Wine plus guide τα κρασιά της Βόρειας Ελλάδας by Maria Netsika

THE

Guide

ΤΑ ΚΡΑΣΙΑ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ 1

Αποκλειστική διάθεση για την Ελλάδα ΒΣ Καρούλιας ΑΒΕΕΠ, Τ: +30 214 6876200

Η καινοτοµία χτίζει την παράδοση

www.kiryianni.gr

Aðïìáàóôå ùðåàõùîá

edito Ανταποκρινόμενοι στους ενθουσιώδεις φίλους των κρασιών της Βόρειας Ελλάδας που αναζητούν συνεχώς πληροφορίες, προτάσεις, ανακαλύψεις, ταξιδέψαμε απ’ άκρη σε άκρη σε Μακεδονία, Θράκη, Βόρεια Θεσσαλία και Ήπειρο. Επισκεφτήκαμε διάσημους και λιγότερο γνωστούς αμπελότοπους και οινοποιεία. Συζητήσαμε με αμπελουργούς και οινοποιούς, τους δημιουργούς που κρύβονται πίσω από αγαπημένες ετικέτες. Δοκιμάσαμε κρασιά που μας κάνουν να ονειρευόμαστε! Συλλέξαμε από πρώτο χέρι πληροφορίες για οτιδήποτε νέο, για το παρόν και το μέλλον των κυριότερων αμπελουργικών ζωνών. Και τώρα, με μεγάλη μας χαρά και υπερηφάνεια σας παρουσιάζουμε τον Wine Plus guide που είναι αφιερωμένος στα Κρασιά της Βόρειας Ελλάδας. Στις σελίδες του, δοκιμάζουμε Ξινόμαυρα από τη Νάουσα, με συναρπαστική πολυπλοκότητα και αντοχή στον χρόνο. Ανακαλύπτουμε την άγρια ομορφιά των ανταριασμένων ψηλών βουνών στα κρασιά του Αμυνταίου. Υποκύπτουμε στη γοητεία των κρασιών της Γουμένισσας. Επισκεπτόμαστε παραδοσιακούς και σύγχρονους αμπελώνες στη Σιάτιστα, τον Βελβεντό, την Πιερία. Εντυπωσιαζόμαστε από το πολλαπλό οινικό πρόσωπο της Θεσσαλονίκης. Στην όμορφη Χαλκιδική, απολαμβάνουμε κρασιά που μας θυμίζουν την αύρα του Αιγαίου. Απροκάλυπτα δηλώνουμε οπαδοί της φρεσκάδας, της φινέτσας των κρασιών της Καβάλας και της πληθωρικότητας των κρασιών της Δράμας. Στα Άβδηρα και τη Μαρώνεια, κρασιά μάς αποκαλύπτουν την ιστορία του τόπου από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Μαγευόμαστε από τα εντυπωσιακά αμπελοτόπια του Ολύμπου, που αντανακλώνται στη δυναμικότητα των κρασιών της Ραψάνης και της Κρανιάς. Γνωρίζουμε τον πλουραλισμό στις γεύσεις των κρασιών του Τυρνάβου και των Μετεώρων. Οι αμπελώνες της Ζίτσας και του Μετσόβου μας σερβίρουν κρασιά που ανταγωνίζονται τη φήμη των βουνών τους. Ο καινούργιος Wine Plus guide σας οδηγεί σε νέες ανακαλύψεις με οδηγό την ειλικρίνεια της Προέλευσης. Σας βοηθά να ζήσετε το πάθος σας για τα κρασιά της Βόρειας Ελλάδας! Καλή απόλαυση στο ταξίδι σας! Μαρία Νέτσικα

Περιεχόμενα 04

ΤΑ ΚΡΑΣΙΑ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ

ΤΑ ΚΡΑΣΙΑ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΑΠΑΝΤΟΥΝ ΣΤΙΣ ΝΕΕΣ ΤΑΣΕΙΣ

ΝΑΟΥΣΑ. ΞΙΝΟΜΑΥΡΑ ΜΕ ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΗ ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΤΗΤΑ

ΑΜΥΝΤΑΙΟ. Ο ΒΟΡΕΙΟΤΕΡΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΑΜΠΕΛΩΝΑΣ

ΓΟΥΜΕΝΙΣΣΑ. ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΗ ΦΙΝΕΤΣΑ

ΣΙΑΤΙΣΤΑ - ΒΕΛΒΕΝΤΟΣ - ΠΙΕΡΙΑ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. ΠΟΛΛΑΠΛΟ ΟΙΝΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ. ΕΝΑΣ ΠΟΛΥΣΧΙΔΗΣ ΑΜΠΕΛΟΤΟΠΟΣ

ΚΑΒΑΛΑ. ΑΜΠΕΛΩΝΕΣ ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΧΡΥΣΑΦΕΝΙΟΥ ΒΟΥΝΟΥ

ΔΡΑΜΑ. ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΟ ΚΡΑΣΙ

AΒΔΗΡΑ - ΜΑΡΩΝΕΙΑ

ΡΑΨΑΝΗ - ΚΡΑΝΙΑ. ΠΟΛΥΔΙΑΣΤΑΤΑ ΕΡΥΘΡΑ

ΤΥΡΝΑΒΟΣ - ΜΕΤΕΩΡΑ

ΖΙΤΣΑ - ΜΕΤΣΟΒΟ

ΤΑ ΚΡΑΣΙΑ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ

WINE PLUS GUIDE - ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΑ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

WINE PLUS GUIDE - ΠΟΥ ΤΡΩΜΕ;

WINE PLUS GUIDE - ΜΗΝ ΠΑΡΑΛΕΙΨΕΤΕ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ

Οδηγός ΤΑ ΚΡΑΣΙΑ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2016 Διανέμεται δωρεάν

Εκδότης WINE PLUS Μ. ΝΕΤΣΙΚΑ & ΣΙΑ Ε.Ε. Καρυωτάκη 5, 546 45 Θεσσαλονίκη Τ: 2310 888311 F: 2310 888312 e-mail: info@wineplus.gr www.wineplus.gr Διευθύντρια Μαρία Νέτσικα

Ευχαριστούμε για την πολύτιμη βοήθεια στη συλλογή πληροφοριακού υλικού: Χρίστο Αϊδαρίνη, Μαρία Δήμου, Άγγελο Ιατρίδη, Στέφανο Κουνδουρά, Κυριακή Παναγιώτου, Χαρά Σπινθηροπούλου, Βασίλη Τσακτσαρλή, Κων/νο Τσιλιλή

Φωτογραφίες Heinz Troll Θωμάς Γαντζόπουλος Εικονογράφηση Ελίνα Στελετάρη Infographics Red Fish Σχεδιασμός Red Fish

Εκτύπωση Beyond S.A.

Σε έναν ρευσ τό κόσµο, κάποιες αξίες µένουν αναλλοίωτες!

Καινούργια εικόνα, σταθερά κορυφαία ποιότητα.

www.domaine-lazaridi.gr

Τα κρασιά της Bόρειας Ελλάδας σε αριθμούς 6

Αμπελώνες για παραγωγή κρασιών Π.Ο.Π. + Π.Γ.Ε. (% συνόλου Ελλάδας)

Μακεδονία & Θράκη

15,47%

Θεσσαλία

5,26%

Αμπελώνες Έκταση

Μακεδονία & Θράκη = 9.357 ha

14,1 %

(% συνόλου Ελλάδας) Ήπειρος

1,22%

Αν. Μακεδονία & Θράκη 21,20% (1.984,45 ha)

Κεντρική Μακεδονία 51% (4.770,02 ha)

Δυτική Μακεδονία 27,80% (2.603 ha)

Ήπειρος = 706,2 ha

1,06%

Θεσσαλία = 4.332 ha

6,5 %

Ντεμπίνα

Cabernet Sauvignon

61%

10%

(458,54 ha)

(75 ha)

Μαυρούδι

Βλάχικο

1,64%

0,73%

(12,26 ha)

(5,45 ha)

Οι πιο διαδεδομένες ποικιλίες στην Ήπειρο Μοσχάτο Αμβούργου

Ροδίτης

Syrah

50,18%

Ξινόμαυρο

29,96%

2,97%

2,39%

(1.832,47 ha)

www.wineplus.gr

Πηγές: Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία Υπουργείο Αγρ. Ανάπτυξης & Τροφίμων

(944,7 ha)

(98,8 ha)

(79,49ha)

Οι πιο διαδεδομένες ποικιλίες στη Θεσσαλία

Κρασιά

Μέση παραγωγή

(% συνόλου Ελλάδας) 7

Μακεδονία & Θράκη

13,53% (421.597 HL) Θεσσαλία

10,63% (331.234 HL)

Ήπειρος

1,12%

Ξινόμαυρο

22,19%

(34.916 HL)

(2.125,84 ha)

Merlot

9,25%

(886,15 ha)

Cabernet Sauvignon

6,65%

(637,47 ha)

Οι πιο διαδεδομένες ποικιλίες σε Μακεδονία & Θράκη

39 Π.Γ.Ε.

8 Π.Ο.Π. 2 ΛΕΥΚΟΙ: Π.Ο.Π. Αγχίαλος Π.Ο.Π. Ζίτσα 1 ΛΕΥΚΟΣ + ΕΡΥΘΡΟΣ: Π.Ο.Π. Πλαγιές Μελίτωνα 1 ΡΟΖΕ + ΕΡΥΘΡΟΣ: Π.Ο.Π. Αμύνταιο Μακεδονία 1 ΛΕΥΚΟΣ + ΕΡΥΘΡΟΣ: Π.Ο.Π. Πλαγιές Μελίτωνα 1 ΡΟΖΕ + ΕΡΥΘΡΟΣ: Π.Ο.Π. Αμύνταιο 2 ΕΡΥΘΡΟΙ: Π.Ο.Π. Γουμένισσα Π.Ο.Π. Νάουσα

4 ΕΡΥΘΡΟΙ: Π.Ο.Π. Γουμένισσα Π.Ο.Π. Νάουσα Π.Ο.Π. Ραψάνη Π.Ο.Π. Μεσενικόλα

Θεσσαλία 1 ΛΕΥΚΟΣ: Π.Ο.Π. Αγχίαλος 2 ΕΡΥΘΡΟΙ: Π.Ο.Π. Ραψάνη Π.Ο.Π. Μεσενικόλα Ήπειρος 1 ΛΕΥΚΟΣ: Π.Ο.Π. Ζίτσα

4 στη Θράκη Π.Γ.Ε. Θράκη Π.Γ.Ε. Έβρος Π.Γ.Ε. Ίσμαρος Π.Γ.Ε. Άβδηρα 24 στη Μακεδονία Π.Γ.Ε. Μακεδονία Π.Γ.Ε. Καβάλα Π.Γ.Ε. Παγγαίο Π.Γ.Ε. Θάσος Π.Γ.Ε. Δράμα Π.Γ.Ε. Αδριανή Π.Γ.Ε. Αγορά Π.Γ.Ε. Σέρρες Π.Γ.Ε. Χαλκιδική Π.Γ.Ε. Σιθωνία Π.Γ.Ε. Άγιον Όρος Π.Γ.Ε. Θεσσαλονίκη Π.Γ.Ε. Επανομή Π.Γ.Ε. Πλαγιές Βερτίσκου Π.Γ.Ε. Νέα Μεσημβρία Π.Γ.Ε. Πέλλα Π.Γ.Ε. Φλώρινα

Π.Γ.Ε. Καστοριά Π.Γ.Ε. Γρεβενά Π.Γ.Ε. Κοζάνη Π.Γ.Ε. Σιάτιστα Π.Γ.Ε. Βελβεντός Π.Γ.Ε. Ημαθία Π.Γ.Ε. Πιερία 8 στη Θεσσαλία Π.Γ.Ε. Θεσσαλία Π.Γ.Ε. Ελασσόνα Π.Γ.Ε. Κρανιά Π.Γ.Ε. Τύρναβος Π.Γ.Ε. Κραννών Π.Γ.Ε. Μαγνησία Π.Γ.Ε. Καρδίτσα Π.Γ.Ε. Μετέωρα 3 στην Ήπειρο Π.Γ.Ε. Ήπειρος Π.Γ.Ε. Ιωάννινα Π.Γ.Ε. Μέτσοβο

Κ ΡΑ Σ Ι

Τα κρασιά της Βόρειας Ελλάδας απαντούν στις νέες τάσεις Παγκόσμιες τάσεις & μετάλλια

Ελληνικά αφρώδη = προσιτή πολυτέλεια

Organic/bio μέλλον

Ροζέ trend

Oι οινοποιοί της Β.Ε, με έντονη διάθεση να εκφράσουν τις ανησυχίες τους, μας προτείνουν συνεχώς ετικέτες που αντανακλούν τα διαφορετικά terroir του ελληνικού αμπελώνα. Μέσα από μια δεύτερη «ανάγνωση» των κρασιών, μας κοινοποιούν και τις παγκόσμιες τάσεις στην οινοποίηση, αποσπώντας διακρίσεις και μετάλλια σε διαγωνισμούς και αναμετρήσεις διεθνούς κύρους. Photo: Thema λευκό 2015, Κτήμα Παυλίδη

Η ζήτηση για αφρώδη κρασιά αυξάνεται -επιτέλους- και στην Ελλάδα. Οι οινοποιοί της Β.Ε. απαντούν με αρωματικά, ευχάριστα κρασιά με φυσαλίδες και προσιτή τιμή, θέλοντας να χτίσουν μια μόνιμη σχέση με το κοινό τους. Σπινθηροβόλες και φινετσάτες προτάσεις από Ξινόμαυρο, Ντεμπίνα, Μοσχάτο Αμβούργου, Μοσχάτο Αλεξανδρείας. Photo: Παράγκα sparkling, Κυρ Γιάννη

Τα βιολογικά προϊόντα, παγκοσμίως, αποτελούν μία από τις πιο γρήγορα αναπτυσσόμενες κατηγορίες. Η ζήτηση αυξάνεται σταθερά και ο ελληνικός αμπελώνας βάζει το δικό του λιθαράκι στην οικοδόμηση ενός λαμπρού organic/bio μέλλοντος. Photo: Klimaklima Organic Ασύρτικο 2015, Ε. Τσάνταλη

Βεβαίως, την πιο εντυπωσιακή αύξηση των τελευταίων χρόνων καταγράφουν οι πωλήσεις των ροζέ κρασιών. Είναι σαφές ότι έχουν πλέον καταφέρει να μας πείσουν για την ποιότητα και τη θέση τους στο τραπέζι μας. Ξινόμαυρο, Λημνιό, Λημνιώνα, CS, Syrah, Merlot, αλλά και Touriga Nacional, Tempranillo παίζουν δυνατά στο γήπεδο των ΒΕ ροζέ. Photo: Merlot 2015, Domaine Costa Lazaridi

Σπάνια σταφύλια

Φρέσκα ερυθρά κρασιά

Μεγάλα ερυθρά κρασιά

Τέχνη στις ετικέτες

Λημνιώνα, Τσαπουρνάκος, Μαυρούδι… Τα άγνωστα και εξωτικά, σπάνια σταφύλια δίνουν υλικό στους φανατικούς οινόφιλους, που επιθυμούν διακαώς να διευρύνουν τους γευστικούς τους ορίζοντες με συνεχώς και πιο νέες αφίξεις. Photo: Λημνιώνα 2012, Κτήμα Θεόπετρα

Οι προτάσεις κρασιού σε ποτήρι μας δίνουν την ευκαιρία να δοκιμάσουμε πολλές και διαφορετικές ετικέτες. Στη γκάμα των ερυθρών, οι προτιμήσεις στρέφονται στα φρέσκα, ευχάριστα κρασιά. Τα νεαρά Ξινόμαυρα, με άφθονο κόκκινο φρούτα, μεταξένιες τανίνες και δροσιστική οξύτητα είναι μια αποκάλυψη! Photo: Ξινόμαυρο 2013, Κτήμα Αρβανιτίδη

Οι Έλληνες οινοποιοί, χρόνο με τον χρόνο, ανεβάζουν τον πήχη όλο και πιο ψηλά, δημιουργώντας σπουδαία κρασιά με δυνατότητες πραγματικής μακρόχρονης παλαίωσης. Μας προσφέρουν, προς μεγάλη μας χαρά, τέλεια παλαιωμένα, υπέροχα στρογγυλεμένα, πολύπλοκα κρασιά! Photo: Evangelo 2011, Κτήμα Γεροβασιλείου

Η αισθητική της συσκευασίας και η συνεχής ανανέωση στην εικονογράφηση των ετικετών έρχεται να επιβεβαιώσει το προφανές: η ποιότητα, η ταυτότητα και το ντύσιμο των κρασιών αποτελούν αξίες προστιθέμενες. Η ετικέτα, μέσα από αυτή την οπτική θεώρηση, μας επιτρέπει να αναγνωρίζουμε το... κατά Shakespeare «αόρατο πνεύμα του οίνου». Photo: Λημνιό 2013, Κτήμα Πόρτο Καρράς

Κ ΡΑ Σ Ι

Ν A O Υ Σ Α Ξινόμαυρα με συναρπαστική πολυπλοκότητα και αντοχή στον χρόνο

Η αμπελουργική ζώνη με μια ματιά: 40°60’ B 22°03’ Α

Γοητευτικά πολύπλοκη, δυναμική και απόλυτα αποπλανητική, η Νάουσα δεν έπαψε ποτέ να αποζημιώνει τους πιστούς οπαδούς της. Επιπλέον, ο «εκμοντερνισμός» της γεύσης της την έβαλε δυναμικά στο γήπεδο του μοντέρνου οινικού γίγνεσθαι, χαρίζοντάς της πολλούς νέους -και νεαρούς- φίλους.

Έκταση αμπελώνων: 400 ha

Ο αμπελώνας της Νάουσας Η αμπελουργική ζώνη της Νάουσας είναι η πιο διάσημη περιοχή παραγωγής κρασιού της Βόρειας Ελλάδας. Ο αμπελώνας της καλύπτει τις περιοχές Τρίλοφος, Φυτειά, Στενήμαχος, Κοπανός, Λευκάδια, Μαρίνα, Γιαννακοχώρι, Ροδοχώρι και τον Δήμο Νάουσας. Αναπτύσσεται σε έκταση περίπου 400 ha σε ανάγλυφο ομαλό έως έντονα ημιορεινό-ορεινό. Τα αμπέλια, αρχίζουν στα 80 και φτάνουν στα 400 μέτρα υψόμετρο. Εγκατεστημένα σε νοτιοανατολικές πλαγιές στους πρόποδες του Βερμίου, έχουν προνομιούχα θέση. Γιατί έτσι προφυλάσσονται από τους ψυχρούς βόρειους ανέμους, ενώ συγχρόνως επωφελούνται από τις ακτίνες του μεσημεριανού ήλιου. Τα περισσότερα έχουν γραμμική διαμόρφωση (Royat), σε σειρές. Με μέτρια πυκνότητα φύτευσης (2.660 –4.000 φυτά/ha), είναι κυρίως ξηρικά, αν και το ποσοστό των ποτιστικών διαρκώς αυξάνει.

Ετήσια παραγωγή κρασιού: 20.400 HL Οινοποιεία: 19 Π.Ο.Π.: Νάουσα (1972) ερυθρός ξηρός/ημίγλυκος/ ημίξηρος Π.Γ.Ε.: Ημαθία Ποικιλίες Λευκές: Ροδίτης, Πρεκνιάρικο Ερυθρές: Ξινόμαυρο, Syrah, Merlot Η Νάουσα είναι γνωστή για τα: Ερυθρά με συναρπαστική πολυπλοκότητα και αντοχή στον χρόνο. Κορυφαίες εσοδείες: 2000, 2007, 2011, 2012, 2013

13 αμπελουργικές υποζώνες – πόσα cru; H αναγκαιότητα δημιουργίας αμπελουργικών υποζωνών ιδιαίτερης ποιότητας (cru) εντός της ζώνης έχει απασχολήσει έντονα τους Ναουσαίους οινοποιούς. Τα αποτελέσματα μελέτης επαναπροσδιορισμού της ζώνης, που πραγματοποιήθηκε το 2005 ολοκληρώνοντας προηγούμενες ερευνητικές εργασίες, τεκμηριώνει την παρουσία 13 υποζωνών με ενιαία εδαφοκλιματικά χαρακτηριστικά, στις οποίες παράγονται Ξινόμαυρα με διακριτά διαφορετικό χαρακτήρα. Υπάρχουν υποπεριοχές, όπως οι Γάστρα, Στράντζα, Ράμνιστα, οι οποίες περιλαμβάνουν αμπελώνες που μπορούν να δώσουν Νάουσες άριστης ποιότητας, με αρωματικό πλούτο και μεγάλη δυνατότητα παλαίωσης. Άλλοι αμπελώνες/υποπεριοχές, όπως η Μαρίνα, δίνουν καλές, τυπικές Νάουσες, με μικρότερη ωστόσο αντοχή στον χρόνο. Διαβάζουμε τέλος και για υποπεριοχές, όπως ο Τρίλοφος, ιδανικές για την παραγωγή ισορροπημένων φρέσκων ερυθρών με έντονα φρουτώδη χαρακτήρα. Το επόμενο βήμα -που όμως καθυστερεί- είναι η κατοχύρωση νομοθετικά των υποπεριοχών/cru.

Από το 2011 στη ζώνη Π.Ο.Π. Νάουσα περιλαμβάνεται και το Δ.Δ. Ροδοχωρίου

Νάουσα. Ξινόμαυρα με συναρπαστική πολυπλοκότητα

w i n e p lu s . g r

Κ ΡΑ Σ Ι

Ξινόμαυρο & εδάφη Το κρασί Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.) Νάουσα φτιάχνεται αποκλειστικά από το Ξινόμαυρο. Ποικιλία γόνιμη, ζωηρή, παραγωγική, με όψιμη ωρίμανση. Πάρα πολύ ευαίσθητη στην ξηρασία και τις υψηλές θερμοκρασίες. Τα σταφύλια της είναι μικρόραγα, έχουν έντονα κόκκινο χρώμα και όξινη γεύση, ακόμη κι όταν είναι ώριμα. Έτσι, λοιπόν, δικαιολογείται το όνομα και η χαρακτηριστική γεύση των κρασιών της. Ωστόσο, όπως μας εξηγεί η ειδικός αμπελουργίας-οινολόγος Χαρούλα Σπινθηροπούλου (σελ. 12), υπάρχει η ακόλουθη στενή σχέση μεταξύ του τύπου του εδάφους (σύσταση, pH, περιεκτικότητα σε CaCO3) και του χαρακτήρα των παραγόμενων κρασιών: • Εδάφη μέσης έως ελαφριάς μηχανικής σύστασης: φρέσκα κρασιά, με έντονα φρουτώδη χαρακτήρα και αρκετή φινέτσα. • Εδάφη βαριά με ανθρακικό ασβέστιο: πλούσια βαθύχρωμα κρασιά, με μοναδικό αρωματικό δυναμικό, επιδεκτικά μακρόχρονης παλαίωσης. Ξινόμαυρο & κλώνοι Καλά εγκλιματισμένο στα ηπειρωτικά κλίματα, το Ξινόμαυρο καλλιεργείται σε περισσότερες περιοχές από οποιαδήποτε άλλη ποικιλία στην Ελλάδα. Η κυριαρχία του απλώνεται από τις πλαγιές των βουνών της Κεντρικής Μακεδονίας μέχρι την Πίνδο. Στον βορρά φτάνει μέχρι τα σύνορα με τη FYROM και στον νότο εισέρχεται στη Θεσσαλία. Εκτός από τη Νάουσα το βρίσκουμε στο Αμύνταιο, τη Γουμένισσα, την Πέλλα, τη Σιάτιστα, τα Γρεβενά, τον Βελβεντό, τον Βερτίσκο και στη Ραψάνη. Η μεγάλη διαφοροποίηση στα αμπελογραφικά χαρακτηριστικά του, οδήγησε στην πραγματοποίηση ερευνητικών εργασιών που σχετίζονται με την παραλλακτικότητά του. Έτσι, έγινε δυνατή η απομόνωση 5 κλώνων με διακριτά χαρακτηριστικά. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στους κλώνους: V6 Νάουσας και V3 Βελβεντού, οι οποίοι παρουσιάζουν τα εξής χαρακτηριστικά στο αμπέλι και το κρασί: • καλή σχέση ποιότητας/ποσότητας, • έντονο χρώμα, • πλούσιο αρωματικό δυναμικό • μαλακές τανίνες. Νάουσα: άλλοτε και τώρα Με υψηλή οξύτητα και αρκετά αυστηρές τανίνες, η Νάουσα στη νεότητά της δεν είναι ιδιαίτερα «εύκολη». Με τον χρόνο όμως, με την ηλικία και την επιμονή, μαλακώνει. Η οξύτητα γίνεται ελκυστική, οι τανίνες γοητευτικές. Αποκτά αρωματική πολυπλοκότητα που της προσθέτει σαγήνη. Παρόλη τη γοητεία και τη σοφιστικέ έκφραση -ή, μήπως, ακριβώς γι’ αυτή;- η Νάουσα δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στο μεγάλο κοινό. Οι Ναουσαίοι οινοπαραγωγοί το έχουν πλέον αντιληφθεί και μας προτείνουν και πιο «μοντέρνες» εκφράσεις της. Με περισσότερο όγκο, πιο μαλακές τανίνες, διατηρώντας όμως καθαρό, τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του Ξινόμαυρου.

Κ ΡΑ Σ Ι

Νάουσα. Ξινόμαυρα με συναρπαστική πολυπλοκότητα

Grande Reserve Νάουσα 2010 12

Μπουτάρη Οινοποιητική 11.00€ Η Νάουσα στην ατόφια, συναρπαστική, παραδοσιακή μορφή της. Τα σχεδόν 140(!) χρόνια ενεργούς παρουσίας, δημιουργίας και εμπειρίας της εταιρείας Μπουτάρη στη ζώνη μεταφράζονται σε ένα εξαίσιο κρασί με σαγηνευτική αρωματική πολυπλοκότητα, φιλικές τανίνες και ελκυστική οξύτητα. Μια διαχρονική αξία για τους φίλους του σταφυλιού. Αναζητήστε και τη σοδειά του 2000. Θα τη θυμόμαστε για δεκαετίες ακόμη....

Διάπορος 2012 Κυρ-Γιάννη 24.50€ Συμπυκνωμένο, μεστό και πολυδιάσταστο, από το αμπελοτεμάχιο #5 του κτήματος στο Γιαννακοχώρι Νάουσας. Η έκφραση του Ξινόμαυρου διαφοροποιείται αρωματικά και γευστικά από την παρουσία του Syrah (13%). Με πολύ μακρύ τελείωμα, πλημμυρίζει τον ουρανίσκο με γλυκό σταφύλι και μαρμελάδα βατόμουρο. Είναι κρασί με μεγάλες αντοχές στον χρόνο, που θα ανταμείψει τους υπομονετικούς. (Π.Γ.Ε. Ημαθεία)

Νάουσα 2012 Αργατία 15.00€ Το κρασί, από τότε που πρωτοκυκλοφόρησε, έχει κλέψει καρδιές. Και από χρονιά σε χρονιά καλυτερεύει! Η σοδειά του 2012 είναι μια ωραιότατη Νάουσα «νέας γενιάς» με ευχάριστη οξύτητα, δυναμικές τανίνες, πολύ πλούτο και άφθονο φρούτο! Συνδυασμός των κλώνων Ξινόμαυρου V6 και V3 στους -βιολογικής καλλιέργειας- αμπελώνες στο Ροδοχώρι και το Γιαννακοχώρι.

