maszyny meble.pl 2013 by Wydawnictwo meble.pl sp. z o.o.

PRZERĂ&#x201C;B DREWNA LI CIASTEGO

ANALIZA NUMERYCZNA

DRUKOWANE NARZ DZIA

maszyny dla przemys u meblarskiego

w optymalizacji konstrukcji mebli

wydanie specjalne miesi cznika BIZNES meble.pl

RYNEK MASZYN U YWANYCH Jak du y jest udzia maszyn u ywanych w ca o ci polskiego rynku maszyn do drewna, tego nikt nie jest w stanie precyzyjnie okre li . Zdaniem wi kszo ci przedstawicieli rm oferuj cych takie maszyny si ga on nawet od 50 do 80%.

technologia druku 3D

1/2013

c en a: 1 6 , 9 0 z (w tym 8% VAT)

redakcji

maszyny

Nie tylko technologie

ddajemy w Państwa ręce „MASZYNY meble.pl” – najnowszą propozycję Wydawnictwa meble.pl, dedykowaną tym wszystkim, którzy na co dzień mają styczność z maszynami do obróbki drewna: producentom i dystrybutorom maszyn, ale także producentom mebli. Niniejsze czasopismo powstało przez współpracy i pod patronatem Wydziału Technologii Drewna Uniwersystetu Przyrodniczego w Poznaniu. Rynek maszyn w Polsce zdominowany jest maszyny używane (niektórzy twierdzą, że ich udział w całości rynku polskiego sięga 50-80%). Czy warto kupić używaną maszynę? Czy maszyny używane są atrakcyjną konkurencją dla nowych maszyn? Ile kosztują i jakie są najpopularniejsze maszyny używane? O tym wszystkim możecie Państwo przeczytać na kolejnych stronach. Eksperyment podjęty w Katedrze Obrabiarek i Podstaw Konstrukcji Maszyn Wydziału Technologii Drewna na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu pokazuje, że być może za kilka lat drukowane narzędzia staną się alternatywą dla końcowych użytkowników. Oczywiście, technologia druku 3D wymaga dalszych ulepszeń i kolejnych badań, jednak już dziś warto się nią zainteresować. Dlaczego? Odpowiedź w artykule „Drukowane narzędzia”. Jednym z produktów krajowego przemysłu drzewnego, zyskującym w ostatnich latach silną pozycję w obrocie międzynarodowym stała się produkcja półfabrykatów mebli ogrodowych. Okazuje się jednak, że stosowane technologie przerobu oraz struktura i wielkość zakładów specjalizujących się w tym produkcie w niewielkim stopniu wpływają na efektywność ich produkcji. Gdzie tkwi problem? Odpowiedź znajdziecie Państwo w jednym z artykułów opublikowanych dalej. A skoro mowa o efektywności... Optymalizacji konstrukcji oraz oszczędnościom wynikającym z badań prototypów sprzyjają analizy wytrzymałościowe wykorzystujące metodę elementów skończonych włączone w etap projektowania mebli. Oczywiście, wykorzystanie analizy numerycznej na etapie projektowania nowej konstrukcji pozwala ponadto określić wstępną wytrzymałość i teoretyczne bezpieczeństwo produktu. Jakie jeszcze przynosi korzyści? O tym w artykule „Analiza numeryczna w projektowaniu i optymalizacji konstrukcji mebli”. Uwadze Państwa polecam także publikację „Historia pilarek ramowych”. Choć trudno w to uwierzyć, ta historia ma już prawie co najmniej... 800 lat, bo właśnie z pierwszej połowy XIII wieku pochodzi najstarszy zachowany szkic urządzenia do mechanicznego przecierania drewna (pilarki). „Historia pilarek ramowych” to fascynująca podróż śladami ludzkiej pomysłowości, z mocny polskim akcentem. Gorąco zachęcam do lektury.

meble.pl

maszyny

meble.pl

spis

tre ci

Wydanie specjalne miesi cznika BIZNES meble.pl nr 1/2013 Wydawca: Wydawnictwo meble.pl sp. z o.o. ul. Hetma ska 40 lok. 108 15-727 Bia ystok tel. +48 85 653 79 65 fax +48 85 651 35 13 www.wydawnictwo.meble.pl redakcja@meble.pl Prezes Zarz du Redaktor naczelny: Marek Hryniewicki tel. +48 533 340 140 m.hryniewicki@meble.pl

Redaguje zespó : Diana Nachi o tel. +48 533 340 240 d.nachilo@meble.pl Anna amojda tel. +48 533 340 440 a.zamojda@meble.pl Anna Andrejczuk tel. +48 533 340 940 a.andrejczuk@meble.pl Zdj cia: Tomasz Markowski

4 4.

Alternatywa dla nowych maszyn

28.

Jak du y jest udzia maszyn u ywanych w ca o ci polskiego rynku maszyn do drewna, tego nikt nie jest w stanie precyzyjnie okre li . Zdaniem wi kszo ci przedstawicieli rm oferuj cych takie maszyny si ga on nawet od 50 do 80%.

12.

16.

20.

Drukowane narz dzia Chocia technologia druku 3D wymaga dalszych ulepsze i kolejnych bada , to by mo e za kilka lat drukowane narz dzia stan si alternatyw dla ko cowych u ytkowników.

Przerób drewna li ciastego dla potrzeb przemys u meblarskiego W technologii za podstawowe kryterium optymalizacji w przerobie wybranego rodzaju tarcicy przyjmuje si wydajno pozyskania pó fabrykatów do produkcji mebli.

24.

Analizy wytrzyma o ciowe wykorzystuj ce metod elementów sko czonych w czone w etap projektowania mebli efektywnie sprzyjaj optymalizacji konstrukcji oraz oszcz dno ciom wynikaj cym z bada

prototypów.

34.

Efektywno produkcji pó fabrykatów mebli ogrodowych Zastosowane technologie przerobu oraz struktura i wielko zak adów specjalizuj cych si w produkcji pó fabrykatów mebli ogrodowych w niewielkim stopniu wp ywaj na efektywno produkcji.

Nietypowe tworzywo w budowie maszyn Wspó cze nie zastosowanie drewna i materia ów drewnopochodnych w budowie obrabiarek do drewna jest znacznie mniejsze ni cho by kilkadziesi t lat temu, jednak wci znacz ce.

Technologia i projektowanie Rozmowa z dr hab. Bart omiejem Mazel , prof. nadzw., dziekanem Wydzia u Technologii Drewna Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

Analiza numeryczna w projektowaniu i optymalizacji konstrukcji mebli

38.

43.

Historia pilarek ramowych Podstawow i szeroko stosowan maszyn stosowan w pierwiastkowym przerobie drewna konstrukcyjnego jest pilarka ramowa (trak).

Reklama: Urszula Ditrych tel +48 533 340 840 u.ditrych@meble.pl Katarzyna Romanowska tel. +48 533 341 040 k.romanowska@meble.pl Marta Dzi gielewska tel. +48 533 340 340 m.dziegielewska@meble.pl Kinga Antonowicz +48 533 340 740 k.antonowicz@meble.pl Marta Czerniakiewicz +48 533 340 530 m.czerniakiewicz@meble.pl Redakcja nie zwraca materia ów nie zamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania w nich skrótów. Redakcja nie ponosi odpowiedzialno ci za tre zamieszczanych reklam. Zdj cia na ok adce: g ówne – Fragment centrum obróbczego „BIMA 400V” rmy IMA, u do u – pilarka Schelling „S 45”.

Bezpiecze stwo potwierdzone nauk i badaniami W styczniu otwarta zosta a po modernizacji Pracownia Bada i Atestacji Mebli dzia aj ca przy Katedrze Meblarstwa Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

44.

Sk ad: Piotr Urba ski

Wzrasta popyt na zaawansowane technologie Firmy, które chc odnie sukces na rynkach wschodz cych oferuj c jedynie najprostsze obrabiarki, nie maj dobrych perspektyw na przysz o .

Patron merytoryczny: Wydzia Technologii Drewna Uniwersytetu Przyrodniczego w Pozn Poznaniu.

maszyny

meble.pl

R y n e k

m a s z y n

u y w a n y c h

w P o l s c e

Alternatywa dla nowych maszyn Jak du y jest udzia maszyn u ywanych w ca o ci polskiego rynku maszyn do drewna, tego nikt nie jest w stanie precyzyjnie okre li . Zdaniem wi kszo ci przedstawicieli rm oferuj cych takie maszyny si ga on nawet od 50 do 80%.

Pilarka „DMMS Special” rmy Rema to jedna z maszyn oferowanych na rynku wtórnym.

irosław Kwaśny, właściciel firmy K2 Wadowice, szacuje, że na rynku polskim maszyny używane stanowią 70-80%. Będąc przedstawicielem handlowym w Jaromie sprzedawałem miesięcznie około ośmiu, oczywiście nowych maszyn. Oprócz mnie dział sprzedaży sprzedawał ich raz więcej, raz mniej, nie wliczając eksportu, więc łatwo wyliczyć, że jeden z większych polskich producentów maszyn do obróbki drewna sprzedawał na rynek polski około 25-30 maszyn miesięcznie. Wielu moich klientów jednak chciało kupić maszyny używane – przemawiała za tym wysoka cena maszyn nowych, w związku z czym odszedłem z Jaromy i zacząłem sprzedawać tylko maszyny używane. Jako 2-osobowa firma, bez reklamy

oraz większych środków finansowych, po 2-3 miesiącach sprzedawałem po 30-40 maszyn – wspomina Mirosław Kwaśny. K2 Wadowice to firma, której początki sięgają 2002 r. Zaczynała skromnie: od magazynu o powierzchni 100 m2 i oferty liczącej kilkanaście obrabiarek. Obecnie na ponad 1,5 tys. m2 powierzchni magazynowej, a na klientów czeka blisko 300 maszyn i urządzeń do obróbki drewna. Zdaniem Mirosława Kwaśnego małe i średnie firmy w większej mierze decydują się na zakup nowych maszyn ze względu na dotacje unijne, które łatwiej uzyskać na nowe maszyny. Mateusz Źródłowski z firmy Euro-Komplex Obrabiarki do Drewna, jest zdania, że

W PRZYPADKU FIRMY IMA JEST DU O ZAPYTA O MASZYNY U YWANE. NIESTETY, MY JAKO IMA POLSKA NIE JESTE MY ZAINTERESOWANI TYM OBSZAREM. SPRZEDA MASZYNY U YWANEJ PRZEZ IMA POLSKA MA MIEJSCE WTEDY, GDY KLIENT DECYDUJ C SI NA ZAKUP NOWEJ NASZEJ MASZYNY, DAJE NAM DO DYSPOZYCJI U YWAN MASZYN RÓWNIE FIRMY IMA. Piotr Doma ski, IMA Polska.

60% maszyn sprzedawanych klientom to maszyny „z drugiej ręki”. To dość dużo, a ten udział cały czas rośnie. Jest to spowodowane dotacjami i trudną sytuacją gospodarki – dodaje Mateusz Źródłowski. Z kolei Tomasz Glajcar, właściciel istniejącej od 1985 r. firmy MTM, od 2004 r. zajmującej się sprzedażą nowych oraz używanych maszyn i narzędzi do obróbki drewna, jest nieco ostrożniejszy w szacunkach – jego zdaniem udział maszyn używanych sięga ok. 50% całego rynku maszyn w Polsce. To się raczej nie zmienia – sprzedaż jednych i drugich spada. Wynika to z kryzysu, a także z nasycenia rynku, zwłaszcza jeżeli chodzi o maszyny dla meblarstwa – wyjaśnia. Także Piotr Domański, prezes Zarządu firmy IMA Polska, jest zdania, że co druga maszyna sprzedawana w Polsce to maszyna używana, szczególnie jeśli chodzi o maszyny małe i średnie, o wartości do 30 tys. euro. W przypadku firmy IMA jest dużo zapytań o maszyny używane. Niestety, my jako IMA Polska nie jesteśmy zainteresowani tym obszarem. Sprzedaż maszyny używanej przez IMA Polska ma miejsce wtedy, gdy klient decydując się na zakup nowej naszej maszyny, daje nam do dyspozycji używaną maszynę, również firmy IMA – mówi Piotr Domański.

maszyny

Od kilku lat używane maszyny ma w ofercie firma Rema. Są to przede wszystkim pilarki tarczowe, pilarki tarczowe z podcinaczem, pilarki tarczowe poprzeczne oraz pilarki tarczowe wielopiłowe. Odkupujemy od naszych klientów pilarki typu „DMMS-40” i „DMMD-40”, następnie poddajemy je kompleksowemu przeglądowi na naszej produkcji i oferujemy w bardzo korzystnych cenach na rynku wtórnym. Pilarki zazwyczaj pochodzą z programu wymiany starych na nowe. W praktyce wygląda to tak, że klient zgłasza chęć wymiany pilarki do działu handlowego naszej firmy i handlowiec dokonuje wyceny pilarki używanej (albo samodzielnie w terenie, albo zleca wykonanie ekspertyzy serwisowi). Po wszystkich ustaleniach i negocjacjach nowa pilarka trafia do klienta, a następnie, tym samym transportem, odbierana jest pilarka używana. Klient jest zadowolony, bo przestój na produkcji jest bardzo krótki, ok. 5 godzin, nie musi angażować całych środków na zakup, a tylko różnicę wynikającą z kompensaty – mówi Leon Haric, kierownik działu handlowego w firmie Rema. Jak dodaje Leon Haric, w ostatnich latach nieznacznie wzrasta sprzedaż pilarek używanych, a wynika to z wysokości kwot dofinansowania oraz środków, jakie przeznaczają urzędy pracy na tworzenie nowych miejsc pracy: Klient mając do dyspozycji kwotę ok. 18 tys. zł nie jest w stanie zakupić dobrej jakości nowej pilarki. Pilarki używane, np. produkcji Rema typ „DMMD-40” z roku produkcji 1997-2005, można kupić z 6-miesięczną gwarancją za 14-18 tys. zł. W firmie Kuper aktualna sprzedaż to w 80% maszyny nowe, a w 20% – używane. Jak podkreśla Reimund Doerhoff z centrali firmy Kuper ten podział jest relatywnie niezmienny. Kuper prezentuje na powierzchni 20 tys. m2 bogatą ofertę używanych maszyn do obróbki drewna: od maszyn standardowych, przez nowoczesne maszyny sterowane CNC, po kompletne linie produkcyjne. Maszyny oferowane są w trzech kategoriach jakościowych: „jak w magazynie”, „po sprawdzeniu” i „po remoncie kapitalnym”. Robert Janas, odpowiedzialny za obsługę klientów firmy Höchsmann w Europie Środkowo-Wschodniej, uważa ze trudno jednoznacznie określić udział używanych maszyn w całości rynku. Są producenci, którzy kupują wyłącznie używane maszyny, są i tacy, których park maszynowy to w 100% maszyny nowe – wyjaśnia. Przypomina jednocześnie, że w latach 2007-2010, gdy stosunkowo łatwo można było otrzymać dotacje ze środków pomocowych EU na zakup nowych maszyn i wiele polskich przedsiębiorstw skorzystało z tej możliwości wy-

meble.pl

JEST BARDZO DU A RÓ NICA. WYSTARCZY PORÓWNA CENY MASZYN, KTÓRE SPRZEDALI MY PODCZAS OSTATNICH TARGÓW „DREMA”. ZA GRUBO CIÓWK JAROMY Z 2008 R. KLIENT ZAP ACI 10 TYS. Z (NOWA KOSZTUJE 24 TYS. Z ), WYRÓWNIARKA JAROMY Z 2009 R. KOSZTOWA A KLIENTA 9 TYS. Z (NOWA – 18 TYS. Z ), W TYM SAMYM CZASIE MIELI MY W OFERCIE CNC FIRMY HOMAG Z 2000 R. ZA 34 TYS. Z (NOWE KOSZTUJE OK. 60 TYS. EURO). OBECNIE MAMY W OFERCIE NP. CNC JONSDORF Z 1997 R. ZA 19 TYS. Z , PODCZAS GDY NOWE KOSZTUJE 10 RAZY WI CEJ. Miros aw Kwa ny, K2 Wadowice. mieniając lub modernizując park maszynowy, sprzedaż używanych maszyn wyraźnie spadła. Jednak od 2-3 lat bardzo widoczny jest wzrost sprzedaży maszyn używanych – dodaje Robert Janas. Mająca siedzibę w Dreźnie (Niemcy) firma Höchsmann oferuje blisko 700 używanych maszyn, z czego na składzie ma w stałej sprzedaży ok. 350. Łączna powierzchnia magazynów firmy to 7,8 tys. m2. Podstawę oferty stanowią maszyny firm Homag, IMA, SCM, Biesse i Weinig, wyprodukowane po roku 2000.

REALNA KONKURENCJA. Jakie są zalety maszyn używanych? Przede wszystkim cena i dostępność. Jeżeli producent otrzymuje nagły kontrakt i aby go zrealizować potrzebuje szybko maszyny, w sytuacji, gdy na nową trzeba czekać nawet i 3-4 miesiące, maszyna używana to dobra alternatywa. Bardzo ważna jest też dostępność serwisu, ale prawie każdy producent oferuje usługi serwisowe na terenie Polski – wyjaśnia Robert Janas. – Jeżeli taka maszyna była użytkowana prawidłowo, jeżeli były przeglądy, wymiana części, to po 5-6 latach jej stopień zużycia nie jest duży i pozwoli jeszcze na kilkunastoletnią eksploatację. Jeśli chodzi o cenę, to 5- czy 6 -letnie maszyny takich producentów, jak Homag, Biesse, IMA, SCM, w dobrym stanie, można kupić za około połowę sumy, jaką kosztują nowe. Także zdaniem Tomasza Glajcara używane maszyny do drewna są realną konkurencją dla maszyn nowych ze względu na cenę i niejednokrotnie jakość. Reimund Doerhoff mówi wprost: Maszyny używane często oferują bardzo dobry stosunek ceny do jakości; klient może znaleźć interesujące go maszyny, dobrze utrzymane, które z reguły, po naprawie pracują porównywalnie do nowych maszyn. Zdaniem Adama Pilipiuka, właściciela firmy Penny-Dobroszyce z Dobroszyc, przyczyny zakupu maszyn używanych na przestrzeni lat się zmieniają. Obecnie prze-

ważający powód to znacznie niższa cena, niepewność kontynuowania kontraktów i zniechęcenie nieskutecznym ubieganiem się o pomoc unijną na zakup maszyny nowej. Ponadto serwis sprzedawców maszyn nowych oferuje pełną weryfikację stanu technicznego maszyn używanych ze swojego „obszaru” działania i raczej pełen dostęp do części zamiennych. Dla nas każda weryfikacja np. pilarki wielotarczowej produkcji TOS-u Svitavy kończy się przekazaniem klientowi pełnej oceny zużycia podstawowych części oraz ofertą na remont objęty gwarancją – wyjaśnia Adam Pilipiuk. Według Mirosława Kwaśnego używane maszyny są i to bardzo dużą konkurencją dla maszyn nowych. Przy czym uważam, ze jeśli klient decyduje się na zakup nowej maszyny dobrej klasy z wysokiej półki, a nie „chińszczyzny”, to bardzo ciężko go przekonać do używanej maszyny tej samej klasy, jednak dużo tańszej – dodaje Mirosław Kwaśny. Wątpliwości ma Piotr Domański. W przypadku firmy IMA nowe maszyny niosą najczęściej ze sobą wyższy poziom techniki, lepszą jakość produktu oraz większą wydajność. Niestety, nie wszystkich stać na nowe maszyny,

Okleiniarka „Holzher 1310” – rok 2004 r., obcinanie pi kami, frezowanie, cyklinowanie, polerka cena netto 27 tys. z . Oferta K2 Wadowice.

maszyny

meble.pl

KLIENT MAJ C DO DYSPOZYCJI KWOT OK. 18 TYS. Z NIE JEST W STANIE ZAKUPI DOBREJ JAKO CI NOWEJ PILARKI. PILARKI U YWANE, NP. PRODUKCJI REMA TYP „DMMD-40” Z ROKU PRODUKCJI 1997-2005, MO NA KUPI Z 6-MIESI CZN GWARANCJ ZA 14-18 TYS. Z . Leon Haric, Rema. dlatego też z dużym szacunkiem podchodzę do inwestorów, którzy kupują używane maszyny. Czasami lepsza jest używana maszyna większa od nowej, lekkiej maszyny. Spotykam, pracujące centra obróbcze i okleiniarki IMA z ponad 20-letnim stażem. Maszyny te w dalszym ciągu zapewniają dobrą jakość produktu – wyjaśnia Piotr Domański. Również Leon Haric jest zdania, że pilarki używane nie są konkurencją dla pilarek nowych, ponieważ ich odbiorcą jest inny klient. Pilarki nowe, bardziej zaawansowane technologicznie, wyposażone np. w czytniki elektroniczne lub motoreduktory trafiają do większych zakładów. Pilarki używane kupują początkujący stolarze oraz małe zakłady stolarskie – dodaje Leon Haric. Q PRZEDE WSZYSTKIM CENA. Reimund Doerhoff mówi wprost: Najważniejszą przyczyną jest korzystna cena zakupu, w dalszej kolejności obserwowane jest swego rodzaju wzmocnienie: w obecnym czasie wielu producentów nowych maszyn oszczędza na elementach konstrukcyjnych, co możemy stwierdzić podczas realizacji napraw w naszym warsztacie, że łożysko ca 5-letniej maszyny często jest w dużo lepszym stanie niż łożyska nowszych maszyn. Mniejsze firmy natomiast wolą pracować z prostym, nie tak skomplikowanym sterowaniem, które często może zostać zreperowane przez zakładowego serwisanta. Piotr Domański podkreśla, że w zasadzie IMA Polska nie zajmuje się sprzedażą używanych maszyn, bo są firmy, mniej lub bardziej profesjonalne, które z powodzeniem dostarczają na rynek polski maszyny używane. Jeżeli są to maszyny firmy IMA, to IMA Polska bardzo chętnie podejmuje się montażu tych maszyn w Polsce. Nie mogę wyrazić opinii na temat używanych maszyn innych firm, natomiast w przypadku maszyn IMA problemy z uruchomieniem maszyn używanych są na pewno mniejsze. Zdaję sobie sprawę, że zakup maszyn używanych wynika z faktu, że polskich inwestorów nie stać na nowe maszyny. Jednak odradzałbym zakup maszyn bardzo wyeksploatowanych – nie należy tego rozumieć jako przepracowanych roboczogodzin, lecz maszyn niewłaściwie używanych: niewłaściwie konserwowanych, serwisowanych itp.

W przypadku maszyn IMA, jeżeli są one właściwie eksploatowane, to – nawet przy pracy na 3 zmiany przez wiele lat – mogą się one bez problemów nadawać do dalszego zastosowania w produkcji z zachowaniem wysokich parametrów wydajnościowych i jakościowych. Dzisiaj jednak używane maszyny IMA często pod względem mechanicznym, mimo wielu lat eksploatacji, są pełnowartościowe, problem natomiast stanowi wyposażenie elektryczne, elektroniczne oraz oprogramowanie. Często w maszynach starszych niż 10 lat niezbędne jest poszukiwanie zamienników elektrycznych i elektronicznych części zamiennych. W zasadzie IMA dostarczając nowe maszyny gwarantuje dostawę części zamiennych do 10 lat – dotyczy to oczywiście części zamiennych kupowanych u innych dostawców (łożyska, przetwornice częstotliwości i inne). Są to rzeczy niezależne od IMA, a wtedy jedynym rozwiązaniem jest znalezienie zamienników i w tym jesteśmy pomocni – mówi Piotr Domański. W zasadzie – jak wyjaśnia Piotr Domański – wszystkie maszyny produkowane przez IMA wyposażane są od wielu lat w sterowanie CNC. Co najmniej raz w roku zmieniana jest wersja oprogramowania. Zdajemy sobie sprawę, że postęp w tej dziedzinie jest bardzo duży, tym samym możliwości oprogramowania z każdym rokiem są coraz większe. Szczególnie ważny jest tu dostęp do specjalistów umiejących serwisować maszyny z danym oprogramowaniem – dodaje Piotr Domański. Dla zainteresowanym zakupem używanej maszyny firmy IMA prezes Zarządu IMA Polska ma trzy rady: przed zakupem skontaktować się z IMA Polska w celu uzyskania wstępnej opinii na temat maszyny podając jej numer komisyjny, jeśli to możliwe – poprosić o serwisanta IMA Polska w celu wyjazdu i dokonania oceny stanu maszyny, demontaż i montaż maszyny powinien być

przeprowadzony przez przeszkolonego serwisanta IMA. Leon Haric zwraca uwagę na jeszcze jeden aspekt: Producenci mebli decydując się na zakup pilarek używanych patrzą nie tylko na cenę, ale też na jej producenta. Mając do wyboru nową, delikatną pilarkę wybierają za taką samą cenę większą, mocniejszą pilarkę używaną producenta krajowego. Q

ILE KOSZTUJ U YWANE MASZYNY?

