Be e ss tt e e ll e e zz e e rr ,, B
WELKOM
Beste lezer, Met de start van december staan ook de feestdagen weer voor de deur. En wie feestdagen zegt, zegt gezellig tafelen. Maar niet alleen tafelen, want ook koken blijft bij heel wat gastheren en –vrouwen een trouwe traditie. De gasten willen culinair verwend worden, zoveel is zeker. Wie hier een aardig mondje over kan meespreken is Peter Goossens, de topchef van het Hof van Cleve in Kruishoutem. Perfectie is voor deze driesterrenchef geen streefdoel, het is een vereiste. We vroegen hem naar het verhaal achter zijn steile klim op de
culinaire ladder en hoe hij het tot een van de beste chefs van België wist te schoppen. Want wie straks aan het koken slaat, kan maar beter een goed voorbeeld hebben. Veel leesplezier en alvast een gezellig eindejaar! Jan Moens Opmerkingen of suggesties? jan@wieper.be
INHOUD Interview....................................................................................... ++ Peter Goossens: Hof van Cleve's driesterrenchef
04
Gezond & Wel................................................................................... ++ Waarom dieethypes één pot nat zijn
14
Eropuit............................................................................................. ++ De 6 beste kerstmarkten van europa
18
Focus.................................................................................................. ++ Hoe angst ons verlamt
20
Socio............................................................................................. ++ Waar onze fascinatie voor juwelen vandaan komt
22
Kruiswoordraadsel....................................................................
24
Superman....................................................................................... ++ Zo word je een ster op de dansvloer ... Met davy brocatus
26
Feesten........................................................................................... ++ Het verschil tussen champagne, cava en prosecco
28
Verschijning: maandelijks Editie: Klein-Brabant Andere editie: Meise-Londerzeel, Grimbergen & Kapelle o/d Bos Totale oplage: 47 000 ex. December 2015 Volgende verschijning: 12 januari 2
4 18 04 20
Aan huis bezorgd bij ieder gezin in de streek door Bpost Hebt u een exemplaartje gemist? Spreek uw postbode aan of meld het ons, dan doen wij het nodige.
Coverfoto: © Heikki Verdurme Ontwerp en realistatie:
Om in Wieper Magazine te adverteren, contacteer Jan Moens / ++ 0479/700759 / janmoens@medijan.be. Dasmusweg 5a / 1980 Zemst ++ Fax: 015/61 63 72 ++ info@wiepermagazine.be
++ www.wiepermagazine.be Een uitgave van Wieper BVBA Verantwoordelijke uitgever: Jan Moens Wieper is niet verantwoordelijk voor de advertenties van haar adverteerders. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
PETER GOOSSENS
Hoewel hij alle reden heeft om te zweven, is de meester-chef een toonbeeld van bescheidenheid. Een sterrenchef zonder sterallures, zeg maar. Want zijn restaurant Hof Van Cleve is dan misschien geen nieuwe culinaire ontdekking meer, maar het is en blijft één van de gastronomische parels van ons land. Dat blijkt ook jaarlijks uit de guide Michelin, waar Goosens zijn drie sterren telkens weer weet te verzilveren en ook voor Gault Millau blijft hij de Belgische primus met een indrukwekkende 19/20. De top lijkt bereikt, maar dat wil de Kruishoutemse chef niet geweten hebben. Er is namelijk altijd ruimte voor verbetering. Niet enkel bij zichzelf, maar voor de gastronomie in het algemeen. “Ik heb jarenlang uitgebreid in de kijker gestaan. Dat was met één doel: de gastronomie toegankelijk maken voor een zo breed mogelijk publiek”, daarom laat hij ook met plezier aan u weten hoe hij het precies allemaal voor elkaar heeft gekregen. WIEPER: WANNEER WIST JE: ‘IK WORD KOK’? GOOSSENS: “Eten maken met verse producten fascineerde me al mateloos in mijn tienerjaren. Op mijn twaalfde vroeg ik dus aan mijn ouders of ik naar de hotelschool kon gaan. Maar mijn vader eiste dat ik eerst mijn humaniora afwerkte. Uiteindelijk hebben we een compromis gesloten: na drie jaar moderne humaniora mocht ik naar de hotelschool. Achteraf gezien ben ik hem dankbaar voor zijn harde houding, omdat ik daardoor een basiskennis chemie en fysica heb. Dat zorgde ervoor dat ik vloog door mijn cursussen wijnleer, drankenkennis, bereidingskunde en voedingsleer. Na mijn opleiding werkte ik drie jaar als hulpkok, assistent en leerling in to-
prestaurants in Parijs. Dat betekende zes dagen op zeven, veertien uur per dag groenten snijden of langoustines openen. Daar leerde ik heel goed met messen om te gaan. (lacht) Parijs was een goede leerschool.” WIEPER: WAAROM EEN RESTAURANT IN KRUISHOUTEM EN NIET IN PARIJS, NEW YORK OF LONDEN? GOOSSENS: “Ik hou van drukke wereldsteden, maar niet om daar te werken. In de keuken is het al koppen lopen, klop je lange werkdagen en moet je veel stress verduren. Als ik dan ’s nachts afgemat het restaurant verlaat, wil ik rust. Ik heb drie jaar in Parijs gewoond en werd er helemaal gek. Toen was het me al dui-
“Tijdens de kerst staat de kok des huizes twee dagen te stressen in de keuken, in plaats van te ontspannen met de familie. Daar gaan veel mensen vaak in de fout.”
Hof van Cleve in Kruishoutem
4
“Het leven van een chef-kok is zowel privé als professioneel geen gemak. En dan heb ik het niet alleen over chefs in sterrenrestaurants.” delijk dat ik een restaurant zou beginnen ‘op den buiten’, een plek waar ik ook tot rust kon komen. Bovendien is het heel mooi wonen in de Vlaamse Ardennen.” WIEPER: WERPEN DE KOOKPROGRAMMA’S NIET TEVEEL LICHT OP DE AMATEURKOK? PETER GOOSSENS: “Ik denk dat zo’n programma’s net goed illustreren dat koken niet louter iets in de pan gooien is. Dat is één van de voornaamste redenen waarom ik graag aan programma’s als ‘Mijn Restaurant’ heb meegewerkt. Het was noodzakelijk om de ernst van onze sector kenbaar te maken. Het leven van een chef-kok is zowel privé als professioneel geen gemak. En dan heb ik het niet alleen over chefs in sterrenrestaurants. Overal moet de lat hoog gelegd worden, zélfs als je alleen stoofvlees met frieten serveert. Wie niet zijn uiterste best wil doen in de discipline die hij beoefent, kan er maar beter niet aan beginnen. Althans niet op professioneel vlak. Dat is een boodschap die volgens mij toch duidelijk door ‘Mijn Restaurant’ wordt uitgedragen. Kookprogramma’s zijn ideaal om de kijker te tonen dat er bij de ‘simpele daad van het koken’ zoveel meer komt kijken: van de gaartijd tot de presentatie en de smaakcombinatie. Alles is belangrijk.” pagina 8
Peter
Goossens
© JP Gabriel
een kruid of een specerij te laten intrekken, de mogelijkheden zijn eindeloos.” WIEPER: HEB JE OOIT MOMENTEN VAN ONZEKERHEID GEKEND?
