Бизнис ИНФО број 70 од 20.10.2011 година by Economic Chamber of Macedonia

СТОПАНСКА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈА

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

Број 70 од 20.10.2011

БИЗНИС ИНФО

контакт call центар (02) 15015

www.mchamber.mk

Регионалниот бизнис бара целосно функционирање на ЦЕФТА-пазарот

ПРОТОЧНИ ГРАНИЦИ КАКО ВО ЕВРОПСКАТА УНИЈА! Косовско-македонски бизнис-форум во Приштина

СОСЕДИТЕ ПОСАКУВААТ ПОВИСОКИ ФАЗИ НА СОРАБОТКА И ЗАЕДНИЧКИ ИНВЕСТИЦИИ

Операционализација на кредитната линија од 50 милиони евра од ЕИБ започнува на крајот од октомври

ДЕДО МРАЗ ЌЕ ДОНЕСЕ (ПО)ЕВТИНИ КРЕДИТИ

БИЗНИС ИНФО

ПОДВЛЕЧЕНО ФИКСНИОТ КУРС НА ДЕНАРОТ ГО ЗАДУШУВА РАЗВОЈОТ Состојбата со трговскиот дефицит е наследство од претходниот систем и претходната држава, во која ние бевме производител на суровини и полуфабрикати за другите републики. Проблемот е што во изминативе 20 години од објективни, но и од субјективни причини малку направивме за постепено намалување на трговскиот дефицит. Режимот на девизниот курс е еден од инструментите за постигнување на таа цел. Погледнете ја само „војната“ што се води меѓу САД и Кина, околу потценетата вредност на кинеската валута во однос на доларот и огромниот извоз што го врши Кина во САД, во кој еден од главните фактори е и политиката на „потценета валута“, од која најмногубројната

земја на светот упорно не сака да се откаже. Ние, пак, исто така, упорно не се откажуваме од политиката на де факто фиксен курс и на тој начин практично се откажуваме од еден моќен инструмент во надворешнотрговската размена. Во светот најголемиот број земји употребуваат режим на раководено флуктуирачки девизни курсеви, една помала група земји употребува режим на слободно флуктуирање (без лимити) и една помала група земји има режим на фиксен (со закон) курс. Каде сме ние? Во ниедна од овие групи. Ние по закон имаме флуктуирачки курс, а во практика водиме политика на де факто фиксен курс. Ваква политика со девизниот курс во светот колку што знам има уште Хрватска. Многупати сум истакнувал дека науката во светот (но не и кај нас) е едногласна дека монетарната стратегија на

таргетирање на девизниот курс е корисна додека не се постигне ценовна стабилност, а откога ќе се постигне, ако и понатаму се применува, дава негативни резултати, го задушува развојот и треба да се замени со некоја друга стратегија. Истражувањата направени од мои помлади колеги во кои се прави симулација каква би била монетарната политика во изминатите седум години ако ние имавме режим на со закон фиксиран курс, или некој вид валутен борд, покажаа дека во тој случај би имале порелаксирана монетарна политика, повисоки стапки на пораст, а ценовната стабилност би се задржала. Исто така, повеќе истражувања потврдуваат дека флуктуации на курсот од плусминус пет отсто немаат никакво влијание врз цените. Оттаму произлегува логичен заклучок: и едниот (раководено флуктуирање) и другиот (фиксен со закон курс) режим се подобри решенија од овој режим што го имаме. Кој било режим да го имавме (раководено флуктуирање или фиксен со закон курс) во изминативе 7-8 години, немаше да се доведеме во ситуција, како што се доведовме со постојниот режим, да имаме дури и дефлација во поодделни години, а да не зборувам за стотиците потрошени милиони евра во одбрана на де факто фиксниот курс.

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

сепак некоја инсталирана сила од 50 мегавати. Тоа е исто како да изградите еден Бошков Мост или една Света Петка хидроелкетрана, што значи дека тоа не е незначителна инвестиција. (Д-р Кочо Анѓушев, професор на Машинскиот факултет ) ПОРАСТ НА НА КОНКУРЕНТНОСТА ОСНОВНАТА ФОРМУЛА ЗА УСПЕХ

Старо, веќе прастаро и теоретски и практично докажано економско сознание е дека една мала економија, каде и да се наоѓа во светот, единствено може да се развива преку пораст на продажбата на нејзините производи на други (странски) пазари, по што повисоки и повисоки цени. А тоа, пак, може да се постигне единствено преку производство на нови извозни производи, кои треба да бидат подобри (поквалитетни), па затоа и ќе бидат барани на странските пазари. Тоа (Д-р Љубе Трпески, поранешен гувернер на е тоа што го нарекуваме НБРМ и професор на Економскиот факултет пораст на конкурентната способност на во Скопје при универзитетот „Св. Кирил и економијата и таа е основната формула за успех! Методиј“) Како таква таа е јасна, кристално јасна, дури и за лаици. ОБНОВЛИВАТА ЕНЕРГИЈА МОЖЕ Е, сега, ако ова звучи познато (како МНОГУ ДА ПОМОГНЕ што знам дека е), тогаш мора да се запрашаме – а зошто ние не ја спроведуваме соодветната Не треба да се создаде мислење политика. Зошто не се прават оние реформи дека доколку се направат обновливи извори што ќе доведат до промени на конкурентноста на енегрија се решава на македонската економија? За жал, одговорот енергетскиот проблем за на тоа прашање, колку што е битен толку е и снабдување, но сепак таквото ироничен - реформите се тешки, бараат големо производство може да знаење од многу луѓе, а не носат брзи политички помогне. поени. Исто како што не носат ни брзо богатење Доколку во за поединци. Тоа е тоа. И тука завршува Македонија се изградат само економската приказна за Македонија. малите хидроелектрани за кои се потпишани договори а (Д-р Ванчо Узунов, професор на правниот кои моментно се 60-ина, тоа е факултет „Јустинијан Први“)

ЗЛАТЕН ПАРТНЕР

ПРЕМИУМ Покровители

Златен партнер за 2011 година

Покровители

на

БИЗНИС ИНФО

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

ПОСЕТИ

Косовско - македонски бизнис- форум во Приштина

СОСЕДИТЕ ПОСАКУВААТ ПОВИСОКИ ФАЗИ НА СОРАБОТКА И ЗАЕДНИЧКИ ИНВЕСТИЦИИ Бројна државно-стопанска делегација од Република Македонија, предводена од министерот за економија, Валон Сараќини, заедно со своите домаќини од Република Косово темелно ги претресоа економските односи меѓу двете земји. Во рамките на оваа меѓудржавна средба, во приштинскиот хотел „Викторија“ се одржа и Косовско-македонски бизнис – форум, на кој учествуваа и 25 компании – членки на Стопанската комора на Македонија (14.10.2011 година).

Тетово-Јажинце, со проширување на патот и разгледување на можноста за изградба на нов терминал за стоки, се со цел да се олесни пристапот до пазарите на двете земји. – ги информираше преставниците на двете бизнис – заедници, Валон Сараќини. Домаќините посебно изразија задоволство што косовскиот извоз во Македонија е повеќе од 100 отсто зголемен, а го најавија почетокот на изградбата на автопатот кон Скопје за 2013 година. -Бројката на косовскиот извоз од 25 милиони долари е повисока од бројката остварена во целата 2010 година, кога изнесуваше 22 милиони долари.Тоа зборува дека косовското стопанство се конолидира, веќе добива

Валон Сараќини, Мимоза Кусари – Лила и Бесим Беќај Преполнетиот хотел со официјални претставници на економските ресори од двете влади, на стопанските комори и на членови од бизнис - заедниците, само го потврдија интересот за стопанска соработка меѓу двете земји, кој во меѓусебните трговски односи се високо рангирани. Република Косово е постојано седмиот или осмиот трговски партнер на земјава, а обратно, земјава за Косово во трговската размена е веднаш по Европската Унија. Затое е сосема разбирливо што двата министри по економија во Приштина ја одржаа Првата конститутивна седница на мешовитиот комитет за следење на примената на Договорот за економска соработка меѓу двете земји потпишан во јуни минатата година. Разговаравме за продлабочување на соработката во економските области што ги нуди Договорот, како што се енергетиката, земјоделството, фармацевтската индустрија, туризмот, улогата на кластерите и слично. Клучна тема на разговорот беше и подобрувањето на инфраструктурата на патните правци Стенковец – преку Блаце до Приштина и модернизација на граничниот премин

во квалитет кој што е и регионално признаен. Но, сепак треба да работиме заеднички на балансирање на меѓусебната размена, во која сега суфицитот е на страна на Република Македонија. – истакна Бесим Беќај, министер за економски развој во Владата на Република Косово. Бројките зборуваат дека за осум месеци од годинава размената ја достигнала бројката од 390 милиони долари и е 28 отсто повисока во однос на истиот период од минатата година. -Верувам дека годинава ќе ја

достигнеме бројката од 545 милиони долари, што беше постигната во 2008 година, во која се почуствуваа првите неповолности во македонскиот индустриски сектор од почетните влијанија на економската криза. – порача Валон Сараќини. Мимоза Кусари – Лила, вицепремиер во Владата на република Косово и министер за трговија и развој, на прашањето на домашните бизнисмени за високиот трговски дефицит на Косово спомена дека во неговата структура дури 70 отсто е увоз на нафта и деривати од Република Македонија. -Без тој увоз, кој е неоходен бидејќи Косово нема рафинерија, во размената разликата не е толку драстична. – истакна Мимоза Кусари - Лила. – Токму деновиве ја добивме одлуката на Европската комисија за враќањето на преференцијалната трговија на Косово со Европската Унија што треба да ја подобри неговата извозна структура и тоа е добра вест за бизнисмените. Деловните луѓе од двете земји имаа и бројни билатерални средби. Официјалните претставници на државните органи очекуваат тие да се преточат во конкретни зделки и драстично да се зголеми размената во наредниот период. Но, основа порака до бизнисот и овојпат беше дека е неопходно размената да се префрли во повисоки фази на соработка, на реализирање на заеднички проекти со користење на средства од европските фондови и заеднички инвестициим, особено во трети земји. Пред претставниците на бизнис- заедниците од двете земји беше потпишан и Меморандум за соработка во областа на стандардизацијата. Саво Пејчиновски

БИЗНИС ИНФО

ДОСИЕ

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

Надворешно – трговска размена меѓу Република Македонија и Република Косово

СОСЕДСКАТА РАЗМЕНА СО ТЕНДЕНЦИЈА НА ПОСТОЈАН ПОРАСТ Република Косово е значаен трговски партнер на Република Македонија и повеќе години наназад е земја со која остваруваме најголема трговска размена. Косово го завзема 7-то место за 2010 година, односно 8-то место за периодот јануари - јули од 2011 година на листата на земји со најголем обем на трговска размена на Р. Македонија со светот. Според податоците на Државниот завод за статистика на РМ, трговската размена на нашата држава со Р. Косово заклучно со месец мај 2009 година се прикажуваше во рамки на податоците за трговската размена со Р. Србија. Во табелите се прикажани статистички податоци за следниот период: Во мил. САД $ Година

2008*

2009

2010

2010 (1-7)

2011 (1-7)

Извоз

501.700

314.590

437.772

236.019

286.078

Увоз

43.200

9.658

22.051

11.208

21.343

Вкупно

544.900

324.248

459.823

247.227

307.421

Суфицит

+ 458.500

+ 304.932

+ 415.721

+ 224.811

+ 264.735

* Податоците за 2008 година се апроксимативни и се изведени од вкупната размена со Р. Србија, според претходното учество на Косово во истата

Порастот во трговијата меѓу двете земји во првите седум месеци од 2011 година е 24% во однос на истиот период во 2010 година. Табела со индекси Година

2009 2008

2010 2009

2011 (1-7) 2010 (1-7)

Извоз

62,7

139,2

121,2

Увоз

22,4

228,3

190,4

Вкупно

59,5

141,8

124,3

Суфицит

66,5

136,3

117,8

Од податоците во табелата може да се заклучи дека вкупната трговска размена меѓу двете земји е со релативно голем обем и има тенденција на постојан пораст, како и суфицитот на наша страна во трговскита размена со Косово. Во 2010 година, се забележува поголем раст на увозот (128,3%), додека извозот бележи раст од (39,2%) во однос на претходната година. Овој тренд на раст на увозот од Косово (90,4% ) се задржува и во првите седум месеци од 2011 година. Покриеноста на увозот со извоз меѓу двете држави е мошне висока заради повеќекратно повисокиот извоз во однос на увозот. Структура на извоз и увоз по производи Најзначајни производи во извозот од Р. Македонија во Р. Косово за 2009, 2010 и 2011 (јануари – јули) година со вредност над 100.000 САД$ се следните: во САД$ Име на производот Нафтени масла и масла добиени од битуменозни минерали

2009

2010

2011 (1-7)

134.830.350

204.387.412

157.305.189

Топло валани производи од железо и челик

16.677.422

28.423.575

11.725.855

Портланд цемент

26.135.183

26.131.768

12.783.010

Вода, минерална и газирана со додаток на шеќер и останати безалкохолни пијалаци

17.034.286

19.039.922

888.059

Цигари што содржат тутун

8.500.347

11.343.564

6.576.459

Други лекови за малопродажба

4.964.574

7.500.043

5.863.604

Нафтен кокс

3.865.148

6.681.449

4.577.788

6.681.223

492.941

Китови, полнила за молеро - фарбарски работи

5.847.902

6.297.209

5.015.727

Останати пекарски производи

3.906.489

6.042.698

3.469.065

2.102.911

4.037.556

2.005.579

Руди на никел и концентрати

Ткаенини (вклучувајки бесконечни ленти) решетки, мрежи и огради од железна или челична жица Извор: Државен завод за статистика на РМ

БИЗНИС ИНФО

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

ДОСИЕ

Во структурата на вкупниот извоз од Р. Македонија во Р. Косово, нафтените деривати учествуваат со 43% во 2009 година, 47% во 2010 и 55% во првите седум месеци од 2011 година. Најувезувани производи од Косово во Македонија за 2009, 2010 и 2011 (јануари – јули) година се следните: Име на производот

2009

во САД$

2010

2011 (1-7)

Отпадоци и остатоци од легиран челик и алуминиум

1.467.601

8.493.830

7.845.969

Други заварени цевки што не се со кружен попречен пресек

791.605

1.984.360

1.680.384

Вода, минерална и газирана со додаток на шеќер и останати безалкохолни пијалаци

924.820

1.817.352

1.399.383

Брашно од пченица или наполица

972.260

1.092.771

1.407.274

Мрк јаглен и лигнит, неагломериран

1.039.422

603.992

Отпадоци и остатоци од примарни келии, примарни батерии и електрични акумулатори

694.256

824.486

399.646

Други чоколади и други прехранбени производи што содржат какао

273.734

620.963

121.614

Керамиди, плочи, тули и слични градежни производи

366.505

609.515

290.173

Останати прехранбени производи, кои содржат какао, во блокови или шипки

206.636

502.761

491.402

353.167

606.615

Други плочи и слично од пластични маси Извор: Државен завод за статистика на РМ 1. Министерствата и институциите ги скенираа состојбите во одредни области од меѓусебните економски односи меѓу двете земји Министерството за економија 3.1. Енергетика 3.1.1. Меморандум за соработка Со цел продлабочување и интензивирање на билатералната соработка во областа на енергетиката меѓу Министерството за економија на Република Македонија и Министерството за енергетика и рударство на Република Косово, на 5 јули 2010 се потпиша Меморандум за разбирање во областа на енергетиката. Приоритетни области за соработка со Република Косово се: - секторот за електрична енергија, јаглен, природен гас, обновливи извори на енергија, енергетска ефикасност, сигурност во снабдувањето со енергија, како и подготовка на инфраструктурни проекти за интерконективно поврзување и други проектни иницијативи. Исто така страните можат да работат на поддршка за воспоставување на односи помеѓу енергетските компаниите од двете земји преку стимулација на бизнис активности во различни енергетски области, вклучително и бизнис претставување, семинари, саеми и изложби, соработка помеѓу секторски асоцијации и други организации. Со Меморандумот за соработка исто така се предвидува формирање на мешовит оперативен тим на експерти од министерствата кои се надлежни за работите од областа на енергетиката и претставници на нивните национални компании со цел за обезбедување на помош, консултации и предлози за натамошни чекори во соработката за имплементација на договорените области согласно Меморандумот. 3.1.2. 400 kV Интерконективна врска Р. Македонија (Скопје) - Косово (Косово Ц) Оваа 400 кВ интерконективна врска претставува втора врска меѓу Македонија и Косово и предвидува надградба на постојниот 220 кВ далекувод. Во прелиминарна фаза е изработка на физибилити студија и техничка документација. Вкупната инвестиција се предвидува да изнесува 6,4 милиони евра, во која сопствените средства на АД МЕПСО би изнесувале 2,2 милиони евра до границата со Република Косово, додека останатите средства во висина од 4,2 милиони евра се предвидува да се обезбедат со заем од меѓународните финансиски институции. Со изградбата на оваа интерконекција ќе се овозможи поголема стабилност и доверливост на двата електроенергетски системи и едновремено ќе придонесе за зголемување на протокот на електрична енергија во правецот север

- југ. Исто така со изградбата на интерконективните далекуводни врски се овозможува развој на регионалниот пазар на електрична енергија. Оваа интерконекција е предвидена во Студијата за развој на преносната мрежа на Република Македонија за период 2010-2020 година, изработена од АД МЕПСО и се предвидува да се реализира до 2020 година. * кV интерконективната врска со електроенергетскиот систем на Косово, почеток на градба 2014 согласно Програмата за работа на ВРМ 2011-2015 3.1.3. Гасификација Со цел за натамошен развој на гасоводниот систем во Р. Македонија изработена е Физибилити студија за гасоводен систем во Република Македонија со идеен проект. Во студијата се разработуваат технички и економски анализи за постојната состојба на изграденоста на гасоводниот систем, регионалните, меѓуграничните и други услови за развој, предлози и начин на доизградба на системот согласно условите во Југоисточна Европа и пошироко и испитување на можности за користење на гас од изворите во Русија, Каспискиот регион и други во тек на наредниот период од 20 - 30 години. Со Физибилити студијата се дефинираат стратешките услови и фазите за временската реализација на гасоводниот систем, како и соодветните приоритетни правци за најбрза реализација, како и поврзување на гасоводниот систем со постојните и планираните регионални гасоводи. Со цел за поврзување на гасоводниот систем и обезбедување на потребните количини на природен гас, потребно е да се отпочнат билатерални преговори. Во Физибилити студијата за гасификација на Р. Македонија, покрај останатото, предвиден е и еден крак од гасоводот да оди кон Р. Косово со можности за снабдување на потрошувачите во Р. Косово преку гасоводниот систем во Р. Македонија. Со цел поврзување на гасоводниот систем и обезбедување на потребните количини на природен гас, потребно е да се отпочнат билатерални преговори. 3.1.4. Мали хидроелектрични централи Согласно Програмата за изградба на мали хидроелектрични

ДОСИЕ

БИЗНИС ИНФО

централи во Р. Македонија во наредниот период предвидено е да се изградат околу 400 мали хидроелектрични централи со поединечна електрична моќност до 5 MW или со вкупна моќност од околу 250 MW и очекувано годишно производство на електрична енергија од околу 1200 GWh. Во текот на периодот 2006 - 2010 година беа објавени пет меѓународни огласи за давање на концесија за вода за производство на електрична енергија од мали хидроелектрични централи. Во досегашниот период се потпишани 47 договори за концесија за вода за производство на електрична енергија од мали хидроелектрични централи за првите четири огласи, додека во тек е евалуација на петтиот оглас. Во наредниот период се планира објавување на нови огласи и можност за учество на косовски компании на овие огласи. Изградба и ревитализација на хидроелектрични централи согласно Програмата на Владата на РМ 2011-2015 * Брана Луково Поле и Корабскиот довод - реализацијата се очекува да започне во 2012 година, а да заврши до крајот на 2015 година 3.1.5. Користење на јаглен за потребите на термоелектраните во Република Македонија Во досегашниот период косовската страна на неколку наврати го отвара прашањето за користење на јагленот од Косово за производство на електрична енергија во термоелектраните во Република Македонија. Ваквата можност нé е предвидена во Стратегијата за развој на енергетиката на Република Македонија до 2030 година, а и експертската јавност во Република Македонија смета дека е економски неисплатливо носењето на јаглен од друга држава за производство на електрична енергија. Република Македонија и Република Косово се потписнички на Договорот за основање на енергетска заедница помеѓу земјите потписнички на Атинските меморандуми, потпишан на 25.10.2005 година. Договорот е ратификуван од седум земји потписнички, при што стапи на сила на 01.07.2006 година. Договорот исто така е ратификуван од Собранието на Република Македонија со донесување на Закон за ратификација на Договорот за основање на енергетската заедница (”Службен весник на Република Македонија” бр. 59/2006) и се соработува при исполнувањето на обврските од истиот во рамките на енергетската заедница. 3.2. Индустрија 3.2.1. Соработка на кластерските здружувања Регионалното вмрежување на кластерингот е во согласност со Европските препораки и за таа цел се предлага соработка на кластерите меѓу Република Македонија и Република Косово. Постои интерес за вмрежување на ТТК-Кластерот за текстил, Кластер за ИКТ, Кластер за автомобилска индустрија, Кластер за преработка на овошје и зеленчук, Фондација - Тиквешки вински пат и Кластер за дрво. 3.2.2. Интензивирање на соработката во областа на градежни производи За интензивирање на трговската размена се предлага да се организира билатерална средба меѓу коморите на производителите на градежни производи и трговците од оваа област. Генерално во 2011, на косовскиот пазар извезени се портланд цемент, китови и полнила за молеро - фарбарски работи, производи од гипс и други гипсани производи, производи од асфалт и битумен во износ од (21,0 милиони САД$). Увезени се следните производи во вредност од (1,1 милиони САД$): китови и полнила за молеро - фарбарски работи, асфалти, керамиди, тули и др. 3.2.3. Продлабочување на соработката во фармацевската индустрија и елиминирање на административните бариери Фармацевските компании од Република Македонија

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

при извозот во Република Косово се соочуваат со административни потешкотии при добивање на (увозна дозвола), регистрација на нови фармацевски производи и пререгистрација на прозводите, како и овозможување на еднаков третман на учество на разни тендери за интервентна набавка. Извозници на фармацевтски производи во износ од (5 милиони САД$) во 2011 година се Алкалоид АД Скопје и Реплек Скопје. Алкалоид има основано сопствена фирма АЛК-КОС Фармацеутикалс ДОО, како странска инвестиција на косовскиот пазар. Се предлага намалување/елиминирање на административните бариери. 3 . 2 . 4 . Разгледување на можноста за отворање на магацини/објекти преку коморите на двете земји Идејата за отворање на дистрибутивни магацински простори во странство е иницирана уште во октомври 2008 година од страна на стопанствениците. Министерството за економија во соработка со Стопанска комора на Македонија, Сојузот на стопански комори и Сојуз на стопански комори на Северозападна Македонија ја преиспитаа идејата, преку анкета, јавна расправа и директни контакти со стопанствениците и достави вкупно три информации до Владата на Република Македонија (во 2008 и 2009 година). Според изработените информации претпријатијата нé се подготвени да учествуваат во трошоците за изнајмување на ваков простор по пат на ко-финансирање. Според информациите добиени од компаниите кои веќе имаат или се во преговори за отворање на магацински простори, годишната цена на чинење за изнајмување на таков простор се движи околу 36.000 евра, односно месечно по 3 евра/ m² за простор од 1.000 m² . За да се излезе во пресрет на македонските извозници, може да се изнајми ваков простор во Република Косово, доколку има интерес од страна на компаниите. Трошоците за изнајмување на просторот треба да ги покрие Владата на Република Македонија. Носител на оваа иницијатива треба да биде Агенцијата за странски инвестиции и промоција на извозот согласно нивните законски надлежности. 3.3 Соработка во туризмот Со цел подобрување на билатералната соработка во областа на туризмот со Република Косово, како и промовирање на Република Македонија како атрактивна туристичка дестинација, во регионот и пошироко, потребно е превземање на следните активности: 3.3.1 Иницијатива за склучување билатерален Договор за соработка во областа на туризмот, на државно ниво Договорот треба да претставува солидна основа за: соработка на сите видови туризам (културен, рурален, еко-туризам, организиран и индивидуален),  поволна рамка за инвестиции во областа на туризмот,  размена на информации, статистички податоци и слично,  взаемно учество на туристички изложби, саеми и останати манифестации, размена на исуства во делот професионална обука на персонал од туристичките индустрии во двете земји и  поттикнување на туристичката соработка во рамки на Светската туристичка организација и останати меѓународни организации. 3.3.2 Интензивирање на соработката околу заедничкиот настап и промовирање на туристичкиот производ карактеристичен за двете земји Оваа инцијатива, која би била и дел од гореспоменатиот Договор, се однесува на можноста од заенички настап на разни меѓународни саеми, или манисфестации, со цел промоција на регионот кон трети партнери. Таа соработка би се одвивала меѓу владините институции, но и приватниот сектор, заради продажба на заедничкиот

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

БИЗНИС ИНФО

туристички производ кон трети пазари. Оваа соработка во поново време добива на се поголем инензитет, пред сé кон земјите од далечниот исток, но и земјите од Западна Европа, каде што се одржуваат промоции, или аранжмани со подолг временски период. 3.3.3 Размена на искуства т.е. позитивни пракси и информации меѓу туристичките индустрии на двете земји Во смила размена на knowhow искуства во делот на туризмот и угостителството, преку посета на студиски групи, високообразовни институции, или експерти од секторот на туризм и угостителство, со цел воведување и пренесување нови позитивни искуства и знаења, како и доживотно учење. 3.3.4 Заеднички гранични проекти Заради поголемо користење на средствата наменети за развој на туризмот и угостителството од разните меѓународни фондови, пред се од фондовите на Европската Унија, се предлага интензивирање на прекуграничната соработка во делот на туризмот, со оглед на фактот што меѓу двете земји се наоѓаат голем број меѓународни туристички атракции, како и зимските центри лоцирани на двете страни од Шар Планина. 3.3.5 Олеснување на взаемниот проток на туристи Оваа иницијатива се предлага заради поедноставен и побрз проток на туристите од двете страни, со што би се зголемил нивниот прилив во земјава. Иницијативата се предлага како веќе докажана пракса во светски рамки, со позитивен импакт за развојот на туризмот. Министерство за труд и социјална политика труд

3.4. Воспоставување соработка во социјалната политика и

Согласно надлежностите на Министертвото за труд и социјална политика се предлагаат прашањата во врска со трудовата политика, како и политиката на вработување. Република Македонија веќе подолг временски период имплементира политики на вработување кои се соодветни со политиките на вработување на ниво на Европската унија. Во врска со ова има подготвено повеќе стратешки документи, како и оперативни документи за реализација на националните цели поврзани со вработувањето. Покрај тоа, во континуитет работи на усогласување на европското право со националното законодавство, како и јакнење на институционалните капацитети кои произлегуваат од европските правни прописи. Во оваа насока, потребно е да се пристапи кон превземање на мерки за размена на активностите предвидени во членот 3, алинеја 3, 4, 5, 6 и 7 од Договорот за економска соработка, односно следното: - размена на информации за развојни приоритети и олеснување на учеството на бизнис операторите во развојни проекти; - воспоставување на нови контакти и проширување на веќе постоечките контакти меѓу бизнис заедниците на двете земји, овозможувајќи посети, состаноци и други форми на соработка помеѓу претпријатијата;  размена на деловни информации, поттикнување учество на саеми и изложби, организирање деловни настани, семинари, симпозиуми и конференции; - промовирање зајакнато учество на мали и средни претпријатија од приватниот сектор во билатералните економски односи; - зајакнување на соработката во обезбедување консултантски, маркетинг, советодавни и експертски услуги во области од взаемен интерес.