Mateusz Źródłowski zwraca uwagę, że maszyna nowa, po wstawieniu u klienta traci ok. 15% przez pierwszy rok. Z każdym kolejnym rokiem strata na wartości jest jednak relatywnie mniejsza. Jest bardzo duża różnica – przyznaje Mirosław Kwaśny. – Wystarczy porównać ceny maszyn, które sprzedaliśmy podczas ostatnich targów „Drema”. Za grubościówkę Jaromy z 2008 r. klient zapłacił 10 tys. zł (nowa kosztuje 24 tys. zł), wyrówniarka Jaromy z 2009 r. kosztowała klienta 9 tys. zł (nowa – 18 tys. zł), w tym samym czasie mieliśmy w ofercie CNC firmy Homag z 2000 r. za 34 tys. zł (nowe kosztuje ok. 60 tys. euro). Obecnie mamy w ofercie np. CNC Jonsdorf z 1997 r. za 19 tys. zł, podczas gdy nowe kosztuje 10 razy więcej. O dużym zróżnicowaniu cen mówi także Tomasz Glajcar: Używane, markowe maszyny mogą być droższe niż nowe chińskie, bułgarskie itp. Jednak w stosunku do nowych, markowych są zdecydowanie tańsze. Leon Haric odnosi się do pilarek firmy Rema: Pilarka np. 15-letnia kosztuje ok. 40% wartości nowej. Pilarka 10-letnia kosztuje już ok. 60% wartości nowej. Reimund Doerhoff szacuje, że – w zależności od stanu i wieku – cena maszyny używanej to od 20 do 60% ceny nowej maszyny. Często porównywanie cen maszyn używanych do cen maszyn nowych jest niemożliwe. Oczywiście myślę o maszynach kilkunastoletnich, dla których sprzedawca musi wystawić deklarację zgodności. Co z tego, że cena maszyny jest niska lub bardzo niska, jeśli nie spełnia ona podstawowych aktualnych wymogów BHP. Ponadto często dostęp do części zamiennych jest bardzo utrudniony. Kryterium ceny jest do wykorzystania przy maszynach bardzo prostych, bez automatyki i sterowań lub stosunkowo młodych, odku-

MASZYNY U YWANE CZ STO OFERUJ BARDZO DOBRY STOSUNEK CENY DO JAKO CI; KLIENT MO E ZNALE INTERESUJ CE GO MASZYNY, DOBRZE UTRZYMANE, KTÓRE Z REGU Y, PO NAPRAWIE PRACUJ PORÓWNYWALNIE DO NOWYCH MASZYN. Reimund Doerhoff, Kuper.

maszyny

pywanych po upadłościach firm, w których pracowały do końca, a czas, który upłynął nie jest długi (częste przypadki dekompletowania) – uzupełnia Adam Pilipiuk. Q KUPUJ W A CIWIE WSZYSCY. Takiego zdania jest Mateusz Źródłowski: Są to wszystkie firmy, choć dominują te większe. Firmy małe kupują nowe maszyny. Najczęściej używane maszyny kupują firmy małe oraz średnie, duże ewentualnie tylko wspomagają się zakupem drobnych urządzeń, a linie technologiczne kupują raczej nowe – mówi dla odmiany Mirosław Kwaśny. Podobnego zdania jest Robert Janas: Kupują małe firmy, które zaczynają działalność, sporo kupują także firmy średnie. Z dużymi firmami jest różnie – niektóre w ogóle nie kupują maszyn używanych, a niektórzy duzi producenci wręcz „zajeżdżają” swoje maszyny do końca. Na Zachodzie często spotykaną prak-

ścią cieszą się typowe maszyny. Jeżeli chodzi o piły formatowe, to najbardziej poszukiwani są producenci niemieccy – numer jeden to Altendorf, a ponadto Martin i Panhans; mniej klientów pyta o maszyny włoskich producentów. Z kolei wśród firm z mniejszym budżetem bardzo poszukiwane są piły rodzimego producenta – firmy Rema. Jeżeli chodzi o okleiniarki, tu także prym wiodą niemieccy producenci m.in. Brandt i Holz-Her. Ta ostatnia firma jest także potentatem jeśli chodzi o piły pionowe, choć – jak przyznaje Mirosław Kwaśny – w ostatnich latach dużo klientów pyta o Striebiga. Wśród prostych maszyn, takich jak frezarki dolno- i górnowrzecionowe, grubościówki, wyrówniarki czy wiertarki, bardzo dobrze sprzedają się maszyny polskich producentów (Gomad, Jaroma, Safo, Rema, Goma). Rynek strugarek 4-stronnych opanował Weinig, a stare, wiekowe maszy-

meble.pl

Homag, IMA, SCM, Biesse i Weinig. Klienci raczej szukają maszyn nie starszych niż wyprodukowane w roku 2000 (ale – uzupełnia Robert Janas – zależy to też od typu maszyny i producenta), produkcji niemieckiej, austriackiej i włoskiej. Firma Kuper dystrybuuje okleiniarki Kuper, nowe i używane, a także wiele maszyn znanych niemieckich producentów: w Niemczech są to maszyny zarówno nowe, jak i używane, a na rynku międzynarodowym – przede wszystkim maszyny używane. Reimund Doerhoff nie ukrywa, że obecnie preferowane są młode urządzenia używane, chociaż i starsze maszyny są chętnie kupowane, gdy tylko relacja jakości do ceny jest odpowiednia. Cały czas mamy w ofercie włoskie maszyny z zakresu techniki powierzchni i CNC, pozostałych maszyn zagranicznych nie oferujemy, ponieważ wyspecjalizowaliśmy się w markach wiodących producentów niemiec-

Du popularno ci w ród nabywców maszyn u ywanych cieszy si pilarka „DMMS-40” rmy Rema.

tyką jest wymiana maszyn po około 10-letnim okresie użytkowania. Także zdaniem Adama Pilipiuka używane maszyny kupują głównie firmy małe, dla których bariera finansowa jest podstawową przeszkodą, a finansowanie w leasingu często niemożliwe ze względu na „ocenę” poprzez dokumenty finansowe. Zależy to nie tyle od wielkości przedsiębiorstwa, ile raczej od jego możliwości finansowych, a przede wszystkim od dostępu do odpowiedniej maszyny używanej, ponieważ wprawdzie możemy dostosowywać i przebudowywać maszynę używaną, ale nie możemy jej wyprodukować. Zatem oferta jest ograniczona i obecnie popyt w niektórych segmentach jest większy niż podaż. Zasadniczo maszyny „z drugiej ręki” są poważnie brane pod uwagę przez wszystkie firmy – mówi z kolei Reimund Doerhoff.

U YWANE HITY. Z oferowanych przez firmę K2 Wadowice największą popularno-

ny z lat 70. i 80. kosztują – jak podaje Mirosław Kwaśny – tyle, ile włoskie sprzed kilku czy kilkunastu lat. Sprzedajemy też maszyny i urządzenia CNC, a najbardziej poszukiwanymi producentami są Homag i Morbidelli – dodaje Mirosław Kwaśny. K2 Wadowice stara się mieć w stałej ofercie większość maszyn potrzebnych do wstępnej obróbki drewna, wykańczania, do produkcji wszelakiego rodzaju mebli z drewna litego i z płyty, a także do produkcji krzeseł. Oferowane marki to m.in. Altendorf, Weinig, Ott, Holzma, Brandt, SCM, Joos, Bürkle, Rema, Gomad, Goma, Safo, Żefam, Jaroma, Holz-Her, Kamro, Bauerle, Martin, Gubisch, Gabbiani, Morbidelli, DMC, Sandingmaster, Boere, Butfering, Weeke, Bacci, Balestrini, Festo, Kuper, Helma, Sheer, IMA. Höchsmann – jak informuje Robert Janas – oferuje przede wszystkim te maszyny, których przedstawiciele działają na rynku polskim: są to, wspomniane już wcześniej,

kich. Obecnie rośnie zapotrzebowanie na centra CNC, obróbkę krawędzi i maszyny do obróbki finalnej, ponieważ koszty płac, również w Polsce, w ostatnich latach mocno rosną – mówi Reimund Doerhoff. Leon Haric, jako najpopularniejsze maszyny używane z oferty firmy Rema, wymienia pilarki tarczowe z podcinaczem: typ „DMMC-40/340” (rok prod. 1995-1997) oraz typ „DMMD-40/340” (z lat 1997-2002). Z kolei Mateusz Źródłowski wskazuje okleiniarki polskiej produkcji, np. „OWP 3 Bis” Zotech, a także produkty firmy Jaroma. W naszej ofercie znajdują się wszystkie maszyny używane. Są to maszyny zarówno polskie, jak i zagraniczne (niemieckie, włoskie, bułgarskie), do drewna i materiałów drewnopochodnych, a czasem i do metalu – wyjaśnia Mateusz Źródłowski. MTM oferuje przede wszystkim tradycyjne maszyny niemieckich producentów. Niemiecka jakość i myśl techniczna przewyż-

maszyny

meble.pl

szają zdecydowanie maszyny dalekowschodnie i środkowoeuropejskie, ale również włoskie – mówi Tomasz Glajcar. Piotr Domański przyznaje, że w ostatnich latach na rynek polski zostało dostarczonych w miarę dużo używanych maszyn firmy IMA. Trudno jest jednoznacznie określić, w jaki sposób maszyny te znalazły się na rynku polskim. Niewielka część tych maszyn jest uruchamiana przez serwis IMA Polska. Nasze informacje wynikają z zapytań ofertowych na części zamienne. Bardzo często, mimo że maszyny mają już 10 lat i więcej, staramy się, aby znaleźć odpowiednie i dostarczyć do klientów. Trudno jednoznacznie określić, jakie używane maszyny IMA cieszą się największym zainteresowaniem. Bardzo dobrą opinię na rynku mają nasze centra obróbcze CNC oraz okleiniarki – dodaje Piotr Domański. Q WI CEJ NI TYLKO MASZYNA. Czy sprzedawcy używanych maszyn oferuję klientom także jakieś „wartości dodane”: gwarancję, serwis, szkolenia? Oferujemy wybrane maszyny po remoncie kapitalnym, z pełną dokumentacją, na które udzielamy gwarancji. Wszystkie maszyny są gotowe do pracy. Zapewniamy naszym klientom serwisowanie kupionych od nas obrabiarek. Staramy się mieć konkurencyjne ceny – wylicza Mirosław Kwaśny. Z kolei Euro-Komplex Obrabiarki do Drewna oferuje gwarancję, dostawę w cenie maszyny, a także uruchomienie w zależności od kwoty. Nabywca pilarek używanych Rema ma zapewniony serwis pogwarancyjny, dostępność części zamiennych, otrzymuje wymagane certyfikaty oraz instrukcje obsługi – mówi Leon Haric.

Homag Powerline do obrabiania formatek wzd u nie/poprzecznie z za/wy adunkiem, d ugo ca kowita 57 metrów. Oferta Kuper.

JE ELI TAKA MASZYNA BY A U YTKOWANA PRAWID OWO, JE ELI BY Y PRZEGL DY, WYMIANA CZ CI, TO PO 5-6 LATACH JEJ STOPIE ZU YCIA NIE JEST DU Y I POZWOLI JESZCZE NA KILKUNASTOLETNI EKSPLOATACJ . JE LI CHODZI O CEN , TO 5- CZY 6 -LETNIE MASZYNY TAKICH PRODUCENTÓW, JAK HOMAG, BIESSE, IMA, SCM, W DOBRYM STANIE, MO NA KUPI ZA OKO O PO OW SUMY, JAK KOSZTUJ NOWE. Robert Janas, Höchsmann. Firma Kuper zapewnia całkowitą obsługę, poczynając od rozruchu, planowanie i projektowanie z własnym zapleczem inżynieryjnym, 50-osobową profesjonalną załogę serwisu naprawczego dla maszyn używanych, techników serwisowych, duży wydział części zapasowych, a także wielojęzyczny serwis posprzedażowy – wymienia Reimund Doerhoff. Szkolenia – tak, ale większość kupujących używane maszyny nie potrzebuje długotrwałego szkolenia, bo kupowane np. CNC nie jest pierwszym na produkcji – mówi z kolei Robert Janas. – Gwarancja? Kupując maszynę używaną klient otrzyma od nas szczegółowy raport sprawdzenia, co w maszynie jest dobre, a co złe; dodatkowo przed dokonaniem zakupu robimy próby dokładnościowe w materiale. W maszynach używanych nie funkcjonuje coś takiego, jak gwarancja, jak ma to miejsce w przypadku zakupu maszyn nowych. Nie oferujemy tego typu usług, choć jesteśmy pewni jakości naszych maszyn. Kierujemy się prosta zasadą: nie sprowadzać złomu i być uczciwym wobec klienta. Niestety, z doświadczenia swojego, jak i z relacji klientów wiem, że część sprzedawców oferujących nowe maszyny ma tylko jedno kryterium: sprzedać... Więk-

szość naszych klientów do nas wraca po kolejne maszyny – mówi z kolei Tomasz Glajcar.

NIE TYLKO ZA GOTÓWK . Jeżeli chodzi o najczęstsze źródła finansowania zakupu maszyn używanych, to dominują środki własne nabywcy. W większości są to środki własne, przyjmujemy też w rozliczeniu inne maszyny i urządzenia do obróbki drewna, coraz częściej jest to leasing, rzadziej kredyt – potwierdza Mirosław Kwaśny. K2 Wadowice ma podpisane umowy z firmami leasingowymi: EFL, VB Leasing, BRE Leasing, a także firmami kredytującymi: Żagiel i Lukas. Także w MTM klienci kupują głównie za środki własne, chociaż stali i sprawdzeni klienci dostają tak zwaną odroczoną płatność. Zakup za środki własne dominuje również w firmie Euro-Komplex Obrabiarki do Drewna, ale – jak informuje Mateusz Źródłowski – zdarza się także leasing. W firmie Höchsmann za środki własne finansowanych jest 70% zakupów. Pozostałe 30% to kredyt, rzadziej leasing. Reimund Doerhoff przyznaje, że klienci płacą głównie gotówką lub poprzez polskie towarzystwa leasingowe. Pod pilarki używane znacznie trudniej jest uzyskać leasing oraz kredyt, dlatego najczęściej klienci muszą korzystać z własnych środków lub uzyskać możliwość spłaty obrabiarki w ratach. Rema ma w ofercie system sprzedaży ratalnej. Szczegóły do omówienia z handlowcami – mówi Leon Haric.

Q LEPSZA U YWANA NI NOWA? Uważam, że większość maszyn używanych, nawet niekoniecznie tych wiodących producentów, to lepszy wybór aniżeli zakup maszyn z Dalekiego Wschodu. Jedyną zaletą maszyn z Dalekiego Wschodu, ale oczywiście tylko w momencie zakupu, jest „niska cena”. Cudzysłów jest niezbędny, ponieważ po kilku dniach lub tygodniach zaczynają się dokładki. Na pierwszy rzut oka wizualnie taka maszyna nie różni się np. od włoskich, ale jakość wykonania i jakość użytych materiałów jest bardzo słaba. Kilka lat temu sam mocno się zastana-

maszyny

wiałem nad poszerzeniem oferty o te produkty. W tamtym czasie dolar kosztował ok. 2,4 zł, piła formatowa z podcinakiem kosztowała w Jaromie netto ok. 28 tys. zł, a piła o tych samych parametrach u producenta w Chinach kosztowała ok. 2 tys. dolarów. Łatwo wyliczyć, że mimo kosztów transportu, cła i opłat chińska piła kosztowała jakieś 15-20% piły polskiego producenta, więc nic, tylko sprowadzać. Postanowiłem sprawdzić, kupiłem kilka produktów chińskich i co się okazało? Większość z nich, po krótkim używaniu zaczęło się psuć, rozlatywać, nie było mowy o utrzymania jakiegokolwiek wymiaru, serwis firmy, która mi to sprzedała był nieosiągalny, a gwarancja – tylko na papierze. Doszedłem do wniosku, że nie będę narażał klientów i siebie na nieprzyjemności i straty. Na szczęście rynek powoli przejrzał na oczy, tak jak ja i zobaczył, co warte są rzekomo austriackie produkty kilku rzekomo austriackich producentów – mówi Mirosław Kwaśny. Także Tomasz Glajcar jest zdania, że używana niemiecka maszyna jest zdecydowanie lepsza jakościowo od maszyn dalekowschodnich czy środkowoeuropejskich. Powiem więcej: często zdarza się że bywają dużo lepsze od nowych maszyn włoskich, francuskich czy austriackich. Niestety, w dzisiejszych czasach ze względu na ograniczanie kosztów produkcji nawet niemieckie maszyny nie są już takie, jak dawniej. Kiedyś robiono maszynę „na wieki”, jednak producenci doszli do wniosku, że maszyny, które się nie zużywają sprawiają, że klienci nie potrzebują ich wymieniać. Obecnie cykl życia maszyny skalkulowany jest tak, by po 10-15 latach klient musiał kupić nową, bo życie poprzedniej się kończy – mówi Tomasz Glajcar. Reimund Doerhoff na pytanie o sytuację konkurencji ofert maszyn z Azji mówi: Potencjalne decyzje zakupowe zależą od tolerancji ryzyka i wymagań klienta co do jakości. Jako zalety maszyn niemieckich podaje dobrą jakość obróbki elementów meblowych, wysoką trwałość, dobry serwis, dostępność części zamiennych, krótkie przestoje związane z usterkami maszyn, wysoką wartość przy odsprzedaży oraz zgodność z CE i dzięki temu – dobre zabezpieczenie przed wypadkami. Pytanie delikatne, a ja odniosę się tylko do naszej sytuacji. Pilarki Rema oparte są w produkcji na odlewach żeliwnych, na masywnym korpusie stalowym, na mocnych silnikach do pracy 24 godziny na dobę. Serce maszyny, jakim jest stół ruchomy jest najszerszy i najmocniejszy z dostępnych na rynku. Stół jest bardzo wytrzymały, a po przepracowaniu nawet 15-20 lat wystarczy dokonać tylko drobnej regeneracji w postaci wymiany prowadnic i ro-

meble.pl

Centrum obrobcze CNC Jonsdorf, rok 1997, agregat frez, wiertla, pi ka, cena netto 21 tys. z . Oferta K2 Wadowice.

lek i może poprawnie pracować kolejne lata. Producenci z Dalekiego Wschodu tak konstruowali maszyny, aby były bardzo atrakcyjne cenowo, a co za tym idzie nie są już takie solidne i trwałe – mówi Leon Haric. Q MASZYNY JAK SAMOCHODY. Adam Pilipiuk jest przekonany, że rynek maszyn używanych będzie rósł, a jest to efekt m.in. konkurencji nowych maszyn z Dalekiego Wschodu, dla których używana maszyna producenta czeskiego czy niemieckiego z profesjonalnym i łatwo dostępnym serwisem jest konkretną alternatywą. Ponadto mamy sygnały, że wśród firm leasingowych zaczyna panować przekonanie, że ten obszar jest wart pełniejszego zagospodarowania. Rzetelna ocena stanu technicznego jest dziś łatwiejsza, bo rośnie liczba zweryfikowanych rzeczoznawców ze specjalizacją obrabiarki do drewna, a nie pojazdy mechaniczne. Z braku tych pierwszych często opinie przygotowywali ci drudzy – dodaje Adam Pilipiuk. O wzroście rynku maszyn używanych jest przekonany także Mirosław Kwaśny, argumentując to tym, że dotacje z Unii powoli się kończą, a to główny czynnik sprzedaży nowych maszyn.

Na ten sam aspekt zwraca również uwagę Robert Janas. Rynek maszyn używanych będzie rósł, bo nie ma dopłat unijnych. Jeżeli chodzi o maszyny standardowe, to będzie też rósł udział maszyn z Dalekiego Wschodu, ale one raczej nie przebiją się do przemysłu – przewiduje Robert Janas. Zakładając, że kryzys się kiedyś skończy rynek tak nowych, jak i używanych maszyn będzie rósł, choć nie będzie to wzrost znaczący. Obecnie sytuacja jest bardzo trudna, nasze obroty w stosunku do okresu sprzed kryzysu, tj. lat 2008-2009, spadły o 200% – mówi Tomasz Glajcar. Leon Haric zwraca uwagę na jeszcze jeden aspekt: Patrząc na ciągły wzrost cen materiałów oraz wzrost kosztów produkcji producenci zmuszeniu będą podwyższyć ceny, a co za tym idzie tanie maszyny używane będą w dalszym ciągu cieszyły się dużym powodzeniem. Moim zdaniem rynek maszyn używanych w Polsce będzie istniał zawsze. Jest to w końcu normalne zjawisko, podobnie jak z rynkiem używanych samochodów – konkluduje Piotr Domański. MAREK HRYNIEWICKI FOT. ARCHIWUM

CO Z TEGO, E CENA MASZYNY JEST NISKA LUB BARDZO NISKA, JE LI NIE SPE NIA ONA PODSTAWOWYCH AKTUALNYCH WYMOGÓW BHP. PONADTO CZ STO DOST P DO CZ CI ZAMIENNYCH JEST BARDZO UTRUDNIONY. KRYTERIUM CENY JEST DO WYKORZYSTANIA PRZY MASZYNACH BARDZO PROSTYCH, BEZ AUTOMATYKI I STEROWA LUB STOSUNKOWO M ODYCH, ODKUPYWANYCH PO UPADKACH FIRM, W KTÓRYCH PRACOWA Y DO KO CA, A CZAS, KTÓRY UP YN NIE JEST D UGI (CZ STE PRZYPADKI DEKOMPLETOWANIA). Adam Pilipiuk, Penny-Dobroszyce z Dobroszyc.

maszyny

meble.pl

advertorial

Nowoczesna produkcja mebli w technologii 5 osi Nowoczesne meble ze szczególnym, nietypowym designem, wymagaj bardzo cz sto specjalnych technologii produkcji niektórych elementów, wchodz cych w sk ad ca ego mebla. Dotychczasowe metody produkcji na „klasycznych” centrach obróbczych w 3 osiach s niewystarczaj ce.

latego wiele firm produkujących maszyny CNC, od jakiegoś czasu, kładzie duży nacisk na maszyny, w których narzędzia obróbcze mogą poruszać się nie w 3, ale w 5 osiach, zwiększając tym samym znacznie elastyczność maszyny. Takie podejście do produkcji wymaga bardziej elastycznych narzędzi programistycznych, umożliwiających łatwe i szybkie wysterowanie takiej maszyny, szczególnie dla firm początkujących w tym temacie. Firma Imos AG, zajmująca się już od wielu lat rozwojem zaawansowanych systemów do projektowania, sprzedaży oraz produkcji mebli imosNET/CAD/CAM/ DATA, wprowadziła do oferty również nowoczesne sterowanie obrabiarkami 5-osiowymi. Rozwiązanie to zostało już z wielkim powodzeniem wprowadzone i przetestowane u wielu klientów. Systemem projektowym jest ten sam system imosCAD, różniący się jedynie specjalnymi, dedykowanymi narzędziami do mode-

lowania brył 3D oraz konfiguracji przebiegu procesu obróbki wraz z symulacją obróbki z kontrolą kolizji narzędzi. System imosCAD ma wiele konfiguratorów, umożliwiających szybkie i precyzyjne projektowanie mebli skrzyniowych, mebli szkieletowych oraz nietypowych konstrukcji tworzonych na podstawie rzutu 2D.

