Witteveen+Bos Nieuws 101

Nieuws

101

Grensmaas: verder kijken dan de rand van het water Voor Witteveen+Bos is 2016 een jubileumjaar. En dan gaat het niet alleen om ons 70-jarig bestaan. Een ander opmerkelijk feit is dat we in 2016 tien jaar werken voor Consortium Grensmaas. Het raamcontract voor de engineering van dit grote rivierverruimingsproject werd in september 2006 gesloten. Jaap Spaans en Luuk de Gier spraken met Map Grimm en Jelke-Jan de With over de lange weg naar de start van het project en met Kees van der Veeken over de uitdagingen in de afgelopen tien jaar.

De plannen om de Grensmaas aan te pakken zijn in de jaren tachtig van de vorige eeuw ontstaan. In 1986 was er het Plan Ooievaar dat een ontwikkelingsvisie van het Nederlands rivierengebied beschreef en waarvan het gedachtegoed terug is te vinden in de plannen voor de Grensmaas en later de Ruimte voor de Rivier-projecten: de rivier en de natuur moeten weer de ruimte krijgen. In 1993 en 1995 waren er enorme overstromingen in Limburg. In diezelfde tijd werden de Commissies Boertien I (1992) en Boertien II (1994) aangesteld om respectievelijk de uitgangspunten voor rivierdijkversterking te toetsen en te adviseren over de aanpak van de wateroverlast in Limburg. Eind 1994, vlak voor de overstroming van 1995, verscheen het Boertien II-rapport ‘De Maas Terug’, waarin al werd gesproken over gecombineerde natuurontwikkeling en grindwinning.

Er zou nog meer dan tien jaar overheen gaan voordat in 2005 het uitvoeringscontract Grensmaas getekend werd door de ministeries van LNV en Verkeer en Waterstaat, de provincie Limburg en Consortium Grensmaas. In 2008 gaven staatssecretaris Tineke Huizinga en gouverneur Leon Frissen het startsein voor de uitvoering die in 2024 afgerond moet zijn. + communicatie@witteveenbos.com

Lees verder op pagina 4 en 5

Versterking Limburgse dijken

Raamcontract op basis van partnerschap en samenwerking Waterschap Peel en Maasvallei (WPM) gaat in de Noordelijke Maasvallei de versterking van de dijken uit het hoogwaterbeschermingsprogramma versneld realiseren.

Het ingenieurswerk is aan Arcadis en Witteveen+Bos gegund. Het betreft een raamovereenkomst voor veertien dijkringen in Noord- en Midden-Limburg. De ambitie is om de dijken in 2020 gereed te hebben in plaats van in 2024, zoals eerder gepland. De aanbesteding van de engineering is voor WPM een belangrijke mijlpaal in deze versnelde aanpak.

Delfland Circulair Hoogheemraadschap van Delfland wil inspelend op de toenemende schaarste aan grondstoffen, uitputting van ecosystemen en toenemende druk op de zoetwatervoorziening haar kringlopen sluiten en toewerken naar zelfvoorzienendheid. Witteveen+Bos ondersteunt Delfland samen met adviesbureau Metabolic in het proces om te komen tot een integrale en overkoepelende strategie. Hiermee kan samen met de omgeving een optimale mix van kosteneffectieve maatregelen worden gerealiseerd. We gaan voor Delfland de belangrijkste materiaalstromen (grondstoffen, (afval)water en energie) in kaart brengen en knelpunten en kansen (circulaire hotspots) zichtbaar maken. Vervolgens wordt middels workshops met gebiedspartijen en een inhoudelijke verdiepingsslag toegewerkt naar concrete oplossingsrichtingen voor de korte en lange termijn. + rob.dijcker@witteveenbos.com

Arcadis en Witteveen+Bos hebben de opdracht gekregen op basis van hun voorstel voor samenwerking met het waterschap en een plan van aanpak voor de eerste deelopdracht: de verkenning van kansrijke oplossingsrichtingen voor de verschillende dijktracés.

Gezien de tijdsdruk en projectomvang zetten WPM en Arcadis/Witteveen+Bos in op partnerschap en actieve samenwerking, die verder gaat dan die van opdrachtgever-opdrachtnemer. + patrick.mulder@witteveenbos.com

Harry Webers neemt afscheid ‘Ik ben van de drie p’s: pen, papier en people.’

Begin 1983 kwam Harry Webers bij Witteveen+Bos in dienst en op 1 juli 2016 nam hij afscheid. In die 33 jaar was hij adviseur, vestigingshoofd, sectorhoofd, algemeen directeur en de laatste drie jaar senioradviseur. Harry Webers heeft met zijn tomeloze inzet en zijn bijzondere benadering van de factor mens een belangrijke bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van ons bureau.

Toen Harry in 1983 in dienst kwam, ging hij ervan uit dat hij niet al te lang zou blijven. Hij kreeg een contract voor twee jaar en nam deel aan het onderzoek naar kleinschalige behandeling van afvalwater. ‘Maar omdat het een fantastisch bedrijf is, is het me nooit gelukt om weg te komen. Dat komt door de cultuur, de vrijheid, de ambitieuze collega’s, de prachtige projecten in binnen- en buitenland en de mogelijkheid om aandelen te kopen.

In die 33 jaar zijn we gegroeid van 180 naar 1.100 medewerkers.

Het was geweldig om daar bij te horen’, aldus Webers.

Voordat Harry bij Witteveen+Bos kwam studeerde hij Milieuhygiëne in Wageningen. De studiekeuze kwam niet uit de lucht vallen. ‘1965 en 1972 zijn belangrijke jaren die aan de basis van mijn keuze stonden. Op mijn 7e was ik ervan overtuigd dat ik later de zwaar vervuilde Geleenbeek zou schoonmaken en op mijn 14e was ik diep onder de indruk van het Rapport van de Club van Rome’. Het is dan ook niet verwonderlijk dat Webers op de middelbare school scripties schreef over milieuvervuiling en waterzuivering en in Wageningen afstudeerde in de vakken procestechnologie, drinkwater, microbiologie en afvalwater.

Na de eerste jaren bij Witteveen+Bos werd Harry in 1986 vestigingshoofd van het nieuwe kantoor in Maastricht. ‘Een interessante en leerzame tijd, met mooie projecten zoals de bodemsanering van het Céramique-terrein en innovatieve ideeën zoals de ontwikkeling van de milieustraat.’ Na 10 jaar Maastricht ging Harry terug naar Deventer. Jaap van der Graaf, toen algemeen directeur, vroeg hem om een aantal verliesgevende milieugroepen weer rendabel te maken. De sector Milieu werd opgericht en Harry werd sectorhoofd met het doel om meer elan, grotere projecten en een positief rendement te bewerkstelligen.

