ﻟە ﻛﯚاڵﻧﯽ ﻣﺎڵﯽ ﻛﺎوە ﻛﺎﻣێﺮا ﻫەﺑﻮوە و ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﺗەﻗەﻛەران ﻧﺎﴎاوە 4
ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە ﻧﺮخ 500 :دﯾﻨﺎر
ژﻣﺎرە ) ، (26ﭼﻮارﺷەم2013/ 12/ 11 ،
ﺳەﻋﺪی ﭘﯿﺮە :ﺗەﻧﯿﺎ ژﻣﺎرەی ﻛﻮرﺳﯽ ﺑﯚ ﭘﺸﻜﺪاری ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا ﺑەس ﻧﯿﯿە
رووداوەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێامﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑە ﺗەﺳﻔﯿﺎﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚیﯾەﻛێﺘﯿﯿەوەﻧﯿﯿە ﺳــەﻋﺪی ﺋەﺣﻤەد ﭘﯿــﺮە ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دووﭘــﺎت دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ﺗەﻧﯿــﺎ ژﻣــﺎرەی ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﺑــﯚ ﭘﺸــﻜﺪاری ﻟــە ﻧــﺎو ﻛﺎﺑﯿﻨــەی ﻫەﺷــﺘەﻣﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤﺪا ﺑــەس ﻧﯿﯿــە .ﺋەو ﭘێــﯽ واﯾــە ﺑــﯚ ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏــﺪا ﺑەﭘێــﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﺳــﱰاﺗﯿﮋی ﻟــە ﻧێــﻮان ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﭘﺎرﺗﯿــﺪا داﺑەش دەﻛﺮێ. ﭘﯿــﺮە ﻟــە دﯾامﻧەﯾەﻛــﺪا ﻟەﮔــەڵ رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“دا ﻗﺴــە ﻟە دۆﺧﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯿﯽ ﺳﻠێامﻧﯽ دەﻛﺎت و ﭘــەردە ﻟەﺳــەر ﻫەﻧــﺪێ ﻣەﺳــەﻟە ﻻدەدات .ﺋــەو دەڵــێ ”دەﺳــﺘێﻜﯽ دەرەﻛــﯽ ﻟــە ﭘﺸــﺖ ﺗﯿﺮۆرﻛﺮدﻧــﯽ ﭘﺎﺳــەواﻧێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿــﯽ ﻣــﺎم ﺟەﻻﻟﺪا ﺑــﻮوە ،ﺟﯿــﺎ ﻟەﻣەش ﺋــەو رووداواﻧــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﺑــە ﺗەﺳــﻔﯿﺎﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚیﯾەﻛێﺘﯿﯿەوەﻧﯿﯿە“. ﺳــەﻋﺪی ﺋەﺣﻤــەد ﭘﯿــﺮە دەڵــێ” ،ﺋەﮔــەر ﻣەﺑەﺳــﺘﺖ ﻛﺎك ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯿﯿــە ،ﻣــﻦ ﺑــە ﻛﺎرێﻜــﯽ ﻗێﺰەوﻧــﯽ دەزاﻧــﻢ و ﻫﯿــﻮادارم
ﺑﻜــﻮژەﻛﺎن ﺑــە زووﺗﺮﯾــﻦ ﻛﺎت ﺑﺪۆزرێﻨــەوە. ﺑێﮕﻮﻣــﺎن رووداوەﻛﺎن ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﺑــە ﺗەﺳﻔﯿﺎﺗﯽﻧﺎوﺧﯚیﯾەﻛێﺘﯿﯿەوەﻧﯿﯿە“. ﺋــەو ﭘێــﯽ واﯾــە ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻟــە ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧــﺪا ﻛە ﺑڕﯾﺎرە ﺳــﺎڵﯽ داﻫﺎﺗــﻮو ﺑەڕێﻮەﺑﭽێــﺖ ،دەﻧﮕــﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﻫەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵﺪا ﺑەدەﺳــﺖ
ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﺑﻮوە ﻛە ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑــەوە ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر ﺑــﻜﺎت ﻟــە ﺑــﻦ رﻛێﻔــﯽ ﭘﺎرﺗﯿﯿــە و ﻧەرﻣﯿﯽ ﺑﯚ دەﻧﻮێﻨــێ .ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫەﻧﺪێ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﺑەﺳــەر ﺋەو ﻗﺴــﺎﻧەدا ﻫﺎﺗــﻮوە و ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸــەوە ﺑەﺑــێ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺣﻮﻛﻤڕاﻧــﯽ ﻧﺎﻛــﺮێ ،ﺟﮕــە ﻟــەوە ﺑــە ﻫەڵەﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨێﻚ ﻟــە ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺳﻠێامﻧﯽﻫەﯾە“.
دﻛﺘﯚر ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻛەرﯾﻢ ﺋﯿﻨﻘﻼﺑﯽ ﻧەﻛﺮدووە دێﻨێ. ﭘﯿــﺮە دەڵــێ” ،ﭘێﻤﻮاﯾــە ،ﭼﻮﻧﻜــە دەﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑــﯚ ﮔــﯚڕان ﭼــﻮوە و ﺋەﻣــە ﻣەﺳــەﻟەﯾەﻛە ﻟــە ﻧێــﻮان ﺋــەو دوو ﺣﺰﺑــەدا. ﮔــﯚڕان ﺑەﺷــێﻚ ﺑــﻮوە ﻟــە ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﻟێــﯽ ﺟﯿــﺎ ﺑﻮوەﺗــەوە و ﻟێﻜﱰازاﻧێﻜــﯽ ﺋەﺳــﺘﻮوﻧﯽ ﻟــە ﻧــﺎو ﯾەﻛێﺘﯿــﺪا رووی داوە .ﮔــﯚڕان ﻟــەوە
ﺋــەو ﺳــەﺑﺎرەت ﺑــە رووداوەﻛــەی ﺷــﺎری ﻛەرﻛــﻮوك و ﻧﺎڕەزاﯾﯽ ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﻟــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﻛەرﻛﻮوك دەڵــێ” ،ﻣﻦ ﻧﺎزاﻧــﻢ ﭘﺎرﺗــﯽ ﻟەﺳــەر ﭼــﯽ ﻟێــﯽ ﻧﺎڕازﯾﯿــە، ﺑــەاڵم ﺋەﻣە دەﺑــێ ﻗﺴــەی ﻟەﺳــەر ﺑﻜﺮێ و ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﭘــێ ﺑێــﺖ .ﻛﺎری ﺑﺎﺷﯿﺸــﯿﺎن ﻛــﺮد و ﭘێﻮﯾﺴﺘەدەﺳﺘﺨﯚﺷﯿﯿﺎنﻟێﺑﻜﺮێ
ﻧەﺟﻤەدﯾﻦﻛەرﯾﻢ ﺑﻮوە ﻫﯚی ﻟێﻜﱰازاﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﻛەرﻛﻮوك
ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ ﺑﯽ ﺋﻤﯽ رەﺷﯽ ﮔﺮان ﻛﺮد
ﺑەﻫــﯚی ﻧﺎڕەزاﯾــﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﻟەﺳــەر ﻧەﺟﻤەدﯾــﻦ ﻛەرﯾــﻢ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﻛەرﻛــﻮوك وەك ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﻛــﻮرد ﺑــﯚ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ،دوێﻨــێ ﻟــە دوا ﺳــﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿــﺪا ﻛــﻮردی ﻛەرﻛــﻮوك ﻟێــﻚ ﺗــﺮازان و ﺑــە زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە ﻟﯿﺴــﺘێﻚ ﺑەﺷــﺪاری ﻫەڵﺒﮋاردن دەﻛەن. 2
2
ﺑﻜﻮژ ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻧﺎﺑێ 4
ﻧەوت و ﻧەﺗەوە 6
ﻓﺘﻮای ﺧﯚﻛﻮژی
ﺳرﺑﺎز ﺳﺎﺢ
ﺳﻤﻜﯚ ﻣﺤﻣد
ﻋﻮﻣر ﻋﻟﯽ ﻏﻓﻮر
ﻧﺮﺧﯽ زەوی ﺑ ﺷﻮەﯾﻛﯽ ﺑرﭼﺎو ﻟ ﺑرزﺑﻮوﻧوەداﯾ ﻟــەم دوو ﻫەﻓﺘەﯾــەی راﺑــﺮدوو ﻧﺮﺧــﯽ زەوی ﻟــە ﺷــﺎری ﻫەوﻟێــﺮ ﺑــە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼــﺎو ﺑــەرز ﺑﻮوەﺗــەوە ،ﻟــە ﻫەﻧﺪێــﻚ ﮔەڕەﻛﺪا زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 12ﻫــەزار دۆﻻر ﻫﺎﺗﻮوەﺗــە ﺳــەر ﯾــەك ﭘﺎرﭼــە زەوی، دەﻧﮕــﯚی ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﺑﺎزﮔەﻛﺎﻧــﯽ دەوروﺑــەری ﻫەوﻟێــﺮ ﺑــﯚ دەرەوە ،ﻫﯚﻛﺎری ﺳەرەﻛﯿﯽ ﺋەم دﯾﺎردەﯾەن.
ﻓــﺎرووق ﺳــﺎﺑﯿﺮ ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی ﻛڕﯾــﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ زەوی ﻟــە ﮔەڕەﻛــﯽ ﻣﻨــﺎرە ﺑــﺎس ﻟــە ﺟﻮواڵﻧــەوەی ﺑــﺎزاڕی زەوی دەﻛﺎت و دەڵێــﺖ ”ﻣــﺎوەی 2ﺳــﺎڵ ﺑــﻮو ﺑــﺎزاڕ ﺑــە ﺗــەواوی ڕووی ﻟــە ﻧﺰﻣﺒﻮوﻧــەوە ﺑــﻮو ،ﺑــەاڵم ﺋێﺴــﺘﺎ ﭘێﭽەواﻧــە ﺑﻮوەﺗــەوە و رۆژ ﻟــە دوای رۆژ ﻧﺮﺧﯽ زەوی ﺑەرز دەﺑێﺘەوە“. 8
ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ :ھﻨﺎﻧﯽ ھﺰ ﻟ ﺳﻠﻤﺎﻧﯿﯿوە ﻣﻮزاﯾدە ﺑﻮو
3
5
ﺑەﻫــﯚی ﺋــەو رووداواﻧــەی ﻟــە دوو ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑــﺮدوودا ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﺳــﻠێامﻧﯽ ﺗەﺷــەﻧەﯾﺎن ﻛــﺮدووە و ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ زۆرﺑــەی رووداوەﻛﺎن وەك ﺑــﺎس دەﻛــﺮێ ﺑــە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﺟــﯚری ”ﺑﯽ ﺋێــﻢ دەﺑﻠﯿﻮ“ی رەش ،ﺑــە ﭘێﭽەواﻧــەی ﭼﺎوەڕواﻧﯿﯿــەﻛﺎن، ﺧﻮاﺳــﺖ ﻟەﺳــەر ﻛڕﯾﻨــﯽ ﺋــەو ﺟــﯚرە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــە ﻟەﻻﯾــەن ﮔەﻧﺠﺎﻧــەوە زﯾــﺎدی ﻛــﺮدووە ،ﺑــە ﺟﯚرێــﻚ ﻟــە ﭘێﺸــﺎﻧﮕﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛڕﯾــﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ ژﻣﺎرەﯾــەك ﮔەﻧــﺞ ﺑــە دوای ﺑــﯽ ﺋێــﻢ دەﺑﻠﯿــﻮی ڕەش دەﮔەڕێــﻦ و دەڵێــﻦ ”ﻛﺎﺗــﯽ ﺧﯚدەرﺧﺴﺘﻨە ،ﺑەاڵم ﺑﯚ ﺗﺎوان ﻧﺎ. ﻟــە ﻣــﺎوەی راﺑــﺮدوو ﻟە ﺷــﺎری ﺳــﻠێامﻧﯽ ژﻣﺎرەﯾــەك رووداوی ﺗەﻗەﻛــﺮدن و ﻛﻮﺷــنت و ﺑﺮﯾﻨﺪارﻛﺮدﻧــﯽ ﻛەﺳــﺎﻧﯽ دﯾــﺎر و ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ رووﯾــﺎن دا ،ﻟــەﻻی ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﺋــەو ﺷــﺎرەوە ﺑــﯽ ﺋێﻤــﯽ رەش ﺑــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﺗﺎواﻧــەﻛﺎن ﻧﺎﺳــێرناوە ،ﺑﯚﯾــە ﺋێﺴــﺘﺎ دەﯾﺎن ﭼﯿــﺮۆك ﻟەﻧﺎو ﺧەڵﻚ ﻟەﺳــەر ﺑﯽ ﺋێﻢ ﻫەﯾە. 24ﺳــﺎڵ /ﻟــە ﻧێــﻮ ﻫەرێــﺰ رەﺳــﻮوڵ 24// ﭘێﺸــﺎﻧﮕﺎﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ ﻟــە ﺳــﻠێامﻧﯽ ﻟەﮔــەڵ ﭼەﻧــﺪ ﻫﺎوڕێﯿەﻛــﯽ ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﮔەڕاﻧﺒــﻮون ﺑــە ﺷــﻮێﻦ دۆزﯾﻨــەوەی ﺑــﯽ ﺋێﻤێﻜــﯽ رەش ،ﺋــەو ﺑــە ﭘێﻜەﻧﯿﻨــەوە ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی ﮔــﻮت ،دەﻣەوێــﺖ ﻟــەم دۆﺧــەی ﺋێﺴــﺘﺎ و ﻟەﻧــﺎو ﺋــەو دڵەڕاوﻛێﯿــەی ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﺪا ﺋــەو ﺟــﯚرە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﺑەﻛﺎرﺑێﻨﻢ. 7
ﻛﻮرد ﺑﮋاردەﯾﻛﯽ ﻧﻮێ ﺑﯚ ﺑﻮدﺟ دەﺧﺎﺗ ڕوو
6
ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﺑەﺑێ دەﻧﮕﯽ دەﻛﻮژرێ
رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﺎﻧﯽ ﺳــﻠێامﻧﯽ دڵﮕﺮاﻧــﻦ ﻟــە ﺗێﻜﭽﻮوﻧــﯽ رەوﺷــﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯿــﯽ ﺷــﺎرەﻛەﯾﺎن و دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛەﻧــەوە ﻛــە ﻧﺎﻛــﺮێ رەوﺷــﯽ ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘــﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﺑــەو ﺷــێﻮەﯾە ﺑــێ و ﭘێﯿﺎن واﯾە ”ﻧﺎﻛﺎراﺑﻮوﻧﯽ“ داودەزﮔﺎی ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ و ﭘﯚﻟﯿﺲ ﻟە ﺳﻠێامﻧﯽ ،ﻫﯚﻛﺎری ﺳەرەﻛﯿﯿە. دوای ﺗﯿﺮۆرﻛﺮدﻧــﯽ رۆژﻧﺎﻣەﻧــﻮوس ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ،ﺷــەﭘﯚﻟﯽ ﻧﺎڕەزاﯾــﯽ زۆرﺑــەی ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗــەوە و رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﺎن و رۆﺷــﻨﺒﯿﺮان ﺑــە ﮔﺮدﺑﻮوﻧەوەﯾــﺎن، ﻧﺎڕەزاﯾﯿﺎن دەرﺑڕی و داوای ﺋﺎﺷﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ ﺑﻜﻮژاﻧﯿﺎن ﻛﺮد. 7
ﻛﺎرﻣﻧﺪاﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻟ ھردوو دﯾﻦ دەﺑﻦ
ﺷــەش ﺳــﺎڵە دەرﻣﺎڵــەی ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯽ ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ ﻟــە ﺑەﻏــﺪا زﯾﺎدی ﻛــﺮدووە، ﺑــەاڵم ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎی ﻫەرێــﻢ ﻟێــﯽ ﺑێﺒــەش ﺑﻮوﻧــە .ﺋەﻣــە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻛــە ﻟەﮔــەڵ زﯾﺎدﺑﻮوﻧــﯽ ﻣﻮوﭼــەی ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗﯿــﺶ ،دووﺑــﺎرە ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ ﻫەاڵوێﺮدراون و ﻣﻮوﭼەﯾﺎن زﯾﺎد ﻧﺎﻛﺮێﺖ. 30ﯾــەوە ﺑــﯚ 75% 75 ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2008ﺑەﻏــﺪا دەرﻣﺎڵــەی ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎی ﻟــە 30%ﯾــەوە ﺑــەرز ﻛــﺮدەوە ،ﺑــەاڵم دەرﻣﺎڵــەی ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎی ﻫەرێــﻢ وەك ﺧــﯚی ﻣﺎﯾــەوە .ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛــە ﻣﻮوﭼــەی ﻫەﻣــﻮو ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑــەرز دەﻛﺮێﺘــەوە ،ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑــە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺋــەوەی دەرﻣﺎڵەﯾەﻛﯽ ﺑﺎﺷــﯿﺎن ﺑﯚ ﺧــەرج دەﻛﺮێــﺖ ،ﻣﻮوﭼەﯾﺎن ﺑــەرز ﻧﺎﻛﺮێﺘەوە .ﻟــەو ﻧێﻮەﻧﺪەدا ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﻫەرێﻢ ﻟە ﻫەر دوو دﯾﻨەﻛە ﺑﻮوﻧە. ﺋــەوان ﺑەﺑــێ دەرﻣﺎڵەﯾەﻛﯽ ﺷــﯿﺎو ،ڕۆژاﻧــە ﻧﺎﭼﺎرن ﻟەﺳــەر ﺗــەزووە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪارەﻛەی ﻛﺎرەﺑﺎ ﻛﺎر ﺑﻜەن ﻛە ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﻟە ڕووداوەﻛﺎن دەرﺑﺎز ﻧﺎﺑﻦ. 9
ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﻫەڕەﺷەی دەﺳﺖ ﻟەﻛﺎر ﻛێﺸﺎﻧەوەی ﺑەﻛﯚﻣەڵ دەﻛﺮێ ﻛﯾﺎراﻧﯽ ﺋﯚزال ﺳﯿﺘﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺗواو دەﻛن
2
8
2
ﺳﻴﺎﺳەت
ژﻣﺎرە ) ، (26ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 12/ 11 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻛەرﯾﻢ ﺑﻮوە ﻫﯚی ﻟێﻜﱰازاﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﻛەرﻛﻮوك
ﻟە دﯾﺎﻟە و ﻣﻮوﺳڵ و ﺳەاڵﺣەدﯾﻦ ﻛﻮرد ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯽ ﯾەك ﻟﯿﺴﺖ ﺑێ
وﺷ/ﻛرﻛﻮوك ھژار ڕەﺷﯿﺪ ﺑەﻫﯚی ﻧﺎڕەزاﯾﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻟەﺳەر ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻛەرﯾﻢ ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﻛەرﻛﻮوك وەك ﺳەرۆﻛﯽ ﻟﯿﺴﺘﯽ ﻛﻮرد ﺑﯚ ﻫەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق، دوێﻨێ ﻟە دوا ﺳﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿﺪا ﻛﻮردی ﻛەرﻛﻮوك ﻟێﻚ ﺗﺮازان و ﺑە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻟﯿﺴﺘێﻚ ﺑەﺷﺪاری ﻫەڵﺒﮋاردن دەﻛەن .ﺑەرﭘﺮﺳێﻜﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ دەڵێ ”ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەی ﻟﯿﺴﺘەﻛﺎن ﻟە ﺋەﺳﺘﯚی ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯿﯿە“ .ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮوﺳڵ ،ﺳەاڵﺣەدﯾﻦ و دﯾﺎﻟەﯾﺶ ﻛﻮرد ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯽ ﺑە ﯾەك ﻟﯿﺴﺖ ﺑەﺷﺪار ﺑێ. ﺑەﭘێــﯽ دوا زاﻧﯿــﺎری ،ﻛــﻮرد ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك ﺑــە ﺳــێ ﻟﯿﺴــﺖ ﺑەﺷــﺪاری ﻫەڵﺒــﮋاردن دەﻛﺎت، ﯾەﻛێﺘــﯽ ،ﮔــﯚڕان ،ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو و ﻛﯚﻣــەڵ ﺑــە ﻟﯿﺴــﺘێﻚ ،ﭘﺎرﺗــﯽ ﺑــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟﯿﺴــﺘێﻚ و ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﻛﻮردﯾــﺶ ﻟــە ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚدان ﺑــﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻟﯿﺴــﺘێﻚ ﻛــە دەﺑــێ 12ی ﺷــەوی ﺳێﺸــەم ﺗــﺎ ﻛﺎﺗﮋﻣێــﺮ 12ی ﻟەﺳــەر ﭼﻮارﺷــەم ﯾــەﻛﻼی ﺑﻜەﻧەوە. ڕەوەﻧــﺪ ﻣــەﻻ ﻣەﺣﻤــﻮود ﺟێﮕــﺮی ﻟێﭙــﺮﴎاوی ﻣەڵﺒەﻧــﺪی دووی ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟە ﻛەرﻛــﻮوك ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ“ﺋێﻤــە ﻟــە ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﺣﺰﺑــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ڕێــﻚ ﻛەوﺗﯿــﻦ ﻟەﺳــەر ﺋــەوەی ﺳــەرۆﻛﯽ
ﻟﯿﺴــﺖ ﺑﯚ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑێــﺖ و ﭘﺎرﺗﯿﺶ ڕەزاﻣەﻧــﺪی ﺧــﯚی دەرﺑــڕی ،ﺑــەاڵم دواﺗــﺮ ﭘﺎرﺗــﯽ ڕاﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ ﻛــە ڕێﮕە ﻧــﺎدەن ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﺴــﺘەﻛە ﻧەﺟﻤەدﯾــﻦ ﻛەرﯾــﻢ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﻛەرﻛــﻮوك و ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑێ“. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ”ﺋێﻤــە ﺋﺎزادﯾــﻦ ﻛــێ ﺑەﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﺴــﺖ ﻫەڵﺒﮋێﺮﯾــﻦ و دواﺗــﺮ ﻧەﺟﻤەدﯾــﻦ ﻛەرﯾــﻢ ﻛﺎدرێﻜــﯽ ﻧــﺎوداری ﯾەﻛێﺘﯿﯿــە، ﺑﯚﯾــە ﺑەﻫﯿــﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﺋــەو ﻟــە ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﺴــﺘەﻛە ﻻﻧﺎﺑەﯾــﻦ،وەك ﯾەﻛێﺘــﯽ ﭬﯿﺘﯚﻣــﺎن ﻟەﺳــەر ﻛــەس ﻧﯿﯿــە و ﻧﺎﺷــامن ﺑێــﺖ ،ﺑــەاڵم ﭘﺎرﺗﯽ ﭬﯿﺘــﯚی دژﯾﻨەﺟﻤەدﯾــﻦ ﻛەرﯾــﻢ ﺑەﻛﺎر ﻫێﻨﺎ“.
30ﻧﯿﺴــﺎﻧﯽ داﻫﺎﺗــﻮو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑەڕێــﻮە ﺑﭽێــﺖ و دوێﻨــێ دوا وادە ﺑــﻮو ﺑــﯚ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧــﯽ ،ﺑﯚﯾــە ﻫﯿــﭻ دەرﻓەﺗێــﻚ ﻧەﻣــﺎ ﺑﯚ ﻛــﻮرد ﺗﺎ داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧﺪن ﻟەﺳــەر ﯾەﻛﻬەڵﻮێﺴﺘﯽ ﻟە ﻛەرﻛﻮوك ﺑﻜەن. ﻋەدﻧــﺎن ﻛەرﻛﻮوﻛــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛەرﻛﻮوك-ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”دوای ﺋــەوەی ﻟەﮔــەڵ ﺳــەرﺟەم ﻻﯾەﻧــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك ڕێﻜﻜەوﺗﯿــﻦ ﻟەﺳــەر ﺋــەوەی ﯾــەك ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﻛــﻮردی دروﺳــﺖ ﺑﻜەﯾــﻦ ﺑەﻧــﺎوی ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﻛەرﻛﻮوﻛــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ،ﺗێﺒﯿﻨــامن ﻫەﺑــﻮو ﻟەﺳــەر ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﺴــﺖ و ﮔﻮمتــﺎن ﺑــﺎ ﺑــﯚ ﻻﯾەﻧێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﺑــێ ﺟﯿــﺎ ﻟــە ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ ،ﺑــەاڵم دواﺗﺮ ﻫەر ﺑەر ﯾەﻛێﺘﯽ ﻛەوت“. ”ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧەﺟﻤەدﯾــﻦ ﻛەرﯾــﻢ ﻛەرﻛﻮوﻛﯿــﺎن ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﺑەﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﺴــﺘەﻛە داﻧــﺎ و ﺋێﻤەﯾــﺶ وەﻛــﻮ ﭘﺎرﺗــﯽ رازی
ﻧەﺑﻮوﯾــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﭘێﺸــﱰ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﻫﺎوﺳــەﻧﮕﯽ راﺑﮕﺮێــﺖ ﻟەﻧێــﻮان ﻻﯾەﻧــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن و ﻧەﺗــەوەﻛﺎن ،دواﻣــﺎن ﻟێﯿــﺎن ﻛــﺮد ﺗەﻧﯿــﺎ ﻧەﺟﻤەدﯾــﻦ ﻛەرﯾــﻢ ﻧەﺑێــﺖ ﻫەرﻛەﺳــێﻜﯽ ﺗــﺮ ﺑﻮاﯾــە ﻗﺒﻮوڵــامن ﺑــﻮو ،ﺑــەاڵم ﯾەﻛێﺘﯽ ﻫەر ﭘێﺪاﮔﯿــﺮی ﻛــﺮد ،ﺑﯚﯾــە ﺋێﻤــە ﻟــەو ﻟﯿﺴــﺘە ﻛﺸــﺎﯾﻨەوە ،ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ 30ی ﻧﯿﺴــﺎن ﺑــﯚ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ 30ی ﻧــﺎوی ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻟﯚﮔﯚﻛــەی ﺋــﺎاڵی ﭘﺎرﺗــﯽ دەﺑــێ“ ﻛەرﻛﻮوﻛــﯽ وای ﮔﻮت. ﺳــﺪﯾﻖ ﺋەﺣﻤــەد ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺣﺰﺑــﯽ ﺷــﯿﻮﻋﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗــﯽ ”ﺋێﻤــە ﺳــەرداﻧﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘﯿــامن ﻛــﺮد ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوەی ﻟﯿﺴــﺘەﻛە رووﻧــەدات و ﻛــﻮرد ﺑەﯾەك ﻟﯿﺴــﺖ ﺑەﺷــﺪار ﺑــێ ،ﺑــەاڵم ﺑەداﺧــەوە ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﻛەرﻛﻮوﻛــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻫەڵﻮەﺷﺎﯾەوە“. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ”ﻫــﯚی ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەی ﻟﯿﺴــﺘە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە ﺋەﺳــﺘﯚی ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ دەﺑــێ،
ﻛﺎوێﺰ ﻣەﻻ ﭘەروێﺰ:
ﻫێﺮﺷﻜەراﻧﯽ ﺳەر ﻣﺎڵﯽ ﺋێﻤە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺖ ﻧەﺑﻮون وﺷە/ﻛەرﻛﻮوك -ﻫەژار ڕەﺷﯿﺪ ﺳــێ رۆژ دوای ﺗﯿﺮۆرﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ،ﻫێﺮﺷــﯽ ﺳــەر ﺑەردەواﻣــﯽ رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﺎن وەرﮔــﺮت و ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك ﺑــە ﻧﺎرﻧﺠــﯚك ﻫێــﺮش ﻛﺮاﯾــە ﺳــەر ﻣﺎڵــﯽ ڕۆژﻧﺎﻣەﻧــﻮوس ”ﻛﺎوێــﺰ ﻣــەﻻ ﭘەروێــﺰ“ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻛەﻧﺎڵــﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ ﺑﺎوەﮔﻮڕﮔــﻮڕ ﻟــە ﻛەرﻛﻮوك ﻛــە ﺳــەر ﺑــە ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە و ﻣﺎڵەﻛــەی دەﻛەوێﺘــە 16یی ﺋﺎب. ﮔەڕەﻛﯽ 16 ﻛﺎوێــﺰ ﻣــەﻻ ﭘەروێــﺰ ﺑــﯚ ”وﺷــە“ 8ی ﺋــەم راﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ ”ﻟــە ﺷــەوی ی ﻣﺎﻧﮕــە ﺑــە ﻧﺎرﻧﺠــﯚك و ﺗەﻗەﻛــﺮدن ﻫێــﺮش ﻛﺮاﯾــە ﺳــەر ﻣﺎڵــامن ،ﺑەاڵم ﺗەﻧﯿــﺎ زﯾﺎﻧــﯽ ﻣــﺎدەی ﻟــێ ﻛەوﺗەوە و ﺋــەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﻫێﺮﺷــﯿﺎن ﻛــﺮد
دەرﺑــﺎز ﺑــﻮون ،دراوﺳــێﻜﺎﻧﻢ ﮔﻮﺗﯿﺎن ﺗەﻗەﻛــەرەﻛﺎن ﻟەﻧــﺎو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠێﻜــﯽ ﺟــﯚری ”ﺑــﯽ ﺋێــﻢ دەﺑﻠﯿــﻮ“ی رەﺷــﺪا ﺑــﻮون ،ﺋێﺴــﺘﺎ ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە دەﻛەﯾــﻦ ﺑﯚ ﺋﺎﺷﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ ﻫێﺮﺷﻬێﻨەران“. ”ﻫەرﭼەﻧﺪە ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾە ﻟــە ﻛەرﻛﻮوك ﻛێــﻦ ﺋەواﻧەی ﺋــەو ﺟﯚرە ﻫێﺮﺷــﺎﻧە دەﻛــەن ،ﭼﻮﻧﻜــە ﭘێﺸــﱰ ﺑــە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺗەﻟەﻓﯚﻧــﯽ و ﺑــە ﻧﺎﻣــەی
ﻣﯚﺑﺎﯾــﻞ ﻫەرەﺷــﻢ ﻟــێ ﻛــﺮاوە ﺑــە زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی ،ﺑﯚﯾــە ﺑــﺎوەڕ ﻧﺎﻛەم ﺋەواﻧــە ﮔﺮووﭘەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ ﺑــﻦ ﻛە ﻫێﺮﺷــﯿﺎن ﻛــﺮدە ﺳــەر ﻣﺎڵﯽ ﻣﻦ“ ﻣەﻻ ﭘەروێﺰ وای ﮔﻮت. ﻟەﺑــﺎرەی ﺗﯚﻣﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەو ﺳــێ ﻛﺎﻣﯿﺮاﯾــەی ﭼﺎودێــﺮی ﻛــە ﻟــە ﻣﺎڵــەوە ﻫەﯾەﺗــﯽ ،ﻛﺎوێــﺰ ﮔﻮﺗــﯽ ”ﺋەوﻛﺎﺗــەی ﻫێــﺮش ﻛﺮاﯾــە ﺳــەر ﻣﺎڵەﻛــەم ﻛﺎرەﺑﺎﻣــﺎن ﺑڕاﺑــﻮو،
ﺑﯚﯾــە ﻛﺎﻣێــﺮاﻛﺎن ﻫﯿﭽﯿــﺎن ﺗﯚﻣــﺎر ﭘﺎﺳــەواﻧەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻧەﻛــﺮدووە، ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەﯾــﺎن ﺑﯿﻨــﯽ ﺑــﻮو ،ﺑــەاڵم ﺗەﻗەﯾــﺎن ﻧەﻛــﺮدووە ﺑەﻫــﯚی ﺋەوەی ﺋەو ﮔەڕەﻛــە ﻗەرﺑﺎڵﻐــە و ﺧەڵﻜﯽ ﻟە دەرەوە ﺑﻮوﻧــە ،ﺋەﻣــە ﺟﮕــە ﻟەوەی ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﻫێﺮﺷــێﻜﯽ وادا ﺷــﭙﺮز دەﺑــﯽ و ﻧﺎزاﻧــﯽ چ ﻫەڵﻮێﺴــﺘێﻚ دەرﺑڕی“. رووداوی ﺳــێﯿەم ﺋــەوە ﻫێﺮﺷــﻜﺮدﻧە ﺳــەر رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﺎﻧە ،،2013ﯾەﻛــەم ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺳــﺎڵﯽ 2013 ﺗەﻗەﻛــﺮدن ﺑﺮﯾﻨﺪارﻛﺮدﻧــﯽ ﺷﺎﺳــﻮار ﻋەﺑﺪوﻟﻮاﺣﯿــﺪ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻧﺎﻟﯿﺎ ﺑﻮو ﻟــە ﺳــﻠێامﻧﯽ ،دووەم ﺗﯿﺮۆرﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﻟــە ﻛەﻻر و ﺳــێﯿەم ﻫێﺮﺷــﯿﺶ ﺳــەر ﻣﺎڵــﯽ ﻛﺎوێــﺰ ﻣەﻻ ﭘەروێﺰ ﻟە ﻛەرﻛﻮوك.
ﺋێﻤــە ﻟەﮔــەڵ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻗﺴــەﻣﺎن ﻛــﺮد ﺑــﯚ ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ ﻧەﺟﻤەدﯾــﻦ ﻛەرﯾــﻢ رازی ﻧەﺑــﻮون و ﭘﺎرﺗﯿــﺶ ﺑەو رازی ﻧەﺑﻮو“. ﺳــەﻋﯿﺪ ﻣەﻣﻮزﯾﻨــﯽ ﻛﺎرﮔێــڕی ﻟﻘــﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﻟــە ﻣﻮوﺳــڵ ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،وەك ﭘﺎرﺗــﯽ ﻧﺎﻣەﻣــﺎن ﺑــﯚ ﻫەﻣــﻮو ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن ﻧﺎرد ﺑــﯚ ﺋەوەی ﻛــﻮرد ﺑــە ﯾــەك ﻟﯿﺴــﺖ ﺑەﺷــﺪاری ﻫەڵﺒــﮋاردن ﺑــﻜﺎت ،ﺑــەاڵم وەاڵﻣﯿﺎن ﻧەﺑــﻮو ،ﺑﯚﯾــە ﻫەﻣﻮو ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن ﺑە ﺟﯿــﺎ ﺑەﺷــﺪاری ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ 30 ﻧﯿﺴﺎن دەﻛەن. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ﺳــەرﭼﺎوەﯾەك ﻟــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی دﯾﺎﻟــە ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺟﮕــە ﻟــە ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ،ﻫەﻣــﻮو ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی ﺑــە ﯾەك ﻟﯿﺴــﺖ ﺑەﺷــﺪاری ﻫەڵﺒﮋاردن دەﻛەن. ﻟــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــەاڵﺣەدﯾﻦ ”وﺷــە“ زاﻧﯿﻮﯾەﺗــﯽ ﻛــە ﺣﺰﺑــﯽ زەﺣﻤەﺗﻜێﺸــﺎن ،ﺷــﯿﻮﻋﯽ و ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﺴــﺖ ﺑــە ﯾــەك ﻟﯿﺴــﺖ ﺑەﺷــﺪاری دەﻛــەن و ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﻛﻮردﯾــﺶ ﻫــەر ﯾەﻛــە و ﺑــە ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ ﺑەﺷﺪار دەﺑێ.
ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ
ﺑﻜﻮژ ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻧﺎﺑێ ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﻫەﻣﻮواﻧــﯽ ﺗﻮوﺷــﯽ ﺷــﯚك ﻛــﺮدووە ،ﺑەداﺧــەوە ﻟــەم ﻫەرێﻤــەی ﺋێﻤــەدا ﻣﺎوەﯾەﻛــە رووداوی ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪار ﺗﯚﻣــﺎر دەﻛــﺮێ و ﻣــﺮۆڤ ﺗﻮوﺷــﯽ ﻧﺎﺋﻮﻣێــﺪی دەﻛــەن ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻛــە ﺑەﭘێــﯽ ﺟــﯚری رووداوەﻛﺎن ﻟــە ﺳــﺎﺗﯽ ﯾەﻛەﻣــەوە ﻣــﺮۆڤ دڵﻨﯿــﺎ دەﺑــێ ﻟــەوەی ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪەراﻧﯽﻧﺎﯾەﻧەﺋﺎﺷﻜﺮاﻛﺮدن. ﺋەواﻧــەی ﻛﺎوە دەﻛــﻮژن و ﺋەواﻧﯿﺸــﯽ ﻟــە ﭘﺸــﺘﯿﺎﻧەوەن زەڕەﯾــەك ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﯿــﺎن ﺗﯿــﺎدا ﻧﯿﯿــە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣــﺮۆڤ ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﺑﻜﻮژێ ﺋەﮔــەر رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﯿﺶ ﻧەﺑــێ ،ﺗــﯚ ﺗەﻣﺎﺷــﺎی ﺟــﯚر و ﺷــﻮێﻨﯽ ژﯾﺎﻧــﯽ ﺑﻜەﯾــﺖ ،ﺋەﮔەر دوژﻣﻨﯿﺸــﺖ ﺑــێ ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺑﯿﻜــﻮژی ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣــﺮۆڤ ﻛەﻣێﻚ ﺳــﯚزی ﻫــەر ﻫەﯾــە و ﻟەوﻛﺎﺗــەی ﺑﺎﺳــﯽ ﺧﺮاﭘﱰﯾــﻦ ﻧﺎﺣــەزت دەﻛەﯾــﺖ، ﺋەﮔــەر ﻛەﻣێــﻚ ﻻﯾەﻧــﯽ ﻣﺮۆﯾــﯽ ﻟــە ژﯾﺎﻧﯿــﺪا ﻫەﺑــێ ،ﻧﺎﺗﻮاﻧــﯽ ﻟــە ﺑﯿــﺮی ﺑﻜەﯾــﺖ و ﻛــﻮرد دەڵــێ ”ﺋﯿﻨﺴــﺎﻧێﻜﯽ زۆر ﺧﺮاﭘــە ،ﺑــەاڵم ﺧﯚزﮔــە ژﯾﺎﻧــﯽ ﺋەوەﻧــﺪە ﻧﺎﺧــﯚش ﻧەﺑﻮواﯾــە ،ﯾــﺎن ﻛەﻣێــﻚ ﺗﻮاﻧــﺎی ﻫەﺑﻮواﯾــە ﺑــﯚ ﺋەوەی رووﺑــەڕووی ﺑﻮوﻣﺎﯾەﺗــەوە“ ،ﺑﯚﯾــە ﺋــەوەی ﻛﺎوەی ﺗﯿــﺮۆر ﻛــﺮدووە ،ﻣﺮۆڤ ﻫﯿــﭻ ﺑەﻫﺎﯾەﻛــﯽ ﻧﯿﯿــە ﻻی و ﺗﻮاﻧﺎی ﺋــەوەی ﻫەﯾــە دەﯾﺎﻧﯽ ﺗــﺮی وەك ﺋەو ﮔەﻧﺠە ﻟەﻧﺎو ﺑﺒﺎت. ﺋﺎﺧــﺮ ﻧﺎﻛﺮێ ﺑﺎوەڕ ﺑــەوە ﺑێﻨﯿﻦ ﻛــە ﻫەوڵﯽ ﺗﯿــﺮۆری ﺷﺎﺳــﻮار ﻋەﺑﺪوﻟﻮاﺣﯿﺪ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻧﺎﻟﯿــﺎ و ﺗﯿﺮۆرﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﻟــە دەﺳــﺘﯽ دەزﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯿــﯽ ﻫەرێــﻢ دەرﺑــﺎز دەﺑــێ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻛــە ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫەﻣــﻮو ﻛــەس ﻛﺎﻣێــﺮای ﭘێﯿــە و ﻫﯿــﭻ ﺷــﺘێﻚ ﺑــﺰر ﻧﺎﺑــێ ،ﺑــە ﺑــڕوای ﻣــﻦ ﺋﺎﺷــﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣــﺪەران زۆر ﺋﺎﺳــﺎﻧە ،ﺑــەاڵم ﺋﯿــﺮادەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ دەوێ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەو رووداوە ﻧﺎﻣﺮۆﭬﺎﻧــە و ﻛەڵەﮔﺎﯾــﯽ ﺋــەو ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧەی ﻛە ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﺳــەرووی ﯾﺎﺳــﺎوە دەﺑﯿﻨــﻦ ،دەﺑــێ ﺗێــﻚ ﺑﺸــﻜێرنێ و ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺑــەم ﺟــﯚرە ﻛەﺳــﺎﻧە ﺑﻬێــرنێ ﻛــە ﺑــە ﭘﺸﺘﺒەﺳــنت ﺑــە دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺧﯚﯾــﺎن و ﭘێﮕەﻛﺎﻧﯿــﺎن رێﮕــە ﺑە ﺧﯚﯾﺎن دەدەن ﻫەرﻛەس ﺑﻜەن ﺑە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺧﯚﯾﺎن. ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وەك ﻻﯾەﻧــﯽ ﺑەرﭘــﺮس ﻟــەو ﻧﺎوﭼەﯾــە ﻟــە ﺑــەردەم ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﮔەورەداﯾــە ﻛــە رەﻧﮕــە ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳــەر ﻫﺎوﺳــەﻧﮕﯽ ﺟەﻣﺎوەرﯾــﯽ ﺑــﻜﺎت ،ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﻛﺎوە ﯾەﻛێﺘﯽ ﺗﻮوﺷــﯽ ﺣﺎڵەﺗێﻚ ﻛــﺮدووە ﻛــە ﺋﺎﺷــﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪەراﻧــﯽ رووداوەﻛــە و ﺋەواﻧەی ﭘﺸــﺘﯿﺎن زۆر ﺧﺰﻣــەت ﺑــەو ﺣﺰﺑــە دەﮔەﯾەﻧــێ و ﺟەﻣﺎوەرەﻛەﯾﺸــﯽ دەﺑﻮوژێﻨێﺘەوە ﻛــە ﻣﺎوەﯾەﻛە ﻟــە ﺣﺰﺑەﻛەﯾﺎن ﻧﯿﮕەراﻧــﻦ ،ﻫــﺎوﻛﺎت ﺷــﺎردﻧەوەی رووداوەﻛە زەﺑــﺮی ﺳــەﺧﺖ ﻟــە ﯾەﻛێﺘــﯽ دەدات ،ﺑــە ﺗﺎﯾﺒــەت ﻛــە ﺋێﺴــﺘﺎ ﺧەڵــﻚ ﻟە ﺑﭽﻮوﻛﱰﯾــﻦ ﻫێــام ﺗێــﺪەﮔﺎت ﻛە ﺷــﺘﯽ ﻟــێ ﺑﺸــﺎردرێﺘەوە ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟــە ﻧێــﻮان ﺋــەو دوو ﺑﮋاردەﯾــەدا ﯾەﻛﯿــﺎن ﻫەڵﺒﮋێــﺮێ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻫەﻣﻮو ﺋەواﻧەی ﻗﺴە دەﻛەن رووی دەﻣﯿﺎن ﻟەو ﺣﺰﺑەﯾە. ﭘێﻮﯾﺴــﺘە رووداوی ﻛﻮﺷــنت ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻨﺒــڕ ﺑﻜــﺮێ و ﻛﺎر ﺑــﯚ ﺳــەروەرﺑﻮوﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ﺑﻜــﺮێ ،ﺋﺎﺧــﺮ ﻛەﺳــێﻚ زەڕەﯾــەك ﺗﺮﺳــﯽ ﻟە ﯾﺎﺳــﺎ ﻫەﺑــێ ﺑــەو ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾﯿە ﻛﻮﺷــنت ﺗﯚﻣــﺎر ﻧــﺎﻛﺎ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻫﯿــﭻ ﺣەﻟێﻜــﯽ ﻧﯿﯿــە ﺟﮕە ﻟــە زاڵﻜﺮدﻧــﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻟــەم ﻣﺎوەﯾەدا ﻛــە ﺑــە ﺗــەواوی ﻫەﺳــﺖ ﺑــە ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ رۆڵــﯽ ﯾﺎﺳــﺎ دەﻛــﺮێ و رووداوە ﺑﻜەرﻧﺎدﯾــﺎرەﻛﺎن زۆر ﺑﻮوﻧــە ،ﻛﺎر وا ﺑــڕوات ﻟــە داﻫﺎﺗــﻮودا ﻛــەس ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ ﺑــە ﺋﺎراﻣــﯽ ﺑﺨەوێ ﻟــە ﻫەرێﻤێﻜــﺪا ﻛــە دەرﻓەﺗﯽ ﺋــەوەی ﻟە ﭘێﺸــە ﺧﯚی وەك ﺟﻮاﻧﱰﯾــﻦ منﻮوﻧــە ﭘێﺸــﺎن ﺑــﺪات ،ﻟــە ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ دواﻛەوﺗــﻮودا ﻛــە واڵﺗﺎﻧﯽدراوﺳێامﻧﻦ. ﺗﻜﺎﯾــە ﺋەواﻧــەی دێﻨــە ﮔﺮﺗــﻦ ﺑــەو ﺗﯚﻣەﺗــە ﻛــە ﻣــﻦ ﻫﯿــﭻ ﮔﻮﻣﺎﻧــﻢ ﻧﯿﯿە ﻟــەوەی زۆر ﺋﺎﺳــﺎﻧە دۆزﯾﻨەوەﯾــﺎن ،ﺋەﮔــەر ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾــﺎن ﻟە ﭘﺸــﺖ ﺑﻮو، ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾﺎن ﺑﻜــەن ،ﭼﻮﻧﻜــە وەك رووﻧــە ﻛﺎوە دوژﻣﻨــﯽ ﻛەﺳــﯿﯽ ﻧﯿﯿــە و ﺑﻜــەران ﺑەﺑــێ ﻫﯚ ﻧەﯾﺎﻧﻜﻮﺷــﺘﻮوە و ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻫﺎﻧــﯽ داون ،ﺑﯚﯾــە ﻧﺎﻛﺮێ ﺑﻜەرەﻛﺎن ﺑﻜﺮێﻨە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﻛەﺳﺎﻧﯽ دەﺳەاڵﺗﺪار و ﺧﺎوەن ﺑەرژەوەﻧﺪی.
ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﻫەڕەﺷەی دەﺳﺖ ﻟەﻛﺎر ﻛێﺸﺎﻧەوەی ﺑەﻛﯚﻣەڵ دەﻛﺮێ 40ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﺋێــﺮان وەك ﻧﺎڕەزاﯾــﯽ دەرﺑڕﯾــﻦ ﺑەراﻧﺒەر ﺑــە ﺑﻮودﺟــەی واڵﺗەﻛەﯾــﺎن، ﻫەڕەﺷــەی دەﺳــﺖ ﻟــەﻛﺎر ﻛێﺸﺎﻧەوەی ﺑەﻛﯚﻣەڵ دەﻛەن. ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻧﻮێﻨــەری 18 ﺧﻮزﺳــﺘﺎن 12 ،ﻧﻮێﻨــەری ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻣﺎزەﻧــﺪەران ،ﻧــﯚ ﻧﻮێﻨــەری ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻟﯚرﺳــﺘﺎن و ﻧﻮێﻨەرێﻜــﯽ ﻛــﻮردی ﺷــﺎری ﺑــﯚﻛﺎن ،راﯾﺎﻧﮕەﯾﺎﻧــﺪووە ﺋەﮔــەر داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟــە ﺑﻮودﺟــەی ﺳــﺎڵﯽ داﻫﺎﺗــﻮودا ﺟێﮕﯿــﺮ ﻧەﻛــﺮێ ،دەﺳــﺖ ﻟــە ﻛﺎر دەﻛێﺸــﻨەوە .ﻫەﻧﺪێ ﻟــە ﻧﺎوەﻧﺪە ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﺮاﻧﯿــﺶ ﺑاڵوﯾــﺎن ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻛــە 18ﻧﻮێﻨەرەﻛەی ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺧﻮزﺳــﺘﺎن دەﺳــﺖ
ﻟەﻛﺎرﻛێﺸــﺎﻧەوﯾە ﺧﯚﯾــﺎن ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻛﺮدووە. ﻣﺤەﻣﻤــەد ﻗەﺳــﯿﻢ ﻋﻮﺳــامﻧﯽ ﻧﻮێﻨەری ﺷــﺎری ﺑﯚﻛﺎن ﻟــە ﭘەﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺋێــﺮان ،ﻟــە ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی دوێﻨێــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﺪا ﺋــەو ﻫەڕەﺷــەﯾەی
ﻛــﺮدووە .ﻋﻮﺳــامﻧﯽ دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛﺮدووەﺗــەوە ﺋەﮔــەر ﺑﻮودﺟــەی ﺑەﻧــﺪاوی ﺳــﯿﻤﯿﻨەی ﺑــﯚﻛﺎن ﻟــە ﭘﺮۆژەﯾﺎﺳــﺎی ﺑﻮودﺟــەی ﺳــﺎڵﯽ داﻫﺎﺗــﻮوی ﺋێﺮاﻧﺪا ﻧەﮔﻮﻧﺠــێ ،ﺋەوا دەﺳــﺖ ﻟــە ﻛﺎر دەﻛێﺸــێﺘەوە .ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫﯿــﭻ ﻛﺎم ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرە ﻛــﻮردەﻛﺎن ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﺎن ﻟــەو داواﯾەی ﻋﻮﺳامﻧﯽ ﻧەﻛﺮدووە. ﻋەﺑﺪوﻟﻜەرﯾــﻢ ﭘێﺸــﱰ ﻧﻮێﻨــەری ﺋەﺣﻤەدﯾﻨــﮋاد ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎﻣﯿــﺎران و دﯾﻮاﻧــﺪەرە ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﺋێــﺮان ،ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮدﺑــﻮو ﻛــە ﻧﻮێﻨــەرە ﻛــﻮردەﻛﺎن ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو و ﯾەﻛﻬەڵﻮێﺴــﺖ ﻧﯿــﻦ و ﻫــەر ﺋەﻣــەش وای ﻛــﺮدووە ﺧﻮاﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ﻛــﻮرد ﺑەدی ﻧەﯾەت.
ﺳﻴﺎﺳەت
3
ژﻣﺎرە ) ، (26ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 12/ 11 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
رووداوەﻛەی ﻫەواڵﮕﺮﯾﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ﺗەﻗﺎﻧﺪەوە
ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ :ﻫێﻨﺎﻧﯽ ﻫێﺰ ﻟە ﺳﻠێامﻧﯿﯿەوە ﻣﻮزاﯾەدە ﺑﻮو وﺷ/ﻛرﻛﻮوك ھژار ڕەﺷﯿﺪ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﻛەرﻛﻮوك راﯾﺪەﮔەﯾەﻧێ ﻛە ﭘێﯽ ﺳەﯾﺮ ﺑﻮو ﺋەو ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﺣﺰﺑﯿﯿە ﻟە رۆژی ﺗەﻗﯿﻨەوەﻛەی ﺑﺎرەﮔﺎی ﻫەواڵﮕﺮی و ﺟەواﻫﯿﺮ ﻣﯚڵ ﻛﺮا .ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﺟﻤﻮﺟﯚڵﯽ ﻫێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻟە ﻛەرﻛﻮوك دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﻫێﻨﺎﻧﯽ ﻫێﺰ ﻟە ﺳﻠێامﻧﯿﯿەوە ﺑﯚ ﻛەرﻛﻮوك ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻧەﺑﻮو. ﺗەﻗﯿﻨەوەﻛــەی ڕۆژی ﭼﻮارﺷــەﻣﯽ راﺑــﺮدووی ﺑــەردەم دەزﮔﺎی و ﻛەرﻛــﻮوك ﻫەواڵﮕﺮﯾــﯽ ﺑەردەواﻣــﯽ ﺷــەڕ ﺑــﯚ ﻣــﺎوەی 12 ﺳــەﻋﺎت ،ﺑــە ڕووﻧــﯽ دەرﯾﺨﺴــﺖ ﻛــە ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛــﯽ زۆر ﻟــە ﻧێــﻮان ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟــە ﻛەرﻛﻮوﻛــﺪا ﻫەﯾــە و ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯿﺸــﯽ ﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە. ﻋەﻗﯿــﺪ ﺋﯿﺪرﯾــﺲ رەﻓﻌــەت ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺟﻤﻮﺟﯚڵــﯽ ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك ﺑە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ، دوای ﺗەﻗﯿﻨــەوەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛــە ﻟە ﺑــەردەم ﺑــﺎرەﮔﺎی ﻫەواڵﮕــﺮی ،ﺑە ﻫێﺰێﻜــﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــەوە ﮔەﯾﺸــﺘﯿﻨە ﺷــﻮێﻨﯽ ڕووداوەﻛــە ،ﭘﺎﺷــﺎن ﻫێﺮﺷــامن دەﺳــﺖ ﭘێﻜــﺮد ﺑــﯚ ﻧــﺎو ﺑــﺎرەﮔﺎی ﻫەواڵﮕــﺮی ،ﺗﻮاﻧﯿــامن ﻟــە ﻣــﺎوەی ﯾــەك ﻛﺎﺗﮋﻣێــﺮ ﻟەﮔــەڵ ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﺷــﺎرۆﭼﻜە و ﺷــﺎرەدێﯿەﻛﺎن ﺋــەو ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎﻧە ﺑﻜﻮژﯾــﻦ ﻛــە ﭼﻮوﺑﻮوﻧــە ﻧــﺎو
ﺑﺎرەﮔﺎﻛەوە. رەﻓﻌــەت ﮔﻮﺗــﯽ ”ﺋــەوەی ﻣﺎﯾــەوە ﺟەواﻫﯿــﺮ ﻣــﯚڵ ﺑــﻮو ،ﺗەﻗەﯾەﻛــﯽ زۆرﻣــﺎن ﻟێﻜــﺮد ،ﺑــەاڵم ﻟﯿــﻮا ﺗﻮرﻫﺎن ﺟێﮕــﺮی ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﭘﯚﻟﯿــﺲ ﻟــەوێ ﺑــﻮو و داواﻣــﺎن ﻟێﻜــﺮد ڕێﮕەﻣــﺎن ﭘــێ ﺑﺪەن ﻫێــﺮش ﺑﻜەﯾﻨە ﺳــەر ﺋــەو ﻣﯚڵەﯾــﺶ ،ﺑــەاڵم دوای ﺋــەوەی ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑەﺳــەرووی ﺧﯚﯾــەوە ﻛــﺮد ،ﺑــەاڵم دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺳــەرووی ﺋــەو ڕێﮕــەی ﻧــەدا ﺋێﻤــە ﻟەﮔــەڵ ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﺷــﺎرۆﭼﻜە و ﺷــﺎرەدێﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﻫێﺮش ﺑﻜەﯾﻦ“. ”ﻛەرﻛــﻮوك ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﻫﯿــﭻ
ﻫێﺰێــﻚ ﻧەﺑــﻮوە و ﻧﺎﯾﺸــﯽ ﺑێــﺖ ،ﺋــەوە ﻣﻮزاﯾەدەﯾەﻛــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑــﻮو ﻛــە ﻫێــﺰ ﻟــە ﺳــﻠێامﻧﯿﯿەوە ﻫێــرنا ﺑــﯚ ﻛەرﻛــﻮوك ،ﺧــﯚ ﺋەﮔــەر ﺑــەو ﺷــێﻮەﯾە ﺑﻮواﯾــە ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺟــﺎر ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮەوە ﭘێﻮەﻧﺪﯾــامن ﭘێــﻮە ﻛــﺮا و ﮔﻮﺗﯿــﺎن ﺋەﮔــەر ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋێﻤــە ﺋﺎﻣﺎدەﯾــﻦ ﻫێــﺰ ﺑﻨێﺮﯾــﻦ، ﺑــەاڵم ﺋێﻤــە ﻟــە وەاڵﻣــﺪا ﮔﻮمتــﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە دوو ﻫــەزار ﻛەﺳــامن ﻟە ﺋﺎﻣﺎدەﺑﺎﺷــﯿﯿە وەﻛــﻮ ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ ،ﺑﯚﯾە ﻧﺎزاﻧــﻢ ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑــﯚ؟ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋێﻤــە ﭘێﺸــﱰ ﺑــە ﻧەﻓەﺳــێﻜﯽ ﺗــﺮ ﻛﺎرﻣــﺎن ﻛــﺮدووە و ﻫﯿــﭻ ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛــامن ﻧەﻛــﺮدووە، ﺑــەاڵم ﻫەڵەﻛــە دەﮔەڕێﺘــەوە ﺑــﯚ ﺋﯿــﺪارەی ﻛەرﻛــﻮوك ،ﭼﻮﻧﻜــە
ﭘﺎرﺗــﯽ ﮔﻠەﯾﯿەﻛــﯽ زۆری ﻫەﯾــە ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﻛــﺮاوە ﺑەﺑــێ ﭘﺮﺳــﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ“ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺟﻤﻮﺟﯚڵــﯽ ﻫێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ وای ﮔﻮت. ﻟﯿــﻮا ﺟەﻣــﺎل ﺗﺎﻫﯿــﺮ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﻟــە ﭘﺸــﻜﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”ﺋــەو ڕەﻓﺘﺎرەم زۆر ﭘــێ ﻧﺎﺧﯚﺷــە ﻛــە رووی
دا ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑــﯚ ﺧــﯚم ﻟــە ﻫﯿــﭻ دەزﮔﺎﯾەﻛــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪن ﻗﺴــەم ﻧەﻛــﺮد ،ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎﯾﺶ ﻣﻠﻤﻼﻧــێ ﺑــەو ﺷــێﻮەﯾە ﻧەﺑــﻮوە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻫــەر ﻛﺎرێﻜــامن ﻛــﺮدووە و ﻫــەر ﻛەﺳــێﻜﯿﺶ ﻫەﺳــﺘﺎوە ﺑــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﺋەرﻛەﻛــەی ﺧــﯚی ﺑەﺑــێ ﺟﯿــﺎوازی ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗــﯽ ﺑــﻮوە و دەﺳﺘﺨﯚﺷــﯿامن ﻟەواﻧەﯾــﺶ
ﻟﯿﻮا ﺟەﻣﺎل ﺗﺎﻫﯿﺮ:
ﺋەو ڕەﻓﺘﺎرەم زۆر ﭘێ ﻧﺎﺧﯚﺷە ﻛە رووی دا ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑﯚ ﺧﯚم ﻟە ﻫﯿﭻ دەزﮔﺎﯾەﻛﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪن ﻗﺴەم ﻧەﻛﺮد
ﻛــﺮدووە ﻛــە ﻛﺎری ﺑﺎﺷــﯿﺎن ﻛﺮدووە“. ”ﭘێــﻢ ﺳــەﯾﺮ ﺑــﻮو ﺋــەو ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿــە ﺣﺰﺑﯿﯿــە ﻛــﺮا ،ﺳــەﺑﺎرەت ﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﻫێــﺰ ﺣﺎڵەﺗەﻛــە ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــﻮو، ﭼﻮﻧﻜە ﻫــەر ﺣﺎڵەﺗێﻚ ﻟەو ﺷــێﻮەﯾە ﺗﺎﯾﺒەمتەﻧــﺪی ﺧــﯚی ﻫەﯾــە، ﭘێﺸــﱰﯾﺶ ﭼەﻧــﺪ ﻫێﺰێــﻚ ﻫﺎﺗــﻮوە ﺑــﯚ ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدن ﻟــە ﻛــﺮدەوەی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ ﻟــە دەرەوەی ﻛەرﻛﻮوﻛــەوە ،ﻫــەر ﺷــﺘێﻚ ﻟــە ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﻛەرﻛــﻮوك و ﺧەڵﻜەﻛــەی ﺑێــﺖ ﺋێﻤــە ﻛﺮدووﻣﺎﻧە و ﻫــەر ﻻﯾەﻧێﻜﯿــﺶ ﺑﯿــﻜﺎت دەﺳﺘﺨﯚﺷــﯿامن ﻟــێ ﻛــﺮدووە“ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﮔﻮﺗﯽ.
ﻛــﺮدەوە ﺑــەو ﺳــەﺑﺎرەت ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯿﯿەی ﻛەرﻛــﻮوك ”وﺷــە“ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﻋەﻣﯿــﺪ ﺷــێﺮﻛﯚ ﻓﺎﺗﯿﺢ ﻓەرﻣﺎﻧــﺪەی ﭘﯿــﺎدەی ﻟﯿــﻮای ﯾەﻛــﯽ ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەوە ﻛــﺮد ﻟەﺳــەر ﭘﺸــﻜﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ،ﺑــەاڵم ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧەﺑــﻮو ﻫﯿــﭻ ﻟێﺪواﻧێــﻚ ﻟەو ﺑﺎرەﯾەوە ﺑﺪات. ﭘێﻮەﺳــﺖ ﺑــەم ﺑﺎﺳــەوە ”وﺷــە“ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﻋەﻣﯿﺪ ﺳــەﺣەد ﻗﺎدر ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﺷــﺎرۆﭼﻜە و ﺷــﺎرەدێﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﻟەﺳــەر ﭘﺸــﻜﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛــﺮد ،ﺑــەاڵم ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧەﺑﻮو ﻫﯿــﭻ ﻟێﺪواﻧێﻚ ﻟــەو ﺑﺎرەﯾەوە ﺑــﺪات و ﭘێــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯿــﻦ ”ﭘێامن ﮔﻮﺗــﺮاوە ﻫﯿــﭻ ﺟــﯚرە ﻟێﺪواﻧێــﻚ ﻧەدەﯾﻦ ﻟەﺑﺎرەی ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗەوە“.
ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك ﻫەﺑێــﺖ ،ﺑەڵﻜــﻮ ﻛﻮرداﯾەﺗــﯽ دەﻛــەن ،ﺑــەاڵم ﺑەداﺧــەوە ﺋــەوەی ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك ﻫەﯾــە ﭘێﭽەواﻧــەی ڕاﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻛەرﻛــﻮوك ﺑﻮوەﺗــە ﺟێــﯽ ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧــەوەی ﻣﻠﻤﻼﻧێــﻜﺎن ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻟــە ﻧێــﻮان ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﭘﺎرﺗــﯽ ،ﺋــەوەی ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە واﻗﯿﻌــﯽ ﺷــﺎرەﻛە ﺑــەدی دەﻛﺮێ ﺧەڵﻜــﯽ ﺷــﺎرەﻛەﻣﺎﻧﯽ ﺑــێ ﺋﯚﻣێــﺪ ﻛــﺮدووە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەم دوو ﺣﺰﺑــە زۆر ﺑــێ ﺑﺎﻛﺎﻧــە ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗــە ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ ﯾەﻛﱰ ﺑــێ ﺋــەوەی ﺑﯿﺮ ﻟە ﻫەﺳــﺖ و ﺳــﯚزی ﺧەڵﻜﯽ ﺷــﺎرەﻛە ﺑﻜەﻧەوە. ”ﻟــە ﺑــﺮی ﺋــەوەی ﺋــەم دوو ﺣﺰﺑــە ﺑﺮﯾﻨــەﻛﺎن ﺳــﺎڕێﮋ ﺑﻜــەن و ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری و ژﯾﺎﻧێﻜــﯽ ﺧــﯚش ﺑــﯚ ﺧەڵــﻚ ﻓەراﻫــەم ﺑﻜەن، ﻛەﭼــﯽ ﺑﻮوﻧەﺗــە ﺑﺎرﮔﺮاﻧــﯽ ﺑەﺳــەر ﻛەرﻛﻮوﻛــەوە، ﺟەﻣــﺎوەری ﻛەرﻛــﻮوك دوای 10ﺳــﺎڵ ﺧﻮێﻨڕﺷــﺘﻨﯽ ﻫﺎوواڵﺗــﯽ و ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺗەﻧﺎﻫــﯽ ،ﺗــﺎزە ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺣﺰﺑــﯽ دەﺳــﺖ ﭘــێ دەﻛــەن ،ﺋــەو ﻛﺎراﻧەﯾﺸــﯿﺎن ﻟــە ﺑەرژەوەﻧــﺪی
وای ﮔﻮت. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە دﻟﯚﭬــﺎن ﻧەﺑــەز ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿەﻛــﯽ ﺗــﺮی ﻛــﻮردە ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﺋــەوەی ﺧﺴــﺘە ڕوو ﻛــە ”ﺋەﮔــەر ﻻﯾەﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧــﺪار ﺑــەو ﭘﺮﺳــە ﺟڵــەوی ﻟــە دەﺳــﺖ ﻧەداﯾــە ،ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ﻧەﯾﺎﻧﺪەﺗﻮاﻧــﯽ ﺑﭽﻨــە ﻧــﺎو ﻗێﺰەوﻧﱰﯾــﻦ ﺷــەڕەوەﻛەوە، ﺣﺎڵــەت ﻛە ﺑەرﭼــﺎو ﻛــەوت ،ﺑﻮوﻧﯽ ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﻧﺎﺳــەرﺑﺎز ﺑﻮو ﻟە ﺷــﻮێﻨﯽ ڕووداوەﻛــەی ﺑــەردەم ﻫەواڵﮕــﺮی، ﺳــەﯾﺮە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎرم ﺑﯿﻨــﯽ ﺑــە ﭼەﻛــەوە ﻟــەوێ ﻛــە ﺑەﭘێــﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ﺑــێ ،دەﺑێــﺖ دادﮔﺎﯾــﯽ ﺑﻜﺮێــﺖ، ﻫەﻣﻮوﻣــﺎن ﺑێــﺰار ﺑﻮوﯾــﻦ و دۆﺧﯽ ﺗﺎزەﻣــﺎن ﺑﯿﻨــﯽ ﻛــە ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ﻧەﺑﻮوﯾﻦ“. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ”ﻫێﻨﺎﻧﯽ ﻫێــﺰ ﻟەﻻﯾەن ﭘﺎرێــﺰﮔﺎرەوە ﻫەوڵێﻜــﯽ ﺗﺎﻛەﻛەﺳــﯽ ﺑــﻮو ﺑەﺑــێ ﺋــەوەی ﺑﮕەڕێﺘــەوە ﺑــﯚ ﻫﯿــﭻ ﻻﯾەﻧێــﻚ ،ڕەﻧﮕــە ﺋەﻣــە ﺳەرﻟێﺸــێﻮاﻧﯽ ﺋــەو ﻫێﺰاﻧــە ﭘێﺸــﺎن ﺑــﺪات ﻛــە رووﺑــەڕووی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎن ﺑﻮوﻧــەوە و ﻛﯚﻧﺘڕۆڵــﯽ ﺑﺎرودۆﺧەﻛــەی ﺳــەﺧﺖ ﻛــﺮد،
ﻛﻮردی ﻛەرﻛﻮوك ﻧﯿﮕەراﻧﻦ وﺷ/ﻛرﻛﻮوك ھژار ڕەﺷﯿﺪ دوای ﺋەوەی ﻟە ﻛﺮدەوە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿەﻛەی ﺑەردەم دەزﮔﺎی ﻫەواڵﮕﺮﯾﯽ ﻛەرﻛﻮوك ،ﻫێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯽ ﺑە ﺟﯿﺎ ﻫەڵﺴﻮﻛەوﺗﯿﺎن ﻛﺮد و رێﮕە ﻧەدرا ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﭘﺎرﺗﯽ رۆڵﯽ ﺧﯚی ﺑە ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺟەواﻫﯿﺮ ﻣﯚڵ ﺗەواو ﺑﻜﺎت و ﻫێﺰ ﻟە ﺳﻠێامﻧﯿﯿەوە ﻫﺎوردە ﻛﺮا ،ﺋەوەش ﻧﯿﮕەراﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗەوە و ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﻟەﻧﺎو ﻛﻮرداﻧﯽ ﺷﺎرەﻛەدا.
”ﺑەداﺧەوە ﻟە ﻛﺮدەوە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿەﻛەی ﺑەردەم دەزﮔﺎی ﻫەواڵﮕﺮی ﻛێﺸەی زۆرﻣﺎن ﺑەدی ﻛﺮد ﻟە دەزﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەوە و ﻫێﻨﺎﻧﯽ ﻫێﺰی دژەﺗﯿﺮۆر ﺑﯚ ﻛەرﻛﻮوك“ ﺗەﻗﯿﻨەوەﻛــەی ڕۆژی ﭼﻮارﺷــەﻣﯽ راﺑــﺮدووی ﺑــەردەم دەزﮔﺎی و ﻛەرﻛــﻮوك ﻫەواڵﮕﺮﯾــﯽ ﺑەردەواﻣــﯽ ﺷــەڕ ﺑــﯚ ﻣــﺎوەی 12 ﺳــەﻋﺎت ،ﺑە ڕووﻧﯽ دەرﯾﺨﺴــﺖ ﻛە ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛــﯽ زۆر ﻟــە ﻧێــﻮان ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك ﻫەﯾــە و ﻫێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯿﺸﯽ ﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە. ﻫــﺎوڕی ﻛەﻣــﺎل ﻛﻮردێﻜــﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ﻛەرﻛﻮوك ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗــﯽ ،دەﺳﺘﺨﯚﺷــﯽ ﻟــە ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺗەﻧﺎﻫــﯽ ﻛــﻮرد دەﻛەﯾــﻦ ﻛــە ﺑــەردەوام ﺑﻮوﻧەﺗــە ﺟێــﯽ ﻣﺘامﻧــەی ﺷــﺎرەﻛەﻣﺎن ﻟــە ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺳــەروﻣﺎڵﯽ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن ﺑەﺑــێ ﺟﯿــﺎوازی ﻧەﺗەوەﯾــﯽ، ﺑــەاڵم ﺑەداﺧــەوە ﻟــە ﻛــﺮدەوە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛەی ﺑــەردەم دەزﮔﺎی ﻫەواڵﮕــﺮی ﻛێﺸــەی زۆرﻣــﺎن ﺑەدی ﻛــﺮد ﻟــە دەزﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــەوە و ﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﻫێــﺰی دژەﺗﯿــﺮۆر ﺑــﯚ
ﻛەرﻛــﻮوك و ﺳــﻮوﺗﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋــەو ﻣﯚڵە ﺋەﻫﻠﯿﯿــە ،ﻟــە ڕاﺳــﺘﯿﺪا ﺗﻮوﺷــﯽ ﻧﯿﮕەراﻧــﯽ ﻛﺮدﯾــﻦ ،ﻧەدەﺑــﻮو ﺑــەو ﺷێﻮەﯾە ﻛﺎر ﺑﻜﺮێﺖ. ﻛەﻣــﺎل ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ،ﻫــەر ﻛەﺳــێﻚ ﻛﺎر ﺑــﻜﺎت ﺑــﯚ ﺋﺎراﻣــﯽ ﺷــﺎر ﺑــﻜﺎت ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑێــﺖ ﯾــﺎن ﭘﺎرﺗــﯽ ﮔﺮﻧــﮓ ﻻی ﺋێﻤــە ﻛــﻮردە ،ﺑﯚﯾــە ﺋەﮔــەر ﺑــەم ﺷــێﻮەﯾە ﻣﻠﻤﻼﻧــێ زﯾﺎﺗــﺮ زەق ﺑێﺘــەوە ﻟــەو ﺑــﺎوەڕەدام ﻣﺘامﻧەﯾــﺎن ﻟە دەﺳــﺖ ﺑــﺪەن ﻟەﻧــﺎو ﺟەﻣﺎوەری ﻛەرﻛــﻮوك و وەك ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﺷــﺎرەﻛە ﺳــەﯾﺮﯾﺎن ﺑﻜﺮێــﺖ ﻛــە ﺋەﻣەﯾــﺶ زۆر ﺧﺮاﭘــە ﺑــﯚ دۆﺧــﯽ ﺋێﺴــﺘﺎ و ﺑﺎاڵدەﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق زﯾﺎﺗﺮ دەﻛﺎت. ﻫێﻤــﻦ دەﻟــﯚ ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﻣەدەﻧــﯽ ﺑــە ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”زۆرﺟــﺎر ﺋەوەﻣﺎن ﻟــە ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــەوە ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﭘﺎرﺗــﯽ ﮔــﻮێ ﻟــێ ﺑــﻮوە ﻛــە ﻧﺎﺑێــﺖ ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ ﺣﺰﺑــﯽ
”ﻫێﻨﺎﻧﯽ ﻫێﺰ ﻟەﻻﯾەن ﭘﺎرێﺰﮔﺎرەوە ﻫەوڵێﻜﯽ ﺗﺎﻛەﻛەﺳﯽ ﺑﻮو ﺑەﺑێ ﺋەوەی ﺑﮕەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﻫﯿﭻ ﻻﯾەﻧێﻚ“ ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯿﯿــە ﻧــەك ﻛەرﻛــﻮوك ،ﺑﯚﯾــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑەﺧﯚﯾﺎﻧــﺪا ﺑﭽﻨــەوە، ﭼﻮﻧﻜــە ﺋەﮔــەر ﺑەردەواﻣنب ﻟەﺳــەر ﺋــەم ﺷــێﻮە ﻣﺎﻣەڵەﯾە ﺋــەوەی ﻛﻮرد ﺑەدەﺳــﺘﯽ ﻫێﻨــﺎوە ،ﻟــە دەﺳــﺘﯽ دەدەﯾــﻦ“ ﭼﺎﻻﻛــە ﻣەدەﻧﯿﯿەﻛــە
ﺑﯚﯾــە ﻛﺎرێﻜــﯽ ﺧــﺮاپ ﺑــﻮو ،ﺋــﺎوا ﺑــڕوات ﺟێــﯽ ﻣﺘامﻧــە ﻧﺎﺑــﻦ ﻻی ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن،
ﺋــەی
ﺗﻮاﻧــﺎی
ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــﺎو ﻛەرﻛﻮوك ﺑــﯚ ﺑەﻛﺎر ﻧەﻫﺎت؟“.
4
ﺳﻴﺎﺳەت
) ، (26ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 12/ 11 ، ژﻣﺎرە )26 ﻣﺎررە ژﻣﺎ ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺳﻤﻜﯚ ﻣﺤەﻣەد
رەﻫەﻧﺪەﻛﺎن
27
ﻧەوت و ﻧەﺗەوە
ﻧــەوت ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﻧەﮔﺒەﺗﯿﯿەﻛــﯽ ﮔەورەﯾــە ﺑــﯚ ﻫــەر ﻧەﺗــەوە و واڵﺗێــﻚ ،ﺑــەاڵم ﺋــەو زەﻣەﻧە ﺑەﺳــەرﭼﻮو ﻛە ﻧەﺗــەوە و ﻧــەوت دوژﻣﻨــﯽ ﯾەﻛــﱰ ﺑــﻦ ،ﺋــەو ﻧەوﺗــەی ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛــﻮرد ﻫەﯾەﺗــﯽ ،ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﭘێﺸــﱰ ﺑەﻫﯚﯾــەوە ﺧﻮێﻨــﯽ زۆر ﺑــﯚ رﺷــﺘﻮوە ،ﺋێﺴــﺘﺎ دەﺑــێ ﺑەرﻫەﻣەﻛەی ﺑﺨﻮات ،ﺑەاڵم ﻟەﺳــەر دەوڵــەت و ﺋﯿــﺪارەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗە ﻻﻧﯿﻜــەم ﺧﯚﺷــﮕﻮزەراﻧﯽ ﺑﯚ ﺧەڵــﻚ داﺑﯿﻦ ﺑــﻜﺎت ،ﻧەك ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ﺑەرﻫــەم ﺑێﻨــێ ،ﺋــەوەش ﻛــە دەﺑێ ﻟــە ژێﺮ ﺳــﺎﯾەی ﻋێــﺮاق و ﺑەﻗﺴــەی ﻋێﺮاﻗﯿﯿــەﻛﺎن ﻫەﻧــﺎردە ﺑﻜــﺮێ و ﺑﻔﺮۆﴍێــﺖ ،ﻫﯿــﭻ ﺟﯿﺎوازﯾەﻛــﯽ ﻧﯿﯿــە ﻟــەو ﻣەرﺟــەی ﻛــە ﭘێﺸــﱰ ﻣەﺣﺮووﻣﯿــﺎن ﻛﺮدﺑــﻮو ﻟێــامن، ﯾــﺎن ﺋــەوەی ﻧﻜﻮڵــﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯿــامن دەﻛــﺮا ﻟــە ﭘێﻨــﺎو ﻫەرﭼــﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﻜﺮدن ﺑــە ﻧەوﺗــەوە و ﻧەﺗەوەی ﻛﻮردﯾﺶ وەﻛﻮ ﺟﯚرێﻜﯽ ﺗﺮی ﻧەوت. ﻧــەوت ﭘێــﺶ ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵێﻚ ﻧەﮔﺒەﺗﯿﯿەﻛــﯽ ﮔەورەﺑﻮو ﺑــﯚ داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﺋــەو ﻧەﺗەوەﯾــەی ﻛــە ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺑــﻮو ،منﻮوﻧــەش ﻛــﻮرد و ﺑﺎﺷــﻮوری ﺳــﻮودان و ﻟــەم دواﯾﯿەﺷــﺪا ﻟﯿﺒﯿــﺎ و ﭼەﻧــﺪ واڵﺗێﻜــﯽ ﺗــﺮ ،ﺑــەر ﻟــە 80ﺳــﺎڵ ﺳــﯚﭬﯿەت ﻟەﮔــەڵ ﻧەروﯾﺠــﺪا ﻫەﻣــﺎن ﻣﺎﻣەڵــەی ﻛــﺮد ،ﯾــﺎن ﻣﺎﻣەڵــەی ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﯿــەﻛﺎن ﻟەﮔەڵ ﻫﯿﻨﺪﺳــﺘﺎن و ﻫﺘــﺪ ،ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫﺎوﻛێﺸــەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری دﻧﯿﺎی ﺑە ﺑﺎرێﻜــﯽ ﺗﺮدا ﮔﯚڕا ،ﻫــەر ﻧەﺗەوەﯾەك ﯾــﺎن واڵﺗێــﻚ ﺧﺎوەﻧﯽ ﻧــەوت ﺑێــﺖ ،ﺋﯿﱰ ﺷﺎﻧﺴــﯽ ﺑﻮون ﺑــە دەوڵــەت و ﺳــەرﺑەﺧﯚﺑﻮون و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ زﯾﺎﺗــﺮ دەﺑــێ ،ﺋەﻣــە دوای ﺋــەوە ﻫﺎت ﻛــە ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ و زﻟﻬێﺰ و واڵﺗــە ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯿەﻛﺎن ﺗێﮕەﯾﺸــنت ﻛــە ﻧﺎﺑێــﺖ ﺋــەو واڵت و ﻧەﺗەواﻧــەی ﺑەﻫــﯚی ﺋــەوەی ﻧەوﺗﯿــﺎن ﻫەﯾــە ژێﺮدەﺳــﺘە ﺑــﻦ ،ﻛــﻮرد ﯾەﻛێــﻚ ﻟــەو ﻧەﺗەواﻧەﯾــە ﻛــە ﺋﯿﱰ ﭼەوﺳﺎﻧﺪﻧەوە ﺑەﺧﯚﯾەوە ﻧﺎﺑﯿﻨێ. ﺋــەو ﻧەوﺗــەی ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛــﻮرد ﻫەﯾەﺗــﯽ ،ﺟﮕــە ﻟــەوەی ﺧــﺮاپ ﺑــەﻛﺎری دێﻨــێ ﺑــﯚ ﻧﺎوﺧــﯚی و ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿــﺶ ﻫەﯾــە ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەری ﮔﻮاﯾە ﺷــەﻓﺎف ﻧﯿﯿە ﻟە ﻓﺮۆﺷــنت و ﻫەﻧﺎردەﻛﺮدﻧــﯽ ﺑــﯚ دەرەوە ،ﺑــەاڵم راﺳــﺘﯿﯿەﻛەی ﺋەوەﯾــە ﻛــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿــﯽ ﭘێــﻮە ﻧەﻛــﺮاوە ،ﺑەﻗــەد ﺋــەوەی ﻛﺎرﺗێﻜــە ﺑــﯚ ﺑــە دەوڵەﺗﻜﺮدﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛــە ،ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە ﺑەرﭘەرﭼﺪاﻧــەوەی ﻫەﻣــﻮو ﺋــەو دوژﻣﻨﺎﯾەﺗﯿﯿەﺷــە ﻛــە ﭘێﺸــﱰ ﻛﻮردﯾــﺎن وەﻛــﻮ ﮔێــﻞ و ﻧــەزان و ﺷــﺎﺧﺎوی و ﺑێﺨﺎوەﻧــﺪاری و ﻫﺘــﺪ ﺗەﻣﺎﺷــﺎ دەﻛــﺮد ،ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋــەم ﻧەوﺗــە چ ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ دﯾﭙﻠﻮﻣﺎﺳــﯽ و چ ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ و ﺗەﻧﺎﻧــەت رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﺶ ﻟــە دەرەوە و ﻧــﺎوەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻛــﻮردی ﻛــﺮدووە ﺑــە ﻛﺎرەﻛﺘەرێﻜــﯽ ﺑﺎاڵﺑــەرز و ﺟەﻧﺘڵــامن و ﺧــﺎوەن ﺷﻮﻧﺎﺳــﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ دﯾــﺎر ﻛــە ﭘێﺸــﱰ ﭘێﭽەواﻧــەوە ﺑــﻮو، ﻛەواﺗــە ﻧەﺗــەوە ﺑــێ ﻧــەوت وەﻛــﻮ ﺟەﺳــﺘەﯾەﻛﯽ ﺑێ ﺧﻮێﻨە. دەرﻛــەوت ﻫەﻣــﻮو ﺋــەو ﭼەﻣﻜــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎﻧەی ﻛــە ﺑەﻫەڵــە و ﺑــە ﻣﯚدێــﻞ ﻫﺎﺗﻨــە ﻧــﺎو دﻧﯿــﺎی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەوە ،وەﻛــﻮ ﺋــﺎزادی و ﻣﺎﻓــﯽ ﻣــﺮۆڤ و ﺋــﺎزادی ﮔــەﻻن و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ و ﺳﻮﺳــﯿﺎل دﯾﻤﻮﻛــﺮات و ﭼەﭘﮕەراﯾــﯽ و ﻫﺘــﺪ ،ﻫﯿﭽــﯽ ﺑــﯚ ﻛــﻮرد ﻧەﻛــﺮد ﻛــە ﺳــەدەﯾەك زﯾﺎﺗــﺮ ﭘێﯿــەوە ﺧەرﯾﻚ ﺑــﻮو ﻟە ﭘێﻨﺎوﯾــﺪا دەرﯾﺎﯾــەك ﺧﻮێﻨــﯽ ﺑــﯚ رژاﻧﺪ ،ﺑــەاڵم وەﺧﺘێﻚ ﻛــە ﺑﺎﺳــﯽ ﻧــەوت ﺳــەرﻫەڵﺪەدا و ﻛــﻮرد دەﺑێﺘــە ﺧﺎوەﻧﺪارێﻜــﯽ ﻧــﻮێ ﻟــە ﺑــﺎزاڕی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﺪا ﭘێﺸــﻮازی ﻟێﺪەﻛــﺮێ ،ﺋﯿــﱰ ﻛــﻮرد ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻫﯿــﭻ ﻟــەو ﭼەﻣﻜــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎﻧەش ﻧەﺑێــﺖ و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺣﺰﺑﯿﺸــﯽ ﻧەﺑێــﺖ، ﺑەﺳــﯿەﺗﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە ﻧــەوت ﺑﻔﺮۆﺷــێﺖ و ﺑــە ﻓەرﻣــﯽ ﺑﻨــﺎﴎێ ﻟــە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﺪا ،ﺟــﺎ ﺑە ﻫــەرزان ﯾــﺎن ﮔﺮان ،ﺑــە ﻓەرﻣﯽ ﯾــﺎن ﺑە ﻗﺎﭼــﺎخ ﺑﯿﻔﺮۆﺷــێ ،ﺑﯚﯾە ﻟــەو رۆژەوەی ﻛــﻮرد ﻧــەوت دەردێﻨــێ و ﻫەﻧــﺎردەی دەﻛﺎت و ﮔــﻮێ ﺑــە ﻗﺴــەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛــەی ﺑەﻏــﺪا ﻧــﺎدات و ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻫەرێامﯾەﺗﯿــﺪا ﻛێﺸــەی ﺑــﯚ دروﺳــﺖ دەﻛــەن ،ﻟــەو رۆژەوە ﻛــﻮرد وەﻛــﻮ ﯾﺎرﯾﻜەرێﻜــﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻮو و ﺷــﺎرەزا ﺗەﻣﺎﺷــﺎ دەﻛﺮێــﺖ ﻧــەك ﻫــەر ﺧەرﯾﻜــﯽ ﭼەﻣﻜﮕەﻟــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑێــﺖ و ﺑەﺷــﺎﺧەوە ﺑێﺖ و دروﺷــﻢ ﻫەڵﺒــﺪات و ﺑﺎﺳــﯽ ﺋﺎزادی ﮔــەﻻن ﺑﻜﺎت.،ﻛەواﺗــە ﻧــەوت و ﻧەﺗــەوە ،دواﻧەﯾەﻛــﻦ ﻫەرﯾەﻛەﯾﺎن ﺋەوﯾﱰ ﺗەواو دەﻛەن.
