Бизнис ИНФО број 69 од 13.10.2011 година

СТОПАНСКА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈА

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

Број 69 од 13.10.2011

БИЗНИС ИНФО

контакт call центар (02) 15015

1

www.mchamber.mk

Д-р Ѓорѓе Иванов со членки на Стопанската комора на Македонија на Македонско-романскиот бизнис-форум во Букурешт

ПОТТИК ЗА НОВИ ИНВЕСТИЦИИ И ЗАЕДНИЧКИ РЕГИОНАЛНИ ПРОЕКТИ Мајк Зафировски во Комората со „рецепт“ за одговор на глобалните економски движења и предизвиците на меѓународно ниво

Без комасација македонското земјоделство нема поголеми шанси на странските пазари

КОНКУРЕНТНОСТА ЗАРОБЕНА ВО МЕЃИ

ДОВЕРБА И БЛИСКА СОРАБОТКА МЕЃУ БИЗНИС-ЗАЕДНИЦАТА, НАУКАТА И ВЛАДАТА

БИЗНИС ИНФО

2

ПОДВЛЕЧЕНО ТУРСКИОТ ЕКОНОМСКИ МОДЕЛ ВО МАКЕДОНИЈА! Сакаме да ги убедиме сите носители на македонската економска политика дека тоа што го прави Турција е можно и дека само таков пораст може да го подигне нивото на животниот стандард.

се меѓу најдобрите во рамките на целата Веропулос групација. Тоа е така, бидејќи компанијата одлично ги обединува повеќегодишните искуства на Веропулос групацијата во регионот и придонесот на локалните професионалци, кои својата кариера ја градат со труд и посветеност. Компанијата бележи континуиран раст, има зацртано долгорочна развојна политика, а веќе наскоро, во декември оваа година ќе се отвори и нов Веро супермаркет во Скопје. Следната година нашиот инвестициски план вклучува отворање на уште еден супермаркет. (Костантинос Теодосијадис, генералниот директор на „Веропулос Скопје“)

Нашата стратешка цел за оваа година е да наметнеме дискусија за промена на досегашниот модел на економски развој, кој ќе се базира на зголемување на извозот и инвестициите во инфраструктурата. (Бранко Азески, претседател на Стопанската комора на Македонија)

„ВЕРО“ НЕ ЗАМИНУВА ОД МАКЕДОНСКИОТ ПАЗАР „ Веро“ не заминува од македонскиот пазар, бидејќи работи профитабилно. Компанијата забележа раст на бизнисот од 25% во однос на минатата година и има понатамошни планови за локални инвестиции. Резултатите кои ги остварува „Веропулос Скопје“

локалната самоуправа и невладините организации.Најчесто бизнисмените бараат помош за градежните дозволи и бараат да се доправи одредена инфраструктура. Мојот економски совет, всушност е локалниот бизниссектор и професорите од Економскиот факултет. (Марјан Ристески, градоначалник на Прилеп)

ЗАЕДНО СО БИЗНИСЗАЕДНИЦАТА ГО КРЕИРАМЕ ЛОКАЛНИОТ РАЗВОЈ Со фирмите и целокупниот бизнис-сектор во Прилеп, имаме одлична комуникација. Покрај директни средби со компаниите, во тек сме и со активностите на стопанските комори. Како општина сме од Управниот одбор на регионалната комора и голем дел од одлуките и политиките на функционирање заедно ги донесуваме. Слушаме многу совети, даваме сугестии, правиме презентации. Со еден збор, во практика ја спроведуваме дефиницијата за локален економски развој, односно поставуваме симбиоза меѓу јавниот сектор, бизнис-заедницата,

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

флуктуирачки девизен курс на денарот. Тоа би требало да значи менување на монетарната стратегија на НБРМ во насока на таргетирање на стапката на инфлација (на пр. нејзин пораст до три отсто годишно). Девизниот курс на денарот би се формирал целосно слободно во зависност од движењата на девизниот пазар. Ако побарувачката на девизи биде поголема од нивната понуда, денарот ќе девалвира и ќе ја зголеми конкурентноста на домашните стоки и услуги на странските пазари (извозот ќе се зголемува). Меѓутоа, ако понудата биде поголема од побарувачката на девизи (сегашна состојба), може да дојде до апресирање на денарот, што дополнително ќе го ограничи извозот, а ќе го поттикне увозот, со последица во растечки трговски дефицит. Поради тоа, препорачливо е пред да се пристапи кон воспоставување флуктуирачки девизен курс, внимателно да се проучат состојбите на пазарот за да не се случат контрапродуктивни последици.

ВО СЛЕДНИОТ ПЕРИОД СМЕНА НА ФИКСНИОТ СО ФЛУКТУИРАЧКИ ДЕВИЗЕН КУРС Девизниот курс на националната валута е битен фактор што го определува обемот на трговскиот дефицит. Одржувањето „врзан“ (речиси фиксен) девизен курс на денарот помогна да се постигне макроекономска стабилност во земјава. Од друга страна, не се остваруваа другите значајни макроекономски цели, а пред сé растеж на БДП во посакуваните, но и во потребните големини. Во следниот период, веројатно, ќе треба да се менува сегашниот, речиси фиксен, со

Според тоа, воведување флуктуирачки девизен курс на денарот не значи задолжително намалување на трговскиот дефицит. За тоа е потребно реструктурирање на економијата, нејзино диверзификување, зголемување на домашната понуда, зголемување на квалитетот на домашните стоки и услуги, нивната конкурентност и сл. (Д-р Томе Неновски, универзитетски професор)

ЗЛАТЕН ПАРТНЕР

ПРЕМИУМ Покровители

Златен партнер за 2011 година

Покровители

на

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

БИЗНИС ИНФО

3

ПОСЕТИ

Д-р Ѓорѓе Иванов со членки на Стопанската комора на Македонија на Македонско-романскиот бизнис-форум во Букурешт

ПОТТИК ЗА НОВИ ИНВЕСТИЦИИ И ЗАЕДНИЧКИ РЕГИОНАЛНИ ПРОЕКТИ - За нас Романија е важен партнер и од клучно значење за двете држави е интензивирање на меѓусебната економска соработка, особено трговската размена. Ова им го порача д-р Ѓорѓе Иванов, претседател на Република Македонија, на романските бизнисмени

Скопје. Со деловните луѓе од Романија за подобрување на размената меѓу двете земји разговараа претставници на следните македонски компаниичленки на Стопанската комора на Mакедонија: „Фершпед“, „Витаминка“, „Сковин“, „Ролоспас“, „Димко Митрев“, „Дасто инженеринг“ и „Рафајловски

на Македонско-романскиот бизнисфорум, што се одржа во Комората за индустрија и трговија во Букурешт (7.10.2011 година). На Форумот, покрај македонски и романски компании, учествуваат и компании од Италија. Инаку, при средбата на д-р Ѓорѓи Иванов и неговиот домаќин Трајан Басеску, претседател на Романија, беа потпишани билатерални договори од областа на научната, економската и техничката соработка и од областа на туризмот. Договорите од македонска страна ги потпиша министерот без ресор задолжен за привлекување странски инвестиции, Веле Самак. Потпишувањето на двата договора, според двајцата претседатели, ќе придонесе за интензивирање на билатералните односи и на економската соработка. Досега Македонија и Романија имаат потпишано повеќе од 30 билатерални договори. На Македонско-романскиот бизнис-форум присуствуваше и бизнис- делегација од Стопанската комора на Македонија, предводена од д-р Горан Рафајловски, претседател на Регионалната комора со седиште во

консалтинг“. Д-р Ѓорѓи Иванов во оваа прилика ги повика романските бизнисмени да ја посетат Македонија и да ги искористат нејзините предности при реализацијата на нивните бизниспланови не само на македонскиот пазар, туку и за целиот регион. Тој ги информираше романските деловни луѓе дека Македонија има макроекономска стабилност со ниска инфлација која во просек изнесува 2 процента, избалансирани јавни финансии со низок буџетски дефицит, стабилен девизен курс и низок јавен долг кој изнесува под 26 проценти од бруто домашниот производ.

- Имаме одговорни компании со конкурентни прозводи кои можат да се најдат на вашиот пазар, бидејќи тие се барани како во светски рамки така и од романските потрошувачи. Затоа, очекувам со ваш ангажман трговскиот дисбаланс да се намалува во иднина, - истакнал д-р Ѓорѓе Иванов. Д-р Горан Рафајловски, говорејќи за билатералната трговска размена, спомена дека има добра и лоша вест: добрата е дека споредбено во првите 7 месеци од оваа година со седумте месеци од минатата, статистиката бележи одреден раст на македонскиот извоз (26 милиони САД $) и мал пад на увозот од Романија (60 милиони САД $). Во овие кризни времиња тоа е успех. Лошата вест е дека Република Македонија и понатаму бележи трговски дефицит во однос на Романија. Во 2010 година Република Македонија оствари билатерална трговија во вредност од 180 милиони САД $ и трговски дефицит од 71 милион САД $.

-Но се` уште останува простор да ја подобриме трговската размена и во разни сектори, во коишто таа зависи од изградената конкурентска предност. Во услови на светска финансиска криза, балканските земји треба уште повеќе да соработуваат, со што ќе постигнат поголема конкурентност за настап на трети пазари. Двете земји активно се спротивставуваат на глобалната криза. Но и покрај трговската размена, потребно е да се работи и на унапредувањето на економската соработка, а тоа значи дека треба да ги искористиме геостратешките капацитети на двете земји. Освен трговијата, да поттикнеме и нови инвестиции и заеднички регионални проекти; да ја развиваме соработката во градежништвото, транспортот и туризмот, а воедно, Република Романија да биде наш партнер и поддржувач за нашето членство во ЕУ, – нагласи д-р Горан Рафајловски. При оваа посета, македонските компании имаа можност да се сретнат и со стопанственици на регионот Прахово во Стопанската комора на Плоешти, чиј претседател Гугулеску е и

БИЗНИС ИНФО

4

ПОСЕТИ почесен конзул на Р. Македонија во Р. Романија. Претседателот на Регионалната комора со седиште во Скопје, д-р Рафајловски на Форумот ги апострофира трите приоритети кои треба да се реализираат во наредниот периодот кои ќе ја поттикнат билатералната

економска и трговска соработка: да се иницира формирање на македонско-романски деловен совет во кои ќе членуваат компании од двете земји кои веќе имаа воспоставено бизнис-релации или се заинтересирани за соработка со локални компании; на почетокот на наредната

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

година во Букурешт, планирано е да се одржи презентација на инвестиционите потенцијали на Македонија наменета за романските компании заинтересирани за настап и инвестирање на македонскиот пазар; да се упати барање од националниот романски авиопревозник за воспоставување редовна авионска линија на релацијата Скопје - Букурешт, со што значително би се скратиле трошоците и времетраењето на патување, со што значително би се унапредиле деловните и туристичките посети на двете страни. Инаку, минатата година, во рамките на официјалната посета на претседателот Трајан Басеску на Република Македонија, се воспостави институционална соработка меѓу регионалните комори на Прахово и Охрид, Телеорман и Битола, Илфов и Прилеп, Иаломита и Штип и Асоцијацијата на италијанските компании во Романија и Регионална комора со седиште во Скопје. Овие врски се локомотиви на соработката, а воедно и придонес на приватниот сектор во вкупниот развој на билатералните економски односи. Влатко Стојановски

ДОСИЕ

Надворешно-трговска размена меѓу Република Македонија и Романија

Стопанската размена меѓу Република Македонија и Република Романија се одвива согласно Договорот за стабилизација и асоцијација, со влегувањето на Романија во ЕУ во 2007 година, а пред тоа, согласно Договорот за слободна трговија. Трговска размена во периодот 01-7.2011 / 01-7.2010 година Вкупна размена

Во мил. САД $

Извоз

Увоз

2011

2010

2011

2010

2011

2010

87,195

102,207

26,872

25,043

60,323

77,164

И покрај благото зголемување на извозот и благо намалување на увозот, вкупната трговска размена на Република Македонија со Романија во првите седум месеци од 2011 година достигна вредност од 87,2 милиони САД $, што претставува пад од 14,7 отсто во однос на претходната година. Извозот е зголемен за 8 отсто, што се должи на растот на извозот над милион на: полиетилентерфталат, пекарски производи, зелка и сличен зеленчук, свеж или разладен, феросилициум, феросиликоманган, плоснати валани производи од железо или нелегиран челик, премачкани, лакирани или обложени со пластична маса, со ширина 600 мм и поголема (7 мил. САД $), други заварени цевки што не се со кружен попречен пресек, други делови и прибор за моторни возила од групите 722, 781, 782, 783, женски блузи, кошули, кошули-блузи, плетени или хеклани, други производи од крзно.

БИЗНИС ИНФО

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

5

ДОСИЕ

Трговска размена во 2010 година Вкупната трговска размена на Република Македонија со Република Романија во 2010 година достигна вредност од 180,5 милиони САД $. При тоа, остварен е извоз во вредност од 54,3 милиони САД $, додека увозното салдо изнесува 126,2 милиони САД $. Во САД долари Земја

Извоз

Романија

Увоз

Вкупно

Количина во кг

Сума во САД $

Количина во кг

Сума во САД $

Количина во кг

Сума во САД $

60.521.744,00

54.311.979,00

167.285.091,00

126.197.417,00

227.806.835,00

180.509.396,00

Трговска размена со Романија во 2009 година Вкупната трговска размена на Република Македонија со Република Романија во 2009 година достигна вредност од 127,8 милиони САД $. При тоа, остварен е извоз во вредност од 19,9 милиони САД $, додека увозното салдо изнесува 107,8 милиони САД $. Трговска размена со Романија во 2009 година Извоз

Увоз

Вкупно

Биланс

Количина во кг

Сума во САД $

Количина во кг

Сума во САД $

Сума во САД $

Сума во САД $

29.478.400

19.996.428

178.575.626

107.816.250

127.812.678

-87.819.822

Во поглед на застапеноста на производите во размената, во 2009 година, во структурата на извозот најмногу се застапени: производи од железо и челик, прехранбени производи, феросилициум и ферисикоманган, готови текстилни производи и останато. Во увозното салдо во 2009 година најголемо учество имаат: електрични апарати и електронски уреди, производи од железо и челик, нафтени масла и деривати, производи од секторите хемија, дрво, хартија со помала вредност. Стоковна размена (2000/2010 година)

Во милиони САД долари

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

Извоз

1.0

0.96

0.94

1.3

1.8

1.8

13.3

18,6

33,5

19,996

54,311

Увоз

14.1

13.1

9.7

14.3

113

113

91.8

96,5

117,5

107,816

126,197

Вкупно

15.1

14

10.64

15.6

114.8

114.8

105.1

115,1

151

127,813

180,508

Суф./ деф.

-13.1

-12.16

- 8.76

- 13

-111.2

-111.2

-78.5

-77,9

-84

-87,820

-71,886

Стопанската соработка меѓу Република Македонија и Романија не го следи нивото на политичкита соработка и покрај потенцијалите, од двете страни. Незадоволителната трговска размена, за двете страни, се должи пред се` во разликите на големините на пазарите, сличноста на економијата, недоволната информираност и предрасудите, како и лошите искуства со романските фирми во почетокот на деведесеттите, што се и години на транзиција. Заеднички е констатирано дека е потребно да се делува регионално, како дел од стратегијата кон пристапување кон ЕУ. Споредувајќи го периодот од 2000 до 2008 година, во надворешно-трговската размена меѓу Македонија и Романија, се забележува константен трговски дефицит на македонска страна, кој благо варира од година во година. Во анализираниот период, најголем дефицит е остварен во 2004/2005 година, кој изнесува 111,2 милиони САД $. Заклучно со 2009 година, во Романија се основани 63 компании со македонски капитал во врденост од 470 000 САД $. Во Македонија 32 романски компании основале своите бизниси, со инвестиции во вредност од 570 000 САД $. Инвестирано е во консалтинг-услуги, софтверски решенија, рециклажа на неметални и пластични отпадоци, транспортно посредување, телекомуникации и во трговијата. Влатко Стојановски

6

ДОСИЕ

БИЗНИС ИНФО

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

БРОЈКИ И ФАКТИ

РОМАНИЈА Општи показатели Локација: Југоисточна Европа, граничи со Црното Море, меѓу Бугарија и Украина Површина: Вкупно: 237.500 км2 - Земјена површина: 230.340 км2 - Водена површина: 7.160 км2 Граници: Вкупно: 2.508 км Земји со кои граничи: Бугарија, Унгарија, Србија, Молдавија, Украина Главен град: Букурешт Население: 22,215,421 (2009) Религија: Православни христијани 89,5%, протестанти 7,5% Јазици: Романски, унгарски Бруто домашен производ (БДП) БДП: 271,2 милијарди $ (2008) Стапка на пораст на БДП: 7,6% (2008) БДП по глава на жител: 12.200 $ (2008) БДП по сектори: - земјоделство: 8,1% - индустрија: 23,2% - услуги: 47,1% (2008) Стапка на инфлација: 7,8% (2008) Стапка на невработеност: 3,6% (2008) Индустрии: Електрични машини и опрема, текстил и обувки, автоиндустрија, рударство, дрвна индустрија, металургија.

Стапка на пораст на индустриско производство: 8% (2008) Извоз: 59,75 милијарди САД $ (2008) Извозни партнери: Италија 17,2%, Германија 16,9; Франција 7,7%; Турција 7%, Унгарија 5,6%, Велика Британија 4%. Извозни производи: машини и опрема, текстил и обувки, метални производи, хемиски производи. Увоз: 92,09 милијарди САД $ (2008) Увозни партнери: Русија 13,8%; Германија 10,3; Кина 7,8%; Италија 5,9%; САД 4.8%; Франција 4,6% (2007) Увозни производи: машини и опрема, горива и минерали, хемикалии, текстил, прехранбени производи.

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

БИЗНИС ИНФО

7

ТРИБИНА

Мајк Зафировски во Комората со „рецепт“ за одговор на глобалните економски движења и предизвиците на меѓународно ниво

ДОВЕРБА И БЛИСКА СОРАБОТКА МЕЃУ БИЗНИС-ЗАЕДНИЦАТА, НАУКАТА И ВЛАДАТА - Она што се случува во економската сфера во Европа особено не загрижува. Неоправдани се очекувањата дека Македонија нема да биде зафатена од кризата што се заканува со растурањето на еврозоната барем во делот на земјите кои се најекспонирани. Имајќи ја предвид изложеноста на Грција, една од земјите која

веќе е во исклучително тешка економска криза, и нејзината присутност во нашата економија, не можеме да очекуваме дека Македонија ќе остане изолирана од тој удар, изјави претседателот на Собранието на Стопанската комора на Македонија, Антони Пешев пред работната средба со бизнисменот Мајк Зафировски (10.10.2011 година). Со македонскиот бизнисмен од светско ниво разговараа членовите на Управниот одбор на Стопанската комора на Македонија и на Советот на странските инвеститори.

Македонскиот извоз, напомена Пешев, треба да се пренасочи од Грција кон други земји.

- Извоз пред се, е нашиот став. Случајот со Грција покажа дека земја која не внимава на градење на своите производни капацитети, не може да очекува долгорочен бенефит. Растот на националниот производ мора да биде базиран на развојот на реалниот сектор, пред се на производството намането за пазари, не само европскиот кој за нас беше доминантен, туку и подалечни, рече Пешев. Тој оцени дека Македонија моментно не е во зоната држави кои се изложени на падови на валутата зашто буџетот е добро избалансиран. Повеќе загрижува што доцна влегуваме во сферата на инвестици во реалниот сектор.

- Се надевам дека брзо ќе се пренасочиме. Координирана акција на реалниот сектор со владините институции би била нужна за да бидеме пред реалните случувања што може да не затекнат, порача Пешев. Според него, Македонија мора да стане конкурентна. Тоа што се наоѓаме во еврозоната и што нашата валута е блиску до еврото може да има некаков позитивен ефект во намалување на цената на производството со оглед дека во делот на трошоците сме врзани за еврото.

- Владата да се фокусира на поттикнување на економскиот развој, на борбата против корупцијата, на намалување на невработеноста и на ЕУ и НАТО интеграциите, сугерира бизнисменот Зафировски. Можности за развој постојат, но тие, додаде, се истовремено и предизвик.

- Македонија треба да се фокусира на активности за економски развој. Потребни се истрајност, доверба и блиска соработка меѓу бизнис заедницата, науката и Владата. Кризата е зад нас, а бизнис средината е многу подобра од претходните години, истакна Зафировски. Главната причина за неговото доаѓање во Македонија, како што истакна, е унапредување на платформата „Македонија

2025“.

- Поттикнувањето на економскиот развој што е во фокусот на „Македонија 2025“, претставува комбинација на привлекување странски инвестиции и поддржување на локалните компании. Тоа се воедно и нашите цели, потенцира Зафировски.

ТРИБИНА Без комасација македонското земјоделство нема поголеми шанси на странските пазари КОНКУРЕНТНОСТА ЗАРОБЕНА ВО МЕЃИ Обработка на мали обработливи површини од најмногу 1,6 хектари во просек и нивната поделеност на 6 до 7 засебни парцели е главна структурна слабост на македонскиот земјоделски сектор и причина за неисплатливост на примена на агротехнички мерки, ограничена продукција и недоволен приход. Оттука, подобрувањето на земјишната структура во насока на нејзино окрупнување е меѓу приоритетите на аграрна политика на земјата, изјави денеска на прес-конференција во Стопанската комора на Македонија Перица Иваноски, државен советник во Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство (10.10.2011 година). Темата на прес-конференцијата беше „Окрупнување на земјоделскиот посед преку комасација на земјиштето“. Паралелно, предвидени се низа други активни мерки. Перица Ивановски најави дека до крајот на годинава ќе се донесе Национална стратегија за консолидација на земјоделското земјиште со оперативен план

од 2011 до 2020 година, ќе бидат изготвени измени на Законот за земјоделско земјиште со цел правно регулирање на размената на земјиштето, а ќе бидат завршени и постапките за окрупнување на земјиштето што се почнати во одредени региони. Преку стратегијата постепено ќе се воведуваат инструментите за окрупнување на земјиштето кои долго време се пракса во ЕУ. Принципот е доброволна размена на површините меѓу земјоделците, менување на големината на парцелите и вклучување инфраструктурни објекти што се од интерес за локалното население. Стојмирка Тасевска од Стопанската комора на Македонија посочи дека субвенциите и системската поддршка што ја обезбедува Владата ќе има поголем ефект ако се

надмине проблемот со ситните земјоделски парцели и ќе се зголеми продуктивноста и конкурентноста. Земјоделците кои ќе се вклучат во овој процес, ќе добијат поддршка од државата со 100% покривање на административните трошоци средства обезбедени од Програмата за рурален развој, потенцираше државниот советник од Mинистерството за земјоделство.

БИЗНИС ИНФО

8

СРЕДБИ

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

Менаџментот на Солунското пристаниште на средба во Стопанската и комора на Македонија НЕОПХОДНА ЗГОЛЕМЕНА ЕФИКАСНОСТ ВО ПРОТОКОТ НА СТОКИ И РАЦИОНАЛИЗАЦИЈА НА ТРОШОЦИТЕ По повод учеството на Првиот меѓународен саем за транспорт и логистика на Скопскиот саем (од 5 до 8 октомври 2011 година), претставници на менаџментот на Солунското пристаниште, на нивно барање, се сретнаа со Бранко Азески, претседател Стопанската комора на Македонија. Констатинос Папајоану, потпретседател на Бордот, Емануил Михалидис, генерален директор, Милитиадис Арванитидис, раководител на маркетинг и продажба и одговорен за соработка со македонските компании и Џорџ Вангелис, консултант на претседателот на Бордот и на генералниот директор, на средбата во Стопанската комора на Македонија (6.10.2011 година) изразија подготвеност за натамошно унапредување на услугите на Пристаништето со цел зголемување на ефикасноста на протокот на стоки и рационализирање на трошоците.

