Met zeer veel inzet, plezier en enthousiasme hebben de leerlingen van groep 6 van OBS De Voorsprong de afgelopen weken gewerkt aan dit mooie glossy magazine: 'De Gebouwde Wijktijgers'. In acht lessen van anderhalf uur hebben de Wijktijgers heel veel geleerd, zoals een interview afnemen en dit verwerken naar een goed leesbaar verhaal. Ook weten de Wijktijgers een camera te bedienen en hoe je een goede foto maakt. Dit allemaal rond het centrale thema architectuur. In de stad is architectuur (of bouwkunst) overal om ons heen. Het is zo ontzettend gewoon voor iedereen dat we vaak vergeten ernaar te kijken. Gebouwen in onze buurt en in de binnenstad zijn daar voorbeelden van. Als je de moeite neemt naar bouwkunst te kijken, gaat er vaak een wereld voor je open. Zo zijn de Wijktijgers begonnen met een fotoreportage in het historische cen-
Leerlingen van de groepen 6 en 7 van basisscholen uit de Schilderswijk en de Transvaal volgen workshops fotojournalistiek. Deze bestaan uit gemiddeld zes lessen van anderhalf uur en worden gegeven door vakdocenten (foto)journalistiek. De leerlingen worden in de lessen gestimuleerd om samen hun kennis, talent, creativiteit en verantwoordelijkheidsgevoel verder te ontwikkelen. Zij werken aan een magazine als gezamenlijk eindproduct. Daarnaast leren zij vaktechnische vaardigheden over het gebruik van fotocamera’s, hoe ze een interview houden en een verslag schrijven. Levensecht leren is een belangrijk onderdeel van de workshops. De leerlingen gaan onder begeleiding van de vakdocent en begeleiders de wijk in om daar (foto)reportages te maken. Ze houden (straat)interviews en gaan op werkbezoek bij organisaties in
trum van Den Haag. Daar kan iedere liefhebber van architectuur en kunst zijn hart ophalen. Er zijn daar namelijk hele mooie, grote en vooral erg oude gebouwen te vinden. Vervolgens hebben de Wijktijgers met architect Joop ten Velden een wandeling door hun eigen buurt gemaakt om de verschillende bouwstijlen te bestuderen. Tot slot gingen de Wijktijgers naar het grote bouwproject aan de Veenkade/Noordwal. Hier wordt de historische gracht in ere hersteld. Onder het grachtdeel komt een volautomatische autoberging en er worden twee bruggen vervangen. Van al deze activiteiten hebben de Wijktijgers uitgebreid verslag gedaan, zowel in woord als in beeld. Wij wensen u veel lees- en kijkplezier. Namens de redactie van De Gebouwde Wijktijgers, Henriëtte Guest.
de buurt. Dit alles rond een gekozen thema. Na afloop van de workshops kunnen de kinderen als (foto)journalisten instromen in de redactie van het Wijktijgers Kinderpersbureau in Buurtcentrum Octopus, stadsboerderij Schildershoeve (Schilderswijk) of buurthuis Bario (Transvaal). Het project Wijktijgers is ontwikkeld door Hoedje van Papier en wordt in Den Haag georganiseerd en uitgevoerd door Zebra Welzijn. De deelnemende scholen zijn: basisschool Onze Wereld, basisschool ’t Palet, Islamitische basisschool Al-Qoeba en OBS De Voorsprong. Voor meer informatie www.zebrawelzijn.nl, www.stichtinghoedjevanpapier.nl, www.wijktijgers.nl of neem contact op met Peter Behagel, projectcoördinator Wijktijgers Den Haag, ph.behagel@zebrawelzijn.nl of 06-53954225.
INHOUDSOPGAVE
Pagina 4 en 5 De redactie van De Gebouwde Wijktijgers stelt zich voor
Pagina 6 en 7 Fotoreportage in Haagse binnenstad
Pagina 8 en 9 Wijkwandeling met architect Joop ten Velden
Pagina 10 en 11 Rondleiding in bouwput Veenkade/Noordwal
Leeftijd 10 jaar. Hobby Dansen. Favoriete gebouw De moskee. Waarom Vanwege mijn geloof.
Leeftijd 10 jaar. Hobby's Fietsen, zwemmen en buitenspelen. Favoriete gebouw Mijn huis. Waarom Omdat het mijn thuis is.
Leeftijd 10 jaar. Hobby's Voetbal en sporten. Favoriete gebouw Mijn eigen huis. Waarom Omdat ik me daar lekker voel.
Leeftijd 10 jaar. Hobby's Vechten, voetballen en zwemmen. Favoriete gebouw De Houtzagerij. Waarom Omdat ik daar zwem en sport. Ook heb ik daar mijn zwemdiploma's gehaald.
