Бизинс ИНФО од 15.09.2011 година

СТОПАНСКА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈА

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

Број 65 од 15.09.2011

БИЗНИС ИНФО

контакт call центар (02) 15015

1

www.mchamber.mk

Стопанската комора на Македонија до крајот на годинава со значајни настани

СЕКОЈДНЕВНА ВРВУЛИЦА ОД БИЗНИСМЕНИ ФОКУСИРАНО Продолжуваат коморските контакти со грчката страна за непречен проток на стоки и услуги

ЗА СОЛУНСКОТО ПРИСТАНИШТЕ ЗАСЕГА НЕМА СЕРИОЗНА АЛТЕРНАТИВА

ПРЕДЛОЗИ Здружение на градежништвото, индустријата на градежни материјали и неметали

УСЛОВИТЕ НА ЈАВНИТЕ ТЕНДЕРИ ПРИЛАГОДЕНИ НА ДОМАШНИТЕ КОМПАНИИ И ДДВ ОД 5 ОТСТО

Специјален прилог

БИЗНИС-ФОРУМИ, ПРОЕКТИ, ЕДУКАТИВНИ НАСТАНИ, СЕМИНАРИ, САЕМИ И ДРУГИ МАНИФЕСТАЦИИ ВО СТОПАНСКАТА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈА

БИЗНИС ФОРУМИ, ПРОЕКТИ, ЕДУКАТИВНИ НАСТАНИ, СЕМИНАРИ, САЕМИ И ДРУГИ МАНИФЕСТАЦИИ ВО ОРГАНИЗАЦИЈА НА СТОПАНСКАТА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈА

www.mchamber.mk Септември – Декември 2011 година

1

БИЗНИС ИНФО

2

ПОДВЛЕЧЕНО ЗА СОЛУНСКОТО ПРИСТАНИШТЕ ЗАСЕГА НЕМА СЕРИОЗНА АЛТЕРНАТИВА * На 23 овој месец бизнис - делегација ќе ја посети Стопанската комора на Солун и ќе разговара со раководството на Пристаништето За Солунското пристаниште во моментов нема алтернатива. Македонската бизнис заедница ќе ги продолжи разговорите со јужниот сосед се додека инфраструктурата не ги разреши сите прашања околу изнаоѓањето други можности за транспорт, а со тоа и на конкурентноста на производите. Досега сме правеле многу активности за алтернативните морски пристаништа, но неподелено е мислењето дека во овој момент нема сериозна алтернатива за Солунското. Алтернативните пристаништа значат дополнителни трошоци, лоша е инфраструктурата до нив, а не се добри ниту

влезот и можноста за прием на поголеми бродови. Се ова дополнително ја комплицира ситуацијата за македонските компании. Блокада на граничните премини од грчка страна се случувале во последниве 10 години. Ова е веќе видено и познато. Чудно е само во комплицирана ситуација во која сега се наоѓа Грција да има активности за дополнително комплицирање. Нам во овој момент ни е потребна трпеливост, разговор и ние тоа ќе го направиме. На 23 овој месец ќе ја посетиме Стопанската комора на Солун и ќе разговараме со раководството на Пристаништето кое исто така се наоѓа во многу тешка ситуација и бара помош од македонските компании. Разговорите со грчката страна ќе продолжат и ќе бидат искористени сите можни средства за нормално одвивање на протокот на стоки и луѓе на границата со Грција.

ДРЖАВАТА ПРОДАВА 23 ОТСТО ОД СОЛУНСКОТО ПРИСТАНИШТЕ! Во моментов државата поседува 75% од пристаништето во Солун. Поради економската криза, која силно ја зафати Грција, државата реши да продаде уште 23% од својот дел на приватни инвеститори до крајот на годинава. Искрено се сомневам дека целата постапка ќе заврши до крајот на годината, затоа што сe уште нема никакви детали за приватизацијата, ниту пак, се знаат потенцијалните инвеститори. Според мои претпоставки, поверојатно е наредната година да се случи продажбата, по што државата ќе остане со 51% удел во пристаништето, а приватните инвеститори со 49%. Во моментов приватни инвеститори се помали акционери, бидејќи пристаништето котира на берза и секој може да си купи акции, но мислам дека сегашната идеја на владата е останатиот дел, кој најверојатно ќе биде карго-терминалот, поради неговата атрактивност, да се продаде на некој посериозен и поголем инвеститор, што е добро затоа што тоа ќе значи подобрување на услугите. Според обемот на товар, по Северна Грција, каде што оди најголем дел од стоката, најголем број клиенти има од вашата земја, а дури потоа се Србија и Бугарија. Минатата година дури 43,4% од вкупно 4,4 милиони тони обичен товар што транзитираше низ пристаништето е од или за вашата земја. Само минатата година вкупно 18,584 контејнери беа наменети за компаниите од вашата земја, што е 6,8% од вкупниот број контејнери. Но, тука мора да кажам дека тој процент е помал од 2009 година, особено од 2008 година, кога речиси 10% од контејнерите беа за вашата земја. Тоа јасно говори дека кризата влијаела и на нашите клиенти или појасно кажано, случувањата во соседните земји и нивната економска состојба се рефлектираат врз работата на пристаништето.

(Бранко Азески, претседател на Стопанската комора на Македонија)

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

МАКСИМАЛНА ПОДРШКА НА БИЗНИС РЕЛАЦИИТЕ Годинава во стопанската комора одржавме настан за поврзување. Поканивме деветмина претставници на стопанските комори од Обединетото кралство да се сретнат со нивните македонски колеги и да дискутираат за испраќање на појасни пораки до бизнисите со кои може да постои соработка во Обединетото кралство, користејќи ги овдешните можности. Исто така, почнавме форум за британски политики кој би ги водел британските бизниси и инвеститори со нов прирачник во кој се разгледуваат сектори кои би биле интересни за британските бизниси за инвестирање. Правиме се што можеме за да обезбедиме максимална поддршка. Мислам дека подоцна годинава ќе има и форум за инвестиции во Обединетото кралство каде ќе се промовира потребата за поголеми инвестиции во Македонија. Има многу активности. Јас се надевам дека тоа ќе резултира во зголемена и подобрена трговија, бидејќи Британија е отворена за бизнис. (Кристофер Ивон, амбасадор на Велика Британија во Република Македонија)

(Емануел Михалидис, заменик-директор на Солунското пристаниште)

ЗЛАТЕН ПАРТНЕР

ПРЕМИУМ Покровители

Златен партнер за 2011 година

Покровители

на

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

БИЗНИС ИНФО

3

ТРИБИНА

„Монетарната политика во функција на забрзан економски раст“

ФИНАНСИСКА И МОНЕТАРНА ПОЛИТИКА ЗА ЦЕЛОСНА АНГАЖИРАНОСТ НА ЕКОНОМИЈАТА -Сите се согласуваме дека одговорно водена фискална и монетарна политика мора да тргнува од една единствена стратешка цел - целосна ангажираност на националната економија. Но, клучно е прашањето - кое е оптималното монетарно правило што ќе придонесе за одржување на макроекономската стабилност - стабилност на цените на ниво на потенцијалниот економски раст, истакна Бранко Азески на трибината „Монетарната политика во функција на забрзан економски раст“, што се одржа во Стопанската комора на Македонија (14.9.2011 година).

Како, додаде, да ги унапредиме производството, домашната потрошувачка и извозот без пари, без поволни извори на финансиски средства, односно поволни банкарски редити? Еден од најтешките проблеми за бизнисзаедницата е недостигот на пари не само за развој, туку и за тековно работење. Скапите и тешко достапни банкарски кредити се` уште се причина за препирања меѓу реалниот сектор, банкарите и Народната банка.

- Фирмите обвинуваат дека деловните банки го користат недостигот на финансиски капитал и во трката за повисока профитабилност креираат кредитна политика со високи камати. Банките, пак, обвинувањата ги префрлаат на Народната банка дека со рестриктивната монетарна политика го ограничува нивото на паричната маса за кредитирање на стопанството и граѓаните, со што ги ограничува и можностите за намалување на кредитните каматни стапки, посочи Бранко Азески, претседател на Стопанската комора на Македонија. Народната банка нема да го менува девизниот курс. Нема да го поттикнува економскиот раст со девалвација на курсот на денарот, со висока инфлација или со поттикнување на прекумерен кредитен раст. Тоа не би било поттикнување на економскиот раст, туку на економската пропаст, - порача гувернерот Димитар Богов. Како монетарната политика може да помогне за да се обезбеди динамичен економски раст без

нарушување на ценовната стабилност, беше клучното прашање околу кое дебатираа стопанствениците, експертите и банкарите. М-р Димитар Богов напомена дека слабостите на економијата не треба да се маскираат со виоски инфлации и депресијација на валутата. За поголема конкурентност, наместо флуктуирачки курс на денарот, неопходни се комплексни реформи и посветено работење на сите во земјата.

- Подобрувањето на административните услуги кон граѓаните и бизнисите ќе заштеди време, ресурси и пари, зголемената ефикасност на судскиот систем ќе придонесе за намалување на каматните стапки и заштеда на време, ресурси и пари, елиминирањето на корупцијата ќе ја зголеми конкуренцијата, ефикасноста, квалитетот на поризводите и услугите и ќе заштеди исто така време, ресурси и пари, поквалитетно образование и здравство ќе го зголемат квалитетот на човечкиот капитал, што е еден од основните фактори на производство, подобрата патна и железничка инфраструктура ќе ги скрати времето и трошоците за транспорт на стоките... Крајниот ефект од сите овие реформи ќе биде поголема продуктивност и пониски трошоци што води кон поконкурентна економија, рече Богов. Стабилниот курс на денарот, потенцира, не е слабост, туку предност на македонската економија. Во земја како Македонија, со мала, отворна економија и висока евроизација на билансите на сите

економски субјекти, населението, претрпијатијата и банките, нестабилност би предизвикала и самата најава за флуктуирачки курс, односно за напуштање на политиката на стабилен курс.

- Ако го пуштиме курсот слободно да флуктуира, резултатот би бил висока инфлација, високи каматни стапки, загуба на девизни резерви, намалување на животниот стандард и зголемени рати за враќање

4

БИЗНИС ИНФО

ТРИБИНА на девизните кредити, што ќе доведе до банкрот на голем број бизниси и граѓани. Ќе имаме ограничена понуда на кредити, пониски каматни стапки, трговскиот дефицит ќе стане суфицит, а по стапките на економски раст ќе и` конкурираме на Кина. Сите ќе бидат богати и среќни но, за жал, реалноста е многу покомплексна. Во економската теорија нема дилеми дека ценовната стабилност е неопходен услов за економски раст. Тоа не значи дека ценовната стабилност автоматски ќе донесе раст, но без ценовна стабилност не може да има одржлив економски раст, - објасни Богов. Во отсуство на реални притисиоци врз курсот, очекувањата за депресијација ќе доведе до депресијација. Сите би настојувале да ги конвертираат денарите во евра, со што ќе направат притисок на девизниот пазар. Бидејќи курсот би бил флуктуирачки, Народната банка не би интервенирала на пазарот. Тоа ќе резултира со пад на вредноста на денарот и дополнителен бран конверзија на денарските активи во девизни. Денарот би бил во слободен пад, цените на увозните и домашните производи би пораснале поради повисоките цени на увозните суровини. Тоа, пак, би значело надминување на таргетот на инфлацијата, што ќе повлече реакција на монетарната политика со зголемување на каматната стапка и интервенција на девизниот пазар, што сериозно ќе го наруши кредибилитетот на Народната банка. Тој не се согласува дека флуктуирачкиот курс на денарот и многу веројатната депресијација која би следела, би го поттикнале извозот. Повикувајќи се на анализите од последните осум години, гувернерот подвлече дека конкурентноста на македонската економија е подобрена. Тоа треба да биде и нашата цел - да ја зголемуваме конкурентноста на економијата, не со номинална, туку со реална внатрешна депресијација, платите да растат побавно од растот на продуктивноста, а домашната инфлација да расте побавно од инфлацијата кај трговските партнери. Стојмирка Тесевска од Стопанската комора на Македонија се надоврза со констатацијата дека каматите се` уште се високи и покрај подолго време ниската инфлација и стабилните цени. Ова укажува на нерманотежа во македонската економија.

- Постигнавме макроекономска стабилност, но во потесна смисла. Макроекономска стабилност во вкупната економија се` уште не е постигната. Стабилноста на цените и ниското ниво на инфлација сами по себе не можат да условат намалување на каматните стапки и полесен пристап до финансискиот капитал, - рече Тасевска. Осврнувајќи се на повеќе странски долгорочни студии, директорот на Стопанска банка АД - Скопје,

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

д-р Григор Бишев, истакна дека девизниот курс е ирелевантен за економскиот раст. Постојат земји со флуктуирачки девизен курс, кои имаат висок економски раст и земји со флуктуирачки девизен курс кои доживуваат фијаско, завршуваат со висока инфлација и стагнација. Од друга страна, има земји со фиксен девизен курс, а постигнуваат или лоши или добри резултати, - додаде Бишев. Македонија, сугерираше, мора да ги следи движењата на светската економија, но прашањето е со кое темпо и колква ќе биде маргината. Тука е потребно и знаење и умешност, но воедно и секоја од засегнатите страни да даде придонес колку е можно да се намали маргината. Битно е и како Македонија ќе се позиционира за да ги искористи своите предности, ниско ниво на задолженост и на приватниот и на јавниот сектор, висока финансиска стабилност на банкарскиот сектор и високи девизни резерви. - Ако сакаме Македонија да биде подоминантно извозно ориентирана и да има брз економски раст втемелен на извозот, мора да извезуваме капитал, да имаме суфицит во тековната сметка на платниот биланс, нагласи Бишев. Оценката на Љупчо Зиков од „Капитал медиа груп“, еден од организаторите на трибината, беше дека македонската економија моментно ја карактеризираат монополизација, отсуство на инвестиции и извоз, енормно зголемен увоз особено на земјоделски производи и храна, аутсајдерски компании, голема невработеност и немање адекватно трошење. Во однос на потребните реформи со цел поконкурентна економија, како што рече гувернерот Богов, НБРМ може да даде свој придонес преку унапредување на банкарската регулатива.

- Има простор за поедноставување на регулативата и за зголемување на брзината и ефикасноста на нашето делување, без да се загрозат основните барања за ликвидност и солвентност на банките. Тоа ќе ги намали нивните трошоци и ќе создаде простор за пониски каматни стапки, - заклучи Богов. На трибаната своите ставови во врска со монетарната политика и режимот на девизниот курс ги изнесоа и професорите Томе Неновски и Љубе Трпески, според кои не треба засега да се менува режимот на воспоставениот „де факто“ фиксен девизен курс. Дебатираа и претставниците на реалниот сектор, Живко Мукаетов и Светозар Јаневски, кои повикаа на консензус во врска со решенијата за поттикнување на забрзан економски раст и вработеност, во кои еден од клучните чинители е и монетарната политика.

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

Стопанската комора на Македонија до крајот на годинава СЕКОЈДНЕВНА ВРВУЛИЦА ОД БИЗНИСМЕНИ Бизнис-форуми, проекти, едукативни настани, семинари и саемски манифестации се само дел од активностите што ќе ги организира Стопанската комора на Македонија до крајот на годинава.

- Планираните активности ги поделивме во пет групи: меѓународни форуми и билатерални средби, активности во рамките на Центарот за имплементација на развојни идеи (ЦИРИ) при Комората, едукативни настани, саемски манифестации и активности во рамките на европскиот информативен и иновативен центар во Македонија (ЕЕН). Поради големиот интерес на нашите членки за интензивирање на соработката со фирми од регионот, Европа и светот, програмата не е конечна и постојано се дополнува, истакна на пресконференција извршниот директор на Стопанската комора на Македонија,

м-р Јелисавета Георгиева. Последните денови од овој месец се резервирани за презентација на македонскиот градежен сектор пред австриски компании, за посета на Солунското пристаниште, за бизниссредби со грчки компании од секторите трговија, хемија, прехранбена и дрвна индустрија..... ЦИРИ паралелно ќе организира инфо-ден за европските програми што може да ги користат македонските компании од областа на екологијата и управувањето со отпад, инфо-ден за објавените повици во рамки на Програмата ФП7, како и обука за проект-менаџмент. Од едукативните настани како позначајни Георгиева ги посочи семинарите „Финансирање на реалната економија - како да се привлече капитал за развој преку Берзата?“, „Бенефитите од членството во Европската банкарска федерација“, „Арбитражата како поефикасен начин на решавање спорови“ и „Новини во Законот за извршување што се применува од 1 јули годинава“.

БИЗНИС ИНФО Од 15 до 30 септември Стопанската комора ќе организира посета на повеќе меѓународни саеми, како оној за земјоделство, храна и пијалоци „Агрокос“ во Косово, за земјоделство, семиња и млечна индустрија „Агрокултура“ во Бурса, Турција, за пакување и технологија на храна „Еуроазија пекинг“ во Истанбул, за храна „Кулинарија фаин фуд“ во Белград и други. За октомври се предвидени Македонско-катарскиот бизнис-форум во Скопје, Романско-македонски бизнис-форум во Букурешт, неколку работилници и обуки од областа на корпоративната општествена одговорност и повеќе семинари и презентации. Идниот месец во Стопанската комора ќе се одржи „Макинова 2011“, а ќе се организира и учество повторно на уште неколку меѓународни саеми во Сплит, Џакарта, Хавана, Приштина и Истанбул. Интензивни активности од сличен карактер се планирани и за последните два месеца, ноември и декември. Компаниите-членки на Комората, меѓу другото, ќе имаат можност да учествуваат на Светскиот конгрес за нафта во Доха, Катар и на Саемот за мали бизниси во Киев. Фокус на претстојните настани, како што потенцира извршниот директор Георгиева, е регионалното поврзување, односно интензивирање на партнерството меѓу домашните компании и фирмите од соседството.

Предлози на Здружението на градежништвото, индустријата на градежни материјали и неметали УСЛОВИТЕ НА ЈАВНИТЕ ТЕНДЕРИ ПРИЛАГОДЕНИ НА ДОМАШНИТЕ КОМПАНИИ И ДДВ ОД 5 ОТСТО Здружението на градежништвото, индустријата на градежни материјали и неметали при Стопанската комора на Македонија, на седницата одржана на 13.9.2011 година, расправаше за станбената изградба, за јавните тендери во државата, како и за проблемите со кои се соочуваат во тековното работење, почнувајќи од ангажирање на „дивите“ мајстори во индивидуална градба, како и законите за заштита и безбедност при работа, но и честиот недостиг на градежни работници. Во нашата држава се градат просечно годишно околу 5.000 станови, а според анализите, но и потребите на пазарот, таа бројка е недоволна.

5

КОМОРСКИ СИСТЕМ Во оваа насока и Владата прави напори да ја стимулира станбената изградба, преку обезбедување локации, содавање можности за нивно кредитирање, било да се за пазар или за социјлани или ранливи категории на граѓани. Во обемната дискусија се истакна дека ДДВ за становите од 5% треба да остане и по 31.12.2011 година, ако се има предвид дека цената на становите ќе се зголеми за околу 12% -13%, доколку се врати општата стапка на ДДВ од 18%. Градежните материјали кои се вградуваат се со општата стапка, а нивните цени се во пораст, што од друга страна има влајние и врз цената на самите станови. Во цената на еден метар квадратен станбена површина се зема цената на градежното земјиште, на комуналиите и на други трошоци кои ја пратат градбата, а пазарот ја диктира цената, која се движи од 780 евра до околу 1.000 евра, според официјалните статистички податоци. Од друга страна,

локацијата и регионот имаат влијание врз понудата и побарувачката и врз цената на становите. Посебено интересна дискусија се водеше во врска со јавните тендери во државата, за кои се изнесоа низа забелешки, почнувајќи од тоа дека цената претставува основен критериум за нивно добивање, кое е посебно изразено кај електронската аукција, каде се нудат премногу ниски цени, со што се доведува во прашање можеби и квалитетот на изведбата на објектите. Се предложи, тендерите од инфраструктурата да бидат делливи, заради поголема достапност и за нашите градежни компании, а исто така и условите кои во нив се нудат да бидат прилагодени и за домашните компании, а се` со цел да бидат ангажирани како градежните компании, така и производителите на градежни материјали. На седницата се заклучи, во писмена форма, до Владата да се достават предлог–заклучоците, се` со цел да се преземат решенија кои

6

КОМОРСКИ СИСТЕМ ќе бидат во интерес на македонските фирми. На седницата се дискутираше и за зачестеното ангажирање на работници на диво, најчесто во индивидуалната градба, потоа за некои законски решенија од законите за безбедност и здравје при работа, а и за градба. Се иницира и прашањето околу застојот во добивањето на одобренија за градење кај колективните станбени згради, но и кај другите објекти, кои условно кажано го немаат регулирано статусот со земјиште, односно сопственоста. Се предложи, да се побара од надлежните институции, колку може побрзо да се реши откупот на земјиштето или да се најде модел за да не се стопира градбата.