-Взаемноста на интересите Конференцијата на тема: “Интеграција работата на македонските на Југоисточниот пазар - следниот голем предизвик во логистиката и транспортната индустрија во Југоисточна Европа”, каде воведен говор даде министерот без ресор, Веле Самак, кој потенцираше дека инвестиции во една земја не се можни без одлична логистика и развиена транспортна мрежа. Развиена логистика е она што и е потребно на Македонија, кога во услови на криза е неопходно да се намалат транспортните трошоци а со тоа да се оствари подобра конкурентска позиција за македонските производи. Приоритет е да се овозможи транспортот компании и Пристаништето во Солун на стока од азиските земји кон европските се традиционални и геофизички и да се замени со транспорт од соседните геостратешки неизбежни, – нагласи на пристаништа со транзит низ Македонија. средбата Бранко Азески. – Тоа ја условува Според потпретседателот на и потребата од дневната комуникација. Европската Логистичка Асоцијација, Комората е во таа функција. Ефикасноста Антони Алфонз, трендовите и на Пристаништето не се завршува со приоритетите во логистиката се слични ефикасноста во неговиот двор, туку во сите земји, но она што е пречка и со брзината на прекуграничното во некои земји е прекинувањето на движење на стоките. Затоа, треба долгорочниот тренд за намалување заеднички да влијаеме, за да може сите на логистичките трошоци кои според чинители да се држат до принципите на истражувањата во земјите во Европа професионалноста. варираат од 15 до 20% од вкупната На Скопски саем, на 7 октомври вредност на стоката. Но македонските 2011 година, во 15:00 часот, менаџментот производи остануваат неконкурентни, ќе ги презентира капацитетите на бидејќи нивната цена драстично се Пристаништето и ги поканува компаниитечленки на Комората да присуствуваат на презентацијата. Љубица Нури

СОГЛЕДУВАЊА Што покажа првиот Меѓународен саем за транспорт и логистика што се одржа во Македонија на Скопски саем -Нашата соработка со РАЗВИЕНАТА ЛОГИСТИКА Е ОНА ШТО И македонските клиенти е одлична и ТРЕБА НА МАКЕДОНИЈА ВО УСЛОВИ НА ние сакаме да ја прошириме. Но, секој КРИЗА еден од нашите вработени е свесен дека Пристаништето го надминува Во периодот од 5 до 8 октомври билатералното значење. Ние сме 2011, се одржа првиот меѓународен саем свесни за регионалното значење на за транспорт и логистика во организација Пристаништето и во тој правец го гледаме на Групација ЕРА - Скопски саем, кој нашиот натамошен развој, – нагласи воедно е и прв саем од ваков вид на Констатинос Папајоану . Балканот. Тој, воедно, изрази благодарност Саемската манифестација беше на Стопанската комора на Македонија за збогатена со тродневна конференциска сите активности и иницијативи кои влијаеја програма, со учество на бројни за да се воспостави комуникација меѓу говорници експерти, кои имаа за цел да менаџментот и македонските компании, ги претстават европските трендови во со цел унапредување на услугите, како транспортот и логистиката, област која и за поддршка во промовирањето на е еден од клучните фактори за развој на Пристаништето. трговската размена на една земја, а со тоа Емануил Михалидис истакна дека и поттикнување на економскиот развој Пристаништето планира да ја осовремени и поврзување со светските економски и да ја зајакне манипулативната опрема, текови. како и делот за контејнерски сообраќај. На првиот саемски ден се одржа

зголемува заради зголемениот процент на транспортни и логистички услуги кои се вклучени во оваа цена, а во овој момент се движат и до 30%. Македонија со својата географска поставеност меѓу два коридори треба да ги искористи сите можности за зголемување на транспортот на стока и луѓе, а со тоа и сите логистички операции. Оваа констатација беше потврдена и за време на дебатата `Инвестициите во патната инфраструктура – основен чинител за развој на македонското стопанство и економија`, која се одржа претпоследниот ден од одржувањето на саемската манифестација. Учесниците на дебатата (Царинската Управа на РМ, Стопанската комора на Македонија, Агенцијата за странски инвестиции, Сојузот на стопански комори, Макамтранс, Агенција за државни патишта, Агенција за регулирање на пазарот на железнички услиги и др.) аргументирано ги посочија

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

проблемите во патната инфраструктура во земјава, со осврт на превземените активности и предлози за надминување на истите. Претседателот на Групацијата на шпедитери и логистички оператори при Стопанската комора на Македонија, Џино Шкријељ, истакна дека за поздравување е податокот дека изградбата на 90% од инфрастуктурата на Коридор 10 е веќе постигната. Она што загрижува е состојбата со Коридор 8, имајќи предвид дека неговата функционалност е нужна потреба и ако истиот не се операционализира, како

земја ќе бидеме целосно исклучени од светските трендови. Коридор 8 треба да остане стратешка определба, а економската исплатливост може да се очекува подоцна, затоа што во услови кога истиот не се користи ќе бидеме заобиколувани, па со тоа ни економскиот ефект неможе ни да го очекуваме, истакна Џино Шкријељ. На дебатата беа истакнати и проблемите со железничката инфраструктура, која не функционира како треба во последните 15-тина години, со што Македонија е оневозможена да ги следи трендовите, а нашите соседи воведуваат интермодален транспорт кој мора да биде и наша иднина, како што е реалност во сите земји на ЕУ. Според директорот на Агенцијата за регулирање на железничкиот сектор, обемот на патнички и товарен сообраќај е во постојано опаѓање од 1985 година наваму и жалосно е што сигурно претставуваме единствен случај во светот каде на имање железничка врска меѓу два главни града на две земји, не постои железничка линија за патнички сообраќај. Железницата и натаму нема соодветно да се користи, бидејќи за натамошен транспорт на стока не постои соодветна патна мрежа околу железничките станици во и надвор од земјава. Потребни се многу вложувања како во патната така и во железничката инфраструктура, кои ќе бидат и неминовни при влезот на Македонија во ЕУ, потенцираше директорот на Царинската Управа на РМ, Ванчо Каргов. Според него патиштата спрема Албанија се во најлоша состојба а проблемите кои се јавуваат на граничниот премин Ќафасан нема да се надминат се додека не се реши состојбата во патната инфраструктура, а со тоа и натаму ќе

БИЗНИС ИНФО опаѓа протокот на стока и патници во овој правец. Скоро 99% од компаниите кои се заинтересирани за инвестирање во Македонија и оние кои се веќе присутни во земјата користат камионски транспорт за своите производи. За нив од круцијално значење е развиена патна мрежа, за што и редовно вршат мерење на времето за превоз на нивниот производ до крајната дестинација. Посебен проблем претставува потребата од алтернативни патишта, а нив ги нема или не ги поседуваат соодветните услови. Со тоа компаниите губат време а се зголемува и цената на чинење на нивниот производ. За време одржување на првиот меѓународен саем за транспорт и логистика околу 40-тина компании ја искористија можноста да ги презентираат услугите кои ги нудат на своите клиенти и тоа во авиосообраќајот, претставен од ТАВ Македонија, кој го промовираше новиот логистички центар, потоа Македонски и Словенечки железници, како претставници од железничкиот транспорт. Поморскиот транспорт беше претставен од страна на пристаништата во Солун, Бар и Драч. Евидентен е податокот за бројните инвестициите кои се реализирани за зголемување на капацитетите на пристаништата во Бар и Драч, но и инвестициите на нивните власти за реконструкција на патната инфраструктура околу самите пристаништа. Сепак бројките покажуваат дека македонските компании воглавно ги користат услугите на Солунското пристаниште. Имено во 2010 година од и за Македонија превезени се над 1,9 милиони контејнери на конвенционален терет, што претставува 43,4% од вкупното конвенционално карго кое се одвива на пристаништето. Направено е и проширување на слободната зона од 75.000 м2 за поголем складишен простор за терети кои одат за и од Македонија. На саемот најмногу доминираа шпедитерските и логистичките компании како Фершпед, Дени Интернационал, Schenker, Gebruder Weiss, Интереуропа, МСЦ Скопје, Трансконт, Блу Бел Маритајм....., како и неколку осигурителни компании, банки, софтверски компании и ГПС системи. Партнер на манифестацијата беше Царинската управа на Република Македонија, а осигурителната компанија Сава Табак, долгогодишен партнер на транспортерите и логистичките компании, се јави како покровител на манифестацијата. Билјана Пеева-Ѓуриќ

9

СРЕДБИ

ПОРАКИ Коморите со порака на Европска недела на мали и средни претпријатија “САКАМЕ ПОВЕЌЕ ЗА МНОЗИНСТВОТО ОД ДЕЛОВНАТА ЗАЕДНИЦА“ - Доколку би се применувале демократските правила, малите и средни претпријатија (МСП) претставуваат мнозиство во нашата деловна заедница, во создавањето на БДП, вработувањето и иновациите. Затоа, се` што е до сега направено за нив не е доволно. Не сум среќен. Сакам повеќе“, – рекол Арналдо Абрузини, генерален секретар на Eurochambres при отворањето на Европската недела на МСП во организација на Европската комисија (во Брисел, на 7 октомври 2011 година).

- Носителите на политиките не ги креираат растот и вработеноста, претприемачите го прават тоа, но носителите на политиките се одговорни да обезбедат прави услови, а Неделата на мали и средни претпријатија е права прилика политичарите и официјалните лица да ги слушнат потребите на 23 милиони мали и средни претпријатија и претприемачи во ЕУ. Единствена желба е економски раст и стабилност, а за тоа е потребен инструмент за поделба на ризикот со финансиските институции, банките и инвестиционите фондови, кредити и гаранции за малите и средни претпријатија, – додава Абрузини. На Самитот беа истакнати проблемите со кои се соочуваат малите и средни претпријатија во нивното работење, а чие решавање би поттикнало нивен раст: пристап до финансирање, креирање и селење на бизнисите, регулаторни оптоварувања, енергетска ефикасност, е-поврзување, односно неопходна им е поддршка во однос на пристапот до капитал. Доколку се преземат вистински чекори, има шанси да се намали невработеноста – во 2010 година во ЕУ беа укинати 830 000 работни места. На светските и ЕУ-лидерите, кои паралелно работат на мерките за контрола и спречување на економската криза, од Самитот е упатена директна и јасна порака до Брисел, Франкфурт и Вашингтон: „Помогнете ни за да и` помогнете на Европа“. Љубица Нури

10

ПРОЕКТИ Економски совет АКАДЕМИЈА ЗА МЕНАЏЕРИ ОД ИДНАТА ГОДИНА ВО СКОПЈЕ Осум локации за изградба на откупно-дистрибутивни центри за откуп на земјоделски производи се подготвени и наскоро ќе бидат објавени за продажба по почетна цена од 1 евро за квадрат. Се работи за локации во Ресен, Кочани, Свети Николе, Валандово, Облешево, Врапчиште, Штип и Демир Капија. За откупните центри се расправало на редовната седница на Економскиот совет, со која претседаваше претседателот на Владата, м-р Никола Груевски (10.10.2011 година). Покрај од земјоделството, биле разгледани и информации од областа на инфраструктурата, експлоатација на геотермални води, образование и здравство.

Како што соопштува владиниот Сектор за односи со јавноста, на седницата на Економскиот совет се расправало и за формирање академија за менаџери во Скопје - проект во кој ќе бидат вклучени Министерството за образование и наука, стопанските комори од државата, како и еден реномиран странски универзитет.

- Целта на академијата ќе биде да се вршат специјализирани обуки за домашните менаџери од повеќе области кои се значајни за нивната секојдневна работа, а истовремено ќе се работи и на научно-истражувачка дејност од областа на менаџментот и економијата. Во тек се подготвителните активности, а академијата за менаџери се очекува да почне со работа во текот на следната година, се наведува во соопштението. Била разгледана и информацијата за динамиката на активностите за изградба на технолошко-индустриските развојни зони, како и информацијата за процесот на урбанизација на касарните. Економскиот совет бил информиран дека постапките за урбанизација на касарните е завршена во општините Струмица, Дебар, Дојран, Гевгелија, Кочани, Кичево, Битола, Аеродром, Куманово и во Велес, додека во тек е постапката во Карпош, Бутел, Радовиш и во Охрид.

- Со процесот на урбанизацијата на касарните ќе се овозможи значителен

БИЗНИС ИНФО градежен простор, кој досега беше во функција на Министерството за одбрана, да се стави на располагање на општините. Притоа, преку продажбата на градежни парцели, чија намена во најголем дел ќе биде за изградба на индустриски објекти, хотели, здравствени објекти и објекти за индивидуално и колективно домување, ќе се создадат услови за забрзување на локалниот економски развој, информира владиниот Сектор за односи со јавноста. Комитетот за туризам со сугестии до Министерството за транспорт и врски и општините ШТО ПОБРЗО ДО ПРОДАЖБА НА ПОВЕЌЕ ЛОКАЦИИ ЗА ИЗГРАДБА НА ХОТЕЛИ Министерството за транспорт и врски, во соработка со општините, во најбрз можен рок треба да изнајдат што повеќе локации за изградба на хотели и сместувачки капацитети кои би се понудиле на продажба. Ова е еден од заклучоците на состанокот на Комитетот за туризам при Владата на Република Македонија на кој беше разгледана реализацијата на мерките за развојот и промоцијата на туризмот во државата. Комитетот, исто така заклучи дека економските промотори на Република Македонија во странство, во следните 12 месеци треба да остварат најмалку 270 контакти со странски туристички оператори кои ќе ја нудат Македонија како туристичка дестинација во нивните понуди, од коишто се очекува најмалку 70 контакти да имаат резултат со реализација на туристички ангажман од странство во земјава, пренесува МИА.

Министерството за економија, според заклучоците, треба да ги унапреди критериумите во Правилникот за категоризација на сместувачките капацитети, согласно европските стандарди со што би се подобрил квалитетот на туристичка понуда и сместувањето на гостите, а исто така, Министерството треба да изработи и специјален Правилник за сместување во авто-камповите. Комитетот ја разгледа ревидираната Национална стратегија за развој на туризмот 2009-2013 година,

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

со осврт на реализација на мерките од акцискиот оперативен план. Донесени се заклучоци за почеток со реализација на повеќе мерки, меѓу кои и креирање на систем за прибирање на податоци од туристичка дејност, брендирање на македонскиот туризам и негова заштита на национално ниво, и проектот за СМСпораки за „добредојде“ при влез во Македонија со препорака за посета на некои интересни туристички знаменитости или дестинации. Министерството за економија и Агенцијата за промоција и поддршка на туризмот го информираа Комитетот за туризам за големиот број информативни и промотивни материјали за туризмот во Република Македонија, од кои дел се веќе изработени, а дел се во фаза на изработка, со чија што дистрибуција ќе се изврши промоција на туристичките можности на Македонија.

РЕЗУЛТАТИ Градежниците се изборија за своето барање ПОВЛАСТЕНАТА СТАПКА НА ДДВ ПРОДОЛЖЕНА ДО 2015 ГОДИНА Со новите измени и дополнувања на Законот на данок на додадена вредност, кои се веќе објавени во „Службен весник на РМ“ (бр. 135 од 3 октомври 2011 година), прифатени се заложбите на градежниците. Имено, повластената даночна стапка од 5 отсто ќе се применува и кај станбените згради и станови. Според најновото законско решение, оваа повластена законска стапка во градежништвото ќе продолжи да се применува и во наредните четири години, од 1 јануари 2012 до 31 декември 2015 година. Со новите измени и дополнувања на Законот на данок на додадена вредност, објавени во „Службен весник на РМ“, се предвидува повластена стапка од 5% за: - сурово масло за производство на храна за човечка исхрана; - првиот промет на станбени згради и станови во оној дел во кој истите се користат за станбени цели и кој ќе се изврши во рок до пет години по изградбата и - услуги на сместување (ноќевање) или сместување со појадок, полупансион или полн пансион, во сите видови на комерцијални угостителски објекти.” Марија Петроска

БИЗНИС ИНФО

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

Првото приватно кредитно биро во Република Македонија започнува со реализација на Програма за комуникација и едукација КОРИСТИ ГИ ПРОИЗВОДИТЕ УСЛУГИТЕ НА МКБ И „РАБОТИ И ЖИВЕЈ ПОДОБРО“ Македонско кредитно биро е првото приватно кредитно биро во Република Македонија. Од 24.1.2011 година започна со оперативно работење и функционира како систем за намалување на деловниот ризик и воспоставување силна финансиска дисциплина, која е една од основните услови за опстанок и напредок, како за економијата, така и за самата државата. Без финансиска дисциплина нема економски развој. Македонско кредитно биро, во овој момент, има 92 членки од сите економски сектори кои можат да ги почувствуваат директните придобивки од користењето податоци. Неговата основна функција е да врши целосно или делумно, собирање и обработување на податоците за обврските на субјектите и други податоци определени со Закон за кредитно биро („Сл. весник на РМ“ бр.81/2011 и 24/2011), со цел да обезбеди извештаи за задолженоста и редовноста во исполнувањето на обврските од страна на субјектот на податоците. Во Македонско кредитно биро се доставуваат податоци за лица кои се однесуваат на обврски по кредити, гаранции, акредитиви, заеми, платежни картички, финансиски лизинг, осигурување, обврски по основ на даноци, обврски за телекомуникациски услуги, обврски за услуги од областа на енергетиката, комунални давачки, такси, придонеси, како и обврски по основ на користење на други услуги. Податоците ги доставуваат Давателите на податоцичленки на Македонско кредитно биро, кои можат да бидат банките, штедилниците, осигурителните друштва, друштвата за финансиски лизинг, други даватели на кредити, друштва за работа со платежни картички, Управата за јавни приходи, Централниот регистар на Република Македонија, Фондот за пензиско и инвалидско осигурување на Република Македонија, Градот Скопје и единиците на локална самоуправа, даватели на услуги од областа на комуналните дејности, енергетиката и телекомуникациите, како и други трговски друштва кои даваат услуги по основ на кои настануваат обврски за правните и физичките лица. Придобивки од членувањето во Македонско кредитно биро Во

првите

две

години

од

основањето, Македонско кредитно биро повеќе се фокусираше на работењето со финансиските институции, како резултат на што веќе располага со мошне моќна база на податоци. Сега, Кредитното биро започна да се насочува и кон компаниите, што произлегува од заедничката потреба

11

ПРОМОЦИИ биро се согледуваат во: -намалување на ризикот при работењето, -побрзо и полесно донесување економски исплатливи деловни одлуки, -препознавање на добрите и лошите деловни пратнери, -олеснет избор на нови деловни пратнери и -подобрена наплата на побарувањата. Програма за комуникација и едукација „Работи и живеј подобро“

на финансискиот и деловниот сектор за меѓусебна размена на податоците. Компаниите што ќе станат членки ќе можат да ги користат податоците на Македонско кредитно биро и да им служат како заштитен механизам во проценката на ризикот од работењето и полесно да донесуваат

сигурни одлуки. Едноставно, поголем увид, помал ризик. Податоците ќе им помагаат полесно да излезат на пазарот, да се најде посигурен деловен партнер, а ризикот од работењето да се сведе на минимум. Македонско кредитно биро ќе им ја олеснува соработката и со странски компании. Веќе иницираше воспоставување соработка со странски кредитни бироа, за да може да се задоволи интересот на македонските компании за добивање податоци за странски компании со кои планираат деловна соработка. Резимирано, придобивките од членувањето и користењето податоци од Македонското кредитно

Македонско кредитно биро отпочнува со реализација на посебна Програма за комуникација и едукација „Работи и живеј подобро“. Во рамки на Програмата Кредитното биро ќе започне со советување на стопанствените. Преку големиот број настани и промотивни активности од едукативно - информативен карактер, компаниите ќе имаат можност да се запознаат со функционирањето на Кредитното биро, подобро да се запознаат со вредноста, придобивките и привилегиите од членувањето и да се стекнат со правото, исто како и финансиските институции, да ги користат неговите производи и услуги. Овие семинари, се планирани да се одржуваат секој втор петок во месецот во Скопје, а ќе се реализираат такви активности и по општини. Првиот семинар ќе се одржи на 21 октомври 2011 година во Стопанската комора на Македонија, со почеток во 12 часот, сала I, на петти кат. Македонско кредитно биро ги повикува заинтересираниte компании да дојдат и да земат активно учество на овој семинар или на оние што дополнително ќе се одржат. За повеќе информации и пријавување на учеството може да се изврши на www.mkb.mk со пополнување на Формуларот за учество со испраќање на истиот на е-мејл адресата: info@mkb.mk.

12

ПОКРОВИТЕЛИ И ЧЛЕНКИ НА КОМОРАТА Промоција на Т-Мобиле ПОНУДА „ОПЦИЈА 0“ Oператорoт T -Mobile промовираше нова понуда „Опција 0“ со која на своите 1.500.000 корисници им овозможува минута разговор за нула денари во целата мрежа и во припејд и постпејд . Освен бесплатни разговори во целата T-Mobile мрежа, корисниците отсега можат да

разговараат за 0 денари минута и кон фиксната телефонија на ТHome. „Опцијата 0“ е достапна и за деловните корисници. Понудата „Опција 0“ корисниците може да ја побараат во најблиската Т-продавница, или пак на бројот 1460. Новата понуда операторот ја промовира со симболичен настан за граѓаните на градскиот плоштад „Македонија“, каде постави торта долга 41,3 метри. Беа поделени 8.000 парчиња торта, за кои биле потребни 4.000 јајца, 350 килограми шеќер, 150 килограми чоколадо. „Систина“ станува партнер со турската групација на болници „Аџибадем“ ОД СЛЕДНАТА ГОДИНА СО НАЈСОВРЕМЕН ЦЕНТАР ЗА ТРЕТМАН НА РАК Приватната здравствена установа Клиничка болница „Систина“ станува партнер со најголемата групација на болници во Турција, „ Аџибадем“.

БИЗНИС ИНФО

Турската водечка здравствена групација во Југоисточна Европа, соопштуваат од „Систина“, откупи дел од акциите во болницата, инвестиција вредна 20 милиони евра. Со тоа, „Систина“ станува дел од мрежата на болниците на „Аџибадем“. Партнерството на „Аџибадем“ и „Систина“ претставува најголема турска медицинска инвестиција надвор од границите на Турција. Со овој чекор, „Аџибадем“ и „Систина“ го трасираа патот за заедничко освојување на балканскиот пазар. Уделот е 50 спрема 50, а управувањето е на „Орка холдинг“. „Орка Холдинг“ ќе продолжи да ја раководи болницата. За главен извршен директор ќе биде назначен Јордан Камчев, а главен финансов директор ќе биде од групацијата „Аџибадем“. „Систина“, заедно со „Аџибадем“, во наредната година ќе го отвори најсовремениот Центар за третман на рак во кој се предвидени проширен оддел за нуклеарна медицина со ПЕТ-Центар, онколошки оддел со радиотерапија и хемотерапија. Со тоа болницата станува лидер во регионот во дијагностицирањето и третманот на малигните заболувања. Во текот на наредната година во рамките на „Систина“ ќе се отвори и педијатриска болница, ќе се зголеми капацитетот на одделите на хирургија и кардиохирургија и ќе се инсталира најсовремена хипербарна комора за третман на аутистични деца. Дијагностичките капацитети на „Систина“ во лабораториите и амбулантите ќе бидат зголемени со нови дејности кои досега не постоеле. Новиот ургнетен центар во рамките на „Систина“ ќе биде по сите светски здравствени норми и покриен со возила за транспорт на сите типови пациенти, како и со медицински авион за префрлање на пациенти со специфични состојби во некоја од болниците на групацијата „Аџибадем“. Со тоа на пациентите од Македонија ќе им се овозможи пристап до сите најсофистицирани медицински услуги достапни во светот.

