maar dat is jammer genoeg niet zo. Een cacaoboer in Ivoorkust verdient gemiddeld $2000 per jaar en zou er $6000 moeten verdienen om een waardig leven te kunnen leiden. Dat is een behoorlijke kloof. Die structurele armoede maakt dat de strijd voor een duurzame cacaosector vaak lijkt op dweilen met de kraan open. Bedrijven moeten ook hun aankoopbeleid dus liefst volledig afstemmen op de duurzaamheid in de cacaosector, in de breedste betekenis ervan. Daarbij horen: een volledige traceerbaarheid, een gegarandeerde minimumprijs en een duidelijk engagement voor de mensenrechten van de cacaoboeren en voor het milieu. De tal van initiatieven rond bijvoorbeeld teeltprogramma’s en educatie blijven ontoereikend zolang armoede de scepter zwaait. HOE WERKT OXFAM AAN EEN LEEFBAAR INKOMEN VOOR CACAOBOEREN? Een leefbaar inkomen realiseer je niet alleen. Grote bedrijven en overheden dragen natuurlijk de grootste Foto: Henri Toh
EEN LEEFBAAR INKOMEN: DE BASIS VOOR EEN WAARDIG BESTAAN … EN EEN DUURZAME CACAOSECTOR. Wat versta jij onder een leefbaar inkomen? Geld voor huisvesting, eten, gezondheidszorg, vervoer, 9 fair
Visie
Beyond Chocolate December 2018. De Belgische chocoladesector ondertekende samen met supermarkten, overheid, universiteiten en middenveld een partnerschap om tegen 2030 een leefbaar inkomen te garanderen voor cacaoboeren. Oxfam-Wereldwinkels ijverde mee voor voldoende ambitieuze doelstellingen en zal de de deelnemers blijven herinneren aan hun engagement. oxfamwereldwinkels.be/partnerschap-duurzame-chocolade
verantwoordelijkheid. Maar als kleine speler tussen cacaoreuzen slaagden we er toch in met onze partner in Ivoorkust een sterk samenwerkingsverband op te zetten waarmee we de rest van de sector uitdagen. De essentie: wij betalen meer! Voor dit project viel de keuze op Ivoorkust omdat het de grootste cacaoproducent in de wereld is, maar ook het land waar de armoede onder cacaoboeren het hoogst is. We sloten een pact: een extra Oxfam-premie bovenop de Fairtrademinimumprijs. De boeren en hun coöperatie engageren zich op hun beurt om hun productiesysteem te verbeteren, zodat ze meer cacao zullen produceren op minder oppervlakte, met meer respect voor het milieu. Zo hopen we om stapsgewijs het inkomen van de boeren te verdrievoudigen. Zij engageren zich om dat extra geld o.a. te investeren in onderwijs en in betere kansen voor vrouwen. De resultaten zullen we met arendsogen opvolgen. Op die manier maken we aan de cacaosector duidelijk dat wie werk wil maken van een ‘leefbaar inkomen’ bereid moet zijn om een evenwichtig partnerschap met boeren te sluiten én een hogere prijs te betalen.
Kinderarbeid en ontbossing: rechtstreekse gevolgen van extreme armoede Omdat de arme cacaoboer geen werkkrachten kan betalen, zet hij kinderen in. Jonge kinderen gaan niet naar school, maar leveren zware arbeid op het veld. Ongeschoolde kinderen zorgen er generatie na generatie voor dat de toekomst van de families er somber blijft uitzien. Ook het milieu zit met de gebakken peren. Door onder andere gebrek aan vorming, blijven de cacaoboeren dezelfde desastreuze ontbossingstechniek toepassen: ‘slash and burn’. Door tropisch bos in brand te steken en te kappen, maken ze plaats voor nieuwe cacaoplantages. Een ecologische ramp, ook voor de lokale fauna. Een leefbaar inkomen zal ervoor zorgen dat boeren kunnen overschakelen op agro-ecologische cacaoteelt. Dan zorgen oude, jonge, hoge en lage bomen en andere beplanting samen voor een uiterst productief systeem.
Opbouw Oxfam-prijs 4000 3500 1068
3000 2500
240
240
800$ Belastingen en logistiek 1.600$ Fairtrade-minimumprijs 240$ Fairtrade-premie 1.068$ Oxfam-premie * 3708$ TOTAAL
2000 1500 1327
2127$
1600
1600
2640$
1000 500
800
800
800
0 Conventionele cacaoprijs
Belastingen en logistiek
10 fair
Cacaomarktprijs
Prijs Fair Trade
Fairtrade-minimumprijs
Oxfam-prijs
Fairtrade-premie
Oxfam-premie
(*) De Oxfam-premie is flexibel. Het bedrag hangt af van de marktprijs: wanneer die stijgt, dan zakt de Oxfam-premie. En omgekeerd. Oxfam past bij tot 3708$. Het bedrag benodigd voor een leefbaar inkomen. De beoogde marktprijs van cacao om een leefbaar inkomen te bekomen werd door Fairtrade berekend. Dit heet de Fairtrade Living Income Reference Price, kortweg FLIRP.
K I NG T OG
ET
HER
De kloof overbruggen tot een leefbaar inkomen is een huzarenstukje in een sector waarin extreme armoede ingebed zit. Is een leefbaar inkomen een wonderoplossing voor alle problemen? Neen. Het doorbreekt wel de vicieuze cirkel van de armoede. Zo kan landbouw pas écht een hefboom voor duurzame ontwikkeling worden. En plots dienen tal van nieuwe perspectieven zich aan. Boeren kunnen verder professionaliseren, zich beter organiseren in een collectief en lokaal meer investeren. Dat moet ertoe leiden dat er nieuwe jobkansen ontstaan, waardoor ze niet langer afhankelijk zijn van cacao alleen. Wanneer is de sector dus echt geslaagd en duurzaam? Als de volgende generatie cacaoboeren niet boert uit noodzaak, maar als vrijwillige keuze.
OR
FA R
H
WAARTOE LEIDT EEN LEEFBAAR INKOMEN ZOAL?
Eerlijke chocolade
WIT
In de onderstaande grafiek lees je over welke bedragen en premies we het hier concreet hebben. We zien hoe Oxfam zichtbaar de kloof tot aan een leefbaar inkomen overbrugt.
W
#FairChocolate
MER
nieuw!
ZET ER JE TANDEN IN! En wat kan jij doen? Er letterlijk en figuurlijk je tanden inzetten. Duik een Oxfam-Wereldwinkel binnen en ontdek er de heerlijke Bite to Fight-repen, die meer dan ooit rechtstreeks bijdragen tot een beter bestaan van de cacaoboeren. Want door te kiezen voor Oxfam-chocolade help je om onze impact te vergroten op het vlak van eerlijke handelsrelaties en een leefbaar inkomen voor de cacaoboer. > Meer weten over de cacaosector? Haal de nieuwe brochure in je wereldwinkel!
praliné, dark, milk & nuts 50 g - € 0,90 dark/milk 200 g - € 2,95 praliné/nuts 200 g - € 3,15
oxfamwereldwinkels.be/bitetofight
S
Op de koffie
Wie is de fairste van het land? Met 200 zijn ze al, de Vlaamse FairTradeGemeenten. Maar gaan die er allemaal écht voor? Dat zocht de Fair-O-Meter de laatste maanden uit. Op fairometer.be ontdek je hoe jouw gemeente scoort. FAIR ging alvast op de koffie met één van de lichtende voorbeelden: De Pinte. Een leerrijk gesprek met Cleo Veireman van de dienst Milieu & Duurzaamheid.
12 fair
FAIR: Om de titel ‘FairTradeGemeente’ te mogen dragen, moet een stad of gemeente aan een reeks criteria beantwoorden. Zelf bewust producten uit eerlijke en lokale handel aankopen is uiteraard de basis. Welke fairtradeproducten serveert De Pinte zijn inwoners, sinds het in 2009 een FairTradeGemeente werd?
er vanuit de dienst Milieu & Duurzaamheid stilaan in om deze keuze te laten doordringen bij alle diensten, met de steun van het college van burgemeester en schepenen. De Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s) van de VN, en fair trade als onderdeel daarvan, staan ook als centraal aandachtspunt in de beleidsplannen van de gemeente.