БИЗНИС ИНФО за интегрирање на македонската еконономија на меѓународно ниво, за пораст на националниот БДП и за отворање на нови работни места.

- Во изминатиот период, Кралството Холандија преку националната програма за економска соработка, е еден од најголемите поддржувачи и помагатели на Македонија во процесите на зголемување на конкурентноста на македонските компании, – подвлече Бранко Азески. - Особено радува фактот што се` поголем број холандски туристи се враќаат на охридското крајбрежје и се` повеќе ја препознаваат Македонија како атрактивна туристичка дестинација.

Марија Петроска

Интензивирање и развивање на одличните односи, како на економски, така и на институционалeн план, динамизирање и конкретизирање на можностите за соработка меѓу Република Македонија и Кралството Холандија, се заложбите на институциите од двете земји. Во тој контекст е и првата протоколарна посета на Мариет Шурман, новоименуваниот амбасадор на Кралството Холандија во Република Македонија во Стопанската комора на Македонија (13.9.2011 година). Посакувајќи и` успешно извршување на нејзината нова функција, Бранко Азески, претседател на Стопанската комора на Македонија, ја информираше за приоритетните барања на бизнис-заедницата во земјава во поглед на зголемување на конкурентноста на македонските компании и воопшто за побрз економски развој, кои се усвоени и внесени во владината програмата за наредниот четиригодишен период. Осврнувајќи се на актуелната економска состојба во државата, Бранко Азески истакна дека сериозните инфраструктурни зафати, поддршката на извозно ориентираните компании и привлекувањето на нови странски инвестиции се клучните прашања

за воспоставување институционални контакти, како и основа за градење и за развивање повисоки облици и мрежа на соработка во наредниот период. На средбата, воедно, беше искажана целосна подготвеност за натамошно унапредување на пријателските односи, за унапредување на севкупната соработка, особено на соработката на економски план. При тоа, беа посочени неколку конкретни промотивни и едукативни настани што би се реализирале во наредниот период од страна на Амбасадата на Кралството Холандија, а Стопанската комора на Македонија ќе се јави како партнер и носител на активностите од страна на бизнис-заедницата од нашата земја. Влатко Стојановски

Посета на Н.Е. Мариет Шурман, новоименуван амбасадор на Кралството Холандија во Република Македонија на Стопанската комора на Македонија НЕОПХОДНИ ЗАЕДНИЧКИ ПРОЕКТИ И ПОВИСОКИ ОБЛИЦИ НА СОРАБОТКА

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

Земјоделско-прехранбениот сектор, ИТ-секторот, енергетиката и обновливите извори на енергија и градежништвото се посочени како сектори со реален потенцијал за билатерална трговска размена. Во поглед на билатералната трговска размена која во минатата година достигна вредност од 139 милиони САД долари, заеднички беше констатирано дека има простор за нејзино интензивирање со оглед на фактот што мал број стопански сектори се застапени во увозното и извозното салдо. Така, на страната на извозот, кој во 2010 година изнесуваше 70,2 милиони САД $, најмногу се застапени готови текстилни производи – 41,3 милиони САД $, топло валани производи од железо и челик – 8,7 милиони САД $, други живи растенија – 2,6 милиони САД $ и други производи со помала вредност. Увозното салдо од 68,6 милиони САД $, го сочинуваат прехранбени производи (вклучително зеленчук и овошје) – 15,8 милиони САД $, текстилни предива, ткаенини и теписи – 14,5 милиони САД $, инструменти и апарати за медицина и хирургија - 3,8 милиони САД $ и друго. Оваа прва протоколарна посета, амбасадорот на Кралството Холандија, ја оцени како прв чекор

Македонската асоцијација на рударството – МАР расправаше по Прелог-законот за управување со отпад од истражувања и експлоатација на минерални суровини НОВИ РЕШЕНИЈА ЗА СТАРИОТ ОТПАД Македонската асоцијација на рударството – МАР, на состанокот одржан на 9.9.2011 година, расправаше по текстот на Прелог-законот за управување со отпад од истражувања и експлоатација на минерални суровини, добиен од страна на Министерството за економија. Целта на состанокот беше членките на Македонската асоцијација на рударството – МАР да се запознаат со транспонираните законски решенија што се предлагаат во законот, а кои произлегуваат од Директивата 2006/ 21/ЕЗ на Европскиот парламент и на Советот за управување со отпад од индустрија од екстракција. На состанокот, покрај членовите на МАР, присуствуваа претставници на Министерството за економија и Министерството за животна средина и просторно планиарање, членови на работната група задолжена за подготовка на законот, кои дадоа кратки напомени за целта на доенсување на овој закон. Законот претставува новина во областа на минералните суровини, и се предвидува да се регулира искористување на веќе создадениот и депониран отпад од истражување и експлоатација на минерланите

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

суровини. Присутните го поддржаа донесувањето на овој законски проект, бидејќи овој сегмент во нашата држава не е до крај регулиран, меѓутоа се поставија повеќе отворени прашања, како што се: што е со веќе стариот долгогодишно складиран отпад во

јаловиштата, потоа како и врз која основа ќе се носи нов тарифник за плаќање надоместок за добивање на дозвола за инсталациите, распределба на тие средства, високи вредности во казнените одредби, како ќе се регулира или како и дали треба да се бара дозвола, доколку компанијата поседува А интегрирана дозвола, како и прашањето - кој ќе го врши инспекцискиот надзор, на државно или на локално ниво. На крајот од состанокот се заклучи, на јавната расправа што се организира за 12 септември 2011 година во Министерството за економија, членките да земат учество и своите забелешки во писмена форма да ги достават до Министерството и до МАР. На состанокот беше заклучено Македонската асоцијација на рударството – МАР да се обрати до Комитетот за минерални суровини формиран во рамките на Владата на РМ, со цел да се воспостави соработка и заеднички да се носат решенија кои ќе бидат од интерес, како на државата, така и на правните субјекти кои се вклучени во истражување и експлоатација на минералнитe суровини во државата. Марија Петроска Претставници од Групацијата на пазари при Стопанската комора на Македонија на средба со новиот министер за економија Валон Сарачини ТЕЗГИ БЕЗ „СИВА“ ЕКОНОМИЈА Решавање на проблемот со дивите пазарџии кои продаваат околу пазарите, елиминирање на нелојалната

БИЗНИС ИНФО конкуренција, создавање услови за намалување на „сивата“ економија и можности за осовременување на пазарите беа темите на разговор на претставниците од Групацијата на пазари при Стопанската комора на Македонија со министерот за економија Ваљон Сарачини (7.9.2011 година). Претставниците од пазарите од Битола, Скопје, Велес, Прилеп и Охрид, на средба ги лоцираа најакутните проблеми со кои се соочуваат при работењето, при што најгорливиот проблем речиси кај сите се дивите пазарџии, кои главно продаваат на големо надвор од дворовите на пазарите, но и нерегистрираните пазарџии по Законот за трговски друштва, кои имаат договор со јавните претпријатија за продажба внатре во определниот простор и ги подмируваат даночните обврски на УЈП. Претставниците на пазарите го претставија и проблемот на осовременување на овие простори, односно одделување на трговците на големо, кои главно се јавуваат сезонски, на посебен простор на кој ќе биде регулирано нивното работење, со трговците на мало, што ќе овозможи подобрување на техничкохигиенските услови на пазарите и

7

КОМОРСКИ СИСТЕМ случаи со комуналните инспектори на градот или општината. Претставниците на Групацијата на пазари ја поздравија соработката со инспекторите, но ја нагласија потребата од донесување на закон за вршење на дејности од мал обем, кој го иницираше Министерството за економија, како и испитување на можноста за креирање закон за пазари и намалување на ДДВ, со што би се овозможило разликата во средствата да се искористи за осовременување на пазарите. Министерот за економија Сарачини информираше дека споменатиот закон е испратен на усогласување во другите институции, а од претставниците на Групацијата на пазари побара дополнителни информации за работењето на овие јавни претпријатија, по чие добивање ќе се направи целосна анализа на состојбите и ќе се изнајде најсоодветното решение, кое ќе биде предложено до Владата на Република Македонија. Даниела Михајловска Василевска Управен oдбор на Групацијата на меѓународните шпедитери и логистички оператори – MIFA СО КООРДИНИРАНО ДЕЛУВАЊЕ ДО ОПТИМАЛНО СПРОВЕДУВАЊЕ НА ЦАРИНСКАТА ПОСТАПКА

околу нив и обезбедување услови за поголема безбедност на храната која се продава надвор од пазарите, а со тоа и усогласување на условите со европските. Претставниците на Министерството за економија информираа дека со цел спречување на „сивата“ економија и елиминирање на нелојалната конкуренција, Државниот пазарен инспекторат во континуитет врши инспекциски контроли на места на кои не е дозволено да се врши трговија (на простори околу зелените пазари, на фреквенти места на градските сообраќајници, пред одредени институции, семафори и сл.), кои се вршат најчесто во соработка со припадници на Министерството за внатрешни работи и во одредени

Координираното делување на органите за надзор на пазарот – e неминовно за оптимално спроведување на царинската постапка. Ова беше нагласено на седницата на Управниот Одбор на Групацијата на меѓународните шпедитери и логистички оператори – MIFA, одржана на 13.09.2011 година, на која се расправаше за повеќе отворени прашања од тековното надворешнотрговско и царинско работење. Во расправата посебен акцент беше даден на примената на новите начини на контрола на граница од страна на Агенцијата за храна и санитарната инспекција, како и на примената на Законот за контрола на пазарот (СЕ сертификат), односно на Упатството за примена на овој закон, донесено од страна на Царинската управа на Република Македонија. Со констатација дека во примената на овие прописи се присутни одредени нејаснотии, беше нагласена потребата од одржување на заедничка работна средба со надлежните

8

КОМОРСКИ СИСТЕМ инспекциски органи, во функција на надминување на отворените прашања и забрзување на царинската постапка на граничните премини. Исто така, беа истакнати и одредени проблеми што се во надлежност на Царинската управа на Република Македонија (функционирањето на EXIM-системот, на ASICUDATA, раздолжувањето на транзитните гаранции и др.), за кои се очекува да бидат надминати во рамките на воспоставената заедничка партнерска соработка на релација деловна заедница - царина. Меѓу другото, стана збор и за претстојниот Меѓународен саем за транспорт и логистика, што ќе се одржи од 5 до 9 октомври 2011 година, во организација на Скопски саем, како и за примената на одредени законски прописи поврзани со дејноста шпедиција и логистика. Митко Митевски

Презентиран Саемот „ЕКО ЕТНО ХРВАТСКА„ ТРАДИЦИЈА ПРИЛАГОДЕНА НА МОДЕРНИ ТРЕНДОВИ Со цел поблиско запознавање со овогодинешниот Меѓународен саем за производи и услуги од руралните подрачја „ЕКО ЕТНО ХРВАТСКА„ кој ќе се одржи од 26 до 30 октомври 2011 година во Загреб, Република Хрватска, во Стопанската комора на Македонија се одржа презентација пред повеќе од 20 македонски компани заинтересирани за присуство на Саемот (12.9.2011 година).

-Тоа е еден од најголемите и најпосетуваните манифестации во Хрватска, - истакна Дијана Катица, претседател на Управата на „Хрватски Фармер“. На „Еко Етно Хрватска“ годинава ќе има околу 700 изложувачи

БИЗНИС ИНФО од сите жупании и локални самоуправи на државата, но и од европските земји. Саемот ќе го следат 114 акредитирани новинари, домашни и од странство, а се очекува да го видат од 30.000 до 50.000 лица. Презентација на стари занаети, традиционална исхрана и архитектура, нематеријално културно наследство, деловни средби, работилници се само дел од планираните содржини. Акцентот ќе биде ставен на гастрономијата, туризмот, соработката, пазарот, стопанството и едукацијата. Саемот се состои од три самски проекти: - 9. Саем за производи и услуги на руралните подрачја во Хрватска „Еко Етно Хрватска„; - 3. Саем на производи и услуги на руралните подрачја и традиции на европските држави „Еко Етно Европа„ и - 3. Саем на руралниот туризам и традиции „Еко Етно Туризам„.

- Модерниот саем „Еко Етно Хрватска“ настојува да се прилагоди на модерните случувања и трендови. Станува збор за значаен мултимедиски проект, врска меѓу урбаното и руралното, - беше истакнато на презентацијата.

Македонски компании на Меѓународниот саем “MOС” во Целје ТЕХНОЛОШКА ПОТКРЕПА ЗА МАЛИТЕ БИЗНИСИ И ЗА ЗАНАЕТЧИИТЕ Делегација од 30-тина македонски компании, во организација на Стопанската комора на Македонија, во периодот од 6 до 9 септември 2011 година, го посети 44. Меѓународен саем за занаетчиство и мали бизниси во Целје, Република Словенија. На Саемот беа презентирани иновации, модели на развој, најновите достигнувања во претприемништвото, а беа изложени производи и претставени услуги. На една од најголемите саемски манифестации во регионот од областа на занаетчиството и малите бизниси, земаа учество преку 1000 директни изложувачи од над 34 земји од регионот и светот, а го посетија околу 150 илјади посетители. На Саемот македонската делегација беше пречекана од страна на македонскиот амбасадор во Република Словенија, Игор Попов, претседателот на Македонско-словенечкиот клуб од Словенија, Марјан Шифтар, како и претседателот на Стопанската комора на Целје, Драго Полак. Нивната порака

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

до македонските стопанственици беше дека овој саем е одлична можност да им се помогне на компаниите од регионов во освојување на европските пазари. Добредојде на стопанствениците им посака и извршниот директор на Саемот, Приде Обрез Прескар, а 44. Меѓународен

саем во Целје беше отворен од страна на премиерот на Република Словенија, Борут Пахор. Македонските компании на Саемот имаа можност да се запознаат со најновите светски текови во областа на занаетчиството и малите бизниси, да ги видат најновите модели и современиот дизајн на сите видови на машини кои беа изложени, кои се добра платформа за македонските производители да ги следат најновите трендови во светското производство. На Саемот беа остварени и билатерални средби, на кои македонските стопанственици остварија бројни контакти со стопанственици од другите земји, при што беше покажана желба за натамошна соработка со македонските компании, а се очекува тие да се претворат во реални бизниспотфати.

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

БИЗНИС ИНФО

На годинашниот „Тиквешки гроздобер“ „ВРАНЕЦ“ НА „ТИКВЕШ“ И „ШАРДОНЕ“ НА „СТОБИ“ НАЈДОБРИ ВИНА „Вранец“ од бербата 2009 на винаријата „Тиквеш“ и „Шардоне“ на визбата „Стоби“ од бербата 2010 се шампиони во категориите црвени и бели вина на годинашниот „Тиквешки неконсолидирани исплати за штети во првата половина од годинава изнесуваа гроздобер“.

6,39 милиони евра, што претставува раст од еден отсто во однос на истиот период лани. Премиите на “Вардар Осигурување” во вкупната сума на осигурителните компании на групацијата изнесуваат 2,1 отсто, а најголем удел има словенечката осигурителна куќа “Заваровалница Триглав”, која во вкупните премии на Групацијата учествува со 74,7 отсто. Вкупната сума на собраните осигурителни премии во првите 6 месеци од годинава на ниво на Групацијата изнесува 549,9 милиони евра. Инаку, Групацијата во првите 6 месеци од годинава ја зголеми нетоТака одлучи тричлената добивката за дури 90 отсто, до сумата комисија составена од професори на од 34,1 милиони евра. Групацијата, во Факултетот за земјоделски науки и своето соопштение за финансиските храна откако дегустираше триесетина резултати за првата половина од мостри црвени и бели вина од вкупно годинава, вели дека очекува да го 14 винарски визби. Оценуван беше исполни планот со кој има намера да оствари нето-добивка од 54 милиони квалитетот. „Тиквеш“ доби три, а „Стоби“ евра за цела 2011 година. четири златни дипломи. Големата златна диплома и е доделена на винаријата „Пеца“ за виното „Темјаника“ која воедно доби златени медали за уште две други вина. Златни дипломи на МАКЕДОНСКА ЕКОНОМИЈА дегустацијата добија и две вина на Инвестиција на „Стил Кон“ со „Дудин“, како и по едно вино на холандски партнер во Младо „Камник“, „Тасев“, „Џи ЕМ ЕМ“ и „Вила Нагоричане Марија“. “Вардар Осигурување”, член на Групацијата „Триглав“ ПРЕМИИТЕ СО РАСТ ОД 5 ОТСТО Пресметаните бруто-премии на осигурителната компанија “Вардар Осигурување”, која работи во рамките на најголемата осигурителна Групација на западниот Балкан, “Триглав” со седиште во Љубљана, пораснаа за пет отсто во првите шест месеци од годинава во однос на истиот период лани до сумата од 11,2 милиони евра. П р е с м е т а н и т е

ВО ПОГОН ЗА ПРЕРАБОТКА АРМАТУРНО ЖЕЛЕЗО ВЛОЖЕНИ 3,5 МИЛИОНИ ЕВРА Македонската компанија „Стил Кон“ заедно со холандскиот партнер Герлико Груп во кумановско Младо Нагоричане отвори нов современ погон за преработка на арматурно железо. Инвестицијата е вредна 3,5 милиони евра и со неа се очекува да се отворат околу 100 нови работни места. За нејзината реализација се обезбедени и 750.000 евра грант од Владата на Кралството Холандија. Фабриката се простира на површина од 2600 метри

9

ПОКРОВИТЕЛИ И ЧЛЕНКИ квадратни, а пласманот на арматурното железо е обезбеден за неколку проекти што ќе се реализираат во Македонија и во странство. На свеченото пуштање во употреба присуствуваше и премиерот м-р Никола Груевски, кој изрази задоволство што по низата инвестиции што се случија изминатите два месецa во Македонија доаѓа уште една значајна инвестиција.

- Република Македонија се` повеќе и повеќе добива на значење како привлечна бизнис-дестинација. Она што го правевме и во што вложувавме изминатиот период, односно промоцијата на земјата и подобрените услови за отворање и водење бизнис почнаа да даваат резултати, рекол Груевски, а го цитира МИА. Реализацијата на ваквите инвестиции, додал премиерот, претставува дополнително охрабрување за Владата за нејзин уште поголем ангажман за натамошно подобрување на условите за водење бизнис во Македонија. Според амбасадорката на Кралството Холандија Мариет Шурман, фабриката е уште еден пример за растечките врски меѓу холандските и македонските бизниси и потврда дека капиталот не препознава граници, народи и оддалечености. Генералниот менаџер на компанијата Бобан Тодоровски истакнал дека со новата фабрика почнува ново поглавје во историјата на „Стил Кон“. Тој додал дека владината проактивна политика овозможува ваквиот тип на инвестиции да стане реалност. Компанијата работи од 2005 година, а со холандскиот партнер се заедно од мината година. Досега има работено на проекти во Србија, Словенија, Грција, Албанија, Косово, Германија и Африка. Производите кои поседуваат сертификат за квалитет, ги пласираат на домашниот и на странските пазари. Во 2008 година 98 отсто од производството е продадено во странство.

Инвестиција на „Лукоил“ во Охрид ОТВОРЕНА БЕНЗИНСКА ПУМПА Руската компанија „Лукоил“ на свечен начин ја пушти во употреба првата своја бензинска пумпа во Охрид, 16-та по ред на територијата на Република Македонија. Вицепремиерот за економски прашања Владимир Пешевски на свеченоста истакна дека од особена

10

ПОКРОВИТЕЛИ И ЧЛЕНКИ важност е фактот што новата бензинска станица на „Лукоил“ е направена според најсовремените светски стандарди.

- Од аспект на заштитата на животната средина пумпата има систем за одвојување на дериватите од атмосферската вода, систем за безбедно полнење на резервоарите, систем за заштита на квалитетот на горивата, односно потрошувачите, како и она што е битно за државата, тоа е неможноста за точење горива без фискална сметка. Мислам дека оваа пумпа ги има сите параметри на најсовремените објекти, ги исполнува сите стандарди и поставува нови мерила за тоа како треба да изгледаат бензинските пумпи во Македонија, рекол Пешевски, а го цитира МИА. „Лукоил“ досега има вложено повеќе од 30 милиони евра во Република Македонија. Генералниот директор на „Лукоил“ за Македонија Андреј Куку во оваа прилика истакнал дека компанијата оваа година слави 20 години од своето основање,

потсетувајќи на 20-годишниот јубилеј на создавањето на новата Руска Федерација, како и 20 години од прогласувањето на независноста на Република Македонија.

