THE
Guide
ΤΑ ΚΡΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ
1
edito
Οίνοι Πελοποννήσου: Αυθεντικά Ελληνικά Αµπελοτόπια Ταξιδέψαμε απ’ άκρη σε άκρη στους Δρόμους του Κρασιού της Πελοποννήσου. Επισκεφτήκαμε διάσημους και λιγότερο γνωστούς αμπελότοπους. Οδηγήσαμε ανάμεσα στους αμπελώνες. Επισκεφτήκαμε οινοποιεία. Πολλά οινοποιεία! Συζητήσαμε με αμπελουργούς και οινοποιούς, τους δημιουργούς που κρύβονται πίσω από αγαπημένες ετικέτες. Δοκιμάσαμε κρασιά που μας κάνουν να ονειρευόμαστε! Συλλέξαμε από πρώτο χέρι πληροφορίες για οτιδήποτε νέο, για το παρόν και το μέλλον των κυριότερων αμπελουργικών ζωνών. Απολαύσαμε το φαγητό σας σε εστιατόρια και ταβέρνες κρυμμένες στην ορεινή ύπαιθρο ή δίπλα στο κύμα. Η ευτυχία είναι τελικά κοντά μας και η μόνη σοβαρή ανησυχία εστιάζεται στην ερώτηση: ποιο θα είναι το επόμενο κρασί που θα δοκιμάσουμε; Αυτές τις εμπειρίες καταγράψαμε. Και τώρα, με μεγάλη μας χαρά και υπερηφάνεια σας παρουσιάζουμε τον Wine Plus guide τα Κρασιά της Πελοποννήσου - 2016. Ταξιδεύοντάς σας στην Πελοπόννησο των κρασιών, φιλοδοξεί να γίνει ένας αγαπημένος οδηγός στην απόλαυση. Οδηγός σε νέες ανακαλύψεις με οδηγό την ειλικρίνεια της Προέλευσης. Πολύτιμος βοηθός για να ζήσετε το πάθος σας για τα κρασιά τα Πελοποννήσου. Καλή απόλαυση στο ταξίδι σας! Μαρία Νέτσικα
Περιεχόμενα
04
18
ΤΑ ΚΡΑΣΙΆ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΉΣΟΥ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΎΣ
08
06
ΑΝΑΚΑΛΎΨΤΕ ΤΟΥΣ ΔΡΌΜΟΥΣ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΎ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΉΣΟΥ
08
ΔΡΌΜΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΎ ΤΗΣ ΑΡΓΟΛΊΔΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΟΡΙΝΘΊΑΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΦΑΝΑΤΙΚΟΎΣ ΤΟΥ ΑΓΙΩΡΓΊΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΌΧΙ ΜΌΝΟΝ!
26
18
ΔΡΌΜΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΎ ΤΗΣ ΑΡΚΑΔΊΑΣ ΣΤΑ ΜΈΡΗ ΤΟΥ ΜΟΣΧΟΦΊΛΕΡΟΥ
28
26
ΔΡΌΜΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΎ ΤΗΣ ΑΧΑΐΑΣ
28
ΠΛΑΓΙΈΣ ΤΗΣ ΑΙΓΙΑΛΕΊΑΣ
36
ΔΡΌΜΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΎ ΤΗΣ ΗΛΕΊΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΕΣΣΗΝΊΑΣ ΑΜΠΕΛΏΝΕΣ ΚΑΙ ΕΚΛΕΚΤΆ ΚΡΑΣΙΆ
38
38
36
ΔΡΌΜΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΎ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΟΝΙΆΣ
44
ΔΡΌΜΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΎ ΤΗΣ ΛΑΚΩΝΊΑΣ ΜΟΝΕΜΒΆΣΙΟΙ ΟΊΝΟΙ: ΑΠΌ ΤΟ ΒΥΖΆΝΤΙΟ ΣΤΟ ΣΉΜΕΡΑ
48
44
ΜΗΝ ΠΑΡΑΛΕΊΨΕΤΕ ΝΑ ΑΓΟΡΆΣΕΤΕ TASTE IT > LOVE IT > SHOP IT > SHARE IT
Οδηγός ΤΑ ΚΡΑΣΙΆ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΉΣΟΥ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016 Διανέμεται δωρεάν
Εκδότης WINE PLUS Μ. ΝΕΤΣΙΚΑ & ΣΙΑ Ε.Ε. Καρυωτάκη 5, 546 45 Θεσσαλονίκη Τ: 2310 888311 F: 2310 888312 e-mail: info@wineplus.gr www.wineplus.gr
Διευθύντρια Μαρία Νέτσικα Συνεργάτες Κωστής Ζαφειράκης Νίκη Μηταρέα Μαρία Τζίτζη
Φωτογραφίες Heinz Troll Θωμάς Γαντζόπουλος Αρχείο Wine Plus Σχεδιασμός Red Fish
Εκτύπωση Beyond S.A.
Κτήμα Σκούρα | Άργος | skouras.gr | GPS: 37.689690, 22.654780
Tρεις δεκαετίες. Κάθε τρύγος ξεχωριστός. Παρέα με έναν γαλαζοκότσυφα. ΑΠΟ ΤΟ 1986
ΣΤΑ ΑΜΠΕΛΙΑ ΤΗΣ ΝΕΜΕΑΣ, TΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟ ΚΤΗΜΑ ΣΚΟΥΡΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙ ΤΗΝ ΚΑΛΗ ΜΑΣ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΝΕΒΑΖΕΙ ΤΟ ΗΘΙΚΟ ΜΑΣ ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΞΕΡΕΙ ΚΑΙ ΑΓΑΠΑΕΙ: NA ΤΡΥΓΕΙ TH ΔΙΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΖΕΙ ΤΗΝ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΕΣ ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ, ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ. Ο ΔΕ ΟΙΝΟΠΟΙΟΣ ΤΟΥ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΟΥΡΑΣ, ΥΨΩΝΟΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΒΑΘΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΓΑΛΑΖΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΟΥΡΑΝΟ, ΦΤΑΝΕΙ ΠΟΛΥ ΚΟΝΤΑ ΚΑΙ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΑ ΣΤΟ ΝΑ ΓΊΝΕΤΑΙ Ο ΙΔΙΟΣ ΕΝΑ ΠΡΕΜΝΟ. ΤΈΤΟΙΑ ΕΊΝΑΙ Η ΑΦΟΣΙΩΣΗ , ΤΟ ΠΑΘΟΣ ΚΑΙ Η ΥΨΗΛΗ ΤΟΥ ΟΙΝΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΔΕΞΙΟΤΗΤΑ. AΨΟΓΑ, ΑΠΛΑ, ΑΠΟΛΥΤΑ ΑΝΥΨΩΤΙΚΑ, ΠΑΡΕΑ ΜΕ ΕΝΑΝ ΓΑΛΑΖΟΚΟΤΣΥΦΑ.
© ΣΚΟΥΡΑΣ ΟΑΑΕ 2016
Ανοίξτε και μοιραστείτε έναν Σκούρα: εδώ στην Ελλάδα ή κάπου στην Ευρώπη, στο Ηνωμένο Βασίλειο ή στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην Κίνα ή στην Αυστραλία — ακόμη και σε μερικά απροσδόκητα μέρη του πλανήτη μας…
Τα κρασιά της Πελοποννήσου σε αριθμούς 4
Αμπελώνες για παραγωγή κρασιών Π.Ο.Π. + Π.Γ.Ε. (% συνόλου Ελλάδας)
Π.Γ.Ε.
27,59 %
Αμπελώνες έκταση
Π.Ο.Π.
25,74%
(% συνόλου Ελλάδας)
32% (22.190 ha)
Η ελληνική περιφέρεια με τον μεγαλύτερο αμπελώνα
Ελληνικές ποικιλίες (% συνόλου)
91% Αγιωργίτικο
Ροδίτης
26,5%
11,65%
(3.204 ha)
(1.406 ha)
Σουλτανίνα
9%
(1.095 ha)
Μοσχοφίλερο
Μαυρούδι
7%
5,3%
(852 ha)
Οι πιο διαδεδομένες ποικιλίες στην Πελοπόννησο
www.wineplus.gr
Πηγές: Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία Υπουργείο Αγρ. Ανάπτυξης & Τροφίμων
(645 ha)
Κρασιά
Μέση παραγωγή
(% συνόλου Ελλάδας)
31% (8.246.000 HL)
Τύποι κρασιών 5
Λευκά
60% Ερυθρά
40%
Οινοποιεία
180
10 Π.Ο.Π. 4 ΛΕΥΚΟΙ: Π.Ο.Π. Μαντίνεια Π.Ο.Π. Πάτρα Π.Ο.Π. Μονεμβασία-Malvasia Π.Ο.Π. Ρομπόλα 1 ΕΡΥΘΡΟΣ: Π.Ο.Π. Νεμέα 5 ΕΠΙΔΟΡΠΙΟΙ: Π.Ο.Π. Μοσχάτος Πατρών Π.Ο.Π. Μοσχάτος Ρίου Πατρών Π.Ο.Π. Μοσχάτος Κεφαλλονιάς Π.Ο.Π. Μαυροδάφνη Πατρών Π.Ο.Π. Μαυροδάφνη Κεφαλλονιάς
24 Π.Γ.Ε. Π.Γ.Ε. Πελοπόννησος Π.Γ.Ε. Αργολίδα Π.Γ.Ε. Αρκαδία Π.Γ.Ε. Αχαΐα Π.Γ.Ε. Ζάκυνθος Π.Γ.Ε. Ηλεία Π.Γ.Ε. Ικαρία Π.Γ.Ε. Κέρκυρα Π.Γ.Ε. Κλημέντι Π.Γ.Ε. Κορινθία Π.Γ.Ε. Λακωνία Π.Γ.Ε. Λετρίνα Π.Γ.Ε. Λευκάδα Π.Γ.Ε. Μαντζαβινάτα Π.Γ.Ε. Μεσσηνία Π.Γ.Ε. Μεταξάτα Π.Γ.Ε. Πισάτις Π.Γ.Ε. Πλαγιές Αιγιαλείας Π.Γ.Ε. Πλαγιές Αίνου Π.Γ.Ε. Πλαγιές Πετρωτού Π.Γ.Ε. Πυλία Π.Γ.Ε. Τεγέα Π.Γ.Ε. Τριφυλία Π.Γ.Ε. Χαλικούνα
WP GUIDE
Δρόμοι του Κρασιού της Πελοποννήσου
Ανακαλύψτε τους Δρόμους του Κρασιού της Πελοποννήσου Απλά μαθήματα ευζωίας σε 8 οινικές διαδρομές 6
Οι Δρόμοι του κρασιού είναι μία εκδρομική πρόταση προς τον σύγχρονο περιηγητή. Προτείνουν επιλεγμένες διαδρομές που διασχίζουν τα πιο γραφικά σημεία μιας αμπελουργικής ζώνης. Δρόμους του Κρασιού βρίσκουμε σχεδόν σε όλες τις οινοπαραγωγικές χώρες. Στην Πελοπόννησο, το 1998, 25 οινοπαραγωγοί ίδρυσαν την Ένωση Οινοπαραγωγών του Αμπελώνα της Πελοποννήσου με τον διακριτικό τίτλο «Δρόμοι του Κρασιού της Πελοποννήσου». Σήμερα, τα 50 πλέον μέλη της ένωσης, μας προτείνουν 7 διαδρομές που διασχίζουν απ’ άκρη σ΄ άκρη τη χερσόνησο.
Ταξιδεύουμε σε φημισμένους αμπελοτόπους, ανάμεσα σε ορισμένους από τους πιο φημισμένους ελληνικούς αμπελώνες που παράγουν μεγάλη ποικιλία ποιοτικών κρασιών. Σταματάμε σε ονομαστά οινοποιεία που μας ξεναγούν στον σαγηνευτικό κόσμο του κρασιού. Δοκιμάζουμε τα αγαπημένα μας κρασιά στον χώρο που παράγονται και γνωρίζουμε τους ανθρώπους που τα φτιάχνουν. Συμμετέχουμε σε εκθέσεις οίνου, οινικά φεστιβάλ και άλλες συναφείς εκδηλώσεις. Αναζητούμε τα παραδοσιακά προϊόντα, τη γαστρονομία της κάθε περιοχής. Τα δοκιμάζουμε και τα προμηθευόμαστε από τον τόπο παραγωγής τους. Απολαμβάνουμε τις οάσεις ομορφιάς και ηρεμίας, που έχει απλώσει η φύση τριγύρω, αλλά γνωρίζουμε και τους διάσημους αρχαιολογικούς χώρους, με ευρήματα, σύμβολα του αρχαίου κόσμου. Οι Δρόμοι του Κρασιού της Πελοποννήσου μας προσκαλούν σε αξιομνημόνευτες εμπειρίες εικόνων, αρωμάτων και γεύσεων.
Δρόμος του Κρασιού της Κεφαλονιάς Στο μεγαλύτερο από τα νησιά του Ιονίου, ο αμπελώνας παράγει τους οίνους Π.Ο.Π. Ρομπόλα Κεφαλληνίας, Π.Ο.Π. Μαυροδάφνη Κεφαλληνίας, Π.Ο.Π. Μοσχάτος Κεφαλληνίας, Π.Γ.Ε. Πλαγιές Αίνου και Π.Γ.Ε. Μαντζαβινάτα. (σελ. 38)
Δρόμος του Κρασιού της Αχαΐας Στο βορειοδυτικό τμήμα της Πελοποννήσου ο οινοτουρισμός στην Αχαΐα πατά στη μεγάλη ιστορία και την πολιτιστική παράδοση της περιοχής. Ο εκτεταμένος αμπελώνας της Αχαΐας παράγει τους οίνους Π.Ο.Π. Πάτρα και Π.Γ.Ε. Αχαΐα. Χωρίς αμφιβολία, το γοητευτικότερο τμήμα αυτού του αμπελώνα είναι το ανατολικό, στην περιοχή της Αιγιαλείας και των Καλαβρύτων, όπου παράγονται οι οίνοι Π.Γ.Ε. Αιγιαλεία. (σελ. 26)
Δρόμος του Κρασιού της Μεσσηνίας & της Ηλείας Εκεί όπου οι αμπελώνες της Ηλείας και της Μεσσηνίας παράγουν τους οίνους Π.Γ.Ε. Μεσσηνία και Π.Γ.Ε. Ηλεία αντιστοίχως, εκεί και ο οινοτουρισμός είναι ιδιαίτερα ελκυστικός! (σελ. 36)
Δρόμοι του Κρασιού της Πελοποννήσου
WP GUIDE
Τι να προσέξετε στις αμπελοοινικές σας εξερευνήσεις:
7
• Μην φοβάστε να κάνετε ερωτήσεις. Οι οινοπαραγωγοί και οι άνθρωποι του κρασιού αγαπούν να μιλούν γι’ αυτό. • Μην φοβάστε να δοκιμάζετε καινούργιες ετικέτες ή άγνωστα προϊόντα. Θα εντυπωσιαστείτε από την ένταση της χαράς της ανακάλυψης! • Μην καταπίνετε τα κρασιά που δοκιμάζετε. Χρησιμοποιήστε τα πτυελοδοχεία που θα βρείτε σε όλους τους χώρους γευστικής δοκιμής. Καλή απόλαυση!
Χορηγοί Δρόμος του Κρασιού της Κορινθίας Στο βορειοανατολικό τμήμα της Πελοποννήσου βρίσκεται ένας από τους πιο σημαντικούς αμπελώνες της Ελλάδας, ο αμπελώνας της Νεμέας που παράγει τους οίνους Π.Ο.Π από την ερυθρή ποικιλία Αγιωργίτικο. Η σχέση Νεμέα-Αγιωργίτικο είναι από τις πλέον δημοφιλείς και αγαπητές μεταξύ των καταναλωτών. (σελ. 8)
Δρόμος του Κρασιού της Αργολίδας
Δρόμος του Κρασιού της Αρκαδίας Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες περιοχές της Πελοποννήσου είναι το κεντρικό τμήμα της, η περιοχή δηλαδή της Αρκαδίας, στην οποία ο αμπελώνας της Μαντινείας παράγει τους οίνους Π.Ο.Π. από τη λευκή ποικιλία Μοσχοφίλερο. Και το ντουέτο Μαντίνεια-Μοσχοφίλερο είναι το πιο δημοφιλές ανάμεσα στα λευκά κρασιά της Ελλάδας. (σελ. 18)
Δρόμος του Κρασιού της Λακωνίας Στο νοτιαοανατολικό άκρο της χερσονήσου ο οινοτουρισμός μας συστήνει την αναβίωση του Malvasia οίνου, του διασημότερου κρασιού στην Ευρώπη στα χρόνια της Ενετοκρατίας. (σελ. 44)
WP GUIDE
8
Δρόμος του Κρασιού της Κορινθίας & της Αργολίδας
ΔΡΌΜΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΎ ΤΗΣ ΚΟΡΙΝΘΊΑΣ & ΤΗΣ ΑΡΓΟΛΊΔΑΣ Για τους φανατικούς του Αγιωργίτικου και όχι μόνον!
Η ΑΜΠΕΛΟΥΡΓΙΚΉ ΖΏΝΗ ΤΗΣ ΝΕΜΕΑΣ ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΆ: Έκταση αμπελώνων: 3.000 ha Ετήσια παραγωγή κρασιού: 220.000 HL Οινοποιεία: 40 Π.Ο.Π.: Νεμέα, ερυθρός ξηρός/ ερυθρός ημίγλυκος/ερυθρός γλυκύς Ποικιλίες: Αγιωργίτικο Η Νεμέα είναι γνωστή για τα: Βαθύχρωμα, χυμώδη, μαλακά και φρουτώδη φρέσκα ερυθρά Πληθωρικά ερυθρά παλαίωσης με όγκο και πυκνότητα.
Αφήνουμε πίσω μας την Κόρινθο και κατευθυνόμαστε στη Νεμέα, τη μεγαλύτερη και πιο γνωστή αμπελουργική περιοχή της Πελοποννήσου. Η ομορφιά του τοπίου είναι εκπληκτική. Αμπέλια, ελαιώνες και κυπαρίσσια. Όποιο παράθυρο και να ανοίξουμε στην εξοχή της Νεμέας θα βρεθούμε αντιμέτωποι με τη βασανιστικά απλή και αφοπλιστική ομορφιά των χρωμάτων και των αρωμάτων της. Τα μνημεία των αρχαίων και των μεσαιωνικών πολιτειών στις Μυκήνες, τη Τίρυνθα, το Άργος, το Ναύπλιο, την Επίδαυρο, την αρχαία Νεμέα μας καλούν να τα επισκεφτούμε. Και στον προικισμένο αμπελότοπο μας περιμένουν τα οινοποιεία των Δρόμων του Κρασιού. Τι περισσότερο μπορεί να ζητήσουμε; Νεμέα: Η δυναμικότερη «οινοχώρα» της Ελλάδας; Αρχαία Νεμέα, Κλεωνές, Γυμνό, Κούτσι, Ασπρόκαμπος, Δάφνη, Ψάρι, Πετρί, Αηδόνια... Ο αμπελώνας της Νεμέας απλώνεται στον μεγαλειώδη καταπράσινο κάμπο πριν αρχίσει να σκαρφαλώνει στις πλαγιές. Περιποιημένα αμπέλια Αγιωργίτικου σε ατέλειωτες σειρές κι ανάμεσά τους τα οινοποιεία. Η ζώνη, προσελκύοντας το ενδιαφέρον και πολλών οινοποιών που δραστηριοποιούνται σε άλλες περιοχές, έχει καταφέρει να συγκεντρώσει την αφρόκρεμα της ελληνικής οινοπαραγωγής, με αποτέλεσμα να προτείνει έναν εντυπωσιακό αριθμό ετικετών (περισσότερες από 100, τον μεγαλύτερο αριθμό ελληνικής Ονομασίας Προέλευσης) σε όλα τα επίπεδα τιμών. Όλα αυτά οδήγησαν στην αναγνωρισιμότητα του ντουέτου Νεμέα/Αγιωργίτικο στην ελληνική και τη διεθνή αγορά. Το επόμενο βήμα -που εδώ και χρόνια συζητιέται έντονα- είναι η δημιουργία αμπελουργικών υποζωνών (cru) που θα κατοχυρωθούν νομοθετικά ως διακεκριμένης ποιότητας. Σχεδόν εξίσου έντονα τονίζεται πλέον και η ανάγκη διενέργειας κλωνικής επιλογής του Αγιωργίτικου, καθώς παρατηρείται μεγάλη διαφοροποίηση στα αμπελογραφικά χαρακτηριστικά του εντός της ζώνης. Ο αμπελώνας της Νεμέας και το Αγιωργίτικο Η αμπελουργική ζώνη της Νεμέας είναι η μεγαλύτερη στην Ελλάδα. Ο αμπελώνας της καλύπτει συνολικά 16 κοινότητες κι αναπτύσσεται στον κάμπο μέχρι και τους πρόποδες του Κυλληνίου Όρους, σε έκταση περίπου 30.000 στρεμμάτων. Τα αμπέλια, αρχίζουν στα 260 και φτάνουν στα 800 μέτρα υψόμετρο. Τα περισσότερα έχουν γραμμική διαμόρφωση (Royat), σε σειρές, αν και βρίσκουμε και ορισμένους αμπελώνες μεγάλης ηλικίας (πάνω από 50 χρόνων) σε χαμηλό κύπελλο. Αρκετά πυκνά φυτεμένα (400 – 500 φυτά/στρέμμα), είναι κυρίως ξηρικά, αν και το ποσοστό των ποτιστικών διαρκώς αυξάνει.