ДОСИЕ

Институт за стандардизација на РМ 3.4.1 Потпишување на Меморандум за соработка во областа на страндардизацијата Институтот за стандардизација на Република Македонија потпишa Меморандум за соработка во областа на стандардизацијата со Агенцијата за стандардизација на Република Косово. Главна цел за потпишување на ваков Мемерандум е регулирање на прашањето за меѓусебно признавање на сертификатите за квалитет и безбедност на производите согласно применливите стандарди, заради елиминирање на можни не-тарифни бариери кои сé почесто се јавуваат во регионот за дополнителна проверка на квалитетот и безбедноста на производите при влез на една од земјите, и избегнување на процедурите за задржување на товарните возила подолго време на граничните премини. Министерство водостопанство

за

земјоделство,

шумарство

3.5. Продлабочување на соработката во земјоделството Со оглед дека потенцијалите на Република Македонија и Република Косово за трговската размена со земјоделско – прехранбените производи се огромни, се предлага да се применат следните форми на соработка за поддршка на трговијата: * Презентации и маркетинг (саеми, манифестации, економски промотори и др.), како и мобилизација на менаџерските тимови од земјоделско – преработувачките компании од двете страни за непосредни контакти со партнерите и иницијативи за формирање на зеднички фирми. За јакнење и проширување на соработката, како и за развој на соработката во областа на земјоделството и сродните сектори, на 23 март 2011 година е потпишан Протокол меѓу Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство на Република Македонија и Министерството за земјоделство, шумарство и рурален развој на Република Косово. планирање

Министерство за животна средина и просторно

3 . 6 . Продлабочување на соработката во животната средина Министерството за животна средина и просторно планирање на Република Македонија информира дека во тек е постапка за потпишување на Меморандум за соработката во полето на заштитата на животната средина и просторното планирање меѓу надлежните министерства на Република Македонија и Република Косово, во кој детално е прецизирана соработката од областа на животната средина. Овој билатерален меморандум се планира да се потпише кон крајот на месец септември оваа година. Стопанска комора на Македонија 3.7. Обнова и модернизација на постоечката патна и железничка инфраструктура 3.7.1. Инфраструктурата – предуслов за унапредување на економската соработка меѓу двете земји Патната и железничката инфраструктура се главен предуслов за олеснет пристап до пазарите на двете земји, императив е нејзина модернизација, како што е автопатот од Скопје до Приштина и модернизација на железничката пруга за ефикасен и најевтин железнички транспорт, посебно за кабести стоки (руда, нафта итн). Се предлага Македонија, Албанија, Косово и Црна Гора заедно да аплицираат за европски фондови кои би се користеле за развој на инфраструктурата во регионот.

ДОСИЕ

БИЗНИС ИНФО 1.

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

Правна рамка за соработката меѓу двете земји

Правната рамка за регулирање на трговскo - економската соработка меѓу Република Македонија и Република Косово ја сочинуваат: а) Република Македонија и Република Косово се потписнички на Договорот за основање на енергетска заедница помеѓу земјите потписнички на Атинските меморандуми, потпишан на 25.10.2005 година; б) Договорот за изменување и пристапување кон Централно Европскиот Договор за слободна трговија (ЦЕФТА 2006) склучен во декември 2006 година, со примена од 22 ноември 2007 година; в) Договорот за економска соработка меѓу Владата на Република Македонија и Владата на Република Косово, склучен на 16 декември 2009 година, со примена од 24 јуни 2010 година (“Службен весник на Република Македонија” бр. 77/2010).

Министерството за економија известува за следните проекти во Програмата за работа на ВРМ 2011-2015: * Предложен е проект Скопје (Стенковец) - Блаце (граница со Косово), постапка за концесија е во тек, 2013-2018 доколку има заинтересирани концесионери. Доколку не се добијат прифатливи услови за концесија ќе се користат други начини за финансирање на постапна изградба со нова динамика. Надлежна институција е Агенцијата за државни патишта. * Изработка на Физибилити студија за можна изградба на патот Тетово-Призрен, до граница (2012-2013). По добивање на согласност за повеќегодишните договори за јавни набавки од ВРМ до крајот на 2011 се планира објава на тендер за изработка на оваа студија. 3.7.2. Отворање на нови и модернизација на постојните гранични премини * Регионален пат Тетово-Јажинце, проширување на патот и разгледување на можноста за изградба на нов пат и нов терминал за стоки (2012-2015). По добивање на согласност за повеќегодишни договори за јавни набавки од ВРМ, до крајот на 2011 година се планира објава на тендер за проектирање. Надлежна институција е Агенцијата за државни патишта. контроли

3.7.3. Воспоставување на зеднички царински и гранични

Министерството за економија предлага, покрај наведените предлог теми од институциите во точка 3 на оваа Платформа, на седницата да се покрене иницијатива за склучување на Договорот за фито - санитарни мерки. Овие мерки претставуваат клучна бариера во трговијата. Во матрицата на нетарифни бариери во трговијата меѓу земјите членки на ЦЕФТА Договорот, најголем дел од бариерите се однесуваат на примена на различни правила на фито-санитарни мерки и со тоа се отежнува непречениот извоз. Примери за фито - санитарни бариери: - прекумерен број на анализи и земање примероци за анализи, покрај фактот што производите располагаат со соодветни сертификати од земјата извозник; - пролонгирано време за вршење на инспекциски контроли на квалитетот на производите; - ограничување на бројот на гранични места за ветеринарна контрола во врска со бројот на пакети во една пратка кое ги зголемува трошоците на тргување.

Овој Договор нуди можност за унапредување на економската соработка во повеќето области дадени во содржината на Договорот, зајакнување на поврзаноста меѓу двете земји, развивање и интензивирање на економската соработка врз основа на взаемна корист, проширување на правната рамка со која се создаваат поповолни услови и погодна основа за натамошна соработка, согласно националното законодавство, како и меѓународните обврски на двете држави. 1.1. Потпишани билатерални договори/протоколи/меморандуми Собранието на Република Македонија на седницата на 9 октомври 2008 година донесе Резолуција за односите на Република Македонија со Косово (“Службен весник на Република Македонија” бр. 128/2008) и препорача на Владата на Република Македонија во рамки на своите уставни надлежности и согласно со државните и националните интереси, да ги преземе сите неопходни активности за воспоставување на дипломатски односи и да ја унапреди досегашната соработка во сите области од взаемен интерес, со цел да обезбеди непречен проток на луѓе, капитал и идеи. Почитувајќи ги препораките дадени во Резолуцијата, институциите на системот, по признавањето на независноста на Република Косово во септември 2009 година, пристапија кон склучување на следните билатерални договори/протоколи/ меморандуми. * Меморандум за соработка за внатрешни работи меѓу министерствата за внатрешни работи, 2009 година; * Протокол за соработка во образованието меѓу министерствата за образование, 2009 година; * Меморандум за разбирање во областа на енергетика меѓу Министерството за економија на Република Македонија и Министерството за енергетика и рударство на Република Косово, 5 јули 2010 година; * Протокол за соработка во областа на царината, 2010 година; * Меморандум за соработка во областа на одбраната, мај 2010 година; * Меморандум за соработка во надворешните работи, 2010 година; * Протокол за соработка во земјоделството, шумарство и рурален развој, 23 март 2011 година; * Протокол за соработка во правдата, мај 2011 година; * Меморандум за соработка во областа на железничкиот сообраќај,15 септември 2011 година; * Договор за одбегнување на двојното оданочување, ратификуван од косовска страна, во постапка на ратификација од македонска страна. 1.2.

Планирани договори/протоколи/меморандуми

* Меморандум за соработка во полето на заштита на животната средина и просторното планирање меѓу надлежните министерства на Р. Македонија и Р. Косово, се планира да се потпише крајот на септември 2011 година; * Меморандум за соработка во областа на стандардизацијата меѓу Институтот за стандардизација на Република Македонија и Агенцијата за стандардизација во Република Кoсово, се планира да се потпише во рамки на Првата седница на Мешовитиот комитет; * Протокол за соработка во областа на културата; * Договор за социјални работи, во преговори.

Првата седница на Мешовитиот комитет се одржа на 14 октомври 2011 година, во Приштина.

МАТЕРИЈАЛОТ ЗА НАДВОРЕШНО – ТРГОВСКА РАЗМЕНА МЕЃУ РЕПУБИКА МАКЕДОНИЈА И КОСОВО E ПОДГОТВЕНО ОД МИНИСТЕРСТВОТО ЗА ЕКОНОМИЈА

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

БИЗНИС ИНФО

Кооперативна едукација на ТОББ ЕДУ задолжителниот Ко-оп модел за да ќе се применува меѓу членките на дипломираат. Во текот на практичната Стопанската комора на Македонија обука студентите треба да се целосно во согласност со дисциплината и ТУРСКИ СТУДЕНТИ НА ПРАКТИЧНА принципите на работа на нивнотото ОБУКА ВО КОМОРАТА И работно место. МАКЕДОНСКИТЕ КОМПАНИИ Стопанската комора на Македонија дава целосна поддршка на иницијативата Стопанската комора на Македонија ја за прифаќање на студентите, како подржува иницијативата за соработка практиканти во комората за практична со ТОББ - Унија на комори и берзи на обука во времетраење од 3 месеци, каде Република Турција за новиот проект студентите ќе можат ќе бидат активно ТОББ ЕТУ – (TOBB ETU) - Модел на да бидат вклучени во практичната кооперативна едукација со TOBB работа. Универзитетот за економија и Упатуваме повик до сите технологија. заинтересирани компании, наши Универзитетот го спроведува Моделот членки да ја подржат иницијативата за на кооперативна едукација (Ко-оп прифаќање на студенти од Република модел) шест години и истиот модел е Турција, на обука како практиканти развиен според сличен тип на програми кои ќе бидат вклучени во практичната кои се спроведуваат во развиените работа на компанијата во времетраење земји. од 3 месеци. Ко-оп моделот на ТОББ ЕТУ има за цел Со тоа веруваме дека студентите од комбинирано образование базирано на Република Турција ќе се стекнат со работа во училници и практично работно практично искуство и знаење од искуство. На овој начин, студентите реалниот бизнис сектор на нашата ќе најдат можности за стекнување на земја, ќе изградат блиски односи и искуство на реални работни места кои бизнис врски. се поврзани со нивните програми за додипломски студии. Според наставната програма на ТОББ ЕТУ, студентите мора да го завршат

СОРАБОТКА Договор меѓу македонските комори и катарската Комора за трговија и индустрија НАСКОРО ФОРМИРАЊЕ НА ЗАЕДНИЧКИ БИЗНИС-СОВЕТ Македонските стопански комори и Комората за трговија и индустрија на Катар ќе формираат заеднички бизниссовет. На тоа се обврзаа со договор, што го потпиша претседателот на Сојузот на стопански комори, Златко Калеников, во име на домашните бизнис-комори со претставници на катарската Комора, дел од делегацијата што предводена од емирот на Катар престојува во посета на Република Македонија. Со договорот Стопанската комора на Македонија, Сојузот на стопански комори на Македонија и Комората на Северозападна Македонија со Комората за трговија и индустрија на Катар ги здружуваат бизнис-силите со цел промовирање на систематски бизнис-активности во трговијата, инвестициите, трансфер на технологија, услуги и други индустриски сектори. Договорот треба да овозможи редовна дискусија за промоција на тие активности меѓу бизнисмените на двете држави.

ПОСЕТИ НР Кина и Република Македонија ќе ја интензивираат економската соработка во 2012 година ПРВИОТ ЧЕКОР Е ДИРЕКТНАТА КОМУНИКАЦИЈА МЕЃУ БИЗНИС-СЕКТОРОТ - За првите четириесет дена колку што сум во Република Македонија можев да се уверам дека во сите слоеви на општеството постојат пријателски чувства кон Кина и дека постои голем потенцијал за соработка во областа на економијата, културата и образованието. Затоа се важни директните контакти меѓу владите и меѓу компаниите. Постојат конкретни кинески инвестициони интереси за изградба на хидроцентрали (особено за ХЕЦ Чебрен и Галиште), патишта и за осовременување на железницата, зоната Бунарџик, како и за Проектот Вардарска Долина, – истакна Cui Zhiwei, новоименуваниот амбасадор на Народна Република Кина во Република Македонија, во разговорот со својот домаќин Бранко Азески, претседател на Стопанската комора на Македонија, информирајќи го и за стратегијата за билатерално унапредување на

економската соработка во 2012 година. Кинеската страна гледа можности скромната структура на македонскиот извоз да се подобри

со зголемување на извозот на храна и вино. Фактот дека во првите шест месеци од годинава е остварена трговска размена колку во цела 2010 година, е и обврска за кинеската страна да го поддржи македонското стопанство преку овозможување на директни контакти. Така, во ноември 2011 година се планира посета на две групи компании од Кина кои ќе ги обиколат винарниците во Македонија, а исто така, за средината на ноември се планира семинар во Кина, за да можат претставници од Владата и од

и приватниот сектор да се запознаат со условите за соработка со Кина. Во март и април 2012 година, се планира македонските компании да учествуваат на Chine West Expo, во Сечуан, еден од трите најголеми саеми во Кина, поддржан од 12 провинции и од ЕУ. Притоа, ќе се предложи Република Македонија да добие статус на земјапартнер, а тоа значи колективен настап, презентации со поддршката на кинески владини структури. Од македонска страна е најавен Road show во првата половина на идната година. Амбасадорот на НР Кина нагласи дека за реализација на сите овие програми кои се планираат за идната година е потребно активно партнерство меѓу Амбасадата на НР Кина во Македонија и Стопанската комора на Македонија. Бранко Азески се заблагодари за соработката и поддршката на Амбасадата на НР Кина од првиот момент на воспоставување на дипломатските односи. - Можеби, нашата Влада, имајќи други политички проблеми, секогаш не одговорила на понудената поддршка од кинеска страна, но доаѓаат времиња кога економските прашања се пресудни, – подвлече Бранко Азески.

БИЗНИС ИНФО

ПОСЕТИ Тој го запозна амбасадорот со профилот и улогата на Комората, и истакна дека многу наши фирми увезуваат опрема и технологија од Кина. Како пример, ја наведе компанијата „ИГМ“ – Кавадарци, која гради железарница со кинеска опрема и технологија.

- Што се однесува до неповолната структура на извозот, треба да работиме заедно за да се промени позитивно. Сега таа ги отсликува потенцијалите на Македонија, но со кинески инвестиции таа има шанси да се подобри. Комората високо ги цени професионалните

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

капацитети на кинеските компании во Македонија и целосно ќе се вклучи во реализацијата на сите активности во наредната година, – додаде Бранко Азески. Љубица Нури

ДОСИЕ

Надворешно трговска размена меѓу Република Македонија и НР Кина РАЗМЕНАТА ГОДИНАВА ДО АВГУСТ ПОРАСНАЛА ЗА ТРЕТИНА Вкупната надворешно-трговска размена на Република Македонија со Народна Република Кина во периодот јануари-август 2011 година, достигна вредност од 296,2 милиони САД долари, при што е остварен извоз во вредност од 66,4 милиони САД долари, додека увозното салдо изнесува 229,7 милиони САД долари. Надворешно трговска размена меѓу Република Македонија и НР Кина во периодот јануари-август 2011 година Извоз

Увоз

Вкупно

Биланс

количина во кг

сума во УСА$

количина во кг

сума во УСА$

количина во кг

сума во УСА$

18.489.431,00

66.453.083,00

56.947.925,00

229.737.311,00

75.437.356,00

296.190.394,00

-163.284.000,00

Евидентиран е негативен трговски биланс во износ од 163,3 милиони САД долари. Споредбено со истиот период од претходната година, вкупната размена бележи раст од 32,7%, извозот пораснал 46,6%, а увозот е зголемен за 29,2%. Надворешно трговска размена меѓу Република Македонија и НР Кина во 2010 година Извоз

Увоз

Вкупно

Биланс

количина во кг

сума во УСА$

количина во кг

сума во УСА$

количина во кг

сума во УСА$

26.547.988,00

87.894.934,00

70.463.816,00

287.359.419,00

97.011.804,00

375.254.353,00

-199.464.000,00

Вкупната надворешно-трговска размена на Република Македонија со Народна Република Кина во 2010 година, достигна вредност од 375,2 милиони САД долари, при што е остварен извоз во вредност од 87,9 милиони САД долари, додека увозното салдо изнесува 287,3 милиони САД долари. Евидентиран е негативен трговски биланс во износ од 200 милиони САД долари. Во поглед на застапеноста на производите во размената, во 2010 година, во структурата на извозот се застапени единствено: вино од свежо грозје, мермер и травертин, руди на цинк и фероникел (вредноста на фероникелот не е евидентирана) во вкупна вредност од 1,9 милиони САД долари. Евидентниот пад на вредноста на извозното салдо е резултат на губењето на кинескиот пазар на македонските компании од црната и обоената металургија, кој во 2003 година оствари прилив од 11 милиони САД $, преку извоз на топло и ладно валани производи од железо и челик. Во увозното салдо, најголемо учество имаат: електрични машини и елелтронски уреди и апарати за широка потрошувачка (117 милиони САД долари), текстилни материјали и ткаенини ( 24,5 милиони САД долари) облека и обувки (23,5 милиони САД долари) и др. во САД$ 2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

Извоз

14.586.765

1.354.291

1.355.998

1.472.274

576.463

1.606.093

3.243.627

87.894.934

Увоз

48.278.982

81.914.747

82.019.083

139.388.667

242.721.461

314.773.568

289.409.300

287.359.419

Вкупно

48.278.982

81.914.747

82.019.083

139.388.667

243.297.924

316.379.661

292.652.927

375.254.353

Трг. салдо

-33.692.217

-80.560.456

-80.663.085

-137.916.393

-242.144.998

-313.167.475

-286.166.000

-199.464.000

Инвестиции на Кина на Балканот Податоците покажуваат дека неверојатни 11 милијарди евра вложила Кина во балканските држави само во 2010 година. Од најважните инвестиции, три милијарди евра се потрошени за концесија и модернизација на пирејското пристаниште во Грција, 200 милиони евра за изградба на мост преку реката Дунав во Србија, стотици милиони евра се искористени за изградба на енергетски и инфраструктурни објекти, фабрики, шопинг центри, хотели во речиси сите земји во регионот. Во тој контекст треба да се испита интерес за приватизација пристаништето Солун, заедно балканските ионвеститори и и реконструкција на коридорот X, вложувања во коридорот VIII , патен, зелезнички и гасен. Од амбасадата

БИЗНИС ИНФО

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

ДОСИЕ

на Кина во Македонија велат дека кинеските компании се заинтересирани за учество во тендери за комуникациски и енергетски проекти и дека преговорите меѓу кинеските компании и владата никогаш не престанале, но се уште не се дојдени во фаза да се склучат договори. Козјак е единствената поголема инвестиција на Кина во Македонија, а уште имаме потпишано и договори за набавка на автобуси и компјутери од Кина. Во евра 2010 (мил. евра)

2009 (мил. евра)

2008

2007

2006

2005

2004

2003

0,05

0,00

1.299.521

1.514.620

1.413.074

1.083.034

933.422

221.854

НР Kина

Бројки и факти

14. Извоз: 1.581 трилиони $ (2010) - 2-ра во светот • Извозни партнери: САД 18%; Хонг Конг 13,8 %, Јапонија 7,6%, Јужна Кореја 4,4 %, Германија 4,3% (2010) • Извозни производи: електрика, текстил и облека, железо и челик, медицинска опрема итн. 15. Увоз: 1.323 трилиони САД $ (2010) – 3-та во светот • Увозни партнери: Јапонија 12,6%, Јужна Кореја 9,9 %, САД 7,3 %, Германија 5,3 % (2010) • Увозни производи: електрика, нафта, оптичка и медицинска опрема, метали и др.

1. Локација: Источна Азија помеѓу Северна Кореја и Виетнам 2. Површина: • Вкупно: 9,596,960 км2 - Земјена површина: 9,326,410 км2 - Водена површина: 270,550 км2 3. Граници: • Вкупно: 22,117 км • Земји со кои граничи: Авганистан, Бутан, Бурма, Индија, Казакстан, Северна Кореја, Киргистан, Лаос, Монголија, Непал, Пакистан, Русија, Таџикистан, Витнам. 4. Главен град: Пекинг 5. Население: 1.338.612.968 (2009) 6. Религија: Даоисти, Будисти, Христијани, Муслимани 7. Бруто домашен производ (БДП) БДП: 10 трилиони САД $ (2010) Стапка на пораст на БДП: 10,3% (2010) БДП по глава на жител: 7.600 САД $ (2010) БДП по сектори: - Земјоделство: 10,2% - Индустрија: 46,9% - Услуги: 34,1% (2010) 9. Работна сила: 815,3 милиони 10. Стапка на инфлација: 3,2% (2010) 11. Стапка на невработеност: 4,3% (2009) 12. Јавен долг: 18,9% од БДП (2010) 13. Индустрии: Рударство, метали, машинска индустрија, воена индустрија, текстил, нафта, хемиска и др.

Договори меѓу Република Македонија и НР Кина ЗАКОН за ратификација на Спогодбата за научна и технолошка соработка меѓу Владата на Република Македонија и Владата на Народна Република Кина - МД 45/95-ЏЏИ. ЗАКОН за ратификација на Договорот меѓу Владата на Република Македонија и Владата на Народна Република Кина за трговска и стопанска соработка – МД – 60/95 – ВИ. ЗАКОН за ратификација на Договорот меѓу Владата на РМ и Владата на Народна Република Кина за одбегнување на двојното оданочување и за заштита од фискална евазија по однос на данокот од доход и данокот на капитал - МД - 49/97-75. ЗАКОН за ратификација на Договорот меѓу Владата на РМ и Владата на Народна Република Кина за поттикнување и заемна заштита на инвестициите - МД – 49/07 – 136. ЗАКОН за ратификација на Договорот меѓу Владата на Република Македонија и Народна Република Кина за фитосанитарна соработка МД – 100/02 - 139. ЗАКОН за ратификација на Договорот меѓу Владата на Република Македонија и Владата на Народна Република кина за соработка на полето на здравствената заштита на животните и карантин - МД – 100/02 – 252. ЗАКОН за ратификација на Спогодбата за соработка во полето на здравството и медицината меѓу Владата на Република Македонија и Владата на Народна Република Кина - МД - 100/02 - 245.

ФИНАНСИИ И БАНКАРСТВО

БИЗНИС ИНФО

Економскиот совет расправаше за кредитната линија од ЕИБ ОПЕРАЦИОНАЛИЗАЦИЈАТА НA 50 МИЛИОНИ ЕВРА ЗАПОЧНУВА ОД КРАЈОТ НА ОКТОМВРИ

ќе има задача да подготви заедничка платформа за соработка меѓу Владата и бизнис-заедницата и план за нејзина реализација.

