definicje projektowe tekst projekt graficzny
Zdzisław Sobierajski Iwona Szymańska
• straty poniesione przez Inwestora z powodu niewłaściwego zarządzania procesem projektowo-wdrożeniowym • za zyski dla Inwestora wynikłe z efektywnego zarządzania procesem projektowo -wdrożeniowym.
Design Management (produktu lub usługi) Projektowanie działań zespołu oraz zarządzanie procesem projektowo-wdrożeniowym produktów lub usług.
www.definicjeprojektowe.pl
Design Manager działa w imieniu i z upoważnienia Inwestora. Jest odpowiedzialny za skuteczność i efektywność realizowanego przez siebie procesu. Skuteczność Design Managera jest miarą jego kompetencji. Design Manager - obowiązki: • projektowanie, planowanie i budżetowanie procesów • koordynowanie pracy zespołu projektowo wdrożeniowego • przydział zadań do wykonania • kontrola harmonogramu pracy zespołu (synchronizacja z biznes planem) • walidacje i analizy etapów procesu projektowo-wdrożeniowego • rozliczenia zrealizowanych etapów oraz przydzielanie budżetów na realizację kolejnych etapów Design Manager - odpowiedzialność: • za finansowe skutki prowadzonych procesów projektowo-wdrożeniowych. • za optymalizację nakładów inwestycyjnych na proces projektowo-wdrożeniowy, w stosunku do pożytków z produkcji projektowanych produktów i usług
UWAGA! Na polskim rynku pojawiło się wielu dyplomowanych Design Managerów, którzy ukończyli studia podyplomowe organizowane przez różne uczelnie, ale nie mają jeszcze praktycznego doświadczenia w realizacji wdrożeń dla gospodarki, a przemysłu w szczególności. Inwestor na własną i wyłączną odpowiedzialność ztrudnia Design Managera do realizacji swoich projektów inwestycyjnych. UWAGA! Dlatego powinien szczególnie zadbać o weryfikację wiedzy, kompetencji a zwłaszcza praktycznego doświadczenia Design Managera. Zwłaszcza w zakresie znajomości technologii których dotyczy wdrożenie, oraz umiejętności efektywnego finansowo zarządzania złożonymi procesami wdrożeniowymi. UWAGA! Design Manager, który nie potrafi policzyć realnych kosztów implementacji projektowanych produktów do produkcji seryjnej, zawsze będzie dla Inwestora dużym problemem. Dizajn Manager jest osobiście i materialnie odpowiedzialny (przed Inwestorem) za ekonomiczną skuteczność procesu projektowo -wdrożeniowego, którym zarządza. Design Manager ma ogromny wpływ na tempo pracy i czas realizacji zadań projektowo-wdrożeniowych. Jest kluczowa osobą od pracy której bezpośrednia zależą zyski inwestora.
Brief (produktu lub usługi)
Analiza rynku i konkurencji
Dyspozycja Inwestora, obejmująca oczekiwane aspekty, właściwości i uwarunkowania, w tym technologiczne oraz ekonomiczne, projektowanego produktu lub usługi oraz kryteria jakości i odbioru wykonanej na podstawie brief’u pracy projektowo-wdrożeniowej.
To jest proces mający na celu ocenę, jaką szansę rynkową mają wybrane koncepty i rozwiązania funkcjonalne. Nieodzownym elementem analizy jest sprawdzenie poprawności założeń biznesowych produktu.
www.definicjeprojektowe.pl
UWAGA! Należy pamiętać, że nie wszystkie opisane w początkowym Brief’ie zadania, są możliwe do efektywnego wdrożenia. Jednocześnie w trakcie pracy projektowej zwykle pojawiają się nowe propozycje, które z pożytkiem warto wdrożyć. Przykład: W pragmatyce pracy BusinessFriendlyDesign, z wyjątkiem sztywnych uwarunkowań finansowych i technologicznych, brief zawsze traktujemy jako dokument „otwarty”, ulegający udoskonaleniom uzgodnionym z Inwestorem, praktycznie przez cały czas trwania procesu projektowo-wdrożeniowego. Brief, a właściwie jego kolejne wersje, są jednocześnie dokumentem, który ewidencjonuje historię zaordynowanych zmian i udoskonaleń projektu.