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

Се очекува во рок од една година „Систина“ да биде акредитирана од Joint Comission Interna�onal, водечката светска институција за акредитирање на болници според највисоки стнадарди.

Водечкиот провајдер на здравствени услуги во Турција, „Аџибадем“ нуди дијагностички процедури и третман со највисок квалитет во исклучително удобна и безбедна околина ориентирана кон потребите на пациентот, со примена на најновата медицинска технологија. Преку своите 13 општи болници со комплетен спектар на услуги и осум поликлинички центри, „Аџибадем“ е најпознатиот и највредниот брен во здравството на Турција и меѓународно признато и ценето име. ИЗДВОЕНО СЕПАК, ЌЕ ДИСТРИБУТИВЕН САМАРА

СЕ ГРАДИ ЦЕНТАР ВО

СИ ПО од Охрид ќе гради Дистрибутивен центар во Русија. Инвестицијата ќе се реализира во Самарската област, која е една од посилните економски зони во Руската федерација.

До нашата фабрика СИ ПО купивме околу 20 000 метри

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

квадратни земјиште кое е во непосредна близина на аеродром и автопат и на средина од двата најголеми града во областа, Самара и Тољати. Идеја е ние со проектот да формираме голем Дистрибутивноадминистративно-деловен центар за македонски производи, кои оттука руските партнери би ги купувале и пласирале на тамошниот голем пазар. ( Богоја Блажески, сопственик на фирмата СИ ПО). ПОДРШКА ОД КОМОРИТЕ ЗА ПРОЕКТОТ Сега се водат преговори со повеќе македонски производители од областа на прехраната, кондиторските производи, виното, текстилот... Од нивната агилност ќе зависи и стартот на проектот, но до средината на идната година контурите на центарот би биле видливи. Дека се работи за сериозен

проект потврда е поддршката која стигна од Стопанската комора на Македонија и Македонскоруската стопанска комора. Ова би требало да биде пилот-проект кој би покажал дека освојувањето на рускиот пазар може да се прави на повеќе нивоа. Едно на меѓудржавно договарање на големи ресурси, а друго со присуство на македонски фирми, кое мора да биде заедничко бидејќи не се моќни сами да ја издржат конкуренцијата на тамошниот пазар. (Весна Блажеска, ПР-менаџер во СИ ПО).

БИЗНИС ИНФО

13

ПОКРОВИТЕЛИ И ЧЛЕНКИ НА КОМОРАТА

ОЦЕНКИ Џејн Армитаџ: Светската банка е задоволна со развојот на македонската економија по глобалната рецесија, но ... ПОТРЕБЕН Е ВИСОКООБУЧЕН КАДАР КОЈ ЌЕ БИДЕ КОНКУРЕНТЕН И ЌЕ ОБЕЗБЕДИ ИЗВОЗ Светската банка е задоволна со развојот на македонската економија по глобалната рецесија од 2009-та и прогнозира пораст на бруто домашниот производ меѓу 3 и 4 проценти, вели Џејн Армитаџ, регионалната директорка за Западен Балкан во Светката банка.

Армитаџ, во интервју за „Гласот на Америка“, програма на македонски јазик, ја истакнува ниската задолженост на Македонија во јавниот сектор како фактор за солидна макроекономска политика.

- Македонија има многу пониска задолженост во јавниот сектор, меѓу 25 и 26 проценти. Во регионот има земји со 45, па дури и 60 отсто задолженост. Поради долгогодишна солидна макроекономска политика, Македонија е поотпорна на новите кризи. Нејзиниот фискален дефицит од околу 2,5 проценти е значително понизок од соседните земји. Тоа е мошне добра позиција во време кога ситуацијата може да стане потешка, оценува Армитаџ. Продолжување на досегашната макроекономска политика, поголема конкурентност

преку унапредување на вештините на работната сила, реформи во образованието, подобрување на бизнис-климата во земјата, поголем број на инвестиции во инфраструктурата, се препораките на регионалната директорка на Светската банка.

- Не е доволно само да имате ефтина работна сила. Не треба Македонија да биде конкурентна затоа што има ефтина работна сила. Тоа значи низок стандард на живот. Потребен е високообучен кадар, кој ќе биде конкурентен и ќе овозможи извоз, вели Армитаџ. Претставничката на Светската банка со став дека грчката криза може да има сериозни

последици за Македонија, Албанија и за останатите земји на Балканот.

- Грција е важен трговски партнер на Македонија. Ако таму опадне растежот, тоа е лоша вест за македонскиот извоз. Можеби ќе се надомести со извоз во други земји, но голем дел од него оди преку солунското пристаниште, и е во опасност да не појде надвор поради тамошните штрајкови и демонстрации. Ако општата неизвесност на Грција се прошири на соседните земји, тоа ќе се одрази врз нивниот економски растеж, неминовно и врз Македонија, вели Армитаџ. Таа, сепак, додава дека засега, во Светската банка нема загриженост за главните грчки банки во Македонија, затоа што имаат добра ликвидност и капитал.

14

БИЗНИС ИНФО

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

ПАРТНЕРСКИ ИНСТИТУЦИИ И МИНИСТЕРСТВА М-р Зоран Ставрески од Охрид најавува дека се изготвува текст за вклучување на Македонија во „Јужен поток“ КЛУЧЕН ЗАФАТ ЗА СТАБИЛНОСТА НА МАКЕДОНСКИОТ ЕНЕРГЕТСКИ СЕКТОР Владите на Република Македонија и на Руската Федерација подготвија текст за вклучување на Р. Македонија во Проектот „Јужен поток“, како еден од стратешките приоритети за обезбедување стабилност во снабдувањето со гас и воопшто за стабилноста на македонскиот енергетски сектор, истакна во Охрид вицепремиерот и министер за финансии, м-р Зоран Ставрески.

Прашањето на унапредувањето на соработката во енергетскиот сектор беше главна тема на разговорите на петтиот состанок на Меѓувладината македонско-руска комисија за трговско-економска и научно-техничка соработка, што се одржа во Охрид.

- Констатиравме заеднички дека меѓусебната размена бележи позитивен нагорен тренд. Главниот акцент беше ставен на констатации на меѓусебните односи, соработката во делот на енергетиката, железничкиот сообраќај, туризмот, регионалната и културната соработка. Притоа Комисијата заклучи дека има напредок во енергеткскиот сектор, како еден од најзначајните во односите меѓу Република Македонија и Руската Федерација, истакна м-р Зоран Ставрески, а го цитира МИА. Притоа, тој нагласи дека е регистриран позитивен прогрес во реализацијата на најзначајните заеднички проекти што е планирано да се реализират меѓу двете земји.

- Потврдено е задоволство од вклучувањето на руски фирми во модернизација на македонските хидро и термо-капацитети и во таа насока секако учеството и значењето што руските фирми го имаат во енергетскиот

сектор, во делот на инвестициите, пред се` во рударството каде руски фирми веќе се присутни тука. За останатите сегменти Комисијата констатира дека ќе продолжи соработката и напорите да се воспостават многу подобри односи во делот на развојот на туризмот, каде што имаме и создадено правна рамка со потпишани спогодби. Останува во наредниот период приватниот сектор да го направи она што треба во насока на презентација на можностите на двете земји, рекол вицепремиерот Ставрески. Тој изрази очекување за развој на соработката во делот на културата, пред се` преку реализација на Проектот за отворање културни центри во Скопје и во Москва, но и во областа на образованието, преку потпишување документ за признавање на дипломите на двете земји. Од македонска страна било побарано и зголемување на квотите за македонски студенти кои со помош на Руската Федерација би студирале во Русија, особено во областите на енергетиката и гасификација, каде е потребен квалитетен кадар што ќе придонесе за реализација на значајни проекти предвидени за наредниот период. Рускиот заменик-министер за регионален развој Максим Травников се согласи за потребите од натамошен развој на севкупната соработка меѓу двете земји.

- Разговаравме за можноста за унапредување на најперспективната и најбитната компонента на нашата соработка, а тоа е енергетиката. Зборувавме за она што е реализирано досега, она што се реализира во тек и за идните перспективи, од аспект на модернизација на енергетскиот систем на Македонија, со можно учество на руски компании, рече од своја страна рускиот заменик-министер за регионален развој Травников. Тој укажа на можностите за унапредување на соработката на Македонија со одделните руски региони, како активност со голем стопански потенцијал.

– Владата на Руската Федерација е подготвена да ги поддржи сите иницијативи за интензивирање на контактите со руските региони. Тука зборувавме за евентуална промоција на одредени македонски прозиводители на рускиот пазар, како што се производителите на зеленчук, овошје,

вино, што се во насока на изнаоѓање на нови, досега неискористени можности, - рече Травников. Трговската размена е доминантен облик на економската соработка меѓу Македонија и Русија, а Руската Федерација континуирано е меѓу првите десет трговски партнери на Македонија. Трговската размена меѓу Македонија и Русија во текот на првата половина на оваа година достигна 374,3 милиони САД долари, што е за 39 отсто повеќе отколку за истиот период лани. Македонската страна во размената бележи висок трговски дефицит, при што покриеноста на увозот со извозот не надминува пет отсто, што се должи на увозот на енергенсите без кои надворешно-трговската размена би била балансирана.

Инвестициски инструмент за Западен Балкан ЗА ОСУМ ПРОЕКТИ ВО МАКЕДОНИЈА ОДОБРЕНИ 5,67 МИЛИОНИ ЕВРА Преку Ивестицискиот инструмент за Западен Балкан за осум проекти Македонија добила грантови од над 5,67 милиони евра. Инструментот во Скопје го претставија вицепремиерката Теута Арифи и претставникот на Директорат за проширување на Европската комисија, Кристос Гофас.

- Во рамките на овој инструмент досега Република Македонија има конкурирано со осум проекти и успеала да повлече околу шест милиони евра инвестиции и тоа во некои многу конкретни и значајни проекти, изјавилa Теута Арифи, а пренесува МИА. Станува збор за Проектот за изработка на физибилити студија за развој на пилот-парк на ветерници, изградба на 400 киловолтен далновод меѓу Македонија и Србија, реформа на затворот во Идризово, за институции за здравствена заштита, за техничка помош за анализа на социо-економското влијание во Студијата за националниот

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

БИЗНИС ИНФО

15

ПАРТНЕРСКИ ИНСТИТУЦИИ И МИНИСТЕРСТВА

систем за гасификација во земјата, за изработка на физибилити студија и анализа на социо-економското влијание за производство и наводнување во „Злетовица“ и за физибилити студија и анализа на социо-економското влијание за 400 киловолтниот далновод Битола - Елбасан, како и за главниот проект за железничкиот Коридор VIII од Куманово до Бељаковце.

- Мислам дека сите овие проекти се многу значајни за доброто на граѓаните на Република Македонија и дека ова е многу значаен и добар инструмент што им овозможува на земјите од Западен Балкан заеднички да конкурираат за пари од европските фондови и на тој начин полесно да ги добијат и поефикасно да се вложат, истакнала Теута Арифи. Проектот за пилот-паркот на ветерници во Богданци го претстави генералниот директор на АД ЕЛЕМ, Влатко Чингоски. По целосната реализација на овој проект, кој се очекува да заврши до првата половина на 2013 година, електроенергесткиот систем ќе произведува дополнително околу 125 гигаватчасови електрична енергија од обновлив извор. Кристос Гофас информираше дека со инвестицискиот инструмент за Западен Балкан, кој започна во 2009 година, досега се обезбедени 100 грантови во вредност од 160 милиони евра за 93 инфраструктурни проекти ширум земјите од регионот. Со овие грантови веќе е поттикнат интересот кај меѓународните финансиски институции да се обезбедат инвестиции од преку 4,7 милијарди евра, со кои се придонесува кон вкупните инвестициски трошоци од преку 7,8 милијарди евра. Инвестицискиот инструмент за Западен Балкан претставува иницијатива за обезбедување на иновативно финансирање преку пул на грантови за давање на заеми со кои се финансираат приоритетни инфраструктурни проекти во областа на транспортот, енергетиката, животната средина и социјалата, заедно со поддршка за развој на приватниот сектор. Во Западен Балкан со Програмата се повлечени повеќе од 4, 7 милијарди евра заеми, со кои се поддржуваат нови инфраструктурни инвестиции во износ над 7,8 милијарди евра, со што се надминува примарната цел. Тоа претставува партнерство меѓу ЕУ и трите европски финансиски институции - Развојната банка на СЕ, Европската банка за реконструкцвија и развој ЕБРД и Европската инвестициска банка.

Распределба на ЦЕМТ-дозволи по електронски пат по шести пат АПЛИЦИРАЊЕТО ЗАПОЧНУВА ОД 10 ОКТОМВРИ Министерството за транспорт и врски информира дека од 10 октомври со почеток од 24:00 часот ќе отпочне годишното аплицирање по електронски пат за распределба на ЦЕМТ-дозволи за 2012 година и изготвување поединечен план како резервација на поединечни транспортни дозволи за превоз на стоки за 2012 година.

Трговските друштва кои имаат лиценци за јавен превоз на стоки (за сите видови меѓународни транспортни дозволи) и трговските друштва кои имаат лиценца за превоз на стока за сопствени потреби (за поединечни транспортни дозволи - резервација), ќе можат да аплицираат на интернетстраницата www.dozvoli-mtc.gov.mk заклучно со 15 овој месец до 24:00 часот. Доколку некои од трговските друштва кои имаат лиценци за јавен превоз и трговските друштва кои вршат превоз за сопствени потреби немаат корисничко име или лозинка или пак истите се загубени, потребно е да се јават во Министерството за транспорт и врски со цел да им бидат издадени нови. Ова е шеста распределба на ЦЕМТ-дозволи годинава од страна на Министерството за транспорт и врски јавно и по електронски пат. Превозниците за учество во распределбата на расположливите дозволи го користат електронскиот систем за аплицирање. Овој начин на аплицирање и распределба го прави целиот процес максимално транспарентен, затоа што ја елиминира вклученоста на човечкиот фактор, исклучувајќи ја можноста за коруптивно дејствување во работењето и истовремено ја олеснува процедурата за аплицирање заштедувајќи време и непотребни трошоци и за превозниците и за администрацијата, - соопштуваат од Министерството за транспорт и врски.

Почнува аплицирањето за земјоделски субвенции СТАРТ НА 12 ОКТОМВРИ Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството и руралниот развој соопшти дека од 12 октомври до 5 ноември 2011година ќе трае аплицирањето за директни плаќања за градинарски култури предадени во преработувачки капацитети и за производство на сертифициран семенски и саден материјал. Во истиот период ќе можат да се поднесуваат и барања за директни плаќања за заклани говеда, гоеници, бројлери и несилки во регистрирани кланични капацитети, за набавка на приплодни грла овци, кози, јуници, свињи, набавка на матици, како и за производство на бројлерски пилиња и пилиња од јајценосни хибриди. До 5 ноември млекопроизводителите можат да поднесат барања за финансиска поддршка за произведено и продадено кравјо, овчо и козјо млеко во регистрирани млекарници во период од 1 мај до 30 септември. Во периодот од 12 октомври до 15 ноември годинава барања можат да поднесат лозарите за произведено и продадено грозје во регистрирани домашни винарски визби. Барањата се поднесуваат во подрачните единици на

Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство. Објавен оглас за давање под закуп земјоделско земјиште ВО 19 ОПШТИНИ 4.048 ХЕКТАРИ Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство распиша јавен оглас за давање под закуп 4.048 хектари државно земјоделско земјиште во 19 општини - Свети Николе, Делчево, Велес, Пробиштип, Дебар, Штип, Ресен, Кочани, Кратово, Крива Паланка, Крушево, Кичево, Струга, Виница, Демир Хисар, Македонски Брод, Охрид, Чаир и Гостивар.

16

БИЗНИС ИНФО

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

ПАРТНЕРСКИ ИНСТИТУЦИИ И МИНИСТЕРСТВА Максималната површина за кој може да аплицира и да добие еден понудувач е 10 хектари. Времетраењето на закупот зависно од намената е до 50 години за подигање маслинарници, до 30 години за подигање долгогодишни

насади (лозја, овоштарници, хмељ), оранжерии, спортско-рекреативни активности и рурален туризам, до 20 години за рибници и до 15 години за ливади и за одгледување други земјоделски култури. Право да учествуваат на јавниот повик имаат домашни физички и правни лица и странски правни лица. Физичките треба да се регистрирани вршители на земјоделска дејност и/или запишани во единствениот регистар на земјоделски стопанства и/или да се трговец поединец на кои земјоделското производство или преработката на примарни земјоделски производи да им е претежна дејност. Странските правни лица, пак, треба да имаат регистрирано подружници во Република Македонија. На домашните и странските правни лица или нивните подружници земјоделското производство или преработката на примарни земјоделски производи треба да им е претежна дејност или земјоделското земјиште да им е потребно за вршење научноистражувачки дејности. Право на учество немаат лицата кои не ги намириле обврските по основ на закупнина од претходно склучени договори за закуп на земјоделско земјиште во државна сопственост, ниту правни лица за кои е отворена стечајна постапка, како и непрофитни организации. Понудите кои не ја содржат потребната документација, кои се поднесени по истекот на рокот или од лице кое нема право да поднесува понуди, кои се помали од најнискиот износ на годишната закупнина или се однесуваат на површини поголеми од максималните 10 хектари, како и понудите кои не се изработени според условите утврдени во јавниот оглас ќе бидат отфрлени како некомплетни. Податоците за огласеното

земјиште се во согласност со катастарската евиденција и увид во нив може да се направи во соодветната подрачна единица на Министерството. Агенцијата за електронски комуникации (АЕК). ДРАСТИЧНО ЗГОЛЕМЕНИ ПОПЛАКИТЕ КОН ТЕЛЕКОМУНИКАЦИСКИТЕ ОПЕРАТОРИ Драстично се зголемени поплаките на граѓаните за услугите што ги добиваат од телекомуникациските оператори, покажуваат нивните јавувања на бесплатната телефонска линија што за таа намена неодамна ја воведе Агенцијата за електронски комуникации (АЕК).

- Интересот за јавување од граѓаните е огромен. Ако пред функционирањето на линијата дневно

имаше по две јавувања, сега има по сто, информира директорот на АЕК Роберт Ордановски, а пренесува МИА. Со цел да одговорат на интересот покрај Кол-центарот во Битола, Агенцијата отворила такви центри и во Скопје и во Штип. Жалбите од граѓаните, посочи Ордановски, се и од техничка природа како што се поплаки за брзината на интернет, но и од финансиска, пред се` околу износот на сметките. Особено карактеристични се реакциите на граѓаните за високите телефонски сметки за септември и октомври кои ги добиваат по враќањето од годишните одмори од странство, како резултат на високите цени на роамингот. Поради тоа пред следните годишни одмори АЕК планира да спроведе едукативни кампањи. Роберт Ордановски истакна дека центрите на Агенцијата покрај јавувањата ги примаат и пораките што може да ги остават граѓаните, по што инспекциските служби реагираат соодветно. АЕК е второстепен орган што значи дека делува откако незадоволниот граѓанин првин ќе се обрати за проблемот или недоразбирањата до операторот. Рокот за решавање на приговорите

до пред еден месец беше 53 дена, но со промените на правилниците на АЕК сега е 20 дена. Намерата на АЕК е преговорите да се решаваат за најмногу 10 дена. Како дел од активностите за приближување на работата на АЕК до граѓаните, но и на стручната терминологија од областа на инфо р м ат ичко -ко муникациските технологии АЕК денеска го промовира првото џебно издание на „Лексикон на електронски поими“. Џебната верзија на лексиконот на 16 страници нуди појаснувања за 75-те најчесто користени поими во ИКТ-област, разбирливи за повеќе категории генерации граѓани.

- Сметаме дека граѓаните на Македонија заслужуваат да добијат информации и дополнително да се едуцираат за терминологијата која се користи во сферата на електронските комуникации. Доаѓа ерата на дигитализација и потребата од ваква едукација на широката јавност е повеќе од неопходна, рече на промоцијата директорот на АЕК, најавувајќи дека во блиска иднина ќе биде промовирана цела серија лексикони со таква намена. Издавањето на „Лексиконот на електронски поими“ го поздрави академската заедница од ИКТобласта. Преку вакви корисни чекори се намалува празнината меѓу ИКТ-секторот со останатите области, настаната поради стручната терминологија која секојдневно се обновува поради нејзиниот постојан развој, оценија деканите на Факултетот за електротехника и комуникациски технологии и на

Факултетот за информатичко општество и компјутерско инженерство, Миле Станковски и Димитар Трајанов. Проценките на академската заедница се дека во ИКТ-секторот се користат околу 50.000 поими. По промоцијата на лексиконот АЕК ќе подели 5.000 бесплатни примероци на случајни минувачи на улицата „Македонија“.

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

Индекси на продажните цени на производителите на индустриски производи на домашниот пазар ПОРАСТ ОД 10 ОТСТО ДО КРАЈОТ НА СЕПТЕМВРИ Според податоците на Државниот завод за статистика, во септември 2011, продажните цени на производителите на индустриски производи на домашниот пазар се пониски за 0.4% на месечно ниво, а се повисоки за 10.0% на годишно ниво. Во септември 2011, во споредба со август 2011, продажните цени на производителите на индустриски производи на домашниот пазар се пониски во групата Енергија за 0.6% и во групата Интермедијарни производи, освен енергија за 0.6%.

Во септември 2011, во споредба со септември 2010, продажните цени на производителите на индустриски производи на домашниот пазар се повисоки во групата Енергија за 18.4%, Нетрајни производи за широка потрошувачка за 6.5%, Трајни производи за широка потрошувачка за 4.2%, Интермедијарни производи, освен енергија за 3.2% и Капитални производи за 0.4%.

Обем на стоковната размена со странство ДО КРАЈОТ НА АВГУСТ ИЗТРГУВАНИ 7,5 МИЛИЈАРДИ ДОЛАРИ Според претходните податоци на Државниот завод за статистика, вкупната вредност на извозот на стоки од Република Македонија во периодот јануари-

БИЗНИС ИНФО август 2011 година изнесува 2 846 361 илјади САД долари, а на увозот 4 623 936 илјади САД долари. Покриеноста на увозот со извоз е 61.6%. Трговскиот дефицит, во периодот јануари-август 2011 година, изнесува 1 777 575 илјади САД долари.

Трговската размена по производи покажува дека во извозот најголемо е учеството на катализаторите на носачи со благородни метали или нивни соединенија, фероникелот, производите од железо и челик (валани производи), облеката и преработките од нафта. Во увозот најмногу се застапени платината и легурите на платина, необработени или во прав, суровата нафта, моторните возила за превоз на лица и електричната енергија. Во периодот јануари-август 2011 година, најголемо учество во извозот на стоки имаат земјитечленки на ЕУ 27 (60.4%) и земјите од Западен Балкан (28.5%), а во увозот на стоки најголемо учество имаат земјите-членки на ЕУ 27 (54.0%) и земјите во развој (27.8%). Според вкупниот обем на надворешно-трговската размена, Република Македонија најмногу тргува со Германија, Русија, Србија, Бугарија и Грција (44.5% од вкупната надворешно-трговска размена се врши со овие пет земји).

