Gazeta michalowska 310 2016 by Wydawnictwo Kujawy

BRODNICA luty 2016, nr 310

ISSN 1425-7718

Cena 0 zł

Historyczna decyzja Rady Miejskiej w Brodnicy

Autobusami jazda bez biletu

Od 1 marca br. transport komunikacją miejską w Brodnicy będzie bezpłatny. Decyzje w tej sprawie zapadły podczas ostatniej sesji Rady Miejskiej Brodnicy.

Fot. Paweł Stanny

Radni szesnastoma głosami za, przy pięciu wstrzymujących się, podjęli zaproponowaną przez burmistrza Brodnicy uchwałę dotyczącą darmowej komunikacji miejskiej w Brodnicy. Uchwała po upływie czternastu dni od daty jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Kujawsko-Pomorskiego, uchyli uchwałę nr XIX/2016/2008 z 20 listopada 2008 r. Oznacza to, że od 1 marca br. każdy pasażer będzie mógł bezpłatnie korzystać z przejazdów komunikacji miejskiej w Brodnicy. W uzasadnieniu pod-

jętej przez radnych uchwały czytamy m.in. że najważniejszym celem wprowadzenia bezpłatnej komunikacji miejskiej jest ograniczenie ruchu kołowego, zaś w sytuacji społecznej znaczna ulga w życiu mieszkańców miasta. Ponadto bezpłatna komunikacja zdecydowanie wpłynie na poprawę wskaźnika ekologicznego, popularyzację ekologicznych form przemieszczania się, poprawę jakości środowiska, zwiększenie mobilności mieszkańców, oszczędności w budżetach domowych oraz zmniejszenie wykluczenia społecznego osób o niskich dochodach. Na stronach 6 i 7 naszej gazety publikujemy rozkład jazdy komunikacji miejskiej. (rwi)

Zaczęło się od Aresa 12 września 1994 roku do schroniska dla zwierząt REKSIO na Ustroniu w Brodnicy trafił pierwszy bezdomny pies Ares. Od tego momentu zapełnia się ono porzuconymi i bezdomnymi zwierzętami, które znajdują tu schronienie i pomoc. Od początku istnienia obiektem zarządza lokalne Towarzystwo Ochrony Praw Zwierząt.

Fot. Nadesłane

Przez 22 lata schronisko rozwija się. Powstają kojce, wybiegi oraz szpitalik dla czworonogów. Obec-

nie znajduje się tu 120 miejsc dla psów. Rozwija się również adopcja. W ubiegłym roku przez przytulisko przewinęło się 228 zwierząt, z czego 218 znalazło nowy dom. Do zadań schroniska należy również wyłapywanie bezdomnych zwierząt. - Często znajdujemy psy zapakowane w worki foliowe. Mieliśmy pieska, który był uwiązany do drzewa, jednocześnie na pysku miał założony worek foliowy, żeby szybciej zdechł. Były psy

W schronisku czekają na swojego właściciela

uwiązane na drutach kolczastych - wylicza Iwona Sarnowska, prezes Towarzystwa Ochrony Praw Zwierząt w Brodnicy. Schronisko funkcjonuje dzięki prywatnym darczyńcom. Jednak głównym źródłem utrzymania brodnickiego przytuliska dla zwierząt jest dotacja Gminy Miasto Brodnica. W tym roku na ten cel w budżecie przeznaczono 180 tysięcy złotych. - Burmistrz powierza to zadanie w drodze otwartego konkursu na wsparcie zadania publicznego w sferze ochrony zwierząt - informuje Joanna Kilian, kierownik biura ochrony środowiska Urzędu Miejskiego w Brodnicy. W wyniku rozstrzygnięcia konkursu dotację przyznano lokalnemu Towarzystwu Ochrony Praw Zwierząt. Zadanie obejmuje m.in. prowadzenie schroniska dla bezdomnych zwierząt, zapewnienie wyżywienia i całodobowej opieki weterynaryjnej, jak również prowadzenie akcji edukacyjnych, adopcyjnych oraz wyłapywanie bezdomnych zwierząt. (rwi)

Podatek do zapłacenia 19 lutego br. ruszyła akcja roznoszenia decyzji w sprawie wymiaru podatku od nieruchomości, podatku rolnego i podatku leśnego na rok 2016 na terenie Brodnicy. Termin płatności I raty upływa 15 marca br. W przypadku, gdy kwota podatku nie przekracza 100 zł, podatek jest płatny jednorazowo w terminie płatności pierwszej raty. Nie wszczyna się postępowania, a postępowanie wszczęte umarza, jeżeli wysokość zobowiązania podatkowego na dany rok podatkowy nie przekracza w 2016 roku kwoty 6,10 zł. W związku z powyższym podatnicy, którzy mają wysokość zobowiązania podatkowego niższą niż 6,10 zł nie otrzymają w tym roku decyzji wymiarowych i nie są zobowiązani do zapłaty podatku. Stawki podatku od nieruchomości pozostały na poziomie roku 2015. Przeliczniki do naliczenia podatku rolnego i leśnego uległy w br. nieznacznym zmianom. Podatek rolny uległ obniżeniu, zaś podatek leśny niewielkiemu podwyższeniu.

(rwi)

Ruszają inwestycje osiedlowe Jak co roku, sporą część budżetu miasta zajęły inwestycje osiedlowe. Na ten cel w 2016 roku przeznaczono prawie cztery i pół miliona złotych. Inwestycje na osiedlach polegają przede wszystkim na przebudowie dróg, chodników i oświetlenia ulicznego. - W tym roku w budżecie na tego rodzaju inwestycje mamy zaplanowane około 4,5 mln zł. Głównie wynikają one z wniosków, które zgłaszane są na spotkaniach osiedlowych z mieszkańcami - mówi Krzysztof Hekert, wiceburmistrz Brodnicy. - Już niebawem ruszą przebudowy chodników przy ul. Wysokiej (lewa strona od skrzyżowania z ul. 18-stycznia), ul. Mickiewicza, ul. Wyszyńskiego do ul. Żymowskiego oraz ulicy Wiejskiej. Na najbliższe inwestycje przeznaczono 235 tys. zł. Ich realizacja ma nastąpić do końca czerwca br. (rwi)

Wydarzenia

nr 310, luty 2016

W hali OSiR wystąpiły 31 stycznia Poznańskie Słowiki – Chór Chłopięcy

i Męski Filharmonii Poznańskiej. Była to kolejna edycja Koncertu Noworocznego pod honorowym patronatem burmistrza Brodnicy. Słowikom towarzyszył Poznański Zespół Instrumentalny ze specjalnym udziałem Macieja Bolewskiego (organy) i Mirosława Gałęskiego (fortepian). Koncert odbył przy pełnej widowni.

Wydarzenia wybrane z miesiąca Najważniejszym punktem obrad XIV sesji Rady Miej-

10 lutego otwarto filię biblioteczną nr 2, któ-

ra została przeniesiona z ul. Granicznej, do nowego lokalu mieszczącego się przy ul. Łyskowskiego 4A/1A. Filia nr 2 funkcjonuje od 1979 roku. Wcześniejsze siedziby mieściły się przy ulicach: Karbowskiej, Rapackiego i Granicznej. Filia posiada ponad 11 tysięcy książek. W 2015 roku zarejestrowano w niej

ponad 600 stałych czytelników. Nowy lokal filii ma 52 mkw. Dla najmłodszych czytelników został przygotowany kolorowy i przyjazny kącik zabaw, dla dorosłych jest osobne pomieszczenie, w którym mogą spokojnie przeczytać prasę, przejrzeć książki, a także skorzystać z internetu. Filia otwarta jest od 9.00 do 17.00, w każdy poniedziałek, wtorek, czwartek i piątek.

skiej Brodnicy, która odbyła się 11 lutego, była decyzja radnych w sprawie zniesienia opłat za przejazdy komunikacją miejską. Radni zajmowali się również uchwałami w sprawie - zwolnienia z podatku od nieruchomości w ramach pomocy de minimis na tworzenie nowych miejsc pracy związanych z nową inwestycją, zwolnienia od podatku od nieruchomości w ramach regionalnej pomocy inwestycyjnej, opłat za korzystanie z obiektów OSiR, przyjęcia programu opieki nad bezdomnymi zwierzętami.

Na uroczystości z okazji 71. rocznicy wyzwolenia Brodnicy oraz 96. rocznicy Powrotu Pomorza do Macierzy, 18 stycznia, burmistrz Brod-

nicy oraz przewodniczący Rady Miejskiej w Brodnicy uhonorowali zasłużone osoby. W związku z zakończeniem pracy z Miejskim Chórem Canto Grazioso podziękowano Mirosławie Barczewskiej - założycielce, kierowniczce i dyrygentce. Podziękowania złożono także na ręce Heleny i Jerzego Kanieckich, w związku z zakończeniem pracy w Oddziale Rejonowym PCK w Brodnicy. Z okazji jubileuszu 20-lecia portalu internetowego eBrodnica gratulacje odebrał szef portalu Wojciech Płotka. Medalem Brodnicy burmistrz wyróżnił aspiranta Mariusza Szczepańskiego, dyżurnego KPP w Brodnicy, za udzielenie pomocy i uratowanie życia niemowlęciu.

W Pałacu Anny Wazówny odbyła się 18 lutego promocja Brodnickiego Słownika Biograficznego. Słownik tworzony jest Swoją debiutancką książkę fantasy pt. „Alastors. Człowiek zza słońca”, 14 stycznia promował Michał Cieczko. Spotkanie autorskie odbyło się Pałacu Anny Wazówny. Wystawę pt. „Kocham sztukę” otwarto w galerii Art Radzikowscy. Swoje prace w postaci

obrazów i rzeźb zaprezentowali znani dobrze w Brodnicy artyści z Płowęża: Edyta i Kuba Adam Matejkowscy. Edyta Matejkowska jest absolwentką Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Tworzy rysunki, obrazy i rzeźby. Zajmuje ją także fotografia, tkanina a także instalacje plastyczne. Kuba Adam Matejkowski również jest związany z ASP w Warszawie, gdzie zrobił dyplom oraz był wykładowcą. Artysta ma na swoim koncie wiele wystaw zagranicznych. Jest m.in. twórcą statuetki Telekamery. Dla Brodnicy zaprojektował fontannę w parku Anny Wazówny.

Opracował: Paweł Stanny

przez brodnicką bibliotekę od jesieni 2015 roku. Zawiera biogramy osób związanych z Brodnicą i regionem brodnickim. Jest stale rozbudowywany o nowe noty biograficzne. Z okazji promocji słownika, przed publicznością wystąpił znany brodnicki historyk i publicysta Jerzy Wultański, opowiadając o osobach, które opisał w swych książkach.

Halowy Turniej Piłkarski dla podopiecznych Fundacji Dary Losu odbył się 6 lutego w OSiR. W zawodach wystąpiła Reprezentacja Artystów Polskich w składzie: Robert Moskwa, Marcin Mroczek, Krzysztof Wieszczek, Rafał Maserak, Jarosław Jakimowicz, Marek Bączek, Bogdan Saganowski i inni. Gwiazdy zmierzyły się z reprezentacją brodnickich firm m. in. Galerii Brodnica, wodociągów i zakładów produkcji Żelatyny. W trakcie turnieju, który poprowadził znany komentator sportowy Dariusz Szpakowski, przeprowadzono również zbiórkę na rzecz podopiecznych fundacji.