In drie jaar tijd ging de negatieve bijdrage van 12 % naar een positieve van 36 %. In 2003 volgde Harry Webers Jaap van der Graaf op als algemeen directeur. Tot 2007 bleef hij tevens sectorhoofd Milieu. Harry stelde zich in 2003 drie doelen: de cijfers verbeteren, de factor mens meer benadrukken en meer aandacht voor duurzaamheid. Op de eerste twee punten kijkt hij met tevredenheid terug, maar hij had graag meer gedaan aan de duurzame doelstellingen. ‘Gelukkig heeft collega-directeur Henk Nieboer dat opgepakt. Ik wil daar nu zelf ook meer tijd in steken, dat doe ik al in diverse functies, zoals bij CleanTech, de Nieuwe Hanze en de stichting kiEMT.’ En hoe je de cijfers verbetert? ‘Mensen inspireren, trots laten zijn op hun werk, goede managementinfo en dat goed organiseren binnen de top van het bedrijf. Je hebt daarvoor teamspelers nodig. En natuurlijk zijn er mee- en tegenvallers. De kunst van Witteveen+Bos is dat wij snel en flexibel zijn. Wij hebben een intuïtieve, opportunistische non-strategie, zoals een ex-SAR-lid

ooit zei. Een pragmatisch bureau dat ook vertrouwt op intuïtie.

Over kunst gesproken, ik wil benadrukken hoe bijzonder trots ik ben op de grote rol die ik mocht spelen in de kunst- en cultuuruitingen van Witteveen+Bos, zoals de Kunst+Techniekprijs, de jubileumgeschenken en het W+B-terras. Dat heeft mij heel veel energie gegeven.’

In 2013 - statutair bepaald - trad Harry op 55-jarige leeftijd af als algemeen directeur. Daarna heeft hij als senioradviseur de olie- en gasmarkt nader verkend, is recovery manager geweest bij een groot haven- en vaarwegproject in Kazachstan, heeft namens Witteveen+Bos vele nevenfuncties vervuld en is voor veel mensen een belangrijke coach geweest. En daar slaat dat ‘people’ op in de subkop met ‘pen’ en ‘papier’. ‘Ik hou van fysieke dingen, het schrijven met de vulpen, de stapels papier om mij heen, knipsels uit de krant kopiëren en verspreiden en de nieuwsgierigheid van mensen, wat zijn hun passies en wat kun je daar mee. Ach eigenlijk de basis van dat jongetje van zeven, die nieuwsgierigheid omzetten in betekenis.’

Wij wensen Harry heel veel goeds toe in zijn ‘na-Witteveen+Bosperiode’. We zullen hem in Deventer ongetwijfeld nog vaak zien.

‘Ik ben een echte Deventenaar geworden en er is hier nog zoveel te doen waarvoor ik me wil inzetten. Ja, in Deventer kan en wil ik wel oud worden.’ + communicatie@witteveenbos.com

Verruiming vaarweg Eemshaven-Noordzee Project met relatief groot risicoprofiel in realisatiefase Met het afronden van de aanbesteding in mei 2016 is het startsein gegeven voor de realisatie van de vaarwegverruiming van de Eemshaven naar de Noordzee.

Witteveen+Bos adviseert Rijkswaterstaat sinds 2011 over dit project. De advisering betreft risico- en planningmanagement. De vaarwegverruiming is nodig in verband met de economische groei van de Eemshaven.

In begin 2012 is gestart met een nieuwe OTB/MER-procedure.

Door een aantal specifieke projectkenmerken is het risicoprofiel relatief groot. Dit komt onder andere door de morfologische omstandigheden en de ligging in het verdragsgebied met Duitsland en in een Natura2000-gebied. Ondanks dit verhoogde risicoprofiel is in augustus 2015 het Tracébesluit onherroepelijk verklaard, waarna de realisatiefase kon beginnen.

Gedurende de contractvoorbereiding hebben wij Rijkswaterstaat onder meer geadviseerd over de risicoverdeling, bijvoorbeeld met betrekking tot de morfologische omstandigheden. Daarvoor

Witteveen+Bos Nieuws oktober 2016

is een marktconsultatie georganiseerd met potentiële aannemers om samen te bekijken hoe dit het beste aangepakt kan worden.

Verder hebben wij in het kader van de projectbeheersing een uitvoeringsplanning opgesteld om de contractuele mijlpalen voor de aannemer vast te stellen. Er is een risicogestuurde planning opgesteld waarbij rekening is gehouden met onvoorziene gebeurtenissen. Bijzonder aspect hierbij is de natuurbeperking, waardoor aan sommige werkzaamheden niet het gehele jaar door gewerkt kan worden.

Het projectteam wordt bewust zo stabiel mogelijk gehouden: vanaf de OTB/MER tot nu is 80 % van de personele bezetting gelijk gebleven. Hiermee wordt kennis uit voorgaande fases effectiever ingezet. Daarbij is Witteveen+Bos verantwoordelijk voor risicomanagement, planning, risicogestuurde toetsing kwaliteitsborging aannemer en inhoudelijke toetsing van producten op het gebied van risico- en planningsmanagement. + adam.ronhaar@witteveenbos.com

HERSTEL KORAAL BIJ KOTOK De eilandengroep Pulau Seribu voor de kust van Jakarta staat onder druk van vervuiling, overbevissing en toerisme.

Sinds 2014 ondersteunt Witteveen+Bos het Jakarta Animal Aid Network (JAAN) bij het beschermen van haar Wildlife Rehabilitation Centre op het eiland Kotok. Hier bedreigt kusterosie de schildpadstranden en tast visserij het koraalrif aan. Op basis van ons ontwerp zijn met lokale materialen en veel vrijwilligers kribben gemaakt die het zand vasthouden en de stranden herstellen.

Daarnaast is gestart met een project waarbij met een innovatieve techniek de koraalgroei wordt versneld. Metalen structuren met daarop vastgemaakt koraal worden afgezonken en onder elektrische spanning gezet die door zonnepanelen wordt opgewekt. Hierdoor slaat op de structuren kalk neer. Kalk wordt gemakkelijk opgenomen door koraaldiertjes, waardoor het koraal vijfmaal sneller groeit. De structuren breken tevens de golven. Zo worden stranden beschermd en nieuwe habitats gecreëerd. Na ruim een maand zagen de stukken koraal er al gezond en levendig uit. Dit geeft goede hoop voor een snelle groei. In de komende jaren zal het project gemonitord worden. Vanuit de marine contractors is er veel belangstelling, omdat herstel van koraal bij civiele werken nu een tijdrovende en kostbare zaak is. + victor.coenen@witteveenbos.com

Binnenscheepvaart Indonesië

Onderzoek naar goederenvervoer op bijzondere locatie Witteveen+Bos Indonesia heeft de lead in het consortium dat een haalbaarheidsstudie uitvoert naar binnenscheepvaart tussen het industriegebied in de regio Cikarang/Bekasi naar de zeehaven van Tanjung Priok in Noord-Jakarta. Opdrachtgever is PT Pengembang Pelabuhan Indonesia. Het consortium bestaat verder uit BITA Enarcon Engineering en Maritiem & Transport Business Solutions.

De lokale transportketen wordt hiermee op een bijzondere wijze uitgebreid. In Indonesië is binnenscheepvaart op deze schaal nog niet eerder ontwikkeld.