Реализациите на кредитната линија од Европската инвестициска банка во износ од 50 милиони евра и на Програмата за изградба и реконструкција на регионални и локални патишта, беа тема на редовна седница на владиниот Економски совет (17.10.2011 година).

Европската комисија ја одобри проекцијата на Инструментот за претпристапна помош на ЕУ за Република Македонија ДО 2013 ГОДИНА НА РАСПОЛАГАЊЕ 317 МИЛИОНИ ЕВРА ОД ИПА-ФОНДОВИТЕ

Економскиот совет, соопшти владината прес-служба, ја разгледуваше информацијата за реализација на кредитната линија ЕИБ – 2, во износ од 50 милиони евра која е наменета за кредитирање на деловните субјекти, преку соработка со банкарскиот сектор. Советот бил информиран дека склучувањето на рамковните договори за учество во кредитната линија меѓу Македонската банка за поддршка на развојот и потенцијалните банки-учеснички ќе стартува кон крајот на октомври. По завршување на тој процес ќе следи непосредна алокација на средствата кон деловниот сектор, согласно процедурите. На седницата на Економскиот совет е разгледана и информацијата за реализација на Програмата за изградба и реконструкција на регионални и локални патишта. Членовите на Советот се информирани дека наредната година ќе бидат реализирани делниците АнѓелциВељуса, Радовиш-Конче-Лубница, СтругаДебар и Кавадарци-Мушов Гроб. Исто така, предвидено е во текот на 2012 година да бидат реализирани 112 позиции од Програмата за изградба и реконструкција на локални патишта. Членовите на Економскиот совет го разгледаа и Извештајот за глобална конкурентност, изготвен од Светскиот економски форум, кој дава споредбена анализа на аспектите кои се однесуваат на економската конкурентност и растеж. Советот утврдил мерки и активности за подобрување на конкурентната позиција на Македонија на глобално ниво, при што беше утврден план за унапредување на работата на Националниот совет за претприемништво и конкурентност. Тој

Македонија во периодот од 2010-2013 година ќе може да користи 317.123.436 евра во рамки на Инструментот за претпристапна помош на ЕУ (ИПА), чија проекција ја одобри Европската комисија. За Македонија годинава се предвидени 98.028.286 евра од ИПА, во 2012 година - 101.882.881 евра, а во 2013 година - 117.212.269 евра. Од вкупно предвидените средства за периодот 2010-2013 година, за првата компонента од ИПА - Транзициска помош и институционален развој се предвидени 83.953.799 евра, за втората компонента Прекугранична соработка 15.401.290 евра, за третата - Регионален развој се планирани 132.138.532, за четвртата компонента Развој на човечки ресурси 30.380.000 и за петтата - Рурален развој 55.249.815 евра. Целта на Инструментот ИПА што

почна да се применува од 2007 година е да се стави во единствена рамка целокупната претпристапна помош за земјитекандидати за членство во ЕУ. Средствата од ИПА се одобруваат врз основа на поднесени проекти во петте компоненти, а потенцијални корисници се државните институции, општините, универзитетите, компаниите, земјоделците... Порака на м-р Димитар Богов, гувернер на Народната банка на Република Македонија од Охрид МАКЕДОНСКИТЕ БАНКИ СЕ СТАБИЛНИ И ОТПОРНИ НА КРИЗАТА - Македонските банки се стабилни, со одлична капитализираност и многу висока ликвидност. Тие не се изложени кон државен долг кон најризичните држави од еврозоната. Македонските банки не се изложени кон Грција. Парите на депонентите се пласирани во македонската економија,

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

кон македонските претпријатија, кон македонските граѓани. Од тој апспект не очекуваме пренесување на негативните ефекти кон македонските банки. Народната

банка е тука, ја следи ситуацијата, постојано е подготвена да им помогне на банките доколку за тоа има потреба, иако сметаме дека ликвидноста што ја поседуваат е одлична и може да ги задоволи сите потреби кои би се појавиле. Не очекуваме одлив на пари од македонските банки кон странство, - оценил гувернерот на НБРМ, м-р Димитар Богов во рамките на 16-та Меѓународна конференција на Клириншки институции во Централна и Источна Европа, што се одржува во Охрид. Во врска со кризата во Грција, Богов оценил, како што пренесува МИА, дека ситуацијата е сериозна, но е под контрола. - Европските политичари ја држат под контрола, се бара решение. Она што го гледаме и слушаме секојдневно сметам дека најверојатно на крајот ќе заврши со контролиран банкрот во Грција, меѓутоа тоа ќе биде следено со истовремена докапитализација на банките во Европа. Тоа е неопходно бидејќи европските политичари нема да дозволат развивање на нова банкарска криза, - истакнал гувернерот. М-р Димитар Богов во обраќањето пред учесниците го истакнал значењето на платните системи и на ефиканскноста на платните системи за монетарната политика и финансиската стабилност. - Македонските банки ги следат најновите трандови во светот во технологијата. Народната банка исто така игра значајна улога оттаму што пропишува високи стандарди кои банките мора да ги задоволат. Тоа од една страна е трошок за банките, но е неопходно за сигурноста и ефикасноста на системите што ги имаат банките, - рекол гувернерот. Влијанието на новите технологии што водат кон подобрување на постојните и воведување на новите производи во платните системи, од локално па се` до глобално ниво, се темите на кои се расправа на Конфернцијата чиј организатор е Клириншката куќа „КИБС - Клириншки Интербанкарски Системи“ АД од Скопје.

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

Стопанска банка со нова понуда за станбен кредит ПРЕПОЛОВЕНИ АДМИНИСТРАТИВНИТЕ ТРОШОЦИ Стопанска банка, која стои зад повеќе од 40 отсто од станбените кредити во земјава, повторно излезе со понуда на атрактивни услови за сите клиенти заинтересирани за купување сопствен дом. Со кампањата која почна од 10 октомври, а ќе трае 2 месеца, банката овозможува преференцијални услови за клиентите, поточно за 50 отсто намалување на административните, нотарските и трошоците за проценка на имотот што се остава како обезбедување. Станбениот кредит е со гарантирана каматна стапка од 6,25 отсто годишно за првите три години, а по истекот на периодот се применува променливата каматна стапка која во моментот изнесува 7,43 отсто годишно. Овие каматни стапки се однесуваат на клиентите кои платата ја примаат преку Стопанска банка, што е дополнителен бенефит. Од неодамна банката потпиша договори за соработка со повеќе градежни компании, па оттаму станбениот кредит сега е достапен и за станови кои се во изградба. На пример, како што пресметал „Утрински весник“, за кредит од 30.000 евра со 30 години рок на отплата, со залог на недвижен имот, за клиенти кои платата ја примаат преку Стопанска банка, а годишната каматна стапка од 6,25 отсто за првите 3 години, по што ќе се применува стапка од 7,43 отсто годишно, месечната рата за кредитот изнесува 184,72 евра. Редовните административни трошоци се 1,25 отсто од износот на одобрениот кредит, апликативните трошоци се 250 денари фиксно, додека нотарските трошоци, осигурувањето на имотот и трошоците за проценка зависат од износот на кредитот како и од карактеристиките на имотот што се користи како обезбедување. ТТК Банка со награда на студентите на Американ Колеџ - Скопје ПРИЗНАНИЕ НА ТИМОТ ШТО ГО ПОДГОТВИ МАРКЕТИНГ-ПЛАНОТ НА БАНКАТА Во рамките на промоцијата за постдипломски студии на Универзитетот Американ Колеџ - Скопје, директорот на ТТК Банка, Драгољуб Арсовски, додели признанија и парична награда од по

БИЗНИС ИНФО 2.000 денари во форма на картички на тимот студенти од Факултетот за деловна економија и менаџмент при Универзитетот Американ Колеџ - Скопје. Овој тим изработи “Маркетинг-план за ТТК Банка”. Во рамките на образовната програма на Американ Колеџ беа изработени повеќе проекти за различни компании, при што проектот за ТТК Банка беше избран за најдобар од страна на стручен совет, – се нагласува во соопштението на Банката. Ова претставува уште една потврда дека студентите на Американ Колеџ се образуваат не само со знаење, туку и со вештини за аплицирање на знаењето во реалното деловно работење, преку изработка на реални маркетинг-проекти. Студентите добиваат практично искуство во компании при изработка на маркетинг-проекти, во контакти и комуникација со деловниот свет, како и развивање и градење на т.н. меки вештини (преговарање, презентирање, деловно комуницирање). ТТК Банка како член на Деловниот совет на Универзитетот Американ Колеџ - Скопје секогаш е подготвена за соработка со образовните институции и конкретно во давање поддршка за градење и создавање млади и успешни маркетингпрофесионалци. Оваа соработка се заснова на долгогодишна релација, каде што ТТК Банка постојано ангажира студенти за практична работа. Со оваа соработка и овие резултати задоволни се компаниите, задоволни се професорите, задоволни се и студентите. Наградата претставува дополнителен поттик за студентите за посветеноста во совладувањето на програмите и желбата за практична имплементација на совладаната материја. На настанот се промовираа и постдипломските студии на Факултетот за деловна економија и организациони науки, Факултетот за странски јазици, Факултетот за архитектура и дизајн, како и Факултетот за компјутерска техника и информатика. Факултетот за деловна економија и организациони науки веќе работи со американска акредитација, а останатите факултети се во фаза на акредитација од страна на Американскиот совет за акредитација на бизнис програми (ACBSP). ТТК Банка со нова промотивна понуда ТУРБО ДЕПОЗИТ СО ТУРБО ВИСОКИ КАМАТИ Почнувајќи од 15 октомври, ТТК Банка им понуди на корисниците поинаков, полесен и подобар начин да заштедат. Со новата и промотивна понуда на TТК Банка - Турбо депозит кој е достапен во денари

ФИНАНСИИ И БАНКАРСТВО и евра, штедачите ќе добијат турбо високи каматни стапки и поволни услови за штедење. Граѓаните кои ќе ги орочат своите средства во рамките на промотивниот Турбо депозит во денари, ќе добијат неверојатни годишни каматни стапки и тоа 7,50% фиксна каматна стапка на период од 15 месеци, или променливи 8,00% на 25 месеци и 8,50% на 35 месеци. – соопштуваат од Банката. ТТК Банка подготви поволни годишни каматни стапки за Турбо депозитот во евра, и тоа почнувајќи од 3,50% фиксна каматна стапка за период од 15 месеци, или промелниви 4,50% за 25 месеци и 5,50% за 35 месеци. Промотивниот период на Турбо депозитот важи до 31.12.2011 год. По повод Денот на штедење (31 Октомври), од 15.10 до 15.11.2011, ТТК Банка ќе организира “Месец на Штедење во ТТК” што ќе се одбележи со бројни активности и настани низ државата, подароци во експозитурите, едукативни посети на децата од детски градинки се со цел да се потенцира важноста и потребата од штедењето, да се поттикне штедењето. Дополнително, ТТК Банка ќе организира и можност за сите корисници на facebook да допринесат со свои сугестии и совети за штедење кои ќе можат да ги постираат на facebook страната на банката www.facebook.com/�kbanka. За сите учесници следат изненадувања. Еуростандард банка НОВ ШАЛТЕР ВО КИСЕЛА ВОДА Еуростандард банка АД - Скопје отвори шалтер за работа со клиенти во рамките на Техничкиот сервис на Здружението на возачи во Кисела Вода. На шалтерот граѓаните ќе имаат можност да завршуваат низа банкарски работи: отворање сметки, примање депозити, исплата на кредити, менувачко работење, брз трансфер на пари, како и платен промет во земјата и во странство. -Целта на отворањето на овој шалтер е Еуростандард банка уште повеќе да се доближи до своите клиенти во овој дел од градот и да им понуди можност за полесен пристап до сите свои производи и услуги. Шалтерот преку своите високо обучени кадри и најсовремена техничка опременост и одлична локација на своите клиенти ќе им овозможи ефикасна, брза и квалитетна услуга, - соопштуваат од Банката. За полесен пристап на граѓаните до шалтерот на Еуростандард банка обезбеден е паркинг простор. Работното време на шалтерот ќе биде од 8 до 16 часот секој работен ден.

БИЗНИС ИНФО

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

ПАРТНЕРСКИ ИНСТИТУЦИИ И МИНИСТЕРСТВА Винаријата „Стоби“ отвори барик-оддел со капацитет од 300.000 литри ОДЛЕЖУВАЊЕТО ЌЕ ДОДАДЕ ВО КВАЛИТЕТОТ И КОНКУРЕНТНОСТА НА ПАЗАРОТ Винаријата „Стоби“ од Градско отвори сопствен барик-оддел, кој се простира на површина од 700 квадратни метри и е со капацитет од 300.000 литри. Опремен е со дабовите буриња и бочви од реномирани француски компании, во кои виното ќе одлежува, а заради одржува постојана температура и влажност на воздухот, одделот е вкопан под земја. Посебна арома на виното ќе му ја даде дабовото дрво од кое се направени бочвите. Во исто време ќе го направи поквалитетно и по конкурентно на пазарот.

-Од целокупниот капацитет на винаријата, ние имаме 4,5 милиони литри без просторот за ферментација, од тој дел значи од тој волумен ние имаме капацитети од 300 илјади литри во буре односно вино барик што ќе биде со апсолутно големи предности и предизвик за сите, за пазарите коишто не не знаат, но и коишто не не познаваат, - вели Ѓорги Јованов енолог. Токму природниот начин на производство ќе ја отвори винаријата кон транзитните туристи. „Стоби“ е позната дестинација на Тиквешкиот вински пат. Наскоро љубителите на добрата капка вино ќе можат на лице место да видат каде се подготвувал пијалакот со кој се насладуваат. -Покрај овие вински тури ние овде ќе вршиме и константна едукација на нашите посетители во однос на подигнување на повисоко ниво на винската култура. Овде сите посетители ќе имаат можност да се запознаат со нашата филозофија и начин на правење на вино и секако да научат за тоа како се консумираат вината, - вели Дане Јованов, директор на винарија „Стоби“. Во рамките на барик-одделот ќе функционираат и енотека и винска архива. Објектот вклучува и сала за дегустација со капацитет од околу 50 луѓе. „Стоби„ втора година по ред произведува вино кое освен на македонскиот пазар може да се најде и на пазарите во Европа. Веќе се продава во соседните Србија, Косово Албанија и Бугарија. Наливно

односно флаширано го има и во Босна, Германија, Чешка и Словачка. ЕВН Македонија ја развива свесноста за енергетската ефикасност кај најмалите ДЕЦАТА ДЕЛ ОД ЕНЕРГЕТСКИТЕ КЛУБОВИ Со нов концепт ЕВН Македонија стартува со Училишниот проект за развивање на свесноста за енергетска ефикасност кај најмалите. Наместо еден училишен час, децата ќе станат дел од енергетски клубови кои ќе се основаат во училиштата и активно ќе работат во текот на целата година. Енергетските клубови ќе се оформат во 15 училишта во земјава и нивна задача ќе биде развивање на конкретни мерки за енергетска ефикасност во нивните училишта, соседство, општини. Со овој модел ќе се креираат одржливи акции за енергетска ефикасност во училиштата, од што ќе имаат и корист идните генерации, - соопштуваат од ЕВН Македонија Во изминатите четири години, ЕВН ги посети сите училишта во Македонија. Над 35.000 ученици учеа за важноста на електричната енергија, од каде таа потекнува и како да се користи разумно и безбедно. Во едукативниот процес беа користени материјали за училниците, едукативни боенки и распореди, а учениците имаа можност да се натпреваруваат на регионални и национални квизови за енергетика. Победниците и второнаградените на националниот квиз од минатото

полугодие ја посетија Хидроцентралата „Матка“ и Центарот за грижа на корисници на ЕВН Македонија каде што видоа како вработените телефонски ги советуваат корисниците за разумно користење на електричната енергија и како се произведува електричната енергија. „Македонски Телеком“ и „Т-Мобиле“ домаќини на Mеѓународна конференција на Ериксон-корисници ПОНУДА НА НАЈДОБРИТЕ РЕШЕНИЈА ЗА ПАЗАРОТ ВО НАРЕДНИТЕ ГОДИНИ „Македонски Телеком“ и „ТМобиле“ се домаќини на 45. Mеѓународна конференција на Ериксон-корисници, која

првпат годинава се одржува во Македонија. На Kонференцијата присуствуваат над 150 претставници од телекомуникациски оператори, од повеќе од 50 држави. Претставниците на најголемите светски телекомуникациски компании разменуваат искуства и сознанија за мрежните продукти во производство на „Ериксон“, а истовремено се презентираат технолошките трендови и новини, се прават планови за подобрување на постојната опрема или софтверските функционалности, со цел да се задоволат потребите на корисниците. Конференцијата е целосно кориснички ориентирана, затоа што учествуваат конкурентни оператори, а е во функција на подобрување на продуктите и условите за нови технолошки решенија, одржување и надградба на мрежата, како и обезбедување на најголемата можна брзина за проток на сообраќајот. Главниот директор за техника на „Македонски Телеком“, Торстен Алберс, на отворањето на Конференцијата истакнал, како што пренесува МИА, дека е особено горд што Т-брендот, во Македонија застапуван од „Македонски Телеком“ и „Т-Мобиле“, ги собрал на едно место претставниците од давателите на телекомуникациските услуги од повеќе од 50 земји во светот. - Со оваа конференција, што се одржува првпат овде, не само што го промовираме „Т брендот“, туку ја промовираме и државата Македонија. Ние сме овде за да работиме и дискутираме за задоволување на потребите на крајните корисници. Нашите корисници имаат потреба од најдоброто. Денес не се натпреваруваме, иако сме секојдневно во трка за да ја задржиме својата лидерска позиција. На оваа конференција, сите заедно сме собрани за да ги најдеме и понудиме најдобрите решенија за пазарот за наредните години. На македонските корисници сакаме да им ги понудиме сите сервиси од следната генерација од едно место, - рече Торстен. Според Томас Далберг, менаџер од „Ериксон“, мобилните широкопојасни услуги, експлозијата на податоци и создавање нови уреди се на врвот на листата на приоритети на секој оператор ширум светот. - Во наредните пет години, бројот на мобилни корисници ќе порасне од 5,5 милијарди на девет милијарди во светски рамки. И во 2016 година, ќе има приближно 5 милијарди претплатници на мобилните широкопојасни услуги, - истакна Далберг. „Т-Мобиле“ соработува со „Ериксон“ 15 години во мобилниот сегмент, а од годинава со проектот со надградба на мрежата што неодамна се промовира, партнерството се прошири и во фиксниот сегмент.

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

БИЗНИС ИНФО

ПАРТНЕРСКИ ИНСТИТУЦИИ И МИНИСТЕРСТВА

„Џонсон Контролс“ ја почна изградбата на новата фабрика во Штип ИНВЕСТИЦИЈА ОД 20 МИЛИОНИ ДОЛАРИ И ВРАБОТУВАЊЕ НА 1.400 РАБОТНИЦИ Во технолошко-индустриската развојна зона во Штип почна изградбата на нова фабрика на американскиот автомобилски гигант „Џонсон Контролс“, а во која е предвидено производство на навлаки за автомобилски седишта. Каментемелникот го поставија премиерот Никола Груевски, Владимир Теплик од „Џонсон

Контролс“, амбасадорот на САД во земјава Пол Волерс и вицепремиерот Владимир Пешевски. Премиерот Никола Груевски истакна дека инвестицијата на автомобилскиот гигант „Џонсон Контролс“ е во вредност од околу 20 милиони САД долари, а во која ќе се вработат 1.400 работници. - За првпат во поновата историја на Република Македонија присуствуваме на камен-темелник на втората по ред голема гринфилд инвестиција на еден ист меѓународен странски инвеститор во нашата земја. Задоволството е уште поголемо, доколку се согледа во услов на светски економски бранувања, во услови на тектонски нарушувања во економијата на нашиот јужен сосед, Македонија е домаќин на една голема серија на странски инвестици. Во последните два месеца започнаа дури шест големи проекти, кои долгорочно треба да донесат некоку илјади нови вработувања во нашата земја. Почна реализацијаа на инвестицијата на италијанската „Технохозе“, се гради фабриката на американскиот „Кемет електроникс“, германската „Кромберт и Шуберт“ доби дозвола за градба во зоната на Битола, рускиот „Протек груп“ ја најави својата инвестиција во Бунарџик, индиската компанија „Мадерсон“ започна со изградба на фабрика во Бунарџик. се официјализира новата македонска холандска инвестиција на „Стилкон“ во Кумановско, во Струмица

се отвори откупно-дистрибутивнот центар на хрватски „Агрокор“, а веќе денес поставуваме камен-темелник на втората фабрика на американскиот гигант „Џонсон Контролс“, истакнал премиерот Груевски, а пренесува МИА. На поставување на каментемелникот на новата фабрика на „Џонсон Контролс“ во ТИРЗ во Штип, Владимир Теплик истакна дека новата фабрика ќе се изгради до септември 2012 година, а веќе за две недели во кругот на поранешна „Македонка“ со работа почнуваат и првите

вработени во новата фабрика. Промовирана најновата едиција „200 најголеми и најуспешни фирми во Македонија“ „МАКЕДОНСКИ ТЕЛЕКОМ“, „Т-МОБИЛЕ“, „КАМЕНИМОСТ КОМУНИКАЦИИ“, „САСА“ И „ФЕНИ ИНДУСТРИ“ НАЈУСПЕШНИ „Македонски телеком“, „Т-Мобиле Македонија“, „Каменимост комуникации,“, Рудникот „Саса“ и „Фени Индустри“ се петте најуспешни фирми за 2010 година

според најновата едиција „200 најголеми и најуспешни фирми во Македонија“. „ОКТА“ АД - Скопје, „Макпетрол“, „ЕВН Македонија“, ЕЛЕМ и „Фени индустри“ се петте најголеми компании, „Ериксон телекомуникации Македонија“, „Панто груп“, „Кејблтел“, „Кати-ман“ ДОО - Струмица и „ИМП“ ДООЕЛ

- Прилеп се петте најбрзорастечки, додека ЕЛЕМ, „ЕВН Македонија“, ЈП „Македонски шуми“, „Македонска пошта“ и „Гранит“ се рангирани како петте најголеми работодавци. Двестате најголеми фирми остваруваат 44,75 отсто од вкупниот приход, а најуспешните 45 проценти од добивката пред оданочување на сите стопански субјекти во земјава. - Во 2010 година се` уште ги имаше симптомите на светската економска криза, забавени инвестиции, намалена кредитна активност и голема несигурност во деловното работење, што особено се почувствува и во македонскиот реален сектор. За обезбедување економски раст неопходен е интегриран пристап и имплементација на нови мерки за подобрување на конкурентноста базирана на знаење, иновации, интернационализација, зголемена соработка меѓу фирмите и нивно поврзување со науката, – нагласил на промоцијата Ваљон Сарачини, министер за економија во Владата на Република Македонија, а пренесува МИА. Министерот ветил значајна поддршка на приватниот сектор со обезбедувањето олеснет пристап до финансии преку поволни кредити и кредитни линии, основање разни инвестициски фондови, поддршка за зголемување на извозот. Новата четиригодишна Програма на Владата е комплексна и ориентирана кон економски развој, создавање поволна бизнис-клима и зајакнување на економијата преку конкретни иницијативи и проекти со крајна цел - создавање функционална пазарна економија и зголемување на нејзината конкурентност. Најновото издание на „200 најголеми и најуспешни фирми во Македонија“ што традиционално го издава „Еуро-бизнис центар“ - Скопје, освен во

Македонија, ги претставува и најголемите и најуспешните компании во Србија и Хрватска. Едицијата е збогатена и со листи на сите банки и осигурителни компании во земјава.

БИЗНИС ИНФО

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

ПАРТНЕРСКИ ИНСТИТУЦИИ И МИНИСТЕРСТВА Јавен повик за користење финансиски средства од Програмата за финансиска поддршка на руралниот развој ДОСТАВУВАЊЕ НА БАРАЊАТЕ ДО 9 НОЕМВРИ ГОДИНАВА Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството и руралниот развој денеска објави Јавен повик за доставување барања за користење финансиски средства од Програмата за финансиска поддршка на руралниот развој за 2011 година.Крајниот рок за доставување на барањата е 9 ноември 2011 година. Јавниот повик се однесува за инвестиции за модернизација на земјоделски стопанства во потсекторите лозарство, овоштарсво, градинарство, житни култури, индустриски култури, живинарство и пчеларство или мерка 1.1 и мерка 1.2 за преработка и маркетинг на земјоделски производи во преработувачки капацитети за примарна обработка и доработка на житни култури, маслодајни семиња и растенија, преработувачки капацитети за винско грозје и преработувачки капацитети за јајца.