Samorząd miejski

nr 310, luty 2016

Stypendia

Program pomocy dzieciom Program Pomocy Dzieciom jest organizowany przez Stowarzyszenie na Rzecz Niepełnosprawnych SPES. Skierowany jest do rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej, opiekujących się dziećmi, które wskutek choroby lub wypadku znalazły się w ciężkim stanie klinicznym. Są to dzieci wymagające wsparcia funkcji życiowych za pomocą respiratora bądź koncentratora tlenu, karmienia dojelitowego lub pozajelitowego, innych całodobowych specjalistycznych zabiegów opiekuńczych i pielęgnacyjnych. Stowarzyszenie chce pomóc tym, którzy ze swym cierpieniem i ogromnymi problemami pozostają osamotnieni. Utworzyło fundusz pomocy stypendialnej, aby zebrane środki rozdysponować wśród najbardziej potrzebujących. Procedury programu zostały tak zaplanowane, by w jak najmniejszym stopniu obciążały wnioskodawców i stypendystów. Osoby ubiegające się o przyznanie świadczenia składają drogą elektroniczną wniosek, do którego nie są załączane żadne dokumenty. Dopiero po analizie wniosków następuje kontakt z rodzinami, wstępnie zakwalifikowanymi do programu, które kompletują potrzebną dokumentację i przesyłają do weryfikacji. Wysokość stypendium jest ustalana indywidualnie dla każdej z rodzin jest ono przyznawane na okres jednego roku z możliwością kontynuacji. Przyznane świadczenie pieniężne (stypendium) nie wymaga żadnego rozliczania i dokumentowania wydatków. O przeznaczeniu uzyskanych w ten sposób środków decyduje rodzina. Jednym z kluczowych założeń Programu jest dążenie do trwałej poprawy sytuacji życiowej stypendystów, na przykład poprzez zmianę warunków mieszkaniowych czy też podwyższenie kwalifikacji zawodowych zarobkujących członków rodziny. Wnioski są przyjmowane do 20 marca br. Jeśli Twoje dziecko znajduje się w ciężkim stanie klinicznym, wymaga całodobowych specjalistycznych zabiegów opiekuńczych i pielęgnacyjnych, a Twoja rodzina znajduje się w trudnej sytuacji finansowej, jesteś potencjalnym adresatem stypendium Stowarzyszenie na Rzecz Niepełnosprawnych SPES. Wszystkie informacje na stronie internetowej: https://www.spes.org. pl/oferta-pomocy/stypendia-dla-dzieci-w-ciezkim-stanie-klinicznym/ informacje-szczegolowe-i-skladanie-wniosku RWI

Na kluby sportowe Rozstrzygnięto konkurs ofert na wsparcie zadania publicznego w zakresie wspierania i upowszechniania kultury fizycznej w Brodnicy w roku 2016. Na realizację zadania przeznaczono z budżetu miasta Brodnicy na rok 2016 środki finansowe w wysokości 800.000 złotych. Brodnickie kluby i stowarzyszenia mogły składać oferty na trzy zadania: - szkolenie sportowe dzieci i młodzieży oraz udział we współzawodnictwie sportowym; - szkolenie sportowe seniorów oraz udział we współzawodnictwie sportowym; - organizacja na terenie Brodnicy otwartych dla mieszkańców imprez sportowych lub sportowo – rekreacyjnych. Na konkurs wpłynęło 31 ofert. Dwie zostały odrzucone. Na organizację zawodów sportowych pieniądze otrzymają m.in. Brodnicki Klub Sportowy „Sparta” 4.600 zł, Uczniowski Klub Sportowy „Gol” (warunkowo) 6.600 zł, Międzyszkolny Klub Sportowy 3.200 zł, Uczniowski Klub Sportowy „Siódemka” 2.600 zł. Łącznie w tej dziedzinie na zadanie miasto przyznało 40 tysięcy zł.

W kategorii szkolenie sportowe dzieci i młodzieży oraz udział we współzawodnictwie sportowym, pieniądze otrzymają m.in. Miejski Uczniowski Klub Lekkoatletyczny „Brodnica” (warunkowo) 69.000 zł, Międzyszkolny Klub Sportowy 102.500 zł, Uczniowski Klub Sportowy „Siódemka” (warunkowo) 50.000 zł, Brodnicki Klub Sportowy „Sparta” (warunkowo) 130.000 zł, Międzyszkolny Uczniowski Klub Sportowy Karate „Shotokan” (warunkowo) 35.000 zł, Polskie Stowarzyszenie Moo Duk Kwan Tang Soo Do (warunkowo) 10.000 zł. Łącznie na wymieniony cel miasto przyznało 526.500 zł. Na trzecią kategorię: szkolenie sportowe seniorów oraz udział we współzawodnictwie sportowym wyasygnowano 233.500 zł. Pieniądze w tej ostatniej kategorii otrzymają m.in. Międzyszkolny Klub Sportowy 84.000 zł, Brodnicki Klub Sportowy „Sparta” (warunkowo) 126.000 zł, Uczniowski Klub Sportowy „OSiR” (warunkowo) 12.000 zł Stowarzyszenie OMEGA (warunkowo) 4.100 zł.

Uchwała Nr XIV/96/2016 Rady Miejskiej w Brodnicy z dnia 11 lutego 2016 r. w sprawie zwolnienia z podatku od nieruchomości w ramach pomocy de minimis na tworzenie nowych miejsc pracy związanych z nową inwestycją, wprowadza zasadę refundacji części kosztów zatrudnienia nowych pracowników w okresach od dwóch do czterech lat w postaci zwolnienia w podatku od nieruchomości. Pułap pomocy ze strony gminy ograniczony został poprzez zastosowanie maksymalnej intensywności pomocy na poziomie 70 proc. dla mikro i małych przedsiębiorstw, 60 proc. dla średnich przedsiębiorstw i 50 proc. dla innych przedsiębiorstw. Nową inwestycją jest w tym przypadku utworzenie i utrzymanie przez określony czas nowych miejsc pracy.

(rwi)

Uchwała Nr XIV/97/2016 Rady Miejskiej w Brodnicy z dnia 11 lutego 2016 r. w sprawie zwolnień od podatku od nieruchomości

(rwi)

Śmieci nie zdrożeją Systemem gospodarowania odpadami komunalnymi w Brodnicy obecnie objętych jest 23.550 osób. Z tego sześćset osób zadeklarowało niesegregowanie śmieci. Stawki za wywóz nieczystości zarówno dla tych pierwszych jak i drugich w 2016 roku nie uległy zmianie.

miesięcy. Lepiej jest więc nie wpisywać okresu rozliczeniowego. Dzięki temu kwota zostanie uznana na poczet najstarszej raty - tłumaczy Sławomir Wetzel. Przypominamy również o składaniu deklaracji każdorazowo, gdy w gospodarstwie zmianie ulegnie liczba osób. W okresie temperatur ujemnych uniemożliwione jest odbieranie odpadów BIO. Wtedy odpady BIO możemy wrzucać do pojemników z odpadami mieszanymi. (rwi)

Ulgi dla przedsiębiorców Zwolnienia z podatku od nieruchomości stanowią pomoc de minimis, o której mowa w rozporządzeniu Komisji (UE) Nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (Dz. Urz. UE L 352/1 z 24.12.2013 r.). Zgodnie z obecnie obowiązującym rozporządzeniem Komisji Europejskiej, dozwolone jest udzielanie pomocy de minimis przedsiębiorcom bez konieczności jej notyfikacji, w wysokości nie przekraczającej kwoty stanowiącej równowartość 200 tys. euro, a dla działających w sektorze transportu drogowego kwoty stanowiącej równowartość 100 tys. euro, otrzymanej przez niego w bieżącym roku kalendarzowym i poprzedzających go dwóch latach kalendarzowych.

Na początku roku burmistrz Brodnicy ogłosił dwa otwarte konkursy ofert: na wsparcie zadań publicznych w sferze kultury i sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego w 2016 r. (termin składania wniosków 24 lutego br.) oraz na wsparcie realizacji zadania publicznego w zakresie ochrony zdrowia w 2016 roku (termin składania wniosków 26 lutego). Szczegółowe informacje o konkursach znajdują się na stronie internetowej Urzędu Miejskiego w Brodnicy - BIP - „konkurs ofert” lub można je otrzymać w Urzędzie Miejskim w Brodnicy.

Opłaty

- Jest to 10,80 zł miesięcznie za jedną osobę segregującą i 17 zł w przypadku osoby, która nie chce segregować - wyjaśnia Sławomir Wetzel, kierownik biura gospodarki odpadami komunalnymi Urzędu Miejskiego w Brodnicy. Opłatę za wywóz śmieci należy uiścić do końca danego miesiąca. Istnieje również możliwość zapłacenia za kilka miesięcy z góry. Maksymalna płatność do końca grudnia danego roku. Ważną informacją jest sposób opisywania przelewów. Jeżeli ktoś zdecyduje się na tę formę płatności, w tytule nie powinien wpisywać danego miesiąca. - Ordynacja podatkowa zobowiązuje nas do księgowania przelewów według wskazanych w tytule

Podczas ostatniej sesji Rady Miejskiej w Brodnicy radni przyjęli uchwały dotyczące zwolnienia przedsiębiorców z podatku od nieruchomości. Sprawdź, czy możesz skorzystać z ulgi.

Na kulturę i zdrowie

Pieniądze z budżetu miasta

w ramach regionalnej pomocy inwestycyjnej, reguluje zwolnienie od podatku od nieruchomości gruntów, budynków lub ich części, przeznaczonych na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie Gminy Miasta Brodnicy przez przedsiębiorców realizujących nową inwestycję i jednocześnie tworzących nowe miejsca pracy w związku z realizacją nowej inwestycji. Uzyskanie prawa do zwolnienia od podatku od nieruchomości uwarunkowane jest poniesieniem określonych nakładów inwestycyjnych i utworzeniem określonej ilości nowych miejsc pracy związanych z nową inwestycją. Progi dostępności zwolnienia dla poszczególnych grup przedsiębiorców zróżnicowano z uwagi na różne możliwości finansowe przedsiębiorstw w zależności od wielkości zatrudnienia. Uchwała kierowana jest zatem zarówno do przedsiębiorców prowadzących działalność gospodar-

czą w mniejszym zakresie, zatrudniających kilka osób, jak i do podmiotów gospodarczych o większej liczbie miejsc pracy. Przystąpienie przedsiębiorcy do projektowanego programu pomocy może nastąpić po spełnieniu warunków określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 stycznia 2015 r. w sprawie warunków udzielania zwolnień z podatku od nieruchomości oraz podatku od środków transportowych, stanowiących regionalną pomoc inwestycyjną, pomoc na kulturę i zachowanie dziedzictwa kulturowego, pomoc na infrastrukturę sportową i wielofunkcyjną infrastrukturę rekreacyjną oraz pomoc na infrastrukturę lokalną (Dz. U. poz. 174) oraz warunków określonych w niniejszej uchwale. Przedsiębiorca może uzyskać zwolnienie od podatku od nieruchomości na okres od dwóch do ośmiu lat, przy czym musi utrzymać inwestycję wraz z nowo utworzonymi miejscami pracy przez okres co

najmniej 5 lat, a w przypadku mikro, małego lub średniego przedsiębiorcy co najmniej 3 lat oraz wnieść określony poziom udziału własnego. W konsekwencji spowoduje to trwałe przywiązanie podmiotu gospodarczego do działalności na terenie Gminy Miasta Brodnicy, a co za tym idzie przysporzenie dodatkowych korzyści zarówno dla budżetu samorządu jak i dla społeczności lokalnej. Zwolnienie od podatku od nieruchomości dotyczy nowej inwestycji, tj. tylko podatku od nieruchomości naliczonego od powstałej inwestycji. Uchwała wspomagać będzie podmioty, które nie zalegają z płatnościami na rzecz Gminy Miasta Brodnicy. Tym samym wspierani mają być przedsiębiorcy solidni, którzy w przyszłości będą terminowo uiszczać należny miastu podatek od nieruchomości. Przyjęcie przedłożonej uchwały ma w szczególności na celu stworzenie dogodnych warunków dla rozwoju przedsiębiorczości i lokalnego rynku pracy.