Analizę zawsze prowadzimy wspólnie z Inwestorem. Jest to niezbędny etap procesu projektowo - wdrożeniowego, bo dzięki niej sprawdzamy i weryfikujemy skuteczność ekonomiczną naszych założeń projektowych zawartych w Briefie. Rezygnując z tego etapu pracy, Inwestor ryzykuje wdrożeniem i realizacją produktu, który nie będzie miał cech pożądanych do wzmocnienia szans sprzedażowych jego firmy. Projektowanie jedynie na podstawie wyobrażeń o rynku nie jest skuteczną ekonomicznie formą wdrażania nowych produktów rynkowych.
Projekt Procesu
Etapy procesu projektowego
To jest opracowany i uzgodniony z Inwestorem harmonogram pracy projektowo-wdrożeniowej, umożliwiający określenie zakresu pracy i kryteriów odbioru oraz budżetowania poszczególnych etapów pracy zespołu.
To są części składowe procesu podlegające osobnym walidacjom i rozliczeniom.
W tym etapie określamy również kwalifikowanych dostawców zewnętrznych zarówno po stronie projektowej jak i produkcyjnej.
www.definicjeprojektowe.pl
UWAGA! Ustalenie jasnych kryteriów odbioru poszczególnych etapów prac jest ważne dla wszystkich stron procesu projektowo - wdrożeniowego, ponieważ minimalizuje ryzyko konfliktów na etapie rozliczeń finansowych za wykonaną pracę.
Całość procesu jest zwykle podzielona na etapy, po których inwestor może podjąć decyzję o kontynuacji, wprowadzeniu zmiany, bądź rozwiązaniu współpracy z dostawcą usługi. Niektóre z etapów Procesu Projektowego może samodzielnie wykonać zespół Inwestora lub wyznaczony kooperant. O przydziale zadań zawsze decyduje osoba zarzadzająca projektem. Każdy etap kończy się zrealizowaniem i walidacją konkretnego zadania, które ma dla inwestora wymierną wartość handlową oraz stanowi podstawę do rozliczenia etapu przed dalszym procedowaniem pracy. UWAGA! Sekwencyjne rozliczanie etapów procesu projektowo - wdrożeniowego, wsparte częstą walidacją efektów tych etapów, pozwala Inwestorowi na podjęcie decyzji o kontynuacji lub wycofaniu się ze współpracy z dizajnerem lub innym dostawcą usług zewnętrznych już na etapie wystepowania pierwszych problemów.
Plan Nakładów finansowych Dolkument zawierający opis prac poszczególnych etapów oraz koszt wykonania poszczególnych etapów pracy przez Dizajnera i kooperantów. Plan Nakładów Finansowych przyszłego projektu, jest podstawą do opracowania Biznes Planu przez Inwestora. Na bazie Planu Nakładów finansowych, opracowana jest docelowa wycena kosztów zlecenia oraz biznes plan dla jego realizacji.
www.definicjeprojektowe.pl
UWAGA! Wstępne wyceny ofertowe są szacowane na bazie uproszczonego projektu procesu i służą jedynie ustaleniu poziomu niezbędnych nakładów finansowych. Inwestor powinien zakładać ok. 15% margines błędu w realizacji takich wycen. Przykład pragmatyczny: Wyceny precyzyjne etapów, wykonujemy w BFD dopiero na etapie planowania realizacji kolejnego etapu projektu i wdrożenia. Nasz Inwestor zawsze decyduje o docelowej wysokości budżetu przydzielonego do realizacji każdego etapu pracy. Jeżeli zdarzą się etapy niedoszacowane, to wzrost kosztów inwestycyjnych finansujemy z przesunięć środków z kolejnych etapów lub z oszczędności na realizacji etapów poprzednich. Takie działanie nie zakłóca Biznes Planu całego przedsięwzięcia.
