drinkwaterSchooniseenbasisrecht septembermagazine2022-nr. 3 “Bouwen" aan een overledenWaterprojecttoekomst”beterealseerbetoonaanmoeder“Waternu in Sri Lanka gebeurt, is zo onrechtvaardig”
MartijnDonateurJanssen: “Met mijn steun heb ik het gevoel dat ik iets bij kan dragen” pag. 13 Water wordt steeds schaarser en dat zorgt voor problemen pag. 14 Bloeiende basisschool dankzij bananen pag. 16
Voor u ligt weer een magazine vol inspirerende verhalen van onze aanpakkers. Zo leest u op pagina 11 over Sieni Schouten van stichting Havonos. Zij vertelt over haar inzet voor mensen die in armoede leven in Sri Lanka. Na twee jaar corona begon het toerisme – een belangrijke inkomstenbron in dit land – weer op gang te komen. Helaas ging het snel daarna helemaal verkeerd. Eindexamens werden afgelast omdat de overheid onvoldoende schrijfgerei had. Brandstof werd schaars, steeds vaker was er geen stroom en de toeristen lieten het opnieuw afweten. Er kwamen protesten en begin juli is de president gevlucht. Het land kan de rente op schulden niet betalen en is praktisch failliet. Het is bewonderenswaardig om te zien dat mensen zoals Sieni zich inzetten voor de bevolking daar. Belangeloos en gemotiveerd zamelen zij in Nederland geld in voor mensen aan de andere kant van de wereld.
Inspirerend
Deze 11 projecten zijn te zien op tv pag. 8 De drie kernwaarden van Sieni Schouten pag. 10 “Voor mama ga ik door met het steunen van mensen in Kameroen” pag. 11
2 welkom inhoud
Vlak voor de zomer organiseerden we een drukbezochte Wilde Ganzendag voor Nederlandse en Belgische organisaties waar we mee samenwerken. Het was inspi rerend om zoveel mensen te ontmoeten die, zoals Sieni, ergens op de wereld een probleem zien en samen met de lokale bevolking daar wat aan doen. Met uw bijdrage als donateur kan Wilde Ganzen hun projecten ondersteunen. Het mooie daarbij is dat bij voorbeeld Sieni regelmatig contact heeft met haar lokale partnerorganisatie in Sri Lanka. Dankzij die warme vriendschappelijke banden weten we zeker dat het geld op de juiste plek terechtkomt en blijven we op de hoogte van de uitvoering en het uiteindelijke resultaat. Wist u trouwens dat bij steeds meer projecten er ook in het land zélf geld wordt ingezameld? Zo draagt iedereen een steentje bij! Kees de Jong directeur Wilde Ganzen
Goede gezondheidszorg en onderwijs voor vergeten groep pag. 4 “Wat staat er op uw post-it?” pag. 6 Eindelijk inbasisschooleenhetdorp pag. 7
Puzzel mee en win een puzzelboek pag. 12
3uitgelicht miljoen toeganghebbenmensengeentotschoondrinkwater. Mensen die daardoorrivieren.watervoorzieningengeenhebben,halenhunwateruitmerenenDekansomziekteworden,isgroot.Ookmoetennogsteedsveelgezinnenhunbehoeftenbuitendoen.Mededoorgebrekaanhygiëneoverlijdenelkedagmensenaanziektesalsdiarree,cholera,tyfusenpolio. In de afgelopen 25 jaar hebben veel geslagen,watervoorzieningenmensengekregeninhunbuurtofinhuneigenhuis.Erzijnwaterputtenwatertanksgeplaatstenwaterleidingenaangelegd.Ookzijnertoilettengebouwd. Wilde Ganzen zet zich in voor toegang tot goede vanhebbenvoorzieningen.sanitaireVanwegedeklimaatcrisiswenogmeeraandachtvoordedroogteinarmelanden.Weletteneropdatiedereengebruikkanmakendevoorzieningenendatonderhoudvanwatersystemengoedgeregeldis. Zo dragen we bij aan de Ontwikkelingsdoelen,Duurzamedatzijn miljard mensen hebben geen toilet aan huis. (Bron: Unicef) doelen die door de VN zijn afgesproken om van de wereld een betere plek te maken. Met vallen en opstaan lukt het om mensen toegang te geven tot veilig en drinkwaterbetaalbaaréntoiletten. 6632,4 17 In 2021 steunde Wilde Ganzen 28 waterprojecten Water, sanitaire basisrechtisdrinkwaterSchoonvoorzieningenenhygiëneeen
Zo rijk de natuur, zo
Zo rijk als de natuur is, zo arm is hier de bevolking. Het lijkt wel alsof de mensen die hier wonen vergeten zijn. Ze wonen in kleine dorpjes, diep in het oerwoud, zonder elektriciteit of schoon drinkwater. “De mensen leven erg eenvoudig”, vertelt Jochebed Bubura. Zij woont al haar hele leven in Kapuna en is lerares op de basisschool in het dorp. “De ouders jagen en vissen in het bos, ze bouwen zelf hun huizen en kano’s en zorgen voor de kinderen.” Elk dorp bestaat uit zo’n honderd mensen. Scholen zijn er nauwelijks. Voor onderwijs moeten kinderen lange afstanden lopen of varen per boot. “Daardoor beginnen ze vaak erg laat met onderwijs”, legt Jochebed uit. “Thuis hebben ze veel taken, ze moeten hun ouders helpen om te overleven. Veel jongeren stoppen dan ook vroeg met leren, trouwen jong en treden in de voetsporen van hun ouders.” Vooruitgang is er dus nauwelijks. Armoede Doordat elk dorp zo geïsoleerd ligt, is Papoea-Nieuw-Guinea een ontzettend divers land. Er wonen wel duizend verschillende etnische groepen, ieder met een eigen cultuur en taal. Hoewel de bewoners erg vriendelijk en gastvrij zijn, is de situ atie uitzichtloos. Door de armoede komt er veel geweld en misbruik voor. “Maar liefst 90 procent van alle vrouwen en 60 procent van Na uren varen langs uitgestrekte moerasvelden en door bossen waar geen einde aan lijkt te komen, kom je bij het dorp Kapuna. Midden in het oerwoud staan hier een ziekenhuis en een school. Het zijn de enige faciliteiten in de wijde omtrek.
ons verhaal in Papoea-Nieuw-Guinea4
Papoea-Nieuw-Guinea alle meisjes onder de vijftien jaar is verkracht”, vertelt Wijnand Mulder. Hij woonde ruim vijf jaar in Kapu na met zijn vrouw en kinderen. “Er wordt veel alcohol gedronken en de gezondheidszorg is er minimaal. Door vervuild drinkwater zijn men sen vaak ziek. De overheid bemoeit zich nauwelijks met deze regio en controleert bijvoorbeeld ook niet of docenten wel echt lesgeven, waar door onderwijs erbarmelijk is.”
1.300 € 124.740
“Met steun van Wilde Ganzen en andere donoren staat dit prachtige ziekenhuis in Kapuna. Het wordt nu helemaal door de medewerkers van GCS wordt gerund.”
Watertanks en wc’s Hulp blijft hartstikke nodig, want er is een tekort aan zowat alles. Zo heeft het ziekenhuis te wei nig personeel, omdat er te weinig huizen zijn voor de verplegers om in te wonen. Veel kinderen kunnen na de basisschool niet verder leren. De dichtstbijzijnde middelbare school is 200 kilometer verderop. En in de dorpen blijven mensen ziek worden door een gebrek aan schoon drink water en toiletten. Samen met u willen we deze problemen aanpak ken. Door woningen te bouwen voor zorgpersoneel en een middelbare school voor de jongeren. Ook willen we in tien dorpen een start maken met het verbeteren van de hygiëne door de aanleg van watertanks en wc’s. Jochebed: “Zo kunnen de kinderen van nu bouwen aan een betere toekomst!” Steun de inwoners rond Kapuna. Voor meer info en video’s kijk op wildeganzen.nl/kapuna
Verbetering Juist voor deze vergeten groep mensen aan het einde de wereld, zet Gulf Christian Services (GCS) zich in. Met goede gezondheidszorg en onderwijs probeert deze hulporganisatie het leven van duizenden mensen in de regio te verbeteren.
arm de bevolkingGezondheid
Dorp met verbeteren.enGCSKapunadorp.enKhuskadetussenWijnandNederlandseentintjeenElizeMulderwoonden2015en2019inKapuna.MetdoorhenzelfopgerichtestichtinginvesteerdenzehuneigentijdkennisinhetziekenhuisvanhetOoknuwonenerNederlandersindiedelokalehulporganisatieondersteunenomonderwijsgezondheidszorginderegiote
5
Jochebed Bubura omringt door haar leerlingen
Lerares Jochebed werkt op een school van GCS. “Bij ons worden kinderen die niet kunnen lezen en schrijven een klas lager gezet, in plaats van dat ze automatisch doorstromen. Het niveau van onderwijs is hier hoog, waardoor kinderen veel meer leren.” Wijnand werkte als vrijwilliger met zijn vrouw Elize voor het ziekenhuis in het dorp.
6 in 't kort
Wie jarig is, trakteert Op 30 juni was het op de kop af 65 jaar geleden dat we voor het eerst een ‘Ganzenvlucht’ uitzonden. Daarom belden die dag alle medewerkers van Wilde Ganzen met donateurs in het hele land om ze te bedanken voor hun steun. Een paar gelukkigen kregen zelfs een heerlijke taart. Als het kon, hadden we iedereen persoonlijk willen bedanken. Daarom bij deze: heel veel dank voor uw trouwe steun! gedreven en resultaatgericht vertrok deze Wilde Gans een jaar geleden naar Oeganda. Spullen inpakken? Check! Visum? Check! Nog één keer genieten van een stuk Limburgse vlaai? Check! Het vertrek werd – zoals altijd – met militaire precisie gepland. Dit was overigens niet mogelijk geweest zonder onvoor waardelijke steun van mijn notitieboek en post-its. Deze Wilde Gans werd namelijk héél gelukkig van controle, die zich uitte in overzichtelijke to-dolijsten en ‘wat-als scenario’s’. Maar, dan kom je aan in Oeganda. Een land waar tijd relatief is, laat komen algemeen geaccepteerd wordt en alles draait om administratie (lees: wachten). Het land waar je informatie staps gewijs en vaak achteraf ontvangt en een gesprek altijd begint met ‘How are you?’ Het antwoord daarop is steevast: ‘Fine’, ‘Not bad’ of ‘Fair’. En het land waar ‘we zien wel hoe het loopt’ karakterise rend is voor het alledaagse leven. Dit land kun je niet samenvatten met post-its. En eerlijk is eerlijk: dat was bést even wennen in het Maar,begin. ik realiseer me óók dat hierin juist de schoonheid van het leven in Oeganda schuilgaat. Als je kunt leven zonder verwachtingen of prestatiedruk, dan kun je jezelf of de ander niet teleurstellen. Dit betekent echter niet dat men geen ambitie heeft. Men kan simpelweg beter accepteren dat dingen vaker niet dan wél gaan zoals gepland en erop vertrouwen dat ‘gemiste’ kansen altijd terugkomen, als ze écht belangrijk zijn. Wat er tegenwoordig op mijn post-it staat? Just go with the flow! Wat staat er op die van u? Imke Straaten is Adviseur Projecten bij Wilde Ganzen en woont en werkt een jaar lang in Oeganda. U kunt Imke ook volgen viaGowildeganzen.nl/imkewith the flow!
Ambitieus,
Column Imke
De Uverdwijntacceptgiroinjuniheefthetmisschienalgelezen of gehoord: alle banken stoppen vanaf 1 juni 2023 met de verwerking van acceptgiro’s. U kunt dan niet meer met een acceptgiro geld overmaken en daarmee een donatie doen. Maar uw steun blijft natuurlijk nodig, want uw giften zijn onmisbaar voor mensen die het zoveel minder hebben getroffen dan wij. Gelukkig zijn er voldoende veilige alternatieven om ons te kunnen blijven steunen, zoals internetbankieren via uw eigen bank of via een eenmalige of structurele machtiging. Wij kunnen u helpen bij de overstap naar een andere manier van doneren. Zo kunt u straks blijven geven aan Wilde Ganzen. Stelt u dat op prijs? Of heeft u vragen over uw donatie?Neemcontact op service@wildeganzen.nlvia of bel 033 204 55 55
weg aan te leggen. Nu kunnen moeders met een taxi naar de markt of naar molens in de buurt om meel te bewerken. Voorheen deden ze dit lopend. Met extra financiering is er bij de school een waterput geboord, waar alle inwoners schoon drinkwater kunnen halen. Nieuwe toiletten en kranen om handen te wassen zorgen voor veel betere hygiëne. De bewoners van Wariho voelen zich gezien. Alayu: “Dit project is ontzettend belangrijk voor de mensen, het helpt ze vooruit.” Vooruitgang Hier houdt het niet op. “De leraren krijgen trainin gen om het onderwijs te verbeteren en we hebben al een volgende wens: de bouw van een middelbare school”, vertelt Alayu enthousiast. “We willen de kinderen zoveel mogelijk opties geven, zodat ze straks door kunnen stromen naar de universiteit of een baan kunnen vinden.” Dat laatste is wel een grote uitdaging erkent hij. “Er zijn weinig moge lijkheden hier in Ethiopië. Gelukkig ligt dit dorp in een regio waar het veilig is en waar genoeg eten en drinken is.” Met dit project is in ieder geval een belangrijke eerste stap gezet naar vooruitgang. Alayu: “En het toont aan wat er mogelijk is als iedereen de schouders eronder zet, van de ouders tot rijkere buren en de lokale overheid.”
Toen Dr. Alayu Yalew zag dat kinderen een gevaarlijke rivier moesten oversteken om naar school te kunnen, stonden de tranen in zijn ogen. Het beeld van kleine kinderen die via een wiebelige boomstam de overkant proberen te halen, hield hem ‘s nachts wakker. Dit kon zo niet langer!
7
Eindelijk een basisschool in het dorp
Het dorp Wariho in Ethiopië ligt nogal afgelegen. De meeste inwoners zijn boeren die op zichzelf zijn aangewezen. Maar weinig mensen bekommerden zich om hen, geen ambtenaar die zich druk maakte om de toekomst van de kinderen hier. Een basisschool was er dan ook niet. “Kinderen moesten twee uur lopen en twee rivieren oversteken om bij de dichtstbijzijnde school te komen”, vertelt Alayu. Hij werkt voor de Ethiopische organisatie Fish for All dat zich het lot van de inwoners aantrekt. “Kleine kinderen werden door hun ouders thuisgehouden en vaak konden de oudere kinderen wekenlang niet naar school als de rivier te woest was en de wegen te drassig.”
Betrokkenheid Met steun van Wilde Ganzen en de Interkerkelij ke Stichting Ethiopië/Eritrea uit Urk staat er nu eindelijk in het dorp een basisschool. Alayu: “Een grote wens van de ouders is in vervulling gegaan. En dat niet alleen: door hun inzet is de school uitgebreid met extra lokalen, zodat meer kinde ren les krijgen en de ouders zelf in de avonduren kunnen leren lezen en schrijven.” De betrokkenheid van de gemeenschap was daarbij essentieel. Rij kere buurtbewoners deden donaties en de lokale overheid zette een extra stap door een verharde
OnderwijsEthiopië176
€ 181.976 gelukt!
projecten in beeld8 25 Aanpak2022.0025Keniaseptember28scholen
Het onderwijs op 28 basis scholen in het westen van Kenia moet nodig naar een hoger niveau worden getild. Met dit project worden verschillende aangepakt, zodat meer dan 10.000 kinderen naar een goede, schone en gezonde school kunnen gaan. Geef2022.0084Burundioktobereengeit
Kinderen met albinisme of een verstandelijke beperking zijn in Burundi ontzettend kwetsbaar. Door hun families een geit te geven, kunnen zij hun kinderen betere zorg geven. Zo gaat iedereen vooruit met een geit. over het laten voortleven van uw idealen in uw testament. 24 aprilSamen iets blijvendsachterlatenWildeGanzeninuw testament
2
11 toekomsteenBouwen2021.0243Papoea-Nieuw-GuineaseptemberaanbetereLeeshetverhaalvanJochebedoppagina4. 18 Hoop2022.0005SriseptemberLankavoordejeugd Sri Lanka kampt met een enorme financiële crisis. De coronapandemie en de stijgende energieprijzen hebben er zwaar ingehakt en het land is bijna fail liet. Met de bouw van aanwordengemeenschapscentrumeenkansengebodendejeugd. Iedere zondag rond het middaguur zamelen wij op NPO2 geld in voor één specifiek project. U kunt een van onderstaande projecten steunen. Gebruik dan de machtigingskaart hiernaast. Of maak uw bijdrage over op rekening NL53 INGB 0000 040 000 t.n.v. Stichting Wilde Ganzen/IKON o.v.v. de naam van het project en het land. Online doneren kan ook via wildeganzen.nl/projecten. opzondagIederetv
problemen
16
School2021.0313BurkinaoktoberFasovoorvluchtelingen
Lombok Harapan Baru Lombok helpt mensen met een beperking op Lombok in Indonesië aan een baan en geeft ze daarmee hoop op een betere toekomst. De organisatie wil heel graag een servicecentrum bouwen als ontmoetings plek en voor het geven van trainingen.
In het noorden van Burkina Faso moesten de laatste jaren veel jongeren vluch ten vanwege jihadistisch geweld. Door de school in Dori uit te breiden kunnen deze kinderen hun gemiste jaren van onderwijs inhalen én uiteindelijk een beroep leren.
Democratischenovember Republiek Waterproject2021.0307Congo Kinshasa
Eerbetoon2022.0034Kameroenoktober 11. 6 In een wijk van de hoofd stad Kinshasa in de Democratische Republiek Congo willen de bewoners heel graag schoon drink water. Met de aanleg van een waterpomp komt deze wens uit.
13
september - november 2022 9 Voor
wildeganzen.nl/informatiemeeroverdezenieuweprojecten:projecten
Waterpompen2021.0024Ghanaoktober
Ontmoetingsplek2021.0132Indonesiënovember
Elk jaar wordt het droger in de Bawku-regio in Ghana. Door klimaatverandering valt er minder regen en wordt het voor de bevol king moeilijker om schoon drinkwater te vinden. Met de aanleg van waterpompen willen we daar wat aan doen. 23
aan mamaLeeshet verhaal van Sunjo op pagina
27
Eigen2021.0193Rwandanovemberboontjes doppen In Rwanda ervaren met name vrouwen nog veel armoede. Ze verenigen zich, maar missen nog kennis van ondernemen. Door tien jongeren op te leiden tot trainer, worden driehonderd mensen bereikt met spaaren leengroepen. Daarnaast wordt er een bonenhandel opgericht om inkomsten te genereren voor de lokale organisatie. 20 Rugzak2022.0021Indianovembervolschoolspullen In Chennai in India verheu gen straatkinderen zich ieder jaar op hun rugzak vol schoolspullen. Dankzij deze tas kunnen ze naar school. 30
SchoutenSieniDe
3 Geluk “We werken fijn samen met priesters van de lokale organisatie The Oblates of Mary. Op vrijwillige basis kiezen zij ervoor om de arme bevolking te helpen. Ik krijg een ontzettend warm en gelukkig gevoel van al die persoonlijke contacten die ik heb met men sen in Sri Lanka. Of het nou met de priesters is of met de mensen die we samen steunen.
1 Vriendschap “In het verleden was ik samen met mijn man Cor actief in het vluchtelingenwerk. We leerden in die tijd Tamils kennen met wie we een diepe vriendschap hebben opgebouwd. Zij waren destijds uit Sri Lanka gevlucht voor de burgeroorlog. Deze mensen deden ‘iets’ met mij. Samen met advocaten en tolken begon ik met het regelen van verblijfsvergunningen. In 2003 ben ik naar Sri Lanka gegaan om met eigen ogen de situatie te bekijken. Ik schrok enorm van de armoede en de vernielingen. Toen kwam de tsunami van 2004. Dat was het moment waarop ik dacht: nu moeten we écht wat doen om de mensen te helpen. Ik zie dit werk dan ook als mijn missie in het leven. Ik doe het vanuit mijn hart.”
Zo hoorde ik laatst dat vrouwen die al een moestuintje hebben, nu samen koken om de allerarmste kinderen te eten te geven. Die verbondenheid en zorg geeft mij energie om door te gaan. Bij stichting Havonos zoeken we nog mensen die ons willen helpen. Ik hoop dat mensen zich melden, want vrijwilligerswerk zoals dit is zo waardevol.”
is oprichter van stichting Havonos. De naam staat voor ‘Hart Voor Noord-Oost Sri Lanka’. Met hart en ziel zet zij zich in voor kansarmen in dit Aziatische land dat vrijwel bankroet is.
Sienikernwaarden3vanSchoutenuitRaalte
“Dit werk is mijn missie in het leven”
10 mijn idealen
2 Rechtvaardigheid “Wat er nu in Sri Lanka gebeurt, is zo onrechtvaardig. Oud-president Raja paksa en zijn familie hebben een geruïneerd land achtergelaten. Ik heb er geen woorden voor hoe de elite zichzelf heeft verrijkt, terwijl de bevolking honger lijdt. Er is een gebrek aan alles: van voedsel tot benzine en elektriciteit. Daarom steunen wij met stichting Havonos het opzetten van moestuinen en boerderijen waar mensen het vak kunnen leren en werk vinden. Zo kunnen mensen hun eigen voed sel verbouwen en komen ze niet om van de honger. Want zo schrijnend is de situatie nu. Wanneer iemand honger heeft geef je hem eerst vis, daarna een hengel en leer je hem zelf vissen. Daar geloof ik in. Bovendien vind ik dat ieder mens recht heeft op hulp, zeker mensen in nood.”
Zeg je ‘Wanyuri’ in Kameroen, dan zeg je ‘kind van Yuri’. En dat is de oprichtster van de Wanyuri Foundation in de breedste zin van het woord. Sunjo Relindis Kiven heeft deze Belgische stichting opgericht in naam van haar moeder die de bijnaam ‘Yuri’ droeg, ‘zij die luistert’. Sunjo vertelt over haar bijzondere moeder en het nieuwe project.
“Ik ben een trotse geboren en getogen Kameroense. Tot mijn negentiende heb ik in de stad Bamenda gewoond met mijn vijf zussen en mama. Zij zorgde niet alleen dat wij goede opleidingen volgden, maar ook dat armere jon geren uit omringende dorpen die kans kregen. Als mensen gemotiveerd waren, maar letterlijk geen kant op konden, kwam zij ze persoonlijk halen. In de loop der jaren rondden talloze studenten hun opleidingen af en vonden zij banen.” Doorgaan “Helaas heeft ze niet meer meegemaakt dat ik mijn master Economics & Finance in Bel gië heb afgerond. Ik ben hier gebleven en heb samen met mijn Belgische man een tweeja rige zoon. In 2015 was ik aan het bidden op haar herdenkingsdag en ineens sprak God tot mij. Ik moest voor mama doorgaan met het steunen van mensen in Kameroen. Mijn zussen waren meteen van de partij en inmiddels zijn we een aantal mooie projecten verder. We richten ons voornamelijk op meisjes, weduwen, alleenstaande moeders en vluchtelingen uit buurlanden. Dit zijn toch wel de meest kwets bare mensen. In de Kumbo-Bamenda-regio voert Wanyuri sinds vijf jaar een waterproject uit. Mensen hadden geen toegang tot schoon drinkwater en kregen tyfus, cholera of dysen terie. Wanyuri heeft geld ingezameld voor waterpompen. Daardoor hebben 13.000 mensen nu schoon drinkwater, kunnen ze proper leven en worden ze minder vaak ziek.” Drinkwater “In Dimako boren ze nu ook voor een grote waterpomp, een die op zonnepanelen gaat werken. We verwachten uiteindelijk zo’n 15.000 mensen schoon drinkwater te kunnen bieden. Water voor de lokale gemeenschap, maar ook voor gevluchte mensen uit Tsjaad en de Centraal Afrikaanse Republiek. Door die vluchtelingenstroom is er een grote vraag naar drinkwater en een grote druk op de bestaan de voorzieningen. Drieduizend mensen helpen de ingenieurs dagelijks met het sjouwen van grond en cement. De plaatselijke bevolking langs de verschillende rivierdorpen wordt opgeleid, zodat de mensen weten hoe ze de pomp moeten onderhouden. Maar er is geld nodig om dit alles te financieren. Als dit project lukt, is er een duurzame watervoorziening voor vele afgelegen dorpen. Dat zou echt het ultieme eerbetoon zijn aan mijn mama.’’
11ons verhaal in Kameroen
Kameroen15.000Water€44.994
“Eerbetoon aan mijn mama”
Wilt u ook deze droom van Sunjo en haar moeder helpen uitkomen? Kijk op pagina 8 en 9 hoe u hen kunt steunen.
12 puzzel & win WildeCOLOFONGanzen Magazine verschijnt 4 keer per jaar. Redactie Marten Groen (hoofdredacteur), Anouk Lüers, Lena Visser, Marianne Been, Josje van de Grift, Paulien Groen Aan dit nummer werkten mee Kees de Jong, Imke Straaten Eindredactie, concept en realisatie Eva van Meijl, Thecla Visser, Bindinc. Hilversum Vormgeving Wijstudio/Marjolein Rams Fotografie De Beeldredaktie/Marco Vellinga en Wilde Ganzen Contactgegevens Wilde Ganzen, Piet Mondriaanlaan 14, 3812 GV Amersfoort, IBAN: NL53 INGB 0000 0400 00 t.n.v. Stichting Wilde Ganzen/IKON, info@wildeganzen.nl, 033-204 5555. Wij zijn te bereiken op werkdagen van 9.00-17.00 uur. Wilt u ons magazine niet meer per post ontvangen? Laat het ons weten via info@wildeganzen.nl. VOLG ONS OP www.wildeganzen.nl @WildeGanzenNL facebook.com/wildeganzen wildeganzen Kruiswoord Wij aandeelnemersdoorgesteundwordendede: Maak kans op het puzzelboek Blijtijds Puzzelen. Stuur uw oplossing voor 15 oktober 2022 naar puzzel@wildeganzen.nl o.v.v. Kruiswoord 3-2022. U kunt de oplossing ook per post opsturen naar ons adres (zie colofon onder aan deze pagina). Wij gaan vertrouwelijk om met uw gegevens. KRUISWOORDPUZZELSUDOKUFILIPPINEWOORDZOEKERDOORLOPERLEGPUZZELZWEEDSEPUZZELLIJNPUZZELCIJFERCODECRYPTOGRAMBEELDZOEKERLOGIKWISBLOKPUZZELMARGRIETPUZZELNIVEAU3-4 Puzzels 70 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 horizontaal 1 groen edelgesteente 4 duw 7 uitstapje 11 deel van een ko renhalm 12 beginsel 14 schaap 15 bescheiden 17 anti 20 keu kengerei 23 grove tarwe 25 fokkerij 27 veerboot 28 jong dier 30 takel 31 bijwoord 32 bijdrage 33 omroep 34 roeispaan 36 rolkraag 37 keukenhulpmiddel 39 vreugde 41 kienspel 42 sportman 45 deel van de voet 46 dom 48 gesloten 49 be nauwen 51 gokbewijs 53 onsamenhangend praten 54 wol vlokje 55 zacht gebak. verticaal 1 inwilliging 2 lokspijs 3 mijmeren 4 aandeel 5 trekdier 6 godsdienstige handeling 8 gerecht 9 elektrisch geladen deeltje 10 Griekse letter 12 ritme in de popmuziek 13 mous serende Duitse wijn 16 stad in de Verenigde Staten 18 kleur 19 groente 21 hoofdstad van Libanon 22 vogelverschrikker 24 huidopening 26 schoenmakersgerei 28 Engelse omroep 29 haarvet 35 toegang 38 koning van de Hunnen 40 telwoord 41 in gebruik gegeven goed 43 kortom 44 optisch hulpmiddel 45 schapenhaar 47 waagstuk 48 afwisseling van eb en vloed 50 ondersteek 52 meer dan wenselijk. Kruiswoord Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk. © Sanders puzzelboeken J A D E P O R T R I P A A R B A S I S O O I S O B E R T E G E N A M A A T B E K E R S S P E L T E T E E L T P O N T B I G L I E R E R I N B R E N G E O R I E M C O L R A S P G E N O T E L O T T O 45 43 25 35 6 10 6 14 1 33 55 17 33 49 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 horizontaal 1 groen edelgesteente 4 duw 7 uitstapje 11 deel van een ko renhalm 12 beginsel 14 schaap 15 bescheiden 17 anti 20 keu kengerei 23 grove tarwe 25 fokkerij 27 veerboot 28 jong dier 30 takel 31 bijwoord 32 bijdrage 33 omroep 34 roeispaan 36 rolkraag 37 keukenhulpmiddel 39 vreugde 41 kienspel 42 sportman 45 deel van de voet 46 dom 48 gesloten 49 be nauwen 51 gokbewijs 53 onsamenhangend praten 54 wol vlokje 55 zacht gebak. verticaal 1 inwilliging 2 lokspijs 3 mijmeren 4 aandeel 5 trekdier 6 godsdienstige handeling 8 gerecht 9 elektrisch geladen deeltje 10 Griekse letter 12 ritme in de popmuziek 13 mous serende Duitse wijn 16 stad in de Verenigde Staten 18 kleur 19 groente 21 hoofdstad van Libanon 22 vogelverschrikker 24 huidopening 26 schoenmakersgerei 28 Engelse omroep 29 haarvet 35 toegang 38 koning van de Hunnen 40 telwoord 41 in gebruik gegeven goed 43 kortom 44 optisch hulpmiddel 45 schapenhaar 47 waagstuk 48 afwisseling van eb en vloed 50 ondersteek 52 meer dan wenselijk. Kruiswoord Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk. © Sanders puzzelboeken J A D E P O R T R I P A A R B A S I S O O I S O B E R T E G E N A M A A T B E K E R S S P E L T E T E E L T P O N T B I G L I E R E R I N B R E N G E O R I E M C O L R A S P 45 43 25 35 6 10 6 14 1 33 55 17 33 49Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk
Al een tijdje had ik in mijn achter hoofd het idee om een goed doel te steunen. Sinds kort woon ik samen met mijn vriendin, ik heb een mooie baan en wil graag iets voor een ander betekenen. Ik werk als basisarts in een verpleeghuis voor ouderen. Het is ontzettend leuk om bij mensen op bezoek te komen en samen te kijken wat de beste behandeling is. Er worden dan ook regelmatig verhalen over vroeger verteld, dat vind ik mooi. Moeilijker vind ik de bezoeken aan dementerende mensen. Vaak is een gesprek dan niet meer mogelijk en moet je samen met familie overleggen over de beste behandelopties.
BasisartsWerkVasteSteuntLentWoonplaatsJanssenonsalsdonateurenhobbyineen verpleeghuis, tennis
“Fijn om op een steentjemanierpositievemijnbijtedragen”
Een tijdje terug belde een vriendelijke jon gen bij mij aan met het verhaal over Wilde Ganzen. Ik kende jullie organisatie helemaal niet en normaal zal ik niet zo snel iets aan de deur kopen. Maar ik had gelijk zoiets van ‘dit is eigenlijk wel een goed idee’. Ik besloot een eenmalige donatie te doen. In het magazine dat ik kreeg, las ik dat jullie al 65 jaar bestaan en vroeger vooral bekend waren van televisie. Dat wist ik niet. Wat mij gelijk aansprak waren de verschillen de projecten waar mensen écht wat aan hebben, zoals de bouw van een school of een kliniek. We hebben allemaal op school gezeten. Als ik beelden zie van klasloka len in armere gebieden, dan doet mij dat beseffen dat ik in veel betere omstandig heden ben opgegroeid. Met mijn steun aan jullie heb ik het gevoel dat ik iets bij kan dragen aan bijvoorbeeld het verbeteren van onderwijs en heb ik het vertrouwen dat mijn geld goed wordt besteed. Armoede is wereldwijd een groot probleem, je hoort er regelmatig iets over in het nieuws. Verhalen over oorlogen, rampen en klimaatveran dering... In mijn eentje kan ik er niet zoveel aan doen. Je moet er ook niet al te somber door worden en zeker blijven genieten van het leven, maar ik vind het fijn om met een kleine donatie nu op een positieve manier mijn steentje bij te dragen. Ik heb dan ook besloten om die eenmalige donatie om te zetten in een vast donateurschap.”
" 13onze donateur
Wilt u net als Martijn Janssen kleinschalige projecten steunen? Kijk op pagina 8 en 9 voor de nieuwe projecten of ga naar Wildeganzen.nl. Bedankt!
Martijn Janssen (30) werd thuis aan zijn
MartijnWie
toenonzeGanzen.wordendonateurgevraagdvoordeuromtevanWildeHijkendeorganisatienogniet.
schaarser“Eenlevensreddendeoperatie”
achtergrond14
Ad Groeneveld van stichting Welzijn Wajir: “In Wajir zucht het land onder – opnieuw – maandenlan ge droogte. De struiken knisperen, de waterputten staan droog en het vee sterft massaal. Tenslotte overlijden mensen door ondervoeding en uitput ting. Stichting Wajir werft geld om water uit een diepere laag op te kunnen pompen. Dit water wordt vervolgens met een tankwagen rondgedeeld in andere dorpen. Een levensreddende operatie.” Voorvechtster “In het noordoosten van Kenia, woont Habiba. Zij is al heel lang onderwijze res en wordt zeer gerespecteerd. Voor mij is zij de ‘moeder’ van Wajir, met een groot mededogen en een scherp oog voor misstanden en achterstellin gen. Habiba is een voorvechtster voor vrouwenrechten en een belangrijke partner voor onze stichting. Ze zet Schoon water zou ieder mens in de wereld moeten hebben. Toch is dat lang niet altijd het geval. Ad Groeneveld van stichting Welzijn Wajir en Kees Kempenaar van stichting SPOT Tanzania kunnen er over meepraten. Met steun van Wilde Ganzen zetten hun lokale partners in Afrika waterprojecten op.
Water wordt steeds
15
“De tappenrijkenveelwateraf”
verandering“Klimaat-is echt een stille ramp”
Water is een eerste levensbehoefte.
Vooral in afgelegen gebieden zien we dat die watervoorzieningen er nog lang niet overal zijn. In veel Afri kaanse landen zijn mensen op het platteland vaak niet anders gewend dan dat ze kilometers moeten lopen om water te halen uit een meer of rivier. Als zo’n watervoorziening vervuild raakt of opdroogt, dan ontstaan de problemen. Lokale overheden hebben te weinig mid delen om al die problemen op te lossen en soms zijn ze gewoon niet bereid te helpen. Gelukkig zijn er dan organisaties die waterprojecten opzetten.”
Oplossingen “Niet overal is dat succesvol. Zo hebben we laatst een project gefinancierd waarbij een water put bij een school zou worden aangelegd in Kenia. Uit geologisch onderzoek bleek dat er een goe de kans was om water te vinden. Maar helaas, er is op twee locaties geboord en niks gevonden. Nu gaan we in gesprek om te kijken of het regenwater kan worden opgevan gen. Klimaatverandering is voor deze gebieden echt een stille ramp. Het is niet zo dat van de ene op de andere dag er geen water meer is, maar ieder jaar wordt het iets droger. Wij proberen mee te denken wat goede oplossingen kunnen zijn.”
Ernst Eisma houdt zich bij Wilde Ganzen bezig met waterprojecten: “Ieder mens heeft een dak boven zijn hoofd nodig, genoeg voedsel, een inkomen én toegang tot schoon drinkwater.
Verbinding “Vaak vinden waterprojecten plaats bij scholen. Dat is ook de mooiste plek, want een school is het middel punt van een dorp en verbindt en versterkt een hele gemeenschap. Met water gaat de moestuin bloeien, met toiletten wordt de hygiëne verbeterd, kinderen leren hoe ze handen moeten wassen (en geven die kennis weer aan hun ouders door) en iedereen uit de buurt haalt water bij de school voor eigen gebruik. Als je op deze manier waterprojecten steunt, zie je de schoolprestaties van de kinderen verbeteren, dat ziektes afnemen en dat niemand meer uren hoeft te sjouwen met jerrycans. Dat maakt een wezenlijk verschil.”
Habiba, de ‘moeder’ van Wajir zich in om meisjes wél naar school te laten gaan en om vrouwenbesnijde nis af te schaffen. Niet ver van haar woonplaats liggen huttendorpen, bulla’s. Hier wonen duizenden mensen die gevlucht zijn voor de droogte elders. De vrouwen bouwden hutten van takken, gras, karton en plastic.” Water en voedsel “Op een goede dag krijgt Habiba bezoek van de jonge Abdi. Hij heeft daarvoor twee uur in de hitte gelopen. ‘Habiba, kom! Hussein en Fatuma gaan dood!’, roept hij. Habiba gaat ernaar toe. Aan de rand van het dorpje treffen ze het echtpaar, uitgemergeld in hun hut. De paar geiten die ze hadden, zijn dood. De buren zijn door de honger en dorst ook niet meer in staat om het paar te helpen. Habiba rijdt direct door naar de gouverneur en neemt hem mee naar de bulla. Hij schrikt zo erg dat hij direct opdracht aan zijn medewerkers geeft om water en voedsel te brengen én om elke dag voor Hussein en Fatuma te laten zorgen.” Kees Kempenaar van SPOT Tanzania: “In 1987 is er in het dorp Lukozi in Tanzania een waterleiding aangelegd. Na bijna dertig jaar was ik weer terug in het dorp. Ik praatte met jongeren over het wateronderhoud en waarom mensen daar niet voor willen betalen. De jongeren vertelden dat het onderhoud slecht is, omdat de loodgieters slecht worden betaald. De waterverdeling is een probleem omdat de rijken veel water aftappen. Zij hebben een privé-opslagtank van 500 tot 5000 liter. Diezelfde rijke mensen zitten in het dorpsbestuur en zorgen ervoor dat de situatie zo blijft. Voor de armen is de watervoorziening onregelmatig en daarom willen ze niet betalen.” Nieuw bestuur “Ik vroeg de jongeren of de mensen niet terugverlangen naar vroeger, toen iedereen elke dag water kreeg. Dat wensten ze, zeker voor hun moeders en vrouwen. Maar ja, er wonen nu twee keer zoveel mensen dan in 1987 in Lukozi en er zijn meer privé-aan sluitingen. Ik vertelde de jongeren dat ze op moeten komen voor hun recht: elke dag water! Later hoorde ik dat er een nieuw bestuur is gekozen dat zich inzet voor beheer en onderhoud. De betalingen voor water zijn weer opgestart, eerst alleen voor mensen die een privé-aansluiting hebben. Met dat geld zijn reparaties gedaan. De jongeren vroegen mij of ik die Euro pese jongen kende die in 1987 mee had geholpen om hun waterproject op te zetten. ‘Dat was ik’, antwoordde ik. Ze keken mij aan en vroegen: ‘En je helpt nu weer?’ Nou ja, niet meer met geld, maar wel met advies.”
Armoede is een grote vijand van vooruitgang en geluk. Maar het is geen onoplosbaar probleem. Dat bewijzen aanpakkers overal ter wereld; mensen die een kans zien en gewoon beginnen. Wilde Ganzen steunt ze, omdat je armoede samen van onderop kunt doorbreken. Met kleine, slimme projecten zorg je voor cruciale vooruitgang in mensenlevens, buurten en dorpen. RETOURADRES: POSTBUS 4071, 3006 AB ROTTERDAM verdienen.jegezond,OnderwijsdankzijbananenBananenzijnlekkerénkuntergeldmeeBewonersvanAvégaméinTogokwamenmeteenplanvooreenbananenplantage.Deopbrengstvande oogst is voor de basisschool in hun dorp. Met steun van Wilde Ganzen kwam het project van de grond, waardoor niet alleen de bomen groeien, maar ook de school bloeit! Benieuwd naar het hele verhaal? U vindt het op onze wildeganzen.nl/bananenwebsite: Een metkerstbaluniekegevuldherinneringenDeHerinneringenKerstbal is te koop bij Karwei of online via alzheimer-nederland.nl/kerstbal €3,50Van€7,95ditbedraggaatnaarAlzheimerNederland Leg samen je dierbaarste herinneringen vast van afgelopen jaar en beleef ze iedere Kerst opnieuw. Herinneringen Kerstbal ALZ…Geefuitgelezen?‘mdoor! RETOURADRES: POSTBUS 2077, 3800 CB AMERSFOORT