Onderzocht wordt of het financieel en technisch haalbaar is om goederenvervoer tussen de industrieterreinen in het gebied Cikarang/Bekasi en de haven van Tanjung Priok via een kanaal te laten verlopen. Daarbij wordt gekeken of de bouw

en exploitatie van een nieuw te bouwen binnenvaartterminal en het gebruik van binnenvaartschepen en platbodems een (kosten)efficiënt alternatief zijn voor het spoor- en wegverkeer.

Het project omvat de ontwikkeling van een binnenvaartterminal van circa 200 hectare met bijbehorende ontsluiting. Daarnaast wordt gekeken hoe het bestaande CBL-kanaal geschikt gemaakt kan worden voor containervervoer tussen de haven van Tanjung Priok en de te ontwikkelen CBL-terminal. In de financiële analyse wordt de economische rechtvaardiging meegenomen, evenals subsidiemogelijkheden. De haalbaarheidsstudie moet in korte tijd worden uitgevoerd, inclusief een beoordeling van de planning en fasering per projectonderdeel. + roberto.zanetti@witteveenbos.com

Waterkrachtenergie Sierra Leone NIEUWE HAVEN COLOMBIA

Duurzame kleinschalige energieopwekking

Witteveen+Bos voert voor Royal Port S.A. een haalbaarheidsstudie uit naar een geheel nieuwe haven bij de stad Barranquilla in Colombia. Royal Port wil de studie inzetten om de vereiste havenconcessie te verkrijgen.

Witteveen+Bos werkt hierbij samen met onderaannemers MARIN en Antea Group Colombia. Het aan de Caribische Zee gelegen Barranquilla is een van de grootste steden van Colombia en heeft bij de monding van de rivier Magdalena nog geen haven. Reden voor Royal Port om Witteveen+Bos de mogelijkheden te laten onderzoeken. Er is behoefte aan extra capaciteit voor zowel maritieme overslag als overslag vanaf de rivier van natte- en droge bulkgoederen en containers. De nieuwe haven is geschikt voor zeevaartschepen en binnenvaartschepen. In de eerste fase van het project voeren wij onderzoek uit naar de technische haalbaarheid. Deze wordt onderbouwd door optimalisatie van de layout, hydrodynamische modellering en een simulatie om de nautische veiligheid aan te tonen. Na afronding van deze studie volgt het detailontwerp. Onze experts op het gebied van masterplanning, hydraulische modellering en havenconstructies voeren deze opdracht deels vanuit Nederland en deels vanuit Colombia uit.

Voor Riverblade Holding B.V. werkt Witteveen+Bos in Sierra Leone aan een haalbaarheidsstudie voor het op kleinschalige wijze opwekken van energie uit waterkracht. De studie is medio 2016 gestart. In februari 2017 wordt een besluit genomen over twee startlocaties. Het doel is op te schalen naar meer locaties om meer mensen in Sierra Leone van stroom te voorzien. Light is a Right, zo luidt het devies van de Sierra Leonese overheid.

Het project wordt gefinancierd door FMO (Nederlandse Financierings-Maatschappij voor Ontwikkelingslanden) en EAIF (Emerging Africa Infrastructure Fund).

+ paul.ravenstijn@witteveenbos.com

+ marcel.wauben@witteveenbos.com

De haalbaarheidsstudie kent een gefaseerde aanpak. Met een door ons ontwikkeld hydrologisch GIS-model hebben we een longlist van twaalf potentiële locaties gemaakt.

Na lokaal onderzoek worden de meest geschikte locaties voor een pilotproject geselecteerd, mede op basis van milieuomstandigheden en vraag naar elektriciteit. Het veldbezoek heeft aangetoond dat ons GIS-model betrouwbare resultaten geeft en potentiële locaties goed voorspelt.

Samen met lokale partijen vindt vervolgens nadere uitwerking plaats en worden milieueffectrapportages uitgevoerd. De kleinschaligheid heeft als voordeel dat de installaties voor de opwekking van energie relatief gemakkelijk en snel zijn te plaatsen.

Dit vult het gat in dat nodig is voor de ontwikkeling van nieuwe energieprojecten in Sierra Leone. Bij dit project passen wij onze duurzame ontwerpprincipes toe. Het betrekken van de omgeving, de samenwerking met lokale bedrijven en het vertalen van de resultaten van de m.e.r.-studie naar afwegingscriteria voor de locatieselectie zijn daar goede voorbeelden van.

Witteveen+Bos Nieuws oktober 2016

Vervolg van pagina 1

vlnr Jelke-Jan de With, Luuk de Gier, Jaap Spaans en Map Grimm.

Nederland is een prachtig land met heel veel potentie!

Jelke-Jan de With zette zich vanaf 1995 in om het project Grensmaas van de grond te krijgen: ‘Mijn belangrijkste drijfveer was mijn liefde voor water en natuurbehoud en de overtuiging dat we iets goeds - een prachtige rivier - moesten achterlaten. Dat ging niet van een leien dakje. Keer op keer liepen de onderhandelingen vast, er was veel spanning tussen de publieke en private partijen. Ik moest mijn ideeën overbrengen aan twaalf partijen met verschillende belangen. Het ketste steeds weer af en dan moesten we opnieuw beginnen. Soms kregen we plannen terug die echt niet maakbaar waren’.

In die tijd kwam Jelke-Jan de With in contact met Map Grimm die toen PMCleider was bij Witteveen+Bos. De twee hadden een bijzondere klik vooral op het gebied van creatief denken, ecologische visie en doorgronden van het landschap. Map: ‘Wat ik aantrof was een sfeer van pessimisme. Als je oplossingen aandroeg bijvoorbeeld in het kader van de verontreinigde grond, was dat soms een brug te ver. Het was moeilijk om er uit te komen.’

De With en Grimm sparden over hun ideeën in wat zij kenniscirkels noemden. ‘Breinbeuken over allerlei zaken, maar vooral de Grensmaas.

Bedrijfsleven en ingenieursbureaus moeten – zeker bij een terugtredende overheid – veel meer met elkaar samenwerken’, aldus De With, ‘Kennis bundelen, samenwerken, ervaringen delen en openstaan voor andere ideeën, creativiteit, vertrouwen en het besef dat alles mensenwerk is, zijn daarbij belangrijke waarden.’ Jelke-Jan de With verwijst naar het artikel van Lenny Vulperhorst in Building Business van maart 2006, waarin in zeven lessen wordt teruggekeken op de tien jaar van onderhandeling.

Een analyse van een gecompliceerd verhaal over het wantrouwen tussen de Limburgse overheden en de grindsector, de verdeeldheid binnen de publieke partijen, het bedenken van creatieve oplossingen voor lastige risico’s en het investeren in kennis van elkaars culturen. Een van de lessen is ‘zonder trekkracht geen project’. Hierin wordt gesteld dat door de bemoeienis van (toenmalig staatssecretaris) Melanie Schultz van Haegen er uiteindelijk chemie ontstond tussen de trekkers in de onderhandelingen.