Како што соопшти Агенцијата, барања можат да се достават и за инвестиции во инфраструктурата за развој на земјоделството, шумарството и водостопанството, односно за инвестиции во патна инфраструктура за пристап до земјоделско земјиште, односно мерка 1.3 и во економско здружување на земјоделски стопанства за заедничко вршење на земјоделска дејност или за унапредување на физичкиот потенцијал на земјоделската задруга, мерка 1.4. Во Јавниот повик опфатена е и мерката 3.1 за подобрување на квалитетот на живот во руралните средини и тоа инвестиции во патна инфраструктура за поврзување на селата со културни знаменитости и локалитети од значење за селската популација до еден километар, за изградба и/или реконструкција на селски улици до еден километар, за изградба и/ или реконструкција на плоштади, зелени површини и/или шеталишта во рурални средини до 15.000 жители, обележување и унапредување на шумски и велосипедски патеки, унапредување на излетнички места во рурални средини и одбележување на културни и природни знаменитости во

рурални средини. Финансиските средства, според соопштението, се наменети за инвестиции за набавка на нови основни средства, оперативни трошоци поврзани со набавените средства и останати трошоци предвидени со Програмата. - Право на користење на средства имаат земјоделски стопанства запишани во Единствениот регистар на земјоделски стопанства, трговски друштва и задруги кои исполнуваат услови за вршење дејност согласно Законот за трговски друштва или Законот за задругите, правни лица, единици на локалната самоуправа и земјоделски задруги, се наведува во соопштението на Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството и руралниот развој. Финансиската поддршка се исплаќа по принцип на кофинансирање на завршени и исплатени инвестиции од страна на корисникот во висина од 50 отсто од вредноста на одобрените прифатливи трошоци за инвестиции, односно 55, 60 и 65 проценти за мерката 1.1 во случаите кога се работи за носител на земјоделско стопанство кој на денот на поднесување на барањето е со старост од 18 до 40 години, и/или земјоделското стопанство се наоѓа во планинско подрачје. За мерката 1.2 кофинансирањето се намалува на 25 отсто доколку се работи за барател во рангот на голем трговец, за мерката 1.3 ко-финансирањето изнесува 100 проценти и за мерката 3.1, 70 односно 80 проценти во случаи кога се работи за инвестиции во планински подрачја или за инвестиции во патната инфраструктура за поврзување на селата со културни знаменитости и локалитети од значење за селската популација до еден километар. Доделената финансиска поддршка е неповратна. Барателите не смеат да започнат со реализација на инвестицијата пред потпишувањето на Договорот за кофинансирање со Агенцијата. Образецот-Барање за користење средства заедно со листата на потребни документи и Упатството за корисниците може да се подигне во архивата на Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството и руралниот развој, на веб страницата на Агенцијата www.ipardpa.gov.mk и во најблиските регионални центри или работни единици на Агенцијата за поттикнување на развој во земјоделството секој работен ден од 8:30 до 16:30 часот, се појаснува во соопштението. Подетални информации заинтересираните можат да добијат во контакт центарот на Агенцијата на телефонскиот број 02 3097 460, на е-маил адресата ipardpa.info@ipardpa.gov.mk и на веб страницата www.ipardpa.gov.mk.

Национален центар за почисто производство при Машинскиот факултет во Скопје ПРИЗНАНИЈА ЗА ШЕСТ КОМПАНИИ Заменик министерот за животна средина и просторно планирање Стево Темелковски и австрискиот амбасадор Клаус Краут денеска во Националниот центар за почисто производство при Машинскиот факултет во Скопје доделија признанија за помината обука за почисто производство на шест компании кои го поминаа циклусот на обуки за 2011 година. Стево Темелковски, како што соопшти ресорното Министерство, истакнал дека поврзаноста меѓу амбициозната политика за животната средина и конкурентноста на индустриите укажува дека политиките за здрава животна средина мора да и` обезбедат на индустријата такви еколошки стандарди кои ќе бидат поттик за иновативни технологии. - Постоењето на еден ваков центар со претензии да прерасне и во регионален на најдобар начин ја докажува определбата на Владата на Република Македонија за обезбедување здрава животна средина, во овој случај изразена преку поддршка на мерки и активности за рационална употреба на природните ресурси, заштеда

на енергенси и минимизирање на отпадот, се наведува во соопштението на Министерството за животна средина и просторно планирање. Националниот центар за почисто производство е основан во 2006 година со финансиска поддршка на Сојузното министерство за европски и меѓународни прашања на Австрија преку УНИДО имплементациската агенција. Проект на Владата за електронска трговија МАКЕДОНСКИ ПРОИЗВОДИ ВО СВЕТОТ - 100 ЕЛЕКТРОНСКИ ПРОДАВИЦИ ЗА 100 ПРЕТПРИЕМАЧИ Владата преку имплементација на проектот „Македонските производи во светот - 100 електронски продавници за 100 македонски претприемачи“ ќе го

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

БИЗНИС ИНФО

ПАРТНЕРСКИ ИНСТИТУЦИИ И МИНИСТЕРСТВА

зголемува нивото на електронска трговија во земјава. Согласно проектот, преку министерствата за информатичко општество и администрација и за економија во 2012 и 2013 година за 100 новоотворени или веќе постоечки македонски фирми ќе се обезбеди развој, имплементација и хостирање на веб-станиците на 100 електронски продавници.

на социјалните мрежи. За таа намена ќе биде ангажиран маркетинг експерт кој ќе ги обучи прептриемачите за стратегија за позиционирање на елементите на вебстраницата, а во 2013 се планира да се направи и „агрегатор“ кој ќе ги обедини сите производи од сите веб-страници на 100-те претприемачи во голема т.н. „суперстор македонска продавница“ налик на „Али баба“ во која ќе се овозможи и електронска трговија. Во Македонија во оптек се 1,4 милиони кредитни картички, но обемот на електронска трговија во 2010 година кај македонските трговци изнесуваше само 80.000 евра, додека кон странските трговци беше дури 1,4 милиони евра. Во наредните шест недели пилотактивности за воспоставување електронска агроберза ЦЕНИТЕ НА ПАЗАРОТ ПРЕКУ СМС ДО ЗЕМЈОДЕЛЦИТЕ

Идната година ќе се изработат виртуелни продавници за првите 50 претприемачи, кои ќе бидат обучени според најновите технолошки и интернет трендови со што ќе бидат подготвени да ги продаваат своите производи во Македонија, но и во светот. Претприемачите ќе бидат избрани на конкурс преку презентација на краток бизнис план за чија подготовка ќе им биде обезбеден примерок. - Една од причините за малиот пазар на електронска трговија во Македонија е малиот број на електронски продавници. Не постојат никакви законски пречки за нивно функционирање, единствено нешто што недостасува е техничко предзнаење за целокупниот процес од воспоставување на системот за водење на нарачки до поврзување со процесот за плаќање со кредитни картички, појаснил министерот за информатичко општество и администрација Иво Ивановски прес-конференција, а го цитира МИА. Министерот за економија Ваљон Сарачини проектот го оцени како уште еден чекор напред за подобрување на бизнис климата во земјава. - Компаниите во Македонија преку имплементирање на концептот „електронска трговија“ конечно ќе можат да работат според принципот на електронска трговија, а со тоа и да можат да работат неограничено, односно 24/7 преку цела година, рекол министерот Сарачини. Проектот предвидува во договор со избраните претрпиемачи да се сликаат производите, да се направи нивен опис, да се внесат податоци на македонски и на англиски јазик, како и да се овозможи натамошна нивна промоција и маркетинг

Пилот-активности за воспоставување електронска агроберза преку СМС, со директно учество на 100 земјоделци и 10 откупни центри, ќе се спроведат во наредните шест недели, на апликација што ја изработи компанијата „Ериксон“. Проектот е официјализиран со Меморандум за разбирање меѓу Владата на Република Македонија и „Ериксон“, што го потпишаа вицепремиерот за економски прашања, м-р Владимир Пешевски и директорот на компанијата за балканските држави, Маурицио Де Доменицис, а пренесува МИА. - Се работи за воведување најнови технолошки решенија прилагодени за земјоделците. Со тоа ќе се овозможи сите оние кои учествуваат на пазарот на понудата и побарувачката на земјоделски производи, преку нов систем меѓусебно да се најдат, да се изврши договарање на цената, а потоа порамнување на трансакцијата, рекол м-р Владимир Пешевски по потпишувањето на Меморандумот.

Со користењето на апликацијата што ја разви „Ериксон“, по Индија, Македонија е втора држава во светот каде ќе се тестира системот. По шестнеделната

пилот-фаза ќе се направи анализа за утврдување на евентуалните проблеми и можности за подбрување, по што би следело натамошно користење на системот во пракса, - најавил Пешевски. Целта е преку воведување нови технологии да се постигне поефикасно и побрзо склучување трансакции на пазарот. Според министерот Иво Ивановски, со проектот на земјоделците во Македонија ќе им се помогне бргу да ги добијат потребните информации околу цените на пазарот. -Во денешно време најскапо нешто е информацијата и тој што има пристап до неа во вистинско време ќе има најголема добивка, - укажал Ивановски. Подрачните единици на Министерството во тие општини се задолжени во тек на секој работен ден трипати да доставуваат податоци за движењето на цените на земјоделските култури кои ќе се обработуваат во информатички центар во Министерството и понатаму ќе се дистрибуираат до заинтересираните земјоделци бесплатно како информација. - Ова е нов модерен пристап во работењето со пласманот на земјоделските производи во Македонија од кој очекуваме дека ќе има позитивни резултати, рекол Љупчо Димовски, министерот за земјоделство, шумарство и водостопанство во Владата на РМ. Aгенција за електронски комуникации ПОВИК ЗА ДОДЕЛУВАЊЕ ФРЕКВЕНЦИИ ЗА 4 Г - Aгенцијата за електронски комуникации објави јавен повик за доделување фреквенции за нудење услуги за четвртата генерација мобилна телефонија (4Г) во опсегот 790-862 MHz, соопштува МИА . - Станува збор за меѓународен повик кој ќе го објавиме и во меѓународни медиуми така што очекуваме интерес не само од домашни компании, туку и странски, како што се „Vodafon“, „Telenor“ и други големи оператори кои моментно не се присутни на македонскиот пазар. Сакаме да бидеме технолошки развиена држава согласно западноевропските. Тоа е техника која доаѓа, со нова мрежа, изјави директорот на АЕК Роберт Орданоски. Потегот на АЕК, истакна тој, е во контекст на комплетната дигитализација која се одвива во Македонија, а треба да заврши на 1 јуни 2013 година. - По тој датум, ќе имаме мобилни оператори кои ќе работат со 4 G технологија и телевизии кои ќе функционираат апсолутно на дигитална платформа. Се очекува мобилните оператори да почнат да

БИЗНИС ИНФО

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

ПАРТНЕРСКИ ИНСТИТУЦИИ И МИНИСТЕРСТВА работат на оваа напредна мрежа која е нов стандард и на светско ниво и овозможува многу побрз пристап до интернет, истакна Орданоски. Заинтересираните компании до АЕК треба да достават барање за издавање одобрение, извештај за билансот на состојба и успех или ревизорски извештај издаден од реномирана ревизорска куќа. Околу техничката документација и сите услови за користење на радиофрекфенции заинтересираните оператори можат да се информираат на официјалната веб страница на АЕК www.aek.mk. или да се обратат директно во АЕК. Повикот е објавен врз основа на Законот за електронски комуникации и е во согласност со планот за доделување и користење на радиофреквенции во Република Македонија. Македонија меѓу првите земји од регионот го прифати проектот „Европа Ре“ МАЛИТЕ И СРЕДНИ БИЗНИСИ ОСИГУРЕНИ ОД ЗАГУБИ ОД ПРИРОДНИ КАТАСТРОФИ Вклучувањето на Република Македонија во регионалниот проект на Светската банка за формирање специјализирана компанија за реосигурување на ризиците од катастрофи „Европа Ре“, очекуваме да биде од полза, пред се` на граѓаните – сопственици на куќи и станови, земјоделците, малите и средни претпријатија, кои за пристапни цени ќе обезбедат сигурен надомест на евентуалните загуби предизвикани од природни катастрофи, истакнал во Охрид вицепремиерот и министер за финансии, м-р Зоран Ставрески, а го цитира МИА.

Во обраќањето пред учесниците на првата Регионална конференција на која беше промовиран концептот на „Европа Ре“ за развојот на пазарите на осигурување од невреме и катастрофални ризици во Југоисточна Европа, Ставрески истакнал дека корист од проектот ќе имаат и финансискиот сектор и осигурителните друштва, поради зголемениот број клиенти, како и банките поради осигурувањето на имотот земен како хипотека. Секако, бенифити од

реализацијата на проектот ќе почувствуваат и владите на земјите-учеснички. Како што ќе се развива пазарот на осигурување од ризици од катастрофи, така ќе се намалува притисокот врз владите за исплата на штети од природни непогоди, - рекол м-р Зоран Ставрески. Република Македонија ќе учествува во проектот со пет милиони евра, средства обезбедни преку Светската банка. За покривање на штети од временските непогоди, од буџетот на Република Македонија годишно се издвојуваат околу два милиона евра. Македонија заедно со Албанија се првите земји од регионот кои го прифатија проектот „Европа Ре“ и почнаа постапки за приклучување кон него. „Соларната енергија - перспектива во Македонија, реалност во Словенија“ СОНЦЕТО, ЗАСЕГА, ОДИ НИЗ - ВЕТЕР Македонија со повеќе од 1.500 сончеви часови годишно и можност за производство на 1.300 киловат часови на метар квадратен на годишно ниво треба поголемо внимание да посвети на сончевата енергија и на изградбата на фотоволтаични (сончеви) електрани. Ова е заклучокот на конференцијата „Соларната енергија - перспектива во Македонија, реалност во Словенија“ на која беа пренесени словенечките искуства во областа на фотоволтаиката. - Словенија и Македонија се земји со приближно иста територија и сметам дека е нелогично Македонија со преку 1.500 сончеви часови годишно да биде ограничена на само 10 мегавати електрична енергија добиена од сонцето до 2020 година. Словенија која има 1.050 сончеви часови веќе има инсталирани 35 мегавати во фотоволтаични електрани, истакна Себастијан Семе, професор на Факултетот за електроника и информатика од Марибор, а пренесува МИА. Тој посочи дека во Словенија веќе има 459 фотоволтаични електрани со најразлична моќност и додаде дека нема ограничување за нивната натамошна градба, освен за оние кои се градат на земја што е ограничено на 5 мегавати. Македонските стопанственици сметаат дека ограничувањето на само 10 мегавати со повластена тарифа за производство на електрична енергија ги дестимулира потенцијалните инвеститори. Забележуваат и на фактот што во Македонија договорите за купопродажба на електрична енергија не се јавно достапни и што нив банките не ги земаат како гаранција за добивање кредит и бараат

многу други документи за таа немена од инвеститорите. Наташа Вељановска од Регулаторната комисија за енергетика одговори дека се прават чекори договорот за купопродажба на електрична енергија да биде јавно достапен и наведе дека до крајот на ноември или во декември годинава тоа ќе биде возможно. Во врска со ограничувањето на 10 мегавати истакна дека и доколку се изградат сите предвидени фотоволтаични електрани за кои е дадена градежна дозвола се уште остануваат околу половина што е сосема доволно за потенцијалните инвеститори да се одлучат за градење. Игор Панчевски од Агенцијата за енергетика, пак, посочи дека постои можност за година до две да се изградат сите предвидени фотоволтаични електрани, но додаде дека може да се очекува Владата да реагира и да ја зголеми фитинг тарифата на повеќе од 10 мегавати. - За разлика од Македонија, во Словенија договорот за купопродажба е јавно достапен документ и се зема како гаранција за давање кредит. Инвеститорот профитот во првите 12 години го дава за отплата на кредитот, што се нуди на 20 години со учество од најмалку 20 отсто, истакна Деан Грегорич од Волксбанк, Љубљана.

Стопанствениците посочија дека во Македонија не се нудат стимулации како во Европа каде се добиваат субвенции од 20.000 евра за изградба на фотоволтаични електрани и додадоа дека за оваа намена недоволно со користат и ИПА фондовите. Побараа и побрзо да се реагира и да се намалат бирократските препреки за да се привлечат странски инвеститори во енергетскиот сектор по принципот на јавноприватно партнерство. На тоа Вељановска истакна дека РКЕ е максимално транспарентна и ажурна и оти ги следи сите светски трендови. - Со измените кои треба да се донесат ќе има листа на повластени придобивки што заедно со капацитетите кои остануваат за фотоволтаиците ќе им овозможат на инвеститорите да оценат дали им се исплаќа да инвестираат во соларни електрани, рече Вељановска. Според Законот за енергетика, во Македонија физички лица не можат

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

БИЗНИС ИНФО

ПАРТНЕРСКИ ИНСТИТУЦИИ И МИНИСТЕРСТВА

да продаваат електрична енергија иако тој не ги ограничува да произведуват за сопствени потреби за што не се потребни никави лиценци. Во земјава се нудат субвенции само за термални сончеви колектори наменети за загревање вода за потребите на домаќинствата, но не и за колектори за производство на електрична енергија. Во Македонија во моментов има осум фотоволтаични електрани со вкупна инсталирана моќ од 1.5 мегавати. Заедно со електраните за кои е добиена дозвола за градба, доколку сите се изградат, ќе бидат искористени само пет од предвидените 10 мегавати за кои е предвидена повластена тарифа за производство на електрична енергија. Словенечката М-лан солар преку сестринската фирма во Македонија регистрирана со истото име нуди изградба на фотоволтаични електрани со најсовремена европска технологија по цена од 2,5 евра за ват со монтажа и изработка на сите неопходни документи за електрани со моќност од 20 до 50 киловати. Во светот на годишно ниво производството на фотоволтаични панели расте за 15,5 отсто, а нивната цена во последните три години постојано се намалува. Почнува аплицирањето за земјоделски субвенции за градинарски култури РОКОТ ОД 12 ОКТОМВРИ ДО 5 НОЕМВРИ Од 12 октомври до 5 ноември 2011 година ќе трае аплицирањето за директни плаќања за градинарски култури предадени во преработувачки капацитети и за производство на сертифициран семенски и саден материјал. Како што соопшти Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството и руралниот развој, во истиот период можат да се поднесуваат и барања за директни плаќања за заклани говеда, гоеници, бројлери и несилки во регистрирани кланични капацитети, за набавка на приплодни грла овци, кози, јуници, свињи,

набавка на матици, како и за производство на бројлерски пилиња и пилиња од јајценосни хибриди.

До 5 ноември млекопроизводителите можат да достават и барања за финансиска поддршка за произведено и продадено кравјо, овчо и козјо млеко во регистрирани млекарници во период од 1 мај до 30 септември. Во периодот од 12 октомври до 15 ноември барања можат да поднесат лозарите за произведено и продадено грозје во регистрирани домашни винарски визби. Барањата се поднесуваат во подрачните единици на Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство. Македонија и Азербејџан ЦАРИНИТЕ ПОТОПИШАА ДОГОВОР ЗА СОРАБОТКА Царинските управи на Македонија и Азербејџан во Баку потпишаа Спогодба за заемна помош и соработка во областа на царинските прашања. Основната цел на Спогодбата е промовирање на соработката меѓу двете царински служби и создавање на правна рамка за заедничка и конструктивна соработка на полето на олеснувањето и развојот на трговијата и транспортот и превенцијата и сузбивањето на прекуграничниот криминал и царинските измами.

договореното е најсигурно. Затоа законски го нормиравме и постојано апелираме до производителите и откупувачите да склучуваат договори. Заедно да се договараат, да планираат и да произведуваат бидејќи тоа е најсигурно, истакна Коњановски, а го цитира МИА. Министерството за земјоделство моментно работи на нов модел за формирање земјоделски задруги што практично ќе значи поквалитетно производство, поголем профит, подобра преговарачка позиција и позиционирање на пазарот. - Целта е нашите земјоделски производи, освен во државата, успешно да се пласираат и надвор. Новиот модел на задругарство ќе поттикнува зголемување на површините и на производството, ќе го зголеми интересот на земјоделците, но и на откупувачите. Во оваа прилика би апелирал до сите производители на јаболка да се здружат, да бидат тим и да играат тимски зашто само така ќе остварат подобри резултати, - рекол Коњановски. Тој информира дека е во тек

Македонија нема стратегија за развој на производството и преработката на јаболкото СО МЕЃУСЕБЕН ДОГОВОР ДО БЕРИЌЕТ ОД РОДОТ Македонија нема стратегија за развој на производството и преработката на јаболкото како високопотенцијален земјоделски производ, откупот се реализира без претходно склучени купопродажни договори, исплатата на преземените количини не е редовна, а ретко се постигнува и добра цена, беше истакнато на трибината за актуелната состојба во секторот производство и преработка на јаболко. Јаболкото е застапено на околу 4.500 хектари, што е речиси половина од овошните насади во земјава. Моментно е во тек втората половина од бербата. Заменик-министерот за земјоделство, шумарство и водостопанство Зоран Коњановски уште еднаш напомена дека планираното, договорно производство и здружувањето на земјоделците во задруги се клуч за успешен аграр. - Само со дијалог може да се постигне договор, а во земјоделството

изработката на програмата за рурален развој 2012 која предвидува 20 милиони евра повеќе што, пак, ќе овозможи воведување нови мерки кои директно или индиректно ќе бидат насочени кон производителите на јаболка. Според анализата на Федерацијата на фармери, кои се организатори на форумот, просечната површина на фармите со јаболка во Македонија е 2,4 хектари, вкупно 73 отсто се со големина до три хектари, фрагментираноста е висока - од три до 10 парцели на една фарма, а приносите се 25 до 30 тони на хектар. Годинава, како што беше истакнато, откупната цена се очекува да биде пониска. Сортата „ајдаред“, како најзастапена меѓу јаболката со 70 отсто, тешко се пробива на европскиот пазар поради продажбата на други сорти.

МОЗАИК Сминар за нецарински бариери при извоз и фито санитарната контрола на производи ОПСЕРВИРАНИ МЕЃУНАРОДНАТА РЕГУЛАТИВА И ПРАВИЛАТА ЗА КВАЛИТЕТ И БЕЗБЕДНОСТ НА ХРАНАТА Во Стопанската комора на Македонија на 13 октомври 2011 година се одржа еднодневен семинар тема: “Нецарински бариери со кои се соочуваат компаниите при извоз и фито санитарната контрола на производи”. Во фокусот беа клучните аспекти и решенија во врска со меѓународната регулатива и правилата за квалитет и безбедност на на храната. Семинарот беше организиран во соработка со Меѓународната финансиска корпорација (ИФЦ), кои ги промовираа системите за безбедност на храна како и Алатката за безбедност на храна наменета за сите компании од прехрамбениот сектор без разлика на големината, која е изработена од ИФЦ.

На семинарот детално беа анализирани улогата и принципите на меѓународната регулатива за безбедност на храната, и нејзино влијание врз извозот од земјите во развоj: Зошто и кога делува како нецаринска бариера; Меѓународни договори кои се занимаваат со прашањата за безбедност на храната; Европска регулатива за безбедност на храната; Меѓународните стандарди и системи за квалитет-конкретни техники за менаџмент на квалитетот и принципи на хигиенскиот дизајн (Европска директива за машинерија2006/42/EC, Европска регулатива за хигиена на храната-852/2004 и Европска регулатива за метеријалите кои доаѓаат во контакт со храна-1935/2004). На учесниците на семинарот им беа посочени практични примери со кои полесно би ги надминале нецаринските бариери при извоз и фито санитарната контрола на производи. Предавачи на семинарот беа Д-р Наташа Данилоска од Економски институтСкопје и Александра Марковска од „Фуд консалтинг“ од Скопје. Елизабета Андриевска Ефтимова

БИЗНИС ИНФО Македонските компании го посетија Меѓународен саем за преработка на дрво и мебел во Истанбул „ЈАСЕН МЕБЕЛ“ ГО ПОДНОВИ ПРОИЗВОДСТВОТО СО НОВА МАШИНА ЗА КРОЕЊЕ ДРВО Компанијата „Јасен Мебел„ од Струмица од Истанбул се врати со нова машина за кроење со што значајно ќе го модернизира и зголеми своето производство. Ова е конкретниот резултат од посетата на врвна саемска манифестација во Турција. Имено, во периодот од 15 до 18 октомври 2011 година, во Истанбул се одржa 24. Меѓународен саем за преработка на дрво, алати за сечење и рачни алати „WOOD PROCESSING MACHINERY 2011“ и 14. Меѓународен саем за мебел, шумарство и технологија за дрво „INTERMOB 2011“. Делегациија од 20-тина македонски компании, предводени од Стопанската комора на Македонија, во периодот од 15 до 17 октомври ја посетија оваа саемска манифестација. Во прашање е една од најголемите саеми во регионот од областа на дрвната индустрија, на кој годинава земаа учество над 700 водечки компании од преку 30 земји во светот, а само за два дена го посетија 60 000 посетители од Турција и светот. Македонските компании имаа можност да се запознаат со најновите светски текови во областа на примарната преработка на дрво, со современи технологии, опрема и алати за машинска обработка, сечење и процесирање на дрво.