Ναουσαία 2009 Κτήμα Φουντή 12.50€ Αρωματική, μοσχοβολά λιαστή ντομάτα και ελιά κι όσο περνά η ώρα κατασταλάζει στην παλέτα των μπαχαρικών. Τραγανή κι όσο πρέπει στυφή στο στόμα. Η οικογένεια Φουντή, από τη Στράντζα της Ανατολικής Θράκης, καλλιεργεί το Ξινόμαυρο στη Νέα Στράντζα της Νάουσας από το 1930. Και η κλασική, ωραιότατη Ναουσαία τους συνεχίζει να μετρά φανατικούς οπαδούς.

Μέρχαλι 2007 Κτήμα Κελεσίδη 11.50€ Κλασική, κομψή Νάουσα. Θα εντυπωσιαστείτε από τα αρωματικά κύματα ντομάτας και μπαχαρικών που ελευθερώνει διαδοχικά. Στα συν, η οξύτητα που τη καθιστά ιδανικό συνοδό πιάτων με σάλτσα ντομάτας. Γεμάτο πολυπλοκότητα το Μέρχαλι του Κτήματος Κελεσίδη από το Γιαννακοχώρι μας δείχνει το πώς είναι μια κλασική, καλή Νάουσα.

Κ ΡΑ Σ Ι

Νάουσα. Ξινόμαυρα με συναρπαστική πολυπλοκότητα

Γη και Ουρανός 2013 Αμπελώνες Θυμιόπουλου 15.50€ Μια Νάουσα, άξιος εκπρόσωπος της νέας σχολής. Εμφανίζεται στην οινική σκηνή με φινέτσα και αρωματική παλέτα φρέσκων φρούτων. Οι τανίνες, που έχουν ικανοποιητικά μαλακώσει, μας προσκαλούν να την απολαύσουμε. Τα σταφύλια προέρχονται από τον ιδιόκτητο αμπελώνα στον Τρίλοφο Νάουσας, στον οποίο εφαρμόζονται οι αρχές της βιοδυναμικής καλλιέργειας.

Κτήμα Καρυδά 2012 16.50€ Τυπική προσέγγιση στη Νάουσα. Στιβαρό και γεμάτο κρασί με έντονα ποικιλιακά αρώματα και συγχρόνως εμφανή την επίδραση της 24μηνης παλαίωσης σε δρύινα βαρέλια. Ο Κωνσταντίνος Καρυδάς, μαζί με τον γιο του Πέτρο, περιποιούνται το αμπέλι τους στην Άνω Γάστρα και οινοποιούν το κρασί τους με ιδιαίτερη προσωπική φροντίδα, προτείνοντας μια ετικέτα για τους σκληροπυρηνικούς φίλους της ποικιλίας.

Οι τιμές των κρασιών είναι ενδεικτικές

Οι οινοποιοί της Νάουσας απαντούν:

Ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες των διαφορετικών κλώνων του Ξινόμαυρου και πως εκφράζονται αυτοί στο τελικό προϊόν Π.Ο.Π. Νάουσα; Δρ. Χαρούλα Σπινθηροπούλου, γεωπόνος ειδικός αμπελουργίας, οινολόγος και οινοποιός, Αργατία Οι κλώνοι του Ξινόμαυρου είχαν επιλεγεί αρχικά για κάποια επιθυμητά τους χαρακτηριστικά, όπως το μικρότερο μέγεθος σταφυλιού, η μικρότερη ράγα, η σχετική πρωιμότητα κλπ. Σήμερα που πλέον παράγονται κρασιά από κλώνους του Ξινόμαυρου, φαίνεται ότι αυτά χαρακτηρίζονται από υψηλότερη συγκέντρωση φαινολικών ουσιών σε σχέση με τον πληθυσμό και μικρότερη οξύτητα (υψηλότερο pH, λόγω μεγαλύτερης/καλύτερης απορρόφησης του καλίου από το έδαφος).

Σε ποιο οικοσύστημα πιστεύεις ότι το Ξινόμαυρο δίνει τον καλύτερό του εαυτό και πως εκφράζεται αυτός; Δρ. Χαρούλα Σπινθηροπούλου, γεωπόνος ειδικός αμπελουργίας, οινολόγος και οινοποιός, Αργατία Σε ήπιο ηπειρωτικό κλίμα, εδάφη αργιλλασβεστώδη (αμμοαργιλλοπηλώδη ως αμμοαργιλλώδη με μέτρια περιεκτικότητα σε ανθρακικό ασβέστιο), καλής στράγγισης και με την προϋπόθεση του ελέγχου της παραγωγής, το Ξινόμαυρο δίνει τον καλύτερο χαρακτήρα του: κρασιά με πολύ καλή δομή, καλό χρώμα, μύτη στην οποία συνυπάρχουν τα θεωρούμενα τυπικά αρώματα του Ξινόμαυρου (ντομάτα-ελιά) με αυτά των φρούτων (φράουλα, κεράσι, φραγκοστάφυλο), αλλά και με νότες μαρμελάδας, καπνού, σοκολάτας κλπ., κρασιά με δυνατότητα μακρόχρονης παλαίωσης.

Κτήμα Κελεσίδη βιολογικοί οίνοι

Ποια είναι τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα των κρασιών του Ξινόμαυρου στη Νάουσα και γενικότερα στον αμπελώνα της Μακεδονίας; Δρ. Γιάννης Βογιατζής, οινολόγος και οινοποιός, Διευθύνων Σύμβουλος και Γενικός Διευθυντής Μπουτάρη Οινοποιητική Το κυριότερο κατά τη γνώμη μου πλεονέκτημα της ποικιλίας είναι ο πολύ ισχυρός και διαφοροποιημένος χαρακτήρας, η ιδιαίτερη και διακριτή προσωπικότητα των κρασιών της. Στο παγκόσμιο περιβάλλον συμπλέει με τα ευρωπαϊκά κρασιά terroir, όπως οι Βουργουνδίες και τα Barolo, ενώ βρίσκεται απέναντι από τα «παχύρρευστα», «αλκοολικά» κρασιά του νέου κόσμου. Το αρωματικό δυναμικό των κρασιών του Ξινόμαυρου, η οξύτητα και οι ντελικάτες τανίνες, καθώς και το μεγάλο δυναμικό στην παλαίωση, αποτελούν τους πυλώνες της ιδιαιτερότητας, που διαμορφώνονται σε ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα. Που βρίσκεται το μέλλον τους; Δρ. Γιάννης Βογιατζής, οινολόγος και οινοποιός, Διευθύνων Σύμβουλος και Γενικός Διευθυντής Μπουτάρη Οινοποιητική Το μέλλον εδράζεται στα κρασιά που θα παράγονται από τους νέους αμπελώνες που φυτεύτηκαν βασισμένοι στην εμπειρία και τα δεδομένα μελετών της 20ετίας που πέρασε. Αναμένουμε ισχυροποίηση της έκφρασης διαφορετικότητας των θέσεων (terroir) στα οποία είναι φυτεμένο σε όλη τη Μακεδονία και περαιτέρω ανάδειξη των ισχυρών τους πλεονεκτημάτων: άρωμα, φαινολικό δυναμικό, δυναμικό παλαίωσης. Ποια είναι σήμερα η θέση των κρασιών της Νάουσας και του Ξινόμαυρου εν γένει, στην ελληνική αλλά και την παγκόσμια αγορά; Στέλλιος Μπουτάρης, οινοποιός, Διευθύνων Σύμβουλος Κυρ-Γιάννη Τα κρασιά της Νάουσας ανέκαθεν είχαν μια ιδιαίτερη θέση στην ελληνική αγορά. Κυρίως, γιατί η Νάουσα Μπουτάρη ήταν το πρώτο branded κρασί στην Ελλάδα, με ευρεία κατανάλωση. Ο Έλληνας καταναλωτής είναι ακόμα ιδιαίτερα brand driven. Άρα, τα σημερινά κρασιά της Νάουσας, που είναι λιγότερο brand driven, και περισσότερο vineyard driven, έχουν ένα περιορισμένο, όμως οινόφιλο, κοινό στην Ελλάδα. Όσο μεγαλώνει το κοινό αυτό, τόσο θα αναπτύσσονται κι οι πωλήσεις τους. Το σίγουρο είναι ότι τα κρασιά της Νάουσας έχουν ένα πολύ υψηλό προφίλ στην ελληνική αγορά. Στις αγορές του εξωτερικού χαίρουν, επίσης, μεγάλης εκτίμησης. Μαζί με το Ασύρτικο της Σαντορίνης, το Ξινόμαυρο της Νάουσας «τραβάει» το άρμα του ποιοτικού Ελληνικού κρασιού! Που βρίσκεται το μέλλον τους; Στέλλιος Μπουτάρης, οινοποιός, Διευθύνων Σύμβουλος Κυρ-Γιάννη Το μέλλον τους, σε Ελλάδα και εξωτερικό, βρίσκεται στο οινόφιλο και αυξημένης γνώσης κοινό. Οι «καλές Νάουσσες» είναι περιορισμένης παραγωγής, σχετικά ακριβής τιμής και με ιδιαίτερα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά. Κατά συνέπεια, δεν απευθύνονται στον καθημερινό καταναλωτή. Η αγορά αυτή είναι σχετικά μικρή, όμως πολλά υποσχόμενη για τις Νάουσες!

Στην καρδιά της αμπελουργικής ζώνης του Ξινόμαυρου, στο Γιαννακοχώρι Ημαθίας, το Κτήμα Κελεσίδη παράγει κρασιά από σταφύλια που προέρχονται από ιδιόκτητους, βιολογικής καλλιέργειας, αμπελώνες. Φιλοδοξία της οικογενειακής επιχείρησης είναι η παραγωγή οίνων υψηλής ποιότητας, ΠΟΠ Νάουσα και ΠΓΕ Ημαθία, από σταφύλια Ξινόμαυρου, Μαλαγουζιάς, Merlot, Syrah που ξεχωρίζουν για τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά τους και την ιδιαίτερη γεύση τους. Mε ιδιαίτερο μεράκι και προσωπική φροντίδα, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας, σεβόμαστε και τον πιο απαιτητικό καταναλωτή. Το ερυθρό Μέρχαλι, οι Αροθυμίες, το ημίγλυκο Σαμπάνιτσα, ο λευκός και ερυθρός Ευωδέας προσφέρουν το καθένα ξεχωριστά, ιδιαίτερες γευστικές απολαύσεις.

Γιαννακοχώρι Νάουσας τηλ. 23320 51066, 6974 293379 www.ktimakelesidi.gr info@ktimakelesidi.gr

Κ ΡΑ Σ Ι

Αμύνταιο. Ο βορειότερος ελληνικός αμπελώνας

Α μύνταιο ο βορειότερος ελληνικός αμπελώνας

Η αμπελουργική ζώνη με μια ματιά: 40°68’ B 21°67’Α Έκταση αμπελώνων: 650 ha Ετήσια παραγωγή κρασιού: 31.090 HL Οινοποιεία: 9 Π.Ο.Π.: Αμύνταιο (1972) ροζέ ξηρός/ημίξηρος/ημίγλυκος ροζέ αφρώδης ξηρός/ημίξηρος ερυθρός ξηρός/ημίξηρος Π.Γ.Ε.: Φλώρινα Ποικιλίες Λευκές: SB, Chardonnay, Gewürztraminer, Ροδίτης, Μαλαγουζιά Ερυθρές: Ξινόμαυρο, Syrah, Merlot Το Αμύνταιο είναι γνωστό για: Ροζέ, ήρεμα και αφρώδη με εκφραστική, ποικιλιακή μύτη. Σύνθετα ερυθρά. Αρωματικά λευκά με φινέτσα. Κορυφαίες εσοδείες: 2005, 2011, 2012, 2013

Στο Αμύνταιο, βαθιά στην καρδιά της Μακεδονικής Δύσης, οι άνθρωποι που δουλεύουν το Ξινόμαυρο διασκεδάζουν τις μακριές και μοναξιασμένες ώρες τους με την ομορφιά των ήρεμων λιμνών και των ανταριασμένων ψηλών βουνών. Και μ’ ένα μαγικό τρόπο, την ίδια άγρια ομορφιά βρίσκουμε στα κρασιά τους. Ο αμπελώνας του Αμυνταίου Η αμπελουργική ζώνη του Αμυνταίου είναι η βορειότερη και πιο ψυχρή αμπελουργική ζώνη της Ελλάδας. Έχει ενδιαφέρον να δούμε πως τα χαρακτηριστικά του οικοσυστήματος επιδρούν στα σταφύλια και, κατά συνέπεια, στα κρασιά της. Υψόμετρο: 550-750 μέτρα. Το μεγάλο υψόμετρο επιτείνει την κατάσταση stress του αμπελώνα. Έτσι δημιουργείται μια δυναμική ισορροπία για το φυτό, κατά την οποία ενεργοποιούνται -από το ίδιο το φυτό- δευτερεύουσες οδοί μεταβολισμού για να ανταπεξέλθει στις δυσκολίες. Σαν αποτέλεσμα, παράγει σε μεγαλύτερη ποσότητα και ποικιλία, συστατικά που προσθέτουν στο αρωματικό και γευστικό προφίλ των παραγόμενων κρασιών. Κλίμα: ημι-ηπειρωτικό. Ο κρύος χειμώνας με αρκετές βροχές και χιονοπτώσεις εξασφαλίζει στα αμπέλια την απαραίτητη υγρασία για να ανταπεξέλθουν στο σχετικά ξηρό καλοκαίρι. Οι 4 λίμνες της περιοχής (Βεγορίτιδα, Λίμνη των Πτερών, Ζάζαρη και Χειμαρίτιδα) δρουν εξισορροπητικά στις ακραίες συνθήκες που επικρατούν ιδίως τον χειμώνα, συμβάλλοντας καθοριστικά στην ηπιότητα του κλίματος, η οποία ευνοεί την αμπελοκαλλιέργεια. Ακόμη, κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου σημειώνονται θερμοκρασιακές διακυμάνσεις μέρας και νύχτας, απαραίτητες για την καλή ωρίμανση των σταφυλιών, ενώ σχεδόν όλη τη χρονιά φυσούν άνεμοι, συνήθως βορειοδυτικοί, που απομακρύνουν τις ασθένειες. Εδάφη: φτωχά, αμμώδη-αμμοαργιλώδη, σχετικά ουδέτερα, σε ασβεστολιθικό υπόστρωμα. Με πολύ καλή αποστράγγιση των νερών της βροχής, προσφέρουν τις προϋποθέσεις για την παραγωγή κρασιών με αρωματική ένταση, φινέτσα και καλή δομή.

w i n e p lu s . g r

Κ ΡΑ Σ Ι

ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΟΥ ΞΙΝΟΜΑΥΡΟΥ Χρωματικό προφίλ Φωτεινό κόκκινο χρώμα, αποκτά σύντομα κεραμιδί ανταύγειες Αρωματικό προφίλ Ποικιλιακά αρώματα: κυδώνι γλυκό, φραγκοστάφυλο, ελιά, ντομάτα, βιολέτα Με παραμονή σε βαρέλι: βανίλια, καπνός, μπαχαρικά Γευστικό προφίλ Υψηλή οξύτητα Εμφανείς τανίνες

Φραγκοστάφυλο

Ελιά

Βανίλια

Καπνός

Ντομάτα

Οι οινοποιοί του Αμυνταίου απαντούν: Οι αμπελώνες βρίσκονται στο οροπέδιο του Αμυνταίου (Αμύνταιο, Άγιος Παντελεήμονας, Κλειδί, Ξινό Νερό, Πέτρες, Ροδώνας, Φανός) και στις περιοχές Φιλώτας, Αετός, Βαρικό. Τα περισσότερα αμπέλια έχουν γραμμική διαμόρφωση (Royat), σε σειρές. Καθώς όμως το αμμώδες έδαφος δεν ευνόησε την εξάπλωση της φυλλοξήρας, υπάρχουν και αμπελώνες με αυτόριζα φυτά, μεγάλης ηλικίας (>80 έτη) σε κυπελοειδή διαμόρφωση (Gobelet). Σταφύλια και κρασιά Αμύνταιο και Ξινόμαυρο είναι ένα ζευγάρι που μας δίνει απολαυστικά ερυθρά κρασιά. Φινετσάτα, σύνθετα, με ώριμο φαινολικό δυναμικό και οξύτητα που προσφέρει νοστιμιά. Επιπλέον, είναι ιδανικό για την παραγωγή ροζέ και αφρωδών κρασιών. Δεν είναι τυχαίο ότι το Ελληνικό κράτος αναγνώρισε επίσημα το 1972 ως Ονομασία Προέλευσης Αμύνταιο, εκτός από το ερυθρό, και το ροζέ -ήρεμο και αφρώδες- κρασί που παράγεται στην περιοχή. Το μοναδικό ελληνικό ροζέ Π.Ο.Π., που ξεχωρίζει αμέσως από τον αρωματικό του χαρακτήρα. Ταυτόχρονα είναι και το ένα από τα δύο αφρώδη Π.Ο.Π. της χώρας (η άλλη Ονομασία Προέλευσης είναι η Ζίτσα – σελ. 50) Επιπλέον, οι εδαφοκλιματολογικές συνθήκες της περιοχής είναι ιδανικές για την καλλιέργεια λευκών σταφυλιών. Αρχικά δοκιμάστηκε ο Ροδίτης και μετά φυτεύτηκαν οι γαλλικές ποικιλίες: Sauvignon Blanc, Chardonnay, Gewürztraminer. Οι πειραματικές οινοποιήσεις έδωσαν λαμπρά αποτελέσματα κι οδήγησαν στη κατοχύρωση της ένδειξης Π.Γ.Ε. Φλώρινα.

Ποια θεωρείτε την πιο αυθεντική έκφραση στα κρασιά του Ξινόμαυρου στο Αμύνταιο (φρέσκα, παλαίωσης, ροζέ, αφρώδη) και γιατί; Άγγελος Ιατρίδης, οινολόγος και οινοποιός, Κτήμα Άλφα Η αρωματική παλέτα του Ξινόμαυρου στα φρέσκα κρασιά αρχίζει με μικρόκαρπα κόκκινα φρούτα του δάσους, βύσσινο και εξελίσσεται σε αποξηραμένα φρούτα. Εμφανίζονται συχνά νότες μπαχαρικών και δαμάσκηνου. Αυτά τα δύο πρώτα στάδια αντιπροσωπεύουν τα ροζέ, τα αφρώδη και τα φρέσκα ερυθρά. Σε επόμενο στάδιο εμφανίζεται μπουκέτο από λιαστή ντομάτα, πατέ ελιάς και αρκετές φορές συμπληρώνεται με νότες δέρματος. Είναι μια αρωματική εξέλιξη που συμβαίνει με σχετικά χαμηλούς ρυθμούς και αυτό οφείλεται στη μεγαλύτερη συγκέντρωση οξέων στα σταφύλια (σε σύγκριση με άλλες περιοχές που παράγουν Ξινόμαυρο) εξαιτίας του μεγάλου υψομέτρου και των δροσερών θερμοκρασιών, κυρίως τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με μια ισορροπημένη παραγωγή (έλεγχος φορτίου και βλαστικό τείχος), δίνουν μοναδικά αποτελέσματα. Τέλος, ένα μοναδικό πλεονέκτημα για την περιοχή Αμυνταίου σε σχέση με το Ξινόμαυρο είναι η σχετικά μεγάλη ηλικία του αμπελώνα. Με ποιες κοσμοπολίτικες ποικιλίες το Ξινόμαυρο δημιουργεί ενδιαφέροντα χαρμάνια και γιατί; Άγγελος Ιατρίδης, οινολόγος και οινοποιός, Κτήμα Άλφα Το Κτήμα Άλφα έχει πρωτοπορήσει στη δημιουργία ενός χαρμανιού του Ξινόμαυρου με Syrah και Merlot και το οποίο έχει πλέον υιοθετηθεί και από πολλούς άλλους παραγωγούς. Γενικά, η δημιουργία χαρμανιών αποτελεί βασικό στοιχείο της φιλοσοφίας του κτήματος και είναι η σημαντικότερη οινολογική διαδικασία γιατί ταυτόχρονα εκφράζεται η αποτύπωση του οικοσυστήματος (terroir) και η δημιουργική έμπνευση του οινοποιού.

Κ ΡΑ Σ Ι

Αμύνταιο. Ο βορειότερος ελληνικός αμπελώνας

Ακακίες 2015 Κυρ Γιάννη 7.20€ Αγαπημένο κρασί, με την τυπική γοητεία και το νεύρο του Ξινόμαυρου, που όμως διαθέτει και την προσωπικότητα ενός μοντέρνου ροζέ. Το καθαρό ποικιλιακό του άρωμα θα σας θυμίσει αγριοφράουλα, κόκκινα άνθη, ντομάτα… Βάλτε μια γουλιά στο στόμα σας και θα λατρέψετε τη φρεσκάδα και τον πλούτο του. Από ειδικούς κλώνους Ξινόμαυρου που δεν ωριμάζουν πολύ, αλλά αναπτύσσουν υψηλό αρωματικό δυναμικό.

Brut Rosé 2014 Κτήμα Καρανίκα 17.00€ Ροζέ αφρώδες με απαλό ροζ χρώμα και φίνες φυσαλίδες. Η μύτη ξεκινά διακριτική, με υποψίες μαγιάς που εξελίσσονται σε όχημα για την ανάπτυξη των λεπτών αρωμάτων βατόμουρου και φράουλας. Ιδιαίτερα ελκυστικό, μακρύ και πλούσιο στόμα τελειώνει με κοφτερή οξύτητα και μετρημένη γλυκύτητα.

Ξινόμαυρο Reserve 2011 Vieilles Vignes

Κτήμα Άλφα 15.50€ Βαθύ κόκκινο χρώμα. Εντυπωσιακό μπουκέτο ελιάς, βατόμουρου, αποξηραμένων βοτάνων και κυδωνιού. Γλυκόξινη, σφιχτοδεμένη, αλλά κι όσο χρειάζεται τανική γεύση. Ο καρπός παλαιών αμπελιών (88+ χρόνων) Ξινόμαυρου μετουσιώνεται από τους άριστους οινοποιούς του Κτήματος Άλφα σε ένα κρασί καθρέφτη του terroir. Θα σας συναρπάσει σήμερα, αλλά αν κάνετε υπομονή αρκετά, ακόμα, χρόνια παλαίωσης θα σας καταπλήξει. Και για του λόγου το αληθές, αναζητήστε τις σοδειές 2005 & 2006. Οι τιμές των κρασιών είναι ενδεικτικές

Οι οινοποιοί του Αμυνταίου απαντούν: Ποια είναι τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα των αφρωδών κρασιών του Ξινόμαυρου; Laurens Hartman, οινοποιός, Κτήμα Καρανίκα Το Ξινόμαυρο έχει όλα τα χαρακτηριστικά που είναι απαραίτητα για την παραγωγή υψηλής ποιότητας αφρώδους. Έχει το σωστό φρουτώδες άρωμα και όταν παράγεται σύμφωνα με την παραδοσιακή μέθοδο (της Καμπανίας) εμφανίζεται με υπέροχο αφρό και αρώματα ζυμών. Ωστόσο, το εκπληκτικότερο χαρακτηριστικό του, που το ξεχωρίζει από κάθε άλλη ποικιλία, είναι η φυσική του οξύτητα. Έτσι τα αφρώδη Ξ/Μ, εκτός από δροσιστικά και «ρομαντικά» κρασιά, είναι και οι ιδανικοί συνοδοί των θαλασσινών και πολλών τοπικών πιάτων που βασίζονται στο κρέας και τα λαχανικά.

Ποια είναι η θέση των αφρωδών κρασιών στην Ελληνική αγορά; Ο Έλληνας έχει αρχίσει να πίνει αφρώδη κρασιά; Laurens Hartman, οινοποιός, Κτήμα Καρανίκα Παρατηρούμε μια μεταβολή στα πρότυπα κατανάλωσης των αφρωδών. Μέχρι πρόσφατα, τα ελληνικά αφρώδη είχαν σάκχαρα, με στόχο να συνοδεύσουν τα φρούτα και τα γλυκίσματα στο τέλος του δείπνου. Σήμερα, εν μέρει και ως αποτέλεσμα των νέων προτύπων που έθεσαν τα αφρώδη του Κτήματος Καρανίκα που παρασκευάζονται σύμφωνα με την παραδοσιακή μέθοδο, υπάρχει μια στροφή προς τα -πιο- ξηρά αφρώδη. Αφρώδη που καταναλώνονται ως απεριτίφ, αλλά και κατά τη διάρκεια του γεύματος, συνοδεύοντας πιάτα. Παρατηρούμε, επίσης, μια τεράστια αύξηση της κατανάλωσης ποιοτικών αφρωδών σε ποτήρι, στα wine bars σε όλη την Ελλάδα. Και είμαστε πολύ υπερήφανοι για την επίδραση που είχαμε σ’ αυτό το καταναλωτικό πρότυπο.

Το εκλεκτό ερυθρό σταφύλι

της Βόρειας Ελλάδας

H Βόρεια Ελλάδα αποτελεί µία από τις πιο δυναµικές αµπελουργικές περιοχές. Η αµπελουργική ζώνη Αµυνταίου είναι ζώνη Oνοµασίας Προέλευσης και λόγω του εδάφους και των κλιµατολογικών συνθηκών ευδοκιµούν εκεί διάφορες ποικιλίες σταφυλιών µε κορωνίδα το Ξινόµαυρο. Στη Lidl Hellas επιλέγουµε πάντα για σας κρασιά που ξεχωρίζουν απόλυτα για τη διακριτή προσωπικότητά τους και τον έντονο τοπικό χαρακτήρα τους. Ο ερυθρός ξηρός οίνος και ο αφρώδης ροζέ οίνος Ξινόµαυρο παράγονται από την οµώνυµη διάσηµη ποικιλία σταφυλιού, που µε τον έντονο, αρωµατικό και γευστικό χαρακτήρα της, µας χαρίζει υψηλής ποιότητας κρασιά και καθιστά τη Βόρεια Ελλάδα ένα από τα σπουδαιότερα επίκεντρα της οινικής κοινότητας στη χώρα µας.