Sprawy miasta

4 Roczna opłata

nr 310, luty 2016

Zamiast Miss Ziemi Michałowskiej wybory wojewódzkie

Panny marzą o koronie

Za korzystanie ze środowiska 31 marca mija termin składania przez podmioty korzystające ze środowiska, rocznych wykazów zawierających zbiorcze zestawienie informacji o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat za rok 2015. Według art. 3 pkt 20 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r. poz. 1232 z późn. zm.) podmiotem korzystającym ze środowiska jest: * Przedsiębiorca w rozumieniu art. 4 ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672 późn. zm.), a także osoba prowadząca działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego oraz osoba wykonująca zawód medyczny w ramach indywidualnej praktyki lub indywidualnej specjalistycznej praktyki; * Jednostka organizacyjna niebędąca przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, osoba fizyczna niebędąca podmiotem, o którym mowa w lit. a, korzystająca ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie wymaga pozwolenia. Opłata za korzystanie ze środowiska, zgodnie z art. 273 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r. poz. 1232 z późn. zm.), ponoszona jest za: wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza; wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi; pobór wód; składowanie odpadów. Wykazy zawierające informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat za rok 2015 należy sporządzać zgodnie ze wzorami określonymi w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz wysokości należnych opłat (Dz. U. z 2014 r. poz. 274). Nie wnosi się opłat za korzystanie ze środowiska, których roczna wysokość nie przekracza 800 zł. Informacji dotyczących systemu naliczania opłat udziela Biuro Ochrony Środowiska Urzędu Miejskiego w Brodnicy tel.: 56 49306-20, pok. 308 oraz Departament Środowiska Urzędu Marszałkowskiego w Toruniu tel.: 56 646-20-35, 728-494-596, 784-994-165. RWI

30 stycznia w BDK odbył się casting do konkursu na Miss Polski Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Przed jury stawiły się dziewczęta z Brodnicy i okolic w wieku od 18 do 26 lat. Zamiar ubiegania się o start w wyborach na miss województwa zgłosiły: Natalia Ławicka, Justyna Słomkowska, Magdalena Łopocka, Karolina Zielińska, Daria Krawczyk, Marta Krajewska, Milana Guszczina, Magdalena Zielarkiewicz i Monika Wasilewska. Podczas castingu panny odpowiadały na pytania jury dotyczące m.in. znajomości języków obcych, zainteresowań i edukacji zawodowej. Musiały też zaprezentować się w stroju kąpielowym. W tym roku gala finałowa Miss Polski Województwa Kujawsko-Pomorskiego 2016 odbędzie się 30 kwietnia w hali OSiR w Brodnicy. Patronat nad imprezą objął m.in. burmistrz Brodnicy.

Tekst i fot. Paweł Stanny

Podsumowano dorobek

PCK pod nowym kierownictwem

Nabór do chóru

Fot. Paweł Stanny

Trwa nabór do miejskiego chóru Canto Grazioso. Nowy dyrygent chóru Iwona Mrozińska zaprasza wszystkich miłośników muzyki, a w szczególności miłośników instrumentu najdoskonalszego, jakim jest głos ludzki. Osoby zainteresowane nie muszą umieć czytać nut oraz posiadać doświadczenie muzycznego. Wystarczy słuch muzyczny oraz obiecujące walory głosowe. Szczegółowe informacje można uzyskać w BDK. RWI

Podczas ostatniej sesji Rady Miejskiej brodniccy policjanci mówili o swych działaniach mających na celu zwiększenia bezpieczeństwa w mieście

Pod koniec kadencji w rejonie brodnickim PCK działało 39 jednostek podstawowych PCK (koła zakładowe, szkolne i Kluby „Wiewiórka PCK” w szkołach podstawowych – klasy I-III i przedszkolach). Udzielono pomocy 3042 rodzinom/osobom, szczególną pomocą objęto dzieci i młodzież z najuboższych rodzin, sierot i zaniedbanych wychowawczo (wydawanie odzieży, akcje „Stop Bosym Stopom”, „Wyprawka dla Żaka”, paczki świąteczne w ramach akcji „Czerwonokrzyska Wielkanoc” i „Czerwonokrzyska Gwiazdka”). W szkołach podstawowych przeprowadzono 209 konkursów, wystaw, szkoleń, prelekcji, pokazów fil-

mowych, warsztatów i seminariów z udziałem 5590 uczestników. Działania te realizowane były w ramach popularyzacji Międzynarodowego Prawa Humanitarnego. Członkowie sześciu Klubów Honorowych Dawców Krwi oddali łącznie 5.035 litrów krwi. Zespół Szkół Zawodowych zajął I miejsce w Polsce w XII edycji Turnieju pn. „Młoda Krew Ratuje

Apeluję do wszystkich mieszkańców, by włączyli się w dbałość o estetykę i pozytywny wizerunek miasta. Musimy o tym pamiętać, jeżeli chcemy mieszkać w czystej i zadbanej Brodnicy. Szczególnie apeluję do właścicieli psów, by sprzątali po swoich czworonogach. Bardzo ważne jest, abyśmy dbali o czystość wokół naszych posesji, nie zanieczyszczali parków, skwerów, przejść dla pieszych, trawników, placów, ulic, terenów wokół budynków szkolnych i przedszkoli, a szczególnie w „Alei Wędkarzy” oraz nie wrzucali nieczystości do Drwęcy. Urząd Miasta przygotował zestawy do sprzątania psich odchodów oraz jednorazowe rękawiczki i worki dla młodzieży, i tych mieszkańców miasta, którzy wyrażą chęć, by włączyć się w przedświąteczne sprzątanie miasta. W worki i rękawiczki można zaopatrzyć się w Urzędzie Miejskim przy ul. Kamionka 23. Worki z zebranymi odpadami należy składać na brzegu chodników a wyznaczone ekipy w dniach od 21 do 25 marca je wywiozą. Oddzielny problem w naszym mieście to masowe umieszczanie ulotek, plakatów, ogłoszeń w miejscach do tego nie przeznaczonych, tj.: na słupach oświetleniowych, skrzynkach energetycznych, znakach drogowych, elewacjach kamienic, rynnach itp. Bardzo często są to brudne, częściowo rozdarte, niekompletne

Życie”. Ogółem w jednostkach podstawowych i organizowanych przez OR PCK przeprowadzono 1109 akcji z udziałem 40.500 uczestników z zakresu promocji i ochrony zdrowia oraz zdrowego stylu życia. Podczas spotkania sprawozdawczo -wyborczego wybrano nowy skład Zarządu Oddziału Rejonowego PCK. Tworzą go: Wojciech Sobieszczyk – prezes, Mie-

czysław Berent - wiceprezes, Adam Niedośpiał - sekretarz, Andrzej Wiśniewski - skarbnik i Adam Kaczmarek – członek. Do Rejonowej Komisji Rewizyjnej powołano: Adama Lewandowskiego, Iwonę Sochacką i Izabelę Jabłońską. Delegatem na zjazd Okręgowy PCK został Piotr Głowacki. (sta)

Fot. Nadesłane

Fot. Archiwum

Na zjeździe sprawozdawczo-wyborczym Oddziału Rejonowego PCK w Brodnicy, który odbył się 13 lutego, wybrano nowe władze. Ustępujący zarząd z Tadeuszem Rokickim na czele podsumował swoją działalność za lata 2012-2015.

Nowy zarząd Oddziału Rejonowego PCK w Brodnicy

Wiosenne porządki – potrzebna akcja w mieście i przeważnie nieaktualne już ogłoszenia, których estetyka po upływie kilku dni nie wprawia w zachwyt. Wręcz przeciwnie, odstrasza swoim wyglądem przechodniów. Apeluję do mieszkańców miasta, by nie umieszczali ogłoszeń, plakatów, afiszy, apeli, ulotek, napisów lub rysunków w miejscach do tego nieprzeznaczonych bez zgody zarządzających tym miejscem. Takie działanie jest wykroczeniem i podlega karze grzywny lub ograniczenia wolności. Dodatkowo – jeżeli przy ich wywieszaniu, zniszczeniu ulegnie cudze mienie, a straty wyniosą powyżej jednej czwartej minimalnego wynagrodzenia, czyn ten jest traktowany jako przestępstwo. Jednocześnie informuję mieszkańców, przedsiębiorców oraz organizatorów różnych imprez na terenie miasta, by w przypadku ogłoszeń lub promowania swoich usług adresowanych do Brodniczan w postaci ogłoszeń i innych podobnych środków, umieszczali je zgodnie z obowiązującymi przepisami, to znaczy w miejscach do tego przeznaczonych.

Są to słupy ogłoszeniowe przy ulicach: Wojska Polskiego, Sienkiewicza – Wybickiego, Stanisława Wyspiańskiego, Ceglana, Nowa – 18 Stycznia, Nowa – Szarych Szeregów oraz Przykop; tablice ogłoszeń przy ulicach: Kolejowa, Lidzbarska, Litewska, Poprzeczna – Nowa, Stanisława Wyspiańskiego, Marii Konopnickiej – Zielona. Reagowanie na nielegalne wywieszanie ogłoszeń będzie priorytetem strażników miejskich, którzy wobec osób naruszających prawo, stosować będą surowe sankcje karne. Wszyscy mieszkańcy Brodnicy są zobowiązani do reagowania na plakaty i ulotki, które zaśmiecają miasto. Nawet jeżeli jesteśmy przyzwyczajeni do tego wyglądu, nie oznacza to, że musimy taki stan tolerować.

Marian Chwiałkowski komendant Straży Miejskiej w Brodnicy

Sprawy młodych

nr 310, luty 2016

Szkolny teatr

Zespół teatralny „Podarta Kurtyna” podczas prób nad „Królową śniegu” w 2015 roku Szkolny teatr III LO w Brodnicy obchodzi w tym roku mały jubileusz . Od 15 lat „Podarta Kurtyna” przygotowuje spektakle, które rozmachem i perfekcją wykonania nie ustępują najlepszym. Wszystko zaczęło się piętnaście lat temu. Grupa entuzjastów teatru skupiła się wokół szefowej szkolnego samorządu, Iwony Wiśniewskiej i postanowiła przygotować świąteczny spektakl. Premiera sztuki pt. „Trędowaty, bo niekochany” była dużym sukcesem i zachęciła uczniów oraz nauczycieli do dalszego działania. W 2002 roku wystawiono sztukę pt. „Noc, jakich wiele”, a potem „Bądź dla mnie różą” na motywach „Małego księcia” Saint-Eupery’ego. Przedstawienie to prezentowano nie tylko w Brodnicy, ale także

w teatrze w Grudziądzu. - Ogromna trema przed występami na deskach prawdziwego teatru była tym większa, że w czasie przygotowań zniszczyła się przywieziona z Brodnicy dekoracja - wspomina Iwona Wiśniewska, która reżyserowała i przygotowywała spektakle. - Ta przygoda dała początek nazwie grupy, bo szkolny teatr do dziś nazywa się „Podarta Kurtyna”. W 2004 roku do zespołu już na stałe dołączyła druga reżyserka i realizatorka - Anna Biłas. Ten zgrany dwuosobowy zespół producencki wspomagali w różnych latach: Wioletta Brokos, Beata Siekierska, Anetta Maciejko, Agnieszka Głowacka i dyr. Tomasz Wysocki, przygotowujący scenografię oraz Maria Oryszczak, autorka scenariuszy. W niektórych spektaklach muzycznie

wspierała zespół Małgorzata Wierzbowska i choreograficznie Iwona Kwiatkowska. Z czasem przyjęła się zasada, że szkolny zespół teatralny co roku przygotowuje duży spektakl na święta Bożego Narodzenia. - W przygotowanie przedstawienia prezentowanego na Wigilię zawsze angażowała się ogromna liczba osób - mówi wicedyrektor szkoły Maria Malinowska. To kilkudziesięciu aktorów: chór, tancerze, operatorzy światła, dźwięku itd. Uczniów wspomagali rodzice, nauczyciele i dyrekcja szkoły, którzy byli sponsorami, pracowali nad kostiumami i scenografią. - Nasze spektakle robimy z wielką starannością o szczegóły. Sami szyjemy stroje, część wypożyczamy z teatrów, mamy własne, oryginalne scenariusze i pro-

Artystyczna współpraca na medal Działająca przy Brodnickim Domu Kultury grupa teatralna instruktor Anety Giemzy-Bartnickiej przygotowała wraz z przyjaciółmi niespodziankę miłośnikom teatru i muzyki. W przeddzień dnia świętego Walentego młodzież zaprezentowała premierowy spektakl pt. „In Absentia”.

