Teresa Benedykta od Krzyża
Szukać prawdy REDAKCJA REINHARD KÖRNER O C D PRZEKŁAD ARKADIUSZ ZIERNICKI
$ Wydawnictwo Karmelitów Bosych Kraków 2003
© Copyright by St. Benno Buch- und Zeitschrifterwerlagsgesellschaft mbH, Leipzig 2000 © Copyright for the Polish edition by Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Kraków 2003 REDAKCJA Krzysztof Twarowski OCD PROJEKT GRAFICZNY Iwona Pawłowska
IMPRIMATUR f Jan Szkodoń, wik. gen. Kraków, dnia 3 marca 2003 r. Nr 490/03
WYDAWNICTWO KARMELITÓW BOSYCH 31-222 Kraków, ul. Z. Glogera 5 tel. (0 prefix 12) 416 85 00; 416 85 01 fax (0 prefiks 12) 416 85 02 Zapraszamy do naszej KSIĘGARNI INTERNETOWEJ http: / / www. wkb .krakow.pl e-mail: wydawnictwo@wkb.krakow.pl
ISBN 83-7305-067-1
REINHARD KÖRNER O C D
Przedmowa
W
OBECNYCH czasach, gdy my, chrześcijanie, znów bardziej świadomie pytamy o źródło, o samą istotę naszej wiary, i szukamy dróg, na których moglibyśmy tę wiarę przeżywać w dzisiejszym świecie i w przyszłości, możliwie najbardziej szczerze i autentycznie, jedno jest przede wszystkim konieczne: musimy powrócić do źródełl Źródłami tymi są Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Tradyqa i Magisterium Kościoła, w których chrześcijanie pierwszych dziesięcioleci opowiadają o swym doświadczalnym spotkaniu z Jezusem i Jego Ewangelią. Tu właśnie tryska źródło wody żywej (por. J 4, 10), lecz bije ono również w przykładzie życia wielu ludzi, którzy z biegiem dziejów Kościoła wraz z Jezusem wierzyli, mieli nadzieję, kochali, i którzy w ten sposób -
5
wykraczając ponad swój czas - sami stali się „źródłami wody żywej". Należą do nich również wielkie postacie zakonu karmelitańskiego. Teresa od Jezusa, Jan od Krzyża, Teresa od Dzieciątka Jezus, Elżbieta od Trójcy Przenajświętszej, a wreszcie Teresa Benedykta od Krzyża (Edyta Stein), przeżywali swoje bycie chrześcijaninem czy chrześcijanką w formie życia zakonnego. Jednakże ich charyzmat, ich doświadczenie i ich duchowość służą wszystkim, którzy szukają drogi, pytają o to, jak żyć, jak wśród swoich „garnków i rondli" (Teresa od Jezusa) żyć w wewnętrznej więzi z Jezusem Chrystusem, „Głową Kościoła" (Ef 5, 23). Autorzy i autorki serii tych książeczek żyją oni w klasztorach karmelitańskich w Niemczech - wybrali parę złotych myśli z testamentu mistrzów duchowych swojej tradycji zakonnej oraz skomentowali i zaktualizowali je dla współczesnych chrześcijan. Poszczególne artykuły ukazywały się w latach 1991-1999 w kwartalniku „Karmel-Impulse" napisane zwięzłym i prostym językiem, poddawały licznym czytel6
nikom myśl na dany dzień, dla innych zaś były dogodną pobudką do modlitwy i kontemplacji, a w różnych grupach i kręgach przyjmowano je jako podstawę rozmów o wierze. Ponieważ spotkały się z bardzo pozytywnym oddźwiękiem, postanowiliśmy opublikować je również w tej oto postaci. Obecnie oddajemy do rąk Państwa kilka wybranych i skomentowanych wypowiedzi św. Teresy Benedykty od Krzyża (Edyty Stein). W podobnym kształcie wydane się również cztery inne książeczki, w których pragniemy zaznajomić Państwa z głównymi myślami duchowymi Teresy od Jezusa, Jana od Krzyża, Teresy od Dzieciątka Jezus i Elżbiety od Trójcy Przenajświętszej. Poszczególne książeczki uzupełniają się wzajemnie i dlatego też dobrze jest zapoznać się ze wszystkimi.