17

СТАТИСТИКА Според издадените одобренија за градење, предвидената вредност на објектите изнесува 2 520 027 илјади денари, што е за 9,8% повеќе во однос на истиот месец од претходната година. Од вкупниот број на издадени одобренија за градење, 149 (78,0%) се наменети за објекти од високоградба, 17 (8,9%) за објекти од нискоградба и 25 (13,1%) за објекти за реконструкција. Од вкупно 191 објект, на 140 (73,3%) како инвеститори се јавуваат физички лица, а на 51 објект (26,7%) инвеститори се деловни субјекти.

Во извештајниот период е предвидена изградба на 558 станови со вкупна корисна површина од 47.108 м2. Индекси на цените во угостителството АВГУСТОВСКИТЕ ЦЕНИ И ВО СЕПТЕМВРИ Според податоците на Државниот завод за статистика, индексот на цените на угостителските услуги во септември 2011 година, во споредба со август 2011 година, остана на исто ниво.

Издадени одобренија за градење ПРЕДВИДЕНА ИЗГРАДБА НА 558 СТАНОВИ Според податоците на Државниот завод за статистика, во август 2011 година се издадени 191 одобрение за градба, што е за 28,5% помалку во однос на истиот месец од претходната година.

Индексот на цените на угостителските услуги во септември 2011 година, во однос на истиот

18

СТАТИСТИКА месец од претходната година, е намален за 1,1%. Кумулативниот индекс на цените на угостителските услуги за периодот јануари- септември 2011 година, во однос на истиот период од минатата година, е намален за 0,8%, додека во однос на декември 2010 година е намален за 1,1%. Индекси на трошоците на животот (според COICOP) ХРАНАТА И БЕЗАЛКОХОЛНИТЕ ПИЈАЛОЦИ СО НАЈВИСОК ПАД Според податоците на Државниот завод за статистика, индексот на трошоците на животот, мерен преку цените на стоките и на услугите за лична потрошувачка, во септември 2011, во однос на август 2011, изнесува 99.9, а во однос на септември 2010 изнесува 103.4.

Анализирано по главни групи, според намената на потрошувачката, во септември 2011, во однос на август 2011, намалување на индексите е забележано во групите: Храна и безалкохолни пијалаци за 0.4%, Образование за 0.3%, Облека и обувки за 0.2%, Рекреација и култура и Ресторани и хотели за 0.1%. Пораст на индексите на трошоците на животот е забележан во групите: Транспорт за 0.8% и Останати стоки и услуги за 0.2%. На ниво од претходниот месец останаа индексите на групите: Алкохолни пијалаци, тутун, Домување, вода, електрика, гас и др. горива, Мебел, покуќнина и одржување на покуќнина, Здравје и Комуникации

БИЗНИС ИНФО Откуп и продажба на земјоделски производи ПРЕЗЕМЕНИ ПАЗАРНИ ВИШОЦИ ЗА 668 МИЛИОНИ ДЕНАРИ Според податоците на Државниот завод за статистика, вредноста на вкупниот откуп и продажба на земјоделски производи во август 2011 година изнесува 667 851 илјади денари, што претставува зголемување за 11,2% во однос на август 2010 година. Вредноста на откупените земјоделски производи од индивидуалните земјоделски производители е зголемена за 120,9%, а продажбата од сопственото производство на претпријатијата е намалена за 24,6%. Зголемување на вредноста на вкупниот откуп и на продажбата е забележено кај индустриските и фуражните растенија, овошјето и грозјето, добитокот, млекото и млечните производи, додека намалување е забележано кај

житата, зеленчукот, алкохолните пијалаци, живината и јајцата и рибата.

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

МЕЃУНАРОДНА СТАТИСТИКА Српските плати се пет пати помали од тие во ЕУ ПРОСЕК ОД 522 ЕВРА, НО ЦЕНИТЕ ТРИ ПАТИ ПОБРЗО РАСТАТ ОТКОЛКУ ВО УНИЈАТА Српскиот граѓанин во просек живее шест години помалку и има пет пати пониска плата од европскиот граѓанин. Ова се на прв поглед двете најважни разлики меѓу граѓаните на Европската унија и Србија, според истражувањето на весникот „Прес“, изработено пред очекуваниот извештај на Европската комисија за кандидатурата на Србија за членство во ЕУ. Резултатите од

истражувањето покажуваат дека српскиот граѓанин може да купи само 34 проценти од работите, кои може да си ги дозволи жител на ЕУ со платата што ја прима. Истражувањето покажува дека просечната плата во Србија изнесува 522 евра, додека во ЕУ таа изнесува 2.609 евра. Истовремено невработеноста во ЕУ изнесува 8,9 проценти, додека во Србија таа е 22,2 отсто. Во Србија цените се зголемуваат три пати побрзо отколку во земјите од ЕУ, додава „Прес“.

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

БИЗНИС ИНФО

19

ПРЕНЕСЕНО

Интервју на Даниел Сас, главен извршен директор на „Македонски телеком“ за „Дневник“

СЕКОЕ ДОМАЌИНСТВО ЌЕ ДОБИЕ ИНТЕРНЕТ На почетокот на месецов „Македонски телеком“ почна со капитален проект вреден 14 милиони евра за замена на дигиталните телефонски централи со интегрирана мрежа целосно базирана на интернетпротокол. Ова е добар повод да поразговараме со главниот извршен директор на „Македонски телеком“ Даниел Сас, три месеци по преземањето на функцијата, за тоа кои ќе бидат неговите идни приоритети и цели, за цените, за телекомуникацискиот пазар во земјава, за регулативата. * Познати Ви се телекомуникациските пазари во Унгарија и во Црна Гора, каде што работевте долго време. Kако го оценувате пазарот во Македонија, дали и колку може да се споредува со состојбите во овие две земји?

- Телекомуникациите по својата природа не познаваат граници од едноставна причина што луѓето без оглед во која држава да живеат, имаат потреба од комуникација. Но, морам да нагласам дека Унгарија, како членка на ЕУ нуди поголеми можности во многу области, вклучително и во развојот на телекомуникациите. Се разбира, како дел од големото ЕУ-семејство, Унгарија има полесен пристап до европските фондови, процедурите за водење бизнис се поедноставни, што е предност во однос на Црна Гора и Македонија, но истовремено има и поголема конкуренција во областа на телекомуникациите, што претставува предизвик и постојана борба помеѓу операторите да се биде прв и најдобар. * Kаде е посилна конкуренцијата?

- Kонкурентска борба се води и на пазарот во Македонија и во Црна Гора, каде што има сериозни играчи, иако по големина овие пазари се помали во споредба со Унгарија. Притоа мора да напоменам дека во Македонија, за разлика од Црна Гора, телекомуникацискиот пазар е мошне развиен, а конкуренцијата е силна во делот на фиксната телефонија и кабелската телевизија итн. Се

разбира, големата конкуренција на македонскиот телекомуникациски пазар е здрава работа која помага реално да согледате каква е вашата позиција и секогаш ве поттикнува да се натпреварувате и да бидете најдобри во тоа што го работите. Сепак, и покрај различните карактеристики, телекомуникацискиот пазар во Црна Гора и во Македонија, па дури и во Унгарија се поврзани меѓу себе и имаат големи сличности, затоа што токму на овие пазари се присутни оператори кои се членки на Групацијата „Дојче телеком“, која претставува синоним за врвни технолошки достигања. Усогласено законодавство * Што би промениле Вие во македонската регулатива за да се отворат можности за нови кориснички услуги и развој на бизнисот? Го поздравуваме усогласувањето на македонската со ЕУ-регулативата, при што апелираме секогаш да се имаат предвид спецификите на државата, како што се големината на пазарот, стандардот на населението, куповната моќ, навиките итн. Истовремено, потребно е да се усогласи регулативата во делот на електронските комуникации со законите кои индиректно влијаат врз телекомуникациите, особено во делот на големите инвестиции. Пред се` мислам на законите од сферата на градбата, кои директно влијаат

врз инвестициите во мрежите од новата генерација, потоа Законот за електронските медиуми, кој треба да обезбеди рамноправни услови на пазарот за реемитување и примената на регулирани авторски права. *Има ли проблеми во спроведувањето на законите?

- За нас како компанија, од исклучително значење е примената и почитување на законите од страна на сите учесници на пазарот, а не тоа да е правило само за големите компании. Регулирањето на пазарот подразбира овозможување на еднакви услови за сите учесници, што подразбира легални мрежи, платени давачки кон државата, регулирани авторски права при реемитување програмски канали. Само на тој начин, ќе се обезбеди доволно простор за фер конкуренција и натпревар на пазарот, кој неминовно ќе води кон инвестиции во инфраструктурата и овозможување нови напредни кориснички услуги. Во услови на доследна примена на регулативата, подготвени сме да ги донесеме најновите технолошки трендови и последните првокласни услуги. * Kои ќе бидат Вашите приоритети и главни цели во работата?

- Во наредните неколку години планираме да инвестираме 170 милиони евра во модернизација

20

ПРЕНЕСЕНО и надградба на мрежите, од кои 150 милиони се во фиксната мрежа, со што ќе се зајакне и зголеми капацитетот на инфраструктурата. Секое семејство во Македонија ќе добие пристап до широкопојасен интернет, како дома, така и во движење. Од друга страна, интензивно работиме на проширување на оптичката мрежа не само во Скопје туку и во останатите градови. Освен фиксната мрежа, се работи и на модернизација на мобилната мрежа, имајќи го предвид фактот дека се зголемува користењето на податочните услуги.

Гигабитно општество * Ја споменавте модернизацијата на мрежата. Што конкретно правите, за каков проект станува збор?

- Нашата цел е да изградиме гигабитно општество во Македонија и ние одлучно чекориме кон остварување на оваа наша визија. Последните технолошки решенија не ќе може да им ги приближиме на нашите корисници доколку немаме основа за тоа. Токму затоа, фокусот на нашите инвестиции е насочен кон трансформација на мрежите за да се зајакне нивниот капацитет. Модернизацијата на мрежите е процес кој се работи во континуитет, иако граѓаните тоа не го гледаат. Сепак, како што веќе најавивме од овој месец, почнуваме со проект за миграција на телефонската мрежа, при што нашите корисници и лично ќе се уверат дека навистина работиме на осовременување и модернизирање на нашата инфраструктура. Имено, постојната мрежа на дигитални телефонски централи, ќе ја замениме со интегрирана мрежа целосно базирана на интернет-протокол (ИП). Преку новата ИП-технологија, во иднина ќе обезбедиме иновативни услуги. Ова е долгорочен процес на модернизација на мрежата, кој ќе се реализира до крајот на 2013 година,

БИЗНИС ИНФО при што во новата ИП-технологија ќе инвестираме приближно 14 милиони евра. * Kои новитети може да се очекуваат во иднина во мобилната и во фиксната телефонија, интернетот и телевизијата?

- Телекомуникациите се меѓу најдинамичните области и дејности во светот, со чие постојано менување и унапредување се менуваме и унапредуваме и ние како компанија. Ги користиме сите потенцијали и можности што ни стојат на располагање како дел од „Дојче телеком“, со цел на своите корисници да им го понудиме најдоброто решение за комуникација. Притоа, треба да се земе предвид дека луѓето се зависни од мобилните телефони. Имајќи го сето ова предвид, ние ќе се фокусираме на развој на интернетот и на телевизијата, од причина што секојдневно се зголемува НАДОМЕСТОЦИТЕ ВО РАДИОФРЕКФРЕНЦИЈАТА СЕ ВИСОКИ! * Сите оператори заеднички побараа од АЕK да се намали надоместокот за користење радиофреквенции. Дали ваквото намалување на трошоците ќе придонесе и да се намалат цените на некои услуги?

- Kлучните играчи на македонскиот телекомуникациски пазар, кои се дел од големи групации, имаат сознанија за висината на надоместоците за радиофреквенции во повеќе европски земји. Овие споредби ни укажуваат дека надоместоците за радиофреквенции во Македонија се високи и дека тие треба да се намалат. Во таа насока, ние очекуваме позитивен одговор од регулаторното тело. Се надеваме дека намалувањето на овие трошоци ќе придонесе кон поголемо и поефикасно користење на расположливите ресурси. Истовремено, намалувањето на цените ќе значи забрзано воведување нови технологии и приближување на најновите технологии и услуги до корисниците по прифатливи цени.

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

потребата од податочниот сообраќај. Од друга страна, пристапот до брз интернет денес повеќе не е луксуз, туку е основна потреба за едукација, забава, социјална интеракција, но и за водење бизнис. Во таа насока, во наредниот период корисниците може да очекуваат проширување и збогатување на портфолиото на широкопојасен интернет, посебна понуда на забавни и атрактивни ТВсодржини, дополнителен развој на мобилен интернет со разновидни локални содржини и апликации итн. Визионерите победуваат * Цените на телекомуникациските услуги во Македонија с` почесто се намалуваат, на радост на корисниците. Се води ли „ценовна војна“ меѓу операторите или тие се поставени на пазарна основа?

- Граѓаните во Македонија имаат навистина голема слобода кога станува збор за избор на телекомуникациски решенија и услуги. Големата конкуренција автоматски подразбира дека ценовната конкуренција е силна во сите сектори, при што корисниците може да изберат помеѓу различни даватели на услуги: компании што нудат фиксна телефонија, кабелските оператори, даватели на интернет, телевизија или мобилна телефонија. Ова се разбира им оди во прилог на корисниците, кои може да одберат услуга која ги задоволува нивните потреби и одговара на финансиските можности. Притоа, ме радува фактот што најголемиот дел од македонските граѓани се одлучуваат за нашите услуги. Затоа конкуренцијата на пазарот е здрава работа. Постојано се натпреваруваш. Играта никогаш не завршува. Секој играч се обидува да биде прв и најдобар, да привлече што е можно повеќе корисници, користејќи различни стратегии, меѓу кои и со ценовната политика. Но, не секој во бизнис-играта може да излезе како победник. Победа може да извојуваат само оние што имаат визија, што се иновативни и сигурни партнери.

Kвалитетот на услугите и брзината исто така се гаранција за успешност. И на крајот, се разбира победник е оној играч кој целосно е посветен на задоволството на своите корисници.

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

БИЗНИС ИНФО

Книга на Љупчо Велески, директор на Секторот за извоз во „Витаминка“ АД - Прилеп со значајни теми за македонските бизнисмени „КАКО ДА УСПЕЕТЕ ВО СВЕТОТ НА ГЛОБАЛНАТА МАЛОПРОДАЖБА“ Конечно, кај нас се појави стручна книга што на научна основа, но при тоа цврсто втемелена во праксата и реалниот живот, обработува теми што кај нас се многу малку третирани. Книгата „Како да успеете во светот на глобалната малопродажба“ на авторот Љупчо Велески, во издание на издавачката дејност „Target books“, ги сублимира, анализира, систематизира, класифицира и во детали ги разработува феномените на: глобалната малопродажба, производите за широка потрошувачка, интернационализацијата на работењето, извозот и креирањето посебност на компаниите како одлучувачка предност во нивниот настап на глобалниот пазар. Одговорите што ќе ги најдете во оваа книга се резулатат на најдобрите искуства од праксата и се вистинска моќна алатка и патоказ на патот кон вашиот успех во глобалната малопродажба. Деловите од книгата се фокусираат на: • ИНТЕРНАЦИОНАЛИЗАЦИЈАТА НА РАБОТЕЊЕТО НА КОМПАНИИТЕ * Предности и недостатоци. * Можности и опасности.

• ИЗВОЗОТ КАКО СТРАТЕГИЈА ЗА НАСТАП НА ГЛОБАЛНИОТ ПАЗАР * Истражување на извозните пазари: планирање, техники и операционализација. * Како, кога и за кој пазар да се одлучите? * Кој од вашите производи има најголеми шанси да успее?

• ПРОИЗВОДИ ЗА ШИРОКА ПОТРОШУВАЧКА * Анатомија, поделба и карактеристики, тенденции.

• БРЕНДОВИ * Генезата на брендовите и што ја прави нивната моќ. * Како да ги креирате и управувате сопствените брендови?

• ПРИВАТНИ МАРКИ * Комплетна разработка на феноменологијата на private label.

• ГЛОБАЛНАТА МАЛОПРОДАЖБА * Суштина, архитектура и поделба на малопродажбата. * Малопродажни формати: карактеристики и начин на функционирање. * Најновите трендови во малопродажбата.

• CASE СТУДИЈА - МАЛОПРОДАЖБАТА ВО Р. ХРВАТСКА

* Целосна разработка на хрватскиот малопродажен пазар, како пример за разработка на пазар: главни играчи, пазарни учества, карактеристики, потрошувачки навики, трендови, очекувања...

• УНИКАТЕН ПРОДАЖЕН ПРЕДЛОГ (USP – UNIQUE SELLING PROPOSITION) * Клучот на успехот на вашата компанија во глобалната малопродажна индустрија. * Зошто е важна посебноста на вашата компанија и вашиот настап? * Како да ја препознаете уникатноста, да ја креирате доколку ја немате и да ја искористите како одлучувачка предност на глобалниот пазар? Љупчо Велески е директор на Секторот за извоз во „Витаминка“ и магистер по меѓународна економија и бизнис. Десетици години работи во областа на меѓународната трговија, посебно во сферата на извозот и инсталацијата на производи за широка потрошувачка на странски пазари. Ги водел преговорите ПРАКТИЧЕН ПАТОКАЗ Дипл. инж. Симон Наумоски, претседател на Управниот одбор на ПИ „Витаминка“ - Прилеп

„...Конечно, пред генерациите што веќе работат на полето на маркетингот во стопанските субјекти што произведуваат стока за широка потрошувачка, а пред сè прехранбени производи и пред генерациите што се очекува да настапат на работа на тој план, се појави стручна книга, труд што нуди практичен патоказ, специфичен по пристапот, по кој секој комерцијалист може и треба да работи за да ги оствари и долгорочно да ги остварува целите и желбите на компаниите од оваа област во тешкото подрачје на продажбата на нивните производи. Подрачјето на продажбата ги опфаќа домашниот, но и сите останати пазари во светот, што значи глобалниот пазар...“

21

ПРОМОЦИИ за влез на производите на „Витаминка“ во најголемите малопродажни трговски системи од типот на: „Metro“, „Billa“, „Kaufland“, „Spar“, „Penny Markt“, „Mercator“, „Konzum“, „Delta“, „Engrotus“ и др. на пазарите во регионот, но и за пласман на пазарите во САД и Канада, ЕУ, Блискиот Исток и сл. Организирал и учества на многу саеми ширум светот: Чикаго, Њујорк, Торонто, Келн, Дубаи, Кувајт, Вашингтон, Москва и сл. Стручни анализи, прилози и интервјуа му се објавувани во повеќе специјализирани списанија од сферата на глобалната малопродажба, како: „Progressive magazin“, „Ja trgovac,“ „Таргет“, а држел предавања на SEE Export Consulta�on Network. Има завршено десетина меѓународни обуки и тренинзи од областа на меѓународната трговија, развој на извозни стратегии и продажни вештини.

КРЕИРАЊЕ И АФИРМИРАЊЕ УНИКАТЕН ПРОДАЖЕН ПРЕДЛОГ

НА

Проф. д-р Славица Роческа, Катедра за меѓународна економија и бизнис, Економски факултет - Прилеп

„...Треба да се потенцира придонесот што Љупчо Велески го остварува во доменот на дефинирањето начин за определување иновациски приод во продажбата на стока за широка потрошувачка, како основна претпоставка за поефикасно остварување на целите на компаниите. Поконкретно, тој го прецизира начинот преку којшто се определува, креира и афирмира уникатниот продажен предлог (unique selling proposi�on) како автентичен и дистинктивен метод за постигнување стратегискa предност и препознатливост на компаниите на глобалниот пазар. Во книгата се нудат предлози и решенија што треба да им овозможат на деловните субјекти ефикасно приспособување и дизајнирање на нивните стратегии во согласност со новите трендови, барања и потреби во малопродажбата преку индивидуализација на пристапот кон современиот потрошувач, како детерминанта на диференцијацијата, но и детерминанта на конкурентската предност на компаниите на меѓународниот пазар. Притоа, тој ги идентификува мерките преку коишто се обезбедува диференцијација на понудата на производите (дизајн, квалитет, услуга, функционалност итн.) и факторите што влијаат врз дефинирањето на уникатниот пазарен пристап...“

22

ЕВРОПСКА УНИЈА Повик на Европската комисија РЕКАПИТУЛАЦИЈА НА БАНКИТЕ

БИЗНИС ИНФО тој посебно го истакна значењето со преземањето на „Фруктал“ од компанијата

Европската комисија предложи координирана рекапитулација на банките, откако Европската банкарска агенција (ЕБА) одржa состанок поврзан за нивото на капиталот на банките.

- Им предлагаме на членките на ЕУ усогласено да дејствуваат на рекапитулација на банките за да се ослободат од евентуални токсични активи, изјави претседателот на Европската комисија, Жозе Мануел Баросо. Ова е најдеталната изјава која некој европски функционер ја дал досега

„Данокот на чипс“ се шири и на други унгарски производи ТАКСАТА ЗА ЗДРАВЈЕ ЌЕ МУ ДОНЕСЕ 100 МИЛИОНИ ЕВРА НА БУЏЕТОТ Владата на Унгарија планира да го прошири списокот на производи што ги оданочува како нездрави отсега и на кафето, ароматизираните пива, газираните алкохолни пијалаци и енергетски напитоци, објави деновиве унгарскиот дневен весник „ Непсабадсаг“. Контроверзниот закон со кој се воведува посебен данок на претерано солената или слатка храна, популарно наречен „данок на чипс“, во Унгарија се применува од септември.

Оценка на претседателот Данило Тирк СЛОВЕНИЈА СО ПРЕДРАСУДИ КОН СТРАНСКИТЕ ИОНВЕСТИТОРИ! Словенечкиот претседател Данило Тирк на неодамнешниот самит на 100 бизнисмени од Југоисточна Европа изјавил дека државите од регионот треба да разберат дека во Словенија постојат предрасуди кон странските инвеститори во целост, а не кон инвестициите од Србија или некоја друга земја, и дека тоа прашање е дел од поширок проблем. Зборувајќи за српските инвестиции,

Претставниците на прехранбената индустрија изјавуваат дека не биле консултирани, но дека не се изненадени од одлуката на Владата да се прошири спектарот на производи кои подлежат на оданочување. Велика Британија се соочува со голем раст на сиромаштијата

„Нектар“, кое во бизнис кругот во Словенија било исклучително добро прифатено.

- Тоа е добар потег за јакнење на довербата и ширење на можноста, истакна Тирк. Запрашан што можат да направат стопанствениците за да им помогнат на политичарите во процесот на регионалните интеграции, Тирк нагласи дека економските елити можат многу да придонесат. на тема за заеднички акции да се помогне при враќање на довербата во банкарскиот сектор, кој инвеститорите масовно го одбегнуваат откако еврозоната се соочува со должничката криза. Европски официјални претставници нагласија дека се` уште ништо не е завршено и дека во тек се разговори за можни координирани акции. ЕБА, која денеска ги завршува дводневните разговори, соопшти дека ја испитува отпорноста на кредиторите на „моменталната ситуација“. Голем број банки се под голем финансиски притисок по загриженоста на пазарите околу нивната изложеност на грчкиот долг и другите периферни земји на еврозоната. ЕБА нагласи дека не е најавена нова рунда стрес-тестови и не се ажурирани податоците за изложеноста на банките на државните и други долгови, кои оваа агенција во јули ги објави заедно со резултатите од годинешните стрес-тестови во кои учествуваа 91 банка.

