Z ogrodów Karmelu. Antologia poezji karmelitańskiej

Z ogrodรณw Karmelu Wybรณr i ukล ad Zenon Choma OCD

Wydawnictwo Karmelitรณw Bosych Krakรณw 2014

© Copyright by Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Kraków 2014 Redakcja i korekta Zenon Choma OCD, Joanna Pisarska Okładka, design & dtp Paweł Matyjewicz Fotografia na okładce Rafał Solski Imprimi potest Tadeusz Florek OCD, prowincjał Kraków, dnia 25 września 2014 r. nr 399/2014 Wydawnictwo Karmelitów Bosych 31-222 Kraków, ul. Z. Glogera 5 tel.: 12-416-85-00, 12-416-85-01 fax: 12-416-85-02 www.wkb-krakow.pl www.karmel.pl e-mail: wydawnictwo@wkb.krakow.pl

ISBN 978-83-7604-262-6 Druk i oprawa: TOTEM – Inowrocław

Poezja z ogrodów Karmelu

W tak żywych rysach miłości płomienie Twe podobieństwo we Mnie utworzyły, Że żaden pędzel i żadne natchnienie Obrazu takiej piękności i siły Stworzyć nie mogą, Tyś bowiem powstała Piękna, urocza z tchnieniem Wszechmocnego, Z mojej miłości, która wiecznie trwała.

Szukaj więc we Mnie istnienia twojego. Św. Teresa od Jezusa – „Szukając Boga”

J

ak wyjaśnić, że sama św. Teresa od Jezusa pisała poezje? Również św. Jan od Krzyża, Mała Tereska i wielu innych. Czy jest to zaskakujące, czy tylko nie do końca świadome, iż tajemnicę Niewyrażalnego da się najpełniej wyrazić językiem poezji?

Piękno, o którym myślała Teresa od Jezusa związane było z Bogiem. Mistyczne poznanie Jego świętej tajemnicy zaprowadziło ją ku samemu źródłu, gdzie objawia się Jego pełnia. Tam także scalają się w komplementarną jedność prawda, piękno i miłość, a jedno staje się synonimem drugiego. Tchnienie Wszechmocnego – mówi Teresa – nadaje ludzkiemu dziełu artystyczną i prawdziwą wartość. W tej otwartości urzeczywistnia się również podobieństwo do Stwórcy.

Okazją do wydania niniejszej antologii są obchody jubileuszowego roku 500-lecia urodzin św. Teresy od Jezusa, karmelitanki bosej i reformatorki Karmelu

6

Z ogrodów Karmelu

Terezjańskiego. Poezje zostały zatytułowane Z ogrodów Karmelu, bowiem sama nazwa Karmel nie oznacza nic innego jak ogród. Z klasztorów karmelitańskich więc, jakby z ogrodów Karmelu, zebrano poezje, wiersze, liryki modlitewne i utwory poetyckie inspirowane myślą i życiem świętych Karmelu lub wprost odnoszące się do nich. Wierzę, że są one owocem otwarcia się na pełnię Boga, Jego miłość i piękno.

Serdeczne podziękowania za udział w projekcie kieruję do wszystkich Autorek i Autorów – Karmelitanek i Karmelitów Bosych. Za konsultacje, poprawki i sugestie dziękuję Siostrze Dawidzie Ryll CSSMA, za trud redakcyjnej współpracy Pani Joannie Pisarskiej. Dziękuję także Ojcu Prowincjałowi, Radzie oraz Wydawnictwu Karmelitów Bosych w Krakowie za realizację.

Zenon Choma OCD

s. Michaela od Boga Wszechmogącego († 2002) Karmel św. Teresy od Jezusa i Jana od Krzyża w Krakowie-Wesołej

Teresa de Ahumada Tamburyno kastaniety ballada o pasterce czarne oczy krew hiszpańska i mocno bijące serce Barwy ciepłe i gorące sama rozkosz kolorysty muszki wdzięku czar w uśmiechu i profilu zarys czysty Rycerskość dumnego rodu i strzelistość wyobraźni granitowość charakteru żyzna rola dla przyjaźni

8

Humor rześki jak kaskada rozperlony śmiechem zdrowia nie wiadomo co w Niej szersze – serce czy otwarta głowa?

