Бизнис ИНФО број 61 од 07.07.2011 година by Economic Chamber of Macedonia

СТОПАНСКА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈА

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

Број 61 од 07.07.2011

БИЗНИС ИНФО

контакт call центар (02) 15015

www.mchamber.mk

На Македонска берза на хартии од вредност во првото полугодие од годинава тргувани 6,3 милијарди евра

БЛОКТРАНСАКЦИИТЕ ГО ОДБЛОКИРАА ПРОМЕТОТ MOЖНОСТИ Младите претприемачи од еден од економски најмоќните региони во Турција заинтересирани за бизнис со македонски компании

КОЧАЕЛИ „ВРАТА“ ЗА БЛИСКИОТ ИСТОК И ЦЕНТРАЛНА АЗИЈА

СУГЕСТИИ Здружението на угостителството и туризмот ги потенцира системските мерките што треба да се преземат за привлекување туристи во земјава

ПОВИСОКАТА КОНКУРЕНТНОСТ СОЗДАВА ЕВТИНИ ТУРИСТИЧКИ УСЛУГИ

БИЗНИС ИНФО

ПОДВЛЕЧЕНО НЕГУВАЊЕ КУЛТУРА НА СОЦИЈАЛЕН ДИЈАЛОГ Факт е дека ССМ поведе четири до пет иницијативи за измена на закони во Македонија, факт е дека социјалниот дијалог заради неприсуството во органите и телата на Собранието не можеше понатаму да се практикува, значи имавме измени на закон за работни односи каде што постигнавме согласност за клучни прашања, а сето тоа не можеше да се реализира заради неприсуството на опозицијата. Значи имаше конкретни проблеми во делот на

непринципиелност во застапувањето на интересите на работниците, што би значело претседател на една најголема синдикална организација да не оди на разговори со премиер за едно од најсуштинските прашања. Културата на социјалниот дијалог дури и пет минути пред избори да е, а доколку станува збор за премиер на влада или друг социјален партнер кој побарал да разговара за клучни суштински прашања, тоа останатиот социјален партнер треба да го почитува и да го негува. Впрочем замислете позиција, што ако социјалниот партнер кој бара реализирање на одредена активност не дојде на разговори со цел да биде разрешено тоа прашање за кој што повел иницијатива, во тој случај можеме да зборуваме за политиканство. (Живко Митревски, претседател на ССМ)

функционирањето на социјалниот дијалог заради нефункцинирањето на парламентот. Tоа беше причината да повикаме ваквата непријатна состојба која не можеше да даде никаков резултат и која можеше да предизвика и дополнителна социјална криза да биде брзо разрешена. Што се однесува до средбата не посредно пред изборите, знаете дека во мај започнавме иницијатива околу утврдување на минимална плата покрај останатото една од суштинските определби на синдикатите треба да биде негувањето и културата на социјалниот дијалог и на преговарањето и сега замислете позиција каде што имате иницијатива за една од клучите историски активности кои што треба да ги направат Синдикатите, а притоа добивате покана од премиер на Македонија со цел јасно да го профилира ставот дека ваквата иницијатива е прифатена од владата. Мислам дека секое поинакво однесување би значело една крајна

ОД СКОПЈЕ НАСЕКАДА ВО СВЕТОТ Целта на ТАВ е со квалитетната услуга на модернизираните аеродроми во Скопје и во Охрид, евтините билети и поголемиот број дестинации, патниците да се вратат во Македонија. Ние продолжуваме со маркетинг на сите наши аеродроми. Оперираме со вкупно 10 аеродроми, од кои 4 во Турција, 2 во Грузија, 2 во Тунис и 2 во Македонија. Учествуваме во неколку светски организации, повеќето од нив се во Европа, но понекогаш одиме и до Далечниот Исток за да ги рекламираме нашите аеродроми. Значи, никогаш нема да престанеме со тие активности, но за резултатите е потребно време. Пред да се донесе одлуката да дојде

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

’Виз ер’ во Скопје, беа потребни 10 месеци разговори со нив. Тоа не е лесен процес. (Мурат Орнекол, генерален оперативен директор на ТАВ) СИТЕ БОРДОВИ ВО КОИ УЧЕСТВУВААТ ЖЕНИ СЕ УСПЕШНИ Пред некое време кај нас во Македонија беше поставено прашањето дали е добро да се донесе закон според кој во секој борд мора да има жена. Истражувањата докажаа дека сите бордови во кои членуваат жени се успешни, без исклучок. Во природата на жената е тоа што ќе го создаде, да го негува, потоа кај нас, жените, егото и докажувањето ги има во помали размери отколку кај мажите. Одговорот на прашањето дали треба да се донесе закон е – не, бидејќи тоа ќе биде неправда и кон мажите и кон жените. Секој кој што е квалитетен, без разлика дали е маж или жена, треба да се избори за своето место, а не да се донесува закон. Мислам дека со текот на годините успеав да се наметнам како одличен професионалец, така што верувам дека не се прави разлика, барем јас не ја чувствувам. Кај нас во Македонија, дури и на Балканот, е полесно за жените-менаџери. Како за споредба, жената-менаџер во Казахстан се соочува со 56 различни владини институции кои мора да и` го потврдат правото на учество во бизнисот. (Валентина Тасева, директор на „Семос едукација“)

ЗЛАТЕН ПАРТНЕР

ПРЕМИУМ Покровители

Златен партнер за 2011 година

Покровители

на

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

БИЗНИС ИНФО

РЕЗУЛТАТИ

На Македонска берза на хартии од вредност во првото полугодие од годинава тргувани 6,3 милијарди евра

БЛОК-ТРАНСАКЦИИТЕ ГО ОДБЛОКИРАА ПРОМЕТОТ Во првите шест месеци од годинава прометот на Македонската берза изнесува околу 6,3 милијарди денари или нешто повеќе од 103 милиони евра, што е пораст од 250 отсто во однос на истиот период лани.

Како што соопшти главниот извршен директор на Македонска берза АД Скопје, Иван Штериев, на прес-конференција во Стопанската комора на Македонија (4.7.2011 година), најголемо учество во прометот имаат блок-трансакциите - 55,3 отсто, официјалниот пазар 25 проценти и јавните понуди 14,6 отсто. Тргувањето со некотирани хартии

од вредност е многу мало, неполни четири проценти. - Јасно е дека годинава има подобрување. За шест месеци е надминат ланскиот вкупен годишен пораст за 8,5 отсто, - истакна Штериев. Според него, изминативе шест месеци значителен е порастот на блок-трансакциите. Пријавени се 32 за разлика од лани кога имало 11, а реализирани се 3,5 милијарди денари. Во сегментот јавни берзански аукции, каде минатата година немаше активност, се остварени 70 милиони денари, а реализирани се и 927,5 милиони денари преку јавната понуда на хартии од вредност на Комерцијална банка во февруари. Најголем промет е остварен во април, јуни и февруари. На Берзата се` уште се најзастапени компаниите од финансискиот сектор. Индексот на Македонската берза (МБИ10) во првото шестмесечје заврши со 2.594,10 индексни поени, што претставува седум отсто зголемување за период од една година или 13,83 проценти пораст во однос на 31.12.2010 година. Одговарајќи на новинарско

прашање, Штериев рече дека странските инвеститори во вкупниот промет на Берзата учествуваат со 25,6 отсто, а во продажбата со 25,3 проценти. За нивно привлекување, порача, се неопходни добри резултати на нашите компании, солидна вкупна општествено-економска клима, добра инфраструктура за тргување и промоција. Директорот информира и дека се зголемува бројот на компании што исплаќаат дивиденда. Од 33 котирани

лани, 11 исплатиле дивиденда од 1 милијарда денари, што е 20 отсто пораст во однос на 2009 година.

ПОВИСОКАТА КОНКУРЕНТНОСТ СОЗДАВА ЕВТИНИ ТУРИСТИЧКИ УСЛУГИ

Стопанската комора на Македонија, на 27.6.2011 година организираше конференција за медиумите на тема: „РАЗВОЈ НА ТУРИЗМОТ - ВО ПАРТНЕРСТВО СО БИЗНИС-ЗАЕДНИЦАТА“. Притоа беше истакнато дека досега туристичката политика е ограничена само на внатрешното регулирање на секторот, кој без државна поддршка (со незначителни средства од околу 600.000 евра во 2010 година и 800.000 евра во 2011 година- за развој на туризмот), без потребната пропратна инфраструктура, беше препуштен само на приватните домашни и стихијни иницијативи, поради што се` уште нема ни сила, ни конкурентност во меѓународни рамки. Поради тоа, пред присутните медиуми беше истакнато значењетото на најавените системски мерки во функција на развој на македонскиот туризам, како што се: 1. реализацијата на зацртаната определба на идната Влада, развојот на туризмот да го одвива во соработка со бизнисзаедницата; 2. очекуваната најава за реорганизација на Агенцијата за промоција и поддршка на туризмот во Македонска национална туристичка организација, чија единствена цел ќе биде спроведување на стратегијата за развој на македонскиот туризам во соработка со Владата, деловната заедница и локалната самоуправа;

3. потребата од, согласно можностите, поитна реализација на барањето за НАМАЛУВАЊЕ НА ДДВ ОД 18% НА 5% за туристичките услуги, како би била ефективна од тековнава туристичка сезона; 4. значењето на субвенционирањето на каматите за малите и средните претпријатија кои дејствуваат во гранката на туризмот, преку посебна кредитна линија на МБПР, со што ќе се намалат каматните стапки за купување, изградба, доизградба, адаптација и доуредување на мали сместувачки капацитети – хотели и мотели до 50 легла , со стандард не повеќе од три ѕвезди; 5. продолжување со субвенционирањето на странскиот организиран туристички промет, (од 20 до 70 евра по турист, во зависност од земјата, за гостин над три дена ). Како аргумент беше истакнато дека ефектот од намалувањето на стапката на ДДВ за туристички услуги од 18% на 5% (на база остварениот промет во 2009 и 2010 година) би изнесувал 7-9 милиони евра поголема профитабилност на годишно ниво за стопанските субјекти кои се занимаваат со оваа дејност, што бил дал простор за намалување на цените на туристичките услуги, односно пораст на степенот на конкурентност. Но, за повисока конкурентност, потребна е посилна системска поддршка на македонскиот туризам, по примерот на развиените туристички земји. Во спротивно, зошто некој би летувал за 50 евра по ноќ на езеро, ако може за 20 евра на море? Што се однесува до успешното менаџирање, се потенцира можноста од примена на променливи цени, согласно сезонската посетеност.

ПОСЕТИ

БИЗНИС ИНФО

Младите претприемачи од еден од економски најмоќните региони во Турција заинтересирани за бизнис со македонски компании

КОЧАЕЛИ „ВРАТА“ ЗА БЛИСКИОТ ИСТОК И ЦЕНТРАЛНА АЗИЈА Група од петнаесетина турски бизнисмени, членови на Советот на млади претприемачи на Индустриската комора на Кочели, ја посетија Стопанската комора на Македонија, со цел воспоставување деловни контакти и директни средби со македонски компании од различни стопански дејности (1.7.2011 година). Оценка е дека меѓусебната трговска размена не е на задоволително ниво и покрај целосно завршената и воспоставена правна рамка за подобрување на економските и трговските односи меѓу двете земји. Така, вкупната размена во 2010 година достигна вредност од 311 милиони САД $, извозот е 51 милион САД $, додека увозот изнесува 260 милиони САД $. Како што кажа претседателот на Советот на млади претприемачи од регионот Кочаели, Булент Караѓоз, на бизнисмените им останува на најдобар начин да ги искористат поволностите што им се на располагање за да се подобри соработката.

учествува со 13% во националното индустриско производтсво и со 9,4% во обемот на надворешно-трговската размена на Турција со светот. Покрај тоа, 27 од 100 најголеми претпријатија од Турција се лоцирани со седиште во Кочаели, а 75% од БДП-то на Кочаели се полни од преработувачката индустрија, Главни индустриски гранки се: автоиндустријата, петрохемиската и металопреработувачката индустрија, електрониката и енергетиката. Извозот од регионот Кочаели во 2010 година изнесуваше 12,9 милијарди САД долари, а увозот 37 милијарди САД долари. Во регионот оперираат 13 современи индустриски зони, 3 технопаркови и 2 слободни економски зони. Исто така, турската делегација, во организација на Регионалната комора со седиште во Охрид, оствари деловни средби со компании од охридскиот регион.

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

од Покраината САР со македонски компании, како и нивно запознавање со можностите и потенцијалите за соработка и вложување во Република Македонија, со посебен акцент на рударско-енергетскиот сектор, заштита на животната средина, како и други стопански гранки како што се прехранбената, фармацефтската, автомобилската и информатичката индустрија. Николајчо Николов ги запозна присутните за потенцијалите и перспективите што ги нуди рударството во Македонија, како што се металите (бакар, олово и цинк), неметалите, но и јаглените, при што беше потенцирана потребата од натамошни заеднички контакти, кои ќе придонесат за меѓусебно запознавање на компаниите, но и отворање на можностите за подолгорочна соработка. Исто така, од страна на Данчо Видов, економски промотор во Германија, беа презентирани можностите и условите за инвестирање во Македонија, за што беше искажан голем интерес од германска старна.

Делегација од областа на рударството од Покраината Сар во СР Германија во Стопанската комора на Македонија

„ОТКОПАНИ“ МОЖНОСТИТЕ ЗА СОРАБОТКА

Согласно Договорот за слободна трговија меѓу Македонија и Турција индустриските производи се тргуваат без царински давачки, но, за жал, се` уште не можеме да кажеме дека е постигнат потенцијалот кој постои за подобрување на економската размена меѓу двете земји. Провинцијата Кочаели се наоѓа во северо-западниот дел на Турција и се јавува како порта меѓу Европа, Блискиот Исток и Централна Азија. Главниот град Измит брои 1,5 милиони жители и е еден од најгусто населените региони во Турција со 436 жители на км2. Кочаели излегува на Црното и на Мраморното Море со 5 меѓународни и 35 индустриски пристаништа. Според Караѓоз, регионот Кочаели е рангиран на прво место според според БДП по глава на жител во Турција. Со околу 45.000 претпријатија, Кочаели

Во Стопанската комора на Македонија, претседателот на МАР, Николајчо Николов, со група претставници од рударскиот сектор, на 4 јули 2011 година одржа работен состанок со германска делегација од Покраината Сар. Германската делагација беше предводена од Јозеф Шмит (Josef Schmit), началник за надворешна трговија и рударство при Министерството за економија и наука во Покраината Сар, надлежен за Средна и Источна Европа, како и Ахел Хаутц (Axel Hautz), советник за стопанство на покраината Сар и Раинхолд Јунд (Rainhold Jung), директор на фирмата „Scharf /Saar“. Од македонска страна присуствуваа претставници на ЕЛЕМ, „Саса“ од Македонска Каменица, „Стрмош“ од Пробиштип и економскиот промоторот на Македони во Германија, Данчо Видов. Целта на оваа средба беше да се воспостави соработка меѓу фирмите

Оваа средба, беше потенцирано од двете страни, е првична и отвора можности за подолгорочна економска соработка меѓу Македонија и Покраината Сар. Од германска страна беше истакнато дека ќе направат анализа и согледувања за можностите за соработка со македонски компании, кои ќе бидат презентирани пред нивните компании. Потоа точно ќе се дефинираат целните компании. За отпочнување на меѓусебна соработка, беше предложено да се направи презентација на производите, односно опремата на фирмата „Scharf /Saar“, наменета за рударството, што беше одржано и од старна на Раинхолд Јунд, директор на оваа фирма. Германската делегација ќе оствари средба и со заменик-министерот за економија во Владата на Република Македонија, Методиј Хаџи Васков со неговите соработници, а исто така ќе биде посетен и Рудникот “Злетово” Злетово. Марија Петроска

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

Експертска дебата на Македонската енергетска асоцијација за вклучените светилки на автомобилите преку ден ЕМ 5 МИЛИОНИ ЕВРА ТРОШОК, ЕМ ЛОШ ЕФЕКТ ВРЗ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА Зголемената потрошувачка на гориво поради користењето вклучени светла преку ден, ги чини македонските граѓани пет милиони евра годишно. Пресметките на експертите презентирани во Стопанската комора на Макеоднија, во рамките на јавната расправа организирана од Македонската енергетска асоцијација (30.6.2011 година), покажуваат дека возачите само за светилки годишно треба да одвојуваат вкупно 600.000 евра зашто, доколку постојано се во движење, би потрошиле околу 210.000 светилки.

Освен негативниот економски аспект, обврската за возење со вклучени светла лошо се одразува и врз животната средина, преку зголемено емитирање отровни гасови. Страдаат акумулаторите и останатата електрична опрема. Притоа, ефектот во сообраќајот е речиси минимален, нема евидентно намалување на несреќите. Од овие причини, многу учесници во сообраќајот, таксисти, граѓани, правни субјекти, возачи на градските сообраќајни возила, бараат да се преиспита законската обврска и евентуално да се скрати периодот на користење дневни светла по примерот на западните земји. - Ако со вашето возило преку ден отидете до Берово и

БИЗНИС ИНФО назад, а светлата се вклучени, ќе потрошите гориво со кое би купиле три леба. Запалените светла кај возилата се енергетски потрошувач како секоја светилка во домаќинствата. Но, во овој случај примарната енергија се добива од моторот со внатрешно согорување.

Нашите возила имаат инсталирана моќност на светилките од 160 до 200 вати, изјави Љупчо Гаштеовски од „Геотермален систем“ - Кочани. Во македонскиот сообраќај, додаде, се` е увозно, возилата, светилките, акумулаторите. Светилките страдаат при денско возење, секоја има век на траење до 500 часа. - Се прашувам зошто овој закон не се применува во државите што се многу посеверно од нас, како Холандија и Германија?! Австрија почна да го применува па го укина, во Бугарија и Хрватска се вози денски со запалени светла само во зимскиот период, - рече Гаштеовски. „Џенерал моторс“ цени дека потрошувачка на гориво е 1,5 отсто поголема ако се вози со вклучени светла, Шведска 0,9, Холандија 0,5 до 1,5, а Македонија 1,3 проценти. Од 2007 до 2010 година, откако во земјава е во сила законската обврска за возење со вклучени светла преку ден, безбедноста во сообраќајот е минимално подобрена и генерално не може да се каже дека е резултат од користењето дневно осветлување. - Во 2007 година имаше 173 загинати, во 2008 година 162, во 2009 година 160, а лани 162. Не можеме да потврдиме дека оваа блага амплитуда на намалување се должи на употребата на светла. За сообраќајните незгоди има

СЕДУМ ДЕНА ВО КОМОРАТА многу фактори, - изјави Кузман Дамчевски, виш полициски советник за сообраќајни работи при Бирото за јавна безбедност. Според него, кај нас често се мешаат поимите дневни и средни светла. ЕУ-директивата не обврзува постојано користење средни светла, а дневните се нов концпет, од 2010/2011 година, многу пофунцкионални и поскапи. Целата опрема чини околу 3.500 евра и екстремно ги штеди светилките што се користат за ноќно осветлување. - Максимално ја следиме состојбата, ги согледуваме добрите и лошите страни од употебата на дневните светла. Гледаме да најдеме најповолно решение од аспект на безбедноста во сообраќајот кое нема да биде спротивно на ЕУ-директивите. Хрватска годинава се врати на праксата светлата да се користат од 15 ноември до 15 март. Најповолно би било тоа да се применува и кај нас. Во Грција дневните светла се препорачуваат, но не се задолжителни, исто е во Франција, Германија, Австрија и Швајцарија, - истакна Дамчевски.

Групација на пазари со барање да се реализираат предизборните ветувања НАМАЛУВАЊЕ НА ДДВ ОД 18 НА 5 ОТСТО ЗА УСЛУГИТЕ КОН ЗАКУПЦИТЕ Групацијата на пазари, на седницата одржаната на 30.6.2011 година, расправаше за Законот за јавни службеници и негова имплементација во рамките на јавните комунални претпријатија. Претставникот на Министерството за информатичко општество, Љупчо Фармакоски, им го презентираше Законот на присутните. Беа посочени законските рокови кој мора да ги исполнат фирмите, како и начинот на вработување и функционирање по соодветниот закон. Законот е веќе во приемна од 24 април годинава, а на 24 јули 2011 година ќе мора да се направат и првите промени во јавните

СЕДУМ ДЕНА ВО КОМОРАТА компании за да се прилагодат согласно новиот Закон.

БИЗНИС ИНФО Втора група студенти од Економскиот факултет при Универзитетот “Св. Кирил и Методиј” од Скопје ја заврши праксата во Комората ПОДГОТВЕНИ ЗА ИДНИ РАБОТНИ АНГАЖМАНИ

Пазарџиите беа информирани и за идејата да се намали ДДВ од 18% на 5% за услугите што ги нудат пазарџиите кон закупците. За таа цел, вишокот средства би се употребиле за модернизација на пазарите, сметаат во Групацијата на пазари. Се подготвува барање за средба со владини претставници за да се бара реализација на ова предизборно ветување. Уште еднаш беше потенцирана нелојалната конкуренција што на закупците на пазарите им ја прават „дивите“ продавачи лоцирана надвор од пазаришниот круг. За таа цел, се бара средба со претставници од МВР и надлежните инспекции со цел да се регулира ова со години нерешено прашање. Пазарџиите го потенцираа и проблемот со промена на маркиците на кои се лоцирани зелените пазари во Скопје и останатите градови во земјата. Се забележува дека постојаната промена на Деталните и Генералниот урбанистички план, влева несигурност и неможност од реализација на овие инвестиции на пазарите со цел да се добијат модерни и современи зелени пазари по европски терк. Даниела Михајловска Василевска

Втората група студенти од Економскиот факултет при Универзитетот “Св. Кирил и Методиј” – Скопје на 1 јули 2011 година, заврши со реализација на двонеделната пракса. Студентите ја реализираа праксата во: Дирекцијата за застапување на интересите на членките, Дирекцијата за деловни и општи услуги и Дирекцијата за меѓународна соработка. Студентите се запознаа со функционирањето на дирекциите, здруженијата и групациите, Центарот за едукација

и Ваша бизнис канцеларија. Тие во изминатите недели имаа прилика да присуствуваат на повеќе настани што се организираат во Комората, како што се седници на здруженија, билатерални настани, семинари и дебати. Тие се вклучија во активностите кои се реализираа во моментот на реализирање на студентската пракса и истовремено помогнаа во извршување на тековните активности во дирекциите. Праксата на студентите е резултат на долгата традиција на соработка меѓу Стопанската комора на Македонија и Економскиот факултет при Универзитетот “Св. Кирил и Методиј” – Скопје. Потпишан е Меморандум за соработка меѓу овие две институции во делот на реализација на студентска пракса. Година околу 25

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

студенти од насоката Надворешна трговија реализираа пракса во Комората, а ментор на овие студенти е професорката д-р Ирена Кикеркова. Со овој вид на соработка на студентите им се овозможи своето теоретското знаење да го поткрепат со практично искуство.

Во Регионалната комора со седиште во Прилеп се одржа Семинар за управување со проекти ПМИ СЕРТИФИКАТ ЗА 10 ВРАБОТЕНИ НА МЕРМЕРНИОТ КОМБИНАТ Во Регионалната комора со седиште во Прилеп, на барање и во организација на Мермерниот комбинат АД - Прилеп, се одржа петдневен семинар за менаџерскиот тим, на тема: „Управување со проекти спрема стандардите на најголемите светски организации за управување со проекти ПМИ (www.pmi.org)“. Тренингот го опфати целокупното водење на проектите во 5 фази: иницирање, планирање, извршување, надгледување и контрола и затворање на проектите.

Тренер беше Ненад Трајковски од Загреб, Р. Хрватска, кој е со 22-годишно искуство во водењето проекти и има меѓународен сертификат ПМП (Проект Менаџмент Професионал). На Семинарот со ПМИсертификат се стекнаа 10 лица од топ-менаџментот на АД Мермерен комбинат. Ристо Најдоски

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

Даниел Сас нов главен извршен директор на „Македонски Телеком“ ОСТАНУВАМЕ ЛИДЕРИ И НОСИТЕЛИ НА ПРОМЕНИ НА ПАЗАРОТ Даниел Сас стапи на функцијата главен извршен директор на „Македонски Телеком“. Сас ја презема и функцијата претседател на Одборот на директори на „Т-Мобиле Македонија“ АД. - „Македонски Телеком“ ќе остане лидер на пазарот и носител на промени, иновации и успеси. Ќе направиме сè, со цел да го испорачаме само најдоброто кон нашите корисници, вработените, граѓаните и нашите акционери, вели меѓу другото Сас по повод преземањето на функцијата.

Даниел Сас Сас доаѓа во Македонија од позицијата претседател на Одборот на директори на „Црногорски Телеком“. За време на четиригодишниот мандат, тој ја водеше транзицијата на црногорската компанија следејќи ги современите глобални телекомуникациски трендови. Во рамките на својата кариера, Даниел Сас бил на различни менаџерски и финансиски раководни позиции во компании од автомобилската индустрија, како што се „Опел“ и „ГМ Даеву“. Во 2004 година преминал во „Т-Онлине Унгарија“, како главен директор за финансии.

БИЗНИС ИНФО

ПОКРОВИТЕЛИ И ЧЛЕНКИ НА КОМОРАТА

Во зависност од потребите и интернeт зоната во која патуваат, корисниците може да одберат Travel & Surf пакет за три, седум или десет дена. Интернет пакетот S се активира за 149 денари и се користи три дена, пакетот М за 349 денари и се користи седум дена од моментот на активирање, додека L пакетот чини 649 денари и може да се користи 10 дена. За да проверат во која интернет зона припаѓа земјата во која патуваат и кој Travel & Surf оператор може да се користи, заинтересираните треба да ја посетат веб страницата www.t-mobile.mk/ roaming. Активирањето на Travel & Surf пакетот е бесплатно со повик или со испраќање на ЅМЅ со клучен збор на државата каде се патува и пакетот што сака корисникот да го активира на бројот 142 099, доколку пакетот се активира во Македонија. Доколку пак корисникот активира од странство, активацијата е бесплатна на *140#. Од Т- Мобиле посочуваат дека пакетите се креирани со цел да им се овозможи на корисниците да имаат целосна контрола врз интернет трошоците, кога се наоѓаат надвор од Македонија и оти Travel & Surf понудата претставува иницијатива на „Дојче Телеком“ за користење на мобилен интернет во странство по ниски цени. Во летниот период корисниците на Т-Мобиле можат и да разговараат од странство за 11 денари за минута со активирање

Travel & Surf - нова понуда на Тмобиле КОРИСТЕЊЕ МОБИЛЕН ИНТЕРНЕТ ВО СТРАНСТВО ПО НИСКИ ЦЕНИ Т-Мобиле за своите корисници воведе нова понуда Travel & Surf со која можат да сурфаат во роаминг почнувајќи од 149 денари.

на услугата „најевтин роаминг“ на бесплатниот број 142 099. Услугата се активира еднократно во износ од 111 денари, а корисниците можат да ја користат до 30 септември.

РЕК „Битола“ ПОЧНУВА МОДЕРНИЗАЦИЈАТА НА ВТОРИОТ БЛОК Во РЕК „Битола“ почна модернизацијата и автоматизацијата на вториот блок на термоелектраната. Предвидените активности ќе се одвиваат во наредните три месеци, со што се реализира втората фаза од Проектот за модернизација и автоматизација на турбоагрегатите на овој најголем енергетски капацитет.

Модернизацијата почна минатата година со првиот блок, а се очекува да заврши идната година со третиот блок на термоелектраната. Оваа најголема инвестиција од изградбата на комбинатот во 1988 година вредна 55,9 милиони евра ја изведува руската компанија „Силовие машини“ и нивниот подизведувач „Сименс“ - Хрватска, по принципот „клуч на рака“. Модернизацијата и автоматизацијата на турбоагрегатите на ТЕ „Битола“ насочена е пред се` на зголемување на доверливоста на работата на термоелектраната и продолжување на нејзиниот експлоатациски век за најмалку уште 120.000 работни часови. Со оваа инвестиција, „Електрани на Македонија“ очекуваат да се зголеми инсталираната моќност на секој од трите агрегати на ТЕ „Битола“ за дополнителни 8,32 мегавати по блок, односно вкупно 25 мегавати за трите блока што ќе резултира со зголемување на производството на електрична енергија за 160 до 200 гигават часови на годишно ниво, без зголемување на потрошувачката на јаглен. Со реализацијата на овој проект, драстично ќе се редуцираат динамиката и оперативните трошоци за ремонти и тековно одржување на термоелектраната во наредниот период.

БИЗНИС ИНФО

ПОКРОВИТЕЛИ И ЧЛЕНКИ НА КОМОРАТА Се очекува со модернизацијата обработка и топење на челичен и автоматизацијата на вториот отпад, лиење на челик, добивање на термоблок да се постигнат истите топловалани лимови, поцинкувани резултати кои се остварија со и пластифицирани лимови, - изјавил модернизацијата и автоматизацијата Николов, а пренесува МИА. на првиот термоблок, којашто успешно Тој додал дека новите е извршена во минатата година. вработувања ќе се извршуваат Моментно, по успешно сукцесивно, а проектот ќе се одвива завршениот редовен ремонт на во три фази. третиот блок на термоелектраната, РЕК „Битола“ ќе работи со два агрегата на мрежа и без проблеми Винер - Виена Иншуренс Груп ќе испорачува електрична енергија Скопје потребна на електроенергетскиот систем на државата за овој период од ПАЗАРНИОТ УДЕЛ ЗГОЛЕМЕН годината. НА ВИСОКИ 9,17 ОТСТО

„ИГМ Трејд“ се подготвува да гради железарница во Неготино ВРАБОТУВАЊЕ НА 1000 ЛИЦА Локалната самоуправа од Неготино очекува близу 1000 нови вработувања по најавата за изградба на индустриски капацитет од страна на претпријатието „ИГМ“ од Кавадарци. Како што информира претседателот на неготинскиот Совет, Сашо Николов, оваа инвестиција во градот ќе биде најголема во последните дваесетина години, а доаѓа по претходна одлука на советниците за прифаќање на иницијативата на овој кавадаречки гигант за метални профили за отпочнување постапка за изработка на урбанистички план во населеното место Дуброво.

