Eindtermen
1. Wereldoriëntatie - Natuur Algemene vaardigheden De leerlingen 1.1
kunnen gericht waarnemen met alle zintuigen
Levende en niet-levende natuur De leerlingen 1.3 kunnen in een beperkte verzameling van organismen en gangbare materialen gelijkenissen en verschillen ontdekken en op basis van minstens één criterium een eigen ordening aanbrengen en verantwoorden; 1.4 kennen in hun omgeving twee verschillende biotopen en kunnen er enkele veel voorkomende organismen in herkennen en benoemen; 1.5 kunnen bij organismen kenmerken aangeven die illustreren dat ze aangepast zijn aan hun omgeving; 1.6
kunnen illustreren dat de mens de aanwezigheid van organismen beïnvloedt;
1.7 kunnen de wet van eten en gegeten worden illustreren aan de hand van minstens twee met elkaar verbonden voedselketens;
Milieu
1.22 kunnen bij de verzorging van dieren en planten uit hun omgeving zelfstandig basishandelingen uitvoeren; 1.23* tonen zich in hun gedrag bereid om in de eigen klas en school zorgvuldig om te gaan met afval, energie, papier, voedsel en water; 1.24 kunnen met concrete voorbeelden uit hun omgeving illustreren hoe mensen op positieve, maar ook op negatieve wijze omgaan met het milieu; 1.25 kunnen met concrete voorbeelden uit hun omgeving illustreren dat aan milieuproblemen vaak tegengestelde belangen ten grondslag liggen; 1.26* tonen respect en zorg voor de natuur vanuit het besef dat de mens voor zijn levensbehoeften afhankelijk is van het natuurlijk leefmilieu.
Techniek als menselijke activiteit
De leerlingen zijn bereid 2.16* hygiĂŤnisch, nauwkeurig, veilig en zorgzaam te werken.
Techniek en samenleving De leerlingen kunnen 2.17 illustreren dat techniek en samenleving elkaar beĂŻnvloeden; 2.18 aan de hand van voorbeelden uit verschillende toepassingsgebieden van techniek illustreren dat technische systemen nuttig, gevaarlijk en/of schadelijk kunnen zijn voor henzelf, voor anderen of voor natuur en milieu.
Ik en de anderen: in groep De leerlingen 3.7* hebben aandacht voor de onuitgesproken regels die de interacties binnen een groep typeren en zijn bereid er rekening mee te houden.
5. WereldoriĂŤntatie - Tijd Dagelijkse tijd De leerlingen 5.1 kunnen de tijd die ze nodig hebben voor een voor hen bekende bezigheid realistisch schatten. 5.3 kunnen in een kleine groep voor een welomschreven opdracht een taakverdeling en planning in de tijd opmaken.
Historische tijd
5.9*
De leerlingen tonen belangstelling voor het verleden, heden en de toekomst, hier en elders.
Ruimtelijke ordening/bepaaldheid De leerlingen 6.9 kunnen aspecten van het dagelijks leven in een land van een ander cultuurgebied vergelijken met het eigen leven.
Algemene vaardigheden ruimte De leerlingen 6.10 kunnen in een landschap gericht waarnemen en ze kunnen op een eenvoudige wijze onderzoeken waarom het er zo uitziet.
1. Lichamelijke opvoeding - Motorische competenties Zelfredzaamheid in kindgerichte bewegingssituaties Lichaams- en bewegingsbeheersing 1.1 De leerlingen kunnen de motorische basisbewegingen op een voldoend flexibele en verfijnde wijze aanwenden in gevarieerde en complexe bewegingssituaties. Verantwoord en veilig bewegen De leerlingen 1.2 kunnen veiligheidsafspraken naleven. 1.3 kennen de gevaren en risico's van bewegingssituaties en kunnen deze inschatten en signaleren. Bewegen in verschillende milieus De leerlingen 1.23 bewegen op een aangepaste manier in de vrije natuur.
Klein-motorische vaardigheden in gevarieerde situaties De leerlingen 1.26 kunnen klein-motorische vaardigheden in verschillende situaties voldoende nauwkeurig gedoseerd en ontspannen uitvoeren. 1.27 kunnen de functionele grepen gedifferentieerd gebruiken voor het hanteren van voorwerpen.
Oplossen van kind-aangepaste bewegingsproblemen De leerlingen 1.28* kunnen geconcentreerd bezig zijn met een bewegingstaak. 1.29 zoeken zelfstandig en op een creatieve manier naar een oplossing voor een bewegings- of spelprobleem. 1.32* de leerlingen zijn bereid zichzelf vragen te stellen over hun aanpak voor, tijdens en na het oplossen van een bewegingsprobleem en willen op basis hiervan een aanpak (bij)sturen. 1.33 kunnen onder verschillende sensorische prikkels die gelijktijdig worden waargenomen de relevante prikkel selecteren.