Δρόμος του Κρασιού της Κορινθίας & της Αργολίδας
WP GUIDE
9
Η ΙΣΤΟΡΊΑ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΎ ΤΗΣ ΝΕΜΈΑΣ ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΆ
Και βεβαίως, το σταφύλι που κυριαρχεί είναι το Αγιωργίτικο. Βαθύ μπλε, με μικρές σφαιρικές ρόγες και παχύ φλοιό, το χαρισματικό σταφύλι με τη βελούδινη επιδερμίδα είναι περιζήτητο. Ευδοκιμεί όμως και διαπρέπει εδώ όπου οι δροσεροί βοριάδες και οι ευχάριστες θερμοκρασίες, που συνήθως επικρατούν, βοηθούν στην ομαλή ωρίμανσή του. Από το 1971 το κρασί Νεμέα, ένα από τα πιο κλασικά ερυθρά της χώρας, ανήκει στην κατηγορία των Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π. - πρώην Ο.Π.Α.Π.). Τρεις ζώνες παραγωγής = πολλοί τύποι Αγιωργίτικου Η αμπελουργική ζώνη της Νεμέας, λόγω μεγέθους, αλλά και διαμόρφωσης, είναι προφανές πως εμφανίζει και εξαιρετική ανομοιογένεια. Διαφορετικά υψόμετρα, εδάφη, μικροκλίματα συνθέτουν ένα παζλ πολυπλοκότητας που αυτόματα μεταφράζεται σε πληθώρα από τύπους κρασιού. Υψομετρικά οι αμπελώνες εντοπίζονται σε τρεις ζώνες παραγωγής: Α: την πεδινή, που περιλαμβάνει τις κοιλάδες Νεμέας, Αρχαίας Νεμέας, Αρχαίων Κλεωνών και ΛεοντίουΓυμνού, και εκτείνεται στα πεδινά και τις χαμηλότερες πλαγιές με υψόμετρο γύρω στα 200 - 350 μέτρα, Β: την ημιορεινή, που εκτείνεται στις βουνοπλαγιές στο Κούτσι και τη Δάφνη, στα 300 - 600 μέτρα C: και την ορεινή, που περιλαμβάνει τις κοιλάδες στο υψίπεδο του Ασπροκάμπου, στο Ψάρι, το Κεφαλάρι και τις πλαγιές στο Καστράκι-Μποζικά-Τιτάνη που φτάνει τα 600 - 800 μέτρα. Τα φημισμένα κρασιά της Νεμέας, βαθύχρωμα, με πλούσιο και γεμάτο σώμα, παράγονται στις όμορφες λοφοπλαγιές της μεσαίας ζώνης. Είναι εξαιρετικά για παλαίωση στο βαρέλι κι ανάπτυξη πολύπλοκου μπουκέτου, γεμάτου γλυκά μπαχαρικά και πυκνό, όλο φρεσκάδα φρούτο. Κρασιά που μπορούν να προσελκύσουν τους παγκόσμιους λάτρεις του Νέου Κόσμου. Στα χαμηλότερα υψόμετρα με τα πλουσιότερα εδάφη, τα σταφύλια ωριμάζουν πολύ πιο γρήγορα και φτάνουν στο αλκοολικό δυναμικό των 14 - 15%. Χάρη σ’ αυτό το δυναμικό για υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα, η αρχική ονομασία της Νεμέας που περιοριζόταν στα ξηρά κρασιά, επεκτάθηκε για να περιλάβει και τα περισσότερο γλυκά. Στην υψηλή τέλος ζώνη, τα σταφύλια δίνουν κρασιά, με δροσερότερη γεύση και το χαρακτηριστικό άρωμα κόκκινων φρούτων του Αγιωργίτικου. Αυτά άνοιξαν το δρόμο στην παραγωγή ευχάριστων ροζέ κρασιών, αλλά και φρέσκων ερυθρών που κυκλοφορούν μέσα στη χρονιά παραγωγής τους.
Φλιάσιος οίνος της αρχαιότητας: O οίνος που παραγόταν στην κοιλάδα της σημερινής Νεμέας (το Φλιάσιον πεδίον της αρχαιότητας) έγινε γνωστός λόγω της ευρείας κατανάλωσής του στους αρχαίους Νέμεους Αγώνες. 14ος αιώνας: Στα μέσα του 14ου αιώνα, ο Άγιος Γεώργιος (η Φλιούς της αρχαιότητας και σημερινή Νεμέα) ήταν ένα από τα κέντρα όπου συγκεντρώνονταν οι φόροι σε είδος (ανάμεσά τους και κρασί) για τον Φράγκο φεουδάρχη. 18ος & 19ος αιώνας: Σε πολυάριθμες πηγές της περιόδου της Επανάστασης βρίσκουμε αναφορές στο κρασί του Αγίου Γεωργίου το οποίο καταναλωνόταν και στις γύρω περιοχές. 1971: Θεσπίζεται ο Π.Ο.Π. Νεμέα, ο μοναδικός ελληνικός με τη ζώνη του να εκτείνεται σε δύο περιφερειακές ενότητες (Κορινθίας και Αργολίδος). 1990 - 1995: Το Ελληνικό Ινστιτούτο Οίνου πραγματοποίησε για σειρά χρόνων έρευνες αμπελοοινικού περιεχομένου στην περιοχή. Τα αποτελέσματά τους οριοθετούν τρεις ζώνες παραγωγής.
WP GUIDE
Δρόμος του Κρασιού της Κορινθίας & της Αργολίδας
10
Δρόμος του κρασιού της Κορινθίας & της Αργολίδας - Δοκιμάζουμε Σαγηνευτική Νεμέα: Ένα γοητευτικό κρασί που σου επιτρέπει να αφεθείς και να απολαύσεις ευχάριστες στιγμές ανθρώπινης επαφής!
Reserve Κτήμα Δρυόπη Πλούσια, πυκνή και ώριμη, με υπέροχο φρούτο και αισθησιακή ιδιοσυγκρασία που συντελεί στη σαγήνη, η Νεμέα Reserve του Γιάννη Τσέλεπου, χρόνο με τον χρόνο ανεβάζει όλο και περισσότερο τη μπάρα της ποιότητας.
Νεμέα Reserve Semeli Σφιχτοδεμένο, βελούδινο κρασί. Μετά από ένα χρόνο σε καινούργια γαλλικά βαρέλια κι άλλο τόσο στις φιάλες, το φρούτο τυλίχτηκε κομψά με τον μανδύα του ξύλου. Θα σας συναρπάσει σήμερα, αλλά αν κάνετε υπομονή αρκετά, ακόμα, χρόνια παλαίωσης, θα σας καταπλήξει.
Κτήμα Γαίας Γαία Οινοποιητική Κορυφαία Νεμέα, όταν πρωτοεμφανίστηκε άλλαξε τον προσανατολισμό ολόκληρης της ζώνης. Αρωματικά πολυσύνθετη και με άψογη δομή, ισορροπεί έξοχα φρούτο, τανίνες και οξύτητα.
Νόημα 2006-2007 Κτήμα Παλυβού
Νεμέα Cuvée Argyro Κτήμα Ρεπάνη
Εκρηκτικό κρασί, με γερά κότσια. Μαύρο χρώμα, υπερώριμη μύτη, εξαιρετική δομή και ζεστή γεύση. Η ναυαρχίδα του Γιώργου Παλυβού είναι προϊόν βιοδυναμικής καλλιέργειας και δύο εσοδειών, με ποικιλιακή σύνθεση: 60% Αγιωργίτικο 2007, 23% CS 2006 και 17% Syrah 2006.
Ο Νικόλας Ρεπάνης φτιάχνει αυτή τη στυλάτη, πολύπλοκη, με πολύ μαύρο φρούτο Νεμέα από επιλεγμένους αμπελώνες βιολογικής καλλιέργειας στον Ασπρόκαμπο. Θα δικαιώσει όσους αποφασίσουν να τη συντροφέψουν με ένα λαχταριστό, ζουμερό φιλέτο.
Μηδέν Άγαν Οινοποιία Παπαντώνη Ένα φίνο Αγιωργίτικο από σταφύλια του κτήματος του Αντώνη Παπαντωνίου στο Μαλανδρένι Αργολίδας. Με ωραίο στυλ που αναδεικνύει καμπύλες, ευγενικές τανίνες και όμορφη δομή.
Νεμέα Κτήμα Λαντίδη Μία special Νεμέα με μεταξένια υφή. Η θέρμη της βανίλιας και του ευκαλύπτου -δώρα της 14μηνης ωρίμανσης σε δρύινα βαρέλια- τυλίγει τον ουρανίσκο, ενώ πυκνά αρώματα βατόμουρων χορεύουν στο πλάι της γλώσσας.
Terroir Κτήμα Παπαϊωάννου
Άργιλος Γη Κτήμα Χαρλαύτη
Αρχέτυπη Νεμέα από επιλεγμένα παλαιά φυτά Αγιωργίτικου. Υπέροχη σε χαρακτήρα, αρώματα και παρουσία στο στόμα. Είναι μια εξαίρετη υποψήφια για την κάβα σας (+ 10 χρόνια).
Οι οικογενειακοί αμπελώνες του κτήματος, στην Αχλαδιά, δίνουν την πρώτη ύλη για αυτή την αρωματική, μπαχαρένια, στρογγυλή στο στόμα Νεμέα.
Μέγας Οίνος Γιώργος Σκούρας
Κτήμα Νέμειον
Το Αγιωργίτικο έχει δώσει εξαίρετα κρασιά όταν χαρμανιάζεται με το Cabernet Sauvignon. Κι όταν κανείς μιλάει για το χαρμάνι Αγιωργίτικο - CS, το πρώτο κρασί που του έρχεται στο μυαλό είναι ο στιβαρός, πολύπλοκος, πολυδιάστατος Μέγας Οίνος.
Η πρόταση του Γιώργου Βασιλείου είναι μια γοητευτική Νεμέα. Ερυθρό κρασί με μπρίο, τραγανό και άφθονο ώριμο φρούτο: δαμάσκηνα, κεράσια και βύσσινα.
Mountain Fish Κατώγι & Στροφιλιά Ένα φρέσκο και τραγανό Αγιωργίτικο με σαφή παραπομπή στο ορεινό χωριό Ψάρι, απ’ όπου προέρχεται. Με καθαρά φρουτώδη αρώματα, μαλακιά γεύση και την οξύτητα να κρατά το τέμπο της νοστιμιάς είναι τέλειο για το καθημερινό τραπέζι.
Μαύρο3 Αμπελώνες Ζαχαριά Αγιωργίτικο (50%), Μαυροδάφνη (40%), Μαυρούδι (10%) από τους αμπελώνες της οικογένειας στη Νεμέα μας δίνουν ένα κρασί με αρώματα μαρμελάδας, πλούσια υφή και γλυκές τανίνες.
Ροζέ Λαυκιώτη Ένα τριανταφυλλένιο ροζέ από Αγιωργίτικο ορεινών αμπελώνων με καθαρό ποικιλιακό άρωμα, φρεσκάδα και πλούτο.
Vin de Zennes Κτήμα Γκόφα Και μια γλυκιά πρόταση από Αγιωργίτικο του αμπελώνα Ζέννες που λιάζεται για 10 ημέρες. Θαυμάσια ισορροπημένο, ερυθρό, φυσικώς γλυκό κρασί, γεμάτο κεράσια και βατόμουρα που βαδίζουν πλάι στα καβουρντισμένα αμύγδαλα και τα καρύδια.
Νεμέα. Το βασίλειο του Αγιωργίτικου
Κ ΡΑ Σ Ι
11
WP GUIDE
12
Δρόμος του Κρασιού της Κορινθίας & της Αργολίδας
Δρόμος του κρασιού της Κορινθίας & της Αργολίδας - Επισκεπτόμαστε τα οινοποιεία
Κτήμα Σκούρα
Οινοποιία Παπαντώνη
Κτήμα Σκούρα 37°68’96.90” Ν 22°65’47.80” E
Οινοποιία Παπαντώνη 37°62’20.45” Ν 22°71’78.36” E
Λαφαζάνης Οινοποιητική 37°48’48.66” Ν 22°45’56.32” E
The wine story: Δημιουργήθηκε από τον οινολόγο Γιώργο Σκούρα, ο οποίος το 1986, μετά από σπουδές οινολογίας στη Dijon, αποφάσισε να στήσει το δικό του κτήμα στην πατρίδα του, το Άργος. Στα τριάντα χρόνια που πέρασαν από τότε, καθιερώθηκε ως ένα από τα πιο σημαντικά ονόματα του ελληνικού κρασιού και αναδείχθηκε μέγας πρέσβης του στο εξωτερικό.
The Wine story: To 1979, o Αντώνης Παπαντώνης αγόρασε αμπελώνες στο Μαλανδρένι, νοιώθοντας ότι η φύση, η καλλιέργεια αμπελιών και η παραγωγή κρασιών μπορούσε να τον γεμίσει περισσότερο από ότι η ζωή στη μεγαλούπολη. Σήμερα συνεχίζει την ίδια στάση ζωής και δημιουργίας, επικεντρώνοντας τη δραστηριότητά του σε δυο μόνο ελληνικές ποικιλίες (Αγιωργίτικο, Ροδίτης) και σε μία διεθνώς επιτυχημένη (Chardonnay), μένοντας πιστός στη σημασία των ονομάτων των ετικετών του.
The wine story: Εδώ και 70 χρόνια, η Οινοποιία Λαφαζάνη καλλιεργεί τη σχέση της με το κρασί. Ο οινολόγος Σπύρος Λαφαζάνης και η οικογένειά του οινοποιούν και αναδεικνύουν τόσο στη Νεμέα, όσο και στη Μεσσηνία (σελ. 41) τις γηγενείς αλλά και τις ξένες ποικιλίες του αμπελώνα της Πελοποννήσου.
Η επίσκεψη: Το οινοποιείο, μια σούπερ εξοπλισμένη μονάδα, εκτός από τη λειτουργικότητα, διακρίνεται και για την υψηλού επιπέδου αισθητική των χώρων υποδοχής που φιλοξενούν έργα τέχνης ονομαστών καλλιτεχνών. Οι άνθρωποι του οινοποιείου θα μας ξεναγήσουν στους παραγωγικούς χώρους και τις ατμοσφαιρικές κάβες πριν μας οδηγήσουν στην υπέροχη αίθουσα γευστικής δοκιμής με τις ευρύχωρες βεράντες. Highlight: Η θέα του αμπελώνα από το τεράστιο παράθυρο της αίθουσας γευστικής δοκιμής, η οποία μετατρέπεται άνετα σε μοντέρνο bistro. Info: 10ο χλμ. Άργους-Στέρνας, Μαλανδρένι Αργολίδας τηλ. 27510 23688, e-mail: info@skouras.gr, www.skouras.gr Επισκέψιμο: ΔE - ΠA 8:00 – 15.00, ΣA 10:30 – 18:00
Η επίσκεψη: Tο μικρό σύγχρονο και τακτοποιημένο οινοποιείο, αντανακλά τη φροντίδα που δίνουν στα κρασιά τους, το ερυθρό Μηδέν Άγαν (που σημαίνει «τίποτε σε υπερβολή»), το λευκό Μέτρον Άριστον (που σημαίνει ότι η αποφυγή των ακροτήτων και των υπερβολών είναι η καλύτερη στάση). Θα τα δοκιμάσουμε, συνοδεύοντάς τα με παραδοσιακές τοπικές λιχουδιές. Info: Κανάρη 47, Άργος τηλ. 27510 23620, e-mail: info@papantonis.gr, www.papantonis.gr Επισκέψιμο: καθημερινά σε εργάσιμες ώρες ή κατόπιν συνεννόησης. Κόστος: 9€/άτομο (περιλαμβάνει ξενάγηση, γευστική δοκιμή κρασιών και τοπικών εδεσμάτων)
Λαφαζάνης Οινοποιητική
Η επίσκεψη: Το καλαίσθητο οινοποιείο, από τα μεγαλύτερα της ζώνης, είναι κτισμένο στις Αρχαίες Κλεωνές, σε απόσταση αναπνοής από τα ερείπια του αρχαίου ναού του Ηρακλή. Μέσα από την ξενάγηση θα γνωρίσουμε την ιστορία της περιοχής, την παραγωγή του κρασιού και τα μυστικά της γευστικής δοκιμής. Highlight: Το καινούργιο λευκό κρασί τους, Gewürztraminer. Info: Αρχαίες Κλεωνές, Νεμέα τηλ. 27460 31450, e-mail: winery@lafazanis.gr, www.lafazanis.gr Επισκέψιμο: ΔΕ - ΣΑ 9:00 – 16:00 Κατόπιν συνεννόησης στα τηλέφωνα ή στο visit@lafazanis.gr για το κόστος και τις επισκέψεις εκτός ωραρίου. Οινοποιείο Λαυκιώτη 37°82’01.57” Ν 22°74’72.38” E Η επίσκεψη: Η τρίτη γενιά των οινοποιών, συνεχίζει τη δραστηριότητα που ξεκίνησε
Δρόμος του Κρασιού της Κορινθίας & της Αργολίδας
WP GUIDE
13
Αμπελώνες Παπαϊωάννου
αρκετές δεκαετίες πριν και μας προσκαλεί για ξενάγηση. Καταλήγουμε να δοκιμάζουμε τα κρασιά τους ατενίζοντας τον περίφημο κάμπο. Info: Αρχαίες Κλεωνές, Νεμέα τηλ. 27460 31000, e-mail: info@lafkiotis.gr, www.lafkiotis.gr Επισκέψιμο: ΔΕ - ΣΑ 10:00 – 15:00 κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας. Κτήμα Παπαϊωάννου 37°80’67.59” Ν 22°70’67.06” E The wine story: Ο ιδρυτής της οινοποιίας, Θανάσης Παπαϊωάννου, είναι μία από τις σπουδαίες μορφές του ελληνικού αμπελώνα, από τους πρωτοπόρους στο «κίνημα» των μικρών παραγωγών της Ελλάδας. Με βαθιά γνώση του αμπελιού κι επιμονή στην ποιότητα, εγκατέστησε ιδιόκτητο αμπελώνα βιολογικής καλλιέργειας -έκτασης 650 στρεμμάτων- σε διάφορες περιοχές της ζώνης, έτσι ώστε η κάθε ποικιλία να βρίσκεται στο οικοσύστημα που της ταιριάζει απόλυτα. Η επίσκεψη: Ξενάγηση και γευστική δοκιμή στο πρόσφατα εκσυγχρονισμένο οικογενειακό οινοποιείο που βρίσκεται πάνω στον κεντρικό δρόμο της Αρχαίας Νεμέας. Highlight: Η μεγάλη διασπορά των αμπελοτεμαχίων και οι διαφορές στην ηλικία των φυτών οδηγούν σε πολυδύναμο αποτέλεσμα.
Κτήμα Παλυβού
Info: Αρχαία Νεμέα τηλ. 27460 23694, e-mail: info@papaioannouwines.gr, www.papaioannouwines.gr Επισκέψιμο: για γευστική δοκιμή ΔΕ - ΚΥ 9:00 – 17:00 για ξενάγηση: ΔΕ - ΣΑ 11:00 – 15:00 Κτήμα Παλυβού 37°80’70.54” Ν 22°69’50.30” E The wine story: Ο Γιώργος Παλυβός ξεκινά την ξενάγηση, χαριτολογώντας, πως στην οικογένειά του, παραδοσιακά αμπελουργική, δεν θυμούνται ποιος φύτεψε το πρώτο αμπέλι και που. Ο ίδιος, ακολουθώντας τις επιταγές των μοντέρνων καιρών, αποφάσισε το 1995 να μετατρέψει το παλιό παραδοσιακό πατητήρι του οικογενειακού αγροκτήματος σε σύγχρονο οινοποιείο. Έτσι ξεκίνησε η νέα, άκρως δυναμική εποχή του κτήματος στην οποία πλέον συμμετέχει ενεργά και η επόμενη γενιά. Η επίσκεψη: Δοκιμάζοντας τα κρασιά τους, μας εξηγούν πως για την οικογένεια, όλα για τη δημιουργία ενός μεγάλου κρασιού αρχίζουν στο αμπέλι, γι’ αυτό και επένδυσαν στη δημιουργία ενός ιδιόκτητου αμπελώνα που ξεπερνά τα 300 στρέμματα. Έτσι το σύνολο των κρασιών τους παράγεται από δικά τους σταφύλια. Highlight: Ερυθρά κρασιά-δυναμίτες!
Info: Αρχαία Νεμέα τηλ. 27460 24190, e-mail: info@palivos.gr, www.palivos.gr Επισκέψιμο: ΔΕ - ΚΥ 9:00 – 17.00. Δωρεάν ξενάγηση και γευστική δοκιμή για Έλληνες. Κτήμα Γκόφα 37°81’56.40” Ν 22°65’37.09” E The wine story: Το 1959 ήταν η χρονιά που η οικογένεια Γκόφα αποφάσισε να αξιοποιήσει τον ιδιόκτητο αμπελώνα της στις περιοχές Κούτσι και Δάφνη. Ο Κωνσταντίνος Γκόφας, γεννημένος και γαλουχημένος αμπελουργός, ανέλαβε το 1998 την οικογενειακή οινοποιία και με σταθερά ανοδική πορεία την οδήγησε το 2011 στο καινούργιο οινοποιείο μέσα στον ιδιόκτητο αμπελώνα στο Κούτσι. Η επίσκεψη: Πλήρης ξενάγηση στους χώρους παραγωγής, παλαίωσης και στο εμφιαλωτήριο, πριν καταλήξουμε στην αίθουσα υποδοχής για γευστική δοκιμή, θαυμάζοντας τη μόνιμη έκθεση έργων τέχνης. Info: Κούτσι, Νεμέα τηλ. 27460 24381, e-mail: info@ ktimagofa.gr, www.ktimagofa.gr Επισκέψιμο
WP GUIDE
Δρόμος του Κρασιού της Κορινθίας & της Αργολίδας
14
Σεμέλη
Γαία Οινοποιητική
Σεμέλη 37°87’14.9” Ν 22°68’06.10” Ε
Γαία Οινοποιητική 37°51’22.1” Ν 22°40’12.00” Ε
Κτήμα Γκιούλη 37°95’73 “ Ν 22°57’98.490” E
The wine story: To οινοποιείο Semeli στο Κούτσι είναι μια από τις πιο εντυπωσιακές μονάδες στην Ελλάδα, σε ότι αφορά το μέγεθος, την αρχιτεκτονική, αλλά και τη new age αισθητική των παραγωγικών χώρων με την επικλινή στέγη. Εξίσου εντυπωσιακή είναι και η θέα του κάμπου με τους αμπελώνες και των απέναντι κορφών από την τεράστια αίθουσα υποδοχής και τις βεράντες.