Αμύνταιο 2014 Π.Ο.Π. Αμύνταιο Περιοχή προέλευσης: Αµύνταιο, ο βορειότερος ελληνικός αµπελώνας και ο µοναδικός της χώρας που παράγει ροζέ και αφρώδες κρασί µε Ονοµασία Προέλευσης! Ποικιλία: Ξινόµαυρο, το εκλεκτό ερυθρό σταφύλι της Βόρειας Ελλάδας. Όψη: Παιχνιδιάρικο πορτοκαλο-ροζ χρώµα και κορδόνια από φίνες φυσαλίδες. Άρωμα: Η µύτη ξεκινά διακριτική, µε υποψίες µαγιάς που εξελίσσονται σε όχηµα για την ανάπτυξη των λεπτών αρωµάτων βατόµουρου και φράουλας. Γεύση: Ιδιαίτερα ελκυστικό στο στόµα, µακρύ και πλούσιο τελειώνει µε δροσιστική οξύτητα. Αρμονίες: Ιδανικό απεριτίφ ή συνοδός ξηρών καρπών, φρούτων, φρέσκων αλλαντικών. Θερμοκρασία σερβιρίσματος: 7-8oC Αλκοολικός τίτλος: 12%

Ξινόμαυρο Reserve 2010 Π.Ο.Π. Αμύνταιο Περιοχή προέλευσης: Αµύνταιο, ο βορειότερος ελληνικός αµπελώνας. Ποικιλία: Ξινόµαυρο, το εκλεκτό ερυθρό σταφύλι της Βόρειας Ελλάδας. Όψη: Φωτεινό χρώµα στο κόκκινο του κεραµιδιού. Άρωμα: Στη σύνθετη µύτη ανακαλύπτουµε αρώµατα µαρµελάδας δαµάσκηνου που στηρίζονται πάνω σε καπνιστό φόντο και βανίλια. Γεύση: Κοµψό στόµα, νόστιµη γεύση που υποστηρίζεται διακριτικά από τη ζωντανή οξύτητα και το ευχάριστα τανικό τελείωµα. Αρμονίες: Συνδυάστε το µε ψητά και µαγειρευτά κόκκινα κρέατα µε πικάντικες σάλτσες και λιπαρά τυριά. Θερμοκρασία σερβιρίσματος: 16-18oC Αλκοολικός τίτλος: 13%

Κ ΡΑ Σ Ι

Γουμένισσα Έμφαση στη φινέτσα ΕΣ ΝΙΝ ΤΑ

ΚΟΚΚΙΝ Α ΦΡΟ /ΜΑ ΥΤΑ ΥΡ Α

ΣΩ Μ Α

, ΙΑ Α ΕΡ ΡΙΚ ΙΠ Α Π ΑΧ Π

ΤΑ ΟΥ Η ΦΡ ΕΙΔ Α Ο Ν ΙΔ ΡΙ ΕΡ Π

ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ ΒΟΤΑΝΑ

Α ΑΡΩΜΑΤΑ ΓΗΙΝ

Κ ΕΣΙΤ

ΜΕΛΙ, Β ΟΥΤ ΥΡ Ο

Ετήσια παραγωγή κρασιού: 4.980 HL (2015) Οινοποιεία: 5 Π.Ο.Π.: Γουμένισσα (1979) ερυθρός ξηρός Π.Γ.Ε.: Πλαγιές Πάικου Ποικιλίες: Λευκές: Ασύρτικο, Μαλαγουζιά, Ροδίτης, SB, Chardonnay Ερυθρές: Ξινόμαυρο, Νεγκόσκα, CS, Merlot, Syrah Η Γουμένισσα είναι γνωστή για τα: Φινετσάτα, μαλακά ερυθρά. Κορυφαίες εσοδείες: 2003, 2005, 2007, 2010, 2011, 2013

ΟΣ ΥΚΤ ΑΣ ΟΡΑΚΤΗΡ Ρ ΧΑ

Έκταση αμπελώνων: 400 ha Έκταση αμπελώνων Ξ/Μ + Νεγκόσκα: 200 ha

ΔΕ ΡΜ Α ,ΤΡ Ο Υ

Η αμπελουργική ζώνη με μια ματιά: 40°94’ B 22°44’ Α

Α Φ

Γουμένισσα.Έμφαση στη φινέτσα

Ο αμπελώνας της Γουμένισσας Τα αμπέλια απλώνονται στις νοτιοανατολικές πλαγιές του όρους Πάικο και σε λόφους με απαλές κλίσεις στα νότια της πόλης, σε υψόμετρο 150-270 μέτρων. Η ζώνη περιλαμβάνει τις περιοχές: Γουμένισσα, Γερακώνα, Γρίβα, Κάρπη, Πεντάλοφος, Στάθης, Φιλυριά, Γοργόπη (στην Αξιούπολη) και Πολύπετρο (στον Ευρωπό). Tο κλίμα είναι ηπειρωτικό με ψυχρούς χειμώνες και ξηρά καλοκαίρια. Ο βαρδάρης φυσά όλες τις εποχές του χρόνου ξορκίζοντας τις ασθένειες και η υγρασία από τη γειτονική κοιλάδα του Αξιού μετριάζει τους θερινούς καύσωνες. Σ’ αυτή την περιοχή καλλιεργείται το Ξινόμαυρο μαζί με τη Νεγκόσκα. Τα αμπέλια έχουν φυτευτεί και με τις δύο ποικιλίες, σε αναλογία 3:1 περίπου κι από τη συνοινοποίησή τους παράγονται τα κρασιά με την ένδειξη Π.Ο.Π. Γουμένισσα. Ζωηρόχρωμα και φινετσάτα, συνδυάζουν τις μαλακές τανίνες της Νεγκόσκας με το φρούτο και τη μακριά, ιδιαίτερα ευχάριστη επίγευση, που παραπέμπει κατευθείαν στο Ξινόμαυρο.

w i n e p lu s . g r

Κ ΡΑ Σ Ι

Φιλυριά 2008 Μπουτάρη Οινοποιητική 12.50€ Η δύναμη συνυπάρχει με την ευγένεια, το ώριμο φρούτο με τα υπέροχα φυτικά αρώματα της ελιάς και τα φίνα μπαχαρικά, η καλή δομή με την οξύτητα. Η αυθεντική έκφραση του terroir της Γουμένισσας μας έρχεται από τον ιδιόκτητο -βιολογικής καλλιέργειαςαμπελώνα της οινοποιίας στη Φιλυριά, με ισόποση συμμετοχή των Ξινόμαυρο/Νεγκόσκα.

Ï Single Vineyard 2012 Οινοποιία Αϊδαρίνη 15.90€ Premium Γουμένισσα, μια απολύτως τυπική έκφραση των ποιοτικών οινικών χαρακτηριστικών της ζώνης. Φωτεινό χρώμα, άφθονα κόκκινα φρούτα, σφιχτή δομή, ώριμες τανίνες και δροσιστική οξύτητα. Από τον πρώτο γραμμικό αμπελώνα της οικογένειας Αϊδαρίνη που φυτεύτηκε το 1978. Η εξαιρετικά χαμηλή απόδοση εγγυάται την παραγωγή ώριμων, συμπυκνωμένων σταφυλιών, ιδανικών για αυτή την premium ετικέτα.

Γουμένισσα 2012 Κτήμα Χατζηβαρύτη 13.30€ Μια κλασική «καλή» Γουμένισσα που συνδυάζει την ένταση του Ξινόμαυρου και τον εξευμενιστικό πλούτο της Νεγκόσκας. Σύνθετο κι ευχάριστο κρασί. Σκουρόχρωμο και μαλακό, ελευθερώνει διαδοχικά αρωματικά κύματα ντομάτας και μπαχαρικών. Από τον ιδιόκτητο αμπελώνα του κτήματος στη Φιλυριά. Οι τιμές των κρασιών είναι ενδεικτικές

Οι οινοποιοί της Γουμένισσας απαντούν: Ποια είναι σήμερα η θέση του Ξινόμαυρου στον αμπελώνα της Γουμένισσας; Δρ. Γιάννης Βογιατζής, οινολόγος και οινοποιός, Διευθύνων Σύμβουλος και Γενικός Διευθυντής, Μπουτάρη Οινοποιητική Στη Γουμένισσα, (όπως και στη Ραψάνη) το Ξινόμαυρο αναπτύσσει άλλη μια εξαιρετική του ιδιότητα, αυτή της συμπληρωματικότητας στο πάντρεμα με άλλες ποικιλίες. Έτσι, η αναμπέλωση των τελευταίων ετών στη ζώνη προσφέρει πολλές δυνατότητες για διαφοροποιημένα κρασιά με τη συμμετοχή διεθνών ποικιλιών, όμως κύριο στοιχείο διαφοροποίησης και πλεονέκτημα αυτών των κρασιών θα παραμείνει το Ξινόμαυρο, ενώ η σύσταση του Π.Ο.Π. Γουμένισσα, το πάντρεμα του Ξινόμαυρου με τη Νεγκόσκα, διατηρεί την πρωτοκαθεδρία σε αυτή την κατεύθυνση. Πιστεύω εν κατακλείδι ότι το Ξινόμαυρο (με νέους ποιοτικούς αμπελώνες) θα (πρέπει να) παραμείνει στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντος για την περιοχή της Γουμένισσας.

Τι ζητούν οι καταναλωτές από τη Γουμένισσα; Χρίστος Αϊδαρίνης, οινοποιός, Οινοποιία Αϊδαρίνη Παρά την εισαγωγή ορισμένων κοσμοπολίτικων ποικιλιών, το Ξινόμαυρο συνεχίζει να είναι η κυρίαρχη ποικιλία στη ζώνη της Γουμένισσας. Μειωμένη, ωστόσο, σε σχέση με τη Νεγκόσκα, η οποία τα τελευταία 30 χρόνια, από το 20% έφτασε στο 40% του αμπελώνα. Κι αυτό γιατί η καλλιέργειά της είναι ευκολότερη. Αν στον όψιμο τρύγο και τις εν γένει δύσκολες κλιματολογικές συνθήκες που συνήθως επικρατούν στην περιοχή, προσθέσουμε τον μικρό αριθμό επαγγελματιών αμπελουργών (κατακερματισμένη γη, αμπελώνες πολύ μικρής έκτασης) και την εντατικοποίηση της καλλιέργειας των τελευταίων χρόνων, αντιλαμβανόμαστε ότι έχει αυξηθεί ο βαθμός δυσκολίας για την παραγωγή τυπικών κρασιών Ονομασίας Προέλευσης Γουμένισσα. Παρόλα αυτά, η Γουμένισσα έχει φανατικούς φίλους. Κυρίως γιατί με τη συμμετοχή της Νεγκόσκας, διατηρεί μεν τις κύριες αρετές του Ξινόμαυρου, προτείνει δε ένα κρασί πιο προσιτό στον μέσο καταναλωτή.

Κ ΡΑ Σ Ι

Σιάτιστα - Βελβεντός - Πιερία. Παραδοσιακοί και σύγχρονοι αμπελώνες

Σ ιάτιστα Β ελβεντός Π ιερία Παραδοσιακοί & σύγχρονοι αμπελώνες

ΟΙ αμπελουργικΕΣ ζώνΕΣ με μια ματιά: ΣΙΑΤΙΣΤΑ 40°27’ B 21°54’ Α Έκταση αμπελώνων: 250 ha Οινοποιεία: 2 Π.Γ.Ε.: Σιάτιστα Ποικιλίες: Λευκές: Μπατίκι, Πρικνάδι, Gewürztraminer Ερυθρές: Ξινόμαυρο, Μοσχόμαυρο, Χονδρόμαυρο, CS, CF, Merlot, Cinsault ΒΕΛΒΕΝΤΟΣ 40°15’ B 22°02’ Α Έκταση αμπελώνων: 100 ha Οινοποιεία: 3 Π.Γ.Ε.: Βελβεντός Ποικιλίες: Λευκές: Ασύρτικο, Μαλαγουζιά, Ροδίτης, Chardonnay Ερυθρές: Ξινόμαυρο, Μοσχόμαυρο, Λημνιώνα, CS, CF, Merlot, Syrah ΠΙΕΡΙΑ 40°48’ B 22°47’ Α Έκταση αμπελώνων: 224 ha Οινοποιεία: 10 Π.Γ.Ε.: Πιερία Ποικιλίες: Λευκές: Ασύρτικο, Μαλαγουζιά, Ροδίτης, Σαββατιανό, SB, Chardonnay, Trebbiano Ερυθρές: Ξινόμαυρο, Λημνιώνα, Αγιωργίτικο, CS, Merlot, Syrah, Cinsault, Grenache Rouge

Τα ονομαστά κρασιά της Σιάτιστας Η Σιάτιστα είναι μια μικρή ορεινή κωμόπολη, στα 28 χιλιόμετρα από την Κοζάνη, με όμορφα διατηρητέα αρχοντικά, φημισμένη γουνοποιία και ονομαστά κρασιά. Η αμπελοκαλλιέργεια ήταν παρούσα στην περιοχή από τον 15ο αιώνα. Τον 19ο μάλιστα, το εμπόριο των κρασιών της Σιάτιστας εμφάνισε μεγάλη εξαγωγική επιτυχία. Από εκείνη την εποχή έχουν διατηρηθεί ορισμένα επισκέψιμα παραδοσιακά κελάρια. Όσον αφορά στον αμπελώνα, σήμερα καλλιεργούνται λιγότερα από 250 ha αμπελιών. Τα περισσότερα βρίσκονται σε υψόμετρο 680-850 μέτρων, με τα παλαιότερα να διατηρούν την παραδοσιακή διαμόρφωση σε πεζούλες. Σε αυτά, η σημαντική κλίση και το πετρώδες του εδάφους κάνουν ακόμη πιο δύσκολη την καλλιέργεια, σε συνδυασμό, ωστόσο, με τη νότια έκθεσή τους, επιβραβεύουν τους επίμονους αμπελουργούς με την καλή ωρίμανση των σταφυλιών. Στον αμπελώνα, παράλληλα με τις ντόπιες ποικιλίες της Δυτικής Ελλάδας: Μπατίκι, Πρικνάδι, Ξινόμαυρο, Μοσχόμαυρο, Χονδρόμαυρο καλλιεργούνται και διεθνείς, οι οποίες θεωρούνται ιδανικές για το δροσερό κλίμα της Σιάτιστας: Gewürztraminer, Pinot Noir, CS, CF, Merlot, Cinsault. Απ’ αυτά τα σταφύλια, τα οποία απλώνονται σε μεγάλα τελάρα/σήτες -λιάστρες τα λένε στην περιοχή- για να στεγνώσουν σε στεγασμένους και καλά αεριζόμενους χώρους, φτιάχνεται το ονομαστό «ηλιαστό» κρασί της Σιάτιστας. Αμπέλια και κρασιά στον Βελβεντό Το μεγαλύτερο ποτάμι της Ελλάδας, ο Αλιάκμονας, περνά από το Πολύφυτο, στους πρόποδες των Πιερίων, στον νομό Κοζάνης. Σ’ αυτή τη θέση δημιουργήθηκε ένα χωμάτινο φράγμα και μια τεχνητή λίμνη που έδωσε ζωή σ΄ έναν εύφορο κάμπο με οπωρώνες και αμπέλια. Δίπλα τους βρίσκεται η γραφική κωμόπολη της Δυτικής Μακεδονίας, Βελβεντός. Το κλίμα στην περιοχή είναι ηπειρωτικό, επηρεάζεται όμως σημαντικά από τη γειτνίαση με τη λίμνη και συγκεκριμένα από τη σταθερή παρουσία ανέμων, οι οποίοι τους καλοκαιρινούς μήνες αποτελούν πηγή δροσιάς για το αμπέλι. Η παρουσία των ανέμων συμβάλλει επίσης στη μειωμένη εμφάνιση ασθενειών με αποτέλεσμα να εφαρμόζονται με απόλυτη επιτυχία οι αρχές της βιολογικής καλλιέργειας. Οι αμπελώνες της περιοχής, έκτασης που δεν ξεπερνά τα 100 ha, απλώνονται βορειοδυτικά της κωμόπολης σε πλαγιά με βορειοδυτική έκθεση και υψόμετρο 300-370 μέτρων. Σε εδάφη κυρίως ασβεστολιθικά καλλιεργούνται ελληνικές και διεθνείς ποικιλίες και τα κρασιά που παράγονται κυκλοφορούν με την ένδειξη Π.Γ.Ε. Βελβεντός. Αναβίωση της αμπελοκαλλιέργειας στην Πιερία Εδώ και περίπου 10 χρόνια παρατηρούμε μια έντονη και σοβαρή προσπάθεια συστηματικής αναβίωσης της αμπελοκαλλιέργειας στην περιοχή της Πιερίας. Σε αμπελώνες που απλώνονται στις παρυφές των Πιερίων, απολαμβάνοντας συγχρόνως τη θαλασσινή δροσιά, φυτεύτηκε μεγάλη ποικιλία ελληνικών και διεθνών ποικιλιών, που μας έχει ήδη δώσει λαμπρά δείγματα των δυνατοτήτων της ζώνης.

w i n e p lu s . g r

Κ ΡΑ Σ Ι

Τσαπουρνάκος 2013 Κτήμα Βογιατζή 15.40€ Η δυσκολοπρόφερτη ποικιλία Τσαπουρνάκος, που καλλιεργείται στον ιδιόκτητο, βιολογικής καλλιέργειας, αμπελώνα του κτήματος, στη γειτονιά της λίμνης Πολυφύτου στον Βελβεντό, είναι εντέλει ένας κλώνος του ατίθασου Cabernet Franc. Το κρασί που μας δίνει αγαπήθηκε από την πρώτη στιγμή της κυκλοφορίας του. Βαθύχρωμο και καλοδομημένο, με αρώματα κόκκινων λουλουδιών, μπαχαρικών και νύξεις καπνού τελειώνει με φινετσάτες τανίνες και πολύ μακριά επίγευση.

Velvetoinos 2010 Κτήμα Ζανδε 9,50€ Ο Γιάννης Ζανδές μας προτείνει ένα πάντρεμα του «άγριου» Ξινόμαυρου με το κοσμοπολίτικο Syrah. Γοητευτικό, με αρώματα φρέσκιας σάλτσας ντομάτας και μπαχαρικών, ωραίο και ισορροπημένο στόμα, καλή τανική δομή και στιβαρότητα είναι μια κομψή πρόταση. Από τον ιδιόκτητο, βιολογικής καλλιέργειας, αμπελώνα του κτήματος στον Βελβεντό.

Pinot Noir 2011 Δύο Φίλοι 12.00€ Και ένα πραγματικά βουνίσιο Pinot Noir, από τη στιγμή που προέρχεται από τους αμπελώνες στη Σιάτιστα, στα 650 μέτρα. Έντονα αρωματικό, με τη μύτη να εκφράζει τον ποικιλιακό χαρακτήρα μέσω των κόκκινων φρούτων και των πιπεριών. Αρώματα που απομακρύνονται διακριτικά για να αφήσουν το πεδίο στη βανίλια και τη μόκα. Με μεταξένιες τανίνες και αλκοόλη που δρα υπέρ του πλούτου.

Μετά Φυσικός Οίνος 2011, Μαλαγουζιά Πιερία Ερατεινή 19.80€ Ένα ελληνικό «πορτοκαλί» κρασί. Μια ιδιαίτερη Μαλαγουζιά που στρεσαρίστηκε, τόσο στο αμπέλι -μέσω υπερωρίμανσης και συμπύκνωσης των χυμών του σταφυλιού- όσο και στην οινοποίησή της, από τη στιγμή που δεν υπέστη καμία επέμβαση ή προσθήκη (ούτε καν θειώδους), αλλά αφέθηκε να ζυμώσει παρουσία οξυγόνου και στη συνέχεια να ωριμάσει. Στο ποτήρι εμφανίζεται με ωραιότατο πορτοκαλί χρώμα, αρώματα γλυκού του κουταλιού περγαμόντο, θέρμη στη γεύση και μακριά επίγευση. (500 ml) Οι τιμές των κρασιών είναι ενδεικτικές

Κ ΡΑ Σ Ι

Θεσσαλονίκη. Πολλαπλό οινικό πρόσωπο

Θ εσσαλονίκη Πολλαπλό οινικό πρόσωπο

Η αμπελουργική ζώνη με μια ματιά: 40°31’ B 22°58’ Α Έκταση αμπελώνων: 900 ha Ετήσια παραγωγή κρασιού: 29.000 HL Οινοποιεία: 20 Π.Γ.Ε.: Θεσσαλονίκη, Επανομή, Νέα Μεσήμβρια, Πλαγιές Βερτίσκου Ποικιλίες Λευκές: Ασύρτικο, Μαλαγουζιά, Ροδίτης, Αθήρι, Ζουμιάτικο, Σαββατιανό, Chardonnay, SB, Viognier, Ugni blanc Ερυθρές: Ξινόμαυρο, Λημνιό, Παμίδι, CS, Syrah, Merlot, Grenache Rouge, Cinsault Το στυλ των κρασιών: Λευκά με έντονο φρούτο και εξαίσια φρεσκάδα. Eκφραστικά ροζέ. Ερυθρά με όγκο και πυκνότητα.

Από τα πεδινά έως τα παράλια του Θερμαϊκού και ψηλά στα ορεινά, στον νομό της Θεσσαλονίκης, καλλιεργούσαν πάντα αμπέλια. Κι αν ο αμπελώνας καταστράφηκε από τη φυλλοξήρα στις αρχές του 20ου αιώνα, οι πρόσφυγες που έφτασαν μετά την Μικρασιατική καταστροφή ξεκίνησαν την αναγέννησή του. Από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 με την ανάδειξη των «μικρών παραγωγών», ο νομός μπαίνει πλέον δυναμικά στον χώρο του ποιοτικού ελληνικού κρασιού, φέρνοντας στα ποτήρια μας κρασιά υψηλού επιπέδου, πολλά από τα οποία έχουν δημιουργήσει τάσεις. Αμπέλια στα παράλια του Θερμαϊκού κόλπου… Τα εδάφη στις παραθαλάσσιες περιοχές του νομού, με αμπελώνες στην Επανομή και τη Νέα Μηχανιώνα, είναι εν γένει αμμώδη, πλούσια σε θαλασσινά απολιθώματα, καθώς όλη η γύρω λοφώδης έκταση σχηματίσθηκε από προσχώσεις της θαλάσσιας περιοχής. Με μικρό ποσοστό αργιλοπηλού είναι καλά στραγγιζόμενα. Το κλίμα, μεσογειακό, με ζεστά καλοκαίρια. Καθώς όμως γειτονεύει με τη θάλασσα, απολαμβάνει το δροσερό αεράκι που αποτρέπει την απότομη ωρίμανση των σταφυλιών. Σε σύνολο, έχουμε ένα ιδανικό οικοσύστημα για την καλλιέργεια του αμπελιού. Και τα κρασιά που παράγονται χαρακτηρίζονται από έντονο φρούτο και πληθωρική γεύση. Κρασιά «νέας γενιάς» πιο μαλακά, μοντέρνα. Κρασιά yummy! …. στα ορεινά του νομού… Στις πλαγιές του Βερτίσκου οι αμπελώνες δημιουργήθηκαν δίπλα σε ορισμένα από τα ομορφότερα ορεινά χωριά του νομού, στον παραδοσιακό οικισμό της Όσσας, τον Σοχό και τον Ασκό. Εκεί ψηλά, στα 500-800 μέτρα, τα εδάφη είναι αργιλοπηλώδη. Για τα αμπέλια επιλέχθηκαν ως επί το πλείστον αμπελοτεμάχια με ισορροπημένη περιεκτικότητα σε άμμο, ίλη και άργιλο, ιδανικά για περιορισμένη φυτική ανάπτυξη. Το ηπειρωτικό κλίμα είναι ευνοϊκό για την καλλιέργεια του αμπελιού και η έντονη διαφορά θερμοκρασίας ανάμεσα στην ημέρα και τη νύχτα, ιδίως κατά τη θερινή περίοδο, ιδανική για την ανάπτυξη του αρωματικού προφίλ των κρασιών, διατηρώντας συγχρόνως τη δροσιστική οξύτητα. Σ’ αυτό το ευνοϊκό οικοσύστημα παράγονται φινετσάτα λευκά, αρωματικά ροζέ και αρμονικά ερυθρά κρασιά, «καθρέφτες» των σταφυλιών από τα οποία φτιάχνονται. Την τελευταία δεκαετία αμπελώνες στήνονται και στις πλαγιές του Χορτιάτη, σε υψόμετρο που φτάνει τα 300 μέτρα, επωφελούμενοι από τη βουνίσια δροσιά που συμβάλλει στην καλή ωρίμανση των σταφυλιών. … στη Νέα Μεσήμβρια Οι περισσότεροι κάτοικοι της περιοχής κατάγονται από την Ανατολική Ρωμυλία. Οι παππούδες τους έφεραν μαζί τους και την εμπειρία της αμπελοκαλλιέργειας, όταν μετανάστευσαν στη νέα τους πατρίδα. Σήμερα στους αμπελώνες τους, γραμμικούς με ψηλά, δυνατά φυτά κατά μήκος του δρόμου, καλλιεργούνται ελληνικές και διεθνείς ποικιλίες και παράγονται λευκά και ερυθρά κρασιά με αξιοσημείωτη φινέτσα.

Κ ΡΑ Σ Ι

Θεσσαλονίκη. Πολλαπλό οινικό πρόσωπο

ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΗΣ ΜΑΛΑΓΟΥΖΙΑΣ

Αρωματικό προφίλ Ποικιλιακά αρώματα: λουλούδια και βότανα, κίτρο, λεμόνι, ροδάκινο, πράσινη πιπεριά, βασιλικός Γευστικό προφίλ Οξύτητα: μετρίως υψηλή Γεμάτη, στρόγγυλη γεύση Πιπεράτη επίγευση

Λεμόνι

Ροδάκινο

Βασιλικός

Λουλούδια

Διερευνώντας την αναγέννηση της Μαλαγουζιάς Το σταφύλι με τις λουλουδένιες και λεμονάτες νότες, τη σατινένια δομή και την πιπεράτη γεύση μπορεί να διηγηθεί με σαφή τρόπο το πως οι Έλληνες οινοποιοί ανακαλύπτουν το ποιοτικό δυναμικό του εγχώριου αμπελώνα. Εξαφανισμένη κατά τη δεκαετία του 1970, η Μαλαγουζιά σήμερα καλλιεργείται σε όλη την Ελλάδα σε έκταση που πλησιάζει τα 5.000 στρέμματα(!!) δίνοντας μας δεκάδες ετικέτες, αρκετές από τις οποίες διαθέτουν προδιαγραφές διεθνούς καριέρας. Τα εύσημα για τη διάσωσή της καταθέτουμε στον γνωστό οινολόγο και οινοποιό Βαγγέλη Γεροβασιλείου, ο οποίος θυμάται: «Το 1977, όταν πρωτοξεκίνησα ως οινολόγος στο Porto Carras, βρήκα τον πειραματικό αμπελώνα όπου ο αείμνηστος καθηγητής Αμπελουργίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Βασίλης Λογοθέτης είχε συλλέξει διάφορες ποικιλίες ξεχασμένες, που εκείνη την εποχή ήταν άγνωστες. Μεταξύ αυτών και η Μαλαγουζιά. Εγώ τρώγοντας μερικές ρώγες, διαπίστωσα το ποιοτικό δυναμικό της και έκανα θυμάμαι ένα βαρέλι λευκό γλυκό κρασί που μοσχομύριζε κιτρολέμονο. Αυτό το κρασί, το οποίο δοκίμασε αργότερα η κυρία Κουράκου και ενθουσιάστηκε, στάθηκε αφορμή να πολλαπλασιάσουμε τα λιγοστά κλήματα που είχαμε και σε λίγα χρόνια -το 1980- κάναμε στο Porto Carras το πρώτο ξηρό κρασί από Μαλαγουζιά. Έτσι διεσώθη η ποικιλία, γιατί αργότερα ο πειραματικός αμπελώνας εγκαταλείφθηκε και θα χανόταν σίγουρα και η Μαλαγουζιά. Προσωπικά, νιώθω ιδιαίτερα υπερήφανος που με συνεργάτες, όπως ο αείμνηστος καθηγητής και ο τότε γεωπόνος του Πόρτο Καρράς Γιώργος Νικολούδης, συμβάλλαμε στη διάσωση και την ανάδειξή της. Πιστεύω ότι θα αποτελέσει τη μελλοντική ποικιλία που θα τονώσει τις εξαγωγές των ελληνικών κρασιών και θα γίνει παγκοσμίως γνωστή και περιζήτητη.» Επαναπροσδιορίζοντας τη ρετσίνα Τα τελευταία 15 χρόνια, αρκετοί εκσυγχρονιστές Έλληνες οινοποιοί αποφάσισαν να επαναπροσδιορίσουν την ποιοτική και γευστική θέση της ρετσίνας. Έδωσαν την πρέπουσα προσοχή στην παραγωγή της. Αφιέρωσαν χρόνο στην επιλογή των σταφυλιών, αλλά και του ρετσινιού που το προσθέτουν σε ελεγχόμενη, μικρή ποσότητα. Αποτέλεσμα; Μια σειρά από καλο-οινοποιημένες ρετσίνες «νέας εποχής» με αρώματα και γεύσεις που ισορροπούν ανάμεσα στο σταφύλι και το πεύκο. Ο Στέλιος Κεχρής, οινοποιός με απόλυτο σεβασμό και πίστη στη ρετσίνα, από τους πρωτεργάτες στην πραγματοποίηση του οράματος «για την παραγωγή ενός σύγχρονου και ποιοτικού κρασιού που βασίζεται σε μια μακραίωνη παράδοση», δημιουργός ετικετών ρετσίνας που αποσπούν μεγάλες διακρίσεις σε διεθνείς διαγωνισμούς, καταθέτει: «Όταν πήρα την απόφαση να επενδύσω στη ρετσίνα, έκανα μια επιλογή που εμπεριείχε μεγάλο ρίσκο και πήγαινε κόντρα στο ρεύμα της εποχής, μέσα όμως από την προσπάθειά μου πιστεύω ότι συνέβαλα ώστε η αξία της ρετσίνας να αναγνωριστεί διεθνώς.»