Осигурителната компанија Винер - Виена Иншуренс Груп - Скопје објави дека остварила импозантен раст на пазарниот удел, од 6,14 на високи 9,17 проценти. Овој раст од цели 50 насто се должи на значителното зголемување на премијата на компанијата во претходниот период, како и на континуираното одржување на двоцифрен раст во изминатите три години. Во исто време, бројот на ликвидирани штети бил драстично зголемен, а времето на сервисирање на клиентите скратено, со што компанијата го зацврстува својот углед кога станува збор за постпродажните услуги на пазарот.

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

постојните стратешки определби, надополнувајќи ги со динамични планови за следниот период. Како приоритет, во согласност со зголемениот обем на работа, би го истакнал процесот на унапредување на човечките ресурси во рамки на компанијата, преку регрутација и селекција на нов кадар, како и активна оптимизација на постојниот, - изјави Зоран Нарашанов, претседател на УО на Винер - Виена Иншуренс Груп Скопје. Македонски железници Транспорт АД СТАРТУВА ДИРЕКТНАТА СКОПЈЕ - БУРГАС

ЛИНИЈА

Македонски железници Транспорт АД од 1 јули 2011 година воспоставуваат директна линија Скопје – Бургас во Република Бугарија, што ќе функционира во летниот период. Станува збор за вагон кој секој петок ќе тргнува од Скопје и преку Ниш и Софија ќе пристигнува во Бургас. Притоа, патниците нема да се прекачуваат од еден во друг воз. - Оваа врска со Црното Море ќе се остварува на тој начин што летово секој петок од Скопје ќе тргнува директниот вагон кон Бургас во 20:40 часот. Во Бургас возот ќе пристигне околу 16:00 часот следниот ден. Во спротивен правец кон Скопје, возовите од Бургас ќе тргнуваат секоја недела во 9:00 часот, а во Скопје ќе пристигнат во понеделник во 7:00 наутро, соопштуваат од МЖ Транспорт АД.

Зоран Нарашанов

Илија Гечев, сопственик на Трејд“

„ИГМ

- Планот на инвеститорот е да се изгради фабрика железарница, на површина од скоро еден милион метри квадратни, во која ќе се произведува топловалан и ладновалан челик преку фази на собирање,

Од компанијата велат, како што пишува скопски „Вечер“, дека резултатите се плод на внимателното следење на пазарните процеси и строго зацртаната деловна стратегија ориентирана кон одржлив раст. Воедно, напоменуваат дека се посебно задоволни што Винер Осигурување станала препознатлива компанија на македонскиот осигурителен пазар, пред се` поради деловните и етички принципи кои ги промовира, а кои произлегуваат од традицијата и искуството на Виена Иншуренс Груп. - Менаџментот на Винер Осигурување продолжува да ги следи

Поради состојбите со грчките и железниците на Црна Гора, ова лето ќе нема директна врска со Солун, Бар, Братислава, Прага, Будимпешта, Киев и Москва.

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

БИЗНИС ИНФО

ВЕСТИ ОД МАКЕДОНСКАТА ЕКОНОМИЈА

Американската компанија „Кемет растот во градежниот сектор, растот на БДП, Електроникс“ почна со изградба на податоците за намалување на стапката на фабрика во Бунарџик невработеност, но и новите инвестиции, рекол премиерот. ИНВЕСТИЦИЈАТА ВРЕДНА 25 МИЛИОНИ Напоменувајќи дека првичниот ЕВРА ЌЕ ОТВОРИ 500 РАБОТНИ МЕСТА интерес на инвеститорот се појавил токму преку камапњата „Invest in Macedonia“, Почна изградбата на нова фабрика рекол дека тоа говори оти многу мерки, во Технолошко-индустриската зона кај кампањи и контакти што се направени во Скопје. Инвестицијата е на американската минатото, полека но сигурно, ги даваат компанија „Кемет Електроникс“, во своите резултати. вредност од 25 милиони евра, со планирани Првичната инвестиција, како што 500 вработувања. Ова е четврта фабрика во рече извршниот директор, е 12 милиони Бунарџик. евра со 200 вработувања, а доколку се На поставувањето камен-темелник успешни таа ќе достигне до 25 милиони присуствувале премиерот Никола Груевски, евра и 500 вработувања. вицепремиерот и министер за финансии Идејата за инвестирање во Зоран Ставрески, вицепремиерот за Македонија, како што истакна Луф, економски прашања Владимир Пешевски, произлегла од рекламата „Инвестирајте во министерот за економија Фатмир Бесими, Македонија“ што ја видел на Си-Ен-Ен, а американскиот амбасадор во земјава првичните разговори започнале пред околу Филип Рикер, директорот на Агенцијата една година. Вицепремиерот Пешевски истакнал дека реформите и мерките кои Владата ги спроведува за привлекување странски инвестиции почнуваат да даваат резултати. - Фактот што „Кемет Електроникс“ одлучи да инвестира во Македонија е доказ дека поволностите кои ние ги нудиме се конкурентни и во глоблални рамки. Нивната одлука за инвестирање е резултат на неколку месечни разговори, преговори и презентации кои јас и Агенцијата за странски инвестиции директно ги водевме со претставници на компанијата, изјавил Пешевски, а воедно најавил дека се разговара со уште неколку реномирани компании за инвестирање во Македонија. за инвестиции и промоција на извозот Инвестицијата ја поздравил и Виктор Мизо, директорот на ТИРЗ Наташа американскиот амбасадор Филип рикер Хаџилега, извршниот директор на „Кемет кој истакнал дека економскиот раст на Електроникс“ Пер Луф. македонската економија е цел не само - Денеска одбележуваме уште една на САД, туку и негова лична цел и дел инвестиција. Овој пат тоа е американска од Договорот за стратешко партнерство инвестиција на компанијата „Кемет меѓу Македонија и САД. Според него, и Електроникс“ која е една од најголемите формирањето на новата влада ќе биде светски добавувачи на производи кои се поголема можност да се освои иднината. користат во речиси сите електронски уреди, „Кемет Електроникс“, како што - изјавил премиерот Груевски обраќајќи информирал директорот на Агенцијата за се пред присутните на поставувањето на странски инвестиции, ја гради фабриката камен-темелникот на новата фабрика, а на локација од 4,4 хектари земјиште. пренесува МИА. Објектот првобитно ќе биде 10 илјади Тој додал дека за една година метри квадратни, со можност за негово колку што планира инвеститорот да се проширување. гради производствениот погон, треба да Компанијата е со седиште почне производството на кондензатори за во Јужна Каролина. Производствени разни електронски производи, како и за објекти има во Мексико, Кина, Италија, повеќе производители од автомобилската Ангалија, Финска, Шведска, Португалија, индустрија. Индонезија, Германија, Бугарија, како и - Знаците за раздвижувањето два истражувачко-иновациски центри на македонската економија во услови на во САД и Германија. Произведува над 30 заминување на светската економска криза милијарди парчиња производи годишно, се се` повидливи и поприсутни, а за тоа вклучувајќи и специјализирани уреди за најдобро говорат последните податоци авионската, автомобилската индустрија, за раст на индустриското производство, комуникациски системи, компјутерска и

воена опрема. Производството се мери во повеќе милијарди парчиња годишно и оваа година до март остварила продажба од над 1 милијарда американски долари. Нискобуџетската Aвиокомпанија „Виз Ер“ влезе на македонскиот пазар и ќе вози до Лондон и Венеција за 26 евра „ТАВ“ НАЈАВУВА НОВИ ЛЕТОВИ СО НИСКИ ЦЕНИ Македонските граѓани за 26 евра може да патуваат до Лондон со ниско буџетската авиокомпанија „Виз Ер“ која влезе на македонскиот пазар од средината на овој месец. Во цената е вклучена и аеродромската такса, а од 20 септември од компанијата најавуваат и летови за Венеција. Засега остануваат на овие две дестинации, но од менаџерскиот тим на авиокомпанијата посочуваат дека се разгледуваат и други можни дестинации, но оти прво мора да се видат резултатите од оваа почетна фаза. - Оваа фаза е многу важна за да видиме како ќе се одвиваат работите со овие две дестинации. Постојат многу нови идеи и разгледуваме многу опции, но најнапред мора да видиме дека понудата функционира. Внимателно ќе извршиме евалуација на можните нови дестинации. Имаме список со можни дестинации, но пред се` мора да се земат предвид побарувачката и трошокот за нашето оперирање, истакна генералниот комерцијален директор на „Виз Ер“ Георги Абран на прес-конференција на скопскиот аеродром, а го цитира МИА. Според директорот на Агенцијата за цивилно воздухопловство Дејан Мојсовски, влезот на „Виз Ер“ на македонскиот пазар е доказ дека потенцијалот на воздушниот транспорт во Македонија е добар и оти има нагорен тренд, за што говорат и статистичките податоци за зголемување на бројот на патници за над 20 отсто во изминатите месеци. - Како Агенција за цивилно воздухоловство ги поддржавме сите активности во насока на развојот на воздушниот сообраќај и направивме напори за регулаторните и административните промени со цел да се овозможи што повеќе авиокомпании да оперираат на повеќе дестинации. Доказ за тоа е зголемениот број на авиокомпании кои ќе оперираат ова лето, - истакнал Мојсовски. Од менаџерскиот тим на „ТАВ Македонија“ најавуваат нови летови за претстојната летна сезона. Така од јули ќе оперираат „Air Belin“ до Цирих, „XL Airport“ кој ќе лета еднаш неделно од Дизелдфорд, италијанската „Ber Air“ четири пати неделно од Анкона и Венеција, а од средината на

ВЕСТИ ОД МАКЕДОНСКАТА ЕКОНОМИЈА август турската „Пегасус“ трипати неделно од Истанбул и двапати неделно од Измир. Првиот човек на „ТАВ“ аеродромите Мурат Орникол најави и завршување на реконструкцијата на скопскиот аеродром пред планираниот рок, односно до 8 септември - Денот на независноста на Македонија. Според концесискиот договор, реконструкцијата на скопскиот аеродром требаше да заврши до 21 октомври.

„Виз Ер“ е основана пред седум години, односно во 2004 година. Ја покрива речиси цела Европа со евтини летови. Оперира на воздушниот простор во осум држави, меѓу кои Унгарија, Бугарија, Украина и Чешка, а најприсутни се во Полска и Романија. Од годинава почнале со работа и во Србија и во балтичките држави. Авиобилетите се купуваат исклучиво преку интернет. Минатата година имале 10 милиони патници, а за годинава очекуваат околу 11.000 патници. Располагаат со 37 воздухоплови „ербас 320“ со 180 седишта, а бројот на вработените е 1.450.

БИЗНИС ИНФО

не значат само продолжување на договорите за соработка, туку практично и продолжување на летната туриситичка сезона со удвојување на предвидениот број туристи што ќе летуваат тука, рекол Пешевски, а го цитира МИА. Тој во оваа прилика истакнал дека со цел стимулирање на развојот на туризмот и негово зајакнување како исклучително значајна стопанска дејност Владата ќе донесе конкретни мерки како олеснување на оданочувањето со намалување на ДДВто од 18 на пет проценти, како и со повеќе проекти меѓу кои и планот за изградба на магистралниот патен правец од Косел до Свети Наум. - Бројот туристи што доаѓаат од странство бележи пораст. Останува да поработиме малку и на стимулирање на домашниот туризам. Има одредени укажувања дека во тој дел сезоната не е започната најсилно, иако севкупно гледано бројот реализирани ноќевања во Македонија е зголемен, така што сепак очекувам оваа година таа да биде поуспешна од минатата, и така да биде и во иднина, рекол Пешевски. Уфук Местан, продукткоординаторот на „Корендон“ рекол дека потпишаниот договор за продажба на македонската турситичка понуда за холандските и туристите од регионот на Бенелукс е резултат на големиот интерес за Македонија како дестинација, но и на исклучително позитивните реакции на холандските гости кои веќе престојуваа тука.

Холандските туристи и наредните три години организирано ќе летуваат на Охридско-струшката ривиера ДНЕВНО ПО 700 ТУРИСТИ ОД БЕНЕЛУКС Хотелиерите од Охридскострушката ривиера и холандскиот туроператор „Корендон интернешнал“ во Охрид потпишаа тригодишен договор за закуп на аранжмани за сезоните 2012, 2013 и 2014 година, со што се предвидува веќе наредната сезона во Македонија дневно да престојуваат и до 700 туристи од државите на Бенелукс. На потпишувањето на договорот присуствувал и вице-премиерот за економски прашања Владимир Пешевски, кој изразил задоволство што за прв пат се потпишува ваков, како што рече, стратешки договор за соработка меѓу локалните хотелиери од Охрид и Струга и странски тур-оператор. - Овие тригодишни договори

- Самиот производ е мошне атрактивен за туристите од западниот дел на Европа, кои живеат во големи градови опкружени со бетон и асфалт. Првите реакции од гостите кои први престојуваа тука беа импресивни, така што решивме за шпицот на сезоната да воведеме и четврт чартер-лет седмично, а договорот да го продолжиме за наредните три сезони. Тоа значи дека ќе бидеме присатни тука и наредните години, со проекции дека во Охрид и Струга наредните години да летуваат до 20 илјади туристи, рекол Местан, а пренесува МИА.

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

„Геопром“ го доби сертификатот GMP за добра производствена пракса ПРИЗНАНИЕ ЗА КВАЛИТЕТ ВО ОБЛАСТА НА ФАРМАЦИЈАТА Македонската компанија „Геопром“ го доби GMP сертификатот за добра производствена пракса, што е признание за квалитет во областа на фармацијата. Со сертификатот, како што вели менаџментот на компанијата, се признава квалитетот на производите во сите земји од ЕУ. Сертификатот за добра производствена пракса за производство и пакување хербални лекови, го издава Министерството за здравство на Република Македонија, откако претходно се проверени сите предуслови за добивање на овој документ за задоволување потреби за простор, опрема и кадар. - Со добивање на сертификатот, „Геопром“ стана рамноправен член на семејството компании кои имаат широко отворени врати на европскиот и на светскиот пазар. За нас ова е потврда за нашиот квалитет. Тоа значи дека произведуваме македонски производи со европски квалитет. Секое признание е потврда дека сме во тек со новитетите во областа на производството и пакувањето хербални лекови, дека сме една од ретките македонски компании кои имаат ваков сертификат, рекол Бранислав Ѓоргиевски, генерален менаџер на „Геопром“, а го цитира МИА. Покрај овој, компанијата ги има имплементирано и интернационалниот систем за квалитет, ИСО 9001 - 2008, НАССР стандардот, како и добрата хигиенска пракса. Компанијата е основана во 1992 година. Покрај застапништвото на повеќе странски компании, како германските „Кругер“ и „Бубхен“, има своја производна програма во најразлични сегменти од областа на здравството, како медицински производи за снижување на шеќерот во крвта, производи за нервниот и кардиоваскуларниот систем, производи наменети за кожа, коса, нокти, производи за подобрување на имунолошкиот систем... Четириесет отсто од производството го пласира на странските пазари. Покрај во регионот, извезува и на европските пазари, Азербејџан, а во преговори е за извоз во Иран.

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

БИЗНИС ИНФО

ПАРТНЕРСКИ ИНСТИТУЦИИ И МИНИСТЕРСТВА

Инспекторите ќе бидат толерантни кон компаниите кои се уште не одлучиле како ќе управуваат со отпадот од пакување „ЗАГАДУВАЧОТ ПЛАЌА“ ДУРИ ПО ШЕСТ МЕСЕЦИ Од 1 јули 2011 година стапија во сила обврските од Законот за управување со пакување и отпад од пакување. Засега, како лиценцирана компанија за управување со отпад од пакување е регистрирана само една компанија. Во процедура се уште две барања за добивање дозвола.

- Начелото „загадувачот плаќа“ подразбира дека секој производител што на македонскиот пазар пушта пакување и отпад од пакување, е должен да управува со својот отпад. Законот дава можност за три начина, колективно постапување со отадпадот, односно формирање правно лице кое ќе опфати минимум 30 отсто од производителите, регистрирање како самостоен управувач со сопствениот отпад и плаќање надоместок кон државата како најнеповолна опција за физичките лица, изјавила Ана Каранфилова- Мазневска од Министерството за животна средина, а ја цитира МИА. Каранфилова-Мазневска пред почетокот на семинар „Имплементација на Законот за управување со пакување и отпад од пакување и импликации на работењето на компаниите“ во Стопанската комора на Македонија (30.6.2011 година), информирала дека за самостојни постапувачи со отпадот нема доставени барања. Веројатно најинтересно и наједноставно за малите и средните претпријатија, според нејзината оценка, е да се приклучат кон колективното управување со отпадот од пакување. Државниот инспекторат за животна средина одреден период ќе има разбирање за компаниите кои се уште не одлучиле како ќе управуваат со својот отпад. - За поголемите компании нема да има проблем. Тие се веќе неколку години вклучени во системот на интегрирано спречување и контрола на загадувањето. Можеби помали проблеми ќе имаат фирмите што се класични дистрибутери или увозници на одредени производи како генератори на отпад од пакување, но со наша помош ќе ги надминат, рекол Дарко

Блинков, државен инспектор за животна средина. Прекршочни одредби ќе се применуваат доколку се исцрпат сите флексибилни рокови, а компанијата не покажува никаков повратен одговор во однос на законските обврски. - Ако треба некоја фирма да плати 6.000 евра подобро е тие пари да ги инвестира во човечки ресурси и исполнување на еколошки стандарди, порачал Блинков. Казните, зависно од категоријата и типот на прекршокот, се движат од 6.000 до 30.000 евра. Согласно борјот на населението во Македонија, се проценува дека вкупната количина произведен отпад годишно ќе биде 100.000 тони од кои 40 отсто хартија и картон, 32 процента пластика, 12 отсто стакло и осум проценти конзерви. Осум отсто ќе биде материјал што не ќе може да се употреби. До крајот на 2020 година најмалку 60 отсто од тежината на отпадот од пакување треба да се преработи со операции на обновување или енергетска придобивка, а минимум 55 отсто и максимум 80 проценти треба да се рециклира, предвидува Законот. Законот за управување со пакување и отпад од пакување е донесен во 2009 година, а стапи во сила на 1 јануари 2010. Потоа имаше една година период на адаптација што по барање на компаниите се пролонгираше уште шест месеци.

Продолжуваат реформите во енергетскиот сектор во земјава ПОСТАВЕНИ ОСНОВИТЕ ЗА СОЗДАВАЊЕ КОНКУРЕНТСКИ ЕНЕРГЕТСКИ ПАЗАР Институционално зајакнување, развој и зголемување на професионалниот капацитет на Регулаторната комисија за енергетика, нејзино ефикасно и потранспарентно функционирање, хармонизација и усогласување со европското законодавство, како и поддршка на процесот на либерализација на пазарите на електрична енергија и природен гас, се придобивките од проектот „Техничка помош на Регулаторната комисија за енергетика (РКЕ)“. Како што истакнаа учесниците на завршната конференција, проектот што се реализираше изминатите 22 месеца со поддршка на ЕУ, ги постави основите за создавање конкурентен енергетски пазар во Македонија. - Сепак, остануваат уште многу предизвици, почнувајќи од фактичкото спроведување на новата законска рамка

и енергетските стратегии. Најважо е да се овозможи целосно отворање на пазарот за потрошувачи што не се домаќинства согласно Договорот на Енергетската заедница и новиот Закон за енергетика. Притоа, усвојувањето на новиот тарифен систем и пазарните правила се двата критични елемента, рекол претставникот на Делегацијата на ЕУ во Скопје, Дитер Тил, а го цитира МИА. Според него, од промовирањето на проектот, во септември 2009 година, македонскиот енергетски сектор бележи евидентен напредок и тоа на земјата и дава можност да воспостави функционален енергетски пазар што ќе биде интегриран во поголемите регионални пазари и во внатрешниот енергетски пазар на ЕУ. Но, визијата за такви интегрирани пазари, нагласи, не е крајната цел. Конкурентноста и транспарентноста се главните елементи што ќе им донесат големи придобивки на потрошувачите, ќе привлечат инвестиции и ќе се подобри благосoстојбата на општеството, а тука клучна улога игра енергетскиот регултор.

- Ако потрошувачите во земјата плаќаат фер цена за електричната енергија и гас и можат да го одберат својот снабдувач на еден добро функционален пазар, тоа е благодарение на националниот регулаторен орган, потенцирал европретставникот. Вицепремиерот за економски прашања Владимир Пешевски нагласил дека поттикнувањето на конкуренцијата, привлекувањето нови инвестиции, поддржувањето на економскиот развој и подобрувањето на животниот стандард остануваат приоритетни цели на Владата, а енергетиката како составен дел од економијата зазема многу значајно место. - Развојот на енергетиката е од големо значање за македонската економија. Затоа во наредниот период ќе останеме фокусирани кон реформите и инвестициите во енергетскиот сектор со цел да се воспостави конкурентен национален енергетски пазар. Притоа од посебна важност останува имплементација на мерките потребни за либерализација на пазарот на електрична енергија, рекол Пешевски.

БИЗНИС ИНФО

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

ПАРТНЕРСКИ ИНСТИТУЦИИ И МИНИСТЕРСТВА Тој го посочил проектот како пример што треба да го следат и другите институции за забрзување на европската интеграција на Република Македонија: - Ова е одличен пример за тоа како треба да се одвива процесот на хармонизација и јакнење на капацитетите на македонските институции во процесот на апроксимација кон европските стандарди и регулативи. Проектот постигна конкретни резултати, подготви извештаи и правилници за моделите на пазарот на електрична енергија и природен гас, за тарифните методологии и за методологии за фомирање цени за електрична енергија и природен гас, за квалитетот на снабдувањето, за снадбувачите во краен случај, ранливите потрошувачи и енергетска ефикасност, повластени тарифи за производство на струја од обновливи извори како биомаса, комунален отпад и геотермална енергија,.... Дадени се насоки и препораки за внатрешна организација и работа на РКЕ. - РКЕ со својата досегашна работа докажа дека навреме, одговорно и стручно ги извршува активностите во рамки на своите надлжености, има капацитет да се носи со зголемените обврски преземени од новиот Закон за енергетика, како и да се соочи со сите идни предизвици. Нашата главна задача во наредниот период ќе биде да ги обезбедиме сите позитивини достигнувања што произлегоа од овој проект, рекол претседателот на Регулаторната комисија за енергетика Димитар Петров. Учесниците на завршната конференција се согласиле дека крајниот успех на проектот „Техничка помош на Регулаторната комисија за енергетика“ ќе подразбира постојани напори на РКЕ за да се гарантира дека сите резултати и препораки ќе продолжат да се спроведуваат со цел остварување долгорочни позитивни резултати. ЕУ останува партнер на РКЕ и ќе продолжи да ја поддржува при исполнувањата на предизвиците што се пред неа.

Признание за Централен Република Македонија

регистар на

ПРЕТСЕДАВАЊЕ СО ЕВРОПСКИОТ ФОРУМ НА БИЗНИС-РЕГИСТРИ Централниот регистар на Република Македонија го презема претседателството со Европскиот форум на бизнис-регистри од Германија и во јуни идната година ќе биде домаќин на 15. конференција на оваа асоцијација.

Според директорот на Централниот регистар Ванчо Костадиновски, ова претставува признание за државата, посебно во време кога во извештајот на Дуинг бизнис, Македонија е вброена меѓу топ 10 реформатори во светот во повеќе области. Значењето на Kонференцијата е дотолку поголемо што на неa ќе се разговара за интероперабилноста на националните регистри, што како пилотпроект е започнат во 2010 година, а во него се вклучени Македонија, Германија, Ирска, Велика Британија, Србија, Португалија и Австрија. Концептот на проектот е таков што треба да овозможи размена на релевантни податоци меѓу националните регистри за сите бизнис-субјекти, односно да им помогне на бизнис-корисниците преку своите национални регистри да добијат информации за одредена компанија од друга земја за која се заинтересирани.

- Се надеваме дека за време на нашето претседавање ќе има значително напредок во креирањето на оваа платформа којашто е под директива на Европската комисија, рекол Костадиновски на пресконференција, а пренесува МИА. Тој информирал дека се работи на платформата веќе една година и оти Македонија ги има испратено потребните податоци. Европскиот форум на бизнисрегистри е формиран со цел да се подобрат бизнис-услугите за трговијата и индустријата. Во него членуваат 31 држава, меѓу кои и Македонија, а секогаш на конферeнциите учествуваат и претставници од меѓународната асоцијација на комерцијални администратори, Светската банка и Европската комисија.

Македонија со потенцијал за енергетска ефикасност НЕДОСТАСУВААТ КВАЛИТЕТНИ ПРОЕКТИ И ФИНАНСИРАЊЕ Македонија има потенцијал за енергетска ефикасност и обновливи извори на енергија, но се` уште проблем претставува изготвувањето квалитетни проекти и нивно финансирање, беше

оценето на Меѓународната конференција, што ја организираа Агенцијата за енергетика, Центарот за климатски промени, норвешката компанија „Норск Енерги“ и Економската комисија на Обединетите нации. Целта е да се воспостави дијалог меѓу изработувачите на проектите и финансиерите, да се подобрат способностите за подготовка на профитабилни проекти и да се овозможи интеракција со финансиските институции кои би инвестирале во вакви проекти. Според директорот на Агенцијата за енергетика Лазар Гечевски, Македонија располага со извонредно погоден терен за инвестирање во оваа област, но потребно е да се прават квалитетни проекти и банките да се вклучат во нивното финансирање. - Македонија има потенцијали за енергетска ефикасност и обновливи извори. Препознатливи сме по сончевата енергија и располагаме со извонредно подготвен терен за инвестирање, но правењето квалитетни проекти и нивното финансирање се проблем со кој се соочуваме. Мислам дека банките не се влезени во оваа проблематика и што поскоро влезат, тоа ќе биде подобро за сите нас, - изјавил Гечевски, а го цитира МИА. Од Економската комисија на Обединетите нации, која финансира проект за енергетска ефикасност и обновливи избори во индустријата со кој се опфатени 12 држави од Југоисточна Европа, меѓу кои и Македонија, се надеваат дека ќе бидат изработени добри проекти во кои ќе може да се инвестира.

- Се стремиме да им помогнеме на земјите со политиките и институционалните реформи, како и во зајакнување на капацитетите за проектите и оние кои ќе го развиваат тој проект со цел да може да направат профитабилни проекти, истакнал Олег Ѕубински од Економската комисија на Обединетите нации. Проектите за енергетска ефикасност и обновлива енергија и проектите за животна средина доведуваат до значајно намалување на емисиите од стакленичките гасови, но високите трошоци потребни за имплементација на ваквите проекти, се` уште претставуваат бариера за нивна реализација.

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

БИЗНИС ИНФО

ПАРТНЕРСКИ ИНСТИТУЦИИ И МИНИСТЕРСТВА

Промовиран нов софтвер за енергетска ефикасност СЛЕДНАТА ГРЕЈНА СЕЗОНА СО 10 ДО 15 ОТСТО НАМАЛЕНА ПОТРОШУВАЧКА НА ЕНЕРГИЈА Новиот софтвер за енергетска ефикасност кој прв пат ќе овозможи редовно следење на енергетската потрошувачка во сите јавни објекти во Македонија беше промовиран во Скопје (1.7.2011 година). Софтверот за енергетски мониторинг ќе овозможи полесно остварување на законските одредби на локалните самоуправи, согласно новиот Закон за енергетика. Алатката е развиена од страна на Министерството за животна средина и просторно планирање, Министерството за економија, ЗЕЛС, општините и Програмата за развој на Обединтетите нации (УНДП). - Секоја општина треба да воспостави мониторинг на сопствената потрошувачка на енергија, треба да се изготват планови за енергетска ефикасност за кои што овој софтвер ги дава оние базични калкулации и секоја општина мора еднаш годишно да рапортира до Агенцијата за енергетика за нивото на потрошена енергија од сето она што е под нивни ингеренции, односно градежните објекти и јавното осветлување, изјавил Илија Саздовски, раководител на Проектот за енергетска ефикасност на УНДП, а го цитира МИА.

Потенцираше дека софтверот првпат се спроведува во целата земја и ја поврзува локалната власт со централните институции, а овозможува по електронски пат да може да се врши комуникација и доставување на извештаи. - Овој софтвер е изработен согласно методологијата која што ја предвидува директивата за енергија во згради и сите пресметки кои се потребни за енергетски перформанс се веќе вметнати во него. Алатката се состои од две големи бази на податоци, едната е за историска потрошувачка на енергија каде веќе се вметнати историски податоци за повеќе од 600 објекти, додека на другата страна постои огромна база на климатолошки податоци кои се потребни за пресметка на енергетскиот перформанс, рекол Саздовски.

Со самото воспоставување на системот, додаде, се очекува следната грејна сезона да има намалување на потрошувачката за 10 до 15 отсто, а системот ќе ги идентификува сите објекти кои трошат премногу енергија за да може да се направат интервенции. Игор Петрушевски од МАЦИФ Центарот за енергетска ефикасност на Македонија потенцирал дека софтверот ќе придонесе општините полесно да си осознаат и успешно решаваат своите проблеми кои се однесуваат на енергетската ефикасност и во иднина да го одржуваат ниското ниво на потрошувачка. - Имајки предвид дека повеќето објекти се прилично стари и амортозирани, нивната потрошувачка на енергија во моментот е на прилично високо ниво, но има голем потенцијал кај некои објекти за намалување на потрошувачката на енергија од над 60 проценти, рекол Петрушевски. Според изнесените податоци, во Република Македонија потрошувачката на електрична енергија во градежните објекти претставува речиси 40 отсто од вкупната потрошувачка во земјата. Градежните објекти трошат 70 отсто од електричната, а 40 проценти од топлинската енергија. Aдминистративната такса ќе се плаќа преку нова апликација за телефон БРЗО, ЕДНОСТАВНО И ДОСТАПНО ДО СИТЕ ГРАЃАНИ Административната такса отсега ќе може да се плаќа на брз и едноставен начин преку новата апликација за мобилен телефон што беше промовирана на Технолошко-металуршкиот факултет во Скопје. Станува збор за апликација што ја поддржуваат Android, Blackberry i iPhone телефоните која овозможува со само три чекори да се изврши плаќањето. Услугата е достапна за сите граѓани, но и и за студентите кои преку неа ќе може да извршат плаќање на таксените марки. - Со ова Македонија се доближува уште повеќе до развиените европски земји во примената на информатичкото општество и очекуваме дека со наредните апликации што ќе бидат комплетирани во наредните шест месеци ќе бидеме меѓу првите земји во Европската унија, нагласил

министерот за информатичко општество и администрација Иво Ивановски на промоцијата, а пренесува МИА. Тој апелираше институциите и факултетите да се пријават во Министерството за информатичко општество и администрација за да добијат корисничко име и лозинка и да ги обучат луѓето што од страна на институциите ќе бидат назначени да работат со овој систем и ќе можат да извршат проверка дали трансакцијата е успешна. Иво Ивановски најавил дека во тек е и евалуацијата за набавка на системот за електронски документи на граѓаните што ќе овозможи да се добиваат над 20 документи преку компјутер или телефон.