The wine story: Οι δημιουργοί της οινοποιίας, ο οινολόγος Γιάννης Παρασκευόπουλος και ο γεωπόνος Λέων Καράτσαλος, εγκατέστησαν τα οινοποιεία τους σε δύο εξαιρετικές αμπελουργικές περιοχές της Ελλάδας, τη Σαντορίνη και τη Νεμέα. Πίσω από τις ετικέτες τους βρίσκεται μία απλή και ταυτόχρονα «προκλητική» ιδέα. Να διερευνήσουν σε βάθος τα όρια των ελληνικών ποικιλιών και χρησιμοποιώντας τεχνογνωσία αιχμής να προσφέρουν στον οινολάτρη το βέλτιστο δυνατό αποτέλεσμα.
The wine story: Το 1993, ο γεωπόνοςοινολόγος Γιώργος Γκιούλης ίδρυσε στον τόπο καταγωγής του, το Κλημέντι, το Κτήμα Γκιούλη, ενώ παράλληλα φύτεψε τον πρώτο του ορεινό αμπελώνα. Σήμερα συνεχίζει μαζί με τα παιδιά του την πορεία του κτήματος, φτιάχνοντας τα κρασιά τους από σταφύλια των βιολογικής καλλιέργειας αμπελώνων τους.
Η επίσκεψη: Με αμείωτο ενδιαφέρον θα παρακολουθήσουμε τη λεπτομερή ξενάγηση στους χώρους οινοποίησης, εμφιάλωσης και στην εντυπωσιακή κάβα παλαίωσης πριν καταλήξουμε στην ευάερη και ευήλια ανακαινισμένη αίθουσα πολλαπλών χρήσεων με τα τζάκια και τα σαλόνια για γευστικές δοκιμές. Highlight: Το ανακαινισμένο εστιατόριο και οι ευρύχωρες σουίτες. Info: Κούτσι Νεμέας τηλ. 27460 20360, 27460 20960, e-mail: info@semeliwines.gr, www.semeliwines.gr Επισκέψιμο: κατόπιν συνεννόησης Κόστος: 6€/άτομο (περιλαμβάνει ξενάγηση, γευστική δοκιμή 5 κρασιών και τοπικών εδεσμάτων, διάρκεια 1-1 ½ ώρες) Κόστος: 16€/άτομο (περιλαμβάνει περιήγηση σε αμπελώνα και συμμετοχή σε εργασίες του, ξενάγηση, γευστική δοκιμή 5 κρασιών και τοπικών εδεσμάτων, διάρκειας 3 - 4 ώρες)
Η επίσκεψη: Ξεκινά με σύντομη περιήγηση στον αμπελώνα που περιβάλει το οινοποιείο, από τον οποίο παράγεται το κρασί-σημαία τους, το Κτήμα Γαίας. Ακολουθεί ξενάγηση στους χώρους παραγωγής, εμφιάλωσης, παλαίωσης και καταλήγουμε στην ολοκαίνουργια αίθουσα γευσιγνωσίας, όπου με θέα στα βαρέλια θα δοκιμάσουμε τα κρασιά της Γαίας που παράγονται στη Νεμέα και τη Σαντορίνη. Highlight: Το οινοποιείο έχει αναδειχθεί από το Wine & Spirit σε ένα από τα 100 top «Wineries of the year», για 7 συνεχόμενες χρονιές! Info: Κούτσι Νεμέας τηλ. 27460 22057, e-mail: gaiawine@otenet.gr, www.gaia-wines.gr Επισκέψιμο: κατόπιν συνεννόησης Κόστος: 6€/άτομο (περιλαμβάνει γευστική δοκιμή 4 κρασιών), 12€/άτομο (8 κρασιά)
Κτήμα Γκιούλη
Η επίσκεψη: Το κτήμα βρίσκεται στον κάμπο του Κλημεντίου, στη διαδρομή από το Κιάτο προς τη λίμνη της Στυμφαλίας. Μας περιμένουν για ένα περίπατο στα αμπέλια, ξενάγηση στο οινοποιείο και γευστική δοκιμή των κρασιών τους. Highlight: Τα κρασιά του κτήματος που αναδεικνύουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ορεινής Π.Γ.Ε. Κλημέντι. Info: Κλημέντι, Κορινθία τηλ. 27420 33223, 6973 735401, e-mail: info@domainegioulis.gr, www.domainegioulis.gr Επισκέψιμο: Επισκέψιμο: ΔΕ – ΣΑ κατόπιν συνεννόησης Κόστος: 3€/άτομο (περιλαμβάνει γευστική δοκιμή 4 κρασιών), 12€/άτομο (8 κρασιά) Κτήμα Λαντίδη 37°80’04.84 “ Ν 22°66’47.74” E The wine story: Το Κτήμα Λαντίδη είναι μια οικογενειακή επιχείρηση που ξεκίνησε το 1993 από τον οινολόγο Πάνο Λαντίδη και σήμερα συνεχίζει την πορεία της με τη συμμετοχή της δεύτερης γενιάς οινοποιών/ αμπελουργών. Τα 300 στρέμματα ιδιόκτητων
Δρόμος του Κρασιού της Κορινθίας & της Αργολίδας
WP GUIDE
15
Κτήμα Λαντίδη
και συνεργαζόμενων αμπελώνων εξασφαλίζουν την ποιοτική πρώτη ύλη, η οποία οδηγείται προς οινοποίηση στη σύγχρονη μονάδα στον Ξερόκαμπο Νεμέας. Η επίσκεψη: Ξεναγήσεις πραγματοποιούνται στους χώρους του οινοποιείου αλλά και στους αμπελώνες στον ορεινό Ασπρόκαμπο, στο ημιορεινό Κούτσι και στη Σκοτεινή. Info: Ξηρόκαμπος Νεμέας τηλ. 27460 24056, e-mail: info@lantides.gr, www.lantides.gr Επισκέψιμο: ΔΕ – ΠΑ 10:00 – 18:00 Κτήμα Ρεπάνη 37°78’99.60 “ Ν 22°66’98.51” E The wine story: Το εντυπωσιακό οινοποιείο του Κτήματος Ρεπάνη, περιτριγυρισμένο από αμπελώνες Αγιωργίτικου και με θέα την πόλη της Νεμέας, διασταυρώνει την παραδοσιακή λιτότητα στην αισθητική, με τη σύγχρονη λειτουργική υποδομή στην παραγωγική διαδικασία. Η επίσκεψη: Με εκθετήριο κρασιών, ξενώνες και μία μεγάλη αίθουσα αφιερωμένη στη φιλοξενία γευστικών δοκιμών, σεμιναρίων και άλλων πολιτιστικών εκδηλώσεων, το οινοποιείο του κτήματος Ρεπάνη στην ουσία αποτελεί την πρώτη μονάδα της περιοχής που δημιουργήθηκε με στόχο τον οινοτουρισμό. Info: Ξηρόκαμπος Νεμέας τηλ. 27460 20450, e-mail: info@repanis.gr, www.repanis.gr Επισκέψιμο: ΔΕ – ΠΑ 9:00 – 15:00 Για τις υπόλοιπες ημέρες και ώρες, κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας.
Κτήμα Νέμειον
Κτήμα Χαρλαύτη
Κτήμα Νέμειον 37°82’13.30 “ Ν 22°66’09.9” E
Κτήμα Χαρλαύτη 37°82’133 “ Ν 22°66’099” E
The wine story: Η συνεχής αναζήτησή του για ελληνικές ποικιλίες έφερε τον οινολόγο και τρίτης γενιάς οινοποιό Γιώργο Βασιλείου στη Νεμέα. Εκεί δημιούργησε το επισκέψιμο οινοποιείο του, το οποίο δανείστηκε το όνομά του από την Αρχαία Νεμέα. Υπερσύγχρονο, λιτό αλλά εντυπωσιακό, περιλαμβάνει 5 επίπεδα, χωρίς παράθυρα. Σε δύο σημεία υπάρχουν αίθρια, τα οποία δημιουργούν ένα φυσικό φωτισμό, που φθάνει μέχρι και την υπόγεια κάβα.
Το οινοποιείο του Κτήματος Χαρλαύτη στη Νεμέα βρίσκεται στην περιοχή του Αχλαδιά. Ένα σύγχρονο κτίριο στη μέση του αμπελώνα που δημιουργήθηκε με στόχο την οινοποίηση και παλαίωση των Αγιωργίτικων του κτήματος. Σαφώς προσανατολισμένο σε ερυθρές οινοποιήσεις, διαθέτει υπόγεια κάβα, με πάνω από 500 δρύινα βαρέλια.
Η επίσκεψη: Στον πρώτο όροφο, υπάρχει μια μεγάλη αίθουσα με θέα τον αμπελώνα και τους λόφους της Νεμέας, η οποία έχει πολλαπλές χρήσεις (εστιατόριο, γευστικές δοκιμές, εκδηλώσεις, multimedia κ.λπ.) ενώ στο τελευταίο επίπεδο λειτουργούν 6 σουίτες για την φιλοξενία των επισκεπτών. Highlight: Στο ισόγειο, εκτός από τον χώρο διαλογής και εμφιάλωσης, δημιουργείται το «Μουσείο Κρασιού» με τους καρπούς της πολυετούς συλλεκτικής προσπάθειας του ιδιοκτήτη. Info: Θέση Καρφοξυλιά Νεμέας τηλ. 210 6626146, e-mail: info@nemeionestate.gr, www. nemeionestate.gr Επισκέψιμο: καθημερινά κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας. Κόστος: 5€/άτομο (περιλαμβάνει ξενάγηση και γευστική δοκιμή κρασιών) έως 30€/άτομο (περιλαμβάνει ξενάγηση, γευστική δοκιμή και γεύμα)
Info: Αχλαδιά, Νεμέα τηλ. 27460 24197, e-mail: wines@harlaftis.gr, www.harlaftis.gr Κτήμα Μπαϊρακτάρη Ξενάγηση και γευστική δοκιμή στο πρόσφατα εκσυγχρονισμένο οινοποιείο που βρίσκεται σε κεντρικό δρόμο της Νεμέας. Info: Ελευθερίου Βενιζέλου 23, Νεμέα τηλ. 27460 20455, 6974 060682 e-mail: new_wine@otenet.gr, www.bairactariswines.gr Επισκέψιμο Αμπελώνες Ζαχαριά 2ο χλμ. Ε.Ο. Νεμέας - Πετρίου τηλ. 27460 22667, e-mail: info@zacharias.com.gr, www.zacharias.com.gr Κατώγι – Στροφιλιά www.katogi-strofilia.gr Στην ορεινή ζώνη της Νεμέας, στο χωριό Ασπρόκαμπος, βρίσκονται οι αμπελώνες της γνωστής οινοποιίας.
WP GUIDE
Δρόμος του Κρασιού της Κορινθίας & της Αργολίδας
Δρόμος του κρασιού της Κορινθίας & της Αργολίδας - Που τρώμε, τι επισκεπτόμαστε 16
Νεμέα Κυρ-Αθηνά Η παλιά γνωστή ταβέρνα του Σοφού έχει περάσει στα χέρια της νέας γενιάς, έχει φρεσκαριστεί από άποψη ντεκόρ και γεύσεων και συνεχίζει να αποτελεί τη μοναδική πρόταση στην περιοχή. Θα ευχαριστηθείτε τα ζουμερά κρέατα της σχάρας, τα κλασικά μαγειρευτά, αλλά και ορισμένες πιο ψαγμένες προτάσεις. Κι από κρασιά, δεν θα έχετε παράπονο! Ο αμπελώνας της Νεμέας, περιμένει να τον ανακαλύψετε στα ποτήρια σας. (Πλ. Ηρώων 9, Νεμέα, τηλ. 27460 23070, 6977 356234) Ίσθμια Κάβος Τρεις γενιές γεύσεις της θάλασσας, µε πυρήνα τη φρεσκάδα, στην αρχή της παλαιάς εθνικής Κορίνθου - Επιδαύρου. Το καλοκαίρι πάνω στο κύμα, τον χειμώνα μέσα, δίπλα στο τζάκι. (Ίσθμια Κορινθίας, τηλ. 27410 37906, 27410 37422) Άργος Σπηλιά Μια ταβέρνα, παλιό χάνι που φτιάχτηκε για να θυμίζει πραγματικά σπηλιά, σημείο συνάντησης για τους λάτρεις του κρέατος. Γαστρονομική σημαία του μαγαζιού η αργίτικη μπογάνα (αρνάκι γάλακτος με πατάτες Τριπόλεως, ντομάτα και καρυκεύματα που σιγοβράζει σε ξυλόφουρνο). Η λίστα κρασιών εστιάζεται στον αμπελώνα της Νεμέας. (Τριπόλεως 165, Κεφαλάρι, τηλ. 27510 62300) Ναύπλιο Βασίλης Η πιο γνωστή ταβέρνα της Σταϊκοπούλου. Ξεχωρίζει για τις καθαρές γεύσεις και την ιδιαίτερα γευστική κουζίνα. Τα μαγειρευτά είναι το δυνατό της σημείο, οπότε μην παραλείψετε το φρικασέ και το νοστιμότατο κουνέλι στιφάδο. (Σταϊκοπούλου 22-24, Παλιά Πόλη, Ναύπλιο, τηλ. 27520 25334) Σαβούρας Ένα κλασικό, πρόσφατα ανακαινισμένο στέκι για ψάρι στο Ναύπλιο. Προσφέρει μεγάλη ποικιλία από καλοφτιαγμένους ψαρομεζέδες φρέσκα ψάρια, αστακομακαρονάδα και διάφορες σαλάτες. Το καλοκαίρι σερβίρει έξω, στο φαρδύ πεζοδρόμιο της παραλίας. (Μπουμπουλίνας 79, Παλιά Πόλη, Ναύπλιο, τηλ. 27520 27704) Ποια αξιοθέατα επισκεπτόμαστε Αρχαία Κόρινθος και Ακροκόρινθος Από τους πιο πλούσιους αρχαιολογικούς χώρους στην Ελλάδα.
Αρχαία Νεμέα Αρχαιολογικός χώρος περικυκλωμένος από αμπέλια, γνωστός για τον περίφημο ναό του Διός. Μονή Παναγιάς Στον Βράχο της Νεμέας με εντυπωσιακή θέα στον αμπελώνα. Ζήρια Ορεινό καταφύγιο μέσα σε πανέμορφα δάση από έλατα και πεύκα. Αηδόνια Χωριό κοντά στη Νεμέα γνωστό για τον «θησαυρό των Αϊδονίων». Μυκήνες Τόπος πλούσιος σε αρχαιολογικά ευρήματα της μυκηναϊκής εποχής. Άργος Η αρχαιότερη πόλη της Ευρώπης, με το Αρχαίο Θέατρο λαξευμένο σε βράχο. Τίρυνθα Σημαντικός αρχαιολογικός χώρος με Μυκηναϊκή Ακρόπολη και Κυκλώπεια τείχη. Ναύπλιο Η πρώτη πρωτεύουσα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, γνωστή για το βενετσιάνικο κάστρο Παλαµήδι, τον επιβλητικό βράχο της Ακροναυπλίας και τη γραφική Kαστρονησίδα Μπούρτζι. Επίδαυρος Φημισμένη για τον αρχαιολογικό της χώρο με το Ιερό του Ασκληπιού και το αρχαίο θέατρο με τη θαυμάσια, μοναδική ακουστική. Πόρτο Χέλι Παραθαλάσσια κωμόπολη, γνωστό παραθεριστικό κέντρο. Μην παραλείψετε να παρακολουθήσετε: Μεγάλες Μέρες της Νεμέας O Σύνδεσμος Οινοποιών Νεμέας και ο Δήμος Νεμέας διοργανώνουν κάθε χρόνο τις Μεγάλες Μέρες της Νεμέας, με στόχο την προβολή του Π.Ο.Π. οίνου και την ανάπτυξη του οινικού τουρισμού στην περιοχή. Οι επισκέψεις στους αμπελώνες, τα οινοποιεία, οι ξεναγήσεις και οι γευστικές δοκιμές πλαισιώνονται από μουσικές, θεατρικές, χορευτικές και κάθε είδους εκδηλώσεις. (www.nemeawineland.com)
17
WP GUIDE
18
Δρόμος του Κρασιού της Αρκαδίας
ΔΡΌΜΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΎ ΤΗΣ ΑΡΚΑΔΊΑΣ
Στα μέρη του Μοσχοφίλερου
Η ΑΜΠΕΛΟΥΡΓΙΚΉ ΖΏΝΗ TΗΣ ΜΑΝΤΙΝΕΊΑΣ ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΆ: Έκταση αμπελώνων: 1.250 ha Ετήσια παραγωγή κρασιού: 54.800 HL Οινοποιεία: 11 Π.Ο.Π.: Μαντίνεια, λευκός ξηρός/ αφρώδης Π.Γ.Ε.: Αρκαδία Ποικιλίες: Μοσχοφίλερο, Ασπρούδες Η Μαντίνεια είναι γνωστή για τα: Φινετσάτα λευκά κρασιά με αρωματική ένταση. Σπινθηροβόλα αφρώδη.
Βρισκόμαστε στην καρδιά της Πελοποννήσου, στην επικράτεια της Αρκαδίας. Στο Μαντινειακό Πεδίο, το οροπέδιο που ανοίγεται ανάμεσα στο Μαίναλο, τον Ολίγυρτο, το Αρτεμίσιο, τον Κτενιά και τον Πάρνωνα. Εδώ, σε εκτάσεις με μέσο υψόμετρο τα 660 μ. απλώνεται η αμπελουργική ζώνη της Μαντινείας, πατρίδα και σπίτι ενός από τα πιο φίνα λευκά κρασιά της Ελλάδος. Κι αν, μη όντας ορεσίβιοι, έχετε βρεθεί ποτέ σε οροπέδιο θα συμμερίζεστε αυτή τη μεγαλόπρεπη αίσθηση των βουνών που σε περικυκλώνουν. Το οικοσύστημα Οι αμπελώνες της αμπελουργικής ζώνης της Μαντινείας, συνολικής έκτασης περίπου 1.250 ha, βρίσκονται βορειοανατολικά της Τρίπολης. Το υψόμετρο ξεπερνά τα 650 μέτρα και το έδαφος είναι εν γένει φτωχό, καλά σταγγιζόμενο. Όσο για το κλίμα, χαρακτηρίζεται από πολλές βροχές και χιόνια τον χειμώνα, συχνές μπόρες και καταιγίδες το καλοκαίρι και θερμοκρασίες χαμηλές, συγκριτικά με τις περισσότερες άλλες περιοχές της ηπειρωτικής χώρας. Αυτά τα στοιχεία του οικοσυστήματος συντελούν στην επιμήκυνση της περιόδου ωρίμανσης των σταφυλιών. Έτσι τα αμπέλια στη Μαντίνεια ωριμάζουν συνήθως στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου, αρκετά αργά για μια νότια ελληνική περιοχή. Το ντουέτο Μαντίνεια/Μοσχοφίλερο Τα σταφύλια που καλλιεργούνται στη ζώνη είναι δύο λευκά: το Μοσχοφίλερο και οι Ασπρούδες. Η ντίβα του αμπελώνα είναι βεβαίως το πρώτο, το οποίο κυριαρχεί και στις καλλιέργειες (85%). Το Μοσχοφίλερο θα το συναντήσουμε, ωστόσο, σε ολόκληρη την Πελοπόννησο και σε σημεία της Στερεάς Ελλάδας, ενώ ένας λιγότερο αρωματικός κλώνος, το Φιλέρι, καλλιεργείται στη νότια Πελοπόννησο, στη Λακωνία. Το Μοσχοφίλερο είναι ένα από τα πιο αρωματικά σταφύλια της Ελλάδας. Το έντονο, εύκολα αναγνωρίσιμο άρωμά του, στην πιο καθαρή του έκφραση θυμίζει πράσινο μήλο, lime, τριαντάφυλλο, ενώ στα πιο πολύπλοκα κρασιά μπορεί να πλαισιωθεί από αρώματα μέντας και λεμονιού. Όλα τα παραπάνω εκφράζουν τον χαρακτήρα των λευκών ξηρών κρασιών της Μαντινείας. Γεμάτα φρεσκάδα, με μύτη που θυμίζει ροδοπέταλα και με ωραιότατη οξύτητα, από το 1971 φέρουν την ένδειξη Π.Ο.Π. Κι όπως χαρακτηριστικά το θέτουν οι οινοποιοί: «Το ντουέτο Μαντίνεια/Μοσχοφίλερο είναι ίσως το μοναδικό «λευκό» στην Ελλάδα και ένα από τα λίγα διεθνώς, που μπορεί αποδεδειγμένα να δώσει -κάτω από τις απαραίτητες συνθήκες- ένα αριθμό τελείως διαφορετικών τύπων οινικών προϊόντων. Εξαιρετικά ξηρά
WP GUIDE
Δρόμος του Κρασιού της Αρκαδίας
19
λευκά, αρωματικά ροζέ με απαλό χρώμα σολομού, αφρώδη με τη κλασσική μέθοδο ή τύπου cuve close , ακόμα και γλυκά κρασιά με υψηλές δυνατότητες παλαίωσης. Και οι πειραματισμοί συνεχίζονται… Αυτό είναι το μέλλον της ζώνης!» Ροζέ Μοσχοφίλερα Πρέπει, πάντως, να έχουμε υπόψη μας πως -παρότι τα περισσότερα κρασιά που παράγονται απ’ αυτό είναι λευκά- το Μοσχοφίλερο είναι ένα σταφύλι με κοκκινωπή φλούδα. Τα τελευταία χρόνια οι οινοποιοί της περιοχής αποφάσισαν να εκμεταλλευτούν και αυτό το χαρακτηριστικό του. Ανταποκρινόμενοι στη ραγδαία άνοδο των πωλήσεων των ροζέ κρασιών που παρατηρείται την τελευταία δεκαετία παγκοσμίως, μας προτείνουν και ανοιχτόχρωμα (τύπου Προβηγκίας) ντελικάτα ροζέ από Μοσχοφίλερο. Αφρώδη & Π.Ο.Π Μοσχοφίλερα Το Μοσχοφίλερο, ακόμα και στην πλήρη ωρίμανσή του, εμφανίζεται με σχετικά χαμηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα και με οξύτητα υψηλή για μια τόσο νότια περιοχή. Αυτό ακριβώς το χαρακτηριστικό του έχει οδηγήσει τους οινοπαραγωγούς στην περιπέτεια της παραγωγής αξιόλογων αφρωδών κρασιών, η οποία στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία! Από το 2011 στη Μαντίνεια μπορούν να παράγονται, εκτός από τους ήσυχους και αφρώδεις οίνοι, που φέρουν την ένδειξη Π.Ο.Π. Πλουραλισμός προτάσεων Είναι σαφές πως το Μοσχοφίλερο έχει τη γεύση που αρέσει! Διαθέτει μια μοναδική προσωπικότητα που ταιριάζει εύκολα στη γευστική παλέτα των beginners, αλλά και των ώριμων wine lovers. Με λεπτά αλλά δυνατά αρώματα, χαρακτηριστική οξύτητα και δροσιά, ευέλικτο στο food pairing, κατέκτησε από την πρώτη στιγμή τον Έλληνα οινόφιλο, ενώ δείχνει να έχει τις προϋποθέσεις για διεθνή καριέρα. Εξ’ ου και μικροί, μεσαίοι ή και μεγαλύτεροι παραγωγοί μπαίνουν δυναμικά στο παιχνίδι, αποσπώντας την προσοχή του καταναλωτή. Σήμερα κυκλοφορούν τουλάχιστον 45 ετικέτες Π.Ο.Π. Μαντίνεια, από 11 οινοποιεία εντός ζώνης και ακόμη 20 εκτός και πολύ περισσότερες με την ένδειξη Π.Γ.Ε. Πελοπόννησος.