Οι οινοποιοί της Θεσσαλονίκης απαντούν: Σε ποιο οικοσύστημα η Μαλαγουζιά δίνει τον καλύτερο της εαυτό και πως εκφράζεται αυτός; Βαγγέλης Γεροβασιλείου, οινολόγος και οινοποιός, Κτήμα Γεροβασιλείου Η Μαλαγουζιά είναι μια χαρισματική ελληνική ποικιλία. Έχει καλή προσαρμοστικότητα και παρουσιάζει ευαισθησία στην υγρασία. Φτωχά αμμοαργιλώδη εδάφη, πλαγιές καθώς και σχιστολιθικές πλαγιές, όπως αυτές του Πόρτο Καρράς, αποτελούν ιδανικά εδάφη, όπου ξεδιπλώνει τις αρωματικές και γευστικές της αρετές. Επίσημα, δεν έχει μελετηθεί ακόμη από ελληνικά ιδρύματα. Γίνονται όμως εργασίες από ιδιωτικούς φορείς, για την ταυτοποίηση των κλώνων και την ανάλυση του αρωματικό της προφίλ, που αποδεικνύουν τη δυναμική της ποικιλίας και τη μοναδικότητα του DNA της.

Το οργανοληπτικό προφίλ του Ξινόμαυρου στο ορεινό περιβάλλον του Ασκού είναι διαφορετικό από τις υπόλοιπες περιοχές ; Αν ναι, που έγκειται η διαφορά; Θανάσης Αρβανιτίδης, γεωπόνος και οινοποιός, Κτήμα Αρβανιτίδη Στον Ασκό, στα πλεονεκτήματα που προσφέρει ο ορεινός αμπελώνας προστίθενται οι ιδιαίτερες εδαφοκλιματικές συνθήκες της περιοχής που δίνουν κρασιά με πολύπλοκο και οργανοληπτικό προφίλ, δροσερές οξύτητες, πολύ ώριμο φαινολικό δυναμικό και ιδιαίτερα αρωματική επίγευση. Έχοντας αυτά ως δεδομένα, φυτέψαμε το Ξινόμαυρο σε έναν συγκεκριμένο αμπελώνα με πετρώδες ασβεστολιθικό έδαφος. Και τα αποτελέσματα μας δικαιώνουν, δίνοντας κρασιά με ζωντανό κόκκινο φρούτο, μαλακές τανίνες και μετρημένη πυκνότητα. New age Ξινόμαυρο!

Rosé Ξινόμαυρο 2015 “True farmers’ knowledge of the land, wines with a modern touch…”

Ασκός, 57 016 Θεσσαλονίκη τηλ. 23950 61626, fax 23950 61646

Ξινόμαυρο 2013

www.arvanitidis-winery.gr e-mail: info@arvanitidis-winery.gr

Κ ΡΑ Σ Ι

Θεσσαλονίκη. Πολλαπλό οινικό πρόσωπο

Μαλαγουζιά 2015 Κτήμα Γεροβασιλείου 11.50€ Πίσω από τη γοητεία αυτού του κρασιού βρίσκονται χρόνια εμπειρίας και η τελειομανία του δημιουργού του. Χρυσαφένιο και πυκνό με νότες αγιολούλουδων, όμορφα τυλιγμένες γύρω από αρώματα μαρμελάδας πορτοκαλιού. Τι φρούτο! Η μύτη το χαίρεται πριν από το στόμα και η γλώσσα ζηλεύει. Από την Επανομή Θεσσαλονίκης.

Δούρειος λευκός 2015 Κτήμα Μπαμπατζιμόπουλου 7.50€ Από τους πρωτεργάτες της βιολογικής αμπελοκαλλιέργειας στην Ελλάδα (έχει το Νο. 2 στο αμπελουργικό μητρώο), ο Ανέστης Μπαμπατζιμόπουλος δημιουργεί στο κτήμα του, στις πλαγιές του Βερτίσκου, μια λαμπερή, όλο φρεσκάδα Μαλαγουζιά. Θα αναγνωρίσετε τη λεμονάτη πινελιά δίπλα στο διακριτικό, φίνο άρωμα ροδάκινων και mango.

Rosé Ξινόμαυρο 2015 Κτήμα Αρβανιτίδη 11.00€ Ελκυστικό ροζέ, 100% Ξινόμαυρο από τον Ασκό Θεσσαλονίκης. Με συναρπαστικό άρωμα φραγκοστάφυλου, την παιχνιδιάρα οξύτητα και την τυπική φρεσκάδα του σταφυλιού, διαθέτει την προσωπικότητα ενός μοντέρνου ροζέ που θα αναδείξει τα ανοιξιάτικα και καλοκαιρινά πιάτα.

Δάκρυ του Πεύκου Στέλιος Κεχρής 11.20€ Ασύρτικο 100%. Μετρημένη χρήση του ρετσινιού. Ζύμωση και 6μηνη παραμονή σε καινούργια δρύινα βαρέλια. Η επιμονή της οικογένειας Κεχρή στην ποιοτική έκφραση της ρετσίνας οδήγησε στη δημιουργία αυτού τού πολυβραβευμένου κρασιού που συνδυάζει τη σύγχρονη τεχνολογία με την παραδοσιακή οινοποίηση. Κομψή και απολαυστική ρετσίνα, με το ώριμο φρούτο να υποστηρίζει -και να υποστηρίζεται- από τις καπνιστές νότες.

Αμπελήσιους Ρετσίνα Αφοί Γεωργιάδη 1,50€ Ξανθιά, πλούσια και με ωραία ισορροπία, η πασίγνωστη ρετσίνα διακρίνεται για τον συνδυασμό του παραδοσιακού ελληνικού χαρακτήρα με τη χάρη του λευκού κρασιού. Από σταφύλια Σαββατιανού που οινοποιούνται παρέα με ρετσίνι της χαλεπίου πεύκης. (500 ml) Οι τιμές των κρασιών είναι ενδεικτικές

w i n e p lu s . g r

Κ ΡΑ Σ Ι

Οι οινοποιοί της Θεσσαλονίκης απαντούν: συνέχεια από τη σελίδα 24

Ποια η θέση της ρετσίνας στην ελληνική αγορά κρασιών; Στέλιος Κεχρής, οινολόγος και οινοποιός, Οινοποιία Κεχρή Η ρετσίνα είναι ένα κρασί βαθιά ριζωμένο στην κουλτούρα των Ελλήνων, που αγαπιέται ιδιαίτερα από τον κόσμο. Συμβαίνει ωστόσο κάτι παράδοξο. Αν και η κύρια παραγωγή της εντοπιζόταν παραδοσιακά στη νότια Ελλάδα και κυρίως στην Αττική, σήμερα η ρετσίνα είναι περισσότερο αγαπητή στη βόρεια Ελλάδα. Το φαινόμενο αυτό έχει διάφορες πιθανές εξηγήσεις, όπως για παράδειγμα, το γεγονός ότι η ρετσίνα εμφιαλώθηκε για πρώτη φορά στη Μακεδονία, πριν από περίπου 60 χρόνια και έτσι έγινε γρήγορα γνωστή και προσιτή στον σύγχρονο καταναλωτή ή ακόμη στο ότι η προώθηση του σύγχρονου ελληνικού ποιοτικού κρασιού ξεκίνησε πρώτα από την αγορά της Αθήνας, εκτοπίζοντας έτσι σε σημαντικό βαθμό τη ρετσίνα από τα τραπέζια.

www.georgiadiswines.com

Τι ζητά ο σημερινός καταναλωτής από μια ρετσίνα; Γεωργιάδης Κωνσταντίνος, οινοποιός, Αφοί Γεωργιάδη Οίνος λευκός, ξηρός, ρητινίτης. Πόσο μεγάλη σημασία έχει η σειρά των λέξεων, γιατί σήμερα αυτό που αναζητά ο καταναλωτής είναι ένας τίμιος, ποιοτικός οίνος. Λευκός Ξηρός με διακριτική γεύση και άρωμα ρητίνης πεύκου, χωρίς να καλύπτει το ποιοτικό λευκό κρασί που το συνοδεύει και την ποικιλία σταφυλιού από την οποία προέρχεται. Στο χέρι μας είναι να αποδεικνύουμε στον καταναλωτή ότι η ρετσίνα είναι ένα ποιοτικό λευκό κρασί με προσθήκη ρητίνης και όχι κατώτερης ποιότητας κρασί εμπλουτισμένο με υπερβολική ρητίνη για να καλύπτει τις ατέλειές του.

find us: Αμπελήσιους - Κρασιά Γεωργιάδη

Aπολαύστε Υπεύθυνα

Κ ΡΑ Σ Ι

Χαλκιδική. Προικισμένος αμπελότοπος

Χ αλκιδική Προικισμένος αμπελότοπος

Η αμπελουργική ζώνη με μια ματιά: Έκταση αμπελώνων: 1033 ha Ετήσια παραγωγή κρασιού: 54.470 HL Οινοποιεία: 10 Π.Ο.Π.: Πλαγιές Μελίτωνα (1982) λευκός/ερυθρός - ξηρός Π.Γ.Ε.: Χαλκιδική, Σιθωνία, Άγιο Όρος Ποικιλίες Λευκές: Αθήρι, Ασύρτικο, Ροδίτης, Μαλαγουζιά, Μοσχάτο Αλεξανδρείας, SB, Chardonnay, Viognier, Trebbiano, Ερυθρές: Λημνιό, CS, CF, Ξινόμαυρο, Crenache Rouge, Syrah, Merlot Κορυφαίες εσοδείες: 2001, 2004, 2005, 2009, 2011, 2013

H λαμπρή οινική ιστορία της Χαλκιδικής ξεκινάει από την αρχαιότητα με τα περίφημα κρασιά της Σκιώνης και της Μένδης στην Κασσάνδρα. Η παράδοση της αμπελοκαλλιέργειας διατηρήθηκε ζωντανή με πυλώνα τους αμπελώνες του Αγίου Όρους. Και στους σύγχρονους χρόνους, η δημιουργία του μεγαλύτερου ενιαίου αμπελώνα της χώρας, στο Πόρτο Καρράς στη Σιθωνία, υποστήριξε την αναγέννηση του ελληνικού κρασιού. Ο αμπελώνας του Πόρτο Καρράς 4.000 στρέμματα στις ηλιόλουστες δυτικές πλαγιές του όρους Μελίτωνα σε υψόμετρο 100-350 μέτρων. Στα παραθαλάσσια αμπελοτόπια, η ευνοϊκή επίδραση της θάλασσας μειώνει τις εξάρσεις της θερμοκρασίας, ιδίως κατά τις θερμές ώρες της ημέρας. Στα ημιορεινά αμπελοτόπια, η άνοδος σε υψόμετρο εξασφαλίζει τη μείωση της θερμοκρασίας κατά περίπου 0,5-0,9°C ανά 100 μ., δημιουργώντας πληθώρα μικροκλιμάτων ιδανικών για την προσαρμογή μεγάλης γκάμας ποικιλιών. Δεν είναι τυχαίο ότι εδώ στήθηκε, με την καθοδήγηση του μεγάλου Γάλλου οινολόγου Emile Peynaud, ο μεγαλύτερος πειραματικός αμπελώνας ελληνικών και ξένων ποικιλιών που γνώρισε ποτέ η Ελλάδα! Σήμερα στον αμπελώνα καλλιεργούνται σύμφωνα με τις αρχές της βιολογικής γεωργίας 15 ποικιλίες. Όλα τα αμπέλια είναι ξηρικά, σε γραμμική (Royat), αλλά και κυπελοειδή διαμόρφωση. Το ξηροθερμικό κλίμα ισορροπείται από την ευεργετική υγρασία του πελάγους, το δροσερό μικροκλίμα του γειτονικού πευκοδάσους, καθώς και την ασβεστολιθική σύσταση του εδάφους, που εμφανίζει μεγάλη ικανότητα συγκράτησης νερού. Παράγοντες που ευνοούν την παραγωγή εκλεκτών κρασιών. Έτσι γεννιέται ένα πολύπλοκο ερυθρό, σαρκώδες, με άφθονα κόκκινα φρούτα. Το Π.Ο.Π. Πλαγιές του Μελίτωνα από Λημνιό -μια παλιά ελληνική ποικιλία (αναφέρεται από τον Πολυδεύκη ως Λημνία σταφυλή) με καταγωγή από τη Λήμνο, όπου είναι γνωστή ως Καλαμπάκι- Cabernet Franc και Cabernet Sauvignon. Αξίζει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη Ονομασία Προέλευσης είναι η πρώτη που περιέλαβε στην ποικιλιακή της σύνθεση και διεθνή σταφύλια. Μετά από 12 χρόνια ακολούθησε η δεύτερη, η Π.Ο.Π. Μεσενικόλα. Το αρωματικό, φινετσάτο λευκό Π.Ο.Π. Πλαγιές του Μελίτωνα παράγεται από τον πετυχημένο συνδυασμό των τριών ελληνικών λευκών ποικιλιών: Αθήρι, Ασύρτικο, Ροδίτης.

w i n e p lu s . g r

Κ ΡΑ Σ Ι

Αμπέλια και κρασιά στην Πολιτεία του Άθως Σε όλα σχεδόν τα Αγιορείτικα μοναστήρια υπάρχει μια μακρόχρονη παράδοση στην τέχνη της αμπελουργίας και της παραγωγής κρασιού. Σήμερα, σε αρκετά, ζούμε την αναβίωσή της.

Οι οινοποιοί της Χαλκιδικής απαντούν:

Το κλίμα σ’ αυτή την ευλογημένη λωρίδα γης είναι τυπικό μεσογειακό. Ήπιο, με μαλακό χειμώνα, επαρκέστατη ηλιοφάνεια την άνοιξη και το καλοκαίρι, με τη βουνίσια δροσιά και την πελαγίσια υγρασία να ανακουφίζει τα αμπέλια από τις καλοκαιρινές ζέστες.

Ποια είναι τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα των κρασιών των Πλαγιών του Μελίτωνα; Υλιάννα Στέγγου, οινοποιός, Αντιπρόεδρος Κτήμα Πόρτο Καρράς Το Κτήμα Πόρτο Καρράς είναι η μοναδική οινοποιητική μονάδα που βρίσκεται στην Π.Ο.Π. αμπελουργική ζώνη των Πλαγιών του όρους Μελίτωνα, η οποία λόγω της ιδιαιτερότητάς της χαρίζει και λευκούς και ερυθρούς οίνους. Ελάχιστες αμπελουργικές ζώνες στην Ελλάδα έχουν αυτή τη δυνατότητα. Επιπλέον, η διαχείριση του αμπελώνα γίνεται εξολοκλήρου βιολογικά, καθώς και οι παραγόμενοι οίνοι είναι πιστοποιημένα βιολογικοί. Έχουμε, λοιπόν, ένα σημαντικό προβάδισμα έναντι των συμβατικών οίνων καθώς ικανοποιούμε πλήρως την παγκόσμια τάση για χρήση φιλικών προς το περιβάλλον μεθόδων καλλιέργειας, χρησιμοποιώντας τη σήμανση ecolabel.eu, καθώς λαμβάνουμε υπόψη τη στροφή του σύγχρονου καταναλωτικού κοινού στα βιολογικά προϊόντα.

Οι αμπελώνες είναι εγκατεστημένοι σε πεζούλες με βαθμιαία ομαλή κλίση, σε υψόμετρο 50-400 μέτρων. Ανατολικά βλέπουν τη θάλασσα και δυτικά χαιρετίζουν τον Όλυμπο. Τα εδάφη είναι κυρίως αμμώδη. Επιτρέπουν την καλή στράγγιση και την είσοδο των ριζών στο υπέδαφος, το οποίο καθώς είναι πλούσιο σε γρανίτες και βιοτίτες εγγυάται τη φινέτσα των αρωμάτων και τον πλούτο της γεύσης των κρασιών. Οι περισσότεροι σημερινοί αμπελώνες των μονών είναι γραμμικοί, έχουν προσαρμοστεί στην απαραίτητη χρήση των μηχανών, αλλά έμειναν ξηρικοί όπως και οι παλιοί. Καλλιεργείται μεγάλη γκάμα σταφυλιών και τα κρασιά που εμφιαλώνονται κυκλοφορούν με την ένδειξη Π.Γ.Ε. Άγιο Όρος, μια από τις πρώτες που θεσπίστηκαν στην Ελλάδα, το 1981.

Που βρίσκεται το μέλλον τους και γενικότερα το μέλλον των κρασιών της Χαλκιδικής; Υλιάννα Στέγγου, οινοποιός, Αντιπρόεδρος Κτήμα Πόρτο Καρράς Η παγκόσμια οινική κοινότητα έχει στρέψει πλέον το βλέμμα της στον ελληνικό αμπελώνα που αποτελεί ένα νέο γευστικό πεδίο εξερεύνησης. Ελληνικές γηγενείς ποικιλίες που καλλιεργούνται στη Χαλκιδική, όπως η Μαλαγουζιά και το Λημνιό, το Ασύρτικο, το Αθήρι και ο Ροδίτης συναγωνίζονται επάξια διάσημες και ευρέως γνωστές ξενικές ποικιλίες. Το μέλλον των κρασιών της Χαλκιδικής προμηνύεται εξαιρετικά θετικό, καθώς η Χαλκιδική έχει ένα δυνατό πλεονέκτημα.

Κ ΡΑ Σ Ι

Χαλκιδική. Προικισμένος αμπελότοπος

Château Porto Carras 2006 11.00€ Η ναυαρχίδα του κτήματος, στη Σιθωνία Χαλκιδικής. Το CS συνδυάζεται με Merlot, CF και Λημνιό. Η πρώτη έκφραση του μπορντολέζικου χαρμανιού στην Ελλάδα που έχει αποκτήσει πιστούς οπαδούς και εκτός ελληνικού εδάφους. Πολύπλοκο κρασί, σαρκώδες, με άφθονα κόκκινα φρούτα, έμφαση στη μεταξένια αίσθηση στο στόμα που δίνει και… άλλο νόημα στην παλαίωση.

Κορμιλίτσα 2012 Ε. Τσάνταλη 40.80€ Πυκνό, πολύπλοκο, μπαχαρένιο, αλλά και φρουτώδες. Η μεγάλη αρωματική και γευστική συμπύκνωση των σταφυλιών (Cabernet Sauvignon και Λημνιό) από τον αμπελώνα της οινοποιίας στο Άγιο Όρος είναι προφανής. Προέρχονται από παλαιά κλήματα, πολύ μικρής στρεμματικής απόδοσης και η ζύμωση πραγματοποιείται σε ανοιχτές δρύινες δεξαμενές (αγιορείτικη τεχνική), στο εκεί, αναπαλαιωμένο οινοποιείο.

Επιφανής Οίνος 2010 Μυλοπόταμος 20.00€ Ένα αξιόλογο κρασί από τον αμπελώνα του Μυλοποτάμου στο Άγιο Όρος, που παντρεύει με πολύ ωραίο τρόπο τις ποικιλίες Merlot, Cabernet Sauvignon και Λημνιό. Η συμφωνία αρωμάτων της μύτης, με άφθονα κόκκινα φρούτα, βότανα και πράσινη πιπεριά, μας προετοιμάζει για τη φίνα γεύση και την όμορφη οξύτητα που μας περιμένουν στο στόμα. Οι τιμές των κρασιών είναι ενδεικτικές

Οι οινοποιοί της Χαλκιδικής απαντούν: συνέχεια από τη σελίδα 31

Είναι πόλος έλξης πολλών ξένων τουριστών, οι οποίοι γοητευμένοι από τα τοπικά κρασιά γίνονται πρόξενοί τους στο εξωτερικό. Συγχρόνως, το γρήγορα αναπτυσσόμενο κομμάτι του οινοτουρισμού, που συνδυάζει τα εξαιρετικά κρασιά του κτήματός μας με την ελληνική κουζίνα και τη μεσογειακή γαστρονομία αποτελούν πόλο έλξης χιλιάδων wine lovers, wine bloggers που επιστρέφοντας στην πατρίδα τους γίνονται οι καλύτεροι πρεσβευτές των κρασιών της Χαλκιδικής στο εξωτερικό. Βιολογική καλλιέργεια στο Άγιο Όρος. Πως εφαρμόζεται; Δρ. Γιώργος Σαλπιγγίδης, Διευθυντής Αμπελουργικού Τμήματος Tsantali Η εφαρμογή βιολογικής καλλιέργειας ξεκίνησε στο Άγιο Όρος το 1996, ενώ από το 2000 επεκτάθηκε σε ολόκληρο τον αμπελώνα. Λόγω και της φυσικής απομόνωσής της, η περιοχή αποτελεί τον τυπικό ορισμό της μεθόδου. Έχοντας να διαχειριστούμε εδάφη με οργανική ουσία κάτω του 0,5%, η ενσωμάτωση σημαντικών ποσοτήτων οργανικής ουσίας (>80 κ/στρ) είναι η κύρια πρακτική που ακολουθείται. Το Αγιορείτικο μικροκλίμα προσφέρει εξαιρετική

φυτοπροστασία, ενώ, ανά περίπτωση, για το ωίδιο και τις σήψεις χρησιμοποιούνται θείο και σκευάσματα χαλκού αντίστοιχα. Λημνιό: ποια είναι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του και ποια η πιο καθαρή έκφραση των κρασιών του (φρέσκα, με ωρίμανση σε βαρέλι, σε χαρμάνι με άλλες ξενικές ποικιλίες κλπ); Ηλίας Αντωνιάδης, επικεφαλής οινολόγος Tsantali Η ποικιλία δίνει ερυθρά κρασιά με μέτρια χρωματική ένταση και μέτριο σώμα, ενώ διακρίνεται από ιδιαίτερα, καθαρά αρώματα μικρών κόκκινων φρούτων, βοτάνων και μπαχαρικών. Η παραμονή σε βαρέλι (8-12 μήνες) ενισχύει τον πικάντικο χαρακτήρα και βγάζει πολυπλοκότητα αρωμάτων και γεύσεων. Η σύνδεση του Λημνιού με την αρχαιότητα αποτελεί per se πηγή έμπνευσης και καθιστά εξαιρετικά ενδιαφέρουσες τις μονοποικιλιακές εκδοχές. Παρά ταύτα, η ποικιλία δένει άρτια σε χαρμάνι με Cabernet Sauvignon και Merlot που βελτιώνουν το χρώμα, τη δομή και τη δυνατότητα παλαίωσής του.

Κτήμα Τέχνη Οίνου

ΤΑ Λ Ε Υ Κ Α Τ Η Σ Τ Ε Χ Ν Η Σ Τ έ χ ν η Α λυ π ί α ς λ ε υ κό ς Τ έ χ ν η Α σύ ρ τι κο Τ έ χ ν η Μ α λ α γου ζ ιά Ή δ υ σμα Δ ρ υο ς C h a r d o n n ay Ή δ υ σμα Δ ρ υο ς Α σύ ρ τι κο Οι άνθρωποι του κτήματος Τέχνη Οίνου μοιράζονται έναν διαρκή ενθουσιασμό για την παραγωγή κρασιών ποιότητας.

Κτήμ α Τέχνη Οίνου Μικροχώρι Δράμας www.wineart.gr

Κ ΡΑ Σ Ι

Καβάλα. Αμπελώνες στη σκιά του χρυσαφένιου βουνού

Κ αβάλα Αμπελώνες στη σκιά του χρυσαφένιου βουνού

Η αμπελουργική ζώνη με μια ματιά: 40°56’ B 24°23’ Α Έκταση αμπελώνων: 858 ha Ετήσια παραγωγή κρασιού: 45.700 HL Οινοποιεία: 14 Π.Γ.Ε.: Καβάλα, Παγγαίο, Θάσος Ποικιλίες Λευκές: Ασύρτικο, Μαλαγουζιά, Ροδίτης, Μοσχάτο Αλεξανδρείας, Chardonnay, SB, Sémillon, Trebbiano, Viognier, Gewürztraminer Ερυθρές: Αγιωργίτικο, Λημνιό, Μοσχόμαυρο, Παμίδι, Grenache Rouge, CS, CF, Syrah, Merlot Η Καβάλα είναι γνωστή για: Λευκά κρασιά, αρωματικά με ιδιαίτερα φρουτώδη χαρακτήρα και καλή οξύτητα. Ερυθρά με μεγάλη συμπύκνωση και δυνατότητα παλαίωσης.

Το χθες, το σήμερα και το αύριο στον αμπελώνα της Καβάλας Μεγαλόπρεπο βουνό, το Παγγαίο. Χρυσαφένιο το αποκαλούν, γιατί στην αρχαιότητα διέθετε ξακουστά μεταλλεία. Ας μη ξεχνάμε όμως και τον άλλο θησαυρό, των μύθων και των παραδόσεων που το συνδέουν με τον Διόνυσο και τη σκοτεινή ορφική διδασκαλία. Εδώ, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ανατράφηκε ο θεός του κρασιού. Εδώ κατασπαράχτηκε κι ο άτυχος Ορφέας από τις Μαινάδες. Εδώ διαδραματίστηκε και ο τραγικός μύθος του Λυκούργου, του βασιλιά των Ηδώνων (μιας από τις θρακικές φυλές που ζούσαν στην περιοχή), ο οποίος τιμωρήθηκε επειδή απερίσκεπτα κι αλαζονικά, εναντιώθηκε στη λατρεία του Διονύσου. Όλα αυτά βεβαίως, δεν μπορεί να είναι τυχαία. Έχουν να κάνουν με την εκτεταμένη λατρεία του θεού του κρασιού και φυσικά με την αμπελοκαλλιέργεια και την οινοπαραγωγή στην περιοχή, η οποία από τους παλιούς κατοίκους των χωριών της, αναφέρεται ως «αμπελότοπος». Όλα αυτά όμως μέχρι το 1920, τότε που οι περισσότερες παραδοσιακές καλλιέργειες αντικαταστάθηκαν από την καπνοκαλλιέργεια. Φτάνοντας στις τελευταίες δεκαετίες, βρίσκουμε τον αμπελώνα της περιοχής της Καβάλας να πλησιάζει τα 33.500 στρέμματα. Μόνο που στα 26.900 απ’ αυτά, καλλιεργούνται επιτραπέζιες και διπλής χρήσεως ποικιλίες, που τροφοδοτούν με νόστιμο και υγιές σταφύλι, κυρίως Ροζακί, όχι μόνο τα δικά μας τραπέζια αλλά και πολλά του εξωτερικού. Πάντως, από τα μέσα της δεκαετίας του ‘90, η έκταση των αμπελώνων με οινοποιήσιμες ποικιλίες αυξήθηκε σημαντικά. Ιδίως στις νοτιοανατολικές παρυφές του Παγγαίου, όπου το κλίμα είναι μεσογειακό με επιρροές από τον ορεινό όγκο. Τα φυτά δέχονται τη δροσερή αύρα του Στρυμονικού κόλπου, ενώ το βουνό τα προφυλάσσει από τους ψυχρούς βοριάδες. Τα εδάφη είναι πετρώδη, άγονα και καλά στραγγιζόμενα. Ευνοϊκές με δυο λόγια οι συνθήκες για την καλλιέργεια του αμπελιού. Αυτά λαμβάνοντας υπόψη τους οι οινοποιοί της περιοχής φύτεψαν κοσμοπολίτικα σταφύλια και πολλές ελληνικές ποικιλίες. Και σημειώστε, εδώ έγιναν οι πρώτες φυτέψεις του Αγιωργίτικου εκτός Νεμέας.