Walentynki. Dominika Anzel, Magda Lisińska, Joanna Cyran, Emilia Kijewska, Ada Dąbrowska

Walentynki. Aleksandra Krygier

Aneta Giemza-Bartnicka z powodzeniem reżyserowała już wcześniejsze walentynkowe spektakle. Po „Tango Mortale” z 2012 roku, „Tabulatorum Lunaticos” 2013, „Viribus Unitis” 2014 i „Signum Temporis” z 2015 roku, tegoroczne widowisko zapowiadało się równie tajemniczo i ciekawie. Reżyserka zaangażowała nie

tylko własną sekcję teatralną, ale również inne grupy artystyczne BDK, zwłaszcza instruktorów wokalnych i tanecznych. Współpraca ta dała bardzo dobry efekt. Na scenie zaprezentowało się ponad 30 młodych aktorów, wokalistów i tancerzy. Zadbano o ciekawą scenografię i oświetlenie. Wystę-

Ubiegłoroczne igrzyska wiedzy przyciągnęły wielu uczestników

Igrzyska wiedzy w III LO

W 2014 roku oryginalny spektakl pt. „Cicha noc”, przedstawiający historię powstania znanej kolędy, prezentowany był także w BDK w czasie wigilii samorządowej z biskupem Andrzejem Suskim. W grudniu 2015 roku szkolny teatr wystąpił ze sztuką na motywach baśni Andersena pt. „Królowa śniegu”. Poza spektaklami świątecznym „Podarta kurtyna” ma też na swoim koncie programy kabaretowe („Astroidalny plan”) przygotowywane na Walentynki lub Andrzejki, oprawę majowej uroczystości, różyczkowania maturzystów i realizowane w ramach miejskich obchodów „Roku Anny Wazówny”, historyczne przedstawienie „Anna Wazówna - kobieta niepospolita”. Szkolne koło redakcyjne III LO w Brodnicy

Po raz trzeci III LO w Brodnicy zaprasza gimnazjalistów z powiatu brodnickiego do rywalizacji w czasie Igrzysk Wiedzy. To konkurs, który zapewnia wszystkim uczestnikom dobrą zabawę i atrakcyjne nagrody. „Warto wiedzieć, warto się uczyć”, o tym z pewnością przekonają się uczestnicy „Igrzysk Wiedzy”, międzyszkolnego konkursu dla gimnazjalistów, który po raz trzeci odbędzie się 3 marca (czwartek), o godzinie 10.30 w III LO w Brodnicy. W sali gimnastycznej staną do zawodów ośmioosobowe reprezentacje gimnazjów z powiatu brodnickiego. - Gimnazja spontanicznie deklarują swój udział w konkursie. Zgłaszający drużyny szkolne mówią, że uczniom bardzo podobały się „Igrzyska Wiedzy” w poprzednich latach - mówi Marek Jasiński, wicedyrektor szkoły i koordynator konkursu. Reprezentacja szkoły będzie mogła skorzystać z wiedzy i wsparcia swoich kibiców w walce o cenne punkty. W poprzednich edycjach „Igrzysk Wiedzy” kibice wykazywali się niezwykłą pomysłowością w tworzeniu przyjacielskiej atmosfery wspólnej nauki i zdrowej rywalizacji . Patronat honorowy nad konkursem objął burmistrz Brodnicy , a dyrekcja i przyjaciele szkoły zadbali o nagrody dla uczestników i zwycięzców.

Koło redakcyjne szkolnej strony www

Zachwyceni kolędą Wiktorii Na XVIII Przeglądzie Kolęd Pastorałek i Piosenek Świątecznych 23 stycznia w Kowalewie Pomorskim Wiktoria Bielawa wyśpiewała I miejsce, w kat. do 12 lat, zachwycając pięknym wykonaniem kolędy „Cicho, cicho pastuszkowie”. Jury zwracało szczególną uwagę m.in. na emisję głosu, interpretację utworów, jak i ogólny wyraz artystyczny zaprezentowany przez młodych wykonawców. Oprócz wygranej, Wiktoria otrzymała również nominację do XXII Kujawsko-Pomorskiego Festiwalu Piosenki „Awans 2016” oraz XV Kujawsko-Pomorskiego Młodzieżowego Przeglądu Piosenki „Debiut 2016”. XV Finał K-PMPP „Debiut” wraz z warsztatami wokalnymi, odbędzie się w dniach 8-11 czerwca 2016 w Ciechocinku. To nie pierwszy sukces Wiktorii, która w 2015 roku, wygrała VII Ogólnopolski Konkurs Wokalny Kolęd i Pastorałek w Gdańsku, a wcześniej, w 2013 roku triumfowała na XXI Diecezjalnym Festiwalu Pieśni i Piosenki Religijnej. Wiktoria jest także laureatką VI Ogólnopolskiego Festiwalu Piosenki Dziecięcej „Rozśpiewane dzieciaki - teksty Jacka Cygana i nie tylko”. Do swoich występów przygotowuje się pod okiem instruktor pracowni wokalnej BDK, Joanny Nehring-Roszkowskiej.

pująca młodzież była dobrze zgrana i spontaniczna, co świadczy o dużym scenicznym doświadczeniu, indywidualnej pasji młodych artystów i dobrym kierowniu całym zespołem przez Anetę Giemzę-Bartnicką. Zainteresowanie spektaklem „In Absentia” było bardzo duże. Cieszy ciekawość w Brodnicy teatrem zarówno ze strony młodzieży jak i dorosłych. Cieszy też, że są instruktorzy, którzy potrafią skutecznie rozwijać młode talenty i takimi widowiskami jak „In Absentia” łączyć pokolenia na widowni. Może doczekamy się czasów, kiedy teatr jeszcze częściej gościć będzie na deskach BDK. Na pewno warto stawiać na teatr. Dla młodzieży udział w takich widowiskach to wspomnienia na całe życie. Tekst i zdjęcia: Paweł Stanny

(KW)

Fot. Nadesłane

fesjonalną, robioną z rozmachem dekorację - mówi Anna Biłas. W kolejnych latach na święta Bożego Narodzenia przygotowano spektakle: „Co się stało z pasterzami”, „Ślepcy”, „Nie można żyć bez miłości”, „Wigilia u szewca Mateusza”, „Opowieść zimowa”, „Opowieść wigilijna”, „Cień Ojca”, „Przed sklepem jubilera”, „W Poszukiwaniu światła”.

Fot. Nadesłane

15 lat z „Podartą Kurtyną”

Wiktoria Bielawa

Linia nr 1. Grunwald - Michałowo - Grunwald

Linia nr 2. Wapna - Łyskowskiego

OD PONIEDZIAŁKU DO PIĄTKU (dni robocze)

Linia nr 3. Karbowo - Wyspiańskiego - Karbowo OD PONIEDZIAŁKU DO PIĄTKU

Rozkład jazdy autobusów w Brodnicy Ważny od 1 marca 2016 roku

Godziny odjazdów autobusów bezpłatnej komunikacji miejskie Szczegółowy rozkład jazdy na internetowej stronie: www.pgk

Linia

o - Wapna

Linia nr 5. Łyskowskiego - Podgórz - Łyskowskiego

ej w Brodnicy z wybranych przystanków. k.com.pl, www.brodnica.pl, www.brodnica.net

nr 4. Grażyny - Sikorskiego - Grażyny

OBJAŚNIENIA ./ - kurs do zajezdni

J - do ulicy św. Jakuba L - kursuje w dni wolne

od zajęć szkolnych w dni wolne od zajęć szkolnych do ul. św. Jakuba Ł - kurs przez ul. Łyskowskiego P - kurs przez ul. Podgórną S - nie kursuje w dni wolne od zajęć szkolnych K - kurs do Sikorskiego 62 W - do ulicy Wyspiańskiego

LJ -

V - kurs do VORWERKU

W godzinach szczytu: 6.50 - 10.30 i 13.00 - 16.30 (tolerancja +3 min. - 5 min.) W pozostałych godzinach: 10.30 - 13.00 i 16.00 - 22.00 (tolerancja +3 min. -3 min.)

Komunikacja miejska w Brodnicy nie kursuje w: Nowy Rok, Niedzielę Wielkanocną, 1 Maja, Dzień Niepodległości, Boże Narodzenie

Operator: PGK sp. z o.o., Brodnica, ul. Gajdy 13, tel. (56) 498-30-75

Kultura

nr 310, luty 2016

Brodnica na tle wielkiej historii Polski

Pchełki W teatrze życia najwięcej krytyków. U karmionych obietnicami chudnie optymizm. Mole książkowe – gatunek na wymarciu. W sądzie ostatnią deską ratunku może okazać się brak piątej klepki. Ludzie o ubogiej wyobraźni mają marzenia gorszego gatunku. Mirosław R. Kaniecki

Konkurs

Las w naszym życiu Brodnicki Dom Kultury oraz Nadleśnictwo Brodnica zapraszają uczniów szkół gimnazjalnych do udziału w Wojewódzkim Konkursie Krasomówczym, który organizowany jest w ramach Ogólnopolskiego Festiwalu Muzyki Myśliwskiej Brodnica 2016.

Celem konkursu jest m.in. rozbudzanie zainteresowań krajoznawczych, zachęcanie do poznawania własnego regionu oraz wyszukiwanie tematów ciekawych krajoznawczo. Treścią wypowiedzi powinny być dziedziny związane z kulturą ekologiczną, z dawnym i obecnym stosunkiem człowieka do lasu oraz ze współczesnymi funkcjami lasu. W wystąpieniach można też zaznaczyć atrakcyjność i odnawialność lasu, jako elementu, który wzbogaca nasze życie codzienne. Tematem mogą być także osobiste przeżycia autorów związane z lasem. Zgłoszenia przyjmowane są do 11 marca br. Konkurs odbędzie się 24 marca o godz. 10.00 w BDK, a ogłoszenie wyników i wręczenie nagród nastąpi 28 maja o godz.18.00 na Przedzamczu. Regulamin oraz karta zgłoszenia do pobrania na stronie internetowej BDK.