Leeftijd 10 jaar. Hobby's Voetbal en sporten. Favoriete gebouw Mijn eigen huis. Waarom Omdat ik me fijn voel in mijn huis.
Leeftijd 10 jaar. Hobby's Zwemmen en voetballen. Favoriete gebouw Het Witte Huis. Waarom Omdat de president van Amerika daar woont.
Leeftijd 9 jaar. Hobby's Voetballen, zwemmen en fietsen. Favoriete gebouw De Houtzagerij. Waarom Omdat ik daar zwem.
Leeftijd 10 jaar. Hobby's Zwemmen, ICT en buitenspelen. Favoriete gebouw De Houtzagerij. Waarom Ik vind zwemmen leuk.
Leeftijd 11 jaar. Hobby's Zwemmen, tv-kijken en lui zitten. Favoriete gebouw Mijn huis. Waarom Omdat ik daar woon.
Leeftijd 11 jaar. Hobby's Zwemmen en buitenspelen. Favoriete gebouw Een kasteel. Waarom Omdat het heel groot en mooi is.
Leeftijd 10 jaar. Hobby Schaatsen. Favoriete gebouw De schaatsbaan. Waarom Ik vind het leuk om daar naartoe te gaan omdat schaatsen mijn hobby is.
Leeftijd 47 jaar. Hobby's Bouwkunst en natuurlijk fotograferen. Favoriete gebouw De Taj Mahal in Agra, India. Waarom Het is het mooiste en meest indrukwekkende gebouw dat ik ooit heb gezien. Daarnaast is het een prachtig romantisch verhaal waarom het destijds is gebouwd.
De redactie van 'De Gebouwde Wijktijgers' loopt op een zonnige vrijdagmiddag naar het centrum van Den Haag. In de Haagse binnenstad is veel bijzondere architectuur en kunst te bewonderen. Gebouwen en kunst zijn erg fotogeniek en daarmee een hele goede reden om daar een mooie fotoreportage te maken. De verhalen bij de foto's hebben de Wijktijgers in de klas geschreven. Hierbij hebben ze gebruik gemaakt van het internet om informatie op te zoeken.
OOIEVAAR
Bij de Grote Kerk staat een waterpomp. Alleen de bovenkant hie rvan is oud. Hierop zie je een ooievaar me t een paling in zijn bek. In het wapen van Den Haag zit een ooievaar, daarom kom je zovee l afbeeldingen van deze vogel tegen in de stad. De ooievaar staat bekend als geluksbren ger. Vroeger zaten er veel palingen in de Ho fvijver waar de ooievaa r op af kwam.
DE GROTE KERK
oudste gebouwen t Binnenhof een van de Deze kerk is naast he Sint-Jacobskerk. of ote Gr el k heet officie van Den Haag. De ker precies is, maar idelijk hoe oud de kerk (dit is oudHet is niet helemaal du cke ker te gro oken over de k heeft een in 1335 wordt al gespr ker kerk). De toren van de te delen van Nederlands voor grote gro uit van n zie en en is te bijnaam: De Haagse Tor h. l van de kerk is gotisc Den Haag. De bouwstij
DE RIDDERZAAL
nhof een plein dat het Binne ge De Ridderzaal staat op we van d derzaal is beken wordt genoemd. De Rid g da ze de Op r. be septem de derde dinsdag van uden. Koning Willema wordt Prinsjesdag geho en met Koningin MĂĄxim de Alexander komt dan sam st lee en al ar de Ridderza in de Gouden Koets na de van en led de en zitt zaal r Troonrede voor. In de r. Het is een traditie voo Eerste en Tweede Kame n hoedje te dragen. g ee vrouwen om op die da
HET BINNENHOF
Het Binnenhof is het ou dste gebouwencomple x van Den Haag. Het gebouwd. Momenteel is rond 1230 zit in dit gebouw de reg eri de foto bijna helemaa l links, is de werkkamer ng van ons land. Het Torentje, op van Op de achtergrond zie je veel nieuwe, moderne minister-president Mark Rutte. gebouwen zitten veel kantoorgebouwen. In ministeries en ambtena deze ren van de regering. He de voorgrond is de Ho t water op fvijver.