ﺋەﮔەر ﺋﯿﺮادە ﻫەﺑێ رووداوی ﻛﻮﺷﺘﻨەﻛەی ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﺑێ
ﻟە ﻛﯚاڵﻧەﻛەی ﻣﺎڵﯽ ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ ﻛﺎﻣێﺮاﯾەك وێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووە وﺷە/ﮔەرﻣﯿﺎن ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺋەﻣﻨــﯽ رای دەﮔەﯾەﻧــێ ،ﻟــەو ﻛﯚاڵﻧــەی ﻣﺎڵﯽ ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﻟێﯿــە و ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﺗﯿــﺮۆر ﻛــﺮا ،ﻛﺎﻣێﺮاﯾــەك ﻫەﺑﻮوە و وێﻨــەی ﺋــەو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻼﻧــەی ﮔﺮﺗــﻮوە ﻛە ﻟــە ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﻛﺎوەدا ﺑەﻛﺎر ﻫﺎﺗﻮون. ﺑەﭘێﯽ ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧەی ”وﺷــە“ ﻟــە ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺋەﻣﻨﯿﯿــەوە دەﺳــﺘﯽ ﻛەوﺗــﻮوە ،ﻟــەو ﻛﯚاڵﻧەی ﻣﺎڵــﯽ ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﻟێﯿــە ﻟــە ﻛــەﻻر ،ﻛﺎﻣێــﺮای ﻣــﺎاڵن ﻫەﺑﻮوە و وێﻨــەی ﺋــەو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻼﻧــە ﮔﯿــﺮاوە ﻛــە ﻟــە ﻫێﺮﺷــەﻛەدا ﺑﯚ رۆژﻧﺎﻣەﻧــﻮوس ﺗﯿﺮۆرﻛﺮدﻧــﯽ ”ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ“ ﺑــەﻛﺎر ﻫﺎﺗﻮون. ﺳــەرﭼﺎوەﻛە ﮔﻮﺗــﯽ ”دوو
ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ ﻟــە ﻫێﺮﺷــﯽ ﺳــەر رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــەﻛەدا ﺑــەﻛﺎر ﻫﺎﺗﻮون ﻛــە ﺑﺮﯾﺘﯿــﻦ ﻟــە )ﻻﻧﺪﻛــﺮۆزەر وەﻧەوﺷــە و ﺷــﯚﻓﺮﻟێﺖ ﺟــﯚری ﺗﺎﻫــﯚ( ،ﺑــەاڵم ﻛەﺳــەﻛﺎﻧﯽ ﻧــﺎو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎن ﻧەﻧﺎﴎاوﻧەﺗەوە“. ”ﺋەﮔــەر ﺋﯿــﺮادە ﻫەﺑــێ ،ﺑــە ﻧﺎﺳــﯿﻨەوەی ﺋــەو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻼﻧــە ﻫەﻣــﻮو رووداوەﻛــە ﺋﺎﺷــﻜﺮا
دەﻛــﺮێ و ﺑﻜــﻮژەﻛﺎن و ﺋەواﻧەﯾﺸــﯽ ﻟــە ﭘﺸــﺘﯿﺎﻧەوەن ﺑــە ﺧەڵــﻚ دەﻧﺎﴎێــﻦ“ ﺳــەرﭼﺎوەﻛە ﺋەﻣﻨﯿﯿەﻛە وای ﮔﻮت. ”وﺷــە“ زاﻧﯿﻮﯾەﺗــﯽ ﻛــە ژﻣﺎرەﯾــەك ﻛــەس ﺑــە ﮔﻮﻣﺎﻧــﯽ ﺑەﺷــﺪارﯾﯿﺎن ﻟــە رووداوەﻛــەدا ﻫﺎﺗﻮوﻧەﺗــە ﮔﺮﺗﻦ و ﻟــە ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾــﺎن ﻟەﮔەڵﺪا دەﻛﺮێ.
ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ﻛﺎرواﻧــﯽ ﺑــﺮای ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ رۆژی دووﺷــەﻣﯽ راﺑــﺮدوو ،دوای ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﺳــﻜﺎاڵ ﻟەﺳــەر ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەرﭘــﺮس ﻟــەو ﻧﺎوﭼەﯾە ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەت ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﻟــە ﻟێﺪواﻧێﻜــﺪا ﮔﻮﺗــﯽ ”ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋەواﻧەﯾﺸــﯽ ﻟــە ﭘﺸــﺘﯽ ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﻛﺎوەوەن ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﻜﺮێﻦ“.
رۆژێــﻚ دوای ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ﻟــە رووداوەﻛــە دەﺳــﺘﯽ ﭘــێ ﻛــﺮد و ﺋﺎﻣێــﺮی ﺋﺎﺷــﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ ﺗەﻟەﻓﯚﻧﯽ ﭘێﺸــﻮەﺧﺖ ﺑــەﻛﺎر ﻫﺎﺗــﻮو ﻟــە ﮔەڕەﻛەﻛــەی ﻣﺎڵــﯽ ﻛﺎوە ﺧﺮاﯾــە ﻛﺎر ﻛــە ﺗﻮاﻧــﺎی ﻫەﯾــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە ﭼەﻧــﺪ ﺗەﻟەﻓﯚﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەﻋﺎﺗێﻚ ﭘێــﺶ ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﻜﺎت. ﺋێﺴــﺘﺎ زاﻧﯿﺎرﯾــﯽ ﮔﺮﻧــﮓ ﻟــە ﻓﺎﯾﻠــﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ﻟــە ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﭘەﯾــﺪا ﺑــﻮوە و ﻟﯿﮋﻧــەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە دەﺗﻮاﻧــێ راﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑــە ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﻧﺎڕازﯾــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﮕەﯾەﻧــێ ﻛــە ﻫــﯚی ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﻛﺎوە ﭼــﯽ ﺑﻮوە.
ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە ﮔەرﻣﯿﺎن دەدرێﺘە دادﮔﺎ
ﺋەﻣڕۆ ﯾەﻛەم ﺳﺎڵﯽﻫﺎوﺳەرﮔﯿﺮﯾﯽ ﻛﺎوەﮔەرﻣﯿﺎﻧﯿﯿە
وﺷ/ﻛﻻر -ﺟﻮوﺗﯿﺎر ﻛﻻری ﻟە ﺳﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎش ﺗﯿﺮۆرﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ ﺣەﺷﺎﻣﺎﺗێﻜﯽ زۆر ﻟە ﺑەردەم ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻛەﻻر دروﺳﺖ ﺑﻮو ،ﻫەﻣﻮوان ﺗﻮوﺷﯽ ﺷﯚك ﻫﺎﺗﺒﻮون ﻛﺎﺗێﻚ زاﻧﯿﯿﺎن ﻛﺎوە ﻟە ﺑەرﭼﺎوی داﯾﻜﯽ ﮔﻮﻟﻠەﺑﺎران ﻛﺮاوە. ﺷــەوی ﭘێﻨﺠﺸــەم ﻟەﺳــەر ﻫەﯾﻨــﯽ راﺑــﺮدوو ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﯽ زووی ﺷــەودا ﺑــە دڕﻧﺪاﻧەﺗﺮﯾــﻦ ﺷــێﻮە رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﯽ ﻧــﺎﴎاو ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﻟــە ﻣﺎڵــﯽ ﺧﯚﯾــﺪا ﻫﺎﺗــە ﻛﻮﺷــنت ،ﺋــەم رووداوە ﻫەرێﻤــﯽ
وﺗــﺎر ﺧﻮێﻨﺪراﻧــەوە ،ﻟــەو ﺳــﺎﺗەوە ﻛﺎوە ﻟــە ﻛــﻮڕی ﻣﺎڵﺒﺎﺗێﻜــەوە ﮔــﯚڕا ﺑــﯚ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﮔﺸــﺘﯽ و ﺧەڵﻜــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺧــﯚی ﺑــە ﺧﺎوەﻧــﯽ دەزاﻧــێ ،ﻫــەر ﺋــەوە وای ﻛــﺮد رووی وﺗــﺎرەﻛﺎن ﻟــە ﺣﺰﺑــﯽ
ﻣﻦ ﻛﭽﯽ ﺋەﻧﻔﺎمل و ﭘﻮورم ﺑەﺧێﻮی ﻛﺮدووم ،ﻛﺎوە ﺑەﺑێ ﺑﺎوك ﮔەورە ﻛﺮاوە ﻟەﻻﯾەن داﯾﻜﯿەوە، ﻟە رۆژاﻧﯽ داﻫﺎﺗﻮوﯾﺶ ﻣﻨﺪاڵەﻛەی ﻛﺎوە ﺑەﺑێ ﺑﺎوك دێﺘە دﻧﯿﺎوە ،ﺧﻮا ﺋەﻣە ﻗﺒﻮوڵ ﻧەﻛﺎت ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻫەژاﻧــﺪووە و ﻟــە زاﺧﯚ ﺗــﺎ ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ ﺗﻮێــﮋی ﺧﻮێﻨــﺪەوار و رۆژﻧﺎﻣەﻧــﻮوس و رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ و ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ﻟــە ﻧﺎڕەزاﯾــﯽ دەرﺑڕﯾﻦ ﺑەردەواﻣﻦ. رۆژی دواﺗــﺮ ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ رێﭙێــﻮان ﺑــەرەو ﮔﯚڕﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ﻧﺎﺷــﺘﻨﯽ ﺗەرﻣــﯽ ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ،زۆرێــﻚ ﻟــەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﺑــەدوای ﺗەرﻣەﻛەوە ﺑــﻮون ﻟــە ﺑــەردەم ﺑــﺎرەﮔﺎی ﺣﺰﺑﯽ ﺧــﺎوەن دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺋــەو ﺳــﻨﻮورە ”ﯾەﻛێﺘــﯽ“ ﻫﺎوارﯾــﺎن دەﻛــﺮد )ﻧەﻓﺮەت ﻟە ﺗﯿﺮۆر(. ﻟەﺳــەر ﮔﯚڕەﻛــەی ﻛﺎوە ﭼەﻧــﺪان
دەﺳــەاڵﺗﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە ﺑــﻮون و داوا دەﻛــﺮا ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯽ رووداوەﻛــە ﻟە ﺋەﺳﺘﯚ ﺑﮕﺮن و ﺋﺎﺷﻜﺮای ﺑﻜەن. ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﭼــﻮار ﻓﺎﯾﻠــﯽ دادﮔﺎﯾــﯽ ﻫەﺑــﻮوە و ﺗێﻜڕاﯾــﺎن ﻛێﺸــەی ﺑــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن رۆژﻧﺎﻣەواﻧــﯽ ﺋــەو ﮔەﻧﺠــە ﺗﯿﺮۆرﻛــﺮاوەوە ﻫەﯾــە ﻟەﮔــەڵ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ، ﻫەرﭼەﻧــﺪە ﺑــﯚ دوو رۆژ دواﺗــﺮ ﺑەﺷــێﻚ ﻟەو ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧە ﺑــە ﻟێﺪواﻧﯽ رۆژﻧﺎﻣەواﻧــﯽ ﺋەﺳــﺘﯚﭘﺎﻛﯿﯽ ﺧﯚﯾــﺎن دووﭘــﺎت دەﻛــﺮدەوە ،ﺑــەاڵم ﺋــەو ﻟێﺪواﻧﺎﻧــە ﻧﺎڕەزاﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ
داﻧەﻣﺮﻛﺎﻧﺪەوە و ﺑەردەواﻣﯽ ﻫەﯾە. ﻛﺎروان ﺋەﺣﻤــەد ﺑــﺮای ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﻫێــامی ﺑــﯚ ﺋــەوە ﻛــﺮد ﻟــە دادﮔﺎ ﺑەراﯾــﯽ ﻛەﻻر ﺳــﻜﺎاڵﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﻟــە داودەزﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯿــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وەك ﻻﯾەﻧــﯽ ﺑەرﭘــﺮس ﻟــە ﻧﺎوﭼــەی ﮔەرﻣﯿﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووە. ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﻟــە داﯾﻜﺒــﻮوی 1978ە ﻟــە ﺋێــﺮان ،ﻟەوﻛﺎﺗــەی ﺑﺎوﻛﯽ 1978ە ﺑەﻫﯚی ﺷﯚڕﺷــﯽ ﻛــﻮردەوە ﺋــﺎوارەی ﺋێــﺮان ﺑــﻮوە و ﻛﺎوە ﻟــە ﺋﺎوارەﯾﯿــﺪا ﻟە داﯾــﻚ ﺑﻮوە ،ﺑــەاڵم ﻟە دوو ﺳــﺎڵﯽ
راﺑــﺮدوودا ﺷــەﻫﯿﺪاﻧەی ﺑﺎوﻛــﯽ ﻛﺎوە ”ﺋەﺣﻤــەد ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ“ ﻟەﻻﯾــەن وەزارەﺗﯽ ﺷەﻫﯿﺪاﻧەوە ﻫﺎﺗە ﺑڕﯾﻦ. ﻣﺎڵﺒﺎﺗــﯽ ﻛﺎوە ﻟــە دۆﺧێﻜــﯽ ﺳــەﺧﺘﯽ ژﯾﺎﻧــﺪا ﺑــﻮون و ﺑــﺎری ﮔﻮزەراﻧﯿــﺎن وەك ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧەﺑــﻮو، ﻫﺎوﺳــەری ﻛﺎوە ﻛــە ﺋەﻣــڕۆ ﺳــﺎڵﯽ ﯾەﻛەﻣــﯽ ﻫﺎوﺳــەرﮔﯿﺮﯾﯿﺎن ﺗێﭙــەڕ دەﺑێــﺖ و ﺋــەو ﻟــە ﺷــﯿﻮەﻧﯽ ﻫﺎوﺳــەرەﻛەﯾﺪا ﺑەﺳــەری دەﺑــﺎت، ﮔﻮﺗــﯽ ”ﻣــﻦ ﻛﭽــﯽ ﺋەﻧﻔــﺎمل و ﭘﻮورم ﺑەﺧێــﻮی ﻛــﺮدووم ،ﻛﺎوە ﺑەﺑــێ ﺑﺎوك ﮔــەورە ﻛــﺮاوە ﻟەﻻﯾــەن داﯾﻜﯿــەوە، ﻟــە رۆژاﻧــﯽ داﻫﺎﺗﻮوﯾــﺶ ﻣﻨﺪاڵەﻛەی
ﻛﺎوە ﺑەﺑــێ ﺑــﺎوك دێﺘە دﻧﯿــﺎوە ،ﺧﻮا ﺋەﻣە ﻗﺒﻮوڵ ﻧەﻛﺎت. ﺋﺎﺳــﯚس ﻫــەردی رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﯽ ﻧــﺎﴎاوی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ”ﺋﺎوێﻨــە“ ﺑــﯚ راﮔەﯾﺎﻧﺪن ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی ﮔــﻮت ”ﭼﯿــﱰ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ ﻟــەم ﻫەرێﻤــە دەﻛەوێﺘــە ژێﺮ ﭘﺮﺳــﯿﺎرەوە و دەﺑێﺖ ﺑﻜﻮژاﻧﯽ ﻛﺎوە ﺑﺪۆزرێﻨەوە“. ﺑەﭘێــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ”وﺷــە“ ﭼــﻮار ﻛــەس ﻛــە ﮔﻮﻣــﺎن دەﻛــﺮێ دەﺳــﺘﯿﺎن ﻟــە رووداوەﻛــەدا ﻫەﺑــێ ﻫﺎﺗﻮوﻧەﺗــە ﮔﺮﺗــﻦ و ﻟــە ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾﺎن ﻟەﮔەڵ دەﻛﺮێ.
ﺳﻴﺎﺳەت
ژﻣﺎرە ) ، (26ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 12/ 11 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺳەﻋﺪی ﭘﯿﺮە:
5
رووداوەﻛﺎﻧﯽﺳﻠێامﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎنﺑەﺗەﺳﻔﯿﺎﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚیﯾەﻛێﺘﯿﯿەوەﻧﯿﯿە
وﺷ / ھوﻟﺮ ﺳەﻋﺪی ﺋەﺣﻤەد ﭘﯿﺮە ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧﯿﺸﺘامﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دووﭘﺎت دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ژﻣﺎرەی ﻛﻮرﺳﯿﯿەﻛﺎن ﺑﯚ ﭘﺸﻜﺪاری ﻟە ﻧﺎو ﻛﺎﺑﯿﻨەی ﻫەﺷﺘەﻣﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻫەرێﻤﺪا ﺑەس ﻧﯿﯿە. ﺋەو ﭘێﯽ واﯾە ﺑﯚ ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪا ﺑەﭘێﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﺳﱰاﺗﯿﮋی ﻟە ﻧێﻮان ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯿﺪا داﺑەش دەﻛﺮێ. ﭘﯿﺮە ﻟە دﯾامﻧەﯾەﻛﺪا ﻟەﮔەڵ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“دا ﻗﺴە ﻟە دۆﺧﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯿﯽ ﺳﻠێامﻧﯽ دەﻛﺎت و ﭘەردە ﻟەﺳەر ﻫەﻧﺪێ ﻣەﺳەﻟە ﻻدەدات .ﺋەو دەڵێ ”دەﺳﺘێﻜﯽ دەرەﻛﯽ ﻟە ﭘﺸﺖ ﺗﯿﺮۆرﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺎﺳەواﻧێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﯽ ﻣﺎم ﺟەﻻﻟﺪا ﺑﻮوە ،ﺟﯿﺎ ﻟەﻣەش ﺋەو رووداواﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑە ﺗەﺳﻔﯿﺎﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚیﯾەﻛێﺘﯿﯿەوەﻧﯿﯿە“. ﮔﻮاﯾــە ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟەﺳــەر داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨــەی ﻫەﺷــﺘەم رێﻜﻜەوﺗــﻮون، ﻟــە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺎﻧــﺪا ﮔەﯾﺸــﺘﻮوﻧەﺗە ﺋــەو ﻗﯚﻧﺎﻏە؟ ﻫێﺸــﺘﺎ ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮوﻧەﺗە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎن ،ﺑــەاڵم ﺋێﻤە و ﭘﺎرﺗــﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜــﯽ ﺳــﱰاﺗﯿﮋﯾامن ﻟــە ﻧێﻮاﻧﺪا ﻫەﯾــە ،ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی ﺋەو رێﻜەوﺗﻨــە دەﺳــﺘﺒەﻛﺎر دەﺑﯿــﻦ ﺑــﯚ داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨــەی ﻫەﺷــﺘەم و دەرﮔﺎش وااڵ دەﺑێــﺖ ﻟــە ﺑــەردەم ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮ ﺑەﭘێﯽ ﻣﺎﻓــﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــەﻛﺎن ﺑەﺷــﺪارﯾﯿﺎن ﭘــێ ﺑﻜــﺮێ ،وەك ﻟــە ﺳــەروﺑەﻧﺪی ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨــەی ﺣەوﺗەﻣﯿــﺶ داوا ﻟــە ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن ﻛــﺮا ﻛە ﺑەﺷــﺪاری ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﻜــەن ﺑــەاڵم ﻧەﯾﺎﻧﻜﺮد، ﺋــەم ﺋەﻣﺠــﺎرەش داواﯾــﺎن ﻟێﺪەﻛــﺮێ و وای دەﺑﯿﻨﯿــﻢ ﻛــە ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺋەﻣﺠــﺎرە ﻧﯿەﺗــﯽ ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدﻧﯿﺎن ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻫەﺑێﺖ. ﺋەﮔەرێﻜــﯽ زۆر ﻫەﯾــە ﺋەﻣﺠــﺎرە ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﺑەﺷــﺪاری ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻧــﻮێ ﺑــﻜﺎت ،ﻟــە ﭘێﺪاﻧﯽ ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﺪا ﮔــﯚڕان وەك ﻫێــﺰی دووەم ﻣﺎﻣەڵــەی ﻟەﮔــەڵ دەﻛــﺮێ؟ ﺋــەوﻛﺎت ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﻟەﺳــەر ژﻣﺎرەی ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽﯾەﻛێﺘﯽدەﺑێ؟ ﻟەﻧــﺎو ﻫێــﺰی ﺳﯿﺎﺳــﯿﺪا ﺑەم ﺷــێﻮەﯾە ﻗﺴــە ﻧﺎﻛــﺮێ .ﺑەڵــێ ﮔــﯚڕان ﻫێــﺰی دووەﻣــە ،ﺋێﻤــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜــﯽ ﻛﺎراﻣــﺎن دەوێ ﻛــە ﻟــە ﻫەﻣــﻮو ﻣەﺗﺮێﻜﯽ ﺋــەو ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەدا ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑــڕوا و ﺳــەرﺟەم ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑەدەﺳــﺖ ﺑێﺖ .ژﻣــﺎرەی ﻛﻮرﺳــﯽ ﮔﺮﻧﮕــە ،ﺑەاڵم ﺑە ﺗەﻧﯿــﺎ ژﻣﺎرەی ﻛﻮرﺳــﯽ ﺑــەس ﻧﯿﯿە، ﭼﻮﻧﻜــە ﺋەﻣــە ﻋەﻣەﻟﯿﯿەﻛــﯽ ﻣﺎمتﺎﺗﯿﻚ ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺋەﻣــە ﻋەﻣەﻟﯿﯿەﻛــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە و ﻟــەرووی ﻛﺮدﯾﯿــەوە ﻛﺎم ﻫێــﺰ دەﯾــەوێ ﺑەﺷــﺪاری ﺑــﻜﺎت .ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑەﭘێﯽ داﺑەﺷــﺒﻮوﻧﯽ دەﺳەاڵت ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺋــەو دوو ﺋﯿﺪارﯾﯿــەی ﻫەﺑــﻮوە ﻛــە ﺑەداﺧــەوە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺷــﻮێﻨەواری ﻣﺎوە ،ﻫﯿــﭻ ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻚ ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﺎﺑێﺘــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜــﯽ ﻛﺎرا و ﺑەﺳــەر ﻫەﻣــﻮو ﻛﯚﺳــﭙەﻛﺎن زاڵ ﺑێــﺖ و دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺑﮕﺎﺗــە ﻫەﻣﻮو ﺷــﻮێﻨێﻚ ﺑەﺑــێ ﻛێﺸــە راﯾــﯽ ﺑێﺖ و دەﺑێــﺖ ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ ﺗێﯿــﺪا ﺑێﺖ، ﺑﯚﯾــە دەﺑێ ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺋﺎﯾﻨﺪەدا ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺗێﯿــﺪا ﺑەﺷــﺪار ﺑنب، ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــەو ﺣﺰﺑﺎﻧــەی ﭘێﺸــﱰ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺑــﻮون ﺋەﮔــەر ﺗێﯿــﺪا ﺑەﺷــﺪار ﺑــﻦ ﺑﺎﺷــﱰە و ﺋــەو ﻫەﻟﻮﻣەرﺟــەی ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن
ﻫەﯾــە ،ﺋــەو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﺎﻧــەی ﻫەﯾــە ﭼەﻧــﺪ ﯾەﻛڕﯾــﺰی ﺳﯿﺎﺳــﯿامن ﻫەﺑێﺖ، ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻟــە ﭼــﻮار ﺳــﺎڵﯽ داﻫﺎﺗــﻮو ﺋەوەﻧــﺪە ﺗﻮاﻧــﺎی ﺑەرﮔﺮﯾــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑەﻫێــﺰ دەﻛﺎت و دەﻧﮕێﻜــﯽ ﻧەﺷــﺎز و ﻧەﺧﻮازراوﻧﺎﻫێڵێ. ﺑــەاڵم ﭘﺸــﻜﯽ ﻫەڵﺒــﮋاردن ﺧﺎڵێﻜــﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯿە ﺑﯚ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽﺣﻜﻮوﻣەت؟ ﺗــﯚ و زۆرێﻜﺘــﺎن ﻧﺎﺗﺎﻧــەوێ ﺗێﺒﮕــەن، ﺋێﻮە ﺑە دوای ﺷــﺘێﻜﻦ ﺑــﯚ ورووژاﻧﺪن. ﻣــﻦ ﺑــﺎس ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜــﯽ ﻛﺎرا دەﻛــەم .ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ﻟــە دێﮕەڵــە ﺑــەوﻻوە دەﺳــەاڵﺗە ،ﻫێــﺰە، ﻛﻮﻟﺘــﻮورە ،ﺧــﺎك و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــە .ﻣــﻦ ﻧﺎڵێــﻢ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻫێــﺰی دووەﻣــە ،ﻧﺎڵێﻢ
ﻫێﺸــﺘﺎ ﻗﺴــەی ﻟەﺳــەر ﻧەﻛــﺮاوە و ﻟەﺳــەر ﺋەﮔەرﯾﺶ ﻗﺴــە ﻧﺎﻛــەم ،ﺋەﻣە ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚی دەوێ ﺑــﺎ ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚﻛﺎن ﺑﻜــﺮێ ﺋــەوﻛﺎت ﺋــەم ﻣەﺳــەﻻﻧە دەردەﻛەون. ﺑــﯚ ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﯾەﻛﻼﯾــﯽ ﻧەﻛﺮاوەﺗەوە؟ ﺋەﮔەر ﺣﺰﺑــەﻛﺎن ﻟەﺳــەر ﺣﻜﻮوﻣەت و ﭘەرﻟەﻣــﺎن رێــﻚ ﻧەﻛەون ﻛــە ﺋەﻣﺎﻧە ﻫەﻣــﻮوی ﯾــەك ﭘﺎﻛێﺠە ،ﭼــﯚن ﺑﺰاﻧﺮێ ﺋەو ﭘﯚﺳﺘﺎﻧە ﯾەﻛﻼﯾﯽ دەﺑﻨەوە. ﺑڕﯾــﺎر واﯾــە ﻟــە داﻫﺎﺗــﻮودا ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﺑﻜﺮێ و ﻛﻮردﯾــﺶ ﺑەﺷــﺪار دەﺑێ ،ﺋێﺴــﺘﺎش ﮔــﯚڕان ﻫێــﺰی دووەﻣــﯽ ﻫەڵﺒﮋاردﻧە، داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏــﺪا ﻛە ﺑــەر ﻛﻮرد دەﻛــەوێ ﭼﯚن دەﺑــێ ،وەك ﭘێﺸــﱰ ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣــﺎی رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﺳــﱰاﺗﯿﮋی دەﺑێــﺖ ،ﺋﺎﯾــﺎ رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﺳﱰاﺗﯿﮋیﻫەﻣﻮاردەﻛﺮێﺘەوە؟ ﻫەﻣﻮارﻛﺮدﻧــﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﺳــﱰاﺗﯿﮋی ﻣﺎﻧــﺎی وا ﻧﯿﯿــە رەت دەﻛﺮێﺘــەوە ،ﺑــە دڵﻨﯿﺎﯾﯿــەوە ﺑەﭘێــﯽ ﺋــەو رێﻜﻜەوﺗﻨــە دﯾﺴــﺎن ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏــﺪا داﺑــەش دەﻛــﺮێ، رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣــەی ﻫەﻣﻮارﻛﺮدﻧــﯽ ﺳــﱰاﺗﯿﮋی رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ﺋەوﻟەوﯾﯿــەت
ﺧﯚم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﺟەﻧﺎﺑﯽ ﻣﺎم ﺟەﻻمل ﻧەﺑﯿﻨﯿﻮە دﻛﺘﯚر ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯿە و ﺋﯿﻨﻘﻼﺑﯽ ﻧەﻛﺮدووە ژﻣــﺎرەی ﻛﻮرﺳــﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﻧﯿﯿــە ،ﺑەاڵم دەڵێــﻢ دەﺑــێ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣﺪا ﺑێﺖ .ﻣەﺳــەﻟەی ﻛﻮرﺳــﯽ و ﺷــێﻮەی داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯿﺸــﯽ ﻣــﻦ ﺑڕﯾﺎری ﻟەﺳــەر ﻧــﺎدەم ،ﺑەڵﻜــﻮ ﻫەرﯾــەك ﻟــە ﮔــﯚڕان و ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﭘﺎرﺗــﯽ دەﺳــﺘەﯾﺎن ﻫەﯾــە و ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚ دەﻛــﺮێ ،دوای ﺗەواوﺑﻮوﻧﯿﺸــﯽ ﺑــە ﺧێﺮاﯾــﯽ ﺑﺎﺳــﯽ داﺑەﺷــﺒﻮوﻧﯽ دەﺳــەاڵت دەﻛــﺮێ و ﺋەوﻛﺎت ﻟەﺳــەر ﺋــەو رێــﻚ دەﻛەوﯾﻦ ﭘێﻜﻬﺎﺗــەی ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﭼــﯚن دەﺑــێ و ﺋــەوان ﺑە ﻓەرﻣــﯽ ﻛﺎﻧﺪﯾﺪ ﺑﯚ ﺳــەرۆك و ﺟێﮕــﺮی ﺳــەرۆك ﺣﻜﻮوﻣــەت ﭘێﺸــﻨﯿﺎز دەﻛــﺮێ .ﺋێﻤــە ﻫەڵﺒﮋاردمنﺎن ﺑــﯚ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــﺮدووە، رووﻧﯿﺸــە ﺋەو ﺣﺰﺑﺎﻧەی ﻛە ﺑەﺷــﺪاری ﻫەڵﺒﮋاردﻧﯿــﺎن ﻛــﺮدووە ﺑــە دوای ﺋەو ﺣﺰﺑــەوە دەﺑﻦ ﻛە ﺑﺮاوە ﺑــﻮوە ،واﺗﺎ ﺋەو ﺑــﺮاوەی زۆرﺗﺮﯾﻦ ﻛﻮرﺳــﯽ ﺑە دەﺳــﺖ ﻫێﻨــﺎوە ،ﺑــەاڵم ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ ﺑــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﭘێﻜﺒﻬێﻨــێ ،ﺋەوﯾــﺶ ﺑــە دوای ﻫﺎوﭘەﯾامﻧێــﻚ دەﮔــەڕێ ﺑــﯚ ﺋــەوەی زۆرﯾﻨەﯾەﻛــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺑﻬێﻨێ ﺑــﯚ ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨــەی ﻧﻮێ، ﺋێﺴﺘﺎﺋێﻤەﻟەوﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾەداﯾﻦ. ﺋەﮔــەر ﭘﺸــﻜﯽ ﺋێــﻮە ﻟەﻧــﺎو ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﺪا ﺑە ﺑــەراورد ﻟەﮔــەڵ ﻫﯽ ﮔﯚڕان ﻛەﻣﱰ ﺑﻮو ،ﻗﺒﻮوڵﯽ دەﻛەن؟ ﻗﺴــەی ﻣــﻦ ﻟەﺳــەر ﻛﻮرﺳــﯽ و ژﻣــﺎرەی ﻛﻮرﺳــﯽ ﻧﯿﯿــە ،ﭼﻮﻧﻜــە
و ﮔﻮﻧﺠﺎﻧﺪﻧــە ﻟەﮔــەڵ ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﻧــﻮێ ،ﺗــﺎ ﺋەوﻛﺎﺗــەی ﺑڕﯾــﺎری ﺋــەو ﻫەﻣﻮارﻛﺮدﻧــە دەدرێ ﺑــە ﻓﯚڕﻣﯽ ﻛﯚن ﻛﺎراﯾــە ،ﺑــەاڵم ﺋێﻤــە ﺑﺎﺳــﯽ ﺋەوەﻣﺎن ﻛــﺮد ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ دەرەوەی ﺋﯿــﺪارەی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێــامن ﺑﺎﺷــە ﺳــەرﺟەم ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن ﺑــە ﯾەك ﻟﯿﺴــﺖ ﺑەﺷــﺪار ﺑــنب ،ﺋەﮔەر ﻟــە ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ راﺑــﺮدووش ﺑــە ﯾەك ﻟﯿﺴــﺖ ﺑﻮاﯾە ﺑــە دڵﻨﯿﺎﯾﯿــەوە ژﻣﺎرەی ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك زﯾﺎﺗــﺮ دەﺑــﻮو ،ﺑﯚﯾــە ﺋەم ﻣەﺳــەﻟەﯾە ﺑﯚ ﻛــﻮرد ﮔﺮﻧﮕــە ،ﺳــەﺑﺎرەت ﺑــەوەی ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿﺒەﺳــنت ﺑــﯚ ﺑەﻏــﺪا ﭼــﯚن دەﺑێــﺖ ﺋەﻣــە ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚی ﻟەﺳــەر دەﻛﺮێ. ﺋەوەی ﻟــە رووداوی ﻫێﺮﺷــﻜﺮدﻧە ﺳــەر دەزﮔﺎی ﻫەواڵﮕﺮﯾــﯽ ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك رووی دا ،زۆر ﺑــە رووﻧــﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿەﻛــﯽ ﺳــەﺧﺘﯽ ﻟــە ﻧێــﻮان ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ دەرﺧﺴــﺖ، ﺋێــﻮە رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣــەی ﺳــﱰاﺗﯿﮋﺗﺎن ﻫەﯾــە ،ﺑــﯚ دەﺑــێ ﺳــەرەڕای ﺋەﻣەش ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿەﻛە وا ﺳەﺧﺖ ﺑێ؟ ﭘێﻤﻮاﯾــە ﺋەﻣــە ﻋەﻗڵﯿﯿەﺗێﻜــﯽ ﺧﺮاﭘە و ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ زۆر ﻗێــﺰەون ﺑــﻮو، رووداو ﻟــە ﻫەوﻟێﺮﯾــﺶ رووی داوە، ﺑــەاڵم ﭘﺎرێﺰﮔﺎر ﻫــەر ﭘﺎرێــﺰﮔﺎرە ،دەﺑێ وەك ﭘﺎرێــﺰﮔﺎر رێــﺰی ﻟــێ ﺑﮕﯿــﺮێ و ﻧﺎﻛــﺮێ ﺋەﻓﺴــەرێﻚ ﺑــە ﺋــﺎرەزووی
ﺧــﯚی ﻛﺎر ﺑــﻜﺎت و ﯾەﻛێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﺑڵێ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎر ﻟێﺮە ﻧﯿﯿــە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻟەوێ ﺑێــﺖ .ﭘێﻤﻮاﯾە ﺋەﻣــە ﻛﺎرێﻜــﯽ ﺧﺮاپ ﺑــﻮو و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ داﺑﻨﯿﺸــﻦ و ﺋــەم ﻣەﺳــەﻟەﯾە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘــێ ﺑﻬێﻨــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻛەرﻛــﻮوك ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ ﮔەرﻣــە ،ﻧﺎﻛــﺮێ ﻟــە ﺑــﻮاری ﺋەﻣﻨﯿﺪا ﺑــە ﭘــڕۆژە و ﺑەرﻧﺎﻣەی ﺟــﻮدا ﺟــﻮدا ﻛﺎر ﺑﻜەﯾــﻦ .ﺑەرﻧﺎﻣــەی ﺋەﻣﻨــﯽ دەﺑــێ ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛــﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ﺑێــﺖ .ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮ ﯾــﺎن ﻣﻮوﺳــڵ و ﻫﯿــﭻ ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺗــﺮ وەك ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺗەداﺧﻮﻟــﯽ راﺳــﺘەوﺧﯚﻣﺎن ﻟــە ﺑــﻮاری ﺋەﻣﻨــﯽ ﻧەﻛــﺮدووە ﯾــﺎن ﻛێﺸــەﻣﺎن دروﺳــﺖ ﻛﺮدﺑێــﺖ ،ﺋەﮔەر ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ ﻟــە ﻛەرﻛﻮوك ﻛﺎرێﻜــﯽ وای ﻛــﺮد ﺑێــﺖ ﻧﺎﺑــێ رێــﯽ ﭘــێ ﺑــﺪرێ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎر ﭘﺎرێــﺰﮔﺎرە و ﻫەروەﻫــﺎ ﭘﺎرێﺰﮔﺎرێﻜــﯽ ﺑﺎﺷــە و ﺧەڵﻜــﯽ ﻛەرﻛﻮوﻛﯿــﺶ ﻟێــﯽ رازﯾﯿە. ﺑﯚﭼﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻟێﯽ ﻧﺎرازﯾﯿە؟ ﻣــﻦ ﻧﺎزاﻧــﻢ ﭘﺎرﺗــﯽ ﻟەﺳــەر ﭼــﯽ ﻟێﯽ ﻧﺎڕازﯾﯿــە ،ﺑــەاڵم ﺋەﻣــە دەﺑێ ﻗﺴــەی ﻟەﺳــەر ﺑﻜــﺮێ و ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﭘــێ ﺑێــﺖ. ﻛﺎری ﺑﺎﺷﯿﺸــﯿﺎن ﻛــﺮد و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە دەﺳﺘﺨﯚﺷــﯿﯿﺎن ﻟــێ ﺑﻜﺮێ ،ﺳــەرەڕای ﺋــەوەی ﻟێﺪواﻧــﯽ دژ ﺑە ﯾەك ﺑﯿﺴــﱰان، ﻛﺮدەوەﯾەﻛــە ﻫﺎﺗﻮوەﺗــە ﭘێــﺶ و دژەﺗﯿــﺮۆر ﺑەﺷــﺪاری ﻛــﺮدووە، دژەﺗﯿــﺮۆر ﺳــﻨﻮوری ﻧﯿﯿــە ،ﺑــﺎرەﮔﺎی ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮ و دﻫــﯚك و ﺳــﻠێامﻧﯿﺶ ﻫەﯾــە ،رەﻧﮕــە ﺋەﮔەر ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑﻜﺎت ﻫێﺰ ﻟە دﻫﯚك ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەی ﺗﺮ ﺑﱪێ. ﺋــەو ﻫەڵﺴــﻮﻛەوت و ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدﻧــەی دﻛﺘــﯚر ﻧەﺟﻤەدﯾــﻦ ﻛەرﯾــﻢ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﻛەرﻛــﻮوك ﻛــە ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯿــە ،ﺋﺎﯾــﺎ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯿــە ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــە ﭘﺎرﺗــﯽ ﯾــﺎن ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺧﻮدی ﺧﯚی ﭘێڕەو دەﻛﺎت؟ دﻛﺘــﯚر ﻧەﺟﻤەدﯾــﻦ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯿــە و ﺋﯿﻨﻘﻼﺑــﯽ ﻧەﻛــﺮدووە ،ﭘێﺸــﱰ ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك ﻫەڵﺒﮋێــﺮاوە ﺑــﯚ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق .ﺑەﻫــﯚی ﺷــﺎرەزاﯾﯽ ﺋــەو ﻟەﮔــەڵ دﻧﯿــﺎی دەرەوە و ﮔﺮﻧﮕﯿــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﺑــﯚ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﻛەرﻛــﻮوك ﺑە رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻧێــﻮان ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ داﻧــﺮاوە ،ﺋەﮔــەر ﻛێﺸــەﯾەك ﻫەﯾە ﺋەو ﻛێﺸــەﯾە ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك ﻧﯿﯿــە، ﺑەڵﻜــﻮ ﻟــە ﻣﻮوﺳــڵ و ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ و ﺳــەﻧﺠﺎرﯾﺶ ﻫەﯾــە .ﺋەﻣــە ﺋەرﻛــﯽ ﻫــەردوو ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘﯿﯿــە ﻛــە ﺑەﯾەﻛــەوە ﺗﺎوﺗﻮێــﯽ ﺑﻜــەن و ﭘێﺸــﻨﯿﺎزﯾﺶ ﺑــە ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺑــﺪەن و ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚی ﺑە ﺑﺎﺷــﯽ ﺑەڕێــﻮە دەﺑــﺎت .ﭘێﻤﻮاﯾــە ﺋەﮔــەر ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺟــێ ﺑﻬێڵــﻦ ،ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑــە ﺑﺎﺷــﯽ ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺧــﯚی دەﻛﺎت و دەﺳــﺘﯽ ﺗێــﻮەر ﻧــەدەن و ﻫــەردوو ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺳــەر ﭘﺸــﻜﻦ و رێﮕــە ﻧــەدرێ ﺋەم ﭘﺮﺳــە زﯾﺎﺗــﺮ زەق ﺑﻜﺮێﺘــەوە ﻟەﻻﯾــەن ﻧەﯾﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮرد. دﻛﺘــﯚر ﻧەﺟﻤەدﯾــﻦ ﻛەرﯾﻢ ﺑــە ﺋەرﻛﯽ ﺧــﯚی ﻫەڵﺴــﺎوە .ﺋــەم ﻛێﺸــﺎﻧە ﻟــە رێﮕــەی ﻟێــﺪوان و ﺧﺴــﺘە رووﭘــەڕی
رۆژﻧﺎﻣەﻛﺎﻧــەوە ﭼﺎرەﺳــەر ﻧﺎﻛــﺮێ. ﻫــەر ﻛﺎرێــﻚ ﻫــﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺑێﺖ دەﺑێ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺑﯿﻜﺎت و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە رێﮕــەی ﭘــێ ﺑــﺪرێ .ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮ ﻫﯿــﭻ ﻛﺎﺗێــﻚ ﮔﺮﻓﺘێﻜــامن ﺑــﯚ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﻫەوﻟێــﺮ دروﺳــﺖ ﻧەﻛــﺮدووە ،ﺑەﭘێﭽەواﻧــەوە ﻛﺎری ﺑﺎﺷــﯽ ﻛﺮدﺑێــﺖ ﭘﯿﺮۆزﺑﺎﯾﯿــامن ﻟــێ ﻛــﺮدووە ،ﮔﻠەﯾﯿﺸــامن ﻫەﺑﻮوﺑێــﺖ ﻟەﮔەڵﯿــﺪا ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻣــﺎن ﻛــﺮدووە ،دەﺑێ ﻟــە ﻛەرﻛﻮوﻛﯿــﺶ ﺑــە ﻫەﻣــﺎن ﺷــێﻮە ﻣﺎﻣەڵەﺑﻜﺮێ.
ﻫەڵﺒــﮋاردن ﯾــەﻛﻼ دەﺑﻨــەوە ﯾــﺎن ﭘەﻧــﺎ ﺑــﯚ رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣــەی ﺳــﱰاﺗﯿﮋی ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرﺗﯽ دەﺑەن؟ ﻫەڵﺒــﮋاردن ﺑەﭘێــﯽ ﺋــﺎرەزوو ﻧﯿﯿــە، ﺋــەوﻛﺎت ﻫــەر ﻻﯾەﻧێﻚ ﺗﻮاﻧــﯽ زۆرﯾﻨە ﻟــە ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿﯿەﺗێﻜــﯽ ﻓﺮاواﻧــﺪا دەﺳــﺘەﺑەر ﺑﻜﺎت ،ﺋەو ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿﯿەﺗە ﺑڕﯾﺎر دەدات .ﻣﻦ ﻗﺴــە ﻟەﺳــەر ﺋەﮔەر ﻧﺎﻛــەم ،ﺑــﺎ ﺑﯿﻬێڵﯿﻨــەوە ﺑــﯚ ﭘــﺎش ﻫەڵﺒــﮋاردن و ﺋەوﻛﺎت ﻗﺴــەی ﻟەﺳــەر دەﻛەﯾﻨەوە. ﭘێــﺖ واﯾە ﻟــە ﻣــﺎوەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﺪا،
ﺗەﻧﯿﺎ ژﻣﺎرەی ﻛﻮرﺳﯽ ﺑﯚ ﭘﺸﻜﺪاری ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا ﺑەس ﻧﯿﯿە ﺑــﯚ ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﭘﺎرﺗــﯽ ﻟــە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨــەوەی ﻫــەردوو ﺋﯿــﺪارەی ﻫەرێﻤــﺪا ﺗﻮوﺷــﯽ ﻛەﻣﻮﻛــﻮڕی ﺑﻮوﻧــە؟ منﻮوﻧەﻛــەی ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧــە ﻛــە ﺗﺎﺋێﺴﺘﺎشﺳەرﻛەوﺗﻮوﻧەﺑﻮوە؟ ﻟــە ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﮔــەورەی وەﻛــﻮ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨــەوەی دوو ﺋﯿــﺪارە ﻛــە ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺷــەڕێﻜﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿــەوە دروﺳــﺖ ﺑــﻮوە ،ﺋەﮔــەر ﻛﻮﻣﻮڕﯾﯿەﻛﯽ ﻫەﺑــﻮو ﻧﺎﻛﺮێ ﺑڵێﯿﻦ ﺷﻜﺴــﺘﯽ ﻫێﻨﺎوە. ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜــﯽ ﻛﺎراﯾــە و ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨﯽ ﮔــەورەی ﺑەدەﺳــﺖ ﻫێﻨــﺎوە ،ﺋەﻣــە ﻫێــﺰە ﺋەﻣﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــﺶ دەﮔﺮێﺘــەوە. ﺳــەرەڕای ﺋــەو ﺳــەرﻛەوﺗﻨﺎﻧەش، ﺋەﻣﺎﻧــە ﻟــە رادەی ﭼﺎوەڕواﻧﯿــﯽ ﻣﻨــﺪا ﻧﯿﻦ. ﺋــەی ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﭘﺎرﺗــﯽ ﻟــە ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ دەرەوەی ﺋﯿــﺪارەی ﻫەرێــﻢ ﭼــﯚن ﻫﺎوﺋﺎﻫەﻧﮕﯿﯿــﺎن ﻛﺮدووە؟ زۆرﺑــەی ﻧﺎوﭼــە ﻛﻮردﯾﯿــەﻛﺎن، ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯿــﯽ ﻛــﻮردی ﻟێﯿــە ،ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑڕﯾــﺎرە دەﺳــﺘﻮورﯾﯿەﻛەی دەوێ و ﻟــە راﺳــﺘﯿﺪا ﻛﺎری زۆر ﺑــﺎش ﻛــﺮاوە. ﻧﯿﯿەﺗــﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨە ﺑــﯚ ﭼﺎرەﻛﺮدﻧــﯽ ﺋــەو ﻛێﺸــﺎﻧە ﻫەﯾــە و ﻛﺎرەﻛــەش ﺑە ﺋەواندەﺳﭙێﺮﯾﻦ. واﺗە ﺑڕﯾــﺎرە ﻟﯿﮋﻧەﯾەك ﺑــﯚ ﺋەو ﻛﺎرە راﺑﺴــﭙێﺮن؟ ﺋەﮔــەر واﯾە ﻛەی دەﺳــﺖ ﺑەﻛﺎر دەﺑﻦ؟
ﻫەﻣــﻮو ﻻﯾەﻧــە ﺑﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەڵﺒﮋاردن ﻟەﺳــەر ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨەی ﻫەﺷــﺘەم رێﻚ دەﻛەون؟ ﺋﺎ ،ﭘێﻤﻮاﯾە ﻟــەو ﺣﻜﻮوﻣەﺗــەدا داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎن ﺑە ﺷــێﻮەی ﭘەﻧﺠﺎ ﺑەﭘەﻧﺠﺎ ﻟە ﻧێــﻮان ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘﯿــﺪا دەﻣێﻨێ. ﺑــﯚ منﻮوﻧە ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت دوو ﺳــﺎڵ ﭘﺎرﺗــﯽ ﺑــێ و دوو ﺳــﺎڵەﻛەی ﺗﺮﯾﺶﯾەﻛێﺘﯽ؟ رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣــەی ﺳــﱰاﺗﯿﮋی ﻟــە ﻧێــﻮان ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﭘﺎرﺗﯿﺪاﯾــە و ﺋــەوان دەﺗﻮاﻧــﻦ ﻟــەو ﻗﯚﻧﺎﻏــەدا رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﻛــە ﺷــﯽ ﺑﻜەﻧــەوە، ﺋێﺴــﺘﺎش ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەﻛﺎن ﻟەﺳــەر ﺋەو ﺑﻨەﻣﺎﯾــەن .ﺋــەوەش ﺑــەو ﻣﺎﻧﺎﯾــە ﻧﯿﯿە ﻛــە رێﮕــﺮ ﺑــێ ﻟــە ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﺋەو دوو ﺣﺰﺑە ﻟەﮔەڵ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ. ﭘێــﺖ واﯾــە ﻟــە ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧــﺪا ،ﺋەﻣﺠــﺎرە ﯾەﻛێﺘــﯽ دەﺗﻮاﻧــێ ﻟــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳﻠێامﻧﯽﺑﺒێﺘە ﺑﺮاوەیﯾەﻛەم؟ ﭘێﻤﻮاﯾــە ،ﭼﻮﻧﻜــە دەﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﯚ ﮔــﯚڕان ﭼﻮوە و ﺋەﻣە ﻣەﺳــەﻟەﯾەﻛە ﻟــە ﻧێــﻮان ﺋــەو دوو ﺣﺰﺑــەدا .ﮔــﯚڕان ﺑەﺷــێﻚ ﺑــﻮوە ﻟــە ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﻟێﯽ ﺟﯿﺎ ﺑﻮوەﺗــەوە و ﻟێﻜﱰازاﻧێﻜــﯽ ﺋەﺳــﺘﻮوﻧﯽ ﻟــە ﻧــﺎو ﯾەﻛێﺘﯿــﺪا رووی داوە .ﮔــﯚڕان ﻟــەوە ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﺑــﻮوە ﻛــە ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑــەوە ﺗﯚﻣەﺗﺒــﺎر ﺑــﻜﺎت ﻟە ﺑــﻦ رﻛێﻔﯽ ﭘﺎرﺗﯿﯿــە و ﻧەرﻣﯿــﯽ ﺑﯚ دەﻧﻮێﻨێ .ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫەﻧــﺪێ ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﺑەﺳــەر ﺋــەو
ﺷﻮێﻨﯽ ﺟەﻧﺎﺑﯽ ﻣﺎم ﺟەﻻل ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮەدا ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﻟەﺳەر ﻧﺎﻛﺮێ ﺑەڵــێ ،دەﺳــﺖ ﭘێﺪەﻛــەن و دەﺑــێ ﻟﯿﮋﻧەﻛــە ﻟــە رووی ﻫﻮﻧەرﯾﯿــەوە ﺷــﺎرەزا ﺑــﻦ و ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ دەﺳەاڵﺗﯽ ﺋەو ﻛﺎرەﯾﺎن دەداﺗێ. ﺋــەوە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑــﯚ ﻛەرﻛﻮوﻛــە ﯾــﺎن ﺑــﯚ ﻫەﻣــﻮو ﻧﺎوﭼــە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ دەرەوەی ﺋﯿﺪارەی ﻫەرێﻢ؟ ﻣﻦ ﭘێﻢ ﺑﺎﺷە ﺑﯚ ﻫەﻣﻮوی ﺑێ. ﺋەﮔــەر ﻟــە ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ داﻫﺎﺗﻮوی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗــﺪا ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان دﯾﺴــﺎن دەﻧﮕﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻫێﻨﺎﯾــەوە ،ﺋەوﻛﺎﺗە ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏــﺪا ﺑەﭘێــﯽ ﭘﺸــﻜﯽ
ﻗﺴــﺎﻧەدا ﻫﺎﺗﻮوە و ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸەوە ﺑەﺑــێ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺣﻮﻛﻤڕاﻧــﯽ ﻧﺎﻛــﺮێ، ﺟﮕە ﻟــەوە ﺑــە ﻫەڵەﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨێﻚ ﻟە ﺑﺎرودۆﺧﯽﺳﻠێامﻧﯽﻫەﯾە. واﺗە ﻟــە ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان زﯾﺎﺗﺮ دەﻧﮓدێﻨﻨەوە؟ ﻧﺎڵێــﻢ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﮔــﯚڕان ،ﺑەڵﻜــﻮ دەڵێﻢ دەﻧﮕﯽ زﯾﺎﺗﺮ دێﻨێ. ﺑەﺷــﺪارﯾﯽ ﮔــﯚڕان ﻟەﻧــﺎو ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﺪا دەﺑێﺘــە ﻫــﯚی ﺋــەوەی ﻛــە ﺋەﻣﺠــﺎرە ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳﻠێامﻧﯽ دەﻧﮕﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑێﻨێ؟ دڵﻨﯿــﺎم ،ﺣﺰﺑــەﻛﺎن ﻛﺎﺗێــﻚ
ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﻦ ﺑــە ﺣەزی ﺧﯚﯾﺎن ﻗﺴــە دەﻛــەن ،ﺧــﯚ ﻗﺴــە ﮔﻮﻣﺮﮔﯽ ﻟەﺳــەر ﻧﯿﯿــە .ﺑــەاڵم ﺋێﺴــﺘﺎ ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻦ ﭘێﯿەﻛــﯽ ﻟەﻧــﺎو ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن و ﭘێﯿەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸــﯽ ﻟەﻧــﺎو ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا ﺑێ .ﺋەﮔــەر ﻧەﺗﻮاﻧێ ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺸــﻮو ﻫەڵﺒﮕــﺮێ ،ﺧــﯚ ﺋەﮔــەر ﻫﺎﺗــە ﻧــﺎو ﻛﺎﺑﯿﻨــەی ﻫەﺷــﺘەم دەﺑێ ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾﯿەﺗﯽ ﺋــەو ﻛﺎﺑﯿﻨەﯾــەی ﻟەﺳــەر ﺷــﺎن ﺑــێ .ﻛﺎﺑﯿﻨــەی درێﮋەﭘێــﺪەری ﻫەﺷــﺘەﻣﯿﺶ ﻛﺎﺑﯿﻨەﻛﺎﻧﯽﭘێﺸﻮویﺧﯚﯾەﺗﯽ. ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﺳــﻠێامﻧﯽ ﺑــﯚ ﺑــەو ﺷــێﻮەﯾەی ﻟــێ ﻫﺎﺗــﻮوە؟ ﻫەﻧــﺪێ ﻛــەس ﭘێﯿــﺎن واﯾــە دەﺳــﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ و دەرەﻛــﯽ ﺗێﺪاﯾــە و ﻫەﻧﺪێﻜﯿــﺶ ﭘێﯿــﺎن واﯾــە ﺗەﺳــﻔﯿﺎﺗﯽ ﻧﺎوﺧــﯚی ﯾەﻛێﺘﯿﯿە؟ ﺋەﮔــەر ﻣەﺑەﺳــﺘﺖ ﻛﺎك ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯿﯿــە ،ﻣــﻦ ﺑە ﻛﺎرێﻜــﯽ ﻗێﺰەوﻧﯽ دەزاﻧــﻢ و ﻫﯿــﻮادارم ﺑﻜــﻮژەﻛﺎن ﺑــە زووﺗﺮﯾــﻦ ﻛﺎت ﺑﺪۆزرێﻨــەوە. ﺑێﮕﻮﻣــﺎن رووداوەﻛﺎن ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن
ﮔﯚڕان ﻟەوە ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﺑﻮوە ﻛە ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑەوە ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر ﺑﻜﺎت ﻟە ﺑﻦ رﻛێﻔﯽ ﭘﺎرﺗﯿﯿە و ﻧەرﻣﯿﯽ ﺑﯚ دەﻧﻮێﻨێ ﺑــە ﺗەﺳــﻔﯿﺎﺗﯽ ﻧﺎوﺧــﯚی ﯾەﻛێﺘﯿﯿــەوە ﻧﯿﯿە. دەﺳــﺘﯽ دەرەﻛﯽ ﻟــەو رووداواﻧەدا ﻫەﯾە؟ ﺋەﮔەری ﻫەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ ﻫەﯾە. * ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوەﻛﺎن ﻟــە ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﭘﺎﺳــەواﻧێﻜﯽ ﺟەﻧﺎﺑــﯽ ﺟەﻻل ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﺑە ﻛﻮێ ﮔەﯾﺸﺖ؟ ﺑەردەواﻣــە .ﺳــەرەداو ﻫەﯾــە و زۆرﯾﺸــە .ﺷــﺘێﻜﯽ ﻧﺎوﺧــﯚ ﻧﯿﯿــە و ﻟە دەرەوەیﯾەﻛێﺘﯿﯿە. ﻛﺎﺗــﯽ ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧــﯽ ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻫﯿــﭻ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛــﯽ ﺑەﺳەرداﻧەﻫﺎﺗﻮوە؟ ﻧەﺧێﺮ دواﯾﯿــﻦ ﻫەواڵــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ﺟــەﻻل ﺗﺎڵەﺑﺎﻧــﯽ ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣــﺎری ﻋێﺮاقﭼﯿﯿە؟ ﻣــﻦ ﺧــﯚم ﻧەﻣﺒﯿﻨﯿــﻮە ،ﺑەاڵم ﺋــەوەی ﻟــە دﻛﺘﯚرەﻛﺎﻧــﻢ ﺑﯿﺴــﺘﻮوە ﺋەوەﯾە ﻛە ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯿەﻛەی ﺟێﮕﯿــﺮە و ﺑــەرەو ﺑﺎﺷﯽ دەﭼێ. ﻟە ﻛﯚﻧﮕــﺮەدا ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺟەﻧﺎﺑﯽ ﻣﺎم ﺟەﻻلدەﺧﺮێﺘەﻣﻠﻤﻼﻧێﻮە؟ ﺑﺎوەڕ ﻧﺎﻛەم.
6
ﺳﻴﺎﺳەت
ژﻣﺎرە ) ، (26ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 12/ 11 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
27
وردەﻛﺎرﯾﯽ ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﭘڕۆژەﯾﺎﺳﺎی ﺑﻮدﺟەی 20144ی ﻋێﺮاق
ﻛﻮرد ﺑﮋاردەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێ ﺑﯚ ﺑﻮدﺟە دەﺧﺎﺗە ڕوو ﺑﻮدﺟەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﭘڕۆژەﯾﺎﺳﺎی
ﺑﻮدﺟەی ﺳﺎڵﯽ داﻫﺎﺗﻮوی ﻋێﺮاق 2014ﺑەﺷێﻮەﯾەك داﻧﺮاوە ﻛەﻣﱰە ﻟە % 11
وﺷ/ھوﻟﺮ 2004ەوە ﻛﻮرد ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدن و ﭘﺎﺷﺎن ﻟە دوای ﺳﺎڵﯽ 2004ەوە ﭘەﺳﻨﺪﻛﺮدﻧﯽ ﺑﻮدﺟەی ﻋێﺮاق ﻛێﺸەی ﺑﯚ دروﺳﺖ دەﺑێ ،ﺑەﭘێﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺗﺎ ﺋەوﻛﺎﺗەی ﺳەرژﻣێﺮی ﮔﺸﺘﯽ دەﻛﺮێ 17ی ﺑﻮدﺟەی ﻋێﺮاﻗﯽ ﭘێ دەدرێ ،ﺑەاڵم ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧﯽ ﻛﻮرد رێﮋەی 17%ی ﻛﻮرد ﻟە ﺑەﻏﺪا رەﺗﯽ دەﻛەﻧەوە ﻟە ﻣﺎوەی 10ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﻛﻮرد رێﮋە دﯾﺎرﯾﻜﺮاوەﻛەی ﺧﯚی وەرﮔﺮﺗﺒێﺖ. ﻧەﺟﯿﺒــە ﻧەﺟﯿــﺐ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻟﯿﮋﻧــەی داراﯾــﯽ ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟــە ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋەوەی ﺧﺴــﺘە ڕوو ﻛــە ﺑەﭘێــﯽ ﺋــەو وردﺑﯿﻨﯿﯿﺎﻧەی ﻟە ﯾﺎﺳــﺎﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮدﺟــەی ﻋێﺮاق ﻛــﺮاوە ،ﻟە ﻣــﺎوەی 10ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا ﻛــﻮرد رێــﮋەی ﺑەﺷــە ﺑﻮدﺟــەی ﻟــە ﻋێــﺮاق 11ﺗێﭙــەڕی ﻧەﻛــﺮدووە ،ﻟــە ﻟــە 11% ﻛﺎﺗێﻜــﺪا دەﺑێ ﺑەﺷــﯽ ﻫەرێــﻢ 17% 17
ﺑێ. ﺋــەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎرە ﮔﻮﺗــﯽ ”ﻟــە ﻧــﺎو ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎﻛەدا ﺳــﺎاڵﻧە ﺧــﺎڵ ﻫەﯾــە ﻫەرﮔﯿــﺰ ﺟێﺒەﺟــێ ﻧەﻛــﺮاوە ،ﺑــﯚ منﻮوﻧە ﻟــە ﻧــﺎو ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎﻛەدا ﺋﺎﻣﺎژە ﺑﯚ ﺋــەوە دەﻛــﺮێ ﻛە دەﺑــێ ﺑﻮدﺟەی ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە وەك ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺑەرﮔﺮﯾــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟــە ﺑەﻏــﺪاوە ﺑــﺪرێ ،ﺑــەاڵم ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧەدراوە.
ﻟــە ﻣــﺎوەی راﺑــﺮدوودا ﺑــﯚ ﯾەﻛەﻣﺠﺎر ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە رێﮕــەی ﮔﻮﺗەﺑێﮋەﻛەﯾــەوە ﺳــەﻓﯿﻦ دزەﯾــﯽ راﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺑﻮدﺟەی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎی ﺑﻮدﺟــەی ﺳــﺎڵﯽ داﻫﺎﺗــﻮوی ﻋێــﺮاق 2014ﺑەﺷــێﻮەﯾەك داﻧــﺮاوە ﻛەﻣــﱰە .11 ﻟە 11% دوای ﺋــەوەی ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎی ﺑﻮدﺟــەی ﺳــﺎڵﯽ داﻫﺎﺗــﻮو ﮔەﯾﺸــﺘە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێــﺮاق و داﻧەﯾەﻛــﯽ ﺑەﺳــەر ﻫــەر وەزﯾﺮێــﻚ ﻛــە ﻛﻮردﯾﺸــﯿﺎن ﺗﯿﺎداﯾــە داﺑــەش ﻛــﺮا، ﻛــﻮرد ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ﺷــەڕێﻜﯽ ﺗــﺮی ﮔــەرم دەﻛﺎت ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاق ،ﺑــە ﮔﻮﺗــەی وەزﯾﺮێﻜــﯽ ﻛﻮرد ﻟــە ﻋێــﺮاق ،ﺋەﻣﺠــﺎرە ﺑڕﮔــەی زۆر ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪارﺗﺮ ﺑــە ﺑــەراورد ﻟەﮔــەڵ
ﺋەڵامﻧﯿﺎ ﭘێﻨﺞ ﻫەزار ﭘەﻧﺎﺑەری ﺳﻮوری وەردەﮔﺮێ وﺷ / ھوﻟﺮ .رۆدی ﺣﺳن ﺑڕﯾﺎرە ﺳﺎڵﯽ داﻫﺎﺗﻮو ﺋەڵامﻧﯿﺎ ﭘێﺸﻮازی ﻟە ﻛﺎرواﻧێﻜﯽ ﺗﺮی ﭘەﻧﺎﺑەراﻧﯽ ﺳﻮوری ﺑﻜﺎت و ﻛەﯾﺴە ﻣﺮۆﯾﯿەﻛﺎن ﭼﺎﻧﺴﯽ زﯾﺎﺗﺮﯾﺎن دەﺑێ. ﻟــە دواﯾﯿــﻦ ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻧﺎوﺧــﯚی ﻫەرێﻤەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەڵامﻧﯿــﺎ ﻛــە ﺑــە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻫﺎﻧــﺲ ﺑﯿﺘــەر ﻓﺮێﺪرﯾــﻚ وەزﯾــﺮی ﻧﺎوﺧﯚی ﺋەڵامﻧﯿــﺎی ﻓﯿــﺪراڵ ﻟــە ﭘێﻨﺠــﯽ ﺋەم ﻣﺎﻧﮕەدا ﺑەڕێــﻮە ﭼﻮو ،ﺑڕﯾﺎر ﻟەﺳــەر وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﭘێﻨــﺞ ﻫــەزار ﭘەﻧﺎﺑــەری ﺗــﺮی ﻟێﻘەوﻣــﺎوی ﺷــەڕی ﻧﺎوﺧــﯚی ﺋێﺴﺘﺎی ﺳﻮورﯾﺎ درا. ﺑەﺳــﺎم ﻋەﺑــﺪواڵ ﺑﺎڵﯿــﯚزی ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﻟە ﺋەڵامﻧﯿــﺎ ،ﺑە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ی ﮔــﻮت” ،ﭼﺎوەڕواﻧﯿــﻦ ﺋــەو ژﻣﺎرەﯾــە زﯾﺎﺗــﺮ ﺑﻜــﺮێ و ﺋەڵامﻧﯿــﺎ ﻧﺰﯾﻜــەی 10ﻫــەزار ﭘەﻧﺎﺑــەری ﺳــﻮوری وەرﺑﮕﺮێ“. ﭘێﺸــﱰ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎن و ﻻﯾەﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪار ﻟــە ﺋەڵامﻧﯿــﺎ راﯾﺎﻧﮕەﯾﺎﻧﺪﺑــﻮو ﻛــە ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻟــە ﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧــﯽ ﭘەﻧﺎﺑەران و ﺗﻮاﻧــﺎی ﺧﯚﮔﻮﻧﺠﺎﻧﺪﻧﯿــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﻛﯚﻣەڵﮕەیﺋەڵامﻧﯿﺎ. ﺋــەوە دووەم ﻛﺎری ﻟــەو ﺷــێﻮەﯾەﯾە ﻛــە ﺋەڵامﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﻟێﻘەوﻣﺎواﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ دەﯾــﻜﺎت .ﭘێﺸــﱰ ﻧﺰﯾﻜــەی ﻫــەزار
ﭘەﻧﺎﺑــەری ﺳــﻮوری ﻟــە ﻟﻮﺑﻨﺎﻧــەوە ﺑــﯚ ﺋەڵامﻧﯿــﺎ ﮔﻮاﺳــﱰاوﻧەﺗەوە ،ﻫەڵﺒــەت زۆرﺑــەی ﺋــەو ﭘەﻧﺎﺑەراﻧــە ﻣەﺳــﯿﺤﯽ ﺑﻮوﻧە. ﺑەﺳــﺎم ﻋەﺑــﺪواڵ دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛــﺮدەوە ﻛــە ﺑەرﻧﺎﻣەﻛــەی ﺋەﻣﺠــﺎرەی ﺋەڵامﻧﯿــﺎ، ﻫەﻣــﻮو ﻛەﯾﺴــە ﻣﺮۆﯾﯿــەﻛﺎن ﻟەﺧــﯚ دەﮔــﺮێ ،ﺑەﺑــێ ﺋــەو ﺟﯿﺎوازﯾﯿــە ﻛــە ﻟێﻘەوﻣﺎواﻧــﯽ ﺳــﻮوری ﻟــە ﭘەﻧﺎﯾــﺎن ﺑﯚ ﻛﺎم واڵت ﺑﺮدووە و ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟێــﯽ دەژﯾﻦ. ﺋێﺴــﺘﺎ ﻧﺰﯾﻜــەی 200ﻫــەزار ﻛــﻮردی رۆژﺋــﺎوا ﺋــﺎوارەی ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﺑﻮوﻧە و ﻟــە ﻛﺎﻣﭙەﻛﺎﻧــﯽ دﻫﯚك، ﻫەوﻟێﺮ و ﺳﻠێامﻧﯿﺪا دەژﯾﻦ. ﺑەﺳــﺎم ﻋەﺑــﺪواڵ ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧەﺑــﻮو ﻫﯿــﭻ زاﻧﯿﺎرﯾﯿــەك ﺳــەﺑﺎرەت ﺑــەوە ﺑﺪرﻛێﻨــێ ﻛــە ﺋﺎﯾــﺎ ﻛﻮرداﻧــﯽ ﺋــﺎوارەی رۆژﺋــﺎوا ﻟە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ دەﺗﻮاﻧــﻦ ﻟــەو دەرﻓەﺗــەی ﺋێﺴــﺘﺎی ﺋەڵامﻧﯿــﺎ ﺳﻮودﻣەﻧﺪ ﺑﻦ ﯾﺎن ﻧﺎ. ژﻣــﺎرەی ﭘەﻧﺎﺑەراﻧــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﻟــە واڵﺗﺎﻧــﯽ دراوﺳــێ دوو ﻣﻠﯿــﯚن و ﻧﯿــﻮی ﺗێﭙەڕاﻧــﺪووە ،ﺋــەوە ﺑەﭘێــﯽ دواﯾﯿــﻦ ﺋﺎﻣــﺎرە رەﺳــﻤﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎﻧە.
ﺳﺎاڵﻧﯽ ﭘێﺸﱰ ﻟە ﺑﻮدﺟەدا ﻫەﯾە. دﯾﻨــﺪار ﻧەﺟــامن دۆﺳــﻜﯽ وەزﯾــﺮی ﻛــﯚچ و ﻛﯚﭼﺒەراﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟەﺳــەر ﭘﺸــﻜﯽ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑــﯚ ”وﺷــە“ راﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ ،وەك ﻟــە ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎﻛەدا ﻫﺎﺗــﻮوە ،ﭘﺸــﻜﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﺧەرﺟﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﯿﺎدی و ﺣﺎﻛﯿﻤــەدا دەﺑــڕدرێ ﻛــە ﺑﻮارەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺪاﻧــەوەی ﻗــەرزی ﻛﻮێــﺖ ،ﺑەﺷــە ﺧﯚراﻛــﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە ،ﻣﻮوﭼــەی ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن و ﺧەرﺟﯿــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻟــە وەزارەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ،وەزارەﺗــﯽ ﺑەرﮔــﺮی ،ﻟــەو ﺑﻮاراﻧەﺷــﺪا ﺑەﺷــە ﺑﻮدﺟــەی ﻫەرێــﻢ ﺑﺒــڕدرێ ﺷــﺘێﻜﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿە ،ﺑــەاڵم ﻣﺎﻓــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺑﺪرێﺘەوە، ﺑــەاڵم ﻟــە ﺑﻮدﺟــەی وەزارەﺗــﯽ ﺑەرﮔــﺮی ﻟــە ﻛــﯚی 20ﻣﻠﯿــﺎر دﯾﻨــﺎردا دەﺑــێ ﻣﻮوﭼــەی ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ
ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑــﺪرێ و ﻟــە ﻛڕﯾﻨــﯽ ﭼــەك و ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﺸــﺪا 17ﺑــە ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە 17% ﺑﺪرێ ،ﺑەاڵم ﻧﺎﯾﺪەن. دۆﺳــﻜﯽ ﺋەوەﯾﺸــﯽ روون ﻛــﺮدەوە، ﺋێﻤــە ﺋەﻣﺠــﺎرە ﺑﮋاردەﯾەﻛــﯽ ﻧــﻮێ دەﺧەﯾﻨــە ڕوو و ﻫــەوڵ دەدەﯾﻦ ﺑەو ﺑﮋاردەﯾــە ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸــەﻛﺎمنﺎن ﻟەﻧــﺎو ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎی ﺑﻮدﺟــەی ﻋێﺮاق ﺑﻜەﯾــﻦ ،داوا دەﻛەﯾــﻦ رێــﮋەی 17ی ﺑﻮدﺟــەی ﻫەرێﻢ ﺑــە ﺗەواوی 17%ی ﺑــﺪرێ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە ﺑﻮدﺟەی 2014ﻛــە 174ﺗﺮﯾﻠﯿﯚﻧــە دەﺑــێ 17ی ﻫەرێــﻢ 29ﺗﺮﯾﻠﯿــﯚن ﺑــێ، 17%ی ﺑــەاڵم ﻟــە ﺑﻮدﺟــەدا 18ﺗﺮﯾﻠﯿــﯚن دﯾــﺎری ﻛــﺮاوە ﺑﯚ ﻫەرێــﻢ ،ﺑــﮋاردەی ﺋێﻤــە ﺋەوەﯾــە ﭘێﺪاﮔﯿــﺮی دەﻛەﯾــﻦ ﻛــە 29ﺗﺮﯾﻠﯿــﯚن دﯾﻨﺎرەﻛــەی ﻫەرێﻢ ﻫەﻣــﻮوی ﺑﺪرێــﺖ و ﻟە ﻛﯚﺗﺎی ﺳــﺎڵﺪا ﺧەرﺟــﯽ ﺳــﯿﺎدی و ﺣﺎﻛﯿﻤــە ﭼەﻧــﺪ 17ی ﻫەرێﻢ دەﯾــﺪات ﻟەو 29 ﺑــﻮو17% ،ی ﺗﺮﯾﻠﯿﯚﻧەی ﺑﯚی دﯾﺎری ﻛﺮاوە“. وەزﯾــﺮی ﻛــﯚچ و ﻛﯚﭼﺒەراﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﮔﻮﺗــﯽ ”ﺋــەو ﻣەرﺟــە ﭘﯚﻟﯿﺴــﯿﯿﺎﻧەی ﻟــە ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا ﺧﺮاﺑﻮوە ﺳــەر ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﻋێــﺮاق ﻟەﺑــﺎرەی ﺋــەوەی ﺋەﮔــەر ﻫەرێــﻢ ﯾــﺎن ﻫــەر ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾــەك رێﮕﺮ ﺑﻮون ﻟە راﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﻫێڵــﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﻧــەوت و ﻫێڵﯽ ﮔەﯾﺎﻧــﺪن و ﺋﯿﻨﺘەرﻧێــﺖ و ﻫــەر ﻫێڵێﻜــﯽ ﻫﺎوﺷــێﻮە ﻛــە ﺳــﻮودی داراﯾــﯽ ﺑــە ﻋێــﺮاق دەﮔەﯾەﻧــێ، ﺑەﻫﯚی ﺋــەو رێﮕﺮﯾﯿەوە ﻋێــﺮاق زﯾﺎﻧﯽ ﭘــێ دەﮔﺎ ،ﺋــەو زﯾﺎﻧــە ﻟــەو ﻫەرێﻤە ﯾــﺎن ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾــە وەردەﮔﯿﺮێﺘــەوە، ﻫــەوڵ دەدەﯾــﻦ ﺋــەو ﻣەرﺟــە ﻟــە ﺑﻮدﺟەدادەرﺑﻜەﯾﻦ“.