W minionym roku na rynku wydawniczym pojawiła się książka Wojciecha Zawadzkiego pt. „Pomorze 1920”. Wydana przez Bellonę praca spotkała się również z bardzo dużym zainteresowaniem społeczności regionu brodnickiego. Promocję książki zaplanowano w brodnickiej bibliotece 17 marca. Już sama ilustracja na okładce wykonana przez znakomitego polskiego plastyka Marka Szyszko, nie pozostawia wątpliwości, że czytelnika czeka ciekawa opowieść historyczna. Oto na tle panoramy Brodnicy i jej najbardziej znanych zabytków: wieży zamkowej i fary, polska kawaleria rozpędza szablami i lancami bolszewickich żołnierzy. Ci ostatni uciekają w popłochu porzucając broń. W książce wydanej w ra-

Wojciech Zawadzki

mach popularnej serii Historyczne Bitwy, autor z rozmachem i wielką dbałością

(kw)

Muzyka

Pszczółka Maja, Chałupy i inne przeboje Brodnicki Dom Kultury zaprasza na koncert Zbigniewa Wodeckiego, który odbędzie się 6 marca o godzinie 18.00. Bilety w cenie 55 zł do nabycia w kasie BDK. Zbigniewa Wodeckiego nikomu nie trzeba przestawiać. To nie tylko wielkie nazwisko, to przede wszystkim wielka osobowość muzyczna i sceniczna. Sam o sobie mówi „śpiewający muzyk”. I słusznie, bo choć wszyscy znamy jego niezapomniane przeboje „Zacznij od Bacha”, „Chałupy”, „Izoldę” czy nieśmiertelną „Pszczółkę Maję”, to nie zapominajmy, że jest on także aranżerem, instrumentalistą i kompozytorem. Swoją przygodę z muzyką rozpoczął już w wieku 5 lat. Z wyróżnieniem ukończył szkołę, w klasie skrzypiec Juliusza Webera, pracował później jako skrzypek Orkiestry Symfonicznej PRiTV oraz Krakowskiej Orkiestry Kameralnej. Jako wokalista zadebiutował w latach 70. Nie sposób wymienić wszystkich wykonawców, z którymi od tej pory koncertował. Wśród nich byli między innymi: Ewa Demarczyk, Marek Grechuta, Irena Santor, Alicja Majewska, Zdzisława Sośnicka, Kasia Rodowicz, Alibabki, Edyta Górniak. Lista osiągnięć muzycznych Zbigniewa Wodeckiego jest bardzo długa. W 2014 roku wydał płytę „platyNOVA”, zaś w roku ubiegłym ukazał się fenomenalny album „1976: A Space Odyssey”, który nagrał z Mitch&Mitch Orchestra and Choir. Źródło: www.wodecki.pl oraz BDK

Marek Szyszko, okładka do książki „Pomorze 1920”

Kiermasz Wielkanocny

Pisanki, palmy i stroiki Powiat Brodnicki oraz Brodnicki Dom Kultury zapraszają na kiermasze wielkanocne. Będzie okazja do ciekawych zakupów i poznania tradycji ludowej regionu. I Powiatowy Kiermasz Wielkanocny odbędzie się 12 marca od godz. 10.00, w auli I Liceum Ogólnokształcącego w Brodnicy przy ul. Lidzbarskiej 14. Organizatorzy zapraszają artystów ludowych, rękodzielników, producentów żywności i wszystkich, którzy chcieliby na festynie zaprezentować swoją twórczość lub wyroby. Kiermasz ma być okazją do pokazania bogatej tradycji i obyczajów ludowych, związanych z okresem świąt wielkanocnych. - Koła gospodyń wiejskich z terenu powiatu brodnickiego, artyści i twórcy rękodzieła będą mogli zaprezentować m.in. pisanki, palmy wielkanocne, wianki, stroiki, obrusy, wyroby hafciarskie oraz inne ozdoby i dekoracje świąteczne a także biżuterię

- mówi wicestarosta Mariusz Klonowski. Na kiermaszu będzie można nie tylko kupować. Zaplanowano też warsztaty wykonywania palm wielkanocnych oraz prezentację dorobku szkół ponadgimnazjalnych pt. „Cudze chwalicie, swego nie znacie, sami nie wiecie co posiadacie”. Brodnicki Dom Kultury zaprasza z kolei w Niedzielę Palmową, 20 marca, na Duży Rynek. Można tam będzie kupić lub obejrzeć pisanki, palmy, baranki wielkanocne, serwetki na świąteczne koszyki i inne wyroby związane z Wielkanocą. Wszystkie te rękodzieła mogą być także doskonałą formą upominku „Na zająca”. W ramach kiermaszu na rynku staną stoiska z rękodziełami i innymi wyrobami. Aby wziąć w nim udział należy wypełnić kartę zgłoszenia i do 14 marca przesłać ją na adres e-mail bdk6@wp.pl lub na adres korespondencyjny: BDK, ul Przykop 43, 87-300 Brodnica. (sta)

o szczegóły, opisuje dwie operacje wojskowe, które rozegrały się na Pomorzu w 1920 roku. Pierwsza dotyczy przywracania Polsce Pomorza w styczniu i lutym, tworzenia się województwa pomorskiego oraz struktur wojskowych na tym terenie. Zadanie to wykonały dwa fronty: Wielkopolski pod dowództwem generała Józefa Dowbor-Muśnickiego i Pomorski pod dowództwem generała Józefa Hallera. W drugiej części Jerzy Zawadzki przedstawia fakty dotyczące obrony Pomorza przed wojskami bolszewickimi w lipcu i sierpniu 1920 roku ze szczególnym uwzględnieniem bitwy pod Brodnicą, która rozegrała się 18 sierpnia 1920 roku. Autor przyznaje, że bardzo cennym źródłem do opisu bitwy brodnickiej były materiały Sylwestra Bizana. Oprócz przedstawiania faktów znanych już z licznych publikacji na temat wojny polsko-bolszewickiej, Wojciech Zawadzki odsłania kulisy mało dotychczas znanych działań taktyczno-sztabowych, które miały wpływ na ostateczne zwycięstwo. Warto w tym miejscu polecić czytelnikom rozdział pt. „Tajemnicza Armia Zachodnia”, który dotyczy nowego zjawiska w historiografii tej wojny, a mianowicie tworzenia armii wielkopolsko-pomorskiej. - Obszar Dowództwa Okręgu Generalnego Pomorze stanowił wojskową jednostkę administracyjną, która na skutek rozwoju działań wojennych, wraz z zapleczem będącym w podporządkowaniu DOG Poznań, stała się

faktycznie odrębnym obszarem operacyjno-taktycznym – tłumaczy Wojciech Zawadzki. - Wiedział o tym Naczelny Wódz i być może zamierzał tę odrębność wykorzystać. Historiografia wojny polsko-bolszewickiej nie zna Armii Zachodniej, ale czyżby tej armii nie było w ogóle? Czy Armia Zachodnia była w rozumieniu Naczelnego Wodza tylko niedookreślonym pomysłem na pozyskanie dodatkowych rezerw czy też może czymś większym np. wyjściem awaryjnym na wypadek klęski pod Warszawą? Te i inne pytania, dotyczące wojny polsko-bolszewickiej, oraz udzielone na nie odpowiedzi dają dużo pełniejszy obraz wydarzeń z 1920 roku. Znajomość faktów, zrozumienie dla pracy sztabowej i operacyjnej, obiektywizm wyrastający z własnych doświadczeń wojskowych autora, stawia książkę Wojciecha Zawadzkiego na najwyższej półce literatury tego tematu. O wartości tego tytułu świadczy choćby fakt włączenia jej do niezwykle popularnej i cenionej przez czytelników, wydawanej od wielu lat serii wydawniczej Bellony. Promocja książki pt. „Pomorze 1920” Wojciecha Zawadzkiego z serii Historyczne Bitwy odbędzie się we czwartek 17 marca o godzinie 17.30 w Pałacu Anny Wazówny. Wstęp wolny. Paweł Stanny

Muzyka i książka

nr 310, luty 2016

Alternatywa i nowe inspiracje

Rozes tworzą: Piotr Fischer gitara, Bartosz Graczyk – gitara, wokal, Bartosz Lewandowski – gitara basowa oraz Grzegorz Pawlak - perkusja. Zespół ma w swej dyskografi nagraną trzy lata temu EP-kę, na której znalazło się siedem utworów. Były to głównie starsze piosenki z repertuaru Róż dla Kassandry, w którym grali kiedyś członkowie Rozes. Historia Róż dla Kassandry wydaje się zamknięta, a muzycy, którzy stworzyli Rozes skupili się na tworzeniu nowego materiału, czego owocem było kilka sesji nagraniowych w toruńskim studiu EDEN. Nowy repertuar Rozes pozwolił zespołowi na szerokie plany koncertowe, a także na udział w konkursach, co przyniosło im kilka wyróżnień oraz największy sukces - Grand Prix dla najlepszego zespołu w prestiżowym toruńskim Brodnicki Dom Kultury znalazł się w gronie 50 instytucji z terenu całej Polski, które zakwalifikowane zostały do programu pod nazwą Dom Kultury + inicjatywy lokalne. W ramach programu złożonych zostało 126 wniosków, z których wyłoniono tylko 50 beneficjentów, a wśród nich, na piątym miejscu w rankingu Narodowego Centrum Kultury znalazł się BDK! Projekt, którego autorem jest dyr. BDK, Ewa Dembek, nosi nazwę „Brodnicka Kopalnia Inicjatyw Kulturalnych” i ukierunkowany jest na bezpo-

Nawiązuje ona do brytyjskiej alternatywy końca lat dziewięćdziesiątych XX w. i początku wieku XXI, lecz jak sami autorzy przyznają, każdy ma inne inspiracje przy tworzeniu muzyki i szufladkowanie tego materiału nie ma sensu.

Fot. Paweł Stanny

Brodnicki zespół rockowy Rozes wydał właśnie płytę długogrającą. Nowy krążek podsumowuje pięcioletni okres działalności zespołu grającego niezmiennie w tym samym składzie.

- Myślę, że tą płytą zespół udowodnił, że potrafi się rozwijać i nie kroczy drugi raz tymi sami ścieżkami. Na płycie Rozes pokazaliśmy inne oblicze i świeższe spojrzenie na muzykę. Nasi fani otrzymują materiał inny od wcześniejszych dokonań, jednak spójny jako całość - mówi perkusista Grzegorz Pawlak.

Rozes podczas koncertu latem 2015 roku konkursie KATAR, który corocznie odbywa się w legendarnej Od Nowie. Jedną z nagród była sesja nagraniowa w studio Happy Light. Wypracowany i zrealizowany w profesjonalnych studiach materiał muzyczny dał grupie możliwość wyboru najlepszych i najciekawszych brzmieniowo piosenek. Ostatecznie muzycy zdecydowali się umieścić na płycie dwanaście polskojęzycznych utworów, które wypełniają prawie pięćdziesiąt minut. Charakteryzują się one niebanalnymi tekstami, przestrzennymi,

W sieci są dostępne dwa teledyski promujące płytę: „Skała” i „Jest pięknie”. Warto zapoznać się z twórczością zespołu, który obecnie przygotowuje się do występu (2 kwietnia) na Katarze, jako zeszłoroczny laureat oraz do świętowania pięciolecia działalności. Dystrybucja płyty odbywa się za pomocą strony internetowej www. facebook.com/rozesband i tam można uzyskać informację, jak ją otrzymać. Bezpośrednio w Brodnicy płytę Rozes można nabyć za 10 zł w Pubie „Koniec Świata”, przy ul. Przykop oraz w salonie tatuażu Demontattoo, przy ul. Kamionka. Na podstawie info zespołu Rozes opracował: Paweł Stanny

klimatycznymi gitarami osadzonymi na świetnie zgranej sekcji rytmicznej. Tematy piosenek są różnorodne, od mających nieść pokrzepienie i dawać nadzieję (Odwagi!, Szczerze, Będzie dobrze), po lekko moralizujące (Skała), jak też poruszające tematykę miłosną (Słuchaj i patrz, Jest pięknie), energetyczne (Uważaj) oraz ekologiczną (EcoLogic). Autorem tekstów jest śpiewający gitarzysta Bartek Graczyk, natomiast muzyka powstała wspólnie.