Промовирани унифицираните авто-такси ознаки и доделени новите лиценци КРАЈ НА ХАОСОТ ВО ТАКСИ ПРЕВОЗОТ И официјално се промовираа унифицираните ознаки за авто-такси превозниците во главниот град и се доделени лиценците за авто такси дејност. Такси–превозниците со ова ќе добијат унифициран изглед во надворешното обележување на возилата и внатрешниот изглед на возилото. Секое возило добива унифицирана табла со натпис ТАКСИ и број од изводот од лиценцата, издадена од Град Скопје. Такси возилата ќе бидат видно обележени и со надолжни налепници, изработени од ретрорефлектирачка фолија (лесно забележлива и во темнина), заштитена од фалсификување со холограм. Во внатрешниот дел на секое возило унифицирано се поставуваат информации за извод од лиценцата на авто-такси возилото, легитимација на возачот и тарифа за наплата. Овие изводи со унифицирани димензии се поставуваат на пропишани јасно воочливи места за патниците на предниот кокпит на возилото. Со промоцијата на унифицираните ознаки за авто-такси превозниците стартува реализацијата на новиот концепт и организација на овој вид превоз на патници, утврден со Одлуката за авто такси дејност на подрачјето на град Скопје, донесена во октомври 2010 година, ќе стави крај на хаосот во такси превозот, изјавил градоначалникот Трајановски, а го цитира МИА. Град Скопје за изработка на ознаките за унифицирање (табли и налепници) за сите возила предвидени со Одлуката издвои 5.800.000 денари, од кои 3,8 милиони денари за таблите и 2 милиони денари за налепниците, а истите бесплатно

БИЗНИС ИНФО

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

ПАРТНЕРСКИ ИНСТИТУЦИИ И МИНИСТЕРСТВА се поделени на лиценцираните авто такси превозници. Во овој дел околу организацијата на такси превозот, Град Скопје, согласно Одлуката, досега уреди 90 такси стојалишта и до крајот на септември ќе бидат уредени уште 45, со што ќе се обезбедат услови на нив да се стационираат околу 720 автотакси возила. Град Скопје досега добил барање од 350 правни субјекти за издавање лиценца и има издадено лиценци за 950 авто-такси возила. Во регистерот на Град Скопје согласно одлуката се превидени 3.000 возила, што значи дека има простор за уште 2000 возила за сите што сакаат легално да ја обавуваат дејноста.

Од Градот сметаат дека унифицирањето на изгледот на авто-такси превозниците во оваа фаза ќе придонесе да се стави крај на долгогодишниот хаос во такси-превозот, со што ќе се подобри квалитетот на услугите за патниците, сигурноста на патниците, како и условите за работа на такси-превозниците. Македонија идната година со 200 ЦЕМТ дозволи повеќе ОЛЕСНЕТ МЕЃУНАРОДЕН ПРЕВОЗ ЗА ВОЗИЛАТА СО ЕУРО 4 И 5 СТАНДАРДИ Република Македонија идната година ќе има на располагање повеќе од 1.300 ЦЕМТ дозволи што е за 200 дозволи повеќе од годинава. Ова произлегува од одлуката на работната група за патен транспорт при конференцијата на министри за меѓународен превоз на стока со седиште во Париз врз основа на која е дозволено Македонија за 2012 година да има 136 базни дозволи врз основа на кои ќе може да се врши распределбата на ЦЕМТ дозволите. Од Министерството за транспорт и врски информираат дека во 2012 година првенствена можност за добивање на ЦЕМТ дозволите ќе имаат возилата со Еуро 4 и Еуро 5 стандарди, односно најверојатно на возилата од пониски категории нема да бидат распределени ЦЕМТ дозволите.

- Со оглед на тоа дека во последните 12 месеци во Република Македонија се купени повеќе од 200 возила со Еуро 5 стандард и вкупно во моментот има околу 1.150 вакви возила, како и 130 возила со Еуро 4 стандард, согласно фондот на дозволи со кои располага Република Македонија, во распределбата за 2012 година првенствена можност за добивање на ЦЕМТ дозвола ќе имаат возилата со највисока категорија, односно возилата кои се со Еуро 4 и Еуро 5 стандарди, односно најверојатно на возилата од пониски категории нема да им бидат распределени ЦЕМТ дозволи, се вели во соопштението од ресорното Министерство. Согласно измените на Уредбата за распределба на ЦЕМТ дозволи кои се во владина процедура, предвидено е аплицирањето за ЦЕМТ дозволи да биде од 10 до 15 октомври по што ќе биде одржана јавна електронска распределба на дозволите. Освен за ЦЕМТ дозволите во истиот период се врши распределба и на поединечните билатерални транспортни дозволи. Обезбедени 500 дополнителни транспортни дозволи за Белорусија за годинава УСЛОВИ ЗА НЕПРЕЧЕН ИЗВОЗ НА ОВОШЈЕ И ЗЕЛЕНЧУК Обезбедени дополнителни 500 транспортни дозволи за годинава на македонските превозници за вршење транспорт во Белорусија. Дозволите се обезбедени на барање на Министерството за транспорт и врски, а кои претставуваат дополнување на редовната квота на дозволи за превоз во оваа земја. Како што се наведува во соопштението, на работниот состанок на Mешовитата комисија во која членуваат претставници на ресорните министерства од Република Македонија и Белорусија, одржан во Минск на 30 јуни и 1 јули 2011 година, исто така, е договорено прелиминарната квота на транспортни дозволи за превоз на стока за 2012 година да изнесува 1.500 билатерално-транзитни дозволи и 100 дозволи за превоз во и од трети земји. - Со обезбедените дополнителни квоти се надминува евентуалниот недостаток на дозволите од соодветен тип со што се овозможува надминување на евентуалниот недостиг на дозволи и непречен превоз на стока од Република Македонија во Белорусија и Русија што во овој период од годината особено е значително за превозот на земјоделски производи и дополнително влијае врз реализирањето на непречен извоз на овошје и зеленчук

од Македонија кон овие земји, се наведува во соопштението од Министерството за транспорт и врски. Агенцијата за електронски комуникации ја почна постапка за изградба на Антенски систем за контрола и мониторинг на радиофреквенции БЕНЕФИТ И ЗА ОПЕРАТОРИТЕ И ЗА ГРАЃАНИТЕ Агенцијата за електронски комуникации ја почна постапката за изградба на Антенски систем за контрола и мониторинг на радиофреквенциите на територијата на Република Македонија. Како што информираат од АЕК, со ставањето во функција на ваков уред ќе се обезбеди ефикасна контрола на користењето на радиофреквентниот спектар што ќе резултира со бенефит и за операторите и за граѓаните на Република Македонија. Во соопштението се наведува дека така би се обезбедила инсталација на високо софистицирана мерна опрема за контрола и мониторинг на радиофреквенции и соодветни антенски системи кои можат да ги користат и останатите корисници на радиофреквенции. - На тој начин ќе се воведе ред и ќе се подобри ефикасноста во користењето на радиофреквентниот спектар како природен ресурс со кој располага нашата држава, стои во соопштението. Локацијата на Антенскиот систем ќе биде на Водно во Скопје.

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

БИЗНИС ИНФО

БАНКАРСТВО, ОСИГУРУВАЊЕ, ФИНАНСИИ

Во рамки на Стопанската комора на Македонија ФОРМИРАНА АСОЦИЈАЦИЈА НА ОСИГУРИТЕЛНО - БРОКЕРСКИ ДРУШТВА Со донесувањето на Законот за супервизија на осигурувањето („Службен весник на Република Македонија“ бр. 27/2002), се создадоа услови за основање на осигурително-брокерски друштва како друштва за посредување во осигурувањето. Од донесувањето на Законот до денес, на територијата на Република Македонија се регистрирани и работат 15 осигурително-брокерски друштва, кои на осигурителниот пазар се присутни со приближно 20% од вкупно пласираната премија на пазарот во Република Македонија.

и да остварува меѓународна соработка. На конститутивната седница, беше потенцирано дека, Асоцијацијата своите активности ќе ги насочува кон унапредување на бизнис-климата во земјата и поттикнување на имплементацијата на европски правила и стандарди во работењето, како и други активности од дејноста се` со цел за остварување на подобри резултати и за заштита на клиентите во работењето.

Прогноза на Советот на Народната банка на Република Македонија Со цел унапредувањето на работењето и решавањето на тековните проблеми, осигурително-брокерските друштва на 06.7.2011 година формираа Асоцијација на осигурително-брокерски друштва како форма на организирање и работење во рамките на Стопанската комора на Македонија. Во Асоцијацијата ќе членуваат сите 15 осигурителноброкерски друштва. За претседател на Асоцијацијата со едногодишен мандат е избран Фарук Абедини, извршен директор на WIASS Брокер АД - Скопје, а за потпретседатели се избрани Зоран Бундалевски, оперативен директор на Мобилити брокер - Скопје и Гоце Атанасов, извршен директор на Еуро експертс АД - Скопје. Како што изјави претседателот на Асоцијацијата, Фарук Абедини, Асоцијацијата на брокерските друштва е неминовно потребна заради усогласување на интересите во рамките на дејноста, како и потребата да учествува и да разгледува предлози на закони и други прописи, да дава мислења и предлози по прашања од заеднички интерес на членовите на Асоцијацијата и да покренува иницијативи за донесување на закони и за измена и дополнување на истите, да иницира и остварува соработка по прашања од заеднички интерес на членовите со други асоцијации и здруженија во рамките на Комората, како

ЗАДРЖУВАЊЕ НА ПОЗИТИВНАТА ДИНАМИКА НА БДП И ВО ВТОРИОТ КВАРТАЛ Најновите макроекономски движења упатуваат на задржување на позитивната динамика на БДП и во вториот квартал од годинава, оцени нa седница Советот на Народната банка на Република Македонија. Бруто-домашниот производ во првиот квартал на 2011 година оствари реален годишен раст од 5,1 отсто, а главни носители на растот се извозот и инвестициите. Од аспект на секторите кои учествуваат во создавањето на БДП, најголем придонес за економскиот раст имаат зголемената активност во индустријата, трговијата и градежништвото. Поволните движења во економијата, соопштуваат од Народната банка на Република Македонија, се потврдуваат и преку податоците за пазарот на труд, коишто покажуваат годишен раст на бројот на вработени (за 5,5 отсто) и пад на бројот на невработени лица (за 4,8 проценти) во првиот квартал на 2011 година. Според најновите податоци за индустриското производство, во мај е забележан минимален раст на обемот на

производството во однос на претходниот месец, односно раст од 6,9 проценти на годишна основа. И покрај значителниот позитивен придонес на производството на тутун, метали, електрична опрема и облека, намаленото производство на енергија претставува главен фактор за забавувањето на годишниот раст кај индустријата. Во првите два месеца од вториот квартал на 2011 година, индустриското производство и натаму бележи висок годишен раст, којшто во просек изнесува 9,3 отсто (13,8 во првиот квартал). Финансиската стабилност, констатирал Советот на НБРМ, во 2010 година беше на задоволително ниво, а ризиците за нејзиното идно одржување забележаа намалување. Вкупните средства на финансискиот систем се зголемени за 13,3 отсто, близу двапати повеќе во однос на растот остварен претходната година, што е условено пред се` од растот на средствата на банките и пензиските фондови. Банкарскиот систем се одликува со стабилна ликвидност и висока адекватност на капиталот, како и со силна депозитна база којашто претставува главен носител на растот на изворите на финансирање на банкарските активности. Ризиците врз финансиската стабилност коишто ги создаваа домаќинствата и корпоративниот сектор во текот на 2010 година се во контролирани граници, за разлика од 2009 година, кога тие беа оценети како растечки. Советот на НБРМ донесе четири одлуки во доменот на заштитата на потрошувачите при користењето потрошувачки кредити со кои се врши усогласување со новиот Закон за заштита на потрошувачите, се обезбедува зголемена транспарентност при одобрувањето потрошувачки кредити од страна на кредиторите и попрецизно се определуваат трошоците коишто се вклучуваат во пресметката на стапката на вкупните трошоци на кредитот. Советот на Народната банка на РМ усвои измени и на три подзаконски акти со кои се воведува кредитниот рејтинг како пообјективен критериум при утврдувањето на ризичноста на побарувањата на банките, а ја усвои и

БИЗНИС ИНФО

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

БАНКАРСТВО, ОСИГУРУВАЊЕ, ФИНАНСИИ Одлуката со која за првпат се вклучуваат недепозитните финансиски институции, како што се друштвата за осигурување, инвестициските и пензиските фондови, како и друштвата коишто управуваат со инвестициските и пензиските фондови, како редовни известувачи. Советот донесе и две одлуки од областа на трезорското работење на Народната банкана РМ.

Пет години ТТК Банка ИМИЏ НА СТАБИЛНА ДОМАШНА БАНКА ТТК Банка одбележува 5 години од работењето под ова име. На 1 jули 2006 година, ТТК Банка настана со спојувањето на две банки кои имаат 50годишна традиција – Тетовска и Тетекс Кредитна Банка. Во меѓувреме се работеше на проширување на мрежата и моментално ТТК Банка работи на 29 локации низ државата во кои високо професионално се опслужуваат корисниците. Во услови кога се развива банкарскиот пазар во кој се вклучуваат звучни банкарски имиња од странство, ТТК Банка како доминантно домашна банка настојува стратешки да го гради сопствениот имиџ на стабилна банка, која навистина ја дава својата поддршка на оние на кои им е потребна, – соопштуваат од Банката. Доказ за успешноста на Банката се и позитивните финансиски резултати во изминатиот период. Имено, ТТК Банка АД - Скопје на 31.12.2010 заврши со позитивен финансиски резултат во износ од 45,6 милиони денари и во текот на првите месеци од 2011 година издвојува позитивни финансиски резултати. Билансот на состојба со 31.5.2011 година изнесува 6,4 милијарди денари и бележи пораст од 6,8% споредбено со крајот на минатата година. Се` повеќе корисници ја укажуваат својата доверба во ТТК, така што во изминатата година се бележи зголемување на бројот на клиентите во ТТК Банка и тоа 13% пораст на корисници физички лица и 5% пораст на правните лица. Споредбено со крајот на минатата година Банката бележи пораст на кредитното портфолио од 1,7% од кој позабележителен пораст има кредитното

портфолио на населението во споредба со позабавен пораст на кредитното портфолио на стопанството. Споредбено со крајот на минатата година порастот на депозитите на комитенти изнесува 10%, од кој 65% е како резултатат на депозитите на население, додека 25% од правните лица. ТТК Банка е акционерско друштво во кое главен акционер е групацијата „Тетекс“ со 44,22% и ЕБРД со 25% учество, – се подвлекува во соопштението.

ИЗДВОЕНО ЗА ДОБРИ И ПРОФИТАБИЛНИ ПРОЕКТИ ВРАТИТЕ СЕ СЕКОГАШ ОТВОРЕНИ Точно е дека денес банките располагаат со висок процент на ликвидни средства. На ниво на банкарски систем овој процент достигнува големина и до 30% од вкупната актива, што укажува на можноста да се поддржи кој било профитабилен проект кој ќе биде предложен. Но, мора да се напомени дека банките имаат обврска да обезбедат и сигурност за депонентите што е основа при пласирање на кредитите, а за што, пак, банките имаат обврска континуирано да ги следат финансиските извештаи, функционирањето на компанијата на пазарот и квалитетот на обезбедувањето. И тоа е т.н. принцип на врзани садови во кој во различни циклуси од економскиот развој и во различни услови на економски раст се дава приоритет на страната на ризикот кој носи повисок профит или на страната на сигурноста која носи помал профит за банката. Затоа, сметам дека сите поплаки за отежнат пристап до банките за кредитирање, треба да се анализираат индивидуално и дека треба да не загрижи само таа ситуација кога успешните компании би се пожалиле на тоа. Во ТТК банка за добри и профитабилни проекти вратите се секогаш отворени. (Драгољуб Арсовски, претседател на Управниот одбор на ТТК Банка)

висока стапка на директната обработка на плаќањата STP од 99,74 проценти. Со оваа награда, како што се посочуваат од Комерцијална банка, ја продолжуваат лидерската улога во следењето и примената на најновите банкарски трендови и технологии. ПроКредит Банка ПРОМОТИВНА КАМАТНА СТАПКА НА ШТЕДНИТЕ ВЛОГОВИ ВО ЕВРА Во насока на стимулирање на долгорочното штедење кај граѓаните и одбележувајќи ја осумгодишнината од работењето во Македонија, ПроКредит Банка нуди промотивна каматна стапка од 4,5% на депозитите во евра орочени на една година. Каматната стапка на депозитите во ПроКредит Банка е фиксна и загарантирана за целиот период на орочување на средствата, а каматата може да биде исплатена месечно, квартално и на истекот на периодот на орочување. – соопштуваат од Банката. Промотивната каматна стапка од 4,5 % важи до 15 септември 2011г. ПроКредит Банка на своите клиенти кои имаат приливи од странство и истите ги орочат во банката на минимум еден месец не им наплатува провизија за извршениот прилив а клиентите дополнително добиваат и фиксна камата за орочени средства, во зависност од видот на депозитот и периодот на кој се орочени.

Награда за Комерцијална банка од Deutsche Bank AG ПРИЗНАНИЕ ЗА ИСКЛУЧИТЕЛНИОТ КВАЛИТЕТ ВО РАБОТЕЊЕТО СО МЕЃУНАРОДНИ ПЛАЌАЊА Комерцијална банка е добитник на наградата на Deutsche Bank AG за нејзиниот исклучителен квалитет во работењето со меѓународни плаќања. Во соопштението од Deutsche Bank AG се истакнува успешноста на тимот од Комерцијална банка кој работи на оваа проблематика со постигната

ПроКредит Банка е дел од ПроКредит групата, предводена од ПроКредит Холдинг, со седиште во Франкфурт, Германија.

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

Управување со државно неизградено градежно земјиште БЕРОВСКАТА ОПШТИНА ПРВА ДОБИВА ОВЛАСТУВАЊЕ До Министерството за транспорт и врски до крајот на минатата недела пристигнато е барање само од Oпштина Берово за добивање овластување за управување со државно неизградено градежно земјиште. - Комитетот за управување со неизградено градежно земјиште ќе ја разгледа апликацијата и очекувам веднаш по формирањето на новата Влада тој предлог да биде доставен до неа и Општина Берово да започне со управување со градежното земјиште, изјавил министерот за транспорт и врски Миле Јанакиески, а го цитира МИА.

Досега, 48 општини имаат обезбедено соодветен број вработени овластени за водење на постапката за отуѓување и давање под закуп на градежно земјиште, а на обуките што беа спроведени беа испратени претставници од 52 општини. - Некои општини веќе најавуваат или ги имаат поминато програмите за управување со градежно земјиште и сега се во фаза на имплементација на системот за електронска продажба на градежно неизградено земјиште. Очекувам оние општини што имаат доволен број вработени во текот на јули и август да почнат со управување на градежното земјиште, рекол министерот Јанакиески. Тој посочил дека се работи за сличен процес како оној на фискалната децентрализација и оти како што општините ги исполнуваат условите, така Владата ќе дава ингеренции за управување со градежното земјиште. Додека општините не добијат право да управуваат со градежно земјиште, со него и понатаму ќе управува Министерството за транспорт и врски. Согласно Законот за градежно земјиште, општините кои ќе ги исполнат законските услови и ќе го воспостават системот за електронски наддавања до 1 јули, ќе добијат овластување за управување со градежно неизградено земјиште. Потребно е тие да имаат доволен број вработени кои ќе управуваат

БИЗНИС ИНФО со градежно земјиште и да донесат Програма за управување со земјиштето која ќе биде усвоена од страна на Советот на општината. Со форумски пристап ќе се зајакнува меѓуопштинската комуникација меѓу Кавадарци и Росоман ПРОЦЕС ВО КОЈ ЌЕ ОДЛУЧУВААТ ГРАЃАНИТЕ Градоначалникот на општина Кавадарци, Аклександар Панов, претседателот на Советот Илија Тренчев, градоначалникот на општина Росоман, Стојанче Лазов, како и раководителите на секторот за локален економски развој се сретнаа со претставници на швајцарската агенција за развој на Република Македонија. Целта на состанокот беше разгледување на деталите околу проектот за меѓуопштински форуми на Кавадарци и на Росоман во вредност од 100 илјади евра. Во проектот општина Кавадарци учествува со 2.100.000 денари, општина Росоман со 900 илјади денари и со 3 милиони денари учествува швајцарската агенција. Проектот е за заедничко реализирање на форумски пристап на зајакнување на процесот на одлучување на граѓаните помеѓу двете општини.Преку структурални дискусии учесниците на форумите ќе разработуваат проекти и ќе даваат препораки до локалните институции за решавање на проблеми од меѓуопштинската комуникација.

Поаѓајќи од приоритетните проблеми со кои се соочува општина Кавадарци како можни теми за реализирање на проектниот форум се планирани развојот на патната инфраструктура на територијата на општината, решавање на проблемот со водоснабдувањето и лозарството како актуелен проблем и потреба на граѓаните на општина Кавадарци. Заеднички Проект на Крушево и Поградец за развој на туризмот ПРЕКУГРАНИЧНА ДЕЛОВНА СОРАБОТКА, РАМЕНА НА ИСКУСТВА И СПОЈУВАЊЕ НА БИЗНИСИТЕ Организацијата Обука за одржлив развој (ОРТ) во соработка со НВО

ОПШТИНСКИ БИЗНИС „Ауледа“ од Валона, Албанија, до март наредната година заеднички ќе работат за зголемување на туристичката понуда на Крушево и Поградец преку вмрежување на двата града. Главна цел на Проектот за развој на туризмот е зајакнување на малите стопанства за проширување на туристичката дејност во алтернативни видови туризам, со фокус на екологијата, спортот и културата. Проектот посебно настојува да ја поттикне прекуграничната деловна соработка, обука, трансфер на искуства и спојување на бизнисите во интегриран производ. Проектот е мотивиран да покрене синергија во давањето туристички и пропратни услуги во нова форма, односно развој на планскиот и езерскиот туризам во Поградец и Крушево. Целни групи на Проектот се млади луѓе, стопански објекти од мал обем во двата града и туристички агенции, а ќе бидат формирани и туристички пакети и понуди кои би ги задржале туристите преку целата година. Имајќи ја предвид инфраструктурата која ја имаме и проектите на кои работиме, се надевам дека преку овој проект ќе добиеме повеќе во областа на алтернативниот туризам и поврзувањето меѓу Крушево, Поградец и регионите како Валона и Охрид. Се надеваме на збогатување на туристичката понуда и размена на туристи, рече Василче Дамчески, градоначалник на Крушево, а го цитира МИА. Настаните во Крушево во овој период одат според предвидената агенда. Се очекува да почне Проектот „Крушевоетно град“ кој ќе трае до август, Балканското првенство за млади селекции во одбојка, а во септември ќе се одржи Европско првенство во навигациско планинарење, манифестацијата „Крушевска софра“ и „10 дена Крушевска Република“. Во 2010 година, 21 процент од сите туристи што влегле во Албанија се од Македонија, што според надлежните е дополнителен мотив за успех на Проектот.

Ефектите од Проектот кои се очекуваат се нови инвестиции, зголемен буџет, приходи за граѓаните и повеќе работни места. Заинтересираните за учество во Проектот и за дополнителни

ОПШТИНСКИ БИЗНИС информации може да се обратат во ОРТ организацијата или на телефон 3079-235 и мобилен 070/359-882, како и на razvoj@ort. org.mk. Проектот „Прекугранично споделен интегриран алтернативен туризам“ е финансиран од Европската унија.

БИЗНИС ИНФО Дојран започна со подготовките за садење нови 12.900 садници од новиот вид на маслинки наменети за производство на маслиново масло.

ДИСЛОКАЦИЈА НЕ НЕЛОЈАЛНАТА ТРГОВИЈА

ПРВЕНЕЦ СО КАПАЦИТЕТ ОД 1 МЕГАВАТ

- Задоволни сме што во нашата општина се реализира инвестиција вредна околу 3 милиони евра и што во функција ги става алтернативните извори на енергија. Како локална самоуправа на инвеститорот му обезбедивме комплетна логистичка поддршка, потребната документација, решенија за градба и други одлуки од наша надлежност, - посочи Котевски, а пренесува МИА. Локалните власти од Општина Новаци очекуваат оваа инвестиција да мотивира и други инвеститори, посебно за изградба на ветерници кои би произведувале електрична енергија за што се посочени неколку локации кои се погодни за ваков тип инвестиции, информираат од оваа Пелагониска општина. Дојран ќе стане првиот производствен центар за маслиново масло „КМ КОМПАНИ“ ЌЕ ЗАСАДИ 12.900 САДНИЦИ Фирмата „КМ компани“ од Нов

компанијата „КМ“ веќе го трасира на теренот, и со тоа ги зацврстува темелите Дојран да стане првиот производствен центар за маслиново масло во Македонија.

Закупците на тезгите на зелениот пазар со барање до градоначалникот на Куманово

Во Oпштина Новаци изградена фотоволтаична електрана

Во селото Гермијан, Oпштина Новаци, заврши изградбата на фотоволтаична централа. Електраната, која наскоро свечено ќе биде пуштена во употреба, е со капацитет од 1 мегават и е прва од ваков тип во Македонија, а ја изградила фирмата „Мега-солар“ од Скопје, - потврди градоначалникот на Општина Новаци, Лазар Котевски.

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

Веќе се пуштени огласите за потребите од нова работна сила која е неопходна во оформувањето на плантажите на маслиновите дрвја како извор на суровина, кои ќе бидат застапени на површина од 60 хектари. - Со новиот проект планираме производство на околу 300 тони маслиново масло, кое покрај на домашниот ќе биде наменето и за странските пазари, вели Киро Киров, сопственик на компанијата „КМ“, а го цитира МИА. Киров е магистер по агрономија и негово стручно дело е создавањето на новата сорта наречена „марсела“ наменета за производство на маслиново масло, што е резултат на стручниот труд во соработка со д-р Борис Ристовски од Катедрата по овоштарство при Земјоделскиот Факултет во Скопје и Евангелос Свакиотакис од Катедрата за маслинки при грчкиот Факултет „Аристотел“. Целиот проект чини околу 850.000 евра, од кои 50 отсто е за набавка на нова опрема за производна обработка на маслинките. Проектниот план е веќе доставен и до европските финансиски институции за подршка на руралниот развој, за што деловниот тим на „КМ“ очекува соодветна поддршка преку ИПАРД-програмата на Европската унија. - Планираме овој проект да прерасне во локално партнерство меѓу јавниот, приватниот и граѓанскиот сектор кои доколку ги следат поволните услови за одгледување на маслинката во Гевгелисковаландовската Котлина, каде што припаѓа и Дојран, можат да се создадат кооперантски односи со индивидуалните одгледувачи и годишна обработка на близу 600 тони маслиново масло, ги објаснува долгорочните планови Киров. Со тоа, наместо сегашните 40 нови вработувања, потребните уште 60 во сезоната на бербата, со локално партнерство ќе бидат овозможени и семејни бизниси и дополнителни приходи за локалните жители. Својот нов инвестициски влог

Претставници на закупците на тезгите од реонскиот зелен пазар лоциран на булеварот „Октомвриска револуција“, се сретнаа со градоначалникот на општина Куманово, Зоран Дамјановски и повторно побараа дислокација на струмичките трговци од паркинг просторот, лоциран во близина на спортската сала во градот.

Тие бараат да се воспостави ред во прометот со зеленчук и овошје, затоа што, како што потенцираат, со тој начин на продажба, струмичките трговци им се нелојална конкуренција бидејќи не одвојуваат средства за закуп на тезгите, а со тоа производите ги нудат по пониска цена. Градоначалникот Дамјановски изрази целосно разбирање за проблемот на закупците на тезгите. - Во ингеренција на локалната самоуправа е само комуналната инспекција која со мој налог интервенираше повеќепати за санкционирање на дивите продавачи на зеленчук кај спортската сала. Единствената санкција што може да ја изречат комуналните инспектори е да поднесуваат прекршочни пријави до судот. Набргу ќе закажеме уште една средба со вас на која ќе ги повикаме и останатите инспекции пазарната и санитарната кои и ќе се обидеме целосно да го решиме овој проблем, изјавил градоначалникот Дамјановски, а го цитира МИА. ЈП „Пазаришта“ минатиот месец донесе одлука струмичките трговци да ги продаваат своите производи на добиточниот пазар во село Долно Којнаре, но, трговците од Струмица повоторно се вратија на паркинг просторот во близина на спорстката сала во Куманово.