ΤΟ ΚΛΉΜΑ ΤΟΥ ΠΑΥΣΑΝΊΑ
Ο Παυσανίας στα Αρκαδικά του αναφέρει ως αξιοπερίεργο ένα -ήδη από τότε!- παλαιό κλήμα, που υπάρχει έως και σήμερα στα βόρεια όρια της ζώνης της Μαντινείας, στην Κλειτορία Καλαβρύτων. Θεωρείται το παλαιότερο κλήμα στον κόσμο και είναι προστατευόμενο μνημείο της φύσης.
ΚΆΠΝΕΙΟΣ ΟΊΝΟΣ
Κατά τον ιστορικό και περιηγητή Θεόφραστο, στον αμπελώνα της Αρχαίας Αρκαδίας παραγόταν ο «κάπνειος οίνος».
ΚΛΏΝΟΙ ΜΟΣΧΟΦΊΕΛΡΟΥ
Οι σημαντικότεροι βιότυποι του Μοσχοφίλερου είναι: • το Μαυροφίλερο που δίνει κρασιά με υψηλό αλκοολικό βαθμό και καλές οξύτητες. Γι’ αυτό τον λόγο χρησιμοποιείται ως ο κορμός για την παραγωγή των κρασιών Π.Ο.Π. • τα Ξανθοφίλερο και Ασπροφίλερο, που δίνουν κρασιά χαμηλού αλκοολικού βαθμού και υψηλής οξύτητας. Χρησιμοποιούνται κυρίως για την παραγωγή αφρωδών κρασιών.
WP GUIDE
Δρόμος του Κρασιού της Αρκαδίας
20
Δρόμος του Κρασιού της Αρκαδίας Δοκιμάζουμε Εξωτικά Μοσχοφίλερα: Φινετσάτα κρασιά που σε πλημμυρίζουν φρεσκάδα και αρώματα… σε ταξιδεύουν σε εξωτικούς γευστικούς προορισμούς…
Amalia Brut Vintage 2013 Κτήμα Τσέλεπου
Μαντίνεια Οινοποιείο Τρουπή
Επιτέλους κυκλοφόρησε και η vintage εκδοχή της Amalia Brut! Ο Γιάννης Τσέλεπος αφήνει τον οίνο βάσης για 24 μήνες με τις ζύμες στη φιάλη με την οποία φτάνει στο τραπέζι! Και εμείς απολαμβάνουμε ένα ξηρό και κριτσανιστό αφρώδες με κομψά αρώματα φρεσκοφουρνισμένου ψωμιού πλάι στην όλο φρεσκάδα νότα του τριαντάφυλλου και του μοσχολέμονου. Με τραγανή οξύτητα, μαλακό κρεμώδη αφρισμό μεγάλης διάρκειας και χαρακτήρα!
Η καθαρή, τυπικά ποικιλιακή μύτη που θυμίζει ροδόνερο αποδεικνύει την τέλεια αρμονία σταφυλιού και περιοχής. Και η ευχάριστη φρεσκάδα κυριαρχεί στη συγκρατημένα νευρική γεύση που τιθασεύεται από τον πλούτο του σώματος. Από τους οικογενειακούς αμπελώνες στην περιοχή Φτέρη Μαντινείας, στα 700 μ. υψόμετρο.
Thea Σεμέλη Καινούργια ετικέτα και μια premium Μαντίνεια με νέα προσέγγιση των δυνατοτήτων του Μοσχοφίλερου. Single vineyard: σταφύλια από αμπελώνα 25 ετών στην περιοχή Ζευγολατιό, στα 650 μέτρα. Fine lees contact: 5μηνη παραμονή με τις φίνες λάσπες στη δεξαμενή. Αποτέλεσμα: γευστικός όγκος, αρωματική πολυπλοκότητα, καθαρή απόλαυση!
Οροπέδιο Μπουτάρη Οινοποιητική Η πιο πρόσφατη ετικέτα/αποτέλεσμα της μακρόχρονης ενασχόλησης/σπουδής της εταιρείας Μπουτάρη στο Μοσχοφίλερο. Μαντίνεια από επιλεγμένα κομμάτια του 70 ha αμπελώνα που δημιούργησε ο Ανδρέας Καμπάς. Κρασί με ζωηρά αρώματα βοτάνων, λουλουδιών και εσπεριδοειδών. Στο λιπαρό στόμα συμβάλει το σύντομο πέρασμα από δρύινο βαρέλι.
Astala Κτήμα Σπυρόπουλου Με γνωστή την προσήλωσή του στην προστασία του περιβάλλοντος, το Κτήμα Σπυρόπουλου μας παρουσιάζει ακόμη ένα 100% Μοσχοφίλερο βιολογικής καλλιέργειας από τον ορεινό αμπελώνα της οικογένειας. Single-vineyard Μαντίνεια με ζωηρά αρώματα βοτάνων και λουλουδιών. Στο λιπαρό στόμα συμβάλει η ζύμωση ενός μικρού ποσοστού (5%) σε δρύινο βαρέλι.
Μαντίνεια Οινοποιείο Μποσινάκη Η οικογένεια Μποσινάκη επιλέγει τα σταφύλια για τη Μαντίνειά της από αμπέλια στις θέσεις Αγιωργίτικα, Στενό και Λιθοβούνια, στα 650 μ. Αέρινο και μεταξένιο, με διακριτικές ρόδινες ανταύγειες. έντονο τριανταφυλλένιο χαρακτήρα και φινετσάτη γεύση, το κρασί αποδεικνύεται υπέροχο απεριτίφ, αλλά και συνοδός ελαφρών πιάτων.
Κτήμα Καλογερόπουλου Η καθαρή, τυπικά ποικιλιακή μύτη που θυμίζει ροδόνερο αποδεικνύει την τέλεια αρμονία σταφυλιού και περιοχής. Και η ευχάριστη φρεσκάδα κυριαρχεί στη συγκρατημένα νευρική γεύση που τιθασεύεται από τον πλούτο του σώματος. Από αμπελώνες ενταγμένους σε πρόγραμμα βιολογικής γεωργίας.
Salto Wild Yeast Μοσχοφίλερο Γιώργος Σκούρας Από Μαυροφίλερο (τον πιο αρωματικό κλώνο του Μοσχοφίλερου), ένα συγκεκριμένο αμπελώνα (single vineyard) και με χρήση άγριων ζυμών παράγεται αυτό το φίνο λευκό Π.Γ.Ε. Πελοπόννησος. Ωραιότατη η λεπιδωτή οξύτητα, ενώ η πυκνή, εντυπωσιακή μύτη εσπεριδοειδών είναι από μόνη της μια πεζοπορική βόλτα στην εξοχή της περιοχής.
Μοσχοφίλερο Κτήμα Εύχαρις Μία εξόχως δροσερή και φρουτώδης έκφραση του Μοσχοφίλερου από αμπελώνες της κεντρικής Πελοποννήσου (Π.Γ.Ε.). Η μύτη εκφράζεται με τη συνύπαρξη φρέσκων φρούτων, βερίκοκου, εσπεριδοειδών. Στο στόμα είναι ντελικάτο και δροσερό με όχημα τη φινέτσα.
Λευκός Κύκνος Μοσχοφίλερο Ελληνικά Κελλάρια Ακόμη ένα λαμπερό, λευκοκίτρινο και όλο φρεσκάδα Π.Γ.Ε. Πελοπόννησος, αποκλειστικά από Μοσχοφίλερο. Θα αναγνωρίσετε τη λεμονάτη πινελιά του σταφυλιού δίπλα στο διακριτικό, φίνο άρωμα ροδάκινων.
Φ Τ
Ε Ρ
Η
Τ
Ρ
Ο
Υ
Π Η
Eξαιρετικό Mοσχοφίλερο από την καρδιά των δρόµων του κρασιού της Μαντινείας
Λεβίδι Bυτίνα Aρχαία Μαντινεία Νεστάνη 37o 34’ 44” N 22o 23’ 31” E
Τρίπολη
Μεγαλόπολη Βλαχοκερασιά
Φτέρη Μαντινείας 22100 Τρίπολη Τ: 2710 411 435 www.troupiswinery.gr Aποκλειστική Διάθεση: ΒΣ ΚΑΡΟΥΛΙΑΣ ΑΒΕΕΠ, Άγιος Στέφανος Αττικής T +30 214 6876200 www.karoulias.gr
21
WP GUIDE
22
Δρόμος του Κρασιού της Αρκαδίας
Δρόμος του Kρασιού της Αρκαδίας Επισκεπτόμαστε τα oινοποιεία
Κτήμα Τσέλεπου
Οινοποιείο Τρουπή
Κτήμα Τσέλεπου 37°25’45.56” Ν 22°29’21.73” E
Highlight: Τα αφρώδη του κτήματος! Ένα μεγάλο στοίχημα, το οποίο -με παραγωγή που πλέον φτάνει τις 150.000 φιάλες- έχει κερδηθεί!
The wine story: Δημιουργήθηκε το 1989, όταν ο εκ Dijon ορμώμενος οινολόγος Γιάννης Τσέλεπος και η γυναίκα του Αμαλία, επέλεξαν τον αρκαδικό αμπελώνα για να φυτέψουν τα πρώτα κλήματά τους. Σήμερα το κτήμα τους, με κρασιά που αναδεικνύουν τις εξαιρετικές εδαφοκλιματολογικές συνθήκες της περιοχής, είναι ανάμεσα στους σημαντικότερους παραγωγούς και εξαγωγείς ελληνικού κρασιού. Φιλοσοφία τους: η ανάδειξη του δεσμού ελληνική ποικιλία/terroir για τις περιοχές Π.Ο.Π. στις οποίες δραστηριοποιούνται (Μαντίνεια, Νεμέα, Σαντορίνη) και διεθνής ποικιλία/ cru για τα διαφορετικά αμπελοτόπια του ιδιόκτητου αμπελώνα (Κοκκινόμυλος, Μελισσόπετρα, Αυλοτόπι, Μαρμαριάς). Η επίσκεψη: Η επίσκεψη ξεκινά με σύντομη ξενάγηση στους αμπελώνες και στο ξωκλήσι του κτήματος. Ακολουθεί ένα πέρασμα από τον παλιό νερόμυλο (Κοκκινόμυλος) και καταλήγει στο οινοποιείο. Κομψό, λιτό, λειτουργικό και «φυτεμένο» μέσα σε 30 ha ιδιόκτητου αμπελώνα, παραπέμπει στο αρχιτεκτονικό ύφος των πύργων της ορεινής Αρκαδίας. Χώροι οινοποίησης, κάβες παλαίωσης, εμφιαλωτήριο πριν περάσουμε στην αίθουσα γευστικής δοκιμής.
Info: 14Ο χλμ Τρίπολης – Καστρίου, Ριζές Αρκαδίας τηλ. 2710 544440, e-mail: tselepos@otenet.gr, www.tselepos.gr Επισκέψιμο: καθημερινά κατόπιν συνεννόησης Οινοποιείο Τρουπή 37°34’42.55” Ν 22°25’03.64” E The wine story: Η οικογένεια Τρουπή ξεκίνησε να ασχολείται με το αμπέλι στα μέσα της δεκαετίας του ’70. Ενασχόληση η οποία -αναπόφευκτα- γέννησε και την αγάπη για το κρασί. Έτσι, τα τελευταία χρόνια, ο Τάσος Τρουπής και τα παιδιά του δημιούργησαν μια οικογενειακή επιχείρηση για την παραγωγή των κρασιών τους από σταφύλια των ιδιόκτητων αμπελώνων τους. Η επίσκεψη: Το οινοποιείο βρίσκεται στην καρδιά των αμπελώνων της Μαντινείας, σε υψόμετρο 700 μ. στην περιοχή Φτέρη. Οι εργασίες επέκτασης θα αναδείξουν έναν νέο χώρο οινοποίησης αλλά και υποδοχής.
Οινοποιείο Μπουτάρη
Highlight: Δοκιμάστε το απαλό σωμόν/ ροζέ Τομή, 100% Μοσχοφίλερο από ένα αμπελοτόπι. Info: Φτέρη Μαντινείας τηλ. 2710 411435, e-mail: ytroupis@troupiswinery.gr, www. troupiswinery.gr Επισκέψιμο: κατόπιν συνεννόησης Οινοποιείο Μπουτάρη 37°34’48.67” Ν 22°23’25.66” E The wine story: Αν ανατρέξουμε πίσω στην ιστορία του κρασιού της Μαντινείας θα βρούμε την πρώτη ετικέτα να κυκλοφορεί το 1930 από την εταιρεία Καμπά. Εμπνευστής της, ο Ανδρέας Καμπάς, ιδρυτής μιας από τις πιο κραταιές οινοποιητικές δυναστείες στην Ελλάδα του 19ου αιώνα, ο οποίος δημιούργησε αμπελώνα και οινοποιείο στη ζώνη. Από το 1991 η διαχείριση του -70 ha- αμπελώνα και του οινοποιείου πραγματοποιείται από τη Μπουτάρης Οινοποιητική. Εδώ πλέον παράγονται τα κρασιά της από τη Μαντίνεια. Info: Μηλιά Τριπόλεως τηλ. 2710 411477, e-mail: tselepos@otenet.gr, www.boutari.gr
Δρόμος του Κρασιού της Αρκαδίας
WP GUIDE
23
Κτήμα Σπυρόπουλου
Οινοποιία Μποσινάκη
Κτήμα Σπυρόπουλου 37°63’26.29” Ν 22°38’67.53” E
Οινοποιία Μποσινάκη 37°29’02.01” Ν 22°27’12.45” E
The wine story: Άλλη μια οινοποιία που αφιερώθηκε στην ποιοτική έκφραση του Μοσχοφίλερου. Με 50 ha αμπελώνων στη ζώνη της Μαντινείας, η οικογένεια Σπυρόπουλου είναι από τους θερμότερους υποστηριχτές της βιολογικής γεωργίας στην Πελοπόννησο.
Η Οινοποιία Μποσινάκη είναι μια αμιγώς οικογενειακή επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον χώρο του κρασιού από το 1979. Οι αμπελώνες της βρίσκονται στα χωριά Στενό, Λιθοβούνια και Αγιωργίτικα Αρκαδίας, εκεί όπου το μικροκλίμα ευνοεί την καλλιέργεια του Μοσχοφίλερου περισσότερο απ’ ότι σε οποιαδήποτε άλλη περιοχή της ζώνης. Τα κρασιά τoυς, λευκά και ροζέ αποκλειστικά από Μοσχοφίλερο, χαρακτηρίζονται από φινέτσα και καθαρότητα αρώματος.
Η επίσκεψη: Το οινοποιείο του κτήματος βρίσκεται στο Αρτεμίσιο. Το ωραιότατο κτίσμα με τον σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό χτίστηκε δίπλα στο παλιό οινοποιείο που φανερώνει τη σχέση τους με το κρασί από το 1860. Μας υποδέχονται σε μια άνετη αίθουσα, όπου θα δοκιμάσουμε τα κρασιά τους, έχοντας πανοραμική θέα στα αμπέλια και το οροπέδιο της Μαντινείας. Info: 15ο χλμ. Τρίπολης – Αρτεμισίου, Αρχαία Μαντίνεια τηλ: 27960 61400, e-mail: info@domainspiropoulos.com, www.domainspiropoulos.com Επισκέψιμο: ΤΡ – ΣΑ, 09:00 – 15:00 Κόστος: 10€/άτομο (περιλαμβάνει ξενάγηση, γευστική δοκιμή κρασιών και τοπικών εδεσμάτων)
Info: Στενό Μαντινείας τηλ: 2710 572767, e-mail: wines@bosinakis.gr, www.bosinakis.gr Κτήμα Καλογερόπουλου 37°53’29.03” Ν 22°43’77.65” E Το Κτήμα Καλογερόπουλου, με το σύνολο των αμπελώνων της να βρίσκεται στην περιοχή του Ζευγολατιού, στο κέντρο της οινοποιητικής ζώνης της Μαντινείας, δραστηριοποιείται στον χώρο του κρασιού από το 1980.
Κτήμα Καλογερόπουλου
Info: Ζευγολατιό Αρκαδίας τηλ: 2710 572527, e-mail: kalogeropoulospetros@gmail.com, sales@kalogeropoulos-wine.gr, www.kalogeropoulos-wine.gr Οινοποιία Όλυµπος Ελλάς 6ο χλμ. Τρίπολης - Σπάρτης, Τεγέα τηλ: 2710 557055, e-mail: olymwine@otenet.gr Μπεσίρι Μοσχοφίλερο Παλλάντιο Αρκαδίας τηλ: 2710 557400, e-mail: info@besiri.gr, www.besiri.gr Ελληνικά Κελάρια Οίνων www.greek-wine-cellars.com
WP GUIDE
24
Δρόμος του Κρασιού της Αρκαδίας
Δρόμος του Κρασιού της Αρκαδίας Που τρώμε, τι επισκεπτόμαστε
Που τρώμε Δρυμώνας Πέτρινο κτίριο στην έξοδο προς Στεμνίτσα με ελληνική κουζίνα και μεγάλη ποικιλία μεζέδων και παραδοσιακών τοπικών πιάτων που εναλλάσσονται καθημερινά. Δοκιμάστε κουνέλι λαδορίγανη και μοσχάρι κοκκινιστό. (Δημητσάνα, τηλ. 27950 31116) Τα κόκκινα πιθάρια Ωραία αίθουσα, ζεστή ατμόσφαιρα και ορεσίβια κουζίνα με έμφαση στην τοπική γεύση και κρασιά από τον πελοποννησιακό αμπελώνα. Προτάσεις: κατσικάκι λαδορίγανη, αγριογούρουνο τηγανιά με ελιές. (Βυτίνα, τηλ. 27950 22540) Δειπνοσοφιστές Καινούργιο εστιατόριο με ωραία αίθουσα και τοπική κουζίνα, που αφήνει χώρο και για δημιουργικές αποχρώσεις. (Βυτίνα, τηλ. 27950 22200)
Βυτίνα, Λαγκάδια, Στεμνίτσα Πανέμορφα ορεινά χωριά. Καθώς ο δρόμος στην ορεινή Αρκαδία γλιστράει στις καλυμμένες από πυκνόφυτο δάσος πλαγιές του Μαινάλου, τα πετρόκτιστα σπίτια τους ξεπετάγονται μέσα από έλατα. Δημητσάνα Εδώ βρίσκονταν οι μπαρουτόμυλοι της Επανάστασης, το κέντρο δηλαδή παραγωγής πυρομαχικών και η Μονή Φιλοσόφου όπου εκπαιδεύτηκαν πολλοί πατριάρχες. Η βιβλιοθήκη της είναι φημισμένη. Αρχαία Μαντίνεια Ο αρχαιολογικός της χώρος βρίσκεται στα βόρεια της αµπελουργικής ζώνης και περιέχει ένα Ιερό του Διονύσου. Αγία Φωτεινή Ριζοσπαστικής αρχιτεκτονικής σύλληψης ναός.
Ποια αξιοθέατα επισκεπτόμαστε
Μονή Επάνω Χρέπας Ένα από τα πιο ορεινά μοναστήρια της χώρας.
Μαίναλο Ένα από τα πιο όμορφα ελατοδάση της νότιας Ελλάδας. Ακολουθήστε τη διαδρομή που οδηγεί στο χιονοδρομικό και από εκεί στη Βυτίνα. Στην ορεινή διάβαση από τα Λαγκάδια στην Ολυμπία. Απίστευτη ομορφιά.
Δολιανά, Καστρί, Άγιος Πέτρος Ορεινά παραδοσιακά χωριά στους πρόποδες του όρους Πάρνωνα, όπου έζησε ο μυθικός θεός Πάνας. Στη διαδρομή υπάρχει η γνωστή Μονή Μαλεβής, καθώς επίσης και η έπαυλη του Ηρώδου του Αττικού (1200 τ.μ. ψηφιδωτά).