Okładka płyty

Projekt BDK

Diagnoza kultury w mieście średnią i bliską współpracę z mieszkańcami Brodnicy. Bardzo ważnym elementem programu „DOM KULTURY +IL” jest sporządzenie diagnozy kultury w Brodnicy. Do udziału w jej przygotowaniu BDK zaprasza wszystkich, którym leży na sercu kultura, ze wszystkimi jej aspektami. Wspólnie przygotujemy narzędzia badawcze, aby dotrzeć do jak najbardziej zróżnicowanych

W czerwcu minionego roku zmarł Pierre Brice, aktor, któremu sławę przyniosły filmowe role wodza Apaczów - Winnetou. Czy jego odejście to również ostateczne pożegnanie z bohaterami książek Karola Maya? Winnetou był postacią całkowicie fikcyjną, stworzoną przez niemieckiego pisarza Karola Maya. Znakomity tropiciel i myśliwy posługujący się archaiczną strzelbą dwururką, szlachetny w każdej sytuacji, zaprzyjaźnił się z białym traperem Old Shatterhandem. Była to przyjaźń bez skazy, wielka i na zawsze. Jak bohaterowie tę przyjaźń scementowali? Tak jak zwykli to robić wojownicy z plemienia Apaczów - Meskalero. W książce pada stwierdzenie, że dusza mieszka we krwi. Obaj nieznacznie skaleczyli więc ręce i upuścili do dwóch miseczek z wodą po kilka kropel swej krwi. Wymieszano je i wodę z krwią Winnetou wypił Old Shutterhand. To samo uczynił Winnetou z kroplami krwi przyjaciela. Odtąd rozumieli się bez słów dając często dowód swojego serdecznego do siebie przywiązania, miłości i wzajemnego zrozumienia.

grup społecznych i wiekowych, do organizacji pozarządowych, przedsiębiorstw, grup nieformalnych, samorządowców, społeczników czy osób prywatnych. Działania wspierane będą przez profesjonalistów - socjologa, psychologa i pedagoga. Do końca czerwca opracowany zostanie dokument „Diagnoza Kultury w Brodnicy”, który będzie pierwszym etapem projektu. Ko-

lejny etap, to realizacja od 4 do 7 inicjatyw kulturalnych. Będą mogły przystąpić do niego grupy nieformalne oraz osoby prywatne. Pracownicy domu kultury czekają na pomysły mieszkańców. Najlepsze z nich zostaną zrealizowane do końca października 2016 roku. BDK chce, aby brodniczanie mieli wpływ na wybór ciekawych imprez, dlatego zachęcają wszystkich do udziału w dyskusji na temat kultury.

Opinia społeczności miasta jest bardzo ważna. Pracownicy BDK, młodzież i wolontariusze będą rozmawiać z mieszkańcami w wielu miejscach m.in. na ulicy, targowisku, parku, przed wejściem do marketu, na kiermaszach i festynach. Ekipy z BDK zamierzają realizować wywiady, robić sondy uliczne, podsuwać do wypełnienia krótkie ankiety. Wszystkie te działania mają na celu poznać oczekiwania

Liga zapomnianych książek. Winnetou Czy również i dziś można tak rozumieć przyjaźń? Niewykluczone. Winnetou Karola Maya zginął na kartach powieści, ale zanim tak się stało rozmiłował w swych przygodach rzesze czytelników. Zaczęły pojawiać się książki innych pisarzy, w których bohater, czerwonoskóry Indianin, jest dobrym, szlachetnym wojownikiem sprzyjającym pokojowo nastawionym białym ludziom. Kiedy w latach 60tych postać Winnetou przeniesiono na ekran, widzowie w Niemczech, Austrii, Hiszpanii, Włoszech oraz krajach Europy Środkowej, w tym Polski, przyjęli ten fakt z wielkim entuzjazmem. Sukces filmu był olbrzymi. W naszym kraju postać Winnetou stała się tak popularna, że skłoniła pisarza powieści dla dzieci i młodzieży – Zbigniewa Nienackiego do przerysowania bohatera i przeniesienia go w polskie realia. Zadanie wydawałoby się niemożliwe, jednak pisarz świetnie zrealizował swój zamiar. „Nasz” Winnetou, bohater książki z serii o przygodach

Któż w dzieciństwie nie chciał zostać Indianinem? Na zdjęciu scena z obozowiska indiańskiego podczas ostatniego jarmarku ekologicznego w Brodnicy.

mieszkańców, stąd prośba o aktywne włączenie się w realizację tych działań. Informacje o postępach prac będą podawane na bieżąco m.in. na łamach ZM. Szczegółowych informacji o projekcie udziela dyr. BDK, Ewa Dembek, tel. 784073-350.

Informacja BDK

„Pana Samochodzika’, to utalentowany grafik, który osiadłszy nad jednym z mazurskich jezior zajmuje się wykonywaniem ilustracji do książek przygodowych o Dzikim Zachodzie. Kiedy w okolicy realnych kształtów zaczynają nabierać plany rozbudowy ośrodka wypoczynkowego, Winnetou wraz z przyjaciółmi staje na straży ochrony przyrody, broniąc środowisko naturalne przed niszczącą je cywilizacją. A jaki był Pierre Brice, filmowy Winnetou, postać, od której zaczęła się ta opowieść. Czy miał coś wspólnego ze swym bohaterem? O wielu nieznanych faktach z jego życia świat dowiedział się dopiero po śmierci aktora. Podczas II wojny światowej, mając 15 lat, był kurierem we francuskim ruchu oporu. Już jako dorosły żołnierz walczył w Indochinach wyróżniając się wyjątkową odwagą. Dostał za to trzy medale, a w 2007 roku wyjątkowo cenny Order francuskiej Legii Honorowej. Uchodził za człowieka miłującego wolność i pokój, zawsze stojącego na straży tolerancji i godności człowieka. Dusza mieszka we krwi, a szlachetność w sercu.

Tekst i fot. Paweł Stanny

Historia

„Achilles” to nowe przedsięwzięcie Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej im. Ignacego Łyskowskiego w Brodnicy.

Brodnicki Słownik Biograficzny „Achilles” Słownik funkcjonuje od jesieni 2015 roku i dostępny jest na stronie internetowej www.achilles.biblioteka.brodnica.pl (wejść można także przez zakładkę na stronie internetowej biblioteki: www.biblioteka.brodnica.pl, zakładka Brodnicki Słownik Biograficzny). W Słowniku na bieżąco zamieszczamy biogramy znanych postaci z naszego regionu, które swoimi dokonaniami przyczyniły się do rozwoju powiatu brodnickiego. Historia każdej z postaci jest inna i wyjątkowa. Pojedyncze, indywidualne dzieje nierzadko splatają się ze sobą, tworząc w efekcie strukturę miasta i nadając mu wielowiekowy rytm, zmieniający się na przestrzeni lat. Pragniemy zachęcić mieszkańców powiatu brodnickiego do współtworzenia z nami Słownika, gdyż dzięki temu ma on szansę stać się żywym i bogatym źródłem informacji oraz zapisem ulotnej historii. Zachęcamy więc wszystkich mieszkańców powiatu do udostępniania materiałów oraz informacji związanych z sylwetkami już przedstawionymi w Słowniku, jak i do składania własnych propozycji osób, których biogram państwa zdaniem powinien zostać zamieszczony w Brodnickim Słowniku Biograficznym.

Wszelkie informacje oraz uwagi prosimy kierować na adres: szymielewicz@biblioteka.brodnica.pl. (ES)

Marian Bytner, syn Franciszka i Marii z domu Błachowiak, urodził się 4 sierpnia 1904 roku w miejscowości Zalesie powiat Żnin. Od 1 stycznia do 20 lutego 1919 r. brał udział w powstaniu wielkopolskim. Uczestniczył w bitwach pod Inowrocławiem, Żninem, Łabiszynem i Barcinem. 12 października 1924 r. zgłosił się ochotniczo do Wojska Polskiego. Służbę pełnił w Poznaniu i tam ukończył szkołę podoficerską. Przez pewien czas w tym mieście był instruktorem w szkole podchorążych. Potem, od 1 grudnia 1926 roku, otrzymał przydział do 67. Pułku Piechoty w Brodnicy. Z dniem 1 grudnia 1928 r. został podoficerem zawodowym. Jako orkiestrant grał na fagocie. Do stopnia plutonowego awansował 1 kwietnia 1935 roku. W latach 1929-1934 był słuchaczem konserwatorium muzycznego, a od 1936 do 1939 roku uczęszczał na kursy z zakresu czteroletniego gimnazjum ogólnokształcącego. Z macierzystą jednostką uczestniczył w kampanii wrześniowej.

Nie bez powodu ulica nosiła pierwotnie nazwę ulicy Wielkiej. Obok Dużego Rynku i Kamionki, Hallera to najbardziej reprezentacyjna ulica Brodnicy. Od 1898 roku stał przy ulicy budynek ratusza miejskiego, w którym urzędował i mieszkał burmistrz miasta. Był też przy ulicy Hotel de Rome, apteka pana Stankowskiego, drogeria pana Chojnackiego, wytwórnia i sklep ze słodyczami pana Tarasiewicza, zakład zegarmistrzowski pana Dobrzyńskiego i wiele innych ważnych punktów handlowych i usługowych Brodnicy. Tą właśnie ulicą wkraczali na Duży Rynek żołnierze „Błękitnej Armii” generała Józefa Hallera w styczniu 1920 roku. Fakt ten uczczono niedługo potem nadając ulicy nazwę sławnego generała i dowódcy Frontu Pomorskiego, który przywracał Polsce Pomorze. Ulica Hallera wróciła na karty

nr 310, luty 2016

Brodnica w kolorze sepii

Spacer ulicą Hallera historii miasta ponownie w 1990 roku, kiedy to Rada Miasta zdecydowała się zakończyć epizod z generałem Świerczewskim jako patronem. Ulica nie straciła klimatu. Mimo zniszczenia dawnego magistratu w 1945 roku, pobudowany został w tym samym miejscu nowy, elegancki budynek nawiązujący stylem do poprzedniego. Ocalałe kamienice są systematycznie odnawiane, zwłaszcza elewacje. Jako ciekawostkę warto dodać, że podczas prac budowlanych na ulicy Hallera znaleziono bardzo ciekawe zabytki archeologiczne, m.in. zarysy średniowiecznych domów drewnianych (w wykopie po ratuszu) oraz kilkanaście metrów dalej, relikty pieca typu hypocaustum na gorące powietrze. Na przedwojennej fotografii udostępnionej przez pana Jacka Bielickiego widać mieszkańców spacerujących po ulicy Hallera, czyli brodnickiej „Champs Elise”. Dziś wytworność i elegancja na ulicy nie ta co dawniej, ale cóż… Kiedyś spacer to był spacer, a nie nordic walking. Inne czasy. Inni ludzie. Paweł Stanny

Fot. Archiwum Jacka Bielickiego

Brodnica w kolorze sepii

Z archiwum „Ziemi Michałowskiej”

Słynny kasiarz „Szpicbródka” ujęty w Zgierzu Słynny kasiarz „Szpicbródka”, Stanisław Cichocki znów aresztowany. Ujęto go w Zgierzu w chwili, gdy w towarzystwie kilku kompanów przystępował do rozprucia kasy pancernej w Banku Spółdzielczym przy ulicy Kilińskiego. Onegdaj nad ranem na rynku w Zgierzu zajechała elegancka limuzyna, z której wysiadło sześciu mężczyzn. Tajemniczymi nieznajomymi zainteresował

się patrol policyjny, który ruszył w ślad za nimi. Nieznajomi dostali się do lokalu Banku Spółdzielczego. Na widok policjantów rzucili się do ucieczki. Nie zdołał zbiec tylko najstarszy – przeszło 60-letni mężczyzna. Był to osławiony „Szpicbródka”. Osadzono go w areszcie. Za zbiegłymi kasiarzami wszczęto pościg. Aresztowano szereg osób. Stanisław Cichocki, zwany „Szpicbródką” należy do

najzuchwalszych i najsprytniejszych przestępców w Polsce. „Karierę” swą rozpoczął jeszcze przed wojną. Głośne było wówczas włamanie, którego dokonał w Banku Powszechnym w Warszawie, rabując z safesów kosztowności wartości setek tysięcy rubli. Po wojnie „Szpicbródka” grasował we wszystkich miastach Polski, m. in. podkopując się pod Bank Polski w Częstochowie. Osadzony