INTELIGENTNE NARZ DZIE KONSTRUKCYJNE. Do tworzenia nowych konstrukcji Q

meblowych, dostępne są dwa, wzajemnie uzupełniające się narzędzia konstrukcyjne. Z pomocą „Artikel-Designer” tworzone są i katalogowane meble skrzyniowe. Zapisuje się je do bazy dostępnej dla wszystkich użytkowników w sieci. Każdy skonstruowany mebel można wykorzystać w nowym projekcie, w którym możemy dodatkowo zmodyfikować jego parametry. Zawdzięczamy to pełnej parametryzacji poszczególnych elementów oraz podzespołów wchodzących w skład mebla. Za jednym kliknięciem, możemy zmienić lub

w w w . i m o s 3 d . c o m

zamienić poszczególne elementy danej grupy elementów we wszystkich skonstruowanych meblach danego projektu. Drugim narzędziem o ogromnych możliwościach jest „Objekt-Designer” dający konstruktorowi całkowitą wolność projektowania. Typowym przykładem może tu być możliwość projektowania lad sklepowych lub hotelowych oraz mebli dopasowanych do nietypowego, krzywoliniowego kształtu ścian itd. Konstruowanie rozpoczyna się od zdefiniowania zarysu w widoku 2D, wg którego sukcesywnie na podstawie dodatkowych informacji tworzona jest trójwymiarowa konstrukcja mebla. Również i w tym przypadku obowiązuje zasada, iż wszystko co jest skonstruowane, może być wyprodukowane – umożliwiają to duże ilości danych w formie wszelkiego rodzaju wydruków oraz plików eksportu.

ATWA KONFIGURACJA, SZYBKI I PRECYZYJNY PROJEKT. Dzięki interaktywneQ

advertorial

Konstrukcja mebla z elementami wymagaj cymi obróbek w 5 osiach.

mu połączeniu modułu CAD z bazą danych SQL, podczas konstruowania zapisywane są szczegółowe informacje o elementach i ich konfiguracji, które na żądanie można wywołać w każdej chwili w formie wydruków produkcyjnych lub plików eksportu. Pliki te można poddać dalszej edycji w systemach księgowo-magazynowych. Eliminuje to całkowicie ręczne tworzenie list jednostek, list produkcyjnych oraz zamówień na elementy. Dodatkowo, na podstawie zastosowanych materiałów oraz zdefiniowanych czasów produkcji, program oblicza w czasie rzeczywistym koszty wytworzenia konstrukcji i pokazuje je w formie przejrzystych tabel, posortowanych wg elementów, komponentów oraz akcesoriów. Generowane przez imos piktogramy i kody paskowe mogą być wydrukowane na etykietach, co znacznie ułatwia identyfikację poszczególnych elementów na produkcji.

OPANOWA PROGRAMOWANIE W 5 OSIACH. Tworzenie danych pod sterowa-

nie 5-osiowe odbywa się bezpośrednio na bazie danych konstrukcyjnych z syste-

mu imosCAD. Elementy, które wymagają obróbek w 5-osiach, muszą być edytowane specjalnie opracowanymi narzędziami – imosCAM-MAX w celu dostarczenia dodatkowych informacji niezbędnych dla sterowania maszyny CNC. Specjalny postprocesor na podstawie geometrii elementu oblicza ścieżki przebiegu narzędzia uwzględniając odpowiednie strategie frezowania narzucone przez samą maszynę i jej konfigurację narzędzi. Na podstawnie tych danych, po uwzględnieniu możliwości samej maszyny (na podstawnie odpowiednio zdefiniowanego modelu maszyny dostarczonego od producenta), system tworzy program zawierający G-Code w celu zasymulowania obróbki w trybie 3D. Q KOLIZJE W SYMULACJI 3D. Dzięki kombinacji dokładnego opisu możliwości maszyny oraz wyliczonej ścieżki przebiegu narzędzia system wylicza symulację obróbki w celu wyszukania ewentualnych kolizji z obrabianym elementem. Przez pojęcie „kolizji” rozumie się tu niewłaściwe po-

maszyny

meble.pl

Symulacja 3D obróbek w 5 osiach.

O rmie Imos AG

Imos AG z Herford, jest wiod cym producentem oprogramowania do projektowanie i produkcji mebli. System integruje produkcj i technologi wytwarzania mebli wraz z kompleksowym systemem do projektowania poprzez Internet – imosNET. Oprogramowanie dost pne jest w 16 j zykach i pracuje na nim ponad 2.500 wiod cych producentów mebli z ca ego wiata. Firma w Niemczech zatrudnia ponad 50 osób, wspomaganych ponad 30 partnerami handlowymi na ca ym wiecie.

krycie się ścieżki przejścia agregatu (wraz z narzędziem) z gabarytem obrabianego elementu lub trawersami (wraz z ssawkami) mocującymi element. Miejsce kolizyjne będzie odpowiednio oznaczone i uwidocznione w trakcie symulacji wraz z informacją o typie zaistniałej kolizji. Q ATWO OBS UGI. Firma Imos, tworząc nowe, kompleksowe a zarazem elastyczne narzędzie do modelowania i produkcji elementów w technologii 5-osi, ogromny nacisk położyła na łatwość i przejrzystość obsługi modułu imosCAM-MAX. Narzędzie te, tworzone było na podstawie doświadczeń i uwag technologów pracujących w podobnych systemach, ale wymagających narzędzi skrojonych na miarę branży meblowej. W każdym etapie programowania, obsługujący widzi tylko i wyłącznie parametry konieczne na danym etapie edycji obróbki. Obróbki powtarzające się można grupować w odpowiednie „grupy obróbcze” z możliwością wykorzystania w kolejnych elementach o podobnej konfiguracji jak np. formatowanie zgrubne czy też „wygładzanie powierzchni” itp. Skraca to znacząco czas programowania w normalnej pracy konstruktora, ale też na etapie wdrożenia – czas szkoleń.

Imos Polska | tel. +48 608534144 | KRykowski@imos3d.com | www.imos3d.com

maszyny

meble.pl

Drukowane narz dzia Chocia technologia druku 3D wymaga dalszych ulepsze i kolejnych bada , to jednak eksperyment podj ty w Katedrze Obrabiarek i Podstaw Konstrukcji Maszyn Wydzia u Technologii Drewna na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu pokazuje, e by mo e za kilka lat drukowane narz dzia stan si alternatyw dla ko cowych u ytkowników.

arzędzia skrawające towarzyszą człowiekowi od początków cywilizacji. Początkowo występowały jako odpowiednio obłupany kamień, który ostrą krawędzią pozwalał rozdzielać np. porcje mięsa. Z dalszym rozwojem ludzkości przed narzędziami tnącymi stawiano coraz to nowsze wyzwania. Kiedy człowiekowi zaczęło zależeć na zbudowaniu własnego kąta na ziemi zaczął interesować się drewnem – bardzo powszechnym

materiałem. W końcu przestało wystarczać łamanie gałęzi na szałas, potrzebowano czegoś więcej. Wtedy właśnie rozpoczęło się coś, co trwa do dziś. Jest to pościg za coraz lepszymi, tańszymi i wydajniejszymi narzędziami do obróbki drewna. Efekt tego swoistego wyścigu zbrojeń w dziedzinie narzędzi skrawających możemy dziś obserwować w postaci mogło by się wydawać – prawie doskonałych narzędzi do maszynowej obróbki drewna. JedDrukarka 3D „RepRap”. Fot. Marcel Grzanka.

nak te narzędzia, które uważane są za wzorcowe cechują się niestety wysoką ceną. Cena ta zależy od bardzo wielu czynników; jest m.in. wynikiem kosztownego i długotrwałego procesu prototypowania, który składa się z naprzemiennego wykonywania prototypu i jego testowania, nanoszenia poprawek, projektu i kolejnych testów wykonanego prototypu. Proces ten, mimo przedstawienia w znacznym uproszczeniu, jest długotrwały i kosztowny. Te właśnie koszty, zwane kosztami wdrożenia, są niebagatelną częścią finalnej ceny produktu. W dobie wszechobecnego obniżania kosztów produkcji i skrupulatnego obliczania przekrojów elementów, w celu osiągnięcia dokładnie określonych parametrów produkowanego przedmiotu, nadal sporym problemem są koszty prototypowania narzędzi. Jednak, aby można było je obniżyć, konieczne jest znalezienie możliwości wykonywania testów na prototypie, który spełnia stawiane przed nim oczekiwania w postaci geometrii, ergonomii, czy wytrzymałości, a jednocześnie jest tani w przygotowaniu. Możliwość taka pojawiła się wraz z nadejściem technologii druku 3D (trójwymiarowego). Technologia ta pozwala wykonać, przy niewielkim nakładzie środków i czasu, fizyczny obiekt, który pierwotnie istniał w wirtualnym świecie, jako model trójwymiarowy. Daje to ogromne możliwości kreowania nowych przedmiotów stosowanych jako prototypy, a także gotowe elementy.

CHC C UNIKN KA DORAZOWEGO, MUDNEGO WYKONYWANIA PROTOTYPÓW MO NA U Y DRUKU 3D, ABY WYKONA PROTOTYP I SKUPI SI NA PROCESIE UDOSKONALANIA PRZYGOTOWYWANEGO WYROBU.

reklama

Większość znanych procesów wytwarzania opiera się na tradycyjnych metodach obróbki stratnej, z kolei drukowanie przestrzenne jest procesem fabrykacji addytywnej, czyli budowania modelu od zera, poprzez nanoszenie kolejnych warstw materiału budulcowego. Taki sposób wytwarzania nie generuje odpadów. Q TECHNOLOGII JEST WIELE. Istnieje wiele technologii drukowania 3D, wybieranych w zależności od planowanych zastosowań wykonanego przedmiotu i wielkości środków przeznaczonych na ten cel. Możliwości zastosowania jest co najmniej kilka np. jako elementy do badania ergonomii lub części pokazowe. Te wydruki nie muszą cechować się wysokimi parametrami wytrzymałościowymi. W przypadku wzorów do odlewania z użyciem form stratnych należy zadbać o odpowiedni dobór materiału. Musi on być w stanie wypłynąć z formy po podgrzaniu. W częściach maszyn natomiast należy dobrać materiał, który cechuje się dobrymi własnościami mechanicznymi, odpowiadającymi wymaganym obciążeniom w danym urządzeniu. Drukowane z tworzyw sztucznych mogą być obudowy, przyciski, a także wszelkie inne części, których obciążenie wytrzyma dany materiał. Z kolei podczas procesu prototypowania ważnym jest testowanie wyrobu na wiele sposobów. Chcąc uniknąć każdorazowego, żmudnego wykonywania prototypów można użyć druku 3D,

W DOBIE WSZECHOBECNEGO OBNI ANIA KOSZTÓW PRODUKCJI I SKRUPULATNEGO OBLICZANIA PRZEKROJÓW ELEMENTÓW, W CELU OSI GNI CIA DOK ADNIE OKRE LONYCH PARAMETRÓW PRODUKOWANEGO PRZEDMIOTU, NADAL SPORYM PROBLEMEM S KOSZTY PROTOTYPOWANIA NARZ DZI. aby wykonać prototyp i skupić się na procesie udoskonalania przygotowywanego wyrobu. W zależności od zapotrzebowania, a także możliwości finansowych, można wybrać różne typy drukarek. Niektóre bazują na obróbce proszków – mogą one być spajane natryskiwanym spoiwem (3DP – punktowe natryskiwanie spoiwa z dysz podobnych do tych używanych w drukarkach atramentowych; możliwe jest uzyskanie druku kolorowego) lub promieniem lasera (SLS – spiekanie promieniem lasera, DMLS – spiekanie proszków metalicznych promieniem lasera). Inny rodzaj używa folii rozwijanej z rolki, ciętej promieniem lasera na kolejne warstwy i sklejanej w jeden model (LOM). Występują też drukarki nanoszące płynne tworzywo, następnie utwardzane. Nanoszące żywice akrylowe utwardzane są światłem UV – PolyJet. Drukarki nanoszące tworzywo termoplastyczne to popularne obecnie maszyny typu FDM (Fused Deposition Modeling). Są zbliżone konstrukcją do 3-osiowych obrabiarek CNC, z tą jednak różnicą, że w miejscu wrzeciona umieszczona jest głowica drukująca. Model tworzony jest poprzez nanoszenie włókna roztopionego termoplastu w obrębie przekroju elementu. Jedna głowica jest w stanie nanosić materiał w jednym kolorze. Po wyposażeniu drukarki w większą liczbę głowic możliwe jest uzyskanie kolorowego wydruku, jednak powoduje to większe koszty związane z budową, lub zakupem urządzenia.

DRUKARKA „REPRAP”. W ubiegłym roku w Katedrze Obrabiarek i Podstaw Konstrukcji Maszyn Wydziału Technologii Drew-

maszyny

meble.pl

Drukowany frez z wklejonymi ostrzami gotowymi do ostrzenia. Fot. Bartosz Pa ubicki.

na na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu powstała drukarka 3D pracująca w ostatniej ze wspomnianych technologii – FDM. Drukarka została zbudowana według projektu „RepRap”, rozpowszechnianego na zasadach Open Source. Konstrukcja opiera się na przestrzennej ramie prętowej. Pręty gwintowane łączone są za pomocą elementów z tworzywa sztucznego. Elementy te zostały wydrukowane na takiej samej drukarce (urządzenia te aspirują do miana urządzeń samoreplikujących – takich, które są w stanie wytworzyć kolejną taką samą maszynę). Za ruch osi poziomych odpowiadają silniki krokowe i paski zębate, natomiast ruch w pionie realizowany jest poprzez silniki krokowe i śruby pociągowe. Na jednej z osi poziomych porusza się głowica drukująca, a na drugiej – podgrzewany stolik, na którym powstają wydruki. Za płynny posuw osi odpowiadają prowadnice prętowe o średnicy 8 mm z współpracującymi z nimi łożyskami liniowymi. Urządzenie może produkować modele dzięki głowicy drukującej. Napędzą ją kolejny silnik krokowy (w sumie w drukarce jest ich 5), który poprzez przekładnię zębatą napędza śrubę radełkowaną, podającą materiał termoplastyczny w postaci żyłki do podgrzewanej dyszy (zazwyczaj używana jest dysza o średnicy 0,35 mm). To ona odpowiada za roztapianie materiału i nanoszenie go w postaci cienkiej nitki na kolejne warstwy wydruku. Urządzenie jest w stanie pracować z materiałami termoplastycznymi uzyskującymi półpłynny stan skupienia w temperaturach do 250 °C. Maksymalne wymiary wykonywanego modelu wynoszą 195x195x159 mm. Średnia prędkość posuwu głowicy pod-

czas depozycji termoplastu (drukowania) to ok. 60 mm/s, ruchy „jałowe” wykonywane są z prędkościami na poziomie 130-150 mm/s. Wspólnie ze znanym producentem narzędzi skrawających do drewna – firmą Gopol – podjęto pilotażowe badania mające na celu zbadanie możliwości szybkiego prototypowania narzędzi do obróbki drewna. Uzyskany prototyp frezu nasadzanego miał spełniać wszystkie warunki niezbędne do wykorzystania go w realnych próbach skrawania drewna. Drukarka 3D, która zazwyczaj drukuje mniej odpowiedzialne elementy, została

we. W przypadku standardowych narzędzi konstrukcja jest analogiczna, z tą różnicą, że ostrza są wlutowywane w stalowy korpus na tzw. twardy lut. W celu zapewnienia odpowiednich parametrów mechanicznych docelowych prototypów testowano różne materiały termoplastyczne, różne parametry samego wydruku oraz różne typy konstrukcji korpusu. Każdorazowo prototypy korpusów były poddawane badaniom wytrzymałości na rozrywanie siłami odśrodkowymi podczas poddawania narzędzia wysokim prędkościom obrotowym (ponad 20 tys. obr/min). Kiedy dobrano właściwą technologię wydruku, skoncentrowano się na technologii połączenia płytki ostrzowej z korpusem narzędzia. Tu badano adhezję klejów różnego typu zarówno do powierzchni gniazda pod ostrze (termoplast), jak i do samych płytek ostrzowych. Po wyłonieniu najlepszego z testowanych klejów przygotowano drukowany frez z tworzywa sztucznego z wklejonymi metalowymi ostrzami. Czas drukowania takiego korpusu to, przy zastosowanych parametrach, około 6 godzin. Pamiętać jednak trzeba, że jest to czas pracy samej drukarki, która właściwie nie wymaga nadzoru pracownika. Może on w tym czasie poświęcić się innym zadaniom. Efekty eksperymentu okazały się bardzo obiecujące. Przygotowany frez był w stanie skrawać drewno w normalnych, przemysłowych warunkach. Oczywiście,

WI KSZO ZNANYCH PROCESÓW WYTWARZANIA OPIERA SI NA TRADYCYJNYCH METODACH OBRÓBKI STRATNEJ, Z KOLEI DRUKOWANIE PRZESTRZENNE JEST PROCESEM FABRYKACJI ADDYTYWNEJ, CZYLI BUDOWANIA MODELU OD ZERA, POPRZEZ NANOSZENIE KOLEJNYCH WARSTW MATERIA U BUDULCOWEGO. TAKI SPOSÓB WYTWARZANIA NIE GENERUJE ODPADÓW. zaprzęgnięta do wyprodukowania przedmiotu, który może w odpowiednich warunkach zrewolucjonizować świat narzędzi do drewna za pomocą drukowanego frezu. Oczywiście nie ma, póki co, możliwości, aby narzędzie składające się wyłącznie z termoplastycznego tworzywa sztucznego było w stanie wykonać skrawanie drewna. Dlatego też zaproponowanie drukowanego, „plastikowego” narzędzia (wyżej wymienionego frezu nasadzanego) dotyczyło tylko jego korpusu, który uzbrojony jest we wklejane metalowe płytki ostrzo-

technologia wymaga dalszych ulepszeń i kolejnych badań, jednak już dziś można powiedzieć, że jest to technologia rozwojowa i może znacząco ułatwiać prace przy wdrażaniu nowych narzędzi. Przyszłości nie zna nikt, ale kto wie, może za kilka lat drukowane narzędzia staną się nawet alternatywą dla końcowych użytkowników? MGR IN . MARCEL GRZANKA DR IN . BARTOSZ PA UBICKI Autorzy s pracownikami Wydzia u Technologii Drewna Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

advertorial

maszyny

meble.pl

Jak zaoszcz dzi kilkadziesi t tysi cy euro Firma Höchsmann od niemal 20 lat zajmuje si sprzeda u ywanych maszyn grupy Homag, Biesse, SCM, IMA, Weinig.

Robert JANAS

daniem Roberta Janasa, od 11 lat pracownika firmy Höchsmann, argumentami przemawiającymi za kupnem maszyny używanej jest cena i jej natychmiastowa dostępność. Kilkuletnie centrum obróbcze można kupić za połowę ceny nowego, a jeżeli było ono użytkowanie prawidłowo, klient w zasadzie nie odczuje większej różnicy w jakości produkowanych wyrobów. Każdy kupujący powinien się zastanowić, czy nie warto rozejrzeć się za maszyną używaną i zaoszczędzić kilkadziesiąt tysięcy euro – mówi Robert Janas. W ofercie firmy Höchsmann dominują maszyny nie starsze niż z 2000 r. Są to głownie okleiniarki, centra CNC, linie wiertarskie, piły panelowe. Warto zaznaczyć, że firma specjalizuje się w tych maszynach. Widocznym zainteresowaniem cieszą się też kilku- lub nawet kilkunastoletnie niemieckie i włoskie maszyny standardowe. Warto dodać, że jako jedyni z dużych firm prezentujemy ceny na stronie internetowej – dodaje Robert Janas. Każda maszyna znajdująca się u nas na składzie przechodzi drobiazgowy przegląd techniczny, który jest przekazywany zainteresowanemu. Klient ma możliwość dokonania prób w materiale przed podjęciem decyzji zakupowej. Można powiedzieć, że po wizycie nie ma otwartych pytań, co jest dobre, a co złe. W przypadku

zakupu maszyn z górnej półki ma to często kluczowe znaczenie, bo ceny niektórych komponentów elektronicznych, które mogą być potencjalnie niesprawne, mogą być bardzo wysokie. Prezentacja jest niezobowiązująca dla stron. W naszej firmie pracuje 13-osobowa grupa serwisantów. Mamy np. trzech techników, którzy tylko uruchamiają i prezentują centra CNC – wyjaśnia Robert Janas. – Jeżeli chodzi o serwis posprzedażowy, to klient ma możliwość skorzystania z naszych usług lub z serwisu krajowego przedstawiciela danego producenta. Praktycznie każdy producent maszyn ma polskiego przedstawiciela, który oferuje usługi serwisowe. Od roku na naszej stronie działa Wood Tec Pedia – branżowa encyklopedia maszyn. Jest dostępna na stronie internetowej (zakładka w menu www.hoechsmann.com). Korzystanie z encyklopedii jest bezpłatne. Zainteresowani znajdą tu 7 tysięcy prospektów, opisy maszyn, wyjaśnienie pojęć stosowanych przez producentów, opis różnic między modelami danej serii itp. Poprzez Wood Tec Pedia popularyzujemy również naszą stronę internetową i znajdującą się na niej ofertę – wyjaśnia Robert Janas. Lokalizacja w okolicach Drezna jest wyjątkowo korzystna z punktu widzenia klienta z Polski. Z Wrocławia można przyjechać do Drezna w 2,5 godziny, z Kępna – w 3 godziny, z Poznania – w 3 godziny, z Krakowa – w 5, a z Elbląga – w 7 godzin. Praktycznie z całej zachodniej, południowej i środkowej Polski można przyjechać do nas, zobaczyć maszynę i wrócić w jeden dzień. Prezentacje maszyn odbywają się w języku polskim. Poza tym, jest z czego wybierać, bo spośród 700 oferowanych maszyn – 350 mamy na składzie. Łączna powierzchnia naszych magazynów to 7,8 tys. m2 – wyjaśnia Robert Janas.

0DV]\Q\ XƁ\ZDQH GR REUyENL GUHZQD

SCM

BIESSE

IMA

HOMAG

ZZZ KRHFKVPDQQ FRP OH[LNRQ Robert Janas +49 35204 651-31 r.janas@hoechsmann.com

+|FKVPDQQ *PE+ Schwabacher Strasse 4 01665 Klipphausen

maszyny

meble.pl

Technologia i projektowanie Z dr hab. Bart omiejem Mazel , prof. nadzw., dziekanem Wydzia u Technologii Drewna Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu rozmawia Marek Hryniewicki.

październiku br. na Wydziale Technologii Drewna Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu uruchomiony zostanie nowy kierunek: Projektowanie Mebli. Skąd taki pomysł, skąd taka decyzja? Tak, w nowym roku akademickim 2013/2014 uruchamiamy nowy kierunek studiów. Pomysł na taki kierunek studiów jest wynikiem rozeznania rynku pracy, które wskazuje, że istnieje zapotrzebowanie na absolwentów takiego kierunku. Treści programowe kierunku Projektowanie Mebli obejmują nie tylko samo projektowanie mebli, ale także wyposażenie wnętrz oraz konstrukcje i technologie ich wytworzenia. Wydział dąży do poszerzenia oferty dydaktycznej, rozważamy uruchomienie w kolejnych latach jeszcze jednego atrakcyjnego kierunku studiów. Czy ten nowy kierunek będzie konkurencją dla poznańskiego Uniwersytetu Artystycznego? Kierunek Projektowanie Mebli nie będzie konkurencją, a wręcz odwrotnie. W pracach nad stworzeniem programu tego kierunku konsultowaliśmy się z władzami Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. Jesteśmy w stałym kontakcie z prof. Markiem Owsianem – dzieka-

W OPARCIU O ZNAJOMO RYNKU PRACY WYRA AM SWOJE PRZEKONANIE, E ABSOLWENCI LEGITYMUJ CY SI UMIEJ TNO CIAMI PROJEKTANTA NOWYCH FORM PRZEMYS OWYCH, KONSTRUKTORA, TECHNOLOGA I MENED ERA PRODUKCJI S POSZUKIWANI PRZEZ PRACODAWCÓW.

maszyny

nem Wydziału Architektury i Wzornictwa UAP. Wraz z autorem programu studiów dla tego nowego kierunku – prof. Jerzym Smardzewskim – mieliśmy początkowo zamiar uruchomienia studiów międzyobszarowych, wspólnie przez obie uczelnie. Traktujemy uruchomienie tego kierunku jako pierwszy krok zmierzający do realizacji tego przedsięwzięcia. Czy kadrę na nowym kierunku będą stanowili pracownicy naukowi Wydziału Technologii Drewna, czy może zupełnie nowe osoby, spoza Uniwersytetu Przyrodniczego? Trzon kadry kierunku Projektowanie Mebli stanowić będą pracownicy Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, głównie Wydziału Technologii Drewna, ale także innych wydziałów UP. Zajęcia prowadzone będą także przez pracowników naukowych z UAP, a na drugim stopniu kształcenia również z UAM. Jakie jest zainteresowanie – o ile w tym momencie można mówić o zainteresowaniu – przyszłych studentów nowym kierunkiem. Ile osób będzie studiować na kierunku Projektowanie Mebli?