ﻋﻮﻣەر ﻋەﻟﯽ ﻏەﻓﻮر
ﺳەﻧﮓ ﻓﺘﻮای ﺧﯚﻛﻮژی ) 1ﻟە (2 دﯾــﺎردەی ﺧﯚﻛﻮﺷــنت ﺑــە ﻫــﯚﻛﺎری ﺟﯚراوﺟــﯚر ،دﯾﺎردەﯾەﻛــﯽ ﺑەﺷــەرﯾﯿە و ﻟەﻧێــﻮ ﻛﯚﻣەڵﮕــە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿــﺎدا ﺑــﻮوە و ﻫەﯾــە ،ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻻی ژاﭘﯚﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺟــﯚرە ﭘﯿﺮۆزﯾﯿــەك ﺑــەو ﻛﺎرە دراوە ،ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺟەﻧﮕــﯽ ﺟﯿﻬﺎﻧﯿــﯽ دووەﻣــﺪا ﻓڕۆﻛەواﻧــە ژاﭘﯚﻧﯿﯿــەﻛﺎن ﺑــە ﻓڕۆﻛەﻛﺎﻧﯿﺎﻧــەوە ﺧﯚﯾــﺎن ﺑــە ﻛەﺷــﺘﯿﯿە ﺋەﻣﺮﯾﻜﯿﯿەﻛﺎﻧــﺪا دەﻛێﺸــﺎ .زۆرﺟــﺎر ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﻣﺮدﻧــﯽ ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗــﯚردا ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻛەس ﺧﯚﯾﺎن ﻛﻮﺷﺘﻮوە. ﺑــەاڵم ﺧﯚﻛﻮﺷــنت دﯾﺎردەﯾەﻛــﯽ ﺋﺎﯾﻨــﯽ و ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻧەﺑــﻮوە ،ﺗــﺎ ﺋەم دە ﭘــﺎزدە ﺳــﺎڵەی راﺑــﺮدوو .ﻛﺎﺗێﻜﯿــﺶ –وەك ﺑەداﺧــەوە دەﺑﯿﻨﯿــﻦ -ﻛــﺮدەی ﺧﯚﻛــﻮژی دەﺑێﺘــە ﻣﯚدێﻠێــﻚ ﻟــە ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەﻧــﺪێ ﮔﺮووﭘــﯽ ﺷــەڕﻛەری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ،ﺋــەو ﻛﺎرە زﯾﺎﺗــﺮ ﺋﺎﻣﺮازێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە و ﺋﺎﯾــﻦ ﺑــﯚ وەﮔەڕﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺗەوزﯾﻒ ﻛﺮاوە ،ﻧەك ﺧﯚی دﯾﺎردەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺑێ. زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 1450ﺳــﺎڵ ﺑەﺳــەر ﻫﺎﺗﻨــﯽ ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﺪا ﺗێﭙەڕﯾــﻮە ،ﻫــەزاران ﺟەﻧﮕــﯽ ﮔــەورە و ﺑﭽــﻮوك ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ و دەرەﻛﯿــﯽ ﺋﺎﯾﻨەﻛــە، ﻫــەزاران دۆﺧــﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻦ و ژێﺮﻛەوﺗــﻦ رووﯾــﺎن داوە ،ﻫــەزاران زاﻧــﺎ و ﻣﻮﺟﺘەﻫﯿــﺪ ﻗﺴــەﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺷــەرﻋﯽ و ﻓﯿﻘﻬــﯽ ﺟﯿﻬــﺎد ﻟــە ﻫەﻟﻮﻣەرﺟــە ﺟﯚراوﺟﯚرەﻛﺎﻧــﺪا ﻛــﺮدووە ،راﺳــﺘە ﻫەﻣــﻮو ﺟەﺧﺘﯿــﺎن ﻟەﺳــەر زەروورەﺗــﯽ ﻗﺎرەﻣﺎﻧــﯽ و ﻧەﺑەزﯾــﻦ و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿــﺪان ﻟــە ﻣەﯾﺪاﻧــﯽ ﺟەﻧﮕــﺪا ﻛﺮدووەﺗــەوە ،ﻛــە ﺋــەوە ﺷــﺘێﻜﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿە ،ﺑــەاڵم ﻫێﻨــﺪەی ﺑەﻧﺪە ﻟــە ﻣﻮﺗﺎاڵی دەﯾــﺎن و رەﻧﮕــە ﺳــەدان ﺳــەرﭼﺎوەی ﻓﯿﻜــﺮ و ﻣێــﮋووی ﺋﯿﺴــﻼﻣﺪا ﺑەرﭼــﺎوم ﻛەوﺗﺒــێ ،ﻧەﻣﺰاﻧﯿــﻮە ﻣﻮﺟﺎﻫﯿــﺪ ﻟــە ﺟەﻧﮕــﺪا ﭘەﻧــﺎی ﺑــﯚ ﺧﯚﻛﻮﺷــنت ﺑەدەﺳــﺘﯽ ﺧــﯚی ﺑﺮدﺑــێ ،ﯾﺎن زاﻧﺎﯾــﺎن ﻓﺘﻮاﯾــﺎن ﺑﯚ ﺋــەو ﻛﺎرە داﺑــێ ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟە ﻫــﺰر و ﻓﯿﻘﻬﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﺪا وەك ﻛﯚدەﻧﮕــﯽ و ﺷــﺘێﻜﯽ ﺑەڵﮕەﻧەوﯾﺴــﺖ ﺧﯚﻛﻮﺷــنت ﺑەﻫەﻣــﻮو ﺷــێﻮەﯾەك ﺑــە ﺣــەرام داﻧــﺮاوە ،ﺋەوﯾــﺶ ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﺧﯚﻛﻮﺷــنت ﺑــە دەﻗــﯽ راﺳــﺖ و راﺷــﻜﺎو )ﺻﺤﯿــﺢ و ﴏﯾــﺢ(ی ﻗﻮرﺋﺎن و ﺳــﻮﻧﻨە ﺣــەرام ﻛــﺮاوە ،ﺋەوەﺗﺎ ﺧــﻮای ﮔــەورە راﺷــﻜﺎواﻧە ﻓەرﻣــﺎن دەﻛﺎ ”وﻻ ﺗﻠﻘــﻮا ﺑﺄﻳﺪﻳﻜــﻢ إﱃ اﻟﺘﻬﻠﻜــﺔ“.. ” {195ﺑەدەﺳــﺘﯽ ﺧﯚﺗــﺎن ﺧﯚﺗــﺎن ﺑەﻓەﺗــﺎرەت ﻣــەدەن“” ،وﻻ ﺗﻘﺘﻠــﻮا }اﻟﺒﻘــﺮة{195/ }اﻟﺒﻘــﺮة/ {”ﺧﯚﺗﺎن ﻣەﻛــﻮژن“ ،ﻫەروەﻫــﺎ ﺑﻮﺧــﺎری و ﻣﻮﺳــﻠﯿﻢ ﻟە ”{29ﺧﯚﺗﺎن اﻟﻨﺴــﺎء29/ أﻧﻔﺴــﻜﻢ “..اﻟﻨﺴــﺎء/ ﭘێﻐەﻣﺒــەر )د( دەﮔێڕﻧــەوە ﻓەرﻣﻮوﯾەﺗــﯽ ”ﻣﻦ ﻗﺘﻞ ﻧﻔﺴــﻪ ﺑﺸــﯽء ﻋــﺬب ﺑﻪ ﯾﻮم اﻟﻘﯿﺎﻣــە“ ،واﺗــە ﻫەرﻛــەس ﺑەﺷــﺘێﻚ ﺧــﯚی ﺑﻜــﻮژێ رۆژی ﻗﯿﺎﻣــەت ﺑــەو ﺷــﺘە ﺟەزرەﺑــە دەدرێ .ﻫەروەﻫــﺎ ﻣﻮﺳــﻠﯿﻢ دەﮔێڕێﺘــەوە ﭘێﻐەﻣﺒــەر ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧەﺑــﻮوە ﻧﻮێﮋ ﻟەﺳەر ﭘﯿﺎوێﻚ ﺑﻜﺎ ﻛە ﺧﯚی ﻛﻮﺷﺘﺒﻮو. ﺋــەم دەﻗﺎﻧــە و ﻫﯿﱰﯾــﺶ ﺑەڕووﻧــﯽ و راﺷــﻜﺎوی ﺧﯚﻛﻮﺷــﺘﻨﯿﺎن ﺣــەرام ﻛــﺮدووە. ﺋــەم ﺣەراﻣﯿﯿــەی ﺧﯚﻛﻮﺷــنت ﺗــﺎ دەﯾــەی ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺳــەدەی ﺑﯿﺴــﺘەﻣﯿﺶ وەك ﺑەڵﮕەﻧەوﯾﺴــﺖ ﻣﺎﯾــەوە .ﺑﯿــﺮم دێ ﻟــە ﻫەﺷــﺘﺎﻛﺎن ﻛــە ﮔەﻧﺠێﻜــﯽ دﯾﻨــﺪاری دڵﮕــەرم ﺑﻮوﯾــﻦ ،ﻛﺎﺗــێ راﭘﯚرﺗــﯽ ﺧﯚﻛﻮﺷــﺘﻨەﻛﺎمنﺎن ﻟــە واڵﺗﺎﻧــﯽ ﺋەوروﭘــﺎ دەﺧﻮێﻨــﺪەوە ،ﺷﺎﮔەﺷــەﻛە دەﺑﻮوﯾــﻦ و ﺑەﺷــﺎﻧﺎزﯾﯿەوە دەﻣﺎﻧﮕــﻮت ”ﺋەﻫــﺎ ﻟەوێ ﺧەڵــﻚ ﻟەﺑــەر دوورﯾﯿﺎن ﻟــە ﭘــەروەردەی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺧﯚﯾــﺎن دەﻛﻮژن ،ﺑــەاڵم ﻟە ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﺧﯚﻛﻮﺷــنت ﺣەراﻣــە ﻣەﮔــەر ﺗــﺎك و ﺗەراﯾەﻛــﯽ دوور ﻟە دﯾﻦ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻜﻮژن“. ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻟــە ﺷــەڕی دە ﺳــﺎڵەی ﻣﻮﺟﺎﻫﯿﺪﯾﻨــﯽ ﺋەﻓﻐــﺎن و ﺳــﻮﭘﺎی داﮔﯿﺮﻛــەری ﺳــﯚﭬﯿەت ﻟــە ﺋەﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎن ﻟــە دەﯾــەی ﻫەﺷــﺘﺎﻛﺎن ،ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻟــە ﺷــەڕی ﻣﻮﺳــڵامﻧﺎﻧﯽ ﺑﯚﺳــﻨە و ﴎﺑەﻛﺎﻧﯿﺸــﺪا -ﻛــە دەﯾــﺎن ﻋــەرەب ﺋەﻓﻐﺎﻧﯿــﺶ ﻟــە رﯾــﺰی ﺑﯚﺳــﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﺟﯿﻬﺎدﯾــﺎن دەﻛــﺮد -و زۆر ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑــە وەﺳــﯿﻠەﯾەك ﻫەﺑــﻮو ﭘﺎرﺳــەﻧﮕﯽ ﻫێﺰ ﻛە ﴎﺑــەﻛﺎن ﺗێﯿﺪا ﺑﺎاڵدەﺳــﺖ ﺑــﻮون ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﺑﯚﺳــﻨﯿﯿەﻛﺎن ﻛەﻣــێ راﺳــﺖ ﺑﻜﺎﺗــەوە ،ﻧەﻣﺎﻧــﺪی ﻛﺮدەﯾەﻛــﯽ ﺧﯚﻛــﻮژی و ﺧﯚﺗەﻗﺎﻧﺪﻧــەوە ﺋەﻧﺠــﺎم ﺑــﺪەن .ﺑﮕــﺮە ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻟــە ﺷــەڕی ﻧێــﻮان ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ و ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘامﻧﯿﺸــﺪا ﻟــە ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ ﻧــەوەدەﻛﺎن ،ﻛــە ﺑﺰووﺗﻨەوە ﺑەڕاﺷــﻜﺎوی ﺑــە ﺷــەڕی ﻛﻮﻓــﺮ و ﺋﯿامﻧــﯽ دادەﻧــﺎ و زۆرﯾــﺶ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﭼەﻛێﻜــﯽ ﺑەﻫێــﺰ ﺑــﻮو ﺗــﺎ زەﺑــﺮ ﻟــە ﺑەراﻣﺒەرەﻛــەی ﺑﻮەﺷــێﻨێ ﻛــە ﻟــە رووی ژﻣــﺎرە و ﭼــەك و داراﯾﯿــەوە ﻟــەو ﺑەﻫێﺰﺗﺮ ﺑــﻮو ،ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧﯿﺸــﯽ ﺟەﺳــﻮورﯾﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﺋــەو ﻛﺎرەﯾــﺎن ﺗێــﺪا ﺑــﻮو ،ﺑــەاڵم ﻧەﻣﺎﻧــﺪی ﻛﺮدەﯾەﻛــﯽ ﺧﯚﻛــﻮژی ﺑــە ﭘﺸــﺘێﻦ ﯾــﺎن ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــﯽ ﻣﯿﻨڕێﮋ ﺋەﻧﺠــﺎم ﺑــﺪەن ،ﺑﮕــﺮە ﺗەﻧﺎﻧەت ﺗــﺎ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻟەﺗﺒﻮوﻧەﻛــەی ﺑﺰووﺗﻨــەوە و ﺷــەڕی ﺟﻮﻧﺪوﻟﺌﯿﺴــﻼم و ﯾەﻛێﺘﯿــﺶ ،ﻛــە ﺷــەڕی ﻗــﻮڕس و ﺧﻮێﻨﺎوﯾﯿــﺎن ﻛــﺮد ،دﯾــﺎردەی ﺧﯚﺗەﻗﺎﻧﺪﻧــەوە و ﻫێﺮﺷــﯽ ﺧﯚﻛــﻮژی ﭘەﯾــﺪا ﻧەﺑــﻮو .ﯾەﻛــەم ﻛــﺮدەوەی ﻟــەو ﺟــﯚرە ﭘــﺎش دەﺳــﺘﭙێﻜﺮدﻧﯽ ﻫێﺮﺷــﯽ ﺋەﻣﺮﯾــﻜﺎ ﻟــەو ﻧﺎوﭼەﯾــە رووی دا .ﻫــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺋــەو دﯾﺎردەﯾەﯾﺶ ﺗــﺎ ﺋەوﻛﺎﺗە روون و ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾە ،ﺋەوﯾــﺶ ﺋــەوە ﺑــﻮو ﺑــڕوا واﺑــﻮو ﻣﺮۆﭬــﯽ ﺋﯿامﻧــﺪار ﻟــە ﻫﯿﭻ ﻫەﻟﻮﻣەرﺟێﻜﺪا ،ﭼەﻧﺪە ﺳەﺧﺖ و دژوار ﺑێ ،ﺑﯚی ﻧﯿﯿە ﺧﯚی ﺑﻜﻮژێ. ﺑــەاڵم ﻟــە ﻧﯿــﻮەی ﯾەﻛەﻣــﯽ ﻧــەوەدەﻛﺎن ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ﺷــەڕی ﺣەﻣــﺎس و ﺋﯿﴪاﺋﯿﻠﺪا ﻫەﻧــﺪێ زاﻧــﺎی ﺋﺎﯾﻨﯿــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﻟەواﻧــە ﺷــێﺦ ﯾﻮﺳــﻒ ﻗــەرزاوی و ﺳــەﯾﺪ ﻣﺤەﻣــەد ﺗەﻧﺘــﺎوی ﺷــێﺨﯽ ﺋەزﻫــەر و ﭼەﻧﺪﯾﻨــﯽ دی ﻟــە ﺑﺎﺗﯿــﯽ ﺋــەوەی ﺋﯿﺠﺘﯿﻬﺎدێﻜــﯽ داﻫێﻨەراﻧــە ﺑﻜــەن ﻋەﻗڵــﯽ ﺋﻮﻣﻤــەت ﺑێــﺪار ﺑﻜﺎﺗــەوە و ﺑﯿﺎﻧﺒﺎﺗە رﯾــﺰی ﮔەﻻﻧــﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮوی دﻧﯿــﺎ ،داﻫێﻨﺎﻧێﻜــﯽ وێﺮاﻧﻜﺎراﻧەﯾــﺎن ﻛــﺮد ،ﺑــەوەی ﻓﺘــﻮای دروﺳــﺘﯿﯽ ﺧﯚﺗەﻗﺎﻧﺪﻧەوەﯾــﺎن دژ ﺑــە ﺋﯿﴪاﺋﯿــﻞ دا و ﺑﯚ ﺷــﺎردﻧەوەی وێﻨە ﺣەراﻣەﻛــەی وﺷــەی ﺧﯚﻛﻮﺷــنت ”اﻧﺘﺤــﺎر“ ﻧﺎوﯾــﺎن ﻧــﺎ ﻛــﺮدەی ﺷــەﻫﺎدەﺗﺨﻮازی ”ﻋﻤﻠﯿەاﺳﺘﺸﻬﺎدﯾە“. ﺋــەوە ﺧﺮاﭘﱰﯾــﻦ داﻫێﻨــﺎن ﺑــﻮو ﻋەﻗڵــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻛــﺮدی ،ﻛــە ﻧﺎﺧﯚﺷــﺒەﺧﺘﺎﻧە ﺋــەو ﻓﺘﻮاﯾــە وەك ﺋﺎﮔﺮێــﻚ ﻟە ﭘــﻮوش ﺑەرﺑــێ ،ﺳــەرەﺗﺎ ﻟەﻻﯾەن ﻫــەردوو ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﺣەﻣــﺎس و ﺟﯿﻬــﺎدی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﻓەﻟەﺳــﺘﯿﻨﯿﯿەوە ﭘەﯾڕەو ﻛــﺮا و ﺋــەو زەﺑﺮاﻧــەی ﺋــەو ﻛﺮداﻧــە ﻟــە ﺋﯿﴪاﺋﯿﻠــﯽ دان ،وای ﻛــﺮد ﺑەﺧێﺮاﯾــﯽ ﺑﺘەﻧێﺘــەوە و رێﻜﺨــﺮاوی ﻗﺎﻋﯿــﺪە و ﻫﺎوﺷــێﻮەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ﻫــەواوە ﺑﯿﻘﯚزﻧــەوە و ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی دەﯾــەی راﺑــﺮدووەوە وەك ﺗەﻛﻨﯿﻜێﻜــﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﺷــەڕ ﺑــەﻛﺎری 2001دا ﺑــﻮو 11یی ﺳــێﭙﺘەﻣﺒەری 2001دا ﺑێﻨــﻦ ،ﻛــە دﯾﺎرﺗﺮﯾﻨﯿــﺎن ﻟــە ﻫێﺮﺷــەﻛﺎﻧﯽ 11 ﻛﺎﺗــێ ژﻣﺎرەﯾــەك ﻟە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺳــەر ﺑــە ﻗﺎﻋﯿﺪە ﺑەﻓڕۆﻛــە ﺧﯚﯾﺎن ﺑــە ﺗﺎوەرەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەﻧﺘەری ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿــﯽ ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ و ﭘﻨﺘﺎﮔﯚﻧــﺪا ﻛێﺸــﺎ .ﭘﺎﺷــﱰﯾﺶ ﮔﻮاﺳــﺘﯿﺎﻧەوە ﺑــﯚ ﻋێــﺮاق و ﺋەﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎن و دژی ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەﻣﺮﯾــﻜﺎ و ﻫێــﺰە ﺋەﻣﻨــﯽ و داﻣﻮدەزﮔﺎ ﺣﻜﻮوﻣﯽ و ﻫەروەﻫﺎ ﺑﯚ ﭘﺎﻛﺘﺎوﻛﺮدﻧﯽ ﺗﺎﯾﻔﯿﺶ دژی ﺷﯿﻌە ﺑەﻛﺎرﯾﺎن ﻫێﻨﺎ.
ﺳﻴﺎﺳەت ت ﺳﻴﻴﺎﺳە
ژﻣﺎرە ) ، (26ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 12/ 11 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە ﻫەﻓﺘ
”ﺑﯽ ﺋێﻢ دەﺑﻠﯿﻮ“ی رەش ﺑﻮوەﺗە ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﮔەﻧﺞ و ﺗﺮﺳﯽ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎن وﺷ / ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ ﺑەﻫﯚی ﺋەو رووداواﻧەی ﻟە دوو ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوودا ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺳﻠێامﻧﯽ ﺗەﺷەﻧەﯾﺎن ﻛﺮدووە و ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ زۆرﺑەی رووداوەﻛﺎن وەك ﺑﺎس دەﻛﺮێ ﺑە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﺟﯚری ”ﺑﯽ ﺋێﻢ دەﺑﻠﯿﻮ“ی رەش ،ﺑە ﭘێﭽەواﻧەی ﭼﺎوەڕواﻧﯿﯿەﻛﺎن ،ﺧﻮاﺳﺖ ﻟەﺳەر ﻛڕﯾﻨﯽ ﺋەو ﺟﯚرە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠە ﻟەﻻﯾەن ﮔەﻧﺠﺎﻧەوە زﯾﺎدی ﻛﺮدووە ،ﺑە ﺟﯚرێﻚ ﻟە ﭘێﺸﺎﻧﮕﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ژﻣﺎرەﯾەك ﮔەﻧﺞ ﺑە دوای ﺑﯽ ﺋێﻢ دەﺑﻠﯿﻮی ڕەش دەﮔەڕێﻦ و دەڵێﻦ ”ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚدەرﺧﺴﺘﻨە ،ﺑەاڵم ﺑﯚ ﺗﺎوان ﻧﺎ. ﻟە ﻣﺎوەی راﺑﺮدوو ﻟە ﺷــﺎری ﺳــﻠێامﻧﯽ ژﻣﺎرەﯾــەك رووداوی ﺗەﻗەﻛــﺮدن و ﻛﻮﺷــنت و ﺑﺮﯾﻨﺪارﻛﺮدﻧــﯽ ﻛەﺳــﺎﻧﯽ دﯾــﺎر و ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ رووﯾــﺎن دا ،ﻟــەﻻی ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﺋــەو ﺷــﺎرەوە ﺑﯽ ﺋێﻤﯽ رەش ﺑــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﺗﺎواﻧــەﻛﺎن ﻧﺎﺳــێرناوە ،ﺑﯚﯾــە ﺋێﺴــﺘﺎ دەﯾــﺎن ﭼﯿــﺮۆك ﻟەﻧــﺎو ﺧەڵﻚ ﻟەﺳــەر ﺑﯽ ﺋێﻢ ﻫەﯾە. 24ﺳــﺎڵ /ﻟــە ﻧێﻮ ﻫەرێــﺰ رەﺳــﻮوڵ 24// ﭘێﺸــﺎﻧﮕﺎﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ ﻟە ﺳــﻠێامﻧﯽ ﻟەﮔــەڵ ﭼەﻧــﺪ ﻫﺎوڕێﯿەﻛﯽ ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﮔەڕاﻧﺒــﻮون ﺑــە ﺷــﻮێﻦ دۆزﯾﻨــەوەی ﺑــﯽ ﺋێﻤێﻜــﯽ رەش ،ﺋــەو ﺑــە ﭘێﻜەﻧﯿﻨــەوە ﺑــە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ی ﮔــﻮت ،ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑــﯽ ﺋێﻤــﯽ رەش ﻟــەﻻی ﺳــﻠێامﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑــﻮوە ﺑــە ﻣﯚﺗەﻛــە و ﻫەﻣﯿﺸــە ﺗﺮﺳــﯿﺎن ﻟە
دەرﻛەوﺗﻨــﯽ ﻫەﯾــە ،ﺑــەاڵم ﺋــەوە وای ﻛــﺮدووە ﺑﺒــێ ﺑــە ﺧﻮﻟﯿــﺎی ﺳــەری ﻣــﻦ و دەﻣەوێــﺖ ﻟــەم دۆﺧــەی ﺋێﺴــﺘﺎ و ﻟەﻧــﺎو ﺋــەو دڵەڕاوﻛێﯿــەی
ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن ،ﺑــەاڵم ﻣــﻦ و دەﯾــﺎن ﻫﺎوو ﮔەﻧﺠﯽ ﺗﺮ ﺣەزﻣﺎن ﻟێﯿەﺗﯽ. ﺑەﻫــﺮۆز ﻛەرﯾــﻢ ﮔەﺟێﻜــﯽ ﺗــﺮی ﺳــەرﻗﺎڵ ﺑــە ﻛڕﯾﻨــﯽ ﺑــﯽ ﺋێﻤــﯽ رەﺷــەوە ،ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــەوە دا، ﻧﺎﯾﺸــﺎرﻣەوە ﻟــە ﭘــﺎش ﺋــەوەی ﺑــﯚم دەرﻛــەوت ﺧەڵــﻚ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە دەرﻛەوﺗﻨــﯽ ﺋــەو ﺟــﯚرە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــە دەﺗﺮﺳــﻦ ،ﺣــەزی زﯾﺎﺗــﺮم ﺑــﯚ ﭘەﯾــﺪا ﺑﻮو ﺑﯿﻜڕم. ﺑەﻫــﺮۆز ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺧــﯚی ﻟەﮔــەڵ ﺋــەو رووداوە ﻧەﺧﻮازراواﻧــەی ﻣــﺎوەی راﺑــﺮدوودا ﻧەﺑــﻮو ﻛــە ﻟەﻻﯾــەن ﺋــەو
ﻟە ﭘﺎش ﺋەو رووداواﻧەی ﺳﻠێامﻧﯿﯿەوە ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﮔەﻧﺠﺎن ﺑﯚ ﻛڕﯾﻨﯽ ﺑﯽ ﺋێﻢ زﯾﺎﺗﺮی ﻛﺮدووە و رۆژاﻧە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﮔەﻧﺞ دێﻦ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﻓﺮۆﺷﻦ و ﺑﯽ ﺋێﻢ دەﻛڕن ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﺪا ﺋــەو ﺟــﯚرە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــە ﺑەﻛﺎرﺑێﻨﻢ. ﺋــەو دەڵــێ ،ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺋــەو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠە ﺋێﺴــﺘﺎ ﻣﺎﯾــەی ﺗﺮﺳــﯿﺶ ﺑێــﺖ ﺑــﯚ
ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــەوە ﭘێــﯽ ﺋەﻧﺠــﺎم دراون ﻟە ﺳــﻠێامﻧﯽ ،ﺑــەاڵم ﺑــﯚ ”وﺷــە“ دەڵــێ ”ﺣــەزی ﻣــﻦ ﺑــﯚ ﺗــﺎوان ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑــﯚ ﻟێﺨﻮڕﯾﻨﯿەﺗــﯽ“ ،ﺑــە ﭘێﻜەﻧﯿﻨــەوە
ﻛﯚﺗــﺎی ﺑــە ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﻫێﻨــﺎ و ﮔﻮﺗﯽ، ﻧﺎﯾﺸــﺎرﻣەوە ﻟێﺘــﺎن دەﻣەوێــﺖ ﻟــەم دۆﺧــﯽ ﺗﺮﺳــەدا ﺑــﯽ ﺋێﻤــﯽ رەش وەك ﺟﯚرێــﻚ ﻟــە ﺧﯚدەرﺧﺴــنت ﺑەﻛﺎر ﺑێﻨﻢ. ﻣﺤەﻣــەد رەﺳــﻮوڵ ﻛــە ﭘﯿﺸــەی ﻛڕﯾــﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــﯽ ﺑــﯽ ﺋێﻤــە ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﺋــەوەی ﺧﺴــﺘە ڕوو ”ﺑــەردەوام ﺧﻮاﺳــﺖ ﻟەﺳــەر ﻛڕﯾﻨــﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــﯽ ﺑــﯽ ﺋێــﻢ ﻫەﺑﻮوە و ﻣﻮﺷــﺘەری زۆری ﻫەﯾــە ،ﺋەوەﯾــﺶ ﺑــﯚ ﭼﺎﻛــﯽ و ﺗﯚﻛﻤەﯾــﯽ و ﺧێﺮاﯾﯽ ﺋەو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــە دەﮔەڕێـﺘــەوە ،ﺑــەاڵم ﻟــە ﭘــﺎش ﺋــەو رووداواﻧەی ﺳــﻠێامﻧﯿﯿەوە ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﮔەﻧﺠــﺎن ﺑﯚ ﻛڕﯾﻨــﯽ ﺑﯽ ﺋێﻢ زﯾﺎﺗــﺮی ﻛــﺮدووە و رۆژاﻧــە ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﮔەﻧــﺞ دێــﻦ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن دەﻓﺮۆﺷــﻦ و ﺑــﯽ ﺋێــﻢ دەﻛــڕن ،زۆر ﺟــﺎر ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟــە رووی ﺟﯚرێﺘﯽ و ﻣﯚدﯾﻠﯿﺸــەوە زۆر ﺑﺎﺷــﱰ و ﺑەرزﺗــﺮن ﻟــە ﺑﯽ ﺋێــﻢ ،ﺑــەاڵم ﺣەزﯾﺎن ﺑــﯚ ﺋەو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــە رێﮕﺮی ﻛــﺮدووە ﻟە ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەﯾﺎن ﻟەو ﺟﯿﺎوازاﻧە. ﻫﺎﺷــﻢ ﻛﺎﻛەوەﯾــﺲ ﯾەﻛێﻜــﯽ ﺗــﺮە ﻟەواﻧــەی ﺋﯿﺸــﯽ ﻓﺮۆﺷــنت و ﻛڕﯾﻨــﯽ ﺑﯽ ﺋێــﻢ ﻟــە ﭘێﺸــﺎﻧﮕﺎﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻠێامﻧﯽ دەﻛﺎت ،ﺋــەو ﺑــە ”وﺷــە“ی ﮔــﻮت ”ﮔەﻧــﺞ ﻫەﯾــە ﺑەﺗﺎﯾەﺑەﺗــﯽ دێــﺖ ﺑﯚ
7
ﺷﺎﺳﻮار ﻋﺑﺪوﻟﻮاﺣﯿﺪ ﺧﺎوەﻧﯽ ﺗﻟﻓﺰﯾﯚﻧﯽ ﻧﺎﻟﯿﺎ ﯾك ﻟو ﻛﺳﺎﻧﯾ ﻛ ﺑ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﯽ ﺟﯚری ﺑﯽ ﺋﻤﯽ رەش ﺗﻗی ﻟﻜﺮا و ﻟ ﺋﻧﺠﺎﻣﺪا ﺑﺮﯾﻨﺪار ﺑﻮو
ﻛڕﯾﻨــﯽ ﺑــﯽ ﺋێــﻢ و ﭘێامن دەڵێــﻦ ﺋەو ﺟــﯚرە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــە ﻧەﺑێــﺖ ﻧﺎﻣﺎﻧەوێﺖ، ﺋــەو ﻫﯚﻛﺎرەﻛــەی ﺑﯚ ﺋــەو رووداواﻧەی ﻣــﺎوەی راﺑــﺮدووی ﺳــﻠێامﻧﯽ دەوروﺑــەری ﮔێڕاﯾــەوە ﻛــە زۆرﺑــەی ﻟــە رێﮕەی ﺋــەو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــەوە ﺋەﻧﺠﺎم دراون و ﺋەﻣــەش وای ﻛــﺮدووە، ﺋێﺴــﺘﺎ ﮔەﻧﺠــﺎن وەك ﺟﯚرێــﻚ ﻟە ﺧﯚ منﺎﯾﺸﻜﺮدن ﺑﯿﻜڕن و ﺑەﻛﺎری ﺑێﻨﻦ. ﺑــە ﺑڕوای ﺋــەو ﻓﺮۆﺷــﯿﺎرەی ﺑــﯽ ﺋێﻢ، ﺗــﺎ ﺑێﺖ ﺧﻮاﺳــﺖ ﻟەﺳــەر ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ
ﺋــەو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــە زﯾﺎﺗﺮ دەﺑــێ” ،ﻛڕﯾﻨﯽ ﺷــﺘێﻜﯽ ﻧﺎﻣﯚ ﻧﯿﯿــە و ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿە ،ﮔﺮﻧﮓ ﺋەوەﯾــە وەك ﺟﯚرێﻚ ﻟــە ﻫﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺎوان ﺳــەﯾﺮ ﻧەﻛﺮێــﺖ و ﺑــەﻛﺎر ﻧەﻫێرنێــﺖ“ .ﻛﺎﻛەوەﯾــﺲ ﻫەﻣﻮو ﺋەو دەﻧﮕﯚﯾﺎﻧەﺷــﯽ رەت ﻛــﺮدەوە ﮔﻮاﯾــە، ﺧﻮاﺳــﺖ ﻟەﺳــەر ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﺑــﯽ ﺋێــﻢ رووی ﻟــە ﻛەﻣﯿــﯽ ﻛﺮدﺑــێ” ،ﺑــە ﭘێﭽەواﻧــەوە ﺑــﺎزاڕی ﻟــە ﺟــﺎران زۆر ﮔەرﻣﱰ ﺑﻮوە“. ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﻟــە ﺳــەروﺑەﻧﺪی
رووداوەﻛﺎن و ﭘــﺎش ﺑاڵوﺑﻮوﻧــەوەی ﺗــﺮس و دڵەڕاوﻛــێ ،ﻫــەر ﺋەوﻛﺎﺗــە ﻋەﻣﯿﺪ ﺣەﺳــەن ﻧــﻮوری ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﺳــﻠێامﻧﯽ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ دڵﻨﯿــﺎ ﻛــﺮدەوە ﻛــە دەﺳــﺖ ﮔﯿــﺮاوە ﺑەﺳــەر ﺋــەو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــە ﺑــێ ﺋێامﻧەدا ﻛــە ﺗﺎواﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﭘــێ ﺋەﻧﺠــﺎم دراو و ژﻣﺎرەﯾــﺎن دوو داﻧــە ﺑــﻮوە ،ﺑــەاڵم ﻫێﺸــﺘﺎ ﺗــﺮس ﻟــەو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــە ﻟەﻧــﺎو ﻧﺎﺧﯽ ﺳﻠێامﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﻫەر ﻣﺎوە.
رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳێﻚ :ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﺑەﺑێ دەﻧﮕﯽ دەﻛﻮژرێ
وﺷ/ ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ -داﻧﯿﺎر ﻣﺤﻣد رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳﺎﻧﯽ ﺳﻠێامﻧﯽ دڵﮕﺮاﻧﻦ ﻟە ﺗێﻜﭽﻮوﻧﯽ رەوﺷﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯿﯽ ﺷﺎرەﻛەﯾﺎن و دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧەوە ﻛە ﻧﺎﻛﺮێ رەوﺷﯽ ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﺑێ و ﭘێﯿﺎن واﯾە ”ﻧﺎﻛﺎراﺑﻮوﻧﯽ“ داودەزﮔﺎی ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ و ﭘﯚﻟﯿﺲ ﻟە ﺳﻠێامﻧﯽ ،ﻫﯚﻛﺎری ﺳەرەﻛﯿﯿە. دوای ﺗﯿﺮۆرﻛﺮدﻧــﯽ رۆژﻧﺎﻣەﻧــﻮوس ﺷــەﭘﯚﻟﯽ ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ، ﻛﺎوە ﻧﺎڕەزاﯾــﯽ زۆرﺑــەی ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗــەوە و رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﺎن و رۆﺷــﻨﺒﯿﺮان ﺑــە ﮔﺮدﺑﻮوﻧەوەﯾــﺎن ،ﻧﺎڕەزاﯾﯿــﺎن دەرﺑــڕی و داوای ﺋﺎﺷــﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ ﺑﻜﻮژاﻧﯿــﺎن ﻛﺮد. دۆﺧەﻛــە ﻟە ﺳــﻠێامﻧﯽ ﺑە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗــﺮ و ﺟﯿــﺎواز ﻟــە ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ﺑﻮو، ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەوان ﻟــە ﻣــﺎوەی ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدوودا ﺷــﺎﯾەﺗﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی ﺑەراﻧﺒــەر ﺑــە رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﺎﻧﯽ ﺷــﺎرەﻛەﯾﺎن ﺑــﻮون ،ﺋﺎﺳــﯚس ﻫــەردی و ﺷﺎﺳــﻮار ﻋەﺑﺪوﻟﻮاﺣﯿــﺪ دوو منﻮوﻧەی ﺑەرﭼﺎوی ﺋەو رووداواﻧەن. رۆژﻧﺎﻣەﻧــﻮوس ﺋــەردەﻻن ﺋەﺣﻤــەد
ﻧﯿﮕــەران ﻟــەو رووداواﻧــەی ﺳــﻠێامﻧﯽ و ﭘێــﯽ واﯾــە ﺋــەوە ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﺑــێ دەﻧﮕﯿــﯽ ﺷــﺎرەﻛەﯾﺎﻧە ﻛــە ﺑــە ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽرۆﺷﻨﺒﯿﺮیﻧﺎﴎاوە. ﺋــەو ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ دەڵــێ، ”ﺑﻮوﻧــﯽ ﻛێﺸــە و ﻧﺎﺋﺎراﻣــﯽ ﻟــەم ﺷــﺎرەدا ،ﮔﻮزارﺷــﺖ ﻟە ﺑﻮوﻧﯽ ﻛێﺸــە و ﺑــێ ﭘﻼﻧﯿــﯽ داﻣﻮدەزﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﭘﯚﻟﯿﺲ و ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــە و ﺋــەوان ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﯾەﻛەﻣــﻦ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە رێﮕــﺮ ﺑــﻦ ﻟــەم دۆﺧــە ﻧﺎﺋﺎراﻣــەی ﻛــە زەرەرﻣەﻧــﺪی ﯾەﻛــەم داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﺋــەم ﺷــﺎرە ﺋﺎزﯾﺰەن“. ﺋــەو ﭘێــﯽ واﯾــە ﻫــﯚﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﻧﺎﺋﺎراﻣﯿــﯽ ﺷــﺎرەﻛەﯾﺎن ،ﺑــﯚ ﻧﺎﭼﺎﻻﻛﯿﯽ داﻣﻮدەزﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ و ﭘﯚﻟﯿــﺲ و ﺧﯚﺳــەﭘﺎﻧﺪن و ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧــەوەی
ﻫەﻧﺪێــﻚ دۆﺳــﯿەی ﻛەﺳــﯽ ﻟــەم ﺷــﺎرەدا دەﮔەڕێﺘــەوە .ﺋــەو دەڵــێ، ”دەﺳــﺘﺪرێﮋی و ﻛﻮﺷــﺘﻨەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑەڵﮕەن ﺑﯚ راﺳﺘﯿﯽ ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛەم“. ﺋەوە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــێﻚ ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺳــەردار ﺣەﻣەرەﺷــﯿﺪﯾﺶ ﻫەﻣــﺎن ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﻫەﯾــە .ﺋــەو دووﭘﺎﺗــﯽ ﻟــە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﺒﻮوﻧــﯽ ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋﯿﺪارﯾــﯽ ﻫەرێــﻢ دەﻛﺎﺗــەوە ،ﺑــەاڵم ﻧﯿﮕەراﻧــە ﺑــەوەی ﻟــە ﺷــﺎرێﻜﯽ وەك ﺳــﻠێامﻧﯽ ﻛــە ﺑــە ﻣەڵﺒەﻧــﺪی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﻧــﺎﴎاوە ،ﺑە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺖ و رۆﺷــﻨﺒﯿﺮاﻧە ﻫەڵﺴــﻮﻛەوﺗﯽ ﭘێــﻮە ﻧﺎﻛــﺮێ ،ﻛــە ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛــەی رێﮕەﻧەداﻧــە ﺑە ﺳــەروەرﺑﻮوﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎ و دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺷﺎرێﻜﯽ ﻓﺮەﺣﺎﻛﻢ. ﺋەو رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــە دەڵــێ” ،ﻫﯚﻛﺎری رووداوی ﻟــەو ﭼەﺷــﻨە زۆرن، ﺑــﯚ منﻮوﻧــە ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻧﺎﺗەﻧﺪروﺳــﺖ و ﻧﺎدﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯽ ﻫێــﺰەﻛﺎن ،ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺋەﺧﻼﻗــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﻗﺒﻮڵﻨەﻛﺮدﻧــﯽ ﯾەﻛــﱰ
و ڕەﺧﻨەﮔﺮﺗــﻦ و دەرﺑڕﯾﻨــﯽ ﺑﯿــﺮوڕای ﺋــﺎزاد .ﺋــەوە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻛــە دەﺳــەاڵﺗﺪاراﻧﯽ ﺷــﺎرەﻛە ﺑەﺷــﺎﻧﺎزﯾﯿەوە ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﺋﺎزادﯾﯿەﻛﯽ ڕەﻫــﺎ دەﻛــەن ،ﺑــەاڵم ﺧﯚﯾﺎن ﺑــەدەم ﺑﺎﻧﮕەﺷەﻛەوەﻧﺎﭼﻦ“. ﺳــەردار ﺣەﻣەرەﺷــﯿﺪ دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ”ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﭼەﻧــﺪ ﮔــﺮووپ و ﺗﺎﻗﻤێــﻚ وەك ﻣﺎﻓﯿــﺎ ﺑﺒﻨــە ﻫــﯚی ﻫــەر دۆﺧێﻜــﯽ ﻧەﺧــﻮازراوی ﻟــەو ﺟﯚراﻧــە ،ﺑێﮕﻮﻣــﺎن دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺋﯿــﺪاری و ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺋــەو ﺷﺎرە ﻟێﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرن“. ﺋەو داوا ﻟــە دەﺳــەاڵﺗﺪاراﻧﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛﺎت ﭼﺎرەﯾــەك ﺑــﯚ ﻧەﻫێﺸــﺘﻨﯽ ﺋەو ﺣﺎڵەﺗﺎﻧــە ﺑﺪۆزﻧەوە و رێﮕــﺮی ﻟــە دووﺑﺎرەﺑﻮوﻧــەوەی ﺑﻜەن،
ﺋەوەﯾــﺶ ﻟەو ﭘێﻨــﺎوەدا ﻛە ﺳــﻮﻣﻌەی ﺋــﺎزادی و ﭘﺮۆﺳــەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﻛەدا ﻧەﻛﺮێ. ﺳــﺘﯿﭭﺎن ﺷــەﻣﺰﯾﻨﯽ ﺳەرﻧﻮوﺳــەری ﮔﯚﭬــﺎری ”ﺷــەﭘﯚل“ ﺑــە وردی ﺑــﺎس ﻟــە ﻫﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻧﺎﺋﺎراﻣﯿــﯽ ﻟە ﻣﺎوەی ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا ﻟــە ﺷــﺎری ﺳــﻠێامﻧﯽ دەﻛﺎت .ﺋــەو ﻫــﯚﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﺗێﻜﭽﻮوﻧــﯽ رەوﺷــەﻛە ﺑﯚ ﺗێﭽﻜﻮوﻧﯽ ﻫﺎوﺳــەﻧﮕﯽ ﻫێﺰ ﻟەو دەﭬەرەدا دەﮔەڕێﺘەوە. ﺷــەﻣﺰﯾﻨﯽ دەڵــێ” ،ﻟــە ﻣــﺎوەی ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﺑەﺳــەر رﯾﺰﺑەﻧﺪﯾــﯽ ﻫێــﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻫﺎﺗــﻮوە و ﺣﺰﺑــﯽ دەﺳــەاڵﺗﺪاری ﺋەو ﻧﺎوﭼەﯾــە ،ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛــە ﺑﻮوەﺗــە ﻫێــﺰی دووەم و ﻟەﺳــەر
ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑﻮوەﺗــە ﻫێﺰی ﺳــێﯿەم .ﻟــەم ﺳــەروﺑەﻧﺪەدا ﻛــە ﺧەرﯾﻜــە ﻧەﺧﺸــەﻛە ﺑــە ﺷــێﻮازێﻜﯽ رﯾﺸــەﯾﯽ دەﮔﯚڕێــﺖ ،وەك ﺋﯿﻔﺮازاﺗــﯽ ﻫەﻟﻮﻣەرﺟەﻛــە ﺑﺎرﮔﺮژﯾﯿەﻛــﯽ زۆر ﻟــە ﺳﻠێامﻧﯽ ﻫﺎﺗﻮوەﺗە ﺋﺎراوە“. ﺋــەو دووﭘــﺎت دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە رەﻧﮕە ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑــە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻣەرﻛــەزی ﻟەﮔــەڵ ﺋــەو دۆﺧــەدا ﻧەﺑێــﺖ و ﻫﯿــﭻ ﺑڕﯾﺎرێﻜــﯽ ﻣەرﻛــەزی ﻟەﻻﯾــەن ﯾەﻛێﺘﯿﯿــەوە ﺑــﯚ ﺗێﻜﺪاﻧــﯽ رەوﺷــﯽ ﺋەﻣﻨــﯽ دەﭬەرەﻛــە ﻧەﺑــێ ،ﺑــەاڵم ﻧﺎﺷــﻜﺮێ ﯾەﻛێﺘــﯽ وەك ﻫێــﺰی دەﺳــەاڵت ﺷــﺎﻧﯽ ﺧــﯚی ﻟــەو دۆﺧە ﻧەﺧﻮازراوە ﺧﺎڵﯽ ﺑﻜﺎت. ﺷــەﻣﺰﯾﻨﯽ دەڵــێ” ،ﭘێــﻢ واﯾــە ﻛﺎﺗﯽ ﺋــەوە ﻫﺎﺗــﻮوە ﻻﯾەﻧــﯽ دەﺳــەاڵت ﻟە
ﺋەردەاڵن ﺋەﺣﻤەد:
ﺑﻮوﻧﯽﻛێﺸەوﻧﺎﺋﺎراﻣﯽﻟەمﺷﺎرەدا،ﮔﻮزارﺷﺖﻟەﺑﻮوﻧﯽ ﻛێﺸەوﺑێﭘﻼﻧﯿﯽداﻣﻮدەزﮔﺎﻛﺎﻧﯽﭘﯚﻟﯿﺲوﺋﺎﺳﺎﯾﺸەو ﺋەوانﺑەرﭘﺮﺳﯽﯾەﻛەﻣﻦ ﺳەردارﺣەﻣەڕەﺷﯿﺪ:
ﺋەﮔەرﭼﯽﭼەﻧﺪﮔﺮووﭘێﻚوەكﻣﺎﻓﯿﺎﺑﺒﻨەﻫﯚی ﻫەردۆﺧێﻜﯽﻧەﺧﻮازراویﻟەوﺟﯚراﻧە،ﺑێﮕﻮﻣﺎندەﺳەاڵﺗﯽ ﺋﯿﺪاریوﺳﯿﺎﺳﯽوﭘﺎرێﺰﮔﺎیﺋەوﺷﺎرەﻟێﯽﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرن ﺳﺘﯿﭭﺎنﺷەﻣﺰﯾﻨﯽ:
ﺑەﻫﯚیﮔﯚڕاﻧﯽرﯾﺰﺑەﻧﺪیﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽﺳﻠێامﻧﯽﺧەرﯾﻜە ﻧەﺧﺸەﻛەﺑەﺷێﻮازێﻜﯽرﯾﺸەﯾﯽدەﮔﯚڕێﺖ،ﺑەوﻫﯚﯾەوە ﺑﺎرﮔﺮژﯾﯿەﻛﯽزۆرﻟەﺳﻠێامﻧﯽﻫﺎﺗﻮوەﺗەﺋﺎراوە
ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــﻠێامﻧﯽ ﻛــە ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯿە ،ﺑــە رووﻧــﯽ ﻫەﻧــﮕﺎوی ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻫەڵﺒﮕﺮێــﺖ و دۆﺧــﯽ ﺋەﻣﻨﯿــﯽ ﺷــﺎرەﻛە ﺑﺒﺎﺗەوە ﺑــﯚ ﻫەﻣﺎن دۆﺧــﯽ ﭘێــﺶ ﺳــﺎڵێﻚ ﻟەﻣەوﺑــەر. ﺋەﮔــەر ﺋــەم ﻛﺎرە ﻧــەﻛﺎت ،ﺋــەوە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﺎڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ﺧەﺗــﺎی ﻫەﻣﻮو ﺋــەو ﺗﺎواﻧﺎﻧە دەﺧﺎﺗە ﺋەﺳــﺘﯚی ﺧﯚی“. ﺋــەو ﭘێــﯽ واﯾــە ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟە ﺋێﺴــﺘﺎدا دۆﺧــﯽ ﺋــەوەی ﻧﯿﯿــە دەﺳــﺖ ﺑــﯚ ﺗﯿــﺮۆری ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑﺒــﺎت ،رەﻧﮕــە ﻟــە ﭘﺸــﺘﯽ ﻛەواﻟﯿﺴــەوە راﺳــﺘﯿﯽ ﺗــﺮ ﻫەﺑــﻦ ﻛــە زۆرﺑــەی ﺧەڵــﻚ ﺋــﺎﮔﺎی ﻟــێ ﻧەﺑــێ ،رەﻧﮕــە دەﺳــﺘﯽ ﺗــﺮ ﻟــە دەرەوەی ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑەﺷــﺪار ﺑــﻦ ﻟــە ﺋﺎڵﯚزﻛﺮدﻧﯽرەوﺷەﻛە.
8
ژﻣﺎرە ) ، (26ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 12/ 11 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻣﺤەﻣەد ﺗﺎﻫﯿﺮ
وﺷ /ھوﻟﺮ -ﻋﻟﯽ ﺳﺪﯾﻖ ﻟەم دوو ﻫەﻓﺘەﯾەی راﺑﺮدوو ﻧﺮﺧﯽ زەوی ﻟە ﺷﺎری ﻫەوﻟێﺮ ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼﺎو ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە ،ﻟە ﻫەﻧﺪێﻚ ﮔەڕەﻛﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 12 ﻫەزار دۆﻻر ﻫﺎﺗﻮوەﺗە ﺳەر ﯾەك ﭘﺎرﭼە زەوی ،دەﻧﮕﯚی ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ﺑﺎزﮔەﻛﺎﻧﯽ دەوروﺑەری ﻫەوﻟێﺮ ﺑﯚ دەرەوە ،ﻫﯚﻛﺎری ﺳەرەﻛﯿﯽ ﺋەم دﯾﺎردەﯾەن.
ﻓــﺎرووق ﺳــﺎﺑﯿﺮ ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی ﻛڕﯾــﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ زەوی ﻟــە ﮔەڕەﻛــﯽ ﻣﻨــﺎرە ﺑــﺎس ﻟــە ﺟﻮواڵﻧــەوەی
ﺑــﺎزاڕی زەوی دەﻛﺎت و دەڵێــﺖ ”ﻣــﺎوەی 2ﺳــﺎڵ ﺑــﻮو ﺑــﺎزاڕ ﺑــە ﺗــەواوی ڕووی ﻟــە ﻧﺰﻣﺒﻮوﻧــەوە ﺑــﻮو ،ﺑــەاڵم ﺋێﺴــﺘﺎ ﭘێﭽەواﻧــە
ﺑﻮوەﺗــەوە و رۆژ ﻟــە دوای رۆژ ﻧﺮﺧﯽ زەوی ﺑەرز دەﺑێﺘەوە“. ﻓــﺎرووق ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــە دەﻧﮕــﯚی ﺑﺎزﮔەﻛﺎﻧــﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﭼــﻮاردەوری ﻫەوﻟێــﺮ ﺑــﯚ ﺷــﻮێﻨﯽ دوورﺗــﺮ دەدات ﻛــە ﺑﻮوەﺗــە ﻫﯚی ﮔﺮاﻧﺒﻮوﻧــﯽ زەوﯾــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ و ﻣﻮڵﻜــەﻛﺎن .ﺋــەو ﻟــەو ﺑڕواﯾەداﯾــە زەوﯾﯿــەﻛﺎن، ﮔﺮاﻧﺒﻮوﻧــﯽ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﻟەﺳــەر زەوﯾﯿــە رەﻗەﻣەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﻫەﺑــﻮوە و ﻫــەر
ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﺎﻧﯽ ﻫەرێﻢ ﺧەون ﺑەوە دەﺑﯿﻨﻦ ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﻣﻮوﭼە وەرﺑﮕﺮن
زەوﯾﯿــەك 5ﺗــﺎ 6ﻫــەزار دۆﻻری ﻫﺎﺗﻮوەﺗــە ﺳــەر و ﻟــە ﻫەﻧﺪێــﻚ ﺑەرزﺑﻮوﻧــەوەﻛﺎن ﻧﺎوﭼەﺷــﺪا ﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗە 13ﻫەزار دۆﻻر. ﭘﺎرێــﺰەر ﻣﺤەﻣــەد ﺧەﻟﯿــﻞ ﻛــە ﺋــﺎﮔﺎداری ﺑــﺎزاڕی زەوی و ﺧﺎﻧﻮوﺑەرەﯾــە ،ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەوە دەدات ﻛە ﺑەﻫــﯚی ﺑﻮوﻧــﯽ ﻗەرەﺑﺎڵﻐﯿﯿەﻛﯽ زۆر ﻟــە ﺑﺎزﮔــەﻛﺎن و دواﻛەوﺗﻨــﯽ ﺧەڵــﻚ ﻟــە ﻫﺎﺗﻦ ﺑــﯚ ﺷــﺎر ،ﺧەڵﻚ ﻛەﻣــﱰ داواﻛﺎری ﻟەﺳــەر ﺋــەو
زەوﯾﯿﺎﻧــە ﺑــﻮو ﻛــە ﻛەوﺗﺒﻮوﻧــە دەرەوەی ﺑﺎزﮔــەﻛﺎن ،ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯿــﺶ ﻧەﯾﺎﻧﺪەوﯾﺴــﺖ ﺋــەو زەوﯾﯿﺎﻧــە ﺑــەﻛﺎر ﺑێﻨــﻦ ،ﺑەاڵم دەﻧﮕــﯚی ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﺑﺎزﮔــەﻛﺎن وای ﻛــﺮدووە داواﻛﺎرﯾــﯽ زۆرﺗــﺮ ﻟەﺳــەر زەوﯾﯿــەﻛﺎن دروﺳــﺖ ﺑﺒێــﺖ و ﺑــەوەش ﻧﺮﺧەﻛــە ﺑــەرز ﺑﻮوەﺗەوە. ﻫــﺎوﻛﺎت ﺳــﯿﺎﻣەﻧﺪ ﻏەزاﯾــﯽ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿەﻛــﯽ ﺗەﻣــەن 42ﺳــﺎڵﯽ
ﺋﯚزال ﺳﯿﺘﯽ ﺗەواو ﻧەﺑﻮو! ﺑﯿﺴﺖ و ﯾەك ﻣﺎﻧﮓ ﺑەﺳەر وادەی ﺗەواوﺑﻮوﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚزال ﺳﺘﯿﺪا ﺗێﺪەﭘەڕێﺖ ،ﺑەاڵم ﻛڕﯾﺎراﻧﯽ ﻫێﺸﺘﺎ ﻛﺮێﯽ ﺧﺎﻧﻮو دەدەن و ﺧەون ﺑەوە دەﺑﯿﻨﻦ ﺑﭽﻨە ﻧێﻮ ﺧﺎﻧﻮوی ﺧﯚﯾﺎن.
ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺑڕﯾﺎر واﯾە ﺑە 30ڕۆژ ﺟﺎرێﻚ ،ﻣﻮوﭼەی ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﺎن داﺑەش ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺑەاڵم زۆرﺑەی ﺟﺎرەﻛﺎن ﻣﻮوﭼەﻛەﯾﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 40 ڕۆژی ﭘێ دەﭼێﺖ .ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎﻧﯽ ﻫەرێﻤﯿﺶ ﺋەﻣە ﺑﯚ ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯽ ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎﻧﯽﺑەﻏﺪادەﮔێڕﻧەوە. ﯾەﻛێــﻚ ﻟــەو ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﻜﺮاواﻧە ﺣﺎﺟــﯽ ﻣﺤەﻣــەدە ﻛــە ﺑــە ﺑێﺰارﯾﯿــەوە ﻟــە ﺳــﻮوﭼێﻜﯽ ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﯿﯽ ﺑﻨﻜەﯾەﻛــﯽ ﺳــﻠێامﻧﯽ ﺑــﯚ وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﻣﻮوﭼەﻛــەی وەﺳــﺘﺎوە .ﺋــەو ﻛــە ﺗەﻣەﻧێــﻚ ﻟــە وەزارەﺗــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﺧﺰﻣەﺗــﯽ ﻛــﺮدووە، ﺋێﺴــﺘﺎ ﮔﻠەﯾــﯽ ﻟــەوە دەﻛﺎت ﻛە ﻧــەك ﻫــەر ڕەﭼــﺎوی زۆرﯾﯽ ﺗەﻣــەن و ﺑــﺎری ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ﻧﺎﻛــەن ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺑــﯚ ﭘێﺪاﻧــﯽ ﻣﻮوﭼەﻛەﺷــﯽ زۆری ﻧﺎڕەﺣەﺗــﯽ
دەرەوەی ﺷــﺎرەوە دێﯿــﻦ و ﺑــە دەﺳﺘﺒەﺗﺎڵﯽ دەﮔەڕێﯿﻨەوە“. 6ـی ﻫــەر ﻣﺎﻧﮕێــﻚ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ی ﻣﻮوﭼــەی ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﺎن داﺑــەش ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺑــەاڵم وەك ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﺎن ﺑﺎﺳــﯽ ﻟێــﻮە دەﻛــەن ،ﻫەرﮔﯿــﺰ ﺋــەو ﺧەوﻧەﯾــﺎن ﻧەﻫﺎﺗﻮوەﺗــە دی. ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻟﻘــﯽ ﺳــﻠێامﻧﯽ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪی ﻋەﺑﺪوﻟڕەﺣــامن ﺳــﺎڵﺢ دان ﺑــە دواﻛەوﺗﻨــﯽ ﻣﻮوﭼــەی ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﺎﻧﺪا دەﻧێــﺖ ،ﺑــەاڵم ﺗﺎواﻧەﻛەی دەﺧﺎﺗە ﺳەر ﺑەﻏﺪا. ﺋــەو دەڵێــﺖ ”ﺋێﻤــە ﻟــە وەزارەﺗﯽ
ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﻧەﻫﺎﺗﻨﯽ ﭘﺎرە ﻟە ﺑەﻏﺪاوە ﻫەﻣﻮو ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﻣﻮوﭼەی ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﯽ ﻟە ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﯽ دوادەﻛەوێﺖ دەﻛــەن .ﺣﺎﺟــﯽ ﻣﺤەﻣــەد دەڵێــﺖ ”ﻟــە ﺟﯿﺎﺗــﯽ ﺋــەوەی زوو ﻣﻮوﭼەﻛەﻣــﺎن ﭘــێ ﺑــﺪەن، زۆرﺑــەی ﺟــﺎر ﻣﻮوﭼەﻛەﻣــﺎن دوا دەﻛەوێــﺖ ،ﻫەﻧــﺪێ ﺟــﺎر ﺑــە 40ڕۆژﯾــﺶ ﻣﻮوﭼەﻛەﻣــﺎن ﻧﺎدەﻧێ“. ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨێﻜﯽ ﺗــﺮ ﻋەﻟــﯽ ﺋەﺣﻤــەد و ﻧﯿﮕەراﻧﯿــﯽ ﺧــﯚی ﻟە ﺑەردەواﻣﺒﻮوﻧــﯽ ﺋــەم ﻛێﺸــەﯾە دەردەﺑڕێــﺖ و دەڵێــﺖ ”ﻫەﻧﺪێ ﻟــە ﺋێﻤــە ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎرێــﻚ ﻟــە
داراﯾــﯽ ﻋێﺮاﻗــەوە ﺑــە دوو ﻧﻮوﴎاو ﭘــﺎرەی ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﻜﺮاوامنﺎن ﺑــﯚ ﺗەرﺧــﺎن ﻛــﺮاوە ،ﺑــەاڵم ﺑﺎﻧﻜــﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪی ﻋێــﺮاق ﭘﺎرەﻛــەی ﻧەﺧﺴــﺘﻮوەﺗە ﺳــەر ﺣﯿﺴــﺎﺑﯽ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯽ ﻫەرێﻢ“. ﻫــﯚﻛﺎری ﻧەﻧﺎردﻧــﯽ ﺋــەم ﭘﺎرەﯾــە، ﺑــە ﮔﻮﺗــەی ﻋەﺑﺪوﻟڕەﺣــامن ﺳــﺎڵﺢ ﺋەوە ﺑــﻮوە ﻛە ﮔﻮاﯾــە ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪی ﻋێــﺮاق ﭘــﺎرەی ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﻧەﺑــﻮوە و ﺋەﻣەﯾــﺶ وای ﻛــﺮدووە ﻛــە ﭘــﺎرەی ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﺎﻧﯽ ﻫەرێــﻢ
دوا ﺑﻜەوێﺖ. ﺋــەم ﺑﯿﺎﻧــﻮوەی ﻛــە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻫەرێــﻢ دەﯾﻬێﻨﻨــەوە ،ﻟــەﻻی ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﺎﻧەوە زۆر ﺟێﮕــەی ﺑــڕوا ﻧﯿﯿــە و ﺋــەوان داوا دەﻛــەن ﻛــە ﺋــەم ﻛێﺸــەﯾە ﺑــە ﺗەواوەﺗــﯽ ﺑﻨﺒــڕ ﺑﻜــەن و ﻫەﻣﻮو ﺟﺎرێــﻚ ﮔﻮێﯿــﺎن ﻟــەو ﻗﺴــﺎﻧە ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﻜﺮاوان ﻧەﺑێﺘــەوە. ﺑــﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﮔﻮﺷــﺎری زﯾﺎﺗــﺮ ﻟەﺳــەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ 8ی ﻛﺎﻧﻮوﻧــﯽ ﯾەﻛــەم ﻫەرێــﻢ ،ی ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪاﻧێﻜﯿﺎن ﻟــە ﺳــﻠێامﻧﯽ ڕێــﻚ ﺧﺴــﺖ و ﺷــەﻗﺎﻣﯽ ﺳــﺎﳌﯿﺎن ﮔــﺮت ﻛــە ﺷــەﻗﺎﻣﯽ ﺳەرەﻛﯿﯽ ﺋەم ﺷﺎرەﯾە. ﺋەﻣــە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻛــە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻫەرێــﻢ ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻮوﺗﺮﯾﺎن دووﺑــﺎرە دەﻛەﻧەوە و ﺗﺎواﻧەﻛــە دەﺧەﻧــە ﺋەﺳــﺘﯚی ﺑەﻏﺪا. ﻟێﭙــﺮﴎاوی ﺑﻨﻜــەی ﯾەﻛــﯽ ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﯽ ﺋەﺣﻤــەد ﻣﺤەﻣــەد 6ی دەڵێــﺖ ”ﺋێﻤــە ﻫەﻣــﻮو ی ﻣﺎﻧﮕێــﻚ ﻣﻮوﭼــەی ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﯽ داﺑــەش دەﻛەﯾــﻦ ،ﺑــەاڵم ﺋەﮔــەر دوا ﺑﻜەوێــﺖ ﺋــەوا ﻛێﺸــەﻛە ﻻی ﺋێﻤــەوە ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟــە ﺑﺎﻧﻜەوە ﭘﺎرەﻣــﺎن ﺑــﯚ ﻧەﻫﺎﺗــﻮوە و ﻫــەر ﻛﺎﺗێﻜﯿــﺶ دوا ﺑﻜەوێــﺖ ﺋــەوا ﺑﺎﻧﻜــامن ﺋــﺎﮔﺎدار ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛە ﭘــﺎرەی ﻣﻮوﭼــەی ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﺎمنﺎن ﺑﺪەﻧــێ ،ﺋەواﻧﯿــﺶ دەڵێــﻦ ﺑﺎﻧــﻚ ﭘﺎرەی ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە“. ﻫەرﭼەﻧــﺪە ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﻜﺮاوان ﺗەﻣەﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑــﯚ ﺧﺰﻣەﺗــﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺗەرﺧــﺎن ﻛــﺮدووە، ﺑــەاڵم ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە ﺳــەردەﻣﯽ ﭘﯿﺮﯾــﺪا ﻟــە ﺟﯿﺎﺗــﯽ دروﯾﻨــەوەی ڕەﻧﺠەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑەرﻫەﻣــﯽ ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗــە ﻧێــﻮان ﺑەرداﺷــﯽ ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎﻧﯽ ﻫەرێﻢ و ﺑەﻏﺪاوە.
ﮔەڕەﻛــﯽ ﺷــﺎدﯾﯿە ﻛــە رۆژاﻧــە ﺧەرﯾﻜــﯽ ﻛڕﯾــﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ زەوی ﺗﺎﭘﯚﻧەﻛــﺮاوە ،ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە دەدات ﻛــە ﻟــە دوو ﻫەﻓﺘــەی ڕاﺑــﺮدوودا ﺑــﺎزاڕی ﻛڕﯾﻨــﯽ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ زەوی زۆر ﮔــەرم ﺑﻮوەﺗــەوە .ﺋــەم ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــە ﭘێــﯽ واﯾــە ﻛــە ﻫــەر ﻛﺎﺗێــﻚ ﻻﯾەﻧــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە ﯾەﻛــﱰ ﻧﺰﯾــﻚ دەﺑﻨــەوە ،ﺧەڵﻚ ﮔەﺷــﺒﯿﻦ دەﺑێﺖ ﺑــە ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮﺑﻮوﻧﯽ ﻫەرێــﻢ
و ﻣﺎﻣەڵــە زﯾﺎﺗــﺮ دەﻛﺎت و ﻧﺮﺧەﻛﺎن ﺑەرز دەﺑﻨەوە. دوای ﺋﺎزادﯾــﯽ ﻋێــﺮاق، ﻫەرێﻤــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زەوﯾﯿەﻛــﯽ زۆری ﺑەﺳــەر ﺧەڵﻜــﺪا داﺑــەش ﻛــﺮد. وێــڕای زەوﯾﯿــە ﺗﺎﭘﯚﻛــﺮاوەﻛﺎن ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆر ﻟــەو زەوﯾﯿﺎﻧــە ﺗﺎﭘﯚﻧــە و ﺗەﻧﯿــﺎ ﻛﺎرﺗێﻜﯿــﺎن ﻫەﯾــە و ڕۆژاﻧە ﻣﺎﻣەڵــەی ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯿﺎن ﭘێ دەﻛﺮێﺖ.
ﻛڕﯾﺎراﻧﯽ ﺋﯚزال ﺳﯿﺘﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺗەواو دەﻛەن
وﺷ /ھوﻟﺮ -ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ
وﺷ /ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ-داﻧﯿﺎر ﻣﺤﻣد
ﺋﺎﺑﻮوری
ﻓﺎﺗﯿﻤــە ﺋﯿﱪاﻫﯿــﻢ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻟــە دەﺳــﺖ ﻛﺮێﭽێﺘــﯽ و ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﻣﺎڵەﻛــەی ڕزﮔﺎری ﺑێــﺖ ،ﻟــە ﻣﺎﻧﮕــﯽ 10ی ﺳــﺎڵﯽ 2010زەوﯾﯿەﻛــەی 10ی ﻫەوﻟێــﺮی ﻧﻮێــﯽ ﺑــە ﭘەﻟــە ﻫەرزاﻧﻔــﺮۆش ﻛــﺮد ﺗــﺎ ﻟــە ﭘــڕۆژەی ﺋــﯚزال ﺳــﯿﺘﯽ ﺧﺎﻧﻮوﯾــەك ﺑﻜڕێــﺖ و ﺗێﯿﺪاﺑﺤەﺳێﺘەوە. دەﺑــﻮو ﭘــﺎش 18ﻣﺎﻧــﮓ واﺗــە ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ 2011ﺋــەم ﺧەوﻧــەی ﻓﺎﺗﯿﻤە ﺑێﺘــە دی ،ﻛەﭼــﯽ ﺋێﺴــﺘﺎ ﭘــﺎش ﺗێﭙەڕﯾﻨــﯽ 23ﻣﺎﻧــﮓ ﺑەﺳــەر ﺋــەم وادەﯾــە ،ﻓﺎﺗﯿﻤــە وەك ﺧــﯚی دەڵێــﺖ ﺑەﺳــەر ﻛەﻻوەﯾەﻛــﺪا ﻫﺎﺗــﻮوە ﻛــە ﻧﺎزاﻧێﺖ ﭼﯿــﯽ ﻟێ ﺑﻜﺎت .ﺋــەو دەڵێﺖ ”ﻫەﻣــﻮو دﯾــﻮارەﻛﺎن ﺷــێﺪارن و زۆرێﻚ ﻟە ﻛﺎﺷﯿﯿەﻛﺎن ﺷﻜﺎون“. وێــڕای ﻓﺎﺗﯿﻤــە ﻛڕﯾﺎراﻧــﯽ ﺗــﺮی ﺋــەم ﭘــڕۆژە ﮔﺮﻓﺘــﺎر ﺑﻮوﻧــە .ﭘﺸــﺘﯿﻮان ﻣەﺣﻤــﻮود ﻛڕﯾﺎرێﻜــﯽ ﺗــﺮە و ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺧﺎﻧﻮوەﻛەی ﺑﯚ ﺗــەواو ﺑﻜﺮێﺖ ﻟەﻻﯾــەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎوە ،ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﻛﻠﯿﻠــﯽ ﺧﺎﻧﻮوەﻛــەی ﭘــێ واژۆ دەﻛﺮێــﺖ ﺑــە ﺑﯿﺎﻧــﻮوی ﺋــەوەی ﻟــە ﺳــﻨﺪووﻗﯽ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮون ﭘــﺎرە وەرﺑﮕﺮێــﺖ و ﺧﺎﻧﻮوەﻛــەی ﺑــﯚ ﺗــەواو ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺑــەاڵم وەك ﺧــﯚی ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛﺎت ﭘــﺎش واژۆﻛﺮدﻧــﯽ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛە ﺑــەﻻی ﺧﺎﻧﻮوەﻛەﯾــﺪا ﻧەﻫﺎﺗﻨــەوە .ﭘﺸــﺘﯿﻮان دەڵێــﺖ ”ﻟــە ﻧﺎﭼــﺎری ،ﺧــﯚم ﺣــەوت ﻣﻠﯿــﯚن دﯾﻨــﺎرم ﻟــێ ﺧەرج ﻛــﺮد و ﺋێﺴــﺘﺎﯾﺶ ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻢ ﺑێﻤە ﻧێﻮ ﺧﺎﻧﻮوەﻛــەم؛ ﭼﻮﻧﻜە
ﺋێــﺮە ﭼﯚڵــە و ﻧــە ﺋــﺎوی ﻫەﯾــە و ﻧە ﻛﺎرەﺑﺎﯾﺶ“. ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﻟەﮔــەڵ ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻟــە ﻛڕﯾﺎراﻧــﯽ ڕێــﻚ ﻛەوﺗــﻮوە ﻛــە ﻛەﻣﻮﻛــﻮڕی ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺗــەواو ﺑــﻜﺎت و ﻟەﺑــﺮی ﺋەوﯾــﺶ 900 ،ﻫەزار دﯾﻨﺎرﯾــﺎن ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﻛﻠﯿﻠﺪا ﻟێ ﺑﺪاﺗەوە. ﻛﺮﯾﺎرێﻜــﯽ ﺗــﺮ زازا ﺗەﻫــﺎ ﺧﺎﻧﻮوﯾەﻛﯽ ﻟــە ﺋــﯚزال ﺳــﯿﺘﯽ ﻛڕﯾــﻮە و دوای ﭼﺎوەڕواﻧﯿﯿەﻛــﯽ زۆر ﺋێﺴــﺘﺎ ﺧﺎﻧﻮوەﻛــەی ﺑــە ﻧﯿﻮەﭼڵــﯽ وەرﮔﺮﺗﻮوەﺗــەوە و ﻟەﺳــەر ﮔﯿﺮﻓﺎﻧــﯽ ﺧــﯚی ﻛﺮێﻜﺎری ﺑــﯚ ﻫێﻨــﺎوە و ﺗەواوی دەﻛﺎت ،ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺧــﯚی ﯾــەك دەﻓﺘــەری دەوێــﺖ ﺗــﺎ ﺧﺎﻧﻮوەﻛــەی ﺗــەواو دەﻛﺎت .زازا ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ”ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺧﺎﻧﻮوەﻛەﻣــﯽ ﭘــێ ﺋﯿﻤﺰا ﻛــﺮدم ،ﮔﻮاﯾە ﭘــﺎرە ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣــەت وەردەﮔﺮێﺖ ﺑﯚ ﺗەواوﻛﺮدﻧــﯽ ﭘڕۆژەﻛــە و ﻟە دواﯾﯿﺸــﺪا ﺧﺎﻧﻮوەﻛەم ﺗەواو ﻧەﻛﺮا“. ﺑــە ﻫﺎوﻛﺎرﯾــﯽ ﺳــﻨﺪووﻗﯽ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮون ﺋــﯚزال ﺳــﯿﺘﯽ ﻟەﻻﯾــەن دەﺳــﺘەی وەﺑەرﻫێﻨﺎﻧــەوە ﻣﯚڵەﺗــﯽ 970ﯾەﻛــەی ﭘێــﺪراوە و ﭼﺎودێﺮﯾﻜﺮدﻧﯿﺸــﯽ ﻟــە ﺋەﺳــﺘﯚی ﺋــەو دەﺳــﺘەﯾەداﯾە .ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ وەﺑەرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﻫەوﻟێــﺮ ﻧــەورۆز ﻣەوﻟﻮود ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەوە دەدات ﻛــە وادەی ﺋــەو ﭘڕۆژەﯾــە ﺗــەواو ﺑــﻮوە و ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎرێﻜﯿــﺶ ﺧﺎوەﻧــﯽ ﭘڕۆژەﻛەﯾﺎن ﻟێ ﺋﺎﮔﺎدار ﻛﺮدووەﺗەوە.
ﻧــەورۆز ﻣەوﻟــﻮود دەڵێــﺖ ”ﺑــﺎ ﻧ ەورۆز ﺋــەو ﻛڕﯾﺎراﻧــەی ﻛــە ﺑەﭘێــﯽ ﻣــﺎوەی ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛەﯾﺎن، ﺧﺎﻧﻮوەﻛەﯾــﺎن ﺗەواوﺑﻮوﻧــﯽ دواﻛەوﺗــﻮوە ،ﺳــەردامنﺎن ﺑﻜــەن و ﺋێﻤــە داﻛﯚﻛــﯽ ﻟــە ﻣﺎﻓﯿــﺎن دەﻛەﯾــﻦ و وەﺑەرﻫێﻨــەر ﻧﺎﭼــﺎر دەﻛەﯾــﻦ ﻣﺎﻓەﻛەﯾﺎنﺑﯚﺑﮕەڕێﻨێﺘەوە“. ﺋەﻣــە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻛــە ﻓﺎمتــە ﺋﯿﱪاﻫﯿــﻢ ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎرێــﻚ ﺳــەرداﻧﯽ دەﺳــﺘەی وەﺑەرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﻛــﺮدووە و ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺧــﯚی ﻫــەر وەاڵﻣﯿﺸــﯽ ﻧەدراوەﺗەوە. ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻧێــﻮان ﻛڕﯾــﺎران و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ،ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ دواﻛەوﺗﻨــﯽ ﭘڕۆژەﻛــە ،ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﺑــﯚ ﻫەرﻣﺎﻧﮕێــﻚ دواﻛەوﺗــﻦ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە 250دۆﻻر وەك ﻗەرەﺑــﻮو ﺑــە ﻛڕﯾﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺑــﺪات ،ﺑــەاڵم ﻛڕﯾﺎراﻧــﯽ ﭘڕۆژەﻛــە ﻟــە ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﺎری ﻧــەوە ﻛــە ﺧــﯚی دەﮔێڕﻧــەوە ﭘڕۆژەﻛــە دەﮔێڕ ﻟــێ ﺑێﺒــەری دەﻛﺎت و دەڵێــﺖ ”ﻟــە ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺋــﯚزال ﺋــەو ﻧەوە“. وەرﺑﮕﺮﻧەوە“. ﻗەرەﺑﻮوەوەرﺑﮕﺮ ﻣﯚڵەﺗــﯽ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭘــڕۆژەی ﺋــﯚزال ﺳــﯿﺘﯽ ﻟەﻻﯾــەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺋﯚزاﻟــەوە وەرﮔﯿــﺮاوە ،ﺑــەاڵم ﺋــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾــە ﭘڕۆژەﻛــەی ﺑــە ﻧﯿﻮەﭼڵــﯽ ﺑەﺟێﻬێﺸــﺘﻮوە و دەﺳــﺘەی وەﺑەرﻫێﻨﺎﻧﯿــﺶ ڕادەﺳــﺘﯽ وەﺑەرﻫێﻨەرێﻜﯽﻧێﻮﺧﯚﯾﯽﻛﺮدووە. ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﺎری ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﯾەﻛــەﻛﺎن ﻟــە دەﺳــﺘەی وەﺑەرﻫێﻨــﺎن زاﻧــﺎ ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛــە دەﺳــﺘەی وەﺑەرﻫێﻨــﺎن ﺑە ﻣەرﺟــﯽ ﭘﺎﺑەﻧﺪﺑﻮوﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﺑــە ﻗەرەﺑــﻮوی ﻛڕﯾــﺎران، ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺗەواوﻛــەری ﭘــڕۆژەی ﺋــﯚزال ﺳــﯿﺘﯽ ﻛــﺮدووە و
ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚزال ﺳﯿﺘﯽ ﭘﺎش 23ﻣﺎﻧﮓ دواﻛوﺗﻦ ھﺸﺘﺎ ﺗواو ﻧﺑﻮوﻧ ..ﻓﯚﺗﯚ :ﭼﻮاس
ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﺗەواوﻛەرەﻛــە، ﻗەرەﺑﻮوی ﻛڕﯾﺎران ﺑﻜﺎﺗەوە. ڕۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ دووﺟــﺎر ﺳــەرداﻧﯽ ﭘــڕۆژەی ﺋﯚزاڵــﯽ ﻛــﺮد ﺗــﺎ ﻟەﮔــەڵ ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﺎری ﭘڕۆژەﻛــە ﺧەﻟﯿــﻞ ﴎﯾﻮﻛــە ﻗﺴــە ﺑــﻜﺎت ،ﺑەاڵم ﺧەﻟﯿــﻞ ﺧــﯚی ﻟە ﻗﺴــەﻛﺮدن ﻟەﺳــەر ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛە دزﯾﯿەوە. ﺑــﯚ ﻫەرێــﻢ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻛێﺸــەی ﻛەﻣﻜﺮدﻧــەوەی ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮون زەوﯾــﯽ ﻟەﺳــەر ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮوﻧﯽ ﺗﺎﭘــﯚ ﻛــﺮد ،ﻛڕﯾﺎراﻧــﯽ ﺋــەم ﭘڕۆژاﻧــە ﺑــە ﻫﯿــﻮای دەرﺑﺎزﺑــﻮون ﻟــە ﻣﯚﺗەﻛــەی ﻛﺮێﭽێﺘــﯽ ،ﭘﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆرﯾــﺎن ﺧﺴــﺘە ﺋــەم ﭘڕۆژاﻧــەوە ،ﺑــەاڵم وەك ﻓﺎﺗﯿﻤــە ﺋﯿﱪاﻫﯿﻤــﯽ ﻛڕﯾــﺎری ﺧﺎﻧﻮوی ﺋــﯚزال ﺳــﯿﺘﯽ دەڵێــﺖ ،ﭘــﺎش ﺋــەم ﻫەﻣــﻮو ﺧەرﺟــﯽ و ﭼﺎوەڕواﻧﯿﯿــە، ﻫێﺸــﺘﺎﯾﺶ ﻫەﻣــﻮو ﻣﺎﻧﮕێــﻚ 500 ﻫــەزار دﯾﻨــﺎر ﻛــﺮێ ﺧﺎﻧــﻮو دەدات و ﻛەﺳــﯿﺶ ﻧﯿﯿــە ﻛــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛــە ﺳــﺰا ﺑﺪات.
ﭘﺎﺷﺨﺎن ﭘــڕۆژەی ﺋــﯚزال ﺳــﯿﺘﯽ دەﻛەوێﺘــە ﺳــەر ڕێــﮕﺎی ﻛەﺳــﻨەزان و ﻧﺮﺧــﯽ ﯾەﻛــەﻛﺎن ﺑــە 50ﻫــەزار دۆﻻر ﻓــﺮۆﴍا، 50ی ﻧﺮﺧەﻛــەش ﻟەﻻﯾــەن 50%ی ﺳــﻨﺪووﻗﯽ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮوﻧەوە داﺑﯿــﻦ ﻛــﺮا ﺑــە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﻛێﺸــەی ﻛەﻣﻜﺮدﻧــەوەی ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮون ﻛــە ﺑەﺷــێﻮەی ﻗﯿﺴــﺖ ﻟــە ﻛڕﯾﺎراﻧــﯽ وەردەﮔﯿﺮێﺘەوە.
10ﺳﺎڵ دەدرێ ﺧﺎﻧﻮوﯾەك ﺗﺮﯾﺸ دۆﻻرە ﻛە ﻧﯿﻮەﻛەی ﻫەر ﻫەزار دەدرێﺖ ﻧﺮﺧﯽ دوو ﺳﺎڵ 40 وﺷ /ﻣﺤﻣد ﺗﺎھﯿ
وﺷ /ﻋﻟﯽ ﺳﺪﯾﻖ
ﺋﺎﺑﻮوری
ھوﻟﺮ/وﺷ -ﻣﺤﻣد ﺗﺎھﯿﺮ 2014دا ﻫﺎﺗﻮوە ،ﺑەاڵم وەك ﻧﺎوی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻟە ﭘڕۆژەﯾﺎﺳﺎی ﺑﻮدﺟەی 2014دا ﺳﺎاڵﻧﯽ ﭘێﺸﻮو ،ﯾەك دﯾﻨﺎرﯾﺸﯽ ﺑﯚ ﺗەرﺧﺎن ﻧەﻛﺮاوە و داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺧەرﺟﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑە ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻧێﻮان ﻫەرێﻢ و ﺑەﻏﺪا ﺑەﺳﱰاوەﺗەوە.
زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 22ﺗﺮﯾﻠﯿــﯚن دﯾﻨــﺎر ﺑــﯚ ﺑەرﮔــﺮی و ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟــە ﺑﻮدﺟــەی 2014ﺗەرﺧــﺎن ﻛــﺮاوە، ﻛەﭼــﯽ ﯾــەك دﯾﻨﺎرﯾﺶ ﺑﯚ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻛــە ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻟە ﺋەﺳﺘﯚداﯾە ،ﺗەرﺧﺎن ﻧەﻛﺮاوە. ﻫەڵﺒــەت وەك ﺳــﺎاڵﻧﯽ ﭘێﺸــﻮوﺗﺮ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑڕﮔەﯾەﻛــﯽ ﻟــە ﻧێــﻮ ﺑﻮدﺟــەدا ﻫەﯾــە .ﺑڕﮔــەی ﭘێﻨﺠەﻣــﯽ ﻣــﺎدەی ﻧﯚﯾــەم ﻟــە ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎی ﺑﻮدﺟــەی ﺳــﺎڵﯽ داﻫﺎﺗــﻮوی ﻋێــﺮاق ﺗﺎﯾﺒەﺗــە ﺑــە ﺧەرﺟﯿــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻛــە ﺗێﯿــﺪا ﻫﺎﺗــﻮوە ﺧەرﺟﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻛــە ﺑﺮﯾﺘﯿــﻦ ﻟــە ﻣﻮوﭼە، ﭼەﻛﺪارﻛــﺮدن و ﺗەﯾﺎرﻛــﺮدن ﭘــﺎش ڕێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێﺮاق و ﻫەرێﻢ دەدرێﺖ. داﻧﺎﻧــﯽ ﺋــەم ﺑڕﮔەﯾــە ﻟــە ﺑﻮدﺟــەدا
ﺑــە ﺑــڕوای ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی وەزارەﺗــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺟەﺑــﺎر ﯾــﺎوەر ﻧــەك ﺗەﻧﯿﺎ ﻛێﺸــەی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﭼــﺎرە ﻧــەﻛﺎت، ﺑەڵﻜــﻮ ڕێﮕە ﺑﯚ ﺋــەوە ﺧــﯚش دەﻛﺎت ﻛــە ﻛێﺸــەﻛە ﺑــە ﻫەڵﭙەﺳــێﺮدراوی مبێﻨێﺘەوە. ﺑــە ﺑــڕوای ﺟەﺑــﺎر ﯾــﺎوەر ﺗــﺎ ﺑــڕی ﺧەرﺟﯿــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟــە ﺑڕﮔــەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑﻮدﺟــەدا ﻧەﻧﻮوﴎێــﺖ، ﻛێﺸــەﻛە ﯾــەﻛﻼ ﻧﺎﺑێﺘــەوە .ﯾــﺎوەر دەڵێــﺖ ”ﭘﺸــﻜﯽ ﻫەرێــﻢ ﻟــە ﺑﻮدﺟە 17ـــﯽ 17ـــە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە 17%ـــﯽ 17%ـــە ﺑﻮدﺟــەی ﺑەرﮔــﺮی و ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑــە ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑﺪرێــﺖ ﺗــﺎ ﻫەرێﻤﯽ ﭘێ ﺑﭙﺎرێﺰێﺖ“. ﺑﻮدﺟــەی ﺑەرﮔﺮﯾــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑــە ﺑﻮدﺟــەی ﺳــﯿﺎدی ﻟــە ﻗەڵــەم دراوە و ﻫەﻣــﻮو ﺳــﺎڵێﻚ ﭘــﺎش دەرﻛﺮدﻧــﯽ
ژﻣﺎرە ) ، (26ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 12/ 11 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋــەم ﺑﻮدﺟەﯾــە ،ﺑەﺷــە ﺑﻮدﺟــەی ﻫەرێــﻢ دەدرێــﺖ .واﺗە ﺑﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻋێــﺮاق ﭘــﺎرە ﻟــە ﺑﻮدﺟــەی ﻫەرێــﻢ ﻛــەم دەﻛﺮێﺘــەوە ،ﺑەاڵم ﺑﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻫەرێﻢ ،ﭘﺎرەی ﭘێ ﻧﺎدرێﺖ. ﺟەﺑــﺎر ﯾــﺎوەر ﺳــەرﭼﺎوەی ﺋــەم ﻛێﺸــەﯾە ﺑــﯚ ﺗەﻓﺴــﯿﺮی ﺟﯿــﺎواز ﻟــە دەﺳــﺘﻮور دەﮔێڕێﺘــەوە و دەڵێــﺖ ”ﺋێﻤــە ﭘێــامن واﯾــە ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻫەرێﻤﯿــﺶ وەك ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻋێــﺮاق ﺑﺎﺑەﺗێﻜــﯽ ﺳــﯿﺎدﯾﯿە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟــە ﺑﻮدﺟــەی ﺳــﯿﺎدی ﭘــﺎرەی ﺑــﯚ ﺗەرﺧﺎن ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﻛەﭼــﯽ ﺋــەوان ﭘێﯿــﺎن واﯾە ﻛــە ﺧەرﺟﯿــﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻫەرێــﻢ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟــە ﺑەﺷــە ﻣەدەﻧﯿﯿەﻛــەی ﻫەرێــﻢ ﺑﺪرێﺖ و وەك ﻫــﯽ ﻋێﺮاق ﻟە ﺑﻮدﺟەی ﺳﯿﺎدی ﻧەدرێﺖ“. ﺋــەم ﮔﺮﻓﺘە ﺑــە ﮔﻮﺗــەی ﺟەﺑــﺎر ﯾﺎوەر 2005ەوە ﺑﻮوﻧــﯽ ﻫەﯾــە ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2005ەوە و ﺑــە درێﮋاﯾــﯽ ﺋــەم 9ﺳــﺎڵە ﻫەرێﻢ ﺧەرﺟﯿــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻟــە ﺑﻮدﺟەی ﻣەدەﻧــﯽ داوە ﻛــە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەﺷــﯽ ﯾەك ﻟەﺳــەر ﺳــێﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ
9
ﺑﻏﺪا ﺋﻣﺴﺎﯿﺶ ﯾك دﯾﻨﺎری ﺑﯚ ﺧرﺟﯿﯽ ﭘﺸﻤرﮔ ﺗرﺧﺎن ﻧﻛﺮدووە
ﻫێــﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﺮدووە. ﺟەﺑــﺎر ﯾــﺎوەر دەڵێــﺖ ”ﺑەﻫــﯚی ﻛەﻣﯿــﯽ ﺑﻮدﺟەﻛــەوە ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿــﻦ وەك
ﺟەﺑﺎر ﯾﺎوەر:
ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2005ەوە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﻋێﺮاق 14ﺗﺮﯾﻠﯿﯚﻧﯽ ﺧەرﺟﯿﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەﻗەرزدارە
ﻋێــﺮاق ﻣﻮوﭼەﯾەﻛــﯽ ﺑﺎش ﺑــە ﻫێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑﺪەﯾــﻦ و ﺋــەو ﭘڕۆژاﻧەی ﻛــە ﺑــﯚ ﺑﻮﻧﯿﺎﺗﻨﺎﻧــەوەی ﻫێــﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻫەﻣﺎﻧــە ،وەك ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧﺎﭼﻨەﭘێﺸەوە“. ﺑــە ﮔﻮﺗــەی ﺟەﺑــﺎر ﯾــﺎوەر ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2005ەوە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻋێــﺮاق 14 2005ەوە ﺗﺮﯾﻠﯿﯚﻧــﯽ ﺧەرﺟﯿــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻗەرزدارە. ﻫەﻣــﻮو ﺳــﺎڵێﻚ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎرە ﻛــﻮردەﻛﺎن ﻟــە ﺑەﻏــﺪا ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ
ﮔەﻧﮕەﺷــەی ﺑﻮدﺟــەدا ڕەﺧﻨــە ﻟــە وﻧﻜﺮدﻧــﯽ ﺑﻮدﺟــەی ﭘێﺸــﻤەرﮔە دەﮔــﺮن ،ﺑــەاڵم ﻟەﺑــەر ﺋــەوەی ﻫﯿﭻ ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟــە ﻧێــﻮان ﻫەرێــﻢ و ﺑەﻏــﺪادا دروﺳــﺖ ﻧەﺑﻮوە، ﺑــە زۆرﯾﻨــەی دەﻧــﮓ ﺑڕﮔــەی ﺧەرﺟﯿــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑــە ﻧﺎڕووﻧــﯽ ﺗێ دەﭘەڕێرنێﺖ. ﭘﺎرﺳــﺎڵﯿﺶ ﻟەﮔــەڵ ﺋــەوەی ﺑــەرەی ﻛــﻮردی ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق دەﻧﮕﯿــﺎن ﺑە ﺑﻮدﺟــە ﻧــەدا و ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﯽ
داﻧﯿﺸﺘﻨەﻛﺎﻧﯿﺸــﯿﺎن ﻛــﺮد ،ﺑــەاڵم ﺑــە زۆرﯾﻨەی دەﻧﮓ ﺑﻮدﺟە ﭘەﺳﻨﺪ ﻛﺮا. ﺋەﻣﺴــﺎڵﯿﺶ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻫەﻣــﺎن ﺷــەڕﯾﺎن ﻟــە ﭘێﺸــە و 17ـــﯽ ﺑﻮدﺟــەی ﺑەﻧﯿــﺎزن داوای 17%ـــﯽ ﺑەرﮔــﺮی ﺑــﯚ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑﻜــەن، ﺑــەاڵم ﺋەﻣﺴــﺎڵﯿﺶ ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫﯿــﭻ ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟەﺳــەر ﺑﺎﺑەﺗەﻛە ﻟە ﻧێــﻮان ﻫەرێــﻢ و ﺑەﻏﺪادا ﻧەﻫﺎﺗﻮوەﺗە دی.
ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻟە ﻫەردوو دﯾﻦ دەﺑﻦ وﺷ /ھوﻟﺮ -ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ﺷەش ﺳﺎڵە دەرﻣﺎڵەی ﻣەﺗﺮﺳﯿﯽ ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻟە ﺑەﻏﺪا زﯾﺎدی ﻛﺮدووە ،ﺑەاڵم ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﻫەرێﻢ ﻟێﯽ ﺑێﺒەش ﺑﻮوﻧە .ﺋەﻣە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻛە ﻟەﮔەڵ زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ ﻣﻮوﭼەی ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﺶ ،دووﺑﺎرە ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻫەاڵوێﺮدراون و ﻣﻮوﭼەﯾﺎن زﯾﺎد ﻧﺎﻛﺮێﺖ. ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2008ﺑەﻏــﺪا دەرﻣﺎڵەی ﻣﻮوﭼەﯾــﺎن ﺑــەرز ﻧﺎﻛﺮێﺘــەوە .ﻟــەو ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎی ﻟە ﻧێﻮەﻧــﺪەدا ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻫەرێــﻢ ﻟە 75ﺑــەرز ﻛﺮدەوە ،ﻫەر دوو دﯾﻨەﻛە ﺑﻮوﻧە. 30ﯾەوە ﺑــﯚ 75% 30%ﯾەوە ﺑــەاڵم دەرﻣﺎڵــەی ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﺋــەوان ﺑەﺑــێ دەرﻣﺎڵەﯾەﻛــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎی ﻫەرێــﻢ وەك ﺧــﯚی ﺷــﯿﺎو ،ڕۆژاﻧــە ﻧﺎﭼــﺎرن ﻟەﺳــەر ﻣﺎﯾــەوە .ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛــە ﻣﻮوﭼــەی ﺗــەزووە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪارەﻛەی ﻛﺎرەﺑــﺎ ﻫەﻣــﻮو ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑــەرز ﻛﺎر ﺑﻜــەن ﻛــە ﺑــە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﻟــە دەﻛﺮێﺘــەوە ،ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ ڕووداوەﻛﺎن دەرﺑﺎز ﻧﺎﺑﻦ. ﺑــە ﺑﯿﺎﻧــﻮوی ﺋــەوەی دەرﻣﺎڵەﯾەﻛﯽ ﻓﺮﯾــﺎد ﺋﯿﱪاﻫﯿــﻢ ﻛــە ﻟــە ﺑەﺷــﯽ ﺑﺎﺷــﯿﺎن ﺑــﯚ ﺧــەرج دەﻛﺮێــﺖ ،ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧــەوەی ﯾــەك ﻛﺎری
دەﻛــﺮد ،ﯾەﻛــەم ڕۆژی ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺣەوﺗــﯽ ﺳــﺎڵﯽ 2010ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯿــﺪا ﻛﺎرەﺑــﺎ ﻟێــﯽ دەدات و ﭼــﯚك و ﻧــﺎوك و ﻗﯚڵــﯽ دەﺳــﻮوﺗێﻨێﺖ .ﻓﺮﯾــﺎد ﺑەﻫــﯚی ﺋەم ڕووداوەوە ﺑــﯚ ﻣــﺎوەی ﭘێﻨــﺞ ﻣﺎﻧﮓ
ﻟە ﻣﺎڵــەوە دەﻛەوێﺖ .ﺋــەو دەڵێﺖ ”دوای ﭘێﻨــﺞ ﻧەﺷــﺘەرﮔەری ﺑــﯚ ﻣــﺎوەی ﭘێﻨــﺞ ﻣﺎﻧــﮓ ﺑــﯚ ﻫــەردوو ڕۆژ ﺟﺎرێــﻚ 50ﻫــەزار دﯾﻨــﺎرم ﺑﯚ ﺗــەداوی ﺑﺮﯾﻨەﻛﺎﻧــﻢ دەدا ،ﺑــەاڵم وەزارەت ﻣﺎﻧﮕــﯽ 75ﻫەزارﯾــﺎن
ﺑەﻏﺪا دەرﻣﺎڵەی ﻣەﺗﺮﺳﯿﯽ ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2008ەوە زﯾﺎد ﻛﺮدووە، ﺑەاڵم ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻫەرێﻢ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﭘێﯽ ﻧەداون.
دەداﻣێ“. ﻓﺮﯾــﺎد ﻛــە ﭘێﺸــﱰ ﻟــە ﭘــﺎش دەوام ﻛﺎرێﻜــﯽ ﺗﺮﯾﺸــﯽ دەﻛــﺮد، ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟەﺑــەر ﺋــەوەی ﻛەﻣﺌەﻧــﺪام ﺑــﻮوە ،ﻛﺎرەﻛــەی ﺗﺮﯾﺸــﯽ ﻟــە دەﺳــﺖ داوە و ﻟــە وەزارەﺗﯿــﺶ ﻟــە ﺑەﺷــﯽ ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧــەوە ﺑــﯚ ﺑەﺷــﯽ ﺳــﻜﺎاڵ ﮔﻮازراوەﺗــەوە ﻛــە ﺋەﻣەﯾــﺶ دووﺑــﺎرە ﺑﻮوەﺗــە ﻫــﯚی ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەی ﻣﻮوﭼەﻛەی. ﻓﺮﯾــﺎد ﺗەﻧﯿــﺎ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿــﯽ ﺋــەم ﻛﺎرە ﻧﯿﯿــە .ﺳــێ ﺳــﺎڵ ﻟەﻣەوﺑــەر ﻛﺎرﻣەﻧﺪێﻜــﯽ ﺗــﺮی وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ ﺑــە ﻧــﺎوی ﺳــەﻣﯿﺮ ﻗــﺎدر ﺑەﻫــﯚی ﻛﺎرەﺑــﺎوە دەﺳــﺖ و ڕان و ﮔﻮرﭼﯿﻠــەی دەﺳــﻮوﺗێﺖ .ﺳــەﻣﯿﺮ ﻛــە ﭼﺎوەڕواﻧﯿــﯽ ﺋﺎوڕﻟێﺪاﻧــەوەی
ﻟــە وەزارەﺗەﻛــەی ﻫەﺑــﻮوە ،دەڵێﺖ ”ﺋــەوان ﺗەﻧﯿﺎ 150ﻫــەزار دﯾﻨﺎرﯾﺎن ﺑە دوو ﺟﺎر ﭘێ داوم“. ﺳــەﻣﯿﺮ ﺑــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ دەزاﻧێــﺖ ﻛــە ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺋﺎوڕێﻜــﯽ ﺟﺪﯾﯿﺎن ﻟــێ ﺑﺪاﺗــەوە و ﺋــەو دەرﻣﺎڵەﯾــﺎن ﭘێ ﺑــﺪات ﻛــە ﻟــە ﺑەﻏــﺪاوە ﺑﯚﯾﺎن داﺑﯿــﻦ ﻛــﺮاوە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە زﯾﺎدﺑﻮوﻧــﯽ ﻣﻮوﭼەﺷــەوە ﺑێﺒــەش ﻛﺮاون. ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ دﯾــﺎر ﺑﺎﺑــﺎن ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەوە دەدات ﭘﺎرﺳــﺎڵ ﺋــەو ﺋەوەﻟﯿﯿﺎﺗــەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪ ﻛــە دەرﻣﺎڵەﻛەﯾــﺎن ﭘــێ زﯾــﺎد ﻛــﺮدووە ﭘەﯾــﺪا ﻛــﺮدووە و ﺑــە ﻧــﻮوﴎاوی ﻓەرﻣﯿﯿــەوە ﺑــﯚ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧﯿﺎن ﻧــﺎردووە، ﭘﺎﺷــﺎن ﻟەﻻﯾــەن وەزارەﺗــﯽ داراﯾﯿﺸــەوە ڕەزاﻣەﻧﺪﯾــﯽ ﻟەﺳــەر
ﭘﯿﺸــﺎن دراوە ،ﺑــەاڵم ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ دﯾــﺎر ﻧﯿﯿــە ﻛــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾــﺮان ڕەزاﻣەﻧﺪﯾــﯽ ﻟەﺳــەر دەدات ﯾــﺎن ﻧــﺎ .ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻛــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾــﺮان ﻫێﺸــﺘﺎ ﺑڕﯾــﺎری ﺧــﯚی ﻧــەداوە ،ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ ﺑــە ﻧــﺎوی ﻫەﻧﺪرێــﻦ دەڵێــﺖ ”ﻫــەر ڕۆژێــﻚ ﺑــەرەو ﻛﺎرەﻛــەم دەﭼــﻢ ،ﺗﺮﺳــﯽ ﺋــەوەم ﻫەﯾــە ﻛــە ﮔﯿﺎمنــﺎن ﯾــﺎن ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺟەﺳــﺘەم ﻟــە دەﺳــﺖ ﺑــﺪەم ،ﻛەﭼﯽ ﺷــەش ﺳــﺎڵە ﺋــەو ﭘﺎرەﯾەﻣــﺎن ﭘــێ ﻧــﺎدەن ﻛە ﺣەﻗێﻜﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧە“. ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ ﭘﺎرﺳــﺎڵ دووﺟــﺎر ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪاﻧﯿﺎن ﻛــﺮدووە و دووﺟﺎرﯾــﺶ ﻟــە ﻛﺎرﻛــﺮدن ﻣﺎﻧﯿــﺎن ﮔﺮﺗــﻮوە ،ﺑــەاڵم ﻟــە ﺑەڵێــﻦ ﺑەوﻻوە ﻫﯿﭽﯿﺎن ﻧەﺑﯿﻨﯿﻮە.
ﭘﺎﺷﺨﺎن
ﻛﺎرﻣﻧﺪاﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑﺑ دەرﻣﺎی ﻣﺗﺮﺳﯽ رووﺑڕووی ﺗزووی ﻛﺎرەﺑﺎ دەﺑﻨوە ..ﻓﯚﺗﯚ :ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ
ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێﺮاق ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2008دەرﻣﺎڵەی ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﻟە 30% 30 75ﺑــەرز ﻛﺮدەوە ﺑــﯚ ﺋــەو وەزارەت و دەزﮔﺎﯾﺎﻧــەی دەرﻣﺎڵــەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺎن ﺑــﯚ 75% ﻫەﯾە ،ﺑەاڵم ﺋەو ﺑڕﯾﺎرە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻫەرێﻢ ﻛﺎری ﭘێ ﻧەﻛﺮا. 20ﺧﺸــﺘەی ﻧﻮێــﯽ ﻣﻮوﭼەی ﻟە 20/8/2013 ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێﺮاق ﻟــە 2013 ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﻟــە ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﻣﻮوﭼــە و دەرﻣﺎڵــەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەران 1/1/2014ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺮێﺖ. ﭘەﺳﻨﺪ ﻛﺮد ﻛە ﻟە 2014 ﻟەﻧێــﻮ ﺧﺸــﺘە ﻧﻮێﯿەﻛەدا ﻫﺎﺗــﻮوە ﻫەﻣــﻮو ﺋــەو وەزارەت و دەزﮔﺎﯾﺎﻧــەی ﻛە ﻟە دەرەوەی ﻗﺎﻧﻮوﻧــﯽ ﻣﻮوﭼــەی ﺳــﺎڵﯽ 2008ﻣﻮوﭼــە و دەرﻣﺎڵــەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿــﺎن ﻫەﯾــە ،ﺋەو زﯾﺎدﺑﻮوﻧــە ﻧﺎﯾﺎﻧﮕﺮێﺘەوە ،ﻟەواﻧەﯾــﺶ ”وەزارەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ ،دەرەوە و ﻧﺎوﺧــﯚ و ﺑەرﮔــﺮی و ﻧــەوت و ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ ﺑــﺎاڵ ،ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻛﯚﻣــﺎر، ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ،ﺋەﻣﯿﻨﺪارﯾەﺗﯿــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾــﺮان ،ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺑــﺎاڵی دادوەری ،ﻛﯚﻣﺴــﯿﯚﻧﯽ ﺑــﺎاڵی ﺳــەرﺑەﺧﯚی ﻫەڵﺒﮋاردﻧــەﻛﺎن ،دەﺳــﺘەی وەﺑەرﻫێﻨــﺎن ،دﯾﻮاﻧــﯽ ﭼﺎودێــﺮی داراﯾــﯽ ،ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫێــﺰە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎن ،دەزﮔﺎی ﻫەواڵﮕﺮی و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻧﯿﺸﺘامﻧﯽ“. زﯾﺎدﺑﻮوﻧەﻛــەش ﺑــەم ﺷــێﻮەﯾەﯾە ،ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەری ﭘﻠــە 10ﺳــەدا 114ﻣﻮوﭼــە ،78ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەری ﺑﻨەڕەﺗﯿﯿەﻛــەی زﯾــﺎد دەﻛﺎت ،ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەری ﭘﻠــە 9ﺳــەدا ،78 ،42ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەری ﭘﻠــە 6ﺳــەدا ،54ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەری ﭘﻠــە 7ﺳــەدا ،42 ﭘﻠــە 8ﺳــەدا ،54 ،14ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەری ﭘﻠــە 4ﺳــەدا 4ﻣﻮوﭼــە ،27ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەری ﭘﻠــە 5ﺳــەدا ،14 ،27 ﺑﻨەڕەﺗﯿﯿەﻛەی زﯾﺎد دەﻛﺎت.
10
ﻧەوت
ژﻣﺎرە ) ، (26ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 12/ 11 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری دۆﺳﯿە :رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح
ﺧەڵﻚ ﻟە ﭘەراوێﺰی ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴﯽ ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا
ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن ﺗەﻧﯿﺎ رەﻫەﻧﺪی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﻧەوت زەق دەﻛەﻧەوە وﺷ /ھوﻟﺮ ﺷﺎرەزاﯾﺎن و ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﻛەرﺗﯽ ﻧەوت و ﮔﺎز ،ﻟەو ﺑﺎوەڕەدان ﭘێﻮﯾﺴﺘە ”ﺧەڵﻚ“ وەك ﭼەﻗﯽ ﺳەرەﻛﯽ ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻫەڵﺴﻮﻛەوﺗﯽ ﻟەﮔەڵ ﺑﻜﺮێﺖ و ﺋﺎراﺳﺘەﻛﺮدﻧﯽ ﻛەرﺗەﻛە ﺑە ﺗەواوی ﻟە ﭘێﻨﺎو ﻣﺴﯚﮔەرﻛﺮدﻧﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧەڵﻜﺪا ﺑێﺖ. ﻟــە رۆژاﻧــﯽ ﯾەﻛــەم و دووەﻣــﯽ ﻣﺎﻧﮕــەدا، ﺋــەم ﺳــەرەﺗﺎی ﺳــێﯿەﻣﯿﻦ ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﺳــەدان ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ ﻟــە ﺷــﺎری ﻫەوﻟێــﺮ ﺑەﺳــﱰا ،زۆرﺑــەی ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯽ ﻟﯚﻛﺎڵــﯽ رووﻣﺎڵــﯽ ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــەﻛەﯾﺎن ﻛــﺮد ،ﺑــەاڵم ﻫﯿــﭻ ﻛﺎم ﻟــە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن ﺑﺎﺳــﯿﺎن ﻟــە ﭘێﮕــەی ”ﺧەڵــﻚ“ ﻟــە ﭘﺮۆﺳــەی ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪاﻧەﻛﺮد. ”ﺗێﻜەڵﻜێﺸــﻜﺮدﻧﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﻧــەوت ﺑــە ﻣﻠﻤﻼﻧێﻜﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ و دەرەﻛﯿــﺪا ،ﯾەﻛێــﻚ ﻟــەو ﺧﺎڵــە ﻧەرێﻨﯿﯿﺎﻧەﯾــە ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﭘێﻨــﺎو ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧــﺪا ﭘەﯾــڕەوی دەﻛــەن ،ﺋەوەش ﺑەﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﭼﺎودێــﺮان ﺑــە زﯾﺎﻧــﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺧەڵــﻚ ﻟــە ﭘﺮۆﺳــەﻛەدا ﺷــﻜﺎوەﺗەوە“ .ﺑﯿــﻼل ﺳــەﻋﯿﺪ رۆژﻧﺎﻣەﻧــﻮوس ﻟــە ﺑــﻮاری
ﻧەوت و ﮔﺎز وای ﮔﻮت. ﻛەرﺗــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە رووی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەوە ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺑەرﺑەﺳــﺘﯽ ﻟــە ﺑەردەﻣﺪاﯾــە، ﻓﺸــﺎرەﻛﺎﻧﯽ زەﻗﱰﯾﻨﯿــﺎن دەﺳــەاڵﺗﺪاراﻧﯽ ﺑەﻏﺪاﯾــە ﺑەراﻣﺒــەر ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨەﻛﺎﻧﯽ ﻫەرێــﻢ ﻟــە ﻛەرﺗﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزدا .ﻟــەو رواﻧﮕەﯾــەوە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻫەرێﻢ ﻟــە وﺗﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﭘــﱰ دووﭘــﺎت ﻟــە ﻛێﺸــەﻛﺎن دەﻛەﻧــەوە .ﻫــﺎوﻛﺎت ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا، ﺑــەردەوام دۆﺳــﯿەی ﻧــەوت و ﮔﺎز وەك ﺋﺎﻣﺮازێﻜــﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێﻜﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑەﻛﺎر دەﻫێﻨﻦ. ﻟــە دووەﻣﯿــﻦ رۆژی ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑــﺎس ﻟــە ”ﺧەڵــﻚ“ ﻛــﺮا ،ﺑــەاڵم زووﻣــﯽ ﻛﺎﻣێــﺮای ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋــەو ﭼﻮارﭼێــﻮە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەی ﺗێﭙــەڕ ﻧەﻛــﺮد ،ﻛــە ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿــەﻛﺎن ﻟــە راﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﺑﯚڕﯾــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ
دەﺳــەاڵﺗﺪاراﻧﯽ ﺑەﻏــﺪا و ﻫەرێــﻢ دە ەاڵﺗﺪ اڵﺗﺪ ﻟەﺳــەر ﻛەرﺗــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻫەرێﻢ دروﺳﺘﯽ ﻛﺮدووە. ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﭘﺎﻧێڵــە ﮔﺮﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﭘﺮﺳــﯽ ﭘــڕۆژە ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧــەوت ﺑــﻮو ،ﻛــە ﻟــە داﻧﯿﺸــﺘﻨێﻜﯽ دووەﻣﯿــﻦ رۆژی ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــﺪا ﺑــە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺑەﯾــﺎن ﺳــﺎﻣﯽ ﻧﻮێﻨــەری ﻋەﺑﺪوﻟڕەﺣــامن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﻟــە ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿــﺎ ﺑەڕێﻮە ﺑﺮا. ﻧﺎوﺑــﺮاو ﮔﻮﺗــﯽ” ،ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ﻧــەوت و ﮔﺎز ﺑــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑﺮﯾﺘــﯽ ﻧﯿﯿــە ﻟــە ﭘێﻮاﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﺎﯾﺰﻣﯿﻚ و ﺑەرﻣﯿــﻞ و ﻫێڵــﯽ ﺑــﯚڕی ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺧەڵﻜﯿــﺶ دەﮔﺮێﺘــەوە .دەﻣﺎﻧەوێــﺖ ﻫەﻟﯽ ﻛﺎر دەﺳــﺘەﺑەر ﺑﻜەﯾــﻦ ﺑــﯚ ﻛﯚﻣەڵﮕــە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿــەﻛﺎن و ﮔەﺷــە ﺑﺪەﯾــﻦ ﺑــە ﺷــﺎرەزاﯾﯽ ﮔەﻧﺠەﻛﺎمنــﺎن ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﭼﺎودێــﺮی و و داﻫﺎﺗﻮوﯾەﻛــﯽ ﮔەﺷــﺎوە ﺑــﯚ ﺧەڵﻜەﻛەﻣﺎنداﺑﯿﻦﺑﻜەﯾﻦ“. ﻫەرﯾــەك ﻟە ﻣﺎﯾــﺎ ﺧــﻮری رێﻜﺨەری ﺑەﺷــﯽ رێﻜﺨﺴــنت و ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯽ ﺑەرﻧﺎﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن ،ﺋﯿــﺎن ﻣﺎﻛﻨﺘــﯚش راوێــﮋﻛﺎری وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﴎوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻫەرێــﻢ
و ﺷــﺎﻫﯚ ﺣﻮﺳــێﻦ راوێــﮋﻛﺎری ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــە ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿﯿــەﻛﺎن ﻟــە وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺑــﺮاو ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﭘﺎﻧێڵەﻛە ﺑﻮون. ﺷــﺎﻫﯚ ﮔﻮﺗــﯽ” ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺳێﮕﯚﺷــەﯾەﻛﯽ ﻫــﺎوﻛﺎری ﻟــە ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧــەوت و ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛﺎﻧــﺪا ﻫەﺑێــﺖ“ .ﻣﺎﯾﺎ ﺧﻮری داوای دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻫێڵێﻜــﯽ ﺑﯚڕﯾــﯽ ﭘــەروەردەی ﻛﺮد ﺷﺎﻧﺒەﺷــﺎﻧﯽ ﻫێڵــﯽ ﺑﯚڕﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــەوت و ﮔﻮﺗﯽ، ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ”ﭘڕﻛﺮدﻧــەوەی ﺷــﺎرەزاﯾﯽ و دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺳــەرﻣﺎﯾەی ﻣﺮۆﯾــﯽ ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ دوورﻣەوداﯾــە ﻛــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﺳــەرﭼﺎوە و ﺳــەرﻣﺎﯾە ﻫەﯾــە“ .ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻣﺎﻛﻨﺘــﯚش ﺑﺎﺳــﯽ ﻟــە ﻫێﺰی ﻛﺎری ﺧﯚﻣﺎڵــﯽ ﻛــﺮد ﻟــە ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی
ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻫەرێﻤﺪا. ﻣﺎﻛﻨﺘــﯚش ﺋﺎﺷﻜﺮاﺷــﯽ ﻛــﺮد” ،ﻟــە وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﴎوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن، ﺳــەرﻗﺎڵﯽ داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ رێﻜﺨــﺮاوی ﺑەرﻧﺎﻣــەی ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧﯿــﻦ، ﺑەﻧــﺎوی ﻛﯚﻣەڵــەی ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻫێــﺰی ﻛﺎری ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ دڵﻨﯿﺎﺑــﻮون ﻟــە ﺳەرﻧﺠﺨﺴــﺘﻨە ﺳــەر ﻫــەر ﺑﻮارێــﻚ ﺑــە راﺳــﺘﯽ و دروﺳــﺘﯽ و ﻟــە ﭘێﻨــﺎو ﻫﺎﻧﺪاﻧــﯽ ﻫﺎوﻛﺎرﯾﻜﺮدن ﻟــە رێﻜﺨﺮاوە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎﻧەوە“. ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯽ ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎز ،دەﻛﺮێــﺖ ﺑــەو ﺧﺎڵــە داﺑرنێــﺖ ﻛــە ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﺧەڵــﻚ دەﺑێﺖ ﺑــە ﺳــەﻧﺘەری ﭼﺎﻻﻛﯿﯿــەﻛﺎن ،ﺑــەاڵم ﻣﯿﺪﯾــﺎﻛﺎن ﺑەﻫــﯚی ﺋﺎڵﻮودەﺑﻮوﻧﯿــﺎن ﺑــە ﻣﻠﻤﻼﻧێﻜﺎﻧــﯽ ﻧێــﻮان ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ
ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﺑەﺗــەواوی ﺧەڵﻜﯿــﺎن ﻟــە ﺑﯿــﺮ ﻛــﺮدووە ،ﻟەﺑەرﺋەوەﯾــە ﻛەﻣــﱰ ﯾــﺎن ﺑەدەﮔﻤــەن ﺧﯚﯾــﺎن ﻟە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﮔەﻣــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن دەرﺑــﺎز دەﻛــەن و ﺑــﺎس ﻟــە ﭘێﮕــەی ﺧەڵــﻚ ﻟــە ﻫﺎوﻛێﺸــەی ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻫەرێﻤﺪا دەﻛەن. ”ﭘﺎﺑەﻧﺪﺑــﻮون ﺑــە ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯽ ﭼﺎرەﺳــەری ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ، ﭘﺮﺳــەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ،ﻣﺎﻓــﯽ ﻣﺮۆڤ، ﻫێــﺰی ﻛﺎر ،ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ژﯾﻨﮕــە، ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ و ﺳــەﻻﻣەﺗﯽ ﭘﯿﺸــەﯾﯽ و .ﻫﺘــﺪ دەﻛﺎت ،ﻛــە ﻫەﻣــﻮو ﺋەواﻧــە ﺧﻮاﺳــﺘە ﻟــە ﭘێﺸــﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﻦ ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزدا ،ﻟــەو رواﻧﮕەﯾــەوە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻣﯿﺪﯾــﺎﻛﺎن ﻫەڵﻮەﺳــﺘەی ﻟەﺳــەر ﺑﻜــەن“ .ﺷــەﻣﺎڵ رەﺋــﻮوف ﺋەﻧﺪاﻣﯽ
ﻛەﻣﭙﯿﻨــﯽ ﻣﺎﻓــﯽ ﻛﺮێــﻜﺎر ،ﺧەڵــﻚ و ژﯾﻨﮕە وای ﮔﻮت. ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە رووﻣﺎڵﻜﺮدﻧــﯽ ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــەﻛەدا ﺑــە ﻫﯿــﭻ ﺷــێﻮەﯾەك دووﭘﺎﺗﯿــﺎن ﻟەﺳــەر ﺋــەو ﭘﺎﻧێڵــە ﮔﺮﻧﮕــە ﻧەﻛــﺮدووە ﻛــە ﺗﯿﺎﯾــﺪا ”ﺧەڵــﻚ“ دەﺑێﺘــە ﭼەﻗــﯽ ﭘﺮۆﺳــەﻛە ،ﺋــەوەش ﺋــەو راﺳــﺘﯿﯿە دەﺳــەﳌێﻨێﺖ ﻛــە ﻣﯿﺪﯾــﺎﻛﺎن ﻟــە ﭘﺮﺳــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزدا ،ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗــە دوای ﮔﻮﺗــﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧەوە و ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﺋــەو ﺑﺎزﻧەﯾــە ﺗێﭙــەڕ ﺑﻜــەن ﻛــە ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑــە ﺋﺎراﺳــﺘەی ﻣﻠﻤﻼﻧێﻜﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن دروﺳــﺘﯿﺎن ﻛــﺮدووە ،ﺑﮕــﺮە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن ﺑﻮوﻧەﺗــە ﻣەﯾﺪاﻧــﯽ ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧــەوەی ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻟــەو ﭘﺮۆﺳەﯾەﺷــﺪا ”ﺧەڵﻚ“ﯾــﺎن ون ﻛﺮدووە.
ﺑە دۆزﯾﻨەوەی ﻧەوت ﻫەڵەﺑﺠە ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕێﻜﯽ ﭘﱰ ﭘەﯾﺪا دەﻛﺎت
وﺷ /ھوﻟﺮ .ﺳرھﻧﮓ ھﺑﺠﯾﯽ ﺑە دۆزﯾﻨەوەی ﻧەوت ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەدا ،ﺷﺎری ﻫەڵەﺑﺠە ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕێﻜﯽ ﭘﱰ ﭘەﯾﺪا دەﻛﺎت ،ﭼﺎﻻﻛﻮان و داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛەش ﺑە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ دەزاﻧﻦ ﺋەو ﻧەوﺗەی ﭘێﺸﱰ ﻟە ﺳەردەﺳﺘﯽ رژێﻤﯽ ﺑەﻋﺲ ﻛﺮا ﺑە ﭼەﻛﯽ ﻛﯿﻤﯿﺎﯾﯽ و ﻫەڵەﺑﺠەی ﻛﺮدە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ،ﻟە ﺳەردەﺳﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻫەرێﻤﺪا ﺑﻜﺮێﺖ ﺑە ﭘڕۆژەی ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری و ﺷﺎرەﻛە ﻟە وێﺮاﻧﯿﯿەوە ﺑﯚ ﺋﺎوەداﻧﯽﺑﮕﻮازێﺘەوە. ﺗــﺎ ﺳــﺎاڵﻧێﻚ ﻟەﻣەوﭘێــﺶ ﻛــﻮردەﻛﺎن ﺑــەردەوام وەك ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﺪا ﻫەﻣﯿﺸــە دەردەﻛەوﺗــﻦ، ﻫەڵەﺑﺠــەی ﻛﯿﻤﯿﺎﺑﺎراﻧﻜﺮدﻧــﯽ
ﺷــەﻫﯿﺪ وەك ﻟﻮﺗﻜــەی ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺒﻮوﻧﯽ ﻛــﻮردەﻛﺎن ﻟێﻜﺪاﻧــەوەی ﺑــﯚ دەﻛــﺮا، ﺑــەاڵم ﺑــە دۆزﯾﻨــەوەی ﻧــەوت ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛــەدا ،ﻫەڵەﺑﺠــە ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕێﮕــﯽ ﭘــﱰ ﭘەﯾــﺪا دەﻛﺎت و ﭼــﺎوەڕوان
دەﻛﺮێــﺖ ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺟﯿﺎوازﺗــﺮ وەرﺑﮕﺮێﺖ. دوای ﺋــەوەی ﻟەﻻﯾــەن ﻫــەردوو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی )ﺋێﻜﺴــﯚن ﻣﯚﺑێــﻞ( ی ﺋەﻣﺮﯾﻜــﯽ و )ﮔﺎزﭘﺮۆﻣــﯽ( رووﺳــﯿﯿەوە ،ﺑــە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﴎوﺷــﺘﯽ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛــەدا دۆزراﯾەوە، ﺋــەوە ﺧﯚﺷــﺤﺎڵﯽ ﻻی داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﺷــﺎرەﻛە دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە و ﮔەﺷــﺒﯿﻨﻦ ﺑــەوەی ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﻧــەوت ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛــەدا ،ﺷــﺎرەﻛەش ﻟە وێﺮاﻧﯿﯿەوە ﺑﯚ ﺋﺎوەداﻧﯽ ﺑﮕﯚڕێﺖ.
ﺋــﺎراز ﻋﺎﺑﯿــﺪ ﺟێﮕــﺮی ﻛﯚﻣەڵــەی ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎﻧــﯽ ﻫەڵەﺑﺠــە ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــﯚ ﺋــەوە دەﻛﺎت ،ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿــﺎی ﻫەڵەﺑﺠــە ﭘێﮕەﯾەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻫەﯾــە ﻟــە ﻣێــﮋووی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻋێﺮاﻗــﺪا ،دەرﻛەوﺗــﻦ و دۆزﯾﻨــەوەی ﻧەوﺗﯿــﺶ ﻟــەو ﻧﺎوﭼەﯾــەدا دەﺑێﺘــە ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯿﯿەﻛﯽ ﺑــﺎش ﺑــﯚ ﮔــەل و ﺣﻜﻮوﻣەت. ﻧﺎوﺑــﺮاو دەڵێــﺖ ”ﺟێﯽ ﺧﯚﺷــﺤﺎڵﯿﯿە ﻛــە دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺳــﻮودﻣەﻧﺪ ﺑﯿــﻦ ﺑەﭘﺸــﻜێﻚ ﻟــەو داﻫﺎﺗە ﺗــﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺮێﺖ ﭘــڕۆژەی زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﺳــﻨﻮورەﻛەدا
ﺟێﺒەﺟــێ ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿــەوە ﻫــەر ﭘﺸــﻜێﻚ ﻫەﺑێــﺖ ﻟــەم ﻛﺎرەدا ﻟــە ﺧﺰﻣەﺗــﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ﺳــﻨﻮورەﻛە دەﺑێﺖ“. دۆزﯾﻨــەوەی ﻧــەوت و ﮔﺎز ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﻫەڵەﺑﺠــە و ﻛﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﮔــەورەﻛﺎن ﻟــەو ﻧﺎوﭼەﯾەدا، وێــڕای ﺋــەوەی ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺗــﺮ ﻟەﺳــەر ﻧەﺧﺸــەی وزەی ﺟﯿﻬــﺎن ﺑــﯚ ﻫەڵەﺑﺠــە ﻣﺴــﯚﮔەر دەﻛﺎت، ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ﺋەوەﺷــﯽ ﻟــێ دەﻛﺮێﺖ ﻟــە ﭼەﻧﺪﯾــﻦ رووەوە ﺑــە ﻗﺎزاﻧﺠــﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﺗەواو ﺑﺒێﺖ. ﺳــﻤﻜﯚ ﺳــﺎﻻر ﻣﻮﺷــﯿﺮ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ ﻫەڵەﺑﺠــە ﺑەوەﻛﺎﻟــەت ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛــﺮد ،ﻟەﻻﯾــەن وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﴎوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ،ﺳــەﺑﺎرەت ﺑــە ﻛﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﭼەﻧــﺪ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾــەك ﻟــە ﮔــەڕان ﺑــە دوای ﻧــەوت و ﮔﺎزدا ﻧــﻮوﴎاوی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿــﺎن ﺋﺎراﺳــﺘە ﻛﺮاوە ،ﺋــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧــەش ﻫەردوو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺋێﻜﺴــﯚن ﻣﯚﺑﯿﻠــﯽ ﺋەﻣﺮﯾﻜﯽ و ﮔﺎزﭘﺮۆﻣﯽ رووﺳﯿﻦ. ﺑەﮔﻮﺗــەی ﻧﺎوﺑــﺮاو ،ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﻫــەردوو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛــە ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ”ﺗﯿﻤەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺳــەرەﺗﺎﯾﯿﺪاﯾە، دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑــەﻛﺎر ﻛــﺮدووە و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺋێﻤــە ﻛــﺮدووە و ﭘێــامن ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪوون ﻛــە دەﺑێــﺖ ﺧەڵﻜــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﭘﺸــﻜﯽ ﻫەﺑێﺖ و
دەرﻓەﺗﯽ ﻛﺎری ﺑﯚ ﺑڕەﺧﺴێرنێﺖ“. ﺳــﻤﻜﯚ ﺳــﺎﻻر دووﭘــﺎت ﻟــەوەش دەﻛﺎﺗــەوە ،ﻛﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛەدا ،وێــڕای ﺋەوەی دەرﻓەﺗــﯽ ﻛﺎر ﺑــﯚ داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ دەڕەﺧﺴــێﻨێﺖ، ﻫەڵەﺑﺠــە ﻟــەرووی ﺋﺎﺑــﻮوری و ﺳﯿﺎﺳﯿﺸــەوە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﺋەرێﻨﯽ دەﺑێــﺖ ،ﻧﺎوﺑﺮاو ﭘﯿﺎدەﻛﺮدﻧــﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﭘــﱰۆدۆﻻر ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛــەدا ﺑــە ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەزاﻧێﺖ، ﺑــﯚ ﺋــەوەی داﻫﺎﺗەﻛــە ﺑەﺷــێﻮەی راﺳــﺘەوﺧﯚ ﺑﻜﺮێــﺖ ﺑــە ﭘــڕۆژەی ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری و ﻧﺎوﭼەﻛــەی ﭘــێ ﺋﺎوەدان ﺑﻜﺮێﺘەوە. ﭘﺎرێــﺰەر ﻛﺎرزان ﺳــەﻻم ﻟــەو رووەوە دەڵێــﺖ” ،ﺋــەو دەﻣــﺎرە ﻧەوﺗﺎﻧــەی ﻟێــﺮە دەرﻛــﯽ ﭘــێ ﻛــﺮاوە و دەدۆزرێﺘــەوە ﺋەﮔــەر ﺑەﭘێــﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻫەڵﺴــﻮﻛەوﺗﯽ ﻟەﮔەڵــﺪا ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﮔﺮﻧﮕﯿﯿەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺑــﯚ ﺧەڵﻜﯽ ﺳﻨﻮورەﻛە ﻫەﯾە“. ﺋــەو ﭘﺎرێــﺰەرە ﺑــە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺸــﯽ ﺣﺎڵەﺗــﯽ ﻟــە دەزاﻧێــﺖ، ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﻧــەوت ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛــەدا ،ﭘەﯾــڕەو ﻟــە ﯾﺎﺳــﺎی ﭘــﱰۆ دۆﻻر ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺑﻮوژاﻧﺪﻧــەوەی ﻧﺎوﭼەﻛــە و زﯾﺎﺗــﺮ داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﺳــﻮودﻣەﻧﺪﺑﻮوﻧﯽ ﻫەڵەﺑﺠــە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻛــە ﺷــﺎرەﻛە ﺑەﻫﯚی ﺋەو ﻛﺎرەﺳــﺎﺗﺎﻧەی ﺑەﺳــەرﯾﺪا
ﻫﺎﺗــﻮوە و ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎﻧﯽ راﺑــﺮدوودا ﭘەراوێــﺰ ﺧــﺮاوە و وەك ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯽ ﭘێﺸﻜەش ﻧەﻛﺮاوە. ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﻫەڵەﺑﺠــە ﺳــەرەڕای ﺧﯚﺷــﺤﺎڵﺒﻮون ﺑــە دۆزﯾﻨــەوەی ﻧــەوت و ﮔﺎز ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛەﯾﺎﻧــﺪا، داواش ﻟــە وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﴎوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن دەﻛــەن ،ﻫــەر ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎوە ﻫﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن ﺑــﺪات زۆرﺗﺮﯾــﻦ دەﺳــﺘﯽ ﻛﺎری ﺧﯚﻣﺎڵﯿــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە ﻟــە ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﺪا ﺑەﮔــەڕ ﺑﺨــەن ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻛــە ﺑەﻫــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﭘــڕۆژەی ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــەوە ،ﻫەﻟﯽ ﻛﺎر ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛەدا ﺳــﻨﻮوردارە و زۆرﺑــەی ﺧەڵﻚ ﭘﺸــﺖ ﺑە ﻣﻮوﭼەی ﺣﻜﻮوﻣﯽ دەﺑەﺳنت. ﺗەﯾﺐ ﺷــێﺦ ﺑﻮرﻫﺎن داﻧﯿﺸــﺘﻮوﯾەﻛﯽ ﻫەڵەﺑﺠــە دەڵێــﺖ” ،ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎز ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﻫەڵەﺑﺠــەدا ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑە ﺟﯚرێــﻚ ﺑێﺖ ﻛــە زۆرﺗﺮﯾــﻦ ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﻟــەرووی دەرﻓەﺗــﯽ ﻛﺎرەوە ﺳﻮودی ﻟێ وەرﺑﮕﺮن“. ﻧﺎوﺑــﺮاو ﭘێﺸــﻨﯿﺎزی ﺋــەوەش دەﻛﺎت، ﻟــە داﻫﺎﺗــﻮودا ﭼەﻧــﺪ ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە زاﻧﺴــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎز ﻟــە زاﻧﻜــﯚی ﻫەڵەﺑﺠــەدا ﺑﻜﺮێﻨــەوە ،ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﭘێﮕەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﭘﺴــﭙﯚڕ و ﺷــﺎرەزای ﺑــﻮاری ﻧــەوت ﻟــە ﻫەڵەﺑﺠــە و ﻛﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﺋــەوان ﻟــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧــەوت و
ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽﺧەڵﻚ
ژﻣﺎرە ) ، (26ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 12/ 11 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻣﺎﻛﻮان ﻋﯿﺰەت
..ﭘﺎﯾﺘﺧﺘﯽ ﮔﺷﺘﯿﺎری ھوﻟﺮ.. ھوﻟﺮ ﺑﻮرﻫﺎن ﻋەﻟﯽ
ﺧﻜﯽ ﺳﻠﻤﺎﻧﯿﻢ و زۆر دﺨﯚﺷﻢ ﻛ ھوﻟﺮ ﭘﺎﻮراوە ﺑﯚ ﭘﺎﯾﺘﺧﺘﯽ ﮔﺷﺘﯿﺎری
ﻟــە ﺋێﺴــﺘﺎدا ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑﻮدﺟەﯾەﻛــﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ﻟــە ﺑەردەﺳــﺘﺪاﯾە ،ﺑﺎﺷــﱰﯾﻦ ڕێﮕــەش ﺑــﯚ ڕاﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎران ﺑــﯚ واڵﺗەﻛەﻣــﺎن ﺑﺎﯾەﺧــﺪان و ﮔﺮﻧﮕﯿﺪاﻧــە ﺑــە ﺷــﻮێﻨە ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن ،ﺋــەوەش دەﺑێﺘــە ﻣﺎﯾــەی ﻫێﺰێﻜــﯽ ﮔــەورەی ﻛﺎر و داﻫﺎﺗێﻜــﯽ ﺑــﺎش ﺑــﯚ واڵﺗەﻛەﻣــﺎن ﺑﻬێﻨێــﺖ ،ﻫەروەﻫــﺎ ﺑﻮوژاﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﺑــﺎش ڕوو ﻟــە واڵﺗەﻛەﻣــﺎن ﺑــﻜﺎت و ﻟــە ڕووی داراﯾﯿــەوە ﻫەﻣــﻮوان ﺳــﻮودی ﻟــێ وەردەﮔﺮﯾــﻦ و ﭘﺎڵﻨەرێﻜــﯽ ﺑــﺎش دەﺑێــﺖ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻛــە ﻫەﻟــﯽ ﻛﺎر ﺑــﯚ ﮔەﻧﺠﺎﻧﯿــﺶ ﺑڕەﺧﺴــێﻨێﺖ ،ﺑﯚﯾــە ﻟەﺑــﺮی ﺋــەوەی ﮔەﻧﺠــﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﺑﯿــﺮ ﻟــە داﻣەزراﻧــﺪن ﺑﻜەﻧــەوە ،ﺑــﺎ ﺑﯿــﺮ ﻟــە ﻛﺎرﻛــﺮدن ﺑﻜەﻧــەوە ،ﺑەوەش دەﺑێﺘــە ﻫﯚﻛﺎرێﻜــﯽ ﺑــﺎش ﺑﯚ ﺋــەوەی داﻫﺎﺗــﯽ ﺗﺎﻛەﻛەﺳــﯽ ﺑەرز ﺑێﺘەوە و ﺟﻤﻮﺟﻮڵﯽ ﺑﺎزاڕ زﯾﺎﺗﺮ ﺑێﺖ. ﻫەرﭼەﻧــﺪە ﺗــﺎ رادەﯾەﻛــﯽ ﺑــﺎش ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﺑــە ﺷــﻮێﻨە ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن دەدرێــﺖ ،ﺑــەاڵم ﻫێﺸــﺘﺎ ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧﯿﯿــە .ﻣــﻦ ﺧەڵﻜــﯽ ﺷــﺎری ﺳــﻠێامﻧﯿﻢ و زۆر دڵﺨﯚﺷــﻢ ﻛــە ﻫەوﻟێــﺮ ﭘﺎڵێــﻮراوە ﺑﯚ ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯽ واڵﺗﺎﻧــﯽ ﻋەرەﺑﯽ، ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەوە ﺑﯚ ﻫەﻣــﻮو ﺗﺎﻛێﻚ ﺟێﮕــەی دڵﺨﯚﺷــﯿﯿە و ﺟﯿﺎوازی ﻧﯿﯿــە ﻟە ﻧێــﻮان ﺷــﺎرەﻛﺎن ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺳــﻮودەﻛەی ﺑــﯚ ﻫەﻣﻮواﻧە و ﻧﺎوی ﺷﺎرەﻛەﻣﺎن ﺑاڵو دەﺑێﺘەوە.
ﻛﺎﺗﻚ ﻟ ﺑﻏﺪاوە دﻤ ھوﻟﺮ زۆر دﺨﯚش دەﺑﻢ ﻣﯿﻼد ﻣﯿﺨﺎﯾﻞ ﺑەﻫﻨﺎم
ﻫەوﻟێــﺮ ﻟەﻧــﺎو ﺋێﻤــەی ﻋــەرەب وەك ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری و ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﮔــەورە ﻧــﺎﴎاوە ،ﺑﯚﯾــە ﺋــەوەی زۆرﺗــﺮ ﺳــەرﻧﺠﯽ ﺋێﻤــە رادەﻛێﺸــێﺖ ﻛــە دێﯿﻨــە ﻫەوﻟێــﺮ زۆر ڕێﺰﻣــﺎن ﻟــێ دەﮔﯿﺮێــﺖ ،ﻫەڵﺴــﻮﻛەوﺗە ﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧــﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧەﻛەی و ﺷــﻮێﻨە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛﺎن وا دەﻛﺎت زﯾﺎﺗــﺮ ﺳــەرﻧﺠﯽ ﺋێﻤــە ﺑــﯚ ﻻی ﺧــﯚی ڕاﺑﻜێﺸــێﺖ ،ﻛﺎﺗێــﻚ ﻟــە ﺑەﻏــﺪاوە دێﻤــە ﻫەوﻟێــﺮ زۆر دڵﺨــﯚش دەﺑــﻢ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻫەﺳــﺖ ﻧﺎﻛــەم ﺑــﯚ ﺷــﺎرێﻚ دەﭼﻢ ﻛە ﺗێﯿﺪا ﺧﯚم ﺑە ﻏەرﯾﺐ ﺑﺒﯿﻨﻢ. زۆرﺟــﺎر ﻟێــﺮە ﻟەﮔــەڵ ﺧەڵــﻚ ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚ و ﺋﺎﺧﺎوﺗــﻦ ﺋەﻧﺠــﺎم دەدەﯾــﻦ و ﺑﯿــﺮوڕای ﺧﯚﻣــﺎن ﺋﺎڵﻮﮔــﯚڕ دەﻛەﯾــﻦ ،ﺋەﻣــەش ﻫﯚﻛﺎرێﻜــﯽ ﺑﺎﺷــە ﻛــە ﺋــەوان ﺑﺰاﻧــﻦ ﺋێﻤــەی ﮔەﺷــﺘﯿﺎر ﭼــﯽ دەﺧﻮازﯾــﻦ و ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿامن ﭼﯿﯿــە ،ﺋەواﻧﯿــﺶ ﻟە ﺋێﻤــە ﺗێﺪەﮔەن ﻛــە ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﻫﺎﺗﯿﻨــەوە ﺋــەو ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ و ﻛەﻣﻮﻛﻮرﺗﯿﯿﺎﻧــە ﻛــە ﻫەﺑــﻮو ﭼﺎرەﺳــەری ﺑﻜــەن .ﻟێــﺮە زۆر ﺷــﻮێﻨﯽ ﺧﯚﺷــﯽ ﮔﺸــﺘﯿﺎری ﻫەﯾــە ،ﻫەﻧﺪێﻜﯿــﺎن وەك ﺷــﻮێﻨﯽ ﻣێﮋووﯾــﯽ ﻛــە ﻧﯿﺸــﺎﻧەی ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯽ و ﻣێــﮋووی ﻫەوﻟێــﺮ دەردەﺧــەن ،ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻟــە ﺷــﻮێﻨﯽ دەﺳــﺘﻜﺮدی ﺟــﻮان ﻛــە ﻧﯿﺸﺎﻧەی ﺑەرەوﭘێﺸﭽﻮون و ﺋﺎوەداﻧﯿﯿە. ﺋــەوەی ﺟێﮕــەی ﺧﯚﺷــﺤﺎڵﯿﯽ ﺋێﻤەﯾــە ﻟــە ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ ﺧﺎوەﻧــﯽ ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺷــﻮێﻨﯽ ﻣێﮋووﯾــﯽ و ﻛﻮﻟﺘﻮورﯾﯿە، ﺋــەو ﻛﻮﻟﺘــﻮورەش ﻟە ﺋێﻤــە ﻧﺰﯾﻜە و ﻫەﻧﺪێﻜﯿﺸــﯿﺎن ﻧﯿﺸــﺎﻧﺪەرن ﺑﯚ ﺋەوەی ژﯾﺎن ﺑە ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛﺎﻧﯿەوە ﺟﻮاﻧە.
ﮔەرﻣﯿﺎن
ﻛﺎﺗﻚ ﮔﺷﺘﯿﺎرﻚ دﺘ ھوﻟﺮ ﺳرداﻧﯽ ﻛﯚﻣﻚ ﻧﺎوﭼی ﺗﺮ دەﻛﺎت
وەك ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯿﯿــەك زۆر دڵﺨﯚﺷــﻢ ﺑــەوەی ﻛــە ﻫەوﻟێــﺮ دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎن ﻛﺮا ﺑــﯚ ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ،ﺑﯚﯾە دەﺑێــﺖ ﻫەﻣﻮو ﻻﯾــەك ﺋەوە ﻟــە ﺑﯿﺮ ﻧەﻛــەن ﻛــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﺎوﭼەی زۆر ﺧﯚﺷــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯽ ﻫەﯾــە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑﺎﯾەﺧــﯽ ﺗــەواوی ﭘــێ ﺑﺪرێــﺖ .ﻟــە ﻧﺎوﭼــەی ﮔەرﻣﯿــﺎن و ﻟــە ﻛــەﻻر ﻛــە ﻗــەاڵی ﺷــێﺮواﻧە و ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻧﺎوﭼــەی ﺗــﺮی ﻣێﮋووﯾــﯽ وەك ﻛﻔــﺮی ﻛــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑەﻧﯚژەﻧﻜﺮدﻧــەوە ﭼﺎودێــﺮی ﻫەﯾــە ﻓەراﻣــﯚش ﻛــﺮاون ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑﺎﯾەﺧــﺪان ﺑــەو ﺷــﻮێﻨﺎﻧە ﻧﯿﺸــﺎﻧﺪاﻧﯽ ﻻﯾەﻧــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯽ ﻫەرێﻤــە ﺑــﯚ ﮔەﺷــﺘﯿﺎران ،ﻛﺎﺗێــﻚ ﮔەﺷــﺘﯿﺎرێﻚ دێﺘە ﻫەوﻟێــﺮ ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﺳــەرداﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﻧﺎوﭼەی ﺗــﺮ دەﻛﺎت ،ﺧﯚ ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ﺋــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــەی ﺑﺎﯾەﺧﯿــﺎن ﭘــێ دراوە ﺑــﯚ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری دﯾــﺎر ﺑﻜەﯾــﺖ ،ﺋــەو ﭘێﯽ ﺧﯚﺷــە ﺑــە ﺋــﺎرەزووی ﺧــﯚی ﺑﮕەڕێﺖ و ﺳــەردان ﺑــﻜﺎت ﻧــەك ﺷــﻮێﻨﯽ ﺑــﯚ دﯾــﺎر ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﺳەرداﻧﯿﻜﺮدﻧﯿﺸــﺪا ﺋەﮔــەر ﺳــەرداﻧﯽ ﻛــەﻻری ﻛــﺮد ،ﻫەﺳــﺖ ﺑــەوە دەﻛﺎت ﻛــە ﺷــﻮێﻨە ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﻓەراﻣــﯚش ﻛــﺮاون،
ﺋەوەش ﻛﺎرداﻧەوەی ﺑﺎﺷﯽ ﻧﺎﺑێﺖ. ﻫەروەﻫــﺎ ﻟــە ﻧﺎوﭼــەی ﮔەرﻣﯿــﺎن ﻛێﺸــەی ﻣﺎﻧــەوە و ﺣەواﻧەوەی ﮔەﺷــﺘﯿﺎران ﻫەﯾــە ،ﺑــﯚ منﻮوﻧــە ﻟــە ﻛﻔــﺮی و ﻛــەﻻر ﻫﻮﺗێــﻞ زۆر ﻛەﻣــە و ﮔەﺷــﺘﯿﺎر ﻧﺎﭼــﺎرە ﺑــﯚ ﻣﺎﻧــەوە ڕوو ﻟــە ﺳــﻠێامﻧﯽ ﺑــﻜﺎت، ﻛﺎﺗێﻜﯿــﺶ ﮔەﺷــﺘﯿﺎر ﻛە ﭼــﻮوەوە ﺳــﻠێامﻧﯽ ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﯿﯿــە ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑﮕەڕێﺘەوە.
ﻫەژار ﺟەﻣﯿﻞ
ھﺒﮋاردﻧﯽ ھوﻟﺮ ﺑﯚ ﭘﺎﯾﺘﺧﺘﯽ ﮔﺷﺘﯿﺎری دەرﻓﺗﻜﯽ ﺑﺎﺷ ﺑﯚ ﻧﺎﺳﺎﻧﺪﻧﯽ ﮔﻟﻛﻣﺎن
ﺋەوﻛﺎﺗــەی ﻛــە ﭘێــامن ﮔﻮﺗــﺮا ﻫەوﻟێــﺮ دەﻛﺮێﺘــە ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯽ واڵﺗﺎﻧــﯽ ﻋەرەﺑــﯽ ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2014ﻫەواڵێﻜــﯽ دڵﺨﯚﺷــﻜەر ﺑــﻮو ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوە ﻧﯿﺸــﺎﻧەی ﺋــەو ﺗەﻛﺎﻧــە ﮔەورەﯾەﯾە ﻛــە ﻟــە ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵێﻜﯽ ﻛــەم ﺑــەدی ﻫﺎﺗــﻮوە ،ﺋێﻤــە دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑــە ﻛــﺮدەوە ﺟﻮاﻧەﻛﺎمنــﺎن و ڕێﺰﮔﺮﺗــﻦ ﻟــە ﮔەﺷــﺘﯿﺎران ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﯽ ﮔەورە ﺑﮕەﯾەﻧﯿﻦ. ﻛﺎﺗێــﻚ ﺋێﻤــە ﻟەم ﻫەوﻟێــﺮە ﺑﻮوﯾﻦ ﻟەﺑەر ﺗﺮﺳــﯽ ﺳــەرﺑﺎزی ﻋەرەب ﻫەڵﺪەﻫﺎﺗﯿــﻦ و ﺧﯚﻣــﺎن دەﺷــﺎردەوە ،ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋەو ﻫەﻟە رەﺧﺴــﺎوە ﻛــە ﺋــەوان ﺑــﯚ ﺑﺮدﻧەﺳــەری ﻛﺎﺗــﯽ ﺋــﺎرام و ﺧــﯚش ،ڕوو ﻟە ﺷــﺎری ﺋێﻤــە دەﻛــەن .ﻟــە دوای ﺋــەو ﻫەﻣــﻮو ﻧﺎڕەﺣەﺗــﯽ و ﻧﺎﺧﯚﺷــﯿﯿەی ﺑەﺳــەر ﻣﯿﻠﻠەﺗەﻛەﻣــﺎن ﻫــﺎت ،ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋێﻤــە ﺑــﯚ ﺋــەوان ﺑﻮوﯾﻨەﺗە ﻻﻧﻜەی ﺋﺎراﻣﯽ و ﺧﯚﺷﮕﻮزەراﻧﯽ. ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﻫەوﻟێــﺮ ﺑــە ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯽ واڵﺗﺎﻧــﯽ ﻋەرەﺑــﯽ ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﻟەﻧــﺎو ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن ﺑەدڵﮕﺮاﻧﯽ ﻟێﻚ دەدرێﺘــەوە ﻛــە ﮔﻮاﯾە ﺋێﻤــە ﻣﯿﻠﻠەﺗێﻜــﯽ ﺟﯿﺎوازﯾــﻦ و ﭘێﻮەﻧﺪﯾامن ﺑــە ﻋەرەﺑــەوە ﻧﯿﯿــە ،ﺑــەاڵم ﺋەﻣــە دەرﻓەﺗێﻜــﯽ ﺑﺎﺷــە و دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻟێــﺮەوە ﺑﯿﻜەﯾﻨــە ﻣﯿﻨﺒەرێــﻚ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺑەﺳــەرﺟەم ﮔەﺷــﺘﯿﺎران ڕاﺑﮕەﯾەﻧﯿــﻦ ﺋێﻤــە ﻟەﻻﯾــەن ﻋەرەﺑــەوە زوڵامن ﻟــێ ﻛــﺮاوە ،ﺑەاڵم ﺧﺎوەﻧــﯽ دڵێﻜﯿــﻦ ﻛــە ﻫەﻣــﻮو ﻣﺮۆﭬــەﻛﺎن ﺑەﯾــەك ﭼــﺎو ﺳــەﯾﺮ دەﻛەﯾﻦ و ڕێﺰ ﻟە ﺑەراﻧﺒەرەﻛﺎمنﺎن دەﮔﺮﯾﻦ.
ﻛﺎر ﺑﯚ ﺳﯿﻤﺎی ﻛﻮﻟﺘﻮور و ﻛﻮردەوارﯾﻤﺎن ﺑﻜﺮﺖ دارا ﺧەﻟﯿﻞ
ﺋــەوەی ﺟێﮕــەی ﻧﯿﮕەراﻧﯿامﻧە ﻛــە زۆر ﻟــە دووﻛﺎﻧﺪارەﻛﺎن ﻫێﺸــﺘﺎ ﺳــﯿامی ﻋەرەﺑﭽﯿﯿەﺗﯿــﺎن ﭘێــﻮە دﯾــﺎرە ،ﺗﺎﺑﻠﯚﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑــە وﺷــەی ﻋەرەﺑــﯽ ﻧــﻮوﴎاوە وەك ﺋــەوەی ﺑڵێﯿــﺖ دووﻛﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟــە ﺑەﻏﺪا ﺑێﺖ ﻧەك ﻟە ﻫەوﻟێﺮ. ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﺗﺎﺑﻠــﯚﻛﺎن ﺑەﻛــﻮردی و ﻧﯿﺸــﺎﻧﺪاﻧﯽ ﻛﻮﻟﺘــﻮوری ﻛﻮردﯾامن ﺑــە ﮔەﺷــﺘﯿﺎران ﺟﻮاﻧﱰﯾــﻦ ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﻛﻮرداﯾەﺗﯿــامن دەﺑێــﺖ ﺗــﺎ ﺑﺘﻮاﻧﯿــﻦ ﺳــەرﻧﺠﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎران ﺑــﯚ ﻻی ﺧﯚﻣــﺎن ڕاﺑﻜێﺸــﯿﻦ ،ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺑﺘﻮاﻧﯿــﻦ ﺑــە ﺷــێﻮازێﻜﯽ زۆر ﺑــﺎش ﻛﻮﻟﺘــﻮوری ﺧﯚﻣــﺎن ﺑە ﺟﯿﻬــﺎن ﻧﯿﺸــﺎن ﺑﺪەﯾﻦ .ﺑــە ﺋەرﻛــﯽ ﻻﯾەﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪاری دەزاﻧﻢ ﭘەﻟــە ﺑﻜــەن ﺑــە ﺧێﺮاﯾــﯽ ﺳــەرﺟەم ﺋــەو دووﻛﺎﻧﺎﻧــەی ﺗﺎﺑﻠﯚﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑــە ﻋەرەﺑــﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻮە ﺑﯿﮕــﯚڕن ﺑــﯚ ﻛــﻮردی ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑەداﺧــەوە ﺋەﮔەر وا ﺑڕوات ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﯚرﻛﯽ ﻛﻮرداﯾەﺗﯿامن ﻧﯿﺸﺎن ﺑﺪەﯾﻦ.
ﭘﻮﯾﺴﺘ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﺎﯾخ ﺑ ﺗﻧﺪروﺳﺘﯽ و ﺧﺎوﻨﯽ ﺑﺪرﺖ ﻣﺤەﻣەد ﺋەﻣﯿﻦ ﻋەﺑﺪوﻟاڵ
11
ھوﺪان ﺑﯚ ﺑرزڕاﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋو ﻧﺎزﻧﺎوە ﯾﺎﺳﯿﻦﻣﻮﺣﺴﯿﻦ
ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﻟــە دوای ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﺋێﻤــە وەك ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﭘێﺸــﻮازی ﻟــە ﮔەﺷــﺘﯿﺎران دەﻛەﯾــﻦ و ﺧەڵــﻚ ڕوو ﻟــە ﺷــﺎرەﻛەﻣﺎن دەﻛــەن ،ﻧﺎزاﻧــﺮێ ﻛەﺳــﯽ ﻧەﺧــﯚش و ﺧــﺮاپ ﭼــﯚن ﺟﯿــﺎ ﺑﻜﺮێﻨــەوە ،ﺋــەوەی ﮔﺮﻧﮕــە دەﺑێﺖ ﻛەرﺗــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ زۆر ﺑــە ﺟﺪی ﻛﺎر ﺑــﻜﺎت و ڕێﮕﺮی ﺑــﻜﺎت ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿە ﮔــﻮازراوەﻛﺎن، ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەو ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿﺎﻧە زۆر ﺑە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ دەﮔﻮزارێﻨــەوە ﻧێﻮ ﺋێﻤە و دوورﯾــﺶ ﻧﯿﯿــە ﻛەﺳــﺎﻧﯽ وا ﻫەﺑــﻦ ﺑﯿﺎﻧەوێــﺖ ﻧەﺧﯚﺷــﯽ ﻟــە ﻧێﻮﻣﺎﻧﺪا ﺑاڵو ﺑﻜەﻧەوە. راﺳــﺘە ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﺋێﻤــە ﭘﺎﻛــە و دوورە ﻟــە ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﺋﺎﯾــﺪز ،دەﺑێــﺖ ﻟێــﺮەدا زۆر ﺑــە ﺟــﺪی ﻛﺎر ﺑﻜﺮێــﺖ ﺑەﺷــێﻮەی ﭼﺎودێﺮﯾﻜــﺮدن ﺋــﺎﮔﺎداری ﻫەﻣــﻮو ﮔەﺷــﺘﯿﺎران ﺑــﻦ ﺗــﺎ ﻧەﻫێڵﺮێــﺖ ﺋەو ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿە ﺑەﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﺑێﺘە ﻧێﻮﻣﺎن و ﺗەﺷەﻧە ﺑﻜﺎت. ﻫــﺎوﻛﺎت ﺧﯚﭘﺎراﺳــنت ﻟــە ﺧﯚراﻛــﯽ ﺑەﺳــەرﭼﻮو ،ﺋەوەش ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەﻛﺎت ﻛــە ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن ﺑــﯚ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑــە ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾﯿەﺗﯿەوە ﻣﺎﻣەڵــە ﻟەﮔــەڵ ﺋــەو ﻛﺎرە ﺑﻜــەن .ﻫەروەﻫــﺎ ﺟــﯚری ﺧــﯚراك ﻛــە ﭼەﻧــﺪ ﺧﯚﺷــە ﺋەﮔــەر ﺋێﻤــەش ﭼﻮوﯾﻨــە ﺋــەو واڵﺗﺎﻧە ﮔﻮێــامن ﻟێ ﺑێــﺖ ﻛــە ﻧــﺎوی ﺧﻮاردﻧەﻛﺎمنــﺎن ﺑﻬێرنێــﺖ ﺑــەوەی ﻛە ﺑەﺗــﺎم ﺑﻮوە و ﺧﺎوێﻦ ﺑﻮوە ،ﺋەوەش دەﺑێﺘە ﻣﺎﯾەی ﺳەرﺑەرزﯾامن. ﻫﯿﻮادارﯾــﻦ ﻫەﻣــﻮان دەﺳــﺖ ﻟەﻧﺎو دەﺳــﺖ ﻛﺎر ﺑﻜەﯾﻦ ﺑــﯚ ﺋەوەی ﺑﺘﻮاﻧﯿــﻦ ڕووﯾەﻛــﯽ ﺟﻮاﻧــﯽ ﺋــەم ﻫەرێــﻢ و ﻫەوﻟێــﺮە ﺑــە واڵﺗﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑــﯽ ﻧﯿﺸــﺎن ﺑﺪەﯾــﻦ و ﺗێــﺪا ﺷــﺎﻧﺎزی ﺑــە ﻧﯿﺸــﺘامﻧەﻛەﻣﺎﻧەوە ﺑﻜەﯾﻦ.
ﭘﺎﯾﺘﺧﺘﯽ ﮔﺷﺘﯿﺎری ﺑ ﺑﺎﺧﭽی ﺋﺎژەﻧ ﺑڕوا ﻋەزﯾﺰ
ﻫــەوڵ دراوە ﻟــە زۆر ڕووەوە ﻛﺎر و ﭘــڕۆژەی ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﺟێﺒەﺟــێ ﺑﻜﺮێــﺖ ،زۆر ﻟــە ﺷــﻮێﻨە ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑــە ﮔﻮێــﺮەی ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﺑــﯚ ﺑــﺮاوە ﯾــﺎن ﺑــﯚی دەﺑــەن ،ﺑــەاڵم ﺑەداﺧــەوە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻧەﻣﺎﻧﺒﯿﺴــﺘﻮوە ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮی ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﺑﺎﺧﭽەﯾەﻛــﯽ ﺋــﺎژەاڵن دروﺳــﺖ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺗەﻧﻬــﺎ دەﻧﮕﯚﯾــەك ﻫەﺑــﻮو و ﻧەﻣﺎﻧﺰاﻧﯽ ﺑە ﻛــﻮێ ﮔەﯾﺸــﺖ .دەﺧﻮازﯾﻦ ﺑﯿﺮ ﻟــەوە ﺑﻜﺮێﺘــەوە ﺑﺎﺧﭽەﯾەﻛﯽ ﺋﺎژەاڵن دروﺳــﺖ ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺟﮕە ﻟــەوەی ﺑﯚ داﻫﺎت ﺳــﻮودی دەﺑێــﺖ ،ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﺑــﯚ ﮔەﺷــﺘﯿﺎراﻧﯽ ﻧێﻮﺧﯚﯾــﺶ ﺳــﻮودی ﻫەﯾە و ﺋێﻤەش دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺳەرداﻧﯽ ﺑﻜەﯾﻦ. ﻟــە ڕووﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە ﻛﺮدﻧــەوەی ﺑﺎﺧﭽــەی ﺋــﺎژەاڵن ﺳــﻮودی ﺑــﯚ ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ زاﻧﺴــﺘﯽ دەﺑێــﺖ ﻟــە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎن و ﻛﯚﻟﯿــﮋەﻛﺎن ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺑەﺷــﯽ ﭬێﺮﺗەرﻧــەری ﻛــە دەﺗﻮاﻧــﻦ ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺗﻮێﮋﯾﻨــەوەی ﮔﺮﻧــﮓ ﺋەﻧﺠــﺎم ﺑــﺪەن و ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧﯿــﺶ راﺳــﺘەﺧﯚ ﺋﺎژەڵــەﻛﺎن ﺑە ﭼــﺎوی ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﺒﯿﻨﻦ ﺑﯚ ﻫەرﻛﺎرێﻜﯽ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوە.
ﻫﺎﺗﻨــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎران ﺑــﯚ ﻫەوﻟێــﺮ و ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺋــەم ﺷــﺎرە ﺑە ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ،دەﺳــﺘﻜەوﺗێﻜﯽ ﮔــەورە و ﻣێﮋووﯾﯿــە، ﻧﺎﺑێــﺖ ڕۆڵــﯽ ﺋــەو ﻛەﺳــﺎﻧە ﻟــە ﺑﯿــﺮ ﺑﻜﺮێﺖ ﻛــە ﻛﺎرﯾــﺎن ﻛﺮد ﺑــﯚ ﺑەدەﺳــﺘﻬێﻨﺎﻧﯽ ﺋــەم دەﺳــﺘﻜەوﺗە ﻣەزﻧــە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﮔﯚڕاﻧﯽ ﻫەوﻟێــﺮ ﺑــە ﺷــەو و ڕۆژێــﻚ ﻧەﻫﺎﺗﻮوەﺗــە دی ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺑــە ﺷــەوﻧﺨﻮوﻧﯽ و ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮوﻧێﻜــﯽ زۆری ﻛﯚﻣەڵــە ﻛەﺳــﺎﻧێﻚ ﺑــﻮوە ،ﺋــەوەی ﮔﺮﻧﮕــە ﺑــﯚ ﺋێﺴــﺘﺎﻣﺎن ﺋەوەﯾــە ﻫەﻣــﻮو ﻻﯾــەك ﻛﺎر ﺑﻜەﯾــﻦ ﺑــﯚ ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧــﯽ ﺷــﺎرەﻛەﻣﺎن و ﻫەوڵــﺪان ﺑــﯚ ﺑەرزڕاﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺋــەو ﻧﺎزﻧــﺎوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋــەو دەﺳــﺘﻜەوﺗە ﻣێﮋووﯾﯿە ﻧﺎﺑێــﺖ ﺑە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﻟە دەﺳــﺖ ﺑﺪەﯾــﻦ و دەﺑێﺖ ﻛﺎرێﻜــﯽ وەﻫﺎ ﺑﻜەﯾــﻦ ﮔەﺷــﺘﯿﺎران ﺳەرﺳــﺎم ﺑﻜەﯾــﻦ ﻛە ﺑــﯚ ﺧﯚﯾﺎن ﺑــەردەوام ﺑﯿﺮی ﻫەوﻟێﺮ ﺑﻜەن و ﺑێﻨەوە ﺷﺎرەﻛەﻣﺎن. ﻟێﺮەﺷــەوە ﻫﯿﻮاﺧــﻮازم ﺳــەرﺟەم دووﻛﺎﻧــﺪارەﻛﺎن ﺑــﯚ ﺧﯚﯾﺎن ﺑە ﺋەرﻛــﯽ ﺧﺎوێــﻦ ڕاﮔﺮﺗﻨــﯽ ژﯾﻨﮕــە ﻫەڵﺴــﻦ و ﺟﻮاﻧﯿــﯽ ﺳــﯿامی ﺷﺎرەﻛەﻣﺎن ﺑە ڕووی ﮔەﺷﺘﯿﺎراﻧﺪا ﻧﯿﺸﺎن ﺑﺪەن.
ﺧﻨﻜﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﻛم ﺑﻜﻧوە رزﮔﺎر ﻓەﻗێ ﻋەﻟﯽ
زۆرﺟــﺎر ﺑــﺎس ﻟــەوە دەﻛەﯾــﻦ ﻛە ﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ ﻛەم ﺑﻜﺮێﺘــەوە ﺑــەاڵم ﻛــەس ﮔﻮێــامن ﺑــﯚ ﻧﺎﮔﺮێــﺖ ،ﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ ﺑەردەواﻣــە و ﺧﺮاﭘﯿــﯽ ڕێﮕەوﺑﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺸــامن ﺑەرەو ﺧﺮاﭘﱰﺑﻮون دەﭼێﺖ. ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻫەﻣــﻮوان ﻫەڵﻮێﺴــﺖ وەرﺑﮕﺮﯾــﻦ ﺑەﻫــﯚی ﺧﺮاﭘﯿــﯽ رەوﺷــﯽ ڕێﮕەوﺑﺎﻧــەﻛﺎن ،ﺑــەاڵم وا ﺧەرﯾﻜــە ﻟــە ﺗــەواوی ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎن ﺧﻨﻜﺎﻧــﯽ ﻫﺎﺗﻮﭼــﯚ ﺑــەردەوام دەﺑێــﺖ و ﺑەﻫﯚﯾــەوە ﺋێﻤــەی ﻫﺎوواڵﺗــﯽ ﺗێﯿﺪا ﺗﻮوﺷــﯽ زﯾــﺎن دەﺑﯿــﻦ .ﺟﮕــە ﻟــەوەی درەﻧــﮓ دەﮔەﯾﻨــە ﺳــەر ﺷــﻮێﻨﯽ ﻛﺎرەﻛﺎمنــﺎن ،ﺑەﻫەﻣــﺎن ﺷــێﻮە درەﻧﮕﯿــﺶ دەﮔەﯾﻨــەوە ﻣﺎڵــەوە ﻛــە دەﺑﻮو ﺑــە ﭘﻼﻧێﻜﯽ ﺗﯚﻛﻤــە و ﺑﺎش ﺑﯿــﺮ ﻟــەوە ﺑﻜﺮاﯾەﺗــەوە ﻫﺎﺗﻮﭼــﯚی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﻟە ﻧێﻮ ﺷــﺎری ﻫەوﻟێﺮ ﻫﯿﭻ ﻗەرەﺑﺎڵﻐﯿﯿەك ﺑەﺧﯚﯾەوە ﻧەﺑﯿﻨێﺖ. ﻫﯿﻮاﺧﻮازﯾــﻦ ﺑــە ﭘﻼﻧێﻜﯽ ﭼڕ و ﭘــڕ ﻛﺎر ﺑﻜﺮێﺖ ﺑــﯚ ﺋەوەی ﺧﻨﻜﺎﻧــﯽ ﻫﺎﺗﻮﭼــﯚ ﻛــەم ﺑﻜﺮێﺘــەوە و ﻫەﻣﻮوﻣــﺎن دوور ﻟــە ﮔﯿﺮوﮔﺮﻓــﺖ ﺑــە ﺳــﺎﻧﺎﯾﯽ ﻛﺎرەﻛﺎمنــﺎن ڕاﯾــﯽ ﺑﻜەﯾــﻦ، ﺋەوەش ﺑﯚ ﮔەﺷﺘﯿﺎران زۆر ﮔﺮﻧﮕە.
12
ژﻣﺎرە ) ، (26ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 12/ 11 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻣەﺣﻤﻮد ﺋﯿﺴامﻋﯿﻞ
ﻧەوت ﻧەﺧﺸەی ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ داﻫﺎﺗﻮوی ﻋێﺮاق دﯾﺎری دەﻛﺎت
ﻛﻮردﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎیﻋەرەﺑﯽ ﺳەرﺑەﺳﺖ ﺑﺎﻣەرﻧﯽ
ﻣﯿﺪﯾــﺎﻛﺎر و ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻧەوﺗــﯽ ﻋــەرەب ﻟێﻜﺪاﻧــەوەی ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﺑــﯚ ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﯾــﺎن ﻧەوﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑەدەر ﻟــە ﺑەﻏﺪا ﻫەﯾــە و ﻛێﺸــەی دواﯾﯽ ﺑە راﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﺑﯚڕﯾﯿەﻛــﯽ ﻧــەوت ﺑــەرەو ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێﻤەﻛــە ﻟــە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧــﯽ دﻧﯿــﺎ ﺑەﺑــێ ﮔەڕاﻧــەوە ﺑــﯚ ﺑەﻏــﺪا ،ﺑــە ﻫەﻧﮕﺎوێﻚ ﺑــەرەو ﺋەﮔەری زﯾﺎﺗــﺮی ﻟێﻜﻬەڵﻮەﺷــﺎﻧەوەی ﻋێــﺮاق و ﻗﺎﯾﻤﱰﺑﻮوﻧــﯽ ﭘێﮕــەی ﻫەرێﻤەﻛــە و ﺑەدەوڵەﺗﺒﻮوﻧﯽدەزاﻧﻦ. وەﻟﯿــﺪ ﺧــﺪووری راوێــﮋﻛﺎری ﺑــﻮاری ﻧــەوت ﻟــە ﺑاڵوﻛــﺮاوەی ”ﻣﯿــﺲ“ی ﻧەوﺗــﯽ ﻟــە وﺗﺎرێﻜــﯽ ﻟــە رۆژﻧﺎﻣــەی ﺣەﯾﺎﺗــﯽ ﻟەﻧﺪەﻧــﯽ دەڵــێ ،ﺋــەو رێﻜﻜەوﺗﻨــە ﻧەوﺗﯿﯿــەی ﻧێــﻮان ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻫەﻧﮕﺎوێﻜــﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕــە و ﻫەرێﻤەﻛــە دەﻛەﻧــە ﻫﺎوﺑەﺷــێﻜﯽ ﺳــﱰاﺗﯿﺠﯽ وزە ﺑــﯚ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ،ﭼﻮﻧﻜــە رێﻜﻜەوﺗﻨــە
ﻏﺎزﯾﯿەﻛــە ﻫەﻧﺎردﻧــﯽ 20ﺑﻠﯿــﯚن ﻣەﺗﺮ ﺳــێﺠﺎی ﺳــﺎاڵﻧە ﻟــە ﻏــﺎز ﺑــە ﻧﺮﺧێﻜﯽ ﻛەﻣــﱰ ﺑــﯚ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دەﮔﺮێﺘــەوە ،ﻟەﭘﺎڵ رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻧــەوت ﻛــە ﺑﯚ 15ﺳــﺎڵﯽ داﻫﺎﺗــﻮوە و ﻟــە ﯾەﻛــەم ﻗﯚﻧﺎﻏﯿــﺪا ﻫەﻧﺎردﻧــﯽ 400ﻫــەزار ﺑەرﻣﯿﻠــﯽ رۆژاﻧە دەﮔﺮێﺘەوە. ﺑەﭘێــﯽ ﺋﺎژاﻧﺴــﯽ ”ﻣــەدا ﭘﺮێــﺲ“ ﻋەﺑﺪوﻟﻜەرﯾــﻢ ﻟﻌێﺒﯽ وەزﯾــﺮی ﻧەوﺗﯽ ﻋێــﺮاق ﻟــە ﻟێﺪواﻧێﻜــﯽ ﻟــە ﻛﯚﻧﮕــﺮەی 4ی ﺋــەم ﻣﺎﻧﮕــەدا راﯾﮕەﯾﺎﻧﺪ ﺋﯚﭘﯿــﻚ ﻟە ی ﻛــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رازی ﺑــﻮوە ﺑــە ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻓﯿــﺪراڵ ﺑــﯚ ﻫەﻧﺎردﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێﻤەﻛــە ﺑــﯚ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ،ﺋــەو ﻟەﯾەﻛﮕەﯾﺸــﺘﻨەش دەﺑێﺘــە ﻣﺎﯾــەی رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜــﯽ رەﺳــﻤﯽ ﻟــە ﻧێــﻮان ﻫەردووﻻ ﻟە ﻣﺎوەی ﺋەم ﻣﺎﻧﮕەدا. ﺑەﭘێــﯽ ﺧــﺪووری ﺋەﮔــەر ﺋــەو رێﻜﻜەوﺗﻨــە ﺑﻜــﺮێ ،ﻣﺎﻧــﺎی ﺋەوەﯾــە
ﻛــە ﻫەﻧﮕﺎوێﻜــﯽ ﮔﺮﯾﻨــﮓ ﻫﺎوێــﮋراوە ﺑــەرەو ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــە ﻫەڵﭙەﺳــێﺮدراوەﻛﺎﻧﯽ ﻧێــﻮان ﺑەﻏــﺪا و ﻫەوﻟێــﺮ ،ﺋــەوەش ﺑەرەﭼﺎوﻛﺮدﻧــﯽ ﺋــەوەی ﻛــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧەوﺗــﯽ 2003ەوە دەﺳــﺘﯽ ﻫەرێﻤەﻛــە ﻟــە 2003ەوە ﭘــێ ﻛــﺮدووە ﻟەو ﺳــﯚﻧﮕەی ﻛــە ﺑەﻏﺪا ﭘێﺸــﱰ ﺳــﺘەﻣﯽ ﻟــە ﻛــﻮرد ﻛــﺮدووە و ﻫەرێﻤﯿــﺶ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﺧــﯚی ﺑﯚ ﺑەرﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪا راﻧەﮔەﯾﺎﻧﺪووە. ﻧێﭽﯿﺮﭬــﺎن ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﻣﯿﺎﻧــەی ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾەﻛــﯽ ﺑــﻮاری وزە ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮ دووﭘﺎﺗــﯽ ﺋەوەی ﻛــﺮدەوە ،ﻛە وﺗﻮێﮋەﻛﺎﻧــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﻻﯾەﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑــﯚ ﻫەﻧﺎردﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑەﭘێﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاﻗــە ،ﻛــە ﺋــەو ﻣﺎﻓەی ﺑــﯚ ﻫەرێﻤەﻛــە ﻓەراﻫــەم ﻛــﺮدووە و ﺟەﺧﺘــﯽ ﻛــﺮدەوە ﻛــە ﺋــەوان ﻟــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەﯾــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺋەﻧﻘــەڕەدا ﺑــەردەوام دەﺑــﻦ و
دەﺳﺘﺒەرداریﻧﺎﺑﻦ. ﺳــەﻓﯿﻦ دزەﯾــﯽ ﮔﯚﺗﯿــﺎری ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻫەرێﻤﯿــﺶ ﻟــەو ﺑﺎرەﯾەوە ﺑــە ﺋێﺰﮔەی ﻋێﺮاﻗــﯽ ﺋــﺎزادی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ﻛــە ﻫەرێﻢ ﺗﺎوﺗﻮێــﯽ ﭘێﺸــﻨﯿﺎزی ﺗﺎﻧــەر ﯾەڵــﺪزی وەزﯾــﺮی وزەی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دەﻛﺎت ﺑــﯚ ﺳــﺎزﻛﺮدﻧﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﺳــێﻘﯚڵﯽ ﺑﯚ ﻟەﯾەﻛﮕەﯾﺸنت و ﺑەردەواﻣﺒﻮون. ﻣﻮﺗەﺷــەر ﺳــﺎﻣەڕاﯾﯽ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻟێﮋﻧــەی ﻧــەوت و ﻏــﺎز ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﻟەﺑــﺎرەی ﻧﺎڕەزاﯾــﯽ ﺣﻮﺳــێﻦ ﺷەﻫﺮﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺟێﮕــﺮی ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێﺮاق ﺑــﯚ ﻛﺎروﺑــﺎری وزە ﺑﯚ ﻫەﻧﺎردﻧــﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻫەرێﻢ ﺑــﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﯚ ﺟەزﯾــﺮە ﻧێﺘــﯽ راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺋەو ﭘﺸــﺖ ﺑەﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛــﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻧﺎﺑەﺳــﺘێ و ﭘێﺸــێﻠﻜﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﺳــﺘﻮور دەﻛﺎت. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ،ﺷەﻫﺮﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑەﻫــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺑەڵﮕــەی ﺳــەﳌێﻨەر ﻟــە ﻫەڵﻮێﺴــﺘەﻛەی ﭘﺎﺷــﮕەز ﺑــﻮوەوە و
رووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە ،ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێﻮان ﻫەوﻟێــﺮ و ﺑەﻏــﺪا ﺑەﻫــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﻧــەوت و ﻏــﺎزە ﻛــە ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﻧەوت ﻟە واڵت رێﻚ ﺑﺨﺎت. ﺑەﭘێــﯽ ﺧــﺪووری ﻫەﻧﺎردﻧــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑــﯚ ﻧــەوت ﻟــە دەرەوەی داﻣــەزراوی ﺑەﺑﺎزاڕﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻋێــﺮاق )ﺳــﯚﻣﯚ( ﻛﺎرێﻜــﯽ ﺗﺮﺳــﻨﺎﻛە ﺑــﯚ ﺳــەر ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎش ﻋێــﺮاق ﻗەرەﺑــﻮوی زﯾﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەﻛﻮێﺘــﯽ ﮔەﯾﺎﻧــﺪووە ،ﻟــە داﻫﺎﺗــﯽ ﻧەوﺗەﻛــەی دەداﺗــەوە ،ﺑﯚﯾــە ﺋﺎﺧــﯚ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑەﺷــێﻚ ﻟــەو ﻗەرەﺑــﻮوە ﻟــە ﺋەﺳــﺘﯚ دەﮔــﺮێ؟ ﯾــﺎ ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن رێﮕــە ﺑــەوە دەدات؟ ﯾــﺎ ﺋەوەﺗــﺎ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘﺎش ﻫەرێﻤەﻛــە ﻛە ﺑەﺷــێﻜە ﻟە ﻋێــﺮاق ،ﻟە وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﭘﺸــﻜەﻛەی ﻟــە ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑــەردەوام دەﺑــێ ﻟــەو ﻛﺎﺗــەی ﻧەوﺗــﯽ ﺧــﯚی ﻫەﻧــﺎردە دەﻛﺎت؟ ﻫەﻧﺎردﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑەﺑــێ رەزاﻣەﻧﺪﯾــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻓﯿــﺪراڵ، ﻫەﻧﮕﺎوێﻜــﯽ ﺗــﺮە ﺑــەرەو ﻟێﻜﱰازاﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ،وێــڕای ﺋــەوە ﭘێڕەوﻛﺮدﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــەﺗێﻜﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻛــە داﻧﻨــﺎن ﺑــە رۆڵــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻓﯿــﺪراڵ رەت دەﻛﺎﺗــەوە ،ﻫەﻧﮕﺎوێﻜە ﻟەﺳــەر رێﮕەی ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوە ،ﺑﯚﯾــە ﺋەﮔــەر ﻫەرێﻤەﻛە ﻫــەر ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوەی ﻫەﺑێ، ﻛــە ﻛﺎرێﻜــﯽ ﭼﺎوەڕواﻧﻜــﺮاوە ﻟەژێــﺮ ﺳــﺎﯾەی ﭘەرەﺳــەﻧﺪﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺳــﻮورﯾﺎدا ،ﺑﯚﯾــە ﺑﺎﺷــﱰە ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەﻛــە ﺋﺎﺷــﺘﯿﯿﺎﻧە و دەﺳــﺘﻮوری ﺑــێ ،واﺗە ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳﯿﻦ ﺑﯚ ﻛﻮرد. ﺋﺎژاﻧﺴەﻛﺎن
ﺋێﺴــﺘﺎ دﻧﯿــﺎ ﭼــﺎوی ﺑڕﯾﻮەﺗــە ﻛﯚﻧﮕﺮەی “2ﺑــﯚ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯽ ”ﺟﻨێــﭫ “ ﺑــﯚ ﺳــﻮورﯾﺎ ﻟەﭘێﻨــﺎو داﻧﺎﻧﯽ ﺳــﻨﻮورێﻚ ﺑــﯚ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە دوو ﺳــﺎڵ و ﻧﯿــﻮ ﻟــە ﺷــەڕ و ﻧەﻫﺎﻣەﺗــﯽ ﻟــەو واڵﺗــەی ﻛــە ﺧەڵﻜەﻛــەی ﻟــە ﻧێــﻮان ﺋﺎوارەﯾــﯽ و ﺑﺮﺳــێﺘﯽ و ﺑێــﻜﺎری ،وێــڕای ﻛﻮﺷــنت و ﺷــەرﻣەزارﺑﻮون ژﯾــﺎن ﺑەﺳــەر دەﺑــەن، 22ی ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ ﺋەو ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﺑڕﯾﺎرە ﻟــە 22ی دووەﻣﯽ داﻫﺎﺗﻮو ﺑێﺘە ﺳﺎزﻛﺮدن. رۆڵــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﻛﯚﻧﮕﺮەﻛــە ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﺋەرێﻨﯿﯿــە و وەك ﻫەﻟێــﻚ ﺳــەﯾﺮ دەﻛــﺮێ ﺑــﯚ ﺧﺴــﺘﻨەڕووی ﻛێﺸــەﻛەﯾﺎن ،ﺑــەاڵم ﻟەﺳــەر ﺷــێﻮازی ﺧﺴــﺘﻨەڕوو و ﺷــێﻮەی ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدن ﻟەﭘــﺎڵ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺋــەو واڵﺗــە ﺟﯿــﺎوازی ﻫەﯾــە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟــە ﻧێﻮان ﻫێــﺰە ﻛﺎرﯾﮕەرەﻛﺎﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻟەﺳــەر ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺋەو واڵﺗەدا. ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﺑــﺎرەی ﻛێﺸــەی ﻛــﻮرد ﻟــە ﺳــﻮورﯾﺎ و ﻛﯚﻧﮕﺮەﻛــەدا دووﭘﺎﺗــﯽ ﻟەوە ﻛــﺮدەوە ﻛــە ﻫﯿﭻ ﭼﺎرەﺳــەرێﻜﯽ ﺳــەرﺑﺎزی ﺑــﯚ ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺳــﻮورﯾﺎ ﻧﯿﯿە، ﺋــەوەی ﻻی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔﺮﯾﻨﮕــە ﺑﻮوﻧــﯽ ﺷــﻮێﻨﮕﺮەوەﯾەﻛﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿــە ﻟــە ﺳــﻮورﯾﺎی دواڕۆژ ،ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ و ﻫەﻣــﻮو ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ دان ﺑــە ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧــﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛــﻮرد ﻟــەو واڵﺗەدا ﺑﻨێــﻦ ﻛــە ﭘێﺸــﱰ ﻟــە ﺳــﺎدەﺗﺮﯾﻦ ﻣﺎف ﺑێﺒەشﻛﺮاﺑﻮون.
ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﭘێﻨﺠﺸــەﻣﯽ راﺑــﺮدوو ﻟــە دﯾﺪارێﻜــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺟــﯚن وﻟﻜــﺲ ﻧێــﺮدراوی ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿــﺎ ﺑــﯚ ﻛﺎروﺑــﺎری ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑﺎﺳــﯿﺎن ﻟــە ﺋﺎﻣﺎدەﺳــﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮەﻛــە ﻛــﺮد، وﻟﻜــﺲ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ واڵﺗەﻛــەی ﺑــﯚ رۆڵ و ﭘێﮕــەی ﻛــﻮرد و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ دووﭘــﺎت ﻛــﺮدەوە و ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــﯚ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﻛﯚﻧﮕــﺮەی “2ﻛــﺮدەوە و داوای ﺑﯿﻨﯿﻨــﯽ ”ﺟﻨێــﭫ “ رۆڵێﻜﯽ ﻛﺎرای ﻟێ ﻛﺮدن. رۆژﻧﺎﻣــەی ﺣەﯾﺎﺗــﯽ ﻟەﻧﺪەﻧــﯽ ﻟــە راﭘﯚرﺗێﻜــﯽ ﮔﻮﺗــﯽ ،ﻫەرﯾەﻛــە ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ رەﺗــﯽ دەﻛەﻧــەوە ﻛێﺸــەی ﻛــﻮرد ﻟــەو ﻛﯚﻧﮕــﺮەدا ﺑﺨﺮێﺘە روو ،ﺑــەاڵم ﻣﯿﺨﺎﺋﯿــﻞ ﺑﯚﮔﺪاﻧــﻮڤ ﺟێﮕــﺮی وەزﯾــﺮی دەرەوەی رووﺳــﯿﺎ ﺑــە ﺳــﺎڵﺢ ﻣﻮﺳــﻠﯿﻢ ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛــﻮردی دووﭘــﺎت ﻛﺮدﺑــﻮو ﻟە ﻣﯚﺳــﻜﯚ، ﻛــە ﻛــﻮرد ﻫێــﺰی ﺳــەرەﻛﯿﻦ ﻟەﺳــەر زەوی و دەﺑــێ ﻟــە ﻫەر ﭼﺎرەﺳــەرێﻜﯽ ﺋﺎﺷﺘﯿﯿﺎﻧەدا ﺑەﺷﺪار ﺑﻦ. ﻣﯚﺳــﻜﯚ ﭘێﺸــﻨﯿﺎزی ﺋــەوەی ﻛﺮدﺑــﻮو ﻛــە ﺷــﺎﻧﺪی ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﻟە ﺳــێ ﻫێﺰ ﭘێــﻚ ﺑێــﺖ ،ﺋەواﻧﯿــﺶ ،ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯽ ﺳــﻮورﯾﺎی ﺑەرﻫەڵﺴــﺘﻜﺎر، ﻣﯿﻨﺒــەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ و دەﺳــﺘەی ﻫﺎوﺋﺎﻫەﻧﮕﯿــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ﺑــﯚ ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ )ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ
ﻧﺎوەﺧــﯚ( ،دەﺳــﺘەی ﺑــﺎاڵی ﻛــﻮرد ﻛــە ﻟــە ﯾەﻛێﺘــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛــﻮرد و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯽ ﻛــﻮرد ﺑــە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﻋەﺑﺪوﻟﺤەﻣﯿــﺪ ﺑەﺷــﺎر ﭘێــﻚ ﻫﺎﺗــﻮوە ،ﺑــەاڵم رێﻜﻜەوﺗﻨێــﻚ ﻟە ﻧێــﻮان ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ﻛــﻮرد و ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﻛــﺮا و ﺑــەو ﭘێــﻮەرەش 11ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻛــﻮرد ﭼﻮوﻧــە ﻧــﺎو دەﺳــﺘەی ﮔﺸــﺘﯽ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿەﺗﯿﯿەﻛــە ﻛە ﻟــە 122ﺋەﻧﺪام ﭘێﻚ ﻫﺎﺗــﻮوە ،ﻫەروەﻫــﺎ ﻋەﺑﺪوﻟﺤەﻛﯿﻢ ﺑەﺷــﺎر ﺑﺒێﺘــە ﺟێﮕــﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿەﺗﯿﯿەﻛە. دواﺗــﺮ ﻫەرﯾــەك ﻟــە رووﺳــﯿﺎ و ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻟەﺳــەر ﺋــەوە رێﻜﻜەوﺗﻦ ﻛە واﺷــﻨﺘﯚن ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺋــەو واڵﺗــە ﺑە ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدن ﻟــە ﻛﯚﻧﮕﺮەﻛــە رازی ﺑــﻜﺎت ﻛــە ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺷــﺎﻧﺪی ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺑــﻜﺎت ،ﺑــەو ﻣەرﺟــەی ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯿــﯽ ﻫەﻣــﻮو ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن ﺑﻜﺎت و ﺑڕﯾﺎرﯾﺸــە ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾــەك ﺑــﯚ ﺋــەو ﻣەﺑەﺳــﺘە ﺑێﺘــە ﺳﺎزﻛﺮدن. ﻟــەو ﻛﺎﺗــەی ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿەﺗﯿﯿەﻛــە دەﺳــﺘﯽ ﺑــە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺷــﺎﻧﺪەﻛە و دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯿــﺪا ﮔﺮﺗــﻮوە ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮەﻛــەدا ،دەﺳــﺘەی ﻫﺎوﺋﺎﻫەﻧﮕــﯽ ﻛــە ﭘەﯾــەدە ﻟەﺧــﯚ دەﮔــﺮێ ،دەﯾــەوێ ﺷــﺎﻧﺪەﻛە ﺑەﻧﺎوی ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳﻮورﯾﺎ ﺑــێ و ﺑــﯚ ﺋــەو ﻣەﺑەﺳــﺘەش ﻣﻮﺳــﻠﯿﻢ داوای ﻟــە ﺋەﺧــﺰەر ﺋﯿﱪاﻫﯿﻤــﯽ
ﻧێــﺮدراوی ﻧﺎودەوڵەﺗــﯽ ﺑــﯚ ﺳــﻮورﯾﺎ 30-40 30 ﻛــﺮد ،ﺑــﯚ ﺑﺎﻧﮕﻬێﺸــﺘﻨﯽ 40 ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ ﻟە ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ و دەﺳــﺘەی ﻫﺎوﺋﺎﻫەﻧﮕــﯽ و دەﺳــﺘەی ﺑــﺎاڵی ﻛــﻮرد ﺑــﯚ ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﺷــﺎﻧﺪی ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ،ﺑــەو ﻣەرﺟــەی ﺋــەوان ﻧەﻛەوﻧــە ژێــﺮ ﭼەﺗــﺮی ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿەﺗﯽ وﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯿەﻛەﯾەوە. ﺑــەاڵم ﺑەﭘێﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺋەوە دەﻛــﺮێ ﭘەﯾــەدە ﻟــە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺷــﺎﻧﺪی دەﺳــﺘەی ﻫﺎوﺋﺎﻫەﻧﮕــﯽ ﻛــە ﺋەﻧﺪاﻣــە ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﺑەﺷــﺪاری ﺑــﻜﺎت و ﻛﻮردەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﻟــە ﺷــﺎﻧﺪی ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿەﺗﯽ ﺑەﺷﺪار ﺑﻦ. ﺧﺎڵێﻜﯽ ﺗــﺮی ﻧﺎﻛــﯚك ﻟە ﻧێــﻮان ﭘەﯾەدە و ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯚن ﺧﺴــﺘﻨەڕووی ﻛێﺸــەی ﻛــﻮردە ﻟــە ﻛﯚﻧﮕــﺮە و ﮔەﯾﺸــﺘﻨە ﺑــە رێﻜﻜەوﺗــﻦ ﻟەﺑﺎرەﯾــەوە ﻟەﮔــەڵ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ﺑەﺷــێﻮەی ﭼەﻧــﺪ ﭘﺮەﻧﺴــﯿﭙێﻜﯽ ﻟــە ﺳــەرووی دەﺳــﺘﻮور و ﺑــەدەر ﻟــە ﻫەڵﺒــﮋاردن و راﭘﺮﺳــﯿﯿەوە ،ﻛــە ﺋــەوەش ﻟەﻻﯾــەن ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿەﺗﯿﯿەوەرەتﻛﺮاوەﯾە. ﺟــﯚن وﻟﻜــﺲ ﻧێــﺮدراوی ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿــﺎ ﺑــﯚ ﻛﺎروﺑــﺎری ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ﺣەﯾﺎﺗــﯽ راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﻟەژێــﺮ ﺳــﺎﯾەی ﺳﯿﺎﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﯾــەدە و رەﻓﺘﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺪا وا ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەﻛﺎت ﺋــەو ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺷــﺎﻧﺪی رژێﻤﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑەﺷــﺪاری ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ”ﺟﻨێﭫ ““2ﺑﻜﺎت.
ﻟــەو ﻛﺎﺗــەی ﻋەﺑﺪوﻟﺤەﻛﯿــﻢ ﺑەﺷــﺎر ﺳــەرۆﻛﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛــﻮردی ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ﺣەﯾﺎﺗــﯽ راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ﻛــە ﻧﺎﺗﻮاﻧــﺮێ دۆزی ﻛــﻮرد ﺑــەدەر ﻟــە ﻛێﺸــەی ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ﻟــە ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑێﺘــە ﻋەﺑﺪوﻟﺤەﻣﯿــﺪ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدن، دەروێــﺶ ﺋەﻣﯿﻨــﺪاری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨﺨﻮازی ﻛــﻮرد ﺑــە رۆژﻧﺎﻣەﻛــەی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ﻛــە ﻟــە دﯾــﺪاری ﻟەﮔــەڵ ﺑﺎرزاﻧﯿــﺪا داوای ﻟــێ ﻛــﺮدووە داوەﺗﻨﺎﻣەﯾەﻛــﯽ رەﺳــﻤﯽ ﺑــﯚ ﺋەﺣﻤــەد ﺋەﻟﺠەرﺑــﺎ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑﮕﻮازێﺘەوە ﺑــﯚ ﺳــەرداﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ ﻫەوﻟێﺮ ﺑــﯚ ﺑﺎﺳــﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﺷــﺎﻧﺪی ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑــﯚ ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ”ﺟﻨێﭫ .“.“2 ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ﻫﯿﺸــﺎم ﻣــەروە ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟێﮋﻧــەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟــە ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ﺑــە ﺋﺎژاﻧﺴــﯽ ﺋەﻧﺎدۆڵــﯽ راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺧﺴــﺘﻨەڕووی داوای ﻓﯿﺪراڵــﯽ ﺑــﯚ ﻛــﻮرد ﻟــە ﻛﯚﻧﮕﺮەﻛــەدا ﻧﻮوﺳــەﻛﺎن ﺗێﻜــەڵ دەﻛﺎت ﺑــﯚ ﺑەرژەوەﻧــﺪی رژێﻤــﯽ ﺋەﺳــەد ،زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ،ﺋێﻤــە دەﻣﺎﻧــەوێ ﺑەﯾــەك ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ ﺑﭽﯿﻨــە ﻛﯚﻧﮕﺮەﻛــەوە ،ﺋەوﯾــﺶ رووﺧﺎﻧــﯽ رژێﻤــﯽ ﺋەﺳــەدە و دوای ﺋــەوە دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﻫەﻣﻮو ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚی ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ﭼﺎرەﺳەرﺑﻜەﯾﻦ. ﺋﺎژاﻧﺴەﻛﺎن
ﺧﻮاﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد دەﺑﻨە ﻛێﺸە ﺑﯚ ﺑەرﻫەڵﺴﺘﻜﺎراﻧﯽ ﺳﻮورﯾﺎ ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮەی ”ﺟﻨێﭫ “22؟ “؟
ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻧەوت ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﭘەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﯿﻠﻠﯿــﯽ ﻋێــﺮاق دەڵــێ ،ﺧــﯚی رەﺣﻢ ﻧــﺎﻛﺎت و ﻧﺎﻫێڵــێ رەﺣﻤەﺗــﯽ ﺧــﻮا داﺑــەزێ ،ﺋــﺎی ﺗﺎ ﭼەﻧــﺪ ﺋەو ﭘەﻧــﺪە ﻟەﺳــەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏــﺪا ﺟێﺒەﺟــێ دەﺑێ ﻛــە واڵﺗﯽ ﻛﺮدووەﺗــە ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ﮔەﻧﺪەڵﱰﯾــﻦ 177واڵﺗــﯽ دﻧﯿﺎ ،ﺋــﺎ ﺋەوەﺗﺎ ﻟــەو ﻛﺎﺗــەی وا ﺧەرﯾﻜــە ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ﺟەﺳــﺘەی ﻋێــﺮاق دەﺧﻮا و واڵت ﻟەﻧــﺎو دەرﯾــﺎی ﺧﻮێﻦ و ﻓﺮﻣێﺴــﻚ و ﻧەﻫﺎﻣەﺗــﯽ و ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧــﺪا دەﺧﻨﻜــێ و رێــﮋەی ﺑێــﻜﺎری ﺗﯿﺎﯾــﺪا 30یی ﺧەڵﻜەﻛــەی دەﮔﺎﺗــە ژﻣــﺎرەی ﭘێﻮاﻧەﯾــﯽ و ﻧﺰﯾﻜــەی 30% ﻟەژێــﺮ ﻫێﻠــﯽ ﻫەژارﯾــﺪان ،وا ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏــﺪا ﻟــە دژی ﻫەر ﻫەوڵێــﻚ ﺑــﯚ ﺑﺎﺷــﱰﻛﺮدﻧﯽ دۆﺧــﯽ ﻋێــﺮاق و ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەی ﺗەﻧﺎﻫﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری و ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەوەﺳﺘێﺘەوە. ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺋــەو ﺣﻜﻮوﻣەﺗــەش ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر دۆزﯾﻨــەوە و ﭘەرەﭘێﺪاﻧــﯽ ﻛێڵﮕــە ﻧەوﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻫەﻧﺎردﻧــﯽ ﻧــەوت ،ﺗەﻧﯿــﺎ منﻮوﻧەﯾەﻛە ﺑــﯚ ﺋەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗەی ﺑەﻏﺪا ﻛــە ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﻛێﺸــە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ واڵت ﭘەﯾڕەوﯾــﺎن دەﻛﺎت ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺋــەو ﻛﺎﺗــەی ﻫەرێــﻢ ﺗﻮاﻧــﯽ ﺑﯚڕﯾﯿەﻛــﯽ ﻧەوت ﺑــﯚ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ راﺑﻜێﺸــێ و رێﻜﻜەوﺗﻨێﻚ ﻟــەو ﺑﺎرەﯾــەوە ﻣﯚر ﺑﻜﺎت. ﺑەﮔەڕاﻧــەوە ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺋــەو ﮔﺮێﺒەﺳــﺘە و ﺋــەوەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻫەرێــﻢ ﻟــە ﺑــﻮاری ﻧــەوت و ﺑەﺑﺎزاڕﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﻧــەوت ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ 2007دادا ﻫەﯾە دەدات ،ﺗــﺎ ﭼەﻧﺪ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿە ،ﺋــەو رێﻜﻜەوﺗﻨێﻚ ﻟــە 2007 ﻟــە ﻧێــﻮان ﻫــەردوو ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑــﺎس ﻟــەوە دەﻛﺎت ﻛــە ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﭘەﺳــﻨﺪﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﻧــەوت و ﻏــﺎزدا ،ﺋــەوە ﻫــەردووﻻ دەﺗﻮاﻧــﻦ ﻧــەوت دەرﺑێﻨــﻦ و ﻫەﻧــﺎردەی ﺑﻜەن و داﻫﺎﺗەﻛەﺷــﯽ ﺑــﯚ ﺑﻮدﺟــەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ واڵت دەﮔەڕێﺘــەوە ﻛــە ﺗﯿﺎﯾــﺪا رێــﮋەی 17ی ﺑﯚ ﻫەرێﻢ ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮاوە. 17%ی ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﯾﺎﺳــﺎی ﻧــەوت و ﻏﺎز ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق دەرﻧەﭼﻮوە و ﺋــەو ﻻﯾەﻧەﺷــﯽ ﻛــە رێﮕــﺮ ﺑــﻮوە ﻟــە دەرﭼﻮوﻧﯽ ﺑەﺑــێ ﻫﯿﭻ ﭘﺎﺳــﺎوێﻚ ﯾــﺎن ﺑەﻧﺪێﻜــﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﯾــﺎن ﻟﯚﺟﯿﻜــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏــﺪا ﺑــﻮوە ،ﻛە دەﯾــەوێ ﺗﺎﻛــڕەوی ﻟە دەﺳــەاڵت و ﺑڕﯾــﺎردان ﺑﭽەﺳــﭙێﻨێ و واڵت ﺑــﯚ رژێﻤێﻜــﯽ ﻣەرﻛەزﯾــﯽ ﺗﻮﻧــﺪڕەو ﺑﮕەڕێﻨێﺘــەوە ،ﻛــە ﺋــەوەش ﺑەﺗەواوەﺗــﯽ ﻟەﮔــەڵ دەﺳــﺘﻮوری ﻓﯿﺪراڵــﯽ ﻋێــﺮاق و ﭘــڕۆژەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ و ﻧﺎواﺧﻨــﯽ ﭘﺮۆﺳــەی ﺳﯿﺎﺳﯿﺪاﭘێﭽەواﻧەﯾە. ﺋەوەﺗــﺎ ﺑەﻏــﺪا ﻟــە دژی رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣــەی ﺳــﱰاﺗﯿﺠﯿﯽ ﻧێــﻮان ﻫەرێــﻢ و ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دەوەﺳــﺘێﺘەوە ،ﺗەﻧﺎﻧــەت رەﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻟەﺳــەر ﻣێــﺰی ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚی ﺳــێﻼﯾەﻧە داﺑﻨﯿﺸــێ ﺑەﭘﺎﺳــﺎوی ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺳــەروەرﯾﯽ ﻋێــﺮاق ،ﺋــەوەش وﺷــەﯾەﻛﯽ دروﺳــﺘە ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘێﻜﯽ ﭘــﻮوچ و ﻧﺎدروﺳــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋەﮔــەر ﺑەﻏــﺪا ﻟە ﺧەﻣــﯽ ﺳــەروەرﯾﯽ واڵﺗــﺪا ﺑﻮواﯾە ،ﺋەوە ﯾﺎﺳــﺎی ﻧــەوت و ﻏﺎزی ﻟــە ﻣــﺎوەی ﺷــەش ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا دەردەﻛــﺮد و ﭘێﺸــﻮەﺧﺘە ﻟەﮔــەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﻟەﺳــەر ﻫەﻣــﻮو وردەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺟﯚرە ﮔﺮێﺒەﺳﺘﺎﻧەدا رێﻚ دەﻛەوت. ﺋــەو ﺑــڕە ﯾەدەﮔە ﻧەوﺗــەی ﻟــە ﻫەرێﻢ ﻣەزﻧــﺪە دەﻛــﺮێ دەﮔﺎﺗە 45ﻣﻠﯿــﺎر ﺑەرﻣﯿــﻞ ،ﻟەﭘــﺎڵ 6ﺗﺮﻟﯿــﯚن ﭘێــﯽ ﺳــێﺠﺎ ﻟــە ﻏــﺎز ،ﻛە ﺋەواﻧە ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﻫەﻣــﻮو ﻋێﺮاﻗﯿﯿەﻛﺎﻧە ﻟەﻣــڕۆ و ﻟە داﻫﺎﺗﻮوﺷــﺪا، ﺋەوەﺷــﯽ ﻫەرێﻢ ﭘێﯽ ﻫەڵﺪەﺳــﺘێ ﻟــە ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﭘﺮۆﺳــەﻛﺎﻧﯽ ﮔــەڕان و دەرﻫێﻨــﺎن و ﺑەﺑﺎزاڕﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺋــەو ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺑــﯚ ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﻫەﻣــﻮو ﻋێﺮاﻗە ،ﻟــە رێﮕەی رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﯽ ﺋێﺴــﺘﺎی ﻟەﮔەڵ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و رەﻧﮕە ﺳﺒەش ﻟەﮔەڵ ﺋێﺮان و ﺳﻮورﯾﺎدا. وەﺑەرﻫێﻨــﺎن ﻟــە ﺑــﻮاری ﻧــەوت و ﻓەراﻫەﻣﻜﺮدﻧــﯽ ژێﺮﺧﺎﻧــﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨــﺎن و ﺑەﺑﺎزاڕﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﻧﺰﯾﻜــەی 30ﻣﻠﯿــﺎر دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾــﯽ ﻫەﯾــە ،ﺋەوﻛﺎﺗــەش ﻫەرێــﻢ ﺑﺘﻮاﻧــێ رێﻜﻜەوﺗــﻦ ﻟەﮔــەڵ دەﯾــﺎن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی دﻧﯿــﺎ و واڵﺗﺎﻧــﯽ دراوﺳــێ ﺑــﻜﺎت ،ﺋــەوە دەﺳــﻜەوﺗێﻜە ﺑــﯚ ﻫەﻣــﻮو ﻋێﺮاﻗﯿﯿــەﻛﺎن ،ﺋــەو ﻛﺎرەی ﻛــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏــﺪا ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﺑــە ﺧﺮاﭘــﯽ ﻧﻮوﭼــﯽ ﺧﻮارد ﺗــەواو وەك ﻫــەر ﻛﺎرێﻜﯽ ﺗﺮی ﭘێﻮەﺳــﺖ ﺑــە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ واڵت و ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــە درێﮋﺧﺎﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ .ﺋەوەﺗــﺎ ﺑەﻏــﺪای ﭘﺎﯾەﺗەﺧــﺖ و ﺷــﺎرە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﻟەﻧــﺎو ﺋــﺎوی زێﺮاﺑەﻛﺎﻧــﺪا ﻧﻘــﻮوم ﺑﻮون، ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەﻫﯚی ﺑﺎراﻧﯽ زﺳﺘﺎﻧەوە. رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ دواﯾــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و راﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﺑﯚڕﯾــﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﻧــەوت ﺑەﺗﻮاﻧــﺎی 300ﻫــەزار ﺑەرﻣﯿــﻞ ﻧــەوت ﻟــە رۆژێﻜــﺪا ،ﻟــە ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﮔەﻟــﯽ ﻋێــﺮاق و ﺗﻮرﻛﯿــﺎی دراوﺳێﺸــﺪاﯾە ،ﺋەوەﺷــﯽ ﻫەرێــﻢ دەﺳــﺘﯽ دەﻛــەوێ زﯾﺎﺗــﺮ 17ی ﭘﺸــﻜەﻛەی ﻟــە ﺑﻮدﺟەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻋێــﺮاق ،ﻛە ﻧﯿﯿــە ﻟــە 17%ی ﺳەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی داﻫﺎﺗﯽ ﺑﯚ زﯾﺎد دەﺑێ. ﻟێــﺮەدا ﭘﺮﺳــﯿﺎر ﺋەوەﯾــە ،ﺋﺎﺧــﯚ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏــﺪا ﺳــﻮود ﻟەو ﺳــەرﻛەوﺗﻨە وەردەﮔــﺮێ ﯾــﺎن ﻟــە زﻧﺠﯿــﺮە ﻫەڵﻮێﺴــﺘە ﮔﺮژەﻛﺎﻧﯽ ﺑــەردەوام دەﺑــێ و ”رەﺣــﻢ ﻧــﺎﻛﺎت و ﻧﺎﻫێڵــێ رەﺣﻤەﺗــﯽ ﺧــﻮا داﺑەزێ“ ،ﺋەوە دواڕۆژی ﻧﺰﯾﻚ ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت. ﺳﺎﯾﺘﯽﺋﯿﻼف
ﻛﻮرد ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی
ژﻣﺎرە ) ، (26ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 12/ 11 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ڕووﺳﯿﺎ ﻟە رێﮕەی ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە دەﮔەڕێﺘەوە رۆژﻫەاڵﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ
ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﺑــﺎاڵی ڕووﺳــﯿﺎ دەڵێﺖ ﻣﯚﺳــﻜﯚ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟــە ﮔەﻟــﯽ ﻛﻮرد دەﻛﺎت .ﻣﯿﺨﺎﺋﯿــﻞ ﺑﯚﮔﺪاﻧﯚﭬــﯽ ﻧﻮێﻨــەری ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﭬﻼدﯾﻤﯿــﺮ ﭘﯚﺗﯿﻨــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ڕووﺳــﯿﺎ ﺑــﯚ ﻛﺎروﺑــﺎری رۆژﻫەاڵﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ ﺑە ﻣﺎڵﭙــەڕی ”وێڵــﺪ ﺑﻮڵﯿــنت“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻛــﻮرد ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺋێــﺮان و ﺳــﻮورﯾﺎ و ﻋێﺮاﻗــﺪا دەژﯾــﻦ. ﻧﺎوﺑــﺮاو ﮔﻮﺗــﯽ دەﺑێــﺖ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ڕووﺳــﯿﺎ ﺳﯿﺎﺳــەﺗێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﻛــﻮرد ﭘەﯾــڕەو ﺑــﻜﺎت و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺑەﻫێــﺰ ﻟەﮔــەڵ ﺋــەم ﮔەﻟــەدا دروﺳــﺖ ﺑــﻜﺎت .ﺋــەو دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗــﻜﺎرە ﻧــﺎﴎاوەی ڕووﺳــﯿﺎ ﺋەوەﺷــﯽ ﮔــﻮت ”ﻫەرﯾەﻛــە ﻟــەو واڵﺗﺎﻧــەی ﻛــﻮردی ﺗێــﺪا دەژﯾــﺖ ﺑﺎرودۆﺧێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿــﺎن ﻫەﯾــە. ﻫەرﺑﯚﯾــەش ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەﻛﺎت ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ڕووﺳــﯿﺎ ﺑــە زﯾﺮەﻛــﯽ ﻣﺎﻣەڵــە ﺑــﻜﺎت ،ﺋــەوەش ﻛﺎﺗێــﻚ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻟەﮔــەڵ ﮔەﻟﯽ ﻛــﻮردی ﻫەر واڵﺗێﻜــﺪا دروﺳــﺖ دەﻛﺎت“ .ﻧﺎوﺑــﺮاو ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾﺸــﯽ ﻛــﺮد ﻛــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ
ﮔــەورە دەﮔێڕێــﺖ و دەﺑێــﺖ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﮔەﻟــﯽ ﻛــﻮردی ﺋــەو واڵﺗــە ﺑەﺷــﺪاری ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮەی دووەﻣﯽ ﺟﻨێﭭﺪا ﺑﻜەن. ﻟێﺪواﻧﯽ ﺋەم ﺑەرﭘﺮﺳــە ﺑﺎاڵﯾەی ڕووﺳــﯿﺎ ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا دێﺖ ﺑﺎرودۆﺧێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻧﺎوﭼەﻛــەی ﮔﺮﺗﻮوەﺗــەوە ،ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﻟــە ﻫﺎوﺳــەﻧﮕﯽ ﻫێــﺰی واڵﺗﺎﻧــﺪا دروﺳــﺖ ﺑــﻮوە ،ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺧەرﯾﻜە ﻟە رۆژﻫەاڵﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ دەﻛﺸــێﺘەوە ﯾــﺎن ﻫێــﺰی ﺧــﯚی ﻛەﻣــﱰ دەﻛﺎﺗــەوە. ڕووﺳــﯿﺎش دەﯾەوێــﺖ ﭘێﮕــەی ﺧــﯚی ﻟــەم ﻧﺎوﭼــە ﮔﺮﻧﮕــەی ﺟﯿﻬﺎﻧــﺪا ﺑەﻫێﺰ ﺑﻜﺎﺗــەوە )ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﻜﺮدن ﻟــە رژێﻤــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ و ﻫەوڵــﺪان ﺑــﯚ ﻫەﺑﻮوﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻟەﮔــەڵ ﻣﯿــﴪ و ﺳــﻌﻮودﯾە و واڵﺗﺎﻧــﯽ ﻛەﻧﺪاوﯾﺸــﺪا ﺋــەم ڕاﺳــﺘﯿﯿە دەﺳەﳌێﻨێﺖ(. ﮔﯚﭬــﺎری ﺋﺎﺳــﯿﺎ ﺗﺎﯾﻤﺰﯾﺶ ﻟــەم ﺑﺎرەﯾەوە راﭘﯚرﺗێﻜــﯽ ﺑــاڵو ﻛﺮدووەﺗــەوە و ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﻫﺎﺗــﻮوە ،ﻟــە ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺷــﻮﺑﺎﺗﯽ راﺑــﺮدوودا ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﻣﯚﺳــﻜﯚ ﻟەﮔــەڵ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺑــﺎاڵی ڕووﺳــﯿﺎ ﻛﯚ ﺑــﻮوەوە ،ﻟەواﻧــەش ﭬﻼدﯾﻤﯿــﺮ ﭘﯚﺗﯿﻨــﯽ
ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ڕووﺳﯿﺎ ﺑەﻻﯾەوە ﮔﺮﻧﮕە ﻛﻮرد ﺑە ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺷﺎد ﺑێﺖ و ﭼﯿﱰ ڕووﺑەڕووی ﻫەڕەﺷەﻧەﺑێﺘەوە ڕووﺳــﯿﺎ ﺑەﻻﯾــەوە ﮔﺮﻧﮕــە ﻛــﻮرد ﺑــە ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧــﯽ ﺧــﯚی ﺷــﺎد ﺑێــﺖ و ﭼﯿﱰ رووﺑــەڕووی ﻫەڕەﺷــە ﻧەﺑێﺘــەوە. ﻣﯿﺨﺎﺋﯿــﻞ ﺑﯚﮔﺪاﻧــﯚڤ ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــە ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻮوی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــﺮد و ﮔﻮﺗﯿﺸــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﺳــﻮورﯾﺎ رۆڵێﻜــﯽ ﺳــەرەﻛﯽ و
ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋــەو واڵﺗــە .ﮔﯚﭬﺎرەﻛــە ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ ،ﺳــەرداﻧەﻛەی ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑە ﭘێﮕــەی ﺑەﻫێــﺰی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺋێﺴــﺘﺎی رۆژﻫەاڵﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ و ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻣﯚﺳــﻜﯚ ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﺋــەو ﻧﺎوﭼەﯾەی ﺟﯿﻬﺎﻧــﺪا دەﻛﺎت .ﺋێﺴــﺘﺎ ﻋێــﺮاق و
ﺳــﻮورﯾﺎ ﺧەرﯾﻜــە ﺑــە ﺗــەواوی ﻟێــﻚ ﻫەڵﺪەوەﺷــێﻦ ،ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺳﯿﺎﺳــەﺗێﻜﯽ ﻧــﻮێ ﻟە ﺑەراﻣﺒــەر ﻧﺎوﭼەﻛــەدا ﭘەﯾڕەو دەﻛﺎت ،ﺋێــﺮان ﺧەرﯾﻜــە دەﺑێﺘــە ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ زﻟﻬێــﺰ ،رۆڵــﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻟــە ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەداﯾــە ،ﭘێﮕــەی ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺑەﻫێﺰﺑﻮوﻧﯽ ﺑەردەواﻣﺪاﯾــە .ڕووﺳــﯿﺎش ﻧﺎﯾەوێــﺖ ﭼﯿــﱰ ﻟــە رۆژﻫەاڵﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﺪا رۆڵﯽ ﻛەم و ﻻوەﻛﯽ ﺑﮕێڕێﺖ. ڕووﺳــﯿﺎ دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﮔــەورەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﻜﺎت .ﺋــەم ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﻜﺮدﻧە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻛــە زۆرﯾﻨەی ﺗﻮێــﮋەرەوان ﭘێﯿــﺎن واﯾــە ﻟــە ﻣــﺎوەی ﻛﻮرﺗــﯽ داﻫﺎﺗــﻮودا دەوڵەﺗێﻜــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚی ﻛــﻮردی دادەﻣەزرێــﺖ .ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﻫەﺑﻮوﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻟــە ﻧێــﻮان ﺋەو دەوڵەﺗــە ﻛﻮردﯾﯿــە و ڕووﺳﯿﺎﯾﺸــﺪا دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﺑﺒێﺘــە ﻓﺎﻛﺘەرێﻜــﯽ ﺑەﻫێﺰ ﺑــﯚ ﮔێڕاﻧــەوەی رۆڵــﯽ ﻣﯚﺳــﻜﯚ ﺑــﯚ ﺋــەم ﻧﺎوﭼەﯾــەی ﺟﯿﻬــﺎن .ڕووﺳــﯿﺎ واڵﺗێﻜــﯽ ﻫەﻣﯿﺸــەﯾﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿــە و ڕﻛﺎﺑەرێﻜــﯽ ﮔــەورەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﺸــە. ﺋەﮔــەر ﺋــەم ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەﯾــەی ﻧێﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ و رووﺳــﯿﺎ ﻧﯿﮕەراﻧــﯽ ﻻی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ دروﺳــﺖ ﺑــﻜﺎت ،ﺋــەوە دەﻛﺮێــﺖ واﺷــﻨﺘﯚن واز ﻟــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺷــەرﻣﻨﺎﻧەی ﺧﯚی ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﻫەرێــﻢ ﺑﻬێﻨێﺖ و ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟــە ﻛــﻮرد ﺑــﻜﺎت. ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺑــﺎش دەزاﻧﻦ ﮔەﻟﯽ ﻛــﻮرد ﯾەﻛێﻜــە ﻟــە ﻫﺎوﭘەﯾامﻧە دەﮔﻤەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﺘامﻧەﭘێﻜــﺮاوە واڵﺗەﻛەﯾــﺎن ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛــەدا .ﻛەواﺗــە ﺋــەم ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــە ﺑەﻫێــﺰە ﻟەﮔــەڵ ڕووﺳــﯿﺎ ﻟــە ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﻛــﻮردا ﺗەواو دەﺑێﺖ.
ﭘەﻛەﻛەﺑەﺳەرﺧﺴﺘﻨﯽﭘﺮۆﺳەیﺋﺎﺷﺘﯽﺧﯚﺷﺤﺎڵە؟
13
ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ ﭘﺮۆﺳەی ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎدا رۆڵﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛەم دەﻛﺎﺗەوە ﻫەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧــﯽ ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕــﯽ ڕاﺑﺮدوو ﺋــەوە ﭘﯿﺸــﺎن دەدەن ﻛــە ڕەﺟــەب ﺗەﯾــﺐ ﺋەردۆﻏﺎﻧــﯽ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دەﯾەوێــﺖ ﻛێﺸــەی ﻛــﻮردی واڵﺗەﻛــەی ﭼﺎرەﺳــەر ﺑــﻜﺎت .ﺋــەو ﭘﺮﺳــﯿﺎرەی دێﺘــە ﭘێﺸــەوە ﺋەوەﯾــە ﺋﺎﯾــﺎ ﭘەﻛەﻛــە ﺗــﺎ ﭼەﻧــﺪ دەﯾەوێــﺖ ﺑــە ﻫەﻣﺎﻫەﻧﮕــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺋەﻧﻘــەڕەدا ﺋــەو ﻛێﺸــەﯾە ﭼﺎرەﺳــەر ﺑــﻜﺎت ،ﻧەك ﺑــەو ﺟــﯚرەی ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺋــەم ﭘﺎرﺗــە دەﯾﺎﻧەوێﺖ. ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺋەﯾﻠﻮوﻟــﯽ ڕاﺑﺮدوودا ڕەﺟــەب ﺗەﯾــﺐ ﺋەردۆﻏــﺎن ﭘﺎﻛێﺠێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ و ﺋــەو ﻧﮕــﯽ ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﭘﺎﻛێﺠــەش ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺧﺎڵــﯽ ﮔﺮ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸــەی ﻛــﻮرد ﻟەﺧــﯚ ﮔﺮﺗﺒــﻮو .ﻫەﻓﺘــەی ڕاﺑــﺮدووش ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ
ﭘــەروەری ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی ﮔــەورەی ﻛــﻮرد ﻟــە ﺷــﺎری ﺋﺎﻣــەدی ﺑﺎﻛــﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن .ﺋەردۆﻏــﺎن و ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﭘێﻜــەوە ﻟــە ﺋﺎﻣــەد ﻛــﯚ ﺑﻮوﻧــەوە و ﭘێﻜــەوەش ﺑەﺷــﺪارﯾﯿﺎن ﻟــە ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺑﯚﻧــەی ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﺳەرﺧﺴــﺘﻨﯽ ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎﺷــﺘﯽ ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎدا ﻛــﺮد. رۆژﻧﺎﻣــەی ﺗﻮدەﯾــﺰ زەﻣﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛــﯽ دەڵێــﺖ ،ﺑﺎﻧﮕﻬێﺸــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺑﯚ ﺋﺎﻣــەد و ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧــﯽ ﺋــەو ﺑﯚﻧﺎﻧــە ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــە ڕووداﻧــﯽ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛــﯽ ﮔەورەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎدا دەﻛەن. ﺑەﮔﻮێــﺮەی رۆژﻧﺎﻣەﻛــە ،ﺋــەو ﺑﯚﻧﺎﻧــە ﭘەﯾﺎﻣێــﻚ ﺑــﻮون ﻟەﻻﯾــەن ﺋەردۆﻏﺎﻧەوە ﺑــﯚ ﺋــەو ﻛــەس و ﻻﯾەﻧﺎﻧەی ﻛــە ﭘێﯿﺎن واﺑــﻮو ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻟــە ﺳەرﺧﺴــﺘﻨﯽ ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎﺷــﺘﯿﺪا ﺟــﺪی ﻧﯿﯿــە و ﻧﺎﺷــﻜﺮێﺖ ﺑﺎﻛــﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ژێﺮ
ﻛەم دەﺑێﺘەوە. ﺋــەو ﭘﺮﺳــﯿﺎرەی دێﺘە ﭘێﺸــەوە ﺋەوەﯾە ﺋﺎﯾــﺎ ﻛــەی ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎﺷــﺘﯽ دەﮔﺎﺗــە دواﯾﯿــﻦ ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ؟ ﺋﺎﺧــﺮ ﺋــەوەی ﻟــە ﻣــﺎوەی ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻣﺎﻧﮕــﯽ ڕاﺑــﺮدوودا ﺑﯿــرناوە ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳــﺖ، ﻛﺸــﺎﻧەوەی ژﻣﺎرەﯾــەك ﻟە ﺷــەڕواﻧﺎﻧﯽ
ﺑﻜﺎت ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻫــەر ﻫەﻧﮕﺎوێﻚ ﺑە ﺋﺎراﺳــﺘەی ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەی ﻛــﻮرد ﺑــە ﺑەرﻫەﻣــﯽ ﺧەﺑﺎﺗــﯽ ﺧــﯚی ﺑﺰاﻧێــﺖ .ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿــﺶ ﻟەﻻﯾــەن ﺧﯚﯾــەوە دەﯾەوێــﺖ ﺑــە ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ڕاﺑﮕەﯾەﻧێــﺖ ﻛــە ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎﺷــﺘﯽ ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟەﻻﯾــەن ﺋــەوەوە
ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ داد و ﮔەﺷەﭘێﺪانوﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ دەﻧﮓ ﺑەم ﭘﺎﻛێﺠە دەدەن ﺑﯚﯾە ڕەت ﻧﺎﻛﺮێﺘەوە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻓەرﻣــﯽ ﺋــەو ﭘﺎﻛێﺠــەی ڕەواﻧــەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ واڵﺗــەی ﻛــﺮد ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎران دەﻧﮕــﯽ ﻟەﺳــەر ﺑــﺪەن .ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ 550ﻛﻮرﺳــﯿﯽ ﻫەﯾــە :ﭘﺎرﺗــﯽ داد و ﮔەﺷــەﭘێﺪان 326ﻛﻮرﺳــﯿﯽ ﻫەﯾــە، ﭘﺎرﺗــﯽ ﮔەﻟــﯽ ﻛﯚﻣــﺎری ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن 135ﻛﻮرﺳــﯿﯽ ﻫەﯾــە ،ﭘﺎرﺗــﯽ ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن 51ﻛﻮرﺳــﯿﯽ ﻫەﯾــە ،ﭘﺎرﺗــﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ ﻛــﻮردەﻛﺎن 29ﻛﻮرﺳــﯽ و ﺳــەرﺑەﺧﯚﻛﺎﻧﯿﺶ ﭼەﻧــﺪ ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛﯽ ﻛەﻣﯿــﺎن ﻫەﯾــە .ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧــﯽ ﭘﺎرﺗﯽ داد و ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ دەﺳــەاڵﺗﺪار و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧــﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ ﻛــﻮردەﻛﺎن دەﻧــﮓ ﺑــەم ﭘﺎﻛێﺠــە دەدەن ،ﺑﯚﯾــە ﺋــەم ﭘﺎﻛێﺠــە ڕەت ﻧﺎﻛﺮێﺘەوە. ﯾەﻛێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟــەو ﻫەﻧﮕﺎواﻧــەی ڕەﺟەب ﺗەﯾــﺐ ﺋەردۆﻏــﺎن ﻟــە ﻣــﺎوەی ﻛەﻣــﯽ ڕاﺑــﺮدوودا ﻫەڵﯿﮕﺮﺗــﻮوە ﭘێﺸــﻮازﯾﻜﺮدن ﺑــﻮو ﻟــە ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺷــﭭﺎن
ﻛﯚﻧﱰۆڵﯽﭘەﻛەﻛەدادەرﺑﻬێرنێﺖ. رۆژﻧﺎﻣــەی ﺗﻮدەﯾﺰ زەﻣﺎن ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧــﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻟە ﺋﺎﻣــەد ﺋەوەی ﭘﯿﺸــﺎن دا ﻛــە ﻟەﻣەوﭘــﺎش ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜــﯽ ﻧــﻮێ دەﺳــﺖ ﭘێــﺪەﻛﺎت ،ﺋەوﯾــﺶ ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯿە .ﺑﯚﯾە دەﺑێــﺖ ﻟەﻣەوﭘﺎش ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺧﯚﯾــﺎن ﺑــﯚ ﺧەﺑﺎﺗــﯽ ﻣەدەﻧــﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ ﺋﺎﻣــﺎدە ﺑﻜەن. ﺗﻮدەﯾــﺰ زەﻣــﺎن دەڵێــﺖ ﭘــێ ﻧﺎﭼێــﺖ ﭘەﻛەﻛــە ﺑەم ﭘﺮۆﺳــەﯾە زۆر ﺧﯚﺷــﺤﺎڵ ﺑێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺋــەو ﭘﺎرﺗە ﺗﺮﺳــﯽ ﺋەوەﯾــﺎن ﻫەﯾــە ﭘەﻛەﻛــە ﺋەو رۆڵ و ﭘێﮕــە ﺑەﻫێــﺰەی ﺧــﯚی ﻟــە ﺑﺎﻛــﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻟــە دەﺳــﺖ ﺑــﺪات ﻛــە ﻫەﯾەﺗــﯽ .ﭘﺎﺷــﺎﻧﯿﺶ، ﻛﺎﺗێــﻚ ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎﺷــﺘﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺑەدەﺳــﺖ ﻫێﻨــﺎ ﺋﯿــﱰ ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﭘﺎرﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﭘەﯾــﺪا دەﺑــﻦ و ڕﻛﺎﺑەراﯾەﺗــﯽ ﻟــە ﻧێــﻮان ﺋــەم ﭘﺎرﺗــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎﻧەدا ﭘەﯾــﺪا دەﺑێــﺖ .داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﭼەﻧــﺪ ﭘﺎرﺗێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﺶ واﺗــﺎی ﺋــەوە دەﮔەﯾەﻧێــﺖ دەﻧــﮓ و رۆڵــﯽ ﭘەﻛەﻛە
ﭘەﻛەﻛــە ﺑــﯚ ﺑەرزاﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻗەﻧﺪﯾــﻞ، ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﭘﺎﻛێﺠــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ ﺑــﻮوە .واﺗە ﻫێﺸــﺘﺎ ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎﺷــﺘﯽ دوورە ﻟــە ﮔەﯾﺸــنت ﺑــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ .ﭘەﻛەﻛــە داوا ﻟە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دەﻛﺎت ﻟــە ﺳەرﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺋــەم ﭘﺮۆﺳــەﯾەدا ﭘەﻟــە ﺑﻜــەن ،ﺑــەاڵم ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻧﺎﺗﻮاﻧێــﺖ ﭘەﻟــە ﺑــﻜﺎت- ﺋــەوەش ﺑەﻫــﯚی ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿەﻛﺎن و ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺳــﺎڵﯽ داﻫﺎﺗــﻮوەوە .ﺗﻮدەﯾــﺰ زەﻣــﺎن دەڵێــﺖ ،ﭘەﻛەﻛــە دەﯾەوێــﺖ ﻓﺸــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ﺳــەر ﺋەﻧﻘــەڕە زﯾﺎﺗﺮ
ﺋەﻧﺠــﺎم دەدرێــﺖ .ﺋەم دەﺳــﺘﻜەوﺗەی ﺣﻜﻮوﻣــەت دەﺑێﺘــە ﻫــﯚی ﺋــەوەی ﭘﺎرﺗــﯽ داد و ﮔەﺷــەﭘێﺪان ﺑﺘﻮاﻧێــﺖ ﻟــە ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺳــﺎڵﯽ داﻫﺎﺗــﻮودا ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﮔــەورە ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﻬێﻨێــﺖ .رۆژﻧﺎﻣــە ﺗﻮرﻛﯿﯿەﻛــە ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ ،ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ داد و ﮔەﺷــەﭘێﺪان ﻟــە ﻫەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺳــﺎڵﯽ داﻫﺎﺗــﻮوی ﺗﻮرﻛﯿــﺎدا ﻣﺘامﻧەﯾەﻛــﯽ ﮔــەورە دەداﺗــە ﺋەردۆﻏــﺎن و ﻫﺎﻧــﯽ دەدات ﺑــﯚ ﺋــەوەی زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﺟــﺎران ﻫــەوڵ ﺑــﯚ ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸــەی ﻛﻮردی واڵﺗەﻛەی ﺑﺪات.
ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﻧێﻮان ﻫەوﻟێﺮ و ﺋەﻧﻜەرە ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻟە ﻫەرێﻤﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﻛﺮد ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣــەی ﺑــﻮاری وزەی ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑــﻮوە ﻫــﯚی ﺑەﻫێﺰﻛﺮدﻧــﯽ ﭘێﮕــەی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و زﯾﺎدﺑﻮوﻧــﯽ ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﺋــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧــەی ﻟە ﻛەرﺗــﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻫەرێﻤﺪا ﻛﺎری وەﺑەرﻫێﻨﺎن دەﻛەن. ﺷــێﺮی ﻛێڵــﯽ ﯾەﻛێﻜــە ﻟە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﮔﺎزﭘــﺮۆم ﻧەﻓﺘﯽ ڕووﺳــﯽ و دەڵێــﺖ ،ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣــەی وزەی ﻧێﻮان ﻫەوﻟێــﺮ و ﺋەﻧﻘــەڕە و داﻧﺎﻧــﯽ ﺑﯚڕﯾــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻧێــﻮان ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ڕووداوی ﻣێﮋووﯾﯿــﻦ. ﺋــەو ﺑەرﭘﺮﺳــە ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮد ﭘــﺎش ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﻛــە واژۆﻛﺮدﻧــﯽ ﮔﺎزﭘــﺮۆم ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻟە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﻛــﺮدووە .ﮔﺎزﭘــﺮۆم ﻧەﻓــﺖ ﻧﺰﯾﻜــەی ﺳــﺎڵێﻜە ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻛﺎری وەﺑەرﻫێﻨــﺎن دەﻛﺎت و ﺷــێﺮی ﻛێڵﯿــﺶ دەڵێــﺖ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛــەی
ﻟــە ﭼەﻧــﺪ ﻛێڵﮕەﯾەﻛــﯽ ﻧــەوت ﻟــە ﻫەڵەﺑﺠــە و ﺳێﻮەﺳــﺎن دەﺳــﺘﯽ ﺑــە دەرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﻧــەوت ﻛــﺮدووە .ﻧﺎوﺑــﺮاو ﺋەوەﺷــﯽ ڕوون ﻛــﺮدەوە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺑــﻮاری ﻧەوﺗــەوە ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ زۆر دەوڵەﻣەﻧــﺪە، ﻫەرﺑﯚﯾــەش داﻫﺎﺗﻮوﯾەﻛــﯽ ﮔــەش و ﭘــڕ ﻟــە ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﭼﺎوەڕێــﯽ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛﺎت. ﮔﺎزﭘــﺮۆم ﻧەﻓﺖ ﯾەﻛێﻜە ﻟــە ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺟﯿﻬــﺎن ﻟــە ﺑــﻮاری ﻧەوﺗــﺪا و ﭘێﻮەﻧــﺪی ڕاﺳﺘەوﺧﯚﯾﺸــﯽ ﺑە ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ڕووﺳﯿﺎوە ﻫەﯾە. ﯾەﻛێﻜــﯽ ﺗﺮ ﻟــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧــەی ﺑﻮاری ﻧــەوت ﻟە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻛﺎری وەﺑەرﻫێﻨــﺎن دەﻛﺎت ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﻣەﯾﺮﺳــﻜە .ﺋــﺎدەم ﻧﯿﻮﺗﻦ ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﺑﺎاڵی ﺋــەم ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﯾە و ﺑە ﺋﺎژاﻧﺴــﯽ ﻫەواڵــﯽ ﺋەﻧﺎدۆڵــﯽ ﺗﻮرﻛــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺑــﻮاری ﻧەوﺗــەوە زۆر دەوڵەﻣەﻧــﺪە .ﻫﺎرﯾﻜﺎری
ﺳــﱰاﺗﯿﮋﯾﯽ ﻧێــﻮان ﻫەوﻟێــﺮ و ﺋەﻧﻘــەڕەش ﻫەﻧﮕﺎوێﻜــﯽ زۆر ﮔەورەﯾە ﻟــە ﺑەرەوﭘێﺸــﱪدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا .ﺋێﻤــە ﺑڕﯾﺎرﻣــﺎن داوە ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﺧﯚﻣــﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﺑﻜەﯾــﻦ و ﺑــە داﻫﺎﺗــﻮوی ﻫەرێﻤﯿــﺶ زۆر ﮔەﺷــﺒﯿﻨﯿﻦ“. ﺋــﺎدەم ﻧﯿﻮﺗــﻦ ﺋەوەﺷــﯽ ﮔــﻮت ،ﻧەوت دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﺑﺒێﺘــە ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺳــەرەﻛﯽ ﺑﺎﺷــﱰﻛﺮدﻧﯽ ﺑــﻮاری
ﺑﮋێــﻮی ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤﯿــﺶ ﻟەم ﺑــﻮارەدا ﺳﯿﺎﺳــەﺗێﻜﯽ ڕاﺳﺖ ﭘەﯾڕەو دەﻛﺎت. ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی دی ﺋێــﻦ ﺋــﯚی ﻧەروﯾﺠﯿﺶ ﯾەﻛێﻜــﯽ ﺗﺮە ﻟــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﺑﯿﺎﻧﯿﯿﺎﻧەی ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻟــە ﺑــﻮاری ﻧەوﺗــﺪا ﻛﺎری وەﺑەرﻫێﻨــﺎن دەﻛﺎت. ﻣﻮﺳــەﭬەر ڕەﺣامﻧــﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﺑــﺎاڵی ﺋــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﯾــە و دەڵێــﺖ ”ﺋێﻤــە ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2005ﻫﺎﺗﯿﻨــە ﻧــﺎو
ﻫەرێﻤــەوە و ﺋێﺴــﺘﺎش دووەﻣﯿــﻦ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﮔەورەﯾــﻦ .ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵﯿﺸــﺪا دەﺳــﺖ دەﻛەﯾــﻦ ﺑــە داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯽ ﺑــﯚ ﺋــەو وێﺴــﺘﮕەﯾەی ﻛﺎرەﺑــﺎ ﻛــە ﻟــە دﻫــﯚك دادەﻣەزرێــﺖ“ .ﻧﺎوﺑــﺮاو ﮔﻮﺗــﯽ ﺗﺎﻛــﻮ ﭘێﻨــﺞ ﺳــﺎڵ ﭘێــﺶ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺑــﻮاری ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﻧەوﺗەوە ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﻧەﻧــﺎﴎاو ﺑــﻮو ،ﺑــەاڵم ﺋێﺴــﺘﺎ ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ ﻫەرێــﻢ ﻟــەم ﺑــﻮارەدا ﻟە ﺳەراﻧﺴــەری
ﺟﯿﻬﺎﻧﺪا دەﻧﮕﯽ داوەﺗەوە. ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﻫێﺴــﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﯿــﺶ ﻟــە 2010وە ﻫﺎﺗﻮوەﺗە ﻧــﺎو ﻫەرێﻢ ﺳــﺎڵﯽ 2010وە و ﻛﺎری وەﺑەرﻫێﻨــﺎن ﻟــە ﻛەرﺗــﯽ ﻧەوﺗــﺪا دەﻛﺎت .ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﺑــﺎاڵی ﺋەم ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾــە ڕاﯾﮕەﯾﺎﻧﺪ ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﴎوﺷــﺘﯽ ﭼەﻧــﺪ رۆژێــﻚ ﭘێﺶ ﺋێﺴــﺘﺎی ﻫەوﻟێــﺮ ڕووﻧﯽ ﻛــﺮدەوە ﻛــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺑــﻮاری ﻧەوﺗــەوە ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ زۆر دەوڵەﻣەﻧــﺪە و ﺋێﺴــﺘﺎش ﺟﯿﻬــﺎن ﺑﺎﯾــەخ ﺑــەم ﻫەرێﻤــە دەدات .ﺋــەو ﺑەرﭘﺮﺳــە ﮔﻮﺗــﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣــەی ﺑــﻮاری وزەی ﻧێــﻮان ﻫەوﻟێــﺮ و ﻧﮕــە و ﺑەﻫﯚﯾــەوە ﮔﺮﻧﮕــە ﺋەﻧﻘــەڕەش زۆر ﮔﺮ ﻧەوﺗــﯽ زۆری ﺋــەم ﻫەرێﻤــە ڕەواﻧــەی ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ دەرەوە دەﻛﺮێﺖ. ﻧﮕﯿﯿــەوە ﮔﺮﻧﮕﯿﯿــەوە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺟﯿﻬﺎﻧﯿــﺶ ﺑــە ﮔﺮ ﺑﺎﺳــﯿﺎن ﻟــەم رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﯾــە ﻛــﺮد .رۆژﻧﺎﻣــەی ”ﻧﯿﻮﯾــﯚرك ﺗﺎﯾﻤــﺰ“ی ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ،
ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﻛــەی ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﮔەورەﯾــە و ﻫﺎوﺳــەﻧﮕﯽ ﻫێــﺰی ﻧﺎوﭼەﻛــەش ﺑــە ﺗــەواوی دەﮔﯚڕێــﺖ .رۆژﻧﺎﻣــەی ﻋــەرەب ﻧﯿــﻮزی ﺳــﻌﻮودﯾﺶ دەڵێــﺖ ﻧــەوت ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻟــە ﺳــەر ﭘێﻮەﻧﺪی ﻧێــﻮان ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺟﯿﻬﺎن ﻫەﯾــە ،ﺑﯚﯾە ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺳــﻮود ﻟە ﻧــەوت وەرﺑﮕﺮێﺖ ﺑــﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺑەدەﺳــﺘﻬێﻨﺎﻧﯽ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻟــە ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن. ﻣﺎڵﭙــەڕی ﺋﯚﯾــﻞ ﭘﺮاﯾﺴــﯿﺶ دەڵێــﺖ ﺑەﻏــﺪا ﻧﺎﺗﻮاﻧێــﺖ ﺷﻜﺴــﺖ ﺑــە ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣــەی وزەی ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑﻬێﻨێــﺖ ،ﺑﯚﯾــە ﺑﺎﺷــﱰ واﯾــە ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﻟێ ﺑﻜﺎت.
14
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ژﻣﺎرە ) ، (26ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 12/ 11 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻫﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
ﺟﯿﮫﺎن ﻟ ﭘﺮﺳی
ﻣﺎﻧﺪﻼدا
ﻫەواڵــﯽ ﻛﯚﭼــﯽ دواﯾــﯽ ﻣﺎدﯾﺒــﺎ ﻟــە ﻛﺎﺗﮋﻣێــﺮ ﻧــﯚی ﺷــەوی ﭘێﻨﺠﺸــەﻣەی راﺑــﺮدوو ﺑــاڵو ﻛﺮاﯾــەوە ،زۆرﺑــەی واڵﺗﺎﻧــﯽ ﺟﯿﻬــﺎن وەك ﭘــﺎش ﺋــەوەی ﻫەواڵــﯽ رێﺰﮔﺮﺗﻨێــﻚ ﻟــە رۆﺣــﯽ ﯾەﻛــەم ﺳــەرﻛﯚﻣﺎری رەﺷﭙێﺴــﺘﯽ ﺋەﻓﺮﯾﻘــﺎی ﺑﺎﺷــﻮور ﺋﺎاڵﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑــە ﻧﯿﻮەﻫەڵﻜــﺮاوی وەك ﻧﯿﺸــﺎﻧەﯾەك ﺑــﯚ ﻏەﻣﺒﺎرﺑﻮوﻧــﯽ واڵﺗەﻛەﯾﺎن ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﺋەو ﭘﯿﺎوە ﻣەزﻧە ﻫێﺸﺘەوە.
ھوﻟﺮ /وﺷ
ﻧﯿﻠﺴــﯚن ﻣﺎﻧﺪێــﻼ ﻛــە ﻟــە ﺋەﻓﺮﯾﻘﺎ زﯾﺎﺗــﺮ ﺑــە ﻣﺎدﯾﺒــﺎ ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــﯽ ﻫەﯾە ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1918ﻟــە ﮔﻮﻧﺪێﻜــﯽ ﺑﭽﻮوﻛــﯽ ﺋەﻓﺮﯾﻘــﺎی ﺑﺎﺷــﻮور ﺑەﻧــﺎوی داﻣﺎﻏــە ﻟــە داﯾــﻚ ﺑــﻮوە و ﻧــﺎوی راﺳــﺘەﻗﯿﻨەی ”ﺧﻮﻟــﯽ ﺳﺎﺳــﺎ دادﻟﯿــﺐ ﻫﻮﻧﮕﺎ“ﯾــە، ﺑەﻫــﯚی ﺋــەوەی ﺑﺎوﻛــﯽ ﺳــەرۆك ﻫــﯚزی ﻣﺎدﯾﺒــﺎ ﺑــﻮو ﻟــە ﺋەﻓﺮﯾﻘــﺎ ﺑــە ﻣﺎدﯾﺒــﺎ ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــﯽ دەرﻛــﺮدووە و ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾەﻛﯽ ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ ﻣﺎدﯾﺒــﺎ ،ﻧــﺎوی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﻧﯿﻠﺴــﯚن ﻣﺎﻧﺪێﻼی ﺑﯚ ﻫەڵﺒﮋاردووە. ﻣﺎدﯾﺒــﺎ وەك ﻟــە ﺑﯿﺮەوەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺪا ﻟــە ”رێــﮕﺎی ﺗﻮوﺷــﯿﯽ ﺋــﺎزادی“ دەﯾﮕێڕێﺘــەوە ،ژﯾﺎﻧێﻜــﯽ ﺋەﺳــﺘەم و ﭘــڕ ﺋــﺎزاری ﺑــەڕێ ﻛــﺮدووە و ﻫــەر ﻟــە ﺗەﻣەﻧــﯽ 9ﺳــﺎڵﯿﯿەوە ﺑەﻫــﯚی ﻟەدەﺳــﺘﺪاﻧﯽ ﺑﺎوﻛــﯽ ﺑﻨەﻣﺎڵــەی ﺑەﺟــێ دەﻫێڵێــﺖ و داﯾﻜــﯽ رادەﺳــﺘﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫــﯚزی ﺗﯿﻤﺒــﯚی دەﻛﺎت ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺑەﺧێــﻮی ﺑــﻜﺎت ﻛــە ﻫﺎوڕێﯽ ﻧﺰﯾﻜﯽ ﺑﺎوﻛﯽ ﺑﻮوە. ﺳــەرەﺗﺎی ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻣﺎﻧﺪێــﻼ دەﮔەڕێﺘــەوە ﺑــﯚ ﺳــﺎڵﯽ 1943ﻛــە دەﺑێﺘــە ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺣﺰﺑــﯽ ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﺋەﻓﺮﯾﻘــﺎ ،دواﺗﺮ دەﺑێﺖ ﺑە ﺳــەرۆك و داﻣەزرێﻨــەری ﻟﻘــﯽ ﮔەﻧﺠﺎﻧــﯽ ﺋــەم ﺣﺰﺑــە .ﺋــەوە زۆر ﻧﺎﺧﺎﯾەﻧێﺖ و ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1956ﺗﯚﻣەﺗــﯽ ﻧﺎﭘﺎﻛــﯽ دەﺧﺮێﺘــە ﭘــﺎڵ ﻣﺎدﯾﺒــﺎ و 155ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺗــﺮی ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﺋەﻓﺮﯾﻘــﺎ ،ﺑــەاڵم ﭘــﺎش ﭼــﻮار ﺳــﺎڵ دادﮔﺎﯾﯿﻜــﺮدن ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﺪا ﻟــەم ﺗﺎواﻧــە ﺑێﺒــەری دەﻛﺮێﺖ. 1960دا ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1960دا ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﺋەﻓﺮﯾﻘــﺎ ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ﯾﺎﺳــﺎغ ﻛــﺮا و ﻣﺎﻧﺪێﻼ و ﺳــەرﺟەم ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەم ﺣﺰﺑــە ﺑــە ﻧﻬێﻨــﯽ درێﮋەﯾﺎن ﺑــە ﭼﺎﻻﻛﯿﯿــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن دا ،ﻟــە ﻫەﻣــﺎن ﺳــﺎڵﺪا ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﺋەﻓﺮﯾﻘــﺎ ﺑەﻫــﯚی ﺗەﻗەﻛــﺮدن ﻟــە ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪەران 69ﻫﺎواڵﺗﯿــﯽ رەﺷﭙێﺴــﺘﯽ ﻛﻮﺷــﺖ و ﺑﻮوە ﻫﯚی ﺋــەوەی ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿــەﻛﺎن ﻟــە دژی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺋﺎﭘﺎڕﺗﺎﯾــﺪ زﯾﺎﺗــﺮ ﭘەرە ﺑﺴﺘێﻨێﺖ. ﻫــەر ﺋــەو رووداوە وای ﻛــﺮد، ﺣﺰﺑــﯽ ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﺋەﻓﺮﯾﻘــﺎ ﻛــە ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯿﺨﻮاز و ﻧﺎﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋ ﺑــﻮو ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺑــە ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺧــﯚی ﺑﻬێﻨێــﺖ و ﻟەوێــﻮە ﺧەﺑﺎﺗــﯽ ﻧﯿﻠﺴــﯚن ﻣﺎﻧﺪێﻼ ﻛــە ﺋــەوﻛﺎت ﺟێﮕــﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەم ﺣﺰﺑە ﺑﻮو دەﺳﺘﯽ ﭘێﻜﺮد. ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﺪا ﻣﺎدﯾﺒــﺎ ﺑــە ﺗﺎواﻧــﯽ ﮔێﺮەﺷــێﻮێﻨﯽ و ﻫەوڵــﺪان ﺑــﯚ روﺧﺎﻧﺪﻧــﯽ رژێــﻢ ﻟــە رێﮕــەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿــەوە ،دەﺳﺘﺒەﺳــەر ﻛــﺮا و ﺧﺮاﯾــە ﺑەﻧﺪﯾﺨﺎﻧــەوە .ﺋــەو ﭘﺎرێــﺰەری ﻧەﮔــﺮت و ﺧــﯚی
ﺑــﻮو ﺑــە ﺑەرﮔﺮﯾــﻜﺎری ﻛەﯾﺴــەﻛەی ﺧــﯚی ﻟــە دادﮔﺎ و ﺋــەو دەرﻓەﺗــەی ﻗﯚﺳــﺘەوە ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺑەرﮔــﺮی ﻟــە ﺑﯿﺮوﺑﺎوەڕەﻛﺎﻧــﯽ ﺧــﯚی ﺳــەﺑﺎرەت ﺑە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ و ﯾەﻛﺴــﺎﻧﯽ و ﺋــﺎزادی ﺑــﻜﺎت .ﻣﺎﻧﺪێــﻼ ﻟــەو دادﮔﺎﯾﯿﻜﺮدﻧەدا ﮔﻮﺗــﯽ ”ﺧەوﻧــﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛــﯽ ﺋﺎزاد و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿــﻚ ﻻی ﻣــﻦ ﺷــﺎﯾﺎﻧﯽ رێﺰ و ﺑەﻫﺎﯾەﻛــﯽ زۆرە و ﺋﺎواﺗــﻢ ﺋەوەﯾــە ﻫەﻣــﻮو ﻣﺮۆﭬــەﻛﺎن ﺑەﯾەﻛــەوە و ﺑــە دەرﻓــەت و ﺑەﻫﺎﯾەﻛــﯽ ﯾەﻛﺴــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﯾەﻛــﺪا ﺑﮋﯾــﻦ ،ﺋــەوە ﺋﺎواﺗێﻜە ﻛــە ﺑــﯚ ﺑەدﯾﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﺋﺎﻣــﺎدەم ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﯽ ﻟەﺳــەر داﺑﻨێﻢ“ .ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪا زﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺳــﺎڵﯽ 1964ﻟەﻻﯾــەن دادﮔﺎی ﺋەﻓﺮﯾﻘــﺎوە زﯾﻨﺪاﻧــﯽ ﻫەﺗﺎﻫەﺗﺎﯾــﯽ ﺑەﺳــەردا ﺳــەﭘﺎ .دوو ﺳــﺎڵ ﭘــﺎش ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧــﯽ ﺳــﺰاﻛەی ﻟــە زﯾﻨﺪاﻧــﺪا ﻫەواڵــﯽ ﻛﯚﭼــﯽ دواﯾﯽ داﯾﻜــﯽ ﭘێﮕەﯾﺸــﺖ و ﺳــﺎڵێﻚ دواﺗــﺮ ﻫەواڵــﯽ ﻛﯚﭼــﯽ دواﯾــﯽ ﻛــﻮڕە ﮔەورەﻛــەی ﭘــێ درا ،ﺑــەاڵم ﺋﯿﺰﻧــﯽ ﺋەوەﯾــﺎن ﭘێ ﻧــەدا ﺗﺎ ﻟە ﭘﺮﺳــەی ﻫﯿﭻ ﻛﺎﻣﯿﺎﻧﺪا ﺑەﺷﺪاری ﺑﻜﺎت. ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1980ﺋﯚﻟﯿﭭــەر ﺗﺎﻣﺒــﯚی ﻫﺎوڕێــﯽ ﻣﺎﻧﺪێــﻼ ﻛــە ﻟــە ﻣەﻧﻔــﺎ دەژﯾــﺎ دەﺳــﺘﯽ ﻛــﺮد ﺑــە ﺧەﺑﺎﺗــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﺑــﯚ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــﯽ ﻣﺎﻧﺪێﻼ و ﻫــەر ﺋــەو ﻫەواڵﻧــەش واﯾﻜــﺮد ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﺳــﺰاﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺳــەر رژێﻤﯽ رەﮔەزﭘەرﺳــﺘﯽ ﺋەﻓﺮﯾﻘﺎ 1967ەوە دەﺳــﺘﯽ ﻛــە ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1967ەوە ﭘێﻜﺮدﺑــﻮو ﺗﻮﻧﺪﺗــﺮ ﺑــﻜﺎت و ﺳــﺰاﻛﺎن ﺗﻮاﻧﯿﯿــﺎن ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﺴــەﳌێﻨﻦ و ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1990ﺋێــﻒ دەﺑﻠﯿــﻮ دﯾﻜﻠﯚرﻛــﯽ ﺳــەرﻛﯚﻣﺎری ﺋەوﻛﺎﺗــﯽ ﺋەﻓﺮﯾﻘــﺎی ﺑﺎﺷــﻮور داﻧــﯽ ﺑــە ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﺒﻮوﻧﯽ ﺣﺰﺑــﯽ ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻧﺎﯾــەوە و ﻣﺎﻧﺪێــﻼ ﭘﺎش 27 ﺳــﺎڵ زﯾﻨﺪان ﺋــﺎزاد ﻛــﺮا و داﻧﻮﺳــﺘﺎن ﻟەﺳــەر ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻓﺮەڕەﻧﮕــﯽ و دﯾﻤﻮﻛــﺮات دەﺳــﺘﯽ ﭘێﻜﺮد. ﻣﺎﻧﺪێــﻼ ﺳــێ ﺳــﺎڵ ﭘــﺎش ﺋﺎزادﺑﻮوﻧﯽ ﻟــە زﯾﻨــﺪان ﺑــە ﻫﺎوﺑەﺷــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺋێــﻒ داﺑﻠﯿــﻮ دﯾﻜﻠــﯚرك ﺧەاڵﺗــﯽ ﻫەر ﻧﯚﺑڵــﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯿﯿﺎن ﭘــێ ﺑەﺧــﴩا ،ر ﭘێﻨــﺞ ﻣﺎﻧــﮓ دوای ﺋــەم ﺧەاڵﺗــە ﺑــﯚ ﯾەﻛەﻣﺠــﺎر ﻟــە ﻣێــﮋووی ﺋەﻓﺮﯾﻘــﺎی ﺑﺎﺷــﻮوردا ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن ﺑــەدوور ﻟــە ﺋﯿﻨﺘﯿــامی رەﻧــﮓ و ﭘێﺴــﺖ ﻟــە ﻫەڵﺒﮋاردﻧێﻜــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﺪا ﺑەﺷــﺪارﯾﯿﺎن ﻛــﺮد و ﻣﺎﻧﺪێﻼﯾــﺎن وەك ﺳەرﻛﯚﻣﺎری واڵﺗەﻛەﯾﺎن ﻫەڵﺒﮋارد. ﭘــﺎش ﺗەواوﺑﻮوﻧــﯽ ﻣــﺎوەی ﺳــەرﻛﯚﻣﺎری و ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﺒﻮوﻧﯽ 89ﯾەﻣﯿــﻦ ﺳــﺎڵﯿﺎدی ﻣﺎﻧﺪێــﻼ ﻟــە 89 ﻛﯚﻣەڵــەی ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯿــﺪا، ”ﻣەزﻧــەﻛﺎن“ی داﻣەزراﻧــﺪ ﻛــە ﭘێﻜﻬﺎﺗــﻮون ﻟــە ﮔﺮووﭘێــﻚ ﻟــە ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﻬــﺎن ﻛــە ﺑــﯚ ﺗەﻧﮕــﮋەﻛﺎن ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧــەوەی ﻟــە ﺟﯿﻬﺎﻧــﺪا ﺋەزﻣﻮوﻧەﻛﺎﻧﯿــﺎن دەﺧەﻧــە ﮔــەڕ ﺑــﯚ ﭘێﺪاﻧــﯽ راوێــﮋ و ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎرﯾﻜﺮدن.
ﯾــەك ﻟــە ﮔﺮﻧﮕﱰﯾــﻦ و ﺑــە ﺑەﻫﺎﺗﺮﯾﻦ ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﻣﺎﻧﺪێــﻼ ﻟــەم ﺳــﺎاڵﻧەی دواﯾﯿــﺪا ﻟە ﺋەﭘﺮﯾﻠﯽ ﺳــﺎڵﯽ 2005ﺑــﻮو ﻛــە ﻟەﮔــەڵ ﻣەرﮔــﯽ ﻣﺎﻛﮕﺎﺗــﯚی ﻛﻮڕﯾﺪا ﺑــﻮو .ﻟــە واڵﺗێﻜﺪا ﻛــە ﻗﺴــەﻛﺮدن ﻟەﺳــەر ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﺋﺎﯾــﺪز وەك ﻋەﯾﺒەﯾەﻛــﯽ ﮔــەورە واﺑــﻮو ،ﻧﯿﻠﺴــﯚن ﻣﺎﻧﺪێــﻼ راﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ، ﻛﻮڕەﻛــەی ﺑەﻫــﯚی ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﺋﺎﯾــﺪزەوە ﻛﯚﭼــﯽ دواﯾــﯽ ﻛــﺮدووە و داوای ﻟــە ﺧەڵﻜەﻛــەی ﻛــﺮد ﻟەﺳــەر ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﺋﺎﯾــﺪز ﺑێﺪەﻧــﮓ ﻧەﺑــﻦ و ﻗﺴــەی ﻟەﺳــەر ﺑﻜــەن ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻗﺴــەﻛﺮدن ﻟەﺑﺎرەﯾــەوە وەك ﺳــەرﺟەم ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽﺑﺒێﺘەوە. ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 18ی ﻫەﻣــﻮو 2009ﺑڕﯾﺎرﯾــﺪا 18/1ی ﺳــﺎڵێﻚ ﻛــە ﺑەراﺑــەرە ﻟەﮔــەڵ ﺳــﺎڵڕۆژی ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧــﯽ ﻧﯿﻠﺴــﯚن ﻣﺎﻧﺪێــﻼ ﺑــە رۆژی ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ ﻣﺎﻧﺪێــﻼ ﻧــﺎوزەد ﺑــﻜﺎت و وەك ﻧﯿﺸــﺎﻧەﯾەك ﺑﯚ ﺋــەم ﻣﺮۆﭬــە ﻣەزﻧــە ﺋەﻣــڕۆژەی ﺑــە رۆژی ﺷﺎدی و ﺟەژن ﻧﺎﺳﺎﻧﺪووە. دەﻧﮕﺪاﻧوەی ﺟﯿﮫﺎن ﻟ ﻛﯚﭼﯽ ﻣﺎﻧﺪﻼدا ﺳــەرەﻧﺠﺎم ﻟــە رۆژی ﭘێﻨﺠﺸــەﻣەی 9ی ﺷــەودا راﺑــﺮدوو ﻛﺎﺗﮋﻣێــﺮ ی ﻣﺎﻧﺪێــﻼ ﺑەﻫــﯚی ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەوە ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ ﺟێﻬێﺸــﺖ و ﻛﯚﭼــﯽ دواﯾــﯽ ﻛــﺮد .ﻟــە ﺳەراﻧﺴــەری ﺋــەم ﺟﯿﻬﺎﻧــەدا ﻛﺎرداﻧــەوەی ﺟﯿﺎﺟﯿــﺎ ﻟەﺳــەر ﻛﯚﭼــﯽ ﻣﺎﻧﺪێــﻼ ﺑــەدی ﻛﺮا و زۆرﺑــەی ﺳــەرﻛﺮدە و ﻓەﯾﻠەﺳــﻮوف و رووﻧﺎﻛﺒﯿــﺮ و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿە ﻧﺎﴎاوەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎ و ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋی ﺟﯿﻬــﺎن ،ﻣﺎﺗەﻣﯿﻨــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑــﯚ وەﺳــﺘﺎﻧﯽ دڵــە ﮔەورەﻛــەی ﻣﺎدﯾﺒــﺎ دەرﺑــڕی .ﺳــەرﺑﺎری ﺋــەوەی زۆرﺑەی واڵﺗﺎﻧــﯽ ﺟﯿﻬــﺎن و ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﺋەوروﭘﺎ و ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن ﺋﺎاڵﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑــە ﻧﯿﺸــﺎﻧەی ﻣﺎﺗەﻣﯿﻨــﯽ ﺑەﺷــێﻮەی ﻧﯿﻮەﻫەڵﻜــﺮاو ﻫێﺸــﺘەوە و ﻟــەم رێﮕەﯾــەوە ﻣﺎﺗەﻣﯿﻨﯽ ﺳەرﺗﺎﺳــەرﯾﯿﺎن راﮔەﯾﺎﻧﺪ. ﻣﯚن ،ﺳــەرۆﻛﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺑــﺎن ﻛــﯽ ﻣﯚن، ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن ﺳــەﺑﺎرەت ﺑــە ﻛﯚﭼــﯽ دواﯾــﯽ ﻣﺎﻧﺪێــﻼ دەڵــێ: ”ﻫﯿــﭻ ﻛــەس ﻟــەم ﺳــەردەﻣەدا ﻫێﻨــﺪەی ﻣﺎﻧﺪێــﻼ ﻫەوڵــﯽ ﻧــەدا ﺑــﯚ ﭘێﺸﺨﺴــﺘﻨﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن .ﺋــەو ژﯾﺎﻧــﯽ ﻟەﭘێﻨﺎو ەﻛــەی و ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧــﯽ ﺧەڵﻜەﻛــەی
ﺑﺧﺎك ﺳﭙﺎردﻧﯽ ﻣﺎﻧﺪﻼ
ﺳــەرﺟەم ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿــﺪا ﺑــەڕێ ﻛــﺮد و ﻟــە ﭘێﻨﺎوﯾــﺪا ﺑﺎﺟــﯽ زۆر ﮔەورەﺷــﯽ دا .ﻫەڵﻮێﺴــﺘە ﺑەﺟێﯿەﻛﺎﻧــﯽ و ﻫێﺰی ﺋەﺧﻼﻗــﯽ ﺋــەو ﻛــە ﺑﻨﺎﻏەداﻧــەری ﺋــەو ﻫەڵﻮێﺴــﺘﺎﻧەی ﺑــﻮون ،دەوری ﺳــەرەﻛﯿﯿﺎن ﻫەﺑــﻮو ﺑــﯚ ﻟەﻧﺎوداﻧــﯽ رژێﻤــﯽ ﺋﺎﭘﺎرﺗﺎﯾــﺪ ﻟــە ﺋەﻓﺮﯾﻘــﺎی ﺑﺎﺷﻮور“. ﺣﮑﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﮐﻮردﺳــﺘﺎن: ”ژﯾــﺎن و ﻫەڵﻮێﺴــﺖ و ﻛﺮدەوەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﺎﻧﺪێــﻼ ﺑﻮوەﺗــە ﺳــﯿﻤﺒﯚﻟێﻜﯽ ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ ﺑــﯚ ﮔﺸــﺖ ﺋﺎزادﯾﺨــﻮازان. ﺋــەم ﭘﯿــﺎوە ﻣەزﻧــە واﻧــەی ﺑەرﺧﻮدان و ﺋﺎﺷــﺘﯿﺨﻮازی و ﻣﺮۆﭬﺪۆﺳــﺘﯽ و دوورﻛەوﺗﻨەوەﯾــە ﻟــە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی ﺑــﯚ ﻫەﻣــﻮو ﻣﺮۆﭬێــﻚ .ﺑەﻧــﺎوی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳەرەﺧﯚﺷــﯽ ﻟەﻫەﻣــﻮو ﺋﺎﺷــﺘﯿﭙﺎرێﺰ و ﺋﺎزادﯾﺨﻮازاﻧــﯽ ﺟﯿﻬــﺎن دەﻛەﯾــﻦ .ﻣﺎﻧﺪێــﻼ ﭘێﮕەﯾەﻛــﯽ ﮔــەورەی ﻟەﻧێــﻮ دڵ و دەرووﻧــﯽ ﮔەﻟــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻫەﯾــە ﭼﻮﻧﻜــە ﮔەﻟــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ڕﯾﺰﺑەﻧــﺪی ﯾەﻛەﻣــﯽ ﺋــەم ﮔەﻻﻧەﯾە ﻛە ﺷــەﯾﺪای ﺋﺎزادﯾﯿــە و ﺑەدەﺳــﺖ ﺳــﺘەم و زۆردارﯾــﺪا ﻧەﻫﺎﻣەﺗﯿــﯽ زۆری ﺑﯿﻨﯿﻮە“. ﺋﯚﺑﺎﻣــﺎ دەڵێــﺖ ”دەﺳــﻜەوﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﺪێــﻼ ﻟــە ﺳــەرووی ﻫەﻣــﻮو ﺋــەو دەﺳــﻜەوﺗﺎﻧەﯾە ﻛــە ﻟــە ﻣﺮۆﭬێــﻚ ﭼــﺎوەڕێ دەﻛﺮێــﺖ .ﺋێﻤــە ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﻛﺎرﯾﮕەرﺗﺮﯾــﻦ و ﺑﻮێﺮﺗﺮﯾــﻦ و ﺑﺎﺷــﱰﯾﻦ ﻣﺮۆﭬەﻛﺎمنــﺎن ﻟەدەﺳــﺖ دا ﻛــە ﻟەﺳــەر ﺋــەم ﺟﯿﻬﺎﻧــەدا ﺑﻮوﻧﯽ ﻫەﺑــﻮو ،ﺋــەو ﺋﯿــﱰ ﭘەﯾﻮەﺳــﺖ ﻧﯿﯿــە ﺑــە ﺋێﻤــەوە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﭘەﯾﻮەﺳــﺘە ﺑــە ﺳەدەﻛﺎﻧەوە“. ﺟــﯚرج ﺑــﻮوش ”ﺳــەرۆك ﻣﺎﻧﺪێــﻼ ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎزادی و ﯾەﻛﺴــﺎﻧﯽ ﺳــەردەم ﺑﻮو .ﺋەو ﻫەﻣــﻮو ﺑﺎﺟەﻛﺎﻧــﯽ ﺑــە ﺳــﻨﮕﻔﺮاواﻧﯽ و ﻟێﺒﻮردەﯾﯿــەوە ﻗﺒــﻮوڵ ﻛــﺮد و ﻟــە ﺳــﻮێﻨﮕەی ﺋەزﻣﻮوﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەوەوە ﺟﯿﻬــﺎن ﺑــﻮو ﺑــە ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺟﻮاﻧﱰ و ﺑﺎﺷــﱰ .ﺑە ﺳﺎﻧﺎﯾﯽ ﻫەﺳــﺖ ﺑە ﻧەﻣﺎﻧﯽ ﺋــەو ﭘﯿــﺎوە ﺟﻮاﻧــە دەﻛﺮێــﺖ ،ﺑــەاڵم ﺑەرﻫــەم و ﺧﺰﻣەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻫەﻣﯿﺸــە ﻟەﺟﯿﻬﺎﻧﺪادەﻣێﻨێﺘەوە“. ﺟﯿﻤــﯽ ﻛﺎرﺗــەر ﺋەﻓﺮﯾﻘﺎی ﺑﺎﺷﻮور ﺋە
ﺋــەمم ﺟﯿﻬﺎﻧــە
رێﺒەرێﻜــﯽ ﮔەورەﯾــﺎن ﻟــە دەﺳــﺖ داوە .ﻋەﺷــﻘﯽ ﺋــەو ﺑــﯚ ﺋــﺎزادی و دادﭘــەروەری ﺑــﻮوە ﻫــﯚی دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻫﯿﻮاﯾەﻛــﯽ ﻧــﻮێ ﺑــﯚ ﻧــەوە ﭼەوﺳــﺎوەﻛﺎن ﻟــە ﺳــەرﺟەم ﺷــﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﻬــﺎن ،ﻫــەر ﺑەﻫــﯚی ﺋەوﯾﺸــەوە ﺑــﻮو ﻛــە ﺋەﻓﺮﯾﻘــﺎی ﺑﺎﺷــﻮور ﺋەﻣــڕۆ ﺑــﻮوە ﺑــە ﯾەﻛێﻚ ﻟە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯿە ﻫــەرە ﻧﺎﯾﺎﺑەﻛﺎﻧــﯽ ﺟﯿﻬﺎن“. ﺑﯿــﻞ ﻛﻠﯿﻨﺘــﯚن ”ﺋەﻣــڕۆ ﺟﯿﻬــﺎن ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﺑﺎﺷــﱰﯾﻦ رێﺒــەر و ﯾــەك ﻟــە ﺟﻮاﻧﱰﯾــﻦ ﻣﺮۆﭬەﻛﺎﻧــﯽ ﻟــە دەﺳــﺖ دا .ﻧــﺎوی ﻣﺎﻧﺪێــﻼ ﻟــە ﻣێــﮋوودا وەك ﭘﺎڵەواﻧــﯽ ﻛەراﻣەﺗــﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗــﯽ و ﺋــﺎزادی ،ﭘﺎڵەواﻧــﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯽ و ﺋﺎﺷــﺘﯿﺨﻮازی ﺗﯚﻣــﺎر دەﻛﺮێــﺖ .ﺋــەو ﻓێــﺮی ﻛﺮدﯾــﻦ ﻛــە ﻟێﺒﻮردەﯾــﯽ ﻫەﺳــﺘﻜﺮدن و ﮔەﯾﺸــﺘﻨە ﺑــە ﺋــﺎزادی ،ﻓێــﺮی ﻛﺮدﯾــﻦ ﻛــە دڵێﻜــﯽ ﻛــﺮاوە ﺑﺎﺷــﱰە ﻟــە ﻓﻜﺮێﻜــﯽ داﺧــﺮاو و ﻓێﺮﯾﺸــﯽ ﻛﺮدﯾــﻦ ﻛــە دەﺑــێ ﺳــەرﻛەوﺗﻨە راﺳــﺘەﻗﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎمنــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺋەواﻧﯿــﱰ داﺑــەش ﺑﻜەﯾﻦ“. ﭘﺮێــﺰ ،،ﺳــەرﻛﯚﻣﺎری ﺷــﯿﻤﯚن ﭘﺮێــﺰ ﺋﯿﴪاﯾــﻞ ”ﺟﯿﻬــﺎن ﺳــەرۆﻛێﻜﯽ ﻣەزﻧــﯽ ﻟە دەﺳــﺖ دا ،ﺳــەرۆﻛێﻚ ﻛە رێﭽﻜەی ﻣێﮋووی ﮔﯚڕی“. داﻻﯾــﯽ ﻻﻣــﺎ ،رێﺒــەری رۆﺣــﯽ ﺗﺒﺘﯿﯿــەﻛﺎن ﺧەﻣﺒــﺎری ﺧــﯚی ﺑــﯚ ﻛﯚﭼــﯽ ﻣﺎﻧﺪێــﻼ دەرﺑــڕی و راﯾﮕەﯾﺎﻧﺪ ”ﺟﯿﻬــﺎن رێﺒەرێﻜــﯽ ﻣەزﻧــﯽ ﻟــە دەﺳــﺖ داوە .ﻣﺎﻧﺪێــﻼ ﭘﯿﺎوێﻜــﯽ ﺋــﺎززا و ﭘﺎﺑەﻧــﺪ ﺑــﻮو ﺑــە ﺑﻨەﻣــﺎﻛﺎن، ﺋــﺎ
ﺋــەو ﻣﺮۆﭬێﻜــﯽ ﻣــەزن ﺑــﻮو .ﻣﻦ ﺑــﯚی دەﭘﺎڕێﻤــەوە و ﻟــە ﻧﺎﺧــەوە ﺳەرەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﺧــﯚم ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﺑﻨەﻣﺎڵەﻛــەی و ﺧەڵﻜﯽ ﺋەﻓﺮﯾﻘﺎی ﺑﺎﺷﻮور دەﻛەم“. ﻣﺎمنﻮﻫــﺎن ﺳــﯿﻨﮓ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻫﯿﻨــﺪ ”ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﮔــەورە ﭘﯿﺎوەﻛﺎﻧــﯽ ﺟﯿﻬــﺎن ﻛﯚﭼﯽ دواﯾــﯽ ﻛــﺮد ،ﻣەرﮔــﯽ ﻣﺎﻧﺪێــﻼ ﻫێﻨــﺪەی ﺋەﻓﺮﯾﻘــﺎی ﺑﺎﺷــﻮور ﺑــﯚ ﻫﯿﻨﺪﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑەﺋﺎزار ﺑــﻮو .ﺋەو ﻫﺎوﺑﯿــﺮی راﺳــﺘەﻗﯿﻨەی ﮔﺎﻧــﺪی ﺑﻮو“. وﻻدﯾﻤﯿــﺮ ﭘﻮﺗﯿــﻦ ”ﻣﺎﻧﺪێﻼ ﯾەك ﻟــە ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ ﺳﯿﺎﺳــەمتەداراﻧﯽ ﺟﯿﻬــﺎن ﺑــﻮو ﻛــە ﻫەرﮔﯿــﺰ ﻟــە ﺑﯿﺮ و ﺑﺎوەڕەﻛﺎﻧــﯽ ﺧــﯚی ﭘﺎﺷــﮕەز ﻧەﺑﻮوەوە“. ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻫﯿﻨﺪﺳــﺘﺎن ﻟــە ﻫەڵﻮێﺴــﺘێﻜﯽ ﺑێﻮێﻨــەدا ﺑــﯚ ﺳــەرۆﻛێﻜﯽ ﺑﯿﺎﻧــﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻨﯽ رۆژی ﻫەﯾﻨــﯽ وەك رێﺰﮔﺮﺗــﻦ ﻟــە رۆﺣــﯽ ﻣﺎﻧﺪێــﻼ دواﺧﺴــﺖ و دەوڵەﺗــﯽ ﻫﯿﻨﺪﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ 5رۆژی وەك ﻣﺎﺗەﻣﯿﻨــﯽ ﮔﺸــﺘﯽ راﮔەﯾﺎﻧــﺪ. ﻣﻬﺎمتــﺎ ﮔﺎﻧــﺪی ،رێﺒــەری ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﻫﯿﻨﺪﺳــﺘﺎن ﺳــﺎاڵﻧێﻚ ﻟــە ﺋەﻓﺮﯾﻘﺎ ژﯾــﺎوە و ﯾەﻛێﻚ ﺑﻮوە ﻟــە ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﻣەدەﻧــﯽ ﺋــەم واڵﺗە ﻛە ﻫــەروەك ﻣﺎﻧﺪێــﻼ ﺑﺎﺳــﯽ ﻟێــﺪەﻛﺎت ،ﮔﺎﻧﺪی ﯾەﻛێــﻚ ﺑــﻮوە ﻟــەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﺑە ﻗﻮوڵــﯽ ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻟەﺳــەر داﻧﺎوە و ﻫەﻣﯿﺸــە وەك منﻮوﻧەﯾــەك ﺑﻮوە ﺑﯚ ﺋەو.
زوﻣــﺎی ﺳــەرﻛﯚﻣﺎری ﺋەﻓﺮﯾﻘــﺎی ﺑﺎﺷــﻮور ﻟە ﻛﺎﺗــﯽ ﺑﺎﻧﮕێﺸــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺧەڵﻜــﺪا ﺑﯚ ﺑە ﺟﯿﻜــﻮب ز ﺎ ﻜ ﺧﺎﻛﺴــﭙﺎردﻧﯽ ﻣﺎﻧﺪێــﻼ ﮔﻮﺗــﯽ ”ﺋێﻤــە دەﺑــێ ﻟەﮔــەڵ ﭘﺮﺳــەﮔێڕاﻧﺪا ﮔﯚراﻧﯿــﺶ ﺑڵێﯿﻨــەوە، رەﻗــﺲ ﺑﻜەﯾــﻦ و ﻫــەر ﺷــﺘێﻜﯽ ﻟــە دەﺳــﺘامن ﺑێــﺖ ﺑــﯚ رێﺰﮔﺮﺗــﻦ ﻟــەو ﺷﯚڕﺷــﮕێڕە ﻫەڵﻜەوﺗەﯾە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺑﺪەﯾﻦ ،وەرن ﺑﺎ ﺑﯚ ﻣﺎدﯾﺒﺎ ﮔﯚراﻧﯽ ﺑڵێﯿﻦ“. 15رێﻮڕەﺳــﻤﯽ ﭘﺮﺳــەی ﻧەﺗەوەﯾﯽ 15/12 12/2013 ﺳﺳــەرﻛﯚﻣﺎری ﺋەﻓﺮﯾﻘــﺎی ﺑﺎﺷــﻮور راﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ ﻛــە 2013 ﺑـﺑــﯚ ﻧﺎﺷــﺘﻨﯽ ﻣﺎﻧﺪێــﻼ ﺑەڕێــﻮە دەﭼێــﺖ .ﺑڕﯾــﺎرە ﻣﺎﻧﺪێــﻼ ﻟــە ﮔﻮﻧﺪەﻛــەی ﺧﯚﯾــﺎن ،ﺋەو ﺷــﻮێﻨەی زۆرﺑــەی ﺳــەرۆﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﻬــﺎن ﺋﺎﻣﺎدەﯾــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن دەرﺑڕﯾــﻮە ﺑــﯚ ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدن ﻟــە رێﻮڕەﺳــﻤﯽ ﭘﺮﺳــەی ﻣﺎدﯾﺒــﺎ و ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەم واڵﺗــەش ﺋﺎﻣﺎدەﯾــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﭘێﺸــﺎن داوە ﺑــﯚ ﭘێﺸــﻮازﯾﻜﺮدن
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ژﻣﺎرە ) ، (26ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 12/ 11 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻟەﺳەر ﺳەدەﻣﯿﻦ ﺳﺎڵﯽ ﺑێﮕﺎﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺎﻟﺒێﺮ ﻛﺎﻣﯚ ﺋﺣﻤد ﺋﻣﺎﻧﯽ
ﺋــەم وێﻨەﯾــە ”ﮔﻮﺑەﻛﻠــﯽ ﺗەﭘە“ﯾــە ﻟــە ﺑﺎﻛــﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻣێــﮋووی ﺑــﯚ 10ﻫــەزار ﺳــﺎڵ ﻟەﻣەوﭘێــﺶ دەﮔەڕێﺘــەوە .رەﻧﮕــە ﯾەﻛەﻣﯿــﻦ ﭘەرﺳــﺘﮕﺎی دەﺳــﺘﻜﺮدی ﻣــﺮۆڤ ﺑێــﺖ ،ﻛێﺸــﯽ ﮔﺎﺑەردەﻛﺎﻧــﯽ دەﮔﺎﺗــە 20ﺗەن! ﻫﺎوﺷــێﻮەی ﻛﻮﻧــە ﻣێﺮووﻟە دروﺳــﺖ ﻛــﺮاوە ،واﺗﺎ ﺋــەم ﺑﯿﻨﺎﯾە ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻫﺎوار دەﻛﺎت” ،دەﺗەوێــﺖ ﻟــە ﻧﺎﺧــﻢ ﭼێــﮋ ﺑــەری؟ وا ﺑــە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﻧﯿﯿــە ،دەﺑێﺖ ﺑﺒﯿﺘە ﻧﺎﴎاوی ﺷﺎراوەی دەرووﻧﻢ“. وا ﺑﯿــﺮ ﺑﻜــەرەوە ﺋەﻣــە ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺑﯿﻨﺎ و ﺟێﮕــە ﭘەرﺳــﺘﯿﻨﯽ ﻣــﺮۆڤ ﺑێــﺖ، واﺗــﺎ ﯾەﻛەﻣﯿــﻦ ﺟێﮕەﯾەك ﻛــە ﻣﺮۆڤ ﺗﻮاﻧــﯽ ﺗێﯿــﺪا ﺑﺤەوێﺘــەوە ،ﯾﺎﻧــﯽ ﯾەﻛەﻣﯿــﻦ ﺟێــﮕﺎ ﻛــە ﻣــﺮۆڤ ﺗﻮاﻧــﯽ ﻟــەم رێﮕــەوە ﺋــەو ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿە ﻣەزﻧەی ﻧێــﻮان ﺧﯚی و ﴎوﺷــﺖ ﭘــڕ ﺑﻜﺎﺗەوە، ﺋــەو ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿە ﺗﺎرﯾــﻚ و ﻗﻮوڵــەی ﻧێﻮ زەﯾﻨــﯽ ﻣــﺮۆڤ ﻛــە ﺑــە درزێﻜــﯽ ﺑﭽﻮوﻛەوە دەﺳﺘﯽ ﭘێﻜﺮد. ورد ﺑڕواﻧــە ﻟــە دەرەوەی ﺋــەم ﭘەرﺳــﺘﮕﺎﯾە ﻫﯿــﭻ ﻧﯿﯿــە ﺑێﺠﮕــە ﻟــە ﴎوﺷــﺘێﻜﯽ دڕﻧــﺪە و ﻧﺎﻣﯚﻛــﺮاو ﺑــﯚ ﻣــﺮۆڤ .ﻟــە دوای درز ﻫەڵﮕﺮﺗﻨــﯽ زەﯾﻨــﯽ ﻣــﺮۆڤ ،ﴎوﺷــﺖ ﻟــەﻻی ﻣــﺮۆڤ ﺋﯿــﱰ ﻫەﻣــﺎن ﴎوﺷــﺘﯽ ﺋﺎﻣــﯚزا ﻣەﯾﻤﻮوﻧــﯽ ﻧەﺑــﻮو ،ﻟەﻣــە ﺑــەدواوە؛ ﴎوﺷــﺖ ﻟــە ڕواﻧﮕــەی ﻣﺮۆﭬــەوە ﺷــﺘێﻜﯽ ﻧﺎﻣــﯚ ﺑــﻮو ،ﭼﻮن رواﻧﯿــﻦ ﻟــە ﴎوﺷــﺖ ﺗێﻜﺌــﺎاڵ ﻟــە ﺑﯚﺳــە و ﺳــﯚزێﻜﯽ ﻫەراﺳــﺎﻧﻜەر ﻛــە ﻟــە درزە ﺑﭽﻮوﻛــەی ﻧێــﻮ ﻣێﺸــﻜﯿەوە ﻫەﻧﺎﺳــەی دەدا .واﺗــﺎ ﻟــە دەرەوەی ﺋــەم ﭘەرﺳــﺘﮕﺎﯾە ﻫﯿــﭻ ﺷــﺘێﻚ ﺑــﯚ ﻣــﺮۆڤ ﺑﻮوﻧــﯽ ﻧەﺑــﻮو ﺑێﺠﮕــە ﻟــە ﺑﯿــﺎوان! ﺑــەاڵم ﭘەرﺳــﺘﮕﺎﻛە وەك ﭘﻮازێــﻚ ﺋــەو درز و ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿەی ﻧێﻮان ﻣــﺮۆڤ و ﴎوﺷــﺘﯽ ﭘــڕ دەﻛــﺮدەوە و ﺳــﯚزە ﺳــﺎردەﻛە ﻛــە ﻛﺎری ﻟــە
ﺋێﺴــﻘﺎن دەﻛــﺮد ﺋﯿــﱰ ﻣەﺟﺎﻟــﯽ ﺳﯚزﻛﺮدﻧﯽ ﺑﯚ ﻧەدەﻣﺎﯾەوە. ﺧــﺎوەن ﭘەرﺳــﺘﮕەﻛە دەڵێــﺖ” :وەرە ﭼێﮋ وەرﺑﮕــﺮە ،ﺑەاڵم ﺋەﻣە ﻧﺎﻣﻮوﺳــە، دەﺑێــﺖ ﺑﺒﯽ ﺑــە ﺧﯚﯾــﯽ ،ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺑﺒــﯽ ﺑــە ﺧﯚﯾــﯽ دەﺑێــﺖ ﺗﺎواﻧەﻛەی ﺑﺪەﯾــﺖ“ ﻧﯿﺘﭽە ﻟــە ﻛﺘێﺒــﯽ ﻟەوﭘەڕی ﭼﺎﻛــە و ﺑﺎﺷــە ﺑــە وردی ﺑــﺎس ﻟــە ﺗــﺎوان دەﻛﺎت ،واﺗــﺎ ﺗــﺎوان ﻫەﻣــﺎن ﻧﺮﺧــﯽ ﻛڕﯾﻨــﯽ ﺷــﺘەﻛﺎن ﺑــﻮوە .ﻫەر ﺋێﺴــﺘﺎش ﻟــە ﻛﻮردەوارﯾــﺪا زۆرﺟــﺎر ﻛﺎﺗــﯽ ﻛڕﯾﻨــﯽ ﺷــﺘێﻚ ،دەڵێﯿــﻦ ﺗﺎواﻧەﻛــەی ﭼﯿﯿــە؟ ﯾــﺎن زۆر دوور ﻧەﻛەوﯾﻨــەوە ،ﺗــﺎ ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵ ﻟەﻣەوﺑەر ﺑەﺑــێ ﺷــﯿﺮواﯾﯽ ،واﺗﺎ ﺑەﺑێ ﺣﺴــﺎﺑﻜﺮدﻧﯽ ﻧﺮﺧــﯽ )ﭘــﺎرەی ﯾــﺎن ﺗﺎواﻧﯽ( ﺋــەو ﺷــﯿﺮەی )ﺧﻮاردەﻣەﻧﯽ و زۆر ﺷــﺘﯽ ﺗــﺮ ﺗــﺎ ﻛﭽە ﭘێﺪەﮔەﺷــﺖ( ﻛــە ﺑــەو ﻛﭽــە دراﺑــﻮو ،ﭘﯿــﺎو ﺑــﯚی ﻧەﺑــﻮو ﺑﺒێﺘە ﺧــﺎوەن ﺋەو ﺑەﻫەﺷــﺘە ﭘڕ ﻟﯿﻤﯚﯾەی ﻛە ﺗێﺪا دەﺣەواوە! ﻛەواﺗــە ﺑﯚﺷــﺎﯾﯽ ﻣــﺮۆڤ ﺑەراﻧﺒەر ﺑە ﴎوﺷــﺖ ﺗەﻧﻬﺎ ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿەﻛﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻧەﺑــﻮو ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿەﻛﯽ ﻗــﻮوڵ ﺑــﻮو ﻛــە ﻟــە دوای ﺧــﯚی ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺟﻮراوﺟــﯚری )ﭘەرﺳــﺘﮕﺎﻛﺎن( ﻫــﺎوردە داﻣەزراﻧــﺪن .ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿەﻛە ﻫــەر رۆژ ﮔەورەﺗــﺮ دەﺑــﻮوەوە و ﻣــﺮۆڤ دەﺑﻮو ﺗﺎواﻧێﻜــﯽ زﯾﺎﺗــﺮی ﺑــﯚ ﺑﺪات ،راﺳــﺘە ﻣــﺮۆڤ ﻟــە ﻧﺎﺧﯽ ﺋــەم ﭘەرﺳــﺘﮕﺎﯾەدا ﭘﻮازێﻜــﯽ ﺑــەﻛﺎری دەدۆزﯾﯿــەوە ﺗﺎ ﻟە درز و ﺑﯚﺷــﺎﯾﯽ ﻧێــﻮ ﻣێﺸــﻜﯽ ﺑﻜﻮﺗێﻚ و ﺋﺎراﻣــﯽ ﺑﻜﺎﺗــەوە ،ﺑــەاڵم ﺋەﻣــە ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﻣﺎﻟﯿﺨﯚﻟﯿﺎﻛــە )ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿەﻛە( ﻧەﺑــﻮو ،ﭼــﻮن ﻟــە ﻫەﻣــﺎن ﺣﺎڵــﺪا ﻛە ﻣــﺮۆڤ ﻟــە ﻛﻮﺗﺎﻧﯽ ﺋــەم ﭘﻮازە )ﺷــﺘە ﭘڕﻛەرەوەﻛــە( دەﺣــەواوە ،ﭘﻮازەﻛــە )ﭘڕﻛەرەوەﻛــە( درز و ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿەﻛەی زﯾﺎﺗﺮ و زﯾﺎﺗﺮ دەڕەواﻧﺪەوە!. دﯾــﻦ ﺑــﯚ ﺋــەم ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿە زەﺑەﻻﺣــە دﯾﺎردەﯾەﻛــﯽ ﺳــﺎدەی دۆزﯾﯿــەوە، ”ﻗەﻧﺎﻋــەت“ .ﻗەﻧﺎﻋــەت ﻟەﮔەڵ ﭼﯽ؟ ﻟەﮔــەڵ ﺋــەم ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿە ﺑێ ﺳــﻨﻮرە ﻛە رۆژ ﻟــە دوای رۆژ ﺋــﺎزارت دەدا ،واﺗــﺎ ﺗــﯚ ﺑە ﻫەﻣــﺎن ﺋﺎزاری ﻫەﻣﯿﺸــەﯾﯿەوە دامبﺮﻛــێ و ﺋەوەﻧــﺪە ﻟــەو ﭘــﻮازە دڵﺨﯚﺷــﻜەرە ﺣەﺳــێﻨەرەوە ﻣــەدە، ﺗــﺎ ﻧﺎﭼــﺎر ﻧەﺑﯿﺖ ﺑــﺎج و ﺗﺎواﻧــﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑــﺪەی ،دﯾــﺎردەی ”ﺗــﺎوان“ ﻟێــﺮەوە دەﺳﺘﯽﭘێﻜﺮد. وﺷــەی ”ﺗــﺎوان“ ﻟــە ﻛﻮردﯾــﺪا دوو ﻣﺎﻧــﺎی ﻫەﯾە ”ﺗــﺎوان و ﻓﺮﯾﺸــەﺑﻮون“ واﺗــﺎ ﺋــەو ﻣﺮۆﭬــەی وا رەدوی
ﭘڕﻛﺮدﻧــەوەی ﺋــەو ﺑﯚﺷــﺎﯾە ﻣەزﻧــەی ﻧێــﻮ ﻣێﺸــﻜﯽ دەﻛــەوت ،ﺧــﯚی ﻟــە ﺧﯚﯾــﺪا ﺑــێ ﺗــﺎوان ﺑــﻮو ،واﺗــﺎ ﺑﻮوﻧەوەرێﻜــﯽ داﻣﺎو و ﮔﯚﻧــﺎح ﺑﻮو ﻛە ﺋەﮔەر ﺑەدەﺳــﺘﯽ ﺧــﯚی ﺑﺒﻮواﯾــە ﺋﺎوا رەدوی ﺋــەو ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿە ﻧەدەﻛــەوت، ﺑــەاڵم ﭼــﯽ ﺑﻜﺎت ﻟــە ﺳــﯚز و ﻛﺰەﺑﺎی ﻧێــﻮ ﻧﺎﺧﯽ ﺋــەم ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿە ﻛــە ﺟەرگ و ﺋێﺴــﻘﺎﻧﯽ دەﺳــﻮوﺗﺎﻧﺪ؟! ﺋﺎﯾــﻦ ﻫﺎت ﺋــەم ﺑﻮوﻧــەوەرە ﺑــێ ﺗﺎواﻧــەی ﻛﺮد ﺑە ﮔﻮﻧﺎﺣــﻜﺎر ،واﺗــﺎ ﺋەﮔــەر ﺗــﯚ ﻧەﺗﻮاﻧﯽ ﺑــەر ﺑــە ﻧەﻓﺴــﯽ ﺧــﯚت ﺑﮕــﺮی ﺋﺎوا ﺗﺎواﻧﺒــﺎری و دەﺑێــﺖ ﺗﺎواﻧەﻛــەی ﺑﺪەﯾــﺖ ،ﺋﺎﯾــﻦ ﺗﺎواﻧــﯽ ﮔﻮاﺳــﺘەوە ﺑﯚ
ﺋــەم وێﻨــە ﻛﯚﻧــە دوو ﺷــﺘامن ﻟــە ﺑەردەﺳــﺘﺪاﯾە :ﯾەﻛــەم؛ ﺋﺎﺧــﯚ ﺑڵێــﯽ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە دوای ﻫــەزاران ﺳــﺎڵەوە ﺑﯚﺷــﺎﯾﯽ ﻧێــﻮان ﺋێﻤــە و ﴎوﺷــﺖ ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻗــﻮوڵ و ﺗﺎرﯾــﻚ و ﻫەراﺳــﺎﻧﻜەرە ﺑﻮوﺑێــﺖ ،ﻫەرﮔﯿــﺰ ﺑﯿــﺮت ﻛﺮدووەﺗــەوە ﺑﯚﭼــﯽ ﻣــﺮۆڤ رۆژ ﻟــە دوای رۆژ ﻟــە ﴎوﺷــﺖ دوور دەﻛەوێﺘــەوە و ﻟــە ﻫەﻣﺎن ﺣﺎڵﯿﺸــﺪا ﺑــەردەوام ﺑەﻫﯿــﻮای ﺑێــﺖ؟ ﻓﺮۆﯾــﺪ دەﯾﮕــﻮت” ،ﺳــێﻜﺲ ﺑــە ﻫێﺰﺗﺮﯾــﻦ ﻧەﻓﺴــﯽ ﻣﺮۆﭬــە و ﻟــە ﻫەﻣــﺎن ﺣﺎڵﺪا ﺳــەرﻛﻮﺗﻜﺮاوﺗﺮﯾﻦ ﻧەﻓﺴﯿﺸــﯿەﺗﯽ“. ﻫەﻣــﺎن ﺑﯚﺷــﺎﯾﯽ ﯾەﻛﺠــﺎر ﻗﻮوڵــﯽ
ﺗەﻣەﻧــﯽ ﻛﻮرمتــﺎن ﺑــﯚ ﭘڕﻛﺮدﻧــەوەی ﺋــەم ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿە ﺗەرﺧــﺎن ﺑﻜەﯾــﻦ، دواﻛەوﺗﻨــﯽ ﺗەﻣەﻧــﯽ ﻫﺎوﺳــﮕﯿﺮی ﺑــﯚ ﻧﺰﯾــﻚ 40ﺳــﺎڵ رێﺸــەی ﻟــەم ﺑﯚﺷﺎﯾﯿەداﯾە! دووەم؛ ﺑﯚﺷــﺎﯾﯽ ﻧێــﻮان ﻣــﺮۆڤ و ﴎوﺷــﺖ ﺑــە درێﮋاﯾــﯽ ﺋــەم ﻫــەزاران ﺳــﺎڵە ﺟﯚرەﻫــﺎ ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﻫﺎوﺷــێﻮەی ﺋــەم ﭘەرﺳــﺘﮕﺎ ﻛﯚﻧــەی ﺳــﺎز ﻛــﺮدووە .واﺗــﺎ ﻣــﺮۆڤ رۆژ ﻟــە دوای رۆژ ﻫەﺳــﺘﯽ ﻛــﺮدووە ﻛــە ﭘــﻮازە ﻧﻮێﯿەﻛــە ﺋﯿــﱰ دڵﻨﯿــﺎی ﻧــﺎﻛﺎت و رەدوی ﭘﻮازێﻜــﯽ ﻧﻮێــﱰ دەﻛەوێــﺖ ،ﯾﺎﻧــﯽ ﻫەﻣــﺎن ﺑﯿﺮۆﻛەی
ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿەﻛەی ﺑﯚﺷــﱰ ﻛﺮدووەﺗــەوە، ﺋەﻣــە ﺳــﺎﺗە وەﺧﺘێﻜــﯽ ﮔﺮﻧﮕــە، ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەم ﻫەڵــە ﻣەزﻧــە وا ﻟــەو ﭘﯿــﺮی ﻣەﯾﺨﺎﻧــە دەﻛﺎت ﺗــﺎ دﯾــﻮار و ﭼەﻧﺪﯾــﻦ دﯾــﻮاری ﺋەﺳــﺘەﻣﯽ ﺗــﺮ ﻟــە دەوری ﻧﺎﺧــﯽ ﭘەرﺳــﺘﮕﺎﻛەی ﺑﻜێﺸــێﺖ ﺗــﺎ ﺑێﮕﺎﻧــەﻛﺎن زەﻓــەری ﭘــێ ﻧەﺑــەن و زەرﺑــﯽ ﻟــێ ﻧــەدەن. ﺳــەرەﺗﺎی ﺑﺎﺟﺴــەﻧﺪن ،وﯾﺴــﺘﯽ ﻣﺎدی ﻧەﺑــﻮوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑــە ﭘێﭽەواﻧەوە ﺧﺎوەن ﭘەرەﺳــﺘﮕﺎﻛە ﺑﺎﺟﯽ دەﺳــەﻧﺪ ﺗــﺎ دڵﻨﯿــﺎ ﺑێــﺖ ﻣﺮۆﭬــە ﻧەﺧﯚﺷــەﻛە ﺑــﯚ ﺷــێﻮاﻧﺪن ﻧەﻫﺎﺗــﻮوە ،واﺗــﺎ ﺗەﻧﻬﺎ رێﮕــەی ﺧــﺎوەن ﻣەﯾﺨﺎﻧــە ﻛــە
ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ ﺗــﺮ ،واﺗــﺎ ﺗﺎواﻧﯽ ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻧﺮﺧــەوە )ﻧﺮﺧەﻛــەی( ﮔﻮاﺳــﺘەوە ﺑــﯚ دﯾﺎردەﯾەﻛــﯽ ﻣﺎﻟﯿﺨﯚﻟﯿﺎﯾــﯽ ﺑەﻧــﺎوی ﺗــﺎوان و ﮔﻮﻧــﺎح .راﺳــﺘﯽ ﺋەوەﯾــە ﻛە ﺧــﻮدی ﺋﺎﯾﻨﯿــﺶ ﭘﻮازێﻜــﯽ ﺗﺮی ﺳــﺎز ﻛــﺮد ﺗــﺎ ﺑــە دڵﻨﯿﺎﯾــﯽ ﺑــﮕﺎت ،ﺑــەاڵم ﻣﺎﻧﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺷــێﻮاﻧﺪ ،ﺷــێﻮاﻧﺪﻧێﻚ ﻛــە ﺗﺎ ﺋەﻣــڕۆ ﺑﺎﺟــﯽ دەدەﯾــﻦ .ﭘﻮازەﻛەی ﺋﺎﯾﻨﯿــﺶ زۆری ﻧەﺧﺎﯾﺎﻧــﺪ ﭼــﻮن ﺋەوﯾــﺶ ﻫــەر ﺑەﻫەﻣــﺎن ﺷــێﻮە ﻟەﮔــەڵ داﻛﻮﺗﺎﻧــﯽ دڵﻨﯿﺎﯾﯿــﺪا )ﺋﯿامﻧﺪا( ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿەﻛەی ﺑﯚﺷــﱰ دەﻛــﺮدەوە، ﻗﻮواڵﯾــﯽ ﺋﺎﯾــﻦ دەﮔﺎﺗــە ﻋﯿﺮﻓــﺎن و ﻋﯿﺮﻓﺎﻧﯿــﺶ ﺷــێﺨﯽ ﺳــەﻧﻌﺎن و ﺣــەﻻج و ﻣەوﻻﻧــﺎ .واﺗــﺎ ﻫەﻣــﺎن ﺑﻮوﻧەوەرە ﻛﯚﻧەﻛە ﻛە ﺑێ ﺗﺎواﻧە، ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋێﻤــە ﺑــە ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی
ﻧێــﻮان ﻣــﺮۆڤ و ﴎوﺷــﺖ ﻛە ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑــە ”ﺷــەرم“ ﻧــﺎوی دەﺑەﯾــﻦ ،ﺋەﮔەر ﺑەراﻧﺒەرەﻛەﻣــﺎن ﻣەﺣﺮەﻣﯿﺸــامن ﺑێــﺖ ﺋــﺎوا زۆر ﺋەﺳــﺘەﻣە راﺷــﻜﺎواﻧە ﺗەﻣەﻧــﺎی ﺧەوﺗﻨــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺑﻜەﯾــﻦ، زۆرﻛــەس ﭘێــﯽ واﯾــە ﻣﺮۆﭬــﯽ ﺋــەم ﺳــەردەﻣە زۆر زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﺑﺎﭘﯿﺮامنــﺎن ﻟــە ﺳــێﻜﺲ ﭼێــﮋ دەﺑــﺎت ،ﺑــەاڵم ﺑەﭘێﭽەواﻧــەوە ﺑﺎﭘﯿﺮامنــﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﭼێﮋﯾــﺎن ﺑــﺮدووە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻣﺮۆﭬــﯽ ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿەﻛەی ﻛەﻣــﱰ ﺑــﻮوە ،ﻛەواﺗــە زۆر زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﺋێﻤــە ﭼێــﮋی ﻟــە ﺳــێﻜﺲ و ﺗــﺮی ﻧەﻓﺴــﯿﺎﺗﯽ دەﺑﺮد .ﻛێﺸــە ﻗﻮرﺳــەﻛە ﻟێﺮەداﯾــە ﻛــە رۆژ ﻟــە دوای رۆژ ﺋــەم ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿە ﺑﯚﺷــﱰ دەﺑێﺘــەوە و ﺋێﻤەش ﻧﺎﭼﺎرﯾــﻦ ﻛﺎﺗێﻜــﯽ زۆر زﯾﺎﺗــﺮی
ژاك ﻻﻛﺎن ﻛــە دەﯾﮕــﻮت ﺋێﻤــە ﺧەﯾﺎڵێــﻚ ،ﺳــەوداﯾەﻛامن ﻟــە ﻟەزەت )ﭼێﮋﺑــﺮدن( ﻫەﯾــە ﻛــە ﻫەرﮔﯿــﺰ ﭘێﯽ ﻧﺎﮔەﯾــﻦ ،واﺗــﺎ ﻫەﻣــﺎن ﺋﺎن و ﺳــﺎت، ﻫەﻣــﺎن ﺳــﺎﺗەوەﺧﺘﯽ زۆر دەﮔﻤەﻧﯽ ﻧێــﻮ ژﯾﺎمنــﺎن ﻛــە ﻫەﺳــﺖ دەﻛەﯾــﻦ ﺑــە ﺧﯚﺷــﯽ دڵــامن ﮔەﯾﺸــﺘﻮوﯾﻦ ﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛەﻣﺎن، ﺧﻮﻟﯿﺎﻛەﻣــﺎن، ﺣەواﻧەﻛەﻣﺎن ﻟە ﻛﯿﺲ دەﭼێﺖ. ﭘەرەﺳــﺘﮕﺎﻛە؛ ﻫــەزاران ﺳــﺎڵە ﻛــە ﺧــﺎوەن ﭘەرﺳــﺘﮕﺎﻛە ﺑﺎﺟــﯽ ﺧــﯚی دەﺳــێﻨێﺖ و ﺧﯚﯾﺸــﯽ ﺋﺎﻟــﻮودەی ژﯾﺎﻧێﻜــﯽ ﻣﺎﻟﯿﺨﻮﻟﯿﺎﯾــە ﻛــە ﻫەﻣــﺎن ﭘــﻮازی ﭘەرەﺳــﺘﮕﺎﻛەی ﺧــﯚی ﻟــە ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿەﻛەی ﺧــﯚی ﻛﻮﺗــﺎوە، ﺑــەاڵم ﺋــەم ﺧــﺎوەن ﭘەرەﺳــﺘﮕﺎﯾە ﻧﺎزاﻧێــﺖ ﻛــە ﺧــﻮدی ﻫەﻣــﺎن ﭘــﻮاز،
”ﺧﯚﯾــﯽ“ ﻟــە ”ﺑێﮕﺎﻧە“ ﺟﯿــﺎ ﺑﻜﺎﺗەوە ﺋەوەﺑﻮو ﻛــە ﺑﺰاﻧێﺖ ﺗﯚ ﭼەﻧــﺪ ﺗﺎواﻧﯽ ﻧﺎﺧــﯽ ﭘەرﺳــﺘﮕﺎﻛە دەدەﯾــﺖ ،ﺋەﻣە ﺑﺎﺟــﯽ ﻫەﻣــﺎن ﺑــە ”ﺧﯚﯾــﯽ“ ﺑﻮوﻧە ﺑەراﻣﺒــەر ﻧﺎﻣــﻮوس ،ﺋەو ﻧﺎﻣﻮوﺳــەی ﻛــە رەﻧﮕــە ﺗــﯚ ﺑێﮕﺎﻧــە ﺑﯿﺖ ﺑــﯚی و دەﺑێــﺖ ﺑﯿﺴــەﳌێﻨﯽ ﻛە ﺑێﮕﺎﻧــە ﻧﯿﺖ. ﻫــەر ﺑﯚﯾــە رۆژ ﻟــە دوای رۆژ ﺋــەم ﺑﺎﺟە ﮔﺮاﻧﱰﯾﺶ دەﺑێﺘەوە. ﻛﺎرل ﭘﯚﭘــەر ﻟــە ﻛﺘێﺒــﯽ ”ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎی ﻛــﺮاوە“ ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ ﻫﯿــﭻ ﻧﯿﯿــە ﺑێﺠﮕــە ﻟــە ﻛێﺸــﺎﻧﯽ دﯾﻮارﮔەﻟــﯽ ﺋەﺳــﺘەم ﺑــە دەوری ﭘەرﺳــﺘﮕەی ﺳــەرﻣﺎﯾەدارﯾﺪا ﻟــە ژێــﺮ ﻧــﺎوی ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎی ﺋــﺎزاد ،ﺋــەم ﺑﺎﺟﺪاﻧە ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ ﺋێﻤــەدا ﺗﺎ ﺋەو رادەﯾــە ﮔەﯾﺸــﺘﻮوە ﻛــە ﺗﯚ ﺑــﯚ ﺋەوی
ﻓﺮوغ ،ﮔەڕان ﺑە ﺷﻮێﻦ ﻫﯿﭽﺪا ﺷﺎﻣﻠﻮو ﻠﻮو ﻮو ن :ﺋﺣﻤد ﺷﺎﻣﻠ
2-2
و :ﻛﺎﻣﯿﻞ ﻧﺟﺎڕی ﺋێﻤــە ﭘــﺎش ﺋــەوەی ﻓــﺮوغ ـ ﺑــە وﺗەی ﺋەرﺧــەوان ـ ﺑــە ”ﭘــەری ﺷــﺎ ﻛــﭻ“ دەﻧﺎﺳــﯿﻦ و ﭘــﺎش ﺋــەوەی ﺋــەو ﺑــە ﺟەﺳــﺘەﯾەك دەﻧﺎﺳــﯿﻦ ﻛــە ﺑــە ﮔﻮﺗەی وﯾﻜﺘــﯚر ﻫﯚﮔــﯚ ﺋﺎﻣﺮازێﻜــە ﺑﯚ ﺋــەوەی رۆﺣێــﻚ ﻟەﺳــەر زەوی و ﻟە ﻧێــﻮ ﺋێﻤەدا مبێﻨێﺘــەوە ،ﺋــەوﻛﺎت ﺋــەو ﻗﺴــﺎﻧە دێﻨﯿﻨەﮔﯚڕێ. ﻛەﺳــێﻚ ﻛــە ﺳــەﻣﺎ دەﻛﺎ ،ﺑــە ڕای ﻣــﻦ ﻧــەك ﻫــەر ﺟﻮاﻧﯿــﯽ ﻫێڵەﻛﺎﻧــﯽ ﻟــەش ﻟــە ﺣﺎڵەﺗﮕەﻟێﻜــﯽ ﺟﯿــﺎوازدا ﭘێﺸــﺎن دەدا ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺳﺘﺎﯾﺸﯿﺸــﯽ دەﻛﺎ .ﻓــﺮوغ ﻧەﯾﺪەﺗﻮاﻧــﯽ ﺑــڕوای ﺑە ﺑﻮوﻧــﯽ رۆﺣێﻚ ﻟەوﭘــەڕی ﻟەﺷــەوە ﻫەﺑــێ و ﻫــەر ﻟە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺋــەو ژﯾﺎﻧــەدا ﺑــە ﺷــﻮێﻦ ﺑەﺧﺘەوەرﯾﯿــەﻛﺎن ـ ﺑەﺧﺘەوەرﯾﯿــە ﺗﯚزێﻚ ﺟەﺳــﺘەﯾﯽ ﺗــﺮەﻛﺎن ـــﺪا دەﮔەڕا و ﺑــەو ﭘێﯿــەش ﭼەﻧــﺪ واﻗﯿﻌﺒﯿــﻦ و
ﺣەﻗﯿﻘەﺗﺒﯿــﻦ ﺑــﻮو و ﺋێﻤــە ﺋــەوە ﻟــە ﻧــﺎو ﺷــﯿﻌﺮﯾﺪا دەﺑﯿﻨﯿــﻦ .ﺑــەاڵم وەك ﭼــﯚن ﺳــەﻣﺎﻛەرەﻛە ﻟەو ﻫێڵﮕەﻟــەدا ﺑە ﺷــﻮێﻦ ﺟﻮاﻧﯿــﺪا دەﮔەڕێ و ﺋــەو ﻫێاڵﻧە ﻟــە ﮔەﻟێــﻚ ﺣﺎڵەﺗــﯽ ﺟﯿــﺎوازدا دەﺧﺎﺗە روو و ﺳﺘﺎﯾﺸــﯿﺎن دەﻛﺎ ،ﻓﺮوﻏﯿــﺶ ﻟــە ﮔەﻟێــﻚ ﺣﺎڵەﺗــﺪا ﺑــە ﺷــﻮێﻦ ژﯾﺎﻧﺪا دەﮔــەڕێ ،ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺳﺘﺎﯾﺸــﯽ ﺑﻜﺎ و ﺟﻮاﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺸــﺎن ﺑــﺪا .ﺳــەﯾﺮ ﻛەن ﻛــە ﻟە ژﯾﺎﻧــەوە ﺗﺎ ﻣەرگ ،ﻟە ﺷــﯿﻌﺮێﻜﺪا ﻛــە وەﺳــﻔﯽ دڵﺪارەﻛــەی دەﻛﺎ، وەﺳــﻔﯽ ﻟەﺷــﯽ ﺋەو دەﻛﺎ .ﺋــەو ﺣﺎڵەﺗە ﺟﯿﺎوازاﻧــە ﻟــە ﻧێــﻮان دوو ﺟەﻣﺴــەری ژﯾــﺎن و ﻣەرﮔــﺪا دادەﻧــێ و ﯾــەك ﺑــە ﯾــەك ﺳﺘﺎﯾﺸــﺎن دەﻛﺎ .ﺋێﻤــە ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻟە ﺷــﯿﻌﺮی ﻓﺮوﻏــﺪا ﺑــەو واﺗﺎﯾەی ﭘێﺸــﱰ ﻟە ﺷــﯿﻌﺮ و ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯽ ﺋێﻤــەدا ﻫەﺑﻮوە، ﺑــە ﺷــﻮێﻦ ﺋەوﯾﻨەوە ﺑﯿــﻦ .واﺗﺎ ﺋــەو ﺑە
ﺷــﻮێﻦ وﻧﺒﻮوﯾەﻛﯽ ﻣﻮﺗڵەﻗــەوە ﻧەﺑﻮوە. رەﻧﮕــە ﮔەڕاﻧﯽ ﺋــەو ﺑەو ﻫﯚﯾــەوە ﺑﻮوە ﻛــە ﺋەو ﺷــﺘەی ﻟە ﻧێــﻮان ﻟــە داﯾﻜﺒﻮون و ﻣﺮدﻧــﯽ ﺋێﻤەداﯾــە ،ﻫەﻣﻮو ﺋەو ﺷــﺘە ﺳــﻮوك و ﺑــێ ﺑﺎﯾەﺧﺎﻧــەی ﻟــە ژﯾﺎﻧــﺪا ﻫــەن ،ﻧەﯾﺪەﺗﻮاﻧــﯽ ﺑﺒێﺘــە ﻫﺎﻧــﺪەر و ﭘﺎڵﻨــەری ﺋــەو ﺋەوﯾﻨــە ﮔــەورە و ﻋﯿﺮﻓﺎﻧﯿﯿــە .رەﻧﮕــە ﺋــەوە ﮔەڕاﻧێﻜــﯽ ﻛەﯾﻬﺎﻧــﯽ ﺑــﻮوە) .ﻛەﯾﻬــﺎن ﺑــە واﺗــﺎی ﻛــﯚی زەوی و ﺋﺎﺳــامن و ﻫەﻣــﻮو ﺋــەو ﺷــﺘﺎﻧەی ﺑﻮوﻧﯿــﺎن ﻫەﯾــە – ﺋەوﭘــەڕی ﻗﻮواڵﯾــﯽ ﺋﺎﺳــامن و ﻫەرﭼــﯽ ﻛــە ﺗێﯿﺪاﯾە ـ و( رەﻧﮕــە ﻛﺎﺗێــﻚ ﻓــﺮوغ ،رۆژاﻧــە ﺋــەو ﻫەﻣــﻮو ﺳــەرﻛﺰی و ﺑێﭽﺎرەﯾﯿــەی دەدﯾــﺖ ،ﻧەﯾﺪەﺗﻮاﻧــﯽ ﺑــڕوا ﺑــﻜﺎت ﻛە ﺋــەو ﻟەﺷــە ﻗﺎڵــﺐ و ﻫەڵﮕﺮی ﺷــﺘێﻜﯽ وا ﻣــەزن ﺑێ ﻛــە ﺋێﻤــە ﻧﺎوﻣــﺎن ﻟێﻨﺎوە ﺋەوﯾــﻦ و ﻫــەر ﺑــەو ﭘێﯿەش ﺋــەو ﺗەﻧﯿﺎ ﺧەرﯾﻜــﯽ ﮔــەڕان دەﺑێ .ﺋەو ﺑــە دەوری ﺋــەو ﻗﺎڵﺒــەدا دەﮔەڕێ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺑەڵﻜﻮ رێﮕﺎﯾــەك ﺑــەرەو ﺋــەو راﺳــﺘﯿﯿە ﻧﺎدﯾﺎرە
ﺑﺪۆزێﺘــەوە .راﺳــﺘﯿﯿەك ﻛــە دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﻫەﺳــﺖ ﺑــە ﻣەزﻧﯿﯿەﻛــەی ﺑﻜەﯾــﻦ. رەﻧﮕە ﺋــەو دەﯾﻮﯾﺴــﺖ ﻟە ﻧێــﻮان ﻟەش و ﺋــەو ﭼەﻣﻜــە ﻣەزﻧــەدا ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــەك ﺑﺪۆزێﺘــەوە .رەﻧﮕــە دەﯾﻮﯾﺴــﺖ راﺳــﺘﯿﯿەك ﺑﺪۆزێﺘــەوە ﻛــە ﻟــە ﻻی ﺷــﺎﻋﯿﺮاﻧﯽ ﺑــەر ﻟــە ﺋێﻤــە و ﻟــەﻻی ﺋێﻤــەش ،ﺑــە ﺷــێﻮەی رۆح و ﺋەوﯾﻨــﯽ ﻋﯿﺮﻓﺎﻧﯽ ﺧﯚی دەردەﺧﺴﺖ. ﻣــﻦ ﭘێــﻢ واﯾــە ﺋــەو ﮔەڕاﻧــە ﺑــە ﺗــەواوی ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﺑــﻮوە .رێــﻚ وەك ﺋەوەﯾــە ﻛــە ﺋێﻤــە ﺑەﺑــێ ﺋــەوەی ﺑــە رواڵــەت ﻣەﺑەﺳــﺘێﻜامن ﻫەﺑــێ ،واﺗــﺎ ﻣەﺑەﺳــﺘێﻚ ﺑﺨەﯾﻨــە روو ،ﻟــە ﺷــﺎر وەدەر دەﻛەوﯾــﻦ و ﻟــەو دەﺷــﺘە ،ﺑــە ﺋﺎراﺳــﺘەﯾەﻛﺪا ﯾــﺎ ﺑــە ﺋﺎراﺳــﺘەﮔەﻟﯽ ﺟﯿــﺎوازدا ﭘﯿﺎﺳــە دەﻛەﯾــﻦ .رەﻧﮕــە ﺋێﻤــە راﻣﺎﻧﻨەﮔەﯾﺎﻧﺪﺑــێ ﺑــەرەو ﻛــﻮێ دەﭼﯿــﻦ و ﺑﯚﭼــﯽ دەﭼﯿﻦ .ﺑــەاڵم ﺋﺎﺧﯚ ﺋــەو ﻛﺮدەوەﯾــە ﺧــﯚی ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﯾــﺎ ﻣەﺑەﺳــﺖ ﺑــێ؟ واﺗــﺎ ﭘﯿﺎﺳــەﻛﺮدن و راﺑــﻮاردن و ﭼێﮋوەرﮔﺮﺗــﻦ ﻟــە
دﯾﻤەﻧەﻛﺎﻧــﯽ دەوروﺑــەر .ﻣــﻦ وﺷــەی ﮔــەڕان ﻟە ﺷــﯿﻌﺮی ﻓﺮوﻏــﺪا ﺑــەو واﺗﺎﯾە ﻟێﻜﺪەدەﻣەوە. ﻓــﺮوغ ﺑــە ﺷــﻮێﻦ ﺷــﺘێﻜﺪا دەﮔــەڕێ، ﺑــەاڵم ﻟە ﻫەﻣــﺎن ﻛﺎﺗــﺪا ﻛــە ﺧەرﯾﻜﯽ ﮔەڕاﻧە ،ﺋێﻤــە ﻟەﮔــەڵ دﯾﻤەﻧﯽ ﻫێﻨﺪێﻚ ﺟــﺎر ﻟــە رادەﺑــەدەر ﺟــﻮان و ﮔەﻟێــﻚ ﺟﺎرﯾــﺶ زۆر ﺟﻮاﻧــﯽ ﺷــﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﯽ ﺧــﯚی ﺋﺎﺷــﻨﺎ دەﻛﺎ .دەﺑﯿﻨﯿــﻦ ﻟــە ﺷــﯿﻌﺮی ﺧﯚﯾﺪا ﺑــﺎس ﻟە ژﻧێــﻚ دەﻛﺎ ﻛە زەﻣﺒﯿﻠێﻜــﯽ ﺑــە دەﺳــﺘەوەﯾە و دەﭼێﺘە ﻛڕﯾﻨــﯽ رۆژاﻧــەی .ﺋﯿــﱰ ﻟــەوە ﺑﺎﺷــﱰ و ﺷــﺎزﺗﺮ چ ﺷــﺘێﻚ ﻫەﯾــە ﺑــﯚ دەرﺑڕﯾﻦ؟ ﻓــﺮوغ ﻫەﻣــﻮو ﺋەواﻧەﻣﺎن ﭘێﺸــﺎن دەدا. ﻫەﻣﻮو ﺋــەو ﺷــﺘﺎﻧەی ﻟــە رۆژدا ﮔەﻟێﻚ ﺟﺎر ﺑــە ﺑــەر ﭼﺎوﻣﺎﻧــﺪا ﺗێﭙــەڕ دەﺑﻦ و ﺋێﻤــە ﻧﺎﯾﺎﻧﺒﯿﻨﯿــﻦ .ﻟــە راﺳــﺘﯿﺪا ﻓــﺮوغ ﺑەﺑــێ ﻫﯿــﭻ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠێﻜــﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاو دەﮔــەڕێ و ﺋــەوەش ﭘڕ دەﺳــﻜەوﺗﱰﯾﻦ ﮔەڕاﻧــە .ﺗەﻧﯿــﺎ ﻧەﯾﮕﻮﺗــﻮوە ﺑــﯚ ﻛــﻮێ دەﭼــێ .ﺋەﮔەرﯾﺶ ﮔەﯾﺸــﺘە ﺷــﻮێﻨێﻚ، ﺋﯿﱰ چ ﻟەوە ﺑﺎﺷﱰ؟
15
ﺑﺒﯿﺘــە ﺋەﻣﺮﯾﻜــﯽ دەﺑێﺖ ﻫــەوەڵ ﻟە ﻋێــﺮاق و ﺋەﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻧﺪا ﺷــەڕ ﺑﻜەی، ﺟــﺎ ﺋەﮔــەر زﯾﻨﺪووﻣﺎی ﺋەوە ﺷــﺎﯾﺎﻧﯽ ﮔﺮﯾﻦ ﻛﺎرﺗــﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﯿــﺖ! ﻫەڵﺒەت ﺋەﮔــەر دﯾﻮاری ﺳــەرﻣﺎﯾەداری ﺳــﺎﻓە و ﻣەﺟﺎﻟێــﻚ ﺑــﯚ ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺗێﺪاﯾە، ﺋــﺎوا دﯾــﻮارە ﻗﯚزەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣﯚﻧﯿﺴــﺖ ﭘــڕە ﻟــە دڕك و داڵ و وردە ﺷﯿﺸــە ﻛــە ﺋەﮔــەر ﻟێــﯽ ﺳــەرﻛەوی ﻫەﻣﻮو ﮔﯿﺎﻧﺖ ﺋەﻧﺠﻦ ﺋەﻧﺠﻨﯿﺶ دەﻛﺎت. ﺋێﺴــﺘﺎ ﺗەﻧﻬــﺎ ﯾــەك ﭘﺮﺳــﯿﺎر ﻣــﺎوە، ﺋــەو ﺑێﮕﺎﻧــە ﻛێﯿــە؟ ﻣەﮔــەر ﺑێﺠﮕــە ﻟــە ﻣﺮۆﭬــﯽ دووﻻق ﺑﻮوﻧەورێﻜــﯽ ﺗــﺮی ﺧــﺎوەن ﺑﯚﺷــﺎﯾﯽ ﻫەﯾــە؟ ﻧەﺧێــﺮ ،ﺑێﮕﺎﻧەﻛــە ﻫەﻣــﺎن ﻣﺮۆﭬــﯽ ﭘەرەﺳــﺘﮕﺎﻛەﯾە، ﭘﻮازﻟێــﺪراوی ﺑــەاڵم ﺑــە ﺳﻮوﺳــەﯾەك ﻟــەم ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿە ﻫەراﺳــﺎﻧﻜەرەی رواﻧﯿﯿــەوە و ﺗێﮕەﺷــﺘﻮوە ﻛــە ﺳــﯚزە ﺟﮕەرﮔﯚﺷــەﻛە ﻫــەر ﻟێــﺮەوە دێــﺖ، واﺗــﺎ ﭘﻮازەﻛــە ﺋﯿــﱰ ﺑێ ﻛەڵﻜــە .ﺋەﻣە ﻫەﻣــﺎن ﺑێﮕﺎﻧەﯾــە ﻛــە ﻫــەزاران ﺟﺎر ﺷــﺎرﺑەدەرﯾﺎن ﻛــﺮدووە ﺗــﺎ واز ﻟــە ﭘﯿﺸــەی ﺑێﮕﺎﻧەﺑــﻮون ﺑﻬێﻨێــﺖ، ﺑــەاڵم ﺋــەو دەﯾەوێــﺖ راﺳــﺘﯿﯿە ﻣەزﻧەﻛــە ﺑڵێــﺖ ﻛە ﭘــﻮازی ﺧــﺎوەن ﭘەرﺳــﺘﮕﺎﻛە ﺋﯿــﱰ ﻫێــﺰی ﺑەرﮔــﺮی و ﭘڕﻛﺮدﻧــەوەی ﺋــەم ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿەی ﻧەﻣﺎوە. ﺑێﮕﺎﻧــە دەزاﻧێــﺖ ﭘڕﻛﺮدﻧــەوەی ﺋــەم ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿە ﻫەراﺳــﺎﻧﻜەرە ﺑێﺴــﻮودە، ﺑﯚﯾە ﻫــەر ﻛﺎت ﻟێﯽ ﺑﭙﺮﺳــﯽ :ﺗﯚ ﭼﯽ دەڵێﯿﺖ؟ ﺋــەو دەڵێﺖ” :راﺳــﺘﯿﯿەﻛﯽ ﮔــەورە دەﺑﯿﻨــﻢ ،ﺳــﯚزێﻜﯽ ﺳــﺎرد ﻟــە ﻧﺎﺧﻤــەوە ﻫەڵﺪەﻗﻮڵێــﺖ“ ﺑەاڵم ﻛەس ﻟێﯽ ﺗێﻨﺎﮔﺎت. ﺑێﮕﺎﻧــە ﺋــەو ﺷــﺎرﺑەدەرە دەرﻛﺮاوەﯾە ﻛــە ﻟــە دەرەوەی ﺋــەم ﭘەرﺳــﺘﮕﺎﯾە دەﺧﻮﻟێﺘــەوە و ﻫەﻣﻮوﻣــﺎن ﻟێــﯽ دەﺗﺮﺳــﯿﻦ ،ﭼﻮﻧﻜــە راﺳــﺘﯿﯽ ﺑەﻻوەﯾــە ،ﺑــەاڵم ﻛەﺳــامن ﺗﻮاﻧﺎﻣــﺎن ﻧﯿﯿــە ﻗــەرەی ﺑﻜەوﯾــﻦ .ﺑێﮕﺎﻧــە ﺋەو ﻛەﺳــەﯾە ﻛــە ﺳــﺎف و ﺑێﺒــﺎك ﻟــە ﻧێــﻮ ﭼﺎوامنــﺎن دەڕواﻧێــﺖ و دەڵێﺖ: ”ﻣەﺣﺎڵــە ﻟێﻢ ﻧﺰﯾــﻚ ﺑﻜــەوی ﭘەﻧﺠە ﻧەﺧەﻣــە ﺳــەر ﺋﺎزارەﻛﺎﻧــﺖ ،ﻣەﺣﺎڵە ﻫەرﮔﯿــﺰ ﺷــﺘﯽ وا روو ﻧــﺎدات، ﻛەواﺗــە ﯾﺎن ﻟێــﻢ ﻧﺰﯾﻚ ﻣەﻛــەوە ﯾﺎن زۆر ﺑەﻫەﺳــﺘﯿﺎری ﻟێﻢ ﻧﺰﯾــﻚ ﻛەوە“. ﺑێﮕﺎﻧە ﺑە ﺗــەواوی ﻣﺎﻧــﺎ ﻗﺎرەﻣﺎﻧەﻛەی رۆﻣﺎﻧــﯽ ﺑێﮕﺎﻧەی ﺋەﻟﺒێــﺮ ﻛﺎﻣﯚﯾە .ﺋەو ﺑێﮕﺎﻧــەی ﻛــە ﺗﺎواﻧــﯽ ﺑێﮕﺎﻧەﺑﻮوﻧــﯽ دەدات.
16
ژﻣﺎرە ) ، (26ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 12/ 11 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :دﻻوەر رەﺣﯿﻤﯽ
ﺷﯿﻌﺮی ﺳﺎﻛﺎر ،ﺷﯿﻌﺮی دژوار ﺋێﻤە ﻟە ﻛﻮێﯽ دەﻗﺪا وەﺳﺘﺎوﯾﻦ؟ ﺷﻮﻋﯾﺐ ﻣﯿﺮزاﺋﯽ
ھﻮﻧر رەﻧﮕﺪاﻧوەی ﺳﺎﻛﺎر و ﺳﺎوﯾﻠﻜﺎﻧی رووداوە ﺋﺎﻣﺎدە و دەﻣ دەﺳﺘﯿﯿﻛــﺎن ﻧﯿﯿ
..ﺑﺎﺧﺘﯿﻦ...
ﺑەﺷﯽ دووەم
..2ﺷﯿﻌﺮی دژوار ﻧﻮوﺳﯿﻦ ﯾﺎن ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ دژواراﻧی ﺷﯿﻌﺮ ﺣﺎﺷــﺎﻫەڵﻨەﮔﺮە ﻛــە ﻫــەر ﺷــﺎﻋﯿﺮێ ﻟــە ﻫــەر ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜــﺪا ،رەﮔەزێﻜــﯽ ﺟﯿﺎوازﺗــﺮ ﻟــە زﻣﺎن ﺋەزﻣــﻮون دەﻛﺎت، واﺗــﺎ ﺳــەردەﻣێﻚ ﻣﺎﻣەڵەﯾەﻛــﯽ ﻧەرﻣــﱰ و ﻣﺎﻣﻨﺎوەﻧــﺪی ﻟەﮔــەڵ زﻣﺎﻧــﺪا دەﻛﺎت و ﻟــە ﺑەرەﯾەﻛــﯽ ﺗﺮی زەﻣﺎﻧﯿﺪا ﻣﺎﻣەڵەﯾەﻛﯽ ﺗەواو دژوار. ﺋەﻣــەش ﺧــﯚی ﺑەﻫــﯚی ﺋەوەﯾــە ﻛــە ﺷــﺎﻋﯿﺮ ﻟــە ﺋــەو ﺑەرەزەﻣﺎﻧﯿﯿەدا ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜــﯽ ﺗﺮ ﻟــە ژﯾــﺎن و ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ و .ﺋەزﻣــﻮون دەﻛﺎت، ﯾﺎن ﺑــە ﮔﻮﺗــەی ﺑﺎﺑﺎﭼﺎﻫﯽ ”ﻟــە ﻫەر ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜــﺪا ﭼﯚﻧﺎﯾەﺗﯿﯿــەك ﻟــە زﻣــﺎن ﺋەزﻣــﻮون دەﻛﺎت“ .ﺑــەاڵم ﻟــە ﺑﯿــﺮی ﻧەﻛەﯾــﻦ ﻛە ﺳــەﻧﺘەری ﺗــەواوی ﺋەم ﮔﯚڕاﻧﺪﻧــﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﮕەﻟــە ،ﻣﺎﻣەڵەﯾﯿەﻛﯽ زاﻧﺴــﺘﯿﯿﺎﻧە و ﻓﺎﻣﻜــﺮاوی زﻣﺎﻧﯿﯿــە و ﺋــەوە زﯾﺴــﺖ و ژﯾﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﺷــﺎﻋﯿﺮە ﻛــە ﺑەرﻫەﻣێﻜــﯽ ﺳــﺎﻛﺎر ﯾــﺎن دژوار دەﻛﺎﺗــە دەﻗێﻜــﯽ ﺟــﻮان و ﻟێﻜﻨەﻛــﺮاوە .ﺑــەاڵم ﻟێﺮەﺷــﺪا ﻫەروەﻛــﻮ ﻟــە ﺷــﯿﻌﺮی ﺳــﺎﻛﺎردا ﺋﺎﻣــﺎژەی ﭘێﻜــﺮا ،ﺑــڕێ ﻛــەس ﻟــە ﭼﯿﺮۆﻛەﻛــە ﺑــە ﻫەڵە ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻮون،
ﺋەوەﻧــﺪە ﺗــەﻻس و ﭘﺎدرێــﮋی ﻟــە ﻣﺎﻣەڵــە زﻣﺎﻧﯿﯿەﻛــەدا دەﻛــەن ،دەق ﺗەﻧﮕــﯽ ﻟێﻬەڵﺪەﺑەﺳــﱰێ و ﻧﺎﭼــﺎر ﺗﻮوﺷــﯽ ﺋەوﻧــﺎق و ﻓەوﺗــﺎن دەﺑــێ .ﻟەوێــﺪا ﺷــﯿﻌﺮ ﺗﻮوﺷــﯽ ﺧەﺳــﺎر دەﺑــێ ﻛە ﻧﻮوﺳــەر ﺑێﺌــەوەی ﺑﯿەوێ زاﻧﺴــﺘێﻜﯽ ﺗێﮕەﯾﯿﺸــﺘﻮاﻧەی ﻟــە زﻣــﺎن و ﺗەﻣﻬﯿــﺪە ﺟﯚراوﺟﯚرەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﺋەزﻣــﻮون ﺑــﻜﺎت و ﮔﺮﻧﮕــﱰ ﻟــە ﻫەﻣــﻮوی ﺑێﺌــەوەی ﻛە ﻟــەو ﺗەﻛﻨﯿﻜﺎﻧــەدا زﯾﺴــﺘﯽ ﻛﺮدﺑێﺖ، دەس دەﻛﺎت ﺑــە ﻧﻮوﺳــﯿﻦ و ﻫەﻧﺎردەﻛﺮدﻧﯿــﺎن ﺑــﯚ ﻣﯿﺪﯾــﺎ و ﺗــﯚڕە ﺟﯚراوﺟﯚرەﻛﺎن. ﻛەواﺑــﻮو دەﻗــﯽ ﻧﻮوﴎاوەﯾــەك ﻛــە دەﺑــێ ﺑەردەﻧــﮓ و ﺧﻮێﻨــەر ﻟەﮔەڵ ﻫەڵﻜەوﺗــە ﺟﻮاﻧﯿﻨﺎﺳــﺎﻧەﻛەی ﺧﯚﯾﺪا ﻫــﺎوڕێ ﺑــﻜﺎت ،دەﻗێﻜــﯽ دژوار و ﺗــﯚخ ﺋەﺧﺎﺗــە ﺑەردەﺳــﺘﯽ و ﻟەﺑﺎﺗــﯽ ﺋــەوەی ﻛــە ﺧﻮێﻨــەر ﺑﺨﺎﺗە ﻧــﺎو داوێﻜــﯽ ﻛﻮﺷــﻨﺪەی ﻛەﺷــﻒ و ﺷــﻬﻮودی ﭼێــﮋاوی ،ﺑەرۆﻛــﯽ ﭘێﺪەﮔــﺮێ و ﺗــﻮوڕەی دەﻛﺎ و ﺋــﺎﻛﺎم ﺧﻮێﻨــەری ﺑەدەﺳــﺘە و دەﺑــەزێ و ﻟــە رووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەی دەق ﺧــﯚی دەرﺑــﺎز دەﻛﺎت ،ﺋەﻣەﯾــە ﻛــە ﻫەﺳــﺖ دەﻛــﺮێ ﺷــﺎﻋﯿﺮ ﺋــەو ﺗەﻣﻬﯿــﺪ و ﺗەﻛﻨﯿﻜﺎﻧــەی زﯾﺴــﺖ ﻧەﻛــﺮدووە و ﺗەﻧﯿــﺎ وەﻛــﻮ ﻓەرﻣﻮڵێﻚ، ﺗەﻛﻨﯿﻜــەﻛﺎن ﻟــە دەرەوەی دەق و ﻟــە ﮔﻮزارەﯾەﻛــﯽ ﺗﯿﯚرﯾﯿﺎﻧــە ﺑەﺳــەر دەﻗــﺪا دەﺳــەﭘێﻨێ و دﯾــﺎرە ﻟــە ﻛەﺷــﻒ و ﺷــﻬﻮودەﻛﺎﻧﯿﺪا ﻛەﺳــﯽ
ﻟــە ﮔەڵــﺪا ﻫــﺎوڕێ ﻧﺎﺑــێ ،ﻛەواﺑــﻮو ﺗەﻣﻬﯿــﺪەﻛﺎن ﻟــە ﺋﺎﺳــﺖ و رواڵەﺗﯽ زﻣﺎﻧــﺪا ﺑەﺟــێ دەﻣێﻨێ و ﻟــە ﻗﻮژﺑﻨﯽ ﺳــﺎﺧﺖ –زﻣﺎﻧــﯽ دەﻗەﻛــەدا ﺑﻨەﻧﯿﺶ و ﺟێﮕﯿــﺮ ﻧﺎﺑــێ ،ﻛەواﺑــﻮو ﺋﺎﯾــﺎ ﺋەﻣە دژوار ﻧﻮوﺳــﯿﻨەوەی دەﻗــە ﯾــﺎن ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ دەﻗــﯽ دژوار؟ ﺑــﺎرت ﮔﻮﺗەﻧــﯽ :ﻟەوێــﺪا ﺗەﻣﻬﯿــﺪەﻛﺎن ﻟــە ﭘﺎﻧﺘﺎی زﻣﺎﻧــﺪا ﻫﺎوﭘێﻜﻬﺎﺗەﯾــﯽ ﻧﺎﻛەن و ﺷــﯿﻌﺮ ﺑــە دەﻗێﻜــﯽ ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﻜــﯽ ﻧﺎوزەد دەﻛﺮێ. ﻟــە ﺷــﯿﻌﺮی دژواردا ﻣﺎﻣەڵــە و ﺋــﺎﻛﺎری زﻣﺎﻧــﯽ و ﺳــﺎﺧﺖ -زﻣﺎﻧــﯽ ﺷــﯿﻌﺮ ﺑــە ﺗــەواوی ﭘﺎژەﻛﺎﻧﯿﯿــەوە، وا ﻟــە ﺟەﺳــﺘەﯾەﻛەی ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮودا ﻟــە ﻟەﺷــﯽ دەﻗــﺪا دەﻧﯿﺸــێ و ﺗەﻣﻬﯿــﺪەﻛﺎن ﭘڕەﻧﺴــﯿﭗ دەﻛﺮێــﻦ ،ﺋﯿــﱰ ﻻق و دەﺳــﺘﯽ ﺗﯿــﯚری و ﻣﯿﺘــﯚد ﻟــە دەرەوەی دەﻗــﺪا ﺟێﻨﺎﻣێﻨــێ ،ﺋەﻣــە ﺧــﻮدی دەﻗــە ﻛــە ﻟــە ﺗــەواوی ﺳــﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻛەﺷــﻔﻜﺮدﻧﯿﺪا ﻟــەو ﺗەﻣﻬﯿﺪاﻧــە ﺑﮋێــﻮی دەﻛﺎت و ﻫەڵﯿﺎﻧﺪەﻣــﮋێ، ﺋﯿــﱰ ﺋــەوە ﺷــﺎﻋﯿﺮ ﻧﯿﯿــە ﻛــە ﻟــە ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ دەﻗﺪا ﻣﺎﯾﻚ ﺑەدەﺳــﺘەوە دەﮔــﺮێ و ﻫەراوﻫﻮرﯾــﺎ دەﻛﺎت، ﺋــەوە ﺧــﻮدی ﺷــﯿﻌﺮە ﻛــە دەرێﻜﯽ ﺑﻜــﺮدی دەﮔــﺮێ و ﺧﺎوەﻧﯽ ﺷــﻮﻧﺎس و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾە و وەﻛــﻮ ﮔﯿﺎﻧﻠەﺑەرێــﻚ دێﺘە ﻟێــﺪوان و ﺗﻮوڕەﺑﻮون و ﮔﺮﯾﺎن. ﻟــە ﺋــﺎوا دەﻗێﻜﺪاﯾــە ﻛــە ﺑەردەﻧــﮓ ﻟەﮔــەڵ دێــڕ ﺑــە دێﺮﯾﺪا ﻫەﺳــﺖ ﺑە
ع .ﺣﺎﺗەﻣﯽ
ﭘێﺪاﭼﻮوﻧەوەﻟەﺳەر ﻓﯿﻠﻤەﻛﺎﻧﯽﺋەﻣڕۆیﺟﯿﻬﺎن
ژﯾﺎﻧێﻜــﯽ راﺳــەڵﯽ دەﻛﺎت و ﺋــەو دەرﻓەﺗــەی ﺑــﯚ دەﺧﻮڵﻘێ ﻟــە ﮔەڵﯿﺪا ﺑﮕــﺮی و ﺑﮋی ﯾــﺎن ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻧﺎڕەزاﯾﯽ دەر ﺑــﻜﺎت و ﺧــﯚی ﻟــە دەﻗەﻛــە ﺑﺨﺎﺗــە دەرێ و ﺷــﻮێﻨە ﺳــﭙﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ رەش ﺑﻜﺎﺗــەوە و ﻟــە ﺑــڕێ ﺷــﻮێﻨﺪا دەﺳــﺖ ﺑــە ﺳــەرﯾﺎﻧﺪا ﺑﮕــﺮێ و ﺑﯿﺎﻧﺴــڕێﺘەوە ﻛە ﺑە ﮔﻮﺗــەی ﺑﺎﺧﺘﯿﻦ: دەق دﯾﺴــﯿﭙﻠﯿﻨێﻜﯽ ﭘێﻜﻬﺎﺗەﯾــﯽ ﻟــە ﻛﯚﻣەڵێ رووداوی ﺷﭙﺮزەی زﻣﺎﻧﯽ. ﮔﯚڕاﻧﺪﻧــﯽ ﺳــﯚﻧﮕە و ﺑــﺎوەڕی ﺑەردەﻧﮓ ،ﺋﺎﻛﺎﻣﯽ ﻛەﺷــﻒ و ﺷــﻬﻮود و ﻓﺎﻣﻜﺮدﻧــﯽ ﺳــﻮﺑﮋﻛﺘﯿﻮﯾﺘەی ﺷــﺎﻋﯿﺮە ،واﺗــە ﻫــﯚﻛﺎری ﮔﻮڕاﻧﺪﻧــﯽ ﺑــﺎوەڕی ﺋﯿﺴــﺘﺎﺗﯿﻜﯽ ﺑەردەﻧــﮓ رەوﺗــﯽ رەواﻧــﯽ ﻛﺎر و ﻛﺎرداﻧــەوەی ﺗەﻣﻬﯿــﺪەﻛﺎن ﻟــە زەﯾﻨﯽ ﺷــﺎﻋﯿﺮداﯾە، ﯾــﺎن ﺑﺎﺷــﱰە ﺑڵێﯿــﻦ ﺑەﻫــﯚی ﻛەﯾــﻦ و ﺑەﯾﻨــﯽ دﯾﺎﻟﯿﻜﺘﯿﻜــﯽ ﻧێــﻮان دوو ﺗﻮﺧﻤــﯽ ﺳــﻮﺑﮋﻛﺘﯿﭫ و ﺋﯚﺑﮋﻛﺘﯿﭭــﯽ ﻛەﺷــﻒ و ﺷــﻬﻮودەﻛە دەق ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺷــﻮﻧﺎس و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺧــﯚی دەﻛﺎ و ﻫــﯚﻛﺎری رووداﻧــﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ دژواراﻧــە و ﻣەﻛﯿﻨەﯾــﯽ و ﺷــﯿﻌﺮی ﺳــﺎوێﻠﻜﺎﻧە ،ﻧﺎﺋﺎﮔﺎﯾــﯽ و ﻟــە ﺑەرﭼﺎوﻧەﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺋــەو ﭘﺮۆﺳــەﯾە ﻛــە ﴍۆﭬە ﻛﺮا. ﻟــە ﺷــﯿﻌﺮی دژواردا ﺋەﮔــەر ﺑــﺎس ﻟــە ﮔەﻣــەی زﻣﺎﻧــﯽ دەﻛــﺮێ ،ﺑــەو ﻣﺎﻧﺎﯾەﯾــە ﻛــە ﺷــﺎﻋﯿﺮ ﺑــە ﻓﺎﻣــﯽ وﺷــە و ﭘێﻜﻬﺎﺗــە و ﻣﯚﺳــﯿﻘﺎﻛەی ﻟــە ﺗــەواوی ﻗﯚﻧﺎﻏــە ﻣﻮﻣﻜﯿﻨەﻛﺎﻧﯿﺪا زﯾﺴــﺘﯽ دەﻛﺎت و ﭘﺎﺷــﺎن دەﯾﺨﺎﺗــە ﮔەﻣــە و ﻛێﺒەرﻛێــﯽ زﻣﺎﻧــەوە ،ﻣﻨــﯽ ﺧﻮێﻨــەر ﻫــەر ﻟــەو دەﻣــەدا ﻛــە ﻟە ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی دەﻗــﯽ ﺣەﻣەﺳــﺎڵەی ﺳــﻮوزەﻧﯽ ﭼێــﮋ دەﺑــەم ،ﻟــە ﻫەﻣﺎن ﻛﺎﺗﯿﺸــﺪا ﻟــە ﺷــﯿﻌﺮێﻜﯽ ﭘەروێــﺰی
زەﺑﯿــﺢ ﻏﻮﻻﻣﯿــﺶ ﭼێــﮋ وەردەﮔــﺮم، ﺑــەاڵم ﻟــە دوو ﺋﺎﺳــﺖ و ﺟﻨﺴــﯽ ﺟﻮاﻧﯿﻨﺎﺳــﺎﻧەی ﺟﯿــﺎوازدا .واﺗە ﺋەﮔەر ﻟــە دەﻗــﯽ ﺳــﻮوزەﻧﯽ-دا ﻣــﻦ ﭼێــﮋ ﻟــە ﮔەﻣــە زﻣﺎﻧﯿﯿــە ﭘڕەﻧﺴــﯿﭙﻜﺮاو، ﺷــێﻮازی ﭘێﻜﻬﺎﺗــە – زﻣﺎﻧــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت و ﺷــێﺰۆﻓﺮﻧﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﺷــﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﯽ ﭼێــﮋ دەﺑــەم ،ﻟــە دەﻗەﻛﺎﻧــﯽ زەﺑﯿــﺢ ﻏﻮاڵﻣﯿــﺶ-دا ﺑەﻫــﯚی ﺑەﻫﺮەﮔﺮﺗــﻦ ﻟــە وﺷــەی ﺗﺎﯾﺒــەت و ﺗــﺎزە و ﻛﺎر ﭘێﻨەﻛــﺮاو ،زﻣﺎﻧــﯽ وێــﮋەی زارەﻛــﯽ ،رەﭘﯚﺷــەﮔەﻟﯽ دژە ﭘﯚزﺗﻮﯾﺴــﺘﯽ ،رووداوە ﻛﺘﻮﭘــڕە ﻧﺎﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ و دﯾﺎرﯾﻨەﻛــﺮاوەﻛﺎن ﭼێــﮋ وەردەﮔــﺮم ،ﻛەواﺑــﻮو ﻟــە ﻫــەردوو ﺗﯿﭙــە ﻧﻮوﺳــﯿﻨەﻛﺎن ﺑــەو ﻣەرﺟــە ﻛە ﺷــﺎﻋﯿﺮ ﺑــەر ﻟــەوەی ﺑەرﻫەﻣەﻛــەی ﺑﺨﺎﺗــە ﺑەردەﺳــﺖ ،ﺑﯚ ﺧﯚی ﺗــەواوی ﺷــﻮێﻦ و ﻗﻮژﺑﻨەﻛﺎﻧــﯽ زﯾﺴــﺖ ﻛﺮدﺑێــﺖ و ﻟــە ﮔەڵﯿﺎﻧــﺪا ژﯾــﺎ ﺑێــﺖ و ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟەﺑــەر ﺟــﯚری ﻣﯚدﮔەراﯾــﯽ رووی ﻧەﻛﺮدﺑێﺘــە دﻧﯿــﺎی وێﮋەﯾﯿەوە، دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑڵێﯿــﻦ دەﻗێﻜــﯽ ﻛــﺮاوەی ﺧﻮڵﻘﺎﻧــﺪووە ﻛــە ﻫــەم ﺧﻮێﻨــەری ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ و ﻫــەم ﻣﺎﻣﻨﺎوەﻧــﺪ و ﻫــەم ﺑەردەﻧــﮓ ﻫەرﯾەﻛــە و ﺑەﺷــﺒەﺣﺎڵﯽ ﺧــﯚی ﻟە ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوە و درێــﮋەدان و ﻛەﺷــﻔﻜﺮدﻧﯽ ﺑــەش ﺑــە ﺑەﺷــﯽ ﭼێﮋ ﺑﺒﺎت. ﺳەرﭼﺎوەﻛﺎن : . 1ﺳــە دﻫــە ﺷــﺎﻋﺮان ﺣﺮﻓــە اﯾــﯽ ﻋﻠﯽﺑﺎﺑﺎﭼﺎﻫﯽ .2ﺳــﺎﺧﺘﺎرو ﺗﺎوﯾــﻞ ﻣــنت ﺑﺎﺑــﻚ . اﺣﻤﺪی .3ﻃﻼ در ﻣﺲ رﺿﺎ ﺑﺮاﻫﻨﯽ . .4ﻫــﻼك ﻋﻘﻞ ﺑــە وﻗﺖ اﻧﺪﯾﺸــﯿﺪن . ﯾﺪاﻟﻠەروﯾﺎﯾﯽ .5ﻟﺬت ﻣنت روﻻن ﺑﺎرت .