Dokumentacja niezgodna (wzornicza, konstrukcyjna, technologiczna) Dokumentacja, która zawiera błędy uniemożliwiające sprawną realizację procesu wdrożeniowego lub produkcyjnego w efektywnych, zaplanowanych kosztach i czasie. Dokumentacja niezgodna wymaga korekt, poprawek i zmian, jeszcze przed rozpoczęciem kolejnego etapu pracy. Poprawki niezgodnej dokumentacji zawsze wykonywane są przez autora, lub na koszt autora. Autor dokumentacji niezgodnej, jest również osobiście odpowiedzialny za koszty opóźnienia procesu projektowo-wdrożeniowego. UWAGA! Tu nie ma taryfy „ulgowej”. Niezgodność, nieprofesjonalnie przygotowanej dokumentacji, generuje wymierne finansowe straty dla Inwestora i spowalnia pracę całego zespołu pracującego nad wdrożeniem projektu.
Dokumentacja: Zbiór informacji w postaci rysunków, plików 3D, opisów albo innych dokumentów papierowych lub elektronicznych, które opisują projekt, w sposób umożliwiający Inwestorowi płynne realizowanie kolejnego etapu pracy projektowo-wdrożeniowej. Dokumentację zawsze tworzymy w formatach akceptowanych przez wykonawcę kolejnego etapu pracy. UWAGA! W całym procesie projektowo-wdrożeniowym obowiązuje żelazna zasada, że wykonawca projektu (etapu pracy) dostarcza Zleceniodawcy (Inwestorowi) wolną od wad dokumentację w formacie, który nadaje się do dalszej pracy.
www.definicjeprojektowe.pl
Przykład praktyczny: Format i sposób weryfikacji jakości dokumentacji strony zawsze definiują na początku współpracy. Zespół BFD pracuje w przemysłowym systemie 3D CAD/CAM/ CNC - SIEMENS NX i zawsze dostosuje się do wymogów zleceniodawcy w tym zakresie. Zdarzały się jednak przypadki, gdzie dokumentacja wzornicza była narysowana w postaci kilku rysunków na papierze w kratkę. Nie stanowiło to problemu ponieważ Inwestor częć funduszy przeznaczonych dla dizajnera udostępnił inżynierom BFD, którzy na podstawie takich szkiców opracowali dokumentację wdrożeniową.
Problemy występuje jedynie wtedy, gdy niekompetentny dostawca usługi projektowej weźmie zapłatę za pracę której prawidłowo nie wykonał, a Inwestor nie chce ponownie zapłacić za wykonanie prawidłowej dokumentacji CAD 3D. Inwestor, lub wynajęty przez niego Design Manager decyduje o standardach przekazania dokumentacji ponosząc pełną odpowiedzialność za skutki. Obowiązujące standardy powinny być opisane w briefie.
Koncept (szkice lub wizualizacje robocze) Odęczny szkic lub render w formacie .jpg (72 dpi.) służący do oferowania oraz omawiania zewnętrznych cech przyszłego produktu. Jeżeli inwestor chce koncepty ofertowe zachować wyłącznie dla siebie, to nabywa materialne prawa do konceptów dopiero po zapłacie za nie.
www.definicjeprojektowe.pl
W przypadku wymogu utajnienia projektu do czasu premiery rynkowej, materialne prawa autorskie do wszystkich niewykorzystanych konceptów powinny być przez Inwestora zakupione. W przeciwnym razie autorzy wizerunków koncepcyjnych mogą swobodnie dysponować swoim dziełem. Wartość materialna konceptów jest sprawą umowną, wynikającą z kontekstu aktualnego projektu i wdrożenia. Należy jednak pamiętać, że wstępne koncepty tworzone na wczesnym etapie ofertowania, więc nie są wartościowymi projektami wzorniczymi.