25
WP GUIDE
26
Δρόμος του Κρασιού της Αχαΐας
ΔΡΌΜΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΎ ΤΗΣ ΑΧΑΐΑΣ
Η ΑΜΠΕΛΟΥΡΓΙΚΉ ΖΏΝΗ ΤΗΣ ΑΧΑΐΑΣ ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΆ: Έκταση αμπελώνων: 6.750 ha Ποσοστό λευκών/ερυθρών: 58% λευκά, 42% ερυθρά Οινοποιεία: 36 Π.Ο.Π.: Πάτρα λευκός ξηρός, Μαυροδάφνη Πατρών ερυθρός γλυκύς, Μοσχάτο Πατρών λευκός γλυκύς, Μοσχάτο Ρίου Πατρών λευκός γλυκύς Π.Γ.Ε.: Αχαΐα, Πλαγιές Αιγιαλείας, Πλαγιές Πετρωτού
Και φτάσαμε στην Πάτρα, την τέταρτη σε μέγεθος πόλη της Ελλάδας, με διάσημο καρναβάλι, όμορφες πλατείες, νεοκλασικά κτήρια, τα ερείπια ενός κάστρου στην κορυφή του λόφου και τη γοητεία ενός λιμανιού σε πλήρη δραστηριότητα. Πρωτεύουσα της Αχαΐας, βρίσκεται στο κέντρο μιας αμπελουργικής περιοχής με μακρόχρονη ιστορία στην οινοποίηση και την παραγωγή σταφίδας. Σήμερα, με αμπελώνες που ξεπερνούν τα 6.700 ha, μας προτείνει 4 κρασιά με Ονομασία Προέλευσης. Ένα τεράστιος αμπελώνας Ο αμπελώνας της Αχαΐας, τεράστιος για τα ελληνικά δεδομένα -το 12% του συνόλου της αμπελουργικής Ελλάδας- απλώνεται στις ζώνες της Δυτικής Αχαΐας, των Καλαβρύτων καθώς επίσης και της Ακράτας Πλατάνου - Αιγιαλείας. Η περιοχή πρωτογνώρισε την αίγλη εδώ και 170 χρόνια, χάρη στο φημισμένο γλυκό ενισχυμένο κρασί της, τη Μαυροδάφνη. Και τις τελευταίες δεκαετίες μας παρουσιάζει, επίσης με επιτυχία, αξιόλογα κρασιά -κυρίως λευκά, καθώς πάνω από το 80% του αμπελώνα της είναι φυτεμένο με λευκές ποικιλίες, αλλά και ερυθρά. Τα πιο εντυπωσιακά αμπελοτόπια της Αχαΐας, πάντως, θα τα βρούμε στις πλαγιές της Αιγιαλείας. (σελ. 28) Σταφύλια και κρασιά Η κύρια και βασική ποικιλία της Αχαΐας είναι ο Ροδίτης (καλλιεργείται στο 75% των αμπελιών), με 8 κλώνους, κάποιοι από τους οποίους είναι πολύ παραγωγικοί. Είναι η αποκλειστική ποικιλία του Π.Ο.Π. οίνου Πάτρα, η οποία όταν καλλιεργείται σε ορεινά αμπελοτόπια με σωστό έλεγχο της παραγωγής, μας δίνει κρασιά με φινέτσα σώματος και φρεσκάδα αρωμάτων. Με μέτριο όγκο και ευχάριστα αυξημένη οξύτητα, επιδέχονται παλαίωση. Αντίθετα οι μεγάλες αποδόσεις, που συνήθως βρίσκουμε στα πεδινά, καταλήγουν σε κρασιά πλαδαρά χωρίς χαρακτήρα. Ο Ροδίτης είναι μια από τις πιο διαδεδομένες ελληνικές ποικιλίες, που χρησιμοποιείται ευρέως και για την παραγωγή εξαιρετικής ρετσίνας. Η, αμέσως μετά τον Ροδίτη, περισσότερο διαδεδομένη ποικιλία, είναι η ερυθρή Μαυροδάφνη, υπεύθυνη και για τον ομώνυμο Π.Ο.Π. γλυκύ οίνο της Πάτρας, αγαπημένο του Γουσταύου Κλάους (στον Π.Ο.Π. μπορεί να συμμετέχει μέχρι 50% και η Κορινθιακή). Όταν η καλλιέργεια της Μαυροδάφνης δεν γίνεται σε βαριά και γόνιμα εδάφη και, φυσικά, όταν εφαρμόζονται οι σωστές καλλιεργητικές τεχνικές, τότε τα σταφύλια και τα κρασιά που προκύπτουν, είναι εντυπωσιακά. Το αποξηραμένο δαμάσκηνο, η σταφίδα, η καραμέλα είναι ορισμένα από τα αρώματα των κρασιών της. Στη γεύση τους είναι χαρακτηριστική η
Δρόμος του Κρασιού της Αχαΐας
χαμηλή οξύτητα και η υπόπικρη γεύση που παραπέμπει ιδανικά στη μαύρη σοκολάτα. Επιπλέον, η γλυκιά Μαυροδάφνη έχει τη δυνατότητα να εξελιχθεί παλαιώνοντας για αρκετά χρόνια και διαμορφώνοντας τον πολύπλοκο αρωματικό χαρακτήρα που την ξεχωρίζει από τα άλλα ελληνικά γλυκά κρασιά. Πάντως, αν και η γλυκιά Μαυροδάφνη είναι διάσημη εντός και εκτός Ελλάδας, τα τελευταία χρόνια οι οινοποιοί μάς προσφέρουν και εντυπωσιακά ξηρά κρασιά από την ποικιλία. Το Μοσχάτο λευκό που δημιουργεί τα Π.Ο.Π. Μοσχάτο Πατρών και Ρίου Πατρών, κλέβει την παράσταση, ιδιαίτερα όταν προέρχεται από τα ημιορεινά αμπέλια πάνω από το Ρίο. Πρόκειται για το μικρόρωγο λευκό αρωματικό σταφύλι Μοσχάτο, που στο συγκεκριμένο terroir, με τις βροχοπτώσεις και τα δροσερά καλοκαίρια, δίνει κρασιά μοναδικού χαρακτήρα και φινέτσας. Το λιάσιμο κάτω από τον ζεστό ήλιο της Αχαΐας ενισχύει τα τερπενικά αρώματα της ποικιλίας, συμπυκνώνει τα σάκχαρα και χαρίζει τη γλυκιά αρμονία στο λιαστό κρασί που παράγεται. Η Ελλάδα φημίζεται για τα γλυκά λιαστά κρασιά της από Μοσχάτα σταφύλια, με τη ζώνη του Ρίου Πατρών να δίνει μαθήματα φινέτσας και κομψότητας σε όλο τον οινικό κόσμο. Στην Αχαΐα καλλιεργούνται και άλλες γηγενείς ποικιλίες που δίνουν ενδιαφέροντα κρασιά με Προστατευόμενη Γεωγραφική ένδειξη. Ο Σιδερίτης, είναι μια ποικιλία διπλής χρήσης, γκρι, αφού ο φλοιός της έχει ρόδινο χρώμα, που δίνει ξηρά κρασιά με αρωματικό χαρακτήρα εσπεριδοειδών και δροσιστική οξύτητα. Το Λαγόρθι έχει τη δικιά του μοναδικότητα, καθώς τα κρασιά που παράγονται από αυτή τη σπάνια λευκή ποικιλία, ωριμάζουν καλά στους 11% alc., έχουν ορυκτό χαρακτήρα και αρμονική οξύτητα. Τέλος αλλά όχι τελευταίο, το Μαύρο Καλαβρυτινό, είναι μια αυτόχθονη ερυθρή ποικιλία που δίνει κρασιά μέτριου χρώματος με αρκετές τανίνες, καλό σώμα και φρέσκα αρώματα μαύρων και κόκκινων φρούτων, καθώς επίσης και μπαχαρικών. Φυσικά, από τον μεγάλο αμπελώνα της Αχαΐας δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι κοσμοπολίτικες ποικιλίες. Merlot, Syrah, Chardonnay, Sauvignon Blanc κ.α. καταλαμβάνουν το 8% -σχεδόν- στο σύνολο της καλλιέργειας με το Cabernet Sauvignon να υπερέχει αρκετά σε καλλιεργούμενη έκταση.
WP GUIDE
Ποικιλίες: Λευκές Ροδίτης, Μοσχάτο λευκό, Σιδερίτης, Ασπρούδες, Μαλαγουζιά, Λαγόρθι, Βολίτσα, Μοσχάτο Αμβούργου, Αθήρι, Σανταμεριάνα, Chardonnay, Sauvignon Blanc, Riesling Ερυθρές Μαυροδάφνη, Μαυρούδι, Μαύρο Καλαβρυτινό, Αλιάνικο (Aglianico), Αυγουστιάτης, Κορινθιακή, Cabernet Sauvignon, Syrah, Grenache Rouge, Merlot
WP GUIDE
28
Δρόμος του Κρασιού της Αχαΐας
ΠΛΑΓΙΈΣ ΑΙΓΙΑΛΕΊΑΣ
Ένας ορεινός αμπελότοπος με ομορφιά που κόβει την ανάσα και προτάσεις για κάθε ταξιδιώτη
Η ΑΜΠΕΛΟΥΡΓΙΚΉ ΖΏΝΗ ΤΗΣ ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΆ: Έκταση οιναμπέλων: 1.100 ha Έκταση Ροδίτη: 950 ha Οινοποιεία: 9 Η ορεινή Αιγιάλεια είναι γνωστή για τα: Λευκά κρασιά με υψηλή φυσική οξύτητα, δροσερά αρώματα και φινέτσα.
Ο δρόμος μας οδηγεί λίγο πιο έξω από το Αίγιο, στην περιοχή που ονομάζεται Αιγιάλεια κι είναι ολόκληρη, ένα εξαιρετικό φυσικό τοπίο με εκπληκτική θέα στη θάλασσα. Ξεκινάμε την ευχάριστη περιπέτεια που αποδεικνύεται η επίσκεψη στους αμπελώνες… Kι αυτό γιατί η Αιγιάλεια είναι ένας ημιορεινός και ορεινός απέραντος αμπελότοπος, ο οποίος διαιρείται σε επιμέρους αμπελοτόπια από τα βαθιά φαράγγια που έχουν διαμορφώσει οι ποταμοί που εκβάλουν τα νερά της ορεινής Πελοποννήσου στον Κορινθιακό κόλπο. Αυτά τα 5 μεγάλα φαράγγια αποκλείουν τα εγκάρσια δρομολόγια (ανατολή – δύση)! Πρέπει, λοιπόν, να ανεβοκατεβούμε αρκετές φορές µε κατεύθυνση βορρά – νότο και τούµπαλιν, προκειμένου να τους επισκεφθούμε. Η εξαιρετικά απολαυστική διαδρομή, ωστόσο, με την άπλετη θέα στον Κορινθιακό κόλπο και απέναντι στις ακτές και τα βουνά της Ρούµελης μας αποζημιώνει και το ταξίδι αξίζει τον κόπο. Χαρισματικός και πολυσχιδής αμπελότοπος Τα πιο εντυπωσιακά αμπελοτόπια της Αχαΐας, για πολλούς τα ομορφότερα της Ελλάδας, θα τα βρούμε στις πλαγιές της Αιγιαλείας. Η ζώνη, της οποίας οι αρετές αναφέρονται από τον Παυσανία ακόμη, στα Αχαϊκά του, είναι ένας χαρισματικός και πολυσχιδής αμπελότοπος. Μια κατάφυτη περιοχή μοναδικής ομορφιάς, στο βορειοανατολικό τμήμα της Αχαΐας, που βλέπει σαν από μπαλκόνι τον Κορινθιακό κόλπο, πάνω από τον οποίο και εκτείνεται. Ξεκινάει παραλιακά από την Αιγείρα μέχρι τον Λόγγο, για να σκαρφαλώσει στη συνέχεια έως τις κορφές του Χελμού και του Παναχαϊκού που την περικλείουν. Μια ιδιαίτερη αμπελουργική ζώνη Ας δούμε ποια είναι τα χαρακτηριστικά του οικοσυστήματος αυτής της χαρισματικής ζώνης: Καταρχάς, το υψόμετρο των αμπελώνων. Διότι προσέξτε! Στην πεδινή ζώνη της Αιγιαλείας, που έχει ελάχιστο πλάτος από 500 – 2.000 μέτρα και σε ορισμένα σημεία της μόλις που περνάει ο αυτοκινητόδρομος και το τραίνο, καλλιεργούνται αποκλειστικά εσπεριδοειδή και ελιές. Μέχρι το υψόμετρο των 300 μέτρων καλλιεργούνται σταφίδες (Κορινθιακή) και ελιές. Από εκεί και πάνω πλέον, και μέχρι τα 1.000 μέτρα, βρίσκουμε τους αμπελώνες για παραγωγή κρασιών. Τα αμπελοτόπια, δηλαδή, της ορεινής Αιγιαλείας βρίσκονται στη μεγάλη τους πλειονότητα σε υψόμετρο 500 – 900 μέτρων. Επιπλέον, η ταχεία άνοδος του υψομέτρου δημιουργεί μεγάλες κλίσεις, οι οποίες επιφέρουν και καλή στράγγιση του εδάφους.
29
Η βορινή έκθεση Καταρχάς, αξίζει να σημειώσουμε ότι η Ελλάδα έχει γεωγραφική κατεύθυνση που διαμορφώνεται από τη ραχοκοκαλιά της Πίνδου, η οποία διασχίζει την Πελοπόννησο και καταλήγει, υποθαλάσσια, στην Κρήτη. Η έκθεση αυτής της διαμόρφωσης είναι Ν/ΝΑ. Αντίθετα η Αιγιάλεια, εξ αιτίας του ρήγματος του Κορινθιακού κόλπου, έχει έκθεση Β/ΒΑ. Τα αμπελοτόπια της βρίσκονται στις βόρειες πλαγιές του όρους Παναχαϊκό και του Χελμού. Συνεπώς, έχουν στις πλάτες τους, προς τον νότο, αυτούς τους ορεινούς όγκους που τους προστατεύουν αποτελεσματικά από τους ζεστούς νοτιάδες του ελληνικού καλοκαιριού που έρχονται από τη Μεσόγειο και την Αφρική. Το ήπιο κλίμα Οφείλεται στην ύπαρξη πληθώρας χαραδρών, με πλούσια φυσική βλάστηση και μικρών ποταμιών που εκβάλλουν στη θάλασσα και χαρακτηρίζεται από αρκετά σημαντικό ύψος βροχοπτώσεων και σημαντική διαφορά θερμοκρασίας ημέρας – νύχτας, ιδίως το καλοκαίρι. Συντελεί στην ήπια ωρίμαση των σταφυλιών. Για όλους αυτούς τους λόγους, οινοποιοί και μελετητές μας μιλούν για την πρόταση υποψηφιότητας της ζώνης ως Π.Ο.Π. Και εξηγούν ότι «η Αιγιάλεια και η Δυτική Αχαΐα είναι δυο πολύ διαφορετικές αμπελουργικές ζώνες! Η Αιγιάλεια πρέπει να κινηθεί στα μεγάλα λευκά κρασιά terroir! Ο Ροδίτης είναι ήδη κορυφαίος εκεί, ενώ αντίστοιχες δυνατές εκπλήξεις έρχονται από όλες τις λευκές ποικιλίες: Ασύρτικο, Chardonnay, Sauvignon, Μαλαγουζιά κ.α. Από την άλλη μεριά του Παναχαϊκού, οι μεγάλες πεδιάδες της Δυτικής Αχαΐας θα δώσουν τις μελλοντικές απαντήσεις στην επιδιωκόμενη ανταγωνιστικότητα του σύγχρονου ελληνικού κρασιού.»
NEO e-shop
WP GUIDE
Δρόμος του Κρασιού της Αχαΐας
30
Δρόμος του Κρασιού της Αχαΐας Δοκιμάζουμε
Ασπρολίθι Οινοφόρος
Coryphée Rira
Γεροντόκλιμα Βερτζαμί Αμπελώνες Αντωνόπουλου
Αυτός ο θαυμάσιος Ροδίτης είναι γεμάτος φρεσκάδα λεμονιού και lime. Με ωραιότατη οξύτητα που ξεπλένει τη γεύση. Ένας ακόμη λόγος που συνηγορεί στις προσπάθειες του δημιουργού του, Άγγελου Ρούβαλη, στην ανάδειξη των Πλαγιών της Αιγιαλείας -όπου παράγεται- σε ξεχωριστό terroir -και ίσως Ονομασία Προέλευσης.
100% Gewürztraminer από τους Αμπελώνες της οινοποιίας Rira στις ορεινές Πλαγιές της Αιγιαλείας. Το άρωμα σε κατακτά από την πρώτη στιγμή με το αρωματικό φόντο ώριμου περγαμόντου, lime και λεμονιών. Όσο δηλαδή απολαμβάνεις τη φινέτσα του σώματος, τη φρεσκάδα, τη δροσιστική οξύτητα που επιδεικνύει σεμνά τη δύναμή της.
Ένα σκουρόχρωμο και στιβαρό ερυθρό κρασί για την ώρα που θα φτάσουν τα αλλαντικά και τα λουκάνικα. Με σωστό φόντο βανίλιας, δυνατό άρωμα καπνού, πιπέρια, υψηλή οξύτητα και ζωηρές τανίνες. Άγρια γοητεία. Από την ομώνυμη, εξαιρετικά σπάνια ποικιλία της Δυτικής Ελλάδας.
Τετράμυθος
Μαλαγουζιά Οινοποιία Κιντώνη
Φρουτώδες κρασί που μοσχοβολά φρέσκα μήλα, αχλάδι και άνθη λεμονιάς. Η καλλιέργεια στις πλαγιές του Χέλμου, στο Άνω Διακοπτό Αιγιαλειας, σε ασβεστώδες έδαφος με ελαφριά σύσταση και το αυστηρό κλάδεμα, οδηγούν στην ανάδειξη όλων των αρετών του Ροδίτη.
Atelier Cavino Ένα έξυπνο -και σπάνιο- χαρμάνι Riesling και Λαγόρθι (40%-60%) από την Αχαΐα. Με έντονα λουλουδάτη μύτη, μια ανθοδέσμη στο ποτήρι σας και μακριά επίγευση θα ικανοποιήσει τους λάτρεις της ξενικής ποικιλίας, αλλά και τους οπαδούς των σπάνιων ελληνικών ποικιλιών.
Ωραιότατη και τυπική έκφραση της ποικιλίας με άφθονα εσπεριδοειδή, ξερά βερίκοκα και λιπαρή, πιπεράτη επίγευση. Αυτή η φρέσκια και κομψή Μαλαγουζιά κλείνει στο ποτήρι της τον ήλιο της ορεινής Αιγιαλείας!
Santameriana Ένα σούπερ φρουτώδες κρασί από τη ντόπια ποικιλία Σανταμεριάνα. Η μύτη εκφράζεται με τη συνύπαρξη φρέσκων φρούτων, βερίκοκου, εσπεριδοειδών. Στο στόμα είναι ντελικάτο και δροσερό, με όχημα την οξύτητα.
Μαυροδάφνη Πατρών Réserve Οινοποιία Παρπαρούση Παράγεται σύμφωνα με την κλασική «συνταγή» (Μαυροδάφνη + 25% Κορινθιακή) και ενδυνάμωση με απόσταγμα που παράγουν οι ίδιοι, αντί για οινόπνευμα. Ρωμαλέα, βαθύχρωμη, με φοβερή αρωματική πολυπλοκότητα. Το βαρέλι ανοίγει κι αφήνει να ξεπροβάλλουν αποξηραμένα φρούτα, μπαχαρικά, καφές, μόκα, πικρή σοκολάτα... Μεγάλη συμπύκνωση στο στόμα, ατέλειωτη επίγευση…
ΠΑΡΟΥΣΊΑΣΗ ΟΙΝΟΠΟΙΕΊΟΥ / ΤΕΤΡΑΜΥΘΟΣ
31
ΤΕΤΡΆΜΥΘΟΣ 8ο χλμ. Πούντας - Καλαβρύτων, Άνω Διακοπτό τηλ.: 26910 97500 fax: 26910 97500 info@tetramythoswines.com www.tetramythoswines.com fb: /tetramythoswines
Η περιοχή Στο Άνω Διακοπτό Αιγιαλείας, στις πλαγιές του Χελμού, εντός της ζώνης οίνων ΠΟΠ Πάτρα, ένα όμορφο επισκέψιμο οινοποιείο σας περιμένει. Σε μια περιοχή φημισμένη από την αρχαιότητα για την εξαιρετική ποιότητα των σταφυλιών και του οίνου, καλλιεργούμε τους αμπελώνες μας εφαρμόζοντας πιστά και με μεράκι τις αρχές της βιολογικής γεωργίας για σειρά ετών. Ιστορική Αναδρομή Μεγαλώνοντας σε αυτήν την περιοχή, τα αδέλφια Αρίστος και Στάθης Σπανός, ήταν απολύτως φυσιολογικό να ασχοληθούν με την αμπελοκαλλιέργεια και την παραγωγή κρασιού από την παιδική τους ηλικία. Ενέταξαν τους αμπελώνες, καθώς και τις άλλες καλλιέργειες (κορινθιακή και ελιά), σε βιολογική καλλιέργεια και παρ’ όλες τις παράλληλες ασχολίες τους, η αγάπη για το αμπέλι και το κρασί, τους οδήγησε να προχωρήσουν σε κάτι πιο δυναμικό. Το 1999 γνωρίστηκαν με τον Παναγιώτη Παπαγιαννόπουλο, οινολόγο, καταγόμενο από την περιοχή και την ίδια χρονιά κυκλοφόρησαν οι πρώτες φιάλες Τετράμυθος. Τα ερχόμενα χρόνια νέα αμπέλια φυτεύτηκαν και το 2003 ξεκίνησε η κατασκευή ενός σύγχρονου και καλαίσθητου οινοποιείου. Το οινοποιείο Το κτήριο του οινοποιείου, εντυπωσιακό μα και προσεγμένο, βρίσκεται σε απόλυτη αρμονία με το φυσικό περιβάλλον.