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

Обем на стоковната размена со странство ВО ПРВИТЕ ПЕТ МЕСЕЦИ 4,6 МИЛИЈАРДИ САД ДОЛАРИ Обемот на стоковната размена на Република Македонија со странство за првите пет месеци од годинава изнесува 4.568.724.000 американски долари. Извозот на стоки од Македонија изнесува 1.726.362.000 САД долари, а на увозот 2.842.362.000 САД долари. Покриеноста на увозот со извоз е 60,7 отсто, а трговскиот дефицит, изнесува 1.116.001.000 САД долари. Според податоците на Државниот завод за статистика, трговската размена по производи покажува дека во извозот најголемо е учеството на катализаторите на носачи со благородни метали или нивни соединенија, фероникелот, производите од железо и челик (валани производи), облеката и преработките од нафта. Во увозот најмногу се застапени платината и легурите на платина, необработени или во прав, суровата нафта, моторните возила за превоз на лица и електричната енергија. Најголемо учество во извозот на стоки имаат земјите-членки на ЕУ 62,6 отсто и земјите од Западен Балкан со 26 отсто, а во увозот на стоки најголемо учество имаат земјитечленки на ЕУ 54,4 отсто и земјите во развој со 27,9 отсто.

Според вкупниот обем на надворешно-трговската размена, Македонија најмногу тргува со Германија, Русија, Велика Британија, Србија и Бугарија, односно 46,8 отсто од вкупната надворешно-трговска размена се врши со овие пет земји. Индекси на цените во угостителството СИТНО ПОСКАПУВАЊЕ НА НОЌЕВАЊАТА Според податоците на Државниот завод за статистика,

БИЗНИС ИНФО индексот на цените на угостителските услуги во јуни 2011 година, во споредба со мај 2011 година, е зголемен за 0,3%. Споредено по групи на услуги, зголемување е забележано во групата Ноќевања за 1,5%. Индексот на цените на угостителските услуги во јуни 2011 година, во однос на истиот месец од претходната година, е намален за 1,3%.

Кумулативниот индекс на цените на угостителските услуги за периодот јануари-јуни 2011 година, во однос на истиот период од минатата година, е намален за 0,7%, додека во однос на декември 2010 година е намален за 1,0%.

Индекси на цените на мало и на трошоците на животот ЗЕЛЕНЧУКОТ ПОЕФТИН ЗА 25,6 ОТСТО, ОВОШЈЕТО ПОСКАПО ЗА 35,1 ОТСТО Според податоците на Државниот завод за статистика, индексот на цените на мало и индексот на трошоците на животот во јуни 2011 година, во однос на претходниот месец, изнесува 99.4. Намалувањето на трошоците на животот од 0.6% е резултат на пониските индекси на зеленчукот за 25.6%, мастите за 2.0%, јајцата за 0.8%, свежото млеко за 0.7%, млечните производи за 0.4% и преработениот зеленчук за 0.2%. Во јуни 2011, намалување на

СТАТИСТИКА индексите на трошоците на животот е забележано и кај превозот на патници за 2.3%, нафтените деривати за 2.0%, средствата за образование за 0.8%, обувките за 0.4% и облеката за 0.3%. Пораст на индексот на трошоците на животот во јуни 2011 година, во споредба со претходниот месец, е забележан кај овошјето за 35.1%, преработките од месо за 0.8%, преработките од риба за 0.4%, другите прехранбени производи и алкохолните пијалаци за 0.3% и месото за 0.2%. Исто така, пораст на индексот на трошоците на животот е забележан и кај туристичките аранжмани за 4.9%, услугите за сместување за 0.9%, средствата за хигиена за 0.8%, услугите за образование за 0.4% и останати услуги, неспоменати на друго место за 0.1%. Индексот на цените на мало во јуни 2011 година, во споредба со јуни 2010 година, бележи пораст од 4.0%, а трошоците на животот бележат пораст од 4.1%.

Промет во трговијата во април ПОРАСТ ОД 9,7 ОТСТО Според претходните податоци на Државниот завод за статистика, индексот на прометот во секторот Трговија на големо и на мало и поправка

на моторни возила и мотоцикли, во април 2011 година, во однос на април 2010 година изнесува 109,7. Гледано по оддели, во април 2011, во однос на април 2010, прометот бележи опаѓање во одделот Трговијата на големо и на мало со моторни возила и мотоцикли, делови и прибор и нивно одржување и поправка за 0,6%, во одделот Трговија на големо е забележан пораст за 14,9%, а пораст е забележан и во одделот Трговија на мало за 7,1%.

СТАТИСТИКА Индекси на работниците во индустријата ЗА ПЕТ МЕСЕЦИ ПОРАСТ ОД 1,9 ОТСТО Според податоците на Државниот завод за статистика, индексот на бројот на работниците во индустријата во мај 2011 година, во однос на истиот месец од претходната година, изнесува 103,3. Бројот на работниците во секторот Рударство и вадење на камен во мај 2011 година, во однос на мај 2010 година, е зголемен за 2,8%, во Преработувачката индустрија е зголемен за 3,2% и во секторот Снабдување со електрична енергија, гас, пареа и климатизација е зголемен за 4,1%.

Според главните индустриски групи, бројот на работниците во индустријата во мај 2011 година, во однос на мај 2010 година, бележи пораст кај Енергија за 3,1%, Интермедијарни производи, освен енергија за 2,4%, кај Капитални производи за 5,7% и Нетрајни производи за широка потрошувачка за 3,9%. Индексот на бројот на работниците во индустријата во периодот јануари - мај 2011 година, во однос на периодот јануари - мај 2010 година, изнесува 101,9.

Такси-превоз на патници во 2010 година ПРЕВЕЗЕНИ 38 МИЛИОНИ ПАТНИЦИ Според податоците на Државниот завод за статистика, од истражувањето за такси-превоз се добиени податоци од 145 извештајни единици и тие се однесуваат на 2468

БИЗНИС ИНФО патнички автомобили. Со 2468 патнички автомобили, во 2010 година се превезени 38.063.000 патници, во градскиот превоз 35.038.000, додека во меѓуградскиот превоз се превезени 3.025.000 патници. Со истиот број возила, се остварени 67.519.000 километри, во градскиот превоз 60.223.000, додека во меѓуградскиот превоз се остварени 7.296.000 километри. РЕГИОНАЛНА СТАТИСТИКА Според математиките соседна Србија ЦЕЛА ПЛАТА ЗА ГОЛО ПРЕЖИВУВАЊЕ Тоа што официјалната европска статистика вели дека Србија е меѓу земјите најевтини за живот бидејќи цените на стоките и услугите се 52 отсто од просекот во Европа, не значи ништо позитивно. Поевтини сме, но се што ќе заработиме го трошиме на гол живот. – пишува „Дневник“ од Нови Сад. - Просечно домаќинство во Србија за најпотребни егзистенцијални потреби, трошоци за храна и стан, мора да одвои 60 проценти од месечната плата, што покажува дека куповната моќ на граѓаните е исклучително ниска – изјави соработникот на Институтот за истражување на пазари (ИЗИТ) Саша Ѓоговиќ.

На конференција за новинари тој рече дека тричлено домаќинство во Србија во првото тромесечје во 2011 година за храна и безалкохолни пијалоци издвојувале од платите дури 42,3 отсто, додека за трошоци за стан, вода, струја, гас издвојувале 16,9 отсто. Според него, во првиот квартал во 2011 година зголемени се трошоците за цигари и алкохолни пијалоци, од 4,2 отсто во истиот период лани на 4,4 отсто. Како што објасни тој, тоа е последица од поскапувањето на цигарите и алкохолните пијалоци, поради нивелирање на акцизната политика, но и поради зголемените нервози и турбуленции во секојдневниот живот, кои се потиснуваат со смирувачко дејство при конзумација на алкохол

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

или цигари. Ѓоговиќ додаде дека во првиот квартал минатата година за купување на чевли и облека се издвојувале 5,1 отсто од приходите во едно домаќинство, а во истиот период во 2011 година 4,6 отсто. Тој аналитичар истакна дека многу малку се одвојува за култура – 3,5 отсто од просечни месечни примања, за образование 0,9 отсто и за здравство 3,9 отсто. Ѓоговиќ потсети на тоа дека во април 2011 година стандардната потрошувачка кошница во Србија чинела 56.199 динари додека минималната чинела 30.236 динари. За покритие на стандардна потрошувачка кошница потребна е 1,43 просечна нето плата, а минимална 0,77 од таа плата. Во декември 2008 година за покривање на стандардната потрошувачка кошница била потребна 1,17 просечна нето плата, а за подмирување на минималната 0,62 просечна нето плата, што покажува дека куповната моќ на населението не е вратена ниту на нивото од почетокот на светската економска криза, заклучи соработникот на ИЗИТ. Да потсетиме, според европската официјална статистика, пониски цени од нашите, пишува „Дневник“, имаат само Македонците за 44 отсто од европскиот просек, Албанците за 50 и Бугарите за 51 отсто, но нивните плати се нешто помали или колку нашите. Кога станува збор само за храната, тука сме на 65 отсто од европскиот просек. Во Хрватска цените на храната лани биле на ниво 92 отсто од европскиот просек, во Црна Гора 77, додека во БиХ биле 75 отсто. Во 27 земји на ЕУ, највисоко ниво на цените на храната е во Норвешка – 165 отсто, а најниско во Бугарија 66 отсто. - Поскапувањето на кредитите и трошоците на работењето, но и неликвидноста на српското стопанство, влијаеа на тоа стапката на невработеност во Србија да се зголеми за 3 проценти – оцени Саша Ѓоговиќ. Потсетувајќи на тоа дека на крајот на април 2011 година, стапката на невработеност изнесуваше 22,2 отсто, а кон крајот на октомври 2010 година 19,2 отсто, Ѓоговиќ предупреди на тоа дека отпуштањето на работната сила е еден од најлесните начини, работодавецот да ги намали трошоците на работењето. Тој наведе дека стапката на невработеност е највисока на југ и исток на земјата – 24,8 отсто, во Војводина – 22,9 отсто, а најмала во белградскиот регион – 18,9 отсто. – додава „Дневник“.

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

БИЗНИС ИНФО

Во првиот овогодишен квартал Турција забележа економски раст од 11 проценти МЕЃУ НАЈВИСОКИТЕ СТАПКИ ВО ГЛОБАЛНИ РАМКИ Турската економија во првиот квартал од оваа година забележа раст од 11 проценти, покажуваат објавените податоци на турскиот статистички институт. Во 2010 година економскиот раст на Турција изнесуваше 8,9 отсто, со што беа надминати прогнозите на Владата во Анкара која очекуваше седумпроцентен пораст.

Со растот од 11 проценти во периодот јануари-март 2011 година, Турција, која е 17-та по големина економија во светот, забележа еден од најголемите економски порасти во глобални рамки. Во 2010 година брутодомашниот производ на Турција изнесуваше 10.079 САД долари по глава на жител, што претставува драстично зголемување во однос на 2009 година, кога турскиот БДП изнесуваше 8.590 САД долари пер капита.

Автономниот преференцијален трговски режим со зголемени квоти за земјоделските производи од Молдавија ЕВРОПСКИТЕ МАРКЕТИ СО ПОВЕЌЕ ВИНО ОД МОЛДАВИЈА Од 1 јули 2011 година Молдавија може да извезува поголеми количества одредени земјоделски производи во ЕУ. Пред се`, зголемена е квотата за увоз на вино со молдавско географско потекло во ЕУ за 5 милиони литри вино (50. 000 хектолитри или повеќе од 6 милиони шишиња). Со тоа, вкупно годинава Молдавија во ЕУ може да извезе без царина 150.000 хектолитри. Согласно Автономниот

преференцијален трговски режим, дониран од ЕУ на Молдавија, извозот на земјоделски производи во ЕУ е слободен, без царина и без квантитативни ограничувања, освен за 12 земјоделски производи. Меѓу нив, освен вино, се и јачмен, пченка и пченица, чии годишни извозни квоти од 1 јули се зголемени за по 5000 тони на годишно ниво, а ќе се применуваат во периодот од 2013 до 2015 година. А в т о н о м н и о т преференцијален трговски режим на Молдавија и` обезбедува одржливи услови за извоз, вклучувајќи и неискористени можности за извоз на јунешко и пилешко месо, јајца и млечни производи. Исто така, ЕУ ја поддржува Молдавија во обезбедувањето капацитет за да одговори на барањата на ЕУ во однос на здравствената исправност на овие производи, за да можат тие да бидат извезени во ЕУ.

РЕГИОН кои извршиле злоупотреба во приватизацијата треба да одговараат. Коментирајќи го писмото на ЕУ во кое се бара преиспитување на спорните приватизации и казнување на злоупотреби во тој процес, Ќириќ изјави на прес конференција дека во некои случаи државата одзела имот кој е стекнат со криминал и злоупотреба на приватизација. Тој рече дека досега не е формирана работна група на Владата која ќе испитува такви случаи бидејќи надлежните државни институции ја работат својата работа особено во случаи каде е регистрирана злоупотреба или е стигната пријава.

Стапката на невработеност во Србија достигна 22,2 проценти НАЈНИСКА СТАПКА ВО БЕЛГРАД Стапката на невработеност во Србија на крајот од април годинава се искачи на 22,2 проценти, што претставува пораст за три проценти поени во однос на истиот месец лани, соопшти српскиот Републички завод за статистика.

Србија раскина 30 отсто од спорните приватизации И ОДГОВОРНОСТ ЗА ЕВЕНТУАЛНИТЕ ЗЛОУПОТРЕБИ Српските власти досега раскинаа 30 отсто од спорните приватизации, изјави денoвиве српскиот министер за економија Небојша Ќириќ и додаде дека сите

Податоците се изведни врз основа на анкета со која биле опфатени вкупно 23.029 жители од сите делови на Србија. Претходната ваква анкета беше спроведена во октомври 2010 година, кога стапката на невработеност изнесуваше 19,2 проценти. Според податоците на Заводот, во Србија во април невработени биле 22 отсто од мажите и 22,5 проценти од жените. По региони, најниска стапка на невработеност од 18,9 отсто има во Белград, по што следи регионот на Западна Србија со 22 проценти, Војводина со 22,9 и Јужна и Источна Србија со по 24,8 отсто невработеност.

РЕГИОН ЕБОР купи акции од приштинската „Бизнис банка“ СИЛЕН ПОТТИК ЗА БАНКАРСКИОТ СИСТЕМ И ЕКОНОМИЈАТА НА КОСОВО Европската банка за обнова и развој (ЕБОР), стана дел од „Бизнис банка“ откако од оваа косовоска банка купи 10 отсто од акциите, јавува дописникот на МИА. Одлуката на ЕБОР, косовските медиуми ја оценуваат како позитивна не само за оваа институција, туку и за банкарскиот систем и вкупната економија на Косово. Договорот го потпишаа генералниот директор на банката Вулнет Латифи и директорот за Западен Балкан при ЕБОР, Хенри Расел.

БИЗНИС ИНФО природен гас, јавува дописникот на МИА од Тирана. Катар предничи во извозот на овој енергетски производ, и е единствен вистински конкурент на рускиот гас.

Сали Бериша Бериша, исто така, потврди дека на Катар му понудил да инвестира во албанскиот туризам, кој последните години бележи вистинска преродба. Премиерот Бериша недоамна во Брисел разговараше со претседателот на Азарбејџан, Хајдар Алијев, за поволностите кои неговата земја ги нуди за инвестирање во енергетскиоит сектор. Бериша при тоа побара и доби поддршка од Алијев, трансјадранскиот гасовод да не ја заобиколи Албанија.

Приштина - Најзначаен е фактот што една многу голема и силна банка, како ЕБОР, преку „Бизнис банка“, сериозно влегува на косовскиот пазар, - изјавил Латифи. Расел најави проширување на учеството на ЕБОР, со откуп на уште акции. „Бизнис банка“ забележала силен пораст, посебно последните две години, проширувајќи се со 42 филијали низ цело Косово и со вкупно 350 вработени лица. Од почетокот на 2009 до крајот на 2010 година сметките на банката пораснеле за 70 отсто, депозитите за над 70 отсто, додека кредитите за над 80 отсто.

Катар ќе ја претвора Албанија во центар за природен течен гас МОЖНИ ИНВЕСТИЦИИ И ВО ТУРИЗМОТ Албанскиот премиер Сали Бериша потврди дека води преговори со катарската Влада за изградба на терминал, кој би ги прифаќал танкерите кои транспортираат течен

ЕБОР ја поддржува продажбата на албанските ХЕЦ и најави подршка за изградба на нови ИНВЕСТИЦИЈА ОД 15 МИЛИОНИ ЕВРА ВО ТРИ НОВИ КАПАЦИТЕТИ Европската банка за обнова и развој (ЕБОР) ја поддржа одлуката на албанската Влада и парламентот за продажба на четирите хидроцентрали (ХЕЦ) и најави поддршка на три проекти за изградба на нови. - Со приватизацијата ќе се редуцираат трошоците на албанската електродистрибуција КЕШ, бидејќи нивното одржување ќе премине в рацете на приватни компании. И нашиот придонес ќе биде на повисоко

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

ниво. По пат на кредитирање ќе поддржиме три проекти за изградба на нови ХЕЦ во Албанија, изјави директорот на Проектот за поддршка на енергетскиот сектор во Западен Балкан, Доналд Мишанџи. Според него, вредноста на новите три проекти достигнува 15 милиони евра, а ќе бидат со вкупен производен капацитет од 20 милиони киловат часови, јавува дописникот на МИА од Тирана. Проектот на ЕБОР за обновлива енергија во Западен Балкан достигнува вредност од 50 милиони евра. Албанија и Македонија имаат најголеми потенцијали за изградба на ХЕЦ, поради големиот број хидроизвори. Според Сузана Гуџоли, советничка за економија на премиерот Сали Бериша, процесот на приватизација на државните објекти се планира да заврши до крајот на годинава. Албанскиот парламент деновиве даде зелено светло за приватизација на ХЕЦ „Улза“, ХЕЦ „Шкопет“, ХЕЦ „Бистрица 1 и 2“ и ХЕЦ „Ланабрегаси“. Нивното вкупно годишното производство изнесува 406 милиони киловат часови, што претставува 5,5 отсто од вкупното домашно произвоство на електрична енергија. Со нивната продажба Владата се надева да заработи најмалку 80 милиони евра.

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

Грчките деловни луѓе го селат бизнисот во Бугарија ФОРМИРАНИ 800 КОМПАНИИ СО ВКУПНО 82.000 ВРАБОТЕНИ Поради кризата во Грција голем број грчки компании ги преселуваат своите бизниси во Бугарија, а во изминатите две години бројот на новоформирани претпријатија со грчки капитал е значително зголемен.

Според податоците на Грчкобугарската трговско-индустриска комора, во Бугарија се регистрирани околу 800 компании со грчки капитал во кои има вкупно 82.000 вработени. Грчкиот бизнис-совет засега ги чува во тајност своите бизнис-планови, но уверува дека постојната иницијатива во Бугарија ќе се задржи, пишуваат бугарските медиуми. Освен за грчките, Бугарија е привлечна и за романските инвеститори, а како главни причини се наведува најниската даночна стапка во ЕУ, поевтината работна сила во споредба со останатите земјичленки, макроекономската стабилност, добрите транспортни услуги и евтините недвижности и наемнини. Според бугарските медиуми, дел од претпријатијата регистрирани во Бугарија припаѓаат на групата мали и се формирани со цел за купување на недвижности и возила, но не е мал и бројот на оние кои се занимаваат со реален бизнис. Бугарските експерти сметаат дека нивната земја и во иднина ќе биде најпривлечна за странските инвеститори меѓу државите-членки на ЕУ. Данска ја затегна граничната контрола и покрај критиките на ЕУ ПРЕДЗНАК ЗА ОГРАНИЧУВАЊЕ НА СЛОБОДНОТО ДВИЖЕЊЕ!? Данските царински службеници почнаа да спроведуваат построги гранички контроли и покрај предупредувањата на Европската комисија дека тоа е во спротивност со правилата на Европската унија, вклучувајќи го и Шенгенскиот договор за слободно движење. На границата со Германија,

БИЗНИС ИНФО единствената копнена граница на Данска се испратени дополнителни 30 цариници, кои ќе вршат контроли. На граничниот пункт кон Шведска се распоредени дополнителни 20 царининици. Данските власти соопштија дека вообичаените патници, меѓу кои се и германските туристи кои заминуваат на летување во Северното Море, нема да бидат засегнати од контролата. Германскиот министер за надворешни работи Гидо Вестервеле сепак предупреди дека дополнителната контрола може да претставува предзнак за начинот на кој во иднина би се случувале работите во ЕУ. Тој напомена дека сепак и покрај оваа мерка на данските власти односите меѓу Берлин и Копенхаген не се засегнати. Данска долгорочно планира двојно да го зголеми бројот на граничните службеници и да постави нова опрема за набљудување на премините. Данскиот премиер Ларс Локе Расмусен ги прифати овие мерки под притисок на десната Данска народна партија, која има 25 пратеници во 179члениот Парламент и која има блиска

соработка со либерално-конзервативната коалициска Влада, иако не е дел од неа. Затегнувањето на граничните контроли може да биде укинато, доколку опозициските социјалдемократи постигнат голем успех на парламентарните избори закажани за во ноември. Земјите-членки на ЕУ самите ќе треба да донесуваат одлуки за забрана на генетски изменетите организми КОМПРОМИСНА ОДЛУКА И ПОКРАЈ СТРАСТНИТЕ ДЕБАТИ Европскиот парламент го усвои извештајот кој им дозволува на земјитечленки на Европската унија да забрануваат или ограничуваат користење на генетски изменетите организми, поради природни или земјоделски причини на пример отпорност на пестициди, запоседнување на простор на кој се одгледуваат други култури или закана за биоразличноста. Како што јавува дописникот

ЕВРОПСКА УНИЈА на МИА, извештајот пред Европскиот парламент го бранеше француската европратеничка Корин Лепаж од групата на европските либерали и демократи, која изрази задоволство дека Парламентот конечно постигна договор за една многу деликатна тема како генетски изменетите

организми и која предизвика страстни дебати меѓу членовите на ЕП и во јавност од пред многу години. Ако Советот усвои заедничка позиција, договорот треба да им дозволи на земјите-членки и на регионите да го дозволуваат култивирањето на генетски изменети организми само „поради добро оправдани причини“. Со други зборови секоја земја-членка на ЕУ, на национално или регионално ниво ќе може да одлучува за културата на генетски изменети организми. Нивните одлуки ќе бидат носени според европските утврдени правила и по проучувањето на секој случај посебно и со соодветна јавна консултација. Секоја држава ќе биде должна да ги објавува во јавноста своите одлуки во грижа на транспарентност и правна сигурност и за земјоделците. Португалија на натаму се соочува со висок буџетски дефицит НАД ЦЕЛТА ДУРИ 1,8 ОТСТО Наспроти рестриктивните мерки на штедење, Португалија и натаму се соочува со висок буџетски дефицит, кој според португалскиот Завод за статистика, во првиот овогодишен квартал изнесувал 7,7 отсто од бруто домашниот производ (БДП). Во соопштението на Заводот се истакнува дека дефицитот во посоченото тримесечје е намален за 0,7 проценти во однос на претходниот квартал, но дека и натаму е над целта поставена за оваа година на ниво од 5,9 отсто од БДП. Во 2010 година буџетскиот дефицит на Португалија порасна на 10,1 отсто од БДП, како резултат на интензивното владино задолжување чија цел беше поттикнување на спориот

ЕВРОПСКА УНИЈА економски раст.

Лисабон Зголемената задолженост и лошата состојба на португалската економија предизвикаа вознемиреност кај инветиторите, кои почнаа да бараат повисоки каматни стапки за кредитите што и беа одобрувани на Португалија. Поради ваквата состојба, на барање на властите во Лисабон, на Португалија неодамна и беше исплатена меѓународна помош во износ од 78 милијарди евра. Експертите оценуваат дека Португалија ќе се соочи со проблеми во отплатата на долговите во услови на продолжена рецесија, поради што постои стравување дека и оваа земја-членка на еврозоната може да се соочи со слична должничка криза како и Грција.

БИЗНИС ИНФО на следната година, - истакна министерот Плевнелиев. Министерот изјави дека Бугарија има нужна потреба од подобри патишта, истакнувајќи дека во претходните 20 години се изградени 177 километри автопатишта, а во изминатите две години откако на власт е Владата на партијата Граѓани за европски развој на Бугарија (ГЕРБ) се изградени 52 километри, а во изградба се уште 132. Плевнелиев истакна дека до крајот на 2011 година ќе започне изградбата на уште 117 километри патишта.

Рамномерен развој на државите на Европската унија БУГАРИЈА, ЛИТВАНИЈА, ЛЕТОНИЈА И ЕСТОНИЈА ЌЕ ДОБИЈАТ НАЈМНОГУ ПАРИ Бугарија, Литванија, Летонија и Естонија се најсиромашните земји-членки на Европската унија и ќе добијат најмногу пари од буџетот на ЕУ во периодот од 2014 до 2020 година, соопшти еврокомесарот за буџет и финансии Јануш Левандовски. Средствата што Бугарија треба да ги добие во периодот од 2014 до 2020 година ќе бидат зголемени за 10 до 15 проценти.

Бугарија до 2020 година ќе има седум нови автопати

Европската унија ќе обезбеди 80 проценти или 2,5 милијарди евра. Се очекува, на предлог на Европската комисија, средствата да бидат одобрени од страна на Европскиот парламент кон крајот на оваа или почетокот

Европа сака уште да ги намали цените на „роамингот“ РАЗДВОЈУВАЊЕ НА ТРОШОЦИТЕ ЗА МЕЃУНАРОДНИ И ЛОКАЛНИ РАЗГОВОРИ Европската унија сака уште да ги намали телекомуникациските трошоци со намалување на цената на разговор преку мобилните телефони во странство, пишуваат француските медиуми. Европската комисија, извршен орган на ЕУ, затоа ќе претстави проект насочен кон раздвојување на трошоците за меѓународни и локални разговори. На корисниците на мобилни телефони ќе им биде овозможено да купуваат разговори кај друг оператор кога се во странство без промена на СИМ картичката. Откако се избори за прво на регулирање на „роамингот“ во Европа, така што операторите мораат од 1 јули да ја намалат за четири центи цената на испраќање и примање повици во странство, Комисијата сака да оди и понатаму, сметајќи ги мерките за недоволни и сака да ја зајакне конкуренцијата на пазарите на „роамингот“. Целта е до 2016 година да може да се телефонира секаде низ Европа по иста цена. Контраверзи околу воведувањето на европски ДДВ

ИЗГРАДБАТА ЌЕ ЧИНИ 3 МИЛИЈАРДИ ЕВРА, А 80 ОТСТО ЌЕ ЈА ФИНАНСИРА ЕУ Бугарија до 2020 година ќе има седум автопати и седум брзи патишта како дел од трансевропската патна мрежа, најави во Софија бугарскиот министер за регионален развој и инфраструктура, Росен Плевнелиев. Изградбата на овие патишта чини околу три милијарди евра, од кои

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

ЕЛЕГАНТЕН СИСТЕМ ЗА ПОПОЛНУВАЊЕ НА ЕВРОПСКИОТ БУЏЕТ

Претседателот на Европската комисија Жозе Мануел Баросо истакна дека државите кои го поддржаа проширувањето на ЕУ забораваат дека Унијата е составена од 27 земји и оти побогатите имаат обврска да ги помагаат посиромашните држави. - Се обидуваме да се направи баланс во ЕУ, со цел земјите да бидат на еднакво економско ниво, - наведе Баросо. Без оглед на барањето на Велика Британија, на Германија и на Франција за замрзнување на евробуџетот од 2014 до 2020 година, вчера ЕК предложи зголемување на буџетот за еден отсто.

Предлогот на Европската комисија за воведување во 2014-2020 година европски данок на додадена вредност (ДДВ), не е објавување нов данок, изјавил во Брисел експерт од ЕУ, кој побарал анонимност. Според него, предлогот на Комисијата е националните политики на земјите во ЕУ за ДДВ да се развијат и дел од данокот собиран на национално ниво (еден или два процента) да биде наменет за заедничкиот европски буџет. Според него, така постепено ќе отпаднат актуелните форми за собирање на буџетот на ЕУ.

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

Експертот додаде дека идејата за воведување данок врз банкарските трансакции може да се разгледува на светско ниво, на ниво на ЕУ, или само за трансакциите во земјите од еврозоната.

БИЗНИС ИНФО во градежништвото во Шведска. Тоа произлегува од резултатите на една нова анкета спроведена меѓу 2.500 шведски шефови на градежни фирми.

Шведска со остри критики за буџетот на ЕУ ТОБИН ДАНОКОТ ОТВОРИ ВОЈНА Шведска и се придружи на Велика Британија во острата критика на предлогот за зголемување на долготрочниот буџет на ЕУ и воведување на т.н. Тобин данокот за меѓународни финансаиски трансакции, јавува дописникот на МИА од Гетеборг. Европската комисија сака долгорочниот буџет на ЕУ за периодот 2014-2020 година да се зголеми за околу пет проценти.

За земјите-членки кои сакаат да ги редуцираат давачките за ЕУ, со оглед на тоа што спроведуваат ригорозни мерки на штедење на домашен план, предлогот на Европската комисија доаѓа речиси како објавување на војна, пишува шведскиот дневен весник „Гетеборг-постен“. Велика Британија упати најостра критика, а со низа негативни забелешки истапи и шведскиот министер за ЕУ, Биргита Олсон. Таа, сепак, гледа и извесни светли точки, како, на пример, кога станува збор за вложувањата во заштитата на животната средина, истражувањата, инфраструктурните проекти и надворешната политика. – Но, тоа мора да се доведе во баланс со намалувањата на земјоделската и регионалната политика, на кои всушност отпаѓаат две третини од вкупниот буџет на ЕУ. Ваков предлог за енормен ЕУ буџет не можеме да прифатиме, потенцира министерката Олсон. Корупцијата е вообичаена појава во градежништвото во Шведска НА ПРЕКУ 60 ОТСТО ШЕФОВИ ИМ БИЛ ПОНУДЕН ПОТКУП Корупцијата е многу раширена

Преку 60 отсто од анкетираните шефови наведуваат дека им бил понуден поткуп од испорачатели кои што сакале да се здобијат со конкуретни предности при набавки на стоки и услуги, пишува весникот „Дагенс индустри“. Како што јави дописникот на МИА од Гетеборг, на повеќе од половината испитаници им било понудено да работат на црно, а 15 отсто потврдуваат дека отказни решенија добивале шефови откако биле откриени нерегуларности во дејноста на претпријатијата во градежната сфера. И покрај недостигот на стручен кадар во Шведска ИНЖЕНЕРИ – ИМИГРАНТИ БЕЗ РАБОТА Во Шведска владее голем недостиг од инженерски кадар, но во исто време голем број инженери со имигрантско потекло не добиваат дури ниту повик за работно интервју, јави дописникот на МИА од Гетеборг. „Волво“ има потреба од 1.000 инженери, како и „Сименс“, кој бара да вработи 900. Тоа се само две од компаниите кои се во потрага по инженери. За повеќето инженерски професии се очекува силна побарувачка во Шведска во иднина, според најновите прогнози на шведското Биро за вработување. Но, во исто време многумина невработени инженери со имигранстко потекло не можат да добија работа, и покрај тоа што имаат дипломи нострифицирани од страна на шведскиот Завод за високо образование, пишува шведскиот дневен весник „Свенска дагбладет“. Нема некое едноставно објаснување за ваквата ситуација. - Станува збор, всушност, за една чудна ситуација. Во секој случај, ние гледаме широко, вклучувајќи го и мултикултурниот аспект при вработувањето, вели Курт-Ове Ас, директор за персонал при германскиот „Сименс“, кој во Шведска има околу 4.500 вработени во 40 места.