Myśli niby orły w locie a pióro z nimi w zawody z atramentem mądrość spływa dzielna męstwem i urodą O Harmonio!

O Proporcjo!

Dzieło Boga wyważone!

Wzięły Ciebie z ramion Stwórcy piękną Zbawiciela dłonie Korekta była niewielka szlachetność taka aż wzrusza tylko skreślił: Ahumada a napisał: od Jezusa Tak z ulotnej chwili czasu która zwykle ludziom dana weszłaś w wielką Nieskończoność Wszechobecność swego Pana

Z ogrodów Karmelu

s. Michaela od Boga Wszechmogącego

Odtąd samo Twoje imię w krajobrazie Ducha znaczy: wszystko niczym – Bóg jedynie!

Bóg wystarczy Do św. Naszej Matki Teresy Rano Miłości chodząca po ziemi śmiało i twardo i niewrażliwie morskie wybrzeże bezkresny horyzont każde ziarno piasku bierzesz w ciepłe dłonie tchnieniem uniesień poderwana w niebo sondujesz wzrokiem płaszczyzny i niże płoniesz a przecież Tyś źródłem bijącym wieki nie zgaszą wieki nie wyczerpią ciągle wracamy Matko w Twój początek

9

10

Z ogrodów Karmelu

wciąż w pięknie nową w Twą Pieśń nad pieśniami Święta Tereso w Twojej winnicy zasadzeni kiełkujemy rośniemy ubodzy mieszkańcy równiny chodzimy na palcach po dostojnej Twierdzy ze czcią dotykamy rany Twego serca po cichu badamy własną nie widać Serafina ale Ty płoniesz i w nas jest ogień

Spis treści

Poezja z ogrodów Karmelu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5

s. Michaela od Boga Wszechmogącego († 2002) Teresa de Ahumada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Do św. Naszej Matki Teresy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Święta Tereso . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7 9 10

s. Maria Katarzyna od Najświętszej Eucharystii Wielkie rzeczy uczynił mi Wszechmocny . . . . . . . . . .

Jezus – Hostia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . * * * (Synu umiłowany) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . * * * (Jezu Przemieniony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . * * * (Twoje oczy) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Przy studni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Na spacerze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11 11 12 12 13 14 14

s. Maria od Rany Serca Jezusa Odkupienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wszystkie moje źródła są w Tobie . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Nieustająca Pomoc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Mamre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Modlitwa niewysłowiona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

16 17 18 18 20

s. Michaela Lilianna od Najświętszego Sakramentu i Imienia Maryi * * * (W dolinie Miłości) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . * * * (Z delikatnością Słowa) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

22 23

94

Spis treści

s. Joanna Maria od Jezusa Miłosiernego Rozmowa Boskiego Mistrza z Samarytanką . . . . . . .

U stóp Boskiego Mistrza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

W Komnacie Boskiego Oblubieńca . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wśród Nocy ziemskiego wygnania. Lament . . . . . . .

24 25 26 27

s. Maria Benedykta od Krzyża * * * (jak jeleń zdroju wód żywych) . . . . . . . . . . . . . . . .

29

s. Maria Anita od Chrystusa Oblubieńca Moja Wewnętrzna Twierdza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . * * * (Wróć Szulamitko) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Pieśń Duchowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

30 31 31

s. Maria Michaela od Boga Wszechmogącego Prośba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Święta Matko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

TAK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Za Tobą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

35 35 36 36

s. Maria Magdalena od Baranka Bożego Modlitwa do św. Teresy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

37

s. Maria Grażyna od Ducha Świętego i Matki Kościoła * * * (Poezja Karmelu) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Z pobocza Drogi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . * * * (Twierdza czy Zamek?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . * * * (I Twierdza i Droga i Życie) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . * * * (I cisza w słowie zamieszkała milczeniem.). . .