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

Цитирајќи ги нацрт-плановите на Владата, весникот наведува дека се очекува „таксата за заштита на јавното здравје“ на државната благајна во 2012 година да и донесе 30 милијарди форинти (100 милиони евра), пренесуваат унгарските медиуми. Во рамките на предвидените измени, данокот на одредени нездрави производи треба да се зголеми за 25 отсто.

Велика Британија во следните две години се соочува со значителен раст на сиромаштијата што се очекува да биде најголем во последните четириесет години, предупредува лондонскиот Институт за фискални студии. Падот на приходот во т.н. просечни британски семејства, јави дописникот на МИА од Лондон, ќе биде најзабележлив и тој ќе предизвика уште 600 илјади деца да живеат во услови на сиромаштија, што ќе значи дека во 2013 година, дури 3,1 милион деца ќе живеат и растат во вакви услови. Луѓето живеат под границата на сиромаштијата или во услови на релативна сиромаштија доколку нивното домакинство има приход кој изнесува само 60 отсто од просечниот приход, регистриран за целата

земја. Во периодот 2009-2010 година, во Велика Британија 2,2 милиони деца и два милиони луѓе на работна возраст живееле во услови на апсолутна сиромаштија. Тоа значи дека 17 отсто од британските деца живеат во вакви услови што се очекува следните две години да се зголеми на 21,8 отсто. Ваквата проценка е направена според сегашната состојба на британската економија, процентот на невработените, стагнацијата на економскиот раст и на вработеноста и зголеменото ниво на инфлацијата. Стручњаците од Институтот за фискални студии проценуваат дека планот направен минатата година, за намалување на сиромаштијата до 2020 година, на пет отсто, не ќе може да биде достигнат. Владата реагираше со соопштение на Министерството за труд и пензии, тврдејќи дека со промената на шемата за социјални бенефиции ќе се создадат платени работни места, што ќе предизвикаат намалување на сиромаштијата.

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

Француските синдикати протестираат против мерките за штедење Повеќе од 250.000 Французи вчера учествуваа во демонстрациите против буџетската политика на властите.

Владата, за да го намали буџетскиот дефицит до 2013 година на три отсто од БДП, презеде курс на штедење, што предвидува оданочување на државните расходи, пренесоа агенциите. Бернар Тибо, раководител на еден од најстарите француски синдикатиГенералната конфедерација на трудот, изјави дека предложените мерки само ќе ја влошат состојбата и може ќе доведат до нова рецесија. Заради протестите беше отежнато движењето на јавниот транспорт. Во Париз вчера имаше редици на автобуските станици и во метрото, а штрајкуваа машиновозачите на половина од приградските возови. Тешкотии со транспортот имаше и во речиси сите големи градови - Лил, Лион, Марсеј, Бордо, Тулуз и Страсбур. За да го намали буџетскиот дефицит, француската влада предложи воведување дополнителен данок за најбогатите граѓани, чии годишни доходи надминуваат 250.000 евра. Тие треба да плаќаат три проценти повеќе данок. Ако доходите им се над 500.000 евра, дополнителниот данок ќе биде четири отсто. Бугарија почнува со производство на електромобили ПРОБНО ПРОИЗВОДСТВО НА ПОЧЕТОКОТ НА 2012 ГОДИНА За неколку недели во Софија ќе почне со работа првата станица за полнење електромобили, а сериското производство на овие возила ќе почне од следната пролет

БИЗНИС ИНФО во фабриката „Литекс Моторс“ во Ловеч. Бугарскиот министер за енергетика, економија и туризам Трајчо Трајков соопшти дека ЕУ ја усвои Стратегијата за превозните средства што не загадуваат, а Бугарија изрази желба да учествува во неа. Во фабриката „Литекс Моторс“ привршува монтажата на опремата за производство на електомобилите, во соработка со кинеската компанија „ Грејт вол“. Од таму се најавуваат три модели, вклучувајќи и „пик ап“, а пробното производство е најавено за почетокот на 2012 година. По улиците на Софија веќе можат да се видат електромобили од странско производство, а министерот Трајков најави дека во текот на следните недели ќе ја отвори првата станица за „танкирање“ на овие возила. Во Софија е планирано отворање на 10 вакви станици, а станици ќе се отоворат и во другите поголеми градови, нагласи министерот Трајков. Полнењето на автомобилот бара од 25 минути до неколку часа, во зависност од типот на возилото, а опремата за станицата чини 4.500 евра. Во Бугарија веќе се појавија реклами за пренамена на обичниот автомобил во електромобил, за што е потребно да се издвојат околу 4.000 евра. РЕГИОН Бизнисмени од ОАЕ заинтересирани за инвестирање во Црна Гора МОЖНОСТИ ВО ТУРИЗМОТ, ЗЕМЈОДЕЛСТВОТО, ИНДУСТРИЈАТА И БАНКАРСТВОТО Бизнисмени од Обединетите Арапски Емирати се заинтересирани за инвестирање во црногосрката економија, изјавил министерот за економија на оваа арапска монархија Бин Саед ал Мансури на средбата со премиерот на Црна Гора, Игор Лукшиќ.

- Црна Гора е мала земја, но поседува големи потенцијали во различни сфери, изјави Мансури. Лукшиќ од своја страна како сектори во кои би можеле да инвестираат компаниите од ОАЕ ги посочил туризмот, земјоделството, индустирјата и банкарството. Како мерка за подобрување на услвоите за економска соработка договорено е и воспоставување дирекна авионска линија Подгорица-Дубаи. Мансури се сретна и со црногорскиот министер за економија Владимир Кавариќ со кого потпиша Договор за економска соработка меѓу двете земји. Инвеститори од ОАЕ во моментов учествувваат во финансирањетп на изградбата на еден деловно-станбен

23

ЕВРОПСКА УНИЈА центар во Подгорица, а неодмана го купија и хотелскиот комплекс „Сини Хоризонти“ кај Тиват. Во Албанија откриени нови извори на нафта ЕКСПЛОАТАЦИЈА НА ТРИ НАОЃАЛИШТА НА ПОДРАЧЈЕТО НА СКАДАР И БЕРАТ Во Албанија се откриени уште неколку нови извори на нафта, во северниот и источниот дел на земјата, пренесува диписникот на МИА од Тирана. Директорот на Националната агенција за природни ресурси, Бесјан Пеша, за албанските медиуми изјави дека ќе бидат отворени три нафтени извори во подрачјето на Скадар и Берат. Според него, резулатите од истражувањата биле позитивни и концесионерската компанија следниот месец ќе почне со дупчење на изворите. Бесјан Пеша додаде дека слични резултати биле добиени и од истражувањата во Јонско и Јадранско Море. Врз основа на досегашните истражувања, Бејсан Пеша тврди дека е можно една поголема зона полна со нафтени резерви да се наоѓа и на планината Проклетија. ММФ со опомена до Албанија ГОЛЕМ ТОВАР ОД КРАТКОРОЧНИТЕ ДОЛГОВИ Меѓународниот монетарен фонд ја предупреди албанската Влада да ги смени финасиските политики за да не ја доведе во опасност стабилноста на земјата и економскиот развој, јавува дописникот на МИА од Тирана. Во последниот извештај на оваа финансиска инситуција стои дека во наредните две години јавниот долг на Албанија ќе порасне за уште еден процент, споредено со лани и до крајот до 2012 година ќе достигне 59,2 отсто од БДП. ММФ ја оценува Албанија како една од најслабите фискални земји во Европа, поради две причини. Прво, како што се наведува во извештајот, Албанија е втора земја со највисок долг во економиите на развој во Европа, по Унгарија и второ, што претставува друг ризик, според ММФ, е големиот товар на краткорочниот долг кој го има албанската Влада. Околу 37 отсто од вкупниот јавен долг на оваа земја е со рок до една година. Оваа бројка која е четири пати поголема од просекот во регионот ја подредува албанската Влада во тешка позиција и во постојана потреба од пари, за да ги плати обврските.

24

СВЕТ Сарџент и Симс добитници на Нобеловата награда за економија ИСТРАЖУВАЊА ЗА ПРИЧИНИТЕ И ПОСЛЕДИЦИТЕ ВО МАКРОЕКОНОМИЈАТА Нобеловата награда за економија оваа година им е доделена на Томас Сарџент и Кристофер Симс за нивните заеднички емпириски истражувања за причините и последиците во макроекономијата, соопшти денеска Шведската академија на науките.

Доделувањето на Нобеловата награда за економија потекнува од 1968 година, а најголем број добитници биле американски теоретичари, меѓу кои Милтон Фридман, Пол Кругман и Џозеф Стиглиц. Економијата на САД следната година можно е да биде на раб на рецесија СЕ ЗАВИСИ ОД РАЗВРСКАТА НА ДОЛЖНИЧКАТА КРИЗА ВО ЕВРОЗОНАТА Американската економија успеа оваа година да го избегне повторниот пад, но во 2012 година можно е да се врати на работ на рецесија, предупредуваат аналитичарите. Последните американски статистички податоци се позитивни од очекувањата, што многубројните експерти ги поттикна да ги зголемат прогнозите за раст на бруто домашниот производ на САД за третиот квартал и целото второ полугодие. Експертите на „ Голдман Сакс“ ја подобрија својата проценка за раст на американската економија во третиот квартал за 2,5 отсто од порано очекуваните два проценти. Таквото темпо двојно е поголемо од нивото на раст во второто тримесечје (1,3 осто) и ќе биде максимално во оваа година. Аналитичарите на компанијата „Макроекономик адвајзерс“ очекуваат американскиот БДП во второто полугодие да биде „нешто помал од 2,5 проценти“.

- Прв пат во осум месеци ја зголемивме прогнозата за раст на американскиот БДП за второто полугодие на нешто под 2,5 отсто, се наведува во извештајот на „Макроеконмик адвајзер“, чии експерти во септември прогнозираа раст на БДП под два отсто.

На расположението на инвеститорите позитивно делуваа и во петокот објавените

БИЗНИС ИНФО податоците за американската берза на трудот. Бројот на работни места во американската економија во септември нарасна за 103.000, додека аналитичарите очекуваа раст од само 60.000. Невработените во САД останаа на ниво од 9.1 отсто. И другите статистички податоци објавени минатата недела покажуваат дека темпото на раст на производната активност во САД се забрза минатиот месец, со растот на трошоците за изградба. Економијата на САД, меѓутоа, и натаму се соочува со многу проблеми, смета водечкиот економист на „Бенк оф Токио-Мицибуши“ во Њујорк, Крис Рупки, укажувајќи на должничката криза во еврозоната и зголемениот ризик од рецесијата во тој регион, како и политичките несогласувања во САД кога е во прашање буџетот.

- Можеме да избегнеме рецесија, но во случај на влошување на состојбата во Европа ќе настапи драстичен пад на берзата на капитал, така што може да се очекува намалување на работниот труд и на потрошувачката доверба, со што ќе се оствари прогнозираната инфлација, оцени Рупки. Постариот економист на „Голдман Сакс“ во Њујорк, Ендрју Тилтон, изјави дека должничката криза во еврозоната „може американската економија да ја доведе до работ на рецесијата во почетокот на 2012 година. Растот на американскиот БДП во првиот квартал во 2012 година Тилтон го прогнозира на ниво од 0,5 проценти. Путин: Русија е подготвена да се справи со последиците од должничката криза во еврозоната

Рускиот премиер Владимир Путин ја повика Европа решително да дејствува во справувањето со должничката криза и посочи дека Москва е подобро подготвена отколку пред светската криза од 2008 година, пренесоа британските медиуми. Во првиот говор пред инвеститорите, откако минатиот месец ја објави кандидатурата за претседател на изборите што ќе се оддржат следната година, Путин уште забележа дека ќе се придржува кон одговорен фискален курс и изрази желба странските инвестиции да дадат импулс за „новата индустријализација“ на Русија. Шефот на руската влада на инвестицискиот форум во Москва „Русија повикува!“, изјави дека приоритетите на Русија беа и остануваат строгата буџетска дисциплина, нискиот државен долг и зголемувањето на ефикасноста на трошоците, информираат руските медиуми. Путин забележа дека најголема грижа за земјата е должничката криза во еврозоната, која треба да се надмине со јасни, добро осмислени чекори. Тој изјави дека нема да има потреси во Русија по претседателските избори во март 2012 година, кои, речиси е сигурно, ќе ги добие, посочуваат агенциите.

-Неспорно е дека се неопходни промени и тие ќе се случат. Тоа, меѓутоа, ќе биде еволуциска патека. Немаме потреба од големо потресување

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

- имаме потреба од една голема Русија, изјави Путин. Премиерот забележа дека Русија е во подобра позиција да се справи со резултатите од забавувањето на светската економија и проблемите со суверените долгови, пред кои се исправени развиените земји од Западот.

- Директно ќе кажам дека Русија е подобро подготвена за различни сценарија, отколку во текот на 2008 година, изјави Путин. Опра Винфри на прво место листата на „Форбс“ за најбогата жена во шоу бизнисот ЗА ЕДНА ГОДИНА ФАНТАСИЧНА ЗАРАБОТКА ОД 290 МИЛИОНИ ДОЛАРИ!

Телевизиската водителка Опра Винфри уште еднаш се најде на првото место на листата на списанието „Форбс“ за најбогати жени во шоу бизнисот. Според нејзините приходи во текот на една година, од мај 2010 до мај 2011 година Опра заработила неверојатни 290 милиони долари. Веднаш зад неа на листата е Лејди Гага која оваа година сепак ја надмина Опра на списокот за најмоќни жени, но сепак имаше помала заработувачка која изнесувала „само“ 90 милиони долари. На трето место е Бетени Френкел, американска реалити ѕвезда које го брендираше своето ТВ искуство и на тоа заработи дури 55 милиони долари. На четврто место е најбогатата манекенка, Жизел Бундхен која покрај манекенството се занимава и со актерство и има своја линија на долна облека, агенција за недвижности, па на тој начин заработила профитот од 45 милиони долари во само една година. Јапонија нуди бесплатни летови за поттикнување на туризмот АКЦИЈАТА ПОЧНУВА ОД АПРИЛ ИДНАТА ГОДИНА По нуклеарната катастрофа од март годинава, Јапонија за догодина планира привлекување на странски туристи преку нудење на бесплатни летови, пишува јапонскиот дневен весник „Џомиури Шимбун“. Според весникот, потенцијалните туристи треба да поднесат барање до одделот на Јапонскиот туристички сојуз во регионот што планираат да го посетат, кој потоа ќе им обебзеди бесплатен лет. За возврат Сојузот ќе избере некои од патници, кои по завршувањето на посетата ќе треба да напишат извештај за искуствата, што ќе бидат објавени на Интернет. Весникот укажува дека станува збор за 10.000 бесплатни летови. Туристичкиот сојуз на Јапонија очекува позитивен одѕив на оваа акција, која има за цел

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

да се намали стравот на странците од посетата на Јапонија.

Туристите кои добиваат бесплатни летови сепак ќе мораат сами да си ги сносат трошоците за престојот. Планирано е оваа програма да почне во април 2012 година, а за финансирањето се уште се водат преговори. По нуклеарната катастрофа во Фукушима бројот на туристички посети на Јапонија се намали за дури 50 отсто во споредба со минатата гдоина. Во јуни и јули бројот на туристи изнесуваше само 36 отсто во однос на цифрата на посетитеки во истиот период минатата година, а во август тој показател опадна на 32 отсто. ТРЕНДОВИ, ДВИЖЕЊА, ПРОГНОЗИ Предупредување на Џозеф Стиглиц, добитник на Нобеловата награда за економија во 2001 година ПОСТОИ СЕРИОЗНА ЗАКАНА ОД ПРОДЛАБОЧУВАЊЕ НА ЕКОНОМСКАТА КРИЗА Постои сериозна закана од продлабочување на економската криза и драстичните мерки за штедење, како во случајот на Грција се погрешен рецепт, предупредува реномираниот економист и добитник на Нобеловата награда за економија во 2001 година, Џозеф Стиглиц. Ние, наведува тој во интервју за Радио Слободна Европа, имаме недоволно регулиран банкарски систем и претерано регулирана демократија. Како што јави дописникот на МИА од Прага, според него, на тековните проблеми може да

БИЗНИС ИНФО се гледа како на продолжување на кризата од 2008 година, од која светот се уште не се опоравил. На прашањето дали се работи за почеток на рецесија, или може да се очекува обновување на светската економија, Стиглиц одговара дека тоа не го знаат.

- Мислам дека е многу веројатно дека ќе имаме многу бавен раст кој нема да биде доволен да се обнови и да се врати економијата и вработувањето во нормална состојба. Исто така, постои извесна веројатност дека ќе се соочиме со сериозен пад односно криза, истакнува Стиглиц. За него, сегашните мерки за штедење кои ги преземаат САД и ЕУ само ќе ја влошат состојбата бидејќи ќе се спречи економскиот раст.

- Гледате што се случува во Грција, Летонија, Ирска, Португалија. Се повеќе факти покажуваат дека мерките за штедење се контрапродуктивни за порастот, посочува економистот. Стиглиц смета дека судбината на еврото е отворена и зависи од политичките лидери. Во врска со влијанието на грчката криза врз балканските земји кои настојуваат да влезат во ЕУ, тој смета дека и тие се соочуваат со сериозен проблем поради користењето на грчките инвестиции. Експертот додава дека тие земји имаат предност бидејќи не се дел од еврозоната и можат да го оддржуват флексибилниот курс на својата валута. Проценка на Организацијата на ОН за храна и земјоделство (ФАО) ЦЕНИТЕ НА ХРАНАТА СО ТРЕНД ЗА НАМАЛУВАЊЕ Светските цени на храната веројатно уште некое време ќе бидат со тренд за намалување откако во септември благодарение на зголеменото производство на житарки и слабата побарувачка, беа намалени, соопшти Организацијата на ОН за храна и земјоделство (ФАО). Светските цени на храната во септември

беа пониски за два отсто, откако се намалија цените на житарките што е поврзано за загриженоста дека економското успорување и големите залихи на пченка и пченица во САД ќе ја намалат побарувачката. Индексот на 55 прехранбени стоки е намален во септември на 225 поени, од 229,5 поени во август. Според прогнози на ФАО државите од светот во 2011 година ќе потрошат рекордни 1,29 илјади милијарди на увоз на прехранбени производи што е за 21 отсто повеќе отколку во 2010 година. Високите цени на храната од крајот на минатата година турнаа „десетици милиони луѓе“ во сиромаштија и бројот на гладни во светот наскоро може да ја надмине бројката од милијарда, прогнозираше неодамна Оксфам интернешнал.

25

СВЕТ Кризата во еврозоната можност за влез на руските банки во европскиот банкарски систем „СБЕРБАНК“ ПРВА ПОЧНА Должничката криза во еврозоната, која претставува сериозна закана за големите банки во Европа, им овозможува на руските банкарски комапнии да се вклучат во банкарскиот сектор на ЕУ преку преземање на финансиските организации во Централна и Источна Европа, се оценува во анализата на руската агенцијата „Финмаркет“. Стравот од должничката криза во еврозоната резултираше со драстичен пад на акциите на европските банки, па така само вредноста на „Рајфајзен банката“ во последните два месецa се намали за речиси 35 проценти на 5,7 милијарди евра. Многу европски банки работат во земјите од Централна и Источна Европа кои за сега не се сериозно погодени од должничката криза, но имајќи предвид дека на еден дел од финансиските институции кои се длабоко инволвирани во грчкиот долг им е потребен свеж капитал, можно е руските банки да ја искористат оваа ситуација и да влезат во европскиот банкарски сектор, сметаат аналитичарите на „Финмаркет“ Така, на почетокот на септември руската „Сбербанк“ ја купи австриската „Фолксбанк“, а веќе најави и интерес за филијалите на белгиската КБЦ, австриската „Рајфајзен“, француската „Сосиете Женерал“ и италијанската „Уникредит“ во Централна и Источна Европа. Овие четири банки претрпеа сериозни загуби и на среден рок планираат продажба на дел од своите активи. Со купувањето на „Фолксбанк“, покрај нејзината централа во Австрија, „Сбербанк“ ги презеде и филијалите во Чешка, Словачка, Унгарија, Хрватска, Србија, Босна и Херцеговина, Словенија и Украина. Австриската банка има 291 експозитура и над 600.000 клиенти чија вкупна актива на 30 јуни изнесуваше 9,4 милијарди евра. Првиот човек на „Сбербанк“, Герман Греф изјави дека оваа руска банка има намера да остане во европскиот банкарски сетор на долг рок и дека преземањето на „Фолксбанк“ претставува прв и исклучително важен чекор во нејзината меѓународна експанзија.

- „Сбербанк“ излегува на пазарите со забрзан раст во Централна и Источна Европа кои на долгорочна перспектива, до 2020 година, ќе имаат двојно поголем банкарски профит од рускиот, смета Греф, најавувајќи дека руската банка планира да се вклучи и во банкарските сектори на Турција и Полска. По влезот на „Сбербанк“ во „Фолксбанк“ повеќе европски аналитичари оценија дека е можно оваа руска банкарска компанија да купи повеќе подружници на европските банки во Централна и Источна Европа, но и да преземе и малцински пакет акции во централите на европските банки кои се соочуваат со поголеми проблеми поради должничката криза. Експертите на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) во септември пресметаа дека европските банки поради должничката криза во еврозоната би можеле да претрпат загуби од околу 300 милијарди евра. На почетокот на годината проценетиот ризик по европските банки од страна на ММФ изнесуваше 200 милијарди евра.

26

КОРПОРАЦИИ Мајк Зафировски именуван за директор на „Априа хелкткер груп“ и виш советник на „Блексон груп“ ИСКУСТВОТО ОД ДРУГИТЕ ИНДУСТРИИ ВО РЕФОРМИТЕ ВО ЗДРАВСТВОТО Компанијата „Априа Хелткер Груп“, водечка национална компанија од областа на здравствените услуги и дел од портфолиото на компанијата „Блекстон Груп“, на 3-ти октомври објави дека Мајк Зафировски е назначен за член на Одборот на директори на компанијата. Воедно, компанијата „Блекстон Груп“ го објави назначувањето на Мајк Зафировски за виш советник во фирмата.

Во триесет и петгодишната кариера Мајк Зафировски бил претседател, главен извршен директор и главен оперативен директор на „Нортел“, „Моторола“ и пет бизниси на „Џенерал Илектрик“ во техничката, индустриската, потрошувачката, финансиската и осигурителната област. Дополнително на тоа, тој е сегашен член на Одборот на директори на „Боинг“, а бил и член во повеќе одбори во различни компании и совети како во САД, така и во Европа. Зафировски изразил задоволство што ќе може своето искуство од другите индустрии да го сподели во здравството, каде што во наредните години ќе се имплементираат реформи. Освен тоа што служи во одборите на неколку компании, Мајк Зафировско исто така е активен во неколку непрофитни организации, вклучувајќи ги позициите на потпретседавач во Академијата на лидерство во урбани школи (организација која ги унапредува најпроблематичните јавни школи во Чикаго), член на Одборот на директори на Македонија 2025, еден од копретседавачите на Одборот на родители на Универзитетот „Дјук“ и член на Чикашкиот совет за глобални прашања. Во 2008 година Мајк Зафировски ја прими наградата за Истакнат лидер од Њујоркшката научна институција, а во 2004 година го прими Медалот на честа од островот Елис.