وەك ﺳﯿﻤﺒﻮﻟێﻚ ﺑﯚ 18ﻛﭽﯽ ﺑەﻧﺪﻛﺮاو
ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻜﯽ ﺷێﻮەﻛﺎر ﭘڕۆژەی )ﻻﻧﺪ ﺋﺎرت( ﺋەﻧﺠﺎم دەدات وﺷ /ھوﻟﺮ
ﻟە ﻧﺰﯾﻚ ﺷﺎری ﻛﯚﯾە ،ﻟەﺳەر زﻧﺠﯿﺮە ﺷﺎﺧێﻜﯽ ﺑەرز و ﻧﺰم ،ﻟە 1/12ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻚ ﻛﺎرێﻜﯽ ﻫﻮﻧەری ﺋەﻧﺠﺎم داوە ،ﺋەم ﻛﺎرە 12/2013 2013 (18و ﻫﻮﻧەرﯾﯿە ﭘێﯽ دەﮔﻮﺗﺮێﺖ )ﻻﻧﺪ ﺋﺎرت( و ﻧﺎوی ﭘڕۆژەﻛەی ﻧﺎوە ))(18 ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛﯚﺗﺮی ﺳﭙﯽ ﻟﻜێﻨﺪراو ﺑە ﺷﺎﺧەﻛﺎﻧەوە. ﻟــە ﻟێﺪواﻧێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﺪا ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی ﺷــێﻮەﻛﺎر ﻣﺤەﻣــەد ﻫﺎﺷــﻢ دەڵێﺖ ،ﺋــەم ﻛﺎرە ﻫﻮﻧەرﯾﯿە ﻛــە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟــە ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ )ﻻﻧﺪ ﺋــﺎرت( واﺗــﺎ ﻫﻮﻧــەری زەوی ،ﻧــﺎوی (18ﯾــە) ،ﺋــﺎرت ﻻﻧــﺪ( ﺳــﺘﺎﯾﻠێﻜﯽ )(18ﯾــە، ﺗﺎزەﯾــە ﻟە ﻫﻮﻧــەری ﻧﻮێــﯽ ﺟﯿﻬﺎﻧﺪا ﻛــە ﻛەﻣــﱰ ﻟە ﻧﯿﻮ ﺳــەدەﯾە ﺳــەری ﻫەڵﺪاوە. ﻣﺤەﻣــەد ﻫﺎﺷــﻢ ﻟەﺑــﺎرەی ﻣێﮋووی ﺋــەم ﻫﻮﻧــەرەوە رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ﺋــەم ﻫﻮﻧــەرە ﺳــەرەﺗﺎ ﻟەﻻﯾەن ﻛﯚﻣەڵــێ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎﯾﯽ ﻟــە ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﯿﺎﺑﺎﻧﯽ رۆژﺋــﺎوای ﺋەﻣﺮﯾــﻜﺎ ﺳــەری ﻫەڵــﺪاوە ،دواﺗــﺮ ﻟەﺳــەر دەﺳــﺘﯽ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﺗــﺮ ﺑەرەوﭘێــﺶ ﭼــﻮوە ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ )رۆﺑێــﺮت ﺳﻤﯿﺸــﻦ( و ﻟــە دوای ﺋەوﯾــﺶ ﺳــەدان ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی ﺗــﺮ ﺳــەرﻗﺎڵ ﺑــﻮون ﺑــەو رەوﺗــە ﻫﻮﻧەرﯾﯿــە ﺗﺎزەﯾــەی دﻧﯿــﺎی ﺗــﺎزەی ﻫﻮﻧــەری ﺷــێﻮەﻛﺎری، ﺑــەاڵم ﻟــە راﺳــﺘﯿﺪا ﺋــەم ﻫﻮﻧــەرە ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1968ﺑــﯚ ﯾەﻛەﻣﯿــﻦ
ﺟــﺎر وەك رەوﺗێﻜــﯽ ﻫﻮﻧــەری ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﻟەﻻﯾــەن رەﺧﻨەﮔﺮەﻛﺎﻧــەوە ﭘێﻨﺎﺳــەی ﺑــﯚ ﻛــﺮاوە ،دواﺗــﺮ وەك ﻧﮓ ﻟــە ﺑﻮﻧﯿــﺎدی ﻫﻮﻧەر ﮔﺮﻧﮓ ﻛﺎﯾەﯾەﻛــﯽ ﮔﺮ ﺳــەﯾﺮ ﻛــﺮاوە و ﻻﯾەﻧــﯽ ﺗﯿــﯚری و ﻓەﻟﺴــەﻓەی ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑەﺧــﯚی ﺑــﯚ داڕێــﮋراوە ،ﺋەﻣــەش زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــەو ﭘﯿﺸــﺎﻧﮕە ﮔــەورە ﻛﺮاوەﯾــەدا دەرﻛەوت ﻛــە ﻟــە ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ )رۆﺑێــﺮت ﺳﻤﯿﺸــﻦ( ﻛــە ﻟەﺳــﺎڵﯽ 1970ﻟــە ﺑﯿﺎﺑﺎﻧــﯽ ﻧﯿﭭــﺎدا ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ دا ﺑــە ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی 240000ﺗــﯚن ﺑــەرد و ﻧﯿﺸــﺎﻧﺪان و رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ وەك ﯾەﻛەﯾەﻛــﯽ ﻫﻮﻧــەری ،ﻫــەر ﻧﺠﯽ زۆرێــﻚ ﻟە ﺳــەرﻧﺠﯽ ﻟــەم ﻛﺎرەﺷــەوە ﺳــەر رەﺧﻨەﮔــﺮان و ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﺑــﻮاری ﻫﻮﻧــەری ﺷــێﻮەﻛﺎری راﻛێﺸــﺎوە ﺑــﯚ ﺋەم ﺟﯚرە ﺳﺘﺎﯾﻠە ﻟە ﻫﻮﻧەردا. ﺋــەو ﺷــێﻮەﻛﺎرە ﻟەﺑــﺎرەی ﺋــەو ﻛﺎرەی ﺧﯚﯾــەوە دەڵێــﺖ ،ﺋــەم ﻛﺎرەی ﻣــﻦ ﻛــە ﻟــە ﺷــﺎری ﻛﯚﯾــە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﻢ داوە (18ﻛﯚﺗــﺮی ﺳــﭙﯽ ﻛــە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟــە ))(18 ﺑەﻫــﯚی )ﺋﺎﺳــﻦ و ﭘﻠێــﺖ( دروﺳــﺖ ﻛــﺮاون و ﻫەرﯾەﻛێﻜﯿــﺎن ﻧﺰﯾﻜــەی ﻣەﺗــﺮ و ﻧﯿﻮێــﻚ ﮔــەورە دەﺑێــﺖ،
ﭼەﺳــﭙﺎﻧﺪووﻣە ﺑــەو ﻟەﺗــە ﺷــﺎﺧە ﮔەوراﻧــەوە ﻛــە دەﻛەوﻧە ﺳــەر رێﮕﺎی )ﻛﯚﯾــە -ﻫەوﻟێــﺮ( ،ﺑﯿﺮۆﻛــەی ﻛﺎرەﻛــە ﻟە ﭼەﻧــﺪ ﺑﺎﺑەﺗێﻚ ﺳــەرﭼﺎوەی ﮔﺮﺗﻮوە ﻧﮕﱰﯾﻨﯿــﺎن ﺋــەو ﯾﺎدەوەرﯾﯿﺎﻧەی ﮔﺮﻧﮕﱰﯾﻨﯿــﺎن ﻛــە ﮔﺮ ﺧﯚﻣــﻦ ﻛــە ﺑــە ﻣﻨﺪاڵــﯽ ﻟــە ﺷــﺎری ﻛﯚﯾــە ﻟــە زاﻛﯿﺮەﻣــﺪا ﻫەﻣﯿﺸــە ﺧــﻮل دەﺧﻮاﺗــەوە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺑﯿﺮﻣــە ﺳــﺎڵﯽ 1982ﻛــە ﻣــﻦ ﺋــەوﻛﺎت ﺗەﻣەﻧــﻢ ﻧــﯚ ﺳــﺎاڵن ﺑــﻮو ،ﻟەﺳــەر زۆر ﻟــە دﯾﻮارەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﯾە ﺑــە )ﺑﯚﯾﺎﺧﯽ ﭘەﻣﭗ( ﻧﻮوﴎاﺑــﻮو )ﺧەڵﻜــﯽ ﻛﯚﯾە راﭘــەڕن 18 ﻛﭻ ﮔﯿﺮاون ﻟە ﺋەﻣﻨﯽ ﻛﯚﯾە(. ﻫەروەﻫــﺎ دەڵێــﺖ ،ﺋــەم رووداوە ﯾﺎن ﺋــەم وێﻨﺎﯾــە ﻟە ﯾــﺎدەوەری ﻣﻨــﺪا ﻫەر ﻣﺎﺑــﯚوە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘﺎش ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەڕاﺳــﺘﯽ ﺟێــﮕﺎی ﺷــﺎﻧﺎزی ﺑــﻮو ﻛــە 18ﻛــﭻ ﻟــە ﭘێﻨــﺎو ﺳەرﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﺋﺎزادﯾﺨــﻮازی ﻛــﻮرد ﮔﯿﺮاﺑــﻮون ﻛــە ﺋێﺴــﺘﺎ زۆرﯾــﺎن ﻣــﺎون ،دواﺗــﺮ ﺋــەوەی
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ﻣــﻦ ﺑﯿﺴــﺘﻮوﻣە ﺋــەو ﻛﭽﺎﻧــە ﻛــە ﺑەر ﺑــﻮون ﺣﺰﺑــﯽ ﺑەﻋــﺲ ﺑــە ﺣەڕﺑــە ﻧﯿﺸــﺎﻧەی زەرﺑێﻜــﯽ ﻟەﻧﺎوﭼﺎواﻧﯿــﺎن ﻛﺮدﺑــﻮو ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺑﺒﻨــە ﻋﯿــﱪەت، ﺋەﻣــەم ﻟــە زاری ﺑــەڕ ێﺰ)ﻛــﻮردۆ ﺧﺎن( زاﻧﯽ ﻛــە ﺧــﯚی ﺋــەو ﻛﺎﺗﺎﻧە ﺋــﺎﮔﺎداری رەوﺗــﯽ ﺷﯚڕﺷــﯽ ﻛﯚﯾە و ﺧﯚی ﭘێﺸــﱰ ﯾەﻛێــﻚ ﺑــﻮوە ﻟــە ﮔﯿﺮاواﻧــﯽ دەﺳــﺘﯽ رژێﻤــﯽ ﺑەﻋــﺲ ،ﺑﯚﯾە ﻟێــﺮەدا ﻣﻦ وەك ﯾﺎدەوەرﯾﯿەﻛــﯽ ﭘڕﺳــەروەری ﻫﺎﺗــﻮوم (18ﻛﯚﺗــﺮی ﺳــﭙﯿﻢ ﺧﺴــﺘە ﺷــﻮێﻨﯽ )(18 ﯾﺎدەوەرﯾﯿەﻛــەوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻫەﻣﯿﺸــە ﻟە زاﻛﯿﺮەﻣﺎﻧﺪا ﺑە زﯾﻨﺪووی ﺑﮋی. (18ﻛﯚﺗــﺮە ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە ﺋــەم ))(18 (18ﻛﭽــە ﺳــﯿﻤﭙڵێﻜﯽ ﺗــﺮە ﺑــﯚ ﺋــەو ))(18 ﺋەﻧﻔﺎﻟﻜــﺮاوەی ﻛــە دەﻧﮕــﯚی ﺋەوەﯾﺎن زۆر ﻟەﺳــەرە ﻛــە ﻟــە واڵﺗﯽ ﻣﯿــﴪ ﺑﻦ، ﺑــﯚ رێﺰێﻚ ﺑــﯚ ﭘﺎﻛﯿﺰەﯾــﯽ ﺋــەوان و ﺑﯚ ﺋــەوەی ﭼﯿــﱰ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎن ﺳــەرﻗﺎڵ ﻧەﺑــﻦ ﺑــە ﻫێﻨﺎﻧــەوە و ﻧەﻫێﻨﺎﻧــەوەی
ﺋــەم ﭘﺎﻛﯿﺰاﻧە .دﯾﺴــﺎن 18ﺳــﯿﻤﭙڵﯽ ﻛﯚﺗــﺮی ﺳــﭙﯽ دەﺧــﻮازم ﺑﭽێﺘــە ﺟێﮕﺎﯾﺎﻧــەوە ﻛــە ﻫــەردەم ﺑﺒێﺘــە ﻣﺎﯾــەی رێــﺰ ﺑﯚﯾــﺎن .ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﺋــەوەم ﻫەﺑﻮوە ﻫــەم وەك دەرﺑڕﯾﻦ ﺋﺎزاداﻧــە ﻛﺎری ﺗێﺪا ﺑﻜــەم ﻫەم وەك ﺗەﻛﻨﯿــﻚ و ﻓﯚڕﻣــﯽ ﻛﺎرەﻛــەش ﺧﯚم ﻧەﺧەﻣــە ﻧــﺎو ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﻛــەوە ﻛە ﻧەﺗﻮاﻧێﺖ ﻫێــﺰ ﺑﺒەﺧﺸــێﺘە ﻛﺎرەﻛە، ﺋەﻣەش ﻟــە )ﻻﻧﺪ ﺋــﺎرت(دا زۆر ﺑﺎوە، ﭼﻮﻧﻜــە دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺋەم ﺳــﺘﺎﯾﻠﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧــە ﻫﻮﻧەرﯾﯿــە ﻟــە ﺑﻨەڕەﺗــﺪا وەك ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿەﻛﯿﺸــە ﻟــە ﻫﯚڵــﯽ ﭘﯿﺸــﺎﻧﮕە و ﭘﺎﯾــە و ﭼﻮارﭼێــﻮە ﺑــﯚ ﻫﻮﻧــەر ﻛــە ﻟــە ﻣەﻓﻬﻮﻣﯽ ﮔﺸــﺘﯿﺪا ﺋﯿﻨﺴــﺎﻧﯿﯿﺎﻧەی داواﻛﺮدﻧێﻜــﯽ ﮔەورەﯾە ﺑﯚ ﺋﺎزادی.
ﺑەرەو ﺳەرﺳﺎﻣﯽ ﺑەرەو ﺋەزﻣﻮوﻧﮕەری و ﺧﻮدا
”ﺑــەرەو ﺳەرﺳــﺎﻣﯽ“ دواﯾﯿﻦ ﻓﯿﻠﻤــﯽ ﺗﺮەﻧﺲ ﻣﺎﻟﯿــﻚ دەرﻫێﻨــەری ﺋەﻣەرﯾﻜﯿﯿە ﻛە ﺑــە ﺷــێﻮازی ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ و ﻛەﻣﺎﻟﮕﺮاﯾــﯽ ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕە .ﻣﺎﻟﯿــﻚ ﻫەرﯾەك ﻟــە ﻓﯿﻠﻤەﻛﺎﻧﯽ ﺑــە ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵ ﭼــێ ﻛــﺮدووە ،ﺑــەاڵم دوای ”داری ژﯾــﺎن“ ﻓﯿﻠﻤــﯽ ﭘێﺸــﱰی ﻛــە ”دارﺧﻮرﻣــﺎی ﺋﺎڵﺘﻮوﻧــﯽ“ ﺑــﻮو ﻣﺴــﯚﮔەر ﻛــﺮد ،ﻫــﺎوﻛﺎت ﺧەرﯾﻜــﯽ ﭼێﻜﺮدﻧﯽ ﭼەﻧــﺪ ﻓﯿﻠــﻢ ﻟەواﻧە ”ﺑــەرەو ﺳەرﺳــﺎﻣﯽ“ ﺑــﻮو ﻛە ﺑــە ﻧﯿﺴــﺒەت ﻓﯿﻠﻤەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺑــە ﺧێﺮاﯾﯽ ﺗــەواو ﭼێﻜــﺮا .ﻓﯿﻠﻤەﻛە ﻟــە ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﭬﻨﯿﺰ ﭘێﺸــﺎن درا و ﻧــﺎوزەدی ﺷﯿﺮی ﺋﺎڵﺘﻮوﻧﯽ ﺑﻮو. ”ﺑــەرەو ﺳەرﺳــﺎﻣﯽ“ ﻟــە ﻣــەڕ ﻣﺎرﯾﻨــﺎ ﺑێﻮەژﻧێﻜــە ﻛــە ﻟە ﭘﺎرﯾــﺲ ﻧﯿــﻞ ﭘﯿﺎوێﻜﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ دەﺑﯿﻨــێ و ﺋەوﯾﻨێﻜﯽ ﺑەﺳــﯚز ﻟــە ﻧێﻮاﻧﯿﺎن ﭼــێ دەﺑێ .ﻣﺎرﯾﻨــﺎ ﻟەﮔەڵ ﻧﯿــﻞ دێــﺖ ﺑــﯚ ﺋﯚﻛﻼﻫامی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ .ﻟــەوێ ﻫێﺪی ﻫێﺪی ﺳــﯚز و ﺗﯿﻨــﯽ ﺋەوﯾﻨﯽ ﻣﺎرﯾﻨــﺎ و ﻧﯿــﻞ ﻧﺎﻣێﻨێــﺖ و ﻣﺎرﯾﻨــﺎ دەﮔەڕێﺘــەوە ﭘﺎرﯾــﺲ .ﻧﯿــﻞ ﻟەﮔــەڵ ﺟەﯾــﻦ ﻛﭽێــﻚ ﻛــە ﭘێﺸــﱰ ﯾەﻛﱰﯾــﺎن ﻧﺎﺳــﯿﺒﻮو ،ﻫــﺎوڕێ دەﺑــێ ،ﺑــەاڵم ﻣﺎرﯾﻨــﺎ دێﺘــەوە و ﺋــەو و ﻧﯿــﻞ ﺋەﻣﺠــﺎرە دەﺑﻨــە ﻫﺎوﺳــەر .دﯾﺴــﺎن ﻣﺎرﯾﻨــﺎ و ﻧﯿــﻞ دوای ﻣﺎوەﯾەك ﺗﻮوﺷــﯽ ﺗەﻧﮕــﮋە دەﺑــﻦ و ﻛﻮێﻨﺘﯿﻨــﺎش ﻛەﺷﯿﺸــێﻜە ﻛە ﺗﻮوﺷــﯽ ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺑﺎوەڕ ﻫﺎﺗــﻮوە ،ﺑــەاڵم ﺳــەرداﻧﯽ ﻫــەژاران و ﻧەﺧﯚﺷــەﻛﺎن و زﯾﻨﺪاﻧﯿﯿــەﻛﺎن دەﻛﺎت و ﺣەز دەﻛﺎت ﻛە دﯾﺴﺎن ﺑﺎوەڕی ﺧﯚی ﺑﺪۆزﯾﺘەوە. ﻣﺎﻟﯿــﻚ ”ﺑــەرەو ﺳەرﺳــﺎﻣﯽ“ ﺑــە ﺷــێﻮازێﻜﯽ ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺟﯿﺎوازﺗــﺮ ﻟــە ﻓﯿﻠﻤەﻛﺎﻧﯽ ﺧــﯚی ﭼێﻜــﺮدووە .ﻟێــﺮە ﻣﺎﻟﯿــﻚ ﮔێڕاﻧــەوە و رواﯾــەت ﺑــە ﻣﺎﻧــﺎ ﻛﻼﺳــﯿﻜەﻛەی ﺑــە ﺗــەواوی ﻻ ﺑــﺮدووە :ﻟــە ﺑەﻛﮕڕاوﻧــﺪ و ﻫﺎﻧﺪەرەﻛﺎﻧــﯽ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن ﺑــﺎس ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ،رووداوەﻛﺎن ﺑــە ﺗــەواوی و ﺑــە وردەﻛﺎری ﭘێﺸــﺎن ﻧــﺎدرێ ،دﯾﺎﻟــﯚگ ﻟــە ﻓﯿﻠﻤەﻛــە دەﮔﻤەﻧــە و ﻣﺎﻟﯿــﻚ دەﯾــەوێ ﭼﯿــﺮۆك و ﻫەﻣــﻮو ﺷــﺘێﻚ ﺑــەس ﺑە وێﻨــە ﺑﮕﯿڕێﺘــەوە و ﻟــە راﺳــﺘﯿﺪا وێﻨــە ﺑﻮوەﺗە ﺟێﮕــﺮی ﻫەﻣﻮو ﺗﯚﺧﻤﮕەﻟــﯽ ﺑﺎوی ﭼﯿﺮۆﻛﮕێڕاﻧــەوە .ﻫەڵﺒــەت ﻣﺎﻟﯿــﻚ ﺗﯚﺧﻤﮕەﻟێﻜــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﺑــە ﻛﺎر دێﻨێــﺖ ﻛــە ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧﯿــﺎن ﺑــەم ﺷــێﻮەﯾە ﻧــﻮێ و ﺟﯿــﺎوازە :ﻣﻮزﯾﻜــﯽ ﻛﻼﺳــﯿﻚ ﻛەم ﺗــﺎ ﻛﻮرت ﻟــە ﺗــەواوی ﻓﯿﻠﻤەﻛــە ﻫەﯾــە و ﻟــە ﺧﻮڵﻘﺎﻧﺪﻧﯽ ﻓــەزا و ﻧﺰﯾﻜﺒــﻮون ﻟــە دەرووﻧﯽ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن و ﻛــەم ﺗــﺎ ﻛــﻮرت دراﻣﺎﺗﯿﺰەﻛــﺮدن رۆڵــﯽ ﻫەﯾــە ،ﻟــە ﺟێﮕــەی دﯾﺎﻟــﯚگ ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن دەﺑﯿﺴــﺘﯿﻦ ﻛــە ﻟەﮔــەڵ ﺧﯚﯾــﺎن دەدوێــﻦ و ﭼﯿــﺮۆك ﺗــﺎ رادەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻟــەم رێﮕەﯾــە ﺑەرەوﭘێــﺶ دەﭼــێ .ﻟــە دەرﻫێﻨﺎن و وێﻨەﻫەڵﮕﺮﺗــﻦ و ﻣﯚﻧﺘﺎژﯾــﺶ ﻣﺎﻟﯿــﻚ دﯾﺴــﺎن ﺷــێﻮازﯾﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﮔﺮﺗــﻮوە :ﺟﺎﻣﭗ jump cutﻟــە ﻓﯿﻠــﻢ ﯾەﻛﺠــﺎر زۆرە ،ﻛﺎﻣێــﺮا زۆرﺑــەی ﻛﺎﺗــەﻛﺎن داﻟــﯽ ﻛﺎت))cut ﻛﺎت)) ((dollyدەﻛﺎت و دەﭼێــﺖ ﺑــەرەو ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن ،زۆرﯾﻨــەی ﺷــﺘەﻛﺎن dolly in ﺋﯿــﻦ)in ﺋﯿــﻦ) ﺳــەرەڕای ﺋەﻧــﺪازەی ﻗﺎﺑەﻛەﯾــﺎن ﺑە ﻟﻨــﺰی واﯾــﺪ وەرﮔێــڕاون ،ﺋەﻣﺎﻧە ﻫەﻣــﻮو وای ﻟــێ دەﻛﺎت ﻛــە ﻓﯿﻠﻤەﻛە زﯾﺎﺗــﺮ وەﻛــﻮ ﻓﯿﻠﻤێﻜــﯽ ﺋەزﻣﻮوﻧﮕەرﯾﯿﺎﻧە ﺑێﺘــە ﺑەرﭼﺎو. ﺋەﻣــەش دەﺗﻮاﻧــێ ﻓﯿﻠﻤەﻛــە ﺑﯚ ﻫەﻧﺪێــﻚ ﺑﯿﻨــەر ﺳــەرﻧﺠڕاﻛێﺶ ﺑﻜﺎﺗــەوە ،ﺑەاڵم ﺳــەرەڕای ﺋەﻣــە ﻛێﺸــەی ﻓﯿﻠﻤەﻛــە ﻟەوەداﯾــە ﻛــە ﺗﻮﺧﻤێﻜــﯽ ﻧﯿﯿــە ﻛــە وەﻛــﻮ ﺟێﮕــﺮی رواﯾــەت و ﮔﯿڕاﻧــەوە ﺑﺘﻮاﻧــێ ﺗەﻧﺴــﯿﻖ و ﻫﺎوﺋﺎﻫەﻧﮕــﯽ ﺑﺪاﺗــە ﻓﯿﻠﻤەﻛە. ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﺪا ﻓﯿﻠــﻢ ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ ﺑﯿﻨەر ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﺧــﯚی ﺑــﻜﺎت .وێﻨــەﻛﺎن ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺟــﻮان و ﺳــەرﻧﺠڕاﻛﯿﺶ ﺑــﻦ ،ﺑــەاڵم ﺋەوەﻧــﺪە ﻟــە ﺳەراﻧﺴــەری ﻓﯿﻠــﻢ ﺑــە ﯾــەك ﺷــێﻮە دووﭘــﺎت دەﺑﻨــەوە )ﺗەﻛﻨﯿﻜــە ﺋﺎﻣــﺎژە ﭘێﻜﺮاوەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﻫەروەﻫــﺎ( ﻛە ﺋﯿﱰ ﺳــەرﻧﺠﯽ ﺑﯿﻨــەر ﻧﺎڕاﻛێﺸــﻦ .ﻫــﯚﻛﺎری ﺗــﺮی ﺳــەرﻗﺎڵﻨەﺑﻮوﻧﯽ ﺑﯿﻨــەر ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﻫەﺳﺖ و ﺳﯚز و ﻣﻠﻤﻼﻧﯿێﻜﯽ ﺑەﻫێﺰە ﻟەﺑەر ﻧەﺑﻮوﻧﯽ رواﯾەت. ﭼﯿﺮۆﻛــﯽ ﻓﯿﻠــﻢ ﺑــە رواڵــەت ﺑــﺎس ﻟــە ﺋەوﯾﻨــﯽ ﻣﺮۆﭬــەﻛﺎن ﺑــﯚ ﯾەﻛــﱰ دەﻛﺎت، ﺑــەاڵم ﭘەﯾﺎﻣــﯽ ﻓﯿﻠــﻢ ﺑەر ﺑــە ﺋەوﯾﻨﯽ ﺧــﻮدا ﭼﻮوﻧە .ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﻓﯿﻠﻢ ﻣﺎرﯾﻨﺎﯾــە ﻛــە ﻟــە ﺋەوﯾﻨﯽ ﻧﯿــﻞ و ﺑە ﺗــەواوی ژﯾﺎﻧــﯽ ﺧــﯚی ﺳەرﻟێﺸــێﻮاوە .ﻧﯿﻞ و ﺟەﯾﻨﯿــﺶ ﻫەروەﻫــﺎ .ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە ﻛەﺷــﯿﺶ ﻛﻮێﻨﺘﺎﻧــﺎ دەﺗﻮاﻧێ ﺳــﯿﻤﺒﻮﻟێﻚ ﺑێــﺖ ﻟە وﻧﺒﻮوﻧــﯽ ﺋەوﯾﻦ ﺑە ﺧــﻮدا .ﻛﻮێﻨﺘﺎﻧﺎ ﻟە ﻫــەژاران رەﻧﺠﯽ ﻣــﺮۆڤ دەﺑﯿﻨێﺖ و ﻧﺎزاﻧــێ ﭼــﯽ ﺑــﻜﺎت ،ﺑــەاڵم ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿــﺪا ﻧﺰاﯾــەك دەﺧﻮێﻨێــﺖ ﻛە ﻣەﺳــﯿﺢ ﻟە ﻫەﻣــﻮو ﺷــﻮێﻨێﻚ دەﺑﯿﻨێــﺖ و دﯾﺴــﺎن دەﭼێــﺖ ﺑــﯚ ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﺪان ﺑــە ﻫــەژاران. ﻣﺎرﯾﻨــﺎش ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺪا دەﮔﺎﺗــە ﻛەﺷــﻒ و ﻛەراﻣەت و ﻟــە ﺋەوﯾﻨﯽ ﻣــﺮۆڤ دەﮔﺎﺗە ﺋەوﯾﻨــﯽ ﺧــﻮدا .ﻛﻮێﻨﺘﺎﻧــﺎ ﻟە ﺷــﻮێﻨێﻚ دەڵێ :ﺋەوﯾﻨﯽ ﻣــﺮۆڤ وەﻛــﻮ ﺟﯚﮔەﯾەﻛە ﻛە ﺋەﮔــەر ﺑــﺎران ﺋﯿﱰ ﻧەﺑــﺎرێ ،وﺷــﻚ دەﺑــێ ،ﺑــەاڵم ﺋەوﯾﻨﯽ ﺧــﻮدا وەﻛــﻮ ﻛﺎﻧﯿﯿەﻛە ﻛە ﻟــە ﺧﺎﻛﺪا ﻗﻮڵــﭗ دەدات .ﺑــە ﺑــﺎوەڕی ﻣﺎﻟﯿــﻚ ﺳەرﻟێﺸــێﻮاوﺑﻮوﻧﯽ ﻣﺮۆﭬەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣــڕۆ ﻫەر ﻟەﺑەر وﻧﺒﻮوﻧــﯽ ﺋەوﯾﻨﯽ ﺧﻮداﯾە .ﻫــەر ﻟەﺑەر ﺋەﻣە ﺑەر ﺑە ﺳەرﺳــﺎﻣﯽ ﭘڕە ﻟە ﺗﯚﺧﻤﮕەل و ﺑﺎوەڕﮔەﻟﯽ ﺳﻮﻧەﺗﯽ ﻣەﺳﯿﺤﯽ. ”ﺑەرەو ﺳەرﺳﺎﻣﯽ“ To the Wonder ﻧﻮوﺳەر و دەرﻫێﻨەر :ﺗﺮەﻧﺲ ﻣﺎﻟﯿﻚ ﺋەﻛﺘەر :ﺑﻦ ﺋەﻓﻠﻚ ،ﺋﯚڵﮕﺎ ﻛﯚرﯾﻠﻨﻜﯚ ،رەﯾﭽڵ ﻣەك ﺋﺎداﻣﺰ ،ﺧﺎوﯾﺮ ﺑﺎردم ژاﻧﺮ :دراﻣﺎ ،رۆﻣﺎﻧﺲ ﺳﺎڵ2012 : واڵت :ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻣﺎوە 113 :ﺧﻮﻟەك
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ژﻣﺎرە ) ، (26ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 12/ 11 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
د .ﻛەﻣﺎل ﻣەﻋﺮووف:
17
دەﺑێ زاﻧﻜﯚﻛﺎن ﻟەژێﺮ ﭼەﭘﯚﻛﯽ ﺣﺰب ﺑێﻨە دەرەوە و ﺋﺎزاد ﺑﻦ وﺷ /ﻋﻟﯽ ﺳﺪﯾﻖ دﻛﺘﯚر ﻛەﻣﺎل ﻣەﻋﺮووف ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﻛﯚﻟﯿﮋی زﻣﺎن ﻟە زاﻧﻜﯚی ﺳەاڵﺣەدﯾﻦ ﻟە دﯾﺪارێﻜﯽ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“دا رەﺧﻨە ﻟە ﻧﻮوﺳەر و ﺷﺎﻋﯿﺮاﻧﯽ ﺑێﻬەڵﻮێﺴﺖ دەﮔﺮێﺖ و دەڵێﺖ ”ﻫەﻧﺪێ ﻟە ﺷﺎﻋﯿﺮان وەﻛﻮ ﺷێﺮﻛﻮ ﺑێﻜەس ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺋەم ﻫەﻣﻮو ﮔەﻧﺪەڵﯽ و ﻧﺎﯾەﻛﺴﺎﻧﯿﯿەدا ورﺗەﯾەﻛﯽ ﻟێﻮە ﻧەﻫﺎت ،ڕەﻓﯿﻖ ﺳﺎﺑﯿﺮ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧێﻜﯽ ﺑێﺪەﺳەاڵت و ﺑێﺌﯿﺮادە دادەﻧێ ﻛەﭼﯽ ﺧﯚﺷﯽ دەﺑێﺘە ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻫەﻣﺎن ﭘەرﻟەﻣﺎن ،ﺣەﻣەﺳەﻋﯿﺪ ﺣەﺳەن ﻫەﺗﺎ ﻟە ﺳﻮﯾﺪﺑﻮو ﺣەﴍی ﺑەدەﺳەاڵت دەﻛﺮد ،ﻟە ﮔەڕاﻧەوەﯾﺪا ﺧﺎﻧﻮو و ﺳەﯾﺎرە و ﺑەرات دەﻧﮕﯽ ﺑڕی ،ﺳەﻣەﻧﺪۆك ﻛﺮا ،ﻋەﺑﺪواڵ ﭘەﺷێﻮ و ﻛەﻣﺎل ﻣﯿﺮاودەﻟﯽ و ﻣەرﯾﻮان ورﯾﺎ ﻗﺎﻧﻊ درێﻐﯿﯿﺎن ﻧەﻛﺮدووە ﻟە ﺧﺴﺘﻨەڕووی ڕاﺳﺘﯿﯿەﻛﺎن، ﺑەاڵم ﻟە دەرەوەی واڵت ژﯾﺎن ﺑەﺳەر دەﺑەن“. ﻛەﻣﺎل ﻣەﻋﺮووف ﺧﺎوەﻧﯽ ﻣﺎﺳﺘەر و دﻛﺘﯚراﯾە ﻟەﺳەر ﺷﯿﻌﺮی ﻧﻮێﯽ ﻛﻮردی ﻟە ﻓەڕەﻧﺴﺎ ،ﺗﺎﻛﻮ ﺋێﺴﺘﺎ ﻧﺰﯾﻜەی 35ﻛﺘێﺒﯽ ﺑەﭼﺎپ ﮔەﯾﺎﻧﺪراون ﺑەزﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردی ،ﻋەرەﺑﯽ ،ﻓەڕەﻧﺴﯽ و ﺳﻮﯾﺪی.
ﺑﯚﭼــﯽ ﻫەﻣﯿﺸــە ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋەدﯾــﺐ دژە ﺋﺎراﺳــﺘەن ،ﺋﺎﯾــﺎ ڕواﻧﯿﻨــﯽ واﻗﯿﻌﯿﯿﺎﻧــەی ﺋەدﯾﺒﺎﻧــە ﺑــﯚ ﭘــﻼن و ﭘــڕۆژەﻛﺎن ﻛــە ﺋــەو ﻫﺎوﻛێﺸەﯾەی دروﺳﺖ ﻛﺮدووە؟ ﻫﻮﻧــەری ﺋەدﯾــﺐ داﻫێﻨﺎﻧــە ،ﻛــە ﺑەﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﭼــێ ﻧﺎﺑــێ ،ﺑــەاڵم ﻫﻮﻧــەری ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻣﻮﻣﻜﯿﻨــە، ﻛەرەﺳــﺘەی ﺋەدﯾــﺐ ﺋەﻓﺮاﻧــﺪن، ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿــﯽ ﺟﻮاﻧــﻜﺎری، وﺷــەﻛﺎﻧە، ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﻛەرەﺳــﺘەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻫﻮﻧــەری ﻓڕوﻓێــڵ و ﻫەڵﺨەڵەﺗﺎﻧــﺪن و ﺗەڵەﻛەﺑﺎزﯾﯿــە ﻛەواﺗــە دوو ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺟﯿــﺎوازن ،ﺋەدﯾــﺐ دەﺑــێ ﺧــﺎوەن ﻫەڵﻮێﺴــﺖ ﺑــێ، ﭼﺎوﻧەﺗــﺮس و ﺑﻮێــﺮ و ﻟەﺧﯚﺑــﺮدوو ﺑــێ ،ﻟەﭘێﻨــﺎو ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺧــﯚی ﻛﺎر ﻧــەﻛﺎت ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﮔﺸــﺘﯽ ﻟەﺑەرﭼــﺎو ﺑﮕــﺮێ ،ﻟــە ﻛﺎرە ﻧــﺎڕەواﻛﺎن ﺑێﺪەﻧــﮓ ﻧەﺑێ ،ﻫﺎﻧــﯽ ﺧەڵﻚ ﺑﺪات ﻛــە ڕووﺑــەڕووی ﻧﺎﯾەﻛﺴــﺎﻧﯽ، ﮔەﻧﺪەڵــﯽ، ﻧﺎدادﭘــەروەری، ﺑەﻫەدەرداﻧــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﻧەﺗەواﯾەﺗﯽ ﺑﻮەﺳــنت ،ﺑەﭘێﭽەواﻧــەوە ﺋەدﯾــﺐ
ﻛــە ﺧــﯚی داﺑەدەﺳــﺘەوە، ﺋــەوا ﺷــﻮێﻨﯽ ﻟەﻧــﺎو ﻛﯚﻣەڵــﺪا ﻧﺎﻣﯿﭽﻨــێ و ﺑــەرەو ﻟەﻧﺎوﭼــﻮون دەﭼــێ و ﻻﭘەڕەﯾەﻛــﯽ ڕەش ﺑﯚﺧــﯚی ﺗﯚﻣــﺎر دەﻛﺎت ،ﻟەﻻﯾــەك ﻫﻮﻧەرەﻛــەی و ﻟەﻻﯾەﻛﯿــﱰەوە ﺟەﻣﺎوەرﯾــﺶ ﻟەدەﺳــﺖ دەدات، ﺋەدﯾــﺐ ڕاﺳــﺘەوﺧﯚ و واﻗﯿﻌﯿﯿﺎﻧــە ﺳــەﯾﺮی ﺷــﺘەﻛﺎن ﻧــﺎﻛﺎت ،ﺑەڵﻜــﻮ ﻧﺎڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ﻟێﯿــﺎن ورد دەﺑێﺘــەوە، ﺑەڕەﻣــﺰ ﺑﺎﺳــﯽ ﺷــﺘە ﮔﺮﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﻣــﺮۆڤ دەﻛﺎت ،ڕووﻛەﺷــﺎﻧە ﻛێﺸــەﻛﺎن ﻧﺎﺧﺎﺗــە ڕوو ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺑەﺗێڕواﻧﯿﻨێﻜــﯽ ﻗــﻮوڵ ﺷــﺘە وردو درﺷــﺘەﻛﺎﻧﯽ ژﯾــﺎن دەﺧﺎﺗــە ﭘێــﺶ ﭼــﺎوان ،ﺑــەردەوام ﻟەﻫەوڵــﯽ داﻫێﻨــﺎن و دۆزﯾﻨــەوەی ﺷــﺘﯽ ﻧﻮێﯿــە ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﺋەدﯾﺒــﺎن ڕێﮕە ﺧﯚﺷــﻜەرن ﺑــﯚ ﭘــﻼن و ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن و داﻛﯚﻛــﯽ ﻟــە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺎن دەﻛــەن ،ڕاﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎن دەﺷــێﻮێﻨﻦ و ﭼﺎوﯾــﺎن ﻟــە ﺋﺎﺳــﺖ ڕووداوەﻛﺎن دەﻧﻮوﻗێﻨــﻦ ،ﺑەﻛﻮرﺗــﯽ و ﺑەﻛــﻮردی ﺑﻮوﻧەﺗــە ﻫﻮﺗﺎﻓﻠێــﺪەر و ﺑﻮوﻗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە ﺑﺰاﭬــﯽ ڕزﮔﺎرﯾﺨــﻮازی
ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ڕۆڵــﯽ ﺑەرﭼــﺎوی ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮان دﯾــﺎرە ،ﺋﺎﯾﺎ دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟــە ﺋﺎﺳــﺖ ڕۆڵﯽ ﺋێﺴــﺘﺎی ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮاﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑﻮوە؟ دەﺳــەاڵت و ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮان ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﭘێﻜــەوە ﻫەﯾــە، دەﺳــەاڵت ﺑەﻫەﻣــﻮو ﺷــێﻮەﯾەك و ڕێﮕﺎﯾــەك ﻫــەوڵ دەدات ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮ ﺑﺨﺎﺗــە ژێــﺮ ڕﻛێﻔــﯽ ﺧﯚﯾــەوە، ﻛﺎﺗــێ ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮ ﻣﻠﻜەﭼــﯽ دەﺳــەاڵت دەﺑــێ و ﺧــﯚی ﺑەدەﺳــﺘەوە دەدات ،دەﺑێﺘــە ﻛﯚﯾﻠــەی دەﺳــەاڵت ﺧﻮاﺳــﺖ و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧــﯽ دەﺳــەاڵت ﺟێﺒەﺟــێ دەﻛﺎت ،ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ڕەﺳــەن ﻧــەك ﻧﺎﭼێﺘــە ژێﺮ ﭼەﺗــﺮی دەﺳــەاڵﺗەوە، ﺑەڵﻜــﻮ دژاﯾەﺗــﯽ ﻛﺎرە ﭼەوﺗەﻛﺎﻧــﯽ دەﻛﺎت ،ﯾﺎﺧــﯽ دەﺑــێ و ﻫﺎﻧــﯽ ﺧەڵــﻚ دەدات ﺑــە ﺑــﺎری ﻧﺎﻟەﺑــﺎر ڕازی ﻧەﺑــﻦ ،ﺑــەاڵم ﻛــە ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮ دەﺳــﺘەﻣﯚﺑﻮو ،ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ڕاﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە ﺑەرﻫەﻣەﻛﺎﻧﯿﺪا ڕەﻧــﮓ ﺑﺪەﻧەوە، ﺑەڵﻜــﻮ ﺧــﯚی ﻻﺗەرﯾــﻚ دەﻛﺎت، دﯾــﺎرە دەﺳــەاڵت ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﭘێﮕــەی ﺧــﯚی ﺑەﻫێــﺰ ﺑــﻜﺎت ڕێــﮕﺎی ﭼەواﺷــەﻛﺎری دەﮔﺮێﺘــە ﺑــەر ﺑــﯚ ﻣەﯾﺴــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ، ﺟــﺎ ﻛــە ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮێ ﻣﻠﻜــەچ ﺑﻜﺎت ﺑﯚﯾــﺎن ﻟــە ڕۆژﻧﺎﻣــە و ﮔﯚﭬــﺎر و ﺗەﻟەﭬﺰﯾــﯚن ﺑــەرز دەﻛﺮێﺘــەوە، ﭘﺸــﺘﮕﻮێ ﭘێﭽەواﻧەﻛەﺷــﯽ دەﺧﺮێــﺖ ،ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮێ ﺋەﮔــەر ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪﯾــﺶ ﺑــێ ،ﻫﯿــﭻ ڕێــﺰی ﻟێﻨﺎﮔــﺮن ،ﺳــەﯾﺮﻛە ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪێﻜــﯽ وەﻛــﻮ ﻣەﺳــﻌﻮود ﻣﺤەﻣــەد ﭼﻠەی ﺑــﯚ ﻧەﻛــﺮا ،دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺧــﺎوەن ﻋەﻗڵﯿﯿەﺗێﻜــە ﺑەﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ڕاﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻗﺒــﻮوڵ ﻧــﺎﻛﺎت ،ﺟــﺎ ﻧﻮوﺳــەرێ ﻛــە ڕەﺧﻨــە ﺑﮕــﺮێ ﺑــە ﺟﯚرەﻫــﺎ ﺷــێﻮە ڕووﺑــەڕووی دەﺑﻨــەوە ،ﺑەﻫەڕەﺷــە ،ﺑەﺗﯚﻗﺎﻧﺪن، ﮔﺮﺗــﻦ ،ڕاوەدووﻧــﺎن ،ﺑﺰرﻛــﺮدن،
ﭼﻮﻧﻜــە دەﺳــەاڵت ﭘێــﯽ واﯾــە ﺋــەوەی ﻟەﮔــەڵ دەﺳــەاڵت ﻧەﺑــێ، ﺋﯿــﱰ دوژﻣﻨــە ،ﺑﯚﯾە دەﺑێ ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮ ﺧﯚی ﺑﺎاڵﺗﺮ ﭘێﺸﺎن ﺑﺪات. ڕەﺧﻨــەی ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮاﻧﯽ ﻛــﻮرد ﺋێﺴــﺘﺎ و ﺳــﺎڵﯽ ﺣەﻓﺘــﺎﻛﺎن ﭼــﯚن دەﺑﯿﻨــﯽ؟ ﭘێﺘــﺎن واﻧﯿﯿــە ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮاﻧﯽ ﺋەوﺳــﺎ ﺑﻮێﺮﺗﺮﺑــﻮون ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﭘﺮﺳﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ؟ ﻟــە ﺳــەردەﻣﯽ ڕژێﻤــﯽ ﮔﯚڕﺑەﮔﯚڕدا ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆری ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮاﻧﯽ ﻛــﻮرد ڕەﻣــﺰی ﺑەرﮔــﺮی ﺑــﻮون، ﻛﺎرە ﻧﺎڕەواﻛﺎﻧــﯽ ڕژێﻤﯿــﺎن زﯾﻨــﺪە ﺑەﭼــﺎڵ دەﻛــﺮد ،ﺑەﻋــﺲ ﺑەڕێــﮕﺎی ﺋەﻧﻔــﺎل و ﻛﯿﻤﯿﺎﺑــﺎران ﻟــە ﻫەوڵــﯽ ﻗڕﻛﺮدﻧــﯽ ﻛــﻮرد و ﺳــڕﯾﻨەوەی ﺧﺎﻛەﻛەﯾــﺪا ﺑــﻮو، ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮاﻧﯽ ﻛﻮردﯾــﺶ ڕاﺳــﺘەوﺧﯚ و ﻧﺎڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ڕووﺑــەڕووی ڕژێــﻢ ﺑﻮوﻧەﺗــەوە ،ﺑەﺷــێﻜﯿﺎن ﭼﻮوﻧەﺗــە ﺷــﺎخ و ﻫﺎﻧــﯽ ﻣﯿﻠﻠەﺗەﻛەﯾــﺎن دەدا ﺑەرەﻧــﮕﺎری داﮔﯿﺮﻛەراﻧــﯽ ﺑەﻋــﺲ ﺑﺒﻨــەوە ،ﺑــەاڵم ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮاﻧﯽ ﺋﯿﻤــڕۆ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻫەﻧــﺪێ ﻟــە ﺷــﺎﻋﯿﺮان وەﻛــﻮ ﺷــێﺮﻛﯚ ﺑێﻜــەس ﺑەراﻣﺒــەر ﺋــەم ﻫەﻣــﻮو ﮔەﻧﺪەڵــﯽ و ﻧﺎﯾەﻛﺴــﺎﻧﯿە ورﺗەﯾەﻛــﯽ ﻟێــﻮە ﻧەﻫــﺎت ،ڕەﻓﯿــﻖ ﺳــﺎﺑﯿﺮ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺑێﺪەﺳــەاڵت و ﺑێﺌﯿــﺮادە دادەﻧــێ ﻛــە ﮔەڕاﯾــەوە ﺑــﻮو ﺑەﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻫەﻣــﺎن ﭘەرﻟەﻣﺎن، ﺣەﻣەﺳــەﻋﯿﺪ ﺣەﺳــەن ﺗــﺎ ﻟــە ﺳــﻮﯾﺪ ﺑﻮو ﺣــەﴍی ﺑە دەﺳــەاڵت دەﻛــﺮد ،ﻟەﮔەڕاﻧەوەﯾــﺪا ﺧﺎﻧــﻮو و ﺳــەﯾﺎرە و ﺑــەرات دەﻧﮕــﯽ ﺑــڕی، ﺳــەﻣەﻧﺪۆك ﻛــﺮا .ﻋەﺑﺪواڵ ﭘەﺷــێﻮ و ﻛەﻣــﺎل ﻣﯿﺮاودەﻟــﯽ و ﻣەرﯾــﻮان ورﯾــﺎ ﻗﺎﻧــﻊ ﻟــە ﺧﺴــﺘﻨەڕووی ڕاﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎن درێﻐﯿﯿــﺎن ﻧەﻛــﺮدووە، ﺑــەاڵم ﻟــە دەرەوەی واڵت ژﯾــﺎن ﺑەﺳەر دەﺑەن. ﺑەرﻫەﻣــﯽ ﻧﻮوﺳــەران زۆری
و ﺑــﯚری ﺗێﻜەوﺗــﻮوە ،ﺋــەوە واﻗﯿﻌێﻜــە ﻫەﻣﻮوﻣــﺎن ﻟەﺋﺎﺳــﺘﯿﺪا ﺑێﺪەﻧﮕﯿــﻦ ،ﺋﺎﯾــﺎ ﮔﻮڵﺒﮋێﺮﻛــﺮدن و ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺋەرﻛــﯽ ﻛێﯿــە و ﭼﯽ ﺑﻜﺮێﺖ؟ زۆری و ﺑــﯚری ڕۆژﻧﺎﻣــە و ﮔﯚﭬــﺎرە ﻛﻮردﯾﯿــەﻛﺎن ﻫﯚﻛﺎرێﻜــﻦ ﺑــﯚ ﭘەﯾﺪاﺑﻮوﻧــﯽ ﺑەرﻫەﻣــﯽ ﻛﺎڵ و ﻛــﺮچ و ڕۆژﮔﺎر ﺧــﯚی ﺳــەﻧﮕﯽ ﻣەﺣەﻛــە ،ﺑەرﻫەﻣێــﻚ ﻣﺎﻛــﯽ داﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﺗێــﺪا ﻧەﺑێ ﺑﯚ ﺧــﯚی ون دەﺑێ و ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧــﺎﻛﺎت ڕەﺧﻨەﮔﺮ ﺧــﯚی ﭘێﻮە ﻣﺎﻧــﺪوو ﺑــﻜﺎت ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەرﻫەﻣــﯽ داﻫێﻨــەر دەﺑێﺘــە ﻫﯚی ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧــﯽ ڕەﺧﻨــەی ﺋەدەﺑــﯽ، ﻛەواﺗــە ڕەﺧﻨــەی ﺋەدەﺑــﯽ ﻛﺎرێﻜﯽ داﻫێﻨەراﻧەﯾــە ،ﻧــەك ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﻜﺮدن و ﮔﻮڵﺒﮋێﺮﻛﺮدﻧﯽ دەق. ﻟــە ﺋەدەﺑــﯽ ﻛﻮردﯾﺪا ﺷــﺎﻛﺎری ﺋەدەﺑﯿــامن ﻧﯿﯿــە ،ﺋەﮔەر ﻫەﺷــﺒێ دەﮔﻤەﻧــە ،ﺋﺎﯾــﺎ ژﯾﻨﮕــەی ﺋێﻤــە ﺑﯚ ﺋەوە ﻧەﺳﺎزاوە؟ ﺑێﺸــﻚ ژﯾﻨﮕــە ڕۆڵێﻜــﯽ ﮔﺮﯾﻨــﮓ دەﺑﯿﻨــێ ،ﺷــﺎﻋﯿﺮێﻜﯽ ﺳــﻮﯾﺪی ﯾﺎﺧــﯚ ﺑەرﯾﺘﺎﻧــﯽ ﻛێﺸــەی ﻧەﺗەواﯾەﺗــﯽ و ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ﻧﯿﯿــە ﺑﯚﯾە ﺑﺎﺳــﯽ ﻧــﺎﻛﺎت ،ﺑەاڵم ﺷــﺎﻋﯿﺮی ﻛــﻮرد ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﻛێﺸــەی ﻧەﺗەواﯾەﺗــﯽ ﻫەﯾــە ﭘێــﯽ ﺧــﯚش ﺑــێ و ﭘێﯽ ﻧﺎﺧــﯚش ﺑــێ دەﻛەوێﺘە ﺋــەم ﺑــﻮارەوە ،دﯾﺎرە ﺧﺰاﻧﯽ ﺷــﺎﻋﯿﺮ ﺑــﯚ ﻣەﺳــەﻟەی ﻧەﺗەواﯾەﺗﯽ ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻫﻮﻧــەری دێﻨێﺘــە ﺧــﻮارەوە، ﺋەﻣــە ڕاﺳــﺘﯿﯿەﻛە ﺣﺎﺟــﯽ ﻗــﺎدر ﺑەﺷــێﻜﯽ ﻧەﯾﺸــﺎردووەﺗەوە، زۆری ﺷــﯿﻌﺮی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛــﻮردی ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺷــﯿﻌﺮە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔــﯚران ،ﺷــێﺮﻛﯚ ﺑێﻜــەس ،ﻋەﺑــﺪواڵ ﭘەﺷــێﻮ .ﻫﺘــﺪ ،ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻫﻮﻧەرﯾﯿﺎن وەﻛــﻮ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧﯿﯿــە ،ﻣەﺣﻤــﻮود دەروێــﺶ ﺷــﺎﻋﯿﺮێﻜﯽ داﻫێﻨــەری ﻋەرەﺑــە و دەڵــێ ﻟــە ﺷــﯿﻌﺮی
ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ڕزﮔﺎرم ﺑﻜــەن ،ﻛەواﺗــە ﺷــﯿﻌﺮی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑــە ﻛەﻣﺎﺳــﯽ ﺷــﺎﻋﯿﺮ داﻧﺎﻧــﺪرێ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ژﯾﻨﮕــە واﯾﻜــﺮدووە، دﯾــﺎرە ﺷــﺎﻛﺎرﻣﺎن ﻫــەن ،ﺑــەاڵم ﺑەﭘەﻧﺠــەی دەﺳــﺖ دەژﻣێــﺮدرێ، ﻛــەم ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ ،ﻧەزاﻧﯿﻨــﯽ زﻣــﺎن و ﺋەوروﭘــﯽ ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺧﻮێﻨــەر ﻫــﯚﻛﺎرن ﺑــﯚ ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺷــﺎﻛﺎری ﺋەدەﺑــﯽ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻫﻮﻧــەری ڕۆﻣــﺎن ،ﺋەﮔﯿﻨــﺎ ﺷــﯿﻌﺮی ﺑﺎﺷــامن زۆرن. ﺑﯚﭼــﯽ زاﻧﻜــﯚﻛﺎن ﻧەﺑﻮوﻧەﺗــە ﺗﺎﻗﯿﮕەﯾەﻛــﯽ زاﻧﺴــﺘﯽ ﺑــﯚ ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﺋەدﯾــﺐ و ڕەﺧﻨەﮔــﺮی ﺑەﺗﻮاﻧــﺎ ،ﺋﺎﯾــﺎ ﺋێﻤــە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﻣﺎن ﻧﯿﯿــە ،ﯾــﺎن ﻛــﻮرد ﺧﯚی ﺗﺎﻗەﺗﯽ داﻫێﻨﺎﻧﯽ ﻧﯿﯿە؟
ﻟە ﻫﯿــﭻ ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ دﻧﯿــﺎ زاﻧﻜﯚﻛﺎن ﺋەدﯾــﺐ و ڕەﺧﻨەﮔــﺮ دروﺳــﺖ ﻧﺎﻛــەن ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺋﺎﻣــﺎدەی دەﻛــەن، چ ﺟــﺎی زاﻧﻜﯚﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە وەﻛــﻮ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﮔەﺷــەی ﻧەﻛــﺮدووە ،ﻫــﯚی ﺋەﻣــەش ڕوون و ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾە ،دەﺑــێ زاﻧﻜــﯚﻛﺎن ﻟەژێﺮ ﭼەﭘﯚﻛــﯽ ﺣــﺰب ﺑێﻨــە دەرەوە و ﺋــﺎزاد و ﺳــەرﺑەﺧﯚﺑێ ،ﺋەﮔﯿﻨــﺎ ﺑەم ﺷــێﻮەی ﺋێﺴــﺘﺎ زەﺣﻤەﺗــە ﻛﺎدری ﺑﺎش ﭘــێ ﺑﮕەﯾەﻧــێ ،دﯾــﺎرە ﺋەدﯾﺐ و ڕەﺧﻨەﮔــﺮ وەﻛــﻮ ﻣﺎوﺗﺴــﯿﺘﯚﻧﮓ 90ی ﺑەﻫﺮەﯾــە90%،ی 10ی ﺑەﻫﺮەﯾــە، دەڵــێ 10%ی ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾــە ،ﻛەواﺗــە ڕەﺧﻨەﮔــﺮ دەﺑــێ ﺧــﺎوەن ﭘﺎﺷــﺨﺎﻧێﻜﯽ زاﻧﯿــﺎری ﻣەﻋﺮﯾﻔــﯽ ﻫەﻣەﻻﯾــەن ﺑــێ ﺗــﺎ ﺑﺘﻮاﻧــێ ﺑــەﻛﺎری ڕەﺧﻨــە ﻫەڵﺒﺴﺘێ.
وەزارەﺗﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﺳﺎڵ و ﻧﯿﻮێﻜە دراﻣﺎی ”ﻛﺶ و ﻣﺎت“ی راﮔﺮﺗﻮوە
دەرﻫێﻨەری دراﻣﺎﻛە :ﺗەﻧﯿﺎ ﻛێﺸە ﺋەوەﯾە ﺑە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ ﻛەم ﻛﺎرێﻜﯽ زۆرﻣﺎن ﻛﺮدووە وﺷ /ﻋﻟﯽ ﺳﺪﯾﻖ دراﻣﺎی ”ﻛﺶ و ﻣﺎت“ ﺳﺎڵێﻚ و ﻧﯿﻮە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗەواو ﻛﺮاوە و دراوەﺗە وەزارەﺗﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﭘەﺧﺶ ﻟە ﻛەﻧﺎڵێﻚ ،ﺑەاڵم ﺗﺎﻛﻮ ﺋێﺴﺘﺎ وەزارەﺗﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺋەو دراﻣﺎﯾە ﭘەﺧﺶ ﺑﻜﺎت ،دەرﻫێﻨەری دراﻣﺎﻛەش ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛﺎت ﭼەﻧﺪ رۆژێﻚ ﺑەر ﻟە ﺋێﺴﺘﺎ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎی ﻫەوﻟێﺮ ﻛﺮدووە و ﭘێﯿﺎن ﮔﻮﺗﻮوە ﻫەر ﻧەﻣﺎﻧﺰاﻧﯿﻮە دراﻣﺎﯾەك ﻫەﺑێﺖ ﺑەو ﻧﺎوە. ”ﻛــﺶ و ﻣــﺎت“ دراﻣﺎﯾەﻛــﯽ 12 ﺋەڵﻘەﯾﯿــە ﺑــە 40ﺧﻮﻟــەك ،ﻟــە دەرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﺋەﻣﯿــﺮ ﯾەڵﺪاﯾــە ،ﺑــﺎس ﻟە ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﻣــﺎدەی ﻫﯚﺷــﺒەر ﻟــە ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛﺎت ﺑە ﮔﺸــﺖ ﻣەﺗﺮﺳﯽوﭼﺎرەﺳەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿەوە. دەرﻫێﻨــەری دراﻣﺎﻛــە ﻟەﺑــﺎرەی راﮔﺮﺗﻨــﯽ دراﻣﺎﻛــەی ﻟــە وەزارەﺗــﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﺑــﯚ ﻣــﺎوەی ﺳــﺎڵ و ﻧﯿﻮێــﻚ دەڵێــﺖ ”ﻫەرﭼەﻧــﺪ ﺑﯿــﺮ ﻟەو ﻣەﺳــەﻟەﯾە دەﻛەﻣەوە ﻧﺎزاﻧﻢ ﻛێﺸــەﻛە ﭼﯿﯿــە ،ﺑــەاڵم ﭼــﯚن دەزاﻧــﻢ ﺧــﻮدا ﺗــﺎك و ﺗەﻧﯿﺎﯾــە ،ﺋــەوا دەزاﻧﻢ ﻛێﺸــەی راﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺋــەو دراﻣﺎﯾە ﺋەوەﯾــە ﻛە ﺋێﻤە ﭘﺎرەﯾەﻛــﯽ ﻛەﻣــامن وەرﮔﺮﺗــﻮوە و ﻛﺎرێﻜﯽ زۆرﻣﺎن ﻛﺮدووە“. ﻧﺎوﺑــﺮاو ﻟــە ﺑــﺎرەی ﻣﯿﺰاﻧﯿﯿەﻛەﯾــەوە 58ﻣﻠﯿــﯚن ﺑــﻮوە50 ، دەڵێــﺖ ””58
ﻣﻠﯿﯚمنــﺎن وەرﮔﺮﺗــﻮوە و 8ﻣﻠﯿﯚﻧﯿــﺎن دزﯾــﻮە ،ﺋــەوە راﺳــﺘﯿﯿە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑﮕﻮﺗﺮێــﺖ ،ﻟەﺑــەر ﭼــﺎوی ﻣــﻦ دوو ﻣﻠﯿــﯚن و ﺷــەش ﺳــەد ﻫەزارﯾــﺎن ﺑــﺮد ،ﺋــەوەی ﺑﺮدﯾﺸــﯽ ﻟــە وەزارەﺗــە، ﺟﮕــە ﻟــەوە ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ وێﻨەﮔﺮﺗــﻦ ﻣﻠﯿﯚﻧێﻜﯿــﺎن ﺑــﺮدووە ،ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻫەﻣــﻮو ﻛﺎرەﻛەﻣــﺎن ﺑــە 50ﻣﻠﯿــﯚن ﺗــەواو ﻛــﺮدووە و ﻛﺎرەﻛەش ﻫــﯽ 400 ﻣﻠﯿﯚﻧــە ،ﺧەڵــﻚ ﻫەﯾــە 300ﻣﻠﯿــﯚن زﯾﺎﺗــﺮی وەرﮔﺮﺗــﻮوە ﻫێﺸــﺘﺎ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە دراﻣﺎﻛەی ﺗەواو ﺑﻜﺎت“. ﯾەڵــﺪا ﻫەروەﻫــﺎ دەڵێــﺖ ”دراﻣﺎﻛەﻣﺎن 12ﺋەڵﻘــەی 40ﺧﻮﻟەﻛــﯽ ﺑــە ﺗﺎﯾﺘﻠەوەﯾــە ،ﺋــەوان ﭘــﺎرەی 5ﺋەڵﻘەﯾﺎن داوﯾﻨەﺗــێ ،ﺑــەاڵم ﺋێﻤــە ﺧﯚﻣــﺎن و ﻟەﺳــەر ﺋەرﻛــﯽ ﺧﯚﻣــﺎن ﻛﺮدﻣــﺎن ﺑــە 12ﺋەڵﻘە“.
ﯾەڵﺪا ﺋــەوەش دەڵێﺖ ”ﻣﻦ ﺋــﺎﮔﺎدار ﻧﯿﻢ ﺑﯚﭼــﯽ دراﻣﺎﻛــە راﮔﯿــﺮا ،ﺗەﻧﯿــﺎ ﺋەوﻛﺎﺗە ﻫەﺳــﺘﻢ ﻛــﺮد ﻛــە ﻧﻮﺳــﺨەﯾەﻛﻢ ﺑــﺮد ﺑــﯚ ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك و رۆژی دواﺗــﺮ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﻛــﺮد ﺗــﺎ رﯾﻜﻼﻣــﯽ ﭘەﺧﺸــﻜﺮدﻧﯽ ﺑــﯚ ﺑﻜــەن ،ﭘێــﻢ ﮔﻮﺗــﻦ ﻛــە وەزارەت ﺋــﺎﮔﺎدار ﺑﻜەﻧــەوە، ﺋەواﻧﯿــﺶ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﺑــە وەزارەت ﻛﺮدﺑــﻮو ،دوای دوو رۆژ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﻢ ﭘێﯿﺎﻧــەوە ﻛــﺮد ،ﮔﻮﺗﯿــﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺋــەو ﺑەرﻫەﻣە ﺑــاڵو ﺑﻜەﯾﻨەوە ﻟەﺑــەر ﺋەوەی
ﻛێﺸــەی رەﻧﮕــﯽ ﻫەﯾــە ،زاﻧﯿــﻢ ﺋــەوە راﺳــﺖ ﻧﯿﯿــە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەوان ﺳــەرەﺗﺎ رازی ﺑــﻮون ﺑــاڵوی ﺑﻜەﻧــەوە ،ﺑــەاڵم ﻟە وەزارەت ﺷــﺘێﻜﯿﺎن ﭘــێ ﮔﻮﺗــﺮاوە ﺑﯚﯾە دواﺗــﺮ ﭘەﺷــﯿامن ﺑﻮوﻧــەوە ،ﺋــەوەش ﭼﯿﯿە ﻣﻦ ﻧﺎزاﻧﻢ!“. دەرﻫێﻨــەری ”ﻛــﺶ و ﻣــﺎت“ ﺑــﺎس ﻟــە ﺟﯿــﺎوازی ﻧێــﻮان ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻫەوﻟێــﺮ و ﺳــﻠێامﻧﯽ دەﻛﺎت و دەڵێــﺖ ”ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﻢ ﺑــە ﺑەڕێﻮەﺑــەری دﯾﻮاﻧــﯽ وەزارەﺗــﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﺶ ﻛــﺮدووە ﺑــﯚ
ﻛﺎرەﻛــە ،ﺗەﻧﯿــﺎ دەﺳﺘﺨﯚﺷــﯿﯿەﻛﯽ ﻟێﻜــﺮدم و ﻫﯿﭽــﯽ ﺗــﺮ ،ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ دﯾــﻮان ﻟەﺑــەر ﺋــەوەی ﺳــﻠێامﻧﯿﯿە ،ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛــﯽ زۆر ﻟــە ﻧێــﻮان ﻫەوﻟێــﺮ و ﺳــﻠێامﻧﯽ دەﻛﺎت، دراﻣــﺎ ﻫەﯾــە ﻟــە ﺳــﻠێامﻧﯽ ﺑەرﻫــەم ﻫﺎﺗــﻮوە 200ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎرﯾــﺎن داوەﺗێ، ﻛﺎرەﻛــەی ﭘــێ ﺗــەواو ﻧەﻛــﺮاوە ،دواﺗــﺮ 40ﻣﻠﯿــﯚن دﯾﻨــﺎری ﺗﺮﯾﺸــﯿﺎن داوەﺗــێ ،ﻣــﻦ ﺗەﻧﻬــﺎ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﻢ ﺋەوەﯾە ﻛﺎرەﻛــەم ﻧﯿﺸــﺎن ﺑﺪرێــﺖ ،ﺑﯚ ﺋــەوەی
ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮوﻧەﻛــەم ﺑە ﺧﯚڕاﯾــﯽ ﻧەڕوات، ﻛەﭼــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑــەری دراﻣﺎ ﻫــەر دەری ﻛــﺮدم ﻟــە وەزارەت ،ﮔﻮﺗــﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧــﺎﻛﺎت ﺑێﯿﺘــە ﺋێــﺮە و ﺧﯚﻣﺎن ﺋــەو ﻛﺎرە دەﻛەﯾــﻦ و ﻛەﭼــﯽ ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ وەاڵﻣﯽ ﻧﯿﯿــە ،ﺋەﮔــەر ﻛﺎرەﻛە ﺑﺎﺷــە ﯾــﺎن ﺧﺮاپ ﺑــﺎ ﻧﯿﺸــﺎن ﺑﺪرێــﺖ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺧەڵﻚ ﺑﺰاﻧێــﺖ ﺋێﻤــە دەزاﻧﯿــﻦ ﻛﺎر ﺑﻜەﯾــﻦ ﯾﺎن ﻧﺎ“. ﻣﺤەﻣــەد ﺟﺎﻧــﯚ ﺑەڕێﻮەﺑــەری دراﻣﺎ ﻟە وەزارەﺗــﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﻟــەم ﺑﺎرەﯾــەوە دەڵێــﺖ ”ﺋــەو ﺑەرﻫەﻣــە ،ﺑەرﻫەﻣــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎی ﻫەوﻟێــﺮە و ﻫــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ دراﻣــﺎ ﻧﯿﯿــە، ﭘێﺸــﱰ ﻛﺎك ﺋەﻣﯿــﺮ ﻫــﺎت ﺑــﯚ ﻻی ﺋێﻤــە و ﮔﻮﺗــﯽ ﺑەرﻫەﻣەﻛــەم داوەﺗــە ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧــﯽ زاﮔــﺮۆس ،ﺋێﻤــەش ﻗﺴــەﻣﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧــﯽ زاﮔــﺮۆس ﻛــﺮد ،دﯾﺎرﺑــﻮو ﺋەو ﭘﺎرەی ﺑــﯚ ﺑەرﻫەﻣەﻛەﯾــﺎن داﻧﺎﺑﻮو، ﺑەڕێﻮەﺑــەری دﯾــﻮان و وەزﯾــﺮی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﺑــە دڵﯿــﺎن ﻧەﺑــﻮو ،ﺑﯚﯾــە ﺋێﻤــەش ﻛﺎك ﺋەﻣﯿﺮﻣــﺎن ﺋــﺎﮔﺎدار ﻛــﺮدەوە ﻟــەوەی ﺋــەو ﭘﺎرەﯾــە ﻛەﻣە و ﺣەزﻣﺎن ﻟێﯿە زﯾﺎﺗﺮ ﺑێﺖ“. ﺟﺎﻧــﯚ ﻫەروەﻫــﺎ دەڵێــﺖ ”ﻟﯿﮋﻧــەی
ﻓﺮۆﺷــنت ﻣﻦ و دوو ﻛەﺳــﯽ ﺗــﺮ ﺑﻮوﯾﻦ ﻟــە ﻧــﺎو وەزارەت و ﻗﺴــەﻣﺎن ﻟەﮔــەڵ زەﻫــﺎوی ﺳــﻨﺠﺎوی ﻛــﺮد ،ﺋــەوان ﮔﻮﺗﯿــﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻟــەو ﺑڕە ﭘﺎرەﯾــە زﯾﺎﺗﺮ ﺑــەو دراﻣﺎﯾــە ﺑﺪەﯾــﻦ ،ﺋێﻤــەش ﺑــەو ﻧﺮﺧــەی ﭘێﯿــﺎن دا ﻧەﻣﺎﻧﻔﺮۆﺷــﺖ .ﺋێﻤە ﺑــە دەرﻫێﻨــەری دراﻣﺎﻛەﻣــﺎن ﮔﻮﺗــﻮوە ﻛــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋــەو ﻛەﻧﺎاڵﻧــەی دراﻣﺎﻛە ﭘەﺧــﺶ دەﻛــەن ﺑــڕە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ ﺑﺎﺷــﱰ ﺑــﯚ دراﻣﺎ ﺗەرﺧــﺎن ﺑﻜەن ،ﺋــەوەش ﺗەﻧﯿﺎ ﻛێﺸــەی ﺋــەو دەرﻫێﻨــەرە ﻧﯿﯿــە ،ﺟﮕە ﻟــە دراﻣﺎﻛــەی ﺋــەو ﺋێﺴــﺘﺎ دوو دراﻣﺎی ﺗــﺮ ﻟــە وەزارەت ﻫــەن و زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﺳــﺎڵێﻜە ﺗــەواو ﺑﻮوﻧە ،ﺑــەاڵم ﻛەﻧﺎڵەﻛﺎن ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﯿــﻦ ﭼــﻮار ﯾەﻛــﯽ ﺋــەو ﻧﺮﺧە ﺑﮕەڕێﻨﻨەوە ﻛە ﺑﯚﯾﺎن ﺳەرف ﻛﺮاوە“. ﺋەوەﺷــﯽ ﮔــﻮت ”ﺋەﮔــەر ﻛەﻧﺎڵــەﻛﺎن ﻫــەر ﭘﺎرەﯾﺎن ﭘــێ ﻧەدا ،ﻫﯿــﭻ رێﮕﺎﯾەك ﻧﯿﯿــە و دەﺑێــﺖ ﺑــە ﺧﯚڕاﯾــﯽ دراﻣﺎﻛﺎن ﺑﺪەﯾــﻦ ﺑــە ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧــەﻛﺎن ،ﺋێﻤــە ﺑە دڵﻨﯿﺎﯾﯿــەوە ﺣــەز دەﻛەﯾــﻦ ﻫەﻣــﻮو ﻻﯾــەك ﻛﺎری ﺟــﻮان ﺑﻜــەن ،ﺑــەاڵم ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻫەﻣﻮوان ﺑﯿﺮ ﻟــەوە ﺑﻜەﯾﻨەوە ﻛــە ﺑەﺷــێﻚ ﻟــەو ﭘﺎرەﯾــەی ﺗەرﺧــﺎن دەﻛﺮێــﺖ ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــەوە ﺑﯚی ﺑﮕەڕێﺘەوە“.
18
ﺑﯚﭼﻮون
ژﻣﺎرە ) ، (26ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 12/ 11 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻋەﻟﯽ زەڵﻤﯽ
ﺑھﺰﺗﺮﯾﻦ ﺋﺎﻓﺮەﺗﯽ ﺋوروﭘﺎ ﺣزی ﻟ ﻣﺎﺪاری و ﯾﺎری ﺗﯚﭘﯽ ﭘﯿ ﺋەﻧﮕێــﻼ ﻣێﺮﻛﻞ ﺑــە ﺑەﻫێﺰﺗﺮﯾــﻦ ﺋﺎﻓﺮەﺗــﯽ ﺋەوروﭘﺎ دادەﻧﺮێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣــﺎوەی ﻫەﺷــﺖ ﺳــﺎڵە ڕاوێــﮋﻛﺎری ﺋەڵامﻧﯿﺎﯾــە و ﻟــە ﻣــﺎوەی ﺋــەم ﺳــﺎاڵﻧەدا ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗــﯽ ﭘێﮕــەی واڵﺗەﻛــەی ﻟــە ﺟﯿﻬﺎﻧﺪا ﺑەﻫێــﺰ ﺑﻜﺎت، ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﺑﻮاری ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەوە. ﺋــەوەی ﻛە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑە ژﯾﺎﻧــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﯿــەوە ﻫەﯾە ،ﻣێﺮﻛﻞ ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮد ﻛە ﺷــﺘﯽ ﺳــەرﻧﺠڕاﻛێﺶ ﺑــەﻻی ﺋــەوەوە ﻟــە ﭘﯿــﺎودا ﻫەﺑﻮوﻧﯽ ﭼــﺎوی ﺟﻮاﻧە .ﮔﻮﺗﯽ ﺷــەو ﺗــﺎ ﺑەﯾﺎﻧــﯽ دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﻧەﺧەوێــﺖ ،ﺑەاڵم ﺋەﮔــەر ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑــﻜﺎت .ﻣێــﺮﻛﻞ زۆر ﺣــەزی ﻟــە ﭘﯿﺎﺳــەﯾە و ﺳــﺎاڵﻧەش ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎرێــﻚ ﺳــەرداﻧﯽ ﺑەرزاﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎﻟــﭗ دەﻛﺎت ﺑﯚ
ﮔەڕان و ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ دﯾﻤەﻧە ﴎوﺷﺘﯿﯿەﺷﺎﺧﺎوﯾﯿەﻛﺎن. ڕاوێــﮋﻛﺎری ﺋەڵامﻧﯿــﺎ دەڵێــﺖ زۆر ﺣــەزی ﻟــە ﻫەﻧﺪێﻚ ﺋﯿﺸــﯽ ﻣﺎڵەوەﯾە ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدﻧــﯽ ﻫەﻧﺪێــﻚ ﺟــﯚری ﺧــﻮاردن ،ﻟەواﻧــەش ﺷــﻠەی ﭘەﺗﺎﺗە .ﻣێﺮﻛﻞ زۆر ﺣەزﯾﺸﯽ ﻟە ﺋﺎوداﻧﯽ ﺑﺎﺧﭽەﻛەی ﻣﺎڵەوەﯾەﺗﯽ. ﺋــەو ﺧﺎمنــە ﻛﺎﺗێﻜــﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاوی ﺧــﯚی ﻟــە ﺳــەﯾﺮﻛﺮدﻧﯽ ﯾــﺎری ﺗﯚﭘــﯽ ﭘــێ ﺑەﺳــەر دەﺑــﺎت و ﻫﺎﻧﺪەرێﻜــﯽ ﺳەرﺳــەﺧﺘﯽ ﺗﯿﻤــﯽ ﺗﯚﭘــﯽ ﭘێــﯽ ﺋەڵامﻧﯿﺎﯾــە .ﻣێــﺮﻛﻞ -ﺑــە ﭘێﭽەواﻧــەی ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻟــە ﺧﺎمنﺎﻧــﯽ ﺋەوروﭘﺎوە -زۆر ڕﻗﯽ ﻟە ﺳەﮔە. ﺋەﻧﮕێــﻼ ﻣێــﺮﻛﻞ ﮔﻮﺗــﯽ ﺑــە ﺑەﻫــﺎ ﺑﺎاڵﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەت زۆر
ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاران ﭼﯚن ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ﺋێﺮان ﻛﯚﻧﱰۆڵ ﺑﻜﺎت؟
ﻛﻮﺷﺘﺎریﻋێﺮاق ﺑەردەوام دەﺑێﺖ
ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﺋەﻣﺴــﺎڵەوە ﺑەﻫﯚی ﺗەﻗﯿﻨــەوە و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿــەوە زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 6ﻫــەزار ﻛــەس ﻟــە ﻋێﺮاﻗــﺪا ﻛــﻮژراون و ﻫەزاراﻧــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﺑﺮﯾﻨــﺪار ﺑــﻮون. ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﭘێﯿــﺎن واﯾــە ﻫــﯚﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﺋــەم ڕەوﺷــە ﺧﺮاﭘــە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﺷــەڕی ﻧﺎوﺧــﯚی ﺳــﻮورﯾﺎوە ﻫەﯾــە ،ﺑــەاڵم ﭘﺴــﭙﯚڕان دەڵێــﻦ ﻫــﯚﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﻧﺎﻟەﺑــﺎری ﻋێــﺮاق ﺑــﯚ ﺋــەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗە دەﮔەڕێﺘــەوە ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺳــەرۆك وەزﯾــﺮان
ﺑــﻜﺎت )ﻟەواﻧــەش دەﺳــﺘﮕﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺑەﻛﯚﻣەڵﯿــﺎن و ﮔەﻣﺎرۆداﻧــﯽ ﮔەڕەﻛەﻛﺎﻧﯿــﺎن( .ﭘﺴــﭙﯚڕان دەڵێــﻦ زۆرﯾﻨــەی ﺳــﻮﻧەﻛﺎن ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟــە ڕێﻜﺨــﺮاوی ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿــﺪە ﻧﺎﻛــەن ،ﺑــەاڵم ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ و ﻣﺘامﻧەﯾﺸــﯿﺎن ﺑــﯚ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻧﯿﯿە .ﺑﯚﯾــە ﺋــەو ﭘێﻜﻬﺎﺗەﯾــە ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﯿــە ﻫﺎرﯾــﻜﺎری ﻫێــﺰی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑــﻜﺎت ﺑــﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ رووﺑەڕووﺑﻮﻧــەوەی ﺋــەو ڕێﻜﺨﺮاوە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿە. ﺋەﯾﻬــﺎم ﻛﺎﻣﯿــﻞ ﭘﺴــﭙﯚڕێﻜﯽ ﻛﺎروﺑــﺎری ﻋێﺮاﻗــە و دەڵێــﺖ
ﭘەﯾــڕەوی دەﻛﺎت .ﻋﯿﺴــﺎم ﻓەﯾﻠﯽ ﭘﺴــﭙﯚڕێﻜﯽ ﻣێﮋووﯾــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﻟــە زاﻧﻜــﯚی ﻣﻮﺳﺘەﻧﺴــﯿﺮﯾﯿە ﻟــە ﺑەﻏــﺪا و دەڵێــﺖ ”ﺣﻜﻮوﻣــەت ﭼەﻧــﺪ ﻫەﻧﮕﺎوێﻜــﯽ ﺑــە ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺗەﻧﮕﮋەﻛــە ﻫەڵﮕﺮﺗــﻮوە ،ﺑــەاڵم ﺋــەو ﻫەﻧﮕﺎواﻧــە زۆر ﻻوەﻛﯿــﻦ و ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻦ ﺑﺎرودۆﺧەﻛــە ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑﻜەﻧەوە“. ﻣــﺎوەی ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻣﺎﻧﮕــە دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗــﻜﺎران و ﭘﺴــﭙﯚڕان دەڵێــﻦ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﮔــﻮێ ﺑــﯚ داواﻛﺎری ﺳــﻮﻧەﻛﺎن ﺑﮕﺮێــﺖ ،ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﻟــە ﯾﺎﺳــﺎی دژەﺗﯿــﺮۆردا ﺑــﻜﺎت، ڕێﮕــە ﻧــەدات ﻫێــﺰی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗﻮﻧــﺪ ﻟەﮔــەڵ ﺳــﻮﻧەﻛﺎﻧﺪا ﻣﺎﻣەڵــە
”ﭼﺎرەﺳــەری ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﻋێــﺮاق ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟــە ڕێﮕــەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەوە دەﺑێــﺖ .ﭘێــﻢ واﯾــە ﻣﺎﻟﯿﻜﯿــﺶ ﺋﺎﻣﺎدەﯾــﯽ ﺋــەوەی ﺗێــﺪا ﻧﯿﯿــە ﭘەﻧﺎ ﺑﯚ ﺋــەو ﺟﯚرە ﭼﺎرەﺳــەرە ﺑﺒــﺎت ،ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟــە ﻣﺎﻣەڵەﻛــﺮدن ﻟەﮔــەڵ ﺳــﻮﻧەدا“ .ﺋــەم ﭘﺴــﭙﯚڕە ﻫەروەﻫﺎ دەڵێــﺖ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺑە ﺑﻨەﻣــﺎی ﺷــەراﻛەﺗﯽ ڕاﺳــﺘەﻗﯿﻨە ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ ﻛﺎروﺑــﺎری واڵﺗﺪا ﭘﺎﺑەﻧــﺪ ﺑێــﺖ .ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟەﺳــەر ﺑﻨﭽﯿﻨــەی ﺷــەراﻛەﺗﯽ ﻧێــﻮان ﺷــﯿﻌە و ﺳــﻮﻧە و ﻛــﻮرد داﻣــەزراوە ،ﺑــەاڵم ڕاﺳــﺘﯿﯿەﻛەی ﺋەوەﯾــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ دەﺳــەاڵﺗﯽ ﻫەﯾــە و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻟە ﻣــﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدووﯾﺸــﺪا ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﭼەﻧﺪ ﯾﺎﺳــﺎﯾەك دەرﺑــﻜﺎت ﻛــە ﻟــە ﺧﺰﻣەﺗــﯽ
ﺳەرﺳــﺎﻣە و ژﯾﺎﻧــﯽ ﺳــﺎدە و ﺳــﺎﻛﺎری ﻣﻨﺪاڵﯿﺸــﯽ ،ﻛﺎرﯾﮕەری ﮔــەورەی ﻟەﺳەرﭘێﮕەﯾﺎﻧﺪﻧﯽﻫەﺑﻮوە. ﺋەﻧﮕێــﻼ ﻣێــﺮﻛﻞ ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1954ﻟە ﺷــﺎری ﻫﺎﻣﺒﯚرﮔــﯽ واڵﺗــﯽ ﺋەڵامﻧﯿﺎ ﻟــە داﯾــﻚ ﺑــﻮوە ،ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1977ژﯾﺎﻧــﯽ ﻫﺎوﺳــەرﯾەﺗﯽ ﭘێﻜﻬێﻨــﺎوە و ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1982ﻟــە ﻣێﺮدەﻛــەی ﺟﯿﺎ ﺑﻮوەﺗــەوە .ﺋــەو ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1998 دووﺑــﺎرە ژﯾﺎﻧــﯽ ﻫﺎوﺳــەرﯾەﺗﯽ ﭘێﻜﻬێﻨﺎﯾــەوە و ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎش ﭘێﻜــەوە ﻟەﮔــەڵ ﻫﺎوﺳــەرەﻛەﯾﺪا دەژﯾــﺖ .ﺋــەم ﺧﺎمنــە ﻫﯿــﭻ ﻣﻨﺪاڵێﻜــﯽ ﻧﯿﯿــە، ﺑــەاڵم ﻣێﺮدەﻛــەی ﻟــە ﻫﺎوﺳــەرە ﭘێﺸــﻮوەﻛەی دوو ﻛــﻮڕی ﻫەﯾــە. ەوە ڕاوێﮋﻛﺎری ﺋەڵامﻧﯿﺎﯾە. 2005ەوە ﻣێﺮﻛﻞ ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2005
ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧﯽ واڵﺗﺪا ﺑﻦ. ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ ﻫەﺑﻮوﻧــﯽ زۆر ﺧﺎڵــﯽ ﭘﺸــﻜﻨﯿﻦ ﻟــە ﻧــﺎو ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاﻗــﺪا ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﺑێــﺰار ﻛــﺮدووە. ﺧەڵﻜــﯽ دەڵێــﺖ ﺋــەم ﺧﺎاڵﻧــەی ﭘﺸــﻜﻨﯿﻦ ﻫﯿــﭻ ﺳــﻮودێﻜﯽ ﺋەوﺗﯚﯾــﺎن ﻧﯿﯿــە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻫەﻓﺘﺎﻧــە ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺗەﻗﯿﻨــەوە ڕوو دەدەن و ﺑــە ﻫﯚﯾﺎﻧــەوە دەﯾــﺎن ﻛــەس دەﺑﻨــە ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ. ﻫێــﺰی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻋێﺮاﻗﯿــﺶ ﺑــێ دەﺳــەاڵت وەﺳــﺘﺎوە و ﻧــە ﺗﻮاﻧــﺎی ﻛﯚﻧﱰۆڵﻜﺮدﻧــﯽ ﺑﺎرودۆﺧەﻛــە و ﻧــە ﺗﻮاﻧــﺎی دۆزﯾﻨــەوەی ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪەراﻧــﯽ ﻛﺎرە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻫەﯾــە .ﻋەﻟــﯽ ﺣەﯾــﺪەر ﭘﺴــﭙﯚڕێﻜﯽ ﻛﺎروﺑــﺎری ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــە و دەڵێــﺖ ”ژﻣﺎرەﯾــەك ﻟــە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﻫێــﺰی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻋێــﺮاق ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣــﻦ .ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻛــەس ﻟــە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﻫێــﺰی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻋێــﺮاق ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﺑــە ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎ و ﮔﺮووﭘــە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧــەوە ﻫەﯾــە“ .ﻧﺎوﺑﺮاو دەڵێــﺖ ”ﭘــﺎش ﺳــﺎڵﯽ 2003 ﻫێــﺰی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻋێﺮاق ﺑــە ﭘەﻟە داﻣــەزرا .ﺑﯚﯾــە دەﺑﯿﻨﯿــﻦ ﺋــەم ﻫێــﺰە ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﺋەرﻛەﻛﺎﻧــﯽ وەﻛﻮ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ڕاﭘەڕێﻨێــﺖ .ﻛەواﺗــە ﻛﺎﺗــﯽ ﺋــەوە ﻫﺎﺗﻮوە ﺋەم ﻛێﺸــەﯾە ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜﺮێﺖ“. ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﻧﯿﺴــﺎﻧﯽ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ داﻫﺎﺗــﻮودا ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻟــە ﻋێــﺮاق ﺑەڕێــﻮە دەﭼێــﺖ .ﭘﺎرﺗــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﺟەﻣﺎوەرﯾــﺎن ﻟــە ﭘێﻜﻬﺎﺗە ﻧەﺗەوەﯾــﯽ و ﺗﺎﯾﻔﯿﯿەﻛﺎﻧــەوە ﺳــەرﭼﺎوە دەﮔﺮێــﺖ .ﺑﯚﯾــە ﺋەﺳــﺘەﻣە ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﯾــﯽ ﺋــەوەی ﺗێــﺪا ﺑێــﺖ ﺳــﺎزش ﻟە ﺑەراﻣﺒــەر ﺳــﻮﻧەﻛﺎﻧﺪا ﺑــﻜﺎت .ﻛەواﺗــە ﺋــەم ﻛﻮﺷــﺘﺎرەی ﻋێــﺮاق ﺑــﯚ ﻣــﺎوەی ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﺑەردەواﻣــﯽ دەﺑێﺖ.
ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻧــﺎو ﺋێــﺮان ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە رۆڵ و ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﮔــەورەی ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاراﻧەوە ﻫەﯾــە ،ﻟەواﻧــەش ﻟــە ﺑــﻮاری ﺋﺎﺑﻮورﯾــﺪا .ﭘــﺎش ﺋــەوەی ﺋﺎﯾەﺗــﻮاڵ ﺧﻮﻣەﯾﻨــﯽ ﻟــە ﻣﺎﻧﮕــﯽ 1989دا ﻛﯚﭼــﯽ ﺣﻮزەﯾﺮاﻧــﯽ ﺳــﺎڵﯽ 1989دا دواﯾــﯽ ﻛــﺮد ،ﺋﺎﯾەﺗــﻮاڵ ﻋەﻟــﯽ ﺧﺎﻣەﻧەﯾﯽ ﺑــﻮو ﺑە ڕاﺑــەری ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێــﺮان و ﺋەﻛﺒــەر ﻫﺎﺷــﻤﯽ ڕەﻓﺴــەﻧﺠﺎﻧﯿﺶ وەﻛــﻮ ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣــﺎری واڵت ﻫەڵﺒﮋێــﺮا. ﺋــەم دوو ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿە ﺑڕﯾﺎرﯾــﺎن دا ﻟــە ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧــەوەی واڵﺗەﻛەﯾﺎﻧﺪا ﺳــﻮود ﻟــە ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاران وەرﺑﮕــﺮن ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋێــﺮان ﺑەﻫــﯚی ﺷــەڕی ﻫەﺷــﺖ ﺳــﺎڵەﯾەوە ﻟەﮔــەڵ ﻋێﺮاق ﺗﻮوﺷــﯽ وێﺮاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛــﯽ ﮔــەورە ﺑــﻮو .ﺑــەم ﺟــﯚرەش ﺋﺎﯾەﺗــﻮاڵ ﺧﺎﻣەﻧەﯾــﯽ و ڕەﻓﺴــەﻧﺠﺎﻧﯽ ڕێﮕﺎﯾــﺎن ﺑە ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاران دا ﺑﭽێﺘــە ﻧــﺎو ﺑــﻮاری ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺋێﺮاﻧەوە. ﻟە ﻫەﻣــﺎن ﻛﺎﺗــﺪا ،ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻟــە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاران ﭘێﯿــﺎن واﺑــﻮو ﻟــە ﺳــەردەﻣﯽ ﺷــەڕی ﻧێــﻮان ﻋێــﺮاق و ﺋێﺮاﻧــﺪا ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ واڵﺗەﻛەﯾــﺎن ﻛەوﺗﻮوەﺗــە ژێــﺮ ﻛﯚﻧﱰۆڵــﯽ ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻛــەس و ﮔﺮووﭘــﯽ ﮔەﻧﺪەڵــەوە .ﺋــەو ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧە دەﯾﺎﻧﮕــﻮت دەﺑێــﺖ ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاران ﺳــﻮود ﻟــەو دەرﻓەﺗــە وەرﺑﮕﺮێﺖ ﻟەﻻﯾــەن ڕاﺑەر و ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣــﺎری ﺋەوﻛﺎﺗــەوە ﺑــﯚی ڕەﺧﺴــێرناوە ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺑﭽێﺘــە ﻧــﺎو ﺑــﻮاری ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەوە و ﺋــەو ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿــە ﺑﻨﺒــڕ ﺑــﻜﺎت .ﺑﯚﯾە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاران 1992دا ﺳــەﻧﺘەری ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1992دا ﺧﺎﺗــەم ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧــەوەی ﺋەﻟﺌەﻧﺒﯿﺎﺋﯿــﺎن داﻣەزراﻧــﺪ ،ﺋــەوەش وەﻛــﻮ ﺳــەﻧﺘەرێﻜﯽ ﮔــەورەی ﺋەﻧﺪازﯾــﺎری و ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧــەوە. ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺑەردەواﻣــﯽ ڕاﺑــەر ﻟــە ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاران واﯾﻜــﺮد ﺋــەم ﺳــﻮﭘﺎﯾە ﻟەﮔــەڵ ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧــﯽ ﺳــﺎڵﺪا دەﺳــەاڵﺗﯽ ﻟــە ﺗــەواوی ﺑﻮارەﻛﺎﻧــﺪا زﯾﺎﺗــﺮ ﺑێــﺖ .ﻟــە ﻣﺎﻧﮕﯽ 2011ﯾﺸــﺪا ژەﻧەراڵ ﺋــﺎزاری ﺳــﺎڵﯽ 2011ﯾﺸــﺪا ﻣﺤەﻣــەد ڕەزا ﯾــەزدی ﺟێﮕــﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاران ڕاﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ ”ﺗــەواوی ﭼﺎﻻﻛﯿﯿــە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻮﭘﺎ ﺑــە ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ڕاﺑەری واڵت ﺋەﻧﺠﺎم دەدرێﻦ“. ﻫﺎوﯾﻨــﯽ ﺳــەرەﺗﺎی ﻟــە 2006ەوە ﺳــەﻧﺘەری ﺳــﺎڵﯽ 2006ەوە ﺧﺎﺗــەم ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧــەوەی ﺋەﻟﺌەﻧﺒﯿــﺎ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﻫــەزار و دوو ﺳــەد ﭘــڕۆژەی ﮔــەورەی ﻟــە ﺳەراﻧﺴــەری ﺋێﺮاﻧــﺪا ﺟێﺒەﺟــێ ﻛــﺮدووە .ﺑــﯚ منﻮوﻧە ،داﻧﺎﻧــﯽ ﺑﯚڕﯾﯽ ﮔﺎزی ﴎوﺷــﺘﯽ ﻟــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی
ﺑﻮﺷــەﻫﺮەوە ﺑــﯚ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﯿﺴــﺘﺎن و ﺑﻠﻮﺟﺴــﺘﺎن ﺑــە ﺑڕی ﯾــەك ﻣﻠﯿﺎر و 300ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ. ﭘﺎﺷــﺎن ،ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧــەی ﭘەﯾــﺎم ﻟــە ﺷــﺎری ﻛــەرەج ﻣــﺎوەی ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺳــﺎڵە ﻟــە ژێــﺮ ﻛﯚﻧﱰۆڵــﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاراﻧﺪاﯾە .ﻟــە ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺋــﺎزاری 2005دا ﻋەﻟــﯽ ﯾﻮﻧﺴــﯽ ﺳــﺎڵﯽ 2005دا
ﻟــەم ﺑــڕە ﻟەﻻﯾــەن ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاراﻧەوەﯾە ،ﺑــەاڵم ﭘﺴــﭙﯚڕان ﭘێﯿــﺎن واﯾــە ﺑڕێﻜــﯽ زۆری ﻗﺎﭼﺎﺧﭽﯿﯿەﻛــە ﻟەﻻﯾــەن ﺋــەو ﮔﺮووﭘﺎﻧــەوە ﺋەﻧﺠــﺎم دەدرێــﺖ ﻛــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ڕاﺳــﺘەوﺧﯚﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاراﻧﺪا ﻫەﯾە. ﻟــە ﻣــﺎوەی ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺳــﺎڵﯽ
ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺗەﻣﻮوزی ﺳﺎڵﯽ 2011دا ﺋەﺣﻤەدی ﻧەژادی ﺳەرۆك ﻛﯚﻣﺎریﺋەوﻛﺎﺗەیﺋێﺮانﻗﺎﭼﺎﺧﭽﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاراﻧﯽ واڵﺗەﻛەی ﺑە ”ﺑﺮا ﻗﺎﭼﺎﺧﭽﯿﯿەﻛﺎمنﺎن“ﻧﺎوﺑﺮد وەزﯾــﺮی ﻫەواڵﮕﺮﯾــﯽ ﺳــەردەﻣﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨەﻛــەی ﺧﺎﺗەﻣــﯽ ڕاﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ، ﺳــﺎاڵﻧە ﺑــە ﺑــڕی 20ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ ﻛەﻟﻮﭘــەل ﻟــە ڕێﮕەی ﺋــەم ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەﯾــەوە ﺑەﺑێ ﻫﯿــﭻ ﺟــﯚرە ﮔﻮﻣﺮﮔێــﻚ دەﻫێرنێﺘــە ﻧــﺎو ﺋێﺮاﻧــەوە .ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاران ﺳەرﺳﻨﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺸــﯽ ﻧﺎوﭼــە ﻟــە ژێــﺮ ﻛﯚﻧﱰۆڵﺪاﯾــە ،ﻟەواﻧــەش ﺑﺎﺷــﻮوری ﺋێــﺮان ﻛــە ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ زۆر ﮔﺮﻧﮕــە .ﻟــە ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺗەﻣــﻮوزی 2011دا ﺋەﺣﻤــەدی ﻧەژادی ﺳــﺎڵﯽ 2011دا ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣــﺎری ﺋەوﻛﺎﺗــەی ﺋێــﺮان ﻗﺎﭼﺎﺧﭽﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاراﻧﯽ واڵﺗەﻛــەی ﺑــە ”ﺑــﺮا ﻗﺎﭼﺎﺧﭽﯿﯿەﻛﺎمنــﺎن“ ﻧــﺎو ﺑــﺮد .ﻟــە ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﻧﯚﭬەﻣﺒــەری ڕاﺑﺮدووﯾﺸــﺪا ﺋەرﺳــەﻻن ﻓەﺗﺤــﯽ ﭘــﻮوری ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻟﯿﮋﻧــەی ﻛﺎروﺑــﺎری ﺋﺎﺑــﻮوری ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﺋێــﺮان ڕاﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ ”ﺳــﺎاڵﻧە ﺑــە ﺑــڕی 15 ﺗــﺎ 20ﻣﻠﯿــﺎر دۆﻻر ﻛەﻟﻮﭘــەل ﺑەﺷــێﻮەی ﻗﺎﭼــﺎخ دەﻫێرنێﺘــە ﻧــﺎو ﺋێﺮاﻧــەوە“ .دﯾــﺎر ﻧﯿﯿــە ﭼەﻧﺪە
ڕاﺑــﺮدوودا ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاران ﭘــڕۆژەی ﮔــەورەی ﻟــە ﺋێﺮاﻧــﺪا ﺋەﻧﺠــﺎم داوە ،ﺑﯚﯾــە ﺑەﻫێﺰﺗــﺮ ﺑــﻮوە .ﺳــەرەڕای ﺋــەوەش ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاران ﻟــە ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺋێﺮاﻧــﺪا ﭘﺸــﻜﯽ ﺧــﯚی ﻫەﯾــە. 2012دا ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺳــﺎڵﯽ 2012دا ژەﻧــەراڵ ﻋەﺑﺪوﻟﻘﺎﺳــﻢ ﻣﺰەﻓــەری ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺋەوﻛﺎﺗــەی ﺳــەﻧﺘەری ﺧﺎﺗــەم ﺋەﻟﺌەﻧﺒﯿــﺎ ڕاﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ 8%ی ی ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاران ﺑــڕی ﺑﻮدﺟــەی ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧــەوەی واڵت وەردەﮔﺮێــﺖ -ﻛــە ﺳــﺎاڵﻧە دەﻛﺎﺗــە ﻧﺰﯾﻜــەی 1ﻣﻠﯿــﺎر و 100ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ .ﻧﺎوﺑــﺮاو ﺋەوەﺷــﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛﺮد ﺳــەﻧﺘەرەﻛە 5%ی ﺋــەو ﺑﻮدﺟەﯾــەش ی ﺑــڕی وەردەﮔﺮێــﺖ ﻛــە ﺑــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ و ﭘــڕۆژە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﯿــەﻛﺎن دەدرێــﺖ. ژەﻧــەراڵ ﻋەﺑﺪوﻟﻘﺎﺳــﻢ ﻣﺰەﻓــەری ژﻣﺎرەﯾــەك ﻟــەو ﭘڕۆژاﻧەﯾﺸــﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛــﺮد ﻛــە ﺋێﺴــﺘﺎ ﺳــەﻧﺘەرەﻛە ﺟێﺒەﺟێﯿــﺎن دەﻛﺎت. ﺑــﯚ منﻮوﻧــە 9 ،ﭘــڕۆژەی ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑە
ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﻧــەوت و ﮔﺎز12 ، ﭘــڕۆژەی ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑە ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﺋﺎو ﻟــە ﺑەﻧﺪاوەﻛﺎﻧەوە ﺑﯚ ﺷــﺎرۆﭼﻜە و ﮔﻮﻧــﺪەﻛﺎن 6 ،ﭘــڕۆژە ﺑــﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺗﻮﻧێــﻞ 15 ،ﭘــڕۆژەی ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ڕێــﮕﺎی ﺷــەﻣەﻧﺪەﻓەر و ﭼەﻧﺪﯾﻨــﯽ ﺗــﺮ .ﻟە ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺣﻮزەﯾﺮاﻧــﯽ ڕاﺑﺮدووﯾﺸــﺪا ژەﻧــەراڵ ﻋەﺑــﺪواڵ ﻋەﺑﺪواڵﻫــﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺋێﺴــﺘﺎی ﺳــەﻧﺘەرەﻛە ڕاﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ ”ﻟــە ﻣــﺎوەی دوو دەﯾــەی راﺑــﺮدوودا زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 2500 ﭘڕۆژەﻣــﺎن ﺋەﻧﺠﺎم داون و ﺋێﺴــﺘﺎش ﺧەرﯾﻜــﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ 12 ﻫــەزار ﭘڕۆژەﯾــﻦ ﺑــﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﻧەﻫێﺸــﺘﻨﯽ ﻫــەژاری“ .واﺗــە ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻟــە ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧــەوەی ﺳــﻮﭘﺎی ﻟەﻻﯾــەن ﺋێــﺮان ﭘﺎﺳــﺪاراﻧەوە ﺋەﻧﺠــﺎم دەدرێﻦ ،ﻧەك ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە. ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ دەرﺋەﻧﺠﺎﻣە ﻧەرێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەم ﺑەﺷــﺪارﯾﯿەی ﺳــﻮﭘﺎ ﻟــە ﺑــﻮاری ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﺋێﺮاﻧــﺪا ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﭼﺎودێﺮﯾﯿــە .ﻧــە ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﻧە ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﻟێﭙﺮﺳــﯿﻨەوە ﻟەﮔــەڵ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺋــەو داﻣەزراواﻧــەدا ﺑﻜــەن ﻛــە ڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ﻟەﻻﯾــەن ڕاﺑــەری ﻛﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮاﻧــەوە ﻛﯚﻧــﱰۆڵ دەﻛﺮێــﻦ -ﻟەواﻧــەش ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاران .ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺋــەم داﻣەزراواﻧــە ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧﺎﻛﺎت وەاڵﻣــﯽ ﻫﯿــﭻ ﻛــەس و ﻻﯾەﻧێﻜﯿﺶ ﺑﺪەﻧــەوە ،ﺟﮕە ﻟە ڕاﺑــەر .ﺋەم ﻫێﺰە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەش واﯾﻜــﺮدووە ﺳــﻮﭘﺎ ﺑﺘﻮاﻧێــﺖ ﻟە ﺑــﻮاری ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەوەش رۆڵــﯽ ﺧــﯚی ﺑﮕێڕێــﺖ .ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﺑەﻫێــﺰی رۆڵــﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری و ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاراﻧﯿﺶ واﺗــە زﯾﺎﺗــﺮ ﺑەﻫێﺰﺑﻮوﻧــﯽ ﭘێﮕــەی ڕاﺑەر ﻟــە ﺋێﺮاﻧــﺪا ،ﺋــەوەش ﺑەﻫﯚی ﺋــەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــە ﺑەﻫێﺰەی ﻟــە ﻧێﻮان ﺳﻮﭘﺎ و ڕاﺑەردا ﻫەﯾە.
ﺟﯚراوﺟﯚر
ژﻣﺎرە ) ، (26ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 12/ 11 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
دەﮔڕﻤوە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﺳﻮﻋﺎد ﺣەﺳەن
19
ﻧێﻠﺴــﯚن ﻣﺎﻧﺪێﻼ ﺑــﯚ ﻫﺎﺗﻨەدﯾــﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ،ﻟــە ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧﯽ وﺷــەدا ﺑــێ ﻫﺎوﺗﺎ ﺑــﻮو .ﺋــەوە ﺑەﻫێﺰﺗﺮﯾــﻦ ﭼەﻛــﯽ ﻣﺎﻧﺪێﻼ ﺑﯚ ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧــەوەی ﺟﯿــﺎوازی و ﯾەﻛﺴــﺎﻧﯿﯽ رەﺷﭙێﺴــﺘەﻛﺎن ﺑﻮو.
دژی دەﺳﺗﯽ ﺑ ﺳﻨﻮور
ﺳــﺎڵﯽ 1964ﻣﺎﻧﺪێــﻼ ﺑــە ﺗﯚﻣەﺗــﯽ ﺋﺎژاوەﮔێــڕی و ﺧﯿﺎﻧــەت ﺑــە ﻧﯿﺸــﺘامن ،دادﮔﺎﯾــﯽ ﻛــﺮا .ﺋــەو ﭘــﺎش ﺳــێ ﺳــەﻋﺎت ﻗﺴــەﻛﺮدن ﺑــﯚ ﺑەرﮔﺮﯾﻜــﺮدن ﻟــە ﺧــﯚی ﮔﻮﺗــﯽ ”ﻣــﻦ دژی دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺑــێ ﺳــﻨﻮوری ﺳﭙﯿﭙێﺴــﺘەﻛﺎن ﺷــەڕ دەﻛــەم ،ﻣــﻦ دژی دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺑــێ ﺳــﻨﻮوری رەﺷﭙێﺴــﺘەﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎﻧﺠێﻜــﻢ ﻫەﯾــە ﺑــﯚ ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛــﯽ ﺋــﺎزاد ﻛــە ﺗێﯿــﺪا دەرﻓەﺗــﯽ ﯾەﻛﺴــﺎن ﺑــﯚ ﻫەﻣﻮو ﺗﺎﻛــەﻛﺎن ﺑڕەﺧﺴــێ .ﺋــەوە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠێﻜــە ﻛــە ﻫﯿــﻮادارم ﺋەوەﻧــﺪە ﺑﮋﯾــﻢ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺑﯿﻬێﻨﻤــە دی ،ﺑــەاڵم ﺋەﮔــەر ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑــێ، ﺋﺎﻣﺎﻧﺠێﻜە ﻛە ﺋﺎﻣﺎدەم ﺧﯚی ﺑﯚ ﺑەﺧﺖ ﺑﻜەم“.
ﻧﺎﻣﯾك ﻟ دورﮔی رۆﺑﻨوە، ﺳﺎﯽ 1971
ﻫــەر ﺷــﺘێﻚ ﻛــە دەوڵــەت ﺑڕﯾــﺎری ﻟەﺳــەر دەدات ،دەﯾﺨەﻧــە ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﻛــﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿەوە .ﻟــە ﻫەﻣــﻮو ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺋــەو واڵﺗەدا ﭘﺮﺳــﯿﺎر دەﻛــەن ﻛە ڕاﺳــﺘە ﺋەﮔــەر ﭘەﯾﺎﻣــﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯽ و ﺑەرﺧﻮداﻧﯽ ﺑــێ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی ﺑــە ﮔﻮێــﯽ ﺧەڵﻜــﺪا ﺑﭽﺮﭘێﻨــﯽ؟ ﺋەوﯾــﺶ ﻛﺎﺗێــﻚ ﻟەﮔــەڵ دەوڵەﺗێــﻚ ﻫەڵﺴــﻮﻛەوت دەﻛەﯾــﻦ ﻛــە ﺑــە ﻛــﺮدەوەی دڕﻧﺪاﻧــەی زۆرﺑــەی ﺧەڵﻜــﯽ ﺋەﻓﺮﯾﻘﯿــﺎی ﺋــﺎزار داوە .ﻣــﻦ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ و رێﮕەﯾەﻛــﯽ ﻟــەو ﺷــێﻮەﯾەش ﭘێﺸــﻨﯿﺎز ﻧﺎﻛــەم ،ﺋەوﯾــﺶ ﻛﺎﺗێــﻚ ﻛــە ﻣــﻦ و ﺋێــﻮە ،ﻣﺮۆﭬﯽ ﺋــﺎزاد ﻧﯿــﻦ .ﻧﺎﻛــﺮێ ﺋﺎزادﯾﯽ ﻣــﻦ و ﺋێﻮە ﻟە ﯾەﻛﱰ ﺟﯿﺎ ﺑێ ،دﯾﺴﺎن دەﮔەڕێﻤەوە“.
ﻫەﻧــﺪێ ﻛﺎت ﻫەﺳــﺖ ﭘــێ دەﻛــەم ﻛە دڵﻢ ﻟــە ﻟێﺪان دەوەﺳــﺘێ. ﻫەﻧــﺪێ ﻛﺎت ﻛــە دڵــﻢ ﺗــەژی دەﺑــێ ﻟــە ﺣــەز ،دەﻣــەوێ وەﻛﻮ ﺳــﺎڵﯽ 1935و ﺑــﯚ ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﻟــە ﻧــﺎو ﺋــﺎوی ﺋﯚﻣﺒﺎﺷــﯿﺪا ﻣەﻟە ﺑﻜەم.
ﻧێﻮامنــﺎن ﻫەڵﺒﺴــەﻧﮕێرنێ .ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﯿــەك ﻛــە رەش و ﺳــﭙﯽ ﺑەﯾەﻛــەوە ﮔــﺮێ دەدا و دەﺑێﺘــە ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛــﯽ ﻫﺎوﺑــەش، ﺋــەوﻛﺎت ﻫەﻣﻮوﻣــﺎن وەﻛــﻮ ﻣﻨﺪااڵﻧــﯽ ﺑەﻫەﺷــﺖ ﻟە ﺗــەك ﯾەﻛﱰ دەژﯾــﻦ .ﺑــەاڵم ﺋێﺴــﺘﺎش ﻫەﻧــﺪێ ﻛــەس ﻟە واڵﺗــﯽ ﺋێﻤــەدا ﻫەن ﻛــە ﻫەڵــە ﺑﯿﺮ دەﻛەﻧــەوە و ﭘێﯿــﺎن واﯾە ﺑــە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﭘێﺸــﻮوﯾﺎن، ﺑــە دادﭘــەروەری ﺑﮕــەن .ﺋەزﻣــﻮون ﺋــەوەی ﺳــەﳌﺎﻧﺪووە ﻛــە دووﺑﺎرەﺑﻮوﻧــەوەی راﺑــﺮدوو ،ﺗەﻧﯿــﺎ ﻣﺎڵﻮێﺮاﻧــﯽ ﺑەدواوەﯾــە. ﻫﯿﻮادارﯾــﻦ ﺋــەو ﻛەﺳــﺎﻧەش ﺑﯚﯾــﺎن دەرﺑﻜــەوێ ﻛە ﻧﺎﻛــﺮێ ﻣێﮋوو ﻟەﺑەرﭼــﺎو ﻧەﮔﺮﯾــﻦ و ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻧﻮێــﺶ ﺑــە ﺑﯿﺮەوەرﯾﯿەﻛــﯽ ﭘــڕ ﻟــە ﻧەﻓﺮەﺗــﯽ ڕاﺑــﺮدوو دروﺳــﺖ ﻧﺎﻛــﺮێ ،ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺋەﮔــەر ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﻛــﯽ ﺑــﺎش و رووﺧﺴــﺎرێﻜﯽ ﻫەڵﺨەڵەﺗێﻨــەری وەرﮔﺮﺗﺒێ.
ﺋزﻣﻮوﻧﯽ ﺑﺎوﻛﺎﯾﺗﯽ، ﻟ ﻛﺘﺒﯽ رﮕی دژواری ﺋﺎزادی
رۆژاﻧﯽ ﺑﻧﺪﯾﺨﺎﻧی دورﮔی رۆﺑﻦ
ﻧﺎﺧﯚﺷــﱰﯾﻦ ﻛﺎﺗــﯽ ﺑەﻧﺪاﯾەﺗــﯽ ،ﻟــە ژوورە ﺗﺎﻛەﻛەﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﺗێﺪەﭘــەڕێ .ﺋــەوﻛﺎت ﺳــەرەﺗﺎ و ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﻧﯿﯿــە .ﺧــﯚت و زەﯾﻨﺘﯽ، ﺋەوﯾــﺶ دەﺳــﺖ دەﻛﺎ ﺑــە ﻫەڵﺨەڵەﺗﺎﻧﺪﻧــﺖ .ﭘﺮﺳــﯿﺎر دەﻛﺎت ﻛــە ﺋەزﻣﻮوﻧەﻛــەت ﺧــەون ﺑــﻮوە ﯾــﺎن راﺳــﺘﯽ؟ زەﯾــﻦ ﻫەﻣــﻮو ﺷــﺘێﻚ دەﺧﺎﺗــە ژێــﺮ ﭘﺮﺳــﯿﺎرەوە .ﺋــەرێ ﺑڕﯾﺎرێﻜــﯽ راﺳــﺘﺖ داوە؟ ﺑﺎﯾەﺧــﯽ ﺋــەو ﻧﺮﺧــەی ﻫەﯾــە ﻛــە دەﯾــﺪەی؟ ﻟــە ژووری ﺗﺎﻛەﻛەﺳــﯿﺪا ﻟــە داوی ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛﺎن دەﻛــەوی ،ﺑــەاڵم ﺟەﺳــﺘەی ﻣــﺮۆڤ ﺗﻮاﻧﺎی ﺋــەوەی ﻫەﯾە ﻛــە ﺧﯚی ﻟەﮔــەڵ ﻫەﻣــﻮو دۆﺧێﻜﺪا ﺑﮕﻮﻧﺠێﻨــێ ،ﺑەرﮔــەی ﻫەﻣــﻮو ﺷــﺘێﻚ دەﮔــﺮێ .ﻛﺎﺗێﻚ ﺟەﺳــﺘەت ﺗﺎﻗــﯽ دەﻛﺮێﺘــەوە ،دەﺑــﯽ رۆﺣــﺖ ﺑەﻫێــﺰ ﺑﻜــەی .ﺑڕوای ﺗــەواو، ﻧﻬێﻨﯿــﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻨە ﺑەﺳــەر دژواری و ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﺪا .ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﺮﺳﯿﺘە ،رۆﺣﺖ دەﺗﻮاﻧێ ﮔەورە ﺑێ.
ﭘێــﻢ واﯾــە ﻫەﻧــﺪێ ﺷــﺘﻢ ﻟــە ژﯾﺎﻧــﺪا ﻧەﺑﯿﻨﯿﻮە .ﻫەﺳــﺖ ﺑــە ﺋﺎزار دەﻛــەم ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻧەﻣﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﺋەرﻛﯽ ﺧــﯚم وەﻛﻮ ﺑﺎوك و ﻫﺎوﺳــەر ﺑەراﻧﺒــەر ﺑــە ﺧێــﺰان و ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧــﻢ ﺑەﺟــێ ﺑﮕەﯾەﻧــﻢ .واﭘێﺪەﭼێ ﻛــە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺋﺎزادﯾﺨــﻮازان ،ﺑﻮوﻧــﯽ ژﯾﺎﻧێﻜــﯽ ﺗﺎﻛەﻛەﺳــﯿﯽ ﻧﺎڕێــﻚ ﺑێ .ﺑﻮوﻧــﺖ وەﻛﻮ ﺑﺎوﻛــﯽ ﻧەﺗــەوە ،ﺷــﺎﻧﺎزﯾﯿەﻛﯽ ﮔەورەﯾە، ﺑــەاڵم ﺋەﮔــەر ﺑﺎوﻛــﯽ ﺑﻨەﻣﺎڵەﯾــەك ﺑــﯽ ،ﭼێﮋێﻜــﯽ ﮔەورەﺗــﺮی ﻫەﯾە.
ﻟ ﺑﻧﺪﯾﺨﺎﻧ، ﻛﺘﺒﯽ رﮕی دژواری ﺋﺎزادی
وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺳرۆﻛﺎﯾﺗﯿﯽ ﻛﯚﻣﺎر، 10یی ﺋﺎﯾﺎری 1994 10
ﺋێﻤــە ﻟەﺳــەر دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾــەك ڕێﻜﻜەوﺗﻮوﯾــﻦ ﻛــە ﻫەﻣــﻮو ﺧەڵﻜــﯽ ﺋەﻓﺮﯾﻘــﺎی ﺑﺎﺷــﻮور ،رەش و ﺳــﭙﯽ ﺑﺘﻮاﻧــﻦ ﺳــەرﺑەرزاﻧە و ﺑەﺑــێ ﺗــﺮس و دڵﻨﯿﺎﺑﻮون ﻟــە رێﮕﺮﺗﻨــﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ ﺑﮋﯾــﻦ ،ﭼەﺷــﻨﯽ ﻛﯚڵﻜەزێﺮﯾﻨەﯾــەك ﻟــە ﺑــە ﺋﺎﺷــﺘﯽ ﻟــە ﻧﺎوﺧــﯚ و ﻟەﮔــەڵ دەرەوەدا دەژی .ﻫەرﮔﯿــﺰ ،ﻫەرﮔﯿــﺰ و ﻫەرﮔﯿــﺰ ﺋﯿــﱰ ﺋــەو ﻧﯿﺸــﺘامﻧە ﺷــﺎﯾەﺗﯽ ﭼەوﺳــﺎﻧﺪﻧەوەی ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺗــﺮ ﻧﺎﺑــێ. ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﺧــﯚر ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە ﻫﯿــﭻ دەﺳــﺘﻜەوﺗێﻜﯽ ﻣەزﻧــﱰ ﻟــەوە .رێﮕــە ﺑــﺪەن ﺋﺎزادﯾــﯽ دەﺳــەاڵﺗﺪار ﺑــێ .ﺧــﻮا ﺑﺘﺎﻧﭙﺎرێــﺰێ .ﺑــﯚ ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧــەوەی ﭬﺎﯾﺮۆﺳــﯽ ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪاری ﺋﺎﯾــﺪز ،دەﺑــێ ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛﺎمنــﺎن ﺑــەﻻوە ﻧێﯿــﻦ و ﭘێﻜــەوە ﻫــەوڵ ﺑﺪەﯾــﻦ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺧەڵﻜەﻛەﻣــﺎن ﺑﭙﺎرێﺰﯾــﻦ .ﻣێــﮋوو ﺣﻮﻛﻤێﻜــﯽ ﻗــﻮرس ﻟەﺳــەر ﺋێﻤــە دەدا ﺋەﮔــەر ﻧەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋــەو ﻛﺎرە ﺑﻜەﯾﻦ.
ﭘﯿﺎوێــﻚ ﻛــە ﺋــﺎزادی ﻟــە ﭘﯿﺎوێﻜــﯽ ﺗــﺮ دەﺳــﺘێﻨێ ،ﺧــﯚی ﻟەﻻﯾەن ﻧەﻓﺮەﺗــەوە ﺑەﻧــﺪ ﻛــﺮاوە .ﺋــەو ﻟــە ﭘﺸــﺖ ﻣﯿﻠەﻛﺎﻧــﯽ دەﻣﺎرﮔﺮژی و زەﯾﻨﺒﭽﻮوﻛﯿــﯽ ﺧﯚﯾــﺪا ،ﺑەﻧــﺪ ﻛــﺮاوە .ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿــﯽ زاڵــﻢ و زوڵﻤﻠێﻜﺮاو ،ﺑەﺗﺎاڵن ﺑﺮاوە.
1985ی ﺳــﻮﺗﯚ ﻟەﻻﯾەن ﺋــەو ﭘەﯾﺎﻣــە ﻟە ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪاﻧەﻛەی ﺳــﺎڵﯽ 1985ی ﻛﭽەﻛەﯾــەوە ﺧﻮێﻨﺪراﯾــەوە” .ﺑەﭘێــﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ،وەﻛــﻮ ﺗﺎواﻧﺒــﺎر ﻫەڵﺴــﻮﻛەوﺗﻢ ﻟەﮔەڵــﺪا دەﻛــەن .ﻧــەك ﻟەﺑــەر ﺋــەوەی ﻛﺮدووﻣە، ﺑەڵﻜــﻮ ﻟەﺑــەر ﺋــەوەی ﺑــﺎوەڕم ﭘێﯿەﺗــﯽ ،ﻟەﺑــەر وﯾﮋداﻧــﻢ .ﻫﯿــﭻ ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻮو ،ژﯾﺎﻧێﻜــﯽ ﻟــەو ﺷــێﻮەﯾە ﻫەڵﻨﺎﺑﮋێــﺮێ، ﺑــەاڵم ﻛﺎﺗێــﻚ دێ ﻛــە ﻣﺎﻓــﯽ ژﯾﺎﻧێﻜــﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟــە ﻣــﺮۆڤ ﯾﺎﺳــﺎغ دەﻛــەن .ﺋەوﯾــﺶ ﻛﺎﺗێﻜــە ﻛــە ﺗﺎﻛەﻛــە ژﯾﺎﻧــﯽ ﻣﺮۆﭬێﻜــﯽ ﮔێﺮەﺷــێﻮێﻦ ﺋەزﻣــﻮون دەﻛﺎت ،ﺋەﻣەﯾــﺶ ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟەﺑــەر ﺋــەوەی
ﺧﺗﯽ ﺋﺎﺷﺘﯿﯽ ﻧﯚﺑ ،ﺳﺎﯽ 1993
ﻟــە رۆژی وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺧەاڵﺗــﯽ ﻧﯚﺑڵــﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯿﯽ ﺑــە ﻫﺎوﺑەﺷــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﺋــەو ﻛﺎﺗــﯽ ﺋەﻓﺮﯾﻘــﺎی ﺑﺎﺷــﻮور” .دەﺑێ ﻧﺮﺧــﯽ ﺧەاڵﺗــﯽ ﻫﺎوﺑەﺷــامن ﺑــە ﺑەردەواﻣﺒﻮوﻧــﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯿﯽ
رەﺧﻨ ﻟ راﺑﺮت ﻣﯚﮔﺎﺑ
ﻣﺎﻧﺪێــﻼ ﻟــە ڕێﻮڕەﺳــﻤﯽ 90ﺳــﺎڵەی ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧــﯽ ،ﺑــە ﺋﺎﺷــﻜﺮا رەﺧﻨــەی ﻟــە راﺑێــﺮت ﻣﯚﮔﺎﺑێ ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣــﺎری زﯾﻤﺒــﺎوێ ﮔﺮت. ”ﺑــە داﺧــەوە ﺷــﺎﯾەﺗﯽ ﺑەردەواﻣﯿــﯽ ﺗﺮاژﯾﺪﯾﺎﯾــﻦ ﻟــە دارﻓــﯚر .ﻟە واڵﺗــﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧــﺪا ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی دژ ﺑــە ﺋەﻓﺮﯾﻘﯿﯿــەﻛﺎن و ﻫەڵــە ﮔەورەﻛﺎﻧﯽ رێﺒەری زﯾﻤﺒﺎوێﯽ واڵﺗﯽ دراوﺳێامن ،دەﺑﯿﻨﯿﻦ.
ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟﯽ 2010
ﻛﯚﻧﻔاﻧﺴﯽ ﻧﻮدەوﺗﯿﯽ ﺋﺎﯾﺪز، ﺳﺎﯽ 2000
ﻟ ﻛﺘﺒﯽ ژﯾﺎﻧﻨﺎﻣی ﻧﻠﺴﯚن ﻣﺎﻧﺪﻼ، رﮕی دژواری ﺋﺎزادی
ﻗﺎﻣﭽﯿﯿ دڕﻧﺪەﻛﺎن
ﭘەﯾﺎﻣــﯽ ﻣﺎﻧﺪێــﻼ ﻟە ﻛﯚﻧﺴــێﺮﺗﯽ ﻻﯾــﭫ ﺋەﯾﺖ ﻟــە ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ،ﺳــﺎڵﯽ ” . 2005ﻫــەژاری و ﻧﺎدادﭘــەروەری ،ﻗﺎﻣﭽﯿﯿــە دڕﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەردەﻣﯽ ﺋێﻤــەن .ﺑەﺷــێﻜﯽ ﮔﺮﻧــﮓ ﻟــە داﻫﺎﺗﻮوی ﻫﺎوﺑەﺷــامن، ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑە ﺑڕﯾــﺎر و ﺑەرﻧﺎﻣــەی رێﺒەراﻧﯽ ﺋێﺴــﺘﺎوە ﻫەﯾــە .ﺋەوان دەرﻓەﺗێﻜــﯽ ﻣێﮋووﯾﯿــﺎن ﻟەﺑەردەﺳــﺘە ﺑــﯚ ﺋــەوەی دەرﮔﺎی ﺋﻮﻣێﺪ ﺑــﯚ داﻫﺎﺗﻮوﯾەﻛــﯽ ﺑﺎﺷــﱰ ﻟەﺳــەر ﻫەﻣــﻮو ﻛــەس ﺑﻜەﻧــەوە .ﺋەو ﭼﺎﻧﺴــە ﺑــﯚ ﻧەوەﯾــەك دێﺘە ﭘێــﺶ ﻛــە ﮔــەورەن .ﺋێﻮە ﺋــەو ﻧەوە ﻣەزﻧــەن .رێﮕە ﺑــﺪەن ﻣەزﻧﯿﺘــﺎن ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﺑێ ،ﻫەڵﺒــەت ﺋەوە ﻛﺎرێﻜــﯽ ﺋﺎﺳــﺎن ﻧﯿﯿــە ،ﺑــەاڵم ﺋەﮔــەر ﺋــەو ﻛﺎرە ﻧەﻛــەن ،ﺗﺎواﻧە دژ ﺑــە ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗــﯽ .ﺟێﺒەﺟێﻨەﻛﺮدﻧــﯽ ﺋــەو ﺋەرﻛەﺗــﺎن ،ﻛﺎرێﻜــە ﻛــە دەﻣەوێ ﻫەﻣﻮو ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ ﻟە دژی ﺑﻮوەﺳﺘﻨەوە.
ﺑــﺎ ﺑەﺗﻮاﻧﺠــەوە ﻗﺴــە ﻧەﻛەﯾــﻦ .ﺗﺮاژدﯾﯿــەك ﺑــە رووﺑەرێﻜــﯽ ﺑەرﻓﺮاواﻧــەوە ﻟــە ﺋەﻓﺮﯾﻘﯿــﺎ ﺗەﺷــەﻧە دەﺳــﺘێﻨێ .ژﻣــﺎرەی ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎﻧــﯽ ﺋﺎﯾــﺪز ﻟــە ﺋەﻓﺮﯾﻘﯿــﺎ ﺑــە ﺑــەراورد ﻟەﮔــەڵ ﻫەﻣــﻮو ﺷــەڕەﻛﺎن ،وﺷﻜەﺳــﺎڵﯽ ،ﻻﻓــﺎو و ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﻣﺎﻻرﯾــﺎ ،زﯾﺎﺗــﺮە. ﺧێــﺰان و ﻛﯚﻣەڵﮕــە وێــﺮان دەﻛﺎت .ﭘﺎڵەﭘەﺳــﺘﯚ دەﺧﺎﺗــە ﺳــەر ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ﺋێﻤــە و ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــەﻛﺎن ﻟــە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ و ﻣﻨﺪاڵــەﻛﺎن ﭼــﯚڵ دەﻛﺎت .ﺋﺎﯾــﺪز ﺑەاڵﯾــە و ﺑە ﺋﺎراﻣﯽ دەﺳــﻜەوﺗﯽ دەﯾەﻛﺎﻧــﯽ ڕاﺑــﺮدوو ﻟــە ﻧــﺎو دەﺑــﺎت و داﻫﺎﺗــﻮو ﺧــﺮاپ دەﻛﺎت. ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑەﺧێﺮاﯾﯽ ﭼﺎرەﯾەك ﺑﺪۆزﯾﻨەوە.
ﺧەڵﻜــﯽ ﺋەﻓﺮﯾﻘﯿــﺎ واﻧــەی ﺋﺎراﻣﮕﺮﺗﻨﯿــﺎن ﻟــە رێﮕــەی درێــﮋی ﮔەﯾﺸنت ﺑە ﺋﺎزادی ،ﻓێﺮ ﺑﻮوﻧە. ﺧەڵﻜــﯽ ﺋەﻓﺮﯾﻘﯿــﺎ ﺳــﺎاڵﻧێﻜە ﭼﺎوەڕواﻧﯿــﯽ ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧــﯽ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟــﻦ ﻟــە واڵﺗەﻛەﯾﺎﻧــﺪا ،رەﻧﮕــە ﺧەاڵﺗەﻛــەی ﻓﯿﻔــﺎش ﺑــەو ﻣﺎﻧﺎﯾــە ﺑــێ ﻛە ﺷــﺎﻧﺎزﯾﯿەﻛە ﺑﺎﯾەﺧــﯽ ﺋــەو ﻫەﻣــﻮو ﭼﺎوەڕواﻧﯿﯿەی ﻫەﺑﻮوە.
ﭘﯿﺮۆزﺑﻮون
ﻣەﺳــەﻟەﯾەك ﻛــە ﺑــە ﺗــەواوی ﻟــە ﻧــﺎو ﺑەﻧﺪﯾﺨﺎﻧــەدا ﻧﯿﮕەراﻧــﯽ دەﻛــﺮدم ،ﺋــەو وێﻨەﯾە ﺑﻮو ﻛــە ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ دەرەوە ﻟە ﻣﻨﯽ دروﺳــﺖ ﻛﺮدﺑــﻮو .ﺋــەوان ﻣﻨﯿــﺎن وەك ﻣﺮۆﭬێﻜــﯽ ﭘﯿﺮۆز ﺳــەﯾﺮ دەﻛــﺮد .ﻣﻦ ﻫﯿــﭻ ﻛﺎﺗێﻚ ﭘﯿــﺮۆز ﻧەﺑﻮوﻣــە ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی ﭘێﻨﺎﺳــەی ﭘﯿﺮۆزﺑﻮوﻧﯿــﺶ ،دەﺑــێ ﺑڵێــﻢ ﻣــﻦ ﺗﺎواﻧﺒﺎرێﻜــﻢ ﻛــە ﺑﯚ ﺳــڕﯾﻨەوە ﺗﺎواﻧەﻛﺎﻧﻢ ﺑەردەوام ﻫەوڵ دەدەم.
www.wishe.net ﻟ ﻣﺎﭙڕی وﺷ ھﻣﻮو زاﻧﯿﺎرﯾﯿك ﺑﺒﯿﻨ
ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻜﯽ ﺷێﻮەﻛﺎر ﭘڕۆژەی )ﻻﻧﺪ ﺋﺎرت( ﺋەﻧﺠﺎم دەدات
wishe@wishe.net
ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەر :ﺳرﺑﺎز ﺳﺎﺢ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ :ﻛﺎوە ﺟم دﯾﺰاﯾﻦ :ﺋﺎﻛﺎر ﺟﻟﯿﻞ ﭼﺎپ :ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن
19
16
sarbaz25@yahoo.com kawa@wishe.net
Heftenameyekî sîyasî giştîye
araakar4@gmail.com
ﺑﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی:
ﻫەڵەﭼﻦ :وﺷﻴﺎر ﺋﺳﻮەد
دەﮔەڕێﻤەوە
0964(0)7502376262
0964(0)7502386262 ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ﻫەوﻟێﺮ
داﺑەﺷﻜﺮدن :ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧێﻮەﻧﺪ
• ﻛﺎﻛــە ﺑەڕێﻮەﺑــەرە ﺗﺎزەﻛەﻣــﺎن ﺳــەﻟﯿﻢ ﻋەوﻟەﻣــەی ﻧــﺎوە .ﻟــە ﻣﻨﯿــﺶ ﻛەﻧــەدا ﮔەڕاوەﺗــەوە .دەواﻣەﻛــەی زۆر ﻟــێ ﺗﻮﻧــﺪ ﻛﺮدووﯾــﻦ ،ﯿ ﺶ ﺧــﯚت ﺋەزاﻧــﯽ دوﻛﺎﻧــﻢ ﻫەﯾە )ﻧﺎﻧــەوام( .ﺋەڵێ ﻫــەر ﻛێ ﺑﯿــەوێ ﺋەﯾﻜەم ﺑــە ﺑﻨﺪﯾــﻮار ﺑەﻣەرﺟێﻚ ﻣﻮوﭼەﻛــەی ﻧﯿﻮە ﺑەﻧﯿﻮەﻣــﺎن ﺑــێ .ﻧﺎزاﻧﻢ ﺑﯿﻜەم ﻧەﯾﻜەم؟ ﺋەرێ ﺗﻮﺧﻮا داﯾﻜﺖ ﭼﯚﻧە ﭘﺸﺘﯽ وەرﮔەڕاﺑﻮو؟
• ﻛﺎﻛــە ﻣــﻦ ﻫﯿﭽﻜــە ﻧﺎﯾەﻣــە ﭘﺸــﺖ ﺳــەﯾﺘەرەی .داﻣﻨﺎﯾــە ﺑﭽﻤــە ﻋەﺟەﻛەی ی ﻛەی ﻋەﺟــێ .زۆرﯾــﺶ ﺑێــﺰار ﺑﻮوﻣــە ﻟــەو وەزﻋــەی ،ﻫــەر ﻟــە ﺑێﻤــەوە ﺑەﯾەﻛﺠــﺎری دەﭼﻤــە ﺋەوروﭘــﺎ .ﻋﻮﻛﻤەﺗەﻛــەش ﺗەﺷــﻜﯿﻞ ﻧەﺑــﻮو دﯾــﺎرە دەﯾﺎﻧــەوێ ﺋەوﻫــﺎ ﻟێــﯽ ﺧــﻮڕن .داﻛــﻢ دەرێ ﻋــەزی ﻟــە دۆﻏەوا ﻧﯿﯿە ﻟﯚی ﺑﻨێﺮم؟
• ﻛﺎﻛــە ﺋێﻤە ﺑﯿﺴــﺖ دێــﯽ ﺋەم ﺑﻨــﺎرە دەﻧﮕــامن ﺑــە ﻛﺎك ﻋەﻟﯽ دا، ﺑــەاڵم ﻟەوەﺗــەی ﭼﻮوەﺗــە ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺑــﻮوە ﺑە ﻣﺎﺳــﺘﯽ ﻣەﯾﯿﻮ .ﻗﺴــە ﭼﯿﯿــە ﺑەدەﺳــەاڵﺗەﻛەی ﻧەﮔﻮﺗــﻮوە .ﺧــﻮام ﺋــەم ﺧﻮاﯾەﯾــە ﻫەﻣﻮوﻣــﺎن ﺋەﺑﯿﻨــەوە ﺑــە ﭘﺎرﺗــﯽ .ﺋێﻮە ﭼﯚﻧــﻦ ﺷــﻮﻛﻮر ﺑﺎﺷــﻦ؟ ﺳــﺎڵەﻛەش ﺑﺎراﻧﺎوی ﺋەﺑێ وا ﺑڕوا.
ﻣﺎﻧــﮓ • ﺑــﺮا ﺋێﻤــە ﺧﯚﻣــﺎن ﯾەﻛﻼﯾــﯽ ﻛــﺮدەوە و دوای ﺳــەری ﮓ ﺋەﺑﯿــﻦ ﺑــە ﭘﺎرﺗــﯽ .ﭼەورﯾﯿەﻛــە ﻫەﻣــﻮوی ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﺋــەوﻻ .داﯾﻜﻢ ﺋەڵــێ ﻛــﻮا ﺷــەﻫﯿﺪاﻧەﻛەی ﻣــﻦ؟ ﺑــﯚ ﻫەﻣــﻮو ﻛەﺳــﺘﺎن ﺑڕﯾــەوە ﻣــﻦ ﻧەﺑێ.
• ﻛﺎﻛــە ﺑﺒــﻮورە درەﻧــﮓ ﺋەوە وەاڵﻣﻢ ﻟــێ ﮔێڕاﯾــەوە ،وە ﺳــێ رۆژە ﻟــە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەم ﺑەﻫــﯚی ﺧﻮاردﻧــﯽ ﻣــﺎوە ﺑەﺳــەرﭼﻮوەوە .ﻧﺎزاﻧــﻢ ﭼﯿﺘــﺎن ﻛــﺮدەوە ﺑــﯚ ﻛﯚﻧﱰاﻛﺘــﯽ ﻧەوﺗەﻛــە؟ ﺋەﺑــێ ﯾــﺎن ﻧﺎﺑــێ؟ ﺋێﻤــە ﻟــە ﭘــﺎرەوە دوو ﻛﯚﻧﱰاﻛﯽ ﺗﺮﻣــﺎن ﻫەﯾە ﭘــﺎرە ﻓــڕێ ﺋەدەن وەك ﻛﺎ .ﻛــەی ﮔەورەﻣــﺎن ﺋەﻛەن ﺑە ﻣﺎڵەوە؟
ﻟﺒەر • ﻛــﻮڕۆ ﻣــﻦ ﮔﯚﺗە ﺗــە ﺋەز ﻧەﺷــێﻢ ﺑێــﻢ ﺋەرﺑﯿﻠــێ داﯾﻜﺎ ﻣــﻦ ەر ﻣﺮﻧێﯿــە .ﻛﺎ وەرە ﻋەﻟــﯚ :دﺑێــﮋن ﺗﺸــﺘێ ﺧــﻮوش ﳌﯿﺴــﻠێ ﻫەﻧــە دا وەرە ﺋــەم رۆژەﻛــﯽ ﺑﭽﯿــﻦ .دوو ﺳــێ دەﻓﺘــەرا ژی ﻟﮕــەل ﺧــﯚ ﺑﯿﻨە ﻣﻦ چ ﭘﺎرە ﻧﯿﻨە .ﻣﻦ زەﭬﯿﺎ ﺧﻮوژی ﻧەﻓﺮۆت .ﺑﺨێﺮ ﺑﭽﻦ.
• ﻛﺎﻛــە ﺋێﻤــە دوێ ﺷــەو ﺗــﺎ ﭘێﻨﺠــﯽ ﺑەﯾﺎﻧــﯽ ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧــەودا ﺑﻮوﯾﻦ ﻟــە ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧﻮوﺳــەران .ﮔﻮمتــﺎن ﺑــﺎ ﻟــە ﺋێﺴــﺘﺎوە ﺧــەم ﻟە ﺗەﺷــﻜﯿﻠەی ﺗــﺎزەی وەزاری ﺑﺨﯚﯾــﻦ و وەك ﺋەو ﺳــﺎڵە ﻧەﺑێﺘــەوە ﺑەﻛێﺸــە. ﭘێﺸــﻨﯿﺎزی ﺑــﺮادەران ﺋەﻣــەی ﺧﻮارەوەﯾە.
• ﻛــﻮرە ﻣەﻋﻤــﻮودم ﻣەﻋﻤﻮود ،ﺋــەوە ﻟــە ﻛەﻧﮕێﻮە ﻧﺎﻣﺎﻧﻨﺎﺳــﯿەوە؟ ﮔﯚﺗــﻢ ﺑەﺷــﻜﻮ ﻫەﻧــﺪەك ﭘــﺎرەم ﺑەﻗــﺎرد ﺑﺪەﯾــێ ﺧﺎﻧﯿەﻛــەی ﭘــێ ﺗەواوﻛــەم ﻣﺮدﯾــﻦ ﻟــە ﻛﺮێﭽﯿەﺗــﯽ .ﺋــەرێ راﺳــﺘە دەرێــﻦ ﺷــەڕە ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك؟ وەﻛــﯽ ﺋــەو ﺳــﺎرەﻣﺎن ﺑەﺳــەر ﻧێﺘــەوە ﺑﺎﺷــە .ﻛﯿﺎﯾەﻛەت چ ﻟێ ﻛﺮد؟ ﻧﺎﯾﻔﺮۆﺷﯽ؟
• ﻫەواڵێﻜــﯽ ﺳــەﯾﺮ :دوێﻨــێ ﺳــﻤە ﻣــﻞ ﮔﻮێﺮەﻛەﻣــﺎن ﻻﺑــﻮو، دوای ﺧﻮاردﻧــەوە و ﺋەواﻧــە ،ﮔﻮﺗــﯽ ﻛﺎﺗــﯽ ﺧــﯚی ﺳــێ ﺟــﺎر زەرﻗﺎوﯾﻢ ﺑﯿﻨﯿــﻮە .ﺗﻮﻣەز ﺳــﻤە ﻟەﻧﺎوﯾﺎﻧــﺪا ﺑﻮوە و ﻧﺎوﯾﺸــﯽ ﺋەﺑﻮ ﻗەﺗــﺎدەی ﻛﻮردی ﺑــﻮوە .ﺋەﯾﮕــﻮت زەرﻗــﺎوی زۆر رﻗــﯽ ﻟــە ﻛــﻮرد ﺑﻮو ﺑــەاڵم ﻣﻮﺳــڵامﻧﯽ ﺑﺎش ﺑﻮو .ﺋەرێ ﺋێﻮە ﺳەری ﺳﺎڵەﻛە ﻟە ﻛﻮێ ﺋەﻛەن؟
ﻟە ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ چ ﺑﺎﺳە؟
ﺑﺷﯽ دووەم
• ﻛﺎﻛــە ﺑﺮازازاﯾەﻛــﻢ ﻫەﯾــە ﻣﺎوەﯾەﻛــە ﭼﻮوەﺗــە ﭘــﺎڵ ﻧــﻮﴎە ﻟــە ـە ﺳــﻮورﯾﺎ .ﺋەڵێــﻦ ﺋﯿامﻣــﯽ ﻫەﻣﺰە ﻟــە ﺧەودا ﭘێــﯽ ﮔﻮﺗــﻮوە :ﭼﺎوەڕێﺘﻢ وەرە .ﭘێــﺶ ﺗﺎوێــﻚ ﻫەڵﺴــﻮوڕاوێﻜﻢ ﻻﺑــﻮو ﺋەﯾــﻮت ﺋەﻣﺠــﺎرە ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﴎوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑــﯚ ﺧﯚﻣــﺎن ﺋەﺑــێ .ﺑەﺧــﻮا واﺑــێ ﻣــﻦ ﻧﺎﭼﻤــەوە ﺑﯚ ﻻی ﯾەﻛێﺘﯽ .ﺋەرێ ﭘێﻢ ﺑڵێ ﻫﺎرد دﯾﺴﻜﯽ ﮔەورە ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ﺋەﮔﺮێ؟
ﻛﯚﻛﺮدﻧوەی :ﻛرﯾﻢ ﻋﺑﺪوﻟﻜرﯾﻢ
ﺣﺰﺑﯽ وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗــﺎف :ﺑﯽ ﺷــﯿﻮﻋﯽ )ﺗەدەﺧﻮﻟــﯽ ﺋﺎﯾــﻦ ﻧﺎﻛــەن( .وەزارەﺗــﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی: ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ )ﻫــەوڵ دەدەن ﺑــەری ﻟــێ ﺑﮕــﺮن(. ﭘێﺸــﻤەرﮔە :ﺋﺎﺷــﻮوری )ﺷــەڕ ﻧﺎﻛــەن( .ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ :ﺗﻮرﻛــامن )ﻧﺎﭼــﻦ ﺑــﯚ ﻻدێ( .ﻛﺎرەﺑــﺎ :ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ )ﻟەﮔــەڵ ﻧــﻮور و رووﻧﺎﻛﯿﺪا ﺗەﺑﺎﻧﯿــﻦ( .ﭘــەروەردە :ﺣﺴــﻚ )دەﯾﺒەﻧــەوە ﺳــەدەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻮو ﭼﻮﻧﻜە ﺑﺎﺷــﱰ ﺑــﻮو( .ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ :ﺋێﺰﯾــﺪی )ﺑﯚ ﻣەﺳــەﻟەی ﭘــﺎك و ﺧﺎوێﻨــﯽ( .ﻧﺎوەﺧــﯚ: زەﺣﻤەﺗﻜێﺸــﺎن )ﻛەﺳــﯿﺎن ﻧﯿﯿــە ﻫەڵــﯽ ﺳــﻮوڕێﻨێ( .ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ دەرەوە: ﮔــﯚڕان )ﺑﺰووﺗﻨەوەﯾەﻛــە ﺟﮕــە ﻟــە ﺧﺰﻣﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﺎر ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﻧﯿﯿــە( .ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺑﺎاڵ: ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو )ﺋەﻣەﯾــﺎن ﺗﯚزێــﻚ ﻛێﺸــەﯾە رەﻧﮕە زاﻧﻜــﯚ ﺑﺴــﻮوﺗێﻨﻦ وەك ﺋــەوەی ﻣﯿــﴪ( .ﺑەاڵم ﭼﺎرەﺳــەری دوو وەزارەﺗــە ﺳــﯿﺎدﯾﯿەﻛەﻣﺎن ﺑــﺎش ﻛــﺮد :ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﴎووﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑــﯚ ﭘﺎرﺗــﯽ و داراﯾــﯽ ﺑــﯚ ﯾەﻛێﺘــﯽ )ﺳــﯿﭭﯿﯽ ﺑﺎﺷــﯿﺎن ﻫەﯾــە ﻟەو ﺑﻮاراﻧەدا(.
ﻣﺮﻛﻞ ﺣزی ﻟ ﻣﺎﺪاری و ﭘﯿﺎوی ﭼﺎوﺟﻮاﻧ ﺋەﻧﮕێــﻼ ﻣێــﺮﻛﻞ ﺑــە ﺑەﻫێﺰﺗﺮﯾــﻦ ﺋﺎﻓﺮەﺗــﯽ ﺋەوروﭘــﺎ دادەﻧﺮێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣﺎوەی ﻫەﺷــﺖ ﺳــﺎڵە اوێــﮋﻛﺎری ﺋەڵامﻧﯿﺎﯾــە و ﻟــە ﻣــﺎوەی ﺋــەم ﺳــﺎاڵﻧەدا ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ڕا ێ ﮋ ﭘێﮕــەی واڵﺗەﻛــەی ﻟــە ﺟﯿﻬﺎﻧــﺪا ﺑەﻫێــﺰ ﺑــﻜﺎت ،ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟــە
وەزارەﺗﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﺳﺎڵ و ﻧﯿﻮێﻜە دراﻣﺎی ”ﻛﺶ و ﻣﺎت“ی راﮔﺮﺗﻮوە
ﺋــەوەی ﻛــە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑــە ژﯾﺎﻧــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﯿەوە ﻫەﯾــە ،ﻣێﺮﻛﻞ ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮد ﻛــە ﺷــﺘﯽ ﺳــەرﻧﺠڕاﻛێﺶ ﺑــەﻻی ﺋــەوەوە ﻟــە ﭘﯿــﺎودا ﻫەﺑﻮوﻧــﯽ ﭼــﺎوی ﺟﻮاﻧە .ﮔﻮﺗﯽ ﺷــەو ﺗــﺎ ﺑەﯾﺎﻧﯽ دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﻧەﺧەوێﺖ ،ﺑــەاڵم ﺋەﮔەر ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑــﻜﺎت .ﻣێــﺮﻛﻞ زۆر ﺣــەزی ﻟــە ﭘﯿﺎﺳــەﯾە و ﺳــﺎاڵﻧەش ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎرێــﻚ ﺳــەرداﻧﯽ ﺑەرزاﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎﻟــﭗ دەﻛﺎت ﺑﯚ ﮔــەڕان و ﺑﯿﻨﯿﻨــﯽ دﯾﻤەﻧە ﴎوﺷﺘﯿﯿەﺷﺎﺧﺎوﯾﯿەﻛﺎن. ﴎوﺷ 18
دراﻣــﺎی ”ﻛــﺶ و ﻣــﺎت“ ﺳــﺎڵێﻚ و ﻧﯿــﻮە ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــەواو ﻛــﺮاوە و دراوەﺗــە وەزارەﺗــﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﺑە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﭘەﺧــﺶ ﻟە ﻛەﻧﺎڵێــﻚ ،ﺑــەاڵم ﺗﺎﻛﻮ ﺋێﺴــﺘﺎ وەزارەﺗﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﺋــەو دراﻣﺎﯾــە ﭘەﺧﺶ ﺑــﻜﺎت ،دەرﻫێﻨــەری دراﻣﺎﻛــەش ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەوە دەﻛﺎت ﭼەﻧــﺪ رۆژێــﻚ ﺑــەر ﻟــە ﺋێﺴــﺘﺎ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎی ﻫەوﻟێــﺮ ﻛﺮدووە و ﭘێﯿﺎن ﮔﻮﺗﻮوە ﻫەر ﻧەﻣﺎﻧﺰاﻧﯿﻮە دراﻣﺎﯾەك ﻫەﺑێﺖ ﺑەو ﻧﺎوە. 17
ﺑەدران ﺋەﺣﻤەد ﺣەﺑﯿﺐ
وێﻨەی رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوس ﻟە ﺗﺎﻓﯽ ﻻوﯾﺪا ﺋێــﻮارەی رۆژی ﺷەﺷــەﻣﯽ ﺋــەم ﻣﺎﻧﮕــە ،رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــێﻚ ﻟــە ﻛــەﻻر ﺑە ﻧــﺎوی ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ،ﻟەﻻﯾــەن ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﭼەﻛــﺪارەوە و ﺑــە ﺋﯚﺗﯚﻣﯚﺑێﻠێﻜــﯽ ﺑــەرزە ،ﻟەﺑــەر دەرﮔــەی ﻣﺎڵــﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧــﺪا ،ﻛەوﺗــە ﺑــەر دەﺳــڕێﮋی ﮔﻮﻟﻠــە و ﻫﺎﺗە ﻛﻮﺷــنت .ﻣــﻦ ﺋەو ﻫەواڵــەم ﻟــە رۆژﻧﺎﻣــەدا ﺧﻮێﻨــﺪەوە .ﺋەو ﭼەﻧــﺪ وﺷــەﯾەی ﻫەواڵەﻛەش ﺑەﺳــﻦ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻣــﺮۆڤ ﺗــێ ﺑﮕﺎت ﺋــەو ﻛﻮﺷــﺘﻨە ﻟەﻻﯾەﻧــﯽ ﻛێــﻮە ﺑــﻮوە .ﺑﻜﻮژی ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ ﺑێﺒــﺎك ﻟــە دەﺳــەاڵﺗﯽ ﯾﺎﺳــﺎ و ﻟێﭙێﭽﯿﻨــەوە ،ﻛﺎرێﻜــﯽ ﺋﺎوەﻫــﺎ ﮔــەورە ،ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە ﺑەﺟــێ ﺑﮕەﯾﻨــێ .ﻫــەر ﺋەوەﻧﺪەﯾــە ﻟــە ﺷــﻮێﻨەﻛەدا ﭘﺮێﺲ ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴــﯿﺎن ﻧەﻛــﺮدووە ﺋەﮔﯿﻨــﺎ ﻫﯿﭽﯽ ﻛــەم ﻧەﺑــﻮوە ﻟەﻻﯾەﻧــﯽ رووﻗﺎﯾﻤــﯽ و ﭼﺎوﻧەﺗﺮﺳــﯿﯿەوە. ﺳــەرەڕای ﺋــەوە ،داﻧﺎﻧــﯽ ﻟێﮋﻧەﯾەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــﯚ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ﻟــەو ﻛﺎرە ﺗﯿﺮۆرﯾﯿە، ﺋەوﯾــﺶ ﺑــە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺟێﮕــﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺧــﯚی ،ﺑەڵﮕەﯾەﻛﯽ ﺗﺮە ﺑــﯚ رووﻧﯿﯽ ﺑﻜــﻮژ .داﻧﺎﻧــﯽ ﻟێﮋﻧە واﺗــە ،ﯾەﻛــەم :داودەزﮔــەی دادوەری ﻟە ﻛﻮرﺳــﺘﺎن ﺷــەل و ﮔﯚﺟــﻦ ﻟــە ﻛﺎری وا ﮔــەورەدا و ﻫﯿﭻ ﺑــە ﻫﯿــﭻ ﻧﺎﻛــەن .دووەم :ﺋﺎﻣﺎژەﯾەﻛﯽ ژێﺮﺑەژێﺮﯾــﯽ ﻧﺎوﯾﺴــﺘﺎﻧەﯾە ،ﻛــە ﺑﻜــﻮژ ﻟەﺳــەرەوەی ﯾﺎﺳــﺎداﯾە .ﻫــەر ﺧــﯚی ،ﺑﻮوﻧﯽ ﺟێﮕــﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻟــە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋــەو ﻟێﮋﻧەﯾــەدا واﺗــە ﻛﺎرەﻛە ﻟە دەﺳەاڵﺗﯽ ﻟە ﺧﯚی ﺑە ﺧﻮارەوە ،ﻫەورازﺗﺮە. ﻟەﺑــﺎرەی ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﻛﺎوەوە ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧﯿﯿــە ﻟــەوە زﯾﺎﺗــﺮ ﺑﺪوێــﻢ .ﭘﺎﺷــاموەی ﺗــﺮی ﻧﻮوﺳــﯿﻨەﻛەم ﻗﺴــەی ﮔﺸــﺘﯿﯿە ﻟەﺑــﺎرەی ﺋﺎزادﯾــﯽ دەرﺑڕﯾــﻦ و ﺋﺎزادﯾﯿەﻟــﯽ ﺗــﺮ ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﭘــﺎش راﭘەڕﯾﻨــﯽ ﻧــەوەت و ﯾەﻛەوە .دەﺳــەاڵت ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەو ﻛﺎﺗــەوە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ،ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟــە داﻣەزراﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤەوە ﻟە ﻧــەوەت و دوو ،زۆر ﺑــە ﮔەرﻣــﯽ ﻟــە ﺧەﻣﯽ ﺋــەوەدا ﺑﻮوە ﻛﻮﺷــنت ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــەم ﺑﺒێﺘەوە ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟــە ﺑﻮاری ﻛێﺸــەی ﺧێڵەﻛﺎﯾەﺗــﯽ و ﺗﯚڵەی ﺧﻮێــﻦ ﺋەﺳــﺘﺎﻧﺪﻧەوەدا .ﭘێﺶ راﭘەڕﯾــﻦ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘــڕ ﺑــﻮو ﻟــە ﻛەﯾــﺲ و دۆزی ﺗﯚڵــەی ﺧﻮێــﻦ ،ﺑــەاڵم ﺋــەوەی ﺑﯿﻨﯿــامن زۆر ﻛــەم رووی دا و رۆژ ﺑەڕۆژﯾــﺶ ﻛەﻣــﱰ ﺑــﻮوەوە .دەزﮔﺎی ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ ﻫﺎﺗﻨــە داﻧــﺎن ﺑــﯚ ﺑڕﯾﻨــەوەی ﺋــەو ﻛەﯾﺴــەﯾﻠە ﺑــە ﺧەرﺟﯿﯿەﻛــﯽ زۆرﯾﺸــەوە .ﺑــەاڵم ﺑــە ﺗەرﯾﺒــﯽ ﺋــەوە ،ﺟﯚرێﻜﯽ ﺗﺮی ﻛﻮﺷــنت ﺑــەرز ﻫەڵﻜﺸــﺎ .ﺋەو ﺟــﯚرە ﻛﻮﺷــﺘﻨەش دوو ﺑــﻮاری ﮔﺮﺗــەوە :ﯾەﻛــەم ﺑــﻮاری ﺋﺎﻓــﺮەت ﺳــەﺑﺎرەت ﺑــە ﺋﺎﺑــڕووی ﺑﻨەﻣﺎڵەﯾــﯽ و ﺧێڵەﻛﺎﯾەﺗــﯽ ،ﻛــە ﺋــەوەش ﺑــەردەوام ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﺑــە ﺋﺎزادﯾﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗــەوە ﻫەﯾــە ﻟــە ﭘﺮﺳــﯽ ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﯾــﺎن ﺷــﻮوﻛﺮدن .دووەﻣﯿــﻦ ﺟــﯚری ﻛﻮﺷــنت :ﺑــﻮاری ﺋﺎزادﯾــﯽ ﺑﯿــﺮی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﯽ )ﺑﯿﺎﻧﯿــﺶ ﻟەﮔەڵــﺪا( ﯾﺎن ﺑــە ﮔﺸــﺘﯽ ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﻟێﻬﺎﺗﻮوﯾــﯽ )ﻛەﻓﺎﺋــﺎت( دەﮔﺮێﺘــەوە .ﺋێﺴــﺘە ﻛــە ﺋــەم وﺗﺎرە دەﻧﻮوﺳــﻢ ﻧێﺰﯾﻜــەی ﭘــﺎزدە ﻧــﺎوم دێﻨەوە ﺑﯿﺮ ﻟــە ﻣێــﮋووی راﭘەڕﯾﻨەوە ،ﻛە ﮔﺸــﺘﯿﺎن ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿــﯽ دەﺳــﺘﯽ ﻟێﻬﺎﺗﻮوﯾــﯽ ،ﯾــﺎن ﺑﯿــﺮی ﺑﻮێﺮاﻧــە ،ﯾــﺎن ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺑەﻫێــﺰی ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻮون ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛﯽ ﺑێ ﯾﺎﺳﺎدا. ﻫﯿــﭻ ﯾەﻛێــﻚ ﻟــەو ﭘــﺎزدە ﻛەﯾﺴــەی دێﻨــەوە ﺑﯿــﺮم ،دەﺳــەاڵﺗﯽ دادوەری ﯾــﺎن دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﯾــەﻛﻼی ﻧەﻛــﺮدەوە ﺋﺎﺧــﯚ ﻫــﯚی ﻛﻮﺷــﺘﻨەﻛە ﭼــﯽ ﺑــﻮو ﯾــﺎن چ دەﺳــﺘێﻜﯽ ﻟــە ﭘﺸــﺘەوە ﺑــﻮو .ﺑــەاڵم ﺑــﯚ زۆرﺑــەی ﺧەڵــﻚ ﻫــﯚ و دەﺳــﺘەﻛەش دﯾــﺎرن .ﻫــﯚ ،وەك ﮔﻮمتــﺎن ﭘﺮﺳــﯽ ﺋﺎزادﯾﯽ ﺑﯿــﺮە ،ﯾــﺎن ﺋﺎزاﯾﯿــﯽ رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەﯾە، ﯾــﺎن ﻟێﻬﺎﺗﻮوﯾﯿﯿــە .ﻟەﺑەرﺋــەوەش ﻛــە ﻫﯿــﭻ ﺋەﻧﺠﺎﻣێــﻚ ﻟەﺑــﺎرەی ﺋەو ﻛەﯾﺴــەﯾﻠەوە ﻧەﻫﺎﺗﻮوﻧەﺗــە راﮔەﯾﺎﻧــﺪن ،ﺋﯿــﱰ ﻣﺎﻓﯽ ﺧەڵﻜــە ﺑﯿﺮ ﺑﻜەﻧــەوە ﯾﺎن ﭘەﻧﺠــە درێﮋ ﺑﻜەﯾﻦ ﺑــﯚ ﺋەواﻧــەی ﺑەﺟێــﯽ ﮔﻮﻣﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧــﯽ دەزاﻧــﻦ .ﺧەڵﻚ دەڵێــﻦ :ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣــﯽ ﻛﺎری ﻛﻮﺷــنت ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣێﻜــﯽ ﺋﺎﺳــﺎن ﻧﯿﯿــە .ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﭼەﻛــﺪار و ﺋﯚﺗﯚﻣﯚﺑێﻠێﻜــﯽ ﺑــەرزە )ﻻﻧﺪﻛــﺮۆزەر( ،ﻟەﺑــەر دەرﮔــەی ﻣﺎڵــﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺪا .ﻫەﻣﻮو ﻛﻮﺷــﺘﻨێﻜﯿﺶ ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە رووی داوە .ﻫەروەﻫــﺎ ﻧەﺗﺮﺳــﯿﻦ ﻟــە ﻟێﭙێﭽﯿﻨــەوە و ﺑێﺒﺎﻛــﯽ ﻟــە ﯾﺎﺳــﺎ، ﺋەﻣــەش ﻟــە دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺑﻜﻮژێﻜــﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑــەدەرە .ﻛەواﺗــە رووﻧە ﻛێﯿــە ﺑﻜﻮژ و ﻣﺎﻧــﮓ ﻟە ﭼﻮاردە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﺋەﻧﮕﻮﺳــﺖ ﻧﯿﯿــە .ﺑەاڵم ﭘﺮﺳــﯿﺎر ﺋەوەﯾــە ﺋﺎﺧﯚ ﺋەوە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــەرەو ﭼــﯽ دەﺑــﺎ؟ وێﻨــەی ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯿــﻢ ﺑﯿﻨــﯽ ،وێﻨەﯾەﻛﯽ ﻟــە ﺗﺎﻓﯽ ﻻوﯾــﺪای رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــێﻚ .ﺑــەو ﺗەﻣەﻧەوە ﻧﺎﺷــێ ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧــەوەی زۆر ﺑێ .ﻛێﺸــەی ﺋــەو ﺟــﯚرە رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــەﯾﻠە ﺋەوەﯾە ﻣﻠﻤﻼﻧەﯾەﻛــﯽ ﻧەﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧە دەﻛــەن .ﻟەﺑەر ﻧﺎﭘﺮۆﻓێﺸــﻨﺎڵﯿﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ،ﮔﯿــﺎن دەﺧەﻧــە ﺳــەر ﻟەﭘــﯽ دەﺳــﺖ .ﺋــەوە ﻧﺎزاﻧــﻦ ،ﻛــە ﻛﻮرﺳــﯿﯽ دەﺳــەاڵت ﺑــﯚ ﺋەواﻧەی ﺑــێ ﻫﯿﭻ ﻣﺎﻓێــﻚ ﭘێــﯽ ﮔەﯾﺸــﺘﻮون ،ﮔەورەﺗﺮە ﻟە ﺧﻮێﻨــﯽ رۆژﻧﺎﻣەﻧــﻮوس .ﺋەواﻧــە دەﺳــﺒەرداری ﻛﻮرﺳــﯽ ﻧﺎﺑــﻦ ﻧــەك ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ ﺋەﮔــەر ﻫەﻣــﻮو ﮔەرﻣﯿــﺎن و ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸــﯽ ﺑــﯚ ﺑﻜــەن ﺑــە ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ .دەﺑــێ ﺋێﻤە دەرﺳــێﻚ وەرﺑﮕﺮﯾﻦ ﻟەو ﺷــەڕەی ﺳــێ ﺳــﺎڵە ﻟە ﺳــﻮورﯾەی ﻫﺎوﺳــێامﻧﺪا دەﮔەڕێ. ﻧﯿــﻮە زﯾﺎﺗــﺮی ﮔەﻟــﯽ ﺳــﻮورﯾە ،ﺑــە ﻛﻮﺷــنت و ﺑــە ﺋﺎوارەﯾــﯽ و ﺑــێ ﺳەروﺷــﻮێﻨﯽ، ﯾــﺎن ﺑــە دۆڕاﻧﺪﻧــﯽ ﻣــﺎڵ ،ﺑﻮوﻧەﺗــە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮرﺳــﯿﯿەك ،ﻛــە دڕﻧﺪەﯾەك ﻟەﺳــەری داﻧﯿﺸــﺘﻮوە و ﻟــە ﺑﺎوﻛــەوە ﺑــﯚی ﻣﺎوەﺗــەوە .ﻣــﻦ داوای ﺋــەوە ﻧﺎﻛــەم دەﺳــﺘﯽ رۆژﻧﺎﻣەﻧــﻮوس ﻟــە ﺧەﺑﺎﺗــﯽ ﭘێﻨــﺎو ﺋــﺎزادی ،ﭘێﻨــﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛــﯽ ﺧﯚﺷــﺒﮋی و واڵﺗێﻜــﯽ ﺟێﮕﯿﺮدا ﺷــﻞ ﺑﺒێﺘــەوە ،ﺑــەاڵم ﺑﺎ ﺑــەو ﺗەﻣەﻧﯽ ﮔﻮڵەﺷــەوە ﺧﯚﯾــﺎن ﻧەﻛەن ﺑە ﻧێﭽﯿﺮی ﺋەواﻧەی ﻟە ﺋﺎﻛﺎری ﻣﺮۆﭬﯿﯿﺎﻧە داﺷﯚراون.