Redakcja: Adam Guła Redakcja techniczna: Sandra Dudek Projekt okładki: Sandra Dudek Zdjęcie na okładce: Fotolia.com
© Copyright by Wydawnictwo Harmonia, 2010
Redakcja i Biuro Handlowe:
80-283 Gdańsk, ul. Szczodra 6 tel. 58 348 09 50 fax 58 348 09 00 e-mail: harmonia@harmonia.edu.pl
Szczegółowe informacje o naszych publikacjach: www.harmonia.edu.pl
Wszelkie prawa zastrzeżone. Zarówno cała publikacja, jak i jakakolwiek jej część nie może być przedrukowywana ani reprodukowana – mechanicznie, elektronicznie lub w jakikolwiek inny sposób, z kserokopiowaniem i odtwarzaniem w środkach masowego przekazu włącznie – bez pisemnej zgody Wydawnictwa Harmonia.
ISBN 978-83-7134-436-7 Gdańsk 2011 – Wydanie II
Wstęp Kształcenie sprawności manualnej (strony 5–23)
Ćwiczenia powstały z myślą o najstarszych przedszkolakach oraz uczniach początkowych klas szkoły podstawowej. Przydadzą się one podczas zajęć indywidualnych oraz zajęć z grupą dzieci, których rozwój przebiega nieharmonijnie lub z opóźnieniem. Opracowanie składa się z czterech części. W każdej z nich zawarto zadania kształcące określone sprawności niezbędne w nauce szkolnej: • sprawność manualną, • percepcję słuchową, • percepcję wzrokową, • grafomotorykę. Należy jednak pamiętać, że powyższy podział jest do pewnego stopnia umowny, bowiem poszczególne ćwiczenia doskonalą zwykle więcej niż jedną umiejętność. Dla przykładu: dziecko wyróżniając kolejne głoski w wyrazie rak, ćwiczy słuch fonemowy, ale zaznaczając kredkami spółgłoski i samogłoski, ćwiczy sprawność ręki i utrwala w pamięci obraz modelu głoskowego tego słowa, rozwijając w ten sposób analizator wzrokowy; wyklaskując i wytupując rytm zapisany symbolami, ćwiczy nie tylko percepcję słuchową, ale również koordynację wzrokowo-ruchowosłuchową; układając zaś elementy wyciętej wcześniej układanki, utrwala rozumienie pojęć odnoszących się do położenia w przestrzeni: nad, pod, obok, z lewej strony, z prawej strony itd., a ponadto doskonali koncentrację uwagi i uczy się doprowadzać zadanie do końca. Nauczyciel powinien wybierać zadania z różnych grup. Musi pamiętać nie tylko o rozwijaniu słabszych umiejętności dziecka, ale także – co bardzo ważne – o dostarczaniu mu okazji do odnoszenia sukcesów.
3
I. Wycinanki Kształcenie sprawności manualnej (strony 7–26)
Wycinanie prostokątów, czworokątów, trójkątów, kół i kształtów nieregularnych. Układanie całości z elementów. Naklejanie. Kolorowanie. Ćwiczenie określeń dotyczących stosunków przestrzennych: nad, pod, obok, z lewej strony, z prawej strony. Oto tytuły kolejnych ćwiczeń: 1. Domek Gosi
2. Kolorowe piłeczki 3. Las iglasty
4. Wesoły pajacyk
4
5. Bałwanek Franek
6. Pociąg krasnoludków
7. Talerz z owocami 8. Sałatka warzywna 9. Trzy grzybki
10. Kwiatek pięciopłatek
5
II. Uważne ucho Kształcenie słuchu fonematycznego (strony 27–35)
Samogłoski. Analiza głoskowa wyrazów typu: mak, kot – koty, Ola, ryba, krowa, panda. Analiza głoskowa dłuższych wyrazów o pisowni zgodnej z wymową – gra dydaktyczna. Porównywanie głosek w wygłosie. Realizowanie rytmu różnymi sposobami (na przykład klaskaniem, tupaniem).
III. Bystre oko Kształcenie percepcji wzrokowej (strony 36–45)
Porównywanie obrazków, szukanie i zaznaczanie różnic. Dorysowywanie brakujących elementów. Rysowanie znaków literopodobnych według wzoru. Rysowanie schematycznych rysunków według wzoru. Łączenie w pary identycznych obrazków wybranych spośród podobnych.
IV. Sprawna ręka Kształcenie sprawności grafomotorycznej (strony 46–55)
Rysowanie po śladzie i samodzielnie linii pionowych, poziomych, ukośnych, falistych, kół, prostokątów. Rysowanie szlaczków złożonych z pojedynczych elementów i rysowanych linią ciągłą (po śladzie i samodzielnie). Oto tytuły kolejnych ćwiczeń: 1. Wyszywane serwetki 2. Porządki w ogrodzie 3. Na rowerze 4. W lesie 5. U krawca 6. Na budowie 7. Na poczcie 8. W pasmanterii 9. Spacer w deszczu 10. Na plaży
6
Domek Gosi Dokończ kolorowanie elementów domku. Nazwij wszystkie części, a potem je wytnij. Ułóż z nich domek i naklej go na kartkę z bloku położoną poziomo. Dorysuj dym unoszący się z komina. Obok domku narysuj drzewo. Nad domkiem narysuj słońce i niebo.
7
Kolorowe piłeczki Policz piłeczki – ile ich jest? Dokończ je kolorować, a następnie wytnij i naklej na pustą kartkę, zostawiając miejsce na narysowanie jeszcze jednej piłeczki – najmniejszej. Dorysuj najmniejszą piłeczkę. Połącz je linią od największej do najmniejszej. Jeszcze raz je policz. Ile jest ich teraz?
9
Las iglasty Dokończ kolorować trójkąty, a następnie wytnij wszystkie elementy. Dobierz po trzy trójkąty różnej wielkości i ułóż z nich choinki. Układaj tak, żeby największy trójkąt był najniżej, a najmniejszy – najwyżej. Ile drzew powstało? Naklej je na ułożoną poziomo kartkę bloku. Doklej na dole wycięte wcześniej pnie drzew, a u góry kartki – słoneczko. Dorysuj trawę, trzy grzybki i promyki słońca.
11