- Компанијата на 18 септември ќе ја одбележи 20-годишнината од своето формирање. Ние ќе се потрудиме, со помош на македонската Влада, во текот на оваа година да славиме по повод отворањето на 20та бензинска станица во Македонија, - истакнал Куку. Градоначалникот на Охрид Александар Петрески, поздравувајќи го отворањето на новата пумпа како прва руска инвестиција во градот, ги повика и останатите руски компании да вложуваат тука, а на руските туристи да дојдат и да го посетат Охрид. Новата бензинска пумпа на„Лукоил“ се наоѓа на улицата „7 ноември“, наспроти новата автобуска станица во Охрид.

БИЗНИС ИНФО „Скопски легури“ инвестира 30 милиони евра и отвора нови 182 работни места НОВА ЛИНИЈА ЗА ПРОИЗВОДСТВО НА ФЕРОНИКЕЛ ВО ЗЕМЈАВА „Скопски легури“ за кратко време планира да ја пушти во употреба новата линија за производство на фероникел во земјава. Инвестицијата е поголема од 30 милиони евра и ќе овозможи да се отворат дополнителни 182 работни места. Веќе се вработени нови 109 работници, – соопштуваат од компанијата.

Инаку, во „Скопски легури“, во периодот од 18 до 21 јули годинава, компанијата „Bureau Veritas“ изврши прва надзорна ревизија на функционирањето на системите за менаџмент согласно меѓународните стандарди за квалитет ИСО 9001:2008, екологија ИСО 14001:2004 и безбедност и здравје при работа ОХСАС 18001:2007.

-Во Извештајот на „Bureau Veritas“ публикуван кон крајот на август годинава, од страна на групата аудитори беше заклучено дека во „Скопски легури“ системите за менаџмент СМК и ИСМ функционираат и се усовршуваат, и како резултат имаме успешно завршена прва надзорна ревизија, а со тоа важноста на сертификатите е продолжена од 2011 до 2012 година“, се вели во соопштението од компанијата. „Скопски Легури“ е една од само неколкуте компании во Македонија кои ги поседуваат овие три стандарди, сертифицирани по интегрирани системи. Отворен Центар за контакти за ИПАРД средствата и субвенции во земјоделството МОЖНОСТ ЗА НАВРЕМЕНИ И КВАЛИТЕТНИ ИНФОРМАЦИИ Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството и руралниот развој го отвори новиот,

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

современ Центар за контакти што ќе овозможи добивање навремени и квалитетни информации околу користењето ИПАРД-средствата и субвенции. Станува збор за современа телефонска централа преку која со бирање на бројот 02/3097-460, односно префиксот 1, може да се добијат информации за директните плаќања во земјоделството. Со бирање на префиксот 2 ќе се добијат информации за финансиска поддршка во руралниот развој, рибарството и аква-културата, а со бирање на префиксот 3 информации поврзани со ИПАРД-програмата. Модернизирањето на Центарот за контакти е многу важно за институција која има над 100.000 апликанти и годишна реализација на преку 300.000 финансиски трансакции, рекол директорот на Агенцијата Тони Димовски, а пренесува МИА. Телефонската централа е поддржана со два сервера. За почеток се ангажирани шест оператори што ќе овозможи опслужување на шест корисници истовремено, но согласно потребите може да се надградува до неограничен број јавувања. Колцентарот вклучува и посебна база на податоци каде што се бележат поставените прашања, поплаки, предлози и сугестии од граѓаните. Разговорите ќе се снимаат заради квалитетот.

- На овој начин се овозможува изготвување извештии кои нудат информации за интензитетот и интересот за програмите за

финансиска поддршка, најчестите прашања и проблемите со кои се соочуваат апликантите. Преку анализа на информациите од Центарот, ова техничко решение ќе послужи како алатка за планирање нови активности за унапредување на квалитетот на услугата, истакна Димовски. Новата телефонска централа на Агенцијата е реализирана со реалокација на слободни средства од „Проектот за зајакнување на земјоделството и пристап кон ЕУ“, финансиран од кредитот на Светска

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

банка.

На четвртиот ИПАРД-оглас што траеше до 31 август годинава се доставени 60 апликации, а вкупната вредност на пријавените инвестиции е шест милиони евра. Во тек е разгледувањето и оценката на барањата по што ќе биде утврдено и нивното евентуално одобрување. Со четвртиот ИПАРД-оглас беа понудени 18,5 милиони евра. Идниот месец, како што е најавено, ќе биде објавен уште еден ИПАРД-јавен повик.

Во седум општини нов оглас за закуп на 1.575 хектари земјоделско земјиште ПОЧЕТНА ЦЕНА ОД 5 ДО 25 ЕВРА Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство објави нов јавен оглас за закуп на 1.575 хектари државно земјоделско земјиште во седум региони - Куманово, Кавадарци, Радовиш, Свети Николе, Гевгелија, Крива Паланка и Ресен. Времетраењето на закупот, зависно од културите, е 15 до 50 години, а за спортско-рекреативни активности и рурален туризам е до 30 години.

Огласот ќе трае 30 дена, а право на учество имаат домашни физички и правни лица и странски правни лица. Физичките лица треба да се регистрирани вршители на земјоделска дејност или запишани во единствениот регистар на земјоделски стопанства или да се трговец поединец на кои земјоделското производство или преработката на примарни земјоделски производи да им е претежна дејност. Странските правни лица, пак, треба да имаат регистрирано подружници во Република Македонија. Големината на земјоделско земјиште што ќе го добие еден понудувач ќе се утврди врз основа на критериумите од Законот за земјоделско земјиште, техничката опременост на понудувачот и бројот на планирани вработувања според бизнис-планот. За површини до 15

БИЗНИС ИНФО хектари понудувачот треба да има најмалку еден трактор и еден планиран вработен во редовен работен однос, за површини до 30 хектари најмалку два трактора и двајца вработени. Со зголемување на површината се зголемува и бројот на механизација и на вработување. Секој понудувач може да достави само едена понуда. Почетната цена по хектар се утврдува во зависност од катастарската класа и местоположбата на земјиштето и изнесува 25 евра во денарска противредност за земјоделско земјиште од прва до четврта катастарска класа и 15 евра од петта до осма катастарска класа. За земјоделското земјиште кое се наоѓа во планински подрачја, почетната цена за земјиштето од прва до четврта катастарска класа изнесува 15, а за земјиште од петта до осма класа изнесува пет евра.

ЈП „Службен весник“ електронски се поврза со сите нотари и извршители ВИРТУЕЛНА КОМУНИКАЦИЈА ШТЕДИ И ВРЕМЕ И ПАРИ Досегашниот начин на доставување на огласите до ЈП „Службен весник“ од страна на нотарите и извршителите со носење пишан документ на лице место и останува на историјата. Тоа го овозможува електронското поврзување на ЈП „Службен весник“ со сите извршители и нотари на територијата на Македонија преку специјално изработен софтвер со кој преку интернет може директно да се аплицира за оглас и да се добие потврда дека огласот е лекториран и редактиран и оти ќе биде објавен во службеното гласило и по која цена. Предност е и можноста за електронско плаќање на услугата со што се избегнува и одењето во банка за плаќање на вирманите.

- Досегашната практика во соработката со службите на нотарите и извршителите, а индиректно и со граѓаните, ќе стане минато и само сеќавање на времето кога огласите се носеле на рака, како пишан документ, кој потоа технички се обработувал и на кој дополнително му се утврдувала цената, во зависност од должината на текстот. Во постапката до конечното објавување на огласите биле потребни неколку дена, а информацијата за тоа нотарите и извршителите ја добивале со известителна картичка. Сега и

11

ПОКРОВИТЕЛИ И ЧЛЕНКИ таа комуникација ќе биде заменета со електронско поврзување по емеил адреса, рекол директорот на ЈП „Службен весник“ Тони Трајанов на презентацијата на проектот „Виртуелната комуникација со нотарите и извршителите“ како втор дел од проектот „Интеграција со надворешните системи“, а пренесува МИА. Секој нотар и извршител, посочи, ќе биде посебно регистриран, ќе има своја засебна интернет работна околина со корисничко име и лозинка, како и дигитален сертификат за електронско потпишување на податоците.

- Новиот виртуелен пат ќе значи поедноставен и унифициран принцип на подготовка, брз преглед, автоматско сортирање и следење на историјата на секој оглас поединечно, рекол Трајанов и додаде дека во иднина нотарите и извршителите со еден клик ќе можат да влезат во архивата на секој нивен оглас објавен во ЈП „Службен весник“. Според него, целта на проектот е олеснување на работата на нотарите и извршителите, но и на ЈП „Службен весник“, а индиректно придобивки ќе имаат и граѓаните кои имаат потреба од објавување оглас. Воедно, значи и намалување на досега потребните 10 дена за објавување на оглас на два до три дена.

- По поврзувањето со МВР и овозможувањето електронска објава за неважечки на личните документи на граѓаните и воспоставувањето електронска соработка со нотарските служби и извршителите ќе следи и поврзување со судските институции и издигнување на повисок стадиум на соработката со системите на извршната и законодавната власт во Македонија, рече Трајанов. Претседателката на нотарската комора Зорица Пулејкова истакнала дека новиот софтвер е лесен за користење и оти ќе овозможи намалување на трошоците за граѓаните за објавување нотарски огласи бидејќи ќе се избегнат непотребните трошоци за доставување на огласот до ЈП „Службен весник“, како и чекањата и редовите во банките.

12

СТАТИСТИКА Индекси на продажните цени на производителите на индустриски производи на домашниот пазар МЕСЕЧЕН СКОК ОД 1,4 ОТСТО Според податоците на Државниот завод за статистика, во август 2011 година, продажните цени на производителите на индустриски производи на домашниот пазар се повисоки за 1,4% на месечно ниво и за 11,1% на годишно ниво. Во август 2011 година, во споредба со јули 2011 година, продажните цени на производителите на индустриски производи на домашниот пазар се повисоки во групата Енергија за 3,4% и во групата Нетрајни производи за широка потрошувачка за 0,6%. Во август 2011 година, во споредба со август 2010, продажните цени на производителите на индустриски производи на домашниот пазар се повисоки во групата Енергија

БИЗНИС ИНФО година, во однос на јули 2010 година, е намален за 4,3%, а бројот на ноќевањата на странските туристи е зголемен за 63,1%.

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

на вкупниот откуп и на продажбата е забележено кај житата, индустриските и фуражните растенија, алкохолните пијалаци и млекото, додека намалување е забележано кај зеленчукот, овошјето, добитокот, живината и јајцата, млечните производи и рибата. Индекси на трошоците на животот (според COICOP) ТРАНСПОРТОТ СО НАЈГОЛЕМ ПОРАСТ

Во периодот јануари-јули 2011 година, во однос на истиот период од претходната година, бројот на туристите е зголемен за 9,1% и тоа: кај домашните туристи има намалување за 3,1%, а кај странските има зголемување за 24,5%. Во периодот јануари-јули 2011 година, во однос на истиот период од претходната година, бројот на ноќевањата е зголемен за 4,6% и тоа: кај домашните туристи има намалување за 6,6%, а кај странските има зголемување за 33,2%.

Според податоците на Државниот завод за статистика, индексот на трошоците на животот, мерен преку цените на стоките и на услугите за лична потрошувачка, во август 2011, во однос на јули 2011, изнесува 99.9, а во однос на август 2010 изнесува 103.6. Анализирано по главни групи, според намената на потрошувачката, во август 2011, во однос на јули 2011, намалување на индексите е забележано во групите: Комуникации за 2.9%, Храна и безалкохолни пијалаци за 0.5% и Облека и обувки за 0.4%.

Откуп и продажба на земјоделски производи ПАЗАРНИТЕ ВИШОЦИ ЗГОЛЕМЕНИ ЗА 55,9 ОТСТО за 18,9%, Нетрајни производи за широка потрошувачка за 7,1%, Интермедијарни производи, освен енергија за 5,6%, Трајни производи за широка потрошувачка за 4,2% и Капитални производи за 1,8%. Туризам БРОЈОТ НА СТРАНСКИ ТУРИСТИ ЗГОЛЕМЕН ЗА 36,7 ОТСТО Според податоците на Државниот завод за статистика, бројот на туристите во јули 2011 година изнесува 119 770, а бројот на ноќевањата изнесува 592 837. Бројот на туристите во јули 2011 година, во однос на јули 2010 година, е зголемен за 14,5%, а бројот на ноќевањата е зголемен за 4,1%. Бројот на домашните туристи во јули 2011 година, во однос на јули 2010 година, е зголемен за 6,1%, а бројот на странските туристи е зголемен за 36,7%. Бројот на ноќевањата на домашните туристи во јули 2011

Според податоците на Државниот завод за статистика, вредноста на вкупниот откуп и продажба на земјоделски производи во јули 2011 година изнесува 1 155 522 илјади денари, што претставува зголемување за 55,9% во однос на јули 2010 година. Вредноста на откупените земјоделски производи од индивидуалните земјоделски производители е зголемена за

62,1%, а продажбата од сопственото производство на претпријатијата е зголемена за 49,5%. Зголемување на вредноста

Пораст на индексите на трошоците на животот е забележан во групите: Транспорт за 1.6%, Останати стоки и услуги за 0.6%, Рекреација и култура за 0.4%, Мебел, покуќнина и одржување на покуќнина за 0.3% и Домување, вода, електрика, гас и др. горива за 0.2%. На ниво од претходниот месец останаа индексите на групите: Алкохолни пијалаци, тутун, Здравје, Образование и Ресторани и хотели

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

Велика Британија има повеќе млади кои не учат и не работат отколку во помалку развиените земји во ЕУ ПРЕД ЗАГУБА НА ЦЕЛА ГЕНЕРАЦИЈА МЛАДИ ЛУЃЕ Велика Британија има повеќе млади на возраст меѓу 15 и 19 години, кои не учат, не работат и не се вклучени ниту во процесот на оквалификување, отколку во помалку развиените земји-ченки на Европската Унија, покажува истражувањето што го направи Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД).

Како што јавува дописникот на МИА од Лондон, Велика Британија е рангирана како девета, медју 32те земји во кои било извршено ова истражување, а пред неа се и држави како Естонија, Португалија, Унгарија, Словачка или Словенија. Според истражувањето на ОЕЦД, Британците би можеле да се соочат да загуба цела една генерација млади и покрај милијардите фунти што претходните влади ги вложија во поцесот на образованието во земјата. Анализите покажуваат дека еден од 10 млади што го напуштиле учењето, не се на работа, а не се ниту во британските колеџи. Само Шпанија, Ирска и Италија имаат полош просек меѓу членките на ЕУ од Велика Британија. Во едно посебно рангирање Велика Британија е на 26-то место меѓу испитуваните 32, земји, според бројот на тинејџерите на возраст до 19 години, кои одлучуваат да го продолжат образованието. Унгарија воведе „чипс-данок“ ПРОИЗВОДИТЕЛИТЕ УПЛАШЕНИ ОД ДИЕТАТА Грицкањето во Унгарија станува поскапо - на почетокот од месецов стапи во сила контроверзниот данок на особено солени и слатки

БИЗНИС ИНФО производи, јавува Дојче Веле на македонски јазик. Данокот на особено солените и слатки работи, граѓаните веќе го нарекоа „чипсданок“. Од него, во државната каса би требало да се слеат околу 74 милиони евра. Данокот е наменет пред се` за солените и слатките грицки, за енергетските пијалоци и за колачи од регалите на супермаркетите. Целта на конзервативната влада на Виктор Орбан е со помош на данокот да ги промени навиките на јадење на Унгарците, кои јадат премногу мрснотии, сол и шеќер. Изземени од данокот, иако првично не беше така планирано, се различни видови унгарски колбаси, салами и варијации на сланини. Експертите стравуваат дека данокот ќе има економски последици. Весникот „Вилагаждасаг“, специјализиран за економски теми, пишува дека токму затоа германскиот производител на Чио-чипс, „Интернснек“, веќе размислува да се откаже од плановите за изградба на фабрика за пуканки и грицки во Унгарија. Весникот оценува дека е можно новиот данок да уплаши и други производители и да ги одврати од нови инвестиции во Унгарија. Инфлацијата во Бугарија во август намалена на 4,1 проценти ПАД НА ЦЕНИТЕ НА ХРАНАТА И ПРЕВОЗОТ Стапката на инфлација во Бугарија на годишно ниво во август се намали на 4,1 проценти од 4,4 отсто во јули, благодарение на падот на цените на храната и превозот, соопштува бугарскиот Национален завод за статистика. Во соопштението се наведува дека на месечно ниво, бугарскиот индекс на потрошувачки цени во август е намален за 0,3 проценти во однос на јули. С п о р е д инедксот на п от р о ш у в а ч к и цени во Европската унија, кој го користи Европската централна банка, стапката на инфлација во Бугарија на годишно ниво во август е намалена на 3,1

13

ЕВРОПСКА УНИЈА проценти од 3,4 отсто во јули. ЕУ со барање до Бугарија и Романија ЗАБРЗУВАЊЕ НА РЕФОРМИТЕ Државите од Европската унија побараа од Бугарија и Романија забрзување на реформите за да се модернизираат судските системи и да водат ефикасна борба со корупцијата. Министрите за европски прашања од ЕУ побараа поконкретно механизмот за контрола воведен од ЕК за да се помогне Софија и Букурешт да изградат ефикасен и независен судски и административен систем, да продолжи со работа. Софија и Букурешт очекуваа со нетрпение да бидат симната контролата воведена по влегувањето во ЕУ во 2007 година. Тие се две држави од Унијата кои се под таква редовна контрола. Германците работат подолго ЕДЕН ИПОЛ ЧАС ПОДОЛГО ОТКОЛКУ ВО ЕКОТ НА КРИЗАТА Во првата половина на 2011 година, според студијата на институтот „Работа и Квалификации“, вработените со полно работно време повторно го достигнале волуменот на работа како во третиот квартал од 2008 година, пред избувнувањето на економската криза. Вработените, во просек, работеле повторно 41 час неделно, односно еденипол час повеќе отколку во текот на кризата. Особено големи се отстапувањата во металната и електро-индустријата, со разлика до три работни часови. Продолжувањето на работното време, меѓутоа, спречило нови вработувања. Синдикатот на металците, ИГ Метал, како реакција на ваквите податоци, од работодавачите во браншата бара повеќе вработувања на неограничено време.

-Во претпријатијата има доволно работа. За вработените работното време е повторно продолжено по кризата“, изјави Хелга Швицер, член на претседателството на синдикатот. Време е за стабилни работни места, наместо постојано продолжување на работното време и лошо вработување, - оценува синдикатот.

14

СВЕТ Барак Обама го претстави планот за намалување на невработеноста во САД ЕЛЕКТРО ШОК ЗА ЗАБАВЕНАТА ЕКОНОМИЈА Американскиот претседател Барак Обама пред двата дома на законодавниот дом го претстави својот план за зголемување на нивото на вработеноста и побара од Конгресот да го изгласа Законот за работните места. Планот на Обама ќе чини 447 милијарди САД долари и вклучува намалување на даноците и државните расходи за стимулирање на економијата. Планот е од клучно значење за реизборот на Обама во ноември 2012 година, но го очекува мачна борба со републиканците.

- САД се соочуваат со национална криза. Има чекори што можеме да ги направиме точно сега за да го подобриме животот на луѓето, - истакнал Обама. Тој истакна дека неговиот план

„ќе даде електро шок на една економија, чиј раст забавува, и ќе им вдахне на компаниите убеденост дека ако инвестираат и најмат работници, ќе имаат клиенти за нивните стоки и услуги“. Обама им се обрати и на републиканците, кои во повеќе наврати се спротивставија на неговите економски иницијативи, апелирајќи „да го прекинат политичкиот круг и да направат нешто што навистина би и помогнало на економијата“. Планот на Обама предвудува намалува на даноците за работниците и компаниите за вкупно 240 милијарди САД долари, како и обезбедување на повеќе работни места за градежниците и учителите. Поконкретно, компаниите кои ќе вработат нови лица ќе добијат даночни олеснувања, додека даноците за секој вработен Американец и оние кои имаат мал бизнис ќе бидат намалени за половина. Инивијативата на Обама предвидува и продолжување на рокот за добивање помош за невработените лица (околу 50 милијарди САД долари предвидени за околу шест милиони Американци, кои ризикуваат да го изгубат правото на обештетување за

БИЗНИС ИНФО невработеност) и нови инвестиции во висина од 105 милијарди САД долари во инфраструктурни проекти. Обама треба на 19 септември да го претстатви новиот план за намалување на буџетскиот дефицит.

