ŚWIĘTA TERESA OD DZIECIĄTKA JEZUS I NAJŚWIĘTSZEGO OBLICZA Doktor Kościoła
Pisma mniej sze
Wydawnictwo Karmelitów Bosych Kraków
© Copyright for the Polish edition by Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Kraków 2004
Przekład Karmelitanki Bose Przekład poezji Paulina Kowalczewska i Karmelitanki Bose z Przemyśla
Imprimi potest O. dr Szczepan T. Praśkiewicz OCD, prowincjał Kraków, 14 lipca 2003 r. Nr 449/2003 Imprimatur t Jan Szkodoń, wik. gen. Kraków, 14 października 2003
Nr 2907/2003
Wydawnictwo Karmelitów Bosych 31-222 Kraków, ul. Z. Glogera 5 tel. (012) 416-85-00, 416-85-01 fax (012) 416-85-02 www.wkb.krakow.pl www.karmel.pl e-mail: wydawnictwo@wkb.krakow.pl wydawnictwo@karmel.pl
ISBN 83-7305-015-9 (oprawa twarda) ISBN 83-7305-084-1 (oprawa broszurowa)
30
Poezje
W Tobie utajona Radość nieskończona, MIŁOŚCI - to Ty! 1 marca 1896
GLOSA O BOSKOŚCI (według św. Jana od Krzyża) Wsparta bez żadnego wsparcia Bez Światła i w Ciemności Idę trawiona Miłością.
Temu światu (cóż za chwila natchniona) Mówię adieu na wieczne pożegnanie! Niedosiężnie w samej sobie wzniesiona Wiem, że moje Wsparcie w Bogu powstanie. Teraz dopiero to ogłosić muszę, Nie ma w bliskości Boga nic lepszego, Niż zobaczyć i odczuć swoją duszę Wspartą, lecz przecież bez wsparcia żadnego!... Dobrze, że cierpię bez Boskiej światłości W tym życiu, co jest krótkie jako mgnienie. Z Nieba ogarnia mnie życie Miłości, Mocniejsze nad wszelkie ziemskie cierpienie... Tutaj na drodze mego wędrowania Niebezpieczeństwem stale osaczona Zgadzam się wytrwać w Ciemności wygnania. Miłością Boga żyję przemieniona. Wszechmocna Miłość, która mnie dosięga, Dobro moje i zło na zysk obraca, Tak że moją duszę (cóż za potęga) Powoli w siebie samą przeistacza.
Poezje - 1
31
Ten ogień, którym płonie moja dusza, Przenika me serce bez odwołania. Skoro mnie w Boskich płomieniach zanurza, Idę trawiona mocą Miłowania!... 30 kwietnia 1896 (przekł. Iwona
P R A G N Ę MIŁOŚCI!
Z miłości dla mnie Tyś przyjął wygnanie, 0 Boski Jezu, na tej łez dolinie, 1 ja dla Ciebie cierpieć pragnę, Panie, Żyć i umierać dla Ciebie jedynie. Tyś rzekł, że najwyższa miara Miłości to życia ofiara; Więcej nikt dać nie jest w stanie21. A mą miłością najwyższą Jesteś Ty, o Panie! Dzień się już kończy, cichą mgłą spowity Wieczór zapada i sama nie mogę Rozeznać drogi, a chcę wejść na szczyty, Boski Pielgrzymie, ukaż mi Twą drogę. Twe słowo, co wszystko kruszy, Potężne brzmi w mojej duszy. Cierpieć jest moim pragnieniem... Twe słowo serce moje Pali płomieniem! Zanim Bóg-Człowiek wszedł do swojej chwały, Wycierpiał męką22 i duszy, i ciała, Przez krzyż zwyciężył i podbił świat cały, Czy nie naszą ta droga się stała? 21 22
Por. J 15, 13. Por. Łk 24, 26.