ЕВРОПСКА УНИЈА Како еден од можните проблеми се посочува дека работодавачите не им укажуваат на инженерите со имигрантско потекло што е тоа што им недостасува во нивната компетенција со која се здобиле во своите земји. - Иако во актуелниов миг е присутен голем недостиг од градежни инженери, многумина странци со соодветна стручност се надвор од шведскиот пазар на трудот. Доволно е, на пример, да немаат доволно знаења од областа на шведското градежно законодавство, што ги спречува да добијат работа, вели Соледад Графеуле од шведското Биро за вработување. Германската влада ќе ги намалува даноците ОЛЕСНУВАЊЕ ЗА ПОНИСКИТЕ И СРЕДНИ СЛОЕВИ * Трите коалициски партнери во германската влада се договорија да ги намалат даноците и давачките кои граѓаните се должни да ги плаќаат во социјалните каси. Намалниот данок ќе стапи на сила од јануари 2013 И покрај загриженоста за состојбата во светската економија, владејачката коалиција во Германија се согласи да ги намали даноците и социјалните давачки. Според домашните медиуми, лидерите на коалицијата, канцеларката Ангела Меркел од ЦДУ, Филип Реслер од ФДП и Хорст Зехофер од ЦСУ постигнале договор за планот кој треба да стапи во сила неколку месеци пред парламентарните избори во 2013 година. Во нивното заедничко соопштение се наведува дека се очекува „даночно олеснување за пониските и средни слоеви и намалување на фискалниот товар“. – објавува „Дојче веле“.

-Имајќи го предвид растот на бројот на вработените, ќе ги намалиме и неопходните социјални давачки за да обезбедиме дека сите Германци ќе имаат можност да го почувствуваат порастот, соопштија тројцата лидери, кои ветуваат дека ќе ги укинат и даноците со кои се намалува вредноста на зголемувањата на платите.

ЕВРОПСКА УНИЈА Намалени даноци и буџетска стабилност Според досегашните информации, даночните намалувања нема да доведат до поголем буџетски дефицит, иако генералниот секретар на Либералите, Кристијан Линднер оцени дека станува збор за „фундаментален договор“. Даночното олеснување се толкува и како „покажување мускули“ од страна на владата и покрај тоа што државниот дефицит расте поради пакетот на ЕУ за помош на Грција. Барањата за намалување на даноците и досега беа извор на тензии во владината коалиција, поради различните ставови на партнерите и политиката на намалување на долговите. Германскиот буџет за тековната 2011 година предвидува далеку помали задолжувања, околу 48 милијарди евра, наспроти првичните планови на министерот за финансии Волфганг Шојбле државата да се задолжи со нешто повеќе од 57 милијарди годинава. Само утеха за граѓаните? За опозициските Социјалдемократи, најавените даночни олеснувања се недоволни. -Во случајов, Владата одлучи да им го испрати Дедо Мраз на граѓаните, непосредно пред летните годишни одмори, - оцени парламентарецот на СПД, Јоаким Пос. Се очекува, даночниот план да и биде претставен на владата деновиве, а целосните детали ќе и бидат познати на јавноста наесен.

Холандија заострува услови за наем на работници од Бугарија и Романија ОДОБРЕНИЈА ЗА РАБОТА САМО ВО „ИСКЛУЧИТЕЛНИ СЛУЧАИ“ Од 1 јули 2011 година граѓани на Романија и Бугарија како и на држави вон ЕУ ќе добиваат одобренија за работа во Холандија само во „исклучителни случаи“. Од јануари 2014 година работници од Бугарија и Романија ќе имаат целосна слобода на движење во ЕУ. Сега граѓаните на тие две држави кои влегоа во ЕУ во 2007 година, имаат целосни права за слободно движење според европските закони во 15 држави од Унијата - Данска, Естонија, Кипар, Летонија, Латвија, Словенија, Словачка, Финска. Шведска, Унгарија, Грција, Шпанија, Португалија и Чешка. Други 10 држави имаат одредени ограничувања - Белгија, Германија, Ирска, Франција, Италија, Луксембург, Холандија, Австрија, Велика Британија и Малта, и бараат Бугари и Романци да имаат дозвола за работа.

БИЗНИС ИНФО Предлогот за ограничување на работници од тие држави, направено од министерот за социјала Хенк Камп беше поддржано од Владата. Од проширувањето на ЕУ во 2004 година, просечно околу

165.000 луѓе од Централна и Источна Европа работат во Холандија. Спроед холандски медиуми, над еден милион Холандци на возраст под 65 години се без работа и чекаат социјална помош. Цените на роамингот во ЕУ се намалуваат ОБВРСКАТА ВАЖИ ДО 30 ЈУНИ 2012 ГОДИНА Од 1 јули 2011 година, во согласност со правилата на ЕУ, воведени во 2007 и изменети во 2009 година, операторите на мобилните мрежи во ЕУ ќе бидат одново задолжени да ги намалат цените на роамингот, соопшти Европската комисија. Обврската ќе го опфаќа периодот до 30 јуни 2012 година. При престојот во странство во рамки на ЕУ, клиентите кои ќе изберат регуларна евротарифа, ќе плаќаат не повеќе од 35 евроценти за минута за разговор и 11 евроценти за минута за дојдовен повик. За земјите надвор од ЕУ, цените ќе бидат пресметани според курсот на размена, објавен во Службениот весник на ЕУ од 1 јуни 2011 година. Европската комисија бара „Фолксваген“ да се откаже од МАН ПОД ПРАШАЊЕ ФОРМИРАЊЕТО НАЈГОЛЕМА КОМПАНИЈА ЗА ПРОИЗВОДСТВО КАМИОНИ ВО ЕВРОПА Европската комисија, извршното тело на ЕУ, изврши притисок врз германскиот „Фолксваген“ да се откаже од планот за преземање контрола во надзорниот одбор на МАН, што би можело да биде главна препрека на патот на „Фолксваген“ да формира најголема компанија за

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

производство на камиони во Европа. По нуд ат а на „Фолксваген“ за преземање на МАН истекува в среда. Управата на „Фолксваген“ сака да заземе неколку места во одборот на директори на МАН, на редовната годишна седница на акционери на големиот производител на камиони во Минхен. Според планот на претседателот на „Фолксваген“ Фердинанд Пих, со здружувањето на нивната филијала за производство на камиони со компаниите МАН и „Сканија“ би се формирала најголема европска корпорација за изработка на тешки камиони. ЕК смета дека планот на „Фолксваген“ за брзо преземање нас контролата во МАН ќе ги загрози европските правила за здружување. На управата на „Фолксваген“ од Брисел и е ставено до знаење дека мора да чека одобрување од надлежнитерегулаторни органи на ЕУ за поврзување на „Фолксваген“, МАН и „Сканија“ и за цврстата соработка на трите компании. Портпарол на еврокомесарот за конкурентност Хоакин Алуминие изјави минатата недела дека „никој не може да преземе контрола пред одлуката на ЕК“. „Фолксваген“, најголемиот европски производител на автомобили, објави дека се во тек преговори со ЕК за формална апликација за здружување, со која ќе бидат отфрлени сите сомневања во овој потфат во следните неколку недели.

Вишеградската четворка ЧЕШКА ГО ПРЕЗЕДЕ ПРЕТСЕДАВАЊЕТО Чешка го презеде од Словачка претседавањето со Вишеградската група (В4) и во наредната година нејзини приоритети ќе бидат координација на позициите во однос на нацрт буџетот на ЕУ, енергетската безбедност, нуклеарната енергија и европската интеграција на Западен Балкан, јавува дописникот на МИА од Прага. Вишеградската четворка, која ја сочинуваат Чешка, Словачка, Унгарија и Полска, беше создадена пред стапувањето на овие земји во ЕУ и сега Алијансата настојува своите ставови да ги усогласи на европско ниво. Европската комисија ќе го предложи нацртот на финансиските рамки на ЕУ и нашето учество во дебатата ќе биде еден од приоритетите на нашето претседавање, коментираат од чешкото Министерство за надворешни работи.

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

Дали Британците претераа со штедење? СТОП ЗА ДРЖАВНАТА ПОТРОШУВАЧКА ЗА СПАС ОД „ГРЧКОТО СЦЕНАРИО“ * Во сенка на грчката должничка драма Британците немилосрдно ја кратат државната потрошувачка. Незадоволните синдикати за в четврток најавија масовен штрајк на вработените во јавниот сектор По доаѓањето на власт минатата година, британската конзервативно-либерална коалиција започна со радикални мерки за намалување на буџетскиот дефицит и јавниот долг. Велика Британија финансиската криза тешко ја погоди, а за да спречи колапс на економијата, поранешната влада на премиерот Гордон Браун ги санираше банките и ги намалуваше даноците за да ја стимулира потрошувачката, што резултираше со раст на буџетскиот дефицит и на јавниот долг. Минатите избори во добар дел се вртеа околу доведувањето во ред на јавната потрошувачка. Тогаш лабуристите на актуелниот премиер Браун му предлагаа намалување на буџетски дефицит за 50% во текот на четири години, што значи во еден мандат, додека конзервативците на Џејмс Камерон планираа во истиот период да се елиминира дефицитот. Конзервативците победија, иако беа принудени да коалицираат со либералните демократи. Со доаѓањето на власт покажаа дека имаат намера да го реализираат својот план. Кратењата, меѓу другото, го погодија образованието, што доведе до големи студентски протести. Покрај тоа, за прв пат во историјата двата најпрестижни британски универзитета, Оксфорд и Кембриџ, се изјаснија за недоверба на министерот за образование Давид Вилетс и на политиката на Владата за високото образование. Придонес за намалување на државната потрошувачка треба да даде и јавниот сектор, од кој се очекува намалување на вработеноста. Минатата година, во јавниот сектор своите работни места ги загубија 143 000 лица, а кон тоа треба да се додадат и 27.000 откази во првиот квартал на 2011 година. Според проценките на Канцеларијата за даночна одговорност, до 2016 година јавниот сектор треба

БИЗНИС ИНФО да се намали за 610.000 вработени. Масовен штрајк Владините мерки за штедење предизвикаа незадоволство кај синдикатите кои најавија масовен штрајк на вработените во јавниот сектор. Во штрајкот ќе учествуваат четири синдикати, со околу 750.000 членови. Синдикатите тврдат дека замрзнувањето на платите во јавниот сектор и високата инфлација доведоа до пад на животниот стандард, а поради најавените мерки за фискална консолидација 300.000 вработени во јавниот сектор ќе ги загубат работните места.

Лондон Британската влада се покажа како бескомпромисна во борбата против дефицитот, во што е поддржана од ММФ, но многу истакнати економисти предупредуваат дека високо рестриктивната фискална политика не е решение за дефинитивно закрепнување. Овој став исто така го застапуваат и минатогодишниот добитник на Нобеловата награда Кристофер Писаридес, како и Пол Кругман, исто така добитник на Нобеловата награда и колумнист во „Њујорк Тајмс“. Економска логика од бајките Писаридес, британски економист од кипарско потекло, го критикуваше министерот за финансии Џорџ Осборн, тврдејќи дека програмата за намалување на буџетот е премногу брза и дека е подобро

КОНЦЕПТИ да се почека со тие кратења, додека закрепнувањето на Велика Британија не застане на цврста основа. Кругман, сепак, во својата колумна во „Њујорк Тимес“, економската логика на британските конзервативци, што ја делат и американските републиканци, ја споредува со бајка. Тие сметаат дека големите буџетски дефицити создаваат несигурност и недоверба кај инвеститорите. Иако не негираат дека кратењето на државната потрошувачка влијае на стапката на невработеност, а со тоа и потрошувачката и БДП, веруваат дека поголемата доверба на инвеститорите некако ќе ги реши сите тие проблеми. Британската економија потона 0,5% во последното тримесечје на 2010 година, а Канцеларијата за даночна одговорност ја намали проценката за оваа година од 2,1% на 1,7% и очекуваниот раст за 2012 година од 2,6% на 2,5%. Дури и ММФ, во истиот извештај во којшто ја поддржува политиката на британската Влада, ги намали очекувањата за раст на БДП за оваа година од 2% на 1,5%. Јавниот долг во мај изнесуваше 17,4 милијарди фунти, што е 5 отсто помалку отколку пред една година, но во првите пет месеци е поголем отколку минатата година. Планот на Владата е да се намали јавниот долг за 15% до крајот на годината. ММФ и понатаму ја поддржува британската политика на драстични намалувања на државната потрошувачка и се залага за британскиот начин како единствен начин за решавање на должничката криза во земјите на европската периферија.

Никој не се сомнева во посветеноста на британските конзервативци и во нивните цели што ги зацртаа пред да дојдат на власт. Нема да треба многу време за да се види дали тоа беше добар пат.

ФОКУСИРАНО Амбициозните Полјаци ќе диригираат со ЕУ САКАМЕ ДА ИНВЕСТИРАМЕ ВО ИДНИНАТА НА ЕВРОПА Полска од почетокот на месецов (1.7.2011 година) го презема претседателството со ЕУ. „Сакаме да инвестираме во иднината на Еврoпа“, рече неодамна во Берлин полскиот претседател Бронислав Коморовски. Тоа е и мотото на Полска Фокусот на Полска за време на претседавањето со ЕУ ќе биде ставен врз растот и проширувањето на ЕУ. „Наш прв приоритет е повторно да го поттикнеме растот во Европа, зашто веруваме дека од тоа зависат многу нешта - посилната солидарност, поголемата великодушност во соседството и поголемата отвореност кон проширувањето“, вели полскиот министер за надворешни работи, Радослав Сикорски. Во поглед на должничката и монетарна криза, Полска која не е дел од еврозоната, се обидува да биде дел од решението, нагласува Сикорски. Тој посакува другите земји да имаат законски определена горна граница за државно задолжување, како што тоа го направи Полска пред повеќе години.

Радослав Сикорски Како што пишува „Дојче Веле“, земјата има намера за време на претседавањето да го поттикнува и натамошното проширување на ЕУ. Варшава е оптимист во поглед на завршувањето на преговорите со Хрватска за приклучување до крајот на годината, а на самитот во Варшава во септември се очекува потпишување и на Договоро за стабилизација и асоцијација со Украина. Во амбициозните цели на Полска се вбројуваат и сраснување на внатрешниот пазар во ЕУ, особено во делот на електронски услуги, потоа заедничка европска енергетска политика и развој на безбедносната и одбранбена политка на ЕУ. Пораки и до сопствените граѓани Пораките на Варшава не се насочени само нанадвор, туку и кон сопствените граѓани. Владата апелира до граѓаните, пред се‘ до опозицијата, да бидат

БИЗНИС ИНФО солидарни, зашто наредната половина година е важен период за земјата и шанса која нема да се повтори. Жестоки напади и обвинувања само би му штетеле на меѓународниот имиџ на земјата, се вели во редовите на власта. Полска не е дел од проблемот со еврото, но се обидува да биде дел од

решението солидарни, зашто наредната половина година е важен период за земјата и шанса која нема да се повтори. Жестоки напади и обвинувања само би му штетеле на меѓународниот имиџ на земјата, се вели во редовите на власта. Токму таквиот апел за соработка кај опозицијата не наидува на многу отворено уво, зашто наесен, значи среде полското претседателство со ЕУ, во Полска се одржуваат парламентарни избори. Веќе сега противниците на премиерот Доналд Туск се мобилизирани и немаат обѕир кон никого и ништо. Опозицијата дури на владата и‘ предвидува меѓународна бламажа. Владата се обидува да ги зачува нервите и да ги убеди граѓаните. „Ако ова претседателство со ЕУ не го искористиме позитивно, тоа наредните генерации нема да ни‘ го простат“, вели Туск. Претседателство во тешки времиња за ЕУ Обичниот граѓанин, пак, ги набљудува случувањата од пристојна дистанца. И покрај демонстрациите против растечките цени и високата невработеност, владее општо задоволство од развојот на земјата. Во истражувањата на јавното мислење, голем број Полјаци гледаат со гордост на претстојната раководна улога на Полска во ЕУ и сметаат дека тоа е шанса за земјата. Во Брисел напрегнато се очекува почетокот на претседавањето на Полска со ЕУ, зашто земјата ја презема раководната палка и одговорноста за преговорите меѓу земјите на ЕУ во немирни времиња. Кризата на еврото, судирот околу граничните контроли во рамки на Шенген зоната, како и безредијата во јужното соседство, се‘ до воената интервенција во Либија, на одделни места во текот на изминатите месеци предизвикаа растечка скепса кон Европа, како и несогласувања и беспомошност во

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

земјите на ЕУ. ПОГЛЕДИ И МИСЛЕЊА Полскиот министер за финансии со сериозна порака КРИЗАТА ВО ЕВРОЗОНАТА ЕДНА ОД НАЈТЕШКИТЕ ВО ИСТОРИЈАТА НА ЕУ Должничката криза во еврозоната е најопасната во историјата на Европската унија, изјави деновиве полскиот министер за финансии, Јацек Ростовски. - Мислам дека на сите им е јасно дека живееме во интересно и опасно време, веројатно во едно од најопасните времиња за ЕУ од 1958 година досега. Доколку оваа криза излезе од контрола ќе имаме не само криза во еврозоната, туку можеби и криза која ќе ја засегне целата светска економија, истакна Ростовски на седница на еден од комитетите на Европскиот парламент во Стразбур. Ростовски ја цитираше позната мисла на Лав Толстој дека сите среќни семејства си прилегаа едни на други, а сите несреќни семејства се несреќни на свој начин, со цел да го оправда своето сфаќање дека е неопходна „дискретност“ во креирањето на економската политика во време на криза. - Секој лош момент е различен, додаде тој. Јацек Ростовски Според Ростовски, чија земја е актуелен претседавач со ЕУ, од суштинско значење е да бидат одобрени реформите на економското управување за да бидат спречени идни вакви кризи во еврозоната. Тој сепак напомена дека е малку наивно да се верува оти може да се изработи пакет, кој ќе одговара за сите случаи. - Нема зошто да се залажуваме дека можеме да изработиме систем од регулативи, кои се стопроцентно ефикасни, додаде Ростовски. - Полска ќе се обиде да договори спогодба со Европарламентот по тоа прашање во периодот додека претседава со ЕУ. Се надеваме дека конечниот компромис ќе биде постигнат во септември, рече Ростовски. Тој изрази сомнеж во однос на воведувањето на европскиот данок на финансиските трансакции, што сака да го стори Европската комисија со поддршка од ЕП, со цел да се финансира буџетот на Унијата за периодот 2014-2020 година.

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

Официјално смена на врвот на ММФ КРИСТИН ЛЕГАРД МЕСТО СТРОС-КАН Поранешната француска министерка за финансии Кристин Лагард официјално ја презеде функцијата извршен директор на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ). Уште на стартот на својот петгодишен мандат Лагард ќе се соочи со проблемот поврзан со должничката криза на Грција, која може да доведе до банкрот на оваа земја-членка на еврозоната, што би го загрозило глобалниот банкарски систем.

Лагард ќе мора да именува и ново раководство на Фондот, кое ќе треба да ги спроведе веќе договорените прераспределби на правото на глас во ММФ, со кои би требало да се зголеми влијанието на државите со забрзан економски развој, на сметка на развиоените земји. Земјите со забрзан економски развој, пред се Кина и Индија, се надеваат дека со доаѓањето на Лагард на директорската функција ќе добијат некои од клучните функции во новото раководство на ММФ, со што доплнително би се зголемило нивното влијание. Лагард доаѓа на функцијата дирекотр на ММФ, откако нејзиниот претходник и сонародник Доминик Строс-Кан поднесе оставка поради обвинувањата за силување на една хотелска собарка.

БИЗНИС ИНФО домашниот пазар, која негативно влијае на производството, покажуваат објавените најнови податоци.

Кинеското здружение за логистика и купување соопшти дека индексот што ја мери активноста на преработувачкиот сектор, во јуни опаднал на 50,9 процентни поени, во споредба со 52 во мај, додека аналитичарите очекуваа резултат од 51,3 процентни поени. Иако забавувањето на растот засега не укажува на драстичен пад на стопанскиот раст во Кина, податоците се нешто полоши отколку што се очекуваше и наведоа некои аналитичари на прогнозата дека официјален Пекинг до крајот на годината можеби ќе биде помалку агресивен во заострување на монетарната политика.

СВЕТ за пристапување. Панелот исто така оцени дека извозните квоти кои ги воведува Кина за некои сировини не се во согласност со прописите од СТО, се вели во соопштение на таа трговска организација. Панелот предлага службата за решавање проблеми да побара од Кина своите мерки да го усогласи со обврските во СТО. Таа пресуда претставува победа за САД, ЕУ и Мексико кои од 2009 година се жалат на Кина тврдејќи дека извозните царини и квоти кои Пекинг ги воведе на извоз на минерали, се на штета на странските производители и даваат неправична предност на домашните производители кои ги користат. Во Тихиот Океан откриени големи резерви на ретки минерали ИЛЈАДА ПАТТИ ПОВЕЌЕ ОД КОЛИЧИНИТЕ РЕГИСТРИРАНИ НА КОПНО Големи количини на редок вид минерали се откриени на дното на Тихиот Океан, пишува јапонскиот економски весник „Никеј“.

Пресуда на Судскиот панел на Светската трговска организација (СТО) КИНЕСКИТЕ РЕСТРИКЦИИ ВО ИЗВОЗОТ СЕ НЕЗАКОНСКИ Светската трговска организација (СТО) пресуди дека кинеското ограничување на извозот на сировини кои се од клучно значење за индустриското производство е незаконско бидејќи со тоа се нарушуваат трговските прописи.

Кинескиот индекс на индустриско производство најнизок за 28 месеци НАМАЛЕНИ ПОРАЧКИТЕ И НА ДОМАШЕН ПАЗАР И ВО СВЕТОТ Преработувачкиот индекс во Кина забележа во јуни најспор раст во последните 28 месеци, поради намалениот раст на бројот на порачки, послаба глобална побарувачка и поостра монетарна политика на

- Судски панел на СТО пресуди дека кинеските извозни царини не се во согласност со обврските што Кина ги рпезеде во рамки на протоколот

Според весникот, кој ги објави заклучоците од истражувањето спроведено од група јапонски научици, резервите се проценуваат на сто милијарди тони, што е околу илјада пати повеќе од количините регистрирани на копно. Се претпоставува дека минералите се наоѓаат на длабочина од 3.500 до шест илјади метри и оти заземаат плоштина од над 11 милиони квадратни метри. Кина, од каде доаѓаат 97 проценти од доставките на овие ретки минерали во светот, е водечки трговец со овие суровини, кои се користат во високо технолошката електроника, магнетите и батериите. Истражувањето на јапонските научници ќе биде објавено во онлајн изданието на британското научно списание „Нејчр џиосајнс“.

КОРПОРАЦИСКИ БИЗНИС

БИЗНИС ИНФО

Платата на директорот на „Нисан“ изнесува 12 милиони долари годишно

„Бинг“ и „Баиду“ ПАРТНЕРСТВО МЕЃУ ИНТЕРНЕТ ПРЕБАРУВАЧИТЕ

ОПОРАВУВАЊЕТО И ДОБРОТО РАБОТЕЊЕ ИМА СВОЈА ЦЕНА Директорот на јапонскиот производител на автомобили „Нисан“, Карлос Госн, одговараше на тешки прашања на акционерите во врска со неговата годишна плата од 982 милиони јени (12 милиони долари), но многу лесно доби мандат уште две години да ја предводи оваа компанија. Госн, кој истовремено е шеф на партнерот на „Нисан“, француското „Рено“, истакна на годишниот собир на акционери дека неговата плата е заснована врз светските стандарди.

поседува 25 плус една акција во „Автоваз“. Владата во Москва ја поддржа европско-јапонската алијанса да обезбеди контролен пакет акции во „Автоваз“, најголемиот руски производител на автомобили чиј удел во продажбата на домашниот пазар се движи околу 24 отсто. „Рено“ и „Нисан“ преговараат и за купување на акциите на „Автоаваз“ со руските компании „Раша технолоџиз“ и „Тројка дајалог“, кои во големиот производител на автомобили имаат по 25 проценти акции.

Вредноста на „Фејсбук“ постојано расте

Карлос Госн -Просечната годишна заработувачка на директорите на некои автомобилски индустрии изнесуваат 15,3 милиони долари. „Нисан“ е јапонска компанија со светска управа, истакна Госн, укаувајќи дека талентираните директори можат лесно да најдат работа било каде. Тој дојде на чело на „Нисан“ во 1999 година, кога јапонскиот производител беше на работ на банкрот, спроведувајќи строги мерки за штедење и ставајќи ја компанијата на цврсти нозе.

СИТНО ПРЕЗЕМАЊЕ ЈА КАЧИ ЦЕНАТА НА 70 МИЛИЈАРДИ ДОЛАРИ Инвестицискиот фонд „ГСВ кепитал“ презеде помал дел од сопственоста во социјалната интернет мрежа „Фејсбук“, со што нејзината вредност достигна околу 70 милијарди долари.

Францускиот „Рено“ најверојатно ќе го зголеми на 35 проценти сопственичкиот дел во „Автоваз“, најголемиот руски производител на возила, додека јапонската партнерска компанија „Нисан“ би можела да добие 15 отсто од акциите, изјави извршниот директор на алијанската „РеноНисан“, Карлос Гон. Партнерските компании „Рено“ и „Нисан“ веќе преговараат за купување на акции во руската компанија со цел да станат мнозински сопственици „Автоваз“, производителот на „Лада“. „Рено“ сега

Интернет пребарувачот на Мајкрософт, „Бинг“ и кинескиот пребарувач „Баиду“ го потврдија склучувањето на партнерство. „Баиду“, со удел од 75 отсто во првото тромесечие од оваа година, на кинескиот пазар на пребарувачи настојува своите работи да ги направи поразновидни, но и да ги зајакне меѓународните услуги.

„Баиду“, исто така, за време на пребарувањето на формулираните англиски клучни зборови, автоматски ќе ги префрла на својот систем нивните резултати кои ќе ги понуди „Бинг“. На тој начин кинескиот пребарувач сака да направи продор на некои нови пазари. За повеќе да го прошири своето работење, „Баиду“, како што се претпоставува, моментално работи на развој на сопствениот оперативен систем наменет за мобилните телефони, како и на својот Веб навигатор. Се проценува дека „Баиду“ минатиот месец вложил 306 милиони долари во „онлајн“ туристичката агенција „Чунар“. „Локид“ отпушта 1.500 работници од филијалата за изработка на Ф-35 ОТКАЗИ ЗАРАДИ НАМАЛУВАЊЕ НА ВОЕНИТЕ ТРОШОЦИ

Алијансата „Рено-Нисан“ го зголемува сопственичкиот удел во „Автоваз“ ЕВРО-ЈАПОНСКАТА АЛИЈАНСА ЌЕ СТАНЕ МНОЗИНСКИ АКЦИОНЕР

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

Фондот објави дека по просечна цена од 29,28 долари, купил 225.000 акции од „Фејсбук“, чиј вкупен број во оптек се проценува на 2,4 милијарди. Социјалната мрежа „Твитер“, истовремено, воведе нова алатка TfN „Twitter for Newsrooms“, со која сака да ги привлече новинарите. Станува збор за алатка која овозможува максимално искористување на „Твитер“ за пребарување информации, но и проценка на одреден интернет сајт. Привлекувањето на професионалците претставува една од стратешките цели на „Твитер“.

Корпорацијата „Локид Мартин“ најголем производител на оружје и воена опрема во светот, планира да укине 1.500 работни места во Ауеронаутикс, бизнис филијала, каде се изработува борбениот авион Ф-35. Отпуштањата се во врска со намалување на воените трошоци во трите главни производни центри во Тексас, Џорџија и Калифорнија како и во шест помали погони во Мериленд, каде е седиштето на компанијата. На редовно вработените ќе им биде понудена опција за доброволно заминување со отпремнина, а ако таа мерка не даде резултат од септември во компанијата ќе поче да се делат откази. Во компанијата сега има 126.000 работници. Претседателот на САД предложи намалување на воените расходи за околу 400 милијарди долари до 2023 година.

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

Како се живее во поранешните југословенски републики 20 години по распадот на заедничката држава ГРАЃАНИТЕ НА СРБИЈА НАЈМНОГУ ЗАГУБИЈА ОД РАСПАЃАЊЕТО НА СФРЈ * Последни – Со просечна плата од 345 евра вработените во Србија се наоѓаат на последно место од сонародниците од СФРЈ, освен Македонците. Невработеност – Стапката на невработеност во Србија е многу висока бидејќи изнесува дури 22,2 отсто, полоши сме од Хрватска, Словенија и Црна Гора

Србија најмногу изгуби во квалитетот на животот на граѓаните во претходните 20 години по распадот на СФРЈ, во однос на другите поранешни југословенски републики, покажува истражувањето кое го спроведе „Прес“ во соработка со неколку водечки медиуми во регионот. Граѓаните на Србија со просечна плата од 345 евра, се наоѓаат под сите поранешни сонародници од СФРЈ, освен Македонците, кои се полоши од нас за 12 евра. Апсолутен шампион е Словенија, која во категоријата на просечни месечни плати е пред нас за дури 630 евра! Куповна (не)моќ Истражувањето покажува дека според платите прва е Словенија со 975 евра. На второ место е Хрватска со 742 евра, на трето Црна Гора со просечна плата од 479 евра, следува Босна и Херцеговина со 406 евра, потоа Србија со 345 евра, додека на последно место е Македонија, во која граѓаните месечно заработуваат просечно 333 евра. Лош показател е и тоа што за просечната потрошувачка кошница од 557 евра во Србија е потребна дури 1,5 плата. Во Хрватска потрошувачката кошница изнесува 908 евра, во Црна Гора 770, а во Македонија 200 евра. Словенечката статистика нема иста потрошувачка кошница како и ние, а во БиХ таа повеќе не се пресметува.