- Тој ќе биде поамбициозен, не само што ќе ја покрие сметкта за пакетот за зголемување на стапката на вработеност, туку и ќе го стабилизира нашиот државен долг на долгорочен план, - објаснил Обама. Американски поглед врз ЕУ ЕВРОТО БЕЗ ЗБИР НА ЗАЕДНИЧКИ ЕКОНОМСКИ ПОЛИТИКИ Претседателот на САД Барак Обама ги повика земјите од ЕУ да ги координираат своите фискални политики за да ја надминат кризата во еврозоната, пренесоа германските медиуми. Сега вие имате заедничка валута, но немате збир од зеднички економски политики и тоа предизвика големи тешкотии, подвлекол Обама во најсилниот свој коментар за оваа тема. Во интервју, дадено од Белата куќа за повеќе странски медиуми, тој изразил увереност дека „на крајот ( земјите од еврозоната) ќе се соберат и ќе донесат одлука како можат да ја направат валутната интеграција со поефикасен збир од координирани фискални политики“. САД работат заедно со европски лидери за изнаоѓање излез од кризата, објаснил Обама.

-Европејците презедоа некои чекори за да ја забават кризата, но не ја решаваат, рече претседателот на САД по повод тешката ситуација во Грција. Во исто време тој предупреди дека „поголемиот проблем е што се случува во Шпанија и Италија, ако пазарите продолжат да натежнуваат врз овие многу големи земји“.

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

Порака на кинескиот премиер Ван Џијабао КИНА ПРОДОЛЖУВА ДА ИНВЕСТИРА ВО ЕВРОПА Кина ќе продолжи да ги зголемува своите инвестиции во Европа, изјави премиерот Ван Џијабао на Светскиот економски форум во градот Далан, во североисточна Кина, пренесоа светските агенции. Кина во следните неколку години ќе смета на внатрешните потреби за забрзување на економскиот раст, рече Ван пред економскиот форум во Далан, попознат како „летниот Давос“.

За да ги поддржи стабилните цени, Кина ќе води стриктна валутна политика и ќе вложи нови напори за придонесот за урамнотежен раст на светската економија, посочи Ван. Инфлацијата на годишна основа опадна на 6,2 отсто во август од 6,5 отсто во јули, кога беше највисока во последните три години, забележаа агенциите. Ван подвлече дека паралелно со ова ќе продолжат структурните реформи. Забавувањето на глобалната економија не се одрази врз стабилниот темел на кинеската економија, рече Ван.

-Сега глобалната економија бавно се обновува, а нестабилноста и несигурноста се засилуваат. Невработениста во големите економии и натаму е висока, а економиите на брзо развивачките земји се подложени на растечки инфлаторен притисок. Сето тоа покажува дека глобалната економска обнова и натаму ќе биде тешка, рече кинескиот премиер. Земјите со забрзан економски раст ќе ја разгледаат можноста за помош на еврозоната БРИКС ЈА ГАСИ ДОЛЖНИЧКАТА КРИЗА Државите со забрзан економски раст, што ја сочинуваат групата БРИКС - Бразил, Русија, Индија, Кина и Јужноафриканската Република, ќе ја разгледаат можноста за укажување помош на Европската унија во нејзините

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

напори за решавање на должничката криза, изјавил бразилскиот министер за финансии Гвидо Мантега.

- Земјите од групата БРИКС ќе се сретнат идната недела во Вашингтон каде ќе се разговара како да и се помогне на Европската унија да излезе од оваа ситуација, изјавил тој.

Идната недела во Вашингтон се одржува годишен состанок на Меѓународниот монетарен фонд и Светска банка, а средбата на групата БРИКС е закажана за 22 септември. Се очекува најголемите економии со забрзан раст, кои во изминатите години зајакнуваат многу побрзо од големите индустриски земји, да понудат план за помош и стабилизација на светската економија и финансиските пазари, објави бразилскиот финансиски весник „Валор“. Една од идеите е зголемување на уделот на еврото во девизните резерви на земјите во раст со цел да се ублажи должничката криза во еврозоната. Турција е 17-та по големина економија во светот и бележи еден од најголемите стапки на развој ВО ВТОРИОТ КВАРТАЛ РАСТ ОД 8,8 ОТСТО

БИЗНИС ИНФО пораст од седум отсто. Турција е 17-та по големина економија во светот и бележи еден од најголемите стапки на економски раст во глобални рамки. Бруто домашниот производ по глава на жител во Турција во 2010 година изнесуваше 10.079 долари, а во 2009 година 8.590. Коментирајќи ги најновите статистички податоци за вториот квартал од оваа година, турскиот министер за индустрија и трговија Нихат Ергун изјави дека економскиот раст од 8,8 проценти покажува дека Турција има динамична структура. Тој потсети дека претходно експертите за периодот април - јуни 2011 година предвидуваат економски раст од 6,8 проценти. Наспроти големиот економски раст, на крајот од јули годинава буџетскиот дефицит на Турција достигна 50,7 милијарди долари, што претставува зголемување од 112,9 проценти во однос на истиот период лани.

СВЕТ а во нив не вклучени ни помалите инвестициски банки и брокерските куќи. „Бенк оф Америка“ ВО ПЛАН ОТПУШТАЊЕ НА 40.000 РАБОТНИЦИ *Нето загубата на Банката во вториот квартал надминала девет милијарди долари Американскиот финансиски гигант „Бенк оф Америка“ (БофА) ја разгледува можноста да отпушти 40.000 работници во рамките на очекуваното „стегање на ременот“, објавува „Волстрит џурнал“. Весникот цитираше неименувани извори кои наведоа дека Банката размислува за давање на 30.000 до 45.000 откази, но дека бројот не е конечен и оти одлуката ќе биде спроведена низ период од неколку години.

Банките ширум светот планираат отпуштање на 100.000 вработени СТРОГИТЕ ПРОПИСИ И НИСКИТЕ ПРИХОДИ УКИНУВААТ РАБОТНИ МЕСТА Банките ширум светот укинуваат работни места, бидејќи строгите прописи и ниски приходи од тргувањата во вториот квартал од годинава се одразија, пред се, на секторот на инвестициското банкарство.

Турската економија во вториот квартал од оваа година оствари раст од 8,8 проценти на годишно ниво, соопшти турскиот статистички институт. Во соопштението, во исто време, е ревидиран и економскиот раст во првиот овогодишен квартал од претходно соопштените 11,6 на 11 проценти.

Минатата година Турција забележа екоомски раст од 8,9 проценти, со што беа надминати очекувањата на Владата во Анкара која предвидуваше

15

За оваа година американските и европските банки најавија врачување на околу 100.000 откази. Така, „Банката на Америка“ соопшти дека ќе отпушти 30.000 работници, со што ќе ги намали годишните трошоци за пет милијарди долари. Многу други банки, вклучувајќи ги „Кралската банка на Шкотска“ (РБС), „Лојдс“ и „Ситигруп“, веќе укинаа илјадници работни места. Сепак, податоците за бројот на откази најверојатно ќе бидат нецелсони, бидејќи некои банки официјално не ги објавуваат плановите за отпуштање,

Бројот на укинати работни места би изнесувал десет отсто од вкупно 280.000 вработени во компанијата. „Бенк оф Америка“ е погодена со загуби поради финансиската криза која траеше од 2007 до 2009 година, а неодамна се соочи и со серија судски процеси вредни повеќе од милијарда САД долари по прашањето за хипотекарните гаранции кои ги давале нејзините филијали „Кантривајд фајненшл“ и „Мерил Линч“. Притисната со судски парници, Банката наведе дека нето-загубата во вториот квартал надминала девет милијарди САД долари. По гласините дека е во сериозни проблеми поради недостигот на капитал, Банката минатиот месец соопшти дека ќе прими инвестициска инјекција од пет милијарди САД долари од компанијата „Беркшир Хатавеј“ на американскиот милијардер Ворен Бафет. „Бенк оф Америка“ исто така наведува дека ќе продаде половина од десет отсто од уделот во Кинеската градежна банка за да обезбеди околу 8,3 милијарди САД долари во готово.

БИЗНИС ИНФО

16

СВЕТ Безпоштедна борба за небото „ЕРБАС“ ПРЕД „БОИНГ“ Европскиот гигантски производител на авиони „Ербас“ оваа година доби 1.156 нарачки, со што го надмина главниот ривал американската компанија „Боинг“. Во 2011 година „Ербас“ треба да обезбеди рекорден број на договори за продажба на нови авиони по воведувањето на моделот „Ербас 320 Нео“. „Ербас“, чие седиште е во францускиот град Тулуз, има 1.015 нето нарачки за првите осум месеци од оваа година. Меѓу порачаните авиони се 981 авион од моделот „А320 Нео“, нова верзија на теснотрупниот авион со енергетски многу поефикасен мотор во однос на сегашниот. Од воведувањеро на „А320 Нео“ со нов мотор во декември 2010 година, „Ербас“ доби над 1.200 понуди. Ако компанијата обезбеди договори за преостанатите 300 понуди, „Ербас“ оваа

година ќе има 1.450 нарачки, со што ќе го надмине рекордот од 2007 година. „Ербас“ досега испорача 334 авиони, меѓу кои 264 теснотрупни авиони, 57 широкотрупни и 13 модели А380. „Ербас“, една од филијалите на Европскиот конзорциум за производство на авиони, воена и вселенска опрема (ЕАДС), во 2011 година планира да испорача околу 530 авиони, вклучувајќи и околу 25 модели од најголемиот патнички авиони во светот, А380. Американската компанија „Боинг“ оваа година до 30 август доби 472 бруто и 370 нето порачки. Податоците за бројот на испорачаните авиони се познати од крајот на јули, кога на купувачите им беа испорачани 260 авиони. Во почетокот на јули „Боинг“ соопшти дека испорачал повеќе авиони и добил повеќе нарачки во првата половина на оваа година, отколку во истиот период лани, задржувајќи го водството во однос

на главниот конкурент. „Ербас“ објави дека до јуни испорачал 258 нарачани авиони, што е осумпати повеќе од шестмесечните испораки во 2010 година. „Боинг“ тогаш најави дека испорачал 222 авиона во тој период, исто колку и минатата година. „Ербас“ обезбеди 640 нови нарачки во првата половина на 2011 година, не сметајќи ги откажаните 137. Нето нарачките на „Боинг“ паднаа на 171, од 177 порачки лани, откако авионските превозници „Етихад Ервејз“, „Ер Пацифик“ и „Голф“ откажаа договори за 20 авиони од типот „787 дримлајнер“. Двата производители објавија зголемено производство на авиони оваа година. „Ербас“ ги зголеми нарачките по декемвриската одлука да го понуди моделот „А320 Нео“, нова верзија на популарниот теснотрупен авион со развиени мотори, кој треба да се најде во сообраќај во 2015 година. „Боинг“ конечно одлучи да продолжи со слични промени на неговиот најдобро продаван авион 737, наместо да развива комплетно нов авион до крајот на оваа деценија. „Боинг 737“ веќе еднаш доживеа модернизација. Класичната верзија на тој авион беше заменета со авиони од „новата генерација“ во верзии 600, 700, 800 и 900. Моделот кој во светот најмногу се продаваше, најмногу се користеше и беше најпопуларен, ќе доживее и втора модернизација со ознака „Макс“ и на пазарот ќе се натпреварува со „Ербас 320“. Основната промена кај моделот „737 Макс“ ќе биде во моторите, кои ќе обезбедат поголема економичност и заштеда на гориво до 16 отсто во однос на постоечкиот А320 или 4 отсто во споредба со верзијата „А320 Нео“, тврди „Боинг“. Се планира новиот модел „Макс“ да почне да се испорачува на купувачите од 2017 година. Американската компанија минатата година најави дека ќе се обиде да ја поврати позицијата на најголем производител на авиони во светот, од европскиот ривал уште оваа година, кога неговите нови авиони „787 Дримлајнер“ и џамбо моделот „Боинг 747-8“, по подолгото одложување ќе бидат вклучени во сообраќај. „Боинг“ очекува оваа година да испорача од 485 до 500 авиони, во однос на 462 авиони испорачани лани.

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

Просечната плата во Москва над илјада евра РЕЗУЛТАТ НА БРЗИОТ И СТАБИЛЕН ЕКОНОМСКИ РАСТ Просечната плата во Москва оваа година ќе изнесува најмалку 43.000 рубљи месечно (1.038 евра), изјави градоначалникот на рускиот главен град Сергеј Собјањин на конференцијата на градскиот одбор на партијата „Единствена Русија“.

- Брзиот и стабилен економски раст, вложувањето во модернизацијата на економијата формираат сигурна основа за зголемување на стандардот на московјаните, рече Собјањин. Просечната плата во Москва минатата година беше на ниво од 40.400 рубљи.

- Веќе од октовмври 2011 година ќе се зголемат фондовите за исплата на платите во детските установи, така што просечната плата на воспитувачка во просек ќе се зголеми за 20-25 отсто, прецизира Собјањин.

Освен тоа, наредната година просветните работници можат да очекуваат зголемување на платите кои ќе се изедначат со градскиот просек, а максимално зголемување ќе добијат педагозите во градските училишта. Заработувачката на здравствените работници во Москва оваа годна ќе биде зголемена за 13-15 проценти благодарејќи на воведувањето на новите стандари на лекарските услуги и поголемото финансирање од буџетот. Московскиот градоначалник исто така истакна дека од 1 јануари наредната година основата на минималните приходи на московските поензионери ќе се зголеми од сегашните 11.000 на 12.000 рубљи месечно.

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

Песимизам на Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД) НАЈГОЛЕМИТЕ ЕКОНОМИИ СО ЗАБАВЕН РАСТ Најголемите светски економии се наоѓаат во фаза на општ застој на растот, соопшти денеска Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД) врз основа на својот композитен индекс на водечките економски индикатори. Организацијата ОЕЦД, која неодамна предупреди на можно создавање на „џебна“ рецесија, наведува дека индексот укажува на забавување на економскиот раст во јули во поголемиот дел од вкупно 34 земји-членки на групацијата. Во споредба со проценката од минатиот месец, индексите за Канада, Франција, Германија, Италија, Велика Британија, Бразил, Кина и Индија укажуваат на зголемено забавување на економските активности за време на јули, се наведува во соопштението. Податоците за САД и Русија, исто така јасно покажуваат на помала економска активност во однос на јуни, додека Јапонија, чија економија

заздравува од катастрофалниот земјотрес и цунами на 11 март годинава, покажува знаци на можна пресвртница и можеби е на пат да започне да бележи пад, наведува ОЕЦД. Организацијата кон крајот на минатата недела во песимистичка анализа на светскиот раст предупреди дека на должничката криза во еврозоната и` се заканува појава на „џебна“ рецесија и висок степен на неизвесност.

БИЗНИС ИНФО Жан-Клод Трише ГЛОБАЛНАТА ЕКОНОМИЈА ОПКРУЖЕНА СО ГОЛЕМА НЕСИГУРНОСТ Глобалната економија, вклучително и економијата не еврозоната, е опкружена од огромна несигурност, проценува претседателот на Европската централна банка (ЕЦБ), Жан-Клод Трише.

- Изгледа дека одреден број фактори го загрозуваат економскиот раст во зоната на еврото. Меѓу тие фактори се успорувањето на глобалниот раст, падот на вредноста на акциите и на потрошувачката доверба, како и лошите последици од тензиите на берзанските акции во некои членки на еврозоната, истакнал Жан-Клод Трише по одлуката

на ЕЦБ за задржување на својата основна каматна стапка на ниво од 1,5 отсто. Трише нагласил дека ЕЦБ е подготвена да им ја даде сета потребна помош на банките од земјите во кои еврото се користи како национална валута во обезбедувањето на ликвидност. Според најновите прогнози на ЕЦБ, бруто домашниот производ во еврозоната годинава би требало да забележи раст од 1,6 отсто, а во 2012 од 1,3 проценти. Ваквите предвидувања на Банката претставуваат намалување во однос на претходните прогнози за раст на БДП во еврозоната од 1,7 проценти оваа и 1,9 отсто следната година. Џорџ Озборн НЕМА ПОПУШТАЊЕ ВО МЕРКИТЕ ЗА ШТЕДЕЊЕ Британскиот министер за финансии Џорџ Озборн изјавил дека нема менување на владината економска политика, а пред се нема олеснување на сегашната политика за кратење на јавната потрошувачка и на трошењето од буџетот, јавува дописникот на МИА од Лондон. Озборн за првпат јавно ја бранеше политиката на „Банката на Англија“ за ниска каматна стапка.

17

ТРЕНДОВИ, ДВИЖЕЊА, ПРОГНОЗИ - Нема ништо што би можело повеќе да му наштети на британското економско опоравување, од тоа сега

да се зголеми основната камата, рекол британскиот министер. Века 20 месеци, а веднаш по кредитниот удар од есента 2008 година и избувнувањето на банкарската и финансиската криза, централната британска банка драстично ја намали основнта каматна стапка, која оттогаш се одржува на само 0,5 отсто. Џорџ Озборн зборуваше по средбата што ја имаше во Лондон со генералниот директор на ММФ Кристин Лагард. Таа престојува во британскиот главен град пред средбата на министрите за финансии на групата Г7 што се одржува во Франција. На заедничка пресконференција, Озборн рече дека мерките што ги спроведува британската Влада, околу кратењето на буџетот, е политиката што ја застапува ММФ. Во последната поправена прогноза на ОЕЦД, се предвидува стагнација на економскиот раст на најразвиените земји, додека за Велика Британија се предвидува стагнација, затоа што до крајот на оваа година незјината економија нема да забележи никаков раст.

Швајцарската Влада против нови нуклеарки НА ПОВИДОК ЦЕЛОСНА ЗАБРАНА Владата на Швајцарија соопшти дека планира во целост да ја забрани изградбата на нови нуклеарни електрани и истовремено да продолжи со затворањето на постоечките. Владата се изјаснила против оставањето отворена можност за иградба на нуклеарки од новата генерација, како што тоа го сака Комисијата за енергетија на советот на кантоните. Наведувајќи дека не е против нови технологии, швајцарската Влада смета дека треба да продолжи по патот за затворање на постоечките нуклеарни електрани“.

18

ТРЕНДОВИ, ДВИЖЕЊА, ПРОГНОЗИ Предвидување на Меѓународната агенција за атомска енергија (ИАЕА) ЗНАЧИТЕЛНО ЗГОЛЕМУВАЊЕ НА БРОЈОТ НА НУКЛЕАРНИ ПОСТРОЈКИ Меѓународната агенција за атомска енергија (ИАЕА) се` уште очекува значително зголемување на глобалното користење на нуклеарната енергија во следните две децении и покрај хаваријата во јапонската нуклеарна централа „Фукушима“, соопшти генералниот директор на ИАЕА, Јукија Амано. До 2030 година, бројот на активни реактори во светот ќе се зголеми за 90 до 350, истакна Амано. Моментно во светот работат околу 432 нуклеарни реактори, од кои најголем број се во САД, Русија и Франција.

- Најголем раст се oчекува во земјите во кои веќе има нуклеарни реактори, особено во Азија. Кина и Индија ќе останат главен центар на експанзија, изјави Амано на состанокот на ИАЕА, истакнувајќи дека експанзијата на нуклеарните централи сепак ќе биде поспора од очекуваното пред Фукушима. Зголемувањето на бројот на нуклеарните постројки го поттикнува растот на побарувачката на енергија во светот, стравот од климатски промени и намалените глобални резерви на нафта и гас, истакна Амано, нагласувајќи дека тие фактори не се променети по нуклеарната хаварија во Фукушима. Под притисок на јавноста, по нуклеарната катастрофа во Фукушима, Германија сепак донесе одлука да ги затвори сите нуклеарни реактори до 2022 година, додека Италија на референдум се изјасни за повеќедецениска забрана за производство на нуклеарна енергија во својата земја.

ОПЕК ја намали прогнозата за глобалната потрошувачка на нафта КРИЗАТА ГИ „РЕЛАКСИРА“ НАОЃАЛИШТАТА Организацијата на државите извознички на нафта (ОПЕК) значително ја намали својата прогноза за глобалната потрошувачка на „црното злато“ во текот на 2011 и 2012 година, при што како причина ги наведе неповолната економска клима во светски рамки. Во најновата прогноза на картелот се предвидува глобалната потрошувачка на

БИЗНИС ИНФО нафта оваа година да изнесува во просек 87,99 милиои барели на ден, што е за 1,06 милиони барели повеќе во однос на просекот во 2010 година. Во претходните прогнози на ОПЕК се предвидуваше нафтената потрошувачка годинава да изнесува просечно 88,14 милиони барели на ден. За во 2012 година ОПЕК очекуа потрошувачката на нафта да изнесува 89,26 милини барели на ден, за разлика од претходно прогнозираните просечни 89,44 милиони барели на ден. Намалувањето на прогнозата за нафтената побарувачка ОПЕК ја објаснува со помалата потрошувчка на горива на САД во текот на летната сезона во однос на предвидувањата, како и поради последиците од финансиската криза пред се` во членките на Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД). Според ОПЕК, неизвесните економски перспективи во развиените

западни земји влијаат негатино и врз потрошувачката на нафта во државите со забрзан економски развој, пред се` Кина и Индија. Картелот за следната година предвидува неизвесност во вкупната светска економија, предупредувајќи дека лошите економски резултати на САД можат да влијаат на дополнително намалување на прогнозата за потрошувачката на нафта. Во исто време, ОПЕК ја поздрави најавата за рестартирање на производството на нафта во Либија, со оценка дека обновата на експлоатацијата на енергенсот во земјата до полните капацитети за следните неколку години се чини сосема реална. Продажбата на компјутери во светот продолжува да забавува „ГЛУВЧЕТО“ ЈА ЧЕКА 2012 ГОДИНА Растот на продажбата на компјутери во светот продолжува да забавува, така што се намалуваат и пазарните предвидувања, објавува францускиот весник „Фигаро“. Рекордот од 400 милиони продадени компјутери во светот ќе биде надминат, но во 2012 година, а не во 2011 како што претходно предвиде аналитичката компанија „Гартнер“. Причина за намалената побарувачка во

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

Европа и САД, е пред се лошата состојба на економијата.