Karmel Birkenwerder koło Berlina, październik 1999 r.
7
WALTRAUD HERBSTRITH O C D
Pełen miłości zniżasz swe spojrzenie do mojego
swych lat klasztornych w Kolonii oraz w Echt często proszono Edytę Stein, by napisała jakiś krótki tekst duchowy na religijne święta lub przy szczególnych okazjach w konwencie karmelitów. W ten sposób powstało parę wierszy i modlitw. Edyta Stein ukazuje się nam w nich już nie jako głęboki filozof czy autorka niezrównanych listów. Te słowa i strofy mógłby napisać ktokolwiek, obojętnie jaki chrześcijanin, który pragnie wyrazie swoją radość i cierpienie prostym, niewyszukanym językiem. Właśnie to jest tak zachwycające u Edyty Stein, że - podobnie jak na przykład święty Tomasz z Akwinu - pomimo całego talentu intelektualnego i filozoficznego wykształcenia potrafiła być prosta i beztroska. ODCZAS
36
Jeden z tych tekstów (opublikowany w: W. Herbstrith OCD, Komm, Heliger Geist. Beten und meditieren mit Edith Stein, Strasbourg, Editions du Signe, 1998,14n) mówi o przekonaniu, że wiara polega nie tylko na zwróceniu się człowieka do Boga, lecz również na tym, że także Bóg ze swej strony pragnie nawiązać więź z nami. Nie tylko człowiek może tęsknic za Bogiem, lecz jeszcze bardziej Bóg tęskni za człowiekiem. Klęcząc w chórze, przed wystawionym eucharystycznym Ciałem, Edyta medytuje o nim - a także o przemianie, która może doprowadzić do życia z tym Bogiem: Wzrok pełen miłości zniżasz ku mojemu, nakłaniasz swoje ucho ku moim cichym słowom, i napełniasz dogłębnie serce pokojem. Lecz Twoja miłość nie znajduje ukojenia w tej wymianie, która dopuszcza jeszcze oddzielenie. Twoje Serce pragnie więcej. 37
Twoja miłość w tajemniczy sposób przenika moją, a Twoja dusza jednoczy się z moją: już nie jestem taką, jaką byłam dawniej. Przychodzisz i odchodzisz, pozostaje jednak ziarno przyszłej chwały, które Ty zasiałeś, ukryte w prochu ciała. (Eucharystyczna modlitwa dziękczynna)
Można kręcić nosem na te tak proste, jak na nasz gust zbyt pospiesznie rymowane wersy. Czy to w ogóle podobne do Edyty Stein? - Lecz właśnie ta prostota może nas zachęcić do tego, byśmy w prostocie stawali przed Bogiem i przed sobą wzajemnie, tacy, jacy jesteśmy...
38
Spis treści
REINHARD KÓRNER O C D
Przedmowa
5
Życie Edyty Stein
9
Dzieła św. Edyty Stein
11
WALTRAUD HERBSTRITH O C D
„jak można tutaj żyć całkowicie wewnętrznie" .... 13 ELISABETH PEETERS O C D
„Raduję się nadzieją przyszłego widzenia w jasności"
17
WALTRAUD HERBSTRITH O C D
„i nagle stanął przede mną świat wiary"
22
ROBERT SCHMIDBAUER O C D
„Kto szuka prawdy, szuka Boga, choćby o tym nie wiedział"
26
ELISABETH PEETERS O C D
„Im bardziej skupiony żyje ktoś we wnętrzu swej duszy, tym silniej promienieje i innych w swą orbitę wciąga"
31
WALTRAUD HERBSTRITH O C D
„Pełen miłości zniżasz swe spojrzenie do mojego"
57
36
ROBERT SCHMIDBAUER O C D
„W istocie, zawsze mam do powiedzenia tylko jedną małą i prostą prawdę: jak rozpocząć życie trzymając za rękę Pana"
39
ELISABETH PEETERS O C D
„Każdego, kto zwraca się do mnie, chciałabym prowadzić do Niego"
42
ELISABETH PEETERS O C D
„Im głębiej ktoś zanurzył się w Bogu, tym więcej musi wyjść z siebie"
48
ELISABETH PEETERS O C D
„Nie można być blisko Chrystusa, nie naśladując Go zarazem"
51