Κ ΡΑ Σ Ι

Καβάλα. Αμπελώνες στη σκιά του χρυσαφένιου βουνού

Όβηλος λευκός 2015 Κτήμα Βιβλία Χώρα 15.90€ Σταφύλια Sémillon και Ασύρτικου (50%-50%) από ιδιόκτητους αμπελώνες -βιολογικής καλλιέργειας- στο Κοκκινοχώρι Καβάλας, οινοποιημένα από έμπειρο, προσεκτικό και… ευγενικό χέρι, που μας προσφέρει ένα λευκό παλαίωσης με μεγάλη φινέτσα και αρωματική διάρκεια. Ώριμα εσπεριδοειδή και λευκόσαρκα καλοκαιρινά φρούτα δίπλα σε μέλι και ξηρούς καρπούς κυριαρχούν στην παλέτα της μύτης και στο στόμα. Η οξύτητα επιβεβαιώνει τη φρεσκάδα του συνόλου και ισορροπεί τη λιπαρή γεύση.

Μαλαγουζιά 2015 Οινοποιία Συμεωνίδη 9.80€ Σπινθηροβόλα χροιά, ευχάριστη μύτη με ώριμα λευκά φρούτα, φρεσκάδα γεύσης! Σταφύλια από αμπελώνες σε αμμώδη εδάφη με χαμηλές αποδόσεις χρησιμοποιούνται για την παραγωγή αυτής της κομψής Μαλαγουζιάς. Ένα φινετσάτο κρασί από το Ελαιοχώρι Καβάλας που κάνει πολύ καλή παρέα με τα ζυμαρικά με λευκές σάλτσες.

Gewürztraminer 2015 Ορεινοί Αμπελώνες Λαλίκου 9.80€ Το Gewürztraminer του Κωσταντίνου Λαλίκου, κυκλοφορεί πλέον ξηρό (χωρίς υπολειμματικά σάκχαρα) και σε φιάλη των 750 ml. Κρασί τρομερά αρωματικό, μας κερδίζει αμέσως με το εκρηκτικό κοκτέιλ φρούτων στη μύτη. Γεύση, με κομψά πιπεράτη έκφραση και πραγματική φινέτσα. Οι τιμές των κρασιών είναι ενδεικτικές

Οι οινοποιοί της Καβάλας απαντούν: Ποιες είναι οι κύριες ποικιλιακές τάσεις στον αμπελώνα της Καβάλας; Βασίλης Τσακτσαρλής, οινολόγος και οινοποιός, Κτήμα Βιβλία Χώρα Εδώ και 15 χρόνια στον αμπελώνα του νομού Καβάλας και ιδιαίτερα στην περιοχή του Παγγαίου, καλλιεργούμε κυρίως τις λευκές ποικιλίες Sauvignon Blanc, Ασύρτικο και τις ερυθρές Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah και Αγιωργίτικο. Με αυτές συνεχίζουν, μέχρι και σήμερα, να είναι οι μεγαλύτερες σε στρέμματα εκτάσεις των αμπελιών. Ταυτόχρονα, σε μικρότερες εκτάσεις καλλιεργούνται οι: Chardonnay, Sémillon, Traminer, Ροδίτης, Viogner, Μαλαγουζιά και Βιδιανό. Τα τελευταία χρόνια γίνεται μία προσπάθεια για την αναγέννηση των παλαιών τοπικών ποικιλιών του νομού και κυρίως της ποικιλίας Ροζακί ή Κέρινο Καβάλας.

Ποιο πιστεύετε ότι θα είναι το μελλοντικό ποικιλιακό & οργανοληπτικό προφίλ των κρασιών της Καβάλας, λαμβάνοντας υπόψη τη γεύση του σύγχρονου καταναλωτή; Βασίλης Τσακτσαρλής, οινολόγος και οινοποιός, Κτήμα Βιβλία Χώρα Το ποικιλιακό και οργανοληπτικό προφίλ των κρασιών της περιοχής μας, που έχει δημιουργηθεί τα προηγούμενα χρόνια, τυγχάνει μεγάλης αποδοχής από τους καταναλωτές σε Ελλάδα και εξωτερικό. Τα λευκά μας κρασιά στηρίζονται κυρίως στις ποικιλίες Sauvignon Blanc και Ασύρτικο. Είναι αρωματικά με ιδιαίτερα φρουτώδη χαρακτήρα που οφείλεται κυρίως στην ποικιλία Sauvignon Blanc, πολύ καλή οξύτητα φρεσκάδα και δομή, χαρακτηριστικά της ποικιλίας Ασύρτικο. Τα ερυθρά κρασιά του νομού, παράγονται από τις ποικιλίες Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah και Αγιωργίτικο. Είναι κρασιά μέσης και μεγάλης παλαίωσης και περνάνε τα πρώτα χρόνια της ζωής τους σε δρύινα βαρέλια. Χαρακτηρίζονται από αρώματα κόκκινων φρούτων, βανίλιας, κέδρου και μπαχαρικών. Έχουν πλούσια δομή, πολυπλοκότητα και μακρά επίγευση.

Κ ΡΑ Σ Ι

Δ ΡΑ Μ Α Κοσμοπολίτικη προσέγγιση στο κρασί ΕΣ ΝΙΝ ΤΑ

ΚΟΚΚΙΝ Α ΦΡΟ /ΜΑ ΥΤΑ ΥΡ Α

ΣΩ Μ Α

, ΙΑ Α ΕΡ ΡΙΚ ΙΠ Α Π ΑΧ Π

ΤΑ ΟΥ Η ΦΡ ΕΙΔ Α Ο Ν ΙΔ ΡΙ ΕΡ Π

ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ ΒΟΤΑΝΑ

Α ΑΡΩΜΑΤΑ ΓΗΙΝ

Κ ΕΣΙΤ ΜΕΛΙ, Β ΟΥΤ ΥΡ Ο

Ετήσια παραγωγή κρασιού: 27.225 HL Οινοποιεία: 7 Π.Γ.Ε.: Δράμα, Αδριανή, Αγορά Ποικιλίες Λευκές: Ασύρτικο, Μαλαγουζιά, Ροδίτης, Μοσχάτο Αλεξανδρείας, Ρομπόλα, Chardonnay, SB, Sémillon, Trebbiano, Viognier Ερυθρές: Αγιωργίτικο, Λημνιό, CS, CF, Grenache Rouge, Syrah, Merlot, Nebbiolo, Refosco, Tempranillo Η Δράμα είναι γνωστή για: Λευκά κρασιά με έντονο φρούτο και εξαίσια φρεσκάδα. Ερυθρά με όγκο και πυκνότητα.

ΟΣ ΥΚΤ ΑΣ ΟΡΑΚΤΗΡ Ρ ΧΑ

Έκταση αμπελώνων: 520 ha

ΔΕ ΡΜ Α ,ΤΡ Ο Υ

Η αμπελουργική ζώνη με μια ματιά: 41°9’ B 24°9’ Α

Α Φ

Δράμα. Κοσμοπολίτικη προσέγγιση στο κρασί

Ίσως ακόμη να μην είναι πολλοί οι οινόφιλοι παγκοσμίως που συνδυάζουν την Ελλάδα με τα πραγματικά ζωηρά, δροσιστικά και φρουτώδη λευκά κρασιά. Οι γνώστες ωστόσο αναγνωρίζουν τη Δράμα ως πατρίδα τέτοιων φοβερών φιαλών Sauvignon Blanc, Chardonnay, Sémillon και πιο πρόσφατα Ασύρτικου. Η Δράμα μας σερβίρει επίσης, με το κεφάλι ψηλά, τα κοσμοπολίτικα Syrah, Merlot, Cabernet Sauvignon, Tempranillo, αλλά και Αγιωργίτικα. Ανάμεσά τους, κρασιά συγκλονιστικά. Οικοσύστημα Το κλίμα στην περιοχή της Δράμας είναι ηπειρωτικό και επηρεάζεται από τους τρεις ορεινούς όγκους που την περικλείουν, τα όρη Φαλακρό, Παγγαίο και Μενοίκιο. Οι αμπελώνες, στο σύνολό τους φυτεύσεις των τελευταίων 30 χρόνων, είναι υποδειγματικές καλλιέργειες. Απλώνονται στην κοιλάδα και τους χαμηλούς λόφους στ’ ανατολικά της πόλης με επίκεντρα τις περιοχές της Αδριανής, της Αγοράς, του Μικροχωριού, των Κοκκινογείων και τις παρυφές του Μενοίκιου, σε εδάφη αργιλώδη. Τα σχετικά δροσερά καλοκαίρια, επιτρέπουν την αργή διαδικασία ωρίμανσης, η οποία οδηγείται σε αίσιο πέρας με πολύ καλά ποιοτικά αποτελέσματα τόσο για τις ελληνικές, όσο και για τις διεθνείς ποικιλίες, οι οποίες δίνουν κρασιά πολύ υψηλού επιπέδου. Έντονη αμπελοοινική δραστηριότητα Ο αμπελώνας της Δράμας στην κυριολεξία αναγεννήθηκε την τελευταία 30ετία, αποκλειστικά, χάρις στην προσπάθεια και την επιμονή των οινοποιών της ζώνης. Σήμερα, συνεχίζει να είναι μία από τις περιοχές της Ελλάδας που εμφανίζουν έντονη αμπελοοινική δραστηριότητα. Ωραιότατα επισκέψιμα οινοποιεία, εξαιρετικά κρασιά και οινοπαραγωγοί προσηλωμένοι στην ποιότητα. Μέχρι το 2009 ο αριθμός των οινικών επενδύσεων αυξήθηκε με εντυπωσιακά αποτελέσματα. Υπέροχα οινοποιεία, που υποστηρίζονται από ιδιόκτητους αμπελώνες και παράγουν κρασιά με μεγάλη προσωπικότητα. Ένας στρατός πρωτοκλασάτων παραγωγών αφιερωμένων στην ποιότητα και την αισθητική της. Η γοητεία των εγκαταστάσεων περιέχεται στα κρασιά τους. Και μετά ήρθε η κρίση! Μετά το αρχικό απότομο πάγωμα, οι οινοποιοί της περιοχής, όπως εξάλλου και ολόκληρης της Ελλάδας, αντέδρασαν με σύνεση. Στράφηκαν με σοβαρότητα προς τις ξένες αγορές. Μέσω αυτών ξαναείδαν την ποικιλιακή σύνθεση των κρασιών τους, δίνοντας χώρο και σε ελληνικά σταφύλια, κυρίως το Ασύρτικο, τη Μαλαγουζιά και το Αγιωργίτικο. Έλεγξαν με προσοχή την τιμολόγησή τους. Έβγαλαν στην αγορά και νέες, πιο οικονομικές ετικέτες. Σήμερα, δημιουργούν την Ένωση Οινοπαραγωγών Δράμας και ετοιμάζονται να προχωρήσουν στην αίτηση θέσπισης της ένδειξης Π.Ο.Π. Δράμα! Με μεγάλη χαρά παρακολουθούμε αυτή την έντονη δραστηριότητα, δοκιμάζοντας τα Δραμινά κρασιά. Φίνα ή πληθωρικά, κατακτούν και τους πιο απαιτητικούς ουρανίσκους.

Οι οινοποιοί της Δράμας απαντούν: Ποιες είναι οι κύριες ποικιλιακές τάσεις στον αμπελώνα της Δράμας; Άκης Παπαδόπουλος, οινολόγος και οινοποιός, Κτήμα Τέχνη Οίνου Στο ξεκίνημα της σύγχρονης οινικής ιστορίας της περιοχής, οι κυρίαρχες ποικιλίες ήταν γαλλικές και ειδικά της περιοχής του Bordeaux. Συμπληρωματικά υπήρχαν και άλλες κοσμοπολίτικες διεθνούς φήμης, κυρίως γαλλικές και ιταλικές. Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει μια σημαντική στροφή στην ανάδειξη των ελληνικών ποικιλιών με κυρίαρχες το Ασύρτικο, τη Μαλαγουζιά και το Αγιωργίτικο, οι οποίες χρησιμοποιούνται είτε σε χαρμάνια με τις διεθνείς ποικιλίες, είτε για την παραγωγή μονοποικιλιακών οίνων. Άποψή μου είναι ότι στο μέλλον θα δοθεί ακόμη μεγαλύτερη έμφαση στις ελληνικές ποικιλίες με νέες φυτεύσεις και συνεχείς πειραματισμούς από τα οινοποιεία της περιοχής. Όσον αφορά στον οργανοληπτικό χαρακτήρα των παραγόμενων οίνων, θεωρώ πως θα πρέπει να είναι προς την κατεύθυνση των «μοντέρνων» κρασιών, με καθαρή μύτη, ισορροπημένο στόμα και γενικά όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που περνούν άμεσα στον καταναλωτή το μήνυμα της ποιότητας. Ποια είναι τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα των κρασιών της Δράμας; Φεδερίκος Λαζαρίδης, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος Nico Lazaridi Η Δράμα είναι η περιοχή όπου η σύγχρονη προσέγγιση του marketing βρήκε πεδίο εφαρμογής με τη δημιουργία μεγάλων brands. Ο αμπελώνας της είναι από τους πιο σύγχρονους αμπελώνες τόσο σε επίπεδο φυτικού κεφαλαίου όσο και σε επίπεδο καλλιεργητικής μέριμνας, συμπεριλαμβάνοντας τόσο αναγνωρισμένες διεθνείς ποικιλίες όσο και ανερχόμενες ελληνικές ποικιλίες. Το terroir, η αγάπη των ανθρώπων, αλλά και τα κεφάλαια που επενδύθηκαν στη Δράμα μπόρεσαν να υποστηρίξουν παραγωγές υψηλών προδιαγραφών και να δημιουργήσουν εξαιρετικά κρασιά. Που βρίσκεται το μέλλον τους; Φεδερίκος Λαζαρίδης, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος Nico Lazaridi Η περιοχή έγινε γνωστή πρωτίστως για τα ερυθρά κρασιά της, ενώ σήμερα δεν υπολείπονται και τα λευκά της. Αυτό που προέχει είναι να δημιουργηθεί μια ταυτότητα στην περιοχή αυτή, τόσο σε επίπεδο λευκών όσο και ερυθρών οίνων. Το μέλλον των Δραμινών κρασιών βρίσκεται στο να εντοπιστούν -από τις πολλές διαφορετικές ποικιλίες που καλλιεργούνται- αυτές που στο σύνολο του Π.Γ.Ε. Δράμα θα δώσουν μια σειρά από κρασιά, τα οποία, τόσο σε επίπεδο ποιότητας όσο και σε επίπεδο ποσότητας, θα δημιουργήσουν μια κρίσιμη μάζα που θα διεκδικήσουν ένα μερίδιο στο σύνολο της αγοράς του εσωτερικού και του εξωτερικού. Σαφέστατα και η τιμή θα παίξει τον δικό της ρόλο.

Κ ΡΑ Σ Ι

Δράμα. Κοσμοπολίτικη προσέγγιση στο κρασί

Αμέθυστος 2015 Κτήμα Κώστα Λαζαρίδη 9.90€ Ένα κρασί που αγαπήθηκε με πάθος από τις αρχές της δεκαετίας του ’90. Μια βόμβα πυκνού, ώριμου φρούτου με τραγανή οξύτητα και ευχάριστο πάχος. Μεγάλη επιτυχία του ντουέτου: Sauvignon Blanc και Ασύρτικο. Πλέον κυκλοφορεί με νέα, περισσότερο λιτή, καθαρή και ευανάγνωστη ετικέτα.

Ήδυσμα Δρυός Ασύρτικο 2015 Κτήμα Τέχνη Οίνου 11.90€ Μια εξαιρετική εκδοχή βαρελάτου Ασύρτικου με σοφιστικέ χαρακτήρα. Ο πλούτος συνυπάρχει με την κομψότητα, τα καραμελωμένα φρούτα με τη χαλιναγωγημένη βανιλάτη πνοή. Τυπικότατο, με φρεσκάδα και αντοχή στον χρόνο. Η ονομασία Ήδυσμα Δρυός παραπέμπει στον πλούτο και τη γλυκύτητα που χαρίζει η οινοποίηση και 5μηνη παραμονή του σε καινούρια δρύινα βαρέλια.

Thyrsus 2014 Οινογένεσις 10.90€ Το νεότερο κρασί της Οινοποιίας Οινογένεσις από την Αδριανή Δράμας, φέρει την υπογραφή του νεαρού οινολόγου και οινοποιού Αλέξανδρου Τσάλκου. Η πρωτότυπη ποικιλιακή σύνθεση, Μαλαγουζιά και Viognier (60%-40%), εκφράζεται με το λουλουδάτο αρωματικό προφίλ της πρώτης και το βουτυράτο στόμα του δεύτερου.

Exis 2015 Κτήμα Μανωλεσάκη 6.50€ Ένα θαυμάσιο, φινετσάτο και μαλακό κρασί, τελειώνει με ευπρόσδεκτη φρεσκάδα και αρώματα φρούτων που ευφραίνουν την ψυχή μας. Κι έτσι, αυτό το χαρμάνι Μαλαγουζιάς και Ασύρτικου (55% - 45%) από την Αδριανή της Δράμας, αναδεικνύεται σε τέλειο απεριτίφ.

Πύλη ροζέ 2015

Κτήμα Μιχαηλίδη 10.90€ Καλοφτιαγμένο, δροσιστικό ροζέ, 100% Syrah από τα Κύρια και τον Άγιο Αθανάσιο Δράμας. Το χρώμα του παίζει στα όρια του τριαντάφυλλου και του βύσσινου. Το άρωμα θυμίζει κεράσι και μια μικρή ανάσα φλούδας καραμέλας. Φρέσκο και χυμώδες με πλούσια, μαλακιά, δροσιστική γεύση.

w i n e p lu s . g r

Κ ΡΑ Σ Ι

Thema ερυθρό 2012 Κτήμα Παυλίδη 14.50€ Φοβερή πυκνότητα φρούτου. Βελούδινες τανίνες. Το χαρμάνι του Syrah με το Αγιωργίτικο (60%-40%) είναι υπεύθυνο για αυτό το αριστούργημα που εντυπωσιάζει με το πορφυρό χρώμα, την πολυπλοκότητα, την ισχύ και την πικάντικη τσαχπινιά. Και βεβαίως, οι ιδιαίτερα χαμηλές στρεμματικές αποδόσεις, η προσεκτική διαλογή των σταφυλιών, οι μεγάλες εκχυλίσεις και η 12μηνη ωρίμανση αποκλειστικά σε καινούργια βαρέλια. Κι έτσι το ερυθρό Thema συνεχίζει την πετυχημένη καριέρα του, με στόφα ντίβας.

Μαγικό Βουνό 2010 Château Nico Lazaridi 21.50€ Ένα κρασί ράτσας από την Αγορά Δράμας με φανατικούς φίλους. Το χαρμάνι Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc (50%-50%) σε απογείωση. Στη μύτη μάς χαρίζει το αξεπέραστο παιχνίδι βατόμουρου και βύσσινου, καταλήγοντας σε νότες βανίλιας από τη 16μηνη παλαίωση σε δρύινα βαρέλια. Με στιβαρή παρουσία και ρώμη. Δώστε του χρόνο να αναπνεύσει στο ποτήρι για να σας αποκαλύψει και το μεγαλείο του μπουκέτου του. Οι τιμές των κρασιών είναι ενδεικτικές

Οι οινοποιοί της Δράμας απαντούν: συνέχεια από τη σελίδα 39

Ποια πιστεύετε ότι είναι σήμερα η θέση των κρασιών της Δράμας στην Ελληνική αλλά και την παγκόσμια αγορά; Γεράσιμος Λαζαρίδης, οινολόγος και οινοποιός, Κτήμα Κώστα Λαζαρίδη Η Δράμα είναι από τις νεότερες οινοπαραγωγικές περιοχές της Ελλάδας με σύγχρονη τεχνογνωσία -αμπελουργικά και οινοποιητικάκαι παράγει κρασιά υψηλής ποιότητας. Αυτό αναγνωρίζεται από τους Έλληνες καταναλωτές, οι οποίοι την τοποθετούν πολύ ψηλά στις προτιμήσεις τους, όπως φαίνεται και από την ανάπτυξη που γνωρίζουν οι οινοποιίες του νομού. Εκτός Ελλάδος, τα χαρακτηριστικά χαρμάνια διεθνών και ελληνικών ποικιλιών, όπως το Sauvignon Blanc με Ασύρτικο του Λευκού Αμέθυστου, είναι πιο οικεία στον ξένο καταναλωτή και βοηθάνε στη γνωριμία του με το μοντέρνο πρόσωπο της ελληνικής οινοποίησης. Που βρίσκεται το μέλλον τους; Τι πιστεύετε για τη θέσπιση του Π.Ο.Π. Δράμα; Γεράσιμος Λαζαρίδης, οινολόγος και οινοποιός, Κτήμα Κώστα Λαζαρίδη Η περαιτέρω ανάδειξη των εξαιρετικών δυνατοτήτων του terroir, η μεγαλύτερη συμμετοχή ελληνικών ποικιλιών και η συνεχής

έρευνα και ο πειραματισμός στον αμπελώνα και στην οινοποίηση θα ισχυροποιήσουν ακόμη περισσότερο τη θέση των Δραμινών κρασιών στον Ελληνικό οινικό χάρτη. Όσον αφορά στον Π.Ο.Π. Δράμα, πιστεύω ότι μετά από περισσότερα από 30 χρόνια επαγγελματικής αμπελοκαλλιέργειας και με την υψηλή ποιότητα των κρασιών, η οποία αποδεικνύεται τόσο από την επιτυχημένη εξαγωγική τους πορεία όσο και από την πληθώρα βραβεύσεων σε έγκυρους διεθνείς διαγωνισμούς, είναι καιρός να προχωρήσουμε σε ένα λευκό και ερυθρό Π.Ο.Π. στην περιοχή μας. Ποια είναι τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα των κρασιών των Δράμας; Παναγιώτης Κυριακίδης, οινολόγος, Διευθυντής Κτήμα Παυλίδη Η παραγωγή ποιοτικών οίνων στην περιοχή της Δράμας εδώ και πολλά χρόνια δείχνει τη δυναμική της περιοχής, γεγονός που μας κάνει πλέον να μιλάμε για «terroir». Τα κρασιά της Δράμας έχουν συνδεθεί με την ποιότητα στη συνείδηση του καταναλωτή. Στόχος να γίνει η περιοχή Π.Ο.Π., να αναδειχθούν ελληνικές ποικιλίες που θα δημιουργήσουν καλή φήμη σε όλο τον κόσμο.

Κ ΡΑ Σ Ι

Άβδηρα – Μαρώνεια. Η διονυσιακή γοητεία της Θράκης

Άβδηρα – Μ αρ ώ νεια Η διονυσιακή γοητεία της Θράκης

ΟΙ αμπελουργικΕΣ ζώνΕΣ με μια ματιά: ΑΒΔΗΡΑ 40°97’ B 24°95’ Α Έκταση αμπελώνων: 895 ha Οινοποιεία: 3 Π.Γ.Ε.: Άβδηρα Ποικιλίες: Λευκές: Αθήρι, Ασύρτικο, Μαλαγουζιά, Μοσχάτο Αλεξανδρείας, Ζουμιάτικο, Ροδίτης, Chardonnay, SB, Trebbiano Ερυθρές: Λημνιό, Μαυρούδι, Παμίδι, CS, Grenache Rouge, Merlot, Syrah ΜΑΡΩΝΕΙΑ Έκταση αμπελώνων: 2.086 ha Οινοποιεία: 2 Π.Γ.Ε.: Ίσμαρος Ποικιλίες: Λευκές: Μοσχάτο Αλεξανδρείας, Ροδίτης, Chardonnay, SB Ερυθρές: Λημνιό, Μαυρούδι, CS, Grenache Rouge, Merlot, Syrah, Mourvedre

Άβδηρα Στην αρχαιότητα εδώ βρισκόταν μια σπουδαία πόλη, η πατρίδα του Δημόκριτου που οι ανασκαφές την αποκάλυψαν σ’ όλο της το μεγαλείο. Στην περίφημη αρχαϊκή πόλη των Αβδήρων, καλλιεργούσαν επιμελώς το αμπέλι. Στο Βυζάντιο, μάλιστα, θεωρούσαν την περιοχή έναν από τους κορυφαίους αμπελώνες της αυτοκρατορίας, κάτι σαν το Bordeaux του σύγχρονου κόσμου. H σύγχρονη ιστορική διαδρομή του αμπελώνα των Αβδήρων ήταν αντίστοιχη μ’ αυτή ολόκληρης της Θράκης. Που σημαίνει ότι οι πρόσφυγες, κυρίως από την Ανατολική Ρωμυλία, με την εγκατάστασή τους μετέφεραν και την παράδοση της αμπελοκαλλιέργειας και της παραγωγής κρασιού. Ωστόσο, στα μέσα του 20ου αιώνα οι αμπελώνες εγκαταλείφθηκαν χάριν άλλων καλλιεργειών, κυρίως του καπνού. Η δραστηριότητα ξεκίνησε και πάλι στην εκπνοή του, αφότου εγκρίθηκε η Γεωγραφική Ένδειξη Άβδηρα. Σήμερα, είναι μια από τις δυναμικές αμπελουργικές περιοχές με τους οινοποιούς να δείχνουν ενδιαφέρον και για τις τοπικές ποικιλίες όπως το βαθύχρωμο Μαυρούδι και το ερυθρωπό Παμίδι. Μαρώνεια: Αμπέλι και κρασί από τους αρχαίους χρόνους Μια εκ βαθέων ιστορική αναδρομή στο κρασί της Μαρώνειας, μας πηγαίνει πάρα, μα πάρα πολύ πίσω στον χρόνο. Στην ύστερη εποχή του χαλκού, τότε που κατέφτασαν και ρίζωσαν στην παραλία του Ισμάρου οι Κίκονες, ο πιο πολιτισμένος απ’ όλους τους Θρακιώτικους λαούς, που με αρχηγό τον Εύφημο, έτρεξαν σε βοήθεια του Πριάμου, στον Τρωικό πόλεμο. Γι’ αυτό, όπως μας λέει ο Όμηρος, όταν έφτασε στη χώρα τους ο Οδυσσέας, για να τους εκδικηθεί, κυρίευσε την πόλη τους. Και μετά πήρε τον δρόμο για την πατρίδα του, έχοντας μαζί του το κρασί που του πρόσφερε ο Μάρωνας, ο ιερέας του Απόλλωνα που κατοικούσε εκεί. Πρόκειται για το φλογάτο, γλυκό σαν μέλι κι ευωδιαστό Μαρώνειο οίνο με τον οποίο ο Ομηρικός ήρωας, μέθυσε αργότερα τον Πολύφημο κι έσωσε τους συντρόφους του από τη σπηλιά του Κύκλωπα. Αυτά όμως συνέβαιναν στην εποχή των μύθων. Στη σύγχρονη εποχή, οι λιγοστοί αμπελώνες που υπήρχαν στην περιοχή, στα μέσα περίπου του περασμένου αιώνα ξεριζώθηκαν, καθώς δεν παρουσίαζαν κανένα εμπορικό ενδιαφέρον. Η αναβίωση του αμπελώνα της Μαρώνειας ξεκινά στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Στήθηκαν αμπελώνες, οι οποίοι αμφιθεατρικά τοποθετημένοι στους ήπιους λόφους της περιοχής, έχουν στη πλάτη τους τον Ίσμαρο και πιο πίσω τη Ροδόπη για να τους προφυλάσσει από τους βοριάδες. Μπροστά τους το Αιγαίο που μαλακώνει τα χειμωνιάτικα κρύα, ενώ το καλοκαίρι φέρνει έναν τοπικό άνεμο από τη Σαμοθράκη που τα δροσίζει. Όσο για το έδαφος, το βαθύ κόκκινο χρώμα του, μαρτυρά την παρουσία της αργίλου και προετοιμάζει για την παραγωγή κρασιών με πλούτο γεύσης. Ποιες ποικιλίες επιλέχτηκαν να καλλιεργηθούν; Κυρίως διεθνείς αλλά και ελληνικές, όπως το Λημνιό και το Μαυρούδι.

w i n e p lu s . g r

Κ ΡΑ Σ Ι

Αδάμαστο 2013 Ε. Τσάνταλη 10.50€ Με την ονομασία Μαυρούδι συναντούμε πολλά σταφύλια σχεδόν σε όλη την Ελλάδα. Το κοινό τους χαρακτηριστικό είναι το μαύρο χρώμα του φλοιού τους. H Tσάνταλη οινοποιεί Μαυρούδι από τη Μαρώνεια και αποδίδει την καθαρή έκφραση του terroir σε ένα μονοποικιλιακό κρασί μαλακό, πλούσιο, φρουτώδες.

