Redakcja: Renata Gromuł Redakcja techniczna: Andrzej Szymański Projekt okładki: eS-De Zdjęcie na okładce: Fotolia.com, © by Tomasz Trojanowski
© Copyright by Wydawnictwo Harmonia, 2012
Redakcja i Biuro Handlowe: 80–283 Gdańsk, ul. Szczodra 6 tel: 58 348 09 50, 58 348 09 51 fax: 58 348 09 00 e-mail: harmonia@harmonia.edu.pl Wszelkie prawa zastrzeżone. Zarówno cała publikacja, jak i jakakolwiek jej część nie może być przedrukowywana ani reprodukowana – mechanicznie, elektronicznie lub w jakikolwiek inny sposób, z kserokopiowaniem i odtwarzaniem w środkach masowego przekazu włącznie – bez pisemnej zgody Wydawnictwa Harmonia. Szczegółowe informacje o naszych publikacjach: www.harmonia.edu.pl
ISBN: 978-83-7134-560-9 Gdańsk 2012 – Wydanie I
W książce znajduje się zbiór rymowanek przeznaczonych do ćwiczeń logopedycznych. Umieszczono tu po 60 wierszyków dla każdego szeregu głosek: ciszącego (ś, ź, ć, dź), syczącego (s, z, c, dz) i szumiącego (sz, ż/rz, cz, dż) oraz 100 utworów zawierających wyrazy z głoskami ze wszystkich trzech szeregów. W rymowankach poświęconych danemu szeregowi nie występują żadne głoski z pozostałych szeregów. Opracowaniu wierszyków przyświecały dodatkowe założenia: • Wszystkie rymowanki mają jednolitą formę: posiadają jednakową liczbę wersów i oparte są o ten sam schemat rytmiczny, co ułatwia czytanie i sprzyja skupieniu się na właściwej wymowie. Czytanie rymowanek ćwiczy poczucie rytmu, a rytmiczna przewidywalność zachęca dziecko do poznawania kolejnych tekstów. • Każda rymowanka zawiera krótkie, mniej lub bardziej sensowne, ale określone przesłanie lub historyjkę, co również powinno zachęcać do czytania. • W wierszykach wykorzystane są często słowa, z którymi dziecko raczej nie spotyka się w codziennych rozmowach z rówieśnikami, a umieszczenie tych wyrazów w określonym kontekście pomaga mu przyswoić ich znaczenie i wzbogaca jego słownictwo.
• 3 •
• Treść rymowanek powinna pobudzać zainteresowanie nie tylko dziecka, ale też w pewnym stopniu dorosłych, którzy z nim pracują. Jest to istotne, ponieważ dziecko łatwo wyczuwa brak zainteresowania rodzica lub nauczyciela treścią tekstu, co nie sprzyja wspólnej pracy. • Tematyka utworów jest różnorodna i stopniowo przechodzi od dziecinnej do poważniejszej. Rymowanki mogą służyć dzieciom, ale także dorosłym wykonującym zawody, w których wskazane jest doskonalenie wymowy. • Każda rymowanka z głoskami danego szeregu została powtórzona na stronie: w jednej wersji wyróżniono kolorem wszystkie głoski danego szeregu dla ich ukazania, drugą zapisano bez wyróżnień dla ułatwienia lektury. Teksty zawierające wyrazy z głoskami trzech szeregów zostały zapisane bez wyróżnień.
• 4 •
W tej książeczce rymowanek, które jeszcze nie są znane, dwieście osiemdziesiąt parę można znaleźć. Niedowiarek może sobie je policzyć. Gdy policzy, może ćwiczyć sobie dykcję – temu służą. Są dość krótkie, więc nie nużą. To ich publikacja pierwsza. Ośmiozgłoskowego wiersza formę mają, gdybyś pytał, więc dość łatwo się je czyta.
• 5 •
Szereg ciszący: głoski ś, ź, ć, dź
GŁOSKI Ś, Ź, Ć, DŹ
DLA MŁODSZYCH
Prosię w błocie
Siedzi w błocie prosię małe, uświnione i nieśmiałe. Gęś się do prosięcia śmieje, bo na uśmiech ma nadzieję od prosięcia nieśmiałego. Śmieje głośno się do niego. Chciałaby w nim widzieć zięcia i teściową być prosięcia.
Siedzi w błocie prosię małe, uświnione i nieśmiałe. Gęś się do prosięcia śmieje, bo na uśmiech ma nadzieję od prosięcia nieśmiałego. Śmieje głośno się do niego. Chciałaby w nim widzieć zięcia i teściową być prosięcia.
