Spotkanie z Mariam Fragmenty listów bł. Marii od Jezusa Ukrzyżowanego (Małej Arabki)
Przekład Joanna Jadczyszyn
Wydawnictwo Karmelitów Bosych Kraków 2010
Tytuł oryginału Florilège. Extraits de lettres © Copyright by Éditions du Carmel, Toulouse 2007 © Copyright for the Polish edition Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Kraków 2010 Przekład: Joanna Jadczyszyn Redakcja i korekta: Iwona Pawłowska Okładka, design & dtp: Paweł Matyjewicz Imprimi potest Andrzej Ruszała OCD, prowincjał Kraków, dnia 22 lutego 2010 r. nr 42/2010 Imprimatur † Józef Guzdek, wik. gen. Kraków, dnia 24 lutego 2010 r. nr 429/2010 r. Wydawnictwo Karmelitów Bosych 31-222 Kraków, ul. Z. Glogera 5 tel.: 12-416-85-00, 12-416-85-01 fax: 12-416-85-02 www.wkb.krakow.pl www.karmel.pl e-mail: wydawnictwo@wkb.krakow.pl
ISBN 978-83-7604-069-1 Druk i oprawa: Zakład Graficzny Colonel SA – Kraków
Portret
WRAŻLIWA Lipiec , do przełożonej w Pau Gdyby Matka wiedziała, jak jeszcze ciągle kocham mój drogi Karmel w Pau! Tam moje serce jest całe w Sercu Jezusa.
Luty , do Berty Dartigaux Mówię czasem: gdybym była małym ptaszkiem, poleciałabym ucałować Was troje. Ale niestety! Jestem bardzo ciężka, mówię więc: „Panie, ucałuj i uściskaj ich bardzo mocno ode mnie, bo ja jestem bardzo daleko, a Ty możesz tam być, zanim skończę to zdanie”. 1 2
W 1867 r. Maria wstąpiła do Karmelu właśnie w tym mieście położonym w południowo-zachodniej Francji. (Przyp. tłum.). Bardzo pobożna i szlachetna osoba; posiadała duży majątek, którym hojnie wspierała Boże dzieła. Fundatorka Karmelu w Betlejem; z s. Marią łączyła ją duchowa przyjaźń. (Przyp. tłum.).
20
grudnia , do Berty Dartigaux Kochana, gdy dwa serca są zjednoczone ze sobą, nie musi się już mówić, zjednoczenie mówi wszystko. Do kogoś obcego mogłabym podyktować piętnaście stron – o tym i o owym… A do Siostrzyczki nie mam czym zapełnić nawet jednej strony. Wytłumacz mi to! Wszystko, co czuję, to to, że moje serce jest złączone z Twoim, i wszystko, co ono odczuwa – Siostrzyczka też to odczuwa; nasze serca stanowią jedno. Wydaje mi się, że Siostrzyczka jest w mojej duszy, w moim ciele i we wszystkim. To wszystko w Jezusie!
listopada , do Berty Dartigaux A co robi leniwy Pater? Zadowala się piosneczką, oto całe jego pisanie! Jest niegrzeczny! Gdyby wiedział, jak niepokoję się o jego zdrowie, a tu nic, tylko piosneczka! Czy to możliwe, aby ojciec zapomniał o swoim dziecku? Powiedz mu, że jego listy 3
W ten sposób s. Maria żartobliwie nazywała swojego kierownika duchowego w latach 1872–1875. Był nim Pierre Estrate (1840–1910), kapłan ze Zgromadzenia Najświętszego Serca Jezusa w Bétharram. (Przyp. tłum.).