Fine Mavroudi 2012 Anatolikos Vineyards 22.00€ Μαυρούδι με μικρή συμμετοχή CS (10%) από αμπελώνες μικρής στρεμματικής απόδοσης στα Άβδηρα. Μετά από ζύμωση και 18μηνη ωρίμανση σε δρύινα βαρέλια, το φρούτο του κρασιού τυλίχτηκε κομψά με τον μανδύα του ξύλου. Ωραία δομημένο, με στιβαρές τανίνες. Οι τιμές των κρασιών είναι ενδεικτικές

Κ ΡΑ Σ Ι

Ραψάνη – Κρανιά. Πολυδιάστατα ερυθρά κρασιά

Ρα ψάνη – Κ ρανιά Πολυδιάστατα ερυθρά κρασιά με δύναμη και χάρη

ΟΙ αμπελουργικΕΣ ζώνΕΣ με μια ματιά: ΡΑΨΑΝΗ 39°90’ B 22°54’ Α Έκταση αμπελώνων: 170 ha Ετήσια παραγωγή κρασιού: 100 HL Οινοποιεία: 4 Π.Ο.Π.: Ραψάνη (1971) ερυθρός ξηρός Ποικιλίες Ερυθρές: Ξινόμαυρο, Σταυρωτό, Κρασάτο Η Ραψάνη είναι γνωστή για τα: Πολυσδιάστατα ερυθρά κρασιά με δύναμη αλλά και χάρη. Κορυφαίες εσοδείες: 2001, 2005, 2009, 2011, 2012 ΚΡΑΝΙΑ 39°92’ B 22°56’ Α Έκταση αμπελώνων: 9 ha Οινοποιεία: 1 Π.Γ.Ε.: Κρανιά Λευκός/ερυθρός - ξηρός Ποικιλίες Λευκές: Chardonnay Ερυθρές: CS, Merlot

Ολύμπιοι Θεοί, αμπελώνες και κρασί στη Ραψάνη Ο αμπελώνας της Ραψάνης, έκτασης 170 ha και με παραγωγή σταφυλιών που μόλις ξεπερνά τους 1.000 τόνους, σκαρφαλώνει στις αντικρυστές πλαγιές της κοιλάδας του Πηνειού. Τα περισσότερα αμπέλια είναι φυτεμένα στις νότιες πλαγιές του Ολύμπου και σε υψόμετρο που φτάνει στα 800 μέτρα, στις περιοχές της Ραψάνης και του Πυργετού για να έχουν νοτιανατολική έκθεση στον ήλιο. Το μαγευτικό περιβάλλον της ζώνης συμπληρώνεται από ορισμένους αμπελώνες στην απέναντι πλευρά της κοιλάδας, στα ονομαστά Αμπελάκια του Κισσάβου. Οι ορεινοί όγκοι και τα δάση τους σε συνδυασμό με τους υδάτινους, τον Πηνειό ποταμό και τη θάλασσα, παίζουν καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία ενός χερσαίου μεσογειακού μικροκλίματος που χαρακτηρίζεται από μαλακούς χειμώνες και δροσερά καλοκαίρια. Συνθήκες που βοηθούν την αργή ωρίμανση των σταφυλιών και την καλύτερη σύστασή τους στο στάδιο της τεχνολογικής ωρίμανσης. Ο αμπελώνας, σχεδόν στο σύνολό του, είναι διαμορφωμένος σε κύπελα, με πυκνή φύτευση, που για ορισμένα ορεινά αμπελοτόπια φτάνει και τα 1.000 φυτά/στρέμμα. Στην ποικιλιακή του σύνθεση συμμετέχουν τρεις ερυθρές ποικιλίες: το γνωστό Ξινόμαυρο, το Κρασάτο και το Σταυρωτό, με τις δυο τελευταίες να καλλιεργούνται παραδοσιακά και αποκλειστικά στην εδώ ζώνη. Από τη συνοινοποίησή τους (στα ποσοστά με τα οποία βρίσκονται και στους αμπελώνες) παράγεται ο Π.Ο.Π. Ραψάνη, ερυθρό κρασί με πολύπλοκο μπουκέτο και ρουμπινί χρώμα που γρήγορα αποκτά γλυκούς καστανούς τόνους. Στο στόμα είναι στρόγγυλο και ζεστό με χαλινωμένο το νεύρο του Ξινόμαυρου. Οικοσύστημα και κρασιά στην Κρανιά Στις ανατολικές πλαγιές του Ολύμπου το μικροκλίμα είναι υπέροχο για την καλλιέργεια του αμπελιού. Οι χειμώνες κρύοι, με αρκετές βροχές, εξασφαλίζουν στα αμπέλια το απαραίτητο υδατικό απόθεμα για να ανταπεξέλθουν στο σχετικά ξηρό και άνoμβρο καλοκαίρι. Το οποίο καλοκαίρι ευνοείται από τις θαλασσινές πρωινές αύρες του Αιγαίου και τους βουνίσιους απογευματινούς αέρηδες, διασφαλίζοντας την υγεία των αμπελιών. Επιπλέον, οι μεγάλες διαφορές θερμοκρασίας μεταξύ ημέρας και νύχτας επιτρέπουν την αργή ωρίμανση των σταφυλιών. Όλα τα παραπάνω οδήγησαν στην εγκατάσταση του αμπελώνα της Κρανιάς. 90 στρέμματα σε πετρώδη και αμμο-αργιλοπηλώδη επικλινή εδάφη που εξασφαλίζουν την καλή στράγγιση. Σε συνδυασμό με το μεγάλο υψόμετρο (350-820 μ) οδηγούν σε κρασιά με φινέτσα αρωμάτων και πολύ καλή οξύτητα. Τα σταφύλια που επιλέχθηκαν για την ποικιλιακή σύνθεση του Π.Γ.Ε. Κρανιά είναι αποκλειστικά διεθνή: Cabernet Sauvignon, Merlot και Chardonnay. Γι’ αυτόν τον λόγο και η περιοχή εξαιρέθηκε από τη ζώνη Π.Ο.Π. Ραψάνη στην οποία και αρχικά περιλαμβανόταν. Τα δε κρασιά, τόσο το ερυθρό όσο και το λευκό, με θελκτική πολυπλοκότητα, καλή δομή και πλούσια γεύση, αντέχουν στη μακρόχρονη παλαίωση.

Κ ΡΑ Σ Ι

Ραψάνη – Κρανιά. Πολυδιάστατα ερυθρά κρασιά

Ραψάνη Grande Reserve 2009 Ε. Τσάνταλη 21.30€ Κρασί με ένταση και συγχρόνως ευγένεια. Ένταση στο πορφυρό χρώμα και στη μύτη που ελευθερώνει βανίλια και καπνό πριν κατασταλάζει στην παλέτα των μπαχαρικών. Ευγένεια και φινέτσα στις καμπύλες του σώματος. Ένα κρασί κλάσης, κορυφαία έκφραση Ραψάνης, που παράγεται μόνο τις πολύ καλές χρονιές σε περιορισμένη ποσότητα. Έχει ήδη ωριμάσει 18 μήνες σε δρύινα βαρέλια και 18 μήνες στη φιάλη, αλλά μπορεί να παλαιώσει αρκετούς ακόμη στα κελάρια μας. Από επιλεγμένους αμπελώνες στις δυτικές πλαγιές του Ολύμπου και την Οινοποιία Τσάνταλη στην οποία οφείλουμε την αναβίωση του αμπελώνα της ζώνης.

Μεθ’υμών 7 2011 Οινοποιία Ντούγκου 19.70€ Ένα κρασί πλατύ σε αρώματα και δομή από τον Θάνο και τη Λουϊζα Ντούγκου και τους ιδιόκτητους, βιολογικής καλλιέργειας, αμπελώνες τους στα Προσήλια Ραψάνης. Βαθύχρωμο και μαρμελαδένιο, με γλυκές τανίνες και πλούσια υφή. Βάλτε το δίπλα σε ένα λιπαρό κρέας και θα αντιληφθείτε όλο το μεγαλείο της 5αδας: Λημνιώνα, Syrah, Grenache Rouge, Cabernet Franc, Merlot.

Κτήμα Κατσαρού 2005 20.50€ Από τα πρώτα ελληνικά κρασιά παλαίωσης που κυκλοφόρησαν, συνεχίζει την πετυχημένη του πορεία προτείνοντας το φρούτο και την πυκνότητα, που παραπέμπουν σε κρασιά του Νέου Κόσμου, με τη φινέτσα και την κομψότητα του Παλαιού. Από Cabernet Sauvignon και Merlot αμπελώνων που βρίσκονται στα 750 μέτρα στις ανατολικές πλαγιές του Ολύμπου. (Π.Γ.Ε. Κρανιά) Οι τιμές των κρασιών είναι ενδεικτικές

Οι οινοποιοί της Ραψάνης απαντούν: Ποια είναι τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα των κρασιών των Ραψάνης; Που βρίσκεται το μέλλον τους; Περικλής Δράκος, Διευθυντής Εξαγωγών Tsantali Η Ραψάνη εμπεριέχει τις αξίες που κτίζουν τα μεγάλα wine brands: το απαραίτητο «intriguing» αμπελοοινικό στοιχείo έχει ως σημείο αφετηρίας τον Όλυμπο, ένα διεθνώς αναγνωρίσιμο brand, ταυτισμένο με σαγηνευτικές αφηγήσεις. Δουλεύοντας στρατηγικά πάνω σε αυτή τη δυναμική βάση, έχουμε καταφέρει το όνομα Rapsani να αποτελεί σήμερα ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα σήματα του ελληνικού αμπελώνα με επώνυμη ζήτηση. Έχουμε την τύχη να βρισκόμαστε σε μια ζώνη που προσφέρει πολλά στοιχεία που ξεχωρίζουν και μπορούν να αξιοποιηθούν εξελίσσοντας το brand. Επόμενο στόχο για εμάς αποτελεί η ανάδειξη των υπoζωνών της Ραψάνης.

Τι ζητούν οι καταναλωτές από μια οινοτουριστική εμπειρία στη Ραψάνη; Λίλυ Δημητρίου, Διευθύντρια Marketing και Επικοινωνίας Tsantali Η διαχείριση της Ραψάνης σαν «μια από τα ίδια» με συνηθισμένες επισκέψεις και κλασικές γευσιγνωσίες, θεωρήσαμε ότι αδικούν τη ζώνη καθώς δεν αναδεικνύουν τη μοναδικότητά της. Έτσι, δημιουργήσαμε το concept του RAPSANI WINE ADVENTURE, ενσωματώνοντας τις πιο σύγχρονες τάσεις του οινοτουρισμού και ένα δημιουργικό marketing. Δεν μιλάμε για το πόσο ξεχωριστή είναι η Ραψάνη, το δείχνουμε οδηγώντας τον επισκέπτη στη βιωματική ανακάλυψη της ζώνης. Μέσα από την ανάβαση στον Όλυμπο με ανοικτά τζιπ και την αίσθηση της περιπέτειας, η «ψυχή» (ιστορία, παράδοση, εξέλιξη, κρασί και γαστρονομία) της Ραψάνης αποκαλύπτεται με έναν τρόπο που «γράφει» στον επισκέπτη. Σχεδόν 3μιση χρόνια μετά, η ανταπόκριση στο Rapsani Wine Adventure είναι θεαματική, με κρατήσεις από όλο τον κόσμο.

Κ ΡΑ Σ Ι

Τύρναβος – Μετέωρα

ΤΑμπελώνες ύρναβος – Μ ετέωρα και κρασιά στη βόρεια Θεσσαλία

Η αμπελουργική ζώνη με μια ματιά: ΤΥΡΝΑΒΟΣ 39°73’ B 22°28’ Α Έκταση αμπελώνων: 150 ha Έκταση αμπελώνων Μοσχάτου Αμβούργου: 100 ha Οινοποιεία: 4 Π.Γ.Ε.: Τύρναβος Ποικιλίες: Λευκές: Ροδίτης, Σαββατιανό, Μαλαγουζιά, Ντεμπίνα, Chardonnay, SB Ερυθρές: Μοσχάτο Αμβούργου, Λημνιώνα, Λημνιό, CS, Merlot, Syrah, Grenache Rouge ΜΕΤΕΩΡΑ 39°72’ B 21°63’ Α Έκταση αμπελώνων: 50 ha Οινοποιεία: 2 Π.Γ.Ε.: Μετέωρα Ποικιλίες: Λευκές: Ασύρτικο, Μαλαγουζιά, Ροδίτης, Ντεμπίνα, Μπατίκι, Chardonnay Ερυθρές: Ξινόμαυρο, CS, Syrah, Cinsault, Λημνιώνα, Βλάχικο

Αμπέλια και κρασιά στον Τύρναβο Σαφώς, η μεγαλύτερη συγκέντρωση του Θεσσαλικού αμπελώνα βρίσκεται στον Τύρναβο, στο βορειοανατολικό τμήμα του διαμερίσματος. Και σαφώς, η κυρίαρχη ποικιλία της περιοχής είναι το Μοσχάτο Αμβούργου, η οποία καλλιεργείται στο 67% της συνολικής έκτασης των αμπελιών. Το αρωματικό σταφύλι είναι ταυτισμένο με τον τόπο, δίνοντας φινετσάτα, ευκολόπιοτα κρασιά και βεβαίως τη βάση για το φημισμένο τσίπουρο. Αν λάβουμε υπόψη μας το ότι η έκταση της ποικιλίας σε ολόκληρη την υπόλοιπη Ελλάδα δεν ξεπερνά τα 160 ha, είναι απολύτως δικαιολογημένη η πολύ πρόσφατη θεσμοθέτηση της ονομασίας Μοσχάτο Τυρνάβου, ως συνώνυμό της. Αντίστοιχα, στα λευκά σταφύλια, κυριαρχεί ο Ροδίτης, που δίνει φίνα κρασιά, μονοποικιλιακά ή χαρμάνια με τις διεθνείς που καλλιεργούνται στη ζώνη με επιτυχή αποτελέσματα. Ανάμεσα τις υπόλοιπες ποικιλίες που καλλιεργούνται στην περιοχή από παλιά, βρίσκουμε την ερυθρή Λημνιώνα, μια από τις σπάνιες ελληνικές ποικιλίες, η οποία χάρις στην ευαισθησία των οινοπαραγωγών δεν χάθηκε από το οινικό στερέωμα. Με σήμα κατατεθέν της, τον βοτανικό και φρουτώδη χαρακτήρα μας δίνει κρασιά με τυπικότητα χαρακτήρα. Αμπέλια και κρασιά στη σκιά των Μετεώρων Στη βορειοδυτική Θεσσαλία, υπήρχε μακρά παράδοση αμπελοκαλλιέργειας στην Καλαμπάκα, με επίκεντρο το χωριό Καστράκι, νότια από τα επιβλητικά Μετέωρα. Η περιοχή ήταν γνωστή κυρίως για τα ερυθρά κρασιά της. Μετά από μια περίοδο κάμψης, αντίστοιχη με αυτή που παρατηρούμε και σε άλλα διαμερίσματα της χώρας, η καλλιέργεια αμπελιών επέστρεψε στην ευρύτερη περιοχή και θεσπίστηκε η Γεωγραφική Ένδειξη Μετέωρα. Η περιοχή έχει ηπειρωτικό κλίμα με βαρείς υγρούς χειμώνες και ηλιόλουστα, θερμά, ξηρά καλοκαίρια. Ως ευνοϊκός παράγοντας, οι συχνοί βορεινοί άνεμοι από τα βουνά της Πίνδου δροσίζουν τα αμπέλια και αποτρέπουν την ανάπτυξη ασθενειών. Οι καινούργιοι αμπελώνες, όλοι γραμμικοί, στήθηκαν σε πλαγιές με υψόμετρο που ξεκινά στα 150 και φτάνει τα 800 μέτρα. Η σύσταση του εδάφους εμφανίζει μεγάλη ποικιλία, λόγω του σπάνιου σχηματισμού των πετρωμάτων των Μετεώρων. Ως βασικό, ωστόσο, συστατικό, ο σχιστόλιθος παρέχει πολύ καλή αποστράγγιση. Στα ασβεστολιθικά -με προέλευση θαλάσσιων απολιθωμάτων- εδάφη φυτεύτηκαν οι λευκές ποικιλίες, αποσκοπώντας στη μεταλλικότητα και την υψηλή οξύτητα. Αντίστοιχα, στις περιοχές με αργιλοαμμώδη σύσταση -και κατά τόπους με έντονη παρουσία σιδήρου- καλλιεργούνται οι ερυθρές ποικιλίες διασφαλίζοντας τις ώριμες τανίνες. Όσο, για την ποικιλιακή σύνθεση του αμπελώνα, επιλέχθηκαν διεθνείς και ελληνικές ποικιλίες, δίνοντας έμφαση και σε σπάνια ελληνικά σταφύλια όπως η Λημνιώνα και το Βλάχικο.

w i n e p lu s . g r

Κ ΡΑ Σ Ι

Μοσχάτος Τυρνάβου ροζέ 2015 Κτήμα Μίγα 5.70€ Μοντέρνο ροζέ από Μοσχάτο Αμβούργου που φτάνει στο τραπέζι για να σας αποπλανήσει. Εφόδιά του, το ορεκτικό. αχνό ροδίζον χρώμα. Η μύτη ροδοπέταλων. Το άρωμά του θα σας ταξιδέψει σε ολάνθιστους κήπους! Στο στόμα, θα χαρείτε την αίσθηση φρεσκάδας και την ευωδιά. Οι ιδιόκτητοι αμπελώνες βρίσκονται στη θέση «Παλαιός Άμπελος» Τυρνάβου.

Κτήμα Θεόπετρα ροζέ 2015 12.00€ Το νοιώθεις με την πρώτη γουλιά! Αυτό το ροζέ χαρμάνι Λημνιώνας και Syrah που καλλιεργούνται σε αμπελώνες των Μετεώρων είναι πολύ πετυχημένο. Με ένταση και ζωντάνια στην τριανταφυλλένια όψη. Πλούτο στη μύτη όπου εύκολα ξεχωρίζει η ώριμη φράουλα και το βατόμουρο. Γεύση μαλακή, στρόγγυλη όλο φρεσκάδα.

Λημνιώνα 2012 Κτήμα Ζαφειράκη 16.50€ Εξαιρετική γηγενής ποικιλία που χάρις στην ευαισθησία και την επιμονή, καταρχάς του ίδιου του Χρήστου Ζαφειράκη, δεν χάθηκε από το οινικό στερέωμα. Στα χέρια του μας δίνει ένα ερυθρό με φινέτσα, ελκυστικό αρωματικό μπουκέτο και ακόμη πιο ελκυστική φρεσκάδα στη γεύση. Κρασί που γοητεύει με την έκφραση κομψότητας που αποπνέει. Οι τιμές των κρασιών είναι ενδεικτικές

Οι οινοποιοί απαντούν: Ποιες ελληνικές ποικιλίες θεωρείτε ότι δίνουν τυπικά προϊόντα στην περιοχή των Μετεώρων και γιατί; Κωσταντίνος Τσιλιλής, οινοποιός Κτήμα Θεόπετρα Α) Η σπάνια Λημνιώνα γιατί εκ των πραγμάτων γεννήθηκε στη Θεσσαλία και γιατί το terroir της περιοχής των Μετεώρων εξασφαλίζει πολύ καλή ωρίμανση και χαμηλή στρεμματική απόδοση αυτής της ελαφρώς παραγωγικής ποικιλίας, δίνοντας συμπυκνωμένα, εκφραστικά ροζέ και ερυθρά, ήρεμα και αφρώδη κρασιά. Β) Το πολυδύναμο Ασύρτικο γιατί στο terroir της περιοχής, με σχιστολιθικό, βραχώδες υπέδαφος και αργιλοαμμώδες έδαφος με παρουσία θαλάσσιων απολιθωμάτων, δίνει κρασιά που συνδυάζουν υψηλή συγκέντρωση, υψηλές οξύτητες, κομψή μεταλλικότητα και φρουτώδη χαρακτήρα με δυνατότητες παλαίωσης. Ποια είναι τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα των κρασιών της περιοχής των Μετεώρων; Που βρίσκεται το μέλλον τους; Κωσταντίνος Τσιλιλής, οινοποιός Κτήμα Θεόπετρα Ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα αποτελεί η μοναδικότητα του terroir της περιοχής και εκεί βρίσκεται το μέλλον της: Το έδαφος των αμπελοτοπίων, ίδιο με αυτό των βράχων των Μετεώρων, επιτρέπει την άριστη αποστράγγιση του εδάφους και κάνει τα αμπελοτόπια άγονα, ρηχά με πολύ χαμηλές αποδόσεις και υψηλή συμπύκνωση των σταφυλιών. Σε συνδυασμό με το μεσόκλιμα της περιοχής τα σταφύλια επιτυγχάνουν ιδανική ωρίμανση με υψηλό αλκοόλ, οξύτητα, φαινολικό φορτίο και πολύπλοκα αρώματα. Τα κρασιά της περιοχής, λοιπόν, χαρακτηρίζονται από υψηλή συγκέντρωση και πολυπλοκότητα: συμπυκνωμένα ερυθρά ιδανικά για μακρά παλαίωση,

λευκά με φινέτσα, πολυπλοκότητα και μεταλλικότητα, ροζέ με έντονο χαρακτήρα και αρωματικά πολύπλοκα αφρώδη. Ποια θεωρείτε την πιο αυθεντική έκφραση της κρασιών της Λημνιώνας (π.χ. ροζέ, ερυθρά, φρέσκα, παλαίωσης) και γιατί; Χρήστος Ζαφειράκης, οινολόγος και οινοποιός, Κτήμα Ζαφειράκη Η Λημνιώνα είναι κάτι πολύ παλιό αλλά και πολύ νέο ταυτόχρονα! Είναι κομψή ποικιλία με καλή οξύτητα και μαλακές τανίνες. To μικροκλίμα της περιοχής του Τυρνάβου επιδρά αποφασιστικά στο τελικό προϊόν. Οι λίγες βροχές, το αμμώδες έδαφος σε συνδυασμό με τις πολύ χαμηλές στρεμματικές αποδόσεις συμβάλουν αποφασιστικά στη διαμόρφωση του τελικού προϊόντος. Εμείς με βάση τη 18ετή εμπειρία μας στην περιοχή, πιστεύουμε ότι η ποικιλία εκφράζεται καλύτερα με την ερυθρή οινοποίηση και την ωρίμανση του κρασιού σε μεγάλα ξύλινα βαρέλια(1200 λίτρων). Ποια είναι τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της Λημνιώνας που καλλιεργείται στο οικοσύστημα του Τυρνάβου; Χρήστος Ζαφειράκης, οινολόγος και οινοποιός, Κτήμα Ζαφειράκη Είναι προσαρμοσμένη στο μικροκλίμα της περιοχής. Ανταποκρίνεται στη ξηρασία και τις υψηλές θερμοκρασίες. Ωριμάζει στο τρίτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου με αποτέλεσμα η τελική ποιότητα να εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από το ύψος των βροχοπτώσεων. Οι παραγόμενοι οίνοι είναι πολύ ιδιαίτεροι. Αν θέλαμε να τη συγκρίνουμε με κάποια από τις γνωστές ποικιλίες του παγκόσμιου αμπελώνα θα έλεγα ότι είναι πολύ κοντά στο Pinot Noir.