TRE CI PROGRAMOWE KIERUNKU PROJEKTOWANIE MEBLI OBEJMUJ NIE TYLKO SAMO PROJEKTOWANIE MEBLI, ALE TAK E WYPOSA ENIE WN TRZ ORAZ KONSTRUKCJE I TECHNOLOGIE ICH WYTWORZENIA. ny z projektowaniem mebli oznacza, że oprócz wiedzy typowo projektowej studenci będą mieli możliwość uzyskania wiedzy także związanej z technologią? Tak, oczywiście studenci będą mieli możliwość uzyskania wiedzy związanej z technologią, to przecież domena macierzystego wydziału, z którego ten nowy kierunek się wywodzi. Ale nie tylko technologia, bo w tym przypadku nacisk kładziemy również na projektowanie. Absolwent tego kierunku będzie bardzo konkurencyjny na rynku pracy, bowiem będzie miał wiedzę w zakresie drzewnictwa i meblarstwa; wiedzę związaną z projektowaniem, konstruowaniem, przygotowaniem do wdrożenia oraz wytwarzaniem mebli i wyposażenia wnętrz. Będzie znał poszczególne etapy procesu projektowego, począwszy od: koncypowania, makietowania, modelowania, technik wizualizacji, zapisu konstrukcji, obliczeń wytrzyma-

ABSOLWENT TEGO KIERUNKU B DZIE BARDZO KONKURENCYJNY NA RYNKU PRACY, BOWIEM B DZIE MIA WIEDZ W ZAKRESIE DRZEWNICTWA I MEBLARSTWA; WIEDZ ZWI ZAN Z PROJEKTOWANIEM, KONSTRUOWANIEM, PRZYGOTOWANIEM DO WDRO ENIA ORAZ WYTWARZANIEM MEBLI I WYPOSA ENIA WN TRZ. Limit przyjęć na kierunek Projektowanie Mebli w rekrutacji na nowy rok akademicki został ustalony na 60 osób. Rzeczywiście dzisiaj trudno mówić o liczbach w kontekście zainteresowania nowym kierunkiem. W oparciu o znajomość rynku pracy wyrażam swoje przekonanie, że absolwenci legitymujący się umiejętnościami projektanta nowych form przemysłowych, konstruktora, technologa i menedżera produkcji są poszukiwani przez pracodawców. Nowy kierunek już cieszy się zainteresowaniem studentów pierwszego stopnia kierunku Technologia Drewna, którzy chcą kontynuować studia drugiego stopnia na kierunku Projektowanie Mebli. Czy fakt, że uczelnia o profilu technologicznym otwiera kierunek związa-

meble.pl

łościowych, zapisu struktury i technologii wytwarzania w systemach informatycznych zarządzania aż po symulację procesu wytwarzania i realizację mebla w skali 1:1. Nie będą mu obce także metody zarządzania procesami produkcji.

zawodu projektanta nowych form przemysłowych. Odwrotnie też – absolwent wzornictwa przemysłowego nie jest przygotowany do podjęcia prac konstrukcyjnych czy technologicznych w tym zakresie. Małe i średnie przedsiębiorstwa, ze względów ekonomicznych, nie są też zainteresowane zatrudnianiem dwóch osób – projektanta i technologa, natomiast wyrażają wolę zatrudnienia jednej osoby łączącej obie specjalności. W tym kontekście widzę bardzo dobre perspektywy zawodowe dla przyszłych absolwentów kierunku Projektowanie Mebli. Czy w ramach nowego kierunku planowana jest współpraca z przedsiębiorstwami z branży meblarskiej, np. z producentami mebli? Jeżeli tak, to na czym miałaby polegać? Taka współpraca istnieje już od wielu lat w ramach realizowanych na kierunku Technologia Drewna specjalności: Meblarstwo, Mechaniczna Technologia Drewna i Chemiczna Technologia Drewna. Będzie ona rozwijana na nowym kierunku Projektowanie Mebli. Studenci będą odbywać praktyki zawodowe w fabrykach mebli, realizować tamże prace dyplomowe – zbierać materiały lub wykonywać część doświadczalną tych prac. Przykładem efektów takiej współpracy jest między innymi uczestnictwo naszych studentów w „Fabryce mebli na żywo”, przedsięwzięciu zainspirowanym przed kilkoma laty przez prof. Smardzewskiego, jak również uczestnictwo w organizowanej corocznie wystawie „Arena design” w Poznaniu. Dziękuję za rozmowę.

Jakie perspektywy zawodowe widzi Pan przed przyszłymi absolwentami Projektowania Mebli? Polski przemysł meblarski stanowią głownie mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa. GUS szacuje, że przeciętne zatrudnienie w tym segmencie wynosi około 40 osób. Biorąc pod uwagę, że techniczny profil wykształcenia technologa drewna ze specjalnością meblarstwo umożliwia absolwentowi podjęcie pracy w charakterze konstruktora, technologa, menedżera produkcji, to jednak nie predestynuje go do

Dr hab. BART OMIEJ MAZELA, prof. nadzw., dziekan Wydzia u Technologii Drewna Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Absolwent Wydzia u Technologii Drewna Akademii Rolniczej w Poznaniu (1997), 2000 – dr in . Nauk Le nych w zakresie Drzewnictwo (Akademia Rolnicza w Poznaniu), 2002 – International Course on Wood Conservation Technology, ICOMOS – Norwegia, 2009 – doktor habilitowany nauk le nych z zakresu drzewnictwa, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu.

maszyny

meble.pl

advertorial

HOMAG - przepis na sukces Gdzie producent mebli – niezale nie od tego, czy jest to niewielki zak ad, czy ogromna fabryka – mo e szuka wzrostu wydajno ci produkcji? Odpowied rmy HOMAG jest prosta: dobre oprogramowanie i profesjonalne szkolenia dla operatorów to klucze do sukcesu.

Nie zwlekaj – tego nie mo na przegapi !! Zadzwo i zapytaj o szczegó y: Marek Graczyk tel. 698 091 916 marek.graczyk@homag-polska.pl

irma HOMAG Polska gwarantuje szeroki wachlarz oprogramowania dla każdej produkcji. Korzyści z wdrożenia nowego oprogramowania są bezsporne: znacząca oszczędność czasu produkcji przy jednoczesnym zwiększeniu wydajności produkcji, wysoka jakość produkowanych elementów, a także indywidualność produkcji. Jeżeli dodamy do tego korzystną cenę oraz już dostępną, bezpłatną wersję demonstracyjną dla oprogramowania woodCAD|CAM, wraz ze szkoleniem wstępnym, staje się jasne, dlaczego warto skorzystać z oferty firmy HOMAG Polska. Aktualnie dostępne oprogramowanie Grupy HOMAG to: woodCAD|CAM, woodWOP, woodWOP CAD-Plugin, woodWOP

DXF-Import, woodNEST, woodTIME, collisionControl, woodMotion, woodWindow, woodASEMBLER + woodVisio, woodLINE oraz CuteRite. HOMAG nie zapomina jednak o ludziach. I nic dziwnego, wszak przewodnia dewiza firmy to: Wykwalifikowany pracownik Twoim kapitałem. Fachowy personel pozwala w pełni wykorzystać wszystkie możliwości maszyny, przyczynia się do zmniejszenia awaryjności maszyny, wreszcie – wpływa na polepszenie jakości produkowanych elementów. Z myślą o pracownikach – operatorach maszyn z oferty firm z Grupy HOMAG – organizowane są szkolenia: indywidualne, grupowe, szkolenia w siedzibie HOMAG Polska, a także u klienta.

w w w . h o m a g - p o l s k a . p l

advertorial

maszyny

meble.pl

MASZYNY EDYCYJNE 2013 Okleiniarka BRANDT Ambition 1650FC • d ugo : 5.760 mm • waga: 2.600 kg • pr dko posuwu: 8-18 m/min • grubo obrze a: 0,4-12 mm (op. 15) • grubo elementu: 8-60 mm (op. 80)

Okleiniarka BRANDT Ambition 1440FC • d ugo : 5.273 mm • waga: 1.850 kg • pr dko posuwu: 14 m/min., równie przy obróbce naro ników • grubo obrze a: 0,4-8 mm • grubo elementu: 8-60 m m mm

Oklieniarka HOMAG Ambition 2262 • d ugo : 7.755 mm • waga: 4.500 kg • grubo elementu: 12-60 mm (op. 8-60 mm) • szeroko elementu o grubo ci 12-22 mm: min. 60 mm, o grubo ci 23-40 mm: min. 105 mm g u o obrze a o e a z rolki: o 0,3-3 mm, 0,3 3 , • grubo w paskach 0,6-6 mm

Centrum obróbcze WEEKE BMG 111 • stó roboczy: 3.130 x 1.250 mm • waga: 3.700 kg • grubo elementu: maks. 100 mm • pr dko wektorowa X/Y: 80 m/min. • o C 360, 9 kW • z cze FLEX5 • frezowanie w osi Y: 1.550 mm

Centrum obróbcze WEEKE BMG 211 Solid • waga: 4.500 kg • pr dko wektorowa X/Y: 110 m/min • agregat frezarski: 12 kW • o C z interpolacj • system pozycjonowania LED • z cze FLEX5

maszyny

meble.pl

Przerób drewna li ciastego dla potrzeb przemys u meblarskiego

fot. AHEC

W technologii za podstawowe kryterium optymalizacji w przerobie wybranego rodzaju tarcicy przyjmuje si wydajno pozyskania pó fabrykatów do produkcji mebli. Surowcem do bada w a ciwo ci technologicznych pó fabrykatów meblowych by a tarcica bukowa. W oparciu o wykazy materia owe w powi zaniu z cenami materia owymi tarcicy bukowej poszczególnych klas jako ci i pozyskiwanych do dalszego przerobu pó fabrykatów, ustalono wska niki wydajno ci ich produkcji przy uwzgl dnieniu klasy jako ci materia ów tartych.

fot. AHEC

maszyny

WYKRES 1

STRUKTURA UDZIAŁU W PRZEROBIE TARCICY BUKOWEJ RÓŻNYCH KLAS JAKOŚCI (GAIK 2007, WIERUSZEWSKI 2010)

III 12

II I

Udział tarcicy [%]

iększość polskich tartaków specjalizujących się w przerobach drewna liściastego nie poprzestaje na ograniczeniu się do poziomu produkcji tarcicy i jej suszenia, ale kierując się logiką uzyskania zadawalającego poziomu rentowności prowadzi dalszy przerób na półfabrykaty przeznaczeniowe dla potrzeb różnych gałęzi przemysłu drzewnego. Zauważalny spadek zainteresowania wyrobami gotowymi na rynkach skutkuje jednak wzrostem niepewności o przyszłość w tych zakładach. Kontrahenci renegocjując ceny lub rezygnując z dostaw doprowadzają często do sytuacji, gdy rentowność zakładu osiąga poziom zerowy, a w skrajnych wypadkach dochodzi do strat w działalności firm. W tych warunkach trudno mówić o realnych możliwościach inwestowania w nowe technologie pozwalające na zwiększenie produkcji czy też poprawę jej jakości i wydajności. Czy więc przyszłość rysuje się tylko w czarnych kolorach? Mimo wielu obaw, które nurtują producentów materiałów tartych liściastych, nie ustają oni jednak w dążeniu do poprawy wskaźników przerobu w celu uzyskania najwyższego poziomu racjonalnego wykorzystania surowca, którego zdobycie wymagało również sporego wysiłku i nakładów finansowych.

0 25

45 50 55 Grubość tarcicy [mm]

Nie lepszą sytuacją mogą się pochwalić firmy i zakłady produkcji mebli, które jednak zdążyły w ostatnich latach zmodernizować swój park maszynowy i ukształtować nowe więzi współodpowiedzialności za produkt z pracownikami. To tutaj szczególną wagę przykłada się do jakości w oparciu o normy jakościowe. Niech przykładem obrania prawidłowego kierunku zmian będzie jeden z kierunków przerobów dla potrzeb wytwórców mebli i dążenie do uzyskania maksymalnej optymalizacji przerobu.

TABELA 1.

WYDAJNO CI MATERIA OWE PÓ FABRYKATÓW W PRZEROBIE TARCICY BUKOWEJ RÓ NEJ JAKO CI (GAIK 2007) RODZAJ ELEMENTÓW MEBLOWYCH

meble.pl

WYDAJNO UZYSKANYCH PÓ FABRYKATÓW WP [M3/M3] I II III REDNIA

stolarskie krótkie 25-45 mm

0,64

0,50

0,13

0,38

do gi cia krótkie 25-45 mm

0,55

0,44

–

0,49

stolarski rednie 25-45 mm

0,65

0,52

0,04

0,46

do gi cia rednie 25-45 mm

0,65

0,30

–

0,48

do gi cia rednie 50-100 mm

0,56

0,25

–

0,41

stolarski d ugie 25-45 mm

0,50

0,42

–

0,47

do gi cia specjalne 25-45 mm

0,50

0,42

–

0,48

do gi cia specjalne 50-100 mm

0,51

0,21

–

0,45

stolarskie krótkie 50-100 mm

0,55

0,40

–

0,46

do gi cia krótkie 50-100 mm

0,58

0,50

0,19

0,42

stolarskie rednie 50-100 mm

0,62

0,53

0,44

0,53

do gi cia d ugie 50-100 mm

0,56

0,39

–

0,49

krzywoliniowe krótkie 25-45 mm

0,64

0,50

0,27

0,45

krzywoliniowe krótkie 50-100 mm

0,58

0,50

0,24

0,44

krzywoliniowe rednie 25-45 mm

0,65

0,53

0,11

0,51

krzywoliniowe rednie 50-100 mm

0,62

0,47

0,16

0,47

ZA O ENIA METODYCZNE I WYNIKI BADA . Półfabrykaty przeznaczeniowe dla poQ

trzeb przemysłu meblarskiego produkowane są w sposób zapewniający optymalne wyniki wydajnościowe i ekonomiczne. Racjonalny przerób drewna na tarcicę i elementy przeznaczeniowe uzyskiwany jest poprzez stosowanie odpowiednich metod wykorzystania surowca uzależnionych od wymagań rynkowych i dostępnych technologii przerobu. Doskonalenie tych metod związane jest z ciągłym procesem kontroli i badań przyczyn zmian wydajnościowych produkcji. Dla przykładowego podkreślenia wpływu właściwości technologicznych przerobu drewna na uzyskiwane wyniki produkcji półfabrykatów meblowych przedstawiono charakterystykę tarcicy bukowej. Pozyskiwana lub zakupiona z wydzieleniem trzech klas jakości o parametrach jakościowych i wymiarowych zgodnych z wymaganiami norm polskich. Produktem finalnym poddawanym ocenie były półfabrykaty meblowe tzn. elementy stolarskie – łaty, elementy stolarskie krzywoliniowe oraz elementy przeznaczone do gięcia. Wszystkie typy elementów podzielono na cztery klasy długości. Elementy krótkie

RACJONALNY PRZERÓB DREWNA NA TARCIC I ELEMENTY PRZEZNACZENIOWE UZYSKIWANY JEST POPRZEZ STOSOWANIE ODPOWIEDNICH METOD WYKORZYSTANIA SUROWCA UZALE NIONYCH, WYMAGA RYNKOWYCH I DOST PNYCH TECHNOLOGII PRZEROBU.

maszyny

meble.pl

WYKRES 2

UDZIAŁ DŁUGOŚCIOWY W PRODUKCJI PÓŁFABRYKATÓW MEBLOWYCH (GAIK 2007, WIERUSZEWSKI 2010) 100 krzywoliniowe

Udział w produkcji [%]

do gięcia 60

stolarskie

krótkie

średnie

długie

specjalne

występowały w przedziale długości od l do 700 mm, druga grupa – średniej długości 700-1.350 mm i elementy długie – 1.3502.149 mm. Czwartą grupę stanowiły elementy specjalne o długości przekraczającej 2.150 mm. Podstawowym czynnikiem optymalizacji wykorzystania surowca bukowego w przerobach na półfabrykaty meblowe jest dobór właściwej technologii przerobu (Buchholz 1990, Hruzik 1993). Za podstawowe kryterium optymalizacji w przerobie wybranego rodzaju tarcicy bukowej przyjąć można wydajności materiałowe uzyskiwane podczas produkcji półfabrykatów meblowych. Wskaźnik ten zależny jest od wielu czynników, między innymi od rodzaju surowca, jego jakości i postaci przerabianej tarcicy. Ogromne znaczenie ma struktura wymiarowa uzyskiwanych półfabrykatów oraz asortyment i przeznaczenie produktów finalnych, jak również stosowana metoda i park maszynowy (Hruzik 2006). WYKRES 3

Na podstawie uzyskanych w przerobach przemysłowych danych, ustalono strukturę jakościowo-ilościową przerobionej tarcicy oraz udziały grubościowe w trzech klasach jakości wg polskiej normy. Analizując dane zamieszczone na wykresie 1 zauważyć można tendencję do stosowania w przerobach głównie tarcicy I i II klasy jakości, co jest zrozumiałe dla uzyskania wysokich wydajności materiałowych przerobu, ze względu na produkcję półfabrykatów wyższej jakości. Półfabrykaty wszystkich grup przeznaczeniowych podzielono na cztery zakresy długości. Na podstawie uzyskanych rezultatów przerobu zamieszczonych na wykresie 2 można stwierdzić, że największym udziałem ilościowym cechują się elementy średnie i krótkie. W zakresie porównawczym znalazł się przerób tarcicy na półfabrykaty połączony z analizą wskaźników wydajnościowych pozwalających na określenie najwłaściwszych zasad przerobu. W oparciu o założenia technologiczne w warunkach zakładowych ustalono wydajności półfabrykatów z tarcicy poszczególnych klas jakości uzyskane w rocznym przerobie oraz wyznaczono wartości średniej wydajności półfabrykatów (tabela, wykresy 3 i 4). Z danych tych wynika, że w przypadku przerobu tarcicy I klasy jakości na półfabrykaty meblowe można przyjąć średnie wydajności w całym przedziale grubości i długości w obszarze 0,50-0,65 m3/m3. Tarcica bukowa II klasy jakości pozwala na uzyskanie przeciętnej wydajności w całym przedziale grubości i długości w zakresie 0,21-0,53 m3/m3. Tarcica bukowa III klasy jakości wykorzystywana jest wyłącznie do produkcji elementów krótkich i średniej długości. WYKRES 4

WYDAJNOŚCI MAKSYMALNE PÓŁFABRYKATÓW UZYSKANYCH Z TARCICY BUKOWEJ RÓŻNYCH KLAS JAKOŚCI W PRZEDZIALE GRUBOŚCI 25-45 MM DLA RÓŻNYCH DŁUGOŚCI

WYDAJNOŚCI GRANICZNE PÓŁFABRYKATÓW UZYSKANYCH Z TARCICY BUKOWEJ RÓŻNYCH KLAS JAKOŚCI W PRZEDZIALE GRUBOŚCI 50-100 MM DLA RÓŻNYCH DŁUGOŚCI

(GAIK 2007, WIERUSZEWSKI 2010)

0,8 I

0,8

III

0,7

III

0,7

0,6 wydajność ilościowa [%]

wydajność ilościowa [%]

0,5 0,4 0,3 0,2 0,1

0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1

0,0 krótkie

średnie

długie i specjalne

0,0 krótkie

średnie

długie i specjalne

Dla tego surowca wydajności półfabrykatów mieszczą się w przedziale zaledwie od 0,04 do 0,44 m3/m3. Q PODSUMOWANIE. Zgodnie z ustalonymi wynikami przerobów w warunkach zakładowych dotyczących wtórnego rozkroju tarcicy bukowej na półfabrykaty meblowe można było sformułować ogólne stwierdzenie, że w przerobie wykorzystującym głównie tarcicę bukową nieobrzynaną w przedziale grubości 25-70 mm decydującym udziałem pozyskanych elementów są te o grubości 38 mm (30,8%) i 32 mm (19,1%). Najwyższe ilościowe wydajności materiałowe półfabrykatów uzyskuje sie w przerobie tarcicy pierwszej klasy jakości (50-65%). Wydajności w przerobie surowca drugiej klasy jakości kształtują się na poziomie od 21% do 53%, a trzeciej klasy jakości – w przedziale 4-44%. Uzyskane wyniki optymalizacyjne mogą stanowić podstawę do końcowego stwierdzenia, że w procesie produkcji półfabrykatów meblowych, zarówno stolarskich, do gięcia, jak i krzywoliniowych, zasadnym jest stosowanie tarcicy lepszych klas jakości. Przy niskich wskaźnikach wydajności właściwym rozwiązaniem jest stosowanie metod pozwalających na produkcję elementów o dużej rozpiętości wymiarowej, pozwalającej na zwiększenie wydajności przerobu. MAREK WIERUSZEWSKI Autor jest pracownikiem Wydzia u Technologii Drewna Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu (Katedra Mechanicznej Technologii Drewna).