Cleo: De medewerkers en bezoekers op het gemeentehuis drinken steevast koffie, thee en sapjes uit eerlijke handel. Op grote evenementen die de gemeente organiseert, schenken we afwisselend wijn van de wereldwinkel en van de lokale speciaalzaak. Die laatste verdient uiteraard ook gemeentelijke steun. Door de fairtradeboodschap te blijven herhalen, slagen we
FAIR: Hoe motiveert het gemeentebestuur bedrijven en organisaties om voor fairtradeproducten te kiezen? Cleo: Dat doen we onder andere met onze regels voor gemeentelijke subsidies voor activiteiten rond internationale solidariteit. Bijvoorbeeld: een vereniging die een actie opzet om haar kas te spijzen, maakt meer kans op een subsidie als ze daarbij
> We ontmoetten Cleo Veireman van de gemeente De Pinte bij Simon Says in Gent. Deze koffiebar met bed and breakfast heeft tal van faire, biologische en lokale producten op de kaart. Een aanrader, dus! simon-says.be
kiest voor fairtradeproducten. Ook op het formulier dat verenigingen moeten invullen als ze een zaal willen huren, vestigen we hun aandacht op het bestaan van eerlijke handel. We proberen op allerlei manieren om de keuze voor fair trade vanzelfsprekend te maken. Ook heel wat lokale handelaars, horecazaken en verenigingen springen op de kar, ze zijn ondertussen al met 50! Zodra er een nieuwe zaak open gaat, trekt één van de FairTradeGemeentevrijwilligers ernaartoe. Samen met de eigenaar bekijkt die welke fairtradeproducten een meerwaarde kunnen hebben voor die zaak en haar klanten. Ook met zaken die al jarenlang fair trade aanbieden, onderhouden onze vrijwilligers een goed contact. En dat loont.
Samenwerking
Fair trade begint hier Dat is de nieuwe slagzin van FairTradeGemeente, dat met de Fair-O-Meter de 200 Vlaamse FairTradeGemeenten een spiegel voorhoudt. Lothar Boeykens van FairTradeGemeenten: “De FairTradeGemeenten bestaan al 14 jaar en zijn dankzij de duizenden vrijwilligers een enorm succes. Maar hier en daar zien we het engagement verwateren. Daarom ontwikkelden we de Fair-OMeter: aan de hand van een vragenlijst over wat ze onderneemt voor eerlijke handel, krijgt elke gemeente een score die aangeeft waar ze staat. Die kan ze als een springplank gebruiken om verder te gaan in haar engagement voor eerlijke handel. Dat engagement verbreden we trouwens naar handel met landbouwers van bij ons, want ook zij staan voor grote uitdagingen.” > fairometer.be
FAIR: De FairTradeGemeente-campagne breidt haar blikveld uit naar duurzame producenten uit eigen land. Hebben jullie de aanpak in De Pinte al in die zin veranderd? Cleo: We vinden het leuk dat er vanuit FairTradeGemeenten nieuwe input komt, maar zijn nog volop aan het nadenken hoe we deze uitdaging in de praktijk zullen brengen. Niet vanzelfsprekend voor ons, want in De Pinte zijn er bijna geen boeren. Maar ik twijfel er niet aan dat de vrijwilligersgroep - die bij ons grotendeels uit Oxfam-mensen bestaat binnenkort met een tof idee komt om ook lokale handel en landbouw te promoten. Zonder daarbij de aandacht voor producenten uit het Zuiden te verliezen.
Oxfam en Refu Interim kleuren festivalcamping Tijdens het laatste weekend van juni vatte Oxfam-Wereldwinkel Brussel post op de festivalcamping van het uitverkochte Couleur Café. Vanuit de OxVan, een retrocaravan in Oxfam-stijl, verkochten de vrijwilligers faire snacks en duurzame verzorgingsproducten aan de kampeerders. Het team kreeg daarbij de welgekomen hulp van twee dames van Refu Interim. De vzw Refu Interim brengt nieuwkomers in België in contact met organisaties uit de sociale en culturele sector. Door als vrijwilliger mee te draaien in een Nederlandstalige omgeving bouwen ze een sociaal netwerk uit en zetten ze een stap in de richting van een job. Een prachtinitiatief, vindt OxfamWereldwinkels. En dus spoort het iedereen die de OxVancaravan uitleent aan om ook enkele Refu Interimmers uit te nodigen. Zij staan paraat om enthousiast mee te helpen tijdens de talloze sensibiliserende en/of verkoopsgerichte uitjes van de OxVan. Op Couleur Café stimuleerden we het sociale contact tussen de kampeerders en de mensen van Refu Interim op een ludieke manier. Wie iets wilde kopen, kon zijn bestelling in de moedertaal van de nieuwkomer proberen te doen, met de hulp van vertaalsoftware. Hilariteit verzekerd! > Kijk zeker eens op refuinterim.be.
FAIR: Zo te horen spelen deze vrijwilligers een belangrijke rol in De Pinte? Cleo: Zeker. Zonder hen zouden we niet zo goed kunnen scoren op de Fair-O-Meter. Ze vormen een bodemloos vat vol inspiratie en ideeën. Bij elk evenement in onze gemeente verzinnen ze een creatieve manier om er de fairtrade-idee aan vast te haken. Als gemeentebestuur ondersteunen we dat maar al te graag. > fairtradegemeenten.be 13 fair
Vrijwilliger
“Samen werken en samen denken, daar doe ik het voor” Hanne Hoet zet als vrijwilliger haar schouders onder Future Proof, het nazomerse festival van OxfamWereldwinkels en Broederlijk Delen. Samen met haar collega’s stak ze een strak programma in elkaar dat je helpt nadenken over de toekomst.
engagement dit jaar een beetje anders. En dat is net tof aan dit vrijwilligerswerk: je geeft zelf aan hoeveel tijd je kan vrijmaken en welke taken je zal opnemen. Sommigen willen graag doen waar ze goed in zijn, anderen willen net nieuwe dingen leren. Dat kan allemaal. Je samen inzetten voor één doel, in ons geval een topeditie van Future Proof, werkt enorm inspirerend.” > Ook zin om mee te werken aan Future Proof? Mail naar info@future-proof.be.
“Future Proof 2019 draait rond het thema ‘CTRL+ALT+DEL’. Het gaat over het feit dat we ons als mensen op een kantelpunt bevinden. Tijdens het festival gaan we uitzoeken hoe we daarmee om kunnen gaan. Hoe pakken we de transitie naar een duurzame wereld aan?” “Het denkwerk dat aan het evenement vooraf gaat, vind ik zelf het boeiendste deel. Wilde ideeën spuien met een groep gelijkgezinden, aanvoelen wat er leeft in de wereld rondom ons en uitzoeken aan welke workshops en sprekers ons publiek nood heeft. Tijdens het festival zelf pik ik graag zo veel mogelijk mee van het programma. Ik ben in mijn dagelijkse leven en mijn werk al veel met duurzaamheid bezig, maar Future Proof geeft me telkens een energieboost om dit werk verder te zetten.” “Bij de eerste twee edities van Future Proof was ik één van de echte trekkers. Door mijn job ligt mijn
Wat is JOUW unieke manier om alle handel eerlijk te maken? Alles kan, als vrijwilliger bij OxfamWereldwinkels! En iedereen kan het. Kijk op oxfamwereldwinkels.be/vrijwilligers. 14 fair
F T U
U
R
E
FUTURE PROOF 17 - 20 oktober Stelplaats - Leuven Kijk op future-proof.be
SHOP
Shop
Duurzaam de klok rond “Biep biep biiiiiiiiiep …”, schreeuwt je wekker. Je duikt de douche in, maakt brooddozen klaar, ruimt nog wat op... Herkenbaar? Kan je wel wat ideetjes gebruiken om het vakantiegevoel nog even vast te houden? Worstel je ook met de schijnbare tegenstelling tussen een hectische realiteit en je goesting om duurzaam te leven? Blader snel verder en ontdek onze tips voor een fair en duurzaam najaar!