21
sprawiają nam dużo radości, siostry są bardzo uradowane, ale ja chcę więcej niż piosenkę… I chcę, żeby Pater był zdrowy, zdrowy, zdrowy, po milionkroć zdrowy, i w zdrowiu niech pisze do swoich dzieci.
lipca , do ojca Łazarza Czymże jest ziemska odległość – niczym, ponieważ nasza więź jest w Bogu. Jakiż to będzie piękny dzień, gdy wszyscy odnajdziemy się w Bogu! Odległość nie pomniejsza miłości; w Bogu miłość trwa zawsze. A więc, drogi Ojcze, pomyśl o tym pięknym dniu, gdy spotkamy się wszyscy, o tym pięknym dniu, gdy nie będzie już rozłąki, lecz najczystsza więź. Żeby to osiągnąć, trzeba nam koniecznie ponieść ofiarę, która spodoba się Jego godnej uwielbienia woli… Nie myślmy tak przyziemnie, jak ludzie, myślmy jak aniołowie. Moje myśli i moja modlitwa są przy Ojcu. Od chwili, gdy rozstaliśmy się, nigdy nie modliłam się o to, aby Ojca zobaczyć, lecz ciągle zanoszę modły do 4
Łazarz od Krzyża, karmelita bosy; spowiednik i kierownik duchowy s. Marii w czasie jej pobytu w Indiach. (Przyp. tłum.).
22
Boga o to, aby Ojciec był świętym wedle zamysłu Bożego. Nie mam innych ambicji, innych pragnień dla Ojca.
października , do Berty Dartigaux Tego dnia, gdy Ojciec odesłał mi obrazek, byłam zagniewana, bardzo zagniewana… Ojciec zna mój gniew, ale w kwadrans on opada… Przecież serce złączone [z kimś] nie może trwać w gniewie, ponieważ mały wrażliwiec natychmiast odczuwa wyrzut sumienia… Stale myślę o Ojcu i proszę Boga, aby zachował Ojca w swojej świętej Miłości.
września , do Berty Dartigaux Tutejsze siostry są słabowite i niezdrowe, zwłaszcza latem, zrobiłam więc anyżówkę, bo przecież trzeba trochę likieru na żołądek chorych; Ty też dostaniesz butelkę. Kupiłam wino i cukier, ale nie robiłam syropu, tylko cukier wsypałam do wina. Cena za litr wynosi mniej niż dwa franki. 5 6
Zdarzało się, że ten sam list zawierał fragmenty adresowane do różnych osób. (Przyp. tłum.). Nalewka z anyżu wspomaga trawienie. (Przyp. tłum.).
23
Dobry Bóg pobłogosławił, anyżówka jest taka, jak ta z Bordeaux – Siostra Maria Antonina tak powiedziała, a Ty na pewno to poświadczysz. Wyślę Ci też trochę likieru z granatów, tylko dla Ciebie, nie ma w nim ani krzty cukru, jedynie czysty sok. Co do konfitury – gdybym mogła latać i zanieść Ci ją… ale jestem taka ciężka!... Jeśli będę mogła, to zrobię w tym roku trochę więcej soku z granatów, żeby Ci wysłać; albo wypijesz go tutaj, gdy przyjedziesz. Jest wyborny, ale i bardzo drogi, lecz jak pomocny na niestrawność! Nie robię go dla nas tutaj, jest zbyt drogi.
listopada , do Berty Dartigaux Myślę, Berto, że otrzymałaś wszystkie nasze listy. Pierwsza rzecz: zjedz szybko konfitury z pigwy, które wysłałyśmy Ci. Obawiam się, że ucierpiały na morzu i zepsują się. Chciałam je przyrządzić tak, jak powiedziała siostra Eliasza, ale tutejsze wino nie nadaje się do tego. Nie chciano, 7
8
Siostra Eliasza – panna Angela, córka duchowa o. Łazarza, wstąpiła do Karmelu w Pau, później przeniosła się do Karmelu w Betlejem, tam jest pochowana. (Przyp. red. pol.). W kuchni francuskiej istnieją przepisy na konfitury przyrządzane z dodatkiem wina. (Przyp. tłum.).