Ако се споредат економските податоци на земјите на поранешна СФРЈ, се гледа дека стапката на невработеност во Србија е многу висока и изнесува дури 22,2 отсто, па според бројот на невработени сме полоши од

БИЗНИС ИНФО Хрватска, Словенија и Црна Гора. Поголема мака од нас имаат БиХ со 27,2 отсто невработени и Македонија со 31,2 отсто невработени. Од сите поранешни републики бензинот е најскап во Србија, но за излегување во ресторан се издвојува исто пари како кај соседите. Ручек во ресторан од среден квалитет во Белград чини околу 10 евра, слично е и во Македонија, додека во Загреб и Љубљана таа сметка е помала за околу 6 евра. Во БиХ можете да ручате за 10 до 12 евра по лице, а во Црна Гора за 12 евра. Изнајмување на стан од 50 квадрати во поширокиот центар во Белград чини околу 250 евра, исто како и во Сараево и Скопје. Најмногу пари на изнајмување даваат Словенците, дури 500 евра, потоа Црногорците 350 евра, па Хрватите за кои кирија чини 300 евра. Интересно е дека по Словенија, во која за детска градинка се издвојуваат дури 250 евра месечно, следува Србија каде државните градинки чинат 85 евра, што е поскапо од другите републики. Економистите: Се е јасно Економистот од Виенскиот институт Владимир Глигоров смета дека ова истражување јасно оцртува дека Србија заостанува зад Хрватска и Словенија, а дека речиси е изедначена со Црна Гора, БиХ и Македонија, земји од кои економски многу подобро стоеше во минатото. - Во последните 20 години Србија помина многу полошо во однос на сите останати републики на поранешна Југославија. Тоа сега се гледа и според состојбата на пазарот на трудот, бројот на невработените е исклучително голем. Србија за својата состојба може да ја обвини погрешната економска политика. Пред се, политиката на курсот, лошата фискална политика, но и земањето на странски кредити, посебно во периодот на владата на Војислав Коштуница. Тука всушност и се наталожи тој голем надворешен долг. Но, ако сакаме на вистината да и погледнеме во очи, мораме да кажеме дека главната деструкција на се во Србија се случи во 90-тите години со пропаѓањето на индустријата. Така сега се плаќа данокот на тие години, тврди за „Прес“ Глигоров. Економистот Мирољуб Лабус вели дека по распаѓањето на земјата Србија го изгуби пазарот и долги години не инвестираше во развојот. - Имавме вишок вработени, кои наместо да ги вработевме низ развој на индустријата, ние ги отпуштавме. Делумно ги развивавме недвижнините и инвестиравме во нив, во трговијата, банкарскиот систем и услугите. Се што не е производство. И сега имаме проблем бидејќи немаме стока за извоз. Тоа е нашата лоша состојба. Решение се сериозни реформи на државната администрација и регулативи, финансирање на стопанскиот развој и контрола на цените. Така ќе можеме да се натпреваруваме со другите, истакнува Лабус. (Прес - Белград)

СВЕТСКИ ПЕЧАТ *Како една маргинална, лошо-управувана, мала држава ја турка цела Европа на работ? ГРЦИЈА Е ОДРАЗ НА ТОА КАКО СЕ ЧУСТВУВАМЕ

Европската Унија гордо тврди дека е повеќе од збирот од нејзините 27 делови, со колективно богатство и влијание кое и дава статус на слон во глобалната зоолошка градина. Нејзината заедничка валута – еврото – која ја користат 17 од владите (но не, што е значајно, и Британија) е рангирана на второто место по доларот како стабилна валута (која повеќето држави ја користат за своите девизни резерви). Но само еден гладен грчки глушец кој се искачи на слоновата сурла беше доволен да го доведе ѕверот во состојба на голема паника. Прилично грдата збрка, генерирана од лудориите на Грција, маргинална, раскалашена и традиционално (по генетски код) управувана од неспособни влади, е многу поголема во споредба со банкарските проблеми на Ирска, па дури и од долговите на Португалија. Таа ги преплаши пазарите ширум светот. Ако продолжи несоодветното менаџирање на оваа збрка, таа би можела да го исфрли од колосек растот на западните држави.

Па, како би можело тоа да се случи? Како е можно чуварите во Брисел да и дозволат на Грција, која е само минорен играч, да дојде во позиција да ги разниша темелите на светската економија? Така што и дозволи на политиката да доминара над економијата. Повеќе пати во последните 30 години, Грците ја изигруваат Европа како да си свират на харфа. Самитот на ЕУ овој јуни до перфекција го илустрираше хаосот: склучувањето договор во последна минута со Атина за зголемување на грчкиот данок на добивка и на горивото за греење беше поздравено како голем напредок иако сите инволвирани се свесни дека овие мерки ќе купат, во најдобар случај, неколку месеци раат од кредиторите на Грција. Ова е преаранжирање на лежалките, бидејќи грчките луксузни јахти (нормално класифицирани како чамци за ловење риби за да се избегнат даноци) тонат под брановите. Советот што Маргарет Тачер го доби од функционерот на Министерството за

СВЕТСКИ ПЕЧАТ надворешни работи одговорен за европска политика, беше исто толку јасен колку што беше доверлив: Грција не е способна да стане членка на Европската заедница. Дејвид Хенеј предвиде дека заостанатиот, хаотичен архипелаг постајно ќе ги празни куферите на Европа. И не само тоа: веднаш штом ќе го пречекори прагот Атина нема да донесе ништо освен проблеми – ќе го опструира решавањето на Кипарското прашање и во принцип ќе ги обремени односите помеѓу Европа и Турција. Пазарите доделија цели 80% во прилог на веријатноста дека Грција нема да успее да го сервисира својот долг во следните пет години. Откривањето на пророчкиот меморандум на Хенеј во јавноста во осумдесетите години од минатиот век беше непријатно за кабинетот на Тачер. Железната Дама, нов член во Европската игра, веќе беше во расправија со Франција и Германија, барајќи намалување на неправедно големиот влог на Британија во ЕУ. Таа немаше намера да почне нова битка поради Грција. Освен тоа би било тешко да се претстават аргументи против неа. „Лулката на демократијата“ недамна ја отфрли шестгодишната воена диктатура. Шпанија и Португалија беа поканети да му се придружат на клубот исклучиво само за да им се помогне да ги консолидираат своите нови демократии; како тогаш храбрата Грција би можела да биде одбиена? Оваа намерна, разбирлива и глупава одлука да не се почитуваат критериумите во случајот со Грција во 1981 е во коренот на кризата, која ја опфати евро-зоната и брегот на Америка. Свесно, кај разгалената политичката елита – и подсвесно во целото општество – Грците сметаа дека статусот на неразвиен, размазен деликвент на Европа е високопрофитабилна игра. Тоа и се потврди како точно. „Структурна“ и регионална помош се истури во земјата од Брисел за да и се помогне на Грција „да го достигне“ остатокот од Европа, со неадекватни чекови за тоа што Грција всушност направи со парите – или зошто новите влади можат сега да си дозволат да го прошират платниот список во јавниот сектор, кој вработува половина од работната сила, до апсурдно ниво, и ниту една од тие влади да не се обиде да собере повеќе од половина од заостанатите (ненаплатени) даноци. Грчката уцена работеше и на политичко ниво, обезбедуваќи дури и прием на Кипар без ЕУ пред тоа да побара нејзиното грчко мнозинство да се договори со Кипарските Турци – и со тоа до го оддолжи во недоглед решевањето на спорот што ОН со децении се обидува да го направи. И покрај сето ова Грција се уште би била маргинален, локален проблем на Европа ако пред 10 години Европјаните не направеа уште една грешка – „ја пуштија лисицата во кокошарник“ - дозволувајќи и да ја замени својата драхма со евро. Создавањето на самостална Европска монетарна унија беше калкулиран ризик. Без унифицирање на дисциплината во однос на заедничката фискална политика, расипничките влади можеа, во пракса, да црпат од заштедата на оние повнимателните. За да се избегне ова „слободно возење“ Договорот од Мастрихт

БИЗНИС ИНФО наметна цврсти критериуми за влез: ниска стапка на инфлација, јавен долг кој може да се контролира, и мал буџетски дефицит. Во 1999 Грција многу очигледно не успеа да го положи приемниот испит. Сепак, две години подоцна, по наштимување на државните книги, таа се протна низ вратата и покрај евидентната слабост на нејзините економски институции и на фискалниот менаџмент. Сега во можност да ги користи истите пазарни бенефиции како Германија, Атина се одаде на неконтролирано трошење пари. Трошењето на оргомни средства од буџетот само за финансирање на Олимпијадата

во Атина, организирна, ако тоа е вистинскиот збор, од никој друг туку ново-именуваниот министер за финансии Евангелос Венизелос, требаше да предизвика сомнеж. Европските чувари го преспаа тој момемнт. Грција можеше да позајмува речиси без лимит, бидејќи иако Договорот од Мастрихт изрично забрани спасување (финансиска помош) на задолжените членки, финансиските пазари проценија дека владите на земјите членки на евро-зоната ќе направат се да спречат една влада на суверена држава да не го плати својот долг на време. И никој не им кажа на Грците дека тие не можат вечно да живеат на рати. Во октомври 2009, премиерот Јоргос Папандреу победи на изборите врз основа на неговоте ветување дека ќе ги зголеми платите и ќе стави крај на штедењето, со популарната изјава дека „пари има“. Пари немаше и тој го знаеше тоа. Кога пред една година музиката престана, канцеларот на Германија Ангела Меркел покажа дека финансиските пазарите се во право. Во исто време кога насилните протести против зголемувањето на даноците и намалувањето на трошоците ја потресуваа Атина, таа ги повика членовите на германскиот Парламент да ја поддржат помошта за Грција во износ од 110 милијарди евра, бидејќи „едноставно се работи за иднината на Европа“. Тешките услови кои се дел од заемот, изјави таа, ќе и го вратат економското здравје на Грција. Можно ли е таа да верува во тоа? Во тоа време јавниот долг на Грција изнесуваше 300 милијарди евра. Една година подоцна тој изнесува 340 милијарди евра (160% од БДП) и расте, додека капацитетот на Грција да ја плати само каматата што ја должи се намалува со секој нов ден. Мерките за штедење удираат силно, и резултираа со пад на економијата од 8% под пред-кризното ниво и стапка на невработеност на младите од 42%. Вработените пак се соочија со намалување на нивните приходи за 20% - освен политичарите,

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

кои со типична дрскост одбија да скратат макар и еден цент од своите дебели плати. Сепак и покрај сите овие рестрикции, Грција не успеа да ги оствари своите фискални цели, поставени од ЕУ и Меѓународниот монетарен фонд. Следната транша од 12 милијарди евра е во чекална додека новата влада ја усвои легислативата, што треба да се случи при крајот на јуни, која им наметнува понатамошни кастрења во износ од 28 милијарди на бесните, огорчени, очајни гласачи. Плус програма за приватизација во износ од 50 милијарди евра што на Грците барем им даде повод за смеа. „Има ли некој што сака да купи еднаш-употребен олимписки стадион?“ прашува еден пријател на грчки банкар и додава: „Дали вие би ја купиле Националната лотарија на Грција?“ Во Брисел, проблемет се врати на таблата за цртање. Владите на ЕУ се расправаат околу условите за уште еден заем од 100 милијарди евра да ја спасат Грција. Под наводна намера да ја подели болката, Меркел бара од банките, кои поседуваат стасани грчки обврзници кои треба да се платат “доброволно“ да и ги позајмат веднаш парите на Грција, и тоа на долг рок за отплата. Шемата е моделирана врз база на Виенскиот договор од 2008, кој им помогна на економиите на источна Европа да се ослободат од фиансиските проблеми. Но тука има една суштинска разлика: на источните Европјани им требаше готовина за да го пребродат периодот по банкротот на финасиската фирма Леман, но тие не беа шворц. Грција е шворц, банкротрана и пропадната. Дури и ако климавата Влада на Папандреу ја усвои легислативата која се бара од неа, секој што мисли дека таа навистина ќе имплементира такви мерки за штедење е во голема заблуда (во Грција има тенденција законите да не се почитуваат туку да се прекршуваат). Дури и ако мерките се имплементираат, заедно со другите реформи потребни за отворање на грчката економија, јазот помеѓу сегашната болка и долгорочниот успех изгледа политички непремостив. Економијата ќе оди уште надолу, оставајќи ги Грците, како што вели песната “еден ден постари и се позадолжени“.

Тоа што Меркел навистина го бара од банките е да ги стават в џеб нивните раздолжени пари и потоа да ги фрлат низ прозор. Наречете го како сакате, тоа би им изгледало на пазарите како реструктурирање на долгот – истото она на што Европа потроши една година во обид да го избегне. Чудно, но тоа е добрата страна на планот. Континуираните влевања на парите на другите даночни обврзници имаат смисла само доколку и овозможат на Грција да ги доведе во

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

форма своите финансии за повторно да подига пари на финансиските пазари. Но тоа нема да се случи набрзо. Затоа преостануваат два избора: да се продолжи со внесување на парите на даночните обврзници од север со цел да се избегне неизбежното, барем додека Ирска, Португалија и Шпанија бидат во помал ризик од финансиска зараза – и тоа само ако даночните обврзници се согласат, што може да не случи. Или да се прифати неизбежноста од „регуларно“ бришење на грчкиот долг, пред да се случи неизбеижниот „хаос“ поради неможноста државата да се исплати долгот. И тогаш што? Напредувањето ќе биде тешко. Ако Грција остане во еврозоната, па дури и ако ја напушти, трошоците за позајмување ќе се зголемат за другите задолжени земји во еврозоната. И не само тоа, банките кои имаат грчки обврзници ќе имаат потреба од обемно финансиско реструктуирање – не само во Франција и Германија, туку исто така и во САД. Претседателот Обама неодамна изјави дека американското заздравување зависи од успешното справување на грчката криза. Според Банката за меѓународни порамнувања, потенцијалната изложеност на американските банки кон Грција, меѓу кои и инструментите како кредитни деривати и заеми, ќе биде 41 милијарда долари, со што ќе биде само зад Франција. Додадете ја нивната целосна изложеност кон Португалија (46 милијарди долари), Ирска (105 милијарди долари) и Шпанија (175 милијарди долари) и ќе почнете да зборувате за вистински пари. И покрај тоа, економската доверба најверојатно не би била до тој степен загрозена како од колапсот на Леман Брадерс (светската фирма за финансиски услуги), бидејќи банките на располагање имаа цела година да ја прифатат непријатната вистина дека без разлика што велат политичарите, грчките обврзници се нестабилни како пајажина. Политичките последици сепак би биле огромни. Можеби нема да предизвикаат пропаст на еврото, но би поттикнале радикален редизајн. Timeo Danaos et dona ferentes – „Плашете се од Грците дури и кога носат подароци“. Но пристапот на пирамидална измама на Грција кон јавните финансии, преку истакнување на ризиците во монетарна политика во стилот „една големина одговара на сите“, и направи услуга на Европа. За да се спаси еврото, еврозоната можеби ќе треба да се смали до мало јадро на финансиски здрави членки. Оваа идеја сеуште не е на агендата. Но нејзиното време ќе дојде. („Newsweek“ - Њујорк )

БИЗНИС ИНФО ИЗДВОЕНО ГРЧКАТА КРИЗА ЌЕ ВЛИЈАЕ НА СОСЕДНИТЕ ЗЕМЈИ Инвеститорите што ќе останат без пари би можеле да заминат. Ним им требаат ликвидни банки, им треба пристап до пари, а ако парите ги нема, инвестицијата е во опасност. Од друга страна, кризата ќе удри по банкарскиот систем на сите соседни земји затоа што има силна врска меѓу грчките банки и банките во земјите од Западен Балкан. Мораме да се погрижиме и за тоа.

СВЕТСКИ ПЕЧАТ пред само 30 години, 90 отсто од населението живееше во сиромаштија. Поранешниот директор на одсекот за Кина во Светската банка, Јукон Хуанг, сега е аналитичар во Карнегиевата фондација во Вашингтон. - Тоа сега е втора најголема економија во светот, најголем извозник на светот и како што се предвидува, за 10 до 15 години ќе биде најголема економија во светот, истакнува Хуанг. Кина остварува годишен стопански раст по стапка од околу 8 отсто, што е без преседан во светот. Кина стана економска суперсила. Ломбарди тврди дека глобалната економија би била во многу лоша состојба без конкурентниот раст на кинеското стопанство. Кинескиот економски раст навистина придонесе за растот на светската економија во целина. Свесен дека економската криза во Европа, може да го дестабилизира извозно ориентираното стопанство во Кина, Пекинг од неодамна почна да ја користи својата стекната моќ влегувајќи до презадолжената Грција. Меѓутоа, кинеската монетарна

Затоа е потребен план за спас. Ако не се направи нешто, најмалку пет грчки банки ќе банкротираат. А ако тоа се случи, ќе има домино-ефект не само во целиот регион, туку и во други земји како Турција или Италија. (Јоргос Шацимаркакис, германски европратеник со грчко потекло)

Феноменологија на еден фантастичен економски рас КИНЕСКАТА МОЌ Е ВО МОНЕТАРНИТЕ РЕЗЕРВИ

Со монетарни резерви од околу 3.000 милијарди долари, Кина стана најголем кредитор во светот, надминувајќи ги и заемите од Светска банка на земјите во развој. Ако глобалната економија може да се гледа како играта Монопол, Кина би поседувала најголема количина на готовина. САД би поседувале една четвртина од светскиот БДП како и повеќе имоти во светот, но бидејќи за секој потрошен долар, позајмуваат 40 центи, голем дел од приходите оди на отплата на камати и долгови – главно на Кина. - Кина очигледно стана најважен кредитор во САД. Тоа на Кина и овозможува да врши прилично силен притисок во билатералните разговори и тоа се гледа во контекст на билатералните односи, вели Доменико Ломбарди, експерт за меѓународни валути во Институтот Брукингс во Вашингтон. Тоа е голем успех за земјата во која

политика е подложна на остри критики. Некои аналитичари сметаат дека Кина вештачки ја одржува вредноста на својата валута, за кинеската стока да биде поефтина на светските пазари. Наспроти ветувањата за спроведување на монетарни реформи во текот на минатата година, вредноста на јуанот порасна за само 5 отсто. САД сметаат дека ниската вредност на јуанот доведе до огромен трговски дефицит со Кина и дека илјадници работни места во американската индустрија се затворени поради тоа. Соработникот на фондацијата „Карнеги“, Јукон Хуанг сепак вели дека посилниот јуан ќе го елиминира пазарот на ефтина стока, што би ја натерало Кина како и Јапонија да почне да се натпреварува со САД во производство на скапа високо-технолошка стока. - Затоа мислам дека поголемата вредност на јуанот ќе создаде уште поголеми трговски судири со САД. Тоа би ги влошило условите за потрошувачите. Кој би профитирал од зголемената вредност на јуанот?, - се прашува Хуанг. Ниската вредност на јуанот е и причина што втората по големина економија во светот истовремено е и една од најсиромашните. Просечниот годишен приход по глава на жител изнесува околу 4.000 долари, додека расте јазот во приходите, како и стапката на инфлацијата. Економистите велат дека тоа може да создаде дополнителни проблеми. - Сегашниот модел е неодржлив, смета Ломбарди.

СВЕТСКИ ПЕЧАТ Кинеската централна банка соопшти дека треба да се спроведат нови реформски мерки за решавање на тој проблем. Банката исто така настојува да ги девирзификува монетарните резерви за да го оспособи јуанот да стане алтернатива на еврото и доларот. Единствената позиција на земјата, се огледува во признанието на Кина дека нејзиниот понатамошен развој зависи од здравјето на глобалната економија, во која сите би можеле да купуваат стока која таа ја произведува. (Гласoт на Америка – Вашингтон) Фукушима повторно покрена дискусија за нуклеарките КЛУЧ ЗА РЕАКТОРИТЕ * Нуклеарната катастрофа во Јапонија во многу земји во Европа покрена дискусии за нуклеарната енергија * Некои земји како Германија се одлучија за затварање на нуклеарните електрани Нуклеарната катастрофа во Јапонија во многу земји во Европа покрена дискусии за нуклеарната енергија и некои земји како Германија, се одлучија да ги затворат нуклеарните електрани. Швајцарија произведува 40 отсто од својата струја во пет нуклеарни електрани и има намера целосно да ги исклучи реакторите. Врз основ на одлука на владата, во 2019 година треба да се исклучат првите електрани, а последните во 2034 година. Во Европа, Франција е земја со најмногу нуклерани електрани и се одлучи да продолжи да ја користи нуклеарната енергија, со аргументот на претседателот на Франција Никола Саркози, дека 58 нуклеарки на тлото на Франција се побезбедни од било кои други. Италија пред повеќе децении се одлучи против нуклеарната енергија. По катастрофата во Чернобил, граѓаните во 1987 година на референдум се одлучија да не градат нуклеарки, а премиерот Силвио Берлускони се обиде повторно да ја покрене оваа тема. Меѓутоа, катастрофата во Јапонија повторно ги наведе Италијанците да се одлучат против нуклеарките. Русија до 2030 година има намера да изгради уште 26 реактори. За сега во Русија има 32 реактора. Украина до 2030 година има намера три пати да го зголеми бројот на реакторите. По исклучувањето на Чернобил во 2000 година, останатите 15 реактори до денес произведуваат 50 отсто од струјата. Белорусија до 2017 година планира со руска помош од 6,3 милијарди евра да изгради прва нуклеарна електрана. Реакторот ќе биде изграден во Островец на границата кон Полска и Литванија. Чешка и натаму има намера да го реализира планот за изградба на нуклеарката во Темелин. Во Словачка моментно се градат третиот и четвртиот блок реактори во Моховац, кои треба да се завршат до 2013 година. Се разгледува и продолжување на работата на два стари реактори во Бохуници по 2015 година. Во Шпанија владите веќе со години

БИЗНИС ИНФО ја следат политиката на постепено исклучување на нуклеарките. Според одлука на владата, не се гради ниту еден нов реактор, а постоечките треба да се исклучат по 40 години од работењето. Во Велика Британија нема поширока јавна дебата за нуклеарната енергија. По катастрофата во Јапонија британскиот премиер Дејвид Камерон нареди проверка на 19 реактори во земјата. Во Белгија нуклеарките сочинуваат 55 отсто од изворот на електрична енергија. Во 2003 година било одлучено во 2015 година да се напушти овој облик за производство на струја. Тогаш во владата беа и пратеници од партијата на Зелените. Меѓутоа, сега се стравува дека оваа одлука може да биде повлечена. Иднината на нуклеарките е неизвесна бидејќи Белгија повеќе од една година нема влада. Во Финска е планирано дупло да се зголеми бројот на нуклеарните реактори, од актуелните четири на осум. Петтиот реактор веќе се гради и властите во Хелсинки инсистираат на изградба на планираниот шести и седми реактор, додека можно е да се откажат од осмиот. Шведска моментно нема конкретни планови за изградба на нови нуклеарки. Во овој момент постојат само размислувања, во случај на исклучување на еден од 10-те реактори, како замена да се изгради еден нов. И на крај, откажувањето од нуклеарната енергија Австрија го воведе во својот Устав. Единствената нуклеарка која е изградена во Австрија се наоѓа во местото Цвентендорф и никогаш не е пуштена во погон, откако на референдумот во 1978 година било одлучено да не се активира. Веќе подолго време Австрија внатре во ЕУ и во светот се залага за напуштање на нуклеарната енергија. (Taнјуг – Белград) Можност за користење на соларни панели во земјоделството СЛОВЕНЦИТЕ ПОДГОТВУВААТ ПИЛОТ ПРОЕКТ

* Компанијата „Др. Немо“ чиј сопственик е Кајетан Бајт, спаѓа во групата на успешни компании во Словенија. Бајт е и сопственик на патентот за искористување на соларна енергија Словенечката компанија „Др. Немо“ во соработка со застапникот на италијанската компанија ЦПЛ Здравко Радоњиќ, ќе реализира во Црна Гора пилот проект за соларни централи, со цел да се измери влијанието на земјоделието, соопштено е за „Побједа“ од тие компании. Компанијата „Др. Немо“ чиј сопственик е Кајетан Бајт, спаѓа во групата на многу успешни компании во Словенија. Бајт е и сопственик на патентот за искористување на соларна енергија.

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

Благодарение на познанството со претставникот Златко Радоњиќ на ЦПЛ за Балканот, тој претстојуваше во Црна Гора, со цел во проектите за соларните централи да настапат заедно на пазарот. Компанијата „Др. Немо“ е основана во 1989 година. Основната дејност на компанијата е насочена на организирање и управување на производството и продажбата на делови, комплет машини и опрема од фирмата „Сименс“. Покрај основната дејност, фирмата работи и во подрачјето на хемијата, медицината, авионскиот сообраќај, метални производи и системи. Фирмата „Др. Немо“ се занимава со производство на електрична енергија во подвижни мини хидроелектрани, како и со соларни електрани каде се користи просторот под соларните панели за еколошки начин на агро производството и разладни системи на панели со и без испирање. Користењето на сонцето за производство на електрична енергија, во основ е еден од најатрактивните еколошки начини за производство на струја. Прекривањето на подрачјата на обработливо земјиште со соларни панели, како што потенцираа, оневозможува искористување на земјиштето за производство на земјоделски производи. Соларните панели на фирмата „Др. Немо“ пропуштаат сончева светлина и можат да се користат како стакленици. УСВОЕН ЗАКОН ЗА ПРАВА НА ПОВЛАСТЕН ПРОИЗВОДИТЕЛ НА ЕЛЕКТРИЧНА ЕНЕРГИЈА Владата на Република Црна Гора усвои Закон за начин на стекнување статус и остварување на право на повластен производител на електрична енергија. Со тој Закон детално се дефинираат правата и обврските на повластените производители на електрична енергија од обновливи извори, како и начинот на кој можат да ги користат правата и предностите. Со одредбите од Законот се дефинираат обврските на енергетскиот субјект да ги изврши неопходните мерења за постројки за високоефикасна когенерација на енергетски субјект кој има статус на повластен производител. (Побједа – Подгорица) - Со оглед дека панелите имаат позитивно влијание на вегетацијата со комбинација на топлина и светлина на сонцето, се добиваат ефикасни агроекономски ефекти од земјиштето под соларните полиња. Со развојот на двата система за ладење на соларните електрани, со и без испирање на панелите, се зголемува ефикасноста на соларните келии без оглед на временските или климатските услови, додаде Радоњиќ. Од Министерството за економија и енергетика на претставниците на „Др. Немо“ и ЦПЛ најавија наскоро донесување на законска регулатива за стимулација на производството на енергија од обновливи извори. Создавањето на законски услови ќе овозможи доаѓање на инвеститори од ЕУ и од регионот и инвестиции во енергетскиот сектор на Црна Гора.