Is een product uit dit magazine niet (meer) beschikbaar in jouw wereldwinkel? Zo lang de voorraad strekt, kan elke winkel elk product bestellen, vraag er gerust naar! De prijzen in dit magazine zijn geldig vanaf 1 september 2019. Je kan op elk moment de correcte prijzen vinden op oxfamwereldwinkels.be/producten. Alle prijzen zijn onder voorbehoud van drukfouten, wijzigingen en correcties en zijn niet cumuleerbaar met eventuele andere acties of promoties.
15 fair
Shop
7:00 Good morning Sunshine! Met een anders-dan-anders ontbijt vrolijk je de doordeweekse ochtenden op. ’s Avonds bereid je het snel even voor en ’s morgens stap je gegarandeerd met je beste beentje uit bed.
nieuw! Appel-vlierbessengelei 220 g €4,20
Havermoutpannenkoeken zijn in 5 minuten klaar als je de avond voordien alvast 50 g havermout en 150 ml (plantaardige) melk mengt. Doe dit in een bokaal met deksel en zet het in de koelkast. ‘s Morgens voeg je een ei toe, schud je het geheel stevig en is je deegje klaar om te bakken. Heerlijk met een faire topping: vruchtenconfituur, honing of - waarom niet? - een scheutje agavesiroop en een handvol verse bessen. Ook met het deeg kan je experimenteren: voeg eens wat kaneel of cacaopoeder toe. Of zelfs een geprakte banaan. Tip van Maisonslash.be: bewaar de bokaal! Met onuitwisbare glasstift zet je streepjes op de bokaal om aan te duiden hoeveel havermout en melk je nodig hebt. Zo kan je de volgende keer pannenkoeken maken zonder weegschaal en maatbeker. Handig!
BIO Agavesiroop uit Mexico 350 g €4,10
Choco met noten 400 g €2,95
BIO Sinaas-mangosap uit Brazilië 1 l €2,90 excl. statiegeld Versgeperst Belgisch appelsap 1 l €2,50 excl. statiegeld 20 cl €0,60 excl. statiegeld
Muesli 375 g €3,95
16 fair
Shop
Artisanaal keramiek uit Vietnam
De fairtrade-organisatie Craft Link werkt in Vietnam samen met 50 groepen ambachtslieden. Velen onder hen zijn ook boer. Wat ze verdienen met hun ambacht, is een onmisbare aanvulling op het budget van het gezin. Craft Link biedt de ambachtslui ook opleidingen over prijsstelling, het ontwikkelen van nieuwe ontwerpen en de fairtradeprincipes. Vaak leren ze eerst nog schrijven en rekenen. “Vooral onder etnische minderheden zijn veel ambachtslieden in Vietnam erg arm. Craft Link verbetert hun levenskwaliteit en verspreidt tegelijk de principes van eerlijke handel in ons land.” Tran Tuyet Lan, directeur van Craft Link
BIO Earl greythee uit Sri Lanka 20 builtjes van 1,8 g €1,95
• rechthoekig bord B 13,5 x L 21,5 x H 2,7 cm €13,50 (65176) • theemok met zeef D 9 x H 12 cm €16,50 (65177) • mok D 9 x H 10 cm €9,50 (65178) • kopje D 9 x H 8 cm €9,50 (65179) • set van 2 kopjes D 7 x H 6 cm €12 (65180) • theepot H 15 cm €23 (65174) • set van 4 kommetjes B 6,5 x H 4 cm €18,50 (65175)
Dessertkoffie of Mokkakoffie 250 g €2,85
glutenvrij
lactosevrij
vegan
zonder toegevoegde suikers
17 fair
Shop
Frisse ochtenden ... Een kopje earl grey-thee voor je huid? Omdat ze dezelfde ingrediënten bevatten, hebben deze verzorgingsproducten van Natyr precies datzelfde verkwikkende effect. Zwarte thee zit boordevol antioxidanten die je huid herstellen. Bergamot combineert een fris-fruitige geur met ontsmettende eigenschappen, ook geschikt voor vettere huid.
Sjaal van fijne wol uit India ruitjes roodmosterdgeel (64977), ruitjes blauwmosterdgeel (64976) of cirkels blauw-grijs (64975)
€49,00
Sneller droge was Laat je de wasmachine ’s nachts draaien? Dan is de verleiding groot om de propere was ’s ochtends snel in de droger te keilen … De meest eco optie blijft natuurlijk je was aan de lucht laten drogen. Maar eens de herfst zich aandient, durft dat soms dagenlang te duren. Vloeibare zeep met karité 200 ml €9,90 (65201)
Deze rijke en milde waslotion verzorgt het hele gezin in alle zachtheid. Karitéboter bevat van nature vitamines A, D, E en F, waardoor ze de huid kalmeert, voedt, beschermt en soepel maakt.
Douchegel met zwarte thee en bergamot 200 ml €8,50 (65202)
Dagcrème met zwarte thee en bergamot 100 ml €16,50 (65205)
TIP: stop een set vilten wasbollen of een droge handdoek bij je natte was in de droger. Daardoor hoeft die minder hard te werken en verbruik je minder energie. Plus: je was is ook nog sneller droog!
Juwelen van gerecycleerde sari's uit India
halsketting met kralen €12 (68017) / bootvormige halsketting €14,90 (68014) / oorhangers met kralen €11,50 (68016) / bootvormige oorhangers €11,50 (68015) / armband met kralen €9,90 (68019) / armband spiraal €14,50 (68013) 18 fair
9:00 Fair gemutst aan ‘t werk Kleur voor je humeur Kleur je werkweek met een tas of sjaal in een vrolijk kleurtje. Heb je een drukke job, dan kan blauw rustgevend werken. Roodtinten zorgen op hun beurt voor dynamiek in een grijze kantooromgeving … Viscose sjaal met borduursel uit Vietnam koraal (68052) of lichtblauw (68051) B 45 x L 180 cm €26
Suède handtas met lederen handvatten uit India
Biokatoen uit India
Tas met lederen handvat blauwe ruiten en bloemen (68046) of oranje ruiten en bloemen (68045) B 45 x H 50 cm €19,90
Biokatoenen shopper uit India aap (68043) of landschap (68044) B 38 x L 44 cm €7
Tasje oranje waaiers (68047) of blauwe golfjes (68048) B 18 x L 26 cm €9,90
Leder uit India Portefeuille rood B 10 x L 12 cm €27,90 (64962) Kaartenhouder zwart B 7,5 x L 9,5 cm €9,90 (64963)
blauw (64959) of bordeaux (64960) B 34 x L 16 x H 36 cm €75
Shantileder uit India
brillenkoker blauw (68026) of rood (68023) B 6,5 x L 15 x H 3 cm €9,50
vierkante portemonnee blauw (68027) of rood (68028) B 7 x L 7 cm €5
tasje halve maan blauw (68024) of rood (68025) B 10 x L 15 x H 10 cm €15 19 fair
Shop
12:00 Wat zit er in jouw lunchpakket? nieuw!
BIO Theedrank
maté-groene theepassievrucht of rooibos-limoen Verfrissende ijsthee, laag in calorieën.
Bokaalslaatje met rijst Handig ‘on the go’! Vul een grote bokaal met in deze volgorde - 2 à 4 el pesto, 70 g gekookte petit poussin-rijst*, een tiental uitgelekte zongedroogde kerstomaatjes, 100 g kikkererwten of mozzarellabolletjes, een handje rucola en een handvol gezouten cashewnoten*. Werk af met wat zwarte peper uit de molen. En weg ben je, mét je gezonde lunch. *Verkrijgbaar in je OxfamWereldwinkel.
Rijst 'petit poussin' uit Laos
BIO Jasmijnrijst uit Thailand
Deze licht klevende volkorenrijst smaakt nootachtig en is perfect voor risotto.
Een typisch Thaise rijstsoort met een stevige korrel, verfijnde smaak en natuurlijk parfum.
500 g €3,30
1 kg - €4,95
50 cl €1,65
5 kg - €24 nieuw!