Pawłowska)
218
Modlitwy
Nadto prosimy Cię, abyś łaskawie wejrzał na nas, gdy upadniemy, gdyż każdy nasz upadek będzie dla nas okazją do upokorzenia się przed Tobą. Będziemy splatać bukiet kwiatów, którego, jak ufamy, nie odrzucisz. W tych kwiatach będziesz dostrzegał nasze pragnienia ukochania Ciebie, upodobnienia się do Ciebie, i będziesz błogosławił swoje biedne dzieci. O Jezu, spójrz na nas z miłością i daj nam swój słodki pocałunek. Amen.
KRÓTKIE MODLITWY D O BOGA OJCA8 O cokolwiek prosić będziecie w imię moje, to uczynię9.
Ojcze Przedwieczny, Syn Twój Jednorodzony, Najsłodsze Dzieciątko Jezus, jest moją własnością, a to dlatego, żeś mi Go dał. Ofiaruję Ci nieskończone zasługi Jego Boskiego Dziecięctwa i proszę Cię w Imię Jego, powołaj do radości niebieskich niezliczone zastępy małych dziatek, które chodzić będą wiecznie za Boskim Barankiem. Jak w każdym państwie wszystko nabyć można za monetę opatrzoną wizerunkiem monarchy, tak i za drogocenną monetę Oblicza świętego otrzymacie wszystko, o co prosić będziecie. Pan Jezus do s. Marii od św. Piotra, karmelitanki bosej
Ojcze Przedwieczny skoroś mi dał w spuściźnie Najświętsze Oblicze Boskiego Syna Twego, ofiaruję Ci je 8
Data ułożenia tych modlitw jest nieznana. Prawdopodobnie modlitwy powstały przed rokiem 1894. 9 J 14, 13.
Modlitwy
219
i proszę, w zamian za tę monetę nieskończonej wartości, zapomnij niewdzięczności dusz Tobie poświęconych i przebacz biednym grzesznikom.
MODLITWA DO DZIECIĄTKA JEZUS10
O Boskie Dzieciątko, jedyny mój skarbie, oddaję się na Twe dziecięce igraszki. Nie pragnę innej radości, jak wywołać Twój uśmiech. Wyryj w mojej duszy cnoty Twego dziecięctwa, aby w dniu mych narodzin dla nieba Aniołowie i Święci poznali w Twej małej oblubienicy Teresę od Dzieciątka Jezus.
MODLITWA DO NAJŚWIĘTSZEGO OBLICZA
O uwielbione Oblicze Jezusa, jedyna Piękności, która zachwyca me serce, racz wyryć we mnie swoje boskie podobieństwo, abyś patrząc na duszę Twej małej Oblubienicy, samo siebie oglądać mogło. O mój Umiłowany! Dla Twej miłości zgadzam się nie widzieć tu, na ziemi, słodyczy Twego spojrzenia, nie odczuwać rozkosznego pocałunku ust Twoich, lecz błagam Cię, ogarnij mnie płomieniem Twej miłości, który by prędko strawił i wkrótce przywiódł do Ciebie Teresę od Najświętszego Oblicza.
10
Ta modlitwa i następna nie są oznaczone datą, lecz obrazek Dzieciątka Jezus dołączony do pierwszej, a podarowany s. Marii od Trójcy Świętej po jej wstąpieniu do Karmelu w Lisieux, wskazuje, że nie zostały ułożone przed 16 czerwca 1894 r.