Κ ΡΑ Σ Ι

Ζίτσα - Μέτσοβο. Αμπελώνες, εις τα βουνά ψηλά εκεί…

Ζ ίτσα Μ έτσοβο Αμπελώνες, εις τα βουνά ψηλά εκεί…

Η αμπελουργική ζώνη με μια ματιά: ΖΙΤΣΑ 39°75’ B 20°64’ Α Έκταση αμπελώνων: 140 ha Οινοποιεία: 4 Π.Ο.Π.: Ζίτσα (1972) λευκός ξηρός λευκός ξηρός ημιαφρώδης/ αφρώδης λευκός ημίξηρoς ημιαφρώδης/ αφρώδης λευκός ημίγλυκος αφρώδης Ποικιλίες: Λευκές: Ντεμπίνα ΜΕΤΣΟΒΟ 39°77’ B 21°18’ Α Έκταση αμπελώνων: 12ha Οινοποιεία: 1 Π.Γ.Ε.: Μέτσοβο Λευκός ξηρός/ημίξηρος/ ημίγλυκος/γλυκύς Ερυθρός ξηρός Ποικιλίες: Λευκές: Ντεμπίνα, Gewürztraminer Ερυθρές: CS, CF, Βλάχικο, Merlot

Ζίτσα, μια vera ηπειρώτισσα Ο λόρδος Βύρωνας και ο συνταξιδιώτης του John Hobhouse, πριν από δύο περίπου αιώνες, πέρασαν ένα διήμερο στο μοναστήρι του Προφήτη Ηλία στη Ζίτσα. Το φυσικό περιβάλλον μάγεψε τόσο πολύ τον ιδιόρρυθμο ποιητή, ώστε έγραψε ένα μακροσκελές ποίημα στο οποίο αναφέρει και τους αμπελώνες της Ζίτσας. Ορεινούς, απλωμένους σε πλαγιές, να χαίρονται τη θέα του Ιονίου πελάγους. Ένα αντίστοιχο θέαμα αντικρίζουμε κι εμείς. Τα αμπέλια είναι πάντα παρόντα. Μεγαλώνουν και καρποφορούν στο οροπέδιο της Ζίτσας και τις γειτονικές περιοχές Εκάλης και Ευρυμενών που ανήκουν στη ζώνη Ονομασίας Προέλευσης. Εδώ, το μέσο υψόμετρο είναι 650 μέτρα και στις πλαγιές φτάνει τα 800 μέτρα. Το ετήσιο ύψος βροχής, το υψηλότερο της Ελλάδας, φτάνει άνετα στα 1.100-1.400 mm. Τα εδάφη είναι κυρίως ασβεστολιθικά. Άρα, και τα σταφύλια που καλλιεργούνται πρέπει να είναι ανθεκτικά. Φαίνεται πως η λευκή Ντεμπίνα ανταποκρίνεται επάξια στις προσδοκίες των αμπελουργών. Γι’ αυτό και καλύπτει το 95% περίπου του αμπελώνα. Από αυτή παράγεται το Π.Ο.Π. κρασί που διακρίνεται για το στιλάτο άρωμα εσπεριδοειδών, την καταπληκτική οξύτητα και τη φρεσκάδα στη γεύση. Κι ας μη ξεχνάμε πως η Ζίτσα είναι μία από τις μόλις τρεις περιοχές στην Ελλάδα -οι άλλες δύο είναι το Αμύνταιο (σελ. 14) και η Ρόδος- που έχουν παράδοση στην παραγωγή αφρωδών κρασιών. Η αλήθεια είναι πως παραδοσιακά, στην ευρύτερη περιοχή, παράγονταν αφρώδεις οίνοι, διότι συνήθως η αλκοολική ζύμωση διακοπτόταν λόγω του κρύου, τον χειμώνα. Και ολοκληρωνόταν την άνοιξη. Σε αυτό το δεύτερο στάδιο της ζύμωσης, το CO2 εγκλωβιζόταν στα σφραγισμένα βαρέλια ή τα γυάλινα δοχεία. Μέτσοβο, ο πιο ορεινός αμπελώνας Ο Ευάγγελος Αβέρωφ, άνθρωπος του πνεύματος αλλά και της δράσης, οραματίστηκε την αναμπέλωση των άγονων πλαγιών της Πίνδου. Σ’ αυτόν τον …άγριο πετρότοπο ανάμεσα στα δάση και στα λιβάδια της ραχοκοκαλιάς της Πίνδου… όπως τον αποκαλεί ο ίδιος, επέλεξε να στήσει τους πιο ορεινούς αμπελώνες που έχει η χώρα μας. Στη θέση Γινιέτς, σε υψόμετρο 950-1.000 μέτρων. Κι εδώ αποφάσισε να δοκιμάσει, πρώτη φορά σε ελληνικό έδαφος, την καλλιέργεια του Cabernet Sauvignon, που πλέον συναντούμε σε κάθε αμπελουργική ζώνη της χώρας. Τα αποτελέσματα δικαίωσαν τους πειραματισμούς του μεγάλου οραματιστή και τα πράγματα πήραν το δρόμο τους. Τα αμπέλια επεκτάθηκαν και σε άλλες τοποθεσίες. Φυτεύτηκαν περισσότερες ποικιλίες, διεθνείς αλλά και ελληνικές από τις οποίες παράγονται οι Π.Γ.Ε. Μέτσoβο.

w i n e p lu s . g r

Κ ΡΑ Σ Ι

Ζίτσα ημιαφρώδης Ζοίνος 8.50€ Ζωηρό, λευκό ημιαφρώδες κρασί από Ντεμπίνα που καλλιεργείται στη Ζίτσα στη βορειοδυτική Ήπειρο. Οι αμπελώνες απλωμένοι σε πλαγιές στα 650-700 μέτρα απολαμβάνουν τη θέα και την αύρα του Ιονίου Πελάγους. Δροσιστικό και φρουτώδες, με ωραίο αφρισμό στο ψιλόμισχο ποτήρι του, είναι ένα θαυμάσιο απεριτίφ.

Κατώγι Αβέρωφ 2012 Κατώγι & Στροφιλιά 8.50€ Το ερυθρό Κατώγι Αβέρωφ υπήρξε κρασί σταθμός, πολύ πιο μπροστά από την εποχή του και μπήκε από την πρώτη στιγμή της κυκλοφορίας του, το 1963, στη λίστα των πιο αξιόλογων ερυθρών της χώρας. Η βουνίσια στιβαρότητα του Cabernet Sauvignon μετριάζεται από το βελούδο του Αγιωργίτικου από τη Νεμέα, ενώ ένα μικρό ποσοστό Merlot προστίθεται δίνοντας «τρισδιάστατη» νότα στο μπουκέτο. Παλαίωσε 12 μήνες σε δρύινο βαρέλι και άλλο τόσο στη φιάλη.

Οι τιμές των κρασιών είναι ενδεικτικές

Κ ΡΑ Σ Ι + Φ Α Γ Η Τ Ο

Τα κρασιά της Βόρειας Ελλάδας στο τραπέζι

Εικονογράφηση: Ελίνα Στελετάρη

Μαλαγουζιά Θερμοκρασία σερβιρίσματος: 8 - 10ºC Αρμονίες Ψάρια: φιλέτο σολομού, παλαμίδας ή σκουμπριού Θαλασσινά: μύδια, καλαμάρια Κρεατικά: κοτόπουλο, χοιρινό Αρωματικά & μπαχαρικά: βασιλικός, σκόρδο Τυριά: μανούρι Λαχανικά: λαδερά, σαλάτες WP προτάσεις: μυδοπίλαφο, σπαγγέτι al pesto Ασύρτικο Θερμοκρασία σερβιρίσματος: 9 - 12ºC Αρμονίες Ψάρια: τσιπούρα, φαγκρί, συναγρίδα, σαργός Θαλασσινά: γαρίδες, καραβίδες, στρείδια Κρεατικά: χοιρινό, αρνί, κοτόπουλο Αρωματικά & μπαχαρικά: κόλιανδρο, βασιλικός, δυόσμος, μάραθο, φρέσκο κρεμμύδι, λευκό πιπέρι Τυριά: μαλακά κατσικίσια WP προτάσεις: αρνάκι φρικασέ, sushi Sauvignon Blanc Θερμοκρασία σερβιρίσματος: 8 - 11ºC Αρμονίες Ψάρια: λαυράκι, γλώσσα, μπακαλιάρος Θαλασσινά: καβούρι, καραβίδες, μύδια Κρεατικά: κοτόπουλο, γαλοπούλα και φρέσκο ζαμπόν, γύρος, Αρωματικά & μπαχαρικά: κόλιανδρο, βασιλικός, δυόσμος, μάραθο, φρέσκο κρεμμύδι, λευκό πιπέρι Τυριά: camembert, brie, μαλακά κατσικίσια Λαχανικά: ταμπουλέ, σοταρισμένα λαχανικά ή πιάτα λαχανικών με λιπαρά μέσω των οποίων θα λάμψει η οξύτητα του κρασιού Pasta: καρμπονάρα WP προτάσεις: κοτόπουλο στην κατσαρόλα με πράσινες ελιές, Thai και Βιετναμέζικη κουζίνα

Chardonnay Θερμοκρασία σερβιρίσματος: 9 - 12ºC Αρμονίες Ψάρια: πέστροφα, σολομός, λαβράκι, γλώσσα meunier, σφυρίδες, ροφός, μαγιάτικο, τόνος Θαλασσινά: αστακός, γαρίδες, όστρακα Κρεατικά: κοτόπουλο, γαλοπούλα, χοιρινό, κουνέλι Αρωματικά & μπαχαρικά: εστραγκόν, μαϊντανός, θυμάρι, λευκό πιπέρι Τυριά: κασέρι, λαδοτύρι, γραβιέρα, μετσοβόνε Λαχανικά: κίτρινη κολοκύθα, μπιζέλια, κολοκυθάκια, σπαράγγια, μανιτάρια, τρούφα, κανθαρέλλες Pasta: σπαγγέτι με θαλασσινά, ριζότο με άγρια μανιτάρια WP προτάσεις: κοτόπουλο με σάλτσα μουστάρδας, ριζότο με σπαράγγια, ουρίτσες πεσκανδρίτσας σε σαγανάκι, sushi Ροζέ Ξινόμαυρο Θερμοκρασία σερβιρίσματος: 10 - 12ºC Αρμονίες Κρεατικά: φρέσκα αλλαντικά, κοτόπουλο στο φούρνο, b.b.q. Ψάρια: σολωμός, τόνος, τηγανητά μπαρμπούνια Θαλασσινά: μύδια τηγανητά, ψητό καλαμάρι Pasta: σπαγγέτι με θαλασσινά, πίτσα με ντομάτα Λαχανικά, όσπρια: γίγαντες σαλάτα με ντομάτα, φρέσκα φασολάκια, γεμιστές ντομάτες/πιπεριές, σαλάτες της κινεζικής κουζίνας WP προτάσεις: κατσικάκι με χόρτα, κότα με κρεμμύδια και τραχανά, μπακαλιάρος σκορδαριά! WP προτάσεις 2: κας κου μπισίτς: μπάτζος + κόκκινες πιπεριές + ντομάτα + αυγό στο τηγάνι (παραδοσιακό βλάχικο πιάτο του Νυμφαίου)

w i n e p lu s . g r

Ροζέ αφρώδες Ξινόμαυρο Θερμοκρασία σερβιρίσματος: 8 - 10ºC Αρμονίες Κρεατικά: φρέσκα αλλαντικά, ψητό χοιρινό, μοσχάρι σετσουάν, γλυκόξινο χοιρινό Ψάρια: σολωμός, τόνος Θαλασσινά: παέλια με θαλασσινά και σαφράν Λαχανικά: σαλάτες της κινεζικής κουζίνας WP προτάσεις: ροζέ αφρώδες Ξινόμαυρο + λαχανοντολμάδες = ένα από τα αρμονικότερα ταιριάσματα στον κόσμο! Ξινόμαυρο Θερμοκρασία σερβιρίσματος: 16 - 18ºC Αρμονίες Κρεατικά: πικάντικα αλλαντικά και λουκάνικα, καλοψημένο μπέικον, b.b.q., χοιρινά με πικάντικες σάλτσες, μυρωδάτο κυνήγι Τυριά: μπάτζος, πικάντική γραβιέρα, ώριμα κατσικίσια Pasta: σπαγγέτι Ναπολιτέν, ριζότο με άγρια μανιτάρια Λαχανικά, όσπρια: φασολάδα, ρεβιθάδα WP προτάσεις:, Ξινόμαυρο + αρνάκι ή κατσικάκι = ακόμη ένα από τα αρμονικότερα ταιριάσματα στον κόσμο! WP προτάσεις 2: μπουμπάρια (οι παραδοσιακοί Ναουσσαιίκοι κέφτεδες), τυρόπιτα κλωστή πασπάλα, πλατσίντα (οι περίφημες βορειοελλαδίτικες πίτες) Merlot Θερμοκρασία σερβιρίσματος: 16 - 18ºC Αρμονίες Κρεατικά: κοτόπουλο στον φούρνο με αρωματικά, b.b.q., μοσχάρι με δαμάσκηνα Λαχανικά, όσπρια: φακές πουρέ Αρωματικά & μπαχαρικά: δενδρολίβανο, πιπέρια Τυριά: camembert Γλυκίσματα: σκούρη σοκολάτα WP προτάσεις: ρεβίθια σιφνέικα, κινεζική κουζίνα

Λημνιό Θερμοκρασία σερβιρίσματος: 16 - 18ºC Αρμονίες Κρεατικά: κοτόπουλο στον φούρνο με αρωματικά, b.b.q., μοσχάρι στην κατσαρόλα Αρωματικά & μπαχαρικά: δενδρολίβανο Τυριά: κατσικίσια Pasta: σπαγγέτι Ναπολιτέν, αστακομακαρονάδα WP προτάσεις: πίτσα margherita, ριζότο με άγρια μανιτάρια Λημνιώνα Θερμοκρασία σερβιρίσματος: 15 - 18ºC Αρμονίες Κρεατικά: λουκάνικα, φαγητά κατσαρόλας, κατσικάκι στον φούρνο Αρωματικά & μπαχαρικά: δενδρολίβανο, πιπέρια Τυριά: πικάντικα κατσικίσια Pasta: ζυμαρικά με κόκκινες σάλτσες WP Προτάσεις: ραβιόλι με αστακό, πέστροφα Cabernet Sauvignon Θερμοκρασία σερβιρίσματος: 16 - 18ºC Αρμονίες Κρεατικά: πικάντικα αλλαντικά, κοκκινιστά κρεατικά της κατσαρόλας, κυνήγι, γεμιστή χήνα Αρωματικά & μπαχαρικά: δενδρολίβανο, μαύρο πιπέρι Τυριά: κρασοτύρι, gorgonzola, camembert, μαλακά λιπαρά τυριά WP προτάσεις: Stroganoff, μοσχάρι Bourguignon Syrah Θερμοκρασία σερβιρίσματος: 16 - 18ºC Αρμονίες Κρεατικά: κόκκινα κρεατικά με κόκκινες σάλτσες, φτερωτό κυνήγι, πικάντικα πιάτα όπου πρωταγωνιστεί το κρέας Αρωματικά & μπαχαρικά: λεβάντα, μάραθο, θυμάρι, πιπέρια Τυριά: μαλακά λιπαρά τυριά Λαχανικά: ψητά λαχανικά Pasta: σπαγγέτι Μπολονέζ, ριζότο με άγρια μανιτάρια

WP GUIDE

Οινοποιεία της Βόρειας Ελλάδας

Wine Plus guide Απλά μαθήματα ευζωίας στα οινοποιεία της Βόρειας Ελλάδας Ταξιδεύουμε σε φημισμένους ελληνικούς αμπελοτόπους. Σταματάμε σε ονομαστά οινοποιεία. Δοκιμάζουμε τέλεια κρασιά στον χώρο που παράγονται. Και γνωρίζουμε τους ανθρώπους που τα φτιάχνουν!

Τ ι να προσέξετε στις αμπελοοινικές σας εξερευνήσεις : • • • •

Μην φοβάστε να κάνετε ερωτήσεις. Οι οινοπαραγωγοί και οι άνθρωποι του κρασιού αγαπούν να μιλούν γι’ αυτό. Μην φοβάστε να δοκιμάζετε καινούργιες ετικέτες ή άγνωστα προϊόντα. Θα εντυπωσιαστείτε από την ένταση της χαράς της ανακάλυψης! Μην καταπίνετε τα κρασιά που δοκιμάζετε. Χρησιμοποιήστε τα πτυελοδοχεία που θα βρείτε σε όλους τους χώρους γευστικής δοκιμής. Ανάμεσα στις γευστικές δοκιμές πιείτε νερό!

Καλή απόλαυση!

ΜΑ Κ Ε ΔΟ Ν Ι Α Νάουσα ΑΜΠΕΛΩΝΕΣ ΘΥΜΙΟΠΟΥΛΟΥ Τρίλοφος Ημαθίας ΑΡΓΑΤΙΑ, www.argatia.gr Ροδοχώρι, τηλ. 23320 51080 ΚΤΗΜΑ ΚΕΛΕΣΙΔΗ, www.ktimakelesidi.gr Γιαννακοχώρι, τηλ. 23320 51066 ΚΤΗΜΑ ΦΟΥΝΤΗ, www.ktimafoundi.gr Στράντζα, τηλ. 23320 48255 ΚΥΡ ΓΙΑΝΝΗ, www.kiryianni.gr Γιαννακοχώρι, τηλ. 23320 51100

ΚΥΡ ΓΙΑΝΝΗ, www.kiryianni.gr Άγιος Παντελεήμονας, τηλ. 23860 61185 Γουμένισσα - Κιλκίς ΚΤΗΜΑ ΧΑΤΖΗΒΑΡΥΤΗ, www.chatzivaritis.gr Φιλυριά, τηλ. 23430 41236 ΜΠΟΥΤΑΡΗ ΟΙΝΟΠΟΙΗΤΙΚΗ, www.boutari.gr Γουμένισσα, τηλ. 23430 41989 ΟΙΝΟΠΟΙΙΑ ΑΪΔΑΡΙΝΗ, www.aidarini.gr Γουμένισσα, τηλ. 23430 41293, 23430 42555 ΟΙΝΟΠΟΙΙΑ ΣΑΚΑΛΑΚΗ, www.sakalakiwinery.com Πλάγια Παιονίας, τηλ. 6945 457931

ΜΠΟΥΤΑΡΗ ΟΙΝΟΠΟΙΗΤΙΚΗ, www.boutari.gr Στενήμαχος, τηλ. 23320 59700

Σιάτιστα DYO FILOI, www.diofili.gr Σιάτιστα, τηλ. 24650 22224

ΚΤΗΜΑ ΚΑΡΥΔΑ Γάστρα, τηλ. 23320 28638

ΟΙΝΟΠΟΙΙΑ ΔΙΑΜΑΝΤΗ, www.diamantiswines.com Σιάτιστα, τηλ. 24650 23236

Αμύνταιο ΕΑΣ ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ, www.amyntaswines.gr Αμύνταιο, τηλ. 23860 22258

Βελβεντός ΚΤΗΜΑ ΒΟΓΙΑΤΖΗ, www.ktimavoyatzi.gr Βελβεντός, τηλ. 24640 32283

ΚΤΗΜΑ ΑΛΦΑ, www.alpha-estate.com Αμύνταιο, τηλ. 23860 20111

ΚΤΗΜΑ ΖΑΝΔΕ Βελβεντός, τηλ. 24640 32238

w i n e p lu s . g r

Πιερία ΠΙΕΡΙΑ ΕΡΑΤΕΙΝΗ, www.ktimapieriaeratini.gr Κολινδρός, τηλ. 6972 274177 ΚΤΗΜΑ KITRUS, www.kitrus.gr Πύδνα, τηλ. 23510 77724 Θεσσαλονίκη ΑΦΟΙ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ, www.georgiadiswines.gr Κ. Σχολάρι, τηλ. 23920 91867

ΚΤΗΜΑ ΤΕΧΝΗ ΟΙΝΟΥ, www.wineart.gr Μικροχώρι, τηλ. 25210 83585, 25210 83626 ΚΤΗΜΑ ΠΑΥΛΙΔΗ, www.ktima-pavlidis.gr Κοκκινόγεια, τηλ. 25210 58300 NICO LAZARIDI, www.chateau-lazaridi.com Αγορά, τηλ. 25210 82049-50 ΟΙΝΟΓΕΝΕΣΙΣ, www.oinogenesis.gr Αδριανή, τηλ. 6955 587629

ΚΕΧΡΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ, www.kechri.gr Καλοχώρι, τηλ. 2310 751283

Θ ΡΑ Κ Η

ΚΤΗΜΑ ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗ, www.arvanitidis-winery.gr Ασκός, τηλ. 23950 61626

Άβδηρα ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΣ VINEYARDS, www.anatolikoswinery.gr Άβδηρα, τηλ. 25410 92092

ΚΤΗΜΑ ΓΕΡΟΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, www.gerovassiliou.gr Επανομή, τηλ. 23920 44567

ΚΤΗΜΑ ΒΟΥΡΒΟΥΚΕΛΗ, www.ktima-vourvoukeli.gr Άβδηρα, τηλ. 25410 51580

ΚΤΗΜΑ ΜΠΑΜΠΑΤΖΙΜΟΠΟΥΛΟΥ Όσσα, τηλ. 2310 519705, 2310 722309

Μαρώνεια TSANTALI, www.tsantali.com Μαρώνεια, τηλ. 23990 76170

ΜΕΣΗΜΒΡΙΑ ΟΙΝΟΠΟΙΗΤΙΚΗ, www.mesimvriawines.gr Ν. Μεσήμβρια, τηλ. 2310 713981 ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ, www.retsinageorgiadis.gr Κ. Σχολάρι, τηλ. 23920 91776 ΟΙΝΟΙ ΑΔΑΜ, www.el.adam-oinos.gr Αδάμ, τηλ. 694 0644102 Χαλκιδική TSANTALI, www.tsantali.com Άγιος Παύλος, τηλ. 23990 76100 ΚΤΗΜΑ ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ, www.portocarraswines.gr Ν. Μαρμαράς, Σιθωνία, τηλ. 23750 71381 ΜΥΛΟΠΟΤΑΜΟΣ - ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ, www.mylopotamos.com Καριές Αγίου Όρους, τηλ. 23770 23932 Καβάλα ΚΤΗΜΑ ΒΙΒΛΙΑ ΧΩΡΑ, www.bibliachora.gr Κοκκινοχώρι, τηλ. 25920 44974 ΟΙΝΟΠΟΙΙΑ ΣΥΜΕΩΝΙΔΗ, www.simeonidiswinery.gr Ελαιοχώρι, τηλ. 25940 92789 ΟΡΕΙΝΟΙ ΑΜΠΕΛΩΝΕΣ ΛΑΛΙΚΟΥ Παλαιά Καβάλα, τηλ. 2510 836938 Δράμα ΚΤΗΜΑ ΚΩΣΤΑ ΛΑΖΑΡΙΔΗ, www.domaine-lazaridi.gr Αδριανή, τηλ. 25210 82231, 25210 82348 ΚΤΗΜΑ ΜΑΝΩΛΕΣΑΚΗ, www.manolesakis.gr Αδριανή, τηλ. 25210 82010, 25210 82033 ΚΤΗΜΑ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ, www.domaine-michaelidi.gr Άγιος Αθανάσιος, τηλ. 25210 68394

WP GUIDE

ΚΙΚΟΝΕΣ, www.kikones.gr 5ο χλμ. Κομοτηνής – Νέου Σιδηροχωρίου, τηλ. 25310 83737

Θ Ε Σ ΣΑ Λ Ι Α Κρανιά ΚΤΗΜΑ ΚΑΤΣΑΡΟΥ, www.ktimakatsarou.gr Κρανιά Ολύμπου, τηλ. 2410 536811 Ραψάνη TSANTALI, www.tsantali.com Ραψάνη, τηλ. 23990 76170 ΟΙΝΟΠΟΙΙΑ ΝΤΟΥΓΚΟΣ, www.dougos.gr Ιτέα Λάρισας, τηλ. 24950 93112 Τύρναβος ΚΤΗΜΑ ΖΑΦΕΙΡΑΚΗ, www.domainezafeirakis.gr Παλαιόμυλος, τηλ. 24920 25280 ΜΙΓΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, www.domaine-migas.gr 3ο χλμ. Π.Ε.Ο. Τυρνάβου-Κοζάνης, τηλ. 24920 25215 Μετέωρα ΚΤΗΜΑ ΘΕΟΠΕΤΡΑ, www.tsililis.gr Ράξα, τηλ. 24310 85885

ΗΠΕΙΡΟΣ Ζίτσα ΖΟΙΝΟΣ – ΖΙΤΣΑ, www.zitsawine.gr Ζίτσα, τηλ. 26580 22297 Μέτσοβο ΚΑΤΩΓΙ & ΣΤΡΟΦΙΛΙΑ, www.katogi-strofilia.gr Μέτσοβο, τηλ. 26560 31490

WP GUIDE

Που τρώμε;

Wine Plus guide Που τρώμε; Nόστιμες διευθύνσεις στη Θεσσαλονίκη. Με την πυξίδα της γεύσης να μας οδηγεί από τα δυτικά στα ανατολικά της πόλης.