BIO Limonade
Citroen-sinaasappellimonade met een frisse toets van limoen. Brooddoos Oxfam klein €4,70 , groot €5,70
33 cl €1
Hier word je vrolijk van!
Metaal uit India drinkbeker koala (65641), tijger (65642) of vos (65643) D 7 x H 9,5 cm €6 opbergdoos B 23,5 x L 14 x H 9 cm €13,50 (65640)
20 fair
De kleurrijke stoffen met vrolijke tekeningen worden in de ateliers van het Sri Lankaanse Selyn vooral door vrouwen geweven. Ze maken er vrolijke knuffels, schortjes, rugzakjes en kinderkamerdecoratie van. Allemaal met de hand. De stoffen zijn geverfd met veilige, ecologische verf.
Katoen uit Sri Lanka schortje koala (65328) of tijger (65329) B 43 x L 60 cm €17,50 rugzak koala (65331) of tijger (65330) H 30 x L 30 x B 6 cm €21,50
Shop
15:00 Faire fika! Fika? Da’s - vrij vertaald uit het Zweeds - ‘de kunst van het koffiepauze houden’. Werknemers die regelmatig even de benen strekken en een informeel woordje met elkaar wisselen, werken efficiënter. Dat blijkt uit onderzoek. Dus wat houdt jou en je collega’s nog tegen?
Keramiek uit Palestina Palestijnse producenten verbinden met de internationale fairtrademarkt om de lokale economie te versterken. Die taak heeft de ngo Bethlehem Fair Trade Artisans zichzelf opgelegd, ze ondersteunt o.a. de Al-Salamfabriek in Hebron.
nieuw!
€13,95
African Blendkoffie
BIO Nougatreep 30 g €0,65 Zilveren medaille
Heb je ‘t gehoord op Radio 2? Het proeverspanel van De Inspecteur testte 5 soorten nougat uit en vond die van Oxfam de op eentje na lekkerste. Misschien omdat het de enige is met amazonenoten? Oordeel vooral zelf!
BIO Quinoabiscuits 260 g €2,90
15 MIN.+ 1U
gemalen 250 g €3,55 bonen 1 kg
250 g €3,65
rode mok (65603) of blauwe mok (65604) D 8 x H 10 cm €14,50
Recept
BIO Decafkoffie
BIO Groene thee met citroen BIO Sinaas-mangothee 20 builtjes van 1,8 g €1,95
15-20 STUKS
Energieballetjes Ingrediënten
Bereiding
200 gram dadels* / 170 gram verschillende noten (ongezouten)* / 60 ml kokosolie* / 2 el ongezoete cacao* / 1 el chiazaadjes* / Optioneel: kokosrasp of sesamzaadjes
Laat de dadels een kwartiertje weken in water. Giet af en hak ze grof, net als de noten. Doe alles behalve de dadels in de blender en mix fijn. Voeg de dadels toe en mix opnieuw. Roer goed om en laat de pasta 10 min. rusten voor je ze tot balletjes rolt. Rol ze eventueel door kokosrasp of sesamzaadjes. Laat de balletjes 1 uur opstijven in de koelkast. Aanvallen! Je kan deze gezonde snack een week lang bewaren in de koelkast.
*Verkrijgbaar in je Oxfam-Wereldwinkel.
BIO Chiazaad uit Nicaragua 250 g € 3,75
Medjouldadels uit Palestina 200 g € 4,75 21 fair
Shop
19:00 In een wip aan tafel: welke Worldmix kies jij?
Recept
Palmhartencurry 25 MIN.
4 PERS.
Ingrediënten 250 g BIO Worldmix jasmijnrijst-mungbonenrode quinoa* / 1 bokaal palmharten* / 250 g kikkererwten / 400 g bloemkoolroosjes / 400 g broccoliroosjes / 1 ui / 1 blik kokosmelk* / 1 el kokosolie* / 4 tl lookpasta* / 4 tl salsa curry met cashewnoten* / 0,5 cm gember 1 el sojasaus* / peper naar smaak *Verkrijgbaar in je Oxfam-Wereldwinkel.
Bereiding • Kook de Worldmix zoals vermeld op de verpakking. • Pel de gember en de ui en snipper ze fijn. • Laat de kokosolie smelten in een wok. Voeg de lookpasta, gember en ui toe en bak tot de ui glazig is. Doe er de salsa bij en meng tot je een pasta hebt. • Voeg de bloemkool, broccoli, kikkererwten en kokosmelk toe en laat 5 min. afgedekt sudderen. • Snij ondertussen de palmharten in stukjes van 0,5 cm. • Doe de palmharten samen met de sojasaus in de wok en kruid met peper. Laat alles nog 5 min. sudderen zonder deksel en serveer dan met de Worldmix. Smakelijk! Bron: Zusjes Devisscher 22 fair
nieuw!
BIO Worldmix jasmijnrijst Frisgroene mix van 60 % jasmijnrijst, 30 % mungbonen en 10 % rode quinoa. lekker bij Thais, (kokos)curry’s … WEETJE: Mungbonen zijn lichter verteerbaar dan andere bonensoorten. En het zijn vezel- en eiwitrijke vleesvervangers. 250 g €2,50
BIERTIP
nieuw!
JUSTE blond bier 33 cl €1,45 Bij dit recept smaakt een droge witte wijn, zoals een torrontés, ook overheerlijk.
Shop Recept
Chiliburrito’s 30 MIN.
6-8 PERS.
Ingrediënten 6 à 8 wraps / 250 g BIO Worldmix basmatirijst-rode linzen-zwarte quinoa* / 1 ui / 1 blik tomatenblokjes 1 blik kidneybonen / 3 tl BIO Salsa piccante (chili-cashewnoten-gember)* / 2 tl lookpasta* / 1 el tomatenpuree / 1 el olijfolie* / 1 tl kaneel* / 1 el provençaalse kruiden / Peper en zout* / Toppings naar keuze: avocado, korianderblaadjes, jalapeñopepers, (vegan) kaas … *Verkrijgbaar in je Oxfam-Wereldwinkel.
Bereiding • Maak de Worldmix klaar zoals vermeld op de verpakking. • Pel de ui en snipper fijn. Verwarm de olie in een ruime pan en bak de ui glazig. Voeg de provençaalse kruiden, kaneel, tomatenpuree, lookpasta en salsa toe en meng tot een pasta. • Giet de kidneybonen af en doe ze bij de tomatenpasta, net als de Worldmix. Bak mee gedurende 2 min. • Voeg de tomatenblokjes toe en laat 10 min. sudderen. • Vul de wraps met de bonenmengeling en vouw ze aan 3 zijden dicht tot burrito’s. Bak de burrito’s één voor één in een hete koekenpan. Serveer met een slaatje. Geniet ervan! Bron: Zusjes Devisscher
BIO Worldmix basmatirijst Zalmroze mix van 60 % basmatirijst, 25 % rode linzen en 15 % zwarte quinoa. Lekker bij Indiaas, stoverij, goulash, gyros … WEETJE: linzen zijn calorie-arm en vezelrijk. Ze bevatten vitamine B, magnesium, fosfor en ijzer. 250 g, €2,50 WIJNTIP
BIO RAZA selection malbec-shiraz uit Argentinië 75 cl €10,35 23 fair
Recept
21:00 Gezellige avonden...