Hof van Cleve in Kruishoutem
WIEPER: WAT DOE JE MET JE AMBITIE ALS HET HOOGSTE AL BEREIKT IS? WAAR BLIJF JE JE MOTIVATIE VANDAAN HALEN? GOOSSENS: “Als chef moet je twee keer per dag het hoogste bereiken, daarin ligt de ambitie. Het doel blijft nog steeds de gasten blij te maken. Ook steeds de geschikte producten vinden, is een uitdaging op zich. De producten zijn zoveel mogelijk afkomstig uit de streek, van kleinschalige boeren die ik persoonlijk ken. En het zijn uiteraard ook altijd seizoensproducten. Bij ons zal je nooit hopscheuten uit de kas eten of aardbeien buiten seizoen. Ik heb dat van thuis uit meegekregen. Mijn ouders hechtten ook veel waarde aan kwalitatieve producten. Mijn vader had een enorme moestuin met kippen en zorgde ervoor dat er elke dag verse groenten op tafel stonden. Moeder wist perfect welke bakker het beste brood bakte, welke boer de allerbeste karnemelk verkocht en welke slager het lekkerste vlees in huis had. Ze hadden beiden een neus
“Ik heb drie jaar in Parijs gewoond en werd er helemaal gek. Toen was het me al duidelijk dat ik een restaurant zou beginnen ‘op den buiten’.”
8
Hof van Cleve in Kruishoutem
“Geloof het of niet, maar de eerste maanden kwam hier amper één klant over de vloer.” voor kwaliteit, waardoor ik met de paplepel die liefde voor de keuken meekreeg. Maar het is zeer belangrijk om vernieuwend te blijven. Dat is in alle sectoren zo, van mode tot gastronomie en interieur. Je moet de nieuwe tendensen niet blindelings volgen, je moet erop vooruit zijn, ze misschien zelfs zelf creëren. Het is hier essentieel dat je trouw blijft aan de kwaliteit van je producten. Haute couture en haute gastronomie zijn daar een beetje gelijkaardig in: beide werken met de beste basisproducten. Het is aan de meester om daar creatief en smaakvol mee om te springen. Ik sta niet zomaar aan de top, ik heb daar tientallen jaren keihard voor geknokt. En omdat ik elk jaar naar een grotere perfectie streefde, kreeg ik eerst één ster, dan twee en uiteindelijk drie. Nu is het een kwestie van die alle drie te behouden. Maar ik wil hier wel nuchter in zijn, dat moet wel, want de top vergt het uiterste van je.” WIEPER: IS ER GEEN GRENS TOT DE VERBETERING VAN EEN GERECHT? GOOSSENS: “Zeker niet. Je moet constant zoeken en meegaan met de tijd. Wanneer je niet meer bijleert, sta je niet stil, maar ga je achteruit. Er zijn altijd nuances bij te leren. Een product en de bereiding daarvan kan van cultuur tot cultuur variëren. Experimenteren beperkt zich niet tot de avant-gardekeukens, ook in de traditionele keuken wordt onderzoek gedaan naar manieren om de smaken intenser te maken. Zonder daarbij aan lichtheid in te boeten. We eten tenslotte niet meer zoals vijftig jaar geleden. Toen was de keuken veel zwaarder, omdat er veel meer boter en room werd gebruikt. Experimenteren in de keuken kan op heel wat verschillende manieren: van extractie onder druk tot langzaam koken of een bereiding laten rusten om de smaak van
GOOSSENS: “Toch wel. Na mijn omschakeling in 1997 naar een gastronomische en duurdere keuken. Geloof het of niet, maar de eerste maanden kwam hier amper één klant over de vloer. Ik heb dagen gehad dat ik heb moeten zitten wachten op de eerste klant en soms om 22 uur moest sluiten zonder enig succes. Het eerste jaar heb ik op mijn tanden moeten bijten. Op een zeker moment heb ik serieus getwijfeld om de zaak weer te veranderen naar een brasserie. Ik ben blij dat ik uiteindelijk heb doorgezet, want na dat jaar kwam plots onze eerste Michelinster uit de lucht gevallen en dat heeft alles in een treinversnelling doen gaan.” WIEPER: WAT VIND JE ERVAN DAT STEEDS MEER SOUSCHEFS OP ZICHZELF BEGINNEN? GOOSSENS: “Mensen horen het niet graag, maar uiteindelijk is iedereen vervangbaar. Ook ik. Zo’n tweede man waarop je 100 procent kan rekenen, is voor een chef cruciaal, dat zeker. Maar ook als je souschef vertrekt, moet je door. Er zullen steeds mensen vertrekken en vervangen worden. Die nuchtere ingesteldheid is noodzakelijk. Een keukenbrigade is een complexe, geoliede machine die professioneel altijd op het ergste moet voorbereid zijn. De klanten mogen in geen geval ervaren dat er ergens schroefjes loszitten. Dat is een doel dat ik voortdurend voor ogen houd: we zijn er voor de gasten, en alleen voor hen. Zodra die reserveren, moet hun belevenis beginnen. Het is mijn beroepseer dat ze zich elk bezoek aan ons herinneren en dat we voldoen aan hun hoge verwachtingen. Als dat niet het geval is, hebben we gefaald. En dan kan ik me niet permitteren. Beter nog: daar wil ik me nooit bij neerleggen.” WIEPER: STAAT ER DAN EEN HOUDBAARHEIDSDATUM OP JOUW AANWEZIGHEID IN HET HOF VAN CLEVE? GOOSSENS: “Ik bedoelde vooral dat iedereen slechts tijdelijk rondloopt op deze wereld. Dat geldt ook voor mij. Ik kan het me niet voorstellen dat ik al zou stoppen, daarvoor werk ik te graag. Al heb ik mijn leven en mijn dood natuurlijk niet in de hand. Het leven is een loterij. Er zijn mensen die Spartaans leven en toch op hun vijftigste doodvallen, anderen roken drie pakjes sigaretten per dag en worden alsnog negentig. Ik laat jaarlijks mijn bloed en cholesterol onderzoeken en ik let op mijn
pagina 10
Peter
Goossens