Wizualizacja produktu (dizajn ofertowy) Wizualizacja produktu, to jest graficzne przedstawienie propozycji wyglądu lub budowy produktu, nie podparte zaprojektowaniem funkcji czy konstrukcji. UWAGA! Wizualizacje stosujemy na etapie ofertowania i nie jest ona projektem wzorniczym. UWAGA! Wykorzystanie przez Inwestora, wizualizacji jako projektów wzorniczych gotowych do realizacji, zawsze kończy się kosztownymi problemami wynikającymi z braku powiązań pomiędzy wyglądem wizualizacji, a konstrukcją i funkcjonalnością produktu. Taki stan generuje dodatkowe koszty a nie przysparza oszczędności. Zalezności pomiędzy kształtem a konstrukcją i funkcjonalnością opracowywane są dopiero podczas realizacji Projektu Funkcjinalnego, Konstrukcyjnego i Wzorniczego.
Projekt funkcjonalny (produktu przemysłowego)
Projekt konstrukcyjny (produktu przemysłowego)
Zawarty w brief’ie, opis sposobu użytkowania produktu, cech jego konstrukcji oraz właściwości użytkowych, ergonomicznych a także wymagań elektrycznych, energetycznych, udarnościowych, IP, IK, EMC, CE, RoHS i innych niezbędnych cech.
Wynikająca z Projektu Funkcjonalnego, wykonana w przemysłowym systemie CAD (pliki w formacie .igs, .stp Parasolid, lub innym, uzgodnionym formacie), dokumentacja opisująca konstrukcję wewnętrzną, ruch oraz sposób montażu podzespołów, a także właściwości konstrukcyjne elementów, materiały i technologie produkcji.
Projekt Funkcjonalny jest nierozerwalną składową późniejszego Projektu Wzorniczego.
www.definicjeprojektowe.pl
Oznacza to, że Projekt Wzorniczy, musi spełnić wszystkie kryteria opisane w Projekcie Funkcjonalnym, oraz części technologicznej i finansowej Briefu.
UWAGA! Projekt Konstrukcyjny opisuje system montażu, ruchu, uszczelnienia i inne parametry umożliwiające opracowanie technologii seryjnej produkcji produktu spełniającego wymogi, ekonomii, norm, dyrektyw UE, i certyfikacji.
Projekt Wzorniczy (produktu przemysłowego) Spełniająca uwarunkowania z Briefu, Analizy Rynku oraz Projektu Funkcjonalnego, zgodna z założeniami konstrukcyjnymi, wolna od wad powierzchni, dokumentacja CAD 3D (pliki w formacie .igs, .stp Parasolid) lub w innym formacie uzgodnionym ze Zleceniodawcą, umożliwiająca Inwestorowi bezproblemową realizację wdrożenia projektu w przemysłowych systemach CAD/CAM/CNC.
www.definicjeprojektowe.pl
UWAGA! Dokumentacja Projektu Wzorniczego zawiera zaprojektowane i udokumentowane rozwiązania funkcjonalne, wygląd szczegółów powierzchni zewnętrznej, sposób połączenia elementów składowych, proponowane materiały oraz kolorystykę. UWAGA! Projekt Wzorniczy umożliwia bez ingerencji w wizerunek produktu, opracowanie Projektu Konstrukcyjnego i jest udokumentowanym rozwiązaniem zadań opisanych w brief’ie i Projekcie Funkcjonalnym w szczególności. UWAGA! Projekt Wzorniczy nie może generować żadnych problemów wykonawczych, technologicznych i ekonomicznych w dalszym procesie wdrożenia produktu. PRZESTROGA! Na polskim rynku „Projekt Wzorniczy”, często jest mylony z Wizualiza-
cją lub Stylizacją Produktu, która wymaga od samego Inwestora opracowania właściwej dokumentacji technicznej i technologicznej do wcześniej zaprojektowanego wizerunku, co bywa trudne a czasem wręcz niemożliwe bez zmiany zasadniczych cech takiego „Projektu Worniczego”. UWAGA! Częstym przypadkiem jest oferowanie przez dizajnerów projektów wzorniczych, których późniejsza realizacja jest biznesowo nieopłacalna. Po angielsku nazywa się to “OverDesign” czyli więcej dizajnu niż ekonomii. Taka sytuacja zawsze rodzi konflikty. Dlatego już od etapu koncepcyjnego wszystkie strony procesu projektowo - wdrożeniowego powinny ze sobą współpracować. Jedynym skutecznym zabezpieczeniem dla Inwestora jest zamieszczenie w Briefie podstawowych parametów ekonomicznych produktu, które zaprojektowany dizajn produktu ma spełnić. Dizajnerowi pozwala to zprojektować elementy składowe produktu osadzone w realiach technologicznych i ekonomicznych. Bez takich informacji od Inwestora, dizajner nie ma szans na porządne wykonanie projektu wzorniczego.