„Кока-кола“ останува највреден бренд во светот НАЈМНОГУ ПОРАСНА ВРЕДНОСТА НА „ЕПЛ“, НАЈГОЛЕМ ПАД ДОЖИВЕА „НОКИА“ „Кока-кола“ и натаму останува најскапоцена марка во светот. Toa го покажува и најновата листа изработена од истражувачката компанија „Интербренд“, на која најголем раст на вредноста забележа „Епл“ кој сега се најде меѓу првите десет највредни брендови.

БИЗНИС ИНФО На првите десет места на листата на „Интербренд“ се наоѓаат само брендови од САД, а најдобро пласирана неамериканска марка е „Тојота“ на 11-то место. „Кока-кола“ се наоѓа на првото место на листата на највредни брендови на „Интербренд“ уште од 2000 година кога започна да се спроведува ова рангирање. Лани вредноста на „Кока-кола“ е зголемена за два процента на 71,861 милијарди американски долари. На второто место на листата се наоѓа „Ај-Би-Ем“, а на третото место „Мајкрософт“. Меѓу првите десет највредни брендови се наоѓаат уште четири ИТ-компании и тоа „Гугл“ на четвртото, „Интел“ на седмото, „Епл“ на осмото и „Хјулит Пакард“ на десеттото место. Листата од десетте најскапоцени брендови ја надополнуваат уште „Џенерал Електрик“ на петтото, „Мекдоналдс“ на шестото и „Дизни“ на деветтото место. Вредноста на „Епл“ минатата година е зголемена за 58 проценти и на тој начин производителот на популарните „Ајфон“ и „Ајпед’ се искачи од 17-то на осмото место.

- Работата не е во тоа што („Епл“) произведува убави работи, туку создаде цел животен стил и начин на живот, изјави генералниот директор на „Интербред“, Џез Фремтон. Според него, вредноста на „Епл“ е зголемена најмногу благодарејќи на доминантната позиција на компанијата на пазарот на таблеткомпјутери.

- Ако ги прашате луѓето кои се подготвуваат да купат таблет, дури 85 проценти од нив ќе ви кажат дека ќе купат „Ајпед“. На пазарот не постои ниту еден конкурент кој има удел поголем од пет проценти, - нагласи Фремтон. Најголем пад на листата на „Интербренд“ претрпе финската компанија „Нокиа“, која падна од осмото на 14-тото место, при што нејзината вредност се намали за 15 проценти. „Нокиа“ до минатата година беше најдоброрангирана европска марка, но овој пат таа позиција ја има „Мерцедес“, кој се најде на 12-то место на листата. Во новогодишното рангирање на листата на 100 највредни брендови во светот прв пат се најде и тајванскиот производител на мобилни телефони „ХТЦ“, кој го зазема 98 -то место. „ХТЦ“ воедно е првата компанија од Тајван рангирана на оваа листа. На листата домининираат брендови од САД, кои вкупно ги има 49, а потоа следуваат марките од Европа, кои се вкупно 38 на број. Меѓу европските брендови има фирми од Германија, Франција, Швајцарија, Италија, Велика Британија, Шведска, Холандија, Финска и Шпанија. Останатите марки потекнуваат од Јапонија, Јужна Кореа, Канада и по една од Мексико и Тајванд. Рангирањето на брендовите се врши според сложена методологија во која се комбинираат претпоставките за влијанието на брендот во иднина и неговата улога во поттикнувањето на побарувачката. Покрај ова фимрите рангирани на листата мора да имаат јавно достапни финансиски податоци и најмалку една третитна од нивните приходи да потекнува од странство.

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

Компанијата „Хјулит-Пакард“ заврши со преземањето на 12 милијарди долари вредната британска компанија „Аутономи“. „Рапсоди“, една од првите компании кои започнаа со наплаќање за слушање на музички содржини на Интернет, исто така ја купи компанијата „Напстер“, заканувајќи се на системот П2П за размена на музички содржини што од 2008 година е во сопственсот на компанијата „Бест бај“. Не се објавени детали од финансискиот договор, но познато е дека „Бест бај“ за возврат ќе добие удел во „Рапсоди“. Ај-Би-Ем ВЛЕЗ НА ПАЗАРОТ НА БЕЗБЕДОСНИ СОФТВЕРИ Американската информатичка корпорација Ај-Би-Ем (IBM) ја купи компанијата „Ку1 лабс“ со седиште во Масачусетс, која е специјализирана за развој на безбедносен софтвер.

Цената на преземањето не е објавена, а компанијата ќе биде интегрирана во новиот безбедносен оддел на Ај-Би-Ем. Истовремено е објавено дека „Мајкрософт“ го напушта пазарот на дигитални плеери и дека прекинува со производство на своите модели „зјун“. „Ромгас“ со инвестиции од 520 милиони САД долари за следните пет години АНАЛИЗИ И ЕКСПЛОАТАЦИЈА НА РЕЗЕРВИ НА ПРИРОДЕН ГАС И НАФТА Романската државна компанија „Ромгас“ ќе инвестира во следните пет години најмалку 520 милиони САД долари во анализи и експлоатација на резерви од природен гас и нафта. За таа цел, беше потпишан договор меѓу Владата и Националната агенција за ресурси.

„Јаху“ и Еј-Би-Си ги здружија силите ЗАЕДНИЧКИ ДО СТО МИЛИОНИ ПОСЕТИТЕЛИ „Јаху“ и телевизијата Еј-Би-Си постигнаа договор за здружување на силите и формираа партнерство. Двете компании објавија дека ќе имаат заедничка публика од сто милиони посетители, како и дека на Интернет пребарувачот „Јаху“ ќе создадат портал „Добро утро Америка“ што ќе биде базиран на познатата емисија на Еј-Би-Си.

Владата одобри исто така седум договори за експлоатација и еден со две ирски компании, за анализа за резерви од нафта и гас кои

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

се во фаза на експлоатација. Ирските компании ќе инвестираат пет милиони американски долари во првите две години и доколку експлоатацијата се покаже рентабилна, дополнително ќе инвестираат 20 милиони САД долари, наведоа од Националната агенција за ресурси. Германски концерни ги активираат плановите за градење нуклеарни централи во Велика Британија АНУЛИРАЊЕ НА ЗАГУБИТЕ НА ОСТРОВОТ Водечките германски енергетски концерни РВЕ и Е.Он ги активираат плановите за изградба на нуклеарни реактори во Велика Британија, на што ги поттикнуваат финансиските загуби, кои ќе ги претрпат поради откажувањето на Германија од нуклеарната енергија.

БИЗНИС ИНФО и за трошоците на раководството на компанијата се посочува дека 66 отсто од претплатата оди за телевизиската програма, 17 отсто за радиото, шест отсто за он лајн сервисите и 11 отсто за сите други потреби. Сега во Би-Би-Си има 22.900 вработени, за чии плати годишно се трошат 1,08 милијарди фунти, а најголемата плата, на генералниот директор Томпсон изнесува 779.000 фунти годишно. Со новите мерки за штедење, Би-БиСи ќе изврши и редуцирање на телевизиската и радио претплата, ќе го предаде телевизискиот центар во Лондон и ќе изврши преселување на дел од компанијата во Салфорд. Менаџментот на компанијата истакнува дека секоја недела 60 милиони луѓе ги следи програмите на Би-БиСи, но водачите на британските синдикати го осудија генералниот директор и неговите главни соработници, за нејзиното растурање. Тие ги уништуваат работните места во Би-Би-Си и ја уништуваат компанијата, изјави претставник на британските синдикати. „Ју ес стил“ во Словачка со нова инвестиција ВО ЛИНИЈА ЗА ПЛАСТИФИКАЦИЈА 36 МИЛИОНИ ЕВРА

- Продолжуваме со изборот на експерти и вложуваме речиси милион фунти неделно (1,5 милиони евра), изјави генералниот директор на британската филијала за израдба на атомските реактори на РВЕ, Фолкерс Бекерс, коментирајќи ги плановите за развој на работењето во Велика Британија. Тој додаде дека во Германија голем дел од населението е против нуклеарните централи, додека во Велика Британија расте поддршката за нив. Според анкетата на „Бритиш Сајенс Асосиејшн“, спроведена во август годинава, 61 процент од Британците се подготвени да поддржат изградба на нов нуклеарен реактор, доколку тоа придонесе за поголема енергетска безбедност. Владата на германскиот канцелар Ангела Меркел во март донесе одлука за итно затворање на 25 проценти од нуклеарните централи во земјата. Германија сите свои нуклеарки ќе ги затвори до крајот на 2022 година. Би-Би-Си до 2017 година отпушта од работа нови 2.000 лица МЕРКА ЗА НАМАЛУВАЊЕ НА ТРОШОЦИТЕ ВО РАБОТЕЊЕТО Би-Би-Си соопшти дека до 2017 година, отпушта од работа уште 2.000 луѓе, за да ги намали трошоците во работењето за 20 отсто. Генералниот директор на најголемата британска медиумска компанија изјави дека станува збор за мерка на прилагодување на Би-Би-Си на новите економски услови, создадени со одлуката на Владата да ја замрзне радио и телевизиската претплата, на сегашното ниво во следните пет години, јави диписникот на МИА од Лондон. Годишната РТВ претплата во Велика Британија, што е задолжителна за секое домаќинство, изнесува 145,50 фунти и таа се наплатува поделена на 12 месеци. Од неа, Би-БиСи добива годишно 3,5 милијарди фунти. Освен од претплатата, од други извори, Би-Би-Си има уште 1,4 милијарди приход што се употребува за правењето на радио и телевизиската програма, Интернет сервисите и за раширената дигитализација. Во објавениот извештај за работењето

Компанијата Ју ес стил Кошице (U.S. Steel) во Словачка планира да инвестира 36 милиони евра во изградба на нова линија за пластификација. Компанијата има намера да го зголеми капацитетот на производство на пластифицирани лимови за 100.000 до 120.000 тони годишно. „Кога ќе се остварат тие намери, вкупниот обем напроизводство на пластифицирани лимови ќе биде 227.000 до 247.000 тони годишно во зависност од асортиманот на производството“, соопшти компанијата. Инвестицијата ќе отвори и 60 нови работни места. Изградбата на линијата ќе почне во крајот на следната година, а почетокот на производството е планиран за 2014 година. Компанијата Ју ес стил Кошице беше фомирана во 2000 година кога американскиот Ју ес стил корпорејшн ја презеде некогашната ливница ВСЗЗ. Сега Ју ес стил Кошица заедно со филијали е меѓу најголемите производители во Европа и испорачува првенствено во автомобилската, машинската и електротехничката индустрија. Бугарија ја тужи Русија поради нуклеарката „Белене“ СПОР „ТЕЖОК“ 61 МИЛИОН ЕВРА Бугарската Национална електростопанска компанија (НЕК) поднесе тужба до арбитражниот суд во Париз против рускиот „Атомстројекспорт“ поради непочитување на договорот за изградба на нуклеарната централа „Белене“. Бугарското претпријатие бара од руската компанија, која ја гради нуклеарката „Белене“, да исплати сума од 61 милион евра според договорот кој е потпишан на 28 ноември 2007 година. Во соопштението на НЕК не се наведуваат други детали од барањата поднесени до судот во Париз, но се додава дека нејзините интереси ќе ги штити една од водечките светски правни компании „White&Case“. Претходно, во јули оваа година „Атомстројекспорт“ поднесе тужба против НЕК за исплаќање отштета во вредност од 58 милиони евра поради доцнење со извршувањето на проектот „Белене“. Кон крајот на минатиот месец двете комапнии потпишаа нов договор за одложување на изградбата на нуклеарката до 31 март 2012 година. Изградбата на „Белене“ моментално е во застој поради тоа што Русија и Бугарија не се

27

КОРПОРАЦИИ договорени околу цената за изградба, која ќе чини меѓу шест и 11 милијарди евра. Превземања „СОНИ“ САКА ДА ГО (ДО)КУПИ „ЕРИКСОН“ Јапонската компанија „Сони“ наскоро би можела да го купи „Ериксон“ од шведско-јапонскиот мобилен гигант „Сони Ериксон“, пишува „Вол Стрит Џурнал“, повикувајќи се на „доброинформирани извори“. Како што јави дописникот на МИА од Гетеборг, „Сони“ сака да го интегрира делот на мобилна телефонија меѓу другите производи што ги произведува компанијата, со цел да заштеди пари. Делот на сопственоста на „Ериксон“ во компанијата од страна на анлитичарите се проценува на околу една до 1,2 милијарди евра. Во „Сони Ериксон“ засега никој не сака да ги коментира ваквите податоци. Никогаш не коментираме гласини и шпекулации, вели портпаролот на „Ериксон“, Ула Рембе. Избор за најдобри технолошки уреди „Т3 гаџет авордс“ одржан во Лондон. ТЕЛЕФОН НА ГОДИНАТА „САМСУНГ ГАЛАКСИ Ѕ2“ „Паметниот“ телефон на јужнокорејската компанија „Самсунг“ - галакси Ѕ2 е прогласен за телефон на годината на годинешниот избор за најдобри технолошки уреди „Т3 гаџет авордс“ одржан во Лондон. Ова е првпат за три години оваа престижна награда да ја освои телефон кој не е од компаниите „Епл“ и ХТЦ. Попиларниот смартфон со оперативниот систем „андроид“ победи во силна конкуренција, која ги вклучува „Епл ајфон 4“, „ХТЦ сенсејшн“, „Моторала атрикс“, „Сони Ериксон кспериу арк“, „ХТЦ инкредибл Ѕ“.

Во останатите категории имаше помалку изненадувања, бидејќи наградата за таблет на годината ја доби „ајпед 2“ на „Епл“, за компјутер на годината е прогласен „мекбук ер“, исто така, на „Епл“, кој доби награда и за Т3 дизајн, за телевизор на годината е прогласен „Самсунг ЕУ55Д8000“, за макера на годината „Канон пауер шот Г12“, за играчка конзолата „иксбокс кинект“ на „Мајкрософт“, кој е прогласен и за гаџет на годината. За годинешен технолошки бренд е прогласен „Гугл“, а за технолошка личност на годината извршниот директор на „Фејсбук“ Марк Закерберг. Во овој избор, кој се одржува петти пат, оваа годинаучествуваа рекорден број од 970.000 гласачи.

28

СВЕТСКИ ПЕЧАТ Зошто завршува времето на бесплатните нешта КРИЗАТА ГО „ОТКАЖА“ ЕФТИНОТО!

Само пред неколку години, новинарот Крис Андерсон напиша дека бесплатното е новата цена за се. Но сега изгледа дека дојде време да се каже збогум на бесплатното. Андеросон, кој е заменик уредник во списанието „Ваерд“, смета дека намалените трошоци на производство - заедно со трансформативната моќ на дигиталната технологија и интернетот - направи некои нешта да станат толку евтини што компаниите можеа да си дозволат бесплатно да ги делат. Еве некои примери: неограничениот капацитет за складирање податоци кои ги нуди имејл сервисот на Јаху, музиката која ја нудат Рејдиохед и Трент Рејзнор, онлајн изданието на Њујорк тајмс, речиси се што Гугл им го нуди на корисниците. Потоа удри рецесијата, финансиските системи се потресоа, економијата стагнираше и корпоративна Америка се најде под интезивен притисок да управува со профитите без зголемување на заработувачката на која компаниите беа навикнати. За многу бизниси, бесплатното почна да изглеа преевтино. Како резултат на ова, во последниве месеци почнавме да гледаме знаци на спротивен тренд, кога компаниите сега се обидуваат да наплатат за нештата кои нивните потрошувачи навикнаа да ги добиваат бесплатно. Ова стана грдо. На пример, Бенк оф Америка поттикна жестоки реакции со објавувањето на нивниот план да им наплатуваат на корисниците на кредитни картички по 5 долари месечно за употребата на картичките при купувања. Другите банки тестираат слични провизии и ги откажуваат услугите, како што се бесплатната проверка на сметките на нивите клиенти. Некои банки дури наплатуваат и услуга на благајните или на нивните телефонските сервиси. Компанијата за издавање филмови „Нетфликс“, разлути многу свои корисници со планот да ја поделат испораката по пошта и видео стриминг услугите на два дела, со повисока цена за оние кои ги сакаат и двете. Се разбира, „Нетфликс“ започна со испраќање двд-ја преку пошта, а неколку години подоцна и со видео стриминг онака како што

БИЗНИС ИНФО се модернизираше технологијата без дополнителни трошоци за своите претплатници. Но, кога „Нетфлкис“ ги подели двете услуги - и почна да наплаќа за двете - практично ги натера корисниците да почнат да плаќаат за нешто што дотогаш го добиваа гратис. Авиокомпаниите наплатуваа единствена цена за картите, во кои беше вклучено се. Сега наплатуваат екстра за проверка на торбите, за неколкуте дополнителни сантиметри простор за нозете, па дури и за перничињата и ќебињата. Патниците го прифатија ова, но цените на секоја услуга „ала карт“ се зголемија. Новинските организации, како „Њујорк тајмс“ и „Вол стрит џурнал“ и други, престанаа бесплатно да ги нудат своите дигитални содржини. Постојат различни цени за различни понуди, но воглавно на некои корисници им дозволуваат бесплатен пристап до некои материјали, без барање да наплатат вон некои дадени услуги.

Дури и на Амазон, еден од најголемите добитници на дигиталното доба, „бесплатната испорака“ чини 79 долари годишно. Тоа е цената да станете „златен муштерија“ и да добиете најдобри услуги. Потрошувачите можеби се чувствуваат ограбени од растечкте цени, но наплатата на порано бесплатнте нешта ја отсликува стеснетата маргина на стагнантната економија, додека компаниите се грабаат околу муштерии кои ќе потрошат помалку пари, но имаат се поголеми финансиски грижи. Крајот на бесплатното и растот на трошоците, може дури и да престане да биде добро за отрошувачите, додека цените се поуверлво ја истакнуваат реалната цена на нештата и услугите. Базирањето на одлуките за купување на реалната цена на стоката присилува на потрошувачка дисциплина, и ја намалува потребата да се бркаат попустите, што значи да ве натераат кон намалена потрошувачка. И во некои случаи поскапувањето на услугите и цените ала карт ги присилува потрошувачите да плаќаат само за она што им треба, наместо да плаќаат повиисока цена за се.

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

Се разбира за компаниите многу бесплатни нешта кои ги нудеа не беа бесплатни. Но компаниите можеа да ги пкријат трошоците на гратисите преку други канали на заработувачка или преку повисоки цени кон некој друг. Неколку фирми, како што се Гугл и Фејсбук, сеуште можат да понудат бесплатни услуги на корисниците затоа што заработуваат толку многу пари од компаниите кои се нивни муштерии. Но за многу други фирми ова стана недозволив луксуз. Медиумските компании, на пример, не можат повеќе да ги покриваат содржините на неприходните веб сајтови со профитите од печатење или од емитувачките операции, кои во многу случаи опаѓаат. Авиокомпаниие опстојуваат во интензивно конкуренстка индустрија, каде вештината на наплатат за дополнителните услуги значи разлика помеѓу скромните профити и од кон банкрот. Во банкарската индустрија, новите правила ја наламија ризичната инвестициска пракса која некогаш ги пумпаше профитите, но истовремено предизвика и катаклизмични загуби. Затоа банките се обдуваат да воведат нови провизии за потрошувачите во трговијата, за да ги заменат приходите кои никаде повеќе нема да можат да ги остварат. Можеби изгледа дека банките сега бараат малиот човек да ги пополни другите делови од нивнте бизниси, но само за кратко, затоа што профитите од другите активности им дозволуваат на банките да бидат ферски великодушни кон потрошувачите мама и тато, кои придонесуваат во мал дел од севкупните профити. Годините на бесплатна проверка на сметките и другите мали услуги навикнаа многу муштерии да размислуваат за основните банкарски услугии како за нивно право од раѓање - што не е така. Без зразлка колку се непопуларни, банките нудат услуги со вистинска вредност, како што се доверба и безбедност. Да, тие ги имаат вашите пари, но сепак постојат трошоци за услугите кои ги нудат. Банките префрлаат пари кога пишувате чек или купувате нешто со дебитна или кредитна картичка, и го прават тоа со многу поголема безбедност отколку ако му давате кеш на секого кому му плаќате. Тие исто така ви дозволуваат пристап до извесна количина на пари кои ви требаат - практичлно насекаде - додека остатокот од парите останува безбеден. Не е неразумно месечно да плаќате за овие видови на услуги, и ако тие не беа бесплатни, тешко дека сега некој би се жалел за новите провизии. Постои голема веројатност банките да продолжат да даваат

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

безсплатна проверка на сметките и други услуги за одговорните клиенти, да ги зајакнуваат сметките на некоја институција, и да раздвижат повеќе бзиниси - а тоа е една и идна стратегија за трговијата. Трговците долго време нудат сомнителни попусти и чести награди за муштериите, и очигледно си создадоа вертикално интегрирана структура која ги задржува потрошувачите во компаниското портфолио, додека тие се шират или ја зглемуваат вредноста на нивните ланци. Ова беше прочуената мултибренд маркетиншка стратегија на Џенерал моторс уште во 20-ите години од минатиот век, кога со компанијата управуваше Алфред Слоун. Овие проверени трговски стратегии сега прават дигитален пресврт, каде големите трговци како Амазон, колку што можат спроведуваат се поголема контрола врз секој муштерија. На пример, новата таблет направа Кендл фајр на Амазон не е само играчка. Тоа е портал кон се што Амазон продава, а тоа е затоа што онлајн џинот изгледа вољен да направи загуба од секоја од овие направи кои чинат по 199 долари, која ке ја покријат муштериите. Додека Кендл фајр не е бесплатен, Амазон е вољен да го толерира ова како најголема загуба затоа што смета дека тоа ќе ја поврати разликата, со продавање на нешта на луѓе кои купуваат преку овој таблет. Една компанија која отсекогаш се спротивставуваше на бесплатните подароци или на вркрстено субвенционирачки производи е Епл, која имаше нескршлива способност да наплатува највискот цени за својата стока. Епл немаше потреба да дели ништо бесплатно, затоа што нивните муштерии сметаа дека добиваат добра понуда дури и кога плаќаат највисока цена. Сега Епл, исто како и Амазон, во својот епл униерзум сака да ги зароби муштериите кои најмногу купуваат. И така додека терминот „џабе“ не е дел од лексиконот на Епл, новата конкуренција од Амазон и другите може и нив да ги натера да направат попуст на ајпад, ајфон или на другите производи. Поефтиното може не е задоволувачко како и бесплатното, но е барен поодржливо. (Ју-Ес њуз)

БИЗНИС ИНФО „Бруто велосипедскиот производ“ открива добар бизнис во Британија ГОДИШНО СЕ „ВОЗАТ“ 2,9 МИЛИЈАРДИ ФУНТИ

Најновата студија на престижниот Лондонски факултет за економија и политички науки (ЛСЕ) покажа дека речиси една четвртина од британската популација вози велосипеди. Студијата која прв пат ја квантификува оваа економска вредност на велосипедскиот сектор донесува проценка дека оваа дејност генерира годишен промет од 2,9 милијарди фунти или 230 фунти по глава на секој Британец кој вози велосипед. Проценето е дека во 2010 година бројот на велосипедистите