24
żebym Ci wysłała konfitury z fig, twierdząc, że te są lepsze. A jest dokładnie odwrotnie.
kwietnia , do Berty Dartigaux, ojca Estrate’a i przełożonej w Pau
Siostra Eliasza chciała sprzedać swój dom, powiedziałam, żeby tego nie robiła, ponieważ później sprzeda go za wyższą cenę.
lutego , do ojca Estrate’a Ten pierwszy stolarz, którego miałyśmy, był droższy od stolarza poleconego przez Ojca Belloniego, a w dodatku pracował lepiej. Jeśli Ojciec się zgodzi, to boazerię w klasztorze wykona stolarz, którego polecił nam Ojciec Belloni. Jest tańszy i pracuje lepiej niż ten, którego miałyśmy wcześniej. Wyjdzie taniej, a poza tym damy pracę sierotom. 9 10
Domyślamy się, że chodzi o dom rodzinny siostry Eliaszy. (Przyp. tłum.). Antonio Belloni, ksiądz pochodzenia włoskiego, mianowany przez Patriarchę Bracco jako spowiednik nadzwyczajny karmelitanek w Betlejem. Mariam zawsze mówiła o nim „dobry Ojciec Belloni”. (Przyp. red. pol.).
25
kwietnia , do Ojca Świętego Leona XIII Co się tyczy tej, która ośmiela się przedstawić tę sprawę Jego Świątobliwości, to jest to biedna siostra konwerska, która nie umie ani pisać, ani czytać, pełna jest grzechów i nędzy. Nie ma w niej nic dobrego, z wyjątkiem tej małej rzeczy, którą obdarował ją Pan, i tylko Pan – nigdy nie zrobiła niczego przez wzgląd na szacunek ludzki oraz mówi całą prawdę bez ogródek. To dlatego przysporzyła sobie wiele kłopotów. Lecz gdy Niebo i ziemia zdają się jednoczyć, aby mnie zmiażdżyć, wydaje mi się, że Pan prędko bierze mnie w ramiona i osłania mnie swym miłosierdziem. Inaczej mówiąc, jestem nieznośna i błagam Jego Świątobliwość o udzielenie błogosławieństwa naszej wspólnocie za jej miłość w znoszeniu mnie. Proszę również o dobrą śmierć, wyznaję bowiem, że jestem najgorszym ze stworzeń na ziemi.
„MALEŃKIE NIC”11
, do siostry Honoryny, siostry Baptysty
i siostry Katarzyny ze Zgromadzenia Sióstr św. Józefa Oblubieńca w Marsylii
Moja dobra Matko, nie wiem, co uczyniłam dla Pana, że posłał mnie ze swoimi Oblubienicami, że dał mi aniołów, że podniósł mnie jak śmiecia i postawił w kąciku swego domostwa. Ach, nie jestem wystarczająco wierna, by zgłębić dobroć i miłosierdzie Boga nade mną! Ciągle upadam, a On ciągle mnie podnosi, jakiż to dobry Ojciec! Czy jest na ziemi stworzenie Jemu podobne? Czy jest anioł w Niebie Jemu podobny? Gdyby pozostawił mnie samej sobie, to często wyparłabym się Go jak Judasz. Ach, jak nędznym stworzeniem jestem, lecz On ma wzgląd na moją biedną duszę. 11 12
W oryg.: Petit rien. W ten sposób s. Maria zwykła nazywać samą siebie. (Przyp. tłum.). Mariam, zanim wstąpiła do Karmelu w Pau, właśnie w tym zgromadzeniu spędziła dwa pierwsze lata swego pobytu we Francji. (Przyp. tłum.).