298
Rady i wspomnienia - 1
się hebrajskiego i greki, aby móc czytać słowa Boga tak jak On raczył je wyrazić w ludzkiej mowie". Dzień i noc nosiła Ewangelię św. na swym sercu i starała się bardzo, by wydane odrębnie teksty łączyć razem i przysporzyć nam przez to tej samej radości. Miłość do Trójcy Przenajświętszej Siostra Teresa od Dzieciątka Jezus miała wielkie nabożeństwo do Trójcy Przenajświętszej. Pragnęła, by Jej święto było obchodzone jak najbardziej uroczyście. Kiedy byłam jeszcze w świecie, miała zamiar nazwania mnie Marią od Trójcy Przenajświętszej, zanim przeznaczyła mi imię Maria od Najświętszego Oblicza, które nosiłam rzeczywiście kilka miesięcy w Karmelu. Kiedy pierwsza tytulacja została dana innej nowicjuszce, cieszyła się bardzo. Właśnie w dniu Trójcy Przenajświętszej, 9 czerwca 1895 podczas Mszy Św., otrzymała natchnienie, by oddać się jako całopalna ofiara miłosiernej Miłości Boga. Nazywać Pana Boga „naszym Ojcem" Pewnego dnia weszłam do celi naszej drogiej siostry i zostałam poruszona wyrazem jej ogromnego skupienia. Szyła z wielką pilnością, ale zdawała się być zatopioną w głębokiej kontemplacji. - O czym myślisz? - zapytałam. - ...Rozmyślam nad Ojcze nasz - odpowiedziała To tak słodko nazywać Pana Boga naszym Ojcem\.." I w oczach jej zabłysły łzy. Tydzień po łacinie i francusku, Parafialny mszalik i inne książki, które zawierały liczne cytaty z Pisma Świętego, takie jak Rok liturgiczny DOM GUERANGERA, Dzieła św. JANA OD KRZYŻA. Analizy cytatów ze Starego i Nowego Testamentu, jakich używała Święta, mogą być świadectwem różnych źródeł, z których korzystała.
Y
pobożność
299 *
Kochała Pana Boga tak, jak dziecko kocha ojca, okazując to niewymowną serdecznością. Podczas choroby, kiedy jej przyszło mówić o Nim, użyła innego wyrazu niż zwykle i nazwała Go „Tatusiem". Zaczęłyśmy się śmiać, ale powtórzyła drugi raz cała wzruszona: „Ależ tak! On jest moim «Tatusiem», a jakże to słodko jest nadawać Mu to imię". Zażyłość z Jezusem Jezus był wszystkim dla jej serca. Pisząc, używała zawsze dużej litery, gdy chodziło o Pana naszego Jezusa Chrystusa, kreśląc „On" z uszanowaniem dla Jego godnej uwielbienia osoby. Zapytała mnie pewnego razu: „Czy wolisz mówić do Jezusa: Ty czy Panie? Odpowiedziałam, że wolę mówić Ty. Powiedziała na to z wielką ulgą: „Ja także, o wiele bardziej wolę mówić do Jezusa Ty, bo to lepiej wyraża moją miłość i nigdy nie omieszkam tego robić, gdy mówię do Niego samego, ale w mych wierszach i modlitwach, które mogą być czytane przez innych, nie ośmielam się tego robić". Nabożeństwo do Najświętszego Oblicza
A
To nabożeństwo było dla siostry Teresy od Dzieciątka Jezus ukoronowaniem i pełnym rozkwitem jej miłości do świętego Człowieczeństwa Jezusa. Święte Oblicze było dla niej zwierciadłem, w którym widziała Duszę i Serce Umiłowanego, w którym kontemplowała Go w całej pełni. Podobnie wystarcza nam fotografia samej twarzy kogoś ukochanego, by całą osobę uczynić nam w całej pełni obecną.