пораснал на околу 13 милиони луѓе кои во 2010 година направиле повеќе од 208 милиони велосипедистички возења. Новите велосипедисти, а се проценува дека лани биле 1.3 милиони, потрошиле 685 милиони фунти, давајќи така замаец на британската економија. Д-р Александар Гроус, професор на ЛСЕ одделот за менаџмент, го пресмета „бруто велосипедскиот производ“ земајќи ги предвид факторите како што се: производството на велосипеди, продажбата и опремата, како и бројот на работни места во оваа „стопанска гранка“. Минатата година е забележан раст на продажбата на велосипеди од 28 отсто, што значи дека се продадени 3,7 милиони велосипеди по просечна цена од 439 фунти. Значаен дел од овој пазар припаѓа на производството и продажбата на дополнителна опрема (500 милиони фунти), додека овој сектор

29

СВЕТСКИ ПЕЧАТ вработува околу 23.000 луѓе. Од зголемениот број на велосипедистите корист има и британскиот бизнис. Редовните велосипедисти во просек одат на боледување еден ден помалку во годината од останатите, а нивната подобра здравствена состојба значи заштеда за британскиот буџет од 128 милиони фунти годишно. Студијата покажа дека во тек на 10 годишен период, оваа заштеда може да порасне на 1,6 милијарди фунти. Исто така постојат значајни предности со користењето на велосипед во намалување на сообраќајните гужви и загадувањето на околината. Раководителот на истражувачкиот проект, д-р Гроус вели: „Добра вест е дека структурните, економските, социјалните и здравствените фактори покренаа вистински продор на британската велосипедска сцена. За прв пат, растот на бројот на корисниците на велосипеди, личи на долгорочно стабилен тренд. За да се одржи овој моментум и да се достигне нивото на водечките земји во користењето на велосипед како основно средство за превоз (Данска и Холандија), сега е од посебно значење оваа индустрија да се фокусира на преминување на сегашните повремени возачи на велосипеди од задоволство, во редовни и чести корисници на велосипеди“. Стјуарт Келет, директор на Британското велосипедистичко здружение за рекреација вели: „Земајќи го предвид успехот на Пекинг, како и приликите кои ги нуди Лондон во 2012 година, ние имаме навистина големи шанси да оствариме успех за велосипедизмот како спорт, рекреативна активност и начин на превоз. Нашето национално здружение ќе помогне на луѓето полесно да дојдат до велосипед. Овој извештај е јасен доказ дека ако имаме што повеќе луѓе на велосипеди, можеме да очекуваме мерлива корист за поединци, нивните семејства, работодавци, опкружувања и економијата во целина“. (ЛСЕ – Лондон)

30

МЕЃУНАРОДНИ ТЕНДЕРИ

БИЗНИС ИНФО

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

Информации од Фокалната точка при Стопанска комора на Македонија преземени од системот за тендерски алерт поддржан од Меѓународната организација за Франкофонија

Назив на Проектот

Услуги за поддршка на ИТсистеми

Назив на Проектот

Програма за развој на регионални патишта

Референца

WB4226-809/11

Референца

EBRDZ69921

Финансиска референца

Услуги

Финансиска референца

6498-IFT-31788

Вид на набавка

Испораки, изведбени работи

Финансиер

ЕБРД, ЕИБ

Земја Afghanistan, Albania, Algeria, Angola, An�gua and Barbuda, Argen�na, Armenia, Azerbaijan, Bahamas, Bahrain, Bangladesh, Barbados, Belarus, Belize, Benin, Bhutan, Bolivia, Bosnia and Herzegovina, Botswana, Brazil, Bulgaria, Burkina Faso, Burundi, Cambodia, Cameroon, Cape Verde, Central African Republic, Chad, Chile, China, Colombia, Comoros, Congo (Brazaville), Congo, Democra�c Republic of the, Cook Islands, Costa Rica, Croa�a, Cyprus, Czech Republic, Djibou�, Dominica, Dominican Republic, East Timor, Ecuador, Egypt, El Salvador, Equatorial Guinea, Eritrea, Estonia, Ethiopia, Fiji, Gabon, Gambia, The, Georgia, Ghana, Grenada, Guatemala, Guinea, Guinea-Bissau, Guyana, Hai�, Honduras, Hungary, India, Indonesia, Iran Islamic Republic, Ivory Coast, Jamaica, Jordan, Kazakhstan, Kenya, Kiriba�, Korea, North, Korea, South, Kosovo, Kuwait, Kyrgyz Republic, Laos, Latvia, Lebanon, Lesotho, Liberia, Libya, Lithuania, Macedonia, Madagascar, Malawi, Malaysia, Maldives, Marshall Islands, Mauritania, Mauri�us, Mexico, Micronesia, Federated States of, Moldova, Mongolia, Morocco, Mozambique, Myanmar, Namibia, Nepal, Nicaragua, Oman, Pakistan, Palau, Panama, Papua New Guinea, Paraguay, Peru, Philippines, Poland, Qatar, Romania, Russian Federa�on, Rwanda, Saint Ki�s and Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent and the Grenadines, Samoa, Sao Tome and Principe, Saudi Arabia, Senegal, Serbia and Montenegro, Seychelles, Sierra Leone, Slovakia, Slovenia, Solomon Islands, Somalia, South Africa, Sri Lanka, Sudan, Suriname, Swaziland, Syria, Tajikistan, Tanzania, Thailand, Togo, Tonga, Trinidad and Tobago, Tunisia, Turkey, Turkmenistan, Uganda, Ukraine, United Arab Emirates, Uruguay, Uzbekistan, Vanuatu, Venezuela, Vietnam, West Bank and Gaza, Yemen, Republic of , Zambia, Zimbabwe

Земја

БиХ

Објавено на

4.10.2011 година

Краен рок за апликација

18.11. 2011 година

Сектори

Градежништво-инженеринг

Опис на Проектот

Комплетирање на клучката во Сараево

Објавено на

4.10.2011 година

Краен рок за апликација

18.10. 2011 година

Сектори

Информатичка технологија

Опис на Проектот

Услуги за поддршка на ИТсистеми

Контакти

iadams@worldbank.org

Вид на набавка Финансиер

Светска банка

Контакт JP Ceste Federacije BIH Address: Terezija 54, 71000 Sarajevo, B&H Tel: +387 33 250 377 Fax: +387 33 250 387 E-mail. pit@jpc�ih.ba

Назив на Проектот

RS-Приштина:ИПА - Воведување мерки за енергетска ефикасност во школи и болници во Косово

Референца

EuropeAid/132036/C/WKS/XK

Финансиска референца Вид на набавка

Изведбени работи

Финансиер

Европска комисија

Земја

Косово

Објавено на

04.10.2011 година

Краен рок за апликација

Отворен

Сектори

Градежништво - инженеринг Образование Енергија Здравство

Опис на Проектот

LOT 1. Воведување мерки за енергетска ефикасност во школите во Косово LOT 2. Воведување мерки за енергетска ефикасност во школите во Косово и клиниките во Приштина.

Контакт European Union, represented by the European Commission, on behalf of and for the account of the beneficiary country, Pris�na, KOSOVO

Назив на Проектот

MK-Битола: Фармацевтски производи

Референца

ECZ69939-земји кандидати

Финансиска референца

2011/S 190-310616

Вид на набавка

Испорака

Финансиер

Европска комисија

Референца

Земја

Македонија

Објавено на

4.10.2011 година

Финансиска референца

Краен рок за апликација

31.10. 2011 година

Сектори Опис на Проектот

Назив на Проектот

RS – Приштина - ИПА - Надзор над мерките за енергетска ефикасност во школите и болниците во Косово EuropeAid/132037/C/SER/XK

Надзор над мерките за енергетска ефикасност во школите и болниците во Косово

Контакт European Union, represented by the European Commission, on behalf of and for the account of the beneficiary country, Pris�na, KOSOVO

Назив на Проектот

Краткорочен консултант за мониторинг и евелуација

Референца

WB4228-809/11

Финансиска референца Вид на набавка

Услуги

Финансиер

Светска банка

Земја Afghanistan, Albania, Algeria, Angola, An�gua and Barbuda, Argen�na, Armenia, Azerbaijan, Bahamas, Bahrain, Bangladesh, Barbados, Belarus, Belize, Benin, Bhutan, Bolivia, Bosnia and Herzegovina, Botswana, Brazil, Bulgaria, Burkina Faso, Burundi, Cambodia, Cameroon, Cape Verde, Central African Republic, Chad, Chile, China, Colombia, Comoros, Congo (Brazaville), Congo, Democra�c Republic of the, Cook Islands, Costa Rica, Croa�a, Cyprus, Czech Republic, Djibou�, Dominica, Dominican Republic, East Timor, Ecuador, Egypt, El Salvador, Equatorial Guinea, Eritrea, Estonia, Ethiopia, Fiji, Gabon, Gambia, The, Georgia, Ghana, Grenada, Guatemala, Guinea, Guinea-Bissau, Guyana, Hai�, Honduras, Hungary, India, Indonesia, Iran Islamic Republic, Ivory Coast, Jamaica, Jordan, Kazakhstan, Kenya, Kiriba�, Korea, North, Korea, South, Kosovo, Kuwait, Kyrgyz Republic, Laos, Latvia, Lebanon, Lesotho, Liberia, Libya, Lithuania, Macedonia, Madagascar, Malawi, Malaysia, Maldives, Marshall Islands, Mauritania, Mauri�us, Mexico, Micronesia, Federated States of, Moldova, Mongolia, Morocco, Mozambique, Myanmar, Namibia, Nepal, Nicaragua, Oman, Pakistan, Palau, Panama, Papua New Guinea, Paraguay, Peru, Philippines, Poland, Qatar, Romania, Russian Federa�on, Rwanda, Saint Ki�s and Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent and the Grenadines, Samoa, Sao Tome and Principe, Saudi Arabia, Senegal, Serbia and Montenegro, Seychelles, Sierra Leone, Slovakia, Slovenia, Solomon Islands, Somalia, South Africa, Sri Lanka, Sudan, Suriname, Swaziland, Syria, Tajikistan, Tanzania, Thailand, Togo, Tonga, Trinidad and Tobago, Tunisia, Turkey, Turkmenistan, Uganda, Ukraine, United Arab Emirates, Uruguay, Uzbekistan, Vanuatu, Venezuela, Vietnam, West Bank and Gaza, Yemen, Republic of , Zambia, Zimbabwe Објавено на

5.10.2011 година

Краен рок за апликација

17.10. 2011 година

Сектори

Информатичка технологија Управување со ресурси

Опис на Проектот

Консултантски услуги

Контакт h�ps://wbgeconsult2.worldbank.org/wbgec/index. html

Назив на Проектот

Набавка на интернет-пристап на ОБСЕ мисијата во Босна и Херцеговина

Референца

OSCEZ69947

Финансиска референца

BH/ISP-2012

4.10.2011 година

Краен рок за апликација

Отворен

Вид на набавка

Услуги

Финансиер

ОБСЕ

Сектори

Градежништво - инженеринг Образование Енергија Здравство

Земја

БиХ

Објавено на

5.10.2011 година

Вид на набавка

Услуги

Финансиер

Европска комисија

Здравство

Земја

Косово

Фармацевтски производи

Објавено на

Контакт Клиничка болница „Д-р Трифун Пановски“ Ул. Партизанска бб 7000 Битола Република Македонија Telephone: +389 47251211 +389 47251211 Fax: +389 47253435

Опис на Проектот

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

МЕЃУНАРОДНИ ТЕНДЕРИ

БИЗНИС ИНФО

31

Информации од Фокалната точка при Стопанска комора на Македонија преземени од системот за тендерски алерт поддржан од Меѓународната организација за Франкофонија Краен рок за апликација

25.10. 2011 година

Краен рок за апликација

31.10. 2011 година

Сектори

Информатичка технологија

Сектори

Опис на Проектот

Набавка на интернет-пристап со оптички кабел со гарантирана врска со брзина од 100 Mbps во Канцеларијата во Сараево.

Управување со програми Законодавство Транспорт Урбан развој

Опис на Проектот

Консултанстки услуги на Управата за патишта на кантонот Сараево за трансформација на постојната компанија во Агенцијата за патишта и тренинг

Контакт h�p://www.osce.org/bih

Назив на Проектот

RS - Приштина: Рамковен договор за испорака на муниција Дополнување

Референца

EuropeAid/131471/D/SUP/XK

Финансиска референца

Contract No CFSP/2010/46/EULEX Kosovo — Bout de Marnhac

Вид на набавка

Испораки

Финансиер

Европска комисија

Земја

Косово

Објавено на

5.10.2011 година

Краен рок за апликација

13.12. 2011 година

Сектори

Трговија - индустрија Јавна администрација

Опис на Проектот

Рамковен договор за испорака на муниција

Контакт The Head of EULEX Kosovo, Pris�na, KOSOVO

Назив на Проектот

Проект за градски патишта во Сараево

Референца

EBRDZ70012

Финансиска референца

Procurement ref: 34457; Project number: 43267

Вид на набавка

Услуги

Финансиер

ЕБРД

Земја

БиХ

Објавено на

6.10.2011 година

Краен рок за апликација

31.10. 2011 година

Сектори

Градежништво - инженеринг Финансии-банкарство Транспорт Урбан развој

Опис на Проектот

(i)

Контакт Emir Hota, Economic Adviser, Road Directorate Hamida Dizdara 1 Email: emir.hota@dp.ks.gov.ba Tel: +0038733560427 Fax: +0038733560426

Назив на Проектот

Проект за градски патишта во Сараево

Референца

EBRDZ70014

Финансиска референца

Procurement ref: 34456; Project number: 43265

Вид на набавка

Услуги

Финансиер

ЕБРД

Земја

БиХ

Објавено на

6.10.2011 година

Контакт Emir Hota, economic adviser Road Directorate Hamida Dizdara 1 Email: emir.hota@dp.ks.gov.ba Phone: +0038733560427, Fax: +0038733560426 The EBRD Contact Person: Larissa Gosling European Bank for Reconstruc�on and Development One Exchange Square London EC2A 2JN Tel: + 44 20 7338 6338, Fax: +44 20 7338 7451 E-mail: goslingl@ebrd.com

Назив на Проектот

MK - Скопје: Печатени и други соодветни материјали

Референца

ECZ70097-Agency

Финансиска референца.

2011/S 193-314959

Вид на набавка

Испораки

Финансиер

Европска комисија

Земја

Македонија

Објавено на

7.10.2011 година

Краен рок за апликација

21.11. 2011 година

Сектори

Трговија - индустрија

Опис на Проектот

Набавка на акцизни марки за означување цигари и алкохолни пијалаци

Контакти Царинска управа на Република Македонија Лазар Личеноски 12 За Весна Змајшек, маринела Бојаџиева 1000 Скопје Република Македонија Telephone: +389 23171779 +389 23171779 E-mail: vesna.zmajsek@customs.gov.mk Fax: +389 23129155 Internet address(es) www.customs.gov.mk

Назив на Проектот

РС-Белград: Изградба на автопат

Референца

EIBZ70088

Финансиска референца

2011/S 193-313471

Вид на набавка

Изведбени работи

Финансиер

ЕИБ

Земја

Србија

Објавено на

7.10.2011 година

Краен рок за апликација

15.12. 2011 година

Сектори

Градежништво - инженеринг

Опис на Проектот

LOT 1. Пат и мостови на субсекцијата Грделица - тунел Предејане LOT 2. Пат и мостови на субсекцијата Тунел Предејане - Царичина долина

Контакти Коридори Србије, Белград За Михајло Мишиќ 21Краља Петра, 11000 Белград, Србија Tel: +381 113344174 +381 113344174 , Fax: +381 113248682, E-mail: procurement@koridorisrbije.rs, Web site: www. koridor10.rs

Назив на Проектот

РС-Белград: Изградба на автопат

Референца

EIBZ70090

Финансиска референца

2011/S 193-313470

Вид на набавка

Изведбени работи

Финансиер

ЕИБ

Земја

Србија

Објавено на

7.10.2011 година

Краен рок за апликација

15.12. 2011 година

Сектори

Градежништво - инженеринг

Опис на Проектот

LOT 1. Тунел Предејане LOT 2. Тунел Манајле

Контакти Коридори Србије, Белград За Михајло Мишиќ 21Краља Петра, 11000 Белград, Србија Tel: +381 113344174 +381 113344174 , Fax: +381 113248682, E-mail: procurement@koridorisrbije.rs, Web site: www. koridor10.rs

Назив на Проектот

Проект за одржлива енергија

Референца

WB4322-809/11

Финансиска референца.

Project Id: P089656

Вид на набавка

Услуги

Финансиер

Светска банка

Земја

Македонија

Објавено на

8.10.2011 година

Краен рок за апликација

24.10. 2011 година

Сектори

Градежништво - инженеринг Енергија Управување со ресурси

Опис на Проектот

Подготовка на енергетски оценки за јавните згради, подготовка на технички спецификации, документација и надзор

Контакти Министерство за економија Шпетим Нуредини Ул. Јуриј Гагарин 15 1000 Скопје, Република Македонија Phone: +389(0)2-3093430, 3093 530.

E-mail: nuredini@economy.gov.mk, Copy to the E-mail: andon.kirov@economy.gov.mk, trajce@gef-piu.mk

СТОПАНСКА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈА Контакт М-р Ацо Спасовски тел. 3244044 факс.3244088 aco@mchamber.mk www.mchamber.mk

32

БИЗНИС ИНФО

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

САЕМИ, СЕМИНАРИ, ФОРУМИ, ПРЕЗЕНТАЦИИ На 14 и 15 октомври 2011 година, дводневна тренинг-обука во Стопанската комора на Македонија „КАКО УСПЕШНО ДА СЕ АПЛИЦИРА ЗА ЕУ ФОНДОВИ, СО ГЕНЕРИРАЊЕ НА РАЗВОЈНИ ИДЕИ И НИВНА ИМПЛЕМЕНТАЦИЈА“ Целта на Центарот за имплементација на развојни идеи во рамките на Стопанската комора на Македонија за овој тип на обука е навремено да ги подготви компаниите во сите сегменти на подготовка за успешна апликација во рамките на грантовите и кофинансирање овозможени преку достапните европски програми. Акцент ќе биде ставен на

развивањето на индивидуални проектни идеи на компаниите, работа во групи со цел компаниите да имаат подготвена проектна идеја за аплицирање на повиците. Обуката ќе се одржи на 14 и 15 октомври 2011 година (петок и сабота), во Стопанската комора на Македонија, сала 1 на 5-ти кат и тоа: • на 14.10.2011 година (петок) со почеток во 09:30 часот и • на 15.10.2011 година (сабота) со почеток во 11:30 часот. Контакт: Ирена Мојсовска Тел: 3244009 Факс:3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: irena.mojsovska@mchamber.mk Контакт: Елизабета Андриевска-Ефтимова Тел: ++ 389 2 3244074 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: be�@mchamber.mk

Од 19 до 23.10.2011 година Меѓународен саем за мебел и внатрешно уредување во Република Хрватска „АМБИЕНТА 2011“ ВО ЗАГРЕБ * Стопанската комора на Македонија организира посета на Саемот Во периодот од 19 до 23 октомври 2011 година, во Загреб, Република Хрватска, ќе се одржи 38. Меѓународен саем за мебел и внатрешно уредување „Амбиента 2011“, на којшто минатата година учествуваа над 700 реномирани излагачи од преку 30 земји од Европа. „AMБИЕНТА“ е атрактивна и водечка

меѓународна саемска манифестација за мебел во овој дел на Европа. „АМБИЕНТА“ е важно место за средба на производителите и трговците на мебел, деловните луѓе, професионалците

комора на Македонија и ЕЕН Македонија организираат учество на Конференцијата и бизнис-средбите на компании од ИТ-секторот на DANUB.IT , што ќе се одржат на 20 и 21 октомври 2011 година во Нови Сад, Република Србија. Настанот ќе го водат експерти од информатичката технологија, а ќе учествуваат компании и бизнис-асоцијации, со цел размена на искувства и наоѓање партнери во текот на бизнис-средбите. Тоа е единствена можност да се сретнат голем број софтверски сервиспровајдери од Србија, регионот и од ЕУземјите.

и медиумите - место за целосна понуда и побарувачка, со силно промотивно влијание. Долго години, освен за хрватскиот, ова е важен настан и за пазарите на Словенија, Босна и Херцеговина, Србија, Црна Гора, Македонија, како и за италијанскиот, полскиот, унгарскиот, австрискиот и германскиот пазар. Стопанската комора на Македонија, преку Партнерскиот проект ЦЕФТА - ДИХК ќе земе учество на Саемот на заеднички ЦЕФТАштанд со коморите од регионот. На овој штанд македонските компании можат да се претстават преку промотивни материјали, брошури и каталози. Стопанската комора на Македонија организира посета на Саемот во Загреб за македонските компании во периодот од 18 до 21 октомври 2011 година (3 ноќевања). Стопанската комора на Македонија ги поканува сите заинтересирани македонски компании да се пријават за посета на саемската манифестација или да достават промотивни материјали за изложување на штандот најдоцна до 14 октомври 2011 година.

За повеќе информации: Здружение за информатичкокомуникациски технологии

Контакт: Влатко Стојановски Тел: (02) 3244004 Факс:(02) 3244088 Call Центар : (02) 15015 vlatko@mchamber.mk Контакт: Ванчо Спасески Тел: (02) 3244095 Факс:(02) 3244088 Call Центар : (02) 15015 vanco@mchamber.mk На 20 и 21.10.2011 година, Конференција и бизнис-средби на компании од ИТ-секторот во Република Србија DANUB.IT ВО НОВИ САД Здружението на информатичкокомуникациски технологии при Стопанската

Контакт: Лазе Ангелевски Тел: ++ 389 2 3244090 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: laze@mchamber.mk Контакт: Софче Јовановска Тел: (02) 3244060 Факс:(02) 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: sofce@mchamber.mk На 26.10.2011 година семинар во Стопанската комора на Македонија “СИСТЕМИ НА МЕНАЏИРАЊЕ СО РИЗИКОТ ОД ХЕМИКАЛИИ ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА ВО СОГЛАСНОСТ СО ЕВРОПСКОТО ЗАКОНОДАВСТВО” (семинарот е наменет за хемиската, фармацевтската и прехранбената индустрија, трговијата со хемикалии и детергенти, биоциди и друга трговија и промет со хемикалии) од 10:00-16:00 часот Стопанска комора на Македонија, сала 4 на V кат Со оглед на интересот за новиот Закон за хемикалии и европските регулативи кои го контролираат бизнисот со хемикалии, Бирото за лекови, во соработка со Стопанската комора на Македонија, на 26 октомври 2011 година (среда), организира еднодневен семинар на тема: “Систем на менаџирање со ризикот од хемикалии во Република Македонија во согласност со европското законодавство”. Новиот Закон за хемикалии кој ги транспонира европските регулативи REACH и CLP ќе влијае на скоро секој бизнис-сектор во Македонија, од трговците на мало до градежниците, производителите на храна до печатниците, односно на сите бизниси коишто користат некаква форма на хемикалии во своите секојдневни работни активности. Бидејќи секоја компанија може да биде засегната од измените во Законот за хемикалии со имплементацијата на REACH, особено важно за компаниите и за индустријата во целост е да разберат кои се нивните должности според овој закон. Одредувањето на местото на компаниите во синџирот на набавка е многу

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

БИЗНИС ИНФО

33

САЕМИ, СЕМИНАРИ, ФОРУМИ, ПРЕЗЕНТАЦИИ

важно, бидејќи ова ќе ги дефинира нивните обврски. Хемикалиите се поприсутни во работењето на компаниите отколку што тие се свесни за тоа. Многу компании кои не мислат дека се занимаваат со хемикалии може да бидат засегнати од новиот Закон за хемикалии и REACH. Запознавањето и едукацијата на бизнис-секторот во Македонија е од есенцијално значење особено заради фактот што имплементирањето на новиот Закон за хемикалии и REACH претпоставува пренасочување на обврските за управување со хемикалиите од надлежниот орган кон самата индустрија. Компаниите треба да бидат комплетно свесни за нивната улога во системот за менаџирање со хемикалиите што има основна цел - намалување на штетното влијание на хемикалиите врз човечкото здравје и животната средина.