II STANDBEELD WILLEM ang van het itenhof, vlak bij de ing Op het Bu ot, indrukwekkend Binnenhof staat een gro n op een paard. n ma bronzen beeld van ee t is Willem II op zijn Het paard steigert. He le naam is Willem paard Wexy. Zijn officiĂŤ k. Hij leefde van wij de Frederik George Lo 40 tot aan zijn dood 1792 tot 1849. Van 18 der Nederlanden. g nin in 1849 was hij Ko
Op vrijdag 28 maart krijgt de redactie van 'De Gebouwde Wijktijgers' bezoek van architect Joop ten Velden (69 jaar). Met hem maken we een bouwkundige wandeling door de wijk. In dit deel van de Schilderswijk zijn grofweg drie verschillende bouwstijlen te vinden: huizen van rond 1900, 1930 en 1990. We kijken hierbij naar de overspanningen: hoe het metselwerk boven de ramen en deuren in de gevels gedragen wordt. Daarnaast bestuderen we de ornamenten. Dit is een mooi maar moeilijk woord voor versieringen. Hoewel de Wijktijgers iedere dag langs deze huizen lopen, laat architect Joop ons dingen ontdekken die we nooit eerder hebben gezien: dakkapelletjes, glas-in-lood ramen, stalen rozetjes, leeuwen en zelfs een duiveltje! En dat allemaal binnen een straal van een paar minuten lopen van de school. Wijktijger Azra: "Ik heb versieringen gezien die ik nog nooit eerder zag."
Ik vind deze huizen va n begin vorige eeuw in de Zusterstraat he t mooiste omdat ze he t meest versierd zijn. Bijzonder zijn bijvoorbeeld de glas-in-lood ramen en de steentje s boven de deuren en ramen. Ook is de wit te lijn boven de ramen en zijn de dakkapelletjes heel mooi. Die lijk en op kleine huisjes.
Betonnen plaat steekt ver uit de gevel.
etje als versiering.
Stalen balk met een roz
Mooi gevormd raam in
de Hillegondastraat.
WAT DOET EEN ARCHITECT? Een architect ontwerpt huizen en gebouwen zoals kantoren, fabrieken en scholen. Hij of zij maakt van het ontwerp nauwkeurige tekeningen: plattegronden, doorsneden, gevels en de ligging in de stad. Vroeger maakte je deze tekeningen met een liniaal en een trekpen. Tegenwoordig worden tekeningen allemaal met de computer gemaakt. Daarnaast moet een architect alles weten over vergunningen, wat voor bouwmaterialen
Ronde balkons in de Zusterstraat.
je moet gebruiken en hoe de draagconstructie moet zijn. Een gebouw moet grofweg aan drie dingen voldoen: het moet goed ontworpen zijn (functioneel), het moet sterk zijn (het mag niet instorten) en het moet ook nog eens mooi zijn. Een gebouw is er om je te beschermen tegen regen en kou. Ook beschermt een gebouw jou en je spullen tegen gevaar van buitenaf, zoals diefstal.
ik de huizen Het allermooiste vind sterstraat. De Zu van rond 1930 in de rmd. De stenen vo ge oi mo zijn balkons n er helemaal zie ze zijn mooi, plat en n hebben ook niet oud uit. De stene Ook de daklijsur. een hele mooie kle n vind ik mooi. pe ap ktr rtie po ten en de
Deze huizen van rond 1900 zijn versierd met steentjes boven de deuren en ramen, glas-in-lood, daklijsten, verschillende kleuren steentjes en dakkapelletjes. Boven de deuren en de ramen zijn boogjes gemetseld van bakstenen die schuin zijn afgehakt. Boven brede deuren (garagedeuren) zien we stalen balken die zijn versierd met stalen bloemetjes.
Deze huizen van rond 1930 hebben ronde balkons, die mooi gevormd zijn. De witte daklijst en het glas-in-lood zijn ook mooie versieringen. We zien brede betonranden boven de ramen. Architect Joop vertelt dat daar stalen balken achter zitten. De brede betonrand is eigenlijk ook een soort versiering.
Duiveltje, gezien op de 's-Gravenzandelaan.
Dakkapelletjes lijken wel kleine huisjes.
Deze huizen van 1990 zijn behoorlijk strak en functioneel gebouwd. Maar als je goed kijkt zijn ook hier versieringen te ontdekken. De geribbelde wand, het beton van het hoekraam dat ver uitsteekt en de deur die net even iets naar binnen springt. Boven de ramen steunt het metselwerk op dunne stalen strips.
Als je je bezighoudt met architectuur is er niets leuker en interessanter dan een bezoek te brengen aan een echte bouwplaats. In het centrum van Den Haag wordt er gewerkt aan een groot bouwproject: de herinrichting van de Noordwal/Veenkade. Op vrijdag 11 april bezoekt de redactie van 'De Gebouwde Wijktijgers' dit grootse bouwproject. Hier wordt de historische gracht in ere hersteld, een volautomatische autoberging (VAB) onder de gracht gebouwd en ook worden er twee bruggen vervangen: de Toussaint- en de Torenstraatbrug.