Chan Στιλάτο ασιατικό εστιατόριο με φιλόδοξες γιαπωνέζικες/άπω ανατολίτικες γεύσεις από τον executive chef Δημήτρη Τσανανά. Στο σούπερ design ξενοδοχείο The Met. (26ης Οκτωβρίου 48, τηλ. 2310 017000) Seros Prime Dining Κρεατολάγνο concept στο εστιατόριο του Grand Hotel Palace με πρωταγωνιστές: μοσχάρι και rib-eye Kobu, μπριζόλες Τόμαχοκ, bistecca Fiorentina, λαχταριστά burgers. (Μοναστηρίου 305-307, τηλ. 2310 549000) Fred & Ginger Υψηλή αισθητική, κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα και gourmet κουζίνα από τον executive chef Γιώργο Παπαδόπουλο στο ξενοδοχείο Les Lazaristes. (Κολοκοτρώνη 16, Σταυρούπολη, τηλ. 2310 647444) Ακαδημία Κομψό ρεστοράν με νοσταλγική αύρα παλιάς Θεσσαλονίκης. Μαγειρεύει ο ιδιοκτήτης, πιάτα που κεντούν την ελληνική παράδοση με -ελαφρύ- νεωτερισμό. (Αγίου Μηνά 3, τηλ. 2310 421803) Μαιτρ & Μαργαρίτα Νόστιμα πιάτα, φιλική ατμόσφαιρα και έξυπνη επιλογή κρασιών στο κέντρο της πόλης. (Βεροίας & Ηρώδου Αττικού, τηλ. 2314 007586) Coq au zen Χαριτωμένο γαλλικό bistrot, γευστική όαση στην πολύβουη Βαλαωρίτου. Το μεσημέρι σερβίρει μικρό αλλά προσεγμένο μενού. (Βαλαωρίτου 37, τηλ. 2310 520119)

Παπαρούνα Ατμοσφαιρική μουσική και διακόσμηση, κουζίνα διεθνής, φλερτάρει επίμονα με τα ελληνικά και τα ιταλικά προϊόντα. (Παγγαίου 4 & Δόξης, τηλ. 2310 510852) Πανελλήνιον Στέκι καλλιτεχνών, διαθέτει εκλεκτές γεύσεις/προϊόντα από διάφορες περιοχές της Ελλάδας. (Δόξης 1 - Σαλαμίνος, τηλ. 2310 567220) Κιούπια Παραδοσιακές ελληνικές γεύσεις στο γνωστό εστιατόριο στα Λαδάδικα. (Πλατεία Μοριχόβου 3-5, τηλ. 2310 553239) 7thalasses Στα ατού της μεταμοντέρνας ψαροταβέρνας, ο καλός κόσμος και τα ολόφρεσκα ψάρια, θαλασσινά, όστρακα. (Καλαποθάκη 10, τηλ. 2310 233173) Τα Γράδα Nuevo Εστιατόριο στον πεζόδρομο της Καλαποθάκη με πολυσυλλεκτικό μενού και ωραίες εκτελέσεις. (Καλαποθάκη 2, τηλ. 2310 271074) Be* American diner στο Excelsior Ηotel. Ευχάριστη ατμόσφαιρα, street food προτάσεις, ευφάνταστα κοκτέιλς. (Κομνηνών 10 & Μητροπόλεως 23, τηλ. 2310 021020) Frutti di Mare Χειμώνα-καλοκαίρι σερβίρει εκλεκτούς μεζέδες θαλασσινών και κρεατικών στο πεζοδρόμιο, με θέα το Παζάρ Χαμάμ. (Κομνηνών 20, τηλ. 2310 239100)

w i n e p lu s . g r

WP GUIDE

Clochard Βραβευμένη ελληνική κουζίνα. Κλασική και διαχρονική επιλογή, εστιατόριο-στέκι για όσους αγαπούν την υψηλή ποιότητα. (Προξ. Κορομηλά 4, τηλ. 2310 239805) Café Balkan Café - Bar - Bistro με προσεκτικά επιλεγμένη λίστα κρασιών και μενού, ιδανικό για μεσημεριανό lunch break ή για βραδινό μποέμικο δείπνο. (Προξ. Κορομηλά 3, τηλ. 2310 233002) Blé Απολαύστε τραγανές φοκάτσιες, παραδοσιακές κρητικές λιχουδιές και εξαιρετικές καινοτομίες μαζί με ένα ποτήρι κρασί, στον καινούργιο πεζόδρομο της Αγίας Σοφίας. (Αγ. Σοφίας 19, τηλ. 2310 231200) Garçon Brasserie Μοντέρνα μπρασερί με το ωραιότερο μπαλκόνι της πόλης. Κλασική η κουζίνα, ωραία η λίστα κρασιών, συμπαθητικές προτάσεις σε ποτήρι. (Λεωφ. Νίκης & Αγίας Σοφίας 2, τηλ. 2310 253033) Αγιολί Εστιατόριο σε προνομιακή θέση. Στην κουζίνα του μαγειρεύονται πιάτα, που παντρεύουν ευφάνταστα τα προϊόντα της Μεσογείου. (Λεωφ. Νίκης 15, τηλ. 2310 262888) Ofto the stolen lamb Εστιατόριο απόλυτα προσηλωμένο στα ντόπια κρέατα και κυρίως στο αρνί και το πρόβατο. Must: προβατίνα σιγοψημένη για ώρες στον φούρνο! (Πλ. Ναυαρίνου 7, τηλ. 2310254860) Daios Food Bar – Restaurant Το restο-bar-cafe του ξενοδοχείου Daios, με τη φοβερή θέση στην

παλιά παραλία σερβίρει κουζίνα από τον ιταλικό Βορρά. (Λεωφ. Νίκης 59, τηλ. 2310 254692) Canteen All day restaurant με μεσογειακής κατεύθυνσης κουζίνα, φροντισμένη λίστα κρασιών, απολαυστικά κοκτέιλ. (Δημητρίου Γούναρη 7, τηλ. 2310 228520) Ergon Agora Μια πραγματική αγορά με μπακάλικο, μανάβικο, κρεοπωλείο, ιχθυοπωλείο, φούρνο και φυσικά μεζεδοπωλείο, όπου ο δημοφιλής chef Δημήτρης Σκαρμούτσος στήνει ένα μενού με ορεκτικούς μεζέδες. (Παύλου Μελά 42, τηλ. 2310 223550) Tre Marie Αλυσίδα café-bar-restaurant. Ιταλική κουζίνα με ντελικάτες γεύσεις. (Θ. Σοφούλη 57, Καλαμαριά, τηλ. 2310 403655, Βενιζέλου 13, Πανόραμα, τηλ. 2310 343344) Restaurant lounge bar Β Αίθριο πνιγμένο στο πράσινο και νόστιμη μεσογειακή κουζίνα από το εστιατόριο του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού. (Γ΄ Σεπτεμβρίου 2, τηλ. 2310 869695) Γεντί Ουζερί-ρεμπετάδικο στη σκιά της πρώην φυλακής Γεντί Κουλέ με μεγάλη ποικιλία σε κρεατικά και θαλασσινά. (Ιωάννου Παπαρέσκα 13, Γεντί Κουλέ, τηλ. 2310 246495) Κρητικός Αγαπημένο εστιατόριο για λαχταριστή θαλασσινή κουζίνα στο Πανόραμα. Η πλούσια κάβα των κρασιών εγγυάται την ευτυχία των οινόφιλων. (Βενιζέλου 5Β, Πανόραμα, τηλ. 2310 332810)

WP GUIDE

Που τρώμε;

Γλυκάνισος Ουζερί με άποψη και στιλ, προσφέρει φροντισμένους και απολαυστικούς μεζέδες σε μοντέρνο περιβάλλον. (Μεγ. Αλεξάνδρου 4, Πυλαία, τηλ. 2310 302882) Thria Στιλάτο ρεστοράν με ατμόσφαιρα καθημερινού στεκιού. Μενού μεσογειακής κατεύθυνσης με εμμονή στην εποχικότητα των υλικών. (Μαρία Κάλλας 1, Ποσειδώνιο, τηλ. 2310 821120) Anassa Κομψό εστιατόριο με μεσογειακή κουζίνα. Γαστρονομική πρόταση επιπέδου με τον chef Νίκο Τζούμα να καταθέτει μια προσωπική γευστική πρόταση. (Θ. Σοφούλη 26, τηλ. 2311 821360) Μανιτάρι Μεσογειακή γαστρονομική παράδοση με ελληνικές πρώτες ύλες και ενδιαφέροντα μοντέρνα ξεσπάσματα από τους chef Δημήτρη Παμπόρη και Νίκου Κολτσίδα. (Θ. Σοφούλη 57, τηλ. 2310 415289) Μαύρη Θάλασσα Ονομαστή ψαροταβέρνα στην παραλιακή της Νέας Κρήνης. Φρέσκο ψάρι, γευστικοί μεζέδες, μεγάλη λίστα των -λευκών κυρίως- κρασιών. (Ν. Πλαστήρα 3, Νέα Κρήνη, τηλ. 2310 932542) Zak Cafe-bar-bistrot στην παραλία της Νέας Κρήνης που ξεφεύγει από τα standards της περιοχής. Μενού που βασίζεται στην εποχικότητα των υλικών, καλοφτιαγμένη wine list και θεματικές γαστρονομικές βραδιές. (Ν. Πλαστήρα 35, τηλ. 2310 438921)

Duck Private Cheffing Μικρό ρεστοράν, talk of the town. Η μαγείρισσα Ιωάννα Θεοδωρακάκη χρησιμοποιεί με ταλέντο και ευστροφία ότι φρέσκο και καλό έχει κάθε μέρα η αγορά. (Χάλκης 3, Πατριαρχικά Πυλαίας, τηλ. 2315 519333) Alfredo’s Grande Dining & Alfredo’s Garden Πολυβραβευμένο εστιατόριο στο Regency Casino που έγινε θεσμός. Μοντέρνα μεσογειακή κουζίνα με δημιουργίες υψηλής γαστρονομίας από τον executive chef Απόστολο Αλτάνη. (12ο χλμ. Θεσσαλονίκης – Αεροδρομίου, τηλ. 2310 491199) Ambrosia Ελληνική κατεύθυνση στο εστιατόριο του Hyatt Regency Thessaloniki. με τον executive chef Απόστολο Αλτάνη να αναδεικνύει φρέσκα εποχικά και παραδοσιακά προϊόντα. (13ο χλμ. Θεσσαλονίκης – Αεροδρομίου τηλ. 2310 401234) Ristorante Da Vinci Αυθεντική ιταλική κουζίνα από τον executive chef Στέφανο Σταμίδη, στο εστιατόριο του ξενοδοχείου Nikopolis. (Ασκληπιού 16-18, Πυλαία, τηλ. 2310 401000) Karabourno Θαλασσινή πρόταση στο Mediterranean Cosmos. Φρεσκότατα ψάρια, γεύσεις αυθεντικής ελληνικής κουζίνας, προτάσεις που μπλέκουν θάλασσα και γη στο πιάτο σας. (11ο χλμ. Ε.Ο. Θεσσαλονίκης - Νέων Μουδανιών, τηλ. 2310 475444)

THE FIRST SHARED KITCHEN BISTROT

Wine Plus guide Που απολαμβάνουμε το κρασί μας;

Κομψά wine bars στη Θεσσαλονίκη

Οινοτόπι Και wine bar και κάβα με ατμοσφαιρικό χώρο και ωραία επωνυμία. Κοντά σ’ αυτά και μια μεγάλη αγάπη και γνώση στο κρασί, με κάβα που διαθέτει πάμπολλες ετικέτες, τόσο από ελληνικά όσο και από διεθνή καλά κρασιά και συνεχώς ανανεώνεται. (Παύλου Μελά 28, τηλ. 2310 272852) Σουέλ Μικρό, ζεστό και γουστόζικο, συνδυάζει τη φιλική ατμόσφαιρα μιας ιταλικής vinoteca με το μοντέρνο στυλ των wine bar. Οι δημιουργοί του προσφέρουν στον οινόφιλο τη δυνατότητα να δοκιμάσει κρασί, να αγοράσει, αλλά και να το απολαύσει με την παρέα του. (Παύλου Μελά 16, τηλ. 2310 262827)

THIS IS CONTEMPORARY

Sinatra Espresso και wine bar που έχει εξελιχθεί σε στέκι για τους λάτρεις του κρασιού. Σερβίρει 80 ετικέτες από τον ελληνικό και ξένο αμπελώνα παρέα με καλοφτιαγμένους μεσογειακούς μεζέδες. Σταθερές είναι οι βραδιές γευσιγνωσίας. (Μητροπόλεως 20, τηλ. 2310 223739) Citizen Στο κομψό wine bar, πρωταγωνιστής είναι το κρασί και έπεται το φαγητό που ακολουθεί τη φιλοσοφία των μικρών μεζέδων. Μπορείτε να επιλέξετε κρασί και σε ποτήρι από μια ενδιαφέρουσα γκάμα 65 περίπου ετικετών. (Π.Π. Γερμανού 12, τηλ. 2310 413213) Alea Wine bar με φανατικούς οπαδούς. Δυνατά του σημεία: η εντυπωσιακή λίστα με γνωστά, άγνωστα, σπάνια, special κρασιά από τον ελληνικό και διεθνή αμπελώνα και ο ιδιοκτήτης που θα σας βοηθήσει στην επιλογή της τέλειας -για σας- φιάλης! (Ισαύρων 112, τηλ. 2310 281614) Tabya Στο εκπληκτικά αναπαλαιωμένο κτίριο, που μετατράπηκε στον εντυπωσιακότερο πολυχώρο ψυχαγωγίας της πόλης, θα απολαύσετε το κρασί σας, ενώ από την κουζίνα βγαίνουν συνεχώς συνοδευτικά tapas και μεζεδάκια με ντόπια προϊόντα. (Μελενίκου 14Γ, τηλ. 2311 242522) Μέθη Χώρος του οίνου για δοκιμές και αγορές, ότι πρέπει για τους λάτρεις του καλού κρασιού. Εδώ, σαφώς πρωταγωνιστής είναι το κρασί και έπεται το φαγητό που ακολουθεί τη φιλοσοφία των μικρών μεζέδων. (Λεωφ. Εθνικής Αντίστασης 65, τηλ. 2310 482401) Κτήμα Γεροβασιλείου Υπέροχος ο νέος χώρος υποδοχής του Κτήματος Γεροβασιλείου. Απολαμβάνουμε ένα ποτήρι κρασί, ενώ τριγύρω μας, η πράσινη θάλασσα των αμπελιών προχωρά γαλήνια μέχρι τον Θερμαϊκό. Πραγματική απόλαυση πνεύματος και… οινοπνεύματος! (Επανομή, τηλ. 2392 044567) Ν. ΠΛΑΣΤΗΡΑ 35, ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ, 55132 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Τ. 2310 438.921 | info@zak-bistrot.gr

WP GUIDE

Που τρώμε;

Wine Plus guide Που τρώμε;

Νόστιμες διευθύνσεις στη Βόρεια Ελλάδα

Νάουσα

Γουμένισσα

Οινομαγειρέματα Ιδιαίτερη ελληνική κουζίνα με τοπικές συνταγές και κάβα, αντιπροσωπευτική του ναουσαίικου αμπελώνα. (Στέφανου Δραγούμη και Βενιζέλου, τηλ. 23320 23576)

Το Τζάκι Ταβέρνα με ζεστό, φιλόξενο περιβάλλον και μυρωδάτα εδέσματα, πάνω στον κεντρικό δρόμο, στην είσοδο της Γουμένισσας. Κρασί και τσίπουρο αποκλειστικά από τα τοπικά οινοποιεία. (Εθν. Αντιστάσεως 3, τηλ. 23430 410200)

Χάραμα Ονομαστή ταβέρνα στο Αρκοχώρι με στιβαρή κουζίνα και πολλές ετικέτες κρασιού. Εξαιρετική θέα. (Αρκοχώρι, τηλ. 23320 21125) 12 Γράδα Wine-bar στο ισόγειο και ατμοσφαιρικό εστιατόριο με εμπνευσμένες γεύσεις στον όροφο. Στη Βέροια. (Σοφού 11 & Δημοσθένους, Βέροια, τηλ. 23311 00112) Αμύνταιο Κοντοσώρος Θαυμάσια τοπική κουζίνα με τη σφραγίδα του ιδιοκτήτη. Μαγειρευτά που δύσκολα θα βρείτε αλλού, όπου πρωτοστατούν τα υλικά της περιοχής. Ωραία κάβα και μεγάλη λίστα κρασιών. (Ξινό Νερό Φλώρινας, τηλ. 23860 81551) Θωμάς Οικογενειακή ταβέρνα με μεγάλη παράδοση. Διάσημα πιάτα, πολύ ενημερωμένη και εκτεταμένη λίστα κρασιών. (Σκλήθρο Φλώρινας, τηλ. 23860 31206) Ναουμίδης Κλασικό εστιατόριο στην όχθη της λίμνης, σταθερή αξία τόσο για τα φρεσκότατα ψάρια και τους νοστιμότατους μεζέδες όσο και για τα προϊόντα από πιπεριές Φλωρίνης. (Άγιος Παντελεήμονας, τηλ. 23860 61238)

Πιερία Γαστροδρόμιο Εν Ολύμπω Υπέροχη δημιουργική ελληνική κουζίνα. Στην ονομαστή γαστρονομική κουζίνα του Ανδρέα Γάβρη, τα πιάτα εναλλάσσονται σύμφωνα με τις εποχές. Άκρως ενδιαφέρουσα λίστα κρασιών. (Λιτόχωρο, τηλ. 23520 21300) Δημάτης Εξαιρετικό εστιατόριο τοπικής κουζίνας στον ομώνυμο ξενώνα. Επισκέψιμη κάβα με πολλές ετικέτες από όλη την Ελλάδα. (Άγιος Δημήτριος, τηλ. 23510 84202) Νομός Θεσσαλονίκης Αγνάντι Στην κορυφή του βράχου στην Επανομή, αγναντεύει τον Θερμαϊκό. Θα δοκιμάσετε θαλασσινούς μεζέδες και ολόφρεσκα σωστά ψημένα ψάρια – τα φέρνουν τα καΐκια στην παραλία ακριβώς κάτω από τα πόδια σας. (Επανομή, τηλ. 23920 41209) Καπετάν Φουρτούνας Ουζερί με κλασικούς, άλλα πολύ νόστιμους μεζέδες στην παραλία των Νέων Επιβατών. (Νέοι Επιβάτες, 23920 429153)

WP GUIDE

Που τρώμε;

Πέρδικα Η σωστή διεύθυνση για φαγητό στην περιοχή του Λαγκαδά. Νόστιμα κρεατικά, κυνήγι, μαγειρευτά και πολλοί μεζέδες, υπό την εποπτεία του chef-ιδιοκτήτη Θανάση Σταντσίδη και εξαιρετική wine list. (Χρυσαυγή Λαγκαδά, τηλ. 23940 25506) Αρχοντικό Μεγάλη καλόγουστη ταβέρνα στο κέντρο του Σοχού. Η κυρία Πελαγία Νόικου, αρχηγός στην κουζίνα, χρησιμοποιεί εκλεκτά τοπικά προϊόντα. Δοκιμάστε τις παραδοσιακές συνταγές. (Σοχός, 23950 23063) Χαλκιδική Μαρίνα Κομψή ψαροταβέρνα με εγγυημένα φρεσκότατα ψάρια στην Ποτίδαια. (Ποτίδαια, Χαλκιδική, τηλ. 23730 41570) Tomata Δημιουργική κουζίνα στο ελληνοπρεπέστατo gourmet εστιατόριο του chef Χρύσανθου Καραμολέγκου στη μαρίνα του Sani Resort. (Σάνη, τηλ. 23740 99400) Η Σουσουράδα και ο Σγουρός Σκαντζόχοιρος Σε μια ευχάριστη αίθουσα και περιποιημένη αυλή στο κέντρο της Αθύτου σερβίρεται ελληνική κουζίνα στα καλύτερά της. (Άθυτος, τηλ. 23740 91594) Το τριζόνι Δροσερή αυλή και αίθουσα κλάσης σε στυλάτη ψαροταβέρνα πάνω στον κεντρικό δρόμο της Κασσάνδρας. Νόστιμα και έξυπνα ορεκτικά, φρέσκο ψάρι, σωστά μαγειρεμένα θαλασσινά. Προσεγμένη λίστα κρασιών. (Κρυοπηγή, τηλ. 23740 51945) Μαριγούλα Νόστιμη κουζίνα σε ένα μικρό εστιατόριο και ιδιαίτερα πιάτα που δηλώνουν το ανήσυχο πνεύμα του ιδιοκτήτη Σοφοκλή. Ωραία λίστα κρασιών. (Πολύγυρος, τηλ. 23710 23171)

Sqirrel Το γαστρονομικό εστιατόριο του πολυτελούς Danai Beach Resort. Σε ειδυλλιακό περιβάλλον, με έξι μόνο τραπέζια, θα απολαύσετε κουζίνα γευστική, σοφιστικέ. (Μεταμόρφωση, τηλ. 23750 22310). Τα κύματα Γνωστή ψαροταβέρνα στο γραφικό πίσω λιμανάκι του Μαρμαρά. Ψάρια, θαλασσινά, σαλάτες ότι δοκιμάσετε είναι φρεσκότατο και νοστιμότατο. (Νέος Μαρμαράς, τηλ.23750 71371) Kamares Eagles Palace Το γαστρονομικό εστιατόριο του διαχρονικά classy ξενοδοχείου στην Ουρανούπολη που επενδύει σταθερά στη γαστρονομία και το κρασί. (Ουρανούπολη, τηλ. 23770 31101-4) Κρητικός Ψαροταβέρνα που σερβίρει θαλασσινά γευστικά αριστουργήματα. Από κρίταμα και πίνα στιφάδο έως ψαρόσουπες και φυσικά ότι ψάρι τραβάει η όρεξή σας. (Ουρανούπολη, τηλ. 23770 71222) Καβάλα Ορεινό Εστιατόριο με όμορφο καταπράσινο κήπο στο χωριό Κορυφές. Νοστιμότατα μαγειρευτά και κυνήγι. Προϊόντα ιδίας παραγωγής και υπόγειο με πολλές ελληνικές και ξένες ετικέτες. (Κορυφές, τηλ. 2510 611634) Δράμα s’ευ Δημιουργική ελληνική κουζίνα με βορειοελλαδίτικα προϊόντα. Το μενού στο εστιατόριο του ολοκαίνουργιου Hydrama Grand Hotel, που στεγάζεται στο εντυπωσιακό διατηρητέο κτίριο καπναποθήκης του 1924, υπογράφει ο ταλαντούχος Γκίκας Ξενάκης. (Αγίας Βαρβάρας 11, τηλ. 25210 35004) Ξάνθη Το Κτήμα Έξω από την Ξάνθη, στον δρόμο προς το Πόρτο Λάγος. Εξαιρετικές πρώτες ύλες από το κτήμα που απλώνεται γύρω από το εστιατόριο. (4ο χλμ. Ε.Ο. Ξάνθης-Πόρτο Λάγος, τηλ. 25410 21010)

Κομοτηνή Νερόμυλος Καλό και νόστιμο κρέας, παστουρμάς και καβουρμάς σε ταβερνάκι στην Πάνδροσο. Ενδιαφέρουσα η λίστα κρασιών. (Πάνδροσος, τηλ. 25310 32178) Λάρισα Να με Θυμάσαι Δημιουργική ελληνική κουζίνα από τον chef Μανώλη Πανταζή. Ωραία λίστα κρασιών και αξιόλογα wine diners. (1ο χλμ. Παλαιάς Ε.Ο. Λάρισας-Αθήνας, τηλ 2410 287833) Riviera Η ψαγμένη και ενημερωμένη κουζίνα με «πειραγμένα» ελληνικά πιάτα από τον σταθερό και δημιουργικό chef Θέμη Σεμερτζίδη. Ενδιαφέρουσα λίστα κρασιών. (Ελασσόνα, τηλ. 694 563 0323) Μετέωρα Ζιώγας Ανακαινισμένο το παλιό κουτούκι με τα εξαιρετικά ντόπια κρέατα και το τέλειο ψήσιμο. (Καστράκι, τηλ. 24320 22286) Μέτσοβο Κατώγι Επισκεφτείτε το οινοποιείο, και στη συνέχεια δοκιμάστε πιάτα της τοπικής κουζίνας με κάποια/ες από τις ετικέτες που αγαπήσατε, στο εστιατόριο ή το wine bar του διπλανού ξενώνα, (Κατώγι, τηλ. 26560 42554) Γαλαξίας Μεγάλη αίθουσα, τεράστια καταπράσινη αυλή για να απολαύσετε την καθαρά παραδοσιακή κουζίνα του εστιατορίου, όπου κυριαρχούν τα τοπικά προϊόντα. Κρασί αποκλειστικά από τα τοπικά οινοποιεία. (Μέτσοβο, τηλ. 26560 41202, 26560 41123) Ιωάννινα Γάστρα Σταθερή αξία στην επικράτεια των Ιωαννίνων. Εδώ θα έρθετε για το αρνί ή το κατσικάκι που μαγειρεύονται σε γάστρα με μαντεμένιο σκέπασμα, στην όμορφη αυλή. (Κωστάκη 16Α, Αγία Ελεούσα, τηλ. 26510 61530)

Πέρδικα Το εστιατόριο–ταβέρνα «Πέρδικα» κρατάει την παράδοση του καλού φαγητού εδώ και 25 χρόνια αποτελώντας ένα σημαντικό προορισμό για εκδρομείς και οικογένειες. Με προσεγμένη αισθητική και τραπέζια, τόσο στον εσωτερικό, όσο και στον εξωτερικό καταπράσινο χώρο, με παιδική χαρά για τους μικρούς μας φίλους. Στην «Πέρδικα» μπορείτε να απολαύσετε μια ξεχωριστή ποικιλία πιάτων, ψητών αλλά και μαγειρευτών κρεατικών, πουλερικών και κυνηγιού, όπως τον παραδοσιακό θρακιώτικο τζιγεροσαρμά, σουβλάκι από ψαρονέφρι με φέτα και θυμάρι καθώς και κοτόπουλο με ανθότυρο και λιαστή ντομάτα υπό την επιμέλεια του chef και ιδιοκτήτη Αθανάσιου Σταντσίδη. Ιδιαίτερη έμφαση, προς χαρά των οινόφιλων, δίνεται στο κρασί. Διατίθεται μεγάλη λίστα κρασιών περιλαμβανομένων και πολλών παλαιών σοδειών. Υποστηρίζεται δε από άψογη φύλαξη και επαγγελματικό σερβίρισμα. Λειτουργεί καθημερινά όλη μέρα εκτός Δευτέρας Εστιατόριο-Ταβέρνα Πέρδικα Πλατεία Χρυσαυγής – Λαγκαδά τηλ. 23940 25506, 697 771 8800 sakisperdika91@yahoo.com fb:/Πέρδικα Ταβέρνα

WP GUIDE

Μην παραλείψετε να αγοράσετε 66

Taste it > love it > shop it > share it

Ελιές - ελαιόλαδα

Τυριά

Φρούτα

Όσπρια – λαχανικά - αρωματικά

3 Π.Ο.Π. 1 Π.Γ.Ε.

10 ΠΟΠ

6 Π.Ο.Π. 1 Π.Γ.Ε.

1 Π.Ο.Π. 6 Π.Γ.Ε.

Θρούμπα Θάσου Πράσινες ελιές Χαλκιδικής Αγουρέλαιο Χαλκιδικής Θάσος ελαιόλαδο (Π.Γ.Ε.)

Φέτα Κασέρι Κεφαλογραβιέρα Γραβιέρα Αγράφων Κατίκι Δομοκού Ανεβατό Γαλοτύρι Μανούρι Μετσοβόνε Μπάτζος

Κεράσια τραγανά Ροδοχωρίου Ροδάκινα Νάουσας Μήλο Καστοριάς Ξηρά Σύκα Ταξιάρχη Μήλα Ζαγοράς Πηλίου Φιρίκι Πηλίου Ακτινίδιο Πιερίας (Π.Γ.Ε.)

Κρόκος Κοζάνης (Π.Ο.Π.) Φασόλια γίγαντες-ελέφαντες Κάτω Νευροκοπίου Φασόλια κοινά μεσόσπερμα Κάτω Νευροκοπίου Φασόλια γίγαντες-ελέφαντες Πρεσπών Φασόλια κοινά μεσόσπερμα Πρεσπών Φασόλια γίγαντες-ελέφαντες Καστοριάς Πατάτα Κάτω Νευροκοπίου

Νάουσα • μπάτζος • μήλα και ροδάκινα Ναούσης • κεράσια Ροδοχωρίου • Βλάχικα λουκάνικα Νάουσας από γίδα (με ρίγανη, πιπέρι, μπαχάρι) • ρεβανί Χοχλιούρου από τη Βέροια Αμύνταιο • κόκκινες πιπεριές Φλωρίνης και άιβαρ (αλεσμένη κόκκινη πιπεριά) • πάπρικα από πιπεριές Αριδαίας • παστό τσιρόνι • φασόλια Πρεσπών • φυσικώς ανθρακούχο Ξινό Νερό Γουμένισσα • σίρνα (κατσικίσιο τυρί Γρίβας) • περχαροτύρι (καπνιστό ποντιακό τυρί) και άλλα ντόπια ποντιακά τυριά • σίρον (ποντιακό αποξηραμένο φύλλο) • κάστανα από το Πάικο Βελβεντός • κρόκος Κοζάνης (σαφράν) • κιχιά (παραδοσιακές τυρόπιτες) • λουκάνικα (με μπούκοβο, μαύρο πιπέρι, κύμινο, μπαχάρι και πάπρικα) • μανούρι Βλάστης Πιερία • ακτινίδια Θεσσαλονίκη • σουσαμένιο κουλούρι και μπουγάτσα με κρέμα • τρίγωνα Πανοράματος • κασέρι Σοχού • γιαούρτι Δορκάδος

Χαλκιδική • «αγγουράκι» από τις τοπικές ποικιλίες ελιάς • ελαιόλαδο • αμπελόφυλλα, αμπελοκορφές Μαριάννας • πευκόμελο, ρεικόμελο, ανθόμελο Σιθωνίας • πατάτες Χολομώντα • μανιτάρια • μύδια Ολυμπιάδας Δράμα • μαστιχάτος χαλβάς Κυργίων • πελτές από κράνα • αλλαντικά (καβουρμάς, παστουρμάς, λουκάνικα) Sarry • πατάτες Νευροκοπίου Καβάλα • αλίπαστα • κουραμπιέδες Νέας Καρβάλης με ολόκληρο αμύγδαλο • καρυδάκι γλυκό από τη Θάσο Ξάνθη • καριόκες, νουγκά και σαραγλί Παπαπαρασκευά Κομοτηνή • καβουρμάς • λικουρίνος • ταχίνι Θράκης • στραγάλια Μετέωρα • χαλβάς Φαρσάλων • σπάτουλα (καρυδόπιτα με κρέμα και αμύγδαλα) Μέτσοβο • τυριά: κατσικίσιο, καπνιστό και μετσοβέλα • αποξηραμένα άγρια μανιτάρια