• 8 •
GŁOSKI Ś, Ź, Ć, DŹ
DLA MŁODSZYCH
Wiedźma w dziupli
Wiedźma w ciemnej dziupli siedzi, o klimacie ciągle bredzi, o upałach i o chłodzie, plecie ciągle o pogodzie, która wiedźmę irytuje. Gdzieś wyjechać nie próbuje, choć tak źle jej w tym klimacie. Jakąś radę wiedźmie dacie?
Wiedźma w ciemnej dziupli siedzi, o klimacie ciągle bredzi, o upałach i o chłodzie, plecie ciągle o pogodzie, która wiedźmę irytuje. Gdzieś wyjechać nie próbuje, choć tak źle jej w tym klimacie. Jakąś radę wiedźmie dacie?
• 9 •
GŁOSKI Ś, Ź, Ć, DŹ
DLA MŁODSZYCH
Złość misia
Miś się złości wyjątkowo – chciałby jakąś piłkę nową kupić dzisiaj do siatkówki, ale nie ma miś gotówki. Piłki dzisiaj miś nie kupi, brak gotówki – problem głupi, ale nie wydaje mi się, by ten problem miały misie.
Miś się złości wyjątkowo – chciałby jakąś piłkę nową kupić dzisiaj do siatkówki, ale nie ma miś gotówki. Piłki dzisiaj miś nie kupi, brak gotówki – problem głupi, ale nie wydaje mi się, by ten problem miały misie.
• 10 •
GŁOSKI Ś, Ź, Ć, DŹ
DLA MŁODSZYCH
Klituś-Bajduś
Klituś-Bajduś z Honolulu kłamał, ściemniał dziś do bólu i wymyślał dyrdymały o tym, jak był kiedyś śmiały i w rekina wielką gardziel wpłynął. Taki był to twardziel! Gdzieś te filmy o rekinie Klituś-Bajduś widział w kinie.
Klituś-Bajduś z Honolulu kłamał, ściemniał dziś do bólu i wymyślał dyrdymały o tym, jak był kiedyś śmiały i w rekina wielką gardziel wpłynął. Taki był to twardziel! Gdzieś te filmy o rekinie Klituś-Bajduś widział w kinie.
• 11 •
GŁOSKI Ś, Ź, Ć, DŹ
DLA MŁODSZYCH
Ryś na kłodzie
Płynął kiedyś ryś po wodzie na drewnianej wielkiej kłodzie. Kłodę w wodzie obróciła wielka prądu wody siła i oparła ją na moście. Dzięki temu ryś miał prościej wyjść na ląd. Choć bał się wody, uciekł ryś po moście z kłody.
Płynął kiedyś ryś po wodzie na drewnianej wielkiej kłodzie. Kłodę w wodzie obróciła wielka prądu wody siła i oparła ją na moście. Dzięki temu ryś miał prościej wyjść na ląd. Choć bał się wody, uciekł ryś po moście z kłody.
• 12 •
GŁOSKI Ś, Ź, Ć, DŹ
DLA MŁODSZYCH
Basia w lesie
Choć nieładna dziś pogoda, Basia była na jagodach – widać w lesie je gdzieniegdzie. Basia wzięła je, bo wie, gdzie w mieście kupią te jagody. Mimo zimna, niepogody, Basia tam jagody niesie, których trochę było w lesie.
Choć nieładna dziś pogoda, Basia była na jagodach – widać w lesie je gdzieniegdzie. Basia wzięła je, bo wie, gdzie w mieście kupią te jagody. Mimo zimna, niepogody, Basia tam jagody niesie, których trochę było w lesie.
• 13 •
GŁOSKI Ś, Ź, Ć, DŹ
DLA MŁODSZYCH
Sieć i dzieci
Rak i ryby były w sieci, sieć tę wyciągnęły dzieci. Dzieci ryby wypuściły, raka bardziej polubiły i wypuścić go nie chciały, ale jeden dzieciak mały, ulitował się nad rakiem, choć się martwił jego brakiem.
Rak i ryby były w sieci, sieć tę wyciągnęły dzieci. Dzieci ryby wypuściły, raka bardziej polubiły i wypuścić go nie chciały, ale jeden dzieciak mały, ulitował się nad rakiem, choć się martwił jego brakiem.