doen en laten. Het zou dom zijn om geen rekening te houden met wat me op medisch vlak door mijn arts opgedragen wordt. Maar als je te veel aan de eindigheid denkt, ben je verloren. Ik huiver van aftakelen en vind het een vreselijk akelig idee dat ziektes als alzheimer, kanker en weet ik veel nog wat, zomaar langs kunnen komen. Maar ik richt me op de positieve dingen in mijn leven. Ik romantiseer het niet, maar heb nergens spijt van. Ik ben verslingerd aan mijn vrouw, mijn keuken, mijn zaak, mijn ploeg en mijn job.” WIEPER: KAN JE DE KEUKEN VOLLEDIG OPZIJ ZETTEN WANNEER JE OP VAKANTIE BENT? GOOSSENS: “Het is iets dat ik nooit echt loslaat. En dat terwijl het broodnodig is om af en toe de batterijen op te laden. Gelukkig borrelt de interesse in eten tijdens mijn verlof op een losse manier. Niets moet. Maar toch kan ik geen markt bezoeken in het buitenland zonder eens aan die prachtige groenten te voelen of aan het vlees te ruiken. Ik bén eten. Ik houd van goed eten. Maar dat kan evenzeer een steak met frieten, sla en mayonaise zijn. Of een goedgemaakte vol-au-vent. Ik hou van
© VTM
“Wie niet zijn uiterste best wil doen in de discipline die hij beoefent, kan er maar beter niet aan beginnen.” gerechten met karakter en daar zijn streekproducten vaak verantwoordelijk voor. Voor mij is het belangrijk dat de smaken, aroma’s en texturen van die producten goed tot hun recht komen. Dat is een kwestie van respect, zowel voor de gasten als voor de producten.” WIEPER: HOE WORDEN DE FEESTDAGEN GEVIERD TEN HUIZE GOOSSENS? GOOSSENS: “Tijdens de kerstvakantie sluit ik de zaak en zoek ik twee weken de zon op. Kerst en nieuwjaar worden beide zeer sober en in intieme familiekring gevierd. Dan doe ik op culinair vlak echt niets. Ik hou niet zo van die heisa die gepaard gaat met de feestdagen. Het is een moment om van simpele, lekkere dingen te genieten. Daar gaan veel mensen vaak in de fout. Tijdens kerst worden plots recepten op het menu geplaatst die ze nooit eerder
gemaakt hebben. Vervolgens staat de kok des huizes twee dagen te stressen in de keuken, in plaats van te ontspannen met de familie. Tenslotte lijkt dát me de bedoeling van die periode. Al moet ik toegeven dat ik niet de man ben die zich in zijn zetel zal neervlijen om een hele dag te mijmeren. Ik moet altijd wel íets doen: wandelen, bewegen, rondrijden, onder de mensen komen, wat sporten, vrienden ontmoeten en – tsja – tafelen. (lacht)” WIEPER: BEDANKT VOOR HET GESPREK!
12
Gezond & Wel Waarom dieethypes één pot nat zijn Vet, suiker, tarwe of melk: dieetgoeroes keren zich steeds weer tegen een ander voedingsproduct. Als we alles volgen wat ons afgeraden wordt, mogen we straks enkel nog een glas water met een gerust hart tot ons nemen. Waarom steeds die veranderende voedingsadviezen? En kan het kwaad om erop in te gaan? We mogen dan wel denken dat we goed bezig zijn door het verorberen van de zogenaamde superfoods zoals bepaalde noten, olijfolie, vette vis, .. Maar volgens heel wat kinderziekenhuizen bij onze noorderburen leidt dit net tot een ondervoed nageslacht. De oorzaak ligt bij een te eenzijdig voedingspatroon. Heel wat ouders laten een heleboel voedingstoffen links liggen, omdat ze ergens gelezen hebben dat ze schadelijk zouden zijn. Ze lezen boeken waarin staat dat brood van tarwe je ziek maakt, melk een witte sloper is en sinaasappelsap vol gif zit. Want in sap zit vruchtensuiker en suiker is vergif. Het zijn bovendien niet alleen wetenschappers die ons dicteren wat we wel en niet mogen eten, maar ook beroemdheden of topsporters. Daardoor wordt het moeilijk het kaf van het koren te scheiden, want wie spreekt nu de waarheid?
“In de V.S. probeert maar liefst een vijfde van de bevolking gluten te vermijden, terwijl uit onderzoek blijkt dat slechts één à twee procent daadwerkelijk glutenintolerant is.” Heroïneverslaving Vaak volgen we geen inzichten, maar lopen we blindelings achter bekende koppen aan. Zo is de Amerikaanse actrice Gwyneth Paltrow een fanatieke tegenstander van bepaalde producten. De actrice was niet dik of ziek, maar voelde zich wel moe en slap, waarop ze de raad van een arts raadpleegde. Die zei dat Paltrow niet alleen van de koffie en de alcohol moest afblijven, maar ook van – hier komt het – zuivel, eieren, vlees, schaaldieren, diepwatervis, soja, tarwe en suiker. Wat ze precies dan wel nog at, gooide ze in boekvorm. Paltrow haalde namelijk zoveel energie uit haar dieet, dat ze een kookboek wereldkundig maakte met 185 gerechten die ze wél nog mocht eten. De tennisser Novak Djokovic deed hetzelfde, maar dan met glutenvrij eten. Hij claimt dat hij sinds 2011 zo veel Grand Slams wint, omdat hij geen gluten – eiwitten die je in som14
mige graanproducten vindt – meer eet. Aan zo’n kookboek – met veelal een bijpassende voedingsnaam – valt miljoenen te verdienen. Daaruit blijkt dat het voor de consument niet zo belangrijk is of de gezondheidsboodschap al dan niet klopt. In de Verenigde Staten probeert maar liefst een vijfde van de bevolking gluten te vermijden, terwijl uit onderzoek blijkt dat slechts één à twee procent van de bevolking daadwerkelijk glutenintolerant is. Het is niet evident om je eetpatroon op een gezonde wijze te verbeteren. We leven in een wereld vol goedkoop, ongezond eten dat veel te verleidelijk wordt aangeprezen om te laten staan. Wat we dus zoeken, is een makkelijke oplossing. Een afslankpil zou ideaal zijn: onbeperkt schransen en toch slank blijven. Maar zolang die pil niet uitgevonden wordt, zoeken we onze toevlucht tot diëten. Hoe eenvoudiger diëten klinken, hoe liever we eraan beginnen. Maar ze maken hun belofte niet vaak waar. Ermee afvallen is moeilijk. Zelfs als het je lukt om je aan de strenge voorschriften te houden, is de kans klein dat je slank wordt en blijft. Dat bewijst het feit dat slechts tien tot twintig procent van de dieetvolgers slaagt in haar opzet. Ter vergelijking: een afkickende heroïneverslaafde heeft meer kans op succes.