Map Grimm: ‘Jelke-Jan was ongetwijfeld de belangrijkste trekker vanuit het bedrijfsleven. Ik bewonder zijn uithoudingsvermogen om iedere keer weer opnieuw te beginnen. Hij heeft een zesde zintuig voor mensen die gaan doen wat hij heeft verzonnen en voor mensen die zijn fantasie voeden. Deze eigenschappen hebben er zeker bij geholpen dat het project, weliswaar veel

later dan gepland, toch van de grond is gekomen. Als hij had opgegeven was de kans groot geweest dat er nooit een Grensmaas-project was gekomen.’

De kenniscirkels van De With en Grimm bleken ook aan de basis te liggen van andere plannen. De lessen van de Grensmaas werden ingezet bij menig prijswinnend plan. Voorbeelden zijn de Transparante Meren, de Wieringerrandmeer en de Workumse Wadden. ‘Natuurlijk deden wij het niet alleen, we hadden wel degelijk gelijkgezinde mensen om ons heen, zoals Gerard Loman, een sterke persoonlijkheid die open stond voor onze ideeën, Jos Rademakers die ons veel heeft geleerd over rivieren en een landschap kan lezen en Lenny Vulperhorst, die structuur in onze plannen bracht. Met dit soort mensen konden we alle tegenstand uiteindelijk slechten omdat alles is gebaseerd op de cirkel van kennis van allerlei verschillende disciplines.

Kennis, kennis, kennis en bundel die kennis en verbind creatieve geesten!’, aldus De With.

Grimm en De With houden een hartstochtelijk pleidooi voor groot en visionair denken. Trots zijn op projecten, geloven in het uiteindelijke, optimale doel: ‘Nederland is een prachtig land met heel veel potentie en we hebben middelen genoeg als we die potentie maar anders inzetten, maar we zijn het grote denken verleerd. Ophouden om in kokertjes te denken en dat geldt niet alleen voor de milieuverenigingen of de overheid, maar ook voor bedrijfsleven en ingenieursbureaus. Geen genoegen nemen met de middelmaat en streven naar integraliteit: samen vanaf het begin tot en met de uitvoering verantwoording nemen en risico’s dragen en werken vanuit de systemen, verder kijken dan de rand van het water’. Een boodschap die beide heren graag willen meegeven aan de lezers van het Witteveen+Bos-nieuws.

In het door Rijkswaterstaat uitgegeven boek ‘Fysica van Samenwerking, krachtenfusie in de inrichting van Nederland (Veen Magazines, 2006), hoofdstuk 13 ‘Het 4B plan,

gezamenlijke niche voor overheid en bedrijfsleven’ geven Jelke-Jan de With e.a. met

als voorbeeldproject de Grensmaas inzicht over de projectbetrokkenheid van de 4 B’s (burgers, bedrijven, bestuurders en bureaucraten).

http://www.fysicavansamenwerking.nl/KrachtenfusieinNederland.pdf Het artikel van Lenny Vulperhorst ‘Leren van tien jaar onderhandelen’ is terug te vinden op http://www.aef-international.com/media/publicatie/pdf/BB_Grensmaas.pdf

IN HET KORT

PERSONALIA

- Looptijd project Grensmaas 2005-2024 - Beoogde resultaten: . rivierbeveiliging: vijf keer meer bescherming tegen nieuwe overstromingen . natuurontwikkeling: ruim duizend hectare nieuwe natuur . ontgrinding: de winning van 54 miljoen ton grind en 10 miljoen ton zand - Traject: 43 kilometer Maasdal tussen Maastricht en Roosteren - Aandeelhouders Consortium Grensmaas B.V.: . de aannemersbedrijven Van den Biggelaar, Van Oord en Boskalis . de grindbedrijven verenigd in Geo-Control . Natuurmonumenten

- Jelke-Jan de With, voormalig directeur Boskalis, vanaf 2005 zelfstandig adviseur, adviseur Taskforce Deltatechnologie Topsector Water - Map Grimm, visbioloog en oud-PMC-leider Integraal waterbeheer bij Witteveen+Bos, sinds 2003 met vervroegd pensioen - Kees van der Veeken, sinds 2005 directeur Consortium Grensmaas - Jaap Spaans, namens Witteveen+Bos projectdirecteur Grensmaas sinds 2006 - Luuk de Gier, namens Witteveen+Bos ontwerpcoördinator Grensmaas sinds 2014

Witteveen+Bos Nieuws oktober 2016

vlnr Jaap Spaans, Luuk de Gier en Kees van der Veeken.

Schoolvoorbeeld effectief omgevingsmanagement Zelfrealisatie uniek voor Nederland: financiering met 54 miljoen ton grind Consortium Grensmaas B.V. voert het project Grensmaas uit. In Nederland is het het grootste rivierproject in uitvoering en de omvangrijkste publiek-private samenwerking tot nu toe. Het consortium werkt nauw samen met Rijkswaterstaat, provincie, gemeenten, waterschappen, omwonenden en andere stakeholders. De Maaswerken ziet er namens provincie en rijk op toe dat het consortium zich aan de contractuele afspraken houdt. In 2005 werd Kees van der Veeken gevraagd om directeur te worden. Samen met Jaap Spaans en Luuk van der Gier kijkt hij terug op de afgelopen tien jaar en vertelt hij over de grootste uitdagingen.

Kees van der Veeken heeft evenals Jelke-Jan de With bij Boskalis gewerkt. Daarna was hij onder meer alliantiemanager bij de aanleg van de Betuweroute, bestek BR1 en bestek BR2 (Waardse Alliantie).

Van der Veeken werd later als directeur van het consortium benoemd met als eerste belangrijke taak de samenwerking tussen de partijen te optimaliseren. ‘Van de aandeelhouders werd het uiterste gevraagd om samen tot oplossingen te komen. Voorafgegaan door 20 jaar onderhandeling is op 1 juli 2005 het contract met de overheid gesloten. Het project zal tot 2025 duren, 20 jaar verder. Het is vrij zeldzaam, een contract dat zo lang loopt. Er is veel veranderd in die tijd, zo had ik in 2005 nog nooit gehoord van systeemgerichte contractbeheersing of value engineering’, aldus Van der Veeken. ‘Het spanningsveld ligt in het benutten van de mogelijkheden die het contract biedt. Hoe kunnen we nieuwe kansen, nieuwe ontwikkelingen meenemen zonder dat we daarbij een van de belangrijkste doelstellingen, namelijk dat de hoogwaterbescherming in 2017 gereed is, in gevaar brengen. Naast het omgevingsmanagement is dat voor mij een van de grootste uitdagingen.’ Volgens Jaap Spaans sluit dat aan bij recente ontwikkelingen:

‘De trend is om samen met regiopartijen te kijken naar optimalisaties en koppelkansen. We moeten meer en meer toe naar rivierverruiming in combinatie met gebiedsontwikkeling, zoals ook in het Deltaprogramma is voorgesteld.

De integrale benadering behelst niet alleen rivierverruiming en natuurontwikkeling, maar ook economische ontwikkeling. Deze aanpak kan in veel meer gebieden worden toegepast. Met de vermaatschappelijkingsbeweging, waar we weer naar de burgers toe gaan en meer mensen het voor het zeggen krijgen, nemen de kansen om te ondernemen in dit soort gebieden toe’.