Tempura van seizoensgroenten met JUSTEbierbeslag 1 UUR
4 PERS.
Katoenen sjaal uit India bordeaux (64922) of lila-geel ikatmotief (64924) B 70 x L 180 cm €13,90 leisteenblauw met bladeren (64940) B 100 x L 180 cm €18
Zilveren juwelen uit Mexico
Bereiding • Zeef 150 g bloem en voeg er een snuifje zout* aan toe. Scheid 2 eieren en meng de dooiers onder de bloem, voeg langzaam een half flesje JUSTE* en 2 tot 3 el olie toe. Meng deze ingrediënten tot een glad deeg. Dek goed af met folie en laat 1 u. rusten op kamertemperatuur (belangrijk!). • Maak ondertussen de dipsaus: snipper een lenteui en een chilipepertje (zonder zaadlijsten en zaadjes). Rasp 1 cm verse gember. Meng met 2 el sojasaus* en 8 el water. • Klop na 50 min. de eiwitten goed stijf en meng ze onder het tempurabeslag, net voor je het gebruikt. Verwarm de frituurpan op 160 à 190 °C. • Dompel groenterestjes (bv. wortelsticks, bloemkoolroosjes, schijfjes aubergine of courgette) onder in het beslag. Frituur telkens een kleine hoeveelheid in de frituurpan. Leg de groenten één voor één in de hete olie en let erop dat ze niet aan elkaar gaan kleven. Haal de groenten met een schuimspaan uit de olie als het deeg een goudgele kleur heeft. Laat uitlekken op keukenpapier. Serveer warm met de frisse dipsaus. Kan niet ontbreken: de rest van dat frisse JUSTEbiertje erbij!
oorhangers met witte kraal (68003) €15,50
oorstekers met zoetwaterparels €18,50 (68008)
oorhangers met turkooise kraal (68004) €15,50
TIP: heb je nog tempura over? Neem ze de dag nadien mee als lunch, ook koud zijn ze lekker! *Verkrijgbaar in je Oxfam-Wereldwinkel.
24 fair
halsketting met roze kralen €39,50 (68007) oorhangers met roze kraal (68002) €15,50
armband met roze kralen €20 (68006)
Gespot
Nazomerwijnen SOMMELIERS CONSEIL
Vidseca 100 % país uit Chili 75 cl €6,75
>> De mening van de sommelier “Deze 100 % país-wijn zal wijnliefhebbers bekoren die een voorkeur hebben voor lichte wijnen. Zowel de molligheid, de tannines als de zuren zijn zeer zacht. Deze heldere jonge wijn is heel aromatisch, een bommetje van rood fruit (framboos, kriekensap, bosaardbeien) en zelfs fruitsnoepjes. Een zeer evenwichtige en fluweelachtige wijn die je drinkt bij charcuterieschotels, kipgerechten, warme scampi’s … of met rood snoepgoed!”
Koopmanskloof pinotage rosé uit Zuid-Afrika Lekker bij slaatjes met fruitige vinaigrette en gebakken scampi’s, bij vis of bij lichte vleesgerechten. Heel fris te schenken.
Eerlijk ontbijtbuffet in de ibis-hotels
75 cl €5,95
Logeer je bij een trip in eigen land in een ibis-hotel? Dan zit de kans er dik in dat je Oxfam-wijn spot in de take-away shop. Op de kaart in de hotelbar vind je dan weer Sensus-roséschuimwijn, bio-rum en enkele Lautaro-wijnen uit Chili.
Koen Daniëls Sommelier/Wijndocent Simivoc, Tatteljee en Tastevin Vice-Wine Taster of the year Wine World-Gault/Millau 2012
Koopmanskloof pinotage-syrah rosé uit Zuid-Afrika Lekker bij zeevruchten, frisse slaatjes en als zomers aperitief. Schenken bij 8-10 °C. partybox 3 l - €16,95 25 cl - €2,05
“De internationale hotelgroep Accor, waartoe de ibis-hotels behoren, heeft een ambitieus plan opgesteld om onze impact op het milieu en de maatschappij positief om te buigen,” zegt Food & Beverages-coördinator Bram Maes. “Ook op het vlak van de voeding die we aanbieden, maken we duurzame keuzes. Zo kiezen we voor de fairtradeversie van centrale producten, zoals koffie en chocolade. Doordat we als internationale keten gigantische hoeveelheden verzetten, kunnen wij distributeurs onder druk zetten om ook een faire weg in te slaan.” “Oktober 2019 wordt de ‘Maand van de Fair Trade’ in de meeste ibis- en ibis Styles-hotels in België en Luxemburg. Dat zal je vooral merken als je er komt ontbijten. Onder andere de Oxfam-muesli en het Worldshake-sap krijgen een prominente plaats op het buffet. We geven onze gasten ook achtergrondinformatie mee over de producenten ervan. In het hele hotel komen bovendien visuals die de aandacht vestigen op eerlijke handel.” Bram Maes Coördinator food & beverages ibis en ibis Styles voor België en Luxemburg Hoteldirecteur ibis Brussels Centre Gare du Midi en ibis budget Brussels South 25 fair
Product
Belgisch kwaliteitsbier, fairder dan fair? Da’s JUSTE! Een schuimend biertje. Belgischer kan het niet. En voortaan kan je er ook nog écht zorgeloos van genieten. Oxfam lanceert drie fairtradegecertificeerde Belgische speciaalbieren, met het grootste respect voor de mensen die er hun hart en ziel in gelegd hebben. We noemen ons bier JUSTE. Juist, juste, just, justo, giusto … het betekent ‘rechtvaardig’. En dat is waar het om draait, juste of niet? Op de dag dat het allereerste JUSTE-bier gebotteld werd, trok FAIR de taalgrens over naar de kleinschalige brouwerij in Irchonwelz, bij Ath. Brouwer Pierre Delcoigne verwelkomde ons hartelijk op het erf van het twaalfde-eeuwse gebouw. Met heel veel plezier liet hij ons zien hoe Brasserie des Légendes drie heerlijke eerlijke bieren brouwt, met gerst en hop uit eigen land en exotische ingrediënten als jasmijnrijst en cacao. BIER VAN HIER “Bij Brasserie des Légendes brouwen we op een traditionele, ambachtelijke manier,” vertelt Pierre. “Met basisgrondstoffen uit 26 fair
eigen land.” Wist je dat maar 0,5 % van het Belgische bier gemaakt wordt met Belgische gerst? Pierre blijkt gelukkig een fan van de idee van de ‘korte keten’ “Waarom zou je gerst op 5.000 kilometer van hier gaan zoeken, terwijl boeren van hier ook kennis van zaken hebben over deze teelt? Het gerstemout voor onze bieren komt van gerst die we zelf op een natuurlijke manier telen op de familieboerderij Beauregard, of die we kopen van boeren uit de buurt. We werken nauw met hen samen om de meest geschikte gerstsoorten voor onze bieren te vinden. Allemaal oude rassen die geen bestrijdingsmiddelen nodig hebben.”
Product
Foto: Brasserie des Légendes & Wash Production
Ook het grootste deel (minstens 60 %) van de hop voor de JUSTEbieren groeit op nauwelijks 100 kilometer van de brouwerij, in Vlamertinge bij Poperinge. Daarom mag het bier het logo ‘Belgische hop-Belgian hops’ dragen, dat de herkomst en de kwaliteit van de gebruikte hop garandeert. Naast de Belgische, bittere hop voegt de brouwerij een kleiner deel aromatische hop uit Duitsland toe.
“We gebruiken puur, mineraalrijk water uit onze eigen ondergrondse bron.” Voor het water – 95 % van het bier! – komen er helemaal geen kilometers aan te pas. “Wij hebben het geluk dat er op ons eigen terrein een ondergrondse bron ligt. Het water dat we van op honderd meter diepte oppompen is heel puur. Doordat het veel mineralen bevat, zoals calcium en magnesium, leent het zich perfect om speciaalbieren mee te brouwen.”
Foto: Brasserie des Légendes & Wash Production
MET EEN EXOTISCHE TOUCH In het uitgestrekte Belgische bierlandschap vond je al enkele bieren met rijst of quinoa. Maar de combinatie van lokale gerst en hop met Zuiderse - en zelfs fairtradegecertificeerde - ingrediënten is gloednieuw. Voor het bier van Oxfam sloeg een panel van zythologen (bierkenners) en hobbybrouwers aan het experimenteren met originele ingrediënten uit het Zuiden. Na enkele rondes met proefbrouwsels en degustaties kwamen er drie recepten uit de bus, in nauw overleg met Pierre Delcoigne.