Το εσωτερικό καλαίσθητο και μελετημένο, παραμένει λειτουργικό δίχως να θυμίζει σε τίποτα βιομηχανικό χώρο. Σε αυτό συντελούν η ξύλινη στέγη, η καλοδουλεμένη πέτρα, το ξύλο και τα διάσπαρτα αγροτικά εργαλεία που κατά το παρελθόν χρησιμοποιούνταν στην αμπελοκαλλιέργεια και την οινοποίηση. Οι ανοξείδωτες δεξαμενές με αυτόματο έλεγχο θερμοκρασίας, τα πνευματικά πιεστήρια, η καλύτερη γαλλική δρυς, καθώς και η χρησιμοποίηση της βαρύτητας για τη μεταφορά γλεύκους και οίνου, σέβονται και αναδεικνύουν τα χαρακτηριστικά των ποικιλιών Ροδίτη, Μαλαγουζιά, Μαύρο Καλαβρυτινό, Αγιωργίτικο, Μαυροδάφνη, Μοσχάτο, Cabernet Sauvignon, Sauvignon Blanc και Merlot. Μικρές ανοξείδωτες δεξαμενές συνδεδεμένες με κεντρικό σύστημα ψύξης, εξασφαλίζουν ποιοτικές μικροοινοποιήσεις ανά ποικιλία και αμπελοτεμάχιο. Το υπόγειο κελάρι και η κάβα παλαίωσης όπου ζυμώνουν και παλαιώνουν τρεις από τους τύπους των κρασιών τους, μας ταξιδεύουν σε άλλες εποχές. Επισκέψεις Ξενάγηση και γευστική δοκιμή, γίνονται καθημερινά από τις 09.00 έως και τις 16.00. Σαββατοκύριακα από τις 10.00 έως και τις 18.00. Στο οινοποιείο λειτουργεί μια προσεγμένη έκθεση με αξεσουάρ κρασιού, η οποία δίνει την ευκαιρία στους επισκέπτες να κάνουν μικρά δώρα στον εαυτό τους ή σε φίλους τους, δώρα που μεγιστοποιούν την απόλαυση του κρασιού.
WP GUIDE
32
Δρόμος του Κρασιού της Αχαΐας
Δρόμος του Κρασιού της Αχαΐας Επισκεπτόμαστε τα οινοποιεία
Οινοποιείο Ρούβαλη
Τετράμυθος
ΔΡΌΜΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΎ ΤΗΣ ΑΧΑΐΑΣ / ΠΛΑΓΙΕΣ ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ
Τετράμυθος 38°08’21.79” Ν 22°14’07.52” E
Καβίνο – Οινοποιία Ποτοποιία Αιγίου 38°15’36.91” Ν 22°03’41.81” E
Rouvalis Winery 38°13’17.92” Ν 22°05’14.90” E
The wine story: Δημιουργήθηκε το 1999 από τα αδέλφια Αρίστος και Στάθης Σπανός και τον οινολόγο Παναγιώτη Παπαγιαννόπουλο, που αποφάσισαν να επενδύσουν στο αμπέλι, το κρασί και κυρίως στη γενέθλια γη τους, διότι: «το μοναδικό οικοσύστημα, με αμπελώνες βορεινής έκθεσης σε μεγάλα υψόμετρα, η εγγύτητα με τη θάλασσα, η καλλιέργεια με ήπιους τρόπους, οι παραδοσιακοί κυπελλοειδείς αμπελώνες, η πειθαρχεία και το μέτρο των αμπελουργών… όλα αυτά κάνουν την Αιγιάλεια σπουδαία αμπελουργική περιοχή».
The wine story: Μεγάλη οινοποιία & ποτοποιία. Η παρουσία της στον χώρο του κρασιού και των αλκοολούχων ποτών χρονολογείται από το 1958. Σήμερα είναι μία από τις μεγαλύτερες ελληνικές εξαγωγικές εταιρείες εμφιαλωμένων οίνων. Το 1999, η Cavino ανέλαβε τον -αφρόντιστο- αμπελώνα της Μονής του Μεγάλου Σπηλαίου. 20 ha στο οροπέδιο του Αγίου Νικολάου στην ορεινή Αιγιάλεια. Στα 800 μέτρα υψόμετρο, σε τοποθεσία με συγκλονιστική θέα στο φαράγγι του Βουραϊκού. Ο αμπελώνας ξαναστήθηκε και τα single vineyard κρασιά του κυκλοφορούν φέροντας υπερήφανα την ονομασία Κτήμα Μέγα Σπήλαιο.
The wine story: Η οινοποιία, από το 1990 που ιδρύθηκε, τοποθετείται ανάμεσα στους πρωτεργάτες της ποιοτικής αναγέννησης του ελληνικού κρασιού. Η πολιτική τους, από την αρχή, ήταν η συνεργασία με όλη τη ζώνη. Και η συμβολή τους στη στροφή των αμπελουργών της Αιγιαλείας προς την καλλιέργεια παλιών ντόπιων σταφυλιών, καθοριστική. Η επίσκεψη: Τα κρασιά τους θα τα δοκιμάσουμε στο οινοποιείο που είναι κτισμένο στην πλαγιά του λόφου του Αιγίου, σε πέντε διαφορετικά επίπεδα. Το κτίριο διασταυρώνει τη μοναστηριακή λιτότητα με τη σύγχρονη τεχνική και αναδεικνύει αξίες της παραδοσιακής οινοποίησης. Highlight: Η δραστηριότητα «Φτιάξτε το δικό σας κρασί» ξεκινώντας με σταφύλια από τους αμπελώνες τους, συνεχίζοντας με την οινοποίηση με τεχνικό εξοπλισμό/ υποστήριξη οινολόγου και φτάνοντας μέχρι τη δικιά σας ετικέτα! Info: Σελινούς Αιγίου τηλ. 26910 29415, e-mail: info@rouvaliswinery.gr, www.rouvaliswinery.gr Επισκέψιμο: ΔΕ – ΠΑ: 9:00 - 16:00, ΣΑ – ΚΥ: κατόπιν συνεννόησης Κόστος: εξαρτάται από τη γκάμα των κρασιών που δοκιμάζονται
Η επίσκεψη: Το προσεγμένο και σε αρμονία με το φυσικό περιβάλλον οινοποιείο θα το βρούμε στην είσοδο του Άνω Διακοπτού. Θα μας διηγηθούν την πορεία τους καθώς θα ξεναγηθούμε στους καλοφτιαγμένους χώρους οινοποίησης και παλαίωσης πριν φτάσουμε στην αίθουσα γευστικής δοκιμής. Highlight: Οι πήλινοι αμφορείς στους οποίους οινοποιούν τη φινετσάτη ρετσίνα τους. Η δυνατότητα διαμονής στους ξενώνες Τετράμυθος συμπληρώνει την πρόταση οινοτουρισμού. Info: 8ο χλμ. Πούντας - Καλαβρύτων, Άνω Διακοπτό τηλ. 26910 97500, e-mail: info@tetramythoswines.com, www.tetramythos.gr Επισκέψιμο: ΔΕ – ΠΑ: 9:00 - 6:00, ΣΑ – ΚΥ: 10:00 – 16:00
Καβίνο
Η επίσκεψη: Οινοποίηση, παλαίωση, βαρέλια, φιάλες… υπερσύγχρονος εξοπλισμός, αυτοματοποιημένες γραμμές εμφιάλωσης… η ξενάγηση επιβεβαιώνει το πάθος της εταιρείας για παραγωγή κρασιών υψηλής ποιότητας. Highlight: Το αναπαλαιωμένο Μετόχιοινοποιείο μέσα στον αμπελώνα της Μονής του Μεγάλου Σπηλαίου. Info: Γέφυρα Μεγανίτη, Αίγιο τηλ. 26910 71555, e-mail: cavino@otenet.gr, www.cavino.gr, www.megaspileo.gr Επισκέψιμο: κατόπιν συννενόησης
Δρόμος του Κρασιού της Αχαΐας
WP GUIDE
33
Οινοποιία Παρπαρούση
Κτήμα Χαρλαύτη
Αμπελώνες Rira 38°17’36.69” Ν 22°00’34.04” E
Αχαιών Οινοποιητική 38°13’59.65” Ν 22°06’02.84” E
The wine story: Το όνομα Rira αναφέρεται από τα παλιά χρόνια σε μια περιοχή πάνω από τις Νερατζιές Αιγίου. Εδώ σήμερα βρίσκονται οι νέοι αμπελώνες που δημιούργησε, το 2007, ο Παναγιώτης Τσίτσας φυτεύοντας γηγενείς και διεθνείς ποικιλίες αμπέλου. Από το 2010 άρχισαν οι πρώτες εμφιαλώσεις των κρασιών τους.
Με ιστορία στην παραγωγή και εμπορία οίνου που ξεκινά από το 1946, η οικογένεια Κατσικώστα παράγει τα κρασιά της στο ριζικά ανακαινισμένο οινοποιείο της, στοχεύοντας στην ανάδειξη των γηγενών ποικιλιών της περιοχής.
Η επίσκεψη: Σε ένα κτίσμα, στο πιο ψηλό σημείο του αμπελώνα, θα δοκιμάσουμε τα κρασιά του κτήματος απολαμβάνοντας μοναδική θέα. Info: Νέος Ερινέος Αιγίου τηλ. 26910 20123, e-mail: info@rira.gr, www.rira.gr Επισκέψιμο: ΔΕ – ΠΑ: 8:00 - 16:00, ΣΑ – ΚΥ: κατόπιν συνεννόησης Οινοποιία Κιντώνη Οινοποιία με ιστορία στην παραγωγή οίνων που ξεκινά από το 1950. Info: Πάροδος Κορίνθου, Αίγιο τηλ. 26910 23089, e-mail: giorgos@kintonis.gr, www.kintonis.gr Εδανός Οινοποιητική Καλαμιάς Ακράτας, Αιγιάλεια τηλ. 26960 61370, e-mail: edanos@hotmail.com, www. edanoswines.gr
Info: Κορίνθου 121, Αίγιο τηλ. 26910 28062, e-mail: info@ acheonwinery.gr, www.acheonwinery.gr Επισκέψιμο: κατόπιν συνεννόησης ΔΡΌΜΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΎ ΤΗΣ ΑΧΑΐΑΣ / ΔΥΤΙΚΗ ΑΧΑΐΑ Οινοποιία Παρπαρούση 38°16’46.07” Ν 21°45’07.72” E The wine story: H Oινοποιία Παρπαρούση ιδρύθηκε το 1974 από τον οινολόγο Θανάση Παρπαρούση και τη σύζυγό του Βάσω. Σήμερα, η δεύτερη γενιά συμμετέχει πλέον ενεργά, με την οινολόγο Εριφύλη και την οικονομολόγο Δήμητρα στην αμπελουργία, οινοποίηση και παραγωγή. Η επίσκεψη: Έξω από την πόλη της Πάτρας, στο προάστιο Μποζαΐτικα, βρίσκουμε τους αμπελώνες, το οινοποιείο και το αποστακτήριο της οικογένειας Παρπαρούση. Ο κήπος με τα δένδρα, τα μεγάλα καλλωπιστικά φυτά και τα μεγαλόπρεπα παγώνια είναι μια όαση δροσιάς και ηρεμίας. Ακολουθεί η γευστική δοκιμή των κρασιών και των αποσταγμάτων τους.
Highlight: Δοκιμάστε το συγκλονιστικό Παλαιωθέν απόσταγμα από σταφύλια Σιδερίτη. Info: Γέφυρα Μεγανίτη, Αίγιο τηλ. 2610 420334, e-mail: info@parparoussis.com, www.parparoussis.com Επισκέψιμο: κατόπιν συνεννόησης Αμπελώνες Αντωνόπουλου 38°07’11.61” Ν 21°44’06.88” E The wine story: Οι «Αμπελώνες Αντωνόπουλου» είναι δημιούργημα του Κωνσταντίνου Αντωνόπουλου, ενός ανθρώπου που πίστεψε στο εξαιρετικό ποιοτικό δυναμικό του εδάφους της Πελοποννήσου και ειδικότερα της ορεινής και ημιορεινής Αχαΐας. Ένα καινούργιο, σύγχρονο οινοποιείο κατασκευάστηκε στο Βασιλικό Αχαΐας, όπου βρίσκεται και ο βασικός αμπελώνας της εταιρείας. Info: Κυδωνιές Βασιλικού Φαρρών, Βασιλικό Αχαΐας τηλ. 26940 61447, e-mail: info@antonopoulosvineyards.com, www.antonopoulosvineyards.com Οινοποιία Sant’Or Σανταμέρι Δήμου Ωλενίας τηλ. 26130 13703, e-mail: info@santorwines.gr, www.santorwines.gr
WP GUIDE
Δρόμος του Κρασιού της Αχαΐας
Δρόμος του Κρασιού της Αχαΐας / Πλαγιές Αιγιαλείας Που τρώμε, τι επισκεπτόμαστε 34
Πάτρα Η κουζίνα της Κορνηλίας Αεράτος χώρος βιομηχανικού τύπου και σπιτικές γεύσεις που θα θυμάστε για καιρό: μοσχαράκι κοκκινιστό με πουρέ μελιτζάνας, χοιρινό με βερίκοκα και γιαούρτι, ιδιαίτερες πίτες και το δικό τους ζυμωτό ψωμί, απλώς θαυμάσιο. (Πουκεβίλ 5, τηλ. 2610 272987) Λαβύρινθος Πολύ παλιό μαγαζί, που το 1978 έγινε οινομαγειρείο και ταΐζει τους Πατρινούς που ξέρουν πού θα φάνε καλά. Αυθεντικό, προσεγμένο, και καθαρό, πάντα με τη φροντίδα της οικογένειας Αντύπα. (Πουκεβίλ 44, τηλ. 2610 226436) Φαγιούμ Μπιστρό με δροσερές σαλάτες, πλούσια κουζίνα και χορταστικό παγωμένο cheese cake φράουλα με πικρή σοκολάτα. (Βασιλείου Ρούφου 7, τηλ. 2610 270557) Αίγιο Mezzaluna Restaurant Σε νέο σημείο, στην παραλία Αιγίου, συνεχίζει να επικεντρώνεται στις ιταλικές γεύσεις με λίστα κρασιών που τιμά τον πελοποννησιακό αμπελώνα. (Ζωοδόχου Πηγής 99, Παραλία Αιγίου, τηλ. 2691 025444) Ο Μιχάλης Σερβίρει φρέσκο ψάρι και νόστιμα πιάτα θαλασσινών κοντά στο κύμα. Κρασιά από τα οινοποιεία της περιοχής. (Παραλία Τράπεζας, τηλ. 26961 41603) Καλάβρυτα Λιοτρίβι Το πολυτελές εστιατόριο του ολοκαίνουργιου Semantron traditional village, του οποίου τα δωμάτια είναι τα ανακαινισμένα κελιά μοναχών της Μονής του Μεγάλου Σπηλαίου, χτισμένα από το 1840. (Ελαιώνας Διακοπτού, τηλ. 26910 44000) Καταφύγιο Παραδοσιακή ταβέρνα σε όμορφο κτίριο με πέτρα και ξύλο και θέα στο βουνό και τον Κορινθιακό. Νοστιμότατοι μεζέδες, πίτες με σπιτικό φύλλο και εξαιρετικά μαγειρευτά. (15ο χλμ. Επαρχιακής Οδού Πούντας – Καλαβρύτων, τηλ. 26910 97292)
Η Αυλή μας Ακριβώς κάτω από τον σιδηροδρομικό σταθμό, η ταβέρνα είναι ονομαστή για τα εκλεκτά κρέατά της. Από τις νοστιμότερες κρεατόσουπες, αφράτες πίτες και πολλοί μεζέδες ικανοί να σας κρατήσουν στο τραπέζι για ώρες. (Σολιώτη 12 & Φωτήλα, τηλ. 26920 24404) Πλανητέρο Σαν να φύτρωσε μαζί με τα πλατάνια, σχεδόν επάνω στην κοίτη του ποταμού, αυτή η ταβέρνα για να σας καταπλήξει με τις γεύσεις της! Εδώ θα ρθείτε για να απολαύσετε πέστροφα. (Πλανητέρο, τηλ. 26920 32055, 6972 322271) Ποια αξιοθέατα επισκεπτόμαστε Καλάβρυτα Ο τόπος από τον οποίο ξεκίνησε η Ελληνική Επανάσταση στις 21 Μαρτίου 1821. Εδώ βρίσκονται το περίφημο Μέγα Σπήλαιο και η Μονή της Αγίας Λαύρας. Οι ποταμοί που χύνονται στον Κορινθιακό κόλπο τέμνουν κατακόρυφα τις πλαγιές των αμπελώνων της Αιγιαλείας και σχηματίζουν εντυπωσιακά φαράγγια, όπως αυτό του Βουραϊκού που ανηφορίζει μαζί με τον οδοντωτό σιδηρόδρομο από το Διακοφτό στα Καλάβρυτα. Σπήλαιο των λιμνών Εντυπωσιακό σπήλαιο στον Χελμό με μεγάλες αίθουσες και πολλούς σχηματισμούς από σταλακτίτες. Λίμνη Τσιβλού Στην ορεινή Αιγιάλεια. Δημιουργήθηκε το 2013, όταν, από μια μεγάλη κατολίσθηση, φράχτηκε η κοίτη του ποταμού Κράθη. Μην παραλείψετε να παρακολουθήσετε: Οινοξένεια Κάθε Αύγουστο η Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Αιγιαλείας διοργανώνει τα Οινοξένεια, σειρά εκδηλώσεων με κεντρικό άξονα το κρασί σε τέλειο συνδυασμό με τις τέχνες και τον πολιτισμό, με σκοπό την προώθηση της οινικής κουλτούρας της περιοχής. Πρώτης τάξεως ευκαιρία να γνωρίσουμε και να αγαπήσουμε τα κρασιά των ονομαστών ορεινών αμπελώνων και τη γαστρονομία της περιοχής. Η τέλεια εκδρομική πρόταση συμπληρώνεται με: επισκέψεις στα μοναδικής ομορφιάς ορεινά τοπία και χωριά της Αιγιαλείας, ξεναγήσεις, γευστικές δοκιμές και δεκάδες εκδηλώσεις σε αμπελώνες και οινοποιεία, γεύμα σε ένα από τα επιλεγμένα εστιατόρια που προτείνουν μενού ενδεικτικά της τοπικής γαστρονομίας.
35
KTHMA MEPKOYPH A.E., 271 00 Kορακοχώρι Hλείας
T (+30) 26210 41601, F (+30) 26210 41901, e-mail: mercouri@otenet.gr
mercouri.gr
MercouriEstate
WP GUIDE
36
Δρόμος του Κρασιού της Ηλείας & της Μεσσηνίας
ΔΡΌΜΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΎ ΤΗΣ ΗΛΕΊΑΣ & ΤΗΣ ΜΕΣΣΗΝΊΑΣ
Αμπελώνες και εκλεκτά κρασιά
ΟΙ ΑΜΠΕΛΟΥΡΓΙΚΕΣ ΖΏΝΕΣ ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΆ: Έκταση αμπελώνων: Ηλεία: 3.590 ha Μεσσηνία: 4.310 ha Π.Γ.Ε.: Ηλεία, Λετρίνοι, Πισάτις, Μεσσηνία, Πυλία, Τριφυλία Ποικιλίες: Λευκές Φιλέρι, Ασύρτικο, Ροδίτης, Σκιαδόπουλο, Ugni Blanc, Chardonnay, Sauvignon Blanc, Viognier Ερυθρές Αγιωργίτικο, Μαυροδάφνη, Φωκιανό, Αυγουστιάτης, Κορινθιακή, Μαντηλαριά, Merlot, Refosco, Syrah, Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Grenache rouge, Negroamaro, Mourvedre, Carignan
Αφήνουμε πίσω μας την Αχαΐα και οδηγούμε παράλληλα με τη δυτική ακτή. Δεξιά, το πέλαγος και παραθαλάσσιοι οικισμοί με χαμηλά κτίσματα. Στα αριστερά μας, συστοιχίες κυπαρισσιών, ελιές, πικροδάφνες, σπάρτα, πεύκα, κουκουναριές. Η φοβερή βλάστηση της Ιόνιας μεριάς της Πελοποννήσου και η θαλασσινή αύρα από την ακρογιαλιά δροσίζουν το πνεύμα μας. Κατευθυνόμενοι στον νότο θα συναντήσουμε τις αμπελουργικές ζώνες της Ηλείας και της Μεσσηνίας. Οι αμπελώνες της Ηλείας συγκεντρώνονται σε πεδινά εδάφη, στο δυτικό και το κεντρικό τμήμα του νομού, γύρω από τον Πύργο, την Αρχαία Ολυμπία και την Αμαλιάδα. Νοτιοανατολικά των ορεινών όγκων, σε εύφορα εδάφη, με μεγάλα υδατικά αποθέματα από τα νερά των ποταμών Αλφειού και Πηνειού. Λίγο πιο νότια, στη Μεσσηνία, οι αμπελώνες βρίσκονται σε υψίπεδα, εκτεθειμένα στην ευνοϊκή επίδραση του Ιονίου πελάγους, σε εδάφη ασβεστολιθικά, με μικρότερα υδατικά αποθέματα. Πιο αξιόλογη αμπελουργικά είναι η περιοχή της Τριφυλίας και αμέσως επόμενη αυτή της Πυλίας. Το σχετικά χαμηλό υψόμετρο, το εύφορο έδαφος, το γλυκό κλίμα, η μεγάλη ηλιοφάνεια και οι ξηροθερμικές συνθήκες που επικρατούν κατά την περίοδο της ωρίμανσης των σταφυλιών, έχουν καθορίσει και την ποικιλιακή σύνθεση του αμπελώνα των δύο περιοχών. Από τις ελληνικές ποικιλίες φυτεύτηκαν ο Ροδίτης, το Φιλέρι, το Ασύρτικο και τα ερυθρά Μαντηλαριά, Μαυροδάφνη, Φωκιανό, Κορινθιακή, Αγιωργίτικο, Αυγουστιάτης. Κυρίως όμως οι αμπελουργοί στράφηκαν στα κοσμοπολίτικα σταφύλια. Chardonnay, Ugni Blanc, Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Grenache rouge, Merlot, Carignan καλύπτουν το μεγαλύτερο τμήμα των αμπελώνων. Και τα κρασιά που παράγονται κυκλοφορούν με ένδειξη Π.Γ.Ε.: Ηλεία, Λετρίνοι, Πισάτις και Μεσσηνία, Πυλία, Τριφυλία αντίστοιχα. Πλούσια λευκά, ροζέ με έντονο φρούτο και βαθυκόκκινα, σαρκώδη ερυθρά που αντανακλούν το θερμό κλίμα όπου φτιάχνονται, παραπέμποντας συχνά στα κρασιά του Νέου Κόσμου.