Van der Veeken is bijna elf jaar directeur van het consortium en vindt zijn werk nog steeds een grote uitdaging. ‘Naast het technische deel zit de uitdaging in de omvang, de schaal van het project en vooral de enorm grote omgeving, fysiek 43 kilometer lang, met een Nederlandse en Belgische component, met vijf Nederlandse en een groot aantal Belgische gemeentes, een waterschap, de provincie, allerlei bevoegde gezagen, regionale uitvoeringsdiensten, Rijkswaterstaat in al zijn vertegenwoordigingen en bewonersgroeperingen, dat maakt het heel complex.

Daarnaast zijn er drie doelstellingen: de hoogwater-, de natuur- en de grindwinningsdoelstelling. Dat kan tot problemen leiden in tijden van crisis zoals enkele jaren geleden toen de afzet van grind aanzienlijk afnam door sterk teruglopende bouwactiviteiten.

Een delfstoffenproject dat is gekoppeld aan een hoogwaterproject kan niet worden stopgezet of uitgesteld. Dan komt de hoogwaterdoelstelling in gevaar. Gelukkig konden we daar in constructief overleg met de overheid oplossingen voor vinden.’

Jaap Spaans vult aan dat hij enorm onder de indruk is van de logistiek van het project. Van der Veeken: ‘Neem bijvoorbeeld de vrachtwagenbewegingen, bij Geulle aan de Maas zijn dat er 1.500 per dag.

Dat vergt maatregelen zoals geluidswallen en het

verdiept aanleggen van een geasfalteerde weg.

Maar ook over het zo efficiënt en goedkoop mogelijk inzetten van materieel denken we goed na. Neem het voorbeeld van de trucks. In plaats van dumpers die duur in de aanschaf zijn, 40 tot 50 liter gasolie per uur verbruikten en 40 ton lading meenamen, gebruiken we nu hier in de omgeving ontwikkelde trucks die veel goedkoper zijn, 20 tot 25 liter per uur verbruiken en 60 ton mee kunnen nemen. Reken maar uit’.

Terugkomend op de omgeving merkt Jaap Spaans op dat het project Grensmaas als schoolvoorbeeld wordt gezien van slim en effectief omgevingsmanagement.

Van der Veeken: ‘Dat is ook noodzakelijk voor de projectvoortgang en we hebben daar hele goede mensen voor. Het zat emotioneel heel diep in ZuidLimburg: ‘Eerst onze kolen afpakken en nu ons grind en wij zitten met de geluid- en stofoverlast en grote grindgaten langs de rivier’. De tegenstand was groot, maar door mensen mee te laten denken in de plannen, te doen wat je hebt beloofd en duidelijk te zijn, trokken we langzamerhand steeds meer bewoners over de streep. Het ging zelfs zover dat de bewoners van Schipperskerk/Koeweide hun protestbord “Stop grindhonger” bij ons kwamen inleveren, omdat al hun eerdere bezwaren waren weggenomen. Veel actievoerders van het eerste uur zitten nu in klankbordgroepen of zijn ambassadeur van het project’.

De ingenieurs van Witteveen+Bos draaien in de vaak 1:1-benadering van de omgeving mee. Luuk de Gier ‘Als ik voor een ontwerp een paar vierkante meter grond van een bewoner nodig heb, ga ik zelf aan de keukentafel zitten om dat te regelen. We moeten ons niet sec aan de regeltjes houden, maar ook de emotie voelen van de bewoners. Daarom is het ook van zoveel meerwaarde om op projectlocatie te werken. En dat merk je weer aan de betrokkenheid. Ik ben supertrots om aan zo’n mooi project mee te mogen werken’.

UITVOERING

RAAMCONTRACT

De uitvoering van het project Grensmaas vindt plaats op elf locaties tussen Maastricht en Roosteren. Rivierbeveiliging wordt bereikt door stroomgeulverbredingen en oeververlagingen. De grond die daarbij vrijkomt, wordt gebruikt om de grindafgravingen (dekgrondbergingen) weer aan te vullen. Tijdens de uitvoering van de werkzaamheden wordt zo’n 100 miljoen ton grond verplaatst. Het consortium zorgt voor de complete uitvoering, van engineering en vergunningaanvragen tot aan oplevering toe. De volgende principes worden gehanteerd: het terugschuiven van de winterdijken, het verlagen van de oevers en de aanleg van grinddrempels. Zo kan de rivier meer water opslaan (bufferen) en worden de uiterwaarden uitgebreid. Er worden stroomgeleidingsdammen aangelegd om het water sneller af te voeren en oevers worden versterkt om erosie tegen te gaan.

Het raamcontract tussen Consortium Grensmaas en Witteveen+Bos betreft de engineering van het project.

Witteveen+Bos wordt ingeschakeld bij de technische berekeningen en bij het ontwerp en advies over allerlei projectonderdelen, zoals kades, depots, bruggen, havens, natte en droge bergingen, oeververdediging, hydrologische modelberekeningen, monitoring, bodem en archeologie.

Witteveen+Bos Nieuws oktober 2016

Morgan O’Donovan

Innovatieve modeontwerper met impact Witteveen+Bos-prijs voor Kunst+Techniek 2016 naar Iris van Herpen De winnaar van de Kunst+Techniek-prijs 2016 is modeontwerper Iris van Herpen. Van Herpen (1984, Wamel) is een kunstenaar in de mode-industrie, haar creaties zijn van grote innovatieve en sculpturale waarde. Met haar artistieke werk heeft zij een niet te onderschatten impact op haar vakgebied.

Haar creaties ogen nogal futuristisch en de gebruikte materialen lijken wel industrieel of buitenaards. Iris van Herpen ontwikkelt die materialen zelf, vaak in samenwerking met pioniers uit andere vakgebieden, zoals de architectuur, biotechnologie en de muziek. Daarvoor neemt ze de tijd, soms duurt het jaren voor een materiaal zover ontwikkeld is dat het als basis voor een look kan dienen. Met grote bezieling heeft Iris daarmee haar eigen vakgebied binnen de modewereld geschapen. Haar ontwerpen worden gedragen door onder andere Björk, Lady Gaga, Beyoncé en Tilda Swinton en zijn in collecties van musea opgenomen.

TENTOONSTELLING IRIS VAN HERPEN - METABOLIC Van 4 november t/m 4 december 2016 Bergkerk, Bergkerkplein 1, Deventer Vrij toegankelijk.

Openingstijden: dinsdag en woensdag 11.00 - 17.00 uur donderdag, vrijdag en zaterdag 11.00 - 21.00 uur zondag 11.00 - 17.00 uur www.kunsttechniekprijs.nl www.facebook.com/kunsttechniekprijs

Ook deze winnaar laat zien dat alles mogelijk is als nieuwsgierigheid, diepgaande fascinatie en talent samenkomen. Haar innoverende kracht past naadloos in de actualiteit en geeft er mede vorm aan. Witteveen+Bos heeft grote bewondering voor dit creatieve denken en de toewijding van deze kunstenaar en is daarom bijzonder trots op de winnaar van de Kunst+Techniekprijs 2016. De bij de prijs horende tentoonstelling ‘METABOLIC’ is te zien in de Deventer Bergkerk van 4 november tot en met 4 december 2016. + communicatie@witteveenbos.com

Laurent Nivalle

Van Herpen was de eerste in de mode die met 3D-geprinte looks kwam. De manier waarop zij ontwerpt, komt rechtstreeks voort uit haar fascinatie voor beweging en het vrouwelijk lichaam.