Новите модели и современиот дизајн на сите видови на мебел кои беа изложени на саемот “Интермоб 2011” се добра платформа за македонските производители да ги следат најновите трендови во производството на мебел и за отварање на перспективи за осовремување и збогатување и на нивниот асортиман. Деловните луѓе од Македонија имаа успешна посета на саемот, остварија бројни контакти со турските и останатите излагачи на саемот. На билатералните средби од домаќините и учесниците на саемот беше покажана желба за

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

понатамошна соработка со македонските компании и се очекува во догледно време контактите да се претворат во реални бизнис-потфати. Венера Андриевска „Пакомак„ планира да ја интензивира соработката со општините ЕДУКАЦИЈА НА ГРАЃАНИТЕ ЗА ПРАВИЛНО ПОСТАПУВАЊЕ И СЕЛЕКЦИЈА НА ОТПАДОТ ОД ПАКУВАЊЕ Компанијата за колективно постапување со отпад од пакување „Пакомак„ планира да ја интензивира соработката со општините како на планот на развивање на потребната инфраструктура, така и со активности за едуцирање на граѓаните за правилно постапување и селекција на отпадот од пакување. Во таа насока, компанијата е

подготвена да им помогне на општините преку заеднички проекти да се зголеми капацитетот на комуналните претпријатија за селективно, одделно собирање на амбалажата од производите, пред се хартијата, пластиката и лименките, а понатаму и стаклото и дрвото. Со развивање на комуналната инфраструктура би им се дала можност на граѓаните за селекција на отпадот. Најавената соработка секако дека ќе придонесе кон постигнување на националните цели дефинирани со законот, кој предвидуваат до 2020 година над 60% од масата на амбалажниот отпад да се рециклира или енергетски искористи. Исполнувањето на овие цели е еден од предусловите за влез на Македонија во ЕУ. Согласно досегашната динамика на прибирање и враќање во повторна употреба на овој вид отпад, компанијата планира да ги надмине планираните количини за 2012 година. Имано, до крајот на годината планира да собере и однесе на рециклирање приближно 5 илјади тони амбалажен отпад. Од 1.1.2011 во Македонија на сила е Законот за управување со пакување и отпад од пакување. Согласно овој закон, сите компании кои произведуваат или увезуваат

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

производи во Македонија, должни се да организираат систем со кој отпадот од амбалажата на нивните производи ќе се собере и однесе на рециклирање или енергетско искористување. Експертите од областа на управувањето со отпад, очекуваат покрај Пакомак и втора компанија, секако во склад со пропишаните законски одредби, да добие Дозвола од МЖСПП за управување со амбалажен отпад и сметаат дека конкуренцијата е полезна и во овој сегмент. Со доследно спроведување на законските обврски на сите учесници во процесот на управување со амбалажниот отпад, прибирање и селектирање со цел негова повторна употреба, се дава голем придонес во заштитата на животната средина. Зорица Мешкова Порака од “Светскиот ден на стандардизацијата 2011“ МЕЃУНАРОДНИТЕ СТАНДАРДИ СОЗДАВААТ ГЛОБАЛНА ДОВЕРБА ВО ПРОИЗВОДИТЕ Во присуство на еминентни претставници на научни институции од земјата, на бизнисот и други гости, на 17 октомври 2011 година свечено е одбележан “Светскиот ден на стандардизацијата 2011“. Во оваа пригода, поздравен говор и презентација за досегашните достигнувања на Институтот за стандардизација на Република Македонија (ИСРМ) во следењето на европските и светските трендови и статистички стандарди, како и за техничките достигнувања во градењето на капацитетот на Институтот, имаше директорот на ИСРМ, Љупчо Давчев. Своја презентација за достигнувањата на Проектот за поддршка и помош во градењето на капацитетот на ИСРМ, финансиран од ЕУ имаше Марија Картон, тим-лидер. Под називот “Меѓународни стандарди - Глобално создавање на доверба“ беше претставена и пораката на “Светскиот ден на стандардизацијата 2011“ со следната содржина: “Во денешниот свет треба да имаме високо ниво на очекување дека работите ќе функционираат како што очекуваме да функционираат. Очекуваме дека кога ќе го подигнеме телефонот ќе можеме веднаш да се поврземе со кој било друг телефон на планетата. Очекуваме да можеме да се поврземе со интернетот и да добиеме вести и информации ... веднаш. Кога ќе се разболиме, се потпираме

БИЗНИС ИНФО на здравствената опрема да не` лечи. Кога ги возиме нашите автомобили, веруваме дека работата на моторот, управувањето и сопирањето, како и системите за безбедност на децата се сигурни. Очекуваме да бидеме заштитени во случај на прекин на струја и од штетните ефекти на загадувањето. Меѓународните стандарди ни даваат доверба глобално. Навистина, една од клучните цели на стандардизацијата е да обезбедува доверба. Системите, производите и услугите функционираат онака како што очекуваме поради основните карактеристики наведени во меѓународните стандарди. Меѓународните стандарди за производи и услуги го поддржуваат квалитетот, екологијата, безбедноста, сигурноста, интероперативноста, ефикасноста и ефективноста. Тие го прават сето тоа, истовремено давајќи им на производителите доверба во својата способност да посегнат кон глобалните пазари, сигурни дека нивниот производ ќе функционира на глобално ниво. Интероперативноста создава големи економии и им обезбедува на корисниците еднаква улога каде и да патуваат. Така, меѓународните стандарди се подеднакво корисни и за потрошувачите и за производителите и за давателите на услуги. Од голема важност е што со ова се забрзува употребата на нови производи и услуги во земјите во развој и се поттикнува економскиот развој. Меѓународните стандарди создаваат доверба со тоа што се развиваат во средина на отвореност и транспарентност, каде што секој чинител може да придонесе. Целта на World Standards Coopera�on (WSC) партнерите – IEC, ISO и ITU е да ја олеснат и зголемат оваа доверба на глобално ниво, за да може светот да се поврзе со меѓународните стандарди.“ Митко Митевски

ПРОПИСИ Стапија на сила измените на Законот за данок на добивка ДО 3 МИЛИОНИ ДЕНАРИ БЕЗ ДАНОК НА ДОБИВКА Co најновите измени и дополнувања на Законот за данок на добивка, се воведуваат новини во работењето на малите и микро даночни обврзници, односно ослободување од плаќање на данок на добивка и можност за избор на моделот на оданочување.

МОЗАИК Во соопштението од Управата за јавни приходи се наведува дека новините се во насока на поттикнување на приватната иницијатива и самовработување во Македонија, за што клучната улога во стопанството ја имаат токму малите и микро бизниси. Малите и микро трговци, како што појаснуваат од УЈП, кои водат сметководство и изготвуваат годишни сметки согласно Законот за трговските друштва, и кои ќе остварат вкупен приход по сите основи до 3 милиони денари на годишно ниво, се ослободуваат од плаќање годишен данок на вкупен приход, односно данок на добивка. Тоа значи дека даночниот обврзник кој во 2011 година остварил вкупен приход до 3 милиони денари на годишно ниво нема да подлежи на оданочување со годишен данок на вкупен приход, односно данокот на добивка, а единствена негова обврска ќе биде да поднесе образец „ДБ-ВП“ до Управата за јавни приходи и тоа најдоцна до 29 февруари 2012 година. Со измените и дополнувањата се избриша условот од три години за влез во поедноставениот даночен режим. На овој начин сега сите субјекти, вклучувајќи ги и оние кои се основани и кои оствариле вкупен приход во 2011 година до 3 милиони денари или вкупен приход од 3.000.001 до 6.000.000 денари на годишно ниво, имаат право за влез во овој режим доколку ги исполниле наведените услови за пресметување и плаќање на годишен данок на вкупен приход. Дополнителна новина за даночните обврзници чиј вкупен приход ќе надмине над 3 милиони денари е што сами ќе можат да изберат еден од двата моделa на оданочување, односно дали ќе плаќаат годишен данок на вкупен приход или пак данок на добивка. Така, на пример, ако вкупниот приход кој го остварил даночниот обврзник во 2011 година се движи од 3.000.001 до 6.000.000 денари, истиот има право да се определи да плаќа или годишен данок на вкупен приход од 1 отсто или данок на добивка од 10 отсто. Доколку даночниот обврзник избере да плаќа годишен данок на вкупен приход од 1 отсто, до Управата за јавни приходи ќе треба да поднесе образец „ДБВП“ најдоцна до 29 февруари 2012 година. Во ваков случај, моделот на оданочување со „годишен данок на вкупен приход“ ќе се применува во период од три години, вклучувајќи ја и 2011 година. Приходите над 6 милиони денари се оданочуваат со данокот на добивка. Во случаите кога вкупниот приход ќе го надмине износот од 6.000.000 денари на годишно ниво, без разлика за кој модел се определил даночниот обврзник, истиот се оданочува според моделот на данок на добивка.

СТАТИСТИКА

БИЗНИС ИНФО

МЕЃУНАРОДНА СТАТИСТИКА

Туризам ДО КРАЈОТ НА АВГУСТ 24,5 ОТСТО ПОВЕЌЕ СТРАНСКИ ГОСТИ Според податоците на Државниот завод за статистика, бројот на туристите во август 2011 година изнесува 118 341, а бројот на ноќевањата изнесува 629 670. Бројот на туристите во август 2011 година, во однос на август 2010 година, е зголемен за 8,3%, а бројот на ноќевањата е зголемен за 5,9%.

Бројот на домашните туристи во август 2011 година, во однос на август 2010 година, е зголемен за 1,5%, а бројот на странските туристи е зголемен за 24,5%. Бројот на ноќевањата на домашните туристи во август 2011 година, во однос на август 2010 година, е намален за 0,8%, а бројот на ноќевањата на странските туристи е зголемен за 50,5%. Во периодот јануари-август 2011 година, во однос на истиот период од претходната година, бројот на туристите е зголемен за 8,9% и тоа: кај домашните туристи има намалување за 1,7%, а кај странските има зголемување за 24,5%. Во периодот јануари-август 2011 година, во однос на истиот период од претходната година, бројот на ноќевањата е зголемен за 5,0% и тоа: кај домашните туристи има намалување за 4,3%, а кај странските има зголемување за 36,7%.

Индекси на цените во земјоделството ПАД НА ЦЕНИТЕ НА РАСИТЕЛНОТО ПРОИЗВОДСТВО Според податоците на Државниот завод за статистика, индексот на цените во земјоделството во септември 2011 година, во однос на истиот месец од претходната година, кај инпутот е зголемен за 8.3%, а кај аутпутот е намален за 9.8%. Во септември 2011 година, во споредба со септември 2010

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

Евростат ги смирува стравувањата ЗГОЛЕМЕНО ИНДУСТРИСКОТО ПРОИЗВОДСТВО ВО ЕВРОЗОНАТА

година, индексот на цените на инпут 1 (тековно потрошени средства во земјоделството) изнесува 108.4, а индексот на цените на инпут 2 (средства наменети за инвестиции во земјоделството) изнесува 102.6. Во делот аутпут, во септември 2011 година, во споредба со септември 2010 година, индексот на цените на растителното производство изнесува 84.6, а индексот на цените на добиточното производство изнесува 108.9.

Индустриското происводство во 17 држави од еврозоната неочекувано се зголеми во август, се вели во официјални податоци. Тоа ги ублажи стравувањата дека еврозоната во третиот квартал влегува во рецесија. Евростат соопшти дека индустриското производство во зоната на еврото е зголемено во август за 1,2 отсто на месечно ниво, додека очекувањата биле за пад од 0,8 отсто.

Цени на земјоделските производи на зелените пазари, пазарите на големо и на добиточните пазари НАЈГОЛЕМО НАМАЛУВАЊЕ НА ЦЕНИТЕ НА ДОМАТИТЕ, КРАСТВАВИЦИТЕ И ЛИМОНИТЕ Според податоците на Државниот завод за статистика, најголем пораст на најчестите цени на земјоделските производи на зелените пазари во септември 2011, во споредба со истиот месец од 2010 година, се забележува кај лукот и лупените ореви. Најголемо намалување на цените е забележано кај црвените домати, краставиците и лимоните.

Најголемо зголемување на најчестите цени на земјоделските производи на пазарите на големо во септември 2011, во споредба со истиот месец од 2010 година, се забележува кај модрите патлиџани, корнишоните и лупените ореви. Најголемо намалување се забележува кај црвените домати, кромидот, краставиците и карфиолот

Растот се надоврзува на оној од јули од 1,1 отсто, што покажува дека индустрискиот сектор во еврозоната и понатаму е силен и покрај успорениот глобален економски раст и европската должничка криза.

Според аналитичари, податоците од јули и август покажуваат дека индустриското производство во третиот квартал може да се зголеми за повеќе од еден отсто.

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

Пробиштип прва општина што распиша повик за продажба на државно градежно земјиште ЕЛЕКТРОНСКО ЈАВНО НАДДАВАЊЕ ЗА ТРГОВСКИ ОБЈЕКТ

Пробиштип е првата општина што распиша повик за продажба на државно градежно неизградено земјиште, откако од јули годинава единиците на локалната самоуправа добија законска можност да располагаат со земјиштето по исполнување определени критериуми. Преку повикот што го распиша пробиштипската општина понуди на продажба преку електронско јавно наддавање парцела наменета за изградба на трговски објект. Законските критериуми за располагање со градежно земјиште сопственост на државата досега ги исполнија осум општини, што беше потврдено и со одлука на Владата. Покрај Пробиштип, со градежното неизградено змејиште може да располагаат Берово, Кочани, Илинден, Штип, Гевгелија, Битола и Демир Капија. Согласно Законот за градежно земјиште, општините кои ќе ги исполнат предвидените услови можат да добијат соодветно овластување со кое ќе можат да ги водат постапките за отуѓување на неизградено градежно земјиште, сопственост на Република Македонија по пат на електронско јавно наддавање. Условите предвидуваат општините да имаат развиено и усвоено Годишна програма за управување со државно градежно земјиште, да имаат минимален број на лиценцирани општински службеници, како и воспоставен систем за електронско наддавање и комисија за

БИЗНИС ИНФО јавно електронски наддавање. Министерството за транспорт и врски апелира и до останатите општини да аплицираат за добивање соодветното овластување за да можат да управуваат со неизграденото градежно земјиште, сопственост на државата. Со управувањето на градежното земјиште од страна на општините во Република Македонија се овозможуваа комплетирање на целата постапка, вклучително и купување и давање под закуп на градежното земјиште и добивање на градежни дозволи на едно место, во самата општина што повеќекратно ја олеснува постапката за граѓаните и компаниите, соопшти Министерството за транспорт и врски. Cевероисточниот плански регион пред решение за третирање на цврстиот отпад ЧЕШКИ „БРЕСОН“ ЌЕ ПОДГОТВИ ФИЗИБИЛИТИ СТУДИЈА ЗА ГОРИЛНИЦА Претставници од чешката фирма „Бресон“ и претседателот на североисточниот плански регион Зоран Дамјановски, потпишаа Договор за изработка на студија која е предуслов за проектот за изградба на горилница за третирање цврст отпад.

Изработката на физибилити студија ќе трае два месеца, по што ќе следи објавување јавен повик на кој ќе се бара изведувач за овој проект, што треба да се реализира преку јавноприватно партнерство. - Изработката на оваа студија чини 255.000 евра, од кои 55 проценти

ОПШТИНСКИ БИЗНИС се донација на чешкиот партнер, а 45 отсто се средства од североисточниот плански регион, рекол претседателот на регионот Дамјановски, а го цитира МИА. Карел Хаусшалтер од „Бресон“ посочил дека оваа фирма има долгогодишна традиција во справувањето со комуналниот отпад. Досега има изградено 13 горилници во неколку градови од Европа. Според Дамјановски, овој проект е исклучтително значаен, бидејќи од горилницита се добива топла вода, која може да се искористи за загревање, а воедно се добива и електрична енергија. Зависно од учество во Проектот, општините во регионот ќе имаат прилив на средства во буџетот од продажба на електричната енергија, ќе се отворат нови работни места, а депониите ќе станат грда слика од минатото. Проект „Креирање работни места преку практикантска работа“ во Гевгелија „КАКО СЕ ПИШУВА БИЗНИС ПЛАН?“ Центарот за развој на Југоисточниот плански регион во кој географски припаѓа и општина Гевгелија, објави повик за едукација за креирање бизнис-план, документ кој претставува прва стартна основа за секој нов претприемач. Обуката „Како се пишува бизнис план?“ е дел од проектот „Креирање работни места преку практикантска работа“, што го поддржува Германската фондација ГИЗ РЕД од Програмата за регионален економски развој во Македонија, ПМС Фондацијата и Амбасадата на Кралството Норвешка. Бројот на учесниците за следење на обуката е ограничен на 15 лица, под услов тие да бидат млади невработени лица евидентирани во Агенцијата за вработување на Република Македонија. Обуката е дводневна и ќе се реализира од 3 до 4 ноември годинава. Огласот за аплицирање на заинтересирани кандидати за следење на едукативниот курс-обука трае до 25-ти овој месец.

ЕВРОПСКА УНИЈА ЕБОР ја ревидира стапката на раст на БДП за Македонија ЗЕМЈАТА Е ОСОБЕНО РАНЛИВА ОД КРИЗАТА ВО ЕВРОЗОНАТА И ВО ГРЦИЈА Европската банка за обнова и развој (ЕБОР) во најновиот извештај ја ревидира стапката на раст на БДП за Македонија за годинава од 3,1 на 3,0 проценти. а за 2012 од 3,0 на 2,4 проценти. ЕБОР предвидува намалување на растот на економиите на сите земји во регионот, освен БиХ. За годинава проекцијата е ревидирана на Албанија од 2,5 на 1,9 проценти, на Бугарија од 3 на 1,6 процент, на Црна Гора од 2,1 на 2,0, на Србија од 3,3 на 2,1 процент и на Хрватска од 1,1 на 0,5 отсто. Раст е предвиден само кај БиХ за 0,1 процент. За 2012 година растот на БДП на Албанија е намален од претходно проектираните 3,1 на 1,0 отсто, на БиХ од 2,5 на 2,3 отсто, на Бугарија од 3,7 на 2,3 отсто, на Црна Гора од 3,0 на 2,6

отсто, на Србија од 4,1 на 2,1 отсто и на Хрватска од 2,8 на 1,9 отсто. Вкупниот раст за годинава во регионот ќе биде 1,7 проценти, наместо претходно предвидените 2,3 отсто, а во 2012 година ќе изнесува 1,6 отсто. Во делот за Македонија, ЕБРД наведува дека во првата половина од 2011 година земјата забележала изненадувачки силен раст поддржан од зголемениот извоз. Сепак за второто половина од годината Банката предвидува забавување на растот. Во 2012 година македонската економија ќе продолжи да расте пред се поради зголемената побарувачка и извоз на метали. ЕБОР смета дека Кредитната линија за претплазливост од ММФ ќе помогне да се задржи макроекономската стабилност и оти земјата е особено ранлива на кризата во еврозоната и во соседна Грција. Во најновиот извештај ЕБОР ја ревидира стапката на раст на европската економија од 4,8 на 4,5 отсто за 2011 година, а во 2012

БИЗНИС ИНФО година од 4,4 на 3,2 отсто. Кризата во еврозоната најмногу ќе влијае на земјите од Централна и ЈИЕ, а помалку на Русија и другите земји од поранешен СССР. Еврозоната ја разгледува идејата за зголемување на Европскиот фонд за финансиска стабилност ОБЕМОТ ДА СЕ ЗГОЛЕМИ ЗА ПЕТ ПАТИ ДО СУМАТА ОД 2.500 МИЛИЈАРДИ ЕВРА! Државите, кои како валута го користат еврото ја разгледуваат идејата за зголемување на обемот на фондот за спас на презадолжените членки за дури пет пати, до износ од 2.500 милијарди евра, изјавија претставници на Европската унија. Претседателот на Европската комисија, Жозе Мануела Баросо предложил 17-члената еврозона „максимално“ да го зголеми обемот на Европскиот фонд за финансиска стабилност, а истовремено државите да не издаваат нови гаранции. Еден од претставниците на ЕУ наведе дека експертите разгледувале неколку опции, со цел да се зголеми потенцијалната финансиска ефикасност на Фондот. Една од тие можности е Фондот да се претвори во банка, која би набавувала свежи пари од Европската централна банка преку заеми без никакви ограничувања, но тоа беше отфрлено, бидејќи би претставувало кршење на Договорот за ЕУ. Според втората опција, Фондот

би ги осигурувал сопствениците на обврзници на презадолжените земји „во висина од 15 до 20 проценти“, со што би се покрил дел од нивната загуба во случај на банкрот на државата. Во тој случај, кога Фондот би имал улога на осигурувач „експертите веруваат дека интервентниот капацитет на Фондот би бил зголемен за три, четири или пет пати“, додава истиот извор. Европскиот фонд за финансиска стабилност, кој е формиран за помош на презадолжените членки на еврозоната, откако тој блок во мај 2010 година одобри финансиска

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

помош за Грција, во моментов има капацитет од околу 250 милијарди евра. Тој износ ќе биде зголемен на 440 милијарди евра кога сите 17 земјичленки ќе го ратификуваат договорот од јули за зголемување на обемот и овластувањата на Фондот.

Намалена довербата на инвеститорите во германската економија поради кризата во еврозоната ИНВЕСТИЦИИТЕ И ПОТРОШУВАЧКАТА СЕ ОДЛАГААТ Доказите дека должничката криза во еврозоната почнува да влијае врз германската економија доведоа до тоа во октомври да биде забележено најниското ниво на доверба на инвеститорите во најголемата европска економија во последните три години, соопшти Центарот за европски економски истражувања (ЗЕВ).

Во сооопштението на центарот се наведува дека внимателно следениот индекс на економски очекувања овој месец опадна за пет пеони на минус 48,3 поени, што е најниското ниво од ноември 2008 година, пренесуваат агенциите. Индектот минатиот месец, исто така, беше намален за 5,7 поени, забележувајќи го осмиот последователен месец со опаѓање. Падот ги надмина очекувањата на аналитичарите од агенцијата „ Дау Џонс њусвајерс“ кои за октомври предвидоа индекс од минус 45 поени. -Слабите резултати на германското стопанство придонесоа за намалување на економските очекувања, изјави претседателот на ЗЕВ Волфганг Франц. „Намалените приходи во малопродажбата и намалените индустриски нарачки ги потврдија стравувањата на стручњаците дека должничката криза бара германските компании и потрошувачите да ги одложуваат инвестициите и плановите за потрошувачка“, додаде Франц.

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

Истражување на Стопанската комора на Бугарија ДОПОЛНИТЕЛНИТЕ ЗНАЕЊА И КВАЛИФИКАЦИИ НА ВРАБОТЕНИТЕ

НЕ СЕ КОРИСТАТ Само една третина од вработените во Бугарија работат на позиции кои одговараат со нивното образование, знаење и компетентност, покажува истражувањето на Стопанската комора на Бугарија, извршено меѓу 1.500 компании. Околу една третина од работнците во Бугарија не поседуваат соодветно образование или компетентност за работното место на кое се ангажирани, утврдува истражувањето објавено во софискиот дневник „Сега“. Според истражувањето, 39 проценти од вработените се на позициите со суперквалификации, односно поседуваат поголеми квалификации или компетентност од потребните предвидени од работодавците. - Проблем е тоа што не постои план како да се искористат тие дополнителни квалификации и знаење на луѓето и како тие да се развиваат, предупреди раководителот на Центарот за оценка на компетентноста од Комората, Томчо Томов. Бугарија очекува 14 милијарди евра од еврофондовите во периодот од 2014 до 2020 година ИНФРАСТРУКТУРАТА ГЛАВЕН ПРИОРИТЕТ Бугарскиот премиер Бојко Борисов изјави дека неговата земја во следниот програмски период на ЕУ од 2014 до 2020 година ќе се бори за 14 милијарди евра од еврофондовите, од кои засега обезбедила само осум. Приоритет на Бугарија, кога се во прашање европските фондови, е завршување на метро станицата во Софија, што според оценката на ЕУ се одвива според планот, изградба на јужната заобиколница околу Софија,

БИЗНИС ИНФО продолжување на изградбата на автопатиштата, тунел под планината Шипка, патни врски со Србија, како и проекти од железницата, истакна Борисов по состанокот со еврокомесарот за регионална политика Јоханес Хан, кој се наоѓа во официјална посета на Софија. Борисов нагласи дека Бугарија во следните години мора да добие минимум 50 проценти од предвидените европски средства. Според него, во изминатите неколку години во Бугарија се

ЕВРОПСКА УНИЈА - Мојата влада не е и нема да утврди датум за влез во еврозоната, истакна Нечас чиј мандат истекува во

2014 година, додавајќи дека Чешка не ги исполнила критериумите за членство. Туск, чија земја во втората половина од оваа година претседава со ЕУ, изјави дека Полска е заинтересирана за влез во еврозоната, но и дека исто така се уште не ги исполнила критериумите.

изградени 31 километар тунели по цена од 35 милиони евра за километар, а следната најниска цена по километар во Европа изнесува 100 милиони евра. - Тоа Европската комисија го цени, истакна тој. Еврокомесарот Хан нагласи дека дебатата за новата буџетска програма за периодот од 2014 до 2020 година ќе се одржи во текот на следната година.

Прва виртуелна продавница отворена во Чешка ТРЕТА ЗЕМЈА ВО СВЕТОТ СО ВАКВА МОЖНОСТ

Полска, Унгарија и Чешка не брзаат во еврозоната НАЈСИГУРНО ДА СЕ ПОЧЕКА!

Чесите веќе можат да пазарат во првата виртуелна продавница која може да се најде во неколку станици на прашкото метро, јави дописникот на МИА од Прага. Производите се наоѓаат на постери, а клиентите можат да „пазарат“ со помош на т.н паметни мобилни телефони со фотоапарат. Стоката која купувачите ќе ја фотографираат со едноставно скенирање на нивниот „QR“ бар-код, продавачот ќе им ја достави дома.