Над половина семејства во развиените земји поседуваат најмалку еден компјутер. Ситуацијата дополнително се комплицира со претставувањето на таблет компјутерите на пазарот, кои го заземаат делот на најмалите преносни персонални компјутери. Новата генерација на преносни компјутери, ултра тенки, лесни и побрзи од своите претходници, би требало да придонесат за зголемување на продажбата, пред се од втората половина на 2012 година. Во сегментот на десктоп компјутери, иднината верува во „се во едно“ уреди, односно рамен екран, кој ги интегрира цврстиот диск и ДВД читачот. Тридимензионалната технологија и екраните чувствителни на допир, исто така би требало наскоро да се најдат во овој вид на компјутери, што може да ги привлече во најголема мера љубителите на видео игри. Цената на пченицата расте И ЗГОЛЕМЕНИОТ ИЗВОЗ ОД РУСИЈА НЕ ГО СМИРУВА ПАЗАРОТ Светската побарувачка на житни култури значително ја надмина понудата, а растот на цените нема да се запре ниту од растот на рускиот извоз на пченица во сезоната 2011/2012, кој е за четири пати поголем, објави американското Министерство за земјоделие. Аналитичарите се со став дека Русија во текот на оваа година може да извезе 17,9 милиони тони пченица, најмногу по САД, но тоа нема да биде доволно да се запре растот на цените предизвикан од намалувањето на светските залихи на лебно жито, втора година по ред. Министерството очекува побарувачката на пченица на светските пазари во 2011/2012 година да порасне за три отсто, на 675 милиони тони, што е за 2,9 милиони тони повеќе од понудата која ќе се зголеми за 3,7 отсто. Цената на пченицата може да се зголеми до крајот на декември за 16 отсто на 8,5 САД долари за бушел (27,2 килограми). Пченицата на светските пазари од 1 јули поскапе за 19 отсто.

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

Стариот континент и кризата ЛАГОСОСТОЈБА СТАВЕНА НА КОЦКА

* Иако политичарите тврдат дека за кризата се виновни шпекулантите, основна причина е сепак погрешната конструкција на еврото. Еврото се воведе пред десет години, а не се основа политичка унија која би ја координирала својата стопанска и финансиска политика Европа веќе со години е присутна во нашите животи, иако Хрватска се уште не е полноправна членка на Унијата, таа се повеќе го определува нашето секојдневие. Одредува како да патуваме, како да купуваме, како да работиме и како да учиме. Како и другите граѓани на Европската унија, ни хрватските граѓани повеќе не сакаат да покажуваат пасоши на границите со другите членки на ЕУ, кои исто така во иднина не треба да ги има. И

Хрватите сакаат непречено да патуваат и студираат во Париз, Лондон, Мадрид или на Малта. Со такви размислувања порасна цела една генерација во Европската унија, која сега за Европа ќе мора да почне да се бори. Повеќе од две години Европа е во должничка криза и води голема битка. Одамна повеќе не е во игра само помошта за Грција или откупот на португалските државни обврзници. Стариот континент се наоѓа пред егзистенцијален предизвик кој во својата далекусежност може да се спореди со почетоците на Европската унија, Римските договори или со Договорот од Мастрихт. Европјаните мора да одлучат дали 17 држави во еврозоната и понатаму ќе ја користат заедничката валута. Со други зборови, европскиот проект е ставен на коцка. ПОГРЕШНА КОНСТРУКЦИЈА НА ЕВРОТО Во изминатите години Европа со секоја нова криза растеше и јакнеше. Унијата ја совлада „евросклерозата“ во 70-

БИЗНИС ИНФО тите години од 20 век, кога многу членки спроведуваа национална стопанска политика. По падот на Берлинскиот ѕид, Унијата успеа да ги интегрира земјите од источна Европа, а преживеа и ниски удари кога се бореше за сопствениот Устав. Сега е во игра европската благосостојба. Унијата мора да ја одбрани внатрешната срж и смисла која со години во неа волшебно привлекува многу земји. Секоја одлука мора да служи на целта – да се зачува благосостојбата на заедницата. Ако успее тоа, Европа и од оваа криза ќе излезе посилна. Иако политичарите тврдат дека за кризата се виновни шпекулантите, основна причина е сепак погрешната конструкција на еврото. Еврото е воведено пред десет години, а не се основа политичка унија која би ја координирала својата стопанска и финансиска политика. Течеше голем капитал, посебно во земјите како што се Грција, Ирска и Португалија, кои можеа да се задолжат по многу ниски камати. Тие земји имаа голема корист од новата стабилност на еврото, кредитите беа ефтини, а пазарот на недвижнини цветаше. На некои големи членки како што е Германија, еврото им донесе и голема корист, на пример во извозот. Германија го зголеми извозот на автомобили и машини во членките на Унијата. Но, како што тоа обично се случува, секоја нерамнотежа има две страни: кога една земја премногу троши и конзумира, друга мора многу да извезува. Точно е дека во многу земји на еврозоната се случуваа скандалозни појави поради неодговорната политика. Меѓутоа, казнувањето на некои земји „со праведни казни“ не би било добро во време на криза. Решавањето на проблемите не е прашање на морал, бидејќи кризата во овие две години се осамостои на опасен начин и тргна по својот пат. Турбуленциите денес не се сразмерни со првобитните проблеми. Поради тоа многу експерти предупредуваат дека денес е поважно да се помогне на земјите кои се во финансиски проблеми, отколку да се осудуваат. Милиони луѓе бараат работа, безбедност и надеж, милиони млади сакаат иднина. По скандалот и загубата кои се случија по распаѓањето на Леман Брадерс, светот за момент застана, речиси сите држави мораа да се задолжат, требаше да се спасуваат банките, а да се поддржи конјунктурата. Од тој момент до денес долговите во многу земји на Европската унија достигнаа драматично ниво. Од тогаш се води битка против „должничката криза“. Почетоците се од есента 2009 година, кога Грција мораше да признае дека со години го прикривала вистинското

19

СВЕТСКИ ПЕЧАТ ниво на своите долгови. Владата во Атина повремено мораше да го корегира својот дефицит во плус. Од тогаш Европа е во своевидна надолна спирала – се повеќе земји се заразија па мораше да се побара помош од европската заедница. Би било кобно ако Европа не успее брзо и одлучно да го реши проблемот на Грција, па да ја На Грција и недостасуваат структури на ефикасна управа Грција е и мал и голем проблем. Растот на стопанството во земјата е само 2 отсто од европскиот БДП, а долговите на владата во Атина 3 отсто. Европа може да си дозволи да ја финансира Грција со години. Секако, таквиот чекор тешко може да се објасни на Австриец и Германец, Финец или Холанѓанец. Меѓутоа, патот веќе е договорен. Со усвоениот фонд за спасување на еврото, Грција ќе биде повлечена од пазарот на капиталот на десет години, а долговите делумно ќе ги репрограмира. За возврат Грција веќе со месеци спроведува голема програма со мерки за штедење и реформи. Но, меѓувремено проблемите се заострија: товарот на долгот е голем, а товарот на каматите расте. Државата не успева да собере доволно данок. Од една страна има слаб економски раст, а како последица од консолидацијата донесува помали приходи од даноците. Од друга страна пак, на Грција и недостасуваат структури за ефикасна управа. Таа е посебен случај бидејќи нема модел на работење. Решението не е Грција едноставно да се исклучи од еврозоната, па дури кога тоа би било правно можно. Имено, таа како посебен случај воедно е и преседан. Ако Грција ја напушти монетарната унија, пазарите би ги тестирале и другите земји во еврозоната дали се одржливи. Веројатно се би завршило во нова спирала кон бездна.

стави под фискален карантин, на пример по пат на гаранција за сите долгови. Таквиот чекор политичарите не знаеја да го објаснат со данокот на обврзниците, па спасувањето на Грција за европските граѓани беше неприфатливо. Тоа беше грешка која сега повеќе не може да се исправи, па се потребни други, посилни и поболни решенија. Секој инвеститор настапува главно рационално. Тој купува и продава обврзници или акции, ако смета дека може да оствари профит или ако сака да спречи загуба. Пазарот не е никаква лоша моќ која ја водат неколку злобни луѓе. Пазарот се големи инвеститори и трговецот, мал акционер и штедачот. Во изминатите неколку недели се покажа дека пазарите имаат тенденција на кобни претерувања. Доаѓа до паника, па одеднаш се развиваат сили кои предводат смртоносна спирала. Во кризата на банките, може да се случи и тие што се здрави и што стојат добро,

20

СВЕТСКИ ПЕЧАТ

БИЗНИС ИНФО

одеднаш да не можат да добијат пари на пазарот. Во должничката криза и здрави и стабилни земји можат да се најдат во проблеми на рефинансирање. Таков шок доведува до парализа. Во таква состојба, задачата на политичарите е едноставна – иако премногу е предизвикувачка: мора да Старите правила од Мастрихт не се доволни Во јули оваа година Германија и Франција определија правец – владите во Берлин и Париз се договорија за основање на европска стопанска влада. Европа сега мора одлучно да продолжи по тој пат. Старите правила на Договорот од Мастрихт се покажаа како недоволни. Не се работи за крути одредби на дефицитот и состојбата на долговите, бидејќи ни границата од 3 отсто дозволен дефицит не може да ги спречи разликите, ако членките на еврозоната во иднина подобро не ја усогласат својата економска политика. Можеби се чини необично, но на преговарачка маса мора да се најде се: даноците, сметките и сите трошоци.

интервенираат за да ја запрат спиралата и за да создадат нова доверба. Само ако секој инвеститор ќе се увери дека Европа и сите нејзини членки гарантираат за својата валута, имот и долгови, може да се исправи погрешниот развој кој се случи во многу земји на еврозоната. Само тогаш може да се оствари раст, само тогаш државите ќе почнат да ги контролираат своите долгови. Европските политичари мораат себеси да се видат како доктори кои поставуваат бајпас за да го спасат пациентот од инфаркт. Рехабилитацијата останува за подоцна. По Грција, должничката криза ги зафати Ирска, Португалија, Шпанија, па дури и Италија. Секоја од тие земји има други проблеми: Ирска има многу модерно стопанство, но превисоки трошоци за трудот или трул банкарски сектор за чие спасување земјата не е способна. Шпанија страда поради последиците од надуваниот пазар на недвижнини и висока стапка на невработеност. Италијанскиот проблем е хронично слабото политичко лидерство, но италијанското стопанство има здрави темели, а високата задолженост на земјата е позната веќе со години. Тие земји мора да се рефинансираат и во криза.

ЧАДОР ЗА СПАСУВАЊЕ Европа создаде темели со прифаќање на чадор за спасување и стабилизација на еврото. Во најлош случај, фондот треба да се зголеми, а по потреба на Европската централна банка (ЕЦБ), да се откупат обврзници од земји во криза, а тоа веќе и го прави. Меѓутоа, многумина сметаат дека тоа е погрешно. Експертите предупредуваат дека е апсурдно да се останува при начелата во моменти на криза на векот, кога во прашање е опстанокот на заедничката валута. Разбирливо е што граѓани на некои земји, на пример Германија, реагираат многу чувствително поучени од историските искуства на монетарната реформа и хиперинфлацијата. На тие стравувања може да се возврати, ЕЦБ да ги откупи државните обврзници, а на некое друго место да ги повлече парите од системот. Никој нема да покрене машини за печатење на пари, па поради тоа нема опасност од инфлација, порачуваат финансиските експерти во Брисел. ЕЦБ, како последна истанца, мора да обезбеди опстанок на еврото. Цената за

Страв од „соединети држави на Европа“ Граѓаните на Европската унија се плашат од концентрација на моќ, тие се плашат од „соединети држави на Европа“. На тие граѓани политичарите мора да им објаснат дека алтернативата е кобна. Лошите стопански податоци, потоа падот на берзите по бројните кризни самити на еврозоната и на ЕУ, на сите се само сериозен знак на предупредување. Но, едно е сигурно, за 20 години никој повеќе нема да прашува дали за спас на еврото се користеле пари од германски, холандски или фински даночни обврзници. Тие ќе бидат само европски пари кои ќе бидат добро инвестирани. ЕУ и нејзините членки колку се порешителни во совладувањето на кризата, толку Европа ќе биде посилна, но и нејзините членки. Во оваа криза Европа мора да направи клучен и храбар чекор напред.

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

таквиот чекор е надминување на границата која има смисла. Во ваква состојба ЕЦБ има еднаква задача како и американскиот Фед. Тој мора да даде знак на пазарите дека во најлош случај може да ги откупи обврзниците на сите европски земји. За таков чекор ЕЦБ може да побара против услуги од земјите: обврски, реформи и услови. Од почетокот на кризата се поставува и прашањето за демократска потврда. Ако пакетите за помош и чадорите за спасување на еврото во милијардски износи мора да се усвојат преку викенд, постои опасност да се заобиколат националните парламенти и со тоа и правото на сувереност на земјите членки. Во Договорот од Мастрихт стоеше клаузула дека ниту една членка не гарантира за долговите на другите. Тоа правило се прекрши. Но, ако пак граѓаните не стекнат впечаток дека некое правило е прекршено, секоја влада ќе има проблем. Со други зборови, нејзината политика повеќе не може да се спроведе и не може да се објасни на граѓаните. Поради тоа добро е во некои земји членки националните парламенти да бараат учество во донесување на одлука за спасување на еврото. Притоа, националните политичари не би смееле да шират негативни ставови и да не сведуваат се само на прашање на парите и кој за кого плаќа. Бидејќи и за некои други прашања, на пример за парламентарните права на контрола кај воените мисии во странство, се најдоа соодветни решенија. Фискална унија не може да се создаде преку ноќ и затоа на Европа и треба нов пат со временски рок, пат со точно зацртани ангажмани и цели, како што тоа е запишано во 1992 година во Договорот од Мастрихт, кој во 1999 заврши со воведување на еврото. Контролните права на Европската унија мора да зајакнат и да добијат демократска потврда – пред се во зголемување на значењето на Европскиот парламент во кој наскоро ќе седат и хрватски претставници, прво како набљудувачи, а по членството и како полноправни застапници. Во интервенциите кои ќе ги спроведе ЕУ нема се да се сведува само на санкции. Ако некоја членка ја зафати криза, ЕУ ќе интервенира. Ако се создадат надувани стопанства без покритија, ако еден регион поради криза заостанува или ако банките почнат да пропаѓаат, Европа ќе даде знак за аларм и ќе интервенира. Притоа ќе дојде и до трансфер на пари. (Вјесник – Загреб)

БИЗНИС ИНФО

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

21

СПЕЦИЈАЛЕН ПРИЛОГ �����������������

�����������������������������������������������������

�������������������������������������������� Септември

Активност Презентација на македонскиот

20-ти

градежен сектор пред австриски компании

23-ти

Посета на Солунското пристаниште

Септември

Место на одржување Стопанска комора на Македонија

Комората на Халкидики, Грција и македонските компании од секторите: трговија, хемија, прехранбена и дрвна

Инфо ден за европските програми 16

-ти

половина

копретседателите на македонско

30

-ти

Стопанска комора на Македонија

Стопанска комора на Македонија

Обука за Проект Менаџмент - развој 29 - 30

на проектна идеја, партнерства и подготовка на апликација согласно

Стопанска комора на Македонија

европските програми Охрид

�����������������������

Медитерански индустриски

Мерсин,

инвестициски Самит

Турција

Совет на жени – претприемачи на

Истанбул,

Асоцијацијата на балкански комори (АБЦ)

Турција

Септември

Активност

Место на одржување

Презентација: „Финансирање на 15-ти

реалната економија – Како да се привлече капитал за

Битола

развој преку берзата?“

www.mchamber.mk

2

објавените повици во рамките на програмата ФП7

Стопанска комора на Македонија

турскиот деловен совет 29 - 30

во областа - заштита на животна

Инфо ден за компаниите за 26-ти

Посета на бизнис делегација од Турција и состанок на

достапни за македонските компании средина и управување со отпад

Грција

индустрија

Втора

Место на одржување

Солун,

Бизнис средби на компaниите од 23-ти

Активност

www.mchamber.mk

3

������������������������� Септември

19-ти

Активност

Место на одржување

Семинар: „Бенефитите од членството

х. Александар

во Европската банкарска федерација“

Палас, Скопје

Септември

Активност

15-ти

земјоделство, храна и пијалоци

Презентација на саемот за „AGROKOS”

Семинар: „Новини во Законот за 20

-ти

извршување којшто се применува од 1 јули 2011 година“

Меѓународен саем за земјоделие, Стопанска комора

14 - 18

на Македонија

семиња и млечна индустрија „AGROKULTURE“ Меѓународен саем за пакување и

Презентација: „Финансирање на 22-ри

реалната економија – Како да се привлече капитал за развој преку

15 - 18

PACKING“

Струмица

28 - 30

берзата?”

технологија на храна „EUROAZIJA

Место на одржување Приштина, Косово Бурса, Турција Истанбул, Турција

Меѓународен саем за храна

Белград,

„Кулинарија FINE FOOD”

Србија

Семинар: „Цели и примена на Законот за управување со батерии 27

-ми

и акумулатори и отпад од батерии и акумулатори и импликации на

Стопанска комора на Македонија

Септември

работењето на компаниите” Семинар: “Арбитражата како 29-ти

поефикасен начин на решавање на

����������������������������������������������� ����������������������������

Бугарија

Втора половина

спорови”

29-ти

4

www.mchamber.mk

Активност

Место на одржување

Презентација: Услугите на Европскиот информативен и иновативен центар Стопанска комора на Македонија (ЕИИЦМ) во функција на потребите на компаниите Саем “Experiential Tourism” и бизнис средби

www.mchamber.mk

Спезиа, Италија

5

БИЗНИС ИНФО

22

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

СПЕЦИЈАЛЕН ПРИЛОГ ���������������

Октомври

Активност

Место на одржување

Втора половина

Обука: Развој на проектна идеја – ЦИП за прехранбена индустрија

Регионална комора Струмица

Втора половина

Работилницa: Корпоративна општествена одговорност и вклучување на загрозените групи во приватниот и јавниот сектор

Регионална комора Кичево

Втора половина

Работилницa: Корпоративна општествена одговорност и вклучување на загрозените групи во приватниот и јавниот сектор

Регионална комора Штип

Втора половина

Работилницa: Корпоративна општествена одговорност и вклучување на загрозените групи во приватниот и јавниот сектор

Регионална комора Гевгелија

�������������������������������������������� Октомври

Активност

Место на одржување

15 - 16

Македонско - Катарски бизнис форум

Скопје

Втора половина

Посета на македонскиот претседател на Романија и романско-македонски бизнис форум

Букурешт, Романија

Втора половина

Бизнис форум на регионални комори од Македонија и регионални комори од Босна

Скопје

����������������������������������������������������� Октомври

Активност

Место на одржување

Прва половина

Обука: Развој на проектна идеја – ЦИП Екоиновации

Регионална комора Прилеп

Прва половина

Работилницa: Корпоративна општествена одговорност и вклучување на загрозените групи во приватниот и јавниот сектор

Прва половина

Работилницa: Корпоративна општествена одговорност и вклучување на загрозените групи во приватниот и јавниот сектор

Стопанска комора на Македонија

Регионална комора Берово

����������������������� Октомври

Активност

Место на одржување

5-ти

Семинар: „Како правилно да изготвите документација за тендер”

Стопанска комора на Македонија

www.mchamber.mk

6

www.mchamber.mk

Октомври

Активност

Место на одржување

Октомври

Активност

Место на одржување

12-ти

Семинар: „Квалитет и стандарди на извозни производи“

Стопанска комора на Македонија

18 - 22

„МАКИНОВА 2011“

Стопанска комора на Македонија

Презентација: “Финансирање на реалната економија – Како да се привлече капитал за развој преку берзата?”

19 - 23

Општ Саем „САСО 2011“

16-ти

Кочани

Сплит, Хрватска

19 - 23

Меѓународен општ саем

Џакарта, Индонезија

Презентација: “Финансирање на реалната економија - Како да се привлече капитал за развој преку берзата?”