Stylizacja produktu (Dizajn Zewnętrzny)
Projekt graficzny (opracowanie grafik dla produktu przemysłowego)
Stylizacja to jest opracowanie zestawu cech wyglądu i szczegółów powierzchni zewnętrznej produktu. Stylizacja, to działanie zespołu projektowego, w którym celem jest nadanie nowych wartości estetycznych lub emocjonalnych produktu. Stylizacja nie jest projektem wzorniczym.
Uzgodniony z Inwestorem zakres prac graficznych polegający na wykonaniu:
www.definicjeprojektowe.pl
UWAGA! W stylizacji produktu nie zajmujemy się parametrami technicznymi produktu ani jego funkcjonalnością. Stylizacja ma za zadanie nadanie nowych cech emocjonalnych produktu. Stylizację stosujemy opracowując kolejne wersje rynkowe produktu. Stylizacja, oprócz dokumentacji wyglądu zewnętrznego, może zawierać projekt wersji kolorystyki produktu. UWAGA! Na polskim rynku Stylizacja (dizajn zewnętrzny) powszechnie jest mylona z Projektem Wzorniczym. Są to jednak bardzo różne zakresy nakładów pracy i kosztów projektowania. Za Stylizację Inwestor nigdy nie płaci tak jak za kompletny Projekt Wzorniczy.
• projektów grafiki etykiet i tabliczek znamionowych, • interfejsów • opakowań • infografik • instrukcji obsługi i serwisowania • materiałów na stronę www • plików do poligrafi • innych prac UWAGA! Projekt Graficzny może być włączony do etapu Projektu Wzorniczego, lub może zostać rozkooperowany do zewnętrznych dostawców usług. W takim przypadku należy szczególnie zadbać o właściwe briefy, przygotowanie precyzyjnych zadań i kryteriów odbioru dla wszystkich podwykonawców oraz przestrzeganie polityki poufności. UWAGA! O skali kooperacji w tym zakresie zawsze decyduje Design Manager procesu projektowo-wdrożeniowego ponieważ rzadko zdarza się by dizajner łączył wszystkie kompetencje w zakresie projektowania produktu jak i opracowania graficznego na odpowiednim poziomie. Te obszary wymagają specjalizacji oraz pracy zespołowej.
Projekt wdrożeniowy produktu (przemysłowego) Komplet dokumentacji umożliwiający wdrożenie wszystkich elementów produktu do produkcji seryjnej, dystrybucji i sprzedaży. UWAGA! W skład Projektu Wdrożeniowego wchodzą dokumentacje dla podwykonawców (kooperantów) przygotowane w uzgodnionych formatach akceptowanych przez tych podwykonawców. W tym etapie gromadzimy w jednym miejscu wszystkie dokumentacje wykonawcze w formatach uzgodnionych z wykonawcami i kwalifikowanymi dostawcami.
www.definicjeprojektowe.pl
UWAGA! Design Manager wyznaczony przez Inwestora zarządza tymi dokumentacjami zlecając poszczególnym podwykonawcom zadania do wykonania. Design Manager zawsze jest odpowiedzialny przed Inwestorem za ekonomiczną skuteczność tego procesu.