Benedicta… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Benedicta tu… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

38 38 38 39 39 39 40

Spis treści

Benedicta tu in… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . * * * (Odziana w Gwiazdę Dawida) . . . . . . . . . . . . . . . . . * * * (To izraelska Krew Jezusowa) . . . . . . . . . . . . . . . . . * * * (Błogosławiona przez krzyża) . . . . . . . . . . . . . . . . . . * * * (Za dalą daleką) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . * * * (Lekki ażur nocy) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . * * * (Petersburskie ikony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . * * * (Nie od urodzenia święty.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . * * * (Nie, nie mów, że to tylko asceta) . . . . . . . . . . . . . * * * (To ci, co w ostatnim zrywie miłości) . . . . . . . .

95

41 41 42 42 42 43 43 43 44 44

o. Bartłomiej Józef od Krzyża Teresa od Jezusa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Jan od Krzyża . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Teresa od Dzieciątka Jezus i Najświętszego Oblicza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

W duchu Tereski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Glosa do święta małej Teresy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Prośba do Edith Piaf i Teresy Martin . . . . . . . . . . . . . . . .

Edyta Stein . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Spotkanie z Małą Arabką . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Eliasz. Melancholia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Spowiedź u św. Rafała Kalinowskiego . . . . . . . . . . . . . .

Sen o nadziei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

47 48 48 48 49 50 50 51 52

Karmelitanka Bosa * * * (Rozpięta codzienności krzyżem) . . . . . . . . . . . . . * * * (Nosisz mnie w swoim łonie, Mamo.) . . . . . . . .

53 54

s. Maria Magdalena od Krzyża Teresa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zamek wewnętrzny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

55 55

45 46

96

Spis treści

Droga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ciemną nocą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Nocy, coś prowadziła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Moja droga na Górę Karmel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Święty Janie od Krzyża . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Święta Tereso . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

56 57 58 58 59 59

Karmelitanki Bose * * * (O Święta Matko skryta w Sercu Boga) . . . . . . . 61 * * * (O Elżbieto zasłuchana w Słowo) . . . . . . . . . . . . . . . 62 s. Agnieszka Maria od Eucharystii * * * (w milczącej ciszy samotności) . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 * * * (mówię do Ciebie) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 s. Maria Tarsycja od Najświętszej Komunii Śmierć według charyzmatu św. Teresy od Jezusa . .

64

s. Maria Renata od Opatrzności Bożej i Najświętszego Oblicza W małej łódeczce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 Latorośl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 Ukryj mnie Matko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 s. Maria Benedykta od Najświętszej Eucharystii Tęsknota . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 Lectio divina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 s. Miriam od Jezusa * * * (pomóż mi) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 stać się Słowem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71

Spis treści

97

jestem Twoją Ojczyzną . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . * * * (przyszłam z głodu) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . uchroń mnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

71 72 73

s. Maria Judyta od Boga Ojca Przyjaźń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

74

s. Joanna od Niepokalanej Tęsknota . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zadatek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Kamyk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . * * * (Małe zabiegane serce) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

76 77 78 79

s. Maria Beata od Jezusa Eucharystycznego Rana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Słowo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Harfa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ostatnie miejsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

80 80 81 81

s. Beatrycza Magdalena od Matki Kościoła * * * (piszesz moją historię) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . * * * (postanawiam Cię kochać) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

83 84

o. Zenon od św. Teresy od Dzieciątka Jezus Kościół św. Teresy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Karmelitanka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Święta Teresa z Lisieux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Jan od Krzyża . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Eliasz i Bóg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Do świętego Józefa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Rafał Józef Kalinowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zatańcz dla mnie Tereso . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

85 86 86 87 88 90 90 91