26 - 28

Саем за мебел „KMOB 2011“

Кајзери, Турција

23-ти

Тетово

26 - 29

Меѓународен саем за храна и пијалаци „AGROKOS 2011“

Приштина, Косово

Семинар: “Зголемување на капацитетите на стручните лица за безбедност при работа“

27 - 29

31 -ви

Прилеп

Меѓународен Саем за пластика „PLAST EURASIA ISTANBUL 2011“

Истанбул, Турција

31-ви

Меѓународен општ саем во Куба

Хавана, Куба

������������������������� Активност

Место на одржување

05 - 08

Саем за техника „ТИБ 2011“

Букурешт, Романија

15 - 17

Меѓународен Саем за преработка на дрво,алати за сечење и рачни алати„WOOD PROCESSING MACHINERY 2011“ и 14 Меѓународен Саем за мебел, шумарство и технологија за дрво „INTERMOB 2011“

Истанбул, Турција

15 - 19

Саем за мебел

Истанбул, Турција

Октомври

8

7

www.mchamber.mk

����������������������������������������������� ���������������������������� Октомври

Активност

Место на одржување

06-ти

Саем “CeBIT Bilisim Евроазија” и Бизнис средби - Информатичко телекомуникациски сектор

Истанбул, Турција

Прва половина

ЕЕН - средби со компании, поддршка за нивно поврзување и соработка со странски фирми

Стопанска комора на Македонија

Прва половина

ЕЕН - средби со компании, поддршка за нивно поврзување и соработка со странски фирми

Стопанска комора на Македонија

www.mchamber.mk

9

БИЗНИС ИНФО

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

23

СПЕЦИЈАЛЕН ПРИЛОГ ��������������

Ноември

�������������������������������������������� Ноември

Активност

Место на одржување

8-12

Бизнис Форум со регионални комори од Грција

Стопанска комора на Македонија

Генерално собрание на асоцијација на балкански комори (АБЦ) и регионален Форум на земјите учеснички

Софија, Бугарија

ЦЕФТА - регионална конференција

Стопанска комора на Македонија

24-25

Втора половина

Бизнис средби на компaниите од Комората на Халкидики - Грција и Втора Македонските компании од областа: половина трговија, хемија, прехранбена и дрвна индустрија

Грција

����������������������������������������������������� Ноември

Активност

Место на одржување

Обука: Развој на проектна идеја за Стопанска комора Прва сектор храна и пијалаци и подготовка на Македонија половина на апликации во ЦИП – Еко иновации Прва Обука: Развој на проектна идеја Регионална половина – ЦИП Екоиновации комора Велес Работилницa: Корпоративна Стопанска комора општествена одговорност и Прва на Македонија половина вклучување на загрозените групи во приватниот и јавниот сектор

Втора половина

Втора половина

Втора половина

Активност

Место на одржување

17-ти

Семинар: “Толкување на измените и примената на Законот за трговските друштва”

Стопанска комора на Македонија

Семинар: “Индустриски менаџмент”

Стопанска комора на Македонија

������������������������� Ноември

Активност

Место на одржување

01 - 03

Посета на саем за мали бизниси

Киев, Украина

Прва половина

Саем за прехрана и пијалоци „COMPTOIR BROYARD“

Пајерн, Швајцарија

����������������������������������������������� ���������������������������� Ноември

Прва половина Втора половина

Активност ЕЕН- средби со компании, поддршка за нивно поврзување и соработка со странски фирми ЕЕН промотивен настан: Недела на мали и средни претпријатија

www.mchamber.mk

во

Регионална комора Берово

во

Регионална комора Кичево

во

Регионална комора Штип

во

Регионална комора Гевгелија Регионална комора Кочани

Втора Обука: Развој на проектна идеја ЦИПРегионална половина Интелегентна енергија комора Гевгелија

����������������������� Ноември

Активност

Место на одржување

4-ти

Семинар: “Замки на финансиските текови”

Стопанска комора на Македонија

Семинар: “Закон за работни односи” (Договор за вработување, Договор за уредување на односите меѓу деловните лица во Друштвото и Колективни договори)

Стопанска комора на Македонија

10

–ти

www.mchamber.mk

Ноември

22-ри

Работилницa: Корпоративна општествена одговорност и вклучување на загрозените групи приватниот и јавниот сектор Работилницa: Корпоративна општествена одговорност и вклучување на загрозените групи приватниот и јавниот сектор Работилницa: Корпоративна општествена одговорност и вклучување на загрозените групи приватниот и јавниот сектор Работилницa: Корпоративна општествена одговорност и вклучување на загрозените групи приватниот и јавниот сектор

Втора Обука: Развој на проектна идеја ЦИПполовина Интелегентна енергија

www.mchamber.mk

10

12

Прва половина

Место на одржување

Активност

Место на одржување Стопанска комора на Македонија Стопанска комора на Македонија

11

��������������� �������������������������������������������� Декември

Активност

Место на одржување

4-8

20-ти Светски конгрес за нафта и Саем за нафта

Доха, Катар

����������������������������������������������������� Декември

Активност

Место на одржување

Прва половина

Обука: Програм ЦИП - Интелегентна енергија

Стопанска комора на Македонија

Прва половина

Обука: Развој на проектна идеја ЦИП Екоиновации

Регионална комора Кичево

Прва половина

Работилницa: Корпоративна општествена одговорност и вклучување на загрозените групи во приватниот и јавниот сектор

Стопанска комора на Македонија

Прва половина

Работилницa: Корпоративна општествена одговорност и вклучување на загрозените групи во приватниот и јавниот сектор

Регионална комора Берово

www.mchamber.mk

13

БИЗНИС ИНФО

24

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

СПЕЦИЈАЛЕН ПРИЛОГ

Декември

Активност

Место на одржување

Втора половина

Работилницa: Корпоративна општествена одговорност и вклучување на загрозените групи во приватниот и јавниот сектор

Регионална комора Кичево

Втора половина

Работилницa: Корпоративна општествена одговорност и вклучување на загрозените групи во приватниот и јавниот сектор

Регионална комора Штип

Втора половина

Работилницa: Корпоративна општествена одговорност и вклучување на загрозените групи во приватниот и јавниот сектор

Втора Обука: Развој на проектна идеја ЦИПполовина Интелегентна енергија

Декември

Активност

Место на одржување

14 -ти

Семинар: “Како правилно да изготвите документација за тендер”

Стопанска комора на Македонија

������������������������� Декември

Активност

Место на одржување

8 - 10

Меѓународен саем за туризам

Измир, Турција

Регионална комора Гевгелија

Втора Меѓународен саем за храна и пијалаци половина „FOODIST 2011“

Регионална комора Битола

Истанбул, Турција

����������������������� ����������������������������������������������� ����������������������������

Декември

Активност

Место на одржување

2-ри

Семинар: „Како да привлечеме нови потрошувачи во услови на нови маркетинг стратегии“

Стопанска комора на Македонија

8

–ми

Семинар: „Е-бизнис стратегии за подобрување на ефикасноста и ефективноста во работењето на компаниите во глобалното окружување”

Стопанска комора на Македонија

Декември

Активност

Место на одржување

Прва половина

Средби со компании и поддршка за нивно поврзување и соработка со странски фирми

Стопанска комора на Македонија

Втора половина

Презентација: Проект ЕЕН за АТА карнети

Стопанска комора на Македонија

* Стопанската комора на Македонија го задржува правото за промена на датата на одржување на наведените настани

14

www.mchamber.mk

www.mchamber.mk

����������

БИЗНИС ФОРУМИ, ПРОЕКТИ, ЕДУКАТИВНИ НАСТАНИ, СЕМИНАРИ, САЕМИ И ДРУГИ МАНИФЕСТАЦИИ ВО ОРГАНИЗАЦИЈА НА СТОПАНСКАТА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈА

15

���������������

Контакти: 1. Меѓународни форуми и билатерални средби: Љубица Нури, тел: +389 2 3244 045, e-mail:nuri@mchamber.mk; Влатко Стојановски, тел: +389 2 3244 004, e-mail:vlatko@mchamber.mk;

2. Центар за имплементација на развојни идеи – ЦИРИ: Јадранка Аризанковска, тел: +389 2 3244 038, e-mail: jadranka@mchamber.mk Ирена Мојсовска, тел +389 2 3244 009, е-mail: irena@mchamber.mk; 3. Едукативни настани: Ленче Зикова, тел: +389 2 3244 054, e-mail: lence@mchamber.mk; Анита Митревска, тел: +389 23244 057, e-mail: anita.mitrevska@mchamber.mk; Елизабета Андриевска-Ефтимова, тел: +389 23244 047, e-mail: beti@mchamber.mk;

4. Саемски манифестации: Венера Андриевска, тел: +389 2 3244 037, e-mail:venera@mchamber.mk;

5. Европски информативен и иновативен центар во Македонија - ЕИИЦМ (ЕЕН): Софче Јовановска, тел: +389 2 3244 060, e-mail: sofce@mchamber.mk; Лазо Ангелевски, тел: +389 2 3244 090, e-mail: laze@mchamber.mk;

www.mchamber.mk Септември – Декември 2011 година

1

16

www.mchamber.mk

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

МЕЃУНАРОДНИ ТЕНДЕРИ

БИЗНИС ИНФО

25

Информации од Фокалната точка при Стопанска комора на Македонија преземени од системот за тендерски алерт поддржан од Меѓународната организација за Франкофонија

Финансиска референца

UR-00438.01.01

Вид на набавка

Услуги

Финансиер

Швајцарска агенција за развој и соработка

Земја

Косово

Изведбени работи

Објавено на

8.9.2011 година

ЕИБ

Краен рок за апликација

14.10. 2011 година

Сектори

Земјоделие - рурален развој Градежништво - инженеринг Управување со ресурси Урбан развој

Назив на Проектот

BA-Сараево:Изградба на автопат

Референца

EIBZ68830

Финансиска референца

2011/S 170-278876

Вид на набавка Финансиер Земја

Босна и Херцеговина

Објавено на

06.9.2011 година

Краен рок за апликација

15.11. 2011 година

Сектори

Градежништво - инженеринг

Опис на Проектот

Изградба на автопат од коридорот Vc, секција Влаково-Тарцин, потсекција Лепеница-Суходол, покана за претквалификација

Контакти Јавно претпријатие Autoceste Federacije Bosne i Hercegovine d.o.o. Mostar, Contact Person: Sanela Kosovac and Mirza Resic, Terezija 54, 71000 Sarajevo Bosna i Hercegovina. Tel: +387 33 562 694 +387 33 562 694 ; +387 33 562 691 +387 33 562 691 , Fax: +387 33 562 690, Email: k.sanela@jpautoceste.ba, r.mirza@jpautoceste.ba

Опис на Проектот

Услугите се состојат од проектирање, проценка на трошоци, инженеринг, менаџмент со проектот, поддршка на тендерите и договарањето, надзор,техничка поддршка

Контакт State Secretariat for Economic Affairs (SECO) Infrastructure Financing, a�n Daniel Menebhi, Holzikofenweg 36, 3003 Berne, Switzerland, Telephone: +41313222207, Fax: +41313240965, E-mail: daniel.menebhi@seco.admin.ch

Назив на Проектот

Коридор X - проект автопат

Референца

WB3870-807/11

Назив на Проектот

IBNET – маркетинг и развојна стратегија

Финансиска референца

Project ID No. P108005

Референца

WB3835-807/11

Вид на набавка

Услуги

Финансиер

Светска банка

Земја

Србија

Објавено на

9.9.2011 година

Краен рок за апликација

30.9. 2011 година

Сектори

Финансии - банкарство Управување со ресурси Транспорт

Опис на Проектот

Консултанстки услуги: техничка помош на Коридори Србије ДОО изградба на патишта, мостови, тунели, клучки на автопатот E75 од Грабовница до Левосоје во должина од 74,1 km и на автопатот E80 од Просек Ниш до Димитровград во должина од 83,4 km

Финансиска референца Вид на набавка

Услуги

Финансиер

Светска банка

Земја Afghanistan, Albania, Algeria, Angola, An�gua and Barbuda, Argen�na, Armenia, Azerbaijan, Bahamas, Bahrain, Bangladesh, Barbados, Belarus, Belize, Benin, Bhutan, Bolivia, Bosnia and Herzegovina, Botswana, Brazil, Bulgaria, Burkina Faso, Burundi, Cambodia, Cameroon, Cape Verde, Central African Republic, Chad, Chile, China, Colombia, Comoros, Congo (Brazaville), Congo, Democra�c Republic of the, Cook Islands, Costa Rica, Croa�a, Cyprus, Czech Republic, Djibou�, Dominica, Dominican Republic, East Timor, Ecuador, Egypt, El Salvador, Equatorial Guinea, Eritrea, Estonia, Ethiopia, Fiji, Gabon, Gambia, The, Georgia, Ghana, Grenada, Guatemala, Guinea, Guinea-Bissau, Guyana, Hai�, Honduras, Hungary, India, Indonesia, Iran Islamic Republic, Ivory Coast, Jamaica, Jordan, Kazakhstan, Kenya, Kiriba�, Korea, North, Korea, South, Kosovo, Kuwait, Kyrgyz Republic, Laos, Latvia, Lebanon, Lesotho, Liberia, Libya, Lithuania, Macedonia, Madagascar, Malawi, Malaysia, Maldives, Marshall Islands, Mauritania, Mauri�us, Mexico, Micronesia, Federated States of, Moldova, Mongolia, Morocco, Mozambique, Myanmar, Namibia, Nepal, Nicaragua, Oman, Pakistan, Palau, Panama, Papua New Guinea, Paraguay, Peru, Philippines, Poland, Qatar, Romania, Russian Federa�on, Rwanda, Saint Ki�s and Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent and the Grenadines, Samoa, Sao Tome and Principe, Saudi Arabia, Senegal, Serbia and Montenegro, Seychelles, Sierra Leone, Slovakia, Slovenia, Solomon Islands, Somalia, South Africa, Sri Lanka, Sudan, Suriname, Swaziland, Syria, Tajikistan, Tanzania, Thailand, Togo, Tonga, Trinidad and Tobago, Tunisia, Turkey, Turkmenistan, Uganda, Ukraine, United Arab Emirates, Uruguay, Uzbekistan, Vanuatu, Venezuela, Vietnam, West Bank and Gaza, Yemen, Republic of , Zambia, Zimbabwe Објавено на

8.9.2011 година

Краен рок за апликација

30.9. 2011 година

Сектори

Финансии - банкарство Управување со ресурси

Опис на Проектот

Консултантски услуги- INTERNATIONAL BENCHMARKING NETWORK (IBNET). Консултантската фирма треба да направи осврт на тековниот систем на IBNET операции меѓу корисниците и да сугерира развој на нова маркетингстратегија 2011-2016.

Контакт Electronic Submissions through World Bank Group eConsultant2. h�ps://wbgeconsult2.worldbank.org/wbgec/index.html

Назив на Проектот

Консултантски услуги за спроведување проект за снабдување со вода на југоисточно Косово

Референца

SDCZ68847

Контакт Коридири Србије ДОО A�n: Михајло Мишиќ, директор 21 Краља Петра 11000 Белград, Србија Tel: 381 11 33 44 174 Fax: 381 11 32 48 682.

E-mail: procurement@koridorisrbije.rs.

Web site: www.koridorisrbije.rs

Назив на Проектот

MK - Скопје: безоловен бензин

Референца

ECZ68937- земји-кандидати

Финансиска референца

2011/S 172-283269

Вид на набавка

Успорака

Финансиер

Европска комисија

Земја

Македонија

Објавено на

9.9.2011 година

Краен рок за апликација

10.10. 2011 година

Сектори

Енергија

Опис на Проектот

Набавка на гориво

СТОПАНСКА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈА Контакт М-р Ацо Спасовски

Контакт ЕВН Македонија АД - Скопје 11 Октомври бр. 9 контакт: Лилјана Атанасовска, Бино Трајковски, Орце Трајковски 1000 Скопје Република Македонија Tel. +389 23205000/41362 E-mail: orce.trajkovski@evn.mk Fax +389 23205000/45936 Internet address(es) www.evn.com.mk

Назив на Проектот

TAM – тим координатори, дополнување

Референца

EBRDZ61790

Финансиска референца

TAM TTCC

Вид на набавка

Услуги

Финансиер

ЕБРД

Земја

Albania, Armenia, Azerbaijan, Belarus, Bosnia and Herzegovina, Bulgaria, Croa�a, Estonia, Georgia, Hungary, Kazakhstan, Kyrgyz Republic, Latvia, Lithuania, Macedonia, Moldova, Montenegro, Poland, Romania, Russian Federa�on, Serbia, Slovakia, Slovenia, Tajikistan, Turkey, Turkmenistan, Ukraine, Uzbekistan

Објавено на

11.9.2011 година

Краен рок за апликација

1.11. 2011 година

Сектори

Градежништво - инженеринг Информатичка технологија Економски развој Енергија Животна средина Финансии - банкарство Здравство Управување со ресурси Транспорт

Опис на Проектот

Консултантски услуги. ТАМ сака да ангажира консултанти како тимкоординатори по земји со цел да се зголеми бројот на проектите.

Контакт Caroline Bosa Email: BOSAC@EBRD.COM William Power Email: POWERW@EBRD.COM

Назив на Проектот

Липетск - фабрика за прочистување на вода

Референца

EBRDZ69019

Финансиска референца

6478-GPN-41847

Вид на набавка

Услуги, испораки, изведбени работи

Финансиер

ЕБРД

Земја

Руска Федерација

Објавено на

11.9.2011 година

Краен рок за апликација

8.9. 2012 година

Сектори

Градежништво - инженеринг Животна средина Урбан развој

Опис на Проектот Предложениот проект е во вредност од 311 милиони рубли или 7,45 милиони евра и бара набавки на следното: • реконструкција на 3 постојни танкови за аерација; • реконструкција на 8 постојни допоплнителни танкови за седиментација; • изградба на нови компресори и нивна инсталација. Контакт Municipal Unitary Enterprise “Lipetsk Aera�on Sta�on” Mr. Georgiy Ershov Krasnozavodskaya Street, vladenie 2e Lipetsk 398006 Russian Federa�on Tel / Fax: +7 4742 732342 +7 4742 732342 e-mail: egshov_lisa1@lipetsk.ru

тел. 3244044 факс.3244088 е-маил-aco@mchamber.mk www.mchamber.mk

26

БИЗНИС ИНФО

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

САЕМИ, СЕМИНАРИ, ФОРУМИ, ПРЕЗЕНТАЦИИ На 15.9.2011 година во Стопанската комора на Македонија БЕСПЛАТНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА НА САЕМОТ ЗА ЗЕМЈОДЕЛСТВО, ХРАНА И ПИЈАЛAЦИ „АГРОКОС“ ОД ПРИШТИНА Промоција на Меѓународниот саем за земјоделство, храна и пијалаци: „АГРОКОС“ со повластени услови за учество на македонските компании. Со цел поблиско запознавање со овогодинешната саемска манифестација ,„АГРОКОС“, од страна на претставници на водечката саемска куќа ЦЕО од Косово, во Стопанската комора на Македонија ќе се одржи бесплатна презентација пред заинтересираните македонски компании. Тоа е едно од најважните економски случувања од областа на агробизнисот во регионот. На површина од 20.000 метри квадратни ќе учествуваат компании од над 20 земји, кои ќе се претстават како светски најпознати компании од областа на агробизнисот. „АГРОКОС“ ќе ги собере на едно место водечките локални и светски производители на свежо овошје и зеленчук, месо и сувомесни производи, зачини, морски производи, алкохолни и безалкохолни пијалаци, кафе и чај, апарати за производство на пијалаци и амбалажа. Воедно, во рамките на Саемот, ќе се одржи

и фестивал на пивото. За времетраењето на Саемот ќе се организираат бизнис-средби, агробизнис инвестициона конференција, тркалезни маси, интерактивни панел-дебати кои ќе создадат поволни услови за поттикнување на комерцијални ефекти. Целта на презентацијата е заинтересираните македонски компании да се запознаат со условите, можностите и бенефитите од настапот на Меѓународниот саем за земјоделие, храна и пијалаци, како и за воспоставување нови деловни контакти и нивна афирмација на меѓународниот пазар. Бесплатната презентацијата ќе се одржи на 15 септември 2011 година (четврток), со почеток во 11:00 часот, во Стопанската комора на Македонија, сала 1 на 5-ти кат. Контакт: Венера Андриевска Тел: ++ 389 2 3244037 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: venera@mchamber.mk

Контакт: Влатко Стојановски Тел: (02) 3244004 Факс:(02) 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: vlatko@mchamber.mk

На 19.9.2011 година, семинар во хотелот „Александар Палас“ во Скопје БЕНЕФИТИТЕ ОД ЧЛЕНСТВОТО ВО ЕВРОПСКАТА БАНКАРСКА ФЕДЕРАЦИЈА (ЕБФ) Одборот на Европската банкарска федерација (ЕБФ), врз основа на апликацијата за членство поднесена во февруари 2011 година, го одобри асоцијативниот статус на Здружението на банкарството при Стопанската комора на Македонија, со што од 1 јули 2011 година, Здружението на банкарството официјално стана придружна членка на ЕБФ. На тој начин и нашето Здружение станува дел од Европската банкарска федерација која претставува обединет глас на банките основани во Европа и форум каде што се разменуваат најдобрите практики, се дебатираат предлози и иницијативи поврзани со легислативата и се усвојуваат усогласени позиции. Придобивката од ова членство за нас ќе биде голема, со оглед на тоа што улогата на ЕБФ е да ги претставува, брани и промовира интересите на нејзините членки, да го промовира развојот на банкарската индустрија, да обезбедува информации со додадена вредност, да нуди ефикасни и професионални услуги за нејзините членки и да им помага на новите членки во процедурите за нивно пристапување кон Европската унија и кон монетарната унија. Со цел презентирање на бенефитите од членството во оваа Федерација, Здружението на банкарство организира еднодневен семинар во присуство на генералниот секретар на ЕБФ, Гидо Равоет, високи претставници од Федерацијата и делегати од нејзини земји-членки кои ќе се претстават пред банкарската и финансиската јавност во земјава, како и пред голем број македонски компании. На настанот ќе се разменат и позитивни искуства за можностите кои ги нуди ЕБФ.