2. Lichamelijke opvoeding - Gezonde en veilige levensstijl
De leerlingen 2.1*
hebben noties over eigen constitutie en ontwikkelen een correcte lichaamshouding.
2.2* ontwikkelen uithouding, kracht, lenigheid, snelheid en spierspanning om de motorische competenties te bereiken. 2.3*
beleven voldoening aan fysieke inspanning en kennen ook het langetermijneffect ervan.
3. Lichamelijke opvoeding - Zelfconcept en het sociaal functioneren De leerlingen 3.1*
zijn bereid een opdracht vol te houden en af te werken.
3.2*
kunnen hun eigen inspanning en die van anderen inschatten en waarderen.
3.3*
nemen deel aan bewegingsactiviteiten in een geest van fair play.
3.5*
tonen spontaneĂŻteit, expressiviteit en echtheid op een sociaal aanvaarde wijze.
3.6*
zien ongecontroleerde en ongewenste uitingen bij zichzelf in en zetten ze recht.
* De attitudes werden met een asterisk (*) in de kantlijn aangeduid.
1. Nederlands – Luisteren De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = beschrijven) de informatie achterhalen in 1.1
een voor hen bestemde mededeling met betrekking tot het school- en klasgebeuren;
1.3
een uiteenzetting of instructie van een medeleerling, bestemd voor de leerkracht;
De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = structureren) de informatie op een persoonlijke en overzichtelijke wijze ordenen bij: 1.5
een uiteenzetting of instructie van de leerkracht;
1.6
een voor hen bestemde instructie voor een buitenschoolse situatie;
2. Nederlands – Spreken De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = beschrijven) het gepaste taalregister hanteren als ze: 2.2
aan iemand om ontbrekende informatie vragen;
De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = structureren) het gepaste taalregister hanteren als ze: 2.5
vragen van de leerkracht in verband met een behandeld onderwerp beantwoorden;
2.6 van een behandeld onderwerp of een beleefd voorval een verbale/non-verbale interpretatie brengen, die begrepen wordt door leeftijdgenoten;
2.7 bij een behandeld onderwerp vragen stellen die begrepen en beantwoord kunnen worden door leeftijdgenoten; 2.8
een instructie geven zodat iemand die vertrouwd is met de situatie, ze kan uitvoeren.
De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = beoordelen) het gepaste taalregister hanteren als ze op basis van vergelijking, hetzij met hun eigen mening, hetzij met andere bronnen: 2.9*
in een gesprek kritisch reageren op de vragen en opmerkingen van bekende volwassenen;
2.10* tijdens een discussie met bekende volwassenen over een behandeld onderwerp passende argumenten naar voren brengen.
6. Nederlands - Taalbeschouwing Overkoepelende attitudes 6.1*
De leerlingen zijn bereid om op hun niveau:
bewust te reflecteren op taalgebruik en taalsysteem; van de verworven inzichten gebruik te maken in hun talig handelen. 6.2* Bij het reflecteren op taalgebruik en taalsysteem tonen de leerlingen interesse in en respect voor de persoon van de ander, en voor de eigen en andermans cultuur. Taalgebruik 6.3 Met het oog op doeltreffende communicatie kunnen de leerlingen in voor hen relevante en concrete taalgebruikssituaties en op hun niveau bij de eindtermen Nederlands reflecteren op de belangrijkste factoren van een communicatiesituatie: zender, ontvanger, boodschap, bedoeling, situatie. 6.4 Met het oog op doeltreffende communicatie kunnen de leerlingen in voor hen relevante en concrete taalgebruikssituaties op hun niveau reflecteren op:
het gebruik van standaardtaal, regionale en sociale taalvariëteiten; het gebruik van in hun omgeving voorkomende talen; normen, houdingen, vooroordelen en rolgedrag via taal; taalgedragsconventies; de gevolgen van hun taalgedrag voor anderen en henzelf; talige aspecten van cultuuruitingen in hun omgeving.
7. Nederlands - (Inter)culturele gerichtheid 7* De leerlingen tonen bij de eindtermen Nederlands een (inter)culturele gerichtheid. Dit houdt in dat ze:
ďƒź verschillende cultuuruitingen met een talige component in hun omgeving ex-ploreren en er betekenis aan geven; ďƒź hun gedachten, belevingen en emoties bij ervaringen met de eigen culturele leefwereld in vergelijking met die van anderen verwoorden; ďƒź uitgaande van het eigen referentiekader enige kennis verwerven over de diversiteit in het culturele erfgoed met een talige component en er waardering voor krijgen.