Полска, Унгарија и Чешка не брзаат да и се придружат на кризата со која е зафатена еврозоната, иако на тоа се обврзале со договорот за членство во ЕУ во 2004 година, изјавија лидерите на овие земји. Оваа монетарна унија постепено станува унија на трансфер на долг, поради што мораме да почекаме и да видиме каде понатаму ќе се движи еврозоната, изјави премиерот на Чешка Петр Нечас по состанокот со унгарскиот премиер Виктор Орбан и полскиот премиер Доналд Туск во Прага. Тројцата лидери се согласиле дека кризата во еврозоната е сериозна причина за загриженост за економиите на нивните земји, имајќи предвид дека членките на еврозоната се нивни клучни трговски партнери.

Во новата продавница засега можат да се купуваат исклучиво козметички производи и производи за лична хигиена. Чешка стана трета земја во светот каде потрошувачите можат „виртуелно“ да купуваат и да го заштедат своето време кое се троши при купувањето и „шетањето“ меѓу штандовите во големите супермаркети.

СВЕТ Заедницата на независни држави (ЗНД) ПОТПИШАН ДОГОВОР ЗА ЗОНА ЗА СЛОБОДНА ТРГОВИЈА

БИЗНИС ИНФО 49,4 милијарди американски долари, се наведува во соопштението.

САД го изгубија приматот во уште еден трговски натпревар КИНА СТАНА НАЈГОЛЕМ ТРГОВСКИ ПАРТНЕР НА ЕВРОПСКАТА УНИЈА Кина стана најголемиот трговски партнер на Европската унија, надминувајќи ги САД, објави во официјално соопштение кинеското Министерство за трговија. Трговскиот промет меѓу Кина и Европската унија, според податоците за месец јули оваа година, достигнува

инвестиции во Кина за 2010 година достигна 105,7 милијарди долари. Земјите од Централна и Источна Европа помалку задолжени од западните ДОКОЛКУ ИМА КРИЗА, ТАА ЌЕ БИДЕ ПОМАЛА ВО ЦЕИ

Премиерите на земјите од Заедницата на независни држави (ЗНД) потпишаа Договор за зона за слободна трговија, пренесоа руските медиуми. Исто така, беа потпишани и спогодби за главните принципи на политиката за валутно регулирање и валутна контрола и за создавање на единствен систем за

проверка на граѓаните од трети земји, кои влегуваат на територијата на ЗНД. Договорот за зоната за слободна трговија треба да ја замени веќе застарената Спогодба од 1994 година. Рускиот премиер Владимир Путин изјави дека до потпишување на договорот се дојде по долги и тешки, но конструктивни преговори. Според него, за првото полугодие од оваа година стоковата размена во ЗНД се зголеми за 48 проценти и достигна 134 милијарди САД долари. Путин соопшти дека до крајот на годината одлука за пристапување кон зоната за слободна трговија може да донесат и Азербејџан, Узбекистан и Туркменистан. Рускиот премиер, исто така, на прес конференцијата по заседанието, изјави дека создавањето на зоната за слободна трговија на територијата на ЗНД не е во спротивност со нормите на Светската трговска организација, бидејќи некои од земјите, потписнички на овој договор, веќе се членки на СТО, - соопштуваат руските медиуми.

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

- Во јули трговскиот промет меѓу Кина и ЕУ го надминува истиот показател за ЕУ и САД за 1.09 милијарди долари, се истакнува во соопштението на кинеското Министерство. Министерството за трговија на Кина, ги користи податоците на европската статистичка служба Еуростат, истакнувајќи дека Кина го зазема второто место по обемот на извоз на ЕУ кон другите земји. Во јули извозот на ЕУ за Кина достигнал 11,7 милијарди долари, што е за 12,3 проценти над минатогодишното ниво. Увозот на стоки во ЕУ од Кина изнесува 23,8 милијарди долари или 6,2 проценти помалку од годишното ниво. Кина, сепак, останува лидер според увозот во Европската унија. Обем на директни странски инвестиции во Кина ЗА ДЕВЕТ МЕСЕЦИ 86,7 МИЛИЈАРДИ ДОЛАРИ Вкупниот обем на директни странски инвестиции во Кина во првите девет месеци од годината изнесува 86,68 милијарди долари, што е зголемување од 16,6 проценти во однос на истиот период минатата година, покажуваат податоците на кинеското Министерство за трговија.

Од август 2009 година се забележува непрекинато зголемување на приливот на странски капитал во кинеската економија. Кон крајот на 2008 година под влијание на светската финансиска криза во Кина беше регистриран сериозен пад во обемот на странски инвестиции, што се еден од главните фактори за големиот економски раст на локалната економија. Обемот на директни странски

Земјите од Централна и Источна Европа (ЦИЕ) во 2011 година се многу помалку задолжени од западните економии, покажуваат анализите на „Ерсте групе“. Ниту една од групата на осумте земји на ЦИЕ не е во толку проблематична ситуација во однос на дебалансот на тековните трансакции, одржливоста на јавниот долг или потенцијалните обврски во банкарскиот сектор. Експертите укажуваат доколку наедаш се забави растот во еврозоната, регионот на ЦИЕ нема да го избегне проширувањето на кризата. Сепак, тој би требало овој пат да помине многу подобро отколку еврозоната во 2008 година, бидејќи земјите во него имаат многу пониско ниво на јавниот долг, подобрена е фискалната консолидација и намален е дефицитот на билансот на тековната трансакција, изјави еден од директорите на истражувачката екипа, Јурај Котиан. Моменталната ситуација покажува дека пазарите сега подобро прават разлика меѓу земјите според нивното ниво на долг. На Романија и Чешка им е подигнат рејтингот, како знак на признание на нивниот напредок во фискалната консолидација. Нивоата на долгот се на солидно ниво во споредба со развиените евроспки економии, што има за резултат помала опасност дека ќе се ограничи нивниот потенијален раст. Експертите од „Ерсте групе“ наведуваат дека значително се подобриле структурните буџетски дефицити. Фискалниот дефицит на земјите од ЦИЕ во текот на кризата се зголемиле, но останале значително под проблематичните земји на еврозоната. Зголемувањето на фискалните дефицити во ЦИЕ има корен во периодот пред кризата, бидејќи земјите не ги консолидирале доволно своите јавни финансии во годините на економската експазија. Висок раст циклично зајакнати даночни приходи помогна да се замаскираат основните структурни дефицити, кои подоцна се појавиле во целосна мерка, се истакнува во извештајот. Наведено е дека дефицитот на салдото на тековните трансакции на Романија се намалил речиси 14 отсто на под пет проценти од БДП, хрватскиот од седум отсто на 1,4 отсто, а унгарскиот се претворил во суфицит од 2,8 отсто

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

од дефицит од седум проценти од БДП во 2007 година. Тоа значително ги намали новите потреби за надворешно финансирање на земји на ЦИЕ, кое во минатото ги правеше толку ранливи. Напредокот е остварен многу побрзо отколку во некои периферни земји, се наведува во анализата. Заедничка декларација на Индија, Бразил и Јужна Африка ЗАГРИЖЕНОСТ ЗА ВЛОШУВАЊЕ НА ЕКОНОМСКАТА СИТУАЦИЈА ВО СВЕТОТ Индија, Бразил и Јужна Африка во заедничка декларација изразија загриженост од влошувањето на економската ситуација во светот, што му се заканува на растот на земјите во развој и државите со мали приходи, пренесоа агенциите. Таканаречената Декларација од Тсване (според именувањето на Преторија и предградијата) денеска беше лиферувана по средбата на врвот на организацијата Индија-Бразил-Јужна Африка.

На форумот учествуваа индискиот премиер Манмохан Синг, бразилскиот претседател Дилма Русеф и јужноафриканскиот претседател Џејкоб Зума. Првите луѓе на трите земји во документот посочуваат дека земјите од Г-20 треба да ја засилат координацијата на своите активности за да се спречи нова рецесија и да се постигне активно и постојано засилување на светската економија на среднорочна перспектива. На земјите со голем држаевн долг шефовите на трите земји им препорачуваат да преземат добро осмислени мерки за консолидирање на даночниот криминал, како и мерки за зголемување на внатрешните потреби. Треба да се создаде постабилен меѓународен финансиски систем, се наведува во заедничката декларација од форумот во Преторија.

БИЗНИС ИНФО БРИК ПЛАН ЗА ФИНАНСИСКА ПОДРШКА НА ММФ Бразил, Русија, Индија и Кина членки на БРИК, разгледуваат начини за брзо внесување финансии во ММФ за да се помогне за неговите резерви, објави Фајненшал тајмс, повикувајќи на извори. Државите од БРИК планираат да го поднесат тој предлог на самитот на лидери на Групата 20 најразвиени држави и економии со забрзан раст кој ќе се одржи на 3 и 4 ноември во Кан за да се зголеми довербата на пазарот. Весникот додава дека тие држави разгледуваат начини за јакнење на улогата на економиите со забрзан развој во борбата против должничката криза во еврозоната. Изворите укажуваат дека Владите членки на БРИК разгледуваат како за некои специјализирани организации како ММФ така и за кредитирање на ММФ со купување специјализирани обврзници. Тие дополнителни средства, според ФТ може да бидат употребени за финансирање нови кредити кои ги одобрува ММФ заради спречување на понатамошно ширење на кризата во зоната на еврото. Еден неименуван официјален претставник на еврозоната, цитиран од ФТ, тврди дека кризата во еврозоната е премногу голем проблем и тој монетарен блок нема да може сам да го реши. Земјите од Г-20 ветија со ветување ДОВОЛНО СРЕДСТВА ЗА СТАБИЛИЗАЦИЈА НА ГЛОБАЛНАТА ЕКОНОМИЈА Министрите за надворешни работи и гувернерите на централните банки на членките на Групата 20 најразвиени земји и држави со забрзан економски развој (Г-20) на крајот на нивната дводневна средба во Париз ветија дека на М е ѓ у н а р од н и о т м о н е т а р е н фонд (ММФ) ќе му обезбедат доволно средства за стабилизирање на глобалната економија. - ММФ треба да располага со неопходните средства за да може систематски да ги исполнува своите обврски, се посочува во завршната деклрација од средбата на Г-20 во Париз. Аналитичарите проценуваат дека ваквиот став на Г-20 значи дека водечките светски економии имаат

СВЕТ позитивен став кон засилување на улогата на ММФ во надминувањато на должничката криза во еврозоната. Според извори во делегациите учеснички на собирот, прашањато за начините на финансирање на ММФ ќе биде главна тема на самитот на Г-20 што ќе се одржи на почетокот на ноември во францускиот град Кан. Претседавачот на средбата во Париз, францускиот министер за финансии Франсоа Бароен оцени дека претстојниот Самит на ЕУ, закажан за 23 октомври, ќе има решевачка улога за идниот глобален економски раст. Американскиот секретар за финансии Тимоти Гајтнер од своја страна истакна дека европскиот план за излез од должничката криза ги содржи сите неопходни елементи за надминување на сегашниот проблем. - Во Париз чувме охрабрувачки нешта од нашите колеги (од еврозоната), потенцира Гајтнер, доадавјќи дека европскиот план „содржи суштинска финансиска заштита за спречување на прелевањето на должничката криза“. Во завршната декларација на собирот се посочува и дека земјите со позитивен трговски биланс, како што се Германија, Кина и Бразил, треба да ја стимулираат глобалната економија на тој начин што ќе ја поттикнуваат потрошувачката на домашните пазари. Од земјите со забрзан економски развој во документот се бара да воведат попазарно ориентирани системи за размена на валути и да овозможат поголема флексибилност во таа сфера со цел да ги почитуваат основнмите економски принципи. Нeвработеноста во Турција ЗА ТРИ МЕСЕЦИ ПАД ОД 9,1 ОТСТО Невработеноста во Турција е намалена на 9,1 процент на годишно ниво за периодот јуни-август 2011 година во однос на 10,6 проценти во истот период минатата година, покажуваат податоците на турскиот статистички институт. Турција е една од земјите со најголем економски раст во светот,

СВЕТ достигнувајќи во првото тримесечје на 2011 година раст од 11,6 проценти и 8,8 во второто, откако во 2010 година оствари економски раст од 8,9 проценти. Владата на Турција минатата недела објави дека предвидува раст од четири проценти во 2012 година, што претставува пад во споредба со резултатите од првата половина на 2011 година. Падот е поврзан со економската и должничка криза во еврозоната. Американскиот буџетски дефицит достигна 1,3 билиони долари ПОМАЛКУ ОД ОЧЕКУВАЊАТА НА АДМИНИСТРАЦИЈАТА Буџетскиот дфицит на САД во текот на фискалната 2011 година се искачи на 1,3 билиони долари, американското Министерство за финансии.

Овој дефицит на крајот на фискалната 2011 година, која заврши на 30 септември, бил на ниво од 8,7 отсто од американскиот бруто домашен производ. Во соопштенито се посочува дека иако ова е втор по големина дефицит во историјата на САД, тој сепак е понизок од прогнозите на Администрацијата на претседателот Барак Обама. Американската Аминистрација во февруари придвидуваше дефицитот да достигне 1,65 билиони долари, што е за 21 отсто повисока сума од сегашната. Во фискалната 2010 година, буџетскиот дефицит на САД изнесуваше 1,29 билиони долари. На САД им недостасуваат експерти ТЕШКО ДО СТРУЧЊАЦИ ОД ПРИРОДНИТЕ НАУКИ, ТЕХНОЛОГИЈАТА, МАШИНСТВОТО, МАТЕМАТИКАТА Во момент кога во Америка 14 милиони луѓе бараат работа, едноставно изненадува дека американските компании не успеваат да ги пополнат слободните работни места, но на располагање се исклучиво работни места за кои е неопходна факултетска диплома. Американскиот технолошки гигант „Сименс“ има над 3.000

БИЗНИС ИНФО работни места кои не се пополнети ширум Америка, но за повеќето од нив потребна е диплома од природни науки, технологија, машинство или математика. Други компании наведуваат дека имаат од шест до двеста непополнети работни места за кои повеќе од девет месеци не можат да најдат соодветна работна сила. На американските компании им недостасува високо образована работна сила. Тие истакнуваат дека, наспроти тоа што стапката на невработеност е висока, тешко им е да најдат високо квалификувани работници. Истражувањето на компанијата „Менпауергруп“ покажа дека 52 отсто американски работодавци имаат проблеми да пополнат клучни работни места, што е многу повеќе од 14 отсто колку што изнесувал тој број во 2010 година. Компаниите „Катерпилар“ и „Моторола“ во секој момент имаат околу 200 работни места кои не се пополнети. Просечно, на компаниите им требаат околу седум недели да најдат соодветен работник за одредено работно место. Најтешко е да се најдат соодветни работници во секторот за трговија, интернетска технологија, инжинерство, продажба и машинство. Во исто време од американските универзитети секоја година излегуваат се помал број експерти од областа на природни науки и математика, бидејќи студентите повеќе ги сакаат општествените науки.

За разлика од 80-тите години кога од факултетите годишно излегуваа околу 11,1 отсто студенти кои завршиле математика, инжинерски насоки, технологија и компјутерски науки, во 2009 година тој процент падна на 8,9. Ако се има предвид и дека генерацијата од периодот на бејби бум сега оди во пензија, т.е. дека населението се повеќе старее, целосно е разбирливо дека на пазарот има се помалку високо квалификувана работна сила. Невработеноста во производството изнесува 8,4 проценти што донекаде е пониско од општата стапка на невработеност која изнесува

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

9,1 отсто . Според податоците од пазарот на трудот, во август постоеше побарувачка за 240.000 работни места во производството, што е за 38,7 проценти повеќе од пред една година. Проблемот стана толку сериозен, па стопанствениците се обраќаа на Конгресот да го решат прашањето со визите и да им помогнат да вработат високо квалификувани странци. Новото време донесе и потреба за нов вид на работна сила. Секторите во кои е забележан најсилен раст на работни места се здравството, техничкиот и компјутерскиот сектор, каде во најмала рака е потребна диплома со вишо образование. Експертите наведуваат дека стари работи повеќе нема и нема да се појават и дека неопходно е да се инвестира во образованието и да се подготват луѓето да можат да ги пополнат работните места за кои е неопходна факултетска диплома. Математиките на „Арапската пролет“ ПРОТЕСТИТЕ ЧИНЕЛЕ 55 МИЛИЈАРДИ ДОЛАРИ Протестите кои започнаа на почетокот од годинава во Северна Африка и на Блискиот Исток, познати како „Арапска пролет“, го чинеа регионот повеќе од 50 милијарди долари. `Во извештајот кој го подготви консултантската група „Геополисити“ се наведува дека Египет, Сирија и Либија ја платиле најголемата цена, а најмногу корист имале земјите производители на нафта кои ги загубиле бунтовите, како што се Обединетите Арапски Емирати, Кувајт и Саудиска Арабија. Повикувајќи се на податоците од Меѓународниот монетарен фонд, оваа група тврди дека земјите кои биле зафатени од најинтензивни немири и судири забележале најголеми загуби на краток рок.

Во извештајот се нагласува дека е многу тешко да се даде вистинска проценка за трошоците на „Арапската пролет“ бидејќи многу економски индикатори се недостапни и заклучува дека ќе има „и побединици и губитници во оваа приказна околу нафтата и внатрешните немири“.

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

Проценки на „Голдман Сакс“ НА БАНКИТЕ ВО ЕУ ИМ СЕ ПОТРЕБНИ 300 МИЛИЈАРДИ ДОЛАРИ Новиот стрес тест, што треба да го спроведе регулаторот на банкарскиот сектор во Европската унија, би покажал дека во банките во ЕУ треба да се вложат 300 милијарди евра дополнителен капитал, оценија денеска аналитичарите на американската банкарска групација „Голдман Сакс“. Експертите од инвестициската банка направија тест симулација, користејќи ги макроекономските оценки што летово ги употреби Европската банкарска агенција (ЕБА) на 91 банки, со истовремено намалување на вредноста на обврзниците кои ги имаат финансиски ослабнатите земји-членки на еврозоната. „Голдман“ проценува дека банките имаат 60 проценти загуба од грчките државни обврзници, 40 отсто од ирските и португалските и 20 проценти од италијанските и шпанските хартии од вредност. На пробниот стрес тест, според „Голдман Сакс“, од 91 тестирана банка „паднале“ 68, на кои им недостига капитал од 298 милијарди евра. На француската банка „Париба“ би и биле потребни 13 милијарди евра, на „Сосиете женерал“ - 11,6, на „Дојче банк“ - 12,2 милијарди, а на „Комерцбанк“ - 10,7 милијарди евра. Гасоводот Набуко ќе биде поскап од очекуваното ЦЕНАТА МЕЃУ 10 И 14 МИЛИЈАРДИ ЕВРА Изградбата на гасоводот Набуко може да чини од 10 до 14 милијарди евра, што е значително повеќе од првобитната пресметка, изјави еврокомесарот за енергетика Гинтер Етингер. Австрискиот учесник во проектот Набуко, компанијата ОМВ Гас прогнозираше дека испораката на гас преку тој гасовод ќе почне дури во 2018 година. Претходно, неофицијално беше соопштено дека вредноста на Набуко е зголемена од првобитните 7,9 милијарди евра на 12 до 15 милијарди евра. Преку Набуко, што е со должина 3.300 километри треба да се транспортира гас од Централна Азија до потрошувачите во Европската унија, пред се во Австрија и Германија, заобиколувајќи ја Русија. Се претпоставува преку гасоводот да се транспортираат од 26 до 32 милијарди кубни метри гас годишно. Украина усвои Закон за укинување на извозните царински давачки за житни

БИЗНИС ИНФО култури ЗАСЕГА ДО КРАЈОТ НА ГОДИНАВА, МОЖНО ПРОДОЛЖУВАЊЕ И ВО СЛЕДНАТА Украина усвои Закон со кој се укинуваат давачките за извоз на пченица и пченка. Законот е изгласан со 272 гласови од неопходниот минимум од 226 гласови. Кон почетокот на 2011 година, Украниа воведе Закон со кој беше предвидено во периодот од 1 јули 2011 година до 1 јануари 2012 година, да се воведат извозни давачки на извозот на пченица од Украниа. Износите на давачките беа предвидени на следните количини: пченица од 9%, но не помалку од 17 евра по тон; пченка од 12%, но не помалку од 20 евра по тон; јачменот од 14%, но не помалку од 23 евра по тон. Новодонесениот Закон ќе се применува до крајот на 2011 година. Со Законот овие давачки се укинуваат. Истовремено, Министрството за економски развој и трговија на Украина даде предлог овој Закон за укинување на давачките да се продолжи и во 2012 година. Од друга страна, од Украина е предвидено извозот на соја и семе од репка во иднина да биде оданочуван. За таа цел, Министерството за економски развој и трговија веќе подготви Нацртзакон за воведување тарифи за извоз и тоа: за сончогледово масло од 14% со минимален износ од 84 евра по тон; за сојата од 12% со минимален износ од 33 евра по тон; за репката од 9% со минимален износ од 15 евра по тон. ММФ ја намали прогнозата за економскиот раст на Азија ПРОЦЕНТИТЕ ГИ КУСИ ЕВРОПСКАТА КРИЗА Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) објави нова намалена прогноза за економскиот раст на Азија, како последица на финансиските турбуленции во Европа и можното забавување на стопанскиот раст во САД. Во полугодишниот извештај на ММФ за Азија се наведува дека економскиот раст во овој регион годинава ќе изнесува 6,3 проценти, а во следната година 6,7 отсто. Во претходниот извештај на ММФ објавен во април годинава се предвидуваше стопанскиот раст на Азија оваа и следната година да изнесува по седум проценти.

СВЕТ Ревизијата на своите предвидувања за азискиот економски раст Фондот ја образложува со оценката дека влошувањето на должничката криза во еврозоната и очекуваното забавување на растот на американската економија ќе имаат лошо влијание врз севкупните економски текови во Азија. - Европа и САД заедно обезбедуваат една третина од надворешно-трговската размена на Азија, така што неизвесноста во развиените економии ќе има значително влијание и врз Азија, изјави директорот на ММФ за азиско-пацифичкиот регион Ануп Синг. Според него, иако домашната потрошувачка во Азија и натаму останува на високо ниво, сепак постои стравување дека азиските земји нема да останат имуни од ризиците во другите делови од светот. Во извештајот на ММФ се посочува дека иако стапката на инфлација во некои азиски земји и натаму ќе остане на високо ниво, сепак ќе претстои намалување на потрошувачките цени како последица на поевтинувањето на храната и на енергенсите. Меѓународна агенција за енергетика (ИЕА) НАМАЛЕНА ПРОГНОЗАТА ЗА ГЛОБАЛНАТА ПОБАРУВАЧКА НА НАФТА И ЗА ЕКОНОМСКИОТ РАСТ ВО СВЕТОТ Меѓународната агенција за енергетика (ИЕА) соопшти дека повторно ја намалува својата проценка за глобалната побарувачка на нафта поради влошувањето на економските прогнози. Агенцијата ја намали прогнозата за глобалната побарувачка на нафта во 2011 година за 50.000 барели на 89,2 милиони барели на ден, што е еден милион барели повеќе од минатата година, додека прогнозата за 2012 година е намалена за 210.000 барели на 90,5 милиони барели на ден или 1,3 милиони барели над овогодинешното ниво. Во соопштението се наведува дека ИЕА ја намалува и прогнозата за глобалниот економски раст на 3,8 проценти за оваа и на 3,9 проценти во 2012 година. Во месечниот извештај од септември Агенцијата предвидуваше расто од 3,9 отсто во 2011 и 4,2 проценти за следната година. ИЕА, која ги советува економски развиените земји за прашања од енергетиката, наведува дека постои можност за дополнително забавување и на веќе намалените прогнози за глобалниот економски раст.

КОРПОРАЦИИ „Шкода“ го произведе 10милионитиот автомобил „ОФАНЗИВА“ ВО ЛАНСИРАЊЕ НОВИ МОДЕЛИ Најголемата чешка автомобилска индустрија „Шкода Ауто“ во погонот во градот Млада Болеслав, го произведе 10-милионитиот автомобил, бел модел на „Фабиа Монте Карло“, јави дописникот на МИА од Прага. Автомобилот ќе остане и ќе биде изложен во фабричкиот музеј. Фабриката која со производство започна во 1905 година, во наредните години планира „офанзива“ на лансирање на нови модели.

Според најавите на раководството, наредните две-три години секои шест месеци ќе биде претставуван нов автомобилски модел. Неодамна беше претставен малиот модел на „Шкода Ситиго“. Инаку, најголемата чешка автомобилска индустрија „Шкода Ауто“ од јануари до септември годинава продала 664.800 возила, односно 16,8 проценти повеќе од истиот период минатата година. Во Чешка продажбата бележи намалување за околу 300 автомобили. Компанијата очекува годинава да ја заврши со рекордна продажба над 800.000 автомобили, иако есенва чешката фабрика воведе рестрикции на производството на одредени автомобилски делови, поради економски причини.

БИЗНИС ИНФО Тоб за автомобилите без возачи говореше на Светскиот конгрес за интелегентни транспортни системи во Орландо овој викенд.