LITERATURA 1. BUCHHOLZ J. (1990): TECHNOLOGIA TARTACZNICTWA. AR, POZNAŃ. 2. GAIK A. (2007): OPTYMALIZACJA PRZEROBU TARCICY BUKOWEJ NA PÓŁFABRYKATY PRZEZNACZENIOWE W WARUNKACH ZMG FAMEG. KMTD POZNAŃ 2007, PRACA MAGISTERSKA. 3. HRUZIK G. J. (1993): TECHNOLOGICZNA OPTYMALIZACJA PRZEROBU DREWNA BUKOWEGO NA MATERIAŁY TARTE I PÓŁFABRYKATY PRZEZNACZENIOWE. ROCZNIKI AKADEMII ROLNICZEJ W POZNANIU, Z 236. 4. HRUZIK G. J.(2006): ZUŻYCIE SUROWCA I MATERIAŁÓW DRZEWNYCH WYROBACH PRZEMYSŁU TARTACZNEGO. DREWNO-WOOD 2006, VOL49, NR 175, 25-44. 5. WIERUSZEWSKI M., GOTYCH V., HRUZIK G. J. (2010): LOGISTICS IN OWN AND COOPERATIVE PROCESSING BEECH WOOD. INTERCATHEDRA NO. 26 ANNUAL SCIENTIFIC BULLETIN OF PLANT – ECONOMIC DEPARTMENT OF THE EUROPEAN WOOD TECHNOLOGY UNIVERSITY STUDIES POZNAŃ 2010, S. 174-177.

advertorial

maszyny

meble.pl

Rewolucja w docinaniu materia ów p ytowych Przecina p yt z jednoczesnym uciosem (ci ciem sko nym) bez zmiany maszyny – czy to w ogóle mo liwe? Tak. A nawet wi cej: zmniejszaj si przy tym koszty procesu i zwi ksza dok adno . Pilarka Schelling „S 45” jest idealna dla wszystkich, którzy dzia aj w wymagaj cym segmencie meblowym, ale te w us ugach i hurtowaniach.

ewolucjonizuje ona proces pracy w docinaniu płytowych materiałów ciesielskich. Pilarka „S 45” austriackiego producenta – Schelling nie tylko wysokowydajnie tnie płyty, ale i wykonuje jednocześnie uciosy. Mogą one być dowolne – od 0 do 46° skosu. Opatentowana maszyna, dzięki kombinacji tempa i inteligencji cięcia, daje wyraźny zysk na czasie i precyzji. Niepotrzebna jest ani czasochłonna i powodująca błędy zmiana maszyny, ani rozcinanie czy docinanie. Odpada ryzyko uszkodzenia materiału pomiędzy poszczególnymi operacjami. Od płyty wyjściowej aż po gotowy – również najmniejszy – element sporządzane są one wedle wyboru: ręcznie, półautomatycznie lub automatycznie. Cały proces obsługuje jedna jedyna osoba. Oszczędza to czas pracy i miejsce w stosunku do tradycyjnych rozwiązań z dwoma maszynami obrabiającymi. W sumie oznacza to nawet trzykrotnie (!) mniejsze koszty cięcia na metr bieżący. Cięcia ukośne i kątowe na jednym i tym samym materiale nie stanowią dzięki urządzeniu do cięcia kątowego żadnego problemu. Wpusty dowolnej wielkości są równie wykonalne, jak wycięcia otworów na okna czy wstawki do szkła. Pilarka Schelling „S 45” wyposażona jest w silnik 14 kW o prędkości przesuwu piły głównej do 100 m/min. Jest przy tym szybka w poszczególnych cyklach pracy – podajnik porusza się z prędkością do 120 m/min. Zaciski z regulowaną siłą zacisku można optymalnie ustawić na różne materiały. Urządzenie wyrównujące dociska, bez powodowania uszkodzeń, długie wąskie pasy płyty do ogranicznika kątowego. Urządzenie formatujące do wystających oklein za-

Schelling S 45” „S

Przyk ady zastosowa

pewnia precyzyjną obróbkę. Sterowana sensorycznie droga przesuwu optymalizowana jest poprzez opuszczenie brzeszczotu piły. „Myśląca” przesuwna belka dociskająca zapewnia właściwy docisk również przy skośnie ustawionym brzeszczocie piły tuż przy linii cięcia. Opcja regulowania prędkości obrotowej zapewnia idealne cięcie również przy trudnych w obróbce materiałach. Możliwości zastosowania piły „S 45” są niemal nieograniczone. Umożliwia ona nie tylko prostsze i znacznie ekonomiczniejsze wykonanie dotychczasowych prac, ale otwiera drogę do nowych obszarów zastosowań, możliwości zbytu i grup klientów. Bez wątpienia nadaje się ona idealnie do wykonywania mebli, wykańczania wnętrz

i sklepów, jak również do robót dekarskich, fasadowych i szalunkowych. Z korpusami mebli z cięciem ukośnym i kątowym przy wykonywaniu ekskluzywnych mebli radzi sobie ona z równą dokładnością i wydajnością, co z takimi zadaniami, jak budowa poddaszy czy obróbka takich materiałów, jak laminaty wysokociśnieniowe. Wachlarz jej zastosowań jest szeroki. Ale wszystkim przedsiębiorstwom, w których cięcie ukośne ma znaczenie, Schelling „S 45” zapewnia nowy, nieosiągalny dotąd stopień produktywności.

Zapraszamy na targi „Drema” – pawilon 6A stoisko 17.

maszyny

meble.pl

Efektywno produkcji pó fabrykatów mebli ogrodowych Efektywno przerobu drewna na materia y i wyroby dla przemys u meblowego zale na jest od wielu czynników produkcyjnych. Cz sto to metody wytwórcze okre lane przez wydajno urz dze technologicznych kszta tuj wska nik efektywno ci. Jednym z produktów krajowego przemys u drzewnego, zyskuj cym w ostatnich latach siln pozycj w obrocie mi dzynarodowym sta a si tzw. „ogrodówka”. Grup ma ych oraz rednich przedsi biorstw stanowi cych ok. 80% specjalizuj cych si w produkcji wyrobów ogrodowych z wolna uzupe ni y du e rmy, które cechuje najwi ksza dynamika rozwoju.

imo objawów kryzysu gospodarczego w krajach europejskich nadal utrzymuje się wysokie zainteresowanie wysokoprzetworzonym produktem, za jaki można uznać mebel ogrodowy. Stanowiąc element użytkowy o walorach estetycznych znajduje swoje miejsce nie tylko na otwartych przestrzeniach prywatnych posesji, ale również w miejscach użyteczności publicznej. Koncentracja potencjału przetwórczego wyrobów ogrodowych, zmierzająca do jego specjalizacji, pozwala na uzyskiwanie znaczących efektów optymalizacji wykorzystania surowca. Przykładem mogą być zakłady tartaczne nastawione na produkcję o znacznym stopniu przetworzenia, gdzie jako element dodatkowego wykorzystania materiałów tartych stosuje się ich prefabrykacje na elementy architektury ogrodowej do postaci mebli ogrodowych, elementów ogrodzeniowych, podestów, parkanów, wiat i innych wieloelementowych produktów litych. Surowcem jest często tarcica obstawy bocznej czy też wyroby niespełniające wymogów dla zastosowań konstrukcyjnych, do produkcji mebli itp. (Krzosek 2003, Rynek Drzewny 2005-2012).

Procesy integracyjne zakładów i deficyt surowca spowodowały zdynamizowanie procesów koncentracji produkcji w dużych przedsiębiorstwach drzewnych (Bidzińska, Ratajczak 2003, Krzosek 2003). Powiązane jest to ze specjalizacją produkcji oraz wprowadzeniem systemowych reguł zapewnienia wysokiej jakości produktów. Systemy produkcji gwarantujące utrzymanie jakości wyrobów, uzyskiwanych z certyfikowanego surowca, ma już szereg zakładów w Polsce, legitymujących się normami: ISO 9001, ISO 9002, TUV EN-ISO 9002, COC/SFC (Cholewa 2000, Hruzik 2002 ). Taka standaryzacja jakości wyrobów pozwala na unifikację produkcji i skuteczną konkurencję wyrobów nie tylko w kraju, ale przede wszystkim na rynkach europejskich.

PROCESY TECHNOLOGICZNE A EFEKTYWNO PRZEROBU DREWNA. Procesy Q

Czynniki technologiczne i charakteryzujące je wydajności materiałowe, w zasadniczy sposób wpływają na efektywność produkcji. Procesy przerobu drewna na lite wyroby architektury ogrodowej związane są przede wszystkim ze strukturą wymiarową i jakościową surowca okrągłego. Znaczący jest również wpływ asortymentu uzyskiwanych wyrobów, którego duża różnorodność z jednej strony daje możliwość lepszego zagospodarowania surowca, a jednocześnie zwiększa udział produktów ubocznych oraz dodatkowych prac obróbczych. W tradycyjnych procesach technologicznych, dominujących w małych zakładach, ważnym atutem jest duża różnorodność wyrobów możliwych do zaoferowania i spełniająca wymagania lokalnych rynków zbytu. Technologie i urządzenia stosowane w zakładach produkcyjnych są powiązane z asortymentem produkcji. Należy też dodać, że często wykorzystywane są tu tradycyjne obrabiarki, pilarki ramowe, tarczowe, okrawarki, strugarki oraz cała gama urządzeń wspomagających. W zakładach o znacznym potencjale wytwórczym stosowane są na szeroką skalę technologie agregatowego przerobu drewna.

technologiczne przerobu drewna na wyroby programu ogrodowego zależne są od szeregu czynników produkcyjnych i rynkowych, a zwłaszcza warunków zakupu surowca stanowiącego znaczący element w wartościowaniu kosztów wytworzenia produktów gotowych. Analiza zagadnienia w odniesieniu do całej branży drzewnej (Bidzińska, Ratajczak 2003, Hruzik 2003, Jabłoński 2000, Krzosek 2003, Lis i inni 2000) nie może być oderwana od aktualnej struktury i wielkości przerobu zakładów w Polsce. WYKRES 1

WSKAŹNIKI PRZEROBU DREWNA WIELKOWYMIAROWEGO NA ELEMENTY PROGRAMU OGRODOWEGO 200 min Efektyność produkcji [%]

max

150

100

0 14-19

20-29

30>

Przedział średnicowy surowca [cm]

maszyny

Eps-w=

Σ Vw * Cw q

Σ Vs * (Cs

Tr )

; [zł/zł] * 100[%]

WYKRES 2

WSKAŹNIKI PRZEROBU SUROWCA DRZEWNEGO NA PÓŁFABRYKATY PROGRAMU OGRODOWEGO 200 Wydajność [%] Wydajność materiałowa [%] Efektywność produkcji [%]

Za uniwersalny wskaźnik efektywności technologicznej przerobu surowca na wyroby (EpS-W ) wyrażany w jednostkach naturalnych lub w procentach, możemy przyjąć stosunek sumy wartości wyrobów uzyskanej z danego surowca, odniesioną do kosztu zakupu materiału niezbędnego do ich wyprodukowania co przedstawia poniższa reguła (Hruzik i inni 1996, 2000):

meble.pl

Efektywność produkcji [%]

150

100

Uwzględniając występujące w zakładach uwarunkowania technologiczne oraz metody przerobu, jak również znaczne zróżnicowanie wymiarowego i jakościowego zarówno surowca, jak i powstających półfabrykatów (Rynek Drzewny

lamele

deski

2005-2012), ustalono doświadczalnie efektywność przerobu sosnowego drewna okrągłego na półfabrykaty dla programu ogrodowego w warunkach małych i średnich zakładów (wykres1). Porównując przerób drewna okrągłego wielkowymiarowego w zakładach, które stosowały sortowanie z podziałem średnic kłód można zauważyć, że najlepszą efektywność

elementy graniakowe

48x100

35x75

48x102

16x100

38/38

48/48

25x60

185x93

16x100

9x100

0 5x60

Vw – miąższość wyrobów danej klasy jakości lub rodzaju q Cw – ceny rynkowe wyrobów q Vs – miąższość surowca w klasach jakości q Cs – cena surowca w klasach jakości Tr – koszt transportu

inne

(Ep=175%) uzyskuje się przerabiając kłody o większych średnicach, zaś najniższą stwierdzono podczas przerobu kłód o średnicach małych (Ep=92-140%). Generalnie taką prawidłowość ukształtowały relacje cenowe na surowiec, tarcicę i półfabrykaty programu ogrodowego na rynku krajowym. Efektywność przerobu drewna może być również rozpatrywana na przykłareklama

maszyny

meble.pl

WYKRES 3

WSKAŹNIKI PRODUKCJI PÓŁFABRYKATÓW PROGRAMU OGRODOWEGO W PRZEROBIE DREWNA ŚREDNIOWYMIAROWEGO I WIERZCHOŁKOWEGO 250

Wydajność materiałowa [%]

Efektywność produkcji [%]

200

Wydajność materiałowa [%] Efektywność produkcji [%]

150

100

0 12

15 16 średnica surowca [cm]

dzie konkretnych sortymentów (elementów) wyrobów gotowych. Przykłady efektywności produkcji wybranych sosnowych elementów dla „ogrodówki” (wykres 2) wskazują, że produkcja konkretnych sortymentów z drewna różnowymiarowego pozwala osiągnąć efektywność na poziomie Ep=120-151%, nawet przy niskiej wydajności materiałowej przetarcia drewna średniowymiarowego (23-46%). Przykładem kształtowania się efektywności dla produkcji elementów i wyrobów tzw. architektury ogrodowej w produkcji wybranych elementów graniakowych (krzesła, ławki, ławy, pergole, ściany osłonowe, podesty, sztachety itp.) przedstawiono na wykresie 3. Efektywność produkcji z drewna średniowymiarowego (S2b) w postaci wałków oraz wierzchołkowych kłód sosnowych kształtuje się różnie Ep=164-228% przy wydajności materiałowej 33-53%. Mimo niskiej wydajności gotowych litych elementów (45-53%) charakterystyczne są wysokie efektywności Ep=204-220% uzyskiwane przy przerobie wałków i kłód o małych średnicach (12-17 cm). Wpływ technologii przerobu oraz asortymentu produkowanych litych wyrobów programu ogrodowego na efektywność technologiczną tych procesów w badaWYKRES 4

ŚREDNI KURS EURO W OPARCIU O DANE NBP ZA LATA 2005-2013 ( RÓD O: HTTP://WWW.MONEY.PL)

19-20

nych przypadkach nie wykazał znaczącego poziomu korelacji. Porównawcze zakresy efektywności produkcji uzyskuje się zarówno dla zakładów dużych, stosujących głównie technologie agregatowe, ale również dla małych firm specjalizujących się w zmiennym asortymencie produkcji, gdzie wyroby i tarcica są obecnie uzyskiwane różnymi technologiami. Potencjalny przedział przeciętnej efektywności, kształtowany przez relację cen na surowiec i wyroby nie będzie odbiegać od poziomu efektywności uzyskiwanego w zakładach o tradycyjnych technologiach, gdyż tę relację zdecydowanie kształtuje rynek. Nie można zapominać o innych elementach odgrywających ważną rolę w ustalaniu wskaźnika efektywności przerobu w obrocie międzynarodowym. Należy do nich zmienność kursu walut przy rozliczeniu wymiany towarowej (wykres 4). Znaczne wahania tego czynnika nie sprzyjają poprawie rentowności działania firm, a są często przyczyną pogorszenia kondycji finansowej zakładów. To stabilność rynku i wartości produkcji gwarantuje właściwe funkcjonowanie przedsiębiorstw oraz wzrost produktywności i rozwój technologiczny.

PODSUMOWANIE. Uwzględniając wyniki przeprowadzonych badań i uzyskane wskaźniki opisujące procesy wytwórcze wyrobów architektury ogrodowej można zauważyć, że zastosowane technologie przerobu oraz struktura i wielkość zakładów specjalizujących się w tym programie, na obecnym etapie rozwoju w niewielkim stopniu wpływają na efektywność produkcji półfabrykatów i wyrobów drzewnych. Procesy technologiczne produkcji wyrobów ogrodowych związane są bezpoQ

średnio z szerokim asortymentem wytwórczym, a efektywność, z uwzględnieniem znacznego udziału kosztów surowcowych, kształtowana jest poprzez relacje cenowe pomiędzy surowcem a wyrobami, tak na rynku wyrobów krajowych, jak i rynku europejskim. Efektywność przerobu na półfabrykaty i przykładowe wyroby programu ogrodowego (w analizie wybranych elementów i kompletów), z wykorzystaniem podstawowego surowca jakim jest drewno średniowymiarowe, kształtuje się obecnie na poziomie Ep=164-228%. MAREK WIERUSZEWSKI Autor jest pracownikiem Wydzia u Technologii Drewna Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu (Katedra Mechanicznej Technologii Drewna).

LITERATURA: 1. BIDZIŃSKA G., RATAJCZAK E. (2003): POLSKA – UE: WPŁYW INTEGRACJI NA RYNEK PRACY W SEKTORZE LEŚNO-DRZEWNYM. PRZEMYSŁ DRZEWNY 2003, NR 7-8, S. 8-11. 2. CHOLEWA T. (2000): SYSTEM ZAPEWNIENIA JAKOŚCI W WARUNKACH RYNKU EUROPEJSKIEGO. INTERKATEDRA 2000. POZNAŃ, NR 16/00. 3. HRUZIK G. J. (2002): POLSKIE NORMY NA DREWNO KONTRA NORMY UNII EUROPEJSKIEJ. LAS POLSKI, NR 12, S. 32-33. 4. HRUZIK G. J. (2003): EFEKTYWNOŚĆ PRZEROBU DREWNA W MAŁYCH I ŚREDNICH ZAKŁADACH TARTACZNYCH. RYNEK DRZEWNY. POZNAŃ 2003, NR 3, S. 20-21. 5. HRUZIK G. J., GRZEGORZEWICZ W. (1996): „TARGRAF” KOMPUTEROWY PROGRAM DLA TARTAKÓW. W: DREWNO – TWORZYWO INŻYNIERSKIE. MATERIAŁY 10 KONFERENCJI NAUKOWEJ WTD-SGGW, WARSZAWA 1996, S. 19-26. 6. HRUZIK G. J., WIERUSZEWSKI M., GOTYCZ W. (2000): ANALIZA EFEKTYWNOŚCI PRODUKCJI TARCICY IGLASTEJ METODĄ SYMULACJI KOMPUTEROWEJ. W: DREWNO – MATERIAŁ WSZECHCZASÓW. MATERIAŁY 14 KONFERENCJI NAUKOWEJ WTD-SGGW. WARSZAWA, S. 107-114. 7. HTTP://WWW.MONEY.PL 05.03.2013 R. 8. JABŁOŃSKI K. (2000): KOOPETYCJA W PRZEMYŚLE DRZEWNYM. W: PRZEMYSŁ TARTACZNY: KOOPERACJA I KONKURENCJA. MATERIAŁY KONFERENCJI NAUKOWEJ. PORAŻYN-POZNAŃ, S.1-19. 9. KRZOSEK S. (2003): CZY POLSCY TARTACZNICY POWINNI OBAWIAĆ SIĘ EUROPEJSKICH TARTAKÓW GIGANTÓW. RYNEK DRZEWNY. POZNAŃ, 2003, NR 3, S. 22-23. 10. LIS W., POPYK W., TABERT M. (2000): WARUNKI I MOŻLIWOŚCI ROZWOJU MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW PD W POLSCE NA TLE WYMAGAŃ UE. INTERKATEDRA 2000. POZNAŃ, NR 16/00. 11. RAPORTY O CENACH. PIGPD. RYNEK DRZEWNY. POZNAŃ 2005-2012.

advertorial

maszyny

meble.pl

Okleiniarki serii „Combima” (jedno lub dwustronne) przeznaczone dla zak adów produkcyjnych, przystosowane do pracy na trzy zmiany w liniach technologicznych, agregaty obróbcze wielopro lowe, wydajno poprzeczna „Combima Concept” – do 30 taktów/min., „Combima System” – do 70 taktów/min., kody kreskowe. \ Szybko posuwu elementu („Concept”): do 60 m/min. \ Max. grubo elementów: do 60 mm (100 mm). \ Grubo obrze y: od 0,3 do 3 mm (doklejki do 20 mm).

Zapraszamy na targi „Drema” – pawilon 6a, Stoisko 16.

IMA – okleiniarki w skich p aszczyzn Linia do okleinowania w skich p aszczyzn „Performance One” z zastosowaniem jednostronnych okleiniarek w skich p aszczyzn typ „Novimat” lub „Combima”, przeznaczona do produkcji jednostkowej, agregaty przestawiaj si w luce mi dzy elementami (zmiana koloru, grubo ci obrze a, zmiana pro lu kraw dzi), agregaty wielopro lowe, sterowanie kodami kreskowymi, elementy wprowadzane na ruchomym przeciwliniale – oklejanie pod u ne, na zabierakach i przeciwliniale – okleinowanie poprzeczne, gwarancja wymiaru elementu, k ta prostego oraz równoleg o ci kraw dzi.

Okleiniarki jednostronne serii „Novimat” przeznaczone dla zak adów produkcyjnych przystosowane do pracy na trzy zmiany, agregaty obróbcze wielopro lowe, kody kreskowe. \ Szybko posuwu elementu: do 30 m/min. \ Max grubo elementu: do 60 mm (100 mm). \ Grubo obrze y: od 0,3 do 3 mm (doklejki do 20 mm).

Okleiniarki jednostronne serii „Advantage” przeznaczone dla zak adów us ugowych i produkcyjnych do pracy na dwie lub trzy zmiany. \ Szybko posuwu elementu: do 20 m/min. \ Max. grubo elementu: do 60 mm. \ Grubo ci obrze y: od 0,3 do 3 mm.

IMA Polska sp. z o.o. | 63-000 roda Wlkp. | ul. Kórnicka 52 | ima@ima-polska.pl | www.ima-polska.pl

maszyny

meble.pl

Analiza numeryczna w projektowaniu i optymalizacji konstrukcji mebli Analizy wytrzyma o ciowe wykorzystuj ce metod elementów sko czonych w czone w etap projektowania mebli efektywnie sprzyjaj optymalizacji konstrukcji oraz oszcz dno ciom wynikaj cym z bada prototypów. Wykorzystanie analizy numerycznej na etapie projektowania nowej konstrukcji pozwala okre li wst pn wytrzyma o i teoretyczne bezpiecze stwo produktu, lecz nie zwalnia producentów z konieczno ci certy kowania wyrobów wprowadzanych na rynek.

1. Model bry owy stela a u yty do oblicze numerycznych oraz jego model siatkowy.

procesie projektowania priorytetem jest zwiększenie pewności działania produktu przez łączne uwzględnienie wszystkich interakcji występujących pomiędzy przedmiotem a użytkownikiem w zakresie bodźców wzrokowych, słuchowych i dotykowych. Stąd też, przystępując do projektowania nowego mebla, należy krytycznie ocenić formę, konstrukcję, technologię wykonania, funkcjonalność i ergonomię podobnych wyrobów (Smardzewski 2008). Poszukiwanie innowacji (technologicznych, konstrukcyjnych itp.) oraz dążenie do obniżania kosztów produkcji nieustannie podtrzymuje potrzebę opracowywania metodyki określania zakresu, w jakim dana konstrukcja zapewnia wymaganą sztyw-

ność i wytrzymałość. Obecny stan wiedzy z zakresu wytrzymałości mebli opiera się na teoriach reakcji konstrukcji wskutek działania obciążenia użytkowego lub sił zewnętrznych. Zagadnienie odporności mebla na obciążenia użytkowe wiąże się ze sztywnością i wytrzymałością elementów konstrukcji. O sztywności mówimy, gdy rozpatrujemy deformację na skutek działania siły. Wytrzymałość natomiast związana jest z maksymalnym, dopuszczalnym obciążeniem konstrukcji, które nie powoduje jej zniszczenia lub braku zdatności do użytkowania. Sztywność i wytrzymałość lokalna mebla związane są z fizycznymi cechami pojedynczych elementów konstrukcyjnych mebla oraz połączeń. Sztywność i wytrzymałość globalna odnoszą

się natomiast do charakterystyki całego mebla. Aspekty dotyczące pojedynczych elementów, jak i całej konstrukcji, powinny być uwzględnione w procesie tworzenia nowych konstrukcji mebli tzn. spełniania normatywnych wymagań sztywnościowo-wytrzymałościowych. Ocenę tych wymagań najczęściej ustala się w oparciu o niszczące badania wytrzymałościowe realizowane w laboratoriach badawczych. Badania atestacyjne – z jednej strony – weryfikują jakość mebli pod kątem wymaganej przez normy wytrzymałości, zaś z drugiej strony – określają poziom wymagań wynikający z prawodawstwa normalizacyjnego krajów Unii Europejskiej. Wprowadzenie jakiegokolwiek wyrobu na rynek polski – zgodnie

maszyny

meble.pl

2. Ugi cia w obci onych elementach konstrukcyjnych mebla.

z zasadą swobodnego przepływu towarów w obrębie Wspólnoty – jest równoznaczne z wprowadzeniem go na rynek europejski. Dlatego wyrób wprowadzany na rynek w Polsce musi spełniać określone wymogi prawa unijnego, związanego przede wszystkim ze sprawą bezpieczeństwa. Prawo to zawarte jest w dyrektywach UE 2001/95/WE o ogólnym bezpieczeństwie produktów (wdrożone do prawa polskiego jako Ustawa z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów, Dz. U. Nr 229, poz. 2275). Potrzeba walidacji wyrobów meblowych wynikająca nie tylko z aktów praw-

różnorodnych zagadnień technicznych, fizycznych, matematycznych i innych. Zakres stosowania stale się poszerza i obecnie obejmuje takie zagadnienia, jak: • określanie rozkładów przemieszczeń i naprężeń w konstrukcjach, • określanie rozkładów temperatur, • badania koncentracji naprężeń, • określanie częstości i postaci drgań własnych i wymuszonych, • analiza propagacji pęknięć, • optymalizacja kształtu konstrukcji, • określanie rozkładów ciśnień i prędkości w przepływach i opływach (Ostwald 2003).