Ludzie, o których nie można zapomnieć

Plut. Marian Bytner Przeszedł szlak bojowy od Mełna do bitwy nad Bzurą. W miejscowości Budy Stare dostał się do niewoli 18 września 1939 roku. Przebywał w obozie jenieckim Stalag X A Sandbostel. Za nielegalne słuchanie radia oraz rozpowszechnianie niekorzystnych dla reżimu hitlerowskiego wiadomości został w roku 1940 karnie przeniesiony do obozów, w których były gorsze warunki egzystencji. Przebywał w Muenster-Lager, a w maju 1941 r. przetransportowano go do Tschalingsbostel. Tam otrzymał numer obozowy 82535. Później przeniesiony został do Stalagu IX w Neunburgu. Z dniem 1 lutego 1942 roku, uznany za inwalidę, zwolniony z obozu powrócił do okupowanego kraju. Zamieszkał w Kiełpinach. Pracował w ubojni w Lu-

plut. Marian Bytner

bawie. W maju 1944 roku wstąpił w szeregi Armii Krajowej i został zaprzysiężony. 2 sierpnia 1944 roku w wyniku denuncjacji przeniesiony do prac polowych, a oskarżony o sabotaż, został aresztowany. Rozprawa karna miała się odbyć w sądzie w Gdyni. W czasie przejazdu, eskortowany przez żandarma, korzystając z zamieszania na dworcu kolejowym w Chełmży, zbiegł i ukrywał się w tym mieście aż do wkroczenia czerwonoarmistów. 21 stycznia 1945 roku skierował się do Brodnicy i tam już 23 stycznia 1945 roku brał czynny udział w tworzeniu polskich władz miejskich – magistratu. 2 lutego 1945 r. powołany do Wojska Polskiego pełnił aż do demobilizacji 15 czerwca 1945 r. rolę pisarza komisji lekarskiej przy Rejonowej Komendzie Uzupełnień w Brodnicy.

w więzieniu częstochowskim, zdołał zbiec w przebraniu fryzjera więziennego, ujęto go jednak. Po odbyciu kary, w ostatnich latach – zdawałoby się – rozpoczął wreszcie żyć uczciwie. Był człowiekiem bardzo zamożnym, właścicielem dwu kamienic w Warszawie i willi w Aninie. Powrót „Szpicbródki” na drogę występku, był dla policji wielką niespodzianką. Ustalono, iż Cichocki poza obrabowaniem Banku w Zgierzu planował wraz z towarzyszami dokonać szeregu włamań w Łodzi. „Ziemia Michałowska” z 2 marca 1937 r.

Po zwolnieniu z dotychczasowych obowiązków 16 czerwca 1945 r. przystąpił do organizowania warsztatu mechanicznego Państwowego Przedsiębiorstwa Techniczna Obsługa Rolnictwa w Brodnicy. 1 lipca 1951 r. warsztat ten przeniesiono do Państwowego Ośrodka Maszynowego Brodnica - Karbowo. Później, do 31 marca 1958 r. pracował jako kierownik warsztatu PGR Brodnica - Zamek. W okresie od 1 kwietnia 1958 r. do 31 sierpnia 1963 roku pełnił funkcję kierownika oraz prezesa Zarządu Powiatowej Spółdzielni Pracy Usług Wielobranżowych w Brodnicy. Następnie, od 15 stycznia 1964 r. do 22 stycznia 1967 r. pracował w PGR w Brodnicy. Stąd przeszedł na rentę inwalidzką. Zmarł w Brodnicy 16 sierpnia 1971 roku i na miejscowym katolickim cmentarzu parafialnym został pochowany.

Jerzy Wultański

nr 310, luty 2016

Sport i wypoczynek Piłka nożna halowa

Puchar pojechał do Jabłonowa Fot. Nadesłane

W hali I LO w Brodnicy juniorzy młodsi 14 lutego rywalizowali o Puchar Starosty Brodnickiego w halową piłkę nożną. Turniej zorganizowany został dla rocznika 1999 i młodszych, przez trenera Daniela Bukowskiego. W rozgrywkach udział wzięło 7 drużyn, które grały systemem każdy z każdym. Zwyciężyła drużyna Na-

przodu Jabłonowo, drugie miejsce zajęła Sparta 1999 Brodnica, a na trzecim miejscu uplasowali się ich młodsi koledzy z rocznika 2000. Puchary, medale, dyplomy i piłki dla zwycięzców oraz uczestników turnieju ufundowane zostały przez Starostwo Powiatowe w Brodnicy. (mo)

Koszykówka. Teraz trudniejszy etap Fot. Nadesłana

W kategorii chłopców do zawodów wojewódzkich awansowali chłopcy z III Liceum Ogólnokształcącego w Brodnicy, którzy wystąpili w składzie: Wiktor Jędrasiak, Jakub Jaworski, Łukasz Ciesielski, Szymon Nastały, Paweł Skowroński, Dariusz Więckowski, Piotr Sugalski, Mateusz Piotrowski, Karol Pachura, Jakub Skonecki, Szymon Szymczak – opiekun Tomasz Kamiński. Każdy reprezentant zwycięskiego zespołu dziewcząt i chłopców otrzymał indywidualną nagrodę, którą wręczał wicestarosta Mariusz Klonowski. Dyplomy i nagrody - piłki do koszykówki dla najlepszych drużyn ufundowało Starostwo Powiatowe w Brodnicy.

(mo)

Koszykarki z I LO

Dziewięciolatkowie na boisku

Drużyny dziewcząt i chłopców ze szkół gimnazjalnych walczyły o Mistrzostwo Powiatu Brodnickiego w siatkówce. Zawody odbyły się w hali OSiR w Brodnicy. Wyniki spotkań w grupie chłopców: Gimn. Brzozie – Gimn. Jastrzębie 2:1, (25:23, 23:25, 15:11). Gimn. Brzozie – Gimn. Pokrzydowo 2:1, (25:13, 22:25, 15:4) Gimn. Jastrzębie – Gimn. Pokrzydowo 2:1, (26:24, 15:25, 15:11). Kolejność: 1. Brzozie 2. Jastrzębie, 3. Pokrzydowo. Do zawodów wojewódzkich awansowali chłopcy z gimnazjum w Brzoziu, którzy wystąpili w składzie: Jakub Kowalski, Michał Meller, Piotr Kamiński, Radosław Trendowicz, Mikołaj Wajsgerber, Hubert Banilewicz, Radosław Truszczyński, Kamil Lendzion, Kacper Badaczewski, Bartosz Warmiński, Damian Żulewski, Michał Sternicki. Opiekunem grupy jest Tomasz Warmiński.

Wędkarstwo. Płotki nieźle brały Drużyna koszykarzy z III LO

Na Jeziorze Chojno 23 stycznia odbyły się zawody podlodowe o Mistrzostwo Koła PZW „Wiarus”. Startowało 16 zawodników. Zwycięzcy zawodów: I miejsce- Przemysław Dziak - 515 pkt. II miejsce - Grzegorz Witkowski -495 pkt., III miejsce - Paweł Chabowski - 445pkt. Najczęściej łowioną rybą była płotka. Zawody sędziowali: Andrzej Kaniecki, Czesław Krotowski, Kazimierz Nadrowski. Na zakończenie imprezy zostały wręczone nagrody i dyplomy. (kn)

Siatkówka

Laury dla Brzozia i Bobrowa 5 lutego w sali OSIR rozegrano także mistrzostwa powiatu drużyn dziewczęcych rocznika 20002002. Wyniki spotkań dziewcząt: Grupa A Gimn. Bobrowo – Gimn nr 1 Brodnica 2:1 (25:22, 21:25,15:7); Gimn. Bobrowo – Gimn. Jastrzębie 2:0 (25:14, 25:16); Gimn. nr 1 Brodnica – Gimn. Jastrzębie 2:0 (25:18, 25:11). Końcowa kolejność: 1. Gimn. Bobrowo, 2. Gimn. nr 1 Brodnica, 3. Gimn. Jastrzębie Grupa B Gimn. Pokrzydowo – Gimn. Gołkowo 2:0 (25:18, 25:9) Mecz o 3 miejsce: Gimn. nr 1 Brodnica – Gimn. Gołkowo 2:0 (25:17, 25:11) Mecz o 1. miejsce: Gimn. Bobrowo – Gimn. Pokrzydowo 2:0

(25:20, 25:18) Końcowa kolejność: 1. Gimn. Bobrowo, 2. Gimn. Pokrzydowo, 3. Gimn. nr 1 Brodnica, 4. Gimn. Gołkowo, 5. Gimn. Jastrzębie Do zawodów wojewódzkich awansowały dziewczęta z gimnazjum w Bobrowie, które wystąpiły w składzie: Marta Irwan, Paulina Swobodzińska, Patrycja Swobodzińska, Jagoda Jankowska, Michalina Bronikowska, Karolina Łysik, Natalia Przybylska, Agnieszka Wiśniewska, Dagmara Szafoni. Opiekunem grupy jest Piotr Nadolski. Dyplomy oraz nagrody: piłki do siatkówki oraz nagrody indywidualne dla wszystkich uczestników zawodów ufundowało Starostwo Powiatowe w Brodnicy. (mo)

Fot. Nadesłana

W kategorii dziewcząt rocznika 1997-99 do zawodów wojewódzkich awansowały dziewczęta z I Liceum Ogólnokształcącego w Brodnicy, które wystąpiły w składzie: Karina Betlejewska, Katarzyna Kwaśniewska, Klaudia Reich, Agnieszka Hein, Weronika Szczawińska, Katarzyna Zielińska, Oliwia Rycerz, Karolina Wielgat, Maja Szulc, Paulina Tomella, Paulina Duda. Opiekun Łukasz Pietrzak.

14 lutego w hali Ośrodka Sportu i Rekreacji w Brodnicy odbył się trzeci turniej z cyklu Gol Cup U9 Brodnica 2016. Na zdjęciu po prawej: piłkarski pojedynek podczas turnieju. Fot. Jacek Próchniak /OSiR Brodnica

Fot. Nadesłana

12 lutego w sali I LO w Brodnicy rozegrano mecze Mistrzostw Powiatu Brodnickiego w Koszykówkę Szkół Ponadgimnazjalnych. Do eliminacji wojewódzkich zakwalifikowały się drużyny I LO dziewcząt i III LO chłopców.