27
Często w czasie kazania i oficjum jestem przybita moją nędzą i moją słabością. Często prawie krzyczę: „Panie, nie jestem godna być z Twoimi Oblubienicami, wyrzuć mnie stąd. Czy jest na ziemi stworzenie, które otrzymało łaski, jak ja; które byłoby niewierne, jak ja; które byłoby nieposłuszne swojemu Panu, jak ja?”. Módl się, moja dobra Matko, módl się za mnie. Często mówię Panu: „Wyrzuć mnie stąd”, ale jednocześnie mówię Mu też: „Postaw mnie w kąciku”. Powtarzam również taką modlitewkę: „Panie, daj mi wobec Ciebie serce skruszone i pokorne, abym Cię kochała; ducha mocnego i prawego, abym o Tobie myślała; ciało silne, hojne, cierpliwe, abym Ci służyła”. Potem rzucam się w ramiona Jezusa i mówię Mu: „Zrób ze mną wszystko, co zechcesz; spraw, abym zrobiła wszystko, co Ty chcesz, pomimo wszystko – ufam”.
PEŁNA FANTAZJI
marca , do Berty Dartigaux Jestem bardzo zajęta robieniem obrazków, poza tym jest to również pora zbioru ziół i kwiatów, wkrótce wszystko uschnie. Zbieram ich dużo, suszę je i przyklejam na obrazki. (Dopisek siostry „sekretarki”: mówi do sióstr, które robią to ładnie, aby nie patrzyły na nią, ponieważ ona chce je robić całkowicie według swojego pomysłu).
RADUJĄCA BOGA
kwietnia , do Berty Dartigaux Panie, z Twoją łaską pójdę wszędzie, gdzie zechcesz. Moją radością byłoby przyjść szybko do Ciebie, ale jeśli zechcesz, jestem gotowa przejść przez wszystkie zawieruchy, które mogłyby przyczynić się, choć w malutkim stopniu, do Twojej chwały. Zgodzę się na to. Nie dla mojej przyjemności, lecz Twojej.
SPIS TREŚCI Droga błogosławiona Mariam! – Wstęp do wydania polskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uwagi od tłumacza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
PORTRET Wrażliwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . „Maleńkie Nic” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pełna fantazji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Radująca Boga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
PRZYPOWIEŚCI Dzieło miłosierdzia Bożego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Trójca Święta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ciernie życia chronią dzieło Boże . . . . . . . . . . . . . . . . Posag karmelitanki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Owoc drzewa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Prawdziwa miłość braterska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Owoc modlitwy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
SŁOWA ŻYCIA Jezus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Prawdziwa miłość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Spodziewam się wszystkiego od Boga . . . . . . . . . . . .
118
Naszymi skrzydłami jest wiara . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bądźcie maleńcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Poczucie humoru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Modlitwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wszystko przemija . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ponieważ Jezus był posłuszny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Częsta Komunia Święta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
LISTY KOMPLETNE , do s. Augustyny Ollive . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Brak daty, do s. Gabrieli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Boże Narodzenie , do karmelitanek w Pau . . . . grudnia , do ks. Saint Guily’ego . . . . . . . . . . . sierpnia , do o. Estrete’a . . . . . . . . . . . . . . . . . . czerwca , do o. Estrete’a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Modlitwa do bł. Marii od Jezusa Ukrzyżowanego . . . . Życie Mariam Baouardy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Pierre Estrate MARIAM. ŚWIĘTA PALESTYNKA Życie siostry Marii od Jezusa Ukrzyżowanego Fascynującą biografię bł. Marii od Jezusa Ukrzyżowanego (Mariam Baouardy), zwanej Małą Arabką, napisał jej kierownik duchowy ojciec Estrate. Zebrane relacje towarzyszących jej sióstr oraz wyznania, które s. Maria czyniła w imię posłuszeństwa, tworzą więc unikatowy zapis przeżywania zarówno niezwykłych łask mistycznych, jak i jej walk z szatanem. Na tle oszałamiającego bogactwa świata nadprzyrodzonego autor ukazał jej postawę wewnętrznej wolności, niezachwianą nawet pośród cierpień fizycznych i upokorzeń. Ta książka ma wartość cennego świadectwa, gdyż Mała Arabka nie pozostawiła żadnych pism. format , × , cm, stron , oprawa miękka, cena – , zł