POTRZEBA WALIDACJI WYROBÓW MEBLOWYCH WYNIKAJ CA NIE TYLKO Z AKTÓW PRAWNYCH CZY Z PROCEDUR SYSTEMU ZAPEWNIENIA JAKO CI, WYMUSZA POTRZEB SPRAWDZANIA KONSTRUKCJI JESZCZE NA ETAPIE PRAC PROJEKTOWYCH. nych czy z procedur systemu zapewnienia jakości, wymusza potrzebę sprawdzania konstrukcji jeszcze na etapie prac projektowych. Projektanci i producenci mebli powinni zatem sięgać po narzędzia oparte na najnowszej technologii i szerokim spektrum wiedzy, pozwalające na poprawne projektowanie konstrukcji mebli w dbałości o ich bezpieczeństwo i funkcjonalność. Analiza numeryczna oparta na metodzie elementów skończonych (MES) jest współcześnie najbardziej efektywnym narzędziem analizy złożonych problemów inżynierskich. Błyskawiczny rozwój powstałej ok. 35 lat temu metody elementów skończonych oraz perspektywy jej wykorzystania są związane bezpośrednio z rozwojem informatyki (w zakresie hardware, software, sprzętu i oprogramowania). MES stała się w ostatnich latach powszechnie stosowaną metodą obliczeniową do celów badawczych, projektowych, w rozwiązywaniu

Metoda ta z powodzeniem jest więc wykorzystywana także w projektowaniu mebli. W roku 1988, a więc kilkanaście lat po pojawieniu się metody, podjęto temat analizowania konstrukcji mebli w ujęciu komputerowego badania wytrzymałościowego. Późniejsze pomyślne wyniki analizy numerycznej m.in. dla konstrukcji krzesła, przeprowadzonej przez Smardzewskiego (1990) z użyciem prostego programu PANDA-1 wytyczyły nowy, stale rozwijający się kierunek rozwoju w dziedzinie projekto-

wania mebli. Zaowocowało to wykorzystaniem MES zarówno w badaniach wytrzymałości konstrukcji mebli, jak i analizie rozkładu naprężeń użytkowych oraz wartości ugięcia warstw tapicerskich siedzisk czy materacy. Obecnie istnieje wiele programów pozwalających na przeprowadzenie obliczeń konstrukcji z użyciem metody elementów skończonych. W metodzie tej obszar analizowanego obiektu dzielony jest na wiele bardzo małych podobszarów, przystających do siebie i odpowiednio połączonych (elementów skończonych). Każdemu elementowi nadane mogą być indywidualne własności fizyczne, opisujące jego zachowanie się pod wpływem dowolnych oddziaływań zewnętrznych. Sformułowany w postaci algorytmu numerycznego opis wzajemnych oddziaływań między elementami daje możliwość uzyskania pełnych informacji o mechanicznym stanie obiektu poddanego konkretnemu obciążeniu. Q

STELA FOTELA JEDNOOSOBOWEGO.

Jednym z przykładów zastosowania tej metody podczas projektowania jest określenie wytrzymałości konstrukcji. Na zdjęciu 1 przedstawionego model stelaża fotela jednoosobowego, analizowanego w programie opartym na algorytmie metody elementów skończonych. Przygotowując do obliczeń numerycznych trójwymiarowy model geometryczny ramy fotela, wykorzystano model bryłowy CAD, zapisany w formacie umożliwiającym im-

3. Model bry owy stela a ó ka u yty do oblicze numerycznych oraz jego model siatkowy (obci enie statyczne).

maszyny

meble.pl

port pomiędzy programami. Model bryłowy składał się z elementów bocznych, podzespołu siedziska i oparcia, elementów belkowych stelaża oraz prostopadłościennych wsporników. Z uwagi na zastosowanie kilku rodzajów materiałów o różnych właściwościach mechanicznych oraz różnej orientacji w przestrzeni modelu, w systemie wydzielono osobne grupy materiałowe. Do poszczególnych grup materiałowych, zapisanych na osobnych warstwach, przypisano więc odpowiednie dane materiałowe charakteryzujące wytrzymałość i właściwości sprężyste: drewna buka, płyty wiórowej czy płyty HDF. Ponieważ jakość wyników obliczeń zależy od jakości wprowadzonych danych, najkorzystniej jest wspomagać się badaniami właściwości sprężystych wszystkich stosowanych w konstrukcji materiałów. Rezultaty symulacji obciążenia stelaża ilustruje zdjęcie 2. Obliczenia numeryczne symulują naprężenia oraz ugięcia w elementach konstrukcji wskazując dokładne ich wartości. W przykładowej konstrukcji wartości nie przekraczają 77% odpowiadających im naprężeń dopuszczalnych. Q KONSTRUKCJA Ó KA DWUOSOBOWEGO. Łóżko jest meblem, z którym użyt-

kownik ma styczność przez kilka godzin w ciągu doby. Stwierdzono, że człowiek przesypia średnio ok. 20 lat swojego życia. Zwykle ciało użytkownika kontaktuje się z łóżkiem całym jego ciężarem. Ponadto,

ANALIZA NUMERYCZNA OPARTA NA METODZIE ELEMENTÓW SKO CZONYCH (MES) JEST WSPÓ CZE NIE NAJBARDZIEJ EFEKTYWNYM NARZ DZIEM ANALIZY Z O ONYCH PROBLEMÓW IN YNIERSKICH. na boki lub szczyty łóżka mogą usiąść dwie lub więcej osób. Prowadzi to do multiplikacji obciążenia konstrukcji. Generowane są wówczas obciążenia nie tylko o charakterze zbliżonym do zdefiniowanego w normach, ale także te, będące wynikiem działania na konstrukcję w sposób niestandardowy. Mogą one z kolei przejawiać charakter zarówno statyczny, jak i dynamiczny. Należy zatem sprawdzić poprzez analizę numeryczną, czy konstrukcja łóżka jest bezpieczna, tj. dostatecznie sztywna i wytrzymała. W prezentowanym przykładzie uwzględniono dwa sposoby obciążenia konstrukcji – statyczny i dynamiczny. Zdjęcie 3 obrazuje przestrzenny model CAD oraz odpowiednio przygotowany model siatkowy wraz z naniesionymi wektorami obciążenia statycznego. Zdjęcie 4 pokazuje, w jaki sposób przeprowadzono próbę dynamiczną z wykorzystaniem stalowego walca. Wykonanie łukowatych szczytów przedniego oraz tylnego łóżka miało polegać na wyginaniu arkuszy sklejki elastycznej. Pozostałe elementy konstrukcji miały być wykonane z tarcicy sosnowej. Przeprowadzono dla tych materiałów oznaczenia

4. Model siatkowy wydzielonego fragmentu konstrukcji ó ka – boku (obci enie dynamiczne).

5. Ugi cia elementów w ró nych schematach obci enia konstrukcji si ami skupionymi.

podstawowych właściwości sprężystych. Dla próby dynamicznego obciążenia boku łóżka ustalono maksymalne naprężenie, jakie zdolna jest przenieść próbka w próbie zginania – modulus of rupture. Należy do grupy najczęściej mierzonych i konfrontowanych właściwości mechanicznych drewna, określanych jako strength properties (właściwości siły, stężenia materiału). Uzyskane wartości zaimplementowano następnie do programu wspomagającego prace inżynierskie. W analizie uwzględniono zmienność właściwości mechanicznych drewna w zależności od kierunku anatomicznego (wzdłużnego, stycznego, poprzecznego). Sklejkę elastyczną rozpatrzono także jako materiał silnie anizotropowy, tj. przyjmujący wartości skrajne w dwóch kierunkach przebiegu usłojenia. Wzięto także pod uwagę różną orientację elementów w przestrzeni modelu. Uzyskane w analizie wyniki pokazują, że maksymalne naprężenia nie przekraczają 15% wytrzymałości drewna sosny oraz 25% wytrzymałości sklejki elastycznej. Poddany obciążeniom dynamicznym bok łóżka wykazuje dostatecznie dużą wytrzymałość. Naprężenia uzyskane w tym badaniu nie przekraczają 50% krytycznej wytrzymałości drewna sosny. Na tej podstawie można wprowadzić zmiany w konstrukcji prowadzące do poprawy bezpieczeństwa i/lub redukcji kosztów wytworzenia przy jednoczesnym zapewnieniu dostatecznych cech mechanicznych mebla. Q PRZYK AD MATERACA. Materac jest tym zespołem konstrukcyjnym, który użytkujemy na co dzień średnio przez 7-8 godzin. Zatem spędzamy na nim ok. 1/3 naszego życia. Ważne jest zatem, aby był

maszyny

meble.pl

6. Wytrzyma o wybranego fragmentu konstrukcji w dynamicznej próbie obci enia.

ergonomiczny, funkcjonalny i wygodny, gdyż w przeciwnym razie może przyczynić się do powstania bólu kręgosłupa, trwałych zmian postawy ciała, bólu głowy czy bólu migrenowego. W niektórych przypadkach może powodować odleżyny. Niespokojny sen jest wynikiem nieodpowiednio dobranej sztywności materiałów sprężystych w warstwach tapicerskich. Po osiągnięciu pewnej granicznej lokalnej wartości nacisków (28-45 mm Hg), powodującej zamknięcie najmniejszych naczyń krwionośnych w tkankach mięśniowych, użytkownik odczuwa dyskomfort i próbuje temu zaradzić zmieniając sposób ułożenia ciała. W ciągu nocy występuje wówczas ok. 40-50 przewrotów, a w zależności od płci, wieku, sprawności ruchowej czy upodobań, przyjmuje się przy tym aż do 21 pozycji ciała. Warunkiem koniecznym w konstruowaniu ergonomicznego materaca jest zatem zapewnienie jak największej powierzchni styku leżyska z ciałem użytkownika oraz odpowiedniej wartości ugięcia. Podczas projektowania należy również skupić uwagę na odpowiednim doborze materiałów wchodzących w skład warstwy sprężystej. Sztywność sprężyn i/lub pianek powinna być dobrana tak, by naprężenia występujące na styku ciała użytkownika z leżyskiem były jak najmniejsze. Najtańszą i najszybszą metodą doboru materiałów już na etapie projektu wstępnego jest wirtualne prototypowanie wyrobu, polegające właśnie na numerycznej analizie sztywności materiałów wchodzących w skład poszczególnych warstw tapicerskich. Tak jak we wcześniej opisywanych przykładach, tak i w tym przypadku można tego dokonać za pomocą programów komputerowych prowadzących obliczenia wykorzystując metodę elementów skończonych. Konstruktor wirtualnie dobiera geometrię i parametry materiałów tapicer-

7. Wynik symulacji wcisku fantomu cia a u ytkownika w powierzchni materaca: a – materac o niewielkiej sztywno ci, b – materac o du ej sztywno ci.

SFORMU OWANY W POSTACI ALGORYTMU NUMERYCZNEGO OPIS WZAJEMNYCH ODDZIA YWA MI DZY ELEMENTAMI DAJE MO LIWO UZYSKANIA PE NYCH INFORMACJI O MECHANICZNYM STANIE OBIEKTU PODDANEGO KONKRETNEMU OBCI ENIU. skich, włącza specjalny moduł obliczeniowy, a następnie weryfikuje wartość obliczonych naprężeń, powierzchnię kontaktu oraz wartość ugięcia warstw leżyska. Metoda ta daje możliwość weryfikacji naprężeń nie tylko na styku, ale co ważniejsze – również wewnątrz fantomu ciała użytkownika. Może to być źródłem szczególnie cennych wskazówek dla projektanta wyrobu. Do przeprowadzenia poprawnej analizy numerycznej konstrukcji leżyska konieczne jest zdefiniowanie układu antropotechnicznego użytkownik – leżysko ze szczególnym uwzględnieniem ergonomii leżysk, modelu antropometrycznego użytkownika oraz wyboru miejsc kontaktu ciała użytkownika z leżyskiem. Na zdjęciu 7 przedstawiono wynik symulacji polegającej na wciskaniu fragmentu biodra ciała użytkownika w powierzchnię leżyska zbudowanego z dwóch warstw pianki poliuretanowej. W porównaniu dwóch leżysk, w których wykorzystano pianki poliuretanowe o różnej sztywności i gęstości zauważalna

jest znaczna różnica w stopniu ugięcia leżyska, a także rozkładzie wygenerowanych naprężeń. Zaletą wirtualnego prototypowania jest także możliwość separacji poszczególnych warstw w celu dokładniejszej analizy ich ugięcia oraz obliczonych naprężeń w wybranych węzłach lub elementach modelu siatkowego (zdjęcie 8). Po dokonaniu wyboru odpowiednich materiałów tapicerskich wchodzących w skład warstwy sprężystej należy przystąpić do wykonania fizycznego prototypu wyrobu w celu weryfikacji poprawności zaprojektowanej konstrukcji materaca. Ponieważ o komforcie materaca bezpośrednio decyduje wartość lokalnego ciśnienia występującego na styku ciała użytkownika z podłożem, dlatego też doskonałą metodą końcowej weryfikacji – oceny ergonomii jest pomiar wartości tego ciśnienia bezpośrednio podczas użytkowania wyrobu. DR IN . KRZYSZTOF WIADEREK DR IN . UKASZ MATWIEJ MGR IN . ADAM MAJEWSKI Autorzy s pracownikami Katedry Meblarstwa Wydzia u Technologii Drewna Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. LITERATURA 1. SMARDZEWSKI J. (1990): NUMERYCZNA ANALIZA KONSTRUKCJI MEBLI METODĄ ELEMENTÓW SKOŃ-

8. Przyk ad separacji poszczególnych warstw modelu siatkowego – od góry: fantom cia a u ytkownika, pianka poliuretanowa o grubo ci 30 mm, pianka poliuretanowa o grubo ci 70 mm.

CZONYCH. PRZEMYSŁ DRZEWNY 41 (7): 1-5. 2. SMARDZEWSKI J. (2008): PROJEKTOWANIE MEBLI. WYDAWNICTWO PWRIL POZNAŃ. 3. OSTWALD M. (2003): PODSTAWY WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW. WYDAWNICTWO POLITECHNIKI POZNAŃSKIEJ.

maszyny

meble.pl

advertorial

W kryzysie stawiaj na jako Wyposa enie zak adu stolarskiego wi e si z niema ymi kosztami. Dotyczy to zarówno ma ych, jak i du ych zak adów. W obecnej sytuacji gospodarczej stolarze ostro nie dokonuj inwestycji, a kupuj c chc mie pewno , e zakupione narz dzie pracy si sprawdzi, zwróci i b dzie bezawaryjne. Wszystkie te czynniki sprawiaj , e na rynku ci ko o zaufanie klienta, dlatego dobra jako oferowanych maszyn sta a si priorytetem rmy Mar-Masz.

irma Mar-Masz, mająca siedzibę w Sierakowskiej Hucie na Pomorzu, oferuje nie tylko maszyny nowe, ale przede wszystkim maszyny używane producentów z wieloletnią tradycją, którzy również obecnie cieszą się uznaniem na rynku. Są to zarówno marki polskie, takie jak Jaroma, Gomad, Safo, Rema, Pemal, jak też i zagraniczne – głównie niemieckie i włoskie m.in. Weinig, Ott, SCM, Martin, Altendorf. Sprzęt wymienionych powyżej firm cechuje precyzyjne wykonanie, trwałość materiału, profesjo-

nalizm oraz długoletnia możliwość użytkowania. Takie maszyny, poddane szczegółowym przeglądom technicznym w firmie Mar-Masz, sprzedawane są w pełni sprawne, a ich cena jest często niższa od ceny nowej maszyny tej samej marki nawet o 60%. Kupujący maszynę używaną otrzymuje urządzenie bardzo dobrej jakości, po kosztach, które z łatwością zwrócą się w procesie produkcji. Każdą maszynę można na miejscu nie tylko dokładnie obejrzeć, ale również uruchomić i przetestować, ponadto firma ofe-

w w w . m a r - m a s z . p l

ruje transport. Mar-Masz służy także miłą i fachową poradą – długoletnia praca w zawodzie stolarskim właściciela firmy i techników pozwala dobrze zrozumieć potrzeby kupujących. Wychodząc naprzeciw potrzebom kupujących firma powiększyła swoją halę wystawową. Obecnie na powierzchni 2 tys. m2 w stałej ekspozycji znajduje się 400 sztuk maszyn nowych i używanych. Wreszcie możemy zapewnić kupującemu pełen komfort podczas oglądania maszyn – dodaje Henryk Pioch właściciel firmy. Firma Mar-Masz prowadzi sprzedaż leasingową i ratalną przy oprocentowaniu rat tylko 0,5% miesięcznie. Szybka procedura i minimum formalności sprawiają, iż ta forma sprzedaży cieszy się dużą popularnością. Coraz więcej firm z branży stolarskiej korzysta z dotacji unijnych. Zarówno nowe, jak i używane maszyny można zakupić w ramach dotacji unijnych otrzymując nawet 100% zwrotu poniesionych kosztów. Ta forma dofinansowania bardzo często jest wybierana przez klientów firmy. Umożliwia zakup maszyn, które przyczyniają się poprawy jakości i wydajności produkcji stolarskiej. Wprawdzie siedziba firmy znajduje się na Pomorzu, jednak Mar-Masz szczyci się satysfakcją klientów z całej Polski. Stali klienci z chęcią powracają do zakupu kolejnych maszyn, gdyż są zadowoleni z wyników pracy wcześniej zakupionych obrabiarek. Nowych klientów firma pozyskuje z polecenia oraz dzięki stronie internetowej www.mar-masz.pl, która umożliwia informację na temat aktualnie dostępnych maszyn na magazynie. RENATA PIOCH

100 mm • liczba docisków pneumatycznych: 2 • 2 aluminiowe linia y • waga: 310 kg • produkcji w oskiej • maszyna nowa • cena netto: 19.000 z

• zbiornik z klejem, na klej topliwy (patrony) • gilotyna – wst pnie obcinanie okleiny • 2 rolki dociskowe • agregaty frezarskie do kszta towania kraw dzi (frezy promieniowe) • cykliny – do usuwania nadmiary

kleju • agregat do zarabiania naro y (frezuj cy) • polerki • stan idealny • produkcji niemieckiej • niemalowana • cena netto: 36.000 z

meble.pl

PI A FORMATOWA ALTENDORF F45

WIERTARKA WIELOWRZECIONOWA MAGGI BORING SYSTEM 23

• liczba wrzecion: 23 • rozstaw wrzecion 32 mm • rozstaw skrajnych wrzecion: 704 mm • maks. rozmiar obrabianego elementu: 950x3.000 mm • maks. grubo elementu: 70 mm • maks. g boko wiercenia:

maszyny

• maks. rednica tarczy: 45 cm • tarcza regulowana góra/dó i pod k tem hydraulicznie • podcinak regulowany elektrycznie i hydraulicznie • silnik g ówny: 5,5 kW • cyfrowy wy wietlacz • elektryczny hamulec • wózek formatowy 280 cm

• niemalowana • produkcji niemieckiej • stan idealny • cena netto: 22.900 z

R BAK ACKERMANN HB 700/800

• produkcji polskiej • stan techniczny idealny • cena netto: 16.900 z

• wlot leja za adowczego: 650x900 mm • wylot na rozdrobnione drzewo 190 mm z limakiem wyrzutowym • szu ada hydrauliczna • moc ca kowita: 18,5 kW • liczba no y: 18

• wymiary no y: 40 mm • wydajno : 500-750 kg/h • produkcji niemieckiej • stan idealny • niemalowany • cena netto: 32.000 z

FREZARKA GOMAD FD -1

GRUBO CIÓWKA JAROMA DSNA 63

• wa 63 cm, 4-no owy • regulowane wa ki w dolnym blacie • elektryczne podnoszenie blatu • cyfrowy wy wietlacz grubo ci strugania • silnik g ówny: 7,5 kW • 3 rodzaje pr dko ci posuwu • waga: 1.200 kg

OKLEINIARKA HOLZ-HER 1411-1 SPRINT

advertorial

• wrzeciono 25 mm, wymienne • oryginalny wózek boczny z dociskiem materia u • podtrzymka wysuwana z blatu • dodatkowy blat z prawej strony • górny pulpit sterowniczy • oryginalna prowadnica z pe n regulacj • 4 rodzaje pr dko ci obrotów

+prawo/lewo • silnik: 6 kW • produkcji polskiej • niemalowana • stan idealny • cena netto: 12.900 z

PPHU Mar-Masz Henryk Pioch | 83-340 Sierakowice | Sierakowska Huta 21 | tel. 607 377 866, 691 483 397 marmasz4@wp.pl | www.mar-masz.pl

maszyny

Drzewo

meble.pl

jako

materia

konstrukcyjny

wspó czesnych

Nietypowe tworzywo w budowie maszyn Wszystkie konstrukcyjne materia y in ynierskie stosowane w budowie maszyn mo na sklasy kowa w czterech grupach: ceramika i minera y, polimery, metale oraz kompozyty. Drewno jest z o one z trzech faz – ci g ej (lignina i hemiceluloza), otaczaj cej faz rozproszon (tzw. zbrojenie – krystality celulozy) oraz porów wype nionych powietrzem i wod – jest zatem naturalnym „spienionym kompozytem w óknistym” (Sydor 2011).

spółcześnie zastosowanie drewna i materiałów drewnopochodnych w budowie obrabiarek do drewna jest znacznie mniejsze niż choćby kilkadziesiąt lat temu, jednak wciąż znaczące. Oprócz przykładów zastosowań drewna do budowy obrabiarek, można przytoczyć sporo przykładów współczesnych zastosowań tego tworzywa w budowie innych urządzeń typu maszynowego1). W tabeli zestawiono przykłady współczesnego zastosowania tworzyw drzewnych w obrabiarkach i innych urządzeniach stosowanych w przemyśle drzewnym. Spośród wymienionych w tabeli przykładów zastosowania w budowie obrabiarek opisano bliżej kilka ciekawszych rozwiązań konstrukcyjnych.

wymiar brutto lub netto. Z tego powodu dokładność cięcia jest w nich bardzo ważna. O dokładności skrawania, oprócz sztywności całej konstrukcji, decydują także elementy podpierające obrabiany element. Stosując nakładki podpierające płytę wykonane z drewna lub tworzyw drzewnych istnieje możliwość regulacji równoległości

obrabiarek

drewna

listew poprzez obcięcie ich narzędziem roboczym pilarki. Nie byłoby to możliwe przy zastosowaniu elementów metalowych. Zaletą stosowania drewnianych listew dystansowych jest również fakt, że w przypadku konieczności ich wymiany można je wykonać we własnym zakresie, co nie było by możliwe w przypadku nakładek z tworzyw sztucznych lub z ze stopu aluminium. Drewniane listwy dystansowe w pilarce pionowej przedstawia fotografia 1. W pilarkach pionowych, oprócz dolnych nakładek dystansowych (fot. 1), stosowane są również pionowe listwy, których zadaniem jest boczne podparcie obrabianej płyty. W niektórych rozwiązaniach elementy te wykonywane są z drewna, co uzasadnione jest niskimi kosztami materiału oraz możliwością regeneracji i regulacji, podobnie jak w nakładkach dolnych.