37
WP GUIDE
38
Δρόμος του Κρασιού της Κεφαλονιάς
ΔΡΌΜΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΎ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΟΝΙΆΣ
Αμπελώνες και εκλεκτά κρασιά
Η ΑΜΠΕΛΟΥΡΓΙΚΉ ΖΏΝΗ ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΆ: Έκταση αμπελώνων: 700 ha Ετήσια παραγωγή κρασιού: 8.500 HL Οινοποιεία: 10 Π.Ο.Π.: Ρομπόλα Κεφαλληνίας, λευκός ξηρός Μοσχάτος Κεφαλληνίας, λευκός γλυκύς Μαυροδάφνη Κεφαλληνίας, ερυθρός γλυκύς Π.Γ.Ε.: Πλαγιές Αίνου, Μεταξάτα, Μαντζαβινάτα Ποικιλίες: Λευκές: Ρομπόλα, Μοσχάτο λευκό, Τσαούσι, Γουστολίδι, Μοσχατέλλα Ερυθρές: Μαυροδάφνη
Η Κεφαλονιά με την κοσμοπολίτισσα πρωτεύουσα, τις απίστευτα ωραίες παραλίες και τα εντυπωσιακά φυσικά αξιοθέατα, είναι μια κούκλα. Ταξιδεύοντας στην ενδοχώρα της, οι δρόμοι στριφογυρίζουν διαρκώς ανάμεσα από ελαιώνες και κήπους με εσπεριδοειδή. Ψηλά, ο Αίνος μοσχοβολά ρίγανη και θρούμπα. Τα ορεινά χωριουδάκια θαρρείς πως ζουν ακόμη σ’ άλλες εποχές. Όσο για το κρασί της; Ο αμπελώνας της Κεφαλονιάς, κατά τα 2/3 του, βρίσκεται σε ορεινές και ημιορεινές περιοχές, σε εδάφη κυρίως ασβεστολιθικά, ιδιαίτερα φτωχά σε οργανική ουσία. Το κλίμα είναι μαλακό, οι βροχοπτώσεις αρκετές και η επίδραση του Μαύρου Βουνού, του Αίνου, εξαιρετικά ευνοϊκή. Όλα τα παραπάνω μαζί με τις χαμηλές στρεμματικές αποδόσεις και το μικρό μέγεθος των αμπελοτεμαχίων (κατά μέσο όρο 0,5 ha ανά παραγωγό) έχουν καθορίσει τη μορφή της αμπελοκαλλιέργειας. Τα σταφύλια που καλλιεργούνται είναι η Ρομπόλα, το λευκό Μοσχάτο, η Μαυροδάφνη κι ορισμένα λιγότερο γνωστά όπως το Τσαούσι, το Βοστιλίδι (γνωστό κι ως Γουστολίδι), το Ζακυνθινό και η αρωματική Μοσχατέλλα που είναι αποκλειστικότητα του νησιού. Απ’ αυτά παράγονται τρεις οίνοι Π.Γ.Ε.: Πλαγιές Αίνου, Μεταξάτα, Μαντζαβινάτα και τρεις Π.Ο.Π.: οι γλυκείς Μαυροδάφνη Κεφαλληνίας, Μοσχάτος λευκός Κεφαλληνίας και ο λευκός ξηρός Ρομπόλα Κεφαλληνίας. Η γη της Ρομπόλας Η ζώνη της Ρομπόλας βρίσκεται στο νότιο και κεντρικό κομμάτι του νησιού. Ας ακολουθήσουμε τη φιδίσια διαδρομή που τη διασχίζει. Πράσινη ζωηρή φύση και αμπελώνες, συνολικής έκτασης 300 ha, να σκαρφαλώνουν μέχρι ψηλά στις πλαγιές του Αίνου, να φτάνουν στα 800 μέτρα. Τα φυτά είναι φυτεμένα στην κυριολεξία πάνω στην πέτρα. Vino di Sassso (κρασί της πέτρας) έλεγαν το κρασί οι Ενετοί γιατί οι αμπελουργοί ήταν αναγκασμένοι να σκάβουν μέσα στον βράχο, να γεμίζουν με χώμα την τρύπα και να φυτεύουν τα κλήματα. Αυτές όμως οι κροκάλες κρύβουν ένα έδαφος ασβεστολιθικό και παίζουν σημαντικότατο ρόλο στον χαρακτήρα της Ρομπόλας. Ενός αιθέριου λευκού κρασιού, με άρωμα λεμονιού και λουλουδιών, φίνες μεταλλικές αποχρώσεις, ζωηρή οξύτητα και σώμα ικανό να την ισορροπήσει, προσφέροντας γευστική αρμονία.
Δρόμος του Κρασιού της Κεφαλονιάς
WP GUIDE
39
Δρόμος του κρασιού της Ηλείας, της Μεσσηνίας & της Κεφαλονιάς Δοκιμάζουμε Τινακτορώγος Κτήμα Μπριντζίκη Εντυπωσιάζει η λαμπερή χρυσαφένια φορεσιά. Στη μύτη σαγηνεύουν τα αρώματα τροπικών φρούτων με βοτανικές νύξεις και μια ιδέα λουκούμι τριαντάφυλλο. Πλούσιο στόμα με μέτρια οξύτητα και ευχάριστη επίγευση. Από την ομώνυμη σπάνια ποικιλία, της οικογένειας των Ασπρουδών. (Π.Γ.Ε. Ηλεία)
Φιλέρι Κτήμα Παναγιωτόπουλου Ευκολόπιοτο και φίνο κρασί με λευκοκίτρινο χρώμα και πρασινωπές ανταύγειες που μαρτυρούν το νεαρόν της ηλικίας του. Στο ευχάριστο διακριτικό άρωμα, εμφανίζονται οι νότες grapefruit και λεμονιού. Ένα ντελικάτο κρασί για το καθημερινό τραπέζι. (Π.Γ.Ε. Τριφυλία)
Κοράλλι Κτήμα Σταυρόπουλου Το Μοσχοφίλερο επιστρατεύτηκε για τη δημιουργία ενός ροζέ κρασιού, όλο φρεσκάδα, φινέτσα και νοστιμιά. Φωτεινό τριανταφυλλί, με τη μύτη να παραπέμπει ευθέως στην ώριμη φράουλα και την καραμέλα. Στο στόμα, θα χαρείτε την αίσθηση φρεσκάδας και την ευωδιά του. (Π.Γ.Ε. Ηλεία)
Κτήμα Μερκούρη Το κρασί, από τότε που πρωτοκυκλοφόρησε, έχει κλέψει καρδιές. Πολύπλοκο, φινετσάτο και ξεχωριστό από το χαρμάνι Refosco και Μαυροδάφνης και το Κτήμα Μερκούρη, που από πολλούς aficionados του κρασιού θεωρείται το «ωραιότερο μικρό κτήμα στην Ελλάδα». Με μαλακές τανίνες και ρώμη. Δώστε του χρόνο να αναπνεύσει στο ποτήρι για να σας αποκαλύψει και το μεγαλείο του μπουκέτου του. (Π.Γ.Ε. Λετρίνοι)
Robola Cellar Selection Gentilini Μια ιδιαίτερη, επιλεγμένη Ρομπόλα δημιούργησε η οινοποιία Gentilini, από τα πιο παλιά αυτόριζα κλήματα (δεν έχουν προσβληθεί από φυλλοξήρα) ενός διαμορφωμένου σε κύπελλο, πάνω σε πέτρινες πεζούλες σε υψόμετρο 850 μ., αμπελώνα. Οι εξαιρετικά χαμηλές στρεμματικές αποδόσεις οδήγησαν σε ένα λευκό κρασί με υπέροχη αρωματική και γευστική συμπύκνωση. Κυκλοφορεί σε 2.000 φιάλες.
Μοσχάτο Κτήμα Χαριτάτου Καλοφτιαγμένο ξηρό, λευκό Μοσχάτο από την οικογένεια Χαριτάτου και τον βιολογικής καλλιέργειας αμπελώνα τους στα Κλαδάτα Κεφαλλονιάς. Με πυκνή μύτη εξωτικών φρούτων, ανανά και βερίκοκου, καλή συμπύκνωση και φρεσκάδα.
Οργίων Οινοποιείο Σκλάβου Ξηρή Μαυροδάφνη από σταφύλια του κτήματος της οικογένειας Σκλάβου στην Παλική Κεφαλονιάς. Με εντυπωσιακά πορφυρές, σχεδόν μαύρες απολήξεις στο ποτήρι. Με αξιοζήλευτα σύνθετο κι ευχάριστο μπουκέτο. Το βαρέλι ανοίγει κι αφήνει να ξεπροβάλλουν βύσσινα, δαμάσκηνα και η καραμέλα του κουφέτου (αυτού του ιδιόμορφου ντόπιου γλυκίσματος). Πλούσιο σώμα και ρωμαλέα, στιβαρή δομή.
Αντιόπη Κτήμα Φοίβος Το άρωμα και η γεύση των ξερών δαμάσκηνων στο ποτήρι σας. Αυτό το εύγευστο, παλαιωμένο ερυθρό ελιξίριο (Π.Ο.Π. Μαυροδάφνη Κεφαλληνίας) παράγεται στο Κτήμα Φοίβος στη χερσόνησο της Παλικής. Θερμό, σαρκώδες και στέρεο, με συμπυκνωμένα αρώματα.
WP GUIDE
40
Δρόμος του Κρασιού της Ηλείας, της Μεσσηνίας & της Κεφαλονιάς
Δρόμος του Κρασιού της Ηλείας, της Μεσσηνίας & της Κεφαλονιάς Επισκεπτόμαστε τα οινοποιεία
Κτήμα Μερκούρη
Κτήμα Μπριτζίκη
Κτήμα Μερκούρη 37°40’36.68” Ν 21°18’34.95” E
Info: Κορακοχώρι Ηλείας τηλ. 26210 41601, e-mail: mercouri@otenet.gr, www.mercouri.gr Επισκέψιμο: ΔΕ - ΠΑ 9:00 – 15.00, ΣΑ 9:00 – 14:00 Κόστος: Γευσιγνωσία: Ξηροί οίνοι 2€/ποτήρι (90cc), Γλυκείς οίνοι: 3€/ποτήρι (30cc) Ξενάγηση: Μεμονωμένοι Επισκέπτες: 4€/ άτομο Οργανωμένα γκρουπ: Υπάρχουν ειδικά πακέτα φιλοξενίας και είναι απαραίτητη μια προηγούμενη επικοινωνία.
The wine story: Το Κτήμα Μερκούρη στο Κορακοχώρι Ηλείας είναι ένα στολίδι! Ένα απίστευτης ομορφιάς αγρόκτημα, με φόντο το Ιόνιο. Και βεβαίως, με ιστορία τουλάχιστον 150 χρόνων στην παραγωγή ελαιόλαδου, κρασιού και παλαιοτέρα κορινθιακής σταφίδας. Με τη νέα γενιά της οικογένειας Κανελλόπουλου να συμμετέχει ενεργά στη διαχείρισή του, τα κρασιά του κτήματος ακολουθούν μια σταθερά ανοδική πορεία στην κλίμακα της ποιότητας. Η επίσκεψη: Θα ξεναγηθούμε στις εγκαταστάσεις και στο μικρό λαογραφικό μουσείο με τη συλλογή παλιών αγροτικών εργαλείων και μηχανημάτων. Θα περπατήσουμε ανάμεσα σε ελιές, ροδιές, αχλαδιές, μηλιές, κερασιές, εσπεριδοειδή. Και φυσικά αμπελώνες. Θα κατεβούμε στην μικρούλα παραλία. Εδώ, στα τέλη του 19ου αιώνα, άραζαν τα καΐκια της εποχής για να φορτώσουν τα γεμάτα κρασί δρύινα βαρέλια, με προορισμό το λιμάνι της Τεργέστης. Θα καθίσουμε στη σκιά του δάσους από οξιές, πεύκα και κυπαρίσσια και μετά μαγεμένοι από το εξωτικό τοπίο, θα δοκιμάσουμε τα κρασιά τους. Highlight: Ο κλώνος Μερκούρη του Refosco, του ερυθρού βορειοϊταλικής προέλευσης σταφυλιού που εισήγαγε και φύτεψε το 1870 ο Θόδωρος Μερκούρης.
Κτήμα Μπριντζίκη 37°42’18.02” Ν 21°33’15.21” E Η Οικογένεια Μπριντζίκη, ξεκινά το 1994 τη δημιουργία του οινοποιείου της στο χωριό Λαντζόι στην περιοχή της Αρχαίας Ολυμπίας. Ακολουθώντας μια οικολογική και φιλική προς το περιβάλλον λειτουργία, το 2012 χαρακτηρίζεται ως το πρώτο πράσινο οινοποιείο στην Ελλάδα. Σε αυτό συμβάλλουν η αξιοποίηση της γεωθερμικής ενέργειας και η χρήση φωτοβολταϊκών συστημάτων. Η γεωθερμία καλύπτει τις ανάγκες ψύξης και θέρμανσης των δεξαμενών και των χώρων, ενώ η μονάδα των φωτοβολταϊκών εξασφαλίζει τις ανάγκες ρεύματος του οινοποιείου. Info: Λαντζόι Ηλείας τηλ. 26210 69183, e-mail: kbrintzi@otenet.gr, www.brintzikis.com
Κτήμα Σταυρόπουλου
Κτήμα Σταυρόπουλου 37°49’00.03” Ν 21°15’49.85” E Το Κτήμα Σταυρόπουλου δημιουργήθηκε το 1996 από τα αδέλφια Αλέκος και Σάκης Σταυρόπουλος. Σήμερα, διανύοντας επιτυχώς τη δεύτερη δεκαετία ζωής της επιχείρησης, οινοποιούν, παλαιώνουν τα κρασιά τους και υποδέχονται τους επισκέπτες στο σύγχρονο οινοποιείο τους, στο Παλαιοχώρι για ξενάγηση και γευστική δοκιμή. Info: Παλαιοχώρι Γαστούνης τηλ. 26230 32161, e-mail: info@ktimastavropoulos.com, www.ktimastavropoulos.com Επισκέψιμο: ΔΕ - ΠΑ 8:30 – 15.00 Κτήμα Ολύμπια Γη 37°39’50.72” Ν 21°38’01.86” E Ο Γιώργος Λιαρομμάτης, ως η τρίτη γενιά της οικογένειας, ξεκίνησε το 2009 να γράφει τη δική του σελίδα στην ιστορία του κτήματος. Ο ιδιόκτητος αμπελώνας και το -εφοδιασμένο με ότι πιο σύγχρονο υπάρχει σήμερα σε μηχανολογικό εξοπλισμόοινοποιείο βρίσκονται στο χωριό Κοσκινά, στα 2 χιλιόμετρα από τον ιερό χώρο του Σταδίου Στάδιο της Αρχαίας Ολυμπίας. Η επίσκεψη: Το πετρόκτιστο κτίριο του οινοποιείου βρίσκεται στην καταπράσινη κοιλάδα του ποταμού Κλαδέου. Υποδέχονται μεμονωμένους επισκέπτες αλλά και οργανωμένα γκρουπ, δίνοντάς μας την
Δρόμος του Κρασιού της Ηλείας, της Μεσσηνίας & της Κεφαλονιάς
WP GUIDE
41
Κτήμα Ολυμπία Γη
ευκαιρία να δοκιμάσουμε τα κρασιά τους στην κατάλληλα διαμορφωμένη αίθουσα γευσιγνωσίας. Info: Κοσκινάς, Αρχαία Ολυμπία τηλ. 26420 23021, e-mail: info@olympiagi.gr, www.olympiagi.gr Επισκέψιμο: ΔΕ - ΠΑ 10:00 – 15.00, ΣΑ 10:30 – 14:30 Κόστος: 9€/άτομο Κτήμα Μαρκογιάννη Η οικογενειακή επιχείρηση δραστηριοποιείται από το 1982 στην αμπελοκαλλιέργεια, την οινοποίηση και την παραγωγή τσίπουρου. Το οινοποιείο, κοντά στην αρχαία Ολυμπία και τα άλλα αξιοθέατα της περιοχής, υποδέχεται τους επισκέπτες. Προτείνουν: ξενάγηση, περιήγηση στους αμπελώνες, περιπάτους στη γύρω περιοχή και γευστική δοκιμή των κρασιών και των αποσταγμάτων τους που συνοδεύονται από χειροποίητα εποχιακά εδέσματα παραγωγής τους. Info: Σκιλλουντία Ολυμπίας τηλ. 26250 51483, e-mail: ktima_markogianni@hotmail.com, www.markogianni.gr Επισκέψιμο
Νέστωρ Οινοποιητική
ΔΡΌΜΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΎ ΤΗΣ ΜΕΣΣΗΝΊΑΣ Νέστωρ Οινοποιητική 37°02’49.53” Ν 21°43’34.98” E The wine story: Το οινοποιείο που από τη δεκαετία του ‘50 στέγαζε τη δραστηριότητα του Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Μεσσηνίας, σήμερα φιλοξενεί μια καινοτόμο συνεργασία μεταξύ της ένωσης και της οικογένειας Λαφαζάνη, η οποία δραστηριοποιείται στην παραγωγή κρασιών και αποσταγμάτων οινοπνευματωδών ποτών για επτά δεκαετίες (σελ. 14). Η επίσκεψη: Το τεραστίων διαστάσεων οινοποιείο βρίσκεται στα βόρεια του όρμου του Ναυαρίνου και μόλις λίγα χιλιόμετρα από ανάκτορα του Νέστορα βασιλιά της Πύλου που θεωρούνται από τα σπουδαιότερα κέντρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού. Τα αρχαία αγγεία κρασιού που εκτίθενται στο αρχαιολογικό μουσείο, είναι τρανές αποδείξεις μιας οινικής παράδοσης που οδηγεί στο σήμερα. Highlight: Ο κομψότατος χώρος υποδοχής με την εξαιρετική θέα είναι ένα πραγματικό «παράθυρο στον ουρανό» στο κέντρο της Μεσσηνιακής γης, όπου η αμπελουργία υπάρχει για περισσότερα από 4.000 χρόνια, όπως αποδεικνύει η αρχαιολογική έρευνα.
Info: Πύργος Μεσσηνίας τηλ. 27630 41073, e-mail: pyrgos@onestor.gr, www.nestorwines.gr Επισκέψιμο: ΔΕ – ΣΑ: 9:00 – 18:00 Κατόπιν συνεννόησης για το κόστος και τις επισκέψεις εκτός ωραρίου. Κτήμα Παναγιωτόπουλου 37°04’54.15” Ν 21°41’24.67” E Ο Δημήτρης Παναγιωτόπουλος μαζί με τον φυτωριούχο πατέρα του και τη γεωπόνο σύζυγό του καλλιεργεί με βιολογικές μεθόδους τους αμπελώνες που περικυκλώνουν το οινοποιείο του. Η σύγχρονη μονάδα είναι μια καλή πρόταση για όσους ταξιδεύουν στην περιοχή και θέλουν να γνωρίσουν το οινικό της προφίλ. Θα έχουν την ευκαιρία να περιηγηθούν στο αμπέλι, να ξεναγηθούν στο οινοποιείο και να δοκιμάσουν τα κρασιά τους. Info: Πύργος Τριφυλίας τηλ. 27630 41190, e-mail: info@panagiotopouloswine.com, www.panagiotopouloswines.com Επισκέψιμο
WP GUIDE
Δρόμος του Κρασιού της Ηλείας, της Μεσσηνίας & της Κεφαλονιάς
42
Gentilini
ΔΡΌΜΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΎ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΟΝΙΆΣ Gentilini 38°08’16.75” Ν 20°29’48.45” E The wine story: Σε μια εξαιρετική τοποθεσία, έξω από το χωριό Μηνιές, θα σταματήσουμε στο κτήμα Centilini. Η πρωτοποριακή για την εποχή της προσπάθεια του Σπύρου Κοσμετάτου για τη δημιουργία ενός κρασιού με διεθνή standards, ξεκίνησε το 1977 με την εγκατάσταση ενός αμπελώνα στον οποίο διερευνήθηκαν σταφύλια, τεχνικές κλαδέματος, ποτίσματος, ραντίσματος… οτιδήποτε πρότειναν οι τελευταίες εξελίξεις των πανεπιστημιακών ερευνών. Η ίδια προσπάθεια συνεχίζεται μέχρι σήμερα από την κόρη του Μαριάννα και τον δραστήριο σύζυγό της Πέτρο Μαρκαντωνάτο. Η επίσκεψη: Θα δοκιμάσουμε τα κρασιά τους στην ηρεμία του κήπου τους, σε πανέμορφο φυσικό περιβάλλον, συζητώντας, μαθαίνοντας, ανταλλάσσοντας απόψεις με τους ίδιους τους παραγωγούς. Highlight: Η διαμονή στους ξενώνες του αρχοντικού Gentilini, σε δύο κτίσματα μέσα στο (8 ha) κτήμα με τις πανάρχαιες ελιές και τον κυπαρισσώνα.