“Een afkickende heroïneverslaafde heeft meer kans op succes dan een diëter.” Muizenissen De voedingswetenschap laat jammer genoeg vooral zien dat het heel moeilijk is om heldere uitspraken te doen over gezond en ongezond voedsel. Er zijn grofweg twee manieren om voeding te onderzoeken. Toxicologen kijken naar stofjes die in voeding voorkomen. Ze testen het effect ervan op muizen en stellen de maximaal toelaatbare dosis vast. Alleen zijn muizen uiteraard geen mensen, en hebben niet alle stoffen dezelfde werking. Daarnaast doen epidemiologen ook bevolkingsonderzoeken, waarin ze een grote groep mensen over een langere periode volgen. Helaas eet je veel verschillende dingen, en zaken als beweging en slaap beïnvloeden je fitheid ook. Het effect van één enkel voedingsproduct is daardoor niet of nauwelijks vast te stellen. Dat maakt dieetgoeroes met hun simpele aanpak net zo aantrekkelijk, omdat deskundigen er weinig tegenin kunnen brengen. Eetadvies verspreidt zich snel als het simpel klinkt. Het idee dat suiker gif is, blijft beter hangen dan ‘we zouden wat minder suiker moeten eten’. En een bekend gezicht kan een eetmethode al snel beroemd maken. In dat pr-geweld raken genuanceerde adviezen van voedingswetenschappers al snel ondergesneeuwd. Het is gelukkig pas gevaarlijk als je zo veel voedingsproducten gaat vermijden dat je een eenzijdig menu overhoudt. Als je bijvoorbeeld alle koolhydraten schrapt, kom je uiteindelijk voedingsstoffen tekort. Wanneer je de populairste eetmethodes naast elkaar legt, kom je tot het advies dat je weinig sterk bewerkt voedsel moet eten. En dat is een goede tip, want bewerkt voedsel bevat veel zout, suiker en vet. Maar als we iets met een korreltje zout mogen nemen, dan zijn het wel de vele restricties van de voedselhypes. Gebruik niet enkel je verstand bij het drinken van bier dat met liefde gebrouwen werd, maar ook bij het voedsel dat je – zowel met als zonder liefde voorgeschoteld wordt.
16
Eropuit De 6 beste kerstmarkten van europa
Berlijn
Dacht je dat de kerstmarkt een recent ingevoerde truc was van de winkeliers om tijdens kerst meer geld binnen te halen? Dan zit je grondig fout. De kerstmarkt bestaat namelijk al sinds de middeleeuwen. En het is niet meer dan begrijpelijk dat het al die tijd in stand gehouden werd. Want zelfs in een tijd waar heel wat aankopen via het internet gedaan kunnen worden, overtreft niets het gevoel van arm in arm en licht beschonken op zoek te gaan naar de meest authentieke kerstcadeaus. En dat hoeft uiteraard niet per se in eigen land.
1. Berlijn, Duitsland
3. Nuremberg, Duitsland
Om heel eerlijk te zijn, heb je absoluut geen extra reden nodig om deze bruisende stad te bezoeken. Maar schaatsbanen, reuzenraderen, kermis en rodelbanen zijn maar een paar van de attracties die de aandacht trekken op de meer dan 60 kerstmarkten doorheen de stad. De Gendarmenmarkt wordt beschouwd als de mooiste van de stad.
Eén van de meest fabelachtige markten in Duitsland is de Christkindlesmarkt, die dateert van midden zestiende eeuw en maar liefst 180 kerstkraampjes bevat. Maar wat het uiteraard écht magisch maakt, is de pittoreske omgeving van het Beierse oude stadscentrum.
Koop… originele werken op vlak van kunst, interieurontwerp, mode en hedendaagse sieraden op de Trendmafia’s Christmas Design Market.
Drink… alle soorten glühwein tijdens een kroegentocht langs de verscheidene drankkraampjes. Zorg er wel voor dat je een bodem hebt gelegd met een beroemde Duitse curryworst.
Zing mee met… traditionele Duitse kerstliedjes. Met ‘Stille Nacht’ en ‘Oh Tannenbaum’ kan werkelijk geen enkel kerstlied wedijveren.
2. Birmingham, Groot-Brittannië
Koop… leg je innerlijke kind in de watten met lebkuchen (pittige gemberkoekjes), lokaal gemaakt houten speelgoed en zwetschgenmännle (traditionele decoratieve figuurtjes gemaakt van walnoten en pruimen). Eet… lokale specialiteit Nürnberger Rostbratwürste, traditioneel geserveerd op een hartgevormd bord. Het is noodzakelijk om een goede bodem te leggen, gezien de glühwein hier sterker is dan op eender welke kerstmarkt.
Kijk uit voor… het kerstkind, een lokaal tienermeisje gekleed in een goudkleurige toga met een grote kroon op haar hoofd. Vergeet zeker niet het meisje te begroeten, want één van de selectiecriteria van de job is de bereidheid te werken in alle weersomstandigheden, dus jouw verbaal schouderklopje kan ze misschien wel gebruiken. Elke zichzelf respecterende Britse stad wordt in december helemaal Deutsch-verrückt. Maar de Frankfurt Markt in Birmingham zou de grootste authentieke markt buiten Duitsland en Oostenrijk zijn. Koop… een reeks lokale producten voor op je kersttafel op de bijhorende Christmas Craft Fair. Dé toppers: biologische worsten en huisgemaakte chutney en kaas. Al kan je ook een speciale editie van Monopoly – die zich afspeelt in Birmingham – aanschaffen om te spelen tijdens een lange winterse nacht met de familie. Drink… Engels seizoensbier zoals ‘Ding Dong’ en ‘Elves’ Bells’ in The Old Contemptibles pub, een korte wandeling verwijderd van de kerstmarkt. Zing mee met... ‘Merry Christmas Everybody’ en ‘I Wish it could be Christmas every day’, door de lokale bands Slade en Wizzard. Het is traditie om deze liedjes op repeat te spelen op werkelijk elke plaats waar aan kerstshoppen gedaan wordt. 18
4. Kopenhagen Tivoli Gardens, het pretpark van de Deense hoofdstad, viert dit jaar Noorse en Russische tradities met attracties in kerstthema, rendieren en een verlichte miniaturen replica van de Pokrovkathedraal in Moskou.
Koop… (als je dat ziet zitten) een accessoire van zeehondenhuid om de bevolking van Groenland te steunen. Daar worden zeehonden niet enkel geslacht voor hun vlees, maar werkelijk elk deel van het dier wordt er gebruikt. Eet… Aebleskiver, dat zijn donuts gebakken in een speciale pan met ronde gaten. Ze worden traditioneel geserveerd met glögg, warme wijn die op smaak gebracht werd met amandelen en rozijnen.
Kijk uit voor… de nisse. De traditie zegt dat deze ondeugende wezentjes op zolder en in schuren wonen en geluk schenken aan degenen die voor hen zorgden. Heel wat Denen zetten op kerstavond nog steeds een kom havermout voor hen klaar om hen braaf te houden.
5. Strasbourg Met een markt die al bestaat sinds 1570, heeft de Franse stad zichzelf tot de hoofdstad van Kerstmis gebombardeerd. Dennenbomen maken deel uit van de natuurlijke bebossing, waardoor ze op hun dorpsplein jaarlijks kunnen uitpakken met de grootste kerstboom van Europa.
Koop… regionale delicatessen, zoals foie gras en traditionele koekjes voor de Bourgondiër die thuis bleef. Drink… bier gebrouwen door monniken uit de Elzasstreek. Het bier wordt speciaal voor Kerstmis gemaakt, is pittig van smaak en amberkleurig.
Zeg… ’E gueti wnchte & E glecklichs Nej Johr’, oftewel: prettige kerst en een gelukkig nieuwjaar in de regionale taal van de Elzas.
6. Hamburg, Duitsland Het legendarische – maar louche – SintPauli district biedt met het feest ‘Santa Pauli’, een versie van de kerstmarkt waar stripshows gehouden worden en travestieten de scepter zwaaien. Wellicht geen markt waar je je kinderen naartoe wil nemen. Koop… het handgemaakte houten speelgoed dat atypisch is voor de hulpjes van de Kerstman.
Drink… van de op Amaretto-gebaseerde hete appelwijn, een gevaarlijke lokale punch. Doe mee met… pornokaraoke! Iemand? l lang voorbij. Nu springt iedereen met makkelijk bestuurbare rechthoekige valschermen waarbij je als een veertje neerkomt.”
Focus Hoe angst ons verlamt Angst. We weten allemaal hoe het aanvoelt, maar besteden amper de tijd om dat gevoel te analyseren. Welke angst is terecht en dewelke is vooral een gevolg van onze verbeelding? Vooral bij kinderen is het verband tussen angst en verbeelding groot, maar op een bepaald punt leren de meesten dat achter zich te laten als ze opgroeien. Er zitten tenslotte geen monsters onder het bed, en niet elke aardbeving laat gebouwen instorten. Maar is onze angst voor een terroristische aanslag even banaal of is deze wel terecht? Een angst is eigenlijk een verhaal dat in ons hoofd sluipt en paniek zaait. Angsten en verhalen hebben dezelfde componenten: personages, een begin, een midden en een einde. Je stapt in het vliegtuig. Het vliegtuig stijgt op. De motor valt uit. Onze angsten bevatten beelden die even levendig kunnen zijn als wat je vindt in een roman. Rationeel of niet, maar onze angsten lokken een erg gelijkaardige vorm van spanning uit. Dat bleek op 15 november toen paniek uitbrak op de Place de La République. Iemand schrok van een geluid en de mensen
“Zelfs als er elke eerste vrijdag van de maand om 12 uur een terroristische aanslag wordt gepleegd met 200 doden, is de kans dat je als Fransman omkomt in een verkeersongeluk nog steeds groter.” op het plein reageerden als vluchtdieren: eerst rennen, dan kijken of er gevaar dreigt. De politie ging de mensen voor in de hysterie en riep hen op om te gaan liggen. De menigte sloeg op hol. Mannen, vrouwen en kinderen wierpen zich ter aarde en zochten voor een niet bestaand gevaar hun ‘toevlucht’ in trappetjes van souterrains en in de metro. Net als alle grote verhalen richten angsten onze aandacht op een vraag die even belangrijk is in het leven als in de literatuur: wat gaat er nu gebeuren? Met andere woorden doen onze angsten ons nadenken over de toekomst. Alleen mensen zijn
20
in staat om op deze manier aan de toekomst te denken. We projecteren onszelf vooruit in de tijd. Dat mentale tijdreizen is nog iets dat angst gemeen heeft met verhalen. Angst werkt ook zo. Hierbij leidt, net als in fictie, een ding altijd naar een ander. Wat we niet uit het oog mogen verliezen is dat we zélf de auteurs zijn van die verhalen. Wij hebben het in de hand. Hoe we onze angsten lezen, kan een diepgaand effect hebben op ons leven. Want uiteindelijk was er op 15 november niets aan de hand. De paniek was pure massahysterie. Meer precies, een vorm van massahysterie zoals die niet lang geleden nog ondenkbaar was. Propaganda Soms komt onze ergste vrees natuurlijk uit, zoals de recente terroristische aanslag ten midden van Parijs. Maar hoe weten we naar welke angst we moeten luisteren en naar welke niet? Het is belangrijk om ze zowel artistiek als wetenschappelijk te benaderen. Het artistieke slaat op de kunst van de verbeelding, maar het is net zo belangrijk om ook de koelte van het oordeel van een wetenschapper te bezitten. Die tempert en beoordeelt onze intuïtieve reacties. En dat zorgt ervoor dat we ons wat minder vaak zouden laten beïnvloeden door de meest obscene ideeën. De Fransen vertoeven nu niet in groter levensgevaar dan daarvoor. Neem nu alleen al het voorbeeld van het verkeer. Hier zijn in 2012 in Frankrijk 3645 verkeersdoden gevallen. Voor het huidige jaar zijn nog geen cijfers bekend, maar dat zullen er ongeveer 3200 worden. Vergelijk dat met het feit dat nog geen 200 mensen het leven gelaten hebben door terrorisme in Frankrijk. In het Franse verkeer sterven – tussen de aperitief, diner en het digestief – meer dan 15 keer meer onschuldige burgers dan door terroristische aanslagen. De kans dat je door een terroristische aanslag omkomt, is dus miniem en statistisch verwaarloosbaar. De bewering dat de Fransen nu nergens meer veilig zouden zijn, is pure propaganda voor de terroristen. Zelfs als er elke eerste vrijdag van de maand om 12 uur een terroristische aanslag wordt gepleegd met 200 doden, is de kans dat je als Fransman omkomt in een verkeersongeluk nog steeds groter. Durf je dan nooit meer in een auto te stappen? Duik je dan met je fiets de berm in,
als er een auto nadert? Spring je dan bij elke voorbijrijdende auto in een portiek? Nee, natuurlijk niet. Daarom heet het ook ‘terrorisme’ of ‘het aanjagen van angst’. Het is een fysieke daad, maar het beoogde effect is zuiver psychologisch. En in het geval van de massaal televisiekijkende Europeaan heeft het gewerkt. Zwakte Terrorisme is het wapen van de zwakkeren, van diegenen die onvoldoende middelen hebben om een leger op de been te brengen en een land aan te vallen. Die personen of groeperingen vallen – juist door hun zwakheid – terug op bangmakerij. Je kunt namelijk altijd veel meer mensen angst aanjagen, dan je kunt doodschieten. Dat is ook het effect dat door terreur wordt beoogd, ongeacht wie de opdrachtgever of de uitvoerder is. De hysterische reacties van zowel Fransen als westerse journalisten hebben natuurlijk te maken met de collectieve sentimenten, die via massale evenementen en de alom aanwezige beeldschermen overgedragen worden. Als je met z'n allen blij bent bij een aflevering van ‘K3 zoekt K3’, is het niet onlogisch dat je ook met z'n allen bang bent als er ergens wat gebeurt. Nu heeft terreur een beperkte bandbreedte waarin het werkt. Als er te weinig aanslagen gepleegd worden, werkt terreur niet. Dan zijn mensen even bang, en daarna niet meer. Maar gebeurt er elke maand wel wat, zoals in Israël, dan verliezen de mensen hun angst en gaan ze, net als de Israëli’s, juichen als hun jachtvliegtuigen overvliegen en extra genieten van het leven. De plegers van de aanslagen in Parijs op Charlie Hebdo (in januari) en Bataclan (in november) waren buitengewoon goed op de hoogte. Ze weten dat de beste manier om de Fransen in angst te houden is, om voorlopig geen aanslagen meer te plegen, althans toch voor even. Als we onze angsten beter leren inschatten, zouden we ons misschien minder zorgen maken over terrorisme en meer over de subtiele en langzamer verlopende rampen waar we mee worden geconfronteerd: het langzame dichtslibben van onze slagaders en de geleidelijke veranderingen in ons klimaat. Dan zetten we onze angst om in iets productief, gezien we aan dat toekomstbeeld wel nog iets kunnen veranderen.
Socio Waar onze fascinatie voor juwelen vandaan komt “Diamonds are a girl’s best friend”, zong Marilyn Monroe. Hoewel een vrouw nog steeds een gil van verrukking zal slaken, zodra ze een fonkelende steen ziet, gaat die stelling tegenwoordig niet zo hard meer op. Maar hoewel de vriendenkring van een vrouw iets uitgebreider is geworden, behoren juwelen nog steeds tot hun inner circle. Een ideaal cadeau dus voor je geliefde of allerliefste (schoon)moeder. Maar waar komt die fascinatie vandaan? Doorheen de geschiedenis hebben juwelen altijd bestaan, ongeacht religie of ras, als vorm van expressie, rijkdom en sociale status. Het materiaal en de technieken om ze te vervaardigen zijn al op heel wat manieren geëvolueerd, maar er zijn ook heel wat gelijkenissen tussen de eerste sieraden van zo’n 90.000 jaar geleden en die van nu.
“Pas sinds het begin van de twintigste eeuw kreeg de juwelenindustrie het idee om huwelijksringen te promoten voor mannen.” Huwelijksring De functie van juwelen varieert in de loop van de geschiedenis. Ze deden zowel dienst als een soort ruilmiddel, als modeaccessoire en als een manier om je artistiek uit te drukken. Heel wat culturen hebben juwelen gebruikt in de vorm van geldmiddel en doen dat de dag van vandaag nog steeds. Koninklijke juwelen dienden om de rijkdom van een land te garanderen en bij velen maken sieraden nog steeds deel uit van hun dierbaarste en duurste bezit. Van zodra edelmetalen en -stenen gebruikt werden om juwelen mee te maken, werden ze gezien als een teken van rijkdom. Heel wat sieraden vinden hun oorsprong in hun functie, zoals bijvoorbeeld een broche om kleren samen te houden of een riem om de taille in te snoeren. Nadien werden ze vooral gedragen omwille van hun decoratieve voordeel. Naast het esthetisch nut, hadden juwelen ook het opzet om de status van bepaalde vooraanstaande figuren te tonen. Zo mochten in het oude Rome slechts bepaalde klassen ringen dragen. Later werden zelfs wetten opgelegd over wie welk type sieraad mocht dragen, eveneens gebaseerd op klasse. De maatschappij heeft altijd al de rol van sieraden gedicteerd. Zo werden mannen met oorringen in de 19de en 20ste eeuw als verwijfd bestempeld, maar is een grote hoeveelheid blinkende kettingen nu wel op en top mannelijk in de wereld van de hip-hop. Het is ook pas sinds het begin van de twintigste eeuw dat de juwelenindustrie het idee kreeg 22
om huwelijksringen te promoten voor mannen. Daardoor werd tegen de jaren veertig maar liefst 85 procent van de huwelijken in de Verenigde Staten afgenomen met een ‘dubbele ring’-ceremonie. En dat in vergelijking met een luttele vijftien procent in de jaren twintig. Maar ook religie heeft een grote invloed op het dragen van juwelen. Zo worden in de Islam gouden juwelen bij mannen aanzien als een sociaal taboe. En ook in het Nieuw Testament werd niet positief over goud gesproken. Daarin zou een prostituee omschreven worden met heel wat edelstenen en parels rond de hals en een gouden beker in de hand. Bloedrood De oude Egyptenaren verkozen daarentegen wel de luxe, zeldzaamheid en gemakkelijke bewerking van goud boven eender welk ander materiaal. Gouden ornamenten groeiden er al snel uit tot de manier om kracht en religiositeit mee te symboliseren. Mensen met macht pronkten met hun gouden juwelen tijdens leven en dood, want de sieraden gingen mee de graftombes in. Samen met oud goud gebruikten de Egyptische siersmeden ook gekleurd glas en tal van edelstenen. Toch verkozen ze vooral glas als nevenmateriaal bij het vervaardigen van juwelen, omdat glas makkelijk bewerkbaar én kleurbaar was. Kleuren hadden namelijk een groot belang en aan elke tint werd een andere betekenis gegeven. Zo zei het ‘Boek van de Dood’ specifiek dat een ketting van Isis rond de nek van een mummie rood moest zijn om de drang van Isis naar bloed te bevredigen. Groene juwelen stonden dan weer voor vruchtbaarheid en een goede oogst. Heel wat edelstenen die we nu als kostbaar aanzien – zoals diamanten – werden toen trouwens slechts zelden gebruikt, louterweg omdat ze kleurloos waren. Egyptenaren geloofden dat elke edelsteen een bepaalde mystieke kracht bezat die overging naar diens drager. Vandaag de dag worden sieraden wereldwijd steeds meer gezien als een vorm van artistieke expressie, omdat de materialen van de productie steeds betaalbaarder en meer beschikbaar zijn. Dat zorgde ervoor dat edele metalen en edelstenen niet langer beschouwd worden als tekenen van rijkdom en sociale status. De tech-
“Heel wat edelstenen die we nu als kostbaar aanzien – zoals diamanten – werden vroeger slechts zelden gebruikt, louterweg omdat ze kleurloos waren.” nologische verbeteringen zorgden er eveneens voor dat er sieraden konden gemaakt worden uit betaalbare en gemakkelijk beschikbare materialen. Bovendien worden synthetische materialen zodanig bewerkt dat ze esthetisch kunnen rivaliseren met de duurste natuurlijke edelstenen. Die factoren hebben doorheen de jaren geleid tot een grotere focus op het ontwerp en creativiteit van een juweel, dan diens sociale status. In welke vorm ook, juwelen horen bij onze menselijke cultuur. Dus als je straks op zoek gaat naar een mooi sieraad voor het eindejaar, voel je dan toch niet al te schuldig over het prijskaartje, je houdt tenslotte enkel een familietraditie in stand ..van 90 000 jaar oud.
Wist je dat….? • In een aantal landen – waaronder Zweden – vastgelegd is dat alleen de koning en zijn echtgenote de kroonjuwelen mogen dragen? In andere landen is ook gebruik door de andere leden van de Koninklijke Familie toegestaan. • Het aantal karaat staat voor de puurheid van het goud? 24K is 99,9% puur goud, 18K is 75%, 14K is 58,3%, 10K is 41, 7%, alles onder de 10K goud wordt gezien als ‘junk gold’ of gouden troep. • De bekendste diamant ter wereld – The Hope Diamond – in 1958 per gewone post verstuurd werd door Harry Winston naar het Amerikaanse Smithsonian Museum? De waarde van de steen wordt geschat tussen de 200 en 250 miljoen dollar.
24
Superman Zo word je een ster op de dansvloer … MET DAVY BROCATUS Dansen. Het is iets waar menig man de kriebels van krijgt. Nu de feestperiode eraan komt, is er geen ontsnappen aan. WIEPER ging daarom ten rade bij Davy Brocatus, professionele danser en -leraar bekend van Sterren op de Dansvloer én eigenaar van Dansstudio 1-2-3. Hij leert al jaren geliefden om elkaar niet op de tenen te trappen en in harmonie de meest vloeiende bewegingen te maken. Lees en leer. WIEPER: KOPPELDANSEN BRENGEN VEEL STRESS MET ZICH MEE. HOE KOMT DAT? DAVY BROCANTUS: “Heel simpel: koppels dansen tegenwoordig amper nog samen. Er is ook veel minder gelegenheid toe dan jaren geleden. Nu wordt er enkel nog samen gedanst tijdens een occasioneel familie- of huwelijksfeest. Als je terug kijkt naar de jaren zeventig en tachtig, bevond zich wel op elke hoek van de straat een dansfeest. Een bal was vroeger dé manier om elkaar te leren kennen. Tegenwoordig wordt enkel nog individueel gedanst. En dan veel vaker door vrouwen, dan door mannen. Als ze dan eens samen moeten dansen, weet geen van beiden hoe ze zich precies horen te gedragen. Er komen soms koppels op dansles voor hun huwelijk die voordien nog niet eens één slow samen hebben gedanst. In Europa zijn we op dansgebied – samen met Frankrijk – de sukkels van de klas.” WIEPER: IS ONS GEBREKKIG GEVOEL VOOR RITME DAN CULTUREEL GEBONDEN? BROCATUS: “Dat heeft er zeker mee te maken. We zijn als volk vrij gereserveerd, waardoor we ons niet snel durven bloot te stellen aan iets waar we niet goed in zijn. Bovendien hechten we veel belang aan onze persoonlijke ruimte. Dat is inherent aan dansen, want dan is fysiek contact met een andere persoon essentieel en veel dichter dan je in het dagelijkse leven zou toelaten. De veiligheidsperimeter wordt verkleind, maar dat laat onze gereserveerdheid niet altijd toe. In Nederland hoort leren dansen bij het volwassen worden. Tieners worden vanaf hun puberteit geheid op dansles gestuurd. Van Scandinavië over Engeland tot Zuid-Europa zit dans veel meer ingebakken dan hier in België of bij onze Franse buren.” WIEPER: WAAROM HEBBEN VROUWEN MINDER ANGST OM DE DANSVLOER TE BETREDEN? BROCATUS: “Dat is zeker niet genetisch bepaald. Want zet muziek op voor een kind van drie jaar – meisje of jongen – en het zal spontaan beginnen te dansen. Maar wat gebeurt er nadien? Bij de derde verjaardag krijgen meisjes strikjes in hun haar en een cd met muziek. Wat krijgen de jongens? Een bal. Die motorische ontwikkeling en het gevoelsmatige wordt bij de heren dus quasi niet gestimuleerd. Behalve als het wordt bijgeschaafd op muziekles of notenleer. Gebeurt dat niet, dan zullen ze pas als jong adolescenten merken dat ze geen gevoel voor ritme of muziek 26
hebben en dat is niet bepaald een troef op relatievlak. Om dan te kiezen om op dansles te gaan, moeten ze letterlijk en figuurlijk een drempel over. Het enige moment waarop de meeste mannen wel de moed bijeen kunnen rapen om te dansen, is wanneer ze beschonken zijn. Dan vervaagt de drempel en de persoonlijke grenzen, maar natuurlijk ook de controle. Daar moet je echt voor opletten, want ik kan je garanderen dat vrouwen niet bepaald enthousiast worden wanneer een man zijn gehele gewicht in de strijd gooit. Drank maakt je overmoedig, en als je dan niet op de nodige ervaring kan terugvallen, schaadt het meer dan het baadt. Van fietsen over dansen tot autorijden, geldt één regel: het moet gecontroleerd blijven. En om dat te garanderen, heb je een basis aan technische bagage nodig. In de auto moet je ook niet enkel het gaspedaal induwen, want dan vlieg je uit de bocht.”
graag hun stuur af, waardoor ze meer tegen- dan meewerken. Het is vaak sterker dan zichzelf. Ik zit in een leerkracht-leerling situatie, waardoor ze mij met gemak laten sturen, maar bij hun eigen partner dúrven ze die controle niet af te geven. Dat is natuurlijk nefast voor de dans, want er kan maar één chauffeur zijn. In dit geval is dat puur fysisch bepaald, omdat we ervan uitgaan dat de heren fysiek sterker zijn, wat een goede omkadering is om te leiden. Ik vergelijk het ook vaak met een partner die zijn rijbewijs nog moet halen: de passagier mag enkel ondersteunend werken. Een foutenmarge hoort bij het leerproces, want als je het stuur overneemt, zal hij nooit een goede chauffeur worden. Je moet hem de tijd geven om zijn kilometers af te leggen.”
WIEPER: WAT ZIJN DE BASISSTAPPEN OM ALS DAME TE ‘VOLGEN’?
BROCATUS: “Dúrven. Want wie bang is, krijgt slaag. Neem de tijd om thuis – of op dansles – een paar basisstappen te leren. Dan word je zekerder wanneer je je in publiek begeeft. Maar als je tot vier kan tellen, kan je leren dansen. Het is eigenlijk een motorische eigenschap die iedereen zich in principe eigen zou moeten maken. Ik keer terug op mijn auto-metafoor: de meeste mensen kunnen met de wagen rijden, maar bij de eerste les zijn er veel die stilvallen. Het is door te oefenen dat je ervaring opdoet. De comfortzone stijgt daardoor, maar niet iedereen wordt daarom een goede chauffeur. Dat hangt natuurlijk af van heel wat andere factoren, zoals techniek en toewijding.”
BROCATUS: “Het lijkt simpel, maar er zijn heel wat vrouwen die moeite hebben om de controle af te geven. Een goede metafoor hiervoor is een koppel dat samen met de auto rijdt. De heer zit aan het stuur van de wagen met de vrouw als passagier. Maar sommige vrouwen geven niet
“In Europa zijn we op dansgebied – samen met Frankrijk – de sukkels van de klas.”
WIEPER: WAT MOET EEN MAN DOEN OM EEN VROUW GOED TE LEIDEN?
WIEPER: ZOU JE DURVEN TE STELLEN DAT DE RELATIE VAN EEN KOPPEL DAT SAMEN KAN DANSEN BETER IS? BROCATUS: “Dansen heeft een grote psychologische invloed. Je moet jezelf open stellen wanneer je met iemand danst. De fysieke nabijheid bij koppels beperkt zich vaak enkel tot het liefdesspel, wat jammer is. Want wanneer je leert dansen, leer je je gevoelsmatig open te stellen naar anderen toe. Het is dat net dat vrouwen appreciëren bij mannen, want als ze hun harnas kunnen afwerpen tijdens het dansen, dan lukt hen dat ook op andere momenten. Althans als ze daar bereid toe zijn, natuurlijk.” WIEPER: BEDANKT VOOR HET GESPREK! Les volgen bij Davy Brocatus? Dat kan bij Dansstudio 1-2-3, Lange Lozanastraat 16, Antwerpen, tel: 03/ 226 35 52, www.dansstudio123.be
Feesten Het verschil tussen champagne, cava en prosecco Tijdens de feestdagen vloeit de champagne rijkelijk. Niets zo feestelijk als een glaasje bruisende bubbels om mee te toosten. Een smal glas met het goudkleurige goddelijke vocht aan het begin van een diner is niet alleen stijlvol, maar stimuleert ook de eetlust. Bovendien is het ook de ideale afsluiter van iedere maaltijd. De perfecte partner voor een feestperiode waarbij indigesties zegevieren. Maar wat is nu juist het verschil met andere sprankelende dranken zoals Cava en Prosecco? Wij bieden het antwoord voor wie door de bubbels het drankje niet meer ziet. De goddelijke drank is onmisbaar op de feesttafel, want het laat zich perfect vergezellen door hartige, maar ook zoete hapjes en desserts. En niet alleen onze smaakpapillen worden verwend, want champagne versterkt ook ons humeur: het kameleontische drankje past zich aan elk gevoel aan. Bovendien doet het er vaak weinig toe hoe een bepaald merk champagne precies smaakt. Met welke drank toost je op een heugelijke gebeurtenis? Een dure fles Cava waarvan je de rekening bewaart om te bewijzen dat die echt wel meer gekost heeft dan de modale fles uit de supermarkt? Of koop je een fles échte champagne waarvan je de smaak eigenlijk niet per se beter vindt? Het doet er veelal niet toe hoe de drank smaakt, zolang je maar kan uitpakken met een etiket waar het gouden woord ‘champagne’ op vermeld staat. Bij een heugelijke gebeurtenis hoort het nu eenmaal om bubbels met een ‘c’ te drinken uit fluitglazen. Het is trouwens geen toeval dat champagneglazen hoog en smal zijn. Een flûte moet een gestroomlijnde en slanke vorm hebben zodat het contact met de lucht beperkt blijft, waardoor de champagne langer koolzuur behoudt. Leeftijd is niet enkel een getal Champagne blijft de populairste der sprankelende wijnen en wordt geproduceerd met drie verschillende druiven: Pinot Noir, Chardonnay en Pinot Meunier. Enkel de mousserende wijn
die in de Champagnestreek wordt gemaakt, mag zichzelf officieel ‘champagne’ noemen. Het verschil met de andere sprankelende dranken zit uiteraard niet enkel in de naam. Prosecco is bijvoorbeeld van Italiaanse kweek en vooral populair in de Verenigde Staten, al kan het goedkopere prijskaartje daar zeker iets mee te maken hebben. Maar in tegenstelling tot champagne gaat de ouderdomsstelling
“Het doet er veelal niet toe hoe de drank smaakt, zolang je maar kan uitpakken met een etiket waar het gouden woord ‘champagne’ op vermeld staat.” hierbij niet op: het wordt níet beter met de jaren en wordt dan ook altijd jong gedronken. De bereidingswijze van Cava is dan weer identiek aan die van champagne, met als verschil dat het overal in Spanje gemaakt kan worden en niet streekgebonden is. Macabeo, Xarel-lo en Parellada zijn de drie Spaanse druivensoorten die aan de basis liggen van de alom bekende Cava. De Spaanse variant wordt in tegenstelling tot Prosecco wel soms wat ouder gedronken, net als champagne. Algemeen gezien is
Prosecco lichter en iets zoeter dan champagne. Cava is dan weer ietwat droger dan Prosecco – en ongeveer gelijk aan champagne – maar is minder complex en zonder de smaakdiepte en de specifieke koekjessmaak. De bruisende varianten verschillen niet enkel van smaak, maar worden ook op een andere manier gedronken. Zo wordt Cava meestal gedronken na het diner en bij het dessert. Zowel Cava als Prosecco kunnen best gedurende hun eerste drie bestaansjaren gedronken worden, terwijl champagne minstens vijftien maanden bewaard moet worden. In tegenstelling tot een wijnfles moet het label van champagne niet vertellen uit welk jaar het komt. Gebeurt dat wel, dan gaat het om een heel goed champagnejaar en kan die best drie jaar rijpen. Alcoholvrij vertier Niets is goed als het teveel is. Juist omdat je weet dat er een stop op zit, smaakt dat glas champagne dat je drinkt des te beter. Maar wat voor die zielen die geen alcohol kunnen of willen drinken tijdens de feestdagen en toch iets spannender willen drinken dan een glaasje appelcider? Het internet biedt heel wat varianten aan in de vorm van zoete, alcoholvrije drank, maar als je fan bent van het verwarmende effect dat alcohol veroorzaakt, raden we Pimento aan. Het bezorgt de alcoholonthouder een licht brandend gevoel met de bekende warme gloed.
Wist je dat…? • Er gezegd wordt dat de champagnecoupe gevormd is naar de borsten van Marie-Antoinette? • Een champagnekurk een snelheid van meer dan 160 km/uur kan bereiken? • Er 350 flessen nodig waren om het champagne-bad van Marilyn Monroe mee te vullen? • Champagne drie keer zoveel gas bevat als bier en 30 bubbels per seconde produceert? • Het Madame De Pompadour, de officiële maîtresse van Louis XV, was die de bekende woorden ‘Champagne is the only wine that leaves a woman beautiful after drinking it…’ uitsprak?
28
30