STO Y ROBOCZE OBRABIAREK DO DREWNA. Na zdjęciu 2 przedstawiono stół Q

roboczy frezarki sterowanej numerycznie

Q NAK ADKI DYSTANSOWE W PILARCE PIONOWEJ. Nakładki dystansowe są ele-

mentami pomocniczymi konstrukcji pilarek panelowych. Znajdują się w dolnej części maszyny i pełnią funkcję podpory dla obrabianego elementu. Zwykle wykonywane są z różnych materiałów od aluminium, przez wszelkiego rodzaju tworzywa, po twarde drewno lite. Pilarki pionowe służą do rozkroju płyt drewnopochodnych na 1)

1. Drewniane nak adki dystansowe pilarki pionowej „Elcon 215”. Fot. mgr in . Krzysztof Koziatek.

Np.: rama samochodu aero, produkcji Morgan Cars, elementy drewnianego samochodu Splinter, łożyska wytrząsaczy kombajnów rolniczych Johndeere, deski rozdzielcze, elementy wykończenia wnętrz samochodów osobowych, podłogi w środkach transportu osobowego, skrzynie ładunkowe samochodów ciężarowych, suche filtry powietrza oraz mokre filtry oleju, listwy zewnętrzne w samochodach dostawczych, elementy wykończenia wind osobowych, elementy wykończenia jednostek pływających, elementy konstrukcji mechanicznych zabawek (np. pojazdów, modeli latających), kosze aerostatów, rękojeści strzeleckiej broni myśliwskiej, elementy konstrukcyjne zmechanizowanych łóżek szpitalnych, modele odlewnicze, instrumenty muzyczne, membrany i obudowy głośników i innego sprzętu elektronicznego (Sydor 2011).

maszyny

produkcji Artel typ „ArtMaster 2112”. Obrabiarka ta przeznaczona jest do wycinania oraz grawerowania 2D i 3D w drewnie, w materiałach drewnopochodnych i w tworzywach sztucznych. Elementy stołu przedstawionego na zdjęciu 2b wykonane są z sosnowych krawędziaków wyfrezowanych na kształt poszerzonego teownika. Elementy te mocowane są za pomocą śrub do metalowych elementów konstrukcji obrabiarki, pomiędzy nimi znajduje się szczelina pozwalająca na umieszczenie zaczepów ssaw oraz metalowych uchwytów śrubowych służących do unieruchamiania obrabianego materiału. Detale te wykonane są z sosnowych elementów klejonych. Zaletą stosowania tego materiału jest ochrona narzędzia obróbczego podczas przypadkowego kontaktu ze stołem roboczym, niska cena w porównaniu z innymi materiałami niedrzewnymi, oraz nieskomplikowana wymiana zużytych elementów.

meble.pl

2. Obrabiarka sterowana numerycznie produkcji Artel typ „ArtMaster 2112”: a – widok ogólny sto u, b – zbli enie. Fot. mgr in . Krzysztof Koziatek.

Siły występujące w stole roboczym są na tyle małe, że sosnowe drewno klejone na długość spełnia wymagania wytrzymałościowe. Ciężar obrabiarki wynosi około 1.000 kg (dane producenta), elementy drewniane ważą szacunkowo około 40 kg, co stanowi blisko 3% wagi obrabiarki2).

PROWADNICA WRZECIONOWEJ. Q

FREZARKI

DOLNO-

Prowadnica frezarki dolnowrzecionowej (zdjęcie 3) może być kolejnym przykładem elementu wykonywanego z drewna. W zależności od rodzaju wykonywanej obróbki na stole roboczym frezarki mocuje się oprzyrządowanie prowadzące obrabiany element. Do frezo-

TABELA

ZASTOSOWANIE DREWNA W OBRABIARKACH I NARZ DZIACH DO OBRÓBKI DREWNA (OPRACOWANO NA PODST. KOZIATEK 2009)

ELEMENT OBRABIARKI

RODZAJ ZASTOSOWANEGO TWORZYWA DRZEWNEGO

PRAWDOPODOBNE PRZES ANKI DO ZASTOSOWANIA

R koje ci narz dzi r cznych

Drewno lite, sklejka

Niska cena, dobre t umienie drga , dostateczna wytrzyma o mechaniczna, estetyka, nawi zanie do tradycji, „ciep e” w dotyku

Nak adki w pilarce pionowej produkcji Elcon, model „215”

Drewno lite, drewno klejone warstwowo

atwo obróbki, dobra dost pno i korzystna cena materia u

R koje szli erki sto owej produkcji Husky

Drewno lite (jesion, grusza)

Przyjemne w dotyku, walory estetyczne

Stó roboczy obrabiarki CNC produkcji Artel typ „ArtMaster 2112”

Drewno lite (sosna)

Niska cena, wystarczaj ca wytrzyma o , ochrona narz dzia obróbczego, du a dost pno , estetyka

Stó roboczy szli erki d ugota mowej produkcji WMaster, model „PBS 2400”

Sklejka, twarde drewno lite, p yta pil niowa suchoformowalna

Niska cena, prostota obróbki, ma a masa, mo liwo wymiany i regeneracji

Przyk adnia frezarki dolnowrzecionowej produkcji SCM, model „T130”

Drewno lite lub sklejka

Niska cena, dost pno , prosta wymiana, stabilno wymiarowa

Zako czenie linia u w przesuwnym stole pilarek tarczowych formatowych

Drewno lite lub sklejka

Estetyka, ochrona narz dzia, niska cena

Elementy pras Techfa

Drewno lite, sklejka, lignofol

Estetyka, wytrzyma o

Belki dociskowe pilarko-frezarek i gilotyn do ci cia forniru

Sklejka, LVL

Du a wytrzyma o , niska cena, prostota obróbki, ma a masa

Zako czenie ssawy pi y tarczowej pilarki produkcji Filato, model „3200B”

Listwy z drewna litego (sosna)

atwy dost p, prostota obróbki i wymiany, estetyka

Drewniane elementy pilarki panelowej do pod u nego rozkroju produkcji FLS typ „170-320”

Drewno lite

Estetyka, niska cena, ma a masa, atwy dost p

Stó odbiorczy lameli w uciosarce Opticut

Sklejka pokryta lmem fenolowym

Niska cena, dost pno , atwa wymiana, d ugi okres eksploatacji

Sto y podaj ce i dobieraj ce obrabiarek

Drewno lite lub sklejka pokryta lmem fenolowym

Niewielka cena, dost pno , ma a masa, prosta wymiana, estetyka

Oszacowania wagi elementów drewnianych dokonano na podstawie ich objętości przy założeniu, że ich ciężar właściwy wynosi 800 kg/m3.

maszyny

meble.pl

4. Szli erka ta mowa WMaster typ „PBS 2400”. Fot. mgr in . Krzysztof Koziatek.

3. Frezarka dolnowrzecionowa SCM „T130”. Fot. mgr in . Krzysztof Koziatek.

wania elementów prostoliniowych używa się pionowej prowadnicy materiału (przykładni). Element obrabiany, by zachować zamierzony kształt na całej długości, musi być dociskany do przykładni oraz do stołu obrabiarki. Docisk ten, w zależności od stopnia zmechanizowania frezarki, jest ręczny lub zautomatyzowany. Przykładnie frezarek dolnowrzecionowych wykonywane są zazwyczaj z metalu, twardego drewna liściastego (np. buka) lub sklejki. Przedstawiona na zdjęciu 3 frezarka „T130” waży 850 kg (dane producenta), jej podzespoły drewniane ważą około 7 kg, co stanowi blisko 1% wagi całej obrabiarki. Q SZLIFIERKI TA MOWE. Element obrabiany na szlifierce taśmowej układany jest na stole roboczym, gdzie spoczywa pod własnym ciężarem, a przesunięciu go w kierunku obrotu taśmy zapobiega listwa oporowa. W szlifierkach tego typu stoły robocze wykonuje się najczęściej z drzewnych materiałów płytowych lub z drewna litego (zdjęcie 4). Obrabiane na szlifierce przedmioty zwykle charakteryzują się niewielką masą rozłożoną na dużej powierzchni, co sprawia, że wykorzystanie materiałów drzewnych jako elementów pokrycia stołów jest wystarczające. Przesłanką do stosowania drewna jest wysoki współczynnik tarcia, potrzebny by materiał szlifowany nie przesuwał się pod wpływem ruchu stołu podczas pracy szlifierki. Niewątpliwą zaletą drewna jest jego niewielka gęstość przy stosunkowo wysokiej wytrzymałości. Mała masa

5. Stó szli erski ELBH typ „PBS”. Fot. mgr in . Krzysztof Koziatek.

zmniejsza bezwładność stołu, co wpływa na poprawę warunków pracy, a w konsekwencji na wydajność obrabiarki. Wykorzystanie drewna poprawia również estetykę całej obrabiarki dodając jej „lekkości”. Inne zalety tego rozwiązania to niewielki koszt wytworzenia i ewentualnej naprawy. W szlifierkach taśmowych również zakończenie trzewika wykonywane jest najczęściej z tworzyw drzewnych (zwykle ze sklejki). Trzewik dociska taśmę ścierną do szlifowanej powierzchni, a w celu zmniejszenia tarcia trzewik pokrywany jest specjalną powłoką. Ruch trzewika wzdłuż taśmy oraz ruch stołu prostopadły do taśmy umożliwiają oszlifowanie całej powierzchni obrabianego elementu. Typowa szlifierka, WMaster typ „PBS 2400”, waży ok. 360 kg (dane producenta), elementy drewniane ważą około 17,5 kg, co stanowi blisko 5% masy tej obrabiarki. Kolejnym przykładem zastosowania drewna na stół roboczy może być stół szlifierski produkcji ELBH przedstawiony na zdjęciu 5. Decydującym czynnikiem wpływającym na wybór drewna, wydaje się być w tym wypadku jego łatwa dostępność, dobra obrabialność, niewielki ciężar przy stosunkowo dużej wytrzymałości, oraz zabezpieczenie szlifowanych elementów przed uszkodzeniami. Q PODSUMOWANIE. Drewno jest nietypowym tworzywem konstrukcyjnym w budowie współczesnych maszyn. Było szeroko stosowane w tej dziedzinie w czasach

historycznych i dlatego w czasach współczesnych może być kojarzone jako materiał „przestarzały”, „nienowoczesny” i „nieatrakcyjny marketingowo”. Producenci obrabiarek zwykle nie eksponują faktu, że zastosowali tworzywa drzewne na istotne części konstrukcyjne swoich nowoczesnych produktów. Drewno bywa jednak stosunkowo często wybierane ze względu na swoje korzystne właściwości konstrukcyjne (wytrzymałość, tłumienie drgań i in.), łatwość kształtowania (obrabialność) i dobrą dostępność. Bardzo ważną cechą części drewnianych jest możliwość ich odtworzenia w warunkach przedsiębiorstwa zajmującego się mechaniczną obróbka drewna. Tworzywa drzewne są wciąż istotnym materiałem konstrukcyjnym w budowie współczesnych maszyn technologicznych – w niektórych obrabiarkach stanowią 1-5% ich wagi – należy jednak zaznaczyć, że elementów drewnianych nie stosuje się na części pełniące istotne funkcje. DR IN . MACIEJ SYDOR Autor jest pracownikiem Wydzia u Technologii Drewna Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. LITERATURA 1. KOZIATEK K., (2009): „WSPÓŁCZESNE ZASTOSOWANIE DREWNA W BUDOWIE MASZYN”. PRACA MAGISTERSKA. MASZYNOPIS. WTD, UNIWERSYTET PRZYRODNICZY W POZNANIU. 2. SYDOR M. (2011): „DREWNO W BUDOWIE MASZYN. HISTORIA NAJWAŻNIEJSZEGO TWORZYWA”. WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU PRZYRODNICZEGO W POZNANIU.

maszyny

meble.pl

Historia PILAREK RAMOWYCH Drewno konstrukcyjne jest uzyskiwane z okorowanych pni ukszta towanych przez obróbk skrawaniem na odpowiednie sortymenty. W Polsce udzia warto ci produkcji drewna i wyrobów z drewna (bez papieru i masy w óknistej) w ca ej produkcji przemys owej w latach 2005-2011 wynosi oko o 2,5-3%. Udzia ten dorównywa udzia owi tworzyw sztucznych i gumy, by mniejszy od warto ci produkcji stopów metali, która wynosi a oko o 4,5% („Ma y Rocznik Statystyczny...” 2012). Podstawow i szeroko stosowan maszyn stosowan w pierwiastkowym przerobie drewna konstrukcyjnego jest pilarka ramowa (trak). Historia jej konstrukcji jest tematem niniejszego artyku u.

apotrzebowanie na drewno tarte istniej od początków cywilizacji. W czasach najdawniejszych drewno przecinano za pomocą pił krzemiennych pozbawionych uchwytów (rys. 1). Istotnym usprawnieniem było wynalezienie pił z brązu składających się z dwóch konstrukcyjnie oddzielonych elementów, uchwytu i części roboczej. Najstarsze znane przedstawienie pilarza przy pracy pochodzi z płaskorzeźby ściennej wykonanej na Wesir Rechmire w Egipcie (rys. 1a) („Evolution…” 2008).

Przecieranie ręczne drewna wymagało olbrzymiego wkładu energii. Tracze zajmujący się tym wykonywali swoją pracę za pomocą piły oprawionej w ramę. Na dwóch kozłach, na wysokości 2-2,5 m nad ziemią, umieszczali kłodę. Jeden z traczy stawał na kłodzie, a drugi pod nią. Twarz dolnego pilarza zakrywało płótno zabezpieczające jego oczy przed spadającymi wiórami. Było to bardzo energochłonne zajęcie, jego mechanizacja w średniowieczu zwiększyła wydajność 2-, 3-osobowego zespołu pilarzy ponad 30-krotnie (!) (Sydor 2011). Naj-

starszy znany szkic urządzenia do mechanicznego przecierania drewna (pilarki) przedstawiono na rysunku 2; pochodzi on z poradnika dla budowniczych „Carnet de dessins” napisanego w latach 1235-1245, przez Villarda de Honnecourt’a (ok. 1200-?), znajduje się tam pilarka pilarka podpisana: jak zrobić piły piłujące same przez się1). Szkic pilarki Villarda de Honnecourta jest kombinacją rzutu z góry i rzutu z boku. Nie zachowano na nim proporcji wymiarowych, nie dołączono żadnych danych geometrycznych ani parametrów technicznych; pominięto pewne szczegóły konstrukcyjne. Autor przedstawił pilarkę w sposób bardzo uproszczony, najprawdopodobniej wychodząc z założenia, że nie ma potrzeby przedstawiania detali oczywistych dla ówczesnych rzemieślników, tym bardziej, że mogłyby one utrudnić pokazanie w sposób przejrzysty samej idei mechanicznego przecierania drewna. Wszystkie części obrabiarki, z wyjątkiem piły, były wykonane z drewna. Energii napędowej dostarczało koło wodne, na którego wale były osadzone: koło zębate mechanizmu posuwu2) oraz dwa popychacze zapewniające ruch roboczy piły w dół. Ruch powrotny (w górę) wywoływała sprężysta gałąź. Koło zębate mechanizmu posuwu było umieszczone pod kłodą. Zespół trzech prowadnic zapewniał prostoliniowość przesuwu kłody. Villard de Honnecourt, najprawdopodobniej rysował maszynę z pamięci – rysunek zawiera pewne błędy: łopatki koła wod2. Pilarka (de Honnecourt 1245).

1. Najstarsze pi y (Evolution… 2008): a – krzemienne (8000-4500 p.n.e.), b – najstarsze przedstawienie pilarza (tracza) przy pracy – Egipt (1450 rok p.n.e.). Tłumaczenie M.S. na podstawie tekstu we współczesnym języku francuskim. Transkrybowany ze szkicu starofrancuski tekst Villarda de Honnecourt’a: Par chu fait om une soore soir par li sole, we współczesnej francusczyźnie brzmi: Par ce moyen on fait une scie scier par elle seule (Bechmann 1993, s. 278).

Być może koło zębate nie służyło do posuwu, lecz napędzało cofanie kłody, a posuw był realizowany ręcznie, tak uważa np. prof. M. Matejak z SGGW w Warszawie.

maszyny

3. Pilarki ramowe: a – z nap dem korbowym i posuwem (di Giorgio Martini 1484 ±2), b – z nap dem mimo rodowym (Errard 1584).

4. Obrabiarki Leonarda da Vinci (1483-1499): a – na pierwszym planie pilarka, na drugim tokarka – obie maszyny wyposa one w ko a zamachowe, b – pilarka ramowa nap dzana ko em wodnym.

5. Pilarki ramowe (Besson 1578): a – wahad owa, b – korbowa.

nego napędzającego obrabiarkę ustawione są tak, że kłoda odsuwa się od piły, zamiast się na nią nasuwać, ponadto koło zębate mechanizmu posuwu nadaje kłodzie zbyt dużą prędkość liniową (brak przekładni), a narzędzie (piła) jest pozbawione ramy piłowej i nie ma należytego prowadzenia. Przedstawiona na rysunku 2 idea powiązania dwóch ruchów (roboczego narzędzia oraz posuwowego obrabianego elementu) zasadniczo nie odbiega od idei stosowanej we współczesnych pilarkach ramowych. Według Kopkego (1956), najstarsze potwierdzone źródłami pisanymi, zastosowanie pilarki ramowej pochodzi z 1322 r. W jednej z kronik miejskich jest wzmianka, że maszyna tego typu służyła do przecierania drewna budowlanego z pobliskiego lasu miejskiego w Augsburgu. Wzmiankowana obrabiarka była wykonana niemal w całości z drewna (poza piłą, częściami łożyskowania oraz okuciami); jej napęd stanowiło koło wodne, niestety nie zachował się rysunek obrabiarki. Autorem konstrukcji pilarki ramowej z napędem korbowym (zbliżonym do sto-

meble.pl

sowanego współcześnie) jest Francesco di Giorgio Martini. Jego pilarkę z roku 1484 ±2, napędzaną kołem wodnym, przedstawia rysunek 3a. Pilarka jest przedstawiona w perspektywie (dodatkowo Martini zastosował cieniowanie, aby uzyskać efekt trójwymiarowości); w porównaniu z rysunkiem pilarki Villarda de Honnecourta jest to rysunek bardziej kompletny, jednak pewne ważne szczegóły konstrukcyjne są przedstawione dość pobieżnie. Koło wodne, wykonane jako podsiębierne, jest napędzane od strumienia wody poprowadzonego w niższej, nie pokazanej na rysunku, kondygnacji. Wał koła wodnego jest łożyskowany tylko z jednej strony. Sposób napędu ramy piłowej jest jasny już na pierwszy rzut oka – koło wodne bezpośrednio (bez przekładni) napędza korbę, do której jest przymocowany wodzik przekazujący ruch postępowo-zwrotny na ramę piłową. Nieco trudniejszy w interpretacji jest sposób realizacji posuwu, ponieważ na rysunku nie przedstawiono kilku elementów mechanizmu posuwu. Istotną innowacją w pilarce ramowej Martiniego jest zastosowanie nieciągłego

6. Pilarka ramowa nap dzana ko em wodnym wed ug (Ramelli 1588).

posuwu. Pilarka funkcjonowała następująco: ruch roboczy ramy piłowej (1) w dół powoduje pociągnięcie sztywnego wodzika (2), który obraca o pewien kąt wałek (3); wałek (3) przez popychacz (4) powoduje obrót koła zębatego (5) w lewo o pewien niewielki kąt; zapadka (6) uniemożliwia cofnięcie się koła (5); koło (5) napędza niewidoczny na rysunku wałek, na który nawija się lina (6) przebiegająca pod prowadnicami wózka (7); lina (6) pociąga wózek (7), na którym spoczywa przecinany materiał. Ruch posuwowy następuje tylko wtedy, kiedy rama (1) podąża w dół – posuw zatrzymuje się podczas ruchu ramy w górę. Ruch postępowo-zwrotny ramy piłowej może być również realizowany przez układ mimośrodowy. Bardzo interesujące, o 100 lat późniejsze rozwiązanie napędu pilarki ramowej przedstawił Francuz, Jean Errard de Bar-le-Duc (ok. 1554-1610). Obrabiarkę jego konstrukcji, pokazaną na rysunku 2b, wyróżnia napęd silnikiem wiatrowym przekazywany przez mimośród. Śmigło wiatraka jest zamontowane obrotowo w sposób umożliwiający nastawianie go na kierunek wiatru. Niestety, autor nie przewidział zastosowania

maszyny

meble.pl

7. Pilarki ramowe konstrukcji Veranzio (1615): a – pionowa ze spr ynowym mechanizmem powrotu ramy pi owej, b – pozioma z nap dem wahad owym.

mechanicznego posuwu i musiał on być realizowany ręcznie. Niezależnie od Jeana Errarda de Bar-le-Duca na ten sam pomysł wpadł Holender Cornelis Corneliszoon; zmodernizował on skonstruowany przez siebie pływający trak wodny (napędzany kołem wodnym) i po roku 1594 zbudował jego wersję napędzaną energią wiatru. Jego konstrukcja znalazła wielu późniejszych naśladowców. W nagłówku rysunku 3b Jean Errard de Bar-le-Duc napisał: Nowa maszyna, która pomoże poruszać piłą łatwo, kiedy brak jest siły ludzkiej i wodnej3). Koncepcja mechanicznego przecierania drewna interesowała również, o 13 lat młodszego od Martiniego, Leonarda da Vinci, jedna z jego pilarek, przedstawiona na rysunku 4a, była wyposażona w koło zamachowe, które magazynowało energię i kompensowało nierównomierny jej pobór przez maszynę. W pilarkach ramowych ruch roboczy piły (najczęściej w dół) wymaga dostarcze-

nia o wiele większej energii niż ruch jałowy (powrotny w górę), który we wczesnych pilarkach mógł się odbywać bez dostarczania energii (np. z wykorzystaniem zmagazynowanej potencjalnej energii sprężystości w elastycznej gałęzi – tak jak na rys. 2). Z problemu nierównomiernego zapotrzebowania na energię podczas pracy pilarki ramowej zdawał sobie sprawę Leonardo da Vinci, który postanowił zastosować koło zamachowe magazynujące energię (rys. 4a). Jednak nie opracował do końca całej konstrukcji obrabiarki; nie jest dokładnie jasne, co (lub kto) miałoby być źródłem napędu, na rysunku nie ma też mechanizmu posuwowego. Pilarka z kołem zamachowym pozostała najprawdopodobniej jedynie w stadium projektu. O wiele ciekawsza jest pilarka napędzana kołem wodnym przedstawiona na rysunku 3b. Nowością w tej obrabiarce jest ustawienie tzw. przechyłki (odchylenia ramy piłowej od pionu) – takie rozwiązanie umożliwia zastosowanie

o wiele mniej skomplikowanego mechanizmu realizującego posuw ciągły. Ruch posuwowy obrabianego materiału nadawała nawijającą się na wał lina, a zębatka z zapadką uniemożliwiała odsuwanie się kłody od piły. Obok rysunku pilarki znajduje się kilka szkiców dodatkowych przedstawiających szczegóły mechanizmu posuwu oraz mechanizmu napędu ramy. Autorem bardzo ciekawych rozwiązań sposobu napędu pilarek ramowych jest cytowany wcześniej Jacques Besson. Jego nowatorskie konstrukcje przedstawia rysunek 5. W pilarce wahadłowej (rys. 5a) równomierność pracy maszyny zapewniało masywne wahadło, służące do magazynowania energii. Po rozkołysaniu wahadła należało przesunąć kłodę nogą za pomocą koła napędzanego. Posuw kłody mógł się odbywać w sposób ciągły – wystarczyło jedynie wywierać nogą stały nacisk na koło napędzające mechanizm posuwu. Pełne rozkołysanie wahadła powodowało uzyskanie pełnego skoku ramy piłowej. Zamocowane w ramie piły były wyposażone w zęby dwustronnego skrawania (tzw. zęby M-kształtne), zatem nie było ruchu jałowego, piły skrawały w obu kierunkach. Dwukierunkowe skrawanie eliminowało konieczność stosowania przechyłki lub nieciągłego posuwu. Ruch ramy w górę oraz w dół był realizowany przez dwie przekładnie śrubowe, zestawione zgodnie z zasadą tzw. śruby rzymskiej i współpracujące z układem krzyżowych dźwigni zwielokrotniających skok ramy piłowej. W pilarce ramowej korbowej przedstawionej na rysunku 5b jej konstruktor uzyskał ruch pił po linii krzywej przez umieszczenie ramy piłowej na końcu dźwigni dwuramiennej. Maszyna była napędzana przez dwóch ludzi obracających kołami napędowymi znajdującymi się po jej obu stronach (na rysunku widoczne tylko jedno). Ruch roboczy pił (skrawanie) odbywał się w górę. Wynikało to z ograniczonej wytrzymałości na wyboczenie dźwigni układu napędowego. Analiza energetyczna pilarek Bessona prowadzi do wniosku, że jeden człowiek nie jest w stanie ich napędzać (Sydor 2011). Wymagana moc napędu wydajnej przemysłowej pilarki do kłód drewna to minimum 1,5 kW (Stieber 1922), co przekłada się na moc ciągłą generowaną przez 15 ludzi. Jednak należy przyznać, że koncepcje rozwiązania transmisji napędu przedstawione na rysunku 4 są bardzo interesujące.