Ziemia Michałowska Miejski Miesięcznik

Społeczno-Kulturalny Wydawca: Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Brodnicy

Red. naczelny: Paweł Stanny Współpracują: Jerzy Wultański, Marian Bizan, Maria Oryszczak. Adres redakcji: ul. Zamkowa 1, 87- 300 Brodnica tel. 56 49-822-47 Adres internetowy: ziemiamichalowska@wp.pl Skład: Wydawnictwo Kujawy – www.kujawy.media.pl Redakcja zastrzega sobie prawo skracania nadsyłanych materiałów

Wspomnienia

nr 310, luty 2016

ARCHIWUM TAJEMNIC

Ludowe lapidaria z ziemi michałowskiej Domowe sprzęty, narzędzia do pracy na roli, sprzęt rybacki, narzędzia służące do łowiectwa, flisactwa, bartnictwa i hodowli zwierząt – te i wiele innych elementów kultury ludowej spotkać można dziś niemal wyłącznie w muzeach. Zniknęły bezpowrotnie z domów wiejskich i przedmieść. Zastąpiły je wyroby z plastiku, nietrwałe i brzydkie, dlatego każdy znaleziony nawet drobny detal związany z kulturą ludową ma dziś dużą wartość. Był czas, kiedy stare, mocno wysłużone sprzęty, drewniane lub też metalowe, często wyrobione rękami kilku pokoleń domowników były wyrzucane bez zastanowienia, zarówno na wsiach, jak i w miastach. Od niedawna to się na szczęście zmienia. Coraz więcej osób, także na Pojezierzu Brodnickim, zdaje sobie sprawę z niepowtarzalności takich przedmiotów i zachowuje je. Młynki do mielenia kawy i pieprzu, moździeże do orzechów, stare żelazka, korkociągi, okopcone, wysłużone patelnie, stolnice do wyrabiania ciasta oraz makutry zdobią wiele kuchni. Przywodzą one często na myśl ludzi – ich użytkowników, choćby gospodynie strzegące swoich kulinarnych sekretów, czyli przepisów a to na chleb, rozmaite ciasta, konfitury, nalewki ziołowe na spirytusie itd. Czar tej kulinarnej alchemii

Skrzynia z motywami ludowymi z ziemi michałowskiej wciąż trwa w wielu rodzinach, w których szanuje się przeszłość. To przecież nie tylko pożółkłe fotografie o ozdobnie wyciętych krawędziach przypominają o człowieku, ale też jego czyny i … rękodzieła. Wyszywane chustki, obrusy, wyrzeźbiona nożem w korze figurka, wieszak na odzież czy też prosta, drewniana ławka albo taboret wykonany przez dziadka. Pamiątki takie są niemal w każdym domu, ale im głębiej sięgamy w odchłań czasu i domowych zakamarków tym jest ich mniej. Kultura ludowa na ziemi michałowskiej kształtowała się zgodnie z położeniem geograficznym, a więc pod wpływem ludności zamieszkującej Pomorze, północne Mazowsze, ale też

Na stronie 8 informujemy o zbliżającym się spotkaniu z Wojciechem Zawadzkim, autorem książki pt. „Pomorze 1920”. W nawiązaniu to tematyki tej pracy publikujemy tekst archiwalny, zamieszczony w „Głosie Pogranicza” z 11 listopada 1930 roku. Spisany przez uczestnika walk, stanowi cenne źródło dla zrozumienia wydarzeń z okresu wojny polsko-bolszewickiej rozgrywających się na terenie Pomorza i samej Brodnicy. „Głos Pograniczna” był czasopismem dla powiatów: brodnickiego, działdowskiego i lubawskiego. Ukazywał się trzy razy w tygodniu - we wtorek, czwartek i sobotę. Zachowujemy oryginalną pisownię tekstu z 1930 roku.

niedalekie Mazury. Nie wiemy o niej wiele. Zainteresowanych tematem najprościej odesłać po więcej wiadomości do pracowników naukowych muzeów etnograficznych w Toruniu i Sierpcu. Właśnie przy pomocy muzealników toruńskich udało się przed kilkoma laty odtworzyć barwy i motywy używane w przeszłości na ziemi michałowskiej. W oparciu o tę wiedzę uszyto stroje dla kilku lokalnych zespołów folklorystycznych. Dziś w strojach ludowych sporządzonych wedle dawnych wzorów występują Wesołe Kumoszki ze Zbiczna, Złoty Krąg z Bobrowa i Wszyscy Razem z Brzozia.

Wzór malowidła z pierwszej skrzyni

Wzór malowidła z drugiej skrzyni Z pewnością za dużą ciekawostkę w tym temacie można uznać znalezisko odnotowane przez dawną brodnicką nauczycielkę – Stanisławę Miłobędzką. W albumie BRODNICA – ZABYTKI I TRADYCJA, który prowadziła wraz z dziennikiem po wojnie, umieściła m.in. karty z kolorowymi motywami roślinnymi. Zostały one skopiowane ze skrzyń znalezionych przed wojną lub we wczesnym okresie powojennym, na brodnickim Michałowie. Znalazcą skrzyń wedle zapisu autorki był Inspektor Szkolny Powiatu Brodnickiego L. Kozikowski. Nie wiadomo kto jest autorem oryginalnych malowideł i co stało się ze skrzyniami. Nie wiemy też co zawierały. Album Stanisławy Miłobędzkiej znajduje się dziś w zbiorach brodnickiego muzeum. Wzory,

Walka pod Brodnicą

Wspomnienia uczestnika W pamiętnych dniach sierpniowych 1920 roku wojska nasze kończyły przegrupowując się w myśl rozkazu Naczelnego Wodza. Wojska 3.armii pod osobistem dowództwem Naczelnego Wodza rozpoczynały manewr z nad Wieprza, który rozstrzygnął losy wojny. Armje sowieckie zbliżały się do Warszawy; 4-ta armia armia sowiecka z konnym korpusem Gaja, operująca wzdłuż granicy Prus Wschodnich, kierowała się ku Wiśle. Część jej, 12-ta dywizja, wkroczyła na Pomorze i po walce ze słabą liczebnie grupą pułkownika Habicha, opanowała Działdowo. Dowodziłem wówczas szwadronem 3. pułku strzelców granicznych, który wchodził w skład grupy pułkownika Habicha. Szwadron spieszony posiadał zaledwie kilkanaście koni, uzbrojony w kb. Manlichera bez bagnetów. Do szwadronu przydzielono oddział karabinów maszynowych, składających się z 3-ch lekkich kar, maszyn, Lewisa. Ogólna siła szwadronu wynosiła około 80 ludzi. Po ciężkich walkach z przeważającemi siłami wroga pod Mławą, Żurominem, Zieluniem, szwadron ubezpieczał odwrót grupy płk. Habicha. Dnia 15 sierpnia o świcie, po całonocnym uciążliwym marszu z Lidzbarka osiągnąłem Cielęta. Skomunikowałem się telefonicznie z Domeną Cielęta z płk. Habichem, znajdującym się

Wojsko polskie na ulicach Brodnicy w styczniu 1920 roku w Brodnicy, który niedługo później wyruszył samochodem do Cieląt. Płk. Habich wydał mi rozkaz bronić Brodnicy od wschodu, zawiadomił mnie, iż w prawo w kierunku na Szczukę zajmuje pozycje obronne kompanja ochotnicza (pułku, którego numer dokładnie nie pamiętam), oraz, że w Brodnicy posiada odwód w sile szwadronu pieszego i trochę piechoty. Zameldowałem, że brak mi amunicji i ze względu na duży odcinek do obrony, prosiłem o przysłanie posiłków. Amunicja wkrótce nadeszła, posiłki w sile jednego plutonu z oficerem przybyły około godz. 9-tej. Wybrałem stanowiska obronne dla szwadronu na wzgórzach po obu stronach szosy na zachód od Cieląt. Około godz. 10-tej powrócił patrol konny, wysłany za nimi w stronę Szczuki z meldunkiem, iż nieprzyjaciel zajął Szczukę. Patrol poniósł straty – 1 rannego strzelca. Niebawem zameldowano mi o zbliżaniu się znacznych sił nieprzyjaciela od strony Igliczyzny. Wkrótce bolszewicy zajęli m. Cielęta i rozpoczęli rozwijanie się. Ich ciężkie

karabiny maszynowe ustawione w rejonie kościółka w Cielętach, otworzyły ogień. Bolszewicy rozwijali się sprawnie. Gęste tyraliery ponaglane widocznie przez konnych uwijających się między nimi, szybko zbliżały się do nas. Moi ludzie otworzyli ogień wówczas, gdy bolszewicy byli w odległości 300 metrów. Ogień był skuteczny – kilkunastu bolszewików padło, przednie tyraliery zaczęły się cofać. Szwadron poderwał się do szturmu. Nieprzyjaciel cofnął się w nieładzie, zostawiając zabitych i rannych. Straty szwadronu podczas szturmu wyniosły: 1 podoficer zabity i kilku rannych strzelców. Kompanja ochotnicza natarcie nieprzyjaciela odparła. W dobrym nastroju oczekiwaliśmy następnego szturmu. Około godz. 12-tej bolszewicy otworzyli ogień artlerji na miasto Brodnicę, następnie powtórzyli natarcie tym razem wsparte artylerją. Natarcie to prowadzone było bardzo ostrożnie. Byliśmy pewni, że je łatwo odeprzemy. Tymczasem otrzymałem meldunek, że kompanja

które możemy oglądać dzięki nauczycielce, może kiedyś staną się dla kogoś przyczynkiem do szerszego zainteresowania tematem. Niewykluczone też, że osoby trudniące się wyszywaniem pokuszą się, aby przenieść te niepozorne, ale ciekawe relikty kultury ludowej ziemi michałowskiej na elementy ubrania, obrus lub też serwetę. Ile jeszcze podobnych mniejszych lub większych „skarbów” kultury ludowej znajduje się na kufrach, skrzyniach i komodach kryjąc się pod strzechami domów na ziemi michałowskiej? Zapewne wiele i w wypadku ich odkrycia, koniecznie trzeba je ocalić.

Tekst i fot. Paweł Stanny

ochotnicza, zaatakowana z flanki, opuściła swoją pozycję. Bolszewicy przedostali się na nasze tyły. W szwadronie miałem już kilku rannych przeważnie od ognia artlerji, między nimi był oficer świeżo przybyły z posiłkami. Wydałem rozkaz wycofania się. Szwadron cofał się szosą przez Michałowo do Brodnicy. Bolszewicy byli już na Piaskach. Koło gimnazjum męskiego natknęliśmy się na patrol nieprzyjaciela, ostrzelany jednak wycofał się szybko. Ostrzeliwując się, ulicą Mazurską dotarliśmy do mostu na Drwęcy. Podczas odwrotu szwadronu padło kilku zabitych i rannych oraz kilkunastu dostało się do niewoli (wszyscy w parę dni później zbiegli z niewoli i powrócili do oddziału). Grupa płk. Habicha wycofała się uprzednio z Brodnicy. Na moście na Drwęcy zorganizowałem obronę. Niedługo bolszewicy rozpoczęli natarcie na most, zostali jednak odparci ze stratami. Kilku zabitych i rannych pozostało na bruku na ulicy Mostowej. Przeciwuderzeniem odpędziliśmy bolszewików w stronę koszar, wzięliśmy przytem 3-ch jeńców, którzy nie zdążyli wycofać się i schowali się do bram na ulicy Mostowej. Godne uznania było zachowanie się ludności miasta; nie zważając na niebezpieczeństwo od pocisków, znoszono szeregowym stosy prowiantu, papierosów i cygar. Kilku cywilnych uzbrojonych współdziałało ze szwadronem.Można powiedzieć, że ludność Brodnicy dała wówczas przykład obywatelskiego postępowania. Na moście szwadron bronił się do godz. 7-mej wieczór, napróżno oczekując na posiłki. Bolszewicy zaprzestali ataku, ograniczając się do ostrzeliwania miasta. Po otrzymaniu rozkazu wycofania się, szwadron opuścił Brodnicę. Na szosie koło cmentarza szwadron został jeszcze raz ostrzelany przez bolszewików z koszar. Pod wieczór przybyliśmy do Szabdy, gdzie nasi zajęli stanowiska obronne na wzgórzach. Tejże nocy skierowani zostaliśmy do Mszana, gdzie stoczyliśmy krwawą walkę z przeważającemi siłami wroga. W oswobodzeniu Brodnicy, które nastąpiło klika dni później nie brałem już udziału, gdyż walczyłem wówczas pod Golubiem i Dobrzyniem.

K. Paderewski, kpt.