Met haar creaties speelt zij met het vrouwelijk silhouet, zet het naar haar hand en geeft uitdrukking aan de individualiteit van de drager. Daartoe combineert Van Herpen ambachtelijk handwerk met innovatieve technieken en materialen. Er zitten soms maanden, jaren zelfs, werk in een enkel stuk. Ze modelleert op de paspop, met de hand. In haar Amsterdamse atelier heeft ze een team medewerkers, en daarnaast een groot netwerk van verwante kunstenaars en wetenschappers met wie ze kan sparren over nieuwe stoffen en vormen.

Dit resulteert in een ontwikkeling die verder gaat dan het fabriceren van jurken van nieuwe materialen: het werk van Iris zou wel eens de opmaat kunnen zijn naar een verschuiving in de mode-industrie. Daarin is veel te verbeteren: van de omslachtige en vervuilende productieketen, met vaak slechte arbeidsomstandigheden, tot de grote restpartijen van kleding die bij de kopers niet in de smaak valt. Als nieuwe biomaterialen ertoe leiden dat kleding zelf-reparabel is bijvoorbeeld, of als consumenten over tien jaar zelf uit de 3D-printer thuis een kledingstuk kunnen halen, gemaakt van duurzame materialen, dan worden veel schakels uit de keten weggenomen en wordt mogelijk veel overproductie voorkomen. Maar verbeteringen komen ook voort uit het toevoegen van functionaliteiten aan kleding, denk aan wearables: de integratie van technologie in kledingstukken. Een gebied waar zowel technisch als creatief nog veel te ontdekken valt.

Warmtelevering Leidse regio

Witteveen+Bos ondersteunt Heineken bij ontwikkeling warmteleiding Warmtebedrijf Rotterdam, Nuon, Heineken, de gemeentes Rotterdam en Leiden en de provincie Zuid-Holland werken samen aan ontwikkeling van warmtelevering in de Leidse regio. Met het tekenen van een ambitieverklaring is een belangrijke stap gezet naar de aanleg van een 43 kilometer lange ondergrondse warmteleiding. Witteveen+Bos is gevraagd om het projectmanagement namens Heineken te verzorgen. Dit houdt in de inbreng van Heineken te coördineren en haar belang in de samenwerking met genoemde partijen te behartigen.

De warmteleiding wordt gerealiseerd tussen Rotterdam, Leiden en de Heineken-brouwerij in Zoeterwoude. Restwarmte vanuit het Rotterdamse havengebied wordt gebruikt voor het warmtenet

Witteveen+Bos Nieuws oktober 2016

van Nuon in Leiden. Ook voorziet de leiding de Heinekenbrouwerij van restwarmte. Hiermee wordt op termijn het aardgas dat nu nog wordt gebruikt om warmte op te wekken vervangen en wordt de brouwerij klimaatneutraal. Dat vergt een innovatieve oplossing: een warmtepomp die 125 °C stoom produceert met als bron het hete water in de warmteleiding. De stoom wordt door Heineken gebruikt in het brouwproces en voor het pasteuriseren van de flessen.

Witteveen+Bos ondersteunt Heineken in de voorbereiding en realisatie van het project en werkt daarbij nauw samen met de overige projectpartners. + raphael.van.der.velde@witteveenbos.com

DRONES EN EMC

HERSTEL KADEMUUR Tijdens inspectie is geconstateerd dat een deel van de kademuur in de havenkolk van Blokzijl in slechte staat verkeert en gestabiliseerd moest worden. Vanaf de eerste inspectie tot de oplevering medio 2016 is Witteveen+Bos via ontwerp, bestek, aanbesteding en uitvoering bij dit project betrokken. De laatste periode ging het om het toezicht houden bij het herstel en stabiliseren. De kademuur ligt voor het oude sluiswachtershuisje en sluit aan op de keersluis.

Samen met de gemeente Steenwijkerland, de provincie Overijssel en stichting Het Oversticht is gezocht naar technische oplossingen die voldoen aan de eisen en aansluiten op de monumentale inpassing. De nieuwe situatie moest qua uiterlijk zoveel mogelijk op de bestaande lijken. Daarnaast waren de kademuur en het sluiswachtershuisje uitermate gevoelig voor trillingen. Uiteindelijk is ervoor gekozen om voor de bestaande kademuur een verlaagde kademuur met houten steiger te realiseren. Door in de voorbereidingsfase alle mogelijke scenario’s met bijpassende beheersmaatregelen te bepalen, specialisten in te zetten en afspraken goed af te stemmen is de uitvoering naar tevredenheid uitgevoerd.

Hierdoor is er geen schade ontstaan. Overlast werd beperkt door de werkzaamheden vanaf het water uit te voeren. De kademuur is met succes en naar tevredenheid van de opdrachtgever gemeente Steenwijkerland opgeleverd. + diederik.lagerweij@witteveenbos.com

Wat doen drones met de elektromagnetische compatibiliteit (EMC). Oftewel hoe gaan we om met de mogelijke problemen bij het inzetten van drones in de buurt van bijvoorbeeld hoogspanningslijnen, radartorens of een locatie met veel WiFi-verkeer.

Ook bij inspecties en onderzoek van infrastructurele werken komt dit vraagstuk steeds vaker aan de orde.

Mede op basis van het stageonderzoek van Silvo Jeunink (Universiteit Twente) kan Witteveen+Bos adviseren over de optimale inzet van een drone bij asset management. Wij houden hierbij onder meer rekening met vlieghoogte, afstanden tot elektrische objecten in de omgeving en vliegen buiten het zicht van de dronebestuurder. + harmen.droogendijk@witteveenbos.com

AANPAK RING ZUID GRONINGEN Voor de ombouw van de zuidelijke ringweg Groningen hebben de gemeente, de provincie en het rijk samen een plan gemaakt: Aanpak Ring Zuid. Doel is verbetering van de doorstroming, bereikbaarheid, veiligheid en leefbaarheid. De ombouw is een van de grootste infraprojecten in Noord-Nederland ooit. Door extra rijstroken en nieuwe aansluitingen en ongelijkvloerse kruisingen wordt de twaalf kilometer lange ringweg veiliger en worden stad en regio beter bereikbaar. De inpassing in de omgeving krijgt extra aandacht door een deels verdiepte aanleg, voorzien van een drietal ‘deksels’ die de twee aangrenzende wijken met elkaar verbinden en ruimte bieden voor een nieuw park. Het project wordt gerealiseerd door Combinatie Herepoort bestaande uit Max Bögl, Züblin, Oosterhof Holman Infra, Koninklijke Sjouke Dijkstra, Roelofs Wegenbouw en Jansma Drachten. Hiervoor is eerder dit jaar het design and construct-contract getekend met Rijkswaterstaat. Witteveen+Bos ondersteunt de combinatie bij de voorbereidende werkzaamheden. Onze inzet betreft onder meer advisering over bestaande en nieuwe kunstwerken, wegontwerp, systems engineering, 3D-ontwerpwerkzaamheden en uitvoering van diverse inspecties en onderzoeken.