бидат презентирани и новите информативни брошури наменети за едукација на индустријата. Заинтересираните лица за учество на семинарот можат да се пријават најдоцна до 21 октомври 2011 година.

саемскиот аранжман и бесплатен каталог, како и бесплатни влезници. Компаниите својот интерес за посета на овој Саем можат да го пријават во Стопанската комора на Македонија, најдоцна до 14.10.2011 година.

Контакт: Елизабета Андриевска-Ефтимова Тел: ++ 389 2 3244074 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: be�@mchamber.mk

Контакт лице : Венера Андриевска Тел: ++ 389 2 3244037 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: venera@mchamber.mk

Контакт: Ленче Зикова Тел: ++ 389 2 3244054 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: lence@mchamber.mk

Контакт лице : Влатко Стојановски Тел: (02) 3244004 Факс:(02) 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: vlatko@mchamber.mk

Од 26 до 29 октомври 2011 година во Приштина, Косово САЕМ ЗА ЗЕМЈОДЕЛИЕ, ХРАНА И ПИЈАЛАЦИ „АГРОКОС 2011“

ПРОГРАМА • Класификација и означување на хемикалиите согласно Глобалниот хармонизиран систем и рокови за имплементација; • Хемикалиите во производите; • Запознавање со REACH и обврските на производителите, увозниците и корисниците на хемикалии според оваа Регулатива, REACH-рестрикции и ограничувања и нивна примена; • Системот за ставање на биоцидите во промет на територијата на Република Македонија; • Законски обврски за ставање на детергентите во промет, методи за испитување на детергентите и нивната употреба во индустријата и секојдневниот живот; • Обврски на правните лица и производителите согласно Законот за хемикалии; • Законски обврски на индустријата согласно ратификуваните конвенции во делот на хемикалиите; • Национален центар за контрола и информирање за труења од хемикалии и неговата улога и • Улогата на останатите државни и научни институции во менаџирањето со хемикалиите во Република Македонија. Предавач: Лидија Савиќ, шеф на Секторот за хемикалии во Бирото за лекови при Министерството за здравство на РМ Семинарот е наменет за компаниите, aкционерските друштва, јавните претпријатија, јавните установи и другите правни лица кои работат директно или индиректно со хемикалии. Учесниците на семинарот ќе добијат соодветен работен материјал. Воедно, ќе им

Учествувајте на најзначајниот настан од областа на агробизнисот во Република Косово! Од 26 до 29 октомври 2011 година, во Младинскиот центар во Приштина ќе се одржи најголемиот Саем за земјоделие, храна и пијалаци „АГРОКОС“. Тоа е едно од најважните економски случувања од областа на агробизнисот во регионот. На површина од 20.000 метри квадратни, ќе учествуваат компании од преку 20 земји, кои ќе се претстават со светски најпознати компании од областа на агробизнисот.

„АГРОКОС“ ќе ги собере на едно место водечките локални и светски производители на свежо овошје и зеленчук, месо и сувомесни производи, зачини, морски производи, алкохолни и безалкохолни пијалаци, кафе и чај, апарати за производство на пијалаци и амбалажа. Воедно, во рамките на Саемот, ќе се одржи и фестивал на пивото. За времетраењето на Саемот ќе се организираат бизнис-средби, агробизнис инвестициона конференција, тркалезни маси, интерактивни панел-дебати кои ќе создадат поволни услови за поттикнување на комерцијални ефекти. Стопанската комора на Македонија организира посета на заинтересирани компании на Саемот, но ќе биде и логистичка поддршка на заинтересирани за учество како излагачи. Комората обезбедува 15% попуст на

Од 26 – 30 октомври 2011 година, во Загреб, Република Хрватска МЕЃУНАРОДЕН САЕМ ЗА ПРОИЗВОДИ И УСЛУГИ НА РУРАЛНИ ПОДРАЧЈА „ЕКО ЕТНО ХРВАТСКА“ Стопанската комора на Македонија во соработка со Хрватски „Фармер“ од Загреб за македонските компании, кои сакаат да земат учество на Меѓународниот саем за производи и услуги на руралните подрачја „ЕКО ЕТНО ХРВАТСКА“ обезбеди 100 метри квадратни заеднички штанд, со 50% попуст за квадратен метар. Меѓународниот саем „Еко Етно Хрватска“ (www.ekoetno-sajam.com) ќе се одржи од 26 до 30 октомври 2011 година во Загреб, на атрактивниот простор во новиот деловнотрговски центар „ГРЕЕН ГОЛД“. Во центарот на сите деловни случувања, Меѓународниот саем „ЕКО ЕТНО“ настојува да се прилагоди на модерните струења и трендови на урбаниот живот и претставува значаен мултимедиски проект, како значајна врска меѓу урбаното и руралното. Саемот се состои од три саемски проекти: - 9. Саем за производи и услуги на руралните подрачја во Хрватска „Еко Етно Хрватска“; - 3. Саем на производи и услуги на руралните подрачја и традиции на европските држави „Еко Етно Европа“ и - 3. Саем на руралниот туризам и традиции „Еко Етно Туризам“.

34

БИЗНИС ИНФО

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

САЕМИ, СЕМИНАРИ, ФОРУМИ, ПРЕЗЕНТАЦИИ Стопанската комора на Македонија ги поканува сите заинтересирани компании, да го пријават своето учество на Саемот, најдоцна до 14.10.2011 година. Контакт: Венера Андриевска Тел: ++ 389 2 3244037 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: venera@mchamber.mk Контакт: Влатко Стојановски Тел: (02) 3244004 Факс:(02) 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: vlatko@mchamber.mk

Од 27 - 30.10.2011 година, саем во Истанбул, Република Турција „PLAST EURASIA ISTANBUL 2011“ И „CHEMISTRY EURASIA 2011“ Во периодот од 27-30.10.2011 година во Истанбул, Република Турција, ќе се одржи Саем за пластика и хемикалии. Станува збор за една од поголемите специјализирани меѓународни саемски манифестации од ваков тип, на којашто ќе учествуваат голем број реномирани турски и странски компании. На овој саем посетителите ќе имаат можност да видат: машини за производство на пластична фолија, пластични цевки, пластична амбалажа, флексо-машини за печатење, миксир- машини, машини за вајарство на пластика и друго во делот на пластиката.

Од областа на хемикалиите може да се видат: инженеринг, пластика, ПВЦ-додатоци, гумени хемикалии, ПВЦ-соединенија, термопластични еластомери, масла, мастила за печатење, полиетилен, пигменти и др. На Саемот можат да се видат и помошни машини за индустријата и тоа: четка машини, разладни кули, хопер фенови, цевки за климатизери, сензори, индикатори, полимер-пластично мерна опрема, прецизна вага, статична опрема, резистори, хидраулични системи, компресори за воздух, силос системи и др. Стопанската комора на Македонија, во соработка со овластениот застапник на саемскиот организатор „Адонис Груп“, организира посета на македонски компании на саемската манифестација од 27-30 октомври 2011 година, со автобуски превоз и алтернативно во сопствена режија. Обезбедени се бесплатно сместување, две ноќевања со појадок (во реномиран хотел со 4 или 5 ѕвезди), локален трансфер, како и бесплатни влезници за

Саемот.

Посетителот ги покрива патните и административните трошоци кон саемскиот организатор „Адонис“ од 95 евра со автобуски превоз (доколку е со сопствен превоз - 35 евра), како и организационите трошоци кон Комората (2.950 денари за членки, а 4.270 денари за нечленки на Комората). Стопанската комора на Македонија ги поканува заинтересираните компании да се пријават за посета на саемската манифестација најдоцна до 14.10.2011 година. Контакт: Венера Андриевска Тел: ++ 389 2 3244037 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: venera@mchamber.mk Контакт: Влатко Стојановски Тел: (02) 3244004 Факс:(02) 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: vlatko@mchamber.mk

На 28 октомври 2011 година бесплатен семинар во Прилеп, Хотел„Салида“ “ЗГОЛЕМУВАЊЕ НА КАПАЦИТЕТИТЕ НА ПРАВНИТЕ СУБЈЕКТИ ЗА БЕЗБЕДНОСТ И ЗДРАВЈЕ ПРИ РАБОТА” 10:00 – 12:00 часот Со цел зголемување на капацитетите на правните субјекти во областа на безбедност и здравје при работа, Стопанската комора на Македонија, во соработка со Македонското здружение за заштита при работа (МЗЗПР), ќе реализираат стручна тематска обука од областа на безбедноста и здравјето при работа. Цел на обуката е запознавање на правните субјекти, раководителите и други лица засегнати од примената на прописите за БЗР, со основните минимални законски барања од областа на безбедност и здравје при работа кои треба да се применуваат на работните места.

се запознаат со толкувањето на најважните барања од: Законот за БЗР, Правилникот за инспекциски надзор и подзаконските акти што ќе произлезат како прашања на самата обука. Подготвувањето на изјавата за безбедност и проценката на ризик, се сметаат за една од најголемите новини на Законот за БЗР, па затоа и на оваа обука ќе и` се посвети посебно внимание на оваа тема. Овој семинар е организиран од страна на Македонското здружение за заштита при работа (МЗЗПР) и Стопанската комора на Македонија, во рамките на одбележувањето на Европската недела за БЗР. Заинтересираните лица можат да се пријават најдоцна до 26 октомври 2011 година. Контакт: Ристо Најдоски Тел: 048 415536 Факс:048 415536 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: regiopr@mchamber.mk

Од 4 до 13 ноември 2011 година во Швајцарија САЕМ ЗА ХРАНА И ПИЈАЛАЦИ „COMPTOIR BROYARD” ВО ПАЈЕРН Од 4-13 ноември 2011 година во Пајерн - Швајцарија, се одржува 6та традиционална регионална саемска манифестација за храна и пијалаци „COMPTOIR BROYARD”. Стопанската комора на Македонија организира настап и посета на заинтересирани македонски компании на 6-та традиционална регионална саемска манифестација за храна и пијалаци во Пајерн - Швајцарија, на која нашата земја учествува како земја-партнер. Просторот за излагачите од Македонија ќе биде бесплатен, а големината на изложбениот простор ќе зависи од потребата и бројот на излагачите (80-100 метри квадрати, стандарден штанд, струја, интернет и паркинг). „COMPTOIR BROYARD“ е една од најголемите специјализирани регионални саемски манифестации во Пајерн и клучно место каде се среќаваат многубројни производители и трговци од областа на прехраната и пијалаците и тоа: - месо и месни производи, опрема за месна индустрија и месарници; - млеко и млечни производи; - риба; - какао, бонбони, чоколади, сладолед; - брашно и производи од брашно;

Обучувачи на семинарот ќе бидат еминентен претставник од Државниот инспекторат за труд, како и претставници од Македонското здружение за заштита при работа. Тие на учесниците на обуката ќе им го претстават Законот за безбедност и здравје при работа, со посебен осврт врз правата и обврските на работодавачите и работниците. Во делот на законските акти и прописи, присутните ќе имаат можност да

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

БИЗНИС ИНФО

35

САЕМИ, СЕМИНАРИ, ФОРУМИ, ПРЕЗЕНТАЦИИ

- диетална, макробиотичка храна; - производители на здрава, био и органска храна; - пакување (хартија, фолија, пластика); - конзервирана храна; - природна минерална и изворска вода; - безалкохолни и енергетски пијалаци; - сокови, сирупи и екстрати; - пиво, суровини и опрема за индустријата за пиво; - вина од сите винарски земји и региони; - вински и овошни ликери, овошни и други ракии; - јаки алкохолни пијалаци, опрема и машини за производство; - опрема и машини за винарство. Програмата на „ COMPTOIR BROYARD” во Пајерн, Швајцарија. покрај промоција на производителите на храна и пијалаци , нивно дегустирање и продавање, нуди и можност на учество и во други програмски содржини. Целта на оваа заедничка соработка е промоција и можност за наоѓање деловни можности за македонските компании кои се занимаваат со производство и продажба на производи и услуги од областа на прехраната. Саемската регионална манифестација „COMPTOIR BROYARD”, претежно е наменета за производители на храна, пијалаци (алкохолни и безалкохолни), туристички агенции, хотелскоугостителски објекти, производители на здрава, био и органска храна. Стопанската комора на Македонија ги поканува сите заинтересирани македонски компании својот интерес за учество за излагање на „COMPTOIR BROYARD” во Пајерн, Швајцарија, да го пријават најдоцна до 15.10.2011 година. Контакт: Венера Андриевска тел:3244037; факс:3244088 Call Центар : (02) 15015 Venera@mchamber.mk

За повеќе информации: Здружение на угостителството и туризмот Стопанска комора на Македонија Лазо Ангелевски Тел. (02) 32 44 090 lazo@mchamber.mk

Анкета на Стопанската комора на Македонија ПРИВАТИЗАЦИЈА НА ГРАДЕЖНОТО ЗЕМЈИШТЕ - тур-операторите специјализирани за вински туризам, за да остварат комерцијални договори и - винарските визби со проекти за вински туризам, за размена на искуства, know-how и др. За повеќе информации: Здружение на угостителството и туризмот Стопанска комора на Македонија Лазо Ангелевски Тел. (02) 32 44 090 lazo@mchamber.mk

На 17 и 18 ноември 2011 година Mеѓународен саем во Република Германија „ МЕДИКА 2011“ ВО ДИСЕЛДОРФ Здружението на угостителство и туризмот и ЕЕН при Стопанската комора на Македонија организираат учество на Меѓународниот саем за медицина „МЕДИКА 2011“, место број еден за средби од секторот медицина.

На 8.11.2011 година, во Лондон, Велика Британија СРЕДБИ ЗА ВИНСКИ ТУРИЗАМ НА WORLD TRAVEL MARKET Здружението на угостителството и туризмот и ЕЕН при Стопанската комора на Македонија организираат посета на Меѓународниот саем World Travel Market 2011, во чии рамки ќе се одржат средби за вински туризам. Во текот на бизнис-средбите учесниците ќе можат да ги искористат платформите за почеток на нови бизниси, за промовирање на бизнис-контактите и да се добие целосен поглед на пазарот на светскиот туризам. Учеството е слободно, а организаторот ќе обезбеди за учесниците платформа за локацијата за разговори, за просторот за состанок и за индивидуалните планови. Средбите се наменети за:

Стопанската комора на Македонија, на барање на Министерството за финансии, спроведува трет круг на анкета со своите членки во врска со постапката за приватизација на градежно земјиште.

Целта на настанот е да им се помогне на претпријатијата од медицината, универзитетите и истражувачките институти да најдат патнери во Европа за развој на производите, производството и склучување на лиценцни договори, договори за заедничко вложување и други видови на соработка. Овој меѓународен настан од медицината има традиција повеќе од 10 години. Во последните години на секој од овие настани имаше повеќе од 160 учесници од повеќе од 20 земји со повеќе од 500 состаноци.

Целта на оваа анкета е да им се помогне на фирмите за остварување на правото на приватизација на градежното земјиште, под поповолни услови. Во таа смисла, се покануваат сите членки кои веќе имаат поднесено барање за приватизација и постапката е во тек, како и правните лица кои се во подготовка и имаат намера да поднесат барање за приватизација и имаат некакви проблеми со приватизацијата на градежното земјиште, да се вклучат во оваа анкета. Добиените анкетни прашалници Стопанската комора на Македонија ќе ги достави до Министерството за финансии, кое со сите фирми ќе организира дополнителни директни средби за да добие клучни информации кои ќе помогнат да се подобри ефикасноста во решавањето на предметите, да се излезе во пресрет на сите прашања и проблеми кои праксата може да ги покаже, што во крајна линија е заложба за побрзо и поедноставно остварување на правата на барателите на приватизацијата. Подетални информации и Анкетниот прашалник може да го превземете од вебпорталот на Стопанската комора на Mакедонија: www.mcnamber.mk Контакт: Ацо Спасовски Тел: ++ 389 2 3244044 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: aco@mchamber.mk

БИЗНИС ИНФО

36

четврток, 13 октомври 2011, Бр. 69

ПОНУДА - ПОБАРУВАЧКА Хотелот „Москва“ сместен во центарот на Белград во близина на Плоштадот „Република“ има 124 комфорни соби и 6 луксузни апартмани опремени со стилски мебел, мини бар, кабловска ТВ и бесплатен безжичен интернет. На приземјето има кафеслаткарница и ресторан, ноќен клуб, банкет сали, гаража и паркинг, конференциски сали за бизнис-состаноци, презентации кои се опремени со опрема за аудио и дигитални видео-презентации, како и безжичен Wi Fi интернет на 10Mbps брзина. Стручниот тим на готвачи на хотелот е подготвен да помогне во подготовка на бизнис-ручеци. Контакт: www.hotelmoskva.rs Hotel Moskva Belgrade Terazije 20 Tel: +381 11 2686 255 Fax: +381 11 2688 389 Reserva�ons: +381 11 3642 069 E-mail: info@hotelmoskva.rs лице за контакт:Нада Родоичиќ Валидност до: 29.9.2012 година ********************************* Компанија од Црна Гора заинтересирана е да соработува со производители на конзервирани производи, пинџур, туршија, печена пиперка, како и млеко и преработки од млеко од Република Македонија. Валидност до: 29.4.2012 година Компанија од Словенија бара дистрибутер во Република Македонија за соларни системи за греење на вода за искористување на топлината од отпадот во производствените процеси. Валидност до: 29.4.2012 година Германска компанија бара соработка со македонски компании во областа на сончевата енергија за пласман на фотоволтаични системи, соларни системи за греење вода и топлински пумпи. Валидност до: 29.3.2012 година Хрватска компанија бара застапник во Република Македонија за пласман на опрема за пекарска индустрија. Валидност до: 29.3.2012 година Бугарска компанија има интерес за соработака со фирми од Република Македонија кои произведуваат струготини од дрво, а се употребуваат за изработка на палети. Бараната количина треба да биде 1800 м3 месечно, а во моментот бараат 360м3. Валидност до: 29.4.2012 година Компанија од Хрватска бара соработка со производители на вино во Република Македонија за пласман во Шибеничката жупанија. Валидност до: 30.9.2012 година

од Република Македонија. Валидност до: 30.5.2012 година Компанија од Црна Гора заинтересирана е за набавка на амбалажа за пакување на кондиторски производи од Република Македонија, како и пласман на истите, Валидност до: 3.4.2012 година Хрватска компанија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на расветни тела. Валидност до: 3.02.2012 година Компанија од Хрватска бара соработка во областа на водоснабдување и пречистување на вода во Република Македонија за пласман на опрема и нивна монтажа Валидност до: 3.04.2012 година Компанија од Германија заинтересирана е за соработка во областа на купување и продажба на разни видови компир, имаат 80 регистрирани сорти на компир Валидност до: 20.01.2012 година Компанија од Германија нуди широк спектар на услуги во планирање, инсталација и модернизација на соларни системи. Валидност до: 26.12.2011 година Компанија од Италија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на професионална опрема за кујни во ресторани. Валидност до: 26.12.2011 година Компанија од Италија заинтересирана е за соработка со македонска фабрика за производство на чевли која би сакала своите производи да ги извезува во Европа. Валидност до: 27.5.2012 година Компанија од Германија нуди услуги во областа на енергетско безбедносно истражување во Република Македонија. Валидност до: 27.12.2011 година Компанија од Хрватска бара соработка со трговци на големо и мало од Република Македонија со цел заедничка соработка и пласман на македонска слатководна риба на хрватскиот пазар. Валидност до: 27.5.2012 година Компанија од Германија нуди производи, системски решенија и услуги кои се дизајнирани и применливи во следните области: електрична технологија за мерења и тестирања, управување со енергија, регулирачка техника и технологија за снабдување со струја. Валидност до: 27.3.2012 година Во врска со претстојното 37. Меѓународен специјализиран саем ТЕХНОМА, бугарската компанија EnviroChemie, подружница на германската компанија EnviroChemie GmbH, ги поканува македонските компании да го посетат нивниот штанд 204, хала 2, од 18 до 22 октомври 2011 година на Скопски саем, каде што ќе бидат во можност да ги претстават своите најнови технолошки решенија за третирање на водата и индустриската отпадна вода. Валидност до: 23.10.2011 година

Компанија од Хрватска бара соработка со компании во Република Македонија за продажба на џинс облека. Валидност до: 30.4.2012 година

Компанија од Германија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на кујнски шпорети, вградени шпорети, шпорети на плин, аспиратори со италјански дизајн. Валидност до: 21.01.2012 година

Компанија од Хрватска бара да увезува грав во суво зрно (шарен, бел и зелен) и свеж лук, во пакување,

Романска компанија е заинтересирана за соработка со македонски компании кои работат на полето на

Главен и одговорен уредник, Саво Пејчиновски

електричната енергија (производство, транспорт, дистрибуција ) и др. Валидност до: 22.12.2011 година Консалтинг-компанија од Франција во име на компанијата Holding Trophy бара потенцијален бизнис-партнер - производител на текстил или кожа во Република Македонијана, кој ќе може технички да ги изведе производите кои ќе се произведуваат по европски стандарди и ќе го задоволат пазарот. Во врска со текстилната облека, 80% од нивните производи се водоотпорни и се потребни специјални машини за шиење. Валидност до: 14.12.2011 година Компанија од Израел бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на спортска и работна облека. Валидност до: 28.4.2012 година Компанија од Германија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на модерни системи за пластични цевки за греење, водовод и климатизација. Валидност до: 28.12.2011 година Компанија од Словенија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на сензорска арматура. Арматурата од нивниот асортиман наменета е за монтажа во јавни санитарии (хотели, ресторани, кафани, кампови, спортски сали, бензиски пумпи, автобуски и жележнички станици, како и градинки, школи и факултети). Валидност до: 28.4.2012 година Компанија од Словенија бара дистрибутер во Република Македонија за соларни системи за греење на вода за искористување на топлината од отпадот во производствените процеси. Валидност до: 29.4.2012 година Германска компанија барат соработка со македонски компании во областа на сончевата енергија за плaсмaн на фотоволтаични системи, соларни системи за греење на вода и топлински пумпи. Валидност до: 29.3.2012 година Хрватска компанија бара застапник во Република Македонија за пласман на опрема за пекарската индустрија. Валидност до: 29.3.2012 година Хрватска компанија бара соработка со депониите во Република Македонија за пласман на возила за собирање на отпад и одржување на депониите. Валидност до: 29.4.2012 година Германска компанија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на современи аудио-апарати и опрема. Валидност до: 20.01.2012 година Компанија од Германија бара дистрибутери во Република Македонија за пласман на компјутеризирани машини за шиење и везење. Валидност до: 20.12.2011 година Ова е само дел од богатата Понуда и побарувачка на Стопанската комора на Македонија што може да се превземе од нејзиниот веб портал www.mchamber.mk Контакт: Мирјана Коцева Е-адреса: Mirjana@mchamber.mk Тел:3244-035; Факс: 3244-088

тел: : (02) 3244036 факс: (02) 3244088 savo@mchamber.mk