гувернерот на НБМР, м-р Димитар Богов, како и високи гости од земјите-членки на Европската банкарска федерација. На семинарот ќе присуствуваат 100-на македонски компании со цел размена на искуства и потенцирање на можностите за продлабочување на соработката со банкарскиот сектор. Семинарот ќе се одржи на 19.9.2011 година (понеделник), со почеток во 10:00 часот, во хотелот „Александар Палас“ – Скопје. Заинтересираните за овој настан, своето учество можат да го најават до 15 септември 2011 година. Контакт: Љупка Самарџиска Тел: ++ 389 2 3244018 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: ljupka@mchamber.mk На 20.9.2011 година, семинар во Стопанската комора на Македонија НОВИНИ ВО ЗАКОНОТ ЗА ИЗВРШУВАЊЕ, ШТО СЕ ПРИМЕНУВА ОД 1 ЈУЛИ 2011 ГОДИНА (10:00-16:00 часот) Предавачи: Ранко Максимовски, Фиданчо Стоев и Теофил Томановиќ, судии во пензија Од 1 јули 2011 година се применува Законот за изменување и дополнување на Законот за извршување. Со овој закон нотарите добиваат нови надлежности да одлучуваат по предлози за донесување решенија за извршување врз основа на веродостојни исправи. Исто така, со примената на овој закон од 1 јули 2011 година сите извршни предмети кои во овој момент се наоѓаат кај извршните судови, пред се’, по изјава на доверителот, ќе бидат предадени на определениот извршител или на нотарите како повереници на судовите. Со цел полесно толкување и спроведување на Законот за извршување, се организира еднодневен семинар, што ќе се одржи на 20 септември 2011 година (вторник), со почеток во 10:00 часот, во Стопанската комора на Македонија, сала 4 на 5-ти кат. ПРОГРАМА 1. Содржина на предлогот 2. Постапување по предлогот 3. Нотарско решение 4. Правни лекови против решението Предавач: Фиданчо Стоев 5. Видови на веродостојни исправи како основ за донесување на решение за извршување Предавач: Ранко Максимовски

На овој значаен настан своето учество го потврдија заменикпретседателот на Владата на РМ и министер за финансии, м-р Зоран Ставрески,

6. Потврда за правосилност и извршност 7. Права на доверителот за изјаснување во постапка за преземање на предметите Предавач: Теофил Томановиќ

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

БИЗНИС ИНФО

27

САЕМИ, СЕМИНАРИ, ФОРУМИ, ПРЕЗЕНТАЦИИ

Презентацијата ќе се одржи на 22 септември 2011 година (четврток), во деловните простории на Oпштина Струмица.

Сите заинтересирани за учество на овој семинар можат да се пријават најдоцна до 18 септември 2011 година. Цената за еден учесник изнесува 5.310 денари (4500+ДДВ) за компаниичленки и 7.080 денари за 1 учесник (6.000+ДДВ) за компании кои не се членки на Комората. Контакт: Анита Митревска Тел: (02) 3244057 Факс:(02) 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: anita.mitrevska@mchamber.mk Контакт: Ленче Зикова Тел: ++ 389 2 3244054 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: lence@mchamber.mk

Агенда: 12:00 - 13:00 Хартиите од вредност како извор на капитал за иден развој на компанијата - Која стратегија да се избере за финансирање на развојните проекти?

- Како до капитал преку издавање на хартии од вредност?

- Каква е постапката за издавање на хартии од вредност?

- Која е цената на ова финансирање на компаниите?

- Дали средна или мала компанија може да смета на пазарот на хартии од вредност како алтернатива за финансирање на бизнис-проекти?

13:00 - 13:15 Пауза за кафе 13:15 - 13:40 Котација на Берзата: - Што значи котација на акции на Берзата?

- Кои се придобивките од котацијата?

- Што треба да се очекува од котацијата?

13:40 - 13:50 Улогата на финансиските посредници при издавањето хартии одвредност и при котацијата на хартии од вредност.

13:50 - 14:00 Дискусија и прашања

Презентација на 22 септември 2011 година во деловните простории на Oпштина Струмица “ФИНАНСИРАЊЕ НА РЕАЛНАТА ЕКОНОМИЈА - КАКО ДА СЕ ПРИВЛЕЧЕ КАПИТАЛ ЗА РАЗВОЈ ПРЕКУ БЕРЗАТА?” Пазарите на хартии од вредност и функционирањето на берзите се значаен сегмент во економијата на секој земја. Берзите се место каде што се вкрстуваат интересите на издавачите на хартии од вредност, финансиските посредници и инвеститорската јавност. Од аспект на компаниитеиздавачи на хартии од вредност, берзите се место преку кое истите можат да обезбедат адекватно пазарно вреднување на компанијата, односно адекватно формирање на вредноста на нивните акции, зголемена визибилност на компанијата и на нејзините производи и брендови, унапредување на корпоративниот имиџ на компанијата и зголемување на довербата на потрошувачите, а пред се`, берзите претставуваат место за пристап до нови извори за флексибилно и поевтино финансирање на компаниите. Со цел запознавање на компаниите со можноста за ваков алтернативен начин на финансирање на нивниот развој и претставување на придобивките од котирање на Берзата, Македонската берза на хартии од вредност во соработка со Стопанската комора на Македонија организира презентација на тема: “Финансирање на реалната економија – Како да се привлече капитал за развој преку Берзата?”.

На 23 и 24.9.2011 година, во Република Грција МЕЃУНАРОДЕН ТРГОВСКИ, ИНДУСТРИСКИ И ЗЕМЈОДЕЛСКИ САЕМ НА ЗАПАДНА МАКЕДОНИЈА ВО KОЖАНИ * За десет компании од Македонија, првите кои ќе се пријават (членки на Комората), обезбедено е бесплатно хотелско сместување за една вечер од страна на организаторите Oд 23 до 24 септември 2011 година во Кожани, Република Грција, Стопанската комора на Македонија, со поддршка на Економско-трговското претставништво при Канцеларијата за врски на Репулика Грција во Скопје и Трговско-индустриската комора на Кожани,организира посета на 27. Трговски, индустриски и земјоделски саем на Западна Македонија.

27. Трговски, индустриски и земјоделски саем на Западна Македонија - Грција се одржува во „Exhibi�on Center„ - Кожани, Република Грција . На Саемот ќе се претстават компании од следните сектори: • услуги, ИТ и нови технологии; • храна , прехранбени производи и пијалаци; • внатрешна декорација, мебел, опрема за кујни; • градежни материјали, мермер, механички делови, електрични материјали, климасистеми, хидроулична опрема и алати; • земјоделски производи, опрема и механизација.

Презентери: - Елена Јакимовска Петровска, извршен директор, Македонска берза - Евита Иванова, советник на Управата, Македонска берза Заинтересираните за учество можат да се пријават најдоцна два дена пред одржувањето на презентациите.

При посетата на Саемот компаниите-членки на Стопанската комора на Македонија ќе имаат можност да воспостават бизнис-контакти со грчките компании-излагачи на Саемот. За десет компании, првите кои ќе се пријават (членки на Комората) обезбедено е бесплатно хотелско сместување за една вечер од старана на организаторите (23.9.2011 година). Според искажаниот интерес, Стопанската комора на Македонија ќе организира автобуски превоз. Заинтересираните македонски компании можат се пријават најдоцна до 16 септември 2011 година.

Контакт: Ленче Зикова Тел: ++ 389 2 3244054 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: lence@mchamber.mk

Контакт: Венера Андриевска Тел: ++ 389 2 3244037 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: venera@mchamber.mk

Контакт: Анита Митревска Тел: (02) 3244057 Факс:(02) 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: anita.mitrevska@mchamber.mk

Контакт: Влатко Стојановски Тел: (02) 3244004 Факс:(02) 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: vlatko@mchamber.mk

28

БИЗНИС ИНФО

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

САЕМИ, СЕМИНАРИ, ФОРУМИ, ПРЕЗЕНТАЦИИ На 27 септември 2011 година eднодневен семинар во Стопанската комора на Македонија “ЦЕЛИ И ПРИМЕНА НА ЗАКОНОТ ЗА УПРАВУВАЊЕ СО БАТЕРИИ И АКУМУЛАТОРИ И ОТПАД ОД БАТЕРИИ И АКУМУЛАТОРИ И ИМПЛИКАЦИИ НА РАБОТЕЊЕТО НА КОМПАНИИТЕ” (10:00-15:00 часот) Со цел запознавање на компаниите со Законот за управување со батерии и акумулатори и отпад од батерии и акумулатори, кој стапи на сила 01.01.

2011 година, на 27 септември 2011 година, со почеток во 10:00 часот, Стопанската комора на Македонија организира еднодневен семинар на тема: “Цели и примена на Законот за управување со батерии и акумулатори и отпад од батерии и акумулатори и импликации на работењето на компаниите”.

ПРОГРАМА 1. Презентација на Законот Предавач: Ана Каранфилова Мазневска, раководител на Секторот за управување со отпад, Министерство за животна средина и просторно планирање 2. Надзор на спроведување на Законот и казнени одредби Предавач: претставник од Државниот инспектор за животна средина, Канцеларија во Скопје. Семинарот е наменет за сите производители на отпад од батерии и акумулатори (производители, увозници, трговски компании и сл.). Заинтересираните за учество на овој семинар можат да се пријават најдоцна до 23 септември 2011 година. Цената за 1 учесник изнесува 3.540 денари (3.000+ДДВ) за компании-членки и 5.900 денари за 1 учесник (5.000+ДДВ) за компании кои не се членки на Комората.

Oд 28 до 30 септември 2011 година „CULINARIA FINE FOOD“ во „БЕЛЕКСПО – центарот“ во Белград, Република Србија ЗАЕДНИЧКИ ШТАНД НА МАКЕДОНСКИТЕ ПРОИЗВОДИТЕЛИ ПО ПОВЛАСТЕНИ УСЛОВИ * Купувачите на храна и пијалаци Ве бираат Стопанската комора на Македонија организира групно учество на македонските компании на зеднички штанд под повластени услови и единствена можност за средба со светски познатите синџири на маркети, како „ЛИДЛ“, „ТЕСКО“, „МЕТРО“ и други. Специјализираниот саем „Culinaria Fine Food“ ќе се одржи од 28-30 септември 2011 година, во конгресниот Белекспо-центар во Белград, Република Србија. Оваа саемска манифестација не е наменета за широка публика, посетители, веќе за професионалните купувачи кои однапред имаат договорени средби со излагачите. Ова саемска манифестација на добра храна и пијалаци се одржува по втор пат и ги спојува водечките производители и клучните купувачи од регионот и од Европа, а со цел снабдување големи трговски синџири, меѓународни организации, специјализирани работилници за деликатесна храна, институции и кетерингкомпании, хотели и ресторани.

• Одделни компании ќе се претстават преку национални павилјони (Италија, Грција, Хрватска, Словенија, Турција ...).

• Саемскиот концепт овозможува непосредна комуникација и остварување средби меѓу излагачите и домашните и странски купувачи (Lidl, Tesco UK, Globus, Supreme Group, Ax Food, Horeca, НАТО, малопродажни трговски синџири, увозници итн.) врз основ на селекција од страна на купувачите.

Контакт: Елизабета Андриевска-Ефтимова Тел: ++ 389 2 3244074 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: be�@mchamber.mk Контакт: Ленче Зикова Тел: ++ 389 2 3244054 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: lence@mchamber.mk

• Ќе бидат организирани дегустации и натпревари на различни национални кујни.

Стопанската комора на Македонија ги поканува сите заинтересирани македонски компании да се пријават за организирано учество на Саемот. Контакт: Венера Андриевска Тел: ++ 389 2 3244037 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: venera@mchamber.mk Контакт: Влатко Стојановски Тел: (02) 3244004 Факс:(02) 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: vlatko@mchamber.mk Од 29 до 30 септември 2011 година бизнис-средби за туризам во Република Италија “EXPERIENTIAL TOURISM” ВО СЛЕЗИА Здружението на угостителството и туризмот при Стопанската комора на Македонија организира посета и учество на Меѓународниот брокерски настан за “Experien�al Tourism”, што ќе се одржи во Спезиа, Република Италија, од 29-30 септември 2011 година. На настанот ќе се организираат состаноци меѓу италијански туристички оператори и меѓународни купувачи .

Travelling Likes Experience е италијанска изложба посветена на “Experien�al Tourism” кој ги поврзува меѓународната побарувачка за вистински искуства во патувањето со италијанските понуди на туристички услуги, собирајќи ги заедно меѓународните купувачи со туроператори и добавувачи во врска со производите и услугите од сите краеви на Италија. Во 2011 година изданието ќе се фокусира на патувања: пешачење, со велосипед, по вода и со...вкус! Главни теми: Билатералните состаноци ќе бидат посветени на меѓународните купувачи и италијанските туристички оператори и понудувачи на услуги поврзани со следните области: малопродажба (туроператори, туристички агенции), сместување, култура, забава, храна и вино, бизнис, трговија, здруженија, деловни патувања, спортwellness-слободно време, транспортни услуги, закуп, медиуми.

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

БИЗНИС ИНФО

29

САЕМИ, СЕМИНАРИ, ФОРУМИ, ПРЕЗЕНТАЦИИ

Причини за учество: - запознајте ги потенцијалните партнери; - иницирајте прекугранични контакти; - зголемете го работењето во странство; - откријте ги најновите трендови на туризмот во Италија. Контакт: Здружение на угостителство и туризам Лазе Ангелевски Тел: ++ 389 2 3244090; Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: laze@mchamber.mk

Новини во режимот на правните лекови во парничната постапка; Новини во постапката по платните налози (Нотарски платен налог). Предавачи: проф. д-р Арсен Јаневски, проф. д-р Тони Дескоски и доц. д-р Татјана Зороска Камиловска, професори на Правниот факулетет “Јустинијан Први” при Универзитетот “Св.Кирил и Методиј” - Скопје.

Од 29.9. до 01.10.2011 година, советување во Банско, Република Бугарија „АРБИТРАЖА И АКТУЕЛНИ ТЕМИ ОД ОБЛАСТА НА ГРАЃАНСКОТО ПРОЦЕСНО ПРАВО“ *Хотел „Bellevue –residence and SPA“ 4* Банско, Република Бугарија

Контакт: Војкан Николовски Тел: 3244068; Факс: 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: vojkan@mchamber.mk

Имајќи ги предвид предностите на арбитражното судење во однос на судењето од страна на државните судови и потребата од детално запознавање на сите заинтересирани субјекти со постапката и со можностите за решавање на споровите пред Постојаниот избран суд - Арбитража при Стопанската комора на Македонија, што ќе резултира со поголема примена на арбитражната клаузула во договорите меѓу деловните субјекти, Стопанската комора на Македонија, во периодот од 29 септември до 1 октомври 2011 година, во хотелот „Bellevue –residence and SPA“ 4* - Банско, Република Бугарија, организира советување на тема: „Арбитражата како поефикасен и побрз начин на решавање на споровите и актуелни теми од областа на граѓанското процесно право. Учесниците на советувањето ќе имаат можност да ги продлабочат своите знаења и да ги споделат искуствата поврзани со најзначајните прашања поврзани со арбитражното решавање на споровите и со актуелните теми од областа на граѓанското процесно право.

Сите учесници на семинарот ќе добијат соодветен работен материјал и сертификат за учество. Интересна група за ова советување се директорите/ раководителите на правните сектори во компаниите, вработените во компаниите задолжени за правни работи, адвокати и други заинтересирани субјекти чиј предмет на работење е поврзан со темите на советувањето. Заинтересираните за учество на овој семинар можат да се пријават најдоцна до 22 септември 2011 година.

Агенда: I. Арбитражата како поефикасен и побрз начин на решавање на споровите Предности на арбитражното судење во однос на судењето од страна на државните судови, со посебен осврт врз правилата на арбитражната постпака пред Постојаниот избран суд – Арбитража при Стопанската комора на Македонија; Арбитражна спогодба (видови, форма, содржина, полноважност); Признавање и извршување на арбитражни одлуки; Поништување на арбитражна одлука.

Од 4 до 9 oктомври 2011 година, во Зеница, Босна и Херцеговина МЕЃУНАРОДЕН САЕМ НА МЕТАЛИ „ZEPS INTERMETAL“

II. Актуелни теми од областа на граѓанското процесно право Новини во режимот на поднесоците и доставување во парничната постапка;

машини, опрема и алати за обработка на метали, опрема за контрола на квалитетот на материјали, заштита на животната средина и др. Во рамките на Меѓународниот саем ќе се одржат традиционалниот Форум на металците на БиХ на тема: „Актуелната проблематика во работењето, со порака за подобрување на амбиентот во работењето“. Подетални информации за профилот на излагачите и за условите за учество на оваа саемска манифестација можат да се добијат кај организаторот: DD POSLOVNI SISTEM RMK, тел. +38732247774; Факс +38732247773; е-адреса: intermetal@zeps.com; project@zeps.com .

Контакт: Елизабета Ефтимова тел: 02 32 44 074 факс: 02 32 44 088 be�@mchamber.mk

Од 6 до 9.10.2011 година бизниссредби на компании од информатичкокомуникациските технологии во Република Турција “CeBIT BILISIM EUROASIA” ВО ИСТАНБУЛ Здружението на информатичкокомуникациските технологии при Стопанската комора на Македонија организира учество на софистицирани средби за време на „CeBIT Bilisim Euroasia”, во Истанбул - портата на евроазискиот ИКТ-свет. „CeBIT Bilisim Euroasia” претставува најважниот саем на ИКТсекторот во цела Евроазија и меѓународен центар за поголем број ИКТ-пазари на Турција, Југоисточна Европа, Средниот Исток и регионот на Црно Море. Минатата година на „CeBIT Bilisim Euroasia”

Ленче Зикова тел: 02 32 44 054 факс: 02 32 44 088 lence@mchamber.mk

На саемската манифестација ќе учествуваат производители на руда и суровини за производство на метали, опрема за рударство, металуршки машини и опрема, полупроизводи од метали,

изложуваа 1066 компании, а настанот го посетија над 130.000 посетители од целиот свет. Вкупно 10 изложбени сали со вкупна површина од 26.000 метри квадратни на саемот Tüyap веќе се распродадени, со што е создаден најголем пазар на тесно поврзаните сектори - ИКТ, радиодифузија и сателитска комуникација. На „CeBIT Bilisim Euroasia” учествуваат излагачи и посетители, кои се активни во следниве области: - телекомуникаци, комуникациски и интернет-услуги, автоматизација на канцеларија, картичка технологија, системски софтвер услуги; потрошувачка електроника

30

БИЗНИС ИНФО

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

САЕМИ, СЕМИНАРИ, ФОРУМИ, ПРЕЗЕНТАЦИИ (комуникациска технологија, РФИДтехнологија, мобилни картички системи, GPS и навигација, управување со сообраќајоот); - Webcity / Е-здравје; дигитален живот (мобилни комуникациски и HD-светот); телевизија, радиодифузија и сателитски комуникациски услуги и опрема (видео, аудио и осветлување, кабли, радиокомуникациски системи, комуникациски услуги). Бизнис-средбите се бесплатни. Регистрација и профили за соработка: h�p://www.een-b2b.org/ cebit2011 Подетални информации за саемот можат да се најдат на: h�p://www. cebitbilisim.com/index.html Настанот е наменет за компании од областа на: информатичка технологија, електроника, микроелектроника, обработка на информации, информациони системи, телекомуникации. Контакт: Здружение на информатичкокомуникациски технологии Лазе Ангелевски Тел: ++ 389 2 3244090 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: laze@mchamber.mk Од 6 до 8.10.2011 годна, во Букурешт РОМАНСКО-МАКЕДОНСКИ БИЗНИСФОРУМ Официјална посета на претседателот на Република Македонија, д-р Ѓорѓе Иванов, со бизнис-делегација Од страна на Министерството за надворешни работи на Република Македонија, информирани сме дека во рамките на претстојната официјална посета на претседателот на Република Македонија, д-р Ѓорѓе Иванов, на Република Романија, планирано е истата да биде реализирана со придружба на стопанска делегација.