отсто, а на „кадилак“ за 73 проценти. Овој произведувач на автомобили од Детроит лани за прв пат во својата 103-годишна историја продал повеќе автомобили на кинескиот, отколку на домашниот, американски пазар. „Пирели“ вложува 500 милиони долари во Аргентина ИЗГРАДБА НА ФАБРИКА ЗА ПНЕВМАТИЦИ ЗА КАМИОНИ

Автомобилите кои се движат по патиштата без возачи, користејќи технологии кои се веќе сега познати, како што се сензори, радари, камери, ГПС системи и преносливи комуникациски направи. Со комбинација со дигитални мапи, примена на нови технологии ќе обезбеди автомобилите сами да се движат, а возачите додека патуваат да работат нешто друго, да читаат, на пример весници. - Главна цел е безбедноста. Идната генерација безбедносни системи ќе елиминира можни судари во целост откако ќе реагираат пред возачите и пред да станат свесни за опасната ситуација, рече Тоб. ГМ ќе продаде повеќе од два милиони возила во Кина Американскиот автомобилски гигант „Џенерал моторс“ (ГМ) и оваа година во Кина ќе продаде повеќе од два милиони возила, веќе втора година по ред. Во соопштението на американската компанија се наведува дека бројот од два милиони автомобили и камиони продадени во Кина е достигнат денеска, две недели порано, во однос на минатата година.

„Џенерал моторс“ АВТОМОБИЛИ БЕЗ ВОЗАЧИ ДО 2020 ГОДИНА Потпретседателот на „Џенерал моторс“ (ГМ) за глобални истражувања и развој Алан Тоб изјави дека возилата кои делумно се движат без помош на возачи ќе бидат во употреба до средината на оваа деценија, а дека системите за управување со возила кои сами ќе се користат ќе бидат достапни до 2020 година.

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

Во текот на минатата година ГМ на кинескиот пазар продаде 2,35 милиони возила, а на добар пат е оваа година да ја надмине таа бројка. Во Кина оваа година продажбата на автомобилите од марката „бјуик“ се зголеми за 24 проценти, на марката „шевролет“ за 18

Италијанскиот производител на гуми „Пирели“ планира да вложи околу 500 милиони долари во изградба на нова фабрика во Аргентина, потврдија претставници на компанијата и владини функционери во Буенос Аирес.

„Пирели“ ќе издвои 300 милиони долари до 2014 година во изградба на фабрика за пневматици за камиони, а дополнителни 200 милиони долари ќе вложи за зголемување на капацитетот во зависност од состојбата на пазарот. Инвестициите во Латинска Америка, третиот пазар по големина на „Пирели, се дел од стратегијата за ширење на ком,панијата надвор од границите на Италија и се објавени кон крајот на минатата година. Компанијата, која веќе има погон во близина на Буенос Аирес, планира на зголемување на приходите во Аргентина за 40 проценти, на околу 500 милиони долари оваа година. На почетокот, во новиот погон за производство на камионски гуми ќе се изработуваат 700.000 парчиња годишно, а во втората фаза околу 1,4 милиони пневматици. „Ер Франс“ и „Ербас“ ПРВ „ЗЕЛЕН“ КОМЕРЦИЈАЛЕН ЛЕТ Авикомпаниите Ер Франс и Ербас организираа прв „зелен“ комерцијален лет во светот на релација Тулуз-Париз, со комбинирање еколошко гориво и најнови технологии

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

за управување со летови. Авионот Ербас А321 демонстрираше можност емисиите на штетни гасови да се намалат за половина во однос на количината што се ослободува за време на регуларни летови.

БИЗНИС ИНФО милиони евра, што значи дека во третото е постигнат добар напредок. Компанијата, меѓутоа, објавувајќи ги резултатите од работењето не даде никаков коментар за можното купување на делот на „Ериксон“ од страна на „Сони“ во заедничката компанија. „Мајкрософт“ официјално го заврши купувањето на „Скајп“ НА РЕД НОВИ ПАЛЕТИ ПРОИЗВОДИ

Првпат е користено биогориво, по 50 отсто во секој мотор, во комбинација со оптимизиран систем за управување на воздушен сообраќај (АТМ) и ефикасен пристап „Con�nuous Descent Approach“ (CDA) за начин на слетување. На тој начин вкупната емисија на штетни гасови е 54 грама по патник и километар што е еквивалентно на потрошувачка на гориво од 2,2 литра по патник и на 100 километри.

„Мајкрософт“ објави дека официјално го заврши купувањето на „Скајп“, два дена откако Европската комисија ја одобри таа зделка започната во мај по цена од 8,5 милијарди долари.„Скајп“ на тој начин стана огранок на „Мајкрософт“.

„Ејсер“ со значајно достигнување ПРВИ СО „УЛТРАБУК“ КОМЈУТЕР „Ејсер“ е првиот произведувач на компјутери, кои лансираше пренослив компјутер „ултрабук“. Моделот “Aspire S3-951“ оваа недела ќе се најде во продажба на американскиот и канадскиот пазар по цена од 899 долари. Компјутерот е со големина 31 по 21,5 сантиметри, тежок е 1,3 килограми и тенок е 1,7 сантиметри, а содржи, меѓу останатото ЛЕД екран од 13,3 инчи и резолуција 1.386 по 768 пиксели, процесор „Core i5“ на втората генерацијата на фирмата „Интел“, четири гигабајти меморија и хард дикс од 320 гигабајти. Тримесечен оперативен профит на „Сони Ериксон“ од 38 милиони евра ЗАГУБАТА ПОЛЕКА СЕ САНИРА Компанијата „Сони Ериксон“ забележа во третото тромесечие од оваа година оперативен профит од 38 милиони евра, додека една година претходно тој изнесуваше 67 милиони евра. „Сони Ериксон“ во второто тромесечие забележа загуба од 37

Во „Скајп“ истакнаа дека спојувањето со „Мајкрософт“ на најдобар начин им овозможил забрзување на спроведување на нивните цели, а во „Мајкрософт“ дека производите на „Скајп“ и натаму ќе бидат пласирани на пазарите на автономен начин, како и дека другите работи и натаму ќе бидат извршувани од различни канцеларии кои „Скајп“ ги има во Европа, Азија и САД. „Мајкрософт“ и „Скајп“ потврдија дека таа зделка ќе резултира со создавање на нови палети на производи како и дека пред се „Скајп“ ќе го пронајде на своето место во рамките на големиот број производи на „Мајкрософт“. ХТЦ претстави „супер телефон“ „СЕНЗЕЈШН ХЛ“ ГО ВОЗБУДИ ПАЗАРОТ Тајванскиот производител ХТЦ го претстави својот нов „супер телефон“, моделот „сензејшн ХЛ“. Станува збор за „супер“ телефон бидејќи има супер ЛЦД екран од 4,7 инчи.

КОРПОРАЦИИ Телефонот функционира на „Гугл“ оперативниот систем „Андроид 2.3.5 Г“ и е опремен со еднојадрен п р о ц е с о р „снепдрагон“ од 1,5 гигахерци, 768 мегабајти РАМ меморија и 16 гигабајти меморија за чување на податоци. „Сензејшн ХЛ“ има и објектив од осум мегапиксели кој може да снима видео записи со резолуција од 720 пиксели, а на предниот дел има уште една камера од 1,3 мегапиксели. Моделот го одликува и висок квалитет на звукот благодарение на интегрираниот „Битс Аудио“. Грчката компанија „Веропулос“ во спор со Комисијата за заштита на конкуренцијата на Србија КАЗНА ОД 26.500 ЕВРА ЗАРАДИ НЕДОСТАВУВАЊЕ ПОДАТОЦИ Поради недоставување податоци за потребите на постапката пред Комисијата за заштита на конкуренцијата, Управниот суд и изрече мерка парична казна од 26.500 евра на грчката компанија „Веропулос“, соопшти Комисијата. Парите од казната треба да бидат уплатени во буџетот на Србија. Како што се наведува во соопштението, на Комисијата и биле потребни податоци за да ја испита пазарната концентрација на претпријатието „Делез“, а поради стекнувае контрола над трговскиот синџир „Делта Макси“. - На компанијата „Веропулос рокот за доставување податоци и истече на 19 мај, а постапувањето спротивно на налогот на Комисијата траело вкупно 53 дена во текот на мај, јуни и јули оваа година. За цел овој период компанијата „Веропулос“ не побарала продолжување на рокот за доставување податоци, ниту на било кој друг начин ја информирала Комисијата за причините поради кои не ја извршила својата обврска, се истакнува во соопштението. „Веропулос“, кој е сопственик на маркетите „Супер Веро“, во Белград има четири супермаркети во кои вложил околу 50 милиони евра, а најави отворање на уште два објекта и проширување на продажната мрежа.

МЕЃУНАРОДНИ ТЕНДЕРИ

БИЗНИС ИНФО

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

Информации од Фокалната точка при Стопанска комора на Македонија преземени од системот за тендерски алерт поддржан од Меѓународната организација за Франкофонија

Назив на Проектот

RS - Приштина: Испорака на опрема Mascal (во случај на големи штети Дополнување

Референца

EuropeAid/131348/D/SUP/XK

Финансиска референца Вид на набавка

Испораки

Финансиер

Европска комисија

Земја

Косово

Објавено на

11.10.2011 година

Краен рок за апликација

27.10. 2011 година

Сектори

Здравство Трговија - индустрија

Опис на Проектот

LOT 1. Медицинска опрема LOT 2. Медицински препарати

Контакти (Supplement to the Oﬃcial Journal of the European Union, 17.8.2011, 2011/S 156-258611) The Head of EULEX Kosovo, Pris�na, KOSOVO

Финансиска референца

www.eulex-kosovo.eu/en/tenders

Назив на Проектот

Проект за развој на земјоделството и рурален развој

Референца

WB4395-809/11

Финансиска референца

Credit No. 4325-BOS, Project Id: P101213

Вид на набавка

Испораки

Вид на набавка

Услуги

Финансиер

Европска комисија

Земја

Македонија

Објавено на

11.10.2011 година

Краен рок за апликација

Отворен

Сектори

Информатичка технологија Односи со јавност Законодавство

Финансиер

Светска банка

Опис на Проектот

Зголемување на нивото на информации и јавна свесност за Европската унија во Македонија за пристапниот процес

Земја

Босна и Херцеговина

Објавено на

13.10.2011 година

Краен рок за апликација

28.11. 2011 година

Канцеларија на Европската унија, Скопје, Република Македонија

Сектори

Информатичка технологија

Опис на Проектот

Набавка на хардвер за ИТ регистер на земјоделски фарми

Контакт

Назив на Проектот

Набавка и испорака на опрема, материјали и машини за фарми

BA-Сараево:ИПА — Испораки за проекти за енергетска ефикасност

Референца

EuropeAid/132057/C/SUP/BA

Референца

UNDPZ70229

Финансиска референца

7764

Финансиска референца

Вид на набавка

Испораки

Назив на Проектот

Контакт

Вид на набавка

Испораки

Финансиер

Европска комисија Босна и Херцеговина

Контакт Министерство за земјоделство, шумарство и водостопанство на Република Српска Проектна единица за земјоделство За Стеван Раониќ Трг Републике Српске 1 78 000 Бања Лука, Република Српска, БиХ . Tel. +387 51 338 362 . Fax. +387 51 338 857 . E-mail: raonic@rsapcu.org Назив на Проектот

Набавка на опрема за форензичка лабораторија

Референца

UNDPZ70431

Финансиер

УНДП

Земја

Босна и Херцеговина

Објавено на

11.10.2011 година

Објавено на

11.10.2011 година

Отворен

Финансиска референца

7798

Краен рок за апликација

8.11. 2011 година

Краен рок за апликација Сектори

Енергија Општествени служби

Вид на набавка

Испораки

Сектори

Земјоделство&рурален развој Градежништво - инженеринг

Опис на Проектот

LOT 1. Прозорци и изолациони материјали LOT 2. Прозорци и изолациони материјали LOT 3. Термостати, цевки, контролни модули и материјали за греење на соларна енергија

Финансиер

УНДП

Земја

Молдавија

Објавено на

14.10.2011 година

Краен рок за апликација

2.11. 2011 година

Сектори

Здравство

Опис на Проектот

Набавка на опрема за форензичка лабораторија

Опис на Проектот

LOT 1. Иригациони системи LOT 2. Приколка за мотокултиватор за мотор IMT 57) LOT 3. Приколка за мотокултиватор за мотор Labin LOT 4. Пластеник LOT 5. Кружни ралници (број на ножеви од 28- 36) LOT 6. Кружни ралници (број на ножево од 32- 40) LOT 7. Миксер за спремање храна LOT 8. Миксер за бетон LOT 9. Трактор распрскувач LOT 10. Трактор за ситнење и рамнење на земјата LOT 11. Заден атомизер LOT 12. Мотокултиватор LOT 13. Опрема за косење трева LOT 14. Моторни косилки на трева LOT 15. Водена пумпа (4 kS) LOT 16. Водена пумпа (2,5 kS) LOT 17. Мотокултиватор

Контакт UNDP BOSNIA AND HERZEGOVINA 48 MARSALA TITA STREET, 1st ﬂoor 71000 SARAJEVO E-mail to: registry@undp.ba Назив на Проектот

MK-Скопје:ИПА —програма за информирање и комуникации

Референца

EuropeAid/132061/C/SER/MK

Контакт European Union, represented by the European Commission, on behalf of and for the account of the beneﬁciary country, Sarajevo, BOSNIA AND HERZEGOVINA Назив на Проектот

Рамковен договор за испорака на вода за пиење

Референца

EuropeAid/132097/L/SUP/XK

Финансиска референца.

Budget Ar�cle 19 03 03

Вид на набавка

Испораки

Финансиер

Европска комисија

Земја

Косово

Објавено на

12.10.2011 година

Краен рок за апликација

11.11. 2011 година

Сектори

Земјоделство&рурален развој

Опис на Проектот

Испорака на вода за пиење во пластични шишиња од 0,5 & 1,5 литри за EULEX Косово

Контакт tenders-Moldova@undp.org Mr. Alexandru Cocirta. E-mail: alexandru. cocirta@undp.org Назив на Проектот

Повик за изразување на интерес за Евалуација на глобалната програма на УНДП Евалуација на регионалните програми на УНДП за Африка, арапските држави, Азија и Пацификот, Европа и Централно-европските држави и Латинска Америка и Карибите

Референца

UNDPZ70428

Финансиска референца

7797

Вид на набавка

Услуги

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

БИЗНИС ИНФО

МЕЃУНАРОДНИ ТЕНДЕРИ

Информации од Фокалната точка при Стопанска комора на Македонија преземени од системот за тендерски алерт поддржан од Меѓународната организација за Франкофонија Финансиер

УНДП

Земја Afghanistan, Albania, Algeria, Angola, Argen�na, Armenia, Azerbaijan, Bahrain, Bangladesh, Barbados, Belarus, Belize, Benin, Bhutan, Bolivia, Bosnia and Herzegovina, Botswana, Brazil, Bulgaria, Burkina Faso, Burundi, Cambodia, Cameroon, Cape Verde, Central African Republic, Chad, Chile, China, Colombia, Comoros, Congo (Brazaville), Congo, Democra�c Republic of the, Costa Rica, Croa�a, Cuba, Cyprus, Denmark, Djibou�, Dominican Republic, East Timor, Ecuador, Egypt, El Salvador, Ethiopia, Fiji, Gabon, Gambia, The, Georgia, Ghana, Guatemala, Guinea, Guinea-Bissau, Guyana, Hai�, Honduras, India, Indonesia, Iran Islamic Republic, Iraq, Ivory Coast, Jamaica, Japan, Jordan, Kazakhstan, Kenya, Korea, South, Kosovo, Kuwait, Kyrgyz Republic, Laos, Latvia, Lebanon, Lesotho, Liberia, Libya, Lithuania, Macedonia, Madagascar, Malawi, Malaysia, Maldives, Mali, Mauritania, Mauri�us, Mexico, Moldova, Mongolia, Morocco, Mozambique, Myanmar, Namibia, Nepal, Nicaragua, Niger, Nigeria, Norway, Pakistan, Panama, Papua New Guinea, Paraguay, Peru, Philippines, Poland, Romania, Russian Federa�on, Rwanda, Samoa, Sao Tome and Principe, Saudi Arabia, Senegal, Serbia and Montenegro, Seychelles, Sierra Leone, Slovakia, Somalia, South Africa, Sri Lanka, Sudan, Swaziland, Sweden, Syria, Tajikistan, Tanzania, Thailand, Togo, Trinidad and Tobago, Tunisia, Turkey, Turkmenistan, Uganda, Ukraine, United Arab Emirates, United States of America, Uruguay, Uzbekistan, Venezuela, Vietnam, West Bank and Gaza, Yemen, Republic of , Zambia, Zimbabwe Објавено на

14.10.2010 година

Краен рок за апликација

9.11. 2011 година

Сектори

Здравство Управување со ресурси Јавна администрација Општествени служби

Опис на Проектот

Евалуациите треба да придонесат за подобро формулирање на следните програми од 2013 година

Контакт

jobs.undp.org

Назив на Проектот

MK - Скопје: Електрични машини, апарати, опрема, осветлување

Референца

ECZ70430-Agency

Финансиска референца

2011/S 198-323024

Вид на набавка

Испораки

Финансиер

Европска комисија

Земја

Македонија

Објавено на

14.10.2011 година

Краен рок за апликација

7.12. 2011 година

Сектори

Енергија

Опис на Проектот

Софистицирани мерни инструменти за мониторинг на радиофреквенцијата

Контакт Агенција за електронски комуникации Ул. Димитрие Чуповски 13 1000 Скопје За Виолета ПопАцева и Тоде Митрески Република Македонија Telephone: +389 23280212 +389 23280212 E-mail: violeta.popaceva@aec.mk Fax: +389 23224611 Internet address(es) aec.mk

Назив на Проектот

Изградба на сместувачки капацитети за жртвите од трговија со луѓе

Референца

EuropeAid/132063/L/WKS/XK

Финансиска референца

Financing IPA 2010

Вид на набавка

Услуги, испораки, изведбени работи

Финансиер

Европска комисија

Земја

Косово

Објавено на

14.10.2011 година

Краен рок за апликација

12.12. 2011 година

Сектори

Градежништво - инженеринг Јавна администрација Општествени служби

Опис на Проектот Lot 1: Изградба на зграда Lot 2: Уредување на просторот и набавка на мебел за зградата Контакт European Commission Liaison Oﬃce A�n: Contracts and Finance Sec�on Kosova Str. 1, P.O. Box 331 10000 Pris�na, Kosovo (UNSCR 1244) Fax:+381 38 5131307 E-mail: DELEGATION-KOSOVO-FINCON@eeas. europa.eu Назив на Проектот

Развој на алатките за реформа на градежните дозволи DEVELOPING A CONSTRUCTION PERMIT REFORM TOOLKIT: SIX COUNTRY CASE STUDIES AND FOLLOW-UP ANAYSIS

Референца

WB4404-809/11

Финансиска референца.

TF057039 - BUSINESS ENABLING ENVIRONMENT (BEE

Вид на набавка

Услуги

Финансиер

Светска банка

Земја Afghanistan, Albania, Algeria, Angola, An�gua and Barbuda, Argen�na, Armenia, Azerbaijan, Bahamas, Bahrain, Bangladesh, Barbados, Belarus, Belize, Benin, Bhutan, Bolivia, Bosnia and Herzegovina, Botswana, Brazil, Bulgaria, Burkina Faso, Burundi, Cambodia, Cameroon, Cape Verde, Central African Republic, Chad, Chile, China, Colombia, Comoros, Congo (Brazaville), Congo, Democra�c Republic of the, Cook Islands, Costa Rica, Croa�a, Cyprus, Czech Republic, Djibou�, Dominica, Dominican Republic, East Timor, Ecuador, Egypt, El Salvador, Equatorial Guinea, Eritrea, Estonia, Ethiopia, Fiji, Gabon, Gambia, The, Georgia, Ghana, Grenada, Guatemala, Guinea, Guinea-Bissau, Guyana, Hai�, Honduras, Hungary, India, Indonesia, Iran Islamic Republic, Ivory Coast, Jamaica, Jordan, Kazakhstan, Kenya, Kiriba�, Korea, North, Korea, South, Kosovo, Kuwait, Kyrgyz Republic, Laos, Latvia, Lebanon, Lesotho, Liberia, Libya, Lithuania, Macedonia, Madagascar, Malawi, Malaysia, Maldives, Marshall Islands, Mauritania, Mauri�us, Mexico, Micronesia, Federated States of, Moldova, Mongolia, Morocco, Mozambique, Myanmar, Namibia, Nepal, Nicaragua, Oman, Pakistan, Palau, Panama, Papua New Guinea, Paraguay, Peru, Philippines, Poland, Qatar, Romania, Russian Federa�on, Rwanda, Saint Ki�s and Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent and the Grenadines,

Samoa, Sao Tome and Principe, Saudi Arabia, Senegal, Serbia and Montenegro, Seychelles, Sierra Leone, Slovakia, Slovenia, Solomon Islands, Somalia, South Africa, Sri Lanka, Sudan, Suriname, Swaziland, Syria, Tajikistan, Tanzania, Thailand, Togo, Tonga, Trinidad and Tobago, Tunisia, Turkey, Turkmenistan, Uganda, Ukraine, United Arab Emirates, Uruguay, Uzbekistan, Vanuatu, Venezuela, Vietnam, West Bank and Gaza, Yemen, Republic of , Zambia, Zimbabwe Објавено на

15.10.2011 година

Краен рок за апликација

26.10. 2011 година

Сектори

Градежништво - инженеринг Управување со програми Јавна администрација

Опис на Проектот

Консултантски услуги при избор на меѓународен консултант во делот на водење на реформи на градежни дозволи на национално и меѓународно ниво

Контакти

wbgeconsult2.worldbank.org

Назив на Проектот

Проект за одржлива енергија

Референца

WB4322-809/11

Финансиска референца

Project Id: P089656

Вид на набавка

Услуги

Финансиер

Светска банка

Земја

Македонија

Објавено на

8.10.2011 година

Краен рок за апликација

24.10. 2011 година

Сектори

Градежништво - инженеринг Енергија Управување со ресурси

Опис на Проектот

Подготовка на енергетски оценки за јавните згради, подготовка на технички спецификации, документација и надзор

Контакти Министерство за економија Шпетим Нуредини Ул. Јуриј Гагарин 15 1000 Скопје, Република Македонија Phone: +389-(0)2-3093430, 3093 530. E-mail: nuredini@economy.gov.mk, Copy to the E-mail: andon.kirov@economy.gov.mk, trajce@gefpiu.mk

СТОПАНСКА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈА Контакт М-р Ацо Спасовски тел. 3244044 факс.3244088 aco@mchamber.mk www.mchamber.mk

БИЗНИС ИНФО

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

САЕМИ, СЕМИНАРИ, ФОРУМИ, ПРЕЗЕНТАЦИИ На 25 октомври 2011 година, во Скопје МАКЕДОНСКО- БОСАНСКО-ХЕРЦЕГОВСКИ БИЗНИС-ФОРУМ Од страна на Министерството за надворешни работи на Република Македонија, информирани сме дека во рамките на претстојната официјална посета на претседателот на Претседателството на Босна и Херцеговина, планирано е истата да биде реализирана со придружба на стопанска делегација. Во рамките на посетата планирано е одржување на Македонско-босанскохерцеговски бизнис-форум, што ќе се одржи на 25 октомври 2011 година во Скопје.