De combinatie van lokale grondstoffen en Zuiderse fairtradeingrediënten is nieuw in het Belgische bierlandschap. “Aan de blonde JUSTE hebben we jasmijnrijst toegevoegd, die
geeft het bier een unieke neus en smaak. De tripel bevat daarnaast ook maniok, rietsuiker en quinoa. Vooral die laatste brengt zijn typische parfum in het bier. Het bruine bier ten slotte, is dankzij stukjes geroosterde cacaobonen echt bijzonder geworden,” legt Pierre uit. GROOTS IN KLEINSCHALIGHEID Aan de samenwerking met Brasserie des Légendes ging een grondige screening vooraf. Oxfams interne Partnercommissie onderzocht de sociale en ecologische duurzaamheid van de brouwerij, net als bij Oxfams partners-producenten in het Zuiden. Ook de manier waarop het bedrijf omgaat met zijn handelspartners hielden we tegen het licht. De keuze voor nauwe langetermijnsamenwerkingen met de gerst- en hopboeren en de mouterij die het gerst verwerkt, speelde daarbij een belangrijke rol. 27 fair
Recept
Groentepaté met bier 1 UUR
4 PERS.
Dat deze onafhankelijke, lokale brouwerij bovendien een heel helder zicht heeft op alle aspecten van de productieketen, en de duurzaamheid ervan, overtuigde onze Partnercommissie ervan dat Brasserie des Légendes helemaal in het Oxfam-plaatje past. Pierre Delcoigne en zijn echtgenote staan heel dicht bij hun klanten, eindconsumenten en producten. Dat helpt hen om de werking van de brouwerij en de producten voortdurend te verbeteren.
Ingrediënten • 100 ml olijfolie* • 100 g gesnipperde ui (ongeveer 1,5 ui) • 600 g groenterestjes (gebruik gerust ook ‘afval’, zoals bloemkoolbladeren) • 2 el JUSTE blond-bier* • 100 g fijngehakte zonnebloempitten • 100 g fijngehakte pompoenpitten • 1 el groentebouillonpoeder (of 1 bouillonblokje) • peper en zout* * verkrijgbaar in je Oxfam-Wereldwinkel
Bereiding • Verwarm de oven voor op 180 °C. • Snij de groenten fijn en doe ze met de gesnipperde ui en de olijfolie in een kom. Stoof gedurende ongeveer 10 min. • Voeg het bier, de pitten en de bouillon toe. Kruid naar smaak met peper en eventueel wat zout. Laat nog enkele minuten stoven. • Schep de helft uit de kom en mix fijn. Doe alles weer bij elkaar en meng goed. • Schep in een ingevette paté- of cakevorm en druk goed aan. Zet voor 40 min. in de voorverwarmde oven. • Laat afkoelen, haal uit de vorm en serveer: bij de boterhammen, op toastjes bij het aperitief, bij een slaatje … Je kan de paté in de koelkast een week lang bewaren.
Bron: La Petite Gantoise (lapetitegantoise.blogspot.com)
28 fair
De brouwerij werkt nauw samen met gerst- en hopboeren en een vaste mouterij. “Door onze menselijke schaal kunnen wij heel flexibel reageren op wat de consument of de klant vraagt. Grote bedrijven doen daar veel langer over. Wij investeren veel tijd in de zoektocht naar de beste grondstoffen en de ontwikkeling van onze recepten. Zeker als je vergelijkt met de grote spelers die vooral hun aandeelhouders willen plezieren.” PUUR NATUUR OP ALLE VLAKKEN “De JUSTE-bieren zijn 100 % natuurlijk,” vertelt Pierre. “Ze bevatten alleen pure, plantaardige basisgrondstoffen: gerstemout, hop en gist. Kunstmatige bewaarmiddelen, stabilisatoren of kleurstoffen komen er niet aan te pas.”
Dat danken we voor een groot stuk aan de methode die de brouwer toepast: nadat ze gebotteld zijn, gisten de JUSTE-bieren een tweede keer, in een verwarmde ruimte. “De gist die voor die hergisting op fles zorgt, is een natuurlijk bewaarmiddel. Bovendien geeft de tweede gisting ook extra smaak, ze maakt het bier ‘ronder’ en complexer,” aldus Pierre. Ten slotte produceert Brasserie des Légendes het bier op een zo ecologisch mogelijke manier. Met een dak vol zonnepanelen wekt ze een kwart van de nodige energie zelf op. Ze recupereert de warmte die vrijkomt tijdens het gistingsproces om de kantoren en de hergistingsruimte te verwarmen. En door investeringen in de bottelarij verbruikt ze 80 % minder water om de bierflesjes te wassen.
“De hergisting op fles geeft het bier extra smaak. En ze maakt bewaarmiddelen overbodig.” Pierre Delcoigne is zelf alvast laaiend enthousiast over de JUSTE-bieren. “De Zuid-ingrediënten zorgen voor aroma’s en smaken die je in geen enkel ander Belgische bier terugvindt. Ik nodig iedereen dus uit om Oxfams bieren snel te ontdekken!” > Bekijk ook het filmpje over Brasserie des Légendes en de JUSTE-bieren op onze vernieuwde website: oxfamwereldwinkels.be/bier.
JUSTE
nieuw!
Artisanale Belgische speciaalbieren Fairtradegecertificeerd Zuiderse ingrediënten uit eerlijke handel Lokale korte keten Belgische gerst en hop 100 % natuurlijk geen additieven, hergisting op fles
Bruin Een vol bier met een subtiele cacaosmaak. Fairtrade-ingrediënten: BIO cacaonibs uit Peru, BIO jasmijnrijst uit Thailand, rietsuiker uit Costa Rica en yuca uit Colombia. 33 cl - €2,05 (excl. statiegeld) ALC. 7,5%
Tripel Krachtig bier met frisse citrustoetsen.
Blond Zacht bier met een subtiele bitterheid, heerlijk verfrissend. Fairtrade-ingrediënt: BIO jasmijnrijst uit Thailand. 33 cl - €1,45 (excl. statiegeld) ALC. 5,5%
Verkrijgbaar per stuk, per 4 of in bak (24 flesjes). Bier met liefde gebrouwen, drink je met verstand.
Fairtrade-ingrediënten: BIO quinoa uit Bolivia, BIO jasmijnrijst uit Thailand, rietsuiker uit Costa Rica en yuca uit Colombia. 33 cl - €1,95 (excl. statiegeld) ALC. 8,5%
oxfamwereldwinkels.be/bier
Jong geleerd
Scholen zetten hun tanden liever in éérlijke chocolade Week van de Fair Trade 2 tot 12 oktober
“Bite to fight! Bite to fight! Bite to fight!” We durven er donder op te zeggen dat de slogan van de nieuwe, eerlijker-dan-eerlijke Oxfamchocolade het goed zal doen tijdens de tientallen acties die de Vlaamse scholen in oktober opzetten. Tijdens de Week van de Fair Trade richten zij massaal alle schijnwerpers op eerlijke handel. En dat kan op 1001 manieren, zo bewijst alvast de middelbare school Het Kompas uit Sint-Truiden.
30 fair
BIJTENDE TATTOO’S Toegegeven, ze blijven geen leven lang op je arm staan. Maar reken er maar op dat de boodschap die er achter zit wél heel lang blijft nazinderen. De plaktattoos die elke school kan bestellen, dragen de slogan ‘BITE TO FIGHT voor een eerlijk inkomen’. Wie er eentje plakt, toont dat hij of zij ook vindt dat cacaoboeren een echt leefbaar en waardig inkomen moeten verdienen. Oxfam lanceert in dezelfde periode een reeks chocoladerepen, in een nieuw Bite to Fight-jasje. Ze dragen rechtstreeks bij aan het betere en eerlijkere inkomen van de cacaoboeren. Oxfam betaalt de boeren die de cacao voor deze repen leveren namelijk een fikse meerprijs, boven op het verplichte minimumbedrag om fair trade te kunnen zijn. Hiermee legt Oxfam de duurzaamheidslat een stuk hoger voor alle andere chocoladeproducenten op de markt. (meer hierover op p. 10) HET KOMPAS DUIKT IN OXFAM-BAD Voor kinderen en jongeren is de Week van de Fair Trade het moment bij uitstek om creatief aan de slag te gaan met faire chocoladerepen, potten choco, of de vele andere Oxfamlekkernijen. Zo trekken de leerlingen van het Kompas in Sint-Truiden naar een woonzorgcentrum om er de bewoners al proevend te laten kennismaken met eerlijke handel.