БИЗНИС ИНФО

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

СПЕЦИЈАЛЕН ПРИЛОГ

Работење на Македонската берза на хартии од вредност за Јануари-Јуни во 2011

Работењето на Македонската берза АД Скопје во првото полугодие од 2011 година

Скопје, 04.07.2011 година 1

БЕРЗАНСКИ ПОКАЗАТЕЛИ ПРОМЕТ (денари) ТРГУВАЊE ВО БЕСТ АКЦИИ ОБВРЗНИЦИ БЛОК ТРАНСАКЦИИ

Јануари-Јуни 2009

Јануари-Јуни 2010 1.543.640.626

1.839.073.041

1.278.857.677

1.059.819.412

1.116.419.796

5,34

744.912.317 1.994.770.854

483.821.214 268.544.741

722.653.245 3.511.782.428

49,36 1.207,71

19,14

(од вкупно 32 блок транс. реализирани се 3 блок транс. со ИКБ и ТНБ со вредност од 2,95 милијарди денари)

69.261.947

ВКУПНО

% на промена 2011/2010

2.023.769.994

ЈАВНИ БЕРЗАНСКИ АУКЦИИ

ЈАВНА ПОНУДА НА ХАРТИИ ОД ВРЕДНОСТ

Јануари-Јуни 2011

4.018.540.848

(на аукциите одржани на 16, 17 и 18 март 2011 год. беа реализирани продажби на 12 акции и 4 удели )

(на 11.02.2011 година беше реализирана јавната понуда на хв – обични акции од VI емисија на Комерцијална банка АД Скопје)

1.812.185.367

927.500.000

6.347.617.416

250,27

БИЗНИС ИНФО

СПЕЦИЈАЛЕН ПРИЛОГ

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

Работење на Македонската берза на хартии од вредност за Јануари-Јуни во 2011

БЕРЗАНСКИ ПОКАЗАТЕЛИ ПРОМЕТ (евра) ТРГУВАЊE ВО БЕСТ АКЦИИ ОБВРЗНИЦИ БЛОК ТРАНСАКЦИИ

Јануари-Јуни 2009

Јануари-Јуни 2011

32.906.829,17

25.099.847,58

29.903.626,68

20.794.433,77

17.232.835,97

18.153.167,41

5,34 49,36

12.112.395,40

7.867.011,61

11.750.459,27

32.435.298,44

4.366.581,15

57.102.153,30

ЈАВНИ БЕРЗАНСКИ АУКЦИИ ЈАВНА ПОНУДА НА ХАРТИИ ОД ВРЕДНОСТ ВКУПНО

% на промена 2011/2010

Јануари-Јуни 2010

65.342.127,61

29.466.428,73

19,14

1.207,71

1.126.210,52

15.081.300,81

103.213.291,32

БЕРЗАНСКИ ПОКАЗАТЕЛИ Број на трансакции АКЦИИ

12.386

12.179

10.901

-10,49%

ОБВРЗНИЦИ

2.884

2.006

2.030

1,20%

190,91%

ЈАВНИ БЕРЗАНСКИ АУКЦИИ

ЈАВНА ПОНУДА НА ХАРТИИ ОД ВРЕДНОСТ

15.289

14.196

12.989

-8,50%

БЛОК ТРАНСАКЦИИ

ВКУПНО

% на Јануари-Јуни Јануари-Јуни Јануари-Јуни промена 2011 2009 2010 2011/2010

БИЗНИС ИНФО

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

СПЕЦИЈАЛЕН ПРИЛОГ

Работење на Македонската берза на хартии од вредност за Јануари-Јуни во 2011

БЕРЗАНСКИ ПОКАЗАТЕЛИ Класично тргување

2011

Јавни берзански аукции

Блокови

Вредност МКД

Јавна понуда на хартии од вредност

Вредност МКД

Вкупно

Вредност МКД

Јануари

423.411.005

23,02

21.367.671

0,61

0,00

Февруари

207.392.550

11,28

306.237.349

8,72

0,00

Март

302.646.213

16,46

98.775.864

2,81

100,00

0,00

470.684.024

7,42

Април

471.185.279

25,62

1.600.846.673

45,59

0,00

2.072.031.952

32,64

Мај

257.187.641

13,98

17.957.100

0,51

0,00

275.144.741

4,33

Јуни

177.250.354

9,64

1.466.597.771

41,76

0,00

1.643.848.125

25,90

100,00

3.511.782.428

100,00

6.347.617.417

100,00

Вкупно

1.839.073.042

69.261.947

0,00 927.500.000

100,00

927.500.000

100,00

444.778.676

7,01

1.441.129.899

22,70

МКД

1.800.000.000 1.500.000.000 1.200.000.000 900.000.000 600.000.000 300.000.000 0

Јануари

Февруари

Класично тргување

Март

Блокови

Април

Јавни берзански аукции

Мај

Јуни

Јавна понуда на хартии од вредност

БЕРЗАНСКИ ПОКАЗАТЕЛИ Класично тргување

2011

Јавни берзански аукции

Блокови

Вредност Евра

Јавна понуда на хартии од вредност

Вредност Евра

Вкупно

Вредност Евра

Јануари

6.884.732

23,02

347.442

0,61

Февруари

3.372.237

11,28

4.979.469

8,72

Март

4.921.077

16,46

1.606.112

2,81

Април

7.661.549

25,62

26.030.027

45,59

Мај

4.181.913

13,98

291.985

0,51

0,00

4.473.898

4,33

Јуни

2.882.120

9,64

23.847.118

41,76

0,00

26.729.238

25,90

29.903.627

100,00

57.102.153

100,00

103.213.291

100,00

Вкупно

0,00

1.126.211

15.081.301

7.653.399

7,42

0,00

33.691.576

32,64

100,00

15.081.301

20.000.000 15.000.000 10.000.000 5.000.000 0

Класично тргување

Блокови

Март

Април

Јавни берзански аукции

22,70

23.433.006

0,00

25.000.000

Февруари

7,01

100,00

ЕВРА 30.000.000

Јануари

7.232.174

100,00

0,00 1.126.211

0,00

Мај

Јуни

Јавна понуда на хартии од вредност

БИЗНИС ИНФО

СПЕЦИЈАЛЕН ПРИЛОГ

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

Работење на Македонската берза на хартии од вредност за Јануари-Јуни во 2011

Структура на прометот во периодот 01.01.-30.06.2011 година Промет (ЕВРА) % на учество

Промет (денари)

Пазарен сегмент ОФИЦИЈАЛЕН ПАЗАР РЕДОВЕН ПАЗАР БЛОК ТРАНСАКЦИИ ЈАВНИ БЕРЗАНСКИ АУКЦИИ ЈАВНА ПОНУДА НА ХАРТИИ ОД ВРЕДНОСТ

1.592.126.487 246.946.554 3.511.782.428 69.261.947 927.500.000 6.347.617.416

ВКУПНО

25,09 3,89 55,32 1,09 14,61 100,00

25.877.749 4.013.551 57.044.481 1.126.095 15.074.707 103.213.291

ДВИЖЕЊЕ НА МБИ10 ИНДЕКСОТ

Вредност на 30.06.2011

2.594,10

Вредност на 31.12.2010

2.278,92

Макс. Јануари-Јуни (27.01)

2.827,62

Мин. Јануари -Јуни (03.01)

2.273,58

% на промена од 31.12.2010

13,83%

% на промена од 30.06.2010

6,99%

27.06

20.06

13.06

06.06

30.05

23.05

16.05

09.05

02.05

25.04

18.04

11.04

04.04

28.03

21.03

14.03

07.03

28.02

21.02

14.02

07.02

31.01

24.01

17.01

10.01

3.000,00 2.900,00 2.800,00 2.700,00 2.600,00 2.500,00 2.400,00 2.300,00 2.200,00 2.100,00 2.000,00

03.01

МБИ10

БИЗНИС ИНФО

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

СПЕЦИЈАЛЕН ПРИЛОГ

Работење на Македонската берза на хартии од вредност за Јануари-Јуни во 2011

ДВИЖЕЊЕ НА МБИД ИНДЕКСОТ

13.06

20.06

27.06

20.06

27.06

06.06

13.06

30.05

23.05

16.05

09.05

02.05

25.04

18.04

11.04

04.04

28.03

21.03

14.03

07.03

28.02

21.02

14.02

07.02

31.01

24.01

17.01

10.01

3.400,00 3.200,00 3.000,00 2.800,00 2.600,00 2.400,00 2.200,00 2.000,00

03.01

МБИД

2.612,40

Вредност на 30.06.2011

2.458,58

Вредност на 31.12.2010

3.039,32

Макс. Јануари-Јуни (28.01)

2.459,44

Мин. Јануари -Јуни (03.01) % на промена од 31.12.2010

6,26%

% на промена од 30.06.2010

-4,93%

ДВИЖЕЊЕ НА ОМБ ИНДЕКСОТ

Вредност на 30.06.2011 Вредност на 31.12.2010 Макс. Јануари-Јуни (19.05) Мин. Јануари -Јуни (07.04)

117,33 116,13 117,78 115,65

% на промена од 31.12.2010

1,03%

% на промена од 30.06.2010

9,95%

06.06

30.05

23.05

16.05

09.05

02.05

25.04

18.04

11.04

04.04

28.03

21.03

14.03

07.03

28.02

21.02

14.02

07.02

31.01

24.01

17.01

10.01

03.01

ОМБ 118,00 117,50 117,00 116,50 116,00 115,50 115,00 114,50

БИЗНИС ИНФО

СПЕЦИЈАЛЕН ПРИЛОГ

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

Работење на Македонската берза на хартии од вредност за Јануари-Јуни во 2011

ФАКТИ ЗА КОТИРАНИТЕ КОМПАНИИ СЕКТОР Финансии Комерцијална банка АД Скопје Охридска банка АД Охрид Стопанска банка АД Битола ТТК Банка АД Скопје Здравствена заштита Алкалоид АД Скопје Реплек АД Скопје Индустрија, градежништво, логистика Бетон АД Скопје Гранит АД Скопје ЕМО АД Скопје Макошпед АД Скопје РЖ Економика АД Скопје РЖ Интер-Трансшпед АД Скопје Фершпед АД Скопје РЖ Услуги АД Скопје Енергија

Макпетрол АД Скопје Комунални услуги и испорака на гас Топлификација Нециклични потрошувачки добра и услуги ВВ Тиквеш АД Скопје Жито Вардар АД Скопје Витаминка АД Скопје Жито Лукс АД Скопје ЗК Пелагонија АД Скопје Скопски Пазар АД Скопје Тутунски комбинат АД Прилеп Материјали и суровини Комуна АД Скопје РЖ Институт АД Скопје Макстил АД Скопје ОХИС АД Скопје Циклични потрошувачки добра и услуги Интернешенел Хотелс АД Скопје Македонијатурист АД Скопје Макотекс АД Скопје Тетекс АД Тетово Технометал Вардар АД Скопје Хотели Метропол АД Охрид

ВКУПНО

мкд

Број на Пазарна % во Нето добивка Нето добивка котирани Вкупен промет % во капитализација капит. 31.12.2010 31.12.2009 (во (I-VI) 2011 промет компании од 30.06.2011 (во денари) денари) секторот

1 1

780.197.237 726.894.648 4.295.519 34.702.605 14.304.465 189.915.080 174.960.930 14.954.150 115.668.808 18.027.767 70.898.926 209.579 1.207.900 105.910 104.290 16.694.645 8.419.791 44.732.834 44.732.834 77.214.598 77.214.598

13.860.452 365.705 17.540 298.500 925.297 2.869.442 9.322.868 61.100 38.726.654 3.926.763 128.852 34.461.963 209.076 18.146.123 0 12.551.288 3.900 4.397.441 77.200 1.116.294

61,03

14,85

9,05

3,50 6,04

1,08

3,03

1,42

1.278.461.786 100,00

11.368.078.960 8.660.454.600 658.229.869 952.175.528 1.097.218.964 7.368.289.249 6.302.977.249 1.065.312.000 3.947.897.627 422.309.880 1.873.539.970 74.406.046 157.684.800 21.409.800 40.977.930 959.937.197 397.632.004 2.969.694.350 2.969.694.350 1.732.050.000 1.732.050.000

2.534.820.097 460.035.450 130.078.897 375.050.500 143.365.950 624.684.600 432.715.700 368.889.000 3.299.347.033 129.735.000 43.203.114 2.913.182.704 213.226.215 2.025.252.148 202.141.074 1.271.429.126 4.703.150 253.059.998 64.148.800 229.770.000

32,25

20,91

11,20

8,43 4,91

7,19

9,36

5,75

35.245.429.464 100,00

1.112.960.000 1.074.008.000 24.382.000 82.394.000 -67.824.000 701.112.000 558.485.000 142.627.000 155.718.858 18.629.000 336.924.000 -337.547.142 676.000 -1.634.000 -5.977.000 155.717.000 -11.069.000 -279.250.570

1.519.447.885 1.431.138.000 27.072.000 15.589.000 45.648.885 650.778.000 573.109.000 77.669.000 237.107.544 30.976.000 284.432.000 -234.239.456 938.000 -1.004.000 3.314.000 134.193.000 18.498.000 -244.806.225

37% 33% 11% -81% -7% 3% -46% 52% 66% -16% -31% 39% -39% -14% -12%

-279.250.570 29.812.000 29.812.000

-244.806.225 125.602.247 125.602.247

-12% 321% 321%

-2.002.047.000 67.512.000 1.393.000 47.686.000 -146.050.000 -166.949.000 35.064.000 -1.840.703.000 -354.458.000 30.785.000 5.238.000 1.055.000 -391.536.000 158.305.000 -12.596.000 186.014.000 -19.378.000 1.412.000 432.000 2.421.000

-379.296.699 18.343.000 2.704.000 43.108.000 -64.892.699 -45.780.000 10.946.000 -343.725.000 -135.128.000 -47.700.000 19.669.000 42.674.000 -149.771.000 170.116.000 -960.000 185.221.000 -7.508.000 6.555.000 382.000 -13.574.000

-81% -73% 94% -10% -56% -73% -69% -81% -62% 276% 3945% -62% 7% -92% 0% -61% 364% -12% -

-477.847.712

1.943.820.752

ФАКТИ ЗА КОТИРАНИТЕ КОМПАНИИ СЕКТОР

Број на Пазарна % во котирани Вкупен промет % во Нето добивка капитализација капит. (I-VI) 2011 промет компании од 31.12.2009 30.06.2011 секторот

Финансии Комерцијална банка АД Скопје Охридска банка АД Охрид Стопанска банка АД Битола ТТК Банка АД Скопје Здравствена заштита Алкалоид АД Скопје Реплек АД Скопје Индустрија, градежништво, логистика Бетон АД Скопје Гранит АД Скопје ЕМО АД Скопје Макошпед АД Скопје РЖ Економика АД Скопје РЖ Интер-Трансшпед АД Скопје Фершпед АД Скопје РЖ Услуги АД Скопје Енергија

ВКУПНО

1 1

12.686.134 11.819.425 69.846 564.270 232.593 3.088.050 2.844.893 243.157 1.880.794 293.134 1.152.828 3.408 19.641 1.722 1.696 271.458 136.907 727.363 727.363 1.255.522 1.255.522 225.373 5.946 285 4.854 15.045 46.658 151.591 993 629.702 63.850 2.095 560.357 3.400 295.059 0 204.086 63 71.503 1.255 18.151

61,03

14,85

9,05

3,50 6,04

1,08

3,03

1,42

20.787.997 100,00

184.846.812 140.820.400 10.702.925 15.482.529 17.840.959 119.809.581 102.487.435 17.322.146 64.193.457 6.866.827 30.464.065 1.209.854 2.563.980 348.127 666.308 15.608.735 6.465.561 48.287.713 48.287.713 28.163.415 28.163.415 41.216.587 7.480.251 2.115.104 6.098.382 2.331.154 10.157.473 7.036.028 5.998.195 53.647.919 2.109.512 702.490 47.368.824 3.467.093 32.930.929 3.286.847 20.673.644 76.474 4.114.797 1.043.070 3.736.098

32,25

20,91

11,20

8,43 4,91

7,19

9,36

5,75

573.096.414 100,00

Индекс 2010 / 2009

ЕВРА

Нето добивка 31.12.2010

Индекс 2010 / 2009

18.096.911 17.463.545 396.455 1.339.740 -1.102.829 11.400.195 9.081.057 2.319.138 2.532.014 302.911 5.478.439 -5.488.571 10.992 -26.569 -97.187 2.531.984 -179.984 -4.540.660

24.706.470 23.270.537 440.195 253.480 742.258 10.581.756 9.318.846 1.262.911 3.855.407 503.675 4.624.911 -3.808.772 15.252 -16.325 53.886 2.182.000 300.780 -3.980.589

37% 33% 11% -81% -7% 3% -46% 52% 66% -16% -31% 39% -39% -14% -12%

-4.540.660 484.748 484.748

-3.980.589 2.042.313 2.042.313

-12% 321% 321%

-32.553.610 1.097.756 22.650 775.382 -2.374.797 -2.714.618 570.146 -29.930.130 -5.763.545 500.569 85.171 17.154 -6.366.439 2.574.065 -204.813 3.024.618 -315.089 22.959 7.024 39.366

-6.167.426 298.260 43.967 700.943 -1.055.166 -744.390 177.984 -5.589.024 -2.197.203 -775.610 319.821 693.886 -2.435.301 2.766.114 -15.610 3.011.724 -122.081 106.585 6.211 -220.715

-81% -73% 94% -10% -56% -73% -69% -81% -62% 276% 3945% -62% 7% -92% 0% -61% 364% -12% -

-7.769.881

31.606.841

БИЗНИС ИНФО

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

СПЕЦИЈАЛЕН ПРИЛОГ

Работење на Македонската берза на хартии од вредност за Јануари-Јуни во 2011

ФАКТИ ЗА КОТИРАНИТЕ КОМПАНИИ Нето добивка IQ 2010 денари)

СЕКТОР Финансии

Здравствена заштита

Комерцијална банка АД Скопје Охридска банка АД Охрид Стопанска банка АД Битола ТТК Банка АД Скопје

Индустрија,градежништво, логистика

Бетон АД Скопје Гранит АД Скопје ЕМО АД Скопје Макошпед АД Скопје РЖ Економика АД Скопје РЖ Интер-Трансшпед АД Скопје Фершпед АД Скопје РЖ Услуги АД Скопје

Енергија

Макпетрол АД Скопје

Комунални услуги и испорака на гас Нециклични потрошувачки добра и услуги

Топлификација

ВВ Тиквеш АД Скопје Жито Вардар АД Скопје Витаминка АД Скопје Жито Лукс АД Скопје ЗК Пелагонија АД Скопје Скопски Пазар АД Скопје Тутунски комбинат АД Прилеп

Материјали и суровини

Алкалоид АД Скопје Реплек АД Скопје

Комуна АД Скопје РЖ Институт АД Скопје Макстил АД Скопје ОХИС АД Скопје

Циклични потрошувачки добра и услуги Интернешенел Хотелс АД Скопје Македонијатурист АД Скопје Макотекс АД Скопје Тетекс АД Тетово Технометал Вардар АД Скопје Хотели Метропол АД Охрид ВКУПНО

(во 180.836.000 151.749.000 14.365.000 22.685.000 -7.963.000 185.544.000 171.009.000 14.535.000 19.056.063 5.707.000 22.304.000 -42.297.937 2.649.000 -2.594.000 662.000 31.226.000 1.400.000 -219.530.000 -219.530.000 144.609.144 144.609.144 -190.118.477 7.053.000 -11.173.000 7.978.000 -32.138.477 -58.012.000 3.242.000 -107.068.000 -68.288.000 1.445.000 -4.005.000 -25.276.000 -40.452.000 -2.477.662 -7.984.000 24.194.338 -1.619.000 93.000 62.000 -17.224.000 49.631.068

ФАКТИ ЗА КОТИРАНИТЕ КОМПАНИИ Нето добивка IQ 2010 Евра)

СЕКТОР Финансии Комерцијална банка АД Скопје Охридска банка АД Охрид Стопанска банка АД Битола ТТК Банка АД Скопје

Здравствена заштита

Индустрија,градежништво, логистика

Енергија

Бетон АД Скопје Гранит АД Скопје ЕМО АД Скопје Макошпед АД Скопје РЖ Економика АД Скопје РЖ Интер-Трансшпед АД Скопје Фершпед АД Скопје РЖ Услуги АД Скопје Макпетрол АД Скопје

Комунални услуги и испорака на гас Нециклични потрошувачки добра и услуги

Материјали и суровини

Алкалоид АД Скопје Реплек АД Скопје

Топлификација

ВВ Тиквеш АД Скопје Жито Вардар АД Скопје Витаминка АД Скопје Жито Лукс АД Скопје ЗК Пелагонија АД Скопје Скопски Пазар АД Скопје Тутунски комбинат АД Прилеп Комуна АД Скопје РЖ Институт АД Скопје Макстил АД Скопје ОХИС АД Скопје

(во 2.940.423 2.467.463 233.577 368.862 -129.480 3.016.976 2.780.634 236.341 309.855 92.797 362.667 -687.771 43.073 -42.179 10.764 507.740 22.764 -3.569.593 -3.569.593 2.351.368 2.351.368 -3.091.357 114.683 -181.675 129.724 -522.577 -943.285 52.715 -1.740.943 -1.110.374 23.496 -65.122 -410.992 -657.756 -40.287 -129.821 393.404 -26.325 1.512 1.008 -280.065 807.009

IQ 2011/2010

Нето добивка IQ 2011 (во денари) -180.854.209 156.385.000 9.288.000 -362.404.000 15.876.791 204.995.000 177.571.000 27.424.000 1.689.691 14.345.000 8.155.000 -34.578.309 2.286.000 -2.594.000 4.829.000 431.000 8.816.000 54.350.000 54.350.000 128.371.169 128.371.169 -115.732.569 481.000 -1.446.000 7.178.000 13.452.431 -33.583.000 5.512.000 -107.327.000 -81.477.000 -8.692.000 8.653.000 -32.233.000 -49.205.000 -22.662.000 -6.140.000 2.515.000 -1.326.000 900.000 52.000 -18.663.000 -11.319.919

IQ IQ 2010 2011 Искажале добивка

IQ IQ 2010 2011 Искажале загуба

IQ 2011/2010

Нето добивка IQ 2011 (во Евра) -2.940.719 2.542.846 151.024 -5.892.748 258.159 3.333.252 2.887.333 445.919 27.475 233.252 132.602 -562.249 37.171 -42.179 78.520 7.008 143.350 883.740 883.740 2.087.336 2.087.336 -1.881.830 7.821 -23.512 116.715 218.739 -546.065 89.626 -1.745.154 -1.324.829 -141.333 140.699 -524.114 -800.081 -368.488 -99.837 40.894 -21.561 14.634 846 -303.463 -184.064

IQ IQ 2010 2011 Искажале добивка

IQ IQ 2010 2011 Искажале загуба

СПЕЦИЈАЛЕН ПРИЛОГ

БИЗНИС ИНФО

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

Работење на Македонската берза на хартии од вредност за Јануари-Јуни во 2011

ИСПЛАТЕНА ДИВИДЕНДА ОД КОТИРАНИ КОМПАНИИ Дивиденда по акција Издавач

2010

2009

Вкупна дивиденда (МКД) 2010

2009

Дивиденден принос

P/E

P / BVPS

Реплек АД Скопје

3.075,00

79.744.992

79.704.000

7,48

13,79

0,83

Фершпед АД Скопје

2.240,00

1.680,00

39.981.760

30.429.840

4,23

10,96

0,26

Македонијатурист АД Скопје

206,00

196,00

83.800.000

88.640.412

7,33

6,45

0,64

Комерцијална банка АД Скопје

200,00

170,00

455.813.400

341.503.062

5,26

6,05

1,08

Алкалоид АД Скопје

166,67

151,11

238.563.605

216.291.752

3,78

10,97

0,96

Витаминка АД Прилеп

159,00

158,00

12.300.000

12.218.140

3,28

10,66

0,75

Скопски Пазар АД Скопје

124,00

8.796.188

2,03

39,53

0,65

Топлификација АД Скопје

44,44

33,33

20.000.000

15.000.000

1,15

13,89

1,05

ТТК Банка АД Скопје

42,70

38.801.552

3,53

24,04

1,14

Гранит АД Скопје

10,00

20,00

29.463.400

61.427.540

1,64

6,4

0,57

Тетекс АД Тетово

5,55

2.535.168

1,00

14,06

0,16

1.009.800.065

845.214.746

Вкупно

ИСПЛАТЕНА ДИВИДЕНДА ОД КОТИРАНИ КОМПАНИИ Дивиденда по акција (ЕВРА) Издавач

2009

2010

Дивиденден принос

2009

P/E

P / BVPS

Реплек АД Скопје

50,00

1.296.667

1.296.000

7,48

13,79

0,83

Фершпед АД Скопје

36,42

27,32

650.110

494.794

4,23

10,96

0,26

Македонијатурист АД Скопје

3,35

3,19

1.362.602

1.441.308

7,33

6,45

0,64

Комерцијална банка АД Скопје

3,25

2,76

7.411.600

5.552.895

5,26

6,05

1,08

Алкалоид АД Скопје

2,71

2,46

3.879.083

3.516.939

3,78

10,97

0,96

Витаминка АД Прилеп

2,59

2,57

200.000

198.669

3,28

10,66

0,75

Скопски Пазар АД Скопје

2,02

143.027

2,03

39,53

0,65 1,05

Топлификација АД Скопје

0,72

0,54

325.203

243.902

1,15

13,89

ТТК Банка АД Скопје

0,69

630.920

3,53

24,04

1,14

Гранит АД Скопје

0,16

0,33

479.080

998.822

1,64

6,4

0,57

Тетекс АД Тетово

0,09

41.222

1,00

14,06

0,16

16.419.513

13.743.329

Вкупно

2010

Вкупна дивиденда (ЕВРА)

БИЗНИС ИНФО

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

СПЕЦИЈАЛЕН ПРИЛОГ

Работење на Македонската берза на хартии од вредност за Јануари-Јуни во 2011

ДВИЖЕЊЕ НА ПРОМЕТОТ НА МАКЕДОНСКА БЕРЗА И ОДБРАНИ РЕГИОНАЛНИ БЕРЗИ ЕВРА Скопје

Белград

Љубљана

Софија

145.003.308

2006

506.828.979

249,53

1.191.809.598

105,50

2.188.717.646

78,62

2007

681.605.230

34,48

2.022.469.588

69,70

3.659.691.182

67,21

2.226.901.000 123,48

2008

202.057.196

-70,36

884.993.031

-56,24

2.681.486.643

-26,73

1.285.775.076 -42,26

943.265.397

2009

109.633.468

-45,74

432.772.894

-51,10

1.111.081.829

-58,56

897.818.250 -30,17

2010

94.931.955

-13,41

222.475.941

-48,59

882.989.625

-20,53

2011 (I-VI)

103.087.539

8,59

169.249.834

-23,92

495.251.422

-43,91

1.730.542.020

2010 (I-VI)

29.466.286

2011 (I-VI)

103.087.539

1.225.346.352

2005

Вкупно

579.969.182

Загреб

5.309.857.342

11.535.797.573

95.712.244 250,27

169.249.834

579.210.482

495.251.422

142.194.184 198.618.971

39,68

3.983.310.787 238,51

323.991.645

63,12

-76,32

140.651.915

-56,59

339.440.917

-64,01

63.438.238

-54,90

492.540.400 -45,14

280.904.827

-17,24

89.284.857

40,74

270.542.435 -45,07

120.297.905

-57,17

94.962.791

6,36

270.542.435

1.176.730.604

77,65

72,04

7.276.314.272

264.735.460 15,08

Бања Лука

662.377.065

6.426.196.358

430.371.789 76,83

996.478.000

934.922.048

95.068.439 2,19

120.297.905

33.612.773 26,54

94.962.791

182,52

Извор : Интернет страници на регионалните берзи *Прометот на берзата во Загреб е прилагоден со намалување на т.н. институционален промет (пријавени блокови со обврзници)

РЕЛАТИВНИ СООДНОСИ НА ВКУПНИОТ ПРОМЕТ НА МАКЕДОНСКА БЕРЗА И ОДБРАНИ РЕГИОНАЛНИ БЕРЗИ ЕВРА

2011(I-VI) Вкупен промет

2010

2009

Скопје

103.087.539

Белград

169.249.834

1,64

222.475.941

2,34

432.772.894

Загреб

495.251.422

4,80

882.989.625

9,30

Љубљана

270.542.435

2,62

492.540.400

Бања Лука

94.962.791

0,92

120.297.905

1,17

Софија

94.931.955

109.633.468

Скопје Белград Загреб Љубљана Бања Лука Софија

Вкупен промет

2007 Сооднос 2008

Вкупен промет

2006 Сооднос 2007

Вкупен промет

Сооднос 2006

202.057.196

681.605.230

506.828.979

884.993.031

4,38 2.022.469.588

2,97 1.191.809.598

2,35

1.111.081.829

10,13 2.681.486.643

13,27 3.659.691.182

5,37 2.188.717.646

4,32

5,19

897.818.250

8,19 1.285.775.076

6,36 2.226.901.000

3,27

996.478.000

1,97

89.284.857

0,94

63.438.238

0,58

140.651.915

0,70

0,48

198.618.971

0,39

280.904.827

2,96

339.440.917

3,10

943.265.397

4,67 3.983.310.787

5,84 1.176.730.604

2,32

2011(I-VI)

2007

3,95

323.991.645

2004

Вкупен промет Сооднос 2011 Вкупен промет Сооднос 2007 Вкупен промет Сооднос 2004 103.087.539 681.605.230 135.494.427 169.249.834 1,64 2.022.469.588 2,97 556.635.879 4,11 495.251.422 4,80 3.659.691.182 5,37 832.388.889 6,14 270.542.435 2,62 2.226.901.000 3,27 1.660.690.000 12,26 94.962.791 0,92 323.991.645 0,48 51.541.606 0,38 120.297.905 1,17 3.983.310.787 5,84 337.117.714 2,49

подобрување на соодносот во однос на Македонска берза влошување на соодносот во однос на Македонска берза

2008

Сооднос Сооднос Сооднос Вкупен промет 2010 Вкупен промет 2009 2011

БИЗНИС ИНФО

СПЕЦИЈАЛЕН ПРИЛОГ

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

Работење на Македонската берза на хартии од вредност за Јануари-Јуни во 2011

ДВИЖЕЊЕ НА ИНДЕКСИТЕ НА МАКЕДОНСКА БЕРЗА И ОДБРАНИ РЕГИОНАЛНИ БЕРЗИ Скопје

Белград

Загреб

Љубљана

Бања Лука

Софија

Сараево

Виена

MBI10

BELEX 15

CROBEX

SBITOP

BIRS

SOFIX

SASE

ATX

Вредност

31.12.2006

3.702,54

61,54

1.675,20

58,01

3.209,48

31.12.2007

7.740,79

109,07

2.318,37

38,39

5.239,03

31.12.2008

2.096,16

-72,92

565,18 -75,62

31.12.2009

2.751,88

31,28

663,77

30.12.2010

2.278,92

-17,19

30.06.2011

2.594,10

13,83

Вредност

1.473,33

56,57

2.884,61 110,98

1.224,12 48,28

2.855,59

63,24

2.518,92

70,97

2.564,33 -11,10

1.767,88 44,42

3.685,15 29,05 4.512,98

1.722,25

-67,13

854,26

-66,09

1.027,94 -59,91

358,66 -79,71

1.233,65 -66,52 1.750,83 -61,20

17,44

2.004,06

16,36

999,65

15,03

991,84

-3,51

427,27 19,13

1.053,10 -14,64 2.495,56 42,54

651,78

-1,81

2.110,93

5,33

850,35

-14,94

956,12

-3,60

362,35 -15,19

944,07 -10,35 2.904,47 16,39

747,96

14,76

2.230,85

5,68

-12,71

1.052,23

10,05

413,77 14,19

1.034,70 9,60 2.766,73 -4,74

742,29

Извор : Интернет страници на регионалните берзи

МАКЕДОНСКА БЕРЗА АД СКОПЈЕ Ул. Орце Николов бр. 75 1000 Скопје Тел: +389 2 3122 055 Факс: +389 2 3122 069 mse@mse.org.mk

ЗА МАКЕДОНСКА БЕРЗА → www.mse.com.mk ЗА ИЗВЕСТУВАЊА ОД КОТИРАНИТЕ КОМПАНИИ → www.seinet.com.mk ЗА СЛЕДЕЊЕ НА ТРГУВАЊЕТО ВО ЖИВО → www.bestnet.com.mk ЗА АНАЛИЗИ НА РАБОТЕЊЕТО НА КОТИРАНИТЕ ДРУШТВА БЕСТНЕТ АНАЛИТИКА → www.bestnet.com.mk

Вредност

4.463,47 1,11

БИЗНИС ИНФО

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

МЕЃУНАРОДНИ ТЕНДЕРИ

Информации од Фокалната точка при Стопанска комора на Македонија преземени од системот за тендерски алерт поддржан од Меѓународната организација за Франкофонија

Назив на Проектот

Пројавување интерес за администрација на иновативни бизнис-модели:ЈУГ-ЈУГ преземање

Референца

WB2791-802/11

Финансиска референца

Econsult selec�on no. 1042387

Вид на набавка

Услуги

Финансиер

Светска банка

Земја Afghanistan, Albania, Algeria, Angola, An�gua and Barbuda, Argen�na, Armenia, Azerbaijan, Bahamas, Bahrain, Bangladesh, Barbados, Belarus, Belize, Benin, Bhutan, Bolivia, Bosnia and Herzegovina, Botswana, Brazil, Bulgaria, Burkina Faso, Burundi, Cambodia, Cameroon, Cape Verde, Central African Republic, Chad, Chile, China, Colombia, Comoros, Congo (Brazaville), Congo, Democra�c Republic of the, Cook Islands, Costa Rica, Croa�a, Cyprus, Czech Republic, Djibou�, Dominica, Dominican Republic, East Timor, Ecuador, Egypt, El Salvador, Equatorial Guinea, Eritrea, Estonia, Ethiopia, Fiji, Gabon, Gambia, The, Georgia, Ghana, Grenada, Guatemala, Guinea, GuineaBissau, Guyana, Hai�, Honduras, Hungary, India, Indonesia, Iran Islamic Republic, Ivory Coast, Jamaica, Jordan, Kazakhstan, Kenya, Kiriba�, Korea, North, Korea, South, Kosovo, Kuwait, Kyrgyz Republic, Laos, Latvia, Lebanon, Lesotho, Liberia, Libya, Lithuania, Macedonia, Madagascar, Malawi, Malaysia, Maldives, Marshall Islands, Mauritania, Mauri�us, Mexico, Micronesia, Federated States of, Moldova, Mongolia, Morocco, Mozambique, Myanmar, Namibia, Nepal, Nicaragua, Oman, Pakistan, Palau, Panama, Papua New Guinea, Paraguay, Peru, Philippines, Poland, Qatar, Romania, Russian Federa�on, Rwanda, Saint Ki�s and Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent and the Grenadines, Samoa, Sao Tome and Principe, Saudi Arabia, Senegal, Serbia and Montenegro, Seychelles, Sierra Leone, Slovakia, Slovenia, Solomon Islands, Somalia, South Africa, Sri Lanka, Sudan, Suriname, Swaziland, Syria, Tajikistan, Tanzania, Thailand, Togo, Tonga, Trinidad and Tobago, Tunisia, Turkey, Turkmenistan, Uganda, Ukraine, United Arab Emirates, Uruguay, Uzbekistan, Vanuatu, Venezuela, Vietnam, West Bank and Gaza, Yemen, Republic of , Zambia, Zimbabwe Објавено на

28.6.2011 година

Краен рок за апликација

8 .7. 2011 година

Сектори

Информатичка технологија Економски развој Управување со ресурси Односи со јавност

Опис на Проектот

Консултантски услуги со цел да се споделат комерцијални бизнис-модели кои ја зголемуваат можноста за развој и подобар животен стандард. Проектот треба да почне во ноември 2011, а да заврши во 2012 година.