• 14 •
Spis treści
Dla starszych
Wstęp 3
Świetne dowcipy 33 Szereg ciszący: głoski ś, ź, ć, dź
Laluś i goguś 34 7
Dla młodszych Prosię w błocie 8 Wiedźma w dziupli 9 Złość misia 10 Klituś-Bajduś 11 Ryś na kłodzie 12 Basia w lesie 13 Sieć i dzieci 14 Gęsi i gąsior 15 Kizia Mizia 16 Bociek w gnieździe 17 Dzieci w kwiaciarni 18 Ćwikłowy burak 19 Picie dzieci 20 Chodzi bociek 21 Bociek i śmiecie 22 Kiść w liściach 23 Kogut na płocie 24 Ciepły kwiecień 25 Leciusieńki liść 26 Myśliwi w lesie 27 Jaś chłodzi kolę 28 Królik w kapuście 29 Myśliwy z dzidą 30 Działka Ziemowita 31 Źrebak na trasie 32
Chuścina kobieciny 35 Gadzia rodzina 36 O logopedzie w gabinecie 37 Zimą w wąwozie 38 Dzień zimowy 39 Jak się wiedzie? 40 Wyobraźnia Basi 41 Kucie w kuźni 42 Wyziębiony ziomek 43 W łodzi po powodzi 44 Dźwięk budzika 45 Działo gawiedzi 46 Śmiech dziewuchy 47 Kwiaciarnia-rupieciarnia 48 W komnacie 49 Króciusieńki film 50 Gdzie się gapicie? 51 Siedzi Jadzia 52 Ciotka w ciemności 53 Łabędzie i uwodziciele 54 Dziwna kobiecina 55 W ciemnym forcie 56 Dziesięć ptaków 57 Berbeć w bucikach 58 Dziadek i dzieciak 59 O languście i jej guście 60 Gnuśny gość 61 Niedźwiedź i barć 62
Dla najstarszych
Uzdolniony muzyk 93
Hałaśliwy harnaś 63
Sokół na cokole 94
Leśny dziad 64
Wizerunek grotołaza 95
Podział działek 65
Zapasy lisa 96
Wzięci dyplomaci 66
Głuptas 97
Gościnność 67
Juhas i baca 98
Jaś się obraził 68
Dekoracje na scenie 99 Limuzyna cymbalisty 100
Szereg syczący: głoski s, z, c, dz
Krótkodystansowiec 101 69
Dla młodszych Zając w sadzawce 70 Zawiadowca 71 Nierozsądny lisek 72 Wiosenne krokusy 73 Egipski sfinks 74 Placek z zakalcem 75 Kuksaniec 76 Kluski kózki 77 Spacer z osłem 78 Zabawki na wystawie 79 Psotnicy 80
Chłopiec u dentysty 102 Kłusownictwo 103 Klęska boksera 104 Jasnowidz 105 Krezus 106 Lęgowisko sokoła 107 Lizus u wujostwa 108 Głoski i zgłoski 109 Spocony kłamca 110 Solista sopranista 111 Lunatycy na ulicy 112 Sen Stacha 113 Sanie gazdy 114
Brodzenie po łące 81
Dla najstarszych
W końcu wiosna! 82
Zebra na sawannie 115
Kucyk z kocykiem 83
Sprytne sowy 116
Smok Wawelski 84
Racje zająca 117
Dla starszych Kluski z serem 85 Stach na stoku 86 Koncert cykad 87 Licytacja 88 Smak soku 89 Zastawiony stół 90 Zachłanna jędza 91 Dzwonią dzwony 92
Absolutna władza 118 Spadkobiercy 119 Kraksa krasnala 120 Asystent prezesa 121 Kibice boksu 122 Instrukcja dla prezesa 123 Konstytucjonalista 124 Bilans skonsolidowany 125 Propozycja dla zająca 126
Propozycja konkurencji 127
Dla starszych
System z usterkami 128
Szczątki włóczki 157
Syberyjski rodowód 129
Orzech Błażeja 158
Bezlitosny egoista 130
Pożywienie węgorza 159 Marzenie kucharza 160
Szereg szumiący: głoski sz, ż(rz), cz, dż
Koszula od szwaczki 161 131
Dla młodszych Kapelusz myszy 132 Ptaszki w chaszczach 134 Muszki w brzuszku 135 Rzeczy na brzegu 136 Wyliczanki Grzegorza 137 Kipi kasza w garze 138 Kaszel żbika 139 Jeż w karczmie 140 Pieszczoty szczupaka 141 Żuczek leczy szopa 142 Pilotaż myszek 143 Wiersze szerszenia 144 Gruszki w brzuszku 145 Przepyszna kasza 146 Mieszkanie jeża 147 Nieszczelna rura 148 Żubry w puszczy 149 Szczur i jaszczur 150