Bijzondere aspecten van het project vormen het aardbevingsbestendig maken van de ringweg en borging van de verkeersdoorstroming tijdens de uitvoeringsfase. In 2017 wordt gestart met de uitvoering. Het laatste onderdeel wordt opgeleverd in 2021.

Detaillering: principe trap en bank

WATEROVERLAST IN STEDEN

DRUKRIOLERING ZAANSTAD In de gemeente Zaanstad zijn enkele honderden woningen en bedrijven niet aangesloten op het gemeentelijk rioolstelsel. Het rioolwater wordt veelal geloosd op een septic tank.

De provincie Noord-Holland, in haar functie als bevoegd gezag, wil rioolwaterlozingen in de bodem of op oppervlaktewater zoveel mogelijk opheffen. De gemeente Zaanstad geeft invulling aan dit beleid en gaat daar waar mogelijk drukriolering aanleggen. Het betreft ongeveer 500 aansluitingen. Witteveen+Bos is gevraagd om de plannen voor de aanleg voor te bereiden. Vanaf 2012 zijn er meerdere bestekken opgesteld. In 2016 wordt aan het laatste bestek gewerkt. De aanleg van leidingwerk en minigemaaltjes op eigen terrein vereist toestemming van bewoners/bedrijven.

Zonder akkoord geen aanleg van drukriolering.

Om alles zo goed mogelijk te laten verlopen heeft Witteveen+Bos keukentafelgesprekken gevoerd met de betrokkenen. Hiervoor is voldoende technische en juridische kennis een vereiste, maar ook geduld, mensenkennis, inlevingsvermogen en overredingskracht. Deze individuele aanpak en de prettige onderlinge samenwerking hebben ertoe geleid dat bijna 100 % van de betrokkenen heeft getekend. De verwachting is dat eind 2016 alle woningen en bedrijven aangesloten zijn op de riolering.

Daarbij gebruiken wij ook de tool Risicoanalyse wateroverlast, die samen met de gemeente Enschede en stichting Rioned is ontwikkeld. Hiermee worden alle wateroverlastlocaties in risicoklassen geprioriteerd. Voor de locaties ‘extreem hoog’ en ‘zeer hoog’ is vervolgens onderzocht welke maatregelen het risico tot ‘matig’ verkleinen. Op een van de meest risicovolle locaties is de meest doelmatige maatregel de aanleg van 7.000 m³ extra berging. Door ook de inrichting van het maaiveld aan te passen en de afvoercapaciteit van enkele riolen te vergroten, wordt voorkomen dat er nog water bij winkels naar binnen stroomt.

Zelfs als uit wordt gegaan van het meest extreme klimaatscenario.

+ albert.nengerman@witteveenbos.com

+ erik.dekker@witteveenbos.com

Illustratie The Imagineers

Omdat de openbare ruimte en de rioolstelsels vaak niet zijn berekend op hevige regenbuien neemt de wateroverlast in steden toe. De traditionele normering en rekentechnieken zijn niet meer toereikend om de wateroverlast in beeld te brengen en maatregelen te bepalen. Witteveen+Bos heeft een nieuw rekenprogramma, Integrated Catchment Modeling (ICM), waarmee het rioolstelsel, het oppervlaktewatersysteem en het maaiveld geïntegreerd en 2D doorgerekend worden.

Wij gebruiken ICM om voor de gemeente Enschede om voor de locaties met het grootste risico de risicoverkleinende maatregelen te analyseren.

+ tom.petersen@witteveenbos.com

RAAMOVERKOMST WATERSCHAP RIVIERENLAND Waterschap Rivierenland heeft de aanbesteding Raamovereenkomst voor de herziening van de peilbesluiten aan Witteveen+Bos gegund.

Witteveen+Bos is de enige primaire leverancier.

Per peilbesluit wordt een prijs afgesproken.

Het bijzondere is dat de raamovereenkomst is aangegaan voor maar liefst negen jaar. In deze komende jaren worden in samenwerking met het waterschap twaalf peilbesluiten herzien om zo de waterpeilen actueel te houden. Vanwege de eenduidige aanpak en consistentie wilde het waterschap deze peilbesluiten onderbrengen in een raamovereenkomst met één leverancier.

Dit levert een effectievere herziening van de peilbesluiten op in zowel tijd, kwaliteit als kosten. Met de raamovereenkomst zet Witteveen+Bos de goede samenwerking met het waterschap voort.

Detaillering: trap, bank en stapstenen water 21 Witteveen+Bos, januari 2016, Landschappelijke inpassing wadi systeem

BLAUWE ADER TILBURG Om de wateroverlast aan te pakken legt de gemeente Tilburg zogenaamde Blauwe Aders aan, een extra riool voor de afvoer van overtollig regenwater. Het belangrijkste doel is het tegengaan van wateroverlast. Bijkomende voordelen zijn dat er minder vervuild rioolwater tot overstort komt en de rioolwaterzuivering minder wordt belast met schoon hemelwater.

Dit water gaat naar gebieden buiten de stad en kan worden gebruikt voor natuur, landbouw of recreatie. Witteveen+Bos heeft voor de gemeente de Blauwe Ader De Blaak ontworpen, die zorgt voor de hemelwaterafvoer van het zuidwestelijke deel van de stad. De gemeente gaat uit van een robuust ontwerp met een ruim gedimensioneerde waterberging, afvoer van de mogelijk verontreinigde first-flush naar de rioolwaterzuivering en een waterpark met filterende functie. Tijdens de ontwerpfase hebben wij verschillende veranderingen aangebracht in het eerste schetsontwerp. Zo wordt een bestaande vijver gekoppeld aan de Blauwe Ader en wordt het waterpark op een meer gunstige locatie gerealiseerd. Verder worden geïsoleerd gelegen gebieden niet aangesloten op het stelsel.

Hiervoor worden lokale infiltratievoorzieningen aangelegd. Deze aanpassingen geven belangrijke voordelen: besparing in de aanlegkosten, betere zichtbaarheid van het water voor de bewoners en verkleining van de risico’s van verontreiniging in het nabijgelegen grondwaterbeschermingsgebied. + jaap.klein@witteveenbos.com

+ leo.van.wee@witteveenbos.com

RECTIFICATIE In het artikel over de Energiefabriek rwzi Hengelo in het Witteveen+Bos Nieuws nr 99 is per abuis een afbeelding geplaatst van een Sustec TDH-installatie, terwijl het de bedoeling was hier een foto te plaatsen van de gerealiseerde Cambi-installatie. Onze oprechte excuses hiervoor aan de leverancier van de Cambi-installatie en waterschap Vechtstromen. + communicatie@witteveenbos.com

Witteveen+Bos Nieuws oktober 2016

Personalia NLINGENIEURS

vlnr Inca van Uuden, Henk Nieboer, Karin Sluis, Gerard van de Aast en Hans van der Ven.

