Król Edyp PROLOG Przed świątynią gromadzi się lud Teb. Modlą się i błagają władcę o pomoc, gdyż nad miastem panuje jakieś fatum. Zwierzęta zdychają, zwiększa się liczba ludzi starych, a nie młodych. Edyp obiecuje zająć się tym problemem. Wysłał już wcześniej Kreona do wyroczni apollińskiej, by ten znalazł sposób, aby pomóc Tebom. Kapłan oznajmia Edypowi, że właśnie Kreon powrócił. Wyrocznia oznajmiła, że aby uratować miasto od nieszczęść, należy pomścić śmierć Lajosa. Winowajca znajduje się w mieście. Nie wyjaśniono okoliczności zamordowania Lajosa, gdyż uwagę od tego problemu odwrócił Sfinks. Edyp obiecuje ludowi zająć się sprawą Teb, które prześladują nieszczęścia. PARADOS Chór wzywa Atenę, Apolla oraz Artemidę. Śpiewa też o tym, że ludzie ciągle umierają, że szerzy się ciągle śmierć. EPEISODION I Edyp w przemowie do ludu zachęca, aby winowajca się ujawnił. Chce dzięki temu zakończyć klęskę miasta. Władca mówi, że zabójcy nie zostanie zrobiona krzywda, opuści tylko miasto. Przewodnik chóru radzi mu udać się do Tyrezjasza - wróżbity. Kreon przyprowadza w końcu Tyrezjasza. Edyp prosi wróżbitę, by ten wyjawił tajemnicę. Milczenie Tyrezjasza władca odbiera jako fakt, że to on sam zabił Lajosa. Za sprawą tego oskarżenia wróżbita mówi całą prawdę. Oznajmia, że sam Edyp jest winny śmierci Lajosa. Władca nie może w to uwierzyć. Władca odbiera te słowa jako część spisku Kreona z wróżbitą. Tyrezjasz oczywiście temu zaprzecza. Starzec przed wyjściem wspomina Edypowi o jego prawdziwych rodzicach. Chce się o nich cokolwiek dowiedzieć. Tyrezjasz przemawia jednak zbyt zawiło, aby ten zrozumiał. Odchodząc mówi o tym kto jest zabójcą Lajosa. STASIMON I Pieśń chóru jest pełna niepewności. Nie wiadomo kogo na myśli miał Tyrezjasz. Chór wysławia czyny swojego władcy (Edypa). EPEISODION II Kreon oznajmia ludowi, że Edyp oskarżył go, że to on kazał powiedzieć obelgi na temat króla. Chór odpowiada, że oskarżenia padły pod wpływem emocji. Edyp jest oburzony faktem, iż Kreon ośmielił się do niego przyjść. Edyp nie zaprzestaje w swoich oskarżeniach. Chce skazać Kreona na śmierć. Do dyskusji włącza się Jokasta. Broni Kreona i przedstawia Edypowi argumenty mówiące o niewinności Kreona. Edyp w końcu daruje mu winy. Jokasta opowiada o okolicznościach śmierci byłego męża. Lajosowi przepowiedziano, że zginie z rąk swojego syna. Edyp w obawie o swoje życie kazał porzucić niemowlę w górach. Edyp nie może uwierzyć w słowa Jokasty. Władca pyta ile lat minęło od śmierci Lajosa, gdzie bez-nauki.pl – ściągi, opracowania, testy 1
jest to miejsce w lesie i jak był wtedy ubrany jego ojciec. Gdy ta mu odpowiedziała Edyp jest przerażony. Zrozumiał, że dokonał ojcobójstwa. Pyta się żony, gdzie jest jedyny ocalały świadek zdarzeń. Edyp chce się spotkać z nim. Jokasta pyta się męża dlaczego tak się zachowuje. Ten w odpowiedzi opowiada jej historię swojej przeszłości. Mówi, że nie jest prawdziwym synem Polybosa i Merope. Rodzice zaprzeczyli temu, a wtedy zdruzgotany Edyp w tajemnicy udał się do wyroczni apollińskiej, aby dowiedzieć się prawdy o sobie. Tam usłyszał straszną wróżbę o sobie. Powiedziano mu, że będzie dzielił łoże z własną matką, zabije ojca i wyda potomstwo. Uciekł więc do Koryntu by przepowiednia nie mogła się spełnić. Dotarł też do miejsca śmierci swego ojca. Spotkał tam ludzi na skrzyżowaniu. Nie chciał jednak ustąpić im drogi, więc dostał od starca biczem. Edyp spodziewa się teraz, że tym starcem mógł być Lajos. Jeżeli świadek zezna, że napadła go grupa ludzi, wtedy Edyp jest niewinny, gdyż on był sam. STASIMON II Chór śpiewa o świętości przepowiedni i broni boskich wróżb. EPEISODION III Jokasta modli się o litość dla Edypa. Przychodzi posłaniec z Koryntu i oznajmia, że ojciec Edypa nie żyje. Władca nie musi się więc już lękać ojcobójstwa. Lud koryncki chce aby tron objął teraz Edyp, lecz ten unika tego i obawia się matczynego łoża. Posłaniec uświadamia mu że nie jest on synem Polybosa. Edypa kiedyś odnalazł pastuch w lesie i oddał do temu oto posłańcowi. Ten ofiarował go Polybosowi i Merope, którzy byli dla niego bardzo troskliwi i opiekuńczy. Edyp posłuchawszy tą opowieść, jeszcze bardziej pragnie odnaleźć prawdziwych rodziców. Jokasta błaga, by tego nie robił. STASIMON III Śpiew chóru jest pełen radości. Chór rozmyśla czy Edyp nie jest synem któregoś z bogów. EPEISODION IV Edyp pyta dawnego sługi Lajosa o znajomość z posłańcem z Koryntu i o to czy wie coś o dziecku, które sprzed laty mu oddał. Sługa nie chce odpowiedzieć. Król straszy go batami, więc ten zaczyna mówić. Prawda wychodzi na jaw. Okazuje się, że Edyp zamordował swojego ojca i jest mężem własnej matki. STASIMON IV Chór śpiewa o życiu Edypa. Człowiek nie ma wpływu na swoje życie, jest zależny od woli bogów, którzy decydują o losie ludzi. EXODUS Jokasta popełnia samobójstwo. Gdy Edyp zobaczył swoją zmarłą żonę zabrał szpilki z jej szaty i wbił je sobie w gałki oczne. Król jest zdesperowany. bez-nauki.pl – ściągi, opracowania, testy 2
Lamentuje nad swoim nieszczęśliwym losem. Żałuje, że uratowano go w dzieciństwie od śmierci. Nie ma czelności spojrzeć ludziom w oczy. Kreon radzi się bogów co ma począć z Edypem. Edyp prosi by Kreon zatroszczył się o jego dwie córki - Ismenę i Antygonę. Żegna się z córkami i zostaje na własną prośbę wygoniony z miasta.
bez-nauki.pl – ściągi, opracowania, testy 3