@futureprooffestival
#futureproof2019
future proof
17-20 oktober 2019 ALT En daar houden de dames en heren van Het Kompas het niet bij. “Wij gaan elke dag van de week iets organiseren om fair trade bekender te maken in onze stad. Wij vinden eerlijke handel een heel mooi idee en willen de Oxfam-vrijwilligers hierbij helpen,” zegt leerlinge Veva Guilliams (14). VAN PICKNICK TOT POPPENKAST “We zijn alles nog volop aan het uitwerken, maar een grote fairtradepicknick en een sponsorloop komen er zeker,” vertelt Veva enthousiast. “We gaan ook poppenkast over eerlijke handel spelen bij de lagere school. En er komt een kunstproject dat de verschillen tussen kinderen hier en kinderen in het Zuiden toont. Onze werken willen we tentoonstellen op de Grote Markt van Sint-Truiden. Op de meeste van onze activiteiten zijn ook mensen van buiten de school heel erg welkom!” “Samen met twee medeleerlingen begon ik in mei al te bedenken wat we zoal konden doen. Om al die wilde plannen uit te voeren, helpt gelukkig de hele school mee,” lacht Veva opgelucht. Evelien Boonen, directrice van Het Kompas, treedt haar bij: “Als school willen we zo veel mogelijk linken leggen met de buitenwereld. Dag in, dag uit, moedigen wij bij onze leerlingen zaken als ondernemingszin, verantwoordelijkheid en maatschappelijk bewustzijn aan. Dus doen wij maar wat graag mee met de Week van de Fair Trade.”
CTRL
F T U
DELETE
JUST N! SITIO
TRAN
U
R
Stelplaats Leuven
E
futureproof.be
Wereldwinkels
> Zin om ook in actie te komen voor eerlijke handel? Kijk op onze nieuwe website: oxfamwereldwinkels.be/scholenactie Je vindt er alle praktische info, plus een uitgebreide lijst originele actie-ideeën.
FUTURE PROOF 2019
CTRL + ALLT + DELETE 17-20 oktober - Stelplaats Leuven Van de economische tot de sociale en ecologische crisis: de wereld van vandaag vraagt om een herstart. Toenemende economische ongelijkheid, sociale uitsluiting, politieke polarisatie … De klimaatopwarming die onomkeerbaar dreigt te worden, is wellicht de meest beangstigende crisis. Tijd om actie te ondernemen. Een reboot van leven en samenleving, waarbij wij opnieuw controle claimen en een ambitieus alternatief formuleren. Control + Alt + Delete, voor het te laat is!
Veva Het Kompas in Sint-Truiden zet tijdens de Week van de Fair Trade de hele stad op stelten.
Kom naar Future Proof, het nazomerse festival van OxfamWereldwinkels en Broederlijk Delen. Je ontdekt er duurzame oplossingen voor de economische, ecologische en sociale uitdagingen van nu. Een resem inspirerende denkers en doeners komen er hun visie op de toekomst delen. Geen naïeve dromerijen, maar doordacht engagement en positieve alternatieven. > Info & tickets: future-proof.be 31 fair
Agenda
Op de kalender Er is zeker een wereldwinkel die binnenkort dé activiteit voor jou organiseert. Kijk voor de laatste updates op oxfamwereldwinkels.be/kalender
West-Vlaanderen ZA 12 OKT Poperinge OPENDEURDAG: BITE TO FIGHT! Leer bij over het belang van Oxfam in de cacaosector, terwijl je geniet van heerlijke proevertjes. oww.be/poperinge info - proeven
VR 18 OKT Gistel WIJNPROEVERIJ oww.be/gistel proeven
DI 5 NOV Gistel LEZING OVER PALESTINA Door Ludo De Brabander van Vrede vzw. oww.be/gistel info
Oost-Vlaanderen WO 2 OKT Gent LANCERING FAIR TRADE WALKS Verken voortaan de Gentse binnenstad aan de hand van de vernieuwde Fair Trade Walks en ontdek meer dan 80 toffe, ethische en ecologisch verantwoorde adresjes. oww.be/gent
WIJNPROEVERIJ In een ontspannen sfeer maak je kennis met het uitgebreide wijnaanbod van Oxfam Fair Trade. Ook achtergrondinfo over de geselecteerde wijnen en onze partners uit het Zuiden staan op het programma. Op vrijdagavond 18 oktober organiseert de wereldwinkel van Gistel (oww.be/gistel) een wijnproeverij, maar ook in jouw buurt is binnenkort vast eentje gepland. Of wat dacht je van een chocolade- of koffiedegustatie? Je kan ook zelf een ‘Fair Trade@Home’ aanvragen. oww.be/fair-trade-at-home proeven - info
2 - 12 OKT Gent SNOEPEN ZONDER SCHULDGEVOEL Week van de Fair Trade-actie voor bedrijven en horeca: bestel nu een selectie van eerlijke snacks, lokaal fruit en kaas. oww.be/gent proeven
ZA 9 NOV Belsele VERJAARDAGSFEEST De Oxfam-Wereldwinkel bestaat 19 jaar en nodigt je uit om mee te vieren. oww.be/belsele feest
info
ZO 22 SEP
AUTOVRIJE ZONDAG
In zo’n 50 steden en gemeenten draait vandaag alles rond de fiets en het openbaar vervoer. Ook heel wat wereldwinkels springen op de - niet-gemotoriseerde - kar en bouwen mee aan het straatfeest in hun gemeente. Zo worden de straten van Asse op 22 september een echte ontmoetingsplek, mét eerlijke drankjes en proevertjes van Oxfam. oww.be/asse feest - proeven
32 fair
ZA 14 DEC Dendermonde GOSPELCONCERT THE VOICES OF AFRICA Vier mee de veertigste verjaardag van de wereldwinkel. De zevenstemmige groep The Voices of Africa geeft een nieuwe dimensie aan het patrimonium van de Zuid-Afrikaanse muziek. In samenwerking met CC Belgica. oww.be/dendermonde concert - feest
Vlaams-Brabant & Brussel ELK WEEKEND VAN OKTOBER Asse (H)EERLIJK TAFELEN Verschillende Assese restaurants serveren je een Oxfam Fair Trademenu. oww.be/asse aan tafel
ELKE LAATSTE ZONDAG VAN DE MAAND Opwijk FAIR TERRAS TIJDENS ROMMELMARKT Geniet op het terras voor de wereldwinkel van een rustmoment. oww.be/opwijk feest
Agenda WO 2 - ZA 12 OKT
WEEK VAN DE FAIR TRADE België wil tegen 2020 hét Land van de Fair Trade worden. Daarvoor heeft het zichzelf enkele criteria opgelegd. Zo moet over een jaar 95% van de Belgen al over fair trade gehoord hebben, koopt elke Belg gemiddeld voor 15 euro per jaar aan fairtradeproducten, is 51 % van de gemeenten een FairTradeGemeente en bieden alle grote supermarktketens fair trade aan. Op sommige vlakken staan we al ver, op andere hebben we met z’n allen nog heel wat werk voor de boeg. Help je ons land een handje? Doe mee met één van de vele activiteiten tijdens de Week van de Fair Trade en zet eerlijke handel verder op de kaart. Alle activiteiten vind je op weekvandefairtrade.be, de plannen van de Oxfam-Wereldwinkels staan op oww.be/kalender. feest - info - proeven
ZA 7 SEP Asse FAIRE COCKTAILBAR Op de Hopduvel Trippelfuif shaken we cocktails en mocktails met eerlijke ingrediënten. oww.be/asse proeven
ZO 22 SEP Asse FAIRTRADEBAR Proef van eerlijke handel op Open-straten-dag. oww.be/asse proeven