Voorafgaand aan het bezoek verdiepen we ons uitgebreid in het project door er allerlei informatie over te lezen en (animatie) filmpjes en foto's over te bekijken. Op de website van de gemeente Den Haag wordt uitgebreid verslag gedaan van de bouwwerkzaamheden. Tijdens de bouw wordt er iedere minuut een foto gemaakt. Deze foto's worden heel snel achter elkaar getoond, waardoor het lijkt alsof je naar een filmpje kijkt. Ook zijn er mooie historische tekeningen en foto's te zien. Zo krijg je een goed beeld hoe de omgeving er door de eeuwen heen uit heeft gezien. Bouw autoberging Door al deze voorbereidingen komen de Wijktijgers goed geĂŻnformeerd aan op het kantoor van het bouwproject aan de Torenstraat. We worden ontvangen door Anne Hiemstra van aannemer BAM Infra en Kees Spendel van de gemeente Den Haag, de opdrachtgever. Anne is werkvoorbereider en omgevingsmanager en Kees is ontwerpleider. Anne koopt bijvoorbeeld alle bouwmaterialen in en maakt de planningen. Het bouwproject is in oktober 2012 van start gegaan en wordt begin 2015 afgerond. Daarna wordt de nieuwe autoberging nog uitgebreid getest. Momenteel wordt er gewerkt aan het tweede deel van de autoberging. In deze parkeergarage voor o.a. buurtbewoners is straks plek voor 158 auto's. Het wegzetten van je auto gaat volledig automatisch en duurt slechts 30 seconden. Het ophalen van de auto duurt ongeveer 1,5 tot 3 minuten. De garage zit helemaal onder de gracht en is 106 meter lang en 19 meter breed. Om deze bouwkuip te maken heeft BAM eerst een dikke vloer van beton (1,2 meter dik) gemaakt. Dit beton is in de gracht gestort en kon ondanks het water, gewoon hard worden! De bouwvakkers werken hier van zeven uur ‘s ochtends tot vier uur in de middag. Als alles klaar is, zitten er maar liefst 25.000 manuren werk in het project! Rondleiding bouwput Na een glaasje ranja, een lolly en nog meer feiten en weetjes over het project kan eindelijk de rondleiding langs de bouwput beginnen. Als echte bouwvakkers hijsen de Wijktijgers zich in oranje hesjes en doen ze stoere bouwhelmen op. Dit is natuurlijk ook leuk voor de groepsfoto. Op de tijdelijke fietsbrug over de gracht maken we een paar mooie foto's. Daarna gaan we naar de vrij toegankelijke uitkijkpost waar je een mooi overzicht hebt over de bouwplaats. Hier wordt de omvang van het bouwproject
project? Nieuwsgierig naar dit /veenkade .nl ag ha en Kijk op www.d voor meer informatie.
Het eerste deel van de gereed.
pas echt goed zichtbaar: "Wauw, wat een enorm gat," roept een van de Wijktijgers. Het is bijna niet voor te stellen dat hier straks weer water doorheen stroomt en dat daaronder dan auto's geparkeerd staan. Na nog wat foto's van de werkzaamheden is helaas de tijd alweer om. We bedanken Anne en Kees voor de gastvrijheid en alle informatie en gaan dan met een hoop nieuwe indrukken weer terug naar het redactielokaal aan de Van Damstraat.
Kees Spendel en Anne
erging (VAB) is al
volautomatische autob
In het project zitten 25
.000 manuren werk.
Hiemstra.
Werkzaamheden aan
het tweede deel van de
VAB.
Hoofdredactie HenriĂŤtte Guest Eindredactie Therese M. Flemminks Redactie Cemre, Amet, Egit, Suhendley, Mouad, Ramir, Ebru, Nazli, Nursen, Marjam, Azra. Basisvormgeving Kadanz, Marcel van den Assem Lay-out Annette van Kester, grafisch ontwerp Druk ControlMedia, Wildert (BelgiĂŤ)
Oplage 75 stuks Een digitale versie van dit magazine is te vinden op www.wijktijgers.nl/den-haag. Met dank aan iedereen die heeft meegewerkt aan dit magazine. In het bijzonder: Joop ten Velden, Anne Hiemstra, Kees Spendel en Senta Bemelman.
Het project Wijktijgers Den Haag wordt gesteun en mogelijk gemaakt door:
Stichting Madurodam Steunfonds (www.madurodam.nl), Oranjefonds (www.oranjefonds.nl), VSBfonds (www.vsbfonds.nl), Fonds 1818 (www.fonds1818.nl), Zebra (www.zebrawelzijn.nl), Stichting Hoedje van Papier (www.stichtinghoedjevanpapier.nl).