Info: Μηνιές Κεφαλονιάς τηλ. 26710 41618, e-mail: info@gentilini.gr, www.gentilini.gr Επισκέψιμο: Μάιος – Σεπτέμβριος: καθημερινά 10:00 – 14:30 & 17:30 – 20:30 Κόστος: Ξενάγηση & Γευστική δοκιμή: 3 – 10€/άτομο Κτήμα Φοίβος 38°11’07.92” Ν 20°24’45.85” E Στην άλλη πλευρά του κόλπου, στη χερσόνησο της Παλικής, βρίσκεται το Κτήμα Φοίβος που δημιουργήθηκε από την αγορά του ιστορικού οινοποιείου της Manzavino. Info: Βουνί Κεφαλονιάς τηλ. 26710 29505, e-mail: info@domainefoivos.com, www.domainefoivos.gr
Οινοποιείο Σκλάβου 38°12’07.80” Ν 20°26’13.13” E Στο Ληξούρι Παλικής θα δοκιμάσουμε και τα κρασιά του Οινοποιείου Σκλάβου. Ο Ευρυβιάδης, επίμονος και αποτελεσματικός, ήταν από τους πρώτους στην Ελλάδα που εφάρμοσε στο σύνολο του αμπελώνα του τη βιοδυναμική καλλιέργεια. Ήταν, επίσης, από τους πρώτους οινοποιούς που μας επέστησαν την προσοχή στην -εξαιρετικήξηρή εκδοχή της Μαυροδάφνης. Info: Κεχριώνας, Ληξούρι Κεφαλονιάς τηλ.26710 91930, e-mail: sclwines@otenet.gr Κτήμα Χαριτάτου 38°12’07.80” Ν 20°26’13.13” E Παραμένουμε στο Ληξούρι Παλικής. Σε ένα κτήμα κατάφυτο με κάθε λογής δένδρα, η οικογένεια Χαριτάτου μας περιμένει στο οινοποιείο δίπλα στο σπίτι της, ένα υπέροχο κτίσμα του 19ου αιώνα. Info: Κλαδάτα, Ληξούρι Κεφαλονιάς τηλ. 26710 91774, e-mail: harit@otenet.gr
Δρόμος του Κρασιού της Ηλείας, της Μεσσηνίας & της Κεφαλονιάς
WP GUIDE
Δρόμος του κρασιού της Ηλείας, της Μεσσηνίας & της Κεφαλονιάς Που τρώμε, τι επισκεπτόμαστε 43
Αρχαία Ολυμπία Βάκχος Το εστιατόριο του ομώνυμου ξενώνα προσφέρει θέα που κόβει την ανάσα και πεντανόστιμη τοπική κουζίνα. Στις παρυφές των βουνών της Αρχαίας Πίσας που δεσπόζουν στον ορίζοντα, καλλιεργούνται οι αμπελώνες που δίνουν τα περισσότερα από τα κρασιά της λίστας. (Αρχαία Πίσα (Μιράκα), τηλ. 26240 22298) Garden Restaurant Το εστιατόριο του ξενοδοχείου Europa σερβίρει νόστιμη ελληνική και μεσογειακή κουζίνα, σε ειδυλλιακό κήπο. (Αρχαία Ολυµπία, τηλ. 26240 22650, 26240 23850, www.hoteleuropa.gr ) Κατάκολο Γλυφάδα Λιτή, καλή ψαροταβέρνα δίπλα στη θάλασσα. Φρέσκο, σωστά ψημένο ψάρι, καλό στεγνό τηγάνι και θαλασσινά. (Κατάκολο, τηλ. 26210 41204) Βρυνιώτης Το εστιατόριο του ομώνυμου ξενοδοχείου σερβίρει φροντισμένο σπιτικό φαγητό κάτω από την πυκνή σκιά της μουριάς. (Αγ. Ανδρέας Κατακόλου, τηλ. 26210 41158) Καλαμάτα Yiamas Gastro Bar Βρίσκεται στην παραλία της Καλαμάτας, στο ξενοδοχείο Elite City Resort και συνδυάζει με επιτυχία ελληνική παράδοση, δηµιουργικότητα και αγάπη για το κρασί. (Ναυαρίνου, τηλ. 27210 22434, 6942021032 Το Λιµένι Όμορφη ταβέρνα, σε αυλή με ξύλινο στέγαστρο στη μαρίνα της Καλαμάτας και σε καλοστημένη αίθουσα με τζάκι. Αυθεντικές Μεσσηνιακές συνταγές και έμφαση στο ψάρι. (Χίου και Ποσειδώνος, τηλ. 27210 95670) Costa Navarino Τα εστιατόρια του πολυτελούς resort τείνουν από τοπική και διεθνή, έως διάφορες εθνικές κουζίνες, όλες στην εντέλεια. (The Romanos, A Luxury Collection Resort Πύλος, τηλ. 27230 96000)
Κεφαλονιά Κυανή ακτή Ξύλινη εξέδρα, με το νερό κάτω από τα πόδια σας. Σπεσιαλιτέ: οι υπέροχοι πετροσωλήνες, τα όστρακα και τα ολόφρεσκα ψάρια. (Ι. Μεταξά, Αργοστόλι,τηλ. 26710 26680) Tassia Διάσημη ταβέρνα στην καρδιά του πανέμορφου λιμανιού του Φισκάρδου. Σερβίρει εποχικά μαγειρευτά, ψάρια και θαλασσινούς μεζέδες. (Φισκάρδο, τηλ. 26740 4120) Ποια αξιοθέατα επισκεπτόμαστε Αρχαία Ολυμπία Διάσημος αρχαιολογικός χώρος μοναδικής ομορφιάς, κοιτίδα των Ολυμπιακών Αγώνων, μέσα σε περιβάλλον ολύμπιας ειρήνης, ηρεμίας και γαλήνιας ατμόσφαιρας. Δρυοδάσος Φολόης Μοναδικό στην Ελλάδα δρυόδασος στη μυθική πατρίδα των Κενταύρων. Πύλος Πανέμορφη πόλη με ξεχωριστή γοητεία. Κτισμένη αμφιθεατρικά με τον ιστορικό όρμο του Ναυαρίνου στα πόδια της. Κοτύχι Λιμνοθάλασσα προστατευμένη από τη συνθήκη Ramsar, με ιδιαίτερα αξιόλογη χλωρίδα και πανίδα, ιχθυοτροφείο και παραλία με εντυπωσιακούς σχηματισμούς άμμου. Καϊάφας Όμορφη περιοχή με ιαματικές πηγές, λίμνη και το πευκόδασος της Στροφιλιάς. Βοϊδοκοιλιά Αμμουδερό ακρογιάλι σε αβαθή θάλασσα, φανταστικό φυσικό τοπίο. Κεφαλονιά Το μεγαλύτερο νησί του Ιονίου Πελάγους με εντυπωσιακά φυσικά αξιοθέατα όπως ο επιβλητικός Αίνος με τα προστατευόμενα άγρια άλογα και τη μοναδική Μαύρη Ελάτη, το λιμνοσπήλαιο της Μελισσάνης, το σπήλαιο της Δρογκαράτης το φαινόμενο των καταβοθρών.
WP GUIDE
44
Δρόμος του Κρασιού της Λακωνίας
ΔΡΌΜΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΎ ΤΗΣ ΛΑΚΩΝΙΆΣ
Μονεμβάσιοι Οίνοι: από το Βυζάντιο στο σήμερα
Η ΑΜΠΕΛΟΥΡΓΙΚΉ ΖΏΝΗ ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΆ: Έκταση αμπελώνων: 667 ha Ετήσια παραγωγή κρασιού: 36.000 HL Οινοποιεία: 9 Π.Ο.Π.: Μονεμβασιά - Malvasia, λευκός γλυκύς Π.Γ.Ε.: Λακωνία Ποικιλίες: Λευκές: Κυδωνίτσα, Μονεμβασία, Ασύρτικο, Ασπρούδες, Ροδίτης, Πετρουλιανός, Gewürtztraminer Ερυθρές: Μαυρούδι, Αγιωργίτικο
Ο δρόμος μας έφερε στη νότια Πελοπόννησο, στην ξακουστή καστροπολιτεία της Μονεμβασιάς. Περνάμε τη βαριά πύλη με τα βενετσιάνικα οικόσημα. Περπατάμε στα λιθόστρωτα σοκάκια. Καμάρες, σκαλάκια, βυζαντινά ερείπια, κανόνια στο κάστρο. Θαρρείς ότι ο χρόνος σταμάτησε στον Μεσαίωνα. Τότε, εδώ παραγόταν η θρυλική Malvasia, ο βυζαντινός Μονεμβάσιος οίνος που εμπορεύονταν οι Βενετοί και οι Γενουάτες. Η περιοχή ήταν ιστορικά γνωστή για το κρασί της, το οποίο όμως τελικά νομοθετήθηκε μόλις το 2010, με την ονομασία Μονεμβασιά - Malvasia. Στην εποχή του, η οποία διήρκεσε πάνω από πέντε αιώνες ήταν γνωστό και σαν «μαύρο κρασί από άσπρα σταφύλια». Ξεκίνησε το ταξίδι του από τον 12ο αιώνα μ. Χ. και, για όσο κράτησε η κυριαρχία του, ταξίδεψε σε όλες τις αγορές της Ανατολής και της Δύσης. Εξαγόταν σε όλα τα λιμάνια της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας φτάνοντας και στις πιο απαιτητικές αγορές της Ευρώπης. Αγαπήθηκε και καταναλώθηκε στα καλύτερα σπίτια των πλουσίων, των ευγενών, ακόμα και των βασιλιάδων και κατάφερε να αποκτήσει τεράστια φήμη, όσο κανένα άλλο κρασί στα χρόνια του Μεσαίωνα αλλά και της Αναγέννησης. Οι Φράγκοι ονόμαζαν Malvasia, το κάστρο στη Μονεμβασιά, στην άκρη της λακωνικής χερσονήσου. Με το ίδιο όνομα όμως αποκαλούσαν ολόκληρη την περιοχή, την ποικιλία του σταφυλιού, καθώς επίσης και το κρασί, τον ονομαστό βυζαντινό Μονεμβάσιο οίνο, που φορτωνόταν στο λιμάνι και προοριζόταν για εμπόριο. Η κατάληψη της ενδοχώρας από τους Τούρκους, γύρω στο 1470, είχε σαν αποτέλεσμα να σταματήσει σταδιακά η παραγωγή του κρασιού και να ανθήσει η καλλιέργεια στις Κυκλάδες (κυρίως στην Πάρο) και την Κρήτη. Σταφύλια και κρασιά Βρισκόμαστε σε έναν νέο αμπελώνα, με πολύ παλιά όμως ιστορία, που χαρακτηρίζεται από την καλλιέργεια κυρίως ελληνικών ποικιλιών. Η αμπελουργική ζώνη εκτείνεται κυρίως γύρω από τις πόλεις Σπάρτη και Μονεμβασιά με τις περιοχές Σκάλα, Ασωπός, Βάτικα και Κροκεές να παρουσιάζουν αξιόλογη οινική δραστηριότητα. Η ντελικάτη λευκή Μονεμβασιά συμμετέχει κατά 50% στον λιαστό Π.Ο.Π. Μονεμβασιά - Malvasia προσδίδοντας του σε συνδυασμό και με τα υπόλοιπα σταφύλια (Ασπρούδες, Κυδωνίτσα)τον καραμελένιο χαρακτήρα του. Ένα ξεχωριστό γλυκό κρασί με αρώματα μελιού, αποξηραμένων φρούτων και σταφίδας και με γλυκύτητα που δεν κουράζει, αφού η οξύτητα την ισορροπεί. Η λευκή Κυδωνίτσα που καλλιεργείται σχεδόν αποκλειστικά στη Λακωνία κλέβει τις εντυπώσεις με εξαιρετικά κρασιά, που εδώ και λίγα χρόνια κερδίζουν όλο και περισσότερο τους καταναλωτές. Συνήθως καταναλώνονται φρέσκα, έχουν ήπια οξύτητα, καλή δομή, γεμάτο σώμα και αρωματικό χαρακτήρα που θυμίζει έντονα κυδώνι. Από τα ερυθρά, ξεχωρίζει το Μαυρούδι, μια σκουρόχρωμη και αρκετά τανική ποικιλία. Δίνει κρασιά μόνη της ή σε συνδυασμό με άλλες ερυθρές. Έχει καλό αρωματικό χαρακτήρα και δυνατότητες παλαίωσης.
45
WP GUIDE
46
Δρόμος του Κρασιού της Λακωνίας
Δρόμος του Κρασιού της Λακωνίας Δοκιμάζουμε Κυδωνίτσα Κτήμα Θεοδωρακάκου Ανακαλύψτε τις αρετές του σπάνιου σταφυλιού της Λακωνίας δοκιμάζοντας το κρασί της οικογένειας Θεοδωρακάκου, από τους ιδιόκτητους αμπελώνες που βρίσκονται ανάμεσα στο Γύθειο και τη Σπάρτη. Με δροσιστική οξύτητα, υπέροχο αρωματικό βάθος και σήμα κατατεθέν, το επίμονο άρωμα που παραπέμπει στο κυδώνι γλυκό.
Μονεμβασιά - Malvasia Monemvasia Winery – Τσιμπίδης Υπερώριμα σταφύλια από 4 ποικιλίες (Μονεμβασιά, Κυδωνίτσα, Ασύρτικο, Ασπρούδες), λιάζονται. Ακολουθεί αλκοολική ζύμωση και 2χρονη παλαίωση σε δρύινα βαρέλια. Εμφιάλωση σε ultra-κομψή συσκευασία… και ιδού ένα γλυκό κρασί, θαυμάσια ισορροπημένο, γεμάτο αποξηραμένα φρούτα και φλούδα εσπεριδοειδών που βαδίζουν πλάι στα καβουρντισμένα αμύγδαλα και τη σοκολάτα. Ζωντανό, πολύ πλούσιο και μακρύ. Η αναβίωση του περίφημου κρασιού του Μεσαίωνα.
Επισκεπτόμαστε τα οινοποιεία
Κτήμα Θεοδωρακάκου
Κτήμα Θεοδωρακάκου 36°56’52.70” Ν 22°31’38.64” E The wine story: Τα πρώτα αμπέλια της οικογένειας φυτεύτηκαν στις αρχές του 20ου αιώνα. Από τους πρώτους οινοποιούς που αφυπνίστηκαν κι αποφάσισαν να λάβουν μέρος στην αναγέννηση του κρασιού στην περιοχή γύρω από την Σπάρτη, ήταν ο Γιώργος Θεοδωρακάκος. Το 1970 φύτεψε τον πρώτο γραμμικό αμπελώνα της περιοχής, ωθώντας και άλλους κατοίκους να ασχοληθούν συστηματικά με την αμπελοκαλλιέργεια. Σήμερα, στο σύνολο των αμπελώνων τους εφαρμόζεται η βιολογική καλλιέργεια. Η επίσκεψη: Το κτήμα έχει ανοικτές τις πόρτες του στους επισκέπτες, για να ξεναγηθούν στους αμπελώνες, στο νέο σύγχρονο οινοποιείο και να δοκιμάσουν τα προϊόντα του.
Monemvasia Winery
Info: 17ο χλμ. Ε.Ο. Σπάρτης – Γυθείου, Δαφνί Λακωνίας τηλ. 27310 36555, e-mail: info@estatetheodorakakos.gr, www.estatetheodorakakos.gr Επισκέψιμο: ΔΕ – ΚΥ 09:00 – 17:00 κατόπιν συνεννόησης Κόστος: 6,50 – 12,50€ / άτομο Monemvasia Winery – Γ. Τσιμπίδης 36°42’25.00” Ν 22°56’48.91” E The wine story: Ο ιδρυτής της, ο αμπελουργός Γιάννης Τσιμπίδης ξεκίνησε σε συνεργασία με τις Γεωπονικές Σχολές Αθηνών και Θεσσαλονίκης, έρευνες για την ταυτοποίηση και επανακαλλιέργεια των σταφυλιών από τις όποιες φτιαχνόταν ο Μαλβαζίας οίνος. Μετά από συνεχείς προσπάθειες 12 χρόνων, η περιπετειώδης μαραθώνια διαδρομή είχε ως αποτέλεσμα,
την αναβίωση του μύθου του! Από το 2009 και μετά η ελληνική νομοθεσία περί οίνων καθιέρωσε τον Π.Ο.Π. ΜονεµβασίαMalvasia. Σήμερα ο πρώτος σύγχρονος Μαλβαζίας οίνος από τη Μονεμβασιά είναι ήδη γεγονός. Η επίσκεψη: Τα κρασιά τους θα τα δοκιμάσουμε στο οινοποιείο που είναι κτισμένο στις Βελιές. Και αναμένουμε την ολοκλήρωση του καινούργιου, που βρίσκεται πάνω στον δρόμο που οδηγεί στη Μονεμβασιά. Info: Βελιές Μονεμβασιάς τηλ. 27320 53096, e-mail: info@malvasiawines.gr, www.malvasiawines.gr Επισκέψιμο: TΡ - ΣΑ 11:00 - 16:30
Δρόμος του Κρασιού της Λακωνίας
WP GUIDE
Δρόμος του Κρασιού της Λακωνίας Που τρώμε, τι επισκεπτόμαστε 47
Μονεμβασιά Ματούλα Μυθιστορηματική αυλή γεμάτη ροδιές και θέα στο πέλαγος. Διάσημη για τα μαγειρευτά της, τα σουτζουκάκια και τα ντολμαδάκια αυγολέμονο. Πιθανότατα θα πέσετε σε κοσμοπλημμύρα, γι’ αυτό κλείστε τραπέζι. (Κάστρο Μονεμβασιάς, τηλ. 27320 61660) Κανόνι Από τα πιο γνωστά μαγαζιά της καστροπολιτείας. Τραπέζια σε βεράντες και ταράτσες, με φόντο το κάστρο κι εξαιρετική θέα. Ελληνική και διεθνής κουζίνα -δοκιμάστε τη μελιτζάνα «κανόνι». (Κάστρο, τηλ. 27320 61387) Χρυσόβουλο Σε προνομιακό σημείο στην είσοδο του Κάστρου προτείνει σύγχρονη ελληνική κουζίνα και μοναδική θέα. (Κάστρο, τηλ. 27320 62022) Kinsterna restaurant Το εστιατόριο του ομώνυμου πολυτελούς ξενοδοχείου σερβίρει εξαίρετη μεσογειακή κουζίνα σε άκρως ατμοσφαιρικό περιβάλλον. Στις παρασκευές χρησιμοποιούνται προϊόντα του κτήματος αλλά και της ευρύτερης περιοχής. (Άγιος Στέφανος, τηλ. 27320 66300) Γέρακας Ο Διαμαντής Στη λιμνοθάλασσα του Γέρακα. Ενώ εσείς απολαμβάνετε τις νοστιμιές του, κύκνοι κι ερωδιοί στο φιόρδ συνθέτουν το ομορφότερο καλοκαιρινό σκηνικό. (τηλ. 27320 23802, 27320 23849)
Ποια αξιοθέατα επισκεπτόμαστε Μυστράς Περίφημη βυζαντινή πολιτεία με πολλές εκκλησιές, στενά συνδεδεμένη με τη δυναστεία των τελευταίων βυζαντινών αυτοκρατόρων, των Παλαιολόγων. Σπήλαιο του Διρού Εντυπωσιακό σπήλαιο, γεμάτο σταλακτίτες. Ελαφόνησος Ωραιότατη τοποθεσία, ιδανική για ήρεμες διακοπές. Αρχαία Σπάρτη Ξακουστή πόλη της αρχαίας Ελλάδας με Ακρόπολη, αρχαίο Θέατρο και ιερό της ορθίας Αρτέμιδος. Γύθειο Γραφική παραθαλάσσια κωμόπολη, παραθεριστικό κέντρο. Μονεμβασιά Η ξακουστή καστροπολιτεία. Λιθόστρωτα σοκάκια. Καμάρες, σκαλάκια, βυζαντινά ερείπια, κανόνια στο κάστρο. Θαρρείς ότι ο χρόνος σταμάτησε στον Μεσαίωνα! Μην παραλείψετε να παρακολουθήσετε: Melijazz Festival Φεστιβάλ τσακώνικης µελιτζάνας.
WP GUIDE
Μην παραλείψετε να αγοράσετε 48
Taste it > love it > shop it > share it
Ελιές - ελαιόλαδα
Τυριά
Φρούτα
Όσπρια – λαχανικά
8 Π.Ο.Π. 3 Π.Γ.Ε.
2 Π.Ο.Π.
3 Π.Ο.Π. 1 Π.Γ.Ε.
1 Π.Ο.Π. 1 Π.Γ.Ε.
Λυγουριό Ασκληπιείου Κροκεές Λακωνίας Πέτρινα Λακωνίας Κρανίδι Αργολίδας Λακωνία (Π.Γ.Ε.) Κεφαλονιά (Π.Γ.Ε.) Ολυμπία (Π.Γ.Ε.) Καλαμάτα Φοινίκι Λακωνίας Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο Τροιζηνία Ελιές Καλαμάτας
Φέτα Σφέλα
Κορινθιακή σταφίδα Βοστίτσα Σταφίδα Ηλείας (Π.Γ.Ε.) Μήλα Delicious Πιλαφά Τριπόλεως Μέλι Ελάτης Μαινάλου Βανίλια
Τσακώνικη μελιτζάνα Λεωνιδίου Φασόλια Βανίλιες Φενεού (Π.Γ.Ε.)
Κορινθία • σταφίδες • φάβα • φασόλια • σαλιγκάρια
Ηλεία • ελαιόλαδο • σταφίδες • φράουλες • ντοµάτες
Αργολίδα • ελαιόλαδο • αγκινάρα Ιρίων Ασίνης Ναυπλιέων • ρόδι Ερµιόνης • πεπόνι • αργείτικη μπογάνα (σελ. 16)
Μεσσηνία • ελαιόλαδο • ελιές • σφέλα • ταλαγάνι • λούπινα • καρπούζια • ξερά σύκα Καλαμάτας • παστέλι • τηγανητά λαλάγγια • παστέλια • παστό χοιρινό κρέας • ψητή «γουρνοπούλα» • τσιλαδιά (μπακαλιάρος τηγανητός με ντομάτα και σταφίδες) • βαλσαμικό ξύδι
Αρκαδία • μέλι πέρλα • μήλα Delicious • μελιτζάνα τσακώνικη • πατάτες Τριπόλεως • σκόρδα Τριπόλεως • παραδοσιακά ζυμαρικά • προϊόντα καπνιστού κρέατος και αλλαντικά • λαγωτό (κοκκινιστό μοσχαράκι) • τσακώνικα υφαντά Αχαΐα • σταφίδα • μέλι Ερυμάνθου και Χελμού • τεντούρα • μπύρα µικροζυθοποιίας Κεφαλονιά • ελαιόλαδο • κομφέτο (γλυκό κυδώνι πελτές) • μάντολα (αμύγδαλο καβουρντισμένο με ζάχαρη)
Λακωνία • ελαιόλαδο • κρεμμύδι Βατικιώτικο • σύγκλινο Μάνης • γκόγκες (ζυμαρικά) • καπνιστή πέστροφα • Βαρδουνιώτικος κόκορας • αμυγδαλωτό Μονεμβασιάς