Raad van Commissarissen Sinds de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 5 april 2016 beschikt Witteveen+Bos over een Raad van Commissarissen. Een RvC behartigt de belangen van aandeelhouders, medewerkers en andere stakeholders ten bate van de continuïteit van het bedrijf. Bijzonder aan Witteveen+Bos is dat alle aandeelhouders tevens medewerker zijn. Witteveen+Bos kiest daarom voor het zogenaamde verlichte structuurregime: de RvC bewaakt de continuïteit van het bedrijf door extern toezicht te houden maar kan geen nieuwe bestuurders voordragen.

De RvC is ingesteld om naast het formele toezicht op de bedrijfsvoering een open samenwerking aan te gaan met het bedrijf, zodat de RvC echt van toegevoegde waarde kan zijn en de directie ondersteunt bij het bepalen van de koers en het verwezenlijken van de ambities.

De RvC is benoemd voor een periode van vier jaar en bestaat uit Hans van der Ven (voorzitter), Gerard van de Aast en Inca van Uuden. Hans van der Ven is directeur bij MerweOord en heeft ruim dertig jaar ervaring met leidinggeven in complexe organisaties, zowel in Nederland als internationaal. Inca van Uuden is eigenaar/ directeur Higher & Company, adviesbureau op het vlak van organisatieontwikkeling en heeft ruim twintig jaar ervaring in leiderschapsrollen op het gebied van human resources. Gerard van de Aast werkte in de jaren 1980 enkele jaren bij een jointventure-bedrijf van Witteveen+Bos, is voormalig voorzitter RvB Imtech NV en momenteel lid van RvC Nederlandse Spoorwegen. + communicatie@witteveenbos.com

Het team van NLingenieurs bestaat uit vijf vaste medewerkers en drie deeltijd formatieplaatsen voor beleidsmedewerkers die ingehuurd worden vanuit de leden. Ir. Néné Barry zal zich vanaf oktober 2016 inzetten als beleidsmedewerker Water en Internationaal. Zij volgt daarmee Noemi von Meijenfeldt op. Néné is na haar studie Construction Management and Engineering aan de TU Eindhoven medio 2013 als projectmanager drinkwater bij Witteveen+Bos in dienst getreden. Naast drinkwatermanagement houdt zij zich momenteel ook bezig met afvalwater, havenontwikkeling en stedelijke ontwikkelingsprojecten. De afgelopen drie jaar heeft ze aan veel binnen- en buitenlandse projecten meegewerkt, onder meer in Ivoorkust, Bangladesh en Mali.

COB-BESTUUR René de Boer is sinds 29 juni 2016 lid van het bestuur van het Centrum Ondergronds Bouwen (COB). De Boer die sinds 1989 bij Witteveen+Bos werkt, is vanaf 2010 sectordirecteur Infrastructuur en mobiliteit. ‘Ik werk graag mee aan de doelstellingen van het COB. Veruit de belangrijkste is het verzamelen, ontwikkelen en ontsluiten van kennis over en gerelateerd aan ondergronds ruimtegebruik. Door in dit verband samen te werken wordt de kwaliteit van ondergronds ruimtegebruik versterkt. Vanaf de oprichting van het COB zijn we via Tunnel Engineering Consultants (TEC), het samenwerkingsverband tussen Royal HaskoningDHV en Witteveen+Bos, participant en founding member van het COB. Zowel in TEC-verband als vanuit Witteveen+Bos hebben we intensief meegedraaid in onderzoeksprogramma’s van het COB, onder andere voor de Noord/Zuidlijn. Als bestuurslid ga ik me nu inzetten om mee te denken over de strategie en de toekomst van het COB’, aldus De Boer.

PROMOTIE RALPH FRINS

Lezing Wet natuurbescherming

De belangrijkste wetten die de natuur momenteel beschermen zijn de Natuurbeschermingswet 1998, de Flora- en faunawet en de Boswet. Het kabinet wil deze wetten samenvoegen tot de Wet natuurbescherming. Naar verwachting treedt deze wet begin 2017 in werking. Met deze wet worden ook wijzigingen doorgevoerd die van invloed zijn op veel plannen en projecten. Witteveen+Bos heeft veel kennis in huis als het gaat om de vakgebieden wetgeving en ecologie.

Vele plannen en projecten zijn door ons al ‘voorbereid’ op de komst van de Wet natuurbescherming. De kennis, tips en aandachtspunten die wij daarbij hebben opgedaan, willen wij graag delen. Daarom houden wij een beknopte lezing, waarin we na behandeling van de belangrijkste wijzigingen overgaan op de praktijk. Daarbij komen vele aspecten aan de orde. Bijvoorbeeld: wat betekenen de wijzigingen met betrekking tot beschermde soorten voor bestaande plannen? Wat zijn de gevolgen voor de gedragscodes en beheerplannen? Hoe verloopt het proces van de vergunningverlening?

Belangstellenden zijn van harte uitgenodigd voor deze lezing op maandagmiddag 28 november 2016 in Breda. Meer informatie over programma en aanmelding is te vinden op www.witteveenbos.nl/wet-natuurbescherming. + alice.esmeijer@witteveenbos.com

Witteveen+Bos Nieuws oktober 2016

Op woensdag 6 juli 2016 is Ralph Frins, jurist bij onze Adviesgroep Omgevingsrecht in Deventer, gepromoveerd tot doctor in het Nederlands Recht aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Voorafgaand aan zijn promotie heeft Frins voor een promotiecommissie met gezaghebbende omgevingsrechtjuristen zijn proefschrift ‘Mitigatie, compensatie en saldering in het omgevingsrecht’ verdedigd. Een belangrijk gedeelte van het proefschrift van Frins gaat over mitigatie en compensatie van significant negatieve effecten op natuurwaarden in Natura 2000-gebieden. Frins behandelt uitgebreid de juridische (on)mogelijkheden daarvan en de toepassing in de praktijk.

Daarbij constateert hij dat in de praktijk maatregelen die eigenlijk compenserend zijn regelmatig als mitigerend worden aangemerkt, hetgeen leidt tot juridische risico’s.

Frins heeft hiermee een actueel thema gekozen dat bij het ontwikkelen van gebieden en infrastructuur regelmatig aan de orde komt.

DIGITALE NIEUWSBRIEF ONTVANGEN? Het Witteveen+Bos Nieuws is ook digitaal beschikbaar. U kunt zich hiervoor aanmelden via onze website www.witteveenbos.nl/nieuwsbrief.

Wilt u voortaan alleen de digitale nieuwsbrief ontvangen en uw abonnement op deze papieren editie opzeggen? Stuur dan een e-mail met uw naam en adres naar communicatie@witteveenbos.com.

Redactieadres Witteveen+Bos Nieuws

Postbus 233, 7400 AE Deventer, telefoon 0570 69 79 11

communicatie@witteveenbos.com, www.witteveenbos.com

Het Witteveen+Bos Nieuws verschijnt vier keer per jaar.

Jaargang 24, oktober 2016