8. Pilarki ramowe konstrukcji Jacopo Strady (Strada 1617-1618). 3)

Tłumaczenie M.S. Oryginalny tekst brzmi: Nova machina qua quis solius venti auxilio ubi vel operariorum manus vel aquae copia defecerit arbores secare possit (Sydor 2011).

reklama

Agostino Ramelli (1531?-1608?) wÂ porĂłwnaniu zÂ poprzednikami (Francesco di Giorgio Martini iÂ Leonardo da Vinci) sporzÄ&#x2026;dzaĹ&#x201A; rysunki dokĹ&#x201A;adniejsze, przedstawiajÄ&#x2026;ce nawet najdrobniejsze szczegĂłĹ&#x201A;y konstrukcyjne. WÂ swoich maszynach zastosowaĹ&#x201A; sprawdzone rozwiÄ&#x2026;zania. Jego pilarka ramowa miaĹ&#x201A;a napÄ&#x2122;d korbowy oraz posuw przerywany. Jeszcze wÂ 1930Â r. wÂ Engadynie wÂ Szwajcarii widziano funkcjonujÄ&#x2026;cÄ&#x2026; pilarkÄ&#x2122; ramowÄ&#x2026; oÂ konstrukcji drewnianej, niemal identycznÄ&#x2026; jak przedstawiona na rysunku 6 pilarka Ramellego (Kopke 1956, s. 91). Wymieniony wczeĹ&#x203A;niej Fausto Veranzio jest autorem dzieĹ&#x201A;a technicznego â&#x20AC;&#x17E;Machinae Novaeâ&#x20AC;?, ktĂłre opublikowaĹ&#x201A; wÂ Wenecji wÂ 1615Â r. Veranzio podjÄ&#x2026;Ĺ&#x201A; prĂłbÄ&#x2122; usprawnienia ruchu roboczego ramy piĹ&#x201A;owej polegajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; na zastosowaniu sprÄ&#x2122;Ĺźystego mechanizmu jej ruchu powrotnego (rys. 7a). WÂ pilarce jego autorstwa brakuje jednak mechanizmu posuwowego oraz ukĹ&#x201A;adu prowadzÄ&#x2026;cego ramÄ&#x2122; piĹ&#x201A;owÄ&#x2026;. CzÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; zÂ jego projektĂłw nigdy nie doczekaĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; realizacji ze wzglÄ&#x2122;du na bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dne zaĹ&#x201A;oĹźenia, do takich nierealnych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; wydaje siÄ&#x2122;, Ĺźe naleĹźy pilarka zÂ mechanizmem wahadĹ&#x201A;owym (rys. 7b). Pilarki ramowe konstrukcji Jacopo Strada (1507-1588) wyrĂłĹźnia zastosowanie ukĹ&#x201A;adĂłw wspomagajÄ&#x2026;cych zaĹ&#x201A;adunek materiaĹ&#x201A;u do maszyny (rys. 8). Wszystko wskazuje na to, Ĺźe sÄ&#x2026; to rysunki dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026;cych realnie obrabiarek. DoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zaawansowanÄ&#x2026; technicznie pilarkÄ&#x2122; do obrĂłbki drewna moĹźna odnaleĹşÄ&#x2021; wÂ â&#x20AC;&#x17E;Architekcie Polskimâ&#x20AC;? StanisĹ&#x201A;awa Solskiego (Solski 1690). â&#x20AC;&#x17E;Architekt polskiâ&#x20AC;? byĹ&#x201A; najstarszym polskim podrÄ&#x2122;cznikiem mechaniki iÂ budowy maszyn. WÂ opisie piĹ&#x201A;y wodnej trybowej Solski przy9. Pi a trybowa wodna (Solski 1690). tacza obliczenia kinematyczne napÄ&#x2122;du iÂ wydajnoĹ&#x203A;ci swojej maszyny oraz szczegĂłĹ&#x201A;owo opisuje ewentualne bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dy konstrukcyjne iÂ sposoby zaradzenia im. Wszystko na te wskazuje, Ĺźe te bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dy sÄ&#x2026; opisywane na podstawie doĹ&#x203A;wiadczeĹ&#x201E; zÂ innych dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026;cych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; tego typu. WÂ â&#x20AC;&#x17E;Zabawie drugiejâ&#x20AC;? (czyli czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci drugiej): â&#x20AC;&#x17E;O machinach prÄ&#x2122;dkich, ktĂłre prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; przyczyniajÄ&#x2026; ciÄ&#x2122;ĹźkoĹ&#x203A;ci, jakie sÄ&#x2026;: mĹ&#x201A;yny wodne, bydlÄ&#x2122;ce, wietrzne, piĹ&#x201A;y wodne, koĹ&#x201A;owroty kuchenne, zegary itp.â&#x20AC;? Solski sporo miejsca poĹ&#x203A;wiÄ&#x2122;ciĹ&#x201A; pilarkom ramowym do przecierania drewna. PrzedstawiĹ&#x201A; szczegĂłĹ&#x201A;owo konstrukcjÄ&#x2122; pilarki napÄ&#x2122;dzanej koĹ&#x201A;em wodnym oraz pilarki napÄ&#x2122;dzanej kieratem wykorzystujÄ&#x2026;cym siĹ&#x201A;Ä&#x2122; pociÄ&#x2026;gowÄ&#x2026; zwierzÄ&#x2026;t. RozrĂłĹźniĹ&#x201A; dwie odmiany pilarek: prostÄ&#x2026; iÂ trybowÄ&#x2026;. WÂ opisie pilarki napÄ&#x2122;dzanej wodÄ&#x2026; wyjaĹ&#x203A;nia: prostÄ&#x2026; zowiÄ&#x2026;, ktĂłra tyle rzazĂłw czyni, ilekroÄ&#x2021; koĹ&#x201A;o skrzynczaste woda obrĂłci, [...] trybowa siÄ&#x2122; zowie, ktĂłra kiedy koĹ&#x201A;o skrzynczaste woda raz obrĂłci, piĹ&#x201A;a kilka rzazĂłw uczyni: 2, 3, 4 albo 5. SzczegĂłlnie interesujÄ&#x2026; autora piĹ&#x201A;y trybowe, czyli wyposaĹźone wÂ motoreduktor. WÂ celu prezentacji tego typu obrabiarki zamieszcza aĹź szeĹ&#x203A;Ä&#x2021; rysunkĂłw elementĂłw napÄ&#x2122;du oraz ramy piĹ&#x201A;owej, nastÄ&#x2122;pnie przedstawia rysunek zespoĹ&#x201A;u napÄ&#x2122;dowego wraz zÂ jego opisem (rys. 9). Po wyjaĹ&#x203A;nieniu zasady dziaĹ&#x201A;ania napÄ&#x2122;du oraz budowy ramy piĹ&#x201A;owej przedstawia rysunek

MiÄ&#x2122;dzynarodowe targi urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; dla przetwĂłrstwa tekstylnego

/BKXBĹ&#x2013;OJFKT[F TQPULBOJF EMB QSPEVDFOUĂ&#x2DC;X PE[JFĹ&#x2013;Z o 'SBOLGVSU OBE .FOFN Zapraszamy do odwiedzenia miÄ&#x2122;dzynarodowej imprezy targowej zorganizowanej specjalnie z myĹ&#x203A;lÄ&#x2026; o branĹźy odzieĹźowej. Kluczowi producenci z caĹ&#x201A;ego Ĺ&#x203A;wiata zaprezentujÄ&#x2026; tu najnowsze rozwiÄ&#x2026;zania technologiczne wÂ dziedzinie maszyn i urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; dla przemysĹ&#x201A;u tekstylnego oraz systemĂłw przygotowania i kontroli produkcji w przemyĹ&#x203A;le odzieĹźowym, w tym rozwiÄ&#x2026;zania z zakresu logistyki i systemĂłw komputerowych. Dodatkowo zachÄ&#x2122;camy do odwiedzenia odbywajÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; w tym samym miejscu i czasie targĂłw Techtextil â&#x20AC;&#x201C; miÄ&#x2122;dzynarodowych targĂłw tekstyliĂłw technicznych i wĹ&#x201A;Ăłknin. Dowiedz siÄ&#x2122; wiÄ&#x2122;cej na temat tekstyliĂłw i procesu ich produkcji. www.texprocess.com info@poland.messefrankfurt.com tel. (22) 49 43 200

W tym samym miejscu i czasie odbywa siÄ&#x2122;:

11 â&#x20AC;&#x201C; 13. 6. 2013

maszyny

meble.pl

10. Nap dy pi y trybowej (Solski 1690): a – g ówny, b – posuwu.

całej maszyny. Na obu rysunkach (napędu oraz całej maszyny) zachowano jednolite oznaczenia literowe. Napęd opisywanej przez Solskiego pilarki stanowiło nasiębierne koło wodne (tzw. „skrzynczaste”) umieszczone na wspólnym wale B wraz z „palczastym” kołem zębatym C o 60 palcach. Koło C przekazywało napęd na cewy E o 12 pałeczkach (przekładnia przyspieszająca 4:1). Dzięki zastosowaniu przekładni, wał napędowy pilarki osiągał roboczą prędkość obrotową nie mniejszą niż 80-90 obr/min, wymuszając szybszy i bardziej równomierny ruch posuwisto-zwrotny ramy trakowej. Przy bez-

11. Pi a konna prosta (Solski 1690).

pośrednim napędzie, bez przekładni przyśpieszającej, prędkość ta nie przekraczała 10 obr/min (Sydor 2011). Cewy E zostały umieszczone na wspólnym wale z kołem „szalonym” O pełniącym rolę koła zamachowego. Korba K (umieszczona na wale B) napędza ramę piłową. Mechanizm posuwu pilarki został przedstawiony na rysunku 10. Interesujące jest działanie mechanizmu posuwu piły wodnej, o którym Solski pisze: Naddawanie drzewa pod piłę na miejscu jednym rżnącą tak się prowadzi. Rama T C h f piły zstępującej na dół opuszcza ciężarną T S, ta nadawkę P L rozprostowaną czyni dłuższą. Nadawka długości swojej szukając miejsca popycha zębów grzebieniowych G H oraz z cewami M. Cewy M obracają kółko N z cewami Q. Cewy Q zabierają palce wózkowe i nimi nadają pile drzewo na wózku utwierdzone. Ten jest wszytek sekret piły wodnej. Nieco bardziej ogólnie przedstawił Solski piłę konną (rys. 11). Autor w przedstawianiu konstrukcji piły konnej prostej ograniczył się do jednego rysunku uznając, że sposób wykonania poszczególnych mechanizmów nie wymaga szczegółowych opisów. W „Architekcie polskim” Solski zamieścił szereg informacji eksploatacyjnych dotyczących opisywanych maszyn, i tak na przykład o wydajności pilarki pisał: Na tym miejscu przydawam opis piły prostej konnej o 1 kole i o jednych cewach korbę piłową obracających, która piła na dzień 1 może ze dwojga drzewa miąższego4) na ćwierci 3 jednego łokcia [1 i ¾ łokcia ≈ 1,0 m] zerżnąć tarcic 18 i nadto 4 obżałce5). Pilarki z napędem wodnym budowano prawie w całości z drewna, metalowe

były piły, okucia połączeń, czopy łożysk oraz korby mechanizmów. Zastosowane w napędach przełożenia powodowały że ich wały obracały się z prędkościami do 200 obr/min, przeciętna wysokość skoku ramy wynosiła 0,5 m, prędkości skrawania wynosiły około 3,3 m/s, a rama piłowa wykonywała około 100 cykli (ruch w górę i ruch w dół) na minutę. Roczna wydajność pierwszych pilarek wynosiła ok. 500 m3, na początku XX w. osiągnęła 20 tys. m3, dla drewna iglastego i 15 tys. m3 dla drewna liściastego (Stieber 1922). Początkowo budowano pilarki ramowe o pionowym, a później także o poziomym skoku pił. W 1777 r. Samuel Miller skonstruował pierwszą pilarkę z piłą obrotową (tarczową), natomiast w 1813 r. Tabitha Babbitt (1784-1854) zastosował wynalazek Millera do przecierania kłód. Trzeci rodzaj maszyny tartacznej, pilarka taśmowa, została skonstruowana w 1864 r. W czasach współczesnych te trzy rodzaje maszyn do pierwiastkowego przerobu drewna znajdują szerokie zastosowanie w przemyśle. DR IN . MACIEJ SYDOR Autor jest pracownikiem Wydzia u Technologii Drewna Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. LITERATURA 1. BECHMANN R. (1993): VILLARD DE HONNECOURT: LA PENSÉE TECHNIQUE AU XIII. SIÈCLE ET SA COMMUNICATION. PICARD, PARIS 2. EVOLUTION OF SAWING TOOLS. (2008). MÜNZ INGENIEUR-DIENSTLEISTUNGEN. [STRONA INTERNETOWA: WWW.UMUENZ.DE], (10.01.2008). 3. KOPKE P. (1956): MASCHINEN FÜR DIE HOLZBEARBEITUNG. FACHBUCHVERLAG, LEIPZIG. 4. MAŁY ROCZNIK STATYSTYCZNY POLSKI. (2012). ZAKŁADWYDAWNICTW STATYSTYCZNYCH GUS,WARSZAWA. 5. SOLSKI S. (1690): ARCHITEKT POLSKI. WYDANY W KRÁKOWIE ROKU MDCLXXXX (1690), W DRUKÁRNI MIKOŁAIA ALEXANDRA SCHEDLA J. K. M. (REPRINT. WSTĘPEM POPRZEDZILI J. BURSZTA I C. ŁUCZAK, ZAKŁAD NARODOWY IMIENIA OSSOLIŃSKICH, WYDAWNICTWO PAN, WROCŁAW 1950). [FAKSYMILE: BIBLIOTEKA POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ, WWW.WBSS.PG.GDA.PL ORAZ DOLNOŚLĄSKA BIBLIOTEKA CYFROWA, WWW.DBC.WROC.PL], (05.02.2013). 6. STIEBER K. L. (1922): TECHNOLOGJA DREWNA Z UWZGLĘDNIENIEM KORY, ŁYKA I SOKÓW DRZEWNYCH. KSIĘGARNIA POLSKA B. POŁONIECKIEGO, LWÓW. 7. SYDOR M. (2011): DREWNO W BUDOWIE MASZYN. HISTORIA NAJWAŻNIEJSZEGO TWORZYWA. WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU PRZYRODNICZEGO W POZNANIU. POZNAŃ.

Miąższość – grubość.

Obżalec – obrzyn, odpadek powstały po przetarciu drewna.

maszyny

meble.pl

Bezpiecze stwo POTWIERDZONE NAUK I BADANIAMI W styczniu otwarta zosta a po modernizacji Pracownia Bada i Atestacji Mebli dzia aj ca przy Katedrze Meblarstwa Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

racownia Badania i Atestacji Mebli specjalizuje się w przeprowadzaniu badań wytrzymałości, trwałości i stateczności mebli. Badania wykonywane są według udokumentowanych procedur badawczych w oparciu o wymagania norm krajowych, europejskich i międzynarodowych. Oferuje badania zarówno całych kompletów jak i pojedynczych podzespołów. Wyniki z badań umożliwiają uzyskanie certyfikatu poświadczającego wysoką jakość wyrobu. Laboratorium wyposażone jest w nowoczesną aparaturę badawczą, umożliwiającą wykonywanie badań na najwyższym poziomie. Wszystkie maszyny przeznaczone do badań cyklicznych są wyposażone w sterowanie komputerowe z możliwością śledzenia wyników w każdym etapie badania. Jesteśmy jednostką naukową Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Zapewniamy szybką i fachową konsultację z najlepszymi naukowcami zajmującymi się nowoczesnym projektowaniem mebli – mówi mgr inż. Karol Łabęda, kierownik Pracowni Badania i Atestacji Mebli. Badania obejmują: meble do siedzenia (krzesła, taborety, sofy), leżenia (łóżka, tapczany, kanapy i materace) i do przechowywania (szafy, komody, witryny, itp.), a także stoły i biurka. W naszej pracowni wykonujemy również badania pianek poliuretanowych, sprężyn,

płyt drewnopochodnych oraz innych elementów mebli. Zajmujemy się także badaniem materaców nie tylko z wymaganiami normatywnymi, ale również określamy siły nacisku oraz dopasowanie się materaca do ciała ludzkiego z wykorzystaniem najnowocześniejszego oprzyrządowania, jakim jest mata sensoryczna – dodaje Karol Łabęda. Wymagane dokumenty to dokumentacja techniczna wyrobu oraz zlecenie na przeprowadzenie badań. OPR. MAREK HRYNIEWICKI

W Pracowni wykonywane s te badania pianek poliuretanowych, spr yn, p yt drewnopochodnych i innych elementów mebli, a tak e materaców m.in. pod k tem dopasowanie si materaca do cia a ludzkiego.

Laboratorium Pracowni Badania i Atestacji Mebli wyposa one jest w nowoczesne maszyny przeznaczone do bada cyklicznych, wyposa one w sterowanie komputerowe z mo liwo ci ledzenia wyników w ka dym etapie badania.

maszyny

meble.pl

Wzrasta popyt na zaawansowane technologie „Firmy, które chc odnie sukces na rynkach wschodz cych oferuj c jedynie najprostsze obrabiarki, nie maj dobrych perspektyw na przysz o ” – podkre li Dominik Wolfschuetz, analityk biznesowy w Zwi zku Niemieckich Producentów Maszyn i Urz dze VDMA, na po wi conej targom „Ligna 2013” konferencji prasowej zorganizowanej 20 lutego w Warszawie.

oszty pracy w krajach takich, jak Chiny, rosną rocznie o 10-20%, do tego dochodzą coraz wyższe wymagania jakościowe, a co za tym idzie w krajach rozwijających się wzrasta również popyt na zaawansowane technicznie maszyny i linie produkcyjne. Dotyczy to przede wszystkim urządzeń „Made in Germany”. Zapotrzebowanie na inteligentne koncepty produkcyjne i zautomatyzowane wielozadaniowe obrabiarki jest tym większe, im większym doświadczeniem dysponują nasi odbiorcy. Na całym świecie widać rosnące zainteresowanie technologiami, które znalazły już uznanie na dojrzałych rynkach – takich, jak ten w Niemczech. Trend ten staje się z roku na rok coraz wyraźniejszy – dodał Dominik Wolfschuetz.

Na rok 2013 VDMA prognozuje tendencję wzrostową – w zakresie do kilku procent. Dobre wyniki zagwarantują nam odbiorcy z Ameryki Północnej i Europy Wschodniej. Popyt na tych rynkach wyrówna spadek zapotrzebowania na obrabiarki w krajach Europy Zachodniej. Mocną stroną niemieckich producentów maszyn jest dobrze rozwinięta ogólnoświatowa sieć sprzedaży. To zapewnia nam stabilną sytuację – dzięki sprawnej dystrybucji mamy mniejszą podatność na regionalne wahania popytu. Także tegoroczne targi „Ligna” dadzą nam duży impuls do rozwoju – i to w doskonałym momencie. Z niecierpliwością czekamy na największe wydarzenie branżowe na świecie, które niebawem odbędzie się w Hanowerze – podkreślił Dominik Wolfschuetz.

STABILNY WZROST W 2013 R. Po bardzo dobrym roku 2011 w branży maszynowej nastąpił okres stabilizacji. Jak wynika z dotychczas przeanalizowanych danych, obroty niemieckich producentów obrabiarek do drewna w roku 2012 utrzymały wysoki poziom. Nieco ponad średnią dla całego sektora uplasowały się wyniki firm specjalizujących się w sprzedaży urządzeń do obróbki wstępnej. Z kolei przedsiębiorstwa produkujące maszyny do kolejnych etapów obróbki drewna odnotowały wysokie wzrosty w latach 2010 i 2011, stąd ich obroty w roku 2012 nie są w porównaniu z tym okresem aż tak spektakularne: w tym sektorze widać w ostatnim czasie lekki spadek wyników.

Q SPADEK W EKSPORCIE. W pierwszych dziesięciu miesiącach roku 2012 w eksporcie niemieckich obrabiarek do drewna od-

notowano spadek na poziomie 2% (do poziomu 1,5 mld euro). Koniunktura pogorszyła się niemal we wszystkich segmentach – poza prasami przemysłowymi do drewna. Najbardziej zmniejszył się wolumen eksportu do Azji (o 17%), która odpowiadała w ubiegłych latach za największe wzrosty. Pozytywnie wygląda natomiast import przez kraje europejskie (wzrost o 5,4%) i północnoamerykańskie (wzrost o 7%). Jeśli chodzi o analizę na poziomie poszczególnych państw, to rynkiem zbytu numer jeden dla niemieckich producentów obrabiarek do drewna była w roku 2012 Rosja. Wyprzedziła ona Chiny, utrzymujące pozycję lidera do roku 2008. Klienci z Federacji Rosyjskiej zakupili w Niemczech maszyny o łącznej wartości 177 mln euro – oznacza to wzrost o 28%. Na miejscach drugim i trzecim uplasowały się Chiny (175 mln euro, +11%) oraz Białoruś (93 mln euro, +431%). Wzrost w eksporcie na Białoruś spowodowany jest w dużej mierze inwestycjami w sektor drzewny w tym kraju. Również sytuacja w USA wygląda bardzo optymistycznie – odnotowano tam wzrost zakupu niemieckich obrabiarek na poziomie 19%. Pozytywna zmiana trendu na rynku nieruchomości w Stanach Zjednoczonych wpłynęła nie tylko na poprawę cen tarcicy, lecz również na wzrost popytu na obrabiarki. Import maszyn i urządzeń przez Niemcy nadal ma tendencję wzrostową. W pierwszych dziesięciu miesiącach roku 2012 wzrósł on o 2% i osiągnął łączną wartość 286 mln euro. Mimo niesprzyjającego przelicznika waluty niekwestionowanym liderem i głównym dostawcą obrabiarek na rynek niemiecki pod względem wartości obrotów pozostają Chiny – stamtąd zakupiono maszyny o wartości 81 mln euro (-0,1%). Na kolejnych miejscach są Włochy (48 mln euro, +53%) oraz Austria (42 mln euro, +23%). OPR. MAREK HRYNIEWICKI

ZAPOTRZEBOWANIE NA INTELIGENTNE KONCEPTY PRODUKCYJNE I ZAUTOMATYZOWANE WIELOZADANIOWE OBRABIARKI JEST TYM WI KSZY, IM WI KSZYM DO WIADCZENIEM DYSPONUJ NASI ODBIORCY. NA CA YM WIECIE WIDA ROSN CE ZAINTERESOWANIE TECHNOLOGIAMI, KTÓRE ZNALAZ Y JU UZNANIE NA DOJRZA YCH RYNKACH – TAKICH, JAK TEN W NIEMCZECH. TREND TEN STAJE SI Z ROKU NA ROK CORAZ WYRA NIEJSZY. Dominik Wolfschuetz, analityk biznesowy w Zwi zku Niemieckich Producentów Maszyn i Urz dze VDMA.

PRENUMERATA

w ybi er z

10 wyda – 140 z 2x10 wyda – 250 z 3x10 wyda – 330 z n a j l epszą opc j ę

Zamów prenumerat : tel.: +48 85 653 79 65 fax: +48 85 651 35 13 e-mail: prenumerata@meble.pl www.wydawnictwo.meble.pl/kup-prenumerate

Pilarki panelowe

Pilarki pionowe

Gilotyny i spajarki do forniru

Odpylacze stanowiskowe

Schelling Polska sp. z o.o. ul. Brodowska 32 63-000 roda Wielkopolska

Pilarki formatowe

e-mail: biuro@schelling.pl tel. 61 286 47 21, 286 47 20 fax 61 286 47 23

Wiertarki Pro Tec

Pilarki panelowe

Pi o-frezarki, prasy i urz dzenia do obr贸bki oklein

Sprzeda maszyn, serwis, magazyn cz ci zamiennych, projekty i doradztwo

Lokalizacja: Pawilon nr 6A, stoisko nr 17