Prototyp Obudowa,detal lub model urządzenia, wykonany w technologiach zastępczych, uzyskany na wczesnym etapie procesu projektowo -wdrożeniowego. Prototyp jest modelem urządzenia przeznaczonym do weryfikacji założeń konstrukcji oraz określenia możliwych tolerancji obróbczych i montażowych. Prototypy wykonujemy zanim zostanie sfinansowana kompletna praca projektowo-wdrożeniowa. UWAGA! Po analizie Prototypu możliwe są zmiany w zakresie projektu, obróbki, korekty obrabianych wymiarów, sposobu montażu itp. (lub kilka prototypów) służy do ustalenia jakości finalnego projektu, sposobu obróbki, montażu i dopasowania elementów składowych wyrobu. Często, po wykonaniu i analizie prototypów wprowadzane są zmiany w dokumentacji wzorniczej, konstrukcyjnej i technologicznej. Inwestor zawsze decyduje o przyznaniu budżetu i skali niezbednego prototypowania na etapie reaalizacji projektów i wdrożeń nowych produktów.
Makieta
Korekta geometrii
Detal lub model bryłowy, wykonany z materiałów zastępczych, stosowany do badań ergonomii, lub opracowania działania nietypowych mechanizmów albo do obejrzenia proporcji i geometrii projektowanych produktów.
Praca polegająca na dostosowywaniu właściwości makiet lub prototypów do spełnienia przyjętych w projekcie założeń. Korekty wykonuje się zwłaszcza podczas opracowywania właściwej ergonomii oraz badań wytrzymałościowych lub zniszczeniowych.
Makiety, choć można się bez nich obejść, są bardzo przydatnym elementem procesu projektowo-wdrożeniowego. Ich wykonanie, daje pożądane informacje projektowe.
www.definicjeprojektowe.pl
UWAGA! Design Manager wraz z Inwestorem podejmują decyzję o finansowaniu wykonania Makiet.
UWAGA! Zwykle, w procesie projektowo -wdrożeniowym planujemy wykonanie jednej lub kilku makiet i prototypów. Wyłącznie od decyzji Inwestora i Design Managera zależy przydział budżetu na prace w tym zakresie.
Seria produkcyjna
Zmiana
Pierwsza partia produktów wykonana w seryjnej technologii produkcji.
Jest to każde zdarzenie zmieniające opracowany harmonogram (proces wdrożeniowy) nie ujęte w ofertowanej procedurze projektowo - wdrożeniowej, która została opisana w Projekcie Procesu i wycenie w Planie Nakładów Inwestycyjnych.
UWAGA! Zmiany geometrii bryły 3D wyrobu, wprowadzane przez Inwestora lub zatrudnionego przez niego Design Managera, po wykonaniu Serii Produkcyjnej, zawsze wymagają powtórzenia znacznej części, lub nawet całego procesu wdrożeniowego od początku.
www.definicjeprojektowe.pl
Jest to zawsze osobny proces podlegający indywidualnej wycenie i budżetowaniu.
UWAGA! Zmiany, zawsze wymagają porozumienia wszystkich stron co do zakresu korekty i terminu wykonania zmiany oraz przydzielonego budżetu na ich realizację. Z praktyki Business Friendly Design - W pracy nad projektem zwykle staramy się konieczne zmiany finansować z przesunięć budżetów na pozostałe etapy tak, by nie zwiększać zaplanowanych przez Inwestora nakładów inwestycyjnych (biznes planu). Ale nie zawsze jest to możliwe gdy konieczne zmiany są duże. „Duże” zmiany w procesie projektowo-wdrożeniowym zawsze wynikają z niekompetentnego przygotowania Briefu i Planu Nakładów Inwestycyjnych.
Choroby Wieku Dzieciecego (produktu) Ujawnione wady konstrukcyjne lub funkcjonalne albo defekty związane z procesem produkcji i montażu, których nie sposób było przewidzieć na etapie analizy rynku, pisania brief’u oraz opracowywania konstrukcji produktu. Ograniczanie przez Inwestora lub Design Manafgera, budżetów na makiety, próby, badania i rozwój, znakomicie potęguje ryzyko zaistnienia takich zdarzeń.