VR 4 OKT Diest WEGWIJS IN DE WERELD VAN OXFAM Wat doet OxfamWereldwinkels eigenlijk, in België en in de wereld? Wat zijn de uitdagingen voor een eerlijke handel? We maken je graag wegwijs. oww.be/diest info
ZO 6 OKT Asse EERLIJK ONTBIJT Koffie, broodbeleg en verfrissende fruitsappen van de wereldwinkel, lokaal geproduceerde biologische kazen, brood, verse eitjes met of zonder spek … oww.be/asse aan tafel
MA 7 OKT Beersel WORKSHOPS VOOR SCHOLIEREN Het derde en vierde leerjaar van alle lagere scholen van Beersel krijgen een workshop over eerlijke handel i.s.m. Djapo. Daarna maken we samen granola met eerlijke chocolade. oww.be/beersel info - proeven
ZO 29 SEP Turnhout NAZOMEREN IN DE STADSBOERDERIJ Streekproductenmarkt met Oxfam-lekkers uit Noord en Zuid, rondleidingen in de zelfoogsttuin en heel wat randanimatie. oww.be/turnhout feest - proeven
ZA 23 - ZO 24 NOV Kortenberg CADEAUDAGEN & WERELDCAFÉ Hier doe je inspiratie op voor fairtrade- en bio eindejaarscadeaus. oww.be/kortenberg shoppen - proeven
Antwerpen
ZO 29 SEP Vosselaar BIERFESTIVAL De wereldwinkel verzorgt de koffie- en wijnbar op het bierfestival van Brouwerij De Lelie vzw. Je ontdekt er ook de nieuwe Oxfam-bieren. oww.be/vosselaar feest - proeven
ELKE 2DE ZATERDAG VAN DE MAAND Vosselaar PROEVERTJES IN DE WERELDWINKEL oww.be/vosselaar proeven
ZO 1 SEP Edegem JAARMARKT Start je dag met een lekker kopje koffie of thee met een stukje cake. Of kom aperitieven met vrienden en familie. Keuze genoeg: probeer onze nieuwe wijnen en snacks, en maak kans op een waardebon van de Oxfam-Wereldwinkel! oww.be/edegem
Nieuw schooljaar, nieuwe hobby? Word vrijwilliger bij Oxfam-Wereldwinkels! Bij deze vzw werken vrijwilligers mee op het vlak van educatie, lobbywerk, beleid, verkoop en actie & campagne. Dit kan in een wereldwinkel in jouw buurt, regionaal of op het nationale hoofdkwartier. Gooi jouw talenten en vaardigheden in de strijd voor eerlijke handel! oww.be/word-vrijwilliger actie
proeven 33 fair
Agenda
Meet & greet met OxfamWereldwinkels Je komt ons tegen op allerlei evenementen en in alle mogelijke gedaanten. Er is zeker een wereldwinkel die binnenkort dé activiteit voor jou organiseert. Kijk voor de laatste updates op oxfamwereldwinkels.be/ kalender update
DO 14 NOV Turnhout WIJNPROEVERIJ Onder de deskundige leiding van sommelier Koen Daniëls degusteren we de cava Sensus Rosé, drie witte en drie rode wijnen uit het Oxfam-assortiment. oww.be/turnhout proeven - info
info - proeven
VR 22 NOV Vosselaar WIJNPROEVERIJ Sommelier Koen Daniëls leert je de basis van ruik- en proeftechnieken en deelt zijn uitgebreide kennis over eerlijke wijnhandel, de productietechnieken en de wijnstreken in Chili, Argentinië en Zuid-Afrika. oww.be/vosselaar proeven - info
ZO 6 OKT Edegem FAIR ONTBIJT Schuif aan aan de langste ontbijttafel van Edegem. Begin je dag goed met een lekker kopje eerlijke koffie of thee én je vrienden en familie. oww.be/edegem aan tafel
ZA 12 OKT Turnhout FAIR TRADE IN DE BIB Verwendag met o.a. optredens, een boekenverkoop, een lezing ‘Heeft het zin om fair trade te kopen’ (Jan Orbie) en proevertjes uit de wereldwinkel. De hele maand oktober loopt er bovendien een tentoonstelling over eerlijke kleding. oww.be/turnhout info - proeven
ZO 20 OKT Mechelen ONTBIJTFILM Zondags ontbijtbuffet met ingrediënten uit de wereldwinkel, gevolgd door de familiefilm ‘Pachamama’ (5+). oww.be/mechelen aan tafel - film
ZA 5 OKT Hasselt FAIRE FIETSTOCHT We maken een fietstocht doorheen Hasselt, ontdekken verschillende faire adressen en proeven onderweg van eerlijke hapjes en drankjes. oww.be/hasselt
ZA 12 OKT Tessenderlo WERELDWINKELDAG Laat je verrassen door het team van jouw wereldwinkel. We zetten onze tanden in chocolade, zonder de wrange nasmaak van oneerlijke handel. oww.be/tessenderlo info - proeven
Limburg 2 - 12 OKT Hasselt WEEK VAN DE FAIR TRADE Je komt de vrijwilligers van de OxfamWereldwinkel overal in de stad tegen, met hapjes, drankjes en info over eerlijke handel. oww.be/hasselt
VR 22 NOV Hasselt WIJNPROEVERIJ Proef onze lekkere fairtradewijnen en luister naar het verhaal dat erachter schuilgaat. oww.be/hasselt info - proeven
info - proeven
@futureprooffestival
#futureproof2019
future proof
17-20 oktober 2019
DO 17 - ZO 20 OKT Leuven
FUTURE PROOF
Op dit nazomers festival voor denkers en doeners doen we van ‘CTRL+ALT+DEL’ voor onze samenleving. In Stelplaats in Leuven ontdek je duurzame oplossingen voor de economische, ecologische en sociale uitdagingen van nu.
ALT CTRL
F T U
DELETE
JUST N! ITIO
TRANS
U
R
E
Kijk op future-proof.be info - feest Stelplaats Leuven
futureproof.be
Is een product uit dit magazine niet (meer) beschikbaar in jouw wereldwinkel? Zo lang de voorraad strekt, kan elke winkel elk product bestellen, vraag er gerust Wereldwinkels naar! De prijzen in dit magazine zijn geldig vanaf 1 september 2019. Je kan op elk moment de correcte prijzen vinden op oxfamwereldwinkels.be/producten. Alle prijzen zijn onder voorbehoud van drukfouten, wijzigingen en correcties en zijn niet cumuleerbaar met eventuele andere acties of promoties.
34 fair
Colofon
Ruil op zaterdag 12 oktober een lege chocoladeverpakking voor een reep Oxfamchocolade.
Oxfam-Wereldwinkels Ververijstraat 17, 9000 Gent 09/218 88 99 redactie@oww.be Winkels oxfamwereldwinkels.be/ winkels Facebook facebook.com/ oxfamwereldwinkels Nieuwsbrief oxfamwereldwinkels.be/ digizine
Colofon
Lees de voorwaarden op oxfamwereldwinkels.be/ruil
Verantwoordelijk uitgever: Thomas Mels, Ververijstraat 15, GENT 25e jaargang nr 105 (juni - 2019) - (111) Verschijnt in januari, april, augustus & oktober Redactieadres: Ververijstraat 17, 9000 Gent redactie@oww.be Redactie: Griet Rebry Medewerkers: Wim Melis, Yasmine Mertens, Elien De Jaeger, Fey Lauw, Judith Hoogewys, Ive Boogaerts, Michiel Bleus, Els De Causmaecker, Maarten Fissette, Annette De Groot, Elisabeth Pulinckx, Tom Ysewijn, Bart Van Besien, Thomas Mels en Jonathan Matthysen. Fotografie: Yel Coverphoto: Henri Toh Vormgeving: EfraĂŻm Sebrechts Concept: Stapel
Dit magazine is gedrukt op 100% gerecycleerd papier.
oxfamwereldwinkels.be/juste 35 fair
Fair magazine, het magazine voor eerlijke handel driemaandelijks tijdschrift • augustus/september/oktober 2019 verantwoordelijk uitgever: Thomas Mels Ververijstraat 15/17 - 9000 Gent 25e jaargang nr 105 oplage: 77.250 erkenningsnummer: p206781
#justebier
JUSTE is just! Blond, bruin & tripel
DRINK LOCAL
ACT GLOBAL
oxfamwereldwinkels.be/bier Bier met liefde gebrouwen, drink je met verstand
PB- PP
BELGIE(N) - BELGIQUE