Во рамките на посетата планирано е одржување на Романско-македонски бизнис-форум во Букурешт. Во зависност од интересот на македонските фирми за соработка со Романија, соодветно би се организирале билатерални средби во рамки на бизнис-форум, што ќе се одржи на 6 октомври 2011 година. Целокупната логистика ќе биде дополнително дефинирана, во зависност од интересот на македонските компании.

Ве молиме, за Вашиот интерес за учество на најавениот бизнис-форум, да не` известите најдоцна до 16.9.2011 година (петок), преку пополнување на анкетниот лист даден во прилог, со цел навремено да го информираме организаторот на оваа средба. Контакт: Венера Андриевска Тел: ++ 389 2 3244037 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: venera@mchamber.mk Контакт: Влатко Стојановски Тел: (02) 3244004 Факс:(02) 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: vlatko@mchamber.mk Од 15 до 19.10.2011 година, саем во Република Турција „WOOD PROCESSING MACHINERY 2011“ И „INTERMOB 2011“ * Организирана посета на Саемот со обезбедени бесплатни влезници и хотелско сместување! Во периодот од 15 до 19 октомври 2011 година, во Истанбул , Република Турција, ќе се одржи 24. Меѓународен саем за преработка на дрво, алати за сечење и рачни алати „WOOD PROCESSING MACHINERY 2011“ и 14. Меѓународен саем за мебел, шумарство и технологија за дрво „INTERMOB 2011“. Станува збор за една од поголемите специјализирани меѓународни саемски манифестации од ваков тип, на којашто ќе учествуваат голем број реномирани турски и странски компании. Посетителите на Саемот ќе имаат можност да видат: -машини и техничка опрема во шумарството; -машини и техничка опрема за полуготови производи; -машини и техничка опрема за пакување; -машини и постројки за посебни процеси; -преносливи машини за обработка на дрво и пластика, производство за опрема на машини, употреба на остатокот дрво (прашина, огревно дрво, кора од дрво) за производство на енергија и греење и др.

На саемот ќе учествуваат ексклузивни меѓународни трговски брендови и познати реномирани компании од Турција, каде што ќе се

претстават со своите најдобри производи. Стопанската комора на Македонија, во соработка со овластениот застапник на саемскиот организатор „Адонис Груп“, организира посета на македонски компании на саемската манифестација од 15-19 октомври 2011 година, со автобуски превоз и алтернативно во сопствена режија. Обезбедени се бесплатно сместување, две ноќевања со појадок (во реномиран хотел со 4 или 5 ѕвезди), локален трансфер, како и бесплатни влезници за Саемот. Посетителот ги покрива патните и административните трошоци кон саемскиот организатор „Адонис“ од 95 евра со автобуски превоз (доколку е со сопствен превоз - 35 евра), како и организационите трошоци кон Комората (2.950 денари за членки, а 4.270 денари за нечленки на Комората). Стопанската комора на Македонија ги поканува сите заинтересирани македонски компании да се пријават за посета на саемската манифестација најдоцна до 30.9.2011 година. Контакт: Венера Андриевска Тел: ++ 389 2 3244037 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: venera@mchamber.mk Контакт: Влатко Стојановски Тел: (02) 3244004 Факс:(02) 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: vlatko@mchamber.mk

Од 19 до 23 октомври 2011 година во Индонезија „TRADEXPO INDONESIA 2011” ВО ЏАКАРТА И ДЕЛОВНИ СРЕДБИ НА МАКЕДОНСКИ И ИНДОНЕЗИСКИ КОМПАНИИ * За првите 10 пријавени компании обезбедено бесплатно хотелско сместување Во организација на Националната агенција за унапредување на трговијата на Индонезија, од 19 до 23 октомври 2011 година, во Џакарта, Индонезија, ќе се одржи 26. Меѓународен саем на стоки за широка потрошувачка „TRADEXPO INDONESIA 2011”. Годинешнава саемска манифестација, најголема од овој вид во Индонезија, има за цел промоција на репрезентативни производи од различни стопански дејности од индонезиско потекло кои ги отсликуваат брзиот индустриски развој и богатството на ресурси, наследството и културната традиција на оваа азиска земја. Саемот претставува исклучителна можност, бројните странски

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

БИЗНИС ИНФО

31

САЕМИ, СЕМИНАРИ, ФОРУМИ, ПРЕЗЕНТАЦИИ

посетители поблиску да се запознаат со висококвалитетните индонезиски производи и да остварат непосредни контакти со реномирани производители и трговци од Индонезија.

Контакт: Влатко Стојановски Тел: (02) 3244004 Факс:(02) 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: vlatko@mchamber.mk Контакт: Венера Андриевска Тел: ++ 389 2 3244037 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: venera@mchamber.mk

Над 1000 компании ќе земат учество на годинешниот саем, на којшто ќе бидат изложени најразлични стоки за широка потрошувачка: • автомобилски компоненти и внатрешни делови; • прехранбени производи; • спортска опрема, текстил и конфекција; • електроника и електрика; • мебел и производи од дрво; • гума и гумени производи; • медицинска опрема и апарати; • занаетчиски ракотворби и друго. За време на саемската манифестација, Стопанската комора на Македонија, во соработка со Амбасадата на Индонезија, со седиште во Будимпешта, ќе организира билатерални деловни средби на македонските посетители со индонезиските излагачи, а воедно е оставена можност за остварување на посети на фирми по претходно изразен интерес. Стопанската комора на Македонија, како овластен национален координатор, организира посета на македонски компании на “TRADEXPO INDONESIA” со организиран авионски превоз и хотелско сместување, бесплатен влез на саемот, како и посредување при издавање визи за Индонезија. За првите 10 пријавени македонски компании пријавени преку Стопанската комора на Македонија обезбедено е бесплатно хотелско сместување за времетраење на саемската манифестација. Детални информации за настанот можат да се добијат на официјалната интернет-страница на Саемот: www.tradexpoindonesia.com . Целокупните трошоци за посета на Саемот (авионски билети, хотелско сместување и локални трансфери) ќе бидат објавени навреме. Вашиот иницијален интерес за посета на Саемот, Ве молиме, да го најавите најдоцна до 16 септември 2011 година, преку пополнување на анкетниот лист, што може да се преземе од веб-порталот на Стопанската комора на Македонија: www. mchamber.mk

Од 26 до 29 октомври 2011 година во Приштина, Косово САЕМ ЗА ЗЕМЈОДЕЛИЕ, ХРАНА И ПИЈАЛАЦИ „АГРОКОС 2011“ Учествувајте на најзначајниот настан од областа на агробизнисот во Република Косово! Од 26 до 29 октомври 2011 година, во Младинскиот центар во Приштина ќе се одржи најголемиот Саем за земјоделие, храна и пијалаци „АГРОКОС“. Тоа е едно од најважните економски случувања од областа на агробизнисот во регионот. На површина од 20.000 метри квадратни, ќе учествуваат компании од преку 20 земји, кои ќе се претстават со светски најпознати компании од областа на агробизнисот. „АГРОКОС“ ќе ги собере на едно место водечките локални и светски производители на свежо овошје и зеленчук, месо и сувомесни производи, зачини, морски производи, алкохолни и

безалкохолни пијалаци, кафе и чај, апарати за производство на пијалаци и амбалажа. Воедно, во рамките на Саемот, ќе се одржи и фестивал на пивото. За времетраењето на Саемот ќе се организираат бизнис-средби, агробизнис инвестициона конференција, тркалезни маси, интерактивни панел-дебати кои ќе создадат поволни услови за поттикнување на комерцијални ефекти. Стопанската комора на Македонија организира посета на заинтересирани компании на Саемот, но ќе биде и логистичка поддршка на заинтересирани за учество како излагачи. Комората обезбедува 15% попуст на саемскиот аранжман и бесплатен каталог, како и бесплатни влезници. Компаниите својот интерес за посета на овој Саем можат да го пријават

во Стопанската комора на Македонија, најдоцна до 21.9.2011 година. Контакт лице : Венера Андриевска Тел: ++ 389 2 3244037 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: venera@mchamber.mk Контакт лице : Влатко Стојановски Тел: (02) 3244004 Факс:(02) 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: vlatko@mchamber.mk Од 27 - 30.10.2011 година, саем во Истанбул, Република Турција „PLAST EURASIA ISTANBUL 2011“ И „CHEMISTRY EURASIA 2011“ Во периодот од 27-30.10.2011 година во Истанбул, Република Турција, ќе се одржи Саем за пластика и хемикалии. Станува збор за една од поголемите специјализирани меѓународни саемски манифестации од ваков тип, на којашто ќе учествуваат голем број реномирани турски и странски компании. На овој саем посетителите ќе имаат можност да видат: машини за производство на пластична фолија, пластични цевки, пластична амбалажа, флексо-машини за печатење, миксирмашини, машини за вајарство на пластика и друго во делот на пластиката. Од областа на хемикалиите може да се видат: инженеринг, пластика, ПВЦ-додатоци, гумени хемикалии, ПВЦсоединенија, термопластични еластомери, масла, мастила за печатење, полиетилен, пигменти и др. На Саемот можат да се видат и помошни машини за индустријата и тоа: четка машини, разладни кули, хопер фенови, цевки за климатизери, сензори, индикатори, полимер-пластично мерна опрема, прецизна вага, статична опрема, резистори, хидраулични системи, компресори за воздух, силос системи и др. Стопанската комора на Македонија, во соработка со овластениот застапник на саемскиот организатор „Адонис Груп“, организира посета на македонски компании на саемската манифестација од 27-30 октомври 2011 година, со автобуски превоз и алтернативно во сопствена режија. Обезбедени се бесплатно сместување, две ноќевања со појадок (во реномиран хотел со 4 или 5 ѕвезди),

32

БИЗНИС ИНФО

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

САЕМИ, СЕМИНАРИ, ФОРУМИ, ПРЕЗЕНТАЦИИ локален трансфер, како и бесплатни влезници за Саемот. Посетителот ги покрива патните и административните трошоци кон саемскиот организатор „Адонис“ од 95 евра со автобуски превоз (доколку е со сопствен превоз - 35 евра), како и организационите трошоци кон Комората (2.950 денари за членки, а 4.270 денари за нечленки на Комората). Стопанската комора на Македонија ги поканува заинтересираните компании да се пријават за посета на саемската манифестација најдоцна до 30.9.2011 година. Контакт: Венера Андриевска Тел: ++ 389 2 3244037 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: venera@mchamber.mk Контакт: Влатко Стојановски Тел: (02) 3244004 Факс:(02) 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: vlatko@mchamber.mk Од 31.10 до 5.11.2011 година во Хавана “FIHAV EXPOCUBA 2011“ И ДЕЛОВНИ СРЕДБИ МЕЃУ МАКЕДОНСКИ И КУБАНСКИ КОМПАНИИ Во перидот од 31 октомври до 5 ноември 2011 година, во Хавана, Куба, ќе се одржи 29. Меѓународен саем на стоки за широка потрошувачка “FIHAV EXPOCUBA 2011”. На овогодинешната саемска манифестација ќе земат учество локални и странски производители и трговци од различни стопански дејности. Во 2010 година, повеќе од 1.000 излагачи од 58 земји ги промовираа своите производи за широка потрошувачка, машини, технологија, електроника, медицина, суровини и репроматеријали за индустрија и друго. За време на саемската манифестација, Стопанската комора на Македонија, во соработка со Амбасадата на Куба, со седиште во Софија, ќе организира билатерални деловни средби на македонските посетители со кубанските излагачи.

Стопанската комора на Македонија, како овластен национален координатор, организира посета на македонски компании на “FIHAV EXPOCU-

BA 2011” со организиран авионски превоз и хотелско сместување, бесплатен влез на Саемот, како и посредување при издавање визи за Куба. Целокупните трошоци за посета на Саемот (авионски билети, хотелско сместување и локални трансфери) ќе бидат објавени навреме. Вашиот иницијален интерес за посета на Саемот, Ве молиме, да го најавите најдоцна до 16 септември 2011 година. Контакт: Влатко Стојановски Тел: (02) 3244004 Факс:(02) 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: vlatko@mchamber.mk Контакт: Венера Андриевска Тел: ++ 389 2 3244037 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: venera@mchamber.mk Од 4 до 13 ноември 2011 година во Швајцарија САЕМ ЗА ХРАНА И ПИЈАЛАЦИ „COMPTOIR BROYARD” ВО ПАЈЕРН * Доколку постои интерес за настап на македонски компании, Управниот комитет на Саемот во Пајерн, ќе ја прифати Р. Македонија како земја-партнер на овогодинешниот саем и на македонските компании ќе им ги понуди специјални повластени услови за настап Во периодот од 4 до 13 ноември 2011 година, Стопанската комора на Македонија, организира учество на македонски компании на 6. Регионална саемска манифестација за храна и пијалаци „COMPTOIR BROYARD” во Пајерн, Швајцарија. Доколку постои интерес за настап на македонски компании, Управниот комитет на Саемот во Пајерн, ќе ја прифати Р. Македонија како земја-партнер на овогодинешниот саем и на македонските компании ќе им ги понуди следните услови: бесплатен неуреден изложбен простор од 80м2, со можност за негово проширување; во еден од рестораните, простор од околу 200 м2, кој ќе биде определен за промоција на македонски специјалитети и пијалаци; за лицата кои ќе бидат ангажирани во ресторанот (двајца готвачи и 2 келнера, облечени во народна носија), бесплатно сместување и храна; за лицата кои ќе бидат присутни на штандот во текот на целата саемска манифестација,ќе има голем попуст за хотелското сместување и храна (истите ќе бидат околу 60 франци дневно). „COMPTOIR BROYARD“ е една од најголемите специјализирани регионални саемски манифестации во Пајерн и клучно

место каде се среќаваат многубројни производители и трговци од областа на прехраната и пијалаците и тоа: месо и месни производи, опрема за месна ндустрија и месарници; млеко и млечни производи; риба; какао, бонбони, чоколади, сладолед; брашно и производи од брашно; диетална, макробиотичка храна; производители на здрава, био и органска храна; пакување (хартија, фолија, пластика); конзервирана храна; природна минерална и изворска вода; безалкохолни и енергетски пијалаци; сокови, сирупи и екстрати; пиво, суровини и опрема за индустријата за пиво; вина од сите винарски земји и региони; вински и овошни ликери, овошни и други ракии; јаки алкохолни пијалаци, опрема и машини за производство; опрема и машини за винарство. Програмата на „COMPTOIR BROYARD” во Пајерн, Швајцарија, покрај промоција на производителите на храна и пијалаци, нивно дегустирање и продавање, нуди и можност за учество и во други програмски содржини. Целта на оваа заедничка соработка е промоција и изнаоѓање деловни можности за македонските компании кои се занимаваат со производство и продажба на производи и услуги од областа на прехранбената индустрија. Саемската регионална манифестација „COMPTOIR BROYARD”, претежно е наменета за производители на храна, пијалаци (алкохолни и безалкохолни), туристички агенции, хотелско-угостителски објекти, производители на здрава, био и органска храна. Стопанската комора на Македонија ги поканува сите заинтересирани македонски компании својот интерес за учество за излагање на Саемската регионална манифестација „COMPTOIR BROYARD” во Пајерн, Швајцарија, да го пријават најдоцна до 20 септември 2011 година. Контакт: Влатко Стојановски Тел: (02) 3244004; Факс:(02) 3244088 Call Центар : (02) 15015 vlatko@mchamber.mk Венера Андриевска тел:3244037; факс:3244088 Call Центар : (02) 15015 Venera@mchamber.mk

БИЗНИС ИНФО

четврток, 15 септември 2011, Бр. 65

33

ПОНУДА - ПОБАРУВАЧКА Компанија од Германија заинтересирана е да пласира машини за ферментација на ѓубриво во Република Македонија. Валидност до: 26.12.2011 година

Компанија од Англија бара соработка со производители на бакарни цевки во Република Македонија. Валидност до: 2.12.2011 година

Компанија од Грција бара соработка со компании во Република Македонија кои се заинтересирани за разни решенија и услуги во следните области: рекламирање, организирање разни настани, свечености, менаџирање со трговски центри, кино-комплекс, организирање големи настани (концерти, стадиони и сл.), маркетинг услуги. Валидност до: 26.11.2011 година

Компанија од Турција бара застапник во Република Македонија за пласман на декоративни платна. Валидност до: 2.12.2011 година

Компанија од Австрија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на машини за наводнување и опрема за утилизација. Валидност до: 29.12.2011 година Компанија од Чешка бара застапник во Република Македонија за пласман на санитарна опрема. Валидност до: 29.12.2011 година Компанија од Германија бара соработка со фирми во областа на земјоделието во Република Македонија за пласман на машини за жетва и постројки за вештачки дожд. Валидност до: 1.12.2011 година Компанија од Германија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на мембрански цевки за вентилација со оптимален дизајн за индустриски отпадни води. Валидност до: 1.12.2011 година Компанија од Полска бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на растеглива фолија. Валидност до: 1.12.2011 година Компанија од Германија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на машини за мелење дрво и печки за дрво. Валидност до: 1.12.2011 година Компанија од Словенија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на пластични орманчиња за струја. Валидност до: 1.12.2011 година

Македонска компанија бара партнери за соработка во Европската унија за извоз на работна облека. Валидност до: 18.12.2011 година Турска компанија бара да увезува јагнешка, овча и говедска кожа од Република Македонија. Валидност до: 16.12.2011 година Компанија од Србија бара соработка со фирми од Република Македонија кои имаат потреба за индустриски производи - преработки на дрво, пластика и метали. Валидност до: 4.12.2011 година Компанија од Црна Гора заинтересирана е за купување овошни садници (ziziphus jujuba), набавка на саксии за цвеќе, компост, пестициди, како и да ангажира сезонски работници од Република Македонија за работа во пластеници во Подгорица. Валидност до: 18.12.2011 година Романска компанија бара да откупува македонско вино за потребите во 2011 година, 5.000.000 литри бело и црвено вино со следните карактеристики: бело вино околу 2.000.000 литри ферментирано но под контролирана температура свежо, богато по вкус ,арома и мирис минимум 11,5% алкохол; црно вино 3.000.000 литри, индекс на бојата најмалку 7-8 пуени, минмум 11,5% алкохол. Бараат достава на мостри и по нивната анализа на мострите се заинтересирани да ги посетат сите винарници за идна соработка. Валидност до: 2.12.2011 година Компанија од Унгарија бара соработка со винарници за пласман на дрвени буриња во Република Македонија. Валидност до: 11.12.2011 година

Главен и одговорен уредник, Саво Пејчиновски

Компанија од Германија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на бојлери,сончеви колектори, резервоари за топла вода и радијатори. Уредите се со оперативен концепт за економско и еколошко греење. Валидност до: 18.10.2011 година Во Планот за набавка на вина за 2012 година, на шведскиот монопол Systembolaget AB, предвидена е набавка на 20.000 шишиња вино „Вранец“ од Република Македонија, со предложена цена 70-89 шведски круни по шише ( 1 шведска круна = 6.8469 денари според курсот на Народната банка на Република Македонија). Планот е доставен до шведските лиценцирани дистрибутери и увозници на вино. Врз основа на Планот за набавка во текот на втората половина на 2011 година, Systembolaget AB ќе го објави тендерот на кој ќе можат да се пријават македонските винарски визби. Во меѓувреме, заинтересираните винарски визби од Република Македонија преку своите дистрибутери од Шведска пожелно е да го контактираат претставникот на Systembolaget AB, притоа презентирајќи го својот интерес за учество на тендерот со своите вина и предложени цени. Валидност до: 19.05.2012 година Компанија од Израел заинтересирана е да увезува шеќер и сончогледово масло од Република Македонија. Валидност до: 19.12.2011 година Компанија од Хрватска е заинтересирана за набавка на суров тутун во лист од типот вирџинија класа 1,2 и 3 со пласман од 10 тона месечно. Валидност до: 19.12.2011 година

Ова е само дел од богатата Понуда и побарувачка на Стопанската комора на Македонија што може да се превземе од нејзиниот веб портал www.mchamber.mk Контакт: Мирјана Коцева Е-адреса: Mirjana@mchamber.mk Тел:3244-035; Факс: 3244-088 тел: : (02) 3244036 факс: (02) 3244088 savo@mchamber.mk