454
Rady i wspomnienia - IV
„Doprawdy - mówiła - choroba jest zbyt powolną przewodniczką [w drodze do nieba - przyp. tłum.], liczą już tylko na miłość..." *
Gdy podczas choroby pytano ją, czy nie potrzebna jest jej pomoc w tych godzinach cierpienia, odpowiedziała: „O, nie, przeciwnie. Czuję się bardzo szczęśliwa, że jestem w celi na tyle oddalonej, że nie mogę być słyszana przez inne siostry. Jestem zadowolona, że mogę cierpieć całkiem sama; gdy mnie żałują i obsypują czułościami, wtedy już nie mogą sią cieszyć..." *
„Opinia ludzka...! - powiedziała raz do siostry infirmerki. - Ach! jakie szczęście, że za łaską Boga zawsze była mi obojętna. Oto małe zdarzenie, dzięki któremu ostatecznie zrozumiałam, co ona jest warta: Pewnego dnia po moich obłóczynach poszłam do naszej Matki. Siostra konwerska, która tam się znajdowała, zobaczywszy mnie, powiedziała: «Moja Matko, przyjęcie takiej nowicjuszki przynosi ci zaszczyt! Tak dobrze wygląda! Mam nadzieję, że długo będzie mogła zachowywać regułę». Ucieszyłam się już z tego komplementu, kiedy nadeszła znowu inna siostra i rzekła mi: «Moja, biedna siostrzyczko Tereso od Dzieciątka Jezus, jakże siostra jest zmęczona! jak siostra strasznie źle wygląda; jeżeli tak potrwa dłużej, to siostra niedługo będzie zachowywać przepisy zakonne! ...» Miałam wtedy zaledwie szesnaście lat, ale ta mała przygoda dała mi tyle doświadczenia, że odtąd nie liczę się już więcej ze zmienną opinią ludzką".
Zbiór dokonany przez zakonnice
455
„...Patrząc na tę szklankę - mówiła - można by myśleć, że zawiera w sobie znakomity napój, a tymczasem nie wiem, czy przyjmowałam kiedyś coś bardziej gorzkiego. To jest obraz mego życia: w oczach innych zdawało się, że jest przyodziane w najradośniejsze kolory, zdawało się, że piję najsłodsze napoje, a to była sama gorycz! Mówię: gorycz, ale życie moje nie było gorzkie, ponieważ umiem wszelką gorycz zamienić w radość i słodycz". *
- Czy wiele cierpisz w tej chwili? „Tak, ale ja tego pragnęłam!..." *
- Tak nam przykro widzieć, że siostra tyle cierpi i myśleć, że może jeszcze więcej będzie cierpieć - mówiły nowicjuszki. „O! nie martwcie się mną - odpowiedziała - doszłam do tego, że nie mogą już cierpieć, ponieważ każde cierpienie jest mi bardzo słodkie. Zresztą, nie macie racji, że zaprzątacie swoje myśli tym, co może nas spotkać w przyszłości bolesnego - takie postępowanie jest mieszaniem się do dzieła stworzenia! My, które postępujemy drogą miłości, nie powinnyśmy nigdy niczym się martwić. Gdybym nie cierpiała z minuty na minutę, nie potrafiłabym zachować cierpliwości. Ale ja patrzę tylko na chwilę obecną, zapominam o przeszłej i nie martwię się o przyszłą. Jeżeli się zniechęcamy, jeżeli wpadamy w zwątpienie, to tylko dlatego, że myślimy o przeszłości lub o przyszłości. Módlcie się jednak za mnie: często, gdy błagam niebo o pomoc, wtedy jestem najbardziej opuszczona". - Co siostra robi, by nie zniechęcać się w chwilach takiego opuszczenia?
570
Ostatnie słowa
przed otwartym oknem infirmerii. Wyśpiewywały one, co im tylko sił starczyło, aż do chwili jej śmierci. Nigdy nie miałyśmy podobnego koncertu w ogrodzie. Ten kontrast tak wielkiego cierpienia ze szczebiotami tak radosnymi, przykre robił na mnie wrażenie. Jedna ze starszych sióstr, która nie zawsze rozumiała naszą Teresę, powiedziała mi potem ze wzruszeniem: Czy zauważyłaś, lwiątko, śpiewy tych ptasząt? To było naprawdę nadzwyczajne! Nadto podczas swej choroby, nasza mała Święta zapewniała, że w chwili jej śmierci będzie pogoda. Otóż, cały dzień 30 września był pochmurny i słotny, lecz około siódmej wieczorem chmury się szybko rozeszły i wkrótce zamigotały gwiazdy na rozjaśnionym niebie. S. AGNIESZKA OD JEZUSA z. k. n.