Точниот термин и место на одржување ќе бидат дополнително објавени. Потврдено е учество на петнаесетина босански компании од повеќе стопански дејности: прехранбена индустрија, производство на мебел, металопреработувачка индустрија, производи од кожа и од гума, агенција за сертифицирање на Халал стандарди и др. Ве молиме, Вашиот интерес за учество на најавениот бизнис-форум, да го пријавите најдоцна до 21.10.2011 година (петок), преку пополнување на пријавниот лист даден во прилог, со цел навремена организација на деловните средби. Контакт: Влатко Стојановски Тел: (02) 3244004 Факс:(02) 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: vlatko@mchamber.mk Конаткт: Венера Андриевска Тел: ++ 389 2 3244037 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 venera@mchamber.mk

На 26.10.2011 година семинар во Стопанската комора на Македонија “СИСТЕМИ НА МЕНАЏИРАЊЕ СО РИЗИКОТ ОД ХЕМИКАЛИИ ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА ВО СОГЛАСНОСТ СО ЕВРОПСКОТО ЗАКОНОДАВСТВО” (семинарот е наменет за хемиската, фармацевтската и прехранбената индустрија, трговијата со хемикалии и детергенти, биоциди и друга трговија и промет со хемикалии) од 10:00-16:00 часот Стопанска комора на Македонија, сала 4 на V кат Со оглед на интересот за новиот Закон за хемикалии и европските регулативи кои го контролираат бизнисот со хемикалии, Бирото за лекови, во соработка со Стопанската комора на Македонија, на 26 октомври 2011 година (среда), организира еднодневен семинар на тема: “Систем на менаџирање со ризикот од хемикалии во Република Македонија во согласност со европското законодавство”. Новиот Закон за хемикалии кој ги транспонира европските регулативи REACH и CLP ќе влијае на скоро секој бизниссектор во Македонија, од трговците на

мало до градежниците, производителите на храна до печатниците, односно на сите бизниси коишто користат некаква форма на хемикалии во своите секојдневни работни активности. Бидејќи секоја компанија може да биде засегната од измените во Законот за хемикалии со имплементацијата на REACH, особено важно за компаниите и за индустријата во целост е да разберат кои се нивните должности според овој закон. Одредувањето на местото на компаниите во синџирот на набавка е многу важно, бидејќи ова ќе ги дефинира нивните обврски. Хемикалиите се поприсутни во работењето на компаниите отколку што тие се свесни за тоа. Многу компании кои не мислат дека се занимаваат со хемикалии може да бидат засегнати од новиот Закон за хемикалии и REACH. Запознавањето и едукацијата на бизнис-секторот во Македонија е од есенцијално значење особено заради фактот што имплементирањето на новиот Закон за хемикалии и REACH претпоставува пренасочување на обврските за управување со хемикалиите од надлежниот орган кон самата индустрија. Компаниите треба да бидат комплетно свесни за нивната улога во

системот за менаџирање со хемикалиите што има основна цел - намалување на штетното влијание на хемикалиите врз човечкото здравје и животната средина. ПРОГРАМА •

Класификација и означување на хемикалиите согласно Глобалниот хармонизиран систем и рокови за имплементација; • Хемикалиите во производите; • Запознавање со REACH и обврските на производителите, увозниците и корисниците на хемикалии според оваа Регулатива, REACH-рестрикции и ограничувања и нивна примена; • Системот за ставање на биоцидите во промет на територијата на Република Македонија; • Законски обврски за ставање на детергентите во промет, методи за испитување на детергентите и нивната употреба во индустријата и секојдневниот живот; • Обврски на правните лица и производителите согласно Законот за хемикалии; • Законски обврски на индустријата согласно ратификуваните конвенции во делот на хемикалиите; • Национален центар за контрола и информирање за труења од хемикалии и неговата улога и • Улогата на останатите државни и научни институции во менаџирањето со хемикалиите во Република Македонија. Предавач: Лидија Савиќ, шеф на Секторот за хемикалии во Бирото за лекови при Министерството за здравство на РМ Семинарот е наменет за компаниите, aкционерските друштва, јавните претпријатија, јавните установи и другите правни лица кои работат директно или индиректно со хемикалии. Учесниците на семинарот ќе добијат соодветен работен материјал. Воедно, ќе им бидат презентирани и новите информативни брошури наменети за едукација на индустријата. Заинтересираните лица за учество на семинарот можат да се пријават најдоцна до 21 октомври 2011 година. Контакт: Елизабета Андриевска-Ефтимова Тел: ++ 389 2 3244074 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: be�@mchamber.mк Контакт: Ленче Зикова Тел: ++ 389 2 3244054 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: lence@mchamber.mk

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

БИЗНИС ИНФО

САЕМИ, СЕМИНАРИ, ФОРУМИ, ПРЕЗЕНТАЦИИ

Од 26 до 29 октомври 2011 година во Приштина, Косово САЕМ ЗА ЗЕМЈОДЕЛИЕ, ХРАНА И ПИЈАЛАЦИ „АГРОКОС 2011“ Учествувајте на најзначајниот настан од областа на агробизнисот во Република Косово! Од 26 до 29 октомври 2011 година, во Младинскиот центар во Приштина ќе се одржи најголемиот Саем за земјоделие, храна и пијалаци „АГРОКОС“. Тоа е едно од најважните економски случувања од областа на агробизнисот во регионот. На површина од 20.000 метри квадратни, ќе учествуваат компании од преку 20 земји, кои ќе се претстават со светски најпознати компании од областа на агробизнисот.

Од 26 – 30 октомври 2011 година, во Загреб, Република Хрватска МЕЃУНАРОДЕН САЕМ ЗА ПРОИЗВОДИ И УСЛУГИ НА РУРАЛНИ ПОДРАЧЈА „ЕКО ЕТНО ХРВАТСКА“ Стопанската комора на Македонија во соработка со Хрватски „Фармер“ од Загреб за македонските компании, кои сакаат да земат учество на Меѓународниот саем за производи и услуги на руралните подрачја „ЕКО ЕТНО ХРВАТСКА“ обезбеди 100 метри квадратни заеднички штанд, со 50% попуст за квадратен метар. Меѓународниот саем „Еко Етно Хрватска“ (www.ekoetno-sajam.com) ќе се одржи од 26 до 30 октомври 2011 година во Загреб, на атрактивниот простор во новиот деловно-трговски центар „ГРЕЕН ГОЛД“. Во центарот на сите деловни случувања, Меѓународниот саем „ЕКО ЕТНО“ настојува да се прилагоди на модерните струења и трендови на урбаниот живот и претставува значаен мултимедиски проект, како значајна врска меѓу урбаното и руралното.

Од 27 - 30.10.2011 година, саем во Истанбул, Република Турција „PLAST EURASIA ISTANBUL 2011“ И „CHEMISTRY EURASIA 2011“ Во периодот од 27-30.10.2011 година во Истанбул, Република Турција, ќе се одржи Саем за пластика и хемикалии. Станува збор за една од поголемите специјализирани меѓународни саемски манифестации од ваков тип, на којашто ќе учествуваат голем број реномирани турски и странски компании. На овој саем посетителите ќе имаат можност да видат: машини за производство на пластична фолија, пластични цевки, пластична амбалажа, флексо-машини за печатење, миксир- машини, машини за вајарство на пластика и друго во делот на пластиката.

Саемот се состои од три саемски проекти:

„АГРОКОС“ ќе ги собере на едно место водечките локални и светски производители на свежо овошје и зеленчук, месо и сувомесни производи, зачини, морски производи, алкохолни и безалкохолни пијалаци, кафе и чај, апарати за производство на пијалаци и амбалажа. Воедно, во рамките на Саемот, ќе се одржи и фестивал на пивото. За времетраењето на Саемот ќе се организираат бизнис-средби, агробизнис инвестициона конференција, тркалезни маси, интерактивни панел-дебати кои ќе создадат поволни услови за поттикнување на комерцијални ефекти. Стопанската комора на Македонија организира посета на заинтересирани компании на Саемот, но ќе биде и логистичка поддршка на заинтересирани за учество како излагачи. Комората обезбедува 15% попуст на саемскиот аранжман и бесплатен каталог, како и бесплатни влезници. Компаниите својот интерес за посета на овој Саем можат да го пријават во Стопанската комора на Македонија, најдоцна до 21.10.2011 година. Контакт : Венера Андриевска Тел: ++ 389 2 3244037 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: venera@mchamber.mk Контакт : Влатко Стојановски Тел: (02) 3244004 Факс:(02) 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: vlatko@mchamber.mk

- 9. Саем за производи и услуги на руралните подрачја во Хрватска „Еко Етно Хрватска“; - 3. Саем на производи и услуги на руралните подрачја и традиции на европските држави „Еко Етно Европа“ и - 3. Саем на руралниот туризам и традиции „Еко Етно Туризам“.

Стопанската комора на Македонија ги поканува сите заинтересирани компании, да го пријават своето учество на Саемот, најдоцна до 21.10.2011 година. Контакт: Венера Андриевска Тел: ++ 389 2 3244037 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: venera@mchamber.mk Контакт: Влатко Стојановски Тел: (02) 3244004 Факс:(02) 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: vlatko@mchamber.mk

Од областа на хемикалиите може да се видат: инженеринг, пластика, ПВЦ-додатоци, гумени хемикалии, ПВЦсоединенија, термопластични еластомери, масла, мастила за печатење, полиетилен, пигменти и др. На Саемот можат да се видат и помошни машини за индустријата и тоа: четка машини, разладни кули, хопер фенови, цевки за климатизери, сензори, индикатори, полимер-пластично мерна опрема, прецизна вага, статична опрема, резистори, хидраулични системи, компресори за воздух, силос системи и др. Стопанската комора на Македонија, во соработка со овластениот застапник на саемскиот организатор „Адонис Груп“, организира посета на македонски компании на саемската манифестација од 27-30 октомври 2011 година, со автобуски превоз и алтернативно во сопствена режија. Обезбедени се бесплатно сместување, две ноќевања со појадок (во реномиран хотел со 4 или 5 ѕвезди), локален трансфер, како и бесплатни влезници за Саемот. Посетителот ги покрива патните и административните трошоци кон саемскиот организатор „Адонис“ од 95 евра со автобуски превоз (доколку е со сопствен превоз - 35 евра), како и организационите трошоци кон Комората (2.950 денари за членки, а 4.270 денари за нечленки на Комората). Стопанската комора на Македонија ги поканува заинтересираните компании да се пријават за посета на саемската манифестација најдоцна до 21.10.2011 година. Контакт: Венера Андриевска Тел: ++ 389 2 3244037

БИЗНИС ИНФО

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

САЕМИ, СЕМИНАРИ, ФОРУМИ, ПРЕЗЕНТАЦИИ Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: venera@mchamber.mk Контакт: Влатко Стојановски Тел: (02) 3244004 Факс:(02) 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: vlatko@mchamber.mk На 28 октомври 2011 година бесплатен семинар во Прилеп, Хотел„Салида“ “ЗГОЛЕМУВАЊЕ НА КАПАЦИТЕТИТЕ НА ПРАВНИТЕ СУБЈЕКТИ ЗА БЕЗБЕДНОСТ И ЗДРАВЈЕ ПРИ РАБОТА” 10:00 – 12:00 часот Со цел зголемување на капацитетите на правните субјекти во областа на безбедност и здравје при работа, Стопанската комора на Македонија, во соработка со Македонското здружение за заштита при работа (МЗЗПР), ќе реализираат стручна тематска обука од областа на безбедноста и здравјето при работа. Цел на обуката е запознавање на правните субјекти, раководителите и други лица засегнати од примената на прописите за БЗР, со основните минимални законски барања од областа на безбедност и здравје при работа кои треба да се применуваат на работните места. Обучувачи на семинарот ќе бидат еминентен претставник од Државниот инспекторат за труд, како и претставници од Македонското здружение за заштита при работа. Тие на учесниците на обуката ќе им го претстават Законот за безбедност и здравје при работа, со посебен осврт врз правата и обврските на работодавачите и работниците.

Во делот на законските акти и прописи, присутните ќе имаат можност да се запознаат со толкувањето на најважните барања од: Законот за БЗР, Правилникот за инспекциски надзор и подзаконските акти што ќе произлезат како прашања на самата обука. Подготвувањето на изјавата за безбедност и проценката на ризик, се сметаат за една од најголемите новини на Законот за БЗР, па затоа и на оваа обука ќе и` се посвети посебно внимание на оваа тема. Овој семинар е организиран од страна на Македонското здружение за заштита при работа (МЗЗПР) и Стопанската комора на Македонија, во рамките на

одбележувањето на Европската недела за БЗР. Заинтересираните лица можат да се пријават најдоцна до 26 октомври 2011 година. Контакт: Ристо Најдоски Тел: 048 415536 Факс:048 415536 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: regiopr@mchamber.mk

Од 4 до 13 ноември 2011 година во Швајцарија САЕМ ЗА ХРАНА И ПИЈАЛАЦИ „COMPTOIR BROYARD” ВО ПАЈЕРН Од 4-13 ноември 2011 година во Пајерн - Швајцарија, се одржува 6та традиционална регионална саемска манифестација за храна и пијалаци „COMPTOIR BROYARD”. Стопанската комора на Македонија организира настап и посета на заинтересирани македонски компании на 6-та традиционална регионална саемска манифестација за храна и пијалаци во Пајерн - Швајцарија, на која нашата земја учествува како земја-партнер. Просторот за излагачите од Македонија ќе биде бесплатен, а големината на изложбениот простор ќе зависи од потребата и бројот на излагачите (80-100 метри квадрати, стандарден штанд, струја, интернет и паркинг). „COMPTOIR BROYARD“ е една од најголемите специјализирани регионални саемски манифестации во Пајерн и клучно место каде се среќаваат многубројни производители и трговци од областа на прехраната и пијалаците и тоа: - месо и месни производи, опрема за месна индустрија и месарници; - млеко и млечни производи; - риба; - какао, бонбони, чоколади, сладолед; - брашно и производи од брашно; - диетална, макробиотичка храна; - производители на здрава, био и органска храна; - пакување (хартија, фолија, пластика); - конзервирана храна; - природна минерална и изворска вода; - безалкохолни и енергетски пијалаци; - сокови, сирупи и екстрати; - пиво, суровини и опрема за индустријата за пиво;

- вина од сите винарски земји и региони; - вински и овошни ликери, овошни и други ракии; - јаки алкохолни пијалаци, опрема и машини за производство; - опрема и машини за винарство. Програмата на „ COMPTOIR BROYARD” во Пајерн, Швајцарија. покрај промоција на производителите на храна и пијалаци , нивно дегустирање и продавање, нуди и можност на учество и во други програмски содржини. Целта на оваа заедничка соработка е промоција и можност за наоѓање деловни можности за македонските компании кои се занимаваат со производство и продажба на производи и услуги од областа на прехраната. Саемската регионална манифестација „COMPTOIR BROYARD”, претежно е наменета за производители на храна, пијалаци (алкохолни и безалкохолни), туристички агенции, хотелско-угостителски објекти, производители на здрава, био и органска храна. Стопанската комора на Македонија ги поканува сите заинтересирани македонски компании својот интерес за учество за излагање на „COMPTOIR BROYARD” во Пајерн, Швајцарија, да го пријават најдоцна до 21.10.2011 година. Контакт: Венера Андриевска тел:3244037; факс:3244088 Call Центар : (02) 15015 Venera@mchamber.mk

На 8.11.2011 година, во Лондон, Велика Британија СРЕДБИ ЗА ВИНСКИ ТУРИЗАМ НА WORLD TRAVEL MARKET Здружението на угостителството и туризмот и ЕЕН при Стопанската комора на Македонија организираат посета на Меѓународниот саем World Travel Market 2011, во чии рамки ќе се одржат средби за вински туризам. Во текот на бизнис-средбите учесниците ќе можат да ги искористат платформите за почеток на нови бизниси, за промовирање на бизнис-контактите и да се добие целосен поглед на пазарот на светскиот туризам. Учеството е слободно, а

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

БИЗНИС ИНФО

САЕМИ, СЕМИНАРИ, ФОРУМИ, ПРЕЗЕНТАЦИИ

организаторот ќе обезбеди за учесниците платформа за локацијата за разговори, за просторот за состанок и за индивидуалните планови. Средбите се наменети за: - тур-операторите специјализирани за вински туризам, за да остварат комерцијални договори и - винарските визби со проекти за вински туризам, за размена на искуства, knowhow и др. За повеќе информации: Здружение на угостителството и туризмот Стопанска комора на Македонија Лазо Ангелевски Тел. (02) 32 44 090 lazo@mchamber.mk На 17 и 18 ноември 2011 година Mеѓународен саем во Република Германија „МЕДИКА 2011“ ВО ДИСЕЛДОРФ Здружението на угостителство и туризмот и ЕЕН при Стопанската комора на Македонија организираат учество на Меѓународниот саем за медицина „МЕДИКА 2011“, место број еден за средби од секторот медицина. Целта на настанот е да им се помогне на претпријатијата од медицината, универзитетите и истражувачките институти да најдат патнери во Европа за развој на производите, производството и склучување на лиценцни договори, договори за заедничко вложување и други видови на соработка.

Овој меѓународен настан од медицината има традиција повеќе од 10 години. Во последните години на секој од овие настани имаше повеќе од 160 учесници од повеќе од 20 земји со повеќе од 500 состаноци. За повеќе информации: Здружение на угостителството и туризмот Стопанска комора на Македонија Лазо Ангелевски Тел. (02) 32 44 090 lazo@mchamber.mk

Анкета на Стопанската комора на Македонија ПРИВАТИЗАЦИЈА НА ГРАДЕЖНОТО ЗЕМЈИШТЕ Стопанската комора на Македонија, на барање на Министерството за финансии, спроведува трет круг на анкета со своите членки во врска со постапката за приватизација на градежно земјиште. Целта на оваа анкета е да им се помогне на фирмите за остварување на правото на приватизација на градежното земјиште, под поповолни услови. Во таа смисла, се покануваат сите членки кои веќе имаат поднесено барање за приватизација и постапката е во тек, како и правните лица кои се во подготовка и имаат намера да поднесат барање за приватизација и имаат некакви проблеми со приватизацијата на градежното земјиште, да се вклучат во оваа анкета.

Добиените анкетни прашалници Стопанската комора на Македонија ќе ги достави до Министерството за финансии, кое со сите фирми ќе организира дополнителни директни средби за да добие клучни информации кои ќе помогнат да се подобри ефикасноста во решавањето на предметите, да се излезе во пресрет на сите прашања и проблеми кои праксата може да ги покаже, што во крајна линија е заложба за побрзо и поедноставно остварување на правата на барателите на приватизацијата. Подетални информации и Анкетниот прашалник може да го превземете од веб- порталот на Стопанската комора на Mакедонија: www.mcnamber.mk Контакт: Ацо Спасовски Тел: ++ 389 2 3244044 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: ac 25.10.2011 - 25.10.2011

На 30 ноември 2011 година јавна дебата на Економскиот факултет при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ - Скопје „YOUTH TO BUSINESS FORUM 2011“ во Скопје На Економскиот факултет при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, во заедничка организација

на Стопанската комора на Македонија со AIESEC, на 30 ноември 2011 година ќе се одржи Youth to Business Forum, единствен настан од ваков вид во земјава. Иницијативата беше покрената на еден од состаноците на Тренинг-центарот за европски интеграции - ЕИТЦ на Економскиот факултет, каде што во креирањето на активностите директно е вклучена и Стопанската комора на Македонија, со цел организирање на заеднички настан во кој ќе бидат вклучени студентите и бизнис-заедницата.

Форумот претставува извонредна платформа за отворање дијалог меѓу младите и бизнис-заедницата со цел дискусија и подетално разгледување на прашања и решенија од сферата на образованието, лидерството и иновациите. Дијалогот ќе се одвива во рамки на прашањето: Како образовниот систем денеска помага/придонесува за подготвување на студентот за вклучување во деловниот живот или формалното образование наспроти неформалното образование, лидерство од аспект на преземање конкретни дејства и иновации – нови решенија применливи во секојдневниот живот. Со цел соодветна реализација на Форумот, се покануваат заинтересираните компании да се вклучат во реализацијата на настанот како партнери, поддржувачи или модератори на некоја од работилниците, за што е концепиран и пакет на поволности. Пополнетиот формулар треба да се достави најдоцна до 21 октомври (петок) 2011 година. Контакт: Билјана Пеева-Ѓуриќ Тел: (02) 3244034 Факс:(02) 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: biljana@mchamber.mk

БИЗНИС ИНФО

четврток, 20 октомври 2011, Бр. 70

ПОНУДА - ПОБАРУВАЧКА Компанија од Хрватска бара дистрибутер во Република Mакедонија за пласман на печатена, режана, перфорирана и вакуумфолија за конфекционирање на производи во прехранбената индустрија. Валидност do: 4.12.2011 година

Компанија од Македонија нуди филтри за климатизација, индустриско отпрашување, филтри за лакирници, транспортни ленти и трансмисиони ремени, екстрамултус и транспортни. Валидност do: 10.10.2012 година

Компанија од Франција бара соработка со производители на печурки во Република Македонија за пласман во Франциј.а Валидност do: 4.6.2012 година

Компанија од Хрватска бара застапник во Република Македонија за продажба на надворешни бродски мотори Хонда, гумени чамци, бротчиња и глисери. Валидност do: 10.3.2012 година

Компанија од Хрватска бара пласман на базени и опрема за базени во Република Македонија. Валидност do: 5.12.2011 година

Компанија од Македонија бара дистрибутер во Европската унија за пласман на еко-вода. Валидност do: 10.10.2012 година

Компанија од Хрватска бара пласман на пченица, пченка, рж` и брашно во Република Македонија. Валидност do: 5.4.2012 година

Компанија од Грција заинтересирана е да пласира кожна облека и обувки во Република Македонија. Валидност do: 12.02.2012 година

Компанија од Хрватска нуди уреди за прочистување на отпадни води и бара соработка со проектантски бироа во Република Македонија. Валидност do: 5.12.2011 година

Компанија од Црна Гора бара изведувачи на занаетчиски работи во градежништвото во Република Македонија. Валидност do: 12.9.2012 година

Компанија од Хрватска работи во обласата на дробење на камен. Бара да набавува во Република Македонија асфалтна маса, резервни делови за дробилки и гуми. Валидност do: 5.12.2011 година

Компанија од Израел бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на магични крпи и препарати за заштита на коса. Валидност do: 12.4.2012 година

Компанија од Хрватска бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на антикорозивни туби, картонски цевки и картонски прстени наменети за сите индустрии и градежништво. Валидност do: 6.5.2012 година Компанија од Хрватска бара дистрибутер за пласман на пиво во Република Македонија: светло пиво - 0,5 l стакло, 0,33 l стакло, 0,50 l лименка 1 l пет, 2 l pet,бочва 30 l, бочва50 l; црно пиво – 0,5 l стакло, 0,33 l стакло, 0,50 l лименка, бочва 30 l; бикер пиво (со лимун) -0,5 l слатко, 0,5 l пет, 1,0 l пет, бочва 30 l. Валидност do: 6.4.2012 година Компанија од Англија бара соработка со трговци на големо во Република Македонија за пласман на видеоигри. Валидност do: 7.02.2012 година Компанија од Израел бара соработка со откупувачи на земјоделски производи во Република Македонија за пласман на пазарите во ЕУ- компанијата е заинтересирана да врши откуп на 5 шлепери земјоделски производи неделно. Валидност do: 10.6.2012 година Грчка компанија побарува македонски текстилни компании за производтсво на машки костуми по принципот на „ЛОН„ -систем. Пред потпишување на договор, компанијата ќе испрати примероци од текстил, за изготвување на пробни костуми. Валидност do: 10.9.2012 година Македонската компанија ТНТ ЕКСПРЕС Македонија нуди брзи услуги и решенија во областа на транспортот и им овозможува на компаниите сигурна и безбедна испорака на бизнисдокументи, пратки и товар, до која било земја во светот со вклучена услуга во секое време да видат каде точно се наоѓа нивната пратка. Валидност do: 10.10.2012 година

Хотелот „Москва“ сместен во центарот на Белград во близина на Плоштадот Република има 124 комфорни соби и 6 луксузни апартмани опремени со стилски мебел, мини бар, кабловска ТВ и бесплатен безжичен интернет. На приземјето има кафе-слаткарница и ресторан, ноќен клуб, банкет сали, гаража и паркинг, конференциски сали за бизнис-состаноци, презентации кои се опремени со аудио и дигитална видео-проекција системи, како и безжичен Wi Fi интернет на 10Mbps брзина. Стручниот тим на готвачи на хотелот е подготвен да помогне во подготовка на бизнис-ручеци. Контакт: www.hotelmoskva.rs Hotel Moskva Belgrade Terazije 20 Tel: +381 11 2686 255 Fax: +381 11 2688 389 Reserva�ons: +381 11 3642 069 E-mail: info@hotelmoskva.rs Нада Родоичиќ Валидност do: 29.9.2012 година Компанија од Црна Гора заинтересирана е да соработува со производители на конзервирани производи, пинџур, туршија, печена пиперка, како и млеко и преработки од млеко од Република Македонија. Валидност do: 29.4.2012 година Компанија од Словенија бара дистрибутер во Република Македонија за соларни системи за греење на вода за искористување на топлината од отпадот во производствените процеси. Валидност do: 29.4.2012 година Германска компанија бара соработка со македонски компании во областа на сончевата енергија за пласман на фотоволтаични системи, соларни системи за греење на вода и топлински пумпи. Валидност do: 29.3.2012 година

Главен и одговорен уредник, Саво Пејчиновски

Хрватска компанија бара застапник во Република Македонија за пласман на опрема за пекарска индустрија. Валидност do: 29.3.2012 година Бугарска компанија има интерес за соработака со фирми од Република Македонија кои произведуваат струготини од дрво, а се употребуваат за изработка на палети, бараната количина треба да биде 1800 м3 месечно, а во моментот бараат 360м3. Валидност do: 29.4.2012 година Компанија од Хрватска бара соработка со производители на вино во Република Македонија за пласман во Шибеничката жупанија. Валидност do: 30.9.2012 година Компанија од Хрватска бара соработка со компании во Република Македонија за продажба на џинс облека. Валидност do: 30.4.2012 година Компанија од Хрватска бара да увезува грав во суво зрно (шарен, бел и зелен) и свеж лук во пакување од Република Македонија. Валидност do: 30.5.2012 година Компанија од Црна Гора заинтересирана е за набавка на амбалажа за пакување на кондиторски производи од Република Македонија, како и пласман на истите. Валидност do: 3.4.2012 година Хрватска компанија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на расветни тела. Валидност do: 3.2.2012 година Компанија од Хрватска бара соработка во областа на водоснабдување и пречистување на вода во Република Македонија за пласман на опрема и нивна монтажа. Валидност do: 3.4.2012 година Компанија од Германија заинтересирана е за соработка во областа на купување и продажба на разни видови компир, имаат 80 регистрирани сорти на компир. Валидност do: 20.01.2012 година Компанија од Германија нуди широк спектар на услуги во соларна технологија во планирање, инсталација и модернизација на соларни системи. Валидност do: 26.12.2011 година Компанија од Италија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на професионална опрема за кујни во ресторани. Валидност do: 26.12.2011 година Компанија од Италија заинтересирана е за соработка со македонска фабрика за производство на чевли која би сакала своите производи да ги извезува во Европа. Валидност do: 27.5.2012 година Ова е само дел од богатата Понуда и побарувачка на Стопанската комора на Македонија што може да се превземе од нејзиниот веб портал www.mchamber.mk Контакт: Мирјана Коцева Е-адреса: Mirjana@mchamber.mk Тел:3244-035; Факс: 3244-088

тел: : (02) 3244036 факс: (02) 3244088 savo@mchamber.mk