Tekst bij PowerPoint eerste graad De eik een allemansvriend 1.
Vandaag gaan we jullie vertellen over deze boom, die wel honderd jaar oud is. Het is een eikenboom. Weet je hoe je dat ziet?
2.
Aan de vorm van het blad zie je, dat die boom een eik is. Natuurlijk zie je het aan de eikels, want dit zijn de zaden van de eik. Je kunt je niet voorstellen dat die grote boom ooit uit zo'n kleine eikel is gegroeid. Toch is dat zo.
3.
Misschien heeft deze gaai die eikel wel hier gebracht. Een gaai vindt eikels heel lekker. Hij plukt ze van de boom, onder het vliegen verliest hij er weleens een. Ook stopt hij ze in de grond om de eikel in de winter te kunnen opeten. Soms vergeet de gaai waar hij de eikel verstopt heeft.
4.
Als de eikel op een goede plek terecht komt gaat er een worteltje uit groeien en een heel dun stammetje. Na een tijdje komen er dan een paar blaadjes aan. Zie je? Uit de eikel is dan een heel klein boompje gegroeid.
5.
Dat kleine boompje groeit en groeit zijn hele leven lang en krijgt elk jaar meer takken en bladeren, Zijn lange wortels zitten stevig in de grond en dat dunne stammetje is een echte stam geworden.
6.
Hoe groter de eik is, hoe meer dieren er een plekje kunnen vinden. Als je goed tussen de bladeren in de boom zoekt kun je ook insecten vinden, zoals deze meikever. Je ziet hem hier veel groter dan hij in het echt is. Meikevers vinden de sappige bladeren erg lekker.
7.
Ook deze processierupsen gaan lekker smullen van de eikenbladeren Je ziet de rupsen hier in lange rijen naar boven klimmen.
8.
Kijk eens naar dit blad. Wat zit daar nu? Dat zijn galappels, ze lijken ook wel een beetje op een appel. Vind jij dat ook? Er groeit een soort wesp in, een galwesp. Steken doet deze niet hoor.
9.
Wil je weten hoe die in zo'n galappel komt? Luister maar eens goed. Het galwespje legt een eitje en doet er een sapje bij. Het blad zorgt ervoor dat er een bolletje omheen groeit. Dat noemen we een gal.
10. Binnen in de gal komt uit het eitje een larve, het lijkt een klein wit rupsje. Zie je het? Dat larfje leeft in een rond kamertje. Het zuigt vocht uit de wand van het kamertje en kan zo veilig groeien. 11. Het groeit tot het tijd is te verpoppen, dat wil zeggen het larfje veranderd in een galwespje. Het galwespje knaagt zich naar buiten. Zie je het gangetje? Dit galwespje is ook weer erg vergroot, in het echt is het piepklein. 12. In de herfst zijn de bladeren niet meer groen maar krijgen ze andere kleuren. De eikels vallen op de grond en ook veel bladeren vallen af. Werkgroep Isis vzw
Tentoonstelling 2014 'De eik een allemansvriend'
Tekst PowerPoint eerste graad
13. Dat wordt smullen voor de dieren, zoals voor deze ree, want die vindt eikels heel erg lekker. Soms eet hij weleens van de schors en van de takken en de bladeren. 14. Eekhoorns en bosmuizen lusten ook graag eikels. Ze verstoppen een voorraad om deze in de winter op te eten. Zouden ze alles terug kunnen vinden?…Nee hè. En wat groeit er dan uit?… 15. De egel lust geen eikels, hij is op zoek naar een warme plek om zijn winterslaap te houden. Tussen de wortels van de boom en de afgevallen bladeren slaapt de egel heel de winter. 16. In de winter rust de boom uit van al dat groeien. Alle bladeren zijn er afgevallen, hij is helemaal kaal. Je kan nu goed zien dat er ondertussen al veel meer takken zijn bijgekomen. 17. Hé wat zie ik daar tussen de wortels? Is dat geen konijnenhol? Konijnen zitten onder de wortels van de eik lekker warm en droog. 18. Kijk eens hoe dik de boom is geworden. Zo dik dat deze opa zijn armen er niet meer omheen kan doen. 19. Als de eiken groot genoeg zijn geworden, worden ze soms door houthakkers omgezaagd. Hier liggen een heleboel omgezaagde bomen, ze gaan er timmerhout van maken. 20. De timmerman kan daar van alles van maken. Misschien is er bij jou thuis ook wel wat van eikenhout gemaakt, zoals bijvoorbeeld de tafel of stoelen. Ja, zelfs de vloer kan van eikenhout gemaakt zijn. 21. Deze kar en zelfs de wielen zijn van eikenhout gemaakt. 22. Bomen kunnen ook ziek worden. Als de schors loslaat, krijgt de boom niet genoeg water meer. 23. Achter de schors gaan insecten gangen knagen, ze vinden zo'n oude boom nog best fijn om in te leven. 24. De specht hakt de schors nog verder los om bij de insecten te komen. Het hout van de boom is niet meer zo hard, de specht kan er nu gemakkelijk een gat in hakken en daarin zijn nest maken. 25. Als de jonge spechten uit het nest zijn. Kunnen vleermuizen dat gat weer gebruiken. In holle bomen wonen vleermuizen ook graag. 26. De eik is nu al heel ziek geworden. Toen het stormden waaide hij om. Denken jullie dat dit het einde is? 27. Nee hoor, kijk maar eens, allerlei plantjes groeien er op. Door de mossen en varens ken je hem niet meer terug.
Werkgroep Isis vzw
Tentoonstelling 2014 'De eik een allemansvriend'
Tekst PowerPoint eerste graad
28. Insecten en diertjes eten ook van de dode eik. Paddenstoelen zoals deze mooie biefstukzwammen groeien onder op zijn stam. Langzaam rot de boom weg. 29. Je ziet dat er niet meer veel is overgebleven van die dikke eik. 30. Maar gelukkig zijn er uit zijn eikels weer nieuwe eikenbomen gegroeid, waar ook weer veel dieren in kunnen wonen. 31. Jullie kunnen, als het mooi weer is in of onder de eikenbomen spelen. 32. En bij slecht weer kunnen jullie binnen aan de slag met eikels. Kijk maar eens wat een knappe dingen je kan maken. Nu zijn jullie ook waarschijnlijk ook nieuwsgierig geworden wat we hier bij de eik gaan doen. Laten we gauw gaan kijken.
Werkgroep Isis vzw
Tentoonstelling 2014 'De eik een allemansvriend'
Tekst PowerPoint eerste graad