SPIS TREŚCI
POEZJE Moja pieśń dnia dzisiejszego Żyć miłością! Do Najświętszego Oblicza
Dirupisti Domine vincula mea! Najukochańszy Jezu, pamiętasz! W Najświętszym Sercu Hymn wiekuisty Glosa na Boskość Pragnę miłości! To mój niebios świat! Rzucać kwiaty Moja nadzieja Moje pragnienia przy tabernakulum Tylko Ty, Jezu! Gołębnik Dzieciątka Jezus Dzieciątku Jezus Mój pokój i radość moja Moja broń Lilia wśród cierni Płatki róży Zdanie się na Boga Cudowna rosa Królowa Niebios swojej małej Marii Dlaczego kocham Cię, Maryjo! Do świętego Józefa Do mego Anioła Stróża Moim małym Braciszkom w Niebie Melodia świętej Cecylii
5 7 9 13
14 15 26 29 30 31 33 34 35 36 38 40 42 43 44 47 48
49 52 54 56 63 64 66 69
572
Spis treści
Hymn świętej Agnieszki Błogosławionemu Teofanowi Venard Modlitwa Francji do Joanny d'Arc Pieśń błagalna o zaliczenie Joanny d'Arc w poczet świętych Dzieje pasterki, która została królową Mały kolędniczek Boży Aniołowie u żłóbka Ucieczka do Egiptu Jezus w Betanii Prośba córki Świętego Co kochałam
73 74 76 77 80 83 97 107 110 119 122
OBRAZKI SCENICZNE
133
Misja Joanny d'Arc Św. Stanisław Kostka
135 191
MODLITWY
211
Akt ofiarowania się Miłości Miłosiernej Modlitwa ku czci Trójcy Przenajświętszej Miłosne spojrzenie ku Jezusowi Krótkie modlitwy do Boga Ojca Modlitwa do Dzieciątka Jezus Modlitwa do Najświętszego Oblicza Modlitwa do św. Sebastiana Ofiarowanie się Przenajświętszemu Obliczu Modlitwa do Pana Jezusa w tabernakulum Modlitwa za przyszłego kapłana Modlitwa na uproszenie odwagi w walce Akt ofiarowania Modlitwa o pokorę Modlitwa w dniu złożenia ślubów zakonnych
213 216 217 218 219 219 220 221 223 224 225 226 227 229
Spis treści
573
RADY I WSPOMNIENIA
231
Słowo wstępne
233
RADY I WSPOMNIENIA - 1 Zbiór dokonany przez s. Genowefę od Najświętszego Oblicza Mistrzyni nowicjatu Pokora Ubóstwo duchowe Duch dziecięctwa Ufność Miłość Boga Zjednoczenie z Bogiem Wdzięczność Pobożność Miłość braterska Gorliwość o dusze Wierność Regule Posłuszeństwo Ubóstwo Duch umartwienia
237
239 247
272 277 290 29
**
296 306 320 322
194 329 334
TOO
Oderwanie Wyrzeczenie . . . Moc w cierpieniu Narzędzia pokutne Opanowanie siebie Pragnienie śmierci Narzędzia Boże Nagroda niebieska Świętość i chwała Ostatnia choroba Świętej Bohaterska radość Ostatnie rozmowy Ostatni dzień wygnania
JJO
140 147 356
1S8 359
169 363 366
374 J 187
574
Spis treści
RADY I WSPOMNIENIA - II Dodatki i uzupełnienia
395
RADY I WSPOMNIENIA - III Zbiór dokonany przez nowicjuszki
413
RADY I WSPOMNIENIA - IV Zbiór dokonany przez zakonnice
449
OSTATNIE SŁOWA
461
List-przedmowa Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień
463 467 475 484 520 554