Контакти

h�ps://wbgeconsult2.worldbank.org/wbgec/index. html

Назив на Проектот

MK-Скопје: Нафтени продукти, гориво, електрична енергија и други енергетски извори

Референца

ECZ66393-земји кандидатки

Финансиска референца

2011/S 121-201261

Вид на набавка

Испораки

Финансиер

Европска комисија

Земја

Македонија

Објавено на

28.6.2011 година

Краен рок за апликација

3.8. 2011 година

Сектори

Енергетика

Опис на Проектот

Набавка на нафта и нафтени деривати

Контакт МЖ Транспорт Трета македонска бригада бб A�n: Иван Симоновски 1000 Скопје Република Македонија Tel. +389 23248723 E-mail: IvanSimonovski07@yahoo.com Fax +389 23248727 Internet address(es) www.mz.com.mk Назив на Проектот

Финансиски советник за оценка на практиките со финансискиот менаџмент на субнационални единици

Референца

WB2803-802/11

Финансиска референца

Econsult selec�on no. 1042779

Вид на набавка

Услуги

Финансиер

Светска банка

29.6.2011 година

Краен рок за апликација

12.7. 2011 година

Сектори

Финансии и банкарство Управување со програми

Опис на Проектот

Консултантски услуги за подобрување на кредитната способност за субнационални единици и нивните инвестициони проекти со цел да добијат кредитен рејтинг.

Контакт h�ps://wbgeconsult2.worldbank.org/wbgec/index.html Назив на Проектот

MK-Скопје: Забавен парк Дополнување

Референца

ECZ64933-земји кандидати

Финансиска референца

2011/S 85-139751; 2011/S 122-202754

Вид на набавка

Испораки

Финансиер

Европска комисија

Земја

Македонија

Објавено на

29.6.2011 година

Краен рок за апликација

14.7. 2011 година

Сектори

Општествени услуги

МЕЃУНАРОДНИ ТЕНДЕРИ

БИЗНИС ИНФО

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

Информации од Фокалната точка при Стопанска комора на Македонија преземени од системот за тендерски алерт поддржан од Меѓународната организација за Франкофонија Опис на Проектот

Набавка на карусел во вредност од 121 260,00 евра без ДДВ

Контакт ЈП „Паркови и зеленило“ Скопје Бул Илинден бб A�n: Велијан Јагев Република Македонија Tel. +389 23070112 E-mail: jp.zelenilo@t-home.mk Fax +389 23070115 Internet address(es) h�p://www.skopje.gov.mk/en/DesktopDefault.aspx Назив на Проектот

Испорака на ИТ-опрема за проектите на УНДП Молдавија

Референца

UNDPZ66434

Финансиска референца

ITB11/00380

Вид на набавка

Испораки

Финансиер

УНДП

Земја

Молдавија

Објавено на

Вид на набавка

Услуги

Финансиер

Европска комисија

Земја

Србија

Објавено на

29.6.2011 година

Краен рок за апликација

Отворен

Сектори

Управување со програми Односи со јавност Општествени служби

Опис на Проектот

Поддршка на ефикасна имплементација на антидискриминаторски политики во Србија од аспект на ЕУ стандардите и најдобрите практики

Контакт European Union, represented by the European Commission, on behalf of and for the account of the beneﬁciary country, Belgrade, SERBIA Назив на Проектот

Проект за испорака на општествени услуги (SSDP) Дополнување

29.6.2011 година

Референца

WB2091-799/11-d

Краен рок за апликација

27.7. 2011 година

Финансиска референца

Loan No. 7690-AL, Project Id: P055383

Сектори

Информатичка технологија

Вид на набавка

услуги

Финансиер

Светска банка

Земја

Албанија

Објавено на

01.7.2011 година

Краен рок за апликација

22.7. 2011 година

Сектори

Информатичка технологија

Опис на Проектот

Hardware and So�ware for the Document Management and Archiving informa�on system

Опис на Проектот 452110 Personal computers (PC), general purpose 452118 Computer monitors 452150 Computers, laptop/notebook 452219 Mini-computer accessories 454132 Terminals, liquid crystal display, high resolu�on (above 1025 by 1025 pixels) 459110 Uninterruptable power supply units Контакт Leonid Mazilu, Procurement Assistant Address: UNDP Moldova, 131, 31 August 1989 Street, MD-2012 Chisinau, Moldova E-Mail: leonid.mazilu@undp.org Назив на Проектот

РС - Белград: ИПА — Регионален водовод Колубара

Референца

EuropeAid/131619/C/WKS/RS

Вид на набавка

Изведбени работи

Финансиер

Европска комисија

Земја

Србија

Објавено на

Контакт Elma Dogani Project Coordina�on Unit Rr:”Durresit”, no.83 Tirana 1000 Albania Telephone: 355 42 2232331 Email: doganie@gmail.com Назив на Проектот

Белград - Транспортна инфраструктура и сообраќаен менаџмент

29.6.2011 година

Референца

EBRDZ66547

Краен рок за апликација

Отворен

Финансиска референца

Project number: 42809

Сектори

Земјоделство Рурален развој Градежништво инженеринг - урбан развој

Вид на набавка

Услуги, изведбени работи

Финансиер

ЕБРД

Опис на Проектот

Испорака на вода за пиење на регионот Колубара, вклучувајќи водоводна мрежа, третман на водата, резервоари и пумпни станици.

Земја

Србија

Објавено на

01.7.2011 година

Краен рок за апликација

Отворен

Сектори

Градежништво, инженеринг, транспорт, урбан развој:0

Контакт European Union, represented by the European Commission, on behalf of and for the account of the beneﬁciary country, Belgrade, SERBIA

Назив на Проектот

РС - Белград: ИПА — Воведување на антидискриминаторски политики во Србија

Референца

EuropeAid/131621/C/SER/RS

Финансиска референца

Опис на Проектот (а) изградба на нови трамвајски шини по мостот Сава и нов сообраќаен менаџмент; (б) поголемо обновување на трамвајски шини во центарот на Белград (в) обновување на повеќе градски улици за поголема безбедност во сообраќајот Контакт h�p://www.ebrd.com/pages/about/what/policies/pip.shtml

СТОПАНСКА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈА Контакт М-р Ацо Спасовски тел. 3244044

факс.3244088 е-маил-aco@mchamber.mk www.mchamber.mk

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

БИЗНИС ИНФО

САЕМИ, СЕМИНАРИ, ФОРУМИ, ПРЕЗЕНТАЦИИ

Интензивни летни курсеви по деловен англиски јазик „ИСКОРИСТЕТЕ ГО ЛЕТОТО – НАУЧЕТЕ АНГЛИСКИ ЈАЗИК!“ Интензивни летни курсеви по деловен англиски јазик Јуни- септември 2011 година Сала 53 на IV кат Стопанска комора на Македонија Стопанска комора на Македонија заедно со Центарот за странски јазици “Sunrise”, во периодот од јуни-септември 2011 година организираат интензивни летни курсеви по деловен англиски јазик. Оваа обука преку интерактивна настава ќе ги развие Вашите вештини за секојдневно деловно работење, како што е професионалната деловна комуникација. Истовремено ќе Ви овозможи да ги освежите и надополните своите претходно стекнати знаења, да го збогатите речникот со термини, да ја подобрите употребата на граматичките правила и да го усовршите користењето на деловните термини. СОДРЖИНА:

Грозданова, дипломиран професор по англиски јазик. Наставата ќе трае вкупно 36 часа/45 минути час, еден месец, во блок-часови, три пати неделно (понеделник, среда и петок), од 1416.30 часот. Максимален број во една група е 8 слушатели. Сите учесници кои ќе го положат завршниот тест ќе се стекнат со сертификат за успешно завршено ниво. Цена на еден степен: 5.900,00 денари +ДДВ. Во цената е вклучен и оригинален учебник од програмата Oxford. За повеќе учесници од иста компанија следува попуст. Контакт : Елизабета Андриевска-Ефтимова Тел: ++ 389 2 3244074 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 be�@mchamber.mk Анита Митревска Тел: (02) 3244057 Факс:(02) 3244088 Call Центар : (02) 15015 anita.mitrevska@mchamber.mk

Oд 28 до 30 септември 2011 година „CULINARIA FINE FOOD“ во „БЕЛЕКСПО – центарот“ во Белград, Република Србија ЗАЕДНИЧКИ ШТАНД НА МАКЕДОНСКИТЕ ПРОИЗВОДИТЕЛИ ПО ПОВЛАСТЕНИ УСЛОВИ * Купувачите на храна и пијалоци Ве бираат

Овој интензивен курс ќе опфати теми од областа на маркетинг и продажба, менаџмент и финансиски менаџмент, човечки ресурси, односи со јавноста, брендирање, бизниспланирање и сл. СТЕПЕНИ: 1. Elementary 2. Pre-Intermediate 3. Intermediate 4. Upper-intermediate Определувањето на степенот ќе се изврши со претходно тестирање на пријавените учесници. Обуката ќе ја спроведе: Менче

Стопанската комора на Македонија организира групно учество на македонските компании на зеднички штанд под повластени услови и единствена можност за средба со светски познатите синџири на маркети, како „ЛИДЛ“, „ТЕСКО“, „МЕТРО“ и други. Специјализираниот саем „Culinaria Fine Food“ ќе се одржи од 28-30 септември 2011 година, во конгресниот Белекспо-центар во Белград, Република Србија. Оваа саемска манифестација не е наменета за широка публика, посетители, веќе за професионалните купувачи кои однапред имаат договорени средби со излагачите. Ова саемска манифестација на добра храна и пијалаци се одржува по втор пат и

ги спојува водечките производители и клучните купувачи од регионот и од Европа, а со цел снабдување големи трговски синџири, меѓународни организации, специјализирани работилници за деликатесна храна,

институции и кетеринг-компании, хотели и ресторани. • Одделни компании ќе се претстават преку национални павилјони (Италија, Грција, Хрватска, Словенија, Турција ...). • Саемскиот концепт овозможува непосредна комуникација и остварување средби меѓу излагачите и домашните и странски купувачи (Lidl, Tesco UK, Globus, Supreme Group, Ax Food, Horeca, НАТО, малопродажни трговски синџири, увозници итн.) врз основ на селекција од страна на купувачите. • Ќе бидат организирани дегустации и натпревари на различни национални кујни. Стопанската комора на Македонија ги поканува сите заинтересирани македонски компании да се пријават за организирано учество на Саемот. Контакт: Влатко Стојановски Тел: 3244 004 факс: 3244 088 vlatko@mchamber.mk Венера Андриевска Тел: 3244037; факс 3244088 venera@mchamber.mk

БИЗНИС ИНФО

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

САЕМИ, СЕМИНАРИ, ФОРУМИ, ПРЕЗЕНТАЦИИ Од 25 – 31 јули 2011 година, Охрид МЕЃУНАРОДНА ЛЕТНА ШКОЛА 2011 „НАПРАВИ РАЗЛИКА – СТАНИ ИНОВАТИВЕН ЕВРОПСКИ ЛИДЕР“ Целта на летната школа e градење на лидерски вештини и компетенции во областа на иновациите и зголемувањето на јавната свест за потребата да се дејствува и да се промовира иновативното размислување (повеќе информации на сајтот: h�p://www.wix.com/macecomm/ieul2011). Со интерактивна групи од 30 студенти, модерирани од македонски и меѓународни експерти, летната школа ветува дека ќе обезбеди одлично учење.

Детали за летната школа : Учесници: студенти од целиот свет Место: Хотел „Славија Спектар“ Охрид Цена: 100 евра, во кои се вклучени сместување, на база полн пансион, предавања, паузи за кафе. * За сите идни учесници кои студираат по ЕКТС, Летната школа обезбедува 2 кредита, кои можат да се искористат на вашиот факултет. Контакт : Ленче Зикова Тел: ++ 389 2 3244054 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: lence@mchamber.mk Елизабета Андриевска-Ефтимова Тел: ++ 389 2 3244074 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: be�@mchamber.mk

Од 8 до 10 септември 2011 година во Пекинг, Кина САЕМ ЗА АВТОДЕЛОВИ CIAPE (China Interna�onal Auto Parts Expo) Од страна на Канцеларијата за економски и трговски односи на Амбасадата на НР Кина, Стопанската

комора на Македонија е информирана е дека од 8 до 10 септември 2011 година во Пекинг, Кина, ќе се одржи 5. Саем CIAPE (China Interna�onal Auto Parts Expo).

На Саемот ќе се презентираат најеминентните производители, купувачи и корисници на автоделови, електроника, автогалантерија од Кина и регионот. Минатата година на Саемот учествуваа 1.356 компании од 122 земји, а истиот беше посетен од околу 50.000 посетители. Доколку има заинтересирани компании да го посетат Саемот CIAPE, организаторот ги покрива трошоците за две ноќевања во хотел, како и трошоците за транспорт од хотелот до местото на одржување на Саемот. Исто така, организаторот зема обврска да договори средби со најмалку 10 кинески компании со македонските компании-посетители на CIAPE. Подетални информации за посета на Саемот може да се добијат во Стопанската комора на Македонија или во Канцеларијата на економски и трговски односи на Амбасадата на НР Кина ( e-mail: eco@t-home.mk, тел.: 02 3069-658 и 02 3069 668). Заинтересираните за посета на Саемот можат да се регистрираат на веб-страницата www.iapechina.com, најдоцна до 10 август 2011 година. Контакт: Војкан Николовски Тел.: 02 3244 068 Факс: 02 3244 088 Call Центар : (02) 15015 vojkan@mchamber.mk

Од 4 до 13 ноември 2011 година во Швајцарија САЕМ ЗА ХРАНА И ПИЈАЛАЦИ „COMPTOIR BROYARD” ВО ПАЈЕРН *Доколку постои интерес за настап

на македонски компании, Управниот комитет на Саемот во Пајерн, ќе ја прифати Р. Македонија како земјапартнер на овогодинешниот саем и на македонските компании ќе им ги понуди специјални повластени услови за настап Во периодот од 4 до 13 ноември 2011 година, Стопанската комора на Македонија, организира учество на македонски компании на 6. Регионална саемска манифестација за храна и пијалаци „COMPTOIR BROYARD” во Пајерн, Швајцарија. Доколку постои интерес за настап на македонски компании, Управниот комитет на Саемот во Пајерн, ќе ја прифати Р. Македонија како земјапартнер на овогодинешниот саем и на македонските компании ќе им ги понуди следните услови: - бесплатен неуреден изложбен простор од 80м2, со можност за негово проширување; - во еден од рестораните, простор од околу 200 м2, кој ќе биде определен за промоција на македонски специјалитети и пијалаци;

- за лицата кои ќе бидат ангажирани во ресторанот (двајца готвачи и 2 келнера, облечени во народна носија), бесплатно сместување и храна; - за лицата кои ќе бидат присутни на штандот во текот на целата саемска манифестација,ќе има голем попуст за хотелското сместување и храна (истите ќе бидат околу 60 франци дневно). „COMPTOIR BROYARD“ е една од најголемите специјализирани регионални саемски манифестации во Пајерн и клучно место каде се среќаваат многубројни производители и трговци од областа на прехраната и пијалаците и тоа: - месо и месни производи, опрема за месна ндустрија и месарници; - млеко и млечни производи; - риба; - какао, бонбони, чоколади, сладолед; - брашно и производи од брашно;

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

БИЗНИС ИНФО

САЕМИ, СЕМИНАРИ, ФОРУМИ, ПРЕЗЕНТАЦИИ

- диетална, макробиотичка храна; - производители на здрава, био и органска храна; - пакување (хартија, фолија, пластика); - конзервирана храна; - природна минерална и изворска вода; - безалкохолни и енергетски пијалаци; - сокови, сирупи и екстрати; - пиво, суровини и опрема за индустријата за пиво; - вина од сите винарски земји и региони; - вински и овошни ликери, овошни и други ракии; - јаки алкохолни пијалаци, опрема и машини за производство; - опрема и машини за винарство. Програмата на „COMPTOIR BROYARD” во Пајерн, Швајцарија, покрај промоција на производителите на храна и пијалаци, нивно дегустирање и продавање, нуди и можност за учество и во други програмски содржини. Целта на оваа заедничка соработка е промоција и изнаоѓање деловни можности за македонските компании кои се занимаваат со производство и продажба на производи и услуги од областа на прехранбената индустрија. Саемската регионална манифестација „COMPTOIR BROYARD”, претежно е наменета за производители на храна, пијалаци (алкохолни и безалкохолни), туристички агенции, хотелскоугостителски објекти, производители на здрава, био и органска храна. Стопанската комора на Македонија ги поканува сите заинтересирани македонски компании својот интерес за учество за излагање на Саемската регионална манифестација „COMPTOIR BROYARD” во Пајерн, Швајцарија, да го пријават најдоцна до 1 август 2011 година. Контакт: Венера Андриевска тел:3244037; факс:3244088 Venera@mchamber.mk Влатко Стојановски Тел: (02) 3244004; Факс:(02) 3244088 Call Центар : (02) 15015 vlatko@mchamber.mk

Советување „МОЖНОСТИ ЗА ЕНЕРГЕТСКО ИСКОРИСТУВАЊЕ НА НАОЃАЛИШТАТА ЗА ЈАГЛЕН ВО НЕГОТИНО -МАРИОВО СО ЈАМСКА ЕКСПЛОАТАЦИЈА“ На 7 јули 2011 година, во Хотел „Парк“ - Неготино Организатор: ЗДРУЖЕНИЕ НА ЕНЕРГЕТИЧАРИТЕ НА МАКЕДОНИЈА Триесетгодишното мирување за изградба на нови руднички и термокапацитети и увозната стратешка ориентираност за електрична енергија, се главните виновници за енергетската состојба во Република Македонија. Без овие енергетски капацитети нема енергетско решение. Енергетска стратегија за Македонија се и јаглените. Проценетите вкупни геолошки резерви на јаглен во басенот Мариово, можноста за нивна реална експлоатација, за изградба на соодветен ТЕ-капацитет од 300 MW во непосредна близина на копот, ги оправдува заложбите на стручната јавност, јагленот од ова наоѓалиште да биде вклучен во проекциите за задоволување на енергетските биланси на Република Македонија. Наоѓалиштето на лигнит „Мариово“ располага со 111 милиони тони геолошки резерви на јаглен од категориите A, B и C1 со просечна калорична вредност од 7,6 MJ/kg. Со најновите достигнувања за подземна експлоатација на „Велење“ во “Мариово“, ќе се обезбеди максимално искористување на слојот и откопување со минимални загуби. За идната експлоатација на лигнитското наоѓалиште „Мариово” треба да се смета на вкупни експлоатациони резерви од 61.260.000 тони, со годишно производство на рудникот, приближно 2 милиона тони. Од посебен интерес е користењето на наоѓалиштето на јаглен во Мариово и ревитализација на тој регион, кој е запуштен после миграцијата на населението во седумдесттите години од минатиот век. Кон крајот на 2008 година е изработен Проект за детални геолошки истражувања и испитувања на наоѓалиштето „Неготино“. Во почетокот на 2010 година е изработен Елаборат за изведени геолошки, хидрогеолошки и геомеханички истражувања и испитувања за јаглен во рамките на јагленовото наоѓалиште „Неготино“. Со последните извршени истражувања и испитувања пресметани се 65.464.372 m3, односно 82.485.108 тони геолошки резерви на јаглен. Во физибилити-студијата се дефинирани

основите на техничко-технолошките решенија за методите и начинот на експлоатација, потоа техничкоекономската оправданоста од можната експлоатација на јаглен во рудникот „Неготино“, и конечно профитот од експлоатацијата и нејзиното значење. За идната експлоатација на лигнитското

наоѓалиште „Неготино” треба да се смета на вкупни експлоатациони резерви од 49.739.240 тони. Во тие резерви, на подземна експлоатација припаѓаат 40.739.240 тони или 81,9%, додека останатите 9.000.000 тони или 18,1% припаѓаат на површинска експлоатација на наоѓалиштето. Независно од тоа, дали ќе биде изградена нова термоцентрала, лоцирана во непосредна близина на постојната, или постојната Термоцентрала од 210 MW, со нејзина неопходна адаптација од постојниот погон на мазут, во погон на јаглен, со век на траење на рудникот од 25 до 30 години, може да се претпостави дека ќе се појави потреба од значајно зголемување на производниот капацитет во однос на подземните услови за експлоатација на ова наоѓалиште на јаглен. Организаторот ЗЕМАК, како и и на сите досегашни советувања, очекува плодна дискусија и одговори на многу прашања, како и голема посетеност, како придонес во развојот на енергетиката во Република Македонија. Дополнителни информации можат да се добијат на следниите е-адреси: zemak@telekabel.net.mk; bozinkocev@mt. net.mk . Обезбеден е автобус до Неготино. Здружение на енергетичарите Македонија - ЗЕМАК Контакт: Зорица Мешкова Тел: ++ 389 2 3244019 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: zorica@mchamber.mk

на

БИЗНИС ИНФО

четврток, 07 јули 2011, Бр. 61

ПОНУДА - ПОБАРУВАЧКА Компанија од Полска бара да откупува цреши од Република Македонија. Валидност: 06.12.2011 година Турска компанија бара соработка со македонски производители на мебел и градежни компании. Валидност до: 22.11.2011 година Македонска компанија нуди плац на продажба со површина од околу 17000м2 на атрактивна локација во индустриската зона на 2-3 километри од центарот на Скопје, со намена за комерцијални објекти покрај автопат. Валидност до: 22.12.2011 година Компанија од Турција бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на чевли, кожни додатоци, чанти, паричници, ремени и др. Валидност до: 23.10.2011 година Компанија од Турција бара соработка со фирми во Република Македонија во областа на електриката, електрониката, инсталации, одржување, автоматизација, мерни инструменти за заедничко инвестирање или извоз-увоз. Валидност до: 23.10.2011 година Хрватски трговски синџир бара соработка со производители на зеленчук во Република Македонија за пласман во Хрватска. Валидност до: 23.12.2011 година Компанија од Пакистан бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на ориз, свеж зеленчук и овошје. Валидност до: 24.10.2011 година Компанија од Хрватска заинтересирана е да увезува зеленук од Република Македонија за пласман во Хрватска. Валидност до: 27.12.2011 година Реномирана компанија од Македонија продава комплет фабрика со автоматска линија за производство на чист природен течен јаглен диоксид, квалитет наменет за производство на кока кола и пепси кола со капацитет цирка 1000 кг/на час готов производ, со машина за полнење на течен јаглен диоксид во боци од 2,5-50 литри, со две цистерни за превоз на течниот гас до купувачите, со два извора (бунари) на вода и со сопствена концесија за земјиштето, цена по договор. Контакт: Љупчо Капетаноски, моб. 070208105, Здравко Консулоски, моб. 070371800, Иван Стрезоски, моб. 070306294. Валидност до: 27.10.2011 година Компанија од Украина бара соработка со компании и бизнисмени од Република Македонија за реализација на Проект за комплетна преработка на тврд отпад, комплетна изведба во однос на изработка,

проектирање, производство на опремата, изведување на градежно-монтажни работи, обучување на персоналот. Изградбата на една ваква фабрика трае 1 година, а инвестицијата е повратна за 2 години. Валидност до: 28.12.2011 година

Француски бизнисмен е заинтересиран за инвестирање во Република Македонија да купи или да изгради луксузни хотели со казино на Охридското Езеро или во некој од зимските туристички центри. Валидност до: 11.12.2011 година

Компанија од Германија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на термостати за радијатори со чија помош се штедат милиони тони нафта или кубни метри природен гас и придонесуваат кон намалување на емисиите на СО2.. Валидност до: 28.11.2011 година

Британска компанија со седиште во Загреб заинтересирана е да инвестира во Охрид и во новиот зимски туристички центар Кожув. Валидност до: 12.12.2011 година

Компанија од Црна Гора заинтересирана е за соработка со фирми во Република Македонија производители на мермер и травентин, посебно мермер сивец, во блокови и за производители на камена и мермерна галантерија (мијалници, пепелници, вазни и сл.), за кои можат да обезбедат пласман на црногорскиот и на египетскиот пазар. Валидност до: 28.12.2011 година Компанија од Германија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на мерни апарати за електроника за термографска градба и термографија. Валидност до: 28.09.2011 година Компанија од Швајцарија заинтересирана е за инвестирање во Скопје, купување недвижен имот, како и изградба на станбени згради и трговски објекти. Валидност до: 28.12.2011 година Компанија од Италија заинтересирана е да соработува со македонски производители на дрво за обработка кое ќе биде наменето за финален производ во даски за изработка на предмети во домаќинството. Валидност до: 28.12.2011 година Компанија од Чешка бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на топлинска техника за бања и дизајн радијатори, печки на цврсти горива. Валидност до: 9.9.2011 година

Хрватска компанија бара соработка со печатници кои се занимаваат со печатење на весници, книги и друг вид на печатење во Република Македонија за пласман на репроматеријали. Валидност до: 15.9.2011 година Хрватска компанија има интерес да соработува со македонски компании кои сакаат да купат мастер франшиза за продажба на бела техника. Валидност до: 18.9.2011 година Компанија од Израел заинтересирана е да пласира контејнери во Република Македонија. Валидност до: 18.9.2011 година Грчка компанија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на електрични апарати за домаќинство. Валидност до: 18.9.2011 година Грчка компанија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на пластична амбалажа за течности. Валидност до: 18.9.2011 година Компанија од Црна Гора бара соработка со живинарски фарми за пласман на конзумни јајца. Валидност до: 18.9.2011 година Компанија од Црна Гора заинтресирана е за соработка со македонски компании кои прозведуваат амбалажа за јајца. Валидност до: 19.9.2011 година

Компанија од Црна Гора заинтересирана е да пласира во Република Македонија сточно брашно од 50 до 100 тона и брашно од 300 до 400 тона месечно. Валидност до: 11.9.2011 година

Белгиска компанија бара застапник во Република Македонија на бетон во боја кој се употребува за подни облоги за внатрешни површини. Ваквиот бетон врши замена на подни плочки, многу е декоративен, целосно е водотпорен и не фаќа прашина. Валидност до: 19.9.2011 година

Турска компанија бара соработка со текстилни фабрики во Република Македонија за пласман на користени машини за производство на текстил. Валидност до: 11.9.2011 година

Ова е само дел од богатата Понуда и побарувачка на Стопанската комора на Македонија што може да се превземе од нејзиниот веб портал www.mchamber.mk

Реномирана македонска компанија производител на мебел бара дистрибутер за продажба на мебел во други земји. Валидност до: 11.12.2011 година

Контакт: Мирјана Коцева Е-адреса: Mirjana@mchamber.mk Тел:3244-035; Факс: 3244-088

Главен и одговорен уредник, Саво Пејчиновски

тел: : (02) 3244036 факс: (02) 3244088 savo@mchamber.mk