Marynarze na nabrzeżu 162 Kolejarze 163 Narzeczony pszczoły 164 Pieszy w burzy 165 O wydrze na plaży 166 Mierzenie kątomierzem 167 Besztanie myszy 168 Dekarz na daszku 169 Chrząkanie chrząszcza 170 Przyprawianie pieczeni 171 Płaszcz nieprzemakalny 172 Upierzenie szpaka 173 Żarłoczne szczeżuje 174 Dżokej na maneżu 175 Czujny wilczur 176 Mąż modliszki 177 Burze w szklankach 178 Cztery koleżanki 179 Żabki w szlamie 180 Porządki tchórza 181
Puszczyk w puszczy 151
Dla najstarszych
Grzanka z dżemem 152
Czułe pożegnanie 182
Magiczna pałeczka 153
Życzenia dla Grażyny 183
Szaszłyk w koszyku 154
Płaszcz dla szynszyli 184
Dżem w brzuchu olbrzyma 155
Szydło w worze 185
Różdżka wróżki 156
Przeszczepiony narząd 186 Wrażenie Jerzego 187 Tłumaczenie na przykładach 188 Dekarz nie wierzy 189
Gorycz przegranej 190
Pożyczka od siostrzyczki 210
Ile możesz, dyktatorze? 191
Górski krajobraz 210
Dżoker w brydżu 192
Dla starszych
Hochsztapler 193 Głoski trzech szeregów
Gaśnica z atestem 211 195
Siedemdziesięciolecie 211 Rozszczelnienie w pensjonacie 212
Dla młodszych
Sierżant na strzelnicy 212
Cietrzew na ścieżce 196
Pościel na łóżku 213
Serce na sprężynce 196
Spierzchnięte usta 213
Gniazdo sępa 197
Sprytny przedszkolaczek 214
Sowizdrzał świszczypała 197
Spostrzeżenie misia 214
Roślinożerny słoń 198
Żarty żmii 215
Rozgwieżdżone niebo 198
Ściągawka dziennikarki 215
Liście jeża 199
Przebiśniegi dla księżniczki 216
Ryś żartowniś 199
Zaśnieżone miasto 216
Wycieczka nad rzeczkę 200
Odwiedziny mistrza 217
Żarty z niedźwiedzia 200
Obserwacja targowiska 217
Zajączki w kapuście 201
Lis oszczerca 218
Szpak w sadzie 201
Świetny szermierz 218
Owce pod kasztanowcem 202
Leworęczny brzuchomówca 219
Poszukiwanie dżdżownicy 202
Przyskrzyniony złodziej 219
Pospiesz się, żółwiu! 203
Wrzeszczący kibic 220
Jajecznica dzięcioła 203
Niecelne strzały 220
Ścieranie kurzu 204
GPS z przyssawką 221
Przemyślenia przepióreczki 204
Deszcz i przejaśnienia 221
Przesadzanie drzewek 205
Książka ze wstążką 222
Szczypce raka 205
Czysta szyba 222
Dzieci na wycieczce 206
Czy przewidzieliście deszcz? 223
Śliwki w czekoladzie 206
Mieszanie malarza 223
Leśniczy na grzybach 207
Kalendarz Krzysztofa 224
Pierwszy listopada 207
Bosy kosiarz 224
Świst świstaka 208
Skrzynka na narzędzia 225
Słońce na plaży 208
Zaśniedziały moździerz 225
Liście na wietrze 209
Skrywane przerażenie 226
Śliska posadzka 209
Tężyzna siłacza 226
Salon odzieżowy 227
Mierzenie żagla 244
Teść i zięć 227
Uroczysta aranżacja 245
Niepotrzebna sprzeczka 228
Czatowanie na myszy 245
Goście na przyjęciu 228
Pieczara czarownic 246
Zepsute zawieszenie 229 Szczękościsk boksera 229 Spóźnienie gazdy 230 Zawiedzeni myśliwi 230 Przy sadzawce 231 Wieńce z kaczeńców 231 Dżdżysty dzień 232 W saniach na mrozie 232 Rozprzężenie w biurze 233 Dla najstarszych Nierzetelny domokrążca 234 Rzeczywistość skrzeczy 234 Odszczepieniec 235 Sprzeczność 235 Oskarżyciel w sądzie 236 Zaświadczenie na życzenie 236 Załatwiona synekura 237 Posądzony zając 237 Dzisiejsze doniesienia 238 Przejrzyste listy 238 Zaprzysiężenie posłów 239 Zatroskane małżeństwo 239 Sprzątnięty węgiel 240 Proste na płaszczyźnie 240 Przerażona pasażerka 241 Dzwony na dzwonnicy 241 Drożdżówka dżdżownicy 242 Dżuma w dżungli 242 Rzężący dżip 243 Puszka dżemu 243 Żałowanie z wzajemnością 244