www.definicjeprojektowe.pl
W praktyce BFD: - Każdy nowo opracowywany produkt jest obciążony w mniejszej lub większej skali „chorobami wieku dziecięcego”. Uchronić się przed nimi możemy, budując w trakcie prac projektowych makiety, prototypy oraz uruchamiając krótkie serie do badań. Analiza przedseryjnych prototypów, daje wiedzę jak udoskonalić docelowy produkt seryjny. Choroby wieku dziecięcego nie wystąpią jedynie w przypadku bardzo prostych produktów opartych na znanej technologii oraz przy stylistycznym re-designie już wcześniej produkowanych seryjnie produktów. (Stylizacja) Choroby Wieku Dziecięcego produktu, ograniczamy wybierając do współpracy doświadczonych projektantów i konstruktorów, mających za sobą wiele wdrożeń podobnych produktów (Know How).
Pomaga też wzajemna wymiana doświadczeń pomiędzy zespołami oraz angażowanie konsultantów zewnętrznych. Jednak przy projektowaniu zupełnie nowych produktów nigdy nie uzyskamy 100% gwarancji skuteczności.
Nadzór Autorski
Prawa Autorskie
Działania projektantów i konstruktorów, polegające na obserwacji, analizie i kontroli procesu wdrażania oraz uruchamiania produkcji seryjnej. Walidacji w ramach nadzoru autorskiego, podlega w szczególności jakość wykonania poszczególnych elementów produktu przez podwykonawców lub dział produkcji Inwestora.
Zgodnie z ustawą o prawie autorskim, wszyscy projektanci i inżynierowie (zespół) którzy opracowują konstrukcję, kształt oraz wizerunek produktu, mają do niego niezbywalne, osobiste prawa autorskie.
W ramach Nadzoru Autorskiego wykonywane są korekty dostosowawcze i finalne dokumentacje techniczne.
www.definicjeprojektowe.pl
UWAGA! Czynności te mogą być finansowane z zasadniczego procesu (Projekt Wzorniczy i konstrukcyjny), lub stanowią usługę rozliczaną na odrębnym budżecie zależnym od realnie wykorzystanych roboczogodzin.
Jednak do premiery rynkowej zawsze obowiązuje poufność w tym zakresie. Po premierze rynkowej produktu, autorzy mogą wizerunek produktu umieścić w swoim port folio i upublicznić. Jednak w żadnym przypadku nie powinni upublicznić sposobu uzyskania unikatowych cech produktu, które mają dla Inwestora znaczenie strategiczne lub handlowe (Know How). W praktyce projektowej produktów przemysłowych, osobiste prawa autorskie są wspólne dla całego zespołu projektowego, a materiałne prawa autorskie sa przynależne Inwestorowi, kóry za pracę zespołu projektowo- wdrożeniowego zapłacił.
Materialne Prawa Autorskie Materialne Prawa Autorskie przechodzą na własność Inwestora w momencie wpływu zapłaty dla projektanów i konstruktorów za każdy wykonany (częściowy) etap projektu.
www.definicjeprojektowe.pl
Przykład praktyczny: Agencja wdrożeniowa BFD nie wymaga od Inwestora odrębnych umów w tym zakresie. Inwestor w ramach nabytych materialnych praw, może swobodnie dysponować dokumentacją i dowolnie zmieniać konstrukcję oraz inne cechy produktu pod warunkiem, że zawiadomi o tych zmianach BFD. Nie jest wymagana zgoda BFD na zmiany wprowadzone przez Inwestora, a jedynie dostarczenie informacji o tym, że wystąpiły. Jeżeli Inwestor zmieni cechy projektu, w sposób polepszający lub pogarszający jakość projektu, to BFD zastrzega sobie prawo prezentowania w swoich materiałach wizerunku produktu przed i po zmianie, wraz z opisem (analizą) efektów wprowadzonych zmian, oraz używania takich przykładów w materiałach szkoleniowych i publicznych prezentacjach jako studia przypadku. W razie potrzeby wprowadzania zmian w trakcie seryjnej produkcji lub opracowania kolejnych wersji produktu, zespół projektowo-wdrożeniowy BFD jest zawsze w dyspozycji